Tweehonderd Jaar Koninkrijk
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
133122-2 Den Haag z-card wandelingen 2013_z-fold omslag 03-09-13 12:17 Pagina 19 Tweehonderd jaar Koninkrijk Een wandeling door de geschiedenis van het Huis van Oranje-Nassau 133122-2 Den Haag z-card wandelingen 2013_z-fold 297 x 490 mm 03-09-13 12:16 Pagina 19 Buitenhof Binnenhof/Buitenhof Kneuterdijk 8 Kneuterdijk 20–22 1 Standbeeld koning 2 Mauritstoren 3 Huis van Van Hogendorp 4 Paleis Kneuterdijk Tweehonderd jaar Koninkrijk Willem II Op de hoek van het Binnenhof staat de Maurits - Door de economische malaise en de Franse Dit voormalige stadspaleis werd in 1716 gebouwd Op de hoek van de Hofvijver, schuin voor de toren. Deze toren werd rond 1585 gebouwd in dienstplicht voor inwoners van Nederland nam de als woonhuis in opdracht van een graaf. In 1816 Stadhouderspoort, staat een standbeeld van opdracht van prins Maurits, die zijn vader Willem onvrede over het Franse bestuur snel toe. De kwam het gebouw in koninklijk bezit; het was Een wandeling door de geschiedenis van het Huis van Oranje-Nassau koning Willem II. Tijdens de slag bij Waterloo van Oranje als stadhouder was opgevolgd. De nederlaag van Napoleon in oktober 1813 bij Leip- een huwelijksgeschenk voor kroonprins Willem II in 1815 had hij tegen de Fransen gevochten. hoogte van de toren diende vooral ter vergroting zig was een teken aan de wand: het was tijd voor en Anna Paulowna. Het werd in de jaren In de jaren 2013–2015 viert Nederland het tweehonderdjarige bestaan van het Koninkrijk. In 1813 kwam Hij raakte toen gewond en zijn paard Wexy van de stadhouderlijke status, maar bleek later een nieuw begin. De Nederlandse orangist Gijs- 1817–1820 uitgebreid tot een modern paleis. er een einde aan de Franse overheersing van Nederland. Twee jaar later werd Nederland officieel een sneuvelde. Willem was zo aan het beest ver- ook een praktisch voordeel te hebben. Zo werd bert Karel van Hogendorp ontwikkelde plannen Er kwam een grote balzaal, waar onder meer koninkrijk. Deze wandeling voert langs vele locaties die een rol speelden of spelen in de tweehonderd - knocht dat hij het liet opzetten; vandaag de dag het gebouw in de achttiende eeuw voorzien van voor een voorlopige regering. Hij vond dat de grote feesten en muzikale soirees werden gehou- jarige geschiedenis van het koninkrijk: van monumenten via woonhuizen en paleizen naar zalen en staat Wexy in de Koninklijke Stallen van paleis een observatorium, van waaruit astronomische Oranjes weer een rol moesten spelen in dit land. den. De plaquette in de muur herinnert aan het gebouwen op of in de omgeving van het Binnenhof. Noordeinde. Als dank voor zijn inzet bij Water- waarnemingen konden worden verricht. Aan het Tegelijkertijd schreef hij een ontwerp voor een overleg tussen koning Willem II en zijn adviseurs In de zestiende eeuw werd Willem van Oranje door de Spaanse koning Filips II aangesteld als stadhouder loo kreeg de kroonprins van de Nederlandse begin van de negentiende eeuw kreeg de Maurits- nieuwe grondwet. Samen met Frans Adam van over de herziening van de grondwet in 1848, dat van een aantal Nederlandse gewesten. Willem was graaf van Nassau en prins van Orange, dat in Zuid- bevolking Paleis Soestdijk aangeboden. In 1816 toren bovendien een optische telegraaf, waarmee der Duyn van Maasdam en Leopold van Limburg in dit gebouw plaatsvond. De macht van de Frankrijk lag. Het Huis van Oranje zou daarna nog vele stadhouders leveren. Toen Franse troepen in 1795 trouwde hij met Anna Paulowna, de zuster van razendsnel informatie kon worden verstuurd naar Stirum vormde hij een soort driemanschap dat in koning werd ingeperkt en het parlement kreeg tezamen met de anti-Oranjegezinde patriotten de Nederlandse grenzen overtrokken, vluchtte de laatste de Russische tsaar Alexander I. In 1840, een de zuidelijke gewesten van het koninkrijk, die stilte de machtsovername voorbereidde. Zijn huis meer te zeggen. In dat jaar werd ook de zoge- stadhouder Willem V hals over kop naar Engeland. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden moest jaar na de Nederlandse erkenning van de onaf- overigens erg ontevreden waren over het beleid stond op deze plek. noemde ministeriële verantwoordelijkheid inge- plaatsmaken voor de Bataafse Republiek. Aan deze republiek kwam in 1806 een einde, toen keizer hankelijkheid van België, volgde hij zijn vader van koning Willem I. voerd. De grondwet van 1848 is geschreven door Napoleon zijn broer Lodewijk als koning van Holland aanstelde. In 1810 werd ons land zelfs ingelijfd bij Willem I op als koning der Nederlanden. In de liberale politicus Johan Rudolph Thorbecke. Frankrijk en gereduceerd tot een Frans departement aan de Noordzee. Na de val van Napoleon streefden 1849 overleed hij. de Europese grootmachten naar de vorming van een krachtig bolwerk ten noorden van Frankrijk. Er werd De Mauritstoren op de hoek van de Hofvijver en het een nieuw land gecreëerd, dat bestond uit de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden (het latere België). Buitenhof (foto: Bob Karhof). En er kwam een Nederlandse koning: Willem I, een telg uit het Huis van Oranje-Nassau. Noordeinde 68 Noordeinde 5 Paleis Noordeinde 6 Standbeeld Willem van Oranje Wappert de koninklijke standaard? Dan bevindt centrale rol. Vanaf dit punt vertrekt de Gouden Graaf Willem van Nassau verkreeg de titel prins de koning zich op Nederlands grondgebied. Koets met de koning naar de Ridderzaal op het van Oranje van zijn neef René van Chalon. Deze Oorspronkelijk stond op deze plek een landhuis Binnenhof, waar hij de troonrede voorleest. Na stierf kinderloos en liet titel en bezittingen na uit 1533, dat in 1640 in opdracht van stadhou- terugkomst zwaaien leden van het Koninklijk aan Willem. Orange in Zuid-Frankrijk was al der prins Frederik Hendrik naar ontwerp van Huis vanaf het balkon de verzamelde menigte sinds 1163 een prinsdom in handen van het Huis Jacob van Campen ingrijpend werd verbouwd. toe. Verder bieden nieuwe ambassadeurs op van Chalon. Hier komen ook de spreuk ‘Je main- Hij deed dit voor zijn moeder, Louise de paleis Noordeinde na hun benoeming in Neder- tiendrai’ en de jachthoorn vandaan, die nog Coligny, de vierde vrouw en weduwe van prins land hun geloofsbrieven aan de koning aan. Ook steeds in het wapen van de Oranjes staat. Willem van Oranje. Later, na de inhuldiging van worden gesprekken met adviseurs doorgaans Willem van Oranje-Nassau kennen we vooral als koning Willem I in 1815, vond opnieuw een hier gehouden. Maar de beëdiging van nieuwe Willem van Oranje. Zijn ruiterstandbeeld staat grootscheepse verbouwing plaats. Van ministers vindt plaats in Huis ten Bosch, het met de voorzijde naar Paleis Noordeinde. Een 1817–1840 diende Paleis Noordeinde als win- woonpaleis van de koning. dergelijk standbeeld stond echter altijd met de terpaleis voor koning Willem I, later ook voor rug naar het paleis waar het bij hoorde: het koning Willem III en koningin Wilhelmina, die beeld van Willem van Oranje hoorde oorspronke- hier in 1880 werd geboren. Van 1984 tot 2013 lijk dan ook niet bij Paleis Noordeinde, maar bij was Noordeinde het werk paleis van koningin een verdwenen paleis van Willem II aan de Beatrix. Nu houdt koning Willem-Alexander hier andere kant! kantoor. De ondertekening van wetten en rege- Paleis Noordeinde met standbeeld van Willem van Oranje ringsbesluiten vindt dikwijls in Paleis Noord- Paleis Kneuterdijk, waar koning Willem II heeft gewoond. (foto: Nationale Beeldbank/Ad Vermeulen). einde plaats. En op Prinsjesdag, de derde dins- Nu zit hier de Raad van State (foto: Jan Dirk Gerritsen). dag van september, speelt het paleis een PRINSE HOUTSTRAAT PLEIN Paleisstraat Paleisstraat Plein 1813 14 LANGE LANGE TOERNOOIVELD POTEN 15 SPUI VOORHOUT Gotische Zaal Standbeeld Monument Plein 1813 LANGE VIJVERBERG 7 8 9 KONINGINNEGRACHT 13 KORTE 16 koningin Wilhelmina 17 18 12 11 BINNENHOF DENNEWEG HOFWEG Tegenover Paleis Noordeinde staat een negen- Vlak voor de Gotische Zaal staat een bronzen Tussen Paleis Kneuterdijk en de Kloosterkerk ligt 19 20 tiende-eeuws gebouw: de Gotische Zaal. Het is beeld van koningin Wilhelmina. Tijdens de de Parkstraat. In het verlengde van deze straat HOGE LANGE LANGE KAZERNESTRAAT NIEUWSTRAAT VIJVERBERG in opdracht van koning Willem II in neogotische Tweede Wereldoorlog was zij de stem en het sym- ligt–in de verte–het monument Plein 1813. Het VOORHOUT 2 DR 1 . 10 stijl gebouwd. Koning Willem II was namelijk bool van Nederland. Via Radio Oranje sprak zij herinnert aan de overwinning op Napoleon en KUYPERSTRAAT BUITEN erg onder de indruk van deze bouwstijl, die haar landgenoten vanuit Engeland regelmatig het herstel van de onafhankelijkheid van Neder- HOF Omslag voorzijde BUITENHOF hij kende uit zijn studietijd in Oxford. De toe. Het standbeeld werd in 1968, twintig jaar na land. Op het monument staat richting stad GRAVESTRAAT HALSTRAAT Gotische Zaal was bestemd voor zijn schilderij- haar aftreden, vervaardigd door Charlotte van koning Willem I, die de eed op de grondwet KNEUTERDIJK enverzameling met werken van Rembrandt, Pallandt. Zij wordt beschouwd als een van de aflegt. Aan de andere kant staat het drieman- 3 HOOGSTRAAT GROENMARKT MAUR Rafaël, Michelangelo, Titiaan en Rubens. belangrijkste Nederlandse beeldhouwsters van schap dat de terugkeer van de Oranjes voor - 4 HEULSTRAAT ITSKADE Deze werken heeft de familie later moeten verko- de twintigste eeuw en gaf les aan prinses Beatrix. bereidde: Gijsbert Karel van Hogendorp, Frans NOORDEINDE (Leesrichting als PARKSTRAAT 7 pen om de schulden van Willem II af te betalen. Adam van der Duyn van Maasdam en Leopold MOLE binnenwerk) NSTRAAT De zaal wordt nu onder meer gebruikt voor Tip U kunt achter Paleis Noordeinde de paleistuin bezoe- van Limburg Stirum. Aan weerszijden staan SOPHIALAAN 8 6 NASSAULAAN muziekuitvoeringen. Koning Willem II ontwierp ken. Om daar te komen loopt u de Molenstraat (zijstraatje vrouwen als personificatie van godsdienst en 5 NOORDEINDE ook nog een marmeren zaal, diverse galerijen, van Noordeinde, links van het paleis) in en gaat u de eer- geschiedenis.