Velký Bratr V PRL a Dnes

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Velký Bratr V PRL a Dnes MASARYKOVA UNIVERZITA V BRNĚ FILOZOFICKÁ FAKULTA Ústav slavistiky Polština se zaměřením na oblast firemní praxe, služeb a cestovního ruchu Velký Bratr v PRL a dnes Bakalářská diplomová práce Autor práce: Margita Havlíková Vedoucí práce: Mgr. Małgorzata Balcerzak Brno 2018 Prohlášení Prohlašuji, že jsem předkládanou práci zpracovala samostatně a použila jen uvedené prameny a literaturu. Současně dávám svolení k tomu, aby tato diplomová práce byla umístěna v Ústřední knihovně FF MU a používána ke studijním účelům. v Brně dne Margita Havlíková 1 Poděkování Ráda bych poděkovala vedoucí své práce Mgr. Małgorzatě Balcerzak za množství cenných rad, odborné vedení a konzultace. 2 OBSAH ÚVOD 9 1 Co nebo kdo je Velký bratr 10 1.2 Inspirace dílem 1984​ 11 1.2.1 Film Equilibrum 11 1.2.2 Konec civilizace: aneb Překrásný nový svět 12 1.2.3 451 stupňů Fahrenheita 13 1.2.4 My 13 1.2.5 1Q84 14 1.2.6 Zniewolony umysł 14 1.2.7 Malá apokalypsa 14 1.3 Polská Nowa Fala – parodování Velkého bratra 15 2 Cenzura v PRL 16 2.1 PRL 17 2.2 Cenzura v Polsku 18 2.3 Cenzura v PRL 20 2.4 Strategie obcházení škrtů cenzora 23 2.5 Úřad kontroly 25 2.5.1 Tomasz Strzyżewski 26 2.5.2 Korespondence 26 2.5.3 Média 27 2.5.4 Kino 29 2.5.5 Półkowniki 29 2.5.6 Knihy a divadlo 31 3 Zasazení díla Tadeusze Konwického do kontextu Velkého bratra 35 3.1 Malá apokalypsa 35 3.2 Rewers 40 3.3 Przesłuchanie 41 3 3.4 Ucieczka z kina Wolność 43 4 Velký bratr v současném kontextu 45 4.1 Reality show 45 4.1.1 První reality show na světě 45 4.1.2 Reality show v Polsku 45 4.2 Velký bratr on-line 49 4.2.1 Facebook 49 4.2.2 Co o uživatelích Facebook ví 50 4.2.3 Cílení reklam na Facebooku 51 4.2.4 Ztráta reálného kontaktu 53 4.2.5 Transformace Velkého bratra v nejlepšího přítele 54 4.2.6 Remarketing a cílení reklam 54 4.3 On-line nebezpečí 55 4.3.1 DeepFace, FaceNet a FindFace 55 4.3.2 Únik dat 56 4.3.3 Catfishing 58 4.3.4 Kamery 58 4.3.4 Phishing 59 4.4 Nadace Panoptykon 60 4.4.1 Panoptikon – vězení po vzoru Velkého bratra 60 Závěr 63 RESUMÉ 66 4 ÚVOD Pro svoji bakalářskou diplomovou práci jsem si zvolila název Velký bratr v PRL čili komunistickém Polsku a dnes, neboť je toto téma opět velmi aktuální. Cílem práce je především představení vzniku mnohovýznamového pojetí Velkého bratra v kontextu kultury PRL, a současně v aktuálním kulturním kontextu zejména v sociálních médiích. Některou z forem Velkého bratra lze hledat v totalitních režimech, avšak podobnou měrou zasahuje i do současného sociálního života. Jedná se o prostředí všudypřítomné kontroly, jak z vnějšku tak i zevnitř, neboť právě vnitřní kontrole se lidé poddávají dobrovolně, aniž by si to uvědomovali. Práci jsem rozdělila do čtyř kapitol. Struktura práce je však značně komplikovanější, neboť se nejedná o typickou literární práci nýbrž sociologickou. Třetí kapitola je především praktická, avšak na analýzy, srovnání a odkazy prostupují i do dalších kapitol. Pro svou práci jsem zvolila metodu synteticko-analytickou současně s komparatistickou. Nejvíce informací čerpám z internetových zdrojů, neboť i zvolené téma se velmi dotýká online světa. První kapitola je především přehledová a slouží pro pochopení termínu Velký bratr. Protože jsem si termín vypůjčila od anglického spisovatele George Orwella z jeho díla 1984​ ,​ ve více kapitolách na toto dílo odkazuji. Dále zde uvádím polské i světové autory zabývající se některou z forem Velkého bratra. Druhou kapitolu jsem věnovala zejména cenzuře a cenzorům v období PRL. Kapitola mi lépe pomůže pochopit záměry tehdejších autorů. Zabývám se zde dále konkrétním masovým sdělovacím prostředkům a funkce cenzury v literatuře, filmu a médiích. Dále poukazuji na jednotlivá fakta, která se v období PRL zatajovala, pro rozšíření dezinformací a nepravd, stejně jako Strana​ v​ 1984.​ Ve třetí kapitole analyzuji primární literaturu Tadeusze Konwického, Malou​ apokalypsu,​ a srovnávám ji s dílem 1984​ a​ částečně také Franzem Kafkou a jeho Procesem pomocí​ úvah Przemysława Czaplińského, který svoji tvorbu věnoval právě Konwickému. K analýze mi dále poslouží tři polské filmy. Film Rewers​ mi​ pomůže nahlédnout do počátků stalinistického Polska, kde Velký bratr šíří strach a nesvobodu. Druhý film jsem zvolila Przesłuchanie​ ,​ který se odkazuje také na počínající 5 stalinistickou éru a pravdivě zobrazuje fungování ženského vězení. K tomuto filmu mi posloužila zejména kniha Michela Foucaulta Dohlížet​ a trestat.​ Poslední film Ucieczka​ z kina Wolność poukazuje na činnost cenzury a absurdity, které v lidech vyvolávala. Zde se odkazuji na různé polské historiky, mezi nimi například na Andrzeje Paczkowského. Poslední kapitolu věnuji Velkému bratrovi v současném kontextu. Zde narážím na transformaci Velkého bratra a jeho rizika ve virtuálním světě. Zabývám se zde například reality show, bezpečnostními riziky, Facebookem a Googlem. 6 1 Co nebo kdo je Velký bratr Velký bratr má v práci mnoho různých podob a dalo by se najít velké množství dalších. Práce je proto propletená možnostmi, jak vnímat Velkého bratra. V této části pouze představím jednotlivé formy, kterým se budu podrobněji věnovat v následujících kapitolách. Hlavní myšlenku jsem převzala od George Orwella, který této formě nadvlády dal jméno Velký​ bratr a po jeho vzoru s tímto termínem pracuji také. Jedná se tedy o útvar, který je nějakým způsobem nadřízený lidem a kontroluje je. Kontrola a nesvoboda jsou proto dvěma nejvýznamnějšími znaky Velkého​ bratra.​ Jsou jím: ● cenzura, ● Úřad kontroly – cenzoři, ● panoptikon - forma vězení, ● stát, ● reality show, ● Facebook, ● Google ● a internet obecně. Kladu si dále za cíl v této kapitole představit výběr polských a světových tvůrců, kteří pracují ve svých dílech s některou z forem Velkého bratra. 1.1 První zmínky o Velkém bratru v díle George Orwella Poprvé se pojem Velký bratr objevil v knize George Orwella 1984​ .​ Majoritní část Orwellova díla spadá do období třicátých a čtyřicátých let dvacátého století, kdy především kritizuje totalitní režimy a stalinistické Rusko – píše zejména antiutopické romány. Děj knihy je zasazen do fiktivní budoucnosti, po válce, kdy v zemi vládne Velký bratr. Vše je mu podřízeno a obyvatelstvo je dennodenně utvrzovánov pravdivosti a správnosti počínání vůdce a vládnoucí Strany​ přes​ pravidelné vysílání z všudypřítomných obrazovek, které obklopují každého, což lze bezpochyby považovat za téma přesahující do dnešní doby (smartphony, kamery, televize a další). Aktivity 7 Strany,​ jako náhlé „​zmizení​ “​ nevyhovujících osob, tzv. vaporizace​ z​ povrchu zemského, můžeme vypozorovat i v praktikách Úřadu Bezpečnosti vládnoucí strany PRL, ale stejně tak i u Československé StB. Právě praktiky stalinismu a dalších diktatur, které zahájily svoji vládu likvidací odpůrců, posloužily Orwellovi jako předloha pro budoucí knihu.1 “Nevědomost je síla, válka je mír, svoboda je otroctví”.​2 Nevědomost čili vědomé ovládání mysli za účelem popření pravdy. Válka je mír čili permanentní nesmyslné boje, ve kterých se střídá nepřítel a uplatňuje se síla nevědomosti obyvatelstva. Vybojovat svobodu mohou jen proléti, kteří nejsou přímo sledováni, za to snadno ovlivnitelní, neboť jsou bez jakéhokoli vzdělání, a tak jsou svým způsobem také otroky Strany​ .​ Tak zní tři zásadní hesla 1984​ ,​ která lze aplikovat i dnes. 1.2 Inspirace dílem 1984 To, že je román 1984​ jedním​ ze stovky nejvlivnějších knižních děl historie, dokazuje nejen jeho nadčasovost, ale také početné adaptace, ať už knižní či filmové. 1.2.1 Film Equilibrum Očividná inspirace Orwellovým dílem se promítla například ve filmu Equilibrum,​ jenž divákům nastiňuje fiktivní blízkou budoucnost 21. století po třetí světové válce. Snímek vznikl v roce 2002 a natočil ho režisér Kurt Wimmer, americký scénárista s německými kořeny3. Ve filmu se oproti knize 1984​ děj​ odehrává po třetí světové válce. Aby se zabránilo čtvrté, city, emoce, potažmo láska se stávají ilegálními. V knize 1984 nejsou​ všechny emoce zakázány. Ilegální je hlavně láska, která dělá podle Strany​ člověka​ 1 M​ razivě přesný román 1984 zůstává aktuální i dnes. In: L​idovky.cz [​online]. 2009-06-08 [cit. 2018-02-22]. Dostupné z: https://www.lidovky.cz/mrazive-presny-roman-1984-zustava-aktualni-i-dnes-ftj. 2 O​ RWELL, Geroge. 1​984 [online]. [cit. 2018-02-22]. Dostupné z Knihovna Libri nostri: http://librinostri.catholica.cz/download/Orwe1984-text.pdf. 3 Kurt Wimmer. In: C​ ineman.cz [online]. [cit. 2018-03-09]. Dostupné z: https://www.cineman.ch/en/person/kurt-wimmer/26287/biography/. 8 slabým a nesoustředěným při práci. Emoce lidí Strana​ naopak​ využívá pro své vlastní potřeby – pravidelně se pořádají Týdny​ nenávisti,​ ve kterých občané musí vyjadřovat svůj hlasitý odpor k opozici strany, tzv. Bratrstvu​ ,​ které plánuje vzpouru.4 Kontrolu nad obyvateli má v knize tedy Strana​ a​ její zástupci, ve filmu Equilibrum tuto​ pozici zastává stejnojmenné centrum Equilibrum. Její činnost vykonávají agenti, kteří mají právo zneškodnit všechny, kteří porušují společenská pravidla. V knize 1984​ byli​ lidé víceméně zmanipulováni a v dobro Strany​ důvěřovali​ sami, ve snímku naopak musí povinně užívat drogu jménem Prozium,​ která​ je​ lidem podávána denně, aby potlačila emoce.5 Podobnost najdeme i v zakázané lásce mezi agentem a mladou dívkou, která se dopustila trestného činu a je odsouzena k záhubě, stejně jako Winston a Julie v 1984​ .​ Zde dochází k proměně hlavního hrdiny. 6 Co se autentické filmové adaptace týče, vznikl stejnojmenný film 1984​ na​ předlohy knihy. Zajímavostí je totožný rok vydání filmu s titulem knihy – 1984.7 1.2.2 Konec civilizace: aneb Překrásný nový svět Další autor, který se věnuje problematice dozoru a motivu kontroly obyvatelstva, je například Aldous Huxley v jeho knize Konec​ civilizace: aneb Překrásný nový svět. Autor se zde do problematiky dostává přes pozadí vyspělé medicíny, která umí vytvořit umělý pocit spokojenosti za cenu ztráty citů a emocí. Ačkoliv se děj odehrává v budoucnosti, Huxley poukazuje na současné problémy 20.
Recommended publications
  • Turning the Page U C
    s e r u t l Turning the Page u C l a Gendered Identities in Contemporary u s i V Literary and Visual Cultures d n a The essays in this volume are all selected papers from the y r a conference Gendered Identities in Contemporary Literary and r e t Visual Cultures, organized in June 2015 in Budapest, Hungary, i L by the Narratives of Culture and Identity Research Group. y r The authors deal with a wide array of gender issues in a r modern and postmodern English literature, contemporary o p popular culture, and postcolonial and Eastern European m e t studies. The essays are arranged into three larger chapters n based on their subject matter: “Dissecting Identities” o C n examines gendered identities in various literary contexts; i s “Creating Social Identities” looks at the function of society e i t i and culture in identity formation; and “Reinventing Gender t n Roles” deals with subversive uses of gender representation. e d I The collection displays several applications of gender d e studies as well as the authors’ enthusiastic engagement with r e the many directions in which gender studies can take us. d n e G e g a P e h t g n i n r u T ISBN 978-963-414-385-7 webshop.harmattan.hu Edited by Gyuris • Szép • Vecsernyés TURNING THE PAGE Gendered Identities in Contemporary Literary and Visual Cultures Judit Friedrich Series Editor ELTE PAPERS IN ENGLISH STUDIES Kata Gyuris, Eszter Szép, Dóra Vecsernyés Editors TURNING THE PAGE Gendered Identities in Contemporary Literary and Visual Cultures The publication was supported by Eötvös Loránd University Faculty of Humanities Student Union (BTK HÖK) Budapest, 2018 © Authors, 2018 © Editors, 2018 © L'Harmattan Kiadó, 2018 Series Editor: Judit Friedrich Editors: Kata Gyuris, Eszter Szép Technical Editor: Dóra Vecsernyés Layout Design: Bence Levente Bodó Cover Design: Gergely Oravecz ISSN Number: 2061-5655 ISBN Number: 978-963-414-385-7 Copies may be ordered from: L'Harmattan Könyvesbolt 1053 Budapest, Kossuth L.
    [Show full text]
  • Numer 2 | 2014-01-20
    URZĄD PATENTOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ BIULETYN Urzędu Patentowego ISSN - 1689 - 0124 • Cena 16,80 zł (w tym 5% VAT) • Warszawa 2014 2 UUrządrząd PatentowyPatentowy RRPP – nana ppodstawieodstawie art.art. 4343 ust.ust. 1.1. art.art. 100100 orazoraz art.art. 143143 ustawyustawy z dniadnia 3030 czerwcaczerwca 20002000 r.r. PPraworawo wwłasnościłasności pprzemysłowejrzemysłowej orazoraz rozporządzeńrozporządzeń PrezesaPrezesa RadyRady MinistrówMinistrów wydanychwydanych nana ppodstawieodstawie aart.rt. 993,3, aart.rt. 110101 uust.st. 2 orazoraz art.art. 152152 ustawyustawy (Dz.(Dz. U.U. z 20032003 r.r. nrnr 119119 poz.poz. 11171117 z późniejszymipóźniejszymi zmianami)zmianami) – dokonujedokonuje ogłoszeniaogłoszenia w ,,Biuletynie,,Biuletynie UUrzędurzędu PPatentowego”atentowego” o zzgłoszonychgłoszonych wwynalazkach,ynalazkach, wwzorachzorach uużytkowychżytkowych i znakachznakach towarowych.towarowych. OgłoszeniaOgłoszenia o zzgłosze-głosze- nniachiach wynalazkówwynalazków i wwzorówzorów uużytkowychżytkowych publikowanepublikowane w BiuletynieBiuletynie ppodaneodane ssąą w uukładziekładzie kklasowymlasowym wwedługedług Międzyna-Międzyna- rrodowejodowej KlasyfiKlasyfi kacjikacji PPatentowejatentowej i zzawierają:awierają: – ssymbolymbol MiędzynarodowejMiędzynarodowej KKlasyfilasyfi kkacjiacji PPatentowej,atentowej, – nnumerumer zgłoszeniazgłoszenia wwynalazkuynalazku llubub wwzoruzoru uużytkowego,żytkowego, – ddatęatę zzgłoszeniagłoszenia wwynalazkuynalazku llubub wwzoruzoru uużytkowego,żytkowego, – datędatę i kkrajraj uuprzedniegoprzedniego
    [Show full text]
  • SOCIAL EDUCATION Current Problems and Perspectives
    SOCIAL EDUCATION Current problems and perspectives SOCIAL EDUCATION Current problems and perspectives EDITOR – IN – CHIEF Leta Dromantienė Mariusz Jędrzejko EDITORIAL BOARD Małgorzata Przybysz-Zaremba, Valdonė Indrašienė, Linda Daniela, Rita Nordström-Lytz Vilnius 2014 UDK 37.035 So-15 EDITOR – IN – CHIEF Prof. Dr. Mariusz Jędrzejko, (1) Center of Social Prevention, Poland; (2) University of Social Scienses, Poland Prof. Dr. Leta Dromantienė, Mykolas Romeris University, Lithuania EDITORIAL BOARD: Prof. Dr. Małgorzata Przybysz Zaremba, Academy of Business Dąbrowa Górnicza, Poland Prof. Dr. Valdonė Indrašienė, Mykolas Romeris University, Lithuania Assoc. Prof. Dr. Linda Daniela, University of Latvija, Latvia Dr. Rita Nordström-Lytz, Åbo Akademi University, Finland EXECUTIVE SECRETARY Agata Katkonienė, Mykolas Romeris University, Lithuania MA Ewa Karolczak-Wawrzała, Poland REVIEWERS Prof. Dr. Irena Žemaitaitytė Assoc. Prof. Dr. Živilė Vilma Jonynienė THE PROJECT COVERS by Zbigniew Pindor – Center of Social Prevention (www.cps.edu.pl) ISBN 978-9955-19-656-3 (online) ISBN 978-9955-19-658-7 (print) Mykolas Romeris University, 2014 Table of Contents Introduction . 9 Parts I Perspectives and Dilemmas of Socio-Educational Activities Mariusz Jędrzejko, Marzena Netczuk-Gwoździewicz Young People at Risk Civilization – Socio-Educational and Psy- chological Perspective (Part I) . 17 Mariusz Jędrzejko, Marzena Netczuk-Gwoździewicz Young People at Risk Civilization – New Challenges (Part II) . 33 Algimantas Šimaitis, Sandra Valantiejienė The Profession of Social Pedagogue in Lithuania: Changes and Perspectives . 45 Gintautė Žibėnienė, Rita Virbalienė Study Quality Concept of Students of Social Pedagogy . 55 Odeta Merfeldaite, Jolanta Pivoriene, Valdonė Indrašienė Professional Self-development of Social Pedagogues: Lithuanian Case. 63 Romas Prakapas, Leta Dromantienė, Dalia Prakapienė Monitoring as a Part of Management Process .
    [Show full text]
  • Kliki, Lajki, Hajpy I Strategie Komunikacyjne W Sieci Justyna Makowska
    14 Kliki, lajki, hajpy i strategie komunikacyjne w sieci Justyna Makowska Magdalena Dadaj, Porysunkii (2013), dzięki uprzejmości artystki [s. 14, 19, 23] Pod wrażeniem 15 Istotą współczesnej konsumpcji Dla współczesnego konsumenta, zdaniem jest kolekcjonowanie wrażeń, Zygmunta Baumana, nie liczy się już sam akt wzbudzanie nieznanych posiadania (dóbr, informacji) ani nawet ich gromadzenie. Istotą jest kolekcjonowanie wra- dotąd doznań, permanentne żeń, wzbudzanie nieznanych dotąd doznań, poszukiwanie „newsa”. permanentne poszukiwanie „newsa”3. Prze- szukujemy zatem zasoby internetu, aby do- świadczyć konkretnych emocji. Jednocześnie, obserwując, że dosyć łatwo zostaje się dziś twórcą wrażeń, sami staramy się dostarczać nowych doznań innym użytkownikom sieci. Tomasz Goban-Klas słusznie zauważył, że dzi- Doznań i wrażeń chwilowych i ulotnych, które siejsza komunikacja opiera się coraz częściej nie mogą stać się podstawą jakiejkolwiek trwa- na relacji interface-to-interface niż na spotka- łej i użytecznej wiedzy. niach face-to-face1. Społeczeństwo dostosowu- jące się do tych zmian rzeczywistości, w której Zygmunt Bauman wysuwa dosyć smutne wnios- kontakt bezpośredni został częściowo zastąpio- ki, że kultura doby płynnej nowoczesności zre- ny przez relacje medialnie zapośredniczone, zygnowała z akumulacji wiedzy i doświadczeń4. nazywa on społeczeństwem medialnym. Nie li- Żyjemy w świecie, w którym dominuje postawa czy się już bowiem konkretna, pozyskana infor- niezaangażowania, nie liczy się ciągłość, a stale macja, lecz samo obcowanie z medium,
    [Show full text]
  • Rappahannock Record the Lower Northern Neck’S Most Complete News Source Since 1916
    Rappahannock Record The lower Northern Neck’s most complete news source since 1916 75¢ Volume 94 No. 19 Thursday, February 17, 2011 www.RRecord.com Sciabbarrasi Trial of boat announces Catching the breeze operator in resignation fatal crash from public starts today LANCASTER—The trial of Steven W. Nixon of Montpelier on school post charges involving a fatal boat crash by Audrey Thomasson on July 5, 2010, is scheduled to begin in Lancaster County Circuit Court at KILMARNOCK—In a sur- 9 a.m. today and continue on Friday, prise development, superintendent February 18. Susan Sciabbarrasi turned in her A Lancaster County Circuit Court resignation to the Lancaster school grand jury returned nine indictments board during a closed session last against Nixon on October 22. The Monday. charges stem from Nixon’s alleged Sciabbarrasi, who had planned operation of a motor boat that crashed to retire at the end of her contract From left are resource teacher Jenny Christman, sixth-grade poetry winner Delia Ibanez, moderator into a fixed channel marker in the in three years, said she moved it up Jon Miles, Department of Mines Minerals and Energy representative Ken Jurman, superintendent Rappahannock River. A woman was due to family and medical reasons. Clint Stables, school board vice chairman Myrtle Phillips and Rep. Rob Wittman’s representative thrown into the water and drowned. She will depart on June 30, 2011. Chris Jones. Nine other people were injured, some “This is a wonderful school dis- seriously. trict. Everyone I worked with is Charges against Nixon include one so wonderful,” Sciabbarrasi said count of felony murder for causing after the meeting.
    [Show full text]
  • Film Jako Przedmiot I Narzędzie Nauczania Kultury Polskiej I Języka Polskiego Jako Obcego
    Title: Film jako przedmiot i narzędzie nauczania kultury polskiej i języka polskiego jako obcego Author: Agnieszka Tambor Citation style: Tambor Agnieszka. (2015). Film jako przedmiot i narzędzie nauczania kultury polskiej i języka polskiego jako obcego. Praca doktorska. Katowice : Uniwersytet Śląski Uniwersytet Śląski Wydział Filologiczny Agnieszka Tambor FILM JAKO PRZEDMIOT I NARZĘDZIE NAUCZANIA KULTURY POLSKIEJ I JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO Praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. zw. dr. hab. Mariana Kisiela Katowice 2015 Spis treści WSTĘP................................................................................................................................................. 5 CZĘŚĆ I – NAUCZANIE A MEDIA.................................................................................................. 9 1.1. STAN EDUKACJI MEDIALNEJ W POLSCE........................................................................ 9 1.2. OGÓLNOPOLSKIE PROGRAMY PRZEZNACZONE DO EDUKACJI MEDIALNEJ I FILMOWEJ ................................................................................................................................. 15 1.2.1. FILMOTEKA SZKOLNA ................................................................................................... 15 1.2.2. NOWE HORYZONTY EDUKACJI FILMOWEJ .............................................................. 19 1.2.3. AKADEMIA POLSKIEGO FILMU ................................................................................... 20 1.2.4. KOMENTARZ DO TREŚCI PROGRAMÓW EDUKACYJNYCH .................................
    [Show full text]
  • Turning the Page Gendered Identities in Contemporary Literary and Visual Cultures
    Turning the Page Gendered Identities in Contemporary Literary and Visual Cultures The essays in this volume are all selected papers from the conference Gendered Identities in Contemporary Literary and Visual Cultures, organized in June 2015 in Budapest, Hungary, by the Narratives of Culture and Identity Research Group. The authors deal with a wide array of gender issues in modern and postmodern English literature, contemporary popular culture, and postcolonial and Eastern European studies. The essays are arranged into three larger chapters based on their subject matter: “Dissecting Identities” examines gendered identities in various literary contexts; “Creating Social Identities” looks at the function of society and culture in identity formation; and “Reinventing Gender Roles” deals with subversive uses of gender representation. The collection displays several applications of gender studies as well as the authors’ enthusiastic engagement with the many directions in which gender studies can take us. Gendered Identities in Contemporary Literary and Visual Cultures Identities in ContemporaryGendered Literary and Turning the Page the Page Turning ISBN 978-963-414-385-7 webshop.harmattan.hu Edited by Gyuris • Szép • Vecsernyés TURNING THE PAGE Gendered Identities in Contemporary Literary and Visual Cultures Judit Friedrich Series Editor ELTE PAPERS IN ENGLISH STUDIES Kata Gyuris, Eszter Szép, Dóra Vecsernyés Editors TURNING THE PAGE Gendered Identities in Contemporary Literary and Visual Cultures The publication was supported by Eötvös Loránd University Faculty of Humanities Student Union (BTK HÖK) Budapest, 2018 © Authors, 2018 © Editors, 2018 © L'Harmattan Kiadó, 2018 Series Editor: Judit Friedrich Editors: Kata Gyuris, Eszter Szép Technical Editor: Dóra Vecsernyés Layout Design: Bence Levente Bodó Cover Design: Gergely Oravecz ISSN Number: 2061-5655 ISBN Number: 978-963-414-385-7 Copies may be ordered from: L'Harmattan Könyvesbolt 1053 Budapest, Kossuth L.
    [Show full text]
  • Efter Jersey Shore & Geordie Shore Kommer Warsaw Shore
    Polsk invasion på MTV: Efter Jersey Shore & Geordie Shore kommer Warsaw Shore Den populära franchisen som först började med Jersey Shore och som följdes av Geordie Shore i England, Gandia Shore i Spanien & The Valleys i UK fortsätter nu med en polsk version: Warsaw Shore. Programmet, som hade premiär i höstas, slog tittarekord på MTV i Polen och kommer nu att visas även i Sverige med start på måndag den 13 januari. Ikväll ger MTV svenska folket en inblick i polskt festande och svärande genom premiären av Warsaw Shore. Serien sätter Warszawa på partykartan och följer fyra tjejer och fyra killar som flyttar ifrån sina familjehem för att börja ett helt nytt liv i huvudstaden och bo tillsammans i ett hus fullt av kameror. På dagarna måste de slita ihop sina pengar på ett gym för att på kvällarna kunna släppa ut håret på Warszawas hetaste klubbar. Vredesutbrott, slagsmål, skratt, gråt och sex är vägen till vänskap bland de åtta främlingarna som inte kommer lämna någon oberörd. I ett av avsnitten får de besök av gänget från Geordie Shore vilket leder till drama i världsklass. Vi möter den långa Ania - en oblyg och energisk tjej som inte kan överleva en fest utan cocktails och twerking på dansgolvet. Den kortare Ania drömmer egentligen om att bli polis. Men i nuläget kretsar hennes liv kring alkoholstinna resor till klubbarna och hon undrar kanske lite för ofta “vad som hände igår kväll?". Eliza vill bli världsberömd modell . Men i nuläget gäller det att träffa så många nya killar som möjligt och dansa på borden.
    [Show full text]
  • 32Ce0623-5937-4D16-Ba48-D1a86d36db2d.Pdf
    Szanowni Państwo! W tym sezonie naszym hasłem wciąż pozostają słowa „Chcemy więcej”. Tym razem nie odnoszą się one jednak do kolejnych 20 lat, ale do widzów. Zależy nam na tym, aby TVN łączył ludzi – rodziny, znajomych, przyjaciół i sąsiadów. Chcemy dostarczać Państwu fantastycznej rozrywki i sprawiać, że czas spędzony w gronie najbliższych będzie wyjątkowy. Wierzę, że telewizja to miejsce, w którym każdy może znaleźć coś dla siebie. Bo telewizja to emocje, a emocje łączą ludzi w każdym wieku. Przez ostatnich kilka miesięcy skrupulatnie obserwowaliśmy światowe trendy na rynku telewizyjnym, pracując jednocześnie nad autorskimi pomysłami. Naszym celem jest to, aby każda oferta programowa TVN, którą Państwu przedstawiamy, była na jak najwyższym poziomie, dopracowana w najmniejszym szczególe. Poprzeczka ustawiona jest bardzo wysoko, a my nie chodzimy drogą na skróty. Największą nowością wiosennego sezonu jest prowadzona przez Filipa Chajzera „Hipnoza”. To program oparty na formacie BBC, który przykuł naszą uwagę już kilka miesięcy temu. Dlaczego? Dawno nie widzieliśmy tak nieprzewidywalnej produkcji, która zaraża śmiechem i zabawą wszystkich, którzy ją oglądają. To pierwsze telewizyjne show, którego uczestnicy są poddawani hipnozie. Dzięki temu proste zadania, jakie mają do wykonania, nabierają zupełnie innego znaczenia. Nowy sezon to także premierowe odcinki „Diagnozy”. Wiemy, że widzowie pokochali Maję Ostaszewską oraz Adama Woronowicza. Widzimy ich ogromne zaangażowanie w ten serial nie tylko na podstawie wyników oglądalności, ale również w dyskusji w mediach społecznościowych. Wiosenne odcinki dostarczą wielu emocji, bo serialowy Artman nie do końca będzie potrafił pogodzić się ze swoim losem... W tej ramówce mamy jeszcze jedną parę, która warta jest ogromnej uwagi – Małgorzatę Rozenek-Majdan oraz Radosława Majdana, czyli program „Iron Majdan”.
    [Show full text]
  • Jak Być Kobietą? Kreowanie Stereotypów I Modele Kobiecych Zachowań Prezentowane W Reality Shows
    STUDIA KRYTYCZNE | Nr 8/2019: 91–114 | ISSN 2450-9078 | studiakrytyczne.pl INEZA DREWNIAK* Uniwersytet Jagielloński ORCID: 0000-0002-5213-7426 Jak być kobietą? Kreowanie stereotypów i modele kobiecych zachowań prezentowane w reality shows How to be a woman? Creation of stereotypes and models of the female behaviours in reality shows CYTOWANIE Drewniak Ineza (2019). Jak być kobietą? Kreowanie stereotypów i modele kobiecych zacho- wań prezentowane w reality shows. „Studia Krytyczne” Nr 8: 91–114. ABSTRAKT Autorka w niniejszym artykule stara się przedstawić bliżej ogólną problematykę kształ- towania się stereotypów dotyczących kobiet w programach reality show. Pragnie rów- nież skupić się na tworzeniu się modeli kobiecych zachowań, które są jak klasyczna etykietka przypinane wszystkim kobietom. Tekst skupia się na programach, które z reguły stawiają kobiety w negatywnym świetle, opisuje zjawisko uprzedmiotowienia oraz traktowania kobiet jako towar na sprzedaż. W celu ukazania kontrastu, zderza ze sobą dwa skrajne modele kobiet. Kobieta tradycyjna, żyjąca w duchu konserwatywnych wartości przeciwstawiona jest kobiecie nowoczesnej, wyzwolonej. Dodatkowo zwraca się uwagę na obnażanie kobiecych wad programach, które są oglądane przez miliony osób w Polsce. SŁOWA KLUCZOWE Reality TV, gender, kobieta, utowarowienie, stereotypy ABSTRACT The author in this text try introduce closer general issues of shaping stereotypes about women in reality shows. It also wants to focus on the creation of models of the female behaviour, which are like a classic label attached to all woman. In her work, the author is focusing on the programms that usually put women in a negative light describing the phenomenon of objectification and treating women as goods for sale. In order to show contrast, two extreme models of women collide with each other.
    [Show full text]
  • Bibliografia Bieżąca Województwa Śląskiego
    BIBLIOTEKA ŚLĄSKA W KATOWICACH BIBLIOGRAFIA BIEŻĄCA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO 2016 LIPIEC-WRZESIEŃ Opisy bibliograficzne Agnieszka Matusiak, korekta Anita Tomanek Dział Zbiorów Śląskich Opracowanie edytorskie: Alina Jarczyk Wstęp Bibliografia Bieżąca Województwa Śląskiego to bibliografia selek- cyjna, opisująca materiał związany tematycznie z województwem śląskim. Ukazuje się kwartalnie. Podstawę opisów stanowią artykuły z czasopism regionalnych i lokalnych oraz ogólnopolskich, wydawanych nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. Taki sposób doboru tytułów umożliwia odnotowanie najistotniejszych wydarzeń z regionu, które znajdą w opracowaniu swoją aktualną reprezentację. SPIS TREŚCI 4. Historia miejscowości 5. Historia do 1742 r. Schemat Bibliografii 6. Historia 1742-1918 r. Zaznaczono działy reprezentowane w ni- 7. Historia 1918-1939 r. niejszym zeszycie 8. Historia 1939-1945 r. 9. Historia 1945-1989 r. I. ZAGADNIENIA OGÓLNE 10. Historia po 1989 r. 1. Bibliografie 2. Czasopisma. Kalendarze V. ETNOGRAFIA 3. Opracowania ogólne dotyczą- 1. Zagadnienia ogólne ce całości regionu 2. Literatura ludowa 4. Poszczególne okręgi i miej- 3. Sztuka ludowa scowości 4. Muzyka i taniec 5. Biografie 5. Zwyczaje, obrzędy i wierzenia 6. Kultura materialna II. ŚRODOWISKO GEOGRAFICZNE VI. ZAGADNIENIA 1. Kartografia. Geodezja GOSPODARCZE 2. Geologia. Geofizyka 1. Zagadnienia ogólne 3. Hydrologia. Meteorologia 2. Planowanie przestrzenne a. Hydrologia i urbanistyka. Budownictwo b. Meteorologia a. Planowanie przestrzenne i ur- 4. Geografia. Krajoznawstwo banistyka 5. Roślinność. Zwierzęta b. Budownictwo a. Zagadnienia ogólne 3. Przemysł. Technika b. Roślinność a. Zagadnienia ogólne c. Zwierzęta b. Automatyka. Informatyka 6. Ochrona środowiska c. Elektrotechnika. Elektronika a. Zagadnienia ogólne d. Energetyka b. Obszary chronione e. Górnictwo c. Zanieczyszczenie środowiska f. Hutnictwo. Metalurgia. Prze- mysł metalowy III. LUDNOŚĆ g. Przemysł elektromaszynowy 1. Antropologia i mechaniczny 2.
    [Show full text]
  • Romanul Soldații. Poveste Din Ferentari Al Lui Adrian Schiop
    O. Bartosiewicz-Nikolaev, Dificultăți și provocări în traducerea literaturii române... - SRAZ LXV, 305-311 (2020) DOI: 10.17234/SRAZ.65.37 UDK: 811.135.1’255.4=162.1 Original scientific paper Primit la 30 aprilie 2020 Acceptat pentru publicare la 25 noiembrie 2020 Dificultăți și provocări în traducerea literaturii române în limba polonă. Studiu de caz: romanul Soldații. Poveste din Ferentari al lui Adrian Schiop Olga Bartosiewicz-Nikolaev Universitatea Jagiellonă din Cracovia [email protected] Studiul de față își propune prezentarea celor mai mari provocări și dificultăți întâlnite pe parcursul traducerii în limba polonă a romanului Soldații. Povestea din Ferentari al lui Adrian Schiop, examinând cele mai reprezentative strategii de traducere și de adaptare culturală folosite în textul-țintă. Articolul aduce în prim plan importanța contextului sociocultural al romanului (condiția socială a manelelor și a manelismu- lui, puterea imaginară a cartierului Ferentari) și subliniază rolul traducătorului ca mediator cultural și rolul traducerii ca formă a transferului cultural. Cuvinte-cheie: traducere literară – literatura română în Polonia – strategii de traducere – mediere culturală – manele și manelism Romanul Soldații. Poveste din Ferentari al lui Adrian Schiop constituie una dintre cele mai discutate apariții din ultimul timp în România. În primul rând – datorită tematicii controversate pe care o abordează (relația homosexuală între personajul principal și prietenul lui rom din cel mai sărac cartier din București, Ferentari, descrisă pe fondul realităților sociale, economice și culturale ale acestei zone), în al doilea rând – datorită vocabularului extrem de inventiv, argotic și foarte des vulgar, care predomină în narațiune. În calitate de traducătoare a romanului lui Schiop în limba polonă, îmi propun prin acest articol să evidențiez cele mai mari dificultăți și provocări pe care le- am întâlnit pe parcursul traducerii.
    [Show full text]