Seren Hafren – Mehefin 2020
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Seren Hafren Papur Bro Dyffryn Hafren Rhifyn 407 MEHEFIN 2020 60c Y Seren nesaf: Cyfraniadau: Mehefin 20 Papur Allan: Gorffennaf 1af DIOLCH YN FAWR I’R HOLL WEITHWYR ALLWEDDOL ALLAN YN EIN CYMUNEDAU Mae ein dyled i holl weithwyr allweddol allan yn ein cymunedau yn aruthrol. Maent yn gweithio ddydd a nos i gadw’r wlad i droi a’i phobl yn saff. Y nyrsys a’r meddygon yn GIG /NHS; y gweithwyr eraill o fewn yr ysbytai; y gofalwyr yn ein cartrefi gofal; y siopau a’r archfarchnadoedd a’i holl staff sydd yn gweithio yn ddygn i cadw nwyddau ar eu silffoedd; y gyrrwyr sy’n dosbarthu y nwyddau; y ffermwyr sydd yn gweithio i dyfu y llysiau ac edrych ar ôl eu hanifeiliaid; y plismyn sydd yn cadw trefn; y postmyn sydd yn dod a llythyron a pharseli i’n tai yn ddyddiol; y dynion sbwriel sydd eto yn casglu sbwriel yn wythnosol o’n carterfi; y gwleidyddion sydd yn gorfod gwneud penderfyniadau heriol ac anodd; ac i bawb ohonoch chi sydd yn cadw at reolau ynysu er mor anodd ydy hynny ar adegau. DIOLCH I BAWB DIOLCH 2 Seren Hafren Mehefin 2020 Myfyrdod y Mis Gadewch i mi egluro. Rydyn Yn fwy na dim gadewch i ni ni wedi sylwi ers ddangos harddwch cariad blynyddoedd fod tri neu Crist, fel blodau hardd gan Y Parch. Edwin O. bedwar planhigyn yn yr ymhlith pobl. Fydd pethau Hughes ardd yn ddewr a gwydn ddim yr un fath, a bydd yn “Ystyriwch y lili, pa iawn. Mae eu hadau yn rhaid i ni sicrhau y bydd y fodd y maent yn tyfu: nid gallu disgyn i’r agen gulaf normal newydd yn well na’r ydynt yn llafurio nac yn bosibl, rhwng y llwybr a syl- hen normal. Daliwch ati a nyddu; ond rwy'n dweud faen y tŷ, er enghraifft, a daliwch i gadw’n ddiogel. wrthych, nid oedd gan hyd thyfu’n blanhigyn iach a yn oed Solomon yn ei holl chryf. Neu maen nhw’n byw Pos Mis Mai a’r ogoniant wisg i'w chymharu dros y Gaeaf mewn lle na atebion isod ag un o'r rhain. “(Luc 12:27) ddylen nhw fod, ac yn Rwy’n ysgrifennu hyn o blodeuo’n hardd yn y 1. SCREWAS fed Gwanwyn. 2. BARRYILLMANN eiriau ar y 18 o Fai, a ninnau, am ein bod wedi Eleni roedd pedwar o blan- 3. GWNYRALLT higion;1. Marigold, 2. N’ad 4. LONGLAWN cyrraedd Oed yr Addewid, 5. GONNTYRE wedi hunan-ynysu yn ein fi’n angof, 3. Trwyn y llo 6. WELMABRI cartref ers dros wyth (antirrhinum/snap dragon) a 7. ACORN wythnos bellach. Ni fu 4. Blodyn Adda ac Efa/Cap 8. WESTRYFLEG hynny’n hawdd ar hyd yr Nos Nain(Columbine) wedi 9. RAGTIDDLE hunan-hadu mewn rhyw 10. WEBAIR amser, ond lle i gyfrIf ein 11. CHROMED bendithion sydd gennym. wely bach sgwar sydd 12. SOLLINDALE gennym wrth y drws ffrynt. 13. OLFORD Diolch am y tywydd hynod o Gan fod prynu planhigion i 14. ELINFYNWYDD braf yr ydym wedi ei lenwi’r gwely yn anodd gan 15. STOWPENDER fwynhau, a diolch ein bod 16. MALLDANNI na allwn fynd oddi yma, a yn byw mewn llecyn mor 17. ASHARPBEEF cwmnïau catalogau ddim yn hyfryd, yng Nghwm 18. FOANMAN sicrhau y gallant anfon 19. ERDYNWYDDE Pennant – “Cwm tecaf y planhigion i chi, dyma 20. LOCHPOTDONG cymoedd yw” fel y benderfynu gadael y dywedodd Eifion Wyn am planhigion yn y lle yr 1.CAERSWS Gwm Pennant arall, a diolch oeddent, ac, yn wir, maen 2 LLANBRYNMAIR am gymorth cymdogion. 3, Y TRALLWNG nhw wedi tyfu’n flodau Ydym, rydym yn byw yng 4. LLANWNOG hardd, ac yn ddigon o sioe. ngheg y cwm, a’r afon 5. TREGYNON Gall pob un ohonom 6. ABERMIWL Twymyn yn llifo ar waelod efelychu dewrder, 7. CARNO yr ardd, ac y mae hi’n ardd dyfalbarhad, gwytnwch a 8. TREFEGLWYS weddol fawr, a’r rhan fwyaf 9. TALERDDIG harddwch y planhigion hyn ohoni’n lawnt. 10. ABERIW ar ddiwedd y cyfnod dyrys 11. MOCHDRE Fydd ein gardd ni byth yn yma, pan gawn ni i gyd 12. LLANIDLOES un o’r gerddi perffaith ail-afael yn ein bywydau a 13.DOLFOR dechrau ymwneud â bywyd 14.FELIN NEWYDD hynny, gyda gwelyau 15.PENSTROWED blodau yn llawn o flodau yn ein cymunedau unwaith 16. LLANDINAM wedi eu gosod yn batrymau eto. Gadewch i ni fod yn 17. ABERHAFESB cytbwys, neu’n rhesi ddewr, gadewch i ni 18. MANAFON unionsyth. Na, rydyn ni’n ddyfalbarhau a bod yn gryf 19. Y DRENEWYDD 20. PONTDOLGOCH rhy faddeugar o’r hanner. yn ein ffydd a’n cred. 3 Seren Hafren Mehefin 2020 DYSGU CYMRAEG CERDD Y MIS MALDWYN Rydym yn ffodus iawn bod DANT Y LLEW Iolo Williams wedi ein Pan ddaw’r Gwanwyn wedi’r helpu trwy greu cyfres o Gaeaf fideos byr am natur yn yr Pan ddaeth haul i doddi’r rhew LLONGYFARCHIADAU ardd ar gyfer ein dysgwyr. O mor dlws oedd euraidd ben- I GLWB EIDDEW Cewch eu gweld ar nau’r dudalen Wyneplyfr Dant y Llew. Newyddion da – mae "LearnWelsh Ceredigion, Clwb Eiddew wedi ennill Powys a Carmarthenshire" Yn y cae dan draed y gwartheg safle cyntaf yn Ac y lawnt yn garped tew Eisteddfod y Dysgwyr Cafwyd sesiwn Zoom byw Ac yng ngardd y garddwr diog 2020 (Ceredigion, efo Iolo ar ddydd Gwener Dant y Llew. Powys a Sir Gar!) yng 15.5.20 lle ’roedd dysgwyr nghystadleuaeth Gwaith yn cael gofyn cwestiynau Ym Mis Mawrth ar hyd y cloddiau unigolyn neu Gr@p – iddo. Rydym yn ddiolchgar O bu’r blodau aur yn siew Blog fideo gan unigolyn iawn i Iolo am gytuno i A daw’r gwenyn i gusanu’r neu gr@p. wneud hyn oll. Dant y Llew. Llongyfarchiadau i bawb Mae llawer o bethau eraill Ond ym Mis Mai ac ym Mehefin oedd yn “perfformio” yn ar ein tudalen wyneplyfr yn Daeth nôl hen lwydni’r rhew y fideo, a diolch mawr i cynnwys Zymraeg (gwersi I ddifetha’r aur betalau Paul am wneud y Zumba i gerddoriaeth Dant y Llew. fideo. Mae gen i Cymraeg) a Fiona Collins dystysgrif lyfli i’w (dysgwr y flwyddyn 2019) Ac yn awr fel rhyw hen ddynion d d a n g o s i c h i yn adrodd chwedlau Heb eu gwallt fu gynt yn dew gyd. Denice: cliriwch Cymraeg. Cadwch eich Moel a llwyd a llwm yw pennau’r silff arall! Mae’n debyg llygad ar agor am fwy o Dant y Llew bod y fideo ar gael i’w weithgareddau anffurfiol gan T Llew Jones gweld ar facebook. Ewch rhithiol i'ch difyrru ar lein. i www.facebook.com/groups/ clwbeiddew Wel faint o eiriau wnaethoch gael allan o SIR DREFALDWYN Tasg arall i chi mis hwn. Faint o eiriau allwch Diolch i’r Para- medics wneud allan o’r gair CORONAFEIRWS CADWCH YN SAFF. DEFNYDDIWCH Y WE A’R CYFRYNGAU CYMDEITHASOL 4 Seren Hafren Mehefin 2020 LLWYDDIANT SEREN DDIGIDOL A dyma’r e-bost fel y’i dderbyniais: Diddorol iawn oedd cael e-bost oddi wrth @r o Annwyl Delma Cheltenham ar ôl y Seren diwethaf ymdddangos yn Mae fy ngwraig a fi wedi bod yn ffrindiau mawr ddigidol. Roedd ffrind iddo wedi derbyn y Seren drwy gyda Jenny Garrard hyd yn oed cyn iddi hi fynd i e-bost ac wedi danfon copi ymlaen iddo. Drefeca yn y saithdegau. Anfonodd Jenny inni Seren Hafren ddigidol Ebrill. Darllennais ynddi Sut meddech chi fod g@r o Cheltenham a diddordeb na fydd y rhifynnau dilynol yn cludo llawer o yn “y pethau”, Sais wedi ei eni a’i fagu yn Lloegr am a newyddion achos y coronofeirws. Felly anfonaf wn i. atoch bedwar llun trenau y tynnwyd 'da fi ar fy ffordd adref yn Cheltenham o'n gwyliau Wel, bu David Aldred yn astudio am ei radd mewn teuluol yn Y Abermo yn Awst 1966. Tynnwyd Hanes yng ngholeg Bangor ac fe ddysgodd Cymraeg dau ohonynt ar yr hen orsaf Moat Lane Junction tra’r oedd yno hanner can mlynedd yn ôl. Yna symud ond mae teitl y llall dim ond 'ger Caersws'. yn ôl i Loegr ac wedi cadw ei Gymraeg dros y Gobeithiaf bydd eich darllenwyr gwybod i'r dim blynyddoedd. lle ro'n i pan dynnais y lluniau. Dw i'n edrych Mae’n debyg ei fod yn dod yn ôl i Gymru i’r Bermo ar ymlaen at yr atebion! Diolch am eich cymorth. wyliau teuluol yn flynyddol. Cofion oddi wrth ddysgwr sy'n byw ger Cheltenham (ac felly maddewch y Ar ei ffordd adref yn 1966 mae’n tynnu lluniau o’r trên. camgymeriadau os gwelwch yn dda!). A fedrwch chi ddyfalu ar ba ran o Lein y Cambrian y David tynnwyd y lluniau? Maent yn ardal y Seren. Llun 2: Llun 1: Llun 4: Llun 3: Nodir eu Lleoliad ar Dudalen 6 5 Seren Hafren Mehefin 2020 TRO TRWSTAN – FY Ymhen y rhawg, torrwyd ar glaerwen yn fy Llyfr YSGRIFBEN y distawrwydd myfyriol Ysgrifennu Hanes - rhif 18. gyda'r bonheddwr o athro Yn fachgen un ar ddeg oed Yn ystod yr ysbaid beichiog yn galw allan gydag ar fy niwrnod cyntaf yn hwnnw o lonyddwch Ysgol Ramadeg Bechgyn y awdurdod cwrtais, a disgwylgar a ddilynasai, Bala, sef hen ‘Ysgol Tŷ Tan awgrymai y dylem ni, heb smic o sŵn o unman y Domen’ - yr ysgol 'fawr' gywion dysg, un ac oll, (ddim hyd oed wichian bondigrybwyll, dyna'r lle ufuddhau iddo ar ein coediog unrhyw un o’r roeddwn i ymhlith deg ar hunion - allan o ryw desgiau hynafol o’m hugain o fechgyn diniwed barchedig ofn dychrynllyd hamgylch) y cwbl a eraill, yn ufudd gopïo oddi synhwyrwn i oedd troedio tuag ato fo yn ogystal â'r ar y bwrdd sialc ein gwers pwyllog pâr o esgidiau Hanes gyntaf un erioed sefydliad ysgolheigaidd yr oedolyn yn araf agosáu’n yno.