RAPORT 2018 O Stanie Zagospodarowania Przestrzennego
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Departament Polityki Regionalnej i Przestrzennej Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego RAPORT 2018 o stanie zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego Opole, listopad 2018 r. Opracowanie: Departament Polityki Regionalnej i Przestrzennej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego Kierownictwo Departamentu: Waldemar Zadka – Dyrektor Jacek Niesłuchowski – Z-ca Dyrektora Autorzy opracowania: Jacek Tabor (ZOIU Z-273) Małgorzata Błaszczyk-Leśniak Katarzyna Lichota Elżbieta Pawlik Maciej Michałowski Tomasz Midura Zdzisław Stefaniak Opracowanie graficzne i komputerowe: Beata Linkiewicz Maciej Michałowski 2 Spis treści Wstęp …………………………………………………………………………………………………………………………....... 4 Cel opracowania ……………………………………………………………………………………………………………..... 5 Struktura dokumentu ………………………………………………………………………………………………………… 5 Metoda i źródła danych …………………………………………………………………………………………………….. 5 I. Stan zagospodarowania przestrzennego województwa i jego zmiany w okresie 2011-2017 ……………………………………………………………………………………………………………………….. 6 1. Struktura funkcjonalno-przestrzenna …………………………………………………………………………….. 6 2. Środowisko przyrodnicze ……………………………………………………………………………………………….. 9 2.1. Zasoby środowiska przyrodniczego ………………………………………………………………………… 9 2.2. Stan środowiska …………………………………………………………………………………………………….. 20 3. Potencjał demograficzny i osadnictwo …………………………………………………………………………… 37 4. Zasoby dziedzictwa kulturowego …………………………………………………………………………………… 46 5. Systemy transportowe ………………………………………………………………………………………………….. 50 5.1. Sieć drogowa ..………………………………………………………………………………………………………. 50 5.2. Transport kolejowy………………………………………………………………………………………………… 51 5.3. Transport śródlądowy …………………………………………………………………………………………… 52 5.4. Transport lotniczy …………………………………………………………………………………………………. 53 6. Infrastruktura techniczna i komunalna ………………………………………………………………………….. 53 6.1. Energetyka ……………………………………………………………………………………………………………. 53 6.2. Gospodarka wodno-ściekowa ………………………………………………………………………………. 54 6.3. Gospodarka odpadami …………………………………………………………………………………………. 60 6.4. Ochrona przeciwpowodziowa ………………………………………………………………………………. 64 7. Gospodarka …………………………………………………………………………………………………………………… 65 7.1. Specjalne strefy ekonomiczne ………………………………………………………………………………. 65 7.2. Rolnictwo ……………………………………………………………………………………………………………… 67 7.3. Turystyka ………………………………………………………………………………………………………………. 68 7.4. Infrastruktura społeczna ………………………………………………………………………………………. 69 8. Instrumenty planowania przestrzennego ……………………………………………………………………… 76 9. Podsumowanie …………………………………………………………………………………………………………….. 88 II. Ocena realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym wskazanych w Planie zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego …………………………. 95 1. Środowisko przyrodnicze ……………………………………………………………………………………………….. 96 2. Środowisko kulturowe ………………………………………………………………………………………………….. 101 3. Infrastruktura techniczna i komunalna ………………………………………………………………………….. 103 3.1. Infrastruktura drogowa …..………………………………………………………………………………………. 103 3.2. Infrastruktura kolejowa ………………………….………………………………………………………………. 104 3.3. Infrastruktura lotnicza ……………………………………………………..……………………………………… 105 3.4. Transport wodny …………………………………………………………………………………………………….. 106 3.5. Techniczno-komunalna …………………………………………………………………………………………… 109 4. Infrastruktura społeczna ……………………………………………………………………………………………….. 116 5. Turystyka ………………………………………………………………………………………………………………………. 121 6. Bezpieczeństwo (ochrona przeciwpowodziowa)..…………………………………………………………. 123 7. Wnioski i rekomendacje ……………………………………………………………………………………………….. 127 Spis rysunków ………………….……………………………………………………………………………………………….. 133 Załącznik ( zestawienie tabel do rozdziału I ) ……………………………………………………………………….. 135 3 Wstęp Na samorządzie województwa spoczywa ustawowy obowiązek kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej 1. Istotą tej polityki jest ustalenie kierunków zmian w strukturze przestrzennej regionu, w tym zmian podstawowych elementów sieci osadniczej i ich powiązań komunikacyjnych oraz infrastrukturalnych, w tym powiązań transgranicznych, ponadto ustalenie zasad ochrony środowiska i dziedzictwa kulturowego, a także rozmieszczenie inwestycji celu publicznego. Dokumentem określającym kierunki rozwoju przestrzen- nego regionu jest Plan zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego (PZPWO) . W polskim sys- temie planowania przestrzennego dokumenty planistyczne, w tym plan zagospodarowania przestrzennego województwa podlegają okresowej ocenie. Jej celem jest weryfikacja ustaleń aktu planistycznego pod kątem jego aktualności, a efektem rekomendacje co do potrzeby lub braku potrzeby podjęcia niezbędnych planistycz- nych działań korygujących. W chwili obecnej Samorząd Województwa Opolskiego prowadzi politykę przestrzenną w oparciu o plan zagospodarowania przestrzennego uchwalony Uchwałą nr XLVIII/505/2010 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 28.09.2010 r. (Dz. Urz. Woj. Opolskiego Nr 132, poz. 1509 z dnia 18 listopada 2010 r.). Ostatnia ocena PZPWO obejmująca wszystkie elementy wskazane w art. 45 ustawy miała miejsce w 2013 r. Na podstawie przeprowadzonej oceny stwierdzono, że Plan zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego (uchwała nr XLVIII/505/2010 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 28 września 2010 r.) wymaga aktualizacji, w szczególności z uwagi na zmianę uwarunkowań prowadzenia polityki przestrzennej na poziomie krajowym ( Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, przyjętej w grudniu 2011 roku, wraz z Planem działań służących realizacji KPZK 2030 ) oraz polityki rozwoju na poziomie województwa ( Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 r., przyjętej w grudniu 2012 roku ). Wynikające z tych dokumentów ustalenia spowodowały konieczność uspójnienia treści Planu z KPZK 2030 i SRWO, w tym m.in. wyznaczenia w Planie obszarów funkcjonalnych zgodnych z typologią określoną w KPZK 2030 i sposobem wyznaczania wg. metodologii Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Ponadto w ramach aktualizacji Planu należy uwzględnić: - zmianę uwarunkowań prawnych; - stwierdzone zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym; - zrealizowane inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym; - zgłoszone wnioski w sprawie zmiany Planu zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego (2 wnioski Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Opolu, w sprawie wprowadzenia do planu stref ochron- nych dla terenów zamkniętych). Powyższe rekomendacje zadecydowały o podjęciu przez sejmik województwa opolskiego Uchwały Nr XXXIV/419/2013 z dnia 25 października 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Planu zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego. W chwili obecnej (stan na dz. 15 czerwca 2018 r.) procedura zmiany PZPWO ma zakończony etap konsultacji, w tym opiniowania i uzgadniania projektu dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko ze wszystkimi wymaganymi przepisami odrębnymi instytucjami i organami, włącznie z ministrem właściwym do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, a także ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego. W dniu 21 maja 2018 r. Zarząd Województwa Opolskiego przyjął wyniki opiniowania i uzgadniania Planu zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego i jednocześnie ustalił, że kwestia rewizji rozstrzygnięć planu w zakresie problematyki kształtowania systemu obszarów ochrony przyrody wymaga przeprowadzenia dodatkowej debaty z jednostkami samorządu wyrażającymi sprzeciw wobec wypracowanej i przyjętej w latach 2002-2010 koncepcji tego systemu. Ostateczna decyzja zostanie podjęta po zakończeniu tej debaty. Debata planowana jest na przełomie 2018/2019 r. Kwestią wymagającą wyjaśnień w trakcie dodatkowej debaty jest dogłębne przedstawienie korzyści i zagrożeń zarówno dla społeczności regionu, jak i gospodarki i mieszkańców gmin, zgłaszających sprzeciw wobec utrzymania dotychczasowego stanu planistycznego w odniesieniu do obszarowych form ochrony przyrody i krajobrazu na ich terenie. 1 Art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. (Dz.U. z 2012 r., poz. 647, z późn. zm.). 4 Cel opracowania Zgodnie z przepisami art. 45 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu prze- strzennym (uopizp), plan zagospodarowania przestrzennego województwa podlega okresowej ocenie. Celem takiej oceny jest weryfikacja ustaleń planu województwa pod kątem jego aktualności, a efektem rekomenda- cje co do potrzeby lub braku potrzeby podjęcia niezbędnych planistycznych działań korygujących. Art. 45 uopizp wskazuje, że ocenie tej ma służyć przegląd zmian w zagospodarowaniu przestrzennym, raport o stanie zagospodarowania przestrzennego województwa oraz ocena realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, które zostały ustalone w dokumentach przyjętych przez Sejm Rzeczy- pospolitej, Radę Ministrów, właściwego ministra lub sejmik województwa, zgodnie z właściwością. Jednocześnie art. 45 ustawy zobowiązuje Zarząd województwa, do dokonania tej oceny co najmniej raz w czasie trwania kadencji sejmiku. Struktura dokumentu Wobec faktu niezakończonej procedury aktualizowania PZPWO, przy jednoczesnym ustawowym wy- mogu dokonania okresowej oceny obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego województwa do końca trwania bieżącej kadencji sejmiku województwa, w sytuacji gdy obowiązujący PZPWO został oceniony w 2013 r. i poddany na podstawie tej oceny procedurze aktualizacji, przyjęto że głównym zadaniem Raportu 2018 będzie dokonanie: - przeglądu stanu i zmian w zagospodarowaniu przestrzennym w okresie, jaki upłynął od 2013 r., tj. od ostatniego Raportu, - oceny realizacji inwestycji