Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
OSTROŁĘCKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE im. Adama Chętnika ZESZYTY NAUKOWE OSTROŁĘCKIEGO TOWARZYSTWA NAUKOWEGO XXXIII Redaktor naczelny Janusz Gołota OSTROŁĘKA 2019 Naukowa Rada Redakcyjna Walentyna Benera – Ukraina, Maria Bodnar – Ukraina, Janka Bursová – Słowacja, Juan Antonio Ruiz Dominguez – Hiszpania, Gerhard Doliesen – Niemcy, Radosław Gross, Wojciech Guzewicz, Norbert Kasparek, Rumiana Komsalova – Bułgaria, Małgorzata Lubecka, Afanasij Łomakowycz – Ukraina, Vladimirs Meņšikovs – Łotwa, Jarosław Mioduszewski, Jan Mironczuk – z-ca redaktora naczelnego ZN OTN, Alvydas Nikžentaitis – Litwa, Alina Ohotina – Łotwa, Siergiej Piwowarczyk – Białoruś, Jarosław Rubacha, Andrzej Staniszewski, Henryk Stroński – Ukraina, Ihar Szauczuk – Białoruś Sekretarz naukowy Redakcji: Mirosław Rosak Recenzenci: Orest Krasiwski (Narodowa Akademia Państwowego Zarządzania przy Prezydencie Ukrainy w Kijowie) Ludmila Aleksejeva (Uniwersytet w Daugavpils – Łotwa) Andrzej Szmyt (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie) Tadeusz Zych (Uniwersytet Rzeszowski) Piotr Daszkiewicz (Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu – Francja) Adam Dobroński, prof. UWB (Uniwersytet w Białymstoku) Zbigniew Chojnowski (Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie) Redaktorzy językowi: Elayne Fracaro-Gallion, Małgorzata Lubecka, Swietlana Morozowa Redaktor statystyczny: Katarzyna Rymuza Redaktorzy tematyczni: Jerzy Kijowski, Dorota Czyż, Kazimierz Parszewski Opracowanie redakcyjne: Anastazja Dzwonnik-Załęska Wydawca: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika 07-410 Ostrołęka, ul. Traugutta 9A Czasopismo „Zeszyty Naukowe” OTN ISSN 0860-9608 jest indeksowane w bazach referencyjnych: oraz Nakład 300 egz. 174. publikacja OTN im. Adama Chętnika Wydawnictwo zostało zrealizowane dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miasta Ostrołęki Druk i oprawa: Drukarnia J. J. Maciejewscy, Przasnysz Spis treści Wprowadzenie .................................................................................................. 7 Dział I. Region 1. Radosław Lolo (Pułtusk) Jezuicka misja w Myszyńcu ................................................................................ 11 2. Jan Mironczuk (Ostrołęka) Wielokulturowość Myszyńca na tle parafii/gminy i powiatu ostrołęckiego w okresie zaborów ............................................................................................. 21 3. Marek Niewiadomski (Ostrołęka) Społeczność Myszyńca w czasie I wojny światowej ........................................... 37 4. Małgorzata Karczewska (Białystok), Jacek Czaplicki (Ostrołęka) Cmentarze I wojny światowej w Myszyńcu i okolicach ...................................... 53 5. Marek Nowotka (Ostrołęka) Handel na pograniczu mazursko-kurpiowskim na przestrzeni wieków .............. 77 6. Jerzy Kijowski (Ostrołęka) Myszyniec w czasie II wojny światowej .............................................................. 85 Dział II. Polska 1. Dariusz Budelewski (Ostrołęka) Walki narodowowyzwoleńcze na ziemi makowskiej w latach 1795–1918 .......... 97 2. Janusz Gołota (Olsztyn) Z dziejów ostrołęckiej Szkoły Rzemieślniczo-Przemysłowej Polskiej Macierzy Szkolnej w okresie międzywojennym .................................................. 115 3. Wojciech Łukaszewski (Ostrołęka) IV rozbiór Polski na północno-wschodnim Mazowszu ....................................... 125 4. Przemysław Chmielecki (Warszawa) Inspiracje Kazimierza Twardowskiego w formowaniu polskiego modelu uniwersytetu ........................................................................................... 151 5. Zbigniew Chojnowski (Olsztyn) Wstęp do imagologii ........................................................................................... 167 4 | Dział III. Europa 1. Szauczuk Ihar (Brześć – Białoruś) Naukowa biografia. Fragment z doświadczenia historiografii białoruskiej ......................................................................................................... 177 2. Stanisław Faliński (Siedlce) Samorządy terytorialne jako nowi aktorzy na scenie międzynarodowej ............ 201 Dział IV. Z życia Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego 1. Jerzy Kijowski (Ostrołęka) Kalendarium Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego im. Adama Chętnika za 2019 rok ......................................................................................................... 219 2. Jerzy Kijowski (Ostrołęka) Wspomnienie o Bronisław Gołębiowskim (1933–2019) ..................................... 223 3. Małgorzata Lubecka (Ostrołęka) Recenzja książki: Jan Mironczuk, NSZZ „Solidarność” Region Mazowsze Oddział w Ostrołęce (1980–2018), wyd. NSZZ Solidarność” Oddział w Ostrołęce,Ostrołęka 2018, ss. 301 .................................................... 225 Regulamin nadsyłania i publikowania prac w „Zeszytach Naukowych” OTN .. 229 Wymagania wydawnicze – „Zeszyty Naukowe” OTN ..................................... 231 Procedura recenzowania prac naukowych nadsyłanych do publikacji w „Zeszytach Naukowych” Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego (ZN OTN) im. Adama Chętnika w Ostrołęce .................................................... 233 Zasady etyki publikacyjnej Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego im. Adama Chętnika .......................................................................................... 234 Contents Introduction ...................................................................................................... 7 Chapter I. The Region 1. Radosław Lolo (Pułtusk) Jesuit mission in Myszyniec ................................................................................ 11 2. Jan Mironczuk (Ostrołęka) Multi-culturality of the Myszyniec on the background of the parish/commune and the district of Ostrołęka during the partitions ............................................. 21 3. Marek Niewiadomski (Ostrołęka) The Myszyniec community during World War I ................................................. 37 4. Małgorzata Karczewska (Białystok), Jacek Czaplicki (Ostrołęka) World War I cemeteries in Myszyniec area ....................................................... 53 5. Marek Nowotka (Ostrołęka) The Mazurian-Kurpie border trade over the centuries ...................................... 77 6. Jerzy Kijowski (Ostrołęka) Myszyniec during World War II ......................................................................... 85 Chapter II. Poland 1. Dariusz Budelewski (Ostrołęka) Liberating battles on Makowski County during 1795–1918 .............................. 97 2. Janusz Gołota (Olsztyn) From the history of the Crafts and Industrial School in Ostrołęka of the Polish Educational Society in the interwar period ................................... 115 3. Wojciech Łukaszewski (Ostrołęka) IV partition of Poland in north-eastern Mazovia ............................................... 125 4. Przemysław Chmielecki (Warszawa) Kazimierz Twardowski inspirations in the form of the polish university model .................................................................................................................. 151 5. Zbigniew Chojnowski (Olsztyn) Introduction to imagology .................................................................................. 167 6 | Chapter III. Europe 1. Ihar Szauczuk (Brest – Belarus) Scientific biography studies. A fragment from the experience of Belarusian historiography .................................................................................................... 177 Научная биографистика. Фрагмент из опыта Беларускай историографии ................................................................................................. 177 2. Stanisław Faliński (Siedlce) Local self- governments as new actors on the international stage .................... 201 Chapter IV. On the life of the Scientific Society in Ostrołęka 1. Jerzy Kijowski (Ostrołęka) The Calendar of the Scientific Association in Ostrołęka for the year 2019 ........ 219 2. Jerzy Kijowski (Ostrołęka) In memory of Bronisław Gołębiowski (1933–2019) .................................,,,,,,,,.. 223 3. Małgorzata Lubecka (Ostrołeka) Book review: Jan Mironczuk, NSZZ „Solidarność” Region Mazowsze Oddział w Ostrołęce (1980–2018), wyd. NSZZ Solidarność” Oddział w Ostrołęce, Ostrołęka 2018, ss. 301. .......................................,,,,,,,,,.. 225 The regulations for submitting and publishing works in the Scientific Journals of the Scientific Society in Ostrołęka ……………………………….. 237 The Scientific Journals of the Scientific Society in Ostrołęka – publishing requirements ……………………………………………………….. 239 The Journals of the Adam Chetnik Scientific Society of Ostrołęka – Article Review Process ……………………………………………………........ 241 Regulations on the publication ethics of the Adam Chętnik Scientific Association in Ostrołęka ………………............................................................. 242 WPROWADZENIE To już XXXIII numer „Zeszytów Naukowych” Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego im. Adama Chętnika. Grupa badaczy zainteresowanych historią i kul- turą regionu stara się ocalić od zapomnienia przemijającą rzeczywistość. Jak zwy- kle, do współpracy zostali zaproszeni także naukowcy z ośrodków akademickich w kraju, a nawet spoza Polski, wszak dobra tradycja zobowiązuje. Niniejszy tom, jak i poprzednie, został podzielony na cztery działy. Pierwszy to „Region” i w gruncie rzeczy odnosi się do odbytej 17 czerwca br. konferencji nau- kowej w Urzędzie Miejskim w Myszyńcu. Jej tytuł (Wielokulturowy Myszyniec – historia i pamięć) zobowiązał badaczy nie tylko do przypomnienia licznie zgroma- dzonym słuchaczom (samorządowcom, działaczom społecznym, młodzieży, go- ściom-ziomkom żydowskim)