75ste jaargang • nummer 37 • donderdag 12 september 2019 Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X € 2,50

Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter... “75 jaar bevrijding… één aspect van het verhaal wordt doodgezwegen.”

Repressienummer. Bijlage bij ‘t Pallieterke van 11 september 2019 ‘t Pallieterke brengt naar aanleiding van de verjaardag van de bevrijding een extra De repressie in cijfers editie om stil te staan De voorbije dagen werd u bedolven onder de berichtgeving over de bevrijding, 75 jaar geleden. Zoals we verwacht hadden, werd- er nauwelijks aandacht besteed aan het andere aspect. In de na sleep van de bevrijding werden in België tussen de 80.000 en de 100.000 mensen opgepakt en tijdelijk opgesloten, dit in de periode bij het verhaal van de september tot december 1944. De dagen en weken voor de bevrijding waren al zo’n 15.000 collabora- teurs naar Nederland of Duitsland gevlucht. Sommigen met familie, anderen moesten noodgedwongen vrouw en kinderen achterlaten. Een groot aantal zou nooit nog naar het vaderland kunnen terugke- repressie, een schand- ren. Bij de geïnterneerden zaten ook een groot aantal ‘vergissingen’, mensen die verkeerdelijk waren opgepakt door de weerstanders. Sommigen werden al na enkele dagen vrijgelaten, maar meestal duurde het weken vooraleer men de vergissing had ingezien. In die dagen werden 405.057 dossiers wegens collaboratie opgesteld:- vlek in de Belgische daarbij de leden van VNV, Rex, Verdinaso, Rex, de leden van de vrou wenafdeling van de partijen, de Oostfronters (ongeveer 10.000 Vla- mingen en 6.700 Walen), en de andere militaire onderdelen zoals NSKK en Kriegsmarine (alles samen zo’n 25.000 man). Dan waren er nog de 600 à 700 meisjes die zich hadden aangemeld als verpleegster geschiedenis. De re- bij het Deutsches Rotes Kreuz). Dan waren er ook nog de mannen die vrijwillig naar Duitsland waren getrokken om er te werken (zo’n 58.748 dossiers). - Daarnaast was er ook nog de culturele en de economische collabo ratie. Minder ideologisch was de omgang van vrouwen met Duitse soldaten. Er bestaan geen cijfers voor België, maar in Nederland is pressie is vooral een er sprake van een 140.000 vrouwen die een relatie hadden met een Duitse soldaat. Zo zouden er in Nederland een 15.000 kinderen uit- dergelijke relaties geboren zijn. Ik meen dat hetzelfde aantal mag ge projecteerd worden voor België. Lynchmoorden anti-Vlaams verhaal - De eerste weken van september 1944 was de straatrepressie onge- meen hard. Bij vrouwen werd de haren afgesneden, meestal publie Een ongelooflijk verhaal kelijk. Over het aantal verkrachtingen is nooit onderzoek gedaan. Arthur De Bruyne schrijft in een artikel uit 1978 dat er in de periode- In zijn “Kinderen van het repressiecircus” vertelt Xavier van Lauwe het verhaal dat zijn vader graag vertelde september/oktober zo’n 450 vrouwen verkracht werden… in de pro als ‘kers’ op de repressietaart: het ongelooflijke verhaal van Norbert B., zijn gewezen medespeler bij toneel- waarin gepoogd werd vincie Limburg alleen al. Meer dan de helft van die 450 werd later in bond ‘Voor Onzen Stam’. De man zat opgesloten in kazerne Weyler, behoorlijk aangeslagen omdat hij zijn vrijheid gesteld bij gebrek aan bewijzen…De enige zuster van Theo hoogzwangere vrouw thuis hulpeloos had moeten achterlaten. Brouns werd in september 1944 aangehouden door de weerstand,- zijn lotgenoten uitdeelde wat zijn- gaten en die kwam toegelopen en vrouwtje als doopsuiker had klaar waarna zes leden van de Witte Brigade haar mishandelden en ver Toch leken weerstanders over een vroeg wat er aan de hand was. “Die krachtten. Zij werd zwanger door die verkrachtingen en zou later gemaakt: gedroogde walnoten. Die hart te beschikken, want kort na- kerel wil per se binnen, sergeant, voor eens en vooral sterven bij de bevalling. Extrapoleren we dat naar de andere Vlaamse- Kerstmis lieten ze de jonge va waren allemaal in een gekleurd pa- provincies, dan is er direct sprake van een 4.500 tot 5.000 verkrachtin met een vals papier.” Hij haalde het piertje gewikkeld, want voor suiker der voor enkele uren los om in het verfrommelde bewijsstuk uit zijn gen. En dan spreken we enkel over de periode september/oktober... moederhuis naar zijn pasgeboren bonen was er geen geld… broekzak: “Kijk, hier!” Ook over het aantal lynchpartijen en moorden lopen de cijfers uiteen. zoontje te gaan kijken. Hij kreeg een Mijn vader, schrijft Xavier, kreeg In Tongeren werden vijf collaborateurs eerder willekeurig, maar wel vrijbrief mee, maar nog diezelfde Geen geld voor suikerbonen nog zijn gemoed vol toen hij dat zonder proces geëxecuteerd. Over de moord op meester De Vos en avond moest hij om zes uur stipt echt beleefde kerstverhaal vertelde, altijd komaf te maken De ‘sergeant’ bleek, gelukkig voor - Pierre Cornelis kon u in vorig nummer lezen. In totaal schat men het weer binnen zijn, of anders zou hij het bedreigde vaderland, geen an maar grinnikte als hij het had over aantal dodelijke slachtoffers van de straatterreur op een 120. Ook hier het zich beklagen. alfabeet te zijn: “Gij se kloefkapper! die bewaker, een ‘ex-boefer’, die is het moeilijk om correcte cijfers te geven: mannen als Frans Ketels, In die dagen van volslagen wanorde Ziede dan nie dat die vuile zwarte hem ooit hooghartig toesnauwde: Jeroom Leuridan, Ernest Van der Hallen, Dom Modest van Assche,…- en gemis aan enig wettelijk gezag, smeerlap hier binnen moet zijn? ’t ‘Gevangenen hebben geen recht!’ - - stierven pas maanden of jaren na hun arrestatie, maar wel ten gevol had de jonge vader vrij gemakke- Is een van onze gevangenen, mut Een week later vloog die kerel na met de Vlaams-Natio- melijk zelf achter de tralies, wegens ge van de slechte behandeling tijdens hun gevangenschap. lijk kunnen onderduiken, maar de ten!” N.B. kreeg zijn bewijsje terug, ‘staatsgevaarlijke toneelspeler’ was het ‘ontvreemden van militair ei- Overleven groette beleefd zijn ‘redder’ en gendom’. H. VAN OEVELEN er blijkbaar een van de brave soort. stapte naar zijn barak, waar hij aan Dat was de straatrepressie die tussen 4 september 1944 en einde mei Ook al omdat hij in heel die sfeer 1945 door België raasde. Dan volgde nog de gerechtelijke repressie: van ‘witte’ terreur, doodsbang was 53.000 mensen werden uiteindelijk veroordeeld. Duizenden zaten in nalistische beweging. geworden, stapte hij inderdaad om afwachting van een proces opgesloten in overvolle gevangenissen en- klokslag 18.00 uur, met een pakje interneringskampen. Honger, vernederingen en een gebrek aan hygi- Ik kan ze niet vergeten onder de arm, door de kazerne- Ik was bij de bevrijding een meisje van 13 jaar oud, en mijn zuster ene waren hun deel. Velen waren onwetend over hun dossier en had poort. Wie schetste zijn verbazing was 18 jaar. Mijn vader was zelfstandig schrijnwerker en hij was lid den geen flauw idee wanneer hun proces zou voorkomen. toen hij een gewapende schild- Ondertussen moesten de achtergebleven vrouwen maar zien dat er wacht hem hoorde toesnauwen: van het VNV. Achter het ouderlijk huis had hij zijn werkatelier. Toch Wij brengen u een an- een inkomen was en dat de kinderen naar school konden. Dat laatste “Halt! Wa komde gij hier doen?” ‘Ik besloot hij om in Duitsland als vrijwillige arbeidskracht aan het was evenmin eenvoudig, want in heel veel scholen werden kinderen moet hier om zes uur binnen zijn, werk te gaan. - van ‘zwarten’ geweigerd. - heel katholiek. Pas na zes maan meneer.’ ‘Da kan iedereen zeggen!’ Vader was dus afwezig – hij werk den kwam mama vrij. Toen papa Er is nog geen inventaris gemaakt hoeveel woningen van ‘zwarten’ “Maar meneer, laat mij toch door, te in Duitsland – toen de Witte uit Duitsland terugkeerde, werd (of vermeende ‘zwarten’) er geplunderd werden of in brand werden of ik ben te laat!” Norbert B. zag een Brigade voor onze deur stond in hij natuurlijk opgepakt. Hij heeft der geluid dan u in de gestoken. Alleen al in Knokke werden 20 huizen geplunderd. De ge- geweer dreigend op hem gericht Wilrijk. vijf jaar vastgezeten. Ons huis tuigenissen in dit en vorig nummer van ’t Pallieterke bewijzen dat- worden: “Gij komt hier nie binnen- Mama werd opgepakt en opge- was ondertussen aangeslagen en de vernieling van eigendommen van collaborateurs stelselmatig ge of ik schiet!” “Maar ik heb een be sloten. De inboedel van ons huis verkocht. We hebben er nooit een beurde. Het gaat niet over enkele woningen, maar over duizenden wijs!” “Laat zien!” werd verwoest en de werkplaats frank van gezien. Terwijl vader woningen. - N.B. haalde zijn vrijbrief boven. De van papa, waar alle machines vastzat, ging moeder uit werken. traditionele bericht- In een Vlaamse krant – ik noem geen namen – stond te lezen dat tij- welopgevoede weerstander rukte stonden, werd geplunderd. Ze Toen hij vrijkwam, is vader terug dens de bevrijding de collaborateurs werden opgesloten in de leeu die uit zijn bevende hand en hield begonnen als schrijnwerker. Hij hebben onze meubelen door het - wenkooien van de Zoo. In die ene zin – meer werd er niet geschreven hem… ondersteboven om te lezen raam naar buiten gesmeten. Ge- kon ergens tweedehandsmachi – werd door deze krant de hele straatrepressie samengevat. Mensen - nes op de kop tikken. Die man- wat erin stond. Na enkele minuten- lukkig konden wij, de twee doch hebben geen flauw idee meer wat er in de maanden na de bevrijding begon hij heftig van nee te schud ters, terecht bij onze grootouders. nen van de Witte Brigade die voor heeft plaatsgevonden. Het is een stukje geschiedenis waar België niet- den, verfrommelde het bewijsstuk onze deur stonden en ons moeder geving kan vinden. Het was zwaar. Onze moeder was trots op moet zijn. Daarom wordt het bewust uit het collectief geheu en stak het in zijn broekzak. “Maak helemaal niet met politiek bezig, meenamen, kan ik niet vergeten. gen weggegomd. Maar wat gebeurd is, is gebeurd. - Nooit. MEVR. BOLSENS da ge weg zijt, gij komt hier nie bin ze was nergens lid van. Ze was wel KARL VAN CAMP ne!” Een eindje verder kreeg een andere cipier het rare tafereel in de Circus in de Wetstraat Een premier die zijn eigen begrotingsbeleid afbreekt. Een afgeserveerd Europees Parle- 8 blz. extra met unieke mentslid dat zich met alles komt moeien. Informateurs die tegen beter weten in rondjes blijven draaien. Verschrompelde centrumpartijen die zich tijdens de Vlaamse formatie getuigenissen over de repressie arrogant opstellen. De Wetstraat heeft dezer dagen veel weg van een kindertuin. “Woedend.” Dat is uittredend hij zichzelf uit en komt hij zich met federale formatie. Eerst aan de ach- Publiciteit seksistisch? Weg ermee! premier Charles Michel (MR) wan- alles moeien. Bij onder andere de terban vertellen dat er toch met de neer hij wordt aangesproken over N-VA is men dat grondig beu. N-VA wordt gepraat. Dan moeten Het Duitse vleesbedrijf “Der Steaklieferant” heeft na verschillende de precaire toestand van de fede- De Vlaams-nationalisten steken zeggen dat de hervormingen onder verbolgen reacties in de sociale media zijn publiciteitscampagne rale begroting. Het tekort van meer dat bij de Vlaamse onderhandelin- de regering-Michel (zoals de pensi- moeten afbreken en opdoeken. De slogan “So schön wie eine Frau. dan 8 miljard euro zal tegen het ein- gen ook door aan hun collega’s van oenleeftijd in 2030 naar 67 jaar) niet Schmeckt nur anders” (‘Zo Vleesfabrikant Michael Franz de van de legislatuur oplopen tot 12 CD&V. Die zwijgen. Wouter Beke en worden teruggedraaid. En dan nog mooi als een vrouw. Smaakt al- heeft ‘zijn lesje’ intussen geleerd: miljard euro. Kan het nog gekker? Hilde Crevits zijn Kris Peeters liever eens vertellen dat de eigen verkie- leen wat anders’) was op publi- hij haalde de publiciteit van de De premier die zijn eigen regering kwijt dan rijk, maar ze kunnen hem zingsbeloftes - 1.500 euro pensioen citeitsborden in de Duitse deel- Facebookpagina. De publici- in de prak reed door per se het niet in quarantaine houden. netto voor iedereen, arbeidsduur- staat Nordrhein-Westfalen te zien. teitsborden werden intussen met Marrakeshpact te willen onderte- In de Zevende Dag kwam Peeters vermindering met loonbehoud - Bedrijfsleider Michael Franz was andere publiciteit overplakt. De kenen om zo “aan de juiste kant van met het nodige aplomb verklaren niet kunnen worden gerealiseerd. erop te zien, terwijl hij een mooi woordvoerster van de “Deutsches de geschiedenis te staan”. In de dat PS en N-VA moeten samenzitten. Als de PS dat doet, pleegt ze electo- stukje vlees op de schouders tor- Werberat”, Julia Busse, heeft de praktijk betekende dit gewoon het Tja, wie zit nu op zo’n uitspraak te rale zelfmoord in 2024. ste. bedrijfsleider om zijn snelle reac- veiligstellen van de eigen post op wachten. Peeters denkt wellicht dat Van Grieken kan N-VA ver- Een lekkere malse steak verge- tie geprezen en bedankt. Hij heeft Europees niveau. Met het voorzitter- de loop van de geschiedenis be- der leegzuigen lijken met een vrouw? De knipoog zich “duidelijk gedistantieerd en schap van de Europese Raad haal- paald wordt door grote denkers met van de firma werd niet gesmaakt hij heeft duidelijk gemaakt dat in de Michel een absolute topfunctie briljante ideeën zoals hij. Met de N-VA is het niet anders. door de feministen. Bij de Duitse de toekomst dergelijke campag- binnen. Een coalitie met de gehate Frans- De PS moet te veel talige socialisten wordt het begin “Werberat” (Raad voor reclame) nes niet meer worden getoond”. De man is zelf verantwoordelijk hindernissen overwinnen kwamen ongeveer 30 klachten De vrijheid van bedrijven inzake voor de precaire begrotingstoe- van het einde voor de N-VA. Vlaams binnen. Op de Facebookpagina publiciteit wordt steeds kleiner stand. Waarom moet hij dan woe- Ondertussen doet het verhaal de Belangvoorzitter Tom Van Grieken van de firma kwamen heel wat re- onder het (blijkbaar) almachtige dend zijn? Het klopt natuurlijk dat ronde dat PS en N-VA al hebben sa- kan in zo’n geval niet meer verlie- acties en de ‘Steaklieferant’ werd politiek correcte denken. de situatie van de overheidsfinan- mengezeten. Om wat te doen? Men zen. Een PS/N-VA-regering zal de seksisme verweten. P. B. ciën onder de vorige regering ver- kan zich dat afvragen. Als het niet is Vlaams-nationalisten electoraal beterd is. Dat wordt wel eens ver- om over confederalisme te praten, leegzuigen. Het Vlaams Belang, dat geten. In 2014 bedroeg het deficit dan moet het over sociaalecono- nu over 5,5 miljoen euro extra mid- 3 procent van het bbp en vorig jaar mische dossiers gaan. En over mi- delen beschikt, zal de N-VA via al- was het gezakt tot 0,8 procent. Maar gratie. Desbetreffend zijn die twee lerlei kanalen kunnen aanvallen. het resultaat kon en moest natuurlijk partijen als water en vuur. En toch En zelfs zonder Bart De Wever veel beter zijn. De regering-Michel hopen de informateurs Johan Vande en consorten in een PS-coalitie zit profiteerde bij de sanering van de Lanotte (sp.a) en Didier Reynders Vlaams Belang gebeiteld. Want op aantrekkende economie en de da- (MR) dat de gesprekken resultaten Vlaams niveau beginnen CD&V lende rentelasten. zullen opleveren. Welke? Die oude en Open Vld nu druk te zetten om Dat toch geen begrotingseven- krokodillen zitten nu al meer dan de starnota van Bart De Wever af wicht werd bereikt, is enkel en al- drie maanden op een soort van poli- te zwakken. Nu het einde nadert, leen de schuld van Charles Michel tieke draaimolen, zonder dat er echt verloopt de Vlaamse formatie niet en zijn coalitiepartners. Zijn woede- vooruitgang is geboekt. En ze blij- meer zo vlot. Naar verluidt zouden aanval doet denken aan een slechte ven erop zitten tot begin oktober. de Vlaamse mini-centrumpartijen toneelspeler of een stuntelende cir- Ja, de N-VA heeft zich in een com- zich zeer arrogant opstellen. Niet beseffend dat ze zwaar verloren cusartiest. fortabele positie gewurmd door te zeggen dat ze met de PS wil praten. hebben. De gesprekken hebben Kris Peeters duikt altijd op De Franstalige socialisten zijn te- soms wat van een kindertuin, is Het is niet anders met Kris Pee- rughoudend en krijgen het imago te horen. De deadline van 23 sep- ters. Die verloor vorig jaar de ver- van een onverantwoordelijke partij. tember – de dag van de Vlaamse kiezingen in Antwerpen. Hij verloor Tal van observatoren gaan ervan Septemberverklaring - is plots niet ze opnieuw op 26 mei. De CD&V’er uit dat een coalitie van PS en N-VA meer zeker. Moet de N-VA onder is nu een afgeserveerd Europarle- kan lukken, omdat men nu al naar druk van de agenda misschien toch mentslid dat tussen Straatsburg en convergenties zoekt op een aantal wat inbinden? Brussel pendelt. Hij wordt echter om dossiers zoals pensioenen, werkge- Een zacht Vlaams regeerakkoord, de haverklap op tv opgevoerd. Om legenheid en migratie. onder andere rond integratie en zijn mening te geven over de Brexit. Maar elk weldenkend mens moet toegang tot sociale zekerheid voor Dat mag natuurlijk. Maar ook om toch beseffen dat de verschillen gi- nieuwkomers, geeft straks extra mu- telkens weer zijn mening te geven gantisch zijn. De PS leeft gewoon in nitie aan de Vlaams Belangverkoze- over de federale en Vlaamse forma- een andere dimensie dan de Vlaam- nen in het Vlaams Parlement. tie. Peeters duikt overal op. In Terza- se partijen. En ze zou te veel hinder- ke, de journaals,… Wellicht nodigt nissen moeten overwinnen richting 2 Actueel 12 september 2019

Met nooit gebroken moed Raad voor Vreemdelingen- Deze week vierden we de bevrijding van België, nu 75 jaar geleden. Zoals ik verwacht had, was er nauwelijks of geen aandacht voor het repressie-aspect. Hier een betwistingen besteedt daar een kort zinnetje in een krant, maar steeds op een minimaliserende wijze. Zo in de zin van ‘tegelijkertijd werden de collaborateurs opgepakt’. Daarmee moest tijd aan zotte zaken een doorsnee lezer het dan doen. Wie echt inzicht wil krijgen in de wereld van asielzoekers, ge asielzoeker zat maandenlang In realiteit werden in de maanden na de bevrijding zo’n 100.000 vluchtelingen en hun advocaten, moet de arresten van de in de gevangenis, kreeg dan mensen opgepakt, zonder uitzondering hardhandig behandeld, Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV) lezen. De het bevel om het grondgebied mentaal en fysiek geknakt. In minstens de helft van de gevallen arresten zijn publiek en staan op de webstek rvv-cce.be te verlaten, maar slaagde er via was er sprake van willekeur en vergissingen. Zo bleek achteraf. van deze instelling. De arresten zijn in het Nederlands of de RvV in om dat bevel te laten Maar ondertussen had men wel klop gekregen en was het huis in het Frans. schorsen. Het aantal idiote en geplunderd. Het was voor velen zeer moeilijk om de opgelopen onbegrijpelijke zaken is legio. trauma’s te verwerken en de draad terug op te nemen. De Raad voor Vreemdelingen- advocaat kent deze regels wel De vraag moet gesteld worden Het eerste nummer van dit blad verscheen op 17 mei 1945 en betwistingen is een onafhanke- en slaagt er dus in om hopeloze of de RvV deze zaken allemaal de toenmalige hoofdredacteur klaagde de uitwassen van de re- lijk administratief rechtscollege. gevallen voor de RvV te bren- moet behandelen. pressie uitgebreid aan. Elke week opnieuw. Net zoals de collega’s Bij de RvV kan beroep aangete- gen. Een Congolese vrouw be- Advocaten van Rommelpot. Daar was toen moed voor nodig. Denk maar aan kend worden tegen beslissingen weert dat twaalf jaar geleden Een andere vraag is wie deze de bomaanslag tegen de redactielokalen van Rommelpot op 14 van het Commissariaat-generaal een vliegtuig op haar huis viel zaken betaalt. Bij verlies moet juni 1947. voor de Vluchtelingen en de en wil nu asiel in België. Een immers een som betaald wor- We kunnen dus onmogelijk zwijgen. Niet dat ik niet over de be- Staatlozen, tegen beslissingen Rwandees heeft een boom om- vrijding wil schrijven, maar daarover kunt u in de andere media van de Dienst Vreemdelingen- den aan de Belgische staat. En gehakt op de plantage van zijn de advocaat van de migrant of meer dan voldoende vernemen dezer dagen. En dus daarom, ook zaken en tegen alle andere in- overleden oom. Hij beweert be- deze week een extra bijlage over de repressie. dividuele beslissingen die ge- vluchteling doet zijn werk ook dreigd te worden in Rwanda en niet gratis. Bij navraag wil een Mijn dank gaat naar de vele lezers die reageerden en een getui- nomen zijn met toepassing van is daarom naar België gevlucht. genis instuurden. Ik heb nog niet iedereen kunnen contacteren en de wet van 15 december 1980 advocate die dergelijke zaken Een Congolees is dan weer ge- behandelt niet eens antwoorden de weken vliegen voorbij… Dus nog even geduld. betreffende de toegang tot het vlucht omdat zijn stiefmoeder grondgebied, het verblijf, de als ik meedeel dat ik een artikel Eveneens mijn dank aan allen die ons een berichtje stuurden hem wil betoveren. Een trans- vestiging en de verwijdering voor dit weekblad schrijf. met felicitaties naar aanleiding van onze speciale bijdrage. Een migrant werd van de boot naar schouderklopje doet altijd deugd. van vreemdelingen (Vreemde- De volgende federale rege- Engeland geplukt en kreeg het Iedereen voelt aan dat de repressie tot op vandaag een enorme lingenwet). ring (die er ooit zal komen) moet impact heeft in de Vlaamse Beweging. Zo ontving ik een getuige- dringende bevel om het grond- zich dringend buigen over de nis van een dame die voor de allereerste keer iets neerschreef Zotte zaken gebied te verlaten. De RvV oor- bevoegdheid van de RvV. Het is – vol emotie - over haar ervaringen tijdens de repressie, maar wel Het probleem is dat bijna elke deelde evenwel dat de transmi- toch niet de bedoeling dat de met de uitdrukkelijke vraag dat ik haar verhaal niet zou publice- zaak voor de RvV gebracht kan grant voorlopig in België mag RvV zich over hopeloze geval- ren. Ze wilde absoluut vermijden dat haar familie het ‘zwart’ verle- worden indien aan de vormve- blijven. Een criminele Tunesiër len buigt waarbij de asielzoeker den aan haar kant zou te weten komen. Een andere lezer zond mij reisten voldaan is. Een asiel- slaagde er via de RvV in om zijn of vluchteling toch geen kans ook een verhaal, eveneens met de vraag om niet zoeker of vluchteling kent daar uitwijzing te schorsen. Een an- maakt, of zelfs een gevaar is voor te publiceren. Hij wenste geen nieuwe po- uiteraard niets van, maar een dere criminele en gewelddadi- de samenleving. T. DEBELS lemiek te doen ontstaan in zijn familie. Ik lees dat er dwars door de familiebanden een zwart-wit-lijn loopt. Er kan niet over ECONOMISCHE ZAKEN gesproken worden… En dat 75 jaar na de feitelijke ge- beurtenissen! PS: Tot slot kan ik u nog melden dat Ook bij een geprivatiseerd het kleinere formaat van ’t Pallieterke – vorige week – een éénmalige gebeur- tenis is. Het is nogal ingewikkeld om uit te leggen in enkele lijnen, maar vandaag Proximus zal de staat zich moeien houdt u terug uw ’t Pallieterke in het ver- Het vertrek van Dominique Leroy bij telecombedrijf Proximus doet sommigen pleiten trouwde formaat in de hand. voor een privatisering. Maar zelfs op een telecombedrijf zonder overheidsaandeelhou- der zal de regering druk blijven zetten. Want communicatie en internet zijn anno 2019 KARL VAN CAMP cruciale motoren voor economische groei en welvaart. Wel zouden bij een privatisering HOOFDREDACTEUR onnozele regels zoals taalverhoudingen tussen bestuurders en managers verdwijnen. Na het aangekondigde vertrek die de miljoenen gebruikt om de ervoor zorgen dat de dividenden- van Proximus-CEO Dominique Le- begrotingsputten te helpen vullen. stroom richting federale staatskas roy pleitte N-VA-Kamerlid Michael Waarom kan die winst niet gebruikt aanhoudt, maar tegelijk investeren, Freilich voor een privatisering van worden om te investeren in het digi- de prijzen zo laag mogelijk houden het beursgenoteerde bedrijf. De tale netwerk? en de tewerkstelling garanderen. Belgische overheid heeft immers Een terechte bedenking. Alleen, Er zijn veel managers die voor zo’n nog altijd de helft plus een van de ook een geprivatiseerd Proximus opdracht de neus ophalen. Dat het aandelen in handen. Aangezien de zal geconfronteerd worden met de aandeelhouderschap onveranderd soms moeilijke relatie tussen Do- bemoeizucht van politici. Onze eco- blijft, betekent dat de raad van be- minique Leroy en voormalig voog- nomie heeft gewoon constant nood stuur – met politici als Stefaan De dijminister Alexander De Croo, lijkt aan een efficiënt en goedwerkend Clerck en Karel De Gucht - een een privatisering logisch. Hij pleitte communicatienetwerk en snel in- headhunter de opdracht moet ge- vanuit de regering constant voor ternet. Dat de Duitse economie ven een opvolger te vinden. Waarbij lagere prijzen, wou dat andere ope- ratoren gebruik zouden maken van het netwerk van Proximus en wou een nieuwe concurrent op de tele- commarkt toelaten. Redactie & beheer: Allemaal zaken die op een ‘njet’ Uitgeverij ’t Pallieterke botsten bij Leroy. Daar komt nog Cuperusstraat 41, bij dat zeker linkse partijen over 2018 Antwerpen de schouder van de Proximus-top Tel. : 03-232 14 17 kijken wanneer moet onderhandeld worden met de vakbonden. En dan is er nog het managersloon, dat vertraagt, heeft voor een deel te de bewegingsruimte door het maxi- Abonnementen/administratie: [email protected] met een basissalaris van 650.000 maken met een gebrekkige digita- mumsalaris beperkt is. Om nog te Lezersbrieven: [email protected] euro bruto per jaar lager ligt dan le infrastructuur. In het voormalige zwijgen over de taalevenwichten. Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: bij de buitenlandse concurrenten Oost-Duitsland is de situatie zelfs Een buitenlandse manager zal door in de sector. Daar kan het basisloon dramatisch. het maximum basisloon van 650.000 3 maanden: 32,50 euro Tarieven afhankelijk van de snel oplopen tot 1 miljoen euro en Politici zullen Proximus voortdu- euro bruto niet worden verleid. Men 6 maanden: 65,00 euro bestemming. Alle inlichtingen meer. Waarom niet privatiseren? Het rend op de plichten wijzen. Ander moet dus in de kleinere Belgische 1 jaar: 130,00 euro op de kantoren. zou toelaten dat een goedbetaalde thema: de telecomtarieven. De poli- vijver vissen. Een Nederlandstalige voorzitter van de raad van bestuur Steunabo 1 jaar: 250,00 euro manager met een internationaal tieke druk zal groot zijn om richting palmares Proximus sterk kan doen lagere tarieven te werken. Topman houdt in dat de CEO of gedelegeerd Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend groeien, is te horen. of topvrouw van een geprivatiseerd bestuurder een Franstalige moet rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: Proximus zijn, dat is nooit een zon- zijn. Namen die de ronde doen zijn Problemen opgelost? dagse boswandeling. Grégoire Dallemagne (Luminus), BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB De vraag of de overheid nog moet Bernard Delvaux (Sonaca) en Jean- Lees nu ook digitaal op www.pallieterke.net investeren in een telecombedrijf is Dividendenstroom Paul Philippot (RTBF, met PS-signa- een terecht vraag. Alleen moet men Trouwens, welke regering zal tuur). Maar wat als Stefaan De Clerck Elke week op donderdag in uw krantenwinkel direct de extra vraag stellen of een beslissen om tot een privatisering straks de handdoek in de ring gooit Stichter 1945-1955: Bruno de Winter privatisering alle problemen zal op- over te gaan? Toch zeker geen co- als voorzitter? Opgevolgd door een Franstalige moet een headhunter Hoofdredacteur 1955-2000: Jan Nuyts lossen. Bij voorstanders is te horen alitie met de PS, laat staan met de dat er een andere dividendenpoli- socialisten én de groenen. Proximus dan een Vlaamse manager zoeken. Hoofdredacteur 2000-2010: Leo Custers tiek zou worden gevoerd. Nu wor- blijft gewoon een beursgenoteerd De zoektocht naar een nieuwe CEO Hoofdredacteur 2010-heden: Karl Van Camp den de aandeelhouders jaarlijks overheidsbedrijf. Met straks een dreigt op die manier een vaudeville Verantw. uitgever: Karl Van Camp royaal vergoed. Een interessante CEO die met heel wat factoren re- te worden. zaak voor de federale regering, kening moet houden. Ten eerste ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN 12 september 2019 Actueel 3

Abdelnasser Azziz WORDT MAINGAIN ‘VERBINDINGSOFFICIER’ (La Voix du Nord) TUSSEN BRUSSEL EN WALLONIË? Op de webstek van Het Laatste Nieuws verscheen een verschrikkelijk artikel over een Belg die met een trein en een taxi vanuit Luik naar het plaatsje Bonningues-les-Calais reed om daar zijn ex-vrouw te mishan- delen. Hij verraste de vrouw, die acht maanden zwanger was in haar huis, sleept haar bij haar haren naar de slaapkamer, ketende haar met kettingen en een hangslot vast aan het bed en verkrachtte haar herhaal- delijk. Voor één keer waren de psychiatrische lijk niet weten. Het Laatste Nieuws had dat experts het allemaal met elkaar eens: hij bericht dus gecensureerd. En de lezers die was zwaar schizofreen. Toen zij nog met haar zo verontwaardigd reageerden, hadden hun gewelddadige echtgenoot samenleefde, woede op “de moslims” moeten afreage- had de vrouw al 27 (!) klachten tegen hem ren, niet op “de mannen”. Waarom zouden ingediend wegens verkrachtingen en soms arme boeddhisten, katholieken, agnostici groepsverkrachtingen. Hij zou haar ook tot of Getuigen van Jehova mee in de klappen prostitutie gedwongen hebben. In de reac- moeten delen? Dit is typisch het gedrag van ties op dat artikel werd hevig gescholden wraakzuchtige moslims. En het is niet eens op “de mannen” in het algemeen. Maar we de ergste vorm van islamitische vergelding. hadden al een donkerbruin vermoeden dat Heel dikwijls worden vrouwen in zo’n geval er iets niet klopte. En inderdaad, een snelle gewoon vermoord. Had Het Laatste Nieuws blik op enkele Franse kranten, bijvoorbeeld toch een discrete hint over de identiteit van La Voix du Nord, leerde ons dat deze “Belg” de dader willen geven door te vermelden Abdelnasser Azziz heette. Een moslim dus. dat het hier om een “gearrangeerd huwe- Censuur lijk” ging? Of was de censor gewoon slordig Of hij ook nog aan niet-islamitische vor- geweest? men van waanzin leed, kunnen wij natuur- PAUL BAÜMER

BRIEFJE AAN SOPHIE WILMÈS Persona non grata Mevrouw de Vlamingenpestster, Herman Van Rompuy - was ook schepen in Gij zijt een van de weinige federale mi- Sint-Genesius-Rode voor de Vlaamse een- nisters uit de restregering Michel die nog heidslijst sinds 2012. In 2017 gooide ze de overgebleven zijt. Als minister van Begro- handdoek in de ring omdat ze in al die tijd ting-met-belabberde-vooruitzichten hebt het pestgedrag van de Franstalige sche- gij uw partij-‘vrienden’ Reynders en Mi- penen kotsbeu was geworden. Van bij het chel zien vertrekken naar lucratieve posten begin van haar mandaat werd zij onophou- in Europa waarvoor zij niet eens dienden delijk gepest en gechanteerd door hen. verkozen te worden. Zo gaat dat op de Zo werd het budget voor de schamele be- hoogste echelons: men wordt voorgedra- voegdheden die ze had (Nederlandstalige gen en aangesteld door de politieke elite cultuur, bibliotheek, milieu- en afvalbe- die op dat moment aan de macht is. Het leid) systematisch verminderd, ondanks de volk heeft daar niets mee te maken. Ja, we subsidies die zij bij de Vlaamse overheid leven in een schijndemocratie. En als er al wist te bekomen. Ook haar jaarbudget verkiezingen zijn, dan wordt daar meestal voor milieu werd plotsklaps verminderd geen rekening mee gehouden. van 30.000 naar 6.000 euro. Windels werd Ook België is zo’n schijndemocratie, op alle mogelijke manieren tegengewerkt want in dit land regeert een minderheids- en haar bevoegdheden werden meteen regering die nog slechts 38 van de 150 uitgehold wanneer zij succes boekte. Ook Kamerleden vertegenwoordigt en die het ambtenaren werd het verboden om met niet nodig vindt om bij zo’n benoemingen haar samen te werken en haar dossiers - die van Reynders bijvoorbeeld - even de ontving ze pas de avond voor de zitting van mening van het parlement te vragen. Het is het schepencollege. Met lede ogen en lood hier vaak erger dan in Westminster in het in de schoenen zag ze dat de Nederlands- Hofmeyr gehuldigd talige cultuurraad niet langer werd erkend Verleden week werd Steve Hofmeyr, de bekende Zuid-Afrikaanse zanger Verenigd Koninkrijk. En ja, zo circuleert dezer dagen uw naam als adviesorgaan, waardoor de subsidies en activist, tijdens een concert, waar 2.000 mensen aanwezig waren, ver- om Charles Michel als premier op te vol- werden stopgezet. Tegelijk werd er door eerd met de prestigeprijs van de FAK, de Federasie van Afrikaanse Kul- gen als die binnenkort de deuren van de toedoen van uw Franstalige kompanen wel tuurvereniginge. Wetstraat achter zich dichttrekt om zich 15.000 euro gevonden voor een campagne waarin de inwoners werden opgeroepen De organisatie reikt deze prijs reeds sinds de plaasmoorde en verzet hij zich tegen de als de ongekroonde en vooral onverkozen ‘president’ van Europa op alle internatio- zich als Franstalige te laten registreren. Om 1937 uit en meende dat Hofmeyr in aanmer- verwijdering van Afrikanersymbolen. On- maar enkele zaken en toestanden te noe- king kwam door zijn bijdragen aan de Afri- langs kwam hij in het nieuws in verband nale fora te laten gelden. Omdat echter het Belgische premierschap vooralsnog in men uit die tijd. kaanse muziek in de laatste dertig jaar, maar met de oude Zuid-Afrikaanse vlag. De man En weet gij nog wat zij bij haar afscheid ook voor zijn werk als acteur en schrijver. In kreeg de jongste tijd dan ook steeds meer handen van de MR is, moet dat zo blijven, vindt men. En bovendien zoudt gij nog de van de politiek zei? Ik fris uw geheugen het verleden werden Zuid-Afrikaanse kunste- tegenkanting. In maart verbrak MTN, een even op voor het geval gij een en ander naars als Rina Hugo en Laurika Rauch op de- belangrijke telecommunicatiemaatschappij enige MR-excellentie zijn die ook redelijk Nederlands spreekt. Ducarme, Marghem, zoudt ‘vergeten’ zijn: gij waart in die pe- zelfde wijze gehuldigd. in Afrika, haar banden met het “Afrikaans is riode (van 2012 tot 2015 dus) de ergste Hofmeyr staat bekend omwille van zijn Groot”-concert in Kaapstad omdat Hofmeyr Bellot en Bacquelaine braken nu en dan enkele zinnen in min of meer verstaan- pestster van allemaal. En na u duurde dat politiek niet-correcte standpunten. Zo heeft een der deelnemers was. In april liet de gewoon verder door… hij kritiek op de aanvallen op het Afrikaans Ghoema-muziektrust onder druk van haar baar Nederlands uit, omdat het moet. Een conversatie voeren in die taal is voor hen Aldus werdt gij “een van de symbolen als taal, nam hij deel aan protesten tegen hoofdsponsor tv-bedrijf Multichoice het lied van het meest agressieve francofone impe- ‘Die Land’, waarvan Hofmeyr een der vijf evenwel onmogelijk. Zij doen er ook geen enkele inspanning voor. Het interesseert rialisme in de Vlaamse Rand rond Brussel”, deelnemende zangers is, niet in aanmerking zoals Vlaams Belang-Kamerlid Barbara komen voor een prijs. Multichoice deelde hen als ‘bons Belges’ zelfs niet. Maar uw kennis van het Nederlands be- Pas u onlangs omschreef. Voor haar “mag achteraf mee dat de zanger voortaan uit al het dan ook duidelijk zijn dat zulk een fi- haar uitzendingen wordt verwijderd. tekent helemaal niet dat gij een welwil- 5 minuten lende houding tegenover de Vlamingen guur totaal ongeschikt en onaanvaardbaar En onlangs dreigde Sun International af te is voor de Vlamingen als eerste minister persoonlijke moed! haken als locatie als Hofmeyr op het program- aanneemt. Integendeel. Van 2007 en tot uw ministerschap in 2015 waart gij schepen van dit land”. Ik ben zo vrij haar standpunt ma van “Afrikaans is Groot” zou blijven staan. hierin te volgen. Intussen heeft het radiostation Pretoria FM in Sint-Genesius-Rode, een Vlaamse faci- liteitengemeente die de Franstaligen als Met haar hoop ik dan ook dat CD&V en Bel gratis 0800 179 75 of surf voor (het oude Radio Pretoria, dat nu onder de vak- Open Vld prompt hun veto tegen u zullen ons kantorennetwerk even naar vnz.be bond Solidariteit ressorteert) meegedeeld een te veroveren wingewest aanzien. Gij onderscheidde u daar als een rabiate ver- stellen. Dit moeten de Vlamingen echt niet dat ze in oktober een eigen concert aanbie- pikken. De tijd van gedweeheid en buigen den waaraan 20 Afrikaanse kunstenaars waar- dedigster van de Franstalige belangen. In Word lid van het VNZ die periode - van 2012 tot 2014 - waart gij voor de Franstalige arrogantie is voorbij. Voor een onder Steve Hofmeyr zullen deelnemen. 43 procent Vlaams-nationale stemmen Vlaamse De FAK deelde mee dat voor haar enkel de overigens ook provincieraadslid voor de sociale moeten tot nadenken stemmen. En bij zekerheid! culturele waarde van een persoon telt en niet eenheidslijst Union des Francophones in… Vlaams-Brabant. CD&V denkt men best ook even terug aan de persoonlijke opvattingen. Ze voegde er- de verjaagde Geertrui Windels. aan toe steeds achter de vrijheid van mening Geertrui Windels - de echtgenote van Hoofdzetel: te staan en neen te zeggen tegen censuur. oud-EU-president, voormalig Belgisch Hoogstratenplein 1 premier, minister en Kamervoorzitter (en 2800 Mechelen JAN VAN AERSCHOT nog veel andere ambten en mandaten) 4 Actueel 12 september 2019 Citaat van de week > Luckas Vander Taelen Gevangenenruil “Almaci had tussen Rusland en haar eergevoel opzij moeten Oekraïne Wij betwijfelen of de gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne het be- gin wordt van een vredesproces. Daar zal meer voor nodig zijn. Er zijn zetten.” al eerder zo’n uitwisselingen geweest, die verder geen politieke gevol- gen hadden. Maar wij zijn wel opgelucht dat de Oekraïense cineast Oleg Sentsov werd vrijgelaten. Zijn gevangenschap was symbolisch voor het lot van duizenden onschuldige mensen die vermorzeld werden onder de pletwals van het Russische rechtssysteem. Een systeem waarin foltering Op de valreep stelde ook uittredend voorzitster Meyrem Almaci zich opnieuw kandi- en partijdige rechters dagelijkse kost zijn en waarin in 2017 slechts 0,36 daat. Zij wil niet geloven dat zij en Calvo het slecht gedaan hebben in de aanloop van 26 procent van de beklaagden werd vrijgesproken. mei en wil dat dus niet toegeven, zelfs als daar duidelijke aanwijzingen toe zijn. Bijgevolg dramt ze verder door en geeft ze als ‘basisdemocraat’ een nieuw geluid het liefst geen In augustus 2015 werd Oleg Sentsov ver- KGB’ers in Rusland. Poetin verleende in 2016 kans. oordeeld tot 20 jaar wegens het organiseren gratie aan Gennady Afanasyev en ruilde hem Luckas Vander Taelen, geëvolueerd van ‘fundi’ tot ‘realo’, betreurt dat duidelijk: “Het is van een terroristische organisatie op de Krim. in voor Russische onderdanen in Oekraïne. bijzonder jammer voor de partij dat Meyrem Almaci wil doorgaan. Rzoska zou de misluk- Sentsov was een laureaat van internationale te campagne van Groen kunnen doen vergeten en een nieuw elan geven. Ook is hij de filmfestivals en een activist van de Oekraïense Wanhoop en trots ideale man om vanuit zijn Vlaamse gevoeligheid een gezondere verhouding met Ecolo uit ‘Maidan’. Hij verzette zich tegen de annexatie Maar Oleg Sentsov moest zijn straf uitzit- te bouwen. Almaci had haar eergevoel opzij moeten zetten en beseffen dat na een lange van de Krim en hielp Oekraïense militairen ten in strafkamp bij de poolcirkel, duizenden periode als voorzitter het voor niemand een schande is om plaats te maken voor iemand uit de Krim naar Oekraïne te vluchten. In mei kilometers van de Krim, waar zijn 75-jarige anders. Zeker als die andere Björn Rzoska is.” 2014 werd hij thuis gearresteerd. Hij werd in moeder woont met zijn vrouw en zijn twee kin- de gevangenis gemarteld. Zijn beulen trok- deren. ken een plastic zak over zijn hoofd, waardoor De Oekraïense consul mocht hem niet be- hij begon te stikken, totdat hij het bewustzijn zoeken omdat hij beschouwd werd als een verloor. Hij werd bedreigd met homoseksuele Russische staatsburger, hoewel hij nooit af- verkrachting en moord. Gay parades worden stand had gedaan van zijn Oekraïens staats- Een kwestie van tijd in Rusland niet getolereerd, maar cipiers en burgerschap en nooit het Russisch staatsbur- Er was een steekpartij, een kilometer van mijn huis verwijderd. In politiemannen kunnen in detentiecellen wel gerschap had aanvaard. Ondanks de afstand mijn keurige en zeer blanke woonwijk, waar de enige allochtonen ik- ongestraft mannen en vrouwen verkrachten. en de administratieve treiterijen kon Sentsovs vrouw hem enige keren bezoeken. Maar Sent- zelf, mijn ouders en hun hoogopgeleide vrienden zijn. Plus een hand- Steun sov vroeg haar niet meer terug te komen. Hij jevol ‘anderssoortigen’. Een steekpartij op een metrostation, een ru- Sentsov werd gedwongen te bekennen had te veel medegevangenen na een bezoek zietje over wie er het eerst de stilstaande metro in mocht. dat hij bomaanslagen had georganiseerd, en van hun familie in een zwart gat zien vallen Er was een moordpartij, op een school derlander van doen te hebben. Wie ons brandstichtingen in kantoorgebouwen, en dat toen zij weer alleen waren, wat dikwijls ein- aan de rand van mijn keurige woonwijk. ziet, raakt in de war; het plaatje klopt hij in het bezit was van wapens en explosie- digde in zelfmoord. Hij was bang dat hem het- Meisje wordt neergestoken door een niet. Wij speelden ermee, konden er ven. Er waren twee getuigen tegen Sentsov: zelfde zou overkomen. Ondanks de uitzicht- kerel die niet begrijpt wat ‘NEE’ bete- prima mee leven. Inmiddels is het zover Alexei Chirny, een leraar in de militaire ge- loze wanhoop bleef Sentsov ongebroken. In kent. Meisje en familie hadden al va- gekomen dat de enige oorspronkelijke schiedenis en Gennady Afanasyev, een mede- een buitengesmokkelde brief had hij de Oe- ker bij de politie aangeklopt voor hulp. bewoners van een stad als Amsterdam werker van het parket (!). kraïense overheid nog opgeroepen geen toe- Meisje zou die middag wederom naar Marokkanen zijn. De van oorsprong Ze bekenden dat ze op bevel van Sentsov gevingen aan de Russen te doen in ruil voor de politie gaan, maar tegen die tijd was blanke Amsterdammer is allang naar hadden meegewerkt aan de brandstichtin- zijn vrijlating: “Dat zou de overwinning niet ze al vermoord. Purmerend of Almere vertrokken. De gen en aan de voorbereiding van de bom- dichterbij brengen. Maar ons [gevangenen] Er was een matpartij, op 100 meter stad is overgenomen door passanten: aanslagen. Tijdens het proces trok Gennady als wapen tegen de vijand gebruiken, dat kan van mijn nieuwe woning in het centrum toeristen en mensen die er tijdelijk Afanasyev zijn getuigenis in. Hij verklaarde wel helpen. van Rotterdam. Een bruidsstoet belem- verblijven. In mijn geval was tijdelijk dat hij zichzelf en Sentsov vals had beschul- U moet weten dat wij niet uw zwakke punt merde toeterend en gevaarlijk rijdend achttien jaar, de jaren na mijn studie tot digd omdat hij gemarteld was met elektrische zijn. Als we spijkers moeten worden in de het verkeer. De bruiloftsgasten trokken drie jaar terug. Niemand die ik ken in schokken. Sentsov zelf pleitte onschuldig. Het doodskist van een tiran, dan zal ik graag een zich niets aan van de politie die aan- Amsterdam, komt er vandaan of blijft proces en het vonnis, gebaseerd op valse be- van die spijkers zijn. U moet alleen weten dat maande tot normaal rijgedrag. Ze wer- er. Op de Marokkanen na. Er wordt veel schuldigingen, en afgedwongen door folte- deze ene spijker nooit zal buigen.” Het zouden den tot stilstand gebracht, en een van geklaagd dat Amerikaanse investeer- ring, herinnerden aan de politieke processen de woorden kunnen zijn van Poolse officier in de gasten mepte een agent van achte- ders de stad opkopen. Ik wens ze suc- uit het Stalin-tijdperk. krijgsgevangenschap, van een Ierse rebel na ren neer. De man zit thuis, bij te komen. ces en laat ze de mocro’s. In die achttien De Russische cineasten Andrey Zyagintsev de Paasopstand, of van een Schotse vrijheids- Er zijn ingezonden brieven van ou- jaar dat ik in Amsterdam woonde, zijn en Alexander Sokurov betuigden hun steun strijder als William ‘Braveheart’ Wallace. Maar ders en oma’s over de stand van zaken de Marokkanen veranderd van jongens aan Oleg Sentsov, wat ongelooflijk moedig uit de mond van een cineast als Oleg Sentsov op de scholen van hun (klein)kinderen. die herrie maakten op de hoek van de was. De meeste kopstukken van de Russi- krijgen zulke woorden van ongebroken moed Het veelvoud aan nationaliteiten, tot straat – en ‘sorry mevrouw’ zeggend sche culturele wereld zijn al even laf als hun een nog sterkere lading, omdat ze zo sterk daaraan toe. De normen en waarden die wegliepen als ik uit het raam hing en zei collega’s in het Westen, en met het oog op contrasteren met de lafheid en het opportu- ze met zich meebrengen daarentegen, dat ik wilde slapen – tot de mocromaffia subsidies en voorrechten likken zij evengoed nisme die we in kringen van intellectuelen en dat is een drama. Gescheld, gedreig, die schijt heeft aan alles en iedereen, de voeten van het establishment. Het mul- kunstenaars maar al te dikwijls zien. geruzie en minachting, niet alleen tus- maar vooral aan de blanke Hollander. ticulturele establishment in het Westen, het sen de kinderen onderling, maar ook De integratie die ik voor ogen had, is establishment van oligarchen en voormalige PAUL BÄUMER van ouders richting de leerkrachten. aan hen voorbijgegaan. Volgens diver- se rapporten die de afgelopen weken Geweld werden gepubliceerd, zijn criminele Vlaamse begroting in de rode cijfers Natuurlijk gaan er ook dingen goed. Marokkanen de baas geworden in de Er gaan meer dingen goed dan dat er stad. Dat is ook een vorm van integratie, fout gaan, maar het is nu eenmaal een zou je kunnen zeggen, maar niet zoals ik gegeven dat alles wat fout gaat met ge- voor ogen had. weld gepaard gaat. Geweld waar de samenleving geen antwoord op heeft. Neerwaartse spiraal Hoewel, de samenleving heeft dat wél; Inmiddels kan ik niet anders dan het is de politiek die de andere kant vaststellen dat we in een neerwaartse opkijkt en nog steeds bootladingen spiraal zitten. Niet omdat veel moslims buitenlanders in de vorm van ‘vluchte- hun geloof willen uitdragen op een ma- lingen’ binnenlaat. Waar het heengaat, nier die in Nederland en Vlaanderen is gissen. Nou ja, een ‘educated guess’ niet past, maar omdat we niet handha- dan: medio jaren negentig was ik een ven, niet corrigeren, niet dwingen, niet van degenen die het ‘probleem’ van mengen. Omdat we niet beseffen hoe meer dan 50 procent allochtone kinde- waardevol onze vrijheid is. Zo waar- ren in de grote steden devol dat tolerantie tegen anderen die wegwuifde. Die onze vrijheid niet tolereren, niet meer zouden ‘ge- houdbaar is. Geen enkel geloof geeft woon’ integre- het recht de ander te minachten en te ren. Kijk maar mishandelen. Geen enkele vorm van naar mij en tolerantie mag mishandeling toestaan, mijn vrien- binnen of buiten het geloof. De vrijheid den. Geen moet verdedigd worden door politie- centje agenten en politici. Vandaag al. Anders pijn. Wie is het slechts een kwestie van tijd totdat ons hoort, ook hun kinderen op school worden denkt met neergestoken en hun beveiligers van een kakki- achter worden aangevallen tijdens hun neuze Ne- werk.

EBRU UMAR NEDERLANDS-TURKSE COLUMNISTE 12 september 2019 Actueel 5 Sire, ’t is welletjes geweest Moet Vlaanderen zich haasten om snel een regering te vormen? Veel analisten aan haar communautaire agenda is er niks De stembus wijzen met de vinger naar de voorzichtigheid van de N-VA, die zich ervoor hoedt mogelijk”, weet ook Sinardet. Dat Wallonië De vierde optie tenslotte is die van nieu- federaal niet in de zak te worden gezet. De PS doet net hetzelfde, maar dat moet communautair zou plooien omdat het van- we verkiezingen. Maddens haalde hier- door onze Vlaamse pers nog worden opgemerkt. Na de Waalse coalitievorming af 2025 in geldnood komt, is weinig waar- mee de titel van het hierboven genoemde reageerden onze perscommentatoren bijna lyrisch. schijnlijk. dubbelinterview: “Ofwel hebben we op “Vanaf 2025 wordt het solidariteitsmecha- het einde van dit jaar een regering, ofwel Moeten we nu geloven dat Di Rupo nu schaffen van de stemplicht. Niets daarover nisme geleidelijk verminderd, maar binnen moeten er nieuwe verkiezingen komen… vlotjes voor paars-geel zou gaan? En dat in de startnota van De Wever, maar voor ge- het geheel is dat vrij beperkt. Iets van een Ze zijn een principiële en democratische Ecolo er nu vrede mee zou nemen om fede- meenteraad en provincies zou het wel een 64 miljoen euro per jaar. Dat is niet van die noodzaak als een regering vormen niet lukt raal dan maar oppositie te moeten voeren element zijn in de Vlaamse regeringsonder- aard voor de Franstaligen om een bocht van binnen een redelijke termijn. Zie wat nu ge- tegen Di Rupo, terwijl ze op Waals en Brus- handelingen. Vlaams-nationalisten en con- 180 graden te maken.” Temeer omdat Wal- beurt in Spanje.” sels niveau mee aan de vetpotten zitten? En servatieven denken hier maar beter even lonië meer bevoegdheden niet zou kunnen De Vlaamsgezinden zouden kunnen ho- dat allemaal terwijl de collega’s van Groen over na. betalen. pen op of streven naar een Vlaams-natio- in beide assemblees in een hoekje mogen nale meerderheid in het Vlaams Parlement. liggen huilen? Dat wordt mooi om te zien. “Dat kan zichzelf soeverein verklaren en Het wordt ook weer leuk om onze kwali- aansturen op een nieuw grondwettelijk ver- teitsmedia in de gaten te houden. Dat zijn – drag…”, aldus Maddens. zo denken ze het toch zelf – de printmedia Sinardet vindt die optie een tot misluk- De Standaard en De Morgen, ons des avonds ken gedoemd Catalonië-scenario, dat ook nog eens voorgeschoteld aan de tafels van op een veto van Europa zou stoten. Maar de openbare omroep. Maddens countert die kritiek: “De Vlamin- Leeggeschreven gen maken wel 60 procent uit van België, de Catalanen maar 16 procent van Spanje… Veel opiniemakers lijken leeggeschreven De dag dat het Vlaams Parlement zegt: ‘We en blijven maar zagen over de federale for- trekken ons niets meer aan van de Belgi- matie die moet starten. Ze willen de Vlaming op de zenuwen werken, tot die de N-VA met sche grondwet’, stopt België de facto te de vinger wijst. Nadat Di Rupo zijn Waals bestaan.” Hij herhaalt hiermee wat Hugo regeerakkoord met MR en Ecolo had afge- Schiltz op het einde van zijn leven zei. rond, maakte Karel Verhoeven dinsdag me- Dat nieuwe verkiezingen een zegetocht teen duidelijk welke kant het volgens zijn zouden worden voor het Vlaams Belang in krant uitmoet: die van paars-groen. Met een Vlaanderen en het extreemlinkse PTB in dikke pluim voor Di Rupo. Wallonië is mogelijk, maar valt niet te be- Vorige week gaf zijn collega Marc Reyne- wijzen. beau al een voorzet in die richting door de Maandag leverde het informateursduo Zweedse formule af te breken. We zijn door Vande Lanotte-Reynders zijn rapport in bij de onkunde van rechtse coalities getroffen de koning. Veel vaart zit er nog niet achter. door duurder leven, meer sociale ongelijk- Er hangt ‘un parfum de crise’ in de lucht. heid, te weinig ‘groei en jobs’, vindt hij. Zeg dat Francis Delpérée het in 2007 al zei. De onmacht van de PS om onze zuider- Ook deze hoogleraar (cdH) pleit in Knack buren uit de Waalse klei te trekken, moet voor een “voorlopige regering” die op korte De Standaard compleet ontgaan zijn. Meer termijn met een minimumprogramma kno- zelfs: in het spoor van economieprofessor pen doorhakt, net zoals Pieter Timmermans Paul De Grauwe vindt Reynebeau dat de van het VBO een ‘doorstartregering’ verde- overheden zich minder moet bekommeren digt. De ‘democratische partijen’ moeten om het begrotingsevenwicht. maar laten weten of ze daarin meestappen. Zoals Di Rupo het nu volgens zijn Waals Sinardet en Maddens Noodregering ‘Nood breekt wet’… akkoord aan het fixen is, is het goed. We In afwachting van 2024, dat is dus vijf jaar moeten meer inzetten op overheidsinveste- De N-VA moet ooit enkele knopen door- De derde optie is een noodregering of lang, moet volgens Delpérée een zoveelste ringen (“keynesiaans” beleid in plaats van hakken. Eerst Vlaams? Dan federaal? Of om- tussentijdse regering. Deze piste, zowel aan- werkgroep maar over België nadenken… dat van de Chicago-school waarvan ex-mi- gekeerd? gegeven door Paul Magnette (PS) als deze (aanpassingen bevoegdheidsverdeling en nister van Financiën Johan Van Overtveldt Alleen de ingewijden weten wat er uit de week nog door de Vlaamse bedrijfsvereni- overlegmechanismen tussen de verschil- (N-VA) een adept van is). bus komt. Blijft in de huidige omstandighe- ging Voka, is een aanfluiting van de demo- lende beleidsniveaus). Met dien verstande Maar als Wallonië en Brussel met die aan- den ook het loslaten van federaal bestuur cratie. Maar ze lost de problemen van dit dat sociale zekerheid, justitie en buiten- pak op dat pad doorgaan, wie zal dat beta- een mogelijke piste? land niet op. Het wordt “uitstel, geen afstel”. landse zaken onaantastbaar Belgisch blij- len, denkt u? In een interessant dubbelinterview met Het kan nog gekker. De Waalse politico- ven. In De Morgen hetzelfde liedje. Volgens de politicologen Dave Sinadet en Bart Mad- loog Vincent de Coorebyter (directeur-ge- Je voelt zo dat nu al de strop wordt gelegd Carl De Vos zweeft het recessiespook bo- dens in Het Belang van Limburg en zuster- neraal van het CRISP, Centre de recherche rond de aspiraties van de Vlaams-nationa- ven gigantische problemen als daar zijn kranten was de titel verhelderend: “Als er et d’information socio-politiques) schreef listen. mobiliteit, energievoorziening, integratie, eind dit jaar geen regering is, moeten er vorige week in Le Soir zelfs dat een minder- De komende dagen en weken zal blijken begroting, pensioenen… Hij heeft het over nieuwe verkiezingen komen.” heidsregering weleens béter zou kunnen of de N-VA behalve een conservatief-libe- het tactisch getalm en het testosterontheater Sinardet wees op de records die we nu zijn dan een meerderheidsregering, want rale partij ook nog een radicaal Vlaams-na- van ‘boosaardige’ politici en kantelt ‘krom- al klopten: we beleven (nog) niet de lang- democratischer. Besturen à la carte, dus. tionale partij wenst te blijven en – indien het melinks’ de schuld op de rug van de N-VA. ste federale formatie, maar wel de langste Het punt is dat ook zo’n gefoefelde oplos- even kan – een socialer profiel ambieert. “De N-VA heeft haar Vlaamse coalitiepart- federale informatieronden. En de langste sing er geen is. Ze neemt de verdeeldheid Een moeilijke, maar alles bepalende oefe- ners verboden federaal te handelen.” formatie op Vlaams en Waals niveau en op niet weg en het parlement kan snel een ning. In zo’n omstandigheden kan de par- Ondertussen zaagt Devos aan de poten Frans gemeenschapsniveau. schiettent worden. Nog ondemocratischer tij maar beter voor bondgenoten zorgen. van de democratie, want “het moet onder Sinardet én Maddens weten dat er binnen kleuren de amechtige pogingen van sommi- Aan alle flanken van de eigen opiniestrook. andere gaan over partijfinanciering, het de N-VA discussie is over federaal meebe- ge academici om de “directe democratie” Maar nog veel meer bij de Vlaamse kiezer. kies- en kamerstelsel, enzovoort…, want sturen of niet. Na een opdoffer bij de ver- op te leggen. U kent ze wel, de pistes van Misschien is dit het beste antwoord aan de de antipolitiek mag geen vrij spel krijgen”. kiezingen kwam de troost dat de partij in- David Van Reybroeck en co, met hun “uitge- straks weggepromoveerde heren Reynders Moeten we daar een tekeningetje bij ma- contournable is op Vlaams niveau. En recent lote burgerpanels”… Meer dan het vierkant en Van de Lanotte: “Zeg aan Sire dat hij de ken? Pak de poen, sluit de urnen, zoiets? zouden meer en meer N-VA’ers vinden dat uitlachen van hun zwakzinnige en incompe- kiezer maar laat spreken. ’t Is welletjes ge- In die optiek was het opvallend dat de het federale niveau niet hun probleem is. tente medeburgers, die anders denken en weest.” aan de sp.a gelinkte professor Johan Ackae- Vier opties stemmen, hebben die ‘experts’ en herop- rt het in Het Laatste Nieuws had over het af- voeders niet in hun mars. ANJA PIETERS Makkelijk zal het daar trouwens niet wor- den. Er zijn maar vier opties. Maar die zijn vooral kaas met gaten. MAES KOFFIE, Paarsgeel? Die optie zal de PS veel geld kosten. We willen het nog zien gebeuren. DAAR KRIJG JE NOOIT Een staatshervorming als lokaas voor de N-VA? Wat sleutelen aan het dopgeld om GENOEG VAN! de Vlaamse liberalen aan boord te houden? Zelfs al zou de N-VA toch toehappen, dan valt het nog te bezien of de Vlaamse socia- listen mee springen. Voorzitter John Crom- bez wil dat zijn partij “mathematisch nodig” is. En dat is ze in die formule niet. Paarsgroen dan maar, met één zeteltje op overschot? We kijken uit naar de sociaaleco- nomische besluiteloosheid omwille van de kloof tussen blauw en rood/groen. Zal CD&V zo’n gedrocht steunen? Met Ecolo en PTB onder de taalgrens en VB en N-VA erbo- ven in de federale oppositie wordt dat bok- sen tegen de regio’s. Wie gelooft daarin? LUIKERSTEENWEG 244 F Sinardet geeft CD&V en Open Vld een 3500 HASSELT merkwaardige tip: in een regering met een 011 223 253 EN 011 273 272 Vlaamse minderheid stappen, is geen zelf- moordscenario. Dat deden ze ook in 2012 [email protected] voor de regeerperiode van Di Rupo en bij WWW.MAESKOFFIE.BE de verkiezingen in 2014 werden oranje en blauw niet afgestraft. “Als N-VA vasthoudt 6 Dwars door Vlaanderen 12 september 2019 Vlaams-Catalaanse dag Ongeveer een jaar geleden begon men in kringen van de Vlaamse Volks- beweging te spelen met het idee van een Vlaams-Catalaanse dag. Als we het goed hebben gehoord, begon dat zelfs bij een etentje “over de schre- ve”. Van bij de aanvang werd gehoopt om toch een honderdtal geïnte- resseerden hiervoor op de been te krijgen, waarbij enkele optimisten stiekem hoopten om, mits hard werken, toch een eind richting de 150 te kunnen mikken. Vorige zaterdag werden op de aller- lokaal referendumverantwoordelijke en eerste Vlaams-Catalaanse dag in Koksij- daarom hard werd aangepakt. Dat stelde de 270 à 280 aanwezigen geteld. Zoiets Drabbe dan weer in staat de aanwezige noemt men een schot in de roos. Vlaamse pers te mobiliseren en effectief aandacht in de Vlaamse media te krijgen Voormiddag voor wat in Catalonië gebeurde. Mét een Het programma begon traditioneel veroordeling van het gebruikte geweld met welkomstwoorden door achter- door Charles Michel tot gevolg, iets waar eenvolgens Steven Vergauwen van de Catalanen nog dankbaar voor zijn. VVB/ICEC, Koksijdse cultuurschepen Soms hebben kleine feiten – sorry, pro- Stephanie Anseeuw en lokaal VVB-voor- fessor Maddens – dus grote gevolgen. zitter Gaby Vandromme. Vervolgens kon- den de deelnemers kiezen voor een na- Namiddag tuurwandeling, een Elsschotwandeling Na een zeer in de smaak gevallen ta- – de Antwerpse schrijver was kind aan pasbuffet werd het middagprogramma huis in de kustgemeente – of een wan- gestart met een optreden van de Amster- deling door het Senegalees kwartier. Of, damse Cobla. Een cobla is een typisch Kosovo en België de drukst bijgewoonde activiteit, het po- Catalaanse muziekgroep met een strikte litiek café. samenstelling en vooral bedoeld om de In de Kosovaarse hoofdstad Pristina staan zes Kosovaarse Albaniërs te- Onder leiding van gewezen VRT-jour- typisch Catalaanse dans sardana te bege- recht wegens lidmaatschap van een IS-filiaal. Zij hadden aanslagen voor- nalist Wilfried Haesen voerden journalist leiden. Deze cobla is zo specifiek omdat bereid op orthodoxe kerken in Granica, Mitrovica, Pec en Prizren, alle- Karl Drabbe, professor Bart Maddens en ze de enige is die buiten Catalonië actief maal Servische stadjes in Kosovo, op de NAVO-troepen die daar gelegerd de Vlaamse Catalaan Pere Jordi Junqué is. Levendige melodietjes verlokten de zijn, en op twee discotheken, ook in Granica. een boeiend gesprek over hun ervarin- aanwezige Catalanen en enkele Vlamin- gen tijdens het befaamde Catalaanse re- gen ertoe om effectief de sardana te dan- De plannen voor aanslagen in Albanië en Syrië. Waarin een klein, achterlijk landje toch ferendum. sen. Macedonië waren nog niet volledig uitgewerkt. groot kan zijn. Dat geldt ook voor België, dat Alle vier waren ze daar aanwezig, maar In een overvolle bibliotheekzaal kon- Een eerder beraamde aanslag op Israëlische geacht wordt minder achterlijk en crimineel wel in verschillende rollen. Drabbe om den geïnteresseerden vervolgens genie- supporters tijdens een voetbalwedstrijd in te zijn dan Kosovo. Twee van de veroordeelde verslag op te maken voor Doorbraak, ten van een toeristische kijk op Catalonië, Albanië, in 2017, werd verijdeld. In navolging kopstukken van deze terreurgroep hadden de Haesen als (onbeschermd) internationaal gelardeerd met de nodige tips. Gelijktij- van de aanslagen van 2015 in Parijs, waarvan Belgische nationaliteit. Met dank aan de po- waarnemer, Maddens als officieel door dig was er ook het hoogtepunt van de die in de Bataclan het bloedigste was, hadden litieke genieën die dit land besturen. België de Catalaanse regering geraadpleegd dag in de flink gevulde theaterzaal, het ze ook een aantal terreurdaden met kalasj- heeft een eerste fout gemaakt door de ‘vluch- expert, wat uiteindelijk geen bescher- vraaggesprek tussen politicoloog Bart nikovs en handgranaten voorbereid in België telingen’ uit Kosovo bij duizenden binnen te ming verzekerde, en Junqué in dezelfde Maddens en de inmiddels aangekomen en Frankrijk. Er werd niet bekendgemaakt laten tijdens de Kosovo-oorlog van 1998-1999. rol als Haesen, maar vanuit een veel nau- Catalaanse president-in-ballingschap wat de voorziene doelwitten waren. Opnieuw De tweede, nog grotere fout, was hen niet te- were verwantschap. Uit dat gesprek kwa- Carles Puigdemont. Karl Drabbe leidde blijkt hoe effectief een meedogenloze militai- rug te sturen toen de oorlog voorbij was. En de men enkele onverwachte vaststellingen dat gesprek in goede banen. re aanpak kan zijn: de rekruteerder van deze derde, meest fatale fout: ze daarna ook nog tot naar voren. Het Spaanse politiegeweld We onthouden daaruit dat de Catala- Albanese terreurcel, die ook het bevel voer- ‘Belgen’ te naturaliseren. Kosobelgen of Alba- kwam voor zowat iedereen onverwacht. nen, ondanks alles, nog altijd hopen op de over de Albanese IS-terroristen in Syrië, belgen waarschijnlijk.. Uit pure dankbaarheid Er werd wel verwacht dat Spanje zou re- de Europese instanties, iets waar Bart werd geliquideerd met een drone kort nadat willen ze hier nu een aantal mensen komen ageren, maar niet met dergelijke heftig- Maddens toch wel kritisch tegenover hij de vorige Albanese commandant was op- afslachten. Zoals in de Bataclan. Kosovo voert heid. staat. De politicoloog was niet te beroerd gevolgd. Die was ook door een Amerikaanse tegen terugkerende IS’ers trouwens hetzelf- De Catalaanse overheid leek daar ook om de president het vuur aan de schenen drone aan flarden geschoten. Het islamitische de halfslachtige beleid als België. Met allerlei niet geheel op voorbereid. Het was een te leggen inzake het slechts halfslachtig gangsterstaatje Kosovo telt nog geen twee mil- remedies - integratieprogramma’s en zo - die uitzonderlijk “geluk” dat Maddens om- uitroepen van de onafhankelijkheid en joen inwoners, maar van daaruit vertrokken even goed werken als toverspreuken of kom- wille van zijn waarnemersbadge door het gemiste momentum. Toch wel een wel driehonderd inwoners naar IS-gebied in pressen met koemest. de Guardia Civil foutief werd aanzien als verkeken kans, die niet in het voordeel van Catalonië is uitgedraaid. Anderzijds BRUSSEL bleek dan weer de onvermurwbare over- tuiging van Carles Puigdemont om de rechten van zijn volk te verdedigen, ten koste van soms grote persoonlijke offers. Wie het tweede optreden van de Cobla Amsterdam niet per se wilde bijwonen, Primitief in Brugge kon daarna kiezen voor het poëzieluik. In het spoor van de allereerste Vlaams-Ca- talaanse poëzieavond in Brussel enkele Een tijdje geleden kondigde de geboren en getogen Brusselse kunstenaar Jan De Cock zijn dynamiek zorgen. Dat wordt de reden waar- maanden geleden, werd een halfuurtje vertrek uit de hoofdstad aan. Inmiddels weten we dat Brugge zijn nieuwe heimat is geworden. om mensen niet langer naar Brussel, Gent of Vlaamse en Catalaanse poëzie ten ge- Maar vrees niet. De man die naar eigen zeggen een bourgeois is geworden, is nog niets van zijn Antwerpen zullen trekken, en daardoor zal hore gebracht. Hiervoor tekenden een eigendunk kwijt. Hoe zou dat eigenlijk voelen, mocht men zijn eigen karikatuur kunnen ontmoe- hier in deze vrije ruimte een beweging ont- Vlaamse en een Catalaanse dichter ver- ten? staan die niemand onder controle kan krij- antwoordelijk, de Antwerpenaar Gust gen.” Geen twijfel mogelijk, dit wordt een Waar trekt men de grenzen die ‘arrogan- kruispunten die de paden naar de kroegen Peeters en de Vlaamse Catalaan uit Bra- scharniermoment in de geschiedenis van bant Ivan Fox. Gedichten werden telkens tie’ afbakenen? De invulling is in beginsel van de Brusselse binnenstad verbinden. het Venetië van het Noorden! subjectief, ook al kan een maatschappelij- Wat toen gezegd werd, beschouwen we als eerst in de originele taal en vervolgens in ke consensus wat objectivering opleveren. onderdeel van een soort colloque singulier Hoofdstedelijk verlies vertaling gebracht, zodat iedere aanwezi- Toch tot op zekere hoogte. Maar laten we de dat in twee richtingen werkt, dus zwijgen ge elk gedicht kon begrijpen. Is men er zich in Brussel wel bewust van Na die activiteit volgde het slotwoord, vraag uit het theoretische moeras tillen. we. Maar wat in Knack of tijdens zijn laatste welk menselijk kapitaal verloren is gegaan? Bij wie kan de kwalificatie ‘arrogant’ op tv-optreden(s) voor zijn vertrek uit Brussel met uiteraard het zingen van beide Hoe konden de jezuïeten zich zo vergissen nationale liederen. Een Valenciaanse een vrij breed draagvlak rekenen? Trump? verkondigd werd komt al aardig in de buurt; toen ze hem destijds van school trapten? Het Natuurlijk, maar wat een cliché. En in eigen laten we het daarbij houden. paellaschotel sterkte daarna de inwendi- ironische is dat tussen de zelfbejubeling en ge mens, zodat men zonder honger huis- land? De Gucht? De Wever? Ach, die namen Dat onze Vlaamse canon de hoofdstad zelfverheerlijking enkele rake vaststellingen waarts kon keren. Al bij al, was het een uit de politiek, ze liggen wat voor de hand. ging verlaten, wisten we dus al. Maar an- staan. Hij nam onlangs de tram, welnu, tus- uitstekende en bijzonder interessante Waarom kijken we niet eens naar het cultu- ders dan bij zo’n grote trek waar de paus of sen Noord en Zuid stonk het naar – excusez dag. K.R. rele wereldje, toch een biotoop waar ego’s Mohammed voldoende hadden aan respec- le mot – “pis”. Wie spreekt hem tegen? Trou- makkelijk wortel schieten, en vaak tot Ba- tievelijk Avignon en Medina, ging hij onmid- wens, dat was vijf jaar geleden ook al het ge- bylonische proporties groeien. Het lijstje is dellijk voor twee bestemmingen: Noord-Ita- val toen hij dezelfde revolutionaire perspec- lang, maar laten we, gezien de aard van deze lië en West-Vlaanderen, regio Brugge. De tieven in Kuregem uittekende. “Ik had het in rubriek, er eentje uitpikken: Jan De Cock, bakermat van het kapitalisme, zou je kunnen Brussel heel moeilijk met een groep mensen de veertiger die zich twee weken geleden zeggen. Uithoeken van Midden-Francië, van wie de roots in Noord-Afrika liggen, die in Knack nog als “dé Vlaamse canon” om- wanneer we het door een meer post-Karolin- op de grond van de stad spuugden in plaats schreef. Een man die er prat op kan gaan gische bril beoordelen. Nu ja, van een stulp van haar te helpen blinken”, fulmineerde hij. dat hij op zijn dertigste in de prestigieuze in Padanië geen woord meer, maar Brugge Gevaarlijke taal voor u en ik, maar hij komt MoMA in New York mocht exposeren. Weet met zijn “Bruges Art Institute” lijkt een cer- ermee weg. Nog eentje om het af te leren: u wat nog ergerlijker is dan het verhaal te titude te zijn. “Zeg eens: wat is er - buiten de schizofrenie moeten aanhoren van een arrogant persoon, van de hoofdstad - eigenlijk nog te beleven vol van zichzelf? Wel, dat van zijn tegenpool, Jan Van Eyck in Brussel?” Een retorische vraag, sinds hij die te veel valse bescheidenheid aan de dag “Ik ben de eerste Vlaamse primitief die er afscheid van nam. legt. En aangezien dit laatste niet echt een naar Brugge terugkeert”, stelt hij beschei- Ja, Jan, het waren andere tijden. En mocht probleem is bij artiest De Cock, gingen we den. Kwestie van je plaats in de geschiede- de publieke ondersteuning (geldelijk, voor benieuwd aan het lezen. nis te kennen, natuurlijk. Nog eentje: “Ik ben alle duidelijkheid) anders zijn georiënteerd, de eerste beeldhouwer sinds de tijd van Jan wie weet was uw verhaal dan nog Brussels Bruges Art Institute Van Eyck die aan de reien woont. Dat is al gekleurd. Slechts één hoop koesteren we: Eerste vaststelling: die man is geen haar vijf eeuwen geleden.” Maar is de stad zich dat de Brugse regen ook in Brussel voor wat veranderd sinds we jaren geleden al eens wel bewust wat er aan het gebeuren is? “Het druppels mag zorgen, dan was het toch niet met hem aan de praat raakten, veelal op de feit dat ik in Brugge ga wonen, zal hier voor allemaal tevergeefs, niet? KNIN. 12 september 2019 Onze naaste buren 7 Rolmodel NEDERLAND Nederlanders hebben Vlaanderen en de Vlamingen (natuurlijk in het Hollands vertaald als Bel- met de politiemensen sympathiseren, terwijl zogenaamde gië en Belgen) als rolmodel geloofd. christendemocraten en liberalen uit angst voor de media ook maar de progressief spelen. Een groot deel van de allochtone Turkse en Marokkaanse trouwstoeten mers gedroegen zich tot voor twintig jaar nog wat beschaafd. snotapen heeft bijgevolg geen enkele angst voor de politie De eerste keer gebeurde het toen Nederlanders zich af- Sindsdien zijn die stoeten het signaal van racistische alloch- en loopt voortdurend met een mes rond. Dat is goedkoper tonen die willen bewijzen dat de straat en de stad hen toebe- vroegen waarom boerka’s en nikabs alleen maar op sommige dan een pistool, en het geeft de jeugdige boef ook status. Tot horen en dat Nederlanders voorlopig nog hoogstens geduld plaatsen verboden zijn, en in het openbaar wel mogen (fei- einde juli werden bijna 900 steekpartijen genoteerd. Volgens worden. Heel de tijd keken agenten liefst de andere kant op telijk moeten) gedragen worden door geterroriseerde vrou- De Telegraaf kan “de politie desgevraagd niets zeggen over en traden niet op. Typisch is het feit dat nationaal korpschef de leeftijd van de slachtoffers en de stekers”. Midden augus- wen. Ook bij ander allochtoon boevengedrag is veel naar het Akkerboom twee dagen wachtte vooraleer te reageren. Toen tus werd in Breda een 15-jarig meisje vermoord met een mes. Zuiden verwezen. Op vrijdag 30 augustus zet een van die be- kwam eindelijk het signaal dat hij verontwaardigd is en al- We weten alleen dat Mohammed A. en Bekir E. verdacht zijn. ruchte Turkse en Marokkaanse trouwstoeten Rotterdam weer les op alles wil zetten om de dader of daders te pakken. Het Tezelfdertijd werd in Almere iemand op klaarlichte dag neer- eens op stelten. Tegenwoordig huurt allochtoon tuig een ko- resultaat tot nog toe? Nihil, want de Turkse deelnemers aan gestoken. Men zoekt vijf licht getinte mannen. En een paar da- lonne witte patserauto’s, waarmee ze grondig het verkeer sto- de stoet weigeren iedere informatie. Woedend refereerden gen geleden werd in de Amsterdamse Bijlmer een 18-jarige ren en zelfs lamleggen. Uiteraard dragen ze zoveel mogelijk Nederlanders naar de situatie in Vlaanderen waar de politie rapper doodgestoken. Geen roomblanke deelnemer te zien Marokkaanse of Turkse vlaggen mee om hun minachting te wel optreedt, al weten ze niet dat de laffe Gentse overheid, op de foto van de herdenking. tonen voor het land waar ze meestal geboren zijn, wonen en bijvoorbeeld, wel kruipt voor haar Turks stemvee. verhoudingsgewijs veel uitkeringen opstrijken. In Rotterdam De leeuw moet vega durft een paar agenten het aan die trouwstoet aan te spre- Geen stroomstootwapen Ten slotte moet ik de lof zingen van de grote Vlaamse die- ken. Ongeveer veertig Turken omsingelen de agenten en Dit vreselijke incident heeft een discussie aangewakkerd renverdediger Stijn Bruers. Hij liet zich opmerken na een con- slaan een politieman achter het politiewagentje bewusteloos. over de middelen die oom en tante agent mogen gebrui- gres over dierenrechten in Luxemburg. Mensen moeten zich Waarna de heren Turken nog wat rondwandelden en doodge- ken. Korpschef Akkerboom profiteerde ervan om te eisen met planten voeden, en dieren ook, want gelijke rechten bete- moedereerd in hun huurbakken stappen. Achteraf bezoekt de dat 17.000 agenten stroomstootwapens krijgen om zich te kent ook gelijke plichten. Citaat: “Hoe kunnen we ooit ingrij- politie het feestje, waar een woedende bruidegom op hen af- verdedigen. Van januari tot einde augustus van dit jaar zijn pen in de natuur zodat een leeuw geen zebra meer eet?” Titel stapt. Hij mag een paar uur uitrazen op het bureau, weigert de al 5.100 incidenten genoteerd waarbij burgers agenten be- in De Telegraaf: “Ook de leeuw moet vega”. De heer Bruers dader aan te duiden en … wordt netjes teruggereden, want ledigen of zelfs aanvallen. Al jaren ligt dat dossier op het is doctor theoretische natuurkunde KUL en doctor moraalfi- de angst voor Turkse rellen is groot. Feitelijk krijgt Nederland bordje van de politici, en iedere keer schuiven die het voor losofie RUG. wat het verdient. Marokkaanse en Turkse trouwstoetdeelne- zich uit, omdat linkse partijen altijd met de daders en nooit WILLEM DE PRATER De ene camping is de andere niet Het kampement van illegale Roma aan de Wie- De uitbaters zitten in zak en as. Ergens anders een stuk stad bestelde gids ‘met tips voor buitenslapen’. Vroeger dauwkaai, opgezet door het stadsbestuur, mag grond vinden om te herbeginnen, is zo goed als onmo- trok moeder een muggennet over het wiegje en ging af (nee, moet zelfs) blijven. Een camping aan de gelijk. Het is een eenvoudige camping. Veel bewoners en toe kijken of de poes van de buren niet bij het kindje Sneppemeersen, die al veertig jaar bestaat, hebben het niet breed. De kampeerders zijn straks hun gekropen was. Tegenwoordig bestaan er speciale ‘bui- moet weg. De bewoners, eenvoudige mensen, plekje in het groen voorgoed kwijt. Sommigen wonen er tenbedjes’, houten kastjes met deurtjes en wieltjes (en permanent en dreigen zelfs dakloos te worden. Kort voor zijn er het hart van in. met een niet-onaardig prijskaartje). de volgende gemeenteraadsverkiezingen zal de stad Gent koopt er al enkele jaren aan voor de stedelijke Het Romakamp aan de Wiedauwkaai bestaat nog al- met het nodige trompetgeschal een ‘nieuw bos’ open kindercrèches. De bevoegde schepen, groene Elke, is tijd. Nochtans heeft de stad al sinds eind augustus geen verklaren. De ene caravanbewoner is de andere niet. duidelijk een grote liefhebber. Gent is volgens haar ook toelating meer van de eigenaar van de grond, De Lijn. Promotie voor het buitenslapen hier weer ‘pionier’. Steeds meer Gentse ouders zouden Gent wil de caravans laten staan tot ze een andere plaats vragen hun kinderen in open lucht te slapen leggen. voor de bewoners gevonden heeft. Onze burgemeester Je kleintje in de buitenlucht te slapen leggen? Wend je tot Stad Gent! U krijgt raad in een speciaal door de Onze schepen wil dat netjes regelen en laat daarom een wil de Roma nog drie jaar opvangen en laten begelei- “kader voor het buitenslapen” opstellen. den. De Lijn wil de ongenode gasten zo snel mogelijk Onderzoekers gaan de luchtkwaliteit binnen en buiten weg. Op het terrein komt een nieuwe rijschool voor bus- de kinderopvangplaatsen meten. Al weet de schepen nu chauffeurs. Er is zelfs gestart met de voorbereidende al te vertellen dat de luchtkwaliteit in Gent goed is, en werken. elk jaar zelfs nog verbetert. Zo gaat dat bij Groen. Als Tegen de bouwplannen van De lijn duikt nu plots pro- test op. Twee mensen uit de buurt beweren dat het waar- het in hun politieke kraam past, is luchtvervuiling een devol natuurgebied is dat niet mag verdwijnen. Waar groot probleem en staan kindjes aan de schoolpoort met moeten ze anders met hun hondje gaan wandelen? Wat maskertjes op en in de handen bordjes met de kreet “ik zal dat protest het stadsbestuur als muziek in de oren stik”. Nu, omdat het past in een hippe modetrend, is de klinken! Het komt bijna op bestelling. Als we vertrokken stadslucht plots zuiver genoeg om kleuters urenlang zijn voor jaren getouwtrek en uitstel van de bouwwer- buiten te leggen. ken, dan kunnen de caravans daar gewoon blijven staan, Zowaar bijna zo zuiver als in de Scandinavische bos- toch? Een camping in een waardevol natuurgebied is sen, waar de kindjes al eeuwenlang buiten slapen, en blijkbaar geen probleem. waar de inspiratie vandaan komt. Om het warm water Aan de Sneppemeersen ligt ook een camping. ’t Strop- heruit te vinden hebben ze op de Botermarkt altijd geld ke is een wettige camping, die met alles in orde is. De uit- genoeg. Nog dit, ouders van kindjes in de stedelijke baters hebben een geldige vergunning. Maar niet voor crèches mogen kiezen of ze meedoen of niet. Voorlopig lang meer. Tegen begin 2023 moeten ze sluiten, want het toch. terrein wordt … natuurgebied, een bos. Daarvoor moe- ten de caravans die daar tussen de bomen staan weg. MATHILDIS De nieuwe Waalse ministers WALLONIE De vorming van een Waalse regering nadert de eindfase. Tegen de Waalse Feesten van komend tijd gezien als een nieuwe federale MR-topper, maar de bur- weekeinde zal de beleidsploeg klaar zijn. Ondertussen raken de namen van de kanshebbers op gemeester van Anvaing (vlakbij Ronse) verkiest naar verluidt een ministerpost bekend. Een overzicht. de zekerheid van vijf jaar Waalse regering. Jeholet en Crucke zijn wel Reynders-boys, dus moeten andere mogelijke minis- Lange tijd leek het erop dat Wallonië op weg was naar een De PS mag in elk geval vier ministers leveren. Misschien ters uit de Michel-clan komen. Een optie is een rehabilitatie PS-MR-regering; die hebben beiden samen een meerderheid. zelfs vijf. Op het moment dat u dit leest, wordt de lijst mis- van voormalig federaal minister van Mobiliteit Jacqueline Ga- Ecolo, van bij het begin van de onderhandelingen betrokken schien bekendgemaakt. Bij de Waalse socialisten is er altijd lant. Maar ook uittredend minister Valérie De Bue staat nog bij de formatie, zou afvallen. Wegens te onbetrouwbaar en één verrassing – een geintje waar Di Rupo van houdt. Feit is op de radar. zelfs voor de PS te links. De Waalse groenen willen niet meer dat ex-minister Pierre-Yves Dermagne (Rochefort) kan reke- investeren in de Luikse luchthaven en ze willen de voor Wal- nen op een ministerpost. Een andere kanshebber is Hugues Groene ministers lonië o zo belangrijke wapenindustrie strenger controleren. Bayet (burgemeester van Farciennes). Frédéric Daerden en En dan is er Ecolo. De Waalse groenen mogen drie minis- Zelfs de Waalse socialistische vakbond FGTB roerde zich: Jean-Claude Marcourt zouden de Luikse PS-flank moeten ters aanduiden. Er is sprake van één minister voor de Waalse de banen bij onder andere FN Herstal mogen niet in het ge- dekken. Waardoor Marcourt voor de zoveelste keer naast het regering, één voor die van de Franse Gemeenschap en één drang komen hoewel Ecolo eist dat geen wapens meer naar minister-presidentschap grijpt. Als er verrassingen zijn dan die in beide zetelt. Stéphane Hazée, jarenlang Ecolo-fractie- Saoedi-Arabië worden uitgevoerd. Ecolo-kopstuk Jean-Marc worden Gwenaëlle Grovonius (Namen) en Joëlle Kampompo- leider in het Waals Parlement, wordt minister. Hij was ook van Nollet, minder fundamentalistisch dan zijn Brusselse colle- le (Bergen) genoemd. nabij betrokken bij de Waalse regeringsonderhandelingen. ga’s, besloot in te binden. Ecolo stelde zich de laatste dagen De voormalige minister Philippe Henry wordt ook genoemd. minder fundamentalistisch op. En de PS maakte aan de MR Blauwe ministers Vanuit Brussel zou staatssecretaris Barbara Trachte naar de duidelijk dat ze echt wel een linkse partij in de coalitie wil. Tweede partij is de MR. De liberalen kunnen rekenen op regering van de Franse Gemeenschap verkassen. Met de communisten en PTB en Ecolo in de oppositie, zou de vier ministers. Let op: het gaat niet alleen om de Waalse re- Jean-Marc Nollet zal als partijvoorzitter niet tot een Waalse PS het in het Waals Parlement veel te hard te verduren krijgen. gering maar ook om de Franse Gemeenschapsregering, regering toetreden. Hij houdt trouwens nog altijd rekening bevoegd voor onderwijs en cultuur. Willy Borsus, uittredend met een paars-groen scenario op federaal vlak en hij wil daar Ad interim Waals minister-president, zou kunnen verkassen naar het al zijn energie in steken. Dus komt de PS-MR-Ecolo-regering eraan. Onder leiding minister-presidentschap van de Franse Gemeenschapsrege- Ten slotte valt wel de piste van ex-voorzitter Jean-Michel van PS-voorzitter Elio Di Rupo. Misschien niet direct. Het ver- ring. Tenzij hij voorzitter wordt van de Franstalige liberalen. Javaux te vermelden. Hij heeft eerder een groen-liberaal pro- haal doet de ronde dat Paul Magnette ad-interimminister-pre- Die zitten met het vertrek van Charles Michel en Didier Reyn- fiel en is voorzitter van de Luikse investeringsmaatschappij sident wordt. Om Di Rupo de kans te geven federaal te onder- ders richting Europa met een personeelsprobleem. Meusinvest. Zijn netwerk in het Waalse bedrijfsleven wordt als handelen. In elk geval zou Di Rupo in zo’n scenario snel naar Zekerheden zijn uittredend Waals minister Pierre-Yves Je- een troef beschouwd. het Élysette in Namen verkassen. holet en Jean-Luc Crucke. De tweetalige Crucke werd lange PICARD 8 Actueel 12 september 2019 DIPLOMATIEKE VALIES Buitenlands spervuur

Erdogan wil atoomwapens atoomwapens hebben? Staten die Taiwan is een tijdbom Tijdens een toespraak in de stad zich agressief en wreed gedragen Sivas suggereerde kalief Erdogan tegenover hun eigen onderdanen, Net zoals Peking plannen heeft voor Hong Kong, staat ook de kwestie Taiwan op de dat hij een Turkse atoombom wil. gedragen zich meestal tegenover agenda. Misschien wat minder acuut, maar even gevaarlijk. Er zijn verschillende Hij zegde letterlijk: “Sommige lan- hun buurlanden… ook agressief manieren om de strategische realiteit in kaart te brengen. En wellicht daarom is het den bezitten raketten met kern- en wreed. Natuurlijk. plausibel dat China voor de piste van geleidelijke druk gaat, eerder dan een groot- koppen, maar ik zou er geen mo- Ottomaanse dreigementen schalig conflict aan te gaan. gen hebben. Ik aanvaard dat niet.” Erdogans ‘atoomtoespraak’ is Let op het gebruik van de term niet het enige alarmsignaal dat ‘ik’. Hij verwees niet naar ‘Turkije’ door het Westen straal wordt ge- of ‘de Turken’, maar naar zichzelf. negeerd. In dezelfde week dreig- Het is slechts een klein detail, de hij ook met harde maatregelen maar het wijst erop dat hij aan de als Cyprus het zou aandurven naar typische kwaal van alle totalitaire olie te boren in zijn eigen Exclusive heersers begint te lijden: de vol- Economic Zone (EEZ). Zo’n EEZ is ledige identificatie van het land of ruimer dan de territoriale wateren het volk met de Grote Leider. Hij van een land. Het is een zeegebied regeert niet over het volk, hij denkt waarvan een land de hulpbronnen dat hij het volk is. In een commen- mag ontginnen. Als de Ottomaanse taar op de webstek van Het Laat- kalief het tenminste toelaat… In- ste Nieuws schreef een slimmerik tussen is er al een Turks boorschip over Erdogans atoomambities: voor anker gegaan in de Cyprioti- “Begrijpelijk, wetende dat Israël sche EEZ ten westen van Cyprus. er wel mag hebben.” Aan de naam Een tweede boorschip is onder- te zien was dit nochtans geen Turk. Toch sloeg hij de bal volkomen weg. Maar niemand durft daar een mis. Israël heeft met Franse hulp in kik over geven. Turkije is tegelijk de jaren zestig een atoomwapen bezig met het uitbouwen van ‘vei- ontwikkeld, omdat de Joden twin- ligheidszone’ in Noord-Syrië. Dat tig jaar tevoren het slachtoffer wa- is een eufemisme voor het bezet- ren geweest van een genocide, en ten van de laatste enclaves die nog zij dat niet nog eens wilden mee- in handen zijn van de Koerden. maken. De Turken zijn in de twin- Maar niemand durft een kik geven President Tsai Ing-wen tigste eeuw de daders geweest over die Turkse acties, want Erdo- van een verschrikkelijke genoci- gan heeft ook gedreigd anders de de tegen de Armeniërs. Dat is een poorten open te gooien en meer essentieel verschil. Willen we dat dan vijf miljoen Syrische ‘vluchte- een genocidaire staat als Turkije lingen’ naar Europa te sturen. Zou Op zich bestaat er weinig merkt men dat zich een politie- nog over de Amerikaanse fac- er echt nog één naïeve nuttige idi- ruimte voor discussie over de ke radicalisering afgetekend tor hebben. atoomwapens ontwikkelt? Een staat die nooit enig berouw heeft oot zijn die gelooft dat het hier om plannen die Peking op termijn heeft. Aanleiding is de zoge- getoond voor de Armeense geno- echte vluchtelingen gaat? Dat dit voor Hong Kong heeft. Op pa- naamde “1992 consensus”, die Amerikaanse belofte cide? Een staat die bovendien de een ‘humanitaire crisis’ is en géén pier is dat aparte statuut sowie- stelt dat beiden tot één China Zullen de VS Taiwan daad- vele veroveringsoorlogen en gen- onderdeel van een groter plan om so een eindig verhaal, maar zo behoren, zij het dat ze daar ei- werkelijk helpen bij een Chi- Europa te bezetten en te kolonise- nese aanvalsoperatie? Wettelijk ocides van haar Ottomaanse voor- te zien willen de Chinezen de gen interpretaties aan geven. gangers nog altijd toejuicht en als ren? klok wat sneller zien tikken. Een Taiwanese weigering die zijn ze daartoe verplicht, maar dat is een theoretisch uitgangs- lichtend voorbeeld stelt voor de Gehackt, gemanipuleerd Complexer dan de finaliteit is consensus te onderschrijven, huidige generaties? de vraag welke instrumenten leidde tot Chinese represailles. punt. Het engagement dateert of wispelturig? en maatregelen ze de komende Het bemoeilijken van de com- uit 1979, toen de VS een wereld- Symbolische stad De linkse kogel is door de Ita- maanden en jaren uit hun hoed municatie, het beperken van macht waren en de Chinese Dat Erdogan die atoombom- liaanse kerk. De Vijfsterrenbe- zullen toveren. het aantal toeristen die Taiwan Volksrepubliek niet veel meer mentoespraak juist in de stad Si- weging M5S heeft een regering Feit is wel dat ongeacht de mag aandoen, militaire opera- dan een ontwikkelingsland dat vas hield, had een symbolische gevormd met haar aartsvijanden ruwheid waarmee ze zullen op- ties die moeten intimideren, dat nog moest ontwaken. Vandaag lading die voor zover we weten van de sociaaldemocratische PD. treden, de kans op een militai- zijn de beproefde represailles ziet het plaatje er grondig an- door geen enkele commentator We weten niet of M5S iets van zijn re escalatie vrij klein is, al was van Peking. ders uit. Er zijn de voorbij ja- werd opgemerkt. Op 1 juli 1993 ‘rechtse’ eisen inzake veiligheid ren tal van simulaties van een het maar omdat de stad militair Chinese D-day werd in de binnenstad van Sivas en immigratie heeft kunnen laten niets in stelling kan brengen. mogelijk militair treffen rond een vierdaags Cultuurfestival ge- opnemen in het regeerakkoord, Anders ligt dat in Taiwan, een Over de militaire optie is de Taiwan uitgevoerd, zowel door houden, dat genoemd was naar de en zo ja, in hoeverre daar in de gevoelig punt in het Chinese voorbije jaren heel wat studie- militairen als onafhankelijke zestiende- eeuwse dichter, mys- praktijk iets van zal uitgevoerd expansieverhaal, wat onterecht werk verricht. Want als China analisten. In zowat elk scena- ticus en zanger Pir Sultan Abdal, worden. De levensduur van Itali- naar het achterplan is verdre- het wil, dan is Taiwan toch een rio trekken de Amerikanen aan die in de streek rond Sivas was aanse regeringen moet soms in ven door de aandacht die Hong vogel voor de kat? Op papier het kortste eind. Punt is wel geboren. Hij was één van de zoge- dagen of weken uitgedrukt wor- Kong opeist. lijkt dat te kloppen. Hoewel… dat president Trump een meer naamde Zeven Grote Troubadours den. We durven ons niet wagen Er zijn meerdere manieren om uitgesproken pro-Taiwanese uit die tijd. Hij was een echte Turk, aan de overlevingskansen van Taiwanese identiteit de strategische realiteit te be- houding aanneemt dan zijn geen Armeniër of geen Koerd dus, deze constructie. Misschien is het “We hebben de uitgesproken kijken. Het meest gangbare is voorganger. Na zijn verkiezing maar hij behoorde wel tot een re- slechts een kortstondige ramp, en wil en capaciteit om elke vorm twee kolommen naast mekaar kwam de eerste felicitatie net ligieuze minderheid, die van de komen er toch nog verkiezingen, van Taiwanese onafhankelijk- plaatsen en invullen met al het uit die hoek; het was een sym- Alevieten, niet te verwarren met zoals dat in een democratie zou heid de kop in te drukken; wapentuig dat de twee kampen bolisch gebaar dat ijdele Do- de Syrische Alawieten, de sekte moeten. En ons wantrouwen tegen nooit zullen we aanvaarden dat in stelling kunnen brengen. nald zich graag liet gevallen. die de machtsbasis vormt van het het internetplatform Rousseau, dat iemand op een of andere ma- Deze oefening mondt al snel tot Ook wapentuig wordt makke- Assad-regime. Toen, in 1993, had M5S gebruikt om haar leden te nier het kleinste stukje Chinees een David versus Goliath. Een lijker verkocht, al is de vraag Pir Sultan Abdal trouwens ook raadplegen, is alleen maar groter grondgebied afsplitst.” Dat zei kansloos Taiwan zeg maar, en of dat niet eerder een manier nog vele bewonderaars bij de se- geworden. Op 2 september was er de Chinese leider Xi op het daar zal een recente levering is om de Volksrepubliek te jen- culiere of ‘gewone’ soennitische maar een krappe meerderheid van 19de partijcongres vorig jaar. van F-16’s fundamenteel niet nen. Maar ongeacht hoe groot Turken, die zijn mystieke geest en 51 procent die een coalitie met PD En laat ons eerlijk zijn: zijn veel aan veranderen (de vorige (en gemeend) zijn sympathie zijn kritiek op het islamitisch fana- steunde. De volgende dag was het woorden hebben alvast het verkoop dateert al van 1992). voor Taiwan ook mag zijn, er tisme en de wantoestanden in het plots meer dan 79 procent. Moeten voordeel van de duidelijkheid. Maar er zijn andere onderzoe- zijn strategische realiteiten Ottomaanse rijk wel konden sma- we dat echt geloven? Wordt Rous- Nieuw is dat standpunt niet, ken. waartegen niemand op kan. ken. Er waren dan ook vele Turken seau door het bestuur van M5S het is een steeds terugkerend Want de Taiwanese David is Destabilisering op dat festival die géén Alevieten gemanipuleerd? Of wordt het van nummertje. Maar wel een dat strijdlustig en heeft een solide waren. Maar al de tweede dag buiten uit gehackt? aanslaat. Voor net dit onder- militaire infrastructuur uitge- De meest plausibele scena- werd het festival verstoord door werp oogstte hij tijdens zijn bouwd. Taiwan is beslist niet rio’s draaien niet rond een horden fundamentalisten en ande- Guerrilla drie uur durende redevoering van plan zich zomaar naar de grootschalig Chinees offen- re extremistische Turken. Het hotel Denkt u dat de rechtse groepen het meeste applaus. slachtbank te laten leiden. Een sief. Eerder denkt men aan een Madimak, waar een culturele le- die waarschuwen voor een bur- Daartegenover staat de re- invasie zou door weersom- aantal ingrepen om de Taiwa- zing werd gehouden, werd kort na geroorlog in Europa overdrijven? aliteit in Taiwan, waar het gros standigheden slechts op twee nese samenleving onder druk het vrijdaggebed omsingeld door Dat zij alleen maar een ‘klimaat van de bevolking het enigszins momenten in het jaar kunnen te zetten en mogelijk zelfs he- een meute van naar schatting tien- van angst’ willen creëren? Over- anders ziet. Uit een onderzoek, plaatsvinden. Taiwan heeft lemaal te ontwrichten. Een cy- duizend (!) soennieten en in brand weeg dan even de draagwijdte uitgevoerd in juni vorig jaar, slechts dertien stranden die beraanval ligt in de lijn van de gestoken. Er vielen 37 doden: mu- van dit incident, dat zich afspeel- blijkt dat de groep die zich als zich daartoe lenen (overigens verwachtingen. Of het sabote- zikanten, dichters, toeristen en de in het Franse plaatsje Grigny, ‘Taiwanees’ bestempelt bijna allemaal sterk verdedigd). ren van de onderzeese kabels hotelpersoneel. De politie stond in het departement Essonne. Daar aan de kaap van 60 procent zit. Bovendien zou Taiwan tussen zonder welke geen internet erbij en keek ernaar. De brand- werd een politiepatrouille be- De groep die zich uitsluitend dertig en zestig dagen op voor- mogelijk is op het voormalige weer kwam pas opdagen toen ie- schoten. Niet met jachtgeweren of ‘Chinees’ noemt is goed voor hand kunnen observeren of de Formosa. Het verstoren van de dereen al dood was en het hotel kalasjnikovs, maar met mortieren. 3,5 procent, waarbij de groep Chinese D-day in de maak is, maritieme activiteiten zou ook volledig was uitgebrand. Iemand De agenten hadden ongelooflijk van besluiteloze Taiwanezen respijt die voor de mobilisatie een van de ingrepen kunnen had de hulp van het toen nog ke- veel geluk. Ze raakten niet eens – een kleine 40 procent – het van de 2,5 miljoen reservisten worden, wat het risico op een malistische en officieel seculiere gewond. De daders werden niet liefst beide predicaten combi- kan gebruikt worden. We gaan escalatie dan weer verhoogt. leger ingeroepen om het hotel te gevonden. Mortieren zijn echte neert. Conclusie van het onder- er wat snel door, maar er zijn Dé vraag is natuurlijk: zullen de ontzetten, maar daarop was niet oorlogswapens. Dit is hoe dan ook zoek: de voorbije twintig jaar elementen die zo’n operatie VS in een dergelijk destabilise- gereageerd. Als Turken dat al met een gevaarlijke escalatie. Een eer- tekende zich een verscherping niet eenvoudig zullen maken. ringsscenario hun verantwoor- hun eigen landgenoten doen, wat ste stap naar een guerrillaoorlog van de Taiwanese identiteit af. Ook Peking is hiervan op de delijkheid opnemen, en hoe? zullen zij dan doen met ongelovi- zoals in de jaren ’50 en ’60 in Al- Volledig in lijn met die trend, hoogte. En dan moeten we het MICHAËL VANDAMME ge buitenlandse honden als zij ooit gerije. Maar dan in Frankrijk zelf. Repressienummer. Bijlage bij ‘t Pallieterke van 11 september 2019

De repressie in cijfers De voorbije dagen werd u bedolven onder de berichtgeving over de bevrijding, 75 jaar geleden. Zoals we verwacht hadden, werd er nauwelijks aandacht besteed aan het andere aspect. In de na- sleep van de bevrijding werden in België tussen de 80.000 en de 100.000 mensen opgepakt en tijdelijk opgesloten, dit in de periode september tot december 1944. De dagen en weken voor de bevrijding waren al zo’n 15.000 collabora- teurs naar Nederland of Duitsland gevlucht. Sommigen met familie, anderen moesten noodgedwongen vrouw en kinderen achterlaten. Een groot aantal zou nooit nog naar het vaderland kunnen terugke- ren. Bij de geïnterneerden zaten ook een groot aantal ‘vergissingen’, mensen die verkeerdelijk waren opgepakt door de weerstanders. Sommigen werden al na enkele dagen vrijgelaten, maar meestal duurde het weken vooraleer men de vergissing had ingezien. In die dagen werden 405.057 dossiers wegens collaboratie opgesteld: daarbij de leden van VNV, Rex, Verdinaso, Rex, de leden van de vrou- wenafdeling van de partijen, de Oostfronters (ongeveer 10.000 Vla- mingen en 6.700 Walen), en de andere militaire onderdelen zoals NSKK en Kriegsmarine (alles samen zo’n 25.000 man). Dan waren er nog de 600 à 700 meisjes die zich hadden aangemeld als verpleegster bij het Deutsches Rotes Kreuz). Dan waren er ook nog de mannen die vrijwillig naar Duitsland waren getrokken om er te werken (zo’n 58.748 dossiers). Daarnaast was er ook nog de culturele en de economische collabo- ratie. Minder ideologisch was de omgang van vrouwen met Duitse soldaten. Er bestaan geen cijfers voor België, maar in Nederland is er sprake van een 140.000 vrouwen die een relatie hadden met een Duitse soldaat. Zo zouden er in Nederland een 15.000 kinderen uit dergelijke relaties geboren zijn. Ik meen dat hetzelfde aantal mag ge- projecteerd worden voor België. Lynchmoorden De eerste weken van september 1944 was de straatrepressie onge- meen hard. Bij vrouwen werd de haren afgesneden, meestal publie- kelijk. Over het aantal verkrachtingen is nooit onderzoek gedaan. Een ongelooflijk verhaal Arthur De Bruyne schrijft in een artikel uit 1978 dat er in de periode september/oktober zo’n 450 vrouwen verkracht werden… in de pro- In zijn “Kinderen van het repressiecircus” vertelt Xavier van Lauwe het verhaal dat zijn vader graag vertelde vincie Limburg alleen al. Meer dan de helft van die 450 werd later in als ‘kers’ op de repressietaart: het ongelooflijke verhaal van Norbert B., zijn gewezen medespeler bij toneel- vrijheid gesteld bij gebrek aan bewijzen…De enige zuster van Theo bond ‘Voor Onzen Stam’. De man zat opgesloten in kazerne Weyler, behoorlijk aangeslagen omdat hij zijn Brouns werd in september 1944 aangehouden door de weerstand, hoogzwangere vrouw thuis hulpeloos had moeten achterlaten. waarna zes leden van de Witte Brigade haar mishandelden en ver- krachtten. Zij werd zwanger door die verkrachtingen en zou later Toch leken weerstanders over een gaten en die kwam toegelopen en zijn lotgenoten uitdeelde wat zijn sterven bij de bevalling. Extrapoleren we dat naar de andere Vlaamse hart te beschikken, want kort na vroeg wat er aan de hand was. “Die vrouwtje als doopsuiker had klaar- provincies, dan is er direct sprake van een 4.500 tot 5.000 verkrachtin- Kerstmis lieten ze de jonge va- kerel wil per se binnen, sergeant, gemaakt: gedroogde walnoten. Die gen. En dan spreken we enkel over de periode september/oktober... der voor enkele uren los om in het met een vals papier.” Hij haalde het waren allemaal in een gekleurd pa- Ook over het aantal lynchpartijen en moorden lopen de cijfers uiteen. moederhuis naar zijn pasgeboren verfrommelde bewijsstuk uit zijn piertje gewikkeld, want voor suiker- In Tongeren werden vijf collaborateurs eerder willekeurig, maar wel zoontje te gaan kijken. Hij kreeg een broekzak: “Kijk, hier!” bonen was er geen geld… zonder proces geëxecuteerd. Over de moord op meester De Vos en vrijbrief mee, maar nog diezelfde Geen geld voor suikerbonen Mijn vader, schrijft Xavier, kreeg Pierre Cornelis kon u in vorig nummer lezen. In totaal schat men het avond moest hij om zes uur stipt nog zijn gemoed vol toen hij dat aantal dodelijke slachtoffers van de straatterreur op een 120. Ook hier weer binnen zijn, of anders zou hij De ‘sergeant’ bleek, gelukkig voor echt beleefde kerstverhaal vertelde, is het moeilijk om correcte cijfers te geven: mannen als Frans Ketels, het zich beklagen. het bedreigde vaderland, geen an- maar grinnikte als hij het had over Jeroom Leuridan, Ernest Van der Hallen, Dom Modest van Assche,… In die dagen van volslagen wanorde alfabeet te zijn: “Gij se kloefkapper! die bewaker, een ‘ex-boefer’, die stierven pas maanden of jaren na hun arrestatie, maar wel ten gevol- en gemis aan enig wettelijk gezag, Ziede dan nie dat die vuile zwarte hem ooit hooghartig toesnauwde: ge van de slechte behandeling tijdens hun gevangenschap. had de jonge vader vrij gemakke- smeerlap hier binnen moet zijn? ’t ‘Gevangenen hebben geen recht!’ Overleven lijk kunnen onderduiken, maar de Is een van onze gevangenen, mut- Een week later vloog die kerel na- ‘staatsgevaarlijke toneelspeler’ was ten!” N.B. kreeg zijn bewijsje terug, melijk zelf achter de tralies, wegens Dat was de straatrepressie die tussen 4 september 1944 en einde mei er blijkbaar een van de brave soort. groette beleefd zijn ‘redder’ en het ‘ontvreemden van militair ei- 1945 door België raasde. Dan volgde nog de gerechtelijke repressie: Ook al omdat hij in heel die sfeer stapte naar zijn barak, waar hij aan gendom’. H. VAN OEVELEN 53.000 mensen werden uiteindelijk veroordeeld. Duizenden zaten in van ‘witte’ terreur, doodsbang was afwachting van een proces opgesloten in overvolle gevangenissen en geworden, stapte hij inderdaad om interneringskampen. Honger, vernederingen en een gebrek aan hygi- ene waren hun deel. Velen waren onwetend over hun dossier en had- klokslag 18.00 uur, met een pakje Ik kan ze niet vergeten den geen flauw idee wanneer hun proces zou voorkomen. onder de arm, door de kazerne- poort. Wie schetste zijn verbazing Ik was bij de bevrijding een meisje van 13 jaar oud, en mijn zuster Ondertussen moesten de achtergebleven vrouwen maar zien dat er toen hij een gewapende schild- was 18 jaar. Mijn vader was zelfstandig schrijnwerker en hij was lid een inkomen was en dat de kinderen naar school konden. Dat laatste wacht hem hoorde toesnauwen: van het VNV. Achter het ouderlijk huis had hij zijn werkatelier. Toch was evenmin eenvoudig, want in heel veel scholen werden kinderen “Halt! Wa komde gij hier doen?” ‘Ik besloot hij om in Duitsland als vrijwillige arbeidskracht aan het van ‘zwarten’ geweigerd. moet hier om zes uur binnen zijn, werk te gaan. Er is nog geen inventaris gemaakt hoeveel woningen van ‘zwarten’ meneer.’ ‘Da kan iedereen zeggen!’ (of vermeende ‘zwarten’) er geplunderd werden of in brand werden “Maar meneer, laat mij toch door, Vader was dus afwezig – hij werk- heel katholiek. Pas na zes maan- gestoken. Alleen al in Knokke werden 20 huizen geplunderd. De ge- of ik ben te laat!” Norbert B. zag een te in Duitsland – toen de Witte den kwam mama vrij. Toen papa tuigenissen in dit en vorig nummer van ’t Pallieterke bewijzen dat geweer dreigend op hem gericht Brigade voor onze deur stond in uit Duitsland terugkeerde, werd de vernieling van eigendommen van collaborateurs stelselmatig ge- worden: “Gij komt hier nie binnen Wilrijk. hij natuurlijk opgepakt. Hij heeft beurde. Het gaat niet over enkele woningen, maar over duizenden of ik schiet!” “Maar ik heb een be- Mama werd opgepakt en opge- vijf jaar vastgezeten. Ons huis woningen. wijs!” “Laat zien!” was ondertussen aangeslagen en sloten. De inboedel van ons huis verkocht. We hebben er nooit een In een Vlaamse krant – ik noem geen namen – stond te lezen dat tij- N.B. haalde zijn vrijbrief boven. De werd verwoest en de werkplaats frank van gezien. Terwijl vader dens de bevrijding de collaborateurs werden opgesloten in de leeu- welopgevoede weerstander rukte van papa, waar alle machines vastzat, ging moeder uit werken. wenkooien van de Zoo. In die ene zin – meer werd er niet geschreven die uit zijn bevende hand en hield stonden, werd geplunderd. Ze Toen hij vrijkwam, is vader terug – werd door deze krant de hele straatrepressie samengevat. Mensen hem… ondersteboven om te lezen hebben onze meubelen door het begonnen als schrijnwerker. Hij hebben geen flauw idee meer wat er in de maanden na de bevrijding wat erin stond. Na enkele minuten raam naar buiten gesmeten. Ge- kon ergens tweedehandsmachi- heeft plaatsgevonden. Het is een stukje geschiedenis waar België niet begon hij heftig van nee te schud- lukkig konden wij, de twee doch- nes op de kop tikken. Die man- trots op moet zijn. Daarom wordt het bewust uit het collectief geheu- den, verfrommelde het bewijsstuk ters, terecht bij onze grootouders. nen van de Witte Brigade die voor gen weggegomd. Maar wat gebeurd is, is gebeurd. en stak het in zijn broekzak. “Maak Het was zwaar. Onze moeder was onze deur stonden en ons moeder da ge weg zijt, gij komt hier nie bin- helemaal niet met politiek bezig, meenamen, kan ik niet vergeten. KARL VAN CAMP ne!” Een eindje verder kreeg een ze was nergens lid van. Ze was wel Nooit. MEVR. BOLSENS andere cipier het rare tafereel in de De bevrijding van Denderleeuw Gemeenteontvanger betaalt de prijs Op zondag 3 september 1944 reed de ‘Witte Brigade’ rond 19 uur het meesters en schepenen kregen die dorp binnen. De toestand was chaotisch. Twee verzetsgroepen waren si- later berecht werden. De repres- multaan actief. Zowel het Geheim Leger als de OMBR (Organisation Mi- sie kreeg later heel wat juridische litaire Belge De Résistance) voerde arrestaties uit. Vier huizen werden kritiek. Niet onterecht, zoals blijkt in brand gestoken, waaronder de woning van de oorlogsburgemeester. uit volgend bizar element uit de rechtszaak van de gemeenteont- Een tiental woningen werden ge- Aangezien de VNV-burgemeester vanger. Om de ‘Duits-gezindheid’ plunderd. Ganse inboedels wer- onvindbaar was, werd de gemeen- van de beschuldigde aan te tonen, den daarbij door een uitzinnige teontvanger aanzien als de voor- verwees de krijgsauditeur naar zijn bende vernield. Er werden in Den- naamste arrestant in de gemeente. aanwezigheid op de herdenking derleeuw meer dan 100 mensen van oostfronter Benoni Snel… Om- aangehouden en overgebracht naar Tijdstip van de rechtszaak dat de beklaagde zijn aanwezigheid een detentiecentrum in Oudenaar- bepaalt de strafmaat ontkende, toonde de auditeur een de. Dat is veel op een bevolking van Zijn wedervaren toont hoe onrecht- foto uit het dossier als bewijs. Toen (toen) amper 7.000 inwoners. vaardig de repressie vaak was. Het bleek dat de gemeenteontvanger op moment van de aanhouding, en de foto niet te zien was, getuigde de Burcht van het Daensisme vooral het moment waarop men politiecommissaris die het onder- Denderleeuw kende een woelige gevonnist werd, bepaalde voor zoek voerde “dat de beschuldigde politieke geschiedenis. Het was na een deel de strafmaat. In zijn geval zich achter een andere ambtenaar de Eerste Wereldoorlog een van de kon dat niet slechter verlopen. Zijn bevond en door zijn kleine gestalte stevigste burchten van het daensis- rechtszaak in mei ’45 viel samen niet zichtbaar was…” De foto en de me. In 1934 verloren de daensisten met de bevrijding van de concen- beschuldiging bleven als bezwaren- hun volstrekte meerderheid, maar tratiekampen en de terugkeer van de elementen verder spelen tijdens ze bleven meebesturen in een co- de politieke gevangenen... de rechtszaak. (zie foto) alitie met de socialisten. Bij de ge- Ondanks een flinterdun dossier Arthur Boschmans kwam uiteinde- meenteraadsverkiezingen van 1938 werd hij op 23 juni 1945 veroor- lijk na zesentwintig maanden hech- vormden ze samen met het VNV deeld tot vijf jaar hechtenis en tot tenis onder voorwaarden vrij en een kartel; maar verzeilden op de het levenslange verlies van zijn kreeg later eerherstel. oppositiebanken… burgerrechten. Een veel zwaardere In 1941 kwam het VNV, door toe- straf dan heel wat oorlogsburge- JOHAN DAELMAN doen van de Duitse overheid, aan de macht. Het oorlogscollege re- kruteerde tijdens de bezetting ac- tief voor de Vlaamse Wacht en voor de Fabriekswacht. De VNV-afde- Kletsen van de ling ronselde vrijwilligers voor het Vlaams Legioen. Eén van hen, Be- noni Snel, werd één van de eerste pastoor-weerstander gesneuvelden en hij kreeg zelfs een straatnaam. Een misdienst voor de We kennen Wilfried Haesen als voormalig Radio 2-presentator en gesneuvelde oostfronter groeide, als medewerker aan het Zangfeest. De familie is afkomstig uit Meer- begin 1942, uit tot een grote ma- hout, waar grootvader Haesen veldwachter is met 8 frontstrepen nifestatie met een toespraak van op zijn mouw, een trots aandenken als oudgediende van de Eerste VNV-leider Staf De Clercq. Wereldoorlog. Wie blijft, betaalt dubbel… Grootvader was zoals zo vele vinciestraat in Antwerpen. René Vlak voor de bevrijding sloeg oor- Kerkdienst Benoni Snel soldaten Vlaamsgezind van het heeft tot in ’49 vastgezeten in het logsburgemeester Hector Beeck- Privéverzameling Johan Daelman IJzerfront teruggekeerd en had kamp van Beverlo. Alles stond man op de vlucht. Arthur Bosch- zeker sympathie voor de Front- onder sekwester en er moest nog mans, gemeenteontvanger sinds partij. Tijdens het interbellum een hoge boete afbetaald. Toen 1934 en dienstleider van de bevoor- Bizarre ‘rechtspraak’ tijdens de repressie: Als bewijsstuk een foto in het wordt hij lid van het VNV. hij uit de gevangenis kwam, wa- rading sinds 1941, kwam daardoor dossier waarop de beschuldigde “door zijn kleine gestalte niet zichtbaar Als de Tweede Wereldoorlog ren hij en zijn ouders totaal be- in het oog van de storm terecht. Een is”… Boschmans stond volgens de verklaring van de politiecommissaris dreigt, wordt zijn zoon opge- rooid. Gelukkig kon hij aan de bende drong zijn woning binnen dus achter de man met hoed en bril. Wél zichtbaar op de foto – van links roepen en die belandt na de slag bij meubelmakerij De Roeck en vernielde de inboedel, terwijl naar rechts: Jef François, provinciaal deputé De Ridder (VNV), Staf De 18-daagse veldtocht in het zui- in Mechelen. zijn echtgenote en vier kleine kin- Clercq, Hector Beeckman (oorlogsburgemeester van Denderleeuw), de deren aanwezig waren. Een dag la- den van Frankrijk. Uiteindelijk In 1952 trouwde hij met Wiske ‘man met hoed en bril’ waarachter Boschmans zou staan. De persoon op geraakt hij na een lange tocht te- ter werd Boschmans aangehouden de voorgrond is het Aalsters VNV-kopstuk Ernest Van Den Berghe. Verbruggen: een DMS-meisje door leden van het Geheim Leger. rug in Meerhout. Maar, voor een uit Evere. Die was ook bij de be- meubelmaker is er geen werk en vrijding opgepakt en had vast- vader Haesen sluit zich aan bij de gezeten in het Klein Kasteeltje Foute beul Vlaamse Wacht, een paramilitai- in Brussel. Een jaar later al werd Bomaanslag met vulpenbom re formatie die instaat voor be- Wilfried geboren. van Breendonk wakingsopdrachten. Die Vlaam- se Wacht wordt na enkele jaren “Mijn ouders hebben op ver- ingelijfd bij het Duitse leger en schillende plekken gewoond, in Daders nooit gevonden zo belandt vader René (Renaat) Grimbergen, Berchem en Merk- aan de sem. Maar nooit hebben ze het Enkele jaren na de Tweede Wereldoorlog waren de Vlaams-nationa- Haesen bij de Vlaamse Waffen listen voorzichtig uit hun figuurlijke schuilkelders gekropen. Mijn SS-divisie Langemarck. nog aangedurfd om een eigen huis te kopen. Altijd uit schrik grootvader, Willem De Meyer, was als Borgerhoutse onderwijzer vleeshaak Beverlo dat het in beslag zou kunnen ge- voor tien jaren uit zijn ambt ontzet. Mijn vader was goed bevriend met Na de oorlog wordt hij opgepakt. nomen worden. Ook hadden ze Na een verblijf van zeven maan- wiegje was drie meter verschoven, ene Werner Van Osselaer. Ik her- Het ouderlijk huis in Meerhout een huwelijkscontract opgesteld den in de ‘hogeschool’ van de Ant- maar ik sliep rustig verder. Papa inner mij hem nog goed. Die man wordt geplunderd en in brand met scheiding der goederen, zo- werpse Begijnenstraat werd hij ontsnapte aan een gewisse dood; was niet getrouwd en een beetje gestoken. René krijgt aanvan- danig ook dat ik, hun kind, nooit voltijds Vlaamse bard. Onder zijn de wastafel was met grote kracht een eenzaat. kelijk de doodstraf. Hij behoort zou kunnen opdraaien voor het impuls was ook het Vlaams-natio- weggeslingerd. Het interieur van tot de lichting van de vroegste Direct na de oorlog werd jacht ge- afbetalen van de boetes”, aldus naal Zangfeest heropgestart. het huis was grotendeels verwoest. maakt op een man die “de beul van en dus zwaarste veroordeli- Wilfried. ngen. Zijn voorarrest zit hij uit in Het secretariaat van het ANZ Veel medeleven Breendonk” werd genoemd. Wer- Ondanks alle miserie die vader (Algemeen Nederlands Zangver- ner had de pech blijkbaar erg te de Begijnenstraat, waar hij meer In een straal van meer dan vijftig dan eens slaag krijgt, o.a. van een Haesen had meegemaakt, enga- bond, inrichter van onder andere gelijken op die man. Hij werd opge- geerde hij zich in de Volksunie, de Zangfeesten) was gevestigd in meter waren alle ramen gesneu- pakt, verhoord en gemarteld. pastoor-weerstander. Hij houdt veld. Heel de Stenenbrugwijk er een antiklerikaal gevoel aan de Vlaamse Kring Groeninghe de nieuwe Borgerhoutse woonst Ze hebben die mens drie dagen in Merksem en in het Sint-Maar- van mijn ouders, Frans De Meyer stond in rep en roer. Het werd snel over. De ouders, René en zijn zus duidelijk dat aan de straatkant vastgehouden. Ze hebben hem on- mogen niet langer in Meerhout tensfonds. - zoon van Willem - en Gilberte der meer naakt met het vel van zijn Winderickx. een “vulpenbom” was geplaatst. wonen en verhuizen naar de Pro- KARL VAN CAMP Mijn papa was nog helemaal in rug aan een vleeshaak gehangen. Wiegje drie meter shock toen hij van een toegesnel- Gelukkig voor Werner vonden ze de verschoven de Antwerpse gendarme de vraag echte beul van Breendonk enkele kreeg: “Hedde gij vijanden?” dagen later. Zonder boe of bah werd Na heel wat moeilijke jaren waren Werner vrijgelaten. Hij kreeg zelfs de activiteiten van mijn grootva- Veel Borgerhoutenaars leefden geen verontschuldigingen. der ongetwijfeld een stimulans sterk mee met ons. Hun bekom- voor de heropbloei van de Vlaam- mernis ging in de eerste plaats Mijn twee zusters moesten hem se Beweging. Het heeft vaderlands- naar mijn mama en haar bore- bij de gevangenis ophalen en naar lievende kringen geïnspireerd tot ling. Mijn grootouders waren ui- mijn vader brengen, die zijn won- een nieuwe ‘heldendaad’. teraard sterk aangegrepen door den verzorgd heeft. Het was een tijd die laffe daad en grootvader Wil- van haat, vergelding en verraad. En Op zaterdag 12 november 1949 elke zaterdag kwam Werner bij ons was ik net twee weken oud. Ver- lem besefte goed dat hij er het mik- punt van was. op bezoek. Gelukkig dat hij mijn va- moeid door een zware beval- der had. ling lag mijn mama (25 jaar) al In de binnenlandse en buiten- vroeg in bed. Mijn papa (27 jaar) landse pers waren de speculaties De heer Renders, een lid van de was in de badkamer en ik lag in over de dader(s) legio. De meeste Witte Brigade, heeft eens tegen mij mijn wiegje in een kamer naast Vlaamse kranten beschuldigden gezegd: “Zowel de witten als de de slaapkamer van mijn ouders. de ondergrondse verzetsorganisa- zwarten hebben fouten gemaakt.” Omstreeks 22.30 uur klonk een tie die hiervoor verantwoordelijk Ik denk dat dit een eerlijke beoor- luide knal, gevolgd door een enor- was. deling is. me luchtverplaatsing in het huis. En de daders? Die werden nooit Ik vond dat ik dit verhaal moest Pelikaanstraat Antwerpen (4-9-1944) Mama dacht onmiddellijk aan gevonden! opsturen, in gedachtenis van een Foto Cegesoma een gasontploffing in de badkamer eenvoudig man die niemand kwaad en liep naar mijn slaapkamer. Het LIEVEN DE MEYER had gedaan en zo onmenselijk werd behandeld. H. VAN EYCK Chirurgie, soep en kolen Ik ben net vóór de Tweede Wereldoorlog geboren en was juist vijf jaar toen ik geconfronteerd werd met wat later als repressie be- stempeld werd. Ik was vijfde kind in een gezin van dertien, waarvan vader geneesheer-chirurg was. In 1935, kort na zijn huwelijk, liet lenbegunstiging was nodig voor vader een groot huis bouwen in de verwarming van twee klaslo- Oostende (thans beschermd als kalen die thuis werden onderge- creatie van de toen bekende ar- bracht nadat de parochieschool chitect Jozef De Bruycker). was platgebombardeerd. Ook de Als bewuste (niet-strijdende) familie van de werkster had haar Vlaming stond hij erop dat alle toevlucht bij ons gezocht, omdat briefwisseling met de overheid ook hun woning vernield was. En in het Nederlands gebeurde, dus wekelijks werd in de garage ge- niet in de taal (het Frans) van zijn stookt bij de soepbedeling voor school (in Kortrijk) en universi- de getroffenen (vader was voor- teitsopleiding (RUG). zitter van Winterhulp). Gelukkig woonden we in een groot nieuw Als kleuter van vijf zag ik, in de huis, en hadden we een gendar- late namiddag, bij terugkeer van merie die gelukkig beter wist. school, de brandstichting bij Dit hele verhaal kwam bij mij te- één van onze buren; hun huis- rug boven omdat een recent feit raad ging op in vlammen. Ik zag dit opdrong. Bij de verkoop van Afbeelding boven en artikel rechts uit ‘t Pallieterke van 10/10/1946 en 9/10/1947 helemaal geen reden waarom ons (geklasseerd) ouderlijk huis “die stoute mensen” tot zoiets in werd een relatief jonge Schotse staat waren... Feit is dat diezelfde vrouw de nieuwe eigenares. Als Na zes weken in Sint-Gillis “stoute mannen” de voorgevel journaliste (?), mode-experte en van ons huis poogden te versieren kunstenares (?) vertelde ze, ter met hakenkruisen als aanduiding gelegenheid van een interview in “We hebben de verkeerde” voor de brandstichters die de vol- een Engelstalig Brussels blad, dat Mijn vader Leo Stuckens was geboren in 1902. Hij werd flamingant toen gende morgen hun werk zouden ze thans eigenares was van een hij als student burgerlijk ingenieur zijn ingangsexamen aan de univer- voortzetten. De brandmerking geklasseerde woning “die eerder siteit van Gent is het Frans moest afleggen. Dat vond hij onrechtvaardig. beperkte zich tot een klats pik- toebehoorde aan een bekende zwarte teer op de voorgevel. Ge- Oostendse chirurg, die nazisym- Hij werd actief in het Algemeen In oktober 1944 is de Witte Brigade lukkig bleef de brandstichting uit, pathieën had.” Vlaamsch Hoogstudentenverbond. hem komen halen, op zijn kantoor omdat de gendarmerie door ons In 1928 stond hij mee aan de wieg bij Gevaert. Hij werd afgevoerd vader tijdig verwittigd was en zo Dit is voor ons en de hele fami- van de Vlaamse Ingenieursvereni- naar de gevangenis van Sint-Gillis verdere ravage uitgesloten was... lie onbegrijpelijk dat bij onge- ging (VIV). Hij woonde in Mortsel, in Brussel. Daar werden alle gevan- twijfeld Oostendse informanten en bij de fabrieken Gevaert konden genen slecht behandeld. Er was te Kolen dergelijke fantasieën nog steeds ze een burgerlijk ingenieur gebrui- weinig tot zelfs geen eten. De gevan- leven. De verklaring hiervoor is pas heel ken. Hij werd er lid van de raad van genen werden gepest en geslagen. wat later duidelijk geworden. Oprechte groeten van een abon- beheer. De bewakers van de Witte Brigade Vader werd door Jan met de pet nee, wiens vader-zaliger van den plasten in de soep, in het zicht van als ‘zwart’ beschouwd omdat hij beginne af Pallieter-fan was... Te weinig eten de gevangenen. Maar de honger was meer kolen kreeg van de Duitsers Voor de oorlog was hij lid van het groter dan de afschuw voor wat ze FRANS DEPUYDT voor de huisverwarming en om- VNV. Toen de Duitsers ons land bin- gezien hadden… dat hij als enige Oostendenaar (nvdr: architect Jozef De Bruycker nenvielen, verbleef hij net in de Ver- Na zes weken verblijf in Sint-Gillis zijn auto mocht behouden, zowel (°1891) was onder meer actief in enigde Staten, waar hij instond voor werd hij vrijgelaten, met deze me- in volle oorlogstijd als bij de af- Verdinaso en VNV, en was als ar- de bouw van een nieuwe fabriek van dedeling: “We hebben de verkeerde.” tocht van de vijand. De reden van chitect bekend in Vlaamsgezinde Gevaert. Hij is dan met een vracht- Hij is dan bij Gevaert in Mortsel kun- die ‘verwennerij’ had niets met kringen. Hij werd door de bezetter schip naar Portugal gevaren, en nen blijven werken, maar hij was zo politiek te maken; dat was het ge- in 1941 aangesteld als schepen via Spanje en Frankrijk naar Mort- gedegouteerd door de gebeurtenis- volg van het feit dat na elk bom- in Roeselare. Enkele maanden sel teruggekeerd. Die reis gebeurde sen dat hij uiteindelijk met zijn gezin bardement mijn vader – de eni- na een operatie overleed hij, op 3 clandestien, maar hij had geen keu- naar de Verenigde Staten is uitgewe- ge chirurg toen aan de kust – als maart 1942. En wat lezen we op ze; thuis wachtten een vrouw en zes ken. Hij kon daar voor Gevaert aan eerste burger de straat op moest Wikipedia: “Zijn archief ging in de kinderen. de slag blijven. HILDE STUCKENS om zo snel mogelijk het zieken- nadagen van de Tweede Wereld- huis te bereiken, waar de getrof- oorlog verloren”… De lezer mag fen burgers soms in groten getale zelf oordelen over deze eufemisti- naartoe werden gebracht. De ko- sche omschrijving.) Bij de rijkswacht Spitsroeden lopen Het schuim Mijn vader, Frans Geudens, geboren in 1915, werkte in Deurne. Op uit een socialistisch milieu, maar een dag in ’43 liep hij een kameraad tegen het lijf die kapitein was bij had zich nooit politiek geënga- de rijkswacht. De vriend stelde hem voor om ook bij de rijkswacht te geerd. Na zijn vrijlating kon hij komen. aan het werk in een rolgieterij. van de straat Mijn vader had daar wel oren terug in ’52. Ook moest hij een boe- Nog later werkte hij bij het ACV in naar. Hij deed een aantal ingangs- te betalen van 21.000 frank (nu on- de Nationalestraat en zo geraak- Omdat Felix D.C. vastzat wegens ‘onvaderlands gedrag’, zaten zijn proeven en werd opgenomen bij te hij ook in het bestuur van het geveer 525 euro), een enorm bedrag ACV. Hij was zelfs een tijdje voor- vrouw, die ziek was, en hun twee dochters met een bang hart af te de rijkswacht. Wel werd hem ge- in die tijd. Hij heeft zo een tijd elke wachten wat hun te wachten zou kunnen staan. vraagd lid te worden van het VNV, zitter van de KWB, de Kristelijke maand 100 fr. betaald, maar uitein- Werknemersbeweging van de wat hij ook deed. Zo kwam hij bij delijk is dat gestopt. Zij woonden namelijk naast een van dokter V. gerekend. Die zette het Eskadron S terecht, dat be- parochie Onze-Lieve-Vrouw-Ter- Sneeuw in Borgerhout. dokter die heel de oorlog van de zich in soutane in de deurope- kendstond voor zijn groot aantal Mijn vader was in feite helemaal Duitsers had moeten controleren ning om de bende de weg te ver- Vlaamsgezinde leden. geen flamingant. Hij kwam eerder JAN GEUDENS of mensen gezond genoeg wa- sperren. ren om in Duitsland tewerkge- Frans deed dienst in Antwerpen, Een wijf wou zich prompt doen waar hij onder andere instond steld te worden. Als dokter bij de opmerken bij de rest van de va- Werbestelle had de arts heel veel voor de begeleiding van geld- derlandse helden en verkocht transporten en de bewaking van mensen werkongeschikt weten de moedige geestelijke een mep te verklaren, maar omdat hij niet fabrieken. Hij was zelfs van dienst in zijn gezicht. Daar bleef het bij, in Mortsel na het luchtbom- iederéén had kunnen afkeuren, omdat er nog iets onverwachts was de man gevangengenomen bardement, om de ruïnes tegen gebeurde. Buren waren naar café plunderaars te bewaken. in afwachting van een veroorde- ‘Den Tourist’ aan de Antwerpse- ling wegens samenwerking met steenweg gelopen en het toeval In de Begijnenstraat de vijand. wou dat ze daar een Engelse le- Vader werd opgepakt en in de Dappere priester gerpiloot aantroffen die achter gevangenis in de Begijnenstraat En jazeker, die ochtend zagen zijn pintje zat te bekomen van de opgesloten. Ze zaten daar met de drie dames een woeste ben- lange tijd dat hij ondergedoken zeven gevangenen in één cel. Als de optrekken naar de praktijk had gezeten. En laat het nu net moeder met mij (ik was toen 5 van ‘kozijn-doktoor’. Eens ze met dokter V. zijn geweest die hem jaar) daar op bezoek ging, moes- hem klaar zijn, kunnen wij het een veilig onderduikadres aan de ten we telkens spitsroeden lopen schorremorrie bij ons verwach- hand had gedaan. aan de ingang. De pakjes die we ten, vreesden de dames, toen zij De Brit liet zijn pint staan en lieten afgeven, kwamen ook niet een ruit aan diggelen hoorden joeg het gespuis uit het dokters- altijd op hun bestemming. rinkelen en een paraplubak de huis, tot grote opluchting van de Vader werd uiteindelijk veroor- straat op zagen vliegen. Bij de doodsbange dames van daar- deeld tot zes maanden voor lid- dokter was heel de wachtkamer naast. En hoed af voor de pries- maatschap van het VNV. Hij had verwoest en het gepeupel maakte ter in soutane, die het tegen het al zes maanden in voorarrest Optocht met collaborateurs op de Antwerpse De Keyserlei aanstalten om aan de consulta- schuim van de straat had durven gezeten en kon dus vrijkomen. Illustratie - Foto Cegesoma tiekamer te beginnen. opnemen. Natuurlijk was hij zijn burger- Dat was buiten de broer-priester HECTOR VAN OEVELEN rechten kwijt, en die kreeg hij pas Open brief aan Kristien Hemmerechts, Marc Reynebeau, Koen Aerts en consorten Geplaagd door heimwee naar de repressie

De onmiddellijke aanleiding voor dit stuk is een reactie van Koen Aerts de discriminatie van de Vlamingen verkiezingsoverwinning van Rex in last met de Duitsers gehad. Ik kwam op de bewering van Willy Kuipers dat tijdens de naoorlogse repressie aan de IJzer wordt besproken. Wie 1936 was er het gevolg van. echter al zeer jong in de Vlaamse duizenden mensen veel te zwaar en zonder tastbaar bewijs veroordeeld hiervoor blind wil blijven, weigert te En dan hadden we het nog niet over Beweging terecht, waar ik ook heel werden. De Standaard van 23 februari citeert Aerts hieromtrent: “De begrijpen waarom Vlaamse solda- de Spaanse Burgeroorlog tijdens de wat ‘zwarten’ leerde kennen. Mijn bestraffing van de collaboratie was integendeel opvallend genadig… ten die zich vier jaar lang voorbeel- welke beide kampen elkaar in gru- getuigenis steunt dus voornamelijk wat Kuypers vertelt, is niet meer of minder dan een vervalsing van ons dig patriottisch hadden gedragen welijkheden evenaarden (meestal op wat ik gehoord heb van mannen historisch bewustzijn.” vurig anti-Belgisch van het front wordt de aandacht op het misda- en vrouwen uit de twee kampen, die het allemaal zelf beleefd hebben, en De repressie opvallend genadig wat zich in de nasleep daarvan heeft terugkeerden. dige gedrag van de aanhangers van Om uw eenzijdige voorstellingen Franco gevestigd, maar wordt dat ook uiteraard op die van heel veel noemen, terwijl die onder meer ge- voorgedaan. Dit betekent onder mensen die zich gedurende de vijf zorgd heeft voor de terechtstelling meer dat de houding van heel wat van het dossier collaboratie en re- van links, dat op zijn minst even erg was, zedig verzwegen). Gans Eu- jaar die de Tweede Wereldoorlog van Borms, een achtenzestigjarige mensen tijdens de Tweede Wereld- pressie te nuanceren en waar nodig geduurd heeft, zo gedeisd mogelijk man die dermate kreupel was dat oorlog voor een groot deel bepaald te weerleggen, lijkt het mij nuttig te ropa voelde zich passioneel bij dat conflict betrokken en koos partij. hebben gehouden. Hun appreciatie men hem aan de paal heeft moe- werd door wat ze tussen 1914 en herinneren aan wat zich tijdens het van wat zich toen afgespeeld heeft, ten binden om hem te kunnen fu- interbellum allemaal heeft voor- Dat was echter niet het geval voor 1918 hadden meegemaakt. Maar de westerse regeringen, die zich is natuurlijk voor een groot deel af- silleren. Geef toe, “il faut le faire”. als u al aandacht besteedt aan dat gedaan en waaraan jullie weinig of hankelijk van het kamp waarin ze In hetzelfde artikel spreekt Aerts geen aandacht besteden, tenzij om allemaal min of meer angstvallig eerste wereldconflict (wat niet vaak op de vlakte hielden, uitgezonderd zich toen bevonden. Dat belet ech- zichzelf overigens tegen. Hij geeft gebeurt) dan doet u dat op een vrij het met een tremolo in de stem te ter niet dat ze het er allemaal min of immers terloops toe dat de rechters hebben over de “jaren 30, de zwart- die van Duitsland en van Italië, die selectieve en soms ronduit negatio- omwille van hun engagement on- meer over eens waren dat er niet zo- in het begin van de repressie wel nistische wijze. Zo sluiten jullie zich ste bladzijdes uit onze geschiede- zeer sprake was geweest van “wit en zeer streng optraden om te vermij- nis”. getwijfeld bij de Francogezinden al jaren kritiekloos aan bij de stel- een zekere sympathie uitlokten. Het zwart” maar voornamelijk van heel den dat “het volk het recht in eigen ling van professor, commandeur in handen zou nemen”. Wat boven- Onnodig te herhalen dat de Eerste spreekt voor zich dat dit alles het veel tinten grijs, en dat ze allemaal dien laat vermoeden dat deze door de kroonorde en barones Sophie De Wereldoorlog op militair vlak waar- vertrouwen van de mensen in de de nadruk legden op de enorme de VRT gevierde historicus van de Schaepdrijver, die verkondigt dat schijnlijk het ergste conflict geweest traditionele regimes van hun land chaos die onmiddellijk na 10 mei UGent er geen graten in ziet dat de het verhaal van de achteruitstelling is dat ooit werd uitgevochten. De sterk deed wankelen. De verwar- 1940 was ontstaan en voor een vre- strafmaat in die tijd niet door de wet van de Vlaamse soldaten aan het IJ- soldaten die het geluk hadden die ring bereikte een hoogtepunt, toen selijke ontreddering had gezorgd. maar door de straat werd bepaald… zerfront een mythe van de Vlaamse hel te hebben overleefd, keerden in de communistische Sovjet-Unie in De regering en het parlement wa- Beweging is. Er zou hoogstens van 1918 naar huis met in hun hart de 1939, samen met het nationaalsoci- ren op de vlucht. Dat was tevens Eerste Wereldoorlog sociale discriminatie sprake zijn hoop dat de vele gesneuvelden niet alistische Duitsland dat tot dan toe het geval voor honderdduizenden Het is vooral mijn bedoeling te rea- geweest en dat zowel jegens Vlaam- voor niets gevallen waren en dat de Stalins grootste vijand was geweest, medeburgers, waarvan de meesten geren op de zwart-witvisie die jullie se als Waalse soldaten. Men moet wereld er voortaan beter zou uit- Polen binnenviel en wat later met in Frankrijk terechtgekomen waren, ons sinds een aantal jaren zonder een land dat ook al zeer vlug over- enige zin voor nuancering proberen rompeld zou worden, zich in een op te dringen met betrekking tot wat toestand van totale wanorde be- zich tijdens de Tweede Wereldoor- “U voert een nieuwe, morele, vond en na zes weken op zijn beurt log en in de onmiddellijke nasleep de strijd moest opgeven. ervan in dit land heeft voorgedaan. Tot overmaat van ramp was het Brit- Een zwart-witvisie die jullie in staat repressie via processen in door u se expeditiekorps, dat ons te hulp stelt een soort retro-inquisitie te had moeten komen, binnen de kort- voeren in verband met gebeurtenis- ste keren en halsoverkop via Duin- sen die al bijna driekwart eeuw ach- ter ons liggen en die jullie niet eens gemonopoliseerde media.” kerken naar Engeland gevlucht, hebben meegemaakt. Wat in feite en wist zo op het nippertje uit de neerkomt op een nieuwe, zij het een nochtans geen geschiedenisspecia- zien. Maar of ze nu bij het winnende de toestemming van Duitsland de Duitse omsingeling te ontsnappen. louter morele, repressie. Maar deze list van de Eerste Wereldoorlog zijn, of het verliezende kamp hoorden, Baltische republieken ging bezet- Met andere woorden, de stoere keer dan aan de hand van proces- om te weten dat die bewering kant ze kwamen allemaal van een kale ten. Twee aartsvijanden sloten een overwinnaars van 1918 waren in sen die uitsluitend gevoerd worden noch wal raakt. Want hoe valt dan reis terug. Hun respectievelijke lan- bondgenootschap om zich samen een mum van tijd totaal verslagen. in door u gemonopoliseerde media. te verklaren dat alleen de Vlaamse den kenden de ene zware crisis na aan onafhankelijke naties te ver- Een zeer grote meerderheid van de Waar dus van verdediging noch piotten het nodig vonden zich in de de andere. Dit was uiteraard het ge- grijpen en lokten zo de Tweede We- burgers en van de politici twijfelde verhaal sprake kan zijn, en ook niet Frontbeweging te organiseren om val voor Duitsland dat eerst in een reldoorlog uit… er dan ook niet aan dat Duitsland de oorlog definitief had gewonnen. van verjaring. Waarbij tevens twee de wantoestanden in het leger aan quasi-burgeroorlog terechtkwam. 1940 gouden juridische regels worden te klagen (denk aan de open brief Bovendien kreeg het land het ten Voeg daaraan toe dat de meeste opzijgezet, enerzijds het “non bis in aan koning Albert die op 11 juli gevolge van het Verdrag van Ver- De klap op de vuurpijl kwam on- gezinnen in het ongewisse bleven idem” - het gaat immers vaak over 1917 in de loopgraven werd rondge- sailles op economisch vlak zwaar middellijk na 10 mei 1940. De Duit- omtrent het lot van familieleden zaken die al lang geleden door een deeld), terwijl de Walen, die noch- te verduren. Maar ook de zegevie- sers hadden al eerder bijzonder waarmee ze geen contact konden rechtbank werden behandeld - en tans niet als doetjes bekendstaan, rende westerse naties deelden in de gemakkelijk Polen, Denemarken en krijgen. Het ging om de hierboven anderzijds deze die bepaalt dat het braaf in de pas bleven lopen? Hoe klappen. De zware beurscrash van Noorwegen kunnen bezetten. Hun reeds aangehaalde vluchtelingen, overlijden van de beschuldigde de legt u uit dat jonge officieren omwil- 1929 die Wall Street trof, was over ‘blitzkrieg’ tegen het Westen verliep maar ook om de soldaten van het uitdoving van elke tegen hem ge- le van hun Vlaamsgezindheid wer- gans de wereld voelbaar. zo snel en triomfantelijk dat ieder- Belgische leger dat zich had over- voerde strafrechtelijke procedure den gedegradeerd (Joris Van Seve- een ervan overtuigd was dat de ver- gegeven. Was de echtgenoot, de De situatie in Frankrijk was alles- molmde oude structuren het totaal broer, de verloofde die men miste, met zich mee brengt (de mensen ren, Jules Charpentier en anderen), behalve rooskleurig. Het Stavis- waarover het gaat, zijn meestal al- dat soldaten die van hetzelfde wer- begeven hadden. krijgsgevangene? Was hij gekwetst, kyschandaal van 1934 veroorzaakte of misschien gesneuveld? lang overleden). Met andere woor- den verdacht, zwaar gestraft werden bijna het einde van de republiek. Geef toe, u hebt dit alles nooit in den, uw vervolgingsbeleid houdt en zelfs naar werkkampen gestuurd In 1936 kwam daar een volksfront- overweging genomen voor het De Belgische regering had tijdens in geen enkel opzicht rekening met werden of in de Parijse gevangenis regering aan het bewind onder lei- proces dat u m.b.t. deze troebele de eerste oorlogsdagen de jongens de meest essentiële regels die een van Fresne terechtkwamen? ding van Léon Blum, maar dat be- periode aan het voeren bent. Daar die tussen 16 en 18 jaar oud waren, democratische rechtspraak in acht u, zoals reeds gezegd, hierin geen en dus te jong om gemobiliseerd zou moeten nemen. Dat een en an- Het interbellum lette niet dat in datzelfde jaar een algemene staking gans het land ge- recht op verdediging hebt voorzien, te worden, opgeroepen om zich in der niet zonder gevolg blijft, kwam Hoe komt het dan dat de Vlaamse vind ik het dan ook nodig, als getui- een aantal West-Vlaamse steden duidelijk tot uiting toen een aantal Beweging, die voor 1914 vooral een durende weken platlegde. Ook Bel- gië bleef niet gespaard. Het faillis- ge “à decharge” op te treden. Ik heb (Roeselare, Ieper…) te verzamelen. parlementairen van de traditionele zaak van intellectuelen was, zich in die tijd weliswaar, net zoals u, niet Ze wou zo vermijden dat de mees- partijen het nog niet zo lang gele- de modder van de loopgrachten tot sement van de socialistische Bank van de Arbeid zorgde ervoor dat de meegemaakt, maar in tegenstelling ten onder hen, net zoals tijdens de den nodig vond in de commissie een brede en radicale volksbewe- tot jullie ben ik onmiddellijk na de Eerste Wereldoorlog, bij een sta- Buitenlandse Zaken van de Kamer ging ontpopte, waaruit na de oorlog spaarcenten van tienduizenden ar- beiders in rook opgingen. En mas- oorlog geboren, in 1946. D.w.z. dat bilisering van de frontlijn in het de pensioenen in vraag te stellen een politieke partij zou ontstaan ik opgegroeid ben tussen mensen sa’s boeren die hun geld aan de ka- bezette land zouden achterblijven die nog ongeveer 17 hoogbejaarde die voornamelijk door oud-strij- voor wie de Tweede Wereldoorlog, en dus niet voor legerdienst zou- tholieke Boerenbond toevertrouwd voormalige oostfrontvrijwilligers ders werd uitgebouwd? Ik verwijs en wat in de nasleep daarvan is ge- den kunnen opgeroepen worden hadden, deelden hun lot toen ook van de Bondsrepubliek ontvangen. naar het boek “De Frontbeweging” beurd, het grote avontuur van hun wanneer ze de geschikte leeftijd Pensioenen die dan nog, naar ver- van voormalig journalist Daniel die over de kop ging. Nogal wiedes leven is geweest. Ze hadden het on- hadden bereikt. Toen die knapen luidt, uitsluitend bedoeld zijn voor Vanacker, en naar zijn artikels over dat dit voor een ernstige crisis van der elkaar voortdurend over die tijd, op de aangegeven verzamelpun- mannen die aan het front op zijn dat onderwerp in Wetenschappe- het regime zorgde. De immense die, vanuit hun perspectief gezien, ten aankwamen, kregen zij die met minst 25 procent permanente inva- lijke Tijdingen. Ik verwijs naar de nog bijna actueel was. Mijn ouders de fiets gekomen waren meteen liditeit hebben opgelopen. Albert I-biografie van professor en familie waren, om het met de ter- de opdracht naar het zuiden van Niemand zal betwisten dat de Velaerts, waarin gewag gemaakt minologie van toen te zeggen, alle- Frankrijk door te rijden en zich daar Tweede Wereldoorlog een recht- wordt van talrijke verslagen van on- maal eerder ‘wit’. Sommigen, waar- te melden bij wat ‘Crab’s’ genoemd streeks gevolg was (van de afloop) der meer parlementaire debatten, onder mijn vader, hadden tijdens werd, Centres de Recrutement de van de Eerste Wereldoorlog en van ministerraden, enzoorts, waarin de bezetting zelfs behoorlijk wat l’Armée Belge. zetelde en zelfs van 1961 tot 1965 stripverhalen van Vandersteen ver- minister van Volksgezondheid is schenen ook in De Standaard. geweest? Op basis van de criteria die u van- - Lode Claes, tijdens de oorlog daag de dag zo gul hanteert, zou u schepen van Groot-Brussel, die van tot de vaststelling moeten komen zijn collaboratieverleden nooit een dat die krant na de Tweede Wereld- geheim heeft gemaakt, eind de ja- oorlog lange tijd neonazistisch is ren zestig voor de Volksunie in de geweest. Senaat werd verkozen en wat later Die genuanceerde kijk op de colla- zelfs tot schepen van de Brusselse boratie was ook terug te vinden bij Agglomeratieraad, een instelling een aantal mensen die in het verzet die in het begin van de jaren zeven- hadden gestaan. Onder meer bij: tig een kortstondig bestaan heeft gekend? - de voormalige gewapende weer- stander Louis De Lentdecker, die - de voormalige oostfrontofficier als gerechtelijk journalist van De Oswald Van Ooteghem in 1965 Standaard heel wat repressiepro- voor de VU in de provincieraad van cessen van nabij volgde en een vuri- Oost-Vlaanderen werd verkozen en ge voorvechter voor amnestie werd. later ook in de Senaat zonder dat dit voor schandaal zorgde? - bij de erkende verzetsmensen Maurice Lacante, Aloïs Verbiest en De milde houding ten overstaan juffrouw Aretz die er in de jaren zes- van collaborateurs was geen exclu- tig helemaal geen bezwaar maakten sieve van de politiek. Men stelt dat om met de vlag van de door hen op- ook vast in andere geledingen van gerichte vereniging van Vlaams-na- de maatschappij. tionale weerstanders naast de vaan- Zo bijvoorbeeld in de cultuurwe- dels van de oostfronters van het reld: Sint-Maartensfonds in de vlaggen- - Renaat Grassin (beter gekend als parade van de IJzerbedevaarten op het ‘ketje’) kon vrij snel na zijn vrij- te stappen. De jongens die er gehoor aan gege- “Tsjechische legioenen” in het op poten te zetten. lating zijn loopbaan van cabaretier Zij hadden blijkbaar niet alleen een ven hadden, kwamen uiteindelijk in Franse, het Italiaanse en het Russi- Voor zover ik weet, werd die lei- voortzetten, ook bij de toenmalige andere kijk op de repressie dan aca- de buurt van de Pyreneeën terecht sche leger. Tezelfdertijd verzochten ders van die nationalistische be- openbare omroep, de NIR. demicus Aerts maar bekeken ook de om er te ontdekken dat daar voor Ierse nationalisten de Duitsers om wegingen uit de derde wereld niet Vlaamse oostfronters met een ande- wapens om een opstand tegen de - Yvonne Lex, die tijdens de oorlog hen niets was voorzien. Ze zaten verweten dat zij met het oog op de re blik dan Kristien Hemmerechts. diep in Frankrijk zonder middelen Britse bezetting van hun land uit te verkering met een oostfrontsoldaat bevrijding van hun land met na- had gehad en in september ’44 sa- Deze laatste beweerde immers dat van bestaan en zonder enige moge- voeren. die erger waren dan de Duitsers en lijkheid om te communiceren met zi-Duitsland of met een bondge- men met haar vader naar Duitsland U zult tegenwerpen dat dit mis- noot van nazi-Duitsland hadden was gevlucht, werd reeds eind de dat het hen niet ging om de Vlaam- hun families die niet wisten wat er schien in heel veel gevallen begrij- se zaak maar om Hitler. Iets wat ik van hen was geworden. gecollaboreerd. De Vlamingen die jaren vijftig de steractrice van de pelijk is maar niet wanneer het gaat op dezelfde wijze gehandeld heb- Brusselse KVS. op basis van de gesproken geschie- Was het in die gegeven omstandig- om een samenwerking met een ben om Vlaamse zelfstandigheid te denis met klem betwist. Ik heb in heden zo verwonderlijk dat heel wat crimineel bewind van de aard van - De schrijvers Filip De Pillecyn, Er- de Vlaamse Beweging, en in het bij- bereiken, worden echter wel met de nest Claes, Jean Du Parc, Felix Tim- mensen hun geloof in de westerse dat wat in 1933 in Duitsland aan vinger gewezen. zonder in de voormalige Volksunie, democratieën kwijtraakten? Dit ver- de macht was gekomen. Mag ik uw mermans, Ernest Vanderhallen, Cy- niet alleen heel vaak voormalige klaart waarschijnlijk waarom de so- aandacht erop vestigen dat wie in Er zijn uiteraard ook mensen die riel Verschaeve en enkele anderen oostfrontvrijwilligers ontmoet maar cialistische partijvoorzitter Hendrik een conflict verwikkeld raakt, zich voor een andere reden dan de inzet ondanks hun oorlogsverleden toch er ook nauw mee samengewerkt. voor de Vlaamse zaak in de colla- populair bleven. De Man het bijna onmiddellijk na meestal niet in de mogelijkheid Dit gaf me de kans om mij bij hen de Belgische capitulatie nodig vond bevindt om zijn bondgenoten te boratie zijn gestapt. Er waren onder Is De Standaard grondig te informeren over het in een manifest de socialisten op te kiezen en zich tevreden moet stel- hen ongetwijfeld opportunisten waarom van een engagement waar- roepen zich niet tegen de bezetter len met deze die zich aandienen. die hun kans schoon zagen om een na de oorlog een neonazikrant geweest? bij ze toch hun leven op het spel te verzetten. De ineenstorting van Dat was tijdens de Tweede Wereld- hogere positie te kunnen bekleden hadden gezet. Ik kan u verzekeren de oude vermolmde wereld bood oorlog niet anders en niet alleen in in de nieuwe maatschappij die ze In de media deed zich hetzelfde fe- dat de meesten onder hen naar Vlaanderen. volgens hem namelijk nieuwe op- meenden te zien ontstaan. Er was nomeen voor: het front getrokken waren met het portuniteiten en baande, zo drukte Collaboratie op dat vlak niets nieuws onder de - Luc Vandeweghe, die tijdens de idee dat zij hiermee een dienst aan hij het uit, de weg naar “Europese zon. vrede en sociale rechtvaardigheid”. in de derde wereld Het was waarschijnlijk om dezelfde Ik kan u ook enkele voorbeelden reden dat Jos Van Eynde een tijdje buiten Europese voorschotelen: later een brief naar de Duitse bezet- - De grootmoefti van Jeruzalem tingsoverheid stuurde om toestem- woonde tijdens de Tweede Wereld- ming te vragen de grootse krant oorlog in Berlijn en steunde volop van Vlaanderen te mogen uitgeven de Duitse oorlogspropaganda, om- (toch merkwaardig dat in deze tijd dat Palestina op dat ogenblik een van onthullingen over de Tweede Brits mandaatgebied was, en om- Wereldoorlog daar zo weinig gewag dat het Verenigd Koninkrijk na de van gemaakt wordt). Jos Van Eynde Eerste Wereldoorlog, conform de zou na de oorlog medevoorzitter “Balfour Declaration” van 1917, de van de Belgische Socialistische Par- Joden toegestaan had in Palestina tij worden. een “nationaal Joods Tehuis”, te ves- tigen. De collaboratie - De milities die o.l.v. Soekarno voor was fundamenteel fout de onafhankelijkheid van Indonesië Dat is een stelling die u als een man- hebben gestreden, werden tijdens tra steeds weer herhaalt. En inder- de bezetting van de “Gordel van daad, het regime van het Derde Rijk Smaragd” door het Japanse leger was moreel totaal onverdedigbaar. bewapend en getraind. Men zou ze Maar geef toe, dat is vandaag een dus zonder meer kunnen beschul- heel stuk duidelijker dan tijdens het digen van militaire collaboratie met interbellum, omdat de misdadig- het “fascistische militaire regime” heid van het nationaalsocialisme van Tokio. toen meestal goed gecamoufleerd - Aung San Suu Kyi die in 1991 de werd door een handig gevoerde Nobelprijs voor de Vrede ontving, propaganda (denk aan het succes is in Birma bijzonder populair om- van de Olympische Spelen van 1936 dat ze de dochter is van Aung San, in Berlijn). Die quasi onzichtbaar- die daar als de vader des vaderlands heid is niettemin niet de belangrijk- wordt beschouwd. Hij had eind ste verklaring voor de collaboratie de jaren dertig de nationalistische van heel wat Vlaams-nationalisten partij “Wij Birmanen” opgericht en Verklaring oorlog bijdragen had geschreven Vlaanderen bewezen en dat ze hun tijdens de Tweede Wereldoorlog. was met enkele tientallen kompa- Ik vermoed dat u er zult van uit- voor het weekblad De Nationaal-so- naoorlogse inzet in de Vlaamse Be- Die was veel eerder te zoeken in nen in 1940 naar Tokio vertrokken gaan dat ik hier beweringen van een cialist, werd reeds in 1950 chef bui- weging in de verlenging hiervan za- het oude principe van “de vijanden om daar een militaire opleiding te twijfelachtig allooi zit te debiteren, tenland bij De Standaard. gen. Wat natuurlijk niet uitsluit dat van mijn vijand zijn mijn vrien- krijgen. Toen hij enkele maanden of dat ik op zijn minst van ernstige - De oud VNV’er Thieu Croonen- er ook anderen zijn geweest. den”. Onze voorouders waren daar later terugkwam, organiseerde hij subjectiviteit mag worden verdacht. berghs stond jarenlang aan het Het komt erop neer dat de meeste al eeuwen geleden van doordron- een geheim leger dat samen met Maar hoe zou, zonder die genuan- hoofd van de documentatiedienst mensen die het allemaal zelf mee- gen. De geuzen beschouwden zich de Japanse invasietroepen in 1942 ceerde kijk van vele landgenoten van diezelfde krant waarin hij re- gemaakt hebben, wat tijdens de als voorbeeldige christenen maar de Britten uit Birma verjoeg. In ’43 op de collaboratie, te verklaren zijn gelmatig rechtskundige artikels Tweede Wereldoorlog is gebeurd, een van hun voornaamste leuzen werd hij zelfs minister in een door dat: schreef. Hij kon trouwens ook pro- een veel genuanceerdere kijk heb- luidde niettemin “liever Turks dan de Japanse bezetters geïnstalleerde - Victor Leemans, die al voor de oor- bleemloos bij de nationale omroep ben of hadden dan jullie, die die paaps”. De geschiedenis zit vol met Birmaanse regering. terecht vermits hij in de rol van voorbeelden van die aard. Lodewijk log nauwe banden met het VNV had periode uit een louter ideologische - En dan is er nog het wei- en tijdens de bezetting, onder druk voorzitter van het hof van assisen hoek bekijken en hieruit argumen- de XVIde had hoogstwaarschijnlijk nig bekende verhaal van ‘Chandra zeer populair werd in de succesvol- een grondige hekel aan de ideologie van de Duitse militaire overheid, tot ten proberen te vinden om het he- Bose’, de Indische nationalist die secretaris-generaal voor Economi- le serie “Beschuldigde, sta op”. dendaagse Vlaams-nationalisme te van de Amerikaanse Revolutie, ten- onder meer parlementslid was en slotte de voorloper van de Franse sche Zaken en tot lid van de raad - De cartoonist Alidor, die voor en bestrijden. lid van de partij van Nehru. Bose van bestuur van de Emissiebank tijdens de oorlog onder de naam Revolutie die hem het leven kostte, zette zich al sinds de jaren twintig Ten slotte dit nog. U kunt er mis- maar hij zou haar niettemin mili- werd aangesteld, een notoire col- Jam tekeningen had gepubliceerd schien van uitgaan dat wat ik hier in voor de onafhankelijkheid van laborateur dus, reeds in 1949 par- in “Le pays réel”, het dagblad van taire steun verlenen omdat het een India. Hij zocht daarvoor internati- vertel van weinig of geen waarde is, opstand betrof tegen Engeland, de lementslid voor de CVP is kunnen Degrelle, kon jarenlang probleem- vermits ik het als een soort geschie- onale steun en dit verklaart waarom loos de huiscartoonist van De Stan- erfvijand van Frankrijk. hij in Berlijn was tijdens de Tweede worden en het later zelfs tot voor- denisamateur tegen beroepshis- Tijdens de Eerste Wereldoorlog Wereldoorlog. Hij rekruteerde in de zitter van het Europees Parlement daard zijn. torici durf opnemen. Ik heb echter vochten Tsjechische nationalisten Duitse krijgsgevangenkampen Indi- heeft gebracht? Hergé en Willy Vandersteen, die van mei ’68 onthouden dat ex-ca- aan de zijde van de geallieerden om sche soldaten uit het Britse leger om - Jos Custers, die tijdens de bezet- beiden voor de collaboratiepers thedra-argumenten niet meer van hun land van de Habsburgse heer- aan Duitse zijde tegen Groot-Brit- ting kabinetschef van het staatsse- stripverhalen hadden getekend, deze tijd zijn. Mag ik hopen dat u schappij te bevrijden. Hun leuze tannië ten strijde te trekken. Het cretariaat voor Wederopbouw was konden na de bevrijding gewoon, dat ook niet vergeten bent? was “we zullen Oostenrijk-Honga- lukte hem een grote Indische mili- geweest, ook vanaf 1949 voor de zonder dat iemand zich daaraan rije trouw verraden”. Er bestonden taire eenheid voor de Wehrmacht christendemocraten in de Senaat ergerde, weer aan de slag gaan. De FRANCIS VAN DEN EYNDE De martelgang van Frans Ketels Na onze oproep om getuigenissen over de repressie in te sturen, kregen kuisbeurt toe is. Het is een schande we onderstaande brief toegestuurd met de vraag om aandacht te beste- voor Vlaanderen dat Frans Ketels den aan het droevige en mensonwaardige lot dat Frans Ketels uit Has- op een dergelijke manier zijn laat- selt moest ondergaan. ste rustplaats moet vinden! Ten tij- de van Jozef Van Overstraeten zou Herhaaldelijk deed u ter voorberei- in jaren niet meer naar omgekeken, aan die toestand allang verholpen ding van een geplande publicatie met als gevolg dat de verticale plaat geweest zijn, maar spijtig genoeg is in uw geëerd weekblad een oproep losgekomen is, terwijl het geheel JVO ook al een hele tijd niet meer naar getuigenissen over de repres- dringend aan een vakkundige op- onder ons. sie die tijdens de “kwade jaren” in dit onland woedde. Ongetwijfeld Actie is vereist zal u daarbij aandacht besteden De vraag die wij ons dan ook stellen: aan het droevige en mensonwaar- is hier soms – via fondsenwerving dige lot dat Frans Ketels moest on- – een taak voor “’t Pallieterke” (of dergaan. een Vlaams-nationale vereniging) Graf in erbarmelijke staat weggelegd? Wij zijn ervan overtuigd dat veel van uw lezers wel een klei- De onvolprezen E.d.V. bracht dit in ne bijdrage willen leveren en “vele uw eigen “’t Pallieterke” uitgebreid kleintjes maken een groot” poneert onder de aandacht, o.a. in het num- nog altijd een Vlaams spreekwoord. mer van 20 april 1978 (zie verder). Bovendien, niets zegt dat het graf Wist u dat het eenvoudige graf van van Frans Ketels een alleenstaand Frans Ketels in Hasselt (begraaf- geval is. Misschien manifesteren plaats Kruisveld, Sint-Truidersteen- zich in de toekomst nog andere weg) momenteel in een erbarme- schrijnende toestanden. Daaraan lijke toestand verkeert? Volgens ter verhelpen is dus duidelijk (ook fi- plaatse ingewonnen informatie is er nancieel) geen eenmanszaak, maar In Limburg: Frans Ketels... de taak van een gestructureerde organisatie die gerust een beroep Warme oproep kan/mag doen op de bijdrage van vele bereidwillige Vlamingen. Zijn vader herkende Beste lezer, u heeft de warme oproep van onze lezer kunnen lezen. Hopelijk ligt het graf van Frans Ke- Frans Ketels staat symbool voor de 100 tot 150 lynchmoorden die in tels er dan binnenkort even ver- de bevrijdingsperiode gepleegd werden. Allemaal ‘zwarten’ die zonder zorgd bij als dat van Lode Sleurs, hem niet op straat proces op straat gelyncht of doodgeschoten werden. Mag ik rekenen op dat zich op dezelfde begraafplaats (Uit ’t Pallieterke van 20 april 1978) uw financiële steun? bevindt en dat WEL door de familie Onze bankrekening: BE63 7360 1247 8308 (BIC KREDBEBB) van de – zoals het hoort! – met zorg wordt Het gebeurde in de christelijke hoofdplaats van het christelijke Vrienden van ’t Pallieterke vzw – Boechout. onderhouden en zelfs regelmatig Limburg - maar wij willen ‘Limburg’ daar niet verantwoordelijk met bloemen wordt getooid. voor stellen -, waar de autoriteiten te bang waren of over te weinig macht beschikten om op te treden tegen de communistische parti- Ik zag zanen die er een waar schrikbewind uitoefenden. ‘Goed Belgisch burgerschap’ De jonge Frans Ketels was gouw- gesteld, staande op een altaar op Ik zag vanmorgen, leider van het AVNJ (Algemeen het binnenplein. Zijn eveneens doorheen ’t geschemer Mijn vader Raymond Van Bouchaute (geboren in 1895) was oorlogsbur- Vlaams-nationaal Jeugdver- aangehouden vader werd er bij- van roestige prikkeldraad gemeester van Watervliet (Oost-Vlaanderen). Hij was aangesloten bij bond), de jeugdorganisatie van gehaald. De man herkende zijn mijn moederke staan. het VNV. het VNV, die tijdens de oorlog de zoon niet. Dan toonde men hem ’t Was als een godenbeeld Vader werd in 1945 veroordeeld tot proces een getuige ten laste tégen naam NSJV (Nationaal Socialis- een foto van Frans... De vader uit lang vervlogen tijden, 20 jaar ‘heropvoeding’, en die mocht ons vader. In 1946 was Ryckaert de tische Jeugd Vlaanderen) droeg. moest naast de zoon op het altaar een lievevrouwengelaat, hij gaan uitzitten in Merksplas, in eerste naoorlogse burgemeester Een zeer nationale, weinig nati- staan. Men zei hem: “Hebt gij nog fijnbesneden, goudomstraald. de verre Kempen. Bovendien was van Watervliet. onaalsocialistische jeugdbewe- iets te zeggen, doe het rap, want het is de laatste keer dat ge elkaar Doch ’t was verbeelding. hij ook zijn politieke en burger- In 1950 kwam papa vrij. De lessen- ging, eigenlijk. Frans Ketels was een katholieke jongeman, diep ziet!” Toen ik nader keek rechten kwijt. Elk weekeinde gingen reeks ‘Goed Belgisch burgerschap’ overtuigd van zijn geloof en een zag ik dat ze moe, mama en ondergetekende – toen 7 in Merksplas was ‘succesvol’ verlo- Het gepeupel heerste jaar oud - op bezoek in Merksplas, rusteloos ijveraar voor die over- heel mee van ’t verre reizen was, pen. ‘s Namiddags werd Frans Ketels met diepe voren een uitstap die twee dagen in be- tuiging. Natuurlijk had hij zich, slag nam. Thuis kon mijn moeder Papa kwam dan wel vrij, hij mocht met zulke overtuiging, en in zo’n overgebracht naar de rijkswacht- in haar lief gelaat zich niet op het grondgebied van kazerne. Daar moest hij twee à en naar ik meende de slijterij en tabakszaak verder uit- tijd, vijanden gemaakt. Misdaden baten en zo voor brood op de plank Watervliet begeven. Een hereniging konden hem niet ten laste gelegd drie uren rechtstaan, een fles in blonken tranen met het gezin zat er dus niet onmid- elke opgeheven hand. Aange- in haar lieve ogen. zorgen. De beste klant in moeders worden. Maar wat heeft hij een tabakszaak was – ongelooflijk maar dellijk in. martelgang moeten ondergaan… houden vrienden die daar voor- MAURICE SANTY (20 JAAR) bijgebracht werden, herkenden waar – onze huisarts, dr. Cyriel Ryc- Mijn ouders hadden vier kinderen: Een heuse martelgang HEKALO 8 MEI 1945 kaert. Die was nochtans tijdens het hem niet. Onderweg naar de ge- - Roger: 24 jaar oud, ex-onderwijzer 7 september 1944: het huis waar vangenis werd hij geslagen en ge- in Waterland-Oudeman (Sint-Lau- hij woonde, werd vernield en stampt. In de gevangenis moest reins); hij werd vervolgd voor het leeggeplunderd. hij zich languit op de stenen laten aanleren van ‘foute’ liederen. Hij vallen. In de gangen werd hij op- Hugo Claus kreeg wel de vrijspraak. 22 september: Frans Ketels werd aangehouden te Elen bij Maaseik. gejaagd door bewakers die hem Ook schrijver en kunstenaar Hugo Claus (1929) groeide op in een - Asthere: 23 jaar oud, had geen pro- sloegen met stokken en latten. 23 september: afgeranseld met ‘zwarte’ omgeving. Vader Jozef Claus was overtuigd lid van het VNV, blemen. Hij was tewerkgesteld in de Hij werd in cel nr. 1 gestopt, waar- en moeder was lid van de vrouwenafdeling van DeVlag. Aan de Ouden- Kempen door de bezetter. een gummiknuppel. Met een strop om de hals, de armen om- van de deur niet gesloten werd. aardsesteenweg was hun drukkerij gevestigd. Zoon Hugo werd lid van - Gaston: 19 jaar oud, was aangeslo- Veel bewakers kwamen hem daar de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen (NSJV). Bij de bevrijding hoog, overgebracht naar Rotem ten bij het Engelse bevrijdingsleger; en vandaar naar Maaseik. afranselen. Er werd hem een bol van Kortrijk werd vader Jozef door de weerstand opgepakt en opgesloten geen problemen, uiteraard. Week zout in de mond gestopt. Zijn in het interneringskamp ‘De Wikings’. Moeder Claus vluchtte weg met uit naar Brussel en verfranste. 27 september: opgeëist door de etterende wonden werden niet de kinderen naar haar moeder in Deinze. Ondertussen was zowel het “partizanen” van Hasselt en op verzorgd, omdat de directie van woonhuis als de drukkerij in Kortrijk geplunderd en alles was kapotge- - Johan: 7 jaar oud en schrijver van het spatbord van een auto over- dit epistel. de gevangenis bang was voor per- slagen. De drukkerij werd onder sekwester geplaatst. gebracht naar die stad. Daar door sonen die niet wilden dat Ketels Der Führer meerdere personen geslagen tot naar een ziekenhuis zou overge- hij onkennelijk was. Verplicht om bracht worden. Ik kreeg in het eerste jaar van het met blote knieën neer te knielen lager onderwijs al direct de ronken- op stukjes glas. Een Engelse sol- 31 januari 1945: Frans Ketels, de eretitel ‘der Führer’ door mijn daat, getuige van de foltering, die niet meer rechtop kon staan, klasgenootjes toegeroepen. Andere verbood dit. werd overgebracht naar bet zie- ‘zwarte’ klasgenootjes, waaronder kenhuis voor politieke gevange- mijn beste vriendje Mark Van Dae- Eens die soldaat vertrokken, her- nen. Daar werd hij niet meer ge- le, zoon van de aangebrande hoofd- begon de marteling. Het hoofd- folterd, maar evenmin werd hij er onderwijzer van Watervliet, moes- haar werd gedeeltelijk weggesne- verzorgd. den en daarna weggeschroeid. ten het met veel minder fraaie titels Op 23 februari 1945 werd hij uit het Duitse Rijk doen… Frans Ketels moest een grote kom water leegdrinken waar- naar de gevangenis te Luik over- Later, bij mijn loopbaan bij de uni- in klompen zout gelegd waren. gebracht. Vanaf die dag werd hij versiteit VUB, mocht ik nog een late Enige minuten later braakte hij correct verzorgd, maar het was opstoot van haat ondervinden. Een alles uit. Hij moest op een stoel te laat. Op 7 mei 1945 overleed promotie werd mij geweigerd door gaan liggen en er werd hem een Frans Ketels aan de gevolgen van het hoofd van de personeelsdienst, hakenkruis op het voorhoofd ge- de mishandelingen en het gebrek een zekere oud-weerstander (dhr. verfd. Zijn broekspijpen werden aan verzorging. Hier naast mij ligt J. Senelle). Hij zei letterlijk: “Uw ge- afgesneden en alle haartjes op een foto van Frans Ketels, met homologeerd diploma hoger mid- zijn benen werden uitgetrokken. onder andere een hakenkruis op delbaar voldoet, maar toch zal ik u het voorhoofd en afgeschroeid niet bevorderen.” Daarna volgden Publiek vernederd haar. tien jaar van overplaatsingen en In de nacht van 27 op 28 septem- De bijzonderste beul was een pesterijen tot hij - Senelle – triomfe- ber moest Ketels water pompen Limburger die gans de oorlog rend mijn ontslag kon geven. en met zijn handen een greppel vrijwillig voor de Organisation Uitgezonderd die ten onrechte ge- graven. Todt gewerkt had - onder andere miste bevordering op de VUB, kijk 28 september: de stad rondge- in Limburg - en zich einde augus- ik met plezier en zonder rancune leid, in de handen een bord met tus 1944 rap rap ‘bekeerde’. Geen terug op was is gebeurd in 1945 en de woorden ‘Heil Hitler! Hier is enkele overheidspersoon in Lim- later, doch vergeten zal ik nooit. Ik Ketels, de verrader’. Onkennelijk, burg had de moed om tegen die ben blij dat ik mijn geheugen heb zijn bril hem ontnomen, bloe- onmens op te treden. Het gepeu- kunnen opfrissen en mijn gemoed dend uit neus en mond, in de pel beheerste de straat. te kunnen luchten via ons ’t Pallie- Witte-Nonnenkazerne tentoon- ARTHUR DE BRUYNE (E.D.V.) terke. JOHAN VAN BOUCHAUTE POST UIT ARGENTINIË

Leo Poppe werd geboren in 1911. Op jonge leeftijd kwam hij in con- tact met Joris Van Severen en bouwde de jeugdafdeling uit. Na het ontstaan van de eenheidsbeweging in mei 1941, werd hij stafleider van het NSJV. In augustus 1944 vluchtte hij naar Duitsland om via Parijs (waar hij gedurende maanden ondergedoken leefde). Van daaruit kon hij verder reizen naar Argentinië. Daar stond hij mee aan de uitbouw van een cul- turele infrastructuur voor de uitgeweken ‘zwarten’ in dat land, ook als redactiemedewerker van het blad ‘De Schakel’. In eigen land werd hij bij verstek op 26 maart 1947 tot levenslang en 200.000 frank boete veroordeeld. In 1995 stuurde hij nog een laatste brief naar ’t Pallieterke. Hij overleed op 23 juli 1997. In 1971 kreeg hij voor zijn inzet de prijs van de Vlaamse Toeristenbond voor de meest verdien- stelijke Vlaming in het buitenland. Zou dat vandaag nog kunnen? “Nooit gebroken moed” Annie Tanghe werd geboren in Kortemark op 20 april 1940. Ze stond 35 jaar in het onderwijs en woont in Gullegem. Haar vader Jules stierf op 12 januari 2000. In 2004 schreef ze ‘Geen verklikking’, een eerherstel aan haar vader die na de Tweede Wereldoorlog werd gevangengenomen, onterecht beschuldigd van collaboratie. Op 8 september 1944 is Annie Tanghe een 4,5 jaar jonge kleuter, dol op haar vader die in haar ogen alles kan, van speelgoed herstellen tot meegaan in de Links en boven: fantasie van een kind. Op die dag viert Kortemark de bevrijding. Het is de Hoofdartikel uit ‘t Pallieterke van 11/12/1947 dag waarop Jules opgehaald wordt door de Witte Brigade, op beschuldiging van collaboratie. Annie zit op de stoep. “Ik herinner me dat moment nog heel goed,” aldus Annie. Rode vlaggen Joelende massa “De joelende massa als vader in de beestenwagen stapt, mijn woede aan het Vlaams Huis! op moeder omdat ze mijn vader zo Het Vlaams Huis in Aalst was veel meer dan een herberg waar Vlaamsgezinden maar laat meegaan… Achteraf zat mekaar konden treffen. Het was het symbool van het daensisme dat in 1933 was ik uren op de drempel van het huis opgegaan in het VNV. naar rechts te kijken. Langs daar was de wagen weggereden, langs De herberg maakte deel uit van daar zou hij ook terugkomen, dacht een gebouwencomplex met on- ik in mijn kinderlijke onschuld. der meer een vergaderzaal, een “Ons werd beloofd dat vader bin- bibliotheek, een moderne druk- nen de 24 uur weer thuis zou zijn,” kerij, kantoren van de mutualiteit vertelt Annie. “Daar verwijs ik naar en zelfs een bakkerij… Dat alles in een van de gedichten: “Hoelang werd beheerd door de samenwer- duurt 24 uur voor een kind?” kende maatschappij ‘Volksver- “We wisten niet waar ze mijn vader heffing’. Het Vlaams-nationalisme naartoe hadden gestuurd. Achteraf beschikte in Aalst over een mini- bleek dat hij naar het gemeentehuis zuil. van Handzame was gebracht en van Opgeëist en ingenomen daaruit naar het St.-Aloysiuscollege Tijdens Duitse bombardementen van Diksmuide, tijdens de oorlog in mei 1940 werden de drukke- bezet door de Duitsers. Pas na drie rij en de bakkerij zwaar bescha- weken kon hij een briefje buitens- digd. Alleen het koffiehuis en de mokkelen en kon moeder hem be- schouwburg bleven gespaard. zoeken. Vader was erg vermagerd, Onmiddellijk na de bevrijding want het college was niet voorzien werd het gebouw geplunderd en in de opvang van gevangenen. Van- was er een poging tot brandstich- daar werd hij overgebracht naar de ting. Daarna werd het pand opge- school de Rozenkrans in Oostduin- eist en ingenomen door de Com- kerke. Het eten was er beter en va- munistische Partij. Rode vlaggen der werd er goed behandeld. en ‘hamer en sikkel’-symbolen Op vrijdag 28 februari 1945 kwam prijkten aan de gevel van het vader vrij, net op tijd voor de begra- Vlaams Huis; de ultieme vernede- fenis van zijn vader,” vat Annie het ring voor de ‘zwarten’ in de deten- verhaal verder samen. ”Maar op 15 tiecentra en voor de oostfronters mei werd hij opnieuw opgehaald. die op dat moment hun laatste, ‘Voor zijn eigen veiligheid…’, werd bloedige gevechten leverden te- gezegd. Tot 7 september verbleef hij gen het Rode Leger. J. DAELMAN in Sint-Kruis. Toen hij vrijkwam was hij er slecht aan toe.” Nooit vervolgd, wel alles kwijt Mijn vader had tijdens WO II een schoenmakerij in Kalmthout. Enkele straten verder dan waar wij woonden, was er een houthandel met een grote loods had. Die loods was door de Duitsers aangeslagen om er een legereenheid in onder te brengen. Die legereenheid had zijn eigen schoenmakers bij (zo ging dat in die tijd) en die kwamen bij ons hun schoenen repareren. Daar konden wij niets te- gen inbrengen. De Duitsers betaalden ‘pünktlich’ de gemaakte kosten en brachten af en toe ook iets mee dat in oorlogstijd moeilijk tot niet te vinden was: chocola bijvoorbeeld of koffie. Buren die daarvan op de hoogte kwa- men, hadden het daar moeilijk mee, zoals later uit dit verhaal zal blijken. Toen, bij de bevrijding van Antwerpen, stad en haven bijna zonder tegen- stand of schade door de Geallieerden werd ingenomen, was er een Cana- dese eenheid, ‘versterkt’ met Belgische weerstanders van de Witte Brigade, die meteen verder oprukte naar het noorden. In Kalmthout werden ze tot staan gebracht door de Duitsers die zich daar in en rond de heide geher- groepeerd hadden. De wijk waarin wij woonden lag in het vuurgebied en de hele bevolking ervan werd gevraagd hun huizen te ontruimen. Wij trok- ken te voet naar Putte Kapellen, dat al bevrijd was en kregen daar logies bij gastvrije medemensen. Dezelfde avond, toen wij in Putte aankwamen, werd vader aangehouden op verdenking van collaboratie met de vijand. Waarschijnlijk had het te ma- ken met de Duitse militaire schoenmakers en kwam de klacht van jaloer- se buren. Hoe dan ook, vader werd binnen de 24 uur weer vrijgelaten, een duidelijk bewijs dat die collaboratie een verzinsel was. Een grote week later konden we weer naar huis en vonden we er alles leeggeroofd. In het huis was letterlijk alles weg, tot zelfs het laatste stukje leder van de schoenma- kerij. Buiten op het huis stonden enkele hakenkruisen. Vader is dus nooit vervolgd geweest, laat staan veroordeeld, maar van de hele inboedel van ons huis hebben wij nooit iets teruggezien. GUIDO VAN ALPHEN Lokeren, het Emiel Van Haver Op 18 september werd Emiel van Haver, oorlogsburgemeester na- grootste hechteniskamp mens de Katholieke Volkspartij in Sint-Niklaas, opgesloten in de Weylerkazerne in zijn stad. Hij had zichzelf aangegeven bij de poli- tie. Enkele dagen later werd hij overgebracht naar Lokeren, waar hij We citeren uit het boek van Filip de Pillecyn: “De intellectuelen lopen geman (schrijver), Edward Pas terechtkomt in barak 7. Omdat er chaos heerste, werd de interne or- er niet verloren onder. Zij behoren tot het bataljon op klompen. Zij zijn (kunstschilder en onderwijzer), ganisatie in handen genomen van Emiel Van Haver en de oorlogsbur- één geworden in het noodlot. Hun zorg is even groot. De meesten heb- Tony Van Os (kunstschilder), Gies gemeester van Oordegem. ben verloren wat zij bezaten en hun vrouw gaat uit werken. Deze nivel- Cosyns (kunstschilder), Wies Pée lering kan nog onverwachte gevolgen hebben.” (componist en dirigent), Edward Hun leidinggevende kwaliteiten hebben er onder meer voor gezorgd dat Pas (kunstschilder), Antoon Vander de voedselbedeling op een tuchtvolle manier verliep. Uit hun spontaan De mannen zaten opgesloten en hadden hun eigen koor of fanfare, Plaetse (toneelspeler-regisseur), Jo- initiatief ontstond later het systeem van barakoversten. Binnen een ba- waren overgeleverd aan verveling, waarmee ze zangavonden organi- zef Van de Velde (oud-leraar, dr. in rak waren er ook ‘blokchefs’, die elk verantwoordelijk waren voor één onzekerheid en een gevoel van seerden. De beste zangers konden de Wijsbegeerte en Letteren, Klas- beddenblok. Pas een dik jaar na zijn arrestatie volgde op 24 november nutteloosheid. Elke dag werd in terecht in het kampkoor, het zo- sieke Filologie, toneelschrijver en 1945 zijn officiële aanhouding. Op 10 april 1946 diende Van Haver een ledigheid doorgebracht. Om 7.15 genaamde Klompenkoor, onder oud-toneelregisseur), Piet Lippens verzoek in tot invrijheidstelling. Dit verzoek werd ondersteund door een uur werd opgestaan, en om 8.00 leiding van Gaston Feremans. Het (schilder), Berten Van De Velde nota van P. De Blierk, geneesheer van het kamp. Hij had vastgesteld dat uur was er een karig ontbijt. Na het Klompenkoor luisterde ’s zondags (kunstschilder), Maurice Van de Emiel Van Haver te lijden had onder een hartkwaal. “Een langer verblijf eten moest men verplicht geduren- de mis op in de kapelbarak. Nadat Vijver (beeldhouwer en fotograaf), in het hechteniskamp zal zeer ernstige gevolgen kunnen hebben op zijn de een uur op het driehoekige plein Feremans was vrijgelaten, kwa- Jules Keppens (kunstschilder). gezondheidstoestand en een voorlopige invrijheidsstelling ware wense- rondwandelen. Daarna moest ie- men andere dirigenten: Remi Pi- lijk.” Het mocht niet baten, en op 18 april 1946 werd zijn aanhouding be- dereen terug naar binnen. ryns, Frans Van Goethem, dokter Symbool vestigd. Van Haver werd overgebracht naar de gevangenis in Gent. Na een even karig middagmaal Sergeant, José van Overstraeten Waarom spreekt het hechtenis- Op 14 januari en 6 februari 1947 diende hij nogmaals voor het Krijgshof volgde om 15.00 uur opnieuw een (koorleider-dirigent) en Arnold De kamp van Lokeren zo tot de ver- van Gent te verschijnen, vooraleer het arrest uiteindelijk op 28 februa- verplichte wandeling van een uur. Munnynck (tenor). Barak 7 her- beelding en groeide het uit tot een ri 1947 werd uitgesproken. Hij werd veroordeeld tot vijf jaar hechtenis Om 18.00 uur werd het avondmaal bergde dan weer het Groot Inter- symbooldossier, zeker binnen de en een levenslange ontzetting uit zijn burgerlijke en politieke rechten. gebracht. Enkel voor de twee wan- nationaal Orkest “The Black Boys”. Vlaamse Beweging? Het kamp van Emiel Van Haver onderging ook een militaire degradatie en diende een delingen mocht men zijn barak Enige zelfspot is hier niet afwezig. Lokeren was sowieso het grootste boete van 140.000 frank te betalen. Het bevolkingsregister van Sint-Ni- verlaten, of voor een bezoek aan In Lokeren werd tevens het ‘Gebed van de honderdzeventig interne- klaas meldde op 18 mei 1947 dat Emiel Van Haver in voorlopige vrijheid ‘de stok’. De overige tijd van de dag voor het Vaderland’ door Remi Pi- ringskampen. Er verbleven dan ook was gesteld. Bij Ministerieel Besluit van 12 september werd Van Haver in moest binnen in de barak doorge- ryns geschreven (20 oktober 1944) in verhouding de meeste bekende zijn voorwaardelijke invrijheidsstelling bevestigd. bracht worden. Na het avondeten en door toondichter Gaston Fere- kunstenaars en intellectuelen. Doch Op 26 juli 1948 diende hij bij de Procureur des Konings te Dendermonde moest men zich opnieuw enkele mans op muziek gezet (november het is fout om te stellen dat er enkel een aanvraag in “tot opheffing van de ontzetting uit mijn burgerrech- uren bezighouden, maar om 21.00 1944). Het Gebed werd opgedragen kunstenaars en intellectuelen ver- ten, tegen mij uitgesproken, bij Arrest van het Krijgshof, te Gent, in dato uur werden de lichten gedoofd en aan medegevangene dokter Juul bleven. De bevolking van het kamp 28/2/1947”. Zijn bede werd echter verworpen. Een herhaling van de aan- Vandenabeele. was samengesteld uit alle lagen van vraag bij het Beroepshof te Gent leidde in 1953 tot een beperking van dienden de gedetineerden zich op de bevolking: arbeiders, bedienden, hun brits te leggen. Er viel weinig te Bekende figuren de ontzetting uit zijn burgerrechten tot 31 december 1960. Pas op 13 ambtenaren, landbouwers, dokters, december 1955 sprak de Kamer van Inbeschuldigingstelling te Gent het doen. Gevangenen hielden zich be- notarissen, onderwijzers, advoca- zig met wat houtsnijwerk, vervaar- In het kamp van Lokeren zaten eerherstel uit van Emiel Van Haver. Daardoor kon hij onvoorwaardelijk heel wat bekenden uit de culturele ten, kleine zelfstandigen, studen- een beroep doen op zijn politieke en burgerlijke rechten. Vanaf de jaren digd uit soepbeenderen of stukjes ten, enzovoort. hout van de barak. wereld: Valère Depauw (schrijver), 1960 zou hij actief worden in de Volksunie en de Christelijke Volkspartij. Filip de Pillecijn (schrijver), Joris Er is sprake van tachtig genees- Intellectuelen De Boever (kunstschilder), Gaston heren en een vierhonderdtal onder- In Lokeren zat een kleine kern van Feremans (componist-dirigent), wijzers die in het kamp opgesloten Vlaamse intellectuelen opgeslo- Dr. Jozef Goossenaerts (leraar-fi- werden. Daarnaast zaten er zowat ten, in hoofdzaak afkomstig uit loloog), Bert Peleman (dichter en alle oorlogsburgemeesters uit het Oost-Vlaanderen. Zij namen het ini- schrijver), Dirk Baksteen (kunst- Waasland, waaronder: Robert de tiatief om het eentonige lot van hun schilder), Romain Malfliet (grafi- Leenheer (Zele), Abdon Heyse medegevangenen wat draaglijker cus), Flor de Raet (graficus), Paul (Stekene), Juul De Frangh (Tem- te maken. Vermoedelijk kwamen De Clercq (kunstenaar-beeldhou- se), Frans De Boeck (Herdersem), de eerste initiatieven op gang in de wer), Gerlo Urbain (kunstschilder), Jozef De Pillecijn (Eksaarde), Jan loop van februari 1945. Het was ge- Door Boerewaard (kunstschilder), Wannijn (Nevele), Vincent Evrard vangene Jozef Goossenaerts die het Jozef van Overstraeten (voorzitter (Gentbrugge) en Emiel Van Haver culturele leven op gang trok. Veel VAB-VTB), Juul Keppens (kunst- (Sint-Niklaas). schilder, onderwijzer), Omar Wae- gevangenen maakten gebruik van Volgens Pater Longinus verbleven de kans om zich op allerlei vlakken er zo’n tweehonderd oorlogsburge- bezig te houden en zo de verveling meesters uit Oost-Vlaanderen in het tegen te gaan. Oud-gedetineerden kamp van Lokeren. Andere beken- hebben het daarom vaak over de de gevangenen waren onder ande- speciale sfeer in het Lokerse kamp. re dr. Gerard De Paepe uit Melsele, Er ontstond een soort open uni- dr. Gaston Goubert uit Lebbeke, dr. versiteit met colleges over allerlei Reimond Speleers uit Gent, Omaar culturele en wetenschappelijke on- Mortier uit Nevele, Remi Piryns derwerpen. Zo gaf professor Evrard (doctor in de rechten), Amedee lessen scheikunde aan zijn mede- Verbruggen uit Bazel, Jan Daels uit gevangenen. Andere gevangenen Gent (zoon van Frans Daels), apo- gaven taallessen of er werden les- theker Jacons uit Lokeren, notaris sen en voordrachten gegeven over Van Winckel uit Lokeren, Eugeen architectuur, smokkelen of perso- Suy (landbouwer) uit Koewacht, Raf neelsbeleid. Coupé (houthandelaar) uit Moerze- ke (broer van Cyriel Coupé, Anton Er werd toneel en cabaret gespeeld. van Wilderode) en dr. iuris Lode Literaire voordrachten gehouden. Verreyt uit Mechelen. Voordrachtwedstrijden en quiz- programma’s georganiseerd. Daar- Bron: Herinnering aan het hech- naast waren er kaarters-, schaak- en teniskamp van Lokeren, uitgeverij damclubs. Verschillende barakken Polemos. 12 september 2019 Het nabije buitenland 9

Si la France m’était contée FRANKRIJK YANN MOIX, BOBO EN ANTISEMIET

Schrijver Yann Moix, held van bobolinks en de lite- een negationistisch tijdschrift. Moix antwoordde door te be- de zich en zei dat hij in zijn jeugd met iedereen lachte, “ook raire elite van de “rive gauche” in Parijs, moest een nadrukken geschokt te zijn “dat ik deze tekeningen ooit heb met de gehandicapten”. Maar hij wist de hele situatie in zijn gloriemoment kennen met zijn nieuwe roman, “Or- kunnen maken”. Maar daarna volgde een tweede salvo van voordeel te draaien, door te beweren dat hij het slachtoffer was léans”. Maar hij kwam in het midden van een medi- L’Express. Moix bleek ook negationistische teksten te hebben van een extreemrechts complot. Uiteindelijk begon welden- astorm terecht toen bleek dat hij in zijn jonge jaren geschreven waarin hij de vergassing van de Joden en de Holo- kend links de rangen te sluiten. Men kan zich de vraag stellen antisemitische tekeningen en teksten had gemaakt caust ontkent. wat de reactie zou zijn geweest indien een rechtse schrijver of en geschreven. Meteen werd duidelijk dat de gelauwerde schrijver – in 1996 opiniemaker in zijn jonge jaren antisemitische praat had ge- “Met het mondaine leven dat u in Parijs leidde hebt u niet winnaar van de debuutprijs van de Prix Goncourt en in 2013 produceerd. Die zou nu met pek en veren overladen worden. veel tijd om te lezen.” Met deze woorden kreeg de politiek in- laureaat van de Prix Renaudot voor zijn roman “Naissance” - Een familieruzie correcte auteur Michel Onfray een paar jaar geleden zijn col- er vreemde vrienden op nahield. Zoals Paul-Eric Blanrue, een lega Yann Moix op zijn paard tijdens een gesprek in het tv-pro- oud-leraar geschiedenis. Blanrue was lid van het Front National Gaat men over tot de orde van de dag? Voor Moix is de rust gramma “On n’est pas couché”. Onfray ergert zich al lange tijd in de jaren tachtig. Niet direct een figuur die in de bobokringen nog niet weergekeerd. Want er wordt een verband gelegd tus- mateloos aan de arrogante houding van de bourgeoisie en de van Moix opduikt. In 2007 schrijft Yann Moix het voorwoord van sen de publicatie van zijn antisemitische geschriften en zijn bohémien scene in Parijs. Links-liberaal, internationalistisch, één van de werken van Blanrue, “Le Monde contre soi: Antho- recentste boek “Orléans”. Het is een roman die op het eerste hautain, en tegen de gewone man. Kortom, tegen de zogezegd logie des propos contre les juifs, le judaïsme et le sionisme”. gezicht zuiver fictie is. Maar dat is slechts schijn. Het gaat om domme Fransman op het platteland. Yann Moix is daar een Het boek was daarna beschikbaar in een nieuwe versie, zij het een boek dat op de grens tussen fictie en realiteit zit. “Orléans” exponent van. In tv-debatten gedraagt hij zich betweterig te- zonder het voorwoord van Moix. Het werd verkocht op de web- is het verhaal van de jeugd van Yann Moix; hij werd vernederd genover iedereen die maar een beetje rechtse standpunten in- site van de veroordeelde negationist Alain Soral. Ondertussen door zijn eigen familie. En die frustraties zouden dan geprojec- neemt. Moix, held van de literaire “rive gauche”-kliek in Parijs, is de verspreiding ervan verboden. teerd worden in zijn anti-Joodse geschriften. schreef ooit een brief aan de Franse president om de harde Blanrue bleef ondertussen niet stilzitten. Hij maakte een in- De jeugd van Moix was nogal heftig, als we het moeten ge- aanpak van de illegale migranten in de “jungle van Calais” terviewfilm met Robert Faurisson, die tot aan zijn dood in 2018 loven. Zijn vader, een kinesist, deed er alles aan om zijn zoon aan te klagen. Hij maakte er zelfs een film over en chargeerde het bestaan van de gaskamers heeft ontkend. Moix beweert elke vorm van zelfvertrouwen af te nemen. Net als zijn moeder, zwaar tegen de politiediensten, waarna hij zich excuseerde. niet op de hoogte te zijn van de contacten tussen Blanrue en trouwens. Die zei tegen Yann “dat het beter was dat hij nooit Faurisson en zegt nu dat hij “een vriend van Israël” is. Blanrue geboren was”. Hij werd door zijn vader letterlijk in een mod- Anti-Joodse geschriften beweert dat Moix dat allemaal wel wist. derpoel gegooid, of hij moest in zijn pyjama naar school gaan. Yann Moix is van zijn voetstuk gevallen. Reden zijn tekenin- Deze laatste werd eind augustus uitgenodigd als gast in het Hij kreeg vaak een flink pak slaag. Allemaal fout, zeggen zijn gen en teksten uit de jongere jaren van de ondertussen 50-jari- Parijse boboprogramma “On n’est pas couché”. Deze keer niet familieleden nu, zijn broer voorop. Yann Moix zou enkel uit zijn ge schrijver. Het weekblad L’Express publiceerde tekeningen als commentator of interviewer, wel als gast. Hij werd op de op publiciteit en leugens verspreiden. In elk geval, de überbo- uit de tijd dat Moix 21 jaar was. Het toont karikaturen van Joden rooster gelegd, maar op en zeer voorzichtige manier. Presenta- bo laat nu ook in zijn privéomgeving een spoor van vernieling in een concentratiekampplunje. Ze werden gepubliceerd in tor Laurent Ruquier pakte hem niet te hard aan. Moix excuseer- achter. SALAN

DAAR LIGT EEN PARTIJ TE STERVEN Right or wrong ENGELAND

Boris Johnson slaagde erin om Prime Minister van hij loyaal zijn aan zijn broer, anderzijds kon hij het niet langer meerderheid van meer dan honderdvijftig zetels. Wetgeving het Verenigd Koninkrijk te worden. Zijn ambities aanzien hoe de Conservatieve Partij, en bij uitbreiding het hele werd in sneltreinvaart door het parlement gejaagd. Wat een reiken mogelijk nog verder. Als student liet hij zich land, gegijzeld wordt door een groep radicale Brexit-aanhan- verschil met de situatie die we de laatste jaren meemaakten. ontvallen president van de Verenigde Staten te willen gers. David Cameron had weliswaar een ruime meerderheid in de worden. De Conservatief beschikt namelijk ook over House of Commons, maar had wel een coalitie met de LibDems een Amerikaans paspoort. Boris Johnson wil zijn zin Geen onderhandelingen nodig. Theresa May zat vanaf 2017 opgescheept met een min- krijgen, ook als dat betekent dat de Conservative Zondag hield Amber Rudd de eer aan zichzelf. Zij was tot vo- derheidskabinet en moest regelmatig een beroep doen op de Party totaal verscheurd raakt. rige week minister bevoegd voor werkgelegenheid en pensi- DUP, haar protestantse gedoogpartner in Noord-Ierland. De Conservatieven gaan doorheen een pijnlijke periode. In oenen. Volgens Rudd is de regering in Londen enkel nog bezig Door het vertrek van meer dan twintig parlementsleden uit de afgelopen veertien dagen werden tal van grote namen uit met het voorbereiden van een Brexit zonder akkoord. Het land de eigen partij, heeft Boris Johnson geen enkele meerderheid de partij gegooid. Boris Johnson had al zijn partijgenoten het wordt niet langer bestuurd, de regering is aan een kamikaze- waar hij op kan bogen. De Prime Minister beseft dat hij een mes op de keel gezet. Wie zijn plannen - om kost wat kost een actie bezig, zo valt te horen. Andere bronnen in de regering Brexit-akkoord onmogelijk door het Lagerhuis kan krijgen. Brexit per 31 oktober te bekomen - niet zou steunen, mocht be- spreken Amber Rudd tegen. Boris Johnson zou nog steeds ho- De Conservatieve Partij is totaal verdeeld over de Brexit. Dat schikken. En zo geschiedde. pen op een nieuw akkoord met de Europese onderhandelaars. mocht ook Theresa May tot driemaal toe ondervinden, toen ze Toch heeft Brussel steeds laten verstaan dat niet opnieuw on- haar compromis, tegen beter weten in, bleef verdedigen. De Het geweten stapt op derhandeld kan worden. situatie is vandaag nog veel uitzichtlozer. De enige optie die Eenentwintig Conservatieve leden in het Lagerhuis schaar- Vooral de zogenaamde ‘backstop’, de grensregeling tussen Boris Johnson rest, is het parlement buitenspel zetten. Het we- den zich achter het voorstel van de linkse oppositie. Zij steun- de Ierse Republiek en Noord-Ierland, blijft de Britse regering kenlang opschorten van alle parlementaire werkzaamheden, is den een amendement dat een Brexit zonder akkoord met een doorn in het oog. Toch is, voor zover bekend, de rege- een middel om de wetgevende macht te verzwakken. Brussel onmogelijk zou maken. Onder hen bevond zich Philip ring-Johnson nog niet met alternatieve voorstellen voor de dag Hammond, niet zo lang geleden nog minister van Financiën in gekomen. Europees onderhandelaar Guy Verhofstadt geeft Strategische kiesalliantie Groot-Brittannië. Ook Nicholas Soames, de kleinzoon van de dezelfde versie van de feiten als Amber Rudd: de onderhan- Indien het parlement toch zijn fiat moet geven over Brexit, befaamde Winston Churchill, werd de deur gewezen. Hetzelf- delingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk dan resten er alleen nog nieuwe verkiezingen. In de hoop dat de gold voor Kenneth Clarke, het langstzittende Britse parle- liggen volledig stil. Aan Europese zijde valt al een jaar te horen de Conservatives, middels een felle rechtse en eurosceptische mentslid. Clarke zetelt sedert 1970 in het Lagerhuis en wordt dat de Britse politici enkel kenbaar maken wat ze niet willen campagne, een ruime meerderheid bekomen. Peilingen laten beschouwd als het geweten van de Conservatieve Partij. Reeds maar nimmer aangeven welk scenario ze dan wél genegen zien dat, indien de oppositie met vereende krachten opereert, onder Margaret Thatcher bekleedde hij ministerposten. zijn. Hierdoor blijft iedereen rondjes draaien en gaat het circus de Conservatieven nog lang niet zeker zijn van zo’n meerder- Een deel van de Tory-parlementariërs stapte zelf op. Onder eindeloos door. heid. De sociaaldemocraten (Labour), ecologisten (Greens) en hen Phillip Lee, die tijdens de zitting van het parlement let- regionalisten (Plaid Cymru in Wales) hopen erop dat ook de terlijk overliep naar de LibDems (liberaal-democraten). Veel- Bestuur zonder meerderheid eurofiele LibDems - die het goed doen in de peilingen - zich betekenend was het ontslag van Jo Johnson. De broer van de Waarheen zijn de dagen van Tony Blair? De Labour-pre- bij deze kiesalliantie zullen aansluiten. Prime Minister zat tussen hamer en aambeeld. Enerzijds wilde mier beschikte tussen 1997 en 2005 over een comfortabele LVS

TOT ZELFMOORD GEDREVEN Bei uns in Deutschland DUITSLAND

In 2017 werd Michelle Carter in de VS veroordeeld we- oorlog een getraumatiseerd land was, dat materieel geruï- dons van de politieke linkerzijde in actie om de oude wonden gens onvrijwillige doodslag omdat zij haar vriend Roy via neerd en moreel vernederd was, doordat het – grotendeels ten weer open te snijden en er zout in te strooien. En ik bedoel sms-berichtjes en telefoontjes had aangespoord zelfmoord onrechte – de schuld had gekregen voor de catastrofe van au- daarbij niet dat zij oude kampbewakers opspoorden die de te plegen. Roy’s zelfmoord kwam niet als een verrassing. gustus 1914, terwijl de verantwoordelijkheid van Frankrijk en dans waren ontsprongen. Zij gingen veel verder. Hij had al lang psychiatrische problemen. Rusland veel en veel groter was. Toen uitte dat zich in agressie Met een sluwe mengeling van indoctrinatie en propaganda In een soortgelijke rechtszaak stond de student Brandon naar buiten uit. – overigens met de steun van het propaganda-apparaat van de Grossheim terecht, omdat hij vijf (!) medestudenten tot zelf- De nazi’s wisten dat trauma voortreffelijk te manipuleren Sovjets - vergiftigen zij ook de nieuwe Duitse generaties met moord had gedreven. Nee, u zit niet in de verkeerde rubriek. Ik en het land in een nieuwe, nog ergere oorlog te stortten. Bij een destructief schuldbewustzijn, dat geen enkele band meer wil hiermee iets over Duitsland zeggen. Want zulke feiten doen een individuele patiënt zou men dat dwangmatige herhaling had met échte morele schuld of échte verantwoordelijkheid. zich écht niet alleen in de VS voor. Heel de westerse samenle- noemen. Zoals altijd bij het afreageren van een trauma zijn de Het was zelfs niet een uitbuiting van joods-christelijk schuld- ving heeft een griezelige en morbide obsessie voor zelfmoord, emoties daarbij enerzijds begrijpelijk, maar anderzijds ook gevoel, dat immers altijd verbonden was met iets was een zelfverminking en zelfvernietiging. En minstens een deel van extreem heftig, oncontroleerbaar en contraproductief. De kater mens zelf had gedaan of nagelaten. de jongeren die zelfmoord plegen omdat ze door “vrienden” van 1945 was nog verschrikkelijker. De oorlogsgeneratie was Het was de terugkeer van het geloof in vervloeking en nood- getreiterd en vernederd worden, al dan niet via de sociale me- niet alleen getraumatiseerd door de miljoenen slachtoffers, zo- lot uit de Griekse tragedies, waarbij hele families generaties dia, zijn waarschijnlijk indirect ook het slachtoffer van deze wel burgers als militairen, door de platgebrande steden en de lang werden achtervolgd door de toorn van de goden, omdat obsessie. massale gruweldaden van het Rode Leger, maar ook door het hun verre voorvaderen een taboe hadden overtreden. Zij heb- besef van de gruwelen die Duitsland zelf had gepleegd tegen ben de Duitsers ingeprent dat zij een vervloekt en misdadig Collectief Joden, Polen en Russen. Het was onvermijdelijk dat dat bij die volk zijn, dat beter zou verdwijnen. Evenwichtige volwassenen zullen niet zo gauw zelfmoord generatie tot destructieve schuldgevoelens leidde. Zij kanaliseerden de traumatische pijn niet in agressie naar plegen, alleen maar omdat iemand op hen inpraat. Maar bij- De anti-Duitse propaganda speelde daarin slechts een mar- buiten, zoals de nazi’s, maar naar binnen. Niet naar moord, voorbeeld na een gebroken relatie ligt de drempel al veel la- ginale rol. De realiteit die iedereen met eigen ogen zag, was maar naar zelfmoord. Volkeren plegen geen zelfmoord met ger. Ook volwassenen, en zelfs hele naties, kunnen kwetsbaar traumatiserend genoeg. Oorlogen en genocides slaan altijd slaappillen of revolvers. Zij houden gewoon op kinderen te zijn voor zulke manipulaties als zij worstelen met onverwerkte diepe wonden. Maar in normale omstandigheden kunnen verwekken. Ze verdedigen zich niet meer. De dood komt dan trauma’s, een negatief zelfbeeld, extreme schuldgevoelens of wonden helen. De heftigste emoties ebben weg. De pijn om vanzelf. In de VS plegen mannen soms zelfmoord door met een het verlies van zingeving. Duitsland is zo’n natie. Deze proble- het verlies van dierbaren verdwijnt nooit, maar hij wordt wel vuurwapen op een politiepatrouille af te stormen, tot de agen- men zijn er niet alleen individueel. Ze zijn collectief. draaglijker. En ook de schuldgevoelens sterven een natuurlij- ten hen uit zelfverdediging doodschieten. De Michelles en de Brandons die mensen tot zelfvernie- ke dood, vooral omdat de verantwoordelijken, de daders en Men noemt dat “suicide by cop”. In Duitsland zou dat niet tiging drijven, zijn hier al evenmin geïsoleerde of marginale de meelopers allemaal oud worden en sterven, en er nieuwe werken. Maar hier wordt een hele natie zo gemanipuleerd, dat individuen. Ook zij werken collectief, via de media, actiegroe- generaties opgroeien die op geen enkele manier schuldig of zij “suicide by muslim” pleegt. Daaraan dacht ik, toen ik las pen en politieke partijen en met vereende krachten praten zij verantwoordelijk zijn voor de oude gruwelen. hoe ongelooflijk populair Michelle… pardon, Angela Merkel de Duitsers aan dat zij beter niet zouden bestaan, dat het een nog steeds is. weldaad voor de mensheid zou zijn als zij nationale zelfmoord “Suicide by cop” pleegden. Het is duidelijk dat Duitsland na de Eerste Wereld- Maar in de jaren zestig kwamen de Michelles en de Bran- PAUL BÄUMER 10 Beeldspraak 12 september 2019

MEDIALAND FILM Doorbraak in zwaar weer We nemen aan dat nogal wat van onze lezers al eens een artikeltje meepikken bij de bevriende concurren- ten van Doorbraak, en daar afgelopen week een stukje Parasite van Johan Sanctorum hebben gelezen dat op de sociale media nogal wat stof deed opwaaien. In dat stukje gaf De Zuid-Koreaanse zwarte komedie Parasi- Johan Sanctorum stevige kritiek op de kritiek op het sla- te van Bong Joon-ho won dit jaar de Gouden ken van oerwoudgeluiden in de voetbalstadions, naar Palm (de belangrijkste prijs voor de artistie- aanleiding van een incident met Romelu Lukaku. Als om ke film) op de 72e editie van het Filmfestival één van onze items van verleden week te onderstrepen van Cannes, dankzij een unanieme beslis- (“De zedenpolitie blijft links”), werd Johan Sanctorum sing van de jury. Het was de eerste keer dat op Twitter meteen standrechtelijk geëxecuteerd als een een Zuid-Koreaanse film won, en beroemde verderfelijke racist, en Doorbraak zag zich uiteindelijk Amerikanen met lege handen achterliet. De genoodzaakt om het stukje van het net te halen. 49-jarige Bong maakte in eigen land naam Was het stukje van Johan Sanctorum racistisch? Ons slecht karakter zegt al meteen van niet, als we het hyste- met zijn monsterfilm “The Host” (2006), rische gekrijs op Twitter lezen. Het gebruik van termen maar wist het zo ver als Hollywood te schop- als “onversneden racisme” sterkt ons alleen maar in dat pen met de sciencefictionfilm “Snowpiercer” vermoeden, want het is een term die we nog nooit ge- (2013) en de Netflix-speelfilm “Okja” (2017). bruikt hebben gezien wanneer het over écht racisme gaat. Wie het stukje leest, kan er moeilijk omheen dat er van racisme eigenlijk geen sprake is. Wel staat de tekst Noorse publieke omroep “manipuleert” vol zinnen die kwaadwillige lezers ruim de gelegenheid verkiezingen gaven tot enkele gemakkelijke selectieve citaten om Johan Sanctorum van racisme te beschuldigen. Het kon Maandag vonden in Noorwegen lokale verkiezingen bijna niet anders, of dit moest fout lopen. plaats: gemeenteraden en wat wij provincieraden zou- Betekent dit dat hoofdredacteur Pieter Bauwens onge- den noemen, werden er na vier jaar opnieuw verkozen. lijk had toen hij de tekst van het net haalde, en zijn ex- In de aanloop naar de verkiezingen is het in Noorwe- cuses aanbood aan de lezers van Doorbraak en aan Ro- gen de traditie dat ook op de scholen gestemd wordt, melu Lukaku? Helemaal niet. Tegen een mediastorm die als een graadmeter voor wat de werkelijke stembusslag opsteekt, maakt een publicatie als Doorbaak geen schijn zal opleveren. De resultaten zijn uiteraard niet identiek, van kans. Over de inhoud van de tekst ging het namelijk maar trends zoals markante verschuivingen naar links of al lang niet meer, wel over de perceptie die hordes van rechts blijken vaak parallel te lopen aan de resultaten PVDA- en andere deugtrollen op Twitter over de tekst van de echte verkiezingen achteraf. en bij uitbreiding Doorbraak aan het creëren waren. Als In deze tijden van “fake news” had het televisiepro- de controverse bovendien opgepikt wordt door kranten gramma Folkeopplysningen, zeg maar “volksverlich- als De Morgen en De Standaard, kan je fluiten naar een ting”, het idee opgevat om op een school de verkiezin- eerlijke behandeling van de tekst, en heb je als verant- gen te manipuleren. Achtergrond van het programma woordelijke hoofdredacteur geen andere keus meer dan Folkeopplysningen is dat het de kijker aan de hand van snel je excuses aan te bieden. Doorbaak is immers Marc allerlei experimenten het onderscheid duidelijk wil ma- Van Ranst niet… ken tussen wetenschap en kwakzalverij. Ook de goedge- lovigheid van de mens in de straat wordt daarbij graag Facebook en Google in strijd met de al eens aangepakt. In een van hun afleveringen namen Russische kieswet ze bijvoorbeeld voedingssupplementen met zwaarwich- De laatste jaren is er veel te doen geweest over Rus- tige namen door de mangel, aan de hand van een eigen sische inmenging in allerlei verkiezingen via de sociale preparaat dat gewoon uit gemalen boerenkool bestond. media. Maar bij de regionale verkiezingen van 8 sep- Het verhaal van “Parasite” is simpel maar geniaal. Merkwaardig hoeveel beter de nietsvermoedende deel- tember was het Rusland dat de sociale media Facebook Een arm en werkloos Zuid-Koreaans gezin, wonend in nemers zich voelden dankzij het groene poedertje! en Google van illegale inmenging in de verkiezingen een kelder, vindt een doortrapte manier om het kolos- Maar goed, de ploeg achter Folkeopplysning had zich beschuldigde. sale huis van een steenrijke familie binnen te dringen deze zomer dus voorgenomen om de verkiezingen op De Russische kieswet stelt namelijk dat tijdens de kies- en te infiltreren in het huishouden, natuurlijk met radi- een school te vervalsen in het voordeel van Senterpar- verrichtingen en de dag ervoor geen politieke reclame cale gevolgen. tiet, een centrumpartij. Of ze daarin geslaagd zijn, is gemaakt mag worden. Aanvankelijk stoorden Facebook Net als zijn Amerikaanse collega Quentin Tarantino, voorlopig nog niet duidelijk, omdat de aflevering nog noch Google zich aan die regel, wat Roskomnadzor, de deed ook Bong een beroep op het Cannes-publiek niet is ingeblikt, laat staan uitgezonden is. Maar verleden Russische regulator van de media, meteen aangreep om om niet te veel van de film te verklappen. Het plot van week werden de betrokken leerlingen die het slachtoffer hard uit te halen naar de twee platformen. In een reactie “Parasite” leunt en steunt namelijk op enkele zeer on- van de manipulaties waren wel al gedebriefd. Daarmee haalde Google meteen alle Russische verkiezingsrecla- verwachte wendingen. Ik zal dan ook proberen deze kwam het verhaal ook in de Noorse media terecht, waar me van zijn platform, om op die manier toch te voldoen recensie zoveel mogelijk ‘spoiler free’ te houden. vrijwel iedereen meteen stormliep tegen Folkeopp- aan de lokale kieswetgeving. Facebook weigerde echter lysningen. te reageren. Metaforisch Nogal wat commentatoren vonden dat Folkeopp- Ondertussen doen op internet geruchten de ronde Dat de titel van de film een metafoor is voor het in- lysningen zijn boekje lelijk te buiten was gegaan, ja, zelfs dat de grote socialemediaplatformen vooral reclame filtreren van de arme familie in het huis van de rijke de democratie in Noorwegen in gevaar had gebracht. En voor westersgezinde kandidaten zouden tonen en be- familie, wordt snel duidelijk. Maar de getalenteerde hoewel de overgrote meerderheid van de betrokken vorderen. Of daar iets van aan is? Dat valt moeilijk uit regisseur heeft nog veel meer metaforen in zijn film leerlingen eigenlijk geen aanstoot had genomen aan het te maken, omdat de algoritmes die bepalen wie welke gestopt dan je misschien zullen opvallen. Zo geeft experiment, maar het wel een leerrijke ervaring vond, reclame te zien krijgt niet altijd even doorzichtig zijn. Bong zelf aan dat de trappen in het huis van de rijke voelden nogal wat opiniemakers zich zwaar gekrenkt in Maar helemaal onverwacht komt de kritiek niet, want de familie één van de belangrijkste metaforen zijn die hij hun plaats, en eisten verontschuldigingen. Russische overheid had een eitje te pellen met Google heeft gebruikt. Storm in een glas water en Facebook. Dat de twee platformen er niet in slaagden Het huis, waar meer dan 80 procent van de film zich afspeelt, bestaat uit drie verdiepingen, allemaal ver- De zaak rond de Noorse verkiezingsmanipulatie is om enkele eenvoudige bepalingen van de Russische bonden door trappen. De vele trappen in “Parasite” alweer een schoolvoorbeeld van hoe stormen in water- kieswetgeving na te leven, was natuurlijk koren op de dienen als metafoor voor de sociale hiërarchie en het glazen dezer dagen uitgevochten worden op de sociale molen van die overheid. Tegelijkertijd getuigt dit voor- materialisme die in zijn zwarte komedie focuspunten media. Zonder goed op de hoogte te zijn van wat precies val van een verpletterende desinteresse en een gebrek zijn. Op een subtiele wijze laat hij ook de personages gebeurd is, springen enkele beroepsdeugers meteen aan respect voor Rusland. Een flater van formaat, als je af en toe benadrukken hoe metaforisch iets is. De in- op hun Twitterpaard om verontschuldigingen te eisen het ons vraagt, van twee organisaties die er anders zo spiratie voor het concept van de trappen deed Bong in naam van volgens hen gekrenkte slachtoffers. Dat de prat op gaan kosmopolitisch te zijn. op in de klassieke Koraanse film “The Housemaid” slachtoffers zich, op een enkeling na, hoegenaamd niet (1960) van Kim Ki-young. gekrenkt voelen, doet voor hen niet eens ter zake. Of in Bong staat bekend als een regisseur van films met dit geval: maakt volgens de beroepsdeugers de zaak een sociaal-maatschappelijke boodschap, die vaak alleen maar erger. Zie maar eens hoezeer de Noorse niet de regels van genrefilm volgen. Bong heeft geen publieke omroep onschuldige schoolkindertjes (in de schrik om persoonlijke statements te maken over de realiteit 16- tot 19-jarigen) wist te manipuleren, dat ze Koreaanse politiek en geschiedenis. Daarnaast blijven niet eens snáppen dat ze zich gekrenkt zouden moeten zijn films altijd heel humaan, hoe bizar ze soms ook voelen. Ook de vervalsing van de verkiezingen valt be- kunnen zijn. hoorlijk mee. Slechts een kleine fractie van de scholieren is meerderjarig en heeft dus stemrecht. Als je incalcu- Raakvlakken leert dat hoogstens de helft van hen op voorhand is gaan Opvallend is dat “Parasite” veel raakvlakken ver- stemmen (in Noorwegen kan dat), en slechts een fractie toont met de Japanse film “Shoplifters”, die vorig jaar van hen zich misschien heeft laten beïnvloeden, spreken de Gouden Palm op Cannes in de wacht sleepte. Ook we over een zo klein aantal dat het waarschijnlijk binnen in “Shoplifters” draaide het verhaal om een arme fa- de foutenmarge van een manuele telling valt. Om maar milie die niet op een traditionele manier een inkomen te zeggen: de schade valt zeer zeker mee. weet te verkrijgen. Wellicht is het precies dat laatste waarvoor de critici De films vallen wel onder een ander genre. Waar het meest vrezen: dat Folkeopplysningen met haar ex- “Shoplifters” eerder op documentaire wijze is ge- periment misschien aangetoond heeft dat “fake news” maakt, met realisme als belangrijkste visuele stijl, is uiteindelijk toch niet zoveel uitmaakt, als je de stemmen “Parasite”, afgezien van het komische aspect, eerder achteraf bij mekaar telt. Want toeval of niet: de kritiek op een subgenre van de horrorfilm: ‘home invasion’. de openbare omroep kwam toch vooral van weldenkend Een lang verhaal kort verteld: “Parasite” won niet links. En bij gebrek aan beter moet het ideologisch fail- voor niks de Gouden Palm op Cannes, een zeer terech- liete links het vandaag hebben van allerlei immigratie- te winnaar! De film is met 2 uur en 12 minuten aan de en klimaatgedeug, en de mythe dat “fake news” hen de lange kant, maar dat is niet te voelen. “Parasite” blijft laatste jaren de ene verkiezingsoverwinning na de an- al die 132 minuten spannend, komisch, intrigerend en dere ontstolen heeft. Het laatste wat je dan nodig hebt, is zet ook nog eens aan tot nadenken. een publieke zender die even die grote linkse mythe van Nu te zien in de zalen! de laatste jaren komt doorprikken. Iets zegt ons dat een THIRZA NERISSA gelijkaardig experiment in een gelijkaardig programma bij de VRT niet mogelijk is. 12 september 2019 Op de praatstoel 11 David Vergauwen “De hogere Brit pocht met zijn amateurisme, bekijk de Brexit” Koning Arthur en zijn ridders van de Ronde Tafel, dat is een avontuurlijke mythe. Die mythe verheldert veel over de opvoeding, de rol en het handelen van de Britse elite. Om de Brexit te begrijpen, moet je weten wie koning Arthur was en hoe hij, zeker in de ne- gentiende eeuw, de opa werd van de gentleman, de Boy Scout, de ridderlijkheid, de fair play en meer van het moois dat oer-Brits genoemd mag worden. Het gehannes met de Brexit is arthuriaans, meent Brittenkenner David Vergauwen.

Een boekenkamer, van bodem in de Britse logewerkplaatsen. De de basis, veel tussenlagen en een tot zoldering, in een Brugse straat Gentenaar en logebroeder van het zelfingenomen, soms hovaardige met een middeleeuwse klank: Lan- Groot-Oosten, de schrijver en vrij- en geïsoleerde top. Het Verenigd ge Vesting. In het midden staat een metselaar Julius Sabbe, medestich- Koninkrijk heeft geen Franse Re- bureau dat de tijd zal trotseren. ter van de loge La Flandre, die nog volutie gekend met haar sociale overlevenden, dan zie je de ene na en plaatsten er hun mannen, de Daar schrijft David Vergauwen le- steeds bestaat, en via een omweg pletwals en leuzen van broeder- de andere Britse situatie. Het or- rest van de structuur lieten zij on- zingen uit, essays en boeken. Zijn een uiting is van een Engels ver- schap, gelijkheid en vrijheid. De kest bleef spelen, de heren lurkten aangeroerd en zo konden zij met grote project vandaag is een bio- schijnsel. U weet ongetwijfeld dat hogere Britse klasse heeft het daar onverstoord aan hun sigaren. De een minimale inzet aan mensen grafie over de Brugse componist de verwevenheid tussen Brugge, tot vandaag moeilijk mee. Op het vrouwen en de kinderen mochten een subcontinent beheersen. Bij van de negentiende eeuw, Joseph langs de middeleeuwse handel, en Europese continent vormen wij eerst weg, zoals de regels gelden, de Britse onderkoningen, dus ge- Ryelandt. In de lente van 2020 zal in de negentiende eeuw als bal- een meer informele en gelijke sa- en het verslag is bekend van een zanten van de Britse vorst, zaten het in de boekhandels liggen. lingsoord voor katholieke Engel- menleving. De Britse aristocratie militair die eerst zijn vrouw en wel wat amateurs en onbekwamen. Vanwaar uw liefde voor sen, denk aan het Engels Klooster neemt zichzelf zeer ernstig, en dat kind helpt en daarop terugkeert Ook daar gold de “chivalry” en de en Guido Gezelle en de Engelse zie je ook aan de manier waarop op het zinkende schip. In de derde arthuriaanse erecode. Veel Indiërs koning Arthur? diaspora, zeer groot is. zij, vaak met de steun van stichtin- klasse waren weinig overleven- verwierven ondertussen de smaak David Vergauwen: Ik heb een U verwijst, voor het begrij- gen en de overheid, haar kastelen den, de gelukkigen waren hoofd- voor Engelse mosterd, marmela- lange en diepe relatie met het Ver- en domeinen verzorgt. Bezoek het pen van de Britse boven- zakelijk vrouwen en kinderen van de, kaas en rosbief. De India-acte enigd Koninkrijk en leid daar re- kasteel van onze prinsen de Ligne de eerste en de tweede klasse. van 1919 bevestigde dat de uitoe- gelmatig gezelschappen met een laag, naar koning Arthur in Beloeil en vergelijk dat nadien Aan boord was weinig paniek. De fening van de macht in de handen culturele inslag rond. Van kinds- en koningin Victoria. met hoe de Britse adel zijn buiten- grootste paniekzaaiers, werd trots bleef van de 11 Engelse gouver- been trok ik met mijn ouders naar De legende van Koning Arthur huizen en parken levendiger, be- en venijnig opgemerkt in de oog- neurs van de 11 Indiase provincies, Dover en verder. Ik ben anglofiel wuster en trotser beheert en opent getuigenverslagen, waren buiten- de Engelse onderkoning, en de Se- en bestudeer graag thema’s die is in de victoriaanse periode gere- cupereerd. Ook vroeger gebeurde voor het publiek. landers en dan voornamelijk de cretary of State for India in Londen. verband houden met de Britten. Italianen. De helft van de reddings- In de nasleep van ’14-’18 was het (lacht) Mijn vrouw is niet voor niets dat al om politieke en maatschap- De “public schools”, die pelijke redenen, om er een fors boten was zwaar beschadigd voor aanwerven van de koloniale amb- lerares Engels. Mijn tweede voor- allesbehalve openbaar zij te water lagen. De beroepsbe- tenaren van de Indian Civil Service naam is Arthur en die verwijst naar nationaal elan aan te geven. De gentleman en de “chivalry”, de zijn, wel elitair, passen in manning moest opzij voor de gent- bijna stilgevallen. De staatssecre- de aloude koning en naar mijn lemen, want zij wisten wat er moest taris voor India riep daarop idea- grootvader die zo heette. Voor de ridderlijkheid van de bovenlaag, dat plaatje? gebeuren en wilden de leiding listische jonge Engelsen op om te cultuurvereniging Amarant explo- beleefden toen een apotheose. Het enige voorbeeld dat ik min nemen, met als gevolg honderden dienen in India en zo de triomf van reer ik Devonshire en Cornwall, en Door de aansporing tot navol- of meer zie in Vlaanderen van dat doden, wat niet hoefde. Ook daar de Engelse beschavingszending, uiteraard kan je dan niet omheen ging van die beginselen werd de schooltype is de abdijschool van weer die mentaliteit van het bevlo- van het leidende ras, te voleindi- Tintagel in het noorden van Corn- middenklasse aangemoedigd om Zevenkerken waar de docenten, gen amateurisme. gen. wall, de plek waar koning Arthur, op te klimmen tot de elite. (lacht) vroeger allemaal benedictijnen, volgens de legende, werd gebo- James Bond en zijn pure “British- bij hun scholieren, kinderen van Robert Scott, de Titanic, De Britten waren even- ness” kan je zien als een uitloper ren. De geschiedenis van Enge- de elite, die op kostschool waren, Boris Johnson en zijn eens amateurs in de land passioneert mij, voornamelijk in die volksverheffing door de woonden. Die traditie bestaat on- de cultuur, de schilderkunst, met victorianen. Evenmin is het toeval verminderd voort in Eton, Harrow, Brexit, marcheren die al- aanloop naar de Tweede bijvoorbeeld William Hogarth, de dat uit de Britse traditie van moed, Gordonstoun en Charterhouse, lemaal in dezelfde Wereldoorlog. Het landle- late victoriaanse tijd en dichter- ridderlijkheid, opoffering en het om slechts de bekendste ‘public richting? beheersen van de wereld de Boy ger was zwak, en de lucht- bij de Eerste Wereldoorlog en de schools’ te noemen. De leiders van Boris Johnson is verstandig, macht was een farce. Tweede Wereldoorlog en de Britse Scouts van Baden Powell zijn ont- de Conservatieve Partij en heel wat staan. De Britse luitenant-generaal van het soort ruiterijgeneraal. “I De politici, buiten deelname aan die oorlogen. Ko- Brexiteers delen hun achtergrond want things to be done.” En als het ning Arthur vind je tot vandaag in wilde met de erecode van Arthur- van elitescholieren uit die opvoe- Churchill, lieten Herr traditie de jeugd van Groot-Brit- parlement daarvoor moet opzij- de letterkunde, in de volkse balla- dingstraditie. De ‘public school’ is geduwd worden? So what! Hij is Hitler betijen… des, de schilderkunst, de film, de tannië opvoeden tot moderne een pedagogische kweektuin waar een oud-leerling van Eton en een De zogenaamde “appeasers”, overgeleverde normen en waar- ridders van de Ronde Tafel. Je kan de Britse soort wordt vereeuwigd. er ook de elitesport van het berg- oud-student van Oxford en was met die door dik en dun voor de vrede den van het Engelse volk. Arthur David Cameron, de voorganger was een Gouden Tijdperk, onder klimmen aan toevoegen. Volgens U illustreert de Engelse opkwamen en de gevaren van de de victoriaanse code was dat een mentaliteit onder meer van Theresa May, en de man van Duitse herbewapening niet ken- meer om de Keltische beschaving de volksraadpleging over het Brit- waarin hij zou geleefd hebben. eminent voorbeeld van een “man- den of niet wilden kennen, hebben ly pursuit”, een bezigheid voor door twee Zuidpoolexpedi- se lidmaatschap van de Europese inderdaad de Britse militaire macht U doctoreerde op iets ware mannen. ties te vergelijken. Unie, lid van de Bullingdon Club na de Eerste Wereldoorlog laten Brits, de vrijmetselarij. De Brit Robert Scott ziet in 1912 aan de universiteit. De club heeft verpieteren. Winston Churchill Het Verenigd Koninkrijk de Noorse vlag wapperen op de geen officiële status in Oxford, was de onpopulaire roepende in Ja, ik bestudeerde al heel vaak is minder een democratie maar is een berucht mannenbas- de woestijn die de nationaalsocia- de vrijmetselarij en onder meer Zuidpool en weet dat hij nipt de tion omwille van haar luidruchtige, listen begreep. Lord Chamberlain, haar muzikale verbindingen in Bel- en eerder een aristocra- race verliest van de Noor Roald vernielzuchtige kuren. Cameron, de eerste minister van die dagen, gië. De vrijmetselarij is zeer Brits tie met een rangschikking Amundsen. Scott was cadet bij de Johnson en Jacob Rees-Mogg, die liet zich in München in de luren van oorsprong en traditie. Later Royal Navy geweest. Hij vertrok van de burgers volgens regelmatig opduikt als rivaal van leggen door Adolf Hitler. Met zijn is er in Frankrijk en in België een zonder een goede voorbereiding, traditionele waarden en Johnson, delen hun mentaliteit, Engelse opvoeding om de fair play atheistische, antikerkelijke variant maar volgepropt met de durf, de achtergrond en aanleg tot zelf- en een akkoord hoog te achten, ontstaan, die afwijkt van de oor- normen, toch? sportiviteit, de heldenmentaliteit vernietiging. (lacht) Om dat soort botste hij met de gewetenloosheid spronkelijke broederschap, zelf- Engeland is tot vandaag erg pi- en het onbesuisde van de typische Engelsman. Scott sterft tijdens zijn politici te kennen, moet je kijken van de nazileiders. opvoeding en verdraagzaamheid ramidaal ingesteld met een bre- naar “Yes, Minister” en “Yes, Prime expeditie, en zijn teamgenoten, Wat met Schotland dat uit mannen van dezelfde oer-Britse Minister”, satirische BBC-reeksen snit, eveneens. Roald Amundsen van de jaren tachtig. Het geliefheb- de Britse unie wil? plande zijn tocht naar de Zuidpool ber en broddelwerk van de Britse Ik was in 2014 bij de herdenking Joseph Ryelandt nuchter, en wetenschappelijk, en politici vloeiden als lava van het van de Slag van Bannockburn van hij keerde heelhuids terug. De ma- scherm. Wat we nu zien in Londen 700 jaar geleden, toen de Schot- In 2020 viert Brugge met een festival een van zijn be- nier van Scott vind ik door en door omwille van de Brexit is satire die se onafhankelijkheid gegrond- kendste componisten: Joseph Ryelandt, een romanti- Engels, die van Amundsen door en wedijvert met het schermspekta- vest werd. In 2014 hoorde je dat cus in het fin de siècle van het negentiende-eeuwse door realistisch en Noors. kel van een kwart eeuw geleden. de Schotten in meerderheid voor Brugge. de unie met Engeland kozen. In Over de Titanic doen ver- De Britten waren wereld- De periode van het boek “Bruges-la-Morte” van Georges Rodenbach burgers en wereldheer- 2016 kozen weinig kiesdistricten met zijn aantrekkingskracht voor het grootburgerlijke toerisme van gelijkbare verhalen de in Schotland voor de Brexit, de Britten en Fransen. De toonkunstenaar was bevriend met Guido Gezel- ronde… sers. Bereikten ze dat met meerderheid van de Schotten wil bij de Europese Unie blijven. Het le en zette gedichten van de poëtische priester, onder meer bekend De Titanic zonk op zijn maiden- weinig gezanten en expats Brexitverhaal wekt wrevel omdat om zijn inzet voor de katholieke Engelse inwijkelingen in de reienstad, trip in 1912 en had 2342 passagiers in hun koloniën? de voorstellen van Nicola Sturge- op muziek. David Vergauwen schrijft vandaag intensief aan het levens- aan boord. Er waren slechts 651 Het mooiste voorbeeld is India. on in Westminster onbeantwoord verhaal van Joseph Ryelandt. In maart en april 2020 organiseert Brugge overlevenden, terwijl de capaciteit Aan China zijn de Britten niet be- een stadsfestival met 9 concerten, een tentoonstelling, rondleidingen blijven. Het draagvlak in Schotland van de reddingsboten 1.150 per- gonnen, want dat was te groot. De om te breken met de Britten en be- en voordrachten over die interessante man. In een vroegere kerk van sonen bedroeg. Tussen de botsing Britten koloniseerden Afrika en de Engelsen in Brugge, in de Ezelstraat, huist vandaag de Ryelandtzaal, scherming te zoeken in de Europe- van de Titanic met een ijsberg en Azië op een redelijk eenvoudige se Unie groeit hand over hand. compleet met orgel. zijn ondergang verliepen er twee wijze. Zij haalden de kop weg van uur. Als je de verhalen leest van de de bestaande machtsstructuren FRANS CROLS 12 Cultuur 12 september 2019 GESCHIEDENIS Drôle de guerre (1) Vlaamse meesters De Schemeroorlog (Drôle de guerre; Phoney War; Sitzkrieg) duurt van 3 september 1939 tot in de Leiestreek einde april 1940. Televisiezenders hebben natuurlijk documentaires gewijd aan het begin van In de Leiestreek doen drie kerken mee met “Vlaamse Mees- de Tweede Wereldoorlog. Het ZDF was zich zoals altijd kruiperig bewust van de Duitse schuld ters in Situ”: het schitterende Columba-retabel in Deerlijk, en nam afstand van de Duitse militaire prestaties. Arte en France3 produceerden waardevolle een prachtig schilderij van Antoon Van Dyck en een mooie documentaires over die rare maanden van een oorlog die geen oorlog werd. triptiek van Bernard De Rijckere in Kortrijk.

In het parkje aan de Sint-Co- succesvol schilder van land- lumbakerk brengt Deerlijk hul- schappen, portretten, christelij- de aan twee mannen die er zijn ke en mythologische taferelen. geboren: priester-dichter Hugo In de kathedraal van Antwer- Verriest (1840-1922) en dich- pen hangt nog steeds zijn “Ont- ter-componist René De Cler- hoofding van Sint-Matthias”. cq (1877-1932). De Clercq, die In Kortrijk bevinden zich drie wegens zijn activisme tijdens werken van zijn hand, waarvan de Eerste Wereldoorlog ter twee op hun oorspronkelijke dood was veroordeeld en naar plaats in de Sint-Maartenskerk. Nederland vluchtte, kreeg een Eén ervan is de “Triptiek van de museum in het oudste huisje Heilige Geest” (1587). van Deerlijk. In de kerk is het Het schilderij verenigt drie absolute meesterwerk het “Re- Bijbelse episodes die de wer- tabel van de heilige Columba” king van de Heilige Geest illus- (ca. 1535). Sint-Columba, die treren. Het linkerpaneel stelt de volgens de legende in de der- schepping van de mens voor. de eeuw leefde, is bij ons een Op de voorgrond ligt Adam vrijwel onbekende heilige. In naakt uitgestrekt en God blaast Vlaanderen draagt enkel de het lichaam leven in. Het rech- kerk in Deerlijk haar naam. Het terluik toont het doopsel van Bronnen zeggen dat een Parijse len binnenvallen, zijn de Fransen Duitse grondgebied te ontruimen, retabel is een beschermd Top- Christus. Terwijl Johannes het journalist de uitdrukking “drôle zeker dat zij weldra aan de beurt want in Polen is de strijd toch bijna stuk van de Vlaamse Gemeen- water over het hoofd van Chris- (amusant, grappig, vreemd) de zullen zijn. Twee dagen later ver- voorbij. De Franse generaals zijn schap. tus laat vloeien, zendt God de guerre” oppikte bij een soldaat. klaart de Franse regering dan ook WOI-veteranen en ze herinneren In tien fijn gesneden taferelen Heilige Geest in de vorm van Anderen beweren dat de Fransen de verwachte oorlog. Volgens het zich de bloedige en nutteloze of- is het leven en lijden van Co- een duif naar zijn Zoon. Het cen- met hun bekende talenkennis het Frans-Poolse akkoord moeten de fensieven en de 1.400.000 Franse lumba afgebeeld. We zien haar trale tafereel verbeeldt de “Ne- Engelse “phoney (vals)” verwar- Fransen de derde dag van de oor- gesneuvelden. Ze verkiezen dat de als mooie zestienjarige naakt in derdaling van de Heilige Geest den met “funny (grappig)” en het log Duitsland aanvallen en op de Duitsers zich tot een aanval laten een doopvont (zie afbeelding). over de apostelen”. Dit Pink- als “drôle” vertaalden. vijftiende dag een groot offensief verleiden. Columba zou zich in Vienne sterverhaal is symmetrisch op- beginnen. Bij prachtig zomerweer hebben bekeerd tot het chris- gebouwd rond de serene figuur De onvermijdelijke oorlog stromen de gemobiliseerde solda- Propaganda tendom. Dat kwam haar duur van de Heilige Maagd. De apos- De gebeurtenissen beginnen ten naar hun kazernes en kanton- De Franse propaganda vestigt te staan. Ze moest zich verant- telen ondergaan het gebeuren met een paukenslag, wanneer de nementen. Op een paar weken tijd met blitse beelden en hoogdra- woorden bij keizer Aurelianus, in verwondering en extase. doodsvijanden Duitsland en de roept het land 5 miljoen mannen vende woorden de aandacht op die haar de hand van zijn zoon Deze scene speelt zich af in een Sovjet-Unie hun niet-aanvalsver- onder de wapens, een vierde van de Maginotlinie (vernoemd naar aanbood indien ze haar nieuwe groot renaissancegebouw. drag bekendmaken op 23 augustus de mannelijke bevolking. Voor 2 de ex-minister van Defensie): ge- geloof wou verloochenen. Co- Indrukwekkende Van 1939. Europa staat op zijn kop, want miljoen onder hen is het de twee- sofistikeerde betonnen bunkers lumba weigerde en werd in het iedereen vermoedt dat de nieuwe de oorlog die ze moeten uitvech- strekkend over honderden kilo- amfitheater van Sens opgeslo- Dyck bondgenoten een schurkenstreek ten, want iedereen tussen 20 en 48 meters, van de Zwitserse grens ten. Ze ontsnapte aan verkrach- De Gravenkapel, gebouwd uitbroeden ten koste van Polen. In jaar krijgt een oproepingsbevel. tot juist voor Sedan (ongeveer ter ting dankzij de hulp van een in opdracht van Lodewijk Van eigen land zijn ze er vlug bij. Al Typisch voor die gedisciplineerde hoogte van Saint-Hubert). De Fran- berin en ook aan de vuurdood Male, is de blikvanger van de drie dagen later begint de Tweede tijd: slechts 0,1 procent deserties. sen en hun Britse bondgenoten wist ze wonderlijk te ontkomen. Kortrijkse Onze-Lieve-Vrouwe- Mobilisatie (de eerste duurde van In tegenstelling tot 1914 zijn er verwachten de Duitsers echter via Uiteindelijk liet de keizer haar kerk. Even indrukwekkend is september tot oktober 1938). De geen filmbeelden van enthousiaste de Vlaamse laagvlakte. Er staan onthoofden. het grootse altaarstuk met “De Franse regering wil niet de indruk burgers en studenten (arbeiders 1.500.000 soldaten paraat om bij Het verhaal van Columba Kruisoprichting” dat Antoon van geven te panikeren en wacht tot en boerenmensen deelden nooit het eerste schot België binnen te klinkt als een volkssprookje en Dyck in 1631 schilderde. Het is 28 augustus, maar dan verschijnen de oorlogshysterie). Voorlopig is rukken en de Duitsers ‘nach der het retabel draagt daartoe bij. een typisch werk uit zijn tweede de bekende mobilisatieaffiches iedereen druk bezig zijn bestem- Heimat’ te jagen. De Belgische Alle wrede momenten worden Antwerpse periode. De invloed die veel mensen zich herinneren, ming te vinden, zuchtend slechte generale staf verwittigt dat ook vertolkt door schattige pop- van de Italiaanse meesters is want het zijn dezelfde van 1914. en te grote of te kleine uitrusting een aanval via de Ardennen mo- petjes. Zelfs de duivel die de onmiskenbaar en Van Dyck De meeste Fransen koesteren niet aan te trekken, weer vertrouwd te gelijk is. Dat geloven de Franse keizer het doodsvonnis influis- speelt in op de veranderende de vredesillusies van de Vlaam- worden met een geweer. generaals niet, wegens te weinig tert, ziet er charmant uit. Het religieuze opvattingen. De mi- wegen. Overal in Frankrijk plaatst litante, triomfalistische periode se mensen, want ze weten dat hun Aanval tegen wil en dank unieke Columba-retabel is niet land garanties gaf aan Polen. Bij de overheid grote affiches met de vervaardigd in Antwerpen of van de Contrareformatie maak- een van de eerste opinieonder- Het leger zorgt ervoor dat een tekst: “Nous vaincrons parce que Brussel, maar in Kortrijk, moge- te stilaan plaats voor een meer zoeken blijkt dat 76 procent van de groot deel van de Elzas ontruimd nous sommes les plus forts - Wij lijk door de beeldsnijder Jan De sentimentele devotie. Deze Fransen een oorlog met Duitsland wordt; zogenaamd voor de veilig- zullen overwinnen want we zijn de Meyere. kruisoprichting, toch een tra- aanvaardt als de Duitsers Polen heid van de burgers, maar in wer- sterksten.” De tekst staat gedrukt gisch moment, heeft Van Dyck, binnenvallen. Niet dat de Fransen kelijkheid omdat de overheid de op een grote wereldkaart waarop Drie keer de Heilige in vergelijking met Rubens, bekommerd zijn om het lot van de Elzassers niet vertrouwt. 600.000 Duitsland maar een vlekje is ver- Geest veel lichter, zelfs ietwat beval- mensen verlaten hun woning en geleken met het Britse en Franse lig, geschilderd. Dat is te zien Polen. De socialistische volksver- In Kortrijk zetten twee kerken trekken naar het zuidoosten van imperium dat bijna 30 procent van in de ranke lichaamsvormen en tegenwoordiger Déat heeft eerder de deuren open voor “Vlaam- lucht gegeven aan dat gevoel met Frankrijk, waar ze dikwijls als land- de landoppervlakte beslaat. weke gelaatstrekken, versterkt verraders ontvangen worden. Het De propaganda vestigt de aan- se Meesters in Situ”. In de door het tedere, pastelachtige zijn artikel “Mourir pour Dantzig?”. Sint-Maartenskerk kunnen we De grote meerderheid van de uitgaansleven wordt opgeschort. dacht erop dat de kolonies extra coloriet. Geen bioscopen, theaters en caba- soldaten (400.000 in het Franse kennismaken met Bernard De Fransen ziet in Duitsland vooral de Rijckere (ca. 1535-1590), een MMMV erfvijand die Elzas-Lotharingen wil rets meer. Overal krijgen mensen leger) en alle grondstoffen leve- gasmaskers en leren ze de weg ren, terwijl Duitsland alleen enkele minder bekende kunstenaar. Hij “Vlaamse Meesters in Situ”, heroveren en Frankrijk plunderen, werd geboren in Kortrijk en ver- nog tot 30 september 2019, 45 en niet de ideologische vijand met naar de schuilkelders. Ze wachten steenkolenbekkens bezit. De pro- op het gifgas en de bommen. Er paganda vertelt niet dat de Sovjets huisde na 1560 naar Antwerpen. sites verspreid over Vlaanderen, zijn rassenideologie en zijn hunke- De Rijckere was in zijn tijd een vlaamsemeestersinsitu.be. ring naar “Lebensraum”. Wanneer gebeurt niets. De Wehrmacht heeft hun Duitse bondgenoten uit de de Duitsers op 1 september Po- het druk in Polen. De weinige Duit- brand helpen. De Franse commu- se divisies in het westen mogen nisten gehoorzamen het bevel van geen millimeter bewegen zonder Stalin de oorlog te veroordelen als Hitlers toestemming; ze verschui- een kapitalistische uitwas waar- len zich op kilometers afstand van mee de arbeiders niets te maken de grens achter de Siegfriedlinie. hebben. Prompt ontbindt de Fran- Op 7 september valt het Franse se regering de communistische leger aan en rukt Saarland binnen, partij en alle nevenorganisaties, tot waar het over een afstand van 30 de kaartersclubjes toe, en stelt de kilometer ontruimde dorpjes be- communisten buiten de wet. Een zet. Hier en daar vuren Duitse pa- derde van de communistische ver- trouilles een schot vooraleer zich tegenwoordigers scheurt zich af en vlug weer bij hun divisie te voe- steunt de oorlog met een nieuwe gen. Maar de Fransen stoten niet linkse partij. Om het moreel van de door. Ze stoppen na 8 kilometer. Fransen hoog te houden, weigert Het Franse leger is een infante- de regering de rantsoenering. In rieleger met weinig tanks en nog november is de gas- en bommen- minder vliegtuigen, en de Franse paniek voorbij. Bioscopen, restau- generaals vrezen de Duitse gemo- rants en andere etablissementen toriseerde eenheden; al zijn die openen weer de deuren. (Wordt bijna allemaal actief in Polen. Veer- vervolgd.) tien dagen later komt het bevel het JAN NECKERS 12 september 2019 Actueel 13 Zuid-Afrika: prestige op helling

Ogenschijnlijk is het verband ver te zoeken. Eind augustus, begin september, kenden Pre- toria, Johannesburg en omstreken rellen waarbij men het vooral op buitenlanders had voorzien. Tegelijkertijd deden een verkeersongeluk en een boek een bom ontploffen. Onlusten in Gauteng hooggeplaatste ambtenaren omkocht in ruil Het begon op 27 augustus, toen de dood voor aanbestedingen en vrijwaring van ver- van een taxichauffeur in Pretoria tijdens een volging. De naam Bosasa dook meer dan een jaar geleden op toen huidig president Ra- confrontatie met vermeende drugsbazen tot maphosa ervan werd beschuldigd een en an- rellen leidde. Winkels werden geplunderd, der te hebben willen verdoezelen in verband voertuigen in brand gestoken, en de politie met 500.000 rand (30.500 euro) die hem door moest hardhandig ingrijpen. Achteraf breid- betrokken firma werden toegespeeld om zijn de de onrust zich nog uit tot Johannesburg en voorzitterscampagne eind 2017 te financieren. andere plaatsen in de centrale Gautengpro- Maar intussen is de bom gebarsten, na getui- vincie. Daarbij was het opvallend dat vooral genissen van voormalig bedrijfshoofd Angelo buitenlanders werden geviseerd. Niet voor Agrizzi voor de commissie-Zondo, die ermee het eerst. Ook in 2008 en 2015 werden vreem- belast werd de ‘staatskaping’, de corruptie delingen uit andere Afrikaanse landen slacht- rond de Indische zakenfamilie Gupta, te on- offers. In 2008 vielen daarbij zelfs 62 doden. derzoeken. Agrizzi, tot 2016 bedrijfshoofd Dat dit tot tegenreacties ging leiden, was bij Bosasa, zou naar eigen zeggen tot inkeer te verwachten. Zo werden verscheidene zijn gekomen, maar volgens professor André Zuid-Afrikaanse maatschappijen vooral in Duvenhage van de universiteit van Noordwes, Nigeria en Zambia belaagd. Er zijn zelfs ge- zou hij eerder op die manier proberen om Tweede van links: Bosasa-topman Gavin Watson ruchten dat verscheidene Afrikaanse landen vrijwaring van vervolging of minstens straf- willen beletten dat Zuid-Afrika volgend jaar vermindering te krijgen. het voorzitterschap van de Afrikaanse Unie, Hoe dan ook, een en ander staat genoteerd de overkoepelende organisatie van de Afri- in een zwart boekje, bewaard in een kluis in kaanse staten, op zich zou nemen. Alleszins is die de maatschappij niet minder dan 3,5 mil- door de media. Een verhaal dat tevens bol het Bosasa-hoofdkwartier. Daarbij ging het joen rand (215.000 euro) kostten. Voor zijn volgens het Zuid-Afrikaans Instituut voor Ras- stond van de hypocrisie, want alles gebeurde niet alleen om geldbedragen, ook cadeautjes 72ste verjaardag kreeg hij een taart van meer senaangelegenheden het geweld in de stra- onder het motto van de verheffing van de ge- in natura, zoals drank en vleespakketten, wa- dan 20.000 rand (1.200 euro). ten de zoveelste uiting van de frustraties om wone zwarte. Er waren zelfs dagelijks gebeds- ren schering en inslag. Onder de gelukkigen bijeenkomsten die door grote baas Gavin de stijgende werkloosheid, de grote armoede een voormalig provinciaal premier van Gau- Tentakels en de zwakke dienstverlening door de over- Watson zelf werden geleid. Een verhaal waar- teng, Nomvula Mokonyane, de voormalige Kortom, de tentakels van Bosasa strekten aan bruusk een einde is gekomen. Want op 28 heid. En wat zeker een rol speelt, is dat velen voorzitster van de nationale luchtvaartmaat- zich uit tot het centrum van de Zuid-Afrikaan- na meer dan twintig jaar hun geloof in de staat augustus reed Watson, op weg naar de lucht- schappij, Dudu Myeni, twee voormalige top- se instellingen: de president, zijn entourage, haven van Johannesburg, zich tegen de pijler verloren hebben. Want corruptieaffaires zoals ambtenaren van de NVG, het Nationale Ver- het kabinet, het nationaal vervolgingsgezag. van een brug te pletter. Moord, of zelfmoord? de zaak-Bosasa blijven het nieuws in dit land volgingsgezag, en vele anderen. Zo kon Myeni Zelfs een (intussen ontslagen) lid van de com- Een hartinfarct? Of een stom ongeluk? Men- beheersen. zich verheugen over een handtas van Louis missie-Zondo was erbij betrokken. Maande- sen die hem kennen achten het zeer onwaar- ‘Braaipakketten, sterkedrank en Vuitton, waarin 300.000 rand (18.300 euro) aan lijks zouden op die manier door Bosasa 4 tot schijnlijk dat de recente onthullingen hem tot contanten waren gepropt. Ook Zuma kreeg 6 miljoen rand (245.000 tot 365.000 euro) aan zakken met geld’ zelfdoding hebben aangezet. Maar de man volgens de Sunday Times regelmatig derge- corruptie zijn besteed, om miljardencontrac- reed zeer snel en droeg geen autogordel. Dit is de titel van een pas in Zuid-Afrika lijk sommetje. ten binnen te halen. Een verhaal waarin het Voorlopig zijn alle speculaties valabel. verschenen boek met onthullingen over hoe En dan waren er nog een tweetal verjaar- bedrijf meer dan tien jaar kon slagen zonder de firma Bosasa van topman Gavin Watson dagspartijtjes voor de toenmalige president, te worden vervolgd, ondanks onthullingen JAN VAN AERSCHOT Verkoop pepperspray in Zweden piekt In Zweden – het multiculturele paradijs bij uitstek – is sprake van een op- merkelijke stijging van de verkoop van pepperspray, zowat het bekendste zelfverdedigingsinstrument.

Het bedrijf Plegium dat gespecialiseerd zijn, en de daders in meerderheid ‘Zwe- is in de productie en de commercialisering den-met-een-allochtone-achtergrond’ en van zelfverdedigingssprays, heeft het in zijn de overheid – gekweld door allerlei poli- bericht over een toenemende stijging van tiek correcte kwelduivels – er maar niet toe haar verkoop in Zweden over een periode kwam de veiligheidsmaatregelen voldoen- van drie jaar. In de zomermaanden van dit de aan te scherpen, werden nu de ‘actoren jaar heeft men het dan over een “explosie- in de verkrachting’ aangesproken. ve stijging”. Een ander bedrijf wordt in de Het originele van de Zweden zit hierin krant Expressen geciteerd en heeft het over dat men níét de daders aanpakt – dat zou een stijging van 21 procent van zijn omzet getuigen van racisme – en hen níét het land in de maand juli. uitzet, maar de slachtoffers aanspreekt. In ’t Pallieterke hadden we het al meer- Lokale overheden vragen vrouwen om be- maals over het fenomeen van de (groeps) paalde parken en straten te vermijden. Om verkrachtingen in Zweden. De zomer van vooral ook niet te laat door de stad te dwa- 2019 zorgde voor een bevestiging en zelfs len. Tegen de Zweedse vrouwen zegt men IS rukt op in Afrika een groei van dit ‘maatschappelijk feno- feitelijk: als de daders niet willen verdwij- meen’. In de stad Uppasala (ongeveer 70 nen, ga dan zélf weg. Liefst allemaal, want eigenlijk lokken jullie de verkrachting bij- Na West-Afrika en de regio van het Tsjaadmeer lijkt Islamitische Staat zijn Afri- kilometer ten noorden van Stockholm) wer- kaanse expansie voort te zetten. IS is erin geslaagd een deel van zijn oorlogsbuit den tussen 3 en 7 augustus 2019 twee ver- na uit. Zonder biologisch Zweedse vrouwen op straat zouden er ook geen groepsver- uit het Midden-Oosterse oorlogsgebied te krijgen. Het gaat om verschillende hon- krachtingen geregistreerd en twee pogin- derden miljoenen dollars, geplaatst op allerlei bankrekeningen, en een ton goud. gen tot verkrachting. krachtingen zijn. Als de staat zijn burgers geen bescher- “Blijf binnen, ming kan bieden, dan gaan die burgers al- Dat is alvast meer dan voldoende om zijn van de bevolking islamitisch is en waar rijke voor uw eigen veiligheid” ternatieve beveiligingen zoeken. Dat is toch expansie op het Afrikaanse continent te fi- energievoorraden te vinden zijn. Meer dan logisch? Elke busje pepperspray dat wordt nancieren, een expansie die loopt via allerlei 200 personen kwamen daar reeds om het le- Zweden hebben bijzonder creatieve op- gekocht, is met andere woorden een kaak- zusterverenigingen en gewapende groepe- ven in gevechten. Alleen al in de maand mei lossingen, zo blijkt. Omdat het de meeste slag aan de falende Zweedse overheid. ringen. Twee recente aanvallen hadden plaats hebben “shebabs”, zo worden die jongeren Zweden opgevallen was dat de slachtof- in Mozambique. Op 26 juli heeft de Cen- in de buurt genoemd - het woord is afkomstig fers steevast ‘biologisch Zweedse’ dames PIET VAN NIEUWVLIET traal-Afrikaanse Wilaya (Arabisch voor macht, van het Arabisch voor “jongeren” –, minstens autoriteit of een soort van recht, men zou wi- 40 doden op hun geweten. Ze beroepen zich laya misschien kunnen vertalen als gebied, steeds op de strikte toepassing van de sharia regio, district) een aanval opgeëist tegen het in het land en ze kijken met veel bewondering regeringsleger van Mozambique in het verre naar het Somalische model. Kujui, in het district van Macumia. De islami- Intussen zijn ze met meer dan 1.000. Onder tische strijders vermoordden meerdere mili- hen Tanzanianen en Congolezen met een mi- tairen en ze namen grote voorraden wapens litaire ervaring, die goede contacten hadden en munitie mee. Dezelfde dag eiste IS ook de met islamisten in het zuiden van Tanzania, al- executie op van vier vermoedelijke spionnen dus de internationale denktank Crisis Group. die met het leger samenwerkten. Ze verwoest- Mozambique heeft al gereageerd door ver- te tevens de huizen van de spionnen. schillende radicale moskeeën te sluiten, en door honderden geradicaliseerde moslims Steeds sterker in Afrika aan te houden en op te sluiten. De strijd te- In Mozambique steunt IS sinds oktober 2017 gen IS is niet gestreden. De radicale jihadisten een gewapende islamitische revolte in het verleggen het werkterrein. Opgedragen aan noorden van het land, waar de meerderheid onze westerse islamoptimisten… P.V.N 14 Brieven 12 september 2019

VAN ONZE HOFDICHTER Krassen op 't klimaat In mijn verbeelding zie ik aan de einder zwarte ruiters draven als de herauten van een onvermijdelijke apocalyps en in de wolken boven hen hoor ik het krassen van de raven die mij aan-ra-ra-raden mooi te luisteren naar Greta en haar tips. De wereld is om zeep, zo zong Urbanus, maar 't zal erger worden en hoop maar niet op enig helpend handje van godin Fortuna, want achter deze zwarte ruiters dreigen heuse onheilshorden waarbij klein bier zal lijken wat voorspelden Greta en Anuna! Probeer in geen geval van beterschap in ons klimaat te dromen zolang gij roekeloos per vliegtuig reist of met een diesel rijdt. Besef dat eer gij het beseft uw tijd van gaan zal zijn gekomen en of gij dat nu zonde vindt, na zonde is ’t te laat voor spijt… ANUNA VAART ECOLOGISCH Ik hoor u denken: uw verbeelding is wel lelijk door aan ’t draven. NAAR DE KLIMAATCONFERENTIE IN CHILI U denkt wellicht dat ik die ruiters aan de einder onrecht doe, maar u vergeet daarbij het ra-ra-razend krassen van die raven IK BEN DYNAMIET VOLLENBAK KOST ONS die naar alle klimaatontkenners dreigend krassen ‘ba’ en ‘boe’.

Pallieterke, EEN PAK HECTOR VAN OEVELEN Bij de lectuur van de recensie van Hendrik Pallieterke, Carette “Nietzsche is dood, maar God leeft Eerst Vlaanderen laten vollopen, dankzij on- nog”, vielen mij plots een paar dichtregels te der anderen zelfverklaarde democratische binnen die ik schreef toen ik de Schriftelijke gaan bezoeken, waar hij kennismaakte met SCHOOLVERLATERS ZONDER politici en een Katholieke Kerk die alle zeven Václav Havel, en die hij later nogmaals ont- Rijksleergangen volgde als voorbereiding dagen, in de intenties, aandacht vraagt voor DIPLOMA op het staatsexamen. moette. Wij stonden op het Wenceslasplein vaak zogezegde vluchtelingen en asielzoe- waar Jan Palach in 1969 zichzelf in brand stak Pallieterke, kers. Nu mogen de Vlamingen boeten en be- “Is dit de geest van Nietzsche niet uit protest. Jan Palach, waarmee Leon voor- Het vroegtijdig schoolverlaten begon vooral talen voor de miserie van de overbevolking die Sils-Maria stil verliet dien ook kennis had gemaakt. Leon Bancken vanaf 1989. Toen werd de eenheidsstructuur zoals voorspeld door bijvoorbeeld professor Zarathoestra achterna – is een man met anekdotes, maar geen en- in het secundair onderwijs ingevoerd; de Vermeersch. De ‘elite’ denkt dat automobilis- is dit de geest van Nietzsche niet kele is verzonnen. Dit maakt die man zo in- leerlingen TSO en BSO moeten een zesjari- ten een smartphone, een app en dergelijke die Sils-Maria stil verliet?” teressant. Ik weet dat binnenkort een nieuw ge leercyclus met succes doorlopen om aan (niet gratis!) nodig hebben om te kunnen boek zal verschijnen, eentje over zijn verha- een bekwaamheidsbewijs te geraken. Voor Ik kende de naam Nietzsche, niet diens fi- rijden en fors afdokken. Niks wordt onderno- len i.v.m. de Voerstrijd. Geloof mij, boeiende gemakkelijk lerenden zijn die zes leerjaren losofie. Ook de poëtisch klinkende namen men om het aan huis leveren van producten lectuur, al was het maar wat ik opving tijdens natuurlijk geen probleem, maar voor jonge- als Zarathoestra en het Zwitserse Sils-Maria af te remmen, medicamenten incluis alsje- onze gezellige trip naar Praag. Hopelijk ren met leermoeilijkheden of een leerach- lieten mij niet los. En nog altijd word ik be- blieft! Oosterweel zal Antwerpen lastigvallen, schenkt ook 't Pallieterke aandacht aan het terstand (o.a. migranten), duren die zes leer- koord door het gedicht door de Duitse filo- een fortuin vereisen en amper soelaas bie- volgende boek. jaren te lang. Zeker als vermelde jongeren soof in 1887 geschreven. den. Quo vadis met perseverare? En maar tijd Marc Ruiters - Tongeren daarbij nog moeten overzitten. Vroeger kon “Hier zat ik, wachtend, wachtend, - verliezen met hoofddoeken… men na vier leerjaren reeds een waardevol maar op niks, Charly Vanhoof – Borgerhout A3/A4 vakbekwaamheidsbewijs op zak heb- Voorbij goed en kwaad, nu eens het licht ben. Dat motiveerde de moeilijk lerenden, Genietend, dan de schaduw, INVAL IN POLEN? om minstens tot het einde van de vierjarige spel en ijdelheid, KOLONIALE PERIODE Pallieterke, leercyclus te blijven schoollopen. Alles zee, en middag, onbestemde tijd. Pallieterke, Paul Bäumer heeft natuurlijk gelijk als hij In de nieuwe onderwijsplannen zijn voor En opeens, vriendin! werd één tot twee – schrijft dat Hitler Polen binnenviel in septem- bovenvermelde leerlingen nagenoeg geen Ik las het artikel van auteur P. Bäumer en vond - En Zarathoestra kwam, en nam ber '39. De “Westerplatte zu Danzig” klinkt verbeteringen voorzien. Onder meer de zes- het een zeer goed artikel. Werkelijk iets dat mij mee ...” inderdaad erg Pools! jarige leercyclus blijft. Alzo zal het schoolver- er toe doet. Waar ik echter wat reserves bij laten, zonder diploma, ook blijven. Of hoe een recensie in een blad “Voor men- heb, is het deel in het artikel waar het gaat D. Cornelis – Land van Waas sen met een goed hart en een slecht karak- over Belgisch-Congo. Ik denk dat de auteur Michel Albrechts - Maaseik ter” iemand kan “begeesteren” om een mooi daar toch een en ander gaan romantiseren is. germanisme te gebruiken. Misschien was de reactie van de blanke va- BUURTPOLITIE Johan Corveleijn - Oostende der wel zo op het einde van de koloniale pe- Pallieterke, RECHTVAARDIGE RECHTERS riode, maar ik betwijfel of het ook zo was lang Pallieterke, Zappend kwam ik toevallig bij het program- ervoor. Als ik zie en lees hoe de “haute finan- In Frankrijk werd vorige week (4/9) na vijf ce” en het koninklijk paleis zich nog inmeng- ma “De Buurtpolitie” op VTM terecht en wat mij op de beeldbuis voorgeschoteld werd, jaar procederen de haan Maurice vrijge- den in het binnenlands bestuur en op welke sproken. Nieuwe buren die in het boeren- manier, in het toen al onafhankelijke Congo, gaf mij haast braakneigingen. Ik weet wel, dergelijke programma’s zijn fictie, maar ik dorp waren komen wonen, hadden een pro- heb ik toch sterke twijfels. Ik denk vooral aan ces aangespannen omdat Maurice vooral des het verhaal rond Patrice Lumumba. Niet dat vind toch dat ze enigszins de realiteit mogen benaderen. In een vorig leven mocht ik bijna morgens kraaide. Die stadsmensen vonden Lumumba mijn favoriete politicus was, gezien dat storend. Een wijze rechter heeft eindelijk zijn corrupt en opportunistisch optreden, veertig jaar intens het politiewereldje bele- ven. de knoop doorgehakt.Hotels Maurice en mag blijven maar toch… Voor de rest geeft de auteur per- kraaien … Hotels en fect weer wat in Europa aan het gebeuren is. In “De Buurtpolitie” wordt er echt wel een restaurantsEric Wwaarerner - O ostham Vl@s zoekt: Hij maakt ons ook duidelijk dat men niet aan parodie van gemaakt. Het hoeft dan ook geen restaurants waar het immigreren is, maar aan het kolonialise- verwondering op te wekken dat de argeloze Vlamingen thuis zijn ‘Baanbrekers’ ren, met de volle steun van onze politiek. Dit kijker die alles wat op het scherm komt voor HotelsVlamingen en restaurants thuis zijn waar vooral vanuit islamitische hoek gezien! waargebeurd aanneemt een totaal verkeer- VlamingenVerliefd op de thuis natuur-? zijn de indruk krijgt van het politiewerk. “Alloo Ploegleiders, genietend van Erwin De Mulder - Ophasselt Kom ze eens proevproeven te Achouffe-! bij de Wegpolitie” en “Niveau 4” benaderen engagement en organisatietalent de werkelijkheid zeer goed, maar “De Buurt- HOTEL politie” is eenvoudigweg 'bullshit' en geeft HOTEL LEON BANCKEN een totaal verkeerde indruk van het politie- www.vlaamseactievesenioren.be Pallieterke, werk en de intellectuele en beroepsvaardige Ik las met heel veel aandacht de recensie van capaciteiten van de politie-inspecteurs. Het DeAchouffe keuken is enkel 19 - open6666 voor Houffalize hotelgasten Jan Rabijn n.a.v. het boek "Praagse Herfst" hoeft dan ook geen verwondering op te wek- Te bereiken via Namen, Marche, Laroche richting Houffalize (afslag Nadrin) of via Luik van Leon Bancken. Uitstekend! Voordat het ken dat het publiek meer en meer een nega- Wij zijn vlamingen Tel.061-28 81 82 - Fax 061-28 90 82 boek verscheen, maakte ik toevallig in Ton- tieve indruk krijgt van de politie en haar werk Tel. 061-28 81 82 www.lespine.be Kruisende woorden geren kennis met Leon Bancken en laat mij in het algemeen. Hubert Buysse - Deinze (Wij zijn Nederlandstalig-!) onmiddellijk zeggen: een man die op mij een oplossing Heerlijk aan de kust nu! indruk maakte omwille van al zijn belevenis- naam Layouter sen, zijn onwaarschijnlijk goed geheugen, GEWETENSVRAAG HOTEL DIE PRINCE naam Layouter 1178 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 zijn ‘goeie pen’ en zijn doorzettingsvermo- zal u extra verwennen. Pallieterke, Albert I-Wandeling 41-42 - OOSTENDE A M A N I P U L A T I E F gen. Ik had dan ook het voorrecht om nadien Albert I-Wandeling 41-42 - OOSTENDE met Leon en zeven andere vrienden in juli Gewetensvraag: mag ik het liedje “Alle apies Tel.059-70 65 07 B I B I Z A X I B E R I A jl. Praag gedurende vijf dagen te bezoeken. in de Artis lijken op ome Hein” van Riek Jan- PAL 00 C C E C E M E L X A R X R Praag is op zich al een mooie stad, maar dit in sen uit 1956 nog zingen? Of ben ik dan ra- PAL 00 D H E X G X V L A M I N G combinatie met Leons verleden, nog boeien- cistisch? E E L L E B O O G X T X I der. Wij zijn de gevangenis van Praha Ruzyne K.L. - Sint-Joris-Weert F L X A M E L X A G A V E Restaurants G I N H X N U K X E N E X Een lezersbrief insturen? Restaurants H N A U W G E Z E T T E R Stuur uw bericht naar [email protected]. Opgelet, brieven mogen maxi- I S S X R E E X N X E G O maal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of J T A F E L R E D E X D E zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) K E L X E X D E J A G E R brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden blz. 00 L R E N D I E R E N X N T voor publicatie bij uw brief. 12 september 2019 Sport 15 ROSKAMMEN Grootheden van weleer Enkele oud-Anderlechtspelers zoals Georges Heylens, Marc Degryse, Lorenso Staelens en ondergetekende werden door ‘Dag allemaal’ nog eens gepolst. Het Om naar uit te kijken ging over de aanpak van Kompany bij Anderlecht. De zomertransfers en de daaraan verbonden eerste competitievervalsing liggen Georges Heylens en ik besloten achteraf 1987. hij wilde absoluut in Anderlecht begra- achter de rug. Geen nood, de volgende kondigen zich al aan medio december. onze ‘schup’ af te kuisen en rustig samen een ven worden. Versterkingen allerhande, gepaard gaande met een miljoenendans, zullen de pintje te gaan drinken. Ik was nog een jong Ik was veel op pad met Plaskie en Kialun- wintermercato sieren. In januari volgt dan de voortzetting van de in de zomer al manneke toen ik regelmatig mee op afzon- da. Ze hadden geen rijbewijs, ze waren het vervalste competitie met een nieuwe vervalsing. dering mocht met Anderlecht. Paars-wit had waarschijnlijk kwijtgeraakt. Na elke training grandioze spelers, zoals Paul Van Himst, Jan moest ik hen ergens in Brussel deponeren, De media zullen hun lol niet opkunnen bij blunder van formaat, en een smet op het bla- Mulder, Wilfried Puis, Jef Jurion, Pierre Hanon altijd op een andere plaats. het tellen van al de bij (vooral) topclubs over zoen van Bölöni, en dat van het clubbestuur en Jacky Stockman, maar het sterkste com- Mocht het misgelopen zijn met het voetbal, en weer verpatste miljoenen. In de clubkas dat ermee instemde. Moest ons toch even van partiment was de verdediging. In het seizoen dan kon ik nog altijd taxichauffeur geworden voor op de markt afgedankte spelerskoop- de lever, naast de vaststelling dat de negen 1966-‘67 moest doelman Jean Trappeniers de zijn, zo goed kende ik Brussel. waar, uit dezelfde kas voor inkomende ver- overige “nieuwkomers om naar uit te kijken” bal slechts twaalf keer uit zijn netten halen. Sinibaldi was een trainer die van afzon- sterkingen. Waarna de topclubs hun rush allen van uitheemse origine zijn. Iemand Georges Heylens, Jean Plaskie, Julien Kialun- deringen hield, meestal in het kasteel van naar de eerste zes plaatsen in de verkrachte verwonderd? Bij Cercle Brugge kunnen da en Jean Cornelis vormden de beste ver- Huizingen. Zijn vrouw kon denkelijk niet ko- competitie kunnen inzetten. Hamvraag die de fans uitkijken naar verdediger Jonathan dediging die Anderlecht ooit heeft gehad. ken. Een stapje in de wereld zetten was ten voetbaljournalisten nu al kunnen stellen, is Panzo (18) uit Ivoorkust; bij Waasland-Beve- Europees liep het soms eens fout. Sinibal- strengste verboden. Uit noodzaak werd soms of alle tijdens de zomermercato gesneuvelde ren naar aanvaller Olivier Dhauholou (22), di, hun trainer, was te naïef. Hij vertikte het een feestje gebouwd in de kamers. Iedereen miljoenenrecords zullen sneuvelen tijdens ook uit Ivoorkust; bij Eupen naar verdediger te spelen in functie van zijn tegenstander, moest drank meebrengen. Voor vrouwen de wintermercato. Het Laatste Nieuws liet Olivier Verdon (23) uit Benin; bij Charleroi indien nodig. Hij vond dat de tegenstrevers werd gezorgd. Wilfried Puis had eens zijn weten dat 236 miljoen euro inkomsten en naar spits Shamar Nicholson (22) uit Jamaica; zich maar aan Anderlecht moesten aanpas- bad laten overlopen. Het water sijpelde op 141 miljoen uitgaven de balans van de zo- bij AA Gent naar de Congolese flankspeler sen. Het enige hoogtepunt was in 1970. Toen de hoofden van de klanten die in het restau- mertransfers in alleen al de Jupiler League is. Dylan Mbayo (17); bij Moeskroen naar de werd de finale van de Beker der Jaarbeurs- rant zaten. De rekening werd door de hele De krant noemde het “straffe kost van verpul- Oostenrijkse verdediger Kevin Wimmer (26); steden, nu te vergelijken met de Europa Lea- ploeg samen betaald, want zo waren we. verde records”. Wie weet kan die straffe kost bij Anderlecht naar de Hollandse verdediger gue, tegen Arsenal verloren. Enkele maanden gele- in de volgende kerst- en nieuwjaarsperiode Derrick Luckassen (24); bij STVV naar de den zijn Jean Trap- naar een nog hoger echelon opgetrokken Zuid-Koreaanse flankspeler Lee Seung-woo “Uit de brousse” peniers, Jean Plas- worden. Zeg nu zelf, dat is om naar uit te kij- (21) en bij Racing Genk naar middenvelder Trappeniers, Heylens, Cornelis en Plaskie kie, Jean Cornelis waren allemaal geboren in 1941, merkwaar- en Pierre Hanon ken in tijden waarin de kerstsfeer van weleer Patrik Hrosovsky (27) uit Slovakije. Het blijft dig. overleden. plaatsmaakte voor in de media opgepepte wachten op de eerste Inuit die zijn iglo voor Ik vroeg aan Jean Plaskie of Julien Kialunda Tot ziens, jon- vormen van platte commercie. Dat terzijde. een Belgische zoektocht naar voetbalgeluk ook in 1941 was geboren. Hij antwoordde: gens... Een van tien inruilt. “Die weet niet hoe oud hij is, die komt uit Grensverleggend de brousse.” Julien Kialunda is gestorven in Het Nieuwsblad vroeg de aandacht van de voetbalfans, om uit te kijken naar nieuw- Gans ander topnieuws, nog in Het Nieuws- komers. We keken mee uit, en we zagen dat blad. Organisator Luc Mattens van het wie- Gille Van Binst bij tien aldus genomineerden zowaar een lercriterium in Brasschaat haalde een volle Belg zat, de van Antwerp naar KV Mechelen bladzijde door naar zijn zeggen “in een em- Voormalig topvoetballer verkaste Geoffrey Hairemans. Geweldige mer te roeren die slecht ruikt, maar hem niks voetballer én publiekslieveling op de Bosuil, kon schelen”. Hij pakte uit met de onthutsen- maar helaas een door coach Laszlo Bölöni de mededeling dat alle criteriums doorge- gesaboteerde klasbak. De eindelijk van een stoken kaart zijn. De krant titelde dat ieder- juk bevrijde Hairemans zei rechtuit, rechtaan een dat weet, maar iemand dat voor het eerst én terecht dat Bölöni hem probeerde te kra- ook zei. Het eerste was al zo toen het eerste ken (sic), maar zonder succes. Wat de Roe- criterium ooit werd gereden; de uitslag werd meen tegen Hairemans heeft, weten we niet. in elkaar gestoken. Het tweede beweert elke We weten wel dat zijn houding haaks stond betalende toeschouwer aan de cafétoog al op het professionalisme dat de media hem zo even lang, en terecht. Voor de rest gunnen we graag toeschrijven. Hairemans tot afscheid de heer Mattens zijn grensverleggende pri- van de club van zijn hart dwingen is een meur van harte.

stond op links meer over zijn portretrechten te We wilden het hem persoonlijk vragen, maar piekeren dan achter de bal te lopen. Allemaal zolang hij het vertikt een mondje Nederlands goede voetballers, maar tegen San Marino te praten, mag hij zijn meeslepende uiteenzet- bepaald niet in hun dagje. De overige spelers ting voor zich houden. Intussen is Hairemans geven we, met veel goede wil, vijf op tien. Zeg bij KV Mechelen aangeland, waar ze, neem nu nog dat we niet gul zijn. het van ons aan, nog veel plezier aan hem Waarom? gaan beleven. We willen niet neerbuigend doen, en we Vuur weten ook dat de Rode Duivels met de vin- Hairemans is geliefd op de Bosuil. Dat hij gers in de neusgaten op weg zijn naar het een groot aandeel had in de promotie van Ant- Europees Kampioenschap 2020. In een reeks werp naar eerste klasse is het rood-witte legi- met San Marino, Schotland en Kazachstan, is oen nog lang niet vergeten. De recente open- dat een axioma. Dat ze nog altijd eerste staan bare biecht van “Geoffke Deurne-Noord”, op de FIFA-ranking, mogen we niet vergeten waarin hij zijn voormalige trainer een kleedje te vertellen. Of dat een garantie is op het be- past, is niet van aard om de sympathie van de halen van de hoofdprijs op het EK durven we Antwerpaanhang voor Bölöni met de ijzeren Succesformule Bolt (19”19) te breken. Tienduizenden paar te betwijfelen. Daarbij hebben we een vraag arm aan te wakkeren. We hebben de eigenzin- We kunnen ons niet inbeelden wat er alle- ogen waren dan ook gericht op de Amerikaan voor bondscoach Martinez. Hans Vanaken, nige Roemeense oefenmeester van de Great maal bij komt kijken om een evenement als die naast zijn capaciteiten als sprinter ook in bloedvorm, wordt geregeld opgeroepen, Old geen lessen te geven, maar, de mentaliteit de Memorial Ivo Van Damme te organiseren. bekend staat voor zijn fratsen en grollen. De maar mocht tot nu toe nog niet opdraven. Dat van het Antwerpse publiek kennende, mag Waarmee we voor de zoveelste keer hulde loltapper liep een eerbiedwekkende 19”74, gaat ons voetbalpetje te boven. We hebben hij van ons aannemen dat hij met vuur aan het brengen aan de mensen die er telkens in sla- maar het verwachte wereldrecord zat er op dan ook geen trainersdiploma, maar wel ogen spelen is. gen om van die jaarlijkse atletiekmeeting een een zucht na niet in. Waarom? “Toen we in de in onze kop. succes te maken waar geen sleet op komt. startblokken stonden, moest ik hoogdringend Sinterklaas Integendeel, de kenners hebben er een kluif naar het toilet.” Het kan de beste overkomen. Heerlijk rustig Luciano D’Onofrio wordt alom geprezen aan om duimen en vingers af te likken. De Dat het niet het uitgelezen moment was om Zo’n weekeinde waarop de eersteklassers voor de manier waarop hij erin slaagt spelers sensatiejagers die erop afkomen enkel en al- een wereldrecord te breken, daar gaan we er de blok op leggen opent perspectieven van het ene kamp naar het andere te laten leen om records te zien sneuvelen, vinden elk geen tekening bij maken. voor uw dienaar. Voor één keer eens niet hals- overstappen. Of de invasie van nieuwe gezich- overkop van het ene stadion naar het andere, ten de sfeer in de Antwerpkleedkamer ten jaar wel iets om naar uit te kijken. Iedereen Volgende keer beter tevreden; meer moet dat niet zijn. maar rustig op weg naar de verleidelijke Pa- goede gaat komen, is twijfelachtig. Als daar- Een schoenmaker, een buschauffeur, een rel van de Kempen om daar het duel tussen bovenop het bericht waar is dat nieuwkomer Geen paniek behanger, een garnierder en nog meer hard- Westerlo en Beerschot mee te maken. Er zijn Steven Dufour een zakcentje van om en nabij Nafi Thiam mocht zich de ster van de avond werkende mensen die zich in hun vrije tijd minder aantrekkelijke verplaatsingen denk- twee miljoen euro per jaar gaat opstrijken, noemen. Haar talrijke supporters hoopten op amuseren met tegen een bal te trappen, dat is baar. Onze zaterdagavond kon niet meer stuk, staan we niet in voor de gevolgen. Als dat aan een nieuw persoonlijk record in het hoog- de nationale ploeg van San Marino. Hekken- die van de meegereisde Beerschotsupporters de oren komt van, pakweg, Lamkel Zé, is het springen. Het had gekund, als de lat niet zo sluiter in de FIFA-ranking, nota bene. Daarte- wel. Ze zagen hun ploeg kopje-onder gaan kot te klein. hoog had gelegen, waardoor ze zeven cen- genover stonden de multimiljonairs van trai- in het Westelse Kuipje. Het probleem van de Of het allemaal overtrokken is of niet, laten timeter tekortkwam. Dat was een probleem ner Martinez, die lijdzaam moest toezien hoe Kielse Ratten is dat ze in vijf wedstrijden am- we in het midden. Vermits de twee miljoen voor sommige van haar aanhangers, maar niet zijn spelers, op enkele rare uitzonderingen per drie keer scoorden. Ze hebben er noch- niet uit zijn eigen zak moeten komen, zou het voor Thiam zelf. “Ik ben best tevreden met na, het gezegde huldigden dat werken goed tans het materiaal voor. Eind deze week tegen best kunnen dat D’Onofrio sinterklaas speelt. een sprong over 1m95”, mochten we noteren. is voor de paarden. Kortom, een povere over- hekkensluiter Lokeren en een week later uit Al wil ze er einde van de maand op het WK in winning tegen een voetbaldwerg. Een match tegen Virton moet er gescoord worden. Liefst Met zwier Doha daar liefst enkele centimeters bij doen. om vlug te vergeten. niet te zuinig, als ze hun trainer niet in verle- Leve de Vlaams-Wit-Russische verstand- Hoe hoger, hoe liever, en dan terug met beide genheid willen brengen. Geen woorden maar houding. Dankzij die geslaagde combinatie voeten op de grond, zo willen we het zien. Ondermaats daden, of er komen vodden van. mag Elise Mertens zich grandslamwinnares Kevin De Bruyne moest als aanvoerder het noemen. Met Aryna Sabalenka als partner, Ongelukkig moment voorbeeld geven, maar hij was niet in zijn Met dank aan Bölöni won Mertens het dubbelspel op de US Open. De 200 meter bij de mannen zou een van dagje. Thomas Meunier was zijn dribbelkun- Met Geoffry Hairemans verdwijnt het zo- De vreugdedans die erop volgde, zullen wei- de hoogtepunten worden van de Memorial. sten vergeten en liep erbij als een houten veelste Antwerpproduct ‘pur sang’ van het nigen hen nadoen. Van Noah Lyles werd verwacht dat hij een po- klaas. Youri Tielemans gaf de indruk dat hij toneel op de Bosuil. Waarom? Het antwoord Klasse noemen we dat. Zowel in het tennis- ging zou doen om het wereldrecord van Usain een zware nacht achter de rug had en Origi daarop kent alleen Antwerptrainer Bölöni. sen als in het dansen. 16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet 12 september 2019 ABSURDISTAN

Goed van Pieter tegenwoordigt. Waarom die zijn partij bij Wij zijn het niet bepaald snel eens met de laatste gemeenteraadsverkiezingen klimaatstrijder, en voormalig folkartiest dan geen zetel hebben gegund, is ons wel bij Sois Belle, Pieter Boussemaere, maar een raadsel. ere wie ere toekomt: Boussemaere was Rustig aan niet te beroerd om een aantal klimaatfa- Waarom iedereen zo panikeert over beltjes van de toch gerespecteerde au- het uitblijven van een regering, is ons teur Jonathan Safran Foer te doorprikken. niet echt duidelijk. We zijn toch nog vér Als ‘t goed is, zeggen we ‘t ook. verwijderd van het vorige record van 541 Kwelling dagen? Het olijke duo Reynders-Vande Lanotte Onduidelijk krijgt nog eens enkele weken verlenging Wij volgen de muzieksector niet echt, voor de regeringsformatie. Bepaald har- maar wij zitten nu wel met een vraag. teloos van onze sire. Daar is immers min- stens een verlenging met een jaar of meer Misschien kan een lezer ons daar wel voor nodig! op antwoorden. Is Sinéad O Connor nu getrouwd met Cat Stevens, of wat? Ach, Geschrapt over enkele jaren wordt ze misschien wel Met de bevrijdingsfeesten is in Antwer- pastafari. U weet wel, de religie van het pen ook het Bevrijdingsdok een feit ge- Vliegende Spaghettimonster. worden. Of nu ook alle afbeeldingen en Trouwe onderdanen naamsvermeldingen van vader Delwaide uit de archieven zijn verwijderd, kon men Vanuit Laken bereikt ons het bericht ons op het schoon verdiep niet vertellen. dat zijne majesteitelijkheid overweegt om alle PVDA’ers tot ere-Belgen te be- Premier Michel openhartig Het denken (mis)vormen noemen. Het laatste carré! Leerkrachten moeten wakker worden Charlie de mensaap geschud, vindt Jeugd voor het Klimaat, ook wel Youth for Climate. Er is veel te weinig Recent was er een rel in de vaderland- “De Belgen zijn niet de aandacht voor het klimaat in alle lessen. se pers over een nogal scherp op de snee Rekenen moeten we dan allicht leren door artikel van columnist Johan Sanctorum. het optellen en vermenigvuldigen van Het was te merken dat begrijpend lezen dappersten aller Galliërs. natuurrampen. In godsdienst kan er mis- als vak op onze scholen al een tijdje is schien worden gezocht naar een klimaat- vervangen door luidkeels roepen. En dan heilige. Die moet dan wel al dood zijn. bedoelen we niet op voetbalvelden. Wel de stomste.” De onverkozene Onomstotelijk Premier Michel, de vader van een naar eigen zeggen “historische regering”, In Ronse gaat lokaal PVDA-vertegen- Het is nu officieel vastgesteld in een kuist zijn schup af en gaat voor de EU president spelen. Een historische schup is woordiger Robin Tonniau, tevens parle- studie: wie frisdrank drinkt, sterft vroeger. dat, overigens. Er zijn zeer diepe putten mee gegraven. Eentje die nu oploopt tot mentair PVDA-medewerker, er prat op Derhalve is het verzamelde redactieheir in 13 miljard. ’t Pallieterke had een gesprek met onze afscheidnemende premier: dat hij TAK actief bekampt. De brave borst optocht naar het kantoor van onze big boss “Ik volg de Verhofstadt-doctrine, meneer Pallieter: als het geld in België op is, reinigt eigenhandig alle overschilderde getrokken, om hem met de neus op de fei- moet je naar Europa gaan.” Franstalige plaatsaanduidingen. Robin ten te drukken. Voor onze gezondheid, denkt dat hij de gewone Ronsenaars ver- vanaf nu enkel bier en wijn ten kantore! De premier is in zijn nopjes. In afwachting kant van de geschiedenis wilde staan, en de PS van zijn riante nieuwe loopbaan in Europa, omdat het lelijke sossen zijn. Ik ben woedend. heeft hij ruimschoots de tijd om even uit te Woedend! Ze spelen met de toekomst van 11 blazen. “Wat denkt u, meneer Pallieter? Een miljoen mensen. Is dat zo goed? Of moet ik blauwe das voor mijn eerste werkdag? Of zou nog een paar keer historisch zeggen?” 1179 ik het aandurven om de eerste Europese pre- Dat was prima, premier. Heeft u 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 sident te zijn zonder das? Het is wat gewaagd, maar het zou historisch zijn hé. Ik denk dat de eigenlijk al een idee wie uw plaats Europeaan daar klaar voor is. Waarover wilt u aan het roer van de Belgische rege- A het hebben? Toch niet over politiek? Ik ben ring gaat overnemen in december? dat zo beu. U moet zich voorstellen, ik ben in (schiet in een onbedaarlijke lach) “Ik wil het B het parlement gekomen op 18 jaar. Papa vond u wel zeggen, maar u moet me beloven niet te het belangrijk dat ik een vakantiejob deed. Ik lachen. Het is nochtans heel grappig. Ik ga me ben er vandaag 44 jaar. Dat is 26 jaar politiek, laten opvolgen door Sophie Wilmès. De minis- C meneer Pallieter. Ik ben het beu. Ik wil ook ter van … zegt u het maar!” (hapt naar adem wel eens gewoon ‘Oe-oe-oe’ doen op de voet- van het lachen) bal, of wildplassen in het park.” D Begroting! En toch zou ik het graag over poli- (rolt over de vloer) “Ja! Begroting! Dat kan E tiek hebben… je toch niet verzinnen zoiets? Ik zweer het u, “Vooruit dan maar. Welk stukje zullen we meneer Pallieter, in ieder ander land hangen doen? Het riedeltje dat de N-VA en de PS drin- ze je op aan de hoogste boom. Maar niet in F gend samen aan tafel moeten zitten? Ik heb België. Ik zou ze niet direct de moedigsten een paar nieuwe lijnen over het ‘kapitaal be- aller Galliërs noemen. Maar wel de stomste.” G lang van de natie’, en ik wil ook wel een paar (kletst zich op de dijen) krachttermen gebruiken als ‘godverdomse plicht’ en ‘kantelpunt in de geschiedenis, non- Had u niet liever zelf de zaken H deju’. Mooie koppen, hoor. We maken er een rechtgetrokken? historisch artikel van.” (ernstig) “Uiteraard, maar als Europa roept, I geef ik antwoord. Ik ben er de man niet naar Misschien iets over de put van 13 om uitdagingen uit de weg te gaan. Ik heb een miljard in de begroting? afspraak met de geschiedenis. Het wordt his- J “Dat kan niet, hé, meneer Pallieter. Binnen torisch. Ik stap in de voetsporen van die an- de Europese Unie moet ieder land zijn verant- dere grote liberale premier, Guy Verhofstadt.” woordelijkheid nemen. Ook België. We gaan K niet tolereren dat we hier straks een Grie- Die zit Europees op een zijspoor. kenland aan de Noordzee hebben. En als de “Kan goed zijn, maar ik bedoel het niet zo. L Belgische regering verwacht dat ik een goed Ik volg de Verhofstadt-doctrine, meneer Pal- woordje ga doen omdat ik zelf een Belg ben, lieter: als het geld in België op is, moet je naar dan kan ze dat vergeten. Geen vriendjespoli- Europa gaan.” HORIZONTAAL VERTICAAL tiek. Besparen! Er zit niks anders op. Dit is echt A. Noodwendigheidsleer 1. Bestendigheid historisch prutswerk.” B. Melkklier - Hoevedier - 2. Uitroep van ontgoocheling - Nochtans, u bent het hoofd van de Neuro-linguïstisch programmeren Onderofficier - Argon Belgische regering? C. Verzamelnaam voor de oudste en 3. Proefvlieger Slimme Vlamingen belangrijkste teksten van de 4. Delfstof - Smaad (kijkt even verbaasd) “Haha! Dat is een Ierse heroïsche epiek 5. Engels bier - Laat uit een kraan in abuis dat niet juist is. Dat waren mijn quotes kiezen Reisfamilie D. Angstig, bang zijn - een glas lopen voor december, meneer Pallieter. Dan moet Houten blaasinstrument 6. Hardnekkig ik als Europees president België veroordelen E. Zoek TV-zenders af - Overdraagbare 7. Internationaal ruimtestation - omdat het zo’n slechte begroting heeft opge- virusziekte - Eenheid voor elektrische Voormalig hoofdredacteur van dit maakt. Ik ben te vroeg, natuurlijk. Laat mij dat weerstand weekblad even hernemen. Het is eigenlijk wel grappig, F. Opvanglocaties voor politieke 8. Iemand boos en kortaf toespreken vindt u niet? In december 2018 maakte ik een luchtelingen 9. Meisjesnaam - Internetlandcode puinhoop van de begroting, en in december G. Nederlandse stad voor Turkije - Stuk van iets groters 2019 mag ik daar iemand anders de schuld H. Noord-Afrikaanse berber - Système 10.Militaire opstelling - van geven. Hilarisch is het. En dan nog samen International d’Unités - Zekere Hindoeïstische eretitel met den Didier (Reynders, nvdr.), de nieuwste I. Beluistert - Nederlandse 11. Militaire politie - Onzin pratend - Eurocommissaris. (bulderlacht) Eerst maken Wielrijdersbond - Gewichtsmaat Woord waarmee je naar jezelf verwijst we er een soep van en dan mogen we die over J. Broodroosters 12. Vlaamse omroep - Ontwijk iemand anders zijn kop gieten.” (Terug ernstig) “Maar om op uw vraag te K. Gebalk - Voorzetsel - Gigantische DE OPLOSSINGEN VAN HET Luikersteenweg 62 • 3800 Sint-Truiden antwoorden als hoofd van de Belgische rege- L. Vissersvaartuig - KRUISWOORDRAADSEL NUMMER 1178 011 705 500 • [email protected] Langwerpige opening VINDT U OP BLZ. 14 ring: het is allemaal de schuld van de N-VA en de PS. Van de N-VA omdat ze niet aan de juiste www.deblauwevogel.be