:ABUDÐW /KOLICE Miesięcznik bezpłatny Nr 6 (13) • Czerwiec 2010 Asfaltowa Rafałówka 15 maja br. odbył się uroczysty święcili drogę. odbiór modernizowanej ulicy w Tradycyjne- Rafałówce i drogi Kucharówka go przecięcia - Rafałówka - Zabłudów oraz wstęgi dokona- wozu bojowego miejscowej li przedstawi- Ochotniczej Straży Pożarnej. ciele samorzą- W uroczystościach wzięły du, którzy póź- udział władze Zabłudowa na niej jej kawałki czele z burmistrzem Jackiem ofiarowali licz- Lulewiczem i przewodniczącym nie zebranym Rady Miejskiej Janem Leszkiem mieszkańcom. Wołosewiczem, przedstawiciele Sołtys Ge- Uroczyste przecięcie wstęgi w Rafałówce Straży Pożarnej, Urzędu Mar- nowefa Prus szałkowskiego, radni Gminy Za- oraz radny Dariusz Drewnowski sprzętu tylko w ramach szkoleń. błudów, miejscowi duszpasterze stwierdzili, że remont tej drogi Całkowita wartość remontu oraz mieszkańcy wsi Rafałówka. to sukces, na który pracowało nawierzchni we wsi Rafałówka – Niech ta droga łączy nie tyl- wielu ludzi. wyniosła 892 430 złotych, z czego ko miasta, ale także i ludzi – tymi Uroczystości uświetniło prze- 446 215 zł to kwota dofinanso- słowami powitał zgromadzonych kazanie wozu bojowego oraz wania z Europejskiego Funduszu gości Jacek Lulewicz, Burmistrz piły motorowej dla Ochotniczej Rozwoju Regionalnego w ra- Zabłudowa. Następnie probosz- Straży Pożarnej w Rafałówce. mach projektu współfinansowa- czowie parafii rzymskokatolickiej Strażacy pomimo ogromnego nego przez Unię Europejską. ks. Romuald Kułak i prawosław- zadowolenia stwierdzili, iż mają nej ks. Mirosław Tomaszewski po- nadzieję, że będą używać tego Monika Turecka

Szanowni Państwo pisma jest stałe informowanie je miejsce na łamach pisma. mieszkańców o różnych inicjaty- Zależy mi na dobrym przepły- Mija rok odkąd redaguję wach i zdarzeniach, które mają wie informacji. Chcę, aby ludzie „Zabłudów i Okolice”. Myślę, że miejsce na terenie gminy. I tak byli dobrze poinformowani. pismo wzbudza Państwa zainte- w rzeczywistości się dzieje. Jednocześnie zachęcam resowanie i jest odbierane pozy- W kolejnych numerach dalej Państwa do współredagowania tywnie. Jak obserwuję czekacie będę prezentować aktywnych pisma. Czekam na Państwa Państwo z niecierpliwością na ludzi, wyróżniające się firmy czy uwagi i tematy, które należa- kolejne numery. organizacje. Nie zapomnę o tek- łoby poruszyć w kolejnych nu- Przed rokiem pisałem, że stach historycznych. Większość merach pisma. głównym celem wydawania ciekawych zdarzeń znajdzie swo- Piotr Woroniecki 2 | Zabłudów i Okolice Obradowali młodzi radni 1 czerwca br. odbyła się I sesja Dziecięco – Młodzieżowej do czynnego zaangażowania się Rady Miejskiej Zabłudowa. Uczestniczyli w niej w rozwój swojej małej Ojczyzny przedstawiciele uczniów z Gimnazjum w Zabłudowie – powiedziała Joanna Radzi- i szkół podstawowych z terenu całej gminy. wońska, nauczycielka Gimna- zjum, która wspólnie z Arturem Sesja rozpoczęła się od uro- wej. Radny z Rafałówki apeluje Trojanem przygotowała sesję. czystego przekazaniem klucza o remont domu kultury w tej Posiedzenie młodych rad- młodym radnym przez Jacka miejscowości i ogrodzenie base- nych odbyło się w ramach Mło- Lulewicza, burmistrza Zabłudo- nu przeciwpożarowego. dzieżowej Akcji Obywatelskiej wa i Jana Leszka Wołosewicza, - Taka sesja to doskonała lek- „20 lat wspólnie”, której celem przewodniczącego Rady Miej- cja demokracji, to forma prze- jest upamiętnienie 20 rocznicy skiej Zabłudowa. kazania postulatów młodzieży pierwszych wyborów samorzą- – Młodzież zabłudowska jest władzom Zabłudowa, jak rów- dowych w wolnej Polsce. ambitna i kreatywna. Ma swoje nież zachęcenie młodych ludzi PW spostrzeżenia i uwagi. Chce mieć wpływ na decyzje dorosłych. Chce brać sprawy w swoje ręce. Młodzież chce zadbać o przy- szłość Zabłudowa – takie zdania można było usłyszeć 1 czerwca podczas młodzieżowej sesji. Ważnym punktem obrad były zmiany jakie chcieliby widzieć w Gminie Zabłudów młodzi Gimnazjaliści sadzą drzewa radni. Jednym marzą się liczne ścieżki rowerowe i nowe boiska sportowe, innym posprzątany park i zadbany staw, jeszcze in- nym asfaltowe drogi i centrum kultury w Zabłudowie. Przedsta- wiciel Zwierek chce placu zabaw przy dawnej szkole podstawo- Dzieci rządzą Zabłudowem Pomagamy powodzianom Miejski Ośrodek Pomocy „Przychodnia Rodzinna” w Za- Jacek Lulewicz, burmistrz Społecznej w Zabłudowie błudowie. Ponadto zbiórkę Zabłudowa wraz z Teresą Wier- zorganizował zbiórkę darów zorganizowano w lokalnych cińską, szefową MOPSu pragną rzeczowych dla powodzian. sklepach spożywczych, prze- podziękować wszystkim miesz- MOPS po otrzymanym mysłowych i pozostałych. kańcom, którzy przyczynili się sygnale z Podlaskiego Urzę- Nie jest to jedyna insty- choćby w najmniejszym stop- du Wojewódzkiego ruszył ze tucja, która ruszyła z akcją niu pomóc tym, którzy stracili zbiórką darów w postaci arty- pomocy powodzianom. Dary cały swój dobytek. Szczególne kułów spożywczych, środków przyjmowała także Ochotni- podziękowania kierujemy do czystości, odzieży, artykułów cza Straż Pożarna w Zabłu- Mirosława Dębowskiego ze gospodarczych i wyprawek dowie. Zbiórkę w formie pie- sklepu „Staś” w Zabłudowie za szkolnych. Dary były przyj- niężnej zorganizowała parafia ogromny wkład w postaci pro- mowane w Niepublicznym pw. Św. Piotra i Pawła w Za- duktów na rzecz powodzian. Zakładzie Opieki Zdrowotnej błudowie. MOPS Zabłudów i Okolice | 3 Spokojna okolica Z podkomisarzem Dariuszem Kułakiem, komendantem Komisariatu Policji w Zabłudowie rozmawia Piotr Woroniecki.

Bardzo proszę o przedsta- udało nam się zatrzymać grupę śmy na tzw. służby ponadnor- wienie nam pracy Komisariatu trudniąca się tym procederem. matywne, czyli na dodatkowe Policji w Zabłudowie? Najkrócej mogę powiedzieć, patrole. Policjanci w wolnym Teren działania miejscowe- że społeczeństwo jest tutaj spo- czasie będą pełnić służbę go Komisariatu Policji obej- kojne, nie mamy wielu proble- na rzecz Gminy Zabłudów. muje obszar trzech gmin: Za- mów z łamaniem zasad bezpie- Funkcjonariuszy będzie więcej błudowa, Gródka i Michałowa. czeństwa. I młodzież jest również w godzinach popołudniowych Jest to około 40 proc. powiatu spokojna, zdarzają się oczywiście i wieczorowo-nocnych, gdy jest białostockiego. W tych dwóch incydentalne zdarzenia. największe zagrożenie. Ponad- ostatnich miejscowościach mamy dwa posterunki, otwar- te od godziny 8.00 do 22.00. Natomiast Komisariat w Zabłu- dowie czynny jest całodobowo. O każdej porze dnia i nocy mieszkańcy uzyskają pomoc ze strony policji. Na terenie dzia- łania zabłudowskiego komisa- riatu zatrudnionych jest trzy- dziestu dwóch funkcjonariuszy. Siedem osób pełni służbę w Mi- chałowie, osiem w Gródku, reszta tutaj w Zabłudowie. Dariusz Kułak, komendant Komisariatu Policji w Zabłudowie Z jakimi problemami spoty- Gdzie widzi Pan potrzebę to będą kierowani do zabezpie- ka się Pan najczęściej na tere- zmian, co należy w pierwszym czania różnych imprez organi- nie Gminy Zabłudów? rzędzie poprawić? zowanych przez samorząd. Trudno to nazwać proble- Nie widzę większych potrzeb mami, to nasza codzienna robienia zmian. Współpraca Czy mieszkańcy gminy mogą praca. Dużo mamy spraw zwią- z samorządami, Kościołami czy czuć się bezpiecznie? zanych z wypadkami na drodze szkołami układa nam się na- Ciężko mi odpowiadać krajowej Białystok – Bielsk prawdę bardzo dobrze. za mieszkańców czy czują Podlaski. Jest to trasa dość się bezpiecznie, ich należy ruchliwa, co powoduje te nie- Dostaliście Państwo ponad o to zapytać. Mam nadzieję, przyjemne zdarzenia. 80 tysięcy złotych od Gminy że my, policjanci te bezpie- Sporo pracy mamy z wła- Zabłudów. Jak zostaną wydane czeństwo im dajemy. Ze swej maniami do domów w budo- te pieniądze? strony będziemy robili wszyst- wie. Są to najczęściej budynki 70 tysięcy złotych dostaliśmy ko, aby mieszkańcy Gminy pozostawione bez opieki, bez na remont dachu. W chwili obec- Zabłudów żyli w spokoju i nie właścicieli, którzy jeszcze nie nej trwa procedura niezbędna obawiali się o swoje dobra mieszkają w nich. do uruchomienia tych środków materialne. Jeśli ktoś czuje Wcześniej mieliśmy trochę finansowych. Remont jest nam się zaniepokojony czy zagro- problemów z włamaniami do potrzebny, ponieważ dach prze- żony to zapraszam do siebie. altanek na działkach. Dzięki cieka i niszczy budynek. Postaramy się pomóc. współpracy z działkowcami 12 tysięcy złotych otrzymali- Dziękuję za rozmowę. 4 | Zabłudów i Okolice Czerwcowe wybory

Już 20 czerwca wybierać będziemy nowego oddać swój głos w ośmiu obwodowych komi- prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej. Jeśli któ- sjach wyborczych. Ich lokalizacje przedstawia- ryś z kandydatów nie uzyska ponad 50 proc. my poniżej. Przypominamy, że wybory odby- poparcia 4 lipca odbędzie się druga tura wybo- wać się będą w godzinach od 6.00 do 20.00. rów. Mieszkańcy Gminy Zabłudów będą mogli

Numer Granice obwodu Siedziba obwodu (miejscowości wchodzące w skład obwodu) obwodowej komisji wyborczej Szkoła Podstawowa w Zabłudowie ul. Adama Mickiewicza 20 1. Zabłudów, Zabłudów Kolonia Miasto, (lokal przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych) 2. Dobrzyniówka, Teodorowo Szkoła Podstawowa w Dobrzyniówce Bobrowa, Borowiki, Kamionka, Kościukówka, 3. Łukiany, Płoskie, Rafałówka, Rudnica, Sło- Szkoła Podstawowa w Rafałówce mianka, , Zacisze, Folwarki Małe, , Folwarki 4. Strażnica OSP w Folwarkach Wielkich Wielkie, Kołpaki ,Krasne, Małynka Kuriany, Białostoczek, , , Ha- 5. lickie, , Łubniki, , Pasyn- Była Szkoła Podstawowa w Zwierkach ki, , Bogdaniec, Józefowo 6. , , Solniki, Żuki, Nowosady Szkoła Podstawowa w Krynickich Ryboły, SK Ryboły , Laszki, Koźliki, Kaniuki, 7. Ciełuszki, Pawły,, Ostrówki, Wiejski Dom Kultury w Rybołach , Szkoła Podstawowa w Zabłudowie Zabłudów - Kolonia, , , ul. Adama Mickiewicza 20 8. , Kucharówka, , Ol- (lokal przystosowany do potrzeb osób szanka, Sieśki, Żywkowo niepełnosprawnych) Festyn w Zwierkach

W niedzielę, 30 maja br. gry, konkursy i za- muzyka, zabawa i sport bawy dla dzieci oraz zagościły w Zwierkach. Tego dorosłych. Dużym dnia odbył się tam festyn zainteresowaniem sportowo – rekreacyjny. wśród najmłod- Rozpoczął się on wręcze- szych cieszyła się niem nagród za rozgrywki loteria fantowa. Za pucharowe w piłce nożnej. Po jeden złoty można czym przyszedł czas na występy było wylosować cen- zespołów: Reczańka, Zevirki, ne nagrody. Barwianki i Cygańskie Perły. – Taki festyn W między czasie odbywały się to naprawdę miłe Reczańka zaśpiewała radośnie Zabłudów i Okolice | 5 Rodzinne igraszki Występy zespołów, konkurs kulinarny, bezpłatne zabawy dla dzieci – te i inne atrakcje odbyły się 6 czerwca br. Warto wspomnieć, że pod- w Dobrzyniówce podczas festynu rodzinnego. czas festynu organizowany był turniej wsi. Ostatecznie na torzy przeprowadzili również pierwszym miejscu uplasowała konkurs kulinarny. W kategorii się Dobrzyniówka przed Fol- dania mięsne najlepsza okazała warkami Wielkimi i Małynką. się karkówka w wykonaniu Da- Festyn w Dobrzyniówce nuty Bagińskiej. Wśród ciast na został zorganizowany przez najwyższą notę zasłużył marcinek Katarzyny Abra- mowicz. Nato- miast w kategorii „różne” pierwsze Wesołe Nutki na scenie miejsce zajęły Przed zgromadzoną publicz- kukiełki Heleny nością wystąpiły Wesołe Nutki Borysewicz. Kon- z Dobrzyniówki, Reczańka kurs kulinarny z Koźlik, kabaret Zryw z Czar- był finałem wcze- nej Wsi Kościelnej i zespół mu- śniej przeprowa- Publiczność dopisała zyczny The Greed z Zabłudo- dzonych warsztatów. Stowarzyszenie na rzecz wsi wa. Zaprezentowały się również – Zależało mi, aby festyn Folwarki i Stowarzyszenie Bar- dziecięce teatrzyki z Folwark miał charakter rodzinny. Cie- dzo Aktywna Wieś „BArWa”. i z Dobrzyniówki. szę się, że dzieci pod opieką Sfinansowany zaś z właśnie Ponadto dzieci i młodzież rodziców skorzystały z licz- zakończonego projektu unij- mogła uczestniczyć w licznych nych atrakcji i uczestniczyły nego pt. „Między nami sąsia- grach i konkurencjach przygo- w organizowanych konkur- dami” w ramach Programu towanych przez aktorów z Te- sach – powiedziała Judyta Operacyjnego Kapitał Ludzki. atru Arkadia z Białegostoku. Abramowicz, organizatorka Podczas festynu organiza- festynu. PW spędzenie czasu oraz okazja do Mamy wiosnę już na karku, I w ogóle tak już z boku, spotkań rodzinnych i sąsiedz- już zakwitły kwiaty w parku. by był festyn w przyszłym roku. kich - stwierdził Tadeusz Alek- Jaki dzisiaj dzionek mamy, Dziś rocznica powiem szczerze, już odpowiedź wszyscy znamy. chyba sam już w to nie wierzę. siejczuk, mieszkaniec Zwierek Dziś jest święto w naszej wiosce, No a która ktoś zapyta, od urodzenia. mamy festyn i po trosce. ósma, ósma no i kwita. Festyn zakończył się wieczor- Już doświadczeń trochę mamy, Życzę gościom moc radości, ną dyskoteką pod gwiazdami, zacnych gości zapraszamy. dużo szczęścia i miłości. podczas której wystąpiły dwa By spędzili miło czas By się wszyscy pojednali, zespoły: Duo Boys i Joker. i w potrzebie wsparli nas. i w spokoju przeżywali. Organizatorem festynu był Aby w naszej wiosce było, Swoje lata, które płyną, zawsze czysto, zawsze miło. by nie były starć przyczyną. samorząd mieszkańców Zwie- Żeby nasi zacni goście, Pora kończyć me pisanie, rek, Ludowy Zespół Sporto- otwierali drzwi na oścież. przyjdzie czas na sumowanie. wy w Zwierkach oraz Miejski Kiedy każdy człowiek z wioski, Zobaczycie, osądzicie myślę, Ośrodek Animacji Kultury chce wygadać wszystkie troski. że nie zapomnicie. w Zabłudowie. Aby nam się dobrze żyło, Tadex PW i w urzędach było miło. 6 | Zabłudów i Okolice Nadal w czołówce Samorządowcy z Zabłudowa zajęli drugie miejsce cyzji polegała na wrzuceniu zza w Spartakiadzie Sportowo – Rekreacyjnej Powiatu biurka do kosza 10 kulek z pa- Białostockiego. Odbyła się ona w Surażu 21 maja br. Tym pieru. Najlepszy w trójboju władz razem najlepsza okazała się reprezentacja Gminy Tykocin. okazał się burmistrz Suraża. – Taka spartakiada to fajna okazja, żeby spotkać się z kole- żankami i kolegami z innych urzędów miast i gmin – powie- dział Adam Kamiński, wicesta- rosta Powiatu Białostockiego, który również czynnie uczestni- czył w sportowych zmaganiach. – Niestety z roku na rok coraz mniej gmin uczestniczy w naszej spartakiadzie. Zawsze jest Zabłu- dów – dodał Kamiński. Spartakiada Powiatu Bia- łostockiego, która odbyła się już po raz siódmy zgromadzi- Nasza mocna drużyna ła reprezentacje Zabłudowa,

Radny Adrian Kowalczuk wygrał bieg na 1000 metrów, radny Andrzej Samsonowicz nie miał równych w podnosze- niu 17,5 kg ciężarka, męska drużyna w siatkówce oraz szta-

Burmistrz trafiał do kosza celnie

feta 4x50 metrów wywalczyła Choroszczy, Gródka, Suraża, pierwsze miejsca. Tykocina oraz Starostwa Powia- Dużą niespodziankę sprawili towego w Białymstoku. organizatorzy burmistrzom i wój- Należy przypomnieć, że sa- tom. Rywalizowali oni w trójboju morządowcy z Zabłudowa dwa władz. Poza przecięciem w jak lata z rzędu (2008 i 2009 r.) byli najkrótszym czasie szeregu najlepsi. Kolejną, ósmą już spar- wstęg, musieli wykazać się po- takiadę w przyszłym roku orga- prawną polszczyzną. Kolejna nizować będzie Gmina Tykocin. Radny Samsonowicz był najlepszy konkurencja, zwana trafność de- PW Zabłudów i Okolice | 7 W rytmie bębnów

5 maja br. Miejska Biblioteka Publiczna w Zabłudowie w ramach spotkania autorskiego gościła Dorotę Katende, podróżniczkę, autorkę książki „Dom na Zanzibarze” oraz jej męża Justina – rodowitego zanzibarczyka. W spotkaniu wzięła udział klasa III Gimnazjum w Zabłudowie pod opieką nauczycieli.

Zanim goście zaczęli opo- wiadać o Afryce zaprezen- towali przedmioty, które przywieźli ze sobą. Były to m.in. laski cynamonu, gałka muszkatołowa, piasek z pusty- ni, muszle, monety, pieniądze i tradycyjne ozdoby. Dzika Afryka Afryka jest krajem przyja- znym, otwartym, bezpiecznym. Językiem urzędowym w Afryce jest angielski oraz suahili. Zwy- czaje tamtejszych ludzi różnią Młodzież na spotkaniu z Dorotą Katende się bardzo od naszych i dla niej samej ”muzungu”, czyli białej, w zamian kadzą swe ciała, o mło- przy tym tradycyjną afrykańską obcej - pobyt w kraju, gdzie dych chłopcach, którzy aby stać piosenkę. Gimnazjaliści mogą wszystko jest tak „inne” był nie- się mężczyzną muszą zabić lwa. stwierdzić, że ich wiedza wzbo- jednokrotnie trudny. Słuchali także o szamanach, ma- gaciła się o znajomość kultury Uczestnicy spotkania dużo sajach, czy dzikich zwierzętach. oraz zwyczajów ludzi mieszkają- dowiedzieli się o życiu codzien- cych w Afryce. Losy gości zacie- nym ludzi zamieszkującym Pożegnanie z czarnym kawiły młodzież, poruszyły, ale „czarny kontynent”. Wsłuchiwali lądem i niejednokrotnie rozbawiły. się w opowieści o kobietach, Na koniec spotkania Justin które nie używają perfum ale zagrał na bębnie śpiewając Monika Turecka

Tydzień bibliotek

W maju w Miejskiej Biblio- zjum, spotkanie autorskie z Do- Ponadto wykonano plakat tece Publicznej w Zabłudowie rotą Katende, wystawa książek oraz przeprowadzono lekcję oraz filiach bibliotecznych poświęconych 90-tej rocznicy biblioteczną poświęconą życiu w Rafałówce i Rybołach obcho- urodzin Karola Wojtyły, głośne i twórczości Fryderyka Chopina dzony był Tydzień bibliotek czytanie bajek w szkole i przed- oraz spotkano się z najstarszym pod hasłem „Biblioteka – słowa, szkolu w Rafałówce i w Zabłu- czytelnikiem biblioteki w Rafa- dźwięki, obrazy”. dowie czy udział w przeglądzie łówce, który w ciekawy sposób Z tej to okazji odbył się m.in. teatrów młodzieżowych i dzie- opowiadał o prowadzeniu biblio- konkurs wiedzy o bibliotece dla cięcych w Białoruskim Towarzy- teki w swoim własnym domu. szkół podstawowych i gimna- stwie Społeczno-Kulturowym. DK 8 | Zabłudów i Okolice

Z dziejów polskiego podziemia niepodległościowego (1944–1956) Wspomnienia „Zgrzyta” – amnestia

Plut. pchor. Józef Piłaszewicz Pozostawał jednak problem cu przyszedł do siebie i zawołał „Zgrzyt” był jednym z tych do- akcji na Zabłudów. Wieczorem stojącego wewnątrz wartow- wódców partyzanckich, którzy poszedłem więc na stację Ku- nika, żeby mnie zameldował. dożyli upadku reżimu komuni- riany, skąd zadzwoniłem do UB Wpuszczono nas do środka. Gdy stycznego. Wraz z odzyskaniem i mówię, że chcemy się ujawnić. przedstawiłem się z nazwiska, niepodległości i suwerenności „Kto dzwoni”? „Zgrzyt”, dowód- wtedy jeden z oficerów bezpie- można już było w nieskrywany ca oddziału” – odpowiadam. czeństwa, starszy już Białorus, sposób mówić o wydarzeniach „A oddział „Ducha” to na waszym powiedział: „A, to ja pańskiego po 1944 r., gdy żołnierze pod- terenie grasuje”? „Duch” jest ojca doskonale znałem”. „No ziemia niepodległościowego sta- w moim oddziale” – zdziwiłem i dobra. Ale my tu w innej spra- nęli do walki z nowym okupan- się. „Dobra. Przez telefon nic nie wie przyszliśmy. Ujawniamy się tem. Wiosną 1991 r. dotarł do załatwimy. Proszę zgłosić się oso- i chcemy skorzystać z amnestii”. niego pracownik białostockiego biście. Proszę przyjechać jutro. Stawiam jednak sprawę jasno oddziału Archiwum Wschodnie- Omówimy wtedy warunki wasze- i mówię: „W międzyczasie jed- go – Jerzy Kułak, który nagrał go ujawnienia”. nak dostaliśmy taki rozkaz, żeby wówczas wspomnienia dotyczą- Wróciłem do oddziału i opo- rozwalić administrację w Za- ce lat wojny i okupacji. Warto wiedziałem chłopakom jej błudowie i skorzystamy więc do nich sięgnąć, by poznać spe- treść. Zdecydowałem, że pojadę z amnestii, czy nie skorzystamy”? cyficzny klimat tamtych czasów. na UB następnego dnia a ubez- Ubecy zaczęli naradzać się, czy Wspomnienia przechowywane pieczać będą mnie, na wszelki przez palce popatrzeć na naszą są w Ośrodku KARTA w War- wypadek, „Pionek” i „Stryj”. akcję w Zabłudowie i zgodzić szawie (sygnatura AW I/620). Oddział z chwilą naszego odej- się na nasze ujawnienie czy nie. W niniejszym numerze prezen- ścia miał odmaszerować spod W końcu szef PUBP przeciął te tuję fragment dotyczący amne- Kurian na inne, nam nieznane wątpliwości: „Czas już przestać stii z wiosny 1947 r. miejsce. Kontakt mieliśmy na- strzelać do siebie, tym bardziej, „Akcja na Zabłudów, prze- wiązać przez naszego łącznika że pertraktacje w sprawie ujaw- prowadzona przez nas w okresie w Majówce. W ten sposób za- nienia prowadzi Komenda amnestii, faktycznie wyłączała bezpieczyliśmy się na wypadek, Okręgu Białystok”. Ustaliliśmy nas spod niej. To był okres, kiedy gdyby UB nas pochwyciło. więc, że ujawniamy się następ- zastanawialiśmy się z kolegami: Ja natomiast z moją obsta- nego dnia czy po dwóch dniach, skorzystać z amnestii, czy nie sko- wą poszliśmy do Białegostoku już nie pamiętam. rzystać. Powiedziałem tak: „Za- na UB. Ja i „Pionek” byliśmy Nawiązaliśmy kontakt z od- stanówcie się. Nie skorzystanie w mundurach wojskowych, na- działem i opowiedzieliśmy jak z amnestii pozostawia nam tylko tomiast „Stryj” był w cywilu, na było na UB. Ustalonego dnia jedną drogę wyjścia – bić się da- dalszej obstawie. Wszyscy uzbro- wzięliśmy u okolicznych chłopów lej i dać się wytłuc do ostatniego, jeni byliśmy w broń boczną. furmanki i jedziemy do Białe- bo następnej amnestii już nie Poszliśmy na UB na ul. Warszaw- gostoku. Furmanek było z 5 czy będzie. Jesteśmy przecież młodzi, skiej. Poszedłem do wartownika 6, gdyż nas było około 25-ciu. a tu w lesie żadnych perspektyw i zameldowałem: „Dowódca Jechaliśmy szosą, która prowadzi nie mamy. Anglia nie śpieszy oddziału WiN pseudonim na Baranowicze. Na rogatkach nam z pomocą, trzeciej wojny Zgrzyt”. Zgodnie z umówionym Białegostoku zatrzymało nas nie będzie”. Głosujemy więc, kto terminem przyszedłem na spo- dwóch mężczyzn – jeden z nich jest za ujawnieniem. Większość tkanie z komendantem Urzędu był w mundurze oficera bezpie- podniosła ręce opowiadając się Bezpieczeństwa”. Wartownik jak czeństwa – znałem go stąd, że za skorzystaniem z amnestii. to usłyszał, to zgłupiał. W koń- był obecny w czasie naszej wizyty Zabłudów i Okolice | 9 w UB, drugi był w cywilu. „Ujaw- Gdy nadszedł kolejny termin do kościoła farnego na poranne nienia nie ma” – mówią do nas. ujawnienia znowu wzięliśmy nabożeństwo. Broń oczywiście „Przesuwamy termin na tydzień furmanki w Rafałówce i ruszyli- mieliśmy ze sobą, bardzo nie czasu. Wracajcie na swoje miej- śmy do Białegostoku. To był 21 podobało się to księdzu, który sce. Musimy je ustalić, żeby nie kwietnia 1947 r. Gdy wjechali- podszedł do nas i zaczął stro- doszło do niepotrzebnego star- śmy do Białegostoku od strony fować chłopaków. Furmanek cia”. „Dlaczego tak”? „Bo ujawnia Zabłudowa w oknach wszystkich pilnowali tylko woźnice i jeden się cały obwód i nie będą z chłopaków. Jak wy- w stanie powiadomić szliśmy z kościoła po- siatki, żeby się ujawniła”. wiedziałem do wszyst- No cóż było robić. Wra- kich: „No chłopaki, camy z powrotem. Po- pożegnajmy salwą las”. czątkowo stacjonujemy Jak bractwo zaczęło we wsi Bobrowa, potem strzelać do góry, to w Kamionce, Rafałówce nie mogłem ich po- – wsi gdzie urodziłem wstrzymać. W końcu się i mieszkałem. W nie- jednak uspokoili się dzielę część chłopaków i poszliśmy na UB, na poszła do kościoła w Ra- podwórze. Ustawione fałówce. Oczywiście wszy- tam były stoły, do któ- scy pod bronią. Potem rych po kolei podcho- urządziliśmy zabawę. dziliśmy i zdawaliśmy Chłopaki bawią się jak broń. Ja podszedłem złoto. W pewnym mo- pierwszy i zdaję no- mencie przyszło na zaba- wiutkiego „Walterka”. wę dwóch uzbrojonych Stojący obok ubek, milicjantów z Zabłudowa, gdy go zobaczył, na- a ustalone przecież było tychmiast wyciągnął po z UB, że w podanych niego rękę. „Ostroż- przez nas miejscowo- nie, bo naładowany” ściach nie będzie się – ostrzegłem go. Ubek pętać ani milicja, ani UB, sprawdził magazynek ale byli, tyle, że w cywilu. i zamek. „To tak, nam Milicjanci, którzy przyszli nie wierzycie”? – zdzi- do nas na zabawę zaczęli wił się bardzo. „Do zachowywać się prowo- Oświadczenie ujawnienia Józefa Piłaszewicza ostatniej chwili”? „Pas. kacyjnie więc chłopaki z 21 kwietnia 1947 r. przed PUBP w Białymstoku Zostawić, czy oddać”? błyskawicznie rozbroili (Archiwum Państwowe w Białymstoku) – zapytałem się. „Od- ich i dali kopniaka w tyłek wyrzu- domów po jednej i drugiej dać”. Zdjąłem więc pas i położy- ciwszy ich w ten sposób z zabawy. stronie ulicy ujrzeliśmy wysta- łem go na stole. Gdy ujawniali Następnego dnia przyjechał do jące lufy erkaemów i mordy się pozostali mnie wezwano mnie komendant milicji z Zabłu- ubeków. Byliśmy nastawieni na na górę, żeby wyjaśnić sprawę dowa i zaczął prosić żebym oddał najgorsze. Wszystko mogło być Zabłudowa. Nie było z tym mu te automaty, które zabrali- możliwe. Każdy trzymał broń jednak problemów, bo ubecy śmy jego milicjantom, bo grozi w pogotowiu. Napotkany łącz- byli zadowoleni, że ujawniał się im wyrok do 5 lat, za to, że dali nik powiedział, że ujawnienie cały obwód wraz z siatką, co za- się rozbroić. A „Pionek” i „Mały” nastąpi w Komendzie Urzędu pewniało im spokój w terenie. rozbroili tych milicjantów. No to Bezpieczeństwa. Zostawiliśmy Sprawę Zabłudowa potraktowali kazałem im, żeby oddali mu te więc furmanki, z których jedna więc marginesowo. automaty. To komendant jeszcze załadowana była bronią i całym wódkę postawił. oddziałem poszliśmy na mszę ciąg dalszy na str. 10 10 | Zabłudów i Okolice

Odseparowano mnie od Co do wytycznych w kwestii liśmy na melinę, ludzie z siatki moich chłopaków i dowództwa, ujawnienia, to nie miałem żad- pytali się nas: „No i co chłopcy zaproszono natomiast na obiad. nych. Komenda Obwodu po- z wami dalej będzie”? Byli pełni Strasznie głupio się czułem. Do- zostawiła nas samych. Najważ- obaw o nas. Szczególnie starsi okoła mnie siedzieli sami ubecy, niejszym łącznikiem Komendy ludzie martwili się najbardziej”. którym towarzyszyła para dzien- był chyba „Wilk”, który znał po- W ten oto sposób zakończyła nikarzy – kobieta i mężczyzna. zostałe łączniczki – Ewę, Basie się blisko dwuletnia działalność Zadali parę podchwytliwych py- i Jadwigę – ale nie spotkałem partyzancka na terenie gminy Za- tań, na które starałem odpowia- go przy ujawnieniu ani nigdy błudów. Po ujawnieniu Józef Pi- dać wymijająco. Gdy już uczta później. [...]. łaszewicz opuścił teren Białostoc- skończyła się i schodziłem po Decyzję o ujawnieniu też czyzny – udał się do Gdańska, schodach w dół do wyjścia, na podjęliśmy sami. Termin końca następnie na krótko do Elbląga, schody wyskoczył oficerek UB amnestii zbliża się już, a my nie skąd wyjechał na teren woj. wro- i leci za mną. „Co pan zamierza mamy kontaktu z Komendą Ob- cławskiego, gdzie się osiedlił. robić”? – spytał się, gdy dogonił wodu. Łącznik nie pojawia się. Podobnie postąpiła część jego mnie. „Dziś wyjeżdżam”. „To Decyzję o ujawnieniu podjęliśmy podkomendnych. Ich dalsze losy jedyna słuszna droga. Jeżeli więc razem. Oczywiście ostatnie potoczyły się różnie. Jak wspomi- pan zostanie na miejscu, zo- dni przed drugim terminem nali później: „Po złożeniu broni stanie pan aresztowany. Niech ujawnienia to wszyscy siedzieli- i otrzymaniu zaświadczeń rozpro- pan wyjeżdża i niech pan przez śmy jak na szpilkach. Cały czas szyliśmy się na wszystkie strony parę ładnych lat nie pokazuje obowiązywało ostre pogotowie. Polski. Wkrótce okazało się, że się tu w terenie. Radzę panu Nawet jak chłopaki bawili się na gwarancja szefa UB to słowa ob- dobrze” – zakończył. „Postaram zabawie w Rafałówce, to poste- łudne i kłamliwe. Ścigali nas jak się skorzystać” – odparłem mile runki były wystawione. [...]. psy gończe, wrzucali do aresztów, zdziwiony. I to się potem spraw- Gdy ogłoszono amnestię skazywali na specjalne śledztwa dziło, kto tylko został w terenie, wśród chłopaków dało się wyczuć i długie lata więzienia”. był aresztowany. [...]. napięcie. Często, gdy zachodzi- Piotr Łapiński Tym razem drudzy Łukasz Suchowierski, który został Drużyna z Zabłudowa go. Trzyosobową ekipę wystawiła najlepszym juniorem turnieju. zajęła drugie miejsce Gmina Zabłudów w składzie: W ubiegłym roku zabłudowscy w Turnieju Szachowym Michał i Jakub Harasimczuk szachiści uplasowali się w Czarnej „O Złotą Podkowę”. oraz Łukasz Suchowierski. Białostockiej na trzecim miejscu. Odbył się on 23 maja br. - Rywalizacja była zacięta, Warto wspomnieć, że w sierp- w Czarnej Białostockiej. ale ostatecznie zajęliśmy dru- niu br. odbędzie się w Zabłu- Już po raz czwarty Dom Kul- gie miejsce, z którego jesteśmy dowie V Turniej Szachowy tury w Czarnej Białostockiej dumni – stwierdziła Emilia Ko- im. Zygmunta Augusta. Jest to zorganizował turniej szachowy. chańska z Miejskiego Ośrodka impreza otwarta, w której mogą Wzięło w nim udział pięć drużyn Animacji Kultury. startować wszyscy chętni. z terenu województwa podlaskie- Indywidualny sukces odniósł PW

Mszę św. w kościele parafial- Pamiętamy o deportacji nym w Zabłudowie. Po Eucha- rystii wszyscy chętni zostaną W niedzielę, 27 czerwca ła one miejsce siedemdziesiąt przewiezieni autokarami do br. odbędzie się uroczystość lat temu, 10 lutego 1940 roku. wsi Zacisze, gdzie przy pomni- upamiętniająca deportację W programie uroczystości ku – obelisku odbędą się dal- mieszkańców wsi Zacisze. Mia- przewidziano o godz. 11.00 sze uroczystości. Zabłudów i Okolice | 11 Nasz radny To już ósma i ostatnia część ukazująca radnych Gminy Zabłudów. Tym razem przedstawia- my Jana Leszka Wołosewicza z Zabłudowa. Przypominam, że kolejność sylwetek ustalono alfabetycznie. niczne. Absolwent Technikum wy hali sportowej i pomysło- Mechanicznego w Białymsto- dawcą powstania pierwszego ku. Prowadzi gospodarstwo ronda w Zabłudowie, które rolne o specjalizacji chów znacznie ograniczyło prędkość trzody chlewnej. przejeżdżających pojazdów. W Radzie Miejskiej Zabłu- - Ubolewam, że w tej ka- dowa jest po raz drugi. W po- dencji nie udało się rozpocząć przedniej kadencji był wice- prac nad budową gminnego przewodniczącym, w obecnej centrum kultury oraz nie kon- jest przewodniczącym Rady tynuuje się renowacji Parku Miejskiej Zabłudowa. Zasiada Podworskiego – powiedział w Komisji Planowania i Fi- Jan Leszek Wołosewicz, prze- Jan Leszek Wołosewicz, nansów. Niezwykle sprawny wodniczący Rady Miejskiej 50 lat, żonaty, czworo dzieci. w prowadzeniu obrad sesji. Zabłudowa. Wykształcenie średnie tech- Był współinicjatorem budo-

Wszystkim osobom nagro- Laureaci wyłonieni dzonym i wyróżnionym organi- zatorzy wręczyli dyplomy i na- 5 maja w zabłudowskim Klubie „Pod Burmistrzem” grody książkowe. odbyły się gminne eliminacje XXIII Małego Konkursu Do eliminacji wojewódzkich Recytatorskiego „Baje, Bajki, Bajeczki…”. Wzięło zakwalifikował się Łukasz Stani- w nich trzydziestu czterech uczestników. sławczyk. W kategorii wiekowej 7 – 9 W kategorii dzieci starszych Organizatorem tegoroczne- lat I miejsce zajął Łukasz Stani- (10 – 12 lat) jury I miejsca nie go konkursu recytatorskiego sławczyk, II – Radosław Bojko, przyznało. Druga była Domini- „Baje, bajki, bajeczki” na etapie III - Magdalena Bach. Jury wy- ka Mielech, trzeci Maciej Lu- gminnym był Miejski Ośrodek różniło Kingę Prus, Gabrielę lewicz. Wyróżniono natomiast Animacji Kultury w Zabłudowie. Jabłońską i Patrycję Urban. Natalię Harasimczuk. PW Zabłudów w obiektywie 2 czerwca br. odbyło się ZABŁUDÓW UPDATE! ma szymi mieszkańcami. Mając w Gimnazjum w Zabłudowie na celu pokazanie miasta nad aparat choćby w telefonach otwarcie wystawy fotograficz- Rudnią oczami gimnazjali- komórkowych można zrobić nej autorstwa trójki gimnazja- stów. Wskazanie ludziom tego, ciekawe zdjęcia o dużej warto- listów: Anny Waluk, Piotra Za- z czego miejscowość słynie, co ści artystycznej. Pozwala to na dykowicza i Patryka Puchłow- oferuje, jakie ma atuty. lepsze poznanie swojego oto- skiego. Wieńczy ona projekt Realizacja projektu polega- czenia, które jest tak atrakcyj- ZABŁUDÓW UPDATE! ła na wspólnych wędrówkach ne i urokliwe jak Zabłudów. realizowany przez studentów studentów z gimnazjalistami, pedagogiki kulturoznawczej podczas których robiono zdję- Ewelina Puczkielewicz z Uniwersytetu w Białymstoku. cia oraz rozmawiano ze star- studentka pedagogiki 12 | Zabłudów i Okolice

Były też inne, bardziej dosadne. wane od wieków. Zegar (12) A teraz stojąc nad nowo przy- Wdzierało się w duszność Zbiegli się mieszczanie błu- wiezionym obeliskiem również miasta, świeże tchnienie oko- dowscy, nadciągały furmanki cisnęły się na usta wierszyki, co licznych łąk, jeszcze pełnych z pobliskich wsi, rozesłano wici gorsza – również niecenzuralne. kwiecia, z zapachami tak zniewa- daleko w świat. Kurierzy traktem Nikt już nie chciał kolejnego lającymi, że tylko wiosna, mogła choroskim pędzili z nowiną, pomnika: albo to wiadomo czy je zrodzić. Otwierano z hałasem że oto zdarzenie niecodzienne z tego komuny nie sklonują okiennice, pierzyny przepocone zagościło w miasteczku. Posąg i powrócą znowu stare porząd- koszmarnymi snami rozwiesza- spoczywał na lawecie, z wąsami ki? Może kołchozy bedo albo no na płotach, otwierano karcz- i z brodą, wykuty w bazalcie. Nie insze wydumki? Ot nam pre- my i kramice. Harmider, jak co było w nim dostojeństwa a jedy- zent podrzucili – zastanawiał dzień, dawał o sobie znać mało- nie jakaś cesarskość, która naka- się jeden z mieszkańców, jak go miasteczkowym rytmem. zywała czołobitność i całkowite wykorzystać? Budzi lęk, zamiast Ale nie był to już kolejny oddanie. nadziei, i to trzeba wykorzy- dzień, jak dawniej. Na lawecie Mieszczanie jednak nie szukali stać! Ot co! Poprawi się morale oczekiwał bazaltowy posąg. W ra- miejsca pod piedestał. W milcze- w naszym mieście, mieszczanie tuszu naradzano się od kilku niu palili papierosy. Sterta niedo- zerwą z nałogami, ze strachu to dni, co dalej czynić. Padało wiele pałków wypełniała już kosz a oni i nadużywający karczemnych propozycji. Ktoś, kto do ksiąg nad czymś dalej uparcie dumali. procentów przejdą na picie mądrych częściej zaglądał, po- Być może na losem ludzkim wody, zwanej „Błudowianka”. czął drżącym głosem wieszczyć: utrwalanym w spiżu i w kamieniu, Debatowano jeszcze długo, pisał o tym nasz wielki Homer, który nie zawsze jest najtrwalszym choć lęk był chyba coraz więk- jak w mury Troi wprowadzono materiałem? Czegoś im brako- szy, że bazaltowe bóstwo stanie posąg konia. Choć był z drewna, wała, jakiegoś lepiszcza w życiu, w rynku miejskim, w pobliżu ra- w jego wnętrzu wprowadzono które człowiekowi pozwala pozo- tusza. Zegar poczuł się nie swojo, do miasta wojowników, i stał stawać długo w serdecznej pamię- znał tą postać zbyt dobrze i nie się symbolem niebezpieczne- ci ludzkiej. Tu jednak były tylko chciał wybijać trwożliwie kolej- go podarunku, przynoszącego obiecanki w które należało świę- nych godzin. Patrzył daleko, niechybną zgubę. Trzeba nam cie uwierzyć. Jak w bolszewickim poza bramy miejskie, otwarte już zajrzeć, co ukrywa się w środku Saratowie, po rewolucji, gdzie wczesnym rankiem, posmutniał posągu! Co nam znowu zafun- żony miały być przeznaczone do jego cyferblat a wskazówki, choć dowano? – pytali sami siebie wspólnego użytkowania. Ułożono pokryte złotem, jakoś niepo- mieszczanie błudowscy. nawet stosowny jak na tą rewolu- kojąco pociemniały. Bazaltowe Ktoś z mieszczan, kiedy młota- cyjną zmianę, regulamin. Posąg bóstwo jakby czekało na przebu- mi uderzano już w cielsko posągu, był olbrzymi, zimny i nie przysta- dzenie, może stąd i lęk począł się zakrzyknął: „Zaprzęgajmy woły jący do błudowskiego rynku, na budzić. Ale letni ranek pozwalał a nawet krowy, i wywieźmy czym którym to onegdaj stał mąż rewo- na szczyptę optymizmu. Jak za- prędzej z miasta, dopóki nie spa- lucji a o którym miejscowi, anoni- wsze jeszcze przed brzaskiem, dło na nas kolejne nieszczęście. mowi na szczęście poeci, ułożyli odkładano wiekową antabę, Skrzypiały osie lawety, poganiacze ten wierszyk: skrzypiały wierzeje. I tak nastawał rozpuścili biczyska i bóstwo trak- Leninku, Leninku kolejny dzień. Choć niewielu tem suraskim, przez Owalowce ku Jeu ty polskoju słoninku mieszczan hodowało rogaciznę, zachodowi, opuściło jak niepysz- Wiele liet ty hospodaryu przyzwyczajenie otwierania bram ne, bramy miasta. Oby na zawsze, Ni razu nie zaskwaryu miejskich wczesnym rankiem, słychać było nabożny szept. pozostawało niczym nie korygo- Błudowianin

Wydawca: Miejski Ośrodek Animacji Kultury w Zabłudowie Redaktor naczelny: Piotr Woroniecki :ABUDÐW Adres redakcji: ul. Rynek 8, 16-060 Zabłudów, tel. 85 71 88 443, e-mail: [email protected] /KOLICE Czasopismo dostępne w wersji elektronicznej na stronie www.zabludow.pl Skład i druk: Drukarnia Biały Kruk, tel. 85 74 04 704, [email protected]