RANDKRANT FR · DE · EN traductions Übersetzungen Maandblad over de Vlaamse Rand · december 2016 · jaar 20 · #09 translations

Michel Vandenbosch van GAIA ‘Blijf niet aan de zijlijn staan’

De zoektocht naar goedkope woonprojecten

+ AGENDA Lisbeth Gruwez dances Bob Dylan ‘Plaatjes draaien zoals in je living’ FOTO: FILIP CLAESSENS FOTO: • Iedereen wil vliegwet, maar niemand weet wanneer die komt

1 VERSCHIJNT NIET IN JANUARI, JULI EN AUGUSTUS NIET IN JANUARI, VERSCHIJNT DEKETTING

Michel Croes uit Asse werd vorige maand door Johan Vanherberghen aangeduid om deketting voort te zetten.

12 14 Centraal in Europa

at er Sint-Truiden als geboorteplaats ook koesteren dat we zo goed gelegen zijn. Van- op de identiteitskaart van Michel Croes uit Asse ben je snel in Antwerpen, Gent en Brus- staat, is toevallig. ‘Mijn ouders zijn sel. Waar in het land kan je dat nog zeggen?’ D afkomstig uit Limburg maar lang gele- den naar de Rand verhuisd omdat mijn vader IN HET MIDDEN hier in een school leerkracht Frans was. Toen Over grootsteden gesproken. Voelt Michel de ik 59 jaar geleden voor het eerst van mij liet aanwezigheid van Brussel? ‘Toch wel. Het is horen, was mijn moeder toevallig bij familie een gegeven waarmee we moeten leren leven. in Limburg. Ik ben dus niet geboren, maar wel Het zal hier altijd drukker zijn en misschien getogen in de Rand.’ sneller vuil. We zullen in de Rand ook altijd wat AGENDA gevoeliger zijn voor inbraken. Aan de andere AGENDA IN DE RAND DECEMBERDECEMBERJUNI 2016 – 2016 – LEUKE PLEK zijde hebben we ook veel te danken aan Brus- JANUARI2016 2017 Vandaag woont Michel in Asse. ‘Ik woon in sel. Voor de economie zijn we heel aantrekke- JANUARI 2017 het centrum van de gemeente, ben vader lijk, veel mensen uit de Rand vinden hier een Het bewogen leven van vier kinderen en trotse grootvader van baan. Ik werk ook vaak in Brussel. Het unieke van een jazzman

Vijfentwintig jaar geleden over- leed de legendarische jazztrom- twee kleindochters. Wat ik van Asse vind? aan de Rand is net die centrale ligging. Niet FILM pettist Miles Davis, na een al bij al nog vrij lang, maar zeker niet onbewogen leven. De invloedrijke muzikant, verantwoordelijk voor klas- sieke opnames als Kind of Blue (1959) en Bitches Brew Een leuke plek, waar je nog een goede band alleen in het midden van ons land, maar ook in (1970) kreeg dit jaar ook zijn eigen biopic. Biopics zetten niet per se in op documentaire volledigheid, maar eerder op emotionele betrokkenheid. Dat is niet anders in deze film, waarin acteur Don Cheadle kan opbouwen met je buren. Als het wijkco- het hart van Europa. Dat heeft een invloed op (Boogie Nights, Ocean’s Eleven, Crash) zowel de rol van regisseur als die van Miles zelf op zich nam. Miles Ahead zoemt in op de periode aan het einde van de jaren zeventig, wanneer Davis – opnieuw geplaagd mité iets vraagt of organiseert, ben ik altijd de Rand, zowel positief als negatief.’ door problemen met zijn gezondheid, drugsgebruik en relaties – een tijdlang niet meer publiek ver- schijnt. Een journalist van het muziekblad Rolling Stone (gespeeld door Ewan McGregor) probeert toch bereid om een handje toe te steken. Ik merk Centraal in Europa, maar tegelijkertijd ook tot hem door te dringen en neemt hem op sleep- touw. Tussen de flashbacks naar andere periodes uit het leven van Davis door ontspint zich ook wat actie wel dat de wijkactiviteiten - met als climax gezellig in Asse. ‘Inderdaad. Wat mij kan beko- en horen we heel wat van ‘s mans muziek. • mb WO • 7 DEC • 20.00 Miles Ahead Meise, GC De Muze van Meise, het tweejaarlijkse wijkfeest - een beetje over ren aan Asse zijn de bloeiende horecazaken in 02 892 24 40 © Stephan Vanfleteren © Stephan

hun hoogtepunt heen zijn. Vroeger werd er het centrum. Altijd leuk om in eigen gemeente Blauw, blauw, blauw Dat niemand daar loopt in Oostduinkerke. Roland diepte gezongen, gedanst en sketches opgevoerd. af te kunnen spreken met vrienden of buren. eerder is opgekomen! het programma nog verder uit en speelt MUZIEK Met dit programma de bluesparels en zeemansliederen over brengt de levende Belgische bluesle- mannen met baarden en sterke vrou- gende Roland een ode aan het leven wen aan de wal nu regelmatig samen Dat is nu allemaal wat geminderd. Geest van Asse heeft veel te bieden, ook natuur bijvoor- op zee. En wat gaat beter samen dan met Mirko Banovic (Arsenal, Arno) op de blues en het blauw van het water bas, Serge Feys (Arno, TC Matic) op toet- dat leven geeft en levens neemt? De sen en Bruno Fevery (Kyuss, Arsenal) op vraag aan Roland om op zoek te gaan gitaar. Voor dit concert in De Muze wordt de tijd, zeker?’ beeld. Elke keer als we gaan wandelen met onze naar zeemansliederen uit binnen- en deze mannenclub versterkt door Isolde buitenland kwam een jaar geleden van Lasoen (Daan, Isolde et Les Bens) op cultuurcentrum De Grote Post in Oos- drums. • mb tende. Het leidde tot de cd Piekenoas, die ‘Ik houd mij ook bezig met een wijkkrantje. hond Bo, genieten we van het mooie landschap zes vissersliederen bevat en samen werd uitgegeven met het erfgoedboek Onze ZA • 3 DEC • 20.00 Vissers, onderdeel van de tentoonstel- The Deep Blue Sea ling Engelen van de Zee, met foto’s van zeemansliederen met Roland Die krant ligt in het verlengde van mijn werk als met zijn vele goed onderhouden wandelwe- Stephan Vanfleteren die nog tot 8 januari Meise, GC De Muze van Meise, 02 892 24 40 grafisch vormgever. Ik ben freelancer voor ver- gen. Bij uitbreiding is eigenlijk de hele streek 23 schillende werkgevers, vooral in Zaventem en mooi. Dat is uniek. Ook de nieuwe cultuurzaal het Brusselse. Dat betekent dat ik vaak de baan Oud Gasthuis heeft een dynamiek met zich op moet, en dat is niet altijd leuk. Asse heeft een meegebracht. En dan zijn er natuurlijk de Hop- ABONNEMENT 15 € voor wie in de Rand woont,20 € voor wie buiten fileprobleem, om over de drukte op de ring rond duvelfeesten die elke Assenaar kent. Niets zo de regio woont (9 nrs/jaar). • Rekeningnr. IBAN BE 58 0910 2113 1679 Brussel nog te zwijgen. Wat mij ook opvalt is dat leuk dan in een levendige gemeente te wonen.’ VERDELING RandKrant december wordt bus-aan-bus verdeeld de straten er soms vuil bijliggen. In Asse zouden in Grimbergen, Vilvoorde, Machelen, Zaventem, Kraainem, ­Wezembeek-Oppem, Tervuren, Overijse en Hoeilaart. die toch wat netter mogen zijn. Al moeten we TEKST Jens De Smet • FOTO Filip Claessens

2 RANDKRANT 20 04 18 26

INHOUD 04 10 12

06 VANASSETOTZAVENTEM Iedereen wil vliegwet, ‘Blijf niet De zoektocht maar niemand weet aan de zijlijn staan’ naar goedkope 09 MIJNPLEK wanneer die komt woonprojecten ‘Kies een kant. Welke kant 14 OPVERKENNING Vliegwet? Op het bevoegde moet ieder voor zichzelf Wonen in de Rand is duur. 15 MIJNGEDACHT kabinet is het ijzingwekkend uitmaken, maar blijf vooral Om woningen betaalbaar te stil als dat woord valt. De niet aan de zijlijn staan. Ik kies houden, richtte de Vlaamse 16 MIDDENIN roep naar een vliegwet klinkt de kant van de kwetsbaren. overheid in 1992 Vlabinvest nochtans luider dan ooit. Zowat Dat is in mijn ogen de juiste’, op. Dat investeringsfonds 19 WIEKWEEKTDAT alle belanghebbenden willen zegt Michel Vandenbosch van probeert betaalbare woningen 22 eindelijk wel eens weten waar ze GAIA, de man die de dieren aan te bieden. Het is een INTERVIEW aan toe te zijn. Maar die vliegwet, een stem gaf en een verleden proces met vallen en opstaan, 26 BOUWWERK die er al meer dan een jaar moest heeft in Beersel. met 856 woningen in 24 jaar zijn, is voorlopig gaan vliegen. of 35 per jaar. 32 GEMENGDEGEVOELENS FR DE EN

COLOFON RandKrant verschijnt maandelijks (niet in januari, juli en augustus) Claes, Tina Deneyer, Jens De Smet, Tine De Wilde, Herman Dierickx, Nathalie tel 02 767 57 89, e-mail [email protected], website www.randkrant.be • op 98.000 exemplaren. Het is een uitgave van de Vlaamse Gemeenschap en Dirix, Willy Fluyt, Guido Fonteyn, Patrick Gijssels, Karla Goetvinck, Gerard Hau- Verantwoordelijke uitgever Jeroen Windey, Agentschap Binnenlands Bestuur, de provincie Vlaams-Brabant. • Realisatie vzw ‘de Rand’ • Hoofd­redacteur tekeur, Joris Herpol, Joris Hintjens, Tine Maenhout, Ines Minten, Tom Serkeyn, Boudewijnlaan 30, 1000 Brussel • Vormgeving Jansen & Janssen Creative Geert Selleslach • Eindredacteur en coördinatie Ingrid Laporte • Fotografie Wim Troch, Fatima­ Ualgasi, Sofie Van den bergh, Luc Vanheerentals, Lene Van Content, Gent • Druk Corelio, Erpe-Mere • RandKrant wordt gedrukt op FSC(r)- Filip Claessens en David Legrève • Redacteurs Michaël Bellon, Mirek Cerny, Bart Langenhove en Dirk Volckaerts • Redactieadres Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel, gecertificeerd papier – licentienummer: FSC-C004762

3 Iedereen wil vliegwet, maar niemand weet wanneer die komt

De roep naar een vliegwet klinkt luider koord, dat voorts ook de oprichting van een op de diverse nieuwe rechtszaken die werden onafhankelijk orgaan voor de controle van de aangespannen en de boetes van het Brus- dan ooit. Zowat alle belanghebbenden lawaaihinder rond de luchthaven vooropstelt sels Hoofdstedelijk Gewest, die ‘de onzeker- willen eindelijk wel eens weten waar ze evenals een ­samenwerkingsakkoord met het heid voeden’. De boetes bestempelt hij als Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de toe- kafkaiaans. ‘Een piloot volgt de route die hij aan toe te zijn. Maar die vliegwet, die er al passing van de geluidsnormen. Dit laatste is van Belgocontrol kreeg en riskeert een boete immers een materie waarvoor de gewesten van het Brussels Gewest. Volgt de piloot deze meer dan een jaar moest zijn, is voorlopig bevoegd zijn. instructie niet, dan riskeert hij zijn licentie te gaan vliegen. TEKST Luc Vanheerentals • FOTO Filip Claessens verliezen. De buitenlandse luchtvaartmaat- TOTAALOPLOSSING schappijen moeten dan aan hun hoofdkwar- Woordvoerder Pillen wil weinig kwijt over wat tier uitleggen dat ze regelmatig boetes krij- de vliegwet precies zal regelen. ‘De wet zal een gen omdat ze de regels naleven. Dat kan toch liegwet? Op het bevoegde kabinet kader bieden voor een aantal aspecten van de niet.’ Als Brussel de geluidsnormen vanaf 2017 van federaal minister voor Mobiliteit luchthavenexploitatie, maar geen vliegroutes strenger toepast, zal dit volgens Koen Gouwe- François Bellot (MR) is het ijzingwek- opleggen. Over welke aspecten het gaat, kan loose van BATA, de koepel van Belgische vlieg- kend stil als dat woord valt. Over de ik nog niets zeggen, want dit maakt deel uit maatschappijen, in alle grote luchtvaartmaat- standV van zaken van de in het regeerakkoord van de onderhandelingen.’ In de plenaire zit- schappijen leiden tot een intern onderzoek voorziene wet houdt men de kiezen liever ting van de Kamer van Volksvertegenwoordi- van hun aanwezigheid op Brussels Airport. stijf op elkaar. ‘De minister werkt aan een gers op 20 oktober lichtte minister Bellot een totaaloplossing’, aldus woordvoerder Jasper tipje van de sluier op over ‘de totaaloplossing’. ONHOUDBARE SITUATIE Pillen, die ook elke deadline weigert. Zal Bel- Hij stelde dat hij momenteel zeven aspecten Ook de luchtverkeersleiders van Belgocontrol lot slagen of wordt hij de tiende opeenvol- - het operationele, technische, juridische, zijn vragende partij voor een vliegwet. ‘Wij zijn gende minister die zijn tanden stuk bijt op dit politieke, institutionele, socio-economische voorstander van een juridisch en operationeel luchthavendossier? stabiel kader die ons de garantie geeft dat vlieg- routes niet om de haverklap veranderd kun- DE OPLOSSING? Wordt François Bellot de tiende nen worden. Iedere verandering heeft tijdens De vliegwet moet een sluitend juridisch kader de voorbereiding immers een enorme impact creëren voor vliegbewegingen op Brussels Air- minister die zijn tanden stuk bijt op onze werking. Ook op juridisch vlak moet port. De wet wordt zo stilaan dringend nu het op dit luchthavendossier? er stabiliteit komen. De jongste jaren werden Brussels Hoofdstedelijk Gewest vanaf 1 janu- we geconfronteerd met een aantal vonnissen ari 2017 het vliegverkeer boven zijn gebied wil die mekaar tegenspreken’, aldus woordvoer- weren door rechtsprocedures op te starten voor en milieu - van het luchthavendossier bestu- der Dominique Dehaene. De vliegwet zal de het schrappen van de kanaalroute en het ver- deert. ‘We zoeken naar oplossingen voor elk vliegroutes, die door de politici uitgestippeld strengen van de boetes voor luchtvaartmaat- van deze aspecten. Vooruitgang boeken in werden, geenszins betonneren, maar een kader schappijen die de geluidsnormen overtreden. het ene dossier zonder oog te hebben voor de scheppen voor de wijze waarop ze aangepast Volgens het federaal regeerakkoord van consequenties die het heeft voor de anderen kunnen worden en bijvoorbeeld voorafgaande oktober 2014 moet de vliegwet ‘het preferen- zou een vergissing zijn.’ De minister overlegt, studies en overlegmomenten opleggen. Een tieel baangebruik en de windnormen uit de naar eigen zeggen, met de gewestministers, nieuw onafhankelijk controleorgaan moet luchthavenakkoorden, die bevestigd werden de verenigingen van buurtbewoners, lucht- volgens Dehaene een en ander goedkeuren. In door de ministerraden van 19 december 2008 vaartmaatschappijen, de luchthaven, burge- juli 2015 sprak Belgocontrol in een persmedede- en 26 februari 2010 wettelijk verankeren’. ‘In meesters en economische actoren die in dit ling nog de vrees uit ‘dat de opeenvolging van dezelfde wet zal de procedure om routewijzi- dossier betrokken zijn. verschillende instructies over het baangebruik gingen door te voeren, worden opgenomen. en vliegprocedures een onhoudbare situatie op Elke eventuele creatie- of wijzigingsprocedure ONZEKERHEID WEGNEMEN operationeel vlak zou creëren en de veiligheid voor een vliegroute moet via de ministerraad Eerste in de rij voor een stabiel juridisch kader van het luchtverkeer in gevaar brengt’. verlopen na degelijke impactstudies inzake is luchthavenuitbater Brussels Airport Com- Bij VOKA en de vakbonden weerklinkt dezelfde veiligheid, capaciteit en leefmilieu en na raad- pany. In de kersverse luchthavenspecial van roep. In haar luchthavenspecial wijst de werk- pleging van de bevolking’, aldus het regeerak- VOKA Vlaams-Brabant wijst CEO Arnaud Feist geversorganisatie er op ‘dat de blijvende

4 RANDKRANT maatschappelijk draagvlak voor de luchthaven afkalft in onze regio, die al heel wat overlast heeft van lawaai en mobiliteit. Mits een con- sensus tussen de gewesten zou het Brussels Gewest het spel van boetes wellicht minder hard spelen.’ Ook Frederic Petit (MR), burge- meester van Wezembeek-Oppem vindt een wetgeving met betrekking tot de vliegbewe- gingen van en naar Brussels Airport een abso- lute noodzaak. ‘De hele Vlaamse Rand vraagt een stabiel, juridisch kader die verhindert dat rechterlijke beslissingen om de haverklap alles overhoop gooien. Een wet die een evenwich- tige spreiding garandeert en waarbij Brussel niet wordt ontzien. Momenteel lopen er zowel vanuit de Noordrand, de Oostrand als het Brus- sels Gewest maar liefst tien verschillende juri- dische procedures.’ rechtsonzekerheid over de geluidsnormen en evenement in september de federale regering exploitatiemogelijkheden van Brussels Airport op snel werk te maken van een vliegwet die een Dit artikel werd geschreven voor Brussels Airport de verdere ontwikkeling van de luchthaven evenwichtige spreiding van vluchten oplegt. Company op 17 november zijn Strategische Visie hypothekeren’. De luchthaven van Zaventem is Ook de provincieraad van Vlaams-Brabant 2040 over een uitbreiding van de luchthaven van met 20.000 directe en 40.000 indirecte banen keurde eind 2015 een motie goed waarin gepleit Zaventem bekend maakte. na de haven van Antwerpen de tweede groot- werd ‘voor een wettelijk verankerde regeling ste economische pool van ons land en heeft van de opstijg- en landingsprocedures van op een toegevoegde waarde die geraamd wordt Brussels Airport die de lawaaihinder rechtvaar- FR op 3,2 miljard euro. ‘Op de luchthaven is er de dig spreidt’. De vliegroutes moeten volgens de komende tien jaar een potentieel van minstens provincie uitgestippeld worden op basis van 10.000 nieuwe banen. Als de nodige rechtsze- veiligheidsoverwegingen, de windrichting en TOUT LE MONDE VEUT UNE LOI kerheid uitblijft, zijn ook de huidige 60.000 jobs het historisch baangebruik. Dit voorjaar pleitte SUR LES VOLS D’AVION bedreigd’, aldus VOKA. Ook vakbondsman Oli- ook het Toekomstforum van burgemeesters vier Van Camp (BBTK) wil een vliegwet die een van Halle-Vilvoorde ‘voor een gepast wettelijk Une loi sur les vols d’avion? Au cabinet du ministre fédéral einde maakt aan ‘het om de haverklap wijzigen kader dat het begin van de evenwichtige sprei- en charge de la Mobilité, François Bellot (MR), il fait van vliegroutes’. ‘Er moet een goed evenwicht ding verankert’. In juni pleitten de burgemees- incroyablement silencieux quand ce mot est prononcé. gevonden worden tussen de belangen van de ters van 19 Vlaamse gemeenten rond Brus- On préfère se montrer particulièrement discret sur l’état omwonenden en de luchthaven, maar dit mag sels Airport ‘voor een vliegwet die een eerlijke d’avancement de la loi inscrite dans l’accord de gouverne- niet resulteren in restricties van de luchtha- spreiding oplegt op basis van aeronautische ment. ‘Le ministre prépare une solution globale’, précise venactiviteiten die er toe leiden dat bedrijven principes zoals vliegen tegen de wind, binnen son porte-parole Jasper Pillen, qui refuse par ailleurs de vertrekken omwille van de beperkingen van geldende windnormen en rechtstreeks naar de fixer une date butoir. ­­Bellot va-t-il réussir ou sera-t-il het aantal nachtvluchten, zoals dat in 2008 het bestemming’. le dixième ministre d’affilée à se casser les dents sur ce geval was met koerierbedrijf DHL.’ In een reactie haalt Hans Bonte (SP.A), burge- dossier des aéroports? La demande d’une loi sur les vols meester van Vilvoorde, een van de vijf gemeen- d’avion se fait de plus en plus pressante. Toutes les parties EVENWICHTIGE SPREIDING ten uit de Noordrand die in mei naar de rechter concernées – de Brussels Airport aux comités d’action Last but not least is er nog de Vlaamse Regering, trokken tegen enkele maatregelen uit het plan locaux en passant par les autorités flamandes – souhaitent het provinciebestuur en de Vlaamse gemeen- van voormalig minister Melchior Wathelet finalement savoir à quoi s’attendre. Mais cette loi sur les tebesturen die geconfronteerd worden met (CDH) uit 2014, uit naar het talmen van de fede- vols d’avion, qui devrait être en vigueur depuis plus d’un vliegtuiglawaai. Vlaams minister-president rale regering met deze vliegwet. ‘Hierdoor blijft an, s’est provisoirement envolée. Geert Bourgeois (N-VA) riep tijdens een VOKA- de onzekerheid bestaan, met als gevolg dat het

5 VANASSETOTZAVENTEM

Lachland Renovatie Den SINT-GENESIUS-RODE Na het succes van de voorstelling Diepen Boomgaard Gelukkig zijn brengt Theater van A tot Z de komende maanden Lachland op de planken, een comedypro- GRIMBERGEN De sociale werkplaats Den ductie voor Nederlandstaligen en anderstaligen. Diepen Boomgaard in Grimbergen ‘Dit keer brengen we iets in de traditie van de oude heeft de nodige middelen gevonden revues’, vertelt acteur-regisseur Peter Schoenaerts. om hun 17e eeuwse hoeve te renove- ‘Er zit van alles in: sketches, liedjes, stand-upco- ren. ‘De provincie Vlaams-Brabant medy, noem maar op.’ Voor de nieuwe show werden investeert 142.000 euro, het totaal- zanger-cabaretier Lennaert Maes en standupco- project kost 219.000 euro’, zegt Sarah medians Els Vertonghen en Latif Aït aangetrokken. Heyvaert van Den Diepen Boomgaard. ‘Latif en Els zijn echte comedians, Peter en ik heb- ‘Ook het Psychiatrisch Ziekenhuis ben dan weer ervaring met theater en muziek voor Sint-Alexius en de Beschutte Werk- anderstaligen. We vullen elkaar perfect aan’, meent plaats TWI doen een flinke duit in het Maes. ‘Comedy is geen gemakkelijk genre, maar zakje, samen zowat 20%. Met onze we zijn ervan overtuigd dat we een show hebben vzw Bouwfonds dragen wij de reste- gemaakt waarmee iedereen zal kunnen lachen, van rende 15% bij. Het woonhuis van de welk land of uit welke cultuur je ook komt’, zegt Aït. oude hoeve zal in de oorspronkelijke • td stijl gerenoveerd worden. Het dak wordt volledig geïsoleerd. Zo kun- i Je kan naar Lachland op 8/12 in de Boesdaalhoeve nen we een aangepaste werkplaats (Sint-Genesius-Rode), op 20/12 in de Bosuil bieden aan de medewerkers en vrij-

© dl (Jezus-Eik), op 7/3 in de Kam (Wezembeek-Oppem) willigers en extra tewerkstelling creë- of op 9/3 in de Zandloper (Wemmel). ren.’ Momenteel werken in de sociale Zie ook www.fast-forward.be werkplaats zo’n veertig mensen met Veel volk en toch een arbeidsbeperking. Dat zijn er een pak meer in vergelijking met de voor- moeten sluiten bije jaren. Veel heeft te maken met het feit dat Den Diepen Boomgaard LAKEN Het Brusselse waterpretpark Océade, dat ook veel Laatste gestart is met een zelfoogstboerderij, mensen uit de Vlaamse Rand over de vloer krijgt, gaat een hoevewinkel en fruitpakketten. • td vanaf januari volgend jaar dicht. Océade moet wijken wafelenbak voor het Neo-project op de Heizel. Brussel wil daar nieuwe woningen, een shoppingcomplex en andere vormen van HOEILAART In Hoeilaart is op 7 november Marc Sleen recreatie uitbouwen. ‘Verschrikkelijk spijtig, maar ik zie overleden. De geestelijke vader van stripheld Nero geen andere uitweg’, zegt Thierry Meeus, directeur van was 93 jaar en sukkelde al een tijd met zijn gezond- Océade. ‘Het Brussels Gewest gaf me twee opties: sluiten heid. Sleen tekende naast de onsterfelijke Nero ook in januari volgend jaar of begin 2019, maar dan moet het de avonturen van Piet Fluwijn en Bolleke. Hij wordt park wel helemaal ontmanteld zijn en de bodem gesa- beschouwd als een van de meest getalenteerde strip- neerd. Dat betekent dat we eigenlijk al in de loop van 2017 tekenaars die ons land heeft gekend. Tijdens zijn uit- zouden moeten sluiten. De 67 werknemers zijn de onze- vaart werd Sleen geprezen om zijn vakmanschap als kerheid, die al een paar jaar duurt, beu. Daarom heb ik de tekenaar en meesterverteller. VTM-journalist en goede knoop doorgehakt. Ik heb geprobeerd om het Brussels vriend Patrick Van Gompel omschreef hem als ‘een Gewest ervan te overtuigen om Océade in hun plannen warme man, begenadigd tekenaar en filmer, plaag- in te passen, maar dat is niet gelukt. Onbegrijpelijk. Ons stoot, geniale verhalenverzinner, snoodaard, jaloerse waterpretpark is de belangrijkste recreatieve attractie van bok, levensgenieter, antimilitarist, Belg, unionist, vre- Brussel, met vorig jaar 250.000 bezoekers. En toch moe- desapostel, wereldburger, dieren- en mensenvriend, ten we weg.’ Wat er met het naastgelegen Mini-Europa humanist en humorist’. ‘Jij toverde steeds een glim- gaat gebeuren, is nog niet duidelijk. ‘Daarover wordt nog lach op mijn lippen, maar ook op die van ontelbare onderhandeld’, zegt Meeus, die ook eigenaar is van Mini- lezers’, zei levenspartner Catherina Kochuyt. Vanaf Europa. De kaarten van Mini-Europa liggen misschien 1965 werd elk Nero-verhaal afgesloten met een wafe- ietsje beter omdat het park meer buitenlandse bezoekers lenbak. Na de begrafenis organiseerde de gemeente aantrekt dan Océade. En dat zou dan weer meer in het en de verenigingen van Hoeilaart een allerlaatste

kraam van Neo passen. • td wafelenbak ter ere van Marc Sleen. • td © dl

6 RANDKRANT © dl DEMAAND

Grimbergen Merchtem Meise Vilvoorde

Asse Machelen

Wemmel Zaventem Dilbeek Kraainem Wezembeek-Oppem Tervuren Drogenbos Sint-Pieters- Leeuw Linkebeek Overijse Hoeilaart Beersel

Sint-Genesius-Rode

Het aantal dynamische informa- Tips van ­ tieborden op de ring rond Brussel , waarop de reistijd wordt vermeld expats-bloggers naar knooppunten in de buurt, werd uitgebreid. • ­Sint‑Pieters­­‑Leeuw wordt in VLAAMS-BRABANT Toerisme Vlaams- 2017 de focusgemeente van het Gordel- Brabant heeft een nieuwe toeristi- festival. • Wezembeek-Oppem (107,7 kg per sche brochure gemaakt, specifiek jaar per inwoner), Zaventem (107,7 kg) voor expats. ‘We willen buitenlan- en Machelen (107,8 kg) produceren ders, die voor hun werk tijdelijk het minst aantal kilogram restafval in Brussel of onze regio wonen, per inwoner in de Rand. Linkebeek aanzetten om Vlaams-Brabant te scoort het slechtst met 169 kg. • De ontdekken. Met de brochure wil- 32 mensen die op 22 maart omkwa- len we hen laten kennismaken met men bij de aanslagen in Zaventem de veelzijdigheid van onze verras- en Brussel krijgen een monument in send groene regio’, zegt Monique het Zoniënwoud. Voor elk slachtoffer Swinnen (CD&V), gedeputeerde wordt een berkenboom geplant. • De voor Toerisme. De brochure brengt provincie Vlaams-Brabant opende op verhalen, tips voor trips en knappe de PIVO-site in Relegem een doortrek- beelden. ‘Ze is gebaseerd op de kersterrein met tien plaatsen. • In Asse ervaringen van zes invloedrijke zal de ondergrondse parking in de

© dl bloggers uit de expatgemeenschap Gasthuisstraat vanaf 2017 niet meer in België.’ Het gaat om Wondrous openbaar zijn omdat er te veel wordt Wander, Culture Trip Brussels, gesluikstort. • De Europese Commis- 500 nieuwe CheeseWeb, Wonderful Wande- sie heeft de klimaatactieplannen van rings, S Marks The Spots en Disco- 36 Vlaams-Brabantse gemeenten, sociale woningen vering Belgium. Elk gingen ze op waaronder 19 in Halle-Vilvoorde, pad in Vlaams-Brabant en delen ze goedgekeurd. Die gemeenten enga- VILVOORDE/MACHELEN De komende vijf jaar worden in Vilvoorde­ hun tips. Blogger Wondrous Wan- geren zich om samen met meer dan en Machelen meer dan vijfhonderd nieuwe sociale wonin- ders is alvast enthousiast. ‘Ik ben 6.000 andere gemeenten in Europa gen gerealiseerd. Dat is nodig, want momenteel staan in de erg blij deel te kunnen uitmaken hun CO2-uitstoot met 20% te beperken regio Vilvoorde 1.300 gezinnen op de wachtlijst voor een soci- van dit initiatief. Zo kunnen expats tegen 2020. In Halle-Vilvoorde gaat het ale woning. ‘Sinds 2012 hebben we 288 woongelegenheden kennismaken met fijne plekken om Beersel , Dilbeek , Gooik, Grimbergen , opgeleverd en verhuurd’, vertelt Guy Ceuppens van de soci- dichtbij huis. Met deze brochure Halle, Hoeilaart , Kampenhout, Kraainem , ale huisvestingsmaatschappij Inter-Vilvoordse. ‘Momenteel zal de expatgemeenschap inzien Liedekerke, ­Merchtem , Opwijk, Overijse , staan er nog eens 217 in de steigers en binnen de vijf jaar hoe makkelijk het is om een schit- Pepingen, Sint-Genesius-Rode , Sint-Pieters- zijn er 453 gepland.’ Inter-Vilvoordse krijgt daarbij de steun terend uitje te maken zonder daar- Leeuw , Steenokkerzeel, Vilvoorde , Zaventem van de stad Vilvoorde. ‘De uitdaging op vlak van huisves- voor ver te hoeven gaan.’ • td en Zemst. • Meer dan 70 gezinnen ting voor de snelst groeiende stad in Vlaanderen is enorm. deden in Dilbeek eind november mee Heel wat mensen kunnen de huurprijzen op de markt niet i De brochure is gratis te aan de Inleefweek Armoede. Een week meer betalen. Het is dus heel belangrijk dat we een sterke verkrijgen via gemeentelijke moesten ze rondkomen met een huisvestings­maatschappij hebben’, meent Hans Bonte onthaaldiensten, internati- ­leefloon. • Het opvangcentrum met (SP.A), ­burgemeester van Vilvoorde. ‘Makkelijk zal dat niet onale werkgevers en andere 250 plaatsen voor vluchtelingen in zijn’, zegt Ceuppens. De Vlaamse overheid heeft wel de mid- plaatsen waar expats vaak het ING-gebouw aan de Excelsior- delen verhoogd, maar het blijft moeilijk om voldoende cen- komen. Je kan ze ook raad- laan in Zaventem sluit de deuren. • De ten bij elkaar te krijgen. Daarom duurt het soms jaren voor plegen en downloaden via aanslag van 22 maart op de lucht- we een project helemaal rondkrijgen.’ • td www.vlaamsbrabant.be haven van Zaventem zorgt voor een

7 DEMAAND

negatief effect op de begroting van de gemeente Zaventem (300.000 euro in 2016), doordat de inkomsten van de verblijfsbelasting van de hotels een stuk lager liggen. • De Koninklijke Steltenlopers van Merchtem dienen een aanvraag in om erkend te worden als cultureel werelderfgoed van de Unesco. • In Vilvoorde sloot het oudste café Het 13de Gebod na 175 jaar de deuren. Ook ’t Sjalotteke, met vijf tafels Pingping voor taal en feest het kleinste restaurant, ging dicht. • Het Afrikamuseum in Tervuren gaat VLAAMSE RAND De provincie Vlaams-Brabant heeft pas in juni 2018 opnieuw open. • Het het bestaande subsidiereglement over taalstimule- Regionaal Landschap Groene Corridor ring opgesplitst in twee aparte reglementen. ‘Er was heeft in de Plantentuin van Meise haar blijkbaar wat onduidelijkheid tussen enerzijds eve- Strategisch Project Groene Noordrand nementen, zoals het Feest van de Vlaamse Gemeen- voorgesteld. Daarmee wil het RLGC in schap, en anderzijds projecten om het Nederlands de vallei van de Maalbeek en de aan- te stimuleren’, zegt gedeputeerde voor het Vlaams grenzende kouters op het grondgebied Karakter en Cultuur Tom Dehaene (CD&V). Voort- van Asse , ­Wemmel , Meise en Grimbergen aan zijn er twee reglementen: ‘Subsidies voor pro- op een geïntegreerde manier aan jecten met als doel Nederlandse taalstimulering in landschapherstel, natuurinrichting, de provincie Vlaams-Brabant’ en ‘Subsidies voor zachte recreatie en duurzame land- evenementen in de faciliteitengemeenten van bouw doen. • 43% van de leerlingen de Vlaamse Rand onder de noemer Feest van de in het basisonderwijs in de Rand Vlaamse Gemeenschap.’ Voor projecten kunnen spreekt thuis geen Nederlands. • Wem- initiatiefnemers maximaal 15.000 euro krijgen, voor mel , Merchtem en Opwijk zullen op evenementen is dat 1.500 euro. De nieuwe regle- oudejaarsavond opnieuw een gratis menten gaan in op 1 januari 2017. De subsidiepot, feestbus inleggen. • Het wegverkeer is voor beide samen, bedraagt 142.000 euro. • td de grootste oorzaak van het schade- lijke ultrafijn stof in de buurt van de

luchthaven van Zaventem , zo conclu- © dl deert de Vlaamse Milieumaatschap- Jezus-Eik maakt pij. Ook de luchthavenactiviteiten zelf dragen bij aan de concentraties Duurzame zich zorgen van ultrafijn stof in de omgeving, tot 7 km ver. • Elf gemeenten uit het afvalophaling OVERIJSE In Jezus-Eik, deelgemeente van Overijse, Pajottenland en de Zennevallei heb- is er flink wat ongerustheid over een bouwpro- ben, met de steun van de provincie ASSE Vanaf het najaar van 2017 gaat in Asse, ject dat buurgemeente Oudergem wil realiseren. Vlaams-Brabant, een nieuw fairtrade Beersel, Linkebeek, Drogenbos, Grimber- Bouwpromotoren willen in de Welriekende Dreef, kookboek uitgegeven. Per gemeente gen, Sint-Pieters-Leeuw, Dilbeek, Merch- aan de rand van het dorpscentrum van Jezus- worden twee recepten gelinkt aan een tem, Sint-Genesius-Rode en Wemmel een Eik, een honderdtal appartementen bouwen, en integratieverhaal van nieuwkomers. • nieuwe afvalintercommunale van start. ‘Ze mogelijk ook kantoren en een hotel. De dorpsraad Op het vliegveld van Grimbergen is een krijgt de naam Intradura en wordt opge- van Jezus Eik ziet de plannen absoluut niet zitten. Noors monument ingehuldigd in de richt binnen de intercommunale Haviland’, ‘Het Horecaplein is nu al een drukke verkeers- vorm van een Spitfire-vleugel waarmee zegt Koen Van Elsen (CD&V), voorzitter van ader’, zegt Pips Luppens van de dorpsraad. ‘Als dit squadrons, die op het einde van de de Raad van Bestuur van Haviland en bur- bouwproject werkelijkheid wordt, is het hek van Tweede Wereldoorlog ook in Grimber- gemeester van Asse. ‘Intradura zal instaan de dam. We beseffen dat het moeilijk wordt om gen opereerden, uitgerust waren. • voor duurzaam afvalbeheer en ervoor zor- het project tegen te houden, gezien het niet op Het Agentschap Wegen en Verkeer en gen dat de huisvuilophaling en verwerking ons grondgebied gebeurt, maar we hopen dat we de provincie Vlaams­ ‑Brabant hebben efficiënter en goedkoper verloopt. Afval steun krijgen van de hogere overheid en van het groen licht gegeven voor een muur- zal in clusters van buurgemeenten worden Agentschap Natuur en Bos.’ De gemeente deelt schildering onder de brug van de Pont- opgehaald. Afvalzakken, compostvaten en in elk geval de ongerustheid van de dorpsraad. beek in Zellik . Het is ter nagedachtenis dergelijke zullen via een gemeenschappe- Overijse dient een bezwaarschrift in. Volgens het van een brandweerman uit het korps lijke aankoop gebeuren. Eind april volgend gemeentebestuur zijn de plannen in strijd met van Asse , die op die plaats in 2007 bij jaar moet de nieuwe afvalintercommu- het ruimtelijk structuurplan Overijse en moet er een ongeval met een brandweerwagen nale op de rails staan. De eerste Intradura- onder meer ook een uitgebreider mobiliteitsrap- om het leven kwam. • JH vrachtwagens rijden in het najaar uit.’ • td port gemaakt worden. • td

8 RANDKRANT MIJNPLEK

Lopen, springen, stoten

OVERIJSE Dan toch geen atletiekpiste aan de 50° 47’ 46.5” N Hagaard in Overijse. ‘Na meer dan twee jaar zijn we niet tot een akkoord kunnen komen 4° 32’ 49.3” E over de aankoop van de nodige gronden’, zegt Dirk Brankaer (OV2002), burgemeester van Overijse. ‘We wilden een competitiewaardige William Van Laeken heeft niet één sen aan de toog van een dorpscafé in discussie infrastructuur aanleggen en hadden al een te gaan. Daar voel je pas echt de polsslag van ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt, maar maar vele favoriete plekken in de de ­samenleving.’ dat gaat dus jammer genoeg niet lukken op die Rand. Hij noemt ze de stille plekken plek. Daarom hebben we beslist om de huidige STILLE PLEKKEN piste aan Den Heurck volledig te vernieuwen. die hij tijdens zijn fietstochten Nieuwsgierig en aandachtig naar de gewone Atletiekwedstrijden zullen er niet mogelijk dingen van het leven kijken, dat typeert zowel zijn, maar het wordt wel een gloednieuw uit- ontdekt. Zoals bijvoorbeeld de de journalist als de fietser Van Laeken. ‘Al woon gebouwde trainingssite waar ook aan kogel- Ballingstraat in Eizer (Overijse). ik hier veertig jaar, ik blijf zaken ontdekken. Wat stoten kan worden gedaan. Tegen de zomer van me fascineert, is dat je in deze regio urenlang 2018 moet de vernieuwde piste aan Den Heurck TEKST Nathalie Dirix • FOTO Filip Claessens langs de taalgrens kan scheren. Dan merk je klaar zijn. Als we er in de toekomst toch in sla- plots aan de wegwijzers dat je van het Vlaamse gen om de gronden aan de Hagaard te kopen, Gewest in het Waalse of Brusselse Gewest kunnen we met de buurgemeenten bekijken e wandelpaden en fietsroutes van Hoei- terechtgekomen bent. Het maakt de geschiede- of we alsnog samen kunnen investeren in een laart, Overijse en omstreken kent Van nis van deze grensstreek meteen heel tastbaar. competitiewaardige atletiekpiste op die loca- Laeken als zijn broekzak. Toch is hij nog Afgezien daarvan zijn het toch vooral de stille tie.’ • td D steeds niet uitgekeken op de natuur plekken die het voor mij elke keer opnieuw de van de Druivenstreek. ‘Vanop mijn fiets ontdek moeite waard maken.’ ik nog regelmatig prachtige plekken waarvan de De rust opzoeken, het is een thema dat regel- rust en de verlatenheid me verplichten de rem- matig terugkeert. ‘Van oorsprong ben ik een men dicht te trekken en de tijd te nemen om van Scheldekind. Vlakbij waar ik woonde, werden een fabelachtig landschap te genieten.’ in de herfst- en winterperiode weiden langs de rivier onder water gezet om overstromingen LONELY RIDER te voorkomen. Ik herinner me nog hoe ik eens Fietsen in groep is niet meteen aan deze fervente als jongen van vijftien op een warme zomer- fietser besteed. ‘Het liefst fiets ik in mijn eentje. dag een wandeling maakte naar een afgelegen Het zijn de momenten waarop ik het best kan bosje vlakbij de Schelde. Het was muisstil. Mijn nadenken. Ik heb ook altijd een opschrijfboekje enige gezelschap was een bende spreeuwen. bij, zodat ik gedachten die tijdens de fietstocht Gek genoeg, denk ik daar nog vaak aan terug. komen aanwaaien, kan noteren. Dat kan een Het was haast een mystiek moment dat blijk- beschrijving zijn van een stukje natuur dat ik baar een grote indruk op me heeft gemaakt. Een net heb ontdekt, maar het kan evenzeer een zin gelijkaardig gevoel kende ik wanneer ik als kind zijn uit een gesprek dat ik met iemand in de lo- naar de sterrenhemel keek. Het besef dat die kale kroeg had. Het feit dat ik graag alleen fiets sterren voor jou als mens nooit bereikbaar zou- en niet actief ben op sociale media, wil daarom den worden en dat jij binnen dat eindeloze ver- nog niet zeggen dat ik niet graag mensen rond- haal maar een klein stipje bent; het maakte me om mij heb. Ik hou graag voeling met mijn om- als kind heel stil. Ook al ben ik dan niet gelovig, geving, maar Facebook en Twitter zijn niet aan toch geven die stille momenten op stille plekken mij besteed.­ Ik ben liever in gesprek met iemand je als mens een haast religieus gevoel. Zeker in van vlees en bloed. Dan kan je elkaar tenminste deze opgewonden tijden waarin (sociale) media rechtstreeks antwoorden en bepaalde zaken nu- onze aandacht gijzelen, worden die momenten

© dl anceren. Ik hou er dan ook van om met de men- om tot onszelf te komen des te waardevoller.’

9 FIGURANDT NAAM Michel Vandenbosch

Michel Vandenbosch: 25 jaar GAIA, 30 jaar inzet voor dieren ‘Blijf niet aan de zijlijn staan’

In 2017 viert dierenrechtenorganisatie GAIA zijn 25e verjaardag. en dierenrechten maatschappelijk en politiek op de kaart.’ Een ideale gelegenheid om met voorzitter Michel Vandenbosch terug Geen strijd voor softies, zoals al eens wordt te blikken op verwezenlijkingen, obstakels en evoluties. En natuurlijk gedacht. ‘Onze acties zijn ons niet altijd in dank afgenomen. We hebben ervoor moeten knok- op zijn jonge jaren in Beersel. TEKST Ines Minten • FOTO Filip Claessens ken. Bij al wat we deden, lieten we niet alleen ons gevoel maar evenzeer ons verstand spreken. Ook daaraan danken we ons succes. Er zijn veel mensen die vol idealisme opkomen voor dieren k ben een onverbeterlijke optimist’, zegt NIET VOOR SOFTIES en verwachten dat ze het in een weekje zullen Vandenbosch. ‘Met het ouder worden is Na wat zoeken en twijfelen koos Vandenbosch klaren. Zo werkt het natuurlijk niet. Weet je, de mijn realiteitszin wel aangescherpt. De naï- als twintiger resoluut voor de dieren. Zij had- samenleving zit ingewikkeld in elkaar. Je bent I viteit uit mijn beginjaren ben ik kwijt, maar den nagenoeg geen stem in deze wereld en het nooit de enige speler op het veld: er zijn allerlei aan mijn idealen is niets veranderd: ik sta er nog was duidelijk dat ze er één konden gebruiken. krachten die elkaar tegenwerken en die allemaal altijd 100% achter. Die idealen gaan trouwens Halfweg de jaren 80 stond hij mee aan de wieg een ander eigenbelang dienen. Eigenbelang dat verder dan dierenrechten. In mijn wereld staat van de antibontvereniging Bond Zonder Bont niet de mens centraal, maar de meest kwets- en ging hij aan de slag bij Veeweyde, de oud- bare. Ik heb me altijd willen inzetten voor wie ste organisatie voor dierenbescherming van ‘Ik kies de kant weerloos is, om zo te werken aan een rechtvaar- ons land. Toen Veeweyde besloot om zich uit- digere samenleving. Zo’n strijd maakt je leven er sluitend toe te leggen op de opvang van (ver- van de kwetsbaren.’ niet gemakkelijker op, maar het geeft er wel zin waarloosde) huisdieren, vond Vandenbosch aan. En dat vind ik waardevol. Ik ben er ook van dat onvoldoende. Samen met Ann De Greef overtuigd dat een samenleving waarin mensen richtte hij in 1992 GAIA op. De organisatie ver- teert op het jarenlang gebruiken, misbruiken, de dieren respectvol behandelen, voor iedereen wierf snel naam en faam, vooral door de felle verbruiken en mishandelen van dieren werk je een betere, aangenamere, toffere en mooiere en opgemerkte acties. De successen bleven niet zonder slag of stoot weg. Daarvoor moet plek wordt om in te leven.’ Hij verwijst naar de niet uit. De weerstand evenmin. ‘Voor GAIA je knokken, en dat doe je niet in je eentje. GAIA joodse Nobelprijswinnaar voor de Vrede Elie er was, was opkomen voor dieren iets waar heeft in de loop van de jaren een stevige achter- Wiesel, die afgelopen zomer overleden is. Kies je misschien wel interesse voor kon hebben, ban weten uit te bouwen. We hopen in 2017 de een kant, zei Wiesel. Een waardevol advies vindt maar de samenleving, en zeker de politiek en kaap van de 30.000 leden te overschrijden. Dat Vandenbosch. ‘Welke kant het wordt, moet ieder de media, namen het allerminst ernstig. Het is niet niks. We beseffen heel goed dat het ons voor zichzelf uitmaken, maar blijf vooral niet was niets waar je je echt druk over hoorde te zonder die achterban niet zomaar gelukt was.’ aan de zijlijn staan. Ik kies de kant van de kwets- maken. Die perceptie hebben we met GAIA baren. Dat is in mijn ogen de juiste.’ kunnen keren. Vandaag staan dierenwelzijn VAN VOGELPIK TOT HANDDRUK Afgelopen voorjaar publiceerde Vandenbosch een turf van een boek: De werken van GAIA. DE 30 jaar op de bres voor dieren en hun rechten. Het zit boordevol verhalen over alle muren waar de ‘BLEIBEN SIE NICHT AN DER SEITENLINIE STEHEN’ organisatie tegenaan is geknald en vervolgens overheen is geklauterd. Je herinnert je de beel- ‘Welche Seite es wird, muss jeder für sich selbst Sicht auf Tiermisshandlung, Tierwohl und Tier- den nog wel die GAIA in de jaren 90 vrijgaf van ausmachen, bleiben Sie aber vor allem nicht an rechte in den letzten Jahrzehnten verändert hat. die kale, gewonde kippen in legbatterijen. De der Seitenlinie stehen. Ich entscheide mich für Wer kauft noch Eier von kahlgerupften Hühnern consument graaide nooit nog zomaar een doos die Seite der Schwachen. Das ist in meinen Augen aus Legebatterien? 2017 feiert die Tierrechtsor- eieren uit de rekken. Voortaan kende je het ver- die richtige.‚ Für Michel Vandenbosch von GAIA ganisation GAIA ihren 25. Jahrestag. Eine ideale schil tussen batterijeieren, scharreleieren en eie- ist das die Seite der Tiere. ‚ Den Stimmlosen eine Gelegenheit, um mit dem Präsidenten Michel ren van kippen met vrije uitloop. Actie na actie Stimme geben‘, formuliert er es. Nach etlichen Vandenbosch auf Realisierungen, Hindernisse und groeide het bewustzijn bij publiek en bedrij- mit erbitterter Härte geführten Kampagnen und Entwicklungen zurückzublicken. Und natürlich ven. In 2012 kwam er in heel Europa een verbod Aktionen dürfen wir behaupten, dass sich unsere auf seine jungen Jahre in Beersel. op klassieke legbatterijen. ‘De zogenaamde ver- rijkte kooien, waarin een kip nog altijd nauwelijks

10 RANDKRANT JONGE JAREN in Beersel BEROEP voorzitter GAIA

meer dan een A4’tje ruimte heeft, mogen wel nog. Maar de laatste jaren verbinden meer en meer supermarktketens en producenten zich ertoe om niet langer producten te verkopen waarin eieren van zulke kooikippen zitten. Als een klant weet dat zijn supermarkt geen pro- ducten meer verkoopt waarvoor kippen onnoe- melijk hebben geleden, doet hij zijn boodschap- pen met een positief gevoel. Bedrijfsleiders zien tegenwoordig in wat dat waard is.’ Het verbod op wilde dieren in circussen, de acties tegen pelsdierhouderijen (momenteel in Wallonië verboden, in Vlaanderen nog niet), het Europees verbod op de handel in op dieren geteste cosmetica, de afname van dierenmis- handeling op veemarkten,… In het boek komen alle campagnes en acties aan bod. ‘GAIA geeft niet op. We bijten ons vast en gaan ermee door, wel altijd op een doordachte manier’, benadrukt hij. ‘Ik ben liever de gedreven hervormer dan de blinde beeldenstormer.’ Hij is dan ook heel tevre- den dat GAIA zoveel in beweging heeft kunnen ‘GAIA geeft niet op. zetten en zoveel vormen van georganiseerde Wij gaan door. Wel altijd dierenmishandeling heeft kunnen stoppen. ‘Ik op een doordachte manier.’ ben vooral ook blij dat de mentaliteit in de goede richting is verschoven. Begin jaren 90 was ik op de wrede straatpaardenkoersen van Sint-Eloois- allemaal veel erger gekund, dus ik klaag niet. Ik jeugd beleefd in Beersel.’ Winkel publieke vijand nummer 1. Boven de deu- kan nog behoorlijk functioneren.’ Ook de vastberadenheid waarmee hij altijd ren van de cafés hingen doodskisten met daarop Op zijn lauweren rusten zal je Vandenbosch zijn idealen heeft gevolgd, zit hem in de genen, in het groot ‘GAIA’; binnen speelden de klanten wellicht nooit zien doen. ‘Dat ligt niet in mijn zegt hij. ‘Mijn familie is nooit uit Beersel weg- vogelpik op mijn foto.’ In 1995 zijn die straatpaar- temperament en mijn genen.’ Hij vertelt over geweest. De enige uitzondering was mijn denkoersen verboden en vervangen door een zijn jeugd in Beersel, waar hij met zijn – bewust grootmoeder. Toen zij jong was, trok haar vader vorm van stijlrijden, dat het welzijn van de dieren ongehuwde – moeder en zijn grootouders onder een tijd over de grens naar Frankrijk, om een beter respecteert. ‘De organisatoren overleggen een dak woonde. In de Lotsestraat, tussen de paar centiemen meer te verdienen. Omdat nu jaarlijks over wat ze willen doen en GAIA geeft kerk en het kasteel van Beersel. Dat kasteel was mijn grootmoeder geen Frans kende, werd ze advies. Op de laatste editie was ik zelfs uitgeno- de plaats van menig avontuur. ‘Mijn vrienden en gepest. Erg lang heeft dat niet geduurd, want la digd om het publiek toe te spreken. Zoiets was ik gingen er vaak spelen. Als kind heb ik er ooit petite Flamande verweerde zich, als het moest 25 jaar geleden ondenkbaar.’ mijn nicht vastgebonden op de foltertafel en zelfs letterlijk met slaande argumenten’, lacht ermee gedreigd haar echt te folteren. Geluk- hij. ‘Ook later was ze een vrouw waar je bij wijze TEMPERAMENT EN GENEN kig hield ze er geen trauma aan over’, lacht hij. van spreken een atoombom op kon gooien, In 2013 kreeg Michel Vandenbosch een her- ‘Ze wist vast dat het niet in mijn aard lag, maar nog krabbelde ze recht en ging ze door. Mijn senbloeding. ‘Ik was les aan het geven’, herin- dat verhaal wordt op familiefeesten nog wel hele familie bestond uit harde werkers, die nert hij zich. ‘Mijn knieën knikten en ik zakte eens opgerakeld.’ Natuurlijk had de jonge Van- rechtvaardigheid hoog in het vaandel droegen, in elkaar. Terwijl dat gebeurde, zag ik de klok: denbosch het Suske en Wiske-album De schat maar die tegelijk het leven graag vierden en een de wijzers wezen 5 voor 12 aan. Wat een sym- van Beersel gelezen. ‘Net zoals Suske en Wiske en ander konden relativeren. Het is die mix die boliek! Maar goed, het is snel vrij goed geko- daalden wij af in de vergeetput, op zoek naar de ook mij gemaakt heeft tot wie ik ben.’ men. Helemaal de oude ben ik niet, want ik schat, die nergens te bekennen was.’ Logisch, raak sneller vermoeid dan vroeger. Dan moet legde hij hen uit, de striphelden hadden ze al ik toegeven dat ik geen 25 meer ben. Het had meegenomen… ‘Ik heb echt een fantastische i www.gaia.be

11 De zoektocht naar goedkope woonprojecten

Wonen in de Rand is duur. Om woningen jaar voor het eerst in haar geschiedenis koopka- voor woningen. Dehaene signaleert dat lokale vels. Het betrof 14 kavels op de site Beiershof aan besturen Vlabinvest steeds vaker tippen over betaalbaar te houden, richtte de Vlaamse de Windmolenstraat. Ze gingen voor een kwart gronden die te koop staan. Voor de realisatie overheid in 1992 Vlabinvest op. Dat investe- onder de marktprijs van de hand. van projecten wordt nu uitsluitend samenge- werkt met sociale huisvestingsmaatschap- ringsfonds probeert betaalbare woningen VOORRAAD AANLEGGEN pijen. Omwille van hun beperkte middelen wil aan te bieden. Het is een proces met vallen en In 1992 richtte de Vlaamse Regering Vlabinvest Dehaene ook met andere partners in zee gaan. op om in de Rand betaalbare woningen aan te De nieuwe uitdaging is het zopas opgerichte opstaan. TEKST Luc Vanheerentals • FOTO Filip Claessens kunnen bieden. In 2014 werd de bevoegdheid Vlabzorginvest, waarmee geïnvesteerd kan wor- overgedragen naar de provincie Vlaams-Bra- den in de uitbouw van welzijnsvoorzieningen. bant. Het werkingsgebied strekt zich momen- De provincie Vlaams-Brabant mag de 2,5 mil- teel uit over Halle-Vilvoorde, Tervuren, Hulden- joen euro dat het hiervoor jaarlijks spendeerde n 2015 realiseerde Vlabinvest 159 nieuwe berg, Bertem en Kortenberg. ‘De woningprijzen in de regio verder aanwenden. Waarvoor het woongelegenheden in Sint-Genesius-Rode, in deze regio zijn zeer hoog. Doordat ook de geld precies gebruikt zal worden, is nog niet Overijse, Sint-Pieters-Leeuw, Beersel, Hul- inkomens hier gemiddeld hoger zijn, komen uitgemaakt. denberg en Wemmel. Dat brengt het totale mensen minder vaak in aanmerking voor een aantalI panden sinds de oprichting in 1992 op 856 sociale woning. Om mensen die een band of 35 per jaar. Hiervan zijn er 443 sociale wonin- met de eigen regio kunnen aantonen de kans gen; 288 appartementen en 125 woningen door te bieden hier te blijven wonen, hanteert Aantal nieuwe wooneenheden ­Vlabinvest Vlabinvest gefinancierd. Dergelijke woningen Vlabinvest inkomensgrenzen die hoger zijn’, i.s.m. ­sociale huisvestings­maatschappijen kunnen goedkoper dan de marktprijs gekocht of zegt gedeputeerde Tom Dehaene (CD&V). gehuurd worden door mensen met een inkomen Vlabinvest bouwt hiertoe een grondvoorraad 2014 127 dat boven de inkomensgrens van sociale wonin- op die gebruikt kan worden voor de realisatie 2015 159 gen ligt. In Overijse verkocht Vlabinvest vorig van betaalbare woonprojecten. Momenteel 2016 100 (*) bezit het 18 ha. Daarnaast worden leningen ver- strekt aan sociale huisvestingsmaatschappijen (*) verwacht aantal EN om samen projecten te realiseren. Zo werd Op 22 april 2016 werd de bouw afgerond van in 2015 14,7 miljoen euro geleend waarmee 18 wooneenheden in de Peperstraat in Tervuren. AFFORDABLE HOUSING PROJECTS 102 woningen gebouwd zullen worden. Tenzij Nog in 2016 wordt de oplevering verwacht het koopwoningen betreft, geeft Vlabinvest de van 53 wooneenheden in de Trisstraat in Mindful that living in the Rand is an expensive business, the grond aan de bouwheer in erfpacht. Volgens Kampenhout, 22 in Hermelijn in Dilbeek, 11 in Flemish Authorities decided in 1992 to set up Vlabinvest, an de gedeputeerde staan er mooie projecten op Bogaarden in Pepingen en 14 aan de Emiel investment fund tasked with trying to offer affordable hous- stapel. Zo kon recent via het voorkooprecht een Debusscherstraat in Beersel (Articsite). ing. This inevitably involves a process of trial and error. In 2015, gebied van 3ha 15a in Wolvertem worden aan- Nog eens 249 wooneenheden, verspreid over Vlabinvest established 159 new accommodation units in Sint- gekocht. Vlabinvest wil er koopwoningen rea- 10 projecten, zijn in opbouw: Beiershof in Overijse Genesius-Rode, Overijse, Sint-Pieters-Leeuw, Beersel, Hulden- liseren. ‘We zijn ook bezig met het uittekenen (28), Begoniagaarde in Machelen (50), Heuvelpark berg and Wemmel. This means a total of 856 buildings, or 35 a van de plannen voor de gronden die we in 2015 in Halle (27), Winderickxplein in Beersel (24), year, have been created since the investment fund‘s launch in aankochten in Merchtem, Lennik en Machelen.’ Albert Van Cothemstraat in Sint-Pieters-Leeuw 1992. These kinds of homes are available for rent or purchase (18), Fonteinstraat in Halle (19), Bergensesteenweg below commercial market rates by people whose incomes are BAKSTENEN VOOR ZORGSECTOR in Halle (25), Lindeboomstraat in Tervuren (7), higher than the earnings threshold for social housing. Sinds de provincie het beheer van Vlabin- Tritsstraat in Kampenhout (27), Kerkstraat in Sint- vest overnam, stijgt het aantal kandidaten Pieters-Leeuw (24).

12 RANDKRANT 13 | REEKS: SOCIALE ECONOMIE Steun voor bewust ondernemen

De cel sociale economie en arbeidszorg van de provincie ment van de sociale economie en de commerci- alisering van producten en diensten. Bij dit sub- ­­Vlaams-Brabant promoot en ondersteunt de sociale sidiereglement kunnen meerdere organisaties economie. Sien Raskin en Mieke Frans zijn het aanspreekpunt. samen een project indienen, bijvoorbeeld om gezamenlijk hun producten te promoten.’ TEKST Gerard Hautekeur • FOTO Filip Claessens In 2016 reikte de provincie Vlaams-Brabant 717.000 euro subsidies uit. De bevoegde gede- puteerde voor sociale economie, Marc Flor- quin (SP.A) hecht bij de keuze van projecten veel e brochure Bewust ondernemen dankzij ten. Zo’n netwerkdag is bijzonder inspirerend belang aan het wegwerken van de achterstand de sociale economie biedt een helder voor de praktijk en het beleid.’ van regio Halle-Vilvoorde ten opzichte van de overzicht van de diensten en producten regio Leuven. die de ruim zestig sociale economie- FINANCIËLE STEUN Dbedrijven in Vlaams-Brabant leveren, zoals in De provincie kent financiële middelen toe op www.vlaamsbrabant.be/sociale-economie i de assemblage en verpakking, de bouw en de basis van drie subsidiereglementen. Ten eer- renovatie, het groenonderhoud, fietsherstel, ste: de provincie geeft eenmalige subsidies van en de voeding. Ze bieden allemaal werk op maximum 24.750 euro aan sociale economie- maat van kwetsbare groepen die veraf staan bedrijven. ‘Voor Halle-Vilvoorde krijgen projec- van de gewone arbeidsmarkt. ten voorrang die inzetten op de doorstroom van sociale naar reguliere economie, die de NETWERKEN tewerkstelling bevorderen van jongeren met De provincie is ook de trekker van het platform een complexe problematiek of van vluchtelin- maatschappelijk verantwoord ondernemen. gen. Vaak gaat het om investeringen die nieuwe Samen met de werkgeversorganisaties organi- activiteiten mogelijk maken, zoals de moderni- seert de provincie jaarlijks een actie om onder- sering van de keuken van een sociaal restaurant nemingen uit de reguliere en de sociale econo- om een nieuwe cateringdienst op te zetten. Het mie dichter bij elkaar te brengen. Het platform kan ook gaan om een investering in mensen. wil met inspirerende voorbeelden werkgevers Zo subsidieerde de provincie een sociaal eco- ertoe aanzetten om vaker diensten en produc- nomiebedrijf dat een rijopleiding aanbod voor ten af te nemen van de sociale economie en om haar doelgroep werknemers. Vervoer is dikwijls met hen samen te werken. Meer opdrachten in een probleem om werk te vinden, maar ze heb- de sociale economie creëren ook meer tewerk- ben niet het geld voor de rijopleiding.’ stellingskansen voor doelgroepmedewerkers en Ten tweede: de provincie financiert projec- meer doorstroomkansen naar een reguliere job. ten in de arbeidszorg. De subsidie bedraagt maximaal 20.000 euro per organisatie. Het provinciale en Vlaamse beleid vullen elkaar aan. ‘Wij steunen projecten arbeidszorg voor ‘Wij willen het samenwerken tussen mensen die geen of nog heel weinig kans sociale economie en de reguliere maken op de gewone arbeidsmarkt of de sociale economie, terwijl de Vlaamse over- arbeidsmarkt stimuleren.’ heid vooral arbeidszorg ondersteunt in func- tie van de doorstroming naar een tewerk- stelling in de reguliere of sociale economie.’ Volgens Raskin en Frans is er in de sociale eco- Ten derde: de provinciale geeft subsidies om nomie en arbeidszorg veel expertise opge- sociale economie en arbeidszorg te professi- bouwd in de begeleiding van personen die veraf onaliseren. Voor een organisatie bedraagt staan van de arbeidsmarkt. ‘Die kennis wordt de subsidie maximaal 1.000 euro. Als er drie te weinig gedeeld. Op onze tweejaarlijkse net- organisaties bij betrokken zijn, verleent de pro- werkdag brengen we begeleiders uit de sociale vincie maximaal 5.000 euro steun. ‘Het is het economie, OCMW’s, VDAB, CAW’s en justitie kleine broertje in de ondersteuning, maar speelt bijeen. We organiseren werksessies en debat- in op concrete noden zoals een beter manage-

13 OPVERKENNING

Langs Romeinse heirbanen

Tweeduizend jaar geleden dokkerden Romeinse karren over onze van een dicht bos, elders was het misschien al wegen in wat toen het gebied van de Nerviërs was, één van de vele wat meer open door opkomende landbouw? stammen van de Keltische oude Belgen die hier toen leefden. Tot de CENTRUM BEIGEM Van hieruit is er de aansluiting met de Manke- best bewaard gebleven bewijsstukken daarvan zijn hun heirbanen, die vosstraat, die meteen doorsteekt naar de Sint- Martinusbaan, de Vilvoordsesteenweg kruist van een ongelooflijk goede kwaliteit waren. TEKST Herman Dierickx • FOTO Filip Claessens en het veldbaantje neemt richting centrum van Beigem. Ook hier vind je weer landschappe- lijke pareltjes. Die gasten van toen wisten hun nieuwe baantracés wel heel goed te kiezen. ie uitmuntende bouwwerken bleven Onze reis naar het verleden begint aan de Als je de Beigemsesteenweg oversteekt, bij ons ongeëvenaard tot ver in de 19e Putberg in Asse, waar het toenmalige snij- beland je op de Grote Heirbaan en via een eeuw. Inderdaad, straten die zo lang in punt lag met de Romeinse heirbaan tussen onduidelijk oud tracé ging het naar wat nu D goede staat blijven bestaan, we zien ze de belangrijke steden Bavay, de toenmalige Verbrande Brug is. Een mooie, maar histo- nu niet direct aangelegd worden. Omdat ze een hoofdplaats van de regio, en Rumst. Hoogst- risch niet vaststaande route. Dan loop je via de bijzonder onderdeel van ons historisch erfgoed waarschijnlijk liep de baan via Kalkoven-Mar- Kasteelhofstraat en Lintbaan tot de Kouter en vormen, treden we in deze op verkenning in hun lier-Begoniastraat tot de Assesteenweg, waar Lintkasteelstraat. Als je de Humbeeksesteen- voetsporen. de oude weg is teruggevonden. Tot het pit- weg oversteekt, volg je de Gasthuispachthof- toreske Bollebeek wandel je dus in ieder geval straat – wat een prachtige naam – en de Hei- PUTBERG ASSE de Romeinen achterna, maar daar is het even debaan tot de linkeroever van het Zeekanaal, De verschillende tracés van de banen in de niet zo duidelijk. Vanaf de Bollebeekstraat liep dat er toen natuurlijk nog niet was. Steek de regio tussen Asse en Elewijt, in die tijd bekende het oude tracé heel waarschijnlijk in een wijde Verbrande Brug over om de Eppegemsesteen- Romeinse vicussen of vici, zijn nog niet volle- bocht door de velden tot de Kwekelaarstraat weg te volgen, die dan wel weer zo goed als dig gereconstrueerd, maar door verschillende om aan te sluiten op de Romeinsebaan in zeker een Romeinse heirbaan was. Dat geldt opgravingen van de voorbije tientallen jaren is Brussegem, die vanaf de grens met Meise ver- ook voor de Daalweg en de Rekelstraat, alle- er toch heel wat over geweten. Langs de vroe- andert in Heirbaan. Dat deel is voor vele men- bei prachtig gelegen in het natuurgebied de gere wegen en in de buurt van verschillende sen één van de mooiste plaatsen van de regio Dorent dat binnen een paar jaar wordt ingericht nederzettingen vonden archeologen veel waar- omwille van de onovertroffen vergezichten als reserve-overstromingsgebied in het kader devolle overblijfselen zoals potscherven, mun- op het noorden van Brussel en het Vlaamse van het Sigmaplan. Dat moet de getijdenri- ten, jasspelden, enzovoort. Voldoende om de platteland tot zelfs Antwerpen en verder. Welk vieren in Vlaanderen voldoende ruimte geven sandalen aan te trekken en een deel van het tra- zicht had men hier tweeduizend jaar geleden? om bebouwde gebieden van overstroming te ject af te stappen en te genieten van de open, Misschien droeg het op sommige plaatsen vrijwaren. Daar kan Eppegem over meespre- winterse landschappen. slechts een paar tientallen meter ver omwille ken, want de Zenne is er al ettelijke keren over-

14 RANDKRANT MIJNGEDACHT

Joris Hintjens was vijftien jaar journalist. Daarna elf jaar ontwik- kelaar van windenergieprojecten. Nu bekwaamd hij zich in de digitale cartografie. Voor RandKrant schrijft hij afwisselend met Dirk Volckaerts, Fatima Ualgasi en Tom Serkeyn de column mijngedacht.

Toogpraat stroomd. Vanaf ongeveer 2020 zou dat defini- et ging over een Zwarte Piet, denk ik, bouwen. Da’s beter. En die auto’s kunnen zelf tief verleden tijd moeten zijn omdat de Dorent of over een Oranje President die van rijden. ‘Dan kunnen we er nog ene drinken!’ En het te veel aan water tijdens hevige regenval poesjes hield en fortuin heeft gemaakt dat werd dus gedaan. makkelijk kan opvangen. Hin de bouwsector. Iets met Mexicaanse Vanachter in een hoekje riep iemand dat de muren, meende ik te horen. Hij gaat in een Sint eigenlijk uit Turkije komt, en dat Obama ELEWIJT groot wit huis wonen waar vroeger Zwarte Piet toch nen betere was, gevolgd door een foute Hier zijn we het Romeinse spoor weer even heeft gewoond, werd er gelachen. Waar Sinter- toespeling over schoorstenen. Daarna werd hij bijster. Als je aan de Brusselsesteenweg komt, klaas dan gebleven is, werd er gevraagd. terug stil, totaal genegeerd door de anderen die steek je rechts de Zenne over en volg je links Die is terug naar Spanje, want daar is het discussiërend over een auto die ze niet moesten de Elewijtsesteenweg. Achter de spoorlijn crisis en kan niemand een regering vormen, besturen, waarmee ze slapend in de file konden volg je de Plasstraat. En daar pik je de Romei- dus daar hadden ze hem nodig om uit de soep staan. Slapen, dat deed de keeper van de lokale nen weer op tot de Hauwlandweg-Damstraat, te geraken. De lekkerste, zo was iedereen het voetbal ploeg ook vorig weekend, vond iemand, oversteken Zennepad en volgen tot de Schu- eens, was pompoensoep. Maar de pompoe- maar de rest wist dat de scheids omgekocht was mannlaan. Neem rechts om de autosnelweg nen zijn klein dit jaar, vast en zeker omdat door een stel Albanese Chinezen. Er was zelfs E19 over te steken en volg rechts de Broekstraat het zo weinig geregend heeft deze zomer. iemand die het zelf gezien had, aan ’t zuidsta- die zeker Romeins was. Dat geldt eveneens Want het klimaat is aan ’t veranderen omdat tion, iets met een bruine enveloppe. En dat dat voor de baan vanaf de Heirweg tot de Waver- iedereen naar Spanje wil, liefst met de vlieger, juist hetzelfde is als in de politiek, Al die mannen sebaan waar je in de buurt van het kasteel en dat is slecht voor ’t milieu. Maar dat komt krijgen kadookes van de grote bedrijven. Hebt gij Diependaal en omgeving, pal in het hart van vanzelf goed, want als het hier warmer wordt, al een kadooke voor uwe kleine zijne Sinterklaas? de toenmalige vicus terechtkomt. Daar stond willen de mensen niet meer naar Spanje in de Maar de buurman vond dat ze niet weer over een Romeinse nederzetting die in de loop van zomer, dan blijven ze hier, en dat is goed voor die witte Pieten moesten beginnen. Dat we dan de 4e eeuw ten onder ging aan een reeds lang ’t milieu, en al zeker voor de middenstand aan maar moeten doen zoals in Amerika, die hebben aan de gang zijnde verval en een tweede fatale de kust en in d’Ardennen. Hebt gij die film al een Kerstman in plaats van een Sinterklaas, en inval door een Frankische stam. En weg was de gezien? Over een moord of twee, drie. Met die heeft geen knechten, alleen rendieren. Maar vicus, voor heel lange tijd. goede Vlaamse acteurs. Maar als iedereen naar of die dan onverdoofd geslacht mogen worden Ok, deze op verkenning is een kort maar de Ardennen rijdt, dan zijn er wel meer files op als ze te oud zin om de slee te trekken? Want zo krachtig blitzoffensief geworden. De Romei- de ring, en dan stinkt het tot hier, in café bij Jos door de lucht lopen, dat kunt ge niet meer op ne nen terugplaatsen in ons huidige landschap, en Jeanine onder de brug van de ring. En dat is zekere leeftijd. Wie wil er nu in godsnaam nog het wakkert je fantasie aan, en dat kan nooit ook niet goed voor ’t milieu. ‘En voor de keel!’, tot zijn 67e blijven werken? Wie had dat nu weer kwaad, toch? riep iemand van aan de andere kant, dus werd uitgevonden? En toen ging het over ouderdoms- er nog een bak geuze uit het bergkot gehaald kwaaltjes, maar mijn glas was leeg en ik ben stil- i Bijkomende informatie om ook dat probleem weer op te lossen. En van letjes naar buiten gegaan. vind je bij heemkring De Semse: een vriend had iemand gehoord dat ze in Vorst www.desemse.be binnenkort alleen nog elektrische auto’s gaan TEKST Joris Hintjens • FOTO Filip Claessens

15 15 | IN HET SPOOR VAN… MARC EN LINDA Van groothandel naar kleinhandel

In de put van Wezembeek-Oppem ‘De landbouw is weggevallen omdat de grond De Franstaligen die hier al woonden hebben zo duur werd. Er werd massaal gebouwd, niet hen gezegd dat ze geen Nederlands moes- bestaat al honderd jaar een handelszaak. enkel huizen, ook grootwarenhuizen. We heb- ten leren omdat ze dat zelf ook nooit hadden Marc Cumps werkt 46 jaar in deze ben ons moeten aanpassen. Begonnen met gedaan. De boerkes hier zullen wel Frans spre- geraniums, nadien viooltjes. Zo hebben we ons ken. En ja, Frans was chique. Nu zijn onze klan- familiezaak, zijn vrouw Linda Teugels aanbod veranderd. Nu maak ik bijvoorbeeld ten voor 95% anderstalig, ze spreken Frans, een wintermengeling voor de vogels. Vroeger Engels, Duits, Spaans of Italiaans. Maar er zijn TEKST Patrick Gijssels • FOTO Filip Claessens 32 jaar. vlogen de vogels vrij rond en zochten ze zelf ook Polen en Roemenen. Die kunnen we nog hun eten. Nu zijn er heel wat mensen met een niet bedienen in hun eigen taal (lacht). Wat volière, waardoor ze het ganse jaar eten nodig opvalt: de nieuwe generaties willen Neder- hebben. Ik koop ook voerderhuisjes voor vogels lands leren. Dat is heel positief. Al onze buren etalen rekken met geraniums en viooltjes, in pakketten. Ik steek ze in elkaar en verkoop ze. zijn anderstaligen: Marokkanen, Soedane- gieters, meststoffen, onkruidverdelgers,­ Dat werkt. Bloempotten voor het kerkhof ver- zen, Brazilianen, Chinezen, Franstaligen. En voederhuisjes voor vogels, dierenvoe- kopen we ook en als de rage kwam om een pot allemaal doen ze hun best om Nederlands te M ding, visgerei, pieren en meelwormen. voor de voordeur te zetten, zijn we daarin mee- spreken. Hun kinderen gaan meestal naar een Vroeger kochten ze graan en tarwe rechtstreeks van gegaan. We hebben er geweldig veel verkocht. Nederlandstalige school. De generatie Fransta- de lokale boeren en verkochten het door. Tot de stad Nu is de rage voorbij.’ ligen die weigeren Nederlands te spreken, dat aan snel tempo dichterbij kwam. Koeien en paarden ‘Die rekken daar heb ik gevuld met gieters zijn de ouderen.’ werden uit het straatbeeld verjaagd. Op weiland omdat ze anders leegstaan. Vroeger stond het Linda: ‘Alle buitenlanders die hier komen en akkers groeiden huizen en appartementen. De vol met sproeistoffen en pesticiden. De regels wonen, huren hun huis niet, ze zijn eigenaars. groothandel is nu een kleinhandel, die haar aanbod zijn zoveel strenger geworden. Goed voor het Een huis kost hier 400.000 euro, gemiddeld. moet wijzigen volgens de vraag van het moment. milieu, maar de mensen blijven sukkelen met Dat zijn dus niet de doorsnee migranten, hé.’ Marc: ‘Toen ik 18 jaar was, reed ik met de vracht- hun onkruid. Ze proberen het met branders en Terwijl we praten komen omwonenden voor wagen om stro en hooi te lossen bij maneges, paar- twee dagen later is het terug gegroeid. Niet de het uitstalraam staan. Ze lezen de doodsbrieven denliefhebbers en de paardenkoersen. Die laatste beste oplossing eigenlijk.’ die Marc en Linda hebben opgehangen. Marc: waren vaak slechte betalers. Col en manchet en ‘De tijd is voorbij dat iedereen een doodsbrief thuis gene fret (lacht). Zo was dat. Tot Waterloo reed Wat is er veranderd in verband met taal? in de bus krijgt. Te duur. Enkel nog handelaars, ik. Op elke plek laadde ik de paardenmest op en Marc: ‘Heel veel. In de jaren zestig kwamen en wij hangen ze uit. Wij zijn nog een plek waar reed ermee door België om te leveren aan champig- hier veel mensen uit Namen en Luik wonen. mensen samenkomen om te babbelen. De man nonkwekerijen. Toen kon je nog rijden.’ Bureaumannen die in Brussel gingen werken. discuteert, de vrouw lameert (lachen allebei).’

MIDDENIN Eieren in de bomen

ls je dacht dat je alleen met Pasen Probleem is dat je ze met het blote oog niet eieren onder de bomen vindt, heb je ziet, tenzij je heel goed kijkt. De meeste zijn het goed mis. Straffer nog, de hele slechts een paar millimeter groot. Kenners winter lang vind je massa’s eieren in speuren ze moeiteloos op als de bladeren van Ade bomen. Vele daarvan hangen er al van in de bomen en struiken zijn gevallen. de herfst- of zomermaanden en zullen uitko- Het gaat om eitjes van dag- en nachtvlinders men in maart-april. Ja, die hangen daar acht of heel wat andere insecten en ongewervelden. maanden te hangen, zonder dat er ook maar De bomen en struiken hangen er vol van, maar één teken van leven in te bespeuren valt. ze zijn zo moeilijk te zien als je niet weet waar

16 RANDKRANT DE VOM GROSSHANDEL ZUM KLEINHANDEL

Metallregale mit Geranien und Veilchen, Gießkannen, Düngemittel, Unkrautvertilger, Futterhäuschen für Vögel, Tierfutter, Fischuten- silien, Regenwürmer und Mehlwürmer. Früher kauften sie Getreide und Weizen direkt von den örtlichen Bauern und verkauften es weiter. Bis die Stadt im Schnelltempo näher rückte. Kühe und Pferde wurden aus dem Straßenbild verdrängt. Auf Weiden und Äckern wuchsen Häuser und Apartments. Der Großhandel ist nun ein Kleinhandel, der sein Angebot je nach der aktuellen Nachfrage ändern muss. In de put von Wezembeek-Oppem besteht schon seit hundert Jahren ein Geschäftsladen. Marc Cumps arbeitet seit 46 Jahren in diesem Familienbetrieb, seine Frau Linda Teugels 32 Jahre, aber die Zeiten haben sich deutlich verändert.

Je bent 64. Sommigen wachten om zich uit getrouwd ben en elke dag rond 4 uur ’s mor- doet, mag hij dat niet meer doen, enzovoort. te leven in hun hobby’s. Hoe is dat bij jou? gens opstond om met de vrachtwagen te rij- Ik heb er niks van begrepen.’ Marc: ‘Ik ga nog Marc: ‘Vroeger had ik volleybal als hobby. Ik den, heb ik het moeten opgeven.’ niet met pensioen. En hobby’s heb ik niet. Dit was drinkend lid (lacht) bij VCWO, de volley- Linda: ‘Er zijn papieren toegekomen voor is mijn hobby.’ balploeg van Wezembeek-Oppem. Toen ik zijn pensioen. Ik heb ze gelezen. Als hij dit nog

je moet zoeken. Meestal liggen ze dichtbij de als sleedoornpage en herfstspanner er niet beter ermee overeind blijft, en dat is hier blijkbaar blad- of bloemknoppen, omdat de rupsen die op om datzelfde seizoen te slijten als eitje op het geval, want anders zouden we ze niet zien uitsluipen zich meestal te goed doen aan de in respectievelijk een sleedoorn- en berkentakje. of kennen. En zo blijkt nog maar eens dat de de lente uitlopende bladeren of bloemen. Of de winter dan zacht is met temperaturen die wereld vol bizarre en boeiende creaturen zit. Het is één van de vele strategieën van insecten nauwelijks onder nul gaan of keihard doorbijt om te overleven in ons klimaat met vier seizoe- tot twintig graden onder nul maakt niet uit. In TEKST Herman Dierickx nen. Waar vlinders als kleine vos en dagpauw- de lente komen de kleine rupsjes tevoorschijn en oog er voor hebben gekozen om als volwassen vreten zich een weg naar de wereld. insect te overwinteren, vonden andere soorten Elke overlevingsstrategie is goed als de soort

17 8 | REEKS: SPORT VOOR ONSPORTIEVELINGEN

‘Voor die bal in die hole zit, krijg je me hier Met niet meer dan een paar twijfelachtige pogingen tot minigolf op het palmares niet weg’ trok ik naar golfclub Steenpoel in Itterbeek. Nieuwsgierigheid was mijn drijfveer. Over golf had ik al veel gehoord. Goeds. Minder goeds. Tegenstrijdigheden. Zelf proberen, is dan de boodschap.

TEKST Ines Minten • FOTO Filip Claessens

et is voormiddag. De najaarsmist trekt moeizaam weg. Er hangen druppels in de lucht die zich net geen regen laten H noemen. Het gras van het golf­terrein ligt er aanlokkelijk groen en glooiend bij. Ik, absolute beginner, word resoluut naar de oefen- terreinen verwezen. Lesgever Giles Delhoux zal me een half uur de belangrijkste technieken laten oefenen. Het doel? Een bal raken, liefst op de juiste manier. Ik zet me schrap. Ik sta niet bekend om mijn fantastische balgevoel noch voor mijn zwier- en zwaaicapaciteiten. De trauma’s uit de lessen lichamelijke opvoeding staan nog scherp in mijn geheugen gegrift.

CONCENTRATIE, ONTSPANNING ‘Je staat wat verkrampt, voel je?’, vraagt Del- houx na een paar hortende ballen. Ik voel het. Mijn schouders, mijn armen, en heel de rest van mij staat er alles behalve ontspannen bij. Ik knik. Concentratie. Ontspanning. Mijn han- DE TIP VAN DE EXPERT den zitten goed op het handvat van de club: Combineer een beetje over elkaar, in de juiste houding. Het voelt zelfs al een beetje normaal aan. De club zwiert naar achter, handen ter hoogte van Waarschijnlijk verlies je wekelijks het borstbeen. De club zwiert omlaag, raakt heel wat uurtjes met wachten terwijl vloer en bal, de bal vliegt weg. Ja hoor, ik heb je zoon of dochter actief is in de zelfs gedacht aan de draai van mijn rechter sportclub. Gebruik dat moment knie. ‘Die was al beter, hè? Nu de polsen nog.’ om zelf te bewegen. Wandelen of Wie er klaar voor is, legt een theoretische lopen is ideaal. Je kan andere ouders proef af, gevolgd door een praktische: in een vragen om mee te gaan. De tijd vliegt welbepaald aantal slagen de negen holes voorbij en intussen werk je aan je halen. Lukt het, dan mag je voortaan het golf- gezondheid. terrein op. ‘Lukt het niet, dan doe je de proef gewoon nog een keer’, zegt Eric De Plecker, uit- An Bogaerts, PortaAL (Poort naar bater van de club. ‘We hebben leden die na drie een Actieve Levensstijl), KU Leuven. maanden hun brevet haalden. Anderen doen er een jaar over, maar dat maakt niet uit: golf is een individuele sport, je kunt ze in je eigen tempo beoefenen.’

18 RANDKRANT WIEKWEEKTDAT

OEPS Delhoux is vastberaden om mijn slag goed te krijgen. Ik breng de club omhoog, ik zwaai… waar is de bal? Ik tuur al in de verte als ik besef dat de bal gewoon nog voor mijn voeten ligt. Wortelpeterselie Oeps. ‘Je moet je armen meer strekken’, legt Delhoux uit. ‘Beginners hebben vaak de nei- ging om hun armen te dicht bij hun lichaam te houden.’ Opnieuw. Club omhoog (borstbeen!), In bioboerderij Den diepen Boomgaard in Grimbergen valt er altijd iets naar beneden zwaaien (armen gestrekt!), raak te oogsten. Zelfs in putje winter kan je in de lange witte kweektunnels vloer en bal (yes!), uitzwaaien (soepele pol- paksoi, landkers, boerenkool en pastinaak vinden. Eén tunnel herbergt sen!). ‘Ja hoor. Mooi voor een eerste les. Golf is een erg technische sport. Die swing moet echt iets bijzonder: wortelpeterselie. TEKST Tine Maenhout goed zitten als je vooruitgang wil maken.’

VOOR IEDEREEN Aan golf kleeft nog altijd een elitaire reputa- eze kleine plant is een lekkere variëteit wortel kan rauw geraspt in een feestelijk slaatje, tie; iets voor rijke mensen met grote auto’s en van de peterselie en wordt hoofdzakelijk of je verwerkt hem in puree, soep, een stoofpot dure horloges. Zakenmannen met tien cre- gekweekt omwille van zijn witte, gladde of een zalfje waarmee je een bord wild dresseert. ditcards op zak. ‘Dat beeld klopt niet meer’, D penwortel. De wortel lijkt een beetje op ‘Altijd eerst stoven’, benadrukt Santana, ‘anders verzekert De Plecker me. ‘De laatste tien jaar pastinaak, maar de smaak is zeer verschillend. verliest de groente zijn smaak. Weet je wat ook is een golfuitrusting gehalveerd in prijs. Voor Vroeger waren ze beide ‘vergeten groenten’, maar lekker is? Pesto van wortelpeterselie, dat is de 250 tot 300 euro heb je de 14 basisclubs. Hier dat geldt intussen niet langer voor de pastinaak wortel gemixt met parmezaan, look, olijfolie en bij ons betaal je 700 euro lidgeld per jaar: een die je overal kan vinden. Wortelpeterselie ligt pijnboompitten.’ Ze lacht hartelijk, een wortelpe- fitnessabonnement kost snel meer. En het echter zelden in de winkel, de snelste manier terselie in pestovorm op de feesttafel vindt ook zij is een sport voor alle leeftijden. Ons oudste om hem te verkrijgen is via speciaalzaken of een pittig idee. lid is 92. Kinderen kunnen starten vanaf een zelf kweken. ‘Maar bezint eer ge begint’, zegt jaar of vijf. Hun raad ik altijd aan om eerst een Santana van Den Diepen Boomgaard, ‘want laat paar keer te proberen. Voor veel jonge gastjes ons een kat een kat noemen, een wortelpeterse- is de concentratie nog niet weggelegd.’ lie heeft vrouwelijke kantjes: hij is zacht en sub- Recept van Den Diepen Boomgaard tiel, maar hij groeit enkel als er veel liefde en zorg KERSTSOEP VAN WORTELPETERSELIE ERIN! ERIN! aan te pas komt. Wortelpeterselie doet het prima • 250 g wortelpeterselie, ‘We gaan leren putten’, zegt Delhoux. Belang- in zandgrond en volgt zijn eigen natuurlijke • 3 preien, rijk. Hoe goed of slecht je ook bent, je wil die groeiproces, je mag hem niet bemesten. Je moet • 150 g aardappel, bal uiteindelijk in die hole hebben. Ik krijg geregeld onkruid wieden, de juiste hoeveelheden • 3 dl volle melk, een andere club aangemeten. In tegenstel- water geven. Weinig in het begin, meer nadat de • kippen- of groentebouillon, ling tot de vorige is het blad daarvan hele- plant tot wasdom komt. En je moet vaak con- • 2 el olie, maal recht. Delhoux legt me uit hoe je moet troleren of het groeiproces naar wens verloopt. • snuifje tijm, slaan (zachtjes, een beetje voorovergebogen, Bovendien is de groente een tikkeltje wispel- • 1 laurierblad, vanuit de schouders) en hoe je berekent turig, want hij gedijt niet naast sla, wel naast • nootmuskaat, hoe hard je dat doet. Ik kom een paar keer tomaat, asperges en tuinbonen.’ • peper. in de buurt van de hole, maar de bal rolt er net niet in. Opnieuw! Opnieuw! Schuilt hem FEEST VOOR SMAAKPAPILLEN Maak de groenten schoon. Snijd de prei daarin de verslaving? Je wil die bal erin. En Wanneer je de wortel oogst, heb je een gezond in ringen. Gebruik enkel het witte en vervolgens wil je dat sneller. Beter. Fraaier. Ik product in handen, rijk aan caroteen, vitamine B2 lichtgroene gedeelte. Schil de wortel­ moet toegeven dat ik golf voorheen écht niet en vitamine C. Door de oude Grieken werd wor- peterselie en de aardappel en snijd beide snapte. Zo’n stok, zo’n bal, zo’n putje en veel telpeterselie gebruikt om leverproblemen mee in grove stukken. Verwarm de olie en fruit gras… Na dit half uur les begint het me alvast te tackelen, handig dus tijdens de eindejaarspe- de prei zachtjes. Voeg de overige groenten, te dagen. Ik schud Delhoux de hand en pak riode. De groente is bovendien een feest voor de tijm, laurier en ½ liter water toe en laat mijn golfclub weer beet. Juiste grip. Houding. smaakpapillen, want de uitgebalanceerde, krui- goed gaar koken. Verwijder de laurier en Concentratie. Zwaai. Hij moet erin, die bal. dige smaak doet denken aan een subtiele mix pureer de soep. Voeg bouillon en melk Voor dat lukt, krijg je me hier niet weg. van peterselie, knolselder en groene selder. Met toe en zo nodig meer heet water. Breng wortelpeterselie kan je in deze feestelijke periode op smaak met nootmuskaat en peper. van het jaar dan ook prima aan de slag. Je kan de Warm goed door. i www.steenpoel.be blaadjes plukken en gebruiken als peterselie, de

19 Het meisje met de walvissen

Marine biologe Joëlle De Weerdt zee.’ Ze voert baanbrekend wetenschappe- ten van Amerikanen en Canadezen. Ik wil plaat- lijk onderzoek uit. ‘De data die ik verzamel selijke vissers opleiden tot eco-gidsen zodat ze (29) uit Grimbergen heeft een zijn compleet nieuw. We doen onderzoek op op zee op een ecologisch verantwoorde manier passie voor walvissen en dolfijnen. twee plaatsen: een eerste bevindt zich in het met dieren kunnen omgaan. In het noorden noorden. Rond het het natuurgebeid Padre van Nicaragua hebben nu een tiental vissers Gedurende drie maanden per jaar doet Ramos bevinden zich verschillende vissers- de opleiding gevolgd. Op termijn kunnen de ze wetenschappelijk onderzoek in dorpen. Een tweede site situeert zich in het toeristische boottochten de vissers een aanvul- zuiden, in San Juan del Sur. Het zuiden is veel lend inkomen bezorgen.’ Nicaragua. Ze leidt er ook vissers op tot drukker. Het toerisme wint aan belang. Nica- ragua met zijn vele vulkanen is een ontwikke- EDUCATIE eco-gidsen. TEKST Gerard Hautekeur • FOTO Filip Claessens lingsland dat zich aan het herstellen is van de ‘Voor mijn onderzoek kreeg ik de toestem- aardbevingen. De verschillen met het Westen ming van de Nicaraguaanse regering en sta ik zijn enorm. Ter illustratie: zelfs de hoofdstad in contact met de Universiteit van Managua. aar belangstelling voor de wereld Managua heeft geen straatnamen. Het leven Ik wil onze resultaten zoveel mogelijk delen. van walvissen en dolfijnen is geen is er over het algemeen veel minder strak Op een conferentie in San Francisco kreeg ik bevlieging. Sinds het lager onderwijs georganiseerd. Je kunt wel een tijdstip voor eind december 2015 de kans om mijn tussen- H laten deze dieren haar niet meer los. een vertrek met de boot vastleggen, maar tijdse resultaten voor te stellen. Om een ruim ‘Voor mijn leesopdrachten op school zocht onvoorziene gebeurtenissen doorkruisen dit internationaal publiek te bereiken, maken we ik telkens een boek op over walvissen, ook al telkens weer. Voor veel zaken gelden geen gebruik van onze website en onze nieuws- spoorden leerkrachten mij aan om eens iets vaste prijzen en over alles moet je onder- brieven in het Frans en het Engels. Ik publiceer anders te lezen.’ Uiteindelijk behaalde De handelen. Het vergt een grote aanpassing.’ mijn artikels in vier talen: Nederlands, Frans, Weerdt een master in biodiversiteit en eco- Engels en Spaans. Eigenlijk wil ik mijn onder- systemen aan de Vrije Universiteit Brussel. GRINGA zoek vooral ten nutte maken van de lokale Ze had graag gedoctoreerd, maar ze pakte ‘In augustus 2015 ben ik er voor het eerst op naast een beurs. ‘Dat kon mij niet afremmen. verkenning geweest. Tot mijn aangename ver- Ik specialiseerde mij op eigen houtje in de rassing heb ik toen bultruggen gespot, waaron- ‘In wil mijn onderzoek marine biologie.’ der een moederwalvis met kalf. Je moet weten dat bultruggen migreren van Alaska in het vooral ten nutte maken van BAANBREKEND ONDERZOEK hoge noorden naar Centraal-Amerika en van de plaatselijke bevolking.’ ‘Na mijn studies trok ik als vrijwilligster de wijde Antartica in het zuiden naar Centraal-Amerika. wereld in: Madagaskar, Wales, Slovenië, Mexico. Er is dus een dubbele migratiestroom. Tot dan Ik bestudeerde er onder meer de bultruggen toe was men overtuigd dat bultruggen niet ver- gemeenschap. Daarom hecht ik veel belang (ook wel bultrugwalvis genoemd) en de tuime- der trokken dan Costa Rica, het land dat juist aan educatie. Tijdens mijn verblijf geef ik laar dolfijn, Flipper zeg maar. Dankzij die projec- onder Nicaragua ligt.’ samen met een aantal medewerkers praktisch ten deed ik voldoende kennis en ervaring op om ‘Het afgelopen jaar verbleef ik drie keer in elke week een workshop voor kinderen. Met in 2015 met mijn eigen project te starten in Nica- Nicaragua. Alhoewel ik vloeiend Spaans spreek, hen doen we een quiz, maken we tekeningen, ragua. Ik heb hiervoor de vzw ELI-S (Education, blijf ik in de ogen van de Nicaraguanen een bouwen zandsculpturen of helpen de kust Liberté, Indépendance - Scientifique) opgericht’, gringa of een Amerikaanse. Anderen noemen schoon te maken. Via de kinderen sensibilise- verduidelijkt de perfect tweetalige De Weerdt. mij het ‘meisje met de walvissen’. Ik breng veel ren we de ouders. Volgend jaar wil ik een team Ze vindt dat wetenschappelijk onderzoek een tijd door met de lokale vissers. Zo kom ik meer vormen dat voltijds met educatie bezig is.’ maatschappelijk doel moet hebben en dat is te weten over de sociale ontwikkeling van het precies wat ze doet in Nicaragua. land. Ik onderhoud ook nauwe contacten met VRIJWILLIGERSWERK ‘Er bestaan wel 88 soorten walvisachtigen, de lokale vzw Arrecife die eco-toeristische Het engagement van De Weerdt in Nicaragua­ waarvan er vermoedelijk 16 soorten voorko- activiteiten promoot. Hun netwerk van vissers is vrijwilligerswerk pur sang. ‘Mijn baan in men in Nicaragua. Of dit echt zo is, zal nog biedt de toeristen de kans om mee te varen. België heeft niets te maken met mijn onder- moeten blijken uit mijn waarnemingen op Arrecife vormt een alternatief voor de speedbo- zoek in Nicaragua. Momenteel werk ik in de

20 RANDKRANT houtsector. Ik geef er technisch advies voor het gebruik van hout in constructiewerken. Ik probeer voldoende geld opzij te leggen om mijn verblijf en activiteiten in Nicaragua te financieren.’ In haar team zitten verschillende Europeanen, waaronder een Italiaan en een Franse medewerkster. Ook zij doen alles vrij- willig. ‘Om de kosten voor het onderzoek te drukken, bieden we tijdens onze waarnemin- gen studenten of andere geïnteresseerden de kans om mee te varen. Verder organiseer ik kleinschalige initiatieven om middelen bijeen te sprokkelen, zoals het drukken van bladwij- zers met info over walvissen en dolfijnen en de organisatie van eetfestijnen. Verder neem ik deel aan verschillende evenementen in Bel- gië. Begin september stond ik met een stand over ELI-S op het ecologisch salon in Namen. We doen ook beroep op crowdfunding. In ruil voor een gift krijgen sponsors een kalender met exclusieve kwaliteitsfoto’s, een T-shirt en specifiek nieuws over het project.’

PERMANENT VERBLIJF ‘Ik leid vissers op tot eco- De sterkte van het project is de grote gedre- gidsen zodat ze op zee op venheid en inzet van de medewerkers. ‘Zon- een ecologisch verantwoorde der passie voor mijn project had ik het al lang manier met dieren omgaan.’ opgegeven’, bekent De Weerdt. De zwakte is echter het gebrek aan structurele financie- ring. ‘Ik werk aan een plan om extra werkings- EN middelen voor het project en de vereniging binnen te halen zodat we onze medewerkers SMITTEN BY SEA CREATURES gedeeltelijk kunnen vergoeden.’ ‘Op termijn zou ik het liefst permanent op Marine biologist Joëlle De Weerdt (29) from and experience to start my own project in het terrein willen verblijven. Daarom heb ik bij Grimbergen is fascinated by whales and Nicaragua in 2015.‘ She believes that scientific het fonds Marie Curie van de Europese Com- dolphins. She spends three months every year research should have a social purpose and missie een projectvoorstel ingediend. Als dat undertaking scientific research in Nicaragua. she acts in accordance with this aim. ‚I also wordt goedgekeurd, zou ik mijn project drie She also trains fishermen there to become spend a lot of time with members of the local jaar verder kunnen uitwerken. De coördinatie, eco-guides. ‚Once I had finished studying I fishing community. I want to train them to het onderzoek en het administratieve werk set forth into the world as volunteer, visiting become eco-guides so that when they are at zijn eigenlijk een voltijdse baan. Europese places such as Madagascar, Wales, Slovenia sea they will adopt an ecologically responsib- projectsubsidies zouden het aanzien van het and Mexico. These offered me the opportu- le attitude towards sea creatures. The boat project aanzienlijk kunnen verhogen.’ nity to study species such as the humpback trips for tourists should provide the fisher- whale and the bottlenose dolphin. These men with an additional source of income in projects enabled me to gain enough expertise due course.‘ i www.nicacetacea.org

21 INTERVIEW

Lisbeth Gruwez dances Bob Dylan

LOS-VAST Het Voetvolk-duo maakte uit al die honderden Dylannummers een longlist van zestig liedjes. ‘Dat was makkelijk’, vertelt Van ­Cauwenberghe. ‘Maar die lijst terugbrengen tot acht was hels. Bepaalde nummers hebben we bewust aan de kant geschoven. Masters of War bijvoorbeeld, heeft een te duidelijke connotatie met oorlog en geeft daardoor te veel richting. Dat wilden we niet. Toch hebben we hartverscheurende keuzes moeten maken.’ Daarom, en om het voor zich- zelf spannend te houden, wisselen ze al eens een nummer. Alles aan de voorstelling zit op die manier zo’n beetje los-vast. Elk nummer heeft een choreografie, maar elke avond voert Gruwez die net iets anders uit. Of ze slaat een praatje met de toeschouwers, laat ze zelf een plaat aan- vragen, neemt even tussen hen plaats.

1.000 KLEINE DINGEN De voorstelling is haast toevallig ontstaan. Dus, zou je denken, had het even goed een andere artiest kunnen zijn op wiens werk Gru- wez danste? ‘Ik vraag het me soms af’, zegt ze. ‘Zou ik kunnen dansen op Prince? Neil Young? Roy Orbison? Het zou snel klef worden, vrees ik.’ ‘Plaatjes draaien Van Cauwenberghe: ‘Dylans muziek is eigenlijk ondansbaar. Er zit zo’n rare ritmiek in, de frase- ring van zijn zang is bizar, alles verandert con- zoals in je living’ stant en hij speelt zo vuil… Dat is zijn kracht.’ Gruwez: ‘Een danser heeft in zo’n nummer wel 1.000 dingetjes om mee aan de slag te gaan. Om deze voorstelling te maken, vertrok ik dan ook niet van de beweging, maar van de teksten. De ‘We wilden een simpele voorstelling maken, rond hangt.’ Van ­Cauwenberghe: ‘De toeschou- tekst komt binnen en de woorden dragen mij.’ wer is getuige van een intiem moment tussen alsof je met ons in de woonkamer zit en we ons. We leggen muziek op, draaien plaatjes VRIJHEID plaatjes draaien voor elkaar.’ Het idee voor voor elkaar. Wij doen dat elke keer als we aan Of Bob Dylan nu voor een publiek staat, in een een creatie beginnen: we luisteren samen naar studio zit of een Nobelprijs literatuur krijgt toe- Lisbeth Gruwez dances Bob Dylan van Voetvolk muziek om een sfeer te bepalen en muzikale gekend, hij blijft zijn eigen – vaak nogal stugge ontstond tijdens een opwarming. Het resultaat keuzes te maken. Lisbeth Gruwez dances Bob – zelf. ‘Bij die Nobelprijs liet hij twee weken Dylan is nooit een idee op papier geweest. Het niets van zich horen. I was speechless, zegt hij is eenvoudig en mooi. TEKST Ines Minten • FOTO Filip Claessens is organisch gegroeid.’ dan. Ik vind hem gewoon heel authentiek’, zegt Van Cauwenberghe is een grote Dylanfan. Gruwez. ‘Hij trekt zich van niets of niemand ‘Nog niet zo lang. Pas een jaar of vijf gele- iets aan, zwicht niet voor modegrillen. Dat is een groots decor. Geen ingewikkeld den is de klik gekomen. Ik hoorde het album een vrijheid die een kunstenaar nodig heeft. opzet. Geen dringende boodschappen. Highway 61 Revisited en pats, ineens had ik En natuurlijk is het makkelijker om radicaal je Links op de scène zit muzikant-com- hem. Hoe meer ik nu naar Dylan luister hoe eigen weg te gaan als je platen goed verkopen, G ponist Maarten Van Cauwenberghe meer ik besef wat voor een genie hij is.’ Van maar het is toch een kwaliteit die alle kunste- aan een draaitafel bezaaid met Dylanplaten. Cauwenberghe legde geregeld plaatjes op tij- naars zouden moeten bewaren: niet zoeken Naast hem staat danseres-choreografe Lisbeth dens tournees en repetities van Voetvolk en zo naar iets wat commercieel goed ligt, maar Gruwez. Hij legt een eerste nummer op. Ze gaat nam hij Gruwez stilaan mee op zijn Dylantrip. naar iets echt. Dat probeer ik in de voorstel- de dansvloer op, die zwart en glimmend is als One More Cup of Coffee draaide voor haar de ling ook te doen. Ik leg de dans en de muziek een vinylplaat. En ze danst. Acht nummers. ‘We knop om. Het nummer werd een ritueel. Voor open, eerlijk en zonder franje op het bord van hebben ons eigen Dylanalbum samengesteld.’ elke voorstelling werd het het laatste liedje het publiek.’ dat ze draaiden voor het publiek binnenkwam. INTIEM MOMENT Gruwez danste erop, als opwarming. Wat later VR • 9 DEC • 20.30 ‘De productie is een cadeautje, voor het publiek kwam het besef dat er een hele voorstelling in Lisbeth Gruwez dances Bob Dylan en voor onszelf, omdat er geen enkele sérieux die enorme Dylancollectie schuilde. Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30

22 RANDKRANT AGENDA IN DE RAND DECEMBERJUNI 2016 – JANUARI2016 2017

Het bewogen leven van een jazzman

Vijfentwintig jaar geleden over- leed de legendarische jazztrom- FILM pettist Miles Davis, na een al bij al nog vrij lang, maar zeker niet onbewogen leven. De invloedrijke muzikant, verantwoordelijk voor klas- sieke opnames als Kind of Blue (1959) en Bitches Brew (1970) kreeg dit jaar ook zijn eigen biopic. Biopics zetten niet per se in op documentaire volledigheid, maar eerder op emotionele betrokkenheid. Dat is niet anders in deze film, waarin acteur Don Cheadle (Boogie Nights, Ocean’s Eleven, Crash) zowel de rol van regisseur als die van Miles zelf op zich nam. Miles Ahead zoemt in op de periode aan het einde van de jaren zeventig, wanneer Davis – opnieuw geplaagd door problemen met zijn gezondheid, drugsgebruik en relaties – een tijdlang niet meer publiek ver- schijnt. Een journalist van het muziekblad Rolling Stone (gespeeld door Ewan McGregor) probeert toch tot hem door te dringen en neemt hem op sleep- touw. Tussen de flashbacks naar andere periodes uit het leven van Davis door ontspint zich ook wat actie en horen we heel wat van ‘s mans muziek. • mb

WO • 7 DEC • 20.00 Miles Ahead Meise, GC De Muze van Meise, 02 892 24 40 © Stephan Vanfleteren © Stephan

Blauw, blauw, blauw Dat niemand daar loopt in Oostduinkerke. Roland diepte eerder is opgekomen! het programma nog verder uit en speelt MUZIEK Met dit programma de bluesparels en zeemansliederen over brengt de levende Belgische bluesle- mannen met baarden en sterke vrou- gende Roland een ode aan het leven wen aan de wal nu regelmatig samen op zee. En wat gaat beter samen dan met Mirko Banovic (Arsenal, Arno) op de blues en het blauw van het water bas, Serge Feys (Arno, TC Matic) op toet- dat leven geeft en levens neemt? De sen en Bruno Fevery (Kyuss, Arsenal) op vraag aan Roland om op zoek te gaan gitaar. Voor dit concert in De Muze wordt naar zeemansliederen uit binnen- en deze mannenclub versterkt door Isolde buitenland kwam een jaar geleden van Lasoen (Daan, Isolde et Les Bens) op cultuurcentrum De Grote Post in Oos- drums. • mb tende. Het leidde tot de cd Piekenoas, die zes vissersliederen bevat en samen werd uitgegeven met het erfgoedboek Onze ZA • 3 DEC • 20.00 Vissers, onderdeel van de tentoonstel- The Deep Blue Sea ling Engelen van de Zee, met foto’s van zeemansliederen met Roland Stephan Vanfleteren die nog tot 8 januari Meise, GC De Muze van Meise, 02 892 24 40

23 Zachtjes sterven ‘Euthanasie is geen kattenpis’, vinden de zussen Barbara en THEATER Stefanie Claes van het gelegen- heidscollectief Lucinda Ra. En toch maken ze er een voorstelling over. Want ze kregen de afgelo- pen jaren met euthanasie te maken in hun nabije familie en dat heeft hen geraakt.

Toch willen ze de voorstelling niet over zich- zelf laten gaan, maar over ons allemaal. Want euthanasie, vinden ze, hoort bij het leven. En dus keerden Barbara en Stefanie de afgelopen twee jaar het thema zorgvuldig binnenste- buiten aan de hand van gesprekken en ont- moetingen met experts, dichters, kinderen, bejaarden, theatermakers en muzikanten. Ze gingen naar instellingen en spraken met professor Wim Distelmans, die mede aan de basis ligt van de euthanasiewet van 2002. Zo groeide hun voorstelling laag voor laag, lang- zaam maar zeker ‘als een grote stapel’ tot een geheel dat je niet echt een biografie kan noe- men, ook geen pleidooi voor of tegen, maar een stuk vol verbeelding over hoe de dood eruit ziet als ze van theater is.

Collega van Mensen op zoek Masereel naar een thuis Als in Vlaanderen de Yinka Kuitenbrouwer groeide op in Amsterdam en naam van een hout- verhuisde in 2009 naar Gent waar ze een opleiding EXPO snijder valt, dan is het THEATER Drama volgde. Als Nederlandse theatermaakster altijd die van Frans Masereel. Noch- in België is ze goed geplaatst om een voorstelling te maken die gaat tans kenden we met Victor Delhez over het zoeken naar een thuis. Voor HonderdHuizen ging Kuiten- (Antwerpen, 1902 – Argentinië, 1985) brouwer op bezoek bij honderd mensen. Ze verzamelde verhalen van nog een andere houtsnijder van interna- alledaagse en minder alledaagse mensen die ze in de intimiteit van tionale allure. Delhez begon als expres- hun thuis bezocht en met wie ze openhartige gesprekken voerde. sionist en evolueerde in zijn late periode Het zijn deze gesprekken die de basis van HonderdHuizen vormen. naar het magisch realisme, maar had Vaak zijn het heftige levensverhalen van mensen met heel verschil- tijdens zijn loopbaan ook een aantal lende achtergronden, karakters, overtuigingen en gevoelens. In periodes waarin hij zich schoorvoetend dit stuk maak je kennis met zowel stadsbewoners als dorpelingen, tot de abstracte kunst bekende. Het is boeren, bootbewoners, mensen zonder papieren, kasteelbewoners, op die voorzichtige relatie met de avant- zwervers,… Hoe verschillend al die gesprekspartners ook zijn, één

garde van het abstract modernisme ca.© linoleumsnede, 1962-1965 ding hebben ze gemeen: ze willen allemaal een plek vinden waar dat FeliXart Museum focust. Dat Del- ze zich thuis voelen. Waar ze zichzelf kunnen zijn, zich aanvaard hez na de dood van zijn ouders in 1925 en geborgen voelen. Het verlangen naar een thuis is een universeel emigreerde naar Zuid-Amerika droeg bij gegeven dat ons tot mens maakt. Het doet je beseffen dat achter de tot het feit dat zijn werk in eigen land op gevels van al die verschillende huizen gewoon mensen wonen. • nd den duur op de achtergrond verzeilde. Nochtans spreken de vele houtsnedes TOT 15 JAN ZA • 3 DEC • 16.00, 19.00 & 21.00 die in Drogenbos worden getoond, Victor Delhez. Een koele Honderdhuizen zowel die in zwart-wit als in kleur, nog minnaar van abstractie Yinka Kuitenbrouwer altijd aan door hun frisheid en hun soms Drogenbos, FeliXart, Alsemberg, CC de Meent, verbluffende grafische kwaliteit. • mb www.felixart.org 02 359 16 00

24 RANDKRANT CULTKIDS tdw

POËZIE, EEN SPUIT EN DADA iedereen voor altijd afscheid neemt? Om hierop De Oude Man en het kind Mimi Schmidt zijn een ultiem antwoord te bieden krijgt Derwisj- de hoofdpersonages. Ze hebben beide last van danser Osman Çatik bij wijze van spreken het vogels. Alle twee zijn ze ziek maar anders. De laatste woord van de voorstelling in een rituele ene zichtbaar. De andere eerder onzichtbaar. dans die bevrijdend werkt vanuit een mystieke Tegenover de fysieke aftakeling door ouder- diepgang die in elke mens aanwezig is. dom en het ongeneeslijke lijden, staat een personage dat jonger is en psychisch lijdt. Op AANDACHT, AANDACHT de scène ontmoeten ze elkaar en besluiten En zo wordt het moeilijke thema euthanasie om samen te zingen. Zo zoeken ze samen met op een magische manier in beeld gebracht het publiek op een kleurrijke, muzikale, beel- voor iedereen. Stefanie en Barbara willen hun dende en dansende wijze het gekke moment voorstelling tonen aan geïnteresseerden, van stilvallen op. Iets wat hun dood ten slotte muziekliefhebbers, kinderen, dokters, ver- zal zijn: Poëzie, een spuit en DaDa. plegers, experten, bakkers en bejaarden. Ze Een heftig proces, maar ook heel wonder- willen dit brandend actueel gespreksthema lijk. En daarom kiezen Barbara en Stefanie ook warm houden in medische en justitiële voor beeldende en muzikale effecten om het kringen. Want waardig sterven, is volgens noodgedwongen kiezen voor een levenseinde hen niet alleen een recht, maar ook simpel- Dochters in te verbeelden. In de vorm van liedjes waarin weg de logische verwachting van iedere ster- rijmen over elkaar buitelen, een animatiefilm, veling en daarom een bestendig aandachts- het donker live muziek, levensgrote poppen en poëtische punt voor ons allemaal. • tine maenhout en filosofische benaderingen worden de psy- Kunstenaar Hans Op de Beeck is niet voor chische en spirituele kanten van euthanasie ZA • 3 DEC • 20.30 één gat te vangen. Hij maakt sculpturen, in scene gezet. Want daar komt het volgens de Euthanasie met Barbara en Stefanie installaties, tekeningen, schilderijen, video’s, makers op neer: wat gaat er om in de geest van Lucinda Ra/ De Werf muziek, en sinds enige tijd ook theater. een mens die in een uiterste nood van alles en Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Vorig seizoen schreef, regisseerde en ensce- neerde hij op uitnodiging van Schauspiel Frankfurt zijn eerste theatervoorstelling voor volwassenen Na het feest. Nu kreeg hij van Het Paleis de vraag een voorstelling voor kinderen te maken. Bindende factoren Op zoek naar in veel van Op de Beecks werk zijn de stilte, de schemer, de nacht, het tijdloze. Die ele- het juiste woord menten lijken ook in zijn theaterwerk door te werken. Na het feest speelde zich af in de Poëzie associëren we niet DO • 26 JAN • 20.30 vroege uren en was een stuk waarin geen meteen met spannend Het is de moeite van de personages zijn stem verhief. Ook De LITERATUUR of grappig, maar Maud Maud Vanhauwaert Nachtwandelaars belooft een avontuur te ­Vanhauwaert geeft het genre een frisse twist. Jezus-Eik, GC de Bosuil, worden dat profiteert van de raadselachtige De schrijfster - bekend van haar poëtische bij- 02 657 31 79 sfeer die heerst tijdens de slaapstand van het dragen in het televisieprogramma Iedereen leven, zoals Op de Beeck de nacht noemt. beroemd - treedt al jaren op met eigen teksten. Een vader woont met zijn drie dochters Haar bundels Ik ben mogelijk en Wij zijn even- (gespeeld door Eva Binon, Leen Diependaele wijdig werden gelauwerd met verschillende en Marieke Dillens) in een oude caravan. De prijzen. Met haar eerste voorstelling Het is de vader is stervende en stuurt zijn dochters op moeite brengt ze iets tussen poëzie en cabaret, pad, elk met een rugzak vol bijzonderheden het resultaat van een zoektocht om de afstand die ze enkel ’s nachts volgens een voorop- tussen podium en publiek met woorden te gesteld plan mogen openen. Klinkt als een overbruggen. Met dat zoeken naar de juiste duister, hedendaags sprookje, maar dan woorden, naar het perfecte beeld, naar zichzelf, heel stilletjes. Over de kwaliteit van de ani- is ze naar eigen zeggen nog een heel leven zoet. matiefilmbeelden, decorelementen, rekwi- Zeker omdat ze ervan houdt om zichzelf aan sieten en kostuums zullen we ons, met een het wankelen te brengen. Ze kent haar klassie- beeldend kunstenaar op de regiestoel, geen kers, maar dweept er niet mee. Het is de moeite zorgen hoeven te maken. • mb blijft dan ook toegankelijk. Met een ongeloof- lijke naturel laat Vanhauwaert gedichten uit- ZA • 10 DEC • 15.00 monden in anekdotes en schetst ze uiterst her- Nachtwandelaars (+6j) kenbare situaties uit haar jeugd. Nee, dit soort Het Paleis poëzie laat zich niet makkelijk op een kussen- Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 sloop of briefkaart drukken. • lvl Kets © Jimmy

25 BOUWWERK

Wegdromen op de klank van toen

Wat dacht je van een portie DI • 10 JAN • 14.30 nostalgie om het nieuwe Happy New Year SENIOREN jaar in te zetten? Met De De Corsari’s Corsari’s kan je alvast rekenen op een swin- Vilvoorde, CC Het Bolwerk, ­­­ gende avond met allerlei hits uit de jaren 50 02 255 46 90 en 60. De nummers die ze brengen mag je dan misschien vergeten zijn; ze maken nog steeds emoties los en misschien slagen ze er wel in om je op de dansvloer te krijgen. De Corsari’s bren- gen een uitgebreid repertoire van evergreens die ze nieuw leven inblazen. Of het nu nummers van Elvis Presley, The Beatles, Jackie Wilson, Paul Passief Anka of Roy Orbison zijn, stuk voor stuk zijn het © tdw © td nummers met een ziel die je niet onbewogen laten. De naam De Corsari’s is niet toevallig. Hij SINT-PIETERS-LEEUW Niets rustgevender dan refereert naar Tony Corsari, in lang vervlogen wonen met een bucolisch uitzicht op gras- tijden een tv-vedette in Vlaanderen. Zijn naam weiden met koeien die je iedere ochtend voert ons terug naar de tijd van toen. En dat is begroeten. Deze woning, ontworpen door precies waar Roel Vanderstukken (acteur uit Nu architectuuratelier, heeft een architec- Familie) en Sara (ooit nog winnaar van de Sound- tuur die aansluit bij de naburige traditio- mixshow) ons willen brengen, zodat we de sfeer nele woningen, maar ze blinkt uit in vorm- van toen ongeremd kunnen herbeleven. • nd geving en energiezuinigheid. Het is een passiefwoning, een staalskeletbouw met een schil van isolerende sandwichpane- len, ook vaak gebruikt bij industriële pan- den. De opstaande wanden en het dak zijn bekleed met zachte grijze vezelcementleien. Hulde aan componist Luc Brewaeys Zo krijg je een sterke vormelijkheid, als het ware een grijze wikkel die aan de noordkant quasi volledig gesloten is en die zich naar Op 18 december vorig jaar overleed Luc Bre- oost- en zuidkant open plooit. De grote waeys, een van onze grootste componisten. raampartijen met driedubbele beglazing KLASSIEK Hij was 56 jaar. CC Het Bolwerk, het ensemble laten daar het natuurlijke zonlicht binnen en zijn weduwe, organiseren een en zorgen voor de opwarming van het huis. Oxalys Birgit Van Cleemput, De groene deuren en raamvlakken maken de herdenkingsconcert in zijn thuisstad Vilvoorde. compositie af. Ook de interne organisatie is fijn. Rond een metalen trap zijn, op verschil- Precies een jaar na zijn overlijden brengen componeerde vaak in opdracht. Voor de Munt lende niveaus, de leefruimtes gerangschikt, bevriende musici, docenten, leerlingen en schreef hij de opera L’uomo dal fiore in bocca gaande van publieke leefruimtes als eet-, bewonderaars een hulde aan de componist. naar Pirandello en zijn Talisker werd uitgevoerd zit-, werkruimte naar meer intieme ruimtes Behalve een vijftal werken van Brewaeys, uit- op het openingsconcert van Antwerpen Cultu- als bad- en slaapkamers. Voor verwarming gevoerd door musici van onder meer Oxalys rele hoofdstad van Europa. Hij hield van (zwarte) en verkoeling zou je in een passiefhuis niet en Hermes, kunnen de aanwezigen ook herin- humor. Over zijn kanker, die hem uiteindelijk meer dan 15 kWh per m2 gebruiken, verge- neringen beluisteren van mensen die hem van fataal werd, zei hij: ‘Ik ben een man zonder aan- lijk het met het verwarmen van je woning dichtbij kenden. leg tot kankeren en met een gevoel voor tumor’. met een haardroger. Koudebruggen worden ‘Het ensemble Oxalis had doorheen de jaren vermeden en het gebouw wordt luchtdicht ZIJN MUZIEK nauwe banden met Brewaeys en zo ontstond gemaakt, geen spleten of kieren. Dat vereist Brewaeys studeerde in Sienna, Darmstadt en het idee om een jaar na zijn overlijden een natuurlijk een aangepast ventilatiesysteem in Brussel bij André Laporte. In de jaren tachtig huldeconcert te organiseren. Koenraad Hofman, om een gezond, leefbaar gebouw te behou- had hij in Parijs veel contacten met Iannis Xen- artistiek coördinator en contrabassist van Oxa- den. En toch, stelt de nieuwe Vlaamse bouw- akis. Hij gaf les aan de conservatoria van Gent, lys: ‘We starten met Epitaphium, het eerste werk meester Leo Van Broeck, is de ecologische Rotterdam en aan de universiteit van Aveiro. dat hij in 1977 voor onze fluitist Toon Fret compo- voetafdruk van zo’n alleenstaande passief- Hij experimenteerde graag en gebruikte tal- neerde en vervolgen met zijn laatste ensemble- woning in een verkaveling groter dan die van rijke instrumenten, zelfs minder traditionele. werk Eppur si Muove dat hij in 2014 voor Oxalys een gerestaureerde 19e eeuwse rijwoning in Hij won verschillende binnen- en buitenlandse schreef. Per André L. 80 schreef Luc in 2011 naar de stad. Stof tot nadenken. • tdw compositieprijzen. Zijn verplicht werk voor de aanleiding van de 80e verjaardag van zijn leraar Koningin Elisabethwedstrijd in 2011 werd door André Laporte. Ni fleur, ni couronne voor viool en de jury geweigerd wegens te moeilijk. Brewaeys electronics, wordt samen met Wibert Aerts uit

26 RANDKRANT En al mee eene keer In dit stuk ben je getuige van een bijzon- Muziek voor een dere ontmoeting tussen Pascale Platel en THEATER Frank Brichau. Frank heeft het syndroom gemaskerd bal van Down en is acteur bij Theater Tartaar, een kunstenwerk- plek uit het Pajottenland voor artiesten met een beperking. ‘De ouverture Figaro Op het podium zoeken ze samen naar een taal waarmee is misschien de meest ze elkaar proberen te begrijpen. Op het eerste zicht lijkt KLASSIEK sprankelende ouver- dit geen evidente opdracht, toch slagen de flamboyante ture die we kennen. Duidelijk afge- ­Pascale Platel en de eerder introverte Frank Brichau­ erin om bakende thema’s en zo eenvoudig elkaar in hun anders zijn te vinden. Het is een zoektocht gestructureerd dat iedereen deze waarin ze met vallen en opstaan dichterbij elkaar komen. muziektaal begrijpt’, zegt dirigent Het is ontroerend om zien hoe deze acteurs elkaar uitda- Herman Engels over één van de meest gen om echt te durven zijn. De momenten waarop ze erin bekende ouvertures van Wolfgang slagen om tot echte communicatie te komen, zijn dan ook Amadeus Mozart. Hij leidt de Kamer- de momenten waarop ze zich kwetsbaar opstellen. Dan filharmonie Vlaanderen in een concert ontstaat er een connectie en ontmoeten ze elkaar van mens in Dilbeek. De titel Wenen of Wien is een tot mens. • nd ware huldiging aan de hoofdstad van de klassieke muziek. ‘Wenen bekleedt DO • 1 DEC • 20.30 een voorname en bepalende rol in En al mee eene keer de muziekgeschiedenis, de Weense Pascal Platel/ Theater Tartaar muziekliteratuur is onuitputtelijk’, Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 aldus Engels. ‘In het Weense classi-

© Koen Broos © Koen cisme met Haydn, Mozart en Beetho- ven is de klassieke symfonie geboren en ontwikkeld. De grondlegger ervan was Joseph Haydn die zich muzikaal kon uitleven aan het Hof van Ester- hazy. Mozart verfijnde de symfonie in Hulde aan componist Luc Brewaeys zijn eigen stijl. Beethoven loodste de symfonie vanuit haar klassieke vorm en expressie naar de romantiek, waar het Collectief vertolkt. We besluiten met Painted de symfonie een persoonlijke belijde- Pyramids, uitgevoerd door de pianist Geert Cal- nis van de componist wordt. In die zin laert en Oxalys o.l.v. Stijn Saveniers.’ is Wenen zo belangrijk: zonder Haydn, Mozart en Beethoven kan men zich de ONZE HERINNERINGEN romantiek van Schubert, Mendelssohn Tussen de werken door worden ook herinnerin- of Brahms niet voorstellen.’ gen aan Brewaeys gebracht door mensen die Na de Figaro-ouverture volgt het hem goed kenden: de nestor van de Vlaamse celloconcerto nr. 2 van Joseph Haydn componisten André Laporte, de Antwerpse met Marc Van Aken als solist. Hij was psychiater Edel Maex en componiste Annelies lange tijd verbonden aan het toen- Van Parys, oud-leerlinge van Brewaeys aan malig Filharmonisch Orkest van de het Gentse conservatorium. Fred Brouwers, BRT. Van Aken werd daarna solist bij een andere goede bekende uit het Vlaamse verschillende belangrijke Italiaanse muziekleven,­ zal muziek aan woord rijgen. orkesten. Musik zu einem Ritterballet, ‘Luc is een gigant van de Vlaamse muziek- gecomponeerd voor een gemaskerd wereld. Niet alleen om wat hij zelf compo- bal, is een weinig gespeeld werk van neerde, maar ook om zijn arrangementen. Ludwig van Beethoven. De prachtige Zijn orkestratie van de Préludes van Debussy symfonie nr. 7 ‘onvoltooide’ van Franz is uitzonderlijk. Het kleurenpallet waarover hij Schubert sluit het overzicht van het beschikte, is ongekend in België en zijn aanste- Weense classicisme met een kijkje in kelijke energie en humor weerspiegelen zich in de romantiek af. • mc heel zijn oeuvre’, besluit ­Hofman. • mirek cerny

VR • 27 JAN • 20.30 ZO • 18 DEC • 11.00 Wien Remember Brewaeys Kamerfilharmonie Vlaanderen Vilvoorde, CC Het Bolwerk, Dilbeek, CC Westrand, 02 255 46 90 02 466 20 30

27 AGENDA

WO • 21 DEC • 20.30 ZA • 3 DEC • 13.30 ZO • 11 DEC • 15.00 EN 16.30 Othello Sinterklaas in de Lijsterbes (+3j) Ceci n’est pas un livre (+2j) Theater De Toekomst Kraainem, GC de Lijsterbes, De Spiegel PODIUM Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 02 721 28 06 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 THEATER DO • 12 JAN • 20.30 ZA • 3 DEC • 14.00 ZO • 11 DEC • 10.00 Hele dagen in de bomen Sinterklaas komt terug De geur van worteltjes (+3j) DO • 1 DEC • 20.30 Theater Malpertuis met roodvonk ontbijtfilm En al mee eene keer Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Jezus-Eik, GC de Bosuil, 02 657 31 79 Wemmel, GC de Zandloper, 02 460 73 24 Pascal Platel/ Theater Tartaar Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 14 EN 15 JAN • 15.00 ZA • 3 DEC • 14.00 ZO • 18 DEC • 11.00 20 EN 21 JAN • 20.00 Sint De sneeuwman ZA • 3 DEC • 16.00, 19.00 & 21.00 Festen familiedag De Eilandverkaveling Honderdhuizen Kris Kras Dilbeek, CC Westrand, Wezembeek-Oppem, GC de Kam, 02 731 43 31 Yinka Kuitenbrouwer Meise, GC De Muze van Meise, 02 466 20 30 Alsemberg, CC de Meent, 02 892 24 40 DO • 22 DEC • 20.30 02 359 16 00 ZO • 4 DEC • 14.00 Al Cubo (+10j) DO • 19 JAN • 20.30 Sinterklaas happening (2,5-9j) Betticombo ZA • 3 DEC • 20.30 Monsieur Même KNT Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Dilbeek, CC Westrand, Euthanasie Max Last 02 466 20 30 met Barbara en Stefanie Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 ZO • 4 DEC • 15.00 Lucinda Ra/ De Werf De witte Zwart Piet (4-10j) Droomprinses (3-7j) Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Socrates De Proefkonijnen De Proefkonijnen Bruno Vanden Broecke Linkebeek, GC de Moelie, 02 380 77 51 DI • 3 JAN • 15.00 EN 17.00 ZA • 10 DEC • 20.30 DO • 19 JAN • 20.30 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Tarara! Sint-Genesius-Rode, GC de Boesdaal- ZO • 4 DEC • 11.00 EN 15.00 ZO • 4 DEC • 15.00 An Swartenbroekx, Ann Tuts hoeve, 02 381 14 51 Lampionaio (3-5j) Drogenbos, GC de Muse, 02 333 05 70 & Gunther Reniers VR • 27 JAN • 20.30 Sprookjes enzo/ Cie Lewis Kraainem, GC de Lijsterbes, 02 721 28 06 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 Meise, GC De Muze van Meise, 02 892 24 40 Mijn naam is Courgette (+8j) familiefilm Othello DI • 24 JAN • 20.30 Collision Course – Ice Age (+6j) DI • 3 JAN • 15.00 Toneelgroep Maastricht Shake-Speares Sonnets ZO • 4 DEC • 10.00 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 ZA • 3 DEC • 20.30 Theater Zuidpool Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 ZO • 8 JAN • 15.00 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 ZO • 15 JAN • 15.00 Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 DI • 13 DEC • 20.30 Wemmel, GC de Zandloper, 02 460 73 24 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 DO • 26 JAN • 20.30 WO • 4 JAN • 15.00 Join The Revolution Finding Dory (+5j) Zootropolis Jawoord Action Zoo Humain ZO • 4 DEC • 15.00 Wezembeek-Oppem, GC de Kam, Lazarus Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 02 731 43 31 DO • 15 DEC • 20.30 ZO • 18 DEC • 10.30 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 ZA • 28 JAN • 20.30 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 ZA • 14 JAN • 19.00 DO • 26 JAN • 20.30 Heimat 2 Les Chevaliers (+6j) Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 De NWE Tijd WO • 7 DEC • 15.00 Okidok ZA • 28 JAN • 20.30 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Ay Ramon! Vilvoorde, CC Het Bolwerk, Hoeilaart, GC Felix Sohie, 02 657 05 04 Wezembeek-Oppem, GC de Kam, 02 255 46 90 KIDS 02 731 43 31 VR • 16 DEC • 20.30 ZO • 15 JAN • 15.00 Poepsimpel DO • 1 DEC • 14.00 ZA • 10 DEC • 15.00 Boterhammendozen Cie Cecilia & Arne Sierens De Sint bij de haard Nachtwandelaars (+6j) Les Madeleines Vilvoorde, CC Het Bolwerk, Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Het Paleis Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 02 255 46 90 VR • 2 DEC • 20.15 VR • 16 DEC • 20.30 8 years, 5 months, ZA • 10 DEC • 19.00 ZO • 15 JAN • 15.00 Knock Out 4 weeks, 2 days Eén been, één vleugel (7-12j) Monsieur Même (+6j) Bob De Moor Bert & Fred Pantalone Max Last Overijse, CC Den Blank, Alsemberg, CC de Meent, Overijse, CC Den Blank, Dilbeek, CC Westrand, 02 687 59 59 02 359 16 00 02 687 59 59 02 466 20 30

JAWOORD (15/12, 26/1, 28/1) MIJN NAAM IS COURGETTE (3/1) DARLING (16/12)

28 © Guy Kokken RANDKRANT Neuenschwander © Constance ZA • 21 JAN • 19.00 DO • 8 DEC • 20.30 Delicatissimo Meneer Beer en de woeste Enfants Terribles Frivole Framboos wolven (5-12j) Ashton Brothers VR • 27 JAN • 20.30 Theater Tieret en Walrus Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 MUZIEK Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 1 EN 2 FEB • 20.00 Met mij gaat alles goed Wezembeek-Oppem, GC de Kam, 02 VR • 2 DEC • 20.30 ZO • 22 JAN • 13.30 Begijn Lebleu 731 43 31 Lip/stick Stormopkomst VR • 9 DEC • 20.00 Slagerij Van Kampen familiedag Meise, GC De Muze van Meise, 02 892 24 40 LITERATUUR Tervuren, GC De Warandepoort, Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 DO • 19 JAN • 20.00 02 766 53 47 Linkebeek, GC de Moelie, 02 380 77 51 ZA • 3 DEC • 20.30 ZO • 22 JAN • 10.30 Shakespeare verliefd VR • 2 DEC • 20.30 Boomjong (6-10j) Schoft Hemmerechts, De Pauw & Sterckx Soweto Gospel Choir Jelle Marteel Kommil Foo Tervuren, GC De Warandepoort, 02 766 53 47 Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Sint-Genesius-Rode, GC de Boesdaal- VR • 9 DEC • 20.30 hoeve, 02 381 14 51 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 DO • 26 JAN • 20.30 VR • 2 DEC • 20.30 DO • 15 DEC • 20.30 Het is de moeite Oyster Node & Pomrad ZO • 22 JAN • 11.00 Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 Maud Vanhauwaert Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Bas weet het niet (+2,5j) Jezus-Eik, GC de Bosuil, Duo Abbraccio ZA • 17 DEC • 20.30 02 657 31 79 ZA • 3 DEC • 20.30 Jezus-Eik, GC de Bosuil, 02 657 31 79 Kruipolie Mercury Rising Vermeulen, Poppeliers & Leurentop DANS Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 ZA • 28 JAN • 20.30 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Flaque (+10j) VR • 9 DEC • 20.30 ZA • 3 DEC • 20.00 Compagnie Defracto DO • 22 DEC • 20.30 Lisbeth Gruwez The Deep Blue Sea Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Dit was Europa in 2016 dances Bob Dylan zeemansliederen met Roland Hendrik Vos & Rob Heirbaut Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Meise, GC De Muze van Meise, 02 892 24 40 ZO • 29 JAN • 10.30 EN 15.30 Sint-Genesius-Rode, Sneeuw! (+1j) GC de Boesdaalhoeve, 02 381 14 51 VR • 16 DEC • 20.15 DO • 8 DEC • 20.30 Sprookjes enzo Sleeping Beauty Out of the blues Kraainem, GC de Lijsterbes, 02 721 28 06 DO • 22 DEC • 20.15 ballet en orkest staatsopera Tatarstan Ben Segers & Nele Bauwens Inteam Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Sint-Pieters-Leeuw, De Merselborre, 02 ZO • 29 JAN • 15.00 Radio Guga 371 22 62 Abc, zing maar mee (+4j) Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 VR • 16 DEC • 20.30 Kapitein Winokio Darling Meskens in Motown Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Van Peel overleeft 2016 Moya Michael & Igor Shyshko DO • 8 DEC • 20.00 WO • 4 JAN • 20.30 Tervuren, GC De Warandepoort, Wemmel, GC de Zandloper, 02 460 73 24 HUMOR Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 02 766 53 47 ZA • 10 DEC • 20.30 ZA • 7 JAN • 20.30 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 DO • 1 DEC • 20.30 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 DO • 19 JAN • 20.30 Charlatan (try-out) VR • 20 JAN • 20.30 In Absentia ZA • 10 DEC • 20.30 Gili Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 Cie Helka vzw/ Helder Seabra Chantal Acda Sint-Genesius-Rode, GC de Boesdaal- Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 en Sam Lee & friends hoeve, 02 381 14 51 ZA • 14 JAN • 20.30 Ternat, CC De Ploter, 02 466 20 30 De collega’s SENIOREN ZA • 3 DEC • 20.00 Loge10 theaterproducties WO • 14 DEC • 20.30 237 redenen voor seks Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 ZO • 8 JAN • 14.30 Bella Ciao Peter Van Asbroeck & Hans Van Cauwenberghe De Collega’s Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Sint-Genesius-Rode, GC de Boesdaal- ZA • 21 JAN • 20.30 Loge10 hoeve, 02 381 14 51 Wildeman Vilvoorde, CC Het Bolwerk, WO • 14 DEC • 20.30 Jeroen Leenders 02 255 46 90 Jef Neve & Myrddin Decauter Nee, het was gisteren ook al laat Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Adriaan Van den Hoof DI • 10 JAN • 14.30 7 EN 8 DEC • 20.30 ZA • 21 JAN • 20.30 Happy New Year VR • 16 DEC • 20.00 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Technostress De Corsari’s Dag Meneer De Wilde ZA • 17 DEC • 20.15 Henk Rijckaert Vilvoorde, CC Het Bolwerk, Wezembeek-Oppem, GC de Kam, Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 02 255 46 90 02 731 43 31

NEE HET WAS GISTEREN OOK AL LAAT (7,8 EN 17/12) DE CORSARI’S (10/1) THE DEEP BLUE SEA (3/12) BACK TO AMY (21/1) © yann arthus bertrand arthus © yann bertrand arthus © yann © Stephan Vanfleteren © Stephan © dimitri van zeebroeck © dimitri van © Heide Elen 29 AGENDA

ZA • 17 DEC • 20.30 ZO • 15 JAN • 11.00 ZO • 4 DEC • 11.00 JAZZ Too good to be true Bad, de muziek Spanoghe, Matthé & Hermsen Sioen van Michael Jackson aperitiefconcert VR • 16 DEC • 20.30 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Van Acker, Weijters & Verhaegen Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 Jazzcafé Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 Sint-Pieters-Leeuw, kasteel Coloma, ZA • 17 DEC • 20.30 Liebrecht Vanbeckevoort 02 371 22 62 30 jaar Soulsister VR • 20 JAN • 20.30 (piano) Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 Brishen met Quinn Bachand VR • 2 DEC • 20.30 DI • 17 JAN • 20.00 Ternat, CC De Ploter, Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 Calatrio 17 EN 18 DEC • 20.00 EN 17.00 02 466 20 30 WO • 7 DEC • 20.30 Meise, GC De Muze van Meise, 02 892 24 40 Magnificat van Christoph Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Schönherr VR • 20 JAN • 20.00 DO • 26 JAN • 20.30 Carmina Kamerkoor Portraits and landscapes ZA • 10 DEC • 20.00 The Big Easy Revisited Meise, GC De Muze van Meise, 02 892 24 40 Elisa Waut Lully, lullay Yves Peeters Gumbo feat. Bruce James Wezembeek-Oppem, GC de Kam, Encantar & Carmien Michels Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Midwinter tales 2 02 731 43 31 Wemmel, kerk Ossel, 02 460 73 24 Laïs ZA • 28 JAN • 20.15 DO • 22 DEC • 20.30 VR • 20 JAN • 20.30 DO • 15 DEC • 20.30 Flow Grimbergen, kerk Beigem, 02 263 03 43 Guido Belcanto De levende stoel Drifter ZA • 21 JAN • 20.30 & harmonieorkest Salvia Rosamunde strijkkwintet, Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Sint-Pieters-Leeuw, kerk Zuun, Vanderauwera & De Rauw 02 371 22 62 Vilvoorde, CC Het Bolwerk,02 255 46 90 DO • 5 JAN • 20.30 Kommil Foo: in concert ZA • 21 JAN • 20.30 DO • 15 DEC • 14.00 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Back to Amy The grand diva afternoon FILM Tervuren, GC De Warandepoort, Close Opera VR • 6 JAN • 20.15 02 766 53 47 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 VR • 2 DEC • 20.30 Trois femmes Demain Viktor Lazlo ZA • 21 JAN • 20.00 ZO • 18 DEC • 11.00 Grimbergen, CC Strombeek, Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Love, Luca Remember Brewaeys 02 263 03 43 Wemmel, GC de Zandloper, 02 460 73 24 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 ZA • 7 JAN • 20.30 La fille inconnue Het huis der verboden muziekjes VR • 27 JAN • 20.15 ZO • 20 DEC • 14.30 ZO • 4 DEC • 20.00 LOD Muziektheater The Bootleg Sixties The Sound of Christmas Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 The London Quartet WO • 7 DEC • 20.30 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 WO • 11 JAN • 20.30 VR • 27 JAN • 20.00 DI • 13 DEC • 20.30 Wannes meets Django Hans De Booij, Wigbert & DO • 22 DEC • 20.30 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Jokke Schreurs Kwartet Hautekiet Cantabile Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 kleinkunstfestival The London Quartet Captain Fantastic Meise, GC De Muze van Meise, Ternat, CC De Ploter, 02 466 20 30 MA • 5 DEC • 20.30 De Rozenoorlog 02 892 24 40 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Judas Theaterproducties ZO • 15 JAN • 11.00 WO • 14 DEC • 20.30 DO • 12 JAN • 20.30 ZA • 28 JAN • 20.00 Aperitiefconcert Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Djangofolllies Academie Orfeus ZO • 29 JAN • 14.00 Vano Bamberger Quintet Sint-Genesius-Rode, De Premier Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Meise, GC De Muze van Meise, GC de Boesdaalhoeve, 02 381 14 51 DI • 6 DEC • 20.30 02 892 24 40 Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 VR • 13 JAN • 20.15 ZO • 22 JAN • 15.00 DI • 6 DEC • 20.30 God only knows KLASSIEK Alla Zingaree Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Sien Eggers & Jan Hautekiet Pianoduo Mephisto MA • 12 DEC • 20.30 Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 ZO • 4 DEC • 15.45 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Jan Devlieger WO • 21 DEC • 20.30 ZA • 14 JAN • 20.30 & Sandra Van der Gucht VR • 27 JAN • 20.30 VR • 6 JAN • 14.00 Kreten en gefluister blokfluiten en clavecimbel Wien Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 Raymond van het Groenewoud Bever, Rosario, Kamerfilharmonie Vlaanderen ZO • 15 JAN • 20.00 Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 02 466 20 30 Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00

DE PREMIER (6, 12, 21/12 EN 6/1) JULIETA (19/1) PICASSO (TOT 5/3)

30 WO • 7 DEC • 20.00 WO • 4 JAN • 20.30 TOT 15 JAN DI • 31 JAN • 14.00 Miles Ahead The girl on the train Victor Delhez. Autoriteit Meise, GC De Muze van Meise, 02 892 24 40 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 Een koele minnaar Paul Verhaeghe van abstractie Dilbeek, kasteel La Motte, 02 466 20 30 DO • 8 DEC • 14.00 WO • 11 JAN • 20.30 Drogenbos, FeliXart, www.felixart.org Pièces d’identités Le ciel flamand MA • 5 DEC • 15.00 Kraainem, GC de Lijsterbes, 02 721 28 06 Overijse, CC Den Blank,02 687 59 59 TOT 22 JAN Slovenië The Power of Avant-garde Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 DO • 8 DEC • 20.00 DO • 19 JAN • 15.00 EN 20.00 now and then Spectre Julieta Brussel, Bozar, www.bozar.be DI • 17 JAN • 15.00 Kraainem, GC de Lijsterbes, 02 721 28 06 Wezembeek-Oppem, GC de Kam, 02 731 43 31 Cuba TOT 5 MAA Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 VR • 9 DEC • 14.00 EN 20.00 MA • 23 JAN • 20.30 Picasso. Sculptures Wat mannen willen Loving Ma Brussel, Bozar, www.bozar.be Wemmel, GC de Zandloper, 02 460 73 24 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 WO • 14 DEC • 20.00 VR • 27 JAN • 14.00 EN 20.00 OP STAP Wild Safety First: the movie Meise, GC De Muze van Meise, 02 892 24 40 Wemmel, GC de Zandloper, 02 460 73 24 VORMING DO • 1 DEC • 14.00 Kerstbomen en andere tradities DO • 15 DEC • 15.00 EN 20.00 DO• 1 DEC • 19.00 Tervuren, Arboretum, www.ngz.be Elle Werken met je iPad Wezembeek-Oppem, GC de Kam, Jezus-Eik, GC de Bosuil, ZO • 11 DEC • 14.00 02 731 43 31 EXPO 02 657 31 79 Wild- en veebeheer Hoeilaart, Bosmuseum, www.ngz.be ZO • 18 DEC • 20.00 TOT 18 DEC VR • 16 DEC • 20.00 Everybody happy Weaving the World – Was het nu cava, Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Thread Routes champagne of prosecco? Kimsooja Vineco MA • 19 DEC • 20.30 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 VARIA Juste la fin du monde Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 TOT 18 DEC MA • 19 DEC • 20.00 ZA • 3 DEC • 15.00 Louay Daboos & Ayham Seif Identiteit Als ik jou MA • 19 DEC • 20.30 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Lieven De Cauter Fast Forward Les Liberterres Dilbeek, kasteel La Motte, 02 466 20 30 Sint-Pieters-Leeuw, De Merselborre, Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 TOT 23 DEC 02 371 22 62 Ali Sabri WO • 21 DEC • 20.00 DI • 20 DEC • 20.30 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Barista: een introductie TOT 8 DEC The Salesman Or Coffee Nocturnes Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 TOT 30 DEC Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 Brussel, verschillende musea, Jan De Kegel www.brusselsmuseumsnocturnes.be DI • 20 DEC • 20.30 Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 MA • 16 JAN • 20.00 Tonio (Geen) goesting Lachland Grimbergen, CC Strombeek, TOT 31 DEC Lieve Swinnen Theater van a tot z 02 263 03 43 Typisch Vlaams in kalligrafie Dilbeek, CC Westrand, DO • 8 DEC • 13.30 EN 19.30 Wezembeek-Oppem, GC de Kam, 02 466 20 30 Sint-Genesius-Rode, GC de Boesdaalhoeve, DO • 22 DEC • 14.30 02 731 43 31 02 381 14 51 Achter de wolken DI • 17 JAN • 14.00 DI • 20 DEC • 20.30 Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 6 TOT 22 JAN Troost Jezus-Eik, GC de Bosuil, 02 657 31 79 Partage en couleurs Luc Van de Ven I, Daniel Blake radicalisering en wat jongeren vinden Dilbeek, kasteel La Motte, ZA • 17 DEC • 19.00 DI • 3 JAN • 20.30 Asse, Oud Gasthuis,02 456 01 60 02 466 20 30 Wemmel’s got talent Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Warm Wemmel MA • 9 JAN • 20.30 TOT 22 JAN MA • 23 JAN • 20.00 Wemmel, GC de Zandloper, 02 460 73 24 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Congo Art Works: Alzheimer ZO • 22 JAN • 20.00 popular painting Christine Van Broeckhoven Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Brussel, Bozar, www.bozar.be Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30

IDENTITEIT (19/12) BARISTA: EEN INTRODUCTIE (21/12) CUBA (17/1) KERSTBOMEN EN ANDERE TRADITIES (1/12)

© Gregor Servais © Gregor 31 GEMENGDEGEVOELENS

LEKKERNIJ UIT CATALONIE Esqueixada de bacalao (salade van stokvis met groene/rode paprika, FR tomaat en olijven).

MOOISTE PLEKJE IN LE SOLEIL BRILLE POUR TOUT LE MONDE CATALONIE El Parque Nacional C’est autour de cette pensée qu’Elisenda Cervello a de Aigüestortes écrit un livre pour enfants. Pas tellement parce que (Pyreneeën). le soleil de Catalogne lui manque, mais surtout parce qu’elle veut apprendre aux enfants à respecter les MOOISTE HERINNERING autres. Cervello habite avec son mari et ses trois fils AAN CATALONIE à Tervuren. Elle fait partie de la Welkom Team locale. Zwempartijen in de Ce qu’elle aime c’est aider les étrangers à se familiariser Middellandse Zee. avec leur nouveau pays; donner aux nouveaux arrivants le sentiment qu’ils sont les bienvenus. En tant que fille d’un père catalan et d’une mère allemande, Cervello a toujours vécu entre deux cultures. ‘Il n’est pas du tout paradoxal de préserver sa propre culture et de s’ouvrir en même temps à une autre.’ Cervello respecte beaucoup la nature, mais elle estime qu’un monde viable représente bien plus que la simple lutte contre le réchauffement climatique. Il faut que l’on comprenne que nous partageons un seul et même monde.

RESPECT VOOR DE NATUUR Cervello heeft veel respect voor de natuur. Ze herinnert zich nog hoe ze als meisje van 12 jaar onder de indruk was van een arti- kel over de impact van de zure regen op het Zwarte Woud. Vandaag laat de problematiek van de opwarming van de aarde haar niet De zon los. ‘Het is vijf na twaalf. Vaak vraag ik me af waar ons respect voor de natuur is gebleven. De natuur schenkt ons zoveel en wat geven schijnt voor iedereen we terug? Zelfs nu het wetenschappelijk is bewezen dat menselijke activiteiten een groot aandeel hebben in de klimaatopwar- ming blijven we veel te passief toekijken.’ Rond die gedachte schreef Elisenda ‘In het begin moest ik wennen aan de barri- ‘Zelf probeer ik het goede voorbeeld te geven ère die er in België nog steeds bestaat tussen en onze kinderen aan te leren om op een duur- Cervello een kinderboek. Niet zozeer het Nederlandstalige en Franstalige landsge- zame manier om te gaan met de grondstof- omdat ze de Catalaanse zon mist, deelte. Ik ging ervan uit dat er veel openheid fen en materialen. Laat ons beginnen met ten aanzien van elkaar zou zijn. De realiteit is respectvol om te gaan met wat de natuur ons veel meer omdat ze kinderen wil leren dat Vlaanderen en Wallonië naar elkaar kij- allemaal geeft.’ ken als naar het buitenland. Jammer. Waarom voor iedereen respect te hebben. zouden we ons niet meer focussen op wat ons EEN LEEFBARE WERELD TEKST Nathalie Dirix • FOTO Filip Claessens bindt dan op wat ons scheidt? Ik ben dan ook Voor Cervello gaat een leefbare wereld verder voorstander van uitwisselingsprojecten tus- dan het indijken van de klimaatopwarming. sen scholen. Je kan er niet vroeg genoeg mee Het gaat over het besef dat we samen één en beginnen om kinderen in contact te bren- dezelfde wereld delen. Enkele jaren geleden gen met andere talen en culturen. Het is het schreef ze er een kinderboek over: Leo y el sol. ervello woont samen met haar man cement van samenhorigheid tussen mensen.’ Voor het slapengaan vertelt de moeder van en drie zonen in Tervuren. Ze maakt ‘Je eigen cultuur bewaren en tegelijkertijd Leo een verhaal over de zon. ‘Zij zegt dat de er deel uit van het lokale Welkom Team. openstaan voor de andere is helemaal geen zon aan het ondergaan is omdat ze zich klaar- CBuitenlanders wegwijs maken in hun paradox. Het is één van de redenen waarom ik maakt om andere kinderen te gaan bezoeken. nieuwe land vindt ze leuk; nieuwkomers het Europa zo’n interessant project vind. We wijzen En zo ontstaat er een minireis rond de wereld gevoel geven dat ze welkom zijn. vaak naar Europa als de schuldige, maar ver- en vertelt Leo’s mama over kinderen in Ame- geten dat Europa ervoor gezorgd heeft dat we rika, Afrika, India, de Noordpool,… Momenteel EEN BEETJE MEER OPENHEID binnen de lidstaten vrij kunnen reizen. Uiter- ben ik aan een tweede kinderboek bezig. Het Als dochter van een Catalaanse vader en aard kan Europa veel beter functioneren dan gaat over een meisje dat haar verontwaardiging Duitse moeder heeft Cervello altijd tussen vandaag het geval is, maar laten we niet uit het over armoede uitspreekt en ons op een andere verschillende culturen geleefd. Openstaan oog verliezen welke verworvenheden Europa manier naar armoede leert kijken. Ook een voor wie anders is, moest ze niet aanleren. ons al bezorgde.’ thema dat mij nauw aan het hart ligt.’

RANDKRANT