Punime të Kuvendit Legjislatura e 8-të Viti 2015, nr. 8 Përgatiti për botim Drejtoria e Shërbimit të Botimeve Parlamentare PUNIME TË KUVENDIT Seancat plenare
Viti 2015
8
Botim i Kuvendit Tiranë, 2015 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
4 Legjislatura e 8-të Viti 2015
REPUBLIKA E SHQIPËRISË Punime të Kuvendit Seancat plenare LEGJISLATURA E 8-të Sesioni i pestë
E premte, 04.12.2015 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 11:00 z. Ilir Meta
Rendi i ditës: 3. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9632, datë 30.10.2006, “Për sistemin 1. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime e taksave vendore”, të ndryshuar” – shqyrtimi në ligjin nr. 61/2012 “Për akcizat në Republikën në parim. e Shqipërisë’, të ndryshuar” – shqyrtimi në parim Pyetje. Pyetje. Shprehet komisioni përgjegjës për Shprehet komisioni përgjegjës për Ekonominë dhe Financat. Ekonominë dhe Financat. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Relatori. Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Diskutime. Drejtat e Njeriut. (Shprehen grupet parlamentare) Relatori. Koha e votimit (në parim). Diskutime. 2. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime (Shprehen grupet parlamentare) në ligjin nr. 9975, datë 28.7.2008, “Për taksat Koha e votimit (në parim). kombëtare”, të ndryshuar” – shqyrtimi në parim. 4. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa Pyetje. në ligjin nr. 9136, datë 11.9.2003, “Për mbledhjen Shprehet komisioni përgjegjës për e kontributeve të detyrueshme të sigurimeve Ekonominë dhe Financat. shoqërore dhe shëndetësore në Republikën e Relatori. Shqipërisë, të ndryshuar” – shqyrtimi në parim. Diskutime. Pyetje. (Shprehen grupet parlamentare) Shprehet komisioni përgjegjës për Koha e votimit (në parim). Ekonominë dhe Financat.
5 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për (Shprehen grupet parlamentare) Punën, Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë. Koha e votimit. (në parim) Relatori. Diskutime. Ilir Meta – Mirëdita! (Shprehen grupet parlamentare) Hapet seanca plenare. Koha e votimit (në parim). (Pasi lexon rendin e ditës.) 5. Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr. 7703, Dua t’ju njoftoj se kanë regjistruar emrat për datë 11.5.1993, “Për sigurimet shoqërore në diskutim për projekt-buxhetin deputetët: Anastas Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar” – Angjeli, Ervin Bushati, Ervin Koçi, Bashkim Fino, shqyrtimi në parim. Pandeli Majko, Besnik Baraj, Klodiana Spahiu, Pyetje. Olta Xhaçka, Alfred Peza, Mimoza Hafizi, Taulant Shprehet komisioni përgjegjës për Balla, Esmeralda Shkjau, Antoneta Dhima, Evis Ekonominë dhe Financat. Kushi, Blerina Gjylameti, Pjerin Ndreu, Andrea Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Marto, Artan Gaçi, Arta Dade, Arben Çuko, Bujar Punën, Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë. Çela, Rakip Suli, Gramoz Ruçi, Erion Braçe, Relatori. Edlira Çekrezi, Përparim Spahiu, Kejdi Diskutime. Mehmetaj, Robert Bitri, Silva Caka, Bujar (Shprehen grupet parlamentare) Derveni, Petrit Vasili, Vangjel Dule, Omer Mamo, Koha e votimit (në parim). Agron Duka, Sherefedin Shehu, Astrit Patozi, 6. Projektligji “Për disa shtesa në ligjin nr. Genc Ruli, Roland Keta, Aldo Bumçi, Jorida 10383, datë 24.2.2011 “Për sigurimin e Tabaku, Sali Berisha, Genc Pollo, Edmond detyrueshëm të kujdesit shëndetësor në Spaho, Florion Mima, Jozefina Topalli, Albana Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar” (2 Vokshi, Gent Strazimiri, Kastriot Islami, Flamur projektligje) shqyrtimi në parim. Noka, Gjovalin Bzheta, Keltis Kruja, Oerd Pyetje. Bylykbashi, Luçiano Boçi, Liljana Elmazi, Shprehet komisioni përgjegjës për Myqerem Tafaj, Asllan Dogjani, Eleina Qirici, Ekonominë dhe Financat. Mimoza Hajdarmataj, Edi Paloka dhe Ridvan Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Bode. Punën, Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë. Lidhur me diskutimin në parim të Relatori. projektbuxhetit dhe projektligjeve financiare që Diskutime. e shoqërojnë, ia jap fjalën Kryeministrit, Edi (Shprehen grupet parlamentare) Rama, për ta paraqitur projektligjin. Koha e votimit (në parim). Zoti Kryeministër, urdhëroni! 7. Projektligji “Për punëkërkuesit” shqyrtimi Edi Rama - Seanca e projektbuxhetit është në parim . një seancë ku rregullisht, çdo vit, kur vjen radha Pyetje. e këtij diskutimi, kryeministri i radhës thotë se Shprehet komisioni përgjegjës për sa i mirë, se sa më i mirë se herë të tjera, është Ekonominë dhe Financat. projektbuxheti i ri. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Unë sot nuk dua t’ju them se sa i mirë, apo Punën, Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë. se sa më i mirë, është ky projektbuxhet. Dua Relatori. vetëm të vendos përpara syve, që duan të Diskutime. shohin, një pasqyrë besnike të realitetit të këtyre (Shprehen grupet parlamentare) dy vjetëve: ku ishim dy vjet më parë, përpara se Koha e votimit. (në parim) të sillnim këtu projektbuxhetin e parë të kësaj 8. Projektligji “Për buxhetin e vitit 2016” shumice qeverisëse dhe ku jemi sot, kur po shqyrtimi në parim. paraqesim projektin e vitit të tretë buxhetor të Pyetje. mandatit tonë qeverisës. Shprehet komisioni përgjegjës për E di që ka njerëz, që e kanë zët të dëgjojnë Ekonominë dhe Financat. se ku ishim dy vjet më parë; ka të tjerë, që duan Relatori. të dëgjojnë se ku jemi me zotimet tona, jo në Diskutime. krahasim me paraardhësit tanë; ka të tjerë
6 Legjislatura e 8-të Viti 2015
akoma, që duan të dëgjojnë se ku mbërrijmë Në vitet 2014-2015 të ardhurat tatimore në kështu si po ecim dhe, mbi të gjitha, kur do të raport me Prodhimin e Brendshëm Kombëtar mbërrijmë aty ku duam. Mirëpo, të gjitha këto janë 24% të këtij prodhimi. Kjo është më e janë të lidhura me njëra-tjetrën dhe cilido që do rëndësishme për t’iu afruar të vërtetës se të përqendrohet vetëm te njëra pikë e ka të shifrave nominale, më shumë se në të gjitha vitet pamundur të mbërrijë në një përfundim, pak a e qeverisjes së mëparshme të marra së bashku. shumë, të vërtetë për të gjykuar të sotmen dhe Në vitet 2014-2015 të ardhurat shtesë në parafytyruar të nesërmen. Prandaj do të krahasim me 2013-n janë 598 milionë dollarë, mundohem t’i lidh gjërat bashkë në këtë pasqyrë, pra, më shumë se gjysmë miliardi dollarë. Nëse për t’ia lënë pastaj secilit vlerësimin e besnikërisë nga viti 2008 në vitin 2013 të ardhurat janë shtuar së pasqyrës. me rreth 359 milionë dollarë është shumë e Sigurisht, ka edhe plot njerëz që s’duan hiç thjeshtë të bëhet krahasimi. të dëgjojnë, por as unë dhe askush s’ka të drejtë Të ardhurat nga tatimet-doganat për t’ua mohojmë këtë të drejtë. Si mund t’ua periudhën 2014-2015, me 2015 kuptojmë deri mohojmë të drejtën kundërshtarëve që të tani, janë 330 milionë dollarë më të larta. Jemi gënjejnë për borxhin, të shpifin për të ardhurat, në kushtet kur krahasimi me ku ishim, është fare të akuzojnë për punësimin, të sajojnë për të i qartë. varfrit, apo të llafollogojnë për të ikurit?! Por Nga ana tjetër, u detyrohem shqiptarëve edhe natyrisht që s’mund t’i përdorin pehlivanllëqet njëherë një shpjegim pse nuk u realizua propagandistike të atyre që s’duan t’u referohen parashikimi ynë. Ka një sërë faktorësh që do t’i të vërtetave, për t’i dhënë të gjithë thellësinë e rendis, të cilët nuk kanë lidhje as me qeverinë nevojshme pasqyrës së realitetit të gjërave, të shqiptare dhe as me administrimin e tatimeve fakteve dhe shifrave. dhe të doganave. Si mund t’ia mohojmë, fjala vjen, dikujt të Së pari, rënia e çmimit të karburanteve në drejtën t’u thotë shqiptarëve: “Ngrihuni në bursat ndërkombëtare. Kjo gjë ndodhi gjatë këtij revolucion, sepse këtë vit janë vjedhur çdo ditë viti dhe askush nuk mund të ngarkojë me 1 milion dollarë nga doganat dhe tatimet”?! Por, përgjegjësi qeverinë, apo shumicën qeverisëse sigurisht që, s’mund të mos e përdorim këtë në parlament, që nuk parashikoi një rënie në thirrje për t’u treguar shqiptarëve të vërtetën se bursë të çmimit të karburanteve. këtë vit janë mbledhur shumë më shumë të Rënia e të ardhurave nga renta dhe të ardhura se vitin e shkuar, dhe ende më shumë ardhurat nga TVSH-ja për importin e karburantit akoma se në të gjitha vitet e qeverisjes së dhe gazit të lëngët, pati një efekt në parashikimin kundërshtarëve tanë të marra së bashku. tonë prej 42 milionë dollarësh. Faktikisht, vitin e shkuar u mblodhën më shumë Përgjysmimi i importit të energjisë eklektike, të ardhura se në 5 vjetët paraardhëse të edhe ky me një efekt të konsiderueshëm për mbledhura së bashku. periudhën janar-tetor prej 16 milionë dollarësh Është fakt, po ashtu, se për këtë vit kishim më pak në të ardhura, por sigurisht një e dhënë parashikuar të mblidhnim më shumë se sa ç’po pozitive, për sa i përket miradministrimit të mbledhim, por pse parashikimi ynë nuk u burimeve tona të energjisë. realizua: Rënia e sasisë së importit të cigareve ishte Së pari, të ardhurat tatimore mesatare në një rënie më e madhe se parashikimi ynë i raport me Prodhimin e Brendshëm Kombëtar për mëparshëm, kur vendosëm me vetëdije të rrisim periudhën 2006-2013, janë 23,3% dhe 23,1% akcizën për të dekurajuar konsumin e duhanit nëse nuk përfshijmë vitin e famshëm 2008, kur dhe efekti është 35 milionë dollarë më pak në u hap edhe gropa e madhe në arkën e shtetit raport me parashikimin. shqiptar me gjithë atë procedurë, ende sot për Politika jonë e rritjes së përjashtimeve, me t’u gjykuar nga drejtësia, që çoi në ndërtimin e qëllim stimulimin e sipërmarrjes përmes heqjes Rrugës së Kombit. së taksës për importet e makinerive, mbi barnat, Në periudhën 2009-2013 treguesi shkon në si dhe rimbursimet e akcizës për industrinë e 23%, duke arritur në vitin 2013 minimumin prej peshkimit me efekt 13 milionë dollarë. 22,2% të Prodhimit të Brendshëm Kombëtar. Rënie të sasive të importit, të fruta-perimeve,
7 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
për shkak të rritjes së prodhimit vendas përtej minimum historik me 2,2% e Prodhimit të parashikimeve tona, si rezultat i procesit të Përgjithshëm Kombëtar. Me çmimet e vitit 2014, ndryshimit të modelit tonë ekonomik, që stimulon kjo do të thotë, konkretisht, që ne kemi borxh rritjen e ekonomisë prodhuese dhe, edhe kjo ka vetëm 280 milionë euro në vit, ndaj mesatarisht një efekt të konsiderueshëm në të ardhurat 460 milionë eurove në vit që u morën borxh në 8 buxhetore, por ka një efekt të konsiderueshëm vjet. 8 vjetët, që e çuan kërcënimin serioz të pozitiv në ekonominë tonë. stabilitetit makroekonomik të vendit në kulm, e Këtyre faktorëve, gjatë 2 muajve të fundit, i që krijuan të gjithë mishmashin fiskal që e është shtuar edhe efekti i rënies së kursit të trashëguam 2 vjet më parë. këmbimit të euros me lekun, që do të sjellë më Këtë vit, kostoja e borxhit u ul me 2,8% të pak të ardhura për njësi, për mallra që Prodhimit të Përgjithshëm Kombëtar, krahasuar importohen nga vendet e zonës së euros. Pra, me një kosto që në mesataren e vet në 8 vjet ka në tërësi duhet gjetur një arsye më e mirë për të qenë 3,2%. Janë shifra kokëforta që flasin vetë, luajtur luftash me qeverinë. Me siguri ka më sepse të gjithë këta, të cilët vetëm flokët kanë shumë se një arsye për ta bërë këtë edhe me lënë pa shkulur në publik, për t’i dhënë emfazë këtë qeveri, por s’është detyra ime t’i gjej se cilat maksimale kujës së tyre propagandistike për janë arsyet. Unë thjesht mund të tregoj se cilat borxhin, janë thjesht një çetë spekulantësh, që nuk janë dhe kjo e propagandës së shfrenuar, kanë vetëm një qëllim: “shpif, shpif, shpif, gënje, shpifëse dhe gënjeshtare për t’u treguar gënje, gënje, akuzo, akuzo, akuzo, sepse diçka shqiptarëve një të pavërtetë të madhe se rënia do të mbetet”. Por, sigurisht, që notën për punën e të ardhurave nga parashikimi, jo nga fakti serioze që kemi bërë ne me borxhin dhe për konkret se të ardhurat janë rritur ndjeshëm edhe vënien nën kontroll të llogarive të shtetit, nuk këtë vit, sipas kundërshtarëve tanë, sepse këto mund ta vënë dot jo vetëm kundërshtarët e para vidhen, është tërësisht e pavërtetë. verbuar nga gjakimi për pushtet, por as ne vetë Ne s’mund t’ia mohojmë askujt të drejtën që që në fakt s’kemi pse e marrim këtë mundim për të na qepet pas edhe me ulërima, duke na u t’i vënë notë vetes, pasi mjafton t’u referohemi kundërvënë për gjoja rritjen e borxhit, a thua se agjencive ndërkombëtare të vlerësimit, të cilat po e mban vetë në kurriz të tërë barrën e borxhit ia kanë rritur notën Shqipërisë dhe po ashtu t’i të Shqipërisë, por, pa dyshim, nuk mund të referohemi provës për vërtetësinë e kësaj note prekemi nga të tillë lot krokodili, ndërkohë që pozitive, që u mishërua në interesin e lartë të faktet flasin troç për këdo që ka dëshirën t’i investitorëve për eurobondin. dëgjojë. Më duhet të nënvizoj, gjithashtu, rëndësinë Faktet flasin që borxhi i marrë në këta 2 vjet e faktit se çfarë do të bëjmë ne me borxhin, jo është ulur ndjeshëm, në raport të atë të 4 apo 8 se kjo do t’u mbyllë gojën llafollogëve, që flenë vjetëve, që pararendën ardhjen tonë në detyrë. djathtas e gdhihen majtas e pas drekës nuk Në këta 2 vjet janë marrë borxh vetëm 2,8% e ngrihen dot nga gostitë sa majtas-djathtas, të Prodhimit të Përgjithshëm Kombëtar. Faktet cilat përfundojnë me bejte social-ekonomike në flasin se në asnjë prej 8 vjetëve, që i paraprinë një mexhlis, ku mjafton një sy xhami për t’u dukur ardhjes tonë në detyrë, borxhi i marrë nuk është largpamës mes qorrave, që këqyrin punët e ulur nën 3% të Prodhimit të Përgjithshëm ekonomisë, por, sepse ka një shifër që flet troç, Kombëtar. Mesatarja e atyre 8 vjetëve është që bërtet dhe që thotë se ne kemi shpenzuar 4,2%, pa llogaritur detyrimet të prapambetura, për investimet publike dyfishin e borxhit që kemi që u kthyen në një borxh të fshehur dhe përfshirë marrë, ose mbi 5% të Prodhimit të Përgjithshëm borxhin e fshehur, mesatarja mbërrin në 4,6% Kombëtar. borxh çdo vit, në raport me Prodhimin e Nuk duhet një diplomë në ekonomi për të Përgjithshëm Kombëtar. Është më shumë se kuptuar se ndryshe nga 8 vjetët rresht kur dyfishi i faktit të cilit kundërshtarët i janë qepur Shqipëria dhe shqiptarët jetonin me borxhe, që me qëllimin që të krijojnë pakënaqësi, madje nuk kishin kapacitetin t’i paguanin, sot borxhi jo edhe panik. vetëm është nën kontroll, por sasia e Ndërkohë, me këtë projekt që do të miratojmë investimeve publike është sa dyfishi i borxhit të sot për vitin 2016 borxhi do të ulet në një marrë. Për t’i parë investimet duhen sy, jo xhama
8 Legjislatura e 8-të Viti 2015
në vend të syve. 8 vjetët famëkëqija të rrumpallës në librat e Kundërshtarët e politikave tona pretendojnë llogarive të shtetit e çuan nivelin e borxhit, dhe se niveli i borxhit në shtatorin e vitit 2013 paska këtë dëshiroj ta nënvizoj, nga 468,1 miliardë në qenë 64,6% e Prodhimit të Përgjithshëm vitin 2005, në 956 miliardë në vitin 2013. Pra, Kombëtar. Por harrojnë, ose bëjnë sikur një rritje e borxhit prej 103%. Mbi atë borxh, harrojnë, sepse në tërësi bëjnë vetëm sikur, jo 103%, e gjithë ngrehina e ekonomisë shqiptare vetëm për borxhin, por për të gjitha ato për të ishte e kërcënuar nga shembja. cilat flasin e paguhen këtu nga taksat e popullit, Niveli i borxhit në raport me prodhimin e dy detaje të vogla, por me peshë të madhe: 99,8 përgjithshëm kombëtar shkoi nga 57,4 në vitin milionë dollarë fatura të regjistruara në sistemin 2005, në 70,4 % në vitin 2013. 13 pikë përqindja e thesarit, por të palikuiduara nga mungesa e e rritjes e borxhit në 8 vjet. Duhet një pafytyrësi likuiditetit, me të cilën u përballën si mos më lapidare që pasi ke bërë këtë të dalësh në keq në periudhën e fundit të sundimit të tyre mexhlis dhe të kërkosh llogari për atë që ke bërë rrënues për ekonominë dhe 720 milionë dollarë vetë. Ka vetëm një ndryshim, nga i fshehur doli borxhe të fshehura. Me këto dy detaje në në dritën e diellit. Ne nuk jemi përgjegjës pse vëmendje, niveli real i borxhit në shtator të vitit nxorëm në dritën e diellit një mëkat, që ju e 2013 nuk ishte 64,6%, sa e shkruanin dhe e mbanit të fshehur. Ndërsa kostoja e interesave deklaronin, por 70,5%. të borxhit nga 26 miliardë në vitin 2005, kërceu Ne nuk e rritëm borxhin nga 64,6% në 70,5%. në 43,3 miliardë në vitin 2013. Pra, kostoja e Ne e legalizuam, sepse nuk mund të vazhdonim interesave të borxhit, që është pjesa tjetër e politikën e pushtetit të dhunshëm në raport me problemit, kërceu në 66%. Kështu që duhet ajo kontraktorët e vet. Ne nuk mund të hynim në lloj pafytyrësie, që mund ta ketë vetëm politika e procesin e shtetndërtimit, ku kemi hyrë, duke u konceptuar si fuqi për të gënjyer, shpifur, akuzuar kërkuar shqiptarëve një për një, detyrimet pa dhe si mjet për të goditur, prishur dhe rrafshuar shlyer më parë, detyrimet që shteti u kishte atyre, me një qëllim të vetëm, le të shkatërrohet dhe të cilët në vitin 2013 u gjendën të bllokuar, pasi pastaj të na vijë radha mbi gërmadha. me kontratat e marra për punët dhe shërbimet Duhet kjo pafytyrësi që të bërtasësh sot për shkuan nëpër banka, financuan dhe shërbimet rritje borxhi, kur deri dje, e çove borxhin në kufirin publike, duke marrë kredi nga bankat dhe erdhën e kërcënimit të stabilitetit makro-ekonomik të në momentin kur nivelin e kredive të këqija e vendit dhe të shkatërrimit të perspektivës të çuan në tavanin kërcënues 25% dhe kur bankat rritjes së qëndrueshme ekonomike dhe sociale. nuk jepnin më kredi. Por kjo është e shkuara, siç është shkuar edhe Pra, i gjithë zinxhiri i ekonomisë dhe i partia, që ka zënë vendin e opozitës në këtë financimit të ekonomisë u bllokua. Kështu që atë sallë. Politika jonë me borxhin dhe projekti ynë llogarinë e rritjes së borxhit e kemi shumë të për periudhën 2016-2019 është ulja e thjeshtë. Rritja e borxhit është rezultat i njohjes vazhdueshme e borxhit drejt nivelit 60 %. së borxhit nga një qeveri, e cila vendosi që ditën Ne nuk jemi as gërshërologë shiritash e parë parimin: të punojë e të shërbejë më forcën elektoralë, as mllefologë ligjërimesh e shembullit dhe jo me shembullin e forcës. ndërelektorale. Kjo do të thotë se ne jetojmë ditë- Forca e shembullit detyrimisht duhej natë me problemet reale të vendit, në një materializuar, në radhë të parë, te pagesa një përpjekje të pandërprerë, për t’i lidhur politikat për një, nga ana e shtetit e detyrimeve që u tona me realitetin, me qëllim që çdo problemi t’i kishte kompanive, apo individëve, të cilët deri japim zgjidhjen e duhur, pa mbetur për asnjë çast në shtator të vitit 2013 i kishte trajtuar si pengje. peng i përkufizimeve ideologjike të politikave Zakonisht pengje marrin organizata të një profili tona, me koston që problemet, jo vetëm të mos tjetër, jo qeveritë. Sjellja e qeverisë si organizatë zgjidhen, por, siç ka ndodhur në të shkuarën, të e një profili tjetër nuk ka lidhje fare me një gjenerojnë probleme të tjera. republikë, që vepron në bazë të Kushtetutës, Prandaj është e kuptueshme që përderisa ligjeve dhe të zgjedhjes së lirë të popullit të vet. trajektorja e uljes së borxhit është e varur nga Edhe dy fjalë për të shkuarën dhe të ardhmen zhvillimet e rritjes ekonomike, e ndikueshme në këtë aspekt. edhe nga të gjithë faktorët e brendshëm ose të
9 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
jashtëm, që lidhen me rritjen ekonomike, edhe pagesat e borxheve të kaluara dhe interesat. trajektorja e uljes së borxhit nuk do të jetë një Ulja e deficitit primar është sinjali kuptimplotë qëllim në vetvete, por pjesë e operacionit i angazhimit dhe i besueshmërisë së një qeverie, kompleks së shërimit të organizmit të ekonomisë që po jua rikujtoj prapë, nëse do ta kishte gabim, sonë, që e gjetëm të kancerizuar, në të gjitha nuk do të kishte pasur as rritjen e vlerësimit në aspektet dhe me metastaza në të gjithë sektorët. notën e agjencive vlerësuese ndërkombëtare, as Nëse dikush do të çohet dhe do të thotë një suksesin që pati me interesin e lartë të sektor të vetëm të ekonomisë, që nuk ishte i investitorëve tek eurobondi dhe nuk do të kishte prekur nga metastazat e këtij kanceri të verbërisë marrë as konstatimin e agjencive vlerësuese së pushtetit dhe të qëndrimit në pushtet me çdo ndërkombëtare. Edhe me projektin e vitit 2016, kusht, atëherë mund të hapet ndonjë diskutim. gjë që ndodh sot, do të vazhdojë në këtë rrugë Ne, në vitin 2016, me këtë projekt që kemi vitin e ardhshëm, do të ketë një tjetër rritje të këtu përpara, do të përmirësojmë deficitin primar, vlerësimit në notën e agjencive vlerësuese që do të thotë se, për herë të parë, pas vitesh të ndërkombëtare, të cilat nuk iu mbetet gjë tjetër tëra ne nuk krijojmë borxh të ri për shqiptarët. veçse t’i shpallni një arsye më shumë për të Deficiti primar në vitin 2013 ka qenë minus 2%. thirrur revolucionin. Futini dhe agjencitë Pra, përveç rritjes së vazhdueshme të borxhit, ndërkombëtare të vlerësimit, sepse Komisionin rritjes së vazhdueshme të kostos së interesave Europian e futët, në paketën e arsyeve përse të borxhit, çdo vit ishte akumulim i një borxhi të duhet një revolucion. Pastaj pijini lëngun ri për shqiptarët. revolucionit që nuk do të ndodhë. Viti 2016, bazuar në programin e miratuar Në vitin 2016 ne projektojmë një suficit primar, bashkërisht me FMN, pra, një dokument që nuk që do të thotë se efekti i të gjithë aktivitetit që është unilateral yni, por që ka një palë, parasheh edhe ky projekt, shkon për uljen e kompetenca dhe transparenca e së cilës në këtë borxhit. Sot, në vetëm 2 vjet, jemi në gjendje të aspekt, as nuk mund të vihen në dyshim, do të themi me plot gojën, që është shmangur çdo lloj jetë një vit i parë me suficit primar, plus 0,3%. mundësie për krizë nga borxhi. Ndërkohë, para Nëse ne nuk do të kishim marrë si barrë, që dy vjetësh, mundësia ishte te pragu i derës. ditën e parë, borxhet e papaguara, 720 milionë Mjaftonte që shqiptarët të votonin ata që i dollarë, për të cilat në vitin 2014 buxheti financoi përzunë me një milion shpulla, që kriza e borxhit 2,4% të prodhimit të përgjithshëm kombëtar do të ishte bërë krizë e çdo familjeje shqiptare jo të rezultonim me suficit primar që në vitin tonë në kuptimin e krizës, që mund të ketë sot në të parë të qeverisjes, që në vitin 2014, sepse familjet në nevojë, por në kuptimin e krizës, që filozofia jonë dhe politikat tona në raport me do të kishte prekur çdo familje, të varfër ose të borxhin dhe deficitin, na ndajnë, siç ndan dita pasur, pa dallim. 0,3 % plus e suficitit të natën; sepse vizioni ynë për zhvillimin dhe rritjen programuar është shifra më e lartë pozitive, në e qëndrueshme ekonomike na ndan, siç ndan raport me këtë tematikë e këtyre 25 vjetëve. dita natën; sepse nëse ju i jepnit vetes të drejtën Në hapësirën afatmesme, ne jemi të bindur të merrnit vazhdimisht borxh, në emër të se do të arrijmë të kemi një suficit primar fiskal shqiptarëve, jo për të zhvilluar në mënyrë të për 4 vjet rresht në vazhdim. Pa u zgjatur më qëndrueshme ekonominë dhe për të rritur fuqinë tutje në këtë pikë, sepse as arsyeja e borxhit e strukturave sociale të shqiptarëve, por për të nuk është një arsye e mirë për të luajtur luftash zgjatur jetën e pushtetit tuaj, ne kemi parasysh me këtë qeveri, dhe arsyet e mira nuk gjenden njerëzit e zakonshëm dhe vetëm ata, kur për këtë lloj lufte, kur politikën e bën “me sikur” mendojmë për borxhin. Kemi parasysh se edhe dhe kur njerëzit i merr për budallenj që do të nëse një politikë dritëshkurtër dhe afatshkurtër, shkojnë pas berihait, sepse duhet vërtet t’i mund të marrë votën e një prindi të dëshpëruar, marrësh për budallenj njerëzit, kur flet për këto kjo është një politikë, që mbyt të ardhmen e tema dhe ke mbrapa flamurin e partisë që për 8 fëmijës së atij prindi. Kjo do të thotë që në vitin vjet e çoi qeverinë në të atë pikë ku rrezikonte 2016 qeveria do të mbledhë në buxhet më të hynte në një fazë pa kthim krize ekonomike shumë të ardhura sesa financon për nevoja dhe financiare, duhet po ashtu t’i marrësh për korrente dhe shpenzime kapitale, përjashtuar budallenj njerëzit që t’u thuash se sot në Shqipëri
10 Legjislatura e 8-të Viti 2015
vazhdojnë të rriten taksat. në mënyrë skuthe si gjithmonë, se të Edhe në këtë projekt vazhdon ulja e taksave. propagandosh parajsën dhe të mbash pushtetin, Ne kemi bërë një progres të konsiderueshëm. duhet të kesh dy aftësi: aftësinë për të hapur Unë sinqerisht besoj se ju takon një mirënjohje vrima në mënyrë të verbër arkës së shtetit dhe dhe një falënderim shumë i sinqertë shqiptarëve, aftësinë për të qenë skuth dhe për t’ua futur nga të cilët kanë kuptuar sensin e qeverisjes sonë, mbrapa njerëzve atë që medemek ua heq nga e cila nuk është e përsosur, e cila mund të ketë përpara. plot të meta, por që ka një vijë të drejtë, të kuqe, Në vitin 2010, 40 milionë dollarë taksa më plotësisht të dallueshme: Shtetndërtimin! Dhe shumë janë miratuar në këtë Kuvend; në vitin duke kuptuar sensin janë bërë pjesëmarrës, 2011, janë miratuar 50 milionë më shumë. Të gjithnjë e më shumë në një proces shtetndërtimi, ardhurat totale të buxhetit në vitin 2013 nga që bazohet në parimin e thjeshtë, që detyrimet detyrimet, ishin 24,3 %; të ardhurat totale të janë detyrime dhe njerëzit nuk kanë vetëm të buxhetit në vitin 2014, shkuan në 26,4% dhe në drejta, por kanë edhe detyrime. vitin 2016 do të jenë 27,3 %. Por do të jenë kaq, Falë kësaj përfshirjeje, ne arritën të bëjmë jo duke rritur taksat, por duke ulur taksat dhe këtë progres në 2 vjet, duke kaluar edhe kufirin rritur luftën kundër informalitetit dhe duke marrë e parashikimit tonë, kur vjen puna te biznesi i rezultatet e një beteje që asnjë qeveri më parë vogël, dhe duke vënë bazat për të ndërtuar një nuk pati kurajën ta nisë. Pse? Sepse të gjitha sistem taksimi të ndershëm, që gjeneron të qeveritë më parë, sidomos në 8 vjetët e fundit, ardhura për interesin publik, mbi parimin e menduan zgjedhjet e radhës, nuk menduan shpallur pa marrë ende mandatin: “kush fiton më shtetin e fëmijëve tanë. shumë, paguan më shumë dhe kush fiton më Nga taksa e ndershme qysh në momentin e pak, paguan më pak”. Jo si parimi i taksës së parë dhe në kushtet e një buxheti të shtrënguar sheshtë: “aq më shumë e hanë ata, që nuk me 720 milionë dollarë borxhe në kurriz, me 99 fitojnë”. milionë dollarë histori të shënuara atje gati për Asnjëherë më parë, dhe ky është fakt, likuidim në thesar, përfituan 421 mijë të shqiptarët me të ardhura të ulëta dhe të mesme, punësuar. 97% e shqiptarëve, që paguajnë nuk kanë përfituar nga vota për një shumicë taksa, përfituan ulje taksash, përfshirë punonjës qeverisëse, ulje të taksave, si uljet që kanë buxhetorë dhe jobuxhetorë. përfituar në këta dy vjet, shqiptarët me të ardhura Sot shifra e përfituesve ka shkuar 627 mijë, të ulëta dhe të mesme. Shqiptarët me të ardhura sepse janë 156 mijë më shumë të punësuar. Këtë të larta e kanë ditur që ditën e parë që na votojnë thonë librat e shtetit, këtë thonë librat e llogarive apo s’na votojnë, do të kenë rritje taksash. të shtetit, ndërkohë që ju predikoni ikjen nga Ashtu sikurse asnjëherë në të shkuarën Shqipëria. Vini këtu dhe u thoni njerëzve: “ikni, stimulimi i sektorëve të veçantë të ekonomisë se jemi ne këtu”. Se në mënyrë të pavetëdijshme nuk ka qenë i strukturuar në funksion të ju thotë nëndërgjegjja se populli duhet të ikë që zgjedhjeve të radhës dhe nuk ka pasur zgjedhjet këtu, që t’ju vijë radha juve. e radhës si arsye, për të hapur vrima pas vrimash Ajo që dua të nënvizoj, pasi shpesh thoni se në arkën e shtetit, por në funksion të nxitjes së nuk rriten rrogat dhe pensionet, vetëm nga kalimi një procesi, të rritjes së qëndrueshme të një prej taksës së sheshtë, që u merrte frymën ekonomie prodhuese. shqiptarëve me të ardhura të ulëta dhe të Megjithatë sot e gjithë ditën vazhdon avazi i mesme, që u merrte frymën atyre 421 mijë, që u taksës së sheshtë; vazhdon propaganda se çliruan nga barra e taksës së sheshtë, të taksa e sheshtë ishte një nga çlirimet e radhës ardhurat neto në rrogë janë mesatarisht 7,5%. së Shqipërisë, unë nuk e di sa data çlirimi keni Kjo shifër do të thotë një rritje e të ardhurave ju, sepse keni shumë, pra çlirimi i radhës së e barabartë me sa i rritët ju në 4 vjetët e Shqipërisë, që tani e ka “ripushtuar regjimi i mbledhura së bashku, duke llogaritur vitet tuaja rritjes së taksave”. më të mira. Ndërkohë që rritjen e rrogave në Ja se ç’thotë pasqyra e këtyre shifrave dhe mandatin e dytë dhe të pensioneve e di sa e fakteve. Pak në të shkuarën: keni pasur? 1,5% ose që të jem shumë luajal Në vitin 2010 është miratuar në këtë Kuvend, me ju, ishte 1,502%. Pra, 1.5% i keni rritur rrogat
11 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
ju në 4 vjetët e fundit. Ndërkohë që vetëm nga varfrit dhe kur s’kanë ç’thonë më, thonë: “Po ky ndryshim, rrogat janë rritur mesatarisht me gjobat pse janë kaq të larta”? Por gjobat nuk janë 7,5% si fuqi blerëse, jo nominalisht. Pra, kemi për të varfrit, janë për shkelësit e ligjit. Gjobat lënë në xhepat e shqiptarëve 7,5% më shumë janë të larta, sepse janë për ata që shkelin ligjin. para mesatarisht nga të ardhurat e tyre. Pse burg? Por burgu për çfarë është bërë?! Vijmë te biznesi i vogël dhe te “kopja”. Po ju Është bërë që t’ju presë ju, pra të rrijë bosh dhe kopjojmë ju, a thua se nuk ju kemi parë e na t’ju presë ju, kur të ketë drejtësi në Shqipëri? erdhët, ndërkohë që ne jemi këtu e na sollët ide Jo. kaq ndjellëse, sa që ne duhet t’u kopjojmë ju. (Ndërhyrje nga salla) Por ju këtu ishit deri para dy vjetësh. Këtu ishit I vetmi pushtet që keni në dorë është thjesht dhe ia nxitë jetën biznesit të vogël me tatim të dhe vetëm të qeshni. Nuk keni pushtet tjetër. Ky dyfishtë, antikushtetues, me një taksë të biznesit ju ka mbetur. E keni të gjithë pushtetin të qeshni të vogël dhe me tatimin mbi fitimin, taksë e pa arsye, t’i jepni urdhër gojës që të shqyhet pa sheshtë. Sa ç’paguante furra e bukës në Surrel, arsye. Ky është pushteti juaj, që ne nuk jua aq paguante edhe Sheratoni. Nga xhepi kontestojmë dot: edhe kur e shqyeni për të paguante më shumë furrxhiu i Surrelit sesa shpifur, edhe kur e shqyeni për të qeshur. Qeshni Sheratoni. Kjo ishte politika juaj me biznesin e dhe prisni revolucionin! vogël, që sot e kërkoni për revolucion. Revolucioni fiskal vazhdon. Të gjithë ata që Ne e hoqëm taksën e biznesit të vogël që kanë të ardhura deri në 50 milionë dhe që janë ditën e parë. Pra, ia hoqëm barrën e tatimit të të vetëpunësuar, ne e kemi thënë qartësisht: Nuk dyfishtë. Ne e zhbëmë taksën e sheshtë. janë biznesmenë të vegjël, por janë të Hapeni pak programin e qeverisë, meqë i vetëpunësuar, njerëz të vetëpunësuar që ne ndiqni këmba-këmbës premtimet tona, se ju ka duam t’i stimulojmë, jo vetëm ekonomikisht, por ngelur ora tek shëndetësia falas. Hapeni edhe si një shembull i mirë për të gjithë ata që programin e qeverisë, sepse ne do t’i bëjmë të rrinë nëpër kafe e në “Facebook” dhe kërkojnë gjitha ato që kemi shkruar, por secila ka radhën punë drejtor, që po nuk u bënë drejtor thonë: e vet. “Në Shqipëri s’ka punë”, ata do të paguajnë zero Ja çfarë kemi thënë ne për biznesin e vogël: taksa dhe do të kenë 3 detyrime: “Heqje e taksës për biznesin e vogël dhe Detyrimi i parë është që të sigurohen dhe përgjysmim i tatim-fitimit”. Pra, tatim-fitimin, nga sigurimet nuk janë taksa, por janë garanci për 10% e bëmë 7.5%, me idenë që në procesin e pensionin dhe për shëndetin e tyre. reformës të kishim mundësinë që të ardhurat të Detyrimi i dytë është që të gjithë mallin, që shkonin në 5%. Ne nuk kemi thënë kurrë që tani blejnë nga të mëdhenjtë, ta kenë me faturë do të mund të arrinim të shkonim përtej kësaj. tatimore. Por çfarë ndodhi? Ajo lufta kundër informalitetit, Detyrimi i tretë është që të japin kuponin. që nuk patët këllqe ta mendonit, jo ta bënit, sepse Për çfarë arsye në botë, duhet që këta njerëz politikat e shtetit ju i lidhnit me zonat: “Lërini ata që jetojnë me punën e tyre të ndershme, t’ju aty, sepse janë tanët. Le ta marrin energjinë se dëgjojnë juve? Për çfarë arsye në botë këta janë tanët.” Më doli një yni dhe më tha: “Pse doni njerëz duhet t’ju dëgjojnë juve, nuk duhet të taksa nga unë? Unë ju jap vota. Është yni ai”. E sigurohen, pra duhet të ngelen pa pension, se bëtë Shqipërinë çorap. Prandaj, ju nuk bëtë dot kështu i latë ju njerëzit. Mijëra e mijëra gjyshër as luftë kundër informalitetit dhe as shtet, por e e gjyshe të vetmuara, që po të ishte për politikën bëtë shtetin kashtë e koqe. tuaj të pensioneve, sot nuk do të kishin asnjë Pikërisht, sepse lufta kundër informaliteti po lek. U desh reforma jonë e pensioneve, që ata sjell rezultate mbresëlënëse, të cilat do t’i shikoni të kenë pensionin social. Kështu i latë ju: pa qartë në fillim të vitit të ardhshëm, ne shkuam fatura, pa kuponë. Edhe kasat i vutë njësoj si më tutje. Bëmë 0% taksën për biznesin e vogël, kompjuterët nëpër shkolla, që i mbanit si 0% taksë për 83 mijë e disa qindra familje të televizorët “Iliria”, që nuk ndizeshin kurrë, e tani vetëpunësuara në biznes të vogël. Tani, ju kapët u thoni: “Mos i bëni këto”. Po pse të mos i bëjnë tjetrën, atë që kapin gjithmonë deformatorët, këto, çfarë janë ata, budallenj, siç i kujtoni ju? kapen pas të varfërve, bëjnë sikur mbrojnë të Pse u thoni: mos i bëni? Doni që ata të marrin
12 Legjislatura e 8-të Viti 2015
gjobat, apo të shkojnë të kërkojnë avokat? Këtë Shqipërisë, dhe do të paguajë sigurime mbi atë doni ju? Që pastaj të dilni ju dhe të mbroni pagë. Plus kësaj, në vendimin që do të bëjë berberët! Prandaj i nxisni që të shkelin ligjin! Që qeveria, do të zonohen, pra nuk do të jenë njësoj t’i ktheni në viktima të luftës për demokraci! sigurimet e një avokati në bulevard, apo të një Ndërkohë që kjo juaja vetëm demokraci s’ka dentisti në Tiranë, me sigurimet e një avokati apo qenë, s’është dhe s’mund të jetë, sepse ju s’keni një dentisti në një zonë më të varfër apo në lidhje me demokracinë, ju keni lidhje me Tropojë. anarkinë. Nga ana tjetër, kemi falur 23 milionë dollarë Për sa u përket atyre që kanë një xhiro nga gjoba, gjoba elektorale që i vutë ju kur po ju ikte 50 deri në 80 milionë, me ta kemi shlyer karrigia dhe po ju linte pantallonat me ajër përfundimisht detyrimin kontraktual të 23 poshtë, i kemi falur. Ashtu sikundër shqiptarët Qershorit të vitit 2013: heqje e taksës së biznesit kanë përfituar nga heqja e taksës për ilaçet dhe të vogël, përgjysmim i tatimit mbi fitimit, pra ata për shërbimet shëndetësore 20 milionë dollarë. do të paguajnë vetëm 5% , me 3 kushtet: të Po ju them një shifër dhe vërtetojeni: nga kjo sigurohen për pensionin dhe shëndetin, të kenë qeveri dhe nga politikat lehtësuese për njerëzit në gjendje aty në njësinë e tyre tregtare çdo mall e punës në këtë vend, qofshin të vetëpunësuar, me faturë tatimore dhe të japin kuponin. Pse të qofshin të punësuar, ne kemi hequr nga buxheti mos i zbatojnë ata këto 3 kushte? Apo për t’i dhe kemi lënë në xhepat e shqiptarëve 150 dhënë zjarr revolucionit tuaj, një zjarr që mund milionë dollarë. E keni të qartë se ç’do të thotë të ndizet vetëm në pantallona të lagura. 150 milionë dollarë për buxhetin e shtetit Dua të sqaroj edhe një mjegull të madhe që shqiptar?! E pra, i kemi hequr në formën e 50 keni përhapur: “Ju kanë hequr taksën”, dëgjoni masave fiskale lehtësuese, qoftë për të stimuluar çfarë flake në pantallona: “Ju kanë hequr taksën, biznesin e vogël, qoftë për të stimuluar sepse do t’ju rrisin sigurimet 10 herë”, njëri thotë investimet në bujqësi, qoftë për të stimuluar 10, tjetri thotë 20, sepse këta bëjnë garë kush rritjen e ndihmës ekonomike e me radhë. gënjen më shumë, sa më shumë të gënjesh aq Ka një aspekt shumë të qartë, shumë të më shumë i afrohesh të zotit të shtëpisë, që rëndësishëm që e ndan në formën më të është gjenerator i zjarrit në pantallona. Jo! Ka papajtueshme këtë qeveri dhe këtë shumicë vetëm 1 kategori. Si mendoni ju, a mund ta qeverisëse nga gjithë konglomerati, që ka si pranojë dot një shtet dhe a mund të pranohet si materie bazë opozitën e sotme zyrtare, por që princip i trajtimit të drejtë e të barabartë të përbëhet nga një shumëllojshmëri materiesh, të qytetarëve, që avokatë, dentistë të deklarojnë prodhuara nga një lloj dembelizmi horizontal rrogë minimale sikur punojnë fason?! Studio ideologjik i të shkuarës: “Bjeri shkurt se s’ka avokatie, që deklarojnë fitime si fason?! A ka problem, këtu jemi prapë”. ndonjë logjikë që e pranon këtë?! Nuk ka! Ndodhet një vijë e kuqe mes vullnetit tonë, Atëherë të jenë të qetë dhe të qartë të gjithë: vullnetit të kësaj shumice për shtetndërtim dhe kush merret me biznes të vogël në Republikën bam-bumeve propagandistike, që kërkojnë e Shqipërisë, qoftë nga 0 deri në 50 milionë, vetëm pushtet, apo zona interesi me pushtet, qoftë nga 50 deri në 80 milionë, nuk ka asnjë përmes shtetrrënimit dhe siç ndodh gjithmonë, qindarkë më shumë rritje sigurimesh, sepse ka në Shqipëri kjo ndoshta ndodh për herë të parë, bërë zgjedhjen e duhur më 23 Qershor, ka por ndodh kudo, në këto lloj përplasje mes zgjedhur “Aleancën për Shqipërinë Europiane”. reformatorësh dhe deformatorësh, në mes futen Kurse për avokatët, dentistët apo disa gjithmonë të varfrit, ata që janë “mishi për top”. profesione të tjera, ne nuk mund të pranojmë që Të varfrit që abuzohen nga hipokrizia, nga të sigurohen sikur janë fasonistë. Jo fasonistë cinizmi, nga skizofrenia politike, edhe më keq që hapin fason, por fasonistë që punojnë fason. nga ç’abuzohen nga varfëria, që i mban prej Nuk mund të jetë një avokat në mes të Tiranës vitesh në kurthin e kësaj lloj politike abuzive, që me një rrogë sa një nënë që shkon e paketon flet për të varfrit dhe mendon vetëm për veten peshk në Lezhë. Për këtë kemi vendosur një dhe për vendin që ka në zonën e interesave të pagë mesatare si referencë, e cila është një pagë garantuara nga krijimi i një rrethimi, që ndan mesatare e një nëpunësi të Republikës së politikën nga njerëzit dhe, sigurisht, luftën pa
13 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
asnjë parim, pa asnjë vlerë morale, pa asnjë nuk u dyfishua? Po e marr shifrën tuaj, nuk po e raport me të vërtetën dhe pa asnjë lloj kimie që kontestoj, megjithëse, po të marrim gjithë ato skuq lëkurën e njeriut me kundërshtarin. historitë që përmenda më parë, nuk është 1%. Lumenjtë dhe përrenjtë e abuzimit politik me Por, po ua marr 1%. A e latë 1%? A u dyfishua të varfrit shpërthejnë si rregull me tërbim vitin e parë? A shkoi 2.1%? A është rritja gjithmonë, kudo dhe kurdoherë që ndërmerren ekonomike sot, sepse, s’dini gjë fare ju, por dihet reforma reale. që do të jetë në fillim, madje, në mes të 6-mujorit Unë e marr si vlerësimin më të madh të kësaj të vitit të ardhshëm shifra reale, por a jemi sot qeverie, thirrjen që bëhet për revolucion. Edhe në 2.7%? Tani kjo rritje ekonomike për kë është, pse revolucioni, siç ju thashë, është thjesht një për të mbajtur fjalime përpara jush? Fjalimet përsiatje nën mesin e gjatësisë trupore mesatare përpara jush janë kohë e humbur. Këtu ju flasim të elementëve që përbëjnë opozitën. njerëzve që na ndjekin. Faktikisht, është një vlerësim për reformat që (Ndërhyrje nga salla) ne po i ndërmarrim me largpamësi, me kurajë Ja ku e keni projektbuxhetin: rritja ekonomike dhe me vullnet, që është vullneti i një qeverie e programuar është 3.4%. A jemi ne të kënaqur që nuk ka qëllimin pervers të pararendëses së me këtë rritje ekonomike? Ne duam shumë më vet, që të zgjasë bishtin e pushtetit si litar në tepër se kaq. Por, nga na tjetër, dua edhe një qafën e fëmijëve të këtij vendi dhe ta tërheqë herë t’ju kujtoj se ka shumë rëndësi ku ishim, litarin, duke përfituar nga fakti se ai litar është për të kuptuar se çfarë po bëjmë dhe për të ende i padukshëm, duke ua lënë të gjitha në besuar se jemi në rrugën e duhur për të shkuar kurriz njerëzve, të cilët pretendon se i ndihmon, aty ku duhet. Faktikisht, të mos harrojmë se kemi siç i latë në kurriz njerëzve të gjitha borxhet dhe një rritje ekonomike të qëndrueshme dhe solide. kamatëvonesat në raport me konsumin e Edhe pse e përsëris, ne synojmë dhe po energjisë dhe nuk patët kurrë kurajën t’u thoshit punojmë me këmbëngulje që të kapërcejmë në sy: “Shikoni këtu, po të jetë për ne, mos parashikimet, duke rritur numrin e një sërë paguani fare, se ne kështu e duam Shqipërinë, projektesh të mëdha që janë në proces. “kashtë e koqe”. Por kini parasysh se ndoshta Rritja ekonomike zhvillohet në kushte ndonjëherë ndryshon kjo punë dhe borxhet e tërësisht të pafavorshme të konjukturës së kamatëvonesat do t’i keni aty”. Ua latë aty, nuk përgjithshme, kjo dihet, përfshirë edhe rënien e ua hoqët, nuk ua fshitë, nuk ua bëtë zero, ju që kërkesës nga tregjet rajonale, si pasojë e rënies sot pretendoni se po ju kopjojmë ne. Ju nuk së çmimeve të karburanteve, mineraleve etj. kopjoheni, jeni të pakopjueshëm, jeni të Megjithatë, rritja jonë ekonomike ka papërsëritshëm në llojin tuaj, për arsyen e qëndrueshmëri dhe, minimalisht, vitin e parë e thjeshtë, sepse ju vetëm flisni për atë që s’dini dyfishuam, këtë vit shkojmë në të paktën 2.7% dhe s’dini atë që flisni. dhe në vitin 2016 e projektojmë 3.4%. Le të vijmë te raporti i kësaj qeverie me Ky është një minimum, që kush ka një fije varfërinë dhe me të varfrit, me shifra dhe me ndërgjegje nuk i jep urdhër gojës që të shqyhet fakte. për të nxjerrë produkte, të cilat zakonisht goja Si mund të luftohet varfëria me rritje nuk i ka për detyrë t’i nxjerrë, ka të tjera territore ekonomike zero?! Vetëm ju mund ta kishit ku zhvillohet ajo veprimtari. pretendimin ta luftonit varfërinë, duke e çuar Ne kemi ruajtur një nivel të moderuar të Shqipërinë poshtë e më poshtë dhe rritjen inflacionit. Inflacioni është në një nivel të ekonomike në zero. moderuar, rreth 2%. Si mund të luftohet varfëria, duke u marrë (Ndërhyrje nga salla) paratë kompanive dhe kontraktorëve dhe duke Ilir Meta – Ju lutem, mos ndërhyni! Të mos u thënë: “Bëjini me lekët tuaja” dhe duke bllokuar komentojmë njëri-tjetrin! gjithë sistemin bankar, duke e bërë buxhetin e Do të keni radhën tuaj për të folur. shtetit rrush e kumbulla? Si mund të luftohet Edi Rama – Mos u axhitoni! Uluni! varfëria?! (Ndërhyrje nga salla) Faktikisht sot që flasim, a u dyfishua rritja Ilir Meta – Ju lutem, deputetëve të opozitës, ekonomike në vitin e parë të qeverisjes tonë, apo të jeni të duruar!
14 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Edi Rama - Uluni! lekë, ndërsa mesatarja e këtyre 3 buxheteve, Ilir Meta – Zoti Noka, të lutem! përfshirë edhe buxhetin që paraqesim sot, është (Ndërhyrje nga salla) 904 milionë lekë. Pra, ne e kemi rritur pagesën Zoti Berisha, të lutem, qetësoje grupin! e papunësisë. (Zoti Noka flet nga salla) Së dyti, mesatarja e viteve të qeverisjes së Keni nevojë për pushim? mëparshme për ndihmën ekonomike ka qenë Zoti Flamur, të lutem! 153 milionë dollarë, ndërsa mesatarja e 3 (Zoti Noka flet nga salla) buxheteve tona, përfshirë edhe buxhetin që Zoti Noka, mos i keqinterpreto gjërat! paraqesim sot, është 212 milionë dollarë. Kjo do A keni nevojë për pushim? të thotë se ka pasur një rritje të konsiderueshme (Ndërhyrje nga salla) të ndihmës ekonomike, duke marrë parasysh si Atëherë, 5 minuta pushim. të konsiderueshme jo çfarë me të drejtë njerëzit Ju lutem, të jeni të duruar se kemi seancë të do të donin të kishin sot dhe çfarë me dëshirë gjatë! ne do të donim që ata të merrnin sot, por ku ishim vetëm 2 vite më parë, si dhe kushtet shumë të (Pas pushimit) shtrënguara prej ku filluam gjithë operacionin Ilir Meta – Atëherë, vazhdojmë seancën. tonë. Fjalën e ka përsëri Kryeministri, zoti Edi Kompensimi i të përndjekurve politikë, temë Rama. kjo e preferuar, për të nxitur derdhjen e lotëve të Edi Rama – Pas kësaj ndërprerje publicitare, krokodilit nga ana e një partie që sot është në po e rimarr fjalën te programimi i rritjes opozitë, por që dje në qeveri u dha mesatarisht ekonomike. 17 milionë dollarë në vit, ndërkohë që mesatarja Në projektin e paraqitur sot për miratim, edhe jonë për të përndjekurit politikë në 3 buxhete, në bazë të të gjitha analizave të bëra së bashku përfshi edhe buxhetin e këtij viti që vjen, është me Fondin Monetar Ndërkombëtar, parashikimi 19.2 milionë dollarë. Një shifër kjo më e lartë është për një rritje prej 3.4 %. sesa çfarë prodhoi si kontribut të drejtpërdrejtë Dua të rrëzoj këtu edhe një mit tjetër, të ngritur për të përndjekurit, qeverisja e atyre që për në vazhdën e gjithë propagandës së bam- politikë kanë aftësinë të derdhin gjithë llojet e bumeve, që ka të bëjë me çmimet. Faktikisht, jo lëngjeve dhe lotët e krokodilit, në radhë të parë. për meritë të qeverisë, por për faktin se ka një Kompensimi i pronarëve. Dje u bë një debat rënie tërësore të çmimeve në konjukturën e absurd, hileqar, një debat skuth për një çështje, përgjithshme, e gjithë propaganda që synon t’u që ka 25 vjet që u rri litar mbi qafë shqiptarëve; fusë në kokë shqiptarëve se janë rritur çmimet, një çështje që për 25 vjet rresht jo që nuk e rrëzohet nga indeksi mesatar i çmimeve të zgjidhën dot, ligje e pas ligjeve dhe prapa ligjeve konsumit, ku të gjitha të dhënat statistikore të miratuara në këtë Kuvend, jo që nuk e zgjidhën tregojnë se sot blihet më lirë se në vitin 2013, dot ata, që, thjesht dhe vetëm ju kujtohet se dikur, një gamë e gjerë artikujsh ushqimorë dhe të për arsye konjukture i thanë vetes të djathtë, e konsumit të gjerë për njerëzit, si: buka, drithërat, që medemek përfaqësojnë pronarët, por vaji, sheqeri, pijet e buta, veshjet, këpucët, përkundrazi, e stërkomplikuan, duke e kthyer në mobilet, një sërë pajisjesh elektronike, si dhe një lesh e li të madh, nga ku jo vetëm pronarët medikamentet mjekësore dhe shërbimet nuk përfituan çka mund të kishin përfituar me spitalore. Kjo e medikamenteve mjekësore është kohë, po ku Shqipëria, populli shqiptar, e lidhur drejtpërdrejtë me heqjen që ne i bëmë gjeneratat e tjera u morën peng dhe ku taksës së ilaçeve. vendimmarrjen e përcaktoi thjesht dhe vetëm Duke vijuar në këtë aspekt të projektit, që ka barbaria klienteliste e korruptive. Faktikisht, të bëjë me mbështetjen për pjesën më të varfër, mesatarja për kompensimin e pronarëve nga ka disa shifra shumë kuptimplota, që janë qeverisja e mëparshme, në 8 vite, ka qenë 17 lehtësisht të verifikueshme dhe të referueshme, milionë dollarë në vit. Mesatarja jonë, duke përtej çfarë mund të themi me fjalë. Nisur që nga përfshirë dy buxhete të deritanishme, është 21 pagesa e papunësisë, mesatarja e viteve të milionë dollarë në vit dhe në projektin e ri është qeverisjes së mëparshme është 895 milionë 30 milionë dollarë.
15 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Ligji i ri për pronat është një ligj që i jep bërë vetë. Duke bërë të rënin nga qielli, sikur zgjidhje jo ideale, por realiste, një problemi që nuk ishin këtu, deri dy vjet më parë, vijnë sot kush pati në dorë ta zgjidhte më parë, vetëm e dhe na tregojnë neve me gisht, për të gjithë shtyu, duke e lënë të komplikohet e të kthehet rrumpallën e këtyre viteve. në një pjesë krejtësisht të kalbur nga kanceri që Në buxhet janë 30 milionë dollarë dhe janë përfshiu të gjithë organizmin tonë të jetës 500 milionë dollarë të angazhuara për 10 vitet e ekomomike e sociale. Një çmenduri nga ardhshme, për ta zgjidhur këtë problem pikëpamja e hipokrizisë dhe e abuzimit politik, përfundimisht, në mënyrë realiste, që edhe ata një çmenduri nga pikëpamja e përgjegjshmërisë pronarë, që shikojnë ëndrra në diell, duke u nisur në raport me interesat kombëtare, interesat nga abuzimi, nga hipokrizia, nga pabesia politike publike dhe me detyrimin për të respektuar liri e atyre që medemek i përfaqësojnë, të marrin dhe të drejta, jo vetëm për 1% të popullsisë, por diçka, por edhe Shqipëria të mos jetë më peng i për të gjithë, pa harruar edhe 99%-shin tjetër. një historie pafund, që pengon zhvillimin, pengon Dhe jo vetëm të popullsisë, që është sot mbi këtë investimet, pengon qetësinë e pjesës më të tokë, por edhe të gjitha atyre gjeneratave që do madhe të familjeve që jetojnë sot në fshat, që të vijnë, të cilave ne nuk mund t’u trashëgojmë nuk e dinë se ç’do bëhet nesër me pronën që e këtë litar në qafë. kanë dhe s’e kanë, me tokën që e punojnë dhe Angazhimi që kemi marrë me ligjin që do të nuk e gëzojnë. Ndërkohë, fëmijët e tyre janë bërë miratohet sot është se për 10 vjet, problemi i burra. pronës nuk do të ekzistojë më si i tillë. E përsëris, Në vitin 1991, ky parlament ka votuar një ligj zgjidhja nuk është ideale, sepse zgjidhje ideale me konsensus të të dyja palëve, për t’u dhënë jo vetëm që nuk ka në teori, por zgjidhje ideale, njerëzve tokën. Sot e gjithë ditën, ata nuk e kanë kur një qeveri si e jona, merr përsipër të merret tokën, por kanë vetëm ajrin dhe shpresën se një me një çështje që për 25 vjet është komplikuar, ditë do të kenë tokën. Ndërkohë, mbahen peng ngatërruar, mbingarkuar, nuk mund të ketë. nga ata që kanë votuar këtu, prej 25 vitesh, duke Zgjidhja është realiste. Kjo zgjidhje na krijon u treguar përrallën e virgjërisë dhe të idealizmit, kushtet që të mos vazhdojmë në të njëjtën kohë, që nuk e kanë pasur as ditën e parë. Sepse po përveçse të mbajmë një faturë hipotetike, prej ta kishin pasur ditën e parë, do të vinin nga radhë disa herësh më të lartë sesa i gjithë Prodhimi i të tjera, nuk do vinin nga radhët e Partisë së Përgjithshëm Kombëtar i Shqipërisë në Punës. Me po atë hipokrizi mbajnë peng gjithë dispozicion medemek të pronarëve, me një qasje këtë histori. Një histori që është litar në qafën e hipokrite, që ka vetëm një rezultat, që zgjidhjen fëmijëve, nipave e stërnipave të këtij vendi. e problemit të pronave ta shtyjë për 4.568 vjetët Ne, këtë litar ua heqim me këtë ligj. Të tjerat e ardhshëm, por ta zgjidhim për 10 vjet, duke janë përralla. Kanë edhe kurajën të përmendin ndërprerë edhe ngarkesën e jashtëzakonshme vitin ’44 dhe ’46. Në këto vite u bë gjakderdhje që vjen nga Gjykata e Strasburgut që vazhdon, dhe u rrëmbyen me ideologji të drejtpërdrejtë, bazuar në ligjin aktual, ngarkon taksapaguesit sy për sy e dhëmbë për dhëmbë, pronat e shqiptarë, ngarkon buxhetin e shtetit me shqiptarëve, kurse nga viti 1991 e deri më sot, detyrime të papërballueshme. që vijmë te ky ligj, tjetër është thënë e tjetër është Kjo është qasja, që po të ishte marrë bërë: fjalë të bukura në sy dhe thika pas shpine, parasysh dhe po të kishte pasur në krye të më keq se në vitin 1944, sepse është thikë pas qeverisë, njerëz që do të kishin kurajë të bëjnë shpine dhe ta bën dikush, që të ofron zgjidhjen punën që ka qeveria, që nuk është të mendojë përfundimtare; ta bën dikush që të thotë: se si do të rivotohet, por se si do t’i shërbejë respektoj pronën; ta bën dikush që të thotë: popullit të vet, sot ky problem do të ishte zgjidhur respektoj të drejtën tënde, që të trashëgosh prej vitesh. pronën. Ndërkohë që thotë këtë, inkurajon një Më e bukura është se sot vijnë këtu e na popull të tërë të ndërtojë ku të mundi, sepse kërkojnë llogari, nuk po them formën e kërkesës ndërtimi është bereqet. U zunë të gjitha pronat së llogarisë, se këta e marrin për keq kur ua thua e pronarëve dhe filloi ndërtimi edhe nëpër në sy sesi duken, për të gjitha të pabërat, të gjitha lumenj. horrllëqet dhe të gjitha budallallëqet që i kanë Katragjyshërit tanë apo katragjyshërit e
16 Legjislatura e 8-të Viti 2015
katragjyshërve tanë, shkoni sa të doni thellë në kuponë, nuk do të ketë fatura tatimore, nuk do histori, mund të kenë pasur shumë më pak dije të ketë asgjë, do të ketë vetëm një taksë të për botën nga ç’kemi ne sot, mund të kenë pasur sheshtë 9 %. E kishin 10%, tani do ta bëjnë 9 %, shumë më pak kulturë nga sa pretendojmë ne sepse do të thellojnë zullumin, në pamundësi për sot, por kurrë, asnjëherë, nuk shkuan të t’u ndarë nga ajo që ishin, sepse ju e patë që ndërtojnë në lumë. ishin mirë, por sa erdhi njëri, kërcyen përpjetë. U desh të vinte kjo lloj mortjeje hipokrite, që Iku ai, ranë në qetësi tani. t’i bënte shqiptarët të çmendeshin deri në pikën Numri i bizneseve aktive të regjistruara në sa të ndërtonin në mes të lumit dhe t’u thuhej: këtë proces dhe që lidhen me rezultatet e para do t’ju legalizojmë në mes të lumit dhe pastaj u të politikave tona, është nga 142 000 biznese, thuhej: lumi vjen dhe ju merr shtëpinë, sepse e sepse aq lanë këta të regjistruara, pra janë të kanë fajin etërit. Etërit e kujt? Etërit që u çonin shkruara atje dhe nuk është e nevojshme t’i këta kartolina, sepse nuk i takonin dot dhe se besojë kush këto që them unë, janë të shkruara: vdisnin t’i takonin? 142 000 biznese, kurse sot janë 190 000 biznese Vijmë te punësimi. të regjistruara. Tani, ka rënë numri, apo është Këtu debati përsëri është abuziv dhe hipokrit. ngritur? Janë mbyllur biznese, apo janë hapur? Ne e kemi thënë shumë qartë se çfarë do të thotë Po ikin, apo po punojnë? për ne një vend pune në një shtet demokratik. Ajo që është më e rëndësishmja janë Vend pune nuk është një vend pune që ti e çregjistrimet, të cilat nëse dje bëheshin: prezumon se është aty, ndërkohë personi që ti çregjistrohu që të fshihesh, sot çdokush që prezumon se po punon është një skllav, që nuk çregjistrohet dhe regjistrohet përsëri, e bën në ka asgjë në dorë, që nuk ka as sigurimet mënyrë formale. shoqërore, që nuk ka mundësi të paguajë as për I kemi dëgjuar çdo ditë të thonë: “Nuk ka pensionin e vet dhe që nuk ka asnjë mundësi të investime të huaja. Po ikin të gjithë investitorët. shkojë të paguajë nëse sëmuret. Nuk ka ngelur njeri në Shqipëri”. Ikni, ikni se Zotimi ynë për 300 000 vende pune është i është ajo që: ikni ju të gjithë, sepse ndoshta na lidhur, siç e kemi thënë atëherë, me vende të vjen radha neve. reja pune, që krijohen nga investimet prodhuese Investimet e huaja për periudhën e viteve dhe me përfshirjen në radhën e njerëzve të 2005-2013 kanë qenë 7 % e prodhimit të punësuar në diellin e sigurimeve shoqërore e brendshëm kombëtar. Për periudhën 2014-2015, shëndetësore dhe jo me skllevër. nuk kemi çfarë të bëjmë, duan apo nuk duan Në vitin 2012 në Shqipëri rezultonin të këta, shifra është 9,1 % e prodhimit të punësuar në regjistrat e shtetit njerëz, që merrnin përgjithshëm kombëtar. Pra, investimet e huaja rrogë në sektorin publik ose privat, dhe që janë rritur. Nuk kanë rënë, sepse përqindja në paguanin taksa 447 000 vetë. Në vitin 2013 ishin prodhimin e përgjithshëm kombëtar është rritur. 471 000. E bëjmë llogarinë si të doni: po të doni E dyta, shikoni historikun në shifra. me vitin 2013, po të doni me vitin 2012. Po të Në vitin 2012 ishin 665 milionë euro investime jetë me vitin 2012, kur nuk ishin katër muajt që të huaja. ne filluam intensivisht formalizimin e vendeve të Në vitin 2013, pa përfshirë privatizimet, sepse punës, del më shumë, por sot kemi 627 000 ato i fusnit tek investimet e huaja, i morët njerëz të punësuar, që janë, as më shumë e as hidrocentralet dhe ia dhatë vetes. Hidrocentralet më pak, por 156 000 vende të reja pune, të ishin në rregull. Nuk kishin nevojë as për privat krijuara nga investimet prodhuesve dhe nga dhe as për investime; merrnin ujë, prodhonin procesi i formalizimit. energji, pra ishin ndërmarrje me fitim, mirëpo I kam dëgjuar kur thonë: “Biznesi po mbyll teoria juaj ishte: që të rregullosh bilancin, mos qepenat”. Shkojnë edhe emisarë, sepse kanë mbyll vrimat, por hap vrima të reja, pra pa hallin e revolucionit dhe që t’i japin revolucionit llogaritur ato, ishin 834 milionë. një spunto, i lënë njerëzit edhe pa punë, i lënë Në vitin 2014 ishin 878 milionë euro investime edhe pa regjistruar, i lënë edhe me shpresën se të huaja dhe gjashtëmujori i parë i vitit 2015 ishte kush e di do të bëhet revolucioni, do të vijnë këta 482 milionë euro, që prezumohet se do të jetë dhe nuk do të ketë kasa fiskale, nuk do të ketë më i lartë se i vitit 2014.
17 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Ne nuk jemi të lumtur me këto shifra dhe jemi unë sot? Edhe këto janë rezultat i larg të qenit të rehatuar me idenë se jemi më të besueshmërisë së rritur të këtij vendi, i dinjitetit mirë se ju. Të jesh më i mirë se ju, është gjëja që ka fituar ky vend në marrëdhëniet më elementare, që të mendosh të merresh me ndërkombëtare, i faktit që nuk është më rajaja e administrim publik apo politik. Të jesh më i mirë Europës dhe e Ballkanit, që kush i dilte përpara, se ju, mjafton të kesh respekt për veten dhe për i thoshte: ngri pantallonat, ul pantallonat. Në këtë gojën dhe ta përdorësh gojën në funksion të aspekt, sigurisht investimet janë ato që vijnë më interesit kombëtar dhe interesit publik. Kjo nuk pas. Kredibiliteti dhe besueshmëria politike janë na mjafton. Po ashtu, edhe rritja ekonomike prej ato që krijohen fillimisht. 3,4 %, e projektuar për vitin e ardhshëm, nuk na Është bërë shumë zhurmë për shpenzime, mjafton. për lukse, për makina, për ku di unë se çfarë. A Dua ta përsëris këtu, për të gjithë ata që e dini ju raportin e totalit të shpenzimeve opera- dëgjojnë jashtë kësaj salle: gjithçka që po bëjmë tive? Janë shifra, nuk ka nevojë të bëjmë dhe që po themi për atë që bëjmë, nuk ka të polemikë artistike këtu, sepse ju nuk e duroni bëjë me asnjë ndjenjë vetëmjaftueshmërie apo dot as humorin as ironinë. Këta punojnë me vetëkënaqësie, por ka të bëjë me nevojën për mjete të forta: ballë për ballë, drejt për drejt, o e të komunikuar faktin se vizioni funksionon, që sharrë bum, bum, bum si te cepi i lagjes, ose drejtimi funksionon dhe që kuraja dhe vullneti pastaj forma të tjera. për t’i bërë këto reforma, janë kyçe. Shpenzimet operative në vitin 2013 ishin 83, Rritja e investimeve të huaja për ne është e 4 % të shpenzimeve totale, kurse shpenzimet domosdoshme dhe duhet të jetë mbi shifrat që operative në këtë vit janë 80,4 %. Tani, kujt ia na bëjnë më të mirë se këta, mbi shifrat tregoni shpenzimet e luksit, sepse ju quani luks krahasimore vit pas viti. Në qoftë se do të pastërtinë? Ju po patë që dikush pastron, thoni: krahasohemi në mënyrë progresive, vit pas viti, pse merret ky me punë luksoze? Çfarë është ky nuk do të arrijmë dot ta çajmë rrethimin e luks? Pse pastrohet? Pisllëku është më dinjitoz. varfërisë së akumuluar në 20 e kusur vite rresht, Rrëmuja, pluhuri, balta janë më dinjitoze, kurse e akumuluar nga politika skuthe e abuzimit me pastërtia dhe rregulli janë luks për ju. Faktikisht, të varfrit, nga politika e lëmoshës, që nuk e lufton këto janë shifrat. Të mos hyjmë pastaj te fakti varfërinë, por vetëm e riciklon atë. Politika se çfarë i keni bërë ju benzinës dhe makinave, sociale e këtyre dhe në përgjithësi politika jonë sepse pastaj është raport tjetër. I keni trajtuar sociale e 25 vjetëve, ka qenë njësoj si lëmosha makinat si kuaj dhe benzinën si ujë. e të pasurit te dera e kishës, kur i hedh qindarkën Nga ana tjetër, nuk do të vlente shumë të atij të varfrit dhe është në rregull e pastaj futet bëhej një diskutim për cilësinë e investimeve dhe në kishë dhe vazhdon të merret me mëkatet e për qëndrueshmërinë e tyre. Është e vërtetë që veta. në volum ju keni investuar shumë në rrugë, por Kjo besojmë do të ndryshojë rrënjësisht, më thoni një rrugë të vetme që e mbaruat, që e duke rritur numrin e investimeve të huaja. Janë mirëmbajtët, një rrugë që sot nuk ka nevojë për një sërë projektesh të mëdha, që janë në proces, investime për t’u mbaruar dhe nuk ka nevojë për por Shqipëria, 2 vjet më parë, ishte në kushtet shpenzime ekstra për t’u mirëmbajtur! Më thoni kur nuk kishte asnjë lloj besimi dhe reputacioni një! Më e mira dhe e vetmja rrugë që bëtë, që ndërkombëtar as në nivelin politik dhe as në mund të quhet e standardeve normale, jo nivelin e raportit të investitorëve në këtë vend, europiane, sepse nuk e merr certifikatën e BE- pra ishte zero, ishte për tokë. së as ajo, është Rruga e Kombit. Aty keni lënë Kam dëgjuar të thuhet këtu: “Ikën jashtë akoma ura pa bërë, keni lënë ura me një këmbë, shtetit shpesh ky”. keni bërë korsi që shkojnë pastaj dhe futen në Së pari, numri i vizitave të mia jashtë shtetit tub të shishes dhe keni lënë amanet 160 milionë është mesatarisht po aq sa i paraardhësit tim, euro plus, që duhen për të mbaruar Rrugën e por ka një ndryshim shumë të madh: cilësia e Kombit. vizitave. Kë takonte ai? Kush e takonte atë, që 2 Cilën rrugë bëtë ju?! Bëtë rrugën që shkon vjetët e fundit vinte vërdallë e takohej me veten deri në Shkodër? Keni shkuar natën në Lezhë, jashtë shtetit, dhe çfarë vlere kanë vizitat që bëj kur shkoni për të përgatitur revolucionin, që
18 Legjislatura e 8-të Viti 2015
shkoni natën? Si e gjeni rrugën ju për në Lezhë? kemi bërë investime për ta sjellë në standarde Në çfarë forme e gjeni? Si e gjeni? E gjeni me normale që, të paktën kur të vijnë njerëzit të mos hamendje. Kujdes se jeni dhe shumë këtu që i thonë: “ku zbritëm këtu, se zbritëm me avion në jepni vetë makinës, humbni dhe baste, po ju mes të Europës; si dolëm në Afrikë? Mos kemi humbet dhe vështrimi dhe po na përfundoni në ngatërruar stacion?” E dini ju se sa e keni lënë spital. Pse? Sepse rruga është një mizerabilitet gropën, për të mbaruar të gjithë rrugët tuaja? E afrikan në mes të Europës. dini sa? E dini sa është akoma, akoma? Është Ajo është rruga? Cila është rruga që bëtë ju? akoma 280 milionë euro, akoma sot. Se kështu Rruga që shkonte nga Tirana në Durrës? E që është kur bën rrugë pa prioritete, kur prioritet ke pastaj thoshit: “pse mbjell pemë ky?” Po çfarë vetëm: “Ku do të pres me gërshërën e radhës?” të bënim?! Të linim ato kanalet e ujërave të zeza Ndërkohë, mos hymë tek pjesa tjetër, kush i që dilnin në rrugë? E t’i ftonim njerëzit që vinin ka bërë rrugët, me çfarë tenderësh janë bërë në Shqipëri, nga aeroporti në shtegun e dhive rrugët. që hapët ju? Rrugë që kishte kope me dele, me (Debat në sallë) lope, me qen, me mace, me karroca në të dyja Shiko, dua të jem shumë i sinqertë me ty: aty anët? Cilën rrugë bëtë ju? ku kalon ti, ti nuk meriton rrugë. Kupton? Ti vetë (Debat në sallë) nuk meriton rrugë. Pse? Sepse ashtu dinit t’i Apo bëtë rrugën, që shkuat me vrap dhe bënit rrugët ju. Ju bëtë rrugë për bërdungllat që hapët edhe tunelin? Se i kishit qejf të madh keni në kokë. tunelet. E keni lënë atë rrugën e Elbasanit gropë (Debat në sallë) në buxhet. Tashti, kjo idiotësia që thoni: “a bëni Ilir Meta – Ju lutem, dëgjoni, ju lutem! ju rrugë”? E para, rrugët bëhen me lekë. Rrugët Edi Rama – Për të mos u zgjatur, po ju them bëhen me para. E dyta, rrugët bëhen me vetëm shifrën... projekte. E treta, rrugët bëhen me cilësi. (Debat në sallë) Tani, ju e morët dhe e bëtë buxhetin e shtetit Mos u shqetëso! copë-copë, për të prerë shirita. E dini si është ...po ju them shifrën për shpenzimet kapitale. situata? Rrugën e Elbasanit e bëtë pa projekt. Në 2013, për shpenzime kapitale, pra për Pa projekt, e kuptoni? Se ashtu ishte urdhri me investime publike, ju keni harxhuar 4.8% të telefon: “nisu bëj rrugën, se do futem në tunel, Prodhimit të Përgjithshëm Kombëtar. Në 2015 dhe më duhet tuneli para se të votohet në kemi shpenzuar 5 %. Në 2016 parashikojmë 5,1 Elbasan”. %. (Debat në sallë) Është hera e parë që bëhet një projektbuxhet Rrugë pa projekt, po ju them, pa projekt. i kësaj Republike dhe nuk fillon biseda për Rrugë pa projekt, rrugë pa studim gjeologjik. projektbuxhetin: “ku do gjejmë dhe si do t’i gjejmë Çfarë quani ju projekt? Ju nuk dini asgjë, nuk ia dhe nga do t’i heqim lekët që do të kompensojmë keni idenë far, se midis jush dhe projektit, është hajdutërinë e energjisë elektrike?”. Nuk fillon në mes një shekull. biseda siç fillonte biseda mes atij që iku dhe ish- (Debat në sallë) ministrit të financave që është këtu, që para se Midis rrugës, juve dhe projektit, ka në mes të fillojmë se ç’rrugë do të bëjmë, na duhet një shekull zhvillim. Ju jeni akoma te kali, te njëherë të mbyllim humnerën që në 2012-ën shtegu dhe te horizonti. ishte 230 milionë dollarë humnerë hajdutërie. (Debat në sallë) Nuk është më. Nga një barrë në buxhet, energjia Së pari, çka bëjmë ne, është që për paratë sot është një sektor i cili është funksional dhe që shpenzojmë, dhe që edhe në investime kompania e shpërndarjes së energjisë, nga një publike bëjmë investime më shumë se ju, fantazmë që vetëm gllabëronte paratë e buxhetit, nominalisht, ne bëjmë projekte më cilësore, ne sot ka filluar të paguajë rregullisht taksat. bëjmë punë më cilësore. (Debat në sallë) Në atë lloj shtegu që latë ju për rrugën më të “Ua more njerëzve” thotë. Shih çfarë rëndësishme të vendit, nga Tirana deri në Vlorë, shprehjeje! “Po, thotë, se ua more njerëzve”. Po rruga turistike, Rruga e Kombit – a ku di unë se pse, energjinë kush e konsumonin?! Apo e ç’thoshte ai, se s’i mbaj mend të gjitha ato – ne konsumonin ujqit?! Kujt t’ua merrnim? T’ua
19 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
merrnim ujqërve? Apo t’ua merrnim deleve? Kujt (Debat në sallë) t’ua merrnim? Lëre Jozefinën, se flet Jozefina në vendin Ajo çka nuk shkon më si barrë, që ditën e tuaj! parë të buxhetit, na lehtëson në pjesën tjetër. (Debat në sallë) Siç e kemi thënë, që ditën e parë. Për here të 205 mijë familje shqiptare morën parë, kompania e shpërndarjes së energjisë kompensimin që ju takonte, për heqjen e fashës elektrike investon; investon në një rrjet, i cili në 300 kilovat. 85% të tij është në moshën që ishte Saliu kur u 16 milion dollarë, që janë pjesë e gjithë atij fut në Partinë e Punës. Kur u fut Saliu në Partinë 150-milionëdollarëshi që thashë, që ne nuk i e Punës. Në të moshë. Kur Saliu u fut në Partinë marrim në arkën e shtetit, por i kemi lënë në e Punës u bë elektrifikimi. Që atëherë, 85% xhepat e shqiptarëve, shkuan për ato familje. është e paprekur. E meqë je prej Shkodre ti, dhe meqë po më (Debat në sallë) flet, pse nuk i kompensove ti me qeverinë tënde, Nga ana tjetër, vazhdojmë më të varfrit, meqë 2.870 familje të përmbytura në zonën e thua: “ua u morët njerëzve”. Nënshkodrës? Pse? Apo të duheshin që të t’i (Debat në sallë) nxirrje në rrugë për revolucion? Pse? Vazhdojmë me të varfrit. Pse nuk e shtoni në (Debat në sallë) paketën e revolucionit çmimin e energjisë? 6 Po të flas për përmbytjet e Shkodrës. muaj u rokanisët kokën shqiptarëve: “do rritet Kemi dëmshpërblyer... çmimi, do rritet çmimi”. Pse nuk e keni çmimin e (Debat në sallë) energjisë në këtë paketën e revolucionit?! Sepse Ah, në Jug. Ta them unë, por ti përfaqëso gënjyet. Dhe gënjyet kaq trashë, duke harruar njëherë Veriun njëherë me dinjitet. që fatura e energjisë elektrike do të shkonte në 2.870 familje të Shkodrës, që duhet t’i shtëpi. Nuk është si doganat dhe tatimet, që flisni kompensoje ti. Duhet të çoheshe ti, këtu në ju dhe njerëzit shpesh nuk e dinë çfarë bëhet, parlament, si deputet i Shkodrës dhe t’i thoshe por është një faturë që shkon në shtëpi. Dhe kryeministrit që ishte këtu përpara: kompenso gënjyet. Shkodrën se i ke dhënë fjalën! Faktikisht çmimi i shitjes së energjisë elektrike (Debat në sallë) për konsumatorët familjarë u ul nga 9.7 lekë, që I kompensuam ne. Mbaruam me ta. Do të ishte mesatarja juaj, në 9.5 lekë. Pra çmimi i vazhdojmë me të tjerët. energjisë u ul. Tani po ju them dhe këtë tjetrën, Sa për dijeninë tënde, nga përmbytjet në që të mos thoni prapë: “Na kopjuat, na kopjuat!” zonën e Jugut, janë dëmshpërblyer kokë më (Debat në sallë) kokë, për çdo pule, për çdo dele, për çdo lopë, E kemi thënë që në fillim: synimi ynë është të që në fillim, të gjithë. mos ketë më fatura amorfe, dhe të ulet TVSH-ja (Debat në sallë) e energjisë për familjarët. Viti 2016 do të jetë viti Prit. Më lërë të mbaroj. kur do të marrë fund historia e turpshme e (Debat në sallë) faturave aforfe, sepse aforfeja ishte produkt i E di, e di. Ti s’ke respekt për pulat, se të duket politikës qorre, politikës pa drita tuaja – sepse vetja më i mençur se një pulë, kurse mua, duke dritat duhen në kokë njëherë, që të vijnë dhe në të parë ty, më rritet respekti për pulat. shtëpi – ku asnjë investim, as matës, as sistem, (Debat në sallë) çoji faturën amorfe. Pikërisht, më pyete ku janë Përveç kësaj, ne po kompensojmë me lekë investimet, pikërisht se investimet po bëhen, do në dorë të gjitha dëmet e shkaktuara nga hiqet fatura aforfe. Vitin e ardhshëm, në 2016, prodhimi. Me lekë në dorë. kur të vijmë këtu prapë, sot një vit, se zgjedhje 60 milionë dollarë borxh, që ua latë të parakohshme nuk ka – meqë ju e shihni në shqiptarëve në kurriz, për ato koncesionet, për ëndërr – atëherë do të flasim se si janë bërë... hidrocentralet private, i shlyem të gjitha. (Debat në sallë) (Debat në sallë) Kujdes me gjuhën! Kujdes me gjuhën! Si përfundim, ne, për sa i përket... (Debat në sallë) (Debat në sallë) Po ti, pse more zjarr? Apo pse iku Jozefina? Tashti, s’ke respekt për pulat, mos bëj si gjel.
20 Legjislatura e 8-të Viti 2015
(Debat në sallë) është ai zotëria aty. Jo, nuk kemi. Ilir Meta – Ju lutem, mos bëni autogola. Që të kemi hapësirë tjetër publicitare, duhet Po, zoti Kryeministër. të vijë ai që e bën publicitetin. Edi Rama – Normalisht hidheni përpjetë dhe (Debat në sallë) bëni akuza se dikush ju tha atë që në fakt nuk Nuk do t’ju marr kohë me arsimin se kjo është jua tha, por ju e merrni me mend se gjuha shkon një temë që nuk ka lidhje me ju fare. T’ju flas ju ku dhemb dhëmbi. Minimalisht duhet të keni për arsimin, është njësoj si të predikosh kulturë aftësinë që çka kërkoni nga tjetri, në radhë të në stallë. Kështu që unë nuk do të flas për parë, ta mishëroni vetë. arsimin. Fare. Në qoftë se keni pyetje për Ndërkohë, e mora fjalën, jo për të kërkuar arsimin, bëjini dhe do t’ju japim përgjigje. Për ndjesë, por për të kërkuar mëshirën e shumicës shëndetësinë do t’ju lë juve njëherë, që të thoni këtu të pranishme dhe të të gjithë popullit çfarë keni për të thënë, pastaj t’ju japim përgjigje. shqiptar për këtë që foli para meje, se vura re Po ashtu për sportin është e kotë të zgjatem, që është ora 2:00 e natës dhe ky ka orën që sepse ju krijuat disa lloje sportesh në Shqipëri, duhet të fitojë çorbën. Me ato që tha thjesht ndërtimin pa leje, mitingun, ulërimën dhe: “shaj garantoi bukën e përditshme që ia jep i madhi e shaj që të mbetet diçka”! Në 8 vjet janë Zot pa parë kush e ka e kush nuk ka gjë në atë investuar për sportin 80 milionë lekë të vjetra. kokë. Kështu që, mëshirë për zotërinë! 80 mijë dollarë i keni dhënë ju sportit. Ndërkohë Ilir Meta – Fjalën e ka zoti Bode. që ne, vetëm në 2 vjet, kemi investuar për sportin Ndërkohë për pyetjet, ato bëjini me shkrim, 25 milionë dollarë. Ju do të thoni ç’na duhet depozitojini ato që të administrohen. sporti, se ne kemi miting. Mitingun ta bëni, Ridvan Bode – I nderuar, zoti Kryetar, revolucionin ta ëndërroni, por për sa kohë do të Zonja dhe zotërinj deputetë, vazhdoni të bëni mitingje, duke ëndërruar Të nderuar qytetarë, revolucionin, do të mbeteni te llojet e vjetra të Prej më se 3 orësh dëgjuam logorenë e sportit që në fund të ditës do t’i luani vetëm. Se Kryeministrit të mbushur me batuta të bordurave që t’u vijnë shqiptarët mbrapa në atë lloj sporti, të Tiranës, ku nuk munguan dhe fjalët e ajo kohë iku. Meqë nuk e kemi atë që bën mejhaneve, që në thelbin e tyre gjithçka çfarë publicitet këtu për revolucionin, unë po e tha këtu përbënte apologjinë e dështimit të kësaj ndërpres vetë, se duhet të vijë ai që të hidheni qeverie, apologjinë e pamundësisë, paaftësisë përpjetë ju. Se sa ikën ai, bini sikur përmbyteni. dhe mungesës së përkushtimit që kjo qeveri Mirëkuptoj dhe atë që për arsye moshe duhet të dëshmon ndaj problemeve që ka sot shoqëria ikë dhe të vijë herëpashere se i duhet të dalë shqiptare dhe qeverisja e vendit. Sigurisht në jashtë. apologjinë e Kryeministrit vendin kryesor e zë Faleminderit! metoda e tij e njohur e nxirjes së kundërshtarit. Ilir Meta – Po, zoti Paloka. Edhe pse për 3 vjet, buxheti i tretë që miratohet Edi Paloka – Zoti Kryetar, nga kjo qeveri, përsëri thelbi i apologjisë Ne e dëgjuam Kryeministrin për 4 orë, se qëndronte si të lyejmë me zi kundërshtarin politik është bërë si Ahmadinexhadi, flet nga 4 orë, por për t’u dukur më të bardhë në pasqyrën që sheh punë e tij. Unë do të doja të mos kishim më skena veten e tij. Në të vërtetë ata që shohin sterosjen të tilla në parlament. e kësaj qeverie nuk kanë nevojë për këtë lloj Ju, zoti Kryetar i Kuvendit, duhet t’i tërhiqni logoreje, pasi çdo ditë e përjetojnë në familjet e vëmendjen këtij zotërie sa herë rrëshqet. Nuk tyre, në pasigurinë e tyre të përditshme, në është faji ynë pse ai nuk di të flasë për buxhetin mjerim dhe varfëri, në humbjen e shpresës, e dhe do të flasë 4 orë. Dhe pastaj fillon me ato shohin në atë që kanë zgjedhur të bëjnë, të batutat e veta që tashmë janë bërë bajate. Qesh marrin rrugët e botës për të shpëtuar nga vetëm ndonjëri nga kjo ana këtej, se aq e ka. sundimi i një klike, e cila dëshmoi se është Atë punën e gojës dhe të zorrës nuk e ka për tërësisht e papërgjegjshme për të shpëtuar nga herë të parë sot. Ne ia kemi thënë dhe herë tjetër, papërgjegjshmëria e një qeverisjeje që lindi e i vetmi këtu në këtë parlament që, as gojën as dështuar, e vdekur, sepse u bazua në mashtrim zorrën nuk i përdor për ato që ia ka dhënë Zoti, dhe në botën e krimit.
21 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Pa u zgjatur, se nuk dua të bëj asnjë lloj gare elemente të tjera që kjo qeveri i di shumë mirë. me Kryeministrin as për fjalorin e tij, as për kohën Rritja ekonomike që këta e programojnë në që i mori këtij Kuvendi dhe qytetarëve, do të terma nominalë, në harkun e 3 vjetëve, është dëshiroja, së pari, të thosha se këtu u fol për diku te 11% dhe të ardhurat në buxhet mungojnë, gjithçka për të akuzuar dhe sulmuar opozitën, nuk janë. Mungojnë 100 milionë nga taksat e por jo për t’u thënë shqiptarëve se çfarë është vendosura ekstra. Mungojnë 200 milionë nga ky buxhet, buxheti i vitit 2016, të cilin e presin këto elemente të rritjes dhe sigurisht në këtë rritje me shumë padurim qindra e mijëra familje që deklarojnë këta për vitin 2014, se ai vit pati shqiptare që lidhen me politikat e qeverisë, me rritje të ardhurash taksash të të ardhurave në pagat dhe pensionet, me shërbimet që do të buxhet, harrojnë se kanë marrë 210 milionë ofrojë kjo qeveri, familje që kanë biznese dhe dollarë, që me një dorë gjasme ua jepnin për që lidhen me oreksin dhe sjelljen e kësaj qeverie borxhe dhe me dorën tjetër ua merrnin për arrogante me të përditshmen e tyre. pagesë taksash si tatim i vlerës së shtuar dhe Kryeministri nuk tha se ky buxhet është pagimi i investimeve, kontratave të investimeve buxhet vërtet i rekordeve. Përmendi rekordet e që kishin me qeverinë dhe prandaj janë në këtë qeverisë së tij. Dhe unë do t’i përmend ku janë gjendje sot. rekordet. Rekordi i parë është se ky buxhet, si Kryeministri nuk harroi të deklarojë se kemi asnjëherë tjetër në këto 25 vjet, për herë të parë një rritje prej 330 milionësh duke harruar rritjen programohet në rënie në krahasim me buxhetin e re të taksave, por nga ana tjetër u përtyp nëpër e vitit të kaluar. Dhe jo vetëm në vlerë reale, por dhëmbë për të justifikuar dështimin e plotë në dhe në sasi totale, në vlerë nominale. Duke qenë mbledhjen e taksave gjatë vitit 2015, vitit në vijim. rreth 400 milionë dollarë më i ulët në krahasim Edhe pse pati 160 milionë dollarë taksa shtesë, me një vit më parë, programuar nga po kjo edhe pse deklaron një rritje ekonomike prej qeveri, ky buxhet përbën rekordin, ku, 2,7%, që unë do ta them pak më vonë, në terma megjithëse vendosen taksa të reja, vitin e kaluar realë apo nominalë prej rreth 5% të ardhurat në dhe këtë vit, përsëri të ardhurat programohen buxhet në fund të këtij viti programohen të jetë më të ulëta ose në të njëjtin nivel me atë që ishin sa ishin në fund të vitit të kaluar. 230 milionë iu një vit më parë, kur kemi votuar buxhetin e vitit ulën të ardhurat nga tatimet dhe doganat me 2015. Këto janë rekordet e kësaj qeverie. buxhetin e rishikuar në korrik. 110 milionë dollarë Kryeministri u rrek këtu të thotë se kjo qeveri janë deri tani mangut për 2 muajt e parë dhe do ka bërë shumë në mbledhjen e të ardhurave për të jenë edhe më shumë për 2 muajt e fundit, rreth vitin 2016, ku ka arritur të programojë plot 330 150 milionë dollarë të tjera. Dhe vetëm në këtë milionë dollarë më shumë sesa ishin të ardhurat vit krijohet gropa prej 350- 370 milionë dollarësh në vitin 2013, dhe krahasohen me veten e tyre. të ardhura në buxhetin e shtetit. Kurse Po, por Kryeministri nuk u tha shqiptarëve që Kryeministri në apologjinë e tij tha se nuk kemi në këto 3 buxhete që ka sjellë për të miratuar faj ne. Fajin na e paskan çmimet e naftës në këtu në Kuvend ka vendosur 430 milionë dollarë tregjet botërore. Po mirë, shqiptarët blejnë këtu taksa të reja në vit neto, duke zbritur ato që i dhe i paguajnë taksat, si dhe importuesit në lek? quajti përfitime për qytetarët. Në vitin 2014 ishin Dhe dollari nga 106 lekë, që ishte vitin e kaluar, 240 milionë dollarë taksa shtesë neto dhe në është 128 lekë. Pra, janë rreth mbi 20 e ca lekë vitin 2015 ishin 160 milionë dollarë taksa neto për litër që duhet t’i kishin marrë më shumë apo dhe sivjet që thotë nuk bazohet në rritjen e jo? Ku i kanë? Pse llogariten me dollarin hesapet taksave në mënyrë më të moderuar, sjell plot 30 dhe nuk i bëjnë hesapet me lekun, me çmimin milionë dollarë taksa neto. që është në lek në tregun me çmimet më larta Dhe cili është përcaktimi i suksesit të kësaj të karburantit në të gjithë rajonin? qeverie? Në mbledhjen e të ardhurave, e tha Kryeministri tha se fajin e ka çmimi në tregjet përfaqësuesi i FMN-së që erdhi në Shqipëri, në botërore. Po mirë, akciza e naftës është mbi deklaratën e tij, se kjo qeveri ka dështuar në çmimin apo është mbi tonët fiks? Është mbi tonët mbledhjen e taksave të rritura. Kjo është e fiks. Pse kanë pak akciza në këtë buxhet në vërteta. Në 330 milionë nga 430 që janë taksat krahasim jo vetëm me programin, por edhe me shtesë sigurisht që janë brenda dhe shumë vitin e kaluar? Me 10-mujorin e vitit të kaluar
22 Legjislatura e 8-të Viti 2015
krahasuar me 10-mujorin e këtij viti? Janë rreth (I drejtohet zotit Paloka.) 20 milionë dollarë më pak akciza në buxhetin e Do të flasë në emër të grupit? shtetit. Kush e ka fajin? E ka çmimi? Dhe e Dakord, vazhdoni, zoti Bode. akuzoi opozitën se ajo abuzon, gënjen se bëhet Ridvan Bode - Alibia e Kryeministrit për kontrabandë në dogana, se bëhet kështu dhe dështimin në mbledhjen e taksave dhe për një bëhet ashtu. Jo, nuk gënjen opozita. Po t’i themi evazion të tillë fiskal, të paparë ndonjëherë më me fakte. Ke më pak cigare, ke më pak naftë në parë, nuk mund të mbulohet as me justifikimet krahasim me një vit më parë dhe pretendon se se nuk po bëjmë dot përpara, sepse kemi ke një rritje ekonomike në terma nominalë prej trashëguar borxhet. Shikoni ç’ndodh? Gënjeu 5%. Ku i ke paratë e taksave? U justifikua me këtu kur tha që kemi marrë 280 milionë dollarë çmimin e energjisë elektrike dhe pa dashur borxh gjithsej. Në harkun e tri buxheteve që ka zbuloi marifetin që bën kjo qeveri në termin e sjellë këtu në parlament dhe ato që mori në fund borxheve. TVSH-ja e energjisë elektrike llogaritet të vitit 2013, vetëm në buxhetin e shtetit janë dhe paguhet mbi bazën e çmimit përfundimtar marrë borxh 2 miliardë e 40 milionë dollarë. që ka te qytetari. Nuk ka rëndësi se vjen nga Në periudhën e mëparshme, për të njëjtën importi apo prodhohet brenda vendit. Sepse periudhë trevjeçare, janë marrë 1 miliard e 288 kështu i bie që sa më shumë të prodhojmë ne, milionë dollarë, pra rreth 800 milionë dollarë më më të varfër bëhemi. Jo, bëhemi më të pasur. shumë për të mos prekur qytetarët asnjë të mirë Dhe nuk bien të ardhurat në tatime për nga rritja e këtij borxhi. mbledhjen e tatimit të vlerës së shtuar nga Borxhi i fundit i vitit 2012 ishte 61,9%. Borxhi energjia elektrike. Por këta me këtë zbuluan në fundmuajin e kaluar u raportua 74% e faktin që nuk kishin paguar TVSH-në e të gjitha prodhimit të brendshëm bruto. Janë 12 pikë hidrocentraleve private, të cilat prodhojnë energji përqindje. Vazhdoi e i ra avazit të vjetër se kemi elektrike, që në procesin e pagimit të taksave, trashëguar, alibinë që kanë ngritur për të zgjatur sigurisht, do të rimbursojnë pjesën e dorën, për të marrë borxh, borxhe të fshehura rimbursueshme të tyre, prandaj u bien të nga qeveria e mëparshme dhe vazhdojnë e ardhurave, këtyre që nuk kanë borxhe ndaj thonë një shifër 720 milionë dollarë. Në të biznesit. Këtë e di çdo njeri. vërtetë, Fondi Monetar Ndërkombëtar që i ka Çmimi mesatar është rritur me 22 lekë, çka mbikëqyrur iu ka certifikuar si borxhe të vjetra, do të thotë kemi një rritje prej diku tek 18% , pra edhe pse nuk janë të tilla, por meqë ishin kaq është çmimi mesatar përfundimtar i shitjes, kontrata të lidhura nga qeveria e mëparshme dhe për të mos thënë që këta deklarojnë se janë rritur që ishin detyrime të institucioneve nga qeveria arkëtimet, janë ulur humbjet, që do të sillnin e mëparshme, i quajtën borxhe, të cilat janë 500 fitime ekstra në tatimin e vlerës së shtuar në milionë dollarë. 500 milionë dollarë janë 4 pikë krahasim me një vit më parë. Ja që ju paskan përqindje e prodhimit të brendshëm bruto. Ku rënë, sepse ja ku u del marifeti. Edhe justifikimet është dyfishi i kësaj? 8 pikë përqindje ka ikur e tjera se bujqësia jonë qenka rritur dhe paska borxhi publik në harkun e 3 vjetve. Ku janë 8 ulur importet e tjera, janë thjesht apologji për të pikë përqindje të prodhimit të brendshëm bruto? fshehur evazionin e madh që ka në sistemin e Borxhi publik është 74%. Janë pikërisht këto. doganave, kontrabandën dhe mospagimin e Huamarrja me dorë të lëshuar. Vetëm nga Banka taksave për grupet, klanet dhe bizneset që janë Botërore e FMN-ja ka marrë 500 milionë dollarë, të lidhura me qeveritarët. Asnjë gjë tjetër nuk ka për të mos folur pastaj për daljet në tregjet në mes. Ose ndryshe, ekonomia nuk është rritur financiare e ndërkombëtare apo në tregun e 2,7%, por do të jetë ulur diku te 5%, sipas asaj brendshëm, madje na paskan marrë borxhe, por që jep ballafaqimi i shifrave. paskan bërë edhe investime. Jo, ky është Ballafaqimi i kësaj situate krijon problem mashtrim. Vetëm në dy vjet, 2014-2015, 1,2 shumë të madh. miliardë dollarë janë investimet, paratë e Zoti drejtues i seancës, unë kam të njëjtën harxhuara në zërin e investimeve publike, pa kohe me Kryeministrin. lënë gjurmë në publik, se nuk as rrugë, as shkolla (Drejtimin e seancës e merr zoti Idrizi.) e as spitale, kurse borxhi i marrë në këta dy vjet Shpëtim Idrizi – Ju ka kaluar koha, zoti Bode. është 1,4 miliardë dollarë, 200 milionë dollarë
23 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
të marra borxh janë bërë rrush e kumbulla nga por këta nuk lexojnë as çfarë shkruan Fondi qeveria për shpenzime operative, për të lidhur Monetar e as raportet e Bankës së Shqipërisë, ato kontrata që kanë lidhur. madje më keq, se kjo qeveri ia kalon edhe Këtu Kryeministri deklaroi se kemi bërë ulje qeverisë së Lukashenkos, sepse është e vetmja taksash për qytetarët dhe kanë përfituar 95% qeveri në botë që ka edhe rritje të papunësisë. apo 98% e qytetarëve. Ky është një avaz që Këtë e thotë Fondi Monetar Ndërkombëtar. njerëzit e kanë dëgjuar, por që të gjithë po e Çfarë përfitojnë qytetarët nga ky buxhet? Ka provojnë në kurrizin e tyre. Ky është një rritje të pagave? Jo, nuk ka rritje të pagave. mashtrim. Mesatarisht në 330 milionë dollarë Ministrat dhe Kryeministri dalin shpesh dhe shtesë të ardhurash në vit, janë paguar nga thonë se sigurisht që ka rritje, sepse në vitin 2014 qytetarët 295 milionë dollarë, se të gjitha taksat u kemi bërë një nder të madh, u kemi ulur tatimin kanë qenë indirekte, që lidheshin me konsumin mbi të ardhurat që ishte 10% dhe kanë përfituar, dhe paguheshin nga qytetarët. Vetëm diku te 35 mesatarisht, se këta futen në mesatare, jo në milionë dollarë taksa janë ato që janë paguar numër përfituesish, 30 mijë apo 20 mijë të nga biznesi. Rreth 90% e të ardhurave shtesë punësuar në administratën publike, një shifër që janë kontribut i taksave indirekte që u janë rrjepur qenka e barabartë me 5,6% të pagës. Por qytetarëve. Këtu nuk bëhet fjalë për ulje taksash. harrojnë që në harkun e këtyre tre vjetve, vetëm Meqë tha: “ne kemi rritur si asnjëherë tjetër të inflacioni mesatar, jo i ushqimeve, është rritur ardhurat në buxhet, me përjashtim të vitit 2008”, 5,7 dhe ka tejkaluar përfitimin momental, madje se atë vit e ka problem, unë po ia kujtoj: në vitin guxon e thotë që qeveria e mëparshme nuk bëri 2014, me marifetet që bëri përmes rimbursimit ndonjë gjë për këta se u vuri taksën 10%. Ky të TVSH-së dhe pagimit gjasme të detyrimeve është mashtrim. Të gjitha pagat e arsimtarëve u të prapambetura për investime, rritja e të dyfishuan, në 3 vjet kemi zero rritje; të gjitha ardhurave në buxhet ishte 12,1% në krahasim pagat e sistemit të shëndetësisë, mjekë e me vitin jetim 2013. infermierë, u rritën 2,3 herë, në tre buxhete kemi Në këtë vit, pra në vitin 2014, siç thashë, ishin zero përfitime; ka pasur dyfishim deri në rritje 240 milionë dollarë shtesa të reja shtesë dhe 1,8 herë për pensionet. Sivjet e dini sa i rritin 240 milionë dollarë janë 8% e të ardhurave. Në pensionet, se kanë marrë përsipër të korrigjojnë vitin 2006, krahasuar me vitin 2005, të ardhurat inflacionin? Kanë lënë 1 miliard lekë për 540 mijë në buxhet u rritën 12,5%, pra kjo ka ndodhur në pensionistë, 10 milionë dollarë, që krahasuar me një vit ku taksat u përgjysmuan dhe u ulën deri fondin e pensioneve, është 0,8% e fondit. Pra, në 2,5 herë, taksa e korporatave u ul me 2,5 rritin pensionet me 0,8%, kur inflacionin e herë, taksa e dividendit me 2,3 herë, taksa e parashikojnë 2,5% dhe inflacioni i shportës, që biznesit të vogël u përgjysmua, sigurimet Kryeministri tha është në ulje, sipas statistikave shoqërore u përgjysmuan, ndërkohë që të që ka vetë kjo qeveri, ja ku i keni raportet e ardhurat u rritën me 12,1%. Pra, mashtrimi se statistikave të qeverisë suaj, është rritur me 6%, ka sukses i solli në këtë derexhe të sotme, ku pra mallrat e konsumit të qytetarëve. Kjo është Kryeministrit i ikën edhe ngjyra e fytyrës dhe nuk e vërteta. Por nuk mbaron me kaq. Kryeministri guxon të flasë për buxhetin, por vazhdon të tentoi të fshihej pas mesatareve, tha: përbaltë opozitën dhe të mashtrojë opinionin “mesatarisht në 3 vjet ne kemi rritur...” dhe publik. kërkon të gënjejë, pra të mos thotë të vërtetën, Po qytetarët çfarë fitojnë nga ky buxhet? Këtë se fondi i lënë për mbështetjen shoqërore, nuk e tha Kryeministri. Këtu tha se kemi 156 mijë pikërisht për këtë kategori sociale, ku janë ata të punësuar të regjistruar. Shpirtra të vdekur. Kjo me ndihmë ekonomike dhe të papunët, është më qenka arritja e madhe e kësaj qeverie dhe të i vogël nga viti 2015 me 1 miliard lekë dhe 2 ardhurat e qytetarëve qenkan rritur! Por ka një miliardë lekë më pak, 20 milionë dollarë, në raport të FMN-së të disa muajve më parë, ku krahasim me vitin 2014. Pra fondet që qeveria deklaron se Bjellorusia e Lukashenkos dhe alokon për shtresat në nevojë, për këta më të qeveria shqiptare e Ramës janë të vetmet vende ekspozuarit, në vend që të vijnë në rritje për që kanë rënie të të ardhurave nga puna. Të shkak të problemeve të mëdha që ka ekonomia, njëjtën gjë deklaroi edhe Banka e Shqipërisë, vijnë në rënie të përvitshme. Kjo është e vërteta.
24 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Nuk është e vërtetë që janë rritur. Ka rënë ekonominë këtë jua tha edhe Banka Botërore mbështetja sociale. para një muaji dhe ky është rekordi tjetër i kësaj Kryeministri u mundua këtu të bënte qeverie. Si asnjëherë më parë në 25 vjet, nuk demagogji për të përndjekurit politikë apo për ka ndodhur që Shqipëria të humbasë 35 vende, ish-pronarët. Po, ka caktuar 3 miliardë për ish- pra të zbresë 35 shkallë në harkun e një viti, për pronarët për vitin që vjen dhe ka bërë shumë mundësinë, lehtësinë dhe oportunitetin e të bërit mirë, por shifrat e mëparshme lexohen biznes në Shqipëri. 35 shkallë janë ngjitur me mbrapsht, sepse veç fondeve, transferta që jepte mund për vite të tëra, pasi vit pas viti është qeveria qendrore, sigurisht që ish-pronarëve u punuar duke ngjitur shkallë pas shkalle, por janë shpërndarë edhe të ardhurat, fondet që rekordi është zbritja me 35 vende. Ky është paguheshin në procesin e legalizimit për të gjithë vlerësimi i biznesit nga Banka Botërore për të ata që paguanin tokën në procesin e legalizimit. bërë biznes në Shqipëri dhe kjo është emblema Sigurisht, kalonin shumë më tepër se 3 miliardë e politikave dhe e mirësisë së kësaj qeverie në lekë, 30 milionë dollarë. raport me biznesin. Edhe për të përndjekurit e mesatarizoi shifrën Deklaroi se kishte bërë një gjë të madhe, duke filluar nga viti i parë që kishte 1 miliard lekë, duke e bërë për biznesin e vogël taksën zero. që ishte viti kur ende nuk i kishin bërë Po, ne e kemi përshëndetur këtë dhe shumë mirë dokumentet, me vitin e fundit që ishte 30 milionë që e bëtë! Çfarë ka bërë më pas? Tha këtu se dollarë, nga 10 milionë në 30 milionë dollarë opozita abuzon, duke thënë se qeveria do të rrisë është mbështetja për të përndjekurit politikë dhe kontributin e sigurimeve shoqërore. Sigurisht që thotë që ne kemi më shumë, se kemi 20 milionë ne e themi, pasi e ke thënë ti. Në materialet që dollarë për vitin që vjen, që nuk është e vërtetë. ke sjell për buxhetin thua se nga ardhurat që do Se çfarë përfitojnë qytetarët, përgjigjen të vijnë 1,3 miliardë janë nga taksa e biznesit të qeveria e ka marrë, por nuk guxon ta thotë këtu. vogël, që do të falet, dhe 1,1 miliardë lekë është Qytetarët kanë marrë dhënë. Rezultati i rritja e kontributit të sigurimeve shoqërore që i reformave sociale të kësaj qeveria është eksodi takon këtij grupi biznesi, pra biznesit të vogël, masiv i shqiptarëve nga sytë këmbët për të gjetur por që e ke thënë thjesht për profesionet e lira. një vend dhe një mundësi të re shprese. Kjo I gjithë ligji, si dhe kontributet e sigurimeve është e vërteta e përfitimeve të qytetarëve nga shoqërore, në fakt, janë shndërruar në një ky buxhet. artificë, në një simbol këtu parlament, ku ne këtu Po biznesi? Kryeministri vazhdoi me batutat miratojmë vetëm ligjin pa e ditur se cila është e tij duke kaluar në modelin çiçikovian, te rritja e taksa, sepse ligji i delegon qeverisë të drejtën numrit të bizneseve. Ky është suksesi i paparë, që midis kufijve minimalë dhe maksimalë të rekord dhe rekordi do të jetë akoma më i madh pagës, këtë ta përcaktojë vetë qeveria për vitin që vjen, sepse sistemi i taksave progresive, secilën kategori biznesi, sa do të jetë paga dhe që vendosi kjo qeveri dhe që ju e reklamoni me sa do të jetë kontributi që do të paguajë çdo të madhe, çon detyrimisht në copëzimin e kategori biznesi. bizneseve dhe në ndarjen e tyre. Na qenka Sigurisht, ne jemi të bindur, sepse qeveria e dyfishuar numri i bizneseve në qeverisjen e ka programuar rritjen e kontributit të sigurimeve lavdishme të Kryeministrit?! Po ekonominë ku e shoqërore, që është e vetmja rritje në këtë keni? Po taksat ku i keni? Po konsumin ku e buxhet, e cila do të jenë diku te 70 milionë keni? Po punësimin ku e keni? Pra, copëzimi i dollarë, që do të dalë nga rrjepja e kontributit të bizneseve është një marifet për të shpëtuar nga sigurimeve shoqërore, e cila do t’i bëhet mbi represioni i kësaj qeverie, si dhe kalimi e ndarja pagën e punonjësve, të biznesmenëve, të e një biznesi në dy, në tre, në katër, në pesë vetëpunësuarve e të tjerë, ku qeveria e ka vetë dhe kjo e lumturon qeverinë, se biznesi po në dorë të përcaktojë se cili do të jetë niveli i copëzohet, sigurisht duke luajtur rol tërësisht kontributit që do të japë gjithsecili. Vetëm për negativ në strukturimin e ekonomisë poshtë. Por një kategori biznesi, të cilën e ka llogaritur për qeverinë mjaftojnë defterët e Cicikovit që të qeveria, dhe është ai i profesioneve të lira, ketë të regjistruar kaq më shumë biznesi. programohen 11 milionë dollarë më shumë, pra Se çfarë ka ndodhur me bizneset dhe rritja, kontributi, taksa shtesë dhe kalimi që do
25 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
t’i bëjë ajo këtij grupi biznesi. mungojnë të ardhurat në buxhetin e shtetit, dhe Çfarë ndodh me biznesin në tërësi? Lexojeni, këto i keni shpërdorur në dogana dhe tatime, i pasi sot ka dalë publikimi i Bankës së Shqipërisë keni vjedhur, ose përndryshe nuk keni rritje në të cilin thuhet: “Tetori i vitit 2015, kredia për ekonomike dhe të ardhurat ju kanë rënë pikërisht biznesin është 3,4% më e ulët në krahasim me se nuk ka rritje ekonomike, por ndrydhje tetorin e vitit 2014”. Ku e keni rritjen ju? Kjo është ekonomike. Se nga do ta gjeni rrugëzgjidhjen deklarata dhe statistika e Bankës së Shqipërisë, tjetër, këtë e keni vetëm ju, kjo qeveri e famshme; e ulur me 3,4%. Çfarë thonë statistikat e INSTAT- se nga do ta gjeni rrugën tjetër për të justifikuar it? “Statistikat e biznesit në Shqipëri janë ulur mungesën e të ardhurave në buxhet kur 7% në krahasim me një vit më parë”. Ja ku e presupozoni rritjen ekonomike dhe taksat siç i keni. Kjo është klima e biznesit. Cili është vumë ne, këtë e gjeni vetëm ju! rezultati i politikave të kësaj qeverie për Ju vazhdoni duke i thënë opozitës se shpif biznesin? Është përsëri eksodi i kapitaleve. për një vërtetë të madhe, e cila thotë se ju Banka e Shqipërisë publikoi një statistikë të disa mungojnë taksat e reja, 160 milionë dollarë, dhe javëve më parë, duke ju thënë se 2 miliardë euro taksat që do të hyjnë në buxhet nga rritja që ju të sistemit bankar shqiptar, që janë kursimet e deklaroni në ekonomi, duke thënë se vitin që vjen qytetarëve shqiptarë apo të biznesit shqiptar, do të jetë 3,4%. Vitin e kaluar për çdo 1 lek rritje kanë emigruar, duke marrë rrugën, ashtu siç e ekonomike kjo qeveri nxori nga buxheti 2 lekë kanë marrë qytetarët drejt vendeve të tjera për në formën e deficitit; ndërsa për vitin 2015, që të investuar në këto vende, sepse klima e ne jemi, i bie për çdo 1 lek rritje ekonomike biznesit, zgjedhja e qeverisë në raport me qeveria ka nxjerr 1,5 lekë nga buxheti; ndërsa biznesin është e tillë, që dëmton interesat e tyre për vitin që vjen qeveria nuk do të nxjerrë asnjë për të investuar në Shqipëri. Kjo po ndodh. Ne lekë buxheti, është zero, kjo do të thotë se për 1 nuk po shajmë, nuk po mallkojmë, por po lexojmë lek të nxjerrë nga buxheti, do të marrë 4 lekë ato që dalim me shifra, me statistika nga qeveria rritje ekonomike. Deficiti është 38 miliardë dhe dhe institucionet e saja. rritja ekonomike e programuar nga këta është U fol këtu për rritje ekonomike. Ai tha se në 98 miliardë. A më thoni dot mua se nga e gjeni vitin 2015 kishte rritje të madhe me 2,7% dhe këtë multiplikator? Po mënyrën sesi do ta për mot do të jetë 3,4%. Po mirë, ku është kjo financoni këtë rritje ekonomike? Burimet e rritje ekonomike, veç defterëve të qeverisë? financimit, kredia dhe depozitat ju kanë rënë dhe Sipas statistikave të vetë qeverisë thuhet se me këtë buxhet injektoni vetëm 20 milionë konsumi ka rënë me 4% përgjatë vitit 2015. dollarë për të mbështetur ekonominë. Kaq është “Investimet janë mbyllur me 7%, investimet shuma që qeveria do të emetojë për vitin që vjen. direkte vendase në ekonomi, jo të huaja” – thotë Ndërkohë, në vitin që jemi, po ju them, se vetëm INSTAT-i. Po ky institucion thotë se bilanci tregtar paratë e marra përmes Eurobondit dhe ato që i vendit ka rritur deficitin, importet kanë rënë me solli Banka Botërore, në formën e mbështetjes 7,7% dhe eksportet kanë rënë me një vlerë më buxhetore, janë diku te 400 milionë dollarëshi. të madhe diku te 11-12%. Deficiti i vendit Vitin e kaluar kanë qenë edhe më shumë, vazhdon dhe rritet. Atëherë, ku vajti kjo rritje rreth 500 milionë dollarë, ndërsa për vitin që vjen ekonomike? Ne nuk hamë, ne nuk investojmë, ju me 20 milionë dollarë do të realizoni planin 5- ne nuk eksportojmë, por vazhdojmë dhe rrisim vjeçar, duke rritur me 3,4% ekonominë në terma importet. Ku shkon kjo rritje ekonomike nga realë. Këto janë ëndrra me sy hapur! Rritja pikëpamja e formimit të saj? Po mirë, ku e keni ekonomike nuk vjen me përralla, gënjeshtra dhe rritjen ekonomike në të ardhura? Në krahasim mburrje këtu. Ku i keni burimet e financimit të me vitin e kaluar, të ardhurat e buxhetit rriten rritjes? Zero. zero, pra në fund të vitit ne do të kemi të njëjtin Kryeministri foli për shpenzimet operative, nivel të ardhurash sa ishte vitin e kaluar. Taksat duke thënë se kjo qeveri realizon më pak e reja u shtuan 160 milionë dollarë, e kemi shpenzime operative sesa qeverisja e miratuar këtu në parlament sot e para një viti, mëparshme. Ai ngatërron termin e shpenzimeve ndërsa të ardhurat janë zero. Atëherë, janë dy koherente, me dashje, me shpenzimet operative, gjëra: ose keni rritje ekonomike me 5% dhe ju për të mbuluar zullumin e qeverisë. Shpenzimet
26 Legjislatura e 8-të Viti 2015
koherente gjatë qeverisjes sonë sigurisht kanë mjerueshme e të pakrahasueshme me asnjë qenë të larta dhe do të mbeteshin të tilla, sepse kohë, por ju them se janë më të ulëta. Edhe realisht ne u morëm me rritjen e pagave, me investimet e administratës qendrore 8 miliardë rritjen e pensioneve, me rritjen e shërbimeve lekë, në krahasim me buxhetin e fillimit të vitit, publike që ofron qeveria, pra që duhet të ofrojë apo 3,5 miliardë lekë, në krahasim me buxhetin shteti ndaj qytetarëve e të tjera. Por çfarë bëri e ndryshuar, janë më të ulëta; edhe investimet kjo qeveri, ndryshe nga ne, që ulëm shpenzimet që do të bëhen përmes Fondit të Zhvillimit të operative, të cilat lidheshin me qeverisjen Rajoneve për të lyer fasadat dhe për të bërë vendore? Çfarë ndodh? Ndodh që 39 miliardë shatërvanë nëpër qendra e qyteteve me 2 lekë programohen për vitin që vjen vetëm miliardë lekë më shumë ose 22 miliardë dollarë shpenzimet operative të qeverisjes vendore. më pak janë më të ulëta. Është i vetmi zë që rritet në buxhet, në krahasim Kryeministri nuk tha asgjë, sepse nuk kishte me një vit më parë, plot 40 milionë dollarë më se çfarë të thoshte për shërbimet dhe se çfarë shumë shpenzimet e qeverisë kur buxheti ulet ofron në sistemin e arsimit, në sistemin e në krahasim me vitin 2015. Shpenzimet opera- shëndetësisë, në bujqësi dhe në të gjitha tive vetëm të qeverisë qendrore shkojnë në 39 shërbimet e tjera. Gjithashtu, ai prapë nuk tha miliardë lekë, kur nga viti 2013 dhe më parë këto asgjë për pushtetin vendor, të cilit i uli fondet në shpenzime kanë qenë të paktën, në krahasim krahasim me këtë vit, duke deklaruar një reformë me atë që ka programuar qeveria, 10 deri 20 të madhe në rregullimin dhe ndryshmin e hartës miliardë lekë më pak, 200 milionë dollarë më pak. territoriale-administrative lokale. Pushteti vendor Pra, këto ishin shpenzimet e qeverisë së do të marrë peshë, por prapë për këtë pushtet mëparshme dhe kjo është e vërteta. Po të doni në vitin 2016 buxheti do të jetë më i vogli në tërë merrini, i keni të shënuara në statistikat që sjell historinë. Për ta fshehur këtë marifet kanë shtuar vetë qeveria dhe nuk e kanë kaluar kurrë nivelin pjesërisht gjysmën e shpenzimeve për sistemin e 33 miliardë lekëve, ndërsa këtë vit 49 miliardë e bujqësisë dhe funksionet që do t’i delegohen, lekë do të harxhojnë këta që janë ulur mbrapa që nuk është bërë ende me ligji, por qeveria do nesh. t’i delegojë bordet e kullimit, pyjet dhe disa Kryeministri harroi të thoshte se duhet të ketë funksione të tjera dhe i ka dhënë një sasi edhe investime publike, por u morr me rrugët, fondesh, që është 0,5 % e GDP – së, sigurisht duke thënë pse nuk i kanë mbaruar. Ai tha dy sa gjysma e asaj që harxhohet sot nëpër ministri, gjëra të vërteta: që të bësh rrugë dhe investime për t’ia kaluar bashkive dhe komunave dhe ky duhet të kesh projekte, duhet të kesh para, por fond e tregon buxhetin që është më i madh në kjo qeveri nuk ka as para dhe as projekte. Gjatë krahasim me një vit më parë. Po ky nuk është 3 vjetve në qeveri nuk u arriti koha që të bënin fondi i pushtetit vendor, ky është një funksion i ndonjë projekt dhe nuk paskan para për të bërë deleguar, që kërkon të marrë edhe fondet e investime, por i kanë për t’i bërë rrush e kumbulla veta. Pa këtë fond është më i ulët në krahasim investimet publike. Kjo përbën një rekord të ri të me një vit më parë. Kjo është reforma, si u kësaj qeverie. A e dini se në 25 vjet, që jemi në katandis në fund nga ana e qeverisë. demokraci, ky është viti i parë që vetëm 15% e Në fund, për ta mbyllur dhe për të mos u buxhetit të shtetit shkon për investimet publike marrë as me suficitin primar, për të cilin u tha dhe 85% shkon për gjë tjetër? Ky është viti i se është për herë të parë, nuk është vërtetë! E parë, pas vitit ’97, ku totali i investimeve publike ka pasur suficitin primar. Në këtë model që nxjerr që ofron qeveria qendrore është 4% e prodhimit kjo qeveri 1,4 % e GDP-së në vitin 2010, sot e të brendshëm bruto dhe 0,7% janë investimet, ka 0,3%. Janë katër vjet të tjerë, që kanë pasur të cilat adresohen përmes Fondit të Zhvillimit të suficit primar. Me dashje Kryeministri llogariti Rajoneve dhe Fondit Shqiptar të Zhvillimit, pasi për huamarrje apo të themi për borxh, edhe bashkitë harrojnë të marrin ndonjë fond të madh privatizimet. Jo çdo deficit është borxh. Deficiti për investime nga qeveria qendrore. Ky është që vjen si aritmetikë nga privatizimet, nga niveli i investimeve, të cilat, krahasuar me një transferimi i një forme të pasurisë në një formë vit më parë, me vitin 2015, kanë rënë në tjetër, sigurisht që nuk është huamarrje. parametra dhe nivele, të cilat janë të Megjithatë, po them që kjo qeveri e ka
27 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
dëshmuar tërësisht se është tërësisht e pazonja edhe një histori tjetër, ka një përmbysje në dhe e paaftë për të zgjidhur qoftë edhe një prob- pushtetin lokal në raportin: shpenzime operative lem apo një çështje që ka sot realiteti ekonomik- - shpenzime për investime. Është krahasimi me social në Shqipëri. U mësua dy vjet me vitin 2014, po ta doni, nuk është me vitet tuaja, mbështetje dhe fonde buxhetore të dhëna nga ka qenë 60% shpenzime operative, 40 % për FMN-ja dhe Banka Botërore, të cilët e kuptuan investime është përmbysur, është bërë e shumë shpejt se ato po bëheshin rrush e kundërta, afërsisht 40 % shpenzime operative, kumbulla nga kjo qeveri dhe sivjet i mbyllën. Jo 60% janë investime dhe kjo është për t’u vetëm ua mbylli, por i tha që dhe deficitin përshëndetur. Nuk ka pse ne të tregohemi buxhetor ta keni 2,4 % të GDP-së. Këtë vit kjo skeptikë ose nihilistë. Pranojeni. Ç’rëndësi ka? qeveri do të kuptohet për herë të parë nëse ka Sa mirë që kjo u arrit, sa mirë që pushteti lokal përgjegjshmëri. Unë kam bindjen se do të jetë investon kryesisht dhe nuk harxhon për paga e një dështim edhe më i madh në krahasim me të tjera shpenzime! atë luks, me atë trusni që provuan në këto vjet. Tani, lidhur me atë që u tha se buxheti ven- Nuk i paragjykoj, por kjo është e vërteta, sepse dor na paska rënie. Nuk e di se me cilën nga pashë se ku shkuan duke pasur dhe merre me vitet doni ta krahasoj? Unë kam një tabelë këtu. mend se ku mund të shkojnë në këtë situatë që Doni për vitin 2016? Është 48%. Doni për vitin janë tani. 2015? Është 40,4. Doni për vitin 2014? Është Shpëtim Idrizi – Faleminderit, zoti Bode! 32, 6 miliardë lekë. A doni të shkojmë te viti 2013 Fjalën e ka zoti ministër. kur qeverisnit ju? Është 28,9 miliardë. Tani, po Tani kur ta drejtosh ti, atëherë... qe se 48-ta është më e vogël se sa 30-ta, kjo E ka ministri fjalën, pastaj zoti Angjeli. është aritmetika juaj, këtë aritmetikë keni (Ndërhyrje pa mikrofon). zgjedhur. Vini në vështirësi të gjitha shkollat Më falni, më dëgjoni mua, foli Kryeministri, fillore me këtë aritmetikë që po bëni. Vetëm ju pastaj e ka kryetari i grupi parlamentar, i cili ia mund të thoni që 48-ta është më e vogël se 30- dha zotit Bode. ta! Dakord, ju e thoni, ne nuk kemi çfarë t’ju Zoti Ministër, e keni fjalën. bëjmë, duhet ta pranojmë se është një lajthitje e Shkëlqim Cani – Më falni, vetëm për të thellë dhe neve na vini shumë në vështirësi për qartësuar disa gjëra, se kur të më vijë radha të dhënë shpjegime për këtë lajthitje. për të folur, do të flas më gjerë e më gjatë lidhur Tani, habitet ish- ministri i Financave nga do me buxhetin. Këtu u thanë disa shifra, por unë të vijë rritja ekonomike. Unë nuk e di se si e lidh nuk arrij dot t’i perceptoj se nuk dua të besoj se rritjen ekonomike me të ardhurat e buxhetit? ish- ministri i Financave nuk di aritmetikë, por 80% e kusur e ekonomisë shqiptare është pri- besoj se i ngatërron enkas për të sajuar ngjarje vate. Nuk them se cila parti e ka bërë, se të gjithë dhe për t’i treguar, ashtu siç ai do. Meqë kemi bashkë e kemi bërë në këto 25 vjet privatizimin. qenë të dy pedagogë, besoj se do ta kishte Nuk po them kush më shumë e kush më pak, shumë të vështirë Bode ta kalonte klasën, por kush i ka dhënë më shumë apo më pak siç duket do t’i ketë mangësitë nga fillorja! mbështetje privatit, por që të jetë 80% e Tani, u tha këtu që investimet na qenkan 4%. ekonomisë në duart e privatit dhe ti të numërosh Po, pak durim do, pak mbledhje, pak aritmetikë se çfarë parash shpenzon shteti, kjo është dozë dhe del që janë 92 miliardë lekë investime dhe e thellë naiviteti. Megjithatë, ju thashë që shteti nuk janë fare më të ulëta, por janë më larta, pjesën e vet në këtë rritje ekonomike me 92 sepse 60,5 miliardë është direkt zë që e lexon miliardë lekë, e ka pjesën e vet, e ka, por pjesën kushdo që do ta lexojë. Fondi i zhvillimit rural, dërrmuese e ka privati dhe flasim për vitin 2016, që është po përsëri investim, është 10,5 miliardë, në të cilin të gjithë presin zhvillime më pozitive. 5 miliardë lekë janë për energjetikën dhe 14 Tani, vutë në dyshim uljen e tatimit mbi të miliardë lekë investime janë për pushtetin lokal. ardhurat personale dhe vutë në dyshim që nga Janë të gjitha nga buxheti, se nuk kanë nga të ulja e tatimit mbi të ardhurat personale nuk vijnë ato. Për pasojë duhet të korrigjoni mendjen përfiton shtresa e mesme, e poshtme. 97% është me investime. e vërtetuar, tashmë, që përfiton dhe janë: Tani, lidhur me pushtetin lokal. Po të doni ka mësues policë, mjekë, infermierë, është një
28 Legjislatura e 8-të Viti 2015
administratë e tërë që i ka marrë tashmë këto. por që po e korrigjojmë në ecuri e sipër, paguajnë Mos i vini në dyshim gjërat që janë marrë! vetëm për një pagë 22 mijë lekë në muaj. Kush Vini në dyshim uljen e taksës apo bërjen e merr një licencë, pasi ka mbaruar universitetin saj zero që nuk do të përfitojë biznesi! Po pse dhe baras me atë që shtyn një karrocë dhe bëni absurdin?! Si mundet që të kalohet në ab- mbijeton për të shitur disa nga paketat dhe surd?! Përdorni një gjë normale, të paktën, thoni ndonjë pije? Askush. Kështu që doemos për ata që nuk do të jetë efekti ashtu siç duhet! Mund të mund ta bëjmë me dyfishin e pagës, sepse asnjë ketë vend për kritikë që çfarë efektesh anësore nga kolegët e vet nuk merr pagë më të ulët se do të japë, por që të thuash se nuk përfitojnë 50 mijë lekë në muaj dhe janë të gjithë me familjet shqiptare, 97 mijë familje, që janë pjesë shkollë të lartë, se janë profesione të tjera. Po e biznesit të vogël, që u zerohet ose ulet me 50 ju them që e kemi vënë këtë në maksimum, % taksat, ky është absurd. Absurd që ju e mbani sepse kemi raste që konstatojmë se individë me mbi supe, qofshi ju, unë nuk di se si të gjej një profesione të lira, me licencë marrin fitime mbi koment për t’ju justifikuar. 100 mijë euro në muaj. Tani, të kesh fitim mbi Flisni për sigurimet shoqërore, se me demek 100 mijë euro në muaj dhe të paguash për do të rriten. Ju është fiksuar ideja e panikut, për pensionin tënd vetëm 22 mijë lekë. Kjo ishte të ngjallur panik te njerëzit për të krijuar idenë thënë gabim dikur. Ky është absurdi, por ju doni se do të bëhet qameti. Nuk merrni parasysh atë të punoni me absurdin, qëndroni! Ju doni të që jua kemi thënë shumë qartë: në këtë buxhet bëheni ortakë të absurdit. Është puna juaj. të vitit 2016, 14,5 miliardë lekë do të vijnë nga Tani, le të rregullojmë pak gjuhën lidhur me lufta kundër informalitetit, nga reforma e tërë borxhin. U tha këtu se është lënë kaq, është lënë kundër informalitetit. Gjejeni se e keni aty, në aq. Dilni e ma thoni si të doni ju, mirëpres çdo vend që të filozofoni dhe të tmerroni njerëzit! lloj komenti. Po ju jap shifrën tuaj: në tetor të Edhe një herë, për profesionet e lira, është 2013-ës borxhi ishte 872 miliardë lekë i qartësisht e thënë në ligj, e tha edhe Kryeministri, regjistruar nga ju, shtoni 9,9 miliardë lekë, që e thashë edhe unë, po e përsëris, sepse doni t’i prisnin radhën atje në thesar për herë të parë terrorizoni njerëzit, është thënë në paketën në historinë e thesarit shqiptar, shtoni, edhe 72 fiskale dhe në ligjin përkatës: deri në pagë miliardë lekë të certifikuara nga auditi, nga FMN- maksimale dhe nuk bëhet... ja, të paguara tashmë, bëjnë 954 miliardë lekë, (Ndërhyrje pa mikrofon). që janë baras me 70,4% të GDP-së. Ky është Po ju keni një të keqe: ju bisedoni kafeneve niveli i borxhit që latë. Bile, po të doni ta dini, dhe të gjitha muhabetet e kafeneve kërkoni t’i është ulur në fund të vitit niveli i borxhit me 2 shisni në publik! Tani, është e thënë shumë miliardë lekë, pra, jo vetëm që nuk është rritur, qartë, dhe do ta mësoni tani që është bërë gati por është ulur. Por po e lë këtë histori. drafti. Është gati, mos kini siklet! Është thënë Ta fillosh me 70,4% të GDP-së dhe të fillosh dhe doemos që bëhet fjalë për pensionin e dikujt, të teorizosh se është marrë kaq apo aq. Jo nuk është taksë, është thënë sa do të paguajë more, jo, kaq është borxhi. dikush për pensionin e vet dhe mbi ç’pagë do të (Ndërhyrje pa mikrofon). paguajë. Ju ndoshta nuk e keni mësuar ende, Nejse, ajo është puna juaj. sepse nuk lexoni, por është hequr kapela që keni (Ndërhyrje pa mikrofon). pasur ju për pensionin maksimal. Nuk është më Shpëtim Idrizi – Ju lutem, mos ndërhyni! 24 mijë lekë, është hequr kapela. Kush fut më Shkëlqim Cani – Tani keni nxjerrë një teori shumë para, do të marrë pension më të lartë, tjetër, që ne nuk i kemi realizuar të ardhurat. Ta prandaj shqiptarët duhet të fusin më shumë para bëjmë aritmetikën: të ardhurat e krijuara në vitin për të marrë pension më të lartë. 2015 e kishin pritshmërinë 387 miliardë lekë. Në Tani, ne kemi raste të konstatuara që vitin 2013 kanë qenë 327 miliardë lekë. Po të subjekte dhe individë, të cilët janë në profesione zbresësh pritshmërinë tonë nga ajo e vitit 2013, të lira, që përgjithësisht vijnë në këtë leje pasi bëjnë + 60 miliardë lekë. Po të jetë plus 60 kanë kaluar 3 apo 5 vjet, pasi kanë marrë miliardë lekë, komenti i ish-ministrit të Financave diplomën universitare, paguajnë në bazë të ligjit, është negativ, se është keq, është me zbritje. që nuk po e quaj që është bërë gabim nga ju, Vazhdoni, kjo është e drejta juaj, por janë
29 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
nxënësit e klasave të para, të dyta dhe të treta Qytetarë të Shqipërisë, të fillores që tashmë nuk na lënë të themi, që Reforma vlen dhe këtë provon ky projektligj, 327-ta është më e madhe se 387-ta. Nëse doni që reformat vlejnë. Kemi një projekt-buxhet që t’i shtojmë edhe 30 miliardë më shumë nga për herë të parë ka një shkallë konsolidimi fiskal, buxheti ivitit 2016, bëjnë 90 miliardë më shumë. që të paktën nga ekonomistët dhe financierët, Në 6 vjet ju e keni rritur 75,6. Shifra 90,7 është duhet admiruar. Reformat po funksionojnë. Ne më e madhe se shifra 75,6 dhe është për plus e dinim në teori, por sot po shohim frytet. Paratë 15, pra në 3 vjet, bëjmë plus 15 më shumë, se që kursehen nga reformat po shkojnë për të 6 vitet tuaja. Kjo nuk ju pëlqen. pasur një buxhet më të pasur dhe për herë të A doni të zbresim tek të ardhurat e tatimeve parë, më të konsoliduar nga ana fiskale, një dhe doganave? Nëse nuk doni për 6 vjet, do ta buxhet që ndonëse parashikon që rritja bëjmë krahasimin vetëm për 2 vjet. 2 vjetët tuaja ekonomike të jetë 3,4%, deficiti buxhetor do të të fundit, me 2 vjetët tona të para. Në periudhën jetë 2,2%. Jo vetëm në vendet e zhvilluara, aq 2011-2013 ju keni shtuar të ardhurat e tatimeve më tepër në vendet në zhvillim, nuk kemi raste dhe doganave me -6,5, domethënë me kur deficiti buxhetor të jetë i niveleve të tilla, ku aritmetikën e nxënësit të fillores, që të mos ta një qeveri të tregojë këtë lloj përgjegjshmërie me ngatërrojmë, keni ulur të ardhurat në 2 vetët e paratë e qytetarëve, këtë lloj seriozitet, që nuk fundit nga tatim-doganat me 6,5 miliardë lekë. e kemi parë deri më sot në Shqipëri. Në periudhën 2013-2015 ne i kemi rritur të Duhet pasur parasysh që paratë që kursehen ardhurat e tatimeve dhe doganave me 33 sot nga reforma, po mbyllin shumë nga gropat miliardë lekë. që janë lënë në fusha të ndryshme të ekonomisë Vetëm me teoritë tuaja aritmetikore +33-shi dhe të financave dhe të gjithë bashkë shohim është më i vogël se - 6-ta. Po, keni të drejtë. një projektbuxhet, që nuk ka një orientim për A doni t’ju bëj një lëshim tjetër? Do të përfitim politik, por ka një sens dhe një krahasoj tetorin e vitit 2015 me tetorin e vitit përgjegjshmëri fiskale për t’u admiruar. 2013. I kemi rritur të ardhurat e tatimeve dhe Nuk ka një klasë politike, që nuk do të doganave me mbi 29 miliardë lekë. investojë apo nuk do të shpenzojë më shumë Ju, tetorin e vitit 2012, krahasuar me tetorin para sesa mbledh, sepse ato nesër do të e vitit 2013, i keni rritur të ardhurat e tatimeve përkthehen në vota, por kërkon burrëri dhe dhe doganave me + 14 miliardë lekë. përgjegjshmëri fiskale, që një qeverisje të rrijë Pra, po flasim për një kohë 2 -vjeçare dhe brenda parametrave, ashtu siç do ta ndërtonte 5 –vjeçare, kur ne i kemi rritur me 2-fishin, që buxhetin një financier dhe jo një politikan. Në po të doni ta përktheni me pak spekulim, janë fakt të ardhurat dhe shpenzimet rriten. Të 10 herë më shumë të ardhurat e realizuara nga ardhurat rriten respektivisht me 30,7 miliardë ne. Çfarë kërkoni? Çfarë aritmetike kërkoni të lekë, ndërsa shpenzimet me 6,9 miliardë lekë, analizoni këtu? Po e ndërpres, sepse u lodha në krahasim me vitin 2015. Ekonomia ka një rritje duke ju shpjeguar aritmetikë, se ndoshta 3,4%. Ky është një trend pozitiv që ka kaluar mbrëmë nuk e keni bërë ushtrimin e radhës, se nga 1,1% në vitin 2013, në pritshmërinë 3,4% disa nga ju këtu, nuk kuptonin vlerën në kohë për vitin e ardhshëm, pra gati 3 herë më shumë, të parasë. Merruni me aritmetikë dhe mos u gjë që është për t’u përshëndetur dhe për herë merrni me matematikë! Fillojeni edhe një herë të parë po tentojmë të ulim borxhin e nga aritmetika, se do t’ju dalin shifrat më mirë përgjithshëm kombëtar. Nëse sot është 76,2 %, dhe do t’ju dalë më mbarë! vitin tjetër do të jetë 70,9%. Për herë të parë do Faleminderit! të shohim që nuk do të mbajmë peng të Shpëtim Idrizi Faleminderit! ardhmen, për të hedhur disa para më shumë në Fjalën e ka deputeti Bushati dhe më pas, zoti treg, për të marrë disa vota më shumë, siç do Berisha! të bënte çdo politikan jo thjesht i (Ndërhyrje pa mikrofon). papërgjegjshëm, por çdo politikan në natyrë. Sa të mbarojë ky. Le të shohim sektorin e energjisë. Reformat Ervin Bushati – Zoti drejtues i seancës, në energji kanë lënë të lira 16 miliardë lekë, në Të nderuar kolegë, krahasim me vitin 2013. Nëse garancia
30 Legjislatura e 8-të Viti 2015
buxhetore ka qenë 21 miliardë lekë në vitin investuar paratë e tij, nëse nuk do të kishte 2013, në vitin 2016 do të jetë vetëm 15 miliardë sundim të ligjit dhe gjithçka do të shkonte sipas lekë, ndërsa 16 miliardë lekë, pra gati 150 pasioneve politike. milionë dollarë, lirohen vetëm prej sektorit të Kemi, gjithashtu, reformën në financa. Këtë energjisë. e thotë edhe BB-ja edhe FMN-ja. Vetëm me Nga reforma territoriale, nga 374 bashki, eurobondin, që është marrë 1,75% nën interesin bëhen 61 bashki, duke u shkurtuar shumë stafi që u mor në vitin 2010, janë kursyer 36 milionë dhe shpenzimet, kosto që shkojnë nga 35-50 euro. milionë euro në vit, sikur të minimizohen vetëm Që Shqipëria duhet të dilte në tregjet pagesat e këtyre që thashë. ndërkombëtare kjo është gjë e mirë, sepse nuk Nga reforma në edukim apo edhe në arsimin bllokon paratë brenda Shqipërisë, lëshon më e lartë, gjithashtu, nëse në vitin 2015 ishin me shumë likuiditete për të investuar bizneset, të 15 miliardë dollarë borxhe, këtë vit nuk ka më cilat po e ulin normën e kredive të këqija apo borxhe. atyre të quajtura non performing loans. Kjo është Nga reforma në shëndetësi, ulja e çmimit të për t’u përshëndetur, sepse tregon që Shqipëria barnave me 30%, nga heqja e TVSH-së erdhi në radhë të parë ka besueshmëri në tregjet një kursim prej gati 100 milionë dollarësh, ku financiare ndërkombëtare, të cilat kanë pasur 30 milionë dollarë janë për buxhetin e shtetit nota dhe vlerësime pozitive, se po të mos kishin, dhe 70 milionë dollarë janë për qytetarët. Kjo nuk ka njeri që e ndikon tregun, përveç është në ndihmë të ekonomisë. Ato janë para performancës financiare që të investojë në të lira që mund të përdoren në ekonomi. Edhe Shqipëri, të investojë në eurobondin shqiptar, kjo është një ndihmesë, ku një reformë e caktuar në qoftë se nuk do të besonte dhe nuk ka qenë ka bërë që ky projekt-buxhet të ketë një vlerësimi i qeverisë shqiptare që e ka dhënë konsolidim fiskal. këtë, por ka qenë Standard and Poors, ka qenë Reforma në pensione është një reformë e BB-ja, FMN-ja, të cilat kanë krijuar garancinë që përshëndetur jo vetëm nga qeveria shqiptare, shtetet e tjera dhe bizneset e huaja të investojnë por edhe nga FMN-ja, BB-ja nga të gjitha në eurobondin shqiptar. autoritetet prestigjioze në botë që flasin për Nuk është e vërtetë që janë udhëhequr nga ekonominë dhe për financat. Shumë vende kanë momenti, kur janë interesat më të ulëta, sepse tentuar dhe nuk ia kanë dalë dot. Shumë vende ato janë aq sa kanë qenë edhe në vitin 2011. i tentojnë reformat, kur kanë kriza. A është kjo Krahasimi bëhet me vende që janë si Shqipëria, burrëri e kësaj qeverisjeje dhe e kësaj nuk bëhet sa është interesi në përgjithësi në maxhorance, që i tenton dhe i ka kryer reformat, tregjet ndërkombëtare. pa vajtur në krizë? Po, është, por më shumë Gjithashtu, reforma që është marrë për është pjekuri e qytetarëve që me votë krijuan formalizimin e ekonomisë do të ketë kursimet e një maxhorancë dhe ia kërkuan kësaj veta në buxhetin e shtetit dhe do të ketë më maxhorance ndërmarrjen e reformave, sepse shumë para për bizneset e ndershme dhe për ndoshta për herë të parë, qytetarët shqiptarë qytetarët shqiptarë në treg për të investuar, por patën pjekurinë politike, duke parë se çfarë edhe për të shpenzuar. Përfitojnë 83 mijë e 500 ndodh në rajon me fqinjët tanë, t’i ndërmarrim subjekte, që kanë një xhiro deri në 5milionë reformat, para se të na vijë litari në grykë. lekë. Ta quash xhiro këtë (nga një anë themi që Reforma me pronën apo reforma në drejtësi, bëmë mirë, kurse opozita thotë se përse e që po kalojmë, është një reformë shumë e hoqëm këtë taksë), të quash biznese ata që kanë rëndësishme, që në radhë të parë garanton një xhiro të tillë, në fakt, është mëkat, sepse sundimin e ligjit, që është A-ja edhe në ekonomi. ato janë thjesht ndërmarrje familjare, që mezi Një vend që nuk ka parashikueshmëri, një vend arrijnë të nxjerrin të ardhura, nëse arrijnë të që nuk garanton ligjin, nuk mund të ketë një fitojnë 10% të xhiros, diku te 25-30 mijë lekë të ekonomi tregu apo një kapitalizëm funksional. reja me shitje, sepse zakonisht janë biznese Asnjë investitor qoftë shqiptar, qoftë edhe i huaj familjare ku punojnë edhe burri edhe gruaja (që i mirëpresim prej kaq kohësh), nuk do ta duke u robtuar duke e mbajtur të hapur nga 18 shihte Shqipërinë si një vend të sigurt për të orë dyqanin poshtë shtëpisë dhe marrin një
31 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
rrogë që u bëhet ndihmë me të vërtetë, nëse Faleminderit! lirohen nga ky tatim. Shpëtim Idrizi Fjalën e ka zoti Berisha. Gjithashtu, përgjysmohet tatim-fitimi për 15 Të përgatitet zoti Duka. mijë e 900 biznese të tjera, që e kanë xhiron 5- Për procedurë? Po. 8 milionë lekë të reja. Kjo nuk do të ndikojë për (Ndërhyrje pa mikrofon.) ata që duan të shkojnë në një shkallë më të ulët, Pse nuk merret fjala për procedurë? Mirë, sepse nuk besoj se ka incentivim për bizneset në rregull. e mëdha, që të ulen në këtë shkallë për të (Ndërhyrje pa mikrofon.) përfituar në heqjen e tatim-fitimit vjetor. Pra, Sali Berisha - Të flasësh pas Çikagos me nuk ka për të sjellë fragmentim apo nuk ka për taksë progresive është bizare, por parafolësi e të pasur tendencë rënieje të bizneseve të tjera ka nga halli dhe jo nga malli, të paktën ka që të kalojnë në një shkallë më të ulët dhe të kurajën dhe thotë në komision: “Jam Chickago lënë atë shkallë të biznesit të madh me të gjithë school”. kredibilitetin, me gjithë historikun financiar të Të dashur qytetarë dhe qytetare, biznesit. Për ju, për fëmijët, burrat, gratë, të sëmurët, Nëse ne me këto 8 reforma që përmenda, pensionistët, shkollarët, punëtorët, punonjësit, shikojmë sa janë kursyer, atëherë, jemi të gjithë mbarë shqiptarët në Shqipëri, por dhe për të bindur, që ky buxhet është mbështetur mbi Shqipërinë në tërësi, kjo është dita më e reformat dhe prandaj ka një shkallë të tillë të rëndësishme e parlamentit, sepse këtu vendoset konsolidimit fiskal, ku deficiti do të jetë 2,2% buxheti juaj i dytë. Buxhet, i cili është i lidhur më ndonëse rritja do të jetë 3,4% dhe për herë të shumë se çdo gjë tjetër me qesen tuaj, me parë borxhi kombëtar do të shkojë drejt uljes. kafshatën tuaj, me shkollimin tuaj, me mjekimin Ka arsye për ta bërë këtë, ka arsye, sepse sot tuaj, me suksesin tuaj të iniciativës së lirë dhe t’i shërbesh borxhit, shkon shpesh herë deri në me sigurinë tuaj. Pra, aq sa si fjalë, shqipja nuk 3-3,5% të GDP-së. Kjo është më e madhe edhe i ka gjetur një përkthim të përshtatshëm, mbetet se vetë deficiti buxhetor, kështu që sa më shumë aliene për fat të keq, aq dhe është e aftë, aq ta ulim borxhin, sa më të besueshëm, të jemi është në lëkurën tuaj, aq është në shpirtin tuaj, aq me më pak kosto do ta kemi menaxhimin e në jetën tuaj të përditshme të çdo ore, çdo dite, borxhit dhe aq më të besueshëm do të jemi çdo jave dhe çdo muaji. nga pikëpamja fiskale dhe financiare dhe do të Me të drejtë, natyrisht buxhetet llogariten në jemi më atraktivë edhe për vendet e tjera për shifra, në të dhëna statistikore, në grafikë, po të investuar në Shqipëri. Kjo qeveri nuk e ka parë kur kjo maxhorancë shndërron gënjeshtrat në këtë buxhet me një sy politik, por e ka parë me shifra, shndërron grafikët në gënjeshtra, një sy të një përgjegjshmërie të lartë, në radhë shndërron të dhënat në falsifikime dhe të parë fiskale. mashtrime, shifrat i injoroni, i harroni dhe nuk Nëse e djathta është e pakënaqur me këtë operoni dot me to. buxhet, i cili ka një konsolidim të tillë fiskal, që Për hir të së vërtetës, njeriu që foli tre orë ul tatimet për bizneset (parime këto, këtu, foli absolutisht si elifi matrak. Paraqiti një konservatore, të së djathtës), atëherë, pse është zinxhir pa fund orësh të gjata injorancën si e pakënaqshme? Mos ndoshta është e argument. Kut ti u servir të tjerëve injorancën si pakënaqshme se po tregohet populiste? argument është një problem shumë madhor. Nëse ky projekt-buxhet veç ndihmës ndaj Disa herë jam ndalur me termat që përdor. qytetarëve, gërsheton edhe një përgjegjshmëri (Ndërhyrje pa mikrofon.) të tillë fiskale, duke sjellë edhe një konsolidim Ai më mirë të të këshillojë ty, sepse këto ti ia të tillë fiskal, që në vendet në krizë, apo në thua. vendet drejt zhvillimit nuk është parë, mendoj Nuk mund të thotë Kryeministri “deficiti për që duhet përshëndetur nga të dyja krahët dhe borxh dhe borxhi për deficit”, sepse janë kategori dalja e bërja e aritmetikës apo matematikës krejtësisht të ndryshme. Del këtu elifi dymetërlik këtu, me dërrasë të zezë, nuk besoj se ka më dhe u thotë shqiptarëve atë që nuk ia thotë veçse shumë rëndësi, sesa këto parime kryesore për një analfabet. Përpiqet pastaj të bëhet interesant të cilat biem dakord të gjithë bashkë. me furrxhiun e Surrelit dhe pantallonat e lagura.
32 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Po të jetë për pantallona të lagura, ja ku e kam për të më imituar mua. Për të rritur buxhetin, fotografinë, po të doni jua jap. mund ta rrisësh sa të duash, por rrëzohesh vitin (Ndërhyrje pa mikrofon.) tjetër dhe thyen qafën. Nëse ti thua se edhe atë e kam stisur unë, Çfarë ndodhi me atë rrije që bënë këta? Është mund ta thuash, por jo zotëri, nuk mundem unë. e turpshme të thuash që shkon 71%. A nuk morët Ka qenë në inagurim. E kam këtu në foto. Ndaj, ju sapo erdhët javën e parë 460 milionë dollarë i vetmi që nuk mund të flasë për pantallona të borxh? A nuk morët ju vitin e parë 1,1 miliardë lagura, mendoj unë, është ai që është fotografuar dollarë borxh? Po pse fola unë për gropë? Sepse me pantallona të lagura. ju bëtë gropën, ndërsa tani doni të fshihni, të Pra, problemi është se kemi të bëjmë me gënjeni e të mashtroni dhe të thoni se e gjetët ditën më të rëndësishme, kemi të bëjmë me aktin 70% borxhin. më të rëndësishëm për ju, por me keqardhje Të dashur qytetarë ky është buxheti i shumë të madhe më duhet t’ju them se në rast katastrofës. Pse është buxheti i katastrofës? se dy vjet me radhë nga kjo platformë unë kam Së pari, siç e shihni ky është viti i tretë që denoncuar buxhetin e gropës, kësaj here të rrogat tuaja shkojnë në rënie. Janë rritur, marrë dashur qytetarë, denoncoj buxhetin e së bashku inflacionin e viteve 2013-2014-2015 katastrofës. është rreth 6%, marrë së bashku inflacioni i Unë ju garantoj, do të jemi këtu çdo muaj, se këtyre viteve të atyre që quhen mallra më të para syve tuaj do të zhvillohet kjo katastrofë përdorshme të shportës, disa më thonë se është ekonomike në të cilën e zhyti ekonominë 13%, të tjerë më thonë se është më pak, por një shqiptare kjo maxhorancë. gjë është e sigurt: 6-ta është absolute. A ka gjë më të paimagjinueshme, ju lutem më E dëgjuat këtu atë, kur thoshte se mallrat janë thoni, të dalë këtu ministri i Financave dhe të më lirë se dy vjet më parë? Sigurisht që janë më shtrojë pyetjen: “Çfarë lidhje ka rritja me lirë se dy vjet më parë kur vilën e Surrelit e buxhetin?” Si mund ta shtrosh këtë pyetje? Që furnizoi me të gjitha të mirat e kësaj bote pa asnjë në momentin që shtron këtë pyetje tregon se ke lekë, falas. Sa kushtojnë për ju o qytetarë? Nuk një raport me financat jashtë kohe dhe hapësire. ka rëndësi. Po cilitdo prej jush që e gjykon se (Ndërhyrje pa mikrofon.) këtë vit blen më lirë se dy vjet më parë, unë i Ju lutem! them: voto përjetë Edi Ramën. Mbështete Unë të dëgjova dhe u ofendova me ato që përjetë atë! the ti, por ruajta edukatën, prandaj mos fol! Ky bën fjalë për rënien e çmimi të naftës. Ky, Nuk dua t’u harxhoj të dashur qytetarë asnjë more qytetarë ju tregon Stambollin, në atë sekondë për rritjen, por më duhet t’u them se kuptimin e vjetër. E blini ju naftën më lirë në TVSH-ja dhe të ardhurat prej saj janë shtylla Shqipëri? Në Stamboll nafta ka rënë, në Paris kryesore e rritjes. Investimet publike të bëra në nafta ka rënë, në Londër nafta ka rënë, kudo ka buxhet janë një shtyllë tjetër shumë e rënë, po edhe në Maqedoni, por a ka rënë gjë rëndësishme në rritjen ekonomike. Duhet t’u nafta në Tiranë? Nëse e blini më lirë naftën, mos them se ajo që quhet rritje ekonomike në më besoni! Por nëse nuk e blini më lirë, është Shqipëri, përveç TVSH-së që thashë, 18% e ka koha të arsyetoni, nuk mund të tallet njëri me safi nga sektori publik si: rroga e të tjera me një cinizëm të tillë. radhë. Problemi qëndron se kemi të bëjmë me Pse është buxheti i katastrofës? Ju keni një buxhet katastrofe dhe me lumturorë, të cilët fëmijë, ju edhe vetë jeni shumë të papunë, flasin në mënyrë absolute, ai tjetri nën efekt të fëmijët tuaj hyjnë në moshë pune, çdo vit rreth formës “ditë’, këtë tjetrin nuk e marr vesh, 60 mijë. A premton vende pune? Absolutisht, “lumturi” këtë vit, “lumturi” o qytetarë mbi shkatërrim masiv të vendeve të punës. fatkeqësinë tuaj. Mburrje se tani do të paguajnë Unë nuk po përdor shifra, megjithëse i kam sa frëngu pulën gropën që bënë. Dale se ka të gjitha këtu. Kam një fjalë të përgatitur për hendek tani! solemnitetin e seancës. Morën çmendurisht në dy vjet mbi 2 miliardë Nuk jam unë, por janë të gjitha institucionet dollarë borxh. Dilte këtu dhe na kapardisej duke dhe mediet, vetë tatimet që kanë konfirmuar se thënë se ky është buxheti më i madh në histori, 73 mijë vende pune janë shkatërruar në muajin
33 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
kundër revolucionit stalinist ndaj biznesit, në tij. Po kur shkoi, thoni ju? Shkoi më 11 shkurt të muajt shtator-tetor. vitit 2014, e vizitoi dhe tha se para sezonit turistik Atëherë, çfarë ju premton ky buxhet? kjo ka përfunduar. Tha se duhen ca modifikime Largim masiv të biznesmenëve. Për herë të e të tjera. parë në jetën time, dje i kam lejuar vetes sime Shkoi zotëria tjetër një vit më vonë dhe tha: të bëj një thirrje: biznesmenë ikni nga Shqipëria! “Për sezon do të mbarojë!”; e njëjta gjë, nuk ecën E kam pyetur vetëm 100 herë, jua them këtu dhe rruga. Nuk ka të ardhme kjo. cilido prej jush të më thotë, nëse bëra mirë apo (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) jo. Përsëri, kur vjen puna në raport me të drejtat Lëre, lëre! e njeriut unë dua të qëndroj në themel dhe kam Jo, jo, ja ku kam edhe 7 minuta. bërë shumë mirë. Ajo është... (Ndërhyrje pa mikrofon.) (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) Pse e them? Nuk e harroj atë që ka 20 vjet Jo, ju lutem shumë! që punon. Më tha zonja, pse do të hyjmë në burg, Shpëtim Idrizi – Zoti Berisha, përfundojeni! se harrojmë në magazinë pesë mallra apo pse (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) na vjen kamioni me pesë mallra, pesë gjëra më Sali Berisha – Unë e kam përpara. shumë? Bëhet kështu? Pse do të sillemi kështu (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) me këta njerëz, që me gjeninë e tyre, me Jo, e kam përpara. iniciativën e lirë e transformuan Shqipërinë. Ju Shpëtim Idrizi – Do ta përfundojë tani zotëria! bëni atë që nuk jua ka bërë njeri në Europë. Sali Berisha – Del zotëria e tij këtu dhe çfarë Çfarë kujtoni ju, se do të krijoni vende pune? u thotë shqiptarëve? Dëgjoni, dëgjoni! Të gjithë Jo, të dashur qytetarë, prisni shkatërrim raportin shpirtëror që ky ka me Koçon e masiv të vendeve të punës. Ndaj dhe ky buxhet universalizon në rang shteti. do të jetë buxheti i katastrofës. Dëgjojeni, se është shumë e bukur! Si do të japin bankat kredi? Kujt do t’i japin? Rama tha: “Rrugë pa projekte”. Mua? Unë nuk marr dot se nuk jam biznesmen, “Rruga e Elbasanit nuk kishte projekt”, tha. as këta këtu, kreditë i marrin biznesmenët, ato i Nuk e di i gjori, nuk ka mësuar se pa projekte investojnë me iniciativën e tyre dhe krijojnë nuk të jep njeri një qindarkë. Mësojani more, se vende pune, por po ia mbathin. Një klimë e nuk ka institucion financiar ndërkombëtar që paimagjinueshme armiqësore. Po pse duhet mund të të japë një qindarkë financim pa projekt buxheti? Jua them unë juve në këtë raport: një dhe të miratuar në bordin e tij. Si mund të flasë nga gjërat kryesore që duhet në buxhet është të kështu, mor? investosh për përmirësimin e klimës së biznesit. Ishte në ditën kur kishte marrë ekstraktin më Po, po, se ti vërtet investon 1 dollarë në rrugë, të fortë që fliste në këtë mënyrë. Njeriu nuk flet por i pari që përfiton nga rruga është tregu. Ne në këtë mënyrë. Si mund të thuash që rruga e kujtojmë se është individi. Jo, i pari është tregu Elbasanit..? dhe, pikërisht se është tregu i pari, në të gjitha (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) studimet e Bankës Botërore del se 1 dollarë në Foli për hetim. Por, në radhë të parë duhet të rrugë kthehet, me afat 5-vjeçar, në 4 dollarë fitim. ketë respekt për njerëzit. Po pse? Sepse investon dhe ndihmon tregun, jo Si të mos them kur ai thotë: rrugë pa projekte? për gjë tjetër. (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) Ky fliste këtu për rrugët, si për lugatët e Sali Shpëtim Idrizi – Mos i ndërhyni! Berishës. A e vutë re ju se çfarë tmerri kishte ky Zoti Berisha, ju lutem, përfundoni! njëri për rrugët, të cilit në dy vjet, tre rrugë i lamë Sali Berisha – Të lutem! pothuajse në përfundim: rrugën e Beratit, të Linit Ky është projekti i katastrofës, mor zotëri! dhe rrugën e Vermoshit? Mirë Vermoshi është Investimet e huaja bien në pikiatë, se ju jetoni... më larg, është përparësi, po ndërtohet. Po Ju keni ngelur... E dëgjuat sot zotërinë? Çdo gjë Berati, more, që një urë kishte? Shkoni, ishte paraqitje atërore. Po, mor po, 1938 vizitojeni! krahasimi. Etërit e tij e krahasonin me Zogun, Kaloj një ditë unë aty dhe tre punëtorë bijtë e krahasojnë me Sali Berishën, kjo është e punonin në urë. Kaq. Po Lini? Shkoi zotëria e vërteta, ju e dëgjuat. Po pse kjo? Sepse ka bilanc
34 Legjislatura e 8-të Viti 2015
të paqenë, se nuk kanë se çfarë të tregojnë në kishin tokat ndër shekuj dhe i kanë ndërtuar me dy vjetët që shkuan, se nuk tregojnë dot 1 sakrificat më të mëdha. kilometër rrugë, se nuk tregojnë dot një shkollë, A e dini ju se nuk lejohet? Është një se nuk tregojnë dot një spital, se nuk tregojnë katastrofë, mor zotëri, se ka bllokuar ndërtimin. dot një ujësjellës, se nuk tregojnë dot një impiant Jo vetëm ka bllokuar ndërtimin, prisni, por ata të përpunimit të ujërave të zeza, se nuk tregojnë që do të ndërtojnë pallate mbi katër kate duhet dot një qendër shëndetësore, se nuk tregojnë të marrin firmën e krye-urbanistit Edi Rama. dot një qendër sociale, por inaugurojnë Çfarë do të thotë kjo? Një urdhër i turpshëm ky, apartamente, që ne i kemi inauguruar 12 vjet më në botë, duhet të lënë katet tek Edi Rama, parë, si qendra punësimi. përndryshe nuk mund të ndërtojnë. (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) E ka bërë publike këtë, haptazi, nuk ka më. Po nuk kanë se çfarë të tregojnë këto, mor. Por çfarë paska firma e Edi Ramës në krahasim Zero! Prandaj këta janë në kohën time, por janë me firmën e, për shembull, njërit nga militantët mjeranë. Ashtu siç i dua unë, ç’është e vërteta, e tij, një kryetari bashkie në Vlorë apo të ndonjë të jem i hapur me ju. Unë qytetarët i dua, por tjetri? Në shekuj nuk është ndërtuar në këtë këta jo. mënyrë, kurse tani mbi katërkatëshin fillon xhepi (Bie gongu.) i madh. Këtë e do për vete. Shto ti tetë kate, do Një minutë! t’i lësh tre kate. Shto ti nëntë kate, tre e gjysmë. Nuk i dua, se nuk bëjnë asgjë dhe rrinë e Shpëtim Idrizi – Zoti Berisha, ju lutem, krahasohen me mua. përfundoni! Më falni, një minutë! Sali Berisha – Dakord. Flet burri i botës 10 minuta për rrugët: “rrugë Ky është buxheti i katastrofës, mor zotërinj! pa projekte e rrugë me projekte”. Ai që e thotë Çfarë ndodhi? Një front pune trashëguan, më i këtë, tregon se ai është një zero në njohuri. rëndësishmi, në fakt, të themi të vërtetën, pas Kujton se qeveria ka funksionuar siç ka rrugëve ishin hidrocentralet, Shqipëria pati fat funksionuar ai me Koçon, që hidhte petat e ziftit të jashtëzakonshëm. Gara e HEC-eve është dhe binin për pak muaj. gara me e ndezur që ka njohur dhe do të njohë Ky është buxheti i katastrofës, nuk ka ndonjëherë ky vend. Cila ishte puna e parë që investime të huaja! bëri? U tha: “Bankat, me kënaqësi, akreditojini. Investitorët e mëdhenj po largohen nga Mos i kreditoni HEC-et”. Po a ka mendje Shqipëria, në një betejë amorale të njerëzore që e bën këtë gjë? Dhe ky që zotohet paimagjinueshme të kësaj qeverie me ta. për mjedisin, vjen zotohet se në Vjosë nuk do të Bankers-i po përzihet nga Koço Kokëdhima, ketë asnjë ndërtim. Kur ia lyen mirë fytin, në taksapaguesi numër një i Shqipërisë. Po, po, nuk Vjosë na del ndërtimi honoris causa. e di se sa mizor është ai ndaj bizneseve të tjera. Unë nuk jam kundër ndërtimit, e them këtu. Kur u them investitorëve: ikni, më mirë të ikin se Nuk e di projektin që është, por unë e uroj t’u lëshosh Koçon në shpinë. T’u lëshosh Koçon, investitorin, por ama juve ju them se ka pasur është si t’u lëshosh egërsinë mesjetare. projekte me tunele në Vjosë, që absolutisht e (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) ruanin Vjosën në mënyrën më të përsosur dhe Si mor? Kjo është katastrofë ndaj bizneseve. ja ku janë, i larguan ata. Ky është projekti i Ligjet që miratuan dje janë katastrofë për katastrofës. biznesin. Ligji që miratuan për pronën është ligji (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) i Koços. Po çfarë është ai? Ligji i nacionalizimit Më falni, një minutë! të bregut të Shqipërisë. Për ta mbyllur, për ju të tre që më keni ngelur A e dini ju, more zotërinj, që është klientela, këtu... e cila do të ndërtojë dhe një fshatar nga bregu (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) nuk ndërton dot në tokën e tij, se duhet të Shpëtim Idrizi – Po e përfundon! mbarojë klientela e Ramës, duhet t’i shesë (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) klientela e Koços ndërtimet dhe pastaj të Sali Berisha – Më falni, jeni katër! ndërtojë ai tjetri, i cili nuk ndërton dot për së gjalli, Shpëtim Idrizi – Ju lutem, mbani qetësi, se se shumica janë edhe të moshuar, pra ata që i po e përfundonte!
35 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Sali Berisha – Ai është oficer dhe dëgjoni pasion punën e kësaj industrie. t’ju them një gjë këtu. Po ligji tjetër, që e fut në pasiguri totale, e fut Para se ta mbyll... investimin në pasiguri të plotë, ligji i pronave, (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) ligji i Koços? Unë nuk po them dhe jam dakord Për ju jo, e kisha lënë për atë tjetrin. me të gjithë ata që e shtruan çështjen drejt, por Shpëtim Idrizi – Mos ndërhyni, ju lutem, se problemi është edhe pak më tutje, problemi po e përfundon! është për investimet e një anësie kapitale. Ti bëj Sali Berisha – A e dini ju që rojeve të sigurisë çfarë të duash me dokumentet, në qoftë se i huaji së parlamentit nuk ua rrisin rrogat? apo shqiptar i ndershëm e merr vesh se ti nuk (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) ke respektuar 1, 2, 3, ai aty nuk afrohet, nuk Urdhëro? afrohet absolutisht. Po qe besimtar, i thotë vetes: (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) “Larg, se s’kam punë me të”, po qe ateist përsëri Nuk ua rrisin sepse janë të Gardës, të Gardës thotë: “Më mirë ruaj kokën e nuk shkoj të armike. Por, në radhë të parë, këta nuk kanë ngatërrohem me njerëz”… respekt për veten e tyre. E votuat për Koçon. Koço i realizoi qëllimet, Pyetini, shkoni pyetini! Ma sill ndonjërin që po të tjetrët... Ky është buxheti i katastrofës. të më thotë se ia kanë rritur rrogën! Më vjen keq, për qytetarët, jo për juve! T’ua (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) kisha bërë unë si kundërshar, kështu do jua kisha Jo, jo, shkoni pyetni! bërë, dhe përshëndes të gjithë ata që kanë Ju lutem shumë tani! kontribuar në këtë buxhet. (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) Së fundi, dua t’ju them se dy vjet rresht, po të Shpëtim Idrizi – Ju lutem, mos ndërhyni që mbyllin qytetarët shqiptarë sytë, nuk shohin ta përfundojë fjalën! asgjë të investuar në vendin e tyre. Kjo nuk është Sali Berisha – O zotëri, a doni këtë tjetrën, kaq e thjesht, jo, ka shkatërrim. t’jua them unë juve? Po marr një sektor, rrugët. Ne ndërtuam, me Urdhri për të rritur rrogat e veta me 1 milion të gjithë mundësitë tona, por edhe ne ishim shpërblim në muaj përjashton në kuadrin e mbrapa në mirëmbajtjen e rrugëve, sepse punës për integrimin në Bashkimin Europian të përqendroheshim, me të gjitha mundësitë, në gjitha institucionet e pavarura, të cilat kanë, ta ndërtim. Detyra më kryesore juaja ishte dish, punë me ekipet e Komisionit Europian mirëmbajtja dhe ato kanë nevojë. Absolutisht nuk pothuajse aq sa kanë një pjesë e ministrive. Ato ka rrugë për të cilën ju mund të tregoni një akt janë përjashtuar vetëm sepse nuk janë emëruar mirëmbajtjeje në dy vjet. nga Edi Rama. Por këto janë probleme të tyre. Ky është buxheti i katastrofës, sepse kjo Mundësisht ti, zotëri, që po vjen (Blushi), se qeveri, që është shndërruar në një organizatë na merr një pjesë të sharjeve të tij kur vjen. Me kriminale nga Edi Rama, po vjedh në mënyrën ty, e kam, me ty! Ai duhet të përqendrohet te ne. më të papërmbajtur paratë tuaja dhe buxhetet (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) tuaja. Shpëtim Idrizi – Zoti Berisha, se kemi seancë (Ndërhyrje pa mikrofon.) të gjatë, duhet të administrojmë...! Dakord, për dy minuta mbaroj. Sali Berisha – Ky është buxheti i katastrofës. Edhe një hërë, denoncoj këto vjedhje dhe Miratoi “ligjin e Olsit”. Tetë muaj u mbajt ligji shpërdorime të paimagjinueshme të lidhura me në sirtar, tetë muaj u mbajt pezull. Edhe ajo zonja Edi Ramën. Po pse them me Edi Ramën? Sepse duhej hequr, sepse Olsi donte monopol. t’i shitet tjetrit sterilizimi... Shikoni, ne po gjejmë Po, zotëri, e di unë mirë! dokumentat. Qeveria ime ka firmosur një kredi Po të mos i kisha denoncuar këto një vit e dhe ka votuar në parlament një dokument, që e gjysmë përpara, keni shumë të drejtë të thoni, keni votuar dhe ju, me Bankën e Këshillit të por në mënyrë absolute në këtë parlament i kam Europës, ku është edhe sterilizimi. Qeveria juaj denoncuar dhe kështu është. Tani janë monopol në vitin 2015 ka sjellë transhin e dytë të kredisë dhe tani do të shkojnë aty ku ai do të ndërtojë në këtë parlament, të BKE-së për sterilizimin. dhe do të gjejë njerëz për kazino të mëdha, për Në katin e parë të spitalit, shkoni shikoheni ka hotele, për të venë e hequr yjet, se Olsi e ka të vendosura aparaturat, absolutisht, më
36 Legjislatura e 8-të Viti 2015
moderne të sterilizimit që ekzistojnë sot. Kredia ekonomik. Është shumë e lehtë të flasësh gjatë e dytë për sterilizimin parashikonte muaj të tërë për këtë buxhet, por unë do të fokusohem te disa kualifikimi, specializimi të personelit, trajnimi në nga karakteristikat që buxheti sjell. Mbi të gjitha, fushën e sterilizimit. Tani, del një mik i Edi buxheti konsolidon rritjen ekonomike. Viti 2016 Ramës, që ka kompani me dy vetë, me zero garanton një rritje ekonomike 3,4%. Mos harroni, praktikë në fushën e sterilizimit dhe merr në një ju që po promovoni skenarin grek, por që nuk zarf 100 milionë dollarë. do të ndodhë; ju që u kërkoni shqiptarëve të ikin, Ky është buxheti i katastrofës, sepse klani se e doni Shqipërinë pa shqiptarë, nuk do ta Koleka dhe klani Nushi po bëhen omnipotentë. përjetoni dot! Zotëria tha se nuk ju dua! Dua t’i Dje rastësisht hapa buletinin e fundit, ku pashë thosha që shyqyr zotit që nuk na do, nuk e duam, që të gjithë tenderat ishin të ofiqarëve të lartë të por ky nuk është problemi ynë! Problemi i madh Partisë Socialiste, natyrisht edhe të simotrës i tij është se nuk e duan shqiptarët dhe dy herë kumbarë, Vilma Nushi. Pashë rastësisht tenderat rresht ka marrë 1 milion vota kundër. Në politikë, që kishte fituar në vitin 2013 në kancelari, 12 përveçse në një moment tjetër, dashuria tregohet milionë lekë. Sa ishin në vitin 2014? 75 milionë me vota, nuk tregohet me fjalë. Dashurinë për lekë. Ku të lënë larot, të qerojnë! Ata janë ju shqiptarët e treguan më 23 qershor të vitit pushteti, të lidhur si mishi me thonj me Edi 2013, Genc, dhe më 21 qershor të vitit 2015, Ramën! Ai i fiton tenderat. Ku janë? Çfarë bëhet sërish me 1 milionë vota. Në fakt, herën e dytë me të gjitha koncensionet? Autoriteti i 1milionë e 38 mijë vota. Nuk na do, nuk të duam, Konkurencës është shprehur. Që të gjithë kanë nuk i do shqiptarët, nuk të duan shqiptarët, jemi kundërshtuar. Po a ka gjë në botë që e mban baras! Edi Ramën për para? Absolutisht, jo. E latë rritjen e ekonomike 1,1%, statistikisht, Shpëtim Idrizi – Zoti Berisha, ju lutem, se ishte më poshtë. Mos harroni që e morët me përfundojeni! 6,5% e bëtë vërtetë kashtë e koqe dhe e Sali Berisha – Po, edhe unë e përfundova. katandisët rritjen ekonomike “kokoshi një thelë”. Ndaj, duke e vlerësuar edhe një herë si E përjetoni me makth dyfishimin e ritmit të rritjes, buxhetin e katasrofës, unë ju them këtyre me makth. Po çfarë keni me shqiptarët? Do vinte zotërinjve, se me këtë buxhet do të ikni edhe ju, një ditë që do iknit. Do vinte një ditë që do iknit, por e gjetët nga vetja juaj dhe ju uroj! Nga ne sepse i vodhët, i keqtrajtuat, në fund dhe i vratë. po, apsolutisht po, por edhe nga vetja, na Çfarë prisnit ju? T’ju votonin sërish, pasi i kishit ndihmuat! Ky është buxheti i funeralit të një vjedhur, i kishit djegur në Gërdec, i kishit vrarë qeverisjeje, që s’meritonte të ishte një ditë! më 21 janar, i kishit varfëruar. Do t’ju tregoj një Shpëtim Idrizi – Faleminderit! statistikë, të cilën nuk e kemi nxjerr ne. Flet për Fjalën e ka zoti Ministër, pasataj zoti Duka varfërinë, ja ku është, se vini tregoni përralla, i dhe zoti Fino. shkruani me dorë, me laps me nxitim aty me (Ndërhyrje pa mikrofon.) frustrim. Ngulni stilolapsin në bankë kotë më Lëre se do të bëjmë Rregulloren nga e para. kotë, ja ku është raporti i Bankës Botërore, ku (Ndërhyrje pa mikrofon.) flet për ju, nuk flet për ne. Ai raport thotë Me kronometër e kam mbajtur. drejtpërsëdrejti: Varfëria arrin kulmin në vitin Arben Ahmetaj – Ke 2 vjet rresht ish- 2012" dhe që atë ditë ka filluar të zbresë Kryeministër që flet për skenarin grek. Do të megjithëse modestish, prapë ka filluar të zbresë. vazhdosh ndoshta edhe 8 vjet të tjerë, 10 vjet të Arriti kulmin në vitin 2012, do ta fiksojnë tjerë në opozitë të promovosh skenarin grek, po shqiptarët këtë. E varfëruat Shqipërinë, e latë, e nuk do ta përjetosh dot, se nuk do të përjetohet. katandisët “kokoshi një thelë”! Lloji- lloji skenarësh ke sjell në parlament. Më Foli prapë për atë çiftin, më vjen keq që iku, vjen keq që ike realisht, më vjen keq, se e ke po do të vij prapë, do t’ia kujtoj prapë. Për cilët ulur nivelin shumë, dikur edhe mund të biznesmenë e ke fjalën, more zotëri? Për ata që dëgjoheshe ndonjë, para 20 vjetësh, tani nuk vodhe, grabite, për ata të oborrit, apo atyre që dëgjon dot njeri, madje detyron edhe Grupin ju more paratë dhe nuk ia ktheve dhe u detyruam Parlamentar të PD –së të qeshin me zor. ne t’ua kthenim? Dhe bëmë mirë. Do ta dish si Ky është buxheti i konsolidimit të zhvillimit është biznesi? E do një të dhënë nga Banka e
37 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Shqipërisë? Ka një të dhënë nga Banka e shtuar 950 milionë dollarë, ne kemi investuar 2,9 Shqipërisë shumë interesante, që është raporti miliardë dollarë. Ku kanë shkuar paratë, pyesin monetar i nëntorit të vitit 2015. Depozitat e shqiptarët. Ja, pra, të nderuar qytetarë shqiptarë, biznesit janë rritur me 25 miliardë, që do të thotë paratë kanë shkuar tek investimet. Sa kanë 250 milionë më shumë se mesatarja e 10 investuar këta në 4 vjet, ne kemi investuar vetëm vjetëve. Kjo edhe për shkak të pagesës së në 3 vjet. borxheve të prapambetura. Çfarë kërkoni nga Kjo është llogari, është aritmetikë e thjeshtë biznesi? Doni ta varfëroni, që të votojë për ju? për qytetarët. Do të bëjmë bolori fjalësh dhe të Ka mbaruar ajo histori, ku mund të qeverisës me tregojmë barsoleta? Mund të rrimë, siç kemi dhunë, me gënjeshtra, me klan dhe me makth. qëndruar dhe jemi bërë qesharakë në sytë e Ka mbaruar! Ja u thashë edhe dje, jua them dhe shqiptarëve me 24 orë, dhe 24 orë, dhe 24 orë, sot, dhe jua them me sinqeritet se e mendoj po këtu qesh, këtu shau, këtu qaj, këtu zihu, por me sinqeritet, mungesa e ofertës suaj na vendos shifra është shifër. Janë 2,9 miliardë dollarë të në siklet, se kemi nevojë për një opozitë, e cila investuara, 950 milionë ka qenë borxhi. T’ju them realisht të na vendosi në siklet me ofertën e saj. një shifër tjetër për shqiptarët? Ju e boshatisni Nuk keni ofertë, mungoni në terren, mungoni në sallën, sepse nuk e përballoni dot këtë pjesë të politikë, vini lejoni këtë burrin këtu të tregoj shifrës. E morët borxhin 55% të prodhimit të përralla, qeshni, se ju duket se parlamenti është brendshëm bruto, këtë e kam me shqiptarët. gallatë dhe asnjë kontribut për vendin. Nuk e do Të nderuar qytetarë dhe qytetare, këta këtu, vendin, po ju merr me vete! Por kjo është puna që me demek qajnë për ju dhe ju lanë më të juaj, nuk është puna jonë. varfër, e morën borxhin në vitin 2005 me 55% të Vazhdojmë me varfërinë, përsëri. Do t’ju bëj prodhimit të brendshëm bruto. E dini sa e një aritmetikë fare të thjeshtë për të kuptuar se dorëzuan? E dorëzuan 69,5%. Në 8 vjet e shtuan sa familje dhe sa individë kanë influencuar borxhin në kurrizin tuaj 14,5% të prodhimit të politikat tona. Është shumë e thjesht për të lexuar brendshëm bruto. Skandaloze, kjo është buxhetin. I lexova në komision të gjithë projektet katastrofë, ta marrësh 55% dhe ta lësh 69,5%. që bëjnë ne, u bezdisët, se kishte shumë Çfarë bën kjo qeveri? Pse e quajmë projekte! Ah, të lutem, ministër mos na i lexoni shtetbërëse dhe të përgjegjshme? E mori 69,5%, të gjitha projektet! Po, pse kështu? Pse këtu vini e pastroi atë qelbësirë që latë atje, atë mal me dhe thoni se nuk ka projektoni? Ka projekte pa borxhe, edhe të pashkruar. Tani, përveçse e ka fund dhe do t’ju jap një shifër. E dini sa kemi skanuar dhe e ka vënë nën kontroll, fillon uljen, investuar, me gjithë borxhet e prapambetura që 70,9% do të jetë vitin që vjen. Imagjinoni, të keni lënë ju? 2,9 miliardë. Do t’ju jap një përgjigje nderuar qytetarë, e rritën borxhin me 14,5% plus aritmetike, që vlen për qytetarët, por edhe për nga sa e morën. Ne në 2 vjet, fillojmë ta ulim. ju që nuk e keni parë, por edhe për ata hileqarë, (Në sallë bie gongu). që e kanë parë dhe nuk tregojnë, por edhe për Të lutem, Kryetar! ndonjë kolegë tonin nga e majta, që ka Vazhdojmë me historinë tjetër, me taksat. Ia spekticizëm legjitim ose të shtirur. vlen të flasim për taksat, sepse ka qenë një nga T‘jua shpjegoj qytetarëve shqiptarë. Ne kemi flamujt e betejës. E dini, të dashur qytetarë, se paguar borxhet e vjetra 1,21 miliardë dollarë cila është oferta e këtyre? Oferta e këtyre është interesat. Borxhi neto që ne kemi marrë është taksa e sheshtë. E dini se çfarë është për ju taksa 950 milionë dollarë. Shikoni, e keni shifrën atje, e sheshtë? Po jua them: taksë e sheshtë për ju mund ta bëni aritmetikisht, secili nga ne mund është se 421 mijë, por tani janë 620 mijë qytetarë ta nxjerrë tjetrin gënjeshtarë, nëse gënjen. dhe qytetare që ngarkohen sërish me taksa më Kemi investuar në 3 vjet Fondi i Rajoneve, të larta. Oferta e këtyre sot pas 2 vjetësh, kur FSHZH-ja, llogaria kapitale 2,9 miliardë dollarë. vijnë te ju në terren, me demek pa ofertë, është: Doni përgjigje se ku kanë shkuar paratë e “të kthejmë taksën e sheshtë”. E dini çfarë është shqiptarëve? Investime kanë shkuar paratë e taksa e sheshtë, miqtë e mi? Pagën e 13-të, që shqiptarëve! E bëni debatin e borxhit, përballuni jua dha taksa progresive, këta duan t’jua marrin me debatin e borxhit me shifra, jo me gallatë, as sërish. Po një nga arsyet që ju votuat të me fabula infantile, me shifra. Borxhi neto është largoheshin këta nga pushteti për kohë të gjatë,
38 Legjislatura e 8-të Viti 2015
ishte se ju shkatërrua ekonomia familjare. Tani kuadratin e majtë me dinjitet, dhe e majta bën vijnë me një ofertë tjetër dhe thonë: E dini, ne dy gjëra: liron njerëzit në nevojë dhe klasën e kemi një ofertë të re për ekonomitë tuaja mesme nga ngarkesa e tepërt, e ka bërë, dhe familjare. Këto që jua dha kjo qeveri, ne do t’jua bën shtet, po e bën, sepse të dyja gjërat ua latë marrim sërish me taksën e sheshtë. Jua kemi në kurriz shqiptarëve, edhe shtetin çorbë, edhe bërë llogarinë 100 herë, do t’jua bëj sërish. Një ngarkesën fiskale çorbë. Të lehtësosh 521 mijë infermier ka përfituar nëpërmjet taksës familje, që i bie gati 90% e familjeve shqiptare, progresive pagën e 13-ë dhe i është rritur paga kjo është politikë sociale, nëse do. Politika reale me 7,8%. sociale nuk është të vësh subvencione, që është Meqë ndonjë nga deputetët e së djathtës metodë e vjetër para 1970-s. Kjo është pyet, po ju tregoj raportin e Bankës së drejtpërsëdrejti politikë e majtë, që shkon te Shqipërisë. Do t’ua shpjegoj më pas edhe produktiviteti dhe te koncepti i ri i konsumit. qytetarëve, por besoj se ju do ta dëgjoni. Raporti Konsumi nuk është më e drejtë e një shtrese të i Bankës së Shqipërisë, nëntor 2015, faqja 41, kufizuar të popullsisë, por është e drejtë e të ku thuhet se është rritur e ardhura e gjithëve, dhe këtu është diferencë e madhe midis disponueshme e shqiptarëve, paratë e të majtës dhe të djathtës. shqiptarëve në dorë në fund të muajit janë rritur. Do t’ju kujtoj patjetër se sa herë i keni rritur Më konkretisht thotë: “Indeksi regjistroi rritje taksat. Iku ai burri që urdhëronte rritjen e vjetore me 7,6%”. Pra, paratë në dorë të taksave. Kufiri i regjistrimit ulet nga 8 në 5, shqiptarëve në fund të muajit janë rritur me 7,6%. dhjetor 2009, me 2 miliardë lekë, me 20 milionë Po vazhdoj me taksat, sepse i keni qejf, i kemi dollarë janë rritur taksat në dhjetor të 2009-s. qejf. Me taksën progresive, e theksova, liruam Shërbimet ndërkombëtare nuk trajtohen si nga taksa e padrejtë, skllavëruese, e sheshtë, eksport zero, por trajtohen si furnizime të 421 mijë të punësuar dhe kthyem realisht përjashtuara. 5 milionë dollarë plus taksa ua mbrapsht 4 miliardë nga sektori shtetëror në rrasët në kurriz shqiptarëve në 2010-n, shitja e konsumin e familjeve dhe 7 miliardë nga sektori barnave dhe e shërbimeve shëndetësore privat. 11 miliardë lekë ose 110 milionë dollarë ngarkohet me 10% TVSH. Taksuat sëmundjet e shkuan mbrapsht dhe me gjithë taksat e të sëmurëve të Shqipërisë dhe njerëzve në lehtësuara, duke përfshirë edhe heqjen e taksës nevojë, 10 milionë dollarë në kurriz. Unë, të isha mbi sëmundjen, TVSH-në e ilaçeve që u vutë si ju, nuk do ta hapja kurrë gojën, por atij i ka shqiptarëve. Pse, e harrojnë qytetarët që ju i plasur cipa, dhe jam i bindur që edhe 15 vjet të taksonit, në ditët e zeza, për sëmundjen? E tjerë do të vijë të promovojë skenarin grek, që hoqëm atë taksë. Janë 150 milionë dollarë në nuk do të ndodhë. vit që i shkojnë konsumit, u shkojnë qytetarëve. Vazhdojmë me tatimin mbi të ardhurat Kjo është edhe arsyeja pse janë rritur depozitat, personale. Famëkeqi 10%-shi i taksës së kjo është arsyeja e drejtpërdrejtë, është edhe sheshtë, oferta e re. Oferta e vjetër me ofertën një nga arsyet pse janë rritur të ardhurat e e re është e njëjta gjë, do t’ju marri paratë nga disponueshme, që nuk e them unë, as xhepi, pagën e 13-të. Oferta e të djathtëve që Kryeministri, as ndonjë nga ministrat, por e thotë vijnë te ju është fare e thjeshtë. “Ne kemi flamur raporti i Bankës së Shqipërisë, i cili është një taksën e sheshtë” – thonë këta. Taksa e sheshtë raport i drejtpërdrejtë vlerësues. Flisni për taksat! është, edhe një herë, grabitje e pagës së 13-të, Taksa zero e biznesit ka prekur drejtpërsëdrejti dhe ne, për shkak se jemi të majtë, jemi votuar 100 mijë familje, edhe 421 mijë familje, që bëhen nga shumica e shqiptarëve, mbështesim 100% 521 mijë familje që, me një të rënë të menduar të shqiptarëve, dhe lehtësojmë, siç e thamë, 97% të lapsit, familje në nevojë dhe të klasës së të tyre, kush fiton më shumë, do të paguajë më mesme janë liruar nga ngarkesa e padrejtë shumë, kush fiton më pak, do të paguajë më pak, fiskale. Por, që të prekësh me një politikë fiskale këta vijnë të sjellin të kundërtën: kush fiton më të kujdesshme, të maturuar, të majtë... Po, është pak, do të paguajë më shumë është oferta. Jo, totalisht e majtë, madje po jua them se është këtë ofertë nuk jua lejojnë shqiptarët. Taksën e edhe ekstreme e majtë ndonjëherë, unë jam sheshtë do ta mbani për vete, flisni sa të doni, 1 krenar për këtë lloj politike. Po, ne kemi kapur milion të tjera shpulla do të keni së shpejti,
39 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
ëndërroni sa të doni zgjedhje të parakohshme, me bordero, doni, apo nuk doni ju. Janë 167 mijë zgjedhje të paskohshme, sa herë të vini me këtë vende të reja pune dhe buxheti i 2016-s është ofertë, e cila i grabit shqiptarët, sa herë të vini realisht buxheti i zhvillimit ekonomik dhe i me ato fytyra që keni përfaqësuar 8 vjet me konsolidimit fiskal, dhe jo vetëm, por na ndan radhë, nuk keni për të marrë vota. E fundit... një herë e mirë nga të gjitha mbeturinat që ju i (Ndërhyrje pa mikrofon). latë me qëllim, për shkak të mosdijes, apo për A, je për taksën progresive? Çohu, thuaje, shkak të keqqeverisjes suaj, qoftë për shkak të që ti do taksën e sheshtë! Çoju dhe thuaju mosdijes, qoftë e qëllimtë. shqiptarëve, që unë do t’ju grabis rrogën e 13- E fundit fare, ka të bëjë me koncesionet. Më të! Kjo është oferta jote? Nuk të lëmë! falni, por parafolësi nuk mund të flasë për (Drejtimin e seancës e merr zonja Leskaj.) koncesionet, sepse ka koncesionuar gjysmën e Valentina Leskaj – Zoti Bylykbashi, mos e Shqipërisë me terma, me kushte skandaloze që ndërprisni ministrin! shqiptarët do t’i vuajnë edhe për 20 vjet të tjera. (Ndërhyrje pa mikrofon). Çfarë ndodhi me skanimin? Çfarë ndodhi me Arben Ahmetaj – Oerd, pusho, se do të vijë pullat? Çfarë ndodhi me markimin? E të tjera, e radha! Nuk bëhesh dot ministër duke ulëritur, të tjera, e të tjera, që janë kosto për shqiptarët, duhet të punosh, siç punojnë kolegët e tu. Ju madje të panevojshme. lutem! Mos harroni edhe diçka tjetër: 83% i buxhetit Vazhdojmë me buxhetin e 2016-s. Çfarë shkon për projekte në vazhdim, sepse kjo qeveri është buxheti i 2016-s? 5,1% e prodhimit të është e përgjegjshme. Kur flasim për investime brendshëm investohet, 77 miliardë lekë, 770 të zgjuara, ato duhet të jenë debat bazë për një milionë dollarë. Po çfarë ka ndodhur? Përveç se buxhet, do të duhet të ishin, por ju nuk e bëni vazhdojmë të investojmë në sektorët më të dot, jo se nuk dini, sepse dikush nga ju edhe di, rëndësishëm, që janë: bujqësia, infrastruktura, por nuk ia mban dhe nuk do. Doni smart mjedisi, shëndetësia, arsimi, ne fillojmë uljen e investement? Nuk ka investim që hapet me 5% borxhit nga 72,3% në 70,9%. Mos harroni që ju dhe të kthejë rritje ekonomike. Nëse një investim na e rritët borxhin, neve dhe shqiptarëve, me nuk mbaron, nuk jep rritje ekonomike, nuk e plus 14,5% në 8 vjet, ne, që vitin e tretë të mbështet rritjen ekonomike ashtu siç duhet, edhe qeverisjes sonë, po e ulim borxhin. kur e mbështet, e mbështet afatshkurtër, dhe e U bë debati atë kohë për deficitin primar. Unë bën pikiatë poshtë. Kjo është diferenca midis do ta shpjegoj edhe një herë deficitin primar, nesh dhe jush, dhe këtë e tregon ky buxhet. sepse është një koncept jashtëzakonisht shumë Debati vazhdon, por shifrat janë shifra. Ju do të i rëndësishëm financiar, por nuk është thjesht mbaheni mend se e morët borxhin me 55% dhe një koncept i rëndësishëm financiar, është një ua latë shqiptarëve me 69,5%. koncept i rëndësishëm përgjegjshmërie i një Ju do të mbaheni mend, që nëpërmjet taksës qeverie. Kur një qeveri arrin të bëjë suficit primar, së sheshtë u grabitët shqiptarëve miliona e do të thotë se është aq e përgjegjshme me miliona euro nga xhepat, tryezat, apo edhe operacionet e veta, që jo vetëm nuk krijon borxh buxheti i sëmundjes, siç e bëtë. Ju do të mbaheni të ri, por investohet drejtpërsëdrejti me mend, që në vitin 2012 shënuat rekordin e përgjegjshmërinë e vet për ta ulur borxhin. Ky varfërisë. Për çfarë do të mbahemi mend ne? është shpjegimi i deficitit primar, sepse nuk është Që ua kthyem pagën e 13-të njerëzve në nevojë ndonjë shifër magjike. dhe klasës së mesme. Ne do të mbahemi mend, Tjetra, deficiti ulet me 50%, nga 4% në 2%. që me politika fiskale të kujdesshme prekëm, Ne nuk themi se jemi vendi i dytë pas lehtësuam dhe përmirësuam sado pak jetën e Gjermanisë, por themi se kjo është një shifër që 521 mijë familjeve shqiptare, të cilët përbëjnë sërish flet për reformat, për suksesin e tyre, për 90% të familjeve. Do të mbahemi mend edhe përgjegjshmërinë dhe qartësinë. për një gjë tjetër, që mbajnë në përgjegjësi të E fundit, Kryeministri përmendi 156 mijë majtët e qendrës apo qoftë të majtët përtej vende pune duke e marrë nga muaji tetor i 2013- qendrës, ribërjen e shtetit dhe pastrimin e s. Unë e kam marrë që nga dita e parë që ju mbeturinave të keqqeverisjes dhe mungesës së keni ikur dhe janë 167 mijë vende të reja pune përgjegjësisë.
40 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Faleminderit! projekte. Projekte ka pasur, por si ky që ndodhet Valentina Leskaj – Faleminderit ! Fjalën e 13 kilometra larg Tiranës, ku është bërë një ka zoti Duka! shembje dhe ka rënë mali, duhen miliona lekë E keni fjalën për të bërë replikë apo doni për ta sjellë në normalitet dhe për të vazhduar fjalën? Nëse është për replikë, patjetër, zoti projektin. Kjo është ajo cilësi projektesh, për të Haxhinasto! cilat po flasim dhe që mungojnë. Edmond Haxhinato - Faleminderit, zonja Këtu u përmend edhe rruga Lin-Pogradec, që zëvendëskryetare! ishte një masakër e dhunshme për liqenin e Jam shumë i kujdesshëm kur flas për Pogradecit dhe na u desh ta shtojmë projektin çështjen e rrugëve dhe të infrastrukturës për me 4 miliardë lekë duke bërë në fazën e dytë të shumë arsye, midis të cilave humane edhe etike. tij për ta sjellë në një standard, ashtu siç e ka E kuptoj që ky vend ka pasur shumë investime dinjitetin ajo rrugë ndoshta më panoramikja e gjatë viteve të kaluara. Në 10 vjet janë investuar gjithë liqenit dhe e gjithë vendit. rreth 355 miliardë lekë vetëm për infrastrukturën Kur flitet këtu për performancën e kësaj rrugore. Janë bërë disa segmente rrugore të qeverie, duhet të jemi shumë të drejtë të flasim rëndësishme, por nuk mund të thotë askush që edhe për borxhet, për ata 120 milionë dollarë, janë zgjidhur problemet e transportit. që nuk ishin paguar. Nuk ishin fatura për t’u Rruga nga Kukësi deri në Milot mund të bëhet paguar, por ishin fatura të akumuluara që kishin për një orë, por nga Miloti deri në Tiranë vite që nuk paguheshin dhe kjo ka diferencë megjithëse mund të jetë gjysma e distancës shumë të madhe. duhet dyfishi i kohës, pra në kuadër të transportit Shumë mirë që këtu u pranua se mirëmbajtja nuk kemi bërë zgjidhje, por kemi krijuar hinka paska qenë problematike. Ka qenë 10% vlera transporti. që duhet për të mbajtur një standard normal Unë e kuptoj se të dilni dhe të flisni këtu për sepse nuk është çështje vullneti apo çështje rëndësinë e investimeve publike në kuadër të subjektive, por është çështje e mirëfilltë e ruajtjes buxhetit, pa diskutim që është e rëndësishme. së atyre aseteve që janë investuar. Janë Mund të korrigjoj edhe ndonjë shifër që u dha investuar 3,7 miliardë lekë në rrugë në 3 vjet këtu, që për çdo dollar të investuar kthimi dhe në qoftë se nuk vendosen ata koeficientë afatgjatë nuk është 4, por mund të shkojë deri normalë të mirëmbajtjes, atëherë ky investim dhe në 7, por e rëndësishme është se buxheti që këto para publike hidhen në lumë, sepse paraqitet është integral në tërësinë e tij dhe amortizimi është në një indeks shumë të lartë. garanton rritje dhe ky është objektiv madhor. Asnjëri nuk flet për sinjalistikën rrugore. Buxhetet për infrastrukturën nuk janë kurrë Dikush në komisionin parlamentar më tha: “Zoti të mjaftueshme. Nuk mund të ketë një vend të Ministër, ti bën retorikë me sinjalistikën rrugore”. botës, i cili të thotë që buxheti është i Po si mund të mos bësh retorikë? Sinjalistika mjaftueshëm dhe nuk duam para për të rrugore është çështje e sigurisë së jetës së përmirësuar infrastrukturën apo për ta zhvilluar njerëzve. E gjetëm me një bilanc lufte gjendjen atë më tej. Mendoj se për këtë gjë mund të flasim e aksidenteve në rrugë, mbi 300 aksidente në mënyrë shumë parimore, jam plotësisht rrugore në vit, gati 1 i vdekur në ditë. Për dy vjet dakord që të angazhohemi në një debat të tillë, 2014-2015, 56 jetë shqiptarësh u shpëtuan nga por nuk mund të lejoj që të flitet me atë gjuhë investimet që bëmë në sinjalistikën rrugore. Kjo që dëgjuam këtu, veçanërisht për cilësinë e është retorika? Jetët e shqiptarëve janë retorikë? infrastrukturës. Vazhdojmë më tej lidhur me planifikimin, se Në asnjë rast nuk kemi trashëguar asnjë flasin këtu sikur më parë janë bërë mrekullira. segment rrugor me cilësinë e një standardi Nuk ka pasur një plan kombëtar për sinjalistikën europian dhe kjo është evidente. Ju ftoj ta rrugore. Ne, jemi duke e bërë tani, që të dimë sfidoni! se çfarë vjen e para, çfarë vjen e dyta, në mënyrë E para, sepse nuk ka pasur standarde për që kur të vijnë investitorët t’u themi: “Ja ku e rrugën dhe tani po miratohen. keni të parën, ja ku e keni të dytën, ja të tretën, E dyta, për cilësinë e projekteve këtu u tha tani vazhdoni investimin.” Ne po e bëjmë dhe që nuk ka mundësi të garantohet financimi pa do të jetë vlerë për të gjithë, për të dyja anët e
41 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
kësaj salle të nderuar, që kur të vijnë investitorët përfunduar, për të rregulluar skarpatet e rrugës dhe të programojnë investimet të jenë sipas pasi bien gurë nga 1 metër/kub. A t’i përmend prioriteteve shkencore dhe jo në mënyrë politike urat? A ta përmend Urën e Kukësit? Edhe ajo se kemi këtu një deputet që duhet të fitojë do rreth 40 milionë lekë të tjera për të përfunduar. zgjedhjet që t’i çojmë rrugët, jo sepse kjo rrugë Sigurisht, në qoftë se doni edhe mund t’i është e rëndësishme për t’u lidhur me fqinjët, përmend. është e rëndësishme për të lidhur zonat me Ju thoni se nuk ka rrugë të reja. Po si nuk ka zhvillim ekonomik ose me potencial të madh rrugë të reja? Janë përfunduar 200 kilometra zhvillimi, dhe ky është kriteri i vetëm, jo ai politik. rrugë dhe veprat vazhdojnë. Janë 200 kilometra Po ju jap një shembull lidhur me Rrugën e të përfunduara me standarde, por për të Arbrit. Kam dëgjuar një deputet të nderuar, që përfunduar të gjithë kontratat e sektorit të është këtu në sallë, i cili tha se nuk është hedhur rrugëve duhen shumë para, mbi 25 miliardë lekë asnjë qindarkë për Rrugën e Arbrit. Në 2 vjet dhe sigurisht duhet të programohen, por kriteri për Rrugën e Arbrit janë hedhur 15 milionë nuk është se sa kilometra rrugë ndërtohen. Për dollarë, 75 milionë dollarë janë hedhur në fillimin çfarë ndërtohen rrugët? Rrugët ndërtohen për e punimeve për Rrugën e Arbrit dhe akoma kemi t’u shërbyer qytetarëve, për t’i shërbyer një segment 27 kilometra, që në qoftë se nuk ekonomisë, për të ofruar një shërbim transporti ndërtohet nuk e sjell kurrë të realizuar këtë cilësor. Nuk përbën statistika se sa kilometra vepër. Ky segment kushton rreth 200 milionë rrugë janë ndërtuar se nuk është gjë e dollarë, pra mund të kushtojë sa e gjithë pjesa jashtëzakonshme, por pyetja lind: A i shërben tjetër e rrugës, por ndoshta edhe më tepër dhe mirë ekonomisë? A lidhen zonat ekonomike më për këtë po negociojmë me kinezët. Shikoni çfarë shpejt? A ka siguri më të madhe? A ka efikasitet planifikimi: hidhen 75 milionë për këtë vepër dhe investimi duke bërë mirëmbajtjen? Këta janë për 27 kilometra nuk programohet asgjë! E parametra, të cilat duhet të diskutohen dhe kuptoni se çfarë do të thotë investim efikas? kështu ju ftoj që t’i diskutoni. Më konkretisht po flas për dy-tre gjëra që u Lidhur me shërbimet, si nuk thatë njëherë që ngritën si pretendime. Këtu u tha që aksi rrugor e latë sistemin e transportit në këtë apo në atë Lushnjë-Berat nuk ka mbaruar ende. Unë po ju situatë? Si lidhen qytetarët shqiptarë? Si them se ka mbaruar, me përjashtim të një udhëtojnë qytetarët shqiptarë nga një zonë në mbikalimi si rezultat i planifikimit të keq që e tjetrën, nga një qytet në tjetrin, nga një bashki çonte rrugën në repartin ushtarak në aeroportin në tjetrën? A e dini me çfarë udhëtojnë? Ne kemi e Kuçovës. Sigurisht që këtë do ta zgjidhim, veturat e qeverisë, edhe deputetët, e nderuar, sepse nuk ka të bëjë as me ARRSH-në, as me kanë automjetet e tyre, por është një kaos total, ministrinë, por me planifikimin e keq. A e kuptoni që po përpiqemi ta rregullojmë. se gjeometria e rrugës është bërë për të hyrë Shqipëria ka 470 linja, ndërkohë që duhen në aeroport? Për rrugën Lin-Pogradec besoj se vetëm 230 linja dhe 70% e autobusëve janë ju sqarova, që është bërë një ndryshim rrënjësor jashtë çdo lloj standardi. Ja pra, edhe kjo është i projektit dhe kush shkon atje e shikon. Unë nuk pjesë e infrastrukturës, pjesë e transportit dhe kam premtuar asnjëherë që rruga do të pjesë e investimeve. përfundojë përpara sezonit turistik, por kam Flasim pak për ujësjellës-kanalizimet. 85 thënë që faza e parë do të përfundojë para miliardë lekë janë investuar në 10 vjetet e fundit. sezonit turistik dhe ashtu përfundoi dhe u vendos A ka bërë njeri llogari sa e premtuat shtimin e shtresa, që të paktën të eliminohej pluhuri i madh kohës së furnizimit me ujë para 10 vjetëve dhe që kishte rruga. Shikoni intervistën dhe sa është sot? 11 orë ka qenë mesatarja në nivel konfirmojeni! republike dhe 12 orë është sot pas 10 vjetësh. Rrugën e Vermoshit nuk e bën ARRSH-ja, por Është çështje kombëtare kjo, nuk është çështje FSHZH-ja, e cila është një rrugë shumë partiake, apo jo? Nuk mund t’i vëmë ngjyrë impenjative, vazhdojnë punimet edhe në partiake, se të gjithë kemi premtuar 24 orë ujë, segmente të tjerë dhe patjetër që është një vepër në 7 ditë të javës, por këtu jemi, ejani dhe flasim shumë e rëndësishme. A ta përmend Rrugën e për mënyrën se si bëhet kjo punë, ejani të bëjmë Kombit? Na duhen edhe 100 milionë për ta reformën e ujësjellës-kanalizimeve, që atyre
42 Legjislatura e 8-të Viti 2015
25% të shqiptarëve, që sot nuk furnizohen me Janë tkurrur tërësisht parametrat për të ujë t’u çojmë ujin dhe nga 11 apo 12 orë ta bëjmë ardhurat dhe pritshmëritë e tyre. Janë tkurrur 24 orë. Kështu flitet dhe jo me ngjyra politike zërat për investime, por edhe disa nga ato të dhe me faktin që shqiptarët nuk kanë ujë. rëndësishmet për shpenzime. Progres-raporti i Edhe një herë, në qoftë se doni të diskutojmë fundit i Komisionit Europian, i publikuar pak javë për peshën që kanë investimet në një buxhet të më parë, në pjesën ekonomike të tij e vendoste caktuar dhe impaktin që kanë në rritjen theksin, ndër të tjera, edhe në nevojën e forcimit ekonomike për të ndihmuar sektorët e tjerë të të parashikimeve buxhetore. transportit, jam plotësisht dakord. Nuk mendoj Nëse citojmë raportin qeverisë shqiptare, asaj se duhet të bëjmë politikë, pasi gjithsecili nga i rekomandohet të tregojë kujdes me ne ka shumë llogari për të dhënë. parashikimet buxhetore, të mos jetë më tepër Faleminderit! optimiste sa duhet, sidomos për sa u përket të Valentina Leskaj - Zoti Duka, dhe më pas ardhurave nga taksat dhe shpenzimet për zoti Fino! Është një maxhoranca dhe një nga investime. opozita, apo jo? Në vitin 2015, pasi pati një dështim total, si Agron Duka - Së pari, nuk mund të lë pa në tatime dhe në dogana, qeveria u detyrua të cekur ngjarje si ajo e djeshmja, që janë bërë të rishikonte me ulje buxhetin në mes të vitit. Tani zakonshme në parlamentin shqiptar. Siç thotë na e paraqisni si sukses buxhetin e vitit 2016. kolegu ynë i vjetër Namik Dokle. “Jemi kthyer Një buxhet që ngrihet mbi rezultatet e dështuara në shkollë shpifjesh kundër njëri-tjetrit”, dhe uroj të vitit të kaluar nuk të ngjall besim se mund të me gjithë zemër që ngjarje të tilla të mos realizohet vitin e ardhshëm dhe jam i sigurt se përsëriten më sepse kështu jo vetëm që nuk i do të rishikohet pa u mbyllur viti 2016. Nëse shërbejmë kurrkujt, por përkundrazi japim efekte analizojmë mënyrën si janë përdorur paratë negative. publike këto vite nga qeveria, kemi parë që ka Diskutimet që ne po zhvillojmë sot më duken shpenzime të tepruara operative. Do të si një dejavu e viteve të kaluara. Nga një anë detyroheni t’i ulni më tej shpenzimet kapitale, që hartuesit e projektbuxhetit, që e mbrojnë atë dhe edhe me buxhetin e parë janë 20 milionë dollarë nga ana tjetër opozita, që e kundërshton e më të ulëta. Përtej këtij fakti, një pyetje që ndoshta kështu do të vazhdojë çdo fundviti kur shtrohet është: si ka mundësi që me nivelin zakonisht diskutohet kjo temë. Padyshim, aktual të taksave dhe me përmirësimin e kushdo që është në qeveri do mundohet të ketë administrimit skal, qeveria nuk arriti këtë vit të maksimumin e mundshëm të buxhetit për realizojë parashikimet? Sa garanci ka që vitin e dikasterin e tij prandaj unë nuk do të as këtu për ardhshëm, me gjithë uljen e taksave që shifrat duke thënë shprehjen e zakonshme që pretendon qeveria, do të arrijë të realizojë më thuhet në të tilla raste se “Buxheti i akorduar nuk shumë të ardhura? Këto pyetje shtrohen në mjafton”, por për mënyrën dhe drejtimet e kushtet kur performanca e të ardhurave gjatë investimeve, që sipas meje, duhet të ishin këtij viti ka lënë për të dëshiruar për shumë ndryshe. arsye, që tashmë janë bërë publike. Ky është buxheti i tretë i këtij parlamenti dhe Pritshmëritë janë për një rritje të ardhurash i kësaj maxhorance dhe në eksperiencën time në buxhet nga operacioni kundër informalitetit të mëparshme si parlamentar duhet të jetë edhe dhe nga operacioni në sektorin energjetik. Ky më i rëndësishmi. parashikim ngre pikëpyetje nëse analizojmë Nuk i vjen keq askujt nëse them se ky buxhet efektin e deritanishëm të këtyre operacioneve. është një përpjekje për të bërë diçka në kohë Pra, po i bazojmë parashikimet e të ardhurave krize, por, fatkeqësisht, është një përpjekje e buxhetore mbi një paqartësi të efekteve që mund pamjaftueshme për situatën në të cilën ndodhet të kenë këto operacione, sidomos ai kundër vendi. Ku buxhet, nga njëra anë, përpiqet të jetë evazionit skal dhe infomalitetit, që ende nuk i ka konservator në çështjen e makro-ekonomisë së shfaqur efektet e plota, si ato pozitive, ashtu vendit dhe, nga ana tjetër, bëhet qesharak kur edhe ato negative. Qeveria ka parashikuar një parashikon shpenzime për luksokraci, siç thotë rritje pozitive të ekonomisë dhe nisjen e procesit kolegu Blushi. të uljes së nivelit të borxhit publik. Kjo është diçka
43 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
për t’u vlerësuar. Edhe nëse analizojmë treguesit sistem. kryesorë të drafteve dhe politikat, që Dua të ngre edhe një shqetësim që vjen nga parashikohet të aplikohen vitet e ardhshme, ka një grup fermerësh, të cilët i janë drejtuar shumë gjasa që ashtu si vitet e fundit, shifra e Ministrisë së Bujqësisë dhe Ekonomisë për disa rritjes të vijë me korrigjim në ulje, edhe pse probleme që kërkojnë zgjidhje, por përgjigjja ka personalisht do të uroja të kundërtën. qenë: “Do ta shohim”. Uroj të jetë parë dhe të Reklamohet si arritje e madhe dalja me suçit reflektohet. Shqetësimet e tyre janë: primar, por ju po e arrini këtë suçit përmes uljes 1. Meqenëse fitimi në bujqësi merret pas një së shpenzimeve, ndërsa dështuat t’i rrisnit të cikli njëvjeçar, rimbursimi i TVSH-së për sektorin ardhurat, pasi aksioni i famshëm antiinformalitet e prodhimit bujqësor e blegtoral të bëhet mbi rezultoi i pasuksesshëm. Natyrisht, kur në vendet baza mujore dhe jo pas tri muajsh. Në sistemin kyçe në administratë emërohen militantë politikë, e rimbursimit mbi bazën e elementeve të riskut pritshmëria është dështimi dhe të krijohet (të implementuar në Drejtorinë e Përgjithshme përshtypja e një partie-shtet që nivelin të Tatimeve), të futet si element që ul riskun e profesional e vlerëson të fundit, duke krijuar një tatimpaguesi, ushtrimi i aktivitetit në sektorin kështu një diktat të sajën. e bujqësisë. Vaclav Havel thotë: “Unë jam vetëm kundër 2. Në shumë sektorë, për shembull: ndërtimi, diktaturës së partive politike, e thënë ndryshe, tregtia, peshkimi etj, të njihet e drejta e zbritjes kundër inuencës së tyre të skajshme mbi së TVSH-së për naftën e përdorur si lëndë e pushtetin. Është e rrezikshme që sistemi politik, parë, në normativat e përcaktuara me udhëzim dhe për rrjedhojë vetë shteti, t’u jetë nënshtruar të ministrit së Financave. Në prodhimin bujqësor partive në mënyrë të ekzagjeruar ose të jetë i nuk aplikohet, edhe pse nafta është produkti që varur prej tyre”. ka një zë të rëndësishëm në kostot e prodhimit Zoti Dokle në romanin e tij, që flet për bujqësor. Të lejohet zbritja e TVSH-së për naftën diktaturën, nëpërmjet këngës së popullit, e përdorur si lëndë e parë për të prodhuar deri shprehet kështu: “Kjo Partia, o lum Dada, edhe në masën 100%. Të parashikohet në udhëzimin hales i dha grada”. Në qoftë se ne vazhdojmë të e ministrit të Financave për TVSH-në. vëmë në pozicionet drejtuese njerëz që nuk e 3. Legjislacioni aktual detyron pagesën e meritojnë, të tilla do të jenë edhe performancat sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore mbi e realizimit të buxhetit. bazën e pagës mujore në çdo rast, jo më pak se Të nderuar miq, Shqipëria është mbushur me paga minimale e përcaktuar me Vendim të zyra pune, por punë nuk ka. Shqipëria Këshillit të Ministrave. Në prodhimin bujqësor parashikon burgje për biznesin. Bujqësia dhe është shumë e aplikueshme puna me ditë, për turizmi janë shpallur si sektor prioritarë për shkak të karakteristikave të sektorit. Kjo bën që udhëheqjen e rritjes ekonomike. Duhet pranuar një punonjës, që punon 2 ditë në muaj, të punojë se ka një rritje të fondeve për këta sektorë, por vetëm për të paguar sigurimet shoqërore dhe sërish nuk janë në nivelin e duhur, dhe masa e shëndetësore. tyre nuk krijon ndonjë avancim në stad të ri. Kjo krijon klimë të favorshme për punësimin Në projektbuxhet shprehet që qeveria së e padeklaruar në organet tatimore ose ndryshe bashku me BERZH-in do të aplikojë një skemë “punësim në të zezë. Të njihet koncepti i garancie prej 1.8 miliardë lekësh ose 12 milionë punësimit ditor vetëm në sektorin e prodhimit e 850 mijë euro për kreditimin e fermerëve bujqësor. Baza e tatueshme për pagesën e shqiptarë. Personalisht, pavarësisht se nuk kemi sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore të jetë informacion për modalitetet, e konsideroj si një paga ditore dhe jo paga mujore. përpjekje të mirë, por ajo që më shqetëson janë 4. Të hiqet TVSH-ja për kafshët e importuara kushtet e marrjes së kredisë, sidomos ajo e për mbarështrim kur paradoksalisht kafshët e sigurisë së pronës. importuara për majmëri janë të përjashtuara nga Në projektbuxhetin për Ministrinë e Drejtësisë TVSH-ja. nuk konstatova asnjë nancim për regjistrimin e Të gjitha këto masa lehtësuese dhe ndikojnë pasurive të paluajtshme, ndërkohë që 20% e direkt në uljen e kostos së prodhimeve zonave kadastrale rurale nuk kanë hyrë në bujqësore, si dhe rrisin investimet në bujqësi.
44 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Faleminderit! Së katërti, për herë të parë fillon ulja e borxhit Valentina Leskaj – Faleminderit! publik duke hedhur hapin e madh të garantimit, Zoti Fino, urdhëroni! ruajtjes dhe shëndoshjes së financave publike. Bashkim Fino – Zonja nënkryetare e Së pesti, me gjithë shtrëngesën e buxhetit në Kuvendit, drejtimin e shpenzimeve publike në sajë të Të nderuar zotërinj ministra, reformave të ndërmarra nga kjo maxhorancë, Të nderuar kolegë, investimet publike të pushtetit qendror dhe Ky është projektbuxheti i tretë që ne si vendor në vitin 2016 do të jenë 6% të GDP-së. maxhorancë paraqesim përpara Shqipërisë, por Së gjashti, buxheti i vitit 2016 mbështetet dhe që është projekti i parë që po hartojmë pas dy konsolidon reformën e madhe dhe të vjetësh qeverisjeje, ku na u desh të zgjidhnim të rëndësishme të ndërmarrë nga kjo maxhorancë, gjitha problemet e borxheve, që ishin lënë nga atë të luftës ndaj informalitetit. qeveria e kaluar. Së shtati, ky buxhet hedh themelet e Projektligji që po prezantojmë sot është një konsolidimit të treguesve makro-ekonomikë dhe nga më të mirët që kemi sjellë ne si maxhorancë fiskalë, duke u siguruar shqiptarëve të punësuar gjatë ushtrimit të mandatit qeverisës. E them dhe sipërmarrës veprimtarinë dhe iniciativat e këtë, pasi në të janë materializuar filozofia e tyre ekonomike. ruajtjes dhe e shëndoshjes së financave publike Reformat e thella dhe të gjithanshme të dhe nuk ka rritje taksash. Përkundrazi, ulje të ndërmarra me guxim nga kjo maxhorancë që tyre ashtu siç ne kemi premtuar kur erdhëm në në ditët e para të saj kanë filluar të japin frytet e pushtet. veta. Sigurisht, ato kanë qenë të dhimbshme për Ky projekt i jep jetë një prej reformave më të grupe dhe shtresa të ndryshme të popullsisë, por rëndësishme pas vitit ’90, asaj të ndarjes së dua ta theksoj, se ato janë jetike për ekzistencën reformës administrative-territoriale, thellon dhe vazhdimësinë e shtetit dhe të shoqërisë procesin e decentralizimit dhe ka një sens të sonë. theksuar zhvillimi; me të drejtë ai mund të quhet Fatmirësisht, aleat i këtyre reformave ka qenë buxheti i zhvillimit rural, thellimit të reformave, qytetari i ndershëm shqiptar dhe fatkeqësisht uljes së buxhetit dhe uljes së taksave. opozita e vendit ka qenë në krahun e gabuar, Ky projektbuxhet ka veçoritë e tij në krahasim pra, kundër tyre. E mirëkuptova opozitën në me buxhetin e vitit 2015 dhe është krejtësisht i muajt e parë, kur sapo kishte humbur pushtetin, ndryshëm nga buxhetet dhe projektbuxhetet që për këndvështrimin e reformave, sepse ajo atë sillte apo miratonte qeveria e djathtë. vizion dhe atë Shqipëri na kishte lënë, por nuk Ndër karakteristikat kryesore të këtij e kuptoj dot sot, dhe më vjen vërtet keq, që projektbuxheti do të përmendja, së pari, se ky vazhdon të jetë kundër reformave thelbësore të është një buxhet realist dhe i orientuar nga ndërtimit të shtetit dhe nostalgjik i periudhës kur zhvillimi lokal rajonal, sepse mbështet sektorët qytetarët e braktisën dhe e çuan atë në opozitë. tradicionalë dhe bazikë të zhvillimit të vendit. Të nderuar kolegë, buxheti i vitit 2016, e Së dyti, rrit realisht kompetencat dhe fondet ritheksoj, është ndër më të mirët që ka ardhur për qeverisjen vendore në fusha dhe sektorë në parlament, sepse është një program me vizion zhvillimorë, duke kthyer qeverisjen vendore në afatgjatë i stabilitetit makro-ekonomik të vendit, një pushtet që ofron mundësi dhe potencial por nuk është një buxhet partiako-qeveritar, që zhvillimi. mëshiron interesat e vitit elektoral të radhës, Së treti, nuk rrit taksat. Përkundrazi, i ul ato siç jemi mësuar kur na sillte opozita e sotme duke nxitur punësimin dhe uljen e varfërisë për apo pozita e djeshme. biznesin e vogël me qarkullim deri në 5 milionë Buxheti i vitit 2016 shënon rritjen më të madhe lekë ku taksa bëhet zero dhe nga 5 deri në 8 historike të burimeve financiare për pushtetin milionë lekë tatimi i thjeshtuar mbi fitim nga 7,5% vendor. Ndërkohë që shpenzimet e buxhetit të ulet në 5%, duke bërë që të përfitojnë mbi 83 shtetit nuk janë rritur, buxheti vendor me të gjithë mijë subjekte të biznesit të vogël, që do të thotë komponentët e tij është 19% më lartë se ai i vitit rritje e mundësisë të punësimit dhe vendeve të 2015, e theksoj, 19% më i lartë se ai i vitit 2015, reja pune. ose mbi 70% më i lartë se ai i vitit 2013. I
45 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
krahasoj këto dy shifra me dy vjetët e qeverisjes mbi pasurinë dhe liberalizimin e tarifave të sonë, sepse nuk kam mundësi t’i krahasoj këto shërbimeve publike, arrihet që të ardhurat nga shifra me 8 vjetët e qeverisjes së Partisë taksat dhe tarifat vendore për vitin 2016 të rriten Demokratike. Pra, edhe në këta dy vjet shikoni ndjeshëm. se çfarë ndryshimesh të mëdha ka në përqindje. Buxheti i vitit 2016 përveç rritjes sinjifikative Shpenzimet për qeverisjen vendore janë garanton një ndarje më të drejtë dhe më parashikuar në masën 48 miliardë lekë ose 3,4% transparente të financave për njësitë e e GDP-së dhe në harkun kohor të dy vjetëve të qeverisjes vendore me një formulë të re të fundit buxheti vendor është rritur me 18 miliardë përgatitur tashmë nga Ministria e Financave në lekë ose 2 herë më shumë se në periudhën bashkëpunim me USAID-in. 2006-2013. Kjo formulë dhe të tjera ndryshime që ne Të nderuar kolegë deputetë, sjellim në parlament për t’i miratuar, i kemi Të nderuar qytetarë shqiptarë, konsultuar me të zgjedhurit vendorë në nivel Viti 2016 shënon një moment historik të teknik dhe politik. Formula e re e ndarjes së decentralizimit dhe të autonomisë së pushtetit transfertës së pakushtëzuar për njësitë e vendor. Ky është buxheti i fillimit të zbatimit të qeverisjes vendore mundëson barazi, reformës së re administrativo- territoriale, duke objektivitet, drejtësi dhe më shumë garantuar një ndarje më të drejtë dhe parashikueshmëri, ku kriteret kryesore të transparente të financave për njësitë e përdorura për këtë ndarje të grantit janë: qeverisjes vendore dhe duke siguruar kalimin Popullsia e korrektuar dhe e konvertuar në efektiv dhe eficient të kompetencave dhe popullsi rezidente; sipërfaqja ish- komunave e përgjegjësive për funksionet e reja të bashkive zëvendësuar me dendësinë e popullsisë për që do t’i kalojmë pas 10 ditësh, në datën 17 kilometër/katror; numri i nxënësve në shkollat dhjetor. Sipas programit që miratuam mbrëmë, 9-vjeçare dhe të mesme për çdo bashki; ato janë personeli edukativ dhe mbështetës me ekuivalizimi fiskal i mbështetur në taksat e ndara, arsimin parashkollor, personeli mbështetës i me qëllim mospenalizimin e njësive që mbledhin arsimit parauniversitar, rrugët rurale dhe të ardhurat dhe kompensimin e atyre që për rajonale, shërbimi i mbrojtjes nga zjarri, shërbimi arsye objektive nuk sigurojnë dot të ardhura. pyjor, ujitja dhe kullimi, drejtoritë e bujqësisë dhe Këto fakte flasin qartë për rëndësinë dhe ofrimi i shërbimeve sociale. Kalimi i të gjitha vlerësimin që qeveria i kushton pushtetit vendor këtyre kompetencave që përmenda më lartë, së dhe zhvillimit të komuniteteve në buxhetin e bashku me burimet e financimeve përkatëse, po vitit 2016. realizon një decentralizim të ndjeshëm dhe të Fillimi i zbatimit të reformës së re shumëpritur me një efekt pozitiv në buxhetin administrativo-territoriale të vitit 2016 përbën një vendor prej 7,5 miliardë lekësh. vend të rëndësishëm për buxhetin e shtetit në Një punë serioze është bërë nga qeveria tërësi dhe atë vendor në veçanti. Në frymën e edhe për sa i përket rritjes së mbledhjes dhe kësaj reforme historike, buxheti për pushtetin administrimit të të ardhurave nga taksat dhe vendor për vitin 2016, do të jetë i orientuar nga tarifat vendore. Në ndryshim nga opozita, që investimet dhe programet zhvillimore. ndryshimet për taksat dhe tarifat vendore i bënte Pushteti vendor, i dalë nga zgjedhjet e 21 në vitet elektorale, ne si maxhorancë çdo vit qershorit të këtij viti, gjatë vitit 2016 do të përdorë sjellim në parlament ndryshime dhe përmirësime për investimet publike në projekte lokale dhe në kuadrin ligjor për taksat dhe tarifat vendore. rajonale mbi 30 miliardë lekë ose 300 milionë Edhe këtë vit paketa fiskale vendore ka dollarë, që përbëjnë 58% të fondeve të tyre ndryshime, të cilat synojnë reformimin e taksës buxhetore, ndërkohë që në vitin më të mirë të mbi pasurinë, taksën e biznesit të vogël, qeverisjes së Partisë Demokratike vetëm 26% rishikimin e taksës së fjetjes në hotel, duke lidhur e buxhetit vendor shkonte për investime, pra gati këtë taksë edhe me zhvillimin e turizmit, si pasojë gjysmë për gjysmë. e politikës së drejtë fiskale, miratuar nga kjo Të nderuar kolegë, mendoj se për të gjitha maxhorancë me heqjen e taksës vendore mbi këto arsye, ky buxhet është një produkt real biznesin e vogël, rivlerësimin e nivelit të taksës ambicioz, që ne si maxhorancë u paraqesim
46 Legjislatura e 8-të Viti 2015
shqiptarëve për realizimin e pritshmërive të veçanërisht në projektet që hapin vende të reja mëdha, për t’u ndarë një herë e mirë nga pune. periudha e mundimshme e tranzicionit të Gjithashtu, mendoj se në buxhet duhet të tejzgjatur dhe që krijon premisa të qëndrueshme planifikohej një rritje e pagave, veçanërisht e dhe besim në të ardhmen. pensioneve në nivelet që kërkon koha. Më në fund, besoj se ju, deputetët më të vjetër Në buxhet është parashikuar rritja e në këtë Kuvend, e mbani mend kur Kryeministri shpenzimeve në shëndetësi për të ndryshuar Berisha për 8 vjet rresht na thoshte: “Ky është shërbimin e urgjencës, për të shtuar personel, projektbuxheti më i mirë”, madje na e tregonte pajisje mjekësore dhe medikamente. aq të mirë sa na drejtohej, ne, si opozitë duke Për mendimin tim, në këtë drejtim nevojat na thënë: “Duhet ta votoni edhe ju janë shumë më të mëdha. Duhet të kemi projektbuxhetin që unë po paraqes”. parasysh se ka mungesa drastike në mjekë e Natyrisht, unë sot nuk mund t’i kërkoj ish- në shërbime, jo vetëm në disa qendra mjekësore kryeministrit Berisha apo kolegëve të mi të në rrethe, por edhe brenda QSUT-së. Kjo nuk djathtë, të votojnë buxhetin e qeverisë sonë, mund të ndodhë në një kohë, kur vendi është sepse do të ishte hipokrizi. Asnjë opozitë në botë ende në një moment rimëkëmbjeje ekonomike, nuk voton buxhetin e një qeverie, por unë mendoj megjithatë diçka mund të bëhej në këtë drejtim, se për shifrat, për faktet, për reformat historike duke ulur sa më shumë shpenzimet. Ju e keni që ne kemi bërë, për reformën territoriale apo bërë këtë, duke synuar të ulni deficitin dhe ky për buxhetin që paraqet pushteti vendor për vitin është një hap për t’u përshëndetur. 2016, e majta dhe e djathta në këtë Kuvend Reforma administrative për të cilën, ne, duhet të votojnë disa nene dhe disa pasqyra deputetët e PDIU-së dhamë kontributin tonë, bëri shumë të rëndësishme të këtij buxheti. Ne sot u të uleshin shpenzimet e kota, që shërbenin për japim një mundësi dhe një dimension të ri të të mbajtur në këmbë një administratë të gjithë kryetarëve të bashkive, qofshin të PS-së copëzuar, që nuk funksiononte. A është bërë apo të PD-së. mirë kjo reformë? Unë mendoj se ka ende shumë Në qoftë se sot në këtë sallë do të ishin punë për ta zbatuar atë më mirë. Duhet shumë kryetarët e bashkive të PD-së, do të ishin një punë për të pasur një administratë sa më efikase presion politik për deputetët e PD-së, për të dhe me shërbime sa më të mira për qytetarët. votuar disa pasqyra dhe disa nene të Të nderuar kolegë, këtë vit në buxhet ne do projektbuxhetit të vitit 2016. të kalojmë edhe fondet që do të përdoren për Faleminderit! trajtimin e ish-ushtarakëve, policëve dhe Valentina Leskaj – Faleminderit! minatorëve. Fjalën e ka zoti Mamo. Personalisht, mendoj se bëjmë shumë mirë, Omer Mamo – E nderuar drejtuese e pasi të gjithë duhet të kenë mbështetjen dhe seancës! mbrojtjen për kontributin që kanë dhënë, por sot Të nderuara zonja dhe zotërinj ministra, jam këtu para jush për të diskutuar, veçanërisht Të nderuara kolege dhe kolegë, për një kategori punonjësish dhe ish- Ne sot kemi në dorë një nga ligjet më të punonjësish, që kanë vuajtur dhe vazhdojnë të rëndësishme të funksionimit të një qeverie, ligjin vuajnë pasojat e tmerrshme që shkakton indus- për buxhetin dhe paketën fiskale. tria e naftës. E kam fjalën për naftëtarët dhe Këto ligje janë tregues i punës së çdo qeverie, naftëtaret. por edhe shenja se ku po shkon vendi. Aktualisht, janë 2056 punonjës në strukturën Ndoqa me vëmendje diskutimet e kolegëve e Albpetrolit, ndërsa një numër i vogël punon në të mi në lidhje me shifrat e buxhetit për vitin 2016. kompanitë koncesionare, por janë disa mijëra, Jam konsultuar edhe me specialistë për të që janë të papunë ose në moshën e pensionit. analizuar dhe për të kuptuar më mirë. Për këtë Ata që kanë të afërm naftëtarë e dinë mirë sa e arsye, unë mendoj se projektbuxheti që na vështirë, por ndonjëherë edhe sa e shkurtër paraqitet nuk është më i miri i mundshëm. është jeta e atyre njerëzve. Do të doja të investohej më shumë në Unë vetë, të nderuar kolegë, i përkas kësaj shëndetësi, në arsim, në infrastrukturë, kategorie. Në moshë fare të re kam provuar
47 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
punën e rëndë dhe shijen e keqe të naftës dhe Sigurisht, keni parë në televizor. Ata njerëz të gazit. Aktualisht, në këtë industri punojnë gëlltisin naftën dhe gazin dhe vetëm sytë u familjarët dhe të afërmit e mi. Në ndërmarrjen e duken, sepse janë të mbuluar gjithandej me naftës punojnë miqtë e mi, si dhe qindra banorë lëngun e zi. Si mund të besoni se një njeri që të Fierit, Patosit, Ballshit, të cilët vazhdojnë të punon në një sektor të tillë, kaq të vështirë, mund japin kontributet e tyre. të punojë deri në moshën 65 vjeç? Patosi, qyteti nga unë vij, është ndërtuar i Në qytetin tim të Patosit mosha mesatare e gjithi bazuar në industrinë e naftës, një industri jetës është më e ulët se në çdo qytet tjetër të që ushqen me mijëra familje. Duke i njohur nga vendit. Kjo për shkak se ata që kanë punuar në afër vështirësitë dhe problemet e tyre, unë industrinë e naftës janë sëmurur rëndë nga mendoj se padrejtësisht punonjësit dhe ish- sëmundje të pashërueshme. Karboni në gjak dhe punonjësit e industrisë së naftës, nuk trajtohen sëmundje të tjera, janë bashkudhëtare me ashtu siç u takon për punën e vështirë që ata naftëtarët. Dikur regjimi komunist kishte kanë bërë. vendosur një sistem mjekësor dhe trajtim të Naftëtarët, njësoj si minatorët, janë përballur veçantë për naftëtarët, por ky sistem prej shumë me kushte tejet të rënda pune, dhe mbi të gjitha, vjetësh nuk ekziston më. me rrezikun në çdo çast për jetën. Për të gjitha këto arsye, naftëtarët shqiptarë Prandaj, të nderuar kolegë, nuk është aspak duhet të marrin trajtimin e duhur, trajtim që në e drejtë që puna e tyre të mos kategorizohet radhë të parë duhet të jetë financiar, një ligjërisht në profesionet që kanë një status të shpërblim të drejtë për kontributin e dhënë, veçantë. njësoj siç veprohet me ushtarakët apo me Sot punonjësit e industrisë së naftës dalin në minatorët. pension në moshë të papërballueshme: burrat Naftëtarët kërkojnë një trajtim të drejtë në moshën 65 vjeç dhe gratë në moshën 60 vjeç. shëndetësor, sigurimin dhe kontrolle Ndërkohë, ata duhet të plotësojnë 35 vjet e dy shëndetësore periodike falas. muaj punë. Gjithashtu, naftëtarët duhet të kenë kurimin Si një ish-naftëtar, unë mund të them se kjo falas të sëmundjeve profesionale dhe të është e padrejtë. Reformat, koncesionet apo sëmundjeve që lidhen direkt apo indirekt me privatizimet asnjëherë nuk janë bërë duke parë pasojat e punës në sektorin e naftës. Në Fier, interesin e naftëtarëve, përkundrazi të gjitha këto në Ballsh, në Patos dhe në çdo vend ku i kanë dëmtuar, penalizuar dhe përjashtuar ata. funksionon industria e naftës, shteti duhet të Qeveritë i kanë përdorur naftëtarët vetëm për vendosë qendra shëndetësore me specialistë të qëllime, që nuk lidhen aspak me industrinë e aftë, që të trajtojnë dhe të kurojnë problemet e naftës. E thënë ndryshe: vetëm për qëllime shëndetit të naftëtarëve. elektorale. Ata që dikur kanë kontribuar me Nga të ardhurat që i merren sot industrisë së djersën dhe gjakun e tyre për ekonominë e naftës nga renta minerare, mendoj se duhet shqiptarëve, sot janë të papunë. Naftëtarët, edhe gjetur mënyra që një pjesë e tyre të përdoret për kur dalin në pension, trajtohen financiarisht nevojat dhe për të drejtat e naftëtarëve. Një pjesë njësoj si profesionet e tjera. Ata marrin një pen- e atyre parave duhet përdorur për pensionet e sion shumë të ulët dhe aspak në përpjesëtim të veçanta, për pagesat e shërbimeve mjekësore drejtë me kontributin që kanë dhënë. falas apo për krijimin e ambienteve çlodhëse për Dua t’ju kujtoj se për këtë kategori edhe naftëtarët, që tani janë në moshën e pensionit. regjimin komunist njihte si moshë pensioni deri Në këtë sallë ka kolegë që kanë shkuar mes në 55 vjeç për gratë dhe deri në 60 vjeç për naftëtarëve dhe kanë premtuar një gjë që nuk e burrat. Kur këta të fundit punonin në sektorë të kanë realizuar kurrë. Ata që e kanë bërë këtë rëndë, si pastrimi i puseve, mosha e daljes në janë të shumtë, por unë sot nuk dua të përmend pension ishte 50 vjeç. Aktualisht, ajo është bërë asnjë, sepse besoj se kanë qenë të sinqertë në 60 dhe 65 vjeç dhe duhet të kesh më shumë se dëshirën e tyre, por që të ndihmosh nuk duhet 35 vjet punë. vetëm dëshira, por kërkohet edhe angazhimi. Të nderuar kolegë, a e di ndonjëri prej jush Unë ftoj sot të gjithë kolegët, pa bërë asnjë se çfarë do të thotë të pastrosh një pus nafte? përjashtim, të vendosim drejtësinë në vend dhe
48 Legjislatura e 8-të Viti 2015
të mbështesim këtë projekt, të cilin pas dhe akoma më i vogël se sa ai i vitit të shkuar. konsultimeve me specialistët e naftës, e kemi Është një buxhet që nuk ka as rritje pagash, as kthyer në draft. rritje pensionesh, dhe sikur të mos mjaftonte kjo, Unë po ia dorëzoj sot një kopje zotit ka edhe rënie të ndjeshme të investimeve Kryeministër, një zotit Kryetar të Kuvendit, një publike. Unë nuk di se çfarë mund të ketë më zotit ministër të Energjetikës dhe një zotit keq se kaq, një buxheti i një qeverie, e cila i ministër të Punës dhe të Mirëqenies Sociale. përgatit që sot qytetarët e vet për një dimër të Është më e lehtë të punohet mbi këtë projekt, të gjatë njëvjeçar, për ekonominë dhe financat e cilin jam i bindur se ekspertët tuaj do ta përsosin tyre. siç duhet dhe do ta përshtatin me legjislacionin Dhe pyetja është se çfarë ka ndodhur në shqiptar. Shqipëri gjatë këtij viti? Mos kemi kaluar ne 9 Unë jam i bindur se në këtë nismë do të marr muaj luftë, dhe vetëm tre muaj paqe, gjatë kësaj edhe mbështetjen e kolegëve të mi, si të partisë kohe? Madje jo luftë me fqinjët e vegjël, por ku unë bëj pjesë, ashtu edhe të PS-së, të PD-së ndoshta me fuqitë më të mëdha ushtarake në dhe të LSI-së. botë, që duhet të sillte uljen e të gjitha Është detyrimi ynë, të nderuar kolegë, ta parametrave? Në fakt, e vetmja luftë reale që ndërmarrim këtë hap për t’u dhënë naftëtarëve kemi pasur, është konflikti Rama-Meta, por edhe atë që u takon. Të jeni të bindur se në këtë nismë ai ngjasoi me atë ndeshjen e gjelave të detit, nuk ka asnjë qëllim politik elektoral. Ende sot e kur njëri ikën me bisht ndër shalë, pa shkëmbyer kësaj dite në qenien time janë prezente pasojat asnjë shkelm apo skep. e punës në puset e naftës. Ky është një buxhet dëshpërues, që mbi të E mora këtë nismë me qëllimin e vetëm që gjitha shërben si pasqyra ku shëmbëllehet rënia përfitues të jenë naftëtarët, vëllezërit e mi. dhe mjerimi i një kryeministri, që nuk shkëlqeu Faleminderit! asnjë ditë. Ose më mirë të themi, dorëzimi pa Valentina Leskaj – Faleminderit! kushte i tij. Kemi mbërritur në pikën që Edi Rama Urdhëroni, zoti Patozi! nuk lodhet më as të tentojë të kapë vitin që shkoi, Astrit Patozi – Zonja drejtuese e seancës, por i ka rënë shkurt, duke e shkurtuar me Të nderuar kolegë, dhjetëra milion euro parashikimin e mbledhjes Unë vazhdoj të këmbëngul se kjo është një së të ardhurave, që mund të përkthehet fare qeveri e rrëzuar, e cila prej disa muajsh ekziston lehtë si rritje e parashikimit të vjedhjes së tyre. vetëm në letër. Kjo jo vetëm në rrafshin moral, Do të mjaftonte vetëm leximi i faqes së fundit por edhe në atë funksional. Këta që kam prapa të këtij buxheti, për ta shpallur qeverinë të paaftë, mund të thonë sa të duan: ja ku na ke, por, në dhe në çdo vend normal ky është kusht i fakt, janë aty vetëm fizikisht. mjaftueshëm, që ajo të largohet. Por, për shkak E kam thënë edhe një herë tjetër: kjo është se ne nuk jemi ende një vend normal, kjo në ndoshta e vetmja qeveri në botë, ku gjysma e Shqipëri konsiderohet si e keqja më e vogël. Dhe parë lufton për të dominuar dhe asgjësuar pjesën në fakt, ajo ashtu është. Ne nuk kemi vetëm një tjetër, e cila nuk do të kishte fare kuptim, edhe qeveri të paaftë, por mbi të gjitha një qeveri të sikur Shqipëria të ishte një vend me kantone, pashpirt, të korruptuar, madje më të korruptuarën që përfaqësonin etni të ndryshme dhe jo një shtet në rajon. Dhe kjo është arsyeja pse ne kemi një homogjen, siç jemi. Kjo nuk është arsyeja e buxhet më të vogël se ai i vitit që shkoi, ndonëse vetme pse kjo qeveri ka rënë. pretendojmë se kemi pasur rritje të qëndrueshme Megjithatë, sot është dita e buxhetit dhe unë ekonomike. Dhe për shkak se një qeveri e e kam shumë të lehtë të shquaj se ky buxhet korruptuar është edhe e pashpirt për qytetarët e është ilustrimi më i mirë i bindjes sime. Me pak vet, në të nuk ka asgjë që shkon në dobi të fjalë, ai është pranimi me shkrim i një dështimi interesave të tyre. spektakolar, sepse edhe në shifrat më të Buxheti që po shqyrtojmë sot përkon me thjeshta, ai pohon falimentimin e një Kryeministri, nisjen e fushatës politike të Kryeministrit, për të që nuk qeverisi asnjë ditë të vetme, sipas atyre pastruar më tej Shqipërinë. Dikush mund të thotë që kishte premtuar në fushatë. se çfarë lidhje kanë këto me njëra-tjetrën? Unë Është më i vogël, se sa i faktit, që po mbyllim, mendoj se kanë shumë.
49 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Shqiptarët janë sot më të dëshpëruar se patetike të “Rilindjes”, por do të ishte marrë që asnjëherë tjetër, sepse ata qeverisen prej dy atëherë me pisllëkun. Sepse, ndryshe, i bie që vjetësh nga një qeveri, e cila megjithëse i vjedh të kemi qenë më mirë atëherë kur ishim më keq. ditën për diell, u rri edhe si Xhebrail mbi kokë Në fakt, ai ka të drejtë dhe unë bie dakord dhe i shtyp me arrogancë, nëse nuk i binden me Edi Ramën, se Shqipëria është bërë shumë verbërisht dajakut, një qeveri e cila gati po u pis këto dy vjet. thotë se e kanë detyrim që të ndjehen edhe të Është bërë llum ky parlament, dhe këtë e kemi lumtur prej saj. Madje duhet të gjejnë formën e pranuar të gjithë, duke rënë dakord për të duhur për ta shprehur gëzimin e tyre, ashtu si miratuar ligjin më poshtërues për veten tonë. Do 30 vjet më parë. të votojmë pas pak ditësh për të nxjerrë jashtë Edi Rama e quajti “mirënjohje për kësaj salle vrasës apo trafikantë, a thua se kishin shtetndërtimin”. hyrë këtu pa dashje dhe ishin përzier me ne të Shqiptarët prej dy vjetësh konsumojnë, tjerët, ndërkohë që ata janë kërkuar me qiri që shpenzojnë dhe investojnë më pak, dhe kjo nuk të jenë të tillë. Sot disa nga ne duhet të krenohen vlen vetëm për të varfrit, që janë shtuar, se nuk kemi dy apo më shumë emra, se nuk kemi ndërkohë që dy vjet më parë Edi Rama vrarë ende njeri, se nuk kemi vjedhur asnjë predikonte se vetëm “ata që fitonin më shumë dyqan, makinë apo shtëpi, se nuk kemi shitur do të paguanin më shumë”. E vërteta është se kurrë drogë, apo se nuk jemi përdorues të rregullt më të varfrit ishin viktimat e para të kësaj qeverie, kokaine. Unë nuk mburrem dot për një gjë të që pretendon të jetë e majtë. Dhe do të tillë, madje nuk e kam fare kompleks të them se vazhdojnë të jenë, sepse, sipas meje, ata janë më vjen turp që, edhe si figurant apo dëshmitar, preja më e lehtë. kam qenë pjesë të kësaj historie të pistë. Në të Por sot edhe konsumatorët më të mëdhenj, tillë e katandisi këtë parlament kryesisht Edi që janë shtresa e mesme e popullsisë, e kanë Rama dhe natyrisht i takon atij ta paguajë atë rrudhur dorën, ndërkohë që biznesi i madh faturë. Qoftë edhe pa kuponin tatimor. ngurron të ndjekë ritmet normale të zhvillimit të Shqipëria po qelbet sot nga pisllëku, se për vet, sepse mendon gjithmonë për një ditë më të herë të parë që nga koha e shpikjes së keqe. Këto mund të mos kenë pergamenës, ka një qeveri që po vjedh edhe me domosdoshmërisht lidhje me buxhetin, por janë letra. Dhe ky është një hop cilësor i korrupsionit, të gjitha pasojë e një depresioni politik dhe so- jo vetëm për Shqipërinë, po kam bindjen se cial, që vjen kryesisht për shkak të resë së është fenomen i rrallë botëror. Sepse në të gjitha karkalecave të korrupsionit, që po mbyt jo vetëm kohërat dhe në çdo vend, ku janë gjendur, shtetin, por mbi të gjitha ekonominë kombëtare. zyrtarët kanë bërë kujdes që të paktën të jenë Të gjitha këto nuk kanë si të mos reflektohen në rregull me dokumentet. Se historia ka treguar në buxhet, në të cilin mungojnë qindra milion se vjen gjithmonë një ditë kur dikush i hap kartat. euro që vidhen drejtpërdrejt nga kontrabanda në Këta kanë arritur në një pikë, që nuk i ha fare dogana dhe tatime. Por edhe qindra milion të meraku, as për këtë, kaq të eksituar janë nga tjerë, që zhvaten për punë eterike, që nga babëzia. Në Shqipëri sot kemi mbërritur në një koncesionet krejtësisht të panevojshme dhe të pikë kritike kur zyrtarët e korruptuar nuk ndjekin padobishme, e deri tek konsulencat, që janë punët e nevojshme dhe të domosdoshme shtuar si kërpudhat, që pas ardhjes në pushtet publike, për të nxjerrë prej tyre ryshfetin, por të Edi Ramës dhe të Ilir Metës. I kemi me ndajnë që në fillim një thes me lekë, i fusin ato shumicë edhe në këtë buxhet. Tek shpenzimet në xhep, dhe pastaj rrugës kërkojnë të gjejnë administrative, të vetmet që janë rritur. ndonjë arsye për ta justifikuar. Dhe meqë jemi tek slogani i Kryeministrit, Shqipëria është shndërruar në një baltovinë pyetja është se kur u bë dhe kush e bëri kaq pis gjigante, që nuk ka det ta lajë, sepse këtu ka Shqipërinë, sa sot na duhet një fshesë gjigante humbur çdo sens mase dhe nuk ka më asnjë me korrent, për ta pastruar. Po të kishte qenë ndjeshmëri edhe për akuzat dhe denoncimet e kaq zhul kur e lamë ne pushtetin, me siguri që tmerrshme dhe të përditshme, që nuk vijnë ky pastruesi i oxhaqeve nuk do të kishte vetëm prej opozitës. E keni dëgjuar, besoj, në harxhuar kohë me ëndrrën e rrejshme dhe fushatë Edi Ramën, por prapë e përsërit sa herë
50 Legjislatura e 8-të Viti 2015
i vjen rasti, parodizimin e investimeve tona për është një vend i pashpresë, prej të cilit njerëzit “rrugë, rrugë, dhe rrugë që ngelën rrugëve”. Le mund të gjejnë shpëtimin vetë duke e braktisur. ta zëmë për një çast se mund ta kemi tepruar Le ta lexojmë si duhet edhe mesazhin që me to, ndonëse unë mendoj se infrastruktura përcjell vetë ky buxhet, i cili është një arsye e është ende një hall i madh dhe natyrisht i fortë për të protestuar, ndonëse jo më kryesorja, pazgjidhur i Shqipërisë. Po çfarëdo që të ketë më 8 dhjetor e në vazhdim. ndodhur, tek e fundit, rrugët aty i keni, ca më të Sepse është pasqyra evidente e një qeverie, mira, ca më të këqija. Po qindra milionat e chek që nuk bën as përpjekjen më minimale për të up-it, të sterilizimit, të Jaguarëve, të dializës, të fshehur kapjen, demotivimin dhe paaftësinë e sporteleve, e të tjera e të tjera, ku t’i kërkojmë, vet, e një administrate të kalbur që e ka lëshuar se për të gjetur as bëhet fjalë? Ato janë damka pa duar dhe po e çon vendin në rënie të lirë drejt e zezë e kësaj qeverie, për të cilën mendoj se greminës ekonomike dhe drejt një dëshpërimi nuk duhet të ketë kurrë amnisti, kurdo që ne të kolektiv. Por mbi të gjitha, e një Kryeministri, i kthehemi në pushtet. cili gati po e thotë vetë se e ka të pamundur ta Unë bie plotësisht dakord me Edi Ramën, se ndalë rrokullisjen e qeverisë së vet. Ndaj edhe Shqipëria duhet pastruar edhe nga korrupsioni i të mos presim asnjë sekondë më, por të Ilir Metës dhe i LSI-së, me ndryshimin e madh, mblidhemi dhe të marrim në dorë fatin tonë. Të që ai e nënkupton, por nuk guxon dot kurrë ta mos kemi iluzione dhe të mos shpresojmë kot thotë edhe në tavolina konfidenciale, e jo më në që të bien vetë, sepse asnjë fitore nuk vjen duke publik. Por unë nuk e ndaj dot atë nga hajdutëria pritur. Aq më pak, të lidhim aksionin tonë politik e njëjtë, nganjëherë edhe superiore, sidomos në me divorcin e mundshëm të Ramës dhe Metës, muajt e fundit, nën flamurin e ministrave dhe i cili edhe po ndodhi, është për hesapet e tyre, zyrtarëve të Partisë Socialiste. dhe asnjëherë në interes të vendit. Ndaj le ta Por problemi qëndron se Edi Rama, do ta nisim më 8 dhjetor. pastrojë Shqipërinë nga Ilir Meta, jo se e Po ju mund të thoni çfarë lidhje ka protesta shqetëson korrupsioni i tij, por se nuk po shkojnë juaj me këtë debat? Por unë ju pyes: çfarë lidhje mirë kohët e fundit. Njësoj si Tomë Doshin e ka buxheti i shtetit revolucionin, nuk do të ndodhë shndërroi brenda ditës, nga superdeputet të në Shqipëri? A e dëgjuat shtetndërtuesin të Veriut, në mafioz të rrezikshëm, ndërsa Mark trojeve etnike shqiptare, se sa herë e përmendi Frrokun, nga aleat të çmuar, në vrasës të revolucionin, kur po fliste për buxhetin, ndërkohë burgosur dhe pa mandat, që njerëzit prisnin se çfarë do t’u sjellë ai; rroga, Ndaj edhe nuk ka më asnjë vlerë aksioni i paga, pensione, investime, rrugë, qoftë edhe nënkuptuar i pastrimit të Edi Ramës për Ilir rrugë. Sepse i ka djegur shumë, megjithëse 8 Metën, në një duel që tashmë konsiderohet i dhjetori është ende larg. përfunduar, në epërsi të thellë të të dytit. Unë e di se do të na numërojnë atë ditë, se Natyrisht, ky është një rivalitet i egër mes dy do të na shohë me dylbi Saimir Tahiri nga tarraca peshkaqenëve, që ne pak na intereson. Por e Kryeministrisë, apo do të na bëjë foto ai që kështu si ka ardhur puna, nuk është çudi që fluturon me ballon, përpara se njerëzit të fituesi ta detyrojë humbësin ta propozojë tek grumbullohen, që të dukemi pak. E di që do të Presidenti i Republikës për medaljen “Nder i porosisin portale dhe gazeta që ta pjesëtojnë me Kombit”, për kontribut të madh në luftën kundër 10 apo më 20 numrin e atyre që do t’i bashkohen korrupsionit. Partisë Demokratike më 8 dhjetor. Por kjo nuk e Ndaj edhe ky buxhet nuk mbart thjesht krizën ngushëllon dot, e aq më pak e ndihmon një por edhe degradimin e një qeverie, që erdhi në qeveri të rrëzuar. pushtet me tërsëllëm, duke vringëllirë me Sado të jemi ne në shesh atë ditë – dhe jam prepotencë 1 milion shuplakat, të cilat i i bindur që do të jemi pambarimisht shumë – aty konsideroi si dele të bindura vetëm për t’i mjelë do të mungojnë pafundësisht kundërshtarë të dhe gënjyer një herë në katër vjet qeverisë. Sepse, sado të jetë rritur Partia Por nëse ky është një buxhet zie, i cili Demokratike dhe aleatët e saj këto dy vite, ato reflektohet edhe në raportet brenda vetë janë gjithsesi më pak se shqiptarët e zhgënjyer maxhorancës, unë nuk mendoj se Shqipëria dhe të goditur në kockë prej kësaj qeverie.
51 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Sado që të jemi ne atë ditë, mos harroni të dhe këtu nga PS-ja deri tani kanë folur vetëm 2 shtoni aty edhe 200 mijë aplikantët për lotarinë deputetë. Por ne duhet të respektojmë edhe amerikane, dhe nuk besoj se ka njeri në këtë partitë e tjera. sallë, që të mendojë se ata janë të gjithë anëtarë Zoti Duka është nga krahu i djathtë. Zoti të Partisë Demokratike. Sado që të jemi ne atë Patozi është aty, zoti Berisha ka folur sa për 7 ditë, shtojini edhe mbi 100 mijë shqiptarët, që deputetë me kohën e llogaritur. Mos u kanë kërkuar azil në Gjermani, sepse si parët shqetësoni. ashtu edhe të dytët, janë viktima të drejtpërdrejta Pandeli Majko – Të nderuar kolegë deputetë, të kësaj qeverie. Le të thotë sa të dojë ai që iku, E nderuar zonja drejtuese e seancës, se janë emigrantë që ikin të zhgënjyer nga Pa diskutim që diskutimi i sotshëm është ndër Greqia. diskutimet më të rëndësishme, pasi ka të bëjë Shtoni qindra dhe mijëra të burgosurit për me ligjin e buxhetit të shtetit. Sigurisht unë nuk kuponin, ndreqjen pa leje të çatisë, mospagesën jam këtu për të bërë ritualin e radhës. Jam i në kohë të kamatës për energjinë. Jam shumë i bindur që situata nuk është aq e shkëlqyer sa sigurt se aty do të mungojnë gjithashtu qindra do të përpiqem ta paraqes unë. Po sigurisht nuk mijëra nga 1 milion shuplakat, të cilët e kanë është aq e nxirë sa flasin parafolësit e Partisë mbyllur llogaritë me Edi Ramën dhe Ilir Metën, Demokratike. Nuk do të bëj ndonjë diskutim të por ngurrojnë ende të përfaqësohen prej nesh. tipit: “Shqipëria çka qenë, ç’është dhe ç’do të Por nuk e teproj të them se do të mungojnë atje bëhet”, por gjithsesi kur bëhet dhe diskutohet edhe shumë prej jush këtu, jo thjesht se nuk ju ligji i buxhetit, është i nevojshëm dhe një lloj pyet njeri dhe se trajtoheni pa respektin mini- reflektimi. mal, por se realisht nuk keni ndonjë përgjegjësi Po e filloj në fakt nga vetja dhe që ka të bëjë për sa po ndodh. Sepse e kam thënë që në ditën me këto ditë në vitet ‘80. Unë isha një gjimnazist e betimit të saj, Shqipëria prej dy vjetësh nuk ka ashtu si shumica juaj këtu. Dhe duke qenë se një qeveri përfaqësuese të Partisë Socialiste, por isha djali i madh i shtëpisë, bëja edhe pazarin. një qeveri private të Edi Ramës. Dëgjoja atëherë rëndom në televizor, ata që janë E di që do të merreni me ne, do përpiqeni ta më të mëdhenj se unë më kuptojnë shumë mirë, zhvendosni debatin në të shkuarën, sepse është, për planet 5-vjeçare, sukseset dhe ndërkaq praktikisht, e vetmja armë që ju ka mbetur. duhet të bëja pazarin, shkoja në dyqan dhe Sigurisht do përmendni Gërdecin, 21 Janarin, shikoja që kishte vetëm lakër dhe presh. Dhe do gënjeni me shifrat, të cilat askush nuk i duke parë këtë diferencë midis asaj që dëgjoja verifikon dot në çast, por nuk do të gjeni dot dhe asaj që shikoja si realitet, sigurisht pyesja rrugëdalje prej saj. Çdo ditë që kalon ju bën më prindin tim, tim atë, ndjesë pastë: “Baba, a e të pabesueshëm dhe më qesharakë. Çdo orë që kuptojnë jetën tanë këta që flasin në televizor”? kalon punon për opozitën. Këto ishin gjërat e para që normalisht njeriu i Ne mund të kemi plot probleme, por nuk jemi kujton si fillimet e marrjes me politikë për atë ne problemi i këtij vendi tani. Sepse problemi periudhë. Sigurisht këshilla e tim eti ishte të mos është gjithmonë qeveria, kurse një qeveri e i jepja gojës. rrëzuar, që zvarritet në agoninë e vet, është më Sot kohët sigurisht kanë ndryshuar, madje shumë se problem, është sëmundje e gojës i jepet dhe atëherë kur nuk ka vend për të rrezikshme, nga e cila duhet shpëtuar vetëm me folur. Ajo që dëshiroj të them, të dashur kolegë, bisturi, një orë e më parë. duke ndjekur seancën e stërzgjatur edhe ditën Ju faleminderit! e djeshme, është fakti që ne duhet ta pranojmë Valentina Leskaj – Atëherë, zoti Majko. me mirëkuptim që shpesh mënyra se si i Pastaj fjala është për ministren Kodheli. organizojmë debatet në këtë sallë të nderuar ose (Ndërhyrje pa mikrofon) që duhet të ishte shumë e nderuar për publikun, Po Patozi nga është? Nuk është këndej? është shumë e largët, për mënyrën se si (Ndërhyrje pa mikrofon) shqiptarët jetojnë të përditshmen e tyre, për Jo, e keni shumë gabim. Ju sqaroj unë. Zoti mënyrën se si këtu ofendohet, shahet, sulmohet, Berisha ka folur sa për shtatë deputetë, si kohë. e kështu me radhë. Ministrat e marrin fjalën sa herë të dëshirojnë Dëgjova me shumë vëmendje kolegët e mi
52 Legjislatura e 8-të Viti 2015
dhe sigurisht unë kam një varg me probleme, me një borxh tjetër me interes më të ulët sigurisht arritje, sigurisht, por kam një frikë, se duke thënë është një operacion financiar fitimprurës edhe që buxheti do të ofrojë një rritje 3,4%, suficiti për taksapaguesin shqiptar. Dhe mendoj se në primar, 0,3%, 1,8 miliardë fundi i garancisë në çdo rast, sado kritikues të jesh për këtë qeveri, mbështetjen e kreditimit të bujqësisë, borxhi ky mbetet një operacion i suksesshëm. publik ulet në 70,9 të PBB-së. Të ardhurat do të Imagjinoni sikur zoti Bode sot të ishte një ministër jenë 27,3% të PBB-së. Sinqerisht dikush që financash i suksesshëm dhe qeveria “Berisha” dëgjon sot në televizor, në krahun tjetër, i të ishte një qeveri e suksesshme në pikëpamje padukshëm, çfarë kupton nga kjo? 90% e atyre buxhetore. Imagjinoni sikur sot me këtë buxhet që na dëgjojnë thuajse nuk kuptojnë asgjë, që po mbyllet, qeveria shqiptare të mos kishte sepse në një mënyrë ose në një tjetër shpesh paguar 700 milionë fatura të prapambetura. diskutimi ynë edhe për ligjin më të rëndësishëm Çfarë mund të bëheshin me 700 milionë të financave të Republikës së Shqipërisë është dollarë, të cilat ne socialistëve apo qeverinë e i largët. Ndonjëherë kjo ndodh natyrshëm, socialistëve e kanë vënë në një kurth të ndonjëherë kjo ndodh në mënyrë të dyanshëm? Dje u shpenzuan në fushatat që panatyrshme. Çfarë konsideroj unë si suksesin ishin kundër nesh, për të thënë që e djathta është më të rëndësishëm të kësaj qeverie, e cila një qeverisje e suksesshme dhe sot është një armikun kryesor që ditën e parë që është krijuar gropë që ne duhet ta mbushim. E mbushëm, por nuk ka pasur opozitën, por ka pasur pritshmëritë ama me një kosto, sepse këto 700 milionë dollarë e atyre që e votuan? Mendoj se reforma kundër iu hoqën investimeve në shkolla, në rrugë dhe informalitetit mbetet suksesi dhe rreziku më i ju me shumë të drejtë thoni se dy vjet çfarë madh i kësaj qeverie. Ajo, sipas meje, është duke rrugësh keni bërë? Çfarë shkollash keni bërë? bërë një nga operacionet më të vështira e cila Sigurisht ata me mendje të ftohtë, shpresoj dhe nga shumë qeveri është konsideruar si një patate tek të djathtët, arrijnë të kuptojnë se 700 milionë e nxehtë ose në rastin më të keq si të vendosësh dollarë nuk është një shifër dosido, e semaforë në xhungël në një histori ekonomike shmangshme, e cila po të ekzistonte sot si e tillë të krijuar në Shqipëri pas vitit 1990. mund të bënte që ne të mos ishim njerëz me Unë mendoj se sado kundërshtari i kësaj kaq probleme financiare për të diskutuar në qeverie të jesh, sigurisht nuk mund të buxhet. Sigurisht nuk ka rritje pagash, nuk do të anashkalosh faktin që sot CEZ-i, kompania ketë as rritje pensionesh, atë që do të donim të energjetike, nuk merr më 160 milionë euro nga ndodhte, por mos harroni se jo vetëm Shqipëria, buxheti, paratë e taksapaguesve, por falë por i gjithë rajoni, për të mos thënë dhe më gjerë, menaxhimit dhe vetëmenaxhimit garanton jetojmë në kohë të vështira. Nëse dikush investime brenda strukturës me fondet e saj. mendon se sot këtu ne duhet të vinim me se Dhe 160 milionë euro që deri dje merreshin nga s’bën për të thënë që do të rriteshin pagat dhe buxheti për energjinë sot shkojnë në drejtim të pensionet, për të thënë se jemi të suksesshëm, shkollave, spitaleve e kështu me radhë. ndodh si në çdo shtëpi. Vjen një ditë babai dhe Jam dakord me një pjesë të kolegëve kur thotë kaq e kemi. Nuk mund të harxhojmë më thonë se qeveria shqiptare, pra qeveria aktuale shumë se sa këto që kemi. Nëse duhet të marrim ka hyrë në tregun e eurobondeve dhe ka marrë borxh tjetër për të thënë se jemi të suksesshëm borxh. Mirëpo ta sqarojmë pak më ngadalë, më mendoj se kjo nuk do të funksiononte. qetë dhe me një gjuhë mundësisht të Ajo që dëshiroj të nënvizoj në këtë buxhet kuptueshme për publikun shqiptar se çfarë ka është një fakt, i cili niset nga një arsyetim shumë ndodhur me marrjen e borxhit. Një pjesë e i thjeshtë. Dhe dëshiroj që ai që sot nuk beson rëndësishme e këtij borxhi është marrë për të te kjo qeveri le të më dëgjojë me dyshimin më të zëvendësuar borxhin. Pra, është marrë borxh madh se unë jam këtu për të vajisur një histori, për të paguar borxhin. Dikush mund të pyesë e cila nuk është kështu siç duket. Unë mendoj me naivitet se për çfarë është kjo? Borxhi që se reforma më e rëndësishme pas miratimit të ekzistonte deri tani i eurobondit kishte një interes Kushtetutës ka qenë reforma territoriale. U bënë prej 7,5%, kurse qeveria shqiptare mori një borxh zgjedhjet dhe sot që flasim kryetarët e bashkive tjetër me 5,75%. Dhe të zëvendësosh borxhin janë të majtë dhe të djathtë. Reforma e
53 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
rëndësishme dhe lajmi i mirë për të gjitha ushtarakëve, sepse di situatën financiare ku komunitetet e bashkive të reja është se personeli ndodhet vendi im dhe vendi juaj. Do të isha i edukativ dhe mbështetës në arsimin lumtur, nëse ashtu siç më tha ministri i parashkollor, personeli mbështetës i arsimit Energjetikës, vitin që vjen do të fillojë Skavica. parauniversitar do të thotë kopshtet, shkollat 8- Kjo ka shumë rëndësi. Nga e gjithë qeveria vjeçare, shkollat e mesme, të gjitha do të kalojnë njeriun që e përkrah më shumë, por dhe që e në varësi të bashkive, çfarë rëndësie ka të majta kam inat më shumë është Shkëlqim Cani. apo të djathta. Rrugët rurale janë rajonale. Ndonjëherë me shaka i them: “Shkëlqim, me ty Shërbimi i mbrojtjes së zjarrit, shërbimi pyjor, filloi demokracia. Ka rrezik që po nuk e pate ujitja dhe kullimi, drejtoritë e bujqësisë, ofrimi i mendjen, me ty do të mbarojë”. Dhe sigurisht shërbimeve sociale, të gjitha këto struktura me jam sot këtu për t’i dhënë përkrahjen më të plotë njerëz të cilët i shërbejnë komunitetit do të dhe që ta ketë zërin më të fortë brenda qeverisë kalojnë nën varësinë e bashkive të reja. Kjo për disiplinën financiare, sepse mendoj se do të mund të duket si një histori statistikash. na vijnë kohë të vështira. Dhe këto kohë të Çfarë ndodhi? Problemi është se shpesh dhe vështira, sado që të trajtohet politikisht, do të me këtë strukturë që ka ekzistuar deri tani jenë dhe për ne dhe për ju. Të paktën jemi të njerëzit e Tiranës bëheshin kompetentë se çfarë qartë që borxhet që keni marrë ju, i paguajmë ndodhte në Korçë, Pogradec, Tropojë, Kukës, ne dhe ato që do të marrim ne përsëri do t’i Shkodër, Vlorë. Tanimë thjesht me këtë paguani ju. Në 8 dhjetor, miqtë e mi, do të dilni ndryshim, që lidhet me reformën e të bëni një protestë. Jam shumë i lumtur nëse ai decentralizimit, ata të cilët kanë votën e popullit që sot ka keqkuptim me këtë sallë do të vijë në do të kujdesen për problemet që kanë të bëjnë mitingun tuaj. Por kam frikë se nga salla ku u bë me arsimin parashkollor, me arsimin 8-vjeçar, me vakia e Ramiz Alisë nuk mund të bëhet arsimin e mesëm e kështu me radhë. Unë nuk revolucion. Kam frikë se më shumë ju takojnë dua të dal sot dhe të bëj njeriun e mirë duke vargjet e Dritëroit të madh: luajtur me një lloj kriticizmi realist karshi Rrëmbeni darën, qeverisë. Unë e ndiej veten pjesë të zgjedhjeve, shpejt o trim, zgjidhjeve, problemeve, pse jo dhe të hoqa gozhdën, dështimeve të kësaj qeverie. mbeti vrima! Dikush përmendi sot 8 Dhjetorin dhe mitingun Unë do ta votoj këtë buxhet, sepse mendoj e madh që do të bëhet në 8 Dhjetor. Unë të them se nuk është as gozhdë, as vrimë! të drejtën nuk mendoj se do të ndodhë ndonjë Valentina Leskaj - Faleminderit! revolucion i madh. Fjalën e ka zoti ministër. Për sa u përket historive me revolucion nuk Arben Ahmetaj – E kam për replikë, zonja është se ka ndonjë eksperiencë. Por më shumë drejtuese e seancës. i druhem jo njerëzve që do të dalin në 8 dhjetor, Miku im, zoti Majko, tha se vijnë kohë të u druhem atyre biznesmenëve të vegjël, 200 ose vështira. Unë i them zotit Majko që kohët e 300 vetë, që dalin para Kryeministrisë dhe vështira kaluan, vijnë kohë pak më të mira se kërkojnë që gjobat të jenë më të ulëta. Atyre u këto që kaluan. druhem, se dhe vetë brenda vetes mendoj se Faleminderit! kanë të drejtë. U druhem jo atyre që do të dalin Valentina Leskaj – Po, zonja Ministre. në 8 dhjetor, por ish-ushtarakëve që kur shkojnë Mimi Kodheli - Përshëndetje kolegë marrin pensionin, që për një ligj apo për një prob- deputetë! lem që e keni krijuar ju në qeverisjen tuaj, dhe Përpara se të filloj diskutimin tim lidhur me ne nuk po dimë ta rregullojmë ende, janë të miratimin e buxhetit për vitin në vazhdim, dua t’i detyruar të lënë 1/3-n e pensionit për arsye të them deputetit të nderuar Patozi, që, sido që të një llogaritje idiote, absurde, sipas meje të jetë tubimi i datës 8, të jeni të sigurt që ne nuk paligjshme,e lënë për të paguar se dikur, diku do të vrasim në shesh. Ky është një dallim shumë është bërë një llogaritje gabim. Nuk dua të bëj i madh. burrin e mirë, duke thënë se ne duhet të kthejmë Diskutimi dhe miratimi i buxhetit të shtetit, i dhe të shikojmë historinë e pensioneve të cili mbështetet në realizimin e politikave të
54 Legjislatura e 8-të Viti 2015
programit qeverisës, është pa dyshim akti më i mbajtjen e një niveli taksimi të arsyeshëm për rëndësishëm për një qeveri të përgjegjshme, që sipërmarrjen. Ky buxhet është rritur kundrejt vitit ka marrë përsipër ta integrojë Shqipërinë në 2015 në total në 4,9%, një rritje që do të sigurojë Bashkimin Europian. një zhvillim të qëndrueshëm dhe paraqet një risi Nëse do të duhej ta përkufizoja me një të rëndësishme krahasuar me vitin e shprehje të vetme këtë buxhet, atëherë do të mëparshëm. thosha se ky buxhet është një hap i sigurt drejt Do të mundohem të listoj shkurtimisht ku konsolidimit, rritjes ekonomike, zhvillimit të konsistojnë këto riri. qëndrueshëm dhe vendosjes së shtetit ligjor dhe, Së pari, ulja në nivele të konsiderueshme e mbi të gjitha, është një buxhet i drejtë. deficitit buxhetor në kufijtë e 2,2% e produktit të Financat e shtetit tonë në vitet e qeverisjes brendshëm bruto kundrejt të 4,1% që ishte një së mëparshme janë dominuar nga mungesa e vit më parë. Financimi i deficitit buxhetor vizionit afatgjatë dhe nga politika e ditës në parashikon mbështetje minimale nga tregu i shërbim të interesave meskine të pushtetarëve brendshëm, duke i lënë hapësirë kredisë për interesa politike të mbajtjes së pushtetit të bankare dhe huamarrjes nga sektori privat. Kjo tyre me çdo kosto, mjet dhe kusht në përballje shoqërohet edhe me uljen e borxhit të akumuluar me interesat e qytetarëve të thjeshtë. në raport me produktin e brendshëm bruto nga Në këtë këndvështrim, vendi ynë po shkonte 72,6% në vitin 2015 në 70,9% në vitin 2016. i sigurt drejt greminës dhe kaosit jo vetëm të Së dyti, buxheti është mbështetur në një financave publike, por edhe të asaj politike. paketë fiskale, e cila në tërësinë e vet parashikon Politika e prerjes së shiritave pa burime uljen e taksave dhe jo rritjen e tyre. Kjo paketë financiare dhe pa mbaruar punimet krijoi një parashikon zerimin dhe reduktimin e taksimit të borxh të thellë ndaj sipërmarrjes private, e cila, biznesit të vogël, ku përfitues janë 99 mijë e 400 e mashtruar nga qeveria e saj, kishte investuar biznese tatimpaguese, nga të cilat 83500 syresh paratë me shpresën se do t’i shtonin ato; u me nivel zero të taksimit, ndërsa për 15900 të injoruan kërkesat për dëmshpërblimin e tjerët taksat do të përgjysmohen. pronarëve legjitime dhe u mashtruan për një Për herë të parë në vitin 2015 u arrit të kohë të gjatë për interesa elektorale dhe bashkë barazohej raporti kontribuues-përfitues në me ta u mashtruan edhe shumë e shumë të tjerë, skemën e sigurimeve shoqërore, raport i cili madje edhe të persekutuarit politikë. Të parashikon të thellojë më tej trendin edhe për mashtruar u ndien edhe studentët e prindërit që vitin 2006. Kjo u arrit në sajë të luftës dhe kishin blerë diploma në universitetet private, por aksioneve të qeverisë kundër informalitetit, por, nuk kishin blerë dijen dhe integrimin që me gjithë këtë ndryshim pozitiv, skema është ëndërronin për fëmijët e tyre. E gjithë skema e ende shumë deficitare dhe buxheti i shtetit qeverisjes ishte ndërtuar mbi një mashtrim që parashikon të financojë në këtë sektor për vitin rezultoi një piramidë, ndoshta edhe falë 2016 plot 113 miliardë lekë. eksperiencës së mëparshme që kjo qeveri kishte Së katërti, viti 2015 shënoi mbylljen e gropës në fushën e piramidave. financiare që ishte krijuar si rezultat i borxheve Buxheti i vitit 2016 që po diskutojmë, në fakt, ndaj sipërmarrjes. Buxheti i vitit 2016 është është i mbështetur në një rritje reale ekonomike çliruar tashmë nga kjo barrë, pasi pagoi një në nivelin 3,4%. Kjo ndoshta nuk është rritja shumë prej rreth 720 milionë dollarësh për vitet ekonomike që dëshirojmë, por është një rritje me 2014 dhe 2015. Më lejoni ta përsëris këtë deri një ritëm prej 25% më të lartë se viti i kaluar në mërzitje, këtë abis të pafund të krijuar për dhe 2,2 herë më shumë se viti 2013, ritëm i cili shkak të mospagesave të ndërmarrjeve. diktohet nga disa faktorë të brendshëm rajonalë Së pesti, të vendosur tërësisht në zhvillimin e global, si dhe nga rekomandimet e e reformës së pronësisë dhe në përputhje me institucioneve financiare ndërkombëtare. Ndër parashikimet dhe pretendimet elektorale, buxheti faktorët e brendshëm, që ndikojnë në nivelin e i vitit 2016 parashikon të shtojë me 50% këtij ritmi, mund të përmendim nevojën për uljen shpërblimin për ish-pronarët dhe të vazhdojë me e borxhit publik, shlyerjen e detyrimeve ndaj vendosmëri shpërblimin për ish-të persekutuarit pronarëve dhe të burgosurve politikë dhe politikë sipas një skemë të dakordësuar edhe
55 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
me përfaqësues prej tyre. Brenda këtij buxheti ne kemi vendosur Buxheti i vitit 2016 parashikon të thellojë prioritetet tona në mënyrë që efektiviteti i decentralizimin e pushtetit vendor, si në përdorimit të parave publike të kontribuojë pikëpamje të rritjes të transfertave në masën 9,5 maksimalisht në realizimin e misionit kushtetues miliardë lekë, ashtu edhe të të ardhurave të të Forcave të Armatosura, detyrim ky që rrjedh pushtetit vendor, të cilat do të jenë plot 19% më nga anëtarësimi në NATO. të larta se në vitin 2015 dhe 70% më larta se në Ndonëse buxheti i vitit 2016 është rritur vetëm vitin 2013. 12%, pjesëmarrja dhe veprimtaritë e Forcave të Gjithashtu, qeveria, në vazhdën e realizimit Armatosura në kuadër të bashkëpunimit me të programit të saj qeverisës, parashikon Aleancën do të rriten më shumë se tri herë. Kjo financime për bujqësinë, një rritje në tërësi të do të bëhet e mundur si rrjedhojë e racionalizimit saj me 24%, ku mbi 50% e shumës së destinuar dhe përdorimit të burimeve publike dhe në këtë ministri do të parashikohet për zhvillimin shpenzimeve korrente në dispozicion të rural dhe mbështetjen e prodhimit bujqësor dhe Ministrisë së Mbrojtjes me një kujdes të veçantë blegtoral. Por jo vetëm kaq, buxheti i shtetit ka dhe me sens real kursimi. parashikuar të rrisë me 1,8 miliardë lekë fondin Bazuar në strategjinë e mbrojtjes dhe të e garancisë për kreditimin në bujqësi me interesa kushteve të reja të kërkuara për sigurinë të ulëta, politikë kjo që do ta mbështesë kombëtare, rajonale e më gjerë, ky projektbuxhet prodhimin bujqësor e do të gjenerojë mbështet reformat stukturore të ndërmarra nga domosdoshmërisht punësim, prodhim e të Ministria e Mbrojtjes, me fokus modernizimin e ardhura më shumë për shoqërinë. Forcave të Armatosura dhe rritjen e ndërveprimit Kolegë, tani po them disa fjalë rreth buxheti me forcat aleate. Për këtë, investimet e të parashikuar për Ministrinë e Mbrojtjes. parashikuara në buxhetin e mbrojtjes për vitin Sipas projektligjit, shpenzimet e buxhetit të 2016 parashikohet të jenë 2 miliardë lekë, me mbrojtjes për vitin 2016 parashikohen të rriten një shtesë prej 320 milionësh ose mbi 14% të në masë 12,1% dhe do të jenë 12,1% më të larta totalit të shpenzimeve dhe një rritje prej 18,6% krahasuar me një vit më parë. Ato zënë 3,1% të më shumë se viti 2015. Nga shuma e shpenzimeve publike ose 0,93% të GDP-së. parashikuar për investime, 97,8% e tyre janë Rritja e shpenzimeve të buxhetit të mbrojtjes destinuar drejtpërdrejt për forcat e luftimit e për vitin 2016 është rrjedhojë e fuqizimit të këtij mbështetjen e tyre dhe vetëm 2,2% për sektori nëpërmjet kalimit në administrim të përmirësime infrastrukturore, që synojnë krijimin Ministrisë së Mbrojtjes edhe të disa shërbimeve e kushteve të përshtatshme për stërvitjen dhe të mohuara më parë, siç është Spitali Ushtarak përgatitjen luftarake. apo i strukturave të fluturimit-transport me Me anë të këtij buxheti Ministria e Mbrojtjes helikopter, por ajo që ndikon në këtë rritje janë synon të pajisë një pjesë të Forcave të shtesat në investime, që do të përdoren për Armatosura dhe gradualisht e në perspektivë të modernizimin e Forcave të Armatosura në gjitha efektivet tona me armatim, municion, mjete shumën 340 milionë lekë. transportuese e lëvizëse, si dhe logjistikë të Edhe pse ky buxhet nuk është ende në nivelin nevojshme të standardeve moderne në mënyrë e parashikimeve të dokumentit të rishikimit që të arrihet ndërveprimi me forcat aleate, por strategjik të mbrojtës dhe kërkesave standarde edhe operacionaliteti i tyre për kryerjen e të NATO-s, ne pretendojmë se jemi të sigurt se misioneve si brenda, ashtu edhe jashtë vendit. nëpërmjet tij, pa hezitim, do të mund t’ua dalim Kjo shënon një kthesë rrënjësore në menaxhimin të gjitha angazhimeve dhe përpjekjeve që Forcat e buxhetit të mbrojtjes në krahasim me buxhetet e Armatosura kanë dhe që ky buxhet do t’i e viteve të mëparshme të qeverisjes, ku 96% e mundësojë për plotësimin me sukses të tyre. shpenzimeve kapitale ishin destinuar për blerjen Pjesëmarrja në Aleancë kërkon ngritjen e e helikopterëve dhe pajisjeve që ndihmonin ato, nivelit të përgatitjes luftarake të Forcave të detyrim ky që, në fakt, duhej të plotësohej në Armatosura, si dhe pajisjen e tyre me teknikë të vitin 2019. përshtatshme në mënyrë që të sigurojë Buxheti i vitit 2016 do të mbështesë sigurimin ndërveprim dhe operacionalitet të tyre. e një force luftimi operacionale, të mirëstërvitur
56 Legjislatura e 8-të Viti 2015
e profesionale të ndërveprueshme kudo që ajo për punë të bëra, por nuk ka asnjë lekë për punët të kërkohet. Kjo forcë do të jetë e aftë për të që duhen bërë dhe për lotet e reja që duhen kryer operacione luftarake dhe humanitare për hapur. të përmbushur detyrimet e saj kushtetuese në Pse nuk ke asnjë projekt të ri, zoti mbrojtje të atdheut, forcimin e sigurisë në rajon Kryeministër? Tha që ka 200 kilometër rrugë. e më gjerë, si dhe mbështetjen e autoriteteve Nuk paskan emër këto rrugë? Ajo që është lokale për emergjencat civile. kryesorja Kryeministri nuk na e tha sa thellë do Meqenëse kam kaluar kohën, më lejoni ta ta fusë dorën në xhepin e qytetarëve për vitin mbyll duke thënë se përvoja e Ministrisë së që vjen? Mbrojtjes në menaxhimin e buxhetit ka qenë e A do ta hapë qesen që t’u japë ndonjë lekë suksesshme si në drejtim të realizimit të tij, ashtu qytetarëve në vitin që vjen? Natyrisht, qytetarët edhe të efikasitetit të përdorimit të burimeve. Kjo e kanë kuptuar prej dy vjetësh se e vetmja e re përbën një garanci edhe për vitin 2006. Realizimi e këtij buxheti është taksa zero. Por nga në nivelet nga më të lartat, 98%, i shpenzimeve pikëpamja fiskale taksa zero është aventurë dhe korente dhe investimeve do të vazhdojë të jetë kjo është aventura e fundit e Ramës. Ndërkohë, prioritet i menaxherëve tanë publikë në të gjitha Rama dhe ata që e mbështesin atë duhet ta nivelet. Përfundimisht, duke qenë e bindur se kuptojnë që me taksën zero për bizneset e vogla ky buxhet shënon një hap të sigurt drejt nuk mund të bëhet shtet, sepse e kemi provuar konsolidimit të ekonomisë dhe është i orientuar Shqipërinë pa tatime dhe taksa, vendi shkoi në nga rritja e qëndrueshme se ai do të mundësojë faliment. Por besoj se tashmë të gjithë e kemi përmbushjen e programit tonë qeverisës, të cilin kuptuar që Kryeministri është zbythur ose është e kanë votuar vetë shqiptarët, ju ftoj të gjithëve zmbrapsur, sepse ka rënë ngushtë dhe nuk ka ta votojmë pa dallim. nga t’ia mbajë, ekonomia po bie në gropë. Fondi Faleminderit për vëmendjen! Monetar Ndërkombëtar po ia shtrëngon vidhat, Valentina Leskaj – Faleminderit! natyrisht që as ekonomia dhe as Fondi Monetar Fjalën e ka deputeti Sherefedin Shehu. Ndërkombëtar nuk tolerojnë, prandaj Sherefedin Shehu – Zonja drejtuese e Kryeministri hodhi në shesh taksën zero. E them seancës, është zmbrapsur apo është zbythur, sepse për Të nderuar kolegë, herë të parë pas 18 vjetësh vjen një buxhet me Në fakt, sot është një ditë e shënuar për 21 miliardë lekë më i ulët sesa buxheti i një viti qytetarët, por ndoshta edhe për qeverinë, më parë, gjë që nuk ka ndodhur në historinë e megjithatë ne dëgjuam nga Kryeministri që me asnjë vendi. Qeverinë e ka zënë paniku nga buxhetin e vitit 2016 vendi ynë do të shijojë dështimet dhe nga frika e braktisjes së Fondit begatinë e madhe. Përveç kësaj, qeveria me Monetar Ndërkombëtar. Natyrisht që këtu u rrek këtë buxhet do të lulëzojë vendin, por paska një të thoshte se kemi rritje ekonomike, por nuk tha të keqe të madhe dhe kjo e keqe e madhe se pse nuk na sjell të ardhura në buxhet kjo rritje. qenkemi ne, opozita, që e shajmë qeverinë, por Qeveria po përgatit aktin e pestë të rishikimit me shifra e veta. të buxhetit për faj të gropës fiskale që krijon ajo “Qeveria”, tha Kryeministri, “nuk ka asnjë faj vetë. Nga 42 miliardë lekë shtesë, që duhej të për mosrealizimin e të ardhurave”, por kjo me vinin nga rritja e taksave në vitin 2014 deri në metrin e Kryeministrit. U mor me shpjegimin e nëntor të vitit 2015, janë mbledhur vetëm 26,5 suficitit primar, por nuk tha pse rritja ekonomike, miliardë. Pra, këtë duhet të na thoshte e pretenduar nga qeveria, sillka punësime, kur Kryeministri, këtë duhet të na thoshte ministri i raporton numrin e të punësuarve, por nuk sjell Financave, që nuk kanë sjell asnjë lekë nga të ardhura në buxhet! përmirësimi i administrimit, të na thonin se nuk Kryeministri nuk tha asnjë fjalë se kur do të kanë sjell dot në arkën e shtetit as lekët që duhej mbarojë Rruga e Elbasanit, përse nuk vazhdon të vinin nga rritja e taksave, që do të thotë se rruga Qukës –Qafë Plloç. Përse nuk ka në kanë rritur evazionin fiskal, pasi këto para kanë buxhet asnjë lekë për Rrugën e Arbrit, ndonëse shkuar diku, sepse, sipas shifrave të qeverisë, ministri i Transporteve u rrek të thoshte që kishte kemi pasur rritje të prodhimit dhe të të ardhurave vënë lekë, por, në fakt, ka paguar disa detyrime kombëtare, rrjedhimisht duhet të kishim edhe
57 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
rritje të të ardhurave financiare. Por marrëveshja e pashitura ose për ambientet që ata i kanë në me FMN-në, natyrisht, tani është në një pikë përdorim. kritike, sepse, sipas kësaj marrëveshjeje, ulja e Pra, shihet qartë se qytetarët do të paguajnë borxhit duhej të kishte filluar që në vitin 2015, më shumë taksa, por, nga ana tjetër, nuk do të por këtë vit stoku i borxhit u rrit, ndërsa për vitin marrin asgjë nga ky buxhet. Për 3 vjet radhazi 2016 vetë qeveria parashikon që të jetë 71% e nuk ka pasur rritje pagash, ndonëse u premtua produktit të brendshëm bruto kur, në fakt, sipas edhe paga e 13-të. Paga reale sot është 15% marrëveshjes me Fondin Monetar më e ulët sesa dy vjet më parë. Ata që e marrin Ndërkombëtar, duhet të ishte 68,8%. rrogën 200 apo 300 mijëlekëshe nuk arrijnë të Buxheti i vitit 2016 është si një shtëpi lodër, blejnë as ushqimet bazë, sepse çmimet e si një shtëpi pa themele, e cila do të bjerë mallrave të shportës janë rritur akoma më menjëherë dhe ky buxhet do të bjerë sapo të shumë. Inflacioni është 2%, por çmimet e këtij fillojë viti financiar 2016. Ekonomia do të jetë 1% grupi mallrash janë rritur nga 5 deri në 7%; nën parashikimin e qeverisë, ndonëse edhe vetë ndërsa varfëria rritet, qeveria ka shkurtuar listën qeveria e ka ulur në 0,6% kundrejt programimit e ndihmës ekonomike dhe buxheti social do të buxhetor afatmesëm. Gropa fiskale do të parashikohet të jetë 1,2 miliardë më i ulët sesa i vazhdojë të thellohet edhe me 140 milionë këtij viti. Ajo që u reklamua me të madhe, dollarë të tjerë, përveç 240 milionë dollarëve që asistenca dhe subvencioni për energjinë u pastruan në korrik të këtij viti. Borxhi publik, elektrike, është fshirë fare nga buxheti i shtetit. për shkak të këtyre faktorëve, do të rritet 2% më Por barra më e madhe do të shkarkohet tek shumë sesa ai i raportuar nga qeveria. investimet publike, të cilat janë ulur për 3 vjet Investimet dhe kredia në sektorin privat po bien. radhazi, por në vitin 2016 do të ulen 174 milionë Qeveria do të ulë shpenzimet totale në këtë dollarë; 84 milionë do të ulen përkundrejt buxhetit buxhet, por shpenzimet për luksin e saj do të të këtij viti; 40 milionë të tjera janë shtuar vazhdojnë të rriten. Pagesat për kreditë e huaja fiktivisht, sikur do të financohen me dividentin janë më të larta sesa investimet e huaja, ndërsa që nuk do të arkëtohet asnjëherë; ndërsa 50 investimet e brendshme janë për rikonstruksione milionë subvencione për energjinë elektrike dhe për mobilim zyrash. raportohen sikur do të jenë investimet. Pra, ajo që presin qytetarët natyrisht që është Investimet ulen, por shpenzimet për e hidhur, por ata duhet të përgatiten që vitin e Kryeministrin do të rriten 25 milionë dollarë ose ardhshëm do të paguajnë më shumë, këtë e tha 300% krahasuar me vitin 2015. Prioritetet në edhe vetë Kryeministri: “Ua heqim nga para dhe letra janë shndërruar në bishtin e buxhetin dhe do ua fusim nga prapa bizneseve të vogla”. këtu referencën kryesore, po e them për sa u Taksa zero, është përgënjeshtrim i parullës përket rikonstruksioneve, të cilat përbëjnë 60% që ne po bëjmë shtet, sepse nuk bëhet shtet me të totalit ose 60 milionë dollarë, do ta kenë taksa zero. Të ardhurat reale në buxhet, të rikonstruksionet e godinave. parashikuara nga vetë qeveria, do të ulen me Buxheti i shëndetësisë është i angazhuar ose 0,5% të produktit të brendshëm bruto, ndërsa, i prenotuar, 30 milionë dollarë janë kostot që janë nga ana tjetër, taksat e rritura duhet të sjellin 26 prenotuar ose kontaktuar për check up-in apo milionë dollarë më shumë në buxhet. Profesionet kontrata të tjera që ka bërë qeveria. Ndërsa në e lira do të paguajnë 5 herë më shumë kontribute qarkun Dibër nuk do të ketë asnjë lekë investim jo vetëm për vete, por edhe për familjarët e tyre; nga lista e qeverisë, por paratë në xhepat e prodhuesit e birrës së vendit duhet të paguajnë qeverisë dhe luksi i saj do të vazhdojnë të rriten. 40 lekë për hektolitër më shumë; bizneset e Vetëm 27 miliardë lekë ose më pak sesa gjysma vogla dhe familjarët do të paguajnë 50 deri në e investimeve do të shkojnë për punime civile 100 lekë për çdo natë fjetje të turistëve, për çdo si: rrugë, ujësjellës, shkolla dhe spitale. pëllëmbë oborr të shtëpisë do të paguhen 5,6 Investimet për rrugë dhe ujësjellës lekë për metër katrorë; për sigurimin e makinës përgjysmohen dhe këtë duhet ta kishte thënë të gjithë duhet të paguajnë 7% më shumë sesa ministri i Punëve Publike, të cilat, nga 35,5 ky vit, ndërsa ndërtuesit dhe qiraxhinjtë duhet miliardë lekë, do të bëhen 19,8 miliardë lekë. të paguajnë taksën e ndërtesës për apartamentet Investimet do të përdoren për qoka, ku secili ka
58 Legjislatura e 8-të Viti 2015
llokmën e tij, sepse në listën e investimeve janë shkurt nga aq sa unë dëgjova. Aty ku janë rritur 1300 projekte dhe miniprojekte nga 1 milion deri investimet është keq, aty ku janë ulur investimet në 2 miliardë lekë, dhe këto tipike këto janë te është keq, aty ku janë rritur të ardhurat është Ministria e Ekonomisë, sepse ministri, si zot i keq, aty ku janë ulur të ardhurat është keq! investimeve publike, ka listuar te projektet edhe Dakord, ka hapësira për këtë lloj debati. Kur tre ligjet që përfitojnë bizneset... rrisim taksat, është keq e më keq, po tani që i Valentina Leskaj – Ju lutem, zoti Shehu ulëm dhe i zeruam taksat, është po prapë keq?! përmblidheni fjalën tuaj, se jeni jashtë kohës. Aman, se e ka ndarë mirë Nastradini: “Çfarë uji Sherefedin Shehu - ... pra, ministri i do t’i japësh gomarit”. Jepi ujin që ke ndër mend Ekonomisë, që duhet të jetë modeli dhe zoti i dhe na shpëto se e diskutuam gjerë e gjatë në investimeve publike, trajnimin e konsideron Komisionin e Ekonomisë dhe nuk gjetëm zgjidhje investim, hartimin e rregulloreve, kryerjen e me ty, sepse ti je në hall me veten. studimeve e konsideron investim dhe këtë e ka Ti ke domosdoshmërinë që të dukesh në bërë për të bërë qoka tek organizatat publik se po shan buxhetin dhe kaq, por se çfarë joqeveritare apo te miqtë e tij. thua as vetë nuk e merr vesh dhe nuk ka burrë Në mbyllje, dua t’ju them se deficiti, me të nëne që të të kuptojë. cilën mburret qeveria, është tullumbace, sepse Faleminderit! të ardhurat janë të pasigurta, sepse kontigjenca Valentina Leskaj – Fjalën e ka zoti Koçi! dhe rezervat e buxhetit janë parashikuar 2 Ervin Koçi – Faleminderit, zonja drejtuese e miliardë lekë më të ulëta dhe do të jetë hera e seancës! parë kur qeveria do të sjellë buxhetin për rishikim Të nderuar kolegë, me rritje të deficititit, prandaj unë i them Buxheti është dokumenti më i rëndësishëm Kryeministrit që më mirë ta rrisë sot deficitin dhe parlamentar, i cili ka ndikim të drejtpërdrejtë në të mos mburret kot, sepse populli thotë: “Sa më ekonominë dhe në mirëqenien e qytetarëve. Në shumë ta shtrëngosh, më shumë të kërcet”, por diskutim tim unë do t’ju jap arsyet pse do të votoj do t’i kërcasë nesër dhe më mirë ta korrigjojë buxhetin e vitit të ardhshëm. Do të jap votën pro, sot. pasi ky buxhet është i orientuar nga e ardhmja. Problemet janë të shumta. Do të ndalesha Borxhi publik, që qeverisja e kaluar nga një edhe për decentralizimin... mekanizëm zhvillimi, e ktheu në një kosto të lartë Valentina Leskaj – Zoti Shehu, mbylleni tani për qytetarët, duke e rritur borxhin çdo vit për fjalën, se jeni dy minuta e gjysmë jashtë kohës interes të pushtetit, nga viti 2015 ky borxh do të më shumë se të gjithë deputetët e tjerë, duke fillojë të ulet në mënyrë të sigurt, ulje e cila do të mos llogaritur superdeputetin. vazhdojë edhe në vitet e ardhshme. Sherefedin Shehu – Pra, për sa i takon buxhetit lokal, qeveria nuk po transferon Ne si maxhorancë mund të zgjidhnim që të funksione, por po transferon deficite. rrisnim borxhin publik dhe deficitin buxhetor, atë Së fundi, po ju them se problemi është te traditë të keqe që e trashëguam nga qeverisja e qeveria, problemi është te kontrabanda dhe kaluar, por kjo do të vinte në rrezik themelet e korrupsioni, të cilën e ka raportuar vetë qeveria shtetit dhe do të sillte pasoja të rënda për me karburantin dhe cigaret e pazhdoganuara, ekonominë e vendit, ndaj ne zgjodhëm të ku shqiptarët nuk kanë më zgjidhje dhe për këtë qeverisnim ndryshe: certifikuam borxhin real, po braktisin vendin. Prandaj i kërkoj qeverisë që shlyem rreth 700 milionë dollarë detyrime të ta rishikojë buxhetin, të bëjë një buxhet për prapambetura; stabilizuam financat publike, qytetarët, që të ndalë eksodin e investitorëve, rimëkëmbëm ekonominë, duke krijuar shtratin e të bizneseve dhe të qytetarëve. duhur për një të ardhme më të mirë. Faleminderit! Do të shpreh mbështetjen e këtij buxheti, pasi Valentina Leskaj – Fjalën e ka zoti Ministër vazhdon traditën e mirëkrijuar në këto dy vjet për një sqarim. dhe kontribuon për rritje ekonomike të Më pas fjalën e ka zoti Koçi dhe më pas qëndrueshme. ministri Tahiri. Rritja reale ekonomike e vendit, nën Shkëlqim Cani – Do t’ju them diçka shumë qeverisjen e djathtë, pësoi një ngadalësim për
59 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
disa vite rresht duke shkuar në vetëm 1.1%, – territoriale, duke bërë të mundur rritjen e ndërsa ne, për të tretin vit me radhë, kemi bërë kompetencave të pushtetit vendor. Sektori i një përshpejtim konstant të ekonomisë, duke bujqësisë, i pyjeve, i rrugëve, i arsimit e parashikuar një rritje ekonomike prej 3,4% në transformojnë rrënjësisht konceptin e pushtetit 2016. vendor, duke e kthyer, natyrshëm në një mjedis Do votoj pro këtij buxheti, sepse është i që ofron zhvillim, punësim dhe mirëqenie. Janë orientuar te zhvillimi; duke mbështetur sektorë rreth 100 milionë dollarë nga Fondi i Zhvillimit të rëndësishëm të prodhimit që kanë ndikim të Rajonal që pushteti vendor do t’i përfitojë nga drejtpërdrejtë në ekonominë e vendit dhe te projektet konkrete dhe eficente duke i hapur pjesa më e konsiderueshme e popullsisë, siç rrugë zhvillimit të mëtejshëm urban dhe rural. janë: bujqësia dhe projektet rajonale. Investimet publike, duke përfshirë dhe ato të Për herë të parë pas 25 vjetësh do të pushtetit vendor, shkojnë në 920 milion dollarë investohet një shumë prej 25 milionë dollarësh dhe fokusimi i qeverisë tek eficenca e tyre do të vetëm për kanalet kulluese, ndërsa investimet sjellë efekte pozitive në ekonomi. për infrastrukturën e ujitjes janë rreth 33 milionë Do votoj të pro këtij buxheti që jo vetëm dollarë ose 7,3 herë më shumë se investimet e vazhdon të mbështesë shëndetësinë, duke i vitit 2013, shumë më shumë sesa investimet e 4 dhënë më shumë financime se çdo vit tjetër për vjetëve së bashku të mandatit të fundit rrënues të rritur nivelin e shërbimeve, por pas heqjes së të qeverisjes së kaluar. TVSH-së për ilaçet, uljen e ndjeshme të Ky është lajm i mirë, që viti i ardhshëm do të çmimeve të tyre dhe përmirësimin e jetë krejt ndryshe për fermerët e Myzeqesë dhe infrastrukturës, ky buxhet ka një lajm të mirë për të të gjithë Shqipërisë. Në vitin 2016 do të jenë çdo person të pasiguruar se duke filluar nga 1 18 milionë dollarë për garantimin e huadhënies janar i vitit 2016 nuk do të paguajë më lekë për ndaj bujqësisë, që do të sjellin më shumë vizitat te mjeku i familjes dhe kontrollin e investime në këtë sektor, më shumë prodhim, përgjithshëm shëndetësor. më shumë të ardhura për 12 mijë familje fermerësh që do të përfitojnë nga kjo mbështetje. Do ta mbështes buxhetin e vitit të ardhshëm, Do ta përkrah ketë buxhet që jo vetëm nuk pasi aty shoh që ka përparësi arsimi, realizohen rrit taksat, por vazhdon të ndihmojë sipërmarrësit reformat e nisura, si dhe vazhdon zbatimi i e vegjël. Pas përgjysmimit të taksave në vitin projekteve për përmirësimin e infrastrukturës. 2014, nga 1 janari i vitit 2016 do të kemi zero Piramida e diplomave false u shpërbë dhe taksa për bizneset deri në 5 milionë lekë objektivi për rritjen e cilësisë së mësimdhënies qarkullim vjetor dhe përgjysmim i taksave për është pjesë përbërëse e buxhetit për arsimin. bizneset nga 5 deri në 8 milionë lekë. “Nuk janë rritur pagat për mësuesit”,- thotë Gjithashtu, me paketën fiskale që do ta opozita, por kanë harruar se nga ulja e taksave miratojmë së bashku me buxhetin, bizneset e në vitin 2014 mësuesit fusin në xhepin e tyre një vogla çlirohen nga detyrimi për të siguruar të pagë shtesë në vit. Ulja e taksave ishte jo vetëm gjithë pjesëtarët e një familje që japin ndihmën për mësuesit, por për 97% të shqiptarëve, për e tyre në biznesin familjar. Me këtë mbështetje policët, infermierët. Nga ulja e taksave pagat rriten të ardhurat për rreth 100 mijë familje të janë rritur realisht me 7,5%, vetëpunësuara në biznesin e vogël, nga kjo Ky buxhet vazhdon ta transformojë arsimin mbështetje për biznesin e vogël krijohen profesional, duke e shndërruar në një mundësi mundësi të pafundme për këdo që do t’i hyjë të punësimit real. Kemi investuar për krijimin e një pune, një zanati, një biznesi të vogël familjar kushteve bashkëkohore mësimore në 39 shkolla në kushtet e tatimit me zero lekë. Kjo krijon të arsimit profesional në mbarë vendin, dhe kemi hapësira që familjarët, studentët, emigrantët të rritur me 40% numrin e tyre. Projektet për vitin investojnë për të hapur biznese të reja, që të 2016 do të rrisin numrin e atyre që zgjedhin ndihmojnë zhvillimin ekonomik të vendit, duke rrugën e profesionit dhe të zanatit. ndihmuar edhe veten. Në vitin 2013 gjetëm një skemë të përmbysur Do të votoj pro decentralizimit që sjell ky dhe të falimentuar pensionesh. Për muaj me buxhet, pasi vë në jetë reformën administrativo radhë shtresat në nevojë dhe personat me aftësi
60 Legjislatura e 8-të Viti 2015
të kufizuar nuk i merrnin paratë. Ne jo vetëm e përmirësimit të nxitjes së klimës së të bërit shlyem këtë borxh ndaj tyre, por në dy vjet kemi biznes. rritur edhe masën e përfitimit ndaj këtyre Reforma kundër evazionit dhe informalitetit shtresave, duke i dhënë buxhetit sensin human. vendos konkurrencën e ndershme, nxit zhvillimin Do ta votoj buxhetin se vazhdon të e bizneseve dhe shton të ardhurat në buxhet. mbështesë reformën e pensioneve, pasi janë 31 Janë rreth 145 milionë dollarë të ardhurat, që milionë dollarë, të cilat do të ulin financimin që do të shtohen në buxhet nga formalizimi. Paratë buxheti jepte nga taksat e qytetarëve për që përfitonin evazorët dhe bizneset e pensione, para që vitin e ardhshëm do të shkojnë pandershme tashmë do të shkojnë te qytetarët. në fushat prioritare të ekonomisë, si edhe për Do ta përkrah këtë buxhet, pasi siguron nxitjen e punësimit. progresin e reformave të nisura, mbështet Do ta mbështes me bindje të plotë këtë modelin e ri të zhvillimit ekonomik nga burimet e buxhet se buxheti i shtetit nuk i jep më para rritjes që ishin remitancat, borxhet, privatizimet, sektorit të energjisë. 150 milionë euro financonin buxheti nxit burimin e rritjes të prodhimi dhe qytetarët me taksat e tyre për hajdutët e investimet private e publike. energjisë, por nga reforma në këtë sektor do t’u Do ta votoj me bindje këtë buxhet, se siguron kthehen qytetarëve nëpërmjet investimeve dhe vazhdimësinë e reformave, si dhe nis reforma rritjes së cilësisë së shërbimeve. të reja, prej të cilave do të përfitojnë qytetarët Sektori energjisë nga një kosto për financat dhe familjet e tyre. publike po kontribuon si asnjëherë tjetër për Do të jap votën pro, se ky buxhet është një buxhetin. Investimet nga Banka Botërore dhe mjet i sigurt që minimizon efektet e krizës globale nga vetë kompania do të sjellin shërbime më të dhe vendos gurin e radhës në të ardhmen tonë mira për konsumatorët. europiane. Do ta votoj pro këtij buxheti, sepse si Faleminderit! asnjëherë tjetër, kompenson pronarët e vjetër Valentina Leskaj – Fjalën e ka ministri Tahiri. me shumën 30 milionë dollarë, dy herë më Pastaj është deputeti Spahiu, Ruli dhe Blushi. shumë se ata që kanë abuzuar me këtë shtresë Po nga LSI-ja deri tani nuk ka folur asnjë, për 25 vjet vetëm për vota, si dhe vazhdon të megjithëse ka një listë të gjatë. mbështesë ish -të përndjekurit politikë. Saimir Tahiri - E nderuara drejtuese e Do ta mbështes buxhetin, sepse sinjalistika seancës, rrugore do të vazhdojë të përmirësohet; Të nderuar kolegë, standardi i rrugëve do vazhdojë të rritet Në fakt, përpara se të them dy fjalë për ndjeshëm që do të thotë më pak jetë të humbura buxhetin, dua të flas për diçka tjetër, që sipas dhe më shumë komoditet për qytetarin dhe meje ka shumë lidhje me buxhetin, por shkon biznesin. Buxheti i vitit 2016 vijon rrugën tonë përtej buxhetit të këtij viti, madje unë besoj se drejt mbrojtjes së mjedisit, investimet rriten me shkon direkt te qytetarët. Në 48 orët e fundit ky 53% krahasuar me një vit më parë, janë një parlament ka dhënë, intensivisht madje, një garanci për këtë. shfaqje banale, që mua më bën me shumë turp, Do ta votoj këtë buxhet, se nuk krijon borxhe dhe jo vetëm mua brenda kësaj salle, por me për biznesin, traditë e krijuar nga qeverisja e plot të drejtë, shumë prej nesh brenda kësaj sallë kaluar, por madje ka vendosur rregulla strikte, janë bërë me turp për shfaqjen që ka dhënë ky që kjo histori i hidhur të mos përsëritet më. parlament në 48 orët e fundit dhe jo vetëm. Ne Në këto dy vjet kemi realizuar premtimet në kemi një meritë të pashmangshme për rrënjosje shlyerjen e detyrimeve të prapambetura prej 720 thellë në vetëdijen e çdo qytetari se në këtë milionë dollarësh, faljen e gjobave politike, parlament nuk rrinë më njerëz të ditur, që lehtësimet për mbi 40 procedura për biznesin, vendosin për fatet e vendit, por njerëz të padenjë të cilat e kanë ulur barrën e biznesit për mbi të përfaqësojnë qytetarët. Seancat e parlamentit 100 milionë dollarë, lehtësira dhe përjashtime janë kthyer në të neveritshme, për shkak të një nga taksat dhe tatimet për sektorë e mallra të grupi të vogël njerëzish, që me ç’bëjnë e me caktuara, të cilat tashmë janë bërë realitet. ç’thonë këtu, në këtë foltore, bëjnë me turp edhe Ne jemi të vendosur të ecim më tej në rrugën shumë të tjerë, burra dhe gra të ndershme në
61 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
këtë sallë, që besojnë vërtet te parlamentarizmi, kolegë të mi plot, të rinj dhe të reja, që besojnë te demokracia, te fjala e lirë dhe te misioni që se pikërisht këtu brenda kësaj salle, brenda turpit na kanë dhënë shqiptarët, për të vendosur gjëra tonë të përbashkët, mes fyerjeve dhe shpifjeve, të mëdha, që do të ndikojnë jo pak fatet e pikërisht këtu, është edhe forca jonë për t’u qytetarëve në dekadën që vjen. ngritur mbi gërmadha, mbi llumin e ditës dhe Këtu dëgjohet fuqia e zërit po jo forca e për të parë se Shqipëria e bukur ekziston, se arsyes, shihet fuqia e muskujve, por jo forca e njerëzit me vlera edhe në këtë sallë ekzistojnë, vlerave; vlejnë akuza dhe shpifja, por jo drejtësia; se të vërtetat edhe në këtë sallë ekzistojnë, se kërkohet balta, llumi, vreri, por nuk thërritet në morali ekziston se vlera janë edhe këtu, edhe emër të shpresës; flitet për qytetarët, por vetëm aty me ty, se njeriu që di të jetë njeri për tjetrin për qytetarët nuk mendojnë. Ajo që ndodhë këtu ekziston edhe brenda kësaj salle, se në këtë është për turp, për turpin tonë të përbashkët ndaj sallë ka edhe njerëz... qytetarëve. Degradimi i njeriut në sallën e dijes (Ndërhyrje pa mikrofon). dhe të ndriçimit e ka kthyer në arenë të turpshme Valentina Leskaj – Ju lutem, zotërinj gladiatorësh, ku po shave del në televizor, po deputetë, mos ndërhyni! fyeve, po akuzove, po shpife, po të sillesh si Saimir Tahiri – O qytetar, që me të drejtë je rrugaç, po të shkulesh karrige, po të shkulesh neveritur ç’sheh këtu brenda, se në këtë sallë mikrofon, bëhesh personazh. Injoranca të tërheq ulet këmbëkryq pandershmëria, dije që në fushën e saj dhe pikërisht, mu aty fiton. ndershmëria rri brenda kësaj salle! Nëse Kështu thonë dhe kështu është. Ky parlament mendon, me të drejtë, se në këtë sallë injoranca ndër vite e ka provuar. Kush mendoni se beson është ulur këmbëkryq, dije se rri edhe kultura se ka ndonjë fije seriozitet në mes sherreve dhe dhe dija ulur në këtë sallë! Nëse mendon se në fyerjeve kur pastaj dalin në këtë foltore dhe flasin këtë sallë pabarazia, padrejtësia, amoraliteti janë për taksat për të ardhurat, për shpenzimet, për ulur këmbëkryq, dije se rrinë edhe vlerat! Këtu investimet, për ekonominë, për buxhetin, për në këtë sallë rri edhe pasioni rri, edhe e vërteta; rendin po të doni, për sigurinë, për arsimin, për rri edhe vullneti për ta bërë parlamentin pasqyrën mirëqenien sociale, për të varfrit, për më të mirë të ndershmërisë dhe pasionit, për ta sipërmarrësit, për spitalet, për shkollat, për bërë Shqipërinë atë që duam! Nëse ke humbur pabarazinë, për pandëshkueshmërinë, për shpresën, hap sytë dhe dallo injorantët që na drejtësinë? Kush mendoni se beson më jashtë tërheqin në fushën e tyre, sepse aty fitojnë, mureve të kësaj sallë, se kanë mbetur ende sepse në këtë sallë… burra dhe gra që e kanë seriozisht betejën për (Ndërhyrje pa mikrofon.) ta bërë Shqipërinë më të mirë? Është shumë e Valentina Leskaj - Qetësohuni, kolegë vështirë në fakt për njerëzit jashtë kësaj salle, deputetë! ta besojnë, për turpin tonë. Ky është Saimir Tahiri - …në fushën e injorancës, fiton parlamentarizmi sot, seanca të turpshme, ku injoranca! Ndaj ngrihu dhe mendo të dallosh se banaliteti më i madh është lajmi më i madh, cilët janë ata që na bëjnë me turp dhe cilët janë vulgaritet i madh, mburravec i madh, shumë pak ata që e kanë nisur këtë betejë për ta bërë përulje, shumë pak respekt, shumë pak të Shqipërinë që duam. Unë dhe kolegët e mi dhe vërteta, shumë pak punë. si shumë të tjerë këtu, burra dhe gra, nuk Por nuk jemi njëlloj. Nuk jemi njëlloj dhe ti, pajtohemi dot me këtë turp kolektiv që prodhon qytetar i mirë, që sot, me të drejtë, je neveritur, kjo sallë, ndaj qytetar mos e humb shpresën, mbi duke dëgjuar këtë parlament, që të ka ardhur të gjitha ju të rinj dhe të reja që jeni rritur në këto në majë të hundës e të duket sikur nuk ke ç’i dy dekada duke parë se sa turp është kjo sallë bën dije se nuk jemi njëlloj në këtë sallë! Sepse dhe sa shumë vulg arrin të prodhojë! ka shpresë, ndaj mos e humb besimin! Sepse Ne sot duhet të flisnim për buxhetin e shtetit, këtu në këtë sallë ka burra dhe gra të ndershme, për ekonominë e përditshme të qytetarit, për të sot me thinja! Sepse i kanë shërbyer vendit me gjithë vitin që vjen. Sipas buxhetit policia do të vite, që nga fillimet e demokracisë, me ketë më shumë investime për ta bërë vendin më ndershmëri dhe vullnet në kohë të vështira, kur të sigurt. Opozita duhet të vinte dhe të fliste këtu, Shqipëria ishte buzë greminës, ashtu siç ka duke na thënë nëse do realisht që të luftohet
62 Legjislatura e 8-të Viti 2015
më shumë kriminaliteti për t’u bërë vendi më i Në arsim ku shkollat private dhe diplomat sigurt. Duke votuar buxhetin, për të luftuar krimin ishin piramida e fshehur e dijes dhe e kulturës dhe korrupsionin, opozita duhet ta thotë me votë që ka rrënuar jo pak, në fakt dhe pasojat do t’ia nëse është dakord, kështu siç e kemi sjellë në dëgjojmë më vonë. Në shëndetësi ku ilaçet buxhet duke rritur investimet e policisë, që të kushtonin më shumë sesa vetë sëmundja, ku arrijmë rezultate solide në luftën kundër krimit administrata ishte njësh me partinë në pushet dhe korrupsionit. Opozita duhet të thotë nëse dhe ku kurrkush i ri apo e re në këtë vend nuk është dakord apo jo, për të ngritur Byronë mund të bënte dot para dhe as të bëhej njeri Kombëtare të Hetimit dhe për të ndrequr më nëse nuk kalonte nga zyrat e partisë, ku shumë strukturën e Policisë së Shtetit për ta çuar informaliteti, paligjshmëria, kriminaliteti, shërbimin e saj te qytetarët, për të rritur kafshonin shtetin dhe shoqërinë; ku kurrkush transparencën, për të luftuar abuzimin me nuk kishte luksin të ndihej i sigurt. Askush nga detyrën, për të luftuar korrupsionin më së pari ne sot nuk thotë dot që Shqipëria është lule, brenda policisë, opozita duhet të votojë, duhet por është e sigurt që jemi në rrugën e duhur! të flasë me votë, nëse është pro që të bëhen të Ndaj kur të votoni mos e pyesni veten: a gjitha këto apo është kundër për të luftuar është kjo Shqipëria që duam, por pyeteni: a kultivimin dhe trafikimin e drogës. Opozita me është kjo rruga për Shqipërinë që duam? votë për këtë buxhet duhet të thotë nëse është Sigurisht, që është. Ti qytetar që na dëgjon, pyet pro që të luftohet kultivimi dhe trafikimi i drogës veten: a është kjo rruga për të pasur ekonominë apo është kundër. Pse jo për të bërë zero taksat familjare që duam, shkollën që duam, spitali që për biznesin e vogël dhe opozita duhet të thotë duam? Fermerin që na dëgjon, pyet veten: a nëse është pro apo kundër që të ulen taksat për është ky buxheti që rrit investimet për prodhimin këtë të fundit. Për të rritur investimet në bujqësi që dua? A është kjo rruga për Shqipërinë, për për fermerët për tokën për prodhimin, opozita shtetin që duam? Sigurisht, që kjo është edhe duhet të votojë në fund të kësaj seance dhe të pse mes baltës së shpifjeve dhe akuzave, duhet thotë nëse është pro që të rriten investimet për shumë kurajë ta dallosh. bujqësinë dhe fermerët apo është kundër. Për Faleminderit! më shumë shkolla për më shumë spitale, opozita Valentina Leskaj – Faleminderit! duhet të thotë në fund: është pro të ketë më Dy minuta për procedurë. shumë shkolla të reja apo është kundër. Është Bedri Hoxha - Faleminderit, zonja Leskaj! pro të ketë më shumë spitale, apo është kundër? U bënë nëntë orë që po qëndrojmë në sallën Mbi të gjitha për reformën në drejtësi që nuk e parlamenti, kemi dëgjuar tre orë Kryeministrin, e zini fare me gojë, që të bëjmë reformën në ministrin e Financave, si edhe ministrat me drejtësi dhe të pastrojmë të korruptuarit nga radhë. Ministri i Brendshëm shtroi një sërë prokuroria dhe nga gjykatat, t’u japim mundësi pyetjesh që nga ky buxhet nuk marrin përgjigje. shqiptarëve të jenë të barabartë para ligjit, t’u Po të shikosh me vëmendje të gjithë listën e japim mundësi shqiptarëve që në gjykatë të investimeve asgjë nuk figuron nga ato që thuhen fitojnë drejtësi dhe jo sipas xhepit, as sipas në foltoren e parlamentit të Shqipërisë. Buxhetit muskujve, por sipas ligjit. Opozita duhet të thotë për Rrugën e Arbrit i janë akorduar vetëm 50 me votë për këtë buxhet nëse është pro apo milionë lekë... është kundër që të bëjmë reformën në drejtësi. Valentina Leskaj - Do të flisni për procedurë, Këto duhet të ishin debatet sot dhe jo shfaqja sepse Rruga e Arbrit nuk ka lidhje me e padenjë e turpit që neverit me plotë të drejtë procedurën. të rritur dhe të mitur. Kush priste që gropën ku Bedri Hoxha - Po për procedurë. Ministri i ishte zhytur Shqipëria ta zhbënim menjëherë, e Financave nuk sqaroi asgjë nga vijnë këto kishte kot, gënjente veten dhe njerëzit. Mos financime të huaja dhe çfarë do të bëhet me harroni kurrë, se në çfarë pike ishte Shqipëria Rrugën e Arbrit. Edhe Kryeministri nuk tha dhe para pak më shumë se sa dy vjetësh, në nuk sqaroi asgjë për të, kur nga njëra anë flitet ekonomi, ku edhe e drejta për të bërë biznes se Rruga do të jepet me koncesion dhe nga ana kalonte në kanalet e klientelizmit dhe tjetër planifikohen 50 milionë lekë. Po të shikoni korrupsionit! listën tjetër të investimeve në shkolla, në
63 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
ujësjellës, në rrugë dhe kanalizime... fjalë dhe qëndrim duhet të dalë e peshuar mirë Valentina Leskaj - Zoti deputet, kjo nuk dhe në vend të akuzave politike duhet të është procedurë. përfaqësojmë propozimet për më të mirën Bedri Hoxha- Është procedurë, sepse nuk i publike, në vend të rreshtimeve partiake duhet sqaruan dhe nuk dhanë përgjigje. Nuk ka asnjë të zgjedhim strategjitë që e zhvillojnë vendin. Sot investim në qarkun e Dibrës në asnjë nga zërat vota dhe çdo propozim yni peshon që përmenda më lart. Nuk u tha asgjë se çfarë drejtpërsëdrejti në përgjigjet ekzistenciale për do të bëhet me rrugën Milot- Klos- Qafë Buall, familjet dhe individët anembanë vendit. Martanesh është aksi më i pakalueshëm sot në Dua t’ju kërkoj si kolegëve të opozitës dhe Shqipëri dhe është në gjendje skandaloze. atyre të maxhorancës, të mbyllim në heshtje Ministri i Financave që është edhe deputet i llumin e akuzave e kundër-akuzave që qarkut ë Dibrës nuk dha asnjë premtim për zonën përmbytën seancën e djeshme, që kanë e tij elektorale. përmbytur dhe shkretuar herë pas here brigjet Më mirë ta ndërpresim këtu, sesa të e parlamentarizmit. Për shumë prej nesh vazhdojmë me demagogji siç bëri Kryeministri, deputetëve në këtë sallë sot qartësohen dhe ministri i Brendshëm dhe të gjithë ministrat me kthjellohen se sa do të përfitojnë zonat radhë. elektorale të gjithsecilit. Nisur nga kjo, jo pa Valentina Leskaj - Faleminderit! investuar jam përpjekur të ndjek dhe të qëmtoj Mund ta kishit shfrytëzuar rastin dhe ta fusnit deri në hollësi sesa para janë planifikuar nga procedurën e Rrugës së Arbrit kur foli ministri i buxheti i shtetit për qarkun e Dibrës, për Transportit, sepse nuk ka lidhje me ministrin e Bulqizën, për Burrelin, për Peshkopinë dhe për Brendshëm. Klosin. Nuk jam i kënaqur si çdokush në këtë Fjalën e ka zoti Spahiu. sallë, si çdo deputet i përgjegjshëm, asnjëherë Pastaj të përgatitet zoti Ruli. nuk mund të jesh i kënaqur me çfarëdolloj shifre Përparim Spahiu – Faleminderit! që shkon në shërbim të komunitetit apo Do ta bëjmë Rrugën e Arbrit. elektoratit tonë. Besoj se Rruga e Arbrit është nisur dhe do Në diskutimin tim, në plan makro dua të eci të përfundojë, negociatat vazhdojnë, themi se përmes disa pikave, disa prej të cilave janë në do të bëjmë më të mirën, të shpenzojmë edhe pajtim me ato që janë shprehur në një artikull të më pak, por edhe rruga të bëhet. pak ditëve më parë në shtypin e përditshëm me Të nderuar kolegë deputetë, autor kolegun dhe specialistin e çështjeve të Në seancën e sotme për diskutimin e financave zotin Angjeli. Rritja ekonomike e projektbuxhetit të shtetit për vitin e ardhshëm parashikuar për vitin 2016 në 3,4% po të çdo i zgjedhur duhet të jetë i ndërgjegjshëm se mbajmë parasysh se nga cili vit dhe çfarë ka vëmendjen dhe interesimin e çdo qytetari performancë financiare paraqiti Shqipëria, ngjall shqiptar; fatet ekonomike të vendit, pjesë e optimizëm. Trendi në rritje nga 1,5 në 2,1 dhe ndërvarur e së cilës janë edhe fatet e familjeve 3,4 janë një provë konkretet e triumfit përballë shqiptare, ecuria dhe planifikimet e tyre vjetore, tërësisë së rreziqeve që kërcënonin ekonominë përllogaritjet e fuqisë së tyre blerëse, shqiptare. Synimi për këtë shifër duke parë përllogaritjen e aftësisë së tyre për të paguar dhe trendin rajonal të zhvillimit, vlen të konsiderohet likuiduar detyrimet dhe marrjen e të gjitha si tërësisht ambicioz. Në periudha të vështira përgjegjësive në gjithçka që diskutojmë sot. dhe delikate si këto vetëm me bashkimin e Pyetjeve se si e ku do t’i shkollojmë fëmijët, ambicies me guximin për politika financiare që sa do të jenë rrogat, sa do të jenë të ardhurat, synojnë kapërcimin e krizave, mund t’i dilet sa mund të kursejmë, sa do tatohemi, sa do të mbanë. Lidhur me këtë qeveria meriton taksohemi dhe sa investime publike do të mbështetje. Duke mbajtur parasysh përfitojnë bashkëqytetari taksapagues, të gjitha marrëveshjen e qeverisë me FMN-në dhe këto gjejnë përgjigje sot: do të kemi më shumë kriteret ekonomike të progresraportit të BE-së rrugë, më shumë ndriçim, a do të kemi investime ky buxhet i ri shkon në mbështetje të në ujësjellës dhe kanalizime, a do të kemi më përmbushjes sa më efikase të secilit prej këtyre shumë shërbime dhe të mira publike. Sot çdo detyrimeve kontraktuale.
64 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Por përtej fjalëve të mira për atë çfarë fjala “krizë”. Bizneset vendase dhe të huaja kanë meriton të flitet mirë për këtë projektbuxhet, një thyerje në kontratën e pashkruar të besimit mendoj se duhet të tregohemi më seriozë dhe dypalësh në raport me politikat. Rikuperimi sa të kursyer ndaj disa çështjeve që rekomandoi më shpejt në kohë sjell vetëm përfitime. Jam i progresraporti si: konsolidimi fiskal, përmirësimi sigurt, që Ministria e Financave dhe qeveria i kuadrit të menaxhimit të buxhetit, trajtimi i nivelit shqiptare, do të punojnë në hapjen e të lartë të huave joperformuese, përmirësimi i veprimtarive të sigurta dhe jam optimist për çfarë mjedisit të biznesit, duke forcuar shtetin ligjor. vjen më pas. Megjithatë dua të ndaj edhe me Kolegu që citova pak më sipër u përqendrua publikun në këtë sallë dhe jashtë tri shqetësime në dy porositë e para ato se konsolidimi fiskal për ecurinë e buxhetit të këtij viti dhe disa risi që dhe përmirësimi i kuadrit të menaxhimit të vijnë me atë të vitit pasardhës. buxhetit janë dy karakteristika më të dalluara të Uroj fort të jem i gabuar në gjykimin, tim, uroj buxhetit të këtij viti. Guxoja pa shkak t’i quaja fort që koha të mos më japë të drejtë, por një porosi, madje vazhdoja duke i quajtur porosi të shprehje e vjetër thotë: “Që frikërat t’i largosh, mëdha. Me të drejtë një ministër i kësaj qeverie është mirë t’i shfaqësh ato”! gjeti një vlerësim tërësisht të përshtatshëm Kam pikëpyetjet e mia lidhur me të dhënat sipas meje, duke e quajtur progresraportin Bibël që kemi dhe si i kemi siguruar ato që të ngremë të punës së përditshme. Në fakt i njëjti përcaktim një siguri thuajse të verbër për suksesin e do të vlente edhe për sferën e financave. delegimit te bashkitë e reja të shumë Rreziqet që mund t’i kanosen vendit nga kompetencave ministrore. Frika ime fshihet te mostrajtimi i kujdesshëm dhe rigoroz i nivelit të performanca e burimeve njerëzore të bashkive. lartë të huave, mosmonitorimi dhe mosndërhyrja E thashë edhe më lart, uroj t’i kemi dhe me plane kreative dhe të zgjuara mund të na praktika të na e përligj këtë nismë që vlen për kushtojë jo pak. t’u mbështetur. Klima e biznesit aq shumë delikate për Një tjetër shqetësim imi i ngritur edhe në specifikat e saj për të cilat rregullisht janë komision, është se vendimi për të gjetur burimet shprehur në shtypin e përditshëm, por edhe në e jashtme financiare, mbase duhej riparë në një komisionet parlamentare kërkon një kujdes të raport më të favorshëm për përfshirjen e tregut pakursyer. Situata rajonale dhe kompeticioni i të brendshëm. Këtu kam parasysh rrjedhojat pazëshëm që kemi me fqinjët, veçanërisht me pozitive me të cilat mund të pasohej norma Maqedoninë në përthithjen e investitorëve të konkurruese, mos-rënia e fitimit të bankave huaj mund të bëjë në çdo kohë krejt papritur më vendase, si edhe kostot më të vogla të kredive, shumë kosto. Në kushtet e tanishme të duke pasur parasysh që nuk mungon likuiditeti ekonomisë së Shqipërisë traut të ekuilibrit në burimet e brendshme. ndërmjet të cilit po kalon formula e suksesit, Në vitin e ardhshëm fenomene si ai i rënies është njëfjalëshe: investime dhe vetëm së investimeve të brendshme me kosto të investime. Detyra e shtëpisë për aktorin drejtpërdrejta në vazhdimësinë e projekteve, financiar është gjenerimi i investimeve. Edhe si ai i Devollit dhe ai i TAP-it, nuk duhen më parë ia jam referuar me ftesë dhe projekte përsëritur. Mospërputhjet e parashikimeve me të ngjashme qeverisë për ristrukturim të kushtet drejt të cilave po shkojmë, nuk mund të politikave fiskale. Mendoj se po aq e nevojshme kenë më justifikim. është edhe Banka e Shqipërisë që të Lidhur me taksën zero, druhem se në planin ridimensionojë pozitat e saj në raport me afatgjatë ajo mund të përbëjë një ngarkesë për zhvillimin financiar. Fara që me kujdesin e një buxhetin të vështruar në tërësi. Edhe pse si bujku duhet të mbjellim është besimi nëpërmjet zgjidhje afatshkurtër të momentit, e shoh atë si politikave fiskale dhe monetare duhet mbjellë një një hap të duhur dhe për t’u përshëndetur, dhe kultivuar optimizmi jetik për ecuritë ndaj pajtohem plotësisht me të (gjithnjë në rrafsh financiare të vendit, besimi për të cilin në muajin kohor të përkohshëm). e fundit ambasadori i Gjermanisë është artikuluar Besoj se ky lehtësim ekstrem ka së pari për dy herë, ka shfaqur jo rrallë elemente të krizës. detyrë të ndihmojë në leximin korrekt e të plotë E fundit fjalë që duhet të artikulohet është të volumeve të mallrave dhe të shërbimeve. Kam
65 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
pritshmëri se si zhvillim, lidh mjaft mirë biznesin predikoi në fjalimin e tij. me administratën fiskale për të qëndruar larg Vërtet, gjithkush në Shqipëri sot ka nevojë praktikave jo të padëgjuara me masa ekstreme. për më shumë optimizëm, për sa i përket motit Ndofta, rrjedhojë e drejtpërdrejtë do të jetë që do të vijë. Shumë njerëz urojnë me shpirt të faturimi korrekt i biznesit, si në blerje, ashtu jenë kapërcyer kohët e vështira e me halle, me edhe në shitje. Është një hap i mirë momenti probleme e me befasi që kanë pasur në këto 2 kur nevojitet kapërcim, por sapo ekonomia të vjet të gubernës rilindëse. Por unë bëj po bëj gjejë normalitet, duhet rimenduar dhe duhet sot ato pyetje, që do të bënin ndoshta mijëra pasur për çdo rast, një plan afatgjatë, i ndryshëm shqiptarë të tjerë: Pse pikërisht ky buxhet duhet nga ky. besuar që do të realizohet? Si ftesë për reflektim, dua të ndaj me kolegët Pse duhet të besojmë, që pikërisht ky buxhet edhe shqetësimin e ngritur prej kohësh nga LSI- do të mundë t’i rindezë më fuqishëm motorët e ja, lidhur me rritjen e akcizës së birrës për ekonomisë? Përse pikërisht ky projekt-buxhet prodhuesit vendas dhe shoqërimin e kësaj mase është, jo vetëm më i miri në këto 20 vjetët e fundit me uljen e akcizës për birrën e importit. Kjo (togfjalësh ky që nuk ndahet nga folësit rilindas), politikë jo vetëm që na erdhi e papritur për por duhet besuar që është edhe më i mirë se dy mesazhin dekurajues që përçon te prodhuesi buxhetet e mëparshme të epokës rilindase? vendas, por na shtoi më shumë habinë për Jo vetëm për ne që jemi sot në këtë, sallë, mospërputhjen që kishte me objektivin e luftës por edhe për mijëra shqiptarë të tjerë jashtë saj, antinformalitet, sepse pikërisht në këtë fushë, natyrshëm, lind pyetja tjetër dyshuese: Si dhe qeveria dhe institucionet tatimore po investohen sa u arrit të realizohej buxheti i vitit 2014? Sa prej kohësh. Një ripozicionim në mbështetje të ndërhyrje u bënë në të, me akte normative? Sa prodhimit vendas, një ndryshim qëndrimi, do ta u realizuan të ardhurat? Sa u realizuan shihja fort të arsyeshëm. shpenzimet dhe investimet e tij? Dua ta mbyll fjalën time, i bindur se ky projekt- E njëjta pyetje bëhet për buxhetin aktual të buxhet dhe kjo paketë fiskale në tërësi është e vitit 2015: Sa u realizua ai? Përse gjithkush nga domosdoshme dhe në tërësi e matur. Madje ne, që jetojmë sot në Shqipëri, duhet të besojnë sikur rrethanat të mos ishin ato që ishin, ky mund që pikërisht ky buxhet, i motit të tretë të gubernës të ishte programi i duhur për t’u propozuar 2 vjet së rilindjes, do të arrijë të realizohet më së fundi, më parë. sipas programit? Si deputet i Grupit Parlamentar të LSI-së Ndoshta, në mos të gjithë shqiptarët, të shpreh mbështetjen për projekt-buxhetin në paktën ata që kanë përqafuar ngjyrën rilindase, tërësi dhe uroj një vit në përputhshmëri me kanë të drejtë të bëjnë edhe pyetjen shqetësuese parashikimet për institucionet financiare në vend për ta: A do arrijë ndonjëherë qeveria e tyre të dhe për një vit më të mirë e me sa më shumë realizojë të paktën, një buxhet të vetëm, gjatë përfitime të drejtpërdrejta për familjet shqiptare. mandatit 4-vjeçar të saj? Sëkëlldi e madhe u Faleminderit! është krijuar vërtet këtyre njerëzve dhe do të Valentina Leskaj - Faleminderit! thosha, sidomos, simpatizantëve dhe votuesve Fjalën e ka zoti Ruli! të kësaj qeverie. Më pas e ka fjalën zoti Blushi dhe në vijim, Sot, që ne po diskutojmë projekt-buxhetin e ministri Koka! vitit 2016, ndoshta janë tepër të paktë ata Genc Ruli – Në fakt, deri në këtë orë kemi (ndoshta më të paktit në këto 20 vjetët e fundit), dëgjuar shumë referues të qeverisë, që mund të besojnë se ky buxhet do të jetë, jo Kryeministrin, ministrat, deputetët e tjerë të vetëm krejt ndryshe, por edhe me një distancë maxhorancës (dhe akoma s’i kemi dëgjuar të të madhe ndryshe në cilësi, se dy buxhetet e gjithë), duke argumentuar optimizmin dhe mëparshme të Rilindjes. mrekullinë që përmban ky projekt-buxhet. Kulmin Mendoj se janë fare të paktë, madje edhe në në seancën e sotme e arriti sigurisht fjalimi i këtë sallë, ata, që ndonëse nuk besojnë në ministrit, që foli më së fundi, me një patos e zell magjinë e këtij buxheti, prapë kanë ende zellin prej komsomolasi dhe me shumë moralizëm, të dhe kurajën vetëmashtruese, sa ta mbrojnë dhe cilit mund t’i besohet vetëm e kundërta atyre që ta propagandojnë “mrekullinë” e këtij buxheti. Një
66 Legjislatura e 8-të Viti 2015
shumicë e madhe e shqiptarëve jashtë kësaj bujqësinë e Shqipërisë? salle apo qoftë edhe në këtë sallë (në këto 2 Ai që investon në një fermë 100, 50 apo dhe vjet qeverisje të kësaj qeverie), arrijnë ta ndiejnë në një serrë 10- hektarëshe, i ka mundësitë të në xhepat e tyre, se gënjeshtra e sforcuar është ketë një kapital fillestar të vetin, apo të ketë aq shumë më e hidhur, se sa vetë realiteti më i kolateral sa për t’u kredituar nga ndonjë bankë. hidhur. Ne po flasim për këtë fermer, që e ka parcelën Kur u diskutua në këtë sallë para 2 muajve nga 8 dynym deri në 1,2 ha. A do të marrë gjë akti normativ “Për disa ndryshime në buxhetin e ky? Se në këta 2 vjetët tuaj ka marrë shumë më vitit 2015”, unë ju sugjerova të mos ta ndryshonit pak subvencione dhe grante, se ç’ka marrë në e të mos ta korrigjonit më buxhetin, por ajo që 8 vjetët e fundit bashkë. Pikërisht kjo është ferma duhej të ndryshonit, ishte modeli juaj i qeverisjes, tipike shqiptare, që do të vazhdojë të mbetet e dhe motivimi i saj. tillë edhe për një kohë shumë të gjatë. Ky buxhet është një buxhet që ka vërtet Ajo që është më komike, është deklarata që përmirësime estetike. Këtë duhet ta pranojmë bënte në një emision televiziv, “imami i edhe ne, kritikët e tij. Duke pasur fatin dhe rastin ekonomisë shqiptare” (nuk e kam fjalën për të punoj për 4 vjet në sektorin e bujqësisë, Kryeministrin Rama, sepse ai është Kalifi i fesë mësova të paktën disa gjëra të mençura, nga rilindase, madje as për Canin, se ai veç hoxhën ata fermerë. Për shembull, kur një biznesmeni, e fshatit po bën). që ushtron biznesin e mbarështimit stallor të Citoj imamin e ekonomisë së sotme: “Ne u lopëve për qumësht, biznesi i dilte me humbje kemi dhuruar për këtë vit fshatarëve diçka shumë për 2 vjet rresht, vitin e tretë ai nuk e lyente me fantastike”. Përdorimi i termave të tillë për bojë stallën apo të mbillte palma në oborrin e politikat qeveritare të kujton vetëm Qazim saj, por thjesht ndërronte lopët që nuk prodhonin Mulletin që thoshte: “Façizmi osht i ëmbël si qumësht. hallva”. Nuk shkojnë këto epitete për të Meqenëse u ndala pak në këtë eksperiencë karakterizuar politikat e shtetit. nga bujqësia, s’po guxoj të hyj në detajet e tjera Po çfarë u ka dhuruar? fiskale apo financiare të këtij buxheti, por po rri U ka dhuruar skema garancie për kreditë, që dhe pak te shqyrtimi i atyre që kanë qenë fermeri shqiptar do të marrë nga bankat tregtare. deklaratat (s’mund t’i quaj ende politika), e Kjo qenka dhurata që u është bërë sot! Po kjo gubernës rilindase, për bujqësinë. skemë ka rreth 5 vjet që është në fuqi, o zotëri! Ndoshta duke qenë vetë një ekonomist i një Qoftë me fonde kombëtare, qoftë edhe me fondet shkolle të vjetër e madje, siç thotë edhe Rama, e BE-së dhe sidoqoftë, nuk ka ecur, për faktin e i një “epoke të zezë”, unë vërtet, nuk po guxoj të thjeshtë se bankat tona tregtare, as guxojnë të përballem dot, me skifterët e papërballueshëm japin hua, kredi te fermerët. të ekonomisë të kësaj guberne rilindase. Maksimumi ka ecur për disa ndërmarrje të Do të përmend vetëm nja 2 fakte dhe agrobiznesit apo të grumbullimit, por për referimet ndaj saj: fermerin kjo nuk ka ecur. Kjo qe ajo gjëja e Kryeministri deklaroi para pak ditësh që ka ëmbël, si hallva dhe fantastike, që u ofrohej në kokë një model të ri politikash për bujqësinë: fermerëve. “Do të mbështetim fuqishëm fermat bujqësore U ndala te bujqësia e politikat ndaj saj edhe prej 100 ha, 50 ha, apo 10 ha”. për një arsye tjetër. Se në të gjitha argumentet Hallall! Por, zoti Kryeministër, a e di që ferma që kanë dhënë skifterët rilindas të ekonomisë me tipike shqiptare sot zor se i arrin 1,2 ha, nëpër komisione apo këtu, e mburrën shumë madje dhe kjo sipërfaqe deri dje, ka qenë e ndarë bujqësinë, për arsye se i referohen faktit që deri në 3-4 parcela? A e di ai që nga këto ferma pjesa tjetër e mosecjes mirë të ekonomisë vjen vetëm rreth 40 % e tyre mund të kenë akses në nga faktorët ekzogjenë (të jashtëm), por kemi treg, pra mund të shesin ndonjë produkt në treg, një faktor endogjen, që është bujqësia, e cila e ndërsa 60% e tyre nuk kanë akses në treg, por ka kompensuar këtë dhe ka rritjen më të madhe prodhojnë për nevojat e konsumit të familjes së dhe i ka rritur e eksportet 100%, thotë Rama. tyre? Për kë i kishte ai këto politika? I kishte Që të rrisë me 100% eksportet nga bujqësia për bujqësinë e Francës, atë të Zvicrës apo për shqiptare, duhen nja 10 vjet. Ai mund të ketë
67 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
parë ndonjë zë, si për shembull: ne mund të kemi Faleminderit! çuar kungullin e vogël në Singapor me një Valentina Leskaj - Faleminderit! kontenier dhe meqë një vit më parë ka qenë Fjalën e ka Ministri Panariti, për replikë! zero, po të çosh 1 kilogram, 100% do të quhet. Edmond Panariti – E nderuar, drejtuese e Ndoshta këtu e ka pasur Kryeministri ynë. seancës, Bujqësia ka filluar të ecë mirë, sidomos, që Të nderuar deputetë, ditën që pamë në televizor që Kryeministri e Më lejoni të bëj disa komente rreth shtrëngonte fort atë qengjin, që po i dhuronte si perceptimeve dhe komenteve që u bënë rreth kompensim fermerit, të cilit i ishte shkatërruar trendit tashmë të padiskutueshëm të zhvillimit tufa nga përmbytja. Unë nuk e di me siguri a spektakolar që ka bujqësia shqiptare. Unë jam i mbijetoi ai qengji nga ai shtrëngim kryeministror, sigurt që këtë e ndani edhe ju, sepse nuk mund por një gjë e di me siguri, që fermerët e dëmtuar t’i kundërshtoni faktet. Faktet janë kokëforta, nga përmbytjet e epokës rilindëse, si kompensim sepse faktet bazohen jo te perceptimet, por në kanë marrë vetëm fjalë dhe deklarata dhe asnjë shifra. Mund të flasim me humor se si ka mundësi njeri nuk mori dëmshpërblim. që bujqësia shqiptare ka dyfishuar eksportet. Në mbyllje, do të thosha se miratimi i një Por shifrat janë aty. Ato nuk i prodhoj unë, buxheti vjetor është një ngjarje e rëndësishme statistikat i nxjerrin doganat. Vëllimi tregtar i në politikën e një shteti e në të përvitshmen e mallrave, që kalon në mënyrë sistematike kufijtë qeverisë dhe minimumi që të realizohet mirë dhe tanë, dhe shpërndahet jo në pak, por në 18 me optimizëm, do një lloj konsensusi të gjerë, jo vende, ku ne eksportojmë, madje edhe në me opozitën, por të paktën me opinionin e gjerë Lindjen e Largët, ato që zoti Ruli në komision i publik, me shoqërinë civile, me biznesin e kështu quajti “vende ekzotike”, por që janë tregje me radhë. potenciale dhe që kontribuojnë në rritjen e të Unë jam i bindur që ju do ta kaloni sot ardhurave për fermerët dhe bujqësinë shqiptare. projekt-buxhetin me këto vota që keni, por do ta Në fakt, bujqësia shqiptare është rritur kaloni pa këtë konsensus, sepse sot, ju, si qeveri dhe kjo sigurisht nuk vjen vetëm në sajë të faktit e rilindjes jeni më e zhveshur se kurrë më parë që janë rritur fondet, por ajo që na dallon neve nga aleatët e natyrshëm që duhet të ketë një është mekanizmi i ri financiar i mbështetjes së qeveri. Sot ju s’e keni më aleat qytetarin, e për bujqësisë. E dini ku është diferenca? Ne nuk e më shumë edhe atë që ju ka votuar. mbështetëm bujqësinë në trajtën e asistencës Ju sot s’e keni më aleat biznesin, madje dhe sociale, siç bëtë ju. Ju shpërndatë para për atë biznes që ju ka sponsorizuar në një apo dy sadaka, para që nuk bënin gjë tjetër veçse fushatat tuaja elektorale. kultivonin bujqësinë e mbijetesës, bujqësinë e Ju sot s’e keni më aleate, as atë medie aq të të dalit në buzë të rrugës me pasigurinë e ngazëllyer nga ardhja juaj në pushtet në 2013- tregtimit ose jo të mallit, që sillte dëshpërim, që n. Përveç Andrea Stefanit, s’ju ka mbetur ndonjë sillte mungesë shprese. Kurse ne ato para, ato analist tjetër që ju mbron. fonde që patëm në dispozicion i orientuam në Ju sot s’e keni më aleate as shoqërinë civile, mënyrë të mençur. Ne krijuam zinxhirin e e cila çdo ditë e më shumë po bëhet më kritike e vlerave, e konsoliduam atë, ku prodhuesi bën më acide ndaj jush. prodhuesin, ku grumbulluesi bën grumbulluesin, Dhe së fundi, ju sot zor se keni aleat edhe ku eksportuesi bën eksportuesin dhe kjo aleatin tuaj politik, ndonëse edhe këtë buxhet ai funksionoi. Ne kemi pasur këtë vit një rritje, doni do ta votojë bashkë me ju. apo nuk doni ju, por besoj se e ndani ju këtë, Së fundi, me shumë modesti do të guxoja t’u një rritje spektakolare të bujqësisë për herë të sugjeroja skifterëve dhe mendimtarëve parë dhe është një arritje historike. ekonomikë të rilindjes: A nuk e jepni më mirë Unë jam i sigurt që edhe nesër, kur ju të edhe menaxhimin e buxhetit me koncesion? vini në pushtet, do ta ruani këtë model, se është Veçse, përzgjedhjen e kompanisë mos ia lini një model i provuar që sjell të ardhura, që Beqjes, se ai me shumë gjasa, do të zgjedhë gjeneron të ardhura, rrit ekonominë kombëtare, ndonjë kompani të tregtimit të detergjenteve për rrit ekonominë individuale. të menaxhuar buxhetin e shtetit! Dëgjova këtu që ne paskemi harruar ata
68 Legjislatura e 8-të Viti 2015
që u përmbytën nga përmbytjet. Ne po Pra, mekanizmi i ri i zhvillimit të bujqësisë, i shpërndajmë sot, jo pak, por 6 milionë euro dhe mbështetjes së saj po funksionon. Kjo do të thotë nga java që vjen fillon rimbursimi i humbjeve që që jemi në rrugë të drejtë. Duhet ta mbështesim fermerët patën nga përmbytjet e vitit të kaluar. më shumë dhe jam i sigurt që buxheti pikërisht Ky është një premtim i mbajtur, është diçka e këtë ka të projektuar. materializuar, që do të fillojë të kalojë në trajtën Faleminderit! e rimbursimit direkt ose në trajtën e granteve dhe Valentina Leskaj – Faleminderit! në trajtën e forcimit të kapaciteteve, që u Fjalën e ka zoti Blushi dhe pastaj ministri dëmtuan gjatë përmbytjeve. Pra, është diçka që Ahmetaj. po ndodh dhe ju këtë e kundërshtoni. Kjo është Ben Blushi – Në këtë parlament shumica diçka që po ndodh, ndërkohë po aq të prekshme jonë kanë interpretimet e tyre për sloganin e janë edhe investimet që po bëhen tashmë partisë sime: “Të pastrojmë Shqipërinë”. Disa madhore edhe në sistemin e kullimit dhe të mendojnë se Shqipëria duhet pastruar nga vaditjes. gjyqtarët e korruptuar; disa mendojnë se duhet Ne tashmë kemi në dorë një mekanizëm pastruar nga kriminelët që u evidentuan në këtë të ri financiar të mbështetjes së bujqësisë që këtu Kuvend; disa mendojnë se duhet pastruar nga u prek, por që unë dëshiroj ta sqaroj. U përmend të paaftët; disa të tjerë mendojnë se duhet këtu një fond garancie prej 1,5 miliardë lekësh. pastruar nga ata që thonë se Shqipëria nuk po Në fakt, ky fond garancie do të gjenerojë shumë ecën mirë apo në rrugën e duhur. më tepër se aq. Ju e dini që ne nënshkruam një Mua më pëlqen, në fakt, që më mirë bëjmë marrëveshje me Bankën Europiane për një debat për pastrimin sesa për ndotjen, se për Rindërtim dhe Zhvillim, e cila do të jetë ndotjen edhe dje, edhe sot, është folur shumë komplementare e këtij fondi që vë në dispozicion në këtë parlament. Sigurisht, edhe ky buxhet me qeveria shqiptare me katër herë më shumë: një siguri e ka këtë shqisë, takson më shumë plehrat me katër. Pra, përveç 1,5 miliardëve, Banka se fshesat, dhe besoj se kështu duhet të jetë. Europiane për Rindërtim e Zhvillim do të vërë Megjithatë, në këtë betejë interpretimesh për në dispozicion edhe 6 miliardë fonde më shumë. mënyrën sesi duhet pastruar Shqipëria, edhe Këto në vetvete pastaj do të gjenerohen katër unë kam të drejtë të kem interpretimin tim dhe herë më shumë në trajtën e kreditit agrar, pa po jua them. Unë besoj se në dy vjet qeverisje interesa ose me interesa shumë të ulëta. Kështu ne kemi arritur jo me qëllim, por, për hir të së ne do të arrijmë të injektojmë në bujqësinë vërtetës, me sukses ta pastrojmë Shqipërinë nga shqiptare, në zhvillimin e fshatit plot 100 milionë të varfrit. Po ua bëjmë jetën atyre shumë më të euro, që është masa më e madhe ndonjëherë e vështirë seç e kishin dhe seç mund ta kishin vënë në dispozicion të bujqësisë shqiptare. Këtë imagjinuar! e bëjmë për një arsye të mirë, se e tregoi E unë ju pyes të gjithëve sot, që me siguri bujqësia këtë vit: i dhamë një, na ktheu pesë. nuk besoni si unë: a është jeta e një të varfri sot Pra, nëse ka një sektor, i cili e kthen atë që jep, më e lirë në Shqipëri? A e ka ai më të lehtë të është bujqësia; e kthen në mënyrë të gjejë një punë sot? A e ka më të lehtë dhe më shumëfishuar. Prandaj jam i sigurt që duke e lirë të paguajë energjinë, që, për hir të së votuar këtë buxhet ne bëjmë gjënë më të vërtetës, është shtrenjtuar? A përfiton një i varfër mençur: përkrahim zhvillimin e bujqësisë, më shumë asistencë sociale në këto dy vjet? A i gjenerimin e të ardhurave, zhvillimin e fshatit dhe është rritur një të varfëri paga minimale? A është zhvillimin e ekonomisë kombëtare. më e lirë kostoja e shëndetësisë? A është më e Bujqësia, këtu do të jemi, në vitet në lirë kostoja e arsimit për një të varfër? A paguan vazhdim do të vazhdojë të rrisë kontributin e saj ai më pak borxh, të cilin nuk e merr vetë, por që në ekonominë kombëtare. qeveria e merr në emër të tij? A i janë shtuar atij Gjithashtu, më lejoni të ndaj me ju që më shumë rrugët dhe investimet për shërbimet Shqipëria është i vetmi vend në rajon, këto janë ditore? A është kostoja e qeverisë më e lirë, pra statistika që vijnë nga Bashkimi Europian, ku kostoja e administrimit publik për një të varfër, bujqësia e rrit kontributin e saj në ekonominë se, në fund të fundit, ai paguan? A është një i kombëtare dhe kjo nuk ndodh me vendet fqinje. varfër sot i detyruar të shkojë në emigracion deri
69 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
në masën 100 mijë veta në vit, çka është, për edhe idetë, kanë më shumë vlerë dhe janë më fat të keq, më shumë se të gjitha vendet e punës të shtrenjta, në fakt, sesa paraja. që qeveria ka zbardhur në këto dy vjet? A paguan Për ta kuptuar se çfarë po them, po ju tregoj i varfri më pak ryshfet? Kush më thotë që paguan një rast: para disa vjetësh, pas shumë më pak? A është kostoja e drejtësisë më e lirë? përpjekjesh, si një sindikalist i njohur, Lula në A është drejtësia më e shtrenjtë për të varfrit? Brazil u bë President i Brazilit dhe ndërtoi një Unë them që po. Jam i bindur se po. A mund të qeveri kryesisht me djem dhe vajza që i mori gjejë punë një i varfër në qoftë se ai nuk është nga diaspora e Brazilit. Ata kishin bërë shkollën pjesë apo komisioner në njërën prej partive tona në Europë ose jetonin në Europë, nga familje të ku numërohen votat? Pothuajse e pamundur. kamura, siç është edhe rasti ynë, kemi shumë Pra, në përgjithësi besoj se jeta e një të varfri emigracion edhe ne. I mblodhi ditën e parë po bëhet çdo ditë edhe më e vështirë. Në këtë ministrat e tij dhe çfarë u tha Lula? Do t’ju tregoj kuptim, nuk hezitoj aspak të them se kjo shumica Brazilin, sepse ju nuk e njihni Brazilin. I mori dhe jonë i ka tradhtuar të varfrit. E thashë, ndoshta i bëri një xhiro nëpër të gjitha periferitë më të jo me qëllim, por me sukses. varfra të vendit të vet. Gjysma e ministrave të Për këtë qeveri, për fat të keq, nuk është Lulës qanë atë ditë. E dini pse? Ata thanë: “Ne vetëm ky problemi. Mua më vjen keq kur e them, nuk e njohim Brazilin, pra nuk e njohim vendin por më mirë t’i shkoj së vërtetës sesa partisë, tonë”. edhe këtë diferencë me veten time e kam bërë Tani, imagjinoni sikur kjo të kishte ndodhur prej kohësh. Për fat të keq, kjo qeveri ka edhe në Shqipëri. Unë nuk besoj se shumica këtu do një problem shtesë: ua shton koston të varfërve. të kishin qarë, por jam i bindur se shumica nuk Ajo nuk është modeste dhe kur nuk je modest, e e njeh varfërinë e Shqipërisë. Nuk e njohin! ke të vështirë të përfaqësosh ata që jetojnë keq. Prandaj them se i mungon modestia. Dhe kostoja e mungesës së modestisë është Prapë e kam këtë pyetje sot për qeverinë: a kostoja më e lartë sot, për mendimin tim. e njeh qeveria jonë varfërinë në Shqipëri? A e di Bota ka pasur shumë dështime në luftën e çfarë do të thotë të jetosh me 400 lekë në ditë? saj kundër varfërisë dhe ka shumë vende që A e di çfarë do të thotë që 400 mijë shqiptarë dështojnë, pa dyshim nuk arrijnë ta zbusin jetojnë me më pak se 50 dollarë në muaj? Unë varfërinë në kohë. Ai jep kosto emigracioni, kosto e di që përgjigjja është e gatshme, është demografike, erodohen në kuptimin e trurit. Kanë shabllon, por ne kështu e gjetëm. Po pse me kosto të fuqisë punëtore, kanë kosto sociale, këtë do të matemi ende neve? Kjo nuk ka vlerë. konflikte, por ama të gjitha qeveritë që janë nisur Puna është çfarë bëjmë ne? Pra, pyes prapë: A për të luftuar varfërinë e kanë ditur se varfëria, e di çfarë do të thotë të jesh i varfër? A e di çfarë në radhë të parë, luftohet me modesti apo, siç e do të thotë që varfërinë ta trashëgosh nga babai quajmë ne, me njerëzillëk, me humilitet. tek i biri, dhe te nipi? A e di çfarë do të thotë të Edhe sot në këtë parlament, për fat të keq, mos kesh mundësi të blesh librat e fëmijëve në këtu nuk u fol kundër varfërisë, këtu u fol kundër shkollë, të mos kesh mundësi të shkosh në spi- atyre që thonë se varfëria është shtuar. Edhe tal? A e di çfarë mendon një i varfër kur sheh unë jam njëri prej tyre. Unë nuk jam opozitar, këtë parlament, në të cilin shumica janë të unë jam nga ata që mendojnë se Shqipëria nuk pasur? Ai mendon se nuk përfaqësohet dot dhe, po shkon në drejtimin e duhur, për shkak se në fakt, është e vërtetë që nuk përfaqësohet? pesimizmi në Shqipëri po shtohet, se varfëria po Unë kam përshtypjen se qeveria nuk e njeh rritet, se pabarazia po rritet, se rinia po plaket mirë varfërinë dhe nuk e di se çfarë është ajo nga papunësia dhe pleqëria po torturohet nga realisht. Kjo nuk është fare për të qarë, por, për padrejtësia. fat të keq, nuk është as për të qeshur. Unë them se nuk janë paratë ato që i Pyetja ime sot është kjo: çfarë ka ndryshuar mungojnë më shumë kësaj qeverie: asaj i për dy vjet në Shqipëri? Unë jam anëtar i kësaj mungojnë të paktën dy gjërat më të vyera se shumice dhe nuk kam arsye, nuk kam mundësi paratë në vetvete. E dini cilat janë këto? E para, që të mos ia bëj këtë pyetje vetes përditë: çfarë janë idetë dhe, e dyta, siç e thashë, modestia. ka ndryshuar për dy vjet? A ka ndryshuar modeli Të dyja bashkë, edhe modestia e një qeverie, ekonomik? A administrohet vendi ndryshe nga
70 Legjislatura e 8-të Viti 2015
viti i mbrapshtë 2013 apo viti fatlum për ne, se ky buxhet. Buxheti nuk bëhet për shifra, por në erdhëm në pushtet me votat e shqiptarëve? Unë fakt, bëhet për njerëz. Kush janë ata që përfitojnë kam dëshirë të besoj se ka ndryshuar, por nga ky buxhet sot? Janë të pasurit? Unë them, problemi është që e kam shumë të vështirë ta jo! Janë të varfrit? Aspak! Janë të mesmit? vërtetoj se ka ndryshuar. Shumë më pak se të varfrit. Kapitalizmi që kishim deri në vitin 2013, sipas Unë nuk e di se po kaloj në një temë tjetër, meje ishte një kapitalizëm zoologjik. Kjo do të kush në këtë qeveri ka kaq shumë mëri me thotë se në variantin e atyre që ishin në pushtet shtresën e mesme të Shqipërisë. Këta janë deri në vitin 2013, kafsha më e fortë fitonte më njerëzit që taksohen më shumë sot nga të gjithë. shumë dhe, natyrisht, ferma e kapitalizmit të tyre E dini, besoj se prej 2 vjetësh, që një njeri i kishte një bari, që tani merret gjithë ditën me diplomuar, që fiton më shumë se 1 milion lekë, grigjën tonë. Ky i fuste kafshët në konkurrencë taksohet për çdo lekë mbi këtë shumë 23%, dhe më i forti pa dyshim që merrte pjesën më të ndërsa ai që fiton 1 milion euro, taksohet 15%. madhe. Këtë xhungël shqiptarët e hoqën qafe A është kjo e drejtë? Sigurisht që jo! Ka njerëz me vota të lira në vitin 2013. Por pyetja është: që thonë; po t’i çfarë ke? Ti ishte nga ata që e çfarë kapitalizmi kemi ne sot në Shqipëri? Është mbështete taksën progresive? Ky nuk është ai më human? A është më i drejtë? A është më taksim progresiv, ky është prapë taksim i pak represiv? A është më njerëzor? A është më sheshtë. Taksa e sheshtë e këtyre ishte 10% ne inovativ? A është më modern? A është pak më kemi taksë të sheshtë mbi fitimin 15%. Nuk është shumë optimist? Unë them se jo; nuk është! taksë progresive kjo! Po, çfarë po bëhet prapë Kapitalizmi që kemi sot ne, pa bërë shaka, nuk me shtresën e mesme? Është e vërtetë, apo jo? është zoologjik, por është blegtoral! Ky është një I është rënduar profesionistëve të lirë 5-fish kapitalizëm blegtoral! Nuk fiton kafsha më e sigurime shoqërore. Çka për mendimin tim, nuk fortë, por fiton delja më e bindur, për fat të keq, ka asnjë kuptim. Në qoftë se bëhet, bëhet vetëm dhe kapitalizmi ynë nuk kafshon, por blegërin! për të korrektuar dhe për të balancuar buxhetin Dhe kjo nuk është një blegërimë romantike, si në kurrizin të atyre që kanë mësuar më shumë ajo e Naim Frashërit, por është një blegërimë në këtë vend. mjerimi, si ajo e Migjenit, për fat të keq! E di shumë mirë që do të më kundërshtojnë. Dikush thotë se kapitalizmi ynë, pra iniciativa, Siç e thashë do më kundërshtojnë te parimi i nevoja, mënyra që kemi ne, metoda për të taksës progresive. E theksoj dhe dua ta them, qeverisur më mirë, po pengohet nga numrat që taksa që ne kemi vënë, nuk është taksë ka ky parlament. Edhe ashtu është, siç thuhet progresive është taksë e sheshtë mbi fitimin, dhe në shprehjen: “Kjo shumicë ka një pakicë brenda taksat që te ne janë vetëm progresive janë taksat shumicës që e pengon shumicën për të bërë re- progresive mbi punën, kurse mbi kapitalin dhe format”. Ky mund të jetë argument, por, në fakt, mbi qarkullimin nuk kanë ndryshuar. për mua është justifikim. Në këtë shumicë nuk Në fund fare, dua të them dy fjalë, edhe për ka pasur kurrë pengesë për të bërë reforma. koncesionet. Unë nuk jam kundër koncesioneve. Megjithatë, ka njerëz që thonë këtu: “Ndoshta Kështu që shteti duhet të ketë gjymtyrët e gjeni zgjidhje. Shkojmë në zgjedhje të shkurtra deri diku. Dora e tij, unë nuk mund të parakohshme”. Unë them se nuk do të ishte keq, shkoj gjithkund dhe nuk mund të administroj çdo së paku, se ia vlen të shkojmë tek të varfrit e cep të shërbimit publik. Megjithatë, ajo që po Shqipërisë dhe të peshojmë se sa vlejmë ne sot. ndodh sot në Shqipëri, besoj se është një Por e kam një pyetje për të gjithë ju që thoni: ekzagjerim. Është tendenca e qeverisë për të “Hajdeni, shkojmë në zgjedhje të parakohshme. lëshuar gjithçka dhe çdo gjë. Për mendimin tim, Shpëtojmë nga sikletet që shumica i krijon koncesionet në Shqipëri kanë dështuar. Kjo shumicës”, ore, vërtet besoni ju që ky këtu maxhorancë e provoj se shumica e tyre mbrapa, që ka frikë të bëjë zgjedhje në parti, dështuan. Ato nuk kanë pasur efekt dhe nuk kanë mund të shkojë të bëjë zgjedhje të parakohshme ulur kostot, nuk ka përmirësuar shërbimet dhe në popull? Ky është guxim që ky njeri nuk e ka! në fakt, kanë shtuar korrupsionin. Sidoqoftë, po flisnim për të varfrit. Por nuk Koncesion do të thotë që shteti t’i japë privatit janë vetëm të varfrit që ndihen të tradhtuar nga sektorë apo shërbime, të cilat nuk i mban dot,
71 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
apo nuk i investon dot më saktë. Por, ajo që po Qeveria korrekton gabimet apo dështimet që ndodh me koncesionet, është se fatkeqësisht po ka pasur në të shkuarën, duke e zgjatuar, duke shtohen. Ato po kthehen në modë. Nevoja për e shtuar nivelin e borxhit. Unë besoj se ka ardhur t’ia lënë detyrimet e shtetit privatit, po kthehet koha që qeveria nuk duhet të korrektojë vetëm në rrezik sot në Shqipëri. Shpenzimet e të dështimet, por, në fakt, duhet të korrektojë varfërve po rriten. Shërbimet po bëhen më të parimet e veta. Natyrisht, me gjithë këto që shtrenjta. Dhe ajo që nuk duket asgjëkund në thashë, unë do ta votoj këtë buxhet, por diku horizont, është kufiri i parimit të koncesionit. Ku cituar një njeri që mbaj mend, për këtë që ka mbaron, parimi i koncesionit? Kush janë gjërat thënë. Ky quhet Indro Montaneli është një që jepen dhe kush janë gjërat që nuk jepen? gazetar i famshëm Italian, një votues klasik i të Besoj se qeveria e ka detyrim, të vij në parlament djathtës Italiane. Erdhi një ditë që u mërzit shumë dhe ta përcaktojë këtë kufi. Të thotë: çfarë nuk duke votuar për të djathtën pa fund nga Lufta e jepet me koncesion. Nuk është një diskrecion i Dytë Botërore deri sa vdiq. E djathta italiane ishte lehtë dhe kaq shumë autonom pa parlamentin. e kalbur dhe Indro Montanelit i thanë, po prapë Sipas meje, mund ta kem edhe gabim, por do të votosh për këta t’i Demokristianët Italian? unë them se një pjesë e shërbimeve nuk mund Po tha do të shkoj të votoj por duke mbyllur të jepen me koncesion. Por, sigurisht hundën. Edhe unë sot do ta votoj buxhetin, por hidrocentralet qeveria nuk i bënë dot ura, rrugë, duke mbyllur hundët. porte apo aeroporte, pa dyshim që duhet t’i japë Valentina Leskaj – Fjalën e ka Ministri me koncesion. Por te shërbimet, unë them jo, Ahmetaj, të përgatitet deputeti Roland Keta i sepse edhe ushtria është shërbim e ka kosto Partisë Demokratike e dhe më pas Ministri Koka. shumë të lartë për ne dhe sigurisht, nuk është Arben Ahmetaj – Nganjëherë është e rentabël. A ta japim dhe ushtrinë me koncesion vështirë të bësh debat me një nga tanët, po them. të gjejmë një vend neutral dhe ta japim ushtrinë Është e thjesht të bësh debat me opozitën, sepse me koncesion? Se bëjmë dot. T’i paguajmë një opozita brenda vetes ka burra dhe gra të qira, siç e bënin ata në kohën e Skënderbeut që mençura që nuk pranojnë të njohin realitetin. Dhe merrnin ushtarë nga ne dhe na paguanin qira. diku-diku, nuk është normale, por është e Po diplomacinë edhe ajo nuk është shumë justifikueshme, sepse opozita ka qëndrimin e saj rentabël. A mund të jepet diplomacia me dhe ADN-ë e saj, përtej kundërshtimit mund të koncesion? T’i themi një vendi tjetër, t’i na mbro ketë dhe nihilizmin. Ndërsa kur bëjmë debat me interesat kombëtare, bëj diplomaci ekonomike? një nga tanët dhe me një mik, mbetet e vështirë, Ne të paguajmë një qira. Nuk funksionon kjo! Jo sepse ta quash nihilist duket sikur është gjithçka mund të jepet me koncesion. personale, ta quash reflektim të një ekonomie Në fund fare vijmë te pyetja. Kujt ia delegojmë antike nuk është personale është një ekonomi ne pushtetin, për kë votojmë? Për privatin apo antike e ardhur nga Greqia jo e lashtë, e cila u për qeverinë? Në qoftë se qeveria ja jep gjithçka kthye në rrënoja nga doli në më pak se 1 vit e privatit, ne humbim tunelin e votës pastaj. Duke gjysmë. Ashtu siç ngacmoj të varfrit me e mbyllur, dua të them se ky buxhet që kemi sot, emocione për dalje nga kriza apo dhe për për fat të keq, është një akt rutinë, kemi 15 vjet pasurim, sepse është legjitime, ashtu e ktheu që e shikojmë është njësoj. shpresën në dëshpërim në vendin fqinj dhe nuk Ky është po kaq konfuz, po aq kaotik, po aq ka qenë kënaqësi ta shikoje. Ka qenë hidhërim. jolucid, po aq inovator, po aq pa ide sa 10 apo Një nga elementet që kjo maxhorancë ka bërë, 15 buxhete, që unë i njoh që kanë kaluar në këtë është që ai dëshpërim këtu mos të fanepset. parlament. Vetëm një gjë bën ky, shpresoj që ta Tani, slogani ynë është shumë i drejtpërdrejtë, bëjë, të kufizojë borxhin. Ky është prioriteti që mbi të gjitha atyre që tha: Ben Blushi, po ta qeveria i ka dhënë këtij buxheti. Kur i pyeta në pastrojmë Shqipërinë nga varfëria, patjetër që komision thanë: theksi i këtij buxheti është të është pjesë e aksionit tonë politikë ta pastrojmë kufizojmë borxhin duke ulur difiçitin. Unë e Shqipërinë nga varfëria. Pse e mora fjalën? E inkurajoj qeverinë, por kjo gjë, do të thotë që ky mora fjalën, edhe për respekt të debatit të nuk është një buxhet zhvillimi, por është një vazhdueshëm që unë dhe t’i Ben, bëjmë qoftë buxhet korrektimi. për ekonominë, qoftë për shifrat, qoftë për
72 Legjislatura e 8-të Viti 2015
filozofin e të majtës apo të djathtës dhe e kemi vogël preku 100 mijë familje, pra u bënë 521 mijë bërë të vazhduar. Ajo që vura re në fjalën tënde, familje. Është gati 85% deri në 90% e familjeve pyetjet janë të gjitha legjitime, një i majtë i shqiptare. Pra e majta shqiptare PS, LSI dhe qendrës, apo një i majtë ekstrem, apo një i majtë kushdo që i është bashkuar kësaj të majte, është romantik, apo një i majtë në reflektim të në besnikëri të plotë të misionit të vetë për të ekonomisë antike i bën ato pyetje, të gjitha. Mirë mbështetur të varfrin, jo për ta bërë të pasur, po midis romanticizmit ekonomikë dhe por për t’i dhënë mundësi. ekonomisë reale ka statistika, ndjesë, por nuk Koncepti kur ju folët për taksën e sheshtë dëgjova asnjë statistikë. Sigurisht, që në 15%, më lejoni me respekt për atë që thatë, por këndvështrimin tim është një thënie ose një fjalë që ishte gjykimi i gabuar. T’ua korrigjoj. Ai që shumë elokuente, por është gjykim teje i gabuar. fiton 1 milionë si korporatë tatohet 15%, ai që Është gjykim teje i gabuar, arsyet nuk do i gjykoj, fiton 1 milionë euro si individë, si aksioner i asaj sepse do t’i paragjykoja. Por, kur gjykoni pa korporate ka dhe një 15% mbi dividendin, pra i statistika besoj se bëjmë gabime dhe diku dhe shkoi 25%. Statistika është kokëforte dhe është thelbësore. Është legjitim qëndrimi yt, ndaj të si zilja e mëngjesit, për të na zgjuar nga iluzioni, majtës tënde dhe simes? Unë besoj se jo. Sepse bie statistika është një zile në orën 7 apo 6 të së bashku kemi bërë fushatë dhe e kam pasur mëngjesit që na zgjon të gjithëve nga iluzioni. për kënaqësi, kush fiton më shumë do paguaj Bëtë pyetje shumë të rëndësishme, më shumë, kush fiton më pak, do paguaj më pak. jashtëzakonisht shumë të rëndësishme. Folët Do ndaj me ty Ben, një statistikë që e kam ndarë për shtimin e varfërisë, unë dhe t’i besojmë te edhe në zyrën time, apo kudo që takohemi së Banka Botërore, sepse ajo ka një mision për të bashku, me kënaqësi kur debatojmë. Që është luftuar varfërinë dhe Banka Botërore thotë që domethënëse dhe unë e thashë dhe në fjalën në vitin 2012 varfëria në këtë vend arriti kulmin, time, por kur e thashë në fjalën time mund të arsyet nuk dua t’i diskutoj, se do të bëhen të merrej politike. Në debatin midis dy personave gjitha politike. Sepse varfëria përtej politikës të një vafe nuk është politik, është dhe sinqeritet, është realitet kur ndodh. Ka filluar të ulet Ben, është dhe debat po deshe filozofik. dhe këtë shifër e kemi ndarë bashkë është shifër Nëpërmjet taksës progresive, kur e bëmë e rëndësishme. Në qoftë se do të bëjmë debat prekëm 421 mijë të punësuar dhe për të sa shpejt është ulur, sigurisht, që ka debat sa të korrigjuar nga ana e statistikës, nuk është paga duash diku ke t’i të drejtë diku kam unë të drejtë 1 milion lekë të vjetra, por është 1 milion e 300 se me sa shpejtësi e ulim. Aman ky është buxhet mijë. Nën 1milonë e 300 mijë të gjithëve ju ul i klasës së mesme, ky është buxheti që i heq taksa. Të punësuar në privat dhe të punësuar nga qafa klasës së mesme atë ngarkesë që ne në shtet, dhe vetëm nëpërmjet klase të mesme ia kemi premtuar. Sa shpejt! Fole për borxhin, nga e cila morëm 1 milionë vota përfitoj në privat me të drejtë fole për borxhin. Kemi debatuar për dhe në shtet 110 milion dollarë dhe këto janë borxhin bashkë shëndetshëm disa herë me statistika. Po qe se nuk i besojmë njëri-tjetrit, nervozizëm disa herë, me statistika disa herë, por besoj se e besojmë njëri-tjetrin, mund t’i me filozofi disa herë. Por, po ta them se borxhi referohemi statistikës të zezë në të bardhë. nuk është shifër, as ulja e borxhit nuk është Nuk fole fare për biznesin e vogël. Biznesi i shifër. Ulja e borxhit është reflektim i vogël është i vetëpunësuar, është klasë e drejtpërdrejtë i përgjegjshmërisë të një qeverie mesme dhe njerëz në nevojë. Në fakt, biznesin për të mos ngarkuar qytetarët e saj, të gjithë pa e vogël nuk e kanë biznes, e kanë vetëpunësim. përjashtim, të varfër, të klasës së mesme apo të Si të majtë unë dhe ti, aty e kemi reflektimin te klasës së lartë. këta njerëz, ta pastrojmë Shqipërinë nga Vazhdojmë me të tjerat. Folët sesi luftohet varfëria, por jo nga të varfrit se të varfrit janë varfëria, është shumë interesante. Kërkoj ndjesë njerëz, varfëria është fenomen që nuk luftohet që e bëjmë këtë debat përpara kolegëve tanë, as me ekonomi romantike as me ekonomi publikut dhe qytetarëve, por besoj se është e antike,as me iluzione, sepse statistika është shëndetshme, prandaj e vazhdoj. Ju thatë se kokëfortë përtej meje dhe teje. varfëria luftohet me ide dhe me modesti. As pikë Përtej kësaj zerimi i taksës së biznesit të dhe as presje nuk do t’i heq. Po cila është
73 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
modestia e një qeverie? Cila është modestia e bënim reformën në energji, aksionin në energji, një Kryeministri dhe e një ministri, një trupe u matëm mirë. Por kjo është modesti, nuk është qeveritare, apo një maxhorancë? Të vishet me arrogancë, që me modesti të sakrifikosh votën këmishë të grisur, apo të bëjë reforma, të cilat ndoshta, për të varfrit, për klasën e mesme që janë tejet të vështira, por që e çojnë vendin nga nesër day të fillojnë të kenë prosperitet. Këto varfëria në prosperitet në një kohë të caktuar? janë të vërteta, nuk janë emocione. Unë flas me Qëndrimi im është që mund të shtiresh... statistika. 203 mijë familje subvencionojmë për (Ndërhyrje pa mikrofon). energjinë. Folët për çmimin e energjisë? Të Jo ti, nuk e kisha për ty, e kisha në tipologji. lutem, është statistikë, është ulur mesatarja e Pra, mund të shtiresh dhe të vish me këmishë çmimit të energjisë në 9,5 nga 9,7. Ne të grisur, të bësh si modest apo si mbipalët, të subvencionojmë (kjo nuk ka ndodhur asnjëherë, shkosh edhe në terren dhe t’u flasësh të varfërve është vënë në buxhet dhe nuk është ezauruar) për varfërinë, por po nuk bëre reformën, ti nuk 203 mijë familje për energjinë, dhe për shkak të je modest, ti je arrogant. Kjo na ndan ne, reforma atij suksesi të sakrificës, i vështirë, do të na ndan ne, reformat që kemi bërë na ndajnë shtiresha po të mos e thosha, më ka trazuar ne nga arroganca e viteve të kaluara dhe na shpirtërisht e javë të tëra aksioni i energjisë, jo çojnë te modestia. Sa e gjerë, e thellë është vetëm mua, por të gjithë ne, edhe këtu, edhe modestia, debati është për t’u bërë, por refor- këtej, edhe këtu nga mbrapa, por ja ku e bëmë. mat janë për t’u numëruar: është reforma Rendi publik. Pavarësisht debateve makroekonomike, një vështirësi e papërshkruar, emocionale, sharjeve, fyerjeve, është sakrificë edhe e djathta e di sa e vështirë është ta bësh, më vete, sepse është vend i vështirë, një vend edhe e majta e di sa e vështirë është ta bësh, që del nga kaosi, një vend që del nga varfëria, sepse, për shkak të përgjegjshmërisë së të gjithë një vend që del nga keqmenaxhimi, dhe që neve, e kemi shkatërruar shumë shpesh sigurisht që ka edhe probleme sociale që ekuilibrin makroekonomik. Por e arritëm. Dikush transferohen në krim, në krim të ulët, krim të nga e djathta thotë se duhet më shumë, patjetër mesëm, krim të lartë, si të duash. Lufta kundër që duhet më shumë. Të bësh reforma është informalitetit është pikërisht lufta pro të varfrit, modesti, sepse është modesti të marrësh kosto atij që cenohet më shumë nga të tjerët. elektorale për të korrigjuar një gabim, një gropë Ben, unë ta kam thënë dhe do ta them, sepse dhe për ta përmirësuar jetën e atyre njerëzve, të konsideroj shumë mik, edhe politik, edhe per- të cilët mund t’u përkasin sot njerëzve në nevojë, sonal, se ne kemi qëndrime të ndryshme ndaj nesër klasës së mesme, apo më tej. luftës për varfërinë. Por unë besoj se shprehja (Në sallë bie gongu). më e mirë e modestisë së një qeverie nuk është Do të më falni, dua të vazhdoj edhe më tej. këmisha e shtirur e grisur, por është reforma tejet Me ide, apo me reforma. Çfarë është reforma e vështirë dhe me sakrificë që ndërmerr një trupë në energji? Është sakrificë për një qeveri. Mund qeveritare, një maxhorancë për të zhdukur të rrinte duarkryq, por zgjodhi të mos shtirej dhe varfërinë dhe atë kancer të trashëguar. të vinte me një këmishë me jakë të grisur, por të Të falënderoj! bënte një aksion, i cili është tejet i vështirë. Këtë (Drejtimin e seancës e merr zoti Meta.) e dinim shumë mirë. Ilir Meta – Zoti Blushi, ju lutem, të Kam punuar me një nga kolegët e të djathtës respektojmë kohën e replikës! në vitet 1992-1993, në një pozicion shumë mod- (Diskutime pa mikrofon). est, periferik në Ministrinë e Financave, por një Ju lutem, mbani qetësi! gjë e mbaj mend mirë: kur u liberalizua çmimi i (Diskutim pa mikrofon). bukës. Ka qenë një ditë tejet e vështirë për Ben Blushi – Para se të flas me miqtë e mi, Shqipërinë, dhe ministri i asaj kohe iku nga dua të them dy fjalë për ju. E shikoj që kur flas... Tirana në Durrës i shqetësuar, sepse tha: “Është (Ndërhyrje pa mikrofon). një nga reformat më të vështira që mund të Ilir Meta – Ju lutem, mos e ndërprisni ndërmarrë një qeveri”. Kryeministri, ministri i deputetin! Energjisë, ministri i Financave, ministri i Ben Blushi – Më lini të mbaroj, ju lutem! Ekonomisë, i gjithë kabineti, kur vendosëm të (Diskutim pa mikrofon).
74 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Ilir Meta – Ju lutem, bëhuni të duruar, Pra, administratori, që është shtresa e mesme, dëgjojeni deputetin! paguan më shumë se një i pasur. Këtë gjë unë Ben Blushi – Që unë flas kështu, nuk ia vë nuk e pranoj. E dini pse? Sepse unë nuk kam këtë veti asnjë grupi, as kësaj partie, mos kujtoni bërë fushatë për këtë gjë, kam bërë fushatë për këtë ju. Modestisht, ia vë vetes. Por ama, e shikoj taksë progresive, por kjo nuk është taksë që, kur flas, juve ju shkëlqejnë sytë. progresive. Kush më bind mua që, taksa e (Ndërhyrje pa mikrofon). sheshtë 10% nuk është sërish taksë e sheshtë Ju lutem, ta mbaroj! 15%? Kështu është. Sepse, ai që fiton 1 milionë E dini si është puna? Ia thashë dikujt prej euro dhe ai që fiton 10 milionë euro, apo 30 jush, që më tha: “Sa mirë, ti flet kundër partisë”. milionë euro, të dy paguajnë 15%, dje paguanin (Ndërhyrje pa mikrofon). 10%. Kjo nuk është taksë progresive. Në themel, Zotëri, të lutem, ta mbaroj? unë e rrëzoj këtë model, sepse ky nuk është Do t’ju bëj një pyetje juve, para se të merrem modeli për të cilin unë kam ardhur në pushtet, me miqtë e mi: Si nuk pati asnjë burrë nga ju të ne kur kemi ardhur në pushtet, kemi thënë: taksë fliste kundër Saliut për 21 janarin? Sepse ne po progresive. Po taksë progresive për çfarë? Për debatojmë për taksa këtu, por jo për vrasje. Po punën? Jo, kemi thënë taksë progresive për të kishin vrarë këta, nuk do të isha këtu unë, do kapitalin, taksë progresive ndoshta edhe për të isha kundër këtyre. Po flas për guximin këtu. qarkullimin. Ne kemi thënë taksë më e ulët për Mos u kënaqni që unë debatoj me miqtë e mi! energjinë, por nuk kemi, taksë TVSH-je më e ulët Unë nuk dua t’i hyj këtij debati, dhe më vjen për ushqimet, nuk e kemi. Unë nuk dua të bëj keq që sot u vura në këtë pozitë, sepse gjithë këtë rend dështimesh, apo premtimesh të kohën kur flisje, thosha me vete, po sikur ta kisha pambajtura, kjo nuk më shkon. Por, në qoftë se këtë fat, që ky të ishte ministër i PD-së? Çfarë më ftoni në një debat, ti e quajte debat akademik, do t’i kisha bërë unë atij? Sigurisht që, krahu im apo debat filozofik, apo nuk e di çfarë, unë mund është i kufizuar për arsye që kuptohen. Unë jam t’i hyj kësaj, dhe të jesh i bindur se fitoj, për shkak subjektiv kur zihem me miq, apo me njerëz që se mbaj mend çfarë kam premtuar në fushatë, kam bërë fushatë, absolutisht, por dy-tri gjëra jo se unë di më shumë se ju. do t’i them. Në fund, do të them një gjë. Disa njerëz më E para, jam i bindur që çmimi i energjisë në çuan një mesazh dhe më thanë: mos lër pa iu Shqipëri është rritur. Është bërë shumë mirë që përgjigjur kësaj, sepse kjo nuk shkon. Njerëzit u mblidhen paratë gjithë atyre që nuk kanë duan batuta dhe unë një batutë dua ta bëj. Ti e paguar, por ama ka një absurd, dhe këtë absurd quajte “romantike” mënyrën se si unë flas në duhet ta pranoni ju. Kur paguante gjysma e parlament, por pa dyshim që ky pesimizëm ka popullsisë dhe gjysma nuk paguante, çmimi ishte nevojë për romantikë, dhe në qoftë se unë ia më i ulët. Kur të gjithë filluan të paguajnë, çmimi jap Shqipërisë këtë mundësi, që të ketë nevojë u rrit. Unë këtë nuk e pranoj. Pra, nuk besoj që të shpresojë, të ketë nevojë për pak më shumë një reformë ka efekt rritjen e çmimit. romancë, unë e kam përmbushur misionin tim. Të vijmë te debati që më fute. Jam i bindur Misioni im nuk është të administroj, është t’u jap se klasa e mesme sot është ndoshta më e njerëzve shpresë për aq sa mundem, dhe në persekutuara në Shqipëri, në mënyrë të qoftë se e bëjmë të gjithë këtë gjë, në Shqipëri pamerituar. Është e vërtetë që, kush fiton mbi 1 jetohet më mirë. Kur fola, përmenda Naim mijë euro, për çdo lekë mbi 1 mijë euro, taksohet Frashërin, dhe ai këtë bënte. E ke parë një 23%. E zëmë se një administrator firme paguhet pikturë të Naim Frashërit, se atëherë nuk kishte 1 mijë e 1 euro. Për këtë 1 euron, paguan 23%. fotografi? Ulej diku dhe shkruante për bagëtitë, Pronari i tij fiton 1 milionë euro në vit. E dini sa apo për delet. Kur e shikonin delet e veta, e di paguan? Paguan 15%, sepse dividenti dhe tatimi çfarë i thoshin? I thoshin: “Ti je romantik”. Ai mbi fitimin janë dy gjëra të ndryshme, që nuk kishte të drejtë, sigurisht. Ai shkruante për delet, mund t’i ngatërrosh. Është njësoj si të bashkosh por fliste për njerëzit. dividentin me taksën që u paguhet bashkive, apo (Ndërhyrje pa mikrofon). taksën për infrastrukturën, apo taksën për Ilir Meta – Nuk mund të vazhdojmë pa fund energjinë elektrike. Janë dy gjëra të ndryshme. me replika.
75 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Zoti Paloka, për procedurë. thotë se proporcionaliteti te kapitali është shumë Edi Paloka – Nuk e kam për replikë me më i madh sesa te klasa e mesme. Blushin, sepse nuk ka lidhje. Nuk na shkëlqejnë E fundit, patjetër që unë dhe ti kemi detyrim, sytë fare kur flet Blushi, sepse ne kemi 2 vjet që dhe ne e besojmë të dy që të futësh optimizëm i themi këto gjëra. Pse është ftilluar edhe Blushi, në ekonomi, ekonomia nuk është shifra, por kjo është shumë mirë për ju. është filozofi dhe optimizëm, sepse edhe unë, Ajo që kam unë, zoti Kryetar, ka lidhje me këtë edhe ti, apo çdo shqiptar, shpenzon ato që do të që po ndodh këtu. Keni filluar seancën dhe flet fitonte nesër. vetëm maxhoranca. Flasin ministra, zotëria që Ato që ti the për varfërinë në këndvështrimin po del të flasë e ka për herë të 5-të, flasin sërish. tim, të kërkoj ndjesë, nuk është se transmetojnë Tani filloi avazi, replika midis vetë të majtës. E ndonjë optimizëm, ndërsa shifrat e statistikave thashë, se kanë këta mendime të ndryshme që them unë, nuk mund të sjellin ndonjë brenda grupit, kjo nuk mund të ndikojë në optimizëm, por që ekonomia është në drejtimin rregullin e parlamentit, që duhet të flasë 1 nga e e duhur nuk diskutohet, dhe e tregojnë këto majta, 1 nga e djathta. Blushin e keni në grupin shifra. tuaj, doni apo nuk doni, dhe ne nuk kemi ndër Faleminderit! mend, edhe sikur të doni ju, ta marrim në grupin Ilir Meta - Fjalën e ka deputeti Vangjel Dule! tonë. Të përgatitet deputeti Roland Keta, më pas Prandaj, zoti Kryetar, mbaj rregullin e deputetja Kejdi Mehmetaj dhe më pas deputeti parlamentit, jepi të drejtën opozitës të shprehet Besnik Baraj! dhe të mos vazhdojmë me këtë lojë që flet vetëm (Diskutime nga salla) qeveria dhe maxhoranca! Zoti Dule, e ka kërkuar fjalën që në mëngjes, Ilir Meta – Dakord. të lutem! Zoti Ahmetaj. Do t’ju lutesha, të jeni sa më Vangjel Dule - I nderuar, zoti Kryetar! Të konciz. nderuar kolegë! Arben Ahmetaj – Patjetër. Për të mos iu shmangur kuadrit të debatit Ju kërkoj ndjesë! Blushi- Ahmetaj do të doja t’i kujtoja zotit Ahmetaj Unë jam ministër i Ekonomisë dhe do të më një thënie të ish-kryeministrit britanik Disraeli: duhet të debatoj për buxhetin, por në rastin “There are lies, damned lies, and statistics.” , konkret nuk është debat i kotë, besoj që të dyja pra ka gjeshtra, gënjeshtra të mallkuara dhe palët ia vlejnë t’i dëgjojnë pyetjet që ngrihen dhe statistika. përgjigjet që jepen. Të nderuar kolegë, Kryeministri nuk ndodhet Ben, nuk ishte debat akademik, sepse iu në sallë, por ka shumë mëkëmbësa. Si shumë referova statistikave reale. Unë e di që nuk kemi kolegë të tjerë, por më shumë si gjithë qytetarët nevojë të bëjmë debat akademik, sepse jemi e këtij vendi, pavarësisht seancës së vonë njerëz real në jetën tonë të përditshme dhe e mbrëmë, erdha herët në seancën e sotme për kemi treguar ndër vite, edhe ti me suksesin tënd, të dëgjuar prezantimin e buxhetit. Për fat të keq edhe unë me aq sa ç’mund ta quaj sukses timin. prisja të dëgjoja parimet, vijat kryesore politike Një sqarim dua të ta jap për taksën dhe për që do të lëvizë ekonomia jonë gjatë vitit të optimizmin në ekonomi. Dua të të sqaroj që, një ardhshëm. Nga ana e Kryeministrit ndoqa një korporatë, jo një individ, tatohet 15% dhe është ligjëratë, që i ngjante një mbrojtëseje ndaj një niveli i parë i taksimit të korporatës. Dakord? Pasi nocioni mosbesimi, ku në çdo rresht gjeje personi që është administrator, pra, tatohet përpjekjen për të çmontuar apriori akuzat fitimi... potenciale të opozitës për krijimin e buxhetin të (Ndërhyrje pa mikrofon). vitit 2016 pa e prezantuar akoma atë. Është e Të mbaroj, ju lutem! Dakord. drejta e tij, por do të ishte shumë e arsyeshme Momenti që administratori i asaj kompanie që këtë ta bënte në ndërhyrjen e tij të dytë, të merr mbi 1 milion e 300 mijë lekë, automatikisht tretë, të ministrave të tij dhe kështu me radhë, paguan 23%. Nëse aksionari, kapitali, siç ju pasi të kishim dëgjuar edhe opozitën, sepse drejtove me të drejtë ti, merr dividentë, paguan është nonsens demonizimi i asaj që supozon se 15%. Pra, 15% dhe 15%, u bën 30%, që do të do të thuhet nga opozita apo nga kushdo tjetër
76 Legjislatura e 8-të Viti 2015
përpara se ajo të artikulohet në sallë. Kjo të një shtet më të mirë ose në përmirësim, se nuk paktën e të paktave është një paragjykim, që në mund të jesh maksimalist, ashtu siç nuk mund konceptin e drejtë të një buxheti nuk mund të të jesh nihilist dhe t’i presësh të gjitha brenda qëndrojë, se buxheti nuk është një lojë me dy vjetëve? shumë zero ku ka një palë fituese dhe një Në themelin e një shteti qëndrojnë zgjedhjet humbëse. Një buxhet i suksesshëm i realizuar dhe për herë të parë gjatë kësaj qeverisjeje u është i tillë për të gjithë shoqërinë dhe vendin zhvilluan zgjedhjet lokale. Po të shikojmë pa dallime partiake. raportin e OSBE-ODIHR-it, rezulton se dështuam Së dyti, vura re se në të gjitha buxhetet që sërish të zhvillojmë zgjedhje të lira, të ndershme kemi miratuar nuk mund t’i shmangemi delirit të dhe të barabarta. dimensionit historik. Çdo Kryeministër gjen A po u garantojmë qytetarëve tanë një gjithmonë një element ditirambik-historik, vendimmarrje, një organ legjislativ, më rezultativ njëherë është buxheti më i madh i kohërave, dhe më të ndershëm? Jo, po flitet deri në njëherë është rritja më e madhe ekonomike, terminologji ekstreme, kriminalizim dhe jemi në gjetja e sivjetshme është buxheti suficitit primar proces dekriminalizimi duke filluar nga për herë të parë në histori. Mjaft më! Le t’i lemë parlamenti, nga legjislativi dhe më pas në referencat historike dhe t’i kushtojmë vëmendje ekzekutiv, vetë në administrata dhe do të referencave të realitetit. Jemi në një realitet vazhdoja kështu edhe me shërbimet e tjera, që ekonomik të zymtë, zoti Kryeministër, ministra, ofron shteti. A ofrojmë shëndetësi më të mirë për deputetë. Le të jemi modestë, le të jemi të mos folur për shëndetësi falas? Natyrisht që transparentë. gjithsecili mund të kërkojë alibi, por realiteti është Më lejoni që në morinë e shifrave dhe kokëfortë, realiteti është i dhimbshëm, ndërsa statistikave të prezantuara të këmbëngul se, fjalimet e ministrave tanë me në krye megjithatë, si buxhetim ashtu edhe ekonomia Kryeministrin u ngjajnë atyre fjalimeve që i janë mirëfilli argumente politike, mbas çdo shifre quajnë braggadocio, grumbull fjalësh me të fshihet një filozofi, një argument, një qëllim dhe njëjtin motiv vetëmburrës, vetëlavdërues, një objektiv politik. Ciceroni para lindjes së vetëhimnizues, i cili mbyll në mënyrë hermetike Krishtit ka thënë: “Pas çdo politike ekonomike çdo mundësi vështrimi dhe shikimi të realitetit. fshihet pyetja: Chi bono?” Kush përfiton? Në presionin e kohës më lejoni që t’i Në ekuacionin e buxhetit tonë, zotërinj të referohem shumë shkurt edhe kalit të betejës nderuar, që ta thjeshtëzoj : kush përfiton? Kemi së kësaj qeverie, atij të taksës progresive. Taksa dy anë: anën e të ardhurave, është e drejtë dhe progresive u kundërshtua dhe kundërshtohet unë nuk jam nga ata, që kundërshtoj politikat e fort, ose është një fiksim i qeverive të majta, por qeverisë në zbatimin ligjit. Dura lex, sed lex, ligji jo atyre moderne, atyre të dekadave të kaluara. është ligj, ligji është për të gjithë, por Kryeministri Çfarë ndodhi me taksën progresive në vendin ynë ngjan një njeri që ka marrë një çekiç në dorë tonë? A u rritën ashtu siç priteshin të ardhurat dhe gjithçka që ka përpara i ngjan me gozhdë në proporcionalitet me zbatimin e taksës që kërkon t’i bjerë. Njëlloj oligarku me progresive? Ne vetëm para dy-tre muajsh kontrabandën dhe evazionin e milionave, njësoj rishikuam për nivele më të ulëta buxheti dhe të berberi me qindarkat. Jo, zotërinj, ky nuk është ardhurat prodhohen nga tatimet dhe nga taksat, ligj i fortë, ky është zbatim selektiv dhe klientelist se janë më të ulëta. A kemi investime më të i ligjit. Fatkeqësisht në këto dy vjet më shumë mëdha publike? Përkundrazi, kemi investime se çdoherë kemi dy kategori biznesesh: kemi publike më të ulëta. A kemi investime të huaja bizneset e partisë dhe bizneset e popullit. Mos direkt në rritje në vendin tonë? Jo, nuk po i më keqkuptoni kolegë të Partisë Socialiste, nuk shohim gjëkundi. Pse hezitohet të pranohet një e kam fjalën për bizneset e PS-së, por për realitet i dështimit të kësaj politike fiskale me bizneset e RL-së dhe dua të jem i qartë për këtë. qëllim që të ndërhyhet në mënyrë korrektuese Kjo nga njëra anë, por çfarë ndodh nga ana për të pasur rezultate të ndryshme nga ato që tjetër? Me gjithë këtë politikë agresive në vjeljen priten. e të ardhurave në këto dy vjet, a ka parë qytetari Do të dëshiroja të përfundoja me një shembull ndryshim në administrimin e tyre? A i ofrojmë ne konkret të para disa ditëve. Të jesh biznesmen
77 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
në moshën 70 vjeç me aktivitet 25 vjet, që në qeverisje për buxhetin e vitit 2016, dhe sigurisht vitin 1990, i suksesshëm, i mesëm, gjithmonë janë të sigurt se për dështimet e kësaj qeverisjeje korrekt, luajal ndaj ligjit dhe detyrimeve të tij. I nuk e ka fajin Saliu, por keqqeverisja juaj, biri, me studime të shkëlqyera në Perëndim, i arroganca, centralizimet e pushteteve, nepotizmi martuar në Perëndim, së bashku me zonja e tij dhe klientelizmi juaj i tejskajshëm. vijnë të jetojnë në Shqipëri për 4 vjet. Pas katër Sot në këtë buxhet zyrtarizohet dështimi i vjetësh, verën e shkuar, vendosën të largohen kësaj qeverisjeje në të gjitha drejtimet, në përfundimisht dhe në shtator njëri punësohet në mbledhjen e të ardhurave nga tatimet dhe Kembrixh dhe tjetri në një shumëkombëshe me doganat, gropën e madhe financiare të krijuar, qendër në Londër. Në Shqipëri nuk patën asnjë ku vetëm për 10-mujorin e parë të vitit 2015 ka fat, as biznesi i babait të tyre, në të cilin u një deficit rreth 250 miliardë dollarë, që për 12- mbështetën nuk pati asnjë fat më të mirë se ai mujorin do të jetë akoma edhe më i madh. që kishte për 24 vjet. Ata u larguan dhe babai i U bënë dy vjet që shqiptarët nuk po shohin tyre e ka nxjerrë në shitje biznesin që kishte prej investime në shkolla, në ujësjellës, qendra 25 vjetësh. Ky është realiteti ekonomik në shëndetësore, asnjë rrugë të inauguruar. U bënë Shqipëri. dy vjet dhe as në buxhetin e vitit 2016 nuk keni Nuk e di, zoti Kryeministër, se si jua planifikuar rritje pagash për arsimtarët, mjekët, përshkruajnë ministrat apo deputetët tuaj, por infermierët, për punonjësit e administratës. Ka unë nuk mund të gënjej se realiteti ekonomik, 3 vjet që pagat e mjekëve dhe infermierëve janë politik, shoqëror sot në Shqipëri është i zymtë më të ulëtat në BE dhe në rajon. Sot Kosova ka dhe kjo zymtësi ka autorësinë tuaj, zoti paga më të larta për mjekët. Kryeministër. Në buxhetin e vitit 2016 nuk planifikoni rritje Faleminderit! për pensionistët në fshat dhe në qytet. Ka 3 vjet Ilir Meta - Fjalën e ka deputeti Roland Keta! që nuk keni politika për rritjen e pagave në njësitë Të përgatitet deputetja Kejdi Mehmetaj dhe më vendore, ato sot janë qesharake, më të ulëtat pas deputeti Besnik Baraj! në rajon. Në buxhetin e vitit 2016 nuk planifikoni Roland Keta - I nderuar Kryetar! rritje të përqindjes së ndihmës ekonomike dhe Të nderuar kolegë, qytetarë shqiptarë! të shtresave në nevojë, se ato i keni lënë në Projektligji “Për buxhetin” është ndër ligjet me mëshirë të fatit, u keni hequr edhe fondin e te rëndësishme për vendin, dhe sigurisht jo kompensimit të energjisë elektrike. Sot kjo vetëm për ne, por për të gjithë shqiptarët që kanë shtresë ka nevojë për mbështetje nga shteti, por sytë dhe mendjen te ky buxhet. Sot shqiptarët ju e braktisni. Atyre u kujtohet se sa ishte fondi i shpresonin se buxheti i tretë i kësaj qeverisjeje, ndihmës ekonomike në vitin 2005, në vitin 2009, do ishte më i lartë, do të kishte më shumë u dyfishua edhe në vitin 2013. investime, do të kishte më shumë përkrahje dhe Në buxhetin e vitit 2016 ju nuk keni politika fonde për shtresat në nevojë, për invalidët. dhe përgjegjshmëri për personat me aftësi të Do të kishte më shumë investime, më shumë kufizuar, asnjë fond më shumë nuk keni vëmendje për shëndetësinë, por ata kanë rreth planifikuar, por keni në plan si t’i hiqni 10 mijë dy javë që kanë dëgjuar, jo vetëm nga opozita, invalidë nga skema. Pse vallë? Të gjithë jemi por edhe nga shoqatat e biznesit, grupet e kundër abuzimit dhe çdo personel mjekësor në interesit, mediat, si edhe nga vetë deputetët e KEMP të mbajë përgjegjësi për punën e kryer, maxhorancës se është buxheti që zhyt por nuk mund të hiqni 10 mijë invalidë, pasi vetë ekonominë e shqiptarëve, është buxheti që rrit statistikat tuaja flasin për rritje të borxhin dhe ulë investimet. Nuk rrit ekonominë sëmundshmërisë dhe sigurisht, që do të ketë e qytetarëve shqiptarë nuk ul papunësinë, por e rritje të invaliditetit, pa llogaritur aksidentet në shton atë, nuk rrit dhe nuk nxit biznesin, por e rrugë, miniera e sektorë të tjerë dhe kjo është cenon rëndë atë. papërgjegjshmëri e kësaj qeverie ndaj Sigurisht që shqiptarët janë të zhgënjyer personave me aftësi të kufizuar. sepse shpresuan në buxhetet e viteve 2014- Në buxhetin e vitit 2016 nuk rriten pagesat e 2015, se kjo qeveri do t’i mbante premtimet e papunësisë, pra nxitja e punësimit, ku vetë Rilindjes. Edhe sot prisnin më shumë nga kjo statistikat e INSTAT-it e rendisin papunësinë në
78 Legjislatura e 8-të Viti 2015
rritje nga 14% që ishte në vitin 2013, në 17 % Ky është vizioni juaj për shëndetësinë e vitit sot. 2016. Ju ulni investimet për shëndetësinë me Ju në buxhet nuk keni programe punësimi, 15% krahasuar me vitin 2015. Rreth 366 milionë dhe as nuk bëhet fjalë për punësim për rininë lekë më pak për kujdesin parësor dhe atë dhe për shtresa të tjera. Premtimi juaj për 300 spitalor. A e dini pse ndodh kjo? Sepse i kaloni mijë vende pune tashmë është harruar. Ju çdo fondet për koncesionin e check-up-it, që do të ditë me reformat, me presionet dhe me ligjet mbahet mend si shërbimi më i dështuar për kundër biznesit, siç ishte edhe ligji i djeshëm për qytetarët dhe më i korruptuar për qeverinë. faturat tatimore për biznesin, po shtoni Ju jeni qeverisja me guxim të madh për papunësinë. këtë koncesion, por këto janë lekët e Me buxhetin e vitit 2016 nuk ka rritje të taksapaguesve shqiptarë. Ju ulni investimet në fondeve për ish-të përndjekurit. Ju u premtuat shëndetësi, sepse i përdorni të ardhurat për atyre se brenda dy vjetëve do të merrnin koncesionet e sterilizimit, që edhe ky është i shpërblimin. Ku jemi sot? Një premtim i dështuar panevojshëm, kur sistemi i sterilizimit ka për këtë shtresë. Ju mbani përgjegjësi edhe për ekzistuar dhe ekziston. kohën e diktaturës. Buxheti i vitit 2016 për shëndetësinë është Çdo qeveri mendon se buxheti i shëndetësisë më i ulëti në rajon, nuk bëhet fjalë për në Europë. duhet të jetë prioriteti kryesor i këtij buxheti, Ai nuk e zgjidh shëndetësinë falas. Ju në këtë shëndeti mbi të gjitha, dhe kjo qeveri në vitin buxhet cenoni rëndë pavarësinë e profesioneve 2013 erdhi me premtime të mëdha për të lira dhe një pjesë e tyre janë profesione të shëndetësi falas dhe shërbim universal. Ku jemi rregulluara me ligj. Ju diskriminoni 3428 sot? Panorama e shëndetësisë shqiptare është subjekte, duke 5-fishuar sigurimet shoqërore për në ditët e saj më të vështira. Ajo sot është e mjekë, stomatologë, farmacistë, avokatë, sëmurë. Ajo është në krizë politikash e financime arkitektë, projektues, noterë. në sistem. Ajo sot është në urgjencë. Ajo po Çdo kryetar bashkie apo këshilltar është i shkatërrohet çdo ditë në çdo drejtim, centralizim habitur sot me këtë buxhet kur shikon transfertën i tejskajshëm, cenim i autonomisë spitalore, e pakushtëzuar dhe fondet për administrimin e cenim edhe në menaxhimin e fondit, abuzim i pyjeve, rrugët rurale, ujitjen dhe kullimin. A e tejskajshëm me koncesione të panevojshme që dini se çfarë ndodh? Ende nuk janë miratuar nuk u shërben shqiptarëve, por vetëm ndryshimet ligjore të ligjit organik nr. 8652, të monopoleve klienteliste të kësaj qeverie. vitit 2000 dhe ju sot miratoni fonde për të. A Nuk mund të gjesh fjalë për atë çfarë po është ligjore kjo? Kjo ndodh vetëm në Shqipëri ndodh në shëndetësinë tonë: mungesë ilaçesh, me qeverisjen rrumpallë. pajisjesh mjekësore, materialesh mjekimi dhe Ju në buxhetin e vitit 2016 ulni ndjeshëm shumë e shumë të tjera. Nuk ka asnjë fond investimet në ujësjellës e kanalizime, 41% më shtesë në buxhetin e vitit 2016 për zgjidhjen e pak se në vitin 2015, ose 5,1 miliardë lekë më këtyre problemeve. pak. Në buxhetin e vitit 2016 shkurtohen 388 vetë Ku është premtimi juaj për shtim të orarit të personel mjekësor në spitalet bashkiake. Pra, ujit të pijshëm? Sot ujësjellësit në mbarë vendin 388 familje do të jenë në rrugë të madhe, rreth janë në krizë menaxhimi, në krizë fondesh, krizë 1000 frymë do të jenë në rrugë. Kjo është borxhesh ndaj të tretëve. Nuk funksionojnë qeverisja juaj. Ky është buxheti i vitit 2016. bordet dhe asambletë. Ju nuk keni planifikuar Në buxhet ju nuk e keni vëmendjen te spitalet asnjë fond për vitin 2016 për zgjidhjen e këtyre bashkiake. Ju nuk keni planifikuar fonde për to. problemeve. Ju po planifikoni mbylljen e spitaleve bashkiake, Të nderuar deputetë, duke shkurtuar numrin e mjekëve dhe duke rritur Si deputet i qarkut të Dibrës po ndalem pak numrin e shoferëve. Kjo ndodh, sepse ende nuk në zonën e Bulqizës. Me buxhetin e vitit 2016 e kuptoni misionin e spitalit. Nuk është primar nuk keni planifikuar fonde për përfundimin e shoferi, por mjeku. Harroni se po nuk pati mjek, Rrugës së Arbrit dhe këtë e keni bërë edhe në nuk ka spital. Ngatërroni spitalin me parkun e dy vjetët e mëparshme. Është një rrugë me shoferëve. rëndësi të madhe historike, ekonomike dhe
79 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
strategjike për ato zona, por edhe për për të rritur nivelin e arsimit në Shqipëri, për ta ekonominë e vendit. zhvilluar e modernizuar atë. Llogariten 32 mijë Është e vetmja rrugë që e zhvillon atë zonë nxënës dhe 12 mijë mësues që do të përfitojnë ekonomikisht dhe bashkërisht e kemi miratuar transport falas për të përfituar edukim, 100 mijë marrëveshjen, në këtë parlament, por kanë nxënës që përfitojnë tekste falas, 1350 shkolla kaluar muaj dhe asgjë nuk është bërë. Asnjë fond që do të sigurohen me shërbimet e internetit, për ujësjellësit e fshatrave të Shupenzës. Zero objekte shkollore që do të rikonstruktohen, për fonde për rrugët Zogje, Kovashicë dhe Bllacë; t’u ofruar kushte më të mira nxënësve në të zero fonde për rrugën Ura Qendër Librazhd, që gjithë Shqipërinë. Përllogariten lekë, që do të ka filluar në vitin 2013. Asnjë fond për rrugët e shkojnë në dy godinat e arsimit të lartë në vend, kufirit Gjoricë, Ostren, Trebisht. Nuk janë e kështu me radhë, mund të rendis plot të mira planifikuar fonde për vaditjet e fshatrave Gjoricë, që do të bëhen me këta 51 miliardë e 867 milionë Valikardhë dhe shumë të tjera. Asnjë fond për lekë. Por a janë të mjaftueshme kaq? qendra shëndetësore, asnjë fond për ish- Në kohën që themi se arsimi është prioriteti komunat e Bulqizës, Zerqanit dhe Krastës; asnjë ynë, kur themi se brezi i ri meriton më shumë fond për subvencionet në bujqësi dhe blegtori. vëmendje dhe edukim më të mirë, për t’u Nuk i jepni rentën minerare pushtetit vendor dhe përballur me tregun e punës, a janë të nuk ka asnjë fond për arsimin në Bulqizë. mjaftueshme 3,39% të GDP-së? Unë e them me Faleminderit! bindje: jo dhe them me bindje që nuk duhet të Ilir Meta – Fjalën e ka deputetja Kejdi vazhdojmë të bëjmë gabimet e paraardhësve Mehmetaj. tanë, por në mënyrë të menjëhershme duhet të Kejdi Mehmetaj – I nderuar zoti Kryetar i kthejmë të gjitha energjitë dhe vëmendjen tonë Kuvendit, tek të rinjtë dhe arsimi. Të nderuar kolegë deputetë, Dua të sjell në vëmendjen tuaj një sërë Do të kisha dashur të detajohesha në shumë problemesh me të cilat përballet sot arsimi, të pika të buxhetit, por fjalën time do ta përqendroj cilat kanë nevojë për ndërhyrje emergjente, tek ajo pjesë e cila është diskutuar më pak deri ndërhyrje që nuk mund të bëhen pa pasur bazat tani, do t’i dedikohem arsimit. e duhura financiare. Nuk po shpërndahem Mua më është krijuar tashmë bindja se sa gjithandej, por po detajohem vetëm tek arsimi i herë që do të diskutohet arsimi dhe sidomos kur lartë. diskutimi bëhet mbi paratë, që do të investohen Disa muaj më parë, së bashku, në këtë sallë, në arsim, fjalët tona duhet të jenë të shumta, miratuam ligjin e ri mbi arsimin e lartë, për të ndërsa veprat tona në fund do të jenë të pakta. cilin të gjithë ramë dakord, dhe se kishte ardhur Për shkak të viteve të tëra mosinvestimi, për momenti, i vonuar madje. Çfarë bëjmë sot? shkak të viteve të tëra abuzimi me arsimin në Përveç gjendjes së konfuzionit ku jemi, për shkak Shqipëri, sot flasim me kokën ulur për arsimin. të mungesës së akteve nënligjore, që i presim Për hir të detyrës dhe të qytetarëve që na kanë të dalin dita-ditës, ne as nuk marrim mundimin votuar e besuar, duhet t’i themi disa të vërteta, të investojmë. Ne vendosëm ta lëmë në baltë pavarësisht se këto të vërteta përmbajnë nota arsimin e lartë edhe reformën që bëmë vetë, kritike, siç njëkohësisht duhet të përpiqemi të duke thënë thjesht kaq mundemi. ndreqim çfarë të mundim. U thamë studentëve që me sistemin e ri do Në total fondet për arsimin, ku përfshihen të kenë më shumë bursa dhe se kategoritë e edhe ato të ministrive të linjës dhe të qeverisjes përfituesve të tyre do të jenë më të larmishme. vendore, parashikohen të arrijnë në 51 miliardë Ndërkohë që për këtë vit që vjen llogarisim të e 867 milionë lekë ose 3,39% të GDP-së. japim po të njëjtat bursa e në mos më pak. Kuptohet, në këto fonde përfshihen pagat e U thamë, gjithashtu, se do të ofrojmë punonjësve të arsimit në çdo nivel, investimet kukrrikula më të mira e pedagogë më të në infrastrukturë, njëkohësisht, edhe përgjegjshëm. Ndërkohë që nuk kemi shpenzimet, për sa u takon kurrikulave, bursave, mjaftueshëm fonde për kurrikulat e reja dhe nuk zhvillimit të teknologjisë etj. mundemi as t’i stimulojmë pedagogët, pasi rroga Patjetër që ky fond në vetvete do të shërbejë e tyre do të vazhdojë të jetë e padenjë për
80 Legjislatura e 8-të Viti 2015
detyrën që kryejnë. ku ishte futur gjatë gjithë këtyre viteve dhe po Premtuam zhvillim të kërkimit shkencor në kthehet në një alternativë reale për të rinjtë vend. Ndërkohë, më vjen keq të them, se kërkimi shqiptarë. Po investohet në kurrikula dhe shkencor nuk përmendet as si zë në buxhetin e infrastrukturë; po rikthehen laboratorë shtetit të këtij viti. Themi çdo ditë se funksionalë, mësuesit e përgjegjshëm dhe me infrastruktura e trashëguar e godinave të shumë pozitivitet. Vlerësoj vëmendjen që i ka universiteteve dhe të konvikteve lë për të kushtuar qeveria edhe rritjes së fondeve për këtë dëshiruar, por ne vazhdojmë ta kemi të vështirë vit dedikuar arsimit profesional, që llogaritet të planifikojmë disa fonde për të investuar mbi dyfishim. to. Mendoj se ky model vëmendjeje ndaj arsimit Sjell në vëmendje, për shembull, kampusin profesional duhet të na shërbejë si model i mirë universitar të Universitetit të Tiranës, ku çdo gjë për ta kthyer vëmendjen drejt arsimit në është bërë gati nga vetë universiteti dhe ajo çka përgjithësi. Çdo ditë e them se vendi ynë duhet pritet është vetëm pak suport nga qeveria, apo të zhvillohet dhe të ecë me ritme më të shpejta, rastin e konviktit në Universitetin Bujqësor të por ja që duhet ta kuptojmë se ky zhvillim duhet Tiranës, i cili ka nevojë të menjëhershme për të nxitet, së pari, nga ne. Duhet të kuptojmë ndërhyrje, ose rastin e Universitetit Mjekësor, ku se, që vendi ynë të jetë konkurrues, duhet të ketë studentët nuk kanë as klasa e jo më banka ku të një sistem arsimor konkurrues, një sistem që rrit ulen. breza të miredukuar në formë dhe në Për këtë arsye dhe shumë të tjera, që nuk përmbajtje, që nxit ambicien dhe punën tek të po i përmend, mendoj dhe kërkoj të ketë një rinjtë, që zhvillon ekselencën në çdo klasë. reflektim mbi fondet dedikuar arsimit në buxhetin Le ta mendojmë arsimin si mundësinë tonë e vitit 2016. Një rishikim edhe i prioriteteve të më të mirë, për të përmirësuar veprën e brezave brendshme do të ishte imediat, pasi, për të rinj, ndërkohë që ata ende kanë pasion dhe shembull, në vend që të harxhonim 90 milionë ëndrra të pavrara nga sfidat e jetës dhe jam e lekë për të investuar në tableta e tabela bindur se nëse arrijmë në kohë ta shëndoshim elektronike, që nuk i përdor askush, këto 90 sistemin edukues, më shumë ëndrra do të milionë lekë mund t’i shfrytëzonim për të realizohen dhe jam e bindur se sa më shumë rikonstruktuar së paku 9 godina shkolle të nga këto ëndrra të realizohen, aq më i mirë do arsimit parauniversitar, ose për të filluar të bëhet vendi ynë. ndërtimin e kampusit të shumëkërkuar Të gjitha këto çfarë thashë nuk bëhen thjesht universitar. me dëshirën e mirë, por duhen edhe disa para Gjithashtu, po aq imediate është që të të mira. kalojmë në shqyrtimin e buxhetit nen për nen, të Unë si deputete e LSI-së e mbështes në shikojmë një shtim domethënës në fondet për tërësi buxhetin e propozuar nga qeveria për vitin arsimin. E di se në morinë e gjërave për të cilat 2016 për të gjithë të mirat që zotërinjtë dhe zonjat duhet të mendojë qeveria, kërkesa ime mund të ministre i përmenden para meje, por vazhdoj të duket fëminore, por tek e fundit kjo është detyra këmbëngul dhe të kërkoj të rritet pjesa dedikuar ime, të kërkoj më shumë për atë çka duhet të arsimit. jetë në fakt prioriteti ynë. Gjithashtu, ndaj bindjen se qeveria do të ketë Në këtë moment dua të zhvishem nga petku të njëjtin qëndrim me mua për këtë pjesë. Pra, im politik LSI-ja, PS-ja, PD-ja dhe të vesh petkun në tërësi e kaloj buxhetin, por kërkoj pak më tim real, atë të një të reje që i vuan në kurriz shumë vëmendje për sa i takon pjesës së arsimit. problemet e arsimit në Shqipëri dhe flas këtu në Faleminderit! emër të të gjithë bashkëmoshatarëve të mi, që Ilir Meta – Fjalën e ka deputeti Besnik Baraj. janë e tashmja dhe njëkohësisht e ardhmja e Besnik Baraj – Faleminderit! këtij vendi. Pak minuta më parë me një koleg të grupit Jam e bindur që nëse qëndron vullneti i mirë, opozitar po thoshnim një fakt: organizmat e OKB- hapësirat gjithmonë gjenden. Shembulli konkret së vetëm për konsumim letre kanë një shpenzim për këtë që sapo thashë është rasti i arsimit rreth 600 milionë dollarë. profesional, i cili dita-ditës po del nga errësira Sigurisht, kur shikon këto vlera dhe shikon
81 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
buxhetin e Shqipërisë, i cili është jashtëzakonisht shiritave, nisjes së punimeve dhe i vogël, mendon se a do t’i zgjidhë ky buxhet mospërfundimit të tyre. Realiteti fliste ndryshe: hallet e Shqipërisë. Sigurisht që jo, por sidoqoftë rrugë me investime dhe totali ishte vetëm 1 %, diferenca ndërmjet atyre që drejtojnë një vend, pa sinjalistikë, duke u kthyer shpeshherë në bëhet duke parë si i përdorin këto para. A shkojnë vende tragjike për njerëzit; apo bregdet gjoja i këto para në drejtim të gjenerimit të burimeve të pastër, ku asnjë impiant nuk ishte funksional për reja financiare? A shkojnë këto para për të trajtimin e ujërave të zeza, kur në mënyrë minimizuar problemin e korrupsionit? Ne kemi qesharake ministrat dilnin dhe deklaronin: “Kemi vetëm dy vjet në qeverisje dhe sot ndeshim dy bregdetin më të pastër në Mesdhe”. opinione lidhur me performancën e kësaj Sot investimet bëhen për të sjellë në qeverie: standardet europiane rrugët e nisura, duke I pari krijon një profil bazuar te krahasimi me shpëtuar vetëm në një vit mbi 50 jetë njerëzish. qeveritë e mëparshme dhe gjendjen sociale Bregdeti po shkon gradualisht drejt trajtimit ekonomike të aktualitetit shqiptar. Ndërsa, i dyti, të ujërave të zeza gjatë gjithë gjatësisë së tij për bazohet në pritshmërinë e publikut, i cili shpesh ta bërë të krahasueshëm me brigjet e Kroacisë, është emocional meqenëse ushqehet me Greqisë e të tjera. imazhin që duhet të jetë qeverisja, me të drejtë, Po përmend se që nga Velipoja deri në duke e krahasuar atë me vendet europiane, pa Sarandë po mundësohet lidhja e banesave me marrë parasysh situatën ekonomike reale të rrjetet e impianteve, duke përmirësuar ndjeshëm vendit, të ardhurat, gjendjen ku e katandisi cilësinë e ujërave. Sigurisht, nuk është bërë e Shqipërinë Partia Demokratike apo mungesën gjitha. Pa folur për sektorin energjetik, që ishte e standardeve në përgjithësi, kriteret, në kolaps të plotë dhe që ka një ndryshim radikal meritokracinë në këta 25 vjet. që nga dita e parë e vitit 2013, kur në krye të Profili i sotëm qeveritar nuk ka të krahasuar CEZ-it u vu administratori i ri i qeverisë. me qeverisjen e djeshme, pohojnë shumë njerëz Ndërkaq, raportet e fundit të Bankës Botërore apolitikë. Kontrastet janë drastike, duke u nisur dhe të FMN-së kanë vlerësuar reformat e nga retorika, transparenca dhe realiteti. Pak vite ndërmarra nga qeveria shqiptare për impaktin më parë thuhej se Shqipëria krahasohej me pozitiv në ekonominë e vendit. Gjermaninë duke lënë mbrapa të gjitha vendet Edhe në fushën e arsimit borxhi ishte i thellë, europiane. INSTAT-i ushqente publikun me të mbi 35 milionë dollarë, ku 4000 mësues ishin dhëna fiktive, ku borxhet ndaj biznesit kapnin pa arsimin përkatës ose jepnin mësim jashtë shifra të frikshme, por këto nuk deklaroheshin. profilit të tyre. Ishin 600 shkolla me infrastrukturë Papunësia reale po kështu nuk tregohej. në rrezik, 18 universitete private dhe 1 publik Gjithçka ishte fiktive. Jetonim në një botë jashtë çdo lloj standardi ligjor dhe cilësor. imagjinare. Reforma në arsimin e lartë, si produkt i një Sot të dhënat statistikore janë reale, komisioni ekspertësh të pavarur, po mundëson vështirësitë ekspozohen krahas sukseseve dhe një standard të ri në institucionet e arsimit të nuk bëhen deklarata qesharake, si: superfuqi lartë. energjetike e të tjera. Akreditimi dhe renditja sipas performancës së Lidhur me rritjen e borxhit, qeveria ndodhej universiteteve publike dhe private sigurojnë para alternativës që kishte zbatuar qeveria e rritjen e cilësisë dhe të standardeve në mëparshme, pra t’ia linte atë barrë biznesit, vlera mësimdhënie. e së cilës ishte mbi 720 milionë dollarë dhe të Sidoqoftë, nëse mendojmë se këto masa janë ecte në praktikën e mëparshme, duke thelluar të mjaftueshme për ta sjellë në binarë arsimin, ngarkesën ndaj biznesit. Përkundrazi, qeveria jemi të gabuar. mori përsipër që këtë barrë ta mbante vetë, duke Personalisht, jap mësim në universitet dhe ka u thënë frymëmarrje këtyre bizneseve dhe duke mjaft probleme në të gjitha nivelet, por të mos krijuar premisa për zhvillim. harrojmë shprehjen e famshme të Linkolnit: Kjo ka qenë arsyeja kryesore e marrjes së “Filozofia e brezit të ri të sotëm, është filozofia e borxhit, ndërkohë që na vijnë në mendje, pak qeverisjes së nesërme”. Për fat të keq, modeli vite më parë, pamjet festive të prerjes së dominues i brezit të ri sot nuk është as libri dhe
82 Legjislatura e 8-të Viti 2015
as shkolla, por luksi, celulari i fundit, makina nga Ministria e Mjedisit. Do të sugjeroja që një markë apo veshja markë, pra snobizmi. pjesë e këtij fondi të përdoret në këtë sektor, Imagjinoni se çfarë Kryeministri do të kemi nesër! meqenëse realisht është problematik, aq më Për këtë, ne nuk duhet të justifikohemi, duke tepër kur janë bërë edhe ndërhyrje, që nuk janë thënë: rinia kështu mendon. Përgjegjësia është miqësore me mjedisin dhe kanë sjellë një e të gjithëve: e jona, prindërve, mësuesve e mbi problematikë të theksuar mjedisore. të gjitha e politikës. Ne duhet të nxisim dhe të Nga ana tjetër, vihet re një shkëputje shumë tentojmë modele që t’i shërbejnë kombit dhe të e madhe ndërmjet institucioneve shkencore ardhmes. Kjo lidhet edhe me faktin se libraritë akademike dhe ministrive. Nuk ka një kohezion dhe bibliotekat në këta 25 vjet u zëvendësuan për të ndërthurur aktivitete, ku të ketë një përfitim me loto, me lojërat e fatit, me bare e me kafene, të dyanshëm qoftë për mjediset akademike, qoftë të cilat janë plot me njerëz dhe ushqejnë edhe për ministritë, për problematikën e tyre parazitizmin. Një politikë e mençur është kur i sektoriale, meqenëse shpeshherë nëpër ministri kufizon këto dhe nxit alternativat e modeleve mungojnë kapacitetet e nevojshme për të bërë afatgjata dhe inteligjente. Këtë e kanë treguar studime të mirëfillta, që u shërbejnë këtyre në histori shumë udhëheqës, duke nisur nga sektorëve. Kjo është arsyeja që universitetet Napoloni e deri tek udhëheqësit e botës shpesh ngelen me fonde të pamjaftueshme; kapitaliste, pse jo edhe të botës komuniste, në shpeshherë punimet e tyre, dizertacionet e të fushën e arsimit, që shpeshherë ne tjera reduktohen në teorike dhe nuk shoqërohen kompleksohemi t’i përmendim, por historia do t’i me studime të mirëfillta eksperimentale, që do përmend nesër të gjitha reformat, që kanë pasur t’i vlenin ekonomisë, por edhe ministrive impakt real në formimin arsimor të brezave. përkatëse; kjo qoftë në sektorin e pyjeve, qoftë Sigurisht, inferiorët kanë frikë t’i përmendin në sektorin e ujërave apo qoftë edhe në sektorin (qoftë modelet kapitaliste apo komuniste, për e menaxhimit të mbetjeve urbane. mua nuk kanë rëndësi, kur ato janë pozitive dhe Së fundi, kam edhe një shqetësim. i shërbejnë shoqërisë), sepse tremben mos Dy vjet më parë u vendos që të ndalohej modelet e tyre sfidojnë ato të sotmet. Një model importi i mbetjeve. Ndërkohë që kemi një industri i kaluar nuk luftohet duke e sharë atë, por duke ricikluese, jashtëzakonisht solide, ku janë bërë zhvilluar një model të ri dhe superior ndaj atij të investime shumë të mëdha, ne bëmë ndalimin e shkuar. mbetjeve të importit, dhe unë kam qenë krahas Desha të them dy fjalë edhe për Ministrinë e shumë të tjerëve, përkrahës i kësaj ideje, por Mjedisit, e cila, në fakt, ka një buxhet që është këtyre subjekteve ne duhet t’u ofrojmë alternativa rritur rreth 50 % dhe ka mjaft projekte në të cilat dhe mundësi për të operuar dhe për t’i nxitur që do të investohet. A është ky buxhet i mjaftueshëm të vazhdojnë grumbullimin e mbetjeve brenda për të rehabilituar problematikën mjedisore në vendit. Shqipëri? Sigurisht që jo, madje unë do të thosha Në këtë kuadër, vite më parë është vendosur që krahas anëve pozitive lidhur me përfundimin një taksë në lidhje me plastikën, e cila e mjaft projekteve, të cilat unë nuk do t’i grumbullohet në Shqipëri dhe që është rreth 50 përmend, do t’i propozoja Ministrisë së lekë për kilogram. Kjo është një taksë, që, Financave apo edhe Ministrisë së Mjedisit që përgjithësisht, nuk ekziston në asnjë vend të BE- duhet bërë kujdes në orientimin e këtyre së në këto përmasa, por që për situatën e vendit investimeve në fushën e mjedisit, veçanërisht tonë do të nxiste mjaft bizneset përkatëse për për sa i përket sektorit të zonave të mbrojtura, të rritur sasinë e grumbullimit dhe për pasojë do të cilat realisht janë rreth 16%, por është bërë të kishte një ndikim shumë të madh në pastrimin një transferim apo nominim si “zona të mbrojtura” e vendit. Kjo e gjen justifikimin e vet mbështetur thjesht për faktin se është bërë në zyrë, pa e në problematikën shqiptare, edhe nëse FMN-ja shoqëruar atë me të gjithë investimin njerëzor, apo organizma të tjerë ndërkombëtarë janë infrastrukturor dhe burimet e nevojshme kundër kësaj takse. financiare, për të qenë realisht “zona të Ne kemi praktika, në të cilat kemi treguar se mbrojtura”. Në këtë kuadër ka një fond, i cili në aty ku është prioritet një politikë, ne marrim vite është grumbulluar nga qeveria shqiptare apo masat e duhura. Kjo duhet bërë edhe për arsyen
83 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
se impakti që ka në buxhetin e shtetit është ardhura sesa këtë vit, që në vlerë absolute është jashtëzakonisht i vogël dhe, nga ana tjetër, do rreth 200 milionë euro. Pra, taksat duhet të të nxiste shumë këto subjekte për të operuar dhe diskutoheshin në një ditë të vetme, por nuk për të ndikuar në pastrimin e Shqipërisë. bëhet, sepse ka vetëm dështim. Faleminderit! A meritonin shqiptarët një seancë të vetme Ilir Meta – Faleminderit! për investimet publike: për rrugë, për ujësjellës, Fjalën e ka zoti Bumçi. për shkolla? A duhet të dinin ata sa rrugë të reja Aldo Bumçi – Faleminderit! duhet të shtrohen në çdo bashki? Sa ujësjellës Viti i tretë i qeverisjes së një qeverie duhet të të rinj nëpër fshatra dhe qytete? Sa shkollat të jetë viti më i mirë, sepse pas 2 vjetësh që ka reja? Vetëm një debat i tillë do të krijonte zbatuar një buxhet, që ka zbatuar politika transparencë, duke i dedikuar një ditë, por kjo ekonomike, duhet të marrë frytet e qeverisjes qeveri nuk ka çfarë të tregojë, prandaj mbledh së saj. Viti i katërt është një vit elektoral, që gjithçka në një ditë. ndikon edhe në zbatimin e buxhetit. Pra, në vitin Investimet publike për vitin që vjen janë 70 e tretë një qeveri duhet të tregojë vlerat më të milionë euro më pak se ky vit. Nëse do të hyjmë mira. Buxheti i vitit të tretë rezulton të jetë një në zërin dhe cilësinë e këtyre investimeve, do buxhet anemik i një qeverie të dështuar. të shikojmë se konsulenca, trajnimet, reklamat Unë do të ndaloj shkurtimisht në tri pika janë përfshirë në investimet kapitale. kryesore: Shumëkush mund të pyesë: ku ishin E para, nuk është serioze që buxheti të investimet këtë vit? Ishin me pikatore, por vitin diskutohet në një ditë. tjetër do të jenë edhe më pak. Paketa fiskale meriton një ditë më vete. Nuk Po ju përmend dy zëra: investimet për rrugët mund të diskutohet bashkë me investimet, me publike vitin që vjen do të jenë 33% më pak se pagat dhe me pensionet. këtë vit, në vlerë absolute 6,2 miliardë lekë më Sipërmarrësit meritonin sot një diskutim pak se këtë vit. Pra, ky vit për shqiptarët është vetëm për taksat. një vit pa investime, kurse vitin tjetër do të ketë Pas dy vjetësh, që kjo qeveri ka rritur taksat 33 % më pak. nga 10 në 15 %, ku jemi ne sot, me vjeljen e të Në ujësjellës vitin që vjen do të investohet ardhurave? Nga doganat dhe tatimet rezulton që 5,1 miliardë lekë më pak se viti që jemi, ose 41 32,6 miliardë lekë janë realizuar më pak se plani % më pak. Shqiptarët nuk kanë parë investime i vitit 2015, pra 32,6 miliardë lekë, edhe pse në ujësjellës. Vitin tjetër do të ketë edhe më pak. taksat janë rritur. Kjo është arsyeja pse Kryeministri sot bëri një Sipas raportit të Bankës Botërore, Paying paradë të madhe të investimeve në rrugët, që taxes, Shqipëria ka rënë me 11 vende. Këtë vit ne kishim bërë. Nuk mbaronte duke përmendur qeveria largoi Crown Agents për dështimin. Në rrugët që ishin shtruar 8 vjetët e kaluara dhe nuk fakt nuk ishte dështimi i Crown Agents, por ishte i tha të gjitha, por nuk përmend dot një rrugë të dështimi i qeverisë. Crown Agents, që merrte 4 vetme, të ndërtuar këta 2 vjet dhe vitin që vjen milionë euro neto, e përjashtuar nga çdo tatim, do të jetë edhe më keq. Prandaj, nuk ka një u largua për t’u zëvendësuar me burgun për seancë për investimet publike. kuponin. Kjo është politika e re. A meritonte e E treta, shqiptarët meritojnë një seancë të gjitha kjo të diskutohej? Meritonte. Ku po shkon vetme për pagat dhe për pensionet, për ndihmën Shqipëria me këtë politikë fiskale, kur në raportin ekonomike, po nuk e kanë, sepse pensionet nuk e Bankës Botërore për klimën e biznesit, ka rriten dhe pagat kanë ngrirë. Nuk ka rritje pagash humbur 35 vende? Atëherë, përse vazhdohet me dhe vitin që vjen nuk do të ketë as indeksim për këtë politikë fiskale dhe më e keqja: a e dini se inflacionin, çka do të thotë se mësuesit, mjekët, vitin që vjen kjo qeveri parashikon të vjelë më administrata publike vitin që vjen do të kenë një pak nga taksat, pra nga doganat dhe nga tatimet, fuqi blerëse më pak se këtë vit. se këtë vit? Çdo vlerësim fiskal ka vetëm një Po ashtu, nuk parashikohet rritja e pagesës tregues: sa merr ti nga ajo që prodhon ekonomia. së papunësisë, nuk parashikohet as rritje e Vitin që vjen, qeveria ka planifikuar 1,4% të fondeve për ndihmën ekonomike, është hequr prodhimit të përgjithshëm bruto më pak në të edhe zëri “kompensim për energjinë elektrike”.
84 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Besoj e mbani mend se kur rritët çmimin e investim i tillë do të shkurtonte distancën për në energjisë thatë: “Për shtresat në nevojë, për Velipojë dhe do të zhvillonte turizmin në këtë pensionistët dhe për nënat kryefamiljare do të zonë. Pse nuk e investoni? Rruga për Shëngjin. ketë rritje të ndihmës ekonomike”. E keni hequr Është ndërtuar rruga e re me 1. 5 kilometra. Nga fare si zë. Kjo është arsyeja pse nuk diskutohet rrethrrotullimi do të shmangej një trafik i rënduar çdo zë më vete. ditëve të verës, kur është e vështirë të lëvizësh Investimet publike, pagat dhe pensionet, për në Shëngjin, që i shërben një zone turistike taksat, tregojnë se ky është një buxhet i nga Kune, plazhi i vjetër i Shëngjinit, deri në dështimit. Buxheti i vitit të tretë – që duhej të Ranë të hedhun. ishte krejt e kundërta – është një buxhet i Si ka mundësi që nuk ka asnjë investim në dështimit. Që nga viti 1991, nuk ka qeveri që të shkolla, në arsimin profesional, nuk ka asnjë ketë qenë më e dobët, më e paaftë se sa ky ekip. investim në qendrat shëndetësore, në spitale? I Nuk ka qeveri pa një ekip ekonomik, siç është vetmi investim në spitale është ashensori i spitalit kjo qeveri. Kryeministri nuk ka këshilltar të Lezhës. Një turp i madh. Nuk ka investime ekonomik. Ministri i Financave dhe ai i për një nga rrethet më të rëndësishme të vendit. Ekonomisë nuk marrin vesh nga ajo punë. Kjo E treta, jo gjithçka bëhet me lekë, por duhet është qeveria më e paaftë. të jesh edhe i aftë e i zoti, dhe kjo është fusha e Konkretisht, për rrethin e Lezhës: Lezha politikës së jashtme. Sa merr Ministria e jashtme është një rreth që kontribuon në buxhetin e me këtë buxhet? 0. 15% të prodhimit të shtetit. Ka të zhvilluar sektorin e turizmit, ka brendshëm bruto. Vjet merrte 0. 14. Është në resorte, hotele, restorante që punojnë gjithë vitin, ato ujëra. Unë do të marr tre shembuj, për të agro - industrinë, peshkimin, përpunimin e treguar se nuk janë lekët por paaftësia në peshkut, fasonin, industrinë e ndërtimit. Çfarë i Ministrinë e Jashtme dhe Kryeministri, që kanë kthen Lezhës mbrapsht kjo qeveri, nga taksat bërë që një vend si Shqipëria të zbehet në që ia merr, TVSH, akcizë, tatimi mbi fitimin? arenën ndërkombëtare e të humbë peshën e saj Buxheti për Lezhën është i turpshëm. Ka në marrëdhëniet me Amerikën, me Kosovën dhe vetëm tre investime: ndërtimin e ujësjellësit të me Gjermaninë. Marrëdhënien me partnerin tonë Troshanit – shumë mirë, por është një nga 70 më të rëndësishëm e nisëm me çështjen e fshatrat e bashkisë së Lezhës; jo të gjitha kanë armëve kimike, një mundësi e madhe për të nevojë për ujësjellës, por një pjesë ka nevojë – pasuruar këtë marrëdhënie bilaterale, për t’u skema ujitëse Mat-Lezhë, dhe fondet e Bankës treguar amerikanëve se nuk është thjesht një Botërore nëpërmjet Ministrisë së Mjedisit, për marrëdhënie historike e së djeshmes, por është lagunën e Kune-Vainit. Këto janë tre investimet edhe e të sotmes. Pse dështoi çështja e armëve e vetme për një rreth dinamik, që kontribuon në kimike? Dështoi sepse Kryeministri i vendit nuk buxhetin e shtetit. Lezha, qytetarët e saj, kishte në asnjë moment interesin kombëtar në sipërmarrësit, nuk kërkojnë asgjë tjetër vetëm mendjen e tij – sepse po ta kishte do ta kishte të marrin mbrapsht lekët e tyre, atë që i japin menaxhuar ndryshe – por kishte vetëm interesin kësaj qeverie. e tij, dhe dështoi në një nga çështjet ku Shqipëria Me pak fjalë, kjo qeveri po e vjedh Lezhën. e shqiptarët do të kishin marrë tjetër peshë në Po ia merr lekët me taksa, por nuk po ia kthen arenën ndërkombëtare. investime. Po ku i çon këto lekë? Mos po ia çon Sa i takon marrëdhënies me Kosovën, e nisën Shkodrës? Mos po ia çon Korçës, Vlorës? Jo. me partneritetin strategjik, ndërkohë që ne kemi Askush nuk po i merr. Po i marrin për vete, po marrëdhënie vëllazërore. Po si ka mundësi që e vjedhin Shqipërinë. nisni me partneritetin strategjik, ndërsa sot, kur Nuk ka asnjë investim në rrugë, asnjë Kosova është në krizë dhe ka një deklaratë nga investim të vetëm në një bashki, kur unë mund kjo qeveri, merr një reagim të tillë nga të përmend dy rrugë të tilla. Rruga e Torovicës, Kryeministri i Kosovës? Kjo do të thotë se, jo rruga e vjetër për Shkodër, e cila do të shkurtonte vetëm që nuk ke partneritet strategjik, jo vetëm rrugën për në Velipojë me 20 kilometra, do të nuk ke ndërtuar asgjë, por ke shkatërruar gjallëronte Balldrenin, Torovicën, Shkamin e gjithçka nga kapitali pozitiv që ishte ndërmjet Kuq, Malecajt, Kolajakët, Bishtin e Jukës. Një Tiranës dhe Prishtinës. Sot që Kosova ka nevojë
85 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
jo për një ndërhyrje propagande e me fjalë të Nuk ndjej kënaqësi kur e them, por gjerat sot mëdha, por ashtu siç duhet, për të zgjidhur kanë ndodhur ashtu siç i kemi parashikuar. Nuk konfliktin e atij problemi që ka lindur atje, merr duhet të jesh as gjeni e as profesor Harvardi, një përgjigje nga Kryeministri, që i thotë: “Mos por as dhe një nga djemtë e Çikagos, për të ndërhyni në punët tona të brendshme!” kuptuar se ekonomia ka nevojë për mbështetje, Por nëse ka humbur peshën ndaj Kosovës, ka nevojë për stimulim, që biznesi ka nevojë për ku tjetër ka peshë Shqipëria? Mbas ngjarjeve inkurajim, q investimet e huaja nuk vijnë kur nuk në Kumanovë u mblodhën; Kryeministri thirri Ali ke çfarë t’u ofrosh. Ahmetin dhe Menduh Thaçin. I thirri në Kisha menduar se ka një limit mbi të cilin Pogradec. Çfarë tha Ali Ahmeti mbas takimit? gjithkush mund të ndryshonte, mund të “Një takim i dështuar me kryeministrin shqiptar”. mendonte, por mund të mësonte, por qartazi jo Po nëse nuk ke më ndikim në Prishtinë, nuk ke ju. Për fatin e keq, qeveria nuk ka mësuar nga ndikim te shqiptarët në Maqedoni, ku është politikat e gabuara të djeshme dhe nga buxheti i pesha jote? Çfarë jemi ne? Fuqi globale? djeshëm. Për rrjedhojë, përveç se një E treta Gjermania, vendi më i rëndësishëm parashikimi shumë herë më modest se ai i në Bashkimin Europian, lokomotiva e Europës. vjetshmi dhe i parvjetshmi, nuk ka dashur të Ne duhet ta nxisim këtë marrëdhënie. Imagjinoni korrigjojë të gjitha gabimet e asaj që ka ndodhur çfarë ka menduar kancelaria Merkel, autoritet e në këto dy vite. Berlinit dhe gjithë autoritetet gjermane, kur nga Sigurisht që ekonomia ndodhet në një gjendje Shqipëria i vijnë 100 mijë azilkërkues. Nuk jemi stanjacioni, ku konsumi dhe kreditimi kanë rënë, të dytët mbas Sirisë, por jemi të parët për frymë, aq sa, njëkohësisht, edhe Banka e Shqipërisë e pas Sirisë, sepse Siria është tetë herë më e ka reflektuar këtë në raportet e saj, e ka madhe se Shqipëria, Siria është në luftë civile. reflektuar në uljen e herëpashershme të normës Pra, nga vendi që i vijnë 100 mijë azilkërkues, së interesit, në minimumin e minimumeve, dhe Kryeministri i atij vendi shkon dhe hap ekspozitë sigurisht që ky nivel kaq i ulët i normës së në Gjermani. Çfarë ka menduar kancelaria interesit nuk lidhet vetëm me qëllimet madhore, Merkel? Ky është një Kryeministër joserioz, për siç thotë qeveria dhe ministri i Ekonomisë ose të thënë më të paktën, kjo është një qeveri Ministri i Financave, por njëkohësisht, lidhet në joserioze dhe ky vend që mban këtë qeveri nuk mënyrë logjike edhe me rënien e investimeve, është një vend serioz, por është një vend edhe me rënien e kreditimit të ekonomisë, edhe qesharak. me uljen e konsumit. Sigurisht, lidhet me shumë Sepse, si mundet që, nga vendi ku vijnë 100 faktorë, dhe të gjitha kanë një përgjigje: politikat mijë azilkërkues, kryeministri i atij vendi të hapë e gabuara fiskale. në Gjermani ekspozitë dhe të mos merret me Në një vend me qeveri normale, sigurisht që azilkërkuesit. Ja, kjo është pesha dhe imazhi që kjo ulje duhej të sillte një tronditje dhe, kemi ne në Gjermani. minimalisht, një reflektim për këtë që ka ndodhur. Në fund fare, një kërkesë për Kryeministrin. Po cili qe reagimi? Tenderi i radhës, më saktë Të lutem, zoti Kryeministër, bëji një dhuratë tenderët e luksit, për të hequr të gjitha sikletet shqiptarëve: hap një ekspozitë nmë Shtetet e që ekonomia të sjell, kur nuk e trajton atë siç Bashkuara të Amerikës. Shumë mirë që e ke duhet, rritje e shpenzimeve operative, rritje e hapur edhe në Kinë. Shumë mirë, por të lutem, shpenzimeve për makina, rritje e shpenzimeve hap edhe një në Amerikë! Të gjithë i kemi sytë për rregullime zyrash, rritje e shpenzimeve për te ti. Hap një ekspozitë tjetër pikture, por kësaj kompjuterë, për pajisje. Se si e ndihmojnë këto radhe bëje në Amerikë! ekonominë, ju e dini. Unë i kam numëruar dhe i Ilir Meta – Po. Fjalën e ka deputetja Jorida kam parë me kujdes: plot 236 projekte Tabaku. Përgatitet deputetja Klodiana Spahiu. investimesh në listën që ka sjellë vetë qeveria, Pastaj Edlira Çekrezi. janë vetëm për pajisje zyrash, janë vetëm për Jorida Tabaku – Të nderuar kolegë! Unë nuk makineri, janë vetëm për kompjuterë, janë vetëm besoj se ka çështje tjetër, siç është rasti i për blerje godinash të reja, rehabilitim godinash ekonomisë dhe korrupsionit, që opozita të ketë ekzistuese. Se çfarë të mire i bën kjo ekonomisë, folur kaq shumë gjatë këtyre dy e pak viteve. vetëm ju e dini.
86 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Ju, madje u sulët edhe ndaj atyre që janë më të cilat sot, praktikisht, kanë rezultuar me zero pak të fuqishëm, ndaj atyre që janë më të vegjël, të ardhura për buxhetin e shtetit. duke pretenduar që të mbushnit një gropë Ndërkohë që qeveria vazhdon t’i rrisë me buxhetore, e cila u shkaktua pikërisht nga rritja progresion aritmetik tarifat për arsimin e lartë në e kontrabandës, nga rritja e korrupsionit, ashtu universitetet publike, më së paku janë rritur me siç e deklaroni edhe vetë në relacionin që ka një normë vjetore 10%, fondet e buxhetit për paraqitur Ministria e Financave me buxhetin dhe arsimin dhe fondet e dedikuara për arsimin, me paketën fiskale. sigurisht që nuk ecin me të njëjtën përqindje. Sigurisht, këtu qëndron problemi i buxhetit të Këtë vit qeveria ka vendosur ta çojë borxhin në ri, i cili megjithëse parashikon të ardhura, që 73%, por fondet e deleguara për arsimin janë ndoshta janë në takatin e qeverisë dhe brenda vetëm 2. 79% e produktit të brendshëm bruto, mundësisë që ka qeveria, rreth 5% më shumë nga 2. 85% që ishin vitin e kaluar. 5% është se viti aktual, sërish është i pabesueshëm, sërish premtimi i famshëm elektoral, që keni mbajtur është më i vogël, krahasuar në përqindje ndaj ju, një normë shumë më e vogël se mesatarja e produktit të brendshëm bruto, se ai i një viti më rajonit, prej 4%. Jashtëzakonisht larg normës parë. Kjo sepse gjendja e të ardhurave për vitin prej 8% që kanë vendet e Bashkimit Europian. 2015, sigurisht që ishte jashtëzakonisht e dobët. Nuk e kuptoj dhe nuk e di se çfarë keni me Ashtu sikundër edhe ministri është shprehur në arsimin, me të arsimuarit, me profesionistët, me komision, se do të jetë pikërisht ky buxheti i intelektualët, që edhe i tatoni më shumë, që i cunguar, që do të bëjë kthesën aq shumë të taksoni më shumë, që i vendosni më pak buxhet, propaganduar e të dëshiruar në ekonomi, një i vendosni më pak buxhet dhe i dedikoni më pak kthesë që me këto ritme, sigurisht që do të buxhet. shtyhet në kalendat greke, që keni qejf t’i Sigurisht që nuk mund të na shpjegoni se ku përmendni kohët e fundit. këtë e thonë edhe janë ato 300 milionë euro që i mungojnë buxhetit shifrat, se nga mosrealizimi i mosrealizimit, që të shtetit. Këto ishin parashikimet tuaja fiskale, ishte 10 miliardë, në total, me ato të rishikuarat këto ishin parashikimet tuaja fillestare të këtij viti, e gushtit, shkuan në 32 miliardë. por si rezultat i saj i është vendosur gërshëra Keni mbledhur më pak të ardhura, megjithëse dhe janë prerë të gjithë sektorët prioritarë. keni rritur barrën fiskale. Sigurisht që kjo nuk ka Sigurisht, ajo që ligjërohet këtu dhe ajo është se si të përkthehet në rritje konsumi. Edhe në realitet, janë shumë larg nga njëra-tjetra, si punësimi ka rënë. 1 milion e 30 mijë të punësuar nata me ditën, ose si “Ëndrra e një nate vere”, ishin në qershor të vitit 2013. Në mars të vitit tha zëvendësministrja juaj, aq larg janë nga 2015 1 milion e 80 mijë të punësuar. Se ku janë njëra-tjetra. ato 165 mijë apo 200 mijë, që ju pretendoni se i Gjendja sot është një tregues i mirë i asaj se keni shtuar, vetëm ju e dini. Kjo është e vërteta, çfarë mund të presim edhe nga buxheti që po këto janë shifrat, këto janë statistikat, ashtu siç miratojmë sot. Të ardhurat na tregojnë dhe është e vërtetë edhe pjesa tjetër e problemit. Me pasqyrojnë me saktësi se paketa fiskale e së ato para që keni mbledhur, nga një ngarkesë e nesërmes do të ketë po të njëjtat rezultate që shtuar fiskale për qytetarët, keni dështuar që të pati ajo e vitit 2013 dhe ajo e vitit 2014. Sigurisht rrisni edhe shpenzimet. Nuk ka rezultuar në rritje kjo është arsyeja, sepse është e pamundur t’i edhe për shtresat në nevojë, që janë rritur këto korrigjosh të gjitha gabimet e bëra në të vite. Nuk ka rezultuar në rritje, sepse 6% më të shkuarën; sigurisht kjo është arsyeja, sepse ulëta se ajo e vitit të kaluar, 20% më të ulëta se përsëri kemi një buxhet shkel e shko. ajo e dy viteve më parë, dhe niveli më i ulët Unë as nuk marr guximin të them se e historik, që nga viti 2005. kopjuat, as që ratë pre e biznesit as që patët A mos kemi sot më pak të varfër dhe më pak frikë nga protesta e tyre e drejtë. Sigurisht çdo të papunë? Aspak, por filozofia e kësaj qeverie, gjë që keni bërë, të paktën në fushën e e cila rrit barrën fiskale për qytetarët, dhe me ekonomisë këto 2 vjet, ka treguar që keni një paratë që mbledh me forcën e policisë, me mungesë të qartë vizioni. Si ka mundësi që çdo arbitraritet, i çon të gjitha këto para për luks, i gjë që niset lihet përgjysmë? Si ka mundësi që çon të gjitha këto para për reforma qeveritare, dhe në 2015-n punojmë prapë me aksione? Si
87 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
ka mundësi që dhe rezultatet e aksionit Vendor. Për herë të parë këtë vit, reforma e re antiinformalitet, që e nisët me aq shumë territoriale reflektohet dhe në buxhet. Ai 80- propagandë, me aq shumë tambure, si çdo gjë milionë dollarësh i pretenduar i deklaruar, i fryrë tjetër që nisni, përfunduan thjesht në një flluskë majtas-djathtas, para se të fillonte reforma sapuni? Si ka mundësi që vetëm në muajt territoriale, sigurisht që nuk reflektohet në shtator-tetor nga skema e sigurimeve janë buxhet. larguar rreth 73 mijë të punësuar? Vetëm në Buxheti për pushtetin vendor ka dhe një qarkun e Shkodrës, një kompani me 361 të tregues tjetër shumë të rëndësishëm dhe shumë punësuar. Totali prej 73 mijë të larguar nga të çuditshëm. Ju pothuajse i keni shumëzuar me skema, sigurisht që do të kishte ngritur zero qarqet. U keni hequr atyre çdo funksion shqetësim të madh, por jo për këtë qeveri. duke filluar me udhëzime dhe unë përmend këtu Si ka mundësi që megjithëse parashikuat më vendimin e datës 11 nëntor të vitit 2015, që keni shumë të ardhura, megjithëse e rritët ngarkesën transferuar në pronësi nga këshillat e qarqeve, fiskale me 400 milionë euro në 2 vjet njëri pas u keni kaluar bashkive rrugët rurale, tjetrit, përsëri realiteti është ky? Vlera e të gjitha mirëmbajtjen, e kështu me radhë, por nga ana taksave të rritura shtesë në buxhetin e shtetit tjetër i keni cunguar dhe në fonde. 3,4% e nuk justifikon as rritjen normale të ekonomisë. A transfertës tashmë është e dedikuar vetëm për është kapur ndonjë evazor i madh? A kemi qarqet. Unë e kam thënë disa herë nga kjo foltore ndonjë strategji që të luftojë kontrabandën? A që në qoftë se do të kishit dëshirë që të bënim kemi ndonjë strategji që të luftojë pikërisht ata një reformë territoriale, e cila do të prekte të sektorë që ju përmendni në relacionin tuaj të gjitha nivelet e qeverisjes, e cila do të rezultonte buxhetit si sektor problematik? Unë të paktën me më shumë përgjegjësi dhe kompetenca për nuk kam dëgjuar as për ndonjë biznes të madh, pushtetin lokal, ishin të gjitha mundësitë që ne as për ndonjë evazor të madh, nuk kam dëgjuar të bashkëpunonim. Kjo që keni bërë tani, që i asgjë nga qeveria në lidhje me strategjinë e keni dhënë vetes autoritetin të hiqni funksione përfolur për informalitetin. Po, kemi dëgjuar, të një organi të caktuar me Kushtetutë, sigurisht është rritur numri i kuponëve, po si është tregon që reforma territoriale në vetvete ishte përkthyer kjo në buxhetin e shtetit? Vlera e çdo thjesht një ndarje elektorale për të përfunduar kuponi ka rënë me 1/3-n. Në total në buxhetin e qëllimet politike të momentit që ju kishit. Unë nuk shtetit kanë hyrë pothuajse më pak se sa ato që e di se cila qeveri me një udhëzim ministri parashikoheshin të hynin para se të fillonte ky vendos me një ligj buxheti shteti ndryshimin e aksion. Dhe ky aksion si të tjerët përfundoi si funksioneve kur qarqet janë caktuar me lojërat e fatit, si aksioni për karburantin, si Kushtetutë. Ky buxhet shteti e bën. I redukton aksioni për energjinë elektrike, i shndërruar fondet, i heq përgjegjësinë, i heq të gjitha kaposhi në një thelë. funksionet që i janë deleguar qarkut. Sigurisht Jo më larg se disa ditë më parë dolën të kjo nuk ishte mënyra se si duhet të përfundonte dhënat e INSTAT-it që tregonin një stanjacion reforma territoriale, por ky buxhet shteti e ka ekonomik, për sa i takon anketës së treguar këtë thjesht një reformë elektorale. ndërmarrjeve e cila tregon se rreth 1% e Faleminderit! bizneseve realizojnë 44, 5% të shitjeve, Ilir Meta - Faleminderit! punësojnë 40% të popullatës dhe kryejnë 63% Fjalën e ka deputetja Klodiana Spahiu. të investimeve. Kjo është Shqipëria që keni Klodiana Spahiu - Të nderuar kolegë, lindur, thellimi i hendekut? Ky është pikërisht Ndoshta është utopi, por nuk di kur do të vijë thellim hendeku. ndonjëherë ajo ditë që të diskutohet në këtë Unë nuk dua të zgjatem shumë, por dua të parlament nga opozita një alternativë e cila të them vetëm diçka në lidhje me buxhetin e bashkohet me atë të maxhorancës. Sinqerisht pushtetit vendor. Kam ngritur një shqetësim në do të doja shumë që të kishim alternativën tuaj Komisionin e Ekonomisë dhe nuk kam arritur për të ndryshuar situatën. U fol shumë për akoma të marr një përgjigje as nga ministri i varfërinë, u fol shumë për gjendjen e vështirë të Financave, ndërkohë që nuk kemi pasur vendit, por që të thotë njeri që ne kemi këtë mundësi të diskutojmë me ministrin e Pushtetit alternativë për të zgjidhur, nuk dëgjova njeri.
88 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Gjithsesi të nderuar kolegë, unë dua të 45 barna të reja krahasuar me 2013-n. Unë do fokusohem më shumë në diskutimin tim te të fokusohem në dy pika shumë të rëndësishme sektori i shëndetësisë. Ndoshta është një prej që kanë qenë në fakt nevojat e qytetarëve sektorëve më të rëndësishëm, me ndjeshmëri shqiptarë prej shumë kohësh në mbështetjen që më të lartë dhe kërkesa të larta edhe për shkak u realizuam atyre për disa nga sëmundjet më të të zhvillimit të teknologjisë, edhe të rritjes së rëndësishme siç janë sëmundjet e zemrës. Nëse shkallës së sëmundshmërisë. Është i vetmi para 2 vjetësh duhet të pritej 180 ditë për të sektor që kur mbetesh i pakënaqur nga shërbimi, kryer një koronarografi, sot mund të kryhet për shembull, kur shpëtohet një jetë njeriu, kur brenda një muaji, dhe kjo nuk është pak, por lehtësohet një dhimbje, do të thosha në mënyrë është një nga sëmundjet më të rëndësishme që metaforike, harrohet shpejt. Por kur diçka nuk përballin sot shqiptarët. Në 2 vjetët e fundit shkon, diçka mungon, qoftë pajisja apo burimi kontrolli i enëve të gjakut të zemrës është njerëzor, shkalla e zemërimit nuk është dyfishuar duke u kursyer familjeve shqiptare jo asnjëherë proporcionale me realitetin, sepse në pak, por 1,8 milionë dollarë, ndërkohë që numri kësi rastesh bashkohen keqdashja, ashpërsia, i seancave të radioterapisë është rritur në 40%. arroganca dhe qershia mbi tortë është dhe Dhe ju e dini shumë mirë se sa e rëndësishme shfrytëzimi që i bën politika. është kjo për të sëmurët me sëmundje malinje. Ju kërkoj ndjesë, të nderuar kolegë, që e nisa Viti 2016 do të jetë viti i përmirësimit të thellë kështu fjalimin tim për buxhetin, por, më ndjeni, në shërbimin e urgjencës mjekësore. Të gjithë nuk mund ta ndaj jetën time nga shëndetësia. jemi koshientë që kemi mungesa në shërbimin Për këtë arsye dua të ndaj me ju dhe me e urgjencës mjekësore, por jo të gjitha gjërat qytetarët disa fakte reale, disa shifra konkrete mund të realizohen paralelisht. Prandaj për këtë se çfarë është bërë deri më tani dhe a jemi në është menduar që të jepet një fond shtesë prej rrugën e duhur drejt asaj për të cilën jemi zotuar 415 milionë lekësh për personel mjekësor, para qytetarëve shqiptarë, gjithmonë duke pasur ndihmës, barnave e materialeve mjekësore. Te mirëkuptimin e qytetarëve që ky sektor, si puna ngritja e qendrës së urgjencës kombëtare janë e zemrës, nuk duhet të pushojë asnjë sekondë rreth 344 milionë lekë që do të investohen në edhe kur ne të tjerët bëjmë pak festa. Ama po godina, pajisje, teknologji, dhe sistemi i morëm vesh që diçka nuk shkon ose mungon, komandës së kontrollit, por mbi të gjitha do të sulemi të gjithë për të gjetur fajtorin jo vetëm kur doja të informoja qytetarët shqiptarë se në vitin mungon ndonjë pajisje mjekësore, apo burim 2016 ne do të realizojmë edhe shërbimin 24 orë njerëzor, por dhe për arsye nga më të ndryshmet. për të sëmurët me probleme vaskulare dhe Për shembull, po marr një rast të fundit kur cerebrale. Dhe kjo është një ndihmë e madhe mungon uji. E nisëm shtatorin e vitit 2013 të për të gjithë ata të sëmurë që vuajnë nga gjithë bashkë me 40 milionë dollarë borxhe. Nuk sëmundjet akute. Përfitojnë jo pak, por nga një po i llogaris ato që mund të ishin investuar me llogaritje, një statistikë, përfitojnë rreth 4 mijë këto 40 milionë dollarë, por po ju them që e pacientë. nisëm me një minus. Kjo u zgjidh. Besoj se Do të vazhdoj me sëmundjet malinje, me kujtesa është e freskët për të gjithë që çmimet e numrin e mamografive të kryera për të barnave ishin realisht më të shtrenjtat në Europë. parandaluar sëmundjen e kancerit të gjirit, me Sot i kemi 30% më lirë. Sot dalin 70 milionë shërbimin e hemodializës, që përveç Tiranës, dollarë më pak nga xhepat e shqiptarëve. Ju këtë ofrohet dhe në Lezhë, Korçë dhe Vlorë, duke e në fakt, si opozitë, nuk e pranoni dhe nuk mund rritur numrin e përfituesve në 200 pacientë. ta pranoni. Përveç kësaj janë rreth 18 miliardë lekë që Gjatë mandatit të dytë qeveria e kaluar e rriti përdoren nga fondi për të financuar shërbimin me 10% taksën për ilaçet dhe shërbimet spitalor dhe ky shërbim bashkë me financimin e shëndetësore. Fatmirësisht u hoq dhe TVSH-ja spitaleve të psikiatrisë dhe financimin e Spitalit mbi barnat dhe shërbimet mjekësore, dhe jo pak, Universitar të Traumës shkojnë rreth 20 miliardë por janë 20 milionë dollarë. U hoq dhe TVSH-ja lekë. Në ndihmë të kurimit të pacientëve me 20% për materialet mjekësore të implantueshme, sëmundje tumorale do të vihet më së fundi dhe u shtua lista e barnave të rimbursueshme me akseleratori linear që deri më tani kryhet vetëm
89 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
në kushte private, që është një investim prej 575 spitalore që është infeksioni spitalor. Ofrohet një milionë lekësh. Në Qendrën Kombëtare të set i personalizuar i instrumenteve kirurgjikale Traumës do të instalohen pajisje të reja sterile dhe kemi edhe një trajtim të mbetjeve me mjekësore me një vlerë rreth 840 milionë lekë. rrezik biologjik dhe dezinfektim të sallave Në vitin 2016 do të investohen rreth 200 kirurgjikale. Numri i operacioneve që kryhen në milionë lekë për projektet për shërbimin e sallat tona kirurgjikale është rreth 50 mijë në vit kirurgjisë së përgjithshme dhe rikonstruksionin dhe rreth 20 mijë prej tyre kryhen në Qendrën e spitalit të sëmundjeve të brendshme në Spitalore Universitare. Duke ditur rëndësinë e Qendrën Spitalore Universitare. Këto ishin disa kësaj qendre dhe duke ditur rëndësinë që ka nga projektet e vitit 2016 dhe një pjesë e tyre të frenimi i infeksioneve spitalore, mund të themi realizuara në vitin 2015. që ky lloj partneriteti do të sigurojë jo vetëm Përveç këtyre projekteve të buxhetit 2016 dua cilësinë në shërbimin ndaj qytetarëve, por do të të ndalem shkurtimisht edhe në një diskutim që ulë shkallën e infeksioneve spitalore. në fakt në të gjitha seancat e kaluara është Të nderuar kolegë, përfolur shumë, partneriteti publik- privat. Prej Sinqerisht do të doja shumë që buxheti i shumë kohësh i jeni vënë me epitete nga më të shëndetësisë të ishte dhe dy herë dhe tri herë ndryshme këtij partneriteti. Unë do t’ju them se më i lartë se sa është. Të njëjtën gjë dëgjova ju në fakt duhet të shikoni përfitimin që ndodh dhe nga kolegia parafolëse në lidhje me arsimin. nga ky partneritet. Vetëm në vitin e parë janë 10 Ne duhet të kemi një gjë të qartë, që ky buxhet, milionë lekë të investuara në kontrollin që po u sipas gjithë viteve që ne kemi kaluar buxhetet, bëhet qytetarëve shqiptarë. Unë do t’ju jap asnjëherë nuk do të mjaftojë dhe kërkesat do të shkurtimisht arsyet se pse duhet të bëhet ky jenë në rritje. Por nëse ju keni një alternativë kontroll. Aktualisht në vendin tonë sëmundjet tuajën se ku duhet investuar më shumë dhe si diagnostikohen në një stad të avancuar, sepse duhet investuar, kjo do të ishte ideja më e mirë aktualisht rreth gjysma e popullsisë në moshë për të diskutuar një buxhet, sepse me diskutime pune janë të pasiguruar dhe duhet të paguajnë sharjesh, fyerjesh, me përcaktime të reja për për kujdes shëndetësor dhe për pasojë shkojnë stadet e varfërisë, nuk shkohet asgjëkund. tek mjeku vetëm atëherë kur nuk ndihen mirë Vetëm debatojmë në këtë sallë të me njëri-tjetrin dhe nuk shkojnë atëherë kur duhet bërë kontrolli dhe askush nga qytetarët nuk na kupton. shëndetësor. I japim peshën e duhur kujdesit Faleminderit! shëndetësor parësor, zhvendosim vëmendjen Ilir Meta - Faleminderit! nga sëmundja te shëndeti, zhvendosim Fjalën e ka deputetja Edlira Çekrezi. vëmendjen nga pacienti te qytetari dhe janë rreth Edlira Çekrezi – I nderuar zoti Kryetar, 880 mijë persona që përfitojnë nga ky kontroll Të nderuar kolegë deputetë, shëndetësor. Të nderuar qytetarë, Po vazhdoj me partneritetin tjetër në sektorin Në këtë seance plenare, ky parlament po e dializës, ku janë rreth 900 pacientë dhe për diskuton rreth projektbuxhetit të vitit 2016. Që shkak të shtimit të sëmundshmërisë shumë në fillim dua të theksoj se ky projektbuxhet shpejt numri shkon në 1500 pacientë. Po, një reflekton në mënyrë të plotë politikën e qeverisë. pacient kryen afërsisht 156 seanca në vit dhe Ai përbën instrumentin kryesor të aksionit mendoni për një pacient që vjen nga një rreth i ekonomik dhe zë një vend madhor në politikën largët se sa i kushton familjes së tij dhe sa e dhe programin e maxhorancës. vështirë është për pacientin. Nëse këtë shërbim Qeveria në këtë projektbuxhet parashikon të e merr në qytetin e vet, përveç kostos përfiton realizojë objektivat e saj për vitin e tretë të shumë edhe pacienti duke u lehtësuar të paktën qeverisjes, dhe këtë ajo do ta arrijë duke në transport dhe duke e marrë shërbimin në vazhduar në thellimin e reformave që synojnë qytetin e vet. formalizimin e ekonomisë, decentralizimin dhe Përveç kësaj kemi dhe një partneritet tjetër vendosjen e ekuilibrave të nevojshëm midis të fundit që është partneriteti në lidhje me pushteteve dhe rritjen e iniciativave për sterilizimin. Në fakt është një nga problemet më ekonominë. Ky projektbuxhet do të mbështesë të rëndësishme që haset sot në sallat tona reforma të thella dhe të gjera në disa sektorë të
90 Legjislatura e 8-të Viti 2015
ekonomisë. Natyrshëm do të thosha që është parashikuar me rritje. Analiza e plotë e këtyre paketa fiskale që mbështet reformat, por janë treguesve është bërë në relacionin e qeverisë, edhe reformat që e mbështesin paketën fiskale, e cila na krijon bindjen se ato janë plotësisht të kështu që në tërësi të dyja së bashku mbështesin realizueshme. Rritja e të ardhurave parashikohet njëra-tjetrën dhe në finale realizojnë një buxhet të arrihet nëpërmjet përmirësimit të kapaciteteve gjithnjë e më të konsoliduar. administrative, forcimit të luftës kundër evazionit, Projektbuxheti vjen i mbështetur në nenet kontrabandës dhe korrupsionit. 157, 158 dhe 159 të Kushtetutës, dhe në ligjin Totali i shpenzimeve publike për vitin 2016 nr. 9936, datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e është planifikuar të arrijë në shumën 452.125 sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë” milionë lekë nga 456.437 milionë lekë, të dhe shqyrtohet nga ky Kuvendi bazuar në nenet parashikuar në të pritshmin e këtij viti, ose 29,5 e Rregullores. Koordinimi i mirë i objektivave % të PBB-së, dhe në relacion është i qartë vjetore me ato afatmesme dhe afatgjata, na jep klasifikimi i tyre për të mbështetur politikat e një tablo më të plotë për zhvillimin perspektiv të shpenzimeve të personelit, të shpenzimeve për ekonomisë dhe të financave të vendit tonë. interesa operative të buxhetit vendor dhe nivelin Objektivi kryesor i projektbuxhetit të vitit 2016, e shpenzimeve për skemën e sigurimeve si një nga dokumentet kryesore të qeverisë, ku shoqërore, për shpenzimet e tjera dhe pleksen dhe harmonizohen të gjitha interesat subvencionet. ekonomike, financiare dhe sociale të vendit, të Në buxhet, në përputhje me ligjin e buxhetit, të gjithë faktorëve të interesit, është forcimi i paraqitet edhe ndarja e fondeve të investimeve mëtejshëm i stabilitetit makro-ekonomik përmes sipas ministrive dhe objekteve përkatëse. rritjes së qëndrueshme të ekonomisë dhe Investimet janë parashikuar në shumën 75.5 stabilizimit financiar, përmes menaxhimit më të miliardë lekë ose 5% të PBB-së, të cilat janë nga mirë të financave publike, kontrollit të borxhit burime të brendshme në shumën 32,1 miliardë publik, si dhe përmirësimit të administrimit fiskal, lekë, nga burime të huaja në shumën 28,4 të cilat pa dyshim do të japin një shtytje të mirë miliardë lekë, nga Fondi për Zhvillimin e për rimëkëmbjen e ekonomisë, për punësimin Rajoneve në shumën 10,05 miliardë lekë dhe dhe, natyrisht, për mirëqenien e qytetarëve. mbështetjen për sektorin e energjisë në shumën Buxheti përbëhet nga dy shtylla kryesore: nga prej 5 miliardë lekësh. Gjithashtu, është të ardhurat dhe shpenzimet. Rritja e të ardhurave parashikuar edhe projektbuxheti nga të ardhurat nuk është pasojë e rritjes se tatimeve dhe për pushtetin vendor në shumën 14 milionë lekë taksave për qytetarët, por rezultat i përmirësimit dhe për vaditjen dhe kullimin në shumën 2,5 të administrimit fiskal, si fryt i reformave të miliardë lekë, i cili në total e çon fondin e ndërmarra gjatë këtyre dy vjetve dhe thellimi i investimeve në shumën 92 miliardë lekë ose 6% mëtejshëm i tyre pritet të bëhet gjatë viteve të e PBB-së. ardhshme. Deficiti buxhetor për vitin 2016 parashikohet Për vitin 2016 të ardhurat në total janë të ulet në nivelin 2,2% të prodhimit të brendshëm parashikuar të realizohen në shumën 417.694 bruto nga 4,1% e PBB-së, që ishte planifikuar milionë lekë, domethënë 27,3% të produktit të në aktin normativ të vitit 2015. Financimi i tij do brendshëm bruto, që, krahasuar me realizimin të realizohet kryesisht nëpërmjet huamarrjes së e pritshëm të këtij viti 2015, janë në shumën brendshme me rreth 1,4% të PBB-së, krahasuar 398.210 milionë lekë, që zë 27,6% të PBB-së, me atë të huaj në rreth 0.8% të PBB-së. me një rritje në shumën 19.484 milionë lekë, që Ministria e Financave sqaron se për vitin zënë 9,5% të produktit të brendshëm bruto, të 2016 dhe në vijim, objektivi kryesor i menaxhimit analizuara këto në të ardhura tatimore, të të borxhit publik është përmirësimi i strukturës ardhura jotatimore dhe në të gjitha llojet e të dhe rritja e qëndrueshmërisë së borxhit të ardhurave që ka struktura e buxhetit të shtetit, brendshëm duke synuar sigurimin e rifinancimit me qëllim që të shkojnë pastaj edhe në të borxhit dhe huamarrjes së re, kryesisht destinacionin e tyre për përdorim. Krahasuar me nëpërmjet instrumenteve afatgjatë, në varësi realizimin e pritshëm të vitit 2015, të gjithë edhe të zhvillimeve të tregut, emetimi i garancisë treguesit nga burojnë të ardhurat janë pjesore të Bankës Botërore.
91 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Në politikat sektorale në buxhetin e vitit 2016 Jashtme ka marrë në konsideratë dhe nivelin e një vend të rëndësishëm i është kushtuar edhe aktivitetit të dendur diplomatik të përfaqësive politikës së jashtme. Buxheti i vitit 2016 për këtë tona. sektor është hartuar nisur nga orientimi i politikës Tani dua të ngre dhe një problem tjetër që ka së jashtme, që do të jetë i mbështetur te të bëjë me buxhetin e bashkive të qarkut të marrëdhënia intensive me të gjitha vendet Elbasanit, sepse jam përfaqësuese e këtij qarku, anëtare të BE-së, si dhe me organizatat dhe në veçanti të tri bashkive me të cilat kam ndërkombëtare, me synim përshpejtimin e kontaktuar dhe diskutuar në lidhje me negociatave për anëtarësimin në BE-së, si dhe projektbuxhetin e vitit 2016 për delegimin e në rritjen e rolit aktiv të Shqipërisë në thellimin transfertës së pakushtëzuar. dhe pasurimin e marrëdhënieve dypalëshe me I bëj me dije qeverisë se kjo transfertë në fqinjët e partnerët në sferën rajonale e më gjerë bashkitë e Gramshit, Cërrikut dhe Përrenjasit në Europë dhe në vendet e tjera të botës. nuk i plotëson nevojat e këtyre bashkive, pasi Gjithashtu, nisur nga përfaqësimi dhe qeveria nuk i ka parasysh në këtë delegim të pjesëmarrja aktive në të gjitha organizatat ku transfertës së pakushtëzuar borxhet e Shqipëria aderon, pasqyrimi i reformave të trashëguara nga bashkitë dhe ish-komunat në gjithanshme në vend dhe përmirësimi i imazhit bashkitë e reja. Me një shikim të shkurtër rreth të Shqipërisë në Europë e në botë për të borxhit të trashëguar dhe projektbuxhetit për tërhequr sa më shumë investime në sektorë transfertat e pakushtëzuara, borxhet e tyre strategjikë nga partnerë të huaj. Funksionimi dhe arrijnë në shumën mbi 30% të projektbuxhetit të sigurimi i një shërbimi konsullor cilësor në deleguar. Prandaj i kërkoj qeverisë të gjejë funksion të mbrojtjes së të drejtave të shtetasve mënyrën për t’i parë më seriozisht likuidimin e tanë që jetojnë jashtë Shqipërisë. këtyre borxheve që bashkitë e reja të bëjnë Projektbuxheti i vitit 2016 i Ministrisë së shërbimin më të mirë ndaj qytetarëve të tyre, të Punëve të Jashtme, referuar shifrave, ketë në qendër të vëmendjes zërin e investimeve parashikon një rritje në krahasim me buxhetin e krahas rikonstruksionit të shkollave dhe lidhjen pritshëm të vitit 2015. Në shpërndarjen e fondit e qendrave të bashkive me qendrat e njësive të parashikuar në buxhet për Ministrinë e Punëve administrative të tyre, pra me ish-komunat. të Jashtme është marrë në konsideratë dhe Faleminderit! aktiviteti diplomatik i përfaqësive. Ilir Meta – Fjalën e ka deputeti Oerd Fondi në total për Ministrinë e Punëve të Bylykbashi. Jashtme është në shumën 2.4 miliardë lekë, i Oerd Bylykbashi – Diskutimi i projektbuxhetit cili, në krahasim me të pritshmin e këtij viti, është është një nga diskutimet më të rëndësishme që 74 milionë lekë më shumë me rritje 3,2%. Kjo ne bëjmë gjatë dy sesioneve që ka një vit, sepse rritje konsiston në 7 milionë lekë në shpenzime ky do të përcaktojë se çfarë do të ndodhë me operative dhe 67 milionë lekë në investime. Nuk ekonominë në këtë vend vitin që vjen. ka shkurtime të numrit të punonjësve apo të Unë nuk jam ekonomist, nuk do të flas me fondit të pagave. Rritja prej 7 milionë lekësh në shumë shifra në aspektin sesi i parashikoni ju shpenzimet operative konsiston në rritjen e investimet, taksat etj., por edhe unë në njëfarë përvitshme të inflacionit, pasi përfaqësitë tona mase, do t’i përdor shifrat. jashtë shtetit funksionojnë sipas ligjeve të Ky është buxheti juaj i tretë, dhe kini vendeve në të cilat ato janë akredituar. parasysh, është buxheti i fundit që ju keni, sepse Shpenzimet operative zënë shumën 2.2 miliardë buxheti tjetër do të jetë buxheti i një viti zgjedhor, lekë, ku në këtë zë shpenzimesh hyjnë pagat, për rrjedhojë do të jetë gjysmë buxhet. qiratë, sigurimet e godinave, shpenzimet për Sikur t’i keni gjërat në terezi, zoti Klosi, ju ujin, ngrohjen, transportin. Projektbuxheti aktual vetëm këtë buxhet keni dhe këtë e keni bërë i ka gjasat që të jetë realist për të mbuluar nevojat çorap. kryesore që ka Ministria e Jashtme. Gjithashtu, Ju paralajmëruam para dy vjetësh kur ju do të përdoren edhe fonde të tjera që janë në propaganduat fillimisht taksën progresive. Ju u institucion. Në shpërndarjen e fondit të tërhoqët, sepse u trembët edhe nga reagimi i parashikuar në buxhet, Ministria e Punëve të faktorëve të ndryshëm, por edhe nga ai që ju
92 Legjislatura e 8-të Viti 2015
sot e keni aleat, por ju thatë që është taksa e të fillojnë shtysat për evazion fiskal, sepse në drejtë. Bëtë një mish-mash me atë taksë të kushte të tjera punëmarrësi do të protestonte, drejtë, e cila patjetër që do të prodhonte por në Shqipëri nuk e bën dot këtë, për rrjedhojë deformime në ekonomi e për rrjedhojë do të do të kërkojë që të shmangë taksën nëpërmjet krijonte edhe turbulenca të tjera. Ne ju uljes fiktive të pagës së deklaruar, kështu që një paralajmëruam në atë kohë, por, në fakt, këto pjesë e parave që ju llogarisni nuk do të vijnë në kanë ndodhur. buxhetin tuaj. Po kështu biznesi i madh do ta Dua t’i qëndroj konsistent, nuk jam ekonomist, ndajë në dy biznese nga 40 milionë, duke e një shembullu shumë të thjeshtë të dhënë para mbledhur mendjen dhe përsëri një shumë tjetër dy vjetësh. Me atë që ju e propaganduat si taksa do të ikë nga ju. Ndërkohë që ju në këtë mënyrë e drejtë, ju krijuat një situatë të tillë. Atëherë ju incentivonit një sjellje evazive nga popullsia. Në kam dhënë një shembull me katër subjekte fakt, ne po e shohim se evazioni sot është tatimpaguese. Njëri ishte biznes i vogël, njëri galopant. Ndërkohë që kontrabanda, që e ishte biznes i madh, një person i punësuar dhe xhestoni ju, është histori tjetër, por problemi një person që përfitonte nga dividenti. Biznesi i është se në fund fare nuk do t’ju mbushej arka vogël dhe biznesi i madh dallonin nga njëri-tjetri dhe këtë jua thamë që para dy vjetësh, dhe për vetëm me një distancë prej 1 milion lekësh të rrjedhojë ju kishit dy rrugë: rritjen e taksës dhe vjetër, ndërkohë që i punësuari ishte me rrogë represionin fiskal. maksimale, ndërsa personi që përfitonte nga Në fakt, të dyja kanë ndodhur. Më pas ju e dividenti, thjesht përfitonte duke qëndruar në ngritët taksën në 15%, duke e çuar në një taksë shtëpi pa punuar fare. Duke u bërë ndarja te 80 të sheshtë me 15% më shumë sesa ajo që ne milionë lekë të vjetër, që është një ndarje kishim, edhe taksa mbi dividendin, edhe taksa konvencionale, me atë që ishte taksa e sheshtë mbi biznesin e madh 15%. Sigurisht që kjo do të e kohës sonë, ne do të kishim një situatë që ishte e pamjaftueshme, sepse, ashtu siç e askujt nuk do t’i bënte përshtypje, sepse 10% thashë, njerëzit tentojnë që të paguajnë sa më ishte, pavarësisht se në çfarë xhepi të buxhetit pak, për rrjedhojë do t’ju shmangen, pavarësisht shkonte kjo shumë. 10% paguante biznesi i asaj që ju miratoni në Kodin Penal njerëzit do të madh, le të themi me 81 milionë lekë të vjetër, vazhdojnë t’i mbijetojnë situatës, përndryshe do 10% paguante edhe biznesi i vogël, 10% ta mbyllin fare biznesin. Pra, rruga tjetër është paguante edhe i punësuari, edhe ai që përfitonte represioni fiskal. Ajo se çfarë ju keni bërë me nga dividenti. Duke supozuar një xhiro të tillë gjobat që janë vënë dihet shumë mirë, por po dhe normë fitimi, në fund fare si biznesi i madh, ashtu dihet se çfarë po miratoni ju si masa ashtu edhe biznesi i vogël, si i punësuari, edhe represioni mbi biznesin; duke vënë taksa, të cilat ai tjetri, si vlerë e tatueshme, nëse do të ishte nuk kanë fare lidhje dhe proporcion; duke vënë kjo e njëjtë, të gjithë do të paguanin njësoj me gjoba, që nuk kanë fare proporcion me dëmin e atë që kishim vënë ne si taksë. Ndërkohë me shkaktuar dhe aq më keq dispozitat penale. atë që ju sollët si taksë progresive apo taksë të Kështu që e keni futur ekonominë në një spirale drejtë, do të kishim një situatë të tillë: biznesmeni dhe buxheti juaj tashmë duket si ajo historia e i vogël do të paguante 720 mijë lekë, profesionisti pjatave kineze: filloni duke vënë në rrotullim me pagë do të paguante 780 mijë lekë, ai që pjatën e parë, shkoni deri tek e fundit, por kur përfitonte nga dividenti do të paguante 960 mijë keni arritur tek e fundit po ju bie pjata e parë lekë të vjetër nga dividendi dhe biznesi i madh 1 dhe e dytë, e kështu detyroheni të ktheheni me milion e 440 mijë lekë. Pra, ai që do të paguante vrap atje, pasi ndërkohë po ju humbet i gjithë më pak nga të gjithë do të ishte biznesi i vogël, i bilanci. Në fund fare, do të përfundoni (kjo besoj punësuari në këtë biznes do të paguante më po duket gjithnjë e më tepër, sepse të gjitha pjatat shumë se pronari i tij e kështu me radhë. Ku do t’ju bien dhe do t’ju thyhen), por problemi është drejtësia e kësaj takse vetëm ju mund ta është se të gjitha këto haxharmillëqe që ju bëni imagjinonit, por, në fakt, shifrat tregojnë diçka me ekonominë e vendit kanë sjell këtë lloj situ- komplet tjetër. Cili është problemi në këtë rast? ate, ku njerëzit ankohet përditë, sepse realisht Problemi në këtë rast është që me një situatë të kanë më pak para nëpër xhepa. Çfarëdolloj gjëje tillë asgjë tjetër nuk mund të ndodhë, përveçse që të thotë ministri përkatës se ka bërë këtë, ka
93 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
bërë atë, njerëzit kanë më pak para në xhep, profesionistë: dentistët, avokatët e të tjerët që por më keq se kaq, ju vazhdoni dhe e rëndoni do të paguajnë gati 300 mijë lekë të vjetër në situatën. Ajo që po bëni sot, duke pretenduar se muaj dhe gati 3 milionë e kusur lekë në vit, do po hiqni taksën e biznesit të vogël deri në vlerën t’jua japin juve llogarinë, sigurisht që të gjithën 5 milionë lekë të rinj, nga ana tjetër, jeni duke e do ta transferojnë te çmimet që do të paguajnë transferuar totalisht këtë në kurriz të të gjithë konsumatorët, por në fund fare do t’jua japin profesionistëve të lirë, profesionistë, të cilët kanë llogarinë për këtë. bërë një barrë shkollë dhe përpiqen, duke marrë Për fat të keq, ju me këtë buxhet po bëni edhe riskun mbi kurriz, për të bërë një biznes të diçka tjetër. Ju po dëmtoni atë autonomi ndershëm dhe në fund fare ju e dini shumë mirë financiare që mund të kishte pushteti vendor. se sa mund të arrij të prodhojë ajo. Pavarësisht Duke hequr taksën e biznesit të vogël, duke e spekulimeve që bëri Kryeministri sot, se një den- mbledhur qeveria, ju po shteroni akoma më tej tist, një avokat, një arkitekt përfiton shuma kapacitetet, mbledhëse dhe menaxhuese nga marramendëse, ju të gjithë e dini, që keni miq, pushteti vendor, të parave nga biznesi i vogël. E nuk kështu as në Tiranë dhe as nëpër rrethe. centralizoni më tej, duke thënë se do t’ua jepni Megjithatë ju po e transferoni atje për të bërë paratë me formulë qeveritare këtyre të pushtetit atë historinë e pjatës kineze, ju e transferoni të vendor, ndërkohë që gjithë këtë e bëni pa pasur gjithë barrën e biznesit të vogël te këta hallexhinj, bazë ligjore. Sot nuk ka asnjë ligj që rregullon ku një pjesë e mirë e tyre, në fund fare, do të pushtetin vendor dhe të justifikojë këto veprime detyrohen që të mbyllin biznesin. që ju po bëni. Për ta theksuar më tej këtë shkelje, Edhe një herë po ju them, që po e transferoni ju po u merrni dhe po u hiqni kompetencat, si të gjithë barrën e asaj që po hiqni te dhe po zvogëloni kapacitetet e pushtetit vendor profesionistët. Unë nuk e kuptoj se çfarë ka bërë në nivelin e dytë, ku qarqet sot po bëhen gjithnjë gabim një profesionist në kohën kur ka studiuar e më pak funksionale. Pse? Sepse ju po u hiqni më shumë sesa një parukier. Por ju e taksoni buxhetin qarqeve, po u hiqni mundësinë që të shumë herë më tepër dhe këtë e quani sigurim paguajnë staf, duke i lënë vetëm me 10. Po kush shoqëror, por, në fakt, po i trajtoni sigurimet si jeni ju që dispozitat ekzistuese kushtetuese t’i një taksë. Ajo që Kryeministri tha sot është diçka bëni zero vetëm me një ligj të buxhetit? Kjo është e padëgjuar, që njerëzit duhet të paguajnë diçka e padëgjuar! sigurimet shoqërore të diferencuar dhe kjo ka Gjithsesi, në këtë histori ju nuk do të ndaleni. kuptim për taksat dhe jo për sigurimet shoqërore. Ky me siguri do të jetë buxheti juaj i fundit, buxhet (Ndërhyrje pa mikrofon.) i plotë. Problemi është se shqiptarët, të cilët e A ka mundësi të pushosh? vuajnë këtë haxharmillëk të ekonomistëve tuaj, Ilir Meta – Ju lutem mbani qetësi! do të kenë mundësinë, duke filluar nga data 8 Oerd Bylykbashi – Nuk mund të jetë dhe të dhjetor, ta shprehin inatin e tyre për këtë qeveri trajtohet sigurimi shoqëror, që ju po i veni barrën dhe shumë shpejt do të kenë mundësi që ta japin mbi kurriz profesionistëve, si një taksë; nuk mund këtë edhe me votë. të trajtohen në mënyrë të pabarabartë avokatët Ilir Meta – Fjalën e ka ministri Lefter Koka! në qendër me avokatët në periferi, pasi në fund Përgatitet deputetja Olta Xhaçka. fare të drejtën për të përfituar pension e kanë të Më pas përgatitet deputeti Edmond Spaho. gjithë njësoj dhe në të njëjtin nivel. Për rrjedhojë Lefter Koka – I nderuar Kryetar i Kuvendit! ky është një abuzim, i cili do ta godasë Të nderuar deputetë, drejtpërdrejtë shtresën e mesme të popullsisë. Dy vjet më parë pakkush besonte në vullnetin Ne pak e kemi të hollë, ndërkohë që sa më e dhe vendosmërinë e Ministrisë së Mjedisit për trashë të ishte kjo shtresë, aq më stabël do të ta reformuar rrënjësisht këtë sektor jetik, por të ishte ekonomia jonë, ndërsa ju po e shkatërroni lënë krejtësisht në harresë përmbi dy dekada. totalisht këtë shtresë profesionistësh, vetëm e Pakkush besonte në mundësinë e Ministrisë vetëm për të realizuar një budallallëk, gjoja duke së Mjedisit për të lobuar në kabinetin qeveritar zeruar taksën, por duke e transferuar barrën diku për më shumë vëmendje ndaj atij pirgu të tjetër. jashtëzakonshëm problemesh të mbartura në Unë besoj se në fund të muajit të gjithë këta mjedis.
94 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Pas 2 vjetësh jam këtu, përsëri para jush, jo historike, që do të garantojë zhvillimin e për të thënë se ne ia dolëm që në vetëm dy vjet qëndrueshëm të pyjeve, kësaj pasurie të arritëm të bëjmë historinë, por për të pohuar se jashtëzakonshme kombëtare. Në dy vjet janë mbi pa dyshim ne ia dolëm që në vetëm 2 vjet arritëm 200 akte ligjore dhe nënligjore të hartuara dhe të hapnim një kapitull krejt të ri në mjedis. miratuara nga Ministria e Mjedisit, pa përmendur Në vetëm dy vjet ne mundëm të sillnim në mijëra urdhra dhe udhëzime, të cilat vendosin jetë 3 institucione të reja: Inspektoratin Shtetëror standarde të reja mjedisore në linjë të plotë me të Mjedisit dhe Pyjeve, Agjencinë Kombëtare e direktivat e Bashkimit Europian. Mjedisit dhe Agjencinë Kombëtare të Zonave të Sektori i mbetjeve, plagë mjedisore për Mbrojtura. Ato sot monitorojnë dhe kontrollojnë vendin dhe tejet problematik sa i përket jo vetëm territorin nën administrimin e Ministrisë së investimeve të munguara, por edhe ndarjes jo Mjedisit, edhe pse na duhet ta pranojmë se ende të qartë të kompetencave midis institucioneve janë me logjistikë e kapacitete infrastrukturore vendore dhe qendrore, në këto 2 vjet ka qenë të kufizuara, ashtu sikundër konstaton e në fokus të punës dhe investimeve të Ministrisë rekomandon edhe progresraporti i vitit 2015. së Mjedisit. Do doja të ndalesha pak në vlerësimet e këtij Kemi depozituar pranë Kuvendit të Shqipërisë progresraporti për sektorin e mjedisit, pasi për një projektligj tejet të rëndësishëm, siç është ai i herë të parë kemi vlerësime pozitive për punën sistemit të depozitës për menaxhimin e integruar dhe përpjekjet tona për sa i përket mbrojtjes së të mbetjeve dhe presim miratimin e tij brenda natyrës dhe përafrimit të legjislacionit mjedisor këtij viti. Ky projektligj do të krijojë iniciativën e me atë europian. nevojshme për implementimin e hallkës së parë Falë moratoriumit të gjuetisë ne mundëm të dhe më kryesore në hierarkinë e menaxhimit të rivitalizojmë faunën e egër, e cila, në statistikat mbetjeve, atë të parandalimit, duke fuqizuar dramatike të shtatorit të vitit 2013, ishte drejt njëkohësisht edhe industrinë e riciklimit. zhdukjes së plotë. Në vetëm 2 vjet janë dhjetëra Gjithashtu po tentojmë të krijojmë zona investime të iniciuara në zona të mbrojtura nga model, si ajo e Elbasanit, që do pasohet shumë Thethi në Llogara, investime këto të munguara shpejt nga Fieri, ku po rehabilitohet plotësisht për shumë e shumë vite, të cilat po krijojnë të vend depozitimi ekzistues i mbetjeve. Ka gjitha kushtet e nevojshme për zhvillimin e një përfunduar ndërtimi i landfillit të ri dhe brenda turizmi të qëndrueshëm. këtij viti përfundon edhe ndërtimi i impiantit të Sot Agjencia Kombëtare e Mjedisit është parë në Shqipëri për prodhimin e energjisë nga partnere dinjitoze e Agjencisë Europiane të mbetjet. Mjedisit, ku raportohet në kohë reale mbi një sërë Të gjitha sa i përmenda më sipër, si dhe parametrash mjedisor për sa i përket cilësisë së shumë reforma të tjera, të ndërmarra nga kjo ajrit, si dhe ujërave sipërfaqësorë dhe ministri, kanë pasur mbështetjen e plotë të nëntokësorë. Trashëguam një informalitet të partnerëve dhe donatorëve të huaj, të cilët gjej pazakonshëm, ku mbi 90% e subjekteve ishin rastin t’i falënderoj, por pa diskutim edhe një të papajisura me leje mjedisore, megjithatë, falë mbështetje buxhetore në rritje të qeverisë punës së Inspektoratit Shtetëror të Mjedisit, ia shqiptare. Buxheti i Ministrisë së Mjedisit për vitin dolëm që në vetëm 2 vjet t’i përmbysnim 2016 kap vlerën 3 miliardë e 553 milionë lekë krejtësisht këto raporte. ose 0,23% e produktit të brendshëm bruto, duke Parimi: “Ndotësi paguan dhe dëmtuesi shënuar një rritje gati dyfish me buxhetin e vitit rehabiliton” vazhdon të mbetet udhërrëfyes i 2013, i cili ishte në nivelin 0,12%. Falë këtij rëndësishëm në punën tonë të përditshme. projektbuxheti Ministria e Mjedisit do të mund të Projektligji i ri “Për pyjet dhe kullotat”, i cili pritet përmbushë disa nga angazhimet e saj madhore, të miratohet brenda muajit dhjetor, sjell të cilat ndikojnë drejtpërdrejtë në përmirësimin absolutisht risi të rëndësishme, kjo si në kuadër e ndjeshëm të cilësisë së jetës për qytetarët të procesit të decentralizimit, ashtu edhe sa i shqiptarë. përket shëndetësimit të procesit të menaxhimit Impianti për prodhim energjie nga mbetjet në të pyjeve. Fier do të ketë impakt të ndjeshëm social dhe Ne besojmë se ky ligj do të shënojë një kthesë ekonomik për mbi 300 mijë banorët e saj, duke i
95 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
dhënë zgjidhje përfundimtare këtij problemi në Meqenëse është tërhequr deputetja Xhaçka, një qark që gjeneron rreth 10% të totalit të fjalën e ka deputeti Alfred Peza. mbetjeve në rang vendi. Alfred Peza - Më 11 shtator të vitit 2001, Mbetjet spitalore dhe farmaceutike, një ndërsa udhëtonte nga Zyrihu për në New York, gangrenë mjedisore dhe shëndetësore e Alan Grisping, shefi i Rezervave Federale trashëguar, do të kenë më në fund një zgjidhje Amerikane, mëson lajmin se kishin ndodhur të integruar, që do të formalizojë një kategori me sulmet terroriste në territorin e SHBA-ve. rrezikshmëri të lartë për shëndetin e njerëzve. Presidenti George W Bush e telefonoi dhe i Kemi parashikuar në këtë projektbuxhet kërkoi një këshillë për mesazhin që ai duhet t’u implementimin e një projekti pilot për pastrimin jepte amerikanëve dhe botës në rrënojat e e lumenjve, duke filluar me lumin Shkumbin, ku Kullave Binjake dhe magjistari i tregjeve iu falë metodave moderne të rrjetëzimit do të përgjigj: “Nuk duhet të japësh vetëm një mesazh, tentojmë të shmangim shndërrimin e ujërave duhet të japësh tri mesazhe dhe ato janë: 1. brenda dhe jashtë kufijve në hambarë mbetjesh. Konsumoni! 2. Konsumoni! 3. Konsumoni!”. Sistemi i monitorimit me kamera të rrugëve Pas goditjes së rëndë që SHBA-të kishin kryesore të transportit të lëndës drusore, që pësuar që nga Lufta e Dytë Botërore, vetëm pritet të instalohet brenda 2016-s, do të rrisë nëpërmjet rishikimit dhe rikthimit te jeta normale, ndjeshëm transparencën dhe eficencën e mund të rikthehej optimizmi te njerëzit, optimizmi strukturave të kontrollit. Investimet në zonat e tek tregjet dhe optimizmi tek ekonomia. Vetëm mbrojtura, falë mbështetjes buxhetore, por kështu do të vazhdonin investimet, do të kryesisht edhe falë financimit të huaj, do t’i japin hapeshin vendet e reja të punës, dhe do të jetë projektit të Ministrisë së Mjedisit për turizëm ringrihej kombi, sepse, siç shpjegoi ai më vonë, 360 ditë, duke i shndërruar këto mrekulli të është efekti psikologjik që i çon njerëzit në natyrës shqiptare në qendra rekreacioni për gjendjen e panikut dhe në rënien ekonomike. turistët vendas dhe ata të huaj. Një goditje si kjo që pësuam mund të Bashkitë e sapokrijuara, në sajë të reformës shkaktonte një tërheqje masive nga veprimtaria administrativo-territoriale, pas përgjegjësisë së ekonomike dhe një krizë të madhe, mjerimi mund deleguar për menaxhimin 100% të fondit pyjor, të shumëfishohej. Në Shqipëri as sot, as në ditët do të përfitojnë, nga buxheti i Ministrisë së e kaluara, as në dy vjetët e fundit, për fat të Mjedisit 100 milionë lekë të dedikuara për mirë, nuk ka ndodhur as ndonjë sulm terrorist, pyllëzime të reja, duke vazhduar procesin e nisur si ai i 11 shtatorit, as ndonjë luftë, as ndonjë krizë 2 vjet më parë, për rehabilitimin e fondit pyjor të ekonomike, as ndonjë fatkeqësi natyrore me degraduar. pasoja shkatërrimtare, dhe dashtë Zoti as ndonjë Të nderuar deputetë, epidemi apo luftë civile, të cilat mund të krijonin Mjedisi shqiptar në këto dy vjet është kthyer ndonjë efekt psikologjik te qytetarët, të tillë që t’i në qendër të vëmendjes së qeverisë, shoqërisë detyronin ata të ulnin ndjeshëm konsumin, të dhe opinionit publik. Ky hap madhor duhet të tërhiqeshin masivisht nga veprimtaria ekonomike pasohet nga të tjera zhvillime të rëndësishme, apo të detyronin bizneset që të largoheshin sepse mjedisi është sektori ku dëmet, më shumë masivisht nga Shqipëria, siç në mënyrë të se kudo tjetër, maten me kohën, shëndetin dhe padëgjuar, ish- Kryeministri bëri dje thirrje nga jetën e qytetarëve. kjo foltore. Të gjitha këto, bashkë ose veç e veç, E tashmja dhe më shumë e ardhmja janë sfida mund të provokonin, të shumëdëshiruarën me jonë, busulla për të na drejtuar te prioritetet më sa duket nga opozita jonë, të një krize të thellë të rëndësishme dhe për të marrë vendime që ekonomike, e cilat do të përdorej më pas kapërcejnë kufijtë e një brezi; është trashëgimia kuptohet për të provokuar një krizë politike. që duhet t’ju lëmë brezave të ardhshëm dhe për Është kjo dhe vetëm kjo arsyeja se përse prej këtë nevojitet kontributi i të gjithëve. shumë muajsh me radhë pjesëtarët e kësaj Ky mbetet misioni i qeverisë shqiptare, opozite dhe liderët e tyre, mediet pranë tyre dhe misioni im, detyra ime dhe e të gjithë ekipit tim. një pjesë e rrjeteve sociale, me një përpjekje Ju faleminderit! titanike po bëjnë gjithçka, po sajojnë gjithçka, Ilir Meta – Faleminderit! po shpifin e po trillojnë për gjithçka, për të krijuar
96 Legjislatura e 8-të Viti 2015
idenë se në këtë vend gjërat po shkojnë keq e ka ruajtur stabilitetin makroekonomik dhe është më keq, zi e më zi. përgatitur, në mënyrë të moderuar, për të Duke e paraqitur reformën në energjetikë si zhvilluar një ekonomi tregu funksionale. Është një aksion kundër qytetarëve; duke paraqitur arritur progres në përmirësimin e stabilitetit reformën në arsim si një reformë kundër makroekonomik. Perspektivat e zhvillimit janë nxënësve dhe studentëve, duke e paraqitur përmirësuar dhe ka nisur reforma e menaxhimit reformën e pensioneve si një masë kundër të financave publike. Megjithatë ende mbeten moshës së tretë; duke e paraqitur reformën në sfida të mëdha, Shqipëria duhet të shënojë fushën e tatimeve si një masë kundër biznesit; veçanërisht konsolidimin fiskal, të përmirësojë duke e paraqitur reformën në tatime si një goditje kuadrin e menaxhimit të buxhetit, të trajtojë kundër kapitalit, e kështu e me radhë e me radhë, nivelin e lartë të huave jo performuese ose, siç opozita po kërkon që të krijojë efektin e të gjithë ne i njohim si kredi të këqija dhe të përgjithshëm psikologjik, që do t’i çonte qytetarët përmirësojmë mjedisin e biznesit, duke forcuar e këtij vendi në gjendjen e panikut për t’i shtyrë shtetin ligjor”. ata më pas atje, siç doktori ka qejf ta thotë, te Pra, situata qenka krejt tjetër nga ajo që revolucioni demokratik. paraqet opozita jonë, ndaj ne sot kemi dy Krijimi i panikut është rruga që të çon drejt Shqipëri, kemi Shqipërinë virtuale të opozitës frenimit të rritjes ekonomike, pasi qytetarët të dhe kemi Shqipërinë reale të maxhorancës. bombarduar nga debate si këto që po ndjekin Është BE-ja dhe jo Edi Rama që thotë se edhe 48 orët fundit në këtë sallë, fillojnë të Shqipëria ka stabilitet makroekonomik, ka shtrat frenohen në shpenzime, në konsumin e mallrave të duhur për një ekonomi tregu funksional, ku në investime, në shpenzimet e luksit, në është përmirësuar ndjeshëm stabiliteti udhëtime a pushime. Duke jetuarën diktaturën makroekonomik, ku janë përmirësuar virtuale të pasigurisë e gjithë kjo tremb kapitalin, perspektivat e zhvillimit të qëndrueshëm dhe ka tremb paranë, tremb burimet e rritjes ekonomike nisur reforma e thellë strukturore për dhe për rrjedhojë të gjithë qëndrojnë në pritje të menaxhimin e financave publike. ditëve më të mira, më të qeta dhe optimiste ose Forcimi i shtetit ligjor mbetet kryesfida, derisa një ditë edhe atyre t’u kërkohet nga klasa gjithsesi, pasi pa drejtësi, pa shtetin e së drejtës, jonë politike, nga e majta, qendra dhe e djathta pa forcimin e shtetit ligjor nuk ka rritje ekonomike. që të ndjekin tri këshilla: 1. Të konsumojnë, 2. Adam Smith thotë se akumulimi i kapitalit, tregtia Të konsumojnë 3. Të konsumojnë. Optimizmi e lirë, roli i duhur, por i kufizuar i qeverisë, si realizmi dhe pozitivizmi krijojnë jo vetëm një efekt edhe zbatimi i ligjit janë çelësi i lulëzimit psikologjik pozitiv në opinionin publik por edhe ekonomik të një kombi. Më shumë se për çdo një premisë e njohur në teoritë ekonomike dhe gjë tjetër, Shqipëria sot ka nevojë për një kulturë mundësinë për rritjen më të shpejtë dhe më të të re, për një marrëdhënie të re, për një epokë madhe ekonomike. Ja, pra, ku mund të gjejmë të re në raportet mes qytetarit dhe biznesit me edhe një burim të ri të rritjes ekonomike në ligjin, me ligjshmërinë dhe me zbatimin e ligjit Shqipëri. nga gjithkush, sepse gjysma e ekonomisë sonë Por si është, në fakt, realiteti ekonomik i është ilegale dhe në të zezë, që do të thotë se 1 Shqipërisë që mban kontekstin e debatit të në çdo 2 biznese nuk është i regjistruar, nuk sotëm që po zhvillojmë për vlerësimin në parim paguan as tatime, as taksa, as sigurimet të projektligjit “Për buxhetin shtetit të vitit 2016”? shoqërore për punonjësit. Është aq rozë, sa kërkon ta shfaqë, për Por, po të dëgjosh me kujdes ligjërimin politik shembull, Kryeministri, apo është sterrë zi e më të të dyja palëve në sallë, të duket sikur njëra zi, siç ka qejf, në stilin e tij ta quajë ish- palë mbron legjitimitetin, legalitetin, ligjin, të Kryeministri? Nuk po i referohem në këtë rast gjithë ata qytetarë dhe biznese të ndershme që as pasqyrës së besueshme të maxhorancës, por paguajnë faturat, licencat taksat dhe doganat as anës së pasme të pasqyrës të opozitës, po i dhe kemi një palë tjetër në këtë sallë që është referohem një burimi tjetër, krejt të besueshëm opozita, e cila duket sikur tenton të mbrojë të për të gjithë ne që është progresraporti i fundit i gjithë ata që justifikohen me antishtetin, me BE-së për Shqipërinë. Në të thuhet: “Shqipëria antiligjin dhe me të gjitha antirregullat e
97 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
vendosura apo që po kërkon të vendosen në të bërtisni këtu rroftë e qoftë kryetari. Nuk bëhet këtë vend. Për kalimin e një vendi nga shkalla kështu! Ka një përgjegjësi para zgjedhësve, e pazhvilluar, në nivelin më të lartë të mirëqenies njeriu. nuk duhen shumë gjëra, në fakt, duhen vetëm A ka mundësi të na thoni: pse po ikin tri gjëra të thjeshta: duhet paqe sociale, duhen shqiptarët? A e kuptoni ju që, zotëria i tij, është paguar taksat dhe duhet drejtësi. Të gjitha të bërë Asadi i Shqipërisë, pa bomba, jo me luftë tjerat vijnë vetë në mënyrë të natyrshme. Por, e civile, por për të tjera konkurron Asadin, për gjitha çfarë qytetarët kanë parë nga ne, në refugjatët, e konkurron. Kjo është e vërteta dhe vijimësi, në këtë sallë, sidomos në 48 orët e ka marrëzinë nuk shkon t’i takojë në një kamp, fundit, është krejt e kundërta e asaj që ata presin sepse ka frikë, por shkon dhe hap ekspozitat e nga ne, si përfaqësues të tyre; është e kundërta një piktori dështak, që në mënyrë absolute vetëm e asaj që do të na çojë drejt një niveli më të lartë shfrytëzon pushtetin për interesa personale, se mirëqenie, një standardi të ri social-ekonomik mediokriteti i tij nuk e lejoi kurrë të hapë një dhe drejt të bërit një vend gjithnjë e më normal, ekspozitë as në Tiranë, pale më gjetiu. me ekonomi tregu të lirë e konkurrues, me shtet Tani çdo javë me një kosto të të së drejtës e me qytetarë që zbatojnë këshillën jashtëzakonshme fluturon këtu dhe aty me e parë për të konsumuar, këshillën dytë për të shkarravinat e tij. Po shqiptarët, po ata që ikin? konsumuar dhe këshillën tretë për të konsumuar. A e kuptoni që me këto taksa që i nxirrni si mjet Faleminderit! të profesioneve, nuk janë profesione të lira, por Ilir Meta – Ju përmendi, zoti Balla? Jo, nuk janë të të gjitha profesioneve? ju përmendi. Megjithatë keni fjalën. Mos gaboni! Ju i përzini me fshesë nga Sali Berisha – Në ekspozenë atërore të Shqipëria shqiptarët. Ua hiqni edhe kafshatën e buxhetit, ku duke pasur një bilanc nga më gojës që merrnin dhe vrapojnë ku të gjejnë një negativët që mund të ketë një qeveri, duke u vend për të ushtruar profesionin e tyre jo në paraqitur sot qeveria më e dështuar në historinë Shqipëri. e pluralizmit shqiptar, qeveri, e cila kalon çdo Si e rrokullisët ju 35 vende klimën e biznesit? javë nga një rekord i zi në një tjetër rekord të zi, A e dini si? Duke lëshuar Koçot në shpinë, duke nga një rënie dramatike e klimës së biznesit, te lëshuar në shpinë Vilma Nushin, simotrën, duke një rënie dramatike e të ardhurave, te një rënie i futur familjarët tuaj të fitojnë tenderë, duke dramatike e eksporteve, te një rënie dramatike asgjësuar ligjin “Për konfliktin e interesit”. Ju e punësimit, ju, o lumturorë, flisni sikur jetoni morët për vete dhe njerëzit tuaj hekurudha, në një planet tjetër. Është në genin tuaj urrejtja trena, gjemi, brigje, tenderë, koncesione, por a ndaj njerëzve të thjeshtë, është në genin ka ndodhur ndonjëherë kjo në historinë e një idelogjik të partisë suaj. Po, po, sepse njeriu vendi? A e kuptoni se ku po e çoni vendin? nuk mund të diskutojë kurrë në këtë mënyrë, në Fluturoni! këtë rrokullisje të madhe. Po marr vetëm një Sigurisht, ju jeni lumturorë, sepse te ju vijnë tregues, po i lëmë të tjerët, 82 mijë shqiptarët tenderët, vijnë koncesionet. Nuk ka ndodhur që i përzutë nga Shqipëria, ju garantoj se me kështu kurrë! Jam mahnitur kur më është thënë, këtë buxhet minimumi edhe 60 mijë të tjerë do se nuk ka pse fëmijët e deputetëve të rrinë pa t’i përzini vitin që vjen. Ky është buxheti i bërë biznes. Me sektorin publik nuk do të bëjnë spastrimit etnik të Shqipërisë; buxheti i abuzimit kurrë biznes. Ky është ligji që keni votuar ju, masiv të klaneve të qeverisë me tenderët; i kemi votuar ne së bashku. Këtë standard e rrënimit të buxhetit për arsimin, më i ulëti në vendosa unë në fillim, nuk ishte në ligj. Pastaj rekord, në historinë e këtij vendi; buxheti më i keni meritën ta shtrini në të gjitha nivelet. E ulëti buxhet për shëndetësinë në historinë e këtij asgjësuat. Nëse është fëmijë i deputetit, i zyrtarit vendi; më i ulëti buxhet për komunat në historinë të lartë nuk mund të marrë pjesë në mënyrë ab- e këtij vendi, diskriminim total i zonave të tërave. solute në asnjë veprimtari të lidhur me sektorin Mjafton të them që nga Fushë Kruja deri në publik. Shko dhe bëj sa të duash biznes privat, Vermosh janë ekzotike projektet dhe programet. por jo me sektorin publik. Ju e zhdukët këtë. Merrini dhe shihini tabelat, janë aty, se disa prej Kush e vodhi bankën? Ju pyes unë ? Kush i jush jeni deputetë të atyre zonave, përpara se vodhi paratë? Banda e partisë i vodhi. Banda e
98 Legjislatura e 8-të Viti 2015
partisë, e cila vodhi Stafukën. Me të njëjtat Shkoni dhe shihni! uniforma, me të njëjtat armë, të njëjtit persona, (Ndërhyrje pa mikrofon.) në të njëjtën zonë. Banda e partisë vodhi. Për ju pak do thotë shumë dhe shumë do të Çfarë ndodh me të? Do të bëjë vjedhjen e thotë pak. radhës tjetër. U vodh banka e parë, Safeti i I keni të regjistruara aty. partisë u thirr sa për adet në komisariat dhe u 236 projekte. Vetë tabelat tuaja i thonë këto. lirua fill. Për çdo njeri që e sheh atë, ajo është Çfarë mbetet atëherë për Ersekën, për vjedhje e rojeve. Gjithçka tregon që bankën tjetër Gramshin, për Përmetin? Ato nuk ekzistojnë më e vodhi Safeti i partisë. në hartën e Shqipërisë. Suksesi i madh kriza Flisni ju për ekonomi? energjetike me 24 % rritjen e çmimit. Çfarë bëhet kështu? Do t’ju them diçka. (Ndërhyrje pa mikrofon.) Ata që njohin këtë sektor e dinë, nëse Ju lutem shumë! sipërmarrja rrit të ardhurat, Enti Rregullator Jua thashë edhe në mëngjes. Vilma Nushi, automatikisht me ligj është i detyruar të ndrikulla nuk mjafton që merr 120 milionë dollarë konsiderojë çmimin, sepse kjo është një me kushërinj dhe klanin tjetër, por na del edhe marrëdhënie midis shitësit dhe konsumuesit. te lapsat. Me lapsa, letra zyrash në vitin 2013 Çfarë ndodh këtu? kishte 12 milionë të fituara me tenderë. Në vitin Ky zotëria shkon në forume dhe lexon fjalimet 2014 kishte fituar 75 milionë tenderë. e Çelës! Çfarë duan biznesmenët këtu? O mjerim! Lexon statistikat e Ardjan Çelës, e Edhe ai i Jaguarëve, 5 milionë euro, Papuli një hajduti të paimagjinueshëm, i cili është me famoz i Edi Ramës. Le të kesh çdo makinë, por ndjekje penale. Kryetari i qeverisë fillon dhe në mënyrë absolute nuk harxhon kurrë më mbaron me statistikën e Ardjan Çelën, sikur të shumë se 5 mijë euro në vit mirëmbajtje, jetë punonjës i tij. Sigurisht, sepse ai është një maksimumi. A janë 40 makina? Sa bëjnë 40 antireformë. makina? Bëjnë 200 e ca mijë në vit. Në katër A mblodhët ju para më shumë? Po e besoj vjet 800 mijë. Pesë milion mori, sepse zotëria e ta them, atëherë ulni çmimin! Ke detyrim të ulësh tij do “ Jaguar”. I shkrepi këtij një natë që të çmimin. ketë “Jaguar”, o burra jaguarizoi qeverinë Tani, bën një akt tjetër shumë të keq: famoze, qeverinë më të dështuar. mashtron shqiptarët, 22 mijë familjeve u thotë Si mund të ketë investime? se u fali kamatat. Po cilat kamata? Ata i kanë Beteja staliniste të turpshme metiatike kundër pasur të falura me ligj. kompanive. Nuk jam absolutisht, që të mos bëhet (Ndërhyrje pa mikrofon.) ligji. Të bëhet ligji deri më një, por nuk bëhet me Merrni ligjin! propagandë. Propaganda është e kohërave më Kurse ky i fal pa ligj. të zeza, e reflekseve antikapitaliste. Këta kanë (Ndërhyrje pa mikrofon.) një kapitalizëm folklorik. Rrofsh e qofsh o kryetar! Sigurisht që do të qeshni, Ky është kapitalizmi i tyre. Problemi është se U fal kamatat, të cilat i kishin me ligj të falura, ekonomia nuk funksionon me folklor. Ekonomia por ua vuri përsëri. Tani ua u heq me vullnet. ka ligjësitë e veta. Shihni pak sa janë investimet Nuk ka nevojë parlamenti për amnisti, amnistia në rrethet tuaja! është vetëm parlamenti. (Ndërhyrje pa mikrofon.) Unë e shoh që ju jeni në eufori. Shumica Më falni! dërrmuese juaja nuk është përdorues droge, Me gjithë Peshkopinë keni katër fusha sporti absolutisht, jam i bindur për këtë. Por juve ju për shkolla. Mund të ketë shtuar ndonjë gjë, por çmendën paratë e tenderëve, ju zhdukët ligjin unë ato pashë. “Për konfliktin e interesit”. Ai ishte ligji që Në Lezhë nuk kishte asnjë, në Gramsh nuk mbronte qytetarin nga ne. Ai ligj i jepte një pashë ndonjë. Pse? Të gjitha, më falni për garanci qytetarit se zyrtari nuk mund të prekë shprehjen 240 projekte të cilat në kompleksitet pasuritë. përbëjnë mbi 100 e ca milionë euro për Ne kot rrimë në parlament. prapanicat e zyrtarëve? Do të më falni!
99 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Del ambasadori i vendit më të rëndësishëm, në e ekonomisë, totali i blerjeve të një vendi, më mik të Shqipërisë dhe thotë se Shullazi dhe rritja në raport me 1 vit më parë, e shprehur në Arben Frroku shëtisin. përqindje, 3% është 3% në të gjithë botën. Në Unë po ta them këtu, nuk kam për t’i thënë shifra nominale, ndërsa në vlerë reale u më atij njeriu kurrë Saimir Shullazi: Edvin referohet 3 trilionëve të ekonomisë gjermane Shullazi do të të them sot e përgjithmonë. dhe 15 miliardëve të ekonomisë shqiptare. Shullazin jashtë e mban Edi Rama, sepse po të Duhet të kesh minimumin e kulturës në ekonomi ishte Kryeministri, tre ministra si ai ndërronte, dhe jo injorancën për të kuptuar, sikundër, nëse derisa të bënte ligjin dhe të zbatonte urdhrin. e thatë nëpër dhëmbë 2,8% e deficititit Shullazin e ka shndërruar ai në ushtar kryesor. buxhetor, është 2,8%. Çfarë duan bizneset atëherë këtu? Kjo është Natyrisht, për Holandën kjo shifër është disa bota e Shullazit, e vrasësve dhe e trafikantëve. miliardë, për Shqipërinë është disa qindra A e patë makinën në det? Më thoni mua: e milionë, por si përqindje është e njëjtë. Pra, kujt ishte makina në det? E dini e kujt ishte? është në proporcion me ekonominë, por ju jeni Makina e Habilajve. Po, e Habilajve, e kishin të zhveshur nga konceptet dhe citoni vetëm hedhur në det, sepse kishin hall se i gjente veten tuaj. prokuroria gjurmët dhe duhet ta zhduknin. Po si Ky është buxheti i katastrofës dhe i spastrimit e nxori deti i shkretë? etnik të shqiptarëve. Pra, për çfarë ekonomie flisni ju? Për ekonomi Edhe një herë e them me keqardhje, se ky krimi? është buxheti i funeralit të kësaj qeverisjeje, që (Ndërhyrje pa mikrofon.) është më e dobëta, më e diskretituara në të gjithë Natyrisht, sepse e kam bërë kohën unë, por historinë e pluralizmit shqiptar. ju gjithë ditën më citoni mua. Meqë i referoheni Shpëtim Idrizi Faleminderit! asaj kohe, do ju them vetëm dy fjalë. Fjalën e ka ministri Klosi! (Drejtimin e seancës e merr zoti Idrizi.) (Ndërhyrje pa mikrofon). Shpëtim Idrizi - Zoti Berisha, përfundojeni! Urdhëroni zoti Balla, për procedurë! Sali Berisha - Me ato buxhete në këtë vend Ju lutem, zoti Klosi, të prisni pak! u ndërtuan 11 mijë e 500 kilometra rrugë, u Taulant Balla - Harrove të bësh një thirrje ndërtuan 10 impiante të përpunimit të ujërave për 8 Dhjetorin dhe meqë kërkove të të citoj, po të zeza, u ndërtuan dhe u rindërtuan 1350 të citoj fjalë për fjalë një kartolinë, që ndoshta e shkolla, me ato buxhete u investuan në këtë ke harruar: vend në aparatura shëndetësore mbi 120 “I dashtun shoku Hysni, milionë dollarë, teknologjia më moderne, me ato Ju, shoqes Vito dhe gjithë njerëzve tuaj, ju buxhete Shqipëria erdhi nga 4,8 % arriti në 63% uroj nga zemra shëndet dhe gjithë të mirat! U në përdorimin e internetit, bujqësia shqiptare gëzova pa masë për djalin e Besnikut dhe uroj dyfishoi dhe trefishoi eksportet e saj. Me ato me gjithë shpirt, që së bashku me nipërit dhe buxhete eksportet u rritën 300%, investimet e me mbesat e tjera, të rritet i shëndetshëm, i huaja u rritën me 320%. lumtur me prindër dhe me gjyshër e të mishërojë A e dini ju që sot jeni vithisur në vendin e kur të rritet, të gjitha virtytet e krahinës dhe të fundit? Folët për investimet e huaja në një kohë familjes që i përket! kur në vitin 2009 Shqipëria ishte e para në rajon Me shumë dashuri dhe respekt për thithjen e tyre. Cilën kohë lexoni? Ju përqafoj nga Parisi Jo, atë mbajeni për vete, se edhe ajo është Sali Berisha. injoranca juaj. Nëse kam përmendur Drejtuar shokut Hysni Kapo, më 19.07.1979" Gjermaninë, kam folur për rritjen, por ti nuk ke Kjo është kartolina e 8 Dhjetorit. Do ta bëjmë faj, sepse nuk e di se çfarë është rritja. Rritja, poster për miting. që ta dish ti dhe ai tjetri, që e përmendi, është: Faleminderit! Shqipëria ndryshon me Gjermaninë aq sa Shpëtim Idrizi Faleminderit! ndryshon 1 miliard me një trilion, pra 1 mijë euro Fjalën e ka ministri Klosi! ose 3 mijë euro ose shumë më tepër, por po të (Ndërhyrje pa mikrofon). vijë puna për rritje ekonomike. Kush e di ABC- Zoti Berisha, keni 2 minuta për replikë!
100 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Sali Berisha – Mjeran! të Shtetit, e kishte vrarë, i shtyrë nga agjentura Edi Rama përpiqet me çdo kusht të shpëtojë greke dhe armën ia kishte sjellë zbulimi grek! nga akti i shëmtuar që bëri, me të cilin u faktoi A e kuptoni që zbulimi grek donte të vriste shqiptarëve, se është bir mizor i etërve barbarë. një fshatar, se këtu e kishte hallin ai. Kur ky i Edi Rama, tha gjykatësit se nuk kishte kapur pushkë me E vërteta është se çfarëdo që të nxjerrësh ti dorë gjatë gjithë jetë së tij, gjykatësi e shkruan këtu, atë që u bëra etërve tuaj, nuk ua ka bërë këtë dhe e dënon me vdekje. I ati i tij shkon te kush ndonjëherë. Ramiz Alia dhe ai mbasi i tregon relatori (ua Edi Rama, i di mirë lotët e ngashërimet që thashë edhe dje, që nuk e mbaj mend se cili ishte derdhën, kur ne ua përmbysëm parajsën, që relatori)... ata kishin ndërtuar mbi ferrin e shqiptarëve. (Ndërhyrje pa mikrofon). Edi Ramës i them, se sa merresh me këto, I ke të gjitha aty. Shko dhe lexoi më mirë! ke kohë... Relatori i thotë se ky ka mohuar gjithçka në (Ndërhyrje pa mikrofon). gjykatë. Ramizi i përgjigjet se atë e kanë shtruar Shpëtim Idrizi - Ju lutem mbani qetësi që në dru dhe ka pranuar nga frika, megjithatë, të dëgjojmë deputetin! kush e di? (Ndërhyrje pa mikrofon). Ti s’mund të pajtohesh kurrë me mua, se ne Sali Berisha – Ndërsa merresh me këto, të jemi dy botë krejt të ndryshme. jesh i bindur që nuk zvogëlon asgjë, as veprën Të garantoj se atë që u kam bërë etërve tuaj, e asaj lëvizjeje që hodhi në koshin e plehrave do bëj gjithçka që të ta rezervoj dhe ty. Dhe mos të historisë etërit tuaj barbarë. ik me 8 Dhjetor, mos ia mbath me 8 Dhjetor, por Po të them edhe një herë para këtij rri në zyrë! parlamenti, të kërkosh falje për krimet (Ndërhyrje pa mikrofon). monstruoze, për gjenocidin, në radhë të parë të Shpëtim Idrizi Faleminderit! babait tënd dhe së dyti, të xhaxhait të gruas së Fjalën e ka ministri Klosi! tij, Spiro Kolekës! (Ndërhyrje pa mikrofon). Po ua them këtu, meqë më erdhën dje Ju lutem, mbani qetësi! edhe çakejtë e tu e m’u hodhën se si është e Blendi Klosi – Edhe 4 ditë na ndajnë nga 8 mundur që një njeri fisnik, si ai? Mësoje zotëri, Dhjetori, edhe 4 ditë na ndajnë nga 25 vjet mësoje se për mua ka qenë dhe do të jetë demokraci. Ka në këtë parlament shumë të rinj, kriminel gjithë jetën. Çdo shqiptar që ka që nuk e kanë jetuar atë ditë, por ka edhe të rinj ekzekutuar me dorën e tij, që ka dënuar me fare, që nuk kishin lindur ende. Kanë 25 vjet që denoncimin e tij, që ka firmosur me firmën e tij, dëgjojnë po të njëjtën vjershë, dëgjojnë po të pushkatimin e shqiptarëve të pafajshëm, juve ju njëjtën klithmë, dëgjojnë po të njëjtën duket burrë i madh dhe xhenetëlmen, ndërsa problematikë pa i dhënë zgjidhje asaj. mua më duket kriminel i urryer, i cili ka kryer Çfarë bëre për shtresën që të ka votuar? krime ndaj shqiptarëve. Çfarë bëre për shtresën që të ka mbështetur ty (Ndërhyrje pa mikrofon). gjithë kohën? Çfarë bëmë ne, vetëm në 2 vjet Shpëtim Idrizi - Ju lutem, mos ndërhyni! për atë shtresë? Hajde, t’i krahasojmë përpjekjet Sali Berisha – Ata kanë vrarë shqiptarët dhe tona për një shtresë, e cila nuk na voton, sepse kanë kryer gjenocid ndaj tyre. Prandaj shko dhe ne nuk i shohim gjërat: të majtë dhe të djathtë, kërkoji të falur të shoqes së Havzi Nelës dhe por e shikojmë edhe këtë buxhet për të gjithë fëmijëve të tij! Shko, merre dekretin që ka qytetarët shqiptarë. Çfarë kemi bërë ne në firmosur yt atë, gjoja intelektual, në krah të vetëm 2 vjet? Ne bëmë në 2 vjet atë që ju nuk e Ramiz Alisë. Shikoje, se e ka firmën pranë asaj bërë kurrë. I latë me borxhe. të Rita Markos! (Ndërhyrje pa mikrofon). Shiko se aty ka edhe intelektualë të tjerë, që Shpëtim Idrizi - Ju lutem, mos ndërhyni! nuk kanë firmosur! Blendi Klosi – Ne i kemi realizuar premtimet Shko, merre edhe dekretin tjetër, të fshatarit dhe ky buxhet realizon po ashtu shpërblimin e nga Voskopi, të cilin Sigurimi i Shtetit e akuzoi plotë të shtresës së të përndjekurve politikë. se ka vrarë një fshatar tjetër dhe sipas Sigurimit Ata që janë të gjallë kanë marrë 5 këste, ndërsa
101 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
të tjerët kanë marrë 2 këste vetëm gjatë atyre dhe për këtë ndershmëri, na votuan. qeverisjes sonë. Sot Sali Berisha, çfarë nuk foli. Çfarë nuk keni Ne kemi miratuar ligjin për hapjen e dosjeve, thënë andej e këtej, por asnjëri nga ju nuk ka të cilin ju e kundërshtuat. thënë një fjalë të vetme, që një socialisti i lejohet Ne kemi ratifikuar marrëveshje që sot, të ta mbajë dyqanin pa kasë fiskale dhe një përndjekurit politikë janë po ashtu, pjesë e demokrati nuk i lejohet. Një socialisti i lejohet të integrimit europian, konventa, të cilat ju nuk i keni ndërtojë pa leje, ndërsa një demokrat nuk mund pasur ndër mend. të ndërtojë. Më thoni një rast të vetëm në të Po ashtu sot realizuam një marrëveshje gjitha këto përsiatjet tuaja politike dhe ne do të tjetër: për shërbim të drejtpërdrejtë të grupeve jemi dakord. Ne i bëjmë reformat për të mirën e në nevojë. qytetarëve shqiptarë, prandaj jemi këtu Sot po flasim për buxhetin e shtetit. Do të doja ballëhapur për t’u folur qytetarëve shqiptarë e shumë të mbaja 2 fjalime sot. për t’u futur te reformat, të cilat i ka sektori i Të parin, si politikan, si një njeri që është mirëqenies sociale, reforma, të cilat ne do të votuar nga populli dhe ne i kemi premtuar duhet t’i mbrojmë e për të cilat ne jemi votuar. elektoratit shqiptar më 23 qershor, se do të Do të doja të flisja për shumë reforma, por po bëjmë reforma. Edi Rama ka thënë, se kemi përmend 3 prej tyre: reforma e ndihmës marrë mandatin e qytetarëve shqiptarë për të ekonomike, si mund të realizohet nëpërmjet bërë reforma. Këto reforma po i bëjmë çdo ditë, reformave një përkujdesje më e mirë për jo duke parë të majtë e të djathtë, por duke u shtresat në nevojë, si mund të realizohet me shërbyer qytetarëve shqiptarë. Kemi ndërmarrë menaxhimin më të mirë të fondeve buxhetore dhe po bëjmë reforma, të cilat i shërbejnë këtij një reformë shumë e rëndësishme e qytetarëve vendi, të cilat ndryshojnë kryekëput. Ky është shqiptarë. ndryshimi më i madh ndërmjet grupeve tona Po të shikohen grafikët, po të shikohet si ka politike. Pak më parë, kemi parë si shahen dhe funksionuar ndihma ekonomike në vendin tonë, tashmë kemi gjithë ditën që dëgjojmë, se çfarë shikon po të njëjtat vlera buxhetore, bile janë po bëjmë ne që ta ndryshojmë këtë vend. Ky duke u rritur, por vetëm duke bërë një reformë, është detyrimi ynë. E kemi marrë përsipër këtë duke reduktuar numrin e familjeve abuzive në detyrim edhe 25 vjet më parë dhe do ta mbajmë skemë, duke e drejtuar drejtpërdrejt, duke edhe pas 4 ditësh, kur të festojmë me të rinjtë targetuar varfërinë, jo ashtu siç e bënit ju, jo shqiptarë. nëpërmjet ndarjes politike, jo të shkojë varfëria, Kemi marrë mandatin për të bërë reforma dhe ashtu siç vendos kryetari i bashkisë apo një njeri ju drejtohemi qytetarëve shqiptarë duke thyer që do të marrë votat, por të jetë varfëria ajo që barriera, duke ndryshuar mendësi, duke kërkuar përcakton dhe indikatorët e varfërisë të jenë më të mirën, duke sakrifikuar nga vetja, duke u ato që përcaktojnë se kujt i shkojnë paratë. folur e duke dëgjuar qytetarët shqiptarë, duke Vetëm në 2 vjet kemi bërë të mundur përmirësuar shërbimet, duke kërkuar që familja shqiptare në nevojë sot, ajo së cilës i standarde, duke gjetur Europën mes atyre që takon, ajo që targetohet nga projektet dhe ne po bëjmë. programet me BB-në të marrë 55 mijë lekë në Të nderuar e qytetarë shqiptarë, muaj, nga 38 mijë lekë që merrte vetëm para 2 Unë jam nga ata politikanë (pa hyrë te vjetësh. Kjo nuk është një rritje e madhe, por përfaqësuesi i qeverisë), i cili mendon që është një rritje sinjifikative, që tregon se po të buxheti i shtetit nuk mbushet vetëm duke shtuar ndërmarrësh reforma edhe me të njëjtin buxhet, para, por mbushet edhe duke bërë reforma. edhe në kushtet ku buxheti e ka të vështirë të Duke bërë reforma, kemi arritje edhe më të rritet me norma shumë të mëdha, por duke pasur mëdha. rritje, kemi mundësi t’ia rrisim ndihmën Sali Berisha, ekonomike familjes në nevojë. Kjo është Qytetarët shqiptarë, nuk na votuan se ne u reforma, ky është ndryshimi dhe prandaj ne jemi premtuam taksën progresive karshi taksës së këtu ballëhapur para shqiptarëve, sepse nuk e sheshtë, por ne u premtuam taksën e ndershme ndajmë ndihmën ekonomike, siç e bëni akoma qytetarëve shqiptarë, u premtuam ndershmëri ju, aty ku keni bashkitë dhe ku i keni pasur ata
102 Legjislatura e 8-të Viti 2015
që fitonit, ku ndihma ekonomike shkonte për të të reja pune. blerë vota. Jo, ndihma ekonomike do të duhet t’i Ne nuk themi që nuk kemi varfëri; ne nuk shkojë qytetarit të varfër, i majtë apo i djathtë themi që nuk kemi papunësi; ne nuk themi atë qoftë. që sapo tha ish-Kryeministri, që ne jemi si Reformë tjetër, është reforma e punësimit, të Gjermania, por po punojmë si Gjermania. Po cilën ne e mbrojmë aq fort. punojmë duke ndjekur modelet më të mira Ikët, por do të vini prapë të flisni. Do të flisni europiane, po punojmë duke ndjekur standardet, gjithë natën, do të thoni sa vende të reja pune po punojmë duke bërë reforma, sepse janë hapur. Mendoni se vendet e reja të punës mendojmë se qytetarët shqiptarë meritojnë një hapen kot? Mendoni se vendet e reja hapen, siç jetë më të mirë. Prandaj jemi kaq krenarë sot, prisnit ju, vetëm duke bërë propagandë, vetëm prandaj jemi të gatshëm të ballafaqohemi me duke folur? Jo, edhe kjo realizohet me reforma: këdo, se ato që bëjmë në çdo sektor, në çdo duke rritur nxitjen e punësimit. pjesë të ekonomisë shqiptare janë reforma për Shikojini si janë grafikët, të nderuar qytetarë! të mirën e qytetarëve shqiptarë; nuk janë reforma Shikojini si janë grafikët, të nderuar kolegë që i shkojnë një grupi të majtë dhe jo një grupi deputetë! të djathtë. Punëtorët e kualifikuar nuk i shërbejnë Vetëm duke bërë reforma, vetëm duke nxitur forcës sonë politike. Shkollat profesionale nuk i punësimin ne sot kemi mundësi sot që të kemi shërbejnë gjeneratës që na ka votuar neve. shumë më tepër kontribut në skemën tonë të Bëhet fjalë për gjeneratën pas dy-tre pensioneve. Ajo është shifra zyrtare, që tregon gjeneratash, por Shqipëria duhet të ndryshojë. se sa punëtorë paguajnë sot detyrimet për Nuk mund të ndryshojë duke sharë, siç bëri ai skemën e pensioneve. Ajo është shifra zyrtare. që iku, por duke bërë reforma, siç bëjmë ne që Janë plot 160 mijë, nga 300 mijë që kemi jemi këtu. premtuar. Do të shkojmë te numri 300 mijë duke Hajdeni bashkohuni me ne! Janë reforma për punuar përditë, duke punuar me ndershmëri, por të cilat ne nuk kemi ndarje dhe nuk duhet të kemi edhe duke nxitur investimet për punësim, duke ndarje, sepse janë reforma që u shkojnë nxitur investimet jo një herë, jo dy herë, por qytetarëve shqiptarë. dhjetë herë më shumë sesa në vitin tuaj më të Le të flasim për reformën e pensioneve. Çfarë mirë. Kjo pra është reformë, për të kuptuar se mund të thoni për të? Është një reformë, e cila ku duhet të shkojnë paratë e buxhetit. Çfarë kemi ndryshoi kryekëput përqasjet. Çfarë keni bërë bërë ne? Jemi përpjekur, nëpërmjet reformave, ju? Thoshte Saliu: “Do të rrisim pensionet!”. Më të nxisim punësimin, të nxisim arsimin thoni një reformë që keni bërë? profesional. Bëtë rritjen e një pensioni, i cili e çonte të Buxheti që paraqesim sot ka disaherëfishim gjithë sistemin në një sistem dembel, një pen- për paratë që paguajmë në krahasim me ju për sion, i cili ishte i përgjithshëm dhe i barabartë nxitjen e punësimit; disaherëfishim për paratë për të gjithë. Çfarë bëmë ne? Ky është ndryshimi, që paguanit ju për arsimin profesional, sepse ne prandaj flasim këtu për buxhet; prandaj themi nuk e mendojmë arsimin profesional si një arsim ne që në vitin 2014 u shtuan 1,4 miliardë në më shumë, por e mendojmë si një reformë, që skemën e kontributit të pensioneve; prandaj mund të ndikojë drejtpërdrejt në nivelin ekonomik themi ne që në vitin 2014 dhe në vitin 2015, të vendit, si një reformë, e cila u shkon vetëm nëpërmjet implementimit të skemës së re drejtpërdrejt qytetarëve shqiptarë. të pensioneve, ne patëm mundësi që nga viti Flisni, por çfarë thoni? Ma kundërshtoni 2013 të kishim 10,3 miliardë më shumë në shifrën. Biznesi shqiptar sot ka 30 mijë vende të skemën e pensioneve. Vetëm nga pensionet në reja pune të regjistruara, ku kërkon punëtorë të bujqësi ne patëm mundësi që të kishim 5,4 kualifikuar ose jo. Kjo jo vetëm në Tiranë, jo miliardë dhe po ashtu në vitin 2015, po ashtu në vetëm në Durrës, ku janë me mijëra, jo vetëm vitin 2016. Çfarë bëjnë këto? Këto bëjnë që edhe në Elbasan, por edhe në Shkodër, edhe në me një buxhet, të tillë si buxheti i shtetit shqiptar, Lezhë, edhe në Dibër, edhe në Pukë; po kjo edhe të kemi mundësi të punojmë si të gjitha shtetet në Korçë, edhe në Pogradec; po kjo edhe në e tjera europiane, të kemi mundësi që skema e Vlorë, edhe në Sarandë; kudo kërkohen vende pensioneve të kthehet në një skemë kontributive,
103 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
ku gjithsecili nga ne kontribuon për pensionin e për të varfrit, as për të pasurit, nuk është as për jetës së tij jo me një pension dembel, si ai që shtresën e mesme, por është për të gjithë kishit, por me një pension, i cili i krijon mundësinë shqiptarët, pa dallim. Si i pasuri, si i varfri kanë gjithsecilit të kontribuojë për veten e tij. Kjo që nevojë që të kenë një shtet. Ajo që ne u ofrojmë bëmë ne nuk rriti pak, por rriti mundësinë për të sot shqiptarëve është bërja e shtetit. gjithë nga 4% deri në 40% pension. Pensioni që Sfida më e madhe, të cilën e realizoi qeverisja mund të dalë nga një njeri, sipas kontributit që e Edi Ramës, që e realizoi qeverisja e koalicionit ai jep vetë ka mundësi të rritet jo me përqindjet për Shqipërinë Europiane, sfida më e madhe që tuaja skandaloze, jo me ato përqindje. Ne e kemi po realizojmë, edhe nëpërmjet këtij buxheti, hequr fare rritjen e pensioneve. Në ligjin e ri kemi është se ne kthyem mundësinë për të bërë shtet vënë vetëm indeksim, sepse çdo pensionist në Shqipëri. shqiptar e ka pensionin sipas kontributit që ka Ne sot jemi ballëhapur para shqiptarëve, dhënë ai vetë. sepse kthyem besimin te shteti që Shqipëria Këto janë reforma. Me këto mbushet buxheti. mund të bëhet, dhe Shqipëria do të bëhet; ne Me këto kemi mundësi të dalim sot para jemi ballëhapur edhe me këtë buxhet, buxheti i shqiptarëve dhe t’u themi që vetëm duke punuar tretë shumë i rëndësishëm i koalicionit tonë, për të mirën e qytetarëve e tyre, vetëm duke sepse u kthyem mendësinë shqiptarëve, ku punuar për të mirën e tyre, ne kemi mundësi që kontribuuan edhe ata, ashtu siç shpjegova te në dy vjet t’u themi se ndërtimet pa leje nuk janë skema e pensioneve gjithsecili, se në një shtet më një realitet. që punon për ta. Shqipëria mund të bëhet. Kur e thoshim këtë para dy vjetësh, edhe ne Prandaj jemi sot shumë të nderuar që paraqesim që e thoshim, edhe ata që na votonin, edhe ju para shqiptarëve një mundësi që Shqipëria është që e kundërshtonit ishte e vështirë t’i besonit. dhe do të bëhet! Por ishte e vështirë të besoje para dy vjetësh, Faleminderit! vetëm para dy vjetësh, që diplomat e Shpëtim Idrizi – Fjalën e ka ministri Gjiknuri. universiteteve fantazmë do të zhdukeshin, (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) borxhet shtetërore do të ishin zero, në Shqipëri Damian Gjiknuri – Foli gjatë, Mondi, ta mori do të formalizoheshin 160 mijë vende të reja radhën! pune, barnat do të uleshin dhe kontrolli I nderuar drejtues i seancës, shëndetësor do të ishte falas. Doni apo nuk doni Të nderuar deputetë, ju, kontrolli shëndetësor sot është falas. Ndërsa flasim për buxhetin, më vjen ndër (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) mend shprehja e Xhorxh Uashingtonit: “Buxheti Ishte e vështirë ta besoje që sheshet e është më shumë mundësi se sa dëshirë”. qyteteve do të ktheheshin vetëm në dy vjet në Mundësi, sepse ky buxhet bazohet mbi realizëm, hapësira europiane, në semaforë do të kaloje bazohet në atë çka mund të bëjmë dhe jo në vetëm me jeshile. E mendonit këtë para dy listën e dëshirave apo rulotë elektorale, me të vjetësh? cilat ishim mësuar shpesh me ish-qeverisjen; As nuk ju shkonte në mendje që Lazarati do rulotë elektorale, të cilat premtonin rrugë, por të kthehej vetëm në një nocion gjeografik. ndërkohë nuk i kishin paratë dhe bënin rrugë për Lazarati sot nuk është më një kronikë e zezë askund; rulotë elektorale, sepse u thoshin për vendin tonë. Pra, kjo nuk ju shkonte në njerëzve: “Do të rrisim rrogat dhe pensionet”, por mendje para dy vjetësh. Nuk ju shkonte në lekët nuk i kishin. E çuan vendin aty ku tanimë mendje para dy vjetësh që do të përgjysmohej të gjithë e dimë. Ne e morëm në një greminë numri i vrasjeve dhe do të arrestoheshin më financiare. Po i vuajmë ato pasoja dhe nuk është shumë se 46% e keqbërësve në flagrancë. se nuk i vuajmë. Në fund të fundit, qeverisja Para dy vjetësh nuk mendonit as ju dhe as është për të zgjidhur problemet, edhe për t’u ne që energjinë do ta paguanim të gjithë dhe që përballur me pasojat që na lanë paraardhësit. të pije cigare në një lokal do të ishte një shfaqje Qeveria nuk është prozë. Ju keni poezinë për të anakronike. Kjo pra, të nderuar qytetarë, është mbajtur me entuziazëm militantët tuaj, se mbase ajo që paraqesim ne në buxhetin e ri të shtetit, do t’u vijë ndonjëherë dita të vini në pushtet. një buxhet, i cili, siç jua thashë, nuk është as Është e natyrshme që poezia juaj të ketë edhe
104 Legjislatura e 8-të Viti 2015
doza populizmi, por qeverisja është realizëm, kompensuar aferën e tij me marrjen e asaj është zgjidhja e problemeve, për të cilat ju jeni kompanie, si dhe privatizimin e parakohshëm që fajtorë. shkaktoi krizën më të madhe energjetike, ua çoi Vjen këtu ish-Kryeministri dhe për gjërat, për tarifën shqiptarëve në 9,7 lekë mesataren. të cilat ishte kryesisht fajtor, nis e mallkon Kuptohet, e fshehu në dy fasha, por tarifa qeverinë, thua se nuk qe ai mëkatar i asaj çka mesatare ajo ishte. ndodhi. Çfarë bëmë ne? Ne bëmë reformën e duhur Ky është një buxhet që reflekton reforma strukturore të tarifës së energjisë, bëmë strukturore. Nuk është ai që mund të gjesh ritarifikimin, duke e ulur çmimin mesatar, i cili populizmin brenda, por patjetër gjen dimensionin është tanimë 9,5 lekë, dhe duke garantuar 203 social. Nuk gjen atë entuziazmin, me të cilin mijë familje me buxhet të mjaftueshëm për të shpesh u mbushnin mendjen njerëzve se kompensuar çdo luhatje nga ky ristrukturim Shqipëria po përparonte me hapa galopante, por tarifash. Në fund të fundit, këto janë parimet e është një buxhet i bazuar në hapa konkretë, me reformës kudo në botë, këto janë parimet e reforma konkrete, që krijojnë sigurinë për një tarifimit të energjisë elektrike dhe Shqipëria në zhvillim ekonomik të qëndrueshëm. Pikërisht atë rrugë duhet të shkojë. këto reforma strukturore do të jenë dhe janë baza Nga ana tjetër, duhet ta pranojmë dhe nuk që do ta bëjnë këtë buxhet realist. kemi se si ta mohojmë, pasi shifrat janë konkrete: Dua të ndalem pak, patjetër, tek energjia, një për shkak të arkëtimit të shtuar dhe disiplinës nga reformat më të rëndësishme strukturore, e financiare në sektorin energjetik, ky i fundit nga cila, në fund të fundit, jo se po e them unë, pasi 210 milionë dollarë, që taksapaguesit shqiptarë e ka thënë FMN-ja dhe Banka Botërore, ishte në vend që t’i çonin për rrugë, shkolla e vepra të leva kryesore mbi të cilën ktheu stabilitetin tjera, paguanin dyfish. Pra, edhe ua rritët tarifën ekonomiko-financiar dhe buxhetor, pasi, për nga 4,5 lekë në vitin 2005 në 9,7 lekë, por, shkak të rulotës elektorale dhe gjigandizmit që njëkohësisht, taksat që ata paguanin në vend kishit në mendje me superfuqinë energjetike, për që të shkonin për zhvillimin ekonomik në sektorë shkak të dështimit total në sektorin energjetik, e të tjerë, shkonin për të mbushur eksperimentin vutë në pikëpyetje të gjithë stabilitetin financiar dhe gropën e energjisë. të vendit. Ku është realiteti sot? Garancitë E dini shumë mirë se në vitin 2013 ishin 210 buxhetore janë vetëm 5 miliardë lekë, pra rreth milionë dollarë të taksapaguesve shqiptarë, që 50 milionë dollarë, të cilat shkojnë për investime, shkonin, pikërisht, për të mbajtur stabilitetin sepse sektori energjetik kërkon investime. Për energjetik të vendit, ndërkohë që sektori shkak të disiplinës financiare, arkëtimit të shtuar energjetik është dizenjuar për të ecur vetë, por që është dyfishi i vitit 2013, pasi këtë vit shkon ëndrra juaj për superfuqi la vetëm një gërmadhë, në 65 miliardë lekë, nga 38 që ishte në vitin 2013, të cilën e kemi analizuar tashmë. Edhe bëmë të mundur jo atë që thotë Sali Berisha se ëndërrimtari i superfuqisë, i cili e filloi njëherë meqenëse po del me fitim duhet të ulim tarifat. me central atomik dhe pastaj do të bëhej mini- Jo, harron një gjë ai, po gropën financiare të superfuqi hidrike, ka hequr dorë dhe e ka pranuar krijuar kush do ta mbushë? Pikërisht, këto para dështimin e tij! Më vjen keq kur vjen këtu dhe e të mbledhura shkojnë për të larë kreditë e helmon publikun me ide sikur çmimi i energjisë ekzagjeruara që i morët për shkak të krizës ku u na qenka rritur në mënyrë galopante apo se ky ndodhët; për të larë gropën financiare që krijuat paska qenë për dimensionin social të energjisë, me eksperimentet që u bëtë me Korporatën ku harrojnë një gjë dhe duhet t’ua kujtojmë Elektroenergjetike Shqiptare, që e çuan në qytetarëve shqiptarë: në vitin 2005, kur zotëria falimentim, madje, mbi të gjitha, për të siguruar erdhi në pushtet, çmimi i energjisë ishte 4,5 lekë atë që kërkojnë qytetarët shqiptarë, garancinë për kilovat. Ndërkohë, për shkak të manovrave e furnizimit me energji përmes investimeve të dhe aventurave, përfshirë edhe ato që ju lexova qëndrueshme, sepse rrjeti energjetik shqiptar ka dje se përse u rrit çmimi i energjisë me 9,7 lekë nevojë për investime serioze, ka nevojë për mesatarja, për të përballuar edhe një privatizim investime të rangut mbi 1,5 miliardë dollarë në të dështuar dhe detyrimet që kishte për të vitet në vijim. Patjetër, këto para nuk janë kollaj
105 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
për t’u gjetur, por ka dy mënyra. Nëpërmjet kohë. Pikërisht për shkak të kësaj disiplinës financiare, tarifave që paguhen, qëndrueshmërie, vetëm dy vjetët e fundit në qytetarëve që paguajnë dhe që e ndiejnë veten ndërtimin e gjenerimeve të reja janë 61 miliardë aksionerë të këtij sistemi energjetik, tashmë të lekë. Pra, investimet kanë vazhduar të kthyer në pronësi të shtetit, do të krijohet garantohen, përkundër propagandës suaj se mundësia e përmirësimit të rrjetit energjetik. investimet nuk po vijnë. Investimet vitin tjetër Pikërisht kjo filozofi është reflektuar në të gjithë parashikohen 20 miliardë lekë në sektorin politikën tonë të këtyre dy vjetve. Pse? Po të energjetik në tërësi, ku futen tre komponentët e shikoni vlerën e investimeve në vitin 2013, në sektorit energjetik shtetëror, si: KESH-i, OST-ja sektorin e shpërndarjes, ishte vetëm 450 milionë dhe OSHEE-ja. Ku do të shkojnë? Për lekë, kur vitin e fundit, në sektorin e përforcimin e Kaskadës së Drinit dhe shpërndarjes, janë investuar gati 7 miliardë lekë modernizimin e saj; për përforcimin e lidhjeve të të rinj investime, pra gati mbi 65 milionë dollarë, Shqipërisë me rrjetin ballkanik e europian. investime që kanë shkuar në të gjitha ato qytete, Shqipëria po bëhet për herë të parë pjesë e rrjetit ku ka përqendrim të popullatës dhe të konsumit evropian të energjisë. Do të përfundohet linja me të energjisë elektrike, duke përforcuar rrjetin, Kosovën, po përfundon unaza e Jugut dhe në duke përmirësuar rrjetin, duke përmirësuar janar inaugurohet ajo. Do të përforcohet Unaza cilësinë e furnizimit me energji. e Tiranës dhe financimet janë siguruar për këtë, A ka probleme? atjetër, nuk jam naiv dhe nuk ndërkohë që shumë shpejt, vitin tjetër, do të fillojë dua të bëhemi qesharakë që të themi problemet edhe lidhja e Shqipërisë me Maqedoninë, një duhen eliminuar për shkak të një rrjeti tërësisht projekt ku, për shkak të seriozitetit në reformë, të amortizuar. Fakti që kemi plan të qartë për Shqipëria po përfiton grant financiar, një projekt investimet dhe qëndrueshmëri në pagesa, bën i rëndësishëm që normalisht financohet me kredi të mundur që të kemi shpresë, por njëkohësisht të buta. t’u japim shpresë edhe investitorëve privatë në Për shkak të performancës së mirë janë fushën e energjisë elektrike. Ajo “superfuqia” siguruar, ky është fakt i njohur publikisht dhe i energjetike apo ai “gjigandizmi” që kishte ndër verifikueshëm, 300 milionë dollarë për investime mend zotëria, u bazua vetëm në letër, pasi la për sektorin energjetik. E gjitha pas zgjidhjes së një borxh prej 80 milion dolarësh ndaj marrëveshjes me CEZ-n, që ju e anatemoni, hidrocentraleve private. Pse? Sepse i gënjeu sepse ajo ishte kyçi. Ky 300- milionësh do të njerëzit për shkak të viktimës së populizmit të çlirohej në momentin e zgjidhjes së konfliktit dhe tij. Ai njeri gjithçka e bëri për t’i shpëtuar të kjo ndodhi. populizmit të tij. Pasi premtoi tarifa të lira Jemi duke negociuar, nuk ka pse të mos e energjie, bëri një privatizim të dështuar, por nuk them këtë, sepse shumë shpjet do të bëhet siguronte të ardhura të mjaftueshme për të publike, edhe një financim shtesë nga Banka siguruar investimet private që, në fund të fundit, Europiane për Zhvillim për të ristrukturuar të duhet t’ua themi shqiptarëve, paguhen nga gjitha kreditë afatshkurtra të KESH-it, të cilat ju i konsumatori shqiptar. Çdo investim privat morët shtrenjtë për shkak të krizës, në kredi reflektohet në tarifë. afatgjata, të cilat do të kthehen në investime dhe Çfarë bëri Sali Berisha? E ngriu tarifën, pasi më tepër para. Janë 200 milionë dollarë të tjera kishte hallin e zgjedhjeve, krijoi borxhin më të të garantuara, të cilat që nga gjashtëmujori i parë madh financiar ndonjëherë në energji, që shkoi i vitit tjetër do të bëhen efektive. mbi 1,1 miliardë dollarë, dhe i futi në krizë totale Çfarë do të thotë kjo? Do të thotë një siguri edhe investitorët privatë. Për shkak të pagesave te kjo reformë. Partnerët financiare të shtuara, kësaj disipline financiare, u bë e ndërkombëtarë kuptojnë se qeveria shqiptare e mundur shlyerja e të gjitha detyrimeve ndaj HEC- ka marrë seriozisht dhe nuk është pre e ve private. Sot që flasim garantohet pagesa populizmit, me gjithë kostot politike që ka korrente e energjisë elektrike ndaj prodhuesve mungesa e populizmit. Njerëzit nuk janë privatë. budallenj. Shqiptarët janë mësuar me Ju e dini shumë mirë se nuk ka më prodhues gënjeshtra. Ky popull vazhdimisht është gënjyer, privatë që ankohen, pasi pagesat po i marrin në por ka ikur ajo kohë, kur gënjente ai zotëria me
106 Legjislatura e 8-të Viti 2015
ëndrra në diell. Kanë filluar ta kuptojnë se kush asgjë nuk llogarisnin kur jepnin koncesione, por është njeriu serioz dhe cila është qeverisja që ecnin me parimin: vërsuluni, zini ndonjë përrua, dëshiron të bëjë gjëra serioze apo kush do të se kush do t’i paguajë paratë një Zot e di. bëjë demagogji, që nuk të shtyn larg në një ditë Unë e kam thënë: ju u detyroheni një falje të dhe tjetrën pëson zhgënjimin. madhe shqiptarëve, sidomos ish-Kryeministri, i Ndaj, këto reforma vërtetë janë të vështira, cili, hedh helm vazhdimisht. E kuptoj se ka por rezultatin e tyre do ta japin dhe, në fund të xhelozinë më të madhe se i dështoi ëndrra për fundit, shkojnë në të mirën e qytetarëve superfuqi energjetike. Mbase u nis nga dëshira shqiptarë. Po flas për sistemin energjetik, që e mirë, por dështoi dhe dështimi është pjesë e është një aset shumë i rëndësishëm kombëtar politikës normale, aq më tepër tek ai njeri, që ka dhe i përket të gjithë popullit shqiptar, aq më dështuar në shumë gjëra. tepër që tani është pronë e shtetit shqiptar, Duhet të shpjegoj se Ministria e Energjisë nuk qytetarëve dhe ndaj ata e kanë mirëpritur edhe ka ndonjë buxhet të madh, sepse është një atë që ju e quani aksion. Luani me fjalët sikur buxhet më shumë për të mbështetur politikat. burgosen njerëzit, se nuk paguajnë energjinë, Gjithsesi, sektori energjetik po siguron të ardhura por ju e dini shumë mirë se burgosen hajdutët të mjaftueshme nga kjo qëndrueshmëri, për t’ju dhe jo debitorët e energjisë. Debitorët e përgjigjur qytetarëve në kohë, për t’iu përgjigjur energjisë në nevojë e kanë gjetur zgjidhjen, me investimet që ata kanë nevojë. përfshirë edhe faljen e fundit, ne kemi falur mbi Faleminderit! 60 milion dollarë detyrime ndaj qytetarëve. Shpëtim Idrizi – Fjalën e ka zoti Spaho, të Kuptohet bëhet fjalë për ata qytetarë që kanë përgatitet ministri Beqaj dhe deputetja Albana pranuar të hyjnë në marrëveshje dhe ta paguajnë Vokshi. energjinë. Ndërkohë, kemi krijuar lehtësira për (Ndërhyrje pa mikrofon nga salla.) të gjitha ato detyrime të vjetra, të cilat Shpëtim Idrizi – Po, zonja Topalli. tregtoheshin për interesa politike dhe na çuan Jozefina Topalli – Në bazë të Rregullores aty ku e morëm, në gropën më të madhe, që së Kuvendit, zoti drejtues i seancës, nuk jemi nuk dua ta përsërisë më. Kjo qëndrueshmëri në në rastin kur ministrat mund ta marrin fjalën sa pagesa po sjell besim dhe ndaj qytetarët herë të duan, meqenëse flitet për buxhetin. Në shqiptarë e kanë mirëpritur. bazë të mbledhjes që ju keni bërë ju keni një A ka nevojë për përmirësim shërbimesh? listë të paraqitur nga grupi të ndryshme. Në qoftë Patjetër. Fokusi, edhe në vitet në vazhdim, do se emrat e ministrave janë në listën e paraqitur, të jetë përmirësimi i shërbimit të furnizimit, që ju keni përpara, kanë të gjithë të drejtën e përmirësimi i trajtimit të klientëve për problemet tyre që të flasin, në të kundërt, ata nuk kanë të që kanë. Ky është një proces i gjatë, që do të drejtë të dalin jashtë listës. Ky është neni i dojë kohën e vet. E rëndësishme është që Rregullores, për rastet kur përcaktohet lista dhe qeveria shqiptare ka një plan të qartë të me kohë për çështje të veçanta. Ndaj, duhet të rimëkëmbjes, jo më të bazuar në demagogji, por bëni kujdes, që të flasin, sipas listës, të bazuar në program konkret të mirënegociuar maxhoranca dhe opozita. edhe me partnerët ndërkombëtarë, një program, Shpëtim Idrizi – Deri te zoti Beqaj kanë qenë ku futet edhe aspekti i liberalizimit apo krijimi i të gjithë në listë, por kanë rënë dakord që bursës energjetike, ku jemi avangardë, duke ministrat të flasin nga 10 minuta. Zoti Spaho. marrë një nga konsulentët më të mirë dhe kemi Edmond Spaho - Zoti drejtues i seancës, të gjitha shanset që të krijojmë power exchange- Të nderuar kolegë, n tonë pra, shkëmbimin e energjisë, në Shqipëri Projektbuxheti dhe paketa fiskale që për herë të parë dhe shumë më përpara se diskutojmë janë produkt i ambientit ekonomik të vendet fqinje. Duke kryer të gjitha vitit 2015 dhe i dështimeve, që e kanë shoqëruar interkonjeksionet me vendet fqinje, kemi këtë qeverisje në fushën e ekonomisë dhe mundësinë që ato burimet potenciale të financave që nga dita e parë e ardhjes në Shqipërisë vërtet t’i kthejmë në një vlerë të shtuar pushtet. Ky vit, ashtu sikurse ai i paraardhës, i për eksport dhe jo të mburremi, duke krijuar një ka rrezuar përtokë të gjithë ngrefosjet optimiste borxh më të thellë, ashtu siç bënin zotërinjtë që të qeverisë të bëra një vit më parë, kur miratohej
107 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
projekti i vitit 2015. Viti 2015 është më nga treguesit e vitit 2015, ashtu siç veproj në muajin negativet që ka kaluar ekonomia. Prodhimi i korrik. brendshëm bruto nga 3,4%, i parashikuar, nuk Kryeministri na shpjegoi edhe një herë arsyet pritet të shkojë më shumë se 2%. përse nuk janë realizuar të ardhurat gjatë janar- Ka rënë konsumi, eksporti, investimet dhe korrikut, periudhë në të cilën u rishikua buxheti. kredia për ekonominë. Mungesa e rritjes Na shpjegoi se ka rënë çmimi i këtij dhe atij malli ekonomike, e shoqëruar me politikat e gabuara, në tregun botëror, prandaj kemi shumë më pak të rritjes pa fre të ngarkesës fiskale dhe borxhit, të ardhura në buxhet. Për shkak të influencës lejimi i kontrabandës, korrupsioni dhe paaftësia së këtyre faktorëve Kryeministri e rishikoi e administratës detyruan qeverinë të rishikojë buxhetin në muajin korrik, duke ulur planin e buxhetin në muajin korrik të këtij viti. Por deficiti mbledhjes së të ardhurave me 25miliardë lekë. nuk ishte fenomen vetëm i 6-mujorit të parë. Kryeministri vetëm një gjë nuk na shpjegoi, pasi Pavarësisht se qeveria e rishikoi planin e vitit korrigjoj buxhetin në korrik të vitit 2015 për arsye 2015, në ulje të ndjeshme të treguesve, që përmendi, përse vazhdon edhe në shtator, mosrealizimet po vazhdojnë edhe në 6-mujorin edhe në tetor, edhe në nëntor të thelloi deficitin e dytë të vitit, madje më të theksuara se ato në dhe deri në fund të vitit do t’i mungojnë edhe 15 6-mujorin e parë. Deri në fund të muajit tetor të miliardë lekë të tjera? Përse gropa thellohet kur ardhurat kanë krijuar një gropë prej 25 miliardë efekti i çmimeve në tregjet ndërkombëtare u lekësh më pak se parashikimi i muajit janar dhe eliminua, u mor në konsideratë? Nuk janë 10,9 miliardë lekë më pak se parashikimi i muajit çmimet, Kryeministër, por është kontrabanda korrik. Dy kontribuuesit kryesorë të buxhetit: dhe korrupsioni që frymëzohen nga ju dhe e lënë akzisa dhe TVSH-ja, të gërryera nga korrupsioni thesin e qeverisë bosh e më bosh. dhe kontrabanda e naftës dhe e cigareve, kanë Sëmundjet, të cilat bashkëshoqëruan vitin krijuar në 2 muajit e fundit një gropë prej 3,5 2015, do të jenë prezentë edhe në vitin 2016; miliardë lekësh. do të vazhdojë politika e dështuar në mbledhjen Kur nuk ke para nuk mund të shpenzosh. e të ardhurave. Të ardhurat do të jenë 0,3% e Rrjedhimisht u desh që të korrigjohej plani i prodhimit të brendshëm, më të ulëta se viti 2015, investimeve publike me 7 miliardë lekë. Por nuk duke shënuar nivelin më të ulët historik të 25 është vetëm mungesa e parave që pengon vjetëve. investimet, por edhe paaftësia për t’i realizuar Kryeministrit, pavarësisht kësaj, nuk i vjen ato sipas planit. Megjithëse plani investimeve u aspak ndrojtje t’u thotë qytetarëve të tij se ky do korrigjua në ulje, investimet në fund muajit tetor të jetë niveli më i lartë historik që është arritur janë 8 miliardë lekë më pak se parashikimi i ndonjëherë, edhe më pak, edhe më i lartë, stan- muajit korrik. U fillua me bujë të madhe dhe me dard “Rilindjeje”. zurna aksioni për luftën ndaj informalitetit. Zero Ndërsa rritja nominale e prodhimit të rezultate prodhoi, përveç rritjes së numrit të brendshëm parashikohet 6%, të ardhurat do të kuponëve. rriten vetëm 4%, kur do të duhej të rriteshin së Na premtoi Kryeministri miliona dollarë më paku sa rritja nominale e prodhimit të shumë në buxhet dhe me të vegjlit do të kapte brendshëm. Kontrabanda do të vazhdojë të dhe të mëdhenjtë, por në thes ngelën vetëm disa lulëzoj me bekimin e qeverisë. Akcizat, ku cigarja miliona kuponë më shumë, të cilët nuk i hyjnë dhe karburanti luajnë rol primar, do të jenë 500 në punë askujt. Nuk kishte si të ndodhte ndryshe, milionë lekë më pak se i pritshmi i vitit 2015. Kjo pasi u fillua nga bishti dhe jo nga koka, dhe koka do të thotë se edhe gjatë vitit 2016 2000 tonë janë kontrabandistët e mëdhenj të cigareve dhe cigare dhe disa mijëra tonë karburante do të të karburanteve, të cilët punojmë me qetësi dhe hyjnë kontrabandë, sikur ndodhi edhe gjatë vitit me dakordësinë e qeverisë. Ata nuk preken, 2015. Kasa dhe klientela e qeverisë do të bëjnë sepse janë kanakarët e Kryeministrit; ata kanë para në kurriz të vendit dhe qytetarëve. të drejtë të marrin të gjitha tenderët që Gjatë vitit 2016 do të vazhdojë politika tenderohen në këtë vend. Historia përsëritet, në konstante, e filluar 2 vjet më parë, e rritjes së fund të këtij muaji qeveria do të sjellë në Kuvend taksave, pavarësisht se Kryeministri thotë se aktin normativ për të ulur edhe një herë të gjithë taksat nuk do të rriten dhe opozita gënjen. Nuk
108 Legjislatura e 8-të Viti 2015
ka si të ndodh ndryshe, sepse dhe kur i rriti taksat të sigurimit nga 3% në 10%, që do të rrisë në me 200 milionë dollarë në vitin 2014, edhe kur i mënyrë të pashmangshme çmimet e policave të rriti me 160 milionë dollarë në vitin 2015, nuk e sigurimit, dhe në radhë të parë do të preket kjo dëgjoi njeri të thoshte se rriti taksat, përkundrazi shtresë; vendosjen e të ashtuquajturës “taksë u tha qytetarëve se kishte ulur taksat për 97% për automjetet e luksit”, 15 mijë qytetarë dhe të popullsisë. Vitin e ardhshëm do të ndryshojnë familje shqiptare gjatë vitit 2016 dhe në vazhdim 8 taksa, nga të cilat 7 prej tyre janë drejtim të do të paguajnë 210 mijë lekë më shumë për rritjes dhe vetëm njëra në drejtim të uljes. 7 sigurimin e makinave të tyre; vendosjen e taksës taksat në rritje do të ngarkojnë barrën fiskale mbi mbi truallin, ku si bazë është marrë vlera më e qytetarët dhe biznesin me 3,9 miliardë lekë dhe lartë e taksës për tokën bujqësore për çdo taksa e biznesit të vogël do ta ulë me 1,3 miliardë kategori të saj; rritjen e tatimit për kontributet e lekë. Në total, të gjithë ne gjatë vitit 2016 do të sigurimeve shoqërore për profesionet e lira, duke paguajmë 2,6 miliardë lekë më shumë në formën i llogaritur ato mbi pagën maksimale. e taksave të reja ose në rritjen e atyre Justifikoheni se keni gjetur në Tiranë zyra ekzistuese. avokatore që fitojnë miliona dhe sigurohen sa Por efektet negative në xhepat tanë nuk do një tërheqës karroce. Po ata qindra e mijëra të përfundojnë këtu, sepse rritja e akcizës së avokatë, inxhinierë, dentistë, kontabilistë, noterë, birrës, taksës së primit të sigurimeve, taksës së që mezi gjejnë punë nëpër rrethe, ç’kusur kanë kontributeve të sigurimeve shoqërore të të paguajnë sa zyra avokatore në Tiranë, që fiton profesioneve të lira do të rrisin çmimet e këtyre miliona? Shkoni dhe vini para përgjegjësisë mallrave dhe shërbimeve. Kjo do të thotë që për zyrën avokatore në Tiranë dhe mos penalizoni këto mallra e shërbime në vitin 2016 ne do të mijëra të tjerë anë e mbanë vendit me politikë paguajmë më shumë sesa paguanim në vitin aventurierësh! 2015. Gjatë vitit 2016 do të vazhdojë i pandalur Do të goditet prodhimi vendas në sektorë të represioni dhe goditja e shtresës së mesme dhe caktuar për interesa klienteliste, do të rritet rrogëtarëve të vendit. Më vjen mirë që pas 2 akciza e birrës për prodhimin vendas dhe do të vjetësh ka individë nga maxhoranca që më në ulet akciza për birrën e importit me efekt total fund po e kuptojnë atë që opozita ka 2 vjet që e prej 160 lekësh për litër. shpreh me forcë, por që nuk e dëgjon njeri, por, Ndryshimet e mësipërme janë qoka, që si i thonë, më mirë vonë sesa kurrë. Ka 2 vjet ë Kryeministri u bën importuesve të birrës, është themi se, këtu gënjehet kur thuhet se ka taksë qokë si ajo që bëri vjet me heqjen e TVSH-së progresive dhe ata që fitojnë më shumë për primet e sigurimit, të ardhurat e të cilave paguajnë më shumë. E kundërta është e vërtetë, kompanitë e sigurimit i futën dhe do të vazhdojnë hipokrizia dhe tallja me njerëzit e thjeshtë ka t’i fusin në xhepat e tyre, kurse qytetarët do të fituar bashin e vendit. vazhdojnë të paguajnë shumë e më shumë për Ka 2 vjet që opozita e ngre me forcë se, pjesa sigurimin e detyrueshëm të makinave. Kjo është më e goditur nuk janë të pasurit, por shtresa e drejtësia e Kryeministrit? Kështu i ul taksat për mesme e vendit dhe të varfrit, kryesisht 97% të shqiptarëve? rrogëtarët. Nuk është e ndershme, vërtet që Niveli shumë i ulët i parashikimit të të shtresa e mesme të tatohet me 23% dhe ai që ardhurave për vitin 2016 do të ketë ndikim fiton mbi 1 milion euro të tatohet me 15%, e kemi negativ në krahun e shpenzimeve. Shpenzimet thënë dhe do të vazhdojmë ta themi këtë. Është për vitin 2016 janë parashikuar më të vogla se po aq e vërtetë që, ndërsa u hiqen taksat atyre ato të vitit 2015, me rreth 4,3 miliardë lekë. Por që fitojnë 50 milionë lekë në vit, rrogëtarët, që këtu fillon çudia e qeverisjes së “Rilindjes”. fitojnë 5 milionë lekë të vjetra në vit, tatohen me Ndërsa të ardhurat parashikohen më të ulëta se 13%. Barazi dhe mbrojtje e të varfërve është kjo? 1 vit më parë, shpenzimet, gjithashtu, janë më Të kthehemi te shtresa e mesme, e cila të ulëta se 1 vit më parë, shpenzimet operative gjeneron konsumin në vend, që pas rritjes me për ngrefosjen e qeverisë nuk ulen, por rriten, 13% deri në 23% të tatimit mbi të ardhurat shkojnë nga 367 miliardë lekë, në 383 miliardë personale në vitin 2013, do të përballet me rritjen lekë. e katër taksave të tjera: rritjen e taksës së primit Do të bien ndjeshëm investimet publike, të
109 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
cilat do të jenë më pak se viti 2015. Vitin e Albana Vokshi – Ka vetëm dy mundësi për ardhshëm “Rilindja” parashikon të investojë 61 ... miliardë lekë, ose 4% të prodhimit të brendshëm. (Diskutime në sallë). 61 miliardë lekë janë më pak se 63 miliardë lekë Edmond Spaho – Sepse financat, shifrat, të 2015-s dhe 66 miliardë lekëve të 2016-s, por ekonomia, nuk janë ana juaj më e fortë. Kryeministri nuk e ka problem të na gënjejë, se Përpiqemi t’i thjeshtëzojmë që të kuptoni që vitin tjetër do të investojë më shumë se çdo vit. paratë të mos i harxhoni për palma. Problemi me investimet nuk përfundon këtu. Shpëtim Idrizi – Zoti Spaho, ju lutem! Nëse ato do të investoheshin në punë publike, Zonja Vokshi, vazhdojeni fjalën! si: rrugë, shkolla, ujësjellës, spitale, do të ishte (Diskutime në sallë). vetëm një pjesë e së keqes, por, si në vitet e Ju lutem, mos flisni nga vendi. shkuara, do të investohen në rikonstruksionin e Albana Vokshi – Faleminderit, zoti ministrive, në zbukurimin e qendrave të qyteteve Kryeministër! me shatërvanë dhe palma, apo në blerjen e Shpëtim Idrizi – Ju lutem, mos flisni nga makinave, të cilat, së bashku me “Jaguar”-ët, vendi! zënë 30% të totalit të investimeve publike. Pasi Zonja Vokshi, vazhdoni, sepse kemi seancë na thonë se, pas vitit 2016 do të blejmë “Jag- të gjatë! uar” për mollaqet e ministrave, nuk harrojnë të Albana Vokshi – Zoti Kryeministër, ka vetëm na thonë se, për shkak të krizës ekonomike dy mundësi për të folur në këtë sallë, kur dikush botërore, gjatë vitit 2016 nuk do të kemi mundësi si ju vë maskën e profetit, misionarit dhe të rrisim pagat dhe pensionet, megjithëse ato ëndërrimtarit. janë më të ulëtat në Europë. Na thonë: “Bëni Mënyra e parë është të besosh se gënjeshtra gajret dhe ngrohuni me taksën progresive, sepse është zgjidhje e ëmbël për budallenjtë. para 2 vjetësh jua rritëm pagat me 10 mijë lekë Mënyra e dytë është ta qortosh, ta kritikosh të vjetra”. dhe t’i nxjerrësh bojën, me të cilët bojaxhinjtë Në përfundim, edhe gjatë vitit 2016 do të finikë kërkojnë të gënjejnë publikun. Kam frikë vazhdojmë të përkundemi në kthetrat e krizës se tashmë paranoja e Ramës është kthyer në të ekonomike, papunësisë dhe varfërisë, dhe kjo, vërtetat e tyre, pra, në të vërtetat e këtyre. Por në radhë të parë, për shkak të paaftësisë dhe kjo është tragjikomike. Aq paranojak është kokëfortësisë së kësaj qeverie. Ky nuk është Rama, saqë ka vendosur ta shuajë tashmë edhe kapitalizëm, as blegtoral dhe as i ndonjë forme identitetin e Partisë Socialiste. Ngjyrën e bëri tjetër rurale, sikurse tha dikush këtu, sepse po pink, sepse këshilltari i tij e kishte ngjyrën e të kishte brenda sado pak kapitalizëm, do të skuadrës së zemrës. “Zërin e popullit”, a e keni kishte konkurrencë, dhe gjërat, nëse nuk do të blerë dikush prej jush? Ka muaj që nuk del më. vraponin, së paku do të ecnin. Te ne gjërat po Pse? Sepse Rama nuk do, nuk e do as “Zërin e shkojnë prapa dhe janë më poshtë se 2 vjet më popullit”, do që propagandën ta bëjë vetë. Pra, parë. I vetmi sistem që unë njoh kur gjërat Rama para, pas tij historia. shkojnë mbrapa, është ai i marksistëve të veshur Zoti Braçe, të paktën ty nuk të takon të me petkun fals të një shoqërie demokratike, të flasësh. cilët thonë se ekonomia është në drejtimin e Të nderuar kolegë, erdhën te diskutimi final i duhur dhe me këtë kuptojnë vetëm xhepat e tyre. buxhetit dhe ndjesia që kam është trishtimi i Faleminderit! humbjes. Shpëtim Idrizi – Fjalën e ka zonja Vokshi. (I drejtohet dikujt në sallë). Duhet ta kërkoje Albana Vokshi – Në fakt, ka vetëm dy ti të dilte në treg “Zëri i popullit”. mundësi për të folur në këtë sallë, kur dikush si Është trishtimi i humbjes, dhe sigurisht, jo Kryeministri, që vetëm... juaji. Ju sot vini me një projekt vizioni dhe (Diskutime në sallë). zhvillimi, por vini me një draft kolapsi, me draftin Zoti Kryeministër, do të më dëgjosh? e papunësisë, me draftin e grabitjes së A mund të flas unë? tenderëve, të korrupsionit, të mjerimit dhe Shpëtim Idrizi – Ju lutem! eksodit të shqiptarëve. Ky është një libër Zonja Vokshi, vazhdoni! mashtrimesh dhe dështimesh. Aktbuxheti është
110 Legjislatura e 8-të Viti 2015
dokumenti që kulmon debatin rreth politikës “Për shërbimin e urgjencës mjekësore”, neni 16. financiare në vend, duke rritur vëmendjen e Që të realizohet ky kalim duhet që, së pari, të qytetarëve, të cilët presin me ankth se çfarë do diskutohet dhe më pas të miratohet nga të ndodhë me ekonominë e tyre familjare. deputetët e këtij parlamenti. Në relacionet e kabineteve ministrore, në disa Pse buxheti dhe paketa fiskale janë raste edhe copy paste të një viti më parë, në antisociale dhe antihumane? Efektet e paketës asnjë rresht nuk gjendet se sa do të rritet niveli i pritet të kenë impakt thellësisht negativ në jetesës së shqiptarëve në vitin 2016, nuk gjendjet punësim dhe në nivelin e jetesës të shumë përllogaritja e nivelit të jetesës së tyre, gjë që familjeve. Do të ndalem te profesionet e lira, dhe është kërkuar sa e sa herë nga deputetët e meqë ministri Cani pretendoi se ne flasim me Partisë Demokratike. Askush nuk e kupton se të muhabete kafesh, dua t’i tregoj shkresat që kanë jetosh në Shqipëri në 2016-n, do të kushtojë më ardhur nga Urdhri i Farmacistit, Shoqata lirë, apo më shtrenjtë se në 2015-n. Sa i duhet Dentare, shoqatat e tjera të profesionistëve të një shqiptari për të mbajtur frymën gjallë? profesioneve të lira. Sigurisht, një llogari e tillë as që mund të Së pari, siç evidenton edhe Avokati i Popullit, pretendohet nga financierët dhe staticienët e relacioni bie në kundërshtim me vetë ligjin. qeverisë. Ata janë të ndaluar të publikojnë koston Relacioni e përcakton qartë pagën referente e jetës në Shqipëri, ata nuk përllogarisnin koston maksimale dhe nuk ia lë atë VKM-së. Jam e për frymë të shërbimeve shëndetësore, kjo në sigurt se relacioni nuk është as i shkruar shkelje të plotë me ligjin e sigurimeve rastësisht, as nga padija apo nga paaftësia e shëndetësore, i cili përcakton në nenin 7 se jo specialistëve, por është tërësisht i qëllimshëm, vetëm duhet llogaritur kjo kosto shëndetësore është një tjetër provokim i Ramës për të parë sa për frymë, por duhet sjellë për miratim, si pjesë mund të mbajë ky popull. Këtë herë janë viktima e buxhetit dhe e paketës fiskale. profesionistët e lirë, ata që investojnë vetë për Unë do t’i kërkoja Komisionit të Ekonomisë rritjen dhe zhvillimin e bizneseve të tyre. që të mos e miratojë buxhetin nen për nen në Relacionet tuaja përcaktojnë qartë se çdo shkelje të ligjit pa pasur si pjesë përbërëse të tij profesion i lirë do të paguajë kontribute edhe koston shëndetësore për frymë. shoqërore jo vetëm për veten, por edhe për Buxheti që ne po diskutojmë është abuziv, familjarët, duke iu referuar rrogës maksimale prej është dritëshkurtër, është manipulues, pra, një 300 mijë lekësh, shtuar këtu edhe kontributet certifikatë krize, të cilën do ta çimentoni shëndetësore që trefishohen. krejtësisht me zbatimin e tij. Po pse është Së dyti, projektligji vjen tërësisht i manipulues? Ministria e Shëndetësisë pretendon pakonsultuar. Për të mbushur arkën tuaj të në relacionin e saj të detajuar, se buxheti i zbrazur nga kontrabanda dhe evazioni, ju tani ministrisë është më i larti ndër vite, në raport gjetët një hapësirë për të mbuluar gropën e me prodhimin e brendshëm bruto, 2,89%. madhe në buxhet: shumëfishuat kontributet Ministri e ka manipuluar edhe këtë buxhet, pra, shoqërore dhe shëndetësore. ka sjellë një buxhet fals. Kryeministri dhe ministri Së treti, jo më larg se sot, Asambleja e kanë urdhëruar, për arsye ende jo të qarta, por Profesionistëve të Lirë ka kërkuar që qeveria të krejtësisht joprofesionale, të heqin Spitalin e tërhiqet menjëherë nga ky projektligj, përndryshe Traumës nga varësia, pra, edhe nga buxheti i do të përdorin çdo mjet ligjor deri në plotësimin Ministrisë së Shëndetësisë, dhe e kanë kaluar e kërkesave të tyre. Pse kërkojnë ata që ju të në varësi të Ministrisë së Mbrojtjes. Justifikimi tërhiqeni? Këtu përfaqësohen shumë shoqata, ishte se duhej të plotësohej kushti i NATO-s, që si: Dhoma Kombëtare e Avokatëve, Shoqata e kërkon një buxhet 2% për ushtrinë. Atëherë, pse Arkitektëve, e Inxhinierëve, Shoqata e Noterëve, figuron buxheti i Spitalit të Traumës te Shoqata e Mjekut, Shoqata e Farmacistit, shëndetësia? Për të mos u ndalur në faktin se Shoqata e Infermierit, Shoqata e Stomatologut, lëvizja e Spitalit të Traumës bëhet e pakonsultuar Shoqata Dentare, e të tjerë. Do të rritet ndjeshëm dhe do të ketë efekte negative në ecurinë dhe shuma e detyrimeve, madje edhe në kufirin e performancën e këtij spitali, kjo ndërhyrje nuk falimentimit të tyre. Kjo është në kundërshtim me bazohet në ligj, dhe i referohem ligjit nr. 147/2014 frymën e ligjit “Për sigurimet shoqërore”. Për
111 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
argumentimin se do të rritet ndjeshëm masa e një hap pozitiv te fondet dhe prioritetet e këtij pensionit të kësaj kategorie, qeveria nuk i është ministri për vitin e ardhshëm? Cili pacient ndihet referuar asnjë treguesi preferencial në lidhje me i sigurt, në kurim, në trajtimin me ilaçe nga ky të ardhurat që përfiton një profesionist, por është buxhet? A ka mjek që t’i thotë po këtij buxheti? propozim i diskriminuar, që do të çojë Asnjë dhe askush, sepse shëndetësia sot është automatikisht në falimentim. fytyra me frikshme e krizës së qeverisë “Rama”. Së fundi, që është edhe më tronditëse, Ky buxhet vjen si një arnë e keqe e gropave Asambleja kërkon tërheqjen sa më parë nga të thella e të zeza që ka shkaktuar ministri i ndryshimet e propozuara që, në rastin më të tenderave me buxhetin e shëndetësisë në dy mirë, mund të konsiderohen joprofesionale, por vjetët e kaluar, por nuk ka fond që ta arnojë dhe në rastin më të keq kërkohet kapja e tregut. as kryeministër ta mbrojë. Asambleja thotë: “Ligje të tilla janë kriminale”. Beqaj, i cili me vendim të Gjykatës Ne, si opozitë, përsërisim kërkesën që bëmë Kushtetuese, dorëzoi mandatin e deputetit, pasi edhe në komision, madje në shenjë protestë e kishte përfituar fonde publike në Bashkinë braktisëm komisionin, që qeveria të tërhiqet Durrës, si favor i fushatave elektorale, tani menjëherë nga këto projektligje, sepse do të rikthehet fuqishëm në parlament për të marrë sjellin falimentimin e bizneseve, do të rrisin 30 tendera publikë në 18 muaj. Dhe shumë papunësinë dhe do të ulin mirëqenien e tendera të tjerë do ndjekin të njëjtin fat në qytetarëve. buxhetin e vitit 2016. Të nderuar kolegë, Ndaj edhe propozimi i PD-së është që zoti Ky buxhet është një mish-mash i vërtetë. Beqaj të jetë i pari në listën e dekriminalizimit të Rama dhe Beqaj sjellin një projektligj “Për parlamentit dhe të qeverisë, pasi kurrsesi një sigurimet shëndetësore”, i cili në thelb jo vetëm abuzues fondesh, i dënuar me vendim të nuk ndihmon kategoritë në nevojë, pavarësisht Gjykatës Kushtetuese, nuk mund të këtë në dorë se pretendohet që do rritet numri i atyre që do shëndetin e të gjithë shqiptarëve. Pra, ky buxhet mjekohen falas te mjeku i familjes apo në spital, na vjen si disfata Rama-Beqja. por do të shkatërrojë tërësisht tërë investimin e Deri më sot nuk ka asnjë masë administra- bërë në ngritjen e një skeme efektive dhe tive apo të ndëshkuar për abuzimin e qindra funksionale. Ju këshilloj të mos bëni arnime, bëni miliona eurove me rimbursimin e recetave fiktive. reforma me themel. Po shkatërroni çdo gjë të Deri më sot nuk ka asnjë masë të ndërmarrë për mirë të ngritur më shumë mund dhe shumë para. rekomandimet e raportit të auditit të vetë Projektligji, që vjen në emër të mashtrimeve Kryeministrit, të cilit jam e sigurt i doli gjëja nga populiste në fushatë, do ta shkërmoqë skemën, kontrolli. pasi askush nuk do ketë asnjë incetivë të Sot pyes Kryeministrin: Pse nuk i ka bërë paguajë, gjithkujt do t’i krijohet iluzioni që mund publike faqet 48-50 të raportit të auditit? Pse nuk të përfitosh edhe pa kontribuar. Pra, çdo qytetar janë ndërmarrë masat e propozuara nga drejtori tani duhet t’i bëjë një pyetje vetes: Pse duhet të i auditit që është edhe njeriu i tij i besuar? Në paguaj, kur mjeku i familjes më viziton falas? Kur shkëmbim të çfarë është bërë fshehja dhe në spital vizita do të jetë falas? Se për të tjerat, heshtja juaj? Sa ka qenë çmimi? Sa siguri kemi as të siguruarit dhe as të pasiguruarit nuk që skema kriminale dhe rrjeti i organizuar i përfitojnë asnjë shërbim në spitale apo në recetave false nuk është shkatërruar? Nga qendra shëndetësore. informacionet që kemi, skema me receta dhe Të nderuar kolegë, ky është buxheti i fatura fiktive ende funksionon, me qetësi dhe surrealistit Rama, buxheti i Beqajt dhe dashuri të plotë. kompanisë se tij Intech+, është buxheti i klanit Buxheti 2016 vjen si një refuzim shprese për të Vilmës, i miqësisë së Kryeministrit dhe ata qindra mjekë dhe infermierë, që dalin të sponsorëve të tyre. Ky është buxheti i spastrimit papunë nga pseudoreforma administrative, duke të personelit dhe sterilizimit të parave nga miq e e bërë edhe më të mjerë tryezën e festave të shokë. fundvitit për ta dhe familjarët e tyre. Më thoni se cili mjek, cili profesor, cila shoqatë Në buxhet, sinqeriteti i vjedhjes është në apo grup interesi në shëndetësi ka evidentuar kulm, por vjedhjet me kontroll.
112 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Check up-i, shëndetësia elektronike dhe Mbi 600 mijë pensionistë kanë arsye për të Fondi për Recetat e Rimbursueshme protestuar pasi nuk ka fonde për ta. qëndrojnë në “top zërat” e buxhetit për Të nderuar kolegë, me mandatet tuaja ju po i shëndetësinë. Shërbimi taksi i analizave për jepni fuqi ligjore një plani cinik. Ky buxhet është Check up-in e famshëm, i fut edhe një të ndezur manifesti i kapitullimin tuaj de facto e de juro. cigares duke djegur fondet që në fakt duhet të Shqiptarët nuk do të presin më. 8 dhjetori shkonin për ata që më së shumti kanë nevojë, është thirrja për të mos harruar. Të gjithë bashkë më të pamundurit. për t’i thënë jo varfërisë. Të gjithë bashkë për t’i Ndërsa don Beqaj bëhet gati për azilim në thënë jo izolimit të Shqipërisë. Peruxhia dhe nga andej me smart phone do të Faleminderit! ndjekë shëndetin elektronik, projekti tjetër Shpëtim Idrizi - Ministri Beqaj e ka fjalën ambicioz që i zhvat shtetit në 2016 më shumë dhe më pas të përgatitet zoti Bitri dhe deputetja se 6 miliardë lekë. Shkjau! Ky është buxheti i krizës, i taksave represive, Ilir Beqaj - I nderuar zoti drejtues i seancës! i papunësisë. Por, ky është edhe buxheti i Zonja dhe zotërinj deputetë! babëzisë qeveritare që nuk njeh fre. Ky është Së pari, po filloj me diçka të drejtpërdrejtë, një motiv edhe më i fortë për dhjetorin e dytë të zonja Vokshi! Në mënyrë të përsëritur bën akuza lirisë. Është qëllimi i revoltës kombëtare që personale ndaj meje, të cilat janë shpifje. Të kam kulmon me 8 dhjetor, për një Shqipëri të lirë pa dëgjuar dhe të jam përgjigjur, por pas kësaj po terrorin dhe dhunën e etërve të Bllokut komunist, të njoftoj që do të duhet t’i provojmë në gjykatë që pushkatuan deputetët e opozitës, konfiskuan nëse unë jam fajtor apo ti shpif. Nëse ti nuk shpif, çdo qindarkë pasuri, që burgosën dhe internuan unë nuk vij më këtu, por nëse ti shpif, atëherë gati gjysmën e popullsisë. do të bësh zgjedhjen tënde. Çdo shqiptar ka arsye të protestojë më 8 Së dyti, të vijmë te ky buxhet, i cili është dhjetor se e gjen veten të përfshirë në idealet e buxheti i shëndetësisë dhe jo buxheti i Ministrisë një revolucioni të dytë që po ndizet mes së Shëndetësisë. Ky është një dallim thelbësor, shqiptarëve. të cilin nëse ju në gjithë këta vjet nuk keni arritur Studentët kanë arsye për të protestuar pasi ta kuptoni apo qëllimisht bëni sikur e kuptoni, kjo qeveri u mohoi të drejtën kushtetuese të është çështja juaj. Vitin e ardhshëm për kujdesin studimit dhe arsimimit. shëndetësor të shqiptarëve ky buxhet ka Nënat kanë arsye për të protestuar se nuk parashikuar 44 miliardë e 98 milionë lekë, që shohin asnjë shpresë për edukimin e fëmijëve shumë thjesht me atë shifër të programuar për të tyre. Romët, egjiptianët, kanë arsye për të produktin e brendshëm bruto për vitin e protestuar se parodia për shanse të barabarta ardhshëm është 2,89% e GDP-së, më e larta në po luhet bukur në qeverinë e mashtrimeve. Nëse historinë e Shqipërisë, por sigurisht ende jo e përdorim fjalën e preferuar të oborrit Rama, rinia mjaftueshme për çfarë kanë nevojë dhe për çfarë është “klientja” për të cilën qeveria nuk ka meritojnë shqiptarët dhe për atë çfarë ne jemi parashikuar asnjë grosh. angazhuar. Personat me aftësi të kufizuar kanë shumë Së treti, me këtë buxhet për çdo 10 lekë që arsye për të protestuar sepse janë mbi 10 mijë shpenzohen 1 lek shkon për shëndetësinë. Pra, persona që nuk kanë asnjë mbështetje sociale. 9,75% e buxhetit të vitit të ardhëm është për Familjet e hequra për arsye politike nga ndihma shëndetësinë dhe është shifra më e lartë në ekonomike kanë arsye për të protestuar, se peshë specifike që ka pasur buxhet shëndetësia. fëmijët e tyre nuk kanë vafte të mjaftueshme për Së katërti, po krahasojmë vitin 2016 me vitin të ngrënë. 2013 dhe rritja është rreth 7 miliardë lekë. Ju në Të përndjekurit e kanë një arsye madhore, mandatin tuaj të dytë në vitet 2009-2013 e kishit shpirtërore, morale, për të protestuar, pasi Rama 5 miliardë lekë dhe brenda kishit edhe TVSH- po dekoron xhelatët e tyre. Punonjësit e në, kurse ne e kemi 7 miliardë lekë pa TVSH. administratës kanë arsye për të protestuar dhe Pra, praktikisht buxheti i vitit të ardhshëm për jo vetëm ata që ju i keni larguar, por edhe ata që shëndetësinë është buxheti më i mirë krahasuar janë ende në punë, pasi nuk u keni rritur pagat. me buxhetet e tjera në Shqipëri. Megjithatë
113 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
qytetarëve shqiptarë, që kanë nevojë për kujdes kujdesin shëndetësor”, as ligjin “Për sistemin shëndetësor, këto shifra makro nuk u thonë spitalor” dhe as ligjin “Për Urgjencën Kombëtare asgjë, por duhet të vijmë në atë çka ky buxhet Mjekësore”. bën konkretisht për këdo që ka nevojë. Fillimisht Së pesti, ju u merakosët për mjekët dhe duhet të themi që me këtë buxhet për çdo infermierët. Edhe me buxhetin e ardhshëm, shqiptar janë parashikuar 15,210 lekë nga edhe me regjimin e ardhshëm fiskal infermierët 14,220 lekë që ishte në vitin 2015. Sigurisht që do të paguajnë së bashku 4 milionë më pak taksa bashkë me paketën fiskale ne bëjmë hapin e dytë seç paguanin në kohën kur ju e latë qeverisjen. shumë të rëndësishëm drejt angazhimit për Mjekët do të paguajnë 625 mijë dollarë më pak burime universale, që është vizita te mjeku taksa dhe këto janë taksa personale që do të familjes pa pagesë, pra falas për këdo që jeton mbeten në buxhetet e tyre familjare për t’i sot në Shqipëri. përdorur për nevojat e tyre. Ndërkohë, ky buxhet Deri më sot gjithkush që është i pasiguruar do të financojë për 365 ditë kontrollin duhet të paguajë 1 mijë lek të reja për mjekun e shëndetësor bazë pa pagesë. familjes dhe sigurisht ata që nuk e kanë këtë Ju vazhdoni të thoni gjëra nga më të mundësi nuk e paguajnë, por e lënë për më vonë ndryshmet. Unë mbaj mend që në fillim të vitit dhe përfundojnë në spital në stade sëmundjeje 2013 ju thatë se nuk u mjaftojnë paratë, kurse shumë më të avancuar. tani thoni pse ne zgjodhëm partneritetin publik- Bashkë me këtë projektligj në ndryshimin e privat. fondit preken edhe kontributet e sigurimeve Po le të hyjmë te thelbi i kontrollit. Si mund të shoqërore, por për respekt të publikut dua të thoni sot që diagnostikimi i hershëm i sëmundjes lexoj nenin e propozuar, sepse kaq keq jeni është vjedhje? Vetëm ju mund të keni guximin katandisur sa na kërkoni të amendojmë dhe moral dhe profesional të thoni se, të relacionet dhe ky ishte edhe thelbi i diskutimit diagnostikosh herët një sëmundje është vjedhje! në komision. Unë nuk kam dëgjuar ndonjëherë Si mund të thoni se nuk është gjëja e duhur të sa jam pjesë e këtij Kuvendi apo në institutet parandalosh një sëmundje? Vetëm ju mund të parlamentare që relacioni kërkohet të keni guximin profesional dhe moral të thoni se amendohet. Neni thotë kështu: “Për kategori të parandalimi i hershëm i një sëmundjeje nuk veçanta personash, të cilët kryejnë veprimtari është gjëja e duhur. Vetëm ju mund të thoni që ekonomike profesionale, përfshirë edhe t’u afrosh shërbim pa pagesë qytetarëve punjonjësit e papaguar të familjes që punojnë e shqiptarë është vjedhje. Nëse ne në këtë sallë i bashkëjetojnë me të vetëpunësuarin, paga për kemi paratë për të bërë kontrollin shëndetësor, efekt të llogaritjes të kontributeve si dhe kriteret këtë mundësi nuk e ka çdo shqiptar dhe e përcaktimit të saj, shkojnë deri në nivelin e praktikisht për një kontroll të një qytetari shqiptar pagës maksimale”. paguajmë 1845 lekë. Me tarifat që janë sot në Unë besoj se shqipja është aq e qartë dhe fuqi që nga koha që ju ishit në qeveri ky kontroll aq e shkoqur sa kur themi fjalën “deri” nuk kemi për të pasiguruarit shkon në 5200 lekë dhe në thënë nivelin e maksimales. Sigurisht edhe shërbimin jopublik është 8000 lekë. Pra ky është Kryeministri e tha sot sipas profesioneve të ndryshimi thelbësor. ndryshme do të ketë shkallë të ndryshme. Çfarë Praktikisht tani në mënyrë të qëndrueshme kërkon qeveria nga Kuvendi? Kërkon të ketë të më shumë se 30 mijë vetë e bëjnë këtë kontroll drejtën që niveli i pagës të shkojë deri te dhe të dhënat tregojnë që shqiptarët janë goxha maksimalja dhe fjalët “maksimale” dhe “deri te të sëmurë me tensionin e lartë dhe nuk e dinë, maksimalja” janë dy koncepte të ndryshme. gjithashtu janë goxha të sëmurë me diabet dhe Këtu u prek edhe çështja e Spitalit të shumë të rrezikuar nga kjo sëmundje. Traumës. Është buxhet shëndetësie sepse aty Ky buxhet vjen në ndihmë shqiptarëve mjekohen shqiptarët, qofshin këta civilë apo sidomos me ndryshimet rrënjësore që do të bëjë edhe nëse janë anëtarë të Forcave të në urgjencën mjekësore në territor, sepse ka 425 Armatosura, se prandaj quhet shëndetësi. Për milionë lekë apo 4 milionë dollarë më shumë për më tepër ajo çfarë ka miratuar qeveria pardje të shtuar prezencën në territor të flotave aktuale në Këshillin e Ministrave nuk cenon as ligjin “Për të autoambulancave në më shumë kohë, në më
114 Legjislatura e 8-të Viti 2015
shumë mbulim gjeografik, me më shumë dhe të paktën do t’u shërbejë 300 pacientëve. personel mjekësor dhe pa dyshim me më shumë Sigurisht që ky buxhet ka përmirësime shpenzime transporti për të përmirësuar këtë rrënjësore në përdorimin e zgjeruar të urgjencë. teknologjisë së informacionit. Vazhdon projekti Ky buxhet do të vazhdojë të konsolidojë atë i shëndetësisë elektronike i financuar nga kredia çfarë ne bëmë për herë të parë, në mënyrë të austriake, por receta elektronike shtrihet në të plotë, në vitin 2015, me urgjencën e sezonit gjithë territorin e vendit për t’i ardhur në ndihmë turistik. Ashtu si në vitin 2015 edhe vitin e mjekut të familjes, për ta ndihmuar mjekun e ardhshëm personat që do të kenë nevojë për familjes që të shkëputet nga mbingarkesa urgjencë mjekësore gjatë sezonit turistik, do të burokratike dhe të fillojë të bëjë realisht mjekësi. gjejnë aty shërbimin e duhur 24 orë në 7 ditët e Kësaj i ka shërbyer që këtë vit, zëvendësimi javës shumë pranë qendrave të populluara të i librezës shëndetësore me kartën e shëndetit sezonit turistik. dhe sigurisht kalimi nga receta njëmujore në Ky buxhet garanton funksionimin 24 orë në recetën dymujore. Po e përsëris: mjekët e 365 ditë për herë të parë të urgjencës kardiake shërbimit parësor do të bëjnë shumë më tepër në Shqipëri. Ka filluar të funksionojë që më 1 mjekësi dhe të pakësohen nga barra nëntor. Pra, më 1 nëntor çdo njeri që ka urgjencë burokratike. kardiake në QSUT shërbehet 24 orë çdo ditë të Sigurisht që receta elektronike e shoqëruar javës. Deri përpara 1 nëntorit nuk ndodhte me nënshkrimin elektronik, do të thotë që vitin kështu. e ardhshëm të gjithë mjekët e shërbimit parësor Praktikisht, ne me urgjencën kardiake vetëm dhe të gjithë farmacitë e vendit nuk kanë më këtë vit kemi 2 mijë raste të trajtuara më shumë nevojë as për vulë dhe as për firmë. Do të kenë se në vitin 2013. Këto 2 mijë raste nuk u një pajisje elektronike dhe do të jetë grupi i parë dyfishuan për dy vjet. Këta njerëz ose i profesionistëve që do të përdorin ato përparësi përfundonin në fatalitet, ose në invaliditet të dhe lehtësi që ofron sot teknologjia e rëndë, ose detyroheshin që me paratë e tyre ta informacionit. merrnin shërbimin te privatët. Janë të paktën 2 Sigurisht, projekte të tjera të rëndësishme mijë dollarë, që kushton në privat një procedurë. janë në shërbimin parësor me financime që Pra, 4 milionë dollarë kanë paguar shqiptarët vazhdojnë të bëhen në Gjirokastër, në sivjet vetëm për urgjencën kardiake. Peshkopi, në Tiranë në qarkun e Fierit dhe në Ky buxhet, për herë të parë, fillon vitin e qarkun e Dibrës me financim nga një grant ardhshëm funksionimin e urgjencës vaskulare zviceran. cerebrale. Pra, ne po e ngremë këtë shërbim Ndryshim radikal do të vazhdojë të ketë që edhe për këto trauma në Shqipëri të mos edhe Spitali i Traumës. Janë 5 milionë euro shkohet më në fatalitet, të mos shkohet në kontrata që po mbyllen dhe janë pajisje invaliditet afatgjatë apo të detyrohesh që nga mjekësore të domosdoshme për këtë spital dhe buxheti familjar të shpenzosh në shëndetësinë sigurisht për herë të parë, ne do të financojmë jopublike. me 100 milionë lekë të rinj protezat për traumën Ky buxhet vazhdon të investojë dhe të apo për ndërhyrjet ortopedike, sepse me gjithë financojë kantierin e hapur të shëndetësisë. përmirësimet e ndjeshme që janë bërë dhe do Kemi filluar ndërtimin e maternitetit të ri në të bëhen, në Spitalin e Traumës nuk mund të Gjirokastër dhe vitin e ardhshëm e përfundojmë, vazhdojmë t’u themi përsëri qytetarëve shqiptarë e vëmë në punë. që ju shërbejmë po protezën duhet të shkoni ta Po fillojmë ndërtimin e maternitetit në blini vetë. Sarandë. Vitin e ardhshëm vazhdojmë ta Historia që shqiptarët të shkojnë të blejnë financojmë bashkë me pajisjet. Ndërkohë, vitin vetë protezat do të përfundojë vitin e ardhshëm e ardhshëm, ky buxhet përfundon investimin e dhe ato do t’i financojë shëndetësia publike. rëndësishëm për të përmirësuar ndjeshëm Gjithashtu, nuk mund të lë pa theksuar se në shërbimin tonë onkologjik me shërbimin e vitin 2016, ashtu si edhe në vitin 2015, edhe pse radioterapisë, sepse akseleratori po përfundon nuk e kishim në angazhimet elektorale, edhe pse dhe vitin tjetër vihet në punë, për herë të parë, i tejkaluam ato, 20% për pajisjet mjekësore të
115 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
implantueshme nuk e kemi më. Ministria e Shëndetësisë është e ftuar si shumë Të gjitha këto bëjnë që ky buxhet të financojë palë të tjera interesi. drejtpërdrejt shërbimin e nevojshëm Lidhur me atë personin tjetër, po ta përsëris: shëndetësor, duke i dhënë më shumë prioritet u provua që në kohën që qeverisnit ju, se lidhte shërbimit parësor, duke spostuar vëmendjen nga kontratë me spitalin e Vlorës pa tender dhe sëmundja te shëndeti, nga pacienti te qytetari, bashkë me të është sot i arrestuar një drejtues sepse për ne angazhimi ynë është i qartë dhe i teknik farmacie, që në kohën kur qeverisnit ju, plotë. Duam t’i japim jetës më shumë vite, duam 2009-2013, ishte drejtori i fondit të sigurimit për t’u japim viteve më shumë shëndet. Tiranën. Faleminderit! Lidhur me sterilizimin, Service Italia është Shpëtim Idrizi – Zonja Vokshi, urdhëroni, 2 një kompani e kuotuar në bursën italiane prej minuta replikë! 30 vjetësh, merret me këtë shërbim dhe unë jam Albana Vokshi – Faleminderit! shumë i vendosur ta çojë përpara këtë projekt, Në fakt, ju, zoti Beqaj, jeni mësuar me këtë që vitin e ardhshëm edhe kirurgjia shqiptare të lloj strategjie që të kërcënoni për t’u mbyllur fillojë të punojë në kushtet bashkëkohore si në gojën njerëzve. Kështu vepruat për ish- të gjithë Europën. Presidentin e Urdhrit të Farmacistëve, që e çuat Shpëtim Idrizi – Zoti Bitri, urdhëroni! në gjyq, pse ai denoncoi atë çka ju bëtë me Robert Bitri - I nderuar drejtues i seancës, ndërhyrjen flagrante në tenderin e barnave Të nderuar kolegë deputetë, spitalore. Do të preferoja që në diskutimet e Kështu vepruat me presidentin e tanishëm të stërzgjatura për buxhetin e shtetit të vitit Urdhrit të Mjekut; kështu vepruat edhe me pasardhës të ishim më koncizë në tema kryetarin e PD-së, zotin Basha, por për një gjë kryesore, duke ruajtur edhe sfondin politik, por të jeni i sigurt, as mua, asnjërit prej këtyre të merremi kryesisht me referencat teknike për deputetëve dhe asnjë personi në Partinë t’i servirur publikut disa të vërteta për të cilat i Demokratike nuk na bën dot të heshtim. Ne do detyrohemi. të vazhdojmë çdo ditë me fakte dhe me foto të Shumë prej kolegëve të Grupit Parlamentar denoncojmë çdo lloj skandali deri në ditën që ti të LSI-së u fokusuan në zëra të ndryshëm të do të japësh dorëheqjen. buxhetit dhe unë si deputet i qarkut të Fierit, një Ti as nuk na kërcënon dot, as nuk na blen qark që ka marrëdhënie të hershme dhe të dot, ashtu siç po përpiqesh të blesh atë që është konsoliduara me bujqësinë, zgjodha të diskutoj pas hekurave, i cili po filloi të flasë, besoj se për buxhetin e planifikuar për Ministrinë e asnjë gjykatë nuk të mbron dot. Bujqësisë, Zhvillimit Rural dhe Administrimit të Në fakt, ti je duke u gjykuar, por jo nga ndonjë Ujërave. gjykatë. Ti je duke u gjykuar nga populli. Pra, Pranverën e vitit 2013 e kaluam krah për krah një veprim ti mund ta bësh civil, të japësh me shumë fermerë të kësaj zone. Me dorëheqjen dhe të kërkosh ndjesë publike. specialistët e bujqësisë ngritëm një program me Përmendët tenderët, check-up-in ia kemi çuar të cilën LSI-ja dhe e majta dolën në një fushatë prokurorisë; sterilizimin do ta vërtetojmë që 100 të suksesshme. Nuk mundem kurrsesi të fsheh milionë dollarë ia ke dhënë këtij personi, që është kënaqësinë time kur shikoj se një pjesë e mirë e miku yt i ngushtë për shumë ndere që të ka bërë këtyre premtimeve tona në mënyrë graduale, në të kaluarën. Nuk po vazhdoj më tej. E thashë por me hov të shtuar, po shkon drejt edhe një herë: ty të gjykon populli. përmbushjes, duke ia dalë të ndryshojmë Faleminderit! perspektivën e kësaj sfere kaq të rëndësishme Shpëtim Idrizi – Po, zoti Ministër, urdhëroni! për ekonominë e vendit. Ilir Beqaj – Në respekt të publikut shqiptar, Dje sektori ishte lënë në mjerim, i ish- Presidenti i Urdhrit të Farmacistëve me paformalizuar dhe në kufijtë e mbijetesës. Këto, vendim të gjykatës është shpallur shpifës si një njeri që në të shkuarën time kam vite kundrejt meje dhe është dënuar. shumë të bukura të karrierës në sektorin e Presidenti i Urdhrit të Mjekut aktual nuk e kam agronomisë, i them me bindje. Gjendja e rënduar paditur unë. Ajo është një çështje gjyqësore ku ekonomike lexohej pa shumë mundim në çdo
116 Legjislatura e 8-të Viti 2015
takim që zhvillonim në zonat rurale. Mungesa e sipërfaqeve të ujitshme me infrastrukturën e politikave mbështetëse dhe orientuese për rehabilituar dhe të përmirësuar, do të jetë rreth fermerët ende sot ka lënë gjurmë. 35 mijë hektarë ose e barabartë me shumën e Fragmentarizimi i tokës do të hyjë në sipërfaqeve të infrastrukturës së rehabilituar të historinë e politikave bujqësore si një ndër realizuar në 5 vjetët e marra së bashku, 2011- dështimet spektakolare dhe teknologjia e kohës 2015. shihej si një kufi i pakapërcyeshëm. Arsyet pse Në programin e sigurisë ushqimore tavani bujqësia notonte në ujërat moçalore kanë qenë për vitin 2016 është 3% më i ulët se ai i një viti të pafundme. Sot kanë kaluar dy vjet kur më parë, ku ulja më e madhe është tek myzeqarët dhe fermerët e të gjithë Shqipërisë u investimet e brendshme. Theksojmë se me këtë orientuan drejt, dhe pa e zgjatur shumë në këtë nivel shpenzimesh realizohet zbatimi rigoroz i analizë, po ndaj një konsideratë tërësisht legjislacionit në fuqi, si dhe detyrimet që rrjedhin pozitive për projektligjin e projektbuxhetit. në fushën e sigurisë ushqimore dhe mbrojtjen e Lidhur me çfarë parashikohet për bujqësinë, konsumatorit. projektbuxheti është prova më e pastër e Do të vijojmë me fushatën e gjurmimit, vëmendjes ndaj këtij sektori. Referuar shifrave vaksinimit dhe me masa të tjera parandaluese të projektbuxhetit të vitit 2016, të projektuara nga kundër sëmundjeve ngjitëse në kafshë, duke ministria e linjës, vërehet ambicia për zgjerimin rritur numrin e krerëve dhe përmirësuar kushtet dhe përmirësimin e efektivitetit të skemave të në kuadër të reformave të shërbimit veterinar, si mbështetjes së fermerëve, përmirësimi i dhe do të trajtojmë me afro 73 milionë lekë infrastrukturës së ujitjes dhe kullimit, si dhe sëmundjet në bujqësi dhe insekte. formalizimi i sektorit të peshkimit. Në programin e mbështetjes për peshkimin, Me buxhetin e ri në programin e zhvillimit ru- tavani buxhetor i vitit 2016 krahasuar me atë të ral, duke mbështetur bujqësinë, blegtorinë, vitit 2015 është 14%, ku dukshëm vihet re shtesa agro-industrinë dhe marketingun mbështetur në në investimet e brendshme, TVSH-ja dhe prioritetet e sektorëve të prodhimit dhe të ndërtimi i kapanoneve dhe dhomave frigoriferike përcaktuar në objektivat e punës, krahasimisht në portin e Durrësit për peshkimin. Ky program, me vitin 2015, është mbajtur parasysh trendi i nëpërmjet fondeve të alokuara sipas tavaneve, rritjes për mbështetjen e bujqësisë me fermerët synon garantimin e kushteve të sigurisë me 6% shtesë, ku bën pjesë skema ushqimore, për sa i përket ruajtjes dhe tregtimit mbështetëse kombëtare. të peshkut. Referuar rajonizimit të prodhimit bujqësor dhe Në programin e administrimit të ujërave ka blegtoral mbi bazën e potencialeve specifike 79% shtesë ndaj këtij viti me vlerë të projektuar sipas rajoneve do të mbështeten financiarisht për vitin 2016, konkretisht me 432 milionë lekë. afërsisht 12 mijë fermerë dhe skema e financimit Ajo synon mbështetjen e administrimit të do të jetë 13% më shumë se në vitin 2015. Ajo burimeve ujore, si dhe një nga burimet natyrore synon nxitjen e prodhimit bujqësor dhe blegtoral më të rëndësishme dhe më të domosdoshme për vendas, si dhe lehtësimin e daljes së tij në treg. jetën dhe për zhvillimin social-ekonomik të Kostoja totale është 2 miliardë lekë. vendit, për një zhvillim të qëndrueshëm të Në programin e menanxhimit dhe rezervave ujore për të kufizuar ndotjen e ujërave infrastrukturës së ujitjes dhe kullimit, që ka nëntokësore dhe sipërfaqet nga aktivitetet e objektiv rehabilitimin dhe mirëmbajtjen e veprimtarive industriale, bujqësore dhe infrastrukturës ujore, kullimi dhe mbrojtja nga aktivitetet e popullsisë në zonat rurale dhe ur- përmbytjet zënë peshën kryesore në buxhetin e bane, që shkaktojnë dëmtimin e ekosistemit ujor, Ministrinë e Bujqësisë, pasi është një ndër si dhe të lumenjve nga shfrytëzimi pa kriter i tyre. faktorët e rëndësishëm me ndikim të Në programin “Këshillimi në informacionin drejtpërdrejtë në zhvillimin e qëndrueshëm të bujqësor” në buxhetin prej 20,12 milionë lekësh bujqësisë dhe të vendit tonë dhe ka një rritje me për Qendrën e Transferimit të Teknologjive 70% më shumë se në vitin 2015. Bujqësore, në zbatim të programeve të miratuara Për vitin 2016 vlera financiare për ujin dhe synohet mbështetja e konkurrueshmërisë së kullimin arrin rreth 4,2 miliardë lekë dhe shtimi i bujqësisë komerciale në funksion të zbutjes së
117 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
varfërisë në zonat rurale nëpërmjet stimulimit te mësuesi i fundit një sistem matës merite, i cili dhe përdorimit të teknologjive të zhvillimit dhe çon mësuesit më të mirë pranë nxënësve; një inovacioneve në këtë sektor. sistem punësimi, që inkurajon diplomat më Në programin “Menaxhimi i qëndrueshëm i cilësore të universiteteve më të vlerësuara, një tokës bujqësore” për vitin 2016 me buxhetin prej sistem kualifikimi të vazhdueshëm të mësuesve, 25 milionë lekësh, synohet krijimi i një sistemi sepse vetëm kështu pesha e madhe e buxhetit modern të informacionit për tokën, si dhe të të shtetit, që shkon për pagat e mësuesve, instrumenteve efektive në realizimin e politikës kthehet në shpenzim publik efikas dhe të dhe të administrimit të qëndrueshëm të tokës dobishëm. bujqësore, përdorimit, mbrojtjes, konsolidimit si Viti 2016 do të sjellë një reformë të dhe zhvillimit të tregut të tokës. rëndësishme në menaxhimin e sistemit Të nderuar kolegë, nga të gjitha sa thashë, parauniversitar. Rreth 7100 punonjës të tij, ndër dua të theksoj se tavani buxhetor i vitit 2016 të cilët të gjithë edukatorë të arsimit parashkollor, është 24% më i lartë se ai i vitit 2015 dhe do të transferohen në përgjegjësinë e qeverisjes mbështetet fuqishëm te strategjia kombëtare vendore. Ky është një hap i guximshëm brenda ndërsektoriale për zhvillimin rural dhe bujqësor. reformës së administrimit të pushtetit vendor, që Po ashtu, synohet përfshirja në objektiva të shpresojmë të jetë pozitive edhe për sistemin e përgjithshme të strategjisë së Shqipërisë për t’u arsimit. anëtarësuar në BE, prandaj si deputet i grupit të Për t’u theksuar në arsimin parauniversitar LSI-së, por edhe si deputet i një zone, që ndaj është shtesa prej 32% në buxhetin e arsimit të projekteve të Ministrisë së Bujqësisë, rri gjithë mesëm profesional, e cila i përgjigjet rritjes me vëmendje, përkrah fort këtë buxhet, duke qenë 40% të numrit të nxënësve, që ndjekin këtë lloj optimist për suksese të tjera. arsimi në vitin aktual shkollor krahasuar me një Faleminderit! vit më parë. Këtu flitet për shifra shumë të forta, Shpëtim Idrizi – Faleminderit! të mirëpritura nga kushdo, edhe nga krahët e Urdhëroni, zonja Hafizi! kundërt politikë, shifra që i përgjigjen prioritetit Mimoza Hafizi – Faleminderit! të shpallur në programin qeverisës. Të nderuar kolegë, Mbështetja e arsimit të mesëm profesional në Në lidhje me buxhetin e arsimit dhe të sportit, programe, trajnime, infrastrukturë, laboratorë, i cili u miratua në Komisionin e Arsimit, shuma e praktika profesionale, është argument i parashikuar në buxhet është 52 miliardë lekë, rëndësishëm, që ky buxhet duhet votuar. që përfaqëson 11,5 % të shpenzimeve publike, Buxheti publik për arsimin e lartë është një shifër kjo me tendencë rritjeje në vite. parashikuar në 5, 27 miliardë lekë, një rritje prej Krahasuar me vitin 2015, buxheti për arsimin 736 milionë lekësh ose mbi 16 % krahasuar me rritet me 1,2 miliardë lekë. vitin 2015. Kjo është një rritje e ndjeshme dhe Përbërësja kryesore e financimit në arsim shumë e mirëpritur. Ai u kalon universiteteve ngelen shpenzimet për pagat e 33 mijë publike edhe në vitin 2016 në formën e mësuesve të sistemit parauniversitar. Duke u transfertës së pakushtëzuar, sipas së njëjtës nisur qoftë vetëm nga parametrat financiarë, formulë si edhe në vitet e mëparshme. Kjo është prioritare që kjo trupë masive e shërbimit formulë merr në konsideratë, kryesisht, numrin publik të jetë më cilësorja, prandaj inkurajojmë e pedagogëve dhe studentëve dhe nuk merr në dhe mbështesim politikën e shpallur nga konsideratë parametrat e tjerë të universiteteve Ministria e Arsimit dhe Sportit për emërimin e publike. mësuesve sipas sistemit të testimit, integruar me Të gjithë jemi në pritje të ndryshimit të kësaj prurjet nga karriera e çdo konkurrenti. formule, e cila duhet të ndodhë krahas akreditimit Ky sistem vendos një metër objektiv, që mat të universiteteve. vlerën e gjithsecilit dhe përcakton vendin e punës Financimi i ri i universiteteve publike dhe përtej marrëdhënieve korruptive, të cilat kanë akreditimi i tyre janë 2 ngjarje të mëdha në dëmtuar rëndë emërimet në arsim për vite e zhvillimin e arsimit tonë të lartë. Po presim që të dekada. dyja të integrohen me njëra-tjetrën, që në Ne mbrojmë dhe kërkojmë të respektohet deri skemën e financimit të përfshihet edhe cilësia e
118 Legjislatura e 8-të Viti 2015
diplomave të lëvruara, të merret në konsideratë mësues në disa profile, si: gjeologjie, inxhinieri edhe niveli i punësimit që sigurohet përmes çdo nafte, që u përmend edhe nga një kolegu im, diplome, të mbështeten diplomat me rëndësi agronomi, qoftë edhe se numri i studentëve të strategjike për vendin, si dhe shumë elemente mirë, që shkojnë në këto degë ka rënë në të tjera, të cilat janë diskutuar gjatë procesit të mënyrë dramatike. miratimit të ligjit të arsimit të lartë. Të njëjtës polikë i shërbejnë edhe bursat e Fondi që shteti u jep universiteteve publike, studimit, të cilat në zbatimin e ligjit të ri të arsimit është ende burimi i parë i financimit të tyre. të lartë, presin të mbështesin më fort meritën Shpërndarja e tij do të jetë mekanizmi kryesor, dhe ekselencën, si dhe studentët e degëve që struktura universitare të çlirohet nga diploma strategjike e të rrezikuara. dhe diplomime të padobishme. Buxheti i vitit 2016 pritet të jetë 3,39 % e Rritja e financimit për arsimin e lartë gjatë vitit prodhimit të brendshëm bruto, ende larg, në fakt, 2016, është mesazhi më i mirë që shoqëron vlerës 5% që ne kemi premtuar para shqiptarëve. ndryshimet në format e financimit. Pres mirëkuptimin e përfaqësuesve të Së dyti, ky fond jepet nga shteti, por qeverisë dhe kolegëve tanë në Komisionin e menaxhohet nga universiteti. Ekonomisë që, kur buxheti të diskutohet nen për Detajimi i buxhetit deri në departament, nen, të kërkojmë dhe të gjejmë disa burime për strukturat e reja të menaxhimit, të cilat ne i kemi rritjen e tij në disa komponentë, të cilët mund t’i miratuar me ligj, që rrjedhin nga ndarja e vendosim në dialog me Ministrinë e Arsimit. funksioneve akademike dhe menaxhuese në Unë do të kërkoj përmes argumentesh rritjen ligjin e arsimit të lartë, presin të sjellim e fondit për kërkimin shkencor në universitete, i transparencën dhe efikasitetin e munguar e të cili është sa i rëndësishëm, aq edhe i debatuar në vite për 15 universitetet publike të neglizhueshëm aktualisht. Ky është momenti i vendit. përshtatshëm për të bërë hapin e duhur në këtë Pas dy muajsh, mandati i autoriteteve dhe përbërëse jetike për ciklin e tretë të studimeve. organeve drejtuese në universitet publike Bazuar në të gjitha këto argumente, unë bëj mbaron. Ne presim që organet e reja të thirrje për miratimin në parim të buxhetit të menaxhimit t’i përgjigjen transparencës dhe paraqitur për vitin 2016. efikasitetit që kërkon trupa akademike. Roli i Faleminderit! kësaj trupe në përzgjedhjen e përfaqësuesve të Shpëtim Idrizi – Faleminderit! duhur është vendimtar. Fjalën e ka zoti Muhedini. Së treti, të ardhurat nga pagesat e studentëve Tahir Muhedini – I nderuar zoti drejtues i do të jenë 4,9 miliardë lekë, pra rreth gjysma e seancës! buxhetit të plotë të universiteteve publike. Të nderuar kolegë deputetë, Pagesat e studentëve nuk janë në rritje, madje Diskutimi i projektbuxhetit për vitin e ka një ulje të lehtë krahasuar me vitin 2015. ardhshëm është një moment me rëndësi, që, ne, Sipas ligjit të ri, tarifat e studimit do të deputetët na vë në pozita të plota, pasi çdo përcaktohen nga universitet poshtë një tavani vendim dhe qëndrim ndaj tij lidhet me fatet e një të vendosur nga qeveria. viti të zhvillimit ekonomik të vendit dhe pasojat Ky është momenti i duhur i aplikimit të që u sjell shqiptarëve ky buxhet. politikës së shtetit në universitete përmes Forca politike së cilës unë i përkas, PDIU-ja, vendosjes së tavaneve të ndryshme, sipas në angazhimin e saj i kushton rëndësi degëve të ndryshme të studimit. Presim që momenteve që lidhen me jetën e njerëzve, pasi politika arsimore të mishërohet në mbrojtjen dhe qëndron në kontakt me njerëz të çdo niveli, të në mbështetjen e studimeve me rëndësi çdo zone qofshin, të pasur apo të varfër, me kombëtare, si: mësuesia, inxhinieritë, shkencat banim në fshat apo në qytet dhe ka obligimin t’u e natyrës dhe bujqësia. dalë atyre në krahë, duke mbajtur qëndrim real, Tarifat në këto degë duhet të bien ndjeshëm, pa i bërë fresk politikës së askujt, por për të me qëllim që të rritet numri i studentëve të mirë, mbrojtur idealet tona. Prandaj, ne, si forcë që shkojnë në këto degë të rëndësishme, politike, duam që çdo shqiptar të jetojë mirë, që ndryshe rrezikojmë seriozisht të mos kemi më jeta e shqiptarëve në Shqipëri të bëhet gjithnjë
119 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
e më dinjitoze, që shqiptarët të mos kërkojnë të ato përbëjnë thelbin e zhvillimeve ekonomike të braktisin Shqipërinë, siç po ndodh. vendit tonë. Mirëpo, nëse çdo vit do ta linim Të nderuar deputetë, kush është marrë me infrastrukturën e këtyre zonave të amortizohej, ekonominë dhe ka qenë pronar, e ka të qartë se ne do të minonim prioritetet tona ekonomike e asnjë buxhet nuk është i përkryer. Ka gjithmonë kombëtare. Kjo arsye, së bashku me vend për kritika, për të thënë se gjërat mund të diskriminimin e pakuptimtë të banorëve të kësaj bëheshin më mirë; ka vend për të pasur mendim bashkie, në ndryshim nga çdo bashki tjetër, më progresiv, që të gjejë reflektim në buxhet derisa bën të ngre zërin sot. ai nuk është miratuar ende. I nderuar Ministër i Financave! Ky buxhet përbën një garanci për sa i përket I nderuar Ministër i Pushtetit Vendor! zhvillimit të qëndrueshëm makro-ekonomik të Ndërhyrja në infrastrukturën e Rrogozhinës vendit tonë, duke ulur deficitin buxhetor dhe duke është e nevojshme, e domosdoshme. Projektet vendosur në shina tregues të tjerë ekonomikë, janë mbi tavolinat tuaja: aksi rrugor Zhostikë- që nuk ishin të kënaqshëm gjatë viteve të fundit. Zhabjak-Ballaj do të krijonte unazën e bashkisë, Ky vlerësim i përgjithshëm shoqërohet nga duke lidhur dhe integruar të gjitha zonat. një shqetësim i garancisë së investimeve të Nëpërmjet këtij aksi bëhet e mundur lëvizja e mëdha publike dhe nga klima e biznesit. Qeveria lirshme e mallrave dhe njerëzve pothuajse në të duhet të tregohet më e kujdesshme për të gjithë bashkinë e Rrogozhinës. Po ashtu akset garantuar një klimë të favorshme për biznesin Kryeluzaj, Gërmenj, Zambisht, Okshtun dhe vendas dhe për investitorët potencialë të huaj. Kryevidh, Greth i Mesëm, do të mundësonin Kjo është rruga prej nga varet zhvillimi ynë zhvillimin bujqësor dhe aksesimin e vijës ekonomik. bregdetare, çka do të sillte zhvillimin e Gjithashtu, konstatoj me keqardhje agrobiznesit dhe të turizmit veror. Po ashtu mungesën e investimeve të mëdha strategjike, ujësjellësi i bashkisë së Rrogozhinës, që ofron të cilat do t’i jepnin një hov ekonomisë së vendit 170 kilometra kanalizime në të gjithë bashkinë, dhe do të rikthenin në punë biznesin vendas nuk ka marrë asnjëherë investime, gjë që kërkon lidhur me to. Megjithatë, vendosja e theksit te ndërhyrje të menjëhershme. nevoja për qëndrueshmërinë afatmesme Këto projekte madhore nuk janë projekte të ekonomike, është e vlerësueshme në këtë një cepi të Shqipërisë, por janë projekte madhore buxhet. të zhvillimit ekonomik kombëtar, duke Si deputet i qarkut të Tiranës, nuk mund të lë mundësuar shfrytëzimin e mirëprmendur të pa prekur një zhvillim të papritur, të cilin e turizmit, e jo ashtu siç ka ndodhur këto njëzet e mësuam nga mediat, që qeveria la pa asnjë pesë vite. investim në infrastrukturën rrugore përgjatë vitit Këtë vizion qeveria duhet ta pranojë. Prandaj, të ri dy bashkitë në qarkun e Tiranës, më lejoni të përfundoj duke bërë një thirrje përkatësisht Kamzën dhe Rrogozhinën. Kjo drejtuar qeverisë: ndajini projektet në shërbim ndarje është e padrejtë dhe i bëj thirrje qeverisë të së mirës publike, në mënyrë që të përfitojë të shikojë buxhetin e pushtetin vendor. mbarë kombi ynë! Veçanërisht, për sa i përket Rrogozhinës, Faleminderit! vendimi është absurd. Shpëtim Idrizi – Zoti Mima e ka fjalën. Pastaj Rrogozhina është e vetmja bashki e qarkut deputetja Shkjau. që përfaqësohet në këtë Kuvend dhe ka një vijë Florion Mima – Faleminderit zoti Idrizi! bregdetare të paabuzuar gjatë viteve të Në njëzet e pesë vite kjo sallë dhe këto mure tranzicionit. Ky fakt e bën këtë bashki prioritare kanë parë dhe kanë dëgjuar për buxhete shumë për zhvillimin afatgjatë të vendit tonë. Prioriteti të mirë, të mirë, buxhete sa për të kaluar radhën, ynë ekonomik kombëtar, turizmi, do të zhvillohet e po ashtu për buxhete të dobët, të këqij, shumë pikërisht në vija bregdetare të pabetonizuara dhe të këqij, si dhe për buxhete katastrofikë. të padëmtuara rëndë. Të gjithë përcaktorët e mësipërm janë Për këto arsye, investimet infrastrukturore alternuar sipas këndvështrimeve të pozitave dhe graduale të Bashkisë së Rrogozhinës nuk janë opozitave respektove, duke bërë që një buxhet thjeshtë ndihmë ndaj banorëve të atjeshëm, por shumë i mirë, sipas qeverisë, të jetë njëkohësisht
120 Legjislatura e 8-të Viti 2015
shumë i keq, sipas opozitës. aty hijerëndë, i madh, krenar, i plotë, dëshmitar Pyetja më normale që mund të ngrihet është i gjenialitetit të kësaj qeverie. kjo: po ky buxheti i 2016-ës, si mund të Ky buxhet nuk ngjall optimizëm, nuk ngjall përkufizohet? I mirë? Shumë i mirë? I keq? entuziazëm. Ky buxhet as nuk i vë në refene Shumë i keq? Personalisht, do të rezervohesha hallet e popullit, por ka vetëm një merak: të që të zgjidhja ndonjë nga përcaktorët e ndjellë sa më shumë nevojtarë,q ë të dorëzojnë mësipërm, sepse vërtetë besoj se asnjë prej tyre votën e tyre në këmbim të kumbullave elektoralo- nuk është sa duhet përfaqësues deri në shterim buxhetore. Votat që po tentohet të blihen me para të pyetjes. Mund të ngremë një pyetje tjetër, e publike, për zgjedhjet, me s’duket më të hershme cila mund të na ndihmojë të arrijmë në përgjigjen nga afati. e pyetjes së parë: a ka ndonjë aspekt pozitiv ky Përgjithësisht, buxheti ka fytyrën e paketës buxheti i 2016-ës, parë kjo në këndvështrimin e që e shoqëron. Vetë paketa është kaotike, e një opozitari? Nëse vërtetë do të kërkoja diçka çoroditur, eklektike, e tmerruar nga britma e të paqortueshme, ky mund të ishte. Për sipërmarrjes dhe nga revolta e të uriturve. Një shembull, niveli i deficitit fiskal prej 2. 2% të GDP- nga masat apo më mirë kryemasa, që u shpall së, por edhe kjo të çon në një pyetje tjetër: si ka dhe u lançua edhe sot në këtë sallë, ishte taksa mundësi që deficiti fiskal ulet kaq ndjeshëm nga zero për biznesin e vogël. mesatarja 25-vjeçare, e cila ka varjuar midis 3% Sinqerisht, e kemi të vështirë të dhe 3. 5 %. Faktet na ndihmojnë për të gjetur kundërshtojmë çdo masë që është pro biznesit, përgjigjen e radhës. por duhet t’i themi dy fjalë, për të kuptuar të Në dy vitet pararendëse borxhi u rrit me rrehi vërtetën e kësaj mase. Biznesi i vogël zë mbi 12 pikë përqindje, dhe FMN tha me zë të lartë: 90% të numrit të sipërmarrjeve në Shqipëri, dhe STOP! Basta! Mjaft! Enough is enough! megjithëse jep një kontribut simbolik, në rangun Pra, ajo që mua m’u duk si e paqortueshme e 1 % të totalit të të hyrave, ai punëson rreth paska qenë vetëm një “prapaktheu!” dhe “para 180 mijë forca pune në sektorin privat. Pra, është marrsh!” e detyruar. Gjithsesi, edhe pse e gjeneratori më i madh i punësimit në vend. Të detyruar, përsëri mund të quhet e paqortueshme thuash e unë do ta bëj taksën zero është njësoj thjesht për faktin se ndali turravrapin drejt si t’i japësh dikujt – zotit Cani për shembull – greminës së borxhit ortekor. një detyrë dhe t’i thuash: dua që ai uji që ke te Kryeministri u rrek të luajë kukafshehthi me ajo shishja përballë të ketë të njëjtën formë me borxhin. Në shtator të 2013-ës ai ishte rreth 62%. shishen, por shishen do ta heqësh. Biznesi i Edhe nëse do të merrej borxh për faturat e vogël është pikërisht ajo plastika, që e mban ujin pashlyera, për këto të fundit FMN thotë se dhe i jep formë. Është njësoj si një vrimë e vogël maksimumi, ato mund të ishin 5 pikë përqindje, që hap në digën e një hidrocentrali, e cila mund dhe realiteti tregoi se ishin vetëm 3 – gjithsesi, të bëjë që uji ta çmontojë e ta hedhë gjithë digën le të ngjitemi me 5-ën – ai do të duhej të ishte jo në sekondë. Por në qoftë se del një fëmijë i vogël më shumë se 67%. Sot jemi duku te 74%. Edhe dhe vë gishtin te ajo vrima e vogël, mund ta vetë Kryeministri e kupton se në magazinën e tij mbajë, dhe diga mund të punojë gjithë jetën. ka mall pa faturë, domethënë borxh të Pikërisht gishti i atij fëmije të vogël është dhe pajustifikuar, rreth 7 pikë për qind të GDP-së, taksa e biznesit të vogël. ose rreth 1 miliard dollarë. E ka kuponin, por e Kryeministri tha se biznesi i vogël duhet të ka të pajustifikuar. plotësojë tri detyra: të blejë mall me faturë, të Shqiptarët pyesin me të drejtë: “Çfarë u bë sigurohet dhe të lëshojë kupon sa herë shet kështu? Për çfarë u mor? Si u përdor? Si ndikoi mallra dhe shërbime. Po pse duhet t’i bëjë këto në jetën e shqiptarëve?”. Përgjigja është e ky biznes i vogël që s’ka më taksa? Pse duhet thjeshtë: u mor për dekore të qendrave të të shesë me kupon? Që nesër t’i thonë se je më qyteteve, për shatërvanë, për palma dhe për i madh se pesa? Që pasnesër t’i thonë se je më gjysmatopet që janë vendosur anash i madh se pesëmbëdhjeta? Po kush është më autostradave. Këta gjysma topash na ndihmojnë shumë? Çfarë avantazhi fitoi ai? Iu ul taksa, për të gjykuar se si e ka gatuar kjo qeveri topin maksimumi 250 mijë lekë të vjetra? Po për një e madh të hallvës së këtij buxheti. Ky top është kupon, gjoba është 5 milionë lekë të vjetra. Për
121 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
një kupon që nuk e lëshon për herë të dytë, e fund”. E mbani mend? Sot, dy vjet e kusur pas pret burgu, që varjon nga 3, 7, në mos 10, se s’i nisjes së këtij aksioni, është trefishuar numri i mbaj mend mirë ato dispozita. pikave në të gjithë territorin e Shqipërisë, por Po kështu, u fol për profesionet e lira. Ligji është përgjysmuar numri i pronarëve. Është e nuk përmend në asnjë vend fjalën “e lira”, por rëndësishme kjo. Është përgjysmuar numri, por përmend “profesionist”, dhe profesionistë janë është trefishuar numri i pikave. edhe marangozët, edhe hidraulikët, berberët. Në përfundim, vijmë prapë te pyetja: është Pra, nuk u bëka fjalë vetëm për profesionet e buxhet i mirë, i keq, shumë i mirë, shumë i keq? lira: avokatë, noterë, kontabilistë, dentistë e më Unë them: asnjë nga të mësipërmet. Ky është the e të thashë, po për gjithkënd që ka një një buxhet verdhacuk, anemik, i zbehtë, me profesion. Është e vërtetë, jam dhe unë në dijeni formën e topit të hallvës dhe me shijen e hidhur që po bëhet një projekt për ta zonuar, por kjo të korrupsionit, me ngjyrën e një “Jaguar”-i cinik, nuk e zgjidh problemin, sepse qeveria është që shëtit me të gjitha dritat ndezur mes barakave gabim, siç e tha me plot të drejtë zoti Bylykbashi. të mjerimit, ku jo dritë që nuk ka e nuk ka, por Kjo nuk është taksë, që t’i thuash: “Nga të edhe buka, për t’u gëlltitur, njomet thjesht me ardhurat që unë si qeveri paragjykoj që ti lotët e skamjes. realizon, do të më japësh një pjesë më të madhe, Shpejt do ta shikoni zemërimin e të uriturve. se ke fituar më shumë”. Jo. Sistemi ynë është i Shpëtim Idrizi – Faleminderit! tillë, boll të jesh i siguruar. Do të sigurohesh te Fjalën e ka deputetja Shkjau. Përgatitet zoti minimalja? Do të paguash kontributin minimal, Pollo. por do të marrësh pension minimal. Kjo është Esmeralda Shkjau – I nderuar drejtues i zgjedhje që duhet ta bëjë individi. Unë dua të seancës! sigurohem për pensionin minimal tek skema e Të nderuar kolegë deputetë! detyrueshme, dhe të gjitha kursimet e mia t’i Sigurisht që roli i opozitës është të bëjë transferoj te një skemë tjetër e kolonës së tretë, opozitën, që patjetër të jetë edhe në rolin e të cilat janë të disponueshme sot. Ç’punë ka kritikuesit, por me gjithë respektin që kam për qeveria ta trajtojë kontributin sikur është taksë? zotin Mima, mendoj krejt të kundërtën sa u takon Të themi dy fjalë edhe për aksionin reformave që po bëhen në lidhje me antiinformalitet. Në vetëm dy muaj – është fakt i informalitetin, sepse vetëm brenda këtij viti, në njohur botërisht – 73 mijë vetë nuk çojnë më saje të reformës së informalitetit, janë regjistruar rrogë në shtëpi, nuk çojnë më bukë në shtëpi 136 mijë biznese, të cilët kanë qenë të për fëmijët e tyre. Rreth 70 milionë dollarë paregjistruar. Unë mendoj s kjo reformë mungojnë vetëm këta dy muaj, kur 600 grupe kontribuon patjetër për vendin. me inspektorë tatimorë, me vëzhgues, me Sigurisht, në saje të institucioneve të tjera informatorë, me policë në daçi, që me pranga e botërore, në saje të Komisionit Europian, kemi me shkop gome kanë dalë në terren. 70 milionë një rritje të ekonomisë prej 2. 8 %, është rritur dollarë më pak. 50 % pagesa e faturave, në saje të reformës së Mburremi se është rritur numri i kuponëve. energjisë. Është rritur 800 % thotë një ofiqar i kësaj qeverie, Sigurisht, sot po flasim për një çështje shumë por harron të thotë se është ulur 50 % vlera. Dhe të rëndësishme, ku pasqyrohet performanca dhe tatimet lidhen me vlerën, nuk lidhen me numrin. puna e maxhorancës. Me projektbuxhetin e vitit E kam përjetuar vetë një ditë, kur bleva 1 kilo- 2016 qeveria planifikoi të zbatojë vitin e tretë të gram djathë. Kur shkova në shtëpi pashë se programit qeverisës 2013 – 2017. Ajo është e kuponi nuk shkruante 700 lekë,a q sa kisha vendosur dhe e angazhuar për vazhdimin dhe harxhuar, por shkruante vetëm 7 lekë. thellimin e reformave që synojnë formalizimin e Këto janë forma që biznesi përdor. Është ekonomisë, decentralizimin dhe vendosjen e fenomeni i ri kur gjithkush nxjerr gjembat për t’u ekuilibrave të nevojshëm midis pushteteve, mbrojtur nga padrejtësitë. Ku na çon kjo situatë? rritjen e incentivave, të cilat çojnë në rritjen e Në një situatë fare të ngjashme në një sektor qëndrueshme ekonomike, rritjen e punësimit dhe tjetër. E mbani mend atë? Si quhej aksioni? përmirësimin e mirëqenies së qytetarëve. “Marrëzia e madhështisë së ministrit të marrë Projektbuxheti i vitit 2016 mbështet
122 Legjislatura e 8-të Viti 2015
konsolidimin e reformave të mëdha të ndërmarra anëtarësimin në BE. Shqipëria ka vazhduar me gjatë këtyre 2 vjetëve qeverisje. Ne trashëguam përafrimin e legjislacionit e bazuar në kërkesën miliona lekë borxhe nga qeveria e kaluar dhe e BE-së në një numër fushash duke rritur objektivi kryesor është ulja e nivelit të borxhit aftësinë e saj për të marrë përsipër detyrimet e publik. Një sinjal i qartë për këtë vullnet të anëtarësimit. Qeveria shqiptare po përforcon qeverisë është programimi me balancë primare, themelet e respektimit të shtetit dhe ligjvënies, me suficit, në nivelin 0,3% të PBB-së, tregues i duke nisur me sigurinë në vend, luftën ndaj cili gjatë 2 dekadave ka rezultuar sistematikisht krimit, luftën ndaj kultivimit dhe trafikimit të me deficit mesatarisht 2% të PBB-së çdo vit, lëndëve narkotike, vendosjen e rregullave të përjashtuar vitin 2010, ku sërish ka pasur një barabarta në tregun e punës dhe të biznesit. suficit prej 0,3% të PBB-së. Informaliteti është sfida e radhës. Kjo do të Ndërkohë, niveli i përgjithshëm i deficitit fiskal çlirojë një herë e mirë bizneset e ndershme dhe i targetuar në buxhetin e vitit 2016 është 2,2%, do të penalizojë ata të cilët kanë shkelur ligjin. niveli më i ulët historik përgjatë më shumë se 2 Deri dje bizneset që paguanin taksa kanë dekadave të fundit. Krahasuar me vitin 2013 konkurruar në treg me rregulla jo të barabarta e niveli i deficitit të programuar për vitin 2016 aspak të drejta. Sigurisht ky buxhet përkthehet shënon një ulje me mbi 50% kundrejt vitit 2013, edhe si sukses në sajë të këtyre reformave, të i cili programon një deficit buxhetor prej 4,8% të cilat do t’i sjellin më shumë të ardhura shtetit PBB-së. për më shumë shkolla, qendra shëndetësore, Integrimi i vendit në BE konsiderohet si kampe sportive, për më shumë shkolla çështje themelore e kësaj qeverie. Për herë të profesionale dhe brezit të ri do t’i garantohen parë do të përdoret fondi i negociatave, i cili do më shumë vende pune. të përdoret për ngritje strukture dhe kapacitetesh Reforma e drejtësisë është thelbësore për të ku përfshihen trajnime si fazë përgatitore para ardhmen e demokracisë shqiptare, e cila është hapit të radhës. Programi buxhetor që është në lidhur me dy prioritetet kryesore luftën kundër dispozicion të Ministrisë së Integrimit Europian korrupsionit dhe krimit të organizuar. Realizimi i synon të përmirësojë procesin e anëtarësimit të kësaj reforme do t’u rikthejë qytetarëve shqiptarë BE-së. Kjo do të bëhet nëpërmjet rritjes së besimin e humbur te sistemi i drejtësisë, ku ata eficiencës dhe aftësisë për përthithjen e fondeve mund të besojnë dhe të mbështeten sërish. të BE-së në Shqipëri nëpërmjet përmirësimit të Progres-raporti i vitit 2015 është një tjetër procesit të programimit dhe monitorimit të dëshmi se jemi në drejtimin e duhur, por, zbatimit të projekteve, duke përmirësuar gjithashtu, ky dokument na vë para përgjegjësisë sistemet e teknologjisë të informacionit dhe që të gjithë aktorët të bëhen bashkë në këtë komunikimit në kuadër të procesit të integrimit. proces me rëndësi madhore për vendin. Ky vit Pas disa vjetësh kujtesa dhe qytetaria europiane është shumë i rëndësishëm për Shqipërinë, pasi do të përfshijë dhe historinë e shtetit dhe synohet patjetër të përmbushim 5 prioritetet për qytetarëve të Shqipërisë si pjesë e rëndësishme të hyrë në fazën e negociatave. e historisë europiane. Ndaj, sot më shumë se Sot, të nderuar kolegë, duhet të kuptojmë se kurrë duhet të vendosim themelet e mirëkuptimit zbatueshmëria dhe respektimi i ligjit është karta në vend të veshjes së fajit. Duhet të rrisim nivelin jonë e sigurt për t’i dhënë më shumë vendit, pasi e debatit në vend të çjerrjes e sharjes. duhet të bindemi që BE-ja nuk është vetëm Historia e ngjarjeve të viteve të fundit të këtyre anëtarësimi në union, por rritja dhe 25 vjetëve na tregon sfidat, vështirësitë dhe sa ndërgjegjësimi si qytetarë të këtij vendi. shumë kemi gabuar, por kjo do të na nxisë që Faleminderit! t’u japim përparësi veprimeve, na inkurajon të Shpëtim Idrizi - Fjalën e ka deputetja Liljana nxisim tolerancën me qëllim për të pasur një Elmazi. gjeneratë ndryshe me atë të zhvillimit ekonomik Liljana Elmazi - Të nderuar kolegë deputetë, dhe social- kulturor. Të dashur qytetarë, Qeveria shqiptare është e angazhuar në Sipas Bankës Botërore, 40% e familjeve realizimin e reformave dhe të 5 prioriteteve shqiptare, ato me të ardhurat më të ulëta, e kanë kryesore për fillimin e negociatave për ulur konsumin mesatarisht me 1,2% në vit. Këto
123 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
janë familje që nuk kanë konsum luksi, por trumbeton në publik suksesin e politikave të saj mbijetese, çka do të thotë se kanë shkurtuar dhe, nga ana tjetër, pjesa dërrmuese e edhe shpenzimet më jetike. qytetarëve jo vetëm që nuk e kanë parë jetesën Në 2 vjetët e fundit barra e taksave në e tyre të bëhet më e mirë, por po përjetojnë të ekonomi është rënduar me 400 milionë dollarë. kundërtën. Ekonomia nuk është vetëm shifra, por Pjesa dërrmuese e saj ka ardhur si rritje e mbi të gjitha është ajo çfarë njerëzit jetojnë. drejtpërdrejtë e taksave të konsumit. Përtej Shpesh numrat janë të pafuqishëm për të argumenteve politike kjo është një politikë që përshkruar realitetin dhe ndonjëherë ndoshta qartazi ka goditur më fort shtresat më të varfra edhe mund ta shtrembërojnë atë. Edhe ky është të popullsisë. Kjo për një arsye të thjeshtë. Të një prej atyre rasteve, pasi edhe pse në terren varfrit e shpenzojnë pjesën më të madhe të të pozitiv, me këto ritme rritjeje, ekonomia shqiptare ardhurave vetëm për nevojat e konsumit të në vend të shtesës në mirëqenie, prodhon thellim përditshëm, ndryshe nga të pasurit. Për këto të varfërisë. Është e lehtë të konstatosh që ky arsye konsolidimi i egër fiskal i qeverisë ka rënë buxhet bazohet në një rrënim të disiplinës fiskale, pikërisht mbi supet e të dobtëve. Rritja alarmante por edhe të ekonomisë, edhe të qytetarëve. Për në vitin 2015 e prirjes së shqiptarëve për t’u herë të parë kemi një buxhet, në terma absolutë, larguar nga Shqipëria, një vend që shpreson të më të ulët se ai i një viti më parë. Lehtësisht, ky hapë negociatat për anëtarësim me BE-në, është buxhet bën konfirmimin e radhës, ashtu si viti rezultat i drejtpërdrejtë i politikave të qeverisë 2014 dhe viti 2015, të dështimit të qeverisë për për rritje taksash, burgosje të qytetarëve, të mbledhur të ardhurat. Vetë viti 2015 dëshmoi përkeqësim të kushteve të të bërit biznes dhe falsitetin e të gjitha mburrjeve të pabaza të natyrisht që Kryeministri nuk ka mundësi që për qeverisë. Nuk mund t’i realizonte dot atë që e 2 vjet të zhdukë varfërinë, por ama kishte dhe kishte programuar, bazuar në shifra, në të dhëna, ka në dorë të ndërmarrë reforma sociale që në taksa shtesë, që ajo u propagandoi mund t’u vinin në ndihmë njerëzve në nevojë. shqiptarëve. Por nuk hapi as vende pune për ta, nuk shtoi as Duke e krahasuar vitin 2015 me vitin 2014 asistencën sociale, madje ka shkurtuar dhe nuk reflektohen as taksat e reja prej 160 milionë numrin e atyre që përfitonin me 10 mijë vetë në dollarësh që u vendosën, por as edhe rritja e buxhetin e vitit që vjen. ekonomisë. Kjo për arsyen, që tashmë të gjithë Kryeministri bëri të kundërtën, shtrëngoi rripin e dinë, e evazionit fiskal galopant dhe disiplinës në qafën e të varfrit në emër të bërjes së shtetit. fiskale të shthurur. Ky buxhet në tërësinë e tij Ndaj, krahas masave për përmirësimin e është rrënues për ekonominë, madje është funksionimit të shtetit, ishte dhe është e braktisës total i saj. Ekonomia në vitin që vjen domosdoshme të ndërmerren reforma në është tërësisht e braktisur nga një rol aktiv i ndihmë të njerëzve në nevojë. Unë nuk gjej qeverisë, për të ndihmuar dhe për të qenë në ndonjë justifikim për këtë. Një lider është i tillë mbështetje të proceseve që ndodhin në sepse arrin të dallojë situatat, të përcaktojë ekonomi. Buxheti parashikon një rritje të të përparësitë dhe t’u shërbejë njerëzve. Me sa ardhurave, e cila është simbolike dhe nën nivelin duket Rama nuk ka për t’u bërë i tillë. Pra, ajo e vet të rritjes nominale të ekonomisë. çka ju keni bërë në 2 vjet është një miks Po ashtu buxheti është rrënues edhe për shkatërrues politikash, i cili ka krijuar shtratin shkak të strukturës së tij. Vetë struktura e dëshpërues për ikjen në masë të shqiptarëve, buxhetit ka ndryshuar në të kundërtën e saj. që në këtë vend nuk shohin më shpresë. Sot kjo Investimet publike janë në rënie. Në raport me duket përgjigjja më bindëse. Shqiptarët nuk po PBB-në këto investime janë në minimumin mashtrohen, shqiptarët po ikin, sepse po i historik. Vetëm në vitin 1997, të gjithë e mbajnë përzënë dhe në fakt po i përzë qeveria. mend se çfarë vit i mbrapshtë ishte ky, ka pasur Duket se ekziston një hendek mes realitetit atë vëllim investimesh që do të ketë në vitin që që qytetarët e jetojnë çdo ditë dhe atij që u vjen. Sigurisht të gjitha vitet e tjera kanë qenë serviret nga qeveria. Në ekonomi ky hendek me përqindje më të lartë investimesh publike, është më i dukshëm se kudo tjetër dhe vjen duke por viti 2016 jo. Pra, struktura e buxhetit që u rritur gjithmonë. Nga njëra anë qeveria pakëson investimet publike, pikërisht ato që
124 Legjislatura e 8-të Viti 2015
amplifikojnë ekonominë dhe që rrit pjesën e shkak se ka nevojë shumë emergjente për të shpenzimeve operacionale të qeverisë, është përmirësuar infrastrukturën e saj, e cila shërben mënyra më e padobishme për të ndërtuar një si bazë për të impulsuar rritjen e ekonomisë dhe buxhet. Për më tepër vetë roli që do të luajë zhvillimin rajonal në të gjithë territorin e vendit, qeveria në financim, pra sa është qeveria pjesë për zhvillimin e integruar të të gjithë territorit të e kërkesës agregate në treg, për vitin 2016 vendit, por investimet publike, në fakt, nuk kanë shkon drejt zeros. qenë eficiente. Sigurisht, investimet kanë rënë Rritja e ekonomisë pa dyshim që nuk vjen nga në trendin e tyre historik, por nuk janë të fryma e shenjtë, por me strategjinë që do të pakonsiderueshme. Shifra prej 700 milionë ndiqej për arritjen e asaj rritjeje ekonomike prej dollarësh është një shifër e cila duhet të 3,4% që pretendoni. Rritje të financimit të kredisë impaktojë ekonominë e vendit, duhet të sjellë nuk ka, fitimi i rikapitalizuar në biznese është mundësi punësimi dhe rritje, duhet të sjellë pothuajse e pamjaftueshëm. Investimet e huaja oportunitete zhvillimi për të gjithë territorin. Çfarë janë në parametra të pamjaftueshëm ose të ndodh? Nëse flasim për efiçencë në investimet papërfillshëm, që të financojnë rritjen e publike, këto 700 milionë dollarë nuk investohen ekonomisë së vendit. Bilanci i import-eksporteve në të tilla objekte apo në të tilla projekte, të cilat po vazhdon të përkeqësohet. Deficiti tregtar i impaktojnë ekonominë dhe perspektivën për vendit vazhdon të rritet. Bilanci i pagesave po zhvillim, por pjesa më e madhe e atyre ashtu. Atëherë nga mund të vijë rritja? Në investimeve do të shkojë për palma, për buxhetin e vitit 2016 vijnë në rënie gati të gjithë xhaguarë apo edhe për fasadat e ministrive. titujt kryesorë të buxhetit. Nuk është fjala vetëm Gjithashtu, struktura e investimeve publike është për rënien e nivelit të pagave dhe të rritur drejt blerjeve të makinerive dhe pajisjeve, shpenzimeve në administratën qendrore, apo në helikopterëve dhe avionëve, pjesëve të këmbimit përgjithësi në administratën publike, e cila vjen dhe çfarëdolloj gjëje që përdoret në të gjitha nga politika e stopimit të rritjes së pagave, por gjërat e ministrisë, si kompjuterë, informatizime, në të njëjtin trend rënës janë të gjitha ato që do të cilat sigurisht janë të nevojshme, por nuk lënë të konsideroheshin si shpenzime që kanë të gjurmë në ekonominë e vendit. Rreth 30% e këtij bëjnë me aktivitetet kryesore të qeverisë, qoftë fondi është blerje për mallra që importohen, nga nga pikëpamja sektoriale, arsimi, shëndetësia, të cilat nuk përfiton aspak ekonomia e vendit, të aktiviteteve të tjera që janë të detyruara të as punësim, as rritje ekonomike dhe asgjë tjetër. ndrydhen më tej, siç janë shpenzimet sociale, Sa efikase kanë qenë këto investime në të cilat janë në rënie në krahasim me një vit më raport me nevojat e qytetarëve? Të gjitha parë, transfertat për buxhetet sociale që investimet që janë kryer, por edhe ato për vitin gjithashtu janë në rënie. që do të vijë, nuk do të jenë efikase për nevojat Dhe ajo që është pjesa më e dukshme e e qytetarëve. Vendi ka nevojë për projekte që rënieve në këtë buxhet, janë pikërisht investimet çojnë në zgjidhjen e problemeve që kanë publike, të cilat po pësojnë rënie të qytetarët dhe që sjellin një impakt dhe zhvillimin vazhdueshme. Për herë të parë shpenzimet e ekonomisë. Nuk bëhet më fjalë për ujësjellës, publike në buxhetin e shtetit zënë vetëm 15% të nuk bëhet më fjalë për shkolla, nuk bëhet fjalë shpenzimeve totale. Kjo nuk ka ndodhur për spitale e për rrugë, ndaj them që ky është asnjëherë më parë. Ka pasur vite që kanë qenë buxheti që do të vdesë jo vetëm shpresën e 30% dhe 1/3-a e shpenzimeve publike kanë shqiptarëve, , por edhe të ekonomisë. qenë pikërisht për investime. Vetëm 15% e totalit Shpëtim Idrizi – Faleminderit, zonja Elmazi! të shpenzimeve publike do të investohen Fjalën e ka ministrja Gjermeni. pikërisht në investime publike. Niveli i tyre është Eglantina Gjermeni – Faleminderit, zoti në minimumin historik në raport me prodhimin e drejtues i seancës! brendshëm bruto. Të nderuar deputetë, Po në çfarë pozicioni janë investimet publike Është mesi i natës dhe përdorimi i fjalëve të me rajonin? Investimet publike janë nga më të frikshme për buxhetin, normal që tmerron ulëtat në rajon, kur Shqipëria është mbajtur qytetarët shqiptarë. përmes vëllimit të investimeve publike edhe për Unë do të fokusohem në buxhetin e vitit 2016
125 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
për Ministrinë e Zhvillimit Urban, që ka një fond përgjithshme vendore mbi bazën e të cilës prej 2 miliardë e 451 milionë lekësh, që është garantohet zhvillimi i qëndrueshëm i territorit, 26,3% më i lartë se buxheti i vitit të kaluar dhe mirëmenaxhimi i burimeve natyrore, duke parashikon realizimin e disa nismave ambicioze shmangur kaosin urban, ndërtimet vend e pa të ndërmarra në këta dy vjet. vend dhe keqmenaxhimin e resurseve Për Ministrinë e Zhvillimit Urban, viti 2016 do ekonomike. E theksoj që në 25 vjet kjo ndodh të jetë viti i rezultateve konkrete në fushën e për herë të parë në këtë qeveri. planifikimit të qëndrueshëm, vazhdimit të Gjithashtu, dua të theksoj një nismë tjetër të procesit të legalizimit të banesave kryesisht në ministrisë. Viti 2015 mbyllet me një arritje në zonat informale dhe përfshirjes në skemat e fushën e planifikimit, që lidhet ngushtë me punën financimit të më shumë shtresave në nevojë, që e Ministrisë së Zhvillimit Urban dhe Agjencisë nuk e përballojnë dot strehimin me çmimin e Kombëtare të Planifikimit të Territorit në tregut. Këtu dua të përmend disa nga projektet bashkëpunim të ngushtë me donatorë dhe kryesore. Do ta filloj me nismën e ndërmarrë nga ekspertë të huaj për hartimin e tri planeve qeveria dhe e drejtuar nga Ministria e Zhvillimit kombëtare strategjike, që do të udhëheqin Urban për ofrimin e asistencës teknike dhe zhvillimin ekonomik, social, mjedisor, mbrojtjen financiare në vlerën 560 milionë për hartimin e dhe ruajtjen e trashëgimisë natyrore e kulturore planeve të përgjithshme vendore në 26 bashki deri në vitin 2013. të vendit, përkatësisht në Lezhë, Kurbin, Krujë, Në vitin 2016 do të miratohen të tria planet Kujës, Dibër, Durrës, Vorë, Shijak, Kavajë, kombëtare dhe do të fillojë implementimi i tyre Rrogozhinë, Divjakë, Ura Vajgurore, Poliçan, përmes projekteve konkrete, të cilat e trajtojnë Skrapar, Gjirokastër, Vlorë, Himarë, Sarandë, territorin si një aset, duke u hapur rrugë Konispol, Librazhd, Përrenjas, Cërrik, Pogradec, investimeve të huaja. Korçë, Tiranë dhe Shkodër, që shënon një mo- Përveç hartimit të këtyre planeve, për vitin ment të rëndësishëm historik në garantimin e një 2016 për Ministrinë e Zhvillimit Urban do të zhvillimi të qëndrueshëm të territorit në vend. realizohen disa projekte me vlerë 137 milionë Kriteri i përzgjedhjes së 26 bashkive, ka qenë lekë. Projektet konkrete janë si më poshtë: territori gjeografi dhe potencialet ekonomike që Studim-projektim për zhvillimin urban të këto bashki mbartin për një zhvillim të zonave pronë shtetërore, me vlerë 15 milionë qëndrueshëm dhe të integruar social-ekonomik, lekë, me qëllim identifikimin e zonave ku ne si dhe tërheqjen e investimeve të huaja. mund të ngremë blloqe banesash për banesa Të udhëhequr nga parimet e konkurrencës sociale. së ndershme dhe transparencës, në fakt, jemi Projektin pilot për rikualifikimin urban të një munduar të tërheqim ekspertët më të mirë, lagjeje, me vlerë 42 milionë lekë, falë zbatimit të studiot vendase dhe të huaja në hartimin e të cilit do të përfitojnë rreth 3.500 qytetarë. planeve të përgjithshme vendore. Që prej 6 Restaurimin arkitektonik dhe rivlerësimin nga gushtit të këtij viti u hapën procedurat e pikëpamja e trashëgimisë të një blloku banesash prokurimit publik me objekt: “Hartimi i planit të qytetare në një nga qendrat urbane me vlerë 42 përgjithshëm vendor për 26 bashki”. Jemi në milionë lekë, falë zbatimit të të cilit do të fazën përfundimtare të përzgjedhjes së studiove përfitojnë 3000 qytetarë. dhe ekspertëvë ndërkombëtarë dhe vendas, jam Të nderuar deputetë, besimplotë që brenda gjashtëmujorit të parë të Gjatë vitit 2015 kemi ndërmarrë disa hapa të vitit të ardhshëm do të arrijmë të realizojmë rëndësishëm në drejtim të standardeve të planet e përgjithshme vendore për 26 bashkitë. projektimit dhe ndërtimit. E filluam punën tonë Ndërkohë, paralelisht, janë edhe 5 njësi të tjera me hartimin dhe miratimin e standardeve të reja vendore, të mbështetura nga USAID-i, të cilat për banesat, të cilat datonin që prej vitit 1993 brenda vitit të ardhshëm do të realizojnë planet dhe formalizuam për herë të parë standardet për e përgjithshme vendore. Këtu do të përmendja projektimin e çerdheve. bashkitë Lushnjë, Fier, Berat, Elbasan dhe Hartimi i standardeve të reja në projektim dhe Kuçovë. Pra, brenda vitit 2016 31 bashki të ndërtim, si dhe përshtatja e eurokodeve i vendit, nga 61 do të kenë të hartuar planet e shërbejnë rritjes së kontrollit dhe sigurisë së
126 Legjislatura e 8-të Viti 2015
cilësisë urbane me në fokus sigurinë e jetës së vlerën rreth 513 milionë lekë do të mundësojmë qytetarëve. kryerjen e procesit të legalizimit dhe përpunimit Ndaj dhe ne për vitin 2016 kemi alokuar një të informacionit tekniko-ligjor për 50 mijë leje fondi prej 46 milionë lekësh në fushën e legalizimi për ndërtime kryesisht në zona standardeve urbane për të mundësuar hartimin informale. Paralelisht me procesin e legalizimit dhe miratimin e standardeve të reja në projektim jemi duke punuar edhe për urbanizimin e zonave për shkollat dhe kopshtet, si dhe përshtatjen e informale. eurokodeve 4 dhe 5 së bashku me anekset Për vitin 2015 investuam 404 milionë lekë për kombëtare. urbanizimin e tri zonave informale, përkatësisht Gjatë këtyre dy vjetve, sidomos gjatë këtyre lagja “Kushtrimi” në Vlorë, në Kënetë të Durrësit muajve të fundit, jemi kritikuar se kemi bllokuar dhe lagja “18 tetori” në Lushnjë, nga ku përfituan lejet e ndërtimit. Në të vërtetë ajo çfarë ne kemi rreth 20.000 banorë. bërë, është aplikimi i një modeli të ri në Projektet për urbanizimin e zonave informale përqasjen ndaj territorit dhe ndërtimit, për të mos do të vijojnë edhe përgjatë vitit 2016 lejuar më që territori, resurset tona ekonomike Në sektorin e strehimit fondi i parashikuar për dhe natyrore të rrudhen përditë nga ndërtimet vitin 2016 në vlerën 478 milionë lekë është 16% pa kriter dhe pa vizion. më i lartë se fondi i alokuar në vitin 2015. Buxheti i vitit 2016, me fondin e alokuar prej Nga ky fond 308 milionë lekë do të shkojnë 80 milionë lekësh siguron funksionimin e plotë për subvencionimin e interesave të kredive për të Agjencisë së Zhvillimit të Territorit, si dhe 3811 familje, që kanë përfituar nga procedurat ngritjen e sistemit elektronik të lejeve të ndërtimit, e subvencionimit të interesave të kredisë me 0 one stop shop. dhe 3% interes që prej vitit 2009. Aktualisht së bashku me AKSHI-n, jemi duke Vetëm për vitin 2015 ne kemi miratuar punuar për ngritjen e sistemit me një ndalesë subvencionimin e interesave të kredisë me 3% për lejet e ndërtimit, në kuadër të platformës për 519 familje të reja dhe me 0% për 54 familje. rajonale për thjeshtimin dhe dixhitalizimin e Në buxhetin e vitit 2016, 10 milionë lekë janë shërbimeve me qëllim transparencën e procesit parashikuar për t’u përdorur për bonusin e dhe luftën kundër korrupsionit. strehimit për t’u ardhur në ndihmë personave me Agjencia e re dhe sistemi elektronik i lejeve statusin e jetimit, personave me aftësi të do të jenë një instrument më shumë në kufizuara, familjeve të policëve të rënë në detyrë, dispozicion të qytetarëve, investitorëve dhe emigrantëve të rikthyer, familjeve të komunitetit firmave të ndërtimit për përshpejtimin dhe rom dhe punonjësve të Policisë së Shtetit. transparencën e procedurave për shqyrtimin dhe Gjithashtu, me fondin e planifikuar në dhënien e lejeve. buxhetin e vitit 2016 parashikohet për herë të Përmirësimet ligjore në fushën e planifikimit parë subvencionimi i interesave të kredive dhe dhe ndërtimit, si dhe angazhimi i marrë nga qirave financiare për 25 familje një prindërore qeveria shqiptare me alokimin e fondeve p¸r dhe gra të dhunuara. krijimin e sistemit elektronik t¸ lejeve t¸ nd¸rtimit, Për vitin 2016 kemi rritur me 25% fondin e i cili pritet t¸ p¸rfundoj¸ brenda vitit 2016, do t¸ alokuar për programin e përmirësimit të kushteve krijojn¸ kushtet e nevojshme p¸r përmirësimin e të banimit për komunitetin rom dhe egjiptian indikatorit doing business dhe do t¸ rrisin nivelin Kemi kërkuar nga njësitë vendore projekte, e konkurrueshm¸ris¸ s¸ Shqip¸ris¸ n¸ rajon dhe të cilat do të zgjidhen nga veriu në jug për t’i m¸ gjer¸. mbështetur si ministri. Viti 2015 ka qenë një vit sfidues për ne edhe Në vitin 2016 kemi alokuar fondin prej 37 në fushën e legalizimit. Falë një pune të gjatë, milionë lekësh ose dyfishin e vitit të kaluar për në vitin 2015 u legalizuan 22.000 objekte, ku zbatimin e projekteve në fushën e efiçencës së 81% e tyre ishin me funksion banimi dhe vetëm energjisë. 19% objekte me funksion biznesi, duke e çuar Unë dua të theksoj projektet që kemi realizuar kështu numrin e objekteve të legalizuara në këto në vitin 2015 dhe do t’i vazhdojmë në vitin 2016 dy vjet qeverisje në rreth 37.000 objekte. me Fondin e Zhvillimit të Rajoneve. Për vitin 2016 me fondin e parashikuar në Fondi i Zhvillimit të Rajoneve brenda vitit 2015
127 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
u kthye në një dinamizëm mekanik, duke Të nderuar deputetë, besojmë se të gjitha administruar një portofol prej rreth 20 miliardë reformat e ndërmarra, qoftë në fushën e lekësh, planifikimit apo të ndërtimit, por edhe reformat Për vitin 2016 investimet publike janë strukturore ligjore, në të gjithë sektorët e planifikuar në masën 5,1% e PBB-së ose 76 ekonomisë, do të ndikojnë pozitivisht në miliardë lekë, nga ku 10,5 miliardë lekë janë përmirësimin e indikatorëve për një rritje planifikuar për Fondin e Zhvillimit të Rajoneve. ekonomike të qëndrueshme dhe rritje të cilësisë Me fondin e planifikuar do të financohet në në jetën e qytetarëve shqiptarë. vlerën 5,5 miliardë lekë zbatimi i 105 projekteve Faleminderit! të miratuara në vitin 2015, për infrastrukturën Shpëtim Idrizi – Faleminderit, zonja Ministre! vendore dhe rajonale, nga të cilat 75 projekte Fjalën e ka deputeti Aqif Rakipi. do të monitorohen nga Ministria e Zhvillimit Ur- Përgatitet deputeti Gent Strazimiri, deputetja ban dhe 30 projekte nga Fondi Shqiptar i Silva Caka dhe deputetja Antoneta Dhima. Zhvillimit. Aqif Rakipi – I nderuar drejtues i seancës, Shpëtim Idrizi – Ti je më i respektueshëm. Të nderuar kolegë, Ju lutem mbani qetësi! Përpara se të vija në parlament isha në shtëpi Vazhdoni, zonja Ministre. dhe po dëgjoja Kryeministrin e vendit, i cili po Eglantina Gjermeni – Me fondin e alokuar fliste për arritjet e mëdha në drejtim të mbledhjes për vitin 2016 në Fondin e Zhvillimit të Rajoneve së taksave. Gjithashtu, ai foli edhe për rrugët, të do të mundësohet edhe financimi i projekteve të cilat opozita i sotme i ka bërë shumë keq. reja në bashkëpunim me të gjitha njësitë vendore Megjithatë, ne nuk e dimë që opozita t’i ketë bërë nga Veriu në Jug. keq rrugët, pasi i kemi parë dhe i kemi shkelur Në fund të fjalës sime dua të përmend tri vetë me makina dhe ato janë shumë të mira. Po projekte madhore me financim të huaj, që do të edhe në qoftë se i ka bërë keq, prapë opozita ka realizohen përgjatë vitit 2016. bërë rrugë, ndërsa ti nuk ke bërë rrugë. Viti 2016 shënon fillimin e programit të ri, në Ne sot ne po diskutojmë ligjin më të vlerën 60 milionë dollarë, të financuara nga rëndësishëm të vendit dhe kushdo do të donte Banka Botërore, i cili do të zbatohet në disa që fondet të ishin të pakufizuara për investimet; bashki në rajonin e Jugut me një kohëzgjatje 5- fondet të ishin pakufij për rritjen e pagave dhe vjeçare. Programi për zhvillimin e integruar ur- të pensioneve; fondet të ishin me shumicë për ban të rajonit jugor të Shqipërisë do të synojë ujësjellësit, kanalizimet, kopshtet, shkollat, zbatimin dhe realizimin e projekteve të spitalet dhe qendrat shëndetësore. Mirëpo infrastrukturës urbane, me fokus rritjen situata ekonomike që po kalon mbarë rajoni lë ekonomike të sektorëve me rëndësi kombëtare, mjaft hapësirë për kërkesat tona reale, ku ulja e siç janë turizmi dhe bujqësia. Aktualisht jemi në deficitit dhe e borxhit përbën një garanci për të hapat e parë të hartimit të projekteve konkrete, mos u lënë borxhe fëmijëve tanë, prandaj kjo në bashkëpunim me njësitë vendore. Projekti është për t’u përshëndetur. pritet të fillojë 6-mujorin e dytë të vitit 2016. Problemet që kemi duhet t’i themi qartazi, Gjithashtu, në bashkëpunim me GIZ-in, me një sepse njerëzit po ikin nga Shqipëria, bizneset fond rreth 84 milionë lekë, do të zbatohet projekti po mbyllen dhe varfëria po shtohet. Presioni i për zhvillimin e integruar të qëndrueshëm të tatimeve ndaj bizneseve të vogla ka qenë i zonës bregdetare, projekt, i cili përfundon në vitin papranueshëm. PDIU-ja i ka kundërshtuar dhe 2017, duke synuar krijimin e modeleve të reja të ndryshimi i qëndrimit të qeverisë është një hap i zhvillimit të bregdetit të Jugut. Sërish, me fondet mirë, por është vetëm një hap dhe për këtë duhet e qeverisë gjermane, këtë radhë në bërë më shumë. Biznesi i vogël nuk duhet të bashkëpunim me Bankën Gjermane për Zhvillim, ndihet i terrorizuar, por të ketë një klimë të do të mundësojmë në vitin 2016 hartimin e favorshme dhe kjo është përgjegjësi e qeverisë masterplanit për mbetjet urbane me vlerë 330 dhe e këtij buxheti. Nuk mund të ecim duke mijë euro. Ky dokument do të përcaktojë vendet vështirësuar bërjen biznes të 100 mijë bizneseve ku do të ndërtohen landfillet apo impiantet e të vogla dhe qeveria duhet të ketë mirënjohje trajtimit të mbetjeve në të 12 qarqet e vendit. për ta, të cilët e nxjerrin vetë bukën e gojës dhe
128 Legjislatura e 8-të Viti 2015
të lërë atë 1%-sh, i cili bën evazion e Strazimiri! kontrabandë të madhe, me këta duhet të merret Përgatitet deputetja Silva Caka. qeveria. Edhe akciza e birrës e dëmton rëndë Gent Strazimiri – Faleminderit, zoti drejtues biznesin vendas, prandaj duhet riparë. i seancës! Në çdo vend të botës biznesi vendas Të nderuar qytetarë që na ndiqni, mbrohet, vetëm këtu te ne ngrihet akciza për Kjo është një seancë maratonë, e cila ka nisur prodhimin vendas dhe ulet për importin. Nuk dje në orën 10:00 të paradites, ku kemi pasur mund të vazhdohet vetëm me taksa tatimore, një pushim 3-4 orësh, në orët e para të mëngjesit bashibozukë e burg për kupona, për energji të sotëm, dhe ja ku jemi përsëri këtu. Jemi shumë elektrike apo pse dy vetë kanë hipur në një punëtorë, ashtu siç e thotë edhe zoti Xhafaj, me biçikletë! ironi! Dje në mbrëmje këtu qeveria përpunoi një Vendi ka nevojë për rregulla, barazi, term shumë interesant, ku bëhej fjalë për ligjin e investime dhe optimizëm. Ky buxhet është pa pronave, ku thoshte: “Kemi gjetur një zgjidhje të investime dhe kjo po ndodh për të tretin vit drejtë, megjithëse të paplotë”. I drejtë, por i radhazi. Pa investime nuk ka ekonomi, prandaj paplotë është edhe slogani i tyre, që e kanë për ky buxhet nuk mund të quhet i plotë. një Shqipëri më të mirë dhe më të drejtë. Për Ndërkaq, më lejoni t’ju përcjell këtu këtë e kërkuan votën në vitin 2013, ndërkohë ky shqetësimet e votuesve, të cilët unë përfaqësoj, mbetet edhe slogani i këtij buxheti, në fakt. banorët e qarkut të Elbasanit, veçanërisht të Çfarë konsiderojnë këta drejtësi, sepse këtu Peqinit. Transferta e pakushtëzuar për bashkinë ndahemi ne te koncepti i drejtësisë, ajo që quhet e Peqinit është e njëjtë me atë të dy vjetve më e drejtë? Konsiderojnë të drejtë faktin se, parë dhe nuk ka as indeksim, jo më rritje. Ky megjithëse pranojnë që i kanë 30 miliardë dollarë nivel është i pamjaftueshëm për kryerjen e borxhe shtresës së pronarëve të ligjshëm, kanë funksioneve dhe kompetencave, duke qenë se gjetur zgjidhjen më të mirë, atë të paplotën, por ky është viti i parë i zbatimit real të reformës të drejtën. Në 10 vjet do t’u japin 400 milionë territoriale. dollarë dhe kështu çështja quhet e mbyllur. Kanë Borxhet e lëna nga komunat e vjetra kapin një borxh të madh ndaj ish-të përndjekurve shifra marramendëse. Kompetencat e reja, të politikë, të cilin do ta zgjidhnin në mënyrë të cilat u janë shtuar bashkive, kërkojnë një staf të drejtë. Sigurisht, dekorojnë xhelatët, ata që kualifikuar. Të ardhurat e mbledhura nga zonat shkaktuan dëmin, dhe herë pas here u japin e varfra, si ajo e Peqinit, nuk mund të jenë të ndonjë bakshish disa prej atyre që i përkasin larta, ndërkaq amortizimi i rrjeteve të vjetra shtresës, por, që, për mendimin tim, janë kërkon ndërhyrje emergjente. krejtësisht të kalbur. Janë, në fakt, të punësuar Të nderuar kolegë, me mëditje dhe sa herë partia e Sigurimit të Niveli i investimeve publike dhe financiare Shtetit, që i futi në burg, i kërkon, ata janë të nga buxheti i shtetit në zonën e Peqinit ka qenë gatshëm. i ulët në krahasim me bashkitë fqinje. Për qytetin Nga ana tjetër, kanë një borxh, ashtu si e e Peqinit nuk është akorduar asnjë investim thonë ata, që po zgjatet si ajo pëlhura e publik që nga viti 2013, duke e lënë atë në Penelopës ndaj biznesit. Në datën 5 dhjetor të harresë. Prandaj ju kërkoj që të bëhet një zë, vitit 2015, nesër bëhen dy vjet, borxhi ndaj për të riparë nivelin i transfertës së pakushtëzuar biznesit i nxjerr nga kompania “Deloitte and për bashkinë e Peqinit për vitin 2016. Gjithashtu, Touch”, e marrë nga qeveria për këtë qëllim, kërkoj rritjen e transfertës në shërbim të ishte 246 milionë dollarë. Para një viti na thanë qytetarëve të një zone të varfër, por me histori. se borxhin e lanë me sukses, biznesi tashmë Edhe një herë po i drejtohem Kryeministrit të shpëtoi dhe vendi doli nga kriza. vendit, që të shkojë atje dhe t’i shohë këto zona Sot Kryeministri, këtu, në këtë sallë, tha se i të varfra, sepse ato kanë goxha probleme, dhe ka ende 280 milionë dollarë të tjera borxh të mos merret me rregullime të ministrive, por biznesit, që po ashtu paskan pas qenë, po me hallet dhe problemet që kanë njerëzit. “Deloitte and Touch” nuk i paska pas gjetur. Po Ju faleminderit! e themi, në kompleksivitetin e tyre, shifra shkon Shpëtim Idrizi - Fjalën e ka deputeti Gent diku te 500 milionë dollarët dhe borxhi që kanë
129 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
marrë këto dy vjet është 2,04 miliardë dollarë. Demokratike. Ky është borxhi, që e gjetën 62% dhe u zotuan, Nga ana tjetër, në këtë vend të mirëqenë, me në faqen 29 të programit të tyre, se janë të kaq shpresë, me këtë buxhet kaq të mirë, vendosur që gradualisht të fillojnë të ulin borxhin shtohen vazhdimisht ata që duan të ikin, ka rënë dhe ta sjellin atë në parametra të kontrollueshëm numri në Gjermani, për fat të mirë, ku nga 6 mijë dhe të mos ia lënë barrë brezave të ardhshëm. veta në muaj, ka shkuar në 4 mijë veta. Po çfarë “Objektivat tanë kryesorë janë: ulja graduale e po ndodh? Po ndodh që pjesa më e madhe e borxhit, nëpërmjet kontrollit të deficitit fiskal dhe azilantëve po shkojnë, me këto ritme, në përshtatjes me rritjen ekonomike, si dhe Belgjikë; me këto ritme në Holandë, në mënyrë vendosja e një rregulli fiskal transparent dhe të vertikale rrjedh grafiku; me këto ritme në besueshëm”. Nga ajo ditë, që kanë ardhur në Finlandë. Asnjë nga shqiptarët nuk do të pushtet me këtë premtim, e gjetën borxhin 62% qëndrojë më në këtë vend. Rritja ekonomike dhe e kanë çuar në 74%. Këtë ata e pranojnë vazhdon të jetë shumë optimiste me 3,4% - thotë edhe vetë. qeveria, do të jetë këtë vit, ku për 1,7% po lutet Sot i kthehen premtimit, duke e konsideruar Gjermani. jo më një tabu borxhin, por po fillojnë ta ulin, Me gjithë këtë panoramë rozë, të cilën na e pasi e kanë rritur 12% në dy vjet. A është një jep qeveria, nuk po ndodh të vijnë gjermanët në tabu borxhi? Për mendimin tim jo. Shembullin e Shqipëri, por po dynden shqiptarët në Gjermani, jep po ashtu një Kryeministër i majtë, por një të cilët po dynden më shumë se sirianët. Rritet Kryeministër-Kryeministër, jo një çfarëdo, si ky ekonomia, por ndërkohë rriten edhe ikjet nga ky që kemi këtu. Është Helmut Shmid, i cili është vend. Këto janë vendet e punës, - thotë qeveria. gjerman, i majtë par exellence dhe e ka drejtuar Shtohet papunësia, po shtohen edhe azilantët Gjermaninë nga viti 1977 deri në vitin 1982. që ikin nga ky vend. Shtohen taksat e drejta dhe Zotëria kishte një filozofi ekonomike dhe progresive, sigurisht ulen të ardhurat, minus 360 thoshte: “Më mirë 5% rritje borxhi dhe rritje milionë euro vetëm këtë vit. Rritet borxhi, por çmimesh, sesa 5% më shumë papunësi”. U fut njëkohësisht rriten edhe shpenzimet e qeverisë, me këtë filozofi dhe çfarë bëri? E gjeti borxhin 15 milionë euro plus, vetëm për zyrën e 31,2 miliardë deutschmarka dhe e la në vitin Kryeministrit për këtë vit. Pse do të shpenzohen? 1981 me 75,5 deutschmarka. Ndërkohë, kishte Do të shpenzohen për të hapur vende pune? Do hapur 160 mijë vende, puna nga viti 1978 deri të shpenzohen për investime? Jo, do të në vitin 1979, dhe 300 mijë vende të tjera pune shpenzohen për rikonstruksione të godinave, për në sektorin publik deri në vitin 1981. Si e bëri mobilime dhe sigurisht për “Jaguar”. këtë punë ky, që sot quhet estetist i pushtetit? E Pisllëku në mes të Tiranës është bërë stan- bëri me ulje taksash, me rritje investimesh dard pastërtie në këtë vend. “Pisllëku në mes të publike dhe, sigurisht, me administrim më të mirë Tiranës”,- tha sot Kryeministri i këtij vendi, i cili të fondeve. është kryetari i partisë, që e kishte standard Rezultati ende sot është i diskutueshëm në pastërtie të lahej një herë në javë. Vetë ka ambientet e ekonomistëve, nga të cilët ka pro, eksperimentuar larjen një herë në 6 muaj, që ta por ka edhe kundër, por ama ka një rezultat dhe kërkonte vetveten si intelektual në krizë! E gjeti një shifër. Çfarë kemi ne? Ne kemi 3 shifra dhe ja ku e kemi sot. Ky është produkti. punësimi të Kryeministrit: njëra është 200 mijë, Të nderuar miq, në qendër të Tiranës, për njëra 167 mijë dhe tjetra 53 mijë, të thëna në shkak të 46 vjetve të mbretërimit të këtyre, nuk këtë seancë, vende të reja pune të hapura. kemi ndonjë zhvillim të madh urbanizimi, as Ashtu sikurse kemi një grafik zyrtar të shenjat e zhvillimit otoman që kemi pasur, nuk i INSTAT-it, kjo tabela këtu tregon 3-mujorin e parë kemi më, por sigurisht nuk kemi as Davidin, as të vitit 2013, 1 milion e 90 mijë të punësuar, dhe San Pietron, as Duomon e Milanos. Davidi ynë 3-mujorin aktual të vitit 2015, 1 milion e 80 mijë është qendra e Tiranës, ajo që u ndërtua gjatë të punësuar, që do të thotë se pas dy vjetësh, periudhës së Zogut, është kompleksi i ministrive, me këtë kurbë, ende janë 10 mijë vende pune është bulevardi, është godina e Universitetit. më pak nga ato që la Sali Berisha. Kjo është Çfarë po ndodh me këto? Me këto para që sapo statistika zyrtare e INSTAT-it, jo e Partisë ju thashë, që ju nuk i keni, po shfytyrohen dita-
130 Legjislatura e 8-të Viti 2015
ditës, po jepet një kontribut. Te godina e kërkonin për herë të parë lirinë. Ajo ditë, në orën Kryeministrisë kanë vendosur një gjë të 11:00 paradite do të jetë dita jonë. Atë ditë do të shëmtuar me drita dhe thonë që është një nga 3 duhet t’ju rikujtojmë ethet që patët në datën 8 veprat më të mira të artit të Europës. Këtë punë, dhjetor në mbrëmje. Do të duhet t’ju rikujtojmë vetëm këta intelektualët mund ta bëjnë! E kanë edhe një herë fundin, dhe fundin do t’ju sjellim! marrë dhe vënë atje në ballë, është njëlloj sikur Shpëtim Idrizi – Fjalën e ka deputetja Silva në Firence dikush të vendoste t’i veshte brekë Caka. Davidit, dhe të thoshte që janë brekë firmato! Silva Caka – Faleminderit, zoti drejtues i Kështu është dita sot! Ndërkohë që ky popull seancës! vuan për bukë, këta shesin intelektualizma të Të nderuar kolegë deputetë, kësaj mënyre, shesin intelektualizmi identikë, siç Fundi i një viti kalendarik sjell gjithnjë në i shiste partizani Meke në vitit 1944, kur me axhendën e seancave plenare diskutimin e opingat me baltë shkelte krenar mbi atllasin e projektbuxhetit. Bazuar në të dhënat që na krevatit të perandorit! ofrohen nga qeveria, ne qytetarët nga shtëpia Kjo qeveri ka nxjerrë edhe një term tjetër, bëjmë llogaritë dhe krahasimet sesi përveç atij “e drejtë”, por e paplotë, ka nxjerrë shpërndahen paratë dhe investimet për çdo termin “adoptim”. Çdo shërbim dhe detyrim që subjekt dhe zë buxhetor. ka e nxjerr për adoptim. Një rrugë e Tiranës që Buxheti i sistemit të drejtësisë për vitin 2016 duhet rregulluar, duhet ta adoptojë një biznes, do të jetë 8 miliardë e 955 milionë e 250 mijë një kopsht apo një çerdhe, për të cilat ne lekë, pra 26,3% më shumë fonde nga viti 2015, paguajmë taksa, që të mbahen mirë, duhet ta i cili numëronte në arkën e sistemit të drejtësisë adoptojë një biznes. Adoptuesit janë këta që i 6 miliardë e 600 milionë lekë. Bazuar në tavanet blejnë qeverisë rikonstruksionet. Po me se e vendosura nga Ministria e Financave detajomi, paguhen këta? Këta, nga ana e tyre, nuk janë sipas programeve buxhetore të Ministrisë së filantropë, këta adoptohen nga Beqja dhe Drejtësisë, është si më poshtë: shëndetësia, adoptohen me koncesione të gjitha Program planifikimi, menaxhimi dhe shërbimet që duhet të bënte qeveria. administrimi 1 miliard e 451 milionë e 100 mijë Qeveria, si asnjë qeveri tjetër në Europë, jep lekë, për adoptim, si një nënë e keqe çdo detyrim që Publikime zyrtare 57 milionë e 200 mijë lekë. ka ndaj fëmijëve të saj, ndërkohë që kopil ka Mjekësia ligjore 54 milionë e 700 mijë lekë. mbetur zhvillimi, ka mbetur integrimi, ka mbetur Programi i burgjeve, 4 miliardë 387 milionë e ardhmja e shqiptarëve! Domethënë, është si e 450 mijë lekë. qeveri e drejtë, por e pa plotë, e drejtë sipas Shërbimi përmbarimor gjyqësor 100 milionë konceptit të saj. e 200 mijë lekë. Shqiptarët janë shpërndarë si zogjtë e qyqes Shërbimi i birësimeve 12 milionë e 700 mijë dhe Shqipëria ka mbetur si një qyqe; ka mbetur lekë. e mjerë si një grua pa burrë; ka mbetur si një Shërbimi i provës 156 milionë e 200 mijë nanë që nuk pat djem kurrë! Sot kanë guxuar t’u lekë. bëjnë thirrje e t’u japin urdhra televizioneve të Shërbimi i kthimit dhe kompensimit të mos transmetojnë spotin e radhës të protestës pronave 2 miliardë 560 milionë e 500 mijë lekë së 8 dhjetorit; të asaj dite që këta i rrëzoi; të asaj nga të cilat 2 miliardë e 500 milionë lekë janë nate që këta i la pa gjumë, për shkak se babai për kompensimin pronarëve. rrezikohej, se studentët ishin ngritur kundër Për vitin 2016 fondi i planifikuar për babait dhe disave prej këtyre. Paralelisht në investime kapitale për Ministrinë e Drejtësisë, televizione, në mënyrë ironike dhe sarkastike por sipas tavaneve, është në vlerën 998 milionë lekë. jo vetëm, me një spot tjetër partia e sigurimit të Ky fond është planifikuar të përdoret si më shtetit dhe shokut Enver, partia e veteranëve dhe poshtë: kriminelëve të dekoruar, i thërret nesër pasdite Së pari, investime kapitale për aparatin e shqiptarët të kenë një parti nga ata që nuk lejonte Ministrisë së Drejtësisë, në vlerën 377 milionë partia në rrugën te Liceu “Jordan Misja”, bash e 200 mijë lekë, të cilat janë kontrata në vazhdim. aty ku u rrahën studentët ditën kur guxuan të Do të doja që të theksoja disa zhvillime dhe
131 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
përmirësime të disa projekteve të Ministrisë së të Brendshëm të Burgjeve të kryejë kontrolle Drejtësisë, konkretisht: zhvillimi dhe përmirësimi rutinë nga zyra qendrore. Pra, është e i projektit ICNIT, i cili kap vlerën e 20 milionë nevojshme që inspektorët e Shërbimit të lekëve. Qëllimi i këtij projekti është gjenerimi i Kontrollit të Brendshëm të Burgjeve të jenë statistikave për Ministrinë e Drejtësisë dhe prezent në institucion. Në këtë mënyrë Këshillin e Lartë të Drejtësisë, si edhe rritjen e transmetimi online na krijon lehtësira në transparencës nëpërmjet regjistrimit elektronik menaxhimin e institucioneve, të cilat janë të një dhe dosjeve gjyqësore. Një tjetër projekt është rëndësie të veçantë. Kjo do të ndikojë dukshëm ai ALBIS, sistemi elektronik i përmbarimit privat, në mirëmenaxhimin dhe kontrollin me efikasitet i cili kap vlerën e 15 milionë lekëve. Qëllimi këtij në kohë reale të të gjithë sistemit penitenciar në projekti është transparenca e veprimeve Shqipëri. përmbarimore për Ministrinë e Drejtësisë dhe të Gjithashtu, ndërtimi i spitalit psikiatrik për të interesuar të tjerë në drejtim të rritjes së sëmurët mendorë, të dënuar dhe të paradënuar transparencës me publikun dhe parandalimit të në Mëzes, në Kashar të Tiranës kap vlerën e akteve korruptive në sektorin përmbarimor. 40 milionë lekëve. Ofrimi i kujdesit profesional Zhvillimi dhe përmirësimi i regjistrit të për shëndetin mendor të këtij grupi qytetarësh noterëve shqiptarë kap vlerën e 10 milionë është absolutisht i nevojshëm, në kuadrin e lekëve. Qëllimi i këtij projekti është gjenerimi i mbrojtjes së të drejtave të njeriut, për më tepër statistikave dhe indikatorëve globalë më analitikë kontribuon në zvogëlimin e numrit të veprave për Ministrinë e Drejtësisë dhe institucionet e penale të kryera nga ana e tyre, duke tjera, siç mund të jenë: Drejtoria e Përgjithshme përmirësuar kështu sigurinë publike. e Parandalimit dhe Pastrimit të Parave, Më konkretisht, institucioni i ri do të jetë i Prokuroria e Përgjithshme e të tjera. dobishëm në zbatimin e plotë të dispozitave të Sistemi i mbikëqyrjes elektronike në fushën ligjit “Për shëndetin mendor”, të miratuar nga penale, i cili kap vlerën 20 milionë lekë. Kjo Kuvendi i Shqipërisë, në prill të vitit 2012 dhe nisëm, në fakt, është menduar si zgjidhje, e cila akteve nënligjore të tij. Me implementimin e këtij synon të realizojë objektiva të shumëfishtë në projekti Shqipëria do të bëjë në hap drejt radhë të parë, lidhur me persona, të cilëve u përmbushjes së kritereve themelore të është dhënë si masë alternative ndaj dënimit me përcaktuara nga Komisioni Europian në lidhje burgim qëndrimi në shtëpi. me aplikimin e Shqipërisë për anëtarësim në Mbikëqyrja elektronike synon të jetë një Bashkimin Europian. zgjidhje e integruar e shërbimit të provës, me Ndërtimi i burgut të hapur në Brahër të qëllim garantimin e riintegrimit të personave të Tiranës, me vlerën 25 milionë lekë parashikon dënuar, ndërtimi i Burgut nr. 313, i cili ka kapur riintegrimin e personave të dënuar. Pra vlerën e 252 milionë e 200 mijë euro, i cili do të personave të dënuar u është krijuar edhe një jetë një projekt tejet kompleks, do të ulë herë mundësia që, pavarësisht vuajtjes së mbipopullimin dhe do të sjellë përmirësim të dënimit, të kenë mundësi të shkojnë në vendin mëtejshëm të kushteve të jetesës dhe të sigurisë e tyre të punës pas përfundimit të orarit dhe në këtë burg. Rikonstruksioni i godinës së procesit të punës. Ata menjëherë kthehen në Institutit të Mjekësisë Ligjore ka kapur vlerën e institucion dhe qëndrojnë aty deri në rifillimin e 53 milionë lekëve. orarit të punës në ditën tjetër, në rast se për Së dyti, në zërat e buxhetit të Ministrisë së ata, sigurisht, nuk është dhënë leje apo një Drejtësisë kemi projekte të reja, të cilat do të pushim i mundshëm. kapin vlerën e 445 milionë lekëve. Këto lekë do Në institucion të dënuarit mund të marrin të ndahen në dixhitalizimin dhe lidhjen online të pjesë në aktivitetet e kohës së lirë, të zhvillojnë të dënuarve në vlerën 170 milionë lekë. aktivitete sportive dhe të përfitojnë në trajtimin Transmetimi onilne do të ndihmojë administratën e ofruar atje, duke kuptuar që edhe në një burg e burgjeve për identifikimin në kohë reale të me regjim të hapur sigurisht që të gjithë të nevojave dhe problematikave të ndryshme që dënuarit do të duhet t’i përmbahen, në mënyrë përballet sot një institucion i vuajtjes së dënimit. strikte, rregullave të përcaktuara sipas Sot është e pamundur që Shërbimi i Kontrollit legjislacionit në fuqi.
132 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Së treti, buxheti i Ministrisë së Drejtësisë godine për Drejtorinë e Përgjithshme të shkon edhe për detyrime për projektet IPA, që Shërbimit të Provës, database dhe sistem mund të jenë: kosto lokale, leje ndërtimi, pajisje, dixhital për përpunimin e praktikave të të TVSH, asistencë teknike, me vlerën 319 milionë dënuarve dhe për infrastrukturën IT-së; 51 lekë. milionë lekë për programin e Qendrës së Ministria e Drejtësisë dhe institucionet e saj Botimeve Zyrtare; 8 milionë e 500 mijë lekë për të varësisë, sigurisht bazuar edhe në nevojat më blerje të pajisjeve elektronike për Drejtorinë e emergjente që sistemi i drejtësisë ka dhe që të Përgjithshme të Përmbarimit. gjithë ne i njohim, kanë parashtruar edhe Për zërin e shpenzimeve korrente Ministria e kërkesat e tyre për një fond shtesë. Ministria e Drejtësisë ka kërkuar këtë buxhet shtesë: 154 Drejtësisë është aktori kryesor për politikat në milionë e 872 mijë lekë për shpenzimet fushat e drejtësisë dhe të mos harrojmë që re- elementare për hapjen e paraburgimit të format në drejtësi parashikojnë masa konkrete Shkodrës; 155 milionë e 594 mijë lekë për që mund të jenë institucionale ose edhe plotësimin e nevojës për punësimin e legjislative, të cilat për zbatimin e tyre kërkojnë punonjësve të policisë, të miratuara me organikë; patjetër buxhetim shtesë. 5 milionë lekë për pagesat e avokatëve dhe Ministria e Drejtësisë për investime të tjera shpenzimeve të tjera të Komisionit Shtetëror të ka kërkuar 72 milionë lekë për rikonstruksionin Ndihmës Juridike; 9 milionë lekë për shpenzime e Drejtorisë së Përgjithshme të Burgjeve, pasi gjyqësore të Avokaturës së Shtetit. bazuar në VKM-në nr. 796, të datës 22 shtator, Ndërsa për zërin e shpenzimeve të personelit të vitit 2015, kjo drejtori kalon në ambientet e Ministria e Drejtësisë ka kërkuar këtë shtesë në Institutit të Gjeografik të Ushtrisë; 30 milionë lekë buxhet: 306 milionë 266 mijë lekë për shtesën e për rikonstruksionin e godinës së Ministrisë së organikës me 400 punonjës të rinj në Drejtësisë, kryesisht të pjesëve më të paraburgimin e ri të Shkodrës dhe 24 milionë amortizuara të saj; 80 milionë lekë për lekë për një shtesë prej 11 punonjësish në dixhitalizimin e Arkivës Gjyqësore në Lundër; Institutin e Mjekësisë Ligjore. 150 milionë lekë për videoregjistrime në gjykata; Për të gjitha këto kërkesa me sa duket buxheti 15 milionë lekë për rinovimin e pajisjeve dhe ka hasur vështirësi. Përgjigje negative i është hardware në gjykata; 15 milionë lekë për kthyer Ministrisë së Drejtësisë edhe për shumën dixhitalizimin e Agjencisë së Mbikëqyrjes së 165 milionë lekëve, e cila është kërkuar për të Falimentit; 35 milionë lekë për dixhitalizimin e vendosur në punë një institucion për të miturit shërbimit të përmbarimit; 190 milionë lekë për në Pogradec. Projekti i ndërtuar në vitin 2005 automjetet në sistemin e burgjeve; 180 milionë fatkeqësisht është lënë në harresë. Por ne nuk lekë për pajisje të ndryshme, të cilat rrisin duhet ta harrojmë dhe duhet të mendojmë se funksionimin normal dhe bashkëkohor të sistemit ndërtimi dhe funksionimi i këtij institucioni të burgjeve; 30 milionë lekë për bllokues të plotëson detyrimet e Marrëveshjes së valëve të celularëve në burgje, që sigurisht janë Stabilizim-Asociimit lidhur me standardet që bërë shumë problem, të cilat rrisnin sistemin e duhet të plotësojë Drejtoria e Përgjithshme e sigurisë në këto institucione; 20 milionë lekë për Burgjeve. sistemin e kamerizimit dhe përmirësimin e Një tjetër përgjigje negative i është kthyer sistemeve aktuale, të cilat do të ulin numrin e Ministrisë së Drejtësisë për shumën 1 milion lekë punonjësve të shërbimit policor në burgje dhe për blerjen e pajisjeve elektronike për hapjen e paraburgime; 50 milionë lekë për antenat e zyrave të Komisionit Shtetëror të Ndihmës përqendruara dhe rrufe-pritëset; 32 milionë e Juridike në gjashtë qarqe të vendit. Janë 176 mijë lekë për linjën e dytë elektrike në refuzuar edhe 14 milionë e 400 mijë lekë të burgun e Lezhës; 36 milionë 336 mijë lekë për kërkuara për shpenzimet e personelit për një linjën e dytë elektrike në burgun e Fushë Krujës; shtesë prej 12 punonjësish për këto gjashtë zyra. 2 milionë lekë për sistemin e kanalizimeve të Ky mosmiratim rutinë i fondit shtesë nuk do ujërave të zeza në burgun e Korçës; 12 milionë përbënte asnjë çudi dhe unë nuk do ta lekë për rikonstruksionin qendrës së trajnimeve përmendja aspak nëse nuk do të kishte një në burgun e Vaqarrit; 54 milionë lekë shtesë arsye. Ne nuk duhet të harrojmë se me ligjin nr.
133 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
143 të vitit 2013 kemi miratuar hapjen e gjashtë investime për t’u ofruar më shumë shërbim dha zyrave të reja të ndihmës juridike shtetërore në akses qytetarëve. gjashtë qarqe të vendit. Kemi miratuar një Përfundimisht, nisur nga konsiderata e strukturë fillestare prej 12 punonjësish, dy gjithëpranuar se drejtësia, reforma e thellë që punonjës për secilën prej këtyre zyrave. pritet të ndodhë është prioriteti më i rëndësishëm Mosmiratimi këtij fondi na vendos përpara yni dhe lidhet pazgjidhshmërisht me marrjen e përgjegjësisë së moszbatimit të ligjit. ftesës për anëtarësim në BE. E treta pamundësi që të lë shije të hidhur, Mirëpresim në çdo proces integrimin. Mësimi është ajo kundrejt kërkesës së shërbimit numër një është që ne duhet të paguajmë, duhet përmbarimor gjyqësor për një fond prej 75 të investojnë për të pasur një drejtësi më të mirë, milionë lekësh, i cili u kërkua për një shtesë për të pasur një shtet më të fortë dhe më prej 60 punonjësish të rinj me arsyetimin e rritjes funksional. së volumit të punës. Ky refuzim bëhet i hidhur Faleminderit! për një arsye shumë të thjeshtë: shërbimi Ilir Meta - U lutem deputetëve, të respektojmë përmbarimor gjyqësor vetëm për periudhën kohën! janar-tetor 2015 i ka siguruar buxhetit të shtetit Fjalën e ka deputetja Antoneta Dhima. të ardhura prej 218 milionë e 100 mijë e 798 Përgatitet deputeti Kastriot Islami. lekë. Kjo në raport me 82 milionë e 836 mijë e Më pas deputeti Flamur Noka. 493 lekë shpenzime për të gjitha zërat e këtij Antoneta Dhima - I nderuar zoti Kryetar i institucioni. Kuvendit, Është e pakuptueshme që buxheti i shtetit Të nderuar kolegë deputetë dhe deputete, vazhdon të marrë ngarkesë të shtuar për trajtim Të nderuar qytetarë, financiar me personel të shtuar në Avokaturën Projektbuxheti i vitit 2016 është optimist në e Shtetit, kur ndërkohë paralelisht vazhdojnë të grumbullimin e të ardhurave me mbi 8%, në zgjidhen firma avokatie private që mbrojnë raport me realizimin e pritshëm të vitit 2015. interesat e shtetit tonë në arbitrazhet Nëpërmjet këtij buxheti gjenerohen 20 miliardë ndërkombëtare. Nëse këtë punë vazhdon ta bëjë lekë shtesë. privatja, për çfarë na duhet Avokatura e Shtetit? Shpenzimet orientohen për mbështetjen e Ju kujtoj që kontrata me më pak lekë që lidhet sektorëve më të rëndësishëm: arsimin, mes shtetit dhe një firme avokatie private... shëndetësinë, energjetikën, bujqësinë, (Drejtimin e seancës e merr zoti Meta.) infrastrukturën rrugore dhe pushtetin vendor. Ilir Meta - Ju lutem, zonja deputete, keni Po cilat janë disa nga risitë që sjell paketa kaluar kohën! fiskale dhe buxheti i vitit 2016? Silva Caka - Ju lutem edhe dy sekonda! Pas 25 vjetësh kemi një mënyrë tjetër të Ilir Meta - Edhe dy minuta. trajtimit dhe të ndarjes së bizneseve, taksë zero Silva Caka – Prandaj është momenti që për biznesin e vogël, i cili ka një qarkullim deri qeveria të balancojë drejt interesin publik me në 5 milionë lekë dhe përfitues janë mbi 84 mijë përfshirjen e kompanive private në këtë çështje. biznese të cilët nuk do të paguajnë më tatim, Mbetem e bindur që për shkak të kapacitetit kurse biznesit me qarkullim nga 5 deri në 8 tepër të ulët që kemi, duhet të reduktohet procesi milionë lekë taksa mbi fitimin i bëhet 5% dhe i lidhjes dhe i zgjidhjes së kontratave të punës, përfitues janë rreth 15 mijë biznese. sepse po u kushtojnë shumë shqiptarëve. Në Kjo politike e ndjekur është në përputhje me këtë arsyetim nuk po fus fare zbatimin e programin politik të qeverisë për uljen e taksave vendimeve të Gjykatës së Strasburgut, sepse të biznesit të vogël, premtim i mbajtur brenda shpresoj të trajtohet brenda fondit të miratuar një periudhe kohore dyvjeçare. Këto ndryshime për kompensimin e pronës dhe të zgjidhet në i japin frymëmarrje të vetëpunësuarve dhe kuadër të ligjit të ri për trajtimin e pronave. ndihmojnë rritjen ekonomike. Pavarësisht refuzimeve apo miratimeve ajo Gjithashtu, nëpërmjet këtyre ndryshimeve që do të na interesonte më tepër do të ishte të biznesi i vogël çlirohet nga detyrimi për të qenë dëgjonim se u akorduan më shumë para për të gjithë pjesëtarët e një familje të regjistruar, gjykata të reja dhe mbi të gjitha më shumë duke shmangur riskun e gjobitjes. Të gjitha këto
134 Legjislatura e 8-të Viti 2015
përbëjnë ndoshta reformën më të madhe për birrës. Efekti në buxhet është minus 17 milionë biznesin e vogël, reformë të cilën e ka arritur ta lekë. realizojë Aleanca për Shqipërinë Europiane. Ndryshim bëhet gjithashtu për bazën e Qeveria shqiptare është e vendosur për të ecur llogaritjes së kontributeve për profesionet e lira. në rrugën e përmirësimit të klimës së të bërit Profesionet e lira paguajnë kontribut shoqëror biznes, të eliminimit të barrierave, për të lënë të dhe shëndetësor si një i vetëpunësuar. Statusi i lira aftësitë dhe kualifikimet e kujtdo që dëshiron tyre ekonomik nuk barazohet me të t’i vërë ato në shërbim të shoqërisë dhe të vetëpunësuarit e tjerë. Prandaj është propozuar ekonomisë. Tashmë janë bërë realitet nga ana që si bazë e llogaritjes së kontributeve të merret e qeverisë shlyerja e detyrimeve, falja e gjobave, paga maksimale. Ky ndryshim ka një efekt në lehtësimi i procedurave, krijimi i lehtësirave për buxhet në shumën 1,1 miliardë lekë. sektorë të caktuar, përjashtimi nga taksat dhe Ndryshimet e paraqitura në paketën fiskale tatimet për mallra të caktuara dhe një sistem nuk synojnë rritje taksash, por janë disa fiskal i ndershëm. rregullime të cilat janë vlerësuar si të Ndryshime të tjera që lidhen me paketën domosdoshme dhe sjellin përmirësime. Të gjitha fiskale janë dhe taksat e pushtetit vendor, siç këto ndryshime janë në frymën e realizimit të është taksa e fjetjes në hotel dhe taksa e programit elektoral të Aleancës për Shqipërinë pasurisë mbi truallin. Këto janë rregullime të Evropiane dhe reformave të ndërmarra në këto domosdoshme për të bërë të mundur mbledhjen dy vjet. e taksave dhe shmangien e evazionit fiskal. Edhe pse në disa raste janë kundërshtuar si Për taksën e fjetjes në hotel është hequr dorë të ashpra, reformat nuk kalojnë asnjëherë pa nga taksa si përqindje ndaj çmimit dhe është dhimbje dhe pa probleme. E mira e këtyre vendosur taksë fikse reformave është se çfarë do të sigurojnë për të Me taksën ndaj truallit plotësohet një boshllëk nesërmen dhe a sigurojnë vazhdimësinë. Nga në sistemin fiskal. Trualli është pasuri e zbatimi i këtyre reformave ata që përfitojnë janë paluajtshme njësoj si ndërtesa dhe toka qytetarët, familjet e tyre dhe ekonomia. Nga bujqësore. Është më se e drejtë që edhe trualli zbatimi i këtyre reformave do të kemi të tatohet si gjithë pasuritë e tjera. qëndrueshmëri, stabilitet dhe rritje ekonomike. Me të njëjtën logjikë ndryshohet aplikimi i Buxheti për vitin 2016 kontribuon për të pasur rentës minerare për mineralet jometalike. Pra, një rritje ekonomike të qëndrueshme, për një nga aplikimi mbi çmimin, i cili nën deklarohet, konsolidim dhe përmirësim të ritmit të rritjes. Si propozohet aplikimi mbi sasinë. elementet bazë të rritjes ekonomike në vitin 2016 Një taksë tjetër e rishikuar është ajo e primit mendohet të jenë: investimet, veçanërisht ato të sigurimeve. Vitin e kaluar industria e të huaja direkte; përmirësimi i bilancit të sigurimeve u përjashtua nga TVSH-ja dhe u shkëmbimeve tregtare me jashtë si pasojë e vendos një taksë prej 3% mbi primin, me shtimit të prodhimit vendas; përmirësimi i shpresën që të reflektohej si te konsumatori kërkesës së brendshme dhe i kreditimit. ashtu edhe tek i siguruari. Për vitin 2016 investimet publike janë Në lidhje me akcizën për duhanin nuk ka planifikuar në masën 5,1% e prodhimit të asnjë ndryshim në rritje. Shtesa e akcizës e brendshëm bruto ose në vlerë 92 miliardë lekë. miratuar vitin e kaluar prej 10 lekësh që do të Një pjesë e financimit u takon projekteve të aplikohej në vitin 2016, do të bëhet zero, pra nisura me qëllim përfundimin e tyre dhe pjesa nuk do të aplikohet. Përjashtohet nga akciza tjetër e financimeve u përket investimeve të tjera duhani i prodhuar dhe i grirë për përdorim vetjak, të planifikuara për t’u kryer në vitin 2016. Plani i por me kusht që të mos jetë objekt i asnjë investimeve për vitin 2016 ka një shpërndarje të veprimtarie shitjeje dhe sasia e prodhimit të mos drejtë në të gjithë territorin e vendit. jetë më e madhe se 25 kilogramë në vit. Buxheti për arsimin, së bashku me të ardhurat Shtohet taksa për makinat luksoze. Taksa do e pushtetit vendor dhe fonde të tjera për arsimin, të jetë 70 mijë lekë në momentin e regjistrimit janë 11% e shpenzimeve publike ose 3,31% e dhe taksa vjetore do të jetë 21 mijë lekë. Masë prodhimit të brendshëm bruto. tjetër është ndryshimi i nivelit të akcizës së Me fondet e planifikuara sigurohet shërbim
135 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
për transportin e nxënësve dhe mësuesve. Për Shtetit, Gardës së Republikës, Shërbimit të herë të parë janë planifikuar në këtë skemë Gjendjes Civile, si dhe strukturave të tjera në financimi edhe fëmijët e arsimit parashkollor, si administrim dhe në varësi të kësaj ministrie. dhe edukatorët e kopshteve. Sigurohet blerja e Projektbuxheti i pushtetit vendor rrit ndjeshëm teksteve shkollore për nxënësit e sistemit të gjitha kompetencat, shërbimet dhe fondet e parauniversitar. Sigurohet shërbimi i internetit qeverisjes vendore në fushat dhe sektorët për 1 mijë e 350 shkolla të arsimit zhvillimorë që janë: bujqësia, pyjet, emergjencat, parauniversitar. Sigurohet financimi i kontratave arsimi parauniversitar, duke i dhënë mundësi dhe të punimeve në vazhdim në infrastrukturë në 51 potencial zhvillimi. Risi për pushtetin vendor objekte arsimore. Sigurohet financimi për është shpërndarja e grantit të pakushtëzuar ndërhyrje të reja në infrastrukturën e objekteve sipas një formule të re, e cila është përpunuar shkollore në arsimin parauniversitar. Sigurohen në bashkëpunim me USAID-in, bazuar në kritere pajisjet me mobileje për ndërtimet e reja dhe objektive, të thjeshta, të matshme dhe kompletimi me baze materiale i laboratorëve transparente për të gjithë. Funksionet që i shkencorë. kalojnë pushtetit vendor shoqërohen me mjete Buxheti për shëndetësinë është parashikuar financiare, të cilat përllogariten 7 miliardë lekë. 44,1 miliardë lekë ose 2,88% e prodhimit të Me transferimin e këtyre funksioneve në qendër brendshëm bruto. Ky është niveli më i lartë i të vëmendjes dhe në kuadër të decentralizimit financimit të shëndetësisë shqiptare. Janë 6,9 është mbështetja që u jepet veçanërisht disa % fonde më shumë se realizimi pritshëm i vitit sektorëve zhvillues kryesisht ujitjes dhe kullimit. 2015. Në vitin 2016 borxhi publik do të fillojë rënien Në vitin 2016 do të ofrohen vizita pa pagesë e tij. Nga 72,6 % që është parashikuar në fund te mjeku i familjes. të vitit 2015 parashikohet të shkoj në 70,9%. Do të ketë një përmirësim të thellë në Deficiti buxhetor parashikohet që në vitin 2016 shërbimin e urgjencave mjekësore. Lista e të arrijë në 2.2% nga 4.1 % që është aktualisht. barnave të rimbursueshme do të vazhdojë të Ky projektbuxhet programon një balancë zgjerohet me barna të reja. primare me suficit 0,3 % të produktit të Për investimet kapitale do të përmirësohet përgjithshëm kombëtar, tregues i cili vazhdimisht ndjeshëm infrastruktura ndërtimore, si dhe do ka qenë me deficite mesatarisht 2% të produktit të sigurohet blerja e pajisjeve të ndryshme të përgjithshëm bruto. mjekësore. Investime të rëndësishme në Buxheti i vitit 2016 falë politikës së ndjekur infrastrukturë dhe pajisje mjekësore do të bëhen në drejtim të të ardhurave, shpenzimeve, borxhit, në qendra shëndetësore në Tiranë, Dibër, Fier deficitit dhe suficitit primar fillon t’i afrohet dhe Gjirokastër. “Rregullit të artë “ të buxhetit. Fondi për garantimin e huadhënies ndaj Të dashur kolegë, në kushtet kur bujqësisë është 1,8 miliardë lekë. Kjo skemë do projektbuxheti i vitit 2016 dhe projektligjet e të fillojë të funksionojë në vitin 2016. paketës fiskale janë në përputhje me Gjatë vitit 2016 me fondet e akorduara për Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë ju ftoj bujqësinë do të bëhet e mundur: rehabilitimi në t’i miratojmë ato. një shkallë të madhe të infrastrukturës së ujitjes; Faleminderit! pastrimi i kanaleve kryesore ujitëse dhe Ilir Meta – Edhe më të larta mund të ishin kulluese. Në total financimet për ujitjen dhe duartrokitjet, sepse deputetja Antoneta ka kullimin janë sa investimet në katër vjetët 2012- ditëlindjen sot, apo jo? 2015 të marra së bashku. Faleminderit! Fondet e akorduara për mbrojtjen do të rriten Ndoshta duhet të ishte marrë një masë me 1,6 miliardë lekë. Mbështetja kryesore e këtij organizative më e fortë nga grupi i sektori është ruajtja e standardeve që kërkon maxhorancës. ekzistenca e anëtarësimit në NATO. Fjalën e ka zoti Islami. Fondet e akorduara për rendin dhe sigurinë Përgatitet deputeti Bujar Derveni. do të bëjnë të mundur mbështetjen financiare Kastriot Islami - Zoti Kryetar, për funksionimin e strukturave të Policisë së Mendoj se nuk duhet të bëhem pjesë e kësaj
136 Legjislatura e 8-të Viti 2015
maskarade që po zhvillohet në orën 1 të natës, organizohen ditën, të paktën për buxhetin dhe ku për gjënë më të rëndësishme, për buxhetin, ligjet e rëndësishme të tilla, që publiku të ketë për të cilin publiku ka një interes shumë të lartë. vëmendjen dhe të dëgjojë se çfarë ndodh. Në të Debati nuk bëhet këtu për njëri-tjetrin, për të bërë kundërt, ky parlament ka marrë fund. Ka marrë batuta se kush është më i zoti për të hedhur dhe fund për shumë arsye, por mua këtu më vjen për të pritur, por bëhet që qytetarët të dëgjojnë keq për njerëzit seriozë, që flasin për buxhetin. se cili është programi i shpenzimeve për vitin Ka pasur diskutime shumë të mira sot, siç ka 2016. pasur edhe diskutime batutash, diskutime jashtë Kryeministri, i cili duhet të ishte këtu dhe të rendit të ditës, apo disa hartime që të tjerë i kanë mbante shënim çdo gjë që thuhej, mungon, bërë dhe të tjerë i kanë lexuar, por ne nuk mund ministri i Financave mungon, ministri i të lejojmë që imazhi i këtij parlamenti të rrënohet Ekonomisë, mungon, ministrat e 3 prioriteteve në këtë mënyrë, siç po rrënohet çdo ditë dhe kryesore: arsim, shëndetësi, çështje sociale, në çdo aspekt. mungojnë. Ilir Meta – Fjalën e ka deputeti Bujar Derveni. Është bërë një traditë shumë e keqe në këtë Ju njoftoj se një pjesë e madhe e deputetëve parlament: “Hajde, të gjejmë një marifet që të i kanë tërhequr diskutimet. Më pas e ka fjalën shkojnë diskutimet mbas orës 12 të natës dhe deputeti Tafaj dhe në vijim, do të flitet në emër mundësisht, t’u presim fjalën dhe të mos flasim të grupeve parlamentare. dhe të mos ta dëgjojmë. Kjo po e rrënon imazhin Do të flasë zoti Petrit Vasili, në emër të Grupit e parlamentit, edhe për njerëzit seriozë në këtë Parlamentar të LSI-së, zoti Gjovalin Bzheta, në sallë. emër të Grupit Parlamentar të PD-së dhe zoti Që ka të inkriminuar këtu, këtë e di i gjithë Angjeli, në emër të Grupit Parlamentar të PS- populli dhe Parlamenti Europian, që ka njerëz së. me diploma false, edhe këtë e dinë, por që ne të Bujar Derveni – I nderuar, zoti Kryetar, sillemi kolektivisht në mënyrë të papërgjegjshme Të nderuar kolegë deputetë, në këtë mënyrë, unë mendoj se kjo e rrënon Që në fillim të fjalës dua të shpreh imazhin e parlamentit. konsideratën për ato çka ky projekt-buxhet ofron Zoti Meta, në tërësi për votim në këtë sallë të parlamentit. Po ju drejtohem me emër konkret. Merrni Shumë prej problematikave kyçe të masa që të mos përsëritet më kjo situatë! Të ekonomisë së vendit gjejnë zgjidhje dhe ndoshta, mos përsëritet më! Normalisht, i bie që një gjë me rritjen e parashikuar për vitin 2016, futemi kaq e rëndësishme të diskutohej të paktën 2 në një rrugë normale dhe financiarisht të ditë dhe publiku të dëgjonte me vëmendje se konsoliduar të zhvillimit ekonomik. Po të mbajmë çfarë do të thoshim ne. Edhe nëse nuk do të parasysh situatën në të cilën e gjetëm në fillim bëhej dot 2 ditë, të organizohej në mënyrë të të mandatit, në vitin 2013, vetë fakti që sot kemi tillë që të ishte në një orë, që ky debat të mundësi të kemi një projekt-buxhet të tillë, na dëgjohej. E quaj sinqerisht të turpshëm rrënimin bën më optimistë se e kemi kaluar me sukses e imazhit të parlamentit. momentin e vështirë. Unë kam përgatitur një diskutim të standardeve Dua të ndalem kryesisht në sektorin e europiane (e them pa mburrje këtë). E kam transportit. përgatitur vetëm për buxhetin, me shifra, me ide Nuk mund të lë pa përshkruar shkurt një për të bërë analiza dhe për të dhënë sugjerime historik të performancës së këtij sektori. Unë vij për buxhetin. Nuk do ta lexoj dhe refuzoj të bëhem nga fusha e inxhinierisë së ndërtimit dhe herë pjesë e kësaj maskarade, sepse më duket e pas here diskutoja në rrethe miqsh dhe kolegësh, turpshme që në këtë orë të natës asnjë nuk na plot me habi, se në mungesë të një strategjie të dëgjon, ndërkohë që ne tregojmë se kush është masterplanit të zhvillimit të rrjetit rrugor, ishin më i zoti për të hedhur batuta me njëri-tjetrin këtu. bërë gabime të shumta në projektimin e Mund të bëjmë batuta pa fund, por nuk e zgjidhim investimeve të rrjetit kryesor dhe në atë dytësor. problemin e interesit publik. Me ardhjen e qeverisë së re në vitin 2013, Zoti Meta, tabloja nga një situatë dramatike, ndryshoi Ju kërkoj që mbledhjet e ardhshme të rrënjësisht. U realizuan ndërtimi dhe rehabilitimi
137 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
i disa akseve rrugore nacionale që synojnë Ministrisë së Transporteve dhe Infrastrukturës daljen në pikat kufitare, duke siguruar më tej për vitin 2016. Niveli i ulët i buxhetit ka prekur lidhjen me rrjetet rrugore të Ballkanit. zërat më kryesorë dhe më konkretisht: ulja e Konkretisht, është punuar në dublimin e shpenzimeve korrente në shumën prej 220 superstradës Milot-Fushë-Krujë dhe ndërtimin milionë lekë në subvencionet e transportit e pjesëve të mbetura të rrugës Kukës-Morinë, hekurudhor; ulja e investimeve kapitale të ndërtimin e Rrugës së Arbrit, loti 1, 2, dhe 3, brendshme në shumën 2 miliardë lekë në ndërtimin e segmentit rrugor Bypass-i Plepa- kontratat e zbatimit të sektorit rrugor; ulja e Kavajë-Rrogozhinë, ku u krye sistemimi dhe investimeve kapitale të huaja në shumën 9,3 asfaltimi dhe riveshja e rrugëve nacionale, duke miliardë lekë në projektet e sektorit rrugor dhe siguruar rritjen e gjatësisë dhe përmirësimin e ato të ujësjellës- kanalizimeve. cilësisë së tyre, si: rruga Kukës-Krumë, rruga Në total, projekt - buxheti i Ministrisë së Milot-Lezhë, rruga Korçë Ersekë e të tjera. Transporteve dhe Infrastrukturës për vitin 2016 Është përmirësuar qarkullimi rrugor ka pësuar një ulje prej 11,4 miliardë lekë. nëpërmjet vendosjes së sinjalistikës rrugore, Personalisht, kjo më ngjall shumë shqetësim. Më sipas standardeve europiane. Është plotësuar konkretisht, investimet e brendshme rezultojnë me sinjalistikë rrugore segmenti Rrogozhinë- të jenë në shumën 3,7 miliardë lekë nga 5,7 Butrint, superstrada Tiranë-Durrës dhe segmenti miliardë lekë, që ishin këtë vit, me një ulje prej rrugor Kashar-Rinas, si dhe u plotësua 2 miliardë lekësh. Financimet e huaja nga sinjalistika horizontale dhe vertikale në shumë shuma 50,2 miliardë lekë, që ishin në vitin 2015, akse kombëtare. Ka filluar puna për ndërtimin në buxhetin e vitit 2016 bëhen 8,5 miliardë lekë, e bypass-it të Fierit. duke pësuar një ulje prej 6,6 miliardë lekësh. Në saj të reformave të ndërmarra nga Ndërkohë, bie në sy dukshëm transferimi i administrata detare, në korrik të vitit 2014, Flota investimeve në rritjen e buxhetit për Fondin e Detare Shqiptare ka dalë nga lista e zezë e Zhvillimit të Rajoneve në 10 miliardë lekë, duke Memorandumit të Mirëkuptimit të Parisit. Në 2 krijuar edhe paralelizma në financimin dhe vjet janë përqendruar investimet e transportit menaxhimin e projekteve për infrastrukturën detar në rritjen e kapaciteteve përpunuese dhe rrugore dhe për ujësjellës-kanalizimet. menaxhuese të porteve me investime në portin Druhem se ky nivel i ulët i fondeve për e Vlorës, të Sarandës dhe atë të Shëngjinit. investimet, mund të ndikojë në realizimin e Gjatë vitit 2014 janë realizuar në prioriteteve të Ministrisë së Transporteve dhe infrastrukturën e ujësjellës- kanalizimeve 10,4 Infrastrukturës, siç është financimi drejt miliardë lekë investime, kundrejt 6,5 miliardë përfundimit të akseve prioritare në sinjalistikë lekë të realizuara në vitin 2006 ose 61 % më dhe në siguri rrugore, në shpronësimin e duhur shumë. Për vitin 2015 janë realizuar 15,7 për t’i hapur rrugë vazhdimit të punës nëpër miliardë lekë investime, ose 51 % më shumë objekte, në shlyerjen e detyrimeve gjyqësore, se viti 2014 dhe me një rritje prej 142%, në hartimin e projekteve të reja për thithjen e krahasuar me vitin 2013. financimeve të reja në rrugë, gjë që nuk do të Të nderuar kolegë deputetë, ishte e pëlqyeshme për asnjë prej nesh. Ndryshe nga sa rezultonte në periudhën para Dua të ndalem pak edhe në sektorin e vitit 2013, këto rritje konkrete janë shoqëruar me transportit publik hekurudhor, që ka interes për zhvillime pozitive. Nuk vonoi dhe si rezultat i shumë prej qytetarëve, që janë duke na ndjekur. zbatimit të paketës së masave për sigurinë Buxheti i vitit 2016 është ulur me 50% në këtë rrugore, ra me 20% numri i aksidenteve rrugore sektor në krahasim me vitin 2015 sa i përket me pasojë vdekjen. subvencionit. Kemi një ulje të subvencionit për Në buxhetin e ri (këtu dua të ndalem pak), të ofrimin e shërbimit të transportit publik të gjitha këto rritje nuk kanë mjaftuar të kemi një udhëtarëve nga 440 milionë në 240 milionë lekë. ruajtje të nivelit ose një shtesë të tij për vitin Mendoj se pas kësaj do të përkeqësohet cilësia 2016. e shërbimit të transportit publik hekurudhor, si Siç duket nga shifrat e paraqitura në buxhet, dhe zvogëlimi dhe ndoshta, mungesa e shërbimit vërehet një rënie e theksuar të buxhetit të të mirëmbajtjes dhe kontrollit në një pjesë të
138 Legjislatura e 8-të Viti 2015
linjave hekurudhore të rrjetit tonë. Fermerët presin të dëgjojnë, nëse ky buxhet Kjo mbase mund të jetë edhe pika e nisjes do të ndihmojë aktivitetin prodhues në bujqësi, së degradimit të rrjetit hekurudhor për udhëtarët, në tregtimin e produkteve dhe rritjen e të për të mos vazhduar më pas me problematikën, ardhurave të tyre. se ky shkurtim buxheti pritet të sjellë largimin e Pra, e gjithë shoqëria shqiptare sot pret të rreth 500 punonjësve nga Hekurudha Shqiptare, dëgjojë si do të ndikojë ky buxhet në të ardhmen të cilët sot paguhen me rroga nga 22 mijë-30 e vendit, në përballimin e vështirësive të mëdha, mijë lekë të reja, që janë të ardhura jetike dhe që po përjeton vendi, si: varfëria në rritje, bazike për ekonominë e familjeve të tyre. papunësia në rritje, shtrenjtimi i vazhdueshëm i Duke iu rikthyer edhe një herë konsideratës jetës së çdo qytetari, përkeqësimi i shpejtë i fillestare për buxhetin në tërësi, konsideratë që klimës së biznesit dhe shumë probleme të tjera e ndaj me kolegët e Grupit Parlamentar të LSI- me të cilat përballet vendi. së, që është përgjithësisht pozitive, do të doja Buxheti i vitit 2016, që po diskutojmë sot, të paraqisja kërkesën time për rishikimin dhe është buxheti i një vendi në krizë. Dikush mund rishpërndarjen në raport me këto problematika të thotë: “Jo, sepse akoma rritja ekonomike që ngrita. Sektori i transportit është lokomotivë është në nivelin pozitiv”, por buxheti, që e ka zhvillimi për çdo vend, të cilit i duhet të bëjë hapa paraqitur vetë qeveria, vërteton më së miri se përpara drejt zhvillimit ekonomik dhe social të ai është buxheti i një vendi në krizë. Vendet edhe tij. kur janë në krizë, ndjekin një tjetër praktikë Faleminderit! buxhetimi, ndjekin një praktikë të tillë, ku u jepet Ilir Meta – Fjalën e ka deputeti Myqerem përparësi në buxhet prioriteteve, që janë Tafaj. afatgjata dhe që kanë të bëjnë me të ardhmen Para se të kalohet në fjalën në emër të dhe me zhvillimin perspektiv të vendit. grupeve, ju lutem, të njoftohen të gjithë deputetët Cilat janë këto? Në radhë të parë janë për votimin! politikat e zhvillimit të burimeve njerëzore, si Për 20 minuta, do të bëjmë votimin. politikat e shkollimit të fëmijëve dhe të të rinjve. Myqerem Tafaj - Zoti Kryetar, Pas kësaj janë sektorët prioritareë, që Kolege dhe kolegë deputetë, mbështetin sektorin prodhues, rritjen ekonomike Të nderuar qytetarë, dhe rritjen e PBB-së. Buxheti i vitit, i parë nga këndvështrimi politik, Buxheti për arsimin dhe për shkencën është është dokumenti më sintetik që pasqyron vërtet pjesë e shpenzimeve publike totale të politikat e një qeverie, ecurinë e qeverisjes, buxhetit të një vendi, por ai dallon nga çdo realizimin e programit të qeverisjes së një shpenzim tjetër në sektorët e tjerë, sepse është maxhorance dhe mbajtjen e premtimeve që ajo investim për të ardhmen, investim për zhvillimin ka bërë para zgjedhësve. e burimeve njerëzore, për shkollimin e të rinjve Kur qeveria paraqet buxhetin e vitit në të gjitha nivelet, investim për zhvillimin e dijes pasardhës, qytetarët presin të dëgjojnë se çfarë dhe të inovacionit, parakushte kryesore për do të sjellë ky buxhet për të ardhmen dhe zhvillimin e një shoqërie dhe një ekonomie të mirëqenien e çdo familjeje, pra shumë thjesht, mbështetur në dije, ashtu siç synon të jetë në do të përmirësohet jetesa e tyre apo do të shoqëria dhe ekonomia e vendit tonë, e një vendi përkeqësohet. që synon integrimin e shpejtë në BE. Sipërmarrësit presin të dëgjojnë, nëse do të Buxheti i vitit 2016 tregon se arsimi dhe krijojë ky buxhet premisa për zhvillimin dhe shkenca nuk përbëjnë prioritet. Ky buxhet tregon zgjerimin e biznesit të tyre, apo do ta frenojë atë. qartë se arsimi dhe shkenca nuk përbëjnë Punonjësit e sektorit publik presin të dëgjojnë, përparësi. Këtë e tregojnë jo vetëm shifrat e se çfarë do të ndodhë me pagat e tyre dhe me buxhetit të vitit 2016, por për fat të keq, edhe kushtet e tyre të punës. shifrat e planit afatmesëm (2017-2018). Të rinjtë presin të dëgjojnë, nëse ky buxhet Llogaritur në tërësi të gjitha shpenzimet e do të krijojë më shumë mbështetje, më shumë planifikuara dhe investimet për arsimin përbëjnë shanse për përmirësimin e kushteve të shkollimit 3,39% të PBB-së dhe këtu janë marrë të gjitha, të tyre. shpenzimet dhe investimet, por kjo shifër mbetet
139 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
e pandryshuar edhe në periudhën 2017-2018, më shumë përparësi për këto fusha dolën edhe pra ky është niveli. më shpejt nga kriza. Me këtë buxhet arsimi nuk ka përparësi. Unë Buxheti i pamjaftueshëm prek, në radhë të po e krahasoj me një fushë tjetër pikërisht për parë, mësuesit, të cilët në dy vjetët e fundit nuk të argumentuar atë që thashë pak më parë, se kanë pasur rritje të pagës, por përsëri nuk do të cilit po i japim prioritet, po e krahasoj me rendin: ketë rritje të pagës. Ne po shkojmë drejt rrezikut po të shikojmë tabelën ku paraqiten programet sërish që profesioni i mësuesisë të bëhet një themelore dhe ta krahasojmë buxhetin e arsimit profesion që do të braktiset për shkak të pagave dhe të shkencës me buxhetin e rendit, vëmë re që do të mbeten të ulëta, sepse me këto paga se edhe pse në sistemin e rendit ka vetëm 14 aftësia blerëse faktikisht ulet për shkak të mijë e 200 të punësuar, buxheti është rreth 25 çmimeve dhe të ushqimeve të shportës. miliardë lekë. Ndërsa në arsim janë të punësuar Qeveria flet shumë për zhvillimin e arsimit 38 mijë mësues dhe pedagogë, po marr vetëm profesional, por buxheti që ka sjellë këtë vit, për të punësuarit, dhe buxheti është 37,8 miliardë vitin 2016, për arsimin profesional është 2,17 lekë. Me këtë buxhet qeveria paguan një miliardë lekë në krahasim me 2,13 që ishte vitin punonjës të rendit 1,96 herë më shumë sesa një e kaluar, buxheti i planifikuar për vitin 2015, i cili mësues dhe pedagog. Pra, paga mesatare e një u ul me 2,7 milionë dollarë me aktin normativ. punonjësi rendi në Shqipëri është 1,96 herë më Buxheti më i prekur në të gjithë sistemin e e lartë sesa ajo e një mësuesi apo pedagogu, arsimit rezulton ai i arsimit të lartë. Ne investojmë saktësisht 1,3 milionë lekë në vit mesatarisht për ende 480 dollarë për studentë në vit, ndërkohë një punonjës rendi kundrejt 0,68 milionë lekëve që mesatarja e vendeve të OECD-së është rreth në vit për një mësues apo pedagog. Pra, a është 10210-10300 dollarë në vit. Pra, ne jemi shumë prioritet arsimi? Sigurisht që jo. larg. Investimet e planifikuara në sektorin e arsimit Po ta bëjmë shumë më të thjeshtë këtë dhe të sportit janë 3,5 miliardë lekë ose 35 krahasim. Po marr buxhetin e arsimit të lartë dhe milionë dollarë, krejtësisht të pamjaftueshme, të shkencës, duke e krahasuar me një buxhet vetëm 45 dollarë mesatarisht për një nxënës dhe krejt tjetër, me buxhetin për vitin 2016 për student. administratën e doganave dhe të tatimeve, ku, Kjo maxhorancë erdhi në pushtet me një në mos gaboj, punojnë rreth 3000 veta. Ndërsa premtim të madh, për ta çuar investimin për buxheti i arsimit të lartë dhe shkencës është për arsimin në tërësi në 5% të prodhimit të 145 mijë studentë dhe pedagogë. Qeveria përgjithshëm bruto. Në fakt, nuk ka arritur as në parashikon që të përdorë 5,7 miliardë lekë, pra 4%, jo më në 5%. Ky nivel kaq i ulët i investimit rreth 57 milionë dollarë për administratën e për arsimin dhe shkencën jo vetëm për vitin doganave dhe të tatimeve, kundrejt 67 milionë 2016, por edhe për vitin 2017 dhe vitin 2018, siç dollarëve, që parashikon të përdorë për të paraqitet në tabelat e buxhetit, do të ketë investuar në tërësi për këta 145 mijë studentë ndikime, efekte të dukshme negative, afatgjata dhe pedagogë. Pra, a është prioritar arsimi i lartë në cilësinë e shkollimit të të rinjve dhe në në këtë buxhet? Jo! Por çfarë bën buxheti i vitit zhvillimin e gjithanshëm të vendit. Pra, me këtë 2016 dhe cili është parashikimi për dy vjetët që nivel kaq të ulët të investimit që parashikohet vijnë? Ai parashikon të rriten të ardhurat nga për tre vjetët që vijnë, praktikisht nuk ka shanse tarifat, që paguajnë studentët në universitetet reale për të rritur cilësinë. publike. Aktualisht, për çdo 100 lekë që Buxheti i vitit 2016 në tërësi është buxhet i parashikon ky buxhet për arsimin e lartë, 58 lekë një vendi në krizë. Megjithatë, menaxhimi i krizës vijnë nga buxheti i shtetit dhe 42 lekë nga të nuk duhet të bëhet në kurriz të sektorëve kaq ardhurat, nga tarifat. Pra, është një përqindje jetikë, si arsimi, përkundrazi, edhe përvoja e tejet e lartë, shumë e lartë edhe për sistemet vendeve të tjera, që përjetuan krizën e fundit më liberale që kanë tarifa të larta. Problemi këtu financiare, vërtetoi se pikërisht vendet investuan, është ndryshe i zgjidhshëm. Ne duhet të rrisim në mënyrë të veçantë vendet e Bashkimit buxhetin që vjen nga shteti, nga buxheti shtetëror Europian, me përparësi për arsimin, shkencën, dhe vetëm në këtë mënyrë mund të ndryshojë inovacionin. Pikërisht ato vende që investuan me ky raport. Ky raport aktual është jashtëzakonisht
140 Legjislatura e 8-të Viti 2015
në disfavor të familjeve dhe i papërballueshëm mbështet as të rinjtë, as të rriturit, as pagat, as për shumicën e familjeve (këtu nuk bëhet fjalë pensionet, si dhe as rritjen ekonomike. Prandaj, për familjet e varfra, por edhe për shtresën e në diskutimet nen për nen në komisione do të mesme të shoqërisë). Pra, ky buxhet nuk e kërkojmë të bëhen natyrisht përmirësime për mbështet realisht rritjen e cilësisë në arsimin e aspekte, si, për shembull, siç përmenda për lartë. Të rrisësh cilësinë do të thotë të kesh më arsimin e lartë dhe do ta ftojmë maxhorancën shumë pedagogë. Ne jemi vendi që kemi rreth që të pranojë, që ta rrisim buxhetin e arsimit të tri herë më pak në numër pedagogë dhe kërkues lartë, dhe është shumë e thjeshtë për ta rritur. shkencorë për 1000 banorë, në krahasim me Gjysmën e fondeve, që janë planifikuar për vendet e reja të Bashkimit Europian. Buxheti rikonstruksione apo shpenzime luksi, le t’i thotë që do të shtohen 800 pedagogë. Shumë përdorim për arsimin e lartë dhe kështu kemi mirë, por duhet të shtohen edhe më shumë, në bërë hapin e parë. mënyrë që ne të afrohemi; të rrisësh cilësinë do Faleminderit! të thotë që pedagogët t’i paguash më mirë. Rritja Ilir Meta – Faleminderit! e pagave të pedagogëve është emergjente, në Fjalën e ka deputeti Petrit Vasili në emër të mënyrë të veçantë e asistentëve të rinj, Grupit Parlamentar të Lëvizjes Socialiste për përndryshe këta të fundit do të braktisin Integrim. universitetet tona publike, do të emigrojnë dhe Përgatitet deputeti Gjovalin Bzheta në emër do të punësohen në universitetet e huaja. të Grupit Parlamentar të Partisë Demokratike Ligji i ri i arsimit të lartë, aq i kontestuar, ka dhe profesor Anastas Angjeli në emër të Grupit një moment, i cili harrohet në këtë buxhet. Ai Parlamentar të Partisë Socialiste. parashikon bursa për degët prioritare. Buxheti Të njoftohen të gjithë deputetët që për njëzet praktikisht nuk planifikon asnjë qindarkë dhe minuta të jenë në sallën e parlamentit për të janë shumë studentë që presin të mbështeten filluar procesin e votimeve. me bursa në degët prioritare që, për fat të keq, Petrit Vasili – I nderuar zoti Kryetar i shumica e tyre janë degë jo të parapëlqyera. Kuvendit, Dua të them dy fjalë tani për një moment tjetër Të nderuar kolegë deputetë, të buxhetit, që ka të bëjë me Fondin e Zhvillimit Sigurisht, në fundin e një dite të gjatë të të Rajoneve. Ky fond është krijuar në kohën e diskutimit të projektbuxhetit, absolutisht nuk do qeverisjes së Partisë Demokratike, sot po të doja të ndalesha në dhjetëra detajime, të cilat zgjerohet në dy aspekte jashtëzakonisht të u ekspozuan gjerësisht nga Kryeministri, nga rëndësishme: në aspektin e aplikimeve... Spektri ministri i Financave, ministri i Ekonomisë dhe të i aplikimit është zgjeruar jo vetëm nga njësitë e gjithë ministrat që morën fjalën. Megjithatë, në qeverisjes vendore, por edhe më tej, me këtë moment përfundimtar, në mbyllje të kompanitë dhe nga individë mjaft mirë, por diskutimeve, dua të ndalem në dy-tri momente problemi është se struktura, hierarkia të rëndësishme. institucionale e administrimit të Fondit nuk krijon Së pari, ky është një moment tepër delikat i premisa për transparencë. Prandaj në diskutimet një buxheti, i cili projekton të gjitha përgjithësimet nen për nen do të insistojmë që për një dhe gjetjet e tre vjetve intensive reformash dhe miradministrim dhe rritjen e transparencës së projektimit drejt një rritjeje ekonomike, e cila fondeve të zhvillimit të rajoneve është e synon nivelin deri në 3,4%. domosdoshme që të garantohet një përfshirje Së dyti, ulja e borxhit publik për herë të parë substanciale e këshillave bashkiakë, në mënyrë në nivelin 70,9%. që të dyja palët, pozita dhe opozita, në këshillat Së treti, ulja e taksave dhe jo rritja e tyre, për bashkiakë të kenë mundësi të thonë fjalën e tyre, herë të parë, është besoj një tjetër moment i në mënyrë që administrimi i këtyre fondeve të rëndësishëm dhe këto tre momente besoj se jetë me efiçiencë më të lartë dhe me shënojnë edhe këtë projektbuxhet në transparencë më të madhe. Pra, ky buxhet në pikëpamjen e shtyllave të tij parimore. tërësi është buxheti i një vendi në krizë. Ky Debati: a është ky buxheti optimal? A është buxhet nuk garanton as uljen e varfërisë, as ky buxheti që u jep zgjidhje të gjitha këtyre rritjen e shkallës së punësimit; ky buxhet nuk problemeve? A u jep përgjigje të gjitha pyetjeve
141 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
që të gjitha krahët e politikës shtrojnë? Sigurisht negociuar intensivisht dhe me shumë seriozitet nuk mund të jetë dhe nuk mund të ishte i tillë, edhe me Fondin Monetar Ndërkombëtar. Pra, pasi ky buxhet vjen pasi qetëson një sërë kemi një garant të paanshëm, të pavarur dhe problematikash tepër të komplikuara, që e objektiv, i cili na qetëson në të gjitha ato pasiguri, shoqëruan atë që në vitin 2013, por projektimi i që ndoshta mund t’i lindin edhe opozitës. tij drejt një qëndrueshmërie ekonomike, një Gjithsesi, një nga problemet madhore që buxheti rritjeje shumë më të stabilizuar, e cila shmang ka është sfida e menaxhimit efikas të tij. Këtu, të gjitha surprizat dhe rëniet a ngritjet e sigurisht, nuk kemi vend të kemi as paparashikuara, besoj se janë lajmet më të mira vetëkënaqësi, por kemi vend për të mësuar që ne mund t’i japim në mënyrë parimore të gjithë shumë dhe për të nxjerrë mësime, edhe nga dy publikut shqiptar. vjetët që kaluan, pse jo, për të nxjerrë mësime Sigurisht, debati tepër i polarizuar, i ashpër edhe nga vitet e qeverisjeve të mëparshme, ku dhe tradicionalist, ku gjithçka që maxhoranca ky ka qenë një nga problemet e rëndësishme thotë kundërshtohet totalisht nga opozita, në që ka shoqëruar projektbuxhetet që kanë bindjen time është një debat, i cili nuk i ndihmoi pararendur, të cilat kanë kushtëzuar edhe shqiptarët të qartësoheshin edhe më mirë për efikasitetin e tyre, edhe prodhimin e rezultateve, pozitivitetet e këtij buxheti. Ndoshta një debat që përgjithësisht kanë munguar në raport me më i mençur do të kishte qenë po të ishim të pritshmëritë. dakordësuar për momente, të cilat kanë Njëkohësisht, projektbuxheti duhet të dukshëm pozitivitet e të pranuar dhe ndoshta pa udhëhiqet edhe nga realizimi i rezultateve, të vend për debat. Sigurisht, të vazhdonim të ishim cilat u bëhen të qarta qytetarëve dhe shumë nga të ndarë në ato momente, në ato qasje, të cilat, këto rezultate nuk kanë pse të pritet fundi i vitit edhe nga ana programore, edhe nga ana buxhetore për t’u bërë publike. Por çdo arritje e politiko-ideologjike, na ndajnë, natyrshëm, në re dhe çdo produkt i ri, shërbim i ri, element i ri sallën e parlamentit. infrastrukturor duhet të bëhet i qartë dhe të lidhet Kështu që në këtë pikëpamje nuk besoj se me atë që projektbuxheti prodhoi, që u formësua dhamë një kontribut të ri të shtuar dhe besoj se dhe qytetarët e panë dhe e prekën. Kjo sigurisht nuk kemi bërë një hap përpara, hap i cili duhet na krijon një raport edhe më të drejtpërdrejtë, të ndodhte pas dhjetëra e dhjetëra buxheteve të edhe më të vërtetë me qytetarët, të cilët janë të diskutuara në këtë sallë parlamenti. qetë dhe më të bindur se taksat paguhen në të Gjithashtu, duhet pranuar që e gjithë kjo mirë të tyre dhe u krijojnë shërbime plus apo mundësi për një qëndrueshmëri të re ekonomike, elemente të tjera që ua lehtësojnë jetën atyre, e cila përgjithësisht ka qenë qëndrueshmëri si si dhe njëkohësisht u krijojnë mundësi për të ecur aspiratë, por e pamundur për arsyet e mëdha më përpara në bizneset e tyre. parimore, që i rreshtova më lart, ka qenë e Sigurisht, disa problematika që e kanë shoqëruar pikërisht edhe në vijimësi të disa shoqëruar, në mënyrë të veçantë në raport me elementeve të tjera, që kanë ndodhur dhe janë biznesin, me këtë buxhet dhe me këtë pozitive, siç ka qenë një menaxhim krejt ndryshe qëndrueshmëri ekonomike, kanë mundësi të i problemit të energjisë, e cila ka qenë një peshë zhvillohen edhe më mirë se kaq. Përmirësimi i dhe ngarkesë serioze në buxhetin e shtetit, si klimës së biznesit duhet të vazhdojë të jetë një dhe, gjithashtu, një betejë në front të hapur me sfidë madhore, me të cilën duhet të përballemi, informalitetit, i cili ka qenë sigurisht edhe një nga ku buxheti i ri duhet ta ketë në qendër të kushtet që ka kushtëzuar dukshëm edhe raportin vëmendjes. Madje, pas këtij rezultati, tonë me institucionet ndërkombëtare, por, përmirësimi i klimës së biznesit do të ishte një njëkohësisht, edhe një raport me nga treguesit e rëndësishëm madhor për një qëndrueshmërinë ekonomike. buxhet të vërtetë dhe realist. Sigurisht, ne të gjithë jemi dhe duhet të jemi Gjithashtu, dua të them se sensi i realizmit më të qetë në të gjitha argumentet që qeveria që ka buxheti, është një sens për t’u paraqiti, të cilat i kemi më të lehta t’i pranojmë, përshëndetur dhe, në fund të fundit, është një pasi dimë që edhe kjo strategji e ndërtimit të eksperiencë e mirë, e nxjerrë nga eksperiencat buxhetit, por e gjithë strategjia fiskale, është e shkuara. Një menaxhim tjetër efikas shumë i
142 Legjislatura e 8-të Viti 2015
rëndësishëm do të ishte edhe përkujdesja që çdo ta merrni fjalën për procedurë, por duhet ta dini lek i parashikuar këtu të menaxhohej me kohë që kur fillojnë diskutimet në emër të grupeve nuk dhe me kualitet, sepse do të na kursente, ka diskutim për procedurë. gjithsesi, edhe rishikimet e buxheteve, që kanë Po, urdhëroni! ndodhur kohë pas kohe. Evitimi i rishikimeve të Eduard Ndocaj - Dua të them se kemi 48 tilla do të ishte shenjë serioziteti, si në përgatitjen orë që tallemi me qytetarët shqiptarë dhe më e këtij buxheti që ne po miratojmë sot, por do të tepër po merremi me të kaluarën e njëri-tjetrit tregonte edhe qëndrueshmëri të pritshmërive se me të ardhmen e tyre. dhe parashikimeve tona. Kjo mund të realizohet Unë dua t’u kërkoj falje në emrin tim, sepse vetëm me një kontroll dhe monitorim rigoroz, ku jam pjesë e këtyre 48 orëve, dhe jam i bindur se edhe parlamenti duhet të bëjë punën e tij për qytetarët shqiptarë kanë pasur të njëjtën tallje çështje të caktuara dhe më të prekshme të për 25 vjet. Me sa di në datën 8 dhjetor festohet projektbuxhetit, duke mos pritur vitin kur ai 25-vjetori i ardhjes së demokracisë. Kjo është raportohet dhe përgatitet, por t’i dalë përpara një ditë e madhe. Nuk është ditë që duhet të edhe ndonjë zvarritjeje, që mund të rrezikojë dalim të protestojmë dhe Partia Demokratike të realizimin e objektivave. përdorë imazhin tim në facebook që të Gjithashtu, në fund të këtij debati, dua të them protestojnë përpara Kryeministrisë. Ky do të jetë se ne sot kemi disa arsye, të cilat na motivojnë totalisht një dështim nëse Partia Demokratike do për ta mbështetur dhe për ta votuar këtë të përdorë imazhin tim, sepse unë jam shumë projektbuxhet. Pakënaqësia e vazhdueshme që popullor dhe shumë pozitiv në këtë parlament. ne kemi për një efikasitet sa më të lartë të tij, Jam i bindur se jeni në kërkim të një lideri, por duhet të na shoqërojë deri në fund dhe të na nuk do të jem unë ai! bëjë më të preokupuar deri në ditën e fundit, kur Faleminderit! leku i fundit realizohet, ashtu sikurse janë Valentina Leskaj – Po, zoti Bzheta, pritshmëritë. Rritja e nivelit të menaxhimit besoj urdhëroni! se do të jetë edhe kyçi i formësimit të rezultateve Gjovalin Bzheta – Të nderuar kolegë, që synon të realizojë projektbuxheti me këtë Dokumenti i buxhetit përbën një ndër politikat qasje të re të tij. më të rëndësishme operative dhe strategjike të Pavarësisht problemeve të tjera, të cilat janë shtetit. Të gjitha qeveritë normale të botës për kërkesa që vijnë nga shumë zona të Shqipërisë të mirën e të popullit që drejtonë, sepse ky është dhe që janë të natyrshme, duke i realizuar ato, edhe qëllimi final i çdo qeverie, llogarisin një të në mënyrë të veçantë prioritetet dhe projektet mesme të artë midis raport-fitimit dhe madhore, buxheti ecën në një rrugë logjike për shpenzimeve për çdo kategori biznesi, ku lënë t’iu përgjigjur me vepra të qëndrueshme dhe të të kënaqur të dyja palët. Domethënë, bëjnë dukshme. bisedime të gjata me grupet e interesit që biznesi Për këto arsye dhe motive, të cilat janë mo- të mos rripet deri në sfilitje, pa menduar për të tive të shëndosha, ne e mbështesim këtë ardhmen e tij, madje deri në ekzistencën e tij, projektbuxhet. Elementet e caktuara që duhen siç ndodh te ne, me këto paketa fiskale gati diskutuar besoj se do t’i shohim gjatë shqyrtimit asgjësuese. nen për nen. Reflektimi i qeverisë në shumë Ne si shtet u kërkojmë më shumë taksa se momente të caktuara, që ka qenë pozitiv, do të sa fitojnë në të vërtetë shumica e dyqaneve, ketë mundësi t’i reflektojë edhe ato rezerva apo pjesës më të madhe të pikave të karburanteve, sugjerime, që kanë lindur nga diskutimet e por së fundi edhe profesioneve e lira. Siç e sotme, por që edhe mund të formësohen në thashë edhe më sipër, me një të mesme të artë diskutimin dhe në miratimin nen për nen që do që aplikojnë qeveritë e zgjuara, së pari, ato të kemi. synojnë shëndoshjen e biznesit, në mënyrë që Faleminderit! të kenë se çfarë t’i marrin atij. Kjo ndodh në botën (Drejtimin e seancës e merr zonja Leskaj.) e qytetëruar dhe jo siç ndodh te ne, fatkeqësisht. Valentina Leskaj – Faleminderit, zoti Vasili! Ju jo vetëm që nuk e pyetët opozitën, por nuk Zoti Ndoca, nuk lejohet! i pyetët as grupet e interesit, as bujqit, as Çfarë kishit? Meqenëse jeni deputet i ri, mund bizneset e karburanteve, as pronarët e kantinave
143 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
të verës, as profesionet e lira, as konfindustrinë duhanpirës, më pak të sëmurë dhe më pak dhe as bizneset që mbulojnë turizmin. shpenzime. Ju ndërtoni paketa fiskale që kanë kundërshti Dy vjet më vonë, siç duket, importuesit e mbarëpopullore. Ju Konsultoheni nga zyra, pa duhanit ia kanë dalë të bindnin qeveritarët se njohur realitetin, me zyrtarë që nuk e njohin duhani është i mirë ose qeveria i ka ndërruar nivelin e borxhit apo edhe nivelin e realizimit të qytetarët me paratë! të ardhurave. Këtë vit akciza e duhanit nuk do të rritet, se U deshën dy vjet e kusur të kuptonit se nuk janë ankuar importuesit dhe se kjo ankesë qenka keni çfarë t’i merrni biznesit të vogël, dhe si arsyeja zyrtare për të mos e rritur akcizën! mjeshtër fasadash që jeni, vrapuat të përfitonit Domethënë, importuesit e duhanit kanë bindur, politikisht kur ai ishte në gramat e tij të fundit. me mënyrat e tyre, se të ardhurat nga duhani A e dini sa duhet të paguajnë së fundi janë më të mira se ulja e shpenzimeve për kontabilistët, pjesa më intelektuale e biznesit? shërimin e njerëzve, të cilët sëmuren nga duhani. Vetëm me dy taksa ata paguajnë 400 mijë lekë Ne jemi vendi i çudirave, sepse rastësisht, të vjetër në muaj për qiranë e zyrës, taksën importuesi është njëkohësisht edhe vendore, që tashmë është dyfishuar, energjinë koncensionari i shëndetit të atyre që pinë elektrike dhe shpenzimet e tjera operative. Pra, duhan. Domethënë, importuesi i duhanit do t’u rezultojnë një mal shpenzimesh. bëjë check-up-in duhanpirësve të sëmurë, Me keqardhje duhet pranuar që paketa fiskale sepse, ndoshta më shumë fitime nga duhani do e propozuar nga qeveria për vitin 2016 është të shërbejnë për më shumë fitime nga një goditje për klasën e mesme, nëse do ta sëmundjet! pranojmë që ka një të tillë në Shqipëri. Qeveria jonë, larg premtimit të madh për Mjekët, stomatologët, noterët, avokatët, nxitjen e ekonomisë vendase, ndryshe nga sa ekonomistët, arkitektët dhe të gjithë ata që kanë thotë dhe sa bën çdo qeveri rajonale, ul me 15% një studio, një zyrë projektimi apo një zyrë akcizën e birrës së importit dhe rrit me 11% konsultimi do të paguajnë 4-5 herë më shumë akcizën e birrës shqiptare. Po të thuash se e gjatë vitit që vjen. Kjo paketë fiskale, varfëruese bën për fitim, nuk është e vërtetë, sepse nga për shumicën e kategorive të bizneseve, tenton përllogaritja, qeveria del me 17 milionë dollarë dhe kërcënon seriozisht edhe shtresën e humbje. mesme, që në shoqëritë demokratike ruan Rastësisht janë emrat e importuesve të ekuilibrin dhe qëndrueshmërinë e sistemit. duhanit dhe të birrës, domethënë kompani Ndryshimi në ligjin e akcizave duket hapur gjigante, që importojnë duhan, shesin birrë që nuk ka lidhje as me mirëqenien e qytetarëve importi dhe shërojnë njerëz! Të gjitha këto bëhen dhe as me pasurimin e tyre. Përkundrazi, këto në bashkëpunim me politikat fiskale të kësaj ndryshime shkojnë kundër mirëqenies së qeverie. qytetarëve dhe pasurojnë ata pak njerëz që kanë A e kuptoni, të dashur kolegë, se kjo qeveri kapur shtetin. gjen kurajën të na propozojë një paketë të tillë Në paketën fiskale të vitit 2014 dhe përpara fiskale, që ul akcizën e importit dhe rrit taksën kësaj qeverie, akciza e duhanit u rrit me 20 lekë për birrën shqiptare, në mënyrë që buxheti i paketa. Ligji parashikonte që në vitet 2015 dhe shtetit të marrë më pak para. Pra, penalizon të 2016 akciza të rritej me 10 lekë për paketë. gjitha fabrikat e prodhimit vendas dhe favorizon Duhet pohuar se arsyet që dha kreu i qeverisë ata që sjellin birrën nga jashtë, duke rrezikuar në atë kohë ishin mjaft humane. Edhe ministrat mijëra vende pune, vetëm e vetëm që disa e tij theksonin se qeveria nuk e rriste akcizën importues të fitojnë miliona euro. Qeveria i di me për më shumë para në buxhet, por për uljen e emra dhe mbiemra se kush fiton dhe kush konsumit të duhanit. Domethënë, sipas tyre, penalizohet nga kjo lëvizje fiskale. sëmundjet që shkaktohen nga duhani kanë një Pra, të dashur shqiptarë, qeveria ka zgjedhur kosto shumë të lartë për buxhetin dhe shtrenjtimi të qëndrojë në krah të milionave të importit dhe i tij, me rritjen e akcizës, do të dekurajonte të penalizojë ata që punësojnë shqiptarë. Arsyet tymosjen. Më europianiste se kaq nuk mund të janë të qarta edhe për vetë qeverinë, pasi paraqitej asnjë qeveri. Domethënë, më pak buxheti, siç e thotë edhe vetë në relacion, do të
144 Legjislatura e 8-të Viti 2015
marrë më pak para. mbrojmë prodhimin e fshatarëve tanë dhe, për Dje një deputete e shumicës më bëri rrjedhojë, as mirëqenien e tyre në asnjë masë përshtypje me fjalimin e saj, teksa thoshte se proteksioniste, siç bëjnë fqinjët tanë. Si ka kanë rikonstruktuar 12 zyra pune dhe të tjerat mundësi që qeveria nuk ka një strategji për ta do të rikonstruktohen vitin që vjen. bërë fshatarin shqiptar konkurrues në rajon, për Zyrat tuaja, zotërinj, janë shndërruar si t’i shitur prodhimet e veta, duhanin, sherebelin, dyqanet e mishit dhe të peshkut në kohën e perimet e shumë prodhime të tjera? Kur një diktaturës, ku kishte brenda vetëm shitësin dhe qeveri, që nuk kujdeset për shitjen e prodhimit as mish e as peshk. Edhe zyrat tuaja të punës të gati 60% të djersës së popullsisë së vetë, çfarë kanë brenda vetëm shefin, që i shet mend dreqi qeverie i takon të jetë? Madje në këtë gjithkujt që vjen për të kërkuar punë. Shumë veta sektor të mundësive të mëdha, mosrealizimi i të që kanë marrë guximin të hyjnë aty, kanë ardhurave të vitit shoqërohet edhe me zbritjen e menduar se mos është kamerë e fshehtë nga investimeve në bujqësi, huq i vjetër i kësaj mënyra se si përgjigjet shefi i zyrës suaj të qeverie. punës. Kjo paketë fiskale, me plot gojën, është në Me këto para që keni parashikuar për të kundërshtim me interesat e zhvillimit të rikonstruktuar zyrat e punës jeni të lutur të qëndrueshëm ekonomik të prodhimit vendas, ndihmoni njerëzit në nevojë, që, për hir të së mjedisit, biznesit, madje edhe vetë synimeve vërtetës, numri i tyre është i shumtë; jeni të lutur afatshkurtra buxhetore të qeverisë suaj. të listoni numrin e familjeve dhe të personave Faleminderit! që jetojnë në një nivel të ardhurash që Valentina Leskaj – Fjalën e ka deputeti konsiderohet minimum jetik, që, sipas Avokatit Anastas Angjeli në emër të Grupit Parlamentar të Popullit, është rreth 40 mijë lekë të vjetër për të Partisë Socialiste. person në muaj (këtë listim e bën çdo vend Anastas Angjeli – E nderuar drejtuese e europian, ku ne pretendojmë të anëtarësohemi) seancës, përpara se t’u kërkoni taksat e shumta që keni Të nderuar kolegë deputetë, parashikuar, faturat e përmuajshme ose burgun. Pas një seance maratonë, edhe pse Më pas habitemi pse këtyre familje u duket maxhoranca u përpoq të paraqiste projektin e Gjermania dy hapa larg! vetë të zhvillimit të përkthyer në shifra në Dy vjet më parë, kur nga ju u paraqit paketa buxhetin e vitit 2016, nga opozita, të them të fantazmagorike e premtimeve elektorale, ku vërtetën, pati vetëm një fjali të vetme në funksion midis të gjithave shkëlqente ai i punësimit të 300 të kësaj çështje. Kjo ishte fjalia e të vetmit mijë shqiptarëve, unë besoja jo te numri, por te ministër të Financave të Partisë Demokratike, mundësia se do të bëhej diçka në bujqësi, pasi zotit Bode, mikut tim, i cili në fund të fjalimit të tij në fshat jeton më shumë se gjysma e popullsisë, 1-orësh, në krye të gjithë fjalimeve të opozitës, por në një vend si Shqipëria, ku hudhrat vijnë deklaroi: “Ky buxhet është me këmbë në tokë. nga Kina, mollët nga Maqedonia, portokallet nga Uroj të zbatohet!” Greqia , qumështi nga Serbia, deri edhe mishi Po, të nderuar kolegë, kështu është. Ne, ose nga Brazili, ku vera shqiptare sot ka 20% të do të sillnim një buxhet me këmbë në tokë, ose tregut dhe 80% vjen nga importi, ku duhani nga do të duhet të kthenim dhe të sillnim një buxhet 15 mijë lekë para 2 vjetësh, sot 1 kilogram me këmbë në gropë. Ishte çështje zgjedhjeje, kushton sa 1 paketë “Malboro”, ku sherebeli, nga ne zgjodhën tokën, ju zgjodhët gropën. 2 dollarë para 2 vjetësh, sot kushton më pak se (Diskutime në sallë). 1 mijë lekë të vjetra, si ka interes të merresh me Po kaq i vërtetë është edhe fakti se, këtu vreshtari, kur akciza e verës do të rritet me 73% mbase duhej që ne të flisnim më shumë gjatë të prodhimit vendas dhe do të zbresë 47% e kësaj maratone, siç thanë disa deputetë, që importit? Në asnjë vend të rajonit nuk ndodh qytetarët të kuptonin nëse me buxhetin e vitit diçka e tillë, që të injorosh deri në degjenerim 2016 ekonomia do të jetë më mirë, apo më keq. prodhimin vendas, siç bëni ju. Nuk ka shans që Me buxhetin e vitit 2016, buxhetet familjare do ta kalosh një domate në Malin e Zi sapo t’u ketë të jenë më mirë, apo do të jenë më keq? Me dalë malazezëve prodhimi vendas. Ne nuk buxhetin e vitit 2016, biznesi do të jetë më mirë,
145 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
apo më keq? Më lejoni t’u përgjigjem deri diku e cila është neutrale në ndikimin e të ardhurave këtyre pyetjeve në përfundim të këtij diskutimi, të buxhetit të shtetit, por që ka në themel duke shpresuar se në diskutimin e datës 17 do ndryshimin e tri lloj taksave kryesore: ndryshimin të kemi rast që të ballafaqohemi më mirë me këto e taksës për biznesin e vogël, e cila çon në çështje. zerimin e saj, një masë ekstremist pozitive, por, Ky është buxheti i tretë që po diskutojmë, dhe në të njëjtën kohë, nga qeveria është natyrisht nga 1 janari do të zbatohet. Buxheti i kompensuar me një sërë aksionesh prioritare, vitit 2014 në vitin e parë të qeverisjes, mendoj të cilat mbështesin: vazhdimin e edukimit fiskal, se e meritoi dhe e vërtetoi cilësimin si “buxheti i që gjithkush duhet të kontribuojë në buxhetin e kthesës”, kjo pasi synimi dhe objektivat kryesore shtetit; ndërgjegjësimin më të madh për e tij, që ishin: frenimi i krizës, vënia në kontroll e vazhdimin e luftës kundër informalitetit, kjo financave publike, e borxhit dhe e deficitit, fillimi mbështetet edhe me masa të tjera të i shlyerjes së detyrimeve të prapambetura dhe përmirësimit të administratës fiskale për të mos fillimi i mbështetjes së disa sektorëve të e cenuar sistemin financiar dhe sistemin fiskal ekonomisë, siç e diskutuam gjatë buxhetit faktik në Shqipëri. Janë një grup taksash lokale, që para 1 muaji, përgjithësisht u arritën. kanë të bëjnë me taksën e truallit dhe me taksën Buxheti i vitit 2015, vit që po mbyllim, edhe në hotele; janë ndryshimet që bëhen në ligjin e përmes shumë vështirësive, rrjedhojë e një sërë akcizave dhe taksat kombëtare, dhe, në fund, reformash të ndërmarra me synim ndërrimin e është grupi i ligjeve, që ka marrë emrin e të modelit ekonomik, efekti të cilave ka filluar dhe ashtuquajturave “përmirësime” që bëhen në pritet të jepet në vitin 2016, i ndikimit të taksa sociale. zhvillimeve rajonale dhe europiane të ekonomisë Së dyti, një karakteristikë e veçantë e këtij dhe i ndryshimeve në konjukturën e çmimeve të buxheti është se, për herë të parë ne kemi një mallrave, të cilat janë të rëndësishme për ndryshim shumë të madh në buxhetin e importet tona, përsëri përgjithësisht po ia arrin organeve lokale. Ky buxhet mund të qëllimit dhe cilësimit që i bëmë 1 vit më parë, si konsiderohet pa frikë si buxheti i fillimit të zbatimit buxhet i rimëkëmbjes ekonomike dhe i fillimit të të reformës së re administrative në vendin tonë, konsolidimit fiskal. ku, së bashku me kalimin e një numri Të dy buxhetet që po kalojmë u shoqëruan kompetencash nga pushteti qendror në pushtetin dhe u mbështetën me reforma të rëndësishme vendor, fillon edhe decentralizimi fiskal në në vend. Dy paketat fiskale të ndërmarra në vitet mbështetje të kompetencave që i jepen pushtetit 2014 dhe 2015, shtuar këtu edhe masat e marra vendor. për favorizimin e investimeve strategjike dhe të Së treti, do të thosha se një karakteristikë turizmit, që priten të zbatohen në vitin që vjen, tjetër e veçantë është mbështetja e një sërë krijuan një paketë ndihme dhe 50 masash reformave të nisura, qoftë për çështjen e mbështetëse për sektorë të rëndësishëm të problemit të pronave, që ne e diskutuam dje me ekonomisë, për energjinë, bujqësinë, ligjin e ri të trajtimit të çështjeve të pronave, qoftë agrobiznesin, turizmin, industrinë e fasoneve, me përmirësimin e një sërë shërbimesh të tjera, pra në ata sektorë që ne i kishim konsideruar natyrisht duke mbështetur një sërë degësh, një prioritarë. sërë prioritetesh të zhvillimit të ekonomisë, Të nderuar kolegë, veçanërisht në fushën e bujqësisë, të turizmit, Pas 2 vjetësh vjen buxheti i vitit 2016, që ne të energjisë, të infrastrukturës, ku, siç do ta e diskutuam sot, për të cilin, më lejoni të them theksoj edhe një herë tjetër më poshtë, besoj disa nga karakteristikat kryesore të tij. se janë një mbështetje e fuqishme për të Së pari, në fillim dua të them se ky është garantuar atë që është zhvillimi dhe rritja buxhet i konsolidimit fiskal, është buxhet i ekonomike në vendin tonë. mbështetjes së reformave të nisura dhe i Thashë se karakteristika më themelore është vazhdimit të rritjes së qëndrueshme ekonomike. konsolidimi fiskal, dhe këtu dua të ndalem edhe Këto tri veçori kryesore të tij, përveç veçorive të një minutë. Në radhë të parë, dua të tjera, që, edhe ky buxhet, si buxhetet e ndërgjegjësohemi të gjithë pse është i mëparshme, mbështetet nga një paketë fiskale, rëndësishëm konsolidimi fiskal. Megjithëse
146 Legjislatura e 8-të Viti 2015
konsolidimi fiskal është përmendur shpesh në kartat në sistem dhe shërbimi i IT-së të jetë në vite, edhe në 2 vjetët e parë të qeverisjes sonë, gatishmëri! për herë të parë duhet të theksojmë se ka një Në radhë të parë do të votojmë projektligjet përqendrim serioz për të pasur një konsolidim që diskutuam sot dhe më pas ato të barturat nga fiskal, i cili është një garanci për vazhdimin me seanca e djeshme, kodet. Në fund do të votojmë financa të shëndetshme dhe me një ekonomi të zgjedhjen e dy anëtarëve të Komisionit Qendror shëndetshme. Janë tri elemente thelbësore, të të Zgjedhjeve dhe do të dëgjojmë betimin e tyre. cilat, duam, apo nuk duam, të gjithë e pranojmë, Për arsye teknike dhe të elektronikës... e vërtetojmë se, masat që po merren na çojnë (Diskutime nga salla) drejt një konsolidimi, madje, do të thosha, drejt Zonja Topalli, ju lutem, nuk ka asnjë ndryshim! një konsolidimi shumë të fortë, që na bën të kemi Të mos bëjmë çështje diçka, që nuk është një buxhet sa më realist, por në të njëjtën kohë çështje. A është në gatishmëri shërbimi i IT-së? edhe pak konservativ. Në rregull! Së pari, elementi që vërteton seriozitetin e Hapim votimin me elektronikë për prezencën. qeverisë në marrjen e plotë të kontrollit dhe Mbyllet votimi. konsolidimit të financave publike, është fillimi i Janë të pranishëm 125 deputetë, pra kuorumi uljes së borxhit, i cili në vitin 2016 do të shkojë është i mjaftueshëm. në 70,9% nga 72,6% që është. Vazhdojmë me projektligjin “Për disa shtesa Së dyti, është ulja e deficitit buxhetor për vitin dhe ndryshime në ligjin nr. 61/2012 “Për akcizat 2016, i cili përgjysmohet, nga 4,1% do të shkojë në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar””. në 2,2% të prodhimit të brendshëm bruto. Hapet votimi me elektronikë në parim. Mbyllet Së treti, është ajo që u theksua këtu edhe votimi. më parë, suficiti primar, i cili për herë të parë Pro? Kundër? Abstenim? synon një rritje pozitive me 0,3% të prodhimit të Me 85 vota pro, 39 kundër, 1 abstenim, brendshëm bruto, dhe ky trinom është me të projektligji miratohet. vërtetë trinomi që, së bashku me përpjekjet për Vazhdojmë me projektligjin “Për disa shtesa realizimin e të ardhurave të buxhetit të këtij shteti dhe ndryshime në ligjin nr. 9975, datë 28.7.2008, dhe me realizimin e rritjes së cilësisë së “Për taksat kombëtare”, të ndryshuar””. shpenzimeve, do të garantojë një buxhet që Hapet votimi me elektronikë në parim. Mbyllet siguron një rritje ekonomike të qëndrueshme, e votimi. cila tashmë ka filluar, nga 1,1% në vitin 2013, Pro? Kundër? Abstenim? në 3,4% në vitin 2015. Pikërisht kjo rritje e Me 85 vota pro, 39 kundër, 1 abstenim, qëndrueshme ekonomike është edhe garancia projektligji miratohet. dhe përgjigjja e pyetjeve që janë bërë, nëse do Vazhdojmë me projektligjin “Për disa të ndikojë kjo në zhvillimin e ekonomisë së ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9632, datë vendit? A do të ndikojë kjo në dobi të biznesit? A 30.10.2006, “Për sistemin e taksave vendore”, do të sjellë kjo më shumë, apo më pak të ardhura të ndryshuar””. në buxhetet familjare? Hapet votimi me elektronikë në parim. Mbyllet Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste iu fton votimi. që ta votoni në parim buxhetin e vitit 2016 dhe Pro? Kundër? Abstenim? të vazhdojmë me diskutimin nen për nen në Me 85 vota pro, 37 kundër, 1 abstenim, datën 17! projektligji miratohet. Faleminderit! Vazhdojmë me projektligjin “Për disa Valentina Leskaj – Faleminderit! ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9136, datë Këtu mbyllen diskutimet për projektbuxhetin 11.9.2003, “Për mbledhjen e kontributeve të dhe paketën fiskale. detyrueshme të sigurimeve shoqërore dhe Ju lutem, kolegë deputetë, të përgatitemi për shëndetësore në Republikën e Shqipërisë”, të votim! ndryshuar””. (Mungesë inçizimi). Hapet votimi me elektronikë në parim. Mbyllet (Drejtimin e seancës e merr zoti Meta.) votimi. Ilir Meta – U lutem deputetëve, të vendosin Pro? Kundër? Abstenim?
147 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Me 85 vota pro, 39 kundër, 1 abstenim, Komisionit të Punës dhe Çështjeve Sociale do projektligji miratohet. ta hedhim në votë me karton. Vazhdojmë me projektligjin “Për një shtesë Kush është dakord me amendamentin e në ligjin nr. 7703, datë 11.5.1993, “Për sigurimet Komisionit të Punës dhe Çështjeve Sociale? shoqërore në Republikën e Shqipërisë”, të Pro? Kundër? Abstenim? ndryshuar””. Nuk miratohet. Hapet votimi me elektronikë në parim. Mbyllet Vazhdojmë me nenin 1. Pro? Kundër? votimi. Abstenim? Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Me 85 vota pro, 39 kundër, 1 abstenim, Neni 2 me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve projektligji miratohet. për heqje të nenit. Vazhdojmë me projektligjin “Për disa shtesa Pro? Kundër? Abstenim? në ligjin nr.10383, datë 24.2.2011 “Për sigurimin Miratohet. e detyrueshëm të kujdesit shëndetësor në Neni 3 me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar””. për heqje të nenit. Hapet votimi me elektronikë në parim. Mbyllet Pro? Kundër? Abstenim? votimi. Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 4. Pro? Kundër? Abstenim? Me 85 vota pro, 39 kundër, 1 abstenim, Miratohet. projektligji miratohet. Neni 5. Pro? Kundër? Abstenim? Vazhdojmë me projektligjin “Për Miratohet. punëkërkuesit”. Hapet votimi me elektronikë në tërësi. Mbyllet Hapet votimi me elektronikë në parim. Mbyllet votimi. votimi. Me 86 vota pro, 37 kundër, asnjë abstenim, Pro? Kundër? Abstenim? projektligji miratohet në tërësi. Me 85 vota pro, 38 kundër, 1 abstenim, Miratohet. projektligji miratohet. Vazhdojmë me projektligjin “Për lejimin e Vazhdojmë me projektligjin “Për hetimit të pavarur ndërkombëtar mbi akuzat buxhetin e vitit 2016”. publike të ngritura mbi çështjen “CEZ Hapet votimi me elektronikë në parim. Mbyllet Shpërndarje sh.a.”. Komisioni përgjegjës ka votimi. vendosur mosmiratimin në parim të projektligjit. Pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi me elektronikë në parim. Mbyllet Me 84 vota pro, 41 kundër, 1 abstenim, votimi. projektligji miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Atëherë, vazhdojmë me votimin e projektligjit Kemi 52 vota pro, 63 kundër, 10 abstenime. “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9695, Për t’u miratuar duhen 84 vota, kështu që nuk datë 19.03.2007 “Për procedurat e birësimit dhe miratohet. Komitetin Shqiptar të Birësimit”, të ndryshuar””. Projektligji “Për lojërat e fatit në Republikën Hapet votimi me elektronikë në parim. Mbyllet e Shqipërisë” do të shtyhet për arsye se votimi. Komisioni i Integrimit ka kërkuar që propozimet Pro? Kundër? Abstenim? e këtij projektligji të shqyrtohen përsëri nga Me 86 vota pro, 37 kundër, asnjë abstenim, Komisioni i Ekonomisë. projektligji miratohet. Vazhdojmë me projektligjin “Për trajtimin e Kalojmë në shqyrtimin dhe votimin nen për pronës dhe përfundimin e procesit të nen. kompensimit të pronave”. Para se të votojmë nenin 1, Komisioni i Punës Hapet votimi me elektronikë në parim. Mbyllet dhe i Çështjeve Sociale ka paraqitur një votimi. amendament, i cili propozon të hiqet pika 1 e Me 79 vota pro, 43 kundër, 2 abstenime, nenit 1. Ky amendament nuk është marrë projektligji miratohet në parim. parasysh nga Komisioni i Ligjeve si komision Kalojmë në shqyrtimin dhe votimin nen për përgjegjës, kështu që, amendamentin e nen me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve si
148 Legjislatura e 8-të Viti 2015
komision përgjegjës. Neni 15 me vërejtjet për riformulim neni. Neni 1 me vërejtjet për riformulim të germës Pro? Kundër? Abstenim? a). Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 16 me vërejtjet për riformulim neni. Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 2 me vërejtjet për riformulim të germës Miratohet. a). Neni 17 me vërejtjet për pikën 3. Pro? Kundër? Abstenim? Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 3 me vërejtjet për riformulimin e pikës Neni 18. Pro? Kundër? Abstenim? 2. Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 19 me vërejtjet për ndryshimin e titullit Miratohet. dhe pikën 1. Neni 4. Pro? Kundër? Abstenim? Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 5 me vërejtjet për renditjen e Kush është dakord me nenin 20? Pro? përkufizimeve. Kundër? Abstenim? Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 21 bashkë me Neni 6 me vërejtjet për riformulimin e pikës 1 vërejtjet për një riformulim të pikës 1? Pro? për zëvendësimin e fjalës në pikën 2 dhe 3 dhe Kundër? Abstenim? shtim fjalësh në pikën 6. Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 22? Pro? Miratohet. Kundër? Abstenim? Neni 7. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 22? Pro? Neni 8 me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve Kundër? Abstenim? për zëvendësim fjalësh. Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 24, bashkë me Miratohet. vërejtjet për ndryshim titulli, riformulim të pikës Neni 9. Pro? Kundër? Abstenim? 2? Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 10 me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve Kush është dakord me nenin 25, bashkë me për zëvendësim fjalësh. vërejtjet, për pikën 1/a dhe 1/c? Pro? Kundër? Pro? Kundër? Abstenim? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 11. Pro? Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 26, bashkë me Miratohet. vërejtjet për ndryshim të pikës 3 dhe shtim të Neni 12 me vërejtjet për ndryshimin e germës pikës 4? Pro? Kundër? Abstenim? a) dhe shtim të germës ç) në pikën 1 dhe Miratohet. bashkimin e pikave 2 dhe 3 me përmbajtje sipas Kush është dakord me nenin 27, bashkë me raportit të paraqitur. vërejtjet për ndryshim afatesh në pikën 1? Pro? Pro? Kundër? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 13 me vërejtjet për ndryshimin e titujve Kush është dakord me nenin 28, bashkë me dhe shtim në pikën 1. vërejtjet për ndryshim afatesh në pikën 1, germa Pro? Kundër? Abstenim? “a”? Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 14 me vërejtjet për ndryshimin e titujve. Kush është dakord me nenin 29? Pro? Pro? Kundër? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet.
149 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Kush është dakord me nenin 30, bashkë me “Për disa ndryshime në ligjin nr. 9062, datë vërejtjet për pikat 2 dhe 3? Pro? Kundër? 8.5.2003, “Kodi i Familjes””. Abstenim? Vazhdojmë me votimin e projektligjit “Për disa Miratohet. ndryshime në ligjin nr. 7895, “Kodi Penal i Shtohet neni 30/1, sipas formulimit të Republikës së Shqipërisë” , të ndryshuar”. komisionit përgjegjës. Pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi me elektronikë, në parim. Miratohet. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin 31? Pro? 84 vota pro, 40 kundër, 1 abstenim. Kundër? Abstenim? Kuvendi miraton në parim projektligjin. Miratohet. Kalojmë në votimin nen për nen. Kush është dakord me nenin 32? Pro? Kush është dakord me nenin 1, bashkë me Kundër? Abstenim? vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për paragrafin Miratohet. e dytë? Pro? Kundër? Abstenim? (Nga neni 33 deri në nenin 38 ndiqet e njëjta Miratohet. procedurë votimi.) Kush është dakord me nenin 2, bashkë me Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. vërejtjet e Komisionit të Ligjeve? Pro? Kundër? Mbyllet votimi. Abstenim? 78 vota pro, 44 kundër, 1 abstenim. Miratohet. Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin Kush është dakord me nenin 3, bashkë me “Për trajtimin e pronës dhe përfundimin e vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për paragrafin e procesit të kompensimit të pronave.” dytë? Pro? Kundër? Abstenim? Vazhdojmë me votimin e kodeve. Miratohet. Së pari, hedhim në votim projektligjin “Për Kush është dakord me nenin 4, bashkë me disa ndryshime në ligjin nr. 9062, datë 8.5.2003, vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për paragrafin e “Kodi i Familjes””. Kërkohet shumicë e cilësuar, parë? Pro? Kundër? Abstenim? të paktën 84 vota pro, për miratim. Miratohet. Hapet votimi me elektronik, në parim. Kush është dakord me nenin 5, bashkë me Mbyllet votimi. vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për paragrafin e 86 vota pro, 35 kundër, asnjë abstenim. parë dhe të dytë? Pro? Kundër? Abstenim? Kuvendi miraton në parim projektligjin. Miratohet. Kalojmë në votimin nen për nen. Kush është dakord me nenin 6, bashkë me Kush është dakord me nenin 1, bashkë me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve? Pro? Kundër? vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për ndryshim të Abstenim? pikës 1, paragrafi i dytë dhe shtim të fjalisë në Miratohet. paragrafin 4, pika 2? Pro? Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 7, bashkë me Miratohet. vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për paragrafin e Kush është dakord me nenin 2, bashkë me parë? Pro? Kundër? Abstenim? vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për heqje neni? Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 2, bashkë me Miratohet. vërejtjet e Komisionit të Ligjeve paragrafin dytë Kush është dakord me nenin 3, bashkë me dhe të tretë? Pro? Kundër? Abstenim? vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për heqje neni? Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 2, bashkë me Miratohet. vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për paragrafin e Kush është dakord me nenin 4? Pro? dytë? Pro? Kundër? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 10, bashkë me Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. vërejtjet e Komisionit të Ligjeve paragrafin e Mbyllet votimi. dytë? Pro? Kundër? Abstenim? 86 vota pro, 36 kundër, asnjë abstenim. Miratohet. Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin Kush është dakord me nenin 11, bashkë me
150 Legjislatura e 8-të Viti 2015
vërejtjet e Komisionit të Ligjeve? Pro? Kundër? Mbyllet votimi. Abstenim? 84 vota pro, 40 kundër, 1 abstenim. Miratohet. Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin Kush është dakord me nenin 10, bashkë me “Për disa ndryshime në ligjin nr. 7895, “Kodi vërejtjet e Komisionit të Ligjeve paragrafin e Penal i Republikës së Shqipërisë” , të dytë? Pro? Kundër? Abstenim? ndryshuar”. Miratohet. Vazhdojmë me votimin e projektligjit “Për disa Kush është dakord me nenin 13, bashkë me ndryshime dhe shtesa në ligjin “Kodi i Punës në vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për një riformulim Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar.”” neni? Pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi me elektronikë, në parim. Miratohet. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin 14, bashkë me 85 vota pro, 35 kundër, asnjë abstenim. vërejtjet e Komisionit të Ligjeve? Pro? Kundër? Kuvendi miraton projektligjin në parim. Abstenim? Para se të kalojmë në votimin nen për nen, Miratohet. votojmë për shënimin në fund të faqes, që lidhet Kush është dakord me nenin 15, bashkë me me titullin e projektligjit që tregon përputhshmëri vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për shtim me legjislacionin e BE-së. Pro? Kundër? paragrafi? Pro? Kundër? Abstenim? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 16? Pro? Kalojmë në votimin nen për nen sipas Kundër? Abstenim? variantit integral të paraqitur nga komisioni Miratohet. përgjigjës. Shtohet neni i ri 16/1 me formulim, sipas Kush është dakord me nenin 1? Pro? raportit të paraqitur. Pro? Kundër? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Shtohet neni i ri 16/2 me formulim, sipas Kush është dakord me nenin 2? Pro? raportit të paraqitur. Pro? Kundër? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Shtohet neni i ri 16/3 me formulim, sipas Kush është dakord me nenin 3? Pro? raportit të paraqitur. Pro? Kundër? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet Kush është dakord me nenin 17, bashkë me Kush është dakord me nenin 4? Pro? vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për zëvendësim Kundër? Abstenim? fjalësh? Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. (Nga neni 5 deri në nenin 94 ndiqet e njëjta Kush është dakord me nenin 18, bashkë me procedurë votimi.) vërejtjet e Komisionit të Ligjeve? Pro? Kundër? Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. Abstenim? Mbyllet votimi. Miratohet. 85 vota pro, 37 kundër, 1 abstenim. Kush është dakord me nenin 19, bashkë me Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin vërejtjet e Komisionit të Ligjeve? Pro? Kundër? “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin “Kodi i Abstenim? Punës në Republikën e Shqipërisë”, të Miratohet. ndryshuar.”” Kush është dakord me nenin 20, bashkë me Vazhdojmë me zgjedhjen e dy anëtarëve të vërejtjet e Komisionit të Ligjeve për ndryshim KQZ-së. Në mbështetje të nenit 14, pika 1, neni? Pro? Kundër? Abstenim? germa “a” e Kodit Zgjedhor, një kandidaturë Miratohet. është propozuar nga Grupi Parlamentar i PS- Kush është dakord me nenin 21? Pro? së, partia që ka numrin më të madh të vendeve Kundër? Abstenim? nga partitë e shumicës parlamentare, dhe ajo Miratohet. është zonja Edlira Jorgaqi. Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. Gjithashtu, në mbështetje të këtij neni janë
151 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
propozuar nga grupime deputetësh, partitë e e zonjës Edlira Jorgaqi dhe të zotit Klement opozitës parlamentare dhe numrin më të madh Zguri dhe ata do të deklarojnë “Betohem”: të nënshkrimeve mbështetëse e ka siguruar “Betohem në nderin tim se do të angazhohem kandidatura e zotit Klement Zguri. Pra, kemi dy me të gjitha forcat e mia për realizmin e votime të fshehta me elektronikë. zgjedhjeve të drejta dhe të lira e demokratike Hapet votimi i fshehtë me elektronikë për në Republikën e Shqipërisë. Do të siguroj dhe zonjën Edlira Jorgaqi, propozim i Partisë do të mbroj integritetin dhe fshehtësinë e votës. Socialiste. Do të ruaj paanësinë në kryerjen e detyrës si Mbyllet votimi. anëtar i KQZ-së dhe do të tregoj profesionalizëm 79 vota pro, 39 kundër, 4 abstenim. në kryerjen e saj.” Miratohet kandidatura e zonjës Edlira Zonja Edlira Jorgaqi? Jorgaqi, anëtare e KQZ-së. Edlira Jorgaqi – Betohem! Hapet votimi i fshehtë me elektronikë për zotin Ilir Meta – Zoti Klement Zguri? Klement Zguri, propozuar nga opozita. Klement Zguri – Betohem! Mbyllet votimi. Ilir Meta – Urime dhe suksese! 101 pro, 11 kundër, 8 abstenime. Mori më Faleminderit! shumë se kandidatura e maxhorancës. Kjo Mbyllet seanca për sot. tregon se maxhoranca e mbështeti plotësisht Njëkohësisht, ju njoftoj që kalendari dhe kandidaturën e opozitës. programi u miratuan me konsensus të plotë. Kalojmë në betimin e të dy anëtarëve. Seanca tjetër do të njoftohet në media. Meqenëse të dy anëtarët e rinj të KQZ-së që Natën e mirë! sapo i votuam, i kemi të pranishëm, unë do të lexoj tekstin e betimit. Më pas do të lexoj emrin (Seanca u mbyll në orën 02:30)
152 Legjislatura e 8-të Viti 2015
E enjte, 17.12.2015 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:30 z. Ilir Meta
Rendi i ditës: personave që zgjidhen, emërohen ose ushtrojnë funksione publike”. 1. Miratimi i procesverbaleve të seancave 2. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime plenare të datave 3 dhe 4 dhjetor 2015. në ligjin nr. 8738, datë 12.02.2001 “Kodi Rrugor 2. Njoftimi i projektligjeve të depozituara në i Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar”. Kuvend. 3. Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr. 152/ 3. Projektligji “Për vetëqeverisjen vendore”. 2013 “Për nëpunësin civil”, i ndryshuar”. Për votim kemi projektligjin “Për disa shtesa 4. Projektligji “Për disa ndryshime në ligjin nr. dhe ndryshime në ligjin nr. 61/2012 “Për akcizat 9584, datë 17.07.2006 “Për pagat, shpërblimet në Republikën e Shqipërisë’, të ndryshuar”. dhe strukturat e institucioneve të pavarura 4. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime kushtetuese dhe të institucioneve të tjera të në ligjin nr. 9975, datë 28.07.2008 “Për taksat pavarura, të krijuara me ligj”. kombëtare”, të ndryshuar. 5. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa Ilir Meta – Mirëdita! në ligjin nr. 9632, datë 30.10.2006 “Për sistemin Të njoftohen deputetët, që të jenë të e taksave vendore”, të ndryshuar”. pranishëm, sepse do të fillojmë seancën. 6. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa Përfaqësuesit e grupeve të hartojnë listën e në ligjin nr. 9136, datë 11.9.2003 “Për mbledhjen diskutimeve, se nuk ka ardhur akoma. e kontributeve të detyrueshme të sigurimeve Të kemi parasysh se më pas do të bëjmë një shoqërore dhe shëndetësore në Republikën e votim për kuorumin, në mënyrë që të fusim në Shqipërisë”, të ndryshuar”. rendin e ditës amendamentet në Kushtetutë, për 7. Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr. 7703, çështjen e dekriminalizimit. datë 11.5.1993, “Për sigurimet shoqërore në (Ndërprerje incizimi) Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar. Po presim vetëm listën e diskutantëve nga 8. Projektligji “Për disa shtesa në ligjin nr. grupet parlamentare. 10383, datë 24.2.2011 “Për sigurimin e (Ndërprerje incizimi) detyrueshëm të kujdesit shëndetësor në Fillojmë seancën plenare të ditës së sotme. Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar”. (Pasi lexon rendin e ditës.) 9. Projektligji “Për punëkërkuesit”. Njëkohësisht dua t’ju njoftoj se në mbështetje 10. Projektligji “Për buxhetin e vitit 2016” . të nenit 31, pika 2 e Rregullores së Kuvendit nga 11. Projektvendimi “Për miratimin me kryetari dhe zëvendëskryetari i Komisionit të procedurë të përshpejtuar të projektligjit “Për Posaçëm Parlamentar për Zbatimin e ratifikimin e dokumenteve ndryshuese me Problematikës në Rezolutën për Marrëveshjen shkëmbim notash të marrëveshjes ndërmjet midis maxhorancës qeverisëse dhe opozitës në Këshillit të Ministrave të Republikës së Kuvendin e Shqipërisë, zoti Bylykbashi dhe zoti Shqipërisë, përfaqësuar nga Ministria e Balla është paraqitur një kërkesë për ndryshimin Mbrojtjes dhe qeverisë së Republikës së Italisë, e rendit të ditës. Propozohet të futet për shqyrtim përfaqësuar nga Ministria e Punëve të Jashtme në seancën e sotme plenare projektligji “Për disa për realizimin e programit “Fuqizimi i Qendrës ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 8417, datë Traumatologjike Kombëtare të Tiranës”. 21. 10. 1998 “Kushtetuta e Republikës së 12. Projektvendimi “Për një ndryshim në Shqipërisë, e ndryshuar”, i cili ka përfunduar vendimin e Kuvendit nr. 96/2014 “Për krijimin e miratimin me konsensus në komisionin e Komisionit të Posaçëm Parlamentar për posaçëm midis maxhorancës dhe opozitës. Në Reformën në Sistemin e Drejtësisë”, i mbështetje të nenit 31, pika 2 e Rregullores, ndryshuar”. Kuvendi merr vendim me jo më pak se tre të Të mbartura për votim: pestat e deputetëve të pranishëm. 1. Projektligji “Për garantimin e integritetit të Jemi të detyruar të verifikojmë prezencën me
153 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
elektronikë dhe pastaj të bëjmë votimin për që nga rrëzimi i shtatores së Enver Hoxhës e ndryshimin në rendin e ditës. deri sot: flakët e bunkerit “Rama” që është Ju lutem, të bëjmë një verifikim të prezencës shtatorja bis e Enver Hoxhës kërkojnë nga me elektronikë! deputetët e këtij parlamenti të përshtatin rendin Hapet votimi me elektronikë për prezencën. e ditës me kërkesat e popullit të revoltuar. Mbyllet votimi. Është gabim me pasoja shumë të rënda, nëse Me 101 deputetë të pranishëm prezenca ne nuk pasqyrojmë sot në punën e Kuvendit atë është e mjaftueshme. revoltë të thellë që vërshoi, çau rrugët dhe Për të bërë ndryshimin e rendit të ditës, të sheshet e Tiranës, pikërisht kundër këtij buxheti, votojmë me karton. kundër atij zotërie që e ka shndërruar këtë qeveri Kush është dakord me këtë ndryshim që në organizatë kriminale me lidhjet e saj me propozohet me konsensus? Pro? Kundër? trafiqet e drogës, tenderët dhe vjedhjet. Mos Abstenim? mendoni se ishin flakë për çelikun apo për Me konsensus të plotë, me të gjitha votat pro, betonin, por ishin flakë për urrejtjen që ka mbjellë asnjë kundër dhe asnjë abstenim përfshihet në zotëria e tij në mbarë Shqipërinë dhe te rendin e ditës ky ndryshim që propozohet. shqiptarët, ishin flakë për mjerimin që ka mbjellë Vazhdojmë me miratimin e procesverbalit të në dy vjet qeverisje, ishin flakë për shpresat e seancës plenare të datës 3 dhjetor. Ka ndonjë djegura dhe të vrara nga ky zotëri që po vërejtje? Nuk ka. pasurohet në mënyrën më marramendëse në dy Miratohet. vjet, ishin flakë për lidhje e tij me Shullazin dhe Procesverbali i seancës plenare të datës 4 krimin, ishin flakë për dekorimin e xhelatëve të dhjetor. Ka ndonjë vërejtje? Nuk ka. diktaturës, ishin flakë për spastrimin etnik që po Miratohet. u bën shqiptarëve, për largimin nga Shqipëria Njoftim për projektligjet e depozituara në të rreth 100 mijë shqiptarëve në dy vjet, ndaj një Kuvend: njeriu që nuk ka asnjë program, asnjë projekt, Nga Këshilli i Ministrave janë depozituar: nuk ka përfunduar dot një kilometër rrugë, por u Projektligji “Për ratifikimin e dokumenteve tregon nga mëngjesi në darkë njëlloj si etërit e ndryshuese me shkëmbim notash të tij: hekurat, burgun, burgun, hekurat shqiptarëve marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të dhe ata marrin rrugët e botës si sirianët që Republikës së Shqipërisë, përfaqësuar nga bombardohen ditë dhe natë nga artileria. Ministria e Mbrojtjes dhe qeverisë së Republikës Ndaj dhe mundësisht vjen një moment që së Italisë, përfaqësuar nga Ministria e Punëve njerëzit duhet të kujtohen. Në qoftë se ju ka të Jashtme për realizimin e programit “Fuqizimi mbetur edhe një nanogram përgjegjësi njerëzore i Qendrës Traumatologjike Kombëtare të mblidheni edhe një herë kryesinë e grupeve Tiranës”, shqyrtimi i të cilit është kërkuar me parlamentare dhe vendosni për të abroguar këtë procedurë të përshpejtuar. rend dite, i cili nuk shkon kurrkund me valën e Projektligji “Për pranimin e protokollit për fuqishme të revoltës që ka shpërthyer. ndryshimin e marrëveshjes së Marakeshit, që Më 8 dhjetor ne ia dolëm ta menaxhojmë. themeloi Organizatën Botërore të Tregtisë”. Bëmë gjithçka që ajo të mos fshinte nga vendi Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes për ku ndodheshin tempujt e urrejtjes që i ka themelimin e Fondit të Ballkanit Perëndimor dhe shndërruar Edi Rama. Bëmë gjithçka për të statutit të tij”. ruajtur gjakftohtësinë e njerëzve të revoltuar deri Akti normativ nr. 2 “Për disa ndryshime dhe në palcë. Por detyrimi i qytetarëve ka një kufi. shtesa në ligjin “Për buxhetin e vitit 2015”, të Durimi i tyre ka një kufi, ndaj dhe është mirë ndryshuar” . paqësisht të marrim parasysh kërkesat e tyre, Projektligji “Për dhënie amnistie”. përndryshe revolucioni demokratik nuk ka të Po, për procedurë e ka kërkuar fjalën zoti ndalur. E vërteta është se siç fshiu etërit tuaj 25 Berisha. vjet më parë dhe më keq do t’jua bëjë bijve të Sali Berisha - Zoti Kryetar, tyre shumë shpejt. Këtu do të jeni! Zotërinj deputetë, Ilir Meta – Ju lutem, të respektojmë Revolta e fuqishme e 8 dhjetorit, më e madhja Rregulloren!
154 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Dua t’ju lexoj emrat e regjistruar për përfunduar në një ëndërr të një nate vere. projektligjin “Për vetëqeverisjen vendore”, që Thjesht një mënyrë për të kapur dhe një pushtet janë: Musa Ulqini, Namik Kopliku, Ben Blushi, tjetër dhe një pushtet, pushtetin lokal. Bashkim Fino, Silva Caka, Petrit Vasili, Jorida Sot jemi përballë pasojave të Tabaku, Roland Keta, Genc Pollo, Luçiano Boçi, pashmangshme. Ky ligj që sot keni paraqitur Igli Cara, Sali Berisha, Aldo Bumçi, Flamur Noka, ndjek reformën territoriale. Ky ligj është i detyruar Gent Strazimiri, Arben Ristani, Jozefina Topalli, të përballet me realitetin e ri territorial. Ky ligj Keltis Kruja, Liljana Elmazi, Bedri Hoxha, Asllan nuk e udhëheq më procesin e decentralizimit, Dogjani, Myqerem Tafaj dhe Oerd Bylykbashi. por thjesht heq disa kompetenca nga niveli Ndërsa për projektligjin “Për disa shtesa qendror dhe i vendos ato në nivelin lokal thjesht dhe ndryshime për buxhetin e shtetit” dhe për të sepse qeveria nuk i realizon dot vetë këto. Ky gjitha aktet e tjera të lidhura me buxhetin duhet ligj dështon në qëllimin e tij duke mos reflektuar të keni parasysh që do t’i referohemi nenit 84 të aty frymën që ne kërkuam, duke qenë totalisht Rregullores, ku përcaktohet qartë se si jashtë realitetit që pushteti vendor sot ka në administrohet shqyrtimi nen për nen dhe në terren, duke vulosur dhe një herë dështimin e tërësi për buxhetin dhe projektligjet financiare reformës territoriale, sepse në këtë reformë që kanë lidhje të drejtpërdrejtë me të, praktikisht ne nuk kemi më as zgjedhje dhe as njëkohësisht edhe për votimin nen për nen edhe përfaqësim, duke denatyruar konceptin e në tërësi. Do të fillojmë me projektligjin e parë, kryetarit të bashkisë, duke e bërë atë thjesht një projektligjin “Për vetëqeverisjen vendore”. drejtor komunaleje dhe një zgjatim të pushtetit Fjalën e ka deputetja Jorida Tabaku. të Kryeministrit në nivelin lokal. Prandaj dhe ky Jorida Tabaku – I nderuar zoti Kryetar, ligj i shoqëruar me buxhetin e shtetit, që vjen Të nderuar kolegë, për herë të parë duke reflektuar reformën Të riflasësh për pushtetin vendor dhe për territoriale, reflekton vetëm pushtetin e paepur ligjin që paraqitet, po njëkohësisht dhe lidhjen të maxhorancës për të marrë edhe kësaj radhe me reformën territoriale dhe administrative një edhe një pushtet tjetër, për të marrë dhe për të vit pasi nga kjo foltore ke përmendur të metën ndarë ndërmjet kësaj maxhorance të gjitha kryesore të tij, është më shumë se sa një e pushtetet duke përfshirë dhe atë lokalin. vërtetë e hidhur. Sot për ligjin e vetëqeverisjes Dhe kjo katrahurë që ju e pagëzuat si reformë vendore nuk mbetet shumë për të thënë. Ajo që vjen totalisht si mungesë e dëshirës të kësaj ndodhi këtu e një vit të shkuar kishte vetëm një qeverie për të bashkëpunuar me opozitën për qëllim: zaptimin e të gjitha pushteteve, edhe atë ndërtimin e një reforme të vërtetë lokal. decentralizuese, të prekshme dhe reale që do Të riflasësh për ligjin e pushtetit vendor dhe t’u shërbente të gjithë shqiptarëve. Ju vendosët paratë që buxheti i shtetit i jep atij, një vit pasi i që të prodhonit një reformë gjysmake, që nuk ke kërkuar kësaj maxhorance përditë që të ulet mund të kryejë as funksionet për të cilat ajo u bashkërisht për të ndërtuar një proces të vërtetë krijua. Ajo degradoi në një reformë partiake që decentralizimi, është t’i flasësh dikujt që nuk ka e ka zhbërë totalisht qarkun, e ka zhbërë dashur të dëgjojë. Dhe nuk mund të ishte konceptin e tij juridik të sanksionuar në ndryshe kjo reformë bazuar në atë që po ndodh Kushtetutën e vendit. Amendimet në ligjin e sot, bazuar në atë çfarë panë sytë e shqiptarëve, qeverisjes vendore nuk prekën qarqet, por vetëm bazuar në aksionet e bujshme qeveritare të komunat, duke prodhuar kështu qarqe të tilla muajve të fundit e të 2 vjetëve të fundit. Sot të bashkiake që nuk mund të përfaqësojnë gjithë e kuptojmë se nuk kemi ç’flasim më për tërësisht numrin e qytetarëve që këto bashki decentralizim, se nuk ka të majtë dhe të djathtë, kanë. Mungesa e një filozofie bashkëpunuese kryetarë bashkie që të jetë i kënaqur si me ligjin në nivelin e demokracisë përfaqësuese rezultoi e pushtetit vendor, ashtu dhe me buxhetin e në heqjen e të drejtës së qytetarëve për të qenë shtetit që vjen këtë vit për herë të parë duke përfaqësues në qeverisjen vendore. Ky veprim reflektuar reformën territoriale. Se sot ka prodhuar qarqe të cilët nuk kanë asnjë përgjegjësitë, kompetencat, autoritetet, të gjitha përfaqësues nga opozita. Ky vendim është këto janë fjalë të bukura të reformës dhe kanë njëkohësisht në kundërshtim dhe me nenin 110,
155 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
pika 3 e Kushtetutës, i cili i përcakton këshillat e Thjesht një mënyrë tjetër për të ushtruar qarqeve të përbërë nga përfaqësues të kontrollin. subjekteve të ndryshme, por proporcionalisht me Dhe së dyti, a keni para të shtuara në Fondin rezultatet zgjedhore. e Zhvillimit të Rajoneve? Edhe këtu kemi më pak Dikush këtu mund të thotë se e gjithë kjo para të shtuara, 2 miliardë dhe 2 miliardë të tjera skemë funksiononte dhe nëpër komuna njëherë që i hoqën me vendimin e fundit në Komisionin e një kohë. Po pikërisht këtu qëndron ironia e e Ekonomisë. Po, sigurisht, Fondi i Zhvillimit të kësaj reforme. Ajo lindi si domosdoshmëri për Rajoneve nuk tenderohet më nga pushteti lokal, të zhdukur të gjitha këto forma mungese të por tenderohet nga Kryeministri. Fondi i Zhvillimit përfaqësimit dhe demokracisë, për të krijuar një të Rajoneve e ka humbur totalisht konceptin e tij komunikim më të drejtë në shërbim të qytetarit. kryesor duke bërë të mundur që me këtë fond Si është realiteti sot? Realiteti është totalisht që shërbente për të ulur pabarazitë sot ne nuk ndryshe. Bashkitë sot nuk ofrojnë dot asnjë kemi vetëm sheshe, sot ne nuk kemi vetë fasada, shërbim të vetëm. Bashkitë sot janë të cunguara, por kemi vetëm qendra qytetesh që nuk bashkitë nesër me buxhetin e vitit 2016 do ta shërbejnë aspak as për zhvillimin rajonal të kenë të pamundur të ushtrojnë dhe ato funksione qyteteve, as për uljen e varfërisë dhe të që deri dje ishin të pavarura. Le t’i hedhim një pabarazisë. sy argumentit kryesor që ju patët për reformën Dy argumentet e mësipërme janë të qarta për territoriale. Ajo çfarë avokatët e kësaj reforme të kuptuar se nuk kemi pasur as rritje fondesh, thanë, do të kursente 80 milion dollarë. Sot do përkundrazi, janë në rënie, dhe gjithmonë e më të kishim komuna dhe bashki, të cilat do të pak kompetenca, më pak autonomi, më pak liri shpenzonin më pak vetëm si rezultat i kësaj vendore. Dikush mund të thotë se kjo nuk është reforme. gjë e re, se kjo ka ndodhur me çdolloj pushteti Kam qenë shumë kureshtare për ta parë këto 2 vjet e gjysmë, se kjo gjë është normale buxhetin e vitit 2016 dhe mbi të gjitha për të parë për këtë qeveri, se pushteti vendor fundja aneksin që i takonte pushtetit vendor. Megjithëse përfundoi si të gjitha pushtetet e tjera dhe nuk kureshtare nuk u habita aspak për alibinë e kishte pse të ndryshonte nga pushtetet e tjera. kursimit të 80 milionë dollarëve që i keqpërdornin Vlen për t’u theksuar se sot vështirësitë që kryetarët e komunave, bashkitë e djeshme, gjë banorët e qyteteve të mëdha kanë në ofrimin e totalisht e pavërtetë, ashtu si shumë gjëra të shërbimeve, degradimi që po ndodh në disa prej tjera. Gënjeshtër, ashtu si shumë gjëra të tjera bashkive të vendit, ku në bashkinë e Tiranës nuk që kjo qeveri ka bërë gjatë këtyre 2 vjetëve. ka më as letër për të printuar numrin për qytetarët Buxheti i vitit 2016 i jep qeverisjes vendore që presin në radhë për të marrë shërbimet, para dhe më pas i cakton disa përgjegjësi të cilat thjesht ka si qëllim eliminimin e fuqisë të të gjithë ajo nuk i ka kërkuar, si administrimin e kanaleve të zgjedhurve vendorë. Vlen të theksohet se kjo ujitëse, administrimin e shkollave, administrimin maxhorancë, si e si për të shmangur një proces e pyjeve, zjarrëfiksit, thjesht roje. E gjitha ajo që gjithëpërfshirës dhe demokratik në vetvete, bën ky ligj i vetëqeverisjes vendore, që vendosi ta atrofizojë konceptin e qarqeve, shoqërohet i reflektuar në buxhetin e shtetit, vendosi ta zhdukë konceptin e qarqeve të është se krijon që do të ruajnë këto objekte. Kjo përcaktuar në Kushtetutë duke krijuar struktura është reforma e madhe decentralizuese që kjo të cilat sot i lë pa fonde, të cilat sot i lë pa asnjë qeveri po ndërmerr. Për të kuptuar nëse realisht rol. kemi rritje të fondeve ose jo nga qeveria Në praktikë e gjithë ajo që reforma territoriale qendrore, duhet të marrim parasysh dy faktorë prodhoi, ishte që në vend të të zgjedhurve, të të rëndësishëm. kemi të emëruar. E gjithë ajo që prodhoi ishte Së pari, a keni një rritje të transfertës së që të kemi administratorë në vend të kryetarëve pakushtëzuar nga qeveria? Kjo qeveri e ka të komunave. Kemi të njëjtat shpenzime, kemi kushtëzuar në detaj transfertën e pakushtëzuar më pak kompetenca, kemi më pak liri. Çdo gjë e duke i detyruar bashkitë që çdo para që ata kushtëzuar nga qeverisja qendrore. Unë besoj shpenzojnë, çdo qindarkë që buxheti i shtetit jep, se në këtë sallë ka dhe deputetë që ndoshta të jetë i kushtëzuar nga qeveria qendrore. mund ta kenë të shenjtë më shumë se qeveria
156 Legjislatura e 8-të Viti 2015
dhe kryeministri shkeljen e Kushtetutës. Prandaj Ilir Meta - Faleminderit! nuk besoj se shumë nga ju do të lejojnë që edhe Fjalën e ka Musa Ulqini. ky pushtet i radhës të centralizohet përsëri nga Musa Ulqini - Falemnderit, zoti Kryetar! Kryeministri. Një filozofi tërësisht absolutiste, e Sot kemi një projektligj, i cili është në logjikën cila errëson konceptin e ndarjes së pushteteve e reformës më të madhe që kjo qeveri ka dhe atribuimit të çdo pushteti një funksion të ndërmarrë në 2 vjet e gjysmë, një nga reformat rëndësishëm. më të mëdha proshtet në historinë e shtetit Aktualisht ky ligj për pushtetin vendor dhe shqiptar. Pra, e kam fjalën për reformën buxheti i shtetit zhduk tërësisht punën e një pjese administrativ- territoriale. Pa diskutim që ky ligj shumë të rëndësishme të qeverisjes vendore, është në kohën e duhur dhe është në këtë zhduk një pjesë shumë të rëndësishme të logjikë, sepse arsyeja pse ne e kemi sot përpara konceptit për qeverisjen vendore. Keni vendosur për ta miratuar është sepse një reformë të ndryshoni me ligje dhe me udhëzime administrativo-territoriale nuk mund të jetësohet Kushtetutën. Kjo është totalisht e pa këtë ligj, sepse ky projektligj është një nga papranueshme. Në qoftë se ne bashkarisht sot angazhimet e qeverisë: e maxhorancës, është do të kishim një paketë që përfshinte të gjitha pjesë thelbësore e programit të qeverisë, elementet që kemi propozuar këtu e një vit të decentralizimit. Natyrisht, arsyeja e tretë, shkak shkuar, sigurisht që mund të flisnim ndryshe. i tretë, pas 15 vjetësh që ky parlament ka Ky ligj është gjysma dështake e reformës miratuar ligjin e parë për decentralizimin dhe territoriale, e cila u ndërtua vetëm me dëshirën qeverisjen vendore, kishte ardhur koha që të e verbër dhe të dhunshme për pushtet absolut, kishim një ligj pothuajse të ri, organik, i cili ruante që krijoi një hartë elektorale kungulleshkash për të vlerat më të mira të ligjit që ka rregulluar ta ndarë kjo maxhorancë duke cenuar tërësisht pushtetin vendor për 15 vjet. jo vetëm autonominë vendore, por mbi të gjitha Si u hartua ky ligj? Ky është një nga ligjet cenoi drejtpërdrejt demokracinë dhe model dhe, natyrisht, të gjitha komplimentet i Kushtetutën. Kjo sigurisht që nuk është një shkojnë ministrit të Pushtetit Vendor, zotit Çuçi. reformë që ka për të përmirësuar jetën e Ky është një ligj, i cili ka në themel ekspertizë qytetarëve. Nuk është një reformë që përmirëson ndërkombëtare nga USAID-i, nga OSBE-ja dhe shërbimet ndaj qytetarëve. Ky ligj nuk mund të nga Këshilli i Europës, specifikisht nga autoriteti jetë në shërbim të demokracisë vendore. Nuk i pushtetit vendor, që është një nga pjesët është dhe nuk ka për të qenë asnjëherë një ligj organike shumë të rëndësishme të Këshillit të për përfaqësim më të mirë, për shërbime më të Europës. Natyrisht, ky ligji është hartuar edhe mira dhe nuk ka për të qenë asnjëherë një ligj me ekspertizë vendore, ekspertë shumë të mirë, që plotëson nevojat e pushtetit vendor. rreth 30 përfaqësues të OJF-ve, janë ftuar për Por çfarë synon të përcjellë ky ligj? Njësoj si të qenë pjesë integrale në procesin e hartimit të një vit më parë jam e bindur që ky ligj vjen sot këtij projektligji. Shumë prej këtyre analizave, këtu thjesht për të përcjellë atë vendim, diskutimeve, propozimeve janë pasqyruar në salamandrën elektorale që firmosët vjet. Duke projektin që kemi përpara. qenë se pushteti i madh korrupton gjithnjë e më Pa diskutim, pjesë e rëndësishme e diskutimit shumë, kjo maxhorancë dëshiron që tani të dhe e hartimit të këtij projektligji, ose ajo që kontrollojë çdo frymë që lëshon pushteti vendor. përbën një tipar dallues, është dhe transparenca, Prandaj ka vendosur të kontrollojë si taksat, edhe sepse këtë projektligj që vjen sot këtu, pasi të sistemin e tyre, si edhe transfertën e gjithë ata që kanë pasur interes: partitë politike, pakushtëzuar, edhe transfertën për financime të OJF-të, grupet e interesit, individët, njerëzit që funksioneve të reja dhe Fondin e Zhvillimit të kanë kulturë, që kanë interes për vetëqeverisjen Rajoneve. Ky ligj është veçse shkatërrimi dhe dhe qeverisjen vendore, kanë pasur mundësi ta vazhdimi i shkatërrimit të pushtetit vendor i ndjekin në proces hartimin e tij. demokracisë vendore. Vazhdimi i uzurpimit të të Çfarë sjell ky projektligj? Ky projektligj ka gjitha pushteteve në një dorë, tashmë edhe të shumë risi dhe unë do të nënvizoj disa prej tyre, pushtetit lokal. për të cilat mendoj se publiku ka interes, njerëzit Faleminderit! që na ndjekin. Po i rendis jo sipas rëndësisë,
157 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
por sipas një lloj logjike që unë kam zgjedhur. Cilët janë përfituesit më të mëdhenj nga ky Së pari, ky projektligj sjell më shumë projektligj? Ky është thelbi i këtij projektligji, i cili kompetenca dhe funksione të pushtetit vendor. jo vetëm duhet të ketë votën tonë, por edhe Së dyti, bën përpjekjen për të ndarë qartë përgëzimet tona për punën e qeverisë, të kompetencat e qeverisjes vendore dhe asaj ministrit dhe të komisioneve në fjalë. Pse janë qendrore. Sa më qartë të ndahen këto qytetarët përfituesit më të mëdhenj? kompetenca, aq më mirë bashkëjetojnë këto dy Së pari, shërbimet shkojnë më pranë pushtete dhe aq më shumë u shërbehet qytetarëve. Është ajo që kemi thënë kur kemi qytetarëve. diskutuar për domosdoshmërinë e reformës ad- Së treti, krijon mundësi më të mëdha ministrative-territoriale. Shërbimet shkojnë më financiare te pushteti vendor, krijon më shumë pranë dhe kjo është e garantuar në nenet 23, hapësira, mundësi për partneritet me biznesin 24, 25, 26, 27 dhe 29. privat. Së dyti, u ofron më shumë shërbime Së katërti, i bën qytetarët më shumë, se deri qytetarëve. më sot, pjesë e qeverisjes vendore. Pra, e Së treti, u ofron shërbime më cilësore. Po sjell detyron me ligj pjesëmarrjen e qytetarëve në vetëm një shembull: bashkia e Belshit, ku unë diskutime të ndryshme, që lidhen me çështje të jam deputet, ka shumë herë më tepër resurse caktuara që kanë të bëjnë me qeverisjen njerëzore, të cilat u shërbejnë qytetarëve me më vendore. shumë cilësi sesa një komunë, që e ka emrin Këshilltarët dhe këshillin e bën më efektiv, e Rras, që mezi kishte 300 votues. Pra, ky bën një institucion më përfaqësues dhe rrit projektligj e jetëson këtë gjë, që në thelb ka të autoritetin e tij kontrollues ndaj ekzekutivit, pra bëjë me arsyen pse u bë reforma territoriale. e bën më transparente këtë qeverisje vendore, Së katërti, i bën qytetarët të jenë sepse e detyron ekzekutivin e njësive të drejtpërsëdrejti pjesëmarrës në shumë vendime qeverisjes vendore që të publikojë vendimet dhe që lidhen me shërbimet që u ofrohen atyre. t’i ftojë qytetarët, grupet e interesit të dëgjojnë. Ky projektligj i jep kompetencë pushtetit ven- Pra, transparenca është një thelb i ri, një risi e dor për ujin e pijshëm dhe mundëson që kjo re e këtij projektligji. Po ashtu e detyron pasuri të administrohet krejt ndryshe. ekzekutivin dhe këshillin që, në mënyrë të Rrugët vendore do të jenë pjesë e qeverisjes detyrueshme për disa çështje të rëndësishme, vendore, të cilat janë shumë jetike. Për ne mund siç është buxheti të ketë konsultime me të tingëllojnë nuk e di sesi, por ky është një qytetarët. Pra, është një gjë e detyrueshme, shërbim më cilësor për qytetarët. është një gjë taksative. Transporti publik dhe arsimi parashkollor po Shton një koncept të ri që quhet: standardi i ashtu. Krijohet fond për shërbimet sociale, pra performancës në shërbimin publik. Edhe kjo qendra që u ofrojnë njerëzve në nevojë shërbime është një risi shumë e rëndësishme, sepse është të caktuara. Ka kompetenca për mjedisin, për shumë e rëndësishme që pushteti vendor të ketë menaxhimin e mbetjeve urbane. Kanalet standarde për shërbimin publik. Thelbi i pushtetit kulluese, vaditëse tashmë do të jenë pjesë e vendor është shërbimi publik, ai ka marrëdhënie menaxhimit të pushtetit vendor. Tokat bujqësore, drejtpërdrejt me qytetarët. shërbimi veterinar, fondi pyjor, fondi kullosor, Fut një nen për të garantuar ose për të zjarrfikësit, të gjithë këto shërbime nuk do të jenë shmangur konfliktin e interesit në të gjitha rastet në qendër të prefekturave, por do të jenë atje kur këshilltarët votojnë për çështje që kanë të ku janë qytetarët. Pra, nëpërmjet këtij projektligji bëjnë me jetën e qytetarëve. Në të gjitha rastet qytetarëve do t’u ofrohen më shumë shërbime, kur ka konflikte interesi ky projektligj e shmang më të shpejta dhe më cilësore. këtë lloj votimi. Këto që përmendna janë arsye të Së fundi, kufizon edhe mandatet e kryetarëve. mjaftueshme për të thënë se ky është një Janë marrë modele të ndryshme dhe kufizimi projektligj që meriton mbështetjen e gjithë është deri në tre mandate. deputetëve, pavarësisht se cilit kah politik i Këto janë disa nga risitë themelore, edhe pse përkasin. ka risi të tjera. Unë mendoj se ky projektligj e jetëson
158 Legjislatura e 8-të Viti 2015
reformën administrative dhe të dyja së bashku Të nderuar kryetarë bashkish dhe këshilltarë janë hapi më i madh që kjo qeveri ka ndërmarrë vendor, në rrugën e reformave, në rrugën e ndërtimit të Projektligji “Për qeverisjen vendore” është një shtetit. Kjo është reforma më për shtet. iniciativë e nisur shumë vite më parë nga njësitë E kam thënë edhe një herë tjetër, por dua ta vendore, shoqatat vendore, shoqëria civile dhe theksoj përpara se ta mbyll fjalën time, asnjëherë shumë ekspertë të tjerë. Ajo ka qenë një kërkesë nuk kam arritur ta kuptoj sesi opozita e e vazhdueshme e Kongresit të Autoriteteve dikurshme ishte kundër kësaj Kushtetute. Në Lokale dhe Rajonale të Këshillit të Europës për kohën kur është miratuar kjo Kushtetutë unë kam decentralizimin dhe autonominë vendore. A qenë pjesë e kabinetit “Majko”, opozita ka bërë duhej të sillej ky projektligj sot? Unë mendoj se një fushatë të jashtëzakonshme, edhe pse ishte jo. Opozita dhe ekspertët ligjor dhe ekspertë të Kushtetuta me standardet më të mira; ishte një qeverisjes kërkuan që ky projektligj duhet të Kushtetutë përtej partive politike. Unë edhe diskutohej dhe të miratohej para zgjedhjeve reformën administrative e vendos menjëherë pas lokale të 21 qershorit. kësaj Kushtetute. Nuk e kam kuptuar sesi Ky projektligj duhej të diskutohej me ekspertë, opozita ka qenë kundër, siç nuk e kam kuptuar me ish-drejtues vendor, duhej të hartohej me pse opozita ishte kundër këtij ligji për reformën konsensus politik, por realiteti është ndryshe. Ky e decentralizimit, sepse është një reformë përtej projektligj as një javë nuk është diskutuar në partive politike; është një reformë që e çon komisionet parlamentare. Sigurisht që duheshin pushtetin te qytetarët; është një reformë që u të merreshin opinionet e shprehura nga ish- sjell qytetarëve cilësi dhe më shumë shërbime. kryetarët e njësive vendore, këshilltarë, shoqatat Si mund të jesh kundër këtyre reformave? Të e bashkive dhe shoqatat e qarqeve gjatë paktën atëherë mund të them se nuk kishte periudhës 2000-2015. Të merrej eksperienca përvojë politike: edhe opozita, edhe pozita ishin dhe sfidat e kësaj periudhe. Detyrimisht duhej të reja, Shqipëria nuk kishte shumë vjet që kishte të merreshin në konsideratë rekomandimet e dalë nga një sistem tjetër. Por sot, për sa kohë Kongresit të Autoriteteve Rajonale dhe Lokale që reforma territoriale administrative dhe ky ligj të Këshillit të Europës. Ky projektligj duhej për decentralizimin e pushtetit është në trendin detyrimisht të miratohej para zgjedhjeve lokale, më të mirë të të gjithë reformave që ndërmerr sepse qytetarët duhet t’i dinin të drejtat që u jep Europa, ku ne duam të shkojmë, nuk kuptoj dot ligji i qeverisjes vendore. Kandidatët në zgjedhjet sesi opozita jonë, që është një pasuri kombëtare, e 21 qershorit, partitë politike, duhet të me dashje ose pa dashje, e rreshton veten te paraqisnin projektet lokale, bazuar në reformat antishtet. kompetencat që u jep ligji i qeverisjes vendore. Unë nuk mendoj se Partia Demokratike është Kjo që ndodhi në Shqipëri nuk është një parti antishtet, por nuk arrij ta kuptoj sesi demokratike. E dini pse ndodhi? Sepse në këto lidershipi i saj, me këtë qëndrim dhe me plotë zgjedhje nuk u votuan programet lokale të qëndrime për të gjitha llojet e reformave zhvillimit apo politikave që u shpërbejnë thelbësore që janë marrë, e rreshton veten qytetarëve, por sot në Shqipëri fiton ai që kundër; e rreshton veten pro atyre që preken nga mashtron më shumë, ai që blen votat e këto reforma. Ndërkohë që këto reforma janë në qytetarëve, ai që bëri presion mbi administratën. të mirë të interesit publik, në të mirë të Kështu ndodhi në zgjedhjet e 21 qershorit. Kjo qytetarëve. është një sëmundje e rëndë, për të cilën duhet Ju ftoj të gjithëve që këtë reformë ta miratojmë të jemi të gjithë bashkë për ta luftuar. Prandaj me entuziazëm dhe të mos jemi kundër, sepse opozita edhe sot është në protestë kundër nuk mund të jemi kundër interesit publik dhe oligarkisë, blerjes së votës; kundër buxhetit të kundër qytetarëve. vitit 2016, sepse është një buxhet që varfëron Faleminderit! shqiptarët. Ilir Meta – Fjalën e ka zoti Roland Keta. Sot jemi 6 muaj pas zgjedhjeve të 21 qershorit Të përgatitet deputeti Genc Pollo dhe më pas dhe reforma administrative nuk solli asnjë risi deputetja Caka. për qytetarët, por një ngërç qeverisjeje. Zgjedhja Roland Keta - Të nderuar kolegë, e administratorëve, mënyra dhe përzgjedhja e
159 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
tyre u bë 100% politike, pa përvojë, pa kapacitete plotë vendore dhe nuk keni vullnet për dhe eksperiencë në qeverisjen lokale. decentralizmin e pushtetit vendor. U larguan nga administrata e njësive vendore Ky projektligj nuk jep të drejta të plota specialistë me përvojë, me shumë vite punë dhe shumëdimensionale si: rregullatore, të drejta për u zëvendësuan me militantë partish. U hoq shërbime, për investime dhe të drejta adminis- veterineri dhe u zëvendësua me kamerier; u hoq trative. Ai nuk jep të drejta ekskluzive, që do të inxhinieri dhe u zëvendësua me një njeri që nuk thotë se bashkitë dhe këshillat e komunave kanë kishte arsimin përkatës, si dhe shumë e shumë të drejtë të marrin vendime në mënyrë të pavarur, raste të tjera. por ndodh ndryshe, nuk marrin vendime pa Sot jemi në muajin dhjetor. A e dini se është ndërhyrjen dhe udhëzimet e pushtetit qendror. shkelur ligji i qeverisjes vendore nr. 8652, neni Me këtë projektligj mbivendosen prioritete të 45, për zgjedhjen e kryepleqve, i cili thotë: “Jo qeverisjes vendore, duke i shtuar funksione dhe më vonë se 6 muaj pas zgjedhjeve lokale duhet kompetenca të reja, ndërkohë që kompetencat të ketë përfunduar zgjedhja e kryepleqve”? Ende e dhëna që nga viti 2000 nuk janë qartësuar dhe nuk ka përfunduar në pjesën më të madhe të zbatuar këto dy vjet nga kjo qeveri. Pavarësisht territorit. Kjo nuk është autonomi. Reforma ad- se, për shumë vite, sidomos në vitet 2005 - 2013 ministrative ka sjellë pasoja në shërbimin ndaj është bërë shumë për pushtetin vendor si: kalimi qytetarëve, është larguar shërbimi ndaj tyre. Sot i listës së pronave ku përfshihen edhe pyjet; duhen një deri në dy ditë për të marrë shërbimin kalimi i ujësjellësve në varësi të pushtetit ven- në qendrat e bashkive. Po kjo nuk kërkon kosto dor; menaxhimi i taksës së biznesit të vogël; rritja financiare për qytetarët? Sigurisht që po. Është e aksesit në transferon e pakushtëzuar; e drejta shtuar korrupsioni, nuk ka transparencë, sepse e huamarrjes e shumë të tjera. Projektligji i sotëm sot në këshillat bashkiakë mungojnë ka shumë nene të paqarta, ku lihet vend për përfaqësues nga komunat e largëta. Është abuzime të kompetencave në funksion të dobësuar dhe ulur aksesi i qytetarëve në konsultimeve në vendimmarrje. Që në nenin 2 vendimmarrje; janë krijuar konflikte lokale të të këtij ligji me përkufizimet: “vendime”, “urdhra”, panevojshëm midis ish-komunave. “mbikëqyrje”, “monitorime”, “verifikim Reforma juaj nuk kurseu 80 milionë dollarë, ligjshmërie”, “inspektim dhe kontroll i jashtëm siç kishit deklaruar. Ka gjashtë muaj që janë financiar” nuk qartësohen dhe nuk përcaktohen ndërprerë investimet e nisura nga ish-komunat. të drejtat mbi objektivat dhe burimet njerëzore Ka ngërç në mbledhjen e të ardhurave, sepse për shëndetësinë, arsimin, kulturën, shërbim këshillat e mëparshme kishin vendime të pyjor dhe vaditjen. Është e paqartë dhe jo ndryshme për tarifat dhe taksat vendore. transparente transferimi i funksioneve, burimet Ka dy vjet që kjo qeverisje e ka centralizuar njerëzore. Çfarë do të bëhet me kompetencat e pushtetin vendor, nuk ka pasur vullnet për qarkut dhe ministrinë për borxhin e kullimit, autonomi vendore, ajo i hoqi të drejtën që i jepte kadastrat, për sistemin e vaditjes, të cilat ende ligji për menaxhimin e taksës së biznesit të vogël, nuk kanë kaluar në pronësi të bashkisë? Asnjë centralizoi dhe hoqi menaxhimin e territorit, shërbim nuk mund të kryhet pa kaluar në pronësi dhënien e lejeve të ndërtimit. Këto sollën të bashkive. Si do të jetë alokimi i funksioneve, mungesën e miliona dollarëve për bashkitë, që mbrojtja nga zjarri, arsimi parashkollor dhe ndikojnë ndjeshëm në ekonominë e qytetarëve parauniversitar, shërbimi parësor? A do të jenë dhe të ardhurat e pushtetit vendor. Falimentuan 100 % kompetencë e strukturës së shërbimit dhe shumë biznese, u ul liria e biznesit, u shtua numri administrimit të pushtetit vendor apo do të kenë i të papunëve. funksione të përbashkëta? Në këto kompetenca Ligji i sotëm titullohet “Vetëqeverisjeve të reja që u jepen bashkive, a është marrë vendore”. Vetë fjala “vetëqeverisje” do të thotë parasysh se mund të ketë më shumë se një administrim dhe përgjegjësi të plotë. Por a jepet institucion që përgjigjet dhe harton politika? Nuk autonomi e plotë në të gjitha nenet e këtij qartësohen burimet e financimit? Kush do ta bëjë projektligji? Si ish-kryebashkiak dhe njohës i financimin e transferimit të funksioneve? Nuk na problemeve që hasen çdo ditë në pushtetin ven- jepet informacion për studimet e bëra, për dor, mendoj se ky projektligj nuk jep autonimi të analizat, për çdo kalim apo kompetencë. Kemi
160 Legjislatura e 8-të Viti 2015
histori jo të suksesshme të kalimit të ujësjellësit funksionin e tyre vetëm në kompetenca të nga bordet tek asambletë. A e dini se në çfarë deleguara nga kryetari i bashkisë. A është kjo gjendje ndodhen ujësjellësit sot? Ato janë në mënyrë demokratike e zgjedhjes së kryepleqve? krizë menaxhimi, kanë detyrime dhe borxhe ndaj Në këtë projektligj kryeplaku emërohet nga të tretëve. kryetari i bashkisë. Kjo cenon demokracinë, Në projektligjin e sotëm cenohet rendë politizon, heq të drejtën e votës se banorëve të autonomia e qarqeve, duke shkelur edhe nenin këtyre fshatrave, pra, ul aksesin e qytetarëve në 110, pika 3 e Kushtetutës, për mënyrën e vendimmarrje. Këto janë simptoma diktature. përfaqësimit. Nuk përcaktohet qartë përqindja e Të nderuar kolegë, ky projektligj nuk jep dhe kontributeve që japin bashkitë për qarqet; nuk nuk qartëson autonominë vendore; nuk zbaton përcaktohet qartë ose centralizohet mbikëqyrja, rekomandimet e autoriteteve rajonale e lokale verifikimi i ligjshmërisë dhe kontrolli financiar. të Këshillit të Europës; nuk u jep të drejta të plota Mendoj se institucioni më i lartë dhe i pavarur dhe ekskluzive bashkive tona. Sot kjo qeveri ka është KLSH-ja që duhet ta kryejë këtë funksion, rënë! Qeveria “Rama” e ka humbur besimin e por me këtë ligj pushteti vendor auditohet nga shqiptarëve. Ajo po varfëron çdo ditë qytetarët. prefektura dhe të gjitha ministritë. Pra, në këtë Kjo qeveri e ka humbur shpresën për qytetarët. nen shkelen të drejtat e baskisë, sipas Kartës Me mijëra biznese po mbyllen çdo ditë, Europiane; cenohet e drejta e shoqatave për papunësia po arrin kulmin. procesin e konsultimit dhe rekomandimit. Në Buxheti i vitit 2016 është buxheti i krizës dhe këtë ligj natyrën, çështjen e konsultimeve dhe jo i zhvillimit të ekonomisë së shqiptarëve. Ulen kohën e përcakton Këshilli i Ministrave. Atëherë investime në arsim, shëndetësi, ujësjellës dhe çfarë roli kanë shoqatat? Kjo është e padrejtë! bujqësi, ulet fondi i ndihmës ekonomike, hiqen Kjo ndodh vetëm në Shqipëri! Sigurisht që nëse 10 mijë invalid nga skema. Nuk ka fonde nuk respektohen shoqatat, nuk ka liri, nuk ka punësimi për rininë, nuk ka rritje pagash për demokraci, nuk dëgjohet zëri i qytetarëve. Po arsimtarët, mjekët, e punonjës së administratës, kjo ndodh nga urrejtja dhe alergjia që ka nuk rritje pensionesh, nuk shëndetësi falas, kjo Kryeministri ndaj shoqatave që nga viti 2011, kur qeveri ka falimentuar, kjo qeveri ka rënë. të gjithë e mbajnë mend që krijoi shoqata Faleminderit! paralele vetëm e vetëm të mos drejtohej nga Ilir Meta - Po, zonja Topalli për procedurë. shoqatat e bashkive, nga të djathtët. Jozefina Topalli – Zoti Kryetar, ky muaj ka Në këtë projektligj cenohet dhe ndërhyhet qenë muaji i 25 -vjetorit të jubileut të lëvizjes direkt në bashkëpunimin vendor, sidomos në antikomuniste. Pikërisht në këtë muaj ne kemi binjakëzimet me bashkitë e huaja apo lexuar përmes medies që Kryeministri, Edi fondacionet dhe donatorët e huaj, ku detyrimisht Rama, ka bërë dekorimin e ish- drejtorëve të duhet të miratohen nga Ministria e Jashtme. Kjo sigurimit, ish-gjykatësve politikë, ish-hetuesve, nuk është autonomi dhe ndikon direkt në të persekutorëve më të mëdhenj të periudhës politikat, kapacitetet dhe burimet njerëzore të së komunizmit. bashkive dhe detyrimisht ul projektet dhe Unë sot këtu, në parlament ju ftoj ju, si Kryetar zhvillimet për qytetet tona. Kuvendi, ftoj ministrat, ftoj deputetët që t’i Në nenin 9 nuk qartësohet e drejta e kërkojmë Kryeministrit, në mënyrë urgjente, të autonomisë fiskale, pra e drejta për të mbledhur heqë dekoratat e dhëna 1 vit më parë për të ardhurat. Bashkitë duhet të vendosin vetë për persekutorët apo kriminelët më të mëdhenj, të tarifat dhe taksat vendore dhe jo të vendosë cilët i kanë bërë dëmin më të madh Shqipërisë, qeveria, pasi këshillat bashkiakë njohin më mirë njerëzve, familjeve dhe jo vetëm në Shkodër. zhvillimin dhe resurset e zonës së tyre. Ndaj, zoti Kryetar i Kuvendit, unë mendoj se Në këtë projektligj ulen kompetencat dhe ne nuk mund të vazhdojmë këtu në seancë autoriteti i këshillave vendore, si dhe rritet plenare sikur nuk ka ndodhë asgjë. Ne kemi një autoriteti i kryebashkiakut. Nuk i jepet rëndësi ndërgjegje qytetare, njerëzore, jemi në jubileun ose nuk përcaktohet qartë përfaqësimi gjinor. e 25-vjetorit, për të cilin duhet të kishte Administratorët nuk kanë rolin tyre, nuk kanë minimalisht një refleksion,jo të marrim vesh për pavarësi në vendimmarrje, pra ata ushtrojnë dekorata me mirënjohje për veprimtarinë e tyre,
161 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
është pak si tepër. Ndaj dhe unë kërkoj që edhe le ta tregojë vullnetin e tij sot, duke u bashkuar ju, por edhe të gjithë deputetët të kërkojmë me opozitën. Meqenëse parlamenti nuk ka tërheqjen mbrapsht të dekoratave që seanca të tjera kur ne mund ta kryejmë këtë akt Kryeministri u ka dhënë persekutorëve. madhor, ne ju kërkojmë që sot, që tani, të ngrihet Ilir Meta – Për procedurë? një grup për përgatitjen e rezolutës dhe ajo të Po, zoti Berisha për procedurë. miratohet sot. Sali Berisha – Është në nderin e këtij Pavarësisht se ju mund të filloni e të parlamentit të miratojë një rezolutë, ku t’i përmendni Rregulloren, a ku e di unë se çfarë, imponohet ekzekutivit tërheqja e menjëhershme përderisa ka vullnet nga opozita dhe shprehje e dekoratave të dhëna për gjakësorët, për të Kryeministrit tuaj se gjoja edhe ai është gati xhelatët e kalvarit komunist. Ndaj, mendoj të ta kryejë këtë akt, nuk kemi ditë tjetër, përveç të krijohet një grup që të hartojë rezolutën, shpejt, sotmes, për ta kryer këtë akt. Prandaj ju koncize ku të imponohet me vullnetin e hekurt kërkojmë që bashkërisht të ngremë një grup për të parlamentit heqja e menjëhershme e të përgatitur rezolutën dhe të votohet sot, me dekoratave të të gjithë atyre që kanë kryer krime atë bosht që unë jua thashë këtu. kundër njerëzimit dhe gjenocid ndaj popullit Faleminderit! shqiptar. Ilir Meta – Faleminderit! Ilir Meta – Po, zoti Paloka. Fjalën e ka kërkuar ministrja e Mbrojtjes, Edi Paloka – Zoti Kryetar edhe për arsyet që zonja Mimi Kodheli. u thanë tani, kërkoj 5 minuta pushim për të bërë Mimi Kodheli – Ju faleminderit, zoti Kryetar! mbledhje grupi. Zotërinj të opozitës, Ilir Meta – Dakord. Bëjmë 5 minuta pushim T’ju them të drejtën jeni kujtuar vonë, kanë dhe vazhdojmë seancën pas 5 minutave. kaluar 25 vjet për ta bërë këtë propozim, i cili vjen për shkak të një ligji, një VKM-je, komisionit (Pas pushimit) të ngritur, bazuar në këtë ligj dhe në VKM, lidhur Ilir Meta – Të njoftohen mediet të jenë me këtë listë famëkeqe do të thosha të prezente, sepse do të rifillojmë seancën. veteranëve të kategorisë A. Ndërkohë, ne e kemi Pas kërkesës së Grupit Parlamentar të filluar punën për të dalë nga ky qorrsokak ku na Partisë Demokratike për pushim, rifillojmë keni futur, jo vetëm për tërheqjen e atyre seancën. medaljeve të dhëna padrejtësisht, për shkak të Po, zoti Paloka. vendimeve të marra 20 vjet më parë, por do ta Edi Paloka – Zoti Kryetar, vazhdojmë këtë gjë, sepse nuk mund të mbetemi Ashtu siç u ngrit edhe nga pjesëtarët e grupit dhe nuk mund të kemi mbi kurriz një faj të një që unë përfaqësoj pak minuta më parë, ne jemi natyre që neve nuk na takon, sepse nuk jemi ne 25 vjet pas protestave të studentëve, pas gjeneruesit. përmbysjes së madhe të diktaturës dhe, E kemi filluar këtë punë dhe këtë e bëjmë pa fatkeqësisht, sot mënyra sesi kjo qeveri, kjo pasur frikë, edhe përmes ndjesës... maxhorancë e ka përkujtuar këtë përvjetor është (Ndërhyrje nga salla.) me dekorata për kriminelët. Ilir Meta – Ju lutem, ta përfundojë fjalën zonja Ne bëmë një kërkesë që ky parlament, kjo ministre. maxhorancë, së bashku me opozitën, ta shpëlajë Mimi Kodheli - ... të cilën duhet ta kishit veten nga ky krim i ri, siç do ta quaja unë. Ajo kërkuar vite më parë, kur nëpërmjet këtij duhet të miratojë këtu një rezolutë jo vetëm për komisioni, të ngritur mbi një VKM të vitit 1995 të dënuar dhënien e këtyre dekoratave, por të dhe një ligji të vitit 1994, duke u dhënë jo vetëm kërkojë heqjen e menjëhershme të këtyre këtyre xhelatëve, por edhe shumë të tjerëve një dekoratave që ka dhënë kjo qeveri për kriminelët status të caktuar, status i cili i bënte këta njerëz e komunizmit, heqjen e menjëhershme të atyre që të përfitonin pensione të veçanta, pensione që dihen se i kanë ngjyer duart e tyre në gjakun që i përfitojnë edhe sot. e qytetarëve të pafajshëm. Mendohuni dhe mundohuni... Meqenëse Kryeministri juaj doli duke bërë të (Ndërhyrje nga salla.) paditurin, të çuditurin në lidhje me këtë çështje, U keni dhënë status të veçantë...
162 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Ilir Meta – Ju lutem, ta përfundojë fjalën që pushkatoi pa gjyq me dhjetëra e qindra ministrja. qytetarë shqiptarë; të vijë këtu dhe të mos fshihet Mimi Kodheli - Zonja Topalli, kur të mbaroj prapa të tjerëve, njeriu, i cili sapo u bë unë keni gjithë të drejtën të flisni. Kryeministër, ndonëse Partia Socialiste kishte (Ndërhyrje nga salla.) qenë 8 vjet në pushtet, kjo gjë nuk kishte Ilir Meta – Ju lutem, ta përfundojë fjalën zonja ndodhur. Sapo u bë Kryeministër, kremtoi 70- ministre! vjetorin e çlirimit me portretet e Enver Hoxhës Mimi Kodheli – Zoti Kryetar i Kuvendit, ne e dhe me facebook-un e tij i shpërndau ato në të kemi filluar punën dhe e kemi çuar në gjithë botën. Ju doni të fshiheni! Ligji i vitit 1994 Kryeministri propozimin për ndryshimin e VKM- e ndalon dhënien e statusit për kriminelët e luftës së dhe të ligjit të vitit 1994, me qëllim pastrimin së klasave, të gjenocidit komunist. Lexojeni mirë e listave nga kjo kategori, e cila i ka gëzuar të nenin 6! Jua lexoj unë. gjithë. Kryeministri të mos fshihet prapa Mimit, por Zoti Kryetar, besoj se kaq mjafton për të të dalë vetë. Njeriu që iu kundërvu me të gjitha sqaruar dhe për t’i dhënë përgjigje deputetit mënyrat largimit nga funksionet publike të Paloka. xhelatëve të gjenocidit komunist, njeriu që autor Ju faleminderit! e nismëtar kryesor i amendimit të ligjit nga Partia Ilir Meta – Faleminderit, zonja Ministre! Socialiste në vitin 1999 apo në vitin 2000, ku Ju lutem! hoqi klauzolën që ndalonte dekorimin e Zoti Berisha, të mos harrojmë se kemi një kriminelëve të gjenocidit dhe të luftës së klasave. seancë shumë të rëndësishme, do të votojmë Të vijë këtu, se ai është personifikimi, që çoi në amendamentet në Kushtetutë dhe ligjin “Për Gjykatën Kushtetuese ligjin e dytë që bëmë ne dekriminalizimin”. Kështu që ta vazhdojmë si shumicë në vitin 2008, për përjashtimin nga seancën dhe propozim im është që këtë funksionet publike të xhelatëve. projektrezolutë hartojeni në bashkëpunim me (Ndërhyrje pa mikrofon.) grupet e tjera parlamentare apo si opozitë dhe Ti flet shpesh nga vendi, por të jesh i bindur paraqiteni. Seancën tjetër e kemi ditën e hënë, që unë kam një vetëpërmbajte. Po të ma bëjë kështu që Kuvendi mund të shprehet. Nuk kemi shumë borxh, edhe mund t’ia them, se i di ai arsye pse ta ndërpresim seancën e sotme, sepse historitë e pengjeve. I di shumë mirë ti, ndaj kemi gjëra shumë të rëndësishme. mbylle gojën e rri aty, se ti vjen këtu për të Fjalën e ka zoti Berisha. mbrojtur krimet e tua, pasuritë e krimit. Ti je këtu Sali Berisha – Së pari, këtu duhet të ishte për pasurinë e krimit, por ne jemi këtu për të njeriu që dekoroi xhelatët, sepse vetë vjen si denoncuar krimin. Ne jemi të gjithë kundër krimit pasardhës direkt i xhelatëve, si Spiro Koleka, i dhe e gjitha kjo bëhet për legjitimimin që ju i bëni cili çoi në varr, një e nga një, me qindra krimit të diktaturës komuniste. intelektualë shqiptarë që u shkolluan në Çuat në Gjykatën Kushtetuese ligjin që perëndim, si xhelat i tmerrshëm i diktaturës largonte nga funksionet publike të gjithë xhelatët komuniste, daja i këtij që ju drejton juve sot. Në e diktaturës komuniste. E rrëzuat atë në konflikt vitin 1990, për një pjesë që ishim në atë kohë interesi. Qëndrimet tona janë diametralisht të në Qytetin Studenti, do të ishte i vetmi, sipas kundërta. Këtu ka persona që në dhjetor ishin protokollit të Plenumit të Komitetit Qendror, i cili në anën tonë, ishin kundër. Nuk mund ta mohoj kërkonte që t’u futeshin tanket studentëve. kurrë këtë. E çfarë ju lidh atëherë me xhelatët? Të vijë këtu Edvin Kristaq Rama, sepse i ati i Ju lidh Edi Rama. Ai është i lidhur tij ka firmosur në gusht të vitit 1988 varjen në pazgjidhmërisht. A e di ky njeri që revolta litar në sheshin e Kukësit të poetit Havzi Nela, mbarëpopullore, të cilën përpiqet ta shpërndajë vetëm për vargjet, sepse shprehu besimin se era tek ju, është për të, urrejtja është për të? I dridhet e KSBE-së (OSBE-ja e sotme) do të frynte edhe zëri, i dridhet shpirti, i dridhen leqet e këmbëve te ne për të mbrojtur të drejtat tona; njeriu që, dhe ka tre ditë, ditë e natë pa ndërprerje nuk kur ishte kryetar bashkie, për të nderuar kujtimin shqipëron gjë tjetër përveç fjalëve: PD, Sali, Lul e Ndreko Rinos, emërtoi rrugë me emrin e Basha e të gjithë me radhë. Po po, kjo është e xhelatit të vërtetë të Veriut të Shqipërisë, njeriut vërteta.
163 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Për ta mbyllur këtë, urdhëroni, të miratojmë por keni vendosur diktaturën e taksave. rezolutën, urdhëroni të bëjmë hapin e dytë, Shqipëria renditet me Ugandën, zoti Meta. lustracionin! Ministra dhe zyrtarët e tu, zoti Meta, grabisin sa Unë dënoj çdo përpjekje për të rikthyer grabisin ata të Ugandës.” Sali Berisha, viti 2000, simbolet e së shkuarës së zezë. e ka thënë këtë këtu në këtë parlament. Lexoji mirë flakët e bunkerit, Edi Rama! Flakët “Ligji ju duhet juve të mbroni vilat e pallatet e bunkerit janë për ty, janë flakë urrejtje të tuaja. Por ju jap fjalën e nderit se vilave rruspat, qytetarëve shqiptarë ndaj akteve tuaja, janë flakë pallateve tritol dhe ju para ligjit. Burreli do të jetë urrejtje të atyre që për 17 vjet me radhë jetuan burgu juaj. Ju jeni kusarë, po po, jua them unë, mjerimin më të tmerrshëm, të atyre që jetuan në këtu. Mblidhni bandat, bëni ç’të doni, revolta bunker në burgjet e komunizmit e ti ua ndërton popullore do t’ju fshijë.” Sali Berisha, viti 2001. atë si konspiracion në nderim të etërve të tu. “Zoti Majko, të rikujtoj se je i vetmi Nuk duan të vënë zjarre njerëzit, nuk ishte flakë kryeministër në historinë e kryeministrave të zjarri ajo, ishte flakë urrejtje ndaj teje. botës që dosjet e korrupsionit i mban në sirtar Provokator! Provokator! Provokator! dhe t’i vjedhin nga sirtari i zyrës. Zoti Majko, ke Ilir Meta – Fjalën e ka Kryeministri Edi Rama. detyrime të mëdha, se vjen këtu në detyrë i Edi Rama - Ky është një debat përtej një zhvirgjëruar, i shpartalluar fare përpara medaljeje. Është një debat që vazhdon prej 25 shqiptarëve, po, po, ta them unë.” Sali Berisha, vjetësh, i bazuar në importimin e kulturës së viti 2002. kriminalizimit të Partisë së Punës në Partinë “Luftën kundër krimit të organizuar, ne Demokratike. demokratët e konsiderojmë një luftë të shenjtë. Do të bëj një parantezë të shkurtër. As bandat, as vrasësit dhe asgjë në këtë botë “Ju dhe suita juaj vrisni në parlament, nuk mund të na pengojë ne si opozitë deri në organizoni atentate dhe kurthe ndaj minutën e fundit të jemi kundër kriminelëve, udhëheqësve të drejtuesve të opozitës.” . Kështu kundër vrasësve e trafikantëve, të cilët ka thënë Sali Berisha në vitin 1998. qarkullojnë përmes jush këtu në parlament, 2 “Ju ndërtoni vila, kurse të tjerët rropaten në miliardë dollarë në vit.” Sali Berisha, viti 2003. bunkerë dhe bodrume. Ky është mekanizmi që “Kuvendi kundërmon drogë. Thinjat tuaja sot ushqen çdo ditë krimin që vret shqiptarët.” Sali janë pudër droge. Turp! Turp për ju, zotërinj!” Berisha, viti 1999. Sali Berisha, viti 2003. “Këtu në këtë parlament, ju sot dilni përpara “Kryeministri juaj është këmbë e krye me shqiptarëve me këtë buxhet, me moralin e klanet më kriminale të vendit. Lufta kundër hajdutit, me mungesën e plotë të përgjegjësisë. kriminelëve është zhvendosur në parlament. E Në më se dy vjet të qeverisjes suaj, në emër të keni mbushur parlamentin me kriminelë. Dua të klaneve kontrabandiste të korruptuara, ju rikthyet njoftoj shqiptarët se lufta kundër koskave varfërinë tuaj mjeruese të kohës së diktaturës, mafioze zhvillohet këtu në parlament, jo nëpër ju u pasuruat në mënyrë të paligjshme, me shpella. Regjimi juaj është regjimi i vrasjeve. shuma përrallore...” Regjimi i vrasjeve të të gjitha llojeve, mafioz. Ilir Meta – Ju lutem, ta dëgjojmë zotin Rama. Revolta popullore është përgjigja ndaj jush.” Sali Askush nuk e ndërpreu zotin Berisha. Berisha, viti 2003. Edi Rama – “...dyfishuat çmimet e “Ju mbajnë lidhjet e krimit që keni me përditshme për çdo shqiptar, tre-katërfishuat Mugaben. Mugabe, jo parimet kushtetuese, ai papunësinë me korrupsionin galopant, që është babai juaj shpirtëror.” Sali Berisha, viti shkatërron çdo ditë biznesin dhe largon 2004. investitorët e huaj, me vrasjen e shpresës së “Ti je autori kryesor i shtetit oktapod, i shtetit shqiptarëve që largohen të dëshpëruar çdo ditë të trafiqeve, i parave të pista, i shtetit të nga vendi i tyre. Buxheti juaj është buxheti i trafikantëve amoralë, cinikë, shpirtkazmë, të ulët, eksodit.” – Sali Berisha, viti 2000, këtu në të pamëshirshëm, primitivë që nuk kanë asgjë parlament. njerëzore. Bashkë me ta merr përfitime të “Prej dy vjetësh, ju nuk keni kthyer në paligjshme, vjedh, merr peng, djeg njerëz të Shqipëri diktaturën komuniste në formën klasike, gjallë, ekzekuton pa gjyqe, mashtron, torturon,
164 Legjislatura e 8-të Viti 2015
rreh, përdhunon. Njerëzit po e lënë Shqipërinë, qorrsokak. po ikin, sepse ju jeni vetë krimi. Keni krijuar Unë kërkova ndjesë për një faj, që nuk e qeverinë me ministra që janë të lidhur me mijëra bëmë ne, por besoj se i takonte, për shkak të fije me krimin, me trafikun, me drogën, me detyrës, Kryeministrit ta kërkonte një ndjesë. Një prostitucioni.” Sali Berisha, prapë. ndjesë, që duhet ta kishte kërkuar çdo vit, për Të gjitha këto janë refreni i një këngë që ka 25 vjet me radhë, fajtori i vërtetë, kryeakuzatori 25 vjet. Nuk ndryshon kënga, thjesht dhe vetëm dhe kryefalsifikatori i këtyre 25 vjetëve, ndryshojnë personazhet e këngës. Pastaj, pasi falsifikatori, ndër më të mëdhenjtë e historisë së personazhi ndryshon, dilet në konferencë Shqipërisë, sepse, torturuesin e patër Zefit dhe bashkë me personazhin dhe i thuhet “kjo ishte profesor Repishtit nuk e futëm ne në listë, por loja”. Nuk është faji im që “shqiptarët e marrin Sali Berisha në vitin 1995. Jo vetëm torturuesin seriozisht politikën”, – Sali Berisha, prapë. e patër Zefit dhe profesor Repishtit, por edhe Dhe, e gjithë batërdia e akuzave, e shpifjeve, Aranit Çelën, edhe Nexhmije Hoxhën, të cilët e falsifikimeve mbaron me shprehjen: “Shqiptarët kanë gëzuar pension të veçantë me dekretin, me e marrin shumë seriozisht politikën”. Por, në fakt, ligjin dhe vendimet e miratuara nga dora vetë, politika është lojë, njësoj si loja e medaljeve; Sali Berisha. Kjo është e vërteta dhe është një e njësoj si loja e bunkerit; Njësoj si të gjitha lojërat vërtetë shumë e hidhur. e zanatçiut të madh të sherrit të pambarimtë të Unë nuk e di pse u desh të plakej ky njeri, që Shqipërisë, 25 vjet; njësoj si loja e Sudes, ajo e të na i zbulonte këta njerëz, të cilët nuk e kanë piramidave financiare apo e piramidave merituar asnjë sekondë të kenë nderime dhe universitare; njësoj si loja e legalizimeve të përfitime nga shteti demokratik. Shabanit, lojë ishte edhe ajo, e gjitha; njësoj si Pse u desh që 20 vjet minjtë e kanaleve të loja e vjedhjes së energjisë dhe e borxheve të torturave të persekutimit komunist të kalonin nën falura që nuk u falën kurrë, e kamatëvonesave mustaqet e shtetit demokratik dhe u desh të të falura, që nuk u falën kurrë; njësoj si loja e plakej ai që i fshehu nëpërmjet rreshtave të borxheve të fshehura; njësoj si loja e lojërave të veteranëve, që ta merrnim vesh ne se kush janë. fatit. Një lojë e madhe fati me Shqipërinë e me Kjo është historia e zymtë e një partie që, shqiptarët, 25 vjet. fatkeqësisht, lindi për një arsye tjetër, u bë 25 E njëjta lojë vazhdon prapë, thjesht kanë vjeç për një arsye tjetër dhe mohoi të gjitha ndryshuar personazhet, kënga është po ajo. E arsyet, për të cilat shqiptarët i dhanë jetë Partisë njëjta lojë vazhdon edhe me Saimir Tahirin, edhe Demokratike. me Ilir Beqajn, edhe me Damian Gjiknurin e me Ne u mësuam që për krimet që bën vetë këdo tjetër, që mundohet të bëjë diferencën me kryeakuzatori dhe kryefalsifikatori akuzon të ide, me projekte dhe me punë. Emrat janë të tjerët, sipas rastit. Ndryshon vetëm emri, por rastit, loja është e njëjta. akuzat janë po ato. Për fajet e veta, Luftohet krimi, kryekrimineli është ministri; kryeakuzatori dhe kryefalsifikatori fajëson të luftohet droga, kryetrafikanti është ministri; tjerët. Ndryshojnë vetëm emrat, por akuzat janë luftohet prapambetja në çdo sektor, ministri është po ato. E njëjta këngë e neveritshme, që shkaku i vetëm i prapambetjes; luftohet këndohet për 25 vjet, nga e njëjta gojë dhe të korrupsioni, duhet hetim ndërkombëtar për ata cilës i mban iso i njëjti kor. Fatkeqësisht, edhe që e luftojnë. Importi i Partisë së Punës 25 vjet për korin është e njëjta gjë, ndryshojnë në Partinë Demokratike dhe përmes Partisë personazhet, por kënga është po ajo. Vaj medet Demokratike, majë më majë në pushtet dhe për ju! shteg më shteg në opozitë, 25 vjet e njëjta histori. Faleminderit! Vijmë konkretisht te medalja. Jeni shumë Ilir Meta – Zoti Berisha, urdhëroni! vonë, sepse ne e kemi marrë ndërkohë edhe Sali Berisha - Askush nuk duhet të harxhojë vendimin, edhe gjithë punën e nevojshme, jo qoftë edhe një minisekondë të përgënjeshtrojë vetëm për t’i tërhequr të gjitha medaljet, që u një njeri të damkosur si gënjeshtari më i madh dhanë me dekretin e Sali Berishës, me vendimet në arenën kombëtare dhe ndërkombëtare në e Sali Berishës, por edhe për të mos lejuar më historinë e Europës së pasluftës, numri një dhe që të tjerë pas nesh të bien pre e të njëjtit këtë ia kanë përcjellë, në mënyrë konsistente,
165 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
burimet më serioze mbi tokë. meritave të caktuara. Ai lëshohet me një Unë, për respekt të qytetarëve, do të lexoj certifikatë dhe nuk bëhet kurrë kolektiv. Këtij i këtu ligjin e vitit 1994 dhe amendimin që i bëri duhet të fshihet tani, sepse ky nuk ka pendesën, zotëria kur u kthye nga Parisi, ku shiste ikona të ky ka kompleksin e turpit. Ky po të ketë vjedhura, sipas Fatos Nanos, për të rikthyer etërit pendesën, ngrihet këtu, kërkon të falur, anulon e tij. dekoratat, rikthen në fuqi lustracionin dhe Ja çfarë thotë ligji nr. 7874, datë 17.11.1994, amendon ligjin. Këto janë qëndrimet e njeriut të “Për statusin e veteranit të luftës kundër qytetëruar, por ti udhëhiqesh nga parime të tjera, pushtuesve nazifashistë të popullit shqiptar”. Në nga probleme të tjera. nenin 6: “Statusin e veteranit nuk e gëzojnë Ti nuk ke, absolutisht, asgjë të përbashkët personat që janë dënuar ose dënohen me me një njeri të qytetëruar. Edhe vetë i ke vendim të gjykatës për krime kundër lirisë dhe mendimet më të zeza, dhe çfarë nuk ke tjetër të pavarësisë së atdheut dhe kriminelë të luftës zezë, e merr nga Koço kusari. Shkoi në Jug, genocide të klasave të regjimit totalitar.” zotëria, volli vrer kundër 100-200, maksimumi Ligji nr. 8526, datë 23.9.1999, “Për disa 300 familjeve, ku shumica e të cilave janë të shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 7874, datë internuara në kohën e Enver Hoxhës, me origjinë 17.11.1994 “Për statusin e veteranit të luftës nga Veriu, dhe nga aty pastaj shkoi vizitoi sarajet kundër pushtuesve nazifashiste të popullit e Koços. shqiptar.”” Neni 6 ndryshon si vijon: “Statusi i Po të jetë puna për të çuar në Sarandë, kanë veteranit nuk u njihet ose u hiqet personave, që çuar lebër aty, dhe ka qenë politikë imja. Me janë dënuar ose dënohen me vendim gjykate të misionarë dhe me emisarë i kam zbritur nga e formës së prerë, për krime lufte, për gjithë Labëria dhe kanë marrë toka atje ku duhet bashkëpunim me pushtuesit nazifashistë ose për të merrnin. Ka qenë politika ime e kthimit të veprimtari agjenturore kundër interesave të kombit drejt detit. Nuk kishte nevojë të zbriste atdheut.” Është hequr përcaktimi: “nuk e gëzojnë njeri, sepse kishte breg nga Velipoja gjer në kriminelët e luftës genocide të klasave të regjimit Durrës e më tutje, me mijëra kilometra. totalitar”. Ti je një nga nismëtarët e amendimit Unë kam pasur projekte zhvillimi dhe jo të këtij ligji. projekte mashtrimi si ky. Sigurisht, kombi duhet Kur të shoh ty, që më citon mua, duke t’u të kthehet drejt detit. U besoni ju dokrrave të dridhur zëri, të them që nga njëra anë më bëhet Koço kusarit? Por në momentin që ti ndihmoje zemra mal, se ti tregon atë që je. Unë jam një këta alpinë, harroje se kur alpinët luftonin për ish- kryeministër, s’jam më kryeministër. Jam një pavarësinë e Shqipërisë, në Vlorë dhe në deputet si të gjithë të tjerët këtu dhe vetëm ty të Sarandë, gjyshi i Koço Kokëdhimës rreshtohej ka mbetur mendja se unë jam gjithçka, se unë me Zografin? Kokëdhima ishte pikëmbështetje jam kryeministër. kryesore e Zografit në atë zonë. I harroi këto Ti del pas citimit të fjalimeve të Enver Hoxhës dhe përpiqet tani t’i kalojë, duke damkosur se dhe pas pamfletit famëkeq që shkruajte kur vdiq ata e kanë për nder që janë alpinë, sepse ata ai, dhe lexon fjalimet e Sali Berishës. Po kanë qëndruar aty, si dëshmi e një shpirti të qytetarët i lexojnë vetë fjalimet e mia, po t’u pamposhtur, si dëshmi e një dashurie të duhen. Çfarë u duhen qytetarëve fjalimet e mia, pakufishme për tokën dhe për vendin e tyre dhe të mbajtura këtu e dhjetë vjet përpara? Dhe i kanë ruajtur ato zona. bravo u qoftë që nuk u interesojnë! Megjithatë ti Tani, edhe një herë, koha është këtu, të votoni nxirri, nuk kam asgjë, por unë ndërtoj mbi rezolutën! Votojeni rezolutën! Ju takon edhe projekte, nuk ndërtoj mbi fjalime, kurse ti ndërton juve, sepse disa nga ju kanë qenë aktivë në mbi mashtrime për Shqipërinë dhe me fjalimet e Lëvizjen e Dhjetorit dhe u ndatë për arsye tuaja. mia. Lexon fjalimet e mia! Nuk e quaj të gabuar, sepse nuk patët qëllim të Duhet të kërkosh falje publike që amendove keq kur u ndatë, patët qëllim që të mund të ligjin. Ligji për dekoratat, i amenduar në vitin reformonit gjërat, por nuk e dinit se një ditë se 2012, nuk njeh asnjë lidhje midis veteranit dhe do t’ju vinte e zeza në kokë, si puna e këtij. Nuk dekoratës. Përkundrazi, përcakton se dekorata e dinit se një ditë do të kthehej njeriu i nxjerrë është individuale mbi bazën e vlerësimit të nga hundët e Spiro Kolekës, që ka urrejtjen e
166 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Spiros për opozitën, që zgjohet në mëngjes, shoqja Vito, na vdiq babushi i madh i Partisë.” drekë, darkë, duke mallkuar opozitën, duke Vitoja nuk dinte çfarë të bënte, të qante për shpifur e trilluar; që shpik ligje për t’i mbyllur burrin, apo të pushonte lotët e tu, Sali. Kështu gojën opozitës, sepse nuk duhet këtu, por ne që te rasti i Vitos, ti nuk flet dhe ia nxjerr inatin këtu jemi. Absolutisht, do të qëndrojmë të nipit të Vitos, Andit. Edhe me Andin e ke papërkulur dhe të këshilloj ta lexosh mirë flakën personale, sepse i thoshe: “Hajde të të mësoj e bunkerit. Lexoje mirë flakën e bunkerit! Nuk xhaxhi si të hipësh në pemë”. Andi donte të ishte flakë....(nuk dëgjohet). Lexoje mirë! luante futboll, por ti dhe futbolli s’kishit lidhje, Ilir Meta – Po, përsëri fjalën e ka Kryeministri sepse ty topi të dukej si gur. Kështu që, sot e Rama. gjithë ditën, paguan Andi i shkretë pse nuk hipi Edi Rama – Si ka mundësi, me çfarë lloj në pemë me ty, të mblidhte kumbulla te Blloku, mendjeje del këtu dhe lexon ligjin e pastaj thua: që të bënte Hysniu raki. Sepse çfarë kontributi “Ligji është në rregull, por e shkelëm ne”? Në do t’i jepje ti, do t’i mësoje futboll Andit?! Por ti fakt, këtu lind një problem tjetër: pse e shkele ti nuk dije futboll dhe i thoshe: “ Hajde të të hipi ligjin? Sepse, ja ku e ke listën e veteranëve të xhaxhi në pemë”. kategorisë së parë, që përfitojnë statusin, sipas Kjo është historia jote, Sali. Historinë, për fat ligjit që ti lexove këtu, ligj numër 7874, datë të mirë, as ti as unë dhe askush nuk e shkruajmë 17.11.1994 dhe VKM-së numër 190, datë dot. E bëjmë përditë, të tjerët e gjykojnë. 03.05.1995. Vendimi është i qeverisë tënde. Nuk t’i solla ty në vëmendje, sepse ti nuk ke Mirë, vendimi i qeverisë, në shkelje të ligjit që të shkuar, se e shkuara të turbullon, por ua solla paske bërë vetë, sepse ti nuk e ke problem t’i në vëmendje shqiptarëve, që të dëgjojnë që të shkelësh ligjet që bën vetë dhe e ke treguar këtë njëjtën këngë me trafikantë, me të droguar, me në 25 vjet rresht, po pensionet e posaçme për kriminelë, me vrasje, me mafie dhe me të gjitha Nexhmijen, për Aranitin, për torturuesin e patër llojet e produkteve të skutave më të errëta, që ti Zefit, të cilëve ua dhe pa ndërprerje, si të ua ke servirur shqiptarëve për 25 vjet, për këdo shpëtuan ato?! Ty që nuk të shpëton asgjë! Pse që të ka dalë përpara. I ke bërë kriminelë edhe u kujtove tani? ata që i kishe kundërshtarë, edhe ata që i nxore Medaljet, jo dekoratat, sepse ti nuk e di vetë dhe që pastaj i ktheve në kundërshtarë, deri dallimin mes dekoratës dhe medaljes, ke qenë zëvendësin tënd. President, je komplet i përhumbur në sistemin Sa për punën e Alpeve dhe të alpinëve, po tënd. Ngaqë e mbushe me “pishtarë demokracie” sqaroj edhe një herë tjetër, jo për ty, sepse ti je i Shqipërinë kur ishe President, ngatërron pasqarueshëm, je një mjegull që nuk dekoratën me medaljen. Dekorata është shpërndahesh kurrë. individuale. Medalja nuk është dekoratë për (Ndërhyrje nga salla) merita të veçanta, por është thjesht dëshmi e të Nuk ka në Jug asnjë okupator tjetër, që të qenit në këtë listë. Por ti nuk i kupton këto. Është ketë marrë tokat e familjeve atje, përveç atyre përpjekur Artan Lame, të ka çuar letra, të ka që ti i di shumë mirë, që janë një grusht i vogël kërkuar takime në 20 vjet që të të sjellë pak në njerëzish, që kanë përvetësuar mijëra e mijëra qytetërim, por nuk vjen në qytetërim ti. hektarë, jo për të ndërtuar shtëpi, siç ndërtuan Më e bukura është se u kujtove një vit me të gjithë ata që erdhën nga Veriu, por për t’u vonesë... pasuruar babëzisht. (Ndërhyrje nga salla) Janë 50 mijë hektarë, për të cilat kam folur Ilir Meta – Ju lutem, qetësohuni! dhe të cilat sot janë të verifikuara, që janë marrë Edi Rama - Në këtë qytetërim është e ndarë me falsifikime nga pronarë inekzistentë, të cilët medalja nga dekorata, por ti nuk e kupton këtë. i njeh mirë ti, sepse ti ua ka dhënë ato prona Më e bukura është se u kujtove një vit me dhe të cilët nuk do t’i marrin ato toka. Ato toka vonesë, për të na akuzuar ne. Vjet nxori Fahri do t’i kthehen shtetit dhe popullit atje. Për këtë Balliu, pa lejen tënde, medaljen për Viton. Por kam folur unë. për Viton nuk flet ti, sepse Vitos nuk i është tharë Përçarjen me njerëzit në Veri, je munduar ta akoma fustani nga lotët e tua, kur vdiq Hysniu. I nxisësh historikisht me të gjithë kryeministrat që mbaje kokën në prehër dhe i thoshe: “Ç’na gjeti ke pasur kundërshtarë. Nuk jam unë i pari. Nga
167 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
ana tjetër, nëse ka një kryeministër në gjithë këto 50 mijë hektarë tokë në bregun e Shqipërisë dhe vite, që duhet të shkojë dhe t’u kërkojë ndjesë se këtë e paskan bërë me ndihmën e Sali të gjithë atyre në Bathore dhe të gjithë atyre që Berishës. ndërtuan pa leje, duke shkuar pas berihait tënd, Kjo është e vërtetë aq sa ç’ishte e vërtetë ai je ti. heqja e TVSH-së për ushqimet, aq sa ç’ishte e Në tetë vjet bëre vetëm 21 mijë legalizime, vërtetë shëndetësia falas, për të cilat ky është nga të cilat 80 % ishin njësi tregtare. Nuk le gënjeshtar. Kurse në 50 mijë hektarë, ju garantoj magazinë, hotel, motel, pishinë e okupacion se ky është 50 mijë herë gënjeshtar. Nuk është barbar pa legalizuar, duke u rritur kostot i aftë të thotë qoftë edhe një familje të vetme, e shqiptarëve, sepse për të bërë vepra publike, cila ka marrë nga Sali Berisha, qoftë edhe një për të mbrojtur parqe, për të mbrojtur metër katror, jo në Sarandë, por në mbarë monumente kulture nga ato që ngrite ti në Shqipërinë, një të vetme. Gjatë qeverisjes sime oborret e shkollave, në oborret e spitaleve, duhet dhe të Partisë Demokratike me aleatët, u bë të paguajnë taksat e shqiptarëve, sepse i bëre gjithçka për të zhdukur diskriminimin krahinor, pronarë. diskriminim të instaluar për gjysmë shekulli e më Ndërkohë, zotëria jote duhet të ndihet i shumë në Shqipëri. Vetëm në rrethin e lehtësuar, sepse vetëm në 18 muaj kemi bërë Sarandës, ku ky Nastradin deklaronte se në 40 mijë legalizime, dyfishin tënd në tetë vjet. Po Llogora e poshtë nuk është bërë një investim, të them këtu, se me sistemin e ri, që do të hyjë harronte se shkelmonte ato që ishin bërë: mbi në fuqi në fillim të vitit, ku edhe hipotekat do t’i 220 milionë euro investime. 80 kilometra është marrë ALUIZNI, do të shkojmë në 145 mijë. Këto bërë rruga Orikum-Sarandë, 18 kilometra rruga janë faktet që dëshmojnë se kush i ka gënjyer Sarandë-Butrint, 32 kilometra rruga Qafë Botë- ata dhe kush mban zotimet. Sarandë, 18 kilometra rruga Sarandë-Mile, rruga Ke shkuar atje në mënyrën më të paturpshme, e Finiqit dhe një seri rrugësh të tjera. Është bërë majë më majë dhe çati më çati pa leje, duke u landfilli i Sarandës, ujësjellësi i Sarandës, Porti thënë: “Po i dhatë votën e atij, do t’u kthejë andej Detar i Sarandës, hyrja e Sarandës. nga keni ardhur, se ju thotë çeçenë, ju thotë Ky është, nuk është Nastradini, as kufoma e kështu e ashtu”. Ja ku i ke sot, shikoji! I ke marrë tij, por ky është Nastradini i ri që shkon dhe u peng, përkohësisht, me atë të korruptuarin tënd thotë: “Ju injoruan”, sepse po investon ky në që ke atje në krye të bashkisë, por do të çlirohen Qiparo me Koçon për pallatet dhe resortet e veta, edhe nga ai peng, të jesh i sigurt. dhe aty është e gjithë bota. Te resorti i Koços Sa për revoltën popullore, ti që më bën mua dhe i Edi Ramës është e gjithë bota. Vetëm në thirrje të lexoj flakët e bunkerit, duhet të gjesh fshatrat e Bregut, me programin e Bankës aftësinë të lexosh rezultatet e zgjedhjeve. Të Botërore, në të gjitha rrugicat e fshatrave dhe lexosh rezultatet e vitit 2013, të vitit 2015 dhe ujësjellësit e tyre u investuan 37 milionë dollarë. bëhu gati të lexosh edhe të vitit 2017. Shkoni, i keni atje të gjitha të investuara! Vetëm Unë jam i bindur që në shumë pak të vërteta për fermerët e Bregut... që ke thënë, një e vërtetë është e sigurt, që këta (Ndërhyrje pa mikrofon). do të ikin dhe do të vijnë, por ti këtu do mbetesh. A, nuk ka fermerë? Jo, sigurisht. Ju nuk Dhe këtu do të të mbajmë. Monument kulture shikoni njerëzit, juve ju duken njerëzit si nuk të bëjmë dot, sepse ti je monumenti i milingona. Atje ka fermerë dhe hallexhinj të antishtetit, që duhet të rrish këtu, për t’u kujtuar mëdhenj, madje. Në Breg ka fermerë dhe shqiptarëve çdo ditë se nga çfarë kanë shpëtuar! hallexhinj të mëdhenj. Vetëm për fermerët e Ilir Meta – T’i japim fund këtij debati sa më Bregut të Sarandës dhe të Delvinës, përfshi edhe shpejt. Zoti Berisha. idhullin e tij, Koço Dhimën, u investuan dhe u Sali Berisha – Edhe një herë, të dashur financuan mbi 700 projekte në agrume, në ullinj, qytetarë dhe qytetare, në vreshta dhe në prodhime blegtorale. Vetëm E dëgjuat Nastradinin, njeriun që për realitet në energjetikë u investuan nga Orikumi në të vetëm krijon, njeh dhe pranon atë që krijon Konispol, të paktën 40 milionë euro. Unaza e në mendjen e tij. Një nga realitetet e reja, të Jugut, e tëra, qindarkë për qindarkë, tender për krijuara nga ai, është se alpinët paskan pushtuar tender, është vepër e qeverisë së mëparshme
168 Legjislatura e 8-të Viti 2015
që ky shkon dhe e inauguron tri herë në euro, me 1 euro, me 1 euro. Asnjë qindarkë, segmente të ndryshme. E tëra është meritë e mosbindje të plotë civile ndaj mashtruesit, qeverisë sime. mosbindje të plotë. Mosbindje të plotë civile, Gënjeshtar! qytetarë dhe qytetare, kudo që jeni. Asnjë Nuk bllokon lekë, por unë e kam prerë shiritin. qindarkë mos i jepni hajdutit! Nuk është bllokuar asgjë. Ilir Meta - Ju lutem! (Ndërhyrje pa mikrofon). Sali Berisha - Që të gjitha do t’i legalizojë Po, ti që flet aty, të them unë, sepse ti je zonjë Partia Demokratike me 1 euro. E bën këtë sepse dhe unë nuk dua... i mashtron, sepse u tha se do t’i legalizojë falas, (Ndërhyrje pa mikrofon). dhe tani kërkon t’u përcaktojë çmimet sa qimet Jo, ta them që ta dish, është e vërtetë që e e kokës, pasi donte t’i mashtronte me letra. anulova tenderin e linjës Tiranë-Prishtinë, sepse Edhe një herë, dëgjoni fjalën time! Asnjë kishte brenda korrupsion dhe se herën e dytë u qindarkë mos i paguani! Të gjitha do t’i paguani kontraktua me 8 milionë euro më pak. Po, dhe me 1 euro, kjo është fjalë e dhënë sot këtu. Të jam krenar, sepse u shpëtova shqiptarëve 8 vazhdojmë revolucionin demokratik! milionë euro. Jam krenar, sepse asaj kompanie (Diskutime në sallë). që u përjashtua, sepse gjoja se ndërtonte, asaj Të vazhdojmë protestën! Edi Ramës nuk i ka ia dhanë, sepse nuk kishin ku të shkonin, se u hyrë lepuri në bark, i ka hyrë Saliu në bark, është ofroi 8 milionë euro më pak. i pashpresë, po vdes nga frika. Po, zonjë, po mirë nuk bën që flet, sepse kur (Diskutime në sallë.). flasin këta e kam kollaj, sepse u këpus ndonjë Ilir Meta – Ju lutem, mbani qetësi! nofkë, kurse me zonjat nuk dua të këpus nofka, Po, zoti Ruçi. ndaj më mirë them të përmbahesh, sepse jam i Gramoz Ruçi – Zoti Kryetar, e mora fjalën detyruar t’ju respektoj. Jam i detyruar që për për procedurë. Sigurisht që unë recitime të kësaj difinicion t’ju respektoj, nuk është mirë. natyre kam 25 vjet që i dëgjoj, por sot natyrshëm Pra, ky zotëria, i cili kalon, shkoi dje në edhe ata qytetarë që janë para parlamentit, por Shkodër. E patë ju pardje në Shkodër? Si shkoi edhe ata që janë në punët e tyre, në shtëpitë e në Shkodër? Jua them unë. Me 723 policë dhe tyre, pyesin se përse janë mbledhur këta burra ushtarakë të Gardës. Absolutisht, dy batalione. dhe gra që kemi zgjedhur dhe i kemi çuar atje. Shkoni dhe pyesni në Shkodër! Nuk ka ndodhur Ata ende nuk e kanë marrë vesh pse jemi kurrë. Atë urrejtje do të merrni ju. Nuk ka ndodhur mbledhur, sepse ne e kemi më të lehtë të kurrë, që nga koha e Enver Hoxhës të bllokohen merremi me këto, sesa të bëjmë punën që duhet të gjitha rrugët e qytetit, sepse kalon frikacaku të bëjmë. nëpër to. Nuk ka ndodhur kurrë, asnjëherë. 723 Qytetarë të dashur, ne jemi mbledhur për tri policë dhe gardistë shkuan në Shkodër. Por gjëra, për të cilat ky krahu kundërshtar imi ka 1 Shkodra u shpreh. Për qytetarët e saj foli ajo vit që po ulëret. U bë reforma administrativo- zonja. Për hir të së vërtetës foli edhe ai militanti territoriale dhe e kundërshtuat, sepse ligji “Për socialist, që deshi ta sikteriste nga salla. Prisni! qeverisjen vendore” nuk ishte, prandaj ajo nuk Mashtron! Thotë se janë 40 mijë legalizime, duhej bërë. Ja ku e kemi ligjin. Ju nuk doni që por janë zero legalizime. Në qoftë se ju letrat pa në datën 1, 61 bashki të fillojnë nga puna. Nuk vlerë të lejes së legalizimit i quani legalizim, ju duan. Prandaj, ju lutem, zoti Kryetar, emergjenca talleni me veten tuaj dhe me ata që u lëshoni jonë sot është ky ligj. letra. Asnjë njeriu nuk i keni dhënë tapi. Zotëria E dyta, ju keni bërë një përbetim që nuk e di filloi të shëtisë nga njëri vend në tjetrin. Çfarë i me ç’mjete dhe në ç’vend demokratik ndodh, që tha qytetari në Kamëz? I tha ato që ju nuk guxoni sot ata jashtë dhe ju brenda, më keq se ata t’ia thoni kurrë. I tha: “Shiko zotëri, ti po na i jep jashtë, nuk do të miratoni paketën fiskale dhe këto, por nesër ti do të na përcaktosh çmimin tri buxhetin, kur mijëra sipërmarrës shqiptarë herë më të lartë nga sa e kërkonte ai tjetri”. presin. Cilat janë rregullat e lojës së ekonomisë Ju bëj thirrje: mos paguani asnjë qindarkë për së tregut, që do të fillojnë në datën 1? Që 60 shtëpitë e legalizuara! Që të gjitha do t’i mijë, apo 100 mijë, sa janë këta të biznesit të legalizojë Partia Demokratike, ju garantoj, me 1 vogël, që u bëhet sipas kësaj pakete fiskale
169 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
TVSH-ja zero, të fillojnë, që të gjitha institucionet për vlerësimin e personave me merita dhe dhe ekonomia shqiptare, me gjithë problemet e kontribut të veçantë për vendin. Cila është merita mëdha që ka, të fillojë. Prandaj, ju lutem shumë, dhe kontributi i veçantë në mënyrë individuale, ne kemi ardhur të miratojmë sot paketën fiskale kur Ministria e Mbrojtjes para një viti dekoroi me dhe buxhetin. medalje nderi dhe me medalje mirënjohjeje 1 E treta, asnjë qytetar shqiptar sot nuk ka mijë e 20 persona? Cili është rasti që ka dëgjuar një fjalë të vetme për të gjithë atë kauzë shqyrtuar Ministria e Mbrojtjes dhe më pas që bëtë për 1 vit, madje shqiptar dhe Kryeministri nuk e ka shfuqizuar, kur ka parë ndërkombëtar, për dekriminalizim. kushtet për të gjithë kriminelët? Ju lutem! Është turp për të gjithë ne. Bëjmë (Ndërhyrje pa mikrofon). teatër të ndyrë përpara ndërkombëtarëve dhe Zoti Kryeministër, po flas unë. Merreni fjalën përpara shqiptarëve. Kemi 1 vit dhe më së fundi, pas meje! shyqyr që u arrit në këtë ditë që ta miratojmë, Zoti Kryeministër, respektoni procedurën! dhe sot nuk themi absolutisht asnjë fjalë, sikur Ilir Meta – Ju lutem, e dëgjova propozimin nuk kemi gjë në rendin e ditës. Absolutisht. tuaj. Ju lutem, zoti Kryetar, ka mundësi të jemi Oerd Bylykbashi – Ligji “Për statusin e serioz me veten? veteranit” u jep statusin të gjithë atyre që u Ne, grupi i maxhorancës, kemi ardhur për vetëmohuan, u sakrifikuan, humbën edhe jetën këto tri probleme sot. Ju lutem, të procedojmë dhe shumë të tjerëve që, për fat të mirë, nuk e konform procedurave parlamentare për të humbën jetën. Ata përfitojnë një status që e kanë miratuar këto tri probleme madhore për jetën me ligj, por po në atë vit ka një ligj, që këta që politike, sociale dhe ekonomike të vendit për vitin janë kriminelë të sigurimit, kriminelë dhe xhahilë 2016. që kanë vrarë dhe persekutuar njerëz, si At Zef Ilir Meta – Faleminderit, zoti Ruçi! Pëllumbin e mijëra të tjerë, nuk u takon të marrin Urdhëroni, zoti Bylykbashi! asgjë. Ishte detyra e qeverisë që t’i verifikonte Ju lutem, respektoni kohën! një për një, sepse dekorata dhe medalja... Oerd Bylykbashi – Zoti Meta, është hera e Zoti Kryeministër, dëgjojeni pak këtë, sepse dytë që detyrohem të marr fjalën për të njëjtën ju vlen! çështje. Ne këtu jemi në Kuvend, dhe ky Kuvend Dekorata dhe medalja janë akt individual dhe ka për detyrë të respektojë jo vetëm procedurën, për rrjedhojë duhet të verifikonte kushtet për çdo por edhe ligjet që bën. kriminel të Sigurimit dhe të mos ia jepte. Jua përmenda në dy seanca më parë, që ky Sigurisht, sot ka detyrimin kushtetues ta anulojë parlament ka miratuar një ligj “Për dënimin e urdhrin e ministrit për ta dekoruar, por është gjenocidit”, që ndalon kriminelët e kohës së detyra e këtij parlamenti sot, të miratojë një komunizmit të marrin jo ç’honorificenca, por rezolutë për qeverinë, në mënyrë që ajo të poste në administratën publike. Nëse në vitin anulojë të gjitha dekoratat për këta kriminelë. 1995 nisëm procesin e dekriminalizimit nga këta Ilir Meta – Faleminderit! lloj kriminelësh dhe sot jemi të detyruar ta Ju thashë edhe më parë, ju lutem, të mos dekriminalizojmë parlamentin nga kriminelët dalim nga rendi i ditës, sepse kemi çështje ordinerë, gjithsesi, jemi përpara nevojës për të shumë të rëndësishme. Përgatiteni dekriminalizuar këtë vend nga ata që e projektrezolutën, diskutojeni edhe me zotin persekutuan dhe e dhunuan për 50 vjet. Balla, sepse keni arritur tashmë ta gjeni gjuhën Zoti Kryetar i Kuvendit, këtu është bërë një e konsensusit! kërkesë për një rezolutë, kjo duhet të Vazhdojmë me zotin Pollo! respektohet dhe duhet një përgjigje sot, por po (Ndërhyrje pa mikrofon). ju kujtoj se çfarë thotë ligji, meqë Kryeministri Ju lutem, të mos t’i kthehemi seancës pas. na përmendi ligjin. Ligji ka si objekt dekoratat (Ndërhyrje pa mikrofon). për titujt e nderit, medaljet e titujve vendorë. Dakord, le ta diskutojë zoti Bylykbashi me Qëllimi i ligjit është njohja e përkushtimit ndaj zotin Balla. Republikës së Shqipërisë, interesave kombëtare Urdhëroni zoti Pollo! të shoqërisë nëpërmjet përcaktimit të rregullave Përgatitet deputetja Caka dhe më pas,
170 Legjislatura e 8-të Viti 2015
deputeti Bumçi. Le të kthehemi te Shyqyri Çoku. Kryeministri Genc Pollo - Faleminderit, zoti Kryetar! thotë, se kjo është diçka e bërë në vitin 1994. Zonja dhe zotërinj deputetë, Dekorata... Zoti Gramoz Ruçi, kryetari i Grupit (Ndërhyrje pa mikrofon). Parlamentar të PS-së, bëri një pyetje: “Pse janë Zoti Fino, mbledhur dhjetëra mijë vetë në protestë para Po Edi Rama për çfarë foli? Përse molloisi Kuvendit?” Kryeministri yt, që ti e ke votuar? A foli ndonjë Kjo është një pyetje, që e ka një përgjigje, fjalë ai për pushtetin vendor, apo nuk ju pëlqen por është përgjigje e gjatë. Në fakt, ka shumë kjo temë? përgjigje brenda saj dhe nuk do të na dalë koha (Ndërhyrje pa mikrofon). deri në darkën e sotme, nëse vërtet do të pyesim Një minutë! Unë shpresoj të jesh votues i jo vetëm ata që janë në sheshin përballë, por rezolutës, që do t’i heqë medaljen, por dëshira edhe të gjithë banorët shqiptarë, se përse janë do të ishte që ta bënit vetë, sepse është diçka të gatshëm të dalin në protestë, se përse janë matematike. Pensioni i veteranit vërtet është të prirur të mos ta aprovojnë qeverinë? Përse diçka kolektive dhe nuk mund t’i mohohet, edhe duan një ndryshim? nëse i ka shpëtuar filtrit, megjithëse ligji e Deri diku disa çështje i kemi diskutuar sot. parashikonte që me akte konkrete mund t’i hiqet Absolutisht jo të gjitha, por janë disa çështje që pensioni, ta zëmë se është kështu, por çfarë e ta ngacmojnë nervin më shumë se disa të tjera, shtyu jo t’i jepte pensionin, që merret kolektivisht nganjëherë më shumë se varfëria, më shumë nga e kaluara, pavarësisht se e prishte me se papunësia dhe se mjerimi, që po përhapet, sjelljen, por t’i japë medalje, që është individuale ndoshta më shumë se arbitrariteti që buron nga dhe medaljet dhe titujt në të gjithë botën jepen lart, nga maja e qeverisë. për kontributin? Çfarë e shtyu ministrin dhe Ky është ngacmimi i një kujtese historike. Kryeministrin t’ia japë? Kjo është një pyetje që Këtu u fol për një rast konkret, u fol për një per- nuk i ka dhënë përgjigje. Ai kërkoi ndjesë kuturu, son, i cili ka hetuar, ka marrë në pyetje, ka por nuk i ka dhënë përgjigje. Po nisemi nga torturuar disa figura të shquara në vitet ‘40-‘50. mirëbesimi, le të mendojmë që nuk e dinte. Kush Dy prej tyre janë të spikatur. Njëri, at Zef Pllumbi, e beson në këtë sallë, që ai nuk e dinte? Ndoshta është ndarë nga jeta. Ironikisht, zoti Edi Rama e pak, ndoshta asnjë. Le ta zëmë se ky është rasti. ka mbajtur veten për mik dhe të afërt të tij. Tjetri Nëse dikush gabon dhe akoma më shumë, nëse është i gjallë, jeton në SHBA dhe ka mundësi të një qeveri gabon, e para, e pranon gabimin e flasë. vet dhe e dyta, e korrigjon atë. Ky është një nga Meqë ai që ka vdekur nuk mund të flasë, unë themelet e etikës. kam privilegjin ta citoj fratin françeskan nga libri Më kujtohet një personazh politik me ofiqe të i tij i famshëm: “Asht i mjerë ai popull që nuk ia larta të shtetit, atëherë dhe sot aleat i Edi Ramës, del me zotnue bijt e vet të këqinj”. Besoj se ky i cili u kritikua se kishte dekoruar një nga xhelatët është citati më i përshtatshëm dhe fryma e kësaj e diktaturës. Një muaj më vonë, ai pati deçencën thënieje është ajo që ka mbledhur sot dhjetëra (s’e di në ka thënë të vërtetën apo ka gënjyer), mijë vetë në protestë para Kuvendit, apo disa por ai e pati deçencën të thoshte, se nuk e dinte dhjetëra herë më shumë, para 10 ditësh në dhe se ia kishin servirur dhe ai e kishte firmosur). bulevardin “Dëshmorët e Kombit”, pikërisht, Ky është një miminum deçence që i kërkoj sepse nuk duan të vazhdohet kështu, me këtë sot zotit Edi Rama. regjim politik dhe me këtë qeveri, që normalisht Një minimum tjetër (se dy minimume nuk e si çdo qeveri tjetër, me të drejtën e ligjit mund të bëjnë një maksimum), është që së bashku me pretendojë për 4 vjet, por çdo qeveri gjykohet ministrin e tij, të nxjerrë një akt në 25-vjetorin e nga gjërat që bën apo nga ato që nuk bën. Lëvizjes për Demokraci, që e ndot këtë përvjetor Normalisht, bindja është që në këto 2 vjet, jubilar dhe ta anulojë. Kjo ishte edhe kërkesa e me keqqeverisjen, me problemet që ka sjellë, Grupit Parlamentar të PD-së: thjesht ta anulojë. me skandalet që kanë plasur, me mbrojtjen T’i bëjmë një kërkesë Kryeministrit, nëse publike nga Kryeministri të skandaleve që kanë ndërgjegjja dhe etika e vet (cilado qoftë ajo), nuk plasur, kjo qeveri e ka mbaruar mandatin e saj. ia thotë që ta anulojë, ta bëjë këtë me kërkesë
171 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
të parlamentit. mendoj, që i nxjerr në rrugë për të protestuar Edhe sikur të ishte ky rast i veçantë, ndoshta dhe për të kërkuar largimin e qeverisë, edhe ata nuk do ta tërhiqte kaq shumë vëmendjen, por që mund t’ia kenë dhënë votën (në atë 1- rastet e evokimit të panevojshëm (në pamje të milionëshin e famshëm), edhe ata që mund ta parë të panevojshëm të diktaturës përmes kenë simpatizuar dikur, edhe ata që mund të jenë simboleve të saj), kanë filluar që prej 2 vjetësh. zyrtarisht anëtarë e përkrahës të PS-së. E kam I pari që mori përgjigjen e merituar ishte fjalën për skandale jo të sajuara, jo objekte bunkeri në qendër të Tiranës në sheshin propagande, por të provuara, të dokumentuara “Skënderbej”, të cilin një koleg socialist në një nga palët e treta. Kam shumë prej tyre për të emision televiziv ma quajti vepër arti (të mos e përmendur në fjalën time, por po zgjedh njërin diskutojmë se për shijet nuk mund të flitet), por që më është dukur shumë sinjifikativ. nëse ajo është vepër arti, ju qofshi! Shijet i keni Në një nga koncesionet e shëndetësisë, vlera tuajat dhe janë dhe ekstravagante, por ndërtimi 120 milionë, jo lekë të reja apo të vjetra, por euro, me para publike i simbolit të veçantë të kompania apo grupimi i kompanive që e fiton, Shqipërisë (se komunizmin e kanë përjetuar përbëhet edhe nga një person, të cilit siç duket, edhe shtete të tjera), në qendër të qytetit, është i ra bingoja e jetës, i cili quhet Rrapaj, emigrant një fyerje, është arrogancë dhe është sfidë. në Itali, me një kompani me 1000 euro kapital Prandaj, edhe pse nuk jam shquar si avokat dhe me 1 të punësuar. Çfarë cilësie të veçantë dhe nxitës i dhunës, prandaj edhe doja sot, për kishte zoti Rrapaj, që mori 40% të koncesionit herë të dytë, të falënderoja të gjithë ata që me vlerë 120 milionë euro? shprehën dëshirën dhe vullnetin e mijëra dhe Meqë ra fjala, koncesioni është për dhjetëra mijërave, milionave, që e goditën e sterilizimet. Një koncesion i tillë as është shkatërruan, i vunë zjarrin dhe e njollosën. Një përmendur në fushatën elektorale të PS-së, as njollë që nuk besoj se është e të gjithë qeverisë, nuk përmbahet si rast, apo si politikë e nuk shpresoj se është e të gjithë parlamentit, përgjithshme në programin qeveritar, por është por personalisht, e zotit Kryeministër që donte koncesioni për Ilir Rrapajn, i cili doli papritur të ta vinte në qendër të Tiranës. haste fatin e jetës së tij. E pyetën gazetarët, (nuk Pra, zonja dhe zotërinj, këto tema marrin e pyetën informatorët e PD-së apo të opozitës), vëmendjen tonë, prekin ndjeshmëritë tona, ministrin e linjës, nëse e njihte këtë zotëri. “Jo”, prandaj mund të shmangej rendi i ditës. Besoj ishte përgjigjja (të paktën sipas artikullit). se është e rëndësishme që këto të debatohen Kur i treguan foton që kishte dalë me të në në parlament, se do të debatohen edhe në rrugë. Itali dhe në Tiranë, ministri tha: “Po, u kujtova, e Nëse ia presim rrugën kësaj, atëherë i hapim njoh”. rrugën dhunës. Kjo është diçka më elementare, “Si shpjegohet, që fitoi 40% të 120 por ne nuk jemi këtu për këtë. milionëve?” Mendoj se për të gjitha këto gjëra ka ardhur “E fitoi grumbulli i kompanive’, tha. “Është fare një moment tjetër politik. Do të justifikohej vetëm e qartë”. nga evokimi i simboleve të diktaturës, por nuk Zonja dhe zotërinj, raste të tilla (dhe ky nuk është vetëm kjo, krahas problemeve të tjera, si është rasti i vetëm), çohen në drejtësi. varfëria, mjerimi, arbitrariteti, të burgut për Kolegu socialist tha: “Çfarë keni? Çojeni në fermerët e për berberët, të burgut për Qamilin prokurori dhe bëni reformën në drejtësi se duhet nga Lushnja, i cili nuk duroi dot dhe vari veten bërë. Do të bëhet diku nga janari dhe më pas, në burg, po atë burg, ku Kryeministri dëshiron aktet nxirren nga shkurti dhe më pas, hyn në të fusë të gjithë ata që nuk i pëlqen, sipas fuqi nga prilli, më pas janë aktet nënligjore dhe rregullave të tij. Edhe kjo do të ishte e më pas, është reforma në bujqësi”. padurueshme, por mjerimi, varfëria gjenden Këto mund të jenë të vërteta, por jemi në nëpër botë, kanë qenë në Shqipëri dhe politikë këtu. fatkeqësisht, kanë marrë me grafik përpjetë edhe Zonja dhe zotërinj, në politikë ka rregulla. Kur sipas statistikave zyrtare, por kjo bëhet edhe më plas një skandal i madh për një politikan me e padurueshme përballë abuzimeve të mëdha norma morale gati minimale, akti i parë që duhej të qeverisë. Ky është motivi, kjo është arsyeja të bënte, ishte dorëheqja. Kur ky nuk e bën,
172 Legjislatura e 8-të Viti 2015
eprori i tij, që është Kryeministri (në rast se ky reformës administrativo- territoriale vijmë sot për ka qëlluar ministër), e shkarkon. Dikush mund të miratuar projektligjin “Për vetëqeverisjen të kishte pritur, ose ngaqë besonte parimet e vendore”. etikës dhe të shërbimit publik, ose ngaqë ka zili Do të ishte pikërisht viti 1997 kur vendi ynë u Rrapon. Edhe nga deputetët socialistë, e njëjta njoh me Kongresin e Autoriteteve Vendore dhe gjë. Kjo nuk ndodhi. Rajonale të Europës (CLRAE), si dhe me Kartën Unë po prisja me vëmendje, se çfarë do të Europiane të Autonomisë Vendore, duke bërë thoshte Kryeministri, por ai tha se e sulmojnë, kështu të mundur që ta nënshkruante zyrtarisht ngaqë ka vendosur rregulla, ka vendosur shtetin atë një vit më pas. ligjor, ka shërbyer për interesin publik, prandaj Produkt direkt i kësaj njohjeje dhe nënshkrimit e sulmojnë. Ai nuk tha asnjë fjalë për skandalin të kësaj Karte ishte hartimi i ligjit “Për organizimin konkret. Për faktin se ministri një herë tha, se dhe funksionimin e qeverisjes vendore”, i cili nuk e njihte dhe pastaj tha se e njihte, përsëri është konsideruar një nga ligjet më të përparuara heshti. Elementare do të ishte të sqaronte në fushën e decentralizimit të pushtetit, gazetarët, nëse është kështu, apo kanë gënjyer krahasuar me vendet e Europës Lindore. gazetarët? Heshtje, fare heshtje dhe flet për Pothuajse 14 vjet pas miratimit të ligjit “Për gjëra të tjera, pa lidhje, për të tretë e për të katërt, organizimin dhe funksionimin e qeverisjes për opozitën e për të gjithë botën. Ky është rasti vendore”, vitin e kaluar në këtë Kuvend u miratua konkret. reforma administrativo-territoriale dhe një vit më Nëse Gramoz Ruçi pyet se përse protestojnë pas, më 29 korrik të këtij viti që po mbyllim, u kundër qeverisë qytetarët e këtij vendi, përgjigjja miratua strategjia ndërsektoriale për është e qartë: qeveria e ka sosur një mandat decentralizimin dhe qeverisjen vendore 2015- moral dhe politik, të cilin të gjithë e pranojmë, 2020, akte të cilat sollën pazgjidhshmërisht me se e ka marrë në vitin 2013. Prandaj jemi një vete nevojën për të reformuar edhe një herë situatë që po të ecim përpara kështu, po shkojmë autonominë vendore, tashmë sipas kërkesave drejt greminës; shkojmë drejt një fundi të të Bashkimit Europian për vendet kandidate. tmerrshëm; shkojmë në një situatë që askush Ky projektligj është një hap i mëtejshëm drejt nuk do ta dëshironte as për vendin e tij, as për garantimit të decentralizimit dhe perfeksionimit veten e tij. praktik të autonomisë administrative, politike dhe Prandaj, zonja e zotërinj, në qoftë se ka financiare. mbetur këtu një minimum serioziteti, një masë Projektligji synon të vendosë kuadrin e ri jo e madhe deçence, gjëja e parë që do të duhet normativ për organizimin dhe funksionimin e të ndodhë është largimi i qeverisë, se momenti qeverisjes vendore, si dhe njohjen e funksioneve që nuk ka dorëheqje dhe momenti që nuk ka dhe kompetencave të reja që i atribuohen asaj, shkarkim, atëherë duhet të ketë largim. si pasojë e miratimit dhe fillimit të zbatimit të Në qoftë se largimin nuk keni forcë ta bëni, reformës administrativo-territoriale pas se doni të ruani karriget apo doni të ruani edhe zgjedhjeve të qershorit që lamë pas, të cilat na kontratat që keni marrë, kjo nuk është më detyrë vunë përballë sfidës së organizimit dhe e deputetëve të shumicës, kjo është detyrë e funksionimit efikas të njësive të reja të qeverisjes qytetarëve të Shqipërisë që shpresojnë për të vendore. mirën e të gjithëve, edhe të atyre që kanë votuar Megjithatë, synimi i përgjithshëm i ligjit është dhe ndoshta do ta votojnë sërish PS-në. arritja e një sistemi, që garanton shërbime Më e mira e tyre! efektive dhe më të aksesueshme për qytetarët Faleminderit! dhe komunitetet. Ilir Meta – Fjalën e ka deputetja Silva Caka. Një pikë shumë e rëndësishme e këtij Përgatitet deputeti Aldo Bumçi dhe më pas projektligji është edhe detyrimi për të respektuar deputeti Namik Kopliku. ligjin për barazinë gjinore, në përcaktimin e Silva Caka – Faleminderit, zoti Kryetar i zëvendëskryetarëve të njësive vendore. Kuvendit! Zgjedhjet e kaluara ishin pikënisje shumë e Të nderuar kolegë deputetë, mirë për zbatimin efikas të dispozitave të ligjit Pas pothuajse një viti e gjysmë nga miratimi i “Për barazinë gjinore” dhe mendoj se me këtë
173 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
ligj, me ndryshimet e fundit që u bënë në Kodin Së gjashti, projektligji parashikon një tipologji Zgjedhor për garantimin e kuotës 50% për çdo të re të funksioneve të qeverisjes vendore, duke gjini në listat shumëemërore të këshillave i klasifikuar ato në funksione dhe funksione të bashkiakë, si dhe me ndryshimet që po pëson deleguara, duke shkuar kështu në një linjë me ky ligj në këtë kontekst, kemi një garanci të fortë parashikimet kushtetuese, të cilat nuk i njohin ligjore për t’i hapur rrugë zbatimit rigoroz të ligjit konceptet e “funksionit të vet” dhe “funksioneve “Për barazinë gjinore”, edhe për ndryshimet që të përbashkëta” midis qeverisë dhe qeverisjes do të duam t’i implementojmë në rishikimin e vendore. Kjo risi do të shmangë praktikën e Kodit Zgjedhor, në kuadër të listave ndarjes së funksioneve dhe kompetencave me shumëemërore në zgjedhjet parlamentare. akte nënligjore, të cilat historikisht e kanë shkelur Ky projektligj, në krahasim me ligjin aktual, autonominë vendore. sjell disa risi tepër të rëndësishme, të cilat Së shtati, për herë të parë futet koncepti i konsistojnë, së pari, në ndryshimin e emërtimit decentralizimit asimetrik të funksioneve dhe nga “qeverisje vendore” në “vetëqeverisje kompetencave, duke e përshtatur transferimin vendore”. Ky ndryshim, përveç se është një e funksioneve me aftësitë reale që kanë njësitë kërkesë e Këshillit të Europës, vjen në harmoni vendore, duke i dhënë kështu një zgjidhje edhe me përcaktimet që bën Karta Europiane e praktike dhe realiste aftësive të vetëqeverisjes Autonomisë Vendore, si dhe me terminologjinë vendore. që përdor pjesa më e madhe e vendeve Gjithashtu, projektligji përcakton që vlera europiane kur i referohen qeverisjes vendore. (sasia) e transfertës së pakushtëzuar që i jepet Së dyti, vendoset një raport i qartë normativ i çdo vit qeverisjes vendore nga buxheti i shtetit marrëdhënieve midis qeverisjes qendrore dhe të përcaktohet si përqindje fikse ndaj të vetëqeverisjes vendore për fushën e tyre të ardhurave publike të buxhetit të shtetit. përgjegjësisë, të cilat informojnë me shkrim Tjetër risi, projektligji krijon hapësira të reja organet e qeverisjes qendrore për çdo çështje për njësitë vendore në mbështetje të zhvillimit që i kërkohet informacion dhe, anasjelltas, ekonomik lokal, duke lejuar kështu ngritjen e organet e qeverisjes qendrore, kur kërkohet nga mekanizmave financiarë për mbështetjen e organet e njësive të vetëqeverisjes vendore, bizneseve lokale apo edhe për zbutjen e japin informacion, sipas afateve të përcaktuara varfërisë nëpërmjet krijimit të fondit social lokal, nga legjislacioni në fuqi. i cili pa dyshim do të gjallërojë shumë këtë raport Së treti, projektligji njeh të drejtën e iniciativës e duke e bërë tepër aktiv rolin që pushteti lokal qytetare për të propozuar projektakte të caktuara do të ketë mbi ruajtjen e klimës së mirë të në veprimtarinë që ushtrojnë këshillat bashkiakë, biznesit. një risi që i bën qytetarët të jenë edhe më të Projektligji sjell një sanksionim të ri të përfshirë në vendimmarrje; garanton instrumentit të huamarrjes vendore, duke transparencën e këtij organi dhe zgjerimin e vendosur detyrimin që në ligjin e buxhetit të gamës së të drejtave të qytetarëve karshi shtetit, kur përcaktohet përqindja e lejuar e limitit vendimmarrjes së këshillave bashkiakë. të borxhit publik që merret nga qeveria qendrore, Së katërti, projektligji sanksionon detyrimin një pjesë e saj të përcaktohet detyrimisht edhe që funksionet t’i njihen qeverisjes vendore vetëm për huamarrjen vendore. Ky sanksionim është nëpërmjet ligjit, duke parashikuar gjithnjë efektet shumë i rëndësishëm për disiplinimin financiar financiare dhe burimin e mbulimit të tyre. Kjo risi të borxhit publik. do t’i japë fund praktikës së deritanishme të Projektligji sanksionon për herë të parë ndryshimit të funksioneve dhe kompetencave me kufizimin e mandatit për kryetarët e bashkive, akte nënligjore. në vetëm tri mandate radhazi. Në gjykimin tonë, Së pesti, shtohen funksione të reja në kuadrin kjo risi është tepër pozitive, pasi do të sjellë e thellimit të decentralizimit dhe të politikave të rifreskim pas një periudhe të caktuar, duke rritur reja në këtë fushë si, për shembull, bujqësia, ritmet e punës dhe detyrimisht duke mundësuar funksioni i ujitjes dhe kullimit, shërbimit të përfshirjen e personave të rinj dhe me ide e zjarrfikësve, shërbimeve sociale lokale, pyjeve, projekte të reja. kullotave e të tjera. Ky projektligj, nëpërmjet këtyre risive që
174 Legjislatura e 8-të Viti 2015
përmenda dhe risive të tjera me po të njëjtën Kryeministër, siç prishi 9 mijë, do të prishte edhe rëndësi, ka pasqyruar të gjitha mangësitë dhe pjesën tjetër të ndërtimeve. problematikat e hasura deri tani gjatë zbatimit T’ju jap një shembull. Në Sarandë të gjithë të ligjit aktual, i cili, jo vetëm për arsye kohore, prisnin që kandidati ynë të merrte një rezultat por edhe për arsye konceptuale dhe azhurnimi shumë më të mirë. Mori një rezultat të mirë, por me ndryshimet që ka pësuar vendi ynë në këto Ksamili nuk solli atë votë që pritej, votën 15 vjet, absolutisht kishte nevojën e një historike, normal të Ksamilit, se dy vjet terror me ndryshimi efikas, që kërkon miratimin tonë, me prishje shtëpish në bregdet e kishin nënshtruar shpresën që me ardhjen e një viti të ri ne të kemi Ksamilin. I kishin terrorizuar që “ne jemi prapë edhe realitete të reja vendore për qytetet dhe nesër këtu. Ne do t’ju prishim shtëpitë”. për qytetarët tanë. Terrori dhe dhuna, ajo që ka bërë ky Faleminderit! Kryeministër me vetëdije dhe jo në mënyrë Ilir Meta – Faleminderit! rastësore. Çfarë bëri në dy vjet? Çoi policë në Fjalën e ka deputeti Aldo Bumçi. çdo fshat të Shqipërisë, terrorizoi fshatarët të Përgatitet deputeti Namik Kopliku. vendosnin një tjegull në çati, një tullë të vetme Aldo Bumçi – Faleminderit! në shtëpitë e tyre. Pati procedime penale për Janë tri arsye madhore pse ne kërkojmë njerëzit që ndërtonin në tokën e tyre, në shtëpinë qeveri teknike dhe zgjedhje të parakohshme, të e tyre. Pati terror me pagesën e energjisë. cilat nuk kanë të bëjë me arsyen që ne jemi të Çfarë thanë pardje dy ambasadorët, paduruar. ambasadori i Britanisë së Madhe dhe ai i OSBE- Pas 12 muajsh, në janar të vitit 2017, fillon së? “Janë mbushur burgjet me të varfër. Ka fushata e zgjedhjeve parlamentare. Nuk janë 12 mbipopullim në burgje.” Çfarë thanë tjetër? “Janë muajt shqetësimi ynë. Janë tri arsye pse ne në burgje njerëz që nuk duhet të ishin, për vepra kërkojmë qeveri teknike dhe zgjedhje të penale që nuk duhen dënuar me burg, kurse parakohshme. kriminelët e vërtetë rrinë rrugëve.” Pra, burgjet E para, është dhuna. Kjo qeveri që ditën e janë të mbushur me të varfër; dhunë dhe terror parë, ky Kryeministër që ditën e parë ka pasur mbi shqiptarët. dhunën si qëllim, dhunën si plan, terrorin si Por një qeveri që ka ushtruar dhunë dhe ter- mendësi. E ka treguar me aktin e parë dhe besoj ror, jo në mënyrë rastësore, jo thjesht kolaterale, e mbani mend të gjithë. Akti i parë me të cilin ky por si qëllim, si mendësi, si plan nuk mund të Kryeministër iu prezantua shqiptarëve, pasi mori rrijë asnjë ditë. 1 milion vota, ishte hedhja në erë e një godine Qeveria e dhunës dhe e terrorit! Kush e ka tek Universiteti Ekonomik, që i përkiste familjes bërë këtë në 25 vjet? Keni qenë edhe ju në së Gjon Markagjonit. qeveri. Shqipëria ka pasur probleme, kriza U tha shqiptarëve: “Unë ju prezantohem me politike, por nuk ka pasur asnjë qeveri që të ishte tritolin”. Pse kishte nevojë ky Kryeministër të e dashuruar me burgun! Nuk ka pasur asnjë prezantohej me dhunë? Pse kishte dëshirë që qeveri që të kishte dhunën mjet, sepse para 25 akti i parë për t’u folur shqiptarëve të ishte tritoli? vjetve, në këtë vend, pra 25 vjet më parë, ka U tha shqiptarëve: “Tritoli dhe ruspa janë pasur më shumë burgje sesa qytete. Vjen një përgjigjja ime për secilin prej jush që do të guxojë Kryeministër dhe përmend burgun. të ngrejë kokë, për secilin prej jush që do të Janë mbyllur shkollat dhe janë hapur burgjet! guxojë të më kthejë fjalën”. Tritol dhe ruspë! Janë ndërtuar burgje të reja, por nuk janë Çfarë doli pas aktit të parë? 9 mijë ndërtime në ndërtuar shkolla të reja. Kjo është qeveria. Kjo rrugët e Tiranës, në rrugët e Vlorës, të Fierit, të është arsyeja e parë pse ne kërkojmë Durrësit dhe të të gjithë Shqipërisë u prishën. dorëheqjen e tij dhe zgjedhje të parakohshme. Dhunë në të gjithë Shqipërinë për të përhapur Arsyeja e dytë, varfëria. Pse është prodhuar terror. më shumë varfëri? Sepse është goditur zemra 300 mijë ndërtime informale; të gjithë ishin e sistemit. Në nëntë muajt e parë të këtij viti, në terror. U prishën 9000, vetëm me një arsye, 220 milionë euro kanë lënë Shqipërinë. Kapitali iu dha një copë letër për të shpjeguar pse u po ikën nga Shqipëria, se është i frikësuar. Pse prishën. Të 300 mijtë ishin në frikë se ky nuk ka vend për punë këtu? A mos është i
175 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
shtrenjtë krahu i punës në Shqipëri dhe prandaj zgjedhjeve do të ndikonte qenien kryeministër. po ikin të investojnë në Indi, në Kinë? 220 milionë Një bashki më shumë, dy më shumë apo dy më euro kanë dalë në nëntë muaj. Kapitali është i pak nuk ndikonin asgjë. Ishin zgjedhjet e para frikësuar. që organizonte si Kryeministër. Standardet duhet 12 mijë shqiptarë, truri, tatohen me 23% (ata të kishin mbizotëruar. Por çfarë mbizotëroi? që punojnë në kompanitë e mëdha, menaxherë, Çfarë thotë raporti i OSBE-ODIHR-it që doli në drejtues). Po largohet kapitali; po tatohet truri. shtator? Raporti i OSBE-ODIHR-it thotë, po Dje ishin në protestë studentët. Dje ishin në përmend një parim, atë më të rëndësishmin: të protestë profesionet e lira: mjekë, dentistë, votosh i lirë nga frika dhe kërcënimi. avokatë, noterë. Po godisni shtresën e mesme! Vëzhguesit thonë: “Me atë që kemi vërejtur Po i godisni të gjithë, por më rëndë keni goditur ditën e zgjedhjeve dhe gjatë gjithë kësaj kohe të varfrit e këtij vendi. është cenuar parimi që shqiptarët të votojnë të E nisët me ndërtimin. Kush punon në lirë nga frika dhe kërcënimi”; e keni në raport. A ndërtim? Kush punon në ato grupet e vogla si biem dakord që vëzhguesit ndërkombëtarë milingona nëpër fshatrat e Shqipërisë me një kat, arrijnë të shohin vetëm një pjesë të së vërtetës? me një baxho, me një stallë? Kush punon nëpër Se rrinë për 1 muaj. pallate, në ndërtim? Të varfrit punojnë, por çojnë Janë disa qindra votues, qytetarë që nuk bukën e përditshme në shtëpi. votojnë dot të lirë, nga frika dhe kërcënimi, se Ky Kryeministër ndaloi ndërtimin, duke kur rri dy vjet në terror, se kur varfërohesh, nor- penalizuar të varfrit, punëtorët e thjeshtë. Rriti mal që nuk je më i lirë. çmimin e energjisë. A kishte një fashë prej 300 Si do të shkojmë në zgjedhje dhe me çfarë kilovat/orësh që i ndihmonte? Por a i goditi më garancie? Kur nuk kishte garanci për zgjedhjet fort të varfrit heqja e fashës? lokale, si do të ketë garanci kur të jetë karrigia Çfarë tha drejtuesja e Bankës Botërore dy në pikëpyetje? Prandaj qeveria teknike është muaj pasi nisi aksioni kundër informalitetit? “Po zgjidhja. Qeveria teknike apo një zgjidhje e godisni të varfrit! Po godisni shtresat e varfra!” përafërt me të ka ndodhur në Itali, po ndodh në 120 mijë shqiptarë të vetëpunësuar (berberi Maqedoni. Ka zgjedhje të parakohshme në që ndenji 80 ditë në burg, ai që prodhon bukën, Maqedoni, në Bullgari, në Rumani, në Greqi. byrekun, elektricisti, këpucari e të tjerë) janë Këto duhet t’i shikojmë si një mundësi. Jemi në goditur më rëndë se askush. një krizë të rëndë. Kjo është mundësia ta kapim. Sipas të dhënave të Zyrës së Punës, 73 mijë Kjo është mundësia ta bëjmë me më pak kosto. vende janë mbyllur. 73 mijë vende pune! Këto janë tri arsyet pse kërkojmë qeveri Sa është shtuar lista e ndihmës ekonomike? teknike dhe zgjedhje të parakohshme: dhuna, Duhet të ishte shtuar lista e ndihmës ekonomike. varfëria dhe cenimi i zgjedhjeve. Janë hequr 40 mijë të tjerë. Të varfrit janë goditur Faleminderit! prapë! Ilir Meta – Fjalën e ka deputeti Namik Kopliku. Të varfrit burgjeve, të varfrit goditen me Përgatitet deputetja Majlinda Bregu. aksion dhe prandaj ka 100 mijë që kërkojnë azil Namik Kopliku – I nderuar zoti drejtues i politik dhe prandaj ka 200 mijë të tjerë që seancës, kërkojnë lotarinë amerikane, që të ikin nga ky Të nderuar zonja dhe zotërinj, vend. Kjo është arsyeja e dytë. E para ishte Në fakt, me sa duket, kemi dy axhenda të dhuna, e dyta ishte varfëria. ndryshme, njëra axhendë është përpiluar në Ka edhe një arsye të tretë: jemi të pakënaqur selinë e Partisë Demokratike dhe një tjetër është me qeverinë. Por ka ditë zgjedhjesh. Për fat, ka vendosur nga Kryesia e Kuvendit. Unë po ditë zgjedhjesh dhe zgjedhjet nuk janë larg. Edhe vazhdoj me këtë axhendë dhe u rikujtoj viti 2017 nuk është larg. 12 muaj nga sot fillon qytetarëve se sot po diskutojmë ligjin “Për fushata. Por në çfarë zgjedhjesh shkojmë ne? organizimin dhe funksionimin e pushtetit ven- Ne i kaluam një palë zgjedhje, zgjedhjet lokale, dor”. ku karrigia e këtij Kryeministri, karriget e këtyre Pas 15 vjetëve të procesit të decentralizimit ministrave... Të gjithë ne nuk kishim pikëpyetje. dhe përpjekjeve për konsolidimin e autonomisë Nuk ishte në stres ky zotëri, që rezultati i vendore është e rëndësishme të theksohet që
176 Legjislatura e 8-të Viti 2015
zhvillimi ekonomik, institucional dhe shoqëror në në kontekstin e zhvillimit ekonomik lokal. Kjo Shqipëri kanë ndryshuar ndjeshëm. sigurisht kërkon të sanksionohet në ligjin e ri Qeveritë lokale janë tani më të vetëdijshme organik. për rrugët në të cilat decentralizimi ka pasur Shqyrtimi i mënyrës sesi funksionojnë sukses, por edhe ai ka hasur probleme. Përveç këshillat lokalë, si dhe i pushteteve respektive kufizimeve ekonomike, me të cilat përballen të këshillave dhe kryetarëve të bashkive janë qeveritë lokale, qeveritë lokale kanë përjetuar çështje që duhet të adresohen dhe të reflektohen edhe vështirësi në komunikimin mes njësive nga ligjvënësit në ligjin e ri organik. vendore me njëra-tjetrën, si dhe me mungesën Rritja e autoritetit të kryetarëve të bashkive e dialogut institucional ndërmjet qeverive, duhet të shoqërohet me një standardizim të fortë qeverisë qendrore dhe qeverive vendore. Këto të mandatit dhe kontrollit të këshillave lokalë. kushte nxjerrin në pah nevojën për një ligj të ri Gjithashtu, ligji aktual nuk adreson organik, i cili është i nevojshëm. Mbi të gjitha, shprehimisht funksionet e qeverisjes vendore. reforma territoriale, jo vetëm që e bën ligjin “Për Prandaj ka krijuar gjendje apatie dhe mungesë organizimin dhe funksionimin e qeverisjes përgjegjësie e llogaridhënieje në qeverisjen vendore” të nevojshëm, por edhe të vendore. detyrueshëm. Një ligj më i qartë dhe më specifik duhet të Rishikimi i ligjit organik bëhet i nevojshëm për përmirësojë cilësinë e shërbimeve publike. kjo disa arsye. është e nevojshme sidomos për funksionet e Së pari, krijimi i njësive më të mëdha të përbashkëta dhe ato të deleguara. qeverisjes vendore paraqet një sërë Në fakt, dy nga diskutantët e parë të opozitës avantazhesh në drejtim të përmirësimit të më befasuan pasi folën për këtë projektligj dhe efikasitetit të shërbimeve publike dhe forcimin e mendova se e gjithë seanca do të vazhdonte njësive të qeverisjes vendore. Nga ana tjetër, duke folur për pikëvështrimet e ndryshme që krijimi i njësive më të mëdha të qeverisjes kemi për këtë ligj, si opozita, ashtu edhe opozita. vendore mund të ketë disa efekte negative në Por më pas çdo gjë kaloi në axhendën tjetër. marrjen e shërbimeve administrative dhe publike Unë do të doja të bëja të qarta cilat janë tri për ato që janë në komunitetet suburbane dhe risitë kryesore të këtij projektligji. malore. Në këtë kuptim, korrigjimi i këtyre Ato kanë të bëjnë, së pari, me funksionet. Në ndikimeve potenciale negative duhet të lidhje me funksionet, projektligji “Për korrigjohet nëpërmjet ndërhyrjes në këtë ligj. vetëqeverisjen vendore” sjell këto ndryshime: Së dyti, në kontekstin e forcimit të mëtejshëm funksionet klasifikohen në dy kategori, në të demokracisë lokale dhe në realizimin e funksione të veta dhe funksione të deleguara, programit të decentralizimit, si dhe të prioriteteve krahasuar me tri kategori që karakterizojnë ligjin të qeverisë, rekomandimet specifike për ekzistues. Shqipërinë nga Kongresi i Autoriteteve Rajonale Janë rishikuar dhe janë saktësuar në aspektin të Këshillit të Europës janë në kohën më të përkufizues duke hequr konceptin e ndarjes së përshtatshme për të sanksionuar në ligjin organik kompetencave të veta në administrative, të qeverisjes vendore të drejtën për t’u shërbimi, investimi dhe rregullatore, duke futur konsultuar paraprakisht për çfarëdo politike apo koncepte më të thjeshta dhe më të ndryshimi në legjislacionin që ndikon mirëpërcaktuara, siç janë ato të administrimit dhe drejtpërdrejt në funksionimin e tyre. Po kështu, e drejta e rregullimit, të drejta ligjore të cilat e e drejta e qeverive lokale për t’u konsultuar nuk bëjnë më të kuptueshëm dhe pa ekuivok është transpozuar ende në sistemin e ushtrimin e autoritetit të qeverisë vendore në brendshëm ligjor. formë të plotë dhe autonome. Ky ndryshim Gjithashtu, statusi për shkrirjen e njësive shoqëron klasifikimin e funksioneve në dy vendore, pra pas zgjedhjeve të qershorit, u jep kategori, duke evituar përfundimisht funksionet njësive vendore mundësi për të rritur ndjeshëm e përbashkëta, ndarja e përgjegjësive për të cilat kapacitetet dhe aftësitë e tyre për të thithur më ka qenë një nga pikat më konfuze në zbatimin e shumë pushtet dhe për të përmirësuar ligjit ekzistues. vendimmarrjen në lidhje me nevojat e komunitetit Një risi tjetër e këtij projektligji ka të bëjë me
177 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
shërbimet publike dhe ndërmarrjet bashkiake Më konkretisht, transferta e pakushtëzuar, që apo shtetërore për shërbimet publike. është instrumenti kryesor financiar për Projektligji i ri ka sjellë për herë të parë financimin e funksioneve të veta, si dhe për përkufizimin e konceptit të shërbimeve publike, arritjen e barazisë së shpërndarjes së burimeve e ndërmarrjeve bashkiake ose shtetërore për financiare mes njësive të vetëqeverisjes shërbimet publike, si dhe instrumente të tjera vendore, caktohet si përqindje fikse kundrejt të ligjore për të lehtësuar dhënien dhe ardhurave të qendrueshme publike. Ky administrimin e shërbimeve publike. Ky koncept mekanizëm do të zgjidhë një nga problemet më i ri, përveçse siguron një instrument të munguar të mëdha në ciklin e buxhetimit lokal që ka të në duart e njësive vendore për të mirëmenaxhuar bëjë me parashikueshmërinë e burimeve shërbimet publike, përmbush, gjithashtu, një kombëtare të financimit të qeverisjes vendore. I boshllëk ligjor i cili është krijuar nga moszbatimi njëjti parim i njihet qeverisjes vendore edhe për de facto i ligjit “Për ndërmarrjet shtetërore” i vitit sa i përket huamarrjes vendore, si një përqindje 1992, i cili është tërësisht jashtë kohe në formë e caktuar e huamarrjes publike, që i rezervohet dhe në përmbajtje, apo edhe ekzistencën e një qeverisjes vendore. forme të vetme të organizimit korporativ, siç Ky projektligj rikonfirmon financimin e është forma tregtare sipas ligjit “Për tregtarët dhe qeverisjes vendore edhe ndërmjet taksave e shoqëritë tregtare”. tatimeve të ndara, duke shtuar, përveç tatimit mbi Në ushtrimin e shërbimeve publike, projektligji të ardhurat personale e tatimit mbi fitimin, edhe inkurajon bashkëpunimin ndërmjet bashkive, si taksa të tjera mbi pasuritë kombëtare. dhe bashkëpunimin me institucionet e qeverisjes Mospërcaktimi i një kapitulli tranzitor pozon qendrore veçanërisht në aspekte të veçanta dhe domosdoshmërinë për zbatimin e tij brenda vitit të kushtueshme, siç mund të jetë trajtimi i 2016. mbeturinave, trajtimi i ujërave të ndotura apo Projektligji që diskutojmë sot rregullon edhe edhe aspekte të tjera. Këto ndryshime kanë një gamë të shtuar të burimeve të tjera të njësive reflektuar shkallën e vështirësisë për kuptimin bazë të vetëqeverisjes vendore, duke lehtësuar ose moskuptimin në lidhje me zbatimin e ligjit operimin e tij dhe një sipërmarrje private për ekzistues për këto 15 vitet e fundit si në frymë, çështje të caktuara të shërbimeve vendore. ashtu edhe në ligj, për sa u takon posaçërisht Gjithashtu, detyron marrjen në konsideratë të kategorive të funksioneve të përbashkëta dhe efekteve financiare për çdo ndërhyrje në bazë funksioneve të veta. të të ardhurave vendore ndërmjet politikave Për mendimin tim, risia e tretë më sinjifikative kombëtare, të cilat prevalojnë mbi ato lokale. e këtij projektligji ka të bëjë me fushën e Projektligji ka një rregullim për sa i përket financave vendore. Projektligji i ri përcakton fleksibilitetit të bashkive për të rregulluar zërat autonominë lokale në parimet themelore të e shpenzimeve në respekt të autoritetit vetëqeverisjes vendore, i detajuar më pas edhe vendimmarrës të këshillit, por si një fleksibilitet i me detyrimin që politikat kombëtare financiare ekzekutivit edhe për të menaxhuar dhe të garantojnë mjaftueshmërinë financiare të shpenzuar në funksion të ofrimit të shërbimeve njësive të vetëqeverisjes vendore, si dhe publike vendore. shumëllojshmërinë e burimeve të të ardhurave, Është rregulluar kufizimi i ndërhyrjes së duke krijuar kështu themelin mbi të cilin krijohen qeverisë qendrore në huamarrjen e qeverisjes të ardhurat dhe kryhen shpenzimet vendore. vendore si një kufizim i përkohshëm që nuk mund Në përgjithësi instrumentet e përcaktuar me të shtrihet përtej vitit fiskal në të cilin janë projektligj krijojnë një lidhje organike mes vendosur, duke shmangur arbitraritetin dhe politikave lokale të zhvillimit me instrumentet e ndërhyrjet e qeverisë në çështjet e financimit të nevojshme fiskale, lokale dhe ato financiare. shpenzimeve kapitale. Sistemi i financave vendore rregullohet si një Ky projektligj jep hapësirë më të madhe në sistem jo i ngurtë, siç ishte brenda portofolit kontraktimin e firmave të licencuara private në krahasues me vitin e mëparshëm, por si një kryerjen e auditimit financiar të njësive të përqindje e caktuar e të ardhurave kombëtare qeverisjes vendore. Pra, ky projektligj, përveçse dhe kjo është një risi në këtë projektligj. ishte i nevojshëm dhe i domosdoshëm, pas
178 Legjislatura e 8-të Viti 2015
reformës territoriale, sjell edhe tri risi, më mirë buxhet që juve po diskutoni, por bashkë me ju të themi, tri fusha të gjera, të reja kundrejt ligjit do të rrëzohet e gjithë ngrehina juaj, sepse keni aktual që përmirësojnë dukshëm funksionet në ngritur një qeveri, e cila është e zhytur në krim, njësitë vendore, shërbimet në njësitë vendore e babëzi, hajdutëri. Keni ngritur një qeveri, e cila mbi të gjitha financat e njësive vendore. në dy vjet e gjysmë ka pasur vetëm një axhendë. Nisur nga më sipër, ftoj të gjithë kolegët, që A e dini cila ka qenë agjenda e kësaj bande këtu? ta miratojnë këtë projektligj. Ka qenë: kujt t’i rruajmë ndonjë lek; kujt t’i japim Faleminderit! ndonjë tender; kë kemi taraf tonin, që ta marrim (Drejtimin e seancës e merr zonja Leskaj.) dhe ta çojmë në majat më të larta të Valentina Leskaj – Faleminderit! administratës; kë kemi bandë; ku kemi lidhje me Fjalën e ka deputeti Luçiano Boçi. Të bandat; të japim akses te droga, japim akses te përgatitet Flamur Noka. terrori, të japim akses te gjobëvënia, të japim S’po e shoh Boçin këtu. Apo erdhi? Në rregull. akses kudo. Zoti Flamur Noka. Pastaj deputeti Luçiano Kjo ka qenë motoja e kësaj qeverie këtu Boçi. mbrapa. Flamur Noka – Faleminderit, zonja drejtuese! Tani po ju them: sot, qytetarët para këtij Në fakt, po bëhet përpjekje për të paraqitur parlamenti, ishin dëshmi e gjallë e kësaj që po në këtë seancë, kryesisht nga Kryeministri, si them, dëshmi e gjallë që ne nuk kemi kthim një seancë ku gjithçka po shkon normalisht dhe mbrapa, që qytetarët e këtij vendi nuk do të gjithçka është vaj, por e vërteta është krejt njohin më kthim, dhe në këtë vend do të ketë ndryshe. E vërteta është ajo që është jashtë një revolucion, një revolucion qytetar, që do t’i dyerve të kësaj salle, e vërteta është ajo që po shporrë këta kusarë këtu, të cilët nuk dinë të përjetojnë sot shqiptarët, e madje jo sot, por që bëjnë gjë tjetër, që nga mëngjesi në darkë, veç sot e dy vjet. të zhvatin. Unë nuk mbaj mend, dhe nuk besoj E vërteta u tha shqeto më datën 8, në shesh. se ka sot ndonjë qytetar në këtë vend, i cili të Aty qytetarët u mblodhën dhe thanë vetëm një mbajë mend qoftë edhe një ditë të vetme, që ky gjë, të vërtetën e vetme që ekziston: që kjo zotëria këtu të ketë ndërmarrë një aksion të qeveri, që kjo bandë e cila qëndron këtu, prapa vetëm, të ketë ndërmarrë një vendim të vetëm, meje, bandë hajdutësh dhe banditësh, duhet të ketë ndërmarrë një akt, që të ishte në shërbim shporrur. të qytetarëve dhe që të mundësonte vënien në Kjo është e vërteta. Kjo është e vërteta, dhe zbatim të atyre premtimeve, me të cilat i mashtroi këtë të vërtetë e tha më datën 8 dhjetor populli. shqiptarët dhe erdhi në pushtet. E tha edhe sot, këtu, te parlamenti. Do ta thotë Le të dalë dikush e të thotë: “po, ka premtuar përditë, derisa kjo bandë të shporret. Sigurisht, një, dy, tre, dhe ka ndërmarrë një aksion, një ju sot u munduat të ktheni në normalitet buxhetin. vendim, një akt ligjor, që e ka bërë në favor të Po çfarë buxheti? Ku është ky buxhet? Çfarë këtyre qytetarëve”. Jo. Gjithçka në këto vite buxheti diskutohet sot dhe për kë është ky është bërë në favor të këtyre qeveritarëve të buxhet? Kemi kaq ditë që diskutojmë edhe nëpër bandës në qeveri dhe të oborrtarëve, të klientëve komisione. Kemi diskutuar edhe këtu, në seancë. të tij. Nuk është dëgjuar asnjë fjalë, përveçse ato E pamë sot që doli Kryeministri këtu dhe u iluzione dhe halucinacione që ka Kryeministri habit: “Ç’janë këtu që thoni ju? Gjithçka po shkon ynë, që të ketë buxhet për qytetarët. mirë. Gjithçka po shkon vaj. Ne po qeverisim në Në dy vjet nuk është bërë asnjë metër rrugë. mënyrë të shkëlqyer”. Ku ka shkuar buxheti? Nuk është bërë në dy vjet Zotërinj, jeni futur brenda në bunkerin e luksit asnjë ujësjellës, asnjë shkollë, asnjë gjë, por e të parajsës dhe harroni se si jetohet përjashta. vetëm fasada, luks qeveritar, makina, bileta dhe E keni gabim, sepse për luksin, sepse për shëtitje. ëndrrat tuaja përrallore, sepse për babëzinë dhe Pra, ky nuk është buxhet i qytetarëve, por paratë që ju keni vjedhur, nuk mund të ketë është buxhet i këtyre zuzarëve këtu mbrapa. jetëgjatësi në pushtet. Qytetarët nuk mund të pranojnë një gjë të tillë. Juve ju vjen çudi që dita e shkurtimit të Sigurisht, më datën 8 qytetarët e rrëzuan këtë mandatit tuaj erdhi kaq shpejt. Hajdutit
179 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
gjithmonë, kur ikën dita e vjedhjes, i duket koha kishte futur në fashën mbrojtëse, do t’i e shkurtër. Por të jeni të sigurtë: koha juaj po kompensonte? mbaron. Koha e babëzisë dhe e terrorit në këtë Ata dy qytetarët e ndjerë që vranë veten, mos vend do të mbarojë shumë shpejt, dhe nuk do të vallë i kompensoi ky oligark dhe ky hajdut këtu mbarojë nga askush tjetër, përveçse nga mbrapa? Jo. sa e sa njerëz të kësaj kategorie energjia e atyre qytetarëve, që ishin më 8 dhjetor, ka? Po jua them: 35%. Asnjë nuk është mbrojtur që ishin sot këtu, dhe që do të jenë çdo ditë nëpër dhe asnjë nuk është parë me syrin që duhet të sheshe, derisa të shporret kjo bandë kusarësh shihet një qytetar nga qeveria e tij. e hajdutësh, sepse më datën 8, qytetarët e kanë Ka vazhduar përditë, vazhdon edhe sot të marrë vendimin dhe s’ka kthim mbrapa, sepse fyejë qytetarët, sepse ky është formimi i tij, kjo në këto vite që keni qeverisur, shqiptarëve u është bota e këtij, sepse jeton në një botë është bërë jeta ferr. Shqiptarët nuk kanë parë haluçinante dhe mendon se çdokush që nuk asnjë ditë të bardhë në këto dy vjet e gjysmë të është dakord me të duhet fyer, duhet poshtëruar; qeverisjes së këtij kusari këtu. Shqiptarët kanë mendon se akoma e kësaj dite duhet të shfryjë parë me sytë e tyre vetëm varfri, kanë parë me dufin dhe urrejtjen ndaj qytetarëve të vet. sytë e tyre vetëm skamje, vetëm mjerim, vetëm Ato dy viktimat e ndjera nuk ishin as më padrejtësi, vetëm arrogancë, vetëm dhunë dhe shumë e as më pak se viktima të skizofrenisë vetëm terror, që kanë dalë nga goja e këtij së këtij njeriu, që është Kryeministër. Ato ishin kryekusari dhe e kusarëve të tjerë këtu mbrapa. viktima, të cilët vranë veten sepse nuk kishin lekë Asnjë ditë, në dy vjet e gjysmë qeverisje, nuk ka të paguanin energjinë, por ishin dhe viktima të dalë një fjalë e mirë, që të jepte optimizëm në babëzisë së kësaj bandës që rreshtohet këtu, këtë vend, nja fjalë që të mbillte shpresë në këtë ishin viktima të pafytyrësisë. vend, një fjalë që të krijonte besimin se do të Po ju them edhe një gjë: nuk mund ta zhvillohet ky vend. pranojmë këtë realitet. Populli e ka marrë këtë Po mund të bëhet ky vend me mënyrën si vendim. Ju akoma nuk e keni lexuar. Ju, sigurisht qeveris ky zotëri. Ja pra, kjo është arsyeja se që e keni të vështirë për ta pranuar. Sot po ju përse qytetarët kanë marrë një vendim të them: këtë buxhet, këto letra që keni për buxhetin pakthyeshëm për të shporrur bandën këtu dhe tuaj, konsiderojeni buxhetin e fundit. Ky do të bandat që janë mbrapa kësaj bande. jetë buxheti i fundit i kësaj qeverie. Ky do të jetë Të dashur zonja e zotërinj! buxheti i fundit i babëzisë dhe i bandës në Kolegë deputetë! pushtet, sepse qytetarët janë në revoltë. Janë Kolege deputete! dhe do të vazhdojnë të jenë në revoltë, derisa ta Ne menduam se 8 dhjetori e dha një mesazh shporrin këtë bandë të babëzitur. Sepse, po jua për këtë bandë këtu. Menduam se të paktën do them: nuk mund të mashtrohen më qytetarët e të tentonte ta shihte realitetin ndryshe. Por jo. këtij vendi, sado që të sajoni, sado që të Edhe pasi e panë se qytetarët e dhanë verdiktin mashtroni dhe sado që të mundoheni të ilustroni e tyre se do të vazhdojnë deri në shporrjen e situatat. Nuk mund të mashtrohen. Edhe vetë tyre, këta përsëri kanë vazhduar të vjedhin. institucionet tuaja tregojnë se këtu, në këtë vend, Përsëri firma e këtij hajdutit këtu nuk pushon së papunësia është ulur këmbëkryq. Vetë fakti se marri tenderë. Përsëri Carapulë, Papulë, shqiptarët sot janë baras me sirianët në Vilmanushë dhe klientë të tjerë të kësaj qeverie tendencën për të kërkuar azil, është mjaft dhe të këtij oligarkut këtu, vazhdojnë të zhvatin domethënës dhe tregon se çfarë ka pllakosur nga mëngjesi në darkë taksat e qytetarëve të në këtë vend. Nëse themi se sirianët dihet pse këtij vendi, vazhdojnë të zhvatin nga mëngjesi ikin, sepse në Siri ka luftë, se në Siri vriten në darkë qytetarët dhe pasurinë publike të këtij njerëzit, se në Siri ka terror, se në Siri ka vendi. Por në rast se këta këtu mbrapa jetojnë përplasje, se në Siri hidhen edhe lëndë kimike, në luks, jetojnë në pallate ëndrrash, sot mbi 35% që e bëjnë të pamundur jetesën e njerëzve, këtu e popullsisë së këtij vendi jeton në mjerim të çfarë po ndodh? plotë. Sot qytetarët nuk kanë para për të paguar Këtu nuk ka situatë lufte, por këtu ka një energjinë. Ku ishte ai premtimi i famshëm, sipas situatë të ngjashme me luftën, sespe, e themi të cilit të gjithë ata që qeveria e Sali Berishës i apo nuk e themi, e pranoni apo nuk pranoni, ky
180 Legjislatura e 8-të Viti 2015
i babëzituri këtu, me këtë bandën këtu, i ka korruptuar. Ky është shtet kriminal. shpallur luftë qytetarëve. A nuk është shpallje Jeni mbledhur këtu një tufë hajdutësh dhe nuk luftë qytetarëve t’i lësh ata pa punë? A nuk është bëni asnjë gjë, përveçse i këndoni njëri-tjetrit, shpallje luftë qytetarëve t’i lësh ata në varfëri? A himne e ditirambe Ali Babës këtu në krye. Jo, jo, nuk është shpallje lufte qytetarëve, t’i kjo kohë po merr fund. Qytetarët janë ngritur në katandisësh ata në skamje e mjerim? A nuk është këmbë. Shqiptarët nuk mund t’ju pranojnë, sepse shpallje luftë qytetarëve, kur ti nga mëngjesi në nuk mund të pranojnë këtu një tufë pasanikësh darkë u drejton gishtin duke u thënë: “Burg, burg, dhe miliarderësh që janë pasuruar pa punuar burg”? A nuk është shpallje luftë qytetarëve, kur dhe që sot nuk duan t’ia dinë për varfërinë që detyron 100 mijë qytetarë të vendit tënd, që të ka pllakosur cep më cep të këtij vendi. Ju jeni marrin rrugët e azilit më keq se Siria? A nuk është në luftë me qytetarët, sepse po i vidhni ata shpallje luftë qytetarëve, kur ti detyron 200 mijë përditë. Një shtet i tillë i korruptuar, një shtet qytetarë të vendit tënd, që të tentojnë t’ia mbathin kriminal është në luftë me qytetarët dhe në një nga sytë këmbët drejt Shteteve të Bashkuara, luftë me qytetarët dihet se qytetarët janë ata që sepse ua ke bërë vendin të pajetueshëm? do t’ia dalin, sepse nuk mund të ketë shtet nor- Çfarë kujton ky zotëria, t’u shpallësh luftë mal. Nuk mund të pranojnë qytetarët e këtij vendi popullit tënd dhe qytetarëve të tu? Mos mendon ambasadorin e bandave në qeveri që quhet se duhet të marrësh kallashin e bandave të “Sajme mavria”, “Sajme qorri”, nuk mund të Sajmirit dhe të dalësh e t’u gjuash të gjithëve? pranojnë të ketë një trafikant këtu, nuk mund të Jo. jo. Kjo është shpallje lufte, dhe kjo tregon se pranojnë që sot bandat më të rrezikshme të këtij këtu kemi një shtet, i cili jo vetëm është i vendi të drejtojnë qeverinë, nuk mund të korruptuar, por është kriminal. pranojnë një vend me një qeveri që lejon bandat Në vetëm dy vjet, ky bandit ka ngritur një shtet e saj të vënë gjoba dhe të masakrojnë qytetarët të korruptuar fund e krye. Ka ngritur një shtet e saj, në një vend ku avionët me drogë mbulojnë kriminal, që dirigjohet nga ky bandit dhe qiellin. orkestrohet nga ai banditi tjetër atje. A ka gjë Shtet po bën ky? Na thotë zotëria juaj se po më të rëndë se shqiptarët që jetojnë në një shtet bën shtet. Pse shtet është ky? Ky është shtet të korruptuar dhe kriminal? Vallë, a votuan kriminal. Ky po bën një bandë, që u ka hipur në shqiptarët, që të ndërtohet ky shtet? Vallë, a shpinë qytetarëve dhe nuk po pranon t’u zbresë. votuan shqiptarët që të qeverisen nga banditët? Rrokullima e kësaj bande është shumë e afërt A e duan më shqiptarët këtë lloj qeverisjeje? Jua dhe qytetarët janë në këmbë që ta shkelmojnë them me siguri? Jua thamë më datën 8, jua thanë në herë e mirë këtë barrë dhe ky shtet që është sot, do t’jua themi derisa t’ju shporrim. Jo, nuk shtet që vret, shtet që mbjell varfëri që fut mund ta pranojë kush. Nuk ka shqiptar që pranon popullin në mjerim, që i bën qytetarët të ikin nga që ju të qeverisni dhe kjo bandë të vazhdojë. sytë këmbët, nuk mund të jetë shtet i qytetarëve. A e dini, kolegë të maxhorancës – në fakt e Cili është shteti që na thotë ky se po krijon? dini më mirë se ne, sepse i përjetoni përditë këto Ky është shteti që po përzë shqiptarët dhe pasi gjëra – se në këtë shtet ka marrë fund përzë 100 mijë shqiptarët thotë: “Kam ulur konkurrenca. A takoheni ju me biznesmenë, të papunësinë”. Po, zotëri! Me 100 mijë që i çove cilët ju thonë se hyjmë në tenderë thjesht për të në Gjermani, ulet papunësia, shto edhe 200 mijë plotësuar letra, sepse e dimë paradhënie se kush që do të marrin rrugët e Shteteve të Bashkuara e ka marrë tenderin? Se do ta marrë Papuli, se të Amerikës, mund të ulet papunësia. Papunësia do ta marrë Carapuli, se do ta marrë Vilma Nushi e shqiptarëve që jetojnë këtu nuk është ulur, por tenderin, se do ta marrë kompania e këtij hajdutit, vetëm është rritur. Po ju them nuk do të pranojnë Ilir Beqajt. Të gjithë e dimë. dhe nuk mund të pranojnë shqiptarët një bandë A ka marrë kush tjetër tenderë në këtë vend, që vjedh 600 milionë euro vetëm me CEZ-in dhe përveç këtyre? Jo, pra. Dhe na thotë ky zotëria: del këtu dhe kakaris si pa gjë të keqe, sikur u ka “Shiko, unë nuk mund të penalizoj miqtë e mi”. bërë shërbimin më të madh qytetarëve. Nuk Po pse, more zotëri, këta shqiptarët paguajnë mund ta pranojnë qytetarët se ata janë në këmbë taksa dhe punojnë vetëm për ty dhe miqtë e tu? derisa t’ju shporrin. Qytetarët këtë gjë po e Çfarë është kjo, more? Ky është shtet i tregojnë dita-ditës. Po ju them se nuk ka rrugë
181 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
tjetër. Thirrini mendjes para, sepse pastaj kostoja vendosë autoritetin e tij për të financuar do të jetë shumë e madhe. Populli nuk ju pranon, kërkesën e kësaj lagjeje. Kërkesa është shumë ju ka hequr vizën me kohë. Ju qëndroni atje lart e thjeshtë, ajo lagje jeton në gjendje shumë të si në një kështjellë prej letre dhe mjafton një vështirë, po citoj letrën: “Nuk kemi rrugë, qoftë frymë e qytetarëve të shporreni. Ju kujtuat se edhe këmbësore, jemi pa ujë të pijshëm, rrjeti do t’u sillnit bunkerin, por nuk do të ketë bunker elektrik është jashtë standardit, pasi kërkohet të për këtë bandë ku të strehoheni atë ditë që do vendoset një transformator për të dyja lagjet. të shpërthejë revolta e qytetarëve dhe do t’ju Komunikojmë me një rrugë pasarelë, është rruga marrë përpara. Nuk ka më as një sekondë, sepse e famshme pasarelë e Librazhdit, e cila është ky është i vetmi Kryeministër që nuk ka mbajtur konsumuar dhe pas kaq vjetësh rrezikon të asnjë premtim që nga dita që ka ardhur në shembet”. pushtet, është i vetmi mashtrues i pashoq dhe i Ma kërkuan vetë qytetarët. Letra është e tillë do të përzihet, i tillë do të shporret. palosur, ka një vit që e mbajnë të shkretët në Kryeministër turist. Kryeministër miliarder me xhep. Kanë kërkuar edhe përmendjen e emrave. 200 milionë euro. Kryeministër që ka bërë aq Letra përmban jo vetëm emrat e tyre, por edhe zullume. Të garantoj që më shumë se gjysmën emrat e 21 familjeve, që janë treguar të gatshëm e mandatit nuk ke për ta konsumuar, sepse nuk për të bërë denoncimin e tyre. Kryeministri jo do të lejojnë qytetarët që ti të instalosh një kastë vetëm nuk denjoi t’i përgjigjej letrës së parë, por kriminale, një kastë të korruptuar, nuk do të nuk denjoi t’i përgjigjej as letrës së dytë. lejojnë qytetarët që ju të livadhisni më me paratë Kam këtu edhe letrën e dytë që ia kanë e tyre dhe me djersën e tyre. Qytetarët kanë dërguar me shpresën se ai do të vendoste dorën vendosur në vend të ikin nga sytë këmbët dhe në zemër, por të paktën të kishte lajmëruar ta lenë këtë vend, t’ju shporrin ju. Ju do të ikni deputetin e tij, pasi ata shkruajnë: “Këtë gjendje nga sytë këmbët se ky vend nuk është juaji dhe e di shumë mirë edhe deputeti i zonës, zoti Balla, i qeveritarëve, por ky vend është i shqiptarëve i cili që nga dita e takimit elektoral, me një dhe ata do të jenë këtu. Ju nuk do të jeni. Dita premtim të padiskutueshëm nga ai dhe deri më dhe koha juaj ka mbaruar. sot nuk kemi pasur mundësi as ta takojmë dhe Valentina Leskaj - Fjalën e ka deputeti jo më të realizojë premtimin.” Meqenëse jemi tek Luçiano Boçi. investimet në bashkitë e reja, cilat janë Pastaj, zoti Blushi. investimet për Librazhdin, Elbasanin dhe Luçiano Boçi – E nderuar zonja drejtues e Përrenjasin? Në të gjithë atë listë që lexova seancës, është vetëm një ujësjellës Dorëz- Gizavesh, por Të nderuar deputetë, që është miratuar kohë më parë, pasi ishte Në fakt, teksa diskutonim rezolutën e kërkuar parashikuar. nga Partia Demokratike, mora një telefonatë nga Kjo është sjellja standarde e Kryeministrit. Kjo një qytetar i Përrenjasit, i cili me shqetësim më është sjellja standarde e qeveritarëve kur i morën thotë: “Persekutorët marrin jo vetëm dekorata, votat me premtime të bujshme, me një thes me por edhe poste publike, ofiqe, madje i keni edhe premtime dhe kërkojnë të largohen nga pushteti aty në parlament”. Ishte i gatshëm të dëshmonte siç bën Rama me thasët me para. Problemi i tyre emrat konkretë. Ai tha një të vërtetë të hidhur, e nuk janë hallet dhe problemet e njerëzve, por cila duhet të kishte dalë në dritë me ligjin e problemi i tyre është rreshtimi i zerove të famshëm të dosjeve që në bindjen tonë, siç po pasurisë. veproni ju e bëtë për t’i fshehur, për t’i mbyllur Po qëndroj te Librazhdi. ato dosje dhe jo për t’i hapur. Këtu në foto kam qendrën e Librazhdit: u Meqenëse po diskutojmë për pushtetin lokal, investuan një miliardë lekë për këtë qendër dhe këtu kam një letër të banorëve të Librazhdit, të në mes të saj ishte ndërtuar një shatërvan. Më cilët para shumë kohësh, në dhjetor të vitit 2014, të shëmtuar nuk kisha parë ndonjëherë. E para një viti, që i drejtohen Kryeministrit të tyre shqepën shatërvanin përsëri nga e para, gjendja për një shqetësim të thellë të dy lagjeve të është kjo që kam fotografuar. I gjetën paratë, Librazhdit, në të cilat gjendja është vërtetë sepse kur duan para për shatërvanë, për fasada, tragjike. Me dorë në zemër i luten që ai të për të bërë propagandë i gjejnë ato kudo. Për
182 Legjislatura e 8-të Viti 2015
urën pasarelë, për hallet dhe për problemet e për mënyrën e kundërt sesi është vepruar. njerëzve nuk mund t’i gjejnë paratë. I gjetën Unë kam sjellë në këtë parlament me dhjetëra paratë dhe po e bëjnë shatërvanin nga e para, raste dhe ka me qindra raste të shkarkimit të pa plan, pa projekt, duke prishur investimin e mësuesve në mënyrë të padrejtë. Kam edhe parë. A ka Polici Ndërtimore? A ka shkelje ligji? rastin tjetër kur mësuesi e ka fituar testimin: A ka se kush të veprojë në këtë shkelje në mes mësues për Shqipërinë, por nuk emërohet, të Librazhdit? Askush, sepse mbrojtja politike sepse nuk do drejtori i shkollës. është e sigurt, sepse kryetari i ri i bashkisë, duhet Katër vendime të përkohshme ka Vjollca të financohet, duhet të nxjerrë edhe ai paratë Rasa, ia ka bërë drejtori. Drejtori ka të drejtë dhe që ka harxhuar në fushatën e tij elektorale. parashikon normën, aq gjenial i kanë drejtorët Jo më larg se dje Kryeministri ynë, i cili duhet këta, mësimore vetëm për një muaj dhe e të ishte në këtë sallë, shtroi një darkë, u dha një emëron atë në vend vakant, muaj pas muaji, pjatë gjellë mësuesve: ishin një mijë mësues dhe megjithëse Vjollca e ka fituar konkursin, testimin disa nxënës. Krahas kësaj u dha edhe çorbën e e famshëm. Ky është standardi i sjelljes me prishur të premtimeve të tij për një sistem mësuesit. Kjo është e vërteta, ajo që u jepet drejtësie në emërimin e mësuesve, sepse nuk vërtetë shqiptarëve dhe jo ajo që u ligjërohet në mund t’u thoshte se nuk do t’u japë pagën e 13- salla konferencash ose salla parlamentesh nga të, nuk do t’i financojë mësuesit e shkollave të ju. mesme në transport, por ai lavdëroi sistemin e Ajo që dua të vazhdoj ka të bëjë me atë që famshëm të meritës. kam lexuar në të famshmin buxhet të shtetit për Unë kam një rast shumë konkret, i cili ka Ministrinë e Kulturës, e cila këto vite vetëm ndodhur vetëm dy ditë më parë: është rasti kulturë nuk ka përhapur. Kishte një pikë që më skandaloz i një mësuesi të përkushtuar në bëri përshtypje, në të cilën theksohej se “Shtëpia Librazhd, 35 vjet mësues, ish- drejtor i një shkolle me gjethe” do të financohej me 300 milionë lekë 9-vjeçare. Shkëlqimi hiqet në vitin 2014 dhe të tjera. Ajo shtëpi që u mori jetën, erzin mijëra sipas kësaj shkrese e nxjerrë nga Drejtoria shqiptarëve do t’u marrë sot edhe disa para më Arsimore emërohet mësues matematike në shumë. Do të ishte më mirë që kjo qeverisje të Orenjë, në formë internimi. Këta që bërtisnin për harxhonte ca para për të blerë ca gjethe për mësues jashtë profilit, e marrin mësuesin e ciklit paturpësinë e saj. të ulët “armikun e klasës” dhe e emërojnë Meqenëse Kryeministri ynë është shumë mësues të matematikës, jashtë profilit. Kjo është shakaxhi dhe në bindjen time ai nuk udhëheq shkresa e vitit 2014. Shkresa është e qëndisur këtë vend me ide dhe vizione, por me anekdota, aq bukur, sa ata që e kanë formuluar, e kam me batuta, më ngacmoi me mënyrën sesi e thënë edhe një herë në këtë parlament që vizatoi autoportretin e tij nëpërmjet fjalës së shkresat e administratës janë si shkresa dikurshme të doktor Berishës. Përderisa ai bakallësh. Ky drejtor i arsimit të lartë pararendës tregon kaq batuta dua të marr leje, të them edhe i kësaj, i referohet në shkresën e tij edhe ligjit unë një, sepse ajo situatë më ngacmoi njohurinë “Për arsimin e lartë” për emërimin e mësuesit time të dikurshme dhe më solli në mendje skeçin parauniversitar, i referohet ligjit “Për arsimin e e famshëm të aktorëve: Olio dhe Stelio, kur njëri lartë” dhe ka cituar disa akte ligjore dhe ligje, prej tyre kërkonte t’i shpjegonte si vëllait të tij vetëm ai ligji “Për policinë” mungonte në të gjithë metamorfozën dhe i thotë: “E di ti Olio, se çfarë këtë argument. Pasi ia ruajtën rezervën të është metamorfoza?” “Jo” - i thotë ky! “Është shkretit, vetëm dy ditë para, i kanë sjellë shumë e thjeshtë - i thotë ai. Ti Olio vdes, ty të emërimin tjetër, për ta zëvendësuar, për ta varrosin, mbi varrin tënd mbin bari, barin e ha larguar nga puna. I kanë sjellë një emërim, lopa, lopa sjell produktin, unë shoh produktin dhe emërimin e një kryetari të PS-së, vërtetë që ka them: sa ke ndryshuar Olio! Kjo është mbaruar matematikë, por nuk ka dhënë as metamorfoza. A e kuptove?” Po, - thotë ai,- e provimin e shtetit dhe nuk ka kaluar as testimin kuptova! Ti vdes, të varrosin, të mbin bari, barin e famshëm: mësues për Shqipërinë, i cili është e ha lopa, unë e shoh dhe them: Nuk paske propaganduar në një masë, të cilët na kanë lënë ndryshuar fare Olio”. me gojë hapur për mënyrën sesi artikulohet dhe Dhe në fakt tek e dëgjoja Edi Ramën, po e
183 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
shihja dhe po mendoja: “Nuk paske ndryshuar më politike se kaq? Sigurisht kjo maxhorancë fare Edi Rama që nga 2003-shi!” mund t’jua japë, por dhe për ju do ishte shumë Faleminderit! keq. Mos kërkoni atë që vjen pas, sepse është Valentina Leskaj - Faleminderit! më keq për ju. Kërkoni zgjedhje të Fjalën e ka zoti Blushi. parakohshme? Është normale, e kemi kërkuar Ben Blushi - Po të isha sot një nga anëtarët çdo ditë për 8 vjet rresht. Ka një mundësi. e PD-së, natyrisht nuk do të shkoja te protesta e Këto ditë po flitet shumë për reformën në PD-së, jo sepse jam kundër, por e shoh me drejtësi dhe perceptimi i përgjithshëm është se keqardhje, se nuk keni asnjë mundësi për të ju nuk e doni. Ky është perceptimi ynë, i të frymëzuar ata që vërtet duhet të protestojnë sot huajve, i ndërkombëtarëve. PD-ja nuk e do në Shqipëri. reformën në drejtësi. Në fakt, nëse ka diçka që Protesta e sotme nuk ishte protestë, por duhet diskutuar, është reforma në drejtësi. Unë çrregullim në trafik, nuk po e krahasoj me atë nuk e kam parë draftin dhe do ishte e mirë të para një jave, që ishte më e madhe. E dini si dinim çfarë ka. Ua kërkoj dhe kolegëve të mi të ishte ajo? Si një takim i muratorëve të pavarur. shumicës. Ka ardhur koha që drafti të bëhet Se kur ju pashë që shkuat e i ratë atij bunkeri, prezent. Unë nuk besoj se ju do keni mundësi të që mua nuk më pëlqen fare, m’u kujtuan pamjet rezistoni dhe ta bllokoni reformën për drejtësi e vitit 1998. Do t’jua them pse. në këtë parlament. E megjithatë nëse e bëni, ka E para, dy fjalë për bunkerin që e kthyet në rrugë tjetër që zgjidh dhe ezauron nevojën tuaj tallaz. Nuk jam dakord me ata që thonë se për zgjedhje të parakohshme. Shkojmë në bunkeri është një vepër arti. Gjëja më e mirë që referendum. Mund të bëhet referendum për bëtë atë ditë është se ju hoqët ato teneqetë dhe reformën në drejtësi. Dhe referendumi në fakt ne e pamë çfarë ishte aty mbrapa. Sigurisht ai janë zgjedhjet e parakohshme. Pra, i keni të dyja bunker nuk është vepër arti, dhe ne që jemi të mundësitë. Edhe qeverinë teknike ja ku e keni, këtij krahu duhej të ishim pak më të kujdesshëm, edhe referendum, që në fund të fundit janë për arsye historike, të mos ringjallnim simbole zgjedhjet e parakohshme. Shkojmë në që dikë e lëndojnë. Të quash bunkerin një vepër referendum dhe miratojmë reformën në drejtësi, arti, është si të quash një shtyllë betoni skulpturë, sepse është e dosmosdoshme. Rrugë tjetër, siç apo një shkarravinë në rërë ta quash vizatim. po e thonë dhe ndërkombëtarët çdo ditë për të Nuk është vepër arti, por kjo nuk është çështja. pastruar politikën, nuk ka. Kjo klasë politike nuk Atë ditë m’u kujtuan 2 data, ku kam qenë vetë, është pastruar dot me zgjedhje as të kohshme, datat 14 shtator 1998 dhe 21 janar 2011. Jeni e as të parakohshme, por ka ardhur koha të vetmja parti që dhunoni edhe kur jeni në pushtet, pastrohet nga drejtësia. Reforma në drejtësi edhe kur jeni në opozitë. Nuk mund t’i bëjë njeriu qoftë me referendum, qoftë me këtë parlament, të dyja. Më 14 shtator u ratë institucioneve, zyrat mund të jetë mundësia e artë për ta kryer. ku ne punonim u mbushën me plumba atë ditë. Sot kemi një ligj të rëndësishëm për Ka breza ndoshta që nuk e kujtojnë. Ndoshta decentralizimin. Do të them dy fjalë dhe për të. gjysma e deputetëve të Partisë Demokratike nuk Në fakt ai është më i rëndësishëm se ky që po e mbajnë mend fare çfarë ka ndodhur më 14 flasim deri tani. Është një koleg këtu, Bashkim shtator. Ishte grusht shteti. Më 21 janar vratë 4 Fino, të cilin e përgëzoj për vrullin që ka pasur vetë, por pyetja ime është se ku do shkoni? Dy për këtë ligj, i cili gjithë kohën më thotë të them mundësi keni. Do të shkoni drejt 21 janarit, apo një fjalë të mirë për qeverinë. Me sa duket ka drejt 14 shtatorit? Mundësi të tretë nuk keni. ardhur dita. Ky ligj është shumë i mirë, i Sot dëgjova deputetët tuaj që thanë se kanë domosdoshëm, për shkak të reformës territoriale një plan. Dhe plani që keni ka dy kërkesa: qeveri që u krye para një viti e më shumë. Kjo reformë teknike dhe zgjedhje të parakohshme. Është do të ishte e mangët dhe e paplotë, do të kishim normale që çdo opozitë ta kërkojë, por dua t’ju një borxh të madh ndaj qytetarëve të Shqipërisë them një gjë. Doni qeveri teknike? Po pse? nëse nuk do e shoqëronim me këtë paketë Teknike është pak a shumë qeveria që kemi ne. decentralizimi që kemi sot. Sigurisht kjo është Doni qeveri më politike se kaq? Sigurisht, por më e mira, siç mendon qeveria. Të isha unë, do nuk do të ishte mirë as për ju. Doni një qeveri të shkoja edhe pak më larg. Por sidoqoftë ky ligj
184 Legjislatura e 8-të Viti 2015
që ka sjellë sot qeveria, e para, garanton që Një gjë tjetër që do më shkonte është reforma territoriale është funksionale. asimetria. Qeveria thotë se ky ligj që ka sjellë Ndryshuam hartën e Shqipërisë duke e bërë me sot është asimetrik. Pra, disa bashkive që janë 61 bashki. Nuk besoj se çdo qytetar i Shqipërisë më të mëdha mund t’u jepen kompetenca që e ka prekur ndryshimin që solli reforma bashkive më të vogla ndoshta nuk ua jep dot. territoriale. Nuk preket nëse nuk shërbehet. Kjo sigurisht që ka sens dhe ka logjikë. Kjo në Dilema është se cilat janë raportet e qeverisë një kuptim nuk e ndalon procesin e qendrore me atë lokale? Cilat janë kompetencat decentralizimit për shkak se bashkia më e dobët që qeveria qendrore nuk do t’i mbajë, por në fakt nuk është gati të marrë një kompetencë, por kjo duhet ta lëshojë. Për kë i lëshon zakonisht jep mundësi që bashkitë më të mëdha të kenë qeveria kompetencat? kompetenca që gjenerojnë më shumë resurse Qeveritë në përgjithësi janë konservatore. njerëzore dhe financiare. Nuk kanë qejf që të lëshojnë më shumë pushtet Në këtë sens do të isha që edhe çështjet e nga sa duhet. Sigurisht një numër pushtetesh trafikut t’u kalonin bashkive. Pra, një numër tashmë janë konvencion, u janë dhënë dhe kompetencash që qeveria nuk ka pse i merr, pushtetit lokal, për mendimin tim, të sepse vetëm e rëndojnë qeverinë dhe e vënë pamjaftueshme. Ishte e vështirë të kishe një në kushte të paarsyeshme në raport me proces të plotë decentralizimi me atë sistem të zgjedhësit. degraduar komunash dhe bashkish. Si mund t’ia Kur vjen puna te decentralizimi asimetrik, besoje, po themi arsimtarët apo problemet e besoj se ka ardhur koha që ne t’i kishim dhënë shëndetit publik, një komune me 1 mijë banorë, kryeqytetit tonë një status tjetër, një status me me një administratë prej 10 vetash? Deri dje kjo ligj, statusin e metropolit. Tirana është metropol. ishte e pamundur, por sot është e mundur. Sot Ka precedentë në botë kur qytetet shumë të flasim për bashki të mëdha që kanë mundësi të mëdha, mbi 1 milion banorë, kthehen në mbulojnë territore më të mëdha nga komunat, metropol. Do të thotë që kanë disa kompetenca kanë staf të specializuar, kanë mundësi të më shumë sesa bashkitë e tjera. Tirana s’mund gjenerojnë burime njerëzore, dhe sigurisht të ketë po ato kompetenca si bashkitë në burime financiare për të mbështetur Tepelenë, apo në Tropojë, apo në Kukës, apo kompetencat që u japin. në Sarandë, që janë natyrisht më të vogla dhe Ky ligj është për t’u përgëzuar. Për mendimin fatkeqësisht do të vijnë duke u zvogëluar, se tim duhej shkuar pak më larg. Besoj se qeveria erozioni demografik nuk ka mbaruar. Njerëzit do të kishte pak më shumë guxim për të prekur vazhdojnë ikin nga zona të thella, nga zona ku dhe disa çështje. ka dimër të gjatë, ku nuk ka punë. Ndoshta nuk Për shembull, e kam thënë edhe më përpara, ka burime njerëzore dhe natyrore të dhe e mbështes, kur do të vijë dita që mësuesit mjaftueshme. Pra, Tirana do vazhdojë të rritet. e Shqipërisë mos t’i emërojë Ministria e Arsimit, Ka arsye të kthehet në një metropol. Unë besoj por bashkitë e Shqipërisë? Pse duhet që që mund të ishte një ligj i veçantë për kryeqytetin, ministria të emërojë mësuesit? Pse duhet që pra të shpallej një metropol një njësi ekonomike, Ministria e Shëndetësisë të emërojë infermierë? e cila ka kompetenca më shumë se bashkitë e Infermierët, arsimtarët mund t’i emërojë kryetari tjera. Por prapë mendoj se ky është një debat i bashkisë. Kjo brenda disa kritereve dhe kryetari që duhet të vazhdojë për mënyrën se si do ta i bashkisë duhet të jetë përgjegjës. Në Kosovë organizojmë shtetin tonë, sepse ligji për nuk ka debat për politizimin e mësuesve. E dini decentralizimin në fakt është ligj për mënyrën si pse? Sepse mësuesi ka status. E emëron do qeverisim në 10 apo 20 vjetët e ardhshme. kryetari i bashkisë dhe nuk mund ta heqësh, Kjo tendencë është e pashmangshme. Sigurisht sepse ndryshohet kryetari i bashkisë. Këtë status do vazhdojë kushdo qoftë në pushtet t’i japë më ne nuk ua kemi dhënë dot. Duke ia kaluar shumë kompetenca pushtetit lokal, sepse është pushtetit lokal ne e forcojmë rolin e mësuesit. e vetmja rrugë që shpëton qeveritë nga obeziteti, Dhe nuk ka rol më të rëndësishëm të shoqërisë nga korrupsioni dhe i çon në fund të fundit se sa roli i mësuesit. Ne e kemi politizuar shërbimet më pranë qytetarit. fatkeqësisht gjithë këto vite. Kështu ju inkurajoj të gjithëve, sidomos
185 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
opozitën, që ta votojë këtë ligj për sotme dhe pa artikulim politik as unë nuk kisha decentralizimin, sepse i kujtoj që në vitin 2001, dëgjuar dhe ndeshur ndonjëherë. Por nuk besoj kur është bërë ligji i kaluar, ai ligj është votuar as se është një qeveri e mirë teknike, pavarësisht bashkarisht. bindjeve apo respektit që unë mund të kem për Është dita sot për ta votuar bashkë, sepse ministra të caktuar të qeverisë, të cilët i njoh është një ligj për pushtetin lokal, i cili në fund të përpara se kishin angazhimin e tyre politik. Këtu fundit nuk ka as demokratë as socialistë. po mungon një gjë e madhe, po mungon fakti Faleminderit! që ata që kanë dije, dijeni apo atë quhet Valentina Leskaj - Faleminderit! ekspertizë e teknikalitet, të kenë mundësi ta Fjalën e ka zonja Bregu. shprehin atë në një formë politike dhe, akoma Majlinda Bregu – Disa ngjarje janë më keq, të jenë të zotët që këtë ta bëjnë betejë mbivendosur gjatë javës së fundit, apo këto ditë. të tyren politike. Vetëm fakti i përfshirjes në një E para, është protesta jonë, për të cilën më mënyrë të etshme të një gare, e cila tashmë nuk shumë, me sa duket, duam të gjejmë arsyet ne është garë për të marrë pushtetin, por është garë që jemi brenda, sesa duam të besojmë ata që për të konsoliduar pushtetin e parasë, sikurse janë jashtë. Dhe besoj se nuk e kemi ne këtë të kjo maxhorancë po ekzekuton përditë, e bën të drejtë, për sa kohë që politika përcakton vetëm pamundur, dhe për atë që di pak më shumë sesa ata që kanë pushtetin, por se kush e zotëron të një kolegë tjerë, apo që nuk ka parim pasurimin vërtetën është tjetërkush dhe sigurisht të e shpejtë brenda 2 vjetësh marramendës për t’u vërtetën e zotërojnë ata që ishin sot jashtë kësaj shprehur dhe për të propozuar një alternativë salle, apo ata që ishin në datën 8 dhjetor në politike apo fundja të bëj një debat politik, që të bulevard dhe që do të jenë përsëri. zërë vend këtu në parlament. E dyta, një ngjarje që mua më ka bërë Po, ndalem pak te ligji i qeverisjes vendore, përshtypje gjatë këtyre ditëve ishte një pohim i të cilin po e diskutojmë sot. Unë besoj se është ministres së Administratës Publike, po për ngushtësisht i lidhur edhe me buxhetin, i cili do administratën publike, për listat e të punësuarve të diskutohet dhe do të votohet më pas nen për në administratën publike në të cilën deklaronte nen. se me të vërtetë ka bërë propozime, E para, unë nuk kam punuar ndonjëherë në rekomandime, për të punësuar militantë, njerëz administratë vendore dhe, sigurisht, nuk me bindje të majta politike, por nuk e ndjente pretendoj të jem eksperte e pushtetit lokal. Por veten në faj, sepse nuk kishte bërë asnjë krim. nuk më pengon gjykimi i përgjithshëm për të Një ngjarje tjetër, e cila kalon në heshtje, konsideruar që në rast se do të kishte një lidhje sepse ne i jemi larguar trendit për të diskutuar ndërmjet buxhetit që miratojmë sot dhe fondeve për gjëra që kanë rëndësi për të gjithë shqiptarët, për pushtetin lokal, e vetmja lidhje që ekziston dhe jo vetëm për përfitimet e një grupi është se ndërmjet të dyjave nuk ka asnjë lidhje shqiptarësh, është vendimi i Këshillit të të qenësishme. Sot besoj se pushteti lokal është Ministrave të Bashkimit Europian, i datës 15 i pari që e ndien jo vetëm trysninë dhe presionin dhjetor. Ishte një vendim, i cili në fakt i rëndoi e kësaj mosenergjie ndërmjet buxhetit që shqiptarët, sepse nuk dha asnjë shenjë për hartohet nga Ministria e Financave dhe buxhetit liberalizimin e vizave për kosovarët. Dhe nga ana që do të kenë për qytetarët, por, nga ana tjetër, tjetër, asnjë dritë jeshile, sikurse pritej, për është në një rrëmujë të madhe dhe në një kaos, hapjen e negociatave me Shqipërinë. As për këto sepse nuk e di se çfarë do të bëj. Për shembull, askush nuk ka folur dhe askush nuk është ndier ky buxhet që do të miratohet sot i shton hapësirat për ta parë çështjen pak edhe më gjerë. Dhe për një politikë më të mirë vendore për bashkitë, sigurisht që kemi edhe diskutimin e buxhetit. të cilat sot janë qeverisësë të disa territoreve Në fakt, zoti Blushi pak më parë tha se nuk më të zgjeruara, më të mëdha sesa ato që kanë kemi nevojë pse kërkojmë qeveri teknike, sepse qenë më përpara? Unë them se jo! A sjell ky qeveri më teknike se kjo që është nuk mund të buxhet rritje të investimeve publike, pikërisht, për gjejmë. këtë territor më të madh që mbulojnë sot Të jem e sinqertë dhe unë mendoj se qeveri bashkitë? Përsëri jo. Investimet publike jo vetëm më pak të aftë për beteja politike se kjo qeveri e që nuk shohin askund në buxhet, të paktën
186 Legjislatura e 8-të Viti 2015
investime të reja, përveç atyre që janë nisur, por Sociale nuk kishte bërë asnjë dëgjesë publike për pushtetin vendor të ardhurat janë 4,5 miliardë për buxhetin, po flasim për grupet vulnerabël dhe lekë më pak, pra janë ulur. A u është kompensuar për shtresat në nevojë. Deri më sot nuk është heqja e taksës biznesit të vogël, e cila ishte një bërë asnjë dëgjesë publike, as për buxhetin ven- e ardhur e qenësishme për pushtetin vendor, me dor, për buxhetin që do të kenë bashkitë, zero, fonde nga buxheti i shtetit? Sigurisht që jo, as që do të thotë: ose i di të gjitha ministri i kjo nuk ka ndodhur. Financave, me stafin e tij, si kryeteknik dhe Po me punësimin, çfarë ndodh? Duke dashur superteknik, ose i di të gjitha shumë mirë kryetari të kuptoj sa shumë janë punësuar gjatë këtyre i bashkisë së Durrësit, për shembull, Vangjush viteve të kësaj maxhorance dhe qeverisje, më Dako, që është juaji, i cili, në mënyrë publike, e shumë dëgjoj të flitet, në çdo propagandë, takim ka kundërshtuar mënyrën sesi keni vendosur t’i qeveritar, nga këto skenat perfekte të teatrit që bëni transfertat e pushtetit lokal. Tani zgjidheni organizohen, për hapje zyrash pune dhe për ju të vërtetën ndërmjet teknikëve tuaj: një teknik numrin e punëkërkuesve. Pra, për rritjen e numrit shumë të mirë të pushtetit lokal, një teknik shumë të atyre që bëjnë aplikime për punë. Në rast se të mirë të buxhetit të shtetit, sipas jush. unë do të kërkoja të më jepnit një shifër totale të Po i rikthehem komisionit. Nuk ka pasur asnjë atyre që janë punësuar realisht, rishtas, gjatë dëgjesë publike për shtresat në nevojë. Unë nuk këtyre viteve, askush nuk e gjen, pra askush nuk e kuptoj pse kanë frikë nga grupet e interesit, ta thotë dot. Pra, dimë se ka, nëse nuk jam e për më tepër kur forma re e buxhetimit në gabuar, 153 zyra punësimi në të gjithë pjesëmarrje, pra kur duhet të dëgjohen ata që Shqipërinë; kemi dëgjuar që zyrat e punësimit janë të interesuar, është tashmë një rregull dhe sot kanë një performancë estetike për t’u me ligj. A ka ndonjë frikë që nuk arrini ta bëni adhuruar; kemi dëgjuar se stafi që pret në zyrat apo nuk keni kohë, se merreni me gjëra të tjera e punësimit ka një buzëqeshje, sidomos kur ka më të rëndësishme? U hanë kohë takimet e kamerën përpara, për t’u admiruar; por nuk dimë mëdha që bëni qytet më qytet! sa, me të vërtetë, funksionojnë dhe sa shqiptarë E dyta, që ishte shumë e rëndë dhe doli po janë punësuar nga këto zyra punësimi. prapë nga kjo dëgjesë publike, ishin grupet e Pra, ne mund të jemi nga ato raste kur as interesit, që merren kryesisht me fëmijët. Kjo, ministrat teknikë nuk të ndihmojnë dot për të për mendimin tim, është një dramë shumë e thënë si ka mundësi që kemi 153 zyra punësimi, madhe, sepse ne merremi me debatin politik dhe ndërkohë që kemi më shumë se 300 mijë të harrojmë të merremi me hallin konkret që kanë papunë aq sa u premtua në fushatë që do të qytetarët përditë. Më shumë flasim për batuta, punësoheshin. sot janë. Aq i bie afërsisht, po të duke sulmuar njëri-tjetrin dhe me zor presim që llogarisësh shifrën prej 17,5% të papunësisë që të zgërdhihemi këtu, kur njëri i kthen një përgjigje ka mbërritur në Shqipëri. Ndërkohë që ka një tjetrit, sesa me merremi me ato halle me të cilat papunësi në rritje, vetëm për 3-mujorin e fundit gdhihen dhe ngrysen njerëzit përditë. të vitit 2015, me 32,5% tet të rinjtë e moshës A ka ndonjë sot, që mund të kundërshtoj 15-29 vjeç. Me këtë buxhet të ri prapë kemi 900 shifrën, e cila është shifër zyrtare e institucioneve familje që i largohen skemës së ndihmës shqiptare, që 100 mijë fëmijë shqiptarë jetojnë ekonomike dhe kemi, si rezultat i largimit të në varfëri? A e dini se çfarë do të thotë që të këtyre familjeve nga skema e ndihmës ketë 100 mijë fëmijë shqiptarë që jetojnë në ekonomike, që do të thotë se janë familje të varfëri? Po nëse janë 100 mijë fëmijë që jetojnë papuna, rritje e numrit të personave, të cilët në varfëri, sigurisht edhe prindërit e tyre, familjet jetojnë në varfëri. Të gjitha këto janë halle, që e tyre janë të varfra. Nëse ne nuk kemi asnjë buxheti apo pushteti lokal do t’i konsumojnë dhe plan këto familje as nuk dëgjohen. 60 mijë prej i duhet t’i përballoj çdo ditë. këtyre fëmijëve, dhe ky është raport i Para disa ditësh në Komisionin e organizatave që merren përditë në terren me Shëndetësisë dhe të Çështjeve Sociale kishte këtë punë, nuk përfitojnë nga asnjë shërbim so- një dëgjesë, e cila, në fakt, për mendimin tim, 2 cial në këtë vend. Dhe kjo është dramë, është çështje madhore solli atë ditë. emergjencë kombëtare. Për mendimin tim, në E para, mësuam se Ministria e Mirëqenies rast se flasim, bëjmë parulla ose arrijmë të bëjmë
187 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
fjalime shumë të mira për të ardhmen e fëmijëve, pushtetin lokal. Pushteti lokal, sido që jenë për shkollimin, ku e di unë, për përmirësimin e transferuat, sado që të ketë mundësi apo të mos cilësisë së jetës, së ajrit të ujit, të lumit dhe të ketë mundësi buxheti i shtetit, sigurisht që duhet tjera me radhë: a pyet njeri se çfarë hanë dhe të japë disa incetiva, sikurse politika qendrore, me çfarë ushqehen 100 mijë fëmijë shqiptarë? për biznesin, sepse biznesi, në fund të fundit, A e dini sa do t’i kushtonte buxhetit të vitit 2016 është ai që, duke rritur prodhimin, do të ketë ushqimi, jo luksi, minimal 100 mijë fëmijëve mundësi të rrisë punësimin. A keni ju ndonjë shqiptarë, të cilët jetojnë në varfëri? 27 milionë incentivë për biznesin dhe për ato që operojnë dollarë. Po sikur këto 27 milionë dollarë t’i kishit në rajone, qarqe, bashki të ndryshme të vendit, zbritur nga ato qokat që i bëni njëri-tjetrit ministri për të thënë se sa kanë mundësi të rrisin më ministri, a e kuptoni se do të kishit pasur, të punësimin, jo sa kanë pushuar nga puna apo sa paktën, mundësinë për t’ju dhënë diçka këtyre nuk janë në gjendje të paguajnë muaj për muaj? fëmijëve, të cilët, sigurisht, nuk u bënë 100 mijë Ndaj, me thënë të drejtën, në këtë ligjin e vetëm në kohën që qeverisni ju? Kështu që qeverisjes vendore dhe në pjesën e buxhetit unë kursejeni mendimin që mund t’i lindë ndonjërit të vetmen lidhje që shikoj është moslidhja që ju apo ndonjë pyetje: po kur ishit ju sa ishin dhe të arrini të gjeni për ta vrarë mendjen me të vërtetë tjera me radhë. Po flas për një gjendje, e cila për ata që nuk kanë dhe që janë shtresa në sot është emergjente, është e dhimbshme. nevojë. Ata që janë të papunë, ata që që janë Ndërkohë, në vitin 2013, po ky parlament ka pa bukë, ato 100 mijë fëmijë, të cilët nuk kanë miratuar një rezolutë për të ngritur shërbime me çfarë të ushqehen, ata që protestojnë jashtë emergjence për fëmijët. Asnjë gjë nuk ka as në parlamentit, në mes të bulevardit, janë ata që buxhetin e vitit 2014, as në buxhetin e vitit 2015, nuk përfitojnë dot nga koncensionet korruptive; as në buxhetin e vitit 2016, sepse ata që nuk janë ata të cilët, sigurisht, nuk marrin dot asnjë bërtasin dot, ata që janë pa zë rrezikojnë që kontratë nga ato kontratat që marrin peng ligjin gjithmonë, edhe për buxhetet, të jetë të dhe fitimin e gjithë jetës së tyre, (të asaj që një padukshëm. nga ministrat mund ta ketë për një ditë), nuk Janë larguar më shumë se 73 mijë vetë për 2 arrijnë dot ta kenë as për gjithë jetën. muaj nga puna, këto janë shifrat tuaja zyrtare. Ndaj, duke qenë se nuk adreson dot një Atëherë, në rast se janë larguar nga tregu i shqetësim të atyre që janë realisht shtresa dhe punës 73 mijë vetë, nuk po llogaris ata që janë pjesa më e shqetësuar e popullatës, ky buxhet formalizuar si rezultat i luftës kundër informalitetit është i dështuar pikërisht për këtë arsye, dhe sa është diferenca, a e llogarisni dot se në pavarësisht pjesës tjetër, të analizës apo rast se do të ecet me këtë ritëm, deri në 6-mujorin termave fiskalë në të cilën nuk e ndiej veten fare tjetër sa do të jetë numri i atyre që do të dalin se mund të merrem. nga tregu i punës? Në fund, ajo protestë e sotmja do të vazhdojë Janë shkëputur 900 familje këtë vit në këtë përsëri. buxhet nga skema e ndihmës ekonomike. Do të Unë, sigurisht besoj se ka më shumë njerëz ishte shumë mirë në rast se 900 familje, ata që se sa ata që mblidhen në protestë, të cilët kanë janë forcë të llogaritur si forcë pune, të kishin gjithmonë një arsye për të protestuar. Nuk ka gjetur një sistemim tjetër. Vetëm kështu mund asgjë të keqe që të protestojnë; nuk ka asgjë të të justifikohet heqja nga ndihma ekonomike, keqe që ata shprehen për atë që ju dhëmb, për largimi i skemës ekonomike, qoftë edhe në raste atë që nuk shkon dhe nuk është e drejtë. abuzive. A e keni vrarë mendjen ndonjëherë sa Megjithatë, ju mund edhe t’i tallni, mund edhe familje realisht, të cilave ju hiqni ndihmën t’i përflitni, mund t’ju vini edhe epitete, por, besoj ekonomike vetëm për faktin se një anëtar i se për ta pak rëndësi ka, se në fund të fundit, familjes është i punësuar, siç ishte rasti i asaj ata kanë zgjedhur që të jenë e drejta, që zonjës me 10 fëmijë, më shumë zhyten në proteston kundër të padrejtës. Unë nuk e di sa varfëri, sesa përfitojnë? Ky është një numër dhe jetë dhe sa shpirtra kanë ministrat, por jam e një shifër që nuk ta thotë askush, as buxheti dhe, bindur se ata që dalin dhe protestojnë në rrugë sigurisht, as raportimet. kanë vetëm një jetë për të jetuar. Një pyetje tjetër që ka të bëjë prapë me Valentina Leskaj – Faleminderit!
188 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Atëherë, fjalën e ka ministri Çuçi. Të përgatitet projektligjit për vetëqeverisjen vendore. Ky ligj deputeti Keltis Kruja. thellon dhe zgjeron procesin e decentralizimit të Bledi Çuçi – E nderuar drejtuese e seancës, qeverisjes, konsolidohen arritjet e deritanishme Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, në forcimin e vetëqeverisjes vendore dhe krijon Të nderuar kolegë ministra, një bazë të plotë dhe të fortë për modernizimin, Në fakt, po e filloj fjalën time me një lloj replike demokratizimin dhe rritjen e mëtejshme të të vogël me deputeten parafolëse, sepse për sa eficencës së qeverisjes vendore në Shqipëri. i takon pjesës që foli për pushtetin dhe qeverisjen Tri janë qëllimet e mëdha që na kanë vendore, një gjë vetëm tha të saktë: “Që unë udhëhequr në përgatitjen e kësaj pakete ligjore: nuk e njoh funksionimin e qeverisjes vendore”. e para, thellimi i demokracisë dhe mirëqenies Në fakt, gjërat që tha janë krejtësisht të në nivel të qeverisjes vendore, e dyta, ofrimi i pavërteta. një game të gjerë shërbimesh publike të cilësisë Është krejtësisht e pavërtetë që ka një situatë sëlartë për qytetarët dhe e treta, kthimi i bashkive kaotike, që lidh të gjithë decentralizimin që po u në motorë të fuqishëm të një zhvillimi social- bëjmë funksioneve dhe kompetencave ekonomik të qëndrueshëm. Projekti që po qeverisëse nga qeverisja qendrore, në vendore paraqesim i krijon të gjitha mundësitë ligjore për me buxhetin e ri. Kjo është e pavërtete, sepse arritjen e këtyre qëllimeve. Përgatitja e këtij mjafton të lexoi aneksin ku ndahet buxheti për projektligji dhe paraqitje e tij për shqyrtim dhe qeverisjen vendore, shikohet shumë qartë që të miratim nga Kuvendi në këtë moment u përgjigjet 6 funksionet e reja, që kalojnë që në vitin 2016 dy imperativave të rëndësishme aktuale për drejt pushtetit vendor, janë të shoqëruara me zhvillimin politik ekonomik dhe shoqëror të paketën financiare përkatëse, ndryshe nga çka vendit: bërë qeveria e kaluar, e cila, po jua kujtoj vetëm Së pari, ky projektligj i përgjigjet nevojës për transferimit që i bëri rreth 60% të fondit pyjor përmirësimin kuadrit ligjor, për thellimin e ish-komunave, ia kaloi duke mos i dhënë asnjë decentralizimit dhe rritjen e eficencës së lekë administratës vendore. Kaloi 315 vetëqeverisjes vendore në Shqipëri. rezervuare në administrim të pushtetit vendor Së dyti, ky projektligj është i domosdoshëm dhe nuk i dha asnjë lek qeverisjes vendore. Kaloi për të bërë realitet potencialet zhvillimore të në kompetencën e pushtetit vendor të gjitha krijuara si pasojë e reformës administrative- edukatoret e të çerdheve, por nuk e shoqëroi territoriale të vendit. këtë me asnjë lek të qeverisjes vendore. Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, Përgjysmoi dhe uli nivelin e taksës së biznesit Më lejoni t’ju ofroj një pasqyrë të tipareve të vogël dhe nuk e shoqëroi me asnjë transfertë kryesore të projektligjit “Për vetëqeverisjen financiare. Pra, dua të them që nëse ka një lidhje vendore” dhe procesit të përgatitjes së tij. të qartë, organike midis buxhetit të vitit 2016 dhe Projektligji përcakton, thekson dhe promovon paketës decentralizuese që ne po paraqesim jo konceptin e vetëqeverisjes vendore në përputhje vetëm me këtë ligj, por edhe me ligjin e buxhetit me përcaktimin e bërë në Kushtetutën e të vitit 2016, siç është bërë këtë vit, jua them Shqipërisë, në vendimin nr. 29, të vitit 2006 të me bindje të plotë, si politikan dhe si teknik Gjykatës Kushtetuese, si edhe me sugjerimet e merreni si të doni, që është transferimi më i ekspertëve vendas dhe të ndërkombëtarë. përgjegjshëm i përgjegjësive që po i japim Koncepti i vetëqeverisjes vendore nuk është qeverisjes vendore. vetëm një deklaratë e përgjithshme në projektligj, Gjithsesi, sot në emër të qeverisë, vijmë para ai përcaktohet qartë që në nenin 2 të projektligjit shqiptarëve me një premtim të përmbushur: dhe shtjellohet, në mënyrë normative, në nenet bashkitë e reja, që filluan të funksionojnë pas lidhëse. zgjedhjeve të qershorit të vitit 2015, do të pajisen Projektligji përbëhet nga 15 krerë dhe 97 sot me një kuadër ligjor të modernizuar, të nene. Ai i mbulon të gjitha aspektet e organizimit fuqizuar dhe në përputhje të plotë me praktikat të vetëqeverisjes vendore dhe është në më të mira eurpiane për mirëqeverisjen në nivel përputhje të plotë me Kartën Europiane të vendor. Vetëqeverisjes Vendore, kështu është vlerësuar Sot paraqesim për shqyrtim miratimin e shprehimisht ky projektligj, nga Kongresi i
189 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Autoriteteve Vendore dhe Rajonale në Këshillin edhe më të madh të bashkive në vendimmarrjen e Europës, i cili është forumi më i lartë që mbron dhe kontrollin lidhur me planet e zhvillimit interesat e autonomisë vendore në Europë. Ky afatgjatë të vendit. Projektligji zgjeron rolin e vlerësim i qartë dhe i drejtpërdrejtë për organeve të vetëqeverisjes vendore; riorienton projektligjin është veçanërisht i vyer, sepse vjen fokusin e veprimtarisë së tyre në të njëjtën linjë nga një forum, i cili, për nga natyra, është kritik i me zhvillimin strategjik të vendit; mandaton qeverive në Europë. krijimin në një kohë të shkurtër të funksioneve Projektligji rishikon në themel bazën e dhe kompetencave të reja për vetëqeverisjen funksioneve dhe kompetencave aktuale të vendore, si dhe siguron mjedisin ligjor të qeverisjes vendore dhe u jep bashkive funksione përshtatshëm për marrjen nga bashkitë të të reja, në kuadrin e thellimit të decentralizimit funksioneve dhe kompetencave të reja. të politikave të reja në këtë fushë. Me këtë Projektligji forcon dhe qartëson arkitekturën projektligj bashkive u shtohen plot 17 funksione strukturore të vetëqeverisjes vendore dhe dhe kompetenca të reja. siguron që çdo nivel i saj të kryejë, në mënyrë Ky projektligj ngrihet mbi përvojën e fituar më efektive, kompetencat përkatëse. Ai deri tani, nga zbatimi i ligjit aktual për qeverisjen përcakton qartë kompetencat e këshillit vendore, ai i viti 2000, si edhe korrigjon bashkiak, të kryetarit të bashkisë, të njësive ad- mangësitë dhe defektet e hasura gjatë zbatimit ministrative, drejtuesve të tyre, si dhe organeve të këtij ligji që nga dita kur ai hyri në fuqi. të qarkut. Projektligji përforcon dhe ristrukturon Projekti u përgatit mbi bazën e analizave të rregullimet ligjore që lidhen me thelluara nga ekspertët vendas dhe të huaj, përgjegjshmërinë, udhëheqjen, etikën dhe lidhur me nevojat dhe praktikat më të mira kontrollin demokratik të lidershipit politik të vendase dhe të huaja në këtë fushë. Ai u ngjiz bashkive të reja. Ai krijon kushte për rritjen e përmes një procesi transparent dhe me pjesëmarrjes së grave në të gjitha nivelet e pjesëmarrjen e gjerë të të gjitha grupeve të qeverisjes vendore. Ai përcakton qartë rregullat, interesuara, duke përfshirë: përfaqësuesit e lidhur me konfliktin e interesit, dhe propozon qeverisjes vendore, shoqërinë civile dhe kufizimin e mandatit të kryetarit të bashkisë në partnerët ndërkombëtarë. Kështu, Kongresi i tre mandate, sipas variantit të sjellë nga qeveria, Autoriteteve Vendore dhe Rajonale të Këshillit duke marrë parasysh më së shumti modelin të Europës në vlerësimin tij për projektligjin vuri italian. Projektligji fuqizon kapacitetet e në dukje, citoj: “Projektligji përfaqëson një hap qeverisjes vendore për të promovuar zhvillimin të qartë përpara në krahasim me legjislacionin e ekonomik dhe shoqëror, i cili ndikon fuqimisht aktual për qeverisjen vendore në Shqipëri. Në në mirëqenien e komuniteteve dhe qytetarëve. të mbizotërojnë aspektet pozitive, të cilat e bëjnë Kjo sigurohet përmes krijimit të mundësisë që ligjin shumë të mirëpritur”. Teksti përfundimtar i bashkitë të angazhojnë një gamë të gjerë projektligjit, që është sot para jush, reflekton pra mekanizmash, duke përfshirë partneritetin një konsensus të gjerë të politikës, ekspertëve, publik-privat në ofrimin e shërbimeve për shoqërisë civile dhe partnerëve ndërkombëtarë qytetarët. lidhur me drejtimet strategjike për forcimin e Projektligji garanton që sistemi i demokracisë dhe fuqizimin e mirëqenien në nivel vetëqeverisjes vendore do të zhvillohet në vendor në Shqipëri. mënyrë konsistente, në drejtimin e duhur dhe Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, do të luajë rol tepër të rëndësishëm në Më lejoni t’ju paraqes vetëm një përmbledhje mbështetjen e reformave që duhet të kryejë të risive konkrete dhe shumë të rëndësishme që Shqipëria në rrugën e integrimit evropian. propozon ky ligj. Projekti krijon një sistem Projektligji siguron fuqizimin dhe koherencës e autonom të vetëqeverisjes vendore, i cili ka më financave vendore përmes krijimit të një sistemi pak varësi nga qeverisja qendrore; ka me këtë të qëndrueshëm dhe largpamës të financimit, me të fundit marrëdhënie të përcaktuara qartë një përgjegjësi më të rritur të bashkive. ligjërisht dhe të bazuara në reciprocitet. Projektligji forcon kapacitetet e bashkive dhe rrit Projektligji përfshin, gjithashtu, angazhimin pavarësinë e tyre financiare nga qeveria qeverisjes vendore për të mundësuar një rol qendrore, si dhe përcakton detyrimet e qeverisë
190 Legjislatura e 8-të Viti 2015
qendrore, për t’iu përafruar bashkive financimin 17 janë krejtësisht të reja. Këto funksione dhe e nevojshëm për funksionet që ato marrin kompetenca renditen sipas 7 fushave të përsipër. Projektligji fuqizion aftësinë përgjithshme zhvillimore. Po këtu, projektligji operacionale të organeve të vetëqeverisjes krijon hapësira të reja për rolin e bashkive, në vendore dhe krijon kushte që ato të rrisin në mbështetje të zhvillimit ekonomik, lokal, duke maksimum performancën e tyre. Projektligji lejuar ngritjen e mekanizmave financiarë për krijon një kuadër ligjor modern për përfshirje mbështetjen e bizneseve lokale apo për zbutjen adekuate të komunitetit dhe të individëve në e varfërisë ndërmjet krijimit të fondit social, lokal. qeverisjen vendore, në mënyrë që vetëqeverisja Në kreun 7 për herë të parë prezantohen parimet vendore të jetë më efektive, më etike dhe më e e administrimit të shërbimeve publike dhe përgjegjshme në raport me qytetarët. instrumentet për administrimin e tyre, duke Një kre i veçantë i dedikohet transparencës përfshirë parimin e shumëllojshmërisë së dhe të drejtave të qytetarëve për konsultim. Në mënyrave në ofrimin e shërbimeve, duke filluar të njihet edhe e drejta e iniciativës qytetare, për nga kryerja e tyre përmes strukturave të të propozuar projekte për vendimmarrje nga bashkisë, deri te partneriteti, publik- privat. këshillat bashkiakë. Një nga risitë e projektligjit është dhe Tani, më lejoni të ndalem te një nga kapitujt sanksionimi i detyrimit të bashkive për të më të rëndësishëm të ligjit, që është pikërisht përcaktuar standarde për menaxhimin e kapitulli për funksionet që është, në fakt, shërbimeve publike dhe detyrimin për kushtetuta nga ku merr jetë e gjithë veprimtaria monitorimin e tyre. Qeverisja vendore do të jetë e qeverisjes vendore. Krahasuar me ligjin e vitit e detyruar të ndjekë rregulla të qarta dhe 2000, ky kre propozon një ndryshim thelbësor transparente për shërbimet publike që në filozofinë e funksioneve dhe kompetencave financohen nga tarifat e qytetarëve dhe kjo do të vetëqeverisjes vendore. Ky kre sanksionon të nxisë më tej llogaridhënien para publikut. se funksionet e qeverisjes vendore përcaktohen Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, vetëm në ligj, duke i dhënë fund kështu praktikës duke votuar pro projektligjit “Për vetëqeverisjen së deritanishme të ndryshimit të funksioneve dhe vendore” ju do t’i jepni jetë sot një kuadri ligjor kompetencave të pushtetit vendor me akte modern dhe efikas në traditën më të mirë nënligjore. Në këtë kre propozohet një tipologji evropiane, i cili do t’i hapë dyert konsolidimit të e re e funksioneve të qeverisjes vendore, duke i një qeverisjeje vendore më autonome, më klasifikuar ato në funksione dhe në funksione të demokratike dhe eficente në Shqipëri. deleguara. Pra, suprimohet ndarja në funksione Faleminderit! të veta dhe funksione të përbashkëta. Ky Valentina Leskaj – Faleminderit! ndryshim, i cili reflekton më saktë përcaktimin Fjalën e ka deputeti Keltis Kruja. që bën Kushtetuta e Shqipërisë, është i Replikë? shoqëruar me detyrimin që funksionet dhe Po, zonja Bregu për replikë. kompetencat e qeverisjes vendore të Majlinda Bregu - Më vjen keq që disa përcaktohen vetëm me ligj, krijon një bazë solide ministra vuajnë këtu në sallë dhe të tjerët dhe një praktikë të mirë për respektimin e largohen, por duke e ndarë keqardhjen dhe autonomisë vendore. Në këtë kre për herë të vuajtjen tuaj si dhe duke e mirëkuptuar edhe me parë futet koncepti i decentralizimit asimetrik të këtë rast ministrin e Pushtetit Vendor, kam një funksioneve dhe kompetencave, pikërisht të pyetje. atyre që lidhen me funksionet e deleguara. Ky Zoti Çuçi, besoj se edhe ju e keni të qartë, mekanizëm lejon decentralizimin e funksioneve më mirë se unë, dallimin midis së folurës teknike dhe kompetencave, në mënyrë të diferencuar, dhe mbrojtjes politike. Unë këtë thashë pak më duke ia përshtatur transferimin e funksioneve parë dhe e kam bindje, nuk besoj se i ra rëndë kapaciteteve dhe aftësive reale që kanë bashki ndonjërit prej jush. të ndryshme, po për të thithur më shumë E dyta, fakti që unë nuk kam punuar asnjë kompetenca. ditë në pushtetin vendor, nuk besoj se më heq Projektligji përcakton plot 56 funksione të ndonjë mundësi apo më ul ndonjë pikë nga qeverisjes vendore, nga të cilat, siç e thashë, aftësia për të lexuar edhe kartat, sigurisht edhe
191 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
për të lexuar atë që thoni. Një pyetje kam unë, kanalet e treta të pushtetit vendor, duke i nëse arrini të më përgjigjeni: a mund të më thoni, shoqëruar me një faturë zero lekë. Pra, keni lënë sepse folët gjatë gjithë kohës për transferim kompetencën dhe funksionin, por nuk i keni kompetencash, se cilën kartë të qeverisjes shoqëruar me para. Ky është aneksi që e vendore apo cilin parim ju zbatoni, kur flisni për vërteton këtë që unë them, që do ta miratojmë transferim kompetencash, pa kaluar fondet për po sot, e cila shoqëron decentralizimin e këto kompetenca, që do të thotë se sot bashkitë funksionit me financën përkatëse. kanë kompetenca më të zgjeruara, territor më Faleminderit! të gjerë por ndërkohë, nuk kanë fonde për t’i Valentina Leskaj - Po, zonja Bregu, por ju e realizuar dhe përfunduar këto detyra. Në rast se thatë edhe vetë që nuk ka replikë mbi replikë. kanë më shumë kompetenca dhe jo fonde për Majlinda Bregu – Kur kemi ndonjëherë të ekzekutuar kompetencat, në rast se nuk kanë replikë për punën, ky parlament nuk ka ndonjë as mundësitë e tjera, sikurse ishte e ardhura që gjë të keqe, se bëhet replikë mbi replikë vetëm u jepte taksa e biznesit të vogël për të arritur për batutat dhe nuk besoj se ka ndonjë prob- dhe për të ofruar shërbime te qytetarët, atëherë lem. besoj se flitet vetëm për kompetenca, por më Zoti Ministër, për ta thënë ndryshe, në rast bind edhe një herë për atë që unë thashë pak se ai aneks që ju keni dhe ai buxhetim, të cilin ju më parë: nuk ka lidhje ndërmjet buxhetit, e prezantuat sot janë të njëjtë me buxhetin që pushtetit vendor dhe kompetencave, të cilat ju i ka pasur pushteti qendror përpara se t’i keni transferuar. transferoheshin kompetencat pushtetit lokal, Valentina Leskaj – Fjalën e ka zoti Çuçi. atëherë unë tërhiqem. Por jam e bindur se Bledi Çuçi – Faleminderit, zonja drejtuese e fondet, të cilat i kanë pasur ministritë dhe të cilat seancës! ju sot apo pushteti qendror po ia transferoni E nderuar zonja deputete, ajo që thashë ka pushtetit lokal, kanë një diferencë shumë të lidhje shumë të fortë dhe po ju lexoj aneksin që madhe, që do të thotë se pushtetit lokal sot, e do të miratojmë sot. Për arsimin parashkollor përsëris, ka me të vërtetë kompetenca të rritura, vitin që shkoi u kaluan 4 miliardë lekë bashkive; por nuk ka të njëjtën mundësi dhe buxhet që deri për arsimin parauniversitar u kaluan 351 milionë dje i akordoheshin një ministrie apo pushtetit lekë bashkive; për mbrojtjen nga zjarri, qendror. zjarrfikësve u kaluan 635 milionë lekë; për Valentina Leskaj – Po, zoti Çuçi. administrimin e pyjeve u kaluan 110 milionë lekë; Bledi Çuçi – Po, e nderuar deputete, mund për mirëmbajtjen e rrugëve vendore u kaluan 500 të tërhiqesh, sepse të jesh e sigurt se i gjithë milionë lekë; për funksionin e ujitjes dhe të aneksi i kalon një më një, sipas funksionit dhe kullimit u kaluan 2,5 miliardë lekë. Pra, të gjitha faturave financiare. Siç jua thashë, vetëm për këto funksione që deri më sot i ka realizuar dhe ujitjen dhe kullimin, nga 2,5 miliardë lekë, që ushtruar qeverisja qendrore, duke filluar nga viti destinonte buxheti i vitit 2015, ka shkuar në 5 2016 këto do të kalojnë në qeverisjen vendore, miliardë lekë. Pra, është dyfishim total. shoqëruar me paketën financiare që buxheti i Valentina Leskaj – Fjalën e ka deputeti Keltis shtetit u ka destinuar për gjithë këta vjet deri më Kruja. sot këtyre funksioneve. Përveç kësaj, po ju them Përgatitet deputetja Liliana Elmazi. edhe diçka tjetër se vetëm për ujitjen dhe kullimin Keltis Kruja – Të nderuar kolegë, buxheti i shtetit destinonte deri në këtë vit që ne Të dashur qytetarë, jemi duke folur rreth 2,5 miliardë lekë në total, Në fakt, nga ato që u diskutuan këtu dhe ato me investime, me paga, me mjete, me që tha edhe zoti ministër, sot u duk fare qartë se shpenzime operative, pra me çdo gjë. çfarë vizioni kishte qeveria për të ashtuquajturën Në vitin 2016 ky fond është dyfishuar dhe reformë territoriale, tek e fundit si çdo reformë është 5 miliardë lekë, pra nga 2,5 miliardë ka tjetër që ka ndërmarrë këto dy vjet e gjysmë. shkuar në 5 miliardë lekë. Këta 2,5 miliardë lekë Plot një vit e gjysmë iu desh qeverisë, pas i shkojnë vetëm pushtetit vendor për transferimin miratimit të reformës, që të ndryshonte ligjin bazë e kanaleve të dyta vaditëse dhe kulluese, të organizimit dhe funksionimit të qeverisjes përkundër siç e ka kaluar qeveria paraardhëse vendore, çka tregon haptazi se në atë kohë nuk
192 Legjislatura e 8-të Viti 2015
kishin asnjë vizion, asnjë projekt, asnjë ide të çdo qeveri normale duhet të kishte vitin e saj qartë sesi duhej bërë reforma. Kishte vetëm një më të mirë, duhet të ishte në kulmin e projekt, një qëllim dhe një objektiv final, vjedhjen performancës së saj. Për 3 orë rresht e zgjedhjeve vendore, fitoren e tyre në tavolinën Kryeministri bëri gjithçka, por vetëm buxhet nuk duke përdorur ndarjen krejtësisht të njëanshme paraqiti. A dëgjuat gjë që t’u thoshte shqiptarëve territoriale. Sot, ky ligj i cili i jep goditjen sa para do të shkojnë për të ndërtuar rrugë për përfundimtare autonomisë vendore tregon qartë ta? A mund të më thotë dikush se sa metra rrugë qëllimin e vërtetë të reformës territoriale, kanë bërë zotërinjtë për 2 vjet e kusur dhe sa centralizimin deri në detaj të çdo hallke të do të bëjnë me buxhetin e ri? Asnjë metër rrugë pushtetit vendor dhe kontrollin absolut të që kur kanë ardhur në pushtet nuk kanë bërë, Kryeministrit mbi gjithkënd dhe gjithçka. por edhe ato që i kishte filluar qeveria e Ky ligj tregon edhe një herë sot se me këtë mëparshme nuk janë të aftë që t’i përfundojnë Kryeministër nuk ka dhe nuk mund të ketë ndarje dhe këtu na mburren se kanë vendosur tabela pushtetesh, nuk ka dhe as do të ketë autonomi dhe palma. Kësaj i thonë që ta gjesh shtëpinë e vendore, sepse mania e tij për kontrollin e ndërtuar e të krekosesh se i paske vënë zilen te gjithshkaje prevalon mbi çdo ligj, mbi çdo parim dera. Kjo është tallje pa princip me të gjithë kushtetues dhe mbi çdo kartë europiane të të shqiptarët, edhe pse tashmë dihet që drejtave. papërgjegjshmëria e këtij Kryeministri ka marrë Të nderuar qytetarë, nuk mund të mos flas dhenë. A dëgjuat gjë që të thoshte se është sot për buxhetin e shtetit, për buxhetin tuaj për parashikuar ndonjë fond për ujësjellës të vegjël vitin e ardhshëm. Dua ta them që në fillim se ky fshati, se mos o Zot të flitet për projekte madhore nuk është buxheti i shtetit, por buxheti i pushtetit; me këtë qeveri? A e kuptoi ndokush nga ju, në 3 buxheti i shpenzimeve të shtuara të qeveritarëve, orë e ca fjalim, se çfarë investimesh do të bëhen buxheti i rrënimit ekonomik të shqiptarëve. Unë në Shqipëri dhe për shqiptarët vitin e ardhshëm? prisja që, të paktën, në parashtrimin e buxhetit A mund të më thotë ndokush për ndonjë vepër Kryeministri ta linte mënjanë retorikën boshe dhe që do të ndërtohet qoftë edhe projekt për të të fliste siç flet çdo kryeministër normal në financuar ndonjë vepër? A dëgjuat gjë ju, seancën më të rëndësishme kuvendore të vitit, qytetarë të shumë interesuar se çfarë do të seancë ku u tregon qytetarëve të tij se çfarë ka përmirësojë ky buxhet në ekonominë tuaj? A bërë me administrimin e taksave dhe si do t’i dëgjuat gjë që do t’ju rriten rrogat dhe pensionet? përdorë ato për të rritur mirëqenin e këtyre Mirë që nuk tha asgjë nga këto, por 3 orë e më qytetarëve. Por fatkeqësisht për shqiptarët kjo shumë, nuk i mjaftuan Kryeministrit të fliste as nuk ndodhi, madje ata nga shtëpitë e tyre dhe për buxhetin e shëndetësisë dhe as për buxhetin ne këtu në këtë sallë pamë dhe dëgjuam edhe e arsimit. Nuk i doli koha të fliste se çfarë ka një herë se cili është vizioni ekonomik i qeverisë menduar të investojë ai dhe qeveria e tij për jetën dhe i Kryeministrit për Shqipërinë. e shqiptarëve dhe përkujdesin shëndetësor ndaj Shkurt, qartë dhe krejt pastër nuk ka vizion. tyre. Nuk i doli koha dhe as nuk e pa të Për 3 orë me radhë dëgjuam dhe çfarë nuk arsyeshme të fliste për cilësinë e shkollimit të dëgjuam nga Kryeministri ynë vizionar, dëgjuam fëmijëve tanë, se çfarë do të bëjë qeveria për madje deri në ndodhi me ujqër, pula, gjela e ku shkollat dhe kopshtet dhe gjithçka tjetër që u di unë çfarë kafshësh a shpendësh të tjerë, por duhet shqiptarëve për të marrë dije si qytetarët për buxhetin nuk dëgjuam asnjë fjalë. Sigurisht europianë. që nuk është faji i Kryeministrit që nuk merr vesh Po domosdo nuk i del koha, sepse nuk ka në fare nga buxhetimi dhe ekonomia, por nuk është plan që të bëjë asgjë edhe me këtë buxhet. Kemi as faji ynë dhe aq më tepër kusuri i shqiptarëve hyrë në vitin e tretë të qeverisjes dhe ky vazhdon për të dëgjuar dokrrat që këput një njeri, i cili ende me teorinë: kam në plan, të bëj një plan. tregoi edhe një herë mirë që nuk ka pikën e Ka dy vjet e ca që flet për reforma dhe prapë haberit nga ekonomia, por nuk ka as dëshirën për reforma. Qytetarët nuk ushqehen me më të vogël për të qenë serioz në ato që thotë si reforma, zoti Kryeministër, nuk paguajnë taksat Kryeministër i vendit. me reforma dhe as nuk e nxjerrin dot muajin me Në vitin e tretë të qeverisjes, pra në atë vit ku reforma. Në fakt, duhet të flisje se çfarë do të
193 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
bësh që vitin e ardhshëm ky vend të prodhojë shqiptarët e ndershëm dhe hallexhinj, të ndalim më shumë dhe që shqiptarët të jenë më pak të korrupsionin në tatime e dogana, të ndalim varfër se në këta dy vjet. Paketa jote fiskale (e qeverisjen që e ngriti krimin në piedestal dhe t’i jotja është) rëndon përsëri xhepat e qytetarëve. japim vetes shansin për t’u qeverisur si qytetarë Do të rrisësh sërish një sërë taksash dhe europianë! kontributesh që dëmtojnë deri në shkatërrimin Faleminderit! përfundimtar klasën e mesme, avokatët, mjekët, Valentina Leskaj – Fjalën e ka deputetja noterët, dentistët, inxhinierët dhe ekspertët e Liliana Elmazi. profesioneve të lira do të paguajnë 4 ose 5 herë Të përgatitet deputeti Bedri Hoxha. më shumë me këtë paketë, ndërkohë që në Liliana Elmazi – Kolegë deputetë, dogana e tatime bëhet batërdia, ku çdo muaj Qytetarë shqiptarë, vidhen miliarda lekë nga taksat e shqiptarëve. Para tre vjetësh Rama filloi t’u mbushte Por edhe biznesi i vogël, pavarësisht hilesë që mendjen shqiptarëve se rrugët e investuara nga bëre gjoja zerimin e taksës, në fund të vitit do të “të këqijtë” demokratë, sidomos nga “kryeikeqi paguaj më shumë, si efekt i rritjes të taksave Berisha”, nuk ishin asgjë dhe do të bëheshin; dhe kontributeve të tjera. Meqë jemi te zerimi i se dritat dhe HEC-et nuk ishin asgjë, se ato do taksës më duhet të them diçka: si mundet zotëri, bëheshin; se rritja e investimeve publike dhe të që ti na bëre gjithë atë gjullurdi e badërdi me huaja nuk ishin asgjë, dhe ato do vinin gjithsesi. taksën progresive dhe nuk lë gjë pa thënë për Rama me cinizëm thoshte: “Berishës i ngeli taksën e sheshtë, tani na u ktheve jo vetëm te gërshëra në dorë”. Tani pas dy vjetve qeverisje taksa e sheshtë, por te taksa e sheshtë zero fare dhe pas asaj që na ofron buxheti i vitit 2016, madje?! Në një pikë të paktën ndajmë të njëjtin Kryeministri nuk është i aftë të mbaje as mendim, ky nuk është kopjim kurrsesi, sepse ti gërshërën, sepse nuk ka çfarë të presë, nuk ka nga ekonomia kupton aq pak saqë nuk di as të rrugë të reja të ndërtuara në këta dy vjet, të cilat kopjosh. do t’i inaugurojë, por për disa palma te mbjella Të nderuar qytetarë, në to nuk ke pse i përdor gërshërët. Nuk do të Si deputet i qarkut të Tiranës prita të dëgjoja ketë shkolla, kopshte, ujësjellës të rinj, qendra dhe u mundova që të gjeja në buxhet, se çfarë shëndetësore, ndaj pse të lodhet të mbajë do të bëhet me rrugët e Zallherit e të Zallbastarit, gërshërët, sepse nuk ka çfarë të presë. Por, në çfarë ka parashikuar qeveria për të investuar në fund të fundit çfarë vlere kanë gërshërët, kur nuk infrastrukturë e bujqësi për Vaqarrin, Ndroqin, do të inaugurojë dot asnjë vepër dhe jo më Pezën e Baldushkun? Çfarë projektesh keni dhe madhore? Gërshërët e inaugurimeve të veprave sa e si do të mbështesni Dajtin, Shën Gjergjin, madhore i ka zëvendësuar me kërbaçin në dorën Kërrabën e Bërzhitën? Cilat janë investimet që e taksidarit, ndaj bizneseve që mezi mbijetojnë, keni parashikuar për Petrelën, Farkën dhe por jo ndaj evazorëve dhe kontrabandistëve të Kasharin? Zero. Qytetarët e këtyre njësive, mëdhenj, që e sollën dhe po e mbajnë në tashmë qytetarë të Tiranës nuk përfitojnë asnjë pushtet, i ka zëvendësuar me tritolin dhe ruspat nga ky buxhet, pasi në fund të fundit rezultati e INUK-ut, që u turren pronave dhe bizneseve është i njëjtë për të gjithë qytetarët shqiptarë. të ligjshme të qytetarëve, por jo të atyre të Prandaj ju them, se ky buxhet është buxheti i pushtetarëve që kanë zënë detin dhe qiellin; i rrënimit të çdo shqiptari të thjeshtë e të ka zëvendësuar me pincat e OSHEE-së, që u ndershëm dhe i shpenzimeve të luksit të këtyre pret dritat dhe i lë në terr shqiptarët e varfër, por që janë këtu pas meje. I gjen shumë kollaj në jo të fortëve, bizneseve apo pushtetarëve që i buxhet shpenzimet për zyra, orendi, makina, për kanë dhjetëra, qindra miliona detyrime shtetit. udhëtime, për pritje e përcjellje, por investime Gërshërët e Berishës, që inauguronte vepra, për taksapaguesit shqiptarë nuk gjen. Ky është Rama i ka zëvendësuar me prangat e burgut për buxheti i fasadave e llogjeve të një Kryeministri të varfrit dhe për bizneset, qoftë edhe për një të rënë tashmë dhe e një qeverie në ikje. kupon tatimor. Por jo vetëm kaq. Si piktor që Prandaj, të dashur qytetarë, të ngrihemi të është ka marrë edhe penelin për të ngjyrosur gjithë së bashku në protesta, të ndalim rrënimin Kryeministrinë apo ministritë, dhe për këto nuk ekonomik të Shqipërisë, të ndalim burgun për do të tregohet i kursyer as në buxhetin e vitit
194 Legjislatura e 8-të Viti 2015
2016, 343% do ta rrisë buxhetin për vete, për burimet e rritjes ekonomike dhe të mirëqenies shokët e për të ngjyrosur fasadat. në vend, qeveria paraqiti dhe do të miratojë sot Çfarë duhet të ndodhë tjetër për të kuptuar në Kuvend me forcën e kartonëve, që ngrihen e se përse në vend sundon varfëria, mjerimi dhe ulen me urdhër politik të partisë, nen për nen mizerja ekonomike? Sepse mjerisht ende në buxhetin dhe paketën fiskale të vitit 2016. Ky vendin tonë ka liri vetëm për më të pushtetshmit, buxhet ndjek vetëm një qasje: rritjen e taksave më të pandëshkueshmit, për ata që mashtrojnë, dhe akcizave, në mënyrë që të rrisë të ardhurat dhunojnë, grabisin, blejnë vota, mbushin kutitë vitin e ardhshëm në buxhetin e shtetit dhe të ulet e votimit e mandej shpërblehen me copa borxhi publik. Pra, filozofia e qeverisë është që pasurish publike, të cilat, nëse nuk ndahen dot të fusë sa më thellë edhe në vitin 2016 duart në me ligj dhe në emër të ligjit, ndahen me forcë në xhepat e shqiptareve të varfër dhe të bizneseve. emër të kobures së qëmotshme. Këto janë taksa pragmatiste, pa vizion zhvillimi Realiteti më shumë se dyvjeçar na provon çdo për ekonominë. Atëherë, natyrshëm mundet të ditë zhgënjimin e madh, demagogjinë dhe thuhet që çdo rritje ekonomike e deritanishme falsitetin e kësaj ëndrre të një kombi të tërë, se ka ardhur për shkak të politikave të shkuara të Shqipëria do të bëhet, por, në fakt, ajo tashmë djathta. është grabitur nga të fortët, që tashmë Teksa politikat shtrënguese të qeverisë kanë përfaqësojnë popullin edhe në institucionet më shkuar në vrimën e fundit të rripit, ndërkohë që të larta, siç është ky Kuvend. ekonomisë e qytetarëve po u merret fryma nga Mbi 65% e popullsisë në Shqipëri sot jeton rritja e taksave dhe mbledhja me dhunë e tyre, me më pak se 5 dollarë. Sipas Bankës Botërore, serioziteti në kahun e shpenzimeve duhej të ishte 40% e familjeve shqiptare, ato me të ardhura më i dukshëm, të paktën me investimet publike. më të ulëta, kanë ulur konsumin mesatarisht Por jo, nuk ka rritje pagash, nuk ka rritje 1,2% çdo vit. Në fakt, këto familje nuk pensionesh, nuk ka rritje të ndihmës sociale, nuk konsumojnë sende luksi, këto konsumojnë për ka shpenzime në infrastrukturë, përkundrazi, nuk mbijetesë, çka do të thotë se kanë shkurtuar ka rritje në arsim, shëndetësi. edhe shpenzimet më jetike, dhe siç duket, edhe Nuk është e vërtetë që kjo qeveri rriti për herë me buxhetin e vitit 2016, ashtu si ndodhi me të parë fondet për pushtetin vendor. Absolutisht buxhetet e viteve 2014 dhe 2015, do të ndodhë jo. Ajo ka rritur thjesht transfertën që i jep e njëjta gjë. funksione të reja, 7,4 miliardë lekë, dhe tani po Në fakt, Rama vetë është në botën e transferon edhe funksionet bashkë me fondet. xhaguarëve, ndërkohë, shqiptarët që ikin nga Për sa i përket rritjes ekonomike, ne mund të varfëria, mjerimi dhe burgu, janë sot azilkërkuesit shohim shifrat. Nga 15 miliardë lekë që ishin e parë në Europë dhe të dytët në botë pas fondet për pushtetin vendor në vitin 2004, në vitin sirianëve të larguar nga ISIS dhe Asadi. 2009, 5 vjet më vonë, shkuan 35 miliardë lekë, Sipas Bankës Botërore, më shumë se 1/3 e u rritën 20 miliardë ose 2,5 herë në harkun e 5 shqiptarëve jetojnë në mjerim. Sipas INSTAT-it, vjetve, dhe kjo ishte një rritje reale. këtë dimër mbi 20% e tyre nuk do të kenë para Çfarë po ndodh sot? Pushteti vendor merr më as për t’u ngrohur. pak grante nga qeveria qendrore. Rritja është Kaq do të dilte e do të tepronte për ta bërë jo për funksionet e reja që i kanë dhënë, madje ajo vetëm të zymtë, por edhe të pasigurt karrigen e rritje është e pamjaftueshme, sepse ka çdo pushtetari në një vend demokratik, por në gërshërën brenda. Shqipëri Kryeministri jeton në një botë tjetër, në Investimet në fondin e zhvillimit të bashkive një botë që nuk ka të bëjë me hallet e janë 2,5 miliardë lekë më pak se viti i kaluar, pra shqiptarëve. Ai pikturon teksa njerëzit largohen, nuk ka rritje. Të ardhurat që do të mbledhin madje hap ekspozita pikturash edhe në vendet bashkitë nga taksat lokale janë 1,3 miliardë lekë ku qytetarët, të mashtruar me turli premtimesh më pak në krahasim me vitin e kaluar për shkak gjatë fushatës së vitit 2013, kanë emigruar për të heqjes së taksës ndaj biznesit të vogël. Vetëm t’i shpëtuar mjerimit. në këto tri elemente janë 0,3% e prodhimit të Në mungesë të një plani real për ekonominë brendshëm bruto më pak fonde që i kalojnë dhe të një vizioni të qartë se cilat do të jenë pushtetit vendor për të kryer funksione gjithnjë
195 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
e më të mira siç pretendon qeveria. bëjmë në këtë rast edhe për kolegun që foli, që Nëse do të ishin të pakushtëzuara fondet dhe edhe ai të ndihet më rehat në grupin e tij në rritje, së pari, do të futeshin në totalin e parlamentar dhe në Partinë e tij Socialiste. transfertës së pakushtëzuar, pa specifikime dhe, Gjithashtu, jam dakord me të kur thotë që së dyti, do të ishin për përmirësime në funksione Tirana duhet të kthehet në metropol e duhet të të mëparshme dhe jo në funksione të reja. Pra, marrë një status të veçantë. Kjo është shumë e miti 60% rritje të buxhetit bie në kushtet e rritjes saktë. Por kujt t’ia japësh këto kompetenca më së barrës së bashkive me funksione të reja. Në të tepërta, drejtorit të metropolit? Sot Tirana nuk fakt, e kundërta është e vërtetë. Rritja për ka një kryetar bashkie, ai thjesht është emëruar funksionet e veçanta në shumë raste është aq drejtor i kryeqytetit. qesharake, sa edhe funksioni i ri përkatës Megjithatë, do t’i kthehem diskutimit në fjalë, konsiderohet një barrë shumë e rëndë për do t’i kthehem asaj që është gjëja më e pushtetin vendor. rëndësishme sot në Shqipëri, për të cilën Projektligji që po diskutojmë sot duhej të qytetarët e Tiranës sot, jo vetëm demokratë, vendoste një kuadër të ri normativ për protestuan përballë parlamentit, për të cilën organizimin dhe funksionimin e qeverisjes qytetarët e Tiranës bashkë me qytetarët e të vendore. Por ai nuk bën asgjë. gjithë Shqipërisë protestuan para një jave në Unë nuk kam ndër mend t’u hyj me hollësi të bulevardin qendror të Shqipërisë, madje do të gjitha atyre që kolegët e mi i thanë, por thjesht them edhe arsyet pse ndodh kjo protestë, arsyet dua të përmend faktin që me anë të kontrollit që pse qytetarët i thonë këtij Kryeministri “Ik”. Kam Kryeministri i bën transfertës së pakushtëzuar, përshtypjen që arsyet janë të panumërta dhe një transfertës për financimet e funksioneve të reja, syresh e pamë edhe sot në parlament, ku ky Fondit për Zhvillimin e Rajoneve, diktimit të aksident historik politik, që sot, për fat të keq, jo nivelit të taksave, ndërhyrjes në përcaktimin e vetëm të socialistëve, por të të gjithë shqiptarëve organigramës etj., ai thjesht i kthen këto njësi drejton vendin, reagoi sot në Kuvend, e pamë vendore në derivate të ekzekutivit qendror. sesi fliste sot në Kuvend, sikur është një bejtexhi Meqenëse po e kupton që si kryeministër nuk dhe jo sikur është Kryeministër; sikur është një do të jetë më, me sa duket ai do të pranojë rolin njeri që tallet jo vetëm me deputetët që janë në e kryebashkiakut të një bashkie që do të quhet sallë, këtu nuk ka dallim ngjyre, sepse kur tallet, Shqipëri, por besoj as aty nuk ka për të qenë. ai tallet me të gjithë; një njeri që sillet si Faleminderit! kryeministër, por në fund të ditës sillet si një Valentina Leskaj – Fjalën e ka zoti Bogdani. piktor; një kryeministër që nuk di se çfarë është Gerti Bogdani – Faleminderit, zonja ekonomia, një kryeministër që i ka veshët e sytë drejtuese e seancës! e mbyllur. Ai është i shurdhët dhe i verbër ndaj Para se të flas për projektligjin në fjalë, nuk halleve që kanë sot shqiptarët, ndaj atyre mund të lë pa komentuar ironinë e kolegut qytetarëve shqiptarë që sot ngrenë zërin në çdo parafolës të Partisë Socialistë, e kam fjalën për cep të Shqipërisë, qofshin këta demokratë apo zotin Blushi, kur thotë se politika duhet të jo, qofshin studentë, që i quan neokomunistë, pastrohet nga reforma në drejtësi. Jam dakord apo jo, qofshin profesionistë të lirë apo jo, me të kur e thotë këtë gjë, por nuk jam aspak qofshin biznese të vogla apo të mesme, qofshin dakord kur thotë se Partia Demokratike është këto studente që i hedhin vezën apo demokratë kundër reformës në drejtësi. Jo, Partia ose qytetarë shqiptarë që hedhin vezë, sepse Demokratike është për reformën në drejtësi, të tillë e ka bërë veten, ndaj e gjuajnë me vezë. është për pastrimin e politikës në përgjithësi, Kjo ndodh sepse në dy vjet paketat fiskale dhe ndaj bëri presion, ndaj bojkotoi dhe ndaj u arrit aksionet e taksidarëve, si ai i fundit që ishte në që të diskutohej për ligjin e dekriminalizimit, shtator po falimentojnë sot biznesin e vogël, po sepse, fatkeqësisht, pastrimi nuk fillon vetëm me falimentojnë ata qytetarë të ndershëm shqiptarë të korruptuarit, por fillon me të inkriminuarit, që luftojnë dhe punojnë çdo ditë për bukën e kriminelët, trafikantët që janë sot në pushtet. gojës dhe për të mbajtur familjet e tyre me bukë, Këtë e bëjmë jo thjesht që qytetarët të kenë një sepse po të mendojmë, proporcioni i dënimit në pushtet që e meritojnë, kjo është primare, por e krahasim më dëmin që bëhet është diçka që
196 Legjislatura e 8-të Viti 2015
funksionon dhe është një parim i saktë në të pse ky Kryeministër godet biznesin e mesëm, gjithë botën. Vetëm në Shqipëri ndodh ndryshe, sepse vetë zotëron biznese të mëdha, sepse sot vetëm në Shqipëri ndodh mbrapsht, vetëm në kjo qeveri nuk është qeveri, por është kthyer në Shqipëri dënimi është shumë herë më i madh një grusht të vogël oligarkësh. se dëmi. Por këtu, duke qenë se çdo gjë është U duk qartë në shtator se aksioni i taksidarëve mbrapsht, ekziston edhe arsyeja përse ndodh dhe mësymja e taksidarëve te biznesi i vogël nuk kështu, sepse kjo qeveri është e mbrapsht, mund ta mbushin dot gropën që kanë krijuar në sepse sot në Shqipëri ushtrohet terror ndaj buxhetin e shtetit militantët në dogana e tatime, bizneseve të vogla nga kjo qeveri, nga ajo skurë nuk mund ta mbushin dot gropën në buxhet të militantësh, që jemi mësuar tashmë t’i shohim shtetit që kanë krijuar bizneset e mëdha, pronë edhe nëpër imeile apo urdhra partiakë, që e Kryeministrit, e ministrave apo e miqve të punësohen si taksidarë nëpër tatime e dogana, Kryeministrit e ministrave të vetë. Çikërrimat që që jo vetëm nuk e dinë si funksionon biznesi, u mori nga xhepi qytetarëve shqiptarë nuk e por, me sa duket, u kanë thënë të shkojnë atje mbushën dot këtë gropë të madhe qindra për t’u pasuruar në kurriz të biznesit, që ulen milionëshe. Në shtator ky aksion në emër të këmbëkryq gjithë ditën në një biznes vetëm për informalitetit dështoi dhe jo vetëm që nuk e t’i marrë një ryshfet të vogël, por nuk e kuptojnë mbushi gropën e buxhetit të shtetit, por i detyroi që ia nxinë jetën biznesit, nuk e kuptojnë që ia bizneset e vogla që të mbyllnin qepenin. Duke marrin frymën biznesit. Këtë e bëjnë te bizneset qenë se dështoi atëherë, pse sot kjo e vogla. sanksionohet me ligj? Pse gjoba me 3 vjet burg Kryeministri para disa kohësh e pranoi një gjë sanksionohet sot me ligj? Pse gjoba prej 100 të tillë, e pranoi në një emision televiziv kur tha milionësh sanksionohet me ligj? Burg për një “taksidarët e mi e kanë terrorizuar biznesin e faturë tatimore, burg për qytetarin e pambrojtur, vogël”. Edhe pse e pranon një gjë të tillë, sot me ndërkohë që kriminelë e të korruptuar i mban paketën e re fiskale, i pajis ata edhe me një armë rrugëve lirë, i mban sot në karrigen e ministrave. tjetër më të fortë, i armatos këta militantë Për këtë gjë e kanë ngritur zërin shumë lart edhe taksidarë me forcën e dënimit me burg, me ambasadorët e vendeve partnere, duke thënë forcën e dënimit me gjobën 100 milionë lekë. A se ndërkohë që burgosin qytetarë të ndershëm e kupton dot ky Kryeministër se çfarë do të thotë e punëtorë, lulëzojnë e bëjnë qejf kriminelët në 100 milionë lekë gjobë për një biznes të vogël? rrugët e Shqipërisë. A e di dhe a e kupton ç’do të thotë 100 milionë Të nderuar kolegë, gjobë për një qytetar të ndershëm, punëtor Me këtë paketë të re është vendosur që të shqiptar? Do të thotë një jetë punë dhe pas një rritet, gjithashtu, kontributi për sigurimet jete punë të mos ketë ende mundësinë për t’i shoqërore e shëndetësore për profesionet e lira. parë 100 milionë lekë të gjitha bashkë Ç’është e vërteta, pas presionit që ata i bënë ndonjëherë. Po këtij Kryeministri nuk i duken qeverisë, pas protestës që ata bënë kundër kësaj asgjë këto 100 milionë lekë. Atij dhe këtyre qeverie, sepse sot janë të panumërt njerëzit, që ministrave që ka sot në qeverisjen e tij mund t’u protestojnë kundër kësaj qeverie, u bë një farë duken para xhepi, sepse janë mësuar që me një ndryshimi, u hoq tatimi dhe sigurimi mbi pagën firmë të bëjnë qindra milionë euro, sepse janë maksimale për profesionet e lira, u hoq nga ligji, mësuar të ngrysen të varfër e të gdhihen të por në mënyrë të fshehtë u bë që të vendoset pasur. Kjo është gjithmonë në kurriz të me vendim të Këshillit të Ministrave. qytetarëve shqiptarë. Çfarë do të thotë? Do të thotë që tashmë e Të nderuar kolegë, ka në dorë Kryeministri dhe qeveria të vendosin Të nderuar qytetarë shqiptarë, se kush paguan më shumë dhe kush paguan më Kjo paketë fiskale dhe gjobat në pak. Pra, të vendosin që, në qoftë se një disproporcion të frikshëm me dëmin janë profesion i lirë është kundër qeverisë dhe i hap shkatërrimi për çdo biznes të vogël sot, janë probleme qeverisë, atëherë ai duhet të paguajë falimentim për çdo qytetar shqiptar punëtor e të më shumë se të tjerët. ndershëm. Ata sot duhet ta dinë mirë arsyen se Kjo është një padrejtësi shumë e madhe dhe përse ky Kryeministër godet biznesin e vogël, kam përshtypjen që protestat e profesioneve të
197 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
lira do të vazhdojnë, sepse kjo është një shtypje quhet Shqipëri. Ndërkohë që qytetarët nuk kanë dhe një ndrydhje më tepër për ta. ujë të pinë, sepse kjo qeveri nuk ka lekë për Të nderuar kolegë, çdo taksë, tatim, apo ndihmën sociale dhe i lë familjet të vdesin për sigurim që profesionet e lira do t’i paguajnë më bukën e gojës, por, nga ana tjetër, ka lekë për të shumë kësaj qeverie, kur t’i teket kësaj qeverie, punësuar dhe krijuar mundësi punësimi për do ta vuajnë përsëri qytetarët shqiptarë, sepse spiunë në këtë rast, qoftë në administratën kjo do të transmetohet në çmimin e konsumatorit shtetërore, qoftë në bizneset private. që paguan qytetari i përditshëm shqiptar, qoftë Të nderuar kolegë, te dentisti, qoftë te kontabilisti, qoftë tek arkitekti Sot është një ditë e vështirë për Shqipërinë apo inxhinieri. Pra, në fund të ditës janë përsëri dhe shqiptarët, pavarësisht ngjyrave të tyre qytetarët shqiptarë, të cilët faturohen direkt nga politike, të majtë apo të djathtë qofshin; taksa e rëndesës dhe nga taksa e varfërisë së pavarësisht përkatësisë krahinore, nga Jugu në kësaj qeverie. Po, këtyre qytetarëve, që u është Veri, apo nga lindja në perëndim. rritur çmimi i dritave, që sot e paguajnë naftën Sot qytetarët shqiptarë po vuajnë për bukën apo benzinën më shumë se në çdo vend tjetër e gojës; sot qytetarët shqiptarë po vdesin se nuk në Europë, tani do t’u rriten edhe këto shërbime ka energji elektrike. Vetëm në dy javët e fundit e shpenzime. ka pasur dy raste dhe po të mbledhësh dy vjetët Sot mijëra vetë, studentë, profesionistë, e fundit, shifra është edhe më e frikshme. biznese të vogla, biznese të mesme, prindër dhe Një pyetje kam: Kësaj qeverie dhe këtij qytetarë, që u është hequr ndihma ekonomike Kryeministri, a nuk u vjen turp? Pyes veten, dhe në çdo cep të Shqipërisë, të papunë dhe të me këtë rast ju pyes edhe ju: Çfarë dreq qeverie punësuar, mbushin rrugët me protesta. e majtë është kjo që qeveris sot shqiptarët? Turp! Ky është zëri i një populli, që nuk duron dot Faleminderit! më, që nuk duron dot këtë pabarazi, këto reforma Valentina Leskaj – Fjalën e ka deputeti Bedri ekonomike të pabaza, për një parim të vetëm Hoxha. dhe të thjeshtë: të pasurohen më të pasurit, Bedri Hoxha – Faleminderit, zonja drejtuese ndërkohë që varfërohen më të varfrit. Pse? e seancës! Sepse në këtë buxhet nuk ka asnjë rritje që të Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, shkojë në të mirë të qytetarëve, por ka rritje që Ndërkohë që Kuvendi i Shqipërisë diskuton shkon vetëm në të mirë të pushtetarëve, duke sot dy nga projektligjet më të rëndësishme, që filluar këtu që nga shpenzimet e Kryeministrisë kanë ndikim të drejtpërdrejtë në zhvillimin so- dhe Kryeministrit, që në fund të ditës janë lekët cial-ekonomik të vendit për vitin 2016 dhe më dhe paratë e taksapaguesve shqiptarë, të cilat tej, opozita me argumentet ekonomike për përdoren jo thjesht për zyra luksi, siç thanë disa paketën fiskale dhe buxhetin e shtetit për vitin kolegë këtu, por përdoren për disa vepra të 2016, i debatuar në Kuvend, në një seancë shëmtuara arti, që Kryeministria apo disa maratonë, para dy javësh, u dëshmoi institucione kryesore i kthejnë si hyrje kazinosh, shqiptarëve se ky buxhet do të ofrojë për ta më por përdoren edhe për ekspozitat e këtij piktori shumë varfëri, më pak investime publike, rritje ambulant, që bredh lart e poshtë, që në vend të të papunësisë, ulje të konsumit dhe shtim më të jetë Kryeministër, është bërë tashmë një turist madh pasiguri për të nesërmen dhe veçanërisht në këtë vend, por këtë nuk e bën me paratë e për rininë shqiptare, si dhe projektligjin për veta, por me paratë e qytetarëve shqiptarë. Këtë vetëqeverisjen vendore, mjaft domethënëse në e bën pikërisht me këtë buxhet që do të kalojë emërtim, por aspak i tillë në brendi dhe në nenet sot, por nuk mbaron këtu. e tij. Luksi i mercedezëve sot nuk u mjafton këtyre Ligji i ri për vetëqeverisjen vendore duhet t’u ministrave apo këtij Kryeministri dhe në këtë njihte njësive të qeverisjes vendore kompetencat buxhet parashikon të blejë 44 jaguarë të tjerë, e ligjit ekzistues “Për organizmin dhe sepse kjo qeveri i harxhon lekët për të lyer funksionimin e saj”, si dhe të shoqërojë me fasada dhe ndërtuar shatërvanë në qendra dhënien e kompetencave të reja shtesë në qytetesh, e tha këtu kolegia parafolëse, të një kuadër të decentralizimit të mëtejshëm të kryetari bashkie të një bashkie të madhe, që qeverisjes lokale. Në fakt, ky ligj nuk e realizon
198 Legjislatura e 8-të Viti 2015
këtë qëllim, por zhbën autonominë vendore, se një arsim cilësor kërkon edhe investime të çorienton funksionimin e bashkive të reja, tjera. Pra, qeveria lëshon ato kompetenca që nuk minimizon në mënyrë të qëllimshme rolin e është në gjendje t’i financojë dhe t’i qarqeve, duke i kthyer ata në organe fantazmë, mirëmenaxhojë, duke ia lënë në derë pa faturë të padobishme për komunitetet. financiare bashkive të reja. Ky projektligj është mishërim i filozofisë së Në këta 6 muaj të organizmit të ri territorial kësaj qeverie dhe i Kryeministrit de jure, sepse bie në sy dukshëm mungesa e shumë de facto ka rënë, Edi Rama, për të kontrolluar shërbimeve në komunitet dhe pamundësia e çdo pushtet në këtë vend jo për mirëqeverisje, qytetarëve për të zgjidhur problemet e tyre, për por për të vendosur hegjemoninë e tij në çdo shkak të distancave të largëta me bashkitë e reja. hallkë të qeverisjes në respekt edhe të Një banor i Macukullit, Xibrit, Martaneshit apo paraardhësve të tij biologjikë dhe shpirtërore. Lurës do të duhet të humbë dy apo tri ditë për të Projektligji në fjalë esencialisht anashkalon marrë kontakt me kryetarin e bashkisë apo për parimet e Kartës Europiane të Autonomisë të aplikuar për një leje ndërtimi. Vendore, duke mos përmbushur parimet bazë Në fillim të fjalës sime theksova se ligji për të decentralizimit dhe vendos diktatin e buxhetin dhe ai i vetë qeverisjes vendore janë ekzekutivit mbi qeverisjen vendore. Parimi i të ndërlidhur me njëri-tjetrin, pasi autonomi dhe shërbimit sa më afër qytetarit dhe ai i vetëqeverisje pa financa në dispozicion të përfaqësimit të tyre anashkalohet, fenomen, bashkive nuk mund të ketë. tashmë i konstatuar edhe në këta 6 muaj të Buxheti i vitit 2016 nuk mundëson një gjë të funksionimit të njësive të reja vendore. tillë. Këto ditë opinioni publik është tronditur nga Çdo ditë që kalon nxjerr në pah se reforma një deklaratë e papërgjegjshme që vetëm një territoriale-administrative u fillua së prapthi, me njeri, që mund të quhet Kryeministër, siç është qëllimin e vetëm fitoren e zgjedhjeve lokale në Edi Rama, nuk mund ta bënte. Nga Saranda volli tavolinë nga dyshja Rama-Meta. Ligji nuk u vrer dhe çfarë nuk tha për banorët e Veriut, që hartua, kriteret dhe modalitetet e reformës nuk paskan emigruar në Jug, duke i etiketuar ata si u përcaktuan, pasi Ramës kjo nuk i interesonte, jashtëtokësor dhe pastaj në Shkodër u mundua por i duhej vetëm zhvendosja e gardheve dhe të sqaronte se nuk e kishte pasur me veriorët, matematika elektorale e fitores së zgjedhjeve por me Saliun dhe të tijtë. lokale në tavolinë. Por le të besojmë Ramën për një moment dhe Në projektligj kompetencat e të zgjedhurve t’i hedhim një sy buxhetit të vitit 2016, i cili provon vendorë janë të paqarta. Në disa raste ato të kundërtën. Ky buxhet tregon se Rama e urren mbivendosen, duke shtuar funksione dhe pafundësisht Veriun, edhe pse e quan veten kompetenca të tjera dhe lë në harresë dhe nuk Kryeministër edhe të Veriut të Shqipërisë. Me sanksionon kompetencat e dhëna 20 vjet më një vështrim të shkurtër të zërave të buxhetit parë. Dhënia e funksioneve të reja, si: konstaton se qarqet e Kukësit, Dibrës, Shkodrës menaxhimi i kanaleve vaditëse sekondare, janë lënë totalisht në harresë. Në qarkun e mbrojtja nga zjarri, administrimi i rrugëve rurale, Dibrës nuk kemi asnjë investim të ri në bashkitë arsimi parashkollor, administrimi i pyjeve etj. Mat, Klos, Bulqizë, Dibër. Nuk është parashikuar duhet të ishin shoqëruar paraprakisht me ndërtimi i asnjë shkolle, i asnjë ujësjellësi, i asnjë hartimin e standardeve për shërbimet, kostot dhe kanali vaditës, i qendrave shëndetësore, burimet e financimit dhe kompetencat e qarta të ndërtimi së paku i një kilometri rrugë me ose pa qeverisjes vendore. asfalt. Gjatë diskutimit të projektbuxhetit në Pa dyshim që unë jam i lumtur për ato pak Komisionin e Arsimit dhe Medieve përfaqësuesit investime që qeveria do të realizojë dhe që i ka e Ministrisë së Arsimit nuk ishin në gjendje të parashikuar edhe për ju, sepse edhe atje ka mjaft sqaronin se cili ishte roli i ministrisë dhe cili ishte halle e probleme si kudo në Shqipëri, por ne nuk roli i bashkive në administrimin e arsimit duhet të ishim lënë në harresë. parashkollor. Në prezantimin e buxhetit të vitit 2015 Rama Në këtë fazë qeveria u delegon atyre vetëm mburrej se ishte buxheti më i madh në histori, fondin e pagave për këtë sektor, duke harruar se ishte buxheti i shtimit të vendeve të punës
199 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
dhe investimeve të mëdha. Pas një viti shqiptarët klientëve të tij, do të thotë se shqiptarët në vitin kanë kuptuar se Rama i ka gënjyer. Ata edhe 2016 do të vazhdojnë të paguajnë për të sot janë më të varfër, më të pashpresë se një vit ndenjurat e Ramës dhe të shpurës së tij, si dhe më parë. Të vetmit që kanë lulëzuar janë Rama të vazhdojnë të shtrëngojnë akoma më shumë dhe ministrat e tij. Kanë vjedhur sa kanë mundur, rripin. janë sjellë me paranë publike si të ishin pushtues KLSH-ja konstaton se vetëm në vitin 2014 dhe jo qeveritar të shtetit të tyre. abuzimet e tenderëve dhe prokurimeve publike Në fund të vitit 2014 nga Kryeministri Rama, shkojnë në vlerën e 777 milionë eurove, e por edhe nga ministri Cani u tha se në vjeshtën përkthyer në investime. Kjo shumë do të e vitit 2015 do të niseshin punimet e Rrugës së ndërtonte tri herë Rrugën e Arbrit dhe asfaltimin Arbrit, ndërkohë që ishte premtuar se do të e segmentit Skuraj-Qafë Buallit. Por edhe për përfundonte në dy vjetët e para të qeverisjes KLSH-në Rama e ka justifikimin. Kryetari i saj suaj. ka qenë deputet i Partisë Demokratike edhe pse Në buxhetin e vitit 2016 janë parashikuar 50 në një vend demokratik, opozita duhet të milionë lekë financim i huaj pa sqaruar se cili kontrollojë maxhorancën. Pra, Rama kërkon t’i është burimi i financimit. Nëse financimi do të kontrollojë vetë të gjitha pushtetet, gjyqësorin, vazhdonte me këtë ritëm Rruga e Arbrit do të mediet, KLSH-në, institucionet e pavarura, përfundonte pas 400 vjetësh. Qeveria është Presidentin e Republikës, SHISH-in, qeverisjen kontradiktore, pasi, nga njëra anë, thotë se do vendore, madje edhe fluturimin e zogjve. ta ndërtojë me koncesion dhe, nga ana tjetër, Ndaj edhe ligji për vetëqeverisjen vendore planifikon lekë në buxhet. Siç shihet banorët e nuk do të prodhojë asgjë në të mirë të qytetarëve, qarkut të Dibrës duhet të flenë të qetë se edhe pasi tutori do të jetë përsëri Edi Rama. Zgjidhja në vitin 2016 Rruga e Arbrit nuk ka gjasa të fillojë e vetme është largimi i kësaj klike në pushtet. së ndërtuari, pasi disa punë i ka ngatërruar edhe Largimi i Ramës është domosdoshmëri, pasi Koçoja. është shndërruar në rrezik kombëtar. Uragani Kush ka udhëtuar në aksin nacional Skuraj- sapo ka nisur. Burrel, Klos-Qafë Buall- Martanesh, do të Faleminderit! konstatojë se ky aks është i pakalueshëm. Është Valentina Leskaj - Faleminderit! rruga që udhëtojnë banorët e qarkut të Dibrës, Fjalën e ka deputeti Asllan Dogjani. por edhe ata të Dibrës së Madhe. Ky segment Asllan Dogjani – Faleminderit! me gjatësi 90 kilometra është turpi dhe Të nderuar kolegë deputetë, shëmbëlltyra e kësaj qeverie dhe për çudi në Përpara se të flas për projektligjin kam një buxhet nuk është parashikuar asnjë qindarkë për thirrje për Kryeministrin: Zoti Kryeministër, mos rikonstruksionin e kësaj rruge. guxo t’i ndash, t’i diskriminosh, t’i fyesh e t’i Qeveria duhet të ndërhynte menjëherë për përçash shqiptarët në veriorë e jugorë. Mjaft e të rikonstruktuar këtë aks, nga i cili transportohen kanë luftuar dhe e kanë ndarë Shqipërinë në mijëra tonelata krom drejt portit të Durrësit, duke shekuj; e ndanë fuqitë e huaja, e ndau, e përçau, siguruar shuma të konsiderueshme të ardhurash e shtypi dhe e dhunoi Enveri në 45 vjet dhe tani në buxhetin e shtetit. po tentoni edhe ju të bëni një gjë të tillë. Unë nuk arrij ta kuptoj se çfarë u thotë ministri Mos guxo të merresh me malësorët dhe as i Financave, Shkëlqim Cani votuesve të tij në me jugorët, t’i diskriminosh ata për shkak të Mat, Bulqizë dhe në Dibër. Si nuk ndihet i fyer krahinave apo të racave të tyre! Ti nuk je kur takohet me ta? Dhe në ato pak para që janë Kryeministri i Sarandës, por, me demek, je i të akorduar për mirëmbajtje vitin e shkuar, nuk kanë gjithë Shqipërisë. Të kam dëgjuar edhe herë të përfunduar në destinacionin e duhur, por në tjera gjatë fushatës elektorale të vitit 2013, kur xhepat e drejtorëve të kësaj qeverie. sa herë shkoje në Jug të Shqipërisë, për të fituar Sa për ish-komunat e mëparshme, kjo qeveri disa vota, keni përdorur të njëjtën gjuhë fyese, nuk ka deleguar asnjë qindarkë. Teza e re se në denigruese, përçmuese e përçarëse ndaj buxhetin e vitit 2016 do të ulin borxhin publik, veriorëve. E përsëritët para disa ditëve në atë borxh që Rama e ka marrë për luksin Sarandë, me të njëjtën gjuhë diskriminuese, qeveritar, për jaguarët, për koncesionet e duke cenuar dinjitetin dhe personalitetin e
200 Legjislatura e 8-të Viti 2015
gjysmës së popullit shqiptar. bashkon Zallherin me Kamzën, por duhet ta Ne Sarandë tregove atë që ke brenda në bashkoni me Tiranën? Dhe ju e dini se çfarë tha: shpirt dhe që nuk e fsheh dot, por, më në fund, Nuk e bashkoj rrushin me kumbullat, por pa na e hoqe maskën dhe u tregove shqiptarëve se treguar se cili është rrushi, e cilat janë kumbullat. kush je, tregove fobinë tënde ndaj Veriut, por të Por kush më thotë mua se çfarë efektesh siguroj se e ke gabim: nuk të beson kush më. pozitive ka pasur kjo reformë deri tani dhe çfarë Bota jote është shumë e vogël dhe nuk do të efektesh pozitive pritet të ketë pas miratimit të kesh mundësi të na ndash. këtij ligji? A do të jetë më afër shërbimi për Shqipëria është e vogël dhe shqiptarët janë qytetarët? Si do ta zgjidhë ky ligj problemin e një, si në Jug, ashtu edhe në Veri, si në Kosovë një banori të Kalisit, Shishtavecit, Bregisë apo e Maqedoni dhe kudo ku ndodhen. Shën Mërisë, për të ardhur në Kukës për të Kam punuar për një kohë të gjatë në marrë shërbimin? A e dini se i duhet jo më pak Gjirokastër, në Tepelenë, në Përmet, në Fier, në se tri orë për të ardhur në qytet? Si do t’u vihet Lushnjë, në Mallakastër, në Vlorë dhe në në ndihmë banorëve të Laknasit, Bathores, apo Sarandë. Kam shumë miq në ato zona të Paskuqanit, që sa herë bie shi përmbyten, sa mrekullueshme dhe kam respektin tim maksimal herë bie shi, del lumi dhe i përmbyt me gjithçka për ta, si njerëz të vlerave të punës, të ndershëm, kanë brenda? Po familjeve me ndihmë të përkushtuar, familjarë dhe të dashur. Ju ekonomike, çfarë do t’u mundësojë ky ligj? A do gaboni se mund t’i manipuloni ata, se edhe ata të kenë mundësi bashkitë të rrisin ndihmën kanë të njëjtat halle si veriorët, se edhe ata mezi ekonomike të këtyre familjeve, që të kenë e sigurojnë bukën e gojës, për shkak të varfërisë, mundësi të ushqehen dhe të paguajnë dritat, që se edhe ata në Jug, si malësorët e mi, hapën të mos kemi shqiptarë, si rasti i Prrenjasit para shtëpitë e tyre nga Saranda, Gjirokastra, Vlora, tre ditësh, kur kryefamiljari vrau veten, duke lënë Fieri në të gjithë Jugun, në fshat e në qytet, dhe tre fëmijë jetim dhe nënën e sëmurë, sepse i pritën qindra e mijëra shqiptarë të Kosovës, që kishin hequr ndihmën ekonomike dhe nuk ishte u larguan prej serbëve në kohën e luftës në në gjendje të paguante energjinë elektrike, apo Kosovë. rasti i Arif Dodës, Qamil Zelës në Lushnjë, që Dje të pashë në Kamzë dhe pardje në edhe këta i kanë dhënë fund jetës, sepse nuk Shkodër, dhe në vend të ndjesës për gjuhën e kanë pasur mundësi të paguajnë dritat. përdorur, e rëndove akoma më shumë. Tregoje Po për punësimin, çfarë mundësish do të përralla dhe talleshe me ata njerëz, që me shumë krijojë ky ligj? Çfarë të ardhurash do të ketë nga mund e djersë dhe sakrifica kanë ndërtuar pushteti qendror për hapjen e vendeve të reja shtëpitë e tyre, me paratë e emigrantëve. të punës, apo nga pushteti vendor për strehimin, Të njëjtën gjuhë përdore me një kryefamiljar që të mos na vetëvriten njerëz të tjerë, si rasti i në Kamzë, vetëm se ai tha të vërtetën se kishte një të riu në Durrës, që për një borxh i dha fund paguar për lejen e legalizimit dhe ju e fyet, duke jetës, duke u helmuar me fotoksinë, apo i riu i thënë: po flet si miza në qyp. Ju jeni dele. Gratë tjetër, po në Durrës, që u hodh nga pallati, për nuk kanë mendtë tuaja e kështu me radhë. shkak të varfërisë? Qytetarët tashmë nuk besojnë as në Jug, as Çfarë do të mundësojë ky ligj, që të mos ikin në Veri, as në Lindje dhe as në Perëndim. Këtu shqiptarët, siç kanë ikur në këta dy vjet? Janë dua t’u bëj thirrje të gjithë deputetëve, ta dënojmë larguar në drejtim të Gjermanisë dhe të vendeve gjuhën që përdor Kryeministri ynë, me qëllim që të tjera të BE-së rreth 100 mijë shqiptarë, vetëm të mos e përdorë në të ardhmen, pavarësisht se për shkak të varfërisë, humbjes së shpresës dhe nuk e beson kush më dhe nuk do të ketë mundësi të pasigurisë, si dhe 200 mijë të tjerë kërkojnë t’i ndajë qytetarët shqiptarë. të largohen nga ky vend; apo, për t’i ardhur në Por le t’i kthehemi projektligjit “Për pushtetin ndihmë një të vetmuara, siç ishte rasti në Lezhë, vendor”. Edhe ky projektligj më duket si puna e ku një e moshuar, megjithëse kishte kërkuar Reformës Administrative, që e bëtë sipas ndihmë se i ishte prerë energjia, vdiq nga të interesave tuaja, vetëm për qëllime elektorale. ftohtit; që infermierja të mos vrasë veten, siç Më duket se e keni bërë, siç tha ministri juaj, kur ndodhi në Shkodër, sepse e kishin larguar nga e pyetën në një studio televizive: pse nuk e puna.
201 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Rrezikojnë të vdesin nëpër spitale, për shkak të vendosni standard me urdhër, me ligj. Nuk të mungesës së ilaçeve. Duhen paguar 300 euro vihet standardi me urdhër. Në qoftë se qeveria për një ilaç, tha një qytetare nga Shkodra pardje, është për qytetarët, duhet të shikojë, në qoftë ku e ndoqëm të gjithë live. Ku do t’i marrë 300 se një i profesionit të lirë nuk e siguron këtë të euro për një ilaç, një qytetare që është e papunë? ardhur, t’ia kompensojë dhe kur ta sigurojë Por, sa ka si kjo qytetare në të gjithë Shqipërinë? atëherë le t’ia mbajë. Nuk mund t’ia caktosh Sa ka nëpër spitale, që shkojnë dhe nuk janë në rrogën ti një punonjësi ose njërit që ka një gjendje të marrin ilaçet për sëmundje nga më të profesion të lirë noteri, avokati apo arkitekti. ndryshmet dhe vdesin, ndërkohë, në anën tjetër, Shpeshherë, kur ishit në opozitë, kur miliona euro shkojnë në duart e klientëve të bëheshin buxhetet, por edhe herë pas here, keni qeverisë, vetëm në tre duar kanë shkuar 300 paraqitur amendamente nga më të ndryshmet milionë euro, 120 milionë euro për çekap-in, 86 për heqjen e TVSH-së së ushqimeve të milionë euro për dializën dhe 100 milionë euro përditshme. Do t’ju kërkoja, meqenëse i keni të tjera për sterilizimin. Të gjitha këto bëhen në votat, ta bëni tani! Ta hiqni TVSH-në e ambientet e shtetit dhe me pajisjet e shtetit. ushqimeve, bukës, orizit, vajit, sheqerit, ta ulni A i jep zgjidhje ky ligj varfërisë dhe TVSH-në e energjisë elektrike, sepse në këtë papunësisë, apo arsimit? Siç më njoftoi një mik mënyrë do të ulen listat e borxheve nëpër nga Kukësi, në shkollën e fshatit Vilë nuk po i dyqane, në këtë mënyrë shqiptarët do të kenë çojnë më fëmijët në shkollë, sepse mësuesit janë mundësi të blejnë për Krishtlindje dhe për Vitit pa arsimin përkatës. Po për të ndaluar dhunën të Ri. Në qoftë se nuk e bëni, dilni dhe thoni: “Ju ndaj biznesit dhe arbitraritetin, ku për një kupon kemi gënjyer vetëm sa për t’ju marrë votat”. tatimor, futet në burg berberi, ndërsa mbyllen me Keni vendosur taksa për tokën bujqësore, por ligj hetimet për vjedhjen e milionave eurove? përpara se t’i vendosni këto taksa, duhet të Po planifikoni këto ditë të nxirrni jashtë merrni masa, siç keni premtuar në programin tuaj përdorimit automjetet, që janë prodhuar para vitit elektoral, që t’i siguroni fshatarit ujin, kanalet 2002. Po mundoheni të na vini standarde me ligj, kulluese, sepse është premtuar, është deklaruar por standardet nuk vihen me urdhër. Ato vihen se 60% e sipërfaqes së tokës është e thatë dhe kur rritet ekonomia. Ju kujtoni se nuk i duan brenda 4 vjetëve do të sigurojnë që e gjithë shqiptarët makinat e prodhimit të vitit 2015? A sipërfaqja e tokës të futet nën ujë. Bëjeni këtë mendoni ju se nuk e duan shqiptarët një shtëpi dhe pastaj mund të vendosni taksa! Kompensoni me oborr, me lulishte, me pishinë, rroga të larta? për farat, për plehrat kimikë. A e dini se çfarë Sigurisht që i duan, por nuk kanë mundësi. Nuk bëhet në Kosovë? Mbështet fermeri, i çohet fara, mund të vendosen standardet siç kërkoni ju, i çohen plehrat kimik në krye të arrës, pesticidet duke vendosur që t’i largoni nga përdorimi, të dhe pastaj i vendoset edhe taksë. mos lejoni kualidimin e automjeteve që janë para Kemi çmimin më të lartë të naftës, duke e vitit 2002. Sigurisht që shqiptarët nuk i duan këto krahasuar jo vetëm me vendet fqinje, por edhe makina, por kur nuk kanë mundësi, çfarë do të me vendet e tjera të BE-së. bëjnë? Qëllimi nuk është se ndotet mjedisi nga Nuk keni parashikuar as rritje të pagave dhe këto automjete, por qëllimi është të shiten as rritje të pensioneve. automjetet që i keni, ose i kanë klientët tuaj të Ky projektligj, që për mua ka një paqartësi të qeverisë. madhe në marrëdhëniet midis pushtetit vendor Në Kamzë nuk ka asnjë investim në buxhetin dhe atij qendror, madje edhe atë nën diktatin e e vitit 2016. Janë premtuar 300 mijë vende pune, pushtetit qendror, nuk i zgjidhet problemet, që ndërkohë që 73 mijë janë larguar gjatë kësaj unë sapo thashë, por thjesht për interesa të kohe dhe sa do të largohen, sepse kam parë në qeverisë, do t’i çojë fondet atje ku atyre do t’u buxhet që keni planifikuar të rrisni pagën për interesojë. profesionet e lira, për efekt të sigurimeve Këtu ka vetëm një zgjidhje: të bashkohemi të shoqërore. Në muajin janar, minimumi do të dalin gjithë dhe ta detyrojmë këtë qeveri të shkojë në 5000 veta të tjerë të papunë, sepse nuk kanë zgjedhje të parakohshme, me një qeveri teknike, mundësi për të paguar sigurimet shoqërore mbi me qëllim që vota e shqiptarëve të mos vidhet 25 000 lekë në muaj. Edhe këtu po mundoheni më.
202 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Faleminderit! Metën, qytetari është i fundit. Për ju, i pari është Valentina Leskaj – Faleminderit! veç pushteti juaj. Pushteti lokal, çdo 6 muaj pas Fjalën e ka zoti Cara. zgjedhjeve të qershorit, duket se e ka pasur të Igli Cara – Faleminderit, zonja drejtuese e vështirë të bëj ndonjë punë, sepse për seancës! administrim lokal as që nuk bëhet fjalë. Sot, këtë Të nderuar kolegë deputetë, situatë e njohin edhe deputetët e maxhorancës, Të dashur qytetarë, e njohin edhe Rama, edhe Meta, por arroganca Vijmë sot në këtë seancë të Kuvendit, jo e pushtetit të tyre bëhet edhe më e dukshme normale, teksa jashtë shqiptarët janë duke për shkak të paaftësisë së kësaj qeverie dhe protestuar: profesionistë, studentë, mësues, delirit të Kryeministrit, që ka vendosur të bëjë mjekë, infermierë, bujq, punonjës të monolog të përditshëm live, të nxjerrë broçkulla profesioneve e zanateve të ndryshme, që i nga goja. Ai kujton historitë e komunizmit, dhe shtohen ushtrisë së të papunëve dhe të të në vend të udhëheqë e të bashkojë, përçan dhe pashpresëve, janë çdo dite në protesta, duke skandale, një ditë dekoron kriminelë, e një ditë kërkuar përmbysjen e kësaj mazhorance dhe të kërkon të falur, një ditë shan veriorët dhe një këtij Kryeministri. ditë tjetër sqaron se nuk e ka me të gjithë alpinët, Shqiptarët e çdo ngjyrimi politik, 100 mijë qep e shqep, bën e zhbën, rrit taksat, rrit shqiptarët azilkërkues dhe 200 mijë që kërkojnë papunësinë dhe rezultati është i njohur: kjo green card-in, por jo vetëm ata, po bëhen së Shqipëri e pashpresë që kemi sot dhe një rini bashku kundër këtij pushteti, që jo vetëm i me sytë nga Gjermania dhe Amerika. varfëron, jo vetëm i dhunon në liritë dhe të drejtat Qëllimi duket që më së miri justifikon mjetin e tyre themelore, por i ka çuar në kufijtë e dhe, këtë e dinë mirë ziliqarët dhe çakejtë e këtij pamundësisë për të rritur fëmijët e çuar para pushteti, ndërsa opozita ka fjalën, por ka edhe familjen. protestën, dje, sot dhe në ditët që vijnë jo vetëm Shqiptarët, sot më shumë se kurrë në këta në Tiranë, por kudo, sepse kjo qeveri e ka nisur 25 vjet, kanë të drejtë të bashkojnë zërin. Kjo numërimin mbrapsht prej nesh, prej qytetarëve qeveri, me represionin dhe derën e burgut, po kudo që janë, por edhe prej ndërkombëtarëve, na rikthen, si për ironi të fatit tonë, në dhjetorin që kanë vendosur të na flasin më shqip se e vitit 1990. shqipja që flasim ndërmjet nesh. Arrogancën dhe Ironia e kësaj qeverie vazhdon edhe sot, kur prirjen drejt pushtetit të unit, Ramës, edhe Enver ne vijmë për të diskutuar projektligjin “Për Hoxha do t’ia kishte zili, sepse, me gjithë organizimin dhe funksionimin e qeverisjes diktaturën që instaloi, disa organizma dhe disa vendore”, i cili vjen në këtë moment, si për t’u pushtete, qoftë edhe ata lokalë, i la të konfirmuar shqiptarëve se kjo qeveri bën vetëm funksiononin dhe madje të gëzonin dhe të mirat gjysmëpunë, ose me mirë me thënë, kjo qeveri që pushteti u jep. Ky zotëria, Edi Rama, vazhdon nuk ka një punë të vetme të çuar deri fund, këto të mendojë si kryebashkiak i Tiranës dhe i dy vjet e gjysmë qeverisjeje. E them këtë, sepse Shqipërisë, për të pushteti nis dhe përfundon reforma ka qenë një ndër më të kundërshtuarat nga zyra e tij. Kushdo tjetër, merr frymë dhe nga opozita, e cila nuk pranoi që gjatë vitit 2014 punon kot në këtë vend. Pse e them këtë? Po të bëhej pjesë e tryezave. Kishte një qëllim të kap vetëm dy nga elementet e këtij projektligji. qartë: ndarjen e territorit të Shqipërisë në Në radhë të parë po flas pak për qarkun, i funksion të zgjedhjeve lokale të vitit 2015. cili, po ta shikoni në projektligj, nuk ka ndryshime Ndërsa me zgjedhjet ju kryet punë, rezultatin e dhe, duket qartë që reflekton pikërisht një sajuat, siç deshët, ca nga ndarja territoriale, ca vlerësim shumë të ulët nga kjo qeveri. Dua t’ju nga të fortët e ca nga paratë e pushtetit, që janë kujtoj çfarë bënte në vitin 2012 opozita e asaj bërë aq shumë nga korrupsioni dhe mbërthimi i kohe. Pikërisht për këtë qark, që sot qenka kaq shtetit në çdo cep të tij, tani vendosët të sillnit i pavlerë, që pikërisht në një nen të projektligjit pjesën tjetër të asaj që quhet reformë, reformën të buxhetit redukton deri në 10 vetë, kjo u bë administrative, e cila lidhet drejtpërsëdrejti me pretekst, u bë sebep i asaj kohe, që kjo shërbimin ndaj qytetarit. Por, për këtë maxhoracë e sotme dhe ajo opozitë e djeshme maxhorancë, për ju, zoti Rama, dhe ortakun tuaj, të mos votonte tri ligjet që na afronin në
203 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Bashkimin Europian. e seancës, Duke vazhduar edhe për këshilltarët Zonja dhe zotërinj, bashkiakë, dhe këtu duket arroganca e këtij Kolegë deputetë, Kryeministri, kur çuditërisht ka vendosur t’u heqë Seanca e sotme është e veçantë, sepse ka shpërblimet, një pagë minimale që ata merrnin një rend dite, ky prek drejtpërdrejt çdo qytetar të për punën e tyre. Pyetja është: pse kjo mungesë vendit, zotëri dhe zonjë, çdo fëmijë, çdo nxënës vëmendjeje dhe respekti, pikërisht për dhe çdo student, çdo prind, çdo familje, çdo këshilltarët që, fundja-fundja, nuk janë gjë tjetër, pensionist, pra të gjithë qytetarët. Rendi i ditës veçse përfaqësues politikë të komuniteteve të përmban projektligjin e buxhetit në diskutimin tyre që dalin pikërisht nga listat zgjedhore. Pse nen për nen me gjithë paketën e ligjeve fiskale nuk i shkon mendja Ramës, që këtë gjë duhet ta që e shoqëron atë, por, gjithashtu, kemi edhe bëjë edhe me deputetët e këtij parlamenti? Por ligjin e vetëqeverisjes vendore. kjo tani dihet, respekti mungon, dhe kjo është Seanca e sotme është e veçantë, sepse një nga arsyet që unë them se ky Kryeministër mijëra qytetarë protestuan përpara sallës së do vetëm pushtetin e tij. parlamentit jo vetëm kundër këtij buxheti të Kjo qeveri dhe ky Kryeministër, që tashmë thellimit të krizës, por edhe kundër keqqeverisjes kanë hyrë në vitin e 3-të, një punë të mirë nuk së kësaj maxhorance. Qytetarët protestojnë duket të kenë bërë. Teksa sillet si drejtor i përditë në Tiranë dhe kudo në Shqipëri, dhe po Inspektoratit të Ndërtimit, drejtor të i thonë troç kësaj qeverie: vendin e ke çuar në Legalizimeve, kryebashkiak i çdo qyteti të madh krizë të gjithanshme. e të vogël, kryeurbanist, kryepiktorë, dhe së Po qëndroj pak te projektligji për fundi, edhe si drejtor i Qendrës Civile dhe i vetëqeverisjen vendore. Çështja është: për cilën Adresave, ka vetëm një punë, që nuk po di ta vetëqeverisje vendore bëjnë fjalë dhe për cilën bëjë, atë që, siç thotë edhe vetë, ia dhuruan 1 vetëqeverisje vendore bën fjalë edhe ky milion shqiptarët, të qeverisë. projektligj? Nga buron pushteti i tanishëm ven- Teksa faktet flasin për një Shqipëri të tillë, nuk dor? A është ai një pushtet i rrjedhur nga vota e mund të mos them dy fjalë edhe për qytetin nga lirë? A garanton ky pushtet aktual vendor vij, për Durrësin. Në këto 2 vjet e gjysmë, Rama, pjesëmarrjen e vërtetë të qytetarëve në jo vetëm që bllokoi planin urbanistik të këtij qyteti, vetëqeverisjen lokale? hartuar me fondet e BE-së, dhe tani kuptohet, Bashkëkryetarët e kësaj maxhorance nuk mjafton vetëm leja e Gjushit, por duhet edhe mburren kudo që flasin, se kanë bërë një reformë leja e Ramës për të ndërtuar, nuk investoi një të thellë, “historike”, një reformë që e ka emrin shkollë, një rrugë, nuk bëri një rikonstruksion të administrativo-territoriale, e cila nuk është asgjë qenësishëm, madje nuk bëri aq sa Gjushi bënte më shumë dhe asgjë më pak, sesa një hark i nën qeverisjen e demokratëve. E vetmja që ka ndryshuar thjesht dhe vetëm mbi baza të lënë pak gjurmë, nuk më vjen turp ta them, mund kalkulimeve elektorale. Si e tillë, ajo ka shkaktuar të jetë Ministria e Kulturës. Ndërkohë që bën pasoja të dukshme negative, të cilat do të jenë kryebashkiakun në çdo qytet, për pushtetin lokal afatgjata, jo thjesht për hartë, jo thjesht për sjell projektligje të tilla, që rreket t’i votojë. numrin e njësive vendore, por më shumë për Për ta mbyllur këtë diskutim, më kujtohet demokracinë shqiptare në tërësi. Këto pasoja shprehja: “I gjithë pushteti i sovjetëve”. Ramës i sapo kanë filluar të duken. duket si gjithë pushteti është i tij, por mos harroni: Partia Demokratike deklaroi në momentin e ora e opozitës po troket, ora e së vërtetës po diskutimit të kësaj reforme se kjo ndarje e re ad- troket. Shqiptarët, të gjithë bashkë, do ta ministrative nuk mund të jetë ajo që i duhet përmbysin këtë qeveri antishqiptarësh. Shqipërisë, nuk mund të jetë e qëndrueshme dhe Faleminderit! afatgjatë, sepse ajo është një hartë thjesht Valentina Leskaj – Faleminderit! elektorale, e mirëkalkuluar nga maxhoranca për Fjalën e ka deputeti Myqerem Tafaj. Të të marrë kontrollin e plotë të qeverisjes vendore përgatitet zoti Strazimiri dhe më pas deputeti në të gjithë territorin. Projektligji që po diskutojmë Arben Ristani. vërteton më së miri synimin e qeverisë qendrore Myqerem Tafaj – E nderuar zonja drejtuese për ta vënë qeverisjen vendore tërësisht në
204 Legjislatura e 8-të Viti 2015
kontrollin direkt të saj, në shkelje të plotë të këshillave bashkiakë, por vetëm me këshilltarët Kartës Europiane për Autonominë Vendore. e një force apo koalicioni të shumicës, çka bie Rezultatet e zgjedhjeve të 21 qershorit ndesh me Kushtetutën. vërtetuan absurditetin e kësaj të ashtuquajturës Ndërkohë, ky projektligj gati e shuan qarkun ndarje e re administrative. Opozita fitoi 15 si një nivel të qeverisjes vendore, çka deformon bashki, edhe pse ka grumbulluar në shkallë tërësisht ndërtimin dhe hierarkinë e qeverisjes vendi rreth 42%-43% të votave, ndërsa vendore në nivelin rajonal. Si harta elektorale maxhoranca fitoi 45 bashki, edhe pse ka territoriale, ashtu edhe ligji që po diskutojmë sot grumbulluar rreth 840 mijë, apo 53,4% të votave për vetëqeverisjen vendore, nuk i realizojnë dot në shkallë vendi. Nuk mund të pritej një raport standardet europiane të decentralizimit. Pse? tjetër, kur një qark shumë i vogël në Jug të vendit Sepse qeveria kërkon ta vërë nën kontroll të ka 7 bashki, dhe qarku i Tiranës me 1/3-ën e plotë pushtetin vendor dhe jo të zhvillojë një popullsisë së vendit ka vetëm 5 bashki. Ky decentralizim të vërtetë të qeverisjes, për të mos kalkulim i pastër elektoral ishte qëllimi i vërtet folur më pas për shkeljen e parimit të juaji në projektimin e ndarjes administrative. Me subsidiaritetit. këtë kalkulim është nënvlerësuar dukshëm Reforma territoriale ka shkaktuar një anarki pesha e votës në zonat me shumicë të djathtë totale në qeverisjen vendore. Bashkitë e reja dhe është mbivlerësuar pesha e votës në zonat janë tërësisht të papërgatitura për të qeverisur me shumicë të majtë. Kjo ka bërë që sot të kemi realisht gjithë territorin që mbulojnë, dhe këtu e një rezultat kaq diskriminues për të djathtën në kam fjalën kryesisht për ish-komunat. Kjo ka bërë qeverisjen vendore. Unë besoj se ju si që të goditen rëndë shërbimet për qytetarët, maxhorancë nuk mund të mburreni me këtë parim themelor i Kartës së Autonomisë Vendore. diskriminim negativ të votës së demokratëve të Sot komunat janë në mëshirë të fatit. Pse? Sepse Shqipërisë. A mund të ndodhë ky fenomen në reforma territoriale u bë pa konsultim, pa dëgjuar një vend që ka vendosur pluralizmin politik prej realisht komunitetet lokale, një reformë 25 vjetësh? A mund të konsiderohet kjo barazi e krejtësisht jorealiste për kushtet e Shqipërisë qytetarëve të vendit për të marrë pjesë në dhe pa një përgatitje të vërtetë për një zgjerim vetëqeverisjen vendore, në raport me votën reale kaq të madh të territoreve në një kohë kaq të që kanë dhënë, kur një votë ka peshë kaq të shkurtër. ndryshme në Gjirokastër nga një votë në qarkun U bë ndarja e re administrative, u rrit e Tiranës, apo në atë të Shkodrës? mundësia e bashkive, ndërkohë që nuk u bë Kolegë deputetë, asnjë punë për të përgatitur, për shembull, Kjo hartë elektorale administrative ka cenuar burimet njerëzore, për të trajnuar nëpunësit e rëndë të drejtën themelore demokratike dhe bashkive të reja. Pra, bashkitë e reja nuk kanë kushtetuese të sanksionuar në Kushtetutën tonë, kapacitetet njerëzore të mjaftueshme për të atë të pjesëmarrjes së vërtetë të qytetarëve në realizuar një menaxhim real dhe për të ushtruar vetëqeverisjen vendore ose, e thënë më qartë, të gjitha funksionet në gjithë territorin që është përjashtuar një pjesë e konsiderueshme mbulojnë, edhe në komunat që kanë marrë. të votuesve të opozitës, pra të pakicës, me çdo Çfarë do të bëjnë tani bashkitë e reja me mundësi për të marrë pjesë realisht në nëpunësit dhe punonjësit e ndërmarrjeve në vetëqeverisjen vendore. Ky është një zhvillim varësi? Gjëja e parë dhe më e thjeshta është krejt i panevojshëm, një zhvillim i rrezikshëm për se, duke u mbështetur në ligjin e Shërbimit Civil, të ardhmen e demokracisë. Shikojeni i cili ua jep këtë kompetencë njësive të qeverisjes pjesëmarrjen e opozitës në qarqet aktuale, ku vendore, do t’i zëvendësojnë profesionistët me në disa qarqe, aktualisht nuk ka asnjë militantë. përfaqësues të opozitës! Gjithashtu, edhe ligji i buxhetit tregon qartë Ky projektligj që po diskutojmë sot nuk e se gjithë propaganda që u bë, se do të përmirëson këtë raport, përkundrazi, ndoshta e kurseheshin 80 milionë euro nga ky riorganizim, përkeqëson. Me këtë ligj pakica përjashtohet nga nuk ka shkuar realisht në dobi të pushtetit ven- organet vendimmarrëse në qark, sepse këshilli dor të qeverisjes lokale. Në ligjin e buxhetit i qarkut nuk konstituohet sipas përqindjeve të përcaktohen disa funksione që transferohen, por
205 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
çështja është: a janë të përgatitura realisht administratës, mbi punonjësit e sektorit publik, bashkitë për të marrë përsipër të përmbushin por u shfaq në gjerësinë më të madhe të funksionet që u delegohen? Transferohet i gjithë mundshme fenomeni i shitblerjes së votës. Për arsimi parashkollor. A janë realisht të përgatitura herë të parë shitblerja e votës u citua në progres- bashkitë e reja që të menaxhojnë me raportin e BE-së dhe tani edhe në raportin e KE- kompetencë arsimin parashkollor si një fazë e së. rëndësishme, mbi të cilën ndërtohet i gjithë Të nderuar kolegë, arsimi parauniversitar dhe më tej. Sot jemi 25 vjet pas fillimit të Lëvizjes Çfarë do të ndodhë? Unë uroj që të mos Studentore të Dhjetorit, për rrëzimin e diktaturës ndodhë. Thjesht delegimi i kësaj kompetence, komuniste dhe vendosjes së demokracisë dhe delegimi i këtij funksioni dhe çuarja e të gjithë të pluralizmit në Shqipëri. Studentët, arsimit parashkollor, të kthehet në zëvendësim intelektualët, qytetarët e Tiranës dhe më pas të të njerëzve, në zëvendësim të të gjitha të gjithë Shqipërisë, u çuan në këmbë më 8 edukatorëve të kopshtit. Unë uroj që kjo të mos dhjetor 1990, me kërkesat: “Liri dhe demokraci” ndodhë, se kjo do të ishte një goditje e rëndë dhe: “Ta bëjmë Shqipërinë si gjithë Europa”. për këtë nivel të arsimit. Ja ku jemi sot. Shqipëria nuk e ka të sigurt Kështu mund të themi dhe për funksione të themelin e lirisë dhe të demokracisë, votën e lirë. tjera që përcaktohen në këtë ligj dhe në ligjin e A mund të ketë liri të vërtetë, kur vota e lirë nuk buxhetit. Nuk e di a janë realisht të përgatitura është e sigurt? bashkitë?A i kanë buxhetet? A i kanë kapacitetet A mund të ketë demokraci funksionale, kur njerëzore për të marrë përsipër menaxhimin e vota e lirë nuk është e sigurt? sistemin e ujitjes dhe të kullimit dhe të sistemit A mund të ketë pluralizëm të vërtetë, kur vota të mbrojtjes nga zjarri? Kështu mund të e lirë nuk është e sigurt? vazhdohet edhe me funksionet e tjera. Skema e A mund të ketë qeverisje vendore apo buxhetimit për pushtetin vendor në ligjin “Për qendrore, që ka dalë mbi bazën e votës së buxhetin e shtetit të vitit 2016” në fakt, nuk krijon cenuar, të blerë apo të shitur? asnjë mbrojte sigurie për standarde me të vërtetë A mund të ketë parlament, kur vota e lirë, mbi transparente të buxhetit, për funksionet që bazën e së cilës zgjidhen përfaqësuesit e transferohen. Më saktë, qeveria me ligjin “Për popullit, deputetët, nuk është e sigurt? buxhetin e shtetit të vitit 2016”, i ka dhënë të Shkatërrimi i votës së lirë në zgjedhjet e këtij drejtë vetes që gjatë vitit të transferojë funksione viti, përkeqësimi galopant i jetesës së qytetarëve, dhe në përputhje me funksionet që transferohen, thellimi i krizës ekonomike në vend, ka bërë që të transferojë edhe fondet me parakushtin që qytetarët të ngrihen dhe të kërkojnë zgjidhje për sasia e fondeve që transferohen, nuk mund të këtë krizë. Ata po protestojnë dhe po ju kërkojnë jetë më e madhe se 50%, pra gjysma e si qeveri, të largoheni dhe vendi të shkojë në transfertës që marrin bashkitë në fillim. zgjedhje të parakohshme dhe njëherazi, njerëzit A krijon kjo garanci për transparencë? Unë nuk e besojnë më institucionin themelor të një mendoj se jo. Kjo krijon një premisë për të sistemi demokratik, institucionin e votës dhe favorizuar bashkitë e afërta me pushtetin dhe prandaj, kërkojnë qeveri teknike dhe më pas, për të diskriminuar bashkitë, që i përkasin zgjedhje të parakohshme. pakicës. Faleminderit! Vij te pyetja që shtrova më lart: Cili është Valentina Leskaj - Faleminderit! burimi i qeverisjes së sotme të pushtetit vendor? Fjalën e ka deputeti Ridvan Bode! Nuk mjaftoi harta territoriale tërësisht e kalkuluar Ridvan Bode – Zonja drejtuese e seancës, nga rezultatet elektorale, por ju ishit të etur për Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, të marrë të gjitha bashkitë e vendit dhe për të Ligji që po diskutohet sot në Kuvend, duhet fituar sa më shumë bashki dhe për këtë u të ishte diskutuar prej kohësh, dhe duhej të ishte përdorën metoda dhe mjete të tjera, që goditën pjesë e paketës së të ashtuquajturës reformë rëndë institucionin themelor të sistemit territoriale-administrative, por vetë fakti që ky ligj demokratik, votën e lirë. vjen me ngut dhe me shumë vonesë për t’iu Nuk mjaftoi presioni mbi punonjësit e bashkëngjitur projekt-buxhetit të vitit 2016,
206 Legjislatura e 8-të Viti 2015
dëshmon se qëllimi i qeverisë me të ajo e Tiranës apo e Durrësit, të mund të thithin ashtuquajturën reformë territoriale-administra- fonde maksimale, duke rritur taksat e ndikimit tive, me të cilën mburret, ka qenë thjesht ndërtimi në infrastrukturë apo tarifat e tjera, për t’i i disa bastioneve elektorale për qëllime politike, përdorur vetëm këto 2 bashki dhe pjesa tjetër e elektorale dhe aspak për të krijuar një hapësirë territorit të vendit, të vijojë të thellojë pabarazinë të re për vetëqeverisjen vendore, për t’u krijuar dhe diferencat e mëdha në zhvillimin e tyre më shumë hapësira, kompetenca dhe mundësi ekonomik. njësive lokale për t’u vetëqeverisur dhe për të Duhet thënë se kjo paketë fiskale, që zgjidhur një pjesë të problemeve që aktualisht shoqërohet me këtë ndryshim në ligjin e po vijnë duke u rritur me shpejtësi për të gjithë qeverisjes vendore, çon pushtetin vendor jo në qytetarët shqiptarë. Kjo vjen jo si një nevojë për kompetenca të reja, që marrin në konsideratë t’i pajisur me kompetenca, me mundësi, me deklarimet dhe propagandën publike që ka bërë fonde, njësitë e reja të qeverisjes vendore, por qeveria, por e çon qeverisjen vendore edhe një si një përpjekje për t’i hequr qafe, në kushtet e herë në nivelin e vitit 2002, pasi fondet që vihen një buxheti të pamjaftueshëm ato funksione dhe në dispozicion të qeverisjes vendore, duke ato detyrime, që qeveria i ka ëndërruar prej zhveshur delegimin e ri të kompetencave nga kohësh, pranë komuniteteve lokale. qeveria qendrore, janë të njëjta në raport me E gjithë kjo reformë në fund të fundit, GDP-në, me ato të vitit 2002. Vetëm 2% e GDP- përkthehet në kalimin e një numri prej 11 mijë së, ose më pak se 8% e buxhetit do të vihet në punonjësish të administratës që deri sot kanë dispozicion të të zgjedhurve lokalë, për t’u qenë në administratën qendrore, për t’ia faturuar shërbyer qytetarëve me të gjitha ato funksione pushtetit vendor dhe për t’i vendosur para dhe shërbime lokale dhe publike, që kanë nevojë pamundësisë së vetërregullimit të sistemit të tyre komunitetet lokale. lokal dhe për të hequr dorë nga përgjegjësia, si Në buxhetin e vitit 2016 investimet lokale ulen për mbrojtjen e pyjeve dhe të pyllëzimit në tërësi me 4,5 miliardë lekë. Me 2,5 miliardë lekë ishin (një funksion që duhet të mbështetej nga ulur në momentin që u prezantua buxheti. Më qeverisja qendrore), si për vaditjen dhe kullimin pas bënë edhe një ulje të re me ndryshimet që e sistemit të bujqësisë. janë bërë në komisione, për të kënaqur kërkesat Disa zjarrfikëse kalojnë thjesht në roje të apo për të treguar klientelizmin, edhe me 2,5 kanaleve dhe të pyjeve, si kompetenca të njësive miliardë lekë, pra në investimet lokale do të jenë vendore, pa u lënë asnjë mundësi atyre për të rreth 50 milionë dollarë më pak, krahasuar me kryer funksionet e veta të mirëfillta, që i takojnë vitin 2015, ulen transfertat. qeverisjes vendore. Përkundrazi, përmes këtij Heqja e taksës lokale në vend që të ligji dhe kësaj pakete fiskale që shoqëron ligjin shoqërohej me zëvendësimin e efektit të saj si “Për buxhetin e vitit 2016”, pushtetit vendor i grant i pakushtëzuar, hiqet dhe i lihet pushtetit hiqet çdo mundësi që përmes politikave të vendor një buxhet i tillë, i barabartë me atë që taksave, të mund të ndërtonte politika zhvillimore kishin buxhetet vendore në vitin 2002, duke i rajonale, që do të mundësonin nxitjet e zhvillimit kthyer 14 vjet mbrapa dhe duke krijuar probleme, rajonal në përputhje me potencialet ekonomike që do të precipitohen në të ardhmen. që disponojnë, me burimet financiare, për t’u Nëse ky ligj do të ishte vërtet një hap drejt ardhur në ndihmë aktiviteteve ekonomike të decentralizimit dhe roleve dhe të funksioneve të qytetarëve të tyre. qeverisjes vendore, do të kishte si hap të parë Tashmë në kompetencë të njësive të mbështetjen me buxhet qendor. Kjo nuk ndodhi, qeverisjes vendore dhe të të zgjedhurve lokalë, por ndodhi e kundërta. Buxhetet u zvogëluan. të cilët ftohen për të kontribuar vullnetarisht në Transfertat për funksione shtesë janë vetëm 7,4 këtë funksion publik, janë disa tarifa që në pjesën miliardë lekë dhe këto marrin në konsideratë dërmuese janë tarifa të rregulluara me ligj dhe pagat dhe një fond prej jo më shumë se 200 kompetenca të njohura nga projektligji, që milionë lekësh, që jepet për të gjitha shpenzimet ndryshon ligjin “Për organizimin dhe operacionale të këtyre funksioneve shtesë. Asnjë funksionimin e organeve të qeverisjes vendore”, fond investimi as për pyjet, as për vaditjen dhe në paketën fiskale që u jep mundësi bashkive si kullimin pranë njësive të qeverisjes vendore.
207 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Gjithçka do të përcaktohet dhe do të vendoset Ne, në muajin korrik të këtij viti, ulëm në mënyrë klienteliste nga qeveria qendrore. programin e të ardhurave të qeverisë me plot Nuk është vetëm qeverisja vendore, që është 230 milionë dollarë. Pakësuam të ardhurat nga abandonuar me buxhetin e vitit 2016. Gjithçka taksat, pasi qeveria nuk i mblidhte dot më ato që programohet në këtë buxhet është një dhe tani vijmë te situata që kemi që deri në fund përpjekje e qeverisë për të tejkaluar të këtij viti do të kemi edhe 200 milionë dollarë problematikën e madhe, që ka aktualisht taksa më pak nga sa ka programuar qeveria. Pra, ekonomia dhe shoqëria shqiptare te vetë kemi një pakësim me 430 milionë dollarë të qytetarët. Ky buxhet vijon me rritjen e taksave. ardhura përgjatë vitit 2015. Janë rreth 40 milionë dollarë taksa të reja që Për vitin 2016 programohet që të ketë sërish vendosen, pakësuar këto me rreth 13 milionë një rritje taksash dhe të ardhurash, që sigurisht, dollarë që është taksa e biznesit të vogël, por nuk do të vijë. kjo shtesë do të jetë një mekanizëm që qeveria Qeveria në vend që të adaptonte një politikë ia shton çdo qytetari konsumator gjatë vitit 2016, më miqësore dhe një sistem taksash që të ishte me taksa të reja. i përshtatshëm për biznesin, të luftonte me mjete Ajo që më bën përshtypje në këtë dhe me reforma informalitetin dhe jo me fushata problematikë të madhe të përvitshme të rritjes policore, siç ka bërë deri më tani, prej të cilës së taksave, është fakti që shtesat e taksave që në vend që të realizonin 300-400 milionë euro, vendosen, janë taksa të paguara nga qytetarët. siç pretenduan, humbën, ndërsa 400 milionë Fakti që buxheti i vitit 2015 është buxheti i euro të tjera në këtë proces, vijon të këmbëngulë, fundit të një viti të plotë të kësaj qeverie, pasi përmes dhunës, rritjeve të taksave dhe presionit, viti që vjen do të jetë një vit elektoral, e gjithë se ato që humbi këtë vit, do t’ia dalë të kjo procedurë konsistoi në vendosjen e 430 grumbullojë gjatë vitit 2016. milionë dollarë së taksave shtesë për qytetarët, Kjo është premisa e parë e keqe, e cila pa llogaritur efektet që vijnë nga rritja e PBB-së. rëndon mbi qytetarët, mbi bizneset, mbi Çfarë ndodhi me këtë? Nga 430 milionë dollarë ekonominë e vendit. Rritja e represionit, dhunës, taksa shtesë që kjo qeveri programoi dhe gostiti ndëshkimit, që qeveria, përmes forcimit të qytetarët me premtimin e saj se do të vendoste diapozitivit ndëshkues mbi biznesin dhe drejtësi dhe barazi në shoqërinë shqiptare, 90% qytetarët, nuk do të sjellë gjë tjetër veçse e tyre janë taksa që paguhen nga qytetarët dhe humbjen e mëtejshme të kapaciteteve që ka vetëm 10% janë taksa, që u janë shtuar vendi për të investuar më shumë dhe për të bizneseve. Sigurisht, është më e thjeshtë për t’i punësuar më shumë. Rezultati është ai që dihet: marrë te qytetarët dhe është gjithmonë e më e gjatë vitit 2015, sipas statistikave të qeverisë, vështirë për të pritur kontribute nga bizneset, për kemi një humbje prej rreth 70 mijë vendeve të shkak të situatës së vështirë ekonomike, që po tjera të punës, gjë që konfirmon edhe një herë kalon ekonomia e vendit. atë që Fondi Monetar ndërkombëtar analizoi për Fakti i vitit 2015 dëshmon se jo vetëm kemi gjysmën e vitit 2014 dhe gjysmën e parë të vitit të bëjmë me një pamundësi për të paguar më 2015, që Shqipëria ishte i vetmi vend në Europën shumë taksa nga ana e biznesit dhe e Qendrore dhe Lindore, që kishte humbur, dhe qytetarëve, por edhe me një rritje të evazionit bashkë me Bjellorusinë e Llukashenkos, ishte i fiskal. vetmi vend që kishte ulur edhe të ardhurat nga Në vitin 2015 u vendosën 160 milionë dollarë puna të qytetarëve. taksa të reja, por deri tani dhe deri në fund të Kjo përbën bazën e asaj që po ndodh në jetën vitit efekti i tyre do të jetë tërësisht i shuar, pasi e qytetarëve, në atë reagim që kanë qytetarët deri në fund të vitit 2015, në buxhet do të ketë të në mënyrë të përditshme, protestën e tyre, njëjtin vëllim të ardhurash nga taksat (tatime dhe reagimin e tyre masiv ndaj qeverisë, se varfërimi dogana) që kanë qenë në vitin 2014. Pra, 160 dhe rënia ekonomike po vijon me ritme të milionë dollarë shtesë avulluan, sikurse avulloi shpejta. Qeveria deklaron se nuk po rrit rrogat edhe shtesa e të ardhurave, që do të vinte në dhe pensionet, pasi inflacioni është i ulët, por buxhet për shkak të rritjes ekonomike dhe që do vetë deklarata e qeverisë, vetë publikimet e të ishte në nivelin e 200 milionë dollarëve. INSTAT-it, thonë se në harkun e vitit 2015 çmimet
208 Legjislatura e 8-të Viti 2015
e mallrave të konsumit, të mallrave të shportës, nuk ekzistojnë as burimet financiare dhe asgjë. nga e cila preket pikërisht pjesa më e ekspozuar Statistikat e shpallura ditën e djeshme, qoftë e qytetarëve, nuk është rritur me 2. 2 %, sa nga INSTAT-i, qoftë nga Banka E Shqipërisë, ç’është norma e inflacionit, por është rritur me janë dëshpëruese. Investimet e huaja direkte 6. 4 %, gjë që do të thotë se qeveria nuk merr gjatë këtij viti, në mënyrë të përmuajshme, kanë përsipër asgjë për të kompensuar në rritjen e të qenë më të ulëta, në krahasim me një vit më papunëve dhe në rritjen e varfërisë. parë dhe janë rreth 5 % më të ulëta në periudhën Të dhënat e projektbuxhetit të vitit 2016, ato dhjetëmujore. që ka programuar qeveria për këto shtresa, janë Importi i makinerive dhe pajisjeve është 7% të pashpirta, sepse vijojnë të ulen, në krahasim më i ulët, në krahasim me një vit më parë. me vitin 2015. Bien edhe të dhënat për ndihmën Perspektiva është e zymtë. Indeksi i konsumit ekonomike, për pagesën e aftësisë së kufizuar të qytetarëve ka rënë rreth 6%, në krahasim me të qytetarëve, pagesat e tjera shoqërore, në një vit më parë. krahasim me atë që kanë marrë në vitin 2015, Gjithçka është e zymtë. Gjithçka është pa ndërkohë që rritet numri i të papunëve dhe perspektivë, gjë që deklamohet në mënyrë të shtohet problematika tjetër ekonomike e shpallur, por që kjo qeveri nuk e sheh. Të gjithë familjeve më të ekspozuara. e shohin, dhe të gjithë e dëgjojnë dhe psherëtijnë Po kush përfiton nga kjo politikë dhe nga ajo për atë që është duke ndodhur në këtë vend, që parashikon buxheti i shtetit? Përfitojnë vetëm ndërsa kjo qeveri, në mënyrë krenariste të shpenzimet qeveritare. Investimet publike në pandreqshme vijon të thotë se jemi në rrugën e tërësi, janë në minimumin historik. Nuk ka duhur, po rrisim ekonominë, po bëjmë investime ndodhur asnjëherë që të jenë 4 % investimet e e të tjera e të tjera. qeverisjes qendrore. Shto këtu edhe 0. 5 % - 0. Kjo është ajo që po perceptojnë qytetarët, të 6 % grantet për pushtetin vendor, janë 4. 6 %. cilët kanë marrë nga sytë këmbët, për të ikur Asnjëherë nuk kanë qenë parametrat në këto drejt vendeve të tjera. Janë 300 mijë shqiptarë, nivele. të cilët kanë lënë Shqipërinë dhe po kërkojnë të Janë më pak se 15 % e shpenzimeve të lënë Shqipërinë, listë e të cilëve vazhdon të rritet buxhetit, që destinohen për investime. 85 % e çdo ditë e më shumë. Prandaj ky ligj, nëse do të tyre, si asnjëherë tjetër në historinë e vendit, kishte ndonjë farë efekti zbutës, duhet të destinohen për shpenzime operacionale të konceptohej ndryshe. Kjo qeveri, në vend që të qeverisë. Investimet publike nuk destinohen për ishte me psikologjinë e sundimit, duhej të kishte të shkuar pranë komuniteteve lokale, për rrugë, psikologjinë e qeverisjes së përbashkët, qoftë për ujësjellës, për investime në sektorin e me komunitetet lokale, qoftë me të zgjedhurit e bujqësisë, për shkolla apo për shëndetësi, por tyre, dhe t’u linte më shumë kompetenca, destinohen për të lyer dhe riparuar ministri, për hapësira dhe fonde, për të zgjidhur një pjesë të të bërë fasadat e qyteteve, për të cilat do të madhe të problemeve, që sa vijnë e agravohen. vazhdojmë të paguajmë për vitin e ardhshëm ato Për këto arsye, ne jemi kundër këtij që bënë për zgjedhjet lokale, për të lyer pallatet projektligji, të formatuar në këtë mënyrë nga ana me bojëra. Asnjë metër linear asfaltim, as ndonjë e qeverisë. kanalizim i ri, asnjë shkollë e re. Nuk po bëhet Ju faleminderit! asgjë në harkun e tre viteve. Ky është viti i tretë (Drejtimin e seancës e merr zoti Meta.) dhe viti vendimtar i mandatit të kësaj qeverisjeje. Ilir Meta – Faleminderit! Por qeverisja nuk është e interesuar dhe nuk Ka ardhur koha për të folur në emër të kujdeset se çfarë po bën; është e interesuar të grupeve parlamentare. krijojë imazhin e sundimtarit që ka marrë në dorë Zoti Petrit Vasili nuk ndodhet. Atëherë fjalën dispozita të tilla ligjore, për të ndëshkuar këdo, e ka zoti Oerd Bylykbashi, në emër të opozitës. për të qepur gojën dhe për të gjunjëzuar njerëzit. Përgatitet zoti Bashkim Fino në emër të Viti që vjen do të jetë një vit edhe më i maxhorancës. vështirë, pasi përtej optimizmit të kësaj qeverie, Oerd Bylykbashi – Të nderuar kolegë! sipas së cilës do të ketë një rritje ekonomike në Po flasim për ligjin e ri që paraqet qeveria termat nominalë prej 6%, sigurisht që për këtë për pushtetin vendor. Është një ligj që vjen – siç
209 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
e tha më herët një koleg – një vit e gjysmë pas do të shkojnë te pjesët periferike të këtyre asaj që ju e quajtët reformë territoriale, si një bashkive. arritje e jashtëzakonshme, por që në fakt, edhe Pra, është një deformim i jashtëzakonshëm, prova e këtij qershori, edhe ajo që thamë më i cili sigurisht që do të lërë pasoja. Do të lërë përpara, dhe çdo analizë tregon se ishte vetëm pasoja në mënyrën se si do të zhvillohet ky vend, një reformë elektorale. E vetmja gjë që prodhoi, por do të lërë pasoja edhe në mënyrën se si përveçse çoi në fitore në tavolinë të zgjedhjeve, bëhet politikë. Ne kemi deklaruar që ajo është praktikisht në një vjedhje, është edhe deformimi një reformë territoriale, e cila në momentin më që ka prodhuar sot te pushteti vendor. të parë do të zhbëhet. Ajo hartë do të griset dhe Ju vendosët të linit patkoin përpara kalit, pa do të bëhet me konsultim me komunitetet. llogaritur se për çfarë duhet pushteti vendor, si Po ju kujtoj diçka. Para një viti 125 bashki e duhet të jetë ky pushtet vendor, si duhej komuna kërkuan referendum. Shtatëdhjetë mijë dizenjuar, çfarë kompetencash duhej të kishte, zgjedhës, 10 % e popullsisë së këtyre bashkive territorin optimal, popullsinë optimale, burimet që e komunave, kërkuan referendum. E firmosën i duheshin, dhe pastaj të vendosej bashkërisht, dhe e çuan atje. Askush nuk deshi t’ia dinte për ashtu siç duhej bërë ajo reformë, se cila duhej këtë. Nuk i pyetët. Për rrjedhojë keni llogari të të ishte edhe madhësia e territorit. hapur me ta. Ajo që ka ndodhur është një gjë që kushdo, Kështu, siç e thashë, kur të vijë radha, në mjaft ta shohë, e kupton se çfarë përçudnimi konsultim me ta, besoj edhe me juve, se ashtu është. Një hartë ku ka bashki si e Tiranës, e cila duhet bërë, do të ndryshohet. është një bashki gjigante, që nga një bashki Një gjë tjetër që ju e bëni dhe as doni t’ia vetëm urbane, siç ishte deri para një viti, është dini: po shkatërroni qarqet. Qarku është njësia tashmë një bashki që nuk lidh më bashkë atë që e nivelit të dytë. Njësia e nivelit të dytë të është pothuajse afër detit, me atë që është pas qeverisjes vendore është organ kushtetues, me malit të Dajtit, atë që fillon në Elbasan, me një kompetencë kushtetuese, të cilën asnjëri prej gjë tjetër që mbaron mbi Tiranë, ku pjesa urbane jush nuk mund ta zhbëjë as me ligjin e reformës as që do ta vrasë ndonjëherë mendjen për territoriale, as me ligjin e pushtetit vendor dhe pjesën rurale. Ta harrojnë ata të Shëngjergjit, se as me ligjin e buxhetit. do të kujtohet njeri. Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë flet Po kështu ndodh në bashki të tjera, si ajo e fare qartë: “Qarku harton dhe zbaton politika Durrësit, ku Durrësi buzë detit nuk do ta vrasë rajonale”, por asgjë tillë nuk është e mundshme, mendjen fare se ç’ndodh me Ishmin, me Manzën nëse me ligjin që ju kaloni sot – jo vetëm me a ku di unë. Po kështu Elbasani e me radhë. këtë, por edhe me atë të buxhetit, për taksat e Ndërkohë ka bashki që, praktikisht, janë lilipute, pushtetit vendor – ju do t’i lini qarqet me vetëm madje më të vogla se shumë bashki që kanë dhjetë funksionarë. Vetëm dhjetë funksionarë një qenë më përpara, ku raporti i përfaqësimit është organ kushtetues, i cili do të bënte krejt gjë tjetër. totalisht disproporcional. U bë gabim në vitin 2000, nuk kishte arsye pse Pra, bëtë një masakër me të gjitha kriteret. të përsëritej sot. U ngrit këtu një deputet, zoti Blushi, dhe Çfarë po bëni ju? Ju doni ta zhdukni. Në fakt, përmendi faktin se përse nuk e bënë Tiranën që është e vjetër kjo histori. Edi Rama kryetar është metropol, me status të veçantë. Praktikisht bashkie i Tiranës, që nga viti 2000, kurrë nuk i ka qenë kështu, por juve vendosët të bënit një deshi dy njësi: ato që ishin nën të, njësitë gjë tjetër. Ju duhen akoma më shumë para për bashkiake, dhe më në fund ia arriti ditës së të vjelë, në mënyrë që kryetarët e bashkive të madhe. Më kujtohet kur i drejtohej zotit Majko, qyteteve të investojnë tek sheshet, tek pemët, që ishte kryeministrit në atë kohë, në vitin 2002, tek të gjitha ato salltanete, të cilat banorët e dhe i thoshte: “T’i zhdukim njësitë bashkiake. periferive rurale të këtyre megabashkive nuk do Nuk na duhen”. Ia arriti kësaj më së fundi. Tirana t’i kuptojnë asnjëherë e as do t’i prekin është ajo që do të jetë sot, me këto që keni ndonjëherë me dorë, do t’i vuajnë nëpërmjet miratuar ju, por gjithashtu, në vitin 2002, po ky parave që ata do të paguajnë, por që nuk do t’u ish-kryetar bashkie, kur me ligj kishte detyrimin kthehen atyre. Taksat do t’u vilen atyre, por nuk që të paguante 4% buxhetit të bashkisë së
210 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Tiranës për qarkun e Tiranës, i drejtohej mbulohen së shpejti nga bora, kush do ta ketë kryetares së qarkut, që i thoshte: “Nuk të pyes kamionin, lopatat dhe zhavorrin për t’i hedhur fare; nëse nuk financon projektet e mia as dua në rrugët që do të mbulohen nga bora? As që e t’ia di fare për ligjin”. vrisni mendjen. Vetëm thoni se keni tabelën, keni Kështu, zotëria erdhi në pushtet me vota, aneksin, po decentralizoni, por duhen mend ashtu siç erdhi, dhe e zhbëri qarkun. Problemi përpara, pastaj tabela me shifrat. është që, ju nuk mund ta shkelni Kushtetutën Ia hoqët pushtetit vendor mundësinë të pse i teket Kryeministrit. Po e bëni de facto. Po i mbledhë taksa. Ju thatë: “Nuk do t’i mbledhë më zhbëni. Qarqet sot, edhe pse ne paraqitëm një pushteti vendor”. Taksidari im, thotë Kryeministri amendament, që mënyrë që përfaqësimi në është më pak i korruptuar se taksidari i kryetarit qarqe të ishte i balancuar, qarqet janë këto që të bashkisë së Tiranës, Durrësit dhe Elbasanit. kemi sot. Në fakt, nuk ka asnjë provë për këtë, sepse Mundet që ndajmë opinione të ndryshme, por taksidari i qeverisë nuk ka lidhje me hallin e kjo është çështje mentaliteti, se si Kryeministri, përditshëm, por thjesht ka hallin të shkojë dhe duke ju bërë të heshtni juve – se ju s’keni guxim t’i bëjë presion, represion biznesit të vogël. Më ta kundërshtoni – ka sjellë një situatë ku po e rëndësishëm se sa kjo është se ju keni shkuar deformohet mënyra si qeveriset dhe si ndërtohet më tej, jo vetëm e mblodhët dhe centralizuat ky shtet. Pasojat do t’i shihni mbas 5, 10, 15 apo mbledhjen e parave, atrofizoni dhe zhdukni 20 vitesh, pasojat e një zhvillimi të deformuar të kapacitetet e mbledhjes dhe të menaxhimit të territorit dhe të institucioneve. parave nga pushteti vendor, që sot dhe kësaj E thashë më herët: do t’i vilnit të ardhurat nga dite nuk kanë mundësi ta bëjnë, jo vetëm kaq, periferia, në mënyrë që kryetarët e bashkisë, ky por me një të rënë të lapsit thoni: “Zero taksën e i Tiranës, ai i Durrësit, ai i Elbasanit, i Korçës e biznesit të vogël”. Shumë mirë, 1,3 miliardë lekë të tjerë, të bëjnë sheshe. Pastaj, me atë teorinë më pak për pushtetin vendor. Thoni: “Do t’ua se sheshi na qenka pika e mbledhjes, ku na japim ne”, por decentralizimi fiskal ka idenë që krijohet komuniteti, do t’i thërrisni edhe këta të vetë ata të mbledhin paratë dhe jo t’i mblidhni ju Shëngjergjit, ata të Ishmit a ku di unë çfarë dhe t’i jepni ju si qeveri qendrore. Është komplet komune tjetër, që të vijnë e të shohin se cili është e kundërta. Vazhdoni në këtë rrugë se mirë e zhvillimi urban që po sillni juve. Paratë i paguajnë keni! këta, dhe nuk do të shohin asgjë. Problemi është se ju dalin 1,3 miliardë lekë Thoni se po rrisni buxhetin. Del ministri, na më pak në llogari, por nuk mundet që një shifër nxjerr edhe tabelën e na thotë: “Ja ky është të tillë të mos ta mbledhim diku. Kush ishte lopa aneksi”. Problemi është se, sigurisht, po të që u gjet për t’u mjelë?! Profesionistët e lirë, mbledhësh shifrat e buxheteve të njësive që u profesionet e rregulluara. Kërbaçi në kurriz të zhbënë sigurisht që është më e mire, por pyetja profesioneve të lira është i frikshëm. Do t’i që shtrohet: kompetencat që po u kaloni këtyre shikoni të gjithë, po ju mblidhen përditë. Vetëm njësive, a i kanë ato paratë e mjaftueshme që shikoni se sa po reagojnë përditë në rrjetet këto të zbatohen? sociale, po ju dalin në shesh. 97 mijë lekë të rinj Po marr dy raste. Po kaloni zjarrfikëset te është paga maksimale, me teorinë e pushteti vendor. Është një shërbim vital, shumë Kryeministrit që sigurimet shoqërore, kontributi i rëndësishëm dhe nuk është zgjidhja më e mirë është taksë. Mund ta unifikoni. Po ku e keni parë decentralizimi, pa një diskutim se çfarë do të këtë gjë? ndodhë. Do të ndajmë kamionë apo shtatë Sigurimi shoqëror dhe pensioni është një e batalione, nuk e di sesi do ta bëni matematikën drejtë e barabartë për të gjithë. Nuk është taksë, tuaj dhe të shikoni nëse shërbimi do të nuk është detyrim, paguaj për veten time, ta marr funksionojë. Cilin do të thërrasim: zjarrfikësin e pas 35 vjetësh. Nuk zonifikohet, sepse po filanit apo të fistekut kryetar të bashkisë? Keni deformoni atë që do të ndodhë në treg. ndarë rrugët rurale, sepse nuk doni t’ua jepnit Po jap dy shembuj: brenda për brenda të qarqeve. Qarqet keni vendosur, do t’i vrisni. Nuk njëjtës kategori, avokat, noter, dentist, mjek spe- ka rëndësi, sepse e keni ndarë këtë pjesë. Por, cialist, arkitekt, po të jetë në qendër të qytetit do a mund të ma shpjegoni: për qarqet që do të të paguajë 97 mijë lekë, po të jetë në periferi do
211 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
të paguajë 22 mijë lekë. gënjeshtër, sepse do t’ua marrë të tjerëve. (Ndërhyrje pa mikrofon.) Do të marr një shembull dhe do të bëj një Të mbaroj njëherë unë. paralelizëm: ne disponojmë dokumentacionin të Zoti Braçe, unë ju respektoj kur flisni, prandaj cilin ju u përpoqët me shumë mund ta bënit duhet të më respektoni edhe ju mua. Kur të sekret, atë për tenderin, që tender nuk ishte, por mbaroj unë, flisni ju. prokurimin e drejtpërdrejtë të marrjes me qira të Nuk po gënjej, por po them atë që është: 97 një flote prej 43 makinash qeveritare. E shpallët mijë lekë do të paguaj ai. Po ju them diçka shumë kontratë sekrete, keni sekretuar të thjeshtë, është një matematikë e thjeshtë, në dokumentacionin për dhjetë vjet. Ia bëtë atij fund fare gjatë një viti vlera që do të nxjerrin, hallexhiut, komandantit të Gardës, i keni vënë megjithëse këta të dy mund të jenë njëri dhe tjetri një barrë në qafë, që ai nuk e di si do t’ia bëjë. me të njëjtën vlerë të ardhur që krijojnë në fund Është shpallur edhe fituesi. Është kompania të vitit, përtej asaj që pretendon Kryeministri, specifike, e cila do t’i japë qeverisë 43 makina sepse po i quan të gjithë këta persona që kanë për një vlerë 5 - vjeçare, 5 milionë euro. Do t’ju bërë një barrë shkollë, evazorë. Prandaj u thotë: bëj një llogari shumë të thjeshtë. Merren tre “Nuk u besoj se çfarë faturoni ju”. Ai thotë, je në “Mercedes” C 400 Lungo për kryeqeveritarin, periferi, unë do të marr nga 264 mijë lekët e tua, këto në fund të pesë vjetëve do të kushtojnë qira 23%, po të jesh në qendër nga 1 milion e 164 sa dyfishi i blerjes së makinës së re. mijë lekët e tua do të marr 23%. Në fund ai i Po ju them edhe diçka tjetër. Nëse këtë vlerë periferisë nëse do të jetë ndonjë fatlum, sepse që ju do ta bëni tym, sepse malli do t’i shkojë unë nuk besoj se ka profesione që arrijnë në përsëri të zotit, jo qeverisë, me atë vlerë 5 shifrën 5 milionë lekë të reja, sikur për efekt të milionë euro, do të bliheshin 43 “Mercedes” me llogarisë do të ketë 47 milionë lekë të vlerë 116 mijë euro. pataksueshme, kurse ai i qendrës 38 milionë E para, nuk po i blini, por po i merrni me qira. lekë të vjetër të pataksueshëm. Kjo do të thotë E dyta, për çfarë u duhen shqiptarëve të se ai i periferisë do të ketë 9 milionë lekë më varfër që nuk kanë bukë të hanë 43 “Mercedes”- shumë të vjetër të pataksueshme. Pse? Cila a për qeveritarët? Nuk do të merren “Mercedes”, është arsyeja që të jetë kjo lloj pabarazie, e cila por makina të tjera, të gjitha të mikut të do të çojë në deformim të konkurrencës brenda Kryeministrit. sektorit? Pyetja që shtrohet është: po nëse kjo Do t’ju lexoj një mesazh, sapo ju përmenda 5 nuk ndodh brenda sektorit, çfarë do të ndodhë milionë euro për makinat e qeveritarëve. me mjekun, noterin avokatin, dentistin, Lexojeni këtë mesazhin këtu! inxhinierin të cilët do të taksohen në këtë formë? (Ndërhyrje pa mikrofon.) Kjo nuk do të ndodhë me profesionin tjetër të Zoti Braçe, i kam unë dokumentet. lirë me rrobaqepësin, parukierin, apo cilin të doni Dëgjojeni këtë sms. Një punonjës i ndërtimit ju, me të ardhura të njëjta. Nuk mund ta taksoni. ia dërgon pronarit të tij: “Shef, Doda jam, ka Pse? Sepse ju nuk e kuptoni se po bëni një mundësi me ma dhanë rrogën më shpejt, sepse gabim shumë të madh. më kanë prerë dritat, ujin. Kam për paguar Ju këtë sot nuk keni shans ta ndërroni, nuk kredinë dhe nuk kam bukë”. Çfarë t’i shpjegojmë keni për ta ndërruar. Mirë bëni që nuk e ndërroni. këtij për 5 milionë eurot? Ky është minimumi, Që ta marrë vesh e gjithë kjo kategori: janë 24 sepse qindra milionë euro që po shpërndari mijë profesionistë e shumëzuar për tre, bëni majtas dhe djathtas te klientët tuaj, janë një gjë llogaritë sesa vetë janë që ju dëgjojnë sot. Këta e frikshme. Këtu nuk bëhet fjalë për korrupsion, e kuptojnë shumë mirë se cilët jeni ju që thoni: por për një sistem të ri, ku Kryeministri po “Ne ulim taksat”. E kuptojnë shumë mirë se shpërndan para majtas dhe djathtas te miqtë e vetëm prej jush nuk do të presin gjë, por nuk tij. Pse? Jo vetëm për t’u bërë të pasur, por që mbyllet këtu, sepse ju do të shkoni më larg, e ato para të kthehen edhe në politikë nëpërmjet gjithë kjo do të shkarkohet në atë që do të blerjes së votës dhe ushtrimit të presionit. Ka paguajnë konsumatorët. Pse? Sepse pjesë edhe media, sepse asaj nuk i mbyllet goja Kryeministri i vendit vendosi të hiqte taksën, ta asnjëherë. bënte zero, por nga ana tjetër kjo ishte Për këto arsye të miratosh këtë ligj sot, është
212 Legjislatura e 8-të Viti 2015
thjesht të vazhdon atë përçudnim që iu bë i thellë jo vetëm në Shqipëri, por kudo gjetkë ka pushtetit vendor nëpërmjet asaj reforme qenë një rrugë e gjatë deri në një krijimin e një elektorale të një viti më parë. autonomie të plotë që kërkohet dhe e bën Faleminderit funksionale atë. Kjo bën që edhe qytetarët të Ilir Meta - Faleminderit! ndiejnë dhe të besojnë tek ai. Zoti Fino me lejen tuaj, a mund të flasë Petrit Sigurisht, thelbi i ligjit nuk duhet të Vasili, shumë shkurt? ngatërrohet sot as me sasinë e buxheteve që Hiqeni pjesën e atij! akordohen, pasi buxhetet shpeshherë Po, zoti Vasili. demonstrojnë edhe situatën ekonomike në të Petrit Vasili - I nderuar Kryetar i Kuvendit, cilën ndodhet vendi dhe natyrshëm, e kanë të Të nderuar kolegë deputetë, pamundur t’u përgjigjen atyre pritshmërive që Do të përpiqem të qëndroj larg diskutimit të pushteti vendor ka. Ne në këtë rast, jemi të gjithë ngjyrosur me shumë politikë të ditës së sotme së bashku më të lidhur me idenë bazë për të në lidhje me këtë ligj, por do të qëndroj vetëm te mos rënë pre e kritikës së sëmurë, e cila nuk na projektligji, i cili në pikëpamjen e Grupit çon përpara, por duhet të jemi gjithmonë e më Parlamentar të LSI-së, ka rëndësi të shumë të përqendruar, se cila është e reja që jashtëzakonshme, sepse besoj se është akti i afrohet dhe cili është ai instrument themelor, që dytë, i cili formëson atë sfidë të madhe tonën këtë pushtet e bën të konceptohet ndryshe nga për ta riformatuar dhe për t’i dhënë një pamje më parë. tjetër pushtetit vendor në Shqipëri. Pas ndarjes Është e natyrshme që dhe rezultatet do të territoriale, si një reformë madhore e munguar duan kohë që të maturohen, por njëkohësisht, në më shumë se dy dhjetëvjeçarë, besoj se sot është dhe një sfidë më vete për të gjithë jemi në një moment shumë të rëndësishëm, ku pushtetin e ri vendor që ne kemi, që ai të krijojë ajo merr edhe dokumentin e saj bazë të punës edhe kapacitetet e duhura njerëzore për t’i dhe ku e gjithë kjo ndarje të cilën ne e projektuam absorbuar dhe për t’i bërë operative edhe dhe e çuam përpara me jo pak vështirësi, sot ka kompetencat e reja që merr edhe ambiciet e reja edhe instrumentin e vet në dorë. për ta kontrolluar mënyrën efektive territorin dhe Besoj se i gjithë interpretimi i sotëm në shërbimet që u ofrojnë qytetarëve. përgjithësinë e tij, nuk i është shmangur Në tërësinë e tij, i gjithë procesi i konsultimit emocionalitetit të rezultateve të 21 qershorit. të tij, qoftë me shoqërinë civile, por njëkohësisht Mendoj që ligji i sotëm me ato rezultate, nuk kanë edhe debati i gjerë i cili e parapriu, edhe disa asnjë lidhje me njëra-tjetrën, pasi ai ishte raporte shumë të qarta sot me qeverisjen shprehje e vullnetit të zgjedhësve dhe për atë qendrore dhe fiksimi i tyre me ligj sigurisht, e koalicion, ku ata besuan më shumë, ndërsa ky bëjnë situatën edhe më transparente, por është instrumenti, i cili do t’u shërbejë të gjithë njëkohësisht, e bëjnë edhe më aktiv dhe më drejtuesve lokalë, pavarësisht nga krahu politik konkret këtë pushtet të ri vendor. Përfshirja e apo forca politike së cilës ata i përkasin. Përpara iniciativës qytetare, por edhe e nisma të tjera, kemi një sfidë shumë më të rëndësishme se nënkuptojnë se kemi pushtet vendor më aktiv gjithçka tjetër, një formësim të një pushteti të ri dhe qytetarë që janë gjithmonë e më aktivë në vendor, të konceptuar ndryshe, me kompetenca këtë drejtim. Sigurisht, mekanizmi konkret dhe të tjera dhe me një kontroll tjetër më të gjerë praktik i implementimit të këtij ligji të ri kërkon dhe më të veçantë të territorit. po të njëjtin përkushtim me seriozitet, dhe besoj Jemi të gjithë të ndërgjegjshëm që vijmë nga se edhe kjo kërkon maksimumin e asistencës, një traditë e varfër në këtë drejtim, qoftë në të qoftë teknike, apo tjetër, në mënyrë që ai të shkuarën e afërt, qoftë dhe në atë të largët. Kemi formësohet në atë dimension që ne e kërkojmë. trashëguar pak gjë në lidhje me një pushtet Megjithatë, pa dashur absolutisht të marr dhe të vendor thellësisht të decentralizuar dhe rimarr shumë e shumë argumente, të cilat u autonom. Sigurisht, akti i sotëm është një ecje thanë dhe u konsumuan gjerësisht, besoj se para në këtë rrugë. Të gjithë jemi të është momenti që, ashtu si në ligjin e ndërgjegjshëm se nuk është fundi i kësaj rruge, mëparshëm të vitit 2000 ne realizuam një ligj me pasi një autonomi e thellë dhe një decentralizim konsensus, sepse është një instrument që u
213 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
shërben të gjithë drejtuesve të bashkive, ekspertizën në hartimin e projektligjit, pavarësisht përkatësive politike të tyre, besoj se konkretisht, me dy ekspertë amerikanë dhe pesë edhe ky duhet të ishte një ligj natyrshëm i ekspertë vendas. Projektligji, para se të kalonte miratuar në këtë mënyrë, pasi i gjithë mekanizmi për miratim në qeveri, iu nënshtrua një procesi që ai propozon është pozitiv dhe, sigurisht, të gjerë konsultimi publik duke respektuar zbatimi konkret i tij është një sfidë e re e madhe procedurat e ligjit nr. 146 të vitit 2014 “Për njoftim që ne kemi përpara, të cilën duhet ta trajtojmë dhe konsultim publik”. Konkretisht, janë zhvilluar po me të njëjtin seriozitet si reformën rreth pesë tryeza rajonale për konsultimin publik administrative edhe si ligjin që kemi sot përpara me përfaqësues të shoqatave, të zgjedhur për miratim. vendorë, me kryetarë bashkish dhe qarqesh dhe Ndaj, duke mos dashur të zgjatem më shumë, me këshilltarë bashkiak, janë zhvilluar takime në i ftoj të gjithë për ta mbështetur ligjin dhe të mos Shkodër, në Fier dhe në Tiranë. Gjithashtu, janë hezitojmë për këtë gjë. Më tej, monitorimi i tij zhvilluar dy takime të posaçme në Tiranë me është një detyrë e madhe dhe e vazhdueshme përfaqësues të shoqërisë civile dhe me që na pret përpara. organizatat ndërkombëtare. Procesverbalet e Faleminderit! këtyre takimeve kanë qenë pjesë e relacionit Ilir Meta – Fjalën e ka shkëlqesia e tij, shoqërues të projektligjit dhe çdo deputet ka deputeti Bashkim Fino. pasur mundësinë t’i lexojë ato. Në total janë Bashkim Fino – Shyqyr që e le të lirë Oerdin konsultuar mbi 110 përfaqësues vendorë dhe të dëgjojë, sepse mund të reflektojë pas ekspertë të decentralizimit. Po ju them, për diskutimit tim. shembull, që shoqata dhe bashki të djathta, apo I nderuar Kryetar i Kuvendit, zoti Ilir Meta, vetë Bashkia e Shkodrës, që drejtohet nga ju, të I nderuar ministër i Pushtetit Vendor, zoti Çuçi, djathtët, i ka dërguar mbi 60 rekomandime Së pari, jam shumë i lumtur që flas në emër ministrit, nga të cilat, mbi 70% e tyre janë të Grupit të Partisë Socialiste për një ligj shumë reflektuar në versionin përfundimtar që sot ne të rëndësishëm si ai i vetëqeverisjes vendore që, kërkojmë të votohet nga ju. unë natyrisht, e kam shumë përzemërt. Gjithashtu, edhe ne, si Komision i Ligjeve, Së dyti, dua të falënderoj kolegun Blushi, jo kemi organizuar më vete një seancë dëgjimore pse pak më parë ai më falënderoi mua në me kryetarë bashkish, me përfaqësues të diskutimin e tij, por sepse në diskutimin e tij shoqërisë civile dhe me përfaqësues të shumë racional, ishte profesional, por ishte edhe komunitetit ndërkombëtar, pra ka pasur një teknik, edhe politik. transparencë të plotë dhe konsultime të gjera Të nderuar kolegë deputetë, për këtë projektligj, duke vendosur standarde të Të nderuar kryetarë të 61 bashkive, larta në këtë drejtim, për vetë faktin që ky është Kryetarë qarqesh, një ligj shumë i rëndësishëm dhe me impakt të Këshilltarë të të gjitha ngjyrave politike, gjerë për komunitetin tonë. Për të konsoliduar cilësinë e një projektligji, Pika e dytë, është “Vlerësimi i cilësisë” – thotë sot në Bashkimin Europian dhe në Këshillin e Bashkimi Europian në përmbajtjen e tij. Kongresi Europës përdoren dy standarde: vlerësimi, i Autoriteteve Lokale dhe Rajonale në Këshillin përkatësisht, së pari në procedurë dhe në e Europës shprehet tekstualisht se: “Projektligji shqyrtim dhe, së dyti, në cilësinë e përmbajtjes. është ndërtuar me strukturë të qartë dhe është Vlerësimi i procedurës së hartimit dhe shqyrtimi bashkëkohor për përmbajtjen e tij i mbulon të i projektit. Veçanërisht sot, projektligjet në një gjitha aspektet e organizimit të vetëqeverisjes shoqëri demokratike vlerësohen edhe nga vendore dhe nenet e tij janë në përputhje me procedura e ndjekur në hartimin e tyre, e cila Kartën Europiane të Vetëqeverisjes Vendore”. përherë e më tepër është bazuar, është e Çfarë duhet të thonë më shumë Karta e barabartë me përmbajtjen e normave. Projektligji Autonomisë Vendore, Bashkimi Europian dhe u hartua nga ministri për Çështjet Vendore në Këshilli i Europës? Me të njëjtin vlerësim, si një bashkëpunim me projektin e USAID-it për ligj shumë i mirë dhe me përmbajtje me qeverinë vendore, si dhe me Këshillin e Europës standardet e Këshillit të Europës shprehet edhe dhe OSBE-në. Këta partnerë mbështetën eksperti i Këshillit të Europës që ka asistuar në
214 Legjislatura e 8-të Viti 2015
këtë proces. Risitë e projektligjit janë të shumta, një bazë solide dhe juridike, dhe praktikë të mirë të cilat i thanë shumë nga kolegët e mi të për respektimin e autonomisë vendore. maxhorancës dhe në mënyrë të detajuar ministri Së katërti, projektligji ka një kapitull të veçantë i Pushtetit Vendor. Por nëse tentoj t’i përmbledh për transparencën, konsultimin dhe, mbi të ato në aspektin normativ, mund të përmend: gjitha, pjesëmarrjen e publikut në vetëqeverisjen Së pari, në përputhje me gjuhën e përdorur vendore, karakteristika që janë thelbi i konceptit në Kushtetutë, vendimet e Gjykatës bashkëkohor të qeverisjes vendore. Në këtë Kushtetuese, dhe në reflektim të vërejtjeve të kuadër, po e theksoj, projektligji njeh të drejtën ekspertëve ndërkombëtarë, projektligji ka në e iniciativës qytetare për të propozuar projekte tekstin e vetë konceptin e vetëqeverisjes apo akte të caktuara për vendimmarrje nga vendore. Ky koncept nuk përdoret si një deklarim këshillat bashkiakë. i përgjithshëm, por edhe si një koncept juridik i Së pesti, projektligji i referohet në mënyrë të përkufizuar në nenin 2 të tij, duke u shtjelluar në qartë bashkëpunimit ndërkufitar, që është një mënyrë normative në nenet që vijojnë. ndër elementet thelbësore të standardeve Së dyti, projektligji i ri organik rishikon në ndërkombëtare të Këshillit të Europës dhe të themel bazën e funksioneve dhe kompetencave Bashkimit Europian. aktuale, duke shtuar edhe funksione të reja në Së gjashti, projektligji në tekstin e tij i kuadrin e thellimit të decentralizimit. referohet taksitivisht Kartës Europiane për Në ligjin aktual që kemi të vitit 2000, nr. 8652 Vetëqeverisjen Vendore, përbën risi në krahasim kemi pasur 39 funksione dhe kompetenca. Sot, me ligjin e vjetër dhe rrit koherencën e tij me të ligji i ri, mbi këto 39 kompetenca ka shtuar edhe Drejtën Ndërkombëtare. 17 kompetenca të tjera të reja, duke e çuar në Së shtati, projektligji vendos për herë të parë 56 numrin e funksioneve dhe kompetencave që mandatin e përgjithshëm të kryetarit të bashkisë, do të kenë 61 kryetarët e bashkive. Po të doni, duke e kufizuar të drejtën e tyre në rikandidimin mund t’i lexoni nga neni 23 deri në nenin 29. e tepruar. Model, ku mund të mbështetet kjo Pra, kemi një decentralizim të thellë të pushtetit iniciativë, është ligji italian, ku kufizimi i së drejtës nga niveli qendror drejt nivelit të pushtetit ven- për rikandidim bëhet me ligj. Në konceptin dor. A nuk kemi kërkuar gjithë këto vjet thellimin shqiptar, ky kufizim është i caktuar me ligje të e decentralizimit? Natyrisht, e kemi kërkuar, të qarta, mbështetet në interesin publik dhe në majtë e të djathtë. Disa nga funksionet më të natyrën e formulimit respekton proporcionalitetin rëndësishme janë në kuadrin e këtij projektligji, e kërkuar nga Kushtetuta. si: ujitja dhe kullimi, shërbimi i zjarrfikësve, Së teti, projektligji korrigjon mangësinë e administrimi i pyjeve dhe kullotave, administrimi evidentuar në ligjin e vjetër duke synuar i kopshteve, personeli i edukatoreve, rreth 4 mijë qartësisht të krijojë dhe të zbatojë eficencën e edukatore shkojnë nën varësinë e pushtetit ven- stabilitetit dhe efektivitetit, si parime bazë dor, administrimi i mirëmbajtjes së shkollave, udhëheqëse të vetëqeverisjes vendore. decentralizimi i rreth 3 mijë punonjësve të tjerë Së nënti, projektligji sjell në përputhje me të mirëmbajtjes, zgjerimi i kompetencave në Kartën Europiane dhe praktikën më të mirë të fushën e mjedisit, mbrojtja e cilësisë së ajrit, të vendeve të Këshillit të Europës çështjen e ujit, tokës, apo ndotje të tjera. imunitetit të anëtarëve të këshillave të bashkive. Së treti, projektligji parashikon një tipologji të Aktualisht, formulime në fuqi sipas ekspertëve re të funksioneve të qeverisjes vendore duke i të Këshillit të Europës, u sigurojnë këtyre klasifikuar ato në funksione dhe në funksione të anëtarëve një imunitet të përgjithshëm civil dhe deleguara. Hiqet ndarja e funksioneve të veta penal, duke e bërë Shqipërinë praktike dhe unike dhe funksioneve të përbashkëta. Ky ndryshim në Europë. vjen në përputhje me Kushtetutën, e cila nuk e Së dhjeti, projektligji në përputhje me Kodin njeh konceptin e funksioneve të veta apo të e ri të Procedurës Administrative të Republikës përbashkëta midis qeverisjes qendrore dhe asaj së Shqipërisë dhe në përmirësim të ligjit në fuqi, vendore. Futja e kësaj tipologjie të funksioneve normon qartë çështjen e konfliktit të interesave shoqërohet me përcaktimin që funksionet dhe dhe siguron procedurën e nevojshme për ta kompetencat kalojnë vetëm me ligj, dhe krijojnë evidentuar dhe shmangur atë.
215 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Njëmbëdhjetë, projektligji sjell një ndryshim komunitare në qytet në formën e këshillave dhe mjaft pozitiv dhe të rëndësishëm nga pikëpamja të komunave të lagjeve dhe të mekanizmave e parashikimit të financave vendore, e theksoj ndërlidhëse komunitare duke plotësuar një këtë. Projektligji përcakton që vlera, pra sasia e vakum që kishte në hapësirën urbane në raport transfertës së pakushtëzuar, që i jepet çdo vit me fshatin, ku ligji në fuqi e parashikonte qeverisjes vendore nga buxheti i shtetit, strukturën e kryetarit dhe të kryesisë së fshatit. përcaktohet si përqindje fikse ndaj të ardhurave Të nderuar kolegë deputetë, publike të buxhetit të shtetit. Ndërkohë, se sa Konsensusi politik në parlament për miratimin do të jetë kjo përqindje, ligjvënësi do ta e ligjeve nuk është aspak thelbësor i një procesi përcaktojë në një ligj tjetër që do ta bëjmë shumë ligjvënës dhe së një maturie të çdo force politike. shpejt për financat vendore. Ky ndryshim është Kushtetuta jonë në frymën e kushtetutave sugjeruar direkt nga programi i USAID-it si një moderne europiane, përcakton miratim ligjesh mekanizëm që do të zgjidhë një nga problemet me jo më pak se 3/5-at të anëtarëve të Kuvendit, më të mëdha në ciklin e buxhetimit të financave dhe një rast tipik për kategori për këtë është edhe vendore, parashikueshmërinë e transparencës projektligji që duam të votojmë sot “Për së pakushtëzuar, mekanizmi hyn në praktikë më vetëqeverisjen vendore”. mirë në politikat e financave të qeverisjs Kushtetuta nuk e vendos kërkesën për vendore. miratimin me 3/5-at për pazaret e forcave politike Dymbëdhjetë, projektligji vendos për herë të dhe as për të dhënë dhe as për të marrë në parë detyrimin për qeverinë që, nëse bën ulje të procesin ligjvënës. Përkundrazi, ligji duhet të taksave vendore, atëherë është e detyruar me miratohet me 3/5-at, sepse ky sjell një impakt të ligj të kompensojë buxhetin lokal. drejtpërdrejtë në rëndësinë e jetës së qytetarëve, Tjetër risi e këtij ligji, është se jep hapësira të flitet për pushtetin e dytë të zgjedhjeve dhe atë reja për bashkitë që mbështesin në zhvillimin që është më shumë dhe më afër qytetarëve. ekonomik dhe lokal, apo për zbutjen e varfërisë Ndaj, ashtu sikundër pavarësia e gjyqtarëve nuk nëpërmjet kompetencës për dhënien e granteve është atribut apo cilësi e tyre, por e drejtë nga buxheti lokal për bujqësinë, shërbimet themelore e shtetasve për t’u gjykuar nga sociale, biznesin e vogël apo të mesëm. gjykatës të pavarur, edhe ky projektligj miratohet Projektligji sjell një sanksionim të ri të me 3/5-at, sepse projekton kërkesën e instrumentit të huamarrjes vendore, duke qytetarëve për t’u qeverisur në nivel lokal nga vendosur detyrimin që, në ligjin e buxhetit të një pushtet i ligjshëm kompetent, eficent, trans- shtetit, ku përcaktohet përqindja e krijuar limitin parent, i përgjegjshëm dhe i aftë të reagojë për e buxhetit publik që merret nga qeveria qendrore, shqetësimet e tyre. Ju do të thoni se kjo sjell një pjesë e saj të përcaktohet detyrimisht edhe natyrisht dhe domosdoshmërisht edhe një pyetje për huamarrje vendore, gjithmonë, duke thelbësore për këtë projektligj, se pse ligji nr. respektuar politikat e Ministrisë së Financave në 8652 i vitit 2000 është miratuar me konsensus kuadrin e limitit të përgjithshëm të buxhetit publik. të gjerë politik nga ky parlament, qoftë nga e Projektligji i ka kushtuar për herë të parë një majta, qoftë nga e djathta? Çfarë ka sot që nuk kre të veçantë administrimit të shërbimeve shkon me këtë projektligj? Çfarë ka sot opozita? publike. Në këtë kre janë sanksionuar disa Opozita ka barrën e provës për të na e vërtetuar parime të rëndësishme për administrimin dhe këtë gjë. Pse nuk artikulon asnjë vërejtje të shërbimet nga ana e bashkive. E reja që sjell vetme? Cila është ajo dhe në cilin nen është projektligji në fushën e shërbimeve publike dhe formulimi i saj, që ne t’i marrim në konsideratë është detyrimi për të hartuar standardet e dhe ta votojmë të gjithë bashkë, meqenëse i menaxhimit të performancës për secilën nga shërben komunitetit? shërbimet publike dhe detyrimi për monitorimin Unë dua t’ju them këtu, se argumenti kryesor e tyre. i lidershipit tuaj të Partisë Demokratike, ish- Projektligji vendos, gjithashtu, bazën juridike kryetarit të bashkisë, Lulëzim Basha, para 1 viti për një kapërcim cilësore dhe të qenësishëm në e gjysmë, kur ne bëmë reformën administrative- qeverisjen dhe në pjesëmarrjen e komitetit. territoriale, ishte të bënim decentralizimin dhe Projektligji krijon për herë të parë strukturat më pas të bënin reformën territoriale. Ne e bëmë
216 Legjislatura e 8-të Viti 2015
reformën territoriale duke ju lutur disa herë juve, kompetencat e reja për të cilat unë fola më lart. dhe ju e dini shumë mirë, kemi bërë disa takime. Por po marr vërejtjet e fundit që bëri kolegu Madje, unë dhe kolegu im, Vasili, kemi ardhur Bylykbashi, që e kam edhe në komision, i cili edhe në konferencën e kryetarëve të bashkive foli edhe në emër të grupit tuaj. Çfarë tha ai? Ai dhe të komunave të Partisë Demokratike, ku na tha këtu: “Bashkisë së Tiranës nuk i keni kemi trajtuar se pse duhet bërë reforma dhënë status të veçantë, sepse këtë e kërkoi territoriale dhe si duhet bërë. Ndërkohë që ne edhe Blushi”. Po, është e vërtetë që nuk i kemi prisnim një përgjigje pozitive, ju na ngritët dhënë status të veçantë, sepse po t’ia jepnim përpara një mur betoni, duke thënë: “Duam sot me këtë ligj, e dini çfarë do të thoshit ju? “Ia decentralizim dhe më pas duam reformë dhanë se kryetar bashkie është Erion Veliaj”. territoriale”. Ja pra, ku jemi sot, jemi me ligjin e Jam shumë i bindur që do të thoshit këtë gjë. decentralizimit dhe po jua sjellim në parlament. Ndërkohë që ne... Pse jeni memec sot, nuk doni të flisni dhe nuk (Ndërhyrje pa mikrofon.) doni të artikuloni asnjë vërejtje për të na dhënë Do t’ia jap, sepse ti nuk e lexuar ligjin dhe kjo mendime dhe sugjerime, për t’ju shërbyer është fatkeqësia juaj, që nuk erdhët të merrnit kryetarëve të bashkive, të majtë e të djathtë, për pjesë në diskutim në Komisionin e Ligjeve, sepse t’ju shërbyer këshilltarëve të qarqeve, për t’ju nuk ju lanë të merrnit pjesë në diskutim. Po t’ju shërbyer bashkive, qofshin të majtë, të djathtë, linin, jam shumë i bindur që do të bënit vërejtje apo të çdo partie tjetër politike, të cilët nuk kanë dhe sugjerime shumë të mira. të bëjnë vetëm me maxhorancën tonë PS-LSI, Por po të them një gjë: sot në këtë projektligj, por kanë të bëjnë me gjithë komunitetin ku lexoje me kujdes, ne kemi vënë decentralizimin jetojnë dhe punojnë. Mua më duket absurde dhe asimetrik. Çfarë do të thotë kjo? E shpjegoi më vjen keq që dëgjoj diskutime nga kolegët e ministri pak më parë. mi të së djathtës, ku i kam mbajtur shënim kur (Ndërhyrje pa mikrofon.) ngihen dhe bëjnë vërejtje. Po pse, vërejtje janë Të lutem, dëgjo me kujdes! këto, kur një deputet thotë se heq kompetenca Kjo do të thotë që mund të bëjmë metropole nga vetja qeveria se nuk i bën dot dhe ia jep edhe me këtë ligj, që është ligj kuadër, pra është pushtetit lokal? ligji i pushtetit vendor, dhe ne fare shpejt, fare Kjo është absurde, është për të qeshur. Unë mirë mund të bëjmë ligje për metropole të kam qenë vetë kryetar bashkie dhe e mendoj caktuara, jo vetëm për Tiranën, por edhe për shumë mirë çfarë lufte e madhe bëhet midis zona të tjera. Pra, ligji na e hap dritën jeshile pushtetit vendor dhe pushtetit lokal. E si mund për të vazhduar dhe për të punuar më tej. të mendojë një deputet, aq më tepër që e ka Ju thoni: shkatërruat qarqet, nivelin e dytë të njohur dhe e njeh pushtetin lokal, të thotë: sot pushtetit vendor. Pse i shkatërruam qarqet? Nuk qeveria i jep disa kompetenca pushtetit lokal, i kemi ngacmuar fare. E kemi kushtetues, e kemi sepse nuk është në gjendje t’i bëjë vetë? Po si i në ligj. Nuk i kemi hequr asgjë, përkundrazi. ka bërë deri dje dhe do të bëjë edhe shumë gjëra (Ndërhyrje pa mikrofon.) të tjera? I kemi hequr rrugët rurale? Po, normale, do Një deputet tjetër thotë: “Kompetencat janë, t’i heqim rrugët rurale. Si mund t’u lëmë rrugët por nuk shprehen me fonde konkrete”, vërejtje rurale qarqeve kur bashkitë i kemi zgjeruar, i së cilës ministri Çuçi i ktheu përgjigje shumë kemi bërë 61 bashki? E si? Rrugët rurale deri mirë. dje qenë midis komunave e bashkive, i dashur Po, mor po, sot kemi një fat të madh. Cili koleg! është fati i madh? Që kalojmë në një ditë ligjin e Për të bërë një koordinim të mirë, që të mos pushtetit vendor me shqyrtimin nen për nen dhe përplasen qarqet e komunat, natyrisht ia kishin në tërësi të buxhetit të shtetit. dhënë këtë kompetencë me vendim qeverie Po të rrini ta shikoni këtu, ka nene të caktuara qarqeve, por sot nuk kemi komuna. Sot kemi që miratohen në funksion edhe të këtij ligji, çka bashki në një tërësi shumë më të madhe dhe do të thotë se kur të firmoset ligji i buxhetit të duke qenë bashki kaq e madhe do të thotë që e shtetit, ato janë gati, fondet janë efektive edhe ka për detyrë ajo të zgjidhë problemet e rrugëve për 61 bashkitë dhe këshillat bashkiakë, për rurale, qoftë në ish-fshatra, qoftë në ish-komuna.
217 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Prandaj, në rastin konkret ne nuk kemi prekur qeverisjen vendore. asgjë. Kam frikë se sipas këtij historiku, edhe pas Të kishit ardhur për reformën territoriale, 15 vjetësh nga sot, do të më keni përballë kur të natyrisht ne do t’u kishim dhënë një zgjidhje edhe hartoj ligjin e tretë të pushtetit vendor në qarqeve, duhet të ishin ose jo, sepse janë Shqipëri. kushtetuese, siç thua ti, a duhet t’i mbajmë Faleminderit! qarqet apo duhet t’i heqim qarqet; duhet ta Ilir Meta – Urime, zoti Fino, urime! zgjedhim kryetarin e qarkut direkt nga populli, E mbajte fjalën! që e kam bërë propozim unë që në reformën Po, zoti Bylykbashi për procedurë. territoriale apo nuk duhet? Por ju nuk morët pjesë Oerd Bylykbashi – Për procedurë, zoti në këtë reformë territoriale, sepse, po të kishit Kryetar! marrë, kishim të drejtë të preknim Kushtetutën. Zoti Fino mund të kënaqet, por problemi është Kushtetutën e prekim për individë, për gjëra që do të mërziten shqiptarët pas 10-15 vjetësh të caktuara, siç do ta prekim për materialin tënd me produktin e zotit Fino. pas diskutimit tim, apo, siç mund të preket për Meqenëse na tha sot se mund të bëhet tani reformën në drejtësi. decentralizimi asimetrik, ishte pikërisht kjo që ne Për mendimin tim, Kushtetuta duhet të preket i thamë përpara një viti e gjysmë. Decentralizimi edhe për reformën e pushtetit vendor, e cila asimetrik ishte një nga instrumentet për të bërë duhet të diskutohet sa më shpejt dhe duhet një ne më pas një reformë territoriale, si ajo që duhej. orë e më parë, ose të ketë kompetenca të qarta Nuk kishte pse të gjitha kompetencat t’u e të sakta, qoftë në zgjedhje për qarqet, ose mos transferoheshin, siç bëri zoti Fino në vitin 2000, hiqen fare qarqet, sepse Shqipëria nuk ka të gjitha bashkive: bashkitë e mëdha më shumë nevojë, kaq e vogël sa është, me 61 bashki që kompetenca, bashkitë e vogla më pak bëmë, të ketë qarqe, por ka nevojë të bëjë tre kompetenca; bashkitë fushore më shumë apo katër rajone që të jenë në funksion me të kompetenca, bashkitë rurale më pak gjitha fondet e Bashkimit Europian, për të marrë kompetenca. sa më shumë dhe për të thithur sa më shumë (Deputeti Braçe ndërhyn nga vendi pa fonde nga Bashkimi Europian. mikrofon.) Pra, u mundua të rendisë disa vërejtje të cilat ...dhe qarku me kompetencat e nevojshme ishin shumë absurde, ishin shumë të thjeshta, për këtë. Por ishte pikërisht qëllimi për të arritur zoti Kryetar i Kuvendit, që unë t’u ktheja atë hartë, ku zoti Fino ka firmën e tij dhe mban përgjigje, madje ndihem shumë mirë që këto përgjegjësi. Pse atëherë nuk bëhej ishin vërejtje shumë të dobëta, por dua të them decentralizimi asimetrik, kurse sot mund të bëhet një gjë, që standardi i sotëm politik është i njëjtë, decentralizimi asimetrik? Për rrjedhojë, ka vetëm në mos edhe më i lartë se ai i decentralizimit të një qëllim në gjithë këtë histori, që pushtetin ta vitit 2000, kur ne bëmë ligjin e pushtetit vendor, merrnit në tavolinë dhe pa zgjedhje. si në aspektin procedural, ashtu edhe në (Ndërhyrje pa mikrofon.) aspektin përmbajtësor që citova unë më lart. Ilir Meta – Ju lutem! Ndaj është e pafalshme politikisht mungesa e Përfundon shqyrtimi në parim i këtij projektligji dhënies së konsensusit kur nuk ke as të rëndësishëm. argumentin më të vogël. Prandaj, keni kohë të (Deputetja Topalli ndërhyn nga vendi pa reflektoni në qoftë se do të reflektoni. mikrofon.) Zoti Kryetar, Ju lutem! Më në fund, të nderuar kolegë, mirë apo keq, Dua t’ju njoftoj se pas 5 minutash do të fillojmë për disa rastësi dua t’jua tërheq vëmendjen dhe procesin e votimeve. t’jua them: para 15 vjetësh, fati apo rastësia Do të fillojmë me ndryshimet në Kushtetutë deshi të hartoja ligjin organik më jetëgjatë dhe dhe me ligjin “Për integritetin...”, pra të më konsensual këto njëzet vjetët e fundit, atë ashtuquajturin “Për dekriminalizimin” për të vijuar nr. 8652 të vitit 2000. Sot më duhet t’ju jap më pas, sipas rendit të ditës, që është publik. kontributin dhe mbështetjen time për ligjin më (Ndërhyrje pa mikrofon.) të mirë të hartuar ndonjëherë Në Shqipëri për Kështu që do t’ju lutesha të njoftohen të gjithë
218 Legjislatura e 8-të Viti 2015
deputetët që të jenë të pranishëm. Për pesë bëjë betimin në seancë plenare, për pasojë zonja minuta do të rifillojmë seancën. Mirela Riza Ferracaku që ka fituar mandatin e Faleminderit! deputetit në mbështetje të pikës 1 të nenit 4 të Rregullores së Kuvendit, ftohet në seancën (Pas pushimit) plenare të Kuvendit për të bërë betimin, si kusht Ilir Meta – Atëherë, të njoftohen mediet të jetë për të filluar ushtrimin e mandatit. e pranishme, të gjithë deputetët të jenë të Në emër të kolegëve dhe në mënyrë të pranishëm. veçantë të kolegeve deputete, i urojmë suksese Përpara se të fillojmë procesin e votimeve do zonjës, që i bashkëngjitet grupit të grave të shprehen, në emër të grupeve, zoti Bylykbashi deputete në Kuvendin e Shqipërisë! dhe zoti Balla lidhur me ligjin “Për ndryshimet e Faleminderit! Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë”, që Ilir Meta – Faleminderit! do t’i hapi rrugë hyrjes në fuqi të ligjit tjetër. Oerd Bylykbashi– Zoti Kryetar, rregullimet Më falni, dy minuta sa të vijnë mediet, se nuk në lidhje me Kodin Zgjedhor: deputetit i mbaron kanë ardhur! mandatit gjatë ushtrimit të mandatit, kur dënohet Ndërkohë, të njoftohen mediet të jenë të me vendim të formës së prerë dhe deputeti pranishme. Frroku ka dhënë dorëheqjen, për shkak të kësaj Derisa mediet të jenë të pranishme, dua t’ju që ne më pas do ta diskutojmë, na duhet ta njoftoj se bëmë mbledhjen e Këshillit të zëvendësojmë me një person, i cili sot rezulton Mandateve dhe të Rregullores për të bërë të jetë i dënuar me burgim të përjetshëm, por zëvendësimin e deputetit Mark Frroku, i cili ka është arratisur. Por nuk është ky problemi. dhënë dorëheqjen nga mandati, dhe me vendim Kushtetuta parashikon dënimin si motiv, si arsye të KQZ-së është vendosur që në parlament të kushtetuese për mbarimin e mandatit, që do të hyjë deputetja Mirela Riza Ferracaku. Kështu që thotë duhet të fillojë mandati më pas t’i mbarojë në emër të Këshillit të Mandateve të Rregullores, mandati deputetit kriminel të dënuar. Për shkurtimisht, zonja Hysi, do të paraqesë raportin. rrjedhojë, për këtë çështje, që nuk ka ndodhur Ju lutem, deputetëve të zënë vendet! kurrë më përpara, të jemi të detyruar të Po, zonja Hysi. përballemi me këtë lloj situate, kërkohet, në fakt, Vasilika Hysi – Të nderuar kolegë, Këshilli interpretim kushtetues: kur e merr, si e merr dhe për Rregulloren, Mandatet dhe Imunitetin në si e mbaron. Rastin e kemi, si ai që kishit ju në mbledhjen e tij, nën drejtimin e Kryetarit të radhët tuaja, një deputet, i cili është i dënuar për Kuvendit, diskutoi rreth vendimit të Komisionit një krim me burgim të përjetshëm. Qendror të Zgjedhjeve, konkretisht është Ilir Meta – Faleminderit! vendimi nr. 971, datë 17 dhjetor, “Për dhënien e Po, zoti Balla, ju lutem shkurtimisht për mandatin të deputetit të Kuvendit kandidatit të procedurë! ardhës të listës shumëemrore të Partisë Kristian Taulant Balla – Të paktën sot nuk dua të Demokrate në qarkun e Shkodrës, për plotësimin bëj debat me Oerdin. Tani, Oerd, ne zbatojmë e vendit vakant të njoftuar nga Kuvendi i vendimin e KQZ-së. Këshilli i Legjislacionit dhe Shqipërisë”. i Mandateve lexoi vendimin e KQZ-së, i marrë Vakanca, sikurse e dini, është krijuar si pasojë në unanimitet. e tërheqjes nga mandati të deputetit Mark Ju lutem, të paktën në këtë pjesë nuk keni Frroku. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, me pse bëni politikë. vendimin nr 971, datë 17 dhjetor, ka vendor t’i Faleminderit! japë mandatin e deputetit të Kuvendit të Ilir Meta - Faleminderit! Shqipërisë, zonjës Mirela Riza Ferracaku. Pas Ju lutem, në mbështetje të nenit 4, pika 1 e verifikimit që iu bë mandatit të fituar dhe Rregullores, unë do të lexoj tekstin e betimit dhe krahasimit me legjislacionin e aplikueshëm, deputetja duhet të deklarojë betimin saj. rezulton se ky vend duhet të plotësohet nga një “Betohem me nderin tim se do të kryej me zonjë. Me këtë rast, sipas verifikimeve të bëra, ndërgjegje detyrën si deputet i popullit në rezultoi se për deputeten nuk ka asnjë Kuvend, do të përfaqësoj denjësisht, do t’i paligjshmëri në zgjedhje që ta pengojë atë të bindem Kushtetutës dhe ligjeve, do të mbroj lirinë
219 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
dhe pavarësinë e Shqipërisë, do të respektoj dhe bëjmë, do të na japë mundësi që askush të mos do të mbroj të drejtat dhe liritë e shtetasve dhe ketë asnjë lloj dileme në lidhje me zbatimin e do të punoj me të gjitha fuqitë e mia për ligjit që do të vijë më pas. Ashtu siç e përparimin Atdheut dhe mirëqenien e popullit tim” rekomandon Komisioni i Venecias, ne po i bëjmë Mirela Ferracaku – Betohem! këto ndryshime në mënyrë që, nëse ndokush ka Ilir Meta – Po, faleminderit! ndër mend të krijojë shoqatën e ish-deputetëve Urime! kriminelë dhe të ankohet në Gjykatën Fjalën e ka kërkuar zoti Berisha për Kushtetuese, të mos e kenë shansin që të procedurë. ankohet. Për fat të keq, parlamenti shqiptar ishte Sali Berisha – Do t’i uroj deputetes së re në një situatë që na detyroi sot të miratojmë 4 suksese. Njëkohësisht do të deklaroj se derisa nene kushtetuese me amendamente, që kjo Arben Frroku të vendoset në vendin ku e ka çështje të zgjidhet sot dhe të mos ketë mundësi caktuar drejtësia për krimin e shëmtuar, Arben për nesër. Kjo nuk është një rrethanë që këtë Frrok është Edi Rama. Sigurisht, për të qeshur parlament, por, në fakt, këtë maxhorancë duhet është kjo! Por nuk mund t’i mbulosh në këtë ta bëjë krenare. Nuk është një kompromis i nisur mënyrë, nuk mund t’i mbulosh, se je bërë famoz thjesht nga vullneti. Jo. Vullneti i kësaj ti me këtë! Kaq të them. Unë nuk po qesh fare, maxhorance ishte i lidhur nga opinioni publik, i kjo nuk është për të qeshur, por është për të detyruar dhe nga opinioni i partnerëve vajtuar. E nise vetë jashtë. Je bërë simbol i krimit ndërkombëtarë. Sigurisht që, në fund fare, ju në parlament. duhet që të votoni së bashku me ne për këtë Ilir Meta – Ju lutem, mos na e prishni gëzimin çështje. Çdo kompromis në fund fare është i mirë e konsensusit të madh që po afron për dhe pozitiv, por unë besoj se shqiptarët do të Kushtetutën. kishin jetuar shumë mirë edhe pa nevojën e Atëherë, vazhdojmë. këtyre amendamenteve kushtetuese. Zoti Bylykbashi e ka fjalën. Në emër të komisionit dua të them, se kjo dhe Oerd Bylykbashi – Të nderuar kolegë, ligji që vjen më pas përmbyllin një punë Sot jemi në një moment të rëndësishëm, për pothuajse 1-vjeçare. Gjithashtu është për të të shkak se parlamentit të Shqipërisë do t’i duhet ardhur keq, pasi na është dashur 1 vit për të që për herë të tretë të ndryshojë Kushtetutën, ardhur te këto zgjidhje, të cilat mund t’i kishim por, për fat të keq, është një rrethanë, e cila nuk bërë më shpejt, përpara zgjedhjeve të 21 na nderon fakti pse ne duhet ta ndryshojmë qershorit, por detyrohemi t’i bëjmë sot. Sigurisht Kushtetutën sot. vlen shprehja: “Më mirë vonë se kurrë”, por unë Ajo që duhet thënë është që teksti i besoj se do të kishte qenë më mirë që kurrë ky ndryshimeve kushtetuese është rënë dakord me parlament të mos kishte nevojë për deputetë konsensus në komisionin e posaçëm kriminelë, për deputetë të cilët duhet t’i parlamentar për këtë çështje. Ky tekst është ndërrojmë pa e marrë ende mandatin. Sot, miratuar duke pasur parasysh të gjithë nevojën pavarësisht vendimit të Komisionit Qendror të që kemi për t’i hapur rrugë miratimit të një ligji Zgjedhjeve, ka një shkelje të Kushtetutës, një që është vërtetë i jashtëzakonshëm për nga person, i cili është vënë në listat e kësaj natyra, sepse e jashtëzakonshme është situata maxhorance nuk e mori dot mandatin dhe ky ligj e parlamentit shqiptar. e kap këtë deputet të dënuar me burgim të Pra, me këto ndryshime të Kushtetutës që përjetshëm. përbëjnë çelësat, i kemi quajtur kështu, E kuptoni se ku ka ardhur situata në kushtetues, që do t’i hapin rrugën zbatimit pa parlamentin e Shqipërisë? Disa deputetë janë ekuivok zbatimit të shpejtë, në mënyrë efikase larguar për shkak se janë të arrestuar, ose se të të gjitha normave që do të çojnë në largimin e kanë dhënë dorëheqjen për shkak të dënimeve personave të inkriminuar nga parlamenti, nga penale, dhe më e fundit fare, merret një vendim çdo institucion kushtetues i krijuar me ligj, institucional: të mos i jepet mandati, sepse është administrata publike, shërbimet diplomatike, dënuar me burgim të përjetshëm, por është edhe shërbimet inteligjente e të tjera. i arratisur. Pra, Kushtetuta, me ndryshimet që do të Megjithatë, unë ju ftoj të gjithëve, edhe ata
220 Legjislatura e 8-të Viti 2015
që mund të kenë ndonjë vrasje në ndërgjegje Partisë Demokratike për mungesë fryme dhe apo ndonjë problem tjetër, t’i votojnë këto lidershipi; opozita e vetme në botë që, sa më ndryshime kushtetuese që po bëhen sot, të cilat thellë humbet zgjedhjet e radhës, aq më pak e heqin çdolloj mundësie sot dhe në të ardhmen, kupton se shqiptarët nuk e kanë falur aspak për që në çdo institucion kushtetues apo me ligj të 8 vjetët e shkuara dëm në qeverisjen e tyre. qëndrojnë kriminelë në detyrë; kufizojnë për këta Zonja dhe zotërinj deputetë, individë të drejtën për t’u zgjedhur në të E thashë këtu në këtë foltore edhe tri javë ardhmen; garantojnë procedurat kushtetuese më parë, se ne nuk do ta fillonim këtë punë me për organizatën ose shoqatën e kriminelëve të ata që pritet të vijnë si kriminelë në këtë liruar nga parlamenti nëse duan t’i drejtohen parlament, por me ata kriminelë të pandëshkuar Gjykatës Kushtetuese dhe autorizohet miratimi që janë ende në këtë sallë, që kanë lyer duart menjëherë i ligjit që do ta bëjë gjithë këtë të me gjakun e shqiptarëve dhe që krenohen se mundur. nuk mund t’i dënojë askush. Ne duhet t’i hapim Faleminderit! rrugë pastrimit të thellë të politikës shqiptare, Ilir Meta – Faleminderit! pastrim të cilin e bën vetëm reforma në drejtësi, Fjalën e ka zoti Balla. nuk e bën vetëm ky ligj. Ne sot po miratojmë Ju lutem, të njoftohen të gjithë deputetët, që këtë ligj, duke e nxitur madje opozitën që të të mos e humbasin mundësinë për të votuar për kërkojë për të bashkëpunuar së bashku me ne ndryshimet kushtetuese. në punën e përbashkët për ndëshkimin e krimit, Taulant Balla – Kolege dhe kolegë deputetë, sepse ndëshkimi i tij është një detyrë që duhet Unë bëj pjesë në atë shumicë tërësisht të ta kryejmë së bashku. Krimi nuk ka ngjyrë, nuk madhe të shqiptarëve, të cilët mendojnë se është as i kuq e as blu, është i zi, por duhet të dekriminalizimi i vërtetë mund të bëhet vetëm dënojmë edhe rastet e përdorimit të kriminelëve nga reforma në drejtësi. Bashkimi Europian nuk dhe të individëve antishtet në protesta me maska ka për të na i hapur kurrë dyert e veta, nëse ne dhe pa paska, të cilët mezi presin anarkinë për shqiptarët nuk do të provojmë dy gjëra të kapur plaçkë. themelore. Nuk ka pasur më parë Shqipëria një E para, që drejtësia nuk është një plaçkë maxhorancë si kjo e jona, e gatshme për t’i tregu për të cilën negociohet sa jep dhe sa merr. miratuar opozitës çdo kërkesë për E dyta, që përpara ligjit të jemi të gjithë të transparencën, për ndëshkimin e krimit dhe barabartë. pavarësinë e institucioneve, megjithëse ju Sa herë më ka rënë rasti përgjatë këtij viti të asnjëherë nuk keni ardhur me kësi lloj takoj miq të Shqipërisë në Bruksel, kam dëgjuar propozimesh. Ne e kemi ruajtur dhe po e ruajmë prej tyre sesi pas takimit me kryetarin e opozitës edhe sot qetësinë, por edhe dinjitetin e apo me të dërguarit e tij, ishte sharë Shqipëria Shqipërisë edhe të institucioneve të saj sa herë dhe ishte ankuar opozita e vendit tim, se pse që ju kërkoni apo rikërkoni të degradoni çdo populli nuk i kishte votuar dhe nuk i votoi edhe proces që nisim së bashku, madje edhe këtë në zgjedhjet e fundit dhe pse vendi i tyre nuk i proces ligjvënës. do ata që nuk e shpjegojnë dot humbjen, Kështu ndodhi edhe me këtë paketë që rihumbjen dhe distancimin e tyre prej Shqipërisë. garanton integritetin e personave që zgjidhen Për këtë arsye, dua ta them troç, se grupi ynë dhe emërohen. Personalisht bëj pjesë tek ata parlamentar, maxhoranca jonë sot është shumë njerëz që mendojnë dhe nuk kanë pasur kurrë e lehtësuar, madje më e interesuar se vetë dyshim se ka ndërmjet jush ndonjë që ka frikë opozita që kjo paketë ligjore, që përmban nga ky proces, të cilit po i japim jetë sot. Prandaj, ndryshimet kushtetuese dhe ligjin “Për u munduat prej ditës së parë që ta bënit këtë integritetin” të votohet, sepse sot po i hiqet alibia proces tërësisht qesharak, duke kërkuar analiza kësaj opozite. të tipit “test droge” apo “test i urinës”. Kjo është opozita e vetme në botë që ka për Unë isha i sigurt, që sikur ne bashkë me ju të alibi faktin se përse populli i saj nuk e do; opozita na i merrte Perëndia mendtë dhe ta bënim e vetme në botë që bën thirrje për revoltë Shqipërinë tonë qesharake, duke miratuar një popullore, kur ka vetëm një revoltë brenda test urine, sigurisht ju do të vinit këtu për të
221 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
kërkuar ndonjë test tjetër edhe më idiotesk sesa në dhënien e vendimeve të gjykatës vijnë për ky lloj testi. Megjithatë, po jua them hapur se shkak të pazareve që bëhen nga gjyqtarët dhe një vend tjetër në Europë përfshiu në prokurorët. legjislacionin e tij një test të ngjashëm me atë Zonja dhe zotërinj, pa reformën në drejtësi që kërkuat ju, por ishte Komisioni i Venecias, në ky ligj që ne do të votojmë dhe kjo paketë që rastin e Gjeorgjisë, i cili kërkoi heqjen e një testi kalojmë sot, mbetet një ligj që nuk rrit të tillë nga legjislacioni zgjedhor i Gjeorgjisë. ndëshkueshmërinë, por thjesht dhe vetëm mbron Ne jemi të gatshëm t’i përgjigjemi kurdoherë të pandëshkuarit edhe për disa kohë nga çdolloj kërkese që ju keni si alibi, por shpresoj ndëshkimi popullor. Pa reformën në drejtësi, ligji që në fund të mos na kërkoni që edhe të që ne po votojmë mbetet një ligj, i cili tenton të ndërrojmë popullin shqiptar, sepse atë nuk e krijojë barriera morale në politikën shqiptare, dhe ndërrojmë. Sot populli shqiptar ju nuk ju do, ai e ky parlament, nëse nuk votojmë reformën në ka zgjedhur vetë qeverinë e tij nga e cila pret që drejtësi, do të mbetet shembulli i të shohë një sërë reformash, disa prej tyre në mosndëshkueshmërisë për çdokënd që ka bërë zbatim, por edhe atë më të rëndësishmen prej krime apo ka vjedhur pasurinë e shqiptarëve. tyre reformën në drejtësi, e cilat duhet miratuar Unë nuk jam fare naiv të mendoj se po miratoj këtu në këtë sallë, menjëherë. një ligj që heq baltën nga politika. Baltën dhe Shpesh kam dëgjuar prej drejtuesve të shpifjet sigurisht, nga politika shqiptare mund t’i opozitës të shprehen se në këtë krah të sallës heqë vetëm reforma në drejtësi. ka 19 kriminelë. E them me bindje, e thashë edhe Faleminderit! para tri javësh, paketa hyn sot në fuqi. E pra, Ilir Meta – Të vendosim kartat në sistem, nesër duhet që të çoheni, një e nga një, secili duke verifikuar prezencën dhe të fillojmë votimet. prej jush dhe t’i kërkoni falje kësaj ane të sallës, Fillojmë me projektligjin për ndryshimet në sepse asnjë deputet në Grupin Parlamentar të Kushtetutë dhe më pas me projektligjin “Për Partisë Socialiste apo të Lëvizjes Socialiste për garantimin e integritetit të personave, të cilët Integrim nuk hyn në incidencën e këtij ligji. zgjidhen dhe emërohen ose ushtrojnë funksione E pra, të gjitha ato që ju keni thënë janë publike”. gënjeshtra dhe shpifje të turpshme. Shqiptarët Fillojmë me verifikimin e prezencës. do të shohin pas zbardhjes së këtij ligji se në Hapet votimi me elektronikë. Deputetja e re fakt në këtë krah nuk ka asnjë të dënuar apo të me karton. gjykuar për krimet e parashikuara në këtë ligj. Mbyllet votimi. Në krahun tjetër tuajin, sigurisht, dy i keni të Me 131 deputetë të pranishëm forumi është i pagjykuar dhe të padënuar. pranueshëm. E thashë edhe në fillim dhe dua ta ripërsëris Vazhdojmë me projektligjin “Për disa në përmbyllje të këtij procesi shumë të ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 8417, datë rëndësishëm, se ky ligj nuk ka asnjë vlerë pa 21.10.1998 “Kushtetuta e Republikës së bërë reformën në drejtësi. Ne nuk kemi alibi dhe Shqipërisë”, i ndryshuar”. Ky projektligj kërkon nuk kërkojmë asnjëherë në këtë sallë, por japim shumicë të cilësuar me të paktën 93 vota pro, llogari vetëm përpara atyre që na kanë votuar për miratim. për një Shqipëri më të drejtë. Shqiptarët presin Hapim votimin me elektronikë në parim. nga ne një sistem drejtësie që do të dënojë edhe Mbyllet votimi. hajdutët pa pushtet, por edhe pushtetarët me Me 131 vota pro miratohet projektligji në imunitet. Sot në Shqipëri ka një korporatë, për parim. të cilën duhet të biem të gjithë dakord se duhet Vazhdojmë nen për nen. Votimi për çdo nen dekriminalizuar, pasi ajo është korporata e do të bëhet me elektronikë për efekt të gjyqtarëve dhe prokurorëve, të cilët lënë të dokumentimit. korruptuarit dhe kriminelët rrugëve. Neni 1. E vërteta e tmerrshme është se shqiptarët nuk Hapet votimi me elektronikë. kanë shans sot të marrin drejtësi në dyert e Mbyllet votimi. gjykatave, sepse drejtësia e vonuar është Me 130 vota pro miratohet. drejtësi e mohuar. Të gjithë e dimë se vonesat Neni 2.
222 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Hapet votimi me elektronikë. kushteve dhe rregullave të përcaktuara me ligj, Mbyllet votimi. të miratuar me 3/5 e të gjithë anëtarëve të Me 131 vota pro miratohet. Kuvendit.” Neni 3. Neni 2. Në nenin 45, paragrafi 3, ndryshohet Hapet votimi me elektronikë. si më poshtë. Mbyllet votimi. “Përjashtohen nga e drejta për t’u zgjedhur Me 130 vota pro miratohet. shtetasit që janë dënuar me burgim me vendim Neni 4. përfundimtar të formës së prerë për kryerjen e Hapet votimi me elektronikë. një krimi sipas rregullave të përcaktuara me ligj Mbyllet votimi. e të miratuar me 3/5 e të gjithë anëtarëve të Me 131 vota pro miratohet. Kuvendit. Në raste përjashtimore e të Para se të kalojmë në nenin e fundit, dua t’ju justifikuara, ligji mund të parashikojë kufizime të njoftoj se Presidenti i Republikës ka dhënë së drejtës për të zgjedhur të shtetasve që vuajnë pëlqimin për hyrjen menjëherë në fuqi të ligjit dënimin me heqje lirie ose të drejtës për t’u me shkresën nr.2173/1, datë 17.12.2015. zgjedhur para dhënies së një vendimi Neni 5. përfundimtar apo kur shtetasit janë dëbuar për Hapet votimi me elektronikë. një krim ose për cenim shumë të rëndë dhe Mbyllet votimi. serioz të sigurisë publike.” Me 131 vota pro miratohet neni 5 dhe Neni 3. Në nenin 131 shkronja “e” ndryshohet ndryshimet kushtetuese hyjnë menjëherë në si më poshtë: “Çështjet që lidhen me fuqi. zgjedhshmërinë dhe papajtueshmërinë në Hapet votimi në tërësi me elektronikë. ushtrimin e funksioneve të Presidentit të Mbyllet votimi. Republikës, të deputetëve, të funksionarëve të Me 131 vota pro, miratohet projektligji në organeve të parashikuara në Kushtetutë, si dhe tërësi. me verifikimin e zgjedhjes së tyre.” Në mbështetje të nenit 84, pika 4 të Neni 4. Pas nenit 179, shtohet neni 179/1 me Kushtetutës, ligji hyn në fuqi menjëherë vetëm këtë përmbajtje: “Neni 179/1. Mandati i pasi të jetë njoftuar publikisht. Prandaj do t’ju funksionarëve të zgjedhur ose të emëruar në lutesha për durim, që unë të kem mundësinë ta organet kushtetuese dhe në ato të krijuara me lexoj menjëherë këtë ligj, i cili është votuar, që ligj, që është fituar përpara hyrjes në fuqi të këtij ai të hyjë në fuqi menjëherë pasi është dhënë ligji, mbaron ose është i pavlefshëm kur më parë pëlqimi nga Presidenti i Republikës. konstatohet se i zgjedhuri ose i emëruari “Ligji nr.137/2015 “Për disa ndryshime e përfshihet në rrethin e subjekteve që janë të shtesa në ligjin nr.8417, datë 21.10.1998 përjashtuara nga e drejta për t’u zgjedhur sipas “Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë”, i neneve 6/1 dhe 45, pika 3, të Kushtetutës. ndryshuar. Brenda 30 ditëve nga hyrja në fuqi e këtij ligji, Në mbështetje të neneve 83, pika 1, 84, pika Kuvendi, në përputhje me procedurën e nenit 4, dhe 177 të Kushtetutës, me propozimin e jo 81, pika 2, të Kushtetutës miraton ligjin që më pak se 1/5 së deputetëve, Kuvendi i përcakton kushtet dhe rregullat për garantimin Republikës së Shqipërisë vendosi: Në ligjin e integritetit të organeve që zgjidhen, emërohen nr.8417, datë 21.10.1998 “Kushtetuta e ose mbajnë funksione publike.” Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar, bëhen Neni 5. “Ky ligj hyn në fuqi menjëherë.” ndryshimet dhe shtesat si më poshtë: Kryetari Ilir Meta. Neni 1. Pas nenit 6 shtohet neni 6/1 me këtë Miratuar më 17.12.2015.” përmbajtje: “Neni 6/1. Ndalohet zgjedhja, Dua t’ju njoftoj njëkohësisht, pas këtij leximi emërimi apo ushtrimi i një funksioni publik në publik, se ky ligj do të publikohet që tani në faqen një nga organet e parashikuara në këtë zyrtare të Kuvendit të Shqipërisë, në internet. Kushtetutë ose të krijuara me ligj, pavarësisht Vazhdojmë me projektligjin tjetër “Për përcaktimeve të bëra në dispozitat e tjera të garantimin e integritetit të personave që kësaj Kushtetute, nëse verifikohen rrethana që zgjidhen, emërohen ose ushtrojnë funksione cenojnë integritetin e funksionarit publik sipas publike”. Ky projektligj kërkon shumicë të
223 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
cilësuar, të paktën 84 vota pro për miratim. detyrën e gjyqtarit dhe prokurorit në Republikën Hapet votimi në parim me elektronikë. Popullore Socialiste të Shqipërisë. Mbyllet votimi. Gjatë gjithë ditës kemi diskutuar lidhur me një Me 132 vota miratohet në parim. proces, i cili ka kohë që ka nisur në Shqipëri dhe Vazhdojmë me shqyrtimin dhe votimin nen nuk ka mbaruar kurrë, që ka lidhje me për nen sipas variantit integral të përgatitur nga dekomunistizimin, me nderimin e së kaluarës komisioni i posaçëm. dhe me ndarjen që ne duhet të bëjmë me të Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? kaluarën. Miratohet. Sot ky është momenti ku secili mund ta Përpara se të votojmë nenin 2, kemi shprehë me votë nëse do të ndahet nga e amendament nga deputetët Bylykbashi dhe Balla kaluara apo të vazhdojë ta mbajë në shtet. për riformulim të shkronjë “ç”, në pikën 1. Faleminderit! Dëshiron dikush ta paraqesë amendamentin? Ilir Meta – Kush është pro amendamentit të Jo. paraqitur nga zonja Doda dhe zoti Idrizi? Votojmë me karton amendamentin. Pro? Kundër? Abstenim? Nuk miratohet. Kundër? Abstenim? Neni 3. Miratohet. Përsëri kemi një amendament nga deputetët Kemi përsëri amendament nga deputetët Mesila Doda dhe Shpëtim Idrizi për ndryshim të Bylykbashi dhe Balla për riformulim të shkronjë pikës 1 të nenit 3. “b” në pikën 2. Zonja Doda, ju lutem, çfarë kërkoni? Votojmë amendamentin. Pro? Kundër? Mesila Doda – Dua rezultatin elektronik për Abstenim? amendamentin e nenit 2. Miratohet. Ilir Meta – Atëherë e bëjmë me votim Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? elektronik që të mos vonohemi? Miratohet. Meqenëse ka një kërkesë për numërimin e Kemi një amendament nga deputetët Mesila votave dhe për të fituar kohë e për të qenë sa Doda dhe Shpëtim Idrizi për shtim pike pas pikës më të saktë, do të përsërisim edhe një herë 1 të nenit 2. votimin që bëmë me karton pak më parë për Dëshironi ta paraqisni? amendamentin e zonjës Doda dhe zotit Idrizi. Po, zonja Doda. Hapim votimin me elektronikë. Mesila Doda – Faleminderit, zoti Kryetar i Mbyllet votimi. Kuvendit! Me 52 vota pro, 64 kundër, 10 abstenime, nuk Amendimi që paraqesim sot unë dhe zoti Idrizi miratohet. është në nenin 2 pas pikës 1, sipas të cilit nuk Atëherë kemi amendamentin e zonjës Doda mund të kandidojnë, nuk mund të zgjidhen dhe zotit Idrizi për nenin 3, për një ndryshim të deputetë në Kuvendin e Shqipërisë, kryetarë pikës 1 në këtë nen. bashkie apo këshilltarë në këshillin bashkiak e Po, zonja Doda. në çdo rast nuk mund të marrin një funksion me Mesila Doda – Faleminderit! votim nga Kuvendi, përfshi funksionin e Në të njëjtin këndvështrim të çështjes për të Kryeministrit apo anëtarë të Këshillit të cilën sapo folëm, deklaroj se tani e kemi të qartë Ministrave apo me votim nga këshillat bashkiakë, tashmë se kush është për t’u ndarë nga e kaluara persona të cilët nga periudha e vitit 1944 deri e kush nuk është. Ju përshëndes të gjithëve për në vitin 1991, brenda apo jashtë vendit, kanë hipokrizinë që keni pasur gjatë gjithë ditës të na qenë të përfshirë në: strukturat e ish-sigurimit tregonit se sa të distancuar ishit nga kjo e kaluar, të shtetit, bashkëpunëtorë të ish-sigurimit të e treguat me votë, dhe me këtë rast ju bëj me shtetit, struktura drejtuese të Partisë së Punës dije që amendamenti i propozuar prej nesh në së Shqipërisë, funksione të larta drejtuese të pikën 1 të nenit 3 është për veprat penale të pushtetit ekzekutiv në Republikën Popullore parashikuara në pikën 1 të nenit 2 të këtij ligji, Socialiste të Shqipërisë, drejtimin e Forcave të që personi nuk mund të emërohet edhe në Armatosura, strukturat e hetuesisë së funksione publike si më poshtë: për veprat Republikës Popullore Socialiste të Shqipërisë, penale të parashikuara në pikën 1, si dhe të
224 Legjislatura e 8-të Viti 2015
përfshirjes së tij në veprimtaritë e parashikuara Keni një vit që na thoni: vazhdoni me të në pikën 2 të nenit 2 të këtij ligji, personi nuk kaluarën, vazhdoni me të kaluarën, dhe ja ku e mund të emërohet edhe në funksionet publike kaluara u kthye e dekoruar, e nderuar, e vënë si më poshtë. në krye të vendit, e vënë në krye të shtetit shumë Është pra, në të njëjtin sens të ndryshimeve herë. që sapo kemi bërë. A do të kemi një moment reflektim të Ilir Meta – Edhe për këtë amendament brendshëm të gjithë sa jemi këtu dhe të kemi votimin do ta bëjmë elektronik, që të jemi më të mundësi që shtetin ta vëmë mbi baza morali të saktë e të mos humbasim kohë me numërimin e forta? votave. Zoti Kryeministër, mos u bezdis kaq shumë Hapet votimi me elektronikë për këtë nga kjo, se të takonte ty në fillim ta bënit këtë amendament të nenit 3. bisedë! Mbyllet votimi. Faleminderit! Me 53 vota, 59 kundër, 13 abstenime, nuk Ilir Meta – Do të bëjmë përsëri votim miratohet. elektronik, për të shmangur numërimin me Përpara se të votojmë nenin 3 kemi edhe dy kartonë. amendamente të tjera, janë depozituar nga Hapet votimi me elektronikë, për këtë deputetët Bylykbashi dhe Balla, amendament amendament. për shtim të shkronjës “a/1” dhe amendament Mbyllet votimi. për riformulim të shkronjës “dh” në pikën 1 të 51 vota pro, 67 vota kundër, 11 abstenime. nenit 3. Amendamenti nuk miratohet. Votojmë me karton amendamentin e parë të Vazhdojmë me amendamentin tjetër të deputetëve Balla dhe Bylykbashi për shtim të deputetëve Taulant Balla dhe Oerd Bylykbashi, shkronjës “a/1”. Pro? Kundër? Abstenim? për riformulim të pikës 7, të nenit 4. Miratohet. Votojmë me kartonë amendamentin. Votojmë me karton amendamentin e dytë të Kush është dakord? Pro? Kundër? Abstenim? deputetëve Balla dhe Bylykbashi për riformulim Miratohet. të shkronjës “dh”. Pro? Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 4? Pro? Miratohet. Kundër? Abstenim? Vazhdojmë me nenet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 3? Pro? (Nga neni 5 deri në nenin 14 ndiqet e njëjta Kundër? Abstenim? procedurë votimi.) Miratohet. Përpara se të kalojmë në nenin 15 kemi një Përpara se të kalojmë në nenin 4 kemi përsëri amendament nga deputeti Oerd Bylykbashi për një amendament nga deputetja Mesila Doda dhe shtim neni pas nenit 14. deputeti Shpëtim Idrizi, për ndryshim të pikës 1 Zoti Bylykbashi, dëshironi të shpreheni? të nenit 4. Urdhëroni! Zonja Doda, urdhëroni! Oerd Bylykbashi – Të nderuar kolegë, Mesila Doda - Faleminderit! Përveç debatit që kemi pasur gjatë gjithë këtij Për personat që parashikohen në germën “a” viti për të larguar individët kriminalë nga të pikës 1 dhe të pikës 2 të nenit 2: “ndalimi për parlamenti, gjithashtu, një debat po aq i fortë ka kandidim, zgjedhja apo ushtrim të mandatit zgjat qenë, dhe besoj shumë i qartë për publikun, gjatë gjithë jetës.” garantimi i integritetit të plotë jo vetëm për shkak Të nderuar kolegë, unë e kuptoj që në këtë të një CV-je, që duhet ta kemi një CV të pastër, sallë shumë herë të gjithë kemi marrë pozicione por të gjithë deputetët dhe jo vetëm, edhe të ndryshme politike, kemi pasur ndasitë tona, ministrat dhe funksionarët e lartë kushtetues, por pas një viti, që vazhdojmë dhe flasim duhet të kenë integritet të lartë përpara publikut gjithmonë për të njëjtën kauzë, besoj se të gjithë në momentin kur ushtrojnë këtë detyrë kaq të e kuptojmë që në fund fare ky vend nuk mund ta rëndësishme. rifitojë dot moralin, në qoftë se nuk merr një Pikërisht, për këtë arsye në platformën që qëndrim ndaj së kaluarës. parashtroi PD-ja u vu që në fillim edhe nevoja
225 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
që deputetët e parlamentit të Shqipërisë të mos parlamenti dhe që t’u tregojmë shqiptarëve jenë përdorues të drogës. Dhe kjo ka një arsye integritet. Të paktën ta fillojmë sot. mjaft të thjeshtë dhe të qartë për çdo shqiptar. Faleminderit! Në momentin kur të gjithë ne këtu dhe siç pati Ilir Meta – Për procedurë, zoti Patozi, sot rastin kolegia më e re të bënte betimin, for- urdhëroni! mula e betimit që lexoi Kryetari i Kuvendit Astrit Patozi – Faleminderit, zoti Kryetar! parashikon një moment shumë të rëndësishëm, Duke parë që maxhoranca është refraktare të gjithë ne betohemi përpara Kushtetutës dhe te ky nen, unë kam një propozim, se ndoshta si ne të gjithë edhe zyrtarët e tjerë kushtetues, arrijmë një konsensus edhe për këtë se do të zbatojnë ligjin ndër të tjera. Pra, ne amendament. Maxhoranca duhet të pranonte angazhohemi për të zbatuar ligjin. testin e drogës, kurse ne duhet të heqim dorë Unë ju bëj një pyetje dhe në fakt pyetja është nga penalizmi i atyre, që rezultojnë si përdorues për shqiptarët: Cili është ai deputet, ai funksionar droge, pra, t’i konsiderojmë si viktima. Besoj se i lartë, që zotohet se do të zbatojë ligjin, por, mund të arrihet konsensusi. nga ana tjetër, është përdorues dhe është në Faleminderit! kontakt të vazhdueshëm me rrjetet kriminale, që Ilir Meta – Kush është dakord me trafikojnë drogën dhe nëpërmjet të ardhurave të amendamentin e zotit Bylykbashi? tyre vazhdojnë aktivitetin e tyre kriminal? Cili Zoti Berisha, urdhëroni! është ai person? Kush është ai që e zbaton ligjin Sali Berisha – Të gjithë shqiptarët, kushdo dhe Kushtetutën kur e bën këtë me vetëdije të që na ndjek, e di se fjala është për Edi Ramën. plotë edhe pse nuk është krim? Nuk është krim Le të prononcohet këtu dhe të thotë po, jo. Si të për atë individ, nuk dënohet. dojë! Ky është një moment, i cili dhunon Ilir Meta – Zoti Berisha, ju lutem! drejtpërdrejt këtë betim që bëjnë deputetët dhe Hapet votimi me elektronikë, për të gjithë zyrtarët e tjerë të lartë. Kaq e thjeshtë amendamentin e zotit Bylykbashi. është. Mbyllet votimi. Nuk kanë integritet ata që e bëjnë këtë gjë. 47 vota pro, 70 vota kundër, 11 abstenime. Për rrjedhojë shqiptarët kanë nevojë për Amendamenti i zotit Bylykbashi nuk deputetë, për ministra, për funksionarë miratohet. kushtetues, nga numri një i shtetit e deri poshtë, Vazhdojmë me amendamentin tjetër të zotit të cilët nuk janë të përlyer në këtë aspekt. Bylykbashi, për riformulim të nenit 15. Është pikërisht kjo arsyeja pse PD-ja e Hapet votimi me elektronikë? propozoi në platformë dhe unë besoj se ka Mbyllet votimi. mbështetjen e gjerë të opinionit publik shqiptar. 48 vota pro, 79 vota kundër, 2 abstenime. Nuk ka asnjë shkencë këtu. Është nevoja për të Nuk miratohet. qenë të pastër dhe me integritet përpara Kush është dakord me nenin 15? Pro? shqiptarëve, që vendimmarrjet që marrim ne dhe Kundër? Abstenim? jo vetëm, të mos jenë të prekura në gjykimin Miratohet. tonë, por mbi të gjitha të jenë të pastra nga Kush është dakord me nenin 16? Pro? kontaktet me krimin. Kundër? Abstenim? Unë besoj se, nëse ne e shtrojmë në refer- Miratohet. endum, shqiptarët do ta votonin me një Kush është dakord me nenin 17? Pro? maxhorancë gjigante, por gjatë gjithë kësaj kohe, Kundër? Abstenim? ju e keni kundërshtuar, sepse keni një hall të Miratohet. madh. E kemi bërë këtë sfidë këtu dhe kemi Hapet votimi me elektronikë, në tërësi. akuzuar, duke filluar nga Kryeministri, te Mbyllet votimi. ministrat e tjerë me radhë, e për rrjedhojë, sot ju 131 vota pro, asnjë kundër asnjë abstenim. jeni përpara një testi të madh. Miratohet. Unë ju ftoj që t’i riktheheni për një moment Ju ftoj të gjithëve të duartrokasim! Ishte një arsyes dhe ta votoni pro këtë amendament, konsensus i jashtëzakonshëm dhe i vështirë. sepse është në të mirën e nderit të këtij Faleminderit për konsensusin dhe për
226 Legjislatura e 8-të Viti 2015
mirëkuptimin! Abstenim? Vazhdojmë me votimin e projektligjit “Për Miratohet. vetëqeverisjen vendore”. Ky projektligj kërkon Kush është dakord me nenin 21? Pro? shumicë të cilësuar, të paktën 84 vota pro për Kundër? Abstenim? miratim. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë, në parim. Kush është dakord me nenin 22, bashkë me Mbyllet votimi. vërejtjet për pikën 2? Pro? Kundër? Abstenim? 88 vota pro, 42 kundër, asnjë abstenim. Miratohet. Miratohet në parim projektligji. Kush është dakord me nenin 23? Pro? Vazhdojmë me votimin nen për nen. Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 1? Pro? Miratohet. Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 24? Pro? Miratohet. Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 2? Pro? Miratohet. Kundër? Abstenim? (Nga neni 25 deri në nenin 31 ndiqet e njëjta Miratohet procedurë votimi.) (Nga neni 4 deri në nenin 10 ndiqet e njëjta Kush është dakord me nenin 32, bashkë me procedurë votimi.) vërejtjet për pikën 1? Pro? Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 11, bashkë me Miratohet. vërejtjet për riformulim neni? Pro? Kundër? Kush është dakord me nenin 33? Pro? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet Miratohet. Kush është dakord me nenin 12, bashkë me Kush është dakord me nenin 34? Pro? vërejtjet për pikat 2 dhe 3 ? Pro? Kundër? Kundër? Abstenim? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 35, bashkë me Kush është dakord me nenin 13, bashkë me vërejtjet për germën “dh”? Pro? Kundër? vërejtjet për pikën 1? Pro? Kundër? Abstenim? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 14, bashkë me Kush është dakord me nenin 36? Pro? vërejtjet për pikat 2 dhe 7? Pro? Kundër? Kundër? Abstenim? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 37? Pro? Kush është dakord me nenin 15? Pro? Kundër? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 38, bashkë me Kush është dakord me nenin 16? Pro? vërejtjet për pikën 3? Pro? Kundër? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 39? Pro? Kush është dakord me nenin 17, bashkë me Kundër? Abstenim? vërejtjet për titullin dhe pikën 3? Pro? Kundër? Miratohet. Abstenim? Kush është dakord me nenin 40? Pro? Miratohet. Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 18? Pro? Miratohet. Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 41? Pro? Miratohet. Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 19? Pro? Miratohet. Kundër? Abstenim? (Nga neni 42 deri në nenin 49 ndiqet e njëjta Miratohet. procedurë votimi.) Kush është dakord me nenin 20, bashkë me Kush është dakord me nenin 50, bashkë me vërejtjet për pikat 1 dhe 3? Pro? Kundër? vërejtjet për pikën 1? Pro? Kundër? Abstenim?
227 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Miratohet. Faleminderit! Kush është dakord me nenin 51, bashkë me Ilir Meta – Faleminderit! vërejtjet për pikën 1? Pro? Kundër? Abstenim? Mendoj që këtë amendament ta votojmë me Miratohet. elektronikë, që të mos debatojmë për çështjen Kush është dakord me nenin 52? Pro? e numërimit të votave. Kundër? Abstenim? Zoti Vasili, përqendrohuni! Miratohet. Ishte amendament i zotit Fino. Kush është dakord me nenin 53? Pro? Atëherë, fillojmë votimin me elektronikë. Kundër? Abstenim? Kush është pro, kundër, abstenim për Miratohet. amendamentin e zotit Fino? Kush është dakord me nenin 54, bashkë me Hapet votimi me elektronikë. vërejtjet për germën “b”? Pro? Kundër? Mbyllet votimi me elektronikë. Abstenim? Triumfon amendamenti i zotit Fino, me 74 Miratohet. vota pro, 37 vota kundër, 2 abstenim. Kush është dakord me nenin 55? Pro? (Ndërhyrje nga salla) Kundër? Abstenim? U gëzuam para kohe. Duhen 84 vota. Nuk Miratohet. miratohet. Kush është dakord me nenin 56, bashkë me Do të përpiqemi herën tjetër. vërejtjet për pikën 3? Pro? Kundër? Abstenim? Mendoj se është një fillim i mirë. Miratohet. Faleminderit! Kush është dakord me nenin 57? Pro? Vazhdojmë me nenin 59, që ngelet siç ishte. Kundër? Abstenim? Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 58? Pro? Kalojmë te neni 60. Kundër? Abstenim? Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Përpara se të kalojmë në nenin 59 kemi një Kalojmë te neni 61. amendament nga deputeti Bashkim Fino për Kush është pro? Kundër? Abstenim? pikën 2, ku propozohet që kryetari i bashkisë Miratohet. mund të zgjidhet dhe të ushtrojë vetëm dy man- Kalojmë te neni 62. date të njëpasnjëshme në krye të bashkisë me Kush është pro? Kundër? Abstenim? të drejtë rizgjedhjeje në ndryshim me variantin Miratohet. e propozuar që parashikon tri mandate të (Me të njëjtën procedurë vazhdohet deri te njëpasnjëshme. neni 69) Zoti Fino, dëshironi të flisni? Urdhëroni! Kalojmë te neni 70, me vërejtje për pikën 3. Bashkim Fino – Faleminderit, zoti Kryetar! Kush është pro? Kundër? Abstenim? Ky është një propozim që vjen si model i Miratohet. propozuar dhe bazohet në modelin italian. Nuk Kalojmë te neni 71. ka asgjë të veçantë, por më duhet të them që në Kush është pro? Kundër? Abstenim? kushtet e një demokracie ende jofunksionale në Miratohet. Shqipëri, garanton konkurrencë të hapur për Kalojmë te neni 72, me vërejtje dhe shtim të kandidatura të reja dhe alternativën në pikës “5”. qeverisjen vendore. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Unë besoj se dy mandate të njëpasnjëshme, Miratohet. prej 8 vjetësh, për kryetar bashkie janë më se të Kalojmë te neni 73. mjaftueshme, se 3 mandate që paraqet qeveria. Kush është pro? Kundër? Abstenim? U bëj thirrje kolegëve të mi që ta miratojnë Miratohet. këtë amendament, sepse nuk ka asgjë të keqe (Me të njëjtën procedurë vazhdohet deri te në rastin konkret. Ndërkohë që kufizimin e kemi neni 93) vënë në ligj, në nenin 59 për tri mandate. Unë Kalojmë te neni 94, me vërejtje për ndryshim propozoj të jenë 2 mandate. afatesh.
228 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Kush është pro? Kundër? Abstenim? 20 vjet kryetar bashkie dhe administratorë Miratohet. shumë të zotë, dhe është gabim. Kalojmë te neni 95. E treta, më vjen keq për kabinetin qeveritar, Kush është pro? Kundër? Abstenim? që ka sjellë projektligjin këtu. Në qoftë se jeni Miratohet. bërë pishman, tërhiqeni projektligjin apo Kalojmë te neni 96. amendimin, por jo ta votoni kundër atë që keni Kush është pro? Kundër? Abstenim? sjellë vetë. Miratohet. Faleminderit! Kalojmë te neni 97, me vërejtje për hyrjen në Ilir Meta – Zoti Fino, por ju votuat “pro”. fuqi. Bashkim Fino – Është e drejta e kryetarit të Kush është pro? Kundër? Abstenim? grupit të flasë siç foli dhe është e drejta ime me Miratohet. Kushtetutë, me rregullore të Parlamentit të bëj Atëherë, hapet votimi me elektronikë në amendamente, të cilin e kam paraqitur që në tërësi. Komisionin e Ligjeve. Nuk është amendament i Duhen 84 vota. paraqitur tani, në minutën e fundit, i argumentuar, Hapet votimi. madje po të keni lexuar të gjithë materialin tim, Mbyllet votimi. shumë shoqata kanë bërë edhe një deklaratë, Me 85 vota pro, plus 1, 86 vota. kanë bërë konferencë shtypi pardje dhe kanë (Deputetja Mirela Ferracaku gjatë gjithë kërkuar me forcë, që mandati i kryetarit të votimin voton me karton.) baskisë, të jetë 2 herë nga 4 vjet, për të cilat Miratohet. unë kam qenë para atyre dakord, nuk është se Po, zoti Ruçi. Keni shpjegim vote. po mbroj ata. Kur kemi thirrur dhe kemi bërë Gramoz Ruçi – Votova kundër, pikërisht për dëgjesat në Komisionin e Ligjeve, ka qenë një të shpjeguar votën, jo se jam kundër ligjit. nga çështjet e debatuara në Komisionin e Votova në parim. I votova të gjitha amendimet Ligjeve, që do të thotë meqenëse unë pata e ligjit. nderin të isha relator i kësaj çështjeje në Nuk është normale që në seancë të Komisionin e Ligjeve, kjo nuk do të thotë që mua parlamentit, amendime të tilla për ligje kaq të më hiqet e drejta të bëj propozime, në rastin rëndësihme, dhe kur them “kaq të rëndësishme” konkret, për një nen të caktuar. Absolutisht nuk lidhur me mandatin e këshilltarëve, duhet të kemi më lejohet që ta bëj këtë gjë. një moral, si politikë, si kryetarë edhe të Unë nuk kuptoj një gjë: nuk pati asnjë lloj bashkive. problemi, nuk u turbullua fare maxhoranca, zoti Të gjithë ne e duartrokitëm deputetin Ruçi, përkundrazi, është përsëri solide, propozues, kur tha: “Këtu më keni edhe 15 vjet pavarësisht se unë mora 74 vota me propozimin deputet. Unë do të bëj edhe ndryshime të tjera” tim. Kështu që nuk i arrita dot 84 vota, kam kohë dhe ne duartrokitëm të gjithë, sepse vërtet t’i arrijë ato 84 vota, kur të bëj propozimin tjetër. politika ka vërtetë nevojë për politikanë karrierë. Ilir Meta – Mendoj se zoti Ruçi bëri një sqarim Unë nuk jam kurrsesi kundër dhënies së shumë parimor, por magjia dhe popullariteti juaj afateve të tilla për zgjedhjen e kryetarëve të është i tillë, që, shpeshherë, deputetët harrojnë bashkive, aq më tepër që kemi bërë një reformë përmbajtjen dhe votojnë plot simpati për ju. administrative territoriale. Kështu që vazhdojmë me projektligjin tjetër. Për herë të parë do të përfitohet një përvojë Para se të kalojmë te paketa fiskale dhe dhe t’u ndërpresim ambicien këtyre njerëzve, që buxheti, do të ftoja zotin Braçe për të paraqitur nuk i kemi me shumicë dhe e dyta që ata kanë raportin e Komisionit për Ekonominë dhe dy filtra: filtrin e parë kanë partitë politike, prandaj Financat. jemi ne përfaqësuesit e politikës dhe në qoftë Po, zoti Braçe. se i kandidojmë, apo nuk i kandidojmë ata dhe Erion Braçe – Raporti i Komisionit të filtri i dytë, mbi të gjitha, është populli dhe mund Ekonomisë dhe Financave, qoftë për ligjin e të ketë individë shumë të suksesshëm, jashtë paketës fiskale, qoftë edhe për buxhetin e shtetit partive, që mund të kandidojnë të pavarur, siç u është shpërndarë kolegëve deputetë, është përvoja ndërkombëtare dhe mund të jenë Gjithsecili e ka në tavolinë dhe unë besoj se do
229 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
të ishte e tepërt që ne të lexonim edhe një herë mosndryshimin e akcizës së birrës. Kemi të nga e para të gjitha relacionet e komisioneve bëjmë me faktin se nuk kemi asnjë efekt negativ lidhur me këto dy dokumente. në buxhet, kështu që ministri i Financave besoj Ilir Meta – Faleminderit! se është i kënaqur. Vazhdojmë me projektligjin “Për disa shtesa Ndërkohë që ky amendim për mosndryshim dhe ndryshime në ligjin numër 61, të vitit 2012 akcize, na bën që për vetë faktin, që të gjithë “Për akcizat në Republikën e Shqipërisë”, të prodhuesit vendas janë nën sasinë e parashikuar ndryshuar””. në ligj, që është 200 mijë hektolitër, them që të Kalojmë në shqyrtimin dhe votimin nen për rrimë në nivelet e ndryshimit të vitit 2013 dhe të nen me vërejtjet e Komisionit të Ekonomisë. mos bëjmë ndryshime për sa i takon buxhetit të Neni 1 me vërejte për riformulim neni? vitit 2016, që vërtet i vijmë në ndihmë prodhimit Kush është pro? Kundër? Abstenim? vendas. Në të njëjtën kohë, jo vetëm të punojmë Miratohet. për hapjen e vendeve të reja të punës, por të Shtohet neni 1/1 me formulimin sipas raportit jemi të kujdesshëm edhe për ato vende që janë, të paraqitur. që të mos riskojmë në humbjen e tyre, kështu Kush është pro? Kundër? Abstenim? që them se do të kemi konsensusin e të gjithë Miratohet. deputetëve për mosndryshimin e akcizës. Neni 2. Faleminderit Kush është pro? Kundër? Abstenim? Ilir Meta – Atëherë, mendoj që të mos kemi Miratohet. diskutime për numërimin e votave, të votojmë Neni 3 me elektronikë këtë amendament. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi me elektronikë për Miratohet. amendamentin e deputetit Spahiu. Neni 4. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Kush është pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi me elektronikë. Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 5. Me 81 vota pro, 2 kundër, 5 abstenim. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet ky amendament. Miratohet. Vazhdojmë me nenin 6. Përpara se të kalojmë te nenin 6, kemi një Kush është pro? Kundër? Abstenim? amendament të deputetit Përparim Spahiu. Miratohet. “Në pjesën e shtojcës së parë tabelare për (Me të njëjtën procedurë vazhdohet deri te mallrat e tatueshëm me akcizë në Republikën e neni 22) Shqipërisë, në kategorinë e dytë, në të cilën Hapet votimi me elektronikë në tërësi. përfshihen birra, vera, alkooli dhe pijet alkoolike, Mbyllet votimi. specifikisht, te produkti “birrë” e përbërë nga Janë 85 vota pro, 36 kundër, 1 abstenim. malto, për prodhuesit vendas dhe të huaj Miratohet në tërësi. ligjërisht dhe ekonomikisht të pavarur, me sasi Vazhdojmë me projektligjin tjetër “Për disa më të vogël se 200 mijë hektolitra në vit, shkalla shtesa dhe ndryshime në ligjin “Për taksat e taksimit të jetë 360 lekë për hektolitër dhe për kombëtare të ndryshuar” prodhuesit vendas dhe të huaj me sasinë më të Kalojmë shqyrtimin dhe votimin nen për nen madhe se 200 mijë hektolitra në vit, shkalla e me vërejtjet e Komisionit të Ekonomisë. taksimit të jetë 710 lekë për hektolitër”. Neni 1, me vërejtje për riformulim neni? Zoti Spahiu, dëshironi të paraqisni arsyet e Kush është pro? Kundër? Abstenim? këtij propozimi? Miratohet. Po, zoti Spahiu. Neni 2. Përparim Spahiu – Normalisht, ka qenë një Kush është pro? Kundër? Abstenim? nga pikat më të diskutuara në Komisionin e Miratohet. Ekonomisë, për sa i takon akcizës së birrës. Neni 3, me vërejtje për pikën 2 dhe pikën 6, Besoj se dy argumente janë mjaftueshëm, që si dhe shtojcën numër 2. të kemi konsensusin e të gjithë deputetëve për Kush është pro? Kundër? Abstenim?
230 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Miratohet. Neni 10. Neni 4. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 11. Neni 5. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 12. Shtohet neni 5/1, me formulim sipas raportit Kush është pro? Kundër? Abstenim? të paraqitur. Miratohet. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Neni 13, me vërejte për pikën 1, pikën 2 dhe Miratohet. ndryshim të aneksit 2/1. Neni 6. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 14, me vërejtje për riformulim neni. Hapet votimi me elektronikë në tërësi. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Mbyllet votimi. Miratohet. Me 85 plus1, 86 vota pro, 34 vota kundër, 1 Shtohet neni 14/1, me formulim sipas raportit abstenim. të paraqitur. Miratohet edhe në tërësi. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Vazhdojmë me projektligjin “Për disa Miratohet. ndryshime dhe shtesa në ligjin “Për sistemin e Shtohet neni 14/2 me formulim sipas raportit taksave vendore” të ndryshuar””. të paraqitur. Kalojmë në shqyrtimin dhe votimin nen për Kush është pro? Kundër? Abstenim? nen me vërejtjet e Komisionit të Ekonomisë. Miratohet. Neni 1. Neni 15 me vërejtje për riformulim neni Kush është pro? Kundër? Abstenim? Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 2. Neni 16. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 3. Hapet votimi me elektronikë në tërësi. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Mbyllet votimi. Miratohet. Me 81 votaplus 1, 82 vota pro, 3 kundër, 1 Neni 4 me vërejtje për riformulim neni. abstenim, miratohet edhe ky projektligj. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Vazhdojmë me projektligjin “Për disa Miratohet. ndryshime dhe shtesa në ligjin “Për mbledhjen Neni 5. e kontributeve të detyrueshme në sigurimet Kush është pro? Kundër? Abstenim? shoqërore dhe shëndetësore në Republikën e Miratohet. Shqipërisë”, të ndryshuar”. Neni 6. Vazhdojmë me shqyrtimin dhe votimin nen Kush është pro? Kundër? Abstenim? për nen, me vërejtjet e Komisionit të Ekonomisë. Miratohet. Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 7. Miratohet. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Kemi një amendament të deputetit Erion Miratohet. Braçe për shtim pike në nenin e sapomiratuar. Neni 8, me vërejtje për riformulim neni. Propozohet që pas pikës 3 të shtohet pika 4 me Kush është pro? Kundër? Abstenim? këtë përmbajtje: “Pensionistët e vetëpunësuar, Miratohet. të cilët marrin pension dhe që ushtrojnë të vetëm Neni 9. veprimtari ekonomike profesionale, sipas nenin Kush është pro? Kundër? Abstenim? 9 të këtij ligji, nuk kanë detyrimin për të paguar Miratohet. kontribute.”.
231 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Zoti Braçe, doni të shpreheni? Nuk doni të Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar”. Kemi shpreheni, atëherë besoj se e dëgjuat shqyrtimin dhe votimin nen për nen me vërejtjet amendamentin e zotit Braçe. e Komisionit të Ekonomisë dhe sipas variantit të Hidhet amendamenti në votim me kartonë. paraqitur që është bashkimi i dy varianteve. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 2, me vërejtjet për riformulim neni. Pro? Kemi një amendament të deputetit Erion Kundër? Abstenim? Braçe për ndryshim të shkronjës “b” në nenin 5 Miratohet. të ligjit dhe që ka lidhje me nenin e sapomiratuar. Neni 3. Pro? Kundër? Abstenim? Propozohet që shkronja “b” të ndryshohet si Miratohet. vijon: “Personat e vetëpunësuar, me përjashtim Neni 4, me vërejtjet për riformulim të pikës 1. të pensionistëve të vetëpunësuar, të cilët marrin Pro? Kundër? Abstenim? pension dhe që ushtrojnë të vetëm veprimtari Miratohet. ekonomike profesionale sipas nenit 7 të këtij ligji, Neni 5. Pro? Kundër? Abstenim? të cilët nuk kanë detyrimin për të paguar Miratohet. kontribute të sigurimeve shoqërore”. Neni 6. Pro? Kundër? Abstenim? Dëshironi të shpreheni, zoti Braçe? Jo. Miratohet. Atëherë hedhim në votim këtë amendament Hapet votimi me elektronikë në tërësi. me kartonë. Pro? Kundër? Abstenim? Mbyllet votimi. Miratohet. Me 82+1, 83 vota pro, 29 kundër, 1 abstenim, Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? miratohet projektligji edhe në tërësi. Miratohet. Vazhdojmë me projektligjin “Për një shtesë Neni 3, me vërejtjet për riformulim neni. Pro? në ligjin “Për sigurimet shoqërore në Republikën Kundër? Abstenim? e Shqipërisë”, të ndryshuar”. Miratohet. Vazhdojmë me shqyrtimin dhe votimin nen Neni 4. Pro? Kundër? Abstenim? për nen me vërejtjet e Komisionit të Ekonomisë. Miratohet. Neni 1, me vërejtjet për riformulim neni. Pro? Neni 5. Pro? Kundër? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë në tërësi. Kemi një amendament të deputetit Erion Mbyllet votimi. Braçe për shtim të shkronjës “d” në nenin 6 të Me 82+1, 83 vota pro, 30 kundër, 2 abstenime ligjit dhe që ka lidhje me nenin e sapomiratuar. miratohet projektligji. Propozohet që: “Pensionistët e vetëpunësuar, të Vazhdojmë me projektligjin “Për cilët marrin pension dhe që ushtrojnë të vetëm punëkërkuesit”. veprimtari ekonomike profesionale, sipas nenit Shqyrtimi dhe votimi nen për nen me vërejtjet 9 të këtij ligji, nuk kanë detyrimin pwr tw paguar e Komisionit të Ekonomisë. kontribute”. Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? Zoti Braçe, dëshironi të shpreheni? Jo. Miratohet. Atëherë hedhim në votim amendamentin me Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? kartonë. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 3. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Përpara se të kalojmë te neni 4, kemi një Hapet votimi me elektronikë në tërësi. amendament nga Komisioni për Punën për Mbyllet votimi. riformulim të pikës 3 të nenit 4. Propozohet që Me 80+1, 81 vota pro, 26 kundër, 1 abstenim punëkërkuesi të paraqitet çdo 3 muaj në zyrën projektligji miratohet në tërësi. e punësimit dhe jo çdo muaj siç është propozuar Vazhdojmë me projektligjin “Për disa shtesa nga Këshilli i Ministrave. në ligjin nr.10383, datë 24.2.2011 “Për sigurimin Dëshiron dikush të shprehet në emër të e detyrueshëm të kujdesit shëndetësor në komisionit?
232 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Urdhëroni, zoti Klosi! Neni 9. Pro? Kundër? Abstenim? Blendi Klosi – ... nen përkatës, që pagesa e Miratohet. papunësisë është si çdo pagesë tjetër, kështu Neni 10. Pro? Kundër? Abstenim? që ç’kuptim ka që të shkojë një herë në tre muaj Miratohet. që të marrin pagesën e papunësisë, kur çdo (Vazhdon e njëjta procedurë votimi nga neni pagesë bëhet një herë në muaj, por qoftë edhe 11 deri te neni 20.) për të dëshmuar që është punëkërkues aktiv dhe Urdhëroni, zoti Braçe! i papunë aktiv, padyshim që duhet të paraqitet Erion Braçe – Përpara se ta miratojmë në një herë në muaj pranë zyrave të punës si çdo tërësi, kam dy gjëra që nuk janë reflektuar në punëmarrës tjetër. Çfarë kuptimi ka? relacionin e Komisionit të Ekonomisë. Ilir Meta – Pra, ju nuk jeni dakord me këtë Së pari, janë vetëm 3 milionë lekë te Shkolla amendament. Atëherë hedhim në votim e Magjistraturës, që nuk janë reflektuar. amendamentin e propozuar nga Komisioni për Ndërkohë që te Prokuroria e Përgjithshme, Punën. Pro? Kundër? Abstenim? ku thuhet: “shtohen 15 punonjës në organikë”, Nuk miratohet. janë specialistë informatike që shtohen. Pra, staf Neni 4. Pro? Kundër? Abstenim? administrativ. Miratohet. Faleminderit! Neni 5. Pro? Kundër? Abstenim? Ilir Meta – Të bëj një sqarim se pse nuk janë Miratohet. reflektuar, më prisni ju lutem! Neni 6. Pro? Kundër? Abstenim? (Pasi e verifikon problemin e ngritur nga zoti Miratohet. Braçe.) Neni 7. Pro? Kundër? Abstenim? Dakord, qenka gabim në zbardhje. Miratohet. Atëherë të reflektohen këto shqetësime që Neni 8. Pro? Kundër? Abstenim? ngriti zoti Braçe! Janë saktësime. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë në tërësi. Neni 9. Pro? Kundër? Abstenim? Mbyllet votimi. Miratohet. Me 85+1, 86 vota pro, 27 kundër, 1 abstenim, Hapet votimi në tërësi me elektronikë. miratohet në tërësi edhe projektligji “Për buxhetin Mbyllet votimi. e vitit 2016”. Me 85+1, 86 vota pro, 27 kundër, 2 abstenim, Vazhdojmë me projektvendimin “Për projektligji miratohet. miratimin me procedurë të përshpejtuar të Vazhdojmë me projektligjin “Për buxhetin e projektligjit “Për ratifikimin e dokumenteve vitit 2016”. ndryshuese, me shkëmbim notash, të Kemi shqyrtimin dhe votimin nen për nen me marrëveshjes ndërmjet KM të RSH, përfaqësuar vërejtjet e Komisionit të Ekonomisë. nga Ministria e Mbrojtjes dhe qeverisë së Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? Republikës së Italisë, përfaqësuar nga Ministria Miratohet. e Punëve të Jashtme, për realizimin e programit Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? “Fuqizimi i Qendrës Traumatologjike Kombëtare Miratohet. të Tiranës”, nënshkruar më 12.7.2006"”. Neni 3. Pro? Kundër? Abstenim? Nuk besoj se ka nevojë për një folës pro dhe Miratohet. një kundër, sepse të gjithë jemi dakord. Neni 4. Pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi me elektronikë. Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 5. Pro? Kundër? Abstenim? Me 89+1, 90 vota pro projektvendimi Miratohet. miratohet. Neni 6. Pro? Kundër? Abstenim? Kemi edhe projektvendimin “Për një ndryshim Miratohet. në vendimin e Kuvendit nr. 96/2014 “Për krijimin e Neni 7. Pro? Kundër? Abstenim? Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën Miratohet. në Sistemin e Drejtësisë”, të ndryshuar”. Neni 8. Pro? Kundër? Abstenim? Pra, propozohet shtyrja e afatit, meqenëse Miratohet. komisioni ka ende mjaft punë për të bërë.
233 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Kemi një votim me elektronikë. Me këto çështje mbyllet seanca plenare. Hapet votimi. Faleminderit! Mbyllet votimi. Seancën tjetër e kemi ditën e hënë. Me 87+1, 88 vota pro miratohet edhe shtyrja Natën e mirë! e afatit të Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë. (Seanca u mbyll në orën 19:00.)
234 Legjislatura e 8-të Viti 2015
E hënë, 21.12.2015 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 11:00 z. Ilir Meta
Rendi i ditës: dhe Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim për projektin “Ofrimi i shërbimeve 1. Miratimi i procesverbalit të seancës publike me në qendër qytetarin””. plenare të datës 17.12.2015. (Neni 44 i Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Rregullores.) Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të 2. Njoftimi i projektligjeve të depozituara në Drejtat e Njeriut. Kuvend. (Neni 44, pika 3 e Rregullores.) Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për 3. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes Politikën e Jashtme. ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për së Shqipërisë dhe qeverisë së Republikës së Veprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin. Singaporit “Për shërbimet ajrore”. (Nenet 73- Relatori. 77 të Rregullores – votim me shumicë Diskutime. absolute.) (Shprehen grupet parlamentare): Pyetje. Koha e votimit (në parim/nen për nen/në Shprehet Komisioni përgjegjës për tërësi). Veprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin. 5. Projektligj “Për ratifikimin e Konventës së Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Këshillit të Europës kundër Trafikimit të Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Organeve Njerëzore”. (Nenet 73-77 të Drejtat e Njeriut. Rregullorea – votim me shumicë absolute.) Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Pyetje. Politikën e Jashtme Shprehet Komisioni përgjegjës për Sigurinë Relatori. Kombëtare. Diskutime. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për (Shprehen grupet parlamentare): Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Koha e votimit (në parim/nen për nen/në Drejtat e Njeriut. tërësi). Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për 4. Projektligji “Për ratifikimin e dokumentit Punën, Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë. ndryshues të marrëveshjes së huasë ndërmjet Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe Politikën e Jashtme. Fondit për Zhvillim Abu Dhabi, për financimin e Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për projektit të Bulevardit Verior dhe të rehabilitimit Integrimin Europian. të lumit të Tiranës”. (Nenet 73-77 të Rregullore Relatori. – votim me shumicë absolute.) Diskutime. Pyetje. (Shprehen grupet parlamentare): Shprehet Komisioni përgjegjës për Koha e votimit (në parim/nen për nen/në Ekonominë dhe Financat. tërësi). Vijojnë shqyrtimin në komisionet 6. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes, parlamentare këto projektligje: ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe - Projektligji “Për punën vullnetare”. Hungarisë, për mbrojtjen shoqërore”. (Nenet - Projektligji “Për sistemin e depozitës për 73-77 të Rregullores – votim me shumicë menaxhimin e mbetjeve në Republikën e absolute.) Shqipërisë”. Pyetje. - Projektligji “Për disa ndryshime në ligjin nr. Shprehet Komisioni përgjegjës për Punën, 8116, datë 29.03.1996 “Kodi i Procedurës Civile Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë. i Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar”. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për - Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të së huasë ndërmjet Republikës së Shqipërisë Drejtat e Njeriut.
235 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për anëtarëve të Kuvendit.) Politikën e Jashtme. Pyetje. Relatori. Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet Diskutime. Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e (Shprehen grupet parlamentare): Njeriut. Koha e votimit (në parim/nen për nen/në Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për tërësi). Sigurinë Kombëtare. 7. Projektligji “Për shërbimin e mbrojtjes nga Relatori. zjarri dhe shpëtimin”. (Nenet 73-77 të Diskutime. Rregullores – votim me shumicë të thjeshtë.) (Shprehen grupet parlamentare): Pyetje. Koha e votimit (në parim/nen për nen/në Shprehet Komisioni përgjegjës për Sigurinë tërësi). Kombëtare. 10. Projektvendimi “Për miratimin e Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për strukturës, organikës dhe kategorizimeve të Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të pozicioneve të punës së Inspektoriatit të Lartë Drejtat e Njeriut. të Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive dhe Relatori. Konfliktit të Interesave”. (Nenet 73–77 të Diskutime. Rregullores – votim me shumicë të thjeshtë.) (Shprehen grupet parlamentare): Pyetje. Koha e votimit (në parim/nen për nen/në Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet tërësi). Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e 8. Projektligj “Për ratifikimin e dokumenteve Njeriut. ndryshuese, me shkëmbim notash, të Relatori. marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave Diskutime. të Republikës së Shqipërisë, përfaqësuar nga (Shprehen grupet parlamentare): Ministria e Mbrojtjes, dhe qeverisë së Koha e votimit (në parim/nen për nen/në Republikës së Italisë, përfaqësuar nga Ministria tërësi). e Punëve të Jashtme, për realizimin e programit 11. Për votim: “Fuqizimi i Qendrës Traumatologjike Kombëtare - Për lojërat e fatit në Republikën e të Tiranës”, nënshkruar më 12.07.2006". (Nenet Shqipërisë”. (Neni 83, Kushtetutë – votim me 28, 73-77 të Rregullores – votim me shumicë shumicë të thjeshtë). absolute.) 12. Diskutime për çështje jashtë rendit të Pyetje. ditës. (Neni 45, Rregullore.) Shprehet Komisioni përgjegjës për Koha e diskutimeve deri në 60 minuta. Ekonominë dhe Financat. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Ilir Meta – Mirëdita! Punën, Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë. Ju lutem, njoftoni deputetët se do të fillojmë Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për seancën! Njoftoni dhe mediet! Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Ju lutem deputetëve të zënë vendet! Drejtat e Njeriut. Hapim seancën plenare. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për (Pasi lexon rendin e ditës.) Politikën e Jashtme. Dua t’ju njoftoj se para fillimit të seancës Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për plenare u mblodh Konferenca e Kryetarëve dhe Sigurinë Kombëtare. me konsensus u ra dakord që të përfshihet në Relatori. rendin e ditës projektvendimi “Për ngritjen e Diskutime. Komisionit të Posaçëm për Reformën (Shprehen grupet parlamentare): Zgjedhore”, projektvendim që duhet t’u Koha e votimit (në parim/nen për nen/në shpërndahet të gjithë deputetëve. tërësi). Gjithashtu, Konferenca e Kryetarëve vendosi 9. Projektligji “Për amnistinë”. (Nenet 73-77 që shqyrtimi i projektligjit “Për disa ndryshime të Rregullore, votim me 3/5-at e të gjithë në ligjin “Për dekoratat”, paraqitur nga deputeti
236 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Taulant Balla, të bëhet në fillim të sesionit të Në seancën e fundit ne si opozitë kërkuam ardhshëm parlamentar. që ky parlament të përgatisë dhe të miratojë Dua t’ju lexoj dhe emrat e diskutantëve të një rezolutë, me anë të së cilës të kërkohet jo regjistruar: Besnik Baraj dhe Edi Paloka. vetëm dënimi i dekorimit që u është bërë Për projektligjin “Për ratifikimin e dokumentit kriminelëve të Sigurimit të Shtetit, por t’i ndryshues të marrëveshjes së huasë, ndërmjet kërkohet këtij parlamenti të miratojë një qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe projektligj për të formalizuar heqjen e Fondit për Zhvillim Abu Dhabi, për financimin e dekoratave, medaljeve dhe gjithë titujve të projektit të Bulevardit Verior dhe të rehabilitimit nderit të gjithë atyre që, pavarësisht nëse kanë të lumit të Tiranës” kanë regjistruar emrat: Artan marrë apo jo pjesë në Luftën e Dytë Botërore, Gaçe, Ervin Bushati, Taulant Balla, Erjon Braçe, më pas kanë lyer duart me gjak, janë bërë pjesë Edmond Spaho, Jorida Tabaku, Jozefina Topalli, kriminale e Sigurimit të Shtetit, duke u bërë Florjon Mima, Sali Berisha, Sherefedin Shehu, kështu një pjesë e asaj klase kriminale, e cila Myqerem Tafaj, Gjergji Papa, Mimoza për 50 vjet dhunoi, burgosi dhe vrau qytetarët Hajdaramataj dhe Ridvan Bode. shqiptarë. Për projektligjin “Për ratifikim e Konventës E kërkuam këtë rezolutë që në seancën e të Këshillit të Europës kundër Trafikimit të kaluar dhe, siç jeni dëshmitarë, na u tha që le Organeve Njerëzore” kanë regjistruar emrat: të ulemi, ta përgatisim dhe ta shqyrtojmë në Esmeralda Shkjau, Piro Lutaj, Arben Ristani, seancën e radhës, që është seanca e sotme. Sali Berisha, Asllan Drogjani, Alban Zeneli dhe Sot ne kemi ardhur me një projektrezolutë Flamur Noka. për këtë çështje si grup parlamentar, Për projektligjin “Për ratifikimin e pavarësisht se seancën e kaluar kërkuam që marrëveshjes për mbrojtjen shoqërore me të bëhej një grup i përbashkët për përgatitjen e Hungarinë” kanë regjistruar emrat: Anila Agalliu, rezolutës. Meqë kjo nuk u bë, ne kemi përgatitur Eduard Bejko, Ilir Pendavinji, Majlinda Bregu, vetë një projektrezolutë për këtë çështje dhe Aldo Bumçi, Arbjola Halimi, Luçiano Boçi dhe kërkojmë që sot të miratohet në këtë parlament, Genc Pollo. për t’i hapur rrugë ngritjes së kuadrit ligjor për Për projektligjin “Për ratifikimin e zgjidhjen përfundimtare të kësaj çështje. dokumenteve ndryshuese, me shkëmbim Unë po lexoj projektrezolutën dhe më pas notash, të marrëveshjes ndërmjet Këshillit të do t’i kërkoj kësaj seance, sipas Rregullores, Ministrave të Republikës së Shqipërisë, që të votojë për futjen e saj në rendin e ditës. përfaqësuar nga Ministria e Mbrojtjes, dhe “Rezolutë për heqjen e titujve, dekoratave, qeverisë së Republikës së Italisë, përfaqësuar medaljeve, privilegjeve dhe përfitimeve të nga Ministria e Punëve të Jashtme, për posaçmeve për personat që janë përfshirë në realizimin e programit “Fuqizimi i Qendrës krimet e regjimit totalitar komunist në Shqipëri. Traumatologjike Kombëtare të Tiranës” kanë Kuvendi i Shqipërisë, në referim të regjistruar emrat: Ervin Koçi, Bujar Kllogjeri dhe rezolutave të Asamblesë Parlamentare të Albana Vokshi. Këshillit të Europës, përkatësisht rezolutës nr. Projektligji “Për amnistinë” kanë regjistruar 1096, të vitit 1996, masat për të çrrënjosur emrat: Xhemal Qefalia, Vasilika Hysi, Silva trashëgiminë e sistemeve totalitare komuniste, Caka, Petrit Vasili, Oerd Bylykbashi, Eduard si dhe rezolutës nr. 1481/2006, Halimi dhe Gent Strazimiri. domosdoshmëria për dënimin ndërkombëtar të Po, zonja Topalli. krimeve të regjimeve totalitare komuniste. Jozefina Topalli – Vetëm një pyetje kisha: 1. Deklaratës së Pragës mbi ndërgjegjen ku është qeveria? europiane dhe komunizmin, 2008. Dëgjesës Ilir Meta – Faleminderit për pyetjen! publike europiane për krimet e kryera nga Zoti Beqaj është pothuajse 2 metra i gjatë regjimet totalitare, 2008. Ditës Europiane të dhe besoj se duket. Kujtesës për Viktimat e Stalinizmit dhe Nazismit, Po, zoti Paloka. 2008. Deklaratës së Vilnusit të OSBE-së, 2009. Edi Paloka - Faleminderit! Dëgjesës publike mbi ndërgjegjen europiane Të nderuar kolegë, dhe krijimet e komunizmit totalitar, 20 vjet më
237 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
pas, 2009. Rezolutës së Parlamentit Europian rehabilitimit të viktimave, por dhe një provokim mbi ndërgjegjen europiane dhe totalitarizmin, i rëndë i ndërgjegjes shoqërore. 2009. Deklaratës mbi krimet e komunizmit, 9. Duke çmuar se përfitimi i privilegjeve apo 2010. Legjislacionit të miratuar për dënimin e i trajtimit të diferencuar, përfshirë ai financiar, krimeve të gjenocidit dhe krimeve kundër nga persona që kanë kryer krime kundër njerëzimit në Shqipëri. njerëzimit në kuadër të regjimit komunist është 2. Në vijim të rezolutës së tij për dënimin e i papranueshëm. krimeve të kryera nga regjimi komunist në 10. Kuvendi do të hartojë dhe miratojë Shqipëri, pra të këtij parlamenti, në vitin 2006. legjislacionin e nevojshëm për anulimin e çdo 3. Duke riafirmuar dënimin e tij të plotë dhe dekorate, medaljeje apo akti tjetër vlerësues të paekuivok të regjimit totalitar komunist të ngritur individëve që kanë kryer krime kundër nga Enver Hoxha dhe bashkëpunëtorët e tij. njerëzimit në kuadër të regjimit komunist, si dhe 4. Duke konsideruar, mbi bazën e të përcaktojë procedura të qarta për dokumenteve ndërkombëtare dhe legjislacionit parandalimin e dekorimit të tyre në të ardhmen. shqiptar, se krimet e komunizmit përbëjnë 11. Kuvendi do të miratojë legjislacionin e krimet kundër njerëzimit, si dhe ndjekja e dënimi nevojshëm për shfuqizimin e çdo përfitimi apo i tyre nuk parashkruhen. privilegji financiar për këta individë, përfshirë 5. Duke vlerësuar se zhvillimet politike dhe pensionet shtesë apo të posaçme, për shkak shoqërore të 25 vjetëve të tranzicionit kanë të statusit të veteranit apo të çdo natyre tjetër. penguar nxjerrjen e plotë të së vërtetës mbi këto Pensionet e këtyre personave nuk mund të krime dhe dënimin e ideatorëve, organizatorëve jenë, në asnjë rast, më të larta se pensioni që dhe zbatuesve të drejtpërdrejtë në aparatin përfitojnë viktimat e persekutimit komunist. represiv të regjimit komunist, në zbatim të Legjislacioni i hartuar në kuadër të pikës 10 të parimeve dhe angazhimeve ndërkombëtare që kësaj rezolute do të përcaktojë organin dënojnë krimet e komunizmit. kompetent dhe procedurat efikase për 6. Duke shprehur shqetësimin serioz për përmbushjen e detyrimeve të dhëna nga kjo ringjalljen e simboleve dhe figurave të rezolutë dhe legjislacioni përkatës. diktaturës totalitare komuniste në Shqipëri, 12. Kuvendi do ta miratojë legjislacionin e bazuar në një nxitje dhe dakordësi shtetërore, parashikuar në pikat 10 dhe 11 të kësaj rezolute të manifestuar me veprime aktive apo inkurajim brenda datës 20 shkurt, në kuadër të 25-vjetorit të ringjalljes dhe shfaqjes së tyre në publik, të rrëzimit të simbolit komunizmit, shtatores së edhe pse akte të tilla janë të dënueshme nga diktatorit Enver Hoxha. Kuvendi do të ngrejë një dokumentet ndërkombëtare, të cituara në këtë komision për paraqitjen në seancë për miratim deklaratë: të një raporti të detajuar mbi aktet 7. Duke vlerësuar lart kontributin në Luftën ndërkombëtare dhe legjislacionin në fuqi, si dhe Nacionalçlirimtare të veteranëve të luftës, por të projektligjeve të nevojshme për zbatimin e që në të njëjtën kohë individë pjesëmarrës të pikave 10 dhe 11 të kësaj rezolute. asaj lufte, që kanë kryer krime kundër njerëzimit 13. Kuvendi nxit qeverinë që të rrisë fondet gjatë regjimit komunist, nuk mund të përfitojnë dhe përpjekjet për zbulimin e krimeve të nga vlerësimi për luftën dhe as duhet të njollosin komunizmit, autorëve të tyre dhe rehabilitimin vlerat dhe sakrificat e popullit në luftë. e viktimave të tyre. 8. Duke çmuar se dekorimi apo dhënia nga Ky është projekti i rezolutës që ne kemi organet shtetërore e medaljeve për hierarkët e përgatitur. Jemi të gatshëm ta diskutojmë me lartë të regjimit komunist, bashkëpunëtorëve të kolegët e maxhorancës. Por, siç janë vënë në tyre, zyrtarëve dhe bashkëpunëtorëve të dijeni mediet, me urgjencë të madhe, Sigurimit të Shtetit dhe të çdo organi represiv maxhoranaca sot paska paraqitur një projektligj të regjimit komunist që kanë kryer krime, duke për këtë çështje, të cilin, po me kaq urgjencë, torturuar, vrarë dhe persekutuar persona të kërkon ta miratojë. Kjo nuk është normale. Ne pafajshëm dhe jo vetëm në shkeljet të parimeve e kuptojmë shumë mirë se për çfarë bëhet, ka dhe angazhimeve europiane për dënimin e thjesht efektin e propagandës apo për të komunizmit, zhdukjes së pasojave të tij dhe plotësuar atë që tha Kryeministri i tyre në
238 Legjislatura e 8-të Viti 2015
seancën e fundit, se ne qenkemi vonë. Kanë kërkon. pasur një vit, që nga dekorimi i kriminelëve të Kolegë të opozitës, sigurimit, të “riparonin” atë që e quajtën gabim, Ashtu siç kërkoni zbatimin e të gjitha apo hutim, apo harresë nga Rama, që nuk ka procedurave parlamentare për projektligjet, që qenë aspak kështu, në fakt. Kishin, edhe tani është kryesorja, ashtu duhet të kërkoni të pas denoncimit që u bë publik në media dhe zbatoni procedurën, edhe për kërkesat tuaja. nga opozita, boll kohë edhe për të paraqitur Kërkesa juaj bëhet nul me nismën ligjore të projektligje, edhe për të mbajtur qëndrimet e depozituar, që në seancën e kaluar. tyre, nuk e bën. Sot është e kuptueshme, shumë Sa i përket asaj, “sikur ju mbitë sot dhe e qartë se për çfarë vjen një projektligj, që gjoja problemi lindi sot”, natyrshëm lind pyetja: Ku duhet ta miratojmë brenda ditës. Megjithatë keni qenë? Sigurisht, keni qenë këtu. Keni qenë është e drejta e tyre. 13 vjet në pushtet. Sot doli problemi për të Jemi këtu dhe ju kërkojmë të kalojmë edhe dekriminalizuar periudhën e komunizmit? rezolutën, edhe të fusim projektligjin në rendin Keni pasur për 16 vjet në karrigen e e ditës dhe ta diskutojmë (nëse duan), por duke Presidentit presidentët tuaj. Sot doli problemi? bërë të qartë fillimisht qëndrimin e parlamentit, Prandaj, ju lutem shumë, nëse s’kini nëpërmjet kësaj rezolute. axhendë tjetër dhe unë e kuptoj që jeni pa Faleminderit! kauzë dhe bëni çfarë ju del brenda ditës, ne Ilir Meta – Urdhëroni, zoti Ruçi! nuk jemi këtu as për t’ju plotësuar, as për t’ju Gramoz Ruçi – Në përgjigje të kërkesës së mësuar, si zhvillohet opozita dhe as t’ju japim shtruar nga kolegu i opozitës, sigurisht, ne vijmë nisma të gatshme, si bëhen nismat. Mësoni të në këtë seancë, pas një seance të zhvilluar bëni opozitën! Ua kam thënë që në vitin e parë ditën e enjte. që akoma nuk e keni pranuar, akoma nuk keni Vijmë në këtë seancë, pasi ministrja e marrë vesh që keni dalë në opozitë, nuk keni Mbrojtjes, e cila i ka dhënë këto medalje në marrë vesh si bëhet opozita. Kjo është zbatim të ligjit, bëri shpjegimet përkatëse. fatkeqësi, por nuk kemi ç’t’ju bëjmë. Ky është Vijmë në këtë seancë, pasi Kryeministri, realiteti. I hidhur është, por inshallah e pranoni qoftë në seancë, qoftë edhe publikisht, shpalosi shpejt, inshallah mësoheni shpejt, që ta ndjesën morale, humane, institucionale dhe ushtroni funksionin e opozitarit! njëherësh, gatishmërinë politike për të bërë Pastaj, ju vazhdoni me axhendën tuaj! Ne, korrigjimet ligjore në rrugë institucionale nga si maxhorancë nuk jemi këtu që ta kthejmë parlamenti dhe këto jo formalisht, por që ditën axhendën e parlamentit në axhendë të opozitës e enjte, kur ishim në seancë, nëpërmjet shqiptare, për interesat tuaja elektorale dhe kërkesës verbale për këtë që sot quhet politike. Ne jemi seriozë në punën tonë. Nisma institucionale në seancën e parlamentit, me është depozituar. Nëse doni sot, e miratojmë rezolutë, grupi i maxhorancës e ka sot. Nëse nuk doni sot, të zbatohet procedura, institucionalizuar me një nismë ligjore, ku çfarë në ditën e parë të punës së parlamentit në janar, kërkon apo pretendon rezoluta e paraqitur nga jemi të gatshëm ta kalojmë në komisionet kolegu i opozitës, e konkretizon me ndryshimin përkatëse dhe të vazhdojmë punën. e ligjit. Faleminderit! Unë kërkova në Konferencën e Kryetarëve, Ilir Meta – Urdhëroni, zoti Paloka! që me procedurë të përshpejtuar, kjo kërkesë Edi Paloka – Megjithëse kisha të gjithë të e përshpejtuar, të futet në axhendën e ditës së drejtën e Zotit dhe gjithçkaje tjetër, për ta sotme dhe të miratohet. Sigurisht, sipas politizuar këtë çështje, për hir të faktit që edhe procedurës u kundërshtua me të drejtë, se ne po kërkojmë konsensus në parlament për të procedura nuk lejon që në një seancë të jenë 2 miratuar këtë rezolutë, nuk i thashë disa të çështje me procedurë të përshpejtuar. Kjo është vërteta, që në fakt janë publike dhe që i dinë të normale, është e drejta e tyre dhe unë nuk e gjithë shqiptarët. kontestoj këtë çështje. Të çohet Gramoz Ruçi këtu dhe të na E dhashë këtë shpjegim, që të dalë se kush akuzojë ne, se ne nuk e paskemi dënuar është i vërtetë, në atë që pretendon apo që komunizmin, simbolika është e qartë.
239 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Megjithatë, unë po ju kujtoj se kanë qenë me atë projektligj. deputetët e PD-së, që me të ardhur, në këtë Faleminderit! parlament, kanë miratuar menjëherë ligjin Ilir Meta – Ju lutem, të mos vazhdojmë më antigenocid, ligjin që jo vetëm dënoi me këtë debat! nomenklaturën komuniste, por çoi në burg ata, Konferenca e Kryetarëve e diskutoi. që ju po i dekoroni sot, që ua ndaloi me ligj (Ndërhyrje pa mikrofon). Partisë Komuniste dhe të gjithë shërbëtorëve Ju lutem! dhe kriminelëve të atij regjimi, të merrnin poste Urdhëroni, zonja Topalli, shumë shkurt! publike, gjë që sapo erdhët në pushtet, e Jozefina Topalli – Po e filloj me procedurën ndryshuat ju. që është gjëja më e parëndësishme, për të Ju u dhatë përsëri mundësinë këtyre shkuar te thelbi. Asnjë ligj nuk e pengon për të kriminelëve që jo vetëm të merrnin poste, por hyrë me procedurë të përshpejtuar rezolutën e sot kërkoni rehabilitimin e tyre duke u dhënë paraqitur nga grupi i opozitës. dekorata, duke nxjerrë portretet e diktatorit, Çështja e procedurës nuk është çështja gjoja si rastësisht, nëpër aktivitetet tuaja zyrtare kryesore. Çështja kryesore është fakti, se e kështu me radhë. ngjarja ka ndodhur 1 vit më parë kështu që, çdo Nuk besoj se ka shqiptar që nuk e bën sot zëdhënës i zotit Rama në këtë foltore, përcjell këtë dallim: çfarë kërkoni të bëni ju dhe çfarë vetëm hipokrizi, që është më i keqi nga të gjitha kemi bërë ne. veset, kur thotë, se sot u kujtuat. Megjithatë, e them edhe një herë: Ne jemi Jo, ngjarja ka ndodhur 1 vit më parë dhe këtu. Nëse doni, lëreni hipokrizinë ekstreme, emrat janë marrë vesh 3 javë më parë. Opozita që karakterizon kryetarin tuaj (them ka reaguar në mënyrën më të rrufeshme. Nuk “hipokrizinë”, për të mos thënë ndonjë fjalë ka nevojë për ligj për të hequr dekoratat, por tjetër). Ky është akti më i vogël i hipokrizisë, duhet vetëm një urdhër dhe urdhri duhet të vijë që bën Kryeministri juaj. Ju keni pasur kaq kohë vetëm nga Kryeministri. Mjafton vetëm një VKM për të kërkuar ndjesë dhe nuk e keni bërë. 25 dhe s’ka asnjë nevojë as për parlament, as për vjet nuk keni kërkuar akoma ndjesë dhe sot na ligj, as për procedura të përshpejtuara. Prandaj flisni për fajin e PD-së. them se është vetëm hipokrizi. Ju jepni dekorata dhe thoni se fajin e ka Sali Nuk ka gjë më të ulët se të tregohesh hipokrit Berisha dhe PD-ja. me një nga çështjet më delikate, që ka të bëjë E kishte mundësinë, ashtu siç ua dha me një periudhë gjysmëshekullore të këtij kombi dekoratën, me një vendim, brenda 5 minutash dhe të këtij vendi, që ka mbetur më i varfri dhe t’ua hiqte përsëri, mbasi e morët vesh se nuk e më i prapambeturi nga të gjithë të tjerët. dinit, se aty qenka edhe ai që ka torturuar jo Nga ana tjetër, dua të them për të gjithë ata vetëm At Zef Pllumin, por edhe dhjetëra e që thonë këtu, të përcjellë nga goja e Edi dhjetëra shqiptarë të pafajshëm. Siç ua dhatë Ramës, se ne u kujtuam sot. dekoratën, brenda 5 minutave mund t’ua hiqnit, Jo, nuk u kujtuam sot. Dhe nuk është vetëm por nuk donit, nuk doni as tani, por po e bëni ligji antigenocid, që e përmendi kolegu im, dhe me detyrim, nga halli. nuk është vetëm fakti që janë futur me radhë të Hajde ta bëjmë ju nga halli, dhe ne, sepse gjithë kriminelët në burg, duke u nisur nga duhet ta bëjmë. Nexhmija dhe kriminelët e tjerë, por ne kemi Hajde ta kalojmë edhe rezolutën, edhe kaluar ligjin për pastërtinë e figurës. E kemi projektligjin tuaj po deshët, t’i kalojmë sot të kaluar rreth viteve ’90, e kemi kaluar përsëri në dyja! vitin 1996, dhe e keni hequr ju në vitin 1997, sa Nëse thoni se nuk ka nevojë për rezolutën keni ardhur në pushtet dhe e kemi sjellë përsëri se projektligji e përmbyll këtë çështje, ka në në vitin 2005. Ju e keni çuar në Gjykatën rezolutën tonë pika, që ju nuk i keni në atë Kushtetuese, nuk e ka firmosur Presidenti i asaj projektligj dhe kemi kohë më 18, më 20 apo kur kohe, e keni votuar ju kundër dhe e ka rrëzuar të doni, t’i miratojmë të dyja, edhe rezolutën, Gjykata Kushtetuese. edhe projektligjin që keni paraqitur ju. Sigurisht, Për këtë arsye ju them: Mos u bëni hipokritë pasi ta shqyrtojmë se ju kush e di se ç’keni bërë se është një neveri totale!
240 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Ka vetëm një nevojë: Projektligji është depozituar sipas 1. Rezoluta në emër të Kuvendit të kalojë procedurave, ndërsa projekt-rezoluta nuk është sot dhe kjo nuk ka lidhje me Rregulloren e depozituar, sipas shërbimeve të Kuvendit. Kuvendit. Depozitojeni dhe ta shqyrtojmë kur t’i vijë 2. Kryeministri i Shqipërisë të heqë me një radha! Ky shqetësim u ngrit në Konferencën e VKM të menjëhershme dekoratat e dhëna Kryetarëve. kriminelëve. Edi Paloka – Hajde t’i votojmë qoftë Ky është një qëndrim dhe një vullnet politik. projektligjin, qoftë projekt-rezolutën! Le t’i fusim Çdo gjë tjetër është hipokrizi. në rendin e ditës. Ne jemi dakord që edhe Ilir Meta – Ju lutem, të vazhdojmë me rendin projektligji të futet në rendin e ditës. e ditës! Ilir Meta – Nuk është e njëjta gjë, zotëri. (Ndërhyrje pa mikrofon). Edi Paloka – Është çështja juaj, nëse e Çfarë kërkuat për procedurë? fusni, apo jo. Edi Paloka – Zoti Kryetar, Ilir Meta – Dakord. Ju duhet t’i fusni në votim. Kërkohet të futen Atëherë, vazhdojmë me miratimin e në rend të ditës edhe projektligji i maxhorancës, procesverbalit të seancës plenare të datës edhe rezoluta nga ne. Hajde, t’i votojmë të dyja! 17.12.2015. Ne u shprehëm dakord për të dyja. Edhe për Ka ndonjë vërejtje apo ndonjë sugjerim? projektligjin e paraqitur nga PS-ja. Nuk ka. Hajde, t’i votojmë dhe t’i fusim në rendin e Miratohet. ditës! Ju njoftoj, se nga Këshilli i Ministrave janë Ilir Meta – Ju lutem, zoti Paloka! depozituar: Që të jemi më të qartë nga ana procedurale, - Projektligji “Për një shtesë dhe ndryshim rezoluta juaj u kontestua, sepse nuk është në ligjin “Për transformimin e ndërmarrjeve depozituar akoma në Kuvend formalisht. shtetërore në shoqëri tregtare”, të ndryshuar”. Ju kërkuat mbledhjen e Konferencës së - Projektligji “Për garantimin e sigurisë në Kryetarëve dhe ne e bëmë atë. Kjo ishte një punë, pajisjeve dhe bashkësive nën presion”. nga arsyet kryesore. - Projektligji “Për mbrojtjen e sinjalizuesve”. Së dyti, lidhur me iniciativën e Grupit - Një nismë deputetësh, projektligji “Për një Parlamentar të PS-së apo më saktë, të zotit shtesë në ligjin “Për dekoratat, titujt e nderit, Balla, pavarësisht nga kërkesa e zotit Ruçi, u medaljet dhe titujt vendorë të nderit në bë e qartë, që ajo nuk mund të shqyrtohet sot, Republikën e Shqipërisë””, i kërkuar me për arsye se ne kemi sot një akt që kalon me procedurë të përshpejtuar. procedurë të përshpejtuar dhe nuk mund të jenë Vazhdojmë me projektligjin: “Për ratifikimin dy të tilla. e marrëveshjes, ndërmjet Këshillit të Ministrave (Ndërhyrje pa mikrofon). të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Ju lutem! Republikës së Singaporit, për shërbimet ajrore”. Nuk mund të veproj dot jashtë konsensusit Janë regjistruar vetëm diskutime në emër të të Konferencës së Kryetarëve. grupeve parlamentare. (Ndërhyrje pa mikrofon). Në emër të grupit të PD-së është zoti Paloka, Të mos e vazhdojmë më debatin! Secila nga ndërsa në emër të Grupit të Partisë Socialiste palët e paraqiti pozicionin e vet. është deputeti Besnik Baraj. Ju lutem! Fjalën e ka zoti Paloka. Edi Paloka – Zoti Kryetar, Edi Paloka – Më 8 dhjetor në bulevardin Pozicioni është ky, e bëra të qartë në “Dëshmorët e Kombit” shqiptarët, të mbledhur Konferencën e Kryetarëve dhe po e them edhe më të shumtë se asnjëherë në këto 25 vjet, një herë: nëse duam të kalojmë sot edhe morën dhe njëkohësisht shpallën vendimin e projektligjin së bashku me rezolutën, hajde t’i tyre për t’i dhënë fund ngrehinës së korruptuar kalojmë. Ju thoni se është shkelur procedura. dhe kriminale të ngritur në këto dy vjet prej Ne jemi dakord t’i kalojmë. krerëve të kësaj maxhorance. Ilir Meta – Të lutem! Ju përpiqeni dhe bëni sikur nuk ka
241 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
ndodhur asgjë, sikur asgjë nuk ka ndryshuar, burg. se njerëzit ankohen, protestojnë dhe Burgu u bë simboli i kësaj qeverie dhe këtij revoltohen, por prapë kthehen në normalitet, siç Kryeministri. Tani bën të habiturin. Si ka shkruante një nga analistët e punësuar në mundësi? Kaq shpejt mbaroi koha ?! “Prisni”, kopenë e Ramës. Kjo i ngjan asaj fabulës së thonë edhe rrogëtarët e agjit-propit: “Vetëm dy gomarit që shpresonte të ishte në ëndërr. vjet ka Rama në qeveri!” Akti i fundit i kësaj qeverie ishte miratimi i Në fakt, për ata që e kalojnë jetën në luksin atij buxheti, që për qytetarët e këtij vendi do të e parave të vjedhura, koha duket e shkurtër, jetë edhe buxheti i fundit të një qeverie të por nuk është kështu për qytetarët. krimbur në hajdutëri. Këto kanë qenë vite ferri për shumicën e Seancat e fundit në këtë sallë nuk u trajtua qytetarëve të këtij vendi. Për ta janë vitet më të nga maxhoranca, si diskutim dhe miratim, gjata, të kaluara në skamje e padrejtësi, nën buxheti, ku normalisht një qeveri vendos sesi arrogancën dhe dhunën qeveritare, në të ardhurat që ka mbledhur nga qytetarët e saj mungesë shprese dhe besimi. Por kjo nuk e t’i investojë në interes të tyre. Jo! Seancat e prek, as e shqetëson aspak Kryeministrin tonë fundit i ngjanin më tepër ndarjes së plaçkës së arrogant dhe të dhunshëm me të dobëtit, grabitur në një shpellë hajdutësh. hipokrit dhe servil, deri në neveri, me të fortit; U lëshuan në shpinë shqiptarëve bandat e tipike për një dordolec diktator. tyre të taksave e gjobave, i kanë grabitur deri Rama është Kryeministri më i korruptuar në në dhimbje, duke i çuar deri në vetëvrasje për Ballkan dhe kjo sipas dokumentit të punës së shkak të mjerimit. U mblodhën edhe qindarkat OSBE-së, që tregon se pasuria e tij shkon të e fundit të të vobektëve dhe pastaj qindarkat e paktën në 200 milionë euro. Po edhe sikur të gjakut, që u grabitën shqiptarëve, i ndanë këtu mos zbulohej ai dokument, shqiptarët nuk janë në paketa milionëshe që do të jepen me apo aq të paditur sa të mos kuptojnë, edhe nga aq pa tenderë për deputetë e familjarë deputetësh pak sa shohin, se vilat si pallate në Tiranë socialistë, për ministra e familjarë ministrash, (Surrel), pranë detit dhe në mal nuk ndërtohen por, mbi te gjitha, për të fryrë më shumë me rroga, qoftë ajo e kryetarit të bashkisë; se Kryeministrin dhe tarafin e tij. kostumet mijëra eurosh që ndërrohen çdo ditë Mbi 300% e rriti buxhetin për Kryeministrinë, nuk blihen as me rrogën e Kryeministrit e të ndërkohë bandat e tij vazhdojnë të fshijnë nga tjera. Prandaj shfaqen kudo emrat e carapulëve, listat e ndihmës sociale familje të tëra, duke u papulëve, nushëve e me radhë. hequr qindarkat dhe bukën e gojës, sepse ato i Hapni vetëm buletinin e prokurimeve dhe do duhen Ramës, turistit më të pasur të vendit që të gjeni çdo javë, me siguri, Vilma Nushin apo është votuar për të bërë Kryeministrin, por që kompaninë e Beqajt që marrin miliona. është kthyer në piktor-shëtitës. Nuk gjen një rast të vetëm një vendim të Në dy vjet plot 162 ditë, pa përfshirë këtë të vetëm, një koncesion, një tender, një prokurim, sotmen, i ka kaluar në ajër (në business class), ku pas të mos jetë një mik i Ramës apo ku të meqenëse donit të ketë edhe lidhje me mos favorizohet një klient i qeveritarëve. marrëveshjen për të cilën po flasim, dhe në “Unë nuk mund t’i penalizoj miqtë të bëjnë hotele luksi, duke shpenzuar qindra-mijëra euro biznes” tha Rama një ditë kur e pyeten për këtë. nga paratë dhe taksat e qytetarëve në Pra, që të mos penalizohen miqtë e Ramës, ata udhëtime, që nuk kanë sjellë asnjë të mirë për duhet të jenë automatikisht fitues dhe përfitues vendin, përkundrazi. të të gjitha fondeve publike; për konkurrencë Unë nuk mbaj mend një ditë të vetme që kjo dhe procedura të ndershme as nuk bëhet fjalë, qeveri, që ky Kryeministër të ketë marrë një janë po të njëjtët! vendim, një akt, një aksion në interes të Ajo që bën tregtinë apo më mirë qytetarëve apo që të bëjë të mundur që kontrata kontrabandën e cigareve, rrëmben edhe të e tyre me qytetarët e këtij vendi jo të realizohet, gjithë tenderët e ilaçeve nga Saranda në por të ketë qoftë edhe një pikënisje, Tropojë. Ajo merr me koncesion edhe hipotekën përkundrazi. E filloi me shkatërrim; e vazhdoi e Tiranës, po bën edhe check up-in me taksa, gjoba e dhunë, po e përfundon me shëndetësor. Të njëjtët që marrin me koncesion
242 Legjislatura e 8-të Viti 2015
hekurudhën, marrin tenderë edhe te Ministria Ky është një shtet që i ka shpallur luftë e Bujqësisë e pastaj miliona të tjera për të bërë qytetarit të tij. Prandaj shqiptarët ikin njësoj si kontrollin psikik dhe të stresit të punonjësve tek sirianët nga vendi i tyre. Nuk janë në luftë as OSHEE-ja. Të gjithë këta, rastësisht, kanë me Asadin, as me ISIS-in; nuk po i bombardon qëlluar miqtë e Ramës. kush. Por po ikin, njësoj si sirianët, se u ka Ndërkohë, vetëm në dy muajt e fundit, sipas shpallur luftë shteti i tyre, qeveria e tyre, shifrave të institucioneve të kësaj qeverie, 73 Kryeministri i tyre. mijë shqiptarë të tjerë humbën vendin e punës, Por pjesa me e madhe e shqiptarëve nuk do si rezultat i represionit të qeverisë ndaj biznesit të ikin dhe ne që kemi vendosur të qëndrojmë të jomiqve të Ramës. Sipas INSTAT-it, këtu e që duam të rrisim edhe fëmijët tanë këtu, papunësia është rritur ketë vit, duke arritur në kemi vendosur që këtë nuk mund ta bëjmë në 17,5%. Por kjo nuk e prek, as nuk e shqetëson shtetin e Edvinit. Nuk mund të lëmë që shtetin Kryeministrin tonë. Ai vazhdon të krihet. ta drejtojë Edvini. Ti vazhdo, si gomari, të Një tjetër baba me tre fëmijë u vetëvra nga mendosh se je në ëndërr! dëshpërimi se banda e OSHEE-së i kërkonte Berisha, një javë më të parë të lajmëroi që qindarka që nuk i kishte dhe nuk kishte ku t’i t’i analizosh mirë flakët e bunkerit, madje gjente, se Rama mashtroi, si gjithnjë, kur ndonjëri u mor me atë deklaratë. Unë po atë premtoi se këto familje do të rimbursoheshin. ditë përpara protestuesve kujtova se si 25 vjet Një 90-vjeçare, pak ditë më parë, dhe një me parë shqiptarët u sollën me monumentin e foshnje njëmuajshe vetëm dy ditë më parë, bronztë të diktatorit komunist. vdiqën nga i ftohti, por Rama vazhdon të krihet Rrogëtarët e tu të agjit-propit të Ramës, nën dhe cakton në buxhet 60 milionë euro vetëm shembullin e tij bënë sikur nuk e kuptuan se për restaurimin e tualeteve të ministrave dhe çfarë ndodhi me bunkerin, madje ndonjëri edhe Kryeministrit. E pastaj thotë: “Po bej shtet”. ironizoi, duke pyetur se si mund të shembej një Ky është shtet i korruptuar dhe kriminal, një bunker betoni duke e qëlluar me dru. shtet ku ministri i Brendshëm është në rolin e Pikërisht ai moment i atyre qytetarëve që ambasadorit të bandave në qeveri; një shtet ku hipën mbi bunker e që qëllonin gjithë urrejtje bandat kriminale kanë imunitet, ku me makinën bunkerin, më kujtoi qytetarët që 25 vjet më parë dhe skafin e ministrit bredhin trafikantet e qëllonin me po atë urrejtje copat e bronzit të drogës; ku ministri i Brendshëm deklaron atij, që vetëm disa orë me parë ngrihej si monu- publikisht se ka shkelur ligjin, duke u takuar ment i diktatorit në qendër të Tiranës. personalisht me të akuzuarin për vrasje, duke Prandaj lexoje bunkerin dhe hap rrugë sa e fshehur pasurinë, duke bërë evazion fiskal e ke këtë mundësi! Vendi do të shkojë në zgjedhje megjithatë ai është krenaria e kësaj qeverie. të parakohshme dhe shqiptarët duhet të Ndërkohë, qytetarët e thjeshtë përfundojnë në vendosin për fatin e tyre me vullnet të lirë, por birucat e burgjeve për një kupon tatimor prej këtë nuk mund ta bëjë Rama, nuk mund ta bëjë 50 lekësh apo se kanë harruar patentën në kjo qeveri, kjo maxhorancë, sepse e ka treguar shtëpi. Ky është një shtet që dënon viktimën në më shumë se një rast se zgjedhjet në Korçë dhe glorifikon agresorin. Shteti i Ramës është dhe ato lokale të vitit 2015 nuk kanë asnjë lidhje ngritur mbi korrupsionin, krimin dhe me zgjedhje të lira e të ndershme, përkundrazi. padrejtësinë. Ky është një shtet, ku parlamenti Për këtë opozita dhe 1 milion shqiptarë kërkojnë i jep imunitet ekstrakryeministrit që ai te mos ngritjen e një qeverie teknike, që t’u hapë rrugë hetohet, edhe kur akuzohet për aferën zgjedhjeve të lira dhe vendosjes me vullnetin e korruptive më të madhe në historinë e vendit, shqiptarëve të qeverisë së ardhshme. siç ishte ajo e 600 milionë eurove të CEZ-it. Unë e di që Rama këtë nuk e bën si Por, ndërkohë, kjo nuk e pengon Ramën të flasë përgjegjshmëri ndaj qytetarëve të këtij vendi, për reformën në drejtësi, atë drejtësi që kur nuk prandaj po ta përsëris edhe një herë: lexoje i shkon pas fijes e quan të degjeneruar dhe arrin bunkerin dhe hap rrugë sa e ke këtë mundësi! deri aty sa të kërcënojë personalisht gjykatësit, Faleminderit! por kur i leverdis dhe i shkon pas fijes, e Ilir Meta – Fjalën e ka deputeti Besnik Baraj. konsideron sovrane dhe kompetente. Besnik Baraj – Po të ishte ndonjë
243 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
përfaqësues i Singaporit këtu do të thoshte: se 2-vjeçar që ne po kalojmë në këto 2 vjet. ç’u fol, se ç’u tha, nuk e mora vesh, por Në fakt, neve nuk na rastisi ndonjëherë, nuk megjithatë kjo sallë dhe njerëzit jashtë kësaj kishim fatin e madh që të bënim ndonjë Gërdec, salle sigurisht e dinë edhe kush është hipokrit, nuk patëm fatin e madh që me 1,3 miliardë edhe kush realisht punon për këtë vend. dollarë të ndërtonim 60 kilometra rrugë. Ne nuk Meqenëse parafolësi foli këtu për dy vjet patëm fatin e madh si ju që të vrisnim 4 njerëz ferri, unë do të them dy fjalë për të bërë dhe me duar në xhepa në mes të Tiranës. Nuk për të dalluar më mirë kontrastin ndërmjet patëm ndonjë fat tjetër të madh që të falnim kohës kur ishin në qeveri ata dhe kohës kur jemi ndonjë copë tokë nga Shqipëria, sikurse e bëtë ne. ju, ose ndonjë copë det. Sot në fakt në këtë Në fakt, po të quash vite parajse, në raport periudhë, kur po bëjmë këtë ferrin e madh, ju me vitet e ferrit që po kalojnë këta dy vjet jeni koherentë me qëndrimet tuaja në këto 25 shqiptarët, ato vite kur Partia Demokratike ishte vjet. Deklaroni që njerëzit të mos paguajnë në pushtet, unë po kaloj thjesht në disa taksa, energji elektrike. Kjo nuk është gjë tjetër momente që janë mjaft tipizuese. veçse korrupsioni i Edi Ramës,i cili do që Po të shkojmë në vitet ’92-’96 u gënjye i njerëzit të kenë shtetin ligjor, filozofia, mirë gjithë populli për shkak të deklaratave të kreut ishim ashtu siç ishim. Vazhdoni se jeni të qeverisë se paratë që futen në piramida janë koherentë me tipologjinë tuaj. të ndershme e të tjera dhe pasojat i dimë. Dhe tani për të ardhur te Singapori, Po të shkojmë në vitin 1997 kur po prapë meqenëse jemi mbledhur për të. Veç të tjerave qeveriste Partia Demokratike, kishim 3000 dua të falënderoj dhe kreun e parlamentit, lidhur viktima dhe viktimat pastaj pasuan edhe më tej me tolerancën, se me thënë të drejtën mua do për shkak të atij mirëmenaxhim që iu bë ushtrisë të më ishte prerë fjala tani në qoftë se unë do shqiptare, të gjithë kapaciteteve shtetërore të flisja jo për Singaporin, kështu që të shqiptare nga ana e Partisë Demokratike! Armët falënderoj shumë! rrodhën sheshit dhe vazhdojnë edhe sot e kësaj Ilir Meta- Unë ju falënderoj shumë që po dite! flisni për Singaporin! Po të shkojmë prapë... Besnik Baraj – Ratifikimi i kësaj Harrova diçka. Në vitin 1996, për herë të marrëveshjeje është një hap përpara në parë, u fut një element mjaft demokratik: vjedhja politikat për bashkëpunim të koordinuar në e votave dhe këtë e dinë shumë mirë njerëzit fushën e aviacionit. Republika e Shqipërisë se kush e ka bërë, çfarë instrumentesh u është nënshkruese e konventës mbi Aviacionin përfshinë në të gjithë këtë histori për të Civil Ndërkombëtar që prej shumë kohësh. Për manipuluar votat, traditë të cilën Partia rrjedhojë ka detyrime të koordinojë veprimtarinë Demokratike, në mënyrën më të sofistikuar, nuk e saj në fushën e aviacionit civil. Marrëveshja e harroi asnjëherë dhe vazhdoi edhe në vitet vendos një kuadër rregullash dhe procedurash më pas, në vitet 2007, 2011, 2013. Por kur për funksionimin e shërbimeve për transport orteku i popullit çohet, nuk ke se çfarë i bën, ndërkombëtar ajror të udhëtarëve, mallrave, dhe manipulimi i votave nuk të ndihmon dot. postës, si dhe përcakton të drejtat e Pastaj, po të vijmë në vitin 1998, nxorën tanket transportuesve të dy palëve në transportin ajror. dhe iu drejtuan Kryeministrisë. Imagjinoni se Marrëveshja, gjithashtu, siguron një zhvillim çfarë demokracie edhe si opozitë. të koordinuar dhe liberalizimin progresiv të Më pas vijmë në vitet 1998-2005 kur transportit ndërmjet palëve, të mbështetur në përgjithësisht hidheshin në erë disa shtylla nevojat e ndërsjella tregtare dhe kushtet e tensioni, vritej ndonjë njeri që gjendej në fundin hyrjes në tregun e transportit ajror. Në e lumit, por gjithmonë autorët njiheshin. Dhe marrëveshje janë pasqyruar përcaktimet në deklaratat që ishin në atë periudhë kur qeveriste lidhje me autorizimet e përshtatshme për Partia Socialiste, dhe dihet si e mori Partia operim dhe njohjen e ndërsjellë të certifikatave Socialiste shtetin shqiptar, vendin, ekonominë, dhe licencave. ishin të mos paguanin drita, revoltë popullore, Në pajtim me të drejtat dhe detyrimet e situatë e ngjashme pak a shumë me këtë ferrin secilës palë, sipas së drejtës ndërkombëtare
244 Legjislatura e 8-të Viti 2015
nëpërmjet marrëveshjes, riafirmohet detyrimi i shumë gjatë periudhës që qeverisja qendrore palëve ndaj njëra-tjetrës për të mbrojtur sigurinë drejtohej nga e djathta, por në asnjë rast ato e aviacionit civil ndaj akteve të ndërhyrjeve të nuk janë bllokuar. Shembulli më i qartë për këtë paligjshme në përputhje me konventat janë projektet e furnizimit me ujë dhe kolektori ndërkombëtare për këtë qëllim, veçanërisht në i përpunimit të ujërave të zeza në Korçë dhe pajtim me dispozitat e sigurisë së aviacionit që Pogradec, të cilët jo vetëm nuk u penguan, por janë vendosur nga organizatat ndërkombëtare u mbështetën me prioritet për shkak të të aviacionit civil. Marrëveshja ndërmjet Këshillit rëndësisë së madhe që kishte për banorët e të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe këtyre bashkive, si dhe zhvillimin ekonomik të qeverisë së Republikës së Singaporit për zonave. shërbimet ajrore synon rritjen e bashkëpunimit Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike, dypalësh në fushën e transportit ajror. Kjo ashtu si dhe në Komisionin e Ekonomisë, do të marrëveshje nuk ka ndonjë pasojë financiare. votojnë në favor të miratimit të marrëveshjes, Është në harmoni me Kushtetutën e Shqipërisë. sepse ajo ka të bëjë me interesat e qytetarëve Kështu që unë ju ftoj me shumë dashamirësi ta të Tiranës, pavarësisht anësisë së tyre politike. votojmë këtë. Ky shembull mund t’i vlejë dhe maxhorancës Faleminderit! së majtë, e cila në të ardhmen nuk duhet të sillet Ilir Meta - Faleminderit! në mënyrë primitive, sikurse u soll me këtë Vazhdojmë me projektligjin “Për ratifikimin projekt të rëndësishëm për të fituar kapital e dokumentit ndryshues të marrëveshjes së politik në zgjedhjet e qershorit të vitit 2015. Ata huas ndërmjet qeverisë së Republikës së që humbën nga këto veprime absurde janë Shqipërisë dhe fondit për zhvillim Abu Dhabi për qytetarët, të cilët këto 2 vepra të rëndësishme financimin e projektit të bulevardit verior dhe të për zhvillimin afatgjatë të qytetit do t’i rehabilitimit të lumit të Tiranës”. shfrytëzojnë të paktën me 2 vjet vonesë. Fjalën e ka deputeti Edmond Spaho. Të nderuar kolegë, Edmond Spaho – Faleminderit, zoti Kryetar! Sot jemi në seancën e fundit të vitit 2015 Të nderuar kolegë, dhe është rasti të hedhim një vështrim Marrëveshja që miratojmë sot është e një përmbledhës për atë çfarë i ofroi qytetarëve rëndësie të veçantë për zhvillimin e kryeqytetit, qeveria gjatë këtij viti në lëmin ekonomik. Viti pasi çliron rreth 50 milionë euro të dhëna për 2015, si dhe viti paraardhës u dalluan për rritjen ndërtimin e bulevardit të ri, si dhe rehabilitimin e konsiderueshme të barrës fiskale në e lumit të Tiranës. Riskedulimi i përdorimit të kundërshtim me sa kishte premtuar këtyre fondeve vjen pas një bllokimi 2-vjeçar maxhoranca e majtë, vazhdoi rritja e taksave që qeverisja aktuale i bëri marrëveshjeve të gjatë këtij viti me rreth 160 milionë dollarë. miratuara nga Kuvendi i Shqipërisë në maj të Taksat që u rritën ishin ato mbi qarkullimin, vitit 2013. Ministria e Financave për 2 vjet me akcizën e duhanit, tatimit mbi qeratë, tatimin mbi radhë neglizhoi me qëllim dhënien e autorizimit fitimin, tatimin mbi dividentin, të cilët rritën dhe për nëpunësit e autorizuar të projekteve që do çmimet e të gjitha mallrave dhe shërbimeve që të mundësonte disbursimin e kredisë. lidhen me to. Për rreth një vit rresht pasi erdhi Paralelisht me Ministrinë e Financave në pushtet dëgjuam maxhorancën të garantojë prefektura e Tiranës për 2 vjet me radhë, në që nuk do të ketë rritje të çmimit të energjisë 2014-n dhe në 2015-n, bllokoi buxhetin e elektrike dhe se opozita gënjen kur deklaron të bashkisë për të penguar shpronësimet e kundërtën. Në të vërtetë viti 2015 shënoi rritjen nevojshme për fillimin e punimeve në 2 projekte. e çmimit të energjisë elektrike për qytetarët dhe Sot jemi në kushtet kur marrëveshja duhet të bizneset nga 7,7 lekë për kilovator në 9,5 lekë rimiratohet për ta vënë atë në afate të reja kilovator. Rreth 350 mijë familje të cilat kohore. Shembulli i kësaj kredie është rasti më konsumojnë nën 300 kilovat orë në muaj, u negativ se si një forcë politike bllokon zhvillimin prekën nga kjo masë dhe faturat mujore të e Tiranës për interesa të ngushta elektorale. pagesës u rritën ndjeshëm. Rritja e çmimit të Dëshiroj të sjell në vëmendje që projekte të energjisë elektrike ishte realizimi i “premtimit tilla për bashki të drejtuara nga e majta ka pasur të Rilindjes” për të ulur TVSH-në e këtij produkti
245 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
në 6%. Politika e rritjes së taksave dhe objektivi të ndjeshme të shpenzimeve të qeverisë për për të mbledhur më shumë të ardhura në buxhet arkëtim dhe rënie të shpenzimeve për arsimin rezultuan një fiasko e vërtetë. Në korrik qeveria dhe shëndetësinë. Përkeqësimi i ambientit të u detyruar të korrigjojë buxhetin për shkak të biznesit dhe rritja e taksave kanë influencuar mungesës së më shumë se 20 miliardë lekëve negativisht në nivelin e investimeve private e në të ardhura. Situata nuk u përmirësua as në të huaja. Të dhënat e 9-mujorit të vitit 2015 të muajt në vazhdim dhe sot qeveria ka një deficit Bankës së Shqipërisë tregojnë një rënie me prej rreth 30-35 miliardë lekë në të ardhurat e rreth 5% të investimeve direkte të huaja buxhetit të shtetit. krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të Qeveria ka dhënë një mori arsyesh për kaluar ose rreth 120 milionë dollarë më pak. mungesën e të ardhurave duke filluar nga Ky fakt tregon më së miri që Shqipëria ka çmimet në tregjet ndërkombëtare të lëndëve humbur shumë në konkurrueshmëri. djegëse, rënien e çmimeve të lëndëve të para Pesimizëm gjenerojnë të dhënat për kredinë për eksport deri te rritja e prodhimit të energjisë e biznesit, të cilat kanë një rënie prej rreth 3% elektrike në vend. Të gjitha janë arsye për t’u në periudhën 10-mujore krahasuar me hedhur hi syve qytetarëve. Dy janë arsyet e periudhën 10-mujore të vitit 2014. Ambienti vërteta të dështimit në mbledhjen e të ekonomik u përkeqësua më tej me nisjen e ardhurave. aksionit për të luftuar informalitetin, i cili u nis Së pari, kontrabanda dhe korrupsioni, me shumë bujë, por përfundoi i lodhur. Asnjë sidomos me naftën dhe cigaret. Nafta dhe lek nuk u shtua në arkën e shtetit, përkundrazi, cigaret i kanë dhënë 100 deri në 120 milionë të ardhurat ranë. Për më tepër rreth 70 mijë dollarë më pak buxhetit të shtetit. Këto para biznese të vogla ulën qepenat për t’u mbyllur kanë shkuar në xhepat e klientëve të qeverisjes. dhe çregjistruar përfundimisht për shkak të Ilustrimi më i qartë i këtij pretendimi të opozitës represionit tatimor. E vetmja arritje në këtë është arrestimi i nëndrejtoreshës së histori janë rritja e numrit të kuponëve tatimorë Përgjithshme të Doganave dhe një grupi të lëshuar, e cila i mundëson qeverisë të jetë doganierësh për aferën me naftën Virgin. me poture në tokë, por krenare. Së dyti, dështimi tërësor i modelit të rritjes Viti 2015 shënon vitin e dytë radhazi që së taksave, megjithëse u rritën me 50%, tatimi punonjësit nuk kanë rritje page. Pensionistët mbi fitimin, dividentin, tatimi mbi të ardhurat kanë vetëm indeksim pensioni, por jo rritje të personale, dhe qiratë e banesave, të ardhurat tij. Ndihma ekonomike mbetet në po ato nivele jo vetëm nuk u rritën, por pësuan ulje. Rritja e të një viti më parë. Aq i zi duket viti 2015 në akcizës së karburantit dhe duhaneve në vend këto aspekte sa që Shqipëria u klasifikua si i që të shtonte të ardhurat, i pakësoi ato. Rënia vetmi vend në Europë që pati rënie të pagës e të ardhurave detyrimisht ka prekur pjesën e reale dhe rritje të papunësisë. Kjo e fundit në shpenzimeve dhe sidomos investimet publike. kundërshtim me propagandën qeveritare Karakteristikë e kësaj qeverie është rënia për vazhdon të rritet nga viti në vit. Nëse në vitin çdo vit e masës së investimeve publike. Nëse 2013 papunësia ishte 14%, në vitin 2014 ajo në vitin 2014 u investuan 66 miliardë lekë në shkoi në 17,3%. Qeveria u justifikua me vitin 2015 u planifikuan 63 miliardë lekë, por ndryshimin e metodikës së llogaritjes, se gjoja pritshmëritë janë përreth 10 miliardë lekë janë futur kritere të reja të cilat investime më pak se planifikimi. revolucionarizojnë metodat e llogaritjes dhe Por e keqja nuk përfundon këtu. Problem japin shifra më të sakta. Pretendimi i fundit më vete është mënyra se si shpenzohen paratë. është më se i vërtetë. INSTAT-i sapo publikoi Kjo qeveri shquhet për prirjet e saj në këtë muaj, se papunësia arriti në 17,5%, duke kozmetikë, ndërtimin e shatërvanëve, mbjelljen u rritur me 0,2% në krahasim e vitin 2014. e palmave, rikonstruksionin e zyrave dhe Shifrat e mësipërme tregojnë qartë se sa bajate ministrive, blerjen e makinave të shtrenjta për dhe e pavërtetë është propaganda zyrtare për zyrtarët e lartë. Në një raport të sapopublikuar hapjen e 120 mijë vendeve të reja të punës. të Bankës së Shqipërisë vihet në dukje se gjatë Për të kuptuar se papunësia bën veçse 2 vjetëve të fundit, 2014-2015, ka pasur një rritje përpjetë, mjaftojnë shifrat e refugjatëve
246 Legjislatura e 8-të Viti 2015
ekonomikë. Para 2-3 ditësh qeveria gjermane sepse protestuesit ishin kaq të mërzitur sa hyra njoftoi se që nga janari i vitit 2015 e deri më sot mes tyre. Radha e fundit ishte e qetë. në Gjermani kanë kërkuar azil 53 mijë qytetarë Shqetësimi më i madh ishte të bënin prezencën nga Shqipëria duke na renditur të dytët pas dhe të merrnin dhjetëmijëlekëshin. sirianëve. Rrethi tjetër ishte dukshëm disa herë më i Akoma më keq duke gjendja pas fushatave acaruar. Njerëz që dukej se kishin qenë dikush, sensibilizuese të ndërmarra dhe që shpjegonin që ishin goditur, dhe e urrenin për vdekje këtë se Gjermania nuk do t’u akordojë azil qytetarëve qeveri. Shumica e tyre kishin qenë të parët e shqiptarë dhe kosovarë. Fluksi i azilantëve vendit. Në çdo qytet kishin ndërtesat në vendet kosovarë pas këtij njoftimi ra ndjeshëm, kurse më të mira. Mu në zemër të qyteteve më të shqiptarët vazhdojnë të udhëtojnë drejt mëdha, krah liqenit të Pogradecit, përgjatë Gjermanisë me të njëjtin intensitet dhe dëshirë. lungomares së Vlorës, deri në Ksamil, në çdo Arsyeja duhet kërkuar te humbja e shpresës për rrethrrotullim nga Kavaja deri në Fier dhe në të ardhmen në vendin e tyre, gjë që duhet ta çdo kthesë e kryqëzim, nga më të mirat e bëjë qeverinë të mendohet thellë dhe t’i lërë rrugëve nacionale. Këta vërtetë që ishin të pretendimet se ata janë shqiptarë të Greqisë ngarkuar, dhe jo të Shqipërisë. Nuk ka se si gjendja të Më përpara krenoheshin se ishin bërë shpejt përmirësohet dhe optimizmi të sundojë kur e shpejt ajka e shoqërisë, por ndërkohë, me fondet publike në vend që të përdoren për të rilindjen urbane, këta u bënë sërish njerëz të mira të përgjithshme, abuzohet me to në formën zakonshëm si gjithë të tjetër. Normal që s’mund e tenderëve dhe koncesioneve për një rreth të ta pranonin këtë kthim të shpejtë në origjinë. ngushtë qeveritar dhe kryeministror. Ndaj këta ishin flakë e zjarr për të rrëzuar Para disa ditësh miratuat një tjetër buxhet, qeverinë, dhe i kishin gati projektet për të atë për vitin 2016, i cili sikurse paraardhësit e ringritur ngrehinat e mëparshme, të bindur se tij në 2014-n dhe 2015-n, mbledh më pak të bizneset do t’u ecnin edhe më shumë se më ardhura, rrit taksat me 20 milionë dollarë, ul përpara, për shkak të ndërhyrjeve të reja ur- investimet publike, nuk rrit pagat dhe pensionet, bane të kësaj qeverie. Këta s’duronin fare. dhe rrit shpenzimet operative, veçanërisht ato nxitova më shpejt, sepse kishte hapësirë dhe të Kryeministrisë. Nevoja e përmbysjes së kësaj lëvizej lirshëm. Tensioni rritej. Njerëz të mërzitur gjendjeje është iminente, por që këtë ta bëjë e me lloj-lloj hallesh e të prekur rëndë nga kjo ekipi i sotëm qeveritar, është sikur të kërkosh qeveri. Të ardhur nga e gjithë Shqipëria, nga ujë në shkretëtirë. Prandaj, lufta e vetme për të Tropoja në Lazarat. Kjo qeveri u kish prishur të dalë nga ky kaos mjaft i kushtueshëm për gjithëve biznesin dhe i kish futur në varfëri. Si qytetarët dhe vendin, është që qeveria të mund të duronin pa ardhur lazaratasit që, dorëhiqet dhe të shkohet në zgjedhje të ç’shpenzojnë sot për një vit, e prishin për një parakohshme, me qëllim që vendit t’i ofrohet orë, para ndërhyrjes atje. një mundësi e re zhvillimi. Mirë këta që mbillnin, por kishte nga ata që Faleminderit! kishin ardhur, nga që s’po i lënë sot më me pre. Ilir Meta – Fjalën e ka deputeti Artan Gaçi. Ata që për njëzet vjet kishin shitur për qymyr Përgatitet deputetja Jorida Tabaku. gjithë pyjet e Shqipërisë, teksa tani, pa një e Artan Gaçi – I nderuar kryetar! pa dy, u kishin mbyllur bizneset. Ç’ nuk dëgjoje. Të nderuar deputetë! Biznesmenë të suksesshëm, të mbetur pa punë. U vonova pak, sepse isha te protesta e PD- Shfrytëzues lumenjsh, me status monopoli për së. Nuk kishte shumë njerëz aty, por ata që njëzet vjet, shkatërruesit e malit të Krujës për ishin, ishin të ngarkuar me mllef. Njerëz të gëlqere, të cilët, sikur të mos mjaftonte mali, i mërzitur, njerëz të varfër, njerëz të pasur, njerëz kishin privuar edhe nga djegia e gomave. që shanin qeverinë, por që më shumë shanin Botues tekstesh shkollore, të cilët dikur sajonin Kryeministrin. me dhjetëra tekste për sezon, ndërsa sot, me Kur po i afrohesha mitingut vura re se tekstin unik, si këtu dhe në Kosovë, kishin protesta ishte e strukturuar rrathë-rrathë. Nuk mbetur pa punë. Tregtarë ilaçesh, të cilët deri e humba rastin për të dëgjuar me kuriozitet, dje shisnin dy herë më shtrenjtë se vendi i
247 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
origjinës, që sot u ishin përgjysmuar fitimet. vete: Me gjithë këto halle e probleme që kishin, Ç’ nuk dëgjohej! Njerëz që jetonin e punonin po me bunkerin ç’patën?. Ai bunker është hyrja prej vitesh në Bruksel, të cilëve kjo qeveri kish e vendstrehimeve antiatomike, që shtrihen guxuar t’u priste ndihmën sociale dhe rrogat poshtë të gjitha ministrive dhe sheshit fiktive që merrnin prej tetë vjetësh. Bërtisnin “Skënderbe”, e që mund të shërbejë si një shumë. atraksion turistik, aq më tepër në qytetin tonë, i Eca më tej. Në rreshtin tjetër shanin e cili është i varfër me të tilla gjëra. Ai bunker nuk ulërinin, dhe nga sharjet dukej sikur e kishin është vepër arti, por është hyrja e bunkerit personale kundër Edi Ramës. Dukej sikur nëntokësor. Kaq. njiheshin me njëri-tjetrin dhe vinin nga e njëjta Mbas dy vitesh reforma nga më të vështirat, zonë. Njëri ishte ofenduar shumë. “Njëzet vjet, ndërmarrë nga kjo qeveri, e cila shumë gjëra more, thoshte. E bëra shtëpinë kështjellë e mund t’i kishte bërë edhe më mirë, të jetë e s’guxoi kush me m’ pyet se e kujt është toka. vetmja kauzë që bën bashkë protestuesit Ke leje apo s’ke leje. Ndriçonte dhe dukej natën bunkeri te hyrja e bunkerit, është elozhi më i si resort turistik. Pastaj vjen Edi Rama dhe, para madh që opozita mund t’i bëjë maxhorancës. të gjithëve, më fik dritat. Po s’mund ta duroja Edhe sikur ta dirigjonim ne opozitën, nuk do ta unë këtë fyerje, thoshte.”. bënim më mirë s kaq. Do të kishim gjetur ndonjë E kalova këtë, sepse nuk pushonte. Donte kauzë tjetër, për t’u dukur më të besueshëm. të hidhte qeverinë, që të ndizte dritat. Dhjetë Në fund, dy fjalë për ata që hipën mbi bun- metra më tutje dukeshin më të organizuar, ker: të persekutuarit, mbas të cilëve u fshehët, grupe-grupe, me nga një tip drejtuesi të veshur në mungesë të nja kauze që ju bashkon, për të mirë, shumica e të cilëve me bark. Këta ishin cilët përgjëroheni se përfaqësoni. Te qindra ish-kryetarë komunash, bashkë me persekutuari janë ata që ndenjën aq ditë në enturazhet e tyre, të cilët kishin mbetur pa punë grevë urie dhe u dogjën gjallë, si Lirak Bejko. ëpr shkak të reformës administrative territoriale. Asnjë funksionar i lartë, apo qoftë dhe roja i PD- Kishte nga ata që zgjidheshin për njëzet vjet së, nuk denjoi të shkonte e t’i takonte as në rresht, të pakonkurrueshëm në zonat e tyre. grevë e as në spital, e jo më t’u zgjidhte Fitonin çdo zgjedhje dhe ua kishte nevojën çdo kërkesat. Nuk shkuat as për t’i pyetur për hallet parti. Pas çdo zgjedhjeje shpërbleheshin me që i detyruan të bënin të tilla akte mbi veten, nga një ujësjellës apo me nga ndonjë rrugë, që vetëm e vetëm për të tërhequr vëmendjen tuaj. në shumicën e rasteve nuk u bënë kurrë. Mos harroni se njerëzit nuk e kanë memorien Pushtet, para, bajrak e biznes i sigurt për të kaq të shkurtër dhe nuk janë aq budallenj s ai gjithë jetën, deri sa erdhi Edi Rama. mendoni ju. Nuk besojnë më përralla me E ç’ nuk ishin të gatshëm të bënin këta, që komunistë, tëq treguara nga ish-komunistët, e të ktheheshin sërish aty ku ishin. aq më pak të përfaqësojnë të persekutuari ata Mbas këtij rrethi nuk kishte më njerëz me që i dogjën të gjallë me benzinë, në qendër të bark. Ata të rrethit të parafundit dukeshin goxha Tiranës, vetëm tre vjet më parë. benestantë. Ishin pjesë e protestës, por nuk Faleminderit! shanin. Këta ishin ata që, për tetë vjet, kishin (Drejtimin e seancës e merr zoti Spaho.) marrë tenderë nga Partia Demokratike, por nuk Edmond Spaho – Faleminderit, zoti Gaçi! bënin dot zë, sepse Edi Rama ua kish paguar Fjalën e ka zonja Jorida Tabaku. borxhet që vitin e parë. Pas këtyre vi te qendra, Jorida Tabaku – Të nderuar kolegë! ku njerëzit ishin veshur me sqimë, të Në fakt e dëgjova me shumë kuriozitet fjalën parfumosur, dhe dukeshin shumë herë më mirë e deputetit parafolës, duke shpresuar që, si se të gjithë nga gjendja ekonomike. Për çudinë deputet i Tiranës, do të kërkonte ndjesë për time bërtisnin më shumë se të gjithë, në emër marrëveshjen e Abu Dabit, që ne diskutojmë të të varfërve. I pari i tyre ishte i sot, një ndjesë që së paku prej dy vitesh papërmbajtshëm. Thuhej se i kishin prishur mungon nga kjo anë e Kuvendit, për këtë gjumin dhe e kishin nxjerrë nga zyra me gjithë marrëveshje, që në tetor të vitit 2013 është e kolltuk. Çirrej aq sa i ikte edhe zëri. depozituar në Kuvend dhe pret që të miratohet, U largova nga protesta dhe po mendoja me jo si një projekt që përfiton Partia Demokratike
248 Legjislatura e 8-të Viti 2015
apo Partia Socialiste, pavarësisht se kush e zaptoni pronën. qeveris sot qytetin e Tiranës, por si një projekt Nuk kisha asnjë bindje dhe asnjë iluzion që që do t’i sjellë zhvillim vendit dhe qytetit të do të kishit një vlerësim dhe një gjykim ndryshe Tiranës, që do të urbanizojë një të tretën e për pronën. qytetit, dhe që sjell investime aq shumë të Duke qenë se kjo është seanca e fundit e kërkuara. këtij viti, përpara se viti i ri të hyjë duhet të bëjmë Në fakt dëgjova deputetët e Komisionit të të gjithë një bilanc të asaj çfarë solli kjo sallë Ekonomisë gjatë diskutimit të këtij projektligji parlamenti, dhe mbi të gjitha çfarë solli qeveria në komision dhe, zoti Bushati, që fliste aq mirë, gjatë këtij viti. Jo vetëm për ne, por mbi të gjitha m’u duk sikur po thoshte të njëjtat fjalë që kam për të gjithë ato shqiptarë që ishin në 8 dhjetor thënë unë për këtë projekt, kur isha , më 17 dhjetor dhe sot më 21 dhjetor duke zëvendëskryetare e bashkisë së Tiranës. protestuar, gjykoj se kemi shumë për të thënë I sqaroi aq mirë të gjitha përfitimet që ka ky në këtë vigjilje të tretë të Aleancës së shumë të projekt, sqaroi në detaje edhe përfitimet që kanë mirave dhe në vitin e dytë të qeverisjes tuaj! banorët, sqaroi edhe fazat se si do të zbatohet Për të shpresuar mbi të gjitha se do të ketë ky projekt, por edhe zoti Bushati harroi të ende njerëz, jo vetëm në maxhorancë, por edhe kërkonte ndjesë që ky projekt ka dy vite që nuk në opozitë, edhe jashtë kësaj salle, edhe nga miratohet. ata qytetarë që na dëgjojnë, që ta lënë mënjanë E dëgjova me kuriozitet deputetin parafolës dashurinë e verbër dhe t’i vijnë në ndihmë një edhe për faktin se kish kaluar disa minuta në vendi që po lëngon nga mungesa e protestën e opozitës, ndërkohë që kishte demokracisë, drejtësisë dhe së fundi shkruar edhe dhjetë faqet që lexoi sot, ku i ekonomisë. referohej protestës së opozitës – nuk e di se Si pasojë e këtyre të triave, sot gjendemi cilës prej tyre, sepse i mori që nga bunkeri e përballë këtij kaosi që thellohet akoma më deri te protesta e të rinjve. Kam përshtypjen se shumë nga indiferenca dhe kokëfortësia i referohej njërës prej të triave, sepse asnjëra qeveritare, e cila ka vendosur në llogoret e tyre nga ato nuk i kishte të gjitha grupet që ata persona që këmbëngulin ne këmbëngulin përmendët ju në mënyrë të veçantë. Përmendët për një botë imagjinare, që veç ato e shohin, edhe një fakt shumë të rëndësishëm: jemi ne të tjerët jo. shumë ndryshe. Në fakt jemi ndryshe edhe në Nuk mund të nisim një vit të ri, me të njëjtat mënyrën se si protestojmë. Ato filmime që kanë simptoma problematike për demokracinë, ashtu parë qytetarët, ne të cilat ju shpërndani siç po mbyllim këtë vit. dhjetëmijëlekësha, lidhen me ju, jo me ne, Qeveria e reformave të mëdha, gjatë vitit të sepse ndoshta i referohesh asaj proteste. Edhe kaluar ka aprovuar në këtë kuvend dy prej ato filmime ku gjuhen dhe sulmohen reformave që mbysin demokracinë dhe institucionet, lidhen me ju, jo me ne, sepse ne mundësinë e zhvillimit të saj. Ka aprovuar në dimë të protestojmë ndryshe. mënyrë të njëanshme reformën territoriale, e Kështu, ndërkohë që vini këtu dhe diskutoni cila në fund të fundit, siç e provoi edhe fakti, për një marrëveshje kaq të rëndësishme, unë është një reformë elektorale, që nisi dhe bitisi besoj – ashtu siç kemi bërë edhe ne kur nuk si një lojë letrash, ku Kryeministri de juro dhe kemi pasur të drejtë – duhet të kërkonit më së ai de facto ndanë ndërmjet tyre zonat e pari ndjesë se përse ia mohuat qytetarëve të pushtetit. Tiranës këtë projekt. Ka aprovuar, po në mënyrë të njëanshme Duhet të kërkonit ndjesë edhe për atë që po dhe po aq antikushtetuese, edhe reformën në ndodh tani, sepse shpronësimet, për të cilat arsimin e lartë, e cila nuk prodhon tjetër veçse ngritët me prefekt e me banorë që të protestonin mjerim në fushën akademike dhe një demokraci për dy vite me radhë te bulevardi i Tiranës, sot të cunguar universitare, duke i kthyer po ndodhin duke mos i shpërblyer banorët. Sot universitetet në laboratorë që kjo maxhorancë po prishni ndërtesa atje te bulevardi i ri, pa të elaborojë mendimet dhe qëndrimet e saj. miratuar shpronësime, pa bërë pagesa, por Në përfundim të këtyre reformave, sot vendi thjesht ashtu siç dini, ashtu siç jeni mësuar: të gjendet përballë disa të emëruarve politikë, të
249 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
cilët jo rrallë kanë edhe precedentë penalë. në emër të të bërit shtet, ata e kuptojnë se nuk Ndërkohë, universitetet publike gjenden mund të vazhdohet kështu. përballë rrezikut të mbylljes, sepse shteti ka Nuk mund të vazhdohet me një qeverisje të vendosur që arsimin publik t’ia japë me papërgjegjshme, e cila ka prodhuar 700 milionë koncesion privatit. Për këtë po protestojnë të euro dëme në buxhetin e shtetit. rinjtë sot, atje jashtë. Nuk mund të vazhdohet me një qeverisje të Këto janë arsye që ne nuk mund të nisim ngarkuar në plotësimin e dëshirave të vitin e ri parlamentar me një papërgjegjshmëri bizneseve, ndërkohë që qytetarëve të thjeshtë të prodhuar nga një qeveri llogoreje, e cila për u shtrëngohet laku në fyt. asnjë moment nuk pranoi jo vetëm qëndrimin e Nuk mund të vazhdohet me të njëjtat politika opozitës, që tanimë e dimë që është i damkosur, të papërgjegjshme dhe aspak vizionare, të një por as qëndrimin e vetë qytetarëve e as maxhorance që flet në tymnajë për atë çfarë realitetin që jo pak herë u është përplasur në pret, dhe nuk e di ç’do të ndodhë nesër, se fytyrë. ç’vendime do të marrë nesër. Përpjekja e saj për të kërkuar justifikimin tek Ka folur sa e sa herë këtu Ministri i Saliu, tashmë është kthyer në një alibi që as Ekonomisë për 200 mijë vende të reja pune në tuajt nuk e besojnë më. dy vjet, ndërkohë 200 mijë shqiptarë aplikojnë E përse duhet ta besojnë këtë alibi, kur për lotarinë amerikane vetëm për vitin 2014. kriminelët për të cilët votuam një ligj vetëm katër Nga ana tjetër, ministri i Financave duket se ditë më parë, erdhën në këtë parlament mbas nuk është i shqetësuar as për borxhin, që po e 23 qershorit të Erës Rama-Meta? Përse duhet kalon nivelin 73%, as për 73 mijë biznese që të besojnë shqiptarët tek një maxhorancë, e cila po ulin qepenat e tyre. Kryeministri i angazhuar vuri mbi krye të qyteteve disa kriminelë të tjerë, për të shpjeguar disa shifra ekonomike, të cilat të ndryshëm nga ata të parlamentit, pasi kish i kupton nëpër të, nuk lexon që investimet kanë krijuar një hartë elektorale sipas orekseve të rënë me 10%. Një Kryeministër, i cili saj? këmbëngul, që falë drejtimit të tij ekonomia dhe Prandaj janë të shumtë ata të cilët, shqiptarët po shohin dritë në fund të tunelit, pa Prandaj, janë të shumtë njerëzit sot, që nuk e kuptuar që ajo dritë është drita e trenit që po i blejnë më demagogjitë e propagandës së vjen përballë, ai tren që quhet stanjacion dhe përditshme, sepse e po shohin me të vërtetë që rrezikon të çojë në një spirale deflacioni se Shqipëria që ju propagandoni dhe shteti që ekonominë e brishtë të këtij vendi, përballë një ju po ndërtoni nuk po ndodh. Sot janë të shumtë qeverie që është e paaftë të shpjegojë se sa ata që po e kuptojnë se këtij shteti i vjen era borxh ka marrë dhe sa do të marrë dhe më pas tender, koncesion, pabarazi e kështu me radhë. për të sqaruar qytetarët se çfarë investimesh Se ky shtet që gjuan të dobëtin e mbron të fortin, do të kryejë. Këtë qeveri nuk e shpëtuan dot nuk është shteti që ne duam sot. E nuk besoj nga dështimi as demagogët e këtij viti dhe zor se ka të djathtë a të majtë që mund të më se do ta shpëtojnë ata të vitit tjetër. kundërshtojë në këtë! Problemi më i rëndësishëm sot është sesi Përditë e më shumë, gjatë këtij viti, t’i shpëtojmë shqiptarët, duke qenë se qeverisë shqiptarët e kanë kuptuar se sa besnikë u keni ia kemi gjetur kurën te propaganda, si të qëndruar ideologjisë “të vjedhim me stil”. shpëtojmë shqiptarët që enden dyerve të Përditë e më shumë e kanë të qartë se si Gjermanisë dhe të Europës për pak më shumë prokurimet publike shkojnë për deputetët e punë, dinjitet dhe respekt, ndërkohë që maxhorancës e për të gjithë ata që kanë qeveritarët e tyre u kalojnë aty pranë dhe as u shërbyer me meritokraci në debatin e përbaltjes hedhin vështrimin, si t’i shpëtojmë shqiptarët së kundërshtarit në Kuvend. që nuk dëshirojnë të jenë militantë partie, por Përditë e më shumë e kanë kuptuar se sa të kenë një jetë normale, këta shqiptarë që janë idealistë janë ministrat e sotëm, të cilët kanë shumica dhe nuk mund të shpëtojnë nga një hequr dorë nga kompani që u bënë miliardere qeveri e tillë, një qeveri dystandardesh që pas 2013-ës. arreston një qytetar të thjeshtë për Ndonëse jua justifikojnë gjithë këtë idealizëm pamundësinë e tij në pagimin e energjisë
250 Legjislatura e 8-të Viti 2015
elektrike, ndërkohë që drejtorin e OSHEE-së që qeverisin popullin. e kemi akuzuar për një sërë aferash korruptive Ne nuk mund të shpresojmë pafundësisht se e lë të qetë. Nuk mund të shpëtojë një qeveri kjo qeveri vitin tjetër do të bëhet më e mirë, kur që vendos të institucionalizojë vjedhjen dhe kjo nuk ndodhi as këtë vit. krimin, duke dekoruar edhe kriminelët e të Faleminderit! djeshmes si e si për të legjitimuar vjedhjet e Edmond Spaho – Faleminderit, zonja sotme, nuk mund të shpëtojë një qeveri, e cila Tabaku! vendos t’i dhurojë vetes makina luksoze, Fjalën e ka zoti Sherefedin Shehu. ndërkohë që shkurton paratë e ndihmës Përgatitet zoti Ervin Bushati. ekonomike, nuk mund të shpëtojë një qeveri e Sherefedin Shehu – Zoti drejtues i seancës! tillë, një pronar, të cilit jo vetëm vendos t’ia Të nderuar kolegë deputetë, marrë tokën, njësoj si partia e punës, por mbi Edhe ky projekt po ta shikosh për nga emri të gjitha i tregon atij se arka e shtetit është e duket i rëndësishëm dhe mendohet se vërtetë fundme kur vjen fjala për të drejtën e tij në ne duhet të lavdërojmë qeverinë për të, por kompensim, por është e pafundme për të gjithë qytetarët duhet të dinë se e vërteta është krejt koncesionet dhe tenderët e mundshëm, një ndryshe. Mënyra se si po miratohet ky projekt qeveri që mendon se ekonomia ecën mirë, se dhe procedura e realizimit të tij nxjerr në shesh ministrat e saj dalin dhe flasin se ekonomia armiqësinë që Rama ka ndaj qytetarëve të tij është në gjendje të mirë, kur ajo në fakt lëngon, dhe ndaj opozitës. Është një projekt, i cili ka dëshmon se kjo qeveri nuk e ka vizionin për të shkaktuar një vonesë të paktën trevjeçare që shpëtuar këtë vend, një qeveri që angazhohet është kostoja të cilën e paguajnë qytetarët, në luftën anti-informalitet dhe dështon me një është një projekt, në thelb elektoral, sepse gropë prej 31 miliardë lekësh dhe këtij dështimi Rama kishte frikë se me të mund të humbte i akordon një bonus, ndërkohë që bashkinë e Tiranës, prandaj ai e bllokoi. Të pensionistëve, të varfërve dhe të pamundurve gjitha këto tregojnë se si është shteti i Ramës. u heq të drejtën e shpërblimit në fund të vitit. Rama thotë: “Po bëj shtet”. Ky është modeli se Kjo është një qeveri që nuk ofron shpëtim, si Rama bën shtet. megjithëse e kuptoj që shumëkush nga ana e Rama thotë se po bën shtet, por në fakt ai majtë e kësaj salle mban shpresën se vitin e do të shkruajë historinë e tij. Rama e quan veten ardhshëm qeveria do ta kuptojë se fjalët e Mesia, ora e shtetit ka filluar atë ditë që Rama tepërta nuk e heqin fukarallëkun, as nuk e u bë Kryeministër. përmirësojnë ekonominë dhe as nuk e Ne shtetin e kemi, por prej dy vjetësh Rama demokratizojnë vendin. E kuptoj se këtë po e shkul nga themelet, ndërsa çdo ditë na shpresë e kanë edhe disa prej nesh, por duhet thotë se po bën shtet. Sot kur rruga duhet të të kuptoni se shpresa sado legjitime, nuk ka kishte përfunduar, sjell amendime të cilat duhet arsye ta mbajë peng këtë vend, nuk ka asnjë t’i kishim miratuar dy vjet më parë. A mund të arsye të mbajmë peng një vend me shpresën pretendosh se kështu po bën shtet? Këtë se kjo qeveri do të bëjë politika më të mira pretendim e ka vetëm Edi Rama. ekonomike, sepse fakti vetë e tregoi se kanë Në fakt, ai po e bën shtetin, por po e bën arnuar një paketë fiskale qesharake për vitin e për vete dhe jo për qytetarët. Shteti i Ramës ardhshëm si e si t’i bëjnë qejfin Kryeministrit është shtet që i varfëron njerëzit çdo ditë. Këtë de facto të vendit, nuk ka asnjë arsye të mbajmë e bën për t’i sunduar më kollaj. Kjo ishte filozofia peng këtë vend me shpresën se kjo qeveri do e Enver Hoxhës që sundoi për 40 vjet. të përmirësojë treguesit makroekonomikë kur Sot qytetarët prej dy vjetësh kanë një jetesë përballë kemi një realitet dyvjeçar të mbushur 15% më të shtrenjtë, ndihma ekonomike është me sofizma, nuk ka asnjë arsye ta mbajmë peng ulur dhe në vitin e ardhshëm do të ulet 1,2 këtë vend me një Kryeministër që ka akoma miliardë lekë. Vetëm në dy muaj kemi 73 mijë mentalitetin e ndarjes në verior dhe jo verior, vende pune të humbura. Ky është shtet që i çon nuk ka asnjë arsye ta mbajmë peng këtë vend qytetarët e tij në vetëvrasje dhe në vetëvarje, me një qeveri që krijon institucione burokratike ky shtet të çon në burg, nëse nuk paguan si e si për t’i hequr mundësinë të zgjedhurve të faturën e dritave, ky është shtet që të çon në
251 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
burg, nëse nuk merr kuponin tatimor, ky është kishte sjellë më shumë në arkën e shtetit. Kjo shtet që të çon në burg, nëse nuk e lëshon është gropa që do të fundosë ekonominë dhe kuponin tatimor, ky është shtet që të çon në financat shqiptare. Tha: “Më lanë borxhe”, por burg, nëse nuk ke mundësi të paguash taksat, çfarë del? Mezi arriti të krijojë 45 miliardë lekë ky është shtet që nuk të le të shkosh as në borxhe duke rimbursuar edhe tatitmin e vlerës universitet, nëse nuk je i pasur dhe nëse nuk së shtuar. Rimbursimet e tatimit mbi vlerën e mund të paguash, ky është shtet që mburret se shtuar, i quajti borxhe, duke rimbursuar edhe po bën reforma, por reforma që nuk prodhojnë hajdutët e ilaçeve, stoqet e ilaçeve i quajti rezultate. Shtetet serioze ndërmarrin reforma borxhe. E zhyti vendin në borxh, në dy vjet ka për të përmirësuar jetën e qytetarëve, por prej marrë 25% të borxhit të krijuar në 25 vjet. Pra, dy vjetësh ne dëgjojmë reforma, qytetarët jo çerekun e borxhit 25-vjeçar e ka marrë Edi vetëm varfërohen, por nuk shikojnë rezultate. Rama. Tani po shikon aktin e gjashtë normativ, Aksioni informalitet, më i fundit i qeverisë që i cili duhet të ishte debatuar sot, këtu në pretendohet se është reforma më e thellë në parlament, por Rama e di të vërtetën, e di që financat fiskale, po thellon gropën fiskale. 16 po falimenton shtetin dhe i fshihet këtij debati. miliardë lekë është deficiti për periudhën Ai harron se ka fshehur vetëm kokën, sepse shtator- nëntor. Pasi e mbushi këtë gropë me prapanicën e ka në diell dhe shqiptarët e 24 miliardë në muajin korrik të këtij viti, për shikojnë atë. Rama mburret se po bën shtet, periudhën dhjetëmujore mosrealizimi i planit kur shteti i tij është i kapur, shtet për është rreth 11 miliardë lekë dhe 5 miliardë lekë kontrabandistët, janë 1200 ton cigare të janë shtuar vetëm në muajin nëntor. Presim që zhdoganuara më pak, janë 60 mijë karburante edhe muaji dhjetor ta thellojë këtë gropë, të të zhdoganuara më pak, shtet për paktën me 5 miliardë të tjera. koncesionarët, 35 milionë dollarë të buxhetit të Edhe buxheti i vitit 2016 duhet të mbushë shtetit janë të parapaguara për çdo vit që vjen. gropën e vitit 2015. Gjasat janë që buxheti i vitit Buxheti i shëndetësisë është i prenotuar, është 2016 të ndryshojë ende pa filluar viti. Rama shtet për ustallarët e tenderëve, të cilët fitojnë shtetin e ka vetëm për vete, por nganjëherë e edhe pse ofertat i kanë më të shtrenjta. përdor edhe për të bërë qoka. Buxhetin që sapo Rama thotë: “Po bëj shtet”, por në fakt në miratuat e përdori në radhë të parë për vete: mendje ai ka një gjë 300% rriti buxhetin e tij, 60 milionë dollarë do tjetër. Ai synon të dhunojë votën e lirë të t’i përdorë për rikonstruksione dhe për orendi qytetarëve. Kjo është arsyeja pse Rama qeveris zyrash, investimet i ka ndarë në 1300 copa, ku me dhunë, pse po i varfëron qytetarët, me qëllim të kenë mundësi të hanë të gjithë nga një copë, që ata të mendojnë vetëm Edi Ramën. Prandaj, por të gjithë janë miqtë dhe shokët e tij. Rama bën shtet me dhe për kriminelë dhe Investimet i bën për pishina dhe shatërvanë dhe kontrabandistë. jo për zhvillimin ekonomik, si edhe për të Kolegë, ne duhet ta ndalim këtë qeverisje punësuar qytetarët. Investimet në arsim dhe dhe duhet të bëjmë një pakt të ri. Rama është shëndetësi do t’i ulë 30 milionë dollarë, ndërsa Asadi, por ne nuk jemi sirianët. T’i përzëmë 1,8 miliardë lekë investime ose të ashtuquajtura qeveritarët pushtues dhe të jetojmë si investimet e Ministrisë së Ekonomisë, do të europianët në vendin tonë. përdoren për trajnime, për studime, për Faleminderit! publikime, për të hartuar rregullore dhe për Edmond Spaho - Faleminderit, zoti Shehu! shumë gjëra të tjera ku OJF-të e ministrit dhe Fjalën e ka zoti Ervin Bushati. të Kryeministrit mund të marrin copën e tyre nga Përgatitet zoti Florion Mima. 1300-shi. Ervin Bushati – Faleminderit! E vërteta është se ne e kishim shtetin dhe Të nderuar kolegë, nuk do të doja ta shtetin e kemi, por Rama po e falimenton atë ngatërronim me politikë këtë marrëveshje, çdo ditë, taksat e rritura duhet të kishin sjellë sepse, në fakt, ndihmon ekonominë shqiptare, në dy vjet, të paktën 40 miliardë lekë më shumë. në sajë të një huaje tepër bujare nga qeveria e Vetëm sivjet ai ka hapur një gropë 40 Abu Dhab-it për Shqipërinë, në mënyrë që të miliardëshe të barabartë me atë që duhet të kemi një zhvillim sa më të shpejtë ekonomik dhe
252 Legjislatura e 8-të Viti 2015
social, sidomos në Tiranë, kryeqytetin e saj dhe sidomos ata që banojnë në këtë zonë e dinë në bulevardin kryesor të zhvillimit. Projekti i vlerën që do të marrë prona dhe zhvillimi i Bulevardit Verior dhe i rehabilitimit të lumit të pronës në sajë të këtij investimi, i cili do të sjellë Tiranës është një nga projektet kyçe për atë zonë të Tiranës, në fakt, shumë pranë, por zhvillimin e qytetit, pasi ndikon në ¼-ën e edhe shumë larg vlerës ekonomike, në një sipërfaqes së tij. Ai do të ketë një ndikim të zhvillim të ri, në një kapital më të vlerësuar dhe drejtpërdrejtë në zhvillimin 885 hektarëve tokë, në një arsye më shumë për të investuar. Pra, ku përfshihen: ndërtimet në bulevardin verior, të gjithë qytetarët apo edhe pronarët në atë rehabilitimi i lumit dhe ndërtimi i unazës së zonë janë më se të interesuar dhe këtë e parë madhe veriore. Projekti do të zbatohet në disa edhe nga kontaktet e përditshme që kemi pasur faza si më poshtë: me ta. Faza e parë, rehabilitimi i lumit të Tiranës Në fakt, dëshira dhe vullneti i qytetarëve në me gjatësi 8 mijë metra, përfshirë ndërtimin e të njëjtën mënyrë duhet të harmonizohet dhe strukturës së kryqëzimit me lumin; ndërtimin me transparencën, dëshirën e mirë dhe kolektorëve kryesorë; rrugën në seksionin bashkëpunimin sa më të frytshëm dhe sa më verior të unazës së jashtme në pjesën veriore të shpeshtë ndërmjet bashkisë së Tiranës dhe të lumit; si edhe seksione të bulevardit me këtyre qytetarëve. Këta qytetarë e dinë se ky gjatësi 1600 metra, duke filluar nga ish- stacioni investim do të sjellë zhvillim për zonën e tyre, i trenit në drejtim të lumit të Tiranës. por, ndoshta, ky është edhe momenti që Faza e dytë, unaza veriore dhe pjesa e dytë bashkia të vendosë, për herë të parë një bulevardit, projekti i së cilës fillon pas marrëdhënie më të integruar, më të saktë, më përfundimit të masterplanit të integruar të qytetit transparente dhe më në funksion të zhvillimeve dhe përfundimit të detajuar të tij. të kapitalit që do të sjellë kjo zonë dhe të jetë Në fazën aktuale të zbatimit të projektit sa më pranë qytetarëve duke folur me ta, duke kreditori, bazuar në master- planin e zhvillimit krijuar grupe pune, duke i lajmëruar në avancë, të hartuar nga konsulenti Green Shows, i duke pasur transparencë në çdo moment të kontraktuar për këtë shërbim, harton një raport projektimit të zhvillimit, të zbatimit të këtij vlerësimi që shkakton ndryshimin e shtojcës së projekti, që t’i ketë ata bashkëaksionerë, ashtu dytë të kësaj marrëveshjeje. Ndryshimi i siç do të jenë në të vërtetë. propozuar nga kreditori parashikon zhvillimin e Kështu që përfitoj nga rasti të ftoj të dyja projektit në fazat zhvillimore dhe ka si synim palët që të rrisin sa më shumë bashkëpunimin, përmirësimin e përdorimit të fondeve në të rrisin sa më shumë urat e komunikimit, sepse mbështetje të zhvillimit të infrastrukturor, ky është një zhvillim që do të ndihmojë jo vetëm stimulimin e investimeve dhe rikualifikimin ur- këto dy palë, por, në fakt, do të jetë një arterie ban në këtë zonë. Komponenti i unazës, i shtuar kryesore, që do t’i japë më shumë zhvillim në shtojcën e dytë, do të financohet në një fazë ekonomik dhe social gjithë kryeqytetit të të dytë nga bashkia e Tiranës, në bashkëpunim shqiptarëve. me Ministrinë e Transportit dhe Infrastrukturës. Faleminderit! Ndërkohë, ndryshimi në përqindjen e financimit Edmond Spaho - Faleminderit, zoti Bushati! të pjesëve përbërëse të tij nga 50 % në 100 %, Zoti Mima nuk ndodhet, fjalën e ka zoti vjen si pasojë e hartimit të projektit në disa faza Gjergji Papa. zhvillimore prej të cilave do të financohet nga Gjergji Papa – Faleminderit, zoti drejtues i kredia e dhënë nga Fondi për Zhvillim në Abu seancës! Dhabi, si dhe, e dyta, do të financohet në një Të dashur qytetarë dhe kolegë deputetë! fazë të dytë nga bashkia e Tiranës pas Është seanca e dytë plenare radhazi që përfundimit të projektit të detajuar, por edhe Kuvendi i Shqipërisë nuk po i zhvillon punimet masterplanit të integruar të qytetit. në kushte normale. Sot të rinjtë shqiptarë po Në fakt, të gjithë qytetarët, aq më tepër protestojnë para Kuvendit, sepse ekonomia po qytetarët që banojnë në këtë zonë, që do të zhytet thellë e më thellë në krizë. Ata preken nga ky investim i madh infrastrukture, e protestojnë se nuk po shohin asnjë mundësi dinë rëndësinë që ka për qytetin Tiranës, punësimi. Papunësia në dy vjet ka shkuar në
253 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
17,3% nga 14 % që ishte dy vjet më parë; duke u kërcënuar me burg dhe gjoba vendet e punës po pakësohen, sepse bizneset marramendëse, të cilat nuk do të sjellin asgjë por mbyllen dhe largohen nga vendi si pasojë tjetër, veçse dështimin dhe falimentimin e tyre. e politikave fiskale armiqësore ndaj biznesit. Buxheti u kundërshtua nga fermerët, sepse ky Aksioni kundër informalitetit mbylli 75 mijë buxhet dhe kjo paketë fiskale do t’ua bëjë vende pune. Investimet dhe kreditë për biznesin akoma më të vështirë jetën fermerëve janë në rënie të lirë, investimet e huaja janë shqiptarë. 10% më të ulëta se një vit më parë. Të rinjtë Nuk do të ketë politika fiskale që synojnë protestojnë se në shkelje flagrante të uljen e drejtpërdrejtë të çmimeve të imputeve Kushtetutës së vendit dhe Kartës Europiane të bujqësore, nuk do të ketë heqje të akcizës dhe të Drejtave të Njeriut, po u mbyllen dyert e taksës së qarkullimit të naftës që përdoret në universiteteve publike. Ata protestojnë se bujqësi. Fermerët nuk do të përfitojnë direkt nga ndiehen keq kur shohin prindërit e tyre që mezi skema mbështetëse për bujqësinë. Përfitues do ushqejnë familjen, sepse për ato pak që janë të vazhdojnë të jenë vetëm klientët e qeverisë, në punë, për të tretin vit radhazi nuk ka rritje të cilët do të financohen me grante falas për pagash. Paga reale sot është 15% më e ulët ngritjen e kapaciteteve grumbulluese, ruajtëse sesa dy vjet më parë. Shumica e qytetarëve dhe përpunuese. marrin një rrogë prej 200-300 mijë lekësh, me Por kjo qeveri është totalisht e shurdhër ndaj të cilën nuk arrijnë dot të blejnë as ushqimet çdo reagimi të opozitës dhe grupeve të interesit bazë, sepse çmimet e mallrave të shportës janë dhe me arrogancë, me forcën kartonëve, të rritur akoma më shumë, inflacioni është 2%, por bërë shumicë përmes pazareve të pista, e çmimet e këtyre mallrave janë rritur 5-7%. miratoi atë. Të enjten e kaluar qytetarët shqiptarë Të dashur qytetarë dhe kolegë deputetë, protestuan para Kuvendit kundër buxhetit të vitit Kryeministri Rama ka dy vjet e gjysmë në 2016, i cili, me shumë të drejtë, është cilësuar pushtet dhe vazhdon të merret me Partinë si buxheti i katastrofës. Ky buxhet dhe paketa Demokratike dhe Sali Berishën, a thua se partia fiskale shoqëruese e tij u kundërshtuan jo vetëm Demokratike është ende në pushtet dhe Sali nga opozita, por nga të gjitha grupet e interesit Berisha është ende Kryeministër. Nuk jep asnjë në vend, nga sipërmarrësit, fermerët, shpjegim pse e ka katandisur këtë vend dhe pensionistët, ish - të përndjekurit politikë, ekonominë e tij në këtë gjendje. Në fjalën e tij personat që marrin ndihmë ekonomike, të në dy seancat e fundit plenare Kryeministri papunët, punëmarrësit, studentët, të Rama vetëm sulmoi dhe ofendoi opozitën dhe vetëpunësuarit dhe profesionet e lira. nuk tha asnjë fjalë pse qytetarët shqiptarë po Buxheti u kundërshtua nga pensionistët, shtyhen në dëshpërim, po vetëflijohen dhe sepse nuk kanë rritje të pensioneve, por vetëm shohin si të vetmen shpresë largimin nga vendi. indeksim të tyre mbi bazën e rritjes së normës Pse nuk jep shpjegim Kryeministri për faktin se, së inflacionit. Buxheti u kundërshtua nga megjithëse jemi vendi me taksat më të larta në personat që marrin ndihmë ekonomike, sepse rajon, të ardhurat në buxhet, në raport me nuk kanë rritje të fondeve për ndihmë prodhimin e brendshëm bruto, për vitin e ekonomike. Buxheti i kundërshtua nga ish- të ardhshëm ulen? Pse nuk jep shpjegim përndjekurit politikë, sepse, megjithëse qeveria Kryeministri për faktin se, për herë të parë pas kishte premtuar pagesën e dëmshpërblimeve 18 vjetësh, vjen një buxhet 21 miliardë lekë më brenda 2 vjetëve për të gjithë ish- të përndjekurit i ulët sesa buxheti i një viti më parë? Pse nuk politikë që janë gjallë dhe brenda mandatit katër jep shpjegim Kryeministri për faktin se vetëm vjeçar të gjithë përfituesit e kësaj skeme, nga tatimet e doganat për vitin 2016 qeveria ka planifikuar shumë më pak fonde se parashikohet të grumbullohen 326 milionë sa duheshin për të mbajtur premtimin elektoral. dollarë më pak sesa planifikimi fillestar i vitit Me ritmet e planifikimit duhen 20 vjet për të 2015? Fakt që tregon më së miri se Kryeministri ezauruar detyrimin financiar ndaj ish – të dhe qeveria e tij nuk dëshiron të ulë përndjekurve politikë. Buxheti u kundërshtua kontrabandën dhe evazionin galopant në nga biznesi, i cili do të vazhdojë të shtrydhet karburant dhe cigare, sepse kontrabandistët
254 Legjislatura e 8-të Viti 2015
dhe evazorët e mëdhenj janë pjesë e lidhjeve kapur, i korruptuar dhe i pafuqishëm. Qytetarët qeveritare. Pse nuk jep shpjegim Kryeministri po shohin një qeveri të lodhur, të demotivuar që investimet publike ulen ndjeshëm dhe dhe që duket se e ka humbur sensin e orientimit planifikohen 70 milionë dollarë më pak për prioritetet dhe objektivat e saj fillestare. Për investime sesa buxheti fillestar i vitit 2015? Pse këto arsye kjo qeveri de facto është e rënë. ulen me 33 % investimet në rrjetin rrugor? Pse Prandaj duhet ndaluar kjo qeverisje, për të nuk ka asnjë projekt të ri në rrugë? Pse nuk hapur një rrugë të re shprese dhe zhvillimi për tha asnjë fjalë se kur do të mbarojë rruga Tiranë ata të rinj që protestojnë sot për të mirën e të – Elbasan, Qukës – Qafë Plloçë dhe Rruga e gjithë qytetarëve, për të mirën e këtij vendi. Arbrit? Faleminderit! Nga ana tjetër, rriten me 4 % shpenzimet op- Edmond Spaho – Faleminderit! erative të qeverisë, krahasuar me buxhetin e Fjalën e ka Florjon Mima. vitit 2015, ku investimet e brendshme janë Florjon Mima – Faleminderit, zoti Spaho! kryesisht për rikonstruksion dhe mobilim Projektligji i sotëm është një moment i mirë zyrash, për blerje makinash të shtrenjta për të për të reflektuar për punën 1- vjeçare të kësaj shtuar rehatinë e qeveritarëve. Kjo është një qeverie, për t’u përpjekur të gjejmë epilogun e dëshmi mjaft e qartë e filozofisë së kësaj kësaj qeverisjeje dhe këtë nuk mund ta bëjë qeverie, e cila ka tendencën të rrisë shpenzimet askush tjetër më mirë se përcaktorët e e luksit dhe jo të rrisë shpenzimet, të cilat sjellIn mposhtëm: qeverisja e zero reformave; rritje ekonomike, sikundër janë investimet qeverisja e zero strategjive; qeverisja e zero publike- prodhuese. investimeve; qeverisja e zero e gjithçkaje. Kjo Sot kur gjysma e shqiptarëve jetojnë në është qeveria e trishtimit, dhe qeveria e mjerim, shumica e pushtetarëve rezultojnë të mburrjeve mjerane. jenë më të pasurit në rajon. Qeveritarët po Edhe projektligji i sotëm nuk bën gjë tjetër, shtojnë çdo ditë pasuritë e tyre, duke vjedhur veçse një investim të materializuar nga ku të mundin dhe sa të mundnin dhe po rrisin qeverisja e mëparshme: e merr, e dekoron, e varfërinë e qytetarëve nga ana tjetër. Paratë e modifikon, i bën rimelin, heq një pemë këtu dhe taksave dhe të borxhit të rritur shpërdorohen mbjell një shkurre atje, për të thënë se kjo është dhe vidhen në tenderë dhe koncesione puna e saj. Siç thashë, kjo qeverisje do të mbajë korruptivë. Vetëm për këtë vit, sipas raporteve rekordin në qeverisjet e vendit për mburrjet zyrtare të institucioneve të shtetit, janë abuzuar mjerane, për mburrjet boshe. 777 milionë euro nëpër tenderë. Le t’i shohim me radhë se cilat janë tri Por “Rilindja” ka hedhur në treg një lloj të ri sukseset dhe tri kryereformat, të cilat ajo grabitjeje, atë përmes koncesioneve, një proklamon pa reshtur: reforma fiskale, reforma fushatë e pamasë abuzive. Planifikohen të e pensioneve dhe reforma energjetike. jepen rreth 70 koncesione në rrugë, transporte, Për sa i përket reformës fiskale, një nga dogana, shëndetësi dhe shërbime të tjera akuzat që maxhoranca e sotme dje në opozitë publike për miqtë dhe klientët e Edi Ramës, i bënte maxhorancës së djeshme sot në opozitë duke e dorëzuar shtetin te një oligarki e ishte se kishte ndërruar shpesh legjislacionin dyshimtë dhe duke rënduar disa herë xhepin e fiskal dhe listoheshin plot 60 herë ndryshime qytetarëve shqiptarë, të cilët paguajnë në ligjet fiskale, por në të gjashtëdhjeta herët administratën publike, nga njëra anë, që nuk këto ndryshime shkonin në të mirë të është ulur aspak në numër, dhe privatët, nga tatimpaguesit, shkonin në zvogëlimin e ana tjetër, për të njëjtin shërbim. llokmave që buxheti i shtetit merr nga Kjo qeveri, po të lihet, do të vazhdojë të zhytë tatimpaguesi shqiptar, qofshin individë, qofshin thellë e më thellë ekonominë shqiptare, do ta korporata, dhe lehtësonte barrën fiskale të bëjë akoma dhe më keq nga sa e ka katandisur tatimpaguesve. vendin deri sot. Ajo ka dështuar plotësisht në Në vetëm dy vjet, të gjitha ligjet financiare raport me premtimet e saj elektorale. Shumë të vendit janë prekur 80 herë dhe të gjitha nga ata që kanë besuar dhe votuar këtë radhë, shkojnë në drejtimin negativ, të gjitha po e shohin sot se Kryeministri i tyre është i përkeqësojnë marrëdhëniet e tatimpaguesit me
255 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
shtetin, të gjitha rrisin dhunën dhe represionin, 0-300 kilovat, për të cilët maxhoranca nuk tregoi të gjitha rrisin dorën e gjatë të shtetit në xhepin dhembshuri siç e këshilloi opozita: “Mos i e tatimpaguesit. prekni, se do t’u rritet çmimi”. “Jo”, thanë, “ne Vetëm për periudhën 11-mujore me planin do ta ulim këtë numër”. Ky numër sot nga 700 origjinal mungojnë rreth 360 milionë dollarë, të mijë ka “zbritur” në 820 mijë. 180 mijë ishte cilat, me një të pritshëm negativ, edhe për numri i aforfeve, për të cilat Partia Socialiste, dhjetorin do të shkojnë diku te 400 milionë dikur në opozitë, bënte thirrje “të mos paguhen dollarë, një rekord i zi ky historik për financat se janë kriminale, madje populli duhet të dalë publike të Shqipërisë. Sikur të mos mjaftojë kjo, e të protestojë”. Ky numër është “ulur” nga 180 kurora është 35 vende më pak në klasifikimin e mijë në 220 mijë. të bërit biznes të Bankës Botërore. Sipas të njëjtit raport të Entit Rregullator, Kryereforma e dytë është ajo në fushën e Operatori i Shpërndarjes arkëtoi 10 miliardë pensioneve, një turp për një parti të majtë, që lekë borxhe të vjetra të vitit 2007 deri në vitin dhembshurinë sociale duhet ta ketë shtyllën 2013, por krijoi 14 miliardë lekë borxhe të reja kurrizore të politikës së saj. “Kush fiton më vetëm nga faturat e paarkëtuara të vitit 2014. shumë, do të marrë më shumë pension”, ky Një tjetër sukses i kësaj kryereforme është është thelbi i reformës fiskale. edhe fakti që OSHEE-ja është kthyer në Për sa i përket pensionit social, një tjetër tatimpagues, mundet, nuk e sfidoj këtë shifër, aventurë e kësaj qeverie, për herë të parë u por, nëse ka qenë me humbje në vitet 2013, prezantua një koncept i ri: pagove, nuk pagove 2012, 2011, si ka mundësi që sot kontribuon, kontribute, unë do të jap pension për ato pak pasi ligji thotë që fitimet e viteve pasardhëse vota, për atë grusht votash që më ke dhënë. do të shërbejnë për shuarjen e humbjeve të Kjo gjë u prezantua me kokëfortësi, ndonëse mëparshme? Si ka mundësi që sot OSHEE-ja të gjithë konsulentët ndërkombëtarë, edhe është kthyer në tatimpaguesin më të opozita, ju thanë të mos e bënit, por askush rëndësishëm të vendit? Jo pak, por plot 50 nuk dëgjoi, ndaj pritet që këtë vit sistemi do të milionë dollarë. Po t’i shtojmë atij 400 milionë fillojë e do të japë simptomat e para të kësaj dollarëshit që mungon si të hyra fiskale, këtë sëmundjeje. Kurora prapë vjen nga një 50 milionësh, pra tatimfitimin e paguar nga institucion ndërkombëtar, i cili thotë: “Në Operatori, edhe një fitim tjetër të indeksin global të daljes në pension, Shqipëria jashtëzakonshëm që ka ardhur një herë e herë vetëm për dy vjet, 2013-2015, humb plot 16 e nuk vjen më, siç ishte shitja e licencës 4G vende, nga vendi i 55-t në vendin e 71 në botë.” për një nga operatorët, gropa nuk është më 400 Të vijmë te kryekryereforma, ajo në milionë dollarë, është 480 milionë dollarë. Kjo energjetike. Të japim disa tregues që na nuk është si ato gropat imagjinare, që mburrej ndihmojnë për ta kuptuar a është vërtet e tillë. dikur Kryeministri se i paska gjetur 720 milionë Në vitin 2013 kishte rreth 200 mijë familje, dhe që me gishta nuk i dilnin kurrë, por kjo është për të cilat opozita e sotme ka marrë shumë gropë reale. Vetëm në këtë vit janë 480 milionë ankesa, vërejtje e akuza nga maxhoranca e dollarë, që i mungojnë arkës së shqiptarëve. sotme. 200 mijë familje pretendohej që nuk ishin Për të mos e zgjatur, unë them që epitafi mbi verifikuar ndonjëherë, ndonëse ne ishim të varrin e kësaj qeverie do të ishte: “Kjo është bindur se ishin familje të larguara nga qeveria që shkriu pasurinë e shqiptarëve për Shqipëria, familjarë që kanë shtëpi të dyta ose të mbushur kontot e partisë. Qeveria e sarajeve të treta në bregdet. A e dini sa ka “zbritur”, sipas për patricët në breg të detit dhe e burgjeve për reformës, ky numër nga 200 mijë? Deri në gusht plebein.” Siç e shihni, i gjithë ky vit është të vitit 2015 nga 200 mijë ka “zbritur” në 280 trishtim, trishtim, trishtim total. mijë, besoj e kuptoni që fjalën “zbritur” e kam Meqenëse jemi edhe në prag të festave, ne në thonjëza, siç kanë “zbritur” edhe detyrimet kemi nevojë për një mesazh optimist, ndaj unë e tjera. Në vitin 2012 borxhi, që të tretët i kishin besoj se viti 2016 do të vijë i tillë, do të vijë me OSHEE-së, ishte 61 miliardë, deri në gusht të shpresë, me optimizëm e entuziazëm, pasi, me këtij viti ka “zbritur” në 78 miliardë. Në vitin 2013 sa duket, opozita do të marrë fatet e vendit në ishin 700 mijë abonentë, të cilit ishin në fashën duar.
256 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Faleminderit! dhe nga përpjekjet heroike të shqiptarëve për Edmond Spaho – Faleminderit, zoti Mima! një Shqipëri të lirë e demokratike. Fjalën e ka deputetja Hajdarmataj. Sot parlamenti është i rrethuar nga të rinjtë Mimoza Hajdarmataj – Faleminderit, zoti dhe mesazhet e tyre janë ligjet e vërteta që i drejtues i seancës! duhen këtij vendi. Këta të rinj janë sot me të Të nderuar kolegë, njëjtin pasion si ne studentët e dhjetorit ’90, që Seanca e fundit e këtij sesioni shënon rrëzuam etërit tuaj të diktaturës. epilogun më të dështuar e më të turpshëm Për më se dy vjet me radhë ju keni qenë parlamentar të një çerekshekulli demokraci. qeveria dhe parlamenti që ka punuar dhe ka Si në një seancë te zakonshme, por që është ngritur në sistem varfërinë, dëshpërimin, e fundit për këtë vit, keni futur në rend të ditës humbjen e shpresës, që janë motivet e vërteta edhe projektligjin “Për ratifikimin e dokumentit të ikjes në azil të të rinjve, por edhe shqiptarëve ndryshues të marrëveshjes së huas ndërmjet të tjerë, sepse ju nuk ndërtuat asnjë projekt, ju qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe nuk hapët asnjë vend pune, ju mbyllët dyert e Fondit për Zhvillim Abu Dhabi, për financimin e dijes me një ligj antikushtetues, ju nuk krijuat projektit të Bulevardit Verior dhe të rehabilitimit asnjë mundësi për ta mbajtur të gjallë këtë të lumit të Tiranës”. energji të madhe që ka vendi ynë, të rinjtë. Me Teknikisht dhe në aparencë gjithçka duket taksat e çmimet e papërballueshme, me në rregull, por askush nuk kujtohet të shpjegojë papunësinë mbi 30%, ju po i shtyni të rinjtë me apo të japë llogari se çfarë ndodhi dy vjet me një pikëllim të madh drejt rrugëve të mërgimit, radhë që nga viti 2013 kur u nënshkrua kjo drejt kampeve të azilit. marrëveshje nga qeveria “Berisha”. Kujt i Sot qeveria dhe parlamenti kanë rënë, sepse shërbyen vonesat apo keqdashja politike në shqiptarët ju kanë rrëzuar me votën e revoltës. pengimin e qëllimshëm të zhvillimit të qytetit të Nuk ka votë më përfaqësuese, më Tiranës në përgjithësi dhe të zonës së domethënëse se vota e protestës, se vota e Paskuqanit në veçanti? Kush do të japë llogari revoltës, që u ndez tek shqiptarët për shkak të për kostot në ekonomi dhe për qytetarët për qeverisë së krimit, kryeministrit dhe këtë pengesë të qëllimshme? Kush përgjigjet mazhorancës antikombëtare, për shkak se për vonesat në investime, për pasigurinë e çdo pushteti ka kapur shtetin për interesat e veta investitori apo donatori? kriminale. Përveç mashtrimit të radhës, a keni ndonjë Revolta popullore është ngritur si institucion përgjigje për pronarët e tokave apo ndërtesave nga shqiptarët në sistem dhe ky është sistemi i sesi do të shkojë procesi i shpronësimit dhe vetëm që po funksionon, është sistemi më kompensimit të tyre pasi keni miratuar së fundi përfaqësues politik që po përkrahet nga çdo i edhe ligjin përkatës? ri, nga çdo burrë e grua, nga të majtë dhe të Megjithatë, ju vijoni seancën sot, edhe pse djathtë, sepse protesta bashkon mbi 20 mijë parlamenti ka rënë, edhe pse ligjet nuk kanë familje në gjendje mbijetese të skamjes, që nuk më funksionin e interesit publik, edhe pse arrijnë dot të paguajnë ngrohjen, ujin, ushqimet ministrat dhe institucionet nuk punojnë më për me lista, transportin dhe kurimin në spitale; shqiptarët, edhe pse për pushtetarët shteti sepse protesta e shqiptarëve bashkon si të është peng i interesave të tyre dhe jo rinjtë, por edhe pensionistë e rrogëtarë publikë, përgjegjësisë ndaj sovranit. që prej dy vjetësh as nuk e mendojnë dot, e jo Por sot pikërisht “mocioni i sovranit” përmes më të arrijnë të kenë shpërblim fundviti, rritje protestës, përmes revoltës kombëtare që ju ka pagash apo pensionesh; sepse protesta është rrethuar dhe po ju rrëzon, sepse shqiptarët sot sistemi politik më gjithëpërfshirës, pasi nuk jashtë kësaj godine kanë marrë në dorë fatet e ka të majtë e të djathtë të besojë më veta. Kryeministrin, ministrat dhe deputetët e Mocioni i sovranit vjen me forcën epike të inkriminuar, që janë mëkëmbës të krimit dhe jo uraganit popullor pikërisht në këtë dhjetor të të ligjit, që janë mësymësit e grabitjes së parave dytë të ringritjes së madhe për liri, 25 vjet pas të shqiptarëve në të ardhurat e tatimeve dhe rrëzimit të komunizmit nga Lëvizja e Studentëve dogana, tarifave dhe gjobave të tatimoreve dhe
257 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
OSHEE-së, ndërkohë që asnjë lek nuk përveç skamjes ekonomike, vuan edhe një investohet për shqiptarët; sepse protesta sëmundje të rëndë, e cila nuk u përballoka dot bashkon shqiptarët me dhimbjen e çdo burri e nga “shëndetësia jonë falas”. çdo gruaje kur dëgjojnë lajmet e kobshme kur Do të donim të ishim duke bërë bilance kryefamiljarë vrasin veten ngaqë nuk mundin pozitive për arsimin, por vetëm aparati ministror më. Ata nuk mundin më të përballojnë skamjen, po feston për fondet që do t’u shkojnë për luks sytë pa shpresë të fëmijëve dhe nuk mundin zyrash, ndërkohë që nxënësit dhe stafi më të luftojnë me prepotencën e dhunshme të mësimdhënës në Tropojë drejtojnë thirrje një qeverie dhe kryeministri, që tallet me mizori dëshpëruese për mosmbyllje shkollash fillore me këtë skamje që prodhon vetë çdo ditë. dhe 9-vjeçare në fshatrat e largët,a siç është Protesta, të nderuar kolegë, bashkon familjet ajo e Shëngjergjit, me mbylljen e së cilës fëmijët e 100 mijë fëmijëve që jetojnë prej dy vjetësh rrezikojnë të bien pre e egërsirave në male, në gjendjen e urisë dhe nuk ngopen me ushqim, sepse ata ecin në këmbë për 2 orë deri te që nuk shkojnë dot në shkolla, shesin paketa shkolla më e afërt. Të shumtë do të ishin apo punojnë në punë të zezë, që nuk mund të shembujt, por po ndaloj këtu pasi nuk ia vlen kenë dot libra e jo më celularë apo tableta dhe më. Nuk ia vlen më pasi ky parlament ka që nuk mund të buzëqeshin sikurse buzëqeshin dështuar dhe certifikimin e dështimit të tij e bëri fëmijët e kartolinës së propagandës qeveritare me miratimin e buxhetit të krizës, buxhetit të dhe bashkiake rreth bredhit ne qendër të falimentimit, por që falë Zotit dhe shqiptarëve Tiranës. kjo qeveri nuk do të ketë shansin ta zbatojë atë, Mendësia se “historia fillon me mua” është sepse viti i ardhshëm do të jetë pranvera e tipike e simbolikës së korrupsionit, abuzimit me ndryshimit, e qeverisë së re, e cila do të hapë paratë publike. Kjo mendësi ka sjell varfëri të rrugën për zgjedhje të lira dhe të moralshme, tejskajshme të shqiptarëve, madje kjo qeveri ia pa blerje dhe shitje votash, pa terror dhe dhunë. ka marrë mirë dorën me grabitjen e miliona Duke ardhur në fund të fjalës sime, më lejoni dollarëve me evazion fiskal dhe grabitje për luks të shpreh dëshpërimin e thellë, si grua dhe dhe mirëqenie. nënë, për mijëra familje shqiptare dhe fëmijët Ndërkohë që në këtë seancë ne merremi me e tyre, që nuk do të kenë mundësinë ekonomike rishikimin e skedulit të II të marrëveshjes së për të shtruar si duhet tryezat e festave të para dy vjetve, në lidhje me projektin e fundvitit, sepse ky fundvit, si kurrë më parë, Bulevardit Verior dhe rehabilitimin e lumit të mbart acarin e krizës, atmosferën e munguar, Tiranës, kryetari i bashkisë bashkë me anëtarët dhuratat e pamundura dhe argëtimet e mohuara e shumicës së këshillit bashkiak ende nuk kanë për fëmijët e tyre; sepse kjo qeveri dhe ky gjetur kohën të merren apo t’i hapin rrugë parlament, edhe pse e provoi vetë krizën, për miratimit të buxhetit të vitit 2016. “Bëmë baba mbështetësit dhe punonjësit e vet ka siguruar të të ngjaj”, modeli i bllokimit, refuzimit dhe qindra-milionë lekë shpërblime, parti dhe darka izolimit, me të cilin punon qeveria, përcillet edhe luksoze me njerëz të llastuar dhe të tejngopur, në bashkinë e beniaminit të Ramës. do ta citonte një komentues në një nga rrjetet Kolegë, askush nuk e mohon se do të ishim sociale. Ndërkohë, kjo qeveri, që nga Tropoja të kënaqur nëse në këtë seancë të fundit do të në Sarandë, nuk po arrin të ngopë të varfrit e ishim duke bërë bilance pozitive për çdo ministri vet, madje familje të shumta ndriçohen nga drita e veçanërisht për atë të Shëndetësisë, por i e qiriut, duke mos e provuar me muaj të tërë vetmi qe po kalkulon pozitivisht fitimet e tij është shijen e mishit apo të ëmbëlsirave. Përpos ministri. Stafi mjekësor, godinat e spitaleve, të propagandës qeveritare, edhe brenda radhëve qendrave shëndetësore, gjendja e furnizimit me tuaja keni nga ata që pranojnë se varfëria jo ilaçe e çdo gjë e këtij sistemi janë ku thërret vetëm që nuk është ulur, por po thellohet edhe qamëni. E mbi të gjitha, thirrje dëshpëruese më shumë, së bashku me të gjithë ata që e vijnë përditë nga të sëmurë apo familjarë të të shikojnë realitetin ashtu siç është dhe besoj se sëmurëve për “vënie dorë në zemër” nga jemi në një mendje, që mjerimi ekonomik dhe Kryeministri, siç është rasti i familjes Malaj nga braktisja e vatrave familjare nga të rinjtë e ikur fshati Tpla i Tropojës, djali 12-vjeçar i të cilëve, në azil janë pikëllim për çdo familje shqiptare
258 Legjislatura e 8-të Viti 2015
brenda dhe jashtë vendit. Nuk ndihet festa në dhe po vetë qeverisni bashkinë e Tiranës, errësirë, në të ftohtë, në varfëri, në papunësi kështu që realizojeni këtë investim kaq të dhe në trishtim. Në këtë situatë gëzojnë vetëm rëndësishëm në interes të qytetarëve të hienat, sepse, ashtu sikundër shprehet një bashkisë së Tiranës, të bashkive dhe njësive shkrimtar i madh, vetëm ato nuk kanë frikë nga të tjera vendore që janë në kufi me Tiranën. uria. Lutuni Zotit t’ju shpëtojë shpirtin nga gjithë Të nderuar kolegë, këto mëkate, ndaj shqiptarëve, ndaj vëllezërve Dy seancat e fundit, ajo e kaluara dhe kjo e tanë nga Jugu në Veri! sotmja e Kuvendit, po shoqërohen me protesta. Faleminderit! Ky është, në fakt, një lajm shumë i mirë për (Drejtimin e seancës e merr zoti Meta.) demokracinë shqiptare, për gjithë qytetarët Ilir Meta – Faleminderit! shqiptarë, por sigurisht jo për qeverinë. E gjithë Zoti Berisha, do të diskutoni tani apo më Shqipëria është në protestë. Sot po protestojnë pas? Si e keni? të rinjtë para parlamentit. Nëse çdo protestë Fjalën e ka zoti Tafaj. qytetare është një lajm i mirë për demokracinë, Përgatitet zoti Berisha. protestat e të rinjve janë një lajm dy herë më i Myqerem Tafaj – Zoti Kryetar! rëndësishëm, më i mirë për demokracinë dhe Zonja dhe zotërinj deputetë, të ardhmen e vendit. Të nderuar qytetarë, Pse po proteston rinia? Rinia po proteston Marrëveshja e huas midis qeverisë së sepse kauza e saj e dhjetorit të vitit ‘90-të është Shqipërisë dhe Fondit për Zhvillim Abu Dhabi, jo vetëm e parealizuar plotësisht, por është për financimin e projektit të Bulevardit Verior edhe në rrezik. Rinia proteston, sepse sot ky dhe rehabilitimin e lumit të Tiranës, është grup shoqëror është më i pashpresë dhe ajo e shumë e rëndësishëm dhe të dyja këto projekte ka kuptuar se në Shqipëri është goditur për janë jetike për zhvillimin e qytetit të Tiranës dhe vdekje themeli i lirisë dhe i demokracisë, vota jo vetëm, por edhe për njësitë që janë në periferi e lirë! të saj, si bashkia Kamzës apo edhe njësi të tjera Mua më vjen mirë që oratorët e rinj sot në në kufi me qytetin e Tiranës. protestën e rinisë e shprehën fare troç, duke e Këto dy projekte janë përgatitur gjatë thënë shumë thjeshtë dhe qartë: Shqipëria ka qeverisjes së Partisë Demokratike në kohën kur probleme me votën e lirë. Pra, të nderuar bashkia e Tiranës drejtohej nga zoti Basha. Ky kolegë, rinia po na kërkon neve llogari si projekt, për fat të keq, u bllokua nga Kryeministri politikë, si politikanë, të gjithëve, pse nuk është Rama. Përse? Sepse kryetari i bashkisë është realizuar ende plotësisht kjo kauzë e kundërshtari i tij politik, kryetari i Partisë studentëve dhe e rinisë së dhjetorit ‘90-të, Demokratike. A mund të ndodhë në një vend sepse vota e lirë është djepi i lirisë dhe demokratik që Kryeministri, për hir të luftës demokracisë. politike kundër kryetarit të opozitës, të vendosë Pse proteston rinia? Ajo proteston sepse kundër interesit dhe nevojave imediate të është e papunë dhe kjo papunësi tek të rinjtë qytetarëve që e kanë zgjedhur atë si është 2 herë më e lartë sesa mesatarja e Kryeministër? Por ja që Kryeministri Rama e papunësisë në vend. Nuk ka të dhëna të sakta, bëri atë, e bllokoi realizimin e këtij projekti. por sidoqoftë ky nivel arrin rreth 40%. Klima Dëmet e shkaktuara nga shirat e një muaji më antibiznes që ka shkaktuar kjo qeveri ndaj parë treguan qartë se sa i rëndësishëm ishte sipërmarrjes me politikat krejt të realizimi i këtij investimi, në mënyrë të veçantë paparashikueshme fiskale, aksioni selektiv dhe për rehabilitimin e lumit të Tiranës. ideologjikisht i frymëzuar i antiformalitetit, Projekti i lumit të Tiranës duhet të realizohet pasiguria e përgjithshme për investime të reja me shpejtësi, përndryshe me qindra familje që dhe shumë masa të tjera të kësaj qeverie kanë janë përgjatë lumit, të cilat i përkasin njësive 4, bërë që sipërmarrja të tkurret dhe të mos 8, 9 dhe 11 të bashkisë Tiranë, si dhe disa zgjedhohet. Kjo ka çuar në një bilanc negativ lagjeve të bashkisë së Kamzës, nuk janë të midis bizneseve që hapen dhe bizneseve të reja sigurta sa herë që ka reshje. Tani nuk keni asnjë që krijohen. Pra në vendin tonë më shumë pengesë, pasi vetë jeni në qeverinë qendrore biznese po mbyllen sesa po hapen dhe kjo ka
259 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
bërë që të shtohet ushtria e të papunëve, privilegj dhe përzgjedhja e studentëve bëhej sidomos të atyre me moshë të re. Vetëm gjatë kryesisht, në radhë të parë, nga kriteri politik. periudhës së aksionit të informalitetit u shtuan Një maturant i shkëlqyer nga një familje “e edhe 73 mijë të tjerë të papunë për shkak të prekur” politikisht nuk mund t’i vijonte studimet mbylljes së biznesit. Ndërkohë, politikat e universitare, edhe pse ishte i shkëlqyer. Çfarë nxitjes së krijimit të sipërmarrjeve të reja, po ndodh sot? Mundësitë për të vijuar studimet sidomos të sipërmarrjeve nga të rinjtë, janë e larta ekzistojnë, por ato po kushtëzohen nga ende sporadike. Fondi për nxitjen e mundësitë financiare, pra nga gjendja vetëpunësimit të të rinjve është ende i ekonomike e studentëve dhe familjeve të tyre. pamjaftueshëm. Përvoja e vendeve të tjera të Kjo prek, në mënyrë të veçantë, studimet e Bashkimit Europian, sidomos të atyre që u nivelit të dytë, pra studimet master, sepse tarifat prekën më shumë nga kriza dhe që kishin edhe e studimeve janë të papërballueshme jo vetëm nivelin më të lartë të papunësisë të të rinjve siç për familjet e shtresës së varfër, por nganjëherë janë: Greqia, Spanja, Portugalia, si dhe disa edhe për familjet e shtresës së mesme të vende të tjera, sidomos vendet e Bashkimit popullsisë. Në mënyrë të veçantë kjo prek Europian, treguan qartë se rruga kryesore e studentët që vijnë nga rrethet, të cilëve u duhet uljes së papunësisë është nxitja e krijimit të që të studiojnë në universitetet jashtë rrethit të bizneseve të reja për të rinj. tyre, një shpenzim dy herë më i lartë, pra Të rinjtë janë të papunë, pasi punësimi i tyre kostoja e tyre e studimeve dyfishohet dhe kjo është bërë kundrejt librezës së anëtarësisë në është shumë e thjeshtë. Nëse sot ndjek një partitë në pushtet dhe në forumet e tyre, ose master në universitetet publike, do të duhet të kundrejt ryshfetit, por jo në bazë të meritës. Nuk paguash për një master midis 1 milion e gjysmë luan asnjë rol nëse ke qenë një student i deri në 2 milionë lekë të vjetër, por nëse një shkëlqyer, madje edhe në ndonjë universitet të student vjen nga rrethet atij i duhen edhe rreth huaj, nëse nuk je anëtar i FRESH-it apo i LRI- 2 milionë lekë të vjetër që të studiojë në Tiranë së, nuk paguan apo nuk ke ndonjë mik që të apo në ndonjë rreth tjetër dhe jo atje ku banon. punësohesh. Nuk ka asnjë gjasë që të Të nderuar kolegë, nëse ky student shton punësohesh në sektorin publik thjesht mbi edhe 500 apo 1 milion lekë të vjetër, ai mund të bazën e meritës, por nuk ka gjasa të shkojë shumë mirë që të studiojë në Itali, në punësohesh tani as në pushtetin vendor. Për Francë, në Gjermani apo në mjaft vende të tjera, fat të keq, kjo frymë, kjo praktikë po përhapet ku tarifat janë shumë të ulëta, madje disa prej gjerësisht. Edhe në qeverisjen tonë kanë tyre i kanë zero, siç është Austria. ndodhur gjëra të tilla, por të jeni të sigurt se në Pse proteston rinia? Rinia proteston, sepse kohën e qeverisjes suaj kjo tendencë ka marrë varfëria e familjeve të tyre po rritet çdo ditë, një zhvillim eksponencial. Ku na çon kjo rrugë? varfëria po rritet me shpejtësi. Një e treta e Si mund të vriten shpresat e të rinjve, që kanë popullsisë sot jeton në varfëri dhe këtë e thonë investuar seriozisht për shkollimin e tyre me statistikat e Bankës Botërore. Heqja e rreth 20 nivel të lartë? Si mund të vriten ëndrrat dhe mijë familjeve nga skema e ndihmës ekonomike shpresat e familjeve të të rinjve, që kanë bëri që të goditej rëndë jetesa, më saktë këto investuar aq shumë për fëmijët e tyre, për t’u familje të viheshin në vështirësi për të siguruar siguruar atyre një karrierë dhe jetë më të mirë? kafshatën e gojës jo vetëm për prindërit, por Pse proteston rinia? Rinia po proteston, edhe për fëmijët dhe të rinjtë. Madje me sepse shkollimi po shtrenjtohet çdo ditë. Në buxhetin e vitit 2016 do të hiqen edhe 10 mijë dhjetorin e vitit 1990 për gati 90% të të rinjve familje të tjera nga skema e ndihmës shqiptarë, që përfundonin arsimin e mesëm, ekonomike, çka do të thotë se këtij grupi do t’i ishte i pamundur vazhdimi i studimeve shtohen edhe 10 mijë familje të tjera. Pra, universitare, vetëm rreth 5-6% e grupmoshës fëmijët, të rinjtë, prindërit e 10 mijë familjeve të 18-23 vjeç vijonin studimet universitare. tjera në vend do të luftojnë, do të kenë Shqipëria me rreth 3,5 milionë banorë në vitin vështirësi për të siguruar bukën e gojës. 1990 kishte rreth 20 mijë studentë. Në regjimin Rinia proteston kundër frymës së qeverisjes diktatorial komunist arsimimi i lartë ishte një përmes frikës. Kjo qeveri ka si moto të sajën
260 Legjislatura e 8-të Viti 2015
raportin thellësisht mosbesues me qytetarin. Çfarë kërkon rinia? Rinia kërkon të ardhmen Qeveria është e pagabueshme, ndërsa për për vendin e saj, kërkon lirinë, demokracinë qytetarin kjo nuk qëndron. Kryeministrit i është funksionale, shtetin ligjor dhe qeverisjen dalë krijuar iluzioni se ai dhe qeveria e tij kanë për nga vota e vërtetë e lirë, kërkon punë, kërkon mision të edukojnë një popull që nuk zbaton shkollim, kërkon mirëqenie dhe, mbi të gjitha, ligjin. Prandaj në këto dy vjet kjo qeveri po kërkon një Shqipëri normale. Rinia nuk pret që përdor në masë, për çdo të ashtuquajtur t’i realizojë këto pritshmëri nga kjo qeveri. Rinia reformë, fillimisht një strategji të nxirjes, më pas sot, edhe në protestën përpara parlamentit, e fillon një hap tjetër i kësaj strategjie, përdorimi tha fjalën e saj: “Kjo qeveri ka dështuar. Vendi i masave ekstreme, joprofesionale ndaj duhet të shkojë në zgjedhje të parakohshme, qytetarëve të thjeshtë, siç ishte rasti me por duhet të shkojë me një qeveri teknike që energjinë, më tej me ndërtimet pa leje, më pas garanton votën e lirë”. me ndihmën sociale dhe sot këtu, në rendin e Kolegë deputetë, ditës së kësaj seance, është një ligj “Për Të nderuar qytetarë, amnistinë”. Kush do të amnistohet? Do të Kjo është seanca e fundit e parlamentit për amnistohen viktimat e këtyre masave ose, siç i vitin 2015. Kryeministri dhe anëtarët e qeverisë quan kjo qeveri, reformave të ndërmarra. Mirë, po dërgojnë kartolina. Po dërgojnë kartolina, po i amnistojmë këta 900 e ca veta, por a ka por çështja është se çfarë përmbajnë këto ndonjë amnisti që e rikthen normalitetin në këtë kartolina, çfarë thonë këto kartolina. Çfarë u vend? A ka ndonjë amnisti që e rikthen thonë qytetarëve? S’kanë çfarë t’u thonë! Këto shpresën në këtë vend? kartolina, fatkeqësisht, përmbajnë më shumë Pse proteston rinia? Rinia po proteston varfëri, papunësi më të lartë dhe mungesë kundër eksodit masiv të qytetarëve dhe, në shprese. mënyrë të veçantë, të të rinjve. Rreth 100 mijë Unë jam i sigurt se nëse qytetarët do t’i qytetarë shqiptarë janë larguar për në vendet e dërgonin një kartolinë kësaj qeverie, do t’i Bashkimit Europian, kryesisht në Gjermani gjatë thoshin shumë thjesht: “Asnjë premtim nuk po këtij viti, rreth 200 mijë qytetarë kanë aplikuar realizoni, përkundrazi, po rrisni varfërinë, po për Green Cart në Shtetet e Bashkuara të rrisni papunësinë dhe po vrisni shpresën. Amerikës, ku shumica e tyre janë të rinj dhe Prandaj koha e kësaj qeverie ka mbaruar”. Rinia mjaft prej tyre të mirëshkolluar. Pra, Shqipëria e tha sot, qytetarët e thonë çdo ditë: “Ju nuk po përballet me një valë të re eksodi. mbajtët asnjë premtim. Keni dështuar në Të nderuar kolegë, kjo valë eksodi mund të programin tuaj qeverisës. Duhet të hapni rrugën ndërmarrë përmasa krejt të reja dhe të për zgjedhje të parakohshme dhe zgjedhjet e paparashikueshme. Pse? Sepse janë mjaft parakohshme duhet të jenë me një qeveri vende, të cilat kanë interes të thithin forcën e teknike”. re punëtore dhe ta thithin në mënyrë të veçantë Faleminderit! atë pjesë të forcës punëtore, që është e Ilir Meta – Faleminderit! mirëkualifikuar. Ndërsa disa vende të Europës Fjalën e ka zoti Berisha. po vuajnë nga plakja e popullsisë, ne edhe pse Sali Berisha - Zoti Kryetar, jemi një popullsi ende relativisht e re në moshë, Zonja deputete, po shkaktojmë një plakje artificiale të Zotërinj deputetë, popullsisë, për shkak se po largohet rinia. Të dashur qytetarë dhe qytetare, që ndiqni Pas eksodit masiv në fillim të viteve ’90, këtë seancë, e cila për nga pjesëmarrja e Shqipëria po përballet me këtë eksod të dytë. “maxhorancës së qelbësirave” është identike Kur do të ndalet ky eksod? Ky eksod nuk ndalet me seancën funebër të qeverisjes së saj 27- në rast se nuk ka shpresë, në rast se të rinjtë mujore. nuk janë të bindur dhe nuk kanë shpresë që Sot kjo seancë mblidhet si në zi, pasi zinxhiri mund të jetojnë më mirë në atdheun e tyre, që i ligësirave dhe i të zezave, që Edvin Kristaq mund të jenë më të respektuar në atdheun e Rama, njeriu që ka trashëguar të gjithë urrejtjen tyre, që mund të punësohen dhe të kenë një atërore ndaj qytetarëve të thjeshtë, njeriu që karrierë dinjitoze në atdheun e tyre. vepron mbi bazën e një dizekuilibri total psikik,
261 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
u bëri shqiptarëve gjatë një viti, të këqijat, të po ikin? Shqiptarët po ikin nga shkatërrimi i ligat dhe të zezat, s’ia ka bërë askush që nga bizneseve, po ikin nga burgosja, nga mbushja koha e diktatorit Hoxha e deri sot. e burgjeve me njerëz të pafajshëm e hallexhinj, Të dashur qytetarë dhe qytetare, ajo që po ikin nga dhuna dhe terrori shtetëror i ushtruar spikat në qëndrimet e kreut të sotëm të nga të katër anët e vendit, nga qindra e mijëra ekzekutivit është përçmimi për vdekje ndaj jush, gjoba që u vendos qytetarëve shqiptarë, sepse qenies suaj, intelektit tuaj, fëmijëve tuaj dhe ky vrasës i shpresës së tyre, ky kryebandit i familjeve tuaja. 27 muaj më parë kalonte nga lidhur me një mijë fije me krimin dhe sheshi në shesh, duke rrahur gjoksin dhe betuar korrupsionin, po i përzë, duke i bindur gjithnjë se ju, qytetarë, do të gëzonit uljen e taksave, e më shumë se Shqipëria nuk bëhet, se në heqjen e TVSH-së për energjinë elektrike, Shqipëri nuk ke pse rri, kurse ky këndon, feston heqjen e TVSH-së për ushqimet, rrogën e 13- e gëzon me suitën e tij çdo ditë për largimin e të, shërbimin shëndetësor falas dhe legalizimet tyre. falas. Pas 27 muajsh doli qartë se ai që doli Të dashura qytetare dhe qytetarë shqiptarë, para jush me këto premtime ishte thjesht një Kjo është një seancë funebër, ndaj ikin të birbo, ishte thjesht një Nastradin, ishte thjesht gjithë. S’kanë si rrinë këtu, se kanë turp nga një miniaturë e atit të tij shpirtëror, që s’kishte vetja e tyre kur dalin në dritë përpara jush. Po cipë e as nuk skuqej e zverdhej për t’ju si të mos kenë turp! A nuk jemi ne që kemi një mashtruar. vit rresht që ngrihemi këtu dhe hapim Qytetarë dhe qytetare, sot pas 27 muajsh, parlamentin vetëm me krimin e kriminelët, që ju merrni energjinë elektrike 24% më shtrenjtë Rama i futi me vendosmëri këtu në parlament, se 27 muaj më parë. Sot, pas 27 muajsh, ju jo vrasës, përdhunues, pengmarrës, trafikantë që nuk merrni rrogë të 13-të, por, përkundrazi, droge dhe vajzash, në parlament, qeveri, fuqia blerëse e rrogës suaj të ngrirë është fiks administratë, qeverisje vendore e kudo. 12% më e ulët, për shkak të inflacionit dhe A mund të ndodhë kjo gjë në ndonjë vend rritjes së çmimeve të shportës. tjetër? Dhe të nesërmen e votimit të ligjit nxjerr Ju, që besuat se legalizimet do t’i keni falas, vrasësin në krye të PS-së së Shkodrës. Edhe sot merrni në kompensim si shpërblim, një letër pa dashje sikur të ketë vrarë, ka marrë një jetë pa vlerë dhe prisni me zemër të dridhur, nga njeriu dhe s’mund të drejtojë më. Edhe në dita në ditë, të shpallë çmimet e reja disa herë diktaturë po të ndodhte vrasja pa dashje, të më të larta se ato që ekzistonin më parë. Dhe largonin, sepse ishe vrasës pa dashje, të deri më sot s’ka shqiptar që ka marrë një tapi, largonin nga detyra, nuk e mbanin dot horrorin përkundrazi kanë paguar lamet e tij me qindra e krimit qoftë edhe pa dashje. Kurse ky s’pyet e mijëra euro ryshfete shpërdorime. fare. Për Ramën vrasja dhe trafiku është vlerë, Të dashur qytetarë dhe qytetare, shitja e grave dhe vajzave është vlerë dhe Ju që e dëgjuat Ramën duke u betuar për përpiqet si racist t’ia transpozojë Lezhës, kockat e Enverit, se edhe ai po të ngrihej nga Shkodrës, Pukës apo zonave të tjera, që i urren varri, shtëpitë e palegalizuara askush s’do t’jua për vdekje. prekte dot, jeni dëshmitarë, që shkatërroi 9 mijë Një vit të tërë u morëm me krimin e shëmtuar shtëpi e biznese, me gjithë urrejtjen klasore të të Edi Ramës, të mbushjes së administratës dhe babait të tij dhe të atit shpirtëror. Ju që vërtet parlamentit me kriminelë dhe vrasës, por, në menduat për 350 mijë vende të reja pune për 4 fakt, ai mbeti, dhe ai është kryekrimineli, sepse vjet, sot jeni dëshmitarë që me politikat e tij ai i priu këtij procesi, ai e stisi këtë proces. vetëm në dy muaj, sipas statistikave të tij Kjo është një seancë funebër, e cila mbyllet zyrtare, ka shkatërruar 73 mijë vende pune. me shpërblimin, me mirënjohjen ndaj xhelatëve Cili nga ju imagjinonte në vitin 2013 se në të diktaturës komuniste. Ky njeri ka mbetur në vitin 2015 do të ishin mbi 100 mijë shqiptarë, stadin primitiv të turpit. Ky njeri u thotë që do largoheshin nga Shqipëria, nga Edi- shqiptarëve se për firmën e tij, paskam unë faj. urrejtja dhe drama e tij për ta dhe do të kërkonin Po ka gjë më të turpshme se kjo mbi tokë? Pra, azil politik në dyert e botës? A ia priste mendja për firmën e tij paskam faj unë, për amendimin ndonjërit prej jush se do të ndodhte kjo? Pse e ligjit për veteranët, i përgatitur personalisht
262 Legjislatura e 8-të Viti 2015
nga ai, i cili përjashtonte xhelatët e komunizmit vendim të tillë, i thotë popullit të vet dhe botës: nga statusi, edhe për këtë e kam fajin unë. Ky unë dua katin. Nëse ndërton 6 kate, i pesti është e bën këtë vetëm nga një aksiomë. Ky e di që yti, i gjashti është imi; po ndërtove tetë kate, i etërit e tij gënjyen, mashtruan dhe e poshtëruan shtati dhe i teti janë të mitë. Si mund të për 45 vjet dhe beson se kjo është rruga për shpjegohet ndryshe? A ka ndonjë shpjegim? t’ju mbajtur ju nën sundim, por ju ia treguat mirë Decentralizimi është nja nga mekanizmat më dhe prapë po ia them në emrin tuaj, që ta lexojë kryesorë të luftës kundër korrupsionit. mirë flakën e bunkerit, përndryshe dita është e Centralizimi që bën, është rruga e tij për të bërë afërt kur do të të djegë poturet e tua të lagura qindra-miliona euro në kurriz të shqiptarëve. I dhe të njerëzve si ty. Lexoje mirë shpërthimin e gjobiti shqiptarët me 1250 euro për person në revoltës mbarëpopullore në të gjithë Shqipërinë! marrëveshjen e tij të turpshme me CEZ-in. Kjo është seancë funebër. Ky ka vendosur Shikoni pak se çfarë bën “Atelier 4”-a e tij jo vetëm krimin në piedestal, por vjedhja e famoze. Pardje i deklaronte audiencës: jemi shtetit dhe e pasurive publike është shndërruar mbledhur këtu për të shpallur fituesin e fillimit në veprimtarinë kryesore të kësaj qeverie. të garës. Bravo i qoftë asaj zonjës, guximtare, Si po udhëheq ky? Po marr vetëm dy rastet që ia përplasi në fytyrë, i hoqi maskën hipokritit, e fundit. A nuk diskutuat ju për orë të tëra në hajdutit, i hoqi maskën, sepse kishte shpallur seancën e kaluar për akcizat? Shumë nga ju fituesin pa shpallur konkursin. Gazetarët e menduat se e kishte ligjin anti-Irfan. Jo, mor, morën për lapsus, por jo, nuk ishte lapsus, ishte jo, gabuat. Ai përpiqet që në çdo kohë t’i ketë shpërthimi i njeriut të ndershëm, që ia plasi në mediat nën këmbët e tij, por nuk ishte anti-Irfan, fytyrë maskarallëqet që bën me Eftimiun dhe sepse mendja e shëndoshë njerëzore nuk thotë: me të tjerët. A e dini se 80-90% të të gjitha të rris akcizën e prodhimit vendas krahasuar këtyre, i fiton Eftimiu? Ai është famëzi, që i çon me importin. të gjitha në xhepin e Edi Ramës, me përqindje. Kur ndodh kjo, të dashur qytetarë? Kjo Kjo është një seancë funebër, sepse gjatë ndodh kur importuesit tanë mbushin valixhet me këtij viti ju i keni bërë shqiptarët të shohin keq euro. Harroje se e kishte me Irfanin! Ia kishin dhe zi. Keni mbjellë dëshpërim, varfëri dhe mbushur importuesit e birrës valixhen me euro. mjerim në qindra-mijëra familje shqiptare. Ju Mund të them se birra është një nga prodhimet erdhët në pushtet me taksën progresive, e cila më të mira që ne kemi. Të gjitha birrat që ishte varfëri progresive për shqiptarët. prodhohen në vend janë, absolutisht, të Taksa juaj progresive ishte vjedhje standardit evropian, ndërkombëtar, disa prej progresive për shqiptarët; taksa juaj progresive tyre edhe më të shijshme. Por, si mund t’ua ishte largim masiv i shqiptarëve nga Shqipëria. bësh ti këtyre? Sigurisht që ua bën, por kur Taksa juaj progresive ishte shkatërrim progresiv valixhja me euro të vjen në Surrel. Nuk ka i qindra-mijëra bizneseve, kurse ju jeni të mundësi tjetër. lumtur, sepse nuk ua dini fundin dhe fillimin A mund të dalë njeriu lakuriq para të tjerëve pasurive që akumuloni, me bekimin e plotë të dhe të thotë: unë do të rris akcizën për Edi Ramës, nën moton: po vjedh, le të vjedhë. prodhimin e birrës së vendit; një birrë e cilësive Të gjitha këto dështime dhe vjedhje, ai i të shkëlqyera, e Korçës, e Tiranës, birra Stela mbulon me një frazë tipike: “Kemi bërë sa 25 e të gjitha me radhë, në vend që ta nxisim edhe vjet të marra së bashku.” Ishte dje në bibliotekë më shumë dhe t’ia ulim pak në krahasim me të dhe thoshte: “Do të bëjmë sa nuk është bërë tjerët? Jo, jo, të kundërtën. Shkoi valixhja më në 24 vjet”, por nuk ka bërë asnjë qindarkë. parë. Ishte para disa ditësh në Kuçovë dhe u thoshte A e dini ju rregullin tjetër, o socialistë, dhe qytetarëve atje: “Kemi investuar sa 25 vjet të ju, o qytetarë, që në territorin e Shqipërisë mund marra së bashku, për sistemin e mbrojtjes nga të ndërtohen aktualisht vetëm pallate përmbytjet”. Shkoi në Berat dhe u tha: “... sa katërkatëshe, sepse mbi katër kate duhet firma 22 vjetët e fundit”, paçka se ura e Gorricës e korruptuesit. Por, a ka kryeministër në botë është sa të gjitha investimet e tij. që të bëjë një akt të tillë, kaq të turpshëm? Nuk E vërteta është se ka vjedhur dhe po vjedh ka kurrë, sepse kur një shef ekzekutivi merr një sa 25 vjetët e fundit të marra së bashku. Kjo
263 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
po. Me këtë jemi të gjithë dakord. kjo nuk po ndodh. Cila është ekonomia sot? Prandaj, duke u uruar Vitin e Ri, u bëj thirrje Në të gjitha deklaratat e institucioneve më shqiptarëve, pa dallim nga përkatësitë partiake: serioze ndërkombëtare para vitit 2013, spikaste të bashkohemi, me qëllim që t’i themi Edi një frazë: “Ekonomia shqiptare i rezistoi krizës. Ramës, se ne jemi më të fortë dhe më të Ia doli të qëndrojë ndaj krizës”. E morën xhahilët guximshëm se kriminelët që ai mban përreth. dhe injorantët ekonominë shqiptare dhe e Ne jemi më të fortë dhe më të guximshëm se katandisën në honet e kolapsit, si kurrë më frrokët, se shytët, se shullazët, se ti dhe se parë. kushdo tjetër, dhe ta qërojmë nga pushteti këtë Eksportet janë me rënie të ndjeshme; të njeri, që vendosi në Shqipëri regjimin e bandave ardhurat, me rënie edhe më të ndjeshme; dhe të hajnave të shtetit. Ta rrëzojmë me të shpenzimet me rënie serioze; kredia, po ashtu, gjithë forcën tonë, sepse ky rrëzoi votën tonë. me rënie të madhe. Çdo gjë me rënie, por sipas Ai tregoi se çfarë janë zgjedhjet për të dhe se tij ekonomia është në rritje. Ai flet për çfarë ka ndër mend të bëjë. ekonominë personale, e cila rritet në mënyrë Vetëm këto ditë, për të manipuluar zgjedhjet marramendëse, kurse ekonomia e shqiptarëve e ardhshme, u dha tatimeve 2 % të të ardhurave shkretohet në mënyrë të pamëshirshme. të shtetit, u dha tatimeve një fond më të madh Rrënimi i ekonomisë shqiptare bën që ata të se shëndetësisë, arsimit, kulturës, sportit, të mos kenë më shpresë në këtë vend, por të ikin marra së bashku, sepse i dëshiron për arkën e dhe t’ia mbathin. partisë. Hajde të ngrihemi! Para se të vija këtu, më erdhi një mesazh Data 8 dhjetor le të ngelet për ne një ditë nga Bilishti për shtetin e Ramës, në të cilin frymëzuese, ditë në të cilën Kryeministrit iu thuhet: “Valentin Nallbati, drejtor i Shëndetit drodhën leqet e këmbëve dhe të shpirtit. Herën Publik u arrestua, sepse kishte vjedhur energji tjetër të mos i dridhen, por t’ia mbathë dhe ne për biznesin. X qytetar u arrestua, sepse kishte të vendosim këtu, me votën tonë, me votën e lidhur energjinë për drita, por çfarë ndodhi të lirë për të ardhmen që meritojmë. nesërmen? Valentin Nallbati u lirua me urdhër Edhe një herë: Gëzuar Vitin e Ri! të partisë”. Ilir Meta – Faleminderit! (Ndërhyrje nga salla) Gëzuar edhe juve! Po, zotëri, merr në telefon dhe pyet për të. Po, zoti Balla. Kurse fakir fukaraja, dergjet në burg. Siç lirohet Taulant Balla – Gëzuar edhe juve, të Partisë Prenga dhe mbahet viktima e tij Cali, siç Demokratike! rrënohen shtëpitë e të varfërve dhe shtohen çdo Në fakt, nuk dua kurrsesi të bëj debat dhe ditë sarajet e Kokëdhimës dhe Ramës në replikë me parafolësin, thjesht, miqësisht, dua Qeparo. Të gjitha këto janë bërë një normë t’i themi: mos u merr më me ato mesazhe, konstante e jetës së vendit, prandaj edhe kjo sepse edhe të gënjejnë. Ai, Viktor Eftimiu, ka është një seancë funebër e këtij parlamenti. vdekur që në vitin 1972 dhe ka qenë poet Sot shqiptarët shkojnë në festat e fundvitit rumun, kurse, ky, Nallbati, ishte mirë e bukur më të dëshpëruar, më xhephollë, më të papunë në shtëpinë e vet, duke të parë në televizor. dhe më të pasigurt se asnjëherë në ekzistencën Nuk ishte në burg. Ta kanë marrë dorën njerëzit e tyre, këto 25 vjet. dhe të çojnë mesazhe kot më kot. Prandaj, u bëj thirrje shqiptarëve, duke u Ai që ka vdekur në vitin 1972 ... përcjellë urimet më të përzemërta për (Ndërhyrje nga salla) Krishtlindje dhe për Vitin e Ri: të ngrihen në Viktor Eftimiu, the ti. lartësinë e guximit tonë. Ne jemi njerëz Tani, sa për shifrat, kur vihet në parlament, guximtarë. Ne kemi një gjeneratë të tërë, e cila merren me vete shifrat dhe letrat, nuk flitet me nuk njohu asnjë ditë të vetme frikën e ipad apo me celular. Mjafton një shifër që ty të diktaturës. Ne nuk e meritojmë këtë rrënim. hedh poshtë gjithë diskutimin që bëre këtu dhe Vuajtjet dhe sakrificat e shqiptarëve janë të përsërit gjithmonë. mëdha sa malet. Ata meritojnë plotësisht një Si ka mundësi, zotëri, që në vitin 2005 ti jetë gjithnjë në përmirësim dhe lehtësim, por erdhe në qeverisje me premtimin e madh se do
264 Legjislatura e 8-të Viti 2015
të legalizoje pronat e ndërtuara në mënyrë të këtë vend sa herë që Lulëzim Basha ka frikë paligjshme dhe në 8 vjet ti bëre vetëm 20 mijë se do të humbasë zyrën në SHQUP dhe legalizime? Sot, vetëm 2 vjet në qeverisje, ne kontrollin e partisë së tij. Është nonsens kemi bërë 41 mijë legalizime, dy herë më shumë kërkesa për zgjedhje të parakohshme, kur dhe u kemi dhënë fjalën shqiptarëve se do të vetëm 5 muaj më parë vetë qytetarët e bëhen 150 mijë legalizime brenda vitit 2016. Si rikonfirmuan besimin e tyre për këtë ka mundësi, në 8 vjet bëre 20 mijë legalizime? maxhorancë, me akoma më shumë vota se në Sot janë bërë 41 mijë legalizime. Por një gjë 2013-n. duhet t’ua themi shqiptarëve sot. Të mirëkuptoj Pse nuk bëni një analizë brenda vetes? Jeni edhe për fjalën funebër që the, se protestë më ju ndoshta problemi i vetvetes. Fakti që nga funebër se kjo juaja sot nuk kishte. Kishit kandidatët e kësaj mazhorance fituan në 46 nga njoftuar rininë, por aty kishte vetëm disa xhaje, 61 bashki dhe sot aleanca jonë për Shqipërinë njëri ndër të cilët ishte me kapele Gucci. europiane administron qeveritë lokale ku jetojnë Ndërkohë që mundoheni të bindni qytetarët mbi 80% e popullsisë së Shqipërisë, është më shqiptarë të bëhen pjesë e një proteste, në se i mjaftueshëm për të treguar mbështetjen e radhë të parë, pa kauzë, e vetmja arsye reale qytetarëve për koalicionin tonë, por edhe e këtyre protestave, me ç’duket edhe nga vlerësimin negativ që shumica e shqiptarëve diskutimet, është rikthimi në pushtet i po asaj kanë për batakun e PD-së, që vazhdon të zhytet kaste të larguar para 2 vjetësh, që e fundosi përditë. Përditë zhyteni në batak. këtë vend për 8 vjet me radhë dhe që 1 milion Lulzim Basha dhe paraardhësi i tij, Sali shqiptarë e votuan të largohet. Jeni larguar me Berisha, flasin për revolucion dhe pakënaqësi votë, zotëri. Je larguar me votën e 1 milionë popullore. Por po të ishte kaq e madhe qytetarëve shqiptarë jo më larg se 2 vjet më pakënaqësia e popullit në Shqipëri, ç’nevojë do parë. të kishte PD të paguante fëmijë 15-16-vjeçarë Të enjten, si sot, tentuat në hyrjen e Kuvendit për të gjuajtur me gurë Kryeministrinë? të bllokonit punimet e parlamentit duke Dëshmia e djalit të protestës së 8 dhjetorit, protestuar jashtë godinës me arsyen se nuk botuar në një prej të përditshmeve shqiptare, ishit dakord me projektbuxhetin. Sot nuk e di tregon se, çdo protestues i opozitës është për çfarë protestuat. Është më se normale në paguar paraprakisht me të paktën 10 mijë lekë një vend demokratik, që opozita të mos bjerë në dorë për të marrë pjesë në protestë dhe për dakord me buxhetin që sjell qeveria dhe të bëjë të qëlluar me gurë institucionet. Kur ka revoltë oponencën e saj në Kuvend, ashtu siç ka popullore nuk paguhen pjesëmarrësit, kur ka ndodhur për 25 vjet me radhë, edhe kur ti ishe revoltë popullore nuk jepen 10-mijëlekësha për në pushtet, edhe ne në opozitë. Ne kurrë nuk e të gjuajtur me gurë institucionet e Shqipërisë. kemi votuar buxhetin tënd dhe nuk të kërkuam Protestat e fundit të PD-së kanë treguar dhe që ti të votosh buxhetin tonë. Por është absurde një herë diferencën e madhe që ekziston midis që një parti politike të kërkojë të bllokojë, të nesh dhe jush. Ndërkohë që më 21 janar ti, Sali rrethojë Kuvendin. Madje plani paraprak ishte Berisha, dhe Lulzim Basha, dhatë urdhër për të bllokoheshin të gjitha hyrjet në Kuvend, që të vrarë njerëzit me duar në xhepa në bulevard. këta të mos shkojnë të votojnë buxhetin. Më 8 dhjetor, as të enjten dhe as sot nuk u prek Kjo maxhorancë është duke ndjekur politikat as qimja e flokut të atyre që PD-ja solli të dhe reformat e saj sipas një programi që ka qëllonin me gurë dhe për të vandalizuar marrë votën e shqiptarëve dhe votën e institucionet e Shqipërisë sonë. deputetëve në këtë parlament, sepse kjo qeveri Thonë se kjo qeveri do të rrëzohet, sepse ka votën e më shumë se 85 deputetëve në është e korruptuar, sipas jush. Por nuk mund parlament. Duhet ta themi troç, do të jenë po ta vendosë dot tagrin “e korruptuar” Lulzim ata qytetarë shqiptarë, që kur të vijë koha do të Basha, i cili, të gjithë e dimë, ka vlerën më të tregojnë nëse janë apo jo të kënaqur nga madhe të korrupsionit në këtë vend, një njeri politikat e kësaj qeverie, dhe politikat e kësaj që ende nuk ka dhënë llogari para drejtësisë, qeverie maten dhe vlerësohen me votë. Por nuk megjithëse prokuroria e ka gjetur fajtor për mund të mbahen zgjidhje të parakohshme në shpërdorimin dhe vjedhjen e 230 milionë
265 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
dollarëve në Rrugën e Kombit, dhe ti e di mirë. partisë tënde. Kush nuk ishte në linjë me ty në Nuk mund ta vendosësh as ti, Sali, se kush parti, e ke përzënë nga partia. Ata kundërshtarë është i korruptuar apo i ndershëm në këtë vend, që ke përballë, mundohesh me baltë e shpifje sepse për 8 vjet punove për të bërë miliarderë t’i bësh pis, por shpifjet e tua nuk ngjisin më, vetëm njerëzit e familjes tënde. Apo jo? sepse qytetarët shqiptarë e kanë mësuar që ti Keni ngritur në SHQUP një departament të vetëm gënjen. Je një gënjeshtar 71-vjeçar. tërë që shpif dhe fabrikon dokumente, por Partia Demokratike ka një problem të madh, kurrsesi nuk mund të jenë prova mesazhet të paktën kështu duket nga sjellja juaj. Problemi denoncuese që ti ia nis Ristanit dhe Ristani t’i i PD-së, dhe këtë jua themi miqësisht, janë nis ty, si mesazhi që të nisa unë dhe ti ma lexove reformat që po ndërmerr kjo mazhorancë, e mua duke më thënë se unë i kisha ato. Kjo është sidomos, reforma që lufton informalitetin dhe qesharake. Është fabrikë shpifjesh brenda në mbi të gjitha problemi juaj është reforma në SHQUP. E gjithë kjo pse ndodh? Ndodh, sepse drejtësi. Atë nuk e duroni dot ju, nuk e pranoni patriarku i PD-së e kupton që ka dështuar me dot, sepse në 2 vjetët e fundit të qeverisjes zgjedhjen e Lulzim Bashës si pasardhës ne krye tënde u mundove të kapje çdo institucion te PD-së. Kjo po, është e vërtetë. Bashën nuk drejtësie. Kape anëtarët e Gjykatës së Lartë, ta do më askush, as brenda partisë, as në kape drejtuesit e Gjykatës Administrative dhe publik. Berisha e kupton se ky është dështim i ato të rretheve, kape Presidentin e Republikës, Bashës, por e kupton mirë që është edhe kape prokurorin e Përgjithshëm, sepse janë dështimi i vet, pasi po të ishte për Bashën, ai emërimet e tua. Sigurisht, ti nuk e pranon dot nuk do kishte fituar kurrë as zgjedhjet në parti faktin që reforma në drejtësi do ta ndryshojë dhe as ato në bashki në vitin 2010. Duke qenë këtë situatë të tmerrshme brenda sistemit të se Berisha e kupton se ka dështuar me Bashën, drejtësisë. Duket se PD-ja po bën çmos që përpiqet që përmes protestave dhe dhunës të reforma në drejtësi të pengohet, dhe thirrja: spostojë vëmendjen nga pakënaqësia dhe “Hajde të bëjmë qeveri teknike, sepse ne me paaftësia e Bashës dhe ta konsolidojë këtë të këta nuk bëjmë dot reforma”, sigurisht, do t’jua fundit si lider, megjithëse e di që ai nuk bëhet nxjerrë kokën në janar, kur të thonë se nuk e kurrë i tillë. votojnë reformën në drejtësi po nuk bëtë qeveri Partia Demokratike ka dy vjet në opozitë dhe teknike. Ne e dimë fare mirë skenarin tuaj, që nuk di të bëjë asnjë ditë të vetme opozitë. Nuk është bllokimi i reformës në drejtësi, por ka asnjë alternativë, përveç shpifjes. Problemi harrojeni! Reforma në drejtësi do të bëhet, është se ka 25 vjet që shpif dhe gënjen me të deputetët dhe ish-ministrat e pandëshkuar do njëjtat fjalë dhe me të njëjtin njeri. Ndryshojnë të shkojnë atje ku e kanë vendin. kryeministrat, ministrat dhe deputetët socialistë, Së fundi, do të them disa fjalë për vazhdimin por ka 25 vjet rresht që Sali Berisha lexon të e estradës së SHQUPI-it lidhur me çështjen e njëjtat akuza për trafik droge, për lidhje me dekriminalizimit. Dje e kemi bërë publike, më krimin, për prostitucionin dhe për korrupsion. lejoni ta përsëris edhe sot që, Partia Socialiste Ka qenë për 25 vjet i njëjti fjalim, pavarësisht e Shqipërisë fton Partinë Demokratike dhe të se në këtë sallë kanë ndryshuar deputetë, gjitha partitë e tjera, të marrin shembullin e saj, ministra dhe kryeministra. që në procesin e brendshëm zgjedhor në parti Mirë që ishe kundër Rexhep Mejdanit si do ta zbatojë pikë për pikë ligjin e sapo votuar president, se ishte president i zgjedhur nga PS- me konsensus “Për integritetin e figurës së çdo ja, por më pas u konfliktove edhe me Alfred të zgjedhuri dhe çdo punonjësi të administratës Moisiun, që vetë e propozove si president publike”. Asnjë individ që preket nga kriteret e konsensual. Gjithashtu, u konfliktove edhe më ligjit në fjalë nuk do të mund të zgjidhet brenda keq me Bamir Topin, që vetë e bëre President. strukturave të Partisë Socialiste, as drejtues i Pra, këtu problemi nuk janë ata që mendojnë Partisë Socialiste në njësitë vendore dhe as ndryshe nga ty, problemi je ti vetë, Sali, që nuk delegati i kongresit. rri dot pa akuzuar e pa hedhur baltë mbi këdo Lidhur me abuzimin tënd dhe të Lulit tënd që mendon ndryshe nga ti. Këtë e ke bërë jo për një prej anëtarëve, koordinatorëve të të vetëm me kundërshtarin, por edhe brenda gjithë Partisë Socialiste në gjithë territorin, janë
266 Legjislatura e 8-të Viti 2015
mbi 5 mijë që i ke përmendur me emër konkret. pushtetin, nuk e besuan as kur ai u tha se do të Zotëria në fjalë ka qenë kryetar komune deri hapte 300 mijë vende pune, as kur u premtoi në vitin 2015, është zgjedhur në vitin 2011, se legalizimet do të ishin falas, as kur u premtoi është zgjedhur edhe në vitin 2007. Kur ky zotëri shëndetësi falas, nuk e besuan as kur, si etërit paska qenë kriminel, sipas teje, përse ti, kur ke e tij, u premtoi se do të hanin me lugë floriri qenë Kryeministër, nuk e ke arrestuar? Është e vërtetë se shqiptarët donin Ndërkohë që, për çështjen në fjalë ka marrë ndryshimin, ishin legjitim në mërzitjen e tyre nga pafajësi të plotë në të gjitha shkallët e burokracia e ngopur dhe e korruptuar e atyre 8 gjyqësorit, për fat të keq, në atë gjyqësor që vjetëve, por shqiptarët nuk e besuan Edi Ramën kontrollon ende ti, por një gjyqësor që ti e se pas zgjedhjeve ai nuk dha asnjë vend më kontrollon edhe për disa ditë. shumë në parlament ç’kishte pasur para 8 Faleminderit! vjetëve. (Drejtimin e seancës e merr zonja Leskaj.) Sot pas tre vjetësh qeverisjeje, pas tre Valentina Leskaj – Fjalën e ka zoti Ristani. buxhetesh të hartuara dhe miratuara nga Rama, Më pas e ka fjalën zonja Topalli. nuk ka njeri mbi këtë tokë që nuk e sheh se kjo Arben Ristani – Kjo maxhorancë sot ka bandë në pushtet, ka ardhur dhe pushtetëron humbur çdo lloj besimi dhe çdo fije besimi se vetëm për të vjedhur, grabitur dhe zhvatur mund të bëjë ndonjë gjë për këtë vend. Përveç pasuritë kombëtare dhe djersën e shqiptarëve retorikës boshe, retorikës pa kuptim, retorikës që punojnë. së këtyre sharësve profesionistë, retorikës së Cili shqiptar nuk e di sot, se ndërkohë që u këtyre mashtruesve profesionistë, që e shtojnë mbyllën 73 mijë biznese për shkak të gjendjes lumin e sharjeve, një gjë është e sigurt, që skandaloze ekonomike që po kalon vendi, për padroni nuk ka për t’i bërë ministra. shkak të taksidarëve rilindës, që nuk ju shqiten Kështu do ta nisja me pjesën e besimit të nga dera e biznesit, për shkak të gjobave humbur te kjo maxhorancë, sepse sapo më astronomike dhe për shkak të burgut dhe erdhi një mesazh nga një punonjës policie, i cili prangave që Rama dhe Meta i kanë kaq për më thotë: “Thuaj në parlament, që na gënjyen. zemër, pra cili shqiptar nuk e sheh se çfarë po Na premtuan një rrogë plus si shpërblim në kalon vendi? Cili shqiptar nuk e di sot se në fundvit dhe nuk na e dhanë para një viti, në një dogana mungojnë mbi 400 milion euro? Cili fjalë timen këtu në parlament, përdora një shqiptar nuk i ka parë dhe nuk i ka prekur rastet shprehje që kombinonte tri cilësi, të cilat nuk kur fëmija i vdes prindit në dorë nga i ftohti? qëndronin asnjëherë së bashku me njëra- Cili shqiptar nuk i di rastet kur për shkak të tjetrën dhe dua t’i them përsëri: Çdo shqiptarë varfërisë ekstreme dhe mungesës së energjisë, që beson tek Edi Rama dhe është i ndershëm, të moshuarve si nënë Barbulla u hiqet energjia nuk mund të jetë inteligjent, sepse nuk mund edhe për një poç të vetëm dhe lihen të vdesin të jesh kurrë i ndershëm dhe të besosh tek Edi në të ftohtë dhe errësirë? Cili shqiptar nuk i di Rama; çdo shqiptar që beson tek Edi Rama dhe rastet e njerëzve që vetëvriten burgjeve për 3 është inteligjent, nuk mund të jetë kurrë i mijë lekë të papaguara të energjisë, ndërkohë ndershëm, sepse shqiptari i ndershëm dhe që këtij populli i grabiten mbi 500 milion euro inteligjent nuk mund të besojë kurrë tek Edi në aferën CEZ, si dhe ndalojnë me ligj çdo hetim Rama. të kësaj afere dhe nuk lihen që ato të nxjerrin Ditët, muajt, vitet po kalojnë dhe sot nuk ka të vërtetën? më asnjë dyshim se njeriu më i pabesueshëm Të gjithë e dinë sot, se ndërkohë që rrogat mbi këtë tokë, gënjeshtari më i madh në këtë kanë tre vjet që nuk rriten, pensionet nuk rriten, vend, më i dhunshmi, më i pashpirti, më ciniku, pagesa e papunësisë nuk jepet, ndihma për më i paafti për të drejtuar një shtet, më i familjet në nevojë, për të sëmurët, nuk jepet, çekuilibruari, për shkak të sëmundjes dhe nga ana tjetër vetëm me tendera grabiten mbi drogës që përdor, është Edi Rama. 700 milion euro. Për hir të së vërtetës, shqiptarët asnjëherë Kë nuk kanë lënë me gojë hapur tenderat e nuk e kanë besuar Edi Ramën. Nuk e besuan Ministrisë së Shëndetësisë, si ai i kontrollit as para zgjedhjeve të vitit 2013, kur ai mori mjekësor prej 120 milionë eurosh apo ai i
267 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
sterilizimit prej rreth 100 milionë eurosh, apo ai Ndërkohë 200 mijë shqiptarë të tjerë presin të i hemodializës prej 100 milionësh të tjera? I ikin. Jo vetëm që askush nuk e beson Edi kanë habitur të gjithë si brenda dhe jashtë kësaj Ramën, por janë të tmerruar dhe ikin, ashtu siç salle me këtë revansh drejt babëzisë. ikin sirianët nga lufta, ndërkohë që shtohet Kë nuk ka habitur suksesi tregtar dhe demagogjia, kërbaçi dhe prangat vringëllijnë tenderfitues i kompanisë që ka pasur ministri i për të pamundurit. Shëndetësisë, i cili në këto vite rilindje ka fituar Nga ana tjetër Kryeministri shton çdo ditë mbi 10 milionë euro. Leku është letër për pasurinë e tij prej 200 milionë eurosh, shtojnë Ramën dhe hajdutët e tij. pasurinë qeveritarët dhe blejnë jaguarë. Vepra Banda nuk mjaftohet me grabitjet e pasurive të mira për këtë vend dhe për këtë popull, Rama publike, por janë shndërruar në një hinkë të me të tijtë, nuk janë në gjendje dhe nuk duan stërmadhe dhe nuk lënë asnjë euro të pikojë të bëjnë. jashtë xhepave të tyre. Komisioni Europian i është përgjigjur pyetjes Kanë mbushur Shqipërinë me drogë dhe përse Shqipëria ka përfituar vetëm një projekt transportojnë me tonelata, me maune dhe infrastrukturor të identifikuar në konferencën e sulmojnë kufijtë e Europës nga toka, deti dhe Vjenës, ndërkohë që Serbia ka përfituar 9 ajri, me avionë. I pari, ministri i Brendshëm, që projekte infrastrukturore? vë në dispozicion makinën e tij për të hapur Ekzekutivi europian shpjegon se diferenca rrugët dhe krijon mbrojtje për trafikantët. e madhe në numrin e projekteve për secilin Justifikohet dhe thotë: “Nuk e keni prej meje”, vend, ka një përgjigje të thjeshtë: “Diferencën kur ata kapen nga aksionet e policive partnere. e bën kapaciteti administrativ”. Thënë ndryshe, Digjet laboratori i kriminalistikës dhe kapaciteti administrativ i Shqipërisë është i zhduken provat për trafikantët e kapur. dobët dhe nuk përfiton nga fondet e Komitetit Janë përmbytur fshatrat dhe qytetet, në Fier, Europian dhe të tillë gjendje në vend e ka sjellë Vlorë dhe gjetkë, kanë humbur jetë njerëzish, qeveria juaj e rilindjes. janë shkatërruar shtëpi dhe pasuri nga Në këtë derexhe jemi katandisur, ndërkohë fatkeqësi natyrore përzier me pakujdesi, që retorika e Ramës me të tijtë sot, është aq paaftësi dhe neglizhencë njerëzore, por ligji nuk shterpë sa merret vetëm me opozitën. Ka ide është njohur dhe nuk është zbatuar nga Rama opozita, apo nuk ka ide opozita, ka program apo dhe banda e tij. Ai i la të përmbyturit në mëshirë nuk ka program, ka lider apo nuk ka lider, e ka të fatit dhe nuk ua ktheu me ndihmë shtetërore të bukur godinën e selisë Partia Demokratike paratë që u kishte marrë nëpërmjet taksave. apo nuk e ka të bukur, ndotën poshtë urës së M’u dhimbs shumë kisha në mes të Vlorës Lanës protestuesit apo jo, ishte 163 mm apo e përmbytur nga uji dhe balta dhe nuk shkonte ishte 136 mm kastraveci. Kjo është e gjithë asnjë punonjës nga bashkia me fshesë në dorë retorika që përmbledh pozitën sot. dhe jo me mjete të tjera për të ndihmuar Shikoni se çfarë ndodh! 100 vjet me parë besimtarët, që luftonin me baltën dhe ujin. Po Luigj Gurakuqi kritikonte qeverinë e kohës së si mund ta bënte këtë gjë kur pak ditë më parë vet dhe thoshte se ajo në parlament dhe jashtë kishte shembur një kishë tjetër dhe madje u tij nëpërmjet gazetave të saj, ka nisur një luftë kishte premtuar se do të bënte një kishë të re? të ashpër kritikash të kota ndaj opozitës. A ka njeri që vërtet beson se do ta bëjë atë kishë Gurakuqi thotë: “Pozita kritikon dhe padit të re? Këtu do të jemi dhe koha do ta tregojë opozitën se ajo bën opozitë për opozitë, se ajo se përsëri është një mashtrim i madh. nuk do përparimin e popullit dhe të vendit dhe Varfëri dhe dhunë, grabitje dhe cinizëm, e se ajo, nuk është e zonja të organizohet për të shoqëruar edhe me simbolet e diktaturës dhe marrë qeverinë në dorë”. Kjo është ajo që diktatorit, sidomos me ndërtimin e bunkerit në thoshte Luigj Gurakuqi para 100 vjetësh për mes të Tiranës dhe me dekorimin e atyre, që pozitën e asaj kohe. Shikoni se si ngjajnë sot në emër të diktaturës komuniste kanë vrarë dhe si dy pika uji me atë që thotë pozita sot, me atë torturuar priftërinj, intelektualë, gra dhe të rinj. që thotë retorika e Ramës sot, se rrinë e merren 100 mijë shqiptarë kanë marrë rrugët e është opozita apo jo, po kërkon shumë opozita, kurbetit dhe janë larguar nga Shqipëria. ka bazë kritike apo nuk ka.
268 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Sigurisht opozita i ka paraqitur idetë e saj më shumë se dy qytete normale. në parlament, po i përpunon që të dalin Së treti, 38 mijë shqiptarë janë burgosur programet e saj edhe për publikun, për mënyrën vetëm për një vit dhe kryesisht për mospagim se si do të zhvillohet ky vend, por ndërkohë e të energjisë elektrike nga pjesa më e varfër dhe keqja e madhe jeni ju, e keqja e madhe është më e mjeruar e kësaj popullsie. Rama, i cili qëndron si shushunjë në kurriz të Së katërti, ekspozita turistike e Kryeministrit këtij vendi. E vetmja zgjidhje është që ta kudo në botë. rrëzojmë Ramën nga pushteti. Së pesti, mafia dhe banditizmi. Shikoni se çfarë po ndodh! Studentët po Së gjashti, moshapja e negociatave. protestojnë dhe nuk janë të organizuar nga Së shtati, borxhi mbi 73%, të cilin e gjetën Partia Demokratike, por po protestojnë për 62%, pra është një shifër alarmante. shkak të tarifave të larta, që ata detyrohen të Së teti, taksat më të larta për shoqërinë më paguajnë për studimet e tyre më shumë sesa të varfër. Janë 100 mijë fëmijë, të cilët jetojnë paguajnë studentët gjermanë. në familje që janë nën varfërinë. Profesionet e lira kanë dalë në protestë dhe Së nënti, zgjedhje të vjedhura dhe nuk po nuk janë të organizuar nga Partia Demokratike, vazhdoj me rreshtimin e tyre. por po protestojnë se nuk ka ku shkon më keq. Kam lexuar një ditë një artikull që shkruante Mitingjet e opozitës janë të tilla si ai i 8 “New York Times”, ku përshkruante vendin tonë. dhjetorit dhe do të jenë edhe më të mëdha dhe Duke iu referuar atij artikulli do të thosha, revolta do të vijë duke u rritur sepse nuk ka bazuar në realitetin që ne sot jetojmë: po, është shpresë, nuk ka përmirësim. një vend në Ballkan, që ka një qeveri, e cila Vijmë tek ajo që thanë kolegët para meje. aleancën e qelbësirave e quan “Rilindje”. Është Lexojeni flakën e bunkerit, lexojeni dhe mos u një vend, ku kriminelët, në vend të burgut, merrni me protestuesit, mos u merrni me faktin bëhen onorevoli dhe hyjnë në parlament. Është që e bënë apo nuk e bënë mirë, gjuajtën apo në Ballkan një vend në NATO, ku bijtë e etërve nuk gjuajtën me vezë, sepse zemra dhe shpirti të diktaturës komuniste, sundojnë gjithë urrejtje i tyre do të bëjë më tepër në ditët që do të vijnë, klasore dhe akuzojnë të persekutuarit e prandaj edhe një herë lexojini flakët e bunkerit! djeshëm si komunistë dhe sigurimsa. Po, Valentina Leskaj - Faleminderit! ekziston një vend në Ballkan, që quhet Shqipëri, Fjalën e ka zonja Topalli dhe më pas kalojmë ku fukaraja burgoset, sepse e ka të pamundur në shprehjen në emër të grupeve! të paguajë dritën që shteti i saj nuk ia Jozefina Topalli - Sot po vazhdojmë një subvencionon. Është një vend, më i varfëri në seancë, e cila gjatë gjithë vitit ka qenë e Ballkan, që ka një Kryeministër, i cili, nga 365 braktisur, sepse ka munguar shumica e ditët e vitit, 163 ditë është në avion, këto ministrave, ka munguar Kryeministri, ka kryesisht për paraqitjen e ekspozitave munguar Kryetari i Parlamentit, si edhe ka personale, me shkarravina, siç i thotë dhe e di munguar maxhoranca. dhe ai. Është një vend që ka një ministër të Sot është dita e fundit e sesionit të fundit të Brendshëm, makina e të cilit është përdorur për këtij viti dhe natyrisht, edhe pse jam dakord me trafik. Ka një ministër të Brendshëm, që ka dhe dy marrëveshjet që kemi sot, nuk më shkon skaf dhe mikun më të ngushtë ka vrasësin më ndër mend të flas as për Singaporin dhe as për të rrezikshëm të Shqipërisë. Është një vend në Abu Dhabi-n, përkundrazi, mendoj se është Ballkan, që ka një qeveri, ku Kryeministri ka momenti dhe dita për të folur për rekordet e ministre kushërirën e tij; ku ministër ka burrin e zeza, për sjelljet Gines të Kryeministrit Rama. ish-gruas së tij. Është një qeveri, ku drejtori i Meqenëse këto rekorde janë të pafundme, jam jep tenderin babait, ministrja ia jep tenderin të përpjekur t’i kanalizoj në disa pika kryesore. vëllait dhe ministri i Shëndetësisë vetes së tij. Cilat janë bilancet e Edi Ramës gjatë kësaj Dhe jo pak, 29 janë bërë vetëm në 12 muajit e periudhe 1-vjeçare? fundit. Është një vend, ku zëvendëskryetarja e Së pari, triumfi i korrupsionit. Kuvendit merr koncesion hekurudhash për Së dyti, zbrazja e vendit, ku vetëm në një vit djalin e saj të mirë. Është një vend i NATO-s në kanë ikur 100 mijë shqiptarë nga Shqipëria, pra Ballkan, që quhet Shqipëri, ku gardiania e
269 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
burgut bëhet drejtoreshë shkolle dhe i burgosuri kaluat kërcënon me falimentim, por, mbi të bëhet drejtor burgu. Është një vend në Ballkan, gjitha, ndiej klithmën e pa zë të vuajtjes. Kam që quhet Shqipëri dhe ka Kryeministër një njeri parë protestën e tyre, kam parë protestën e që quhet Edi Rama, i cili kriminelët e djeshëm i tregtarëve, protestën e studentëve, të dekoron me dekoratën e mirënjohjes, ku avokatëve, të farmacistëve, të dentistëve, premton 300 mijë vende pune, por vetëm protestën para Kryeministrisë në datën 8 brenda 2 muajve, shtator-tetor të vitit 2015, dhjetor, asnjëherë në 25 vjet një qeveri nuk ka shkatërron 73 mijë vende pune. Është një vend, tradhtuar premtimet dhe interesat e qytetareve, më i varfëri në Europë, ku vetëm muajt e fundit si kjo që vendi ka sot. janë blerë 44 “Jaguar”, ku sundon mbi një Shqiptari nuk është bërë për të qenë lodër e shoqëri që është më e dështuara dhe më e një mashtrimi si ky, një fatalitet i dhimbshëm, mpira për shkak të mungesës së shpresës dhe që rri pezull mbi kokën e secilit prej tyre. varfërisë. Është një Kryeministër që gjatë një Asnjëherë në 25 vjet, përveç ’91-shit, nuk kanë viti në këtë Kuvend ka sjellë ligjin dhe ikur nga vendi ynë, në 8 muaj, 100 mijë vet. marrëveshjen e CEZ-it, më e turpshmja dhe më Asnjëherë në këto 2 dekada një qeveri nuk ka e korruptueshmja në 100 vjet shtet. Është një mashtruar me premtime false, siç ka mashtruar Kryeministër, që quan reformë ligjin e arsimit, Edi Rama. që u mbyll dyert e shkollës të varfërve. Është Vendi po zbrazet dhe ky është një alarm, o një Kryeministër që po në këtë vit ka sjellë dhe vëllezër dhe motra! Vendi po rrokulliset dhe ky krenohet reformën e pensionit, e cila vetëm rrit është një rrezik tepër serioz,o vëllezër dhe vitet e punës dhe shtyn më tej pensionin e motra! Shqipëria duhet të bëjë një zgjidhje, njerëzve më të munduar për shkak të historisë duhet të bëjë ndryshimin themelor ose do të së tyre. Është një Kryeministër, që erdhi duke falimentojë. Nuk ka rrugë më të mirë për t’iu u premtuar edhe ish-pronarëve ligjin më të kthyer shpresës për të ardhmen se sa kuraja turpshëm, sikur ta kishte bërë me dorën e tij për të protestuar. Enver Hoxha disa vite më parë. “Një popull që s’duron padrejtësi, që nuk u Ndaj, sot, në ditën e fundit të parlamentit, jep besim sharlatanëve, që ngul këmbë për edhe pse kjo sallë është bosh, edhe pse qeveria pastërtinë në hesape, në financa dhe për prova mungon, edhe pse Kryeministri është përsëri zotësie te zyrtarët, ai popull qeveriset mirë”- në avion, protestoj këtu kundër 28 tenderëve shkruante dikur Faik Konica. Ndërsa sot, pas që në 24 muaj ka marrë ministri, i cili ia jep vetës 100 vjetësh, ndodh pikërisht e kundërta dhe së tij. Refuzoj të hesht dhe protestoj kundër shqiptarët meritojnë të kenë një qeverisje të skandalit, kur Edi Rama i jep koncesionin e mirë, por ndërkohë ata duhet të kuptojnë se hekurudhave djalit të zëvendëskryetares së korrupsioni është varrmihësi i demokracisë, Kuvendit. Protestoj me forcë për koncesionin e ashtu si komunizmi është varrmihësi i lirisë. dializës prej 86 milionë eurosh, që Edi Rama Të dashur miq, motra dhe vëllezër, dha për klientin e tij, jashtë çdo kriteri, në emër Mos u jepni besim atyre që nuk bashkojnë të kushërirës së tij, një emër fort i bukur, Evita. punën me fjalën; mos u jepni besim të Akuzoj Edi Ramën, këtë old mayer, për korruptuarve; mos u jepni paqe hajdutëve, represionin që ushtron mbi qytetarët e vendit është në dorën tuaj. Sikur ju ta dinit sa frikë ka të tij, për luftën e tij idiote për kuponin, që qeveria nga ju, sa tmerr ka Kryeministri nga ju, kushtoi humbjen e 73 mijë vendeve të punës ju nuk do të ndaleshit dhe ju ftoj të mos e ndalni për 2 muaj. protestën tuaj! Unë e kuptoj frikën e varfërisë pa emër që i Faleminderit! ka mbuluar dhe dhimbjen e dëshpërimit që ka Valentina Leskaj – Atëherë, kalojmë në prekur shumicën e familjeve shqiptare. Kuptoj emër të grupeve parlamentare. Fjalën e pasigurinë dhe zemërimin e shtresës së mesme deputeti Ridvan Bode, në emër të Grupit dhe të mirëshkolluar, mbi të cilën bie barra më Parlamentar të Partisë Demokratike. e madhe e taksave të pandershme. Lexoj Ridvan Bode – E nderuara drejtuese e ankthin dhe habinë e qytetarëve të profesioneve seancës, të lira, që paketa fiskale dhe buxheti që sapo Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë,
270 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Projektligji që po diskutojmë ka të bëjë me madhe zhvillimit të biznesit në këto territore me një marrëveshje të miratuar në këtë Kuvend në një aktivitet më intensiv dhe me mundësi pranverën e vitit 2013, por që gjatë kësaj punësimi më të mëdha, me mundësi për të periudhe nuk ka mundur të gjejë dot rrugën e luftuar varfërinë dhe mjerimin, që kryesisht zbatimit. kjo marrëveshje kredie, me një vlerë ekziston në këto territore, sikurse do të krijonte rreth 60 milionë euro, e cila kishte për objektiv kushte për një mirëqenie të përgjithshme të kryerjen e punimeve për të ndërtuar këtyre 200 milionë banorëve, që banojnë në infrastrukturën komplekse të bashkisë së këto zona. Por çfarë ndodhi? Ndodhi që pas Tiranës, në një sipërfaqe 1/4-ta e gjithë territorit zgjedhjeve të vitit 2013 qeveria, sikurse bëri me të kësaj bashkie, e ku banojnë rreth 150-200 të gjithë pjesët e tjera të vendit, për qëllimet mijë banorë. Sipas kësaj marrëveshjeje, do të tërësisht hakmarrëse politike, bllokoi kryerjen vendoseshin në një infrastrukturë të zhvilluar e këtij investimi përmes refuzimit të hpjes së rrugore të gjithë aksesorët e nevojshëm në një fondit për kryerjen e punimeve dhe për kryerjen sipërfaqe prej 885 mijë hektarësh. Bëhet fjalë e të gjithë procedurave që lidhen me punimet, për një investim në zonën veriore të Tiranës, që nga procesi i tenderimit e të tjera, mosnjohja në bregun e lumit, dhe pjesën lart, ku do të e të drejtës së firmës për të dizbursuar këto rindërtohej dhe do të bëhej një infrastrukturë fonde. Çka bëri që ky fond të jetë tërësisht i moderne në të gjithë gjatësinë e lumit, bregut bllokuar. të lumit, ku jetojnë pjesa më e eksluduar e Verbëria dhe hakmarrja politike për të banorëve të bashkisë së Tiranës. Aty do të diskretituar kundërshtarin politik ,në këtë rast, ndërtohej një rrugë, autostradë me një gjatësi ishte në kulmin e tij. Qeveria “Rama” e çoi këtë prej 1600 metrash dhe do të lidhej me unazën projekt, tërësisht të bllokuar, në pafundësi duke veriore të bashkisë së Tiranës. u mohuar 200 mijë banorëve të Tiranës Pra, ishte një investim kompleks, i cili do të mundësinë e një përmirësimi të infrastrukturës ndryshonte pamjen e Tiranës për të ndërtuar dhe mundësive të tjera ekonomike, që lidhen infrastrukturën dhe do t’i jepte mundësi për gjithashtu me këtë projekt. pjesës më të braktisur të bashkisë së Tiranës, Bllokimi i këtij investimi sigurisht që ishte i por jo vetëm, pasi do të kishte përfitime të tjera qëllimshëm dhe mbante në sfond faktin që që lidheshin me banorët e kësaj zone me këtë bashkia e Tiranës qeverisej nga një kryetar i investim kaq të madh, kaq jetik dhe kaq të Partisë Demokratike, por nuk ishte vetëm kjo. domosdoshëm. Kjo kredi u miratua, me Bllokimi i kredisë ishte edhe me arsye tërësisht projektin e saj dhe me gjithë marrëveshjen, në korruptive, pasi përmes bllokimit të kësaj shume prill të vitit 2013 dhe ka qenë një punë e bërë iu krijua mundësi dhe hapësirë fondesh në në atë kohë nga ish-kryetari i baskisë, zoti buxhet qeverisë “Rama” për të alokuar Basha, i cili jo vetëm mundësoi hartimin e një investime në një sërë qytetesh për të lyer projekti, por, po ashtu, bindi dhe bëri të mundur fasada, për të bërë shatërvane, për të mbjellë lidhjen e marrëveshjes me fondin për zhvillim palma dhe për të bërë çfarëdolloj investimi, por të Abu Dhabi-t, i cili ishte i gatshëm të asistonte jo investime nga të cilat do të përfitonin realisht për të dhënë një kredi me terma tërësisht të shtresat më të ekspozuara dhe më të butë dhe shumë të favorshëm për vendin. Por margjinalizuara të shoqërisë. Sigurisht, kjo që nga ajo kohë kjo kredi u harrua, ky projekt u vonesë e këtij projekti është me pasoja harrua, u bllokua nga ana e qeverisë. Përmes ekonomike dhe sociale për vendin. Qeveria, këtij projekti mendohej se do të përfitonin të përpara se të vinte këtu për të deklaruar sa gjithë këta banorë, rreth 200 mijë familje të tashmë që fituan bashkinë e Tiranës ka Tiranës, jo vetëm me mundësitë për t’u vendosur që të rifillojë punimet në këtë projekt, rivlerësuar prona e tyre, me një infrastrukturë duhej të kërkonte ndjesë, për faktin se kredia moderne. Faktet kanë treguar që gjithmonë kur është miratuar që në vitin 2013 dhe për 3 vjet infrastruktura ka qenë e ndërtuar dhe e rresht janë paguar interesa, pa bërë ende përshtatshme, rritja e vlerës ka qenë 30% -40%, punime, që janë kostot e angazhimit të kredisë. si në pjesë të tjera të territorit të bashkisë së Qytetarët paguajnë interesa, paguajnë taksa Tiranës. Kjo do t’i jepte një mundësi shumë të për të paguar interesat për një kredi dhe për
271 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
një investim, që ende nuk ka filluar dhe nuk ndershme dhe eficiente, të cilat janë tërësisht dihet se kur do të filloi. të bllokuara. Fondet me bankat e zhvillimit në Së dyti, vonesa ishte fatale për banorët e këtë qeveri kanë njohur minimumin e tyre të këtyre zonave, janë pjesa më e margjinalizuar disbursimit. e gjithë banorëve të Tiranës. Janë pikërisht ato Vetëm 8-10% e projekteve të financuara nga shtresa, të cilat sot prodhojnë papunësi në rritje. bankat e zhvillimit disbursohen në vit. E gjithë Nëse 73 mijë vende pune, u mbyllën, pikërisht pjesa tjetër janë vonesa, bllokime dhe janë të këtyre zonave, banorë që punojnë në ngadalësime, që bëhen me urdhër të qeverisë punë të rëndomta,në të gjitha bizneset sidomos për të krijuar mundësi dhe për të shtrirë dorën te fasonët apo në sektorin e ndërtimit. Janë në kreditë tregtare dhe për t’i alokuar fondet në banorë, të cilët në 3 vjet nuk kanë mundur dot objekte, që sigurisht, nuk janë prioritare, që nuk të marrin asnjë rritje page apo rritje pensioni. bëhen nën mbikëqyrjen e donatorëve Përkundrazi, rritja e përvitshme e çmimeve të ndërkombëtarë, por zhvillohen me ato lloj shportës, e cila sipas INSTAT-it për këtë vit ishte tenderësh korruptivë, që janë numëruar me 7-8%, vazhdon të brejë mirëqenien e tyre. dhjetëra e me qindra e që ndodhin çdo ditë, nga Janë ata që kanë humbur shpresën dhe që i makinat, të cilave u kushton vetëm qiraja mbi kanë marrë rrugët anembanë botës, me 130 mijë euro dhe nga të gjitha fasadat e shpresën për të gjetur më mirë andej nga ministrive, që lyhen, apo me koncesionet e shkojnë. dhëna në mënyrë joeficiente nga kjo qeveri. Janë banorët, të cilët paguajnë një çmim të Kontratat që janë angazhuar dhe nuk energjisë elektrike 24% më të lartë se 3 vjet disbursohen, interesat, kostot e angazhimit të më parë. të gjitha këtyre fondeve, të të gjitha këtyre Janë banorët, të cilët provojnë burgjet për kredive të miratuara nga Kuvendi dhe të pamundësinë e pagimit të faturave. vendosura me ligj këtu në Kuvend, vijojnë dhe Janë banorët që kanë humbur shpresën dhe paguhen nga qeveria, pa dhënë llogari nga perspektivën në këtë qeverisje. askush se për çfarë arsyeje, vonohet zbatimi i Pikërisht kostot e kësaj vonese, janë ato që projekteve me bankat e zhvillimit, siç është ai i duhet ta vendosin qeveritarët në në bankën e rrugës Tiranë- Elbasan, siç është rruga Qukës të akuzuarve dhe jo të vijnë këtu, sikur po bëjnë - Qafë Plloçë, siç është bypass-i i Fierit, siç janë një gjë, e cila po bëhet për herë të parë, siç rrugët e Vlorës dhe rrugë të tjera, të cilat janë thonë, që po kryhet një investim, i cili është të mbuluara me kredi zhvillimi, por që shtyhen, angazhuar 3 vjet më parë dhe për të cilin janë vonohen dhe ngadalësohen me çfarëdo marifeti paguar të gjitha kostot e angazhimit të kredisë dhe nuk u jepet zgjidhje për të shpejtuar dhe të kushteve që ka pasur kontrata e kredisë. përdorimin e tyre dhe për t’i vënë ato në Kjo kredi. sigurisht, dëshmon edhe një herë eficiencë. faktin, se qeveria që kemi, është një qeveri Kjo qeveri bllokon bankat e zhvillimit për të demagogjike me propagandë boshe, se populli zgjatur dorën në tregjet europiane, për të marrë më i vuajtur, ata që janë më të ekspozuar nga kredi me interesa tregtare. të ashtuquajturat “reforma”, të cilat në të vërtetë Ajo që dëshmohet edhe më qartë, është në janë masa represive të kësaj qeverie, vijojnë aktin normativ të këtij viti. Akti normativ, që kanë të paguajnë të gjitha kostot e qeverisjes nxjerrë këto ditë dhe që nuk guxojnë ta sjellin “Rama”. në parlament para Vitit të Ri, reflekton pikërisht Janë ata që paguajnë sot 350 milionë dollarë papërgjegjshmërinë e kësaj qeverie në taksa në vit (shtesë) nga 430, që ka vendosur menaxhimin e financave publike, demagogjinë qeveria, në krahasim me 3 vjet më parë. e kësaj qeverie, se gjoja është për stabilitet Janë ata që sot përballojnë të gjitha financiar dhe po bën rregullimin e parametrave vështirësitë, që lidhen me qeverisjen “Rama”. makro-fiskalë, që lidhen me buxhetin e shtetit, Siç e thashë projekti me fonde zhvillimi nga por që në të vërtetë, i jep të drejtën vetes që në kjo bankë përfaqëson njërin nga projektet dhe afatin 2-mujor, të harxhojë 100 milionë dollarë, objektet, të cilat duhet të ishin prioritet i një duke bërë rialokime për të vazhduar lyerjen dhe qeverie të drejtë dhe të përgjegjshme, të zhyerjen e fasadave, për ato që bën nëpër
272 Legjislatura e 8-të Viti 2015
qendrat e qyteteve thjesht dhe vetëm për të ne, si Grup Parlamentar i PD-së, do ta votojmë thënë që po punojnë, pa bërë të mundur që këtë projekt, do ta votojmë ndryshimin, sepse asnjë kilometër asfalt të mos përfundohet në në fund të fundit, krijojmë një mundësi dhe një qeverisjen e saj, asnjë shkollë, asnjë spital, shpresë që njerëzve të mund t’u ofrohet ky asnjë qendër shëndetësore dhe asgjë tjetër, që investim dhe ky projekt kaq kompleks, kaq jetik është në interes të qytetarëve dhe që e kërkojnë dhe kaq i domosdoshëm për zhvillimin e tyre. vetë qytetarët. Faleminderit! Pra, përmes këtij akti normativ, nëse Valentina Leskaj – Faleminderit! rialokohen 100 milionë dollarë, janë pikërisht Këtu përfundojnë diskutimet për këtë bankat e zhvillimit, që marrin goditjen më të projektligj. madhe duke u bllokuar. Urdhëroni, zoti Ministër, të flisni në emër të Për herë të parë në vitin 2015, në vitin që grupit, meqë nuk është zoti Braçe! jemi (ka ndodhur pjesërisht edhe në vitin e Shkëlqim Cani - Zoti Bode, kaluar), flukset hyrëse dhe dalëse, bilanci Bëtë shumë mirë që thatë se do ta votoni, valutor që vjen nga bankat e zhvillimit, nga se në fakt, kur e keni votuar herën e parë, nuk kreditë e zhvillimit, janë me terma negativë. Kjo keni marrë vesh se për çfarë keni votuar, sepse do të thotë që disbursohen më pak sesa gjithçka është bërë për 2-3 ditë që nga fillimi i paguhen interesa, më pak sesa paguhen nga procedurës, deri tek akti normativ, se ju kishin shlyerja e principalit të kredive të vjetra. kapur ethet, ngaqë zgjedhjet i kishit të humbura Me një bilanc të tillë negativ, sigurisht që dhe doemos, po mundoheshit që të bënit qeveria po i vendos ekonomisë një barrë të re, zarare, sa të mundnit, ku të mundnit, si të një pengesë zhvillimi, e cila duhej të ishte mundnit dhe t’u jepnit shqiptarëve asgjënë, me akselerator zhvillimi: kreditë e bankave të pretendimin që po mundoheshit të bënit mirë zhvillimit, të cilat kanë një numër jo të vogël për ta. objektesh në të gjitha fushat, jo vetëm në Nuk ka ndodhur ndonjëherë në historinë e sektorin e infrastrukturës rrugore, por edhe në Shqipërisë, por ju e çani çdo barrierë, ju hapni sektorin e shëndetësisë, në të arsimit etj, të cilat rrugë të reja, sepse edhe atë që nuk ka ndodhur nuk disbursohen, pasi sigurisht ato janë ndonjëherë, ju e bëni që të ndodhë. Ju merrnit investime eficiente dhe paratë përdoren për t’u një kredi pa e ditur se për çfarë, se ku do ta harxhuar nga kjo qeveri në format dhe rrugët, përdornit dhe lërini ato gjoja argumentet, se do që tashmë janë të njohura. të përdorej këtu, do të bëhej ashtu se jeni po Pra, me një bilanc të tillë negativ valutor, që vetë, që e keni kërkuar ekspertin pas pilafit (siç filloi në vitin 2014 dhe po thellohet edhe më thotë populli) dhe eksperti ju ka thënë që këto shumë në vitet 2015-2016, sikur të para nuk mjaftojnë dhe as nuk i shërbejnë dot disbursoheshin projektet 100%, ky projekt nuk kësaj që doni të bëni ju, kështu që do të ndërrojë do të ketë të ardhme, aq më shumë, nëse i destinacioni. referohemi asaj që miratuam në buxhetin e vitit E keni rregulluar po vetë, se ku do t’i çonit 2016, ky projekt nuk figuron në mbështetjen dhe paratë dhe çfarë do të bënit me to, por ishte financimin që do të bëhet nga bankat e kohë e pamjaftueshme për t’i keqpërdorur dhe zhvillimit. Figuron gjithçka tjetër përveç këtij ndoshta, për këtë ju vjen keq. projekti. Ai nuk do të fillojë as në vitin 2016, as Unë nuk po zgjatem me kushtet e huas, pasi, në vitin 2017 dhe sigurisht, që do të jetë për siç e tha edhe kolegu, bëhet fjalë për diçka të shiritat elektoralë, që do të priten kur të kaluar tashmë, që është pothuajse 2-vjeçare. rizgjidhet kryetari aktual i bashkisë. Ajo që parafolësi u mundua të argumentojë, Megjithatë, megjithëse qeveria duhet të vinte se gjoja është pjesë e lojës politike, në fakt sot dhe të kërkonte ndjesë për një veprim është rasti më tipik, kur diskutojmë për një hakmarrës politik, që u kushton si qytetarëve, ndryshim në objektivat e një huaje të marrë nga ashtu edhe financave dhe bllokimit të zhvillimit, organizmat ndërkombëtare, kur paratë vihen në megjithëse qeveria duhet të vinte këtu për të dispozicion, pa qenë të përgatitur, pa e ditur se kërkuar një reflektim të ri për të pranuar që cili është objektivi i financimit. Më keq akoma, bllokimi ishte tërësisht politik dhe i qëllimshëm, s’keni asnjë letër teknike, që ta argumentojë
273 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
këtë hua të marrë. gabuar dhe me shkelje të ndryshme, është frika Huaja e marrë nga Fondi për Zhvillim në Abu për ndryshim të pushtetit, që shënoi dhe Dhabi, u dha me procedurë të përshpejtuar për dështimin e kësaj huaj, që shyqyr që nuk u mor pak ditë dhe u kalua menjëherë me akt dhe nuk u keqpërdor, sepse ajo do kohën e vet normativ, brenda një periudhe shumë të për të shkuar atje ku i takon dhe ashtu siç duhet. ngushtë kohore. Pra, pa projekt, kuturu, pa ditur se për çfarë Le të dalë një deputet këtu të dëshmojë se destinacioni do të përdorej, është krejt e në këto 2 vjet apo në vitet e mëparshme, që natyrshme, që ish-ministri i Financave mund të për 2-3 ditë të mbarojë e gjithë procedura, që debatojë si të dojë. Le të nxjerrë dokumentet, nga fillimi i idesë, deri në përfundim të huas. le të ma hedhë poshtë mendimin, që nuk ishte Nëse nuk është bërë, e kuptojnë mirë se për bërë në fshehtësi të madhe dhe le të na një gjë, që është bërë rrallë ose asnjëherë dhe gjykojnë qytetarët, se cila është e vërteta, si bëhet për herë të parë, kuptohet se destinacioni është e vërteta dhe a duhej të vijohej me shkelje ishte, veçse politik. dhe të merrej përgjegjësia nga një qeveri e Atë politikë që përdorin, duke u munduar të përgjegjshme, që normalisht e ndalon këtë faj. argumentojnë se demek ne e kemi penguar për Unë nuk do të zgjatem, se mund t’ju them politikë, e vërteta është se të tjerë e kanë se janë ndërruar disa elemente të projektit nga shpejtuar për politikë, sepse ishte i sigurt fundi eksperti. Për shembull mund t’ju them që nga i i qeverisë dhe doemos, kushdo që ta merrte gjithë ai projekt që përdori ish-ministri i atë, nuk mund të nënshkruante një hua, s’mund Financave, me projektin e ri do të bëhen vetëm ta kalonte në parlament për 2-3 ditë, pa e parë 1,6 km bulevard dhe rehabilitimi i lumit të se ku do të shkojnë këto para dhe për çfarë do Tiranës vetëm për 8 km. E gjithë pjesa tjetër të përdoren. Ata nuk e dinin fare dhe po ju them është lënë në një fazë të dytë, që nuk e prek se u mor një ekspert po nga ish-qeveria, i cili e këtë fond. Pra, besoj se e kuptoni të gjithë ju ndërroi destinacionin, sepse s’kishte asnjë deputetët, por edhe më mirë e kuptojnë edhe bazë, asnjë letër dhe askush nuk mund të qytetarët se ish-qeveria mori një kredi për diçka pranojë diçka, që nuk ka asnjë dokument. që nuk dinte se ku, si dhe për çfarë do ta Ka edhe më keq akoma. E gjithë kjo përdorte. Futi duart në xhep, shkoi dhe iu tek procedurë është bërë jashtë personelit të një ditë të bukur, për të shpejtuar shpejt e shpejt Ministrisë së Financave, që drejtohej nga ish- të marr te një kredi. Më jepni një kredi ju, por ministri i Financave. Askush në Ministrinë e unë nuk di se ku do ta përdor! Financave nuk di gjë. Çdo gjë është bërë në E vërteta është që... nivel politik, është bërë jashtë Ministrisë së (Ndërhyrje pa mikrofon.) Financave dhe për një marrëveshje teknike, që Atë ju e bëtë, se fakti është që nuk e morët. askush nuk guxon të vërë dorë në marrëveshje Ka, mos u mërzit, se me mashtrim janë teknike, në terma etj., s’kanë ditur gjë fare. marrë shumë kredi! Është marrë huaja, ka kaluar në kundërshtim Bota është e njohur me mashtrime dhe dhe në shkelje të procedurave, me një shpejtësi pikërisht këtë po mundohem ta bëj shumë të marramendëse thjesht për të arritur atë që qartë, që është mashtruar dendur me huatë donin të arrinin, ta shpërdoronin kredinë. tuaja që keni marrë dhe është e sigurt që të Ne nuk i lamë ta shpërdoronin, ashtu siç mësuar... Nuk është hera e parë që jeni pa bënë të gjithë procedurën. Kuptohet që projekte. shmangia e mendimit teknik dhe e specialistëve Jeni pa projekte edhe te Rruga e Kombit, që në përgatitjen dhe marrjen e huas, ishte e i bëtë ato... Kështu që nuk po e zgjas shumë, paevitueshme, se nuk kishin si t’ia bënin, se por besoj se i vetmi model që nuk duhet specialistët do t’u hapnin probleme, duke u përkrahur nga të gjithë, edhe ju sot duhet të kërkuar kohën e mjaftueshme dhe do të jeni kundër, është ky model. negocionin, do të pranonin ose jo kushtet e Ju, ju vetë, duhet të jeni kundër. Të mos dish huas dhe destinacionin se ku do të shkonte saktë, pa projekt teknik, se ku do t’i çosh paratë; huaja. të mos dish saktë, të mos kesh miratim të Pra, është nxitimi i qëllimshëm politik, bile i këshillit bashkiak, të mos kesh miratim të të
274 Legjislatura e 8-të Viti 2015
gjitha instancave në bashki, të mos kesh asnjë procedurë. miratim, asnjë vulë, të mos dijë askush në Shkëlqim Cani – Meqenëse po më Ministrinë e Financave, aty ku hartohet kjo impononi, për të qenë korrekt, meqenëse më marrëveshje, por t’i kalosh që të gjitha për dy- përmendni, po jua kthej përgjigjen: ministri i tre ditë... E kuptoni çfarë do të thotë një Financave tha se ky ndryshim është bërë nga marrëveshje nga fillimi, të mbyllet edhe me akt ju, nga një ekspert ndërkombëtar i thirrur nga normativ? ju, jo nga ne. Pra, është eksperti juaj Të mbyllësh një marrëveshje me akt ndërkombëtar që e ndërroi destinacionin e normativ, çfarë ka një marrëveshje huaje, përse fondeve që ju nuk dinit ku do t’i çonit, ku ju duhej mbyllur me akt normativ? Çfarë e nxitonte hamendësonit. Ndoshta keni qenë në ndonjë kaq shumë procedurën që të bëhej për dy-tre ëndërr... ditë? Prandaj unë them kështu, që ju vijoni ta (Deputetja Tabaku ndërhyn nga vendi pa mbroni shkeljen. Është e drejta juaj për të folur mikrofon.) edhe individualisht, edhe në emër të grupit për Lëre, lëre! të mbrojtur çdo shkelje, çdo gabim, çdo punë Edhe një herë për shqiptarët, jo për ju, se ju të dobët të ish-qeverisë. Kjo është e drejta juaj. e kuptoni mirë se keni qenë atje dhe e keni bërë Ndërsa e drejta jonë është për t’i thënë ndal këtë gabim! çdo huaje që është në kurriz të shqiptarëve, por Jeni ju pjesë e fajit, se nuk është gabim, në që nuk i dihet destinacioni. fakt, është faj! Unë them që qeveria, Ministria e Financave Unë po flas për shqiptarët që ta dinë se ky ka bërë mirë që e ndaloi, e çoi atje ku duhej, u ndryshim është bërë nga një ekspert bë projekti, u bë ajo që duhej dhe tani le të ndërkombëtar, i thirrur dhe i paguar prej jush, marrë rrjedhën e saj, siç i takon, dhe shqiptarët që ka ndërruar destinacionin. Pra, jeni po ju, ta përdorin huan që nesër do ta shlyejnë po që ishit me duar në xhepa, kur morët huan, se shqiptarët në destinacionin e caktuar, në të mirë nuk dinit... Doemos, kur ndërron fondin në këtë dhe në dobi të tyre. mënyrë... Faleminderit! Pra, ju me duar në xhepa jeni ende, jo me Valentina Leskaj – Po, zonja Tabaku për duar në xhepa tani, por ju duhet t’i vini gishtin procedurë. kokës, sepse procedura është edhe më keq Jorida Tabaku – E dëgjova me vëmendje sesa ju e kishit menduar. ministrin, por harroi të thoshte dy gjëra. Valentina Leskaj – Atëherë, kalojmë te Së pari, që fondet u gjetën... U gjet një kredi projektligji “Për ratifikimin e Konventës së e cila nuk ekzistonte për një projekt që nuk Këshillit të Europës kundër Trafikimit të ekzistonte as në ëndrrat e këtij Kryeministri dhe Organeve Njerëzore”. kësaj qeverie; u zhvillua një konkurs Duke qenë se zoti Ristani nuk është, zoti ndërkombëtar, me tender ndërkombëtar, u Berisha nuk... hartua projekti teknik... (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) Valentina Leskaj – Tani, kjo nuk është për Tani, unë e kam këtu në listë. Nuk ka ndonjë procedurë. gjë. Pra, duke qenë se as zoti Berisha nuk është Jorida Tabaku – Ja, po e përfundoj, zonja prezent, fjalën e ka zoti Dogjani. Leskaj! Përgatitet deputetja Esmeralda Shkjau. U hartua edhe projekti teknik, i njëjti projekt Asllan Dogjani – Faleminderit, zonja që po përdorin këta sot, por gjëja më e drejtuese e seancës! rëndësishme që tha ministri ishte: në qoftë se Të nderuar kolegë deputetë, projekti i mëparshëm i kredisë kishte katër Një foshnjë njëmuajshe vdiq para dy ditësh skedule punimesh dhe katër elemente, sot ato në duart e Vojsava Sinanit, një nëne 18-vjeçare, kanë dy elemente po me të njëjtën shumë duke u ngrirë nga të ftohtit dhe nga uria, poshtë parash. Prandaj llogaritë dhe krahasimin besoj urës së Dajlanit. Nëna bashkë me fëmijën kishte se shqiptarët i bëjnë shumë lehtë. dy javë që qëndronte dhe jetonte poshtë urës, Faleminderit! pa ushqim, pa rroba për t’u mbuluar, pa asnjë Valentina Leskaj – Po, zoti Ministër, për batanije dhe për pasojë fëmija ndërroi jetë.
275 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Në ato momente kur dëgjova lajmin u atje, dhe të gjithë vangjushëve të tjerë në të trondita shumë dhe gjëja e parë që më shkoi gjithë Shqipërinë, ministrave, Kryeministrit dhe ndër mend ishte sikur ato zyrtarë, ku Vojsava të gjithë zyrtarëve të shtetit: shkoni dhe flini, të kishte kërkuar ndihmë, dhe ata që e kanë pasur paktën ju, jo fëmijët tuaj, vetëm një natë poshtë për detyrë ta ndihmonin, në qoftë se do ta kishin urës, se vetëm atëherë do t’i kuptoni dhimbjet ndihmuar, foshnja sot do të ishte gjallë. Por a dhe vuajtjet e nënës 18-vjeçare apo të shumë ka pasur mundësi bashkia apo qeveria t’i gjente nënave të tjera që nuk kanë një strehë ku të një strehim? A duhet të kishte informacion shteti fusin kokën; që nuk janë në gjendje të sigurojnë për këtë nënë kaq të re? A do të kishte ndodhur bukën e gojës për vete dhe për fëmijët e tyre! kjo ngjarje po qe se Vojsava nuk do të ishte Edhe ai fëmijë ka pasur shpirt, si të gjithë fëmijët pjesë e komunitetit rom? Pse gjithë ky e tjerë, si fëmijët tanë, edhe ajo nënë ka diskriminim ndaj kësaj shtrese? A nuk është dhimbje, si nënat tona për ne, si të gjitha nënat krim kur shteti nuk merr masa për këto familje për fëmijët e tyre. në nevojë, aq më tepër për një nënë 18-vjeçare Për fat të keq, edhe media dhe shoqëria me një fëmijë njëmuajsh? civile ka pjesën e saj në situatën e krijuar. Sot më shumë se kurrë është realitet prezent Gazetat e shkruara i kishin lënë shumë pak poema e mjerimit të Migjenit: hapësirë; më shumë merreshin me batutat e “Kafshatë që s’kapërdihet asht, or vlla, Ramës sesa me këtë ngjarje të rëndë. Çdo mjerimi, gazetë e televizion duhet ta kishte lajm të parë kafshatë që të mbetë në fyt edhe të ze vrasjen nga të ftohtit të kësaj foshnje për të trishtimi, sensibilizuar opinionin publik, qeverinë, kur shef ftyra të zbeta edhe sy të jeshilta, zyrtarët, me qëllim që raste të tjera të mos na që të shikojnë si hije dhe shtrijnë duert e përsëriten më. mpita, Sot ne po diskutojmë për ratifikimin e edhe ashtu të shtrime mbrapa teje mbesin, Konventës së Këshillit të Europës kundër të tanë jetën e vet derisa të vdesin”. Trafikimit të Organeve Njerëzore. E mbështes E kështu Vojsavës, në ato duar të mpita, plotësisht atë dhe duhet ta ratifikojmë pa duke kërkuar lëmoshë, duke kërkuar një copë vonesë, por çfarë do të presim pas ratifikimit të bukë, i vdiq fëmija nga të ftohtit dhe nga uria. kësaj marrëveshjeje? A do të parandalohet Çfarë do të kishte ndodhur po qe se ky fëmijë trafikimi i organeve njerëzore dhe ai i qenieve do të ishte i një familjeje tjetër, jashtë këtij njerëzore? Personalisht nuk jam fare optimist. komuniteti? Ky është një diskriminim jashtë çdo Çfarë mund të presim nga kjo qeveri për parashikimi. parandalimin e trafikimit të qenieve njerëzore, Në të vërtetë ne kemi edhe Kryeministrin, i ku zyrtarë të pashpirt, që ne i votojmë të na cili diskriminon shqiptarët mbi bazën e shërbejnë e që paguhen me taksat tona, ta krahinave për disa vota më shumë dhe nuk ka mbyllin derën dhe nuk të japin asnjë ndihmë, sesi të ndodhë ndryshe edhe me zyrtarët e përkundrazi, përzënë me shkelma dhe administratës. Por ne, njerëzit e thjeshtë, duhet përfundon poshtë urës në mes të të ftohtit, si të jemi më solidarë, më të ndjeshëm për njëri- rasti i Vojsavës? tjetrin. Ne nuk duhet të lejojmë që politika të na Çfarë mund të presim kur çdo ditë shohim përçajë. Ne nuk duhet ta diskriminojmë njëri- që numri i fëmijëve që dalin e lypin nëpër tjetrin për shkak të racave apo të origjinës. semaforë në Tiranë e kudo sa vjen e rritet; kur E ndërsa ngjarja ka ndodhur, unë përsëri do nga 3100 fëmijë jetimë pa prindër, një numër të pyesja qeveritarët tanë: a kanë shkuar ta shumë i vogël janë strehuar nëpër qendra dhe takojnë këtë nënë të re para dhe pasi t’i vdiste pjesa më e madhe e tyre janë të ekspozuar fëmija, të njiheshin me hallet e saj? Sa kanë rrugëve për t’u trafikuar? marrë kontakt me këtë nënë, edhe tani në këto Çfarë mund të presësh nga kjo qeveri kur momente? nuk ka bërë asgjë për 500 fëmijë të zhdukur Duke u nisur nga kjo ngjarje tragjike, sot unë nga një qendër strehimi në Greqi? Në gjithë dua t’i them Vangjush Dakos, kryetarit të këto vite nuk është kërkuar dhe nuk është bërë bashkisë Durrës, meqenëse ngjarja ka ndodhur asgjë për gjetjen e tyre.
276 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Çfarë ka bërë shteti? Pse 90% e trafikimit të trafikimin e organeve njerëzore, se i duhet të fëmijëve janë të komunitetit rom? A nuk është merret me një ndërtim pa leje, me kontrollin e ky një tregues i diskriminimit për këtë linjës energjetike, të energjisë apo për të komunitet? A është kjo arsyeja që qeveria nuk mbrojtur parcelat me hashash të shefave të tyre shqetësohet për gjetjen e tyre? 10 familje në Laknas prej 5 muajsh janë pa drita. Sot qeveria shqiptare nuk ka statistika për Ata kërkojnë t’u lidhet energjia, në bazë të kësaj komunitetin rom. Me qindra e mijëra të rinj, marrëveshjeje dhe nuk ua lidhin. U thonë duhet studentë nëpër shkolla janë përdorues droge, të paguash 230 mijë lekë që të lidhim kontratën. ku mbi 15% e nxënësve kanë braktisur hapur Rasti i Sabinës duhet të kishte ngritur më shkollën dhe një pjesë e mirë e tyre i janë futur këmbë të gjithë popullin. Një ngjarje e tillë rrugës së krimit; një pjesë tjetër është trafikuar përbën shkak për t’u ngritur fuqishëm, për t’i nëpër rrugët e Europës dhe shfrytëzohen nga kërkuar qeverisë të japë llogari dhe të marrë bandat dhe grupet kriminale për të vjedhur apo masa urgjente për mbrojtjen e këtyre familjeve, për të shpërndarë drogë. për mbrojtjen e këtyre fëmijëve, për gjetjen e Nënshkruajmë marrëveshje, bëjmë ligje dhe fëmijëve të trafikuar dhe strehimin e qindra dhe gjithçka mbetet në letër. Shqipëria vazhdon të mijëra fëmijëve jetimë që lypin sot rrugëve të mbetet në tranzicion dhe ne nuk e dimë se në Tiranës e shfrytëzohen rrugëve të Europës. cilin drejtim po shkojmë. Ku po na çon kjo Sot dëgjova edhe Avokatin e Popullit, i cili qeveri? kishte reaguar, por do t’i kërkoja Avokatit të Trafikimi parandalohet duke u nisur që nga Popullit të reagojë përpara se të ndodhin gjërat e vogla, duke filluar me regjistrimin e ngjarje, të reagojë përpara që të parandalohen saktë të të gjithë qytetarëve, pa dallim racash ngjarje të tilla, që të mos na vdesin fëmijë apo krahinash. Trafikimi parandalohet kur poshtë urave, që të mos dalin dhe të lypin fëmijë kujdesesh për një grua që nuk ka strehë, si nëpër semaforë, që të mos kemi familje që nuk Vojsava; për një grua që nuk ka ushqim, për janë në gjendje të sigurojnë bukën e gojës e të familjet në nevojë; të kujdesesh që fëmijët të vdesin nga uria. Ne duhet të punojmë të gjithë mos braktisin shkollën; kur luftohet droga në për të ngritur qendra rehabilitimi dhe strehimi shkolla, kur parandalohet kultivimi i drogës, kur për fëmijët jetimë dhe për prindërit që nuk kanë kemi më shumë vende pune e më pak varfëri. mundësi t’i ushqejnë ata. Duke bërë këto gjëra, Ku humbi Bleona Mata, 5-vjeçarja nga që duken të vogla, por janë shumë të Zapodi i Kukësit? Pse nuk e kërkoni? Sa fëmijë domosdoshme, do të parandalohet edhe të tjerë kanë humbur si puna e saj dhe shteti trafikimi i organeve njerëzore dhe marrëveshjet nuk ka statistika apo nuk bën as përpjekjen më nuk do të mbeten thjesht në letër dhe ngjarje të vogël për ta gjetur? Do t’i kërkoja policisë të të tilla nuk do të na përsëriten. mos dorëzohet. Kërkojeni Bleonën, sepse, duke Faleminderit! e kërkuar atë, do të gjeni edhe kriminelët! Valentina Leskaj - Faleminderit! Qeveritarët tanë kanë halle të mëdha. U Fjalën e ka deputetja Esmeralda Shkjau. duhet të bëjnë tenderë dhe t’i ndajnë ato me Esmeralda Shkjau – (mungesë incizimi) ... njëri-tjetrin! Do t’ju kërkoja të mendonit pak por format e trafikimit kanë evoluar duke u bërë edhe për të drejtat e fëmijëve, për problemet e tani pjesë e rëndësishme e rrjetit të krimit dhe tjera që kanë qytetarët shqiptarë! Mendoni për përfitimeve të shumta materiale. Pjesa më e sigurinë e jetës dhe pronës së tyre! pambrojtur e shoqërisë e përdorur për trafikim Policia nuk ka kohë të merret as me mbeten fëmijët, të cilët trafikohen për qëllime trafikimin e organeve njerëzore, as me të ndryshme. Ata detyrohen jashtë vullnetit të parandalimin e vrasjeve, siç ndodhi mbrëmë në tyre të kryejnë punë të pandershme, madje Durrës: dy të vrarë në mes të qytetit; para dy detyrohen të japin edhe pjesë të trupit të tyre ditësh në Korçë e kështu me radhë; policia nuk për transplante organesh. Ky fenomen nuk ka kohë të merret me parandalimin e kultivimit ndodh vetëm brenda territorit të Shqipërisë, por të bimëve narkotike, me trafikun e drogës, ndodh në të gjithë botën dhe në shtete të cilat shitjen e drogës nëpër shkolla, vjedhjeve, janë shumë të fuqishme. Për këtë arsye unë vrasjeve; policia nuk ka kohë të merret me mendoj se të gjithë si kolegë duhet të
277 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
solidarizohemi dhe të kuptojmë rëndësinë e themelore të njeriut, që Kushtetuta parashikon kësaj konvente, për të mos i personalizuar në të mos i mohohen askujt. Marrja e masave për emra dhe në çështje të veçanta. të parandaluar këtë fenomen duhet të Sigurisht qeveria shqiptare gjatë vitit 2014 konsiderohet si një detyrim yni për të përforcuar ka hartuar dhe miratuar dokumente të mbrojtjen e atyre personave që bien viktima të rëndësishme strategjike, si strategjia kundër këtij trafikimi. Në bazë të konventës, trafikimi i trafikimit të qenieve njerëzore dhe planin e saj qenieve njerëzore konsiston në marrjen e të veprimit të viteve 2014-2017. Sipas personave nëpërmjet formave të ndryshme të Departamentit Amerikan të Shtetit tashmë detyrimit për qëllim shfrytëzimi. Konventa Shqipëria ka dalë nga lista e vendeve të parashikon një sërë të drejtash për ata persona vëzhgimit për trafikimin njerëzor, por sigurisht që bëhen viktima të trafikimit njerëzor. ne nuk duhet të kënaqemi me kaq, por duhet të Së pari, konventa parashikon identifikimin e vazhdojmë akoma më shumë që të përforcojmë viktimave të trafikimit si të tillë nga profesionistë me këto konventa, me asociimin mes të posaçëm, në mënyrë që të parandalohet deputetësh, në mënyrë të tillë të përforcojmë trajtimi i tyre si emigrantë të parregullt. Edhe luftën kundër trafikimit të njerëzve, sepse nuk nëse viktimat nuk janë identifikuar ende në është vetëm një çështje e opozitës, por edhe e mënyrë formale si të tillë atyre u lind e drejta e maxhorancës, është një çështje e të gjithëve largimit nga ndikimi i trafikantëve, apo ne për t’u solidarizuar për të gjithë njerëzit, për mundësia e bashkëpunimit me organet të gjithë qytetarët e Shqipërisë. përgjegjëse. Edhe në raste kur qëndrimi i tyre Sigurisht ky raport, ku thuhet që më në fund është i parregullt, ata nuk mund të dëbohen nga dolëm nga lista e vëzhgimit për trafikimin shteti dhe kanë të drejtën e strehimit të ndihmës njerëzor është një çështje shumë e psikologjike dhe materiale, si dhe ndihmës gjatë rëndësishme dhe i jep më shumë mbështetje proceseve penale. Viktimat e trafikimit kanë të angazhimit të qeverisë që të mos ndalohet me drejtën e informimit mbi të drejtat që ata kanë, kaq, por të mbrojë çdo jetë njerëzore të përfshirë këtu dhe ndihmën ligjore dhe atë Republikës së Shqipërisë. juridike falas, që u ofrohet. Ata kanë, gjithashtu, Projektligji “Për ratifikimin e konventës së të drejtën e lejes ose qëndrimit në vendin ku Këshillit të Europës kundër trafikimit të ata janë trafikuar dhe mbrojtjen e identitetit dhe organeve njerëzore” ka si qëllim parandalimin jetës së tyre private. Në raste kërcënimi nga dhe luftën kundër trafikimit të organeve trafikantët ata kanë të drejtën e mbrojtjes gjatë njerëzore. Thelbi i kësaj konvente është hetimeve dhe proceseve gjyqësore. mbrojtja, e cila bëhet nëpërmjet një Dëmshpërblimi financiar për dëmet e bashkëpunimi në nivel kombëtar dhe shkaktuara nga trafikantët, riatdhesimi dhe ndërkombëtar për të mbrojtur viktimat e veprës kthimi janë disa nga të drejtat e tyre që kjo penale të trafikimit dhe transplantimit të konventë parashikon. organeve njerëzore. Konventa bazohet në Projektligji “Për ratifikimin e konventës së Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut, Këshillit të Europës kundër trafikimit të në Konventën Evropiane për Mbrojtjen e të organeve njerëzore” është në përputhje me Drejtave të Njeriut dhe dinjitetin e qenieve objektivat strategjike të parashikuara në planin njerëzore. Ratifikimi i kësaj konvente është i kombëtar për integrimin europian të viteve rëndësishëm për Shqipërinë, pasi sjell detyrimin 2015-2020. Unë e përgëzoj këtë konventë dhe te ligjvënësit për të ndërtuar një ligj, i cili është ftoj të gjithë kolegët si të opozitës, si të në përputhje të plotë me të drejtat dhe liritë maxhorancës, të gjithë qytetarët, që ta themelore të njeriut, si dhe të drejtat dhe përgëzojnë dhe ta votojnë. detyrimet në kuadër të anëtarësimit në BE. Faleminderit! Me ratifikimin e konventës Shqipëria merr Valentina Leskaj - Faleminderit! pjesë në parandalimin dhe luftën kundër Fjalën e ka deputeti Alban Zeneli. trafikimit të organeve njerëzore. Dihet që Pastaj kalojmë në shprehjen e grupeve trafikimi i qenieve njerëzore përbën një ndër parlamentare. krimet më të rënda, pasi shkel të drejtat Alban Zeneli – E nderuar drejtuese e
278 Legjislatura e 8-të Viti 2015
seancës, operacionet, ato dalin me sukses, Tahiri Të nderuar kolegë, justifikohet, shfajësohet para trafikantëve duke Të nderuar qytetarë, thënë se nuk e keni prej meje, por të gjitha këto Çdo marrëveshje që ndalon trafiqet e biseda me ministrin e Brendshëm janë të paligjshme do të ishte e mirëpritur në çdo kohë, dokumentuara. por sot është dita të bëjmë një bilanc e të mos Kjo histori vazhdon. Shërbimi ndaj tregohemi hipokritë. Nuk është puna te trafikantëve njohu përmasa nga më të marrëveshjet, nuk janë marrëveshjet e paimagjinueshmet. Ra dhe siguria e fundit e ratifikimet që luftojnë trafikun e çdo lloj krimi në shtetit, kolona që e mban një shtet, edhe më të përgjithësi. Vullneti politik është në radhë të fundit në botë, edhe më të dështuarin në botë: parë elementi kryesor, fondamental, arma me laboratori i kriminalistikës, ku gjenden prova që të cilën luftohen trafiqet. Kemi ardhur në fund do të bëjnë drejtësinë për krimin, papritur u të një viti që sigurisht për të gjithë opinionin përfshi nga një zjarr, që zhduku gjurmët as më publik njëlloj me vitin paraardhës, ka qenë i pak as më shumë, por për 20 grupe të drogës. mbushur me trafiqe të paligjshme. Trafiku i Rastësi, do të thoni ju. Shumë rastësi! drogës, siç e kemi parë, ka njohur majat dhe Të nderuar kolegë, kambanat e alarmit, të dashur kolegë, nuk kanë Oficeri i lartë i Antidrogës, Dritan Zagani, foli ardhur vetëm nga Partia Demokratike. me prova dhe fakte. Dëshmitë e tij tronditëse Kambanat e alarmit kanë ardhur nga autoritetet bënë që mediat më serioze të Europës të dhe shërbimet partnere fqinje. Është ironike të raportojnë për lidhjet e ministrit të Brendshëm flasim sot për marrëveshje e ratifikime kundër shqiptar me bandat. Tahiri u bë më i njohur nga trafikut kur kemi ende ministra të brendshëm, të gjithë kolegët e tij të Ballkanit. Për çfarë do si Saimir Tahirin. Çfarë ka ndodhur në këtë kohë të thoni ju? Për përfshirje në trafik narkotikësh. me këtë ministër dhe me serialin e tij të Nuk do të besoni ju Zaganin, se nuk merreni skandaleve, skandaleve që lumturojnë kaq me provat dhe me faktet të vërtetuara dhe të shumë Edi Ramën? Duhet t’i marrim me radhë, konfirmuara. Merreni në fakt se kush e tha. Po sepse ka pasur një strategji gjakftohtë e të për prokurorin e Antimafias së Leçes çfarë do mirëkalkuluar për biznesin kriminal me trafikun të thoni? Keni zbuluar gjë në biografinë e tij? e drogës. Në fund të shtatorit të këtij viti prokurori i Së pari, e gjithë Shqipëria u mboll me Antimafias së Leçes Kataldo Motta bëri një kanabis. Me organizimin e Tahirit u caktuan deklaratë tronditëse. Ai tha se droga nga drejtuesit e policisë në qarqe, njerëzit e tij të Shqipëria në Itali vazhdon me të njëjtat ritme besuar dhe trafiku u vendos në rrugë të sigurt. duke theksuar se edhe narkotikët e fortë të Miliona euro qarkullojnë dhe taksidari për këtë Afganistanit kalojnë transit në vendin tonë. Por biznes është ministri i Brendshëm. Transporti më shqetësuesja, tha zyrtari i lartë italian, është u vendos nën kontrollin e njerëzve të Tahirit, se ka vazhduar trafiku i armëve. Prokurori i kushërinjve të tij. Kushërinjtë e tij kanë shkuar Antimafias, tha, gjithashtu, se krerët e këtyre deri aty sa caktojnë, bëjnë emërime në poste grupeve kriminale që veprojnë në Itali dhe më kyçe në Policinë e Vlorës. Ju e keni parë si gjerë, gjenden në Shqipëri. Sigurisht krerët e gjendet në shërbim të bandës shefi i kufirit të këtyre grupeve gjenden në Shqipëri, madje Dhërmiut, pikërisht zonës ku magazinohet kumbarët e vërtetë gjenden në këtë parlament, droga dhe bëhet gati për t’u dërguar në Itali. gjenden këtu pas meje, në karriget e Kur lipsej, përdorej makina personale e ministrit qeveritarëve. dhe gomonia e tij. E kur të gjitha këto nuk Në mes të nëntorit të këtij viti policia italiane mjaftonin, pra makina dhe gomonia, se volumi njoftoi kapjen e 3150 kilogramë drogë në 2 ditë, ishte i madh, u futën në lojë dhe avionët. njëra pas tjetrës dy anije, drogë e grumbulluar, Avionët e kapur në Itali dhe në Shqipëri, e paketuar, e ngarkuar dhe e transportuar nga anijet e kapura në Itali, janë pjesë e aksidenteve portet e Durrësit dhe të Vlorës. Kronikat me të këtij trafiku të organizuar të drogës nga tonelata droge të nisura nga Shqipëria, që ministri i Brendshëm. Kur vetë shërbimet synonin Europën, kanë qenë të përjavshme. partnere sjellin informacion dhe monitorojnë Trafik droge në çdo drejtim, me çdo mjet. Teksa
279 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
ndaluat, frenuat çdo aktivitet, çdo biznes, çdo Akuzat e ngritura kundër Shqipërisë, në zhvillim në vend, e vetmja gjë që lulëzoi me ju raport, nuk u provuan asnjëherë, kështu që ishte droga. Janë ato miliona euro që më pas i Shqipëria nuk ka qenë në asnjë rast autore e përdorni në një tjetër trafik edhe më të trafikimit të organeve njerëzore. Përmbledhja rrezikshëm, në trafikimin e votës, në blerjen e e konventës, e cila u përshkrua shkurtimisht saj. Varfëroni vendin dhe pastaj mbushni kutitë edhe nga kolegia ime, Esmeralda Shkjau, me votat e blera, me paratë e drogës. Që trafiku përmban në vetvete se trafikimi i organeve i drogës të ecte mirë, të jepte rezultate njerëzore është konceptuar si një akt i maksimale, keni bërë sigurisht dhe një trafik përbashkët ndërkombëtar, për të luftuar kundër tjetër, trafikun e të inkriminuarve në administratë trafikimit të organeve njerëzore, në lidhje me në poste kyçe, siç i vendosët te forcat të drejtat dhe liritë themelore të njeriut, për të operacionale pikërisht strukturat përgjegjëse mbrojtur të drejtat e viktimave, të përcaktuara për monitorimin e bosëve të narkotrafikantëve. me këtë konventë. Më pas, këta të lidhur me trafikun e drogës i U parashikua qartë këtu, por është trafikuat në Interpol. Me pak fjalë vetëm ju e parashikuar edhe në raportet e komisioneve, bëni trafikun e drogës dhe paligjshmërinë të cilat e kanë miratuar në mënyrë unanime këtë mënyrë jetese, formë qeverisjeje. Dhe keni aq konventë; konsiston në faktin se ajo përfaqëson shumë ndjeshmëri ndaj këtij trafiku sa në fund dokumentin e parë ndërkombëtar, ligjërisht të vendosët të refuzoni dhe testin e drogës. detyrueshëm, që identifikon aktivitetet e Sepse, sigurisht, siç thotë populli, ai që shet veçanta që përbëjnë trafikimin e organeve fara, edhe i provon ato. njerëzore. Ajo parashikon si vepër penale Koha e këtij mandati ka mbaruar. Qytetarët bërjen dhe shitjen e organeve njerëzore, për të e shohin, e dinë se ju vjen era drogë dhe që garantuar masa ndëshkuese, efikase e të jeni zhytur në trafiqe. Qytetarët janë në këmbë, kontrolluara, në marrjen e masave dhe në këtë vend nuk do të ketë zgjidhje tjetër parandaluese dhe mbrojtëse si një hap i përveç largimit tuaj. Largimi një orë e më parë mëtejshëm në përpjekjet ndërkombëtare të i të dyja bandave, bandës së krimit të luftës kundër trafikimit të organeve njerëzore, organizuar dhe bandës së qeveritarëve, por me përmirësimin e kuadrit ligjor të trafikimit të një kryebandit. Ky kryebandit është Edvin personave, i cili ka për qëllim të plotësojë Rama. dispozitat në kriminalizimin e trafikimit të Ju faleminderit! organeve njerëzore, në përputhje me Valentina Leskaj – Ju faleminderit! legjislacionin ndërkombëtar, si deh disa parime Kalojmë në emër të grupeve. të tjera. Zoti Noka. Nuk është. I thashë këto pak fjalë për t’u kujtuar Zoti Lutaj, në shprehjen në emër të grupit kolegëve, në radhë të parë, por edhe drejtuesve parlamentar të Partisë Socialiste. të parlamentit, se kur diskutohet për një çështje Piro Lutaj – E nderuara zonja kryetare e konkrete, duhet t’i referohemi rendit të ditës. seancës! Ka kohë që rendit të ditës në parlamentin e Të nderuar kolegë! Shqipërisë nuk i përmbahet askush, listës së Konventa e Këshillit të Europës kundër diskutimeve nuk i përmbahet askush, dhe trafikimit të organeve njerëzore, të cilën tematikës së diskutimit nuk i përmbahet askush. projektligji që po miratojmë kërkon ta Mjafton të përmendim këtu fjalë të dala nga ratifikojmë, është hapur për herë të parë për zhargoni i opozitës, që fillon me: vrasje, nënshkrim në mars të vitit 2015. Ka pasur një trafikant, i papërgjegjshëm, i sëmurë psikik e raport, që dihet prej të gjithëve, nga senatori të tjera e të tjera. zviceran Dik Marti, i cili është dërguar në Madje, një inteligjent i opozitës tha se Këshillin e Europës, raport në të cilin qytetarët që kanë votuar Edi Ramën nuk janë pretendohej trajtimi çnjerëzor i njerëzve dhe shumë inteligjentë. Ky farë inteligjenti është një vrasjes së të paraburgosurve, me qëllim njeri, i cili është dënuar nga vetë qeveria e Sali trafikimin e paligjshëm të organeve njerëzore, Berishës, si mashtrues dhe si rryshfetxhi. kishte pasur shfaqje të tilla edhe në Kosovë. Unë do të përmbahem shkurtimisht në
280 Legjislatura e 8-të Viti 2015
shprehjet e gojështhururit, tashmë të njohur për atyre pak qytetarëve – edhe pse disa prej tyre të gjithë opinionin publik, madje gojështhururit moshë e tretë – ta fusni në parlament. Jo. patologjik, i cili u fanepset shqiptarëve çdo të vazhdoni. E keni mirë. përjashto Saliun, i cili, enjte, herë pas here. Edhe sot u fokusua në me thënë të vërtetën është bërë i padurueshëm. një fjalë ose në një shprehje, ku thoshte se Juve mund t’ju durojmë, sepse toni juaj nuk zinxhiri i ligësive që kish bërë maxhoranca është si i Saliut. Ju vazhdoni e protestoni. aktuale ishte shumë e madhe. Ky gojështhurur, Foltoren e Kuvendit e keni këtu. E keni bërë nga goja e të cilit nuk mund të dalin fjalë të tjera këtë gjithmonë. Vazhdoni ta bëni. Asnjëherë nuk përveçse: “kufomë” ose “kocka”, për shkak se, do t’ju ndërpritet fjala. Kështu paskan vendosur fatmirësisht, për shqiptarët është kthyer vetë drejtuesit e Kuvendit, gjë që unë s’do ta pëlqeja, në një kufomë, madje jo vetëm kufomë politike. por ja që kështu është vendosur, ndaj ju Ky gojështhurur, i cili dikur lumturohej nëpër vazhdoni të flisni. varkat vozitëse. me ish byroistët në liqenin e Gjithsesi, jam i bindur se qytetarët shqiptarë Pogradecit, madje thonë edhe se edhe nuk do t’ju dëgjojnë. Nuk do t’ju dëgjojnë nëse fotografitë ku kish dalë me byroistët i ruante në ndonjëherë nuk do të flisni për marrjen fund të korniza shumë të shtrenjta, i është turrur sot kulturës së pandëshkueshmërisë një herë e maxhorancës aktuale, e cila ka vetëm dy vjet mirë në këtë vend. Qytetarët nuk do t’ju që e qeveris këtë vend, me shprehjen se dëgjojnë më, nëse nuk do të flisni ndonjëherë “zinxhiri i ligësive ishte i pafund”. për marrjen fund të tradhtisë që u bëhej Po i kujtoj këtij gojështhururi se çfarë bëri strukturave të policisë nga drejtuesit e saj, vetë kur ishte në qeverisje. E s’ka qeverisur pak, përpara se të shkonin nëpër operacione. por gati 12- 13 vjet gjatë 25 vjetëve. Ai shpiku Qytetarët nuk do t’ju dëgjojnë më, nëse nuk do piramidat e paharruara të Ridvanit të parë, që të flisni ndonjëherë për marrjen fund të kryerjes sollën tragjedinë më të madhe të Shqipërisë, së punimeve pa marrë leje gjëkundi dhe duke pas Luftës së Dytë Botërore: humbjen e rreth zënë dritaret e njëri-tjetrit. Qytetarët nuk do t’ju 3000 jetë shqiptarësh. Gjatë qeverisjes së tij dëgjojnë më, nëse nuk do të flisni ndonjëherë solli Gërdecin e dhimbshëm e të paharruar, për se ç’po bëhet me legalizimet, për të cilat pasojat e rënda të marrjes së 27 jetëve të premtuat, dhe qytetarët shqiptarë pritën e pritën pafajshme, gra e fëmijë, një biznes vrastar ku dhe nuk i panë asgjëkund. ishin përfshirë edhe pjesëtarë të familjes së tij. Kështu që vazhdoni. Foltoren e parlamentit Kjo opozitë e sotme ka harruar se pak vite e keni të lirë. Flisni, po flisni që t’ju dëgjojnë, më parë, kur qytetarët protestonin ashtu siç se përndryshe, siç thotë populli, keni marrë protestojnë ata 200 protestues të këtyre sot, ka ugarin. vrarë në bulevardin “Dëshmorët e Kombit” 4 Faleminderit! qytetarë të pafajshëm. Si askush tjetër në këtë Valentina Leskaj – Faleminderit! vend, kjo ish maxhorancë, që sot është në Një minutë, zoti Noka! Mos dilni pa jua dhënë opozitë, kultivoi në këtë vend kulturën vrastare fjalën. Aq më tepër që unë edhe i njoftova të pandëshkueshmërisë. Por tashmë ka ardhur drejtuesit e grupeve, që do të kalojmë në emër koha që këta të rrahur keq, madje shumë keq të grupeve. Në fakt, ju kam njoftuar, dhe në në zgjedhjet e 2013-ës, e edhe më keq akoma, bazë të rregullores nuk ju mjafton. Megjithatë, të shpërfytyruar totalisht në zgjedhjet ë 2015- ne jemi gjithmonë me opozitën... ës, nuk duhet të vijnë këtu çdo të enjte e të (Ndërhyrje pa mikrofon) ulërijnë, t’u fanepsen shqiptarëve nëpër ekranet Flamur Noka – Faleminderit, zonja e televizorëve dhe t’u kallin frikën, sepse u janë drejtuese e seancës! bërë të padurueshëm dhe s’munden më ta Kjo është seanca e fundit për këtë vit mbanë televizorin në stacionet ku transmetohet kalendarik, dhe si seancë e fundit, nuk mund seanca e parlamentit. të rrimë pa bërë analizën e asaj çfarë që ka Po lodheni, të dashur miq, edhe për të ndodhur dhe çfarë kanë përjetuar shqiptarët në organizuar protesta. Është e drejta juaj. Kemi këtë vit, i cili mund të quhet fare thjesht viti i organizuar dhe kemi përjetuar edhe ne mjaft të tmerrit, viti i skamjes dhe i varfërisë së tilla, por po të doni që protestën e qytetarëve, shqiptarëve. Mbi të gjitha, ky vit ka vënë vulën
281 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
si viti i inkriminimit të pushtetit dhe viti i shifër e rreme dhe e falsifikuar nga ministri, si konsolidimit të një shteti të korruptuar e të gjitha shifrat e krimit, që kanë dhënë në këto kriminal, me në krye Edi Ramën. dy vite. Nëse kinezët i emërtojnë vitet si vit i Akrepit, Na thanë se janë 40 hektarë. Ju viti i Luanit, ky tjetri vit i atij apo i këtij, po të paralajmëruam dhe ju thamë se vetëm pasi keni pyesim sot shqiptarët, ata do të thoshin: ky deklaruar sot këtu, do të shihni se sa drogë do është viti i hashashit. Madje, më shqip fare, do të rezultojë në këtë vend. Vetëm sasitë e të thoshin: ky është viti i artë i hashashit. hashashit të kapur brenda vendit, nga dita kur Ky është viti i hashashit, sepse në këtë vit deklaruan se e shfarosën hashashin dhe i Shqipëria u mbulua me hashash nga cepi në rrafshuan 40 hektarët e mbjella, rezulton se cep, sepse e gjithë Shqipëria gjelbëronte. janë kapur sasi që arrijnë sipërfaqen mbi 100 Gjelbëronte kudo, ndaj ky vit mund të quhet fare hektarë. Janë kapur vetëm brenda vendit. thjesht viti i gjelbërimit të Shqipërisë. Jo viti i Të shohim se si ka shkuar droga drejt gjelbërimit me pemë, por viti i gjelbërimit me fqinjëve tanë. Autostrada e drogës drejt Italisë hashash, aq sa Ministria e Mjedisit ka dalë ka vazhduar pa pushim. Këtë radhë droga dhe jashtë funksionit këtë vit, meqenëse këtë mision autostrada e drogës nuk u ndërtua thjesht nga e ka marrë ministri i Brendshëm së bashku me disa trafikantë, por këtë radhë droga dhe bandën e tij. autostrada e drogës u hartuan dhe vazhduan Ky ishte një vit i drogës dhe i hashashit, me protektoratin e plotë qeveritar, me kapon e sepse territori i vendit jo thjesht u mbulua nga drogës në krye të ministrisë. hapësira e gjelbër e hashashit, por kishte një Ky vit kishte edhe një veçanti. Këtë vit jo risi. Ky vit ishte viti kur bandat ndanin parcelat vetëm që kishte aq shumë drogë sa u furnizua dhe ndanin territoret; kur bandat caktonin Italia, Gjermania, Greqia dhe vende të tjera të protektorët, që do të ruanin sipërfaqet e Europës, po për herë të parë ishte viti që hashashit. Protektorët që ruanin sipërfaqet e furnizoi me hashash edhe Serbinë. Trafikantët hashashit nuk ishin thjesht qytetarë, por ishin e këtij trafikanti gjetën korridor edhe me punonjës policie, mbrapa të cilëve ishin drejtues Serbinë. të lartë të policisë, që ishin futur rishtas në polici Partnerët ishin të alarmuar dhe vazhdojnë në vitin 2013. Mbrapa gjithë këtyre fshihej të jenë të alarmuar, jo vetëm pse Shqipëria këtë kapoja i hashashit, fshihej kapobanda i drogës, vit ishte viti i prodhimit të hashashit, por sepse ministri i Brendshëm. Mbrapa ministrit të Shqipëria këtë vit u konsiderua dhe vazhdon të Brendshëm, i vilte këto fryte Kryeministri ynë i shihet edhe si një vend ku janë hapur korridoret famshëm. e transitit të kokainës e të heroinës. Jo më larg U ndanë zonat që do të kultivoheshin. Në se dje u kap një bandë nga fqinjët tanë grekë. këtë zonë do të kultivonte hashashin kjo bandë, Çfarë bënte banda? Heroinën e kalonte nga dhe askush nuk kishte të drejtë t’i hynte në Turqia në Shqipëri dhe nga Shqipëria në Greqi, territor. Në këtë zonën tjetër ishte një bandë ndërkohë që Greqia është vend fqinj me tjetër. Bandat e ministrit caktuan Vlorën dhe Turqinë. Por nuk kalonte droga drejt Greqisë Tepelenën, ndërsa bandat e të tjerëve u ngjitën direkt. Sillej në Shqipëri sas toneladhat e sipër, deri në Veri. heroinës dhe pastaj banda shqiptaro- greke i Pra, ky ishte viti kur shqiptarët panë atë që çonte në Greqi. Si mund të kalojnë tonelata s’e kishin parë asnjëherë, panë që një bimë e heroinë pa pasur mbështetje dhe protektorat ndaluar me ligj kultivohej nga shteti dhe zyrtarët qeveritar, pa pasur kryetrafikantin e ulur në atë e lartë shtetërorë. karrige atje? Dikur, para disa muajsh, na u tha këtu se po Ky vit përpos të tjerave ishte edhe vazhdoi ndërmerrej një aksion për ta pastruar vendin njëlloj si viti 2014, viti i mushkonjave, qielli i nga hashashi. Na u tha sa enë të gjithë Shqipërisë vazhdoi të mbushej me avionët e Shqipërinë ishin mbjellë 40 hektarë. E vërteta drogës, aq sa qytetarët e thonë me humor se është se këtu jua kemi thënë, edhe këtij numri i avionëve që hynin dhe dilnin për drogën kryetrafikantit, edhe shefit të tij, se sasia e në Shqipëri ishte trefish me numrin e avionëve sipërfaqes së dhënë është mashtrim, është të linjave që sillnin dhe çonin pasagjerë në Itali,
282 Legjislatura e 8-të Viti 2015
por nuk mbeti asnjë avion në rërë, si vitin e drogës dhe shefi i tij Kryeministri. kaluar, patën një fat të keq, të gjitha këto Ky vit, që po lëmë ishte viti ku ministri i mushkonja ranë në rrjetën e karabinierisë Brendshëm ra me të dyja këmbët në grackën e italiane. Ishin partnerët, fqinjët tanë italianë që drogës. Ky vit ishte viti ku ministri i Brendshëm kapën drogën. Kjo drogë me avionë nuk ishte u kap në flagrancë i përfshirë në të gjitha aferat rastësi, kishte protektorë, kishte ministrin dhe e drogës, u kap në flagrancë në bashkëpunim Kryeministrin. Ky vit që kaloi dhe që po lëmë me bandat, u kap me interceptimet e partnerëve pas ishte viti i Habilajve, i kushërinjve të ministrit duke u kërkuar falje bandave për arrestimet që kishin bërë mbi 50 fluturime: 50 fluturime me duke u thënë: “Nuk ju arrestova unë, por avionë nga Vlora drejt Italisë. Ky vit ishte viti i shërbimet”. Pra, partner me bandat, i kapur nga të famshmes AA003GB, ky ishte viti i makinës koka te këmbët nga bandat. Ky vit vërtetoi se së ministrit të përdorur për trafik, një skandal i kontrollori kryesor i trafikut të drogës në madh, i paprecedent me përmasa të frikshme Shqipëri ishte ministri dhe kapoja e tij që demonstronte qartësisht përfshirjen këmbë Kryeministri. Nuk ka bërë vaki ndonjëherë kjo e kokë e ministrit në trafikun e drogës, por ky gjë dhe as mund të bëjë vaki. vit ishte edhe viti i tradhtisë ndaj partnerëve. Ndaj të dashur miq po ju them një gjë: pas Operacioni i zhvilluar në vjeshtën e vitit të gjithë këtyre gjërave që thamë, pas gjithë atyre kaluar: “Laguna e Vilunit” nxori në pah sivjet, u fakteve që shqiptarët i dinë, mund të themi se zbardh gjithçka se prapa dështimit të këtij ky ishte viti kur shteti ligjor mori rropullimën operacioni ndërkombëtar ishte kapobanda e tatëpjetë dhe nuk ngrihet më deri sa të jetë kjo drogës Saimir Tahiri, se i kërkuari ndërkombëtar bandë qeveritare në pushtet. për trafik droge u lirua vetëm me urdhër të Ne si opozitë jemi të vendosur që këtë shtet ministrit të Brendshëm. kriminal, ta ndalojmë, ne jemi të vendosur t’i Ky vit vërtetoi se makina e Mark Frrokut, ku themi stop këtij shteti të korruptuar, bandit dhe ruhej trafikanti u mbrojt vetëm me urdhër të kriminal. Ju garantojmë se vitin tjetër as më ministrit të Brendshëm dhe Kryeministrit të shumë dhe as më pak, ju pret një revolucion vendit. Ky ishte viti i frikshëm i tradhtisë së qytetar për të përmbysur këtë bandë, për të dëshmitarëve të drejtësisë. Sot nuk guxon asnjë përmbysur këtë strukturë kriminale që e ka qytetar i këtij vendi të jetë bashkëpunëtor me emrin fatkeqësisht qeveri dhe për të kthyer drejtësinë, nuk guxon kush të dalë dëshmitar shpresën e humbur ndër shqiptarët dhe për t’i kundër bandave, sepse ishte viti i tradhtisë së bërë shqiptarët dinjitozë dhe europianë ashtu dëshmitarëve. Pas dëshmitarit të Arben Frrokut siç e meritojnë dhe që shqiptarët të bëhen të që u dekonspirua, u kërcënua dhe iu vu tritol, tillë, të rikthehet përsëri besimi dhe shpresa erdhi radha e Arben Kicjes, dëshmitarit të vetëm revolucioni qytetar dhe përmbysja e bandës së Lushnjës, i cili u hodh në rrugë dhe madhe do të mundësonte të bëhet një qeveri u la në mëshirë të fatit, që të gllabërohej nga teknike që ky vend të shpëtojë nga trafikantët kthetrat e bandës, ai dhe familja e tij. e drogës, nga ushtarët e bandave, të shpëtojë Ky vit që po lëmë pas ishte edhe viti i nga kjo bandë dhe t’i rikthehet normalitetit. kokainës, Shqipëria u bë jo vetëm korridor tran- Faleminderit. sit, por edhe vend prodhues i saj për herë të Valentina Leskaj – Faleminderit! parë në histori. Në Shqipëri u instaluan me Këtu mbyllen diskutimet edhe për këtë bekimin e Kryeministrit dhe me protektoratin e projektligj. ministrit të Brendshëm dy laboratorë të Kalojmë në projektligjin “Për ratifikimin e kokainës: një në Fushë-Krujë dhe një në marrëveshjes ndërmjet Republikës së Xibrakë. Vetë fakti që kolumbiani, i cili u ndalua Shqipërisë dhe Hungarisë për mbrojtjen në pikën e kalimit kufitar në Kapshticë, pasi qeni shoqërore”. nuhati se kishte drogë në çantë dhe po ikte, Fjalën e ka deputeti Aldo Bumçi. ditën që u ndërmor operacioni në Xibrakë, që Përgatitet deputetja Anila Agalliu. ai u lejua të kalonte dhe polica u ndalua ta Aldo Bumçi – Faleminderit! kontrollonte, tregon qartë se kjo gjë u bë me Të nderuar kolegë deputetë, qeveria ka urdhër dhe urdhri u dha nga kapobanda e sjellë një projektligj për mbrojtjen shoqërore. A
283 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
tingëllon e huaj kjo fjalë për këtë qeveri? Cili nga fasha mbrojtëse 300 kilovat-orë? Kishte një shqiptar në këto dy vjet e ka ndjerë se kjo qeveri çmim të subvencionuar që mbështetej nga i ka ardhur në ndihmë? Me cilin akt? Me cilin qeveria për familjet në nevojë. Kjo qeveri e hoqi aksion kjo qeveri i ka ardhur në ndihmë një këtë çmim, rriti çmimin për kilovat- orë. Ai klase, një grupi, një kategorie, një qytetari që kompenson këto familje? Nuk i kompenson. Po ne të themi se kjo është qeveria e mbrojtjes të shikoni buxhetin e këtij viti nuk ka një zë, që shoqërore? Për fatin e keq kjo është qeveria e kompenson familjet në nevojë. U tha se do t’i mosmbrojtjes shoqërore. Kjo është qeveri që kompensonte për shkak të rritjes së çmimit të ka goditur në radhë të parë shqiptarët në energjisë. nevojë, më të varfrit. 40 mijë familje të hequra Çfarë do të mendojmë për qeverinë? Një nga lista e ndihmës ekonomike, a ishin familje qeveri që të gënjen. Tha se do të ulë çmimin, në nevojë, të cilat kjo qeveri u hoqi edhe bukën por e rriti atë, një qeveri që të lë në errësirë e përditshme? Mburren se kanë hequr njerëz sikur të jesh në mesjetë, një qeveri që shtyu në që abuzonin, por vetë INSTAT-i thotë se është vetëvrasje, nuk më vjen mirë ta përmend, pasi rritur papunësia. Edhe nëse kishte kaq shumë nuk mund të bësh politikë mbi tragjedinë e shqiptarë që abuzonin në lista, a duhet të ishin njerëzve, por edhe para pak ditësh në Përrenjas zëvendësuar me 73 mijë të papunët e aksionit një kryefamiljar i dha fund jetës, në Mirditë një kundër informalitetit, që dolën këtë muaj, siç e moshuar 90-vjeçare vdiq nga i ftohti, po raporton Drejtoria e Tatimeve? 40 mijë familje kështu një foshnje në Durrës dhe shumë e të papuna, kur dëgjojnë qeverinë që flet për një shumë të tjerë që i dhanë fund jetës se nuk ligj për mbrojtjen shoqërore, besoj se duhet të kishin mundësi të paguanin energjinë, nuk ndjehen të tradhtuara. Një qeveri e arrinin dot të përballonin faktin që familjet e tyre papërgjegjshme në një vit të vështirë u heq ishin në errësirë, sikur të ishin në Mesjetë. Cila edhe ndihmën e fundit familjeve në nevojë. qeveri e përgjegjshme lejon që familjet në Çfarë duhet të mendojnë 9 mijë familje, të cilave nevojë, të cilat nuk kanë asnjë të ardhur, të rrinë u është prishur shtëpia biznesi, qoftë edhe pa në errësirë? leje, por pjesë e një procesi legalizimi, ku janë Përpara pak ditësh ambasadori i OSBE-së mbi 300 mijë familje? Qeveria përzgjodhi 9 mijë, dhe ai i Britanisë së madhe deklaruan se burgjet pa i sqaruar, pa i shpjeguar, pa u dhënë një janë mbipopulluar, njerëzit e varfër po mbushin letër, për t’u thënë pse u prishet shtëpia, burgjet. Njerëz, të cilët qëndrojnë në burg për biznesi, a do të marrin ndonjë kompensim? Në dënime që nuk duhet të jetë burgu, se ka një vit të vështirë krize, kjo qeveri në vend që dënime të tjera alternative, por sot mbushin t’i lërë shqiptarët të punojnë, të nxjerrin bukën burgjet e Shqipërisë. e gojës prish 9 mijë ndërtime, biznese dhe A është kjo një qeveri që mbështet ata që shtëpi. A e kanë ndjerë këta ndihmën e qeverisë janë në nevojë, apo është një qeveri armike që apo të kundërtën? Një qeveri armike, një qeveri godet më të varfrit, më të pamundurit? që të lë në mes të katër rrugëve. Si pasojë e kësaj politike në Shqipëri numri Çfarë duhet të mendojnë studentët? Kjo i azilkërkuesve është i frikshëm. Pas ardhjes qeveri erdhi dhe mbylli shkollat, u mbyllën filialet së kësaj qeverie të majtë, që duhet ta kishte shtetërore në shumë rrethe të vendit që u jepnin edhe më shumë pjesë të besimit, doktrinës së mundësi studentëve në këto rrethe të studionin saj mbështetjen e të varfërve numri i këtyre të pa shpenzuar shumë, të qëndronin në shtëpinë fundit rritet, numri i azilkërkuesve rritet në e tyre me familjen e tyre. Jo vetëm mbylli filialet mënyrë të frikshme. Në vitin 2012, kanë qenë dhe universitetet e tjera, por rriti edhe tarifën rreth 250 azilkërkues në Gjermani. Në vitin 2013 për studentët. A është kjo një ndihmë për të numri shkoi në një mijë, në vitin 2014 shkoi në rinjtë dhe të rejat shqiptare? Jemi vendi i fundit 17 mijë, në këtë vit për dhjetë muajt e parë në Europë për përqindjen e të rinjve që ndjekin është rritur shtatë herë më shumë sesa dhjetë shkollën e lartë. muajt e parë të vitit 2014. Janë gati 100 mijë Çfarë është kjo qeveri? Qeveri e mbështetjes azilkërkues sot në Europë. Janë të gjithë këta, shoqërore apo qeveri që godet ata që kanë të cilët prej dy vjetësh nuk panë një qeveri të nevojë? Çfarë mendojnë familjet që mbroheshin mbronte të varfrit, por godiste të varfrit, një
284 Legjislatura e 8-të Viti 2015
qeveri që u vrau shpresën dhe e vetmja mbrojte drejtave të njeriut? Kur Banka Botërore që u kishte mbetur, ishte të gjenin shpëtim në deklaron: “Kujdes me aksionin kundër Gjermani, Suedi, Holandë, Belgjikë dhe vende informalitetit se po godisni të varfrit”, çfarë të tjera të BE-së. është? Kur raporti i BE-së vlerëson me notën Çfarë tha ministri i Punëve të Jashtme të më të ulët mbrojtjen e të drejtave të njeriut, me Shqipërisë, zoti Bushati para pak ditësh për 1 nga 5 që është më e larta, çfarë është? azilkërkuesit? Ai tha: “Jam dakord me Gazeta më e madhe gjermane “Frankfurt, Kryeministrin Vuçiç që fenomeni i azilkërkuesve al am main zeitung” thoshte se shqiptarët mund është fenomeni i nomadizmit ekonomik”. të largohen për arsye ekonomike, por kanë Azilkërkuesit tha që janë nomadë ekonomike. edhe arsye politike. Janë të motivuar politikisht Këtë kishte thënë Vuçiç. Pse e thotë Vuçiç këtë që kaq shumë shqiptarë, rreth 100 mijë, kanë gjë? A e dini se cilët janë azilkërkues nga kërkuar azil politik në Gjermani dhe Europë. Serbia? Janë shqiptarët që jetojnë në Serbi, Ky ministër i Jashtëm që justifikon Vuçiçin shqiptarët e Luginës së Preshevës dhe për pastrimin etnik në Luginën e Preshevës nuk minoritete të tjetra që janë në Serbi dhe kanë ka mundësi të thotë një fjalë të vetme për krizën pasaportë serbe, janë të parët që përbëjnë politike në Prishtinë. Ky ministër, ky numrin e shtetasve serbë që kërkojnë azil. Nor- Kryeministër, kjo qeveri që e nisën me mal që Vuçiç do të lajë duart, dhe do të thotë propagandën e madhe të takimit të dy qeverive, se janë nomadë ekonomike dhe nuk është të hapjes së një kapitulli të ri në mes Tiranës pastrim etnik i Luginës së Preshevës, ata nuk dhe Prishtinës për marrëveshjen strategjike po largohen për arsye të tjera, por po largohen Tiranë – Prishtinë, sot heshtin për krizën politike se janë nomadë ekonomikë. atje. Nuk kanë mundësi të ndikojnë në asgjë! Ministri i Jashtëm i Shqipërisë, duhet të jetë Zero ndikim në Prishtinë për krizën më të rëndë i pari që të ngrejë zërin në mbrojtje të tyre, t’i politike që ajo po kalon Prishtina, që po i bën kërkojë pse nuk miratohet marrëveshja për një dëm të rendë interesave të shqiptarëve në njohjen e diplomave. A ishte Kryeministri i Kosovë dhe kudo tjetër në Ballkan. Ku është, Shqipërisë në Serbi? A u bë një zhurmë e atëherë, ndikimi i Tiranës? Pas takimit Rama – madhe për marrëveshjen e arritur në darkë, për Vuçiç në Austri, për pajtimin madh shqiptaro- njohjen diplomave të studentëve shqiptarë nga serb, zëvendëskryeministri dhe ministri i Lugina e Preshevës, të cilët kanë studiuar në Jashtëm, Hashim Thaçi, tha: “Nuk ka pajtim Shqipëri? Asgjë nuk është arritur! Vetëm me mes Tiranës dhe Beogradit, pajtimi kalon mes këtë akt ata të rinj dhe të reja do të kishin pasur Prishtinës, sepse janë ata që kanë vuajtur mundësi të punonin në tokën e tyre: në shumë, janë ata që kanë vuajtur gjenocidin dhe Preshevë, Bujanovc, Metvegje dhe kudo tjetër. spastrimin etnik”. “Ke kaluar kufijtë” - i tha Por marrëveshje nuk ka! Ishte një gënjeshtër! Tiranës zyrtare. Çfarë u tha Kryeministri Sot, ky ministër i Jashtëm, në vend që të ngrejë Mustafa, pas përpjekjes së Tiranës për të zërin në mbrojtje, e legjitimon, e justifikon ndërhyrë? “Mos ndërhyni në punët tona të kryeministrin serb, duke thënë se janë nomadë brendshme”, - i tha publikisht ai Tiranës. Një ekonomikë. Pra edhe shqiptarët po largohen lajm i rëndë! për arsye ekonomike. Nuk është kështu! Nuk Një sjellje e papërgjegjshme e këtyre dy po largohen vetëm për arsye ekonomike. vjetëve ka sjellë këtë situatë të paprecedent. Shkelja e të drejtave të njeriut nuk është arsye Edhe kur ishit ju në qeveri, në vitet 1997-2005, ekonomike. Të ndiehesh i pambrojtur kur të edhe kur erdhëm ne, kurrë nuk ka ndodhur kjo prishet shtëpia, të mos kesh ndihmë gjë! Ka ekzistuar një bashkëpunim, një ekonomike, të të ndërpritet energjia kur je në marrëdhënie mbështetëse. Erdhi kjo qeveri për pikë të hallit, kur je edhe nënë kryefamiljare, të prishur një kapital të jashtëzakonshëm, që u kur je e dhe e moshuar 90-vjeçare, çfarë është? ndërtua jo lehtë mes Tiranës dhe Prishtinës. Është shkelje e të drejtave të njeriut. Kur të Të kthehem edhe një herë te mbrojtja varfrit e vendit po mbipopullojnë burgjet, siç shoqërore, e cila është një fjalë e huaj për këtë thotë ambasadori i Britanisë së Madhe, dhe ai i qeveri qesharake. Ky Kryeministër nuk e njeh OSBE-së çfarë është? A është shkelje e të mbrojtjen shoqërore. Ka vetëm një mënyrë si
285 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
kjo qeveri të mbrojë shqiptarët: T’i lërë përkushtimin për sa i përket mbrojtjes dhe shqiptarët të punojnë! Asnjë fond i ndihmës garantimit të lirive dhe të drejtave që lidhen me ekonomike nuk mund të zhbëjë varfërinë që ka punën dhe emigracionin. sjellë kjo qeveri. Lërini shqiptarët të punojnë! E Sipas informacioneve nga pala Hungareze, nxjerrin bukën e gojës vetë, nuk kanë nevojë në Hungari janë rreth 170 emigrantë, të cilët për ndihmë ekonomike! Por kjo qeveri nuk jetojnë dhe punojnë atje, pra të gjithë këta janë duhet të ndërhyjë në ekonomi! Të ulë taksat, të në një formë apo në një tjetër subjekte të kësaj largojë procedurat, të çlirojë ekonominë nga marrëveshjeje. Në pamje të parë duket si një kapja, të lejojë zhvillimin e ndërtimit, se numër i vogël përfituesish, por duke pasur shqiptarët e nxjerrin bukën e gojës vetë, siç ka parasysh se Hungaria ka marrëveshje me ndodhur në këta 25 vjet që nga vendi më i shtetet e tjera të Bashkimit Europian, natyrisht varfër, me të ardhura më të ulëta, arritën të që ky numër do të jetë edhe më i madh. Që rimëkëmben në dy dekada. Por me një qeveri nga ky moment emigrantët shqiptarë që jetojnë të tillë, e cila jo vetëm është e paaftë, por dhe punojnë në Hungari, sikurse edhe kolegët ndërhyn dhe nuk i lë shqiptarët punojnë. Lejojini e tyre hungarezë, nëpërmjet kësaj shqiptarët të punojnë! Largohuni, me pak fjalë! marrëveshjeje, do të kenë mundësi të mbledhin Kjo është e vetmja mënyrë si mund t’i lejoni të vitet e tyre të punës dhe kur të mbushin moshën rimëkëmben dhe të sigurojnë bukën e gojës. e pensionit do t’u bëhet i mundur përfitimi i tij. Faleminderit! Pra, do t’u garantohet e drejta e njohjes së Valentina Leskaj – Faleminderit! kontributeve në sigurimet shoqërore. Ata do të Fjalën e ka deputetja Anila Agalliu. kenë mundësi të gëzojnë pensionet, që janë fryt Anila Agalliu – E nderuara zonja drejtuese i punës së tyre, pavarësisht se një pjesë të e seancës, periudhës së punës së tyre e kanë kryer në Të nderuara kolege dhe kolegë deputetë, Hungari apo Shqipëri. Pra, e thënë ndryshe, Marrëveshja që po diskutojmë sot dhe pret viteve të punës në Shqipëri do t’u shtohen vitet miratimin tonë ndërmjet Republikës së e punës në shtetin hungarez dhe në momentin Shqipërisë dhe Hungarisë, për mbrojtjen e përmbushjes së kushteve të pensionit shoqërore është një marrëveshje standarde, emigrantët shqiptar do të fitojnë pension, ashtu por e rëndësishme, që do të krijojë mundësinë siç parashikohet edhe në skemat e pensioneve e përfitimeve të sigurimeve shoqërore për hungareze. Marrëveshja është përgatitur nga shqiptarët që jetojnë dhe punojnë në Hungari, grupi teknik i punës për hartimin saj, i drejtuar si edhe për shtetasit hungarezë, të cilët vijnë nga Ministria e Mirëqenies Sociale, me për të jetuar apo punuar në Shqipëri. Kjo përfaqësues të Institutit të Sigurimeve marrëveshje është iniciuar në zbatim të Shoqërore, Fondit të Sigurimit të Detyrueshëm detyrimit të përcaktuar në Marrëveshjen e Shëndetësor, të cilët ngarkohen për vënien në Stabilizim-Asociimit dhe përbën një moment të jetë të marrëveshjes për mbrojtjen shoqërore. rëndësishëm në marrëdhëniet midis vendit tonë Nuk mund të lë pa përmendur reformën e dhe Hungarisë, në fushën e mbrojtjes pensioneve, që hyri në fuqi më 1 janar të këtij shoqërore. Është marrëveshje në përputhje me viti dhe që është pa dyshim një reformë e eksperiencën ndërkombëtare në fushën e suksesshme, pasi heqja e pensionit tavan, i cili mbrojtjes shoqërore, ku mbrojtja e emigrantëve nuk e kalonte shifrën prej 24 mijë lekësh, dhe rregullohet nëpërmjet aderimit në instrumentet ndryshimi i formulës së llogaritje bëri të mundur ligjore ndërkombëtare në fushën e mbrojtjes rritjen e pensioneve për të gjitha fashat e shoqërore, nënshkrimit të marrëveshjeve pagave, nga 2%-40%. Janë rreth 5 mijë të dypalëshe, ndërmjet vendeve respektove, si moshuar, të cilët për arsye të ndryshme, nuk i dhe nga legjislacioni kombëtar. Projektligji është plotësonin kriteret dhe nuk merrnin asgjë. Sot pjesë e procesit të koordinimit të skemave të përfitojnë pension social duke marrë rreth 6700 mbrojtjes shoqërore, ndërmjet Shqipërisë dhe lekë në muaj. Si rezultat i reformës përfitues vendeve të tjera, ashtu siç është parashikuar ishin edhe 3800 ish-minatorë, pensionet e të në programin politik të qeverisë, gjë që tregon cilëve u dyfishuan dhe mosha e daljes në pen- se kjo maxhorancë ka vëmendjen dhe sion është ulur me 5 vjet.
286 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Prandaj, projektligji i sotëm vjen në vazhdën shmangien e mbivendosjes së përfitimeve. Të e kësaj reforme të suksesshme, por edhe për gjithë personat e përfshirë në këtë marrëveshje faktin se në fokusin e vazhdueshëm të kësaj do të trajtohen në mënyrë të barabartë prej maxhorance qeverisëse ka qenë mbrojtja palëve në lidhje me të drejtat dhe detyrimet për shoqërore edhe për emigrantët shqiptarë që plotësimin e kushteve dhe pagesën e punojnë në shtete të ndryshme. përfitimeve, që rrjedhin drejtpërdrejt prej Në kuadër të lëvizjes së lirë të personave legjislacionit të palëve ose sipas dispozitave të ekzistojnë rregullat për bashkërendimin e punës kësaj marrëveshjeje. Përfitimet e fituara në për sistemet kombëtare të mbrojtjes shoqërore, bazë të legjislacionit të njërës palë, nuk mund të cilat kontribuojnë në drejtim të përmirësimit të reduktohen, ndryshohen, ndërpriten apo të kushteve dhe standardit të jetesës për këta anulohen për shkak se përfituesi ka persona. vendqëndrim në territorin e palës tjetër, vetëm Marrëveshja konsiston në ofrimin e nëse nuk është parashikuar ndryshe në përfitimeve në sigurimet shoqërore, kujdesin marrëveshje. Për personat që kanë të drejtën shëndetësor dhe bazohet në parimin e trajtimit e përfitimit nga njëra palë, transferimi i të barabartë të punëtorëve në punësim, trajtimin përfitimeve bëhet në kushte të njëjta, edhe në me përfitim dhe të ardhura. Gjithashtu, rregullat raste kur ata jetojnë në një shtet të tretë. koordinuese duhet të garantojnë që personat, Në këtë projektmarrëveshje, përveç të cilët lëvizin nga një vend në tjetrin, personat dispozitave të përgjithshme, lidhur me në varësi të tyre dhe të mbijetuarit të ruajnë të legjislacionin e zbatueshëm të të dy vendeve, drejtat e fituara apo ato që janë duke i fituar. parashikohen edhe dispozita të veçanta për Bashkimi i periudhave të siguruara, sipas trajtimin e punonjësve të ndërmarrjeve të legjislacioneve kombëtare të ndryshme, do të transportit ajror apo tokësor, ekuipazhet e merret në konsideratë për të siguruar të drejtën anijeve, punonjësit e administratës publike, të e përfitimeve dhe llogaritjen e tyre. Kjo misioneve diplomatike dhe posteve konsullore. projektmarrëveshje zbatohet për skemën e Përcaktohen dispozita të veçanta për bashkimin sigurimeve shoqërore dhe konkretisht për e periudhave të sigurimit, të përfitimeve në përfitime në të holla për sëmundje për personat natyrë, përfitimeve në para në rastet e e punësuar, barrëlindje për personat e sëmundjeve, barrë-lindjeve, aksidenteve në punësuar, të vetëpunësuar, si dhe për punë dhe sëmundjeve profesionale, të punëdhënësit, aksidente në punë dhe pensioneve të pleqërisë familjare dhe të sëmundjet profesionale për personat e invaliditetit, përllogaritjet e pensioneve, trajtimet punësuar, pensionet e pleqërisë, të invaliditetit në raste e periudhave të sigurimit nën një vit dhe familjare për personat e punësuar, të dhe pagesat për vdekje. vetëpunësuar, si dhe për punëdhënësit. Në këtë marrëveshje përcaktohen Dua të theksohet se kjo marrëveshje, në përgjegjësitë e organeve kompetente, ankimet, kuadrin e skemës së sigurimit të detyrueshëm mënyrën pagesës së përfitimeve, shqyrtimin e të kujdesit shëndetësor, përkthehet në përfitime kërkesave, mbrojtjen e të dhënave personale, në natyrë për subjekte përfituese të siguruara. zgjidhjen e mosmarrëveshjeve midis palëve, si Çdo person i siguruar, në bazë të legjislacionit edhe garantimin e të drejtave të fituara, të njërit prej shteteve kontraktuese, pra të rishikimin e përfitimeve, kohëzgjatjen e Hungarisë apo të Shqipërisë, gëzon të drejtën vlefshmërisë së kësaj marrëveshjeje dhe hyrjen për përfitime në natyrë gjatë qëndrimit në në fuqi të saj. territorin e shtetit tjetër kontraktues dhe Si pjesë, dhe në zbatim të marrëveshjes për përfitimet në natyrë jepen në emër të agjencisë mbrojtjen shoqërore është edhe procedura ad- kompetente nga agjencia e vendit të qëndrimit, ministrative, e cila përcakton rregullat dhe në përputhje me dispozitat që ajo zbaton. veprimet analitike të institucioneve kompetente Kjo marrëveshje përcakton dispozitat e zbatuese, si për shembull: Instituti i Sigurimeve përgjithshme, që përfshijnë përkufizimet, Shoqërore, si edhe Fondi i Sigurimit të hapësirën ligjore, parimin e trajtimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor. barabartë, transferimin e përfitimeve, Ratifikimi i kësaj marrëveshjeje për mbrojtjen
287 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
shoqërore nëpërmjet Republikës së Shqipërisë, zhvilluar tri raunde negociatash dhe pritet që nga njëra anë, dhe Republikës së Hungarisë, kjo marrëveshjeje të përfundojë shumë shpejt. nga ana tjetër nuk do të ketë efekt financiar të Për bashkëpunimin me Italinë, i është menjëhershëm. Shtetasve shqiptarë u lind e prezantuar palës italiane një studim i drejta për përfitime nga skema e sigurimeve hollësishëm për skemën e pensioneve, ku shoqërore në një periudhë të dytë, kur ata të përfshihet numri i qytetarëve shqiptarë dhe kenë mbushur moshën e pensionit. Duke pasur italianë që punojnë në të dyja vendet dhe koston parasysh që emigrantët shqiptarë, që kanë financiare të procesit. Kjo marrëveshje periudha sigurimi janë relativisht të rinj dhe dypalëshe është në proces negociatash. duan të paktën 6-10 vjet për të dalë në pen- Ndërkohë, në bashkëpunim me Ministrinë e sion, efektet financiare do të fillojnë pas kësaj Punëve të Jashtme, është shprehur gatishmëria periudhe. Kostot administrative për zbatimin e e Ministrisë së Mirëqenies Sociale dhe Rinisë kësaj marrëveshjeje janë të pallogaritshme dhe për të filluar bashkëpunimin me Kosovën, mbulohen nga institucionet zbatuese të secilës Mbretërinë e Spanjës, Francën, Bullgarinë, palë. Kroacinë, Indinë, Danimarkën dhe me të gjitha Kjo marrëveshje e këtij lloji nuk është as e vendet e Bashkimit Europian. para dhe as e fundit, pasi koordinimi i skemave Të nderuar kolegë, ju ftoj ta votojmë këtë të mbrojtjes shoqërore për shtetasit shqiptarë marrëveshje kaq të rëndësishme në fushën e që punojnë e jetojnë jashtë vendit janë në sigurimeve shoqërore, e cila do të lehtësojë më fokusin e programit të kësaj qeverie. pas procedurat e përfitimit të pensioneve nga Është në fuqi dhe në zbatim marrëveshja me ana e emigrantëve shqiptarë. Turqinë që prej vitit 2001, marrëveshja e Faleminderit! mbrojtjes shoqërore ndërmjet Shqipërisë dhe Valentina Leskaj – Fjalën e ka deputetja Belgjikës, dhe është ratifikuar në Kuvend në Arbjola Halimi. datën 3 prill të vitit 2014, ku përfitues janë 35 Arbjola Halimi – Të nderuar kolegë mijë vetë. Po kështu, është ratifikuar në prill të deputetë, vitit 2015 marrëveshja e mbrojtjes shoqërore Të nderuar qytetarë, ndërmjet Shqipërisë dhe Dukatit të Madh të Deputetët e Partisë Demokratike, ne, Luksemburgut. Të dyja këto marrëveshje fillojnë opozita shqiptare, mbështesim çdo marrëveshje zbatimin vitin tjetër. Po kështu, është ratifikuar që mundëson trajtimin në mënyrë të barabartë në nëntor të vitit 2015 marrëveshja e mbrojtjes të qytetarëve shqiptarë kudo ata qofshin. Ajo shoqërore ndërmjet Shqipërisë dhe që mbetet për t’u thënë është fakti se këto Maqedonisë, ku përfitues janë rreth 1500 marrëveshje si kjo e sotmja me Hungarinë apo shqiptarë. Instituti i Sigurimeve Shoqërore në ajo e disa ditëve më parë me Rumaninë e bashkëpunim me Ministrinë e Jashtme dhe Maqedoninë, nuk janë veçse një pikë në ujë në institucionet zbatuese po vazhdojnë punën për raport me nevojat që kanë qytetarët tanë procedurat e zbatimit të kësaj marrëveshjeje. emigrantë kudo ata janë. U referohem këtu Marrëveshjet e mbrojtjes shoqërore me kryesisht dy shteteve kryesore, ku ne kemi edhe Rumaninë, ku përfitues janë rreth 1000 numrin më të madh të emigrantëve, Greqisë shqiptarë, me Çekinë dhe Gjermaninë, ku dhe Italisë, ku mbi 500 mijë emigrantë janë atje përfitues janë rreth 16 mijë emigrantë shqiptarë, dhe nuk i gëzojnë të drejtat e mbrojtjes janë finalizuar e miratuar në Këshillin e shoqërore. Ashtu siç e përmenda edhe në disa Ministrave. Është realizuar nënshkrimi nga seanca më parë, në një marrëveshje të ministrat e vendeve përkatëse, po procedohet ngjashme, asgjë nuk duket në horizont, nuk ka me Ministrinë e Punëve të Jashtme për asnjë përpjekje nga qeveria shqiptare për t’u ratifikimin e marrëveshjes. Është miratuar në mundësuar këtyre emigrantëve një trajtim të Këshillin e Ministrave dhe pritet të nënshkruhet barabartë, bërjen e një marrëveshje të tillë si marrëveshja e mbrojtjes shoqërore ndërmjet kjo që po miratojmë sot. Uroj që në ditët në Shqipërisë dhe Kanadasë. Nga kjo marrëveshje vazhdim, edhe pse situata mbetet pesimiste, të përfitojnë rreth 29 mijë emigrantë, ndërsa me kemi përpjekje të tilla. Në fakt, vetë jam edhe Austrinë, ku jetojnë rreth 1700 shqiptarë, janë më pesimiste, pasi qeveria aktuale që kemi nuk
288 Legjislatura e 8-të Viti 2015
po i mbron qytetarët e saj brenda vendit e jo të gjatë, mungesa e theksuar e vëmendjes, e më të mbrojë qytetarët jashtë vendit. përqendrimit, si dhe disa sjellje tipike si rrëmuja, Të nderuar qytetarë, hedhja e objekteve aty këtu apo edhe Në këta dy vjet me ndryshimin e skemës së shkarravinat tipike në formë rrethore nga ndihmës ekonomike qeveria shqiptare i dha mungesa e durimit, përbëjnë një rrezik serioz fund njëherë e mirë korrupsionit, në pretendimin për vetëdijshmërinë që kërkohet në qeverisjen e saj të bërë nga ju, dhe mori vetë gjithë e një vendi dhe në të qenurit koherent midis eskluzivitetin e këtij korrupsioni e abuzimeve gjërave që thuhen, atyre që synohen që më së të bëra, duke hequr pashpirtshmërisht e në shumti nuk arrihen. bllok, pa u marr vesh kurrë se me çfarë kriteri, Në moshë të hershme kjo problematikë rreth 20 mijë shqiptarë nga skema e ndihmës mund të mos përbëjë problem serioz, e kam ekonomike. U fol asokohe për një sistem dhe fjalën për ADHD-në, pasi humbet me kohën, formulë pikëzimi që askush se mori vesh, madje por, nëse çrregullimi persiston dhe zgjatet në edhe sot e kësaj dite qytetarët janë të paqartë, kohë në moshë të rritur, ai mund të zhvillojë te si ata që e përfitojnë, si ata që nuk e përfitojnë, subjekti një kompleks superioriteti dhe sesi përzgjidhen nga i ashtuquajturi sistem inferioriteti së bashku, po aq edhe të pikëzimi, domethënë, kur edhe si të bie bingoja megalomanisë, që me pak pushtet do të për një sasi kaq të vogël parash e ç’mund të përbënte një kombinim të rrezikshëm, gati një bësh me to. Është po ky sistem dhe po kjo neurozë. qeverisje që i shtrydh njëherazi këto shtresa në Të nderuar qytetarë, skema e re e ndihmës nevojë për të paguar ujë e drita ose për të jetuar ekonomike nga kjo qeveri bëri që të dilnin prej pa to, ndërkohë që ka detyrimin t’u garantojë saj me mijëra familje të varfra dhe në nevojë. atyre një minimum jetik qoftë për energjinë Sjell këtu në vëmendje rastin e një nëne elektrike, qoftë për ujin e pijshëm. kryefamiljare në qytetin e Cërrikut me tre fëmijë Ajo që kanë zgjedhur të bëjnë këta, në fakt, dhe bashkëshortin e paralizuar, së cilës i ishte është të dhunojnë këtë shtresë, madje ta hequr ndihma ekonomike pa kuptim dhe pa shumojnë e zgjerojnë atë në emër të asaj se shpjeguar dot përse. “Nuk di ku të përplasem”, po bëjnë shtet. Ky është shtet, por nuk është më thoshte, “për aq pak para”. Raste të tilla pati një shtet i mbrojtjes shoqërore, është një shtet asokohe plot dhe vazhdon të ketë po aq edhe i sjelljes antishoqërore, ose klinikisht, siç njihet sot për ca gram miell se aq mund të blesh me ndryshe, shtet i psikopatisë, e cila në klinikën to. “Pak miell, zotëri.” Kjo është Shqipëria juaj, e vet ka sjelljet antisociale: përshkujdesje ose rikthim në kohërat e Migjenit. mosshqetësim për atë që është e drejtë apo e Ministri i suksesit të dështimeve duhet të gabuar; të gënjyerit persistent apo tendencë dërgojë një herë punonjësit e tij poshtë urave dhe veprime për të përjashtuar të tjerët; dhe rrugëve të Shqipërisë anembanë, ku flenë përdorim të sharmit të menduar për të e strehohen në rrugë jo pak fëmijë, madje mu manipuluar të tjerët apo për kënaqësi në mes të Tiranës, përpara tij, dhe jo të bëjë personale; egocentrizëm dhe ndjenjë sikur vajton kur foshnja humb jetën poshtë një superioriteti; vështirësi në zbatimin e ligjeve; ure nga të ftohtit e nga uria, se ka përgjegjësi dhunim në mënyrë të përsëritur të të drejtave të drejtpërdrejtë për këtë. Sot janë rreth 50 mijë të të tjerëve nëpërmjet përdorimit të viktimizimit, fëmijë pa strehim e pa mbështetje. Po ky pandershmërisë; armiqësi dhe irritueshmëri e ministër duhet t’u shpjegojë sot shqiptarëve se lartë, axhitacion, impulsivitet, agresion dhe përse ata nuk gjejnë punë dhe përse rreth 9 dhunë, mungesë e theksuar empatie dhe mijë të tjerë janë larguar nga puna dhe këta po keqardhje pra, dhuna dhe abuzimet, vjedhjet në bllok, pa kurrfarë arsye, me përjashtim të me dhunë e pa dhunë, plaçkitjet e grabitjet, kriterit politik, se nuk i përkasin partisë së tij. terrori e presioni mbi viktimën, kërcënimi, 200 nëpunës të Bashkisë Tiranë u flakën në dëmtimi dhe mungesa e theksuar e empatisë, rrugë nga kryetari juaj i fiqve dhe asokohe që, kombinuar me deficitin e vëmendjes dhe ministër i Mirëqenies Personale, madje jo pak hiperaktivitetin, në klinikën e tij ka vështirësi në shkurtime të ndihmës ekonomike u bënë me qëndrimin ulur për një kohë relativisht jo shumë firmë të tij. I dëboi romët nga barakat e tyre dhe
289 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
i flaku, edhe pse në fushatë zhvilloi jo pak Punës pikërisht në frazën që i jep punonjësit të takime dhe u bëri shumë premtime atyre. Ku larguar nga puna mundësinë e rikthimit. 9 mijë janë ata sot? Ku strehohen? shqiptarë të larguar nga puna në bashki, Në fakt, angazhimet më të shumta të këtij komuna, shkolla, kopshte, spitale, etj., etj. 4 % kryetari në performancën e tij disamujore janë është rritur papunësia dhe tek të rinjtë ajo është fotot me fëmijë në kopshte e shkolla. Thjesht në shifrat 34%, falë politikave tuaja. Zyrat e sa për imazh. Një buzëqeshje dhe mjafton. Në punësimit, duke huazuar një fjalë të thënë nga atë kohë ministër e kishte shqetësimin kryesor vetë ju, janë të plogështa, ndërsa unë do të shkurtimet nga ndihma ekonomike dhe, si për thosha janë thjesht fasadë se nuk kryejnë asnjë ironi, afërsisht në të njëjtat ditë, festonte një funksion. Më gjeni ju sot qoftë edhe një shqiptar dasmë luksoze të bërë me fiq. të vetëm që të jetë punësuar nga zyrat tuaja të Ministri aktual i Mirëqenies, për hir të së punësimit. vërtetës, flet pak, po bën mirë të mos flas fare Janë afro 100 mijë shqiptarë të larguar dhe me ato që thotë, ka një sinkron të çuditshëm 200 mijë të tjerë që duan të ikin. Kjo është me gënjeshtrat dhe thëniet e shefit të tij, mbrojtja juaj shoqërore. Thoni se u kemi vrarë shkëlqesisë së tij, Kryeministrit të vendit. Ashtu ne, opozita shqiptare, shpresën. Po sa forcë si Kryeministri, edhe ai mburret për reformën mund të ketë një opozitë kundrejt atij që është në pensione, kur edhe një njeri që ka vetëm tre në pushtet dhe që numerikisht për nga votat klasë shkollë mund të kuptojë se pensionet jo në Kuvend është gati i gjithëpushtetshëm? Në vetëm që nuk janë rritur, por janë ulur, po ashtu dy vjet e gjysmë qeverisje vazhdoni t’ia vini fajin edhe pagat, pasi askund nuk reflektohet efekti Partisë Demokratike duke bërë një lojë të ndyrë i inflacionit duke mos i indeksuar ato në raport të shmangies së vëmendjes nga përgjegjësitë më ketë ndikim të përvitshëm. Në vend që të tuaja reale dhe mjaft të mëdha. Është juaja flasë për reforma fantazmë, pasi asgjë konkrete përgjegjësia për ku ndodhet Shqipëria sot, jo e nuk kemi parë dhe të komentojë mbi jona. Në këta 2 vjet e disa muaj po ikin progresraportin e BE-së, si “ministër suksesi”, shqiptarët, kjo nuk ka ndodhur më parë. se ka marrë edhe çmim kohët e fundit, duhet Pikërisht gjatë qeverisjes suaj vendi ra plot 35 t’u shpjegojë shqiptarëve se përse BE-ja nuk vende ekonomikisht. Ky është rekord nga ana pranoi hapjen e negociatave me Shqipërinë. juaj në këta dy vjet. Klima juaj e burgut dhe e Duhet t’u shpjegojë shqiptarëve se përse terrorit bëri që ata të protestojnë dhe të mos ju buxhetimi me pjesëmarrje kishte mbetur një duan. Gjatë qeverisjes suaj 73 mijë shqiptarë projekt thjesht në letër gjatë hartimit të buxhetit humbën punën në biznese private si pasojë e të ministrisë së tij. Dukej gati se e kishte hartuar gjobave, taksave dhe kontrolleve të panumërta. në zyrë ose rrotull saj. Këtë t’u shpjegojë Përfundimisht ua keni plasur shpirtin njerëzve shqiptarëve. Duhet t’u shpjegojë shqiptarëve se me këto shtrëngime. Njeriu në natyrën e vet sa përse, ndërsa numëronte nga Lezha mbi 11 mijë më shumë shtrëngohet, aq më shumë mbushet të papunë, i quajti ata dembelë, pasi nuk mund si një rezervuar e më pas pëlcet dhe ju jeni të ketë absurditet më të madh sesa ky, që përgjegjës për këtë. Ju dhe vetëm ju. Janë ligjet shqiptarët nuk dashkan të punojnë. tuaja, janë burgjet tuaja, janë reformat tuaja të Po kthehem sërish te mbrojtja shoqërore. mbrapshta, është arroganca juaj dhe patjetër e Zoti Ministër, ju ndërmorët një iniciativë në kaluara juaj komuniste, të cilën doni ta ringjallni, dukje për mirë, por thellësisht të dyshimtë, siç që ndërton tek qenia juaj një personalitet me ishte ajo e testimit të punonjësve në qendrat e mendime e kujtime, që zor se do t’i ndërrojë, kujdesit social, ku siç raportojnë dhe vetë me dashurinë për vitet ku ndihej i paprekshëm. mediat tuaja të majta, në rastin më të mirë, të U jeni bërë njerëzve si hije, sidomos biznesit vetmet që kanë dalë fituese janë sanitaret dhe të madh e të vogël. Dhe më keq do të shkojë! pastrueset, si dhe drejtorët tuaj, se i shërbejnë Deklaron se u ke rezervuar deri në 6 paga më mirë atdheut. Tani, zoti Ministër, që të shpërblim tatimorëve kanë shtrydhë, kanë sqarohemi, ku ishte testimi e ku ishte spastrimi? ushtruar presion ndaj biznesit duke i bërë tre, Dyshime më të mëdha bien edhe për shkak të katër deri në gjashtë kontrolle në ditë dhe këtyre ndryshimeve pak ditë më parë në Kodin e të fundit t’u vësh edhe spiunë i kryejnë apo jo
290 Legjislatura e 8-të Viti 2015
kontrollet. Ç’filozofi është kjo? Kjo është të reja për këto terrene, nuk ka rikonstruksione, filozofia e etërve tuaj. Çfarë bën një tatimor më megjithëse e dimë shumë mirë se në kurrikul shumë se një mjek, që të përfitojë deri në është shtuar një orë fizkulture dhe ajo orë, gjashtë paga shpërblim, më shumë se një krahas me të tjerat, në shumicën e shkollave, mësues, më shumë se një pedagog, më shumë nuk realizohet në terren, por realizohet në se një infermier, më shumë se një artist? mënyrë teorike, duke u bërë në klasë. Më kanë Të nderuar kolegë të maxhorancës, thënë se mësuesit këtu në Tiranë nuk paguhen Fjalimet rrenacake të kryeministrit tuaj e për orët e konsultimeve. Normat mësimore nuk kanë humbur tashmë audiencën dhe nuk keni respektohen, pasi mësuesit nuk paguhen as për për të shkuar larg, pasi mendja dashakeqe e klasën në kujdestari. Mbipopullimi vazhdon të atij që e sheh popullin si bagëti pa bërë jetë një nga problemet kryesore të shkollave mbrapsht ka vetëm një pasojë, dëbimin, tona, sidomos në gjimnazet e Tiranës. Mos dëbimin dhe largimin tuaj të turpshëm nga kjo harroni se në programin tuaj për arsimin keni qeveri. premtuar se klasa maksimalisht do të jetë me U uroj shqiptarëve kudo që janë një Vit të Ri 30 nxënës. Ju jo vetëm që nuk e keni mbajtur të mbarë e të begatë, madje i uroj që të këtë premtim, por, në udhëzimin e ministrisë për shpëtojnë njëherë e mirë nga qeverisja juaj! normat mësimore, përcaktohet që klasat duhet Faleminderit! të ketë vetëm 35 nxënës që të quhet e tillë. Valentina Leskaj – Faleminderit! Realiteti është tjetër, në Tiranë ka klasa, Fjalën e ka deputeti Luçiano Boçi. sidomos në gjimnaze, me 40 nxënës dhe kjo Të përgatitet deputeti Eduard Bejko. është e vërteta. Ndërkohë që mësimi me turne Luçiano Boçi – E nderuara drejtuese e vazhdon të jetë problemi kryesor i seancës, mësimdhënies. Në shumë shkolla të mesme të Të nderuar deputetë, Shqipërisë: në Tiranë, në Elbasan, në Korçë, Marrëveshja në fjalë është një detyrim teorik në Sarandë kemi një problem shumë të madh, i përmbushur i qeverisë shqiptare dhe nuk dua të shfaqur edhe nga mediet, mungojnë tërësisht që në fjalën time të përqendrohem tek ajo, por mësuesit ndihmës për aftësitë e kufizuara. të merrem me një detyrim të papërmbushur të Braktisja e shkollës për shkak të eksodit, kësaj qeverisjeje, që është pikërisht arsimi, për jotonalitetit vazhdon të jetë një nga problemet të cilin flitet shumë, konsiderohet si prioritet, por kryesore, gjë që ka bërë atë fenomen, të cilin realisht dhe praktikisht nuk bëhet asgjë për të. unë e sqarova që në fillim, bashkimin e klasave E them këtë, sepse shifra 3,3%, e deklaruar kolektive dhe rënien e numrit të nxënësve, si në këtë buxhet, është hipokrite dhe krejtësisht rezultat i të cilave parashikohet një shkurtim i e pavërtetë, pasi është një shumatore në bazë madh i mësuesve. Shifra 7100, të cilën e kemi të një matematike banale, mblidh edhe zbrit ballafaquar edhe me përfaqësuesit e ministrisë, disa shifra të marra nga ministritë e tjera, për nuk inkludon kalimet e mësuesve në pushtetin të arritur me sforco pikërisht atë 3,3%-sh. lokal, as kalimet në ministrinë përkatëse të Ndërkohë që pjesa tjetër e premtuar prej punës, por është një shifër që përfshin edhe jush, prej 5%, e cila do të vinte për arsimin, ende përzienin e mësuesve nga sistemi mësimor, të nuk e ka marrë viston dhe ende nuk ka dritë në cilët, pas kaq vitesh kontribut, do të jenë të tunelin e errët të zhvillimeve për arsimin. Për papunë dhe të pambrojtur nga shteti. hir të së vërtetës, duhet thënë se realiteti në Përballë këtij realiteti të frikshëm ju, për ta arsim është tronditës. Në arsim vazhdojnë të zbutur sadopak këtë gjendje tronditëse, kohët shtohen klasat kolektive për shkak të prishjes e fundit keni shtuar retorikën mikluese me së asaj iniciative të ndërmarrë nga qeverisja e mësuesit, madje në takimet zyrtare tejkaloni PD-së për urbanizimin e fshatrave, për shkak edhe formën zyrtare të komunikimit, duke dalë të mungesës së investimeve për shkolla të në ato format dashurore duke u thënë koncentruara, që do të bënin të mundur mësuesve: “Ju kam zemër, me dorën në përmbledhjen e nxënësve nga zona të caktuara zemër!” Nga ana tjetër, pa zemër dhe pa të largëta në largësi të barabarta. mëshirë i largoni nga puna pa asnjë shkak, pa Mungojnë terrenet sportive. Nuk ka ndërtime asnjë motiv, thjesht për arsye politike, duke
291 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
vazhduar të deklaroni: “Ju kam shpirt”, dhe pa kundërshtim me ligjin. Ai përcakton madje edhe pikë hezitimi i merrni atyre shpirtin nëpër ndërtimin e Komisionit të Vlerësimit, ku, sipas testime idiote. Shpesh ju thoni atyre: “Ju duam udhëzimit, ky komision nuk ngrihet më në rang shumë”, ndërkohë që i trajtoni me një përçmim shkolle, por në rang Drejtorie Arsimore që bie total, kur bëhet fjalë për rritje page apo për në kundërshtim me nenin 60-të. Kjo është vlerësimin e punës së tyre. Atë përfitimin që ju paturpësi! Kjo është që të sillesh me hiprokizi ua dhatë nëpërmjet taksës progresive, atë 2 pikërisht me ata, të cilëve u deklaroi “Ju dua mijë lekëshin, jua keni përmendur aq shpesh shumë dhe ju kam zemër”! këtyre mësuesve, saqë është bërë si ajo puna Për ta vazhduar më tej argumentin, i gjithë e historisë së gunës: “Guna ime, guna ime”, ky udhëzim është hartuar vetëm për një arsye kurse ju thoni: Ne, ne, ne! të vetme, ndërfutjen në procedurën e emërimit Ndërkohë, ju nuk e përcaktoni që kjo është pikërisht të iniciativës suaj të famshme: një rritje page apo është paga e 13-të, të cilën “Mësues për Shqipërinë”, së cilës i keni bërë mësuesit e presin me padurim në këtë fundviti, aq reklamë, saqë ia keni humbur edhe vlerën. por siç duken bathët kjo pagë, sipas gjasave, Unë sot po sjell faqen e printuar të Ministrisë nuk ka për të arritur tek ata. Për ta ilustruar së Arsimit, pikërisht faqen “Mësues për mënyrën tuaj të sjelljes me mësuesit, unë po i Shqipërinë”, ku kam hapur pikën e vendeve referohem udhëzimit të fundit të dalë nga vakante që disponohen sot nga ministria për Ministria e Arsimit, pikërisht udhëzimit nr. 38, shkak të konkursit të testimit, siç e quani ju, i për procedurat e emërimit të mësuesve, cili është bërë para dy ditësh. Në qoftë se klikon ndërkohë që kam marrë edhe ekstraktin e nenit në vendet vakante, sipas drejtorive arsimore, 60 të ligjit “Për arsimin parauniveristar”, të cilin nuk figuron në portalin e ministrisë asnjë vend ju e amenduat jo më larg se në maj të vitit 2015. i lirë pune. Pra, kjo është transparenca juaj, kjo Pas shumë debateve në komision, ju kërkuat është mirësjellja dhe mirëdashja me mësuesit, që procedura e emërimit të mësuesve të bëhet kjo është tallja e hapur që ju bëni me 3 mijë nga drejtuesi ose drejtori i institucionit arsimor. kandidatë, që aspirojnë për të marrë një vend Ligji këtë e përcakton qartazi në nenin 60 të tij: pune me ndershmëri dhe me djersën e tyre. Kjo “Emërimi bëhet nga drejtori i shkollës”, sepse është ajo tallja që i bëtë vjet 6 mijë kandidatëve kjo ishte kërkesa juaj dhe Komisioni i Vlerësimit mësues kur kishit mësues të emëruar, që me ngrihet në bazë të institucionit arsimor, në bazë demek i fusnit në portal. Por, sigurisht, unë u të shkollës. Por çfarë thotë udhëzimi dhe çfarë përmbahem fakteve. Në fjalën time të javës së ka thënë Kryeministri. Të mos harrojmë që para kaluar solla rastin tronditës të heqjes nga puna një viti Kryeministri i binte me grusht tavolinës të një mësuesi që quhej Ndriçim Quku, në në takimet me arsimtarët dhe bërtiste: “Nuk ka rrethin e Librazhdit, në Orenjë, i cili kishte 35 punë drejtori i Drejtorisë Arsimore me emërimin vjet punë, duke u zëvendësuar nga Gentjan e mësuesve”, sepse ishin rastet e drejtorisë së Sina. Tiranës, rastet e drejtorisë së Lushnjës që e Duke kërkuar tek emrat e regjistruar për të diskredituan mënyrën e emërimit të mësuesve. kandiduar në portal, çuditërisht gjeta që Gentjan Por çfarë ndodh në Shqipëri? Ne e dimë mirë Sina ka kandiduar në datën 19, sipas listës së që në Shqipëri ka edhe ligj, ka edhe Maliq, që çekuar. Emri është çekuar nga unë këtu. Pra, e kundërshton ligjin. Në Shqipëri Ministria e ky person, i cili, sipas udhëzimit të ministres Arsimit na mëson se ka edhe një udhëzim, që duhet të kalojë testimin “Mësues për është mbi ligjin dhe Maliqin, udhëzimi nr. 38, i Shqipërinë”, të ndjekë procedurën e dorëzimit cili përcakton qartazi në nenin e tij të parë: të dosjeve, të shkojë në shkollë, të bëhet “Procedurat për emërimin e mësuesit i bën konkurrimi i hapur, sipas udhëzimit që e thotë Drejtoria Arsimore”. Pra, tejkalon edhe ligjin, Ministria e Arsimit, është i emëruar. Po sa raste edhe Maliqin, që i binte me grusht tavolinës! të tilla kemi, ku personat janë emëruar dhe me Aq më tepër kjo është një gafë juridike, një gjoja marrin pjesë në konkurs, që demek është shkelje ligjore e hapur, pasi dihet shumë mirë 100% i sigurtë që ky do të dalë fitues dhe dalin që udhëzimi është argumentim dhe procedurë fitues? Po ata të tjerët që vijnë për të shprehur e ligjit, ndërsa ky udhëzim bie totalisht në njohuritë dhe dëshirën e tyre për të filluar jashtë
292 Legjislatura e 8-të Viti 2015
çdo ndërhyrjeje politike apo vetëm këta persona atë që shkruani vetë, nuk dini si e keni shkruar e kanë të drejtën? Pse? Sepse janë çunat e dhe pastaj e aplikoni me vonesë dhe ua merrni partisë, është kryetari i PS-së të një prej mësuesve edhe ato lekë që ua keni dhënë. fshatrave të Orenjës. Kjo është ajo procedura Kështu ka ndodhur me mësuesit e shkollave të juaj e ndershme, për të cilën bërtet Kryeministri, mesme. për të cilën lavdërohet ministrja në të gjitha Vazhdojmë me situatën e arsimit të lartë. daljet e saj; për të cilat u thuhet dhe u flitet me Debati ynë kryesor ka qenë i përqendruar tek shumë përzemërsi mësuesve, ndërsa realiteti ai ligji i mbrapshtë i arsimit të lartë, i cili do të është ky që themi ne. sjellë një katrahurë të vërtetë në sistemin e Në qoftë se unë shoh relacionin e dorëzuar arsimor, sepse ul aksesin për të rinjtë, për nga ministrja e Arsimit, e vetmja pikë në të cilën studentët, u rrit atyre tarifat në mënyrë të ju lavdëroheni dhe për të cilën keni thirrur me jashtëzakonshme dhe zhduk pasurinë publike të madhe, është çështja e transportit falas të të universiteteve publike, që është goditja më mësuesve dhe nxënësve, mbi 2 kilometra për e madhe që do të pësojë sistemi arsimor. nxënësit dhe mbi 5 kilometra. Në interesin tim Ajo që është më e habitshmja dhe e sigurisht që iu referova edhe vendimit të çuditshmja është mënyra si silleni me studentët. qeverisë “Berisha” dhe çfarë rezultoi? Rezultoi Kam marrë këtu dy VKM të njëpasnjëshme, të ajo që vendimi ynë i vitit 2011 ua jep të drejtën dala nga Ministria e Arsimit, ndoshta do të jetë e transportit falas jo vetëm mësuesve të arsimit dakord edhe ministrja në fjalë, që merret me bazë dhe arsimit fillor, por ua jep edhe çështjet e Kuvendit. Është udhëzimi nr. 46 i mësuesve të shkollës së mesme të drejtën e Ministrisë së Arsimit, datë 28.10.2015. pagesës për transportin mbi 5 kilometra. Udhëzimi përcakton tarifën e pagesës për Ndërsa VKM-ja juaj e vitit 2015 ia heq këtë të regjistrimin në master të studentëve dhe drejtë të transportit falas, pikërisht, mësuesve udhëzimi nr. 46 e përcakton kuotën e pagesës të shkollës së mesme dhe është një kontingjent 25 mijë lekë. jo i pakët, kjo është shumë e vërtetë. Çfarë ndodh? Pas 5 ditësh del udhëzimi nr. (Diskutime pa mikrofon.) 50, i cili ka po të njëjtën tematikë dhe anulon Atëherë, meqenëse po replikoni, më detyroni udhëzimin e para 5 ditëve dhe e çon kuotën t’ju lexoj vendimin. Pika 1 e VKM-së thotë: nga 25 mijë lekë, në 30 mijë lekë. Pra, me një “Përballimi nga fondet publike të shpenzimeve kapriço, me një llogaritje të thjeshtë (se nuk u për transportin e: dalin lekët këtyre për fasadat e ministrisë), u a) Punonjësve arsimorë (drejtor, nëndrejtor, merren lekët studentëve, familjeve të tyre. mësues të institucioneve arsimore publike), Ndërkohë, është i njëjti Kryeministër dhe e (shkolla publike të arsimit bazë, kopshte njëjta qeveri, që nuk rrit pagat për mësuesit, publike), të cilët punojnë jashtë qendrave ur- nuk rrit pagat për pedagogët, nuk rrit pensionet, bane të qytetit apo fshatit në largësi mbi 5 nuk rrit ndihmën ekonomike dhe vetëm në kilometra nga kufiri i njësisë, përbërjes admin- harkun e 5 ditëve vendos pa asnjë arsye dhe istrative të vendbanimit të tyre të përhershëm pa asnjë argument ligjor, kuotën nga 25 mijë, dhe kthehen brenda ditës.” në 30 mijë lekë. Zonja Ministre, e kam marrë nga Fletorja Gjëja më e turpshme ishte që studentët, të Zyrtare, po të doni jua sjell që ta lexoni. Kjo cilët u regjistruan me 25 mijë lekë, u detyruan është e zeza mbi të bardhë. Unë i kam marrë të shtojnë edhe pjesën tjetër të lekëve, sepse të gjitha ankimimet e domosdoshme nga përndryshe u hiqej e drejta e vazhdimit të mësuesit e shkollave të mesme nga qyteti i masterit. Elbasanit dhe nga qytetet e tjera. Madje, edhe Pra, ky është realiteti i dhimbshëm i arsimit, një mësues nga Hasi, i shqetësuar, më të cilin ne e ndajmë me shqetësim me ju dhe shkruante: “Jam 20 kilometra larg nga vendi i kërkojmë që edhe ju të shqetësoheni. Ne e punës. A ka mundësi një shtesë të vogël, pasi kuptojmë, jo se nuk kemi mundësi, se si filozofia ato lekë nuk na dalin.” e qeverisjes suaj ju shtyn në vendime të tilla Ky është realiteti dhe kjo është e vërteta, që nuk janë në të mirë të mësuesve, në të mirë pavarësisht se ju nuk e pranoni asnjëherë. Edhe të studentëve, në të mirë të arsimit të lartë, por
293 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
në të mirë të interesave tuaja, të klientelës dhe dëshirojmë ne dhe shqiptarët dhe ajo është shtimit të luksit, për të cilin keni shtuar qeveri teknike dhe sigurimi i zgjedhjeve të lira shpenzimet qindra herë më shumë. e të ndershme pas saj. Vazhdojmë me sektorin tjetër të ndjeshëm Faleminderit! shkencën, që ka të bëjë shumë me arsimin, pasi Valentina Leskaj – Faleminderit! ne kundërshtinë tonë e kemi shprehur që në Fjalën e ka deputeti Eduard Bejko! fillim, që në emërimin e ministrisë së re, kur ajo Eduard Bejko – E nderuar zonja drejtuese u quajt Ministria e Arsimit dhe e Sportit, ku e seancës, kërkuam inkludimin e shkencës. U dha një Të nderuar deputetë, arsyetim që shkenca është e përfshirë në një Mendoja se ky ligj, që është më shumë i institucion, i cili është mbikëqyrës për projekte, profilit teknik, do të kalonte pa elemente për programe të veçanta, për zhvillimin negativizimi nga opozita, por fatkeqësisht nuk shkencor në Shqipëri dhe ky institucion ishte i ndodhi kështu. Gabova! Pak më parë një koleg atashuar pranë Kryeministrit dhe ishte Agjencia më pyeti: Ç’lidhje ka arsimi me këtë ligj? Unë i Kombëtare e Inovacionit dhe e Teknologjisë. thashë: Aq lidhje sa ka një person, që kapet Ajo që ndodhi me aktin ishte e çuditshme si pas një fije floku në oqeanin e paanë. me shumë institucione të rëndësishme. Akti u Megjithatë, i urojmë suksese opozitës me shkri me një vendim të Kryeministrit, për të cilin këtë negativizëm që ka, por në vitin 2017, se nuk besoj se deputetët kanë dijeni, ashtu nuk bëhet fjalë më parë. sikurse nuk kishin dijeni as punonjësit e këtij Ky projektligj është në kuadrin e koordinimit institucioni. Cili ishte justifikimi? Justifikimi ishte të mbrojtjes shoqërore që ka shteti shqiptar me që punonjësit ose tematika, programi i kësaj shtetet e tjera dhe konkretisht me qeverinë agjencie do t’i atashohet Agjencisë së Kërkimit hungareze. Është një marrëveshje që bëhet në Shkencor pranë ministrisë. përputhje me Kushtetutën tonë, ku në thelb Në fakt, unë, personalisht, e mirëpres është respektimi i të gjitha të drejtave të fituara përforcimin e kërkimit shkencor në linjën e gjatë ecurisë ekonomike dhe zhvillimit të një Ministrisë së Arsimit. A e ka në vëmendje vendi. kërkimin shkencor Ministria e Arsimit? Aspak. Në këtë marrëveshje primare është mbrojtja Ky është relacioni që ka dorëzuar Ministria sociale mbi bazën e normativave buxhetore që e Arsimit në komisionin tonë dhe këtu ka një financohen, në përputhje me dispozitat ligjore. pikë të rëndësishme, e cila kërkon të shpalosë Është një marrëveshje nga e cila ndoshta pikat e buxhetit për vitin e ardhshëm nga kjo përfiton një numër i vogël, rreth 169 persona qeverisje dhe titullohet: “Arsimi i lartë dhe apo 170, por që ka rëndësi, pasi është një kërkimi shkencor.” I kam lexuar me vëmendje shprehje e qartë e përkushtimit të qeverisë për të gjitha këto pika, sikurse ju, po të keni dëshirë, të qenë sa më pranë problemeve dhe mund t’i lexoni dhe në asnjë pikë nuk përmendet problematikave të shtetasve tanë, që jetojnë në fjala “kërkim shkencor”, jo më të jepen fonde vende të tjera. për kërkim shkencor. Përveç kësaj marrëveshjeje, Shqipëria ka Unë e di shumë mirë fobinë që ka edhe marrëveshje të tjera, që do t’i përmend Kryeministri ndaj kërkimit shkencor, fobi e për një qëllim të caktuar: me Belgjikën ka shprehur këtu në stigmatizime të ndryshme, të nënshkruar në prill të vitit 2014, me palejueshme dhe të patolerueshme që i ka bërë Luksemburgun në tetor të vitit 2014, me shkencës shqiptare, sikurse e ka shprehur edhe Gjermaninë në shtator të vitit 2015, me në qëndrime të tjera, duke shkrirë institucione Rumaninë në shtator të vitit 2014, me të tjera shkencore. Përtej asaj retorike mbytëse Maqedoninë në mars të vitit 2015. Jo pa qëllim që ju e përdorni me shumicë, realiteti flet i përmenda këto, sepse shikohet që dominon krejtësisht ndryshe dhe frika ime është se arsimi periudha 2014-2015, që tregon një panoramë në tërësi, ai parauniversitar, ai universitar dhe shumë të qartë, një përgjegjshmëri të kërkimi shkencor do të përjetojnë në sajë të maxhorancës për të bërë të mundur një kësaj qeverisjeje ditë edhe më të vështira. përmbyllje sa më të frytshme të mbrojtjes A ka zgjidhje? Sigurisht, ka një zgjidhje, që shoqërore apo të pensioneve në të gjitha vendet
294 Legjislatura e 8-të Viti 2015
ku ka shqiptarë. për mbrojtjen shoqërore të emigrantëve në Dëgjova këtu se nuk ka mbrojtje shoqërore, Greqi. se skema e pensioneve ka rënë, është Të nderuar deputetë, kjo marrëveshje pothuajse inekzistente. Po t’i referohemi vitit bazohet në një trajtim të barabartë, bazohet në 2013, në qoftë se do të ketë një sistem të një garantim të të drejtave të fituara, bazohet mbrojtjes shoqërore më të dobët, është ai para në një bashkim të periudhave të siguracioneve, këtij viti. Për të vetmen arsye, se nëse do të bazohet edhe një eksport financiar që mund të kemi parasysh që një pension, kur një shtet bësh nga vendi ku je, në vendin ku jeton. funksionon gjithmonë, kur ka një raport të mirë Marrëveshja ka pjesë të mira, që janë në midis kontribuuesit dhe atij që merr pensionin, mbrojtje të shqiptarëve që jetojnë atje, siç ka përpara vitit 2013 raporti pothuajse ishte 1 me me sëmundjet, në barrëlindjet, në aksidente të 1, dhe ndoshta mund të ishte edhe poshtë ndryshme, me sëmundje profesionale. Prandaj njëshit, i atij që kontribuonte dhe personit që duke parë gjithë këtë ecuri dhe segmentet e merrte pensionin. kësaj marrëveshjeje, shihet qartë se përfitimi i Tani ka ikur nga njëshi dhe po shkon drejt personave shqiptarë, që punojnë në Hungari, dyshit. Kjo tregon se skema e pensioneve ka është evident dhe në këtë kuadër, ky ligj do të funksionuar më së miri, sepse është kjo qeveri kalojë me votim, pasi është përgjithësisht teknik që pothuajse ka formalizuar 120 mijë persona, dhe ne, për hir të së vërtetës, në Komisionin e të cilët paguajnë kontribute shoqërore. Kjo Çështjeve Sociale e kemi kaluar këtë ligj pa është një gjë e mirë, sepse tregon një nga përplasje politike të të dyja kaheve. faktorët e rëndësishëm që shteti po forcohet Faleminderit! dhe po rimëkëmbet. Valentina Leskaj – Faleminderit! Dëgjova këtu që u tha se nuk është punuar Kalojmë në emër të grupeve parlamentare. mirë me Italinë dhe Greqinë. Duhet të kemi Në emër të grupit Parlamentar të Partisë parasysh se këto janë shtete me një numër të Demokratike, fjalën e ka zoti Pollo. madh emigrantësh shqiptarë, por jo se nuk po Genc Pollo – Faleminderit, zonja drejtuese punohet. Puna është në vijë të mbarë. e seancës! Në këtë pikë qeveria e maxhorancës ka qenë Të nderuara zonja deputete dhe zotërinj tepër energjike, sidomos me Italinë, për të deputetë, marrë një produkt, që t’u shërbejë shqiptarëve Parafolësi u përpoq të gjente lidhjen midis në Itali. Ka nisur puna me mbledhjen e të temës së pensioneve dhe marrëveshjes dhënave, me numrin e shqiptarëve, me kostot bilaterale që kemi ne me një shtet të BE-së. financiare që lindnin pas këtij problemi dhe Veç debateve që dëgjojmë në sallë, është një përfitojnë pothuajse 500 mijë shqiptarë. Nga pohim, që mund të bëhet shpesh, por besoj se pala italiane, pasi është bërë ratifikimi, mund të gjithë, pavarësisht nga palët, nga të përfitojnë rreth 19 mijë italianë që punojnë maxhoranca apo pakica, biem dakord që dhe jetojnë në Shqipëri. tematika është një gjë e vyer. Në Itali, në bazë të statistikave, janë rreth Ligji ka temën e vet, por çështjet janë 506 000 shqiptarë me letra të rregullta dhe nga komplekse. Shqetësimet janë të mëdha, stresi këta 205 000 janë kontribues të rregullt në jo më pak, duke filluar që nga kryetari i qeverisë, sigurimet shoqërore të shtetit fqinj. Nga këta, që vjen këtu dhe flet për gjëra, që nuk kanë 210 000 kanë karta të rregullta punësimi. Është lidhje me rendin e ditës. Kështu që ose do të një komunitet shqiptarësh që pothuajse ka një pranojmë një standard për të gjithë dhe të biem moshë rreth 30 -35 vjeç, që do të kontribuojnë dakord, që pavarësisht nga tema mund të kapim për sigurimet shoqërore në vendet ku janë dhe çështje të tjera, sepse gjuha shkon aty ku ka një përfitim të dyanshëm individ-shtet. dhemb dhëmbi, ose do t’i qëndrojmë strikt, në Po kështu është edhe me Greqinë, por duhet frymë burokratike, një tematike të caktuar për të kemi parasysh karakteristikat e asaj çka një ligj, që është teknik dhe që në komisionin ndjek politika dhe ekonomia me Greqinë. Nuk tuaj e keni miratuar të gjithë së bashku. ka të bëjë vetëm me anën tonë, por edhe me Parimi është të gjithë njësoj, sepse parimi palën greke, që nuk ecin punimet në drejtimin tjetër ca të njërës dhe ca të tjetrës, nuk mund
295 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
të shkojë. reformën në drejtësi, të cilat herë paraqiteshin Prandaj, zonja e zotërinj, unë do të ndalem si të maxhorancës, herë si të ekspertëve të në një çështje që mendoj se është e pavarur, ndoshta diçka më pranë apo diçka më rëndësishme për të gjithë Shqipërinë dhe është larg maxhorancës dhe, herë të tjera, në mënyrë e rëndësishme në plan afatgjatë. të çuditshme dhe shumë kontradiktore me dy Ka qenë mjaft e debatuar vitin e shkuar dhe qëndrimet e para, si produkt i pastër i me rritje të intensitetit të debatit në javët e Komunitetit Euroatlantik, u dërguan për një fundit, dhe që do të angazhojë debatin publik, opinion të pavarur në Komisionin e Venecias deputetët që e ndjekin atë direkt, komunitetin bashkë me qëndrimet, komentet, vërejtjet dhe ndërkombëtar, që na përkrah, në radhë të parë kritikat e opozitës në një material, pak a shumë, BE-ja dhe SHBA-ja. E kam fjalën për reformën po aq të plotë. Tema e reformës në drejtësi në drejtësi, një proces i filluar pa opozitën, jo vazhdonte: duhet ta bëjmë patjetër. Duhet të sepse PD-ja nuk dëshironte të merrte pjesë, jo bëjmë shpejt. Në muajin gusht Kryeministri sepse nuk kishim një pozicion, parimisht, të thoshte: e kemi të mbaruar në fund të tetorit, përbashkët, që sistemi i drejtësisë ka nevojë në mos, në mes të nëntorit. për një reformim të duhur, por sepse kushtet e Cilësia dhe shpejtësia nuk janë gjëra që ofruara, raportet dhe vendimmarrja në komision përputhen. Gjërat kërkojnë kohën e tyre. Zoti nuk jepnin garanci aq sa duhej për një reformë, Rama edhe këtë herë u nxitua dhe doli i që tani, ndryshe nga një vit më parë, të gjitha pavërtetë, sepse, që nga dita e djeshme, ne, palët, përfshirë deri diku edhe PS-në dhe vetë deputetët e interesuar, ata që merren direkt me zotin Kryeministër, e pranojnë që duhet të ishte këtë punë (unë ndoshta nuk kam njohjen e konsensuale. Pa dyshim, që kjo reformë të jetë thelluar të kolegëve të angazhuar, por ndoshta cilësorë, afatgjatë dhe efektive, duhet të ketë distancën për ta parë çështjen), kemi materialin pëlqimin e të gjitha palëve, madje shkon edhe e Komisionit të Venecias, i cili, pasi shqyrtoi të përtej palëve në këtë sallë, pra të ketë edhe gjitha dokumentet dhe pasi dëgjoi palët, doli me pëlqimin e shoqërisë dhe të opinionit publik. Në konkluzione, që nuk kundërshtuan vetëm fund, as kjo temë nuk i shpëtoi politizimit. qëndrimet e shprehura të materialit të U përmend vazhdimisht reforma në drejtësi, maxhorancës, qoftë ky, ai i dëshiruar nga zoti si diçka që duhej bërë, kur ne kërkonim të Xhafaj dhe zoti Rama, nga ekspertët pranë tyre, ngrinim problemet më akute, që ishin larg saj, por edhe nga ndonjë nëpunës ndërkombëtar, i problemet në arsim, në shëndetësi, koncesionet cili, në mënyrë të nxituar, pohoi se Komisioni i e padëgjuara dhe të papranueshme në sektorin Venecias do të jepte një visto apriori për që përmenda të fundit, nevojën që dikush të propozimet e bëra, të cilat duhet të ishin mbajë përgjegjësi politike, në radhë të parë, radikale, por (!) nën propozimet radikale, nën sepse përgjegjësia penale kërkon kohën e vet kërkesën për ndryshime themelore, ishte për t’u procesuar. Kolegët e maxhorancës përpjekja për të përmbysur gjithçka dhe për ta ngriheshin dhe thoshin: të gjitha i zgjidh reforma ngritur nga e para. Në këtë rast është legjitime në drejtësi, e cila përsëri në propagandën e pyetja, madje dyshimi, që këtu nuk synohet një maxhorancës paraqitej si diçka shumë e mirë, reformim, i cili duhet të ketë baza solide, në e mrekullueshme, diçka që i zgjidh të gjitha mënyrë që të jetë afatgjatë dhe të përmbushë hallet tona, përfshirë edhe dhimbjet e kokës së qëllimet e shprehura, por, ashtu siç u provua dikujt dhe opozita dilte si penguese, nga frika një vit më parë, në mungesë të opozitës, e cila për të mbuluar diçka. Ndërkohë që, në qoftë se kishte dalë për të detyruar maxhorancën të ka diçka për t’u mbuluar, hallin më të madh pranonte dekriminalizimin, pra gjatë bojkotit të duhet ta kenë ata që janë ulur pas shpinës sime, saj, u kalua ditën e fundit të seancës së verës duke parë numrin, dimensionin, shkallën një paketë ndryshimesh ligjore, të cilat, qartazi, skandaloze të papranueshmërisë të gjërave që ishin në kundërshtim me rekomandimet e janë bërë publike jo vetëm me fjalë e shkruara nga Komisioni Europian dhe po aq thashetheme, por në mënyrë të dokumentuar qartazi synonin vetëm ndryshimin e njerëzve edhe nga palët e treta. dhe kapjen e institucioneve të drejtësisë; nga Propozimet e bëra nga maxhoranca për gatet e qeverive të rrënimit synonin krijimin e
296 Legjislatura e 8-të Viti 2015
gateve të Edit. jemi në gjendje ta ndryshojmë Kushtetutën Pra, zonja e zotërinj, ky është sfondi për të edhe vetëm si parti, përmes votave të cilin unë doja të flisja, pra që nga dita e këtushme, por në qoftë se nuk arrijmë t’i blejmë, djeshme, kemi materialin e Komisionit të edhe përmes një referendumi, me një cilësi, që Venecias, të cilin unë nuk e kam lexuar faqe përsëri e bëjmë siç duam vetë. Ka qenë ndoshta më faqe (janë 30 të tilla), por jam njohur me nga një pjesë e maxhorancës, shpresoj qëndrim përmbajtjen në thellësi. Është domethënëse jo i sinqertë, por ngelet për t’u vërtetuar, sepse vetëm për reformën në drejtësi, që është shumë në rastet më të hershme, jemi zhgënjyer, me e rëndësishme në vetvete, por për mënyrën si thënë të drejtën, por, gjithsesi, në parim ka qenë duhet të operojmë, që të mos politizojmë dhe për t’u vlerësuar fakti që një reformë e tillë, kaq të mos shpallim apriori qëllimet tona të e rëndësishme dhe kaq thelbësore në mbrapshta si synime të mëdha për reformimin funksionimin e shtetit, por me pasoja direkte në shtetëror. Pothuajse të gjitha pikat që jetën e përditshme të qytetarëve, nuk mund të kontestoheshin nga opozita dhe që kishin të kryhet në mënyrë të njëanshme dhe për qëllime bënim me arkitekturën institucionale, me të ngushta partiake. ndërprerjen apo jo të mandateve, me rrëzimin Prandaj, zonja dhe zotërinj, unë nuk do të e institucioneve, që ndoshta nuk janë perfekte flas më tej për çështjen e pensioneve, sepse dhe kanë shumë për të përmirësuar, që duhet marrëveshja që propozohet është e duhura në patjetër të shëndoshen, me zhdukjen e tyre dhe radhën e shumë të tjerave, që janë miratuar në me krijimin e të tjerave, për të cilat nuk kemi këtë sallë. Shpresoj që në këtë seancë të fundit asnjë garanci që do të jenë më të mira se këto të këtij viti të ketë për temën që trajtova, pra të parat, të gjitha këto, me gjuhën e sofistikuar për reformën në drejtësi, një reflektim edhe nga dhe diplomatike të materialit të paraqitur (bëhet skifterët e maxhorancës, sepse ajo nuk bëhet fjalë për një material preliminar, sepse pas disa për partinë në pushtet apo për njerëz të caktuat javësh do të ta kemi atë më të plotë dhe në ofiqe të larta të qeverisë, por bëhet për përfundimtar), konsideroheshin të njerëzit, në radhë të parë, që ata të marrin atë panevojshme, të dobëta dhe jo të dobishme për që meritojnë: një drejtësi korrekte dhe të situatën e Shqipërisë, ku krijimi i institucioneve ndershme. të reja kërkon njerëz me kualifikime Faleminderit! profesionale, me reputacionin dhe me Valentina Leskaj – Faleminderit! integritetin e pranuar për t’i drejtuar ato, Fjalën e ka deputeti Ilirjan Pendavinji, në ndërkohë që një vend me resurset e Shqipërisë emër të Grupit Parlamentar të PS-së. (ta pranojmë: ne nuk jemi të vetëm në këtë Ilirjan Pendavinji – E nderuar drejtuese e pikë), ndoshta një luks të tillë nuk e ka. Për më seancës, tepër, arsyeja e ngritjes së këtyre institucioneve Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, të reja, që, qartas, do të bëhen me vullnetin e Shumë nga kolegët e opozitës folën këtu për maxhorancës në këtë sallë, nuk jep asnjë zgjedhje të parakohshme, qeveri teknike, garanci, përkundrazi jep indikacionin se kemi protesta kundër qeverisë deri në rrëzimin e saj, të bëjmë me formulën e thjeshtë të Lenës dhe sepse kjo qeveri e ka humbur mbështetjen, të Prenës, që njëri duhet të ikë dhe tjetri duhet ndërkohë që vetëm 4 muaj më parë ajo mori të vijë, thjesht për shkak të ngjyrës partiake apo një mbështetje si kurrë ndonjëherë, pra një preferencës personale. mbështetje popullore në 80 % të territorit të Prandaj, zonja e zotërinj, ky nuk është një Shqipërisë. debat për të politizuar polemikën. Komisioni i Ka rreth 3-4 javë që opozita bën ose tenton ngritur nga Kuvendi lipset të operojë së bashku të bëjë protesta, të cilat sa vijnë dhe rrudhen, tani, kur materialin, që prisnim nga Komisioni i duke treguar mosmbështetjen e saj nga ana e Venecias, e kemi në tryezë, dhe do të kemi të qytetarëve. Këto protesta u zhvilluan me plotin pas disa javësh, dhe do të duhet punë e pjesëmarrjen e njerëzve të paguar për të qenë përbashkët nga të gjithë, edhe nga ata që janë pjesë e këtyre protestave, ose për të qëlluar shprehur ndoshta në mënyrë të nxituar, sot e me gurë ndaj institucioneve të shtetit shqiptar pranojnë gabimin, që: mund ta bëjmë edhe vetë, dhe, më e keqja, duke luftuar si Don Kishoti me
297 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
bunkerin... Në vitin 2013, policia shqiptare renditej një (Ndërhyrje nga salla) ndër tre institucionet më të korruptuara. Po, pra, po, duke luftuar si Don Kishoti me Punonjësit e policisë ishin të patrajnuar, pa bunkerin, e kisha fjalën zoti Pollo. arsimin përkatës, me paga të ulëta dhe nuk Jam dakord edhe me kolegun Noka, që të paguheshin për shërbimet jashtë orarit. bëhet një rezume se çfarë është bërë gjatë Shefat politikë dekonspironin aksionet e kësaj qeverisjeje në Shqipëri dhe si do ta policisë, ku policët ndiheshin të tradhtuar. mbyllim këtë sesion me këtë seancë të fundit. Republika e Lazaratit lulëzonte nga kultivimi i Në vitin 2013 gjetëm një Shqipëri të zhytur drogës nën mbrojtjen politike të kryeministrit në krizë ekonomike, edhe më të thellë nga Berisha. ç’ishte menduar. Borxhet që qeveria u kishte Shqipëria renditej në listën e zezë të kompanive dhe bizneseve për punë të kryera Departamentit Amerikan të Shtetit. ose të pakryera, ishin gati 720 milionë dollarë. Magazinat e emergjencave civile ishin të Ritmet e rritjes ekonomike po shkonin drejt ze- boshatisura për rastet e fatkeqësive natyrore. ros. Sistemi bankar ishte zhytur në kolaps për Kur Lulëzim Basha ishte ministër i Punëve të shkak të kredive të këqija, të cilat shkonin në Brendshme, niveli i kriminalitetit arriti në 25% të tij. rekordet negative historike. Modeli i zhvillimit ekonomik, bazuar në Ndërkohë që në vitin 2013 policia asgjësonte remitanca dhe punë publike, kishte dështuar. vetëm 7,5% të sipërfaqes së mbjellë me Vetëm në vitin e fundit të qeverisjes së kaluar, kanabis, gjatë viteve të fundit janë shkatërruar u humbën mbi 100 mijë vende pune. rreth 99,2 % e saj. Çfarë kemi bërë ne? Zeruam taksën për 83 Vetëm në vitin 2015 u asgjësuan 46 % më 500 biznese, me xhiro vjetore deri në 5 milionë shumë rrënjë bimësh narkotike se në 8 vjet të lekë, si dhe përgjysmuam taksën për 15 900 qeverisjes “Berisha”. biznese, më xhiro nga 5 deri në 8 milionë lekë. Janë sekuestruar gjatë këtyre 2 vjetëve më Kjo falë luftës kundër informalitetit dhe shumë heroinë dhe kokainë se kurrë më parë rezultateve domethënëse të këtyre viteve të në këta 25 vjet. punës së vështirë, mundimeve dhe sakrificave Në dy vjet u përgjysmua numri i vrasjeve dhe për të rilindur Shqipërinë pas një epoke sfilitëse u arrestuan 46% më shumë keqbërës në rrënimi. flagrancë. Brenda dy vjetëve shlyem pjesën dërrmuese Në vitin 2014, Shqipëria doli nga lista e zezë të borxhit të akumuluar në 8 vjet të qeverisjes e Departamentit Amerikan të Shtetit për së kaluar në të gjithë sektorin publik, si: në trafikimin e qenieve njerëzore. U hartua shëndetësi, në punë publike, në arsim, në trans- strategjia kombëtare antitrafik. Kemi rritur në port, në energji, në kulturë e të tjera. 33% numrin e punonjësve me arsim të lartë, Vetëm në vitin 2013, nën qeverisjen e PD- nga 20% në vitin 2013, pjesëmarrës në forcat së, u humbën rreth 100 mijë vende pune. e policisë. Ndërkohë, për pjesën tjetër janë Ne dy vjetët e parë të qeverisjes sonë, janë ofruar në mënyrë periodike trajnime dhe testime shtuar dhe formalizuar rreth 156 mijë vende fizike dhe profesionale, të cilat mungonin prej pune. vitesh në forcat e policisë. Raportet e fundit të Bankës Botërore dhe Në vitin 2013 sistemi arsimor ishte në kolaps FMN-së i kanë vlerësuar reformat e ndërmarra me 35 milionë dollarë borxhe dhe mbi 4 mijë nga qeveria shqiptare për impaktin pozitiv në mësues ishin pa arsimin përkatës, ose jepnin ekonominë e vendit. Sipas Bankës Botërore, mësim jashtë profilit të tyre. Ishin 117 mijë niveli i rritjes ekonomike në vend është ndër nxënës me dije të deformuara, me një më të lartit në rajon, ndërkohë që niveli i analfabetizëm funksional në masën 60%. Ishin papunësisë është më i ulëti në rajon. 60 shkolla me infrastrukturë në rrezik dhe 18 Parashikimet e këtyre 2 institucioneve universitete private dhe 1 publik jashtë çdo partnere në rritjen ekonomike të Shqipërisë janë standardi ligjor dhe cilësor. në përputhje me vlerësimet tona, pra 2,7% këtë Reforma në arsimin e lartë, produkt i një vit dhe rreth 3,4 % vitin tjetër. komisioni ekspertësh të pavarur, mundëson një
298 Legjislatura e 8-të Viti 2015
standard të ri në institucionet e arsimit të lartë. Tiranës, Gjirokastrës, Elbasanit dhe Shkodrës, Akreditimi dhe renditja sipas performancës në do të ofrohet këtë vit edhe në Lezhë, Korçë dhe universitetet publike dhe private siguron Vlorë, duke rritur numrin e përfituesve me rreth standardet e cilësisë në mësimdhënie dhe 200 pacientë. përshtatje më të mirë ndaj kërkesave të punës. Sistemi energjetik në Shqipëri ishte në Pastruam sistemin nga paligjshmëria në arsimin kolaps të plotë teknik dhe financiar me një borxh e lartë duke mbyllur 18 universitete private, 1 prej më shumë se 1,1 miliardë dollarë. Humbjet institucion të arsimit të lartë publik dhe 16 filiale fizike në rrjet nga amortizimi i sistemit dhe publike, që funksiononin jashtë çdo standardi vjedhjet kishin arritur nivelin historik të 45%- ligjor dhe cilësor. Pastruam sistemin ve. Ndërkohë, 35% e energjisë së fatura nuk parauniversitar nga mbi 4 mijë mësues pa paguhej. Humbjet financiare nga rrjeti i arsimin përkatës dhe përmes portalit “Mësues energjisë krijonin çdo vit një faturë prej mbi 200 për Shqipërinë” sot rekrutimi i mësuesve bëhet milionë dollarësh, e cila përballohej nga xhepat në bazë të meritës dhe reformës krejtësisht e qytetarëve shqiptarë. Dëbimi me forcë i CEZ- transparente. it nga qeveria e kaluar rrezikonte t’i krijonte Borxhi që qeveria i kishte furnizuesit të shtetit shqiptar një dëm prej rreth 1 miliard pajisjeve mjekësore dhe ilaçeve në sistemin dollarësh, si pasojë e vendimit të pritshëm që shëndetësor ishte mbi 40 milionë dollarë. Për Gjykata Ndërkombëtare e Arbitrazhit do të pasojë, spitalet publike nuk ishin të pajisura me merrte, situatë që do të bënte jo vetëm të aparatura funksionale, duke mos ofruar pamundur furnizimin me energji të qytetarëve, shërbime jetësore për qytetarët e Shqipërisë. por përtej kësaj do të zhyste në greminë gjithë Spitalet nuk kishin ilaçe dhe nuk u shërbenin ekonominë e vendit. Zgjidhja e konfliktit me dot të sëmurëve. Çmimet e ilaçeve ishin më të kompaninë e CEZ-it, jo vetëm kurseu 1,1 lartat në Europë. Gjatë mandatit të dytë, qeveria miliardë dollarë nga xhepat e qytetarëve e kaluar e rriti me 10% taksën për ilaçet dhe shqiptarë, por i hapi rrugën rimëkëmbjes së këtij shërbimet shëndetësore. Deri në 2 vjet më parë, sektori. të sëmurët me nevojë në shërbim të dializës Brenda 2 vjetësh, për herë të parë, nga detyroheshin të udhëtonin tri herë në javë drejt gropa më e thellë në ekonominë kombëtare, e Tiranës, ose edhe jashtë Shqipërisë, në cila vazhdimisht thithte para nga buxheti i Maqedoni, për të marrë shërbimin e nevojshëm. shtetit, sektori energjetik po kontribuon me të Ku kemi shkuar? Kemi rreth 870 mijë ardhura në buxhet. Zgjidhja e konfliktit me CEZ- qytetarë të moshës 40-65 vjeç, të cilët përfitojnë in mund të garantojë thithjen e 300 milionë çdo vit kontroll shëndetësor falas për dollarëve investime në sektorin energjetik. diagnostikimin dhe parandalimin e sëmundjeve, Brenda 1 viti 360 mijë familje debitore firmosën duke kursyer nga xhepat rreth 45 milionë aktmarrëveshjen për shlyerjen e borxhit të dollarë. Çmimet e barnave u ulën me rreth 30% prapambetur. Nga aplikimi i skemave në dy vjetët e fundit. Qytetarët përfitojnë çdo favorizuese për qytetarët, mbi 200 mijë vit rreth 70 milionë dollarë si pasojë e uljes së konsumatorëve u janë falur 40 milionë dollarë çmimit të ilaçeve. Lista e barnave të kamatë-vonesa. OSHEE-ja zbatoi vendimin e rimbursueshme u shtua me 45 barna krahasuar ERE-s të vitit 2010, lënë në harresë nga qeveria me vitin 2013, nga të cilat përfitojnë për herë të e mëparshme, duke u dhënë të drejtën e parë 150 mijë pacientë. Shkurtuam kohën e mohuar mbi 45 mijë konsumatorëve që ishin afrimit të shërbimit ndaj pacientëve për faturuar në mënyrë abuzive që nga tetori i vitit kontrollin e enëve të gjakut të venës nga 180 2008 deri në prill të vitit 2011. Vlera e këtyre ditë në 35 ditë, provën e ngarkesës së zemrës faturave të anuluara shkon rreth 15 milionë nga 60 ditë në 45 ditë, rezonancën magnetike dollarë. nga 90 ditë në 35 ditë, dhe skanerin nga 60 Reforma tarifore solli ulje të çmimit mesatar ditë në 25 ditë. Shërbimi i hemodializës, një të energjisë për familjarët nga 9,7 në 9,5 lekë shërbim i kontestuar edhe për vetë llojin e për kilovat. Mbi 200 mijë persona në nevojë shërbimit me koncesion, i cili ishte nisur në vitet përfitojnë 16 milionë dollarë në vit si rezultat i e qeverisjes “Berisha” në 2008-n, përveç kompensimit pas heqjes së fashës abuzive prej
299 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
300 kilovatësh. Deri 2 vjet më parë 160 milionë legalizuar 121 mijë e 750 objekte, nga të cilat, dollarë nga buxheti i shtetit harxhoheshin në 70% objekte me funksion biznesi dhe vetëm vit për blerje energjie dhe mbulimin e humbjeve 30% objekte me funksion banese dhe në sistem. Sot buxheti i shtetit shpenzon 3 herë rivendosëm kontrollin mbi territorin. Falë më pak para, të cilat shkojnë vetëm për blerje programit të Rilindjes Urbane, investuam 11,2 energjie, ndërkohë që investimet përballohen miliardë lekë dhe zbatuam 187 projekte nga nga vetë OSHEE-ja. Veriu në Jug të Shqipërisë. Investuam 404 Për 8 vjet me radhë fondet e investuara u milionë lekë nga fondi i zhvillimit të rajoneve keqpërdorën për qëllime tërësisht elektorale për urbanizimin e tre zonave informale: Vlorë, dhe projekte pa asnjë standard nga pikëpamja Durrës dhe Lushnjë. Mbajtëm premtimin për e hartimit, përzgjedhjes dhe implementimit, legalizime falas dhe, vetëm në periudhën 2014- miliarda lekë të shpërdoruara me ndërhyrje të 2015, falë një procesi të përshpejtuar dhe trans- fragmentarizuara, projekte të lëna përgjysmë parent, legalizuam 35 mijë e 100 objekte. dhe një mal i lartë borxhesh për punët publike Hartuam tre plane kombëtare: planin e të pashlyera. Për herë të parë sollëm një qasje përgjithshëm kombëtar, planin e integruar të re në programin e investimeve rajonale, duke ndërsektorial për bregdetin dhe planin e e shndërruar fondin e zhvillimit të rajoneve nga integruar ndërsektorial për zonën ekonomike instrument financiar me një grup projektesh Tiranë-Durrës, ose Durana. sektoriale me impakt minimal në një plan Në vitin 2013 gjetëm një skemë të përmbysur kombëtar të zhvillimit rajonal me burime dhe të falimentuar pensionesh, në të cilën financiare të konsoliduara. Dyfishuam fondin e gjendeshin 10 mijë persona përfitues më shumë FSHR-së, nga 7,5 miliardë në 2010, në 15 sesa ata që kontribuonin. Skema ekonomike miliardë në vitin 2015, rritëm fondin për ishte kthyer në abuzive, ku nuk zbatohej më infrastrukturën vendore rajonale nga 4 miliardë, asnjë kriter ligjor, por personat përfitonin mbi në 12,5 miliardë në 2015. Nga zero projekte kriteret partiake. Mospagesa e personave me për qendra qytetesh, shëtitoresh, sheshe, në aftësi të kufizuara kishte krijuar një borxh prej vitin 2013 kemi financuar 47 projekte në kuadrin 4,2 miliardë lekësh, ndërkohë që skema e programit të Rilindjes Urbane: projekti i përmbante 16 mijë përfitues abuziv. Shërbimi i qendrës së Durrësit, qendrës së Korçës, punësimit kishte degraduar me një fond prej 90 shëtitores së Elbasanit, qendrës së Lushnjës, milionë lekësh, me vetëm 834 të punësuar në qendrës së Kukësit, shëtitores së Lezhës, vit. Rritëm me 1,2 miliardë lekë fondin e qendrës së Kavajës, Malësisë së Madhe e të pensioneve për zbatimin e reformës historike tjera. Nga zero projekte në vitin 2013 për të pensioneve, ulëm moshën e daljes në pen- rehabilitimin e hapësirave të gjelbra dhe kënde sion për minatorët nga 60 në 55 vjeç, dhe 280 lojërash për fëmijët, në 2 vjet kemi mbështetur ish-minatorë, që deri para 2 vjetësh përfitonin 16 projekte të tilla, si: “Parku i Viroit” në 8 mijë lekë, tashmë përfitojnë një pension të Gjirokastër, “Parku i Pedonales” në Berat, plotë, të rritur gati 2-fish. Gjatë qeverisjes sonë Parku “Rinia” në Korçë, gjelbërimi rreth Urës kemi bërë të mundur njohjen e viteve të punës së Dajlanit, Durrës, e të tjera. Financuam së emigrantëve shqiptarë, kemi nënshkruar projekte të rëndësishme të kulturës, si: marrëveshje për mbrojtjen shoqërore të fototekën kombëtare “Marubi”, Shkodër, emigrantëve në vende të ndryshme të Europës Muzeun Kombëtar të Teatrit Mesdhetar të dhe botës. Korçës, si edhe rehabilituam pazarin e vjetër Relacioni që shoqëron këtë projektligj që po të Korçës, si një pemë e trashëgimisë kulturore diskutojmë, mbrojtja e rregullave shoqërore, si shqiptare. për personat që për arsye të punës dhe biznesit Në vitin 2013 gjetëm një gjendje kaotike në janë të detyruar të ushtrojnë veprimtarinë zhvillimin e territorit, informalitet në territor, ekonomike në shtetet e tjera, ashtu edhe për mangësi në instrumentet e planifikimit në nivelin emigrantët, mund të bazohet me marrëveshje kombëtar, rajonal dhe lokal. Trashëguam një të plota dhe në rregulla të përcaktuara qartë, proces të dështuar në fushën e legalizimeve që jo vetëm i shërbejnë bashkëjetesës dhe dhe ndërtimeve informale, ku në 8 vjet ishin mbrojtjes sociale në përgjithësi, por mbrojtjes
300 Legjislatura e 8-të Viti 2015
shoqërore dhe kujdesit shëndetësor në veçanti. shërbimit shëndetësor të personit të siguruar Europa në përgjithësi, dhe në veçanti shtetet dhe familjarëve të tij në aspektin e legjislacionit në përbërje të Bashkimit Europian, këto çështje në secilin vend. Po kështu, marrëveshja krijon i kanë institucionalizuar dhe zgjidhur me kohë, lehtësira për subjektet dhe personat që si nëpërmjet marrëveshjeve bilaterale, ashtu ushtrojnë veprimtari ekonomike në të dyja edhe nëpërmjet marrëveshjeve shumëpalëshe. shtetet në rastet e kontratave të shërbimit apo Jo vetëm kaq, por koordinimi i skemave të rezidencës së përkohshme, duke shmangur mbrojtjes shoqërore për personat e punësuar, sigurime e dyfishta. Nisur nga qëllimi i hartimit personat e vetëpunësuar, si edhe për anëtarët të kësaj marrëveshjeje dhe nga zbatimi i e familjeve të tyre, janë standardizuar dhe parimeve të përgjithshme të ndërtimit të saj, si përcaktuar edhe në rregulloren e Këshillit të edhe nga harmonizimi i respektimit të Europës, në rregulloren e viti 2004 të legjislacionit të secilit vend, ju ftoj ta miratojmë Parlamentit Europian dhe në dispozitat ligjore atë. të tjera që e plotësojnë. Për të realizuar këto Valentina Leskaj – Faleminderit! rregulla të eksperiencave të shteteve të BE-së Këtu mbyllen diskutimet edhe për shqyrtimin është punuar fuqishëm në 2 vjetët e fundit të e këtij projektligji. qeverisjes, ku janë formuluar, janë negociuar Kalojmë te projektligji “Për shërbimin e dhe miratuar, apo janë në proces miratimi mbrojtjes nga zjarri dhe shpëtimin”. Nuk ka shumë marrëveshje të tjera me shtete të emra të regjistruar për diskutim. ndryshme të Europës. Kalojmë në shqyrtimin e projektligjit “Për Si ishte gjendja 2 vjet më parë? Siç dihet, ratifikimin e dokumenteve ndryshuese me Shqipëria është një vend me emigracion mjaft shkëmbim notash të marrëveshjes ndërmjet të lartë të shpërndarë në të gjithë Europën dhe Këshillit të Ministrave të Republikës së në disa shtete, si: Amerikë, Kanada dhe gjetkë. Shqipërisë, përfaqësuar nga Ministria e Shqipëria ka një emigracion me persona në Mbrojtjes dhe qeverisë së Republikës së Italisë, moshë mjaft të re, moshë që konsiderohet më përfaqësuar nga Ministria e Punëve të Jashtme produktivja në harkun jetësor të aktivitetit për realizimin e programit “Fuqizimi i Qendrës ekonomik të çdo njeriu, me emigrantë që kanë Traumatologjike Kombëtare të Tiranës”, pasur një periudhë kontributeve historike nënshkruar në 12.07.2006. kontributesh në Shqipëri, por e kanë të Kalojmë me diskutime në emër të grupeve. pamundur të plotësojnë vitet e pensionit. Në emër të Grupit Parlamentar të Lëvizjes Gjithashtu, edhe me një periudhë vjetore, kohë Socialiste për Integrim e ka fjalën deputeti Bujar në të cilën kanë kontribuar në shtetet ku ata Kllogjeri. Të përgatitet deputetja Albana Vokshi jetojnë ose kanë emigruar. Për të gjitha këto në emër të Grupit Parlamentar të Partisë problematika, kjo marrëveshje është shumë e Demokratike. nevojshme. Bujar Kllogjeri – E nderuar zonja drejtuese Marrëveshja e vetme që ekzistonte deri para e seancës, vitit 2013 ishte me shtetin turk, e cila siguronte Të nderuar deputetë, dhe mbronte shtetasit e të dy vendeve, por Kjo qeveri nëpërmjet politikave që ka ndjekur vetëm kaq. Ndërkohë, siç e thanë edhe kolegët në fushën e shëndetësisë ka dëshmuar një parafolës, gjatë këtyre 2 vjetëve janë bërë vëmendje të lartë ndaj çështjeve që kryesisht marrëveshje të tilla me shumë shtete të shqetësojnë pacientin, por edhe personelin Europës dhe është duke punuar për shtetet shëndetësor. Një projektligjin tillë është sot kryesore, në të cilat emigrojnë qytetarët objekt i diskutimit në këtë sallë dhe, jo pa qëllim, shqiptarë, si në atë të Italisë dhe në Greqi. që në fillim të fjalës sime dua të shpreh Sipas parimeve të përgjithshme, edhe kjo mbështetjen dhe optimizmin për një zhvillim të marrëveshje bazohet në bashkimin e tillë që i vjen në ndihmë stafit të Qendrës periudhave të efektit të sigurimit në efekt të Traumatologjike shqiptare. pensionit në eksportimin e përfitimeve bazuar Për publikun që po ndjek këtë seancë dua në kërkesat e përfituesit dhe sipas zgjedhjes të sqaroj më konkretisht se bëhet fjalë për një së rezidencës së tij, në mbrojtjen shoqërore, marrëveshje të ratifikuar në ligjin nr. 9617 të
301 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
datës 16.10.2006 “Për ratifikimin e Në veçanti dua të theksoj që kjo marrëveshje marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave do të rrisë në mënyrë të dukshme cilësinë e të Republikës së Shqipërisë të përfaqësuar nga shërbimit dhe në radhë të parë cilësinë e Ministria e Mbrojtjes dhe qeverisë së shërbimit ndaj pacientëve, sidomos ndaj Republikës së Italisë, përfaqësuar nga Ministria rasteve të rënda, të traumave të ndryshme apo e Punëve të Jashtme për realizimin e programit politraumave. “Fuqizimi i Qendrës Traumatologjike Kombëtare Nuk më mbetet gjë tjetër, veçse të falënderoj të Tiranës”. qeverinë italiane për këtë ndihmë dhe ashtu si Shkëmbimet e notave në rrugë diplomatike në komision, ku të gjithë deputetët ishin u referohen: ndryshimeve të ndodhura në unanimisht të gatshëm për votimin e kësaj legjislacionin shqiptar lidhur me përgjegjësitë marrëveshjeje, gjithashtu, në emër të Grupit administrative të Spitalit Universitar të Traumës; Parlamentar të LSI-së ju ftoj të gjithë që ta ndryshimeve të ndodhura në palën italiane votojmë këtë projektligj. lidhur me emërimin nga Ministri e Punëve të Faleminderit! Jashtme në Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe (Drejtimin e seancës e merr zoti Meta.) e Bashkëpunimit Ndërkombëtar; ndryshimet e Ilir Meta - Fjalën e ka deputetja Vokshi! Të ndodhura në shtojcën 2 të marrëveshjes për përgatitet deputeti Ervin Koçi! ofrim shërbimesh, furnizimesh dhe punimesh, Albana Vokshi - Faleminderit, zoti Kryetar! që nga 40% shkon në 60% të vlerës. Në fakt mendoj që të paktën këtu duhet të Qendra e Traumatologjisë ka mjekë të ishte ose ministri i Mbrojtjes ose ministri i talentuar dhe një personel, i cili shërben në Shëndetësisë për të mbrojtur këtë marrëveshje. mënyrë të përgjegjshme ndaj pacientëve. Kjo Gjithsesi, të nderuar kolegë, është traumatike qendër ka përballuar, megjithë vështirësitë që dhe trishtuese historia se si maxhoranca paraqiste infrastruktura spitalore, të gjitha rastet pretendon të mbyllë një vit kalendarik me një e rënda të ardhura nga e gjithë Republika në bilanc korruptiv tronditës. vitin e mbrapshtë ‘97, po ashtu edhe të gjitha Vjedhjes me vulë dhe recetës shtetërore i traumat e rënda që ndodhën në Gërdec në vitin thuren lavde në foltoret e qeverisë dhe 2008. Gjithashtu, vazhdon të trajtojë të gjitha parlamentit. Buxheti i shtetit është sterilizuar në rastet e rënda të traumave apo politraumave xhepat e qeveritarëve. Ndërsa prag Krishtlindjet që dërgohen nga spitalet e ndryshme rajonale. e gjejnë Shqipërinë më të varfrën në Ballkan, A do të mjaftonte vetëm përkushtimi i këtyre vendin më të keq për të jetuar në rajon, e thënë mjekëve, pasi unë jam vetë mjek kirurg, e di se kjo jo nga opozita, por nga Organizata e çfarë do të thotë të punosh dhe të sakrifikosh Kombeve të Bashkuara vetëm para tri apo katër duke të munguar instrumentet e nevojshme apo ditësh. aparaturat e ndryshme? Viti 2015 regjistroi eksodin e varfërisë të mbi Unë dua të përshëndes edhe një herë 100 mijë shqiptarëve. Shqipëria u regjistrua si personelin e Qendrës së Traumatologjisë për vendi i dytë në botë për numrin e azilkërkuesve përballimin e të gjitha rasteve të rënda dhe të pas Sirisë dhe askush nuk ka dhënë ende vështira, aq më shumë në situata të ndryshme, llogari për këtë masakrim shprese dhe besimi kur numri i këtyre pacientëve është i që iu mohon çdo ditë shqiptarëve të ndërtojnë menjëhershëm dhe fluks me të madh. Prandaj, jetën në vendin e tyre, në vendin tonë. mendoj që hapja rrugë e kësaj marrëveshjeje Politikat diktatoriale të injektuara me urrejtje do të ndikojë si në rinovimin e të gjithë dhe racizëm nga lart, kanë ngritur “geton e re”, aparaturave apo instrumenteve të ndryshme të financuar për të qeverisur me paratë e krimit kirurgjikale, por edhe në lehtësimin e punës të të organizuar. personelit shëndetësor. Shqipëria është në shok qeverisës në të Edhe një herë shpreh mirënjohjen time për gjitha kuptimet dhe shëndetësia është pasqyra të gjithë personelin shëndetësor në të gjithë e një qeverie në krizë. Shqipërinë dhe sidomos atë kirurgjikal për Trauma në sektorin e shëndetësisë është sakrificat në punën e tyre të përditshme, në përjetimi shokues për çdo qytetar në Shqipëri, shërbim të këtyre pacientëve. të madh e të vogël. Mjekësia shqiptare e ka
302 Legjislatura e 8-të Viti 2015
humbur reputacionin dhe spitalet janë kthyer në shëndetësia falas që ju premtuat? A ishte kjo pavijone lufte. Detajet e këtij përshkrimi i gjeni shëndetësia falas me të cilën ju manipuluat edhe në Spitalin Universitar të Traumës, aty ku edhe votuesit, pse jo edhe të PS-së, pasi kur po projektohet, siç mendon çdokush, dosja e vjen puna te shëndetësia kurimi falas bëhet një re e tenderave për të ashtuquajturin “Shërbimi joshje e parezistueshme jo vetëm sociale, por Kombëtar i Urgjencës”. edhe politike. Ministria e skandaleve do të ishte më e Nuk ka familje në Shqipëri, madje edhe midis besueshme nëse do të ngrinte “Urgjencën e nesh që ndodhemi në këtë sallë, që të mos jetë tenderave në shëndetësi”. Ndërsa qindra rropatur spitaleve, qendrave shëndetësore dhe miliona euro shkojnë në xhepat e nuk ka mundur të marrin shërbimin dhe konsumatorëve të qeverisë, shqiptarët nuk mjekimin që u takon dhe që kanë nevojë. Ka marrin asnjë shërbim shëndetësor. Një skandal nga ata që në dëshpërim për të siguruar ilaçe tjetër u publikua në një profil online dje. Askush edhe janë larguar nga kjo jetë pa munduar ta nuk u përgjigjej telefonatave në numrin kryesor marrin atë, pikërisht prej babëzisë dhe 127 të urgjencës. Pasi ka vjelur para për makutërisë skandaloze të ministrit. urgjencën nga çdo donator i mundshëm dhe Rama dhe Beqaj, në çdo dalje apo mbledhje nga buxheti i shtetit, ministri duke bërë ironi për pastrimin e Shqipërisë, flasin për reforma therëse, u thotë shqiptarëve: “Dëgjoni se ju e në shëndetësi, reforma që ju, qytetarë, i kuptoni keni gabim, 127 nuk është numri që ju duhet të veç kur ato bien mbi supet e rropatura nga hallet merrni, provoni një herë këtë numrin tjetër, por e shumta. edhe ky numër është vetëm për Tiranë. E di Do mundohem që përmbledhtas të përmend ç’keni ju? Më mirë provojeni një herë nga disa prej skandaleve më të mëdha në shtatori 2016 se mbase ju përgjigjet ndonjë në shëndetësi në mbyllje të këtij viti, të ardhura numrin 127 të urgjencës”. Kjo është ironi prej të ashtuquajturave reforma në sektorin më therëse duke u tallur me jetën e qytetarëve jetik. Po e nis me skandalin e ndërhyrjes së shqiptarë. ministrit në tenderin e barnave spitalore rreth Në vend që ministri të shqetësohet e të një vit më parë. hetojë për të vënë para përgjegjësisë ata që A ishte pjesë e reformës futja e ilaçeve të nuk përgjigjeshin në numrin kryesor të falsifikuara në tregun shqiptar? Futja e ilaçeve urgjencës 127, ai i bën të qartë gjithkujt se të falsifikuara e ka origjinën pikërisht në urgjenca do të vazhdojë të mos përgjigjet nga modifikimin ligjor që ministri i Shëndetësisë i numri kryesor. Pra, siç thotë vetë bëri tenderit, i nxitur nga interesat e lobeve të ministri:”Qytetarë shqiptarë, mos guxoni të farmaceutikës, për të lejuar importin paralel të sëmureni, se numri i urgjencës nuk punon, por ilaçeve. Kjo ndërhyrje e qeverisë, ka dëmtuar edhe po shkuat vetë në urgjencën e QSUT-së, rëndë sigurinë e medikamenteve dhe ka krijuar mund edhe të vdisni se nuk ka staf”. Ashtu si hapësira për biznes për klientelën pranë Edi rasti i zonjës që nuk mori shërbimin e duhur, Ramës, në kurriz të shëndetit të qytetarëve. sepse nuk kishte staf në fundjavë. Sipas një raporti të FDA-së, Food and Drug Një jetë, apo edhe të tjera, mund të kenë Administration, disa barna të importuara humbur e mund të mos jenë bërë publike. rezultojnë të falsifikuara. Ndaj, edhe Qytetarët shkojnë e vijnë, por ministri stoik shëndetësia e Edi Ramës ndodhet para një qëndron atje ku është, pa asnjë brerje akuze të rëndë publike. Zoti Pojaku, ka ndërgjegjeje, ndërkohë që mund t’i kishte bërë denoncuar publikisht, se bashkëshortja e tij u një nder të fundit vetes së tij, të kishte dhënë nda nga jeta, sipas dyshimeve tashmë të më kohë dorëheqjen dhe të vetëdorëzohej para përsëritura, sepse trajtohej me një ilaç jashtë drejtësisë. standardeve, pra i falsifikuar. Të nderuar kolegë të maxhorancës! Ju Ministria e Shëndetësisë dhe Qendra premtuat ndryshim, premtuat rilindje, premtuat Kombëtare e Kontrollit të Barnave asnjëherë shëndetësi falas, premtuat shërbim nuk u janë përgjigjur pyetjeve të bëra si nga shëndetësor cilësor për të gjithë, për të kjo foltore, ashtu edhe nga selia e Partisë mundurit apo të pamundurit. Kjo është Demokratike, pyetje të cilat unë do t’i përsëris:
303 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Në cilat kushte është kryer transporti i Altuzanit, falsifikuara, mjekët të trembur se janë gjendur Herceptinës, Mabterës, Velcades? Kujt i janë pa dijeninë e tyre në një megaskandal, receta dorëzuar rekordet e temperaturave? Kush të mjekëve të dalë në pension, ilaçe të mban përgjegjësi për cilësinë e barnave në rimbursueshme nëpër disa farmaci të tyre, Shqipëri? Edhe sa viktima të tjera duhet të ndërkohë që duhet të ishin rimbursuar vetëm shënohen, që Rama të reagojë? në farmacinë e QSUT-së, receta me protokolle I kemi kërkuar prokurorisë në mënyrë të të thyera e të tjera. vazhdueshme, që të nisë një hetim të plotë I vënë para përgjegjësitë nga opozita ministri pikërisht për këtë çështje dhe përgjegjësit të Beqaj gënjeu në parlament për dorëzimin në dalin para ligjit. prokurori të akt-kontrollit të Njësisë së Kontrollit Ku kanë shkuar dhjetëra miliona euro të të Brendshëm në Kryeministri. Në prokurori ky dhëna nga Beqaj për tenderat e barnave apo akt-kontroll nuk është dorëzuar asnjëherë. pajisjeve, kur spitalet dhe qendrat shëndetësore Sipas korrespondencës zyrtare me prokurorinë, janë në kaos administrimi dhe pa buxhet për të është kjo e fundit, e cila evidenton faktin që pas blerë ilaçe dhe materiale mjekësore? Mungesat denoncimit që ne i kemi bërë këtij skandali, ajo janë të shumta si në spitale, ashtu edhe në treg vetë ka kërkuar tërheqjen e auditit të plotë. Por falë politikave favorizuese e klienteliste të a zbulon raporti të gjithë skemën? Sigurisht që qeverisë. Sot mund t‘ju përmend disa prej jo! barnave që mungojnë në treg: serum antitetanik, Gjatë vitit 2014 informacionet tona janë: për fludarabinë, sintrom, plavix, finasterid e të tjera. farmacitë e ish-drejtorit të dorëhequr të Fondin Mungesa në spitale: Endoxan. 5-Fu, Taxoter, e Sigurimit, rimbursimi është 1,4 miliardë lekë; Cisplatine, CCNU që përdoren tek Onkologjiku. për farmacitë e mikut dhe sponsorit të ministrit Mungojnë Urografine, Magnevist, Gastrografi, rimbursimi është 1,8 miliardë lekë; për të gjitha Optiray, që janë për skaner, rezonancë, farmacitë e kontrolluara nga Njësia e Kontrollit cistoskopi. Pra, janë barna që përdoren për të Brendshëm dhe Antikorrupsion në sëmundjet e leucemisë, astmës, sëmundjet e Kryeministri është 888 milionë lekë. zemrës, mëlçisë, kundër tetanosit e të tjera. Është e qartë, që 7 farmaci të pasqyruara Po vazhdoj me skandalin me recetat dhe në raport zënë një vend fare të vogël në skemën faturat fiktive. Një raport i Njësisë së Kontrollit e rimbursimit fiktiv në Fondin e Sigurimeve të të Brendshëm dhe Antikorrupsionit në Detyrueshme. Vihet re që raporti i urdhëruar ka Kryeministri, evidentoi një rrjet të mirorganizuar, lënë pa përmendur pikërisht ata që kanë marrë i cili drejtonte që prej fundit të vitit 2013 vjedhjen pjesën më të madhe në këtë skandal. më të madhe ndonjëherë në Fondin e Sigurimit Formalisht ishte e pamundur në kushte të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor. normale pune të ndodhte një dukuri e tillë, Sistemi i ngritur, shumë i sofistikuar, që sepse sistemi që ngritëm dhe ju lamë është aq përfshinte mjekë, farmacitë, klientë qeveritarë, i sofistikuar dhe i sistemuar sa që nuk e lejon specialistë dhe zyrtarë, për të mbërritur për një gjë të tillë. Ky sistem monitorimi dhe kontrolli firmë te drejtuesit kryesorë në Fondin e ka disa hallka funksionimi, të cilat në rastin më Sigurimit, si dhe te vetë ministri i Shëndetësisë, të parë që ka luhatjen më të vogël në rimbursim Kryetar i Këshillit Administrativ. të farmacive apo të mjekëve, sinjalizon me Raporti evidenton 1,5 miliardë lekë të njollë të kuqe disa sektorë. Pra, drejtuesit më vjedhura që duhet të shkonin kryesisht për të lartë të Fondit dhe ministri, kanë qenë në njerëzit në nevojë, pensionistët dhe të sëmurët dijeni të plotë të kësaj skeme mashtrimi dhe kronikë, me të ardhura të pamjaftueshme. abuzimi dhe nuk kanë vepruar me dashje. Raporti u mbajt i fshehur nga Kryeministri, Por, çfarë masash janë marrë nga qeveria ministri, drejtori i Fondit dhe autoritete të tjera për këtë megakorrupsion të zbuluar nga auditi shëndetësore. Ai u bë publik vetëm nga opozita i Kryeministrisë? Që prej 7 muajsh asnjë hap i dhe sipas raportit, mendohet që dëmi i vërtetë bërë, asnjë masë qoftë edhe administrative e është shumë herë më i madh. ndërmarrë. Çdo gjë ka përfunduar me Receta false, vula false, libreza dorëheqjen e ish-drejtorit dhe ish-nëndrejtorit shëndetësore false, dokumente dhe kontrata të të Fondit, i cili përmendet qartësisht si në
304 Legjislatura e 8-të Viti 2015
raportin auditit të Kryeministrisë ashtu edhe të dalje 219,555 pena, pra shkurt 70% fiktivitet. KLSH-së për konflikt të pastër interesi. Të tjerët Po, kush e mban përgjegjësinë për këtë? Po vijojnë të qetë në postet dhe detyrat e për ilaçet e tjera të shtrenjta? Rreth 9 milionë mëparshme. dollarë rimbursim për 4 lloj ilaçesh të shtrenjta. Pse ende sot nuk ka asnjë masë adminis- Kush e mban përgjegjësinë për këto? Kush e trative për miliona euro rimbursim recetash mban përgjegjësinë në fond? Kush e mban fiktive? Pse janë fshehur 3 faqet e fundit të përgjegjësinë në ministri? raportit të auditit? Kush qëndron pas kësaj Por nuk mbaron këtu! Me urdhër të Ramës, afere? Sa ka qenë gjoba për secilin prej emrave e tërë qeveria është në këmbë, e gatshme të të përmendur në listë? bëjë gjithçka që të mbrojë Beqen. Ndërkohë, para 2-3 ditësh prokuroria ka Rradha është e ministrit të Financave, i cili dërguar çështjen në gjykatë për një dëm rreth më 17 nëntor i dërgon një letër falënderimi, 56 milionë lekësh me 9 të akuzuar. Po këto para pikërisht kompanisë që pronarin e ka në burg ku janë? Pse s’ka gjurmë të tyre? Po ata që për informalitet. Me anë të kësaj letre ministri i firmosën dhe vendosën pse nuk figurojnë në Financave falënderon pronarin që është në burg asnjë hetim apo procedim? Asnjë procedim duke i thënë: “Ju shpreh mirënjohjen e sinqertë edhe për ata që kanë emra të përveçëm në për promovimin e modelit të ndershëm dhe të faqet e fundit të raportit. Pra, kush i mbron ata? rregullt të sipërmarrjes në Shqipëri”. Atij që Si qershia mbi tortë, vjen emërimi i drejtorit është në burg për fiktivitet! Më tej ministri Cani në Drejtorinë e Rimbursimit të Barnave, ish- vijon: “Dëshiroj t’ju falënderoj për kontributi që drejtori të QKBPM-së, i akuzuar për abuzime keni dhënë dhe vazhdoni të jepni”. Unë jam pa fund në detyrën e mëparshme, për të cilat i besimplotë, se vetëm duke luftuar informalitetin është hapur edhe një çështje penale, që pa kompromis ne do të arrijmë të nxisim edhe përfundoi me ndërhyrje nga lart. Aktualisht më shumë zhvillimin ekonomik dhe të krijojmë është nën hetim nga KLSH-ja për dy çështje: së bashku një mjedis sa më të përshtatshëm njëra prej tyre ka të bëjë më abuzimin me biznesi”. çmimin e ilaçit Risperidon me pika, është blerë Pra, ja ku e keni modelin që ju ofroni ndaj 2,9 euro dhe është shitur 30 mijë lekë. Ka luftës kundër informalitetit, i nënshkruar, ministri rezultuar edhe i falsifikuar. Dëmi i shkaktuar Shkëlqim Cani. E ka firmosur për t’i ardhur në është i gjithi i shtetit, pasi ilaçi është rimbursuar. ndihmë, madje ka vënë në siklet edhe Së treti, skandalet korruptive në shëndetësi, inspektorët që nuk donin ta dërgonin. në sektorin më jetik në vend, po thellohen. Pra, për cilat reforma në shëndetësi flasin Kompani nën hetim me pronarë të arrestuar për Rama dhe Beqaj, apo për dhënien me skandalin e faturave fiktive, fitojnë edhe sot koncesion të të gjithë hallkave të shëndetësisë? tenderë me firmën e ministrit, duke i çuar Ka ngelur vetëm personeli, stafi mjekësor, apo mesazhin pronarit: që do ta mbrojë atë deri në jomjekësor pa u dhënë me koncesion! 120 fund, në këmbim të heshtjes së tij. Tenderë që milionë euro i dha Rama mikeshës së tij, ndjekin dhjetëra të tjerë të marrë në këto 2 vjet. sigurisht transit, për në xhepat e tij. Tenderin e Prokuroria deri tani ka vlerësuar se dëmi i fitoi “Konsorciumi”, pa asnjë eksperiencë në shkaktuar nga rimbursimi nga ana e fondit punë në sektorin e shëndetësisë, në konflikt të vetëm për një ilaç: Ketosterili, shkon në 2,2 pastër interesi, pasi ishin të orientuar në milionë euro. Ministri është në hall të madh, pasi reklamën dhe shitjen e pijeve alkoolike dhe ka qenë në dijeni, që ditën e parë, për të gjithë duhanit. Ishte “Konsorciumi” që kishte dhënë skandalin Insulinave, Ketosterilit dhe ilaçeve të ofertën më të lartë dhe që licenca iu bë gati tjera të shtrenjta. vetëm dy ditë përpara se të shpallej tenderi. Sa është abuzuar me Insulinën? Sasia e Sigurisht, kritere në fitimin e tenderit kanë faturave fiktive për këto Insulina është 152,415 qenë edhe specifikimet teknike për sistemin e pena, me vlerë rimbursimi 1,26 miliardë lekë. informacionit, që duhej të ishte “Oracle”, për të Për këto Insulina depot importuese kanë cilën kompania e ministrit ka kontratë për deklaruar se kanë bërë dalje të depove 67 mijë Shqipërinë. 120 milionë euro për një pena, kurse depot shpërndarëse kanë bërë eksperiencë të padëgjuar më parë, në asnjë
305 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
vend të Europës apo edhe në botë. Të gjitha skandaloz që jo vetëm nuk po u shërben eksperiencat ndërkombëtare janë të dështuara qytetarëve, por përbën një rrezik të madh për deri më sot. shëndetin e tyre. Partia Demokratike i ka OBSH-ja ka këshilluar vendet që mos të kërkuar Ramës që të tërhiqet menjëherë nga ndërmarrin koncesione të tilla pa u ndërmarrë ky koncesion skandaloz. një sërë hapash apo masash paraprake. Mund Përtej procedurave korruptive në dhënien e t’ju jap një shembull konkret të disa ditëve të koncesioneve dhe panevojshmërisë se fundit. Danimarka ka vendosur që ta aplikojë monopolizimit të shërbimeve apo vendosjes së së fund, një projekt të ngjashëm, nuk paguhet çmimit fiks për dhjetë vjet, dua të ndalem në nga qeveria, paguhet nga një kompani skandalin e fundit të ministrit. Abuzim i pastër, sigurimesh. Nuk bëhet në të gjithë Danimarkën, plot 100 milionë euro mikut të tij të ngushtë, i por bëhet vetëm në një rajon të vogël, me rreth cili ka vetëm një kompani në Kosovë të hapur 10 mijë banorë. Pasi ta shikojnë për 4 vjet në vitin 2014, me kapital 1000 euro. Pse dua të rezultatin sesi do të ky check up për këta 10 ndalem këtu? Sepse nuk është fakti që është mijë banorë, atëherë do të vendosim nëse është miku, nuk është fakti që e ka marrë një kompani, skema e duhur për të gjithë Danimarkën. e cila është hapur vetëm... Por siç duket Danimarka nuk po ecën në (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) drejtimin e duhur me reformat në shëndetësi Po, po e pashë, por dua të shpjegoj pse dhe mbase i duhet një ministër si ky yni që ta është skandaloze dhe duhet hetuar koncesioni korrigjojë! Por s’mbaron më kaq, ky koncesion i fundit i sterilizimit. s’duhet konsideruar si i shkëputur nga të gjithë Nuk është fakti që është miku, nuk është fakti skemat e tjera “Rilindëse të vjedhjes”. që është një kompani, që nuk ka asnjë Check up-i parashikohet të rrisë, së paku, eksperiencë, jua përmenda herën tjetër dhe numrin e sëmundjeve dhe të të sëmurëve; do thatë se ka një kompani tjetër mbrapa, e cila të rrisë kërkesën për disa barna të caktuara për është e mirënjohur, është në bursë e të tjera, kompani farmaceutike të paracaktuara, është fakti që ishin paratë, dy kredi të Bankës sigurisht nga qeveria. Pra, strategjia është e së Këshillit të Europës kishin dhënë paratë për qartë, jo vetëm 120 milionë, që i kanë shkuar ndërtimin e qendrës së sterilizimit, dhe kredia kompanisë pranë Kryeministrit Rama, por dhe e dytë e CEB-it ka dhënë paratë edhe për miliona të tjerë do të shkojnë në xhepat e vënien në funksionim. E kemi miratuar së klientelës qeverisëse. bashku këtu në mars të këtij viti. Pra, të gjitha Por çfarë po ndodh në realitet me paratë për të vënë në funksionim Qendrën e koncesionin e check up-it? Edhe pse paratë Sterilizimit për të trajnuar njerëzit ekzistonin. mikja e Ramës i ka marrë paradhënie për të Pse duheshin 100 milionë euro të shkonin për dytin vit, kontrollin e ka bërë vetëm për 10% e Rrapajin, mikun e ministrit? A mendoni ju, popullsisë. Madje thonë se edhe ministri vetë, kolegë të maxhorancës, që edhe kjo çështje që ka pasur ditëlindjen vetëm para pak ditësh, duhet të shkojë dhe të hetohet nga prokuroria? nuk e ka bërë ende check up-in, ai dhe Së fundi, kam një këshillë për ju zoti Ministër: bashkëshortja e tij, pavarësisht se i është bërë bëjuni një dhuratë të çmuar shqiptarëve për njoftimi. Vitin e Ri, jepni dorëheqjen sa me parë! Kontrolli bëhet me infrastrukturën dhe Faleminderit! pajisjet e qendrave shëndetësore, me stafin e Ilir Meta – Fjalën e ka ministri. qendrave shëndetësore. Punën e bëjnë Ilir Beqaj – I nderuar Kryetar i Kuvendit, infermierët dhe stafi që paguhet nga shteti, nga Zonja dhe zotërinj deputetë, taksat tona, madje infermierët e qendrave Sigurisht, marrëveshja që diskutohet sot shëndetësore punojnë mesatarisht 3 – 4 orë në është mjaft e rëndësishme dhe unë prisja nga ditë për llogari të koncensionarit. Pra, punë e opozita që të paktën ta fillonte me një ndjesë, bërë nga stafi i qendrave shëndetësore pa asnjë sepse kjo marrëveshje është firmosur për herë bonus. Kompania fituese duhet të hapte 18 të parë, para më shumë se 9-vjetësh. Pra, që laboratorë, deri më sot ka hapur vetëm 3, të nga viti 2006 janë në dispozicion 5 milionë euro tjerave u ka blerë vetëm emrin. Pra, një kaos për të modernizuar Qendrën Kombëtare të
306 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Traumës dhe kjo qeveri nuk bëri asgjë. S’bëri se në qoftë se ju keni para për ta bërë nga xhepi asgjë deri në shtator të vitit 2013, kur ne nxorëm juaj, shumica dërmuese nuk ka. Sigurisht, ai këtë marrëveshje nga pluhuri dhe harresa dhe kontroll parandalues vlen për ta zbuluar më po e bëjmë efektive, në dispozicion të shpejt sëmundjen. Pa dyshim që do të zbulohen qytetarëve shqiptarë për Qendrën Kombëtare sëmundjet, por në stad shumë më të hershëm, të Traumës, e vetmja në Shqipëri. Një qendër në mënyrë që kush ka diabet të mos marrë vesh në të cilën këto 2 vjet janë bërë përmirësimet në një stad më të avancuar, sepse 30% e të ndjeshme në shëndetësi. Mjafton të sëmundjeve të syve vijnë nga diabeti, 30% e krahasojmë 11 muaj të vitit 2015, me 11 muaj sëmundjeve të veshkave vijnë nga diabeti, 30% të vitit 2013 për të parë se sa më shumë volum e sëmundjeve të tensionit vijnë nga diabeti. Kjo shërbimesh spitalore janë ofruar në atë spital është ajo që kemi thënë që në krye të herës, unik për vendin, për të kuptuar se sa të do ta s’postojmë vëmendjen nga sëmundja te prekshme janë përmirësimet që ne kemi bërë shëndeti, nga pacienti te qytetari. në këto 2 vjet. Lidhur me akuzat e tjera, ju jeni me të vërtetë Sigurisht edhe ai spital nuk u kishte shpëtuar të çuditshëm, këtej thoni: “Rama–Beqaj”, këtej borxheve që ne i gjetëm në shëndetësi. Pra, thoni: “Vartësit e Ramës zbuluan korrupsionin”. kemi bërë gjithë këto volume pa asnjë borxh të Keni logjik çfarë thoni? I lexoni ndonjëherë në ri dhe kemi shlyer 1 milion dollarë borxhe, që darkë ato që thoni paradite, se çfarë në shtator të vitit 2013 ky spital kishte. broçkullisni?! Ose është korrupsion, ose e Në këtë spital krahasuar me para 2 vjetësh: zbuluat, nuk mund të jenë të dyja njëherësh. ekzaminime radiologjike 155% më shumë, “Rama-Beqaj bëjnë korrupsion dhe vartësit e skaner 280% më shumë, analiza në laboratorin tyre korrupsionin”. biokimik 290% më shumë, operacione Ndërkohë, për publikun, është drejtori i kirurgjikale të planifikuara 140% më shumë. përgjithshëm i larguar nga detyra, Sigurisht, ai spital ka ende nevojë për ndërhyrje zëvendësdrejtori i përgjithshëm, 3 drejtor, dhe vitin që vjen, me buxhetin e miratuar para drejtorie. Po ta përsërisë: mos shtrembëro fjalët pak ditësh dhe me marrëveshjen që ne sot që thuhen publikisht, në maj të vitit 2015 auditi miratojmë, notat ndryshuese, ka 5 milionë euro i fondit depozitoji padi në prokurori. investime dhe për herë të parë 100 milionë lekë Vijmë tek tenderi ilaçeve të vitit 2014. Tani: apo rreth 1 milionë dollarë fond për protezat. ose do të thuash ministri lejon import paralel, Çfarëdo përmirësimi të ndjeshëm të bëjmë në ose do të thuash falsifikim ilaçesh. Nuk mund atë spital, në qoftë se do të vazhdojmë t’u themi të ekzistojnë të dyja. Lexoje në darkë se çfarë qytetarëve shqiptarë, si 20 apo 25 vjet, që the dhe mblidhe mendjen! Nuk mund të jenë të shkoni dhe t’i blini vet protezat, nuk kemi bërë dyja, edhe import paralel, edhe falsifikim! asgjë. Ky spital e ka këtë përmirësim. Së treti, unë e kuptoj që 100 milionë dollarë Megjithatë, meqenëse zonja Vokshi nuk heq në vit nuk janë pak, madje janë shumë. dorë nga përfaqësuese e ilaçeve firmato, Shqiptarët paguajnë 100 milionë dollarë më pak akuzave të saj, për respekt të publikut, duhet në vit vetëm për barna. Padyshim, përfiton t’u kthejmë përgjigje. buxheti spitalor ,se me të njëjtat para furnizohet Po e filloj nga më e fundit: të kam thënë zonja shumë më mirë, përfiton fondi i rimbursimit, por Vokshi, nuk të ndihmoj dot! Ti mund të duash përfitojnë edhe qytetarët shqiptarë, të cilët që unë mund ta kem ditëlindjen para pak ditësh, paguajnë më pak. Falë kësaj, viti 2015 do të por nuk e bëj dot, sepse duhet t’i kthehem time mbahet mend në historinë e shëndetësisë mëje para 48-vjetësh, nuk e bej dot edhe po t’i shqiptare, si i pari vit kur më shumë se gjysma kthehem. Kur të vijë muaj shkurt, ia kam thënë e shpenzimeve të shqiptarëve për koleges tënde, atëherë kam ditëlindjen, në shëndetësinë, u financuan nga paratë publike. shkurt do të më ftojë, siç do njeri, në shkurt do Është hera e parë kjo, që kur është krijuar e bëjmë. në vitin 1995 skema e sigurimit shëndetësor. (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) Sigurisht, arritjet janë të mëdha dhe të Së dyti, unë ju ftoj ju dhe këdo që ta bëni ndjeshme në të gjitha hallkat e sistemit, qoftë atë kontroll. Të paktën t’i ftoj qytetarët shqiptarë në parandalim, qoftë në promocion, në
307 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
diagnostikim të hershëm, në kurim, madje, edhe 2007, nuk e ndalon dikë që është në ndjekje në rehabilitim. penale të marrë pjesë në një garë. Ligji i Gjëja më e prekshme janë radhët e pritjes. mëparshëm e ndalonte, ndërsa ligji i sotëm e Para 2 vjetësh duheshin 3 muaj për një ndalon vetëm, kur është dënuar me vendim të rezonancë, ndërsa sot duhen 35 ditë. Për një formës së prerë të gjykatës. angiografi duheshin 6 muaj, ndërsa sot duhen Për sa kohë një subjekt nuk është dënuar 35 ditë. me vendim të formës së prerë të gjykatës, mund Për një skaner duheshin 2 muaj, ndërsa sot të marrë pjesë në tender dhe nëse merr pjesë duhen 25 ditë. në një tender dhe nëse ka kushtet për të fituar, Kështu vazhdohet me të gjitha shërbimet për do të fitojë. Kjo nuk varet nga ministri. Zbatimi të cilat është pakësuar radha e pritjes. Kjo është apo jo i ligjit varet nga strukturat e prokurimit, evidente. Shkoni dhe shikoni, se janë statistika që merren me këtë gjë. Ministri as prokuron, të thjeshta, pastaj shkoni e shikoni se çfarë as kontrakton. ndodh në institucionet jopublike! Ndërkohë, viti i ardhshëm ka padyshim, një Ne, këtë vit kemi rritur ndjeshëm risi të domosdoshme, por shumë të bashkëpunimin me institucionet jopublike. Këtë rëndësishme. Nga 1 janari, me atë çka votuam vit 800 procedura koronarografie janë financuar javën e kaluar, mjeku i familjes është falas për me para publike dhe janë bërë në spitalet këdo. Bëmë një debat në komision, ku ramë jopublike. dakord, edhe pse në heshtje, që rreth 600 mijë Këtë vit janë financuar 6 transplante vetë nga ligji aktual i sigurimit, janë të veshkash. U munduat me vite, harxhuat miliona përjashtuar nga mbrojtja shëndetësore dhe dhe mezi bëtë 2 transplante dhe nuk latë asgjë praktikisht, ky është thelbi i asaj që u thamë të gatshme në spital, që të vijonte kjo shqiptarëve në vitin 2013 dhe padyshim, ata procedurë. edhe për këtë votuan, për shërbim pa pagesë, Këtë vit për angiografinë janë kryer 4 mijë aty ku kushdo ka nevojë dhe filluam me hapin procedura. 2200 janë kryer në vitin 2013. 1800 e parë, kontrollin shëndetësor parandalues dhe procedura më shumë janë bërë. Sikur t’i po vazhdojmë me mjekun e familjes, për të marrësh vetëm nga 1 mijë dollarë secila, bëjnë vazhduar pastaj me elemente të tjera shumë të 1,8 milionë dollarë që qytetarët shqiptarë nuk i rëndësishme. kanë shpenzuar, por i kanë marrë falas, sepse Për të ardhur te marrëveshja, e cila është janë financuar nga shëndetësia publike në një marrëveshje e domosdoshme. Edhe pse spitalet publike apo edhe në ato jopublike. Këto ndryshimet janë ndryshime administrative, për janë rezultate të prekshme, kollaj të sa kohë që në vitin 2006 marrëveshja është ligj, kontrollueshme dhe të verifikueshme nga duhet të vijmë në Kuvend për të marrë miratimin kushdo. e tij. Kjo marrëveshje do ta bëjë Spitalin Le të vijmë te koncesionet. Jua kemi thënë Universitar të Traumës një nga qendrat më të se për ne pamundësia për të bërë investime të rëndësishme të trajtimit të traumës në Ballkan, mëdha, të domosdoshme, për të plotësuar siç e tha edhe një anëtar i komisionit, që është boshllëqet e akumuluara prej vitesh, është sot deputeti juaj. shumë e kufizuar. Faleminderit! Së dyti, eficienca e investimeve publike Ilir Meta – Faleminderit! është sot shumë e dobët në menaxhim. Urdhëroni, për replikë! Së treti, prokurimi publik lejon vetëm Vetëm 2 minuta. kontratë 4-vjeçare. Albana Vokshi – Në fakt, më la pa tekst. Këto 3 elemente e bëjnë të domosdoshëm Falë zemërgjerësisë së Kryetarit të Kuvendit, partneritetin afatgjatë publik-privat. Sigurisht, zoti ministër e merr fjalën gjithmonë pas fjalës prekët pak edhe rastin e një kompanie, që është sime, edhe kur flas në emër të grupit, gjë që në ndjekje penale në prokurori dhe merr pjesë nuk lejohet nga Rregullorja e Kuvendit. Siç në prokurim publik. duket Kryetari i Kuvendit ka dobësi për Jua kam thënë dhe po jua përsëris: ligji mbiemrat që fillojnë me “B”, sepse vetëm aktual “Për prokurimin publik”, i miratuar në vitin Berishës dhe Beqes ua lejon këtë.
308 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Zoti Balla, Vazhdojmë me projektligjin “Për amnistinë”. Mund të kem gabuar ditëlindjen, por nuk kam Fjalën e ka deputeti Oerd Bylykbashi. gabuar në atë që ai nuk ka vajtur së bashku Përgatitet deputetja Silva Caka dhe më pas, me bashkëshorten. Siç duket kanë pritur deri deputeti Xhemal Qefalia. tani, në javët e fundit, që të shkojnë dhe ta bëjnë Oerd Bylykbashi – Zoti Kryetar i Kuvendit, checkup-in në poliklinikën e lagjes. Jemi në një Të nderuar kolegë, lagje, kështu që e dimë shumë mirë. Në këtë 2-vjeçar keni sjellë për herë të tretë Sa i përket auditit të brendshëm, është e ligjin “Për amnistinë”. Ky parlament do të vërtetë që e ka kryer auditi i Kryeministrisë në mbahet mend ndër të tjera, si parlamenti që zyrën e Kryeministrit. vendosi të bëjë gjykatën dhe të falë sa më Ju e dini shumë mirë se përse nisi. Nisi, shumë kriminelë. Ndërkohë që në të shkuarën sepse nuk donin që torta e fitimit të ndahej në amnistia ishte një event i rëndësishëm, sot ju një pjesë më shumë, pra ai që donte të merrte vetëm hapni portat. një pjesë të fitimit, spiunoi këta që merrnin Mos harroni që jo më kot drejtësia, qoftë pjesët e fitimit të tortës te Rama. Rama urdhëroi edhe ajo që ju e quani të korruptuar, që shpesh auditin dhe siç duket, i doli jashtë kontrollit. herë është e tillë, i ka çuar në burg këta per- Sa i përket asaj që fondi ka çuar një sona. informacion në prokurori, po, është e vërtetë. Nuk është keq që shteti ta tregojë E keni dërguar informacionin vetëm për 4 zemërgjerësinë e tij, ose edhe për arsye farmaci dhe nuk keni dërguar raportin e auditit. interesi, të bëjë amnisti, por kjo që keni bërë, E keni mbajtur të fshehur deri në momentin, që amnisti në fund të dhjetorit të vitit 2013, amnisti e ka nxjerrë opozita, madje edhe sot e kësaj në mes të vitit 2015 dhe përsëri amnistinë e dite i mbani të fshehura 3 faqet e fundit, që flasin tanishme, është diçka e rrallë. me emra të përveçëm, me masat përkatëse. Sigurisht, po ta shihni, edhe ajo që është Sa i takon importit paralel, më vjen keq që propozuar ka një numër problemesh. Ju nuk paske kuptuar asgjë në 2,5 vjet që je amnistoni, jepni urdhër të amnistohen ministër. Importi paralel solli ilaçe false, sepse shpërndarësit e drogës, ndërkohë që për ju importi normal bëhet nga kompani prestigjioze, është krim shumë i rëndë që ai që rri në shtëpi, të cilat ju i dëmtuat dhe një pjesë e tyre janë pa i hyrë në shtëpi askujt, quhet vjedhës i larguar. energjisë elektrike, ndërsa shpërndarësi i Sa i përket uljes së çmimit, një anëtar i PS- drogës është i amnistueshëm. Ju falni 1,5 vjet së në Vlorë më ka treguar që ka blerë para 2 për të dënuarat gra, edhe për ata që nuk duhet ditësh një ilaç që e kishte çmimin në kuti 6 euro të përfitojnë nga amnistia. Për shembull, mund dhe e ka blerë për 30 mijë lekë. Këto janë të përfitojë edhe një terrorist. Pra, ka probleme çmimet, që keni ulur ju. Do t’jua nis kutinë, zoti të brendshme, që ju nuk i keni sqaruar akoma Ministër sapo të ma sjellë anëtari i PS-së, që të me njëri- tjetrin dhe e sillni këtë ligj thjesht për shihni si e keni ulur marzhin dhe sa i keni ulur kredo politike. çmimet e barnave. Mendoni se duke bërë një amnisti (nuk është Sa i përket koronografisë, mendoj se ju keq të bëhet), bëheni më të mirë, por nga ana vazhdoni ta mbani monopol atë. Mund të bëni tjetër harroni se impresioni që u keni lënë më shumë. Ju nuk lejoni që të bëhen në Sana- shqiptarëve është vetëm burgu. Madje torium këto ekzaminime edhe sot e kësaj dite. Kryeministri shqiptar tha pak ditë më parë: “Po Stafin e specializuar e keni çuar në QSUT, duke për çfarë është burgu? Ai është për ta mbushur e lënë pa punë Sanatoriumin, kur fare mirë aty plot”. mund të bëheshin 4-6 koronarografi. E gjitha ajo që doni të bëni është, zbrazja Por unë mendoj që edhe mund të mos bëj dhe mbushja, zbrazja dhe përsëri mbushja. fare replikë fare me ju për të gjitha këto, sepse Jemi në fund të vitit 2015 dhe mund të thuhet qytetarët e dinë shumë mirë dhe e vuajnë në se ajo që e ka karakterizuar qeverisjen tuaj kurrizin e tyre. gjatë periudhës 2013-2015, është se kjo ka Faleminderit, zoti Kryetar që më dhatë fjalën! qenë një qeverisje nën shenjën e së keqes. Ka Ilir Meta – Faleminderit! qenë një qeverisje nën shenjën e së keqes, jo
309 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
vetëm për atë që debatuam në seancën e kaluar shoqëria të jetë më e mirë. dhe për të cilën miratuam ligjin “Për Shkeljen e të drejtave jua evidentoi raporti i dekriminalizimin”, sepse keni kriminalizuar jo OSBE-ODIHR-it. Të shkelësh të drejtën e vetëm politikën, por gjithë jetën e së Shqipërisë, zgjedhjeve, më keq se kaq nuk ka ku të shkojë, por edhe për faktin që qeverisja juaj mund të sepse kjo në fakt thërrmon shpresën që karakterizohet shumë mirë nga padrejtësia. Po shoqëria të jetë më e mirë, edhe nëpërmjet përmend vetëm disa raste: rotacionit politik. Padrejtësi, si shkelje e të drejtave; Raporti i OSBE-ODIHR-it jua thotë qartë: Padrejtësi, si pabarazi; “Zgjedhësit votuan të frikësuar nga frika se Padrejtësi, si dhunë e shtetit ndaj individëve; mund të merrnin pasoja për votën e tyre. Pra, e Padrejtësi, si grabitje. drejta për të votuar të lirë u dhunua; e drejta Për padrejtësinë, si shkelje e të drejtave për të kandiduar të barabartë u dhunua; e drejta mund të përmendësh plot raste, por unë po për të kryer punën pa presionin se mund të ndalem në pak prej tyre. E kemi bërë një debat largohesh nga administrata nëse nuk voton për të fortë këtu në lidhje me pronat, por ju nuk ata që do eprori, edhe kjo u dhunua. deshët t’ia dinit. Ligji, që ju kaluat, për të cilin i Unë besoj që askush nuk ka dyshim se gënjyet shqiptarët, duke u thënë se edhe me këtë që po ndodh në lidhje me, për Strasburgu ju kishte dhënë të drejtë (në fakt i shembull, mënyrën sesi ju po e menaxhoni gënjyet ata), është një ligj, i cili i rishpronëson paranë publike, është skandaloze. edhe një herë pronarët, ata, të cilëve me akte Të flasësh për korrupsion, në fakt, duhet ndërkombëtare duhet t’u kthehet prona e plotë të kesh parasysh se janë dy persona që, në dhe vetëm kur kjo nuk është e mundur, të fshehtësi nga të tjerët, njëri zyrtar dhe tjetri një kompensohet. person që ka nevojë, i shtrënguar sepse është Çfarë bëtë ju? Miratuat mekanizmin me të i prirur drejt korrupsionit, vendosin ta bëjnë cilin i rishpronësoni pronarët e u thoni atyre që pazarin: korruptuesi të japë paratë dhe zyrtari do t’u jepni vetëm një pjesë të vogël të pronës. të japë tenderin. Dhe ky është korrupsion. Pjesën tjetër (sipas ligjit) e merr shteti dhe më Në fakt, ajo që ju keni instaluar është komplet pas e vë në ankand për ta blerë klienti i radhës gjë tjetër: është një sistem shtetëror grabitjesh së qeverisë, pra ish-pronari mund të shohë masive të parave publike. Paratë, në gjysmën edhe nipin e atij që e shpronësoi, si pronar në e tyre, po shpërndahen nëpërmjet prokurimit të pronën e vet. Këtë bëtë ju. drejtpërdrejtë. Nëse ju e quani drejtësi këtë, ju qofshi! Ju po i dëgjoni përditë skandalet që ndodhin Padrejtësi për të gjithë ata dhjetëra, mijëra në lidhje me paratë që po jepen majtas dhe studentë, të cilëve ju po ua prisni me ligjin “Për djathtas. Për kë? Ose për ortakë ministrash, ose arsimin e lartë”, që miratuat, shpresën për të për shokë dhe miq të Kryeministrit apo të qenë edhe ata dikushi, e cila i mban ata të lidhur ministrave, vetëm e vetëm që këto para të sot, sepse nëpërmjet arsimimit mund të ndahen më pas dhe një pjesë e këtyre parave bëheshin edhe ata dikushi. do të kthehet si korrupsion politik edhe në Në konceptin e një personi që vjen nga procesin zgjedhor. Pra, keni ngritur një Blloku, nga qendra e Tiranës, mund të jetë e megaskemë vjedhjeje të parasë publike, e cila papranueshme ideja dhe mund të thotë: “Po vetëm barazinë në tenderë nuk njeh. Vepër çfarë janë këta? Po na vijnë nga rrethet, nga penale është. Një pjesë prej jush të mos ta kenë fshati dhe do të bëhen edhe këta me shkollë”. merak. Para se të parashkruhet vepër penale, Ju nuk e pranoni konceptin e shkallës do ta shohin derën e drejtësisë. sociale, që njerëzit të kenë të gjithë të drejtën E kemi përmendur gjatë diskutimit për për të ngjitur këtë shkallë dhe për t’u bërë nesër buxhetin: pabarazi për profesionistët, të cilët po dikushi. trajtohen si lopa që duhet mjelë nga ku ne mund Mos harroni se neni 59 i Kushtetutës, te të marrim para për të zëvendësuar ato para që objektivat sociale, parashikon edhe mundësinë po ua hiqni të tjerëve; po ua falni të tjerëve. për t’u garantuar të gjithë këtyre studentëve Edhe pse kanë bërë një barrë shkollë, ata arsimimin e lartë, mundësisht falas, që nesër konsiderohen si evazorë dhe për këtë arsye
310 Legjislatura e 8-të Viti 2015
duhet të trajtohen më keq se të gjithë të tjerët sa duket, që sapo të vijë momenti disa prej jush që, edhe pse bëjnë po aq para sa ata, trajtohen do të bëjnë gati valixhet, do të shkojnë në ishujt më mirë. Kajman dhe atje do të fshiheni. Megjithatë, Është një vit i pabarazisë për shkak se shifra prapë nga pas do t’u vijë drejtësia. Disa të tjerë e atyre personave, të cilët sot kanë humbur do të përfundojnë në burg, mos u shqetësoni! vendin e punës, sepse në mendimin tuaj janë Mos u habit, koleg! Por, po kështu, është një votues të kundërshtarit, ndërkohë që duhet të vit grabitjeje pronash. Jua kam përmendur merrni në punë ata që ju votojnë juve, kjo është rastin në Durrës: 500 hektarë, të cilët nga truall shenjë e pastër e pabarazisë. Nëse ju thoni: industrial po kthehen në tokë bujqësore, tokë “Jo, kjo nuk ka ndodhur!”, ju qofshi, se të gjithë që kurrë, në mijëvjeçarin e fundit, nuk ka qenë shqiptarët e dinë. tokë bujqësore. Ju po e ktheni në tokë Pabarazi në shenjën e dhunës shtetërore bujqësore vetëm e vetëm që kompani, të cilat mbi individët. Janë me mijëra personat e tregojnë në fotografi vëllanë e Kryeministrit, do ndaluar, jua kemi thënë, në vitin 2014, do t’ju ta marrin atë me koncesion për 99 vjet. japim edhe statistikat për vitin 2015, me Sigurisht, ajo që do ta kthente Shqipërinë shpresën që ministrat tuaj nuk do t’i falsifikojnë në rrugën e duhur do të ishte një reformë të dhënat, se do të mbetet falsifikim në qoftë drejtësie, e cila është e nevojshme për se është i tillë. Personat e ndaluar janë me shqiptarët po aq sa uji, por kurrë ajo reformë mijëra: 39000 persona ishin vetëm në vitin drejtësie që parashikoni të bëni juve. 2014. Do të shohim ç’do të jetë viti 2015. Ka vetëm një qëllim dhe këtë po jua thotë 39000 persona të shoqëruar në komisariatet edhe Komisioni i Venecias: ajo që keni e policisë, të ndaluar apo të arrestuar. Rreth përgatitur nuk bën. Merreni mbrapsht! Kthejuni 5000 prej tyre të konsideruar nga gjykata si të edhe një herë dhe rishkruajeni! Pse? Sepse ndaluar apo të arrestuar, në shkelje të ligjit. është shumë e qartë. E gjitha ajo që doni të Janë 5000 individë, të cilët janë dërguar pas bëni ju me reformën në drejtësi është kapja e hekurave në shkelje të ligjit; nuk është numër i sistemit të drejtësisë, në mënyrë që “iks” vogël. ministër kur të shkojë para gjyqtarit të dalë i Janë dhjetëra persona, të cilët janë dhunuar pafajshëm. Sigurisht që një gjyqtar i cili vihet dhe keqtrajtuar nga policia. Janë denoncuar nën presion nga Kryeministri, edhe me idenë e raste edhe të filmuara, por edhe raste të tjera testimit, ku për 15 minuta, 20 vjet apo 25 vjet personash të dhunuar nga policia. Kjo është karrierë, hidhen në plehra, sigurisht që ai i shkelje e të drejtave të njeriut, sepse është thotë: “Po, zoti Kryeministër, si doni ta nxjerr dhunë e pastër e shtetit. unë ministrin? E nxjerr unë të pafajshëm tani!” Ju po përpiqeni të krijoni konceptin e atij Ky është lloji i drejtësisë që po planifikoni ju policit të Shtetit, të cilit nuk i preket dot kapela. me ato ndryshime kushtetuese që keni E mbani mend atë historinë e kohës së Enverit? përgatitur, se këtë nuk e do asnjë. Ne duam Nuk preket uniforma e policit. Kjo vetëm e vetëm një drejtësi që është e pastër nga korrupsioni. për të krijuar idenë se ky është një shtet, të cilin Nëse do të jetë 90% e gjyqtarëve dhe nuk e prek dot me dorë. prokurorëve që do të ikin, aq duhet të ikin. Në Mijëra janë pronat e shkatërruara, prona që qoftë se gjysma e tyre duhet të shkojnë pas ju u betuat se nuk do të prekeshin me dorë, por hekurave, po aq duhet të shkojnë. Por këtë mos rreth 9000 prona janë shkatërruar. Në fund të ta bëjë Kryeministri, sepse Kryeministri është fundit, për njerëz të cilët i kanë besuar ligjit dhe apo mund të jetë klient i drejtësisë; klient pas kanë aplikuar për legalizim, deri sa t’u vinte hekurave. vendimi, ju nuk duhet t’ia preknit. Megjithatë, Halli i madh është që, edhe pse ne bëmë ju nuk deshët t’ia dinit, ia dhunuat të drejtën. ndryshime deri në Kushtetutë, për shkak të Është një vit i pabarazisë në shenjën e paktit me të keqen që ka bërë ky Kryeministër, grabitjes. E ripërsëris, mënyra sesi ju po e kjo nuk do të ndalet. Pakti i këtij Kryeministri grabitni paranë publike është jashtë çdo lloj me të keqen do të përfundojë ditën që ai do të formati të njohur deri sot. Si hienat i jeni turrur largohet nga ajo karrige, sepse vazhdon dhe i parasë publike dhe e keni ndarë mendjen, me tregon shenjat. Do të vazhdojë t’i rezistojë
311 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
procesit të largimit të krimit nga parlamenti, nga duke vënë në fokus kryesor dinjitetin njerëzor institucionet, nga administrata, po e transferon dhe lirinë e individit. Në këtë kuadër, amnistia edhe në politikë. Gjenerator i kriminalitetit edhe që ne do të miratojmë sot është një hap i në të ardhmen! Megjithatë, ne nuk do t’i domosdoshëm drejt reformës rrënjësore. ndahemi kësaj. Amnistia është ajo që ne sot identifikojmë si Ajo që kujtuat se mbaroi është vetëm fillimi i një zgjidhje tjetër, për të arritur një drejtësi të asaj që do të nisë sesionin që vjen. Kështu që tillë që të mbrojë të gjithë jetën, lirinë, dinjitetin besoj se e vetmja gjë që i shpëton shqiptarët edhe për ata individë, të cilët mund të kenë nga ju janë zgjedhjet e parakohshme që nuk kryer vepra me rrezikshmëri të vogël shoqërore. organizohen prej jush, por nga një qeveri Aplikimi i amnistisë sot nuk duhet parë si një teknike. Çdo gjë tjetër do të ishte vetëm një akt i mëshirës, por si një akt për të vendosur celebrim i korrupsionit politik, që shkatërron legjitimitetin kushtetues në vendet e vuajtjes së shanset e shqiptarëve njëherë e mirë. dënimit, kur ajo është shkelur në mënyrë Ilir Meta – Fjalën e ka deputeti Qefalia. sistematike. Përgatitet deputetja Caka. Aplikimi i amnistisë, përveçse ndikon Xhemal Qefalia – Faleminderit, zoti Kryetar drejtpërdrejt në përmirësimin e kushteve në i Kuvendit! institucionet e ekzekutimit të vendimeve penale, E ndoqa parafolësin, krahas konsideratës që është edhe një akt i cili shpreh vullnetin kam për qenien e tij si një jurist i zoti, më habit shtetëror për të rivendosur dinjitetin e të fakti se nuk ka opozitë në Europë, por edhe në dënuarve. botë që të kundërshtojë amnistinë. Jemi njohur para pak kohësh edhe me Dëgjova dy shifra dhe dy fakte që ai progresraportin e Komisionit Europian për vitin përmendi. Vetëm në vitin 2014 tha se janë 2015, i cili thekson se problematika kryesore arrestuar 39000 veta, nga të cilët 5000, sipas në sistemin e burgjeve është mbipopullimi. parafolësit, janë liruar nga gjykata. Kjo do të “Niveli i lartë i mbipopullimit...”, thuhet “në thotë se 34000 të tjerë duhet të jenë në burg. burgje dhe paraburgime ka vënë deri diku në Në fakt, më 16 shtator të vitit 2013 opozita e vështirësi menaxhimin dhe funksionimin e sotme, që ishte maxhorancë, e dorëzoi me 5400 aspektit organizativ të institucioneve të burgosur. Pra, 5400 plus 34000 shkojnë penitenciare”. Ndaj, ka një kërkesë edhe nga 39000. Në fakt, ministri i Drejtësisë në Avokati i Popullit, edhe nga organizatat komisionet përkatëse raportoi që sot vuajnë joqeveritare, të cilat monitorojnë sistemin e dënimin rreth 6400 të paraburgosur dhe të burgjeve, për ta ngritur si shqetësim çështjen e dënuar. Pra, këto janë shifra bombastike që mbipopullimit. përmenden përditë nga opozita. Dhënia e amnistisë përmirëson kushtet e të I nderuar zoti Kryetar, dënuarve në burgje, për shkak të uljes së Më lejoni që ta falënderoj posaçërisht mbipopullimit. Megjithatë, të gjitha arsyet e ministrin e Drejtësisë, zotin Manjani, për draftin sipërcituara shoqërohen pa dyshim me një e parë që solli në komisionet respektive: ishte analizë të hollësishme dhe të kujdesshme për amnisti për rreth 800 familje shqiptare, që do kategoritë e personave të dënuar që të kenë njerëzit e tyre të dashur pranë gjirit të amnistohen, të cilat janë kryesisht në funksion familjes! të mbrojtjes së interesit publik dhe garantimit Por çfarë është, në fakt, amnistia që thuhet të rendit dhe të sigurisë. dhe trumbetohet sikur këtu dilkan kriminelë, Po cilët janë këta persona që përfitojnë? dilkan njerëz që paraqesin rrezikshmëri të lartë? Personat e dënuar me vendim të formës së Amnistia është një masë e tillë, nëpërmjet së prerë, me burgim deri në dy vjet, me dënime të cilës shteti heq dorë nga zbatimi i dënimit për dhëna deri më 30 nëntor, pavarësisht kohës së krime të caktuara. Bëhet fjalë për një masë me mbetur të dënimit, me përjashtim të personave një natyrë të përgjithshme që çmohet dhe që të dënuar për vepra, të cilat janë ndaluar në inspirohet për shkaqet e paqëtimit social. bazë të nenit 5 të këtij ligji. Qeveria shqiptare mbetet e vendosur për një Po kështu, shikohet një favorizim që u bëhet reformë rrënjësore në sistemin e drejtësisë, edhe kategorive të dobëta, siç janë minorenët
312 Legjislatura e 8-të Viti 2015
dhe gratë. Femrat, të cilat, deri në datën e protestoni të lirë, madje duke e shkelur edhe hyrjes në fuqi të këtij ligji, janë baraz ose mbi gardhin, duke shkelur edhe rregullat e moshën 50 vjeç përjashtohen dhe lehtësohen bulevardit. Mund të thyeni edhe xhama, mund me këtë amnisti. të godisni, të vendosni edhe zjarr, siç bëtë te Përzgjedhja e kategorive dhe e personave Ministria e Brendshme. Askush nuk ju goditi, që përfitojnë amnisti është bërë e bazuar në askush nuk u arrestua. Madje, po të doni, mund disa lloj kriteresh, të cilat janë pasur në të protestoni edhe aty ku u vra Ziveri, Faiku, konsideratë edhe me amnisti të tjera, me Hekurani, Aleksi. Protestoni, të nderuar përjashtim të asaj të famshmes, amnistisë së deputetë dhe ju opozitarë, se askush nuk do ’97-ës. t’ju godasë, askush nuk do t’ju vrasë. Është pasur parasysh lloji dhe masa e Ju e quani kryeministrin dhe qeverinë Rama- dënimit; është pasur parasysh koha e mbetur e Meta si një qeveri të pashpirt, si një qeveri që dënimit, mosha aktuale e personit të dënuar, mendon vetëm për vete. Në fakt mundoheni për mosha në të cilën e ka kryer veprën penale. të sjellë sa më shumë veta në miting. Kërkoni Dhe këtu, të nderuar kolegë deputetë, të dhe thoni që ne tashmë do ta bëjmë legalizimin nderuar qytetarë shqiptarë, janë përcaktuar se falas, madje me 1 euro. Pse nuk e bëtë për 8 cilat janë ato kategori veprash penale që nuk vjet, të nderuar kolegë? Çfarë pritët? Patët 8 përfitojnë dhe nuk do të përfitojnë, që paraqesin vjet kohë. Për 2 vjet janë bërë gati 200%, rrezikshmëri të lartë. Kryesisht bëhet fjalë për legalizime, ju nuk arritët t’i bëni dot në 8 vjet. krime kundër njerëzimit, krime kundër jetës të E konsideroni qeverinë të pashpirt, por në kryera me dashje, vepra penale të kryera me fakt jeni dakord kur bisedoni me njëri-tjetrin që dashje ndaj shëndetit, krimet seksuale, vepra 17 universitete private, që lëshonin diploma kundër moralit dhe dinjitetit, vepra kundër false, u mbyllën. Pra, i mbylli kjo qeveri. pasurisë, vepra kundër mjedisit, vepra kundër Por në fakt keni dhe një arsye tjetër. Ju pavarësisë dhe rendit kushtetues, krime që kërkoni të ktheheni në pushtet dhe është më cenojnë marrëdhëniet me shtete të tjera, vepra se normale që çdo opozitë kërkon me doemos të cilat kanë qëllime terroriste. Bëhet fjalë dhe të kthehet sa më shpejt në pushtet. Por me kë për kategori të tjera, nuk po i them për të mos do të ktheheni në pushtet? Cili është modeli juaj ngrënë më kohë. për t’u kthyer në pushtet? Modeli se si e latë Njëkohësisht është pasur në konsideratë që qeverisjen, modeli i atij që drejtoi bashkinë e një kategori të dënuarish, të cilët i janë Tiranës dhe fjeti gjumë? Ky është modeli juaj? shmangur vuajtjes së dënimit, nuk do të Ky është modeli që qytetarët e Tiranës prisnin përfitojnë. Pra, cili është konkluzioni i kësaj për t’i hipur tramvajit nga Kinostudioja në amnistie? Kombinat? Një pjesë shitën edhe makinat. Por Konkluzioni është se shteti tregon vlerat e në fakt këtë do ta bëjë realitet kryetari i ri i tij humane, por tregon dhe forcën e vet për ta bashkisë së Tiranës. Është një angazhim total pasur situatën e rendit nën kontroll. Pra, siç i kësaj qeverisjeje dhe i pushtetit vendor për ta thoni ju nga mëngjesi deri në darkë, nuk është realizuar. një qeveri revanshiste dhe një kryeministër i Ndaj, të nderuar kolegë, ju ftoj të gjithëve pashpirt, por kemi një kryeministër dhe një që të paktën të bëheni bashkë për ta votuar këtë qeveri, e cila përdor një amnisti të tillë. amnisti, që të gëzojmë edhe 800 familje Vazhdimisht, nëpër tribunat tuaja, nëpër shqiptare në këtë prag të ndërrimit të viteve. mitingje, e quani qeverinë dhe Kryeministrin të Faleminderit! pashpirt, sepse goditi biznesmenët, por në fakt Ilir Meta - Faleminderit! ndodhi e kundërta. U likuiduan të gjitha borxhet Fjalën e ka deputetja Silva Caka. ndaj tyre. Madje ua dogjën letrat në duar dhe Silva Caka - Faleminderit! juve me ato tryezat që bëtë për ekonominë. E Të nderuar kolegë deputetë, hoqi taksën, e bëri zero për biznesin e vogël. E Ministria e Drejtësisë së fundi na ka paraqitur quani të pashpirt kryeministrin dhe qeverinë, në Kuvend projektligjin “Për dhënie amnistie” por në fakt cili është realiteti? I shikoni protestat dhe çdo vit që diskutohet ky projektligj ne e që po bëni? Askush nuk ju godet më. Mund të konsiderojmë amnistinë si një instrument i cili
313 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
vepron atëherë kur shteti çmon se paqtimi i vjet, pavarësisht nga koha e mbetur nga dënimi individit në ligj është më i efektshëm dhe më i me përjashtim të personave të dënuar për rëndësishëm sesa vazhdimi i vuajtjes së veprat penale të parashikuara në nenin 5 të këtij dënimit për kryerjen e një vepre penale të projektligji. E para. parashikuar nga projektligjet që promovojnë E dyta, personat e dënuar me vendim të amnistinë. formës së prerë me gjobë për pjesën financiare Dhënia e amnistisë në përgjithësi dhe ky të pashlyer, ose personat për të cilët gjykata projektligj në veçanti bazohen në parimet deri në datën 30 nëntor të vitit 2015 ka caktuar themelore të humanizmit, të mbrojtjes së një nga llojet e dënimeve alternative. interesit publik, rrezikshmërisë së ulët të E treta, personat e dënuar me burgim, të personave, veprave penale të cilat amnistohen, cilëve deri në datën e hyrjes në fuqi të këtij ligji si dhe në parimin e përmbushjes së qëllimit të u ka mbetur pa vuajtur nga ky dënim deri në 2 dënimit. Në shpjegimet e sjella nga Ministria e vjet, me përjashtim të personave të dënuar për Drejtësisë gjejmë se dhënia e amnistisë veprat penale të parashikuara në nenin 5 të këtij garanton respektimin e të drejtave themelore projektligji. të njeriut, mbrojtjen e jetës, lirisë dhe dinjitetit E katërta, gratë e dënuara që në datën e njerëzor, si dhe rehabilitimin dhe riintegrimin hyrjes në fuqi të këtij projektligji janë baras ose personal dhe social të personave që kanë mbi moshën 50 vjeç dhe burrat e dënuar që në konsumuar një vepër penale. Ky projektligj datën e hyrjes në fuqi të këtij projektligji janë synon të orientojë prokurorinë dhe gjykatat drejt baras ose mbi moshën 60 vjeç, me përjashtim procedimit të thelluar për gjetjen e zgjidhjeve të personave të dënuar për vepra penale të alternative për vepra penale të lehta, ashtu parashikuara në nenin 5 të këtij projektligji. sikurse nxit ashpërsimin e dënimeve për vepra E fundit, personat e dënuar me burgim, të penale, të cilat dënohen me burgim mbi 5 vjet. cilët në kohën e kryerjes së veprës penale kanë Në raportet e Drejtorisë së Përgjithshme të qenë baras, ose nën moshën 18 vjeç, me Burgjeve theksohet se në institucionet e përjashtim të atyre që janë dënuar për disa ekzekutimit të dënimit penal ekziston një situatë vepra penale të parashikuara në seksione dhe shqetësuese mbipopullimi. Kapaciteti normal në krerë të ndryshëm të Kodit Penal, si krime këto institucione në fakt duhet të jetë 5584 të kundër jetës të kryera me dashje, krime dënuar, por aktualisht ne ndodhemi në shifrën seksuale, vepra penale kundër lirisë së alarmante prej 6413 personash të dënuar. Pra, personit, vjedhje pasurie, vepra me qëllime konkretisht mbipopullimi konsiston në 829 per- terroriste, vepra penale kundër rendit dhe sona të dënuar mbi kapacitetin normal të këtyre sigurisë publike dhe vepra penale të kryera nga institucioneve. Kjo situatë ndikon në mënyrë të banda të armatosura dhe organizata kriminale, drejtpërdrejtë në uljen e cilësisë së shërbimeve praktikisht një pjesë janë të parashikuara në ndaj personave që vuajnë dënimin në këto nenin 5 të këtij projektligji. institucione dhe në mënyrë flagrante cenon Ky projektligj nuk parashikon amnisti për hapësirat e tyre jetike. Siç do ta theksojmë personat ku me rrezikshmëri të lartë shoqërore, gjithnjë, sa herë të flasim për amnistinë, për të cilët aplikimi i amnistisë do të sillte jurisprudenca e Gjykatës Europiane të të humbjen e qëllimit edhe të thelbit të dënimit. Drejtave të Njeriut thekson se mungesa e Gjithashtu projektligji parashikon se nga kjo hapësirave të nevojshme për person në vendet amnisti nuk përfitojnë personat e dënuar që i e ekzekutimit të dënimit shkel nenin 3, që janë shmangur ekzekutimit të dënimit të dhënë. përbën një nga të drejtat themelore të njeriut Por pavarësisht parashikimeve që përmenda dhe nëpërmjet këtij projektligji do të garantojmë më sipër, natyra humane e këtij projektligji do pikërisht zbatimin edhe sigurimin e këtij neni të të tregohet dhe në lehtësimin e pozitave të të Konventës Europiane për të Drejtat e Njeriut. gjithë personave të tjerë të dënuar, të cilët nuk Konkretisht nga ky projektligj do të përfitojnë përfitojnë nga parashikimi i nenit 3 të projektligjit të dënuarit nga gjykata me vendim gjyqësor të dhe përjashtohen nga kriteret ndaluese të nenit formës së prerë deri në datën 30 nëntor të vitit 5 të projektligjit. Për këtë kategori të 2015, të cilët janë dënuar me burgim deri në 2 paspecifikuar në ligj do të aplikohet 1 vit ulje e
314 Legjislatura e 8-të Viti 2015
dënimit për personat e dënuar burra, si dhe 1 nuk përfitojnë as edhe një ditë amnisti. Dhe e vit e gjysmë ulje e dënimit gratë, si dhe për dini cilët janë? Janë pikërisht këta të pamundurit personat që në kohën e kryerjes së veprës e energjisë elektrike. Ata mund të flijohen në penale kanë qenë të mitur. Por pavarësisht të burgje për 30 dollarë që nuk kanë pasur gjitha standardeve të larta që ky projektligj mundësi t’i paguanin. Mund të burgosen se nuk vendos në sistemin e drejtësisë në përgjithësi, ushqenin vëllezërit e mitur, si ajo vajza nga mendoj se ajo çka vlen të theksohet më së Kukësi. Si ai prindi nga Lezha që do t’i jepte shumti dhe të mbahet parasysh në vendime oksigjen fëmijës dhe lidhi energjinë. Si ajo penale që do të jepen në të ardhmen, është gruaja nga Tirana që e futën në burg me fëmijën fakti se duhet të aplikohen sa më shumë dënime 5 vjeç. Si ajo e moshuara që humbi jetën para alternative në mënyrë që dhe institucioni i pak ditësh në këtë vend, në 2015-n. Hajdutët shërbimit të provës të jetë sa më eficient në përfitojnë nga amnistia, ndërsa të pamundurit kryerjen e detyrave të tij dhe vënien në zbatim e energjisë jo. Hajdutët e makinave, hajdutët e të risive dhe teknologjive të reja në fushën e shtëpive, hajdutët e bizneseve falen, mbikëqyrjes së të dënuarve. Të mos krijohen amnistohen, të tjerët jo. Kontrabandistët e situata kaotike mbipopullim të institucioneve të naftës, të cigareve, të ilaçeve, të kafesë, ekzekutimit të vendimeve penale, të mos amnistohen. Ndërsa të pamundurit jo. cenohen të drejtat dhe liritë themelore të Ndaj dhe kjo nismë, që, kur e dëgjon, në personave të dënuar, si dhe t’u japim atyre edhe vend të lërë shijen e një qeverisjeje të mirë, një mundësi më shumë për riintegrimin dhe sërish sapo kthehet në klienteliste, selektive, rehabilitimin në shoqëri. Me këtë arsyetim do kthehet tërësisht hipokrite, tipike në fakt për t’ju kërkoja të gjithëve ta votonim unanimisht. këtë qeveri. Tipike për Edi Ramën që bërtet çdo Faleminderit! ditë se kërkon një reformë të thellë në drejtësi, Ilir Meta - Faleminderit! për ta bërë atë më të pavarur dhe më të Fjalën e ka deputeti Eduard Halimi. pakorruptuar. Por natën është ai personalisht Eduard Halimi – Zoti Kryetar i Kuvendit, që telefon gjyqtarë dhe prokurorë për të Zonja dhe zotërinj deputetë, udhëzuar se çfarë vendimi duhet të marrin. U Unë nuk hyj tek ata njerëz që mendojnë se bërtet kur lirojnë të pamundurit dhe i përkëdhel duke futur sa më shumë qytetarë në burg mund kur lirojnë bosët e mafias, vrasësit e oficerëve të rrisësh kulturën për zbatimin e ligjit. Nuk hyj të policisë. Tipike për një diktator të vogël të edhe tek ata persona që mendojnë se Ballkanit, i kapur nga krimi, që e ndihmoi të ashpërsimi i ligjit e shpëton shoqërinë nga krimi. bëhej kryeministër, i kapur nga klientët, të cilët Asnjëra prej tyre nuk është recetë çudibërëse. dje në opozitë e mbanin me para. I kapur nga Kur je në pushtet mund t’i përdorësh si mjete ata që në bankën e favoreve, siç thotë Paolo edhe ashpërsinë e ligjit, edhe ashpërsinë e Coelho kishin investuar paratë, fuqinë, forcën, ndëshkimit, edhe kërkesën për të rritur dhe tani kërkojnë kthimin mbrapsht të investimit, ndëshkimin personal ndaj shkelësve. Por kur lirinë për të tregtuar drogën, kontrabandën, je selektiv, këtu morali përfundon dhe fillon të krimin, lirinë për të vendosur njerëzit e tyre, funksionojë menjëherë hipokrizia. Dhe ky është njerëzit e krimit në administratë. Burgjet janë realiteti sot në fund të këtij viti. Po, burgjet sot plot, në fakt më shumë se kurrë në këto njëzet janë plot, por janë me peshq të vegjël. Peshqit e pesë vjet, por siç tha edhe ambasadori e mëdhenj të krimit, kontrabandës janë jashtë, britanik, janë të mbushur me të pamundurit, me siç janë vrasësit dhe baronët e drogës. Kur peshqit e vegjël. Kjo nuk është surprizë për lexova se qeveria do të bënte amnisti, mendova askënd në një shtet ku sundon oligarkia dhe për një moment se ndoshta u erdhi radha këtyre krimi. Shihni pak se si janë kthyer sot gjykatat fukarenjve të dilnin jashtë, që janë në burg se në gjykata ndëshkuese për të pamundurit. gjoja ndërtonin pa leje teksa shtronin pllakat e Prandaj kemi mbipopullim, e jo nga kriminelët, shtëpisë së tyre, se nuk kishin paguar por nga të pamundurit. Prandaj është kaq e energjinë, apo i kishin mbijetuar mjerimit nevojshme reforma në drejtësi. anembanë Shqipërisë. Por nuk është fare Për fat të keq, paketa e drejtësisë, e hartuar kështu. Amnistia ka një black list të atyre që në mënyrë të njëanshme dhe aspak
315 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
gjithëpërfshirëse, nuk na shpie drejt rezultatit “Mbështesim reformën, por jo draftin”. që ne kërkojmë. Ne jemi për largimin e Çfarë ka thënë Berisha katër herë rresht këtu gjyqtarëve dhe prokurorëve të paaftë, atyre që në parlament? “Mbështesim reformën, por jo janë të kapur e të korruptuar. Ne jemi për draftin”. eliminimin e frymës dhe praktikave të Po pse jo draftin? Sepse Këshilli i Lartë i korporativizmit në qeverisjen e pushtetit Drejtësisë nuk bëhet më i mirë, nëse nga tre gjyqësor. Ne jemi për rritjen e përgjegjshmërisë anëtarë që ka sot, Kryeministri e çon në pesë dhe instalimin e mekanizmave të fortë e të anëtarë nesër. Qoftë ky Edi Rama, qoftë Lulzim qëndrueshëm llogaridhënës. Ne jemi për Basha. Nuk bëhet më e mirë prokuroria, nëse eliminimin e ndikimit politik në dhënien e qeveria, nga dy që ka të drejtë të çojë, çon pesë. drejtësisë, por ne nuk jemi që të gjitha këto të Nuk bëhet më e mirë prokuroria, nëse qeveria, përdoren si alibi për marrjen nën kontroll të nga dy që ka të drejtë të çojë sot, të çojë pesë, plotë të drejtësisë nga politika dhe ekzekutivi. qoftë ky Edi Rama, qoftë Lulzim Basha nesër. Ne nuk fshihemi pas Ndreko Spirit, siç bërë ju Skema e krijimit të tetë institucioneve të reja për katër vjet rresht, kur ishit në opozitë, por është një skemë kapjeje, e cila nuk garanton rrimë përballë dhe ju shohim në sy, kur themi pavarësinë nga politika, nëse emërimet bëhen se jemi për një reformë dhe jo për kapjen e saj nga ne të gjithë këtu, nga Rama kryeministër nga politika, sepse kam pasur dhe kam bindjen apo nga Basha kryeministër, sepse se drejtësia nuk bëhet më e mirë nëse e merr omniprezenca e kryeministrit është e ndër vete Kryeministri, qoftë Edi Rama, qoftë papranueshme. Nuk largohen me provim Lulëzim Basha nesër. Dallimi mes shprehjes “e gjyqtarët dhe prokurorët e korruptuar, nëse dua drejtësinë ndër vete për të luftuar jurinë e zgjedh Rama apo nëse e zgjedh Basha keqbërësit” dhe shprehjes “e dua drejtësinë kryeministër. ndër vete” është zero. Sepse, çfarë bën ti, si Jo, nuk bëhet më e mirë drejtësia, nëse e kryeministër, kur keqbërës janë deputetë te ti, merr ndër vete qoftë Edi Rama, qoftë Lulzim të cilët marrin tenderë e koncesione? I fsheh. Basha. Bëhet më keq. Po këto ka thënë edhe Nuk ua dërgon Gjykatës Kushtetuese. Nuk ua Komisioni i Venecias para dy ditësh: “e dorëzon drejtësisë. mbështesim reformën në drejtësi; është e Kjo pra, është hipokrizia. Nëse ecim me domosdoshme, por jo përmbajtjen e draftit”. hipokrizi, me mungesë sinqeriteti, me djallëzi, Ai draft duhet riparo. Këtë ka thënë Lulzim atëherë mbetemi te i njëjti rezultat: te dështimi. Basha për reformën. Këtë ka thënë edhe Sali Ja ku jemi. Berisha në këtë sallë, të paktën katër herë Dy ditë më parë Komisioni i Venecias e ktheu rresht, të njëjtën gjë. Kjo, pa dyshim, i ka dhënë mbrapsht draftin e qeverisë. Komisioni fund spekulimeve qesharake, të bëra në këtë mbështet reformën në drejtësi, por jo draftin e sallë e jashtë saj, për arsyet e kundërshtimit të qeverisë. Po ju them se nuk jam ndjerë fare mirë përmbajtjes së draftit. Sepse të bësh shtet nuk për këtë gjë. Edhe pse në shtator, kur do të thotë të marrësh nën sqetull edhe maxhoranca nxori paketën surprizë të reformës, drejtësinë, as të mbushësh buxhet me qytetarë, dy orë kam biseduar me përfaqësuesin e as të bërtasësh nga mëngjesi në darkë: burg, Partisë Socialiste këtu, para mbledhjes, dhe burg dhe vetëm burg! pesë orë në prani të medies, në lidhje me 8 dhjetori i këtij viti ndryshoi shumë gjëra, mosdërgimin në mënyrë të njëanshme të këtij për ata që duan të shohin dhe nuk janë delirantë drafti. Por e bënë me arrogancë. I lanë vetëm që ua ka zënë sytë pushteti. Ata aty, jashtë 48 orë kohë opozitës. nesh, e dinë shumë më mirë se ne, që burgosja Mua, në fakt, nuk më ka impresionuar dhe nuk është mënyra për të bërë shtet e as mënyra nuk më impresionon fare arroganca e për të qeverisur këtë vend. Ata janë të lodhur udhëheqësve kalimtarë që ka Partia Socialiste. nga kjo mënyrë qeverisjeje, ndaj janë derdhur Asokohe u përpoqa të thosha se e kishin gabim, rrugëve për të ndryshuar këtë qeveri, një qeveri dhe nuk më pëlqen fare të them se ne kishim që i mashtroi kur ua mori votat me premtimet të drejtë. më të bujshme, sipas të cilave do të ulte taksat Çfarë ka thënë Lulzim Basha këta tre muaj? për 97 % të shqiptarëve, por që në fakt solli
316 Legjislatura e 8-të Viti 2015
varfërinë, skamjen, papunësinë, eksodin, mbylli fund. Ne e dimë se tenderët i jep kostumi i mundësinë për arsim, braktisi premtimet brenda deputetit, i jep miqësia me Kryeministrin. Po si dy vjetësh, e bashkë me to edhe të gjithë të ka mundësi që ne 130 të tjerët nuk marrim varfrit e vendit. tenderë? Çfarë kanë këta dhjetë që marrin Prandaj janë aty të gjithë. Janë aty për t’i tenderët dhe paratë e qytetarëve, kontrata, thënë Edi Ramës se nuk mund të pranojnë të koncesione? Janë këta më të mençur se ne 130 qeverisen kështu. Por e vërteta është se janë të tjerët, apo jemi ne, 130 të tjerët, apo edhe duke i thënë edhe Lulzim Bashës se nuk do ta ata që kanë qenë para nesh, më të kujdesshëm pranojnë kurrë filozofinë e të qeverisurit: dhe kemi më shumë frikë nga ligji? “mashtro dhe fito zgjedhjet!”. Ky pra, është modeli i keq i një qeverisjeje, Ata aty jashtë nesh e kanë të pamundur të model që u thotë 130 të tjerëve: o burra, turruni, pranojnë se, që të bësh shtet do të thotë të merrni edhe ju ca tenderë, sepse këta të dhjetë burgosësh mijëra qytetarë ngaqë nuk paguan nuk i gjeti gjë. energjinë, ndërsa nga ana tjetër, paratë e atyre Ata jashtë e dinë se, nëse nuk i ndalin sot, që paguajnë t’ua japësh jo shkollave, jo nëse nuk ua tregojnë vendin, më të keq ka për spitaleve, jo rrugëve, por t’jua japësh miqve, të të shkuar. Ata dolën më 8 dhjetor – edhe të cilët dje, kur ishe në opozitë, të ndihmonin, majtë pashë në protestë – sepse duan t’i thonë teksa sot që je në qeveri kërkon t’i shpërblesh. Edi Ramës që duhet të ikë, se ky model Ata nuk e pranojnë as edhe arsyetimin arrogant qeverisjeje, i korruptuar, i inkriminuar, arrogant të Edi Ramës se miqtë nuk ka si të përjashtohen dhe klientelist duhet të marrë fund. nga tenderët e as nga biznesi, meqenëse ai u Njëkohësisht t’i thonë edhe Lulzim Bashës, se bë Kryeministër. Nuk e pranojnë dot që paratë nuk do ta durojnë dot. Nëse edhe ai do të bëjë e gjakut të atyre që paguajnë energjinë, t’i të njëjtën gjë sapo të bëhet kryeministër, se ky marrin deputetët në emrin e vet, të vëllait, të vend nuk mund të shkojë kurrë kështu. djalit, të vajzës, të gruas. Jo. Kjo nuk shkon. Ata e dinë dhe e kanë kuptuar se, në qoftë Nuk shkon as për ata që janë jashtë, as për ne se nuk e ndëshkojnë sot Edi Ramën për këtë që jemi këtu. model qeverisjeje, nesër edhe tjetri ka rrezik të Shihni pak se ku jemi në këta dy vjet! Pesë bëjë të njëjtën gjë. Nëse nuk ndëshkohet sot deputetë janë të arrestuar, ndërsa pesë të tjerë Rama dhe oligarkët, edhe ai tjetri që do të vijë të kapur në flagrancë për marrje fondesh nesër do t’u japë deputetëve që ka pranë prona publike nga buxheti i shtetit. Kemi qeverisur në bregdet, siç bëri Rama, se edhe kryeministri edhe ne tetë vjet në këtë vend, edhe vetëm, i radhës do t’u japë tenderë deputetëve të vet, edhe me koalicione, edhe me PDIU-në, edhe do ta bëjë korrupsionin kostum të përditshëm. me LSI-në. Prandaj janë ngritur të gjithë, sepse ka (Ndërhyrje nga salla) ardhur atje ku s’mban më, dhe duhet t’i japin Katër vitet e para, vetëm. Tetë vjet, thashë. mësim këtij, të parit, dhe atij që vjen pas. Ata Por, si ka mundësi që në tetë vjet ne nuk janë ngritur e do të ngrihen edhe më shumë, patëm asnjë rast të ndonjë deputeti nga krahu për t’u thënë të gjithëve, kudo, edhe këtu mes ynë, që kishte marrë tenderë. nesh, se dita kur një politikan merr para nga (Debat në sallë) fondet publike, duhet të jetë dita e fundit e tij Si ka mundësi që nga këta dhjetë deputetë, në politikë, pavarësisht nëse e ka emrin Edi asnjëri nuk është as i PDIU-së, as i LSI-së, por Rama apo Lulzim Basha; se dita kur të gjithë qenkan të Edi Ramës? Që të dhjetë. Kryeministri u jep tenderë deputetëve të tij, Këta kanë marrë tenderë, kanë marrë para të duhet të jetë dita e fundit e tij si kryeministër; thata nga buxheti i shtetit, para të qytetarëve, dita kur deputeti yt kapet me trafikantë droge ndërsa Kryeministri thotë: “Po nuk ka problem. në makinë duhet të jetë dita e fundit, dhe Thërrime janë. Po pse, çfarë do të bëjnë ata. deputeti e trafikanti duhet të shkojnë në burg, Do të mbyllin bizneset? Do të vdesin ata?” të dy së bashku. Nëse ministri urdhëron lirimin, Jo, ky nuk është arsyetim shtetari. Ky nuk edhe ministri të shkojë bashkë me ta në burg. është model qeverisjeje. Ky, në fakt, është Dita që kryeministri burgos qytetarët se nuk vetëm një model i shëmtuar, që duhet të marrë kanë paguar energjinë, ndërsa nga ana tjetër,
317 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
paratë e tyre ua jep miqve, klientëve të tij, duhet një herë arsyen se përse e morëm këtë nismë të jetë dita e fundit e tij si kryeministër. Dita kur ligjvënëse. Nuk e bëmë për të zëvendësuar kryeministri telefonon gjyqtarët e prokurorët, për parlamentin, sepse në Kushtetutë amnistia t’i mbajtur apo liruar nga burgu qytetarët e është dhënë si prerogativë që i takon vendit, po ajo ditë duhet të jetë dita e fundit e tij parlamentit dhe askujt tjetër. si kryeministër. Pra, i takon këtij parlamenti, që të shprehet Prandaj janë ngritur, sepse e kuptojnë që, përfundimisht nëse do apo nuk do që të nëse nuk e ndëshkojnë sot këtë model oligarkie, amnistohet një kategori personash, të cilët edhe ai tjetri që do të vijë do të bëjë të njëjtën vuajnë dënimet penale për krime ose gjë. Prandaj edhe Basha po u prin protestave, kundërvajtje. Ky ishte qëllimi. për të thënë se nuk do të jetë kurrë si ky, kur Detyra ime si ministër, por edhe e qeverisë, nesër të bëhet kryeministër, se nuk do ta si anëtar i qeverisë, është të shpjegoj situatën, përdorë as dhe një ditë të vetme pushtetin për ndërsa kompetenca është e këtij parlamenti. të blerë krimin, paratë e krimit për të blerë votat, Edhe një herë e përsëris, që pyetja është fare pushtetin e votës për të burgosur qytetarët e e thjeshtë: nëse do parlamenti, amnistia bëhet. pafajshëm, deputetët e vet për të rrjepur Nëse parlamenti nuk do, amnistia është e popullin, trafikantët si njerëz të nderuar nëpër pabëshme. Kështu thotë Kushtetuta e poste publike. Ai ka dhënë prova me ligjin e Shqipërisë, dhe kjo s’ka të bëjë fare me faktin dekriminalizimit, dhe padyshim, duhet të japë se çfarë mendon qeveria, çfarë mendon ministri akoma më shumë nesër, si kryeministër. i Drejtësisë apo çfarë mendojnë institucionet Sot deklaroi se vendimi i parë që do të marrë dhe organet ligjzbatuese. Nga kjo pikëpamje, si kryeministër, do të jetë anulimi i ligjit për nisma është tërësisht ligjore, kushtetuese dhe arsimin e lartë, i ligjit klientelist që miratoi Rama. me natyrë humane. Dhe njerëzit duhet ta thonë qartë se, nëse dhe Sigurisht që politika është e pashmangshme, ai do të bëjë ashtu siç bën ky, nëse edhe ai e por ju siguroj se arsyeja politika nuk ka qenë çon vendin në tatëpjetën e pakthyeshme të dhe nuk mbetet në motivimin e kësaj nisme, por ekonomisë dhe mjerimit, nëse dhe ai do të është thjesht arsye kushtetuese dhe ligjore, e porosisë “Jaguar”- ë dhe “Mercedes”-ë, nuk do cila ka të bëjë me respektimin e të drejtave të ta presin katër vjet, ndoshta nuk do ta presin njeriut te personat që vuajnë dënimin apo që as dy vjet, siç pritën Edi Ramën, por edhe atë janë në statusin e paraburgimit në institucionet do ta rrëzojnë me protesta, njëlloj si Edi Ramën. tona të vuajtjes së dënimit. të drejtat e tyre janë Pa dyshim, këto që po ndodhin jashtë janë të lidhura me sistemin e menaxhimit të një leksion për të gjithë ne që jemi këtu brenda burgjeve, i cili vështirësohet – dua ta them këtë dhe për të gjithë ata që duan të hyjnë në këtë hapur, para parlamentit – në kushtet kur jemi parlament pas nesh. Nëse nuk e kuptojmë këtë në mbipopullim. Mbipopullimi nuk është një leksion sot, do të jetë vonë nesër, kur qytetarët fenomen i ri, por i konstatuar në vite, i lidhur të na kenë nxjerrë jashtë, ngaqë nuk mundëm edhe me problemet ekonomike që ka pasur dhe dot të bënim minimumin e asaj që ata prisnin: ka vendi dhe gjërat duhet t’i shikojmë ashtu siç t’u shërbenim me ndershmëri dhe drejtësi janë. sociale, siç duhet të bëjë një politikë e Nga kjo pikëpamje më lejoni të informoj përgjegjshme. parlamentin se si është situata në institucionet Ju faleminderit shumë! e vuajtjes së dënimit. Sistemi ynë peniterciar Ilir Meta – Faleminderit! ka kapacitet prej 5484 personash, aktualisht në Fjalën e ka kërkuar ministri i Drejtësisë, zoti sistemin tonë gjenden 6314 persona të dënuar Ylli Manjani. Më pas do të flitet në emër të dhe të paraburgosur që do të thotë me një grupeve. llogari fare të thjeshtë rreth 800 persona Ylli Manjani – Përshëndetje! gjenden në kushtet e asaj që quhet Faleminderit, zoti Kryetar! mbipopullim. Janë sistemuar në sistemin e Të nderuar deputetë! burgjeve dhe të vuajtjes së dënimit, por me Në fakt e kërkova fjalën në përfundim të standardet dhe mundësitë që kemi jemi në diskutimeve të deputetëve, për të sqaruar edhe gjendjen e mbipopullimit. Nga këta persona të
318 Legjislatura e 8-të Viti 2015
dënuar dhe kjo është një çështje që duhet të Më lejoni të theksoj dy-tri momente të preket dhe të saktësohet mirë, janë 3078, minutës së fundit, që kanë ardhur për shkak të ndërsa të paraburgosur janë 3236, që do të një vendimi të Gjykatës Kushtetuese, i cili është thotë se sistemi ynë i ndjekjes penale është në zbardhur këto ditë, pasi drafti ishte hartuar. Ai kolaps ose afër tij. Kjo është arsyeja pse duhet ka të bëjë me saktësimin e dy neneve që kanë të ngrihemi të gjithë së bashku në kuptimin të bëjnë me armëmbajtjen pa leje, janë dy nene zyrtar, shtetëror, kushtetues edhe politik për të që në ndryshimet e fundit që janë bërë në Kodin bërë një reformë të thellë në sistemin e ndjekjes Penal janë shpallur, janë deklaruar si të penale, sepse sistemi i ndjekjes penale na papajtueshëm me Kushtetutën. Meqenëse jemi prodhon më shumë të paraburgosur se sa të në procesin e miratimit, do të sugjeroja se do burgosur. Ky është një problem që unë e kam të ishte mirë të reflektohej ky sugjerim i ngritur në emër të qeverisë shqiptare me Gjykatës Kushtetuese. Prokurorin e Përgjithshëm, me të gjithë trupën Në nenin 4 duhet t’ju shpjegoj qëllimin e tij, gjyqësore për aq mundësi sa kam unë si që ka qenë dhe mbetet që në origjinë, pra ministër i Drejtësisë për të nxitur sa më shumë arsyeja pse u formulua ishte që t’u amnistohen të jetë e mundur gjykimet e drejtpërdrejta që 1,5 vjet grave, të miturve dhe 1 vit personave do të thotë: kur personat kapen apo arrestohen që janë meshkuj, por që janë në pjesën e fundit në kushtet e flagrancës, ata duhet të shkojnë të dënimit. Nuk është ideja për të ulur dënimin, direkt në gjykim. Kjo është një procedurë, e cila por është pjesa fundore e dënimit. Ta them më është e parashikuar në ligj, duhet të zbatohet thjeshtë: nëse është dënuar dhjetë vjet, ka bërë pak më shpesh, në mënyrë më koherente dhe nëntë vjet burg, i ka mbetur një vit pa kryer, i më korrekte sesa deri më sot, me qëllim që të amnistohet. Ky është qëllimi i nenit 4, por nuk vendoset sistemi i vuajtjes së dënimit në ishte që nëse është dënuar dhjetë vjet ka bërë parametra normalë. tetë dhe t’i ulim një. Nuk ishte ky qëllimi, për sa Unë jam koshient duhet ta them edhe këtë, i kemi nisur ne, kam përshtypjen se ka nevojë që amnistia nuk është zgjidhja, amnistia është për një saktësim të minutës së fundit që nuk fytyra humane e shtetit, siç u tha këtu prish thelbin e procedurës parlamentare apo të paraprakisht, amnistia e përsëris i takon debatit parlamentar. Nga kjo pikëpamje me këto parlamentit, nuk i takon qeverisë, nuk i takon dy-tri korrektime, besojmë që ky parlament do ministrit të Drejtësisë, por parlamentit. të jetë realisht i nderuar në këtë fundvit që të Parlamenti mund të shprehet dhe ne thjesht prezantojë këtë dhuratë për personat e dënuar kemi sjellë një projektligj, i cili është një në sistemin tonë peniterciar. mundësi për të çelur një debat, për t’u Faleminderit për vëmendjen! përmirësuar, prandaj janë projektet, sepse Ilir Meta - Faleminderit! ndryshe po të ishte ligj e bënim vetë dhe nuk Fjalën e ka deputeti Petrit Vasili në emër të vinim këtu, prandaj në këtë pikëpamje them që Grupit Parlamentar të LSI-së. ne duam ta zgjidhim në mënyrë të Përgatitet deputeti Gent Strazimiri në emër menjëhershme gjendjen e mbipopullimit, ne të grupit parlamentar të opozitës. duam t’i trajtojmë shtetasit shqiptarë që vuajnë Pastaj zonja Vasilika Hysi në emër të Grupit dënimin në mënyrë dinjitoze dhe njerëzore, Parlamentar të PS-së. duam t’ i japim mundësinë parlamentit dhe të Petrit Vasili - I nderuar zoti Kryetar i gjitha institucioneve politikëbërëse në këtë vend Kuvendit, të nxisin një reformë në drejtësi të thellë, brenda Të nderuar kolegë deputetë, parametrave që thotë edhe Komisioni i Sot jemi në përfundimin e diskutimit të një Venecias. Patjetër, që po! Kemi një lajm, lajmi i nisme, e cila duket që përgjithësisht na bashkon fundit është që Komisioni i Venecia ka një opin- në këtë sallë. Kjo e lehtëson edhe më shumë ion paraprak, ende draft, por është një opinion debatin. Në mënyrë të drejtpërdrejtë ajo ka të orientues, i cili do të na ndihmojë të gjithëve ne bëjë me amnistinë për një kategori të caktuar për të ndërtuar një koncept penal mbi drejtësinë të disa të dënuarve, por do të qëndroj vetëm penale, meqenëse po flasim për drejtësinë në dy-tri momente kryesore lidhur me këtë penale, ashtu siç duhet. nismë.
319 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Së pari, nuk do ta mendoja kurrë këtë nismë gjithmonë dhe më solide nga ana profesionale dhe nuk do ta isha shumë i motivuar ta votoja dhe si të tilla ato bëhen të natyrshme dhe jo të në rast se ajo do të nisej vetëm nga qëllimi për sforcuara për arsye të çështjeve të të pasur më pak të burgosur apo për t’i liruar infrastrukturës. Infrastruktura është një prob- ata dhe t’u përshtateshin kapaciteteve të lem, i cili është ngritur edhe nga raporte të burgjeve tona. caktuara që organizma si Këshilli i Europës Nuk do të ishte ky kriteri i shëndoshë dhe e kanë bërë në Shqipëri dhe ka qenë një i dobishëm, sepse çdo dënim i dhënë, ka në konstatim i drejtë. mënyrë të natyrshme edhe vuajtjen e tij, dhe si Unë do të them që në fund të fundit, kjo i tillë nuk do të ishte një kriter i shëndetshëm, çështje edhe ky cenim i të drejtave të njeriut por në të kundërt të kësaj, nisma që kemi para për shkak të vuajtjes së dënimit në kushte të për të shqyrtuar dhe miratuar ka vlerësuar në papërshtatshme mund të zgjidhet dhe duhet të mënyrë profesionale dhe në mënyrë të zgjidhet, jo nëpërmjet amnistive, sepse nuk drejtpërdrejtë ka dhënë përgjigje që të gjithë mund të jetë dhe nuk mund të mbetet ky personat që falen tashmë nuk kanë një argumenti apo zgjidhja “mbretëreshë”. Besoj se rrezikshmëri të lartë shoqërore. Qëndrimi i tyre zgjidhja më e mirë dhe e vetmja zgjidhja ishte në burgje, gjykohet në mënyrë të ftohtë që në mënyrë të veçantë organet përkatëse të profesionale se është i panevojshëm dhe si i rrisin shpejtësinë e gjykimit dhe këto vepra të tillë është një pozitivitet që ky dënim i tyre të gjykohen në mënyrë të drejtpërdrejtë dhe të përfundojë këtu dhe më tutje ata të integrohen shpejtë. Në këtë mënyrë ne do të çlironim të në jetën e lirë të tyre. gjithë sistemin peniterciar nga qindra dhe qindra Për këto arsye unë nuk do ta pranoja edhe paraburgime, të cilat mbingarkojë sistemin, e termin “një dhuratë”, e cila bëhet në kohë bëjnë atë të jetë i vështirë në kushtet e jetesës festash. Kjo dhuratë nuk do të ndodhte në rast që realizon dhe bën që një pjesë e të drejtave se këto kritere nuk do të përmbusheshin dhe të njeriut atje të mos respektohen sa duhet. Ky nuk do të studioheshin me imtësi nga Ministria do të ishte edhe shërimi i vetëm që do të kishim e Drejtësisë, e cila është treguar shumë e nga kjo mbingarkesë dhe ky mbipopullim, por kujdesshme në përpilimin e tyre dhe duhet njëkohësisht do të ishte edhe vendosja e një përshëndetur dhe mbështetur për këtë nismë. standardi që drejtësia e zvarritur është një Iniciativa e sotme, e cila vjen ashtu sikurse drejtësi e kompromentuar në rrugë e sipër. referohet edhe në pjesën e saj prezantuese, Të gjitha gjykimet e drejtpërdrejta, të shpejta, pas nismave të njëpasnjëshme, sepse amnistia të qarta, efikase dhe bazuar mbi kritere i jepnin është një praktikë, e cila nuk ndodh për herë të përgjigje jo vetëm kësaj, por edhe një parë. Sigurisht, na vë ne përpara edhe një shqetësimi të madh të qytetarëve lidhur me detyre të re, edhe Ministrinë e Drejtësisë në zvarritjen e proceseve, por edhe me mënyrë të veçantë që amnistitë që do të vijnë traumatizimin e panevojshëm që qytetarët më tej, amnisti të reja do të ndodhin, është e provojnë në periudha të gjata dhe të natyrshme që ndodhin, duhet të jenë gjithmonë paarsyetuara të paraburgimit, të cilat dhe më gjerësisht, dhe më hollësisht të shkaktojnë trauma fizike edhe psikologjike të studiuara, sepse ne kemi parë që nga një tyre. Nga amnistia e sotme, nga ligji i sotëm amnisti te tjetra ka pasur në mënyrë të është e dobishme të nxjerrim këto mësime të natyrshme përmirësime dhe kjo na indikon mëdha dhe të përqendrohemi të qëndrojmë fort rrugën për të pasur dhe forcuar kriteret në këto kritere të shëndetshme dhe solide profesionale, në mënyrë që të gjitha amnistitë profesionale. Natyrshëm është i mirëkuptuar të jenë të studiuara, të implikojnë sa më pak edhe humanizmi, por humanizmi nuk mund të debat, të implikojnë sa më pak korrigjime, jetë dhe nuk do të jetë asnjëherë në kurriz të qofshin nga ato gjatë procesit apo edhe ato të një dënimi i cilit duhet vuajtur deri në fund, por implikuara nëpërmjet amendamenteve të është një humanizëm që vepron për një dënim, kryera. i cili i ka përmbushur qëllimet e tij dhe qëndrimi Hyjmë në një rrugë të përpilimit të disa i mëtejshëm është i padobishëm. amnistive të cilat ndërtohen me kritere Për arsyet e mësipërme duke çmuar edhe
320 Legjislatura e 8-të Viti 2015
përmirësimet që ligji ka pësuar edhe në raport këtë vend, nuk e pati këtë rast as fëmija e vogël me një ligj të mëparshëm “Për amnistinë”, duke që vdiq në Durrës në këmbët e një ure, pa qenë edhe më shtrëngues në drejtim të faljes, mëshirën e qeverisë dhe ku cinikisht deklarata duke qenë gjithmonë dhe më i ngushtë në e Policisë së Shtetit saktësonte: “I përket pikëpamjen profesional në kuptimin pozitiv të komunitetit rom”. Nuk e pati këtë fat as Bruna fjalës. Mbështetja jonë është e plotë për këtë Meka, arsimtarja, nëpunësja nga Korça, e cila gjë, por besoj se edhe mbështetja në këtë sallë vrau veten, për shkak se megjithëse ishte e do të jetë e gjerë. Mendoj se edhe në diskutimet sëmurë me kancer, në mënyrë arbitrare u e mëtejshme besoj se është e dobishme dhe e pushua nga puna. Nuk e pati këtë fakt, shëndetshme të qëndrojmë në këtë hulli gjithashtu zoti Mark Brahimaj, nga Talja e diskutimi, pasi për diskutime dhe debat politik Lezhës, i cili vrau veten, sepse e hoqën nga kemi edhe hapësira të tjera pa fund që mund të puna. Ata nuk e patën këtë kismet, nuk patën bëjmë, por kemi edhe ligje të tjera ku mund ta rastin të jetonin momentin kur ne të gjithë të bëjmë më së miri. provojmë se Kryeministri nuk është i pashpirt. Ilir Meta - Faleminderit! Problemi është se po të ishin gjallë, a do ta Fjalën e a ka deputeti Gent Strazimiri në kishin shijuar këtë fat? Të nderuar kolegë, jo! emër të opozitës. Po të ishin gjallë, sot do të ishin në burg. Përgatitet deputetja Vasilika Hysi. Klemenca e qeverisë, mëshira e qeverisë, Gent Strazimiri – Faleminderit, zoti Kryetar! mëshira e Kryeministrit, që nuk është i pashpirt, Të nderuar qytetarë që na ndiqni, nuk përfshin asnjë prej qytetarëve që është në Është ligji “Për amnistinë”, siç u tha këtu me burg, për shkak të asaj që OSSHE-ja e quan shumë elokuencë është akt klemence, ne që vjedhje të energjisë elektrike. Ndërkohë që për jemi me shkollë kështu i themi, në thelb është të gjithë ju është pamundësi për të paguar akt mëshire. Fytyra humane e shtetit, tha faturat e energjisë elektrike, që OSSHE-ja i sjell ministri, ashtu është. Ky është instrumenti për në mënyrë arbitrare. Asnjëri prej tyre sot nuk këtë punë, e parashikon Kushtetuta. Pjesa më do ta kishte pasur këtë fat, sepse ata janë e madhe juaja, duke pasur parasysh këto armiqtë e shtetit, ata janë armiqtë e këtij vendi, shpjegime dhe këto fjalë që thanë njerëzit me i cili po rripet me nga 1 miliard dhe 2 miliardë, shkollë këtu në parlament, mendonin se do t’i me 600 milionë, me koncesione dhe askujt nuk japim lajmin e madh që kjo qeveri paska i hyn gjëmb në këmbë. Ndërsa për 30- mëshirë, ose siç u tha këtu, ky Kryeministër nuk mijëlekëshin e Qamil Zelës, këtu bëhet nami, është i pashpirt. Dëshmia na qenka kjo amnisti, as falje nuk të japin. Nuk ka mëshirë për të. mëshira klemenca që jep shteti. Gjëja e parë Asnjë mëshirë për ata mjeranë, që vuajnë që të shkon në mend në këtë vit të vështirë nën një qeveri socialiste, sociale, shoqëri e të 2015, më i vështirë se ai tjetri 2014, është sa mjerëve, e të varfërve; asnjë mëshirë për ata gjynah që nuk ia arriti kësaj dite tregtari ambu- që nuk kanë bukën e gojës. Nuk amnistohet lant Qamil Zela, ai që vari veten në burg, i asnjë nga viktimat e vërtetë të arbitraritetit dhe papyetur kurrë nga prokuroria për një borxh 30 të padrejtësisë së këtij sistemi të vendosur që mijë lekë të vjetër që i paska pasur CEZ-it, siç nga viti 2013, kur erdhën këta në pushtet. thotë QSHEE-ja e rilindur. Sa gjynah që qëlluan Amnistohet cilido, siç u tha këtu, qytetarë të cilët jetë shkurtër zoti Llazi Nasi, zoti Gjovalin Lazri, kanë bërë gabime, faje, kanë shkelur nene të zoti Arif Zoga, të gjithë kanë vrarë veten për Kodit Penal, që kanë kryer vepra kriminale edhe energjinë elektrike. Sa gjynah që nuk ia arriti më të forta. Secili, sipas mënyrës apo asaj që kësaj dite të shikonte mëshirën e qeverisë përfiton nga amnistia, ka një arsye për të qenë Fluturim Cuku, nga një fshat i Librazhdit, baba i gëzuar këtë vit. Edhe ata që kanë kryer krime i tre fëmijëve që në mënyrë tragjike vari veten. seksuale, edhe ata që kanë bërë tentativë Nuk e pati këtë kismet ta jetojnë këtë ditë as vrasjeje, edhe ata që kanë bërë trafik droge. nënë Bardhulla, gjyshja 99 -vjeçare që vdiq nga Cilido! të ftohtit, sepse OSHEE-ja i preu energjinë Ata që akuzohen për vjedhje të energjisë elektrike, megjithëse opinioni publik ishte elektrike, që do të thotë për pamundësi të sensibilizuar për një rast vërtetë të mjerimit në pagimit të saj, nuk do ta kenë kurrë këtë fat.
321 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Amnistohet cilido nga ata që kanë një veprimtari mëdhenjtë. Supozoj se nuk duhet të jetë për të kriminale të denjë, që në CV-të nesër mund të gjithë, duhet ta ketë shpërndarë në rreth 140 jenë, qoftë edhe teorikisht, deputetë, drejtorë, copë, nëse ka çuar edhe në paraburgim te 313- doganierë, tatimorë të Rilindjes, që është sot ta, ku janë 3 ose 4 prej këtyre. në pushtet. Të gjithë amnistohen, të gjithë do Unë do t’jua lexoj. E ka shkruar me dorën e t’i kenë letrat e pastra dhe asnjë prej atyre, që vet: “Më e mira është ende për t’u arritur. nuk kanë mundësi t’u japin bukën e gojës Gëzuar 2016-ën! Qoftë një vit me mundësi të fëmijëve apo të paguajnë faturat e energjisë reja, lajme të mira, gëzime të paharruara! Edi elektrike. Rama”. E pra, është Krishtlindje. Pas pak ditësh, do Unë nuk dua ta paragjykoj, ndoshta Zoti e të shikoni me radhë të gjithë këta që sot po japin bën më mirë vitin 2016, jo për shkak të këtyre, këtë akt klemence dhe mëshire të shkojnë nga por për shkak të vullnetit të Zotit. njëra kishë, tek tjetra të predikojnë dhe të urojnë Në fakt, një diçka më çon më afër premtimit për aktin e mëshirës dhe të reflektimit, që duhet që bëri në vitin 2013. Po ta kthesh nga ana të na japë dita e Krishtlindjeve, ajo ditë e madhe tjetër, takimin për të gjithë të mirat e vitit 2016, që rilindi njerëzimin. jua ka lënë në Paris, jo në Tiranë. Jo aty ku Pastaj do të vijë Bajrami. Do të dëgjoni nuk keni bukë të hani, ku nuk keni të paguani pothuajse të njëjtin tekst për mëshirë, faturat e energjisë elektrike, ku jeni në burg. klemencë, për akt dashamirësie ndaj të Të nderuar qytetarë, pak a shumë, kolona pamundurve nga të njëjtët njerëz. Do të kërkoni zanore e këtij viti të ri përkon me këngën e Lucio të kuptoni se ku e ndajnë këta sadakanë, që Dalla-s, “L’anno che verra”. Dëgjojeni, se diçka flasin kaq bukur në televizor. do të mësoni prej saj. Është një këngë e Ky Kryeministër, që nuk qenka i pashpirt, në mëshirshme, që flet për të pamëshirshmit. Dita fakt, sadakanë ndan. Kujt po ia jep në këto jonë do të vijë, dita juaj do të vijë. Mos kini Krishtlindje? Po ua jep tatimorëve, deri në 6 mëshirë për ta! rroga shpërblim. Po ua jep pikërisht atyre, Faleminderit! shkaktarëve të vrasjes, sepse vrasje është ajo Ilir Meta – Fjalën e ka deputetja Vasilika e Qamil Zelës, e Llazi Nasit, e Gjovalin Lazrit, Hysi. e nënë Bardullës. 700 milionë lekë, sepse këta Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Kryetar! kanë stres, janë të stresuar kur shkojnë dhe Të nderuar kolege dhe kolegë deputetë, presin ato fatura abuzive. I streson të shtypin Kjo është seanca e fundit e sesionit plenar. me këmbë mjerimin. Ata po, do të marrin Ne po votojmë një sërë ligjesh të rëndësishme sadakanë e kësaj qeverie, ndërsa viktimat e saj dhe një ndër to është edhe ligji “Për amnistinë.” jo. Me aktin e amnistisë qeveria solli në Kuvend Shpërblimin do ta marrin policët. Ata që dalin dhe më pas Komisioni i Ligjeve i propozoi në rrugë dhe që njësoj për një bukë goje, si seancës përjashtmin nga vuajtja e tërësisë ose puna juaj, detyrohen të rrinë përballë jush, e një pjese të dënimit për disa vepra penale. detyrohen nga ata që nuk duan t’ju lënë të Sinqerisht, mendoja se kolegët e opozitës protestoni kundër kësaj gjendjeje, kundër kësaj do të flisnin për amnistinë, sikurse kanë folur qeverie. Edhe ata do ta marrin shpërblimin, në edhe në vitin 2012, edhe në vitin 2014, kur ne, mënyrë selektive, ata që kanë punuar më qoftë në opozitë apo në maxhorancë, diskutuam shumë, por asnjëri prej tyre, që nuk ka bukë, së bashku në Komisionin e Ligjeve, duke dhënë nuk do të marrë bukë. Jo, edhe ata do të marrin konsensusin për të bërë këtë amnisti, por pjesën e tyre. Do të marrin jo pak, por 41 mijë asnjëherë në diskutimet në Komisionin e dixhitalbë. Për bukë, pret puna. Pa dixhitalb nuk Ligjeve dhe as këtu në Kuvend, ne, kolegët e jetohet, pa bukë edhe jetohet. maxhorancës nuk e kemi quajtur këtë ligj dhe Të nderuar miq, kjo amnisti, ky akt klemence këtë proces një “mëshirë”, një ligj klientelist, një apo mëshire e kësaj maxhorance, ajo e kartolinë që jepet në prag të Krishtlindjeve, pasi premtimeve të vitit 20013, në një farë mënyre kjo do të ishte shumë fyese për ata, që sot janë është kartolina, që sjell për ju. Është diçka e pas hekurave të burgut dhe jo të gjithë që janë ngjashme si kjo që e kemi marrë ne të aty e meritojnë. Po të analizojmë fajësitë e të
322 Legjislatura e 8-të Viti 2015
gjithë atyre që kanë qeverisur dhe se çfarë kanë flisnim për këtë amnisti, të flisnim edhe për dy bërë për mirëqenie e një pjese të atyre njerëzve, amnistitë e tjera, që ka bërë Kuvendi i do të kuptojmë që një pjesë prej tyre janë në Shqipërisë me rastin e 100-vjetorit në vitin 2012 burg, pikërisht, për shkak të keqqeverisjes. dhe në vitin 2014. Pse këto dy amnisti nuk i Megjithatë, kolegët e opozitës, meqenëse e quajtët kartolina të maxhorancave respektive? ndiejnë peshën e përgjegjësisë dhe u dhimbsen Sepse për këto dy amnisti në parlament ne një kategori e caktuar njerëzish, të kishin folur folëm gjerësisht dhe punuam së bashku për t’i në Komisionin e Ligjeve. përmirësuar ato. Pra, ne mund ta përdorim këtë Ju lutem, hapni procesverbalin e Komisionit foltore për të bërë politikë, por, kurrsesi, nuk të Ligjeve, ku u diskutua projektligji “Për mund të bëjmë politikë me ligje të tilla, kaq amnistinë”! Aty kanë diskutuar vetëm kolegët e delikate dhe që kërkojnë një konsensus të maxhorancës. Ne bëmë propozime për të gjerë. zgjeruar rrethin e veprave penale dhe për të Të nderuar kolegë, por edhe ju shqiptarë që parashikuar edhe ndjekjen penale për një na dëgjoni, si dhe të gjithë ju që jeni në ndjekje kategori të caktuar veprash penale, të cilat penale, ose jeni duke vuajtur dënimin në konsiderohen kundërvajtje penale. Kjo gjë nuk institucionet e ekzekutimit të vendimeve penale, u bë, pasi kolegët e opozitës donin të flisnin apo jeni nën mbikëqyrjen e shërbimit të provës, vetëm politikisht dhe harrojnë që amnistia nuk mund t’ju themi se për shkak të mungesës së është mëshirë. konsensusit në Komisionin e Ligjeve, ne nuk Ju lutem, korrigjoni termin “mëshirë”! arritëm të amnistojmë ndjekjen penale për ata Amnistia është një akt human, është shprehje persona që ndiqen për vepra me rrezikshmëri e humanizmit, e cila bazohet në trajtimin të ulët shoqërore. njerëzor dhe në funksionet rehabilituese që ka Ka ardhur koha që reforma në drejtësi t’i japë dënimi, por edhe në nevojën për integrimin so- zgjidhje këtyre kategorive veprash penale, me cial të personave, që mund të kenë gabuar në qëllim që jo çdo shkelje, veprim ose mosveprim, jetë dhe për këtë arsye ata vuajnë dënime të jetë objekt gjykimi nga gjykatat shqiptare; të penale, por kjo nuk do të thotë se ata nuk mund rrisim koston dhe të ulim efikasitetin dhe të rehabilitohen dhe nuk janë të gatshëm, që eficiencën e sistemit të drejtësisë penale. Të një pjesë e tyre, pasi të kenë vuajtur një merremi me çështje të vogla dhe të mos periudhë të caktuar të dënimit t’i rikthehen gjirit merremi me fajtorët e mëdhenj, të cilët, sot e të familjes dhe të shoqërisë. kësaj dite, duhet të kishin shkuar në dyert e Duke qenë se ky ligj përjashton nga vuajtja drejtësisë. Pra, ne kemi përjashtuar ndjekjen e dënimit, qoftë plotësisht apo pjesërisht, një penale, për të cilën gjykata nuk ka dhënë ende kategori të caktuar personash dhe se është një vendim gjyqësor të formës së prerë. institut, i cili rregullohet në Kodin Penal, Nga kjo amnisti nuk do të përfitojnë personat kërkohet që miratimi i këtij ligji të bëhet me e dënuar, që i janë shmangur ekzekutimit të shumicë të cilësuar. Këtë lloj vullneti kërkonte dënimit të dhënë. Kjo është normale, pasi edhe diskutimi i këtij ligji, prandaj, të nderuar drejtësia duhet të funksionojë. Ne jemi treguar kolegë të opozitës, që morët fjalën këtu në të kujdesshëm dhe e vlerësojmë nismën e seancë, do të doja të ishit më objektivë, të qeverisë që gratë, të miturit, personat e dënuar shprehnit edhe ju përgjegjësinë që keni pasur me dënime alternative, ose që kanë vuajtur në 8 vjet qeverisjeje, që falë keqmenaxhimit, pjesën më të madhe të dënimit, të jenë përfitues falë problemeve që keni krijuar me qeverisjen nga amnistia. tuaj, i mbushët burgjet me njerëz të varfër dhe Së pari, amnistia përjashton disa vepra nuk çuat në dyert e drejtësisë, pra edhe nëpër penale, pra një kategori personash, që kanë burgje, njerëz me pushtet, njerëz të politikës, kryer vepra penale të rënda, nuk mund të njerëz që kanë abuzuar, apo kriminelë të përfitojnë. Kjo është një qasje që kemi ne, si rrezikshëm, që sot janë të lirë dhe që kërkohen maxhorancë, por është edhe shprehje e anë e mbanë vendit, por edhe matanë kufijve prioriteteve të politikës penale. Në këtë politikë të këtij vendi. të ashpër penale, për të cilën foli një nga Të nderuar kolegë, unë do të doja që kur të kolegët e opozitës, nuk ka ndikuar kjo
323 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
maxhorancë. Më lejoni të sjell në vëmendjen dënimit penal? Cila është e keqja që janë tuaj ndryshimet që u bënë në Kodin Penal në përfshirë edhe të miturit, të cilët, për arsye të vitin 2012 dhe në maj të vitit 2013. Nuk kemi ndryshme, shpesh edhe për shkak të qenë ne në maxhorancë në atë periudhë dhe keqqeverisjes, varfërisë, pamundësisë, pas 8 nuk e ndryshuam ne Kodin Penal. Megjithatë, vjetëve të qeverisjes suaj, sot janë të varfër dhe e rëndësishme është që, ne, si deputetë të mund të kenë kryer edhe vepra penale? Cila opozitës në Komisionin e Ligjeve, guxuam dhe është e keqja që amnistohen persona që janë bëmë shumë amendime në nismat e qeverisë dënuar me alternativa të dënimit me burgim apo së asaj kohe, me qëllim që ligji dhe ndryshimet persona që mund të kenë vuajtur dënimin dhe në ligjin penal të ishin proporcionale, të kishin deri në datën e hyrjes në fuqi të këtij ligji u logjikë, por, njëkohësisht, kërkuam të jepnim mbetet për të vuajtur nga ky dënim deri në 2 mekanizmat për prokurorët e gjyqtarët për të vjet? Apo të moshuarit, apo personat meshkuj bërë një politikë penale sa më efektive. që në momentin e hyrjes së ligjit në fuqi janë Unë mendoja se ish-ministrat apo drejtuesit baras ose në moshën mbi 60 vjeç? e maxhorancës së asaj kohe, sot në opozitë, Unë dëgjova kolegët e opozitës dhe këtu u do të kërkonin një ndjesë publike për fol për protestën e 8 dhjetorit, u fol për ligjin e ndryshimet e ashpra që kanë bërë në Kodin arsimit të lartë, u fol për shumë e shumë e Penal dhe që sot kanë mbushur burgjet shumë të tjera, u fol për reformën në drejtësi, u shqiptare. Burgjet nuk janë mbushur në këto 2 fol dhe u keqinformuan qytetarët për raportin e vjet. Çështjet që janë sot në gjykim, nuk kanë Komisionit të Venecias, por asnjëri nuk foli që marrë ende vendim të formës së prerë dhe, kjo amnisti është e detyruar dhe është një pikërisht, kjo kategori veprash penale nuk shprehje e humanizmit të të gjithëve, të majtë amnistohet. e të djathtë, për atë dobësi që kanë pasur në Së dyti, si kusht për të përfituar amnistinë, parandalimin e krimeve të atyre faktorëve që i kemi vënë një periudhë, që është data 30 nëntor kanë nxitur ose i kanë shtyrë njerëzit të kryejnë e vitit 2015. krime dhe sot të jenë pas hekurave të burgut. Po, kolegë, e pranuam këtë propozim të Të nderuar kolegë, qeverisë, pikërisht, për t’u thënë “jo” abuzimeve Sot ne po flasim për shumë ligje, edhe për apo aludimeve, që kolegët e opozitës bëjnë ndaj ligjin e amnistisë, por unë nuk kuptoj sesi maxhorancës sonë, sepse ju shpesh i lidhni kolegët e opozitës nuk folën realisht për atë që këto ligje me persona konkretë dhe harroni që është e nevojshme dhe emergjente: reformën amnistia është vullnet, të cilin e jep i gjithë në drejtësi. Jo se nuk e prekën çështjen e parlamenti, të majtë dhe të djathtë. Kur qeveria reformës në drejtësi, por thanë që Komisioni i sjell një projekt për amnistinë, jemi ne që do të Venecias ka sjellë një raport që e kundërshton vendosim dhe është gabim i madh që atë reformë. Në fakt, ky është lajmi më i keq që mendojmë emra konkretë dhe nuk shikojmë kolegët e opozitës duan t’u japin qytetarëve, por logjikën e kësaj nisme. harrojnë që nesër bëhet publik raporti zyrtar i Së treti, biem të gjithë dakord që edhe ju, Komisionit të Venecias dhe secili ka të drejtë në opozitë sot, por edhe kur keni qenë në ta lexojë, madje mund ta lexojë edhe në maxhorancës, nuk e keni ngritur zërin për të anglisht, ata që nuk dinë anglisht ta lexojnë mbrojtur gratë e fëmijët. A e keni respektuar ju edhe në shqip. Është një ndër raportet që i jep dhe a respektohet sot interesi më i lartë i fëmijës një mbështetje të fortë reformës në drejtësi dhe dhe burgu të jetë alternativa e fundit? Jo. Besoj e vlerëson që Shqipëria ka nevojë për një se për këtë biem të gjithë dakord. Edhe pse reformë radikale. Kjo është më se e kemi Institutin e Shërbimit të Provës, në kohën domosdoshme. Nëse ne sot bëjmë një amnisti e qeverisjes suaj pak është zbatuar ai ndaj të jo për shkak të politikës së keqe që mund të miturve, ndërsa sot ka një zbatim shumë më të kenë zbatuar prokurorët dhe gjyqtarët, se jo gjerë. gjithnjë ata janë fajtorë për një politikë penale Cila është e keqja për të përfshirë gratë, të të ashpër. Në radhë të parë, jemi ne që cilat ditën e hyrjes në fuqi të ligjit janë baras miratojmë ligj në parlament, jemi ne që nuk ose 50 vjeç, për t’i lehtësuar nga vuajtja e krijojmë mjedisin e nevojshëm për të hartuar
324 Legjislatura e 8-të Viti 2015
politika penale efektive dhe për të monitoruar penale të funksionojë siç duhet. sistemin, duke ruajtur pavarësinë që të ndjekë Ndaj, kolegë të opozitës, ejani të ulemi e të zbatojë një politikë penale efektive. Nuk bashkë e të bëjmë një reformë në drejtësi, e është parlamenti gjithmonë përgjegjës i hartimit cila të japë një sistem drejtësie që të udhëhiqet të politikave penale, sepse orientimet e nga interesi më i lartë i viktimës, nga interesi politikave penale i bëjnë qeveritë. Harruat se më i lartë i publikut dhe jo vetëm për të kapur si e keni orientuar politikën penale në vitet e autorin e për ta ndëshkuar atë. qeverisës suaj? Që e keni ashpërsuar dhe keni Dënimi penal me burgim nuk mund të bërë që sot burgjet të mbushen, ndërkohë që vazhdojë të shihet si mjeti i fundit për fëmijët. mund të kishim gjetur alternativa të tjera Të nderuar kolegë të opozitës, tetë vjet në jashtëgjyqësore për ta lehtësuar sistemin e pushtet, a bëtë ndonjë institucion edukimi për drejtësisë? të miturit, megjithëse Kodi Penal ka 20 vjet që Nga ana tjetër, kolegë, ligji i amnistisë është miratuar dhe sot që flasim nuk ka një kërkon një konsensus të gjerë politik. Ju nuk e institucion për të miturit? A keni bërë të mundur dhatë këtë konsensus në Komisionin e Ligjeve. që në vend të dënimit me burgim të përdornit Pse nuk folët aty për të gjithë ata njerëz që sot dënimet financiare, sekuestrimet dhe janë në ndjekje penale për lidhjet e paligjshme konfiskimet e pasurisë? E keni bërë ju të të energjisë? Pse nuk folët në Komisionin e mundur, kolegë të opozitës, që procesi i marrjes Ligjeve pikërisht për të përjashtuar të gjithë ata së një vendimi nga një gjyqtar të mos bazohet persona që sot janë në ndjekje penale për në kritere të paqarta në ligj, por të ndërtimet pa leje? Pse nuk u thoni qytetarëve mirëpërcaktuara me qëllim që prokurorët e që këto nene në Kodin Penal i keni vendosur ju gjyqtarët ta kenë të qartë se cilat do të jenë kur keni qenë në pushtet e jo maxhoranca jonë? kriteret e caktimit të dënimit brenda kufijve Por ne kemi filluar të zbatojmë ligjin e të minimalë e maksimalë të dënimit? shmangim atë që thuhet “të veprosh në Nga ana tjetër, të nderuar kolegë, a jeni gati kundërshtim me ligjin”. Pse nuk folët në të bashkëpunojmë për të bërë atë që quhet Komisionin e Ligjeve për nevojën që të reforma në drejtësi dhe t’i japim këtij vendi një zgjerohet kjo amnisti për kategori të tjera sistem drejtësie efikas dhe në përputhje me të veprash penale? gjitha rekomandimet e Komisionit të Venecias, Të nderuar kolegë, të ndërtojmë mekanizma efiçentë me qëllim që Amnistia është shprehje e humanizmit të sistemi i drejtësisë të karakterizohet nga shtetit, por nuk është gjithçka. Nuk është paanësia, pavarësia, profesionalizmi dhe mëshirë, ajo është një shprehje, një institut që interesat më të larta të qytetarëve e të Kodi Penal ua jep pikërisht ligjbërësve, pra na respektojnë liritë e të drejtat e njeriut? e jep neve. Ajo që do të kërkohet është reforma Unë do të doja, kolegë të nderuar të në drejtësi, një reformë e cila duhet të rishikojë opozitës, që atë që nuk bëtë në komision, ta e të mundësojë një Kod penal të ri. T’i japë fund bëni këtu, e të miratojmë ligjin. një Kodi Penal të disbalancuar në strukturë, Faleminderit! lloje dhe masa të dënimit. Është urgjent miratimi Ilir Meta – Faleminderit! i një Kodi të ri Penal, i cili të mos konsiderojë Të nderuar deputetë, fillojmë procesin e më shkatërrimin e pyjeve dhe lumenjve votimit. kundërvajtje penale dhe të dënojë me gjobë Në fillim bëjmë verifikimin e prezencës. kundërvajtës të tillë e të dënohen me burg të Hapet votimi. mitur, njerëz që mund të vjedhin edhe për shkak Mbyllet votimi. të kushteve ekonomike. Janë 107 deputetë të pranishëm. Prezenca Së dyti, politika penale që zbatohet nuk është e mjaftueshme. është e drejtë dhe në përputhje me Votojmë projektligjin “Për ratifikimin e rrezikshmërinë shoqërore të veprës së autorit, marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave jo se prokurorët dhe gjyqtarët e dëshirojnë një të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së gjë të tillë, por sepse ne nuk kemi krijuar Republikës së Singaporit, për shërbimet ajrore”. kushtet, mekanizmat, që sistemi i drejtësisë Hapet votimi me elektronikë në parim.
325 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Mbyllet votimi. shoqërore”. Me 107 vota pro, 1 kundër, miratohet në Hapet votimi me elektronikë në parim. parim. Mbyllet votimi. Neni 1, me vërejtjet e komisionit përgjegjës Me 109 vota pro, miratohet në parim. për riformulim neni. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë në tërësi. Hapet votimi me elektronikë në tërësi. Mbyllet votimi. Mbyllet votimi. Me 108 vota pro projektligji miratohet edhe Me 110 vota pro miratohet edhe në parim. në tërësi. Vazhdojmë me projektligjin “Për shërbimin Vazhdojmë me projektligjin “Për ratifikimin e mbrojtjes nga zjarri dhe shpëtimin”. e dokumentit ndryshues të marrëveshjes së Hapet votimi me elektronikë në parim. huas ndërmjet qeverisë së Republikës së Mbyllet votimi. Shqipërisë dhe Fondit për Zhvillim Abu Dhabi, Me 108 vota pro miratohet në parim. për financimin e projektit të Bulevardit Verior Vazhdojmë me votimin nen për nen, me dhe të rehabilitimit të lumit të Tiranës”. vërejtjet e Komisionit për Sigurinë Kombëtare Hapet votimi me elektronikë në parim. dhe Komisionit të Ligjeve. Mbyllet votimi. Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? Me 109 vota pro, 1 gabimisht kundër, Miratohet. miratohet në parim. Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 3, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë në tërësi. Neni 4, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. Mbyllet votimi. Pro? Kundër? Abstenim? Me 111 vota pro miratohet projektligji edhe Miratohet. në tërësi. Neni 5. Pro? Kundër? Abstenim? Vazhdojmë me projektligjin “Për ratifikimin Miratohet. e Konventës së Këshillit të Europës kundër Neni 6, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. trafikimit të organeve njerëzore”. Pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi me elektronikë në parim. Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 7. Pro? Kundër? Abstenim? Me 113 vota pro, asnjë kundër, asnjë Miratohet. abstenim projektligji miratohet në parim. Neni 8. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 1, me vërejtje të Komisionit të Ligjeve, Miratohet. fjala “bërë” zëvendësohet me fjalën Neni 9, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. “nënshkruar” dhe në fund të fjalisë pas fjalës Pro? Kundër? Abstenim? “2015” shtohen fjalët “sipas tekstit bashkëlidhur Miratohet. këtij ligji”. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 10, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 11. Pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi me elektronikë në tërësi. Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 12. Pro? Kundër? Abstenim? Me 111 vota pro miratohet edhe në tërësi. Miratohet. Vazhdojmë me projektligjin “Për ratifikimin Neni 13. Pro? Kundër? Abstenim? e marrëveshjes ndërmjet Republikës së Miratohet. Shqipërisë dhe Hungarisë, për mbrojtjen Neni 14, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve.
326 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Pro? Kundër? Abstenim? Neni 36. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 15, me vërejtjet e Komisionit të Sigurisë Neni 37. Pro? Kundër? Abstenim? për riformulimin neni. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 38. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 16, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 39. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 17. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 40. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 18, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. Neni 41. Pro? Kundër? Abstenim? Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 42. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 19, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 43. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 20. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 44. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 21. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 45. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 22. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 46. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 23. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 47. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 24. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 48. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 25. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 49. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 26. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 50, me vërejtjet e Komisionit të Sigurisë Miratohet. për shkronjat “ç” dhe “d”. Pro? Kundër? Neni 27. Pro? Kundër? Abstenim? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 28, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. Neni 51. Pro? Kundër? Abstenim? Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 52. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 29. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 53. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 30. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë në tërësi. Neni 31, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. Mbyllet votimi. Pro? Kundër? Abstenim? Me 108 vota pro miratohet edhe në tërësi. Miratohet. Vazhdojmë me projektligjin “Për ratifikimin Neni 32. Pro? Kundër? Abstenim? e dokumenteve ndryshuese, me shkëmbim Miratohet. notash, midis qeverisë së Republikës së Neni 33. Pro? Kundër? Abstenim? Shqipërisë, të përfaqësuar nga Ministria e Miratohet. Mbrojtjes, dhe qeverisë së Republikës së Neni 34, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. Italisë, të përfaqësuar nga Ministria e Punëve Pro? Kundër? Abstenim? të Jashtme, për realizimin e programit “Fuqizimi Miratohet. i Qendrës Traumatologjike Kombëtare të Neni 35. Pro? Kundër? Abstenim? Tiranës”.” Miratohet. Hapet votimi me elektronikë në parim për
327 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Qendrën Traumatologjike. ka përsëri një saktësim? Mbyllet votimi. Taulant Balla – Neni 5, referenca me nenin Me 111 vota pro miratohet në parim. 137, të hiqet. Neni 5 shkronja “j” referenca në Vazhdojmë me miratimin nen për nen me paragrafin e tretë të kësaj shkronje, paragrafi i karton. fundit i nenit 278 ndryshohet me referencën Neni 1, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. paragrafi i parë i nenit 278. Gjithashtu referenca Në fillim të paragrafit fjalët “ratifikimi i me nenin 279 të shkronjës “j” të hiqet. dokumenteve ndryshuese” të zëvendësohen Ilir Meta – Po, zoti Halimi! me fjalët “ratifikojnë dokumentet ndryshuese”. Ju lutem, mbani pak qetësi! Pro? Kundër? Abstenim? Eduard Halimi – Në fakt, e kemi kërkuar Miratohet. edhe gjatë shqyrtimit në Komisionin e Ligjeve, Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? por edhe këtu heqjen e nenit 137, në të cilin Miratohet. bëhet fjalë për personat që janë dënuar për Hapet votimi me elektronikë në tërësi. vjedhjen e energjisë elektrike. Prandaj, për këtë Mbyllet votimi. pikë jemi dakord, sepse e kemi kërkuar ne në Faleminderit. Me 107 vota pro miratohet Komisionin e Ligjeve. edhe në tërësi. Ilir Meta – Dakord. Vazhdojmë me projektligjin “Për dhënie Me këtë saktësim në nenin 5. Kush është amnistie”. Do t’ju lutesha që ta ndjekim me pro? Kundër? Abstenim? vëmendje këtë projektligj për të mos bërë Dakord. ndonjë gabim. Neni 6. Pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi me elektronikë në parim. Dakord. Duhen 84 vota pro? Hapet votimi me elektronikë në tërësi. Mbyllet votimi. Mbyllet votimi. 110 vota pro, asnjë kundër, 1 abstenim. Me 110 vota pro miratohet edhe në tërësi Miratohet në parim. projektligji “Për dhënie amnistie”. Vazhdojmë me votimin nen për nen. Vazhdojmë me projektvendimin “Për disa Do i lutesha ministrit dhe përfaqësuesve të ndryshime e shtesa në vendimin e Kuvendit për grupeve që ta ndjekin. miratimin e strukturës dhe organikës së ILKDP- Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? së” Miratohet. Kemi një votim të hapur me elektronikë. Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 3. Pro? Kundër? Abstenim? 79 vota pro, 18 abstenime miratohet. Miratohet. Vazhdojmë me projektligjin “Për lojërat e fatit Neni 4. A kemi saktësim zoti Balla? në Republikën e Shqipërisë”. Taulant Balla – Ka një saktësim te neni 4. Hapet votimi me elektronikë në parim. Në këtë nen 4 të projektligjit shkronjat “a” dhe Mbyllet votimi. “b” saktësohen dhe fillimi i fjalisë do të jetë si Miratohet në parim. më poshtë: Vazhdojmë me shqyrtimin dhe votimin nen a) “1,5 vjet të mbetura për personat e për nen, me vërejtjet e komisionit përgjegjës, dënuara gra.” që ka reflektuar edhe vërejtjet e komisioneve b) “1 vit të mbetur për personat e dënuar të tjera. burra.” Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? Ilir Meta – Po, me këtë saktësim të nenit 4. Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Amendamenti i Komisionit të Sigurisë Neni 3, me vërejtjet e Komisionit të Kombëtare është tërhequr, pasi pati një Ekonomisë për pikën 4. Pro? Kundër? konsensus dhe më pas ky konsensus u prish Abstenim? rrugës, kështu që te neni 5, përsëri zoti Balla, Miratohet.
328 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Dua t’ju njoftohet se deputeti Kadeli i ka Miratohet. tërhequr amendamentet e tij. Neni 17, me vërejtjet e Komisionit të Neni 4, me vërejtjet e Komisionit të Ekonomisë për pikën 3. Pro? Kundër? Ekonomisë dhe të Komisionit të Ligjeve. Pro? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Para se të kalojmë në nenin 18, kemi të Neni 5. Pro? Kundër? Abstenim? depozituar një tjetër amendament nga deputetët Miratohet. Robert Bitri dhe Esmeralda Shkjau. Neni 6. Pro? Kundër? Abstenim? Propozohet që në pikën 5 shkronja “b” të Miratohet. ndryshohet si vijon: “Bastet sportive deri në 1 Para se të kalojmë në nenin 7, kemi të mijë adresa sekondare. Distancat nga njëra depozituar një amendament nga deputetët Rob- pikë basti te tjetra duhet të jetë jo më pak se ert Bitri dhe Esmeralda Shkjau. Propozimi për 100 metra në vijë ajrore”. pikën 3 është: “Distanca të bëhet jo më pak se A dëshiron ndonjë nga dy deputetët që të 100 metra në vijë ajrore në të gjitha drejtimet”. shprehet? Jo. A dëshiron ndonjë nga të dy deputetët të Atëherë hapim votimin edhe për këtë shprehet? Nuk dëshiron. amendament me elektronikë. Votojmë amendamentin me elektronikë. Pro? Kundër? Abstenim? Atëherë amendamentin e deputetëve Rob- Mbyllet votimi. ert Bitri dhe Esmeralda Shkjau e votojmë me Me 69 vota pro, 16 kundër dhe 4 abstenime elektronikë? miratohet edhe ky amendament. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? Neni 18. Pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi me elektronikë. Vazhdon votimi. Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 19, me vërejtjet e Komisionit të Me 70 vota pro, 24 vota kundër dhe 4 Ekonomisë për pikën 4 dhe shtimin e pikës 5. abstenime miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Vazhdojmë me nenin 7, me vërejtjet e Miratohet. Komisionit të Ekonomisë për pikën 4. Pro? Më falni! Kundër? Abstenim? Në nenin 19, ministri Cani ka për të bërë një Miratohet. saktësim. Neni 8. Pro? Kundër? Abstenim? Ju lutem, zoti Ministër! Miratohet. Është një çështje që i është lënë qeverisë, Neni 9. Pro? Kundër? Abstenim? ndërkohë që duhet bërë ndryshimi në ligj. Miratohet. Shkëlqim Cani – Pika 3/d të riformulohet... Neni 10. Pro? Kundër? Abstenim? Ilir Meta – Ju lutem, mbani qetësi! Miratohet. Shkëlqim Cani - ... “resort kazino për të Neni 11. Pro? Kundër? Abstenim? gjithë periudhën e licencimit është 50 milionë Miratohet. lekë”. Neni 12, me vërejtjet e Komisionit të Ilir Meta – Pra, për nenin 19, germa “d” apo Ekonomisë për pikën 4. Pro? Kundër? jo? Abstenim? Neni 19, me vërejtjet e Komisionit të Miratohet. Ekonomisë për pikën 4, shtim të pikës 5 dhe Neni 13. Pro? Kundër? Abstenim? saktësimin që bëri ministri Cani. Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 14, me vërejtjet e Komisionit të Miratohet. Ekonomisë për pikën 1. Pro? Kundër? Neni 20. Pro? Kundër? Abstenim? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 21. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 15. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 22, me vërejtjet e Komisionit të Neni 16. Pro? Kundër? Abstenim? Ekonomisë për pikën 1, germa “g”. Pro?
329 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
Kundër? Abstenim? Neni 43, me vërejtjet e Komisionit të Miratohet. Ekonomisë dhe të Komisionit të Ligjeve. Pro? Neni 23. Pro? Kundër? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 24. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 44. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 25. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 45, me vërejtjet e Komisionit të Miratohet. Ekonomisë për pikën 1, germën “g”. Pro? Neni 26, me vërejtjet e Komisionit të Kundër? Abstenim? Ekonomisë për pikën 3, germa “e”. Pro? Miratohet. Kundër? Abstenim? Neni 46, me vërejtjet e Komisionit të Miratohet. Ekonomisë për pikën 2. Pro? Kundër? Neni 27. Pro? Kundër? Abstenim? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 28, me vërejtjet e Komisionit të Neni 47. Pro? Kundër? Abstenim? Ekonomisë dhe të Komisionit të Ligjeve për Miratohet. pikën 2, germa “ç”. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 48, me vërejtjet e Komisionit të Miratohet. Ekonomisë dhe të Komisionit të Ligjeve për Neni 29. Pro? Kundër? Abstenim? riformulim neni. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 30. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 49. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 31. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 50. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 32. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 51. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 33. Pro? Kundër? Abstenim? Para se të kalojmë te nenin 52, kemi përsëri Miratohet. të depozituar dy amendamente nga deputetët Neni 34, me vërejtjet e Komisionit të Robert Bitri dhe Esmeralda Shkjau. Propozohet Ekonomisë për pikat 1 dhe 2. Pro? Kundër? që të pikën 2 masa e tatimit të bëhet 15%. Abstenim? Gjithashtu, propozohet që të shtohet pika 12, Miratohet. si vijon: “Të ardhurat e individëve nga lojërat e Neni 35. Pro? Kundër? Abstenim? fatit të kategorisë baste sportive dhe baste për Miratohet. gara në pistë, ku fitimi i lojtarit nuk i nënshtrohet Neni 36, me vërejtjet e Komisionit të marzhit të fitimit të paracaktuara nga Ekonomisë te pika 5. Pro? Kundër? Abstenim? organizatori nuk tatohen”. A dëshirojnë Miratohet. deputetët të shprehen? Jo. Neni 37. Pro? Kundër? Abstenim? Atëherë do të votojmë amendamentin e parë Miratohet. me elektronikë. Pra, që masa e tatimit të bëhet Neni 38. Pro? Kundër? Abstenim? 15%. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë për këtë Neni 39. Pro? Kundër? Abstenim? propozim. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 40. Pro? Kundër? Abstenim? Me 66 vota pro, 9 kundër dhe 6 abstenim Miratohet. miratohet. Neni 41. Pro? Kundër? Abstenim? Do të votojmë amendamentin e dytë, përsëri Miratohet. me elektronikë, për shtimin e pikës 12 me Neni 42, me vërejtjet e Komisionit të formulimin që unë bëra më parë. Ekonomisë dhe të Komisionit të Ligjeve. Pro? Pra, formulimi ishte: “Të ardhurat e Kundër? Abstenim? individëve nga lojërat e fatit të kategorisë baste Miratohet. sportive dhe baste për gara në pistë, ku fitimi i
330 Legjislatura e 8-të Viti 2015
lojtarit nuk i nënshtrohet marzhit të fitimit të Miratohet. paracaktuara nga organizatori nuk tatohen”. Neni 71, me vërejtjet e Komisionit të Hapet votimi me elektronikë për këtë Ekonomisë për afatin dhe pikën 6. Pro? amendament. Kundër? Abstenim? Mbyllet votimi. Miratohet. Me 65 vota pro, 5 kundër, 4 abstenime Neni 72, me vërejtjet e Komisionit të amendamenti miratohet. Ekonomisë dhe të Ligjve për pikën 4 dhe 5. Vazhdojmë me nenin 52, me vërejtjet e Pro? Kundër? Abstenim? Komisionit të Ekonomisë për pikat 3, 4 dhe 9. Miratohet. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 73. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 53, me vërejtjet e Komisionit të Neni 74, me vërejtjet e Komisionit të Ekonomisë për pikat 1, 2 germa “k”. Pro? Ekonomisë dhe të Ligjeve për pikën 3. Pro? Kundër? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 54. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 75. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 55. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 76. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 56. Pro? Kundër? Abstenim? Atëhere votojmë në tërësi projektligjin, me Miratohet. elektronikë. Neni 57. Pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi. Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 58. Pro? Kundër? Abstenim? Me 68 vota pro, 22 kundër, 7 abstenime Miratohet. projektligji miratohet. Neni 59, me vërejtjet e Komisionit të Urdhëroni, zoti Bode! Ekonomisë dhe të Ligjeve për shtim të pikës 3. Ridvan Bode – Së pari, votuam kundër Pro? Kundër? Abstenim? sepse denoncuam se ligji është tërësisht Miratohet. klientelist, i shkruar nga klientela që ka porositur Neni 60. Pro? Kundër? Abstenim? ligjin, i ndryshuar nga klientela edhe në Miratohet. komision, veç vendimeve të komisionit. Ajo që Neni 61. Pro? Kundër? Abstenim? vlen për t’u theksuar është fakti se nga ana e Miratohet. qeverisë propozohet këtu në seancë, pa Neni 62. Pro? Kundër? Abstenim? amendament të shkruar, një tarifë për resort- Miratohet. kazinotë, e cila është e nivelit, të themi, 500 Neni 63. Pro? Kundër? Abstenim? mijë dollarë për të gjithë kohën e ushtrimit të Miratohet. aktivitetit, ndërkohë që kazinoja fikse në qendër Neni 64. Pro? Kundër? Abstenim? të Tiranës e ka 10 milionë dollarë licencën dhe Miratohet. kjo është diçitura e klientelizmit të këtij ligji që Neni 65. Pro? Kundër? Abstenim? miratuam sot. Miratohet. Resort-kazinoja e ka 500 mijë, kurse një Neni 66. Pro? Kundër? Abstenim? kazino e ka 10 milionë dollarë. Miratohet. Ilir Meta – Edhe zoti Braçe, se edhe ai votoi Neni 67. Pro? Kundër? Abstenim? kundër. Ka të drejtë të shpjegojë votën. Miratohet. Erion Braçe – Abstenova në fakt. Neni 68. Pro? Kundër? Abstenim? Ilir Meta – Po, abstenuat, më falni. Miratohet. Erion Braçe – Për disa propozime votova Neni 69. Pro? Kundër? Abstenim? kundër, dhe e dini pse? Sepse i kishte bërë zoti Miratohet. Bode. Këtu u miratuan disa propozime që i ka Neni 70, me vërejtjet e Komisionit të kërkuar zoti Bode. Tani unë nuk arrij të kuptoj Ekonomisë për afatin. Pro? Kundër? Abstenim? se si vjen në komision, bën të tilla propozime
331 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
dhe çohet tani këtu dhe thotë që janë dimë të gjithë, edhe ai vetë në komision e pa klienteliste. Unë këtë s’arrij ta marr vesh. Ashtu qartësisht, se unë nuk marr vesh fare nga ajo si edhe për çështjen për të cilën foli, ka qenë lloj pune. pikërisht zoti Bode që tha mos ia lini qeverisë, A, po, unë e di fare mirë që në atë anë ka por duhet ta miratoni ju në parlament. Është në njerëz që i luajnë lojërat e fatit aq mirë sa s’ka procesverbale, është e shkruar në mbledhjen ku të shkojë më dhe në qoftë se do zotëria, unë e komisionit. Tani çohet këtu dhe thotë se ky mund të filloj me emra, madje nuk merren vetëm është niveli më i lartë i klientelizmit. Po more, me këtë, por merren edhe me menaxhim dakord, në qoftë se është niveli më i lartë i ndeshjesh. E mbyllim këtu këtë histori, që të klientelizmit, është yti. mos i hyj asaj të Feder Bet-it, sepse bëhen me Ilir Meta - Faleminderit! turp para gjithë dynjasë pastaj. Atëherë vazhdojmë, se nuk jemi në debat. Ilir Meta - Vazhdojmë me projektvendimin Ju lutem! për ngritjen e komisionit të posaçëm Të them të drejtën, ia dhashë fjalën se parlamentar për reformën zgjedhore. Jemi me mendova se kishte votuar kundër. Zoti Bode, konsensus të dyja palët. ju lutem shkurtimisht! Mos ta kthejmë në debat. Votojmë me kartonë. Ridvan Bode – Shkurtimisht, edhe një herë Jemi dakord me komisionin sipas propozimit po them se personi që sapo foli është pikërisht të përbashkët? pjesë e klientelës. Unë nuk kam propozuar. Faleminderit! Kam denoncuar në disa pika ligjin, që këtu është Atëherë të plotësohen emrat, përbërja dhe kanë korrigjuar nga vetë grupi për moskrijimin të miratohet në seancën e ardhshme. e monopoleve, përmirësime të cilat këtu u bënë Kemi edhe projektvendimin “Për shqyrtimin dhe i bllokojnë në një farë mase ata që i kishin me procedurë të përshpejtuar të projektligjit porositur, por thelbi i ligjit ishte kjo e fundit: “Për një shtesë në ligjin “Për dekoratat, titujt e resort-kazinotë. Ne kërkuam që të vendosë nderit, medaljet dhe titujt vendorë të nderit në parlamenti, që të jenë të balancuara dhe jo t’i Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar”. vendosë qeveria, megjithatë qeveria erdhi e Shprehemi me votim për shqyrtimin me hodhi shashkën këtu dhe iku dhe le ta gjykojë procedurë të përshpejtuar. opinioni publik: një kazino e ka licencën 10 Hapet votimi. milionë dollarë, kurse një resort-kazino do ta Mbyllet votimi. kenë licencën 500 mijë dollarë. Kjo është Me 72 vota pro, miratohet shqyrtimi me diçitura. procedurë të përshpejtuar. Ilir Meta – Dakord. Të mos e përsërisim më. Ju falënderoj! Zoti Braçe, do t’ju lutesha... Ju uroj gëzuar Krishtlindjen dhe Vitin e Ri! Erion Braçe – Zoti Meta, unë mirëpres nga Le të jetë një vit i mbarë për të gjithë ju dhe zotëria që foli këtu çdo lloj epiteti, cdo lloj për të gjithë qytetarët e vendit tonë! sharjeje, çdo lloj fyerje... madje edhe çdo lloj Faleminderit! etiketimi, po që ky të më bëjë mua klient të lojërave të fatit, kjo është një çikë si tepër, se e (Seanca u mbyll në orën 20:00.)
332 Legjislatura e 8-të Viti 2015
Pasqyra e lëndës
Mbledhja e datës 04.12.2015 1. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 61/2012 “Për akcizat në Republikën e Shqipërisë’, të ndryshuar” – shqyrtimi në parim. 2. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 9975, datë 28.7.2008, “Për taksat kombëtare”, të ndryshuar” – shqyrtimi në parim. 3. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9632, datë 30.10.2006, “Për sistemin e taksave vendore”, të ndryshuar” – shqyrtimi në parim. 4. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9136, datë 11.9.2003, “Për mbledhjen e kontributeve të detyrueshme të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore në Republikën e Shqipërisë, të ndryshuar” – shqyrtimi në parim. 5. Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr. 7703, datë 11.5.1993, “Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar” – shqyrtimi në parim. 6. Projektligji “Për disa shtesa në ligjin nr. 10383, datë 24.2.2011 “Për sigurimin e detyrueshëm të kujdesit shëndetësor në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar” (2 projektligje) shqyrtimi në parim. 7. Projektligji “Për punëkërkuesit” shqyrtimi në parim. 8. Projektligji “Për buxhetin e vitit 2016” shqyrtimi në parim...... 5
Mbledhja e datës 17.12.2015 1. Miratimi i procesverbaleve të seancave plenare të datave 3 dhe 4 dhjetor 2015. 2. Njoftimi i projektligjeve të depozituara në Kuvend. 3. Projektligji “Për vetëqeverisjen vendore”. Për votim kemi projektligjin “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 61/2012 “Për akcizat në Republikën e Shqipërisë’, të ndryshuar”. 4. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 9975, datë 28.07.2008 “Për taksat kombëtare”, të ndryshuar. 5. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9632, datë 30.10.2006 “Për sistemin e taksave vendore”, të ndryshuar”. 6. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9136, datë 11.9.2003 “Për mbledhjen e kontributeve të detyrueshme të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar”. 7. Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr. 7703, datë 11.5.1993, “Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar. 8. Projektligji “Për disa shtesa në ligjin nr. 10383, datë 24.2.2011 “Për sigurimin e detyrueshëm të kujdesit shëndetësor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar”. 9. Projektligji “Për punëkërkuesit”. 10. Projektligji “Për buxhetin e vitit 2016”. 11. Projektvendimi “Për miratimin me procedurë të përshpejtuar të projektligjit “Për ratifikimin e dokumenteve ndryshuese me shkëmbim notash të marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë, përfaqësuar nga Ministria e Mbrojtjes dhe qeverisë së Republikës së Italisë, përfaqësuar nga Ministria e Punëve të Jashtme për realizimin e programit “Fuqizimi i Qendrës Traumatologjike Kombëtare të Tiranës”.
333 Viti 2015 Legjislatura e 8-të
12. Projektvendimi “Për një ndryshim në vendimin e Kuvendit nr. 96/2014 “Për krijimin e Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën në Sistemin e Drejtësisë”, i ndryshuar”. Të mbartura për votim: 1. Projektligji “Për garantimin e integritetit të personave që zgjidhen, emërohen ose ushtrojnë funksione publike”. 2. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8738, datë 12.02.2001 “Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar”. 3. Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr. 152/2013 “Për nëpunësin civil”, i ndryshuar”. 4. Projektligji “Për disa ndryshime në ligjin nr. 9584, datë 17.07.2006 “Për pagat, shpërblimet dhe strukturat e institucioneve të pavarura kushtetuese dhe të institucioneve të tjera të pavarura, të krijuara me ligj”...... 153
Mbledhja e datës 21.12.2015 1. Miratimi i procesverbalit të seancës plenare të datës 17.12.2015. (Neni 44 i Rregullores.) 2. Njoftimi i projektligjeve të depozituara në Kuvend. (Neni 44, pika 3 e Rregullores.) 3. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Republikës së Singaporit “Për shërbimet ajrore”. (Nenet 73-77 të Rregullores – votim me shumicë absolute.) 4. Projektligji “Për ratifikimin e dokumentit ndryshues të marrëveshjes së huasë ndërmjet qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe Fondit për Zhvillim Abu Dhabi, për financimin e projektit të Bulevardit Verior dhe të rehabilitimit të lumit të Tiranës”. (Nenet 73-77 të Rregullore – votim me shumicë absolute.) 5. Projektligj “Për ratifikimin e Konventës së Këshillit të Europës kundër Trafikimit të Organeve Njerëzore”. (Nenet 73-77 të Rregullorea – votim me shumicë absolute.) 6. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes, ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Hungarisë, për mbrojtjen shoqërore”. (Nenet 73-77 të Rregullores – votim me shumicë absolute.) 7. Projektligji “Për shërbimin e mbrojtjes nga zjarri dhe shpëtimin”. (Nenet 73-77 të Rregullores – votim me shumicë të thjeshtë.) 8. Projektligj “Për ratifikimin e dokumenteve ndryshuese, me shkëmbim notash, të marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë, përfaqësuar nga Ministria e Mbrojtjes, dhe qeverisë së Republikës së Italisë, përfaqësuar nga Ministria e Punëve të Jashtme, për realizimin e programit “Fuqizimi i Qendrës Traumatologjike Kombëtare të Tiranës”, nënshkruar më 12.07.2006". (Nenet 28, 73-77 të Rregullores – votim me shumicë absolute.) 9. Projektligji “Për amnistinë”. (Nenet 73-77 të Rregullore, votim me 3/5-at e të gjithë anëtarëve të Kuvendit.) 10. Projektvendimi “Për miratimin e strukturës, organikës dhe kategorizimeve të pozicioneve të punës së Inspektoriatit të Lartë të Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive dhe Konfliktit të Interesave”. (Nenet 73–77 të Rregullores – votim me shumicë të thjeshtë.) 11. Për votim: - Për lojërat e fatit në Republikën e Shqipërisë”. (Neni 83, Kushtetutë – votim me shumicë të thjeshtë). 12. Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës. (Neni 45, Rregullore.) ...... 235
334