Collectanea Rerum Memorabilium ; Fationes Primum Vetusta, Deinde Novicia
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
^ C. IYLII SOLINI COLLECTANEA RERVM MEMORABILIVM. ITEEVM EECENSVITj TH. MOMMSEN. I b 8 3 S ?. BEROLINI APUD WEIDMANNOS MDCCCXCV BIBLIOTHECIS GVELFERBYTANAE LEIDENSI PARISINAE QVAEVM BENIFICIO APVD EDITOREM TRES SOUNI OPTIMI CODICES FVERVNT SIMVL DOMI ET DVM LIBELLVS EXCVDITVR MANSERVNT GRA.TO ANTMO EDITOR BEROLINENSIS LIBRI ADHIBITI classis primae: 14-216) R = Vaticanus 3342 saec. X (deficit p. 197,2-202, 14. 203, descriptus ex R, collatus [R] = Vaticanus reginac 1875 Baec. XIV ubi is deficit; ipse finit p. 214, 4 C = Casinas 391 saec. XI JV = Havniensis 444 saec. XI H = Heidelbergensis saec. XI cousentientes *H = idem et Anonymus Leidensis Voss. fol. 113 dissentiens [H] = Heidelbergensis ab Anonymo Leidensi classis secundae: L = Leidensis Voss. quart. 87 saec. IX (deficit p. 194, 15) saec. XIII (incipit p. 191, 15) [L] = eiusdem libri supplementum a 12 31= Parisinus 7230 saec. X corruptus vel deficiens inde p. 174, Q = Parisinus 7230,4 saec. X collatus ibi ubi deficit M G = Guelferbytanus Gudianus 163 saec. X inde a p. 28,15 B = Basileensis F II 33 saec. XIV hic illic adhibitus classis tertiae: S = Sangallensis 187 saec. X 10-166, o) A = Angelomontanus saec. X (deficit p. 60, 20-63, 2. 163, XI/XII, colla- F = Florentinus Laurentianus S. Crucis 20 sin. 2 saec. tus ibi ubi deficit A P = Parisinus 6810 saec. X 117. 118. 139. 140. 150. 151. Libri reliqui adhibiti p. 7. 8. 14-16. 22-24. 30. habent in recensu (infra 164. 207—216 designantur numeris iis quos p. XXX - LII. LVI. LVII) notam significant lectionem a a b minusculae litterae adiectae ad codicis ab eadem (b); altera utra prima manu positam (a), deinde emendatam consentit cum textu ubi sola ponitur, lectio quae non ponitur adiecti ad codicis notam Bignificant lectio- l. 2 minusculi numeri similiter emendatam a manu diversa (2) nem a prima manu positam (1), deinde in similiter adiectae distinguunt duas lectiones t v minusculae litterae varia lectione (v) codice reperiri, alteram in textu (0,. alteram pro coniectura. * asterisco in textu notavimus locos emendatos I. AVCTOR ET AVCTORITATES C. lulii Solini tria nomina plena habet cotlex classis secundaeAuctonsno M tam in inscriptione libri quam in subscriptione laterculi praemissi reliquis eiusdem classis libris aut mutilis aut auctoris nomine destitutis. eadem tria nomiua agnoscunt libri ordinis tertii omnes. Iulium Solinum auctorem appellant libri ordinis primi in subscriptione omnes (CNII deficiente R) itemque Aldlielmus etOicuil. epistulae, quae praefationis locum obtinet, libri boni omnes excepto uno H solum Solini vocabulum praescri- bunt. denique Romanae aetatis auctores qui Solinum laudant omnes Genea- logus a. 455 Prisciauus Isidorus solum cognomeu ponunt. — Temere omnino coniecit Valesius (ad Dionem 74, S) auctorem huius libri esse nominatum a Dione (72, 12. 74, 2) Iulium Solonem infimae dignitatis senatorem caesum Severi iussu a. 193. inter personas honestiores Soli- num cognomen equidem non depreliendi et admodum rarum est apud plebeios quoque: invenitur tamen C. Iulius Solinus in titulo Asturi- ricensi C. I. L. II, 2650, Solinus nude in Britannico C. VII, 31 et in vasculis C. VII, 1331, 104. 1336, 1081. 1082. XII, 5686, 847. — Grammaticus auctor dicitur in subscriplione libioium classium secundae et lertiae, potest- que appellatio ea prolicisci aut ab auclore ipso aut a Iibrario aequaevo, u t Prisciani laudibus in Anastasium subscriptum est 'dictae a Prisciano 1 grammatico et librarius aequalis arti grammaticae eius subscribens eum appellat eloquentissimum grammaticum doctorem suum. sane scho- lasticum arguit libellus universus, scilicet hominem qui totum se libris neque iis multis manciparit nec quicquam umquam ipse conspicatus expertusve sit: non indigna tali auctore praecipua admiratio fascium domum professoris pulsare veritorum (c. 1, 122). at de ea re neque quicquam certo sciri potest nec multum interest. Adventus, cuius nominis viro auctor libellum inscripsit, cognomen Advontus. est non frequens et servorum fere (C. I. L. VIII, 3288. 3291. X, 6575) VI 2. V, 436. VI, 10576. VIII, 4609. 8119. vel plebeiorum (1. c. III, 6010, demum saeculo secundo admissum X 7369. XII, 813. XIV, 2714) exeunte inveniuntur eo cognomine tam An- inter senatoria, scilicet usi esse Postumius Aquilinus titulorum listii, nimirum Q. Antistius Adventus consul imperante Marco, Thibilitanorum (C. 1. L. VIII S, 18893. 18906), post gregalem militiam et quam Oclatinii, nempe Oclatinius Adventus a. 218 (Hirschfeld Verw. equestres dignitates factus consul ordinarius libellum olim rettulit Dodwellus (tam gesch. 1, 232). et ad hunc quidem praemissae 71 seq. quam apud Hudsonem geogr. Gr. min. t. II diss. p. lettres. Amstelaedami 1717 p. 37seq.). in eph. hist. crit. de la rep. des quod epislula dedicatoria non so- obstat autem ei similive coniecturae, sed ne viri clarissimi lum dignitatis publicae nullum indicium facit, qua Solinum scripsisse quidem titulum nomini addit, id quod ea aetate, Adventi vocabulum pariter at- veri simile est, omitti non debuit. itaque magis convenit quam florenti, ita que aucloris ipsius ut labenti aetati ad tempora accuratius definienda parum valet. non intellegitur, nisi quod Quo loco libellus scriptus sit, ex ipso emineat, inde conicere possis cum provinciae omnes memorentur, nulla auctorem scripsisse Romae vel certe m ltaba. aetate, qua scripsit Solinus. vixisse eum De soiini Magis refert quaerere de aetate inde apparet, quod class.s - aliquantum ante Theodosium II (401-450) familiam Heidelbergensis duct. sunt ab primae libri ii qui pertinent ad Theodosii invictissimi principis, exemplo scripto studio et diligentia d. n. quod ex scriptoribus aetatis certae, (vide infra p. XCVIII). eodem redit, est, sicut infra XXV) quos Solino usos esse constat, antiquissimus (p. de civitate dei scriptis c. a. 426, videbimus, Augustinus in commentariis laudetGenealogus a. 455. nam cum nomine eum eorum qui extant primus tertium saeculum revocarent, sed Capellam fuerunt quidem nuper, qui ad certa protulerunt et ipsa Sohni neque eius opinationis argumenta satis a quinto demum saeculo adh.biti expilatio auctoris praeterea quod sciamus quinto saeculo Solini liber iam pervulgatus parum ei favet. quare cum Latinarum aevo tam rerum e.us exil.tas fuerit a feliciore autem litterarum quaerendum, utrum saeculo quainsermonis infantia abhorreat, hoc restat quarto. quorum equidem illud praetuler.m. tertio probabilius adscrihatur an 79. non Constantinopol.m Byzantium ibi tantum nominari (c. 1, 10,17), D.ocletianae et neque ullum adesse vestigium provinciarum divisionis opere compilato, tamen suadet Constantinianae, etsi non flagitat, ut in suadet idem praenomen, siqu.dem ut auctor vixerit ante Constantinum. rarescens. christianae rehg.o- vere habuit auctor, quarto saeculo iam referre nulla: nam quam poss.s eo nis praeterea vestigia adsunt VII Gomorr. (c. 35,8 einerescentibus Sodomi et narrationem de pomis invenitur non sohun apud omnino ludaicae, eius notitia iam Ss (h,t. 7. etiam apud dpsum Tac.tum 5 (bell. lud. 4, 8, 4), sed Io ephum fac.t, Latini Solinum a Pnsc.ano ritari ut testem sermonis TZZ similiter il.e aeUeg at illum habeamus: quamquam te ,s "cen m et VegeUum vKe.Hmcu Ulpianum, sed etiam Ammianum „ um quorum e Byzantiis lectttat, et explanat, omnino auctores in scholis Priscianum mterdum se msi- fuisse crediderim, apud Zero Solinum qu antiquiorum et vere recep , inter testimonia auctorum I adm.ttunt, u ad sint, tamen con.uucta vu = omnia licet singula infirma al,a, qu.bus doct. Solinum detrudamus. - Argumen.a i a I nu sunt vere certiora mc c,a ohn. ae.atem definire sibi visi r Graec. 7 geogr 2 nam quod DodweUo (apud Hudsonem suppeditant. esse Hierichunl.s expugnatorem (c. 35 7) in mentem venit Artaxerxem Persarum, contra quem .eUum us nllis regem lUa ^~de H.enchunte cred.b.hs equidem quo pertineat parum Alexander Sol.no Salmasius, hoc scio neque a farrtio non magis cio quam Artaxerxen nlum att.g.sse aetate gesta neque u q"am te ia citari ipsius .u prolegomen loco c. 54, 13 Sahnas.us Pa aestinam. deinde quod ex nominalos esse .taque scribere uondam Parlhos effeci Persas Solinum q Alexandrum, hoc argumentum ne eum aliquantum post Severum Se melionbus l.br.s collat, totum evanuit, postquam pe se satis f.rmum res vertitur, pa«U*m «* est auonaam, in quo tola o abu.um (1 uod apparet Persarum Parthorumque : unde iam oroficisci ab interpolatore usurparat P.iniu. paullo g SS Solinum non aliter usurpare atque Phn.ana 5 s™ Solinus c. 50, 2 referens 6 ) = indicium praebet quod holoser.c.s certe etia.n v.ros ns uti: matronar m vestibus addit nunc (218-222) teste b.og.a- Romanorum usus esse fertur E.agabaK, primus hcet sub- vita Tac. 10; Dio 43, 24 , cf. vita Sev. Alex. 40; pho ( • 26 videantur ne< d.n^serva um , viris antea in usu fuisse , ^cae etiam ne tectum (Tac. ann. 2, 33, D.o 57, 15), senatusconsultum a. p. C. 16 Becker mGalo (Sueton. Gai. 52 ; Dio59,26; es rTca vTri uterentur t.anslat.onem n auctor scribit de ca.nehs post 3 56 his adde quae circi spectacul, trahentibus (c. 49, 11), de peregr a ca facile' morbos si placet, seni.em uorutn (c. 45, 12), deniqne, **V™*™££ causa nemo na ca ur aevi obiurgatiouem, quo exemph a mi.ationem et sui m- habebis sane labent, saecub non minor parentibus suis (c. 1, 90): m- magisque digna Valenan. et Gall.en. t dicia nec dubla nec pauca l.ceat tamen ad cert.ora progred. v,x poribus quam Antoninorum, ut propter ipsam auctoris exilitatem. VIII oiini liber cho- ' Scripsit aiiteni Solinus sub indice Collectaneorum rerum memorabilium rographia. j- nam ] nlnc neq ue a ]j um ullum libello ab eo inscriptum esse infra (p. XCVII) docebitur) chorograpbiani ita comparatam, ut in singulis locis non tam ad utilia et scilu necessaria attenderet quam, ut ipse ait, ad memora- bilia, quo quid significet, exponit satis accurate in praefatione. ordinem locorum sequitur eum, ut primum proponat Europam incipiens ab urbe et Italia cum insulis (c. 1 — 6), post has Graeciam cum Tbessalia Ma- cedonia Thracia insulisque Graecis (c.