Collectanea Rerum Memorabilium ; Fationes Primum Vetusta, Deinde Novicia

C. IYLII SOLINI

COLLECTANEA RERVM MEMORABILIVM.

ITEEVM EECENSVITj

TH. MOMMSEN.

I b 8 3 S ?.

BEROLINI APUD WEIDMANNOS MDCCCXCV

BIBLIOTHECIS

GVELFERBYTANAE LEIDENSI PARISINAE

QVAEVM BENIFICIO APVD EDITOREM TRES SOUNI OPTIMI CODICES FVERVNT SIMVL DOMI ET DVM LIBELLVS EXCVDITVR MANSERVNT

GRA.TO ANTMO

EDITOR BEROLINENSIS LIBRI ADHIBITI

classis primae: 14-216) R = Vaticanus 3342 saec. X (deficit p. 197,2-202, 14. 203, descriptus ex R, collatus [R] = Vaticanus reginac 1875 Baec. XIV ubi is deficit; ipse finit p. 214, 4 C = Casinas 391 saec. XI JV = Havniensis 444 saec. XI H = Heidelbergensis saec. XI cousentientes *H = idem et Anonymus Leidensis Voss. fol. 113 dissentiens [H] = Heidelbergensis ab Anonymo Leidensi

classis secundae: L = Leidensis Voss. quart. 87 saec. IX (deficit p. 194, 15) saec. XIII (incipit p. 191, 15) [L] = eiusdem libri supplementum a 12 31= Parisinus 7230 saec. X corruptus vel deficiens inde p. 174, Q = Parisinus 7230,4 saec. X collatus ibi ubi deficit M G = Guelferbytanus Gudianus 163 saec. X inde a p. 28,15 B = Basileensis F II 33 saec. XIV hic illic adhibitus

classis tertiae: S = Sangallensis 187 saec. X 10-166, o) A = Angelomontanus saec. X (deficit p. 60, 20-63, 2. 163, XI/XII, colla- F = Florentinus Laurentianus S. Crucis 20 sin. 2 saec. tus ibi ubi deficit A P = Parisinus 6810 saec. X

117. 118. 139. 140. 150. 151. Libri reliqui adhibiti p. 7. 8. 14-16. 22-24. 30. habent in recensu (infra 164. 207—216 designantur numeris iis quos

p. XXX - LII. LVI. LVII) notam significant lectionem a a b minusculae litterae adiectae ad codicis ab eadem (b); altera utra prima manu positam (a), deinde emendatam consentit cum textu ubi sola ponitur, lectio quae non ponitur

adiecti ad codicis notam Bignificant lectio- l. 2 minusculi numeri similiter emendatam a manu diversa (2) nem a prima manu positam (1), deinde

in similiter adiectae distinguunt duas lectiones t v minusculae litterae varia lectione (v) codice reperiri, alteram in textu (0,. alteram pro

coniectura. * asterisco in textu notavimus locos emendatos I. AVCTOR ET AVCTORITATES

C. lulii Solini tria nomina plena habet cotlex classis secundaeAuctonsno M tam in inscriptione libri quam in subscriptione laterculi praemissi

reliquis eiusdem classis libris aut mutilis aut auctoris nomine destitutis. eadem tria nomiua agnoscunt libri ordinis tertii omnes. Iulium Solinum auctorem appellant libri ordinis primi in subscriptione omnes (CNII deficiente R) itemque Aldlielmus etOicuil. epistulae, quae praefationis locum obtinet, libri boni omnes excepto uno H solum Solini vocabulum praescribunt. denique Romanae aetatis auctores qui Solinum laudant omnes Genea- logus a. 455 Prisciauus Isidorus solum cognomeu ponunt. — Temere omnino coniecit Valesius (ad Dionem 74, S) auctorem huius libri esse nominatum a Dione (72, 12. 74, 2) Iulium Solonem infimae dignitatis senatorem caesum Severi iussu a. 193. inter personas honestiores Soli- num cognomen equidem non depreliendi et admodum rarum est apud plebeios quoque: invenitur tamen C. Iulius Solinus in titulo Asturi- ricensi C. I. L. II, 2650, Solinus nude in Britannico C. VII, 31 et in vasculis C. VII, 1331, 104. 1336, 1081. 1082. XII, 5686, 847. — Grammaticus auctor dicitur in subscriplione libioium classium secundae et lertiae, potest- que appellatio ea prolicisci aut ab auclore ipso aut a Iibrario aequaevo, u t Prisciani laudibus in Anastasium subscriptum est 'dictae a Prisciano 1 grammatico et librarius aequalis arti grammaticae eius subscribens eum appellat eloquentissimum grammaticum doctorem suum. sane scho- lasticum arguit libellus universus, scilicet hominem qui totum se libris neque iis multis manciparit nec quicquam umquam ipse conspicatus expertusve sit: non indigna tali auctore praecipua admiratio fascium domum professoris pulsare veritorum (c. 1, 122). at de ea re neque quicquam certo sciri potest nec multum interest.

Adventus, cuius nominis viro auctor libellum inscripsit, cognomen Advontus. est non frequens et servorum fere (C. I. L. VIII, 3288. 3291. X, 6575) VI

2. V, 436. VI, 10576. VIII, 4609. 8119. vel plebeiorum (1. c. III, 6010, demum saeculo secundo admissum X 7369. XII, 813. XIV, 2714) exeunte inveniuntur eo cognomine tam An- inter senatoria, scilicet usi esse Postumius Aquilinus titulorum listii, nimirum Q. Antistius Adventus consul imperante Marco, Thibilitanorum (C. 1. L. VIII S, 18893. 18906), post gregalem militiam et quam Oclatinii, nempe Oclatinius Adventus a. 218 (Hirschfeld Verw. equestres dignitates factus consul ordinarius libellum olim rettulit Dodwellus (tam gesch. 1, 232). et ad hunc quidem praemissae 71 seq. quam apud Hudsonem geogr. Gr. min. t. II diss. p. lettres. Amstelaedami 1717 p. 37seq.). in eph. hist. crit. de la rep. des quod epislula dedicatoria non so- obstat autem ei similive coniecturae, sed ne viri clarissimi lum dignitatis publicae nullum indicium facit, qua Solinum scripsisse quidem titulum nomini addit, id quod ea aetate, Adventi vocabulum pariter at- veri simile est, omitti non debuit. itaque magis convenit quam florenti, ita que aucloris ipsius ut labenti aetati ad tempora accuratius definienda parum valet. non intellegitur, nisi quod Quo loco libellus scriptus sit, ex ipso emineat, inde conicere possis cum provinciae omnes memorentur, nulla auctorem scripsisse Romae vel certe m ltaba. aetate, qua scripsit Solinus. vixisse eum De soiini Magis refert quaerere de aetate inde apparet, quod class.s - aliquantum ante Theodosium II (401-450) familiam Heidelbergensis duct. sunt ab primae libri ii qui pertinent ad Theodosii invictissimi principis, exemplo scripto studio et diligentia d. n. quod ex scriptoribus aetatis certae, (vide infra p. XCVIII). eodem redit, est, sicut infra XXV) quos Solino usos esse constat, antiquissimus (p. de civitate dei scriptis c. a. 426, videbimus, Augustinus in commentariis laudetGenealogus a. 455. nam cum nomine eum eorum qui extant primus tertium saeculum revocarent, sed Capellam fuerunt quidem nuper, qui ad certa protulerunt et ipsa Sohni neque eius opinationis argumenta satis a quinto demum saeculo adh.biti expilatio auctoris praeterea quod sciamus quinto saeculo Solini liber iam pervulgatus parum ei favet. quare cum Latinarum aevo tam rerum e.us exil.tas fuerit a feliciore autem litterarum quaerendum, utrum saeculo quainsermonis infantia abhorreat, hoc restat quarto. quorum equidem illud praetuler.m. tertio probabilius adscrihatur an 79. non Constantinopol.m Byzantium ibi tantum nominari (c. 1, 10,17), D.ocletianae et neque ullum adesse vestigium provinciarum divisionis opere compilato, tamen suadet Constantinianae, etsi non flagitat, ut in suadet idem praenomen, siqu.dem ut auctor vixerit ante Constantinum. rarescens. christianae rehg.o- vere habuit auctor, quarto saeculo iam referre nulla: nam quam poss.s eo nis praeterea vestigia adsunt VII

Gomorr. (c. 35,8 einerescentibus Sodomi et narrationem de pomis invenitur non sohun apud omnino ludaicae, eius notitia iam Ss (h,t. 7. etiam apud dpsum Tac.tum 5 (bell. lud. 4, 8, 4), sed Io ephum fac.t, Latini Solinum a Pnsc.ano ritari ut testem sermonis TZZ similiter il.e aeUeg at illum habeamus: quamquam te ,s "cen m et VegeUum vKe.Hmcu Ulpianum, sed etiam Ammianum „ um quorum e Byzantiis lectttat, et explanat, omnino auctores in scholis Priscianum mterdum se msi- fuisse crediderim, apud Zero Solinum qu antiquiorum et vere recep , inter testimonia auctorum I adm.ttunt, u ad sint, tamen con.uucta vu = omnia licet singula infirma al,a, qu.bus doct. Solinum detrudamus. - Argumen.a i a I nu sunt vere certiora mc c,a ohn. ae.atem definire sibi visi r Graec. 7 geogr 2 nam quod DodweUo (apud Hudsonem suppeditant. esse Hierichunl.s expugnatorem (c. 35 7) in mentem venit Artaxerxem Persarum, contra quem .eUum us nllis regem lUa ^~de H.enchunte cred.b.hs equidem quo pertineat parum Alexander Sol.no Salmasius, hoc scio neque a farrtio non magis cio quam Artaxerxen nlum att.g.sse aetate gesta neque u q"am te ia citari ipsius .u prolegomen loco c. 54, 13 Sahnas.us Pa aestinam. deinde quod ex nominalos esse .taque scribere uondam Parlhos effeci Persas Solinum q Alexandrum, hoc argumentum ne eum aliquantum post Severum Se melionbus l.br.s collat, totum evanuit, postquam pe se satis f.rmum res vertitur, pa«U*m «* est auonaam, in quo tola o abu.um (1 uod apparet Persarum Parthorumque : unde iam oroficisci ab interpolatore usurparat P.iniu. paullo g SS Solinum non aliter usurpare atque Phn.ana 5 s™ Solinus c. 50, 2 referens 6 ) = indicium praebet quod holoser.c.s certe etia.n v.ros ns uti: matronar m vestibus addit nunc (218-222) teste b.og.a- Romanorum usus esse fertur E.agabaK, primus hcet sub- vita Tac. 10; Dio 43, 24 , cf. vita Sev. Alex. 40; pho ( • 26 videantur ne< d.n^serva um , viris antea in usu fuisse , ^cae etiam ne tectum (Tac. ann. 2, 33, D.o 57, 15), senatusconsultum a. p. C. 16 Becker mGalo (Sueton. Gai. 52 ; Dio59,26; es rTca vTri uterentur t.anslat.onem n auctor scribit de ca.nehs post 3 56 his adde quae circi spectacul, trahentibus (c. 49, 11), de peregr a ca facile' morbos si placet, seni.em uorutn (c. 45, 12), deniqne, **V™*™££ causa nemo na ca ur aevi obiurgatiouem, quo exemph a mi.ationem et sui m- habebis sane labent, saecub non minor parentibus suis (c. 1, 90): m- magisque digna Valenan. et Gall.en. t dicia nec dubla nec pauca l.ceat tamen ad cert.ora progred. v,x poribus quam Antoninorum, ut propter ipsam auctoris exilitatem. VIII

oiini liber cho- ' Scripsit aiiteni Solinus sub indice Collectaneorum rerum memorabilium rographia. j- nam ] nlnc neq ue a ]j um ullum libello ab eo inscriptum esse infra (p. XCVII) docebitur) chorograpbiani ita comparatam, ut in singulis locis non tam

ad utilia et scilu necessaria attenderet quam, ut ipse ait, ad memorabilia, quo quid significet, exponit satis accurate in praefatione. ordinem locorum sequitur eum, ut primum proponat Europam incipiens ab urbe

et Italia cum insulis (c. 1 — 6), post has Graeciam cum Tbessalia Ma- cedonia Thracia insulisque Graecis (c. 7— 11), mox Pontica et Scythica (c. 12 — 19), porro Germaniam Galliam Britauniam Hispaniam (c. 20 —23) percensens; deinde enarret Africam a Mauretania ad Aegyptum (c. 21 — 35); finiat denique in Asia, describens Arabiam et Syriam (c. 33— 37), Asiam mctores a So- minorem (c. 38— 45), Assyriam Indiam Parthiam (c. 46 — 56). — Nostra a blt1 ' maxime interest scire, unde sua habuerit Solinus; videbimusque iam quos

auctores adhibuerit tam superstites adhuc, qui sunt duo Plinius maior et Mela, quam deperditos. soiimisquidha- Ex Plinii naturae historia pleraque a Solino tradita proficisci norunt )nentexPiinio.p ij evolverunt. n j] | O gj ve j jj ^j g num numquam eius expilavit tam libros geographicos sive, ut inscripsit Plinius, de sitibus gentibus maribus librosque de cet. (3— 6), quam librum de homine (7) animalibus (8 — 11), item de arboribus, sed de solis peregrinis (12. 13), denique de gemmis

(37), reliquis omnibus aut rarissime adhibitis aut omnino omissis. id quod accurate convenit cum ipsius auctoris praefatione c. 4, nisi quod

gemmae ibi non nominantur nisi in recensione interpolata. caput autem de homine 1, 53— 127 excerptum maxima ex parte ex Plinii libro septimo adiecit urbis descriptioni, animalia et arbores in suis quaeque

palriis terris enarravit (cf. 1 , 53). — lam Plinii nalurae historia cum extet integra, epitomen hanc docti viri hodie fere contemnunt, nec sine causa. nam sane perparvum interest scire quibus aitibus saeculi tertii scholasticus Plinium quasi scriptorem iusto simpliciorem loqui docuerit

tumide et perplexe et insipide, cuius si placet exemplum luculentum

considerare, expende quid effecerit ille c. 24, 3— 6 ex Plinianis 5, 3. ') nec magis persequendi sunt ridiculi magistelli errores, qui ne verba

quidem recte separare valuerit et ex iis quae sunt ab Delo et ad Dirim

apud Plinium (4, 67. 5, 13) procuderit portenta nominum Abdelum oppi-

1) Ibi regia Autaei ccrtamenque cum Hercule et Hesperidum horti. ad- funditur autem aestuarium e mari flexuoso mealu, in quo draconcs custodiae instar fuisse nunc interpretanlur. amplectitur intra ce insulam, quam solam e vicino tractu aliquanto excelsiore non tamen aestus maris inundant. extal in ea et ara Herculis nec praeler oleastros aliud ex narralo i/lo uurifero nemore. IX dum (c. 11, 26) et Addirim montem (c. 24, 15): qui cutn Plinius (4, 13) in Achaia novem montium notissimum Scioessam esse scribat, non solum ipsam Scioessam inile faciat locum novem collium (c. 7, 5), sed etiam statim nescio quid garrire incipiat de nemorum eius opacitate: denique qui cum Plinius (37, 46) scribat Neroni principi adlatam esse electri glebam XIII pondo, deceptus ambiguitate lineae quae numeros distinguit tam simplices quam millenarios, effecerit inde (c. 20, 11) donum missum

esse Neroni electri trcdecim milia Iibrarum. sane quae omnia dominatur Nemesis per bunc epitomatorem admissum ultus esl Theopbrastum aliosque auctores plurimos nan multo melius aliquando traclatos a Plinio, sicut deinde rursus vindiclam Plinii exegit de Solino per Capellam

Isidorumque , inventorem illum insulae si diis placet Teode creatae cx

Solinianis c. 56, 16 [proximajt eode[m nomine], bunc repertorem fluvii

Oscori inde oriundi, quod apud Solinum c. 15, 19 montes Moschorum, id est ztov M6g%cov, Phasidem fundunt. talia non praetereunda quidem sunt, cum et auctoris et saeculi indoles inde palescat: omnia vero huius generis percensere cum nec prosit neque iuvet, talis auctoris in-

sectationem et ex tali hoste triumphum iis relinquimus, qui muscas venantur quosque nullius unquam vicloriae puduit. — Origine Pliniana uautas Piinia- obruant utiliora, °°"™ quae sunt tres fere partes libelli implentia, a nobis, ne ^crisin distincla sunt adscriplis paragrapbis Plinianis quae Solinianis respondent, FUnianam.

neque ulli unquam usui futura nisi ad fundandam librorum Plinianorum emendalionom. in qua quod adhuc Solinus suum locum non tenuit, habet excusalionem propter contextum Solini ipsius nunc demum satis stabilitum: iam vero hac eius recognilione inslituta spero fore ut Plinii

ediloies futuri diligentius Solinum adhibeant. hic aliquot locos adscripsi

monslraturos, quid adhuc ex Solino Plinius prolicere possit. 3, 50 verba

in onmibus hodie notis Plinii libris sic corrupta: Pisae . . . ortae a Pelope Pisisque sive a Teutanis Graeca gente (nam quam eius loci ex-

plicationem proposuit Salmasius in Solin. p. 43, ea mihi quidem non

probatur) ex Solino p. 32, 9 sic emendanlur: ortae a Pelopidis. — 6, 203 quod est in Parisino 6795 (E Dellefseni) ombrion, cum reliqui babeant

ondrion, Solinus firmat scribens c. 56, 16 embrion similiterve. — 37,71 lectionem librorum nostrorum: qui lamen virides (vel uiris) nasci vi-

dentur (vel nascuntur) quoniam oleo meliores fiunt sine dubio hiantem vel corruptam certum est Solinum non ante oculos habuisse scriben-

tem c. 15, 27: sed mero viridi proficiunt oleo, quamvis natura inbuantur, et veri simile quaedam apud Plinium excidisse. — Uenique 37, 164

Solinus c. 2, 43 lectionem librorum Leidensis et Laurentiani fuhnini-

bus et typhoni tuetur conlra librum llanibergensem, in quo est fascinationi- bus. — Ex his luculenter apparet utilitas libelli Soliniani non tam ad emendantla verba Plinii quam ad leges recognitionis stabiliendas codi- cumque proprietatem recte aestimandam. Soiiimsquid Alter auctorum a Solino adhibitorum, quem nos quoque habemus, sumpserit ex habenda sunt jy| e j a est ex e j us chorographia quae excerpsit, eodem loco Mela. o i i i atque excerpta Pliniana nec futuro Melae recogniton neglegenda, quamquam propter ambitum multo minorem longe minoris utilitatis.

Soiinnsquidaa- Venimus ad ea quae habet Solinus neque ex Plinio sumpta neque iecerit de suo. ita comparata, ex Mel;u norum q uae adiecit suo ingenio excogilala et ut pateat propter ea librum nullum inspectum esse, a nobis in margine

signata nomine auctoris, iis nihil omnino proGcimus: bonum factum ioiinusquidha- quod baec sunt perpauca. — E contrario ea quibus adscripsimus aut merit es aucto- . cura ti auctoris notam au t Pliniani loci aucti, digna suut quae omni lbusdeperditis. ° .... expendantur, id quod deinceps facilius fieri poterit seiunctis his a meris excerptis Plinianis, quibus antea quodammodo sepulta iacebant. nec

tamen hoc praesto omnia illa, quibus notae supra dictae appositae inveniuntur, vere proficisci ab auctore deperdito. immo mulla eorum aut

ita vulgaria sunt, ut dubites utrum scholasticus ea memoriter protu-

lerit an ex libro aliquo vulgari deprompserit, aut possunt derivata

esse ex ipsis Plinianis modo temere auctis ex ingenio, modo memoriae lapsu detortis et confusis. exempli causa in loco de Gauloe insula apud c. 29, 8 ad ea, quae de scorpionibus terrae Gauloensis iactu necandis Plinium grammaticus legit, facile de suo addere potuit ibi serpentem vivere nullum, similiterque aestimanda erit narratio de Garamantum venere desumpta c. 30, 2. 3. etiam quae de lasere narrat c. 27, 48. 49 pleraque esse ex Plinii de ladano relatione recte observavit Salmasius p. 249. potuerunt haec etiam inventis Solinianis excerptisve Plinianis adiudicari

et debuerunt fortasse: modestius tamen visum est, cum praesertim non commentariorum conscribendorum, sed auctorum in margine laudando- rum officium mihi sumpsissem, quibuscumque locis Soliniana longius discederent a Plinianis possetque cogitari de alio auctore adhibito, iis apponere notam auctoris ignoti. sed ut demas quaecumque ita in

hunc librum illata esse possunt futilia et vulgaria, restant non pauca omnino petita ex auctore auctoribusve hodie deperditis nequaquam spernenda.

chronicorum In hisce veris auctorum reliquiis apud unum Solinum servatis ma- deperditorum aelatis. tamquam in- xime en j tent i ac i n j ae chronicorum optimae earum ser- fragmenta , vata apud So- dicem proponit tabula subiecta locorum Sohmanorum non desumptorum linum. ex pijnio et habentium adnotationem temporis ad chronographorum consuetudinem accommodatam. XI g 2 3 XII

His adiungenda sunt alia non pauca ita comparata, ut licet epochae ibi mentio non fiat, alia originis ex opere chronographico indicia item certissima prae se ferant. eius generis sunt quae Solinus affert de

Sibyllis et de populorum in imperio maris successione (p. 35, 14—36, 8 et cf. p. 49, 4), item insigniora de regibus Romanis (p. 6, 4—7, 4) Ma- autem quae tradit cedonum (p. 64, 19—66, 11 cf. p. 62, 12), maxime nec pauca nec sane vulgaria de urbium populorumque originibus ipsius Italiae Romae p. 3, 1—6, 8. 7, 5—8, 15, plurimorum oppidorum p. 31, partem Plinius suppe- 22—35, 14. 39, 1 — 8, quorum non nisi minimam ditavit, Sardiniae 14, 10-14. 46, 5—13, Africae 108, 5. 6. 116, 16 — 117, 17. 125, 10—13. 127,8. 9, inter quae eminet de Carthagine condita restitutaque narratio plena et perfecta, denique similes, sed minus insignes loci de Corsica p. 45, 6 et de Sicilia p. 49, 3—9, de

Dardanis et Massilia p. 43, 15—20, item solitarii quodammodo de Abdera 9. Tarso et Pompeiopoli p. 68, 15—17, Apamea Phrygiae p. 167, 10, haec esse ex iisdem chronicis, Ciliciae p. 161, 13. 14. 163, 5—8. profecta de unde sunt loci epocham habentes, etiam inde confirmatur, quod tam complurium Sibyllis locus quam de Macedoniae regibus, denique urbium origines olympiadem adiectam habent. — Addi poterunt quae de viris 8 litteris claris apud Graecos proponuntur maxime 29, — 11. 50,9—12. Magis ex- 74, 12. 167, 1—7, nisi quod haec pauca sunt et vulgaria. — quisitae sunt, quamquam non multae, quae originem produnt ex annalibus Romanis narrationes de expeditione a. 501 (p. 124, 13), de primis praetoribus Siciliae Sardiniaeque (p. 48, 23), de bello Cretico Metelli sunt dinumerationes temporum (p. 22, 5—24, 1), quibuscum iungendae conditae ralione Catoniana. — p. 8, 16—9, 8 factae ad annum urbis tali chro- — Minus certum est, etsi non prorsus improbabile, ex opere nographico etiam ea venire, quae prodidit Solinus de anni maxime Ro- mani mutationibus ab antiquissimo tempore ad Caesarem Augustum doctrina nequaquam exili p. 9, 9 sq. De chronicorum horum librorum indole et natura ut qui Solinum iis quidquid pro- legent paucis commonefaciamus, res videtur poslulare. ex numerantur regum fertur solidam et pleoam doctrinam prodit. anni anni 32 Romanorum CCXLI (p. 8, 16), cum septem regum (37 + 43 + CCXL; quos numeros + 24 + 37+42 + 25) collecti efficiant annos Romulum et Nu- inter se conciliandos esse per interregnum annuum inter epochae di- mam interpositum iisque contineri antiquissimam huiusce propter arbi- numerationem docui in chronologia p. 138 sq., quamquam de numeris ab eo trarias editorum Solini numerorum immutationes quae intercedit discre- prolatis tum non potui non falli. notabilis autem ;

XIII

Romanorum laterculos pantia inter reliquos antiquiores annorum regum minime recentem referamus om- et Solinianum ut hunc ad auctorem annos auctor numerat, nino postulat. — Deinde ubi ab urbe condita in cbronicis numeri sunt Catoniani veri, quales non reperiri solent 130). Porro cum aetatis labentis (v. librum citatum de chronologia p. — fragmentis traditas non sit inquirere in singulas res in chronicorum Solinus affert in ipso libri huius loci, velim tamen comparentur quae habent Servius (ad principio de urbis Romae nomine cum iis quae ci- v. coll. p. 220 v. Palatium), Aen. 1, 273) et Festus (p. 266 Romam Solinus Agathoclem rerum tantes inter alios eos ipsos auctores quos citat Oxyrhynchium sane ne Cyzicenarum scriptorem et Heraclidem Lembum annum Carthaginis apud Graecos quidem pervulgatos. item quem ponit fuit atque is quem in suis conditae p. 117, 13 origine fortasse idein de Polycle fabulatur chronicis repperit Velleius 1, 12, 5. denique quae sunt ad narrationem Dionysii Hali- p. 32, 3 a Rotliio probabiliter revocata male intel- carnassensis de nolb/yd quadam a Solino auctoreve eius diiigentius res expendentur, lectam. vel sic constabit, id quod quo rivulum turbidum eo magis conflrmatum iri persuasum habeo, hunc flumine doctrinae aetatis quidem et tenuem tamen proficisci ex vasto Verriana- Augustae versarique nos hic in media erudilione Varroniana Solinianis iUisAuctoresachro- que. — Eodem ducit recensus eorum auctorum, qui in ^ • rnconim bouma- 1 braecir Aga-A n operis chronographici reliquiis citantur. sunt autem ni: nomm scriptore Apollodorus adhibiti. thocles (Miiller fragm. hist. 4, 290) p. 3, 10; p. 7, 6; Silenus (Miiller Eratosthenes p. 7, 6; Heraclides (Milller 3, 167) p. 3, 6; 12. item La- 3, 100) p. 5, 11; Zenodotns (Muller 4, 531) p. 33, M. Cato tini M. Antonius p. 34, 12; Bocchus p. 25, 9. 34, 11. 36, 2;

l 9. 3; in oratione senatoria' p. 117, 9, opere non enuntiato p. 31, 33, Gellius p. 4, 5 Cincius p. 7, 5; C. Coelius p. 39, 3; Cosconius p. 35, 4; (cf. 220, 31); Hemina p. 34, 7. 35, 7; Lutatius p. 7, 6; Nepos p. 7, 6 p. Sextius L. Tanun- Pictor p. 7, 5; Pomponius Alticus p. 7, 7; p. 33, 4; quibus adde si tins p. 5, 23; M. Tullius p. 7, 8; Varro p. 5, 16, mittamus placet Praeneslinos libros p. 33, 13. quorum ut et Graecos (quem Servius et eos, de quibus aliunde non constat: M. Antonium diversum ad Aen. 12, 753 citat), fortasse Gniphonem; C. Coelium, fortasse eundem omnino a notissimo scriptore L. Coelio Antipatro, Cos- quem citant Strabo 5,3,3 p. 230 et Servius ad Aen. 10, 145; Sextium conium, qui vix potest fuisse citatus a Varrone 6, 36. 89; deni- distinguendum a philosophis Sextiis sectae Pythagoricae; Bocchum que, de quo mox dicetur, restant rerum scriptores aetatis liberae rei publicae probatissimi quique Pictor, Cincius sive verus sivc simulatus, XIV

2 Cato, Hemina, Gellius, Lutatius (cf. C. I. L. 1 p. I p. 313 ad fastos

Praenest. Mart. 23), item recentiores Varro Cicero Tarruntius (v. chronol.

meam p. 146) Atticus Nepos: nec quisquam laudatur quem post Ne- potem vixisse constet. quocum optime convenit non solum quod res quae afferuntur descendunt fere ad Augustum, sed maxime quod loco

:hror,ics Soii- insigni p. 8, 6 traditur anno u. c. secundum Catonem 801, id est p. mna edita im- chr. 49, act i s publicis adnotatam esse olvmpiadem CCVII. quem annum erante Claudio. r J r t potissimum cur chronographus posuerit nulla causa apparet, cum prae-

sertim ludi saeculares celehrati essent biennio ante p. Chr. 47, nisi po- nas eum eo fere tempore librum edidisse. quae de chronicorum horum

aetate opinatio ita omnibus numeris satisfacit, ut equidem non dubitem

ciironicornm edita ea esse imperante Claudio. nec fortasse ipsum auctoris nomen Soiimanonim uj g ij num desideratur. nam cum appareat ex scriptoribus, qui ab uctorBocenus. r * l . eo laudantur in chronographicis, certorum quos supra recensui nullum ipsorum chronicorum auctorem haberi posse nec magis quae de incertis quattuor primis afferuntur ullam eiusmodi suspicionem moveant, longe

diversa est ratio Bocchi. is enim non solum cilatur ter, cum sit omnium

minime illustris, sed citatur etiam non tam ad rem aliquam a paucis traditam vel controversam probandam quam de rebus apud chronogra- phos omnes relatis et fere tralaticiis, ut sunt aetas Sibyllae Delphicae

p. 36 et Polymestor Olympionica p. 25, 9. Bocchus autem hic Solini-

anus haud scio an sit Cornelius Bocchus is, quem inter auctores Lati-

nos recenset Plinius in indicibus 1. 16. 33. 34. 37 quemque citat cum propter gemmas quasdam Hispanicas omnes (37, 24. 97. 127) tum ad originem Sagunti declarandam conditi secundum Bocchum a Zacynthiis anno CC ante excidium Troiae (16, 216) quemque probabile est ipsum

esse cui dedicati sunt tituli duo in Lusitania inventi (cf. Huebner in

Hermae vol. 1 p. 397) C. I. L. II, 35 : L. Cornelio C. f. Boccho flam(ini)

provin(ciae) , tr(ibuno) mil(ilum) colonia Scalabitana ob merita in colo- pro- nia[m] et II, 5184: [L. C[omelio L. (vel C.) f. [B]occho [flaminji vinc(iae) [tr(ibuno)] mil(itum) leg(ionis) III Aug(uslae). Bocchiana apud

Plinium relata licet in quibusdam mire conveniant cum Solinianis, tamen cum omnia pertineant ad Hispaniam neque omnia locum habere potuerint in opere chronographico, magis putarim Plinium non eo usum esse, sed eiusdem viri libro diverso fortasse de admirandis Hispa-

niae. — Hoc denique facile apparet chronicorum auctorem scripsisse Latine hominibusque urbanis, cum locorum indicationi vel praecipuam et tanquam exegetae curam impendat et ubi aedificium antiquum commemorat addere soleat, quid pro eo eodem loco nunc sit (v. p. 4,

1—7, 4). XV

Quamquam autem eorum quae leguntur apud Solinum non petita chorographia pleraque et eximia quidem fere omnia ex chronicis illis ex Plinio Melave ^fa s iino de quibus diximus oriunda videutur esse, collectaneorum auctor quartum praeterea librum adhibuerit necesse est, nimirum chorographiam aliquam, cuius in qua orbis terrarum variaque in eo mira percenserentur: generis exempla suppeditabunt Sicula 48, 7—21. 50, 13—53, 10. 54, 6. 7; Cre- fere universa tensia p. 72, 2—5. 72, 10—73, 12. 17. 18; Brilannica ut finibus uniuscuius- p, 99_io3. haec ita solent comparata esse, de que terrae vulgaria tradantur, curatius tractentur naturae miracula eaque quae cum mythologia coniuncta sunt, ut exempli causa Ulixis vestigia deprehenduntur in Caledonia (p. 100, 3) et Olisipone (p. 104, 3), in

Orestide enarralur fuga Orestis (p. 63, 14—19), Icosium Mauretaniae constitutum esse narratur ab Herculis comitibus viginti (114, 1 — 4). euhemerismi indicium prae se fert iudicium de Amphione p. 59, 6 aliaque. denique eodem referemus physica pauca de mundi natura p. 152,

7. 8. 157, 5—9, maxime de mundi natali p. 141, 12. 13. 146, 11—18 leguntur annoque magno p. 151, 1—3. — In hac operis parte etsi plura vulgaria et contemnenda, ue hic quidem desunt, quae rerum accuratam notitiam prodant, ut exempli causa quae produnlur de vocabulis Cretico de Sardinia 46, p. 73, 3 et Syriaco p. 162, 4, item quae narrantur p. in frag- 3 sq. similia Sallustianis (hist. fr. 2, 2 Dietsch.). — Auctores mentis his chorographicis consentaneum est citari longe rarius quam in chronographicis; citantur aulem duo soli Varro et Granius Licinianus, 72,Varronisdeiito- et ille quidem quinquies, scmel adiecto libri titulo de litoralibus p. 111 . _ . raliuus librorum quattuor loci 17, quater nude p. 57, 8. 60, 6. 116, 6. 148, 1, qui apad Solinum fragmenta. versantur omnes in fontium iluminum marium nominibus et miraculis enarrandis videnturque omnino ex eodem opere desumpti esse omnes.

nec diversum fuit, id quod multi iam observarunt (v. Ritschelius in egregio commentario de litteratura Varroniana mus. Rhen. 6, 534 = opp. 3,473), opus illud de litoralibus ab eo, quod sub tituloVarronis de ora maritima Servius laudat (in Aen. 1, 10S. 111. 5, 19. 8, 710), duos id pluresve

libros comprehendisse significans, quorum aliquem fuisse conicias librum

de aestuariis citatum ab ipso Varrone (9, 26). aliis deuique nec paucis huius

ordinis locis Varroniana proferri sine nomine auctoris consentaneum est. pluribus et egregie plane haec exposuit Reitzenstein in Hermae vol. 20»«' p. 525 seq. 548. - De Granio Liciniano infra (p. XXIII) dicetur. Restant denique anud Solinum originis incertae alia minora fere et item quo consi- 11 . lio additamenta . , ita comparata, ut cum narratio ipsa aperte ex Plinio Melave pentleat, ha6c non Pli _ ™n tamen apud Solinum quaedam inveniantur, quae non leguntur apud illos ^j__?, neque addi potuerunt, nisi ab homine sane erudito cuique ad partem quaeritcitar. XVI certe earum copiarum, quibus ipsi usi sunt Plinius et Mela, pariter

adiltis pateret. de quibus ita disputabitur, ut simul complectamur totam quaestionem de eorum, quae Plinianis adiecta inveniunlur apud Solinum, ratione et origine. quo referendae sunt primum iis, quae Plinius Melave referunt sine auctore, adscriptae auctoritates Archelai regis p. 186, 15;

Crispi p. 46, 4; Democriti pbysici p. 13, 4. cf. p. 45, 15; Homeri p. 61, 10. 62, 4; lubae regis p. 119, 10. 186, 15; Metrodori p. 42, 1; Theo-

phrasti p. 87, 2; Zoroaslris p. 41, 16. 159, 9. quamquam verum est baec aut omnia aut pleraque admodtim suspecta esse et conluibala. nam

ut Punicos libros p. 138, 4 constat non alios esse quam ipsius lubae regis simul citatos, ita non magnam fidem habebimus Solino p. 119, 10 ea quae Plinius scribit se audivisse referenti ex eodem Iuba, vel Tbeo- phrastum citanti de ea re quac nec dixit is nec facile dicere poluit, nec pro Plinii Myrsilo Crispum laudanti, quamquam similia vere videtur Sallus-

tius posuisse in historiis. Metrodori porro adlegatio etsi per se suspicione caret, tamen quid vetat in tali auctore cogitare de confusione, cum Plinius in libro de gemmis Metrodorum saepenumero citarit? reliqua denique aut facillime similiter explicantui' aut vulgaria sunt. — Aliis

locis item adscripta reperiuntur praenomina a Plinio omissa: ut p. 20,

8. 9 Cn. Pompeio et C. Vibio; p. 20, 15 M. Messallae; p. 30, 9 M. Ful- vio Flacco (qui tamen Plinii auctori Valerio Maximo 8, 15, 12 dicitur patre Quintus, ut Valerius de consule a. 517, Solinus Solinive auctor de

eius consule a. 490 cogitasse videatur); p. 115, 13 L. Domitio Aheno- vixisse barbo. alibi tempus definitur, ut Metrodorus p. 27, 22 dicilur temporibus Diogenis cynici confundente scilicet scriptore Melrodoros de Scepsium et Atheniensem (v. Salmas. p. 36): item ad narrationem Orestis ossibus inventis p. 22, 3 olympias adiecta est. Denique aliis ita Deli locis quae Plinius breviter indicarat explicantur augenturve. subicitur nominibus a Plinio simpliciter relatis apud Solinum p. 74, 19 vena- Asteriam insulam dici a cultu Apollinis, Lagiam et Cynethonem a paludem Pallantiam tibus: ita p. 125, 8 cum Plinius scribat Triloniam esse. appellari Callimacho, Solinus narrat Minervam in ea se specuiatam oppida Tae- denique cuni Plinius 4, 16 sic scribat de agro Laconico: atque ubi narum, Amyclae. Pherae, Leuclra: et inlus Sparta, Therapnae, Taygetus, fuere Cardamyle, PUane, Anthia, locus Thyreae, Gerania, mons amnis Eurotas, eadem plane oppida recensentur apud Solinum p. 56, fere ordine, 8—17, nisi qu.od omiltuntur Pherae et Gerania, eodemque nominibus transpositis tantummodo Leuctris et Cardamyle: sed nudis interitus silen- Plinii adduntur res memoralu dignae, ad Amyclas causa ad Therap- tium, ad Leuctra pugna, ad Spartam aedis Castorum aliaque, XVII

nen Diana, ad Pitanen Arcesilas ibi natus, ad Thyreas pugna inter La- PUnii naturae cones et Argivos. similem rationem inter Pliniana et Soliniana persequi • rt , i -a i •_ - . historia ad cho- simul universam— licet usque ad p. 57, 7. — Quae qui probe expendent, rographiao for. Soliniani operis naturam et originem tenebit. pendent quidem collec- mam redacta et

tanea tota a Plinio nec solum materiem inde pleramque traxerunt sed etiam quodammodo operis formam: at exhibent Pliniana non qualia primum prodierunt qualiaque nos ea legimus, sed aucta subinde. ita

lactum est, ut ea quoque Soliniana, quae non leguntur apud Plinium, inter Pliniana reperiantur sic inserta, ut eodem nexu et quasi eo- 4 dem spiritu contineantur (vide inter alia multa p. 15, — 16, 1. 18,

iis, quae non petita sunt ex Plinio quem 15— i g), denique etiam in habemus, nihilo minus plerumque statim appareat, cui loco Pliniano additamentum de quo agitur olim adiectum fuerit. ex hac epitome chorographica Pliniana aliunde aucta proficisci videntur non tantum additamenta de quibus proxime egimus minora, sed etiam sumpta ex Mela quaeque superius ex operibus chronographico et chorogra- phico deperditis repetivimus. — Apparet praeterea Plinianum illum velut continuatorem taedio opinor laboris oppressum non pervenisse ad eum quem sibi proposuerat finem. nam cum opus ita instituisset, ut geographicis maximam partem ex Plinio sumptis insereret suis locis excerpta selecta ex Plinianis libris reliquis aliisque auctoribus, et in Plinio substitit post librum undecimum, qui est de arboribus externis, omissis reliquis excepto ultimo de gemmis, el Mela non usus est post

p. IS6, 15, chorographia altera uti desiit p. 188, 10, denique opus chronographicum cum initio in parte quae est de Roma et Italia insulis-

que Italicis, item in enarranda Graecia et Macedonia adsidue compila-

visset et origines urbium regumque ordines staminibus suis non indiligenter intexuisset, a capite fere decimo seposuit nec nisi raris locis postea

inspexit. ila evenit, ut opus ut non formosum superne, ita non plane con-

lemnendum, in piscem desinat maenis potius quam mullis adnumerandum.

Extitit igitur post Plinium, qui eius naturae historiam ad choro- chorographiae

• . , . • Plinianae epito- i auctorum. graphiae formam redigeret et lta redactam excerplis ahorum mas fedsse So _ Unnm. chorographorum et chronographorum ampliaret homo non indiligens, quamquam non eadem diligentia per universum operis decursum usus, et multae lectionis. at non ipse Solinus laborem eum perfecit, immo choro-

graphiam illam satis habuit in epitomen redigere. adsunt enim argumenta

certa, licet adhuc non salis intellecta, unde efficias eum libruni, quem nos habemus inscriptum Solini nomine, olim extitisse forma maiore et Pliniani Es chorogra- uberiore. intellego Appulei in floridis (2, 12) locum de psittaco . de qua simi- (10, 117. 119) et Soliniani (p. 191. S— 192, 1) simillimum. ^^^ Solinus b Appuleinm. :

XVIII litudine ut facilius iudicetur, tres locos omnes composuimus ad ordinem Plinianum, reliquorum auctorum ordine indicato numeris adscriptis.

PLINIVS: APPVLEIVS: SOLINVS:

India hanc aven mittit, ') Psittacus avis Indiae ') Sola India mittit avcm psittacen vocat psittacum

2 2 viridem toto corpore ) color psittaco viridis ) colore viridem

3 3 torque tantum miniato in ) sola cervice distinguitur ) torque puniceo.

cervice distinctam. . . . cervicula eius circulo

mineo velut aurea torqui . . cingitur.

5 5 . . . valens, capiti eius duritia eadem ) . . capitis eadem duri- ) caput tam quae rostro. tia quae rostri.

6 6 ut, si hoc, cum loqui discit, fer- ) cum sermonem nostrum ) quando ad discen- plagis sit reo verberatur radio : non cogitur aemulari, ferrea cla- dum admonendus sentit aliter ictus. vicula caput tunditur, im- (nam studet ut quod homi- perium magistri ut persen- nes loquatur), ferrea clavi- tiscat .... cula sit verberandus.

4 4 rostri tanta cum devolat, rostro se ex- ) rostri prima duritia : cum ) duritia est,

cipit , illi innititur levio- in petram quampiam conci- ut cum e sublimi praecipi- remque ita se pedum in- tus altissimo volatu praeci- tat in saxum, nisu se oris firmitati facit. pitat, rostro se velut ancora excipiat et quodam quasi excipit. fundamento utatur extraordinariae firmitatis.

6 verum addiscere, alias ) verum ad discipUnam (picas) negant posse quam humani sermonis facilior ex genere earum quae est psittacus glande qui glande vescantur vescitur

9 8 et ignobi- et inter eas facilius quibus ) et cuius in pedibus ut ) inter nobiles quini sint digiti in pedi- hominis quini digituli nu- les (psittacos) discretionem bus. merantur. digitorum facit numerus qui praestant, quinos in pedes habent digitos, ceteri ternos.

7 7 ac ne eas quidem ipsas ) discit autem statim pul- ) dum inpullo (al. pullus) nisi primis duobus vitae lus usque ad duos aetatis est atque adeo intra alte- annis. suae annos, dum facile os rum aetatis suae annum, uti conformetur, dum te- quae monstrata sunt et ci- nera lingua uti convibre- tius discit et retinet tena- tur; senex autem captus et cius: paulo senior et obli- indocilis est et obliviosus. viosus est et indocilis. XIX

PLINIVS: APPVLEIVS: SOLINVS:

10 cete- 9 lingua lata multoque latior his est lingua. ) lingua latior quam ) ris avibus; eo facilius verba latior quam ceteris avibus: hominum articulant. unde perficitur, ut articulata verba penitus eloquatur.

Plinio, mire inter Appuleius et Solinus cum pendeant uterque ex solo absunt a Plinio, se consentiunt non solum in locutionibus, quae quae de picis et in enuntiatorum ordine diverso a Pliniano, sed etiam Plinius Plinius scribit pari errore referunt ad eos de quibus proxime com- egit psittacos, ut aut alter alterum expilarit necesse sit aut ambo munem auctorem qui nunc non extat. iam vero Appuleius auctor aetatis Antoninianae quominus pendeat a Solino, impedit cum Soliniani libn ab- universa indoles sermoque a secundo saeculo nimium quantum horrens, tum quod plenior est narratio Appuleiana quam Soliniana, a So- qua abest caput Appuleianum quod supra fecimus octavum. contra magis linum haec adscivisse ex Appuleio censuit Salmasius (p. 713) non manciparit probabiliter: uam cum per totum librum Solinus Plinio se caput de totusque sit in eo ita amplificando et ita perturbando, ut vidimus, deni- psittacis picisque amplificatum et perturbatum esse modo Pliniaua et que locus de psittaco extet apud eum inter solita excerpta de psittaco lo- in ea quidem operis parte, quae Pliniana tota est, hunc attigit nus- cum Solinum petitum ivisse ab Appuleio, quem praeterea quam, nonne prodigiosum est vel potius ineptum? accedunt vestigia nos fe- paullo obscuriora, sed non minus certa, maxime in capitibus quae retentarum cimus Solini primum et quartum, locutionum Plinianarum ibi harum opinionum a Solino, ubi eas mutavit Appuleius. quare cum Appuleium neutra probari possit, non restat nisi tertia pendere tam et am- quam Solinum ab auctore hodie deperdito Plinii et epitomatore

plificatore. Idem plane obtinet de Ammiano scriptore saeculi quarti exeuntis, Ex chorogra-™ expilatores parum considerate. ^*£" quem hodie solent recensere inter Solini B locum Ammiani 31, 2, 14. 15 Ammianum. vera ratio ut perspiciatur , subiecimus sq. tum apud Me- quaeque ei respondent cum apud Solinum p. 82, 11 Gelonis Agathyrsis lam Pliniumque. agit Ammianus de Neuris Budinis idem ordo Melanchlaenis Anthropophagis magnoque post hos deserto: et Melanchlaenas: est apud Solinum, nisi quod omittit hic Budinos etiam Budino- iidem denique populi nominantur alii apud Plinium (qui mentio fit Melanchlae- rum meminit 6, 88) alii apud Melam (apud quem

narum 2, 1, 14), sed ordine diverso. b* XX

MELA2, 1, 14: PLINIVS AMMIANVS: SOLINVS:

Geloni hostium cuti- Geloniperquamferi, qui Geloni ad hos proxi- bus equos seque ve- detractis peremptorum mant. de hostium cuti- lant, illos reliqui cor- hostium cutibus indu- bus et sibi indumenta poris, se capitum. menta sibi equi3que teg- faciunt et equis suis mina conficiunt bella- tegmina.

toria (?).

MELA 2, 1,10:

Agathyrsi ora artus- Gelonis Agathyrsi conli- Gelonis Agathyrsi con- quepingunt: utqui- mitant interstincti co- limitantur caeruio picti, que maioribus prae- lore caeruleo corpora fucatis in caerulum cri- stant, ita magis aut simul et crines, et hu- nibus, nec hoc sine diffe- minus, ceterum iis- miles quidem minutis at- rentia : nam quanto quis dem omnes notis et que raris, nobiles vero anteit, tanto propensiore sic, ut ablui ne- latis fucatis et densiori- nota tiuguitur, ut sit in- queant. bus notis. dicium humilitatis minus pingi.

MELA2, 1,13: PLINIVS6,53: apud Anthropopha- Anthropophagi Scy- post hos Melanchlaenas postAnthropophagi, qui- gos ipsae etiam epu- thae insident huma- et Anthropophagos pa- bus execrandi cibi sunt lae visceribus hu- nis corporibus ves- lari accepimus per di- humana viscera. manis apparantur. centes. versa, humanis corporibus victitantes

PLINIVS6, 53:

ideo iuxta vastae so- quibus ob haec alimenta quem morem lmpiae gen- desertis finitimi tis adiacentium terra- litudines . . . nefanda omnes longa petiere ter- rum prodit tristissima rarum. solitudo, quas ob neia- rium ritum finitimae nationes profugae reliquerunt. PLINIVS 6,53-54: ea causa est, ut usque . . deserta cumbeluis usque ad iugum in- ad mare quod Tabin cubans mari quod vo- vocant perlongitudinem cant Tabim. nec ante eius orae, quae aestivo dimidiam ferme lon- ideoque plaga omnis ori- orienti obiacet, sine ho- gitudinem eius orae enti aestivo obiecta, us- mine terra sit et in- quae spectat aesti- que dum venitur ad Se- mensa deserta, quoad vum orientem inha- ras,inhabitabilismansit. perveniatur ad Seras. bitatur illa regio. primi sunt hominum qui noscantur Seres. XXI

Adnotationes pleraeque Ammiani et Solini cum paene ad verbum con- sentiant, apparet alia Ammiano, alia Solino propria esse: denique quae de Neuris uterque tradit, plane diversa sunt. itaque neque a Solino pendet Ammianus neque Ammianus a Solino, sed tam hic quam ille petiverunt haec ex commentario deperdito, qui Plinium Melamque iam ita fere ex- hibuerit contaminatos, ut apparent apud Solinum eumque fere rerum ordinem constituerit, qucm tam Ammianus quam Solinus presse secuti

sun t. — Addam ex multis alium locum, unde confirmatur in Am- mianis his Solinianisque eiusdem libri duas epitomas superesse inter se diversas:

PLINIVS 9, 107-116: AMMIANVS 23,6,85-88: SOLINVS 53,23-28:

has (conchas) ubi genitalis margaritae repperiimtur in conchae sunt, in quibus hoc anni stimularit hora, pan- testis marinis robustis et genus lapidum (margaritae) dentes se quadam oscita- candidis permistione roris requiritur, quae certo anni tione impleri roscido con- anni tempore praestituto tempore luxuriante conceptu tradunt, conceptae. cupientes enim ceptu sitiunt rorem velut velutcoitumquendamumo- maritum, cuius desiderio res ex lunari adspeigine hiant: et cum maxime li- capiunt densius oscitando. quitur lunaris imber (lunares liquuntur aspergines

cl. III), oscitatione quadam hauriunt umorem cupitum.

exindeque gravidulae edunt sic concipiunt gravidaeque minutas binas aut ternas, vel flunt. uniones ideo sic appellatas, quod evisceratae conchulae singulas aliquotiens pariunt, sed maiores.

gravidas postea eniti par- de saginae qualitate red- tumque concharum esse dunt habitus unionum: margaritas pro qualitate roris accepti:

fuerit, si purus influxerit, cando- nam si purum quod rem conspici, acceperint, candicant orbiculi lapillorum,

si turbidum, aut pallore si vero turbidus, etfetum languent aut rufo innubi- sordescere: enndem pal- lantur. lere caelo minante conceptum. magis de caelo quam de exeoquippeconstarecaeU idque indicium estaetherea ita mari partus habent. quietis maiorem societa- potiusderivatione,quamsa- tem esse quam maris, ginis pelagi hos oriri fetus et vesci, . .

XXII

PLINIVS: AMMIANVS: SOLINVS: inde nubilum trahi colo- quod guttae matutini roris denique quotiens excipiunt rem aut pro claritate ma- iisdem infusae claros effi- matutini aeris semen, fit tutina serenum. ciunt lapillos et teretes, clarior margarita, quotiens vespertini vero fiexuosos vespere, fit obscurior contra et rutilos et macu- losos interdum. hauserit, si tempestive satientur, minima autem vel magna quantoque magis grandescere et partus. pro qualitate haustuum ti- tanto magis proficit lapi- gurantur casibus variatis. dum magnitudo. si fulguret, comprimi con- conclusae vero saepissime si repente micaverit corus-

chas ac pro ieiunii modo metu fulgurum inanescunt catio , iutempestivo metu

minui, si vero etiamtonue- aut debilia pariuntaut certe comprimuntur clausaeque vitia rit, pavidas ac repente vitiis diffluunt abortivis. subita formidine con- compressas quae vocant trahunt abortiva, aut enim physemata efficere, Bpecie perparvulifiuntscrupuliaut modo inani inflatas sine inanes. corpore: hos esse concharum abortus.

post alia: 2>ost alia:

concha ipsa cum manum capturas autem difficiles . fre- vidit comprimit sese . . . . illa efficit ratio, quod prop- . . . inter scopulos maior quentari sueta litora pars invenitur, in alto quo- ter piscantium iusidias de- piscantium insidias timent que comitantur marinis clinantes, ut quidam coni- conchae: unde est, ut aut canibus. ciunt, circa devios scopulos inter scopulos aut inter ma- etmarinorumcanumrecep- rinos canes piurimum deli- tacula delitescunt. tescant.

post alia: post alia:

in Britannia parvos atque quod genus gemmae etiam dat et India margaritas, dat decolores nasci certum in Britannici secessibus et litus Britannicum.

est. maris gigni legique, licet dignitate dispari, non igno- ramus.

Etiam de Nilo mirabilia apud utrumque relata (Amm. 22, 15, 3— 13; Solin. 32, 1 — 16) qui inter se contulerit, item reperiet pendere utrum- ut que a Plinio, sed ita, ut Ammianus habeat a Solino praetermissa , mentionem etesiarum (Amm. § 7 = Pl. 5, 54), nomina septem ostiorum (Amm. § 10 = Pl. 5, 64), denique Nilum non fluere, sed ruere Plinii § 54 totidem verbis repetere Ammianum § 9, cum apud Solinum § 7

sit ruere Nilum potius quam mttnare. cf. ifem Amm. § 12, Pl. § 57, Sol. § 12. 13. nec rarus est eiusmodi consensus inter Ammianum et Solinum etiam in iis quae non habet aliterve habet Plinius: ita XXIII

libros citant, quo- Ammianus § 8 et Solinus § 2 praeter lubam Punicos tam apud Ammia- rum non meminit Plinius: ita controversi spiritus sunt petiti ex Plinio. Reliqua quo- num § 7 quam apud Solinum § 10 non eandem deprehendet que Soliniana et Ammiana qui inter se compararit, ubivis inter ea intercedere rationem. librum ipsum supra dixerimus non antiquiorem chorographiam Ouare^" cum Solini L , . . Plmianam edi- opus, quod in breve con- . esse saeculo tertio, nunc addendum est ipsum tamTideriimpe nuncupavimus, iam in hominum ranteHadiiaoo traxit quodque chorographiam Plinianam eius aetatis scriptore. manibus fuisse aetate Antoniniana teste Appuleio Hadrianum, cum inter aucto- scripta autem est chorographia ea non ante bis citatus nomine Granii res quos laudat inveniatur Granius Licinianus ignobili celebratus propter histo- De Granio Lioi- D 41 7, Liciniani p. 34, 14, iam ex de aetate openbusque riarum reliquias nuper litteris restitutas. cuius nequeat, tantum quaestio admodum perplexa cum hoc loco retractari reliquiis Londiniensi- breviter significabimus depreheusa esse in Liciniani indicia, maxime bus certa aetatis aut Hadrianae aut Hadriano posterioris significationem non Olympiei quod fuit Athenis ab Hadriano absoluti Licinianum et Flaccum diversos videri obscuram : mihi autem et Granios quae si neque interpolatum Liciniani opus ab auctore aetatis posterioris. quam in compen- vera sunt, inde colligemus Plinianain chorographiam, secundo imperante dium redegit Solinus, conscriptam esse saeculo si qui- Hadriano aut Antonino Pio. — Auctor libri quem breviavit dem nomine laudatur a Solino, non potest esse nisi ipse Licinianus: iure et fortasse nulla tamen causa fuit, cur nomen poneret. eodem meliore conicias chorographiam illam alteram deperditam una cum Pom- poniana ab auctore huius libri adhibitam ad Plinium augendum fuisse solus Liciniani, utpote qui in reliquiis eius operis praeter Varronem conieclura dicendum erit non satis citetur (p. XV). sed de ea quoque verbo apparere, cur Solinus, qui nec Melam nec ipsum Plinium usquam debuerit nec memoret, alterius operis chorographici auctorem enuntiare praesto esse de Lici- tales rationes, quales de Boccho supra attulimus, chorographia chorograpiuam uiano. Sed mittamus haec: omnino enim quaestio de terminos excedit. nam ei ut satisfiat, illa Pliniana huius nostrae opeliae J^™™J^~ illo opere multum usurparint. ante omnia diligenter circumspiciendum erit, quid ex alii auctores ser- sane lectitato a saeculo inde secundo praeter Solinum varint: nec quaestio ea cohibenda erit intra Appuleium et Ammia- num. disputationem de anno Romano, qualis legitur tam apud Solinum quam apud Censorinum in libro edito a. p. Chr. 238 et Macrobium scriptorem saeculi quinti, post alios ego docui (in chronol. p. 19) ita auctore comparatam esse, ut lies quos habemus enarratores pendeant ab XXIV communi: quem quominus statuamus fuisse eum qui Plinium ad clioro- graphiae formam redegit aetate Hadriana nihil videtur ohstare. nam ad

Varronem quidem semper ea res redibit tamquam auctorum auctorem : nec tamen crediderim Censorinum Solinum Macrobium ipsos legisse Varronis volumina supra suae aetatis modum docta. — Denique de quibus per hos annos saepe disputaverunt critici Pliniani additamenta vetusta ad septimum potissimum Plinii librum (7, 55. 73. 74. 91. 122. 123), re magna certe ex parte Plinianis nullo modo inferiora, sed in uno tantum alterove codice, maxime in Vesontino Chilfleli neque ibi nisi ad marginem reperta, proclive est repetere ab illa tanquam altera eaque aucta Plinii editione, cum praesertim qui hanc curavit eum sedulo librum Plinii de homine retractasse etiam ex Solino constet. II. SVBSIDIA CRITICA

collectaneorum. A. Compilatores Solini quintum incipiens inter auctores Supra vidimus ante saeculum ab hoc qui Solini collectanea adhibuent; superstites nullum inveniri, anti- scriptores iam enumerabuntur •). inde tempore qui i» usi sint respondentes composili repenentur in indicibus quiorum loci Solinianis volumini buic adiectis. commentariis de civitate dei editis c. a. 4/o 1 AVGVSTINVS in Solinumque. nam quae rettulit duo- coniuncto. fere adhibuit Plinium histona 1. 21, 6, 1) seu curiosiore bus locis ex gentium historia (16, 8, transactorum, sed sive historia non factorum et (16 8 1; cf. 21, 7 extr.) priore loco 8, 1) le- manentium locorum (21, 5, 2), eorum quae (16, naturae historiae hbro sept.mo auntur, aperte descripta sunt ex Plinii Sohnus ea- ipsa verba Plinii retineantur, cum (8 15-30) ita, ut saepe androgynis) aut aliter referat (ut lo- dem aut non habeat (ut locum de contra quae secundo loco (21, cum de monocolis p. 187, 22 aliaque): Sohnum ipso rerum ordine (qui secundum 5, 1) referuntur, ea vel in 35. 8. 37, 16. 21. 45, 18. 52 49) est 5, 18. 29, 4. 7, 2. 13. 32, 35, omniaque haec apud Sohnum redeunt, fere Solini libellum sequuntur Sodomorum, apud Ph.mim cum quaedam, ut loci de asbesto et de pomis ut Augustinus non Sohnum non adsint. quam ob rem etsi fleri potest, tamen mag.s cred.der.m vol- adhibuerit, sed eum quem is epitomavit, Solinique volumina. visse eum quae adhuc habemus Plinii

Ambrosium Augustinum iisdem (ere 1) Auctores ecclesiasticos Hieronymum (V.ennae.15 -0 Solini in vita eius editiom verbis saepe mutuatos esse sententias Solini ex patnbus H.erony-um praemissa scribit lohannes Camers; meminisse Ger. Io. Vossms me Ambrosium Augustinum posuit Camertem opinor secutus certos vero quem deinde Fabricius aliique exscripserunt. hist. lat. 1. III s. v.), ego desumptos cum nemo demonstrant, locos Hieronymi Ambrosiive ex Solino quoque uullos novi neque fateor multum quaesivi. XXVI

2. MARCIANVS CAPELLA auctor aetatis incertae, nisi quocl con-

stat eum scripsisse ante a. 498 (cf. Rossi inscr. clirist. U. R. I p. 476),

commentariorum suorum sextum ita concinnavit, ut modo Plinium, modo Solinum, initio magis illum, in fine hunc potius expilaret neque praeter hos in hac quidem operis parte auctorem alium adhiberet: qua de re

in universum recte exposuil Frid. Liidecke (de Marciani Capellae libro

sexto. Gottingae 1862 p. 13 sq.). nec desunt apud Capellam errores ex

ipsius Solini verbis male lectis explicandi. ita cum Solinus p. 208, 3

scripsisset: habitari etiam addit Aethiopiae adusta Trogodytarum et lchthyo- phagorum nationibus, Capella 6, 702 (ut observavit Liidecke 1. c. p. 31) abdita legens pro eo quod est addit vel addita (hoc enim habent libri

plerique) inde fecit: habitantur etiam abdita Aethiopiae et adusta Trogo-

dytarum et Ichthyophagorum genlibus. item p. 214, 1 cum scripsisset

Solinus: tertia (insula) huic proximat eodem nomine, quae respondent

Plinianis 6, 204: ab ea in vicino eodem nomine minorem, Capella 6, 702,

ut observavit Salmasius (exerc. Plin. p. 927 B) et nos supra iam teti-

gimus, male iungens proxima teodem nomine sic locum expressit: tertia Teode.

3. LIBER GENEALOGVS (chronica minora vol. 1 p. 154 seq.) edi-

tus a. 455, sed postea auctus (1. c. p. 155) Soliniana quaedam (vide

ad p. 205, 11. 206, 16) sub nomine auctoris adlegavit.

4. SCHOLIA AD VERGILIVM non Serviana, sed Servianis addita

quantum vidi, uno solo loco (ad p. 34, 11, cf. ad p. 151, 1. 153, 13)

Soliniana afferunt. nam ad georg. 2, 215 verba tradita Solinus et Ni-

cander qui de his rehis scripserunt corrupta esse viri docti (v. Thilo ad

h. I.) recte observaverunt.

5. SCHOLIA AD LVCANVM antiquiora, scilicet Bernensia aliquot

locis (ad p. 65, 1. 129, 1 ; cf. p. 153, 13. 192, 9) Solino usa sunt. recen-

tiora multa inde babent a me fere spreta (cf. ad p. 6, 7. 142, 5. 147, 13). ut sperni potuerunt similia inde adlata a MYTIIOGRAPHO VATICANO

PRIMO (ad p. 142, 5).

6. PRISCIANVS in institutionibus grammaticis scriptis saeculo VI ineunte pluribus locis diserte citat Solinum: praeterea periegesi Diony- sianae Latine a se versae (nam de auctore satis constat) quae adiecit. paucissimis exceptis (v. 185—187 de Didone; v. 556 de Proconeso; v. 772 de Byzantio) omnia petiit ex Solino.

7. IORDANES in Geticis editis a. 551 sive de suo sive secutus auctorem Cassiodorum Soliniana quaedam adhibuit (v. praef. editionis

meae p. XXXI). XXVII

libro de natura rerum So- 8. ISIDORVS Hispalensis (f a. 636) in instituto auctores linum citat nominatim. in etymologiis etsi ex operis cum propter non adscribit, tamen multis locis eum pendere ex Solino erravit, ut ipsa So- alia argumenta certum est tum quod interdum ita sic ex Solini lini verba ante oculos eum habuisse pateat. 14,3,32 Phasidem Araxen , Moschorum fun- loco p. 86, 3 : Heniochorum montes Phasidem atque dunt haec effecit: habet et flumina magna Oscorum Plinium Araxen; quem errorem Isidorus, si hoc loco Solini auctorem quid ex Solino secutus esset, nequaquam commisisset'). in magno opere in editione priore quantum sumplum sit, ego post etymologiarum editores petita ex commentario Henrici potui investigavi ; in hac accesserunt alia de auctoribus ab Drcssel (Rivista di filologia vol. 3 a. 1875 p. 247 sq.) etymologiarum Isidoro adhibitis, alia quae mecum amice communicavit consulere potui de lectione editor futurus Bernardus Kubler. eundem item ex apparatu vere Isidoriana in editionibus passim obscurata, quamquam ut constabit ali- inchoato tantummodo de ea nondum ita nobis constabat, excerptorum Solinia- quando ex ipsa quam parat recensione. — Ceterum norum tam apud Isidorum quam apud Augustinum et Capellam investigatio auctorem eius praeci- eo praeserlim impeditur, quod omnes una cum Solino simul inspicerent puum Plinium ita adhibuerunt, ut saepe ambos scriptores coniuncta haec Pliniani et in eodem capite utriusque verba miscerent. obtinuit extrema litlerarum et Soliniani librorum usurpatio non solum adeo ad medii aevi Latinarum aetate, id est Constantinopolitana , sed Dicuil monachus incipientis grammaticos videtur propagata esse: certe ex Plinio fere Scotus saeculi noni incipientis cum narrationem compilet coniunctionem scho- et Solino, tralaticiam quandam horum auctorum grammaticorum in lasticam secutus videtur esse. Byzantiorum autem tradatur, ducit scholis Solinum lectum esse et explanatum cum non tum quod Prisci- eo cum quod Theodosius II eum manu sua descripsit anus eo utitur tanquam sermonis Latini teste idoneo. epistula ad Acircium Soli- 9. ALDHELMVS, qui obiit a. 709, in quam curavit Giles num nomine citat. adhibui editionem operum eius

Oxonii a. 1844.

10. BEDAE historia ecclesiastica edita a. 731.

Solino communia habet (cf. Wuttke in 1) AethicuB qui dicitur quae cum Albani albo crine nascuntur (c. 63 praef. p. XXIX. LXVIII. GXLV), ut quod de grypibus quae narrat (c. 67 p. 48,27 p. 42, 31 Wuttke = Solinus 15,2) et Aethicum usum esse etsi editor Wuttke = Solinus 15, 22) veniunt ex Isidoro, quo adhibuit. negat, nihilominus certum est. Solinum Aethicus non XXVIII

11. DICVIL monachus ex Hibernia oriundus libello de mensura orbis terrae scripto a. 825 inseruit excerpta Soliniana non pauca addito auctoris nomine. eius libelli (cf. chron. min. vol. 1. p. 527) ipse adhibui codicem primarium Dresdensem D 182 saec. X, alterum eiusdem aetatis Parisinum 4806 secundum editionem quam curavit Partheius a. 1870. — Codicem Solini a Dicuilo adhibitum exaralum fuisse minusculis inde colligitur, quod permutavit litteras r et s (crateses 49, 13). verba auctoris ita Dicuil retinet, ut quatenus pervenit codicis instar sit; paucissimis locis inveniuntur corrupta culpa Dicuili (ut 121, 16. 138, 12. 190, 10) vel arbitrio eius mutata (ut 100, 2. 137, 18. 139, 10). 12. ANONYMUS LEIDENSIS mihi dicitur auctor tractatus de situ orbis servati in codice olim Divionensi, iam Leidensi Vossianorum fol. n. 113 saec. XII, quo continentur excerpta praescriptis auctorum nominibus tam ex Mela Capella Aethico quam ex Solino (Solinus polistoriarum appellatur). propter originem codicis et 'Normannorum saevitiam* in praefatione memoratam et inscriptionem, quae haec est: d(omno) venera- billimo regique gloriosissimo d(omno) K(arolo) G( ) servorum dei extimus Diimmler (neues Archiv 4, 177) commentarium coniecit inscriptum esseKarolo calvo (840—877) regi Franciae occidentalis, id quod deinde conflrmavit Traubius (poet. Lat. mediiaevi vol. 3 p. 438) adlatis quae inde excerpta sunt in scholiis Heiricianis ad vitam S. Germani scriptis c. a. 875. adhibui Anonymum secundum editionem factam a Maximi- liano Manitio (Dresdae a. 1884). 13. HElRICVSAutissiodorensis c.a. 875 praeter locum sub praescripto ut fert axictoritas relatum in miraculis sancli Germani (v. ad p. 99, 14) collectaneis suis servatis in codicibus Parisino 8818 saec. XI/XH et Nicaeensi saec. XII, de quibus egit Traubius (mus. Rhen. 47 a. 1892 p. 558 seq. et poet. Lat. med. aevi 3, 425), excerpta ex nostro auctore inseruit inscripta Solinus ex memorabilibus inter cetera. continentur iis edita p. 18, 8 inter ... 19, 13 obiit et 25, 4 verum ... 28, 2 litterarum. librum adhibuit classis secundae. excerpta ea descripta misit Traubius, sed cum non haberent notatu digna, examinata abieci. Medii aevi auctores Heirico aequales, ut Adrevaldus Floriacensis in miraculis sancti Benedicti (MG. SS. 15, 474) et Walalridus in vita beali

Galli (Sanct Galler Mitth. fur vaterlandische Geschichte vol. 24 a. 1890 p. 3. 4), vel posteriores Adamus Bremensis, Vincentius Bellovacensis, Iohannes Sarisberiensis, Guido Pisanus (p. 37, 10— 16) sperni potuerunt. composuit eius generis adlegationes Manitius in Philologi vol. 47 a. 1889 p. 562 et vol. 51 a. 1892 p. 191. medio aevo ante annum millesimum non XXIX

codicum defectus, ita multis auctoribus Solini libellum nolum fuisse ut Solinum, utpote qui adlegationum raritas ostendit. a saeculo inde XI facile placeret ncque uUi propter evitatis, ut ipse ait, eloquentiae bratteis esse, maxime ingenium molestus esset, a multis expetitum et lectitatum oblivionem abiret bonis lilteris pe°r Gallias et Germanias, donec in copia quam adlega- resuscitatis, ostendit tam codicum qui supersunt si cui umquam placuerit tionum frequentia: ostendetur etiam melius opinor Theotiscis vestigia rimari Solini. in fabellis carminibusque Romanicis et

B. Libri scripti.

causa speci- Codicum Solini infra enumeratorum inspexerunt mea Ferdinandus mine sumpto Basileensem olim Gustavus Parthey, nuper bibliolhecarius Diimmler — Bernensem olim Gustavus Parthey, nuper Bruxellensis Blasch — Bruxellenses Paulus Errera iuris consultus — ldem Cantabrigienses Franciscus Ienkinson — Londinienses Askewianum consultus Berolinensis, Ienkinson, musei Britannici alios Gradenwitz iuris Moutispessulanos Maximilianus alios Franciscus B. Bickley Londiniensis — Haver- Bonnet — Monacenses Ludovicus Traube — Oxonienses Franciscus Parisinus — Romanum Barberi- field — Parisinos P. F. Girard professor Vindobonenses Ludo- num Chr. Huelsen — Venetos Laurentius Soranzo — adiutorio humanitatis vicus Hartmann. quibus viris omnibus pro strenuo reliquos libros amicitiaeque documento quid debeam, grato animo recordor. editionis causa non (praeter eos, quibus asteriscus praescriptus est, huius missosBerolinum, in inspectos)ipse examinavi, alios ibi ubi adservantur, alios quae- hisFrancofurtensem, Havnienses duos, Leidenses omnes. quod si qui quoque et runt cur non adquieverim in libris vere utilibus, sed inutilium libros vulgarium aliquam rationem habuerim, respondeo primum non tuto esse singulorum abici propter aetalem aliaque indicia externa, sed opus saec. XIV examine. exempli causa Vaticanus reginae n. 1875 scriptus sane non ignoro explet librum omnium optimum R hodie mutilum. ex specimine eiusmodi grana raro admodum inter paleas reperiri neque IV composui) reiectorum librorum, quod paucis locis (scilicet iis quos p. ea utilia nulla latere. at adiectum est, quicquam effici nisi inter reiectanea per longa medii aevi non inutile erit exemplo demonstrare, quomodo modo teme- saecula eorum temporum philologi modo curiosa diligentia, auctores transcribendo raria levitate, modo stolida ignorantia antiquos medii aevi con- vel adnotando recensuerint. denique ad bibliographiam habebit, cum sensus codicum praeterea inutilium aliquam utilitatem —

XXX passim appareat plures eorum errorum communione tamquam gentilicio vinculo coniungi et ab eodem archetypo proficisci.

Ad classes tres, secundum quas in capite quod sequitur (p. LIX

XCIII) potiores distribui, reliquos non digessi, cum recentioris aetatis libri omnes fere ex classium illarum contaminatione originem trahant. — Eos libros, ad quos libellum recensui, hic distinxi littera sua praescripta. ARRAS

*1 n. 870 saec. XIII (cat. des bibl. dep. vol. 4 a. 1872 p. 347), antea monasterii S. Vedasti Atrebatensis. inscriptio est classis tertiae:

/. Solini polyhistor edilus et recognitus de situ orbis terrarum

et de singulis cet. praefationes adsunt duae. AVTVN

*2 n. 39 saec. XI {cat. des bibl. dep. vol. 1 a. 1849 p. 22 et accuratius

Omout cabinet historique vol. 28 a. 1882 p. 566). inscriptio et subscriptio triplex eaedem plane quae sunt in codice Parisino 6810, nostro P et adhaeret item carmen Tethya marmoreo

(vide p. 233) pariter atque in P, ex quo hic videtur descriptus esse. BASILEAE

3 F. II. 33 saec. XIV. librum excussit diligentissime Carolus Ludovicus

Rothius Basileensis a. 1859 adhibitusque est inde in ed. priore. deficiunt omnia quae rubro scribenda fuerunt; perierunt folia

quattuor quibus continebantur p. 73, 3 religiosissima . . . 87, 13 inveniuntur (per has paginas errore nota B in ima pagina ad-

scripta est) et c. 22, 13 sive p. 219, 19 homine . . . 116, 12 incremento. RERNAE 4 n. 170 saec. XII, olim Petri Danielis. collatione libri a C. L. Roth diligentissime facta usus sum in editione priore. inscriptione caret; subscriptio: Iulius Solinus explicit feliciter omisso nomine Theodosii. praefatio inscripta est: C. Iulius Solinus Constantio

suo sal. codex, ut in editioue priore latius exposui, pendet potissimum ex archetypo communi sibi cum Heidelbergensi nec raro eo inferior est et passim interpolatus huic praestat , plerumque

interpolatione audacissima et sibi propria, ut p. 1, 3 in ipsa inscrip-

tione Advenlus factus est, ut dixi, Constantius — p. 179, 7 montibus boni, nientibus H, collium prominentiis Rern. — 196,11

nili navibus boni, lichni navibus H, ligni navibus Rern. — 177, 12 Carmaniam vera lectio, Germaniam H, Arabiam Rern. XXXI

ut habet 22, 6 aliquoties adeo deflectit ad familiam tertiam , p. inter auc- hoc etiam receperunt quod — 35, 1 par sententia est tenebris — lores _ 35, 3 esse nuncupatum — 47, 16 fatetur in hac editione 49, 17 mirumest et quae sequuntur. quapropter testes meliores nactus praevaricatorem abieci. BONONIAE C. Iulius Solinus gra- 5 univ. 73 (aul. II A 115) saec. XV. inscriptio: orbis terra- maticus polihistor ab ipso editus et recognitus de situ habentur. sequuntur sub rum et de singulis mirabilibus quomodo primum, deinde titulo Solinus Aduento salutem praefationes novicia genuina. subscriptum est: Iulius Solinus explicit studio et dili- gratias amen. gentia domni Theodosii invictissimi principis. deo quapropter specimen a Georgio Wentzel Gottingensi sero accepi, hiatum classis in specimine nostro liber non comparet. habet prope accedit ad nostrum n. 24. primae p. 209—213; in lectione — exempli causa noto haec: 22, 6 phts solito — 150, 4 pancheam

unde . 151, 3 petronio — 164, 13 exhalat tiaporem (interpolata . addit. putaverunt absunt) — 208, 1 e re (om. nata) — 208, 3 C. Iulii 6 univ. 2543 (antea 186) scriptus ante saec. XV. inscriptio: incipiunt sequuntur prae- Solini collectanea rerum memorabilium ; fationes primum vetusta, deinde novicia. subscriptio nulla est. inlerpola- libri simul atque praecedentis specimen accepi. adsunt Heidel- tiones tam classis tertiae p. 118, 2. 164, 13 quam codicis bergensis 165, 5. lectiones noto has: 22, 5 scriptas — 23, 1 hnmatum — 139, 12 gnari — 150, 4 peneam — 151, 3 publio apponio — 165, 2 dicatam colunt — 208, 3 abdita — 212, 5 magnum reor. prope accedit ad nostrum 34 etiam in lectionibus adhuc ex eo solo enotatis, ut sunt 30, 7 aggerula — 139, 13 coercere — 151, 3 add. ut tullius — 208, 1 herexamnatam — 213, 2 fontinm. BRVXELLIS praemissa: 7 n. 10066 saec. XII. inscriptio classis secundae laterculis Solinus rerum collectarium infra scriptarum sic. subscriptio po- Solini stea adiecta manu saec. XIV haec est: explicit liber Iulii

de situ orbis terrarum et de singulis mirabilibus que mundi ambitu continentur. secundae: 8 n. 10862 saec. XIII. subscriptio (inscriptio nulla) classis plu- explicit liber C. lulii Solini collectarum rerum memorabilium

rimarum feliciter. XXXII

9 n. 17881 saec. XV. inscriptio et subscriptio: Gai lulii Solini ad (om. inscr.) Adventum polihistor sive de situ orbis (om. subscr.) ac

(de inscr.) mirabilibus liber.

10 n. 18679 saec. XIV. inscriptio: incipit liber lulii Solini de situ orbis

terrarum. subscriptio Theodosiana : Iulius Solinus explicit feli-

citer studio et diligentia domini Theodosii invictissimi principis amen. CAMBBIDGE

11 univ. Dd. XI. 79 saec. XII. inscriptio: incipit liber hdii Solini de mirabilibus mundi studio et diligenlia Theodosii principis. prae- pri- fationi praescribitur : lulius Advento fralri salutem. quaternio mus ad 30, 8 paterculi scriptus est manu diversa, sed aequali.

12 univ. Rk. II. 22 saec. XIV. liber in ora inscribitur: Solinus de mirabilibus mundi. praefationi praescribitur: lulius Solinus Constan-

tino suo salutem. subscriptio: Iulius Solinus explicit feliciter.

fratris Galfridi de 13 univ. Mm. II. 18 saec. XIV scriptus ad usus Wygh- tone. inscriptio: prologus Solini de mirabilibus mundi, hoc est

de ambitu et situ o. t. et de sing. mir. que mundi ambitu continentur. subscriptio: explicit Solirius de ambitu et silu o. t. et mir. mundi. DARMSTADT ante indicem: 14 n. 737 saec. XIII. inscriptio post praefationem noviciam, indiculus cap-t Iuli Solini rerum colleclarum infra scripturarum

[sicl, ante librum post praefationem genuinam: Iulii Solini collec-

tario [sic] rerum memorabilium incipit. subscriptio: Iulii Solini

liber explicit feliciter (sequitur locus de pipere p. 221, 5—17:

sed ut piper .... honorantur). DRESDEN inscriptio: Solini sive 15 J n. 43 saec. XIII, antea monasterii Altzelle. grammatici polyhistor ab ipso editus et recognitus de situ o. t. et feliciler liber per- de sing. mir. q. in m. habentur. subscriptio :

scriptus C. Iulii Solini sive grammatici poliistor ab ipso ed. et

rec. praefatio spuria adest.

ENGELBERG (Unterwalden) sive ANGELOMONTI

collatum a. 1859 A 16 n. I, 4, 15 saec. X. librum adhibui in ed. priore a Rothio, ad hanc ipse recognovi missum Berolinum. foliis duo- res est et bus amissis deflciunt p. 60, 20 qui eos . . . 63, 2 p. 163, XXXIII

Phrygia ab. praescriptio et sub- 10 et Pamphilium . . . 166, 5 (vide Ll). scriptio eaedem sunt alque in Sangallensi p. FLORENTIAE inscriptio: C. Iulii Solini 17 Lauientianus plut. 29 cod. 35 saec. XV. mirabilibus quae in eo con- de situ orbis terrarum et de singulis tinentur liber incipit. XIV. inscriptio: C. Iulii Solini 18 Laurentianus plut. 66 cod. 19 saec. recognitus (eatenus item sive grammatici polyhistor ab ipso editus et in m. habentur incipit. subscriptio) de situ o. t. et de s. m. q. adest praefatio spuria. saec. XI/XII. inscriptio F 19 Laurentianus S. Crucis plut. 20 sin. cod. 2 Partheii iussu et subscriptio eaedematquein Saugallensi,(videp.LI). librum adhibui collatus est a Theodoro Heisio. praeter specimen Angelomontani; ad explendos hiatus duos libri proxime affinis habemus inu- sed hoc multo deterior est et propterea ubi illum sprevi, variam lectionem adscripsit tilis. secunda manus, quam sumptam ex codice classis secundae. abbatiae Florentinae. 20 Laurentianus conv. soppr. n. 56 saec. XV, antea inscriptione et subscrip- praefatio spuria adest omissa vera. caret locus 91. tione. deficiunt folia 7 et 8 et in his 1, XV, antea conventus S. Mariae 21 Laurentianus conv. soppr. n. 359 saec. C. Iulii Solini novellae. inscriptio ante laterculum capitum: grammatici polihistor ab ipso editus et reg' recognitus [sic] de situ habentur; ante praefationem priorem o. t. et de s. m. q. in m. Solini collectarum rerum memorabi- itemque subscriptio : C. Iulii altera adest in lium {plurimarum addit subscr.) feliciter. praefatio Solinus scribit fine adiecta nota hac: hec est secunda epistula, quam libri. Advento et debuit poni supra in principio lulii 22 Laurentianus S. Marci n. 209 saec. XI. inscriptio: incipit liber habentur. ordinis est secundi. Solini de s. o. t. et de s. m. q. in m. XI; finit 23 Laurenlianus Ashburnhamianus n. 1030 (= 5 = 961) saec. [sicj. descriptus videtur esse ex f 40'= 161, 14 Perseus donauit desunt, adiecta sunt a n. 22; inscriptio eadem. in fine quae subscriptum: explicil manu fere aequali ad codicem classis tertiae;

liber C. lulii Solini. FRANCOFURTI AD VIADRUM. 24 Westermannianus, nunc in bibliotheca gymnasii, saec. XII. inscriptio Solini collecta- nulla; subscriptio: explicit Iulius Solinns. Iulii in Hermae vol. 12 neornm liber explicit. egit de libro Ed. Rasmus piope accedens generis codex est , (1 S77) p. 320 seq. — Sui Solinus XXXIV

quibusdam locis ad optimum nostrum JR, (ut 35, 9 habet herycis cum RC — 33, 13 ignem fortuitu, ubi ignem fortuitus R, ignes fortuitos reliqui — 153, 5 radi abnuit omittit cum R) adeoque

hic illic eo praestans (ut 150, 4 panchaeam solus fere habet recte,

uhi rantchaeam R, alii aliter). nibilominus eum omisi cum propter lituras permultas, quibus primaria codicis scriptura absumpta est, tum potissimum propter interpolationes inter libros antiquiores ei proprias et numero multas et gravissimas, quarum amplum specimen invenitur in commentario Rasmi supra citato, duas hoc loco

apposui. scilicet 34, 1 pro verbis Sallentinos a Lyctiis leguntur

haec: Sagentum qui et Sallentinum a Lyctio Idomeneo Cretensi Lyctiam ab iisdem Lyctiis. item pro verbis 34, 3: Paestum a Dorensibus vel Boriensibus substituta sunt haec: Paestum a Ro- manis postmodum ab eisdem conditoribus pridem Posidonia dictum ab Ariensibus. talibus ineptiis apparatus non debuit obscurari. itaque praeter lectiones in specimine codicum omnium relatas variam lectionem libri dedi ad solum caput de Britannia. HEIDELBERG.

H 25 Palatinus n. 1568 saec. XI, translatus saec. XVII Heidelberga Bo- mam, saec. XVIII exeuute Roma Parisios, hoc saeculo restitutus bibliothecae Heidelbergensi. praeter Solinum continet

Florum et Orosii caput de situ orhis in fine mutilum. adhibitus

est ad Solinum recensendum a Sahnasio, qui eum citat sub

nomine schedarum Palatinarum (v. ad 1, 77 p. 27 b, ad 27, 11

p. 228 cet.), ad ed. meam priorem collatus a Rotbio, ad hanc a me recognitus. post epistulam inscriptam Iulius Solinus Ad- vento salutem libellus legitur praescriptione nulla, subscriptione

hac: lulius Solinus explicit feliciter studio et diligentia domni Theodosii invictissimi principis.

25 A Salemensis monasterii IX 23 saec. XIII. inscriptio nulla ; subscriptio: explicit Solinus. adest praefatio spuria. KOPENHAGEN. 26 n. 443 saec. XIV, antea Frid. Limlenbrogii. inscriptio: Sollina [sic] collectanea vel polyhistoria vel memorabilia, subscriptio: eplicit

[sic] Solinus de situ orbis terrarum et de singulis mirabilibus mundi. adbaeret locus de Norvegia regionibusque vicinis quem

dedi in appendice p. 236. una cum eo qui sequilur (ubi vide)

liber collatus est a Lindenbrogio in exemplari hodie Gottingensi tractatusque a Luedeckio in commentario edito a 1866. con- XXXV

oslendit, ex Hbris taminatus est, ut specimen Luedeckianum (quamquam duobus, altero ordinis primi simillimo nostri N huic propriis, ut paucis locis consentit cum H in erroribus 15 res dubias), sunt 13, 12 molieris — 101, 2 detinet — 143, modo ad tertium. altero accedente modo ad secundum ordinem post 118,2 adsunt emblemata post p. 49, 17 mirum cet. et p. locorum 62, nam qui ut Aristoteles cet.; item geminationes p. 4 lectiones 17, 5 parti Olympus et p. 135, 13 de cinnamo; item p. oetae 46, 12 creat — 32, 5 ibi - 33, 10 Ugea — 39, 3 — ithmon 135, 5 ad- om. — 56, 8 et taenaron est — 58, 4 — pars 174, 1 — 149, 13 codex — 152, 5 redimitu pari — neocaesaream. Gottorpiensis. post rubricarum later- N 27 n. 444 saec. XI, aliquando Advento salutem sequitur culum et epistulam inscriptam Solinus liber Iulii Solini de situ libellus cum subscriptione hac: explicit que mundi ambitu con- orbis terrarum et de singulis mirabilibus verbis a manu recenti in tinentur, quae subscriptio iisdem fere instituta a Friderico principio libri repetita est. codicis collatio Solini Basi- Lindenbrog extat ad marginem exemplaris edilionis 1 eius exemplaris leensisa. 1557servati in bibliotheca Gottingensi )- sed eo tum non sum notitiam habui, cum primum Solinum recensui, lectionum specimen usus; edidit mox a. 1866 amplum huiusce libri Bremensis (Mittheilungen C. F. Luedecke in programmate scholae des C. lulius Solinus) usus non iiber zwei wichtige Handschriften codice Havnia trans- solum collatione Gottingensi, sed ipso quoque multos menses egregii misso Bremam. idem mihi contigit, ut per Codex cum sit ordinis codicis usum Berolini haberem. — alium classis tertiae primi, expletus est vel emendatus ad lectione plerumque constet, emen- ita, ut de primitiva quoque b correclionibus posteriori- dationes tamen librarii primi (N ) a 2 distinguantur. ego in varia lectione rebus (N' ) non semper cum emen- lerenda ad solas fere primitivas scripturas attendi, in minutiis fere datioues a primo scriptore factae rarae sint et versentur.

ex- (catalogus a. 1741 pars 4 p. 185 n. 64) t) Iu bibliotheca Fabriciana a Grassero (Aurel. Allobr. 1605) exemplum, titisse dicitur Solini editionis curatae Gottorpiensibus et editione quod 'Fr Lindenbrogius contulit cum duobus mss. observationes ad auctorem ipsum illu- Spirensi atque Aldina, atque eruditas iguoratur; verisimile est pendere strandum adiecit.' id exemplum quo pervenerit, ab eo Gottingense, a quo abest nomen Lindenbrogii. XXXVI

LEIDEN 28 publ. 13 saec. XIV. inscriptio: G. Solini grammatici polihistor de mirabilibm ipsivs mvndi; subscriplio: explicit liber de mirabilibvs mvndi. adest praefatio spuria. 29 publ. 67 C (catalogi Geeliani n. 510) saec. XV. inscriptio nulla:

delicit liber p. 176, 13 in verbis venerem durasse.

30 publ. 68 saec. XIII. inscriptione caret; subscriptum : Ivlivs Solinus

explicit feliciter. praefationi praescriptum : Iulins Solinus Con- stancio svo salvtem. adscriptum in fioe manu diversa locus: di-

visus est oi~bis terre trifarie .... Tragodite Pentagi et Ictiophagi. Antropophagi gens asperrima. he svnt generationes hvivs seculi

quibvs necesse est venire ad dicem [sic] ivdicii in conspectv dei

altissimi. ex Bernensi (n. 4) non est descriptus (nam 207, 5 habet

qvod, non qvi), sed ei simillimus.

31 publ. 113 saec. XI. praecedit index pariter atque in Parisino 7230, nostro M, inscriptus: indicvlvs cap\ Ivli Solini rerum collectarium

infra scriptarum s[ic], subscriptus: explicit indicvlum C. Iulii So-

lini collectarium rerum memorabilium feliciter. praeterea neque iuscriptio adest neque subscriptio. — Idem fortasse est codex,

quem, cum Iusti Lipsii esset, adhibuit Delrius in ed. Antverpiensi

a. 1572 (vide eius praef., ubi aitquae in eo libro non essent dedisse

se intra uncos quadratos, et Lipsii epistol. quaest. 3, 21), scriptus saec. XII, classis secundae et nequaquam eximius.

32 publ. 124 saec. XIII. inscriptio: codex Ivlii Solini de sitv o. t. et

de sing. mir. q. in m. habentur, subscriptio: C. lvlii Solini sive

gramatici polihystori ab ipso editvs et recognilus liber explicit

aftvv feliciter. de sitv orbis terrarvm et de s. m. quae mvndi ambitv continentvr. abest praefatio utraque.

33 publ. 130 A (catalogi Geeliani n. 415) scriptus Florentiae a. 1432.

inscriptio: C. Ivlii Solini yohjhystor ab ipso editvs et recognitvs

de sitv orbis terrarum et de sing. mir. quae in mnndo habentvr,

subscriptio: C. Solini polyhystor de mvndi mirabilibus. adest praefatio spuria.

34 Vossianus Q. 11 saec. XV. inscriptio: C. lvlii Solini collectanea rervm memorabilivm incipivnt; subscriptio nulla. praefatio spuria adest.

35 Vossianus Q. 29 saec. X, quem AUUAUUC ZPHnCHT = Dodo

scripsit. inscriptio nulla; subscriptio: explicit f(e)l(iciter) G. luli Solini grammatici, XXXVII

tractatus I. S. de me- 36 Vossianus Q. 56 saec. XII, inscriptio: incipit subscriptio moralibus mundi editus mandato Theodosii principis; domni Theodosiana: explicit feliciter studia [sicj et diligentia adhaeret notitia de insulis Thodosii [sic] invktissimi principis. Havniensi n. (vide infra maris septentrionalis pariter atque in 443 Heidelbergensem habens additamentum ei p. 236). sequitur fere ordine tertio propriump. 102, 14; sed adsunt interpolationes ex nullus sequitur dies adeo ductae, ut p. 102, 2 post perinde dies non repetitur quidem, conductus et p. 149, 17 locus de cinnamo sed inseruntur verba: est et cinnamomum. legitur: Warmundus L 37 Vossianus Q. 87 saec. IX. in margine f. 81 bibliotheca aliqua Aure- humilis sacerdos S liber venit ex est instrumentum de lianensi ad Petavium, nam in flne adscriptum nominatur 'Samson hoc volumine commodato a. 1481, in quo eiusdem Cormenean doctor universitatis Aurelianen" et canonicus prae- .' ecclesiae erasum est), inveniturque ecclesiae . . . (nomen Petav. Aurelii. hic igitur sine dubio terea f. 8.91 inscriptio: Mercero quodam loco codex est optimus Petavii, quem ab los. quemque item inspectum esse ait Salmasius ad c. 27, 12 p. 229 Salmasii praef. novit ex collatione Petri Danielis Aurelianensis (v. manus recen- sub finem). — Rubricarum indicem libro praeposuit inscriptionem inci- tior; antiqua neque eum snppeditat neque folio extremo piens ab epistula inscripta Solinus Advento salutem. damnum passo manca sunt capita 52, 45 et 52, 54; deficit liber perspi. Amissa explevit manus saec. [Ll p- 194, 15 in verbis admittit — subscriptione non XIII, nobis [L], incipiens p. 191, 15 paulo; pro qui est familiae se- est nisi explicit liber. — Emendavit codicem, qui quae cundae vetustissimus et optimus, praeter librarium ipsum, b altera saeculi fere decimi ad codicem, mutavit notantur I , manus infra LXXX.) Nos, quem ipsa ait vetustum (vide ad p. 62, 4 et p. — bibho- dum priorem editionem curabamus, eximia Leidensis tum Beroli- thecae praefecti Pluygersii benivolentia codicem transmissum num tamdiu retinere potuimus quamdiu liber sub prelo fuit. LONDINII in museo Britannico sive grammatici libri 38 Arundel n. 5 saec. XV. inscriptio: Iulii Solini locus ex Bedae prologus incipit de memoralibus mundi. adhaeret (scr. h. autem et) latitudine hist. eccl. 1, 1 incipiens: Hybernia de LVIl n. 155. suistatus, finiensef Pictis gentem addiderunt. — Cf. p. praefationem genuinam): 39 Burney n. 213 saec. XV. inscriptio (ante collectarum; incipit Solinus Iulius rerum memq mirabilium undique XXXVIII

explicit gratias. ad- subscriptio : lulius Solitius de polistoriis deo

est praefatio spuria. 40 Burney n. 256 saec. XII. inscriptio nulla; subscriptio: explicit liber

Gai I. S. grammatici polihistor ab ipso ed. et rec. de situ o. t.

et s. m. que in mundo habentur (sequilur carmen Hbrarii: S. Althman quam studii tedet). adest praefatio spuria.

41 Cottonianus Vesp. B. XXV saec. XII. subscriptio Theodosiana: /.5.

explicit st. et d. domni th. inv. pr.

42 Cottonianus Cleop. D. I saec. XII. subscriptio Theodosiana: /. S.

explicit feliciter st. et d. domni th. inv. pr. post 15, 1 umor folio ainisso sequitur 19, 9 Milonem.

43 Harleianus 2569 saec. XV. inscriptio et subscriptio: Caii Iulii So-

lini (sol. iul. inscr.) ad Adventum polihistor sive de situ orbis ac mundi mirabilibus. 44 Harleianus 2583 saec. XVI. inscriptio post capitum laterculum: lulii

Solini de situ o. t. et memorabilibus quae mundi ambilu continen-

tur liber. 45 Harleianus 2584 saec. XIV. inscriptio et subscriptio ut in Sangal- lensi. adest praefatio spuria. 46 Harleianus 2604 saec. XV. inscriptio et subscriptio: Solini liber de mirabilibus mundi. 47 Harleianus 2645 saec. XIII. inscriptio ante praefationem: incipit So-

linus de memorabilibus, deinde ante laterculum : indiculus capitulorum Iuli Solini rerum collectarum infra scriptarum. deflcit

liber in verbis p. 212, 5 infra famam. 48 Harleianus 3859 saec. XII. inscriptio: liber prinms lulii Solini in polisloriis rerum mirabilium undique collectarum. subscriptio Theo-

dosiana: /. S. expl. fel. st. et dil. Th. inv. pr.

Iulii Solini grammaticus 49 Harleianus 5373 saec. XIII. inscriptio : C.

polihistorve ab ipso editus et recognitus de situ o. t. et de s. m. q. in m. habentur; subscriptio: Iulii Solini colkctaneorum liber ex-

plicit. adest praefatio spuria.

50 regius 13. C. VI saec. XIV. inscriptio et subscriptio nulla. adest praefatio spuria. 51 regius 15. A. XXII saec. XII. inscriptio nulla nisi praefationis /w-

lius Solinus Advenlo salutem (in indice voluminis est de mirabili-

bus totius mundi), subscriptio Theodosiana: /. S. expl. st. et d. domini Th. inv. pr. 52 regius 15. A. XXXII saec. XIl/XIH. inscriptio (post epistulae in- XXXIX

de mirabilibus mundi; subscriptio scriptionem) : incipil Solinus

st. et d. Th. inv. pr. Theodosiana : /. S. expl. inscriptio nulla, subscriptio Theo- 53 regius 15. B. II saec. Xll/Xlll. domini Th. inv. pr. benedictus dosiana: /. S. expl. fel. st. et d. amen. deo . inscriptio nulla; subscnptio Theo- 54 regius 15. B. XI saec. XII/XIII. domni Th. inv. pr. dosiana: /. S. expl. st. ac d. Iulii Solini gramatici polihistori 55 add. 12014 saec. XV. inscriptio: C. de s. m. a. in m. ha- ab ipso editus et recognitus de situ o. t. et bentur. adest praefatio spuria. Baldassare Bubeo cive lau(uensi). in- 56 add. 17409 scr. a. 1416 a gramatici polihistor ab ipso editus et re- scriptio : C. Iulii Solini situ t. et de s. m. quae cognitus, subscriptio: lulii Solini de o. adest praefatio spuria. in m. habentur liber feliciter explicit. et subscriptio: Solynus de silu o. 57 add. 18315 saec. XIII. inscriptio adest praefatio spuria. t. et mirabilibns mundi. incipit liber Flactii (ex flc = fe- 58 add. 30898 saec. XIII. inscriptio: grammatici. liciler) Gaii Iulii Solini a. 1785-1886 apud Woodhullos, 58 A olim Askevvianus, deinde per bibhopolam nuper apud Howell Wills, hodie apud Quarritch liber Iulii Londiniensem venalis, saec. XV. inscriptus: incipit in mundo habentur, subscnptus: Solini de situ o. t. et de s. m. q. studio et d. domini deo gratias Iulius Solinus explicit feliciter visum fugientes ponite Theodosii invictissimi principis. huic operi praemium. WilVs de Christum pro scriptore polum prendat ut in Praedio me scripsit. MEDIOLANI XIV. inscriplio nulla, subscnpt.o: 59 Ambrosianus A 226 inf. saec. feliciter liber scriptus C. polihistor ab ipso editus et recognitus praefatio spuria. fortasse de- lulii Solini sive gramatici. adest scriptus ex n. 60. ante praefationem spu- 60 Ambrosianus C 99 inf. saec. X. inscriptio et rec. sive grammatici polihistore ab ipso ed. riam : C. Iulii Solini prae- in habentur; subscriptum de situ o. t. et de s. mir. q. m. lulii Solini de s. mir. q. fationi genuinae: explicit prologus libri liber perscriptus C. in m. habentur; subsciiptum libro: feliciter polihistor ab ipso ed. et rec. adest praefa- I. S. sive grammatici

tio spuria. ante laterculum ca- 61 Ambrosianus C 246 inf. saec. XIII. inscriptio sive collectanea rerum me- pitum: Gaii I. S. polihystorrois [sic] XL

morabilium, ante praefationem gemiinam: Inlii Solini collectio rer. mem. adest praefatio spuria inscripta: in Christi nomine

incipit epistola Gaii I. S. ad Herrennium oratorem, item in fine

libelli carmen Tethya marmoreo (vitle p. 233). inserta est ante indicem capitulorum imago Solini, item ante ipsum libellum forma

quaedam urbis Romae, in qua cernuntur adscripta vel subscripta Roma — Vitori patri — sepultura Traiani — trigemina porta — Aventinus mons — Pateon — arcus triumphalis — carcer beati

Petri et Pauli quod dicittir Iulianum — naumacharum — basi- lica Iovis — templum Apollinis — mons aureus — j)assio sancti Petri.

62 Ambrosianus D 36 inf. saec. XV. inscriptio: Gaii Solini polihistor si- milisque subscriptio. adest praefatio spuria. commentarius divisus

est in libros.

63 Ambrosianus E 151 sup. saec. XIV. inscriptio: C. lulii Solinus

gramalicus polihistori ab ipso editus et rec. de situ o. t. et de

s. mir. q. in m. habentur; subscriptio Theodosiana: /. S. expl.

st. et dil. dompni Th. inv. pr. adest praefatio spuria.

64 Ambrosianus 1. 118 sup. seriptus a. 1469 a Gregorio Hyadertiuo de Pasinis. inscriptio et subscriptio nulla. praefatio spuiia adiecta

est in fine voluminis inscripta C. I. S. Herenio oralori salutem. MONTE CASSINO C 65 n. 391 (antea 841) saec. XI exeuntis iudice Sickelio. post capitum laterculum et epistulam inscriptam Solinus Advento salutem (cui sub- scriplum a manu recenti explicit prologus) libellus legitur in-

scriptione antiqua nulla (manus recens praescripsit: incipit Solinus de polystoriis). libellum sequitur epistula inscripla Feramen rex ad Adrianum imperatorem incipiens inter Babyloniam, finiens setnper vivat (similem epistulam regis 1'remonis ad Traianum Trau-

bius me docuit ex codice Argentoratensi saec. VIII editam esse a

Graffio in Diutiscae vol. 2 a. 1827 p. 194). huic epistulae subscriptum est: explicit liber Solinus. quae habet codex adiecta

manu posteriore pauca et fere inutilia raro invenientur relata

in apparatum , ut 20, 1 pycta\ poeta — 46, 9 conducto] coniuncto

(ex cod. cl. II.) — 47, 1 argenti] argento (item ex cod. cl. II.). — Adhaeret a glutinatore adiuncta extrema pars codicis Soliniani

alterius, quem fuisse classis secundae reliquiae ostendunt, in-

cipiens p. 215, 2 magna copia, finieus in qualitatem cum sub-

scriptione: Iulii Solini collectio rerum memorabilium explicit.

sequitur carmen Tethya marmoreo (vide p. 233), deinde cosmo- XLI

Contuli librum Romae eo mea graphia Ethici (p. 71 Riese). — causa missum. MOISTPELLIER nulla; subscriptio: I. 5. expl. st. et d. 66 n. 121 saec. XII. inscriptio domni Th. inv. pr. expl. exeuntis. inscriptio nulla; subscriptio /. S. 67 n. 131 saec. XII descriptus omnino ex eo qui praecedit et st. et d. Th. inv. pr. propterea omissus. htlii Solini collectio rerum memora- 68 n. 132 saec. XII. inscriptio: rursus in se residat. bilium. deficit p. 107, 6 in verbis MONACIII praefationem spur.am: 69 Monacensis n. 327 saec. XV. inscriptio ante polylnjstor ab ipso editus et rec. de situ C. I. S. sive grammatici in m. habentur liber primus, ante o. terrarum et sing. mir. q. s. mir. in mundo habentur genuinam: C. 1. S. de silu o. t. et de q.

liber incipit. adest praefatio spuria. n. 111 saec. XII. m- 70 Monacensis n. 4611 sive Renedictoburensis grammatici polihistor ab scriptio et subscriptio: liber Gai I. S. subscr.) s. mir. quae in m. ipso ed. et rec. de silu o. t. et de (om. habentur. adest praefatio spuria. Chiemsee u. 39 saec.XV. inscriptio: 71 Monacensis n. 5339 sive episcopii adest praefalio spuria. incipit Solinus de situ o. t. et mirabilibns. saec. X. inscriptio a manu 72 Monacensis n. 6384 sive Frisingensis 184 margine: Solini de- prima nulia (manus aequalis adscripsit in [sic] et lapidum precio- scriptio multarum provinciarum et ubbium Solinus deinde, sorum); subscriptum a manu prima primum: finit, superscripsit m. 1, voluit flc. sed a manu eadem: explicit flg. (c Solini grammatici polyystor (hoc = feliciter) Iuli (Mii em. m. 1) additamentum 219, 3 voc. addidit manus altera, sed aequalis). ad p.

huius libri variam lectionem adnotavi. Emmerami G 16 saec. XII 73 Monacensis n. 14632 sive Ratisponensis S. complurium itaque vel XIII, compositus ex particulis librorum nunc se habet: non unius tenoris. inscriptio voluminis, ut gammati) polyhistor ab ipso C. I. S. siue grammatici (corr. ex manus aequalis: de situ o. t. ed. et recognitus, ad quae adiecit G. Iulii subscriptum : explic. fl. et de s. mir. q. in m. habentur. feliciler liber Solini sive grammati, ad quae adiecit manus illa: ab ipso Solini sive grammatici polihistoriografi Verscriplns est Iulii editus et rec. adest praefatio spuria. :

XLII

74 Monacensisn. 17207 siveScheftlarnensis207 saec.XH. inscriptio: optimi Iulii Solini liber de descriptione orbis terrae, ad quod adiectum est

manu diversa: polihistor vel collectanea rerum memorabilium ;

subscriptum: explicit liber Solini, ad quod adiecit manus illa:

C. Iulii collectanea rerum memorabilium. adest praefatio spuria.

75 Monacensis n. 17208 sive Sclieftlarnensis 208 descriptus est ex eo qui sequitur.

76 Monacensis n. 23746 saec. X correctus a pluribus. inscriptio, quae

profecta videtur ab ipso librario, est ante librum litteris Graecis nHYCYKA CUJAYN(?)Y = ojvavy.a Ziolvvv. corrector ante

praefationem genuinam adiecit inscriptionem : Iulii Solini sive gram-

matici polihystor ab ipso editus et recognitus, iteui subscriptionem:

C. Iulii Solini collectanea rerum memorabili[um] explicat [sic]

feliciter. adest praefatio spuria. NEAPOLI 77 n. IV. D. 16 sive lannellii n. 166 scriptus a. 1472. subscriptio: Iulius Solinus de mirabilibus explicit. adest praefatio spuria.

78 n. IV. D. 17 sive Iannellii n. 167 saec. XV. inscriptio: incipit Solinus de mirabilibus mundi; subscriptio: explicit Solinus de mirabilibus mundi nec non de terrarum ambitu.

79 n. IV. D. 18 sive Iannellii n. 168 saec. XVI. inscriptione et subscriptione caret. adest praefatio spuria.

80 n. IV. D. 19 sive Iannellii n. 169 saec. XIV. subscriptio Theodosiana

Iulii Solini expl. fel. st. et d. dompni Th. inv. pr. adest praefatio spuria. OXONII

81 Bodleianus Canonicianus Lal. 147 scriptus a. 1377. inscriptio: I. S. grammalici polisloria sive de mirabilibus mundi liber ad Adven-

tum incipit. subscriptio : polimislor ab ipso ed. et rec. feliciter liber scriptus C. Iulii Solini sive gramatici de mirab. mundi et ritis gentium.

82 Bodleianus Canonicianus Lat. 161 scriptus a. 1457. inscriptio: C. I. S.

polystoria sive de situ o. t. et mir. sing. quae in ea continentur. adhaeret caput Bedanum de Hibernia (vide n. 3S).

83 Bodleianus Laudianus Lat. 4 scriptus a. 1406. subscriptio: explicit Solinus de mundi mirabilibus. praefatio suscripta est ut in Ber- nensi: Iulius Solinus Constancio sno salutem. divisus est in

libros. XLIII

saec. XII emendatus manu 84 Bodleianus Rawlinsonianus auct. F. III. 7 , Theodosiana: /. S. expl. secunda saec. eodem exeunte. subscriptio

fel. st. et dil. donni Th. inv. pr. epislula inscripta 85 Bodleianus Bawlinsonianus aucl. G. 45 saec. XII. subscriptio Iulius Soli- est Iulius Solinus Constantio suo salutem. nus explicit feliciter. XI. caret inscriptione et 86 collegii Mariae Magdalenae n. 50 saec. subscriptione. XIV ineuntis. subscriptio Theo- 87 collegii omnium animarum 97 saec. inv. pr. dosiana: /. S. expl. st. et dil. dompni Th. PABISIIS inscriptio ante laterculum: incipiunt 88 n. 1702 scr. Toleti a. 1396. item ante prae- capitula in libro Solini de memorabilibus mundi, prologus So- fationem genuinam (quae praecedit spuriam): incipit lulii item ante librum : lini in libro de memorabilibus mundi, subscriptio: ex- Solini sive gramnatici polihistor liber incipit; Iulii Solini sive gram- plicit liber Solini de memoralibus mundi. qui aliter vocalur Solinus de memora- matici polihistor explicit ,

bilibus mundi. ante praefationem spuriam: incipit 89 n. 4873 saec. XH/XIII. inscriptio incipit Iulii Solini liber poliistor Iulii Solini, ante genuinam: subscriptio: explicit liber liber vel colleclio rerum memorabilium; poliistor ab ipso editus et perscriptus. C. Iulii Solini grammatici 233. propter carmen Tethya quod adhaeret vide p. spuriam incipit ante praefationem : 90 n. 5719 saec. XIV. inscriptio mundi, ante librum: Gai Solinus de mirabilibus sive memoralibus de mir{abilibus) sive de Iulii Solini cognomento poliphistoris diligentia Theodosii m,em(oralibus) mundi liber incipit studio et imperatoris. subscriptio evanuit. principio legitur, ecclesie sancti Lau- P 91 n. 6810 saec. X, olim, ut in item venit Guelferbylanus nomari, id est S. Lomes oppidi Blois, unde plerumque (vide infra n. 106) (infra n. 153). hic est quem Salmasius funda- 'optimum regiuni appellat quemque praecipuum editionis codex missus est mentum esse voluit. ad editionem priorem retentus, quam- Berolinum ibique raagno nostro commodo tamdiu novicia una cum indice capi- diu prelnm ea exercuit. praeratio librario eodem, sed tulorum legitur in folio solitario scripto a quaternio incipit a prae- postea praefixo quaternioni primo, qui C. Iuli Solini sive gram- fatione genuina. praescriptio libri haec est: pariter atque in San- matici polyhistor ab ipso editus atque recognitus XLIV

gallensi, sed absunt quae in eo sequuntur; subscriptio haec: explicit

[ve\ Iuli Solini (jrammatici. Iulius f(e)l(i)c(iter) f(e)l(iciter) C.] sive ||

Solinus explicit feliciter studio et diligentia on. (scr. d. n.) Theodosii

inviclissimi principis. feliciter liber perscriptus C. Iulii Solini sive ||

grammatici polyistor ab ipso editus et recognitus. subscriptionis eius,

quae vere triplex est classium trium, prima pars explicit . . .

grammatici propria est classis secundae, tertia feliciter . . . recognilus

propria familiae interpolalae, interposita totidem verbis redit in

Heidelbergensi classis primae. — Correctiones manus recentioris factas ad codicem familiae secundae vulgarem neque ullo nomine

memorabiles suppressi vel certe supprimere volui, nam in adnota-

tionibus paucarum saepe litterarum ad aetatem distinguendis difflcile

est, ne oculi subinde fallant.

92 n. 6811, olim Leodiensis, saec. XIII. caret inscriptione et subscriptione.

93 n. 6812 (sive Barrois 89; cf. Delisle ms. Libri et Barrois a. 1888

p. 220) saec. XII/XIII. caret inscriptione et subscriplione.

94 n. 6813 scriptus ut videtur in Germania (nam in fine adscriptum est

Sassonia Alverstat civitas Bodanum pat. Analt castrum). subscrip-

tio est Theodosiana: Iulius Solinus explicit fel. st. et d. domini

Th. inv. pr. deficiunt inter fol. 10 et 11 p. 69, 10 praeit .... 122, 4 detur.

95 n. 6814 saec. XIV. inscriptio: C. I. S. grammatici poliphystor ab ipso

ed. et rec. de situ o. t. et de sing. mir. q. in m. habentur; sub-

scriptio: explicit feliciter liber perscriptus C. I. S. sive gramatici

polistor ab ipso ed. et rec. amen amen amen. adest praefatio spuria.

96 n. 6815 (olim n. 4917) saec. XIV. subscriptio: C. 1. S. sive gram-

matici polihistor ab ipso ed. et rec. de posito o. t. et de s. mir.

q. in m. habentur; subscriptio: explicit fel. liber perscriptus C. I. S.

sive gr. polihistor ab ipso ed. et rec. adest praefatio spuria.

97 n. 6816 saec. XIV. inscriptio ante praefationem genuinam: incipit liber Iulii Solini de mirabilibus mundi. adest praefatio spuria.

98 n. 6817 saec. XV, olim Papiae apud Viscontios, deinde in bibliotheca Fontainebleau. inscriptio ante laterculum: tabula Solini de mirabilibus; subscriptio: liber Solini de mundi mirabilibus ex-

. plicit. deficit locus p. 7, 11 quippe '. . 8, 1 octauo.

99 n. 6831 saec. X, olim Thuaneus, deinde Pithoei. inscriptio post laterculum: lulii Solini collectio rerum memorabium [sic]. in fine ;

XLV

Tethya (vide p.233). sub titulo versus peracti operis adhaeret carmen LVI.) hoc libro usus est Bongarsius (v. p. Puteani. inscriptio: incipit Solinus de 100 n. 6832 saec. XIII, olim feliciler) C. lulii mirabilibus mundi; subscriptio: Flavii (ex fl. = Solini grammatici liber explicit. magister lohannes Garelli Ebroicensis 101 n. 6833 saec. XII, quem habuit Bigotus. inscriptio post dedit collegio de Plasseys, deinde incipit feliciter praefationem: Inlius Solinus de memorabilibus mem. expl. fel. st. et subscriptio Theodosiana: lulius Solinus de

d. domni Th. inv. pr. inscriptio et subscriptio: Iulii Solini 102 n. 6834 scriptus a. 1450. {mir. mundi ad Theodosium principem de mundi mirabilibus subscr.) liber. ante laterculum itemque ante praefa- 103 n. 6835 saec. XV. iuscriptio et de singulis mira- tionem: Iulii Solini de situ orbis terrarum sunt loco priore). bilibus que in mundo habentur {in eo ante lalerculum: /. S. de situ o. t. 104 n. 6836 saec. XV. inscriptio habentur et ante praefationem ge- et de sing. mir. que in mundo Solini polihystor ab ipso ed. nuinam (praecedit spuriam) : C. Iulii hab. in eo liber primus et rec. de situ o. t. et de s. mir. que de situ o. t. et de incipit feliciter; subscriptio: C. I. S. polihystor

s. m. que in mundo habenlur.

subscriptio: explicit fl. G. Iuli Solini 105 n. 6843 saec. XV exeuntis. gramatici; sequitur laterculus capitulorum. quam originem praeter in- M106 n. 7230 saec, X, liber sancti Uionisi, Dagoberti de scriptionem testantur tam praescriptum praeceptum index rerum pretio- fugilivis ad ecclesiam sancti Dionysii quam Odo rex de thesauro sarum in fine adiectus sub titulo: hec accepit c seeundus ^regius sancti Dyonisii. Salmasio codex dicitur modo notuum), modo ' regius (sic eum appellat ad p. 2, 20 citans inde quamquam sub optimus' (sic ad p. 140, 1 verb. supero saginatum), laudatur. hac appellatione plerumque Parisinus 6810 noster P missus Berolinum. codex ad editionem hanc alteram excussus est situque cor- optime scriptus est, sed in parte exlrema madore gloriae non ruptrrs: scilicet a p. 174, 12 mortem ad p. 1S0, 9 comprehendebantur pauca evanuerunt; deficil deinde folium, quo

de Indicis harundinibus ; p. 180, 9 omnes ... rubr. p. 231, t protrahant sequentia rubr. p. 231,« de arboribus .... 188, 8 centum nil.il fere rursus passim hiant; inde ad p. 198, 3 annos sed passim hiulcus. — agnoscitur; a p. 19S, 3 redit aliquatenus, XLVI

Codex incipit a rubricarum laterculo, cuius praescriptionem et sub-

scriptionem infra p. C damus. ipse liber caret inscriptione in-

cipiens ab epistula Solinus Advento salutem ; subscribitur : expl(icit)

f(e)l(iciter) G. Iuli Solini grammatici. Q 107 n. 7230 A saec. X. praescriptum: ego tn dei nomine Waldiaudus clericus hunc librum scripsit [sic] (cf. praef. Partheii et Pinderi

ad itin. Antonini p. XIV). deinde fuit Noelliorum. huius edi-

tionis causa ibi ubi M aut mancus est aut deflcit totus, id est

inde a p. 174, 12 mortem ad finem, contuli hunc librum missum

et ipsum Berolinum. praecedit index rubricarum pariter atque in M. subscriptio quoque eadem est.

108 n. 7231 saec. X. subscriptio: expl. fl. G. luli Solini grammatici. adest prae- 109 n. 7594 saec. XII. caret inscriptione et subscriptione. fatio spuria. 2 XV. inscriptio post praefa- 110 n. 11206 (= suppl. Lat. 275 ) saec. tiones duas: polihistor incipit ab ipso editus. adest praefatio spuria inscripta: C. Iulius Solinus Hereio oratori salutem.

111 n. 11382 (= suppl. Lat. 1472) saec. XIII. inscriptio: incipit polihistor lulii Solini de situ o. t.\ finit in verbis p. 213, 1 res est.

explitiunt. deficit locus p. 7, 11 quique ... 8, 1 octauo. inscriptio 112 n. 13698 (= S. Germani 1389, antea 848) saec. XV. et subscriptio: Caii Iulii Solini ad Adventum polihistor sive de

situ orbis ac mirabilibus mundi (mundi mir. subscr.) liber. subscriptio: Iu- 113 n. 17543 (= Navarre 6) saec. XII. inscriptio et lius Solinus de mirabilibus mundi et de situ terrarum. adest prae-

fatio spuria. praefa- 114 n. 17569 (= Notre Dame 130) saec. XI. inscriptio ante tionem: incipit liber Solini Iulii de situ orbis terrarum et de di- explicit liber I. S. versis que in mundo continentur ; subscriptio : in cont. lulius So- de s. o. t. et de singulis mirabilibus que m.

linus explicit feliciter st. et d. domni Th. pr. Iulius 115 n. 18245 (= Feuillants 41) saec. XV. inscriptio: incipit Solimis de mirabilibus mundi et de situ terrarum; subscriptio:

lulini (sic) Solini sive gramatici polihistori ab ipso conditus et recogni-

tus liber explicit fel. st. et industria Theodosii pr. inv. inscrip- 116 n. 18246 (= Notre Dame 258) scriptus Viterbii a. 1467. tio: C. Flavii Solini de mirabilibus mundi liber incipitur.

117 Mazarinae bibliothecae n. 1526 scriptus a. 1406. inscriptio ante in librum polyhistor pro- praefationem : lulii Solini sive grammatici XLVII

logus incipit; subscriptio: lulii Solini ad Theodosium principem de mirabilibus mundi liber explicit. PATAVII

*118 univ. n. 1234. adest praefatio spuria. PERUSIAE *119 D n. 32. ROMAE ut 120 Vaticanus n. 1699 saec. XIV. inscriptio (in margine, sed manu videtur eadem): de situ orbis terre et de sing. mir. mundi; subscriptio: Iulii Solini collectanearum liber explicit. adest 121 n. 1860 saec. XIV. subscriplio: explicit polihistor Solini. praefatio spuria. divisus est in libros numero XXXV.

122 n. 1933 saec. XV. inscriptio: C. Iulii Solini sive gramatici polihystor ab ipso ed. et rec. de situ o. t. et de s. mir. q. in m. habentur. adest praefalio spuria.

123 n. 1934 saec. XV. subscriptio Theodosiana: /. S. expl. fel. st. et

d. domni Th. inv. pr.

R 124 n. 3342 saec. X scriptus fortasse Casini, unde probabile est habuisse eum Fulvium Ursinum (Nolhac la bibliotheque de Ful-

vio Orsini Parisiis 1887 p. 275). observavit Sickelius, qui mea causa librum examinavit, litteraturam simillimam esse codicis Casinatis n. 76 reliquorumque librorum scriptorum Casini sub abbate Aligerno (949—996). ego contuli Romae. — Post rubricarum laterculum, qui praescriptione caret, sequitur sub inscriptione Solinus Advento salutem praefatio, deinde sine titulo libellus.

in fine deficiunt p. 197, 2 ua in sextam . . . 202, 14 mansionibus

bereni et rursus extrema inde a p. 203, 14 et sexagies, quem de- feclum totum fere explet codex ex hoc etiamtum pleniore descriptus Valicanus reginae n. 1875 (infra n. 140). — Ipse librarius quae b sunt, raro corrupta, mutavit (R ), plerumque ad archetypum correcta ut 186, 4 calores] colorem. sprevi quae mutavit manus secunda alia deiivata ex codicibus vulgaribus, alia ex coniectura, ut sunt 41, 13 puniceo colore rubescunt — 41, 17 alias] alibi — 44, 9 additum

Corsica insula multis promuntoriis angulosa . . . in lato milia passuum XXVI similiaque.

125 n. 3343 saec. X, item olim Fulvii Ursini (cf. Nolhac 1. c. p. 276). terrarum inscriptio et subscriptio : liber Iulii Solini de situ orbis

et de singulis mirabilibus quae fiunt in mundo (quae mundi ambitu continenlur subscr.). egit de libro Alcides Mace un im- XLVIII

portant manuscrit de Solin (melanges d' archeologie et d'histoire tom. 8 Romae 1888). codex quamquam utilitatem non habet quam tribuit Mace intlole eius parum perspecta, nihilominus memorabilis est utpote inter contaminatos unus antiquissimorum. duobus libris librarium usum esse demonstrant dittographiae multae in textum receptae ita, ut alteram lectionem plerumqne emendator deleverit, ut 26, 9 quadraginta quinque vel quadragies

quinque. horum archetyporum alterum fuit classis primae, quae

eo loco habet quadragies quinque, alterum tertiae, ubi est quadraginta quinque. pariter ducunt ad codicem similem nostri

N lectiones 1, 11 magis inesse cum NH et 162, 3 sucore cum CN, cum classis lertiae propriae sint et interpolatio p. 118, 2 = 219, 33 qui ut Aristoteles et lectiones non paucae, ut 21, 1 con- ductor — 22, 6 hoc etiam receperunt quod — 45, 2 de Ulixis

erroribus (in textu). sed suo editionis interpolatae exemplari librarius usus est indiligenter; nam abest praefatio altera et remansit

hiatus p. 209, 1 — 213, 2. itaque cum classis primae exemplaria pura iusto numero suppetant, interpolatam edilionem codex im- perlecte repraesentet, ab eo abstinuimus. grammatici de mirabili- 126 n. 7646 saec. XV. inscriptio: Iulii Solini bus mundi incipit feliciter. 127 Ottobonianus n. 1140 scriptus a. 1444. subscriptio: Gaii Solini polihistor liber explicit. adest praefatio spuria.

128 Ottobonianus n. 1387 saec. XIV. inscriptio et subscriptio: C.Iulii Solini sive grammatici polyhystor ab ipso ed. et rec. de situ o. t. spuria. et de s. mir. q. in mundo habentur. adest praefatio

129 Ottoboniauus u. 1952 saec.XV. subscriptio Theodosiana: /. S. expl.

fel. st. et d. domitii Th. inv. pr. 130 Ottoboniauus n. 2072 saec. XIV. caret titulo. adest praefatio spuria in folio postea adiccto.

131 Palatinus n. 876 saec. XIV. inscriptio ante praefationem: incipit liber lulii Solini de mirabilibus mundi studio et diligenlia Theodosii

st. et d. Theodosii prin- principis, ante librum : incipit liber I. S.

cipis. ex tribus libris Palatinis, quibus in praefatione se usum

esse ait Salmasius, 'uno antiquissimo' (nempe nostro H), 'altero 'mediae vetustatis, tertio infimae et in charta scripto, sed ex optimo 'exemplari, ut apparebat, desumpto', hunc potius esse secundum quam eum qui sequitur probabiliter slaluit Stowasser (Jahres-

bericht der bffentlichen Unterrealschnle in Wien, III. Bezirk, XLIX

1892/3), pluribus commentus de libro hoc sequenlibusque tribus inutilibus omnibus.

132 Palatinus n. 1357 saec. XIII. inscriptio: commenta lulii Solini sive gramatici polyhistor ab ipso ed. et rec. de situ o. t. et de s. m. q. in mundo habentur; subscriptio: feliciter liber perscriptus C. I. S.

sive gr. pol. ab ipso ed. et rec. adest praefatio spuria. Stowasser

1. c. p. 7. 133 1'alatinus n. 1569 saec. XVI, qui videtur esse Salmasii terlius charta- ceus (vide ad n. 131). subscriptio: C. Iuli Solini sive grammatici

polihistor ab ipso ed. et rec. deficientibus foliis quibusdam desi-

derantur loci p. 6, 3 cmims .... 11, 24 uita eius et p. 162, 10 impositum ... 166, 10 namque. adest praefatio spuria. Stowasser

1. c. p. 10. 134 Palatinus n. 1570 saec. XV origine Frankenlbaliensis. inscriptio et subscriptio: Caii lulii Solini rerum memorabilium collec-

tanea. tertii ordinis est, etsi abest praefatio spuria. Stowasser

c. a. LVI 1. c. p. 8. Solini editio princeps excusa Romae 1470 (p. n. 154) aut hunc codicem expressit aut simillimum.

135 reginae n. 1478 saec. XV. adest praefatio spuria. adhaeret carmen pariter atque in Parisino 6810, nostro P et subscriptio quoque

triplex eadem, ut ex eo libro bic videatur descriptus esse.

136 reginae n. 1534 saec. XV. inscriptio ante praefationem spuriam: incipit liber Iulii Solini grammatici de mirabilibus mundi et de

situ terrarum feliciter, ante genuinam: pholihistor Solini. adest praefatio spuria. 137 reginae n. 1643 saec. XIII. inscriptio et subscriptio: Solinus de mirabilibus mundi et de situ terrarum.

138 reginae n. 1658 saec. XIII/XIV. inscriptio: C. I. S. grammatici polihystor ab ipso ed. et rec. de situ o. t. et de sing. mir. q. in m. habentur. deflcit locus 130, 6 quocumque ... 159, 7 cuius crepitu. adest praefatio spuria.

139 reginae n. 1752. inscriptio: C. I. S. sive grammatici polyhistor ab

ipso ed. et rec. incipit. adest praefatio spuria.

[R] 140 reginae n. 1875 saec. XIV, aliquando dni Iehu Basin litterarum apostolicarum correctoris. inscribitur: incipit liber Solini de mira-

bilibus mundi. finil p. 214, 4 aere nebulo extremis deficientibus, quae ex codice aliquo vulgari poslea expleta sunt adiecta sub-

scriptione C. Iulii Solini sive gramatici polihistor liber explicitus

esl. codex descriplus est, ut specimen declarat, ex Vaticano 3342,

Solinus « nostro R etiamtum integriore et eatenus prodest, quatenus eum explet. spuriam: 141 Urbinas n. 999 saec. XV. inscriptio ante praefationem in hoc codice continetur liber Iulii Solini Apolinaris [sic] de mira-

bilibus mundi, ante praefationem genuinam: C. Iulii Solini de adest prae- situ o. t. et de sing. mir. q. in m. habentur incipit.

fatio spuria. 142 Barberinianus VIII 63 (antea n. 1494) saec. XV. inscriptio: Gaii Publii Solini viri doctissimi liber polinistor, ubi omnis anliquita- subscriptio: Gaii Solini viri tis miranda sub compendio lecta sunt; doctissimi polinistor explicit. adest praefatio spuria. dixit de eo diligentia, sed libro Stowasser (1. c. ad n. 131) p. 12 non sine sine fructu. praefationem 143 Casanatensis B. III. 1 saec. XIV. inscriptio ante spuriam: epistola consularis (enatum ex praenomine C.) Iulii Solini grammatici, ante librum: pohjstoris Iulii Solini ab ipso subscriptio consularis editi et recogniti pars prima incipit; : divisus est lulii Solini grammatici pohjhislor ab ipso ed. et rec. textus liber iu partes quattuor. adest praefatio spuria, sed c. ad magis est ciassis secundae. dixit de libro Stowasser (1.

n. 131) p. 13. X/XI. 144 bibliothecae Victorii Emmanuelis Sessorianorum n. 17 saec. inscriptio in margine: Solini de mirabilibus mundi; deficit 160, 9 Alter- verb. singulis vel. specimen dedit Preiler Zeitschrift fur thumsicissenschaft 1847 p. 209. adest praefatio spuria. BOUEN 425). *145 n. 1421 (0 34) saec. XII {cat. des dep. vol. 1 a. 1886 p. vigilantia subscriptio Theodosiana: /. S. liber expl. feh st. et domni Th. inv. pr. et christianissimi imperatoris. SAINT MIHIEL inscriptio *146 n. 42 saec. XI (cat. des dep. vol. 3 a. 1861 p. 528). sub- deest, cum incipiat mancus p. 15, 4 verbis stomachi clauditur;

situ o. t. et de sing. mir. que mundi scriptio : explicit liber I. S. de ambitu continentur. AD SANCTI GALLI ipse, qui recenselur 5 147 n. 187 saec. X, ut credunt, tamen fortasse is (Bat- inter libros scriptos ibi sub abbate Hartmoto a. 872—883 pertus ad cod. Sangall. n. 267, casus sancti Galli MG. SS. 2, 72 vol. a. 1872 = Mitth. d. vaterl. Gesellschaft filr St. Gallen 13 LI

vol. I; item in catalogo bi- p. 54) sic: Polihystorem Solini in (G. Becker bliothecae Sangallensis scripto ut creditur saec. IX I; denique in catalogi bibl. antiqui p. 34 n. 209) sic: Solinus modo recte catalogo altero aequali (Becker 1. c. p. 53 n. 419), sic: Solini polihistor. nec is ad hanc bibliothecam referatur, Vadianus (ad diversus erit codex venerandae velustatis, quem Melam Basileae 1522 in appendice contra Camertem c. 4. 10) impetravisse. eum ad- ait nuper se ex bibliotheca Sangallensi a Rolhio. hibui ad editionem priorem excussum diligentissime — Praescribitur et huic libro et simillimis duobus Angelomon- A) Iuli (iulii A) Solini tano A et Florentino F : C. (commenta editus et recogni- sive grammatici Polyhistor (poliyslor A) ab ipso singulis mirabilibus quae tus de situ (de posito F) orbis terrarum el de liber per- in mundo habentur. subscribitur in iisdem: feliciter (polihystor A) ab scriptus C. Iulii Solini sive grammatici polyhistor

ipso editus et recognitus. VENETIIS cl. n. 111) saec. XIV. 148 Marcianus Lat. cl. X n. 29 (Valentinelli 22 mirabilibus mundi inscriptio nulla; subscriplio: explicit Solinus de praefatiospuria. et situ terrarum et aquarum. adest inscriptio et subscriptio nullae. 149 Marcianus cl. X n. 102 saec. XV. adest praefatio spuria, sed in folio postea adiecto. cl. n. 110) saec. XII. in- 150 Marcianus cl. X n. 115 (Valentinelli 22 grammatici polyhistor ab ipso editus scriptio : C. Iulii Solini sive et de singulis mirabilibus quae et recognitus de situ orbis terrarum liber perscriplus C. Iulii in mundo habentur. subscriptio : feliciter recognitus. Solini sive grammatici polihistor ab ipso aeditus et adest praefatio spuria. (Valentinelli cl. 22 n. 109) 150 A. Marcianus Zanettianus Lat. n. 389 grammatici de mirabilibus mundi saec. XV. inscriptio : Iulii Solini Hibernia (v. n. 38). incipit foeliciter. adhaeret caput Bedanum de VINDOBONAE Endlicheriani n. CCXLIX) saec. 151 n. 215 (= hist. prof. 664, catalogi de situ o. t. et de sing. XV. inscriptio et subscriptio : Iulii Solini

mir. q. in m. habentur. catalogi Endlicheriani n. CCL) 152 n. 3184 (= Salisburgensis 41 B; saec. XV. inscriptio eadem. WOLFENBVETTEL pagina legitur iste liber est ecclesie G 153 Gudianus n. 163 saec. X. in prima olim fuisse co- sancti Launomari, ubi item supra n. 91 videmus d* Lll

dicem hodie Parisinum 6810, nostrum P. in eadem pagiua item scribitur ex bibliotheca Mazarina Gabriel Naudaeus. codex editionis prioris causa bis collatus est Beiolinum missus a Bethmanno

hibliothecae tum praefecto, primum a. 1S60 a Gustavo Parthey, deinde ego librum domi hahui et recognovi. deficientibus pri-

mis quaternionibus codex hodie incipit p. 28, 15 a verbis Calo

princeps; praeterea folium paenultimum lacerum est. inscriptio

periit; pro subscriptione est nudum explicit.

Libri hodie latentes deperditive.

MariaDgelus Accursius in diatribis (Bomae 1524 fol.) Solinum multis locis castigavit usus praeter libros Vaticanos et Palatinos etiam codice suo.

Burdigalensium Dominicanorum codex is, ex quo Elias Vinetus et Eutro-

pium et Florum et Solinum (Pictavii 1554. 8) edidit, habens

iu hoc subscriptionem Theodosianam : Iulius Solinus explicit feli-

citer st. et dil. domini Th. inv. pr., videtur interiisse (cf. H. Droysen

in praef. ad Eutropium p. XX).

Burdigalensis alter, quem ex eadem bibliotheca idem Vinetus habuit, re-

centior illo inscriptus fuit: /. S. grammatici polyhistor ab ipso

editns et recognitus de situ o. t. et de sing. mir. quae in mundo habenlur. adfuit in eo praefatio spuria.

Corbeiensis bibliothecae catalogus saec. XII (Becker catalogi bibl. antiqui

p. 285 n. 321): 'Virgilius. Flavius de re militari. Lucanus. Solinus de situ orbis terrarum'.

Laureshamensis S. Nazarii bibliolhecae catalogus saec. X (Becker 1. c.

p. 84 n. 95 et p. 120 n. 20): 'Solini polyhistor de situ orbis terrarum et mirabilibus in uno codice'.

Vaticanus Ottobonianus n. 2540 secumlum scriptum catalogum Solinum continens iam pridem desideratur. LIII

Epitomae et excerpta.

saec. XII testibus a Petrus diaconus monachus monasterii moDtis Casini 'Solinum de miraculis chronicis ipsius (1. 4 c. 66. MG. SS. 7, 795)

breviavit'. libelli Soliniani servarunt duo 6 Theoderici cuiusdam epitomen metricam saec. XII sub prae- libri Bruxellenses, impeifectus n. 8891 f. 46—51 primos versus 259 scripto excerptum de scriptis Solini non habens nisi linthea veli (eos edidit finiens in versu transvolitant celeri saltu per a. 1849 Leopoldus Latapie Bulletin de VAcademie R. de Belgique vol. 16

f. 179—183 item saec. XII, part. 2 p. 79 seq.), alter plenus n. 10712/3 {annuaire unde excerpta quaedam publici iuris fecit baro de Reiffenberg vol. c. 67-72). inscrip- de la bibliotheque R. de Belgique 4 1843 p. praescriptum est: excerptum tione caret liber uterque, nam priori quod subieci praescripta: de scriptis Solini est a manu recentiore.

auribus aut oculis non totus sufficit orbis, non omnis nova res, oculos quae mulcet et aures, sed quae mirentur homines nec rara videntur. hinc iuvat audiri quod uon est copia cerni, unde mihi facilem si quisquam praebeat aurem, quae de Solini scriptis miranda relegi ex rebus variis, brevibus mandabo lituris, multa quidem referens et eorum multa relinquens. sermo sed incomptus ne sit tibi forte molestus,

lector, clementem tibi reddet, ut arbitror, aurem mira fides rerum, compendia tot novilatum. quomodocumque sonet sermo, sit dulce quod affert: aurum subversis penitus reperitur barenis gaudet. nec labor ille dolet, qui de spe divite

(sequitur in codice 10712/3 index capitum)

legerat hos Stephanus, studii probitatis amicus,

versiculos tituli compendia grata professi, 1 inquit, arridensque mihi: nobis sudabitur ), 2 prodesse coaevis, hoc opus, unde ) tuis poteris ut mentem studiis aptent et rebus honestis. 3 iungere dextrae haec ait atque ) suae dextram me

cod. 10712. 2) inde cod. 8S91. 3) haec atque ad 1) suadebitur cod. 8891. '

LIV

cogens: hoc vperis coeptum mihi perfice, dixit. erubui tecitus paulo post pauca locutus:

pareoo, dixi; plus iussio posset amici. tantum quod scribo penitus proferre caveto,

deque nieo ') titulus semper sit nomine mutus, ine me verbosum, ne me. testetur ineptum 2 et dignum poena, quod feci vile ) poema, Quintilius vates ne dicat: corrige, sodes,

istud et hoc male slat, vatum chorus hoc tibi damnat.

at si, quod nolo, si forte legatur ab ullo qui sensu modicum non novit Theodericum,

3 donet ) me venia, reputans tibi, non sibi scripta.

4 quidquid ) in hoc pecco, te respicit, arbiter esto.

In parte haec redeunt in fine codicis integri:

8 haec ) de Solini scriptis miranda relegi hoc et mandavi curae quae digna putavi.

6 si mea scripta Iegas aliis, authentica ) reddas.

Auctor igitur fuit Theodericus quidam "), quem fuisse Lobbiensem

virum doclum saec. XII (M. G. SS. 21 p. 317) coniecit Ludovicus Traube

(0 Roma nobilis act. Monac. vol. 19 part. 2 p. 358); dedicavit is libellum nescio cui Stephano. c Epitome Solini hexametrica, quam a Marquardo Frehero habuit Sal-

masius (v. eius exerc. p. 20. 25 al. et Vossius de hist. lat. 1. III

s. v. Solinus), fortasse est ipsa Theodericiana. d Berolinensis Phillippsianorum n. 61 (= 1728) saec. XII f. 76 (catal.

editi p. 117) sub praescripto : hi versus hoc ordine non erant transcri-

bendi, sed ut in fine eorum capitula docent: historia Solini docet ordi- nata exhibet Solini epitomen versibus leoninis conceptam incipien- tem sic:

iaculus serp. Hic semper ventis pernitior atque sagittis tranfigit quoque iaculatus ab arbore sese.

finientem sic:

grifes equ. Hanc quasi per modicam grifes veliit ungue rapinam

capitula in fine incipiunt /. Ladas. Polimestor ; fiuiunt psitacus. differre

1) meoB cod. 8891. 2) qui feci mille cod. 8891. 3) donec cod. 8891. 4) quincquid cod. 8891. 5) hoc cod. 10712. 6) autetica cod. 10712.

7) Iudaeum eum fecit Reiffenberg 1. c. p. 71 legens in indice capitulorum Iudaea regio mea; at in codice esse non mea, sed in ea, adnotant Goldstaub et Wen- driner ein toscovenezianischer Bestiarius (Halle 1892) p. 162. LV

codice cuius reliquiae supersunt in epitomen Theodericianam ab ea, velocttate ho- quod in illa caput de Phillippsiano inde colligitnr, minum sic incipit: celcres tulit equore plantas, Sic currendo Ladas in pulvere signum. liquerit ut nullum gressus leguntur: in Phillippsiana haec praeterito Polymestore; contra levitate vigebat, Ladas: Hic dum currebat, tanta pervolitaret harenam. ut minime lesam pede leporem currendo praeire. Polimestor: hic poterat facile de libro Iulh Solvu saec. XII p. 1-9: excerpta e Bruxellensis n. 10098 de mirabilibus. a. 1581. f Bruxellensis n. 15773 401). XIII (cat. des dep. 2 a. 1888 p. g Evreux n. 1 saec. 48 saec. XII. h Florentinus Laurentianus 20, Crucis 10 saec. XI II. Florentinus Laurentianus S. 7, i 243). {cat. des dep. vol. 1 a. 1849 p. k Laon n. 461 saec. XIV (ROhl Verbreitung des lusUn Cottonianus Faust. A VIII f. 104 I Londinii 33). im Mittelalter. Lipsiae 1S71 p. . inscriptio inciprt Uber M. XII/XIH. : m Loncbnii Sloane n 2030 saec. ae mirabilibus mundi. saec. XIV. Londinii mus. Brit. add. n. 14092 n XII. Ratisponens.s S. Emmeram, E 98 . Monacensis 14714 sive a. 557). XII/XIII («tf. des dep. vol. 7 1885 p. p Nimes n. 52 saec. XXVIII sub Heirico. Nizza n. 92 vide p. g a. 1489. Canonic. scnpt. eccl. n. 223 r Oxoniensis Bodleianus Solinus de mirabMus mundr saec. XIV. inscriptio: s Par"nusn.68l8 abreviatio...... XXVIII sub Heinco. u. 8818 vide p. t Parisinus -abbremaUo Victoris) saec. XIII. inscnpt.o u Parisinus „. 14726 (antea S. Augustus Caesar. mirabilibus mundi. incipit ex verbis Solini de . Parisinus b*L "^^ ^^ Endlicheriani n. CDXX)

et ex Zioro Soft/u. 3959 saec. XV.

x C. E d i t i o n e s. )

154 princeps sine loco et anno, impressa Romae per Ioh. Schurener de Bopardia (Hein n. 14874). inscriptio: Caii Iulii Solini memorabilium collectanea. typographus expressisse videtur codicem nostrum n. 134 simillimumve. — Ex hac editione videntur descendere im- pressae hae: sine loco et anno (qui fuit ante 1474) adiecta praefatione Bonini Mombritii directa Antonio Triulcio — Parmae per Andream Portiliam a. 1480 — Venetiis per Theodorum de Regazonibus de

Asula a. 1491 — Venetiis a. 1493 — Venetiis a. 1498; certe in omnibus ad finem praefationis genuinae adhaerent verba interpolata quod ante omnia demittere in peclus tnum velim ac scribere ad

p. 2, 7 pertiuentia. praefatio spuria abest et a principe et a reliquis praeter Mombritianam, quae cum praeterea per paginas versusque principi respondeat, primus quaternio et praefationem

alteram et indicem capitulorum conlinens a principe recedit.

etiam Bartolinus Atriensis, qui Solinum edidit Brixiae a. 149S quamquam in praefatione ait eum a se castigatum esse multis

et adhibitis et novis vetustis exemplaribus , principem cditionem

repetivit hic illic temere correclam ex coniectura. denique editio

impressa Pisauri ab Hieronymo Soncino a. 1512 repetita est, ut ait qui praefationem sciipsit Alexander Gaboardus Turellanus, ad exemplar Venetum, scilicet ex supra dictis unum, nam a principe non

discedit nisi cum iis (ita p. 16, 1, ubi princeps dein minui at, et

Veneta exempla et Pisaurense legunt deminui autem; item p. 118, 1 c pro angio substituunt angulo). sed addidit Turellanus con-

1) Virorum doctorum in Solinum adnotationes manu scriptas in biblio- thecarum catalogis offendi has: Iac. Bongarsii ad ed. Vineti, hodie bibliothecae Bernensis W 35 adscripsit variam lectionem libri tum Pithoeani, qui iam est Parisiuus 6831. Casauboni animadversiones ad Solinum servat bibliotheca Cantabrigiensis (advers. 35) Ferd. Lindenbrogii adnotationes ad codices hodie Havnienses (vide p. XXXV

note 1). Oudendorpii collectanea Soliniana sunt in codice bibl. Leidensis n. 577 catalogi Geeliani.

Anonymi adnotationes ad ed. Iuntinam a. 1526 servat bibliotheca senatus

Lipsiensis rep. I. 8, 89. Anonymi collationem Solini cum quattuor mss. regiis servat mus. Britan- nici codex Sloane n. 111. LVII

antiquissimis' et praefationem Iatis', ut ait, 'quatuor exemplaribus aliquot ex codicibus spuriam et in appendice varias lectiones vestigium ego nullum petitas, quarum tamen in ipsa editione repperi. 1473. inscriptio post in- 155 Venetiis per Nicolaum Ienson Gallicum Solini de situ orbis terrarum et memora- dicem capitulorum : Iulii praefatio spuria hic bilium quae mundi ambitu conlinenlur liber. ad codicem nostrum quoque abest. archetypum proxime accessit 5. n. 38 Londiniensem Arundelianum expressit editionem 156 Bononiae n. 1500 cura Philippi Beroaldi. is emendavit. Venetam a. 1473, sed hic illic textum genuinam praefatio spuna 157 Florentina luntina a. 1519. adest anle ad Antium ex velustissimo codice praescripto titulo : Solini epistola principem, sed passim descripta. sequitur in universum editionem textus reperitur mutatus.

Vindohonae a. 1520 per Ioh. Gamertem. Solini pohjhistor ex antiquis Burde- 158 Pictavis a. 1554 prodiit C. Iulii ut nunc pri- galensium Dominicanorum codicibus ita restitutus, Eliae Vineti. de codicibus iis mum natus et editus videri possit cura pauca inde adsumpsit Vinetus repraesentans fere diximus p. LII ; luntinam. quae editio cura Claudius Salmasius Solinum edidit Parisiis a. 1629, a. 1689. praeter com- Pitisci repetita est Traiecti ad Bhenum perfectae nec mentarios doctrinae saepe molestae, sed tamen criticum vir summus con- facile superandae apparatum quoque libris Parisinis qui gessit nequaquam spernendum, usus praesertim par est constantia Soli- nobis sunt P et i¥, sed neque ea qua perpetuam num recensuit neque commentario variam lectionem inseruit. quae tum prae- De edilione mea priore edita Berolini a. 1864 c habuit vel ea sua fata. con- fatus sum, hoc loco repetenda esse duxi. tempore Carolus Ludovicus silium ceperant Solini recognoscendi eodem vero hic de Bothii Both Basileae et Gustavus Parthey Berolini: mox pararat Bothio sponte dono consilio certior factus quae ad eam rem

si quid sibi accidisset, collectane- obtulit. quae.Bothius ita accepit, ut Bothio orum suorum Solinianorum Partheium heredem faceret. quare lugenda paulo post defuncto morte immatura nec necessariis eius solis redierunt ad Partheium Soliniana non solum sua, (f a. 1860 Iul. 16) editionis fundamentum. sed etiam Bothiana, praeclarum sane futurae superadderet tot auctori- tractare igitur coepit Partheius Solinum, quem LVIII bus utilibus magis quam bouis et propterea vulgo spretis, restitutis autem sua industria suaque in niinimos quosque et tlebiles infra classem classicos indulgentia et quasi caritate: iamque editionem fere absolverat, cum de eius consilio et instrumento quid sentirem ex me quaesivit. ita ut obsequerer homini amico et familiari, in eam rem inquirere coepi cumque ei signiflcassem apparatum nondum satis plenum mihi videri nec per eum liquere de fundamento editionis Salmasianae bonamque me spem habere de libris Parisinis et Leidensibus, quos tum non no- ramus nisi ex catalogis editis Salmasioque, obseculus mihi esl amicus meque rogavit, ut in instrumento augendo et in textu recognoscendo se adiuvarem: quod me facturum esse recepi. deinde vero opera pro- cedente intelleximus tam in parvis rebus quam in magnis unum esse debere operis magistrum, itaque evenit, ut ego ex structore fierem architectus, amicus autem editoris persona deposita redemptor. patet tamen ex hac narratione si quid profecerunt litterae auctore diu ne- gleclo iam ad libros scriptos exacto, eius meriti laudes non tam niihi deberi, qui postremam tantum et fere subitariam operam Solino im- pendi, sed Carolo Ludovico Rothio et Gustavo Partheio, qui hanc editionem suis laboribus fundaverunt". TRES. III. CODICVM CLASSES

recensui- codicibus Solini, quos modo Accedimus ad quaestionem de saUs .mpbca- eam et pro libelli tenu.tate mus recte aestimandis, variam librorum ordmes ^fnguamus, Ha instituemus, ut hoc capite tres um Z r- naevos habeat, ,n smguhs autem norum quivis sua merita suosque conven.ant adhibiti inter se aut cuomodo libri a nobis Zb s complura extare 7Z< Lendamus - Cuiusvis ordinis exemplaria ' ahisque adsumpUs quod adhibita sufficiunt bt fel PFopterea augeatur, ostendent loc, u, mendis tantummodo apparatus inutSus specmm.s causa ad- notorum codicum lectionem ad nuo omninm mihi non pauc, scr.pu plunbus sunTpraeterea inter codices reiectos eci P praevan- solum inutiles, sed eUam larbus adhibitis itaque non rm P auctore latms ullo eorum qui supersunt caTes nam contaminatio vix in grassata est quam in Solino. CLASSIS PRIMA

Classis prima, cuius tamquam notae primariae sunt ex una parte hiatus effectus amisso folio archetypi paenultimo, ab altera parte immuni-

tas huiusce ordinis librorum ab interpolatione gravioris momenti, redit ad archetypum fortasse scriptum ante saeculum sextum. nam ut mittamus codicis huiusce classis C consensum in erroribus cum Marciano Capella

mirum, sed fortasse casu effectum (vide infra p. LXXXIX), ni fallit locus 46, 14 (ichnus) Isidorus usus est codice a naevis huic librorum

ordini propriis non immuni. sed ut de Isidori codice Soliniano cjuae

infra (p. LXXXIXseq.) dicentur, adhuc dubitationi obnoxia sunt, ita certum est codicem ita mutilum, ut modo dixi, extitisse a. 825, quo euin adhibuit Dicuil. item archetypum tam codicis eius quem adhibuit Ano-

nymus Leidensis quam Heidelbergensis scriptum fuit ante a. 850. exemplaria quae extant saec. X non excedunt. a nobis selecta sunt haec:

R = Vaticanus 3342 1 , . _ p . s ducti ex eodem archetypo Kj •— Casinas N = Havniensis 444 S = Sangallensis ex codicibus duobus, altero nostri N simillimo, quem in

parte prima fere ad p. 74 presse sequitur, altero classis tertiae contaminatus, quatenus huiusceclassisest. affines A = Angelomontanus pracedenti similis, sed interpolatione ulterius grassata. *H = Heidelbergensis et Anonymus Lei- densis consentientes. H = Heidelbergensis ubi Anon. Leiden-

sis deficit.

Dicuiltana excerpta. A Dicuilo huiusce classis exemplar adhibitum esse praeter hiatum supra dictum aliorumque errorum gravissimorum communionem, de qua mox dicetur, inde efficitur, quod loci in auctario p. 217—221 compositi omissi in classe hac, recepti autem ex parte

in classem secundam, plene in tertiam, Dicuil non novit. certe afferens locum 100, 12 omittit quae interponunt

libri illi de navibus vimineis; item si copia ei fuisset LXI

negasset c. 7, 15 insulas relationis p. 219, 3—29, non libris auclorum, a oceani septentrionalis memorari in apposuit alicuius quibus destitutus narrationem ibi presbyteri religiosi. proponemus exem- Horum librorum proprietates ut explauentur, utrique communes, et C singulares, deinde ulis selectis lectiones primum R singulares, deinde ns communes, mox item codicum N et *tfvel tf primum a lege communi recedentes, demque lectiones huius classis singulares Dic. comraunes. mendas libris oinmbus RCNH R errores singulares. caligine om. 9, 10 profunda auno om. 11, 15 ut . . . . 16 12, 17 edidit om. 12, 21 hominum om. 40, 9 capi] capite 52, 12 Gelonium stagnum om. 54, 10 Aetnae] aeterna C 2 57, 15 alluuntur] clauduntur cum romauae ecclesiae 66, 19 Romanae gloriae] 85, 9 eos] iudeos 85, 16 Sauromatas] aromata 121, 9 hyeniam] yenam C errores singulares. saepius orti ex falsa Numero pauciores sunt quam in gemello R et doctrina quam ex neglegentia. ualeat 19, 18 ingenium] ingenium 31, 20 laterum] litorum campus ethnensis 50, 14 campus Hennensis] 156, 16 Catoten] catochiten

RC errores communes. alios nou Commune utriusque libri archetypum praeter errores aliud substituit signi- paucos subinde pro vocabulo maxime insolentiore 2. 3. 175, 5. 176, ficatione eadem (vide infra 17, 1. 164, 13. 174, necesse est, cum 47, 10 post 10. 191, 10). glossas quoque habuerit est euullientes, item scaturrigines C in textu habeat, sed deletum, id

Yl&GtU7lt utrumque, ubi nexuunt habent 128, 15 in R sit nexuunt manu eadem CN, nectunt reliqui. LXII

1, 11 magis inesse om. RC

3, 19 habet] habens RC

4, 16 conuiui et] cl. II, conuiuiae NS, conuiae H, conuiuia RC 17, 1 unguiculis] ungulis RC cum cl. II

18, 14 Antoniam] cl. II, antonian JVS, antian H, antoniana RC 25, 12 mille ducenta] cccc (ex occc) RC 35, 9 Veneri matri quae frutis dicitur] u. m. q. ericis d. RC

37, 6 nectente] cl. II, netente JV, nente S, nitente RC, uertente H 45, 2 supinati] H, sup(p)inatis NS cum cl. II, supinitatis RC cum AP

53, 4 halilu ab ipso] cl. II, (h)alitato NHSA, halitu RC

77, 9 quo] cl. II et N, in quo SAP, om. H, quod RC 82, 4 non iniuria] non sine iniuria RC

88, 16 probissimi] cl. II et N, probatissimi RCHS 97, 3 suffragines] cl. II Dic. N, suffragiones RCHS

114, 10 equos] cl. II cum hidoro, equas NHSA, aquas RC 123, 10 alui tumidiores] aliud midiores JV, aluus humidior est H, aliud humiliores RC 137, 5 sexaginta] xl RC 157, 18 subterlabens] sub terra b(vel v)enis RC 164, 13 fumidum] fumum RC 170, 16 liene] linea RC 171, 5 lancinant] laniant RC 174, 2 uumerant] nominant RC 174, 3 aestivo q. torrente] aestivo q. tempore RC 175, 5 plura] multa RC 176, 10 ambiguum] dubium RC 178, 9 germinis transferendi] H, geminis tranferendi N, gemmis transferendis RC

181, 3 Indica . . . iugerum om. RC 181, 10 extraordinariae] extra ordinem RC 183, 7 inter hos et Indiam gnarissimi Ciconas locaverunt om. RC 183, 11 etesias] NH cum cl. II, et aestas RC, et aestatis A 193, 10 colos] NSA\ color RC et cl. II 197, 11 gymnosophistas] gymnofistas RC 197, 20 natosque] natisque RC 206, 4 occipere] NHS, accipere RC cum cl. II

proprii errores. N et, quatenus prirnae classis suht, SA multos habet Codex JV, qui in universum diligenter scriptus est nec errores non ex archetypo ductos, hiat locis his: ;1 ;

LXIII

om. N 39, 8 filiamque eius Marsis 114, 12 loco om. N omnes bomines om. N 198, 1 corporum magnitudine prima tamquam EosdemS habetplenos; ceterum uterque liber in parte conspirant. gemelli sunt, sed etiam postea passim desci- R, discens 5, disciscens N, 58, 4 dispescens] cl. II et sic fere scens A 109, 4 ingrui] ingrue NS 113, 9 magis] maius NS 120, 16 Scaeuola] sc(a)efola NS alguine horrescat NSA 129, 2 algu inhorrescat] NSA 1S5, 13 sescenta] sexcentena 193, 13 nuclei] nuculei NS

Leidensis consentientium) *fl (= Heidelbergensis et Anonymi Leidensi) errores proprii. et H (Heidelbergensis deficiente Anonymus Leidensis scribens c. Codices duos eum, quem adhibuit hunc scriptum saec. XI ita consentire, ut a 850, et Heidelbergensem ita de- verisimile sit, exempla quae sequuntur ex illo descriptum esse gravissima adeoque hiatus (106, 10. clarant, ut etiam vitia plurima et redeant Heidelbergensi reperta apud Leidensem 108 5) ex nostris in solo a Leidensi adhib.tum quam ob rem Leidensis editorem Manitium librum venditavisse, nisi nossemus hom.nem, pro archetypo Solinianorum omnium Leidens.a et codex He.del- miraremur. sed tamen quamquam excerpta ab huiusce libn vitns non pau- bergensis ad idem archetypum redeunt, duobus minimum saeculis antiquiore pendent.a cis illa utpote ex codice codicis Heidelbergensis compos.tae immunia sunt. interpolationes maiores inserta) pet.tae sunt verba p. 183, 10 Solinianis p 222 (quibus addenda afuerunt a Leidensis prototypo, certe p. 102, eae fere ex Isidori originibus reliquae; non magis habuit voca- 14 183 10, sed sine dubio etiam 2 novem diebus; hiatus explentur 102, 1 bula insiticia 72, 13 constat, 197, ambo Leidensis et Ileidelbergensis ubi adsunt et 138, 3 et sic deinceps. in Heidel- alterius utrius lectio mendosa, quam et diffenint, sperni potest suppress.mus notatam [fl], in Leidensi ber-ensi in apparatum rettulimus gravissimas non redeuntes in Heidelbergens. l.ic habet plurimas et mendas - ut 51, 11 Acidem) et enndem omnino a compilatore commissas, et duorum 9 meridiem} memVhym. ab h.s 101, 1 Siluram} silnestrem - 116, abstinuimus. librorum sordibus in recensu qui sequitur LXIV

22, 7 vi amnica] biennio H 46, 13 Ilienses] hiolenses H 50, 16 Liberae] liberi *H 52, 8 Aegyptias] eptias [H], baeptias Leid. 64, 9 Athamaniam] emathiam H

101, 2 gens Brittana Dumnoni tenent] gens Britannica cletinet [//], ingens Britannicam tenet Leid. 106, 10 Cyprium ... 11 Ligusticum om. *H 108, 5 diceremus quidam tamen Libyam] uocarent Iibyam *H 110, 9 Anatim] tanaim H 113, 16 deducla] deta RCN, dedita H supplens 113, 18 nec ab Icosio taciti recedemus] est et oppidum icosium H 128, 11 neque .... caelo om. H 130, 11 Garamantici Aelhiopes matiimonia privatim nesciunt, sed

onmibus in veuerem vulgo licet] Garamanticis omnibus venus est vulgalis et H 132, 11 quaedam ex istis nationibus] quaedam excitationibus RCN, quae aeaedem nationes // eorrigens

136, 19 plagae sidere] plaga est de re Leid., plaga est dire [II]

153, 5 radi abnuit] radia abnuit CN (deficit R), india abnuit H corrigens 153, 7 corona crocea] croco congruit H 169, 16 Cremutius auctor est] notum est H 174, 8 primos dominos] primas domos *H 178, 15 caloris] cal(l)is RCN, callium *II 180, 17 Apollini Didymaeo] apollini deli H 184, 9 quadringenti] quingentorum *H 184, 11 medium aevum] mediocum RC'(1)N, medium *H corrigens 186, 10 extra Indi ostium] extra Indiae ostium [H], extra Indiam Leid. 192, 6 consumunt] consuunt RC, consunt N, concludunt H corrigens

196, 1 Antichthones] Plinius, ea(s)chites cl. I et II, tum scitas *H corrigens Praeter errores hos libro H Leidensique proprios, quos ex incuria inscitiave librarii enatos esse patet, aliis locis lectiones huic libro propriae suspicionem movent, annon scriptor archetypi modo exemplum adhibuerit classis secundae tertiaeve, modo Plinium ipsum Isidorumve adsumpserit.

Polyhistoris titulum novit Anonymus Leidensis (v. p. XXVIII).

7, 1. 3 Esquilinus] H cum LMP, esquilinis RCNSA

11, 1 offensi] H cum LM, offensione RCNSA LXV

12, 10 solus] II cum LM, solum RCNS 19, 20 naevos] H cum LM, neruos RCNS tf LR 27, 8 XC] RCMAP cum Plinio, triginta cum Ubris melioribus, cccc RCNLMGS 37, 14 quadraginta] H cum A et Pftnii 38, 5 visendo] RCNMSA, visenno tf ram IP mysterium cum LP 38, 16 ministerium] RCNHMSA, H 39, 7 dedisset] # cum LMP, desisset RCNSA grecum fl 41, 4 dicilur] RCNMSA, graece dicitur IP, 54, 13 sacra] RCNMSA, sacrata *tf cum IP 60, 2 Leleges] # cum P ef Pftnio, leges RCNLMSA cum AP 63, 7 Pelagonia] RCNLMS, paflagonia H spilonstoma ac deinde H, 80, 15 ac deinde spiloustoma] sextum ac deinde spilon- cmims igitur archelypum habuerit necesse est sextum stoma: ac deinde habent versu praecedente SA quadringenta RCN Dic. 81, 2 quadraginta] H cum LMSAP, inmeritum RCN Dic. 96, 12 inpeiitum] H cum LMSAP, 100, 13 nonnisi] RCNSA Dic, nisi *H cum LM in minium inminuunt 103, 14 in minium] RCNSAP, inminiunt M, H cum I Capella, fons II cum I 104, 2 frons] RCN(M)SA cum Plinio et 128, 16 venae] RCNLM, rei H cum SAP eandem corruptelam altero 134, 8 Nigrim] RNMSAP, tigrin H cum I: solus. loco 116, 8 habet *H solus, tertio 138, 13 [H\ agitatum*#curoIP, sublatumSi 140, 1 saginalum]i?CW,sagitatum/W, undique cum LSA et Isidoro 147, 1 Indique] RCNM cum Plinio, H

aulumpno et uere . . . tu- 162, 5 et tumet vere] LM, et uere RCN, tumescit mescit H: librarius nt de suo locum interpolavit, ita vocabulum adiecit loco quidem alieno, sed vix ex ingenio 187, 15 Nulo] H cnm LMQP et Plinio, nilo RCN 190, 15 aquae] II cum LQASP, atque RCN potest inspexisse prae- Plinii Isidorive codicem huiusce recensionis auctor his: ter locos modo adlegatos 37, 14. 60, 2. 147, 1 aliis 77, 5 LXXX] reliqui omnes, lxx H cum Isidoro Plinio 83, 20 Iaso] reliqui omnes, iasone H cum cum Isidoro 86, 3 Moschorum] reliqui omnes, oschorum H apronio CNLM, 151, 3 Papinio] H cum Plinio, p. aponio SA, p. palronio RC* cum Plinio 161, 1 anthracias] reliqui omnes, antrachites H Isidoro 162,5 reliqua anni] reliqnis anni temporibus H cnm

Solinus. LXVI

Leidensis et Heidelbergensis librum archetypum contaminationem subiisse adsumpto codice classis diversae vel emendationem ex auctoribus aliis quamquam ex supra dictis nequaquam liquet, nam aliae quoque causae ea efficere potuerunt, emendationes ex coniectura factae, geminationes, quas infra videbimus adfuisse in archetypo communi classis primae, denique casus, hoc certe inde confirmabitur ubi agitur de Iectione archetypi classis primae constituenda, diffidendum esse vel maxime huic codici. ei quod in priore editione nimiam auctoritatem tribui, excusationem habet, carebam enim tum primi ordinis testibus certioribus. in hac quamquam neglegi non debuit, iam loco primario deiectus primae classis ultimus est.

quatenus primam classeni repraesentat , S errores NH et , eommunes.

X 8, 1 ifito] isto N H

9, 3 septingenti] sexcenti NHS

9, 9 anni] annui NHSA expertirentur explica- 9, 24 expedirentur] experirentur JV'S, H, rentur N*A (priscis H) NHS, 19, 16 Tarquinii Prisci] tarquinii superbi prisci pr. tarq. sup. A

27, 8 XC] RCM cum Plinio, xl NS, xxx HL 41, 15 excluduntur] excuduntur NHAP, exciduntur S 48, 20 dum merso] demerso N*HS 52, 4 praecentorias om. N*HS 52, 16 lacu] loco NHS 60, 1 Graiae] gratiae NH, graue S 61, 11 rege] reges NHSF 67, 4 experiri] expediri NS, expedire //

l 72, 5 non stipata] constipata N *HSA 73, S vectitatam] vectitam NHS 74, 19 asteria] ausleria NHSA cum Plinii libris 80, 14 pseudostoma] RC Dic, speudostoma NH 82, 13 in caerulum] sincerum NH 83, 17 ultra] ut NH emendans 84, 3 proeliati] proelianti N, praeliantes H emendans 85, 3 Satarchae usu] satharcheus N, satharcei // 85, 16 sitos] tos NH 86, 2 maciantur] mactantur RC, metantur NH 97, 12 Caesare omnes vel omnis] caesonis NH LXVII

104, 6 favonii] favoniis NH N*HRi Dic. 105, 10 Atlanticos] R'C, atlanticus 108, 17 quo] quod N*HSAR* coniuit S 121, 15 cohibet] RC Dic, coniuet NH, 124, 20 adulteri] adulterini NH 127, 6 extimum] exitum NH 128, 7 comis om. NH 155, 8 tactum] factum N*HSA 172, 9 captivusque] captiuus usque NH 179, 16 dum om. NH emendans 181, 14 nec illi] illi N, illi non H emendantes 188, 17 tota] mota RC, om. NH 193, 15 renitens] renidens NH 195, 7 trahentes] trahens NH 197, 14 admissusque] missusque N*H universum in duas famihas Discedunt igilur primae classis libri in altera libros NH accedente, quarum altera libros RC comprehendit, interpolationibus, S. utra familia quatenus immunis mansit a tertiae classis ex testimonio classis secundae. verum servaverit, plerumque deciditur et omnes fere errores sunt singulares lectiones tam R et C quam N H ostendunt. sed tamen non desunt loci, meri, sicut supra adlata exempla recedunt ab iUa duarum stirpium divisione ubi primae classis testimonia aut servaverunt. denique huius class.s testis om- aut adeo licet singularia verum codicem adhibuerit, quaentur. pro- nium antiquissimus Dicuil cuius generis 10), infra 11. 102, 2. 144, 7. 150, 2. 157, pria bona vix ulla affert (vide 96, non satis undeeaquoquequaehabetspeciosal37,18. 138,5. 11 visa sunt mittamus consensum eius cum RCN contra H (v. p. fida esse; aliquoties, ut errat verum habet cum N infra p. 97, 3; LXV ad 81, 2. 96, 12. 100, 13), cum classe tertia 62, 6. 92, 8. 99, 14. cum N 62, 11. 150, 4. 215, 4; autem cum H 62, 10. 80, 14. 121, 13. 144, 7. 121 7 214, 1, passim Dicui- fortasse licebit colligere codicem 149 19 188 3. 208, 2, unde quo pendent Anonymus Leidensis et hber lianum similem fuisse eius, a exemplis quae sequuntur. m Heidelbergensis. dicta haec illustrabuntur propter accedentia test.mon.a class.s archetypo classis primae quid fuerit nam ubi consent.unt ex hu.us secundae plerumque extra dubium est; est classe altera, ibi consentaneum ordinis libris RCN duo unusve cum

eos archetypi lectionem servavisse. . archetypa fuit d. n. = subscriptio studio et diligentia domni (m Theodosii invictiss.m. pr.nc.pis domini nostri , vide p. XLIV) solus Heidelbergensis. ex libris non contaminatis habet e* LXVIII

litaret 4, 18 sacrificolis daret] sacrificii lidaret RN, sacrificii CHS sine dubio ex 6, 12 hominem exivit] H cum cl. II et Prisciano, archetypo, exuit RCNS

16, 6 pleniluniis] NS, pleni luminis RH, inc. C 17, 6 brevi cedunt] CN, breui recedunl RH 21, 6 solus] R, solum CNHSA 30, 7 nauis] C, nam uis RNH NS, messapia ea 34, 14 Messapiae datam] cl. II, messapiae alam tamen RC, messapiam eam tamen H pelasgicon 61, 10 Pelasgicon nominal] JV cum M et Plinio, conno-

minat 5, pelasgi cognominat RCH cum L 62, 6 attollitur] extollitur Dicnil cum F II 62, 10 a corruptelis] RCNS, ac corruptelis H Dic. cum cl 62, 11 deo] RCH, de eo NS Dic. 64, 19 occepit] N, accepit RHSA, cepit C coeunt 78, 5 quoquo eant] cl. II, quo eant N, coeant C, RH 80, 14 namj cl. II, a N, quintum H Dic, om. RC 83, 6 pupula] RN, pupilla CH canes R, horum generum 83, 16 hoc genus canes] CN, hoc genere canes H apollinitarum Dic. cum MSP 92, 8 Apollonitarum] RCNH cum LA, bobus feri Dic. 96, 11 bovis feri] boues feiis RCNH, 97, 3 suffragines] N Dic, suffragiones RCH 99, 14 non qualibet] qualibet Dic cum A 102, 2 nullus dies] Dic. cum d. II, dies nullus RCN*H 103, 2 mage] R Leid., magnae CN[H] 104, 15 insulae] C, singulae RNH 121, 7 pronius] prom(p)lius Dic cum SAP 121, 13 corocottae] cui corocottae H Dic. alio loco RNHSA 125, 21 a loco] C cum cl. II et Isidoro, Dicuil cum Plinio, 137,' 18 a meridie] libri cum Isidoro, ad meridiem fortasse inde emendans ex hoc emendans, 138, 5 Nilidem] Dicuil cum cl. II et Plinio, fortasse nilum RCN*H spetita [H], specu Dicuil, 138, 11 specie] RCN cum cl. II, spenita Leid., vereor ne coniectura RS) dorso RCNS, in 144, 7 inequitantes dorso] inequitantis .(-tatis dorso equitantes H, equitantes in dorso Dic. 149, 19 colla] RCN, collo H, collum Dic scribitur RCNH 150, 2 interscribitur] inscribitur Dic, LXIX

rantcheam R, practheam NDic, 150, 4 Panchaeam] pantheam C, prantheam H C[H}, circumsessus RNLeid. cum 154, 8 circumsaeptus] circumsepsus

cl. II RCNHSA 157, 10 Tigri] Dic. cum cl. II, tigride I, profluxit RCH 158 8 fluxit] JV cum MSAP, fluit R, lydia et amolus 168,' 3 Lydiae Tmolus] NSP, lydia et tmolus

C, lidiae molus H nubibus RCH 168, 15 nubilis] N cum cl. II, egressum RN 172, 11 et Rhesum] et ressum CH, b axo H 179, 19 Oaxo] RCN S, oxo C*N\ cu.ant II et Leid., rem publicam N 185, 2 res publicas curant] cl. cum SAP, res procurant RC[H] dedierunt C\ sed diderunt N, se dederunt 185, 4 se dediderunt] se RC**H dissonant] morum (horum Leid.) p. dissonat 186, 16 mores populorum populorum dissonat (om. CN Leid., mos p. dissonat [H[, mores) R qui N, parentes !*£*# 187, 4 parentesque] parentes indigent CHDic. 188, 3 indigi] indic(a)e RN, oflcior N, officio B// 188 13 officiosior] C cum cl. II, SAP fortasse coniectura, ideoque 198,12 idque eo] Leidensis cum RCN [H] et cl. II uectatique HSDic. 208, 2 uectitatiquej RCN, pauxillae Dic. cum SA 214 1 pauxilla] m. i. cum putredine H, cum 215', 5 cum monstra illa pulredine] C, putredine NSDic. {deficit R) m. i. cum

Lectiones geminatae.

ordinis libri descendunt, habuisse Archetypum codicem, ex quo primi mulfs, sed certis. dittographias efficitur ex indiciis non glossas quasdam et

inconsumpto . cl.II in- incorrupto R, incorrupto CII cum f 81, 3 incorrupto] consumpto NDic. pecora pecora Priscianus, pecua Leid., pecua [H], 100, 7 pecua] cl. II et RCN Dic, pecunia . soh C: Leid., soli sibi N[H]SA, sib, m 101, 8 sibi] cl II, soli R soli archetypo fuit sibi LXX

121, 15 orbium] libri nostri omnes, orbium oculorum Dicuil, vel oculorum orbium Bemensis.

Haec lectionum duplicilas in huiusce ordinis archelypo libro late fortasse patuit et differentiarum earum, quas codices sistunt intra (ines ordinis primi, vel praecipua causa potest fuisse.

Coclicum classis primae errores communes.

Quamquam libri RCN*H (vel H) S et Dicuil passim differunt, in universum lectio archetypi huius classis certa ratione efficitur consen- tientibus Iibris illis aut omnibus aut plerisque. dabimus igitur vitiorum huic ordini propriorum exempla praecipua. ceterum lectiones classis

primae utrum verae sint an falsae, in ratiocinatione positum est; nam

postea demonstrabitur testimonium classis secundae paris auctoritatis

esse, tertiae autem incertum et fallax.

2 4, 15 Potitios] VMP, poetilios RCNHSAL

6, 4 de Caeninensibus] LM et fere P\ de caninensibus RCNHSA

9, 21 circuitum] LMP, circiter RCNHSA 13, 16 in se] LMA, inde RCNHS 17, 5 aegre parti] LP, aegre partus M, aegre pati RCNHSA

19, 20 naevosj LMP 1 et H, neruos RCNS 19, 22 obducto membrana oculo] LMPA curn Plinio, obducta niem- brana oculos RCNHS 25, 14 LXX] LMP cum Plinio, xl RNHSA, lx C 26, 5 hae sunt et in Sardinia] RCNHSA, om. LMP: videntvr insiticia 29, 17 Cypria] LMGP, curia RCNHSA

32, 5 ibi] MPN\ ioui NHSL, iobe RC, ioue GA 34, 4 a Dorensibus] LMGP, aboriensibus RCNHA et fere S 36, 6 maris] LMGAP, om. RCNHS 39, 3 Aeetae] LMGP, om. RCNHSA 39, 10 Amunclas quas] LMGAP, om. RCNHS 45, 3 Aenariam] LMGP, lenariam RCNHSA 46, 4 Ichnusamj IXNOTCCAM LM similiterque GP cum Plinio, ichnus RCN*HS cmn Isidoro 46, 12 lolaum] LGP similiterque M, iolaun creat CN similiterque RHS, ilaum cretensem A 51, 9 inpudice] LMGP cum Prisciano,- pudice RCN*HSA

55, 1 1 scrupulus] LMGP, scopulus RCHSA (def. N)

56, 1 Scioessa] cioessa LMP similiterque G, cloessa RCHA similiter-

que S (def. N) LXXI

GP similiterque LM, om. * CN™A 56, 3 est et TaenaronJ LMGP, oppugnatum RCNHSA 64 8 oppugnandum impetitum] sfmtfcergue // ora gentes BCJVS.4 83, 3 ora agentesj LMGP, om. RCNHSA 90', 4 nationibus] LMGP, JlCJVif 90* 7 terga] IMS.IP, terram cum Plinio, circa BOVJ/ J>.c. 92, 9 citra] LMGPSA cum Plinio, a bactris *™j«* 93 5 ad Bactros] IMGP IMGP, nec indifficuller RC^HSA 98 2 nec difficulter] LMGPSA, om. RCNH 104 4 tagus flumen] nihil uiolare..RCNH D* 14 nibilo viliorej LMGPSA, X£ BCJVii Jndor», ams.ca IMfi, siga 114, 5 Amsiga] S.4P cum ccc RCNHSA 125 14 CCCCl IMG cum Plinio, tempore stato tempore JVP, statuto 126, 2 aestai tempore] IMW, fiCHS similiterque A reliqua vero G «pbn* *w«i«« om. NH , 126, 18 media] LMGSAP, coniectura, deficit R asbystae RCNH 12S 18 Asbytae] LMGPSA, exc.tat.on.- nationibusj I«CPS1, quaedam 132, 11 quaedam ex istis nationes H bus RCN, quae aeaedem Dic. similiterque G, om. RCN*H 138> 7 ac si] LMA n.crementa JICJV*// S êr5WeS.l, unde 138, 9 incrementa]IMGP Dic. IMGPS.4, om. RCN*H 141 3 torrentium] SAP, .n tertio decimum] M, in tertium dec.mum 141, 13 inter tertium decimo IG, inter iii RCNH LMGPSA, om. RCNH 149 6 alii lentisco] (-m.na i?) corporis] IMGPS4, uelamin, 152 9 vel animi cura vel uelaminis cura corpon H cura corporis RCN, artificio RCN*HSA 155 4 artifici] IMGP, BGiV// Jhc. 19 ulvasl IMGPS4, uias 1W ech.dnes smêroue P c«m PUnio et Isidoro, 159, 15 ecbites] IMG RCNS similiterque HA amaniti RCJV//54 161,11 Amani] IMGP, Plinio, adunt flCJYiÂ 168 10 amburit] LMGP cum IMGP, pontibus RCNHSA 17l' 17 fontibusj fl similiterque S, laceratus RCW 175 13 lancinatus] IMGP4 redigentur (-getur CN) e RCJV, geniturae] IMGP54, et ISl! 15 egredi et rei gestae e H plebe.os SiP\ om. tfCJVZZ L[L]QGP, et , 191, 16 et ignobiles] arbor RCNH Dic. [L]AP 192, 12 arbos] IQGS, LXXII

195, 6 porraceo] [L]QGP cum Plinio et Isidoro, purpuraceo RCNSA similiterque H

201, 8 eus ea] MQG similiterque [£], ausea [R]CNHSAP

209, 1 na[tionibus] ... 213, 2 [mades]cunt paenultimo videlicet archetypi folio amisso ita, ut ex duobus vocabulis mutilis

eflectum sit nam cum, intercepta sunt in libris RCNH et Dicuil quoque locum affert similiter biantem. CLASSIS SECVNDA.

partem quam in ma- Classis secunda, prima plenior tam in bonam sed pluribus locis ad- lam (nam immunis est a magno liiatu ad finem, aequat, nam pertinet ad eam sunt loci maiores insiticii) aetate primam scriptus saeculo nono. codex Solinianorum hodie antiquissimus Leidensis hi: a nobis eius ordinis adhibiti sunt libri 15. l _ Leidensis Vossianus Q. 37 saec. IX deficiens p. 194, saec. XIII incipiens [X] _ eidem Ubro adiunctum supplementum

p. 191, 15. passim corruptus. M = Parisinus 7230 saec. X, a p. 174, 12 inde adhibitus ad ex- Q _ Parisinus 7230 A saec. X inde a p. 174, 12 plendum eum qui praecedit. 22. q _ Guelferbytanus saec. X incipiens principio amisso p. 28, sed adhibitus B = Basileensis saec. XIV non perpetuo collatus, ubi utile visum est. adhibuil codices tres, ut p_pa risinus 6810 saec. X. librarius LXXX), unum ostendit subscriptio (supra p. XLIV et inlra p. alterum classis classis primae cum subscriptione Theodosiana, primo secundae, terlium classis tertiae interpolatae et neglecto utramque aliorum duorum lectiones ubi variarent plerumque 1 alteram super- recepit, modo alleram in texlum admiltens (P ), 2 iuxta ponens, scribens vel adscribens (P ), modo utramque emendatore pro- unde efficitur variam lectionem hanc nou ab a librario archetypi, lec- ficisci, sed ab ipso librario vel adeo tionum autem tam receptarum quam adscriptarum auctoritatem suppeditarit ex parem esse et utra classis ulram lectionem soli ex meliori- collocatione non posse colligi. — Eidem libro Solino tribus noslris adhaeret Ponticon fragmentum errore

butum (p. 233—235).

L errores proprii. xlma LBP 6, 16 tricesima] M cum cl. I,

I, lxx LBP 9, 1 sexagesimo] .1/ cum cl. LXXIV

l II, 8 C. Caesar] cl. I, concaesar M, caesar LB

20, 19 tardatae] cl. I plerique, tardante MQ, tarditate LB 27, 8 XC] M cum melioribus cl. I et Plinio, trigiuta LB cum II 31, 14 nobiliaj nouilia M, noualia LG 2 32, 5 ibi] MN P, ioui L eum IINS, ioue (vel iobe) GB cum RCA 41, 4 dicitur] M cum RCNSA, graece dicitur LGP 54, 3 odorem baemacbates] MG, odorem acbates L cum reliquis 56, 5 delphine eo] delphineo M, delphino LGP

70, 18 pactye] cl. I, pactusae MG, pactume B, ae L

75, 15 Euboea tam] cl. I, eubiata M, euboea (om. tam) LG 84, 9 sustentare conatusj MG et reliqui, om. L b 111, 7 perspersi] cl. I, perpersi M, expersi LP% expres(s)i GP

122, 10 utrimque secus] cl. I, utiique secus M, uterque sexus LGP

2 l 127, 5 Apellis] ML P" fortasse ex coniectura, apollinis L'GP cum

cl. I 127, 6 cornum] M cum SAP, cornu cl. I, quorum LG 134, 8 Nigrim] cl. I, nigri in M, tigrim LG 138, 14 Astapum] M cum cl. I, astapunici L, astacponi G, astapuni P1 141, 13 inter tertium decimum] M, in tertio decimo LG

147, 1 Indique] M cum cl. I, undique LGP' cum II

l 2 147, 6 Spurii iilio] M cum SA, spurio spurii filio LGP'M

M errores proprii.

2, 4 de arboribus] de arb. et de laudibus (voluit lapidibus, ut est

in cl. III) MQ

45, 6 retractanli] cl. I, elractanti LP, retractandi MG 57, 7 pugna hic Pane] pugnae hic plane libri reliqui, pugnae spaniae M 64, 10 usquam] L cum cl. I, ipsa MGB 70, 9 area Terei] libri fere reliqui, mareaticum M 74, 3 inuehatur] reliqui, inueniatur M cum *H

et reliqui, om. 81, 14 non gultis . . . linianturj I MG utique 89, 14 delibutique] L similiterque G cum cl. I, dilibus M

X et et P", 102, 1 interpolationes de insulis Hibernicis habent M LGQ sed diverse (v. p. LXXXVII) 107, 11 regentej LG cum cl. I, regi mente M cum SAP III, 4 sunt monent] LGP, sunt monet c/. /, summonent M LXXV

hil anlhi MQ 186, 5 at . M, mmor B de- [L]QGJP1», minor reor , 212, 5 [non] miror] miror

/Sctf rf. /

£0^' errores proprii.

honorauit G solus corrigens 29, 21 honoratus esl] argivo] LM, om. GFQ 33', 1 faliscam a falerio GB 88, 1 viridi] viridique coniectura puto, si bibant reliqui 123, 7 si sibilant] GB 1 resupino GBF 144,' 17 resimo] LMP cum reliquis, 174, 13 nulla] aliqua nulla Q circum- huius conuersum GP, huius 206^ 2 huius] Of cum reliquis, uersum B , stmpes, classis codices in duas Discedunt igitur secundae quoque codices reliqui adh.b.ti modo quarum alteram repraesentat M, alteram I, proprium quod item bonum s.t v.x cum hac, modo cum illa faciunt, multis erroribus sibi proprus mqui- praebent. Basileensis non solum exemplo sed etiam contaminatus adh.b.to natus est, quos sprevi omnes, st.rp.um duarum 8. 37, 1). in dissensu interpolato (v. ad 10, 15. 16. 26, comprobans rem dirimit fere classis altera, pariter atque in classe prima erronbusm.nor.bus, quamquam f.eri potest in Lectionem alteram utram; hbn Lb, 5 verum statum servunt soh ut contrarium eveniat, ut 94, prima errore scrihunt statutum. reliqui classis secundae cum

Lectiones geruinatae. quibusdam locis geminas lectioues Huius quoque classis archetypum exemplis efficitur, quamquam quaedam glossasve habuisse ex infra scriptis ad ipsum archetypum ascendant. eorum f.eri potest ut non materna A, hominum materna LMBP 12 21 hominum] cl. 1, sophicus MP\ uel sophicus sto.cus G 56 13 stoicus] I et reliqui, de stro- G, de stporadibus I , li 11 de Sporadibus] M et sic fere UP" p(h)adibus . . inminiunt M, in minium inm.nmnt (in- 103, 14 in minium] cl. /, minuunt I) LG cum H sectraque M, secta extraque LGP- 124, 1 cxtraque] cl. I, uadis LMGP 147, 11 uadis] undis uellilanda fellitanda Q 176, 17 fellitanda] 178* 5 prouenlus] fructus prouentus Q M, labes liuies Q 178, 15 labes] luues aliaeus MQ 1S5, 15 Malleus] malleus :

LXXVI

Codicum classis secundae errores communes.

Emblemata maiora vel certe loci de interpolatione suspecti classi se- cuudae inserti sunt hi compositi p. 216—221 communes omnes cum classe tertia, ubi de iis tractabimus (vide p. LXXXVII. XCI)

6, 14 = 217, 24 [Numa] sepultus sub Ianiculo

16, 1 = 217, 25 de corde et spina 49, 17 = 218, 5 de Aeina 100, 13 == 218, 29 locus alter de incolis Hiberniae (prior non est nisi in classe tertia)

102, 1 = 219, 1 (hic non est nisi in M et abest item a classe tertia)

et 3 de Thyle Ebudibus Orcadibus [147, 5 de Alexandrea condita magis crediderim esse Solini neque ex tertiae classis libro aliquo in secundam venisse] Graecae originis vocabula in huiusce classis libris aliquoties scri-

buntur litteris Graecis ita, ut terminationes Latinae ipsaque vocabulorum forma ostendant proficisci id non ab auctore, sed ab inscita librarii doctrina, ut 45, 11 KATOXEITEN LMGP —46,4 IXNOYCCAM LM similiterque GP. Errores qui iam enumerantur non omnes orti sunt ex mero librarii

errore, sed insunt in iis interpolationes non paucae non sine aliquo

artificio factae adeoque non sine doctrina; certe ad augendos locos 28, 14. 190, 4. 7 Plinius videtur adsumptus esse. vetitum pubiicari] 3,12 proprium Romae uomen , verum tamen RCNHSA similiterque P\ proprium Romae nomen et verum magis, quod numquam in vulgum venit, sed uetitum publicari LMRP\ quae interpolatio pendere videtur a vocabulo verum rnale intellecto 2 5, 23 ante tertiam] RCNSAP\ ante tertiam plenam LMBP 1 1 6, 10 quamj RCHSAP cum Prisciano, postquam LMBP 20, 15 e faece] RCNHSA similiterque .1, effigie LMBP 20, 18 Surae] RCNHSA cum Plinio, syriae LMBP 26, 2 a ceteris cerni] RCNHSA cum Plinio, a ceteris secerni LMBP adpetitus] RCNHSAP, addunt semper 28, 14 Cato . . . simultalibus absolutus LM {hic fortasse m. 2) GP adhibito Plinio 31, 15 spiritu vaporatum] RCNHSA, spiritu uaporantem LMGP Capella, coram a dar- 32, 11 Coram a Dardano] RCNHSAUP- cum danis DMGP' 40, 9 abicit] RCNHSA cum Plinio, amittit LMGP 48, 16 aqua] RCN*HAP similiterque S, ex qua LMG LXSVII LMGP 49 4 semperl RCN*HSA, om. RCNHSAP cum hidoro: exciderunt LMG 52 13 ibi elfontes duo] libris itemque . . . alter in iisdem ideoque quae sequuntur alter alterum in AP mutata sunt in alterum . . . LMG RCNIIAP similiterque S cum Prisciano, om. 67, 1 et parere] aratores LMGPA 69 2 aroteres] RCNHS cum Plinio, RCNH similiterque S, criu metapon 69' 14 criu metopon cum contra] contra LMG cum contra AP, criu metapontum cum Isidoro, prima mari potuit LMGP 72 10 prima potuit] RCNHSA 79' 8 pastus estl RCNHSAP, om. LMG RCNHSA, fabula erat de hyper- 8g', 15 fabulae erant Hyperborei] boreis LMGP . uiae LMGl universo] RCNHSA, defectu uniuersae 91 1 de fetu cingitur angio] RCNHSA, om. LMGBP 118 1 ipsa suo RCNHSA, dulce LMGP 128, 19 edule] sedule similiterve 129' 5 brumales] RCNHSA, brumali LMGP 1 M) cum Plinio, cicatricis LQGP (def. 176 16 caricis] RCNHSAP* H), ad eo LMQGPSA m 10 ad eoum] RCN (interpolat RCNHSA, modulus fistularum tubarum- 19o', 4 modulus fistularum] que concinentum LQGP ex Plinianis unicornes et tricornes LQGP ex Plt- 190, 7 unicornes] RCNHSA,

lllttlllS (om. non habent] cl. III, uocant omnes 219, 19 vacant homine non liabent) LM duarum primae et secundae ita Non paucis locis dissensus classium admitti corrupta sit aut utraque aeque comparatus est, ut aut utraque leclio b.sce locis ambiguum sit; nec multum ,n possit itaque utram sequamur infra videbimus al.qmd moment. proficimus ex classe tertia, quamquam el librorum SA cum classe consensu libri P cum classe prima inesse in RCMISA, contraria suppeditant ab una parte secuada. id ubi non evenit et 2 auclor.tas par 1 utriusque leclion.s ab altera LMQGBP (vel P vel P ), ad arbi- sed numerus eorum tocorum, ub. est et per libros electio libera. in editione priore, iam ms.gn.ter trium res redit, qui permagnus fuit eveuire posse dixi in praefat.one ed.t.on.s imminutus est, postquam, quod partem et interpolationum non ex.guam prioris (p. XXXV), errorum familiae primae anliquioribus et mehon- sublatum iri inventis codicibus in unius libri H locum succes- bus, iam evenit. scilicet postquam codex ad classis secundae access.t serunt tres optimi RCN, praeterea LG antea discrepabant, iam concordant. M, multis locis, ubi classes duae superest, aliquot exempla subiea. dissensus classium, quatenus adhuc LXXVIII

33, 10 Ligea] P" coniectura, lincea LMGP, liger RCNHSA

39, 13 chersydris] CNHSA et fere R, chelydris LMGP 48, 18 ingurgitaverit] RCN*HSAP\ gurgiti intiraaverit LMGP' 48, 19 perditum vadit] scripsi, in perditum uadit RCN*HSA, perdi-

tum it LG, it perditum MP 58, 4 Isthmon] AP, isthemou LMG, stenon RCNS et sic fere H 59, 16 aperti forent] scripsi usits AP- interpohtis, repcrti forent RCNHS, aperta foret (praecedit ungula) LMGP 1 129, 7 caelesti] H coniectura puto, a caelesti RCNSA, et caelesti LMGP\ caelestium F

l 132, 9 modicoque tantum] RCNSA similiterqne HP , modico quoque LMGF- CLASSIS TERTIA

ab ipso in ipsis appellatur, liber Tertius codicum ordo sive, ut secun- testimoniorum aetate aequat primum et auctore editus ac recognitus praetei habemus inde a saeculo nono. d„m, scilicet testatum eum ordm. est, quem quamquam secund. s Iibrum Leidensem eius aetatis, in Stra- esse vidimus, apud Walahfndum quaedam tertii emblemata inlata offic.um de- dedicata abbati Gosperto, qui bonem in vita sancti Galli excerp . leguntur loci duo ex Sol.no posuit a. 837 (MG. SS. 2, 67), .... avis circumfluae et 100, 6 ita pabulosa 8 n 99 5 ex isto .... 9 Angelomontano. - i„ huius classis libro plane ita ut exhibentur rara omn.a codicem archctypum l.abentem Huiusce classis extitisse aliquando colhg.tur quam mala et ex aliis argument.s ei vere propria tam bona qu.squ.s eam recogniti operis praefatio, ait enim et enun.iat disertis verbis probata circum- quae damnata sint quasi scripsit exewplaribus corruplis vera exlmguu ferrihmuescabraeadhncinformitatisproditionem editione nul- qui simpliciter repraesentet, at.amen recognitae editionis archetypum si.nt autem quibus in hac classe pendemus. U.s est inter codices, a

libri qiios adhibuimus hi. ut supra LX v.d.mus, S = Sa„galle„sis codex classis prin.ae, p. tert.ae 74 a lectionibus class.s. in parte prima fere ad p. principio praefat.ones duas abstinens, sed habens in ipso ex Thessalia m Mace- itemque locun. de Olympo p. 62, 4 doniam translatum. primae (v. p. LX), seu A = Angelomontanus item codex classis per totun. librum recens.o- scriptor vir diligens et acutus adhibuit et qu.busdam nem interpolatam una cum altera ita ut tuerunt leguntur info.mia , locis quae in Sangallensi reformavil, id quod ostendunt exempla in archetypo, ex ingenio

infra p. LXXXl adlata. crucis plut. 20 sin. n. £ F = Flo.entinus Laurenlianus sanctae n.s. collatos non adhibilus est praeter locos speciminis causa 2 deficit p. 60, 20—63, ubi foliis exsectis Angelomontanus hiatum explendum. et p. 163, 10—166, 5 ad LXXX

P = Parisinum 6810 qui scripsit, quamquam in tribus, quibus eum usum esse vidimus (p. LXXIII), exemplis unum fuit classis primae Theodosianae, inde lectiones adnotavit raro admodum (cf. 142, 19 memphis PH); e contrario duo alia classis secundae alterum, alterum huius per totum librum accurate persecutus

est et ita a modo dictis libris differt, quod interpolatam recensionem exhibent SA contaminatam cum classe prima, P cum

classe secunda. ita ad caput de cinnamo, quod libri non inter-

polati in Aethiopia habent, interpolati et in Aethiopia et in Arabia, hoc loco adnotavit: hoc totum de cinnamo et hic [et

excidit] in superioribns codex vetustus verae fidei continebat.

hoc supra p. LXXIII iam adnotatum est classis tertiae lectiones modo in textu reperiri, modo ad textum adscriptas

l 2 itaque parem esse auctoritatem notarum P et P .

Ad hos libros ad inlerpolata exempla exaratos accedunt emendationes ad libros nostros classis primae secundaeve adscriptae adhibito exemplari simili inlerpolato. eae cum propriam auctoritatem nullam habeant neque apparatum utiliter augeant, hic illic tantum adlegatae sunt.

C2 = pauca habens huius indolis: vide supra p. XL.

jV2 = frequentius eius generis lectiones affert maxime in parte prima; postea rarescunt.

I2 = codicem qui saec. c. X emendavit adnotat ad caput de cinnamo repetitum id ipsum fere quod modo ex P attulimus: quamquam in sexto sursum versus folio facile repetam eadem paene de cinnamo reperiri, tamen quia et superiore

et hoc loco in veteris libri textu continebantur et ubi potissimum ab auctore sint posita dubitatur, non sum gravatus hic ea etiam iterare. item caput de moute Olympo p. 62, 4 idem corrector collocari iubet ibi ubi habent interpolati fidem

vetusti codicis anteponens. etiam in lectionibus longe plerisque I2 consentit cum nostro P, iis quoque quae praeter hos duos libros vix comparent (vide infra p. LXXXIV et 127, 5). denique ut supra vidimus codicis P librario praeter duo exemplaria ordinis secundi et tertii copiam item fuisse tertii stirpis Heidel-

2 bergensis, ita L lectiones quasdam adnotavit inde ductas, exem- re

pli gratia p. 21, 8 pretiosos — p.'24, 6 coit — p. 27, 7 enituit. itaque emendator Leidensis libri et scriptor Parisini eiusdem scholae fuerunt. LXXXI

tautummodo pervenit, Q* = aduotator, qui ad medium fere librum 2 codice, qualis est P, nam ad id ipsum egit quod L , collato solus ex nostris, adnotal: anti- 2, 12, ubi universas omittit P cum quusuniuersas non habuit; item ad 2, 14, ubi nam item addit RCNHSA omitiit F: antiquus nam non habuit. et 7 ad aesluario adscribit 47, 12 aut molliunt cum P 101, 2 locis habet quae absunt a P, ut 2, 19 o cum P . at aliis 2 2 destinatum cum IV . quamlibet cum iiV ; 3, 16 exemplum, ut supra dixi- Archetypi recensionis eius, de qua agimus, classis primae alia, alia classis mus, non exlat; pracsto sunt exemplaria emendata. itaque cum in hac secundae ad archetypum illud passim varie contaminatis, archetypi ilhus lec- classe pendeamus a codicibus certo tradilas babemus. omnino ubi tiones neque plenas neque satis 2 vel P secuudi simditer a sua codices SA ordinis primi et P (vel F ) hisce est tenere nos eam et testimonns classe recedunt, ibi dubium non idem fere obtinet ibi, ubi duo ex S-iP haec qassis praesertira nititur. in hoc consensu tenendum est Angelo- tribus illis similiter consentiunt. emendare tradita fideliter in SP: montani librarium non raro ex ingenio

cl. I, et stilaum cretensem A 46, 12 estiolaun creat S cum ceteris patitur RC, etesias palitur] N*H cum cl. 11, et aestas m, 1 1 etesias et aestatis potitur potitur auras P, et aestas potitur auras S, etesias P, et aestas auris A. ex sua uterque classe retinuit potitur auras SP, lectionem 5; ex archetypo interpolato dederunt temptavit A ita effectam perversam emendare m. fidem panderet] antequam 195, 16 antequam temeritas h. e. p. SP retento vocabulo temeritas h. e. p. m. fides panderetur delere voluisse; antequam temeritas, quod interpolator videtur A temeritate h. e. p. m. fides panderetur probata et reum ferant S, probata 217, 10 probata circumferunt P, et referant A traduntur quaeritur utrum sint eiusdem At singulari testimonio quae et inutilibus adnumeranda, quales originis an mutationibus temerariis inveniuntur. quam ob rem in tert.ae passim in omnis generis codicibus ahstinebimus. classis indole exploranda ab his SAP origiuem traxisse ex contami- Quod si recte statuimus libros deprehendantur in lection.bus duphcat.s. natione, eius vestigia necesse est ut cum altera lectra sit class.s neque desunt dittograpbiae ita comparatae, recte referatur ad archetypum p.imae in SA, secundae in P, altera ex multis selecta. interpolatum. exempla quaedam suhieci

Solinus. LXXXII

17, 17 M'. Curius] m. curio P cum c/. //, maximus curio S cum .V, maxhnus marcus curio A

26, 6 L. Sicinium] P cum cl. II, quinquaginta siciuium S cum .V. quinquaginta lucium sicinium A

-14, 1 C. Marius] c. gaius marius A

47, 5 iutereant facie ridenlium] uelut facie ridenlium (iklentiim f.

A) intereant SA, intereant facie ridentium uelut r. f. inter-

eant (in texlu) P 55, 14 memoriae bouuui perimil] S cum reliquis, memoriae bonutn interficit A, memoriam interficit bouum perimit P

55, 15 nec alter alius] tercius nemo A, nec alter alius tertius nemo P, om. S cum N 62, 16 Meliboea in hoc pede conputatur] S cum reliquis, meliboea 2 istic habetur FN (deficit A), meliboea in hoc pede compu-

tatur melibia istic habetur P

67, 12 insiiiunl defunctorum rogos coniugum] S cum reliquis, de- functorttm insiliunt maritorum rogos A, insiliunt defunctorum insiliunt maritorum rogos coniugum P

80, 15 ac deinde spilonstoma] SA suo loco cum reliquis, ac deinde vel stenon stenostoma loco alieno post calonsloma ins. SA, ac deinde sloma (ubi errore excidit spilon) suo loco P

97, 15 unde sit gignitum] reliqui, unde proflttit P, unde gignitum profluit SA 99, 5 quoquo orbisj /" cum reliquis, quaqua parle P*, quaqua parte orbe (orbis Walafridus) SA

104, 17 Dianio] cl. I, diano cl. II, chanio P, chiano A, diauo achauio S 2 109, 7 Auiolorum] auctolorum P- cum reliquis, rutulorum SAP 133, 16 albis maculis superspersa] P' cum reliquis, stellatam candidis 1 niaculis P , stellatam candidis maculis supersparse (-sam A) SA

136, 14 a Canopo Menelai gubernatore sepulto in ea insula quae

ostium Nili facit] a canopo m. g. ibi sepulto SA, a canopo

m. g. ibi sepulto in ea insula q. o. n. facit P

x 2 161, 16 Choaspi] P cum reliquis, hydaspi P , hycodaspi S, choydaspi byd A ea;choaspi: duobus aliis locis 158, 3. 161, 16 (loco poste-

riore), ubi boni libri habent choasp-, hydasp- substituunt SAP

163, 12 profusa] prorsus SF (deficit A), profttsa prorsus P

187, 15 Nulo] P cum cl. II, nilo A cnm cl. I, nilo nullo S LXXXIll

magnopere locus de pipere in duabus recensionibus 192, 15 = 221, I exhibeatur in utraque, locis citatis differens quibus dittographiis

iinlic.atur gratia P\ suauitate grata SA 193, 5 suauitate] P cum reliquis, origine el indole videamus, Iam exposita huius ordinis lectionum redundet et ita quidem, ut quid inde ad Soliniani libri crisin utililatis communibus cum classe aut primum tracletur de lectionibus libris SAP libris proprns. prima aut secunda, deinde de lectionibus illis differunt, apparet consensum Classes duae prima et secunda ubi cum stirpe eorum NH his librorum SA cum classe prima et maxime libri P consensum cum classe auctoritatem nullam adicere, nec magis stirpeve pro- ii ex ipsa ea fam.ba secunda in censum venire; sunt enim eorumve alter cum ifCcontra NH: pagati. at e contrario ubi consentitSi cum N 27, 8 XC] A cum RC, xx\x S (obfestata) S cum R, obtesta N, 119, 11 obtestata] A similiterque obtecta C, obiecta N

vel cum classa secunda contra primam: contra cl. I et plerosque cl. U 2, 4 et lapidibus ins. AP fere cum M inde cl. I et S 13, 16 in se] A cum cl. II, oculos cum c/. //, obducta m. 19, 22 obducto membrana oculo] A

c/. I et S 1 cl. II cum contra cl. I et plerosque 36, 4 Herophilen] sic fere AP M A cum cl. II: quamjmm lioc m, 2 Aroteres] S cum cl. I, aratores polest venire ex coniectura plerisque cl II 72, 11 uinxit] iunxit A cum c/. / 80 5 adultior] SA cum cl. II, adulto (quod probare debui), adveuis cl. I et A 86, 16 ad venasScwMi c/. II intra c/. / 89, 19 mox intra] SA cum cl. II, siga c/. / 114 4 AmsigaJ SA cum c/. // et Isidoro, 1 specimen SA cum C et plens- 155, 10 speciem] RN*H cum M ,

que cl. II babent cum c/. II, lorrentes 186, 3 torrentur calore] S et fere A

cum c/. //, facili errore 187, 22 monocolos] monoculos SA c/. // decesserit cl. I 188, 11 homine decesserit] SA cum itcm ubi consentit P cum classe prima: propterea c/. // 130, 6 praeterea] P cum cl. I, prima, mouoculos c/. // 187, 22 monocolos] P cum classe eiusmodi consensus casu eff.ci potuit ibi, demptis scilicet locis iis, ubi 10. 187, 22; cf. .tem 107, 11) (ut sunt in secundo ordine 69, 2. 155, LXXXIV

quis a sua familia discrepet, verisimile est lectionem eani , in qua huius auctoiitatem acce- sumptam esse ex recensione interpolata et ita locum offendi, qui iustam dere ad familiam alteram. neque enim ullum classe secunda et suspicionem moveret praevaricatiouis librorum SA cum LXXX). ad hanc admodum raro P conspirat cum classe prima (v. p. recensui. igitur legem quantum fieri potuit textum primum cavendum In propriis librorum SAP lectionibus omnium petitis, sed librariorum posteriorum. est a coniecturis non ex archetypo rarae sunt in Angelomontano, eae apud Sangallensem non offenduntur, distinguuntur a lectioni- abundant in Parisino, in universum autem facile sunt aut in A aut m P bus traditis vel eo quod plerumque solitariae potiores hoc loco componere. solo repertae. nihilo minus utile visum est

et ex A quidem enotavi has. 18, 1 quibus] A, et quibus reliqui zoroastrem socrates (veZ-tem) reliqui 18, 6 zoroastrem] AN\ reliqui 20, 16. 17 putaverunt] semel AP, bis nutrice caieta caietam reliqui 35, 3 a nutrice CaietamJ A, a colunl adymnum reliqui 1Z, 8 Adymnum colunt] A, adymnum accedentibus emendationibus Multo maiore numero reperiuntur in P suntque inter eas ut bonae complures, ex eadem schola profectis Q*PN\ ahquoties sine doctnna effectae, certe Plinianis ita etiam quaedam non cum Solini locis comparatis. l adsumpto Plinio, alectorio usus Q\ alec- 19, 14 alectoria usus] P torius reliqui, etiam rubricae. 2 b pompeio reliqui 25, 13 Fonteio] N M ex Plinio, Hipponium) P2 34, 10 Metapontum] bypontum (voluit leucotiam similiterve reliqui 35, 2 Leucosiam] P^N*. 51, 17 Aetna] henna PL? Plinio, leges reliqui 60, 2 Leleges] PN^L* cum H ex et epirotae P 63', 5 Thessaliae (vel Thessali) Epirotae] thessali

73, 4 dulcem] ducem P cum Plinianis libris, gens 86, 5 Gesclithron] gesolithron P fere clitheron similiterve libri reliqui manifestatuia reliqui 100, 4 manifestat ara] PI?Q\ dudum non P 101, 2 Dumnoni] dum non plerique, reliqui 107, 20 progressos] P, progressus l 132, 17 parva] nulla P l 138, 15 inde gentes] indigenae P populatusque uitalia P 143, 17 populatisque vitalibus] macherus P- ex Plinio 5, 72 154, 12 successit Ilierichus] successit LXXXV

pugnam] P, pugnam tam malam pugnam 172, 6 pugnatam malam reliqui

189, 12 cum] quocum P reliqui. 193, 11 materiae] P, materia reliqui 194, 14 omnel P, omnem ad pauci ita comparati, ut et redeant Missis his restant loci non ita classes et textum, quem proponunt librorum SAP archetypum commune emendcnt. duae prima et secunda, recte fllius R, fllius eius rehqui 7, 12 Eleus] AP, om. cl. II 18, 7 at] ^P, aulus cl. I, reZigwi 26, 10 spolia] SAP, et spolia II, stenon cl. I 58 4 Isthmon] AP, isthemon cl. apud thebas isdem thebis plmque 59 11 apud Thebas] ^»Z*, Isidoro, moesiagetae fere cl. I. II 68', 5 Moesi Getae] AP cum Plinio et cretes reliqui 72, 9 Crates] AP\ est reliqui 72, 17 Ida est] AP, id PZtnw, om. relijut 78, 10 ferme] &4.P cwm PUnio, om. reliqui 92, 9 Marcus] SA cum dulce hauslu SAP* 92 18 dulcel duce cl. I et II, tanus «el canus tanatis &4/> eum indice Ii6n .¥, 10l', 6 Tanatus]

cl. I et II cum Plinio, fortunae reltgui 104, 16 Fortuuatae] SAP PUnio, om. reliqui 113', 14 septuagesimo] SAP cum om. reliqui 115, 13 Marco &4/> c«»s 31, educant rdtgui 119, 13 edunt] SAP\ AUhelmo, dilaniatas cl. /, lancinatas 120,14 dilancinatas] P cum

cl. II cl. / {RCNHS) et ex LG 130 8 Nigri] AP cum 31, tigri SA, quiddam impente rehqui 13l' 2 quidnam imperitel] II Plinio, obsopitis SiiP, obsitis cl. / et 133' 12 sopitis] scripsi cum cl. / hiulco cl. //, ibico similiterve 134 15 bisulco] 5^ cum flinfo, din d. // diris cl. diri . . . diris] SA, diri . . . /, 136', 18 diris . . . undique cl. I et II 138, 7 unde] S/i/', ampliori SA cum Plinio, amplior cl. //, 138, 11 ampliore] scripsi, ampliora cl. / et II (L&P) 31 et Plinio, corlex cZ. / 149 13 codexl SA cum om. abortivae] SAP cum Plinio et Prisciano, 159', 11 subnexus . . . II (L3IG) cl. I (RCNH) et Plinio, fuluus c/. / et II 159, 12 furuus] SAP~ cum II SAP, m eo caesaream cZ. / et \ll 1 Neocaesareamj LXXXVI

176, 16 furuo] SAP\ fuluo cZ. / et II 177, 4 Arbelitis] SAP cum Plinio, abelitis cl. I et II 182, 5 feris spatia obsita] sic legit interpolator mutans ita: spatia obsita reliqui saevissimis bestiis efferata (SAP) , feri spatio 183, 3 Attacenus] SAP cum Capella, attanus cl. I. II 2 1 185, 8 equitum quatluor milia] SAC N' cum Plinio, equitum quinquaginta quattuor milia cl. I et II

eachites cl. I 196, 1 Antichthones] sic ad Plinium, anlihones SAP\ (RCN Dic), easchites cl. II [QGP') 202, 3 Carmaniaej AP et fere S, germaniae fere reliqui 204, 7 Babytae] S solus recte, nisi error subest, barbytae reliqni, etiam AP et Capella sit Hi loci etsi de uno alterove tlubitari poterit, num coniectura emendatus, omnes coniuncti extra dubium ponunt tertii ordinis archetypum non solum non pendere ab archetypis primi vel secundi, sed e contrario haec duo redire ad archetypum commune eique archetypum libri eodem tertii ordinis ita aequandum esse, ut ubi reliqui omnes

errore errant, ibi ex illo propagati verum servarint. At iidem tertii ordinis libri per exceptionem tantum ante recensi- recedunt tos vincunt, plerumque e contrario a genuina libelli forma verbis mutatis, locis transpositis, additamentis insertis. de his iam videamus. Locutiones loculionibus qua ratione substituerit editor secundus quamquam iam declarant huius recensionis dittographiae supra (p. LXXXH) compositae, ponemus hoc loco recensum mutationum earum quas subiit breve caput vicesimum nonum, unde item deprehendelur, quomodo in his

tres libri SAP concordent vel discrepent. 129, 2 inaestuet] cl I. II cum P, aestuet SA 1 3 tam brevi curriculo] cl. I. Ilcum P\ in articulo temporis SAP

4 dissonam] cl. I. II, dissonam sui SAP 8 contrauersa] controuersa SAP cum C 9 incalescere] cl. I. II cum AP\ excandescere SP- 1 cl. II incaluit SA, 10 incandueritj cl. I, incanduerunt cum P , inclaruit P l errore

11 hiemales] c/. /. II cum P, glaciales SA 12 ut hauriri etiam a sitientibus non queat] cl. I et II cum P*, nt hauriri a sitientibus nequeat SA, ut fluorem suum pro- hibeat hauriri P l

13 calet] cl. I. II, calescit SAP

16 iter infame siti] infame siti iter SA

cl. I. cum P, interiit SA 1 8 dissoluta est] II m

lxxxvii

130, 3 pastusl pastum SAP prona ,n (ad P) humum 4 prona ad humum cornua] & 7. 7/, cornna et obnixa SAP . ... I rtmn. res pervenit, ut supra p. LXXX Mutatio haec interdum etiam ad pro tradil.s esse Hydaspen, item p. 85 16 ,x Choaspi tribus locis factum Mds SAP* substituunt q m onomem qHlbm originm Medi dederunt libri ita recensu, plerumque tamen qui libellum , —» lederun, ranus similium raro amphficans, eUam substitutione verborum locutionumve Canopo ,lhus autem loco LXXXIl adlato de bre ians, ut p. 136, 14 in p. pagina offert exen.pl. complura^ luUonfa ,,r totum libellum quaevis locum de monte Olympo p. 62,4 Transposuit qui libellum recognovit httera* m consecratum adiectis verbis p. 218, 13 nam Olympum . . . 11 a.o permanent ex cap.te de Thessa, cinere scriplae cerimoniam ,n ea coUo- litorali. nam consent.unt cnput de Macedonia post p. 64, 18 hoc deficente F quam se- Jione tam primae classis libri SA (vel et emen collocationis vestig.um remanst) cundae P (ubi tamen verae antepontms. LXXX), fidem velusli codms dator Leidensis, hic, u, ait (,, er - quae verborum subst.tut.on.bus P causa transponendi eadem fuit pan ,ur t u mons in confinio posuus 1 „e subest mutandi libido, nam q u c Plinius 4, 30, et Macedon.ae, otest et Thessahae, ut fecit quod .n Aeth.o- 36. - Caput de c.nnamo, 8 <>27. 16, 71 cura Mela 2, 3, prioris haec habent libri edilionis pia sola c. 30, 30. 31 d- LXXX retU.h mus recen^J£™nura^ adnotatione, P et L> sic ut supra p. mutat.s s.c in Aeth.op.a et pauc.s versitatem testantes) bis habet et 15 in capite de Arab.a. legitur p. 220, cun ut supra LXXM du Commata paullo maiora alia huic class., p. praefaUo oper.s - huic propria, in his classe secunda communia, alia huius editran.s p. 217-2-1. w cogniti, orania composita inveniuntur a in archetypum class, ex%odice aliquo classis tertiae venisse cla ,s s c d^ ,n perscriberentur, lect.ones autera ita, «t in eiusraargine neque m mal.s ad ^™™*™^ tactae n.anerent neque in bonis quod unum eorum et eo comprobatur ex aliis indiciis certo efficitur class.s secundae, aUerum a reliquis libris 219, 1 adest in M, abest p. Br.tann.co, u alio in LGQ^. omnmo p 219 3 alio loco in Jf legitur, commune, esse^«m • originem , Ltfquae reliquis potiora sunt, SM breviss.mun. p. 159, 11 = 220, 26 ™ ex commatis reliquis unura e Pn c.anum Pliniura a Sol.no exp.iatum alortivae cum vindices habeat et et s a est vere Sohn, esse Solinianorum expilatorera, vix dubium priraae e secundae. ^< ex archetypo corarauni classium disse Canopicon condita antem Akxandna . . . locus p. 147,5 = 220, 10 LXXXVIII appellant cum in parte extrema pendere videatur ex Plinianis 5, 64 praecedantque apud Solinum excerpta ex Plinii capite 5, 62, magis est ut sit Soliui casu et ipse omissus ab eo qui archetypum illud exaravit. de reliquis externa auctoritate nulla defensis iam sententia ferenda est una cum locis illis mulatis et transpositis. Locutiones duarum editionum ubi differunt, de forma posteriore vix erit qui aliter iudicet atque iudicavit emendator Leidensis ad primam quam offendit eius generis sententiam aduotans glosa est. conficit rem auctorum antiquorum comparatio cum eorum quos Solinus compilavit

tum qui Solinum. ex illis unum comma afferam p. 77, 6 ut altior aestimetur quam unde imbres cadunt ad verbum fere sumptum ex Mela in

tertiae classis libris ita mutatum ut nubes supervadat. cui multa similia

addi possunt, sed mitto ea in re evidenti. iam Salmasius p. 1178 in pri-

ore editione, inquit, Solinus non res tantum, sed ipsa paene Plinii verba

usurpavit, ut ex sescentis locis verum esse scimus, in posteriore res re-

tinuit, verba immutavit. haec rei explicatio admitti posset, si diversitati duarum editionum ratiocinatio aliqua subesset sive probabilis sive perversa. sed qui libellum interpolavit quamquam in praefatione ait hoc se egisse, ut libro adhuc 'impolito' calamistros inureret et 'scabrae in-

formitatis proditionem' additis argutiis 'exlingueret', eo promisso nequa-

quam stetit; nam quae reposuit peraeque nec meliora sunt reiectis neque exquisitiora magisve recondita, sed tantummodo alia, ut grammaticum aliquem deprehendere videamur orationis copiam ostentantem adeoque scholastico exeicitio vocabula pro vocabulis substitueutem. ipsum auc-

torem licet exilem ita sua sprevisse et ante exposita sine causa muta-

visse omni probabilitate caret. quam ob rem verisimile est secundam hanc editionem non proficisci ab auctore, sed a grammatico aliquo ae-

tatis posterioris, qui suo nomiue suppresso sub umbra auctoris in scholis

recepti latere vellet. Eodem ducit auctorum eorum, qui antiqua aetate Solini libello usi sunt comparatio: sequuntur ad unum omnes recensionem eam, quam

repraesentant classes prima secundaque. recognitae, a qua, si probata esset ab ipso auctore, posteriores omnes abslinuisse parum credibile est, apud eos indicia cerla nulla reperiri iam ostendemus. tenendum autem

erit minutis et singularibus in hac quaestione locum non dandum esse

in auctore multum leclitato ac mature omnino glossis instructo ditto- graphiisque. usum esse, Ammiauum cum supra (p. XIX) negaverimus ipso Solino non peiveniunt ad hanc disceptationem loci pauci, ubi consentit cum classe bonis tertia magis quam cum reliquis, scilicet quod p. 80, 15, ubi in :

LXXXIX

substituunt consentientes stenon libris est spilon (immo psilon) stoma, lectio cl. 111 lunares liquuntur stoma, et quod p. 199, 17 (supra p. XXI) imber) prope accedit ad Ammiani aspergines (cl. I. II liquitur lunaris ad coniec- umores ex lunari aspergine capiunt. haec cum non sufficiant fortasse pertinent ad stabiliendum, unde turam iis superstruendam, magis qui librum interpolavit res locutionesque traxerit. ea sola verum servavit (ut Capellae quod cum cl. III ibi convenit, ubi hac quam apud illum iidem errores 183, 3 altagenus) et quod adsunt tam in paflagonia de- non necessario ex cominuni auctore repeteudi (ut 63, 7 et PA- derunt pro pelagonia errore orto ex scripturis PAELAGONIA solum absunt errores FLAGONIA), id ad rem non facit. e contrario non panthydri — 198, 5 nullus pro nulli — cl. III proprii (e. c. 173, 16 errat non solum cum classe 202, 6 azanio), sed quibusdam locis Capella codice C autocli pro prima (202, 3 germania), sed adeo cum uno (32, 6 pro addit). sane ha- aulochi — 179, 19 ox- pro oax 208, 3 abdita instructum folio eo, quod buit Capella libellum ut classis primae, ita plura. ex exemplaribus classis eius nostris excidit, citaus inde citat in institutiom- Priscianus locum p. 100, 7 pecua nisi interdum non agnoscens bus ad verbum, ut eum exhibent classes prima et secunda in iisdem commen- quae addunt libri interpolati ibi et aestate. ab eodem librum sexies citari sub titulo, tariis quod mox (p. XCVII) videbimus Solini addito altero quem agnoscunt classes prima et secunda, seplimum autem iuterpo- Polyhistoris tertiae classi indito, inde ne colligas recensionem ante a. primum latam anteriorem esse commentariis Priscianis editis 526. omnes quos habemus codices Prisciani et ex eodem Theodori exemplari eorum descendunt nec superant saeculum nonum suntque vel antiquissimi igitur in unico illo glossis iam additamentisque referti; non immerito insertum esse. deinde loco suspicabere secundarium titulum interpolatione usum esse hoc inde etsi constaret polyhistoris titulo ipsum Priscianum , Solini libro colligeremus eum non a recognitore excogitatum esse, sed Byzantiorum pro secundario indice inditum in scholis grammaticorum loco eumque deinde aut ex scholastica traditione aut ex hoc ipso Prisciani editionem Graeca elegantia sibi notum ab interpolatore arreptum, ut suam

intitularet. quam Isidorus denique, qui unus ex Solinianis longe plura attulit se esse editionis reliqui omnes coniuncti, passim prodit exemplari usum insulis, quod quae fertur prioris. in capite de Britannia adiacentibusque de Ebudilms omnium maxime in duabus recensionibus differt, non solum recognitorem 219, et Orcadibus ita scribit, ut quae accesserunt apud p. 3_29 eum uon legisse certuni sit, sud de Thyle quae habet 14, 6, -1 xc

ultra Bri- Tyle ultima oceani inter septenlrionalem et occidentalem plagam et tanniam, a sole nomen habens, quia in ea aestivum sohtitium sol facit est mare iia nullus ultra eam est dies: unde et pigrum et concretum appareat verba reddunt Soliniana editionis verae p. 101, 11—102, 3, ut solstilio ultra Thylen errore eum coniunxisse cura praecedentibus brumali accipimus pigrum nullus dies, non, ut voluit Solinus, cum iis quae sequuntur ad verbum se- et concretum mare. similiter in loco de Pannonia 99, 8 re- quilur editionem veram et alibi passim (38, 9 accessione — 72, 11 Aegyptum per- m is _ 87, 18 sed mero — 96, 8 praesidium — 106, 4 ante oculos tendit — 116, 12 praepinguis— 162, 4 dicunt) eandem eum relatio Isidonana habuisse apparet. quod si e contrario quibusdam locis aliquid commune babet cum libello Solini reeognito: ut 77, 6 ut altior aestimetur quam unde imbres cadunt cl. I. II,

nubes superuadat cl. III, altior nubibus Isidorus leones peri- 83, 7 frangunt tauros, leones premunt c.l. 1. II, IV. t. lsidorus liiant cl.III, ut tauros premant, leones perimant generandi spem 122, 1 truncatos mordicus privent testibus c/. /. //, morsu detruncant morsu detruncant cl. III, testiculos eorum Isidorus vel resupino dete- 144, 17 resimo cl. 1 et meliores cl. II, resupinato

riores cl. II et Isidorus libro poterunt eius generis convenientiae aut ad glossas referri Sohni exphcan, ante Isidori aetatem adscriptas aut, quod praetulerim, ita eiusmodi ut qui eum recognovit item Isidori origines noverit. certe Isidoro suspicio eo movetur, quod locus Flori de Dravo Savoque ab contaminatione legitur 14, 4, 16 Solinianis 99, 9 interpositus simillima pariter apud Solini recognitorem. — Codicem Isidorus adhibuisse videtur ex ns atque Capella classis primae, sed plenum, nam habet quaedam item errores quae ad finem in eius classis libris iam desiderantur, sed obstat locus classi ei proprios, ut 42,4 renitentes — 46, 4 ichnus. stirpe altera classis 147, 1 apud Isidorum ita corruptus, ut legitur in editores tuturi, secundae. certius de ea re iudicium ferent Isidorianorum mehora nam quamquam Ruebleri beneficio de texlu Isidoriano aliquanto nihilominus edoctus sum quam quibus ulebar in paranda editione priore, ex apparatu tantummodo incboato quaestio satis diudicari non potuit. qui accesserunt Testatam ita quodammodo interpolationem locorum ,ab- potiorum collocatio confirmat. locus p. 218,. 29 navigant .... 32 quae in Soh- stinent quamquam reddit Pliniana 4, 104 proxima iis traditur, ld nianis sequentibus expilata sunt, nihilominus eo loco, quo inseri non potuit nisi ut pro est p. 106, 14 inter navigabile et idque, XCI

nibilominus retinuerunt vocabulo quod est idque alia substituerentur ; id mutaverunt ita interpolationem , libri classis secundae manifestantes alter locus 219, 3« codices classis tertiae interpolatione aucta. p. nuUi in classis tertiae Calidoniae promunturio .... 29 matrimonium interpolator pro genuinis p. 102, 2 libris collocatur post verba, quae ortus iunctus sit et occasus, nullus dies substituit dies adeo conductus ut contra in libris classis eaque verborum ordinatio certe intellegi potest; ad matrimonium nulh serundae comma a verbis nulhts (sic) ut ortvs et plerisque, ante 102, 4 collocatur in stirpc altera, scilicet in libris LGQ ita ut antc 102, 1 transitum, circuitus, in altera, scilicet in codice i!/, inlerrumpat et emblema vel niroque loco sententiarum ordinem male praescripto vocabulo nullus (fuit in ipsa verborum consecutione et male prodat. denique additamenta archetypo dies nullus adeo conductus) sese admiltimus, agitur Britannica ordinem relationis male lurbant; ea enim si Britanniam et Thylen primum de insula Thyle, deinde de insulis inter

et de mari ultra Tbylen . Ebudibus et Orcadibus, mox iterum de Tbyle ; narratio et perversus progressus a eieciisiis tollitur et duplex de Thyle convenientia relationi Plinianae. Thyle ad Orcades et recte omnia procedunt refutant opinionem, quae Vitia quoque classibus tribus cominunia et utriusque editionis adlmc obtiouit, libellum bis ab auctore editum esse archetypi non exemplaria ad nos pervenisse. nam quamquam alterius enotatam, adnotatores eos hahemus nisi variam leclionem imperfecte reliquisse, quot infra vide- credibile non est tot locis errores intactos occupavisse. bimus ex archetypo communi libros omnes perversa est, ut ad Denique edilionis secundae ratio et adornatio tam nullo modo referri ipsum auclorem licet plebeium et miuime ingeniosum subreptum esse etiam tum im- possit. recognitor libellum «imulans auctori copiam auclam, in perfectum sensit requiri iam in editione altera rerum cognitionis accesse- praefatione professus adiecla esse quae ad incrementum cum additamentis runt cura longiore. at boc promissum si comparas ea omnia ab eodem lio- vere repertis in editiouis alterius codicibus, ut est, rerum cognitionem vere non mine veniant, id quod nequaquam certum credibile est ipsum auctorem tam augent nisi in rebus Britannicis neque sibi satisfecit verbis pa.sim ine°pte a promisso descivisse. vere recognitor altera. at ne in hac mutatis mutatoque libelli titulo et addila praefatione quamquam in fine eius quidem adicienda rem probabililer instituit; nam loco habitum esse atque euni ait eum cui haec editio inscribitur eodem 1 nihilominus eam inscnlut cui Maboris sui 'summam' antea dedicavisset, senserunt ii a eidem Advento, cui prior dedicata est. id absurdum esse praefationem iuscribentes quibus proficiscuntur codices libelli secundam XCII

Herennio oratori (n. 61. 64. modo Constantio (n. 4. 12. 30. 83. 85) modo tam 5.4 quam P in illo nomine 110); at utriusque stirpis meliores, non variant. iuterpolata quo tempore et quo Soliniani libelli recognitio haec ob alias causas tum quod addita- loco facta sit, parum constat cum neque omnia pari proba- menta maiora a nobis composita p. 217-221 certum est indubie insiticia ab eadem bilitate Solino abiudicantur neque per universum hbrum inanu adiecla esse omnia. interpolationis sic Latiuae litlerae vix prae- propagatae quamquam alterum exemphim adnotationes ad Plinn naturae bent, in universum comparari poterunt libri Leidensis Lips. 7, auctore historiam (supra p.XXlV) adiectae in margine Velleii codicis Murbacensis locum di^nae, sed vix ipsius auctoris; glossa Aemilii Surae (v. quae dixi in mus. servans ex opere paucis lectitato quidam deteriores referentes Rhenano novo 16, 282); codices Prisciani locum Alfii Aviti poetae vetusti et parum m (ad 4, 29 p. 134, 3 Hertz) continent de anno natali Alexandri vul»us noti. additamenta Soliniana dubio ex chronic.s eius ma°ni Nepotis testimonium (p. 220, 31) sine Solini libros servatum (cf. editio sumptum et genuinum et per solos adnotatio quamquam ab insiticns re- Nepotis Rothiaua p. 179); quae adiudicemus, est, cur ipsi Solini eam liquis abhorret, causa nulla recen- ostendit interpolationem nequaquam et si venit ab interpolatore, mani- Britannica, quae eiusdem originis esse tis ori

quorum non nisi ex.guam partem rantur non pauca nec contemnenda, quae de Caledon.a tradit Cassius «uppeditavit Plinius, alia affinia sunt iis non leguntur apud quemquam eorum quos Dio (76 12), pleraque vero earum part.um satis babemus scriptorum et auctorem prae se ferunt monachos Scottos a sexto inde sae- anarum. haec in memoriam revocant Columbant.m Brigantiae moratum per tn- culo excurrentes in continentem, hos ut redeunt schoha Verg.- ennium eiusque socios et discipulos. ad ita fieri potuit, ut eorum ahqu.s eam liana et Lucaniana non indocta, Soliniani instituent et sub antiqui dc qua agimus recensionem libelli vere Isidorianorum vestigia in hisce auctoris nomine ediderit. quod si origini aetatique recte con- additamentis deprehenduntur (p. XC), id ei quautum video, non obstat. quod non venit. — Sermo coniecturae ei, Romana consuetudine plane olTendimus in interpolatis barbarismos a recognitor orationem suam ad abhorrentes, eo revocandum est, quod tergorum hibulorum 218,30 Solinianam formavit; conferenda ambitio mediale 221, 11 et 97, 13 - in et ambitio extimae cutis 155, 11 — 1S honorari de- crassitudinem exluberari 221, S et 135, 16 = 220, - et 42, 7. 152, ponens 221, 17 et 29, 21. 38, 16 — candicare 218, 26 et (sensu tamen diverso) 103, 14. 14. 181, 2. 200, 1 — nitella 218, 28 offendunt, ut compercere 219, 27 et ubertus alia inlerpolatori propria non expressum fortasse ex Vergiho 218 20 et porro est de loco 219,18 (e. c. 162, deprehendatur Aen.'e, 711, cum etiam in glossis interdum 5) pars nocetur utpote ipsius color Vergilianus; minus probabile 218, 2 inveuit auctor in interpolatore Solini (171, 9) consuetudini contrarium. apud hunc offendi, quod admiratorem et imitatorem, neque quicquam docto saeculi septimi inci- non possit proficisci ab homine grammatice est definitio omnino in couiectura posita pientis. attamen haec aetatis eaque nequaquam certa. IV. ARCHETYPVM COMMVNE CLASSIVM TRIVM

Vidimus codices duoruni ordinum priorum redire ad idem archetypum, hoc emendari non paucis locis adhibita classe tertia profecla ex archetypo altero. duo autem haec archetypa pendent rursus ab archetypo communi scriptoris antiquissimi, fortasse eo quod exaravit saeculo quinto imperator Theodosius II, quamquam subscriptio eius non servata est nisi in parte llbrorum classis priniae. neque enim desunt loci in codicibus nostris oninibus ita vitiati, ut ad auctorem error nequeat referri. sane, ut supra (p. XCI) diximus, cum archetypi secundi lectiones non habeamus plene enotatos, ad id demonstralio ita pervenit, ut fieri potest per silentium testium; attamen errores graviores nec facile a recognitore neglegendi iu eo quoque adfuerint probabile est, cum praesertim extent loci ita corrupti in tertii ordinis libris male correcti. omnino demonstratio haec in coniectura posita est ncc desunt loci, ubi aut de errore errare potui aut error auctoris librariis potest imputatus esse; omnia tamen qui expendit, ei constabit, id quod per se probabile est, in boc quoque libello vitia licet non multa reperiri a communis omnium librorum archetypi librario commissa. denique ubi infra de rubricis agemus, demonstrabitur eas non ab auctore proficisci et tamen in summa re libris omnibus esse commuues. — Archetypum illud consentaneum est scriptum fuisse litteris continuis peudetque omnino verborum separatio a librariis, quorum in ea re errores variam lectionem ordinans ut par erat sprevi. quadratarum lilterarum archetypi vesligia

optimi quique libri servant permutantes litteras C et G, ut 12, 14 lugeret] luceret R — 52, 12 gelonium] celonium AP — 103, 14 coquunt = cocunl] cogunt RCNLMGP'; ilem / et I, ut 49, 8 Iliensium] iltensium R; item V et Y, ut 49, 13 Eryx] Erux RCN. Incipiam a lectionibus duplicibus, quae non contineantur unius

classis terminis. aspectu 40, 6 obtutu nocentisj archetypus puto, obtutu nocentis ex cl. I

RCHA, obtutu aspectu nocentis ex c/. / NS et cl. II, oblutu nocentis aspectus P xcv

surculis 1 surculis C, fruticibus ChIlS simi- 60, 16 fruticibusj R, fruticibus 2 1 surculis cl. II, asserculisiA corrigentes Uterque A , fruticibus ac

sollicilantl inlicilant CNHS, sollicitant cl. II. 111 61, 6 inlicilanlj R, protinusl puto, protinus RN el cl. 11, pronius 71, 16 pronius j archetypus C (?) et cl. III, prius H

ai! 1 , r r archetypus puto, prope casuram cl. I el L. 97, 5 prope casuramj prope ad casuram MG et cl. III

altitis 1 puto, suspeusius altius cl. I. II, sus- 107, 3 suspensiusj archetypus coniectura peusus altius cl. III conieclura, suspensius H item

ad "I , „ cl. I, ad conflictu c/. II, 112, 4 conflictuj archetypus puto, conflictu

adflictu cl. III

diffusael puto, dillusae uastae RCNADic, dillusae 139, 2 uastae J archetypus uastae Plinius ct uastae *H et cl. 11, uastae et diflusae S:

Pancliaiam "1 panpractheam chaiam S, pan- 150, 4 PranctheamJ archetypus puto, chaeam Francofurtensis, pantheam C, achaiam 31, pranctheam LP, practhea(m) NADic, prantheam //, rantcheam R Eufratel ipso eulrate alueo pleri- 158, 6 in ipso alveoj archetypus pulo , in que cum Isidori codicibus Vossiano et Bernensi, in ipso eufratis alueo A corriyens amplissimam populosissima amplissimam 185, 7 populosissimamj archetypus pulo, populosissimam cl. I, populosissimam et amplissimam LP, MQGSA

asperavit. Caesarem] archetypus puto, asperauit oftendit gaium 201 , 4 oflendit C. caesarem S, asperauit gaium caesarem offendit A, offendit

spirauit {sic M, offcndi sperauit deteriores) c. caesarem cl. II, 2 offendit c. caesarem cl. I, asperauit c. caesarem P

Carhyle ] 204, 7 Ba(r)bitaeJ archelypus puto, carbyle (arbyle cl. I) sive barbytae

cl. I et II cum Capclla, ba(r)bitae c/. III XCVI

quae quidem millii Sequuutur vitia communia libris nostris omnibus numero non multa suut certa videantur, in editione notata asterisco. emendatum, ut habemusque omnino hunc libellum ex ipsis codicibus ita coniecturae admodum raro locus sit.

l omnino (supra LXXXIV.), alec- 19, 14 alectoria usus] P ex Plinio p. torius reliqui cum auctore rubricarum

33, 10 ab eiecto] abiecto libri puto, a nutrice caieta caietam 35, 3 a nutrice Caietam] A coniectura reliqui quadraginta novemj sic ad Pli- 37, 16 |xx| xux sive vicies centena expilatorem, nium Solini auctorem et Capellam eiusdem libri uicies quadragies nouies (vel noviesque) centena usquam alibi] ante alibi 41, 5 cicadae apud Reginos mutae nec cl. I, apud reginos ins. cicadae quam regio (sic cl. II, regiones

H, apud reginios .4) mutae libri

42, 1S si desint] desint si libri herculis pugnae hic plane libri 57, 7 ille Herculis pugna hic Pane] ille male corrigens plerique, ille herculis pugnae spaniae M occidente libri 57, 16 a brumali orientej a brumali

69, 1 Aenus] haemus libri 82, 7 statis] sic ad Melam, aestatis libri 111, 15 cogitj cogit sequentes libri altitudine cl. I cum P, 149, 14 maxima] H conieclura pnlo, maxima maxima altitudo cl. II 177, 10 P. Licinii] pl cl. I. II, publii cl. III puto, candidissimi RC et 187, 12 candentissimi] NSHA coniectura cI.II 197, 19 Rachia] sic ad Plinium, t(h)racia libri expilatorem Capellam, 198, 14 triginta] sic ad Plinium auctorem et quadragiuta libri Plinium et Capellam, quin- 204, 5 quingenta quinquaginta] sic ad quaginta libri adfirmant libri 207, 1 adlirmat] genealogus, V. TITVLVS ET RVBRICAE.

Librum auctor quomodo inscripserit ut intellegatur, composuimus et testimonia codicum. et lituli quas habemus adlegationes indicem Priscianus, qui solus ex auctoribus Romanae aetatis libri adlegans, semel enuntiat in instilutionibus grammaticis octies Solinum collectaneis vel poly- nudum nomen ponit, semel (1, 28) citat Solinum tn 15. 86. 18, 213) histore, semel (10, 50) in collectaneis, quater (2, 61. 5, 6, t» memorabilibus, semel denique (6, 44) in admirabilibus. primae classis aut secundae (non Aldhelmus (f 709) usus libro aut citat: Iulius Solinus in tertiae, v. 100, 12), ubi plenissime (p. 323) sic collectanea rerum memorabilium. Iulium Solinum in Primae classis libro usus Dicuil perpetuo laudat huic affines tertiae SA sub- collectaneis. eiusdem ordinis liber N itemque de singulis scribunt: explicit liber Iulii Solitii de situ orbis terrarwn et habentur SA). mirabilibus quae mundi ambitu continentur (quae in mundo titulum novit Anonymus Leidensis deficiunt vel tacent RCH. Pohjhistoris

(vide p. XXVIII. LXIV). subscribunt indiculum Secundae classis libri MQ rubricis (vide p. C) : reliqui huius ordinis codices htli Solini collectarium rerum memorabilium; collectio rerum memorabilium, meliores (de fragmento Casinate, in quo est enuntiant. dixi p. XL) litulum non igitur, inquit, operi In praefatione sua p. 217, 18 interpolator erit collectanea re- in exordio designaveram : isti titulus polyhistor ; nam quem con- rum memorabilium cum his quae improbaveram placuit oblitterari. Iulii Solini sive grammatici cordat eius generis librorum inscriptio: C. polyhistor ab ipso editus et recognitus. esse collectanea Colligilur inde veram commentarii inscriptionem vel memorabilia. admira- rerutn memorahilium, inde breviatas collectanea similis ea, quam liber bilium appellatio semel a Prisciano usurpata et argumentum magis operis N habet habentque libri recentiores permulti, interpolator libello enuntiant quam indicem. polyhistoris denique titulum LXXXIX imposuit, nam unico loco Prisciani diffidendum esse supra p.

Solinus o —

XCVIII momii; fieri posse, ut vocabulum anlea in scholastica libri traclatione usurpatum interpolator non ipse excogitarit. sumpsit id interpolator sine dubio ex Plinii naturae historia a Cornelio Alexandro passim ibi ita ap- pellato transferens ad Solinum.

Subscriptio studio et diligentia d(omini) n(oslri) (sic ad P, vide p. XLIV; domni Heidelbergensis) Theodosii invktissimi principis, quam supra p. LXVII. XCIV diximus servalam esse ex libris non contaminatis in uno Heidelbergensi, adfuisse posse iam in communi omnium archetypo, recte rettulerunt viri docti ad imperatorem Theodosium II (f 450) notum xaX- liygaqiov (Otto Jahn in actis soc. Saxon. minoribus a. 1851 p. 342).

Aldhelmus (opp. p. 323 ed. Giles) quae narrat de institutionibus Prisciani ab imperatore eo sua manu scriptis constat pertinere ad subscriptionem vere Priscianam Theodori cuiusdam (cf. Jahn 1. c. et p. 358 et Hertz in praef. ad Priscianum vol. I p. XVIII); sed vix Aldhelmus ita errare potuit, nisi item novisset subscriptionem hanc Solinianam. Rubricae cum textu eo quem habemus pariter traditae in libris reperiuntur duplici ratione dispositae, tam interpositae ipsi orationi quam coniunctae in laterculum libello praescriptum. eas in appendice p. 223 232 secundum formam priorem recensui restituta quantum fieri poiuit ordinatione primitiva, interposita varia lectione intra parentheses rotundas, additamentis posterioribus similiter intra uncos quadratos. in textum re-

ceptae rubricae ab eo in libris distinguuntur litteris miniatis et id ubi

neglegitur (ut 156, 4. 164, 12), per numerorum continuationem errores

facile tolluntur. rubricae singulae cum commata plura conplecti soleant,

librarii non raro eadem lemmata disiuncta locis ad quos pertinent denuo

adposuerunt. ita ante c. 1, 7 rubricae primae particula de temporibus urbis conditae reperitur in libris omnibus praeter R et (versu tamen vacuo

relicto) P; item ante c. 1, 77 rubricae partem de lapide alectorio sive de alectorio lapide repetunt libri RL, ante c. 2, 33 de boa angue liber R, ante

c. 5, 25 vel 26 de achate lapide libri LGP et sic deinceps. haec ut oportuit ex rubricarum laterculo eieci. Rubricis cum codices non secundae clsssis, sed tam primae quam

tertiae numeros adscribant, numeratio ea ad classes recte distinguendas aliquam utilitatem habet. et primae quidem classis libri RCNH numerant rubricas sexaginta tres, sic ut infra dispositae sunt ad numerationem hodie receptam, missis tamen singulorum librorum erroribus minutis et

inutilibus. contra tertiae classis libri SAP rubricas non numerant nisi quinquaginta septem, sic ut item infra exhibentur; conveniuut eae fere cum numeratione hodie recepta propterea quod editiones vetustae ex huius generis codicibus expressae sunt. solum caput quod hodie est un- XCIX

scilicet c. XII incipit in 5.4 c. 11, decimum ibi reperitur bipertitum, ubi XIII bis scribitur et ante 11, 15 et 14, in P c. 11, 3; in eodem habent SA ante c. 12.

numen hodie re- RCNH cepti

1 Rubricarum laterculus libello praepositus curn in libris NAP~ non diffe- rat ab eo, quem efflciunt rubricae per ipsum commentarium dispersae, diversa forma procedit in libris RC, quamquam ibi quoque capita LXIII numerata fuisse in archetypo numeri declarant licet in nostris libris perturbati, eundem indicem, sed amplificatum libello praeponunt classis secundae codices 2 MQ, item I et Leidensis publicorum 113. index is in RC caret praescriptione et subscriptione ; libri MQ praescribunt haec: indiculus capitulorum {cap' Q Leid. , ccc-t M) luli Solini rerum collectarium infra scrip- 2 2 tarum sic, subscribunt iidem et Z : explc indiculum (-lus L ) C (sic capit 2 om. Leid.) Juli Solini collectarium (collectaneum 2 MQ, L , L J rerum 2 memorabilium feliciter (fel. om. L J, ubi vocabulum post indiculus quamquam librarii pro capitulorum nota habuerunt, in archetypo praenominis auctoris notam fuisse crediderim. subieci specimen tam formae sim- plicis ex libris RC quam amplificatae ex libro M. RC M de origine urbis Romae deficit praescriptio, numerantur capita LX

Italia et in ea mira Italia in ea mira : numerantur capita XVI

Corsica et in ea mira Corsica in ea : numeratur caput I

Sardinia et in ea mira Sardinia in ea : numerantur capita III

Rrittania et in ea mira Rrittania: iu ea

I nomina insularum

II Iuvernia

III Silura

IIII Tanatis V Thylae VI circuitus Rrittaniae. iu eo mira VII de gagathae lapide VIII gens Pictorum

sinus Persicus et in eo sinus Persicus et Arabicus : numerantur capita

mira XIIII sic:

I gens Carmaniae

II de his quarum odio habent

Paithia et in ea mira III Parthia

Rabylonia et in ea mira IIII Rabylonia V omnia ora oceani posse navigari ab In- dia Gadir usque

VI de Trogloditis et Ictuofagis VII nomina insularum iu oceano CI

VIII (sic) Athlantico costitutorum VIHI Gorgadas X Hesperidum insulae XI Forlunate XII Embrion insula XIII Iunonia insula XIIII Nivaria

XHII (sic) Canaria

Ita in forma ampliore effecta capita minora libri classis secundae, quam diximus nnmeros non apponere rubricis, numerant denaria fere ratione. scilicet in indice libri M non constanter, sed passim numeri plerumque denarii adscribuntur effecti ex capitibus illis a principio ad calcem libelli pernumeratis. primus eius generis numerus in eo indice enuntiatus est CXV post rubricas novem primas, quae capita elficiunl CXIV (60 + 16 + 1 + 3 + 9 + 7 + 11 + 1 + 6), adscriptus ad rubricae decimae in- scriptae Thratia cum moribus et gentibus caput primum inscriptum de locis et populis, vere igitur hoc est libelli caput CXV. extremus eius generis numerus in indice est CCCCLX adscriptus ad rubricae supra plene relatae caput XII vel XIII, id quod recte respondet capitum per indicem eum numerationi; divisit igitur qui secundae classis archetypum ordi- navit Solini commentarium in capita CCCCLXIII. eadem capitum uumeratio in tribus huius classis codicibus primariis MLG redit ad marginem libelli ipsius non continuata, sed quatenus superest respondens. dabo eorum numerorum primos postremosque

illi numero M = primum LX iuxta navis a Phrygia p. 30, 7 : respondet in indice caput inscriptum de pudicitia matronali felicitate

etiam et adversa singulorum idem postremum CCCCL iuxta praeterea habet p. 203, 8 : in indice numerus adscriptus est ad caput de celonofagis

L = primum CCXXX iuxta etiam mitiorque p. 123, 11: in indice libri M idem numerus adscriptus est ad caput inscriptum de ammodita et ceteris infra scriptis = p. 123, 4 postremum CCCXXX iuxta Oxus amnis p. 179, 19: in indice M idem numerus adscriptus est ad caput de Aretissa ftumine =

p. 157, 14, contra CCCLXXX ad caput quod respondet gentes circa Oxum amnem = p. 179, 19

G = primum CCLXX iuxta visa sunt p. 134, 2: in indice M is numerus adscriptus est ad caput de catoblepa = p. 134, 8 postremum ut L. In editione priore eius numerationis vestigia in LG servata rettuli, cola CII autem commatave quaenam ita indicarentur, non repperi nec facile re- perire potui, cum diasceuasta capita nulla ratione diviserit; iam index libri M quid significetur aperuit. Quae de laterculo hoc exposuimus, declarant eum redire ad archetypum commune classis primae et secundae, cum eum habeant tam RC ampliore quam MQ. id ipsum conQrmant lectiones ex laterculi forma petendae; recedunt enim non uno loco a lectionibus classis secundae solus easque emendant. ita p. 213, 1 Embrion vocabulum recte scriptum gra- index classis secundae servavit leviter corruptum in classe tertia, loco mutila. viter (norion) in libris omnibus classis secundae prima hoc cor- item carmania p. 202, 3. 203, 7. 204, 3 index fere recte in libris ruptum fere in germania; p. 101, 6 tanatis index rectius quam quod est redeant fere in libris in libris classis huius tanus. meliora haec cum libros factum esse classis tertiae, aliquando indicem ad eius ordinis est ab eius classis naevis, credidi, sed erravi ; nam ut alia mittam, immunis Scillinas, item in Arabia capiti habens p. 101, 1 Siluram insulam, non ave c. sq. de myrra = c. 33, 9. 10 subiungens caput de foenice = 33, 11 non interposito loco de cinnamo. Rubricas omnes non profectas esse ab auctore declarat primum bono indigna, inepta et subabsurda operis divisio vel hoc auctore non deinde barbarismi minime Soliniani, ut c. 13 flumen histrum casuprimo; denique mendae ex archetypo depravato in rubricas illatae, ut c. 1, / de alectorius pro alectorio lapide enatum ex corruptela antiquissima p. 19, 14

alectoria usus. VI. ORTHOGRAPHICA.

nullis Orthographicis in commentario codicibus aetatis vere Romanae propriis nobis tradito immorari noluimus; itaque exceptis nominibus maxime non vulgaribus eius generis vitia peraeque suppressi. attamen barbaris- ubi rettuli variam lectionem, retinui ut par erat librorum esset in ipsa mos, sed ita ut ubi plurium librorum scriptura referenda raro no- lectione consentientium, dissentientium in orthographicis, id ut in ho- tarem. ita ubi quae attuli ex libris pluribus, fieri potest, rum quibusdam legatur que, et sic deinceps. aliquoties talem diversi- parenthesi tatem ila indicavi, ut h litteram modo positam modo omissam fluctuantibus post insererem 0). circumscriberem , libris iuter y et i y ut reliquias talia neminem opinor morabuntur. — Vetustae orthographiae exhibent. non raras, ita labentis aetatis sordium copiam ingentem libri nostri utrumque ut demonstretur, sufficiet elenchus qui sequitur, respiciens ibi ubi codicis nota nulla opponilur potissimum librum Vaticanum 3342 = R saec. X. ae pro e raro, passim e pro ae M, ut deneque — e pro i aliquoties C: altetudo — flumene et passim e, ut edetis — perstetit — ueris — uerum; item i pro consuisse — diogenis — firme. — genetrix, intelleg- recte RC

i et y: i pro y passim cythara Lybia — Lygures — y pro i item: Cymbria — — sydera R exhibent, id quod raro i ibi, ubi hodie ii scribi solet, libri passim adnotavimus.

o et m : L. X, recte nungenti 151, 2 — pomimturium (cf. C I. 6430J R male iocundus R passim permutantur in M CIV

-o et -um in exitu vocabulorum ubi permutantur (ut 201, 10 in codice JV), apparatus id indicat. libri nostri ut ab eo soloecismo fere abstinent, ita verisimile est in archetypo communi passim eum adfuisse et sublatum esse a librariis posterioris aetatis

oe in R admodum rarum: plerumque substituuntur e vel ae: amenus — comeclia — maenia — praelium

b et u:

passim permutatae in RC: albo — uenibolentia — cibilibus — deborat — excabant — nobem — nobum — octaba — bene = venae — betuit — botum; item ciui — fauricam — preuet — urebia — brevia 48, 15. b et p: puplic- C — optutu C

c et d: velud passim, sed non constanter R — aliquod et aliquot confundil C — quicquid fere R; quidquid correctum in quicquid passim N c et qu: persequuti R

c et t: non permutantur in libris RC, id quod notabile. adnotavit

Traubius (o Roma nobilis p. 13 not. 7) in scriptura Lango- bardica litteras ti ibi, ubi prouuntiandae essent ri, ut in gentis, sic formari: oc] , ibi autem, ubi pronuntiandae

ti, ut in nationis, sic: e), itaque in codicibus ad eam litteraturam exaratis, quales sunt scripti Casini, corruptam scripturam nacionis evitari. f et ph:

f pro ph constanter fere R: anthropofagi, Filadelfus cet. h male omissa passim RC: actenus, auriunt recte fere harena R h male adiecta

passim R: adhurit — honere — humerus — humor (sine h 178, 14. 182, 12) h et ch: nichil RC — archana C h et th: anthiocus R constanter p inter duas comonantes addita vel omissa promtius RC — contempnere C cv

geminatio

male omissa : compresisse similiaque passim R

recte omissa : litus R Notae non inveniuntur nisi solitae codicum eius aetatis: unum adnoto pro ve.ro passim reperiri in solo R notam u. praenomina in archetypo notis scripta fuisse inde intellegitur, quod in libris passim aut male omissa sunt (5, 23. 8, 6. 9, 2. 11,8 cet.) aut perperam soluta

(ut 11, S. 17, 17). item numeros notatos fuisse in arcbetypo communi inde intellegitur, quod in solvendis iis saepenumero grammatica ratio neglegitur: nos talia in variam lectionem raro admisimus. exempli causa p. 8, 16 CCXLI notas habent RCLP, ducentis recte A, ducenli male NS, uno recte NS, una male H.

In recensendo Solino quid ego secutus sim, ex supra dictis satis apparet. auctores a Solino Solinive auctore proximo usurpatos adnotavi ad marginem interiorem, Solinianorum compilatores ad imum marginem, in testimoniis utriusque generis colligendis egregie adiutus cum Sal- masii commentariis plenis et doctis tum collectaneis a Carolo Ludovico

Rothio ea qua pollebat eruditione et industria olim paratis, cavens autem quantum fieri potuit a locis similibus quidem, sed non sumptis ex ipso Solino. — In apparatu ordinando cum iam eo perventum sit, ut non tam a singulis codicibus pendeamus quam a tribus eorum ordinibus, ut facilius lectiones distinguantur, ubi utiliter fieri potuit, eas per classes distribui praescriptis numeris I. II. III. — Libellus parvus est, auctor mediocris; recensens eum laborem intellexi fortasse maiorem fore quam fructum, neque tamen operam perdidisse mibi videor, curans, quantura mihi dalum est, ut editoris officiis diversis satisfacerem et rem quatenus a diligentia pendet absolverem.

Berolini,

m. Iulio a. 1895. Corrigenda.

p. 4, 15 ad.de PL. 10, 79 auct. dei 18, 16 sumpsisse ex Solino po- p. 43 ad c. 49: similia Augustinum de civ. tius quam ex Plinio censet Kuebler. p. 45, 3 Ilhacesiam] scr. Ithacesiam. 24. p. 59 ad 1 : PL. 4, 21] scr. PL. 4, vide praef. XXX. p. 73—87 infra textum nota (B) delenda: p. p. 82 infra lextum v. 3:6, 46] scr. 5, 46. vide praef. LXXXIII. p. 86, 16 ad uenas potius quam advenis, p. p. 88 adn. ad 15 erunt] scr. erant. Beda. p. 101 adn. ad 6: Thanetos Beda\ scr. Tanatos sumpsit Isidorus, sed ex Orosw. p. 105, 10 Atlanticos ... 11 orbis rion ex Solino 4. p. 106 infra textum v. 1 : p. 14] scr. p. diceremus. p. 108 adn. ad 5: diceremus] scr. Hbyam 87. p. 117 infra textum v. 3:81 — 88] scr. 81 — scr. Dicuil 34. p. 119 infra textum v. 3 Dicuil 7, 8, 2] 7, p. 125 ad 5:PL. 37,17] scr. PL. 37,175. 52—55. p. 163 infra textum v. 4:6, 52—55] scr. 7, p. 188, 7—9 add.-. compilavit Isidorus 11,3,27. p. 204 ad 14:PL. 6, 11] scr. PL. 6, 112. p. 217, 3 scr. recepimus etiam quae.

p. 218, 13. 14 pro A scr. F. C. IVLIVS SOLINVS.

i C. IVLII SOLINI

2 COLLECTANEA RERVM MEMORABILIVM.

3 SOLINVS ADVENTO SALVTEM.

4 Cum et aurium clementia et optimarum artium studiis praestare 1 5 te ceteris sentiam idque oppido expertus de benivolentia tua nihil

6 temere praeceperim, e re putavi examen opusculi istius tibi potissimum

7 dare, cuius vel industria promptius suffragium vel benignitas veniam S spondebat faciliorem. Iiber est ad conpendium praeparatus, quantum- 2

9 que ratio passa est ita moderate repressus, ut nec prodiga sit in eo

10 copia nec damnosa concinnitas. cui si animum propius intenderis,

11 velut fermentum cognitionis magis ei inesse quam bratleas eloquentiae 12 deprehendes. exquisitis enim aliquot voluminibus studuisse me inpendio 3 13 fateor, ut et a notioribus referrem pedem et remotis largius inmo- 14 rarer. locorum commemoratio plurimum tenet, in quam partem ferme

15 inclinatior est universa materies. quorum meminisse ita visum est, ie ut inclitos terrarum situs et insignes tractus maris, servata orbis

RCNH LM(B) SAP

De inscriptione vicle praefationem. 3 solinus (iulius solinus H) aduento salutem om. B 4 et om. C1 a arium M praestare te] prestaret N 5 sententiam R N 6 praeceperim e re putaui] N, praeceperit mere putaui M, praeceperim reputaui LBP, prae- ciperem * 2 reputaui S , perceperim eputaui C, perceperim reputaui RC H, per- cipere me reputaui A istius tibi potissimum] huius postissimum S 8 spon- deat P, spondebant M 9 prodita M in ea sit A 10 nec otn. N animam H l proprius RNMS 11 magis ei inesse II (N^LMBP), magis inesse / (N^HSA, om. RC) brattea se eloq. R, eloq. br. AP 12 deprehendis A, deprehendentes M et quisitis 71/ studuisse me] studiose me R, studiis semel JV" 13 et a] a M largius] longius N2 14 quam partem] // (LMBP), qua parte / (RCNHSA) 15 meminisse / (RCNBSA), comme- minisse i7 (LMBP) 16 insignis HM

Solinus. 1 pleraque ordine redderemus. msennmus et 4 distinctione, suo quaequc .psa legentmm nihil aliud, saltem vanetas differeuter congruentia, ut si naturas hominum et aliorum animahum fastidio mederetur. inter haec exoticis, de extimarum gentmm 4 expressimus. addi.a pauca de arboribus d.gna nationum, nonnulla etiam 5 formis, de ritu dissono abditarum auc o- incuriosum videbatur quornmque 5 memoratu, quae praetermittere de scnpto- industriae tuae insinuatum vehm, ritas, quod cum primis esse posst quid enim proprium nostrum 8 ribus manat receptissimis. quod intactum ad hoc usque 9 omiserit antiquitatis diligentia, cum nihil etooms quaeso, ue de praesenti tempore aevi permaueret? quapropter persecuti quidem vestigia monetae vetens huius fidem hbres, quoniam Ua s maluimus potius quam mnovare 6 opiniones uuiversas eligere des velim opto in animum tuum venennt, qua ex istis secus quam quos secut veritatis penes eos est 4 infantiae meae veniam: constantia craae corporum formas aemulantur, postpositis 7 sumus. sicutergoqui pr.us hn effigiant modum capitts nec eliqua sunt, ante omnia _ar e ipsa ut ita d.xenm figurarum in membra alia, quam ab destlnant ab quoque a cap.te orb.s idest auspicium faciant inchoandi, nos quamv.s n.h.l nrbe Roma principium capessemus, ""P™^T uovum praecomum poss.t susc.ta„, ac auctores reliquerint, quod iu decursum tot annahbus. ne supervacuumpaenesitrelegere tramitem 8 perse- originem eius quanta valemus tamen prorsus dissimulata sit,

quemur fide. RCNH LM(B) SAP a arb. ins. 3 fastido H ipost w <> „arietas saltim A •.- - «™ quu quocl "-»-uenmj 2£3£.'Z~ quorumque quorum S 'f5"7 ; n dustria M

tanium jmi" (WAP-\ 9 amisent I (RCNS) m ( secus nam uia N" . secus] sequutus H", p nla «lexj etec iVi» j h uniuersas om. P ronstantial i a^pens I/Z £P > U „ animum tuum (om. H) uenerint] II —J nam, cons^ntja (OTS^) <^ c „ i„ orn. i> i ^ ^ sunt postpos.tis q r £a a om ^

praefationis vide praef. quemur 5

3 dixerat iuventus Latina, servataque significatione inpositi prius nominis, 4 Romam Graece Valentiam nominatam. quam Arcades quoniam habi-

5 tassent in excelsa parte montis, derivatum deinceps, ut tutissima

6 urbium arces vocarentur. Heraclidi placet Troia capta quosdam ex 2

7 Achivis in ea loca ubi nunc Roma est devenisse per Tiberim, deinde

8 suadente Rome nobilissima captivarum quae his comes erat, incensis

9 navibus posuisse sedes, struxisse moenia et oppidum ab ea Romen

10 vocavisse. Agathocles scribil Romen non captivam fuisse, ut supra 3

11 dictum est, sed Ascanio natam Aeneae neptem appellationis istius etiam proprium Romae nomen, verum tamen 4 3, 65 12 causam fuisse. || traditur

13 vetitum publicari, quoniam quidem quo minus enuntiaretur caerimo-

14 niarum arcana sanxerunt, ut hoc pacto notitiam eius aboleret fides

15 placitae taciturnitalis, Valerium denique Soranum, quod contra inter- 5

16 dictum eloqui id ausus foret, ob meritum profanae vocis neci datum.

17 inter antiquissimas sane religiones sacellum colitur Angeronae, cui 6

18 sacrificatur ante diem XII k. Ian.: quae diva praesul silenti ipsius

19 praenexo obsignatoque ore simulacrum habet. RCNH LM(B) SAP

v. 1 sunt — 4 nominatam: similia Ateius apud Serv. Aen. 1, 273 et ex historia Cumana Fest. p. 266 v. Romam 5 derivatum — vocarentur: inde Isidorus 15, 2, 32 6 Heraclidi cf. Muller fr. hisl. Graec. 3 p. 168

10 Agathocles cf. Miiller fr. hist. Graec. 4 p. 290.

2 offendisset] effodisset iV2 extraneum A 4 habitassent] nomi- nassent R, post montis A 6 uocaretur RC 7 archiuis //, achiois M 8 captiuaram N, capitauarum S eis H 9 struxisse] / (RCNE), instru- xisse II (LM"BSAP, instuxisse M") 10 romen cum apice, ut infra p. 4, 5 megalen, L ab] et ab M uocasse H scribet M fuisse post est A ut om. M 11 ascanio / (RNHSA, asscanio C), ab ascanio // (LMBP) neptam A 12 uerum tamen uetitum (uentitum S, ue * tilum R)] I (RCNHSA), et uerum magis quod numquam in uulgum uenit sed uetitum // (hMB et sic, sed et uerum 2 magis et sed supra v., P) 13 enuntiarentur S, inclaresceret (-rent P ) III (AP*) 14 sanxerint S, sausisent N 2 notiam Na 15 placide H 16 eloquii id S, eloquium (om. id) H, id eloqui III (AP) datum] destinatum N*Q" 17 angerona M 18 die R XII klm ianrum L similiterque ceteri libri ipsius] / (RCNHSA), istius // (LMBP) 19 simulchrum H habens RC 1* excitavit quod quaedam ibi multo 1 ign. Ambiguitatum quaestiones , 1, 7 |1 Hercules, quam voverat, si 2 ante Romulum culta sint. quippe aram patri lnventori dicavit. qui 3 8 amissas boves repperisset, punito Caco ubi Trigemina nunc 4 Cacus habitavit locum, cui Salinae nomen est: Tyrrheno, ad quem 5 porla. bic, ut Gellius tradidit, cum a Tarchone Megale Phryge, custodiae 6 legatus venerat missu Marsyae regis, socio redux, praesidiis amphon- 7 foret datus, frustratus vincula et unde venerat regno, dum adtrectare S bus occupato circa Vulturnum et Campaniam iura, duce Hercule qui etiam ea audet, quae concesserant in Arcadum 9 Sabini receperunt, disci- 10 9 tunc forte aderat oppressus est. Megalen quoque numini idem Hercules 11 10 plinam augurandi ab eo docti. suo habetur, cum se ex Nico- 12 instituit aram, quae maxima apud pontifices Carmentis dicta est, inmor- 13 strate, Euandri matre, quae a vaticinio sacrorum, factis 14 talem conperisset. consaeplum etiam, intra quod ritus Boario foro est, in quo 15 bovicidiis, docuit Potitios, sacellum Herculi in ipsius remanent. nam divinitus 16 11 argumenla et convivii et maiestatis est. etenim cum visce- 17 neque muscis illo neque canibus ingressus inprecatus, clavam 18 rationem sacrificolis daret, *Myiagrum deum dicilur canes: id usque nunc 19 vero in aditu reliquisse, cuius olfactu refugerunt fertur, comites eius con- 20 12 durat. aedem etiam, quae Saturni aerarium

RCNH LM(B) SAP

rubricae loco (pro texlu A) de tempori- 1 ante ambiguitatum (-tem A) ins. relicto multa M bus urbis conditae libri praeter R et v. vacuo P aram] 1 (RCSA,*c* N, 2 cultura A sint] RCV (si * .) BP, sit NHL*SA nouerat RP* barum H), ante aram // (LMBP) herculis // (LMBA) ibi 5 gelhus] // 3 dictauit S 4 casus MN« sabinae & M nec huc pertmet locus Straboms (LMBP) cellius / (RCNHSA), male Caelius edd. a] ad NS, om. H° tharcone 5, 230 tradidit] / (RCNS), tradit // (LMBPA) H terrheno X' 6 missus RCLBS, tharchone C, tarco * ne N tyreno RN, * * reduxit RBA 8 uultur- RCNSM, iussu H migale R frege M 7 (adtrectat P) etiam ea nam M adtrectare (adtractare N) et. ea aud.] adtractat e&tom.A megtiem MA III(AP) 10tunc]tum I(RCNHS) ad * era * t L nomini hercuhs M disciplina R 11 doctis R, edocti H, dicti NS M i', bibicidiis /V/ poUtios] U 12 nicostrata RC 13mareii/« 15 ouicidiis poeticios A) sacellum] / (LWP, poticios B), poetitios / (RCNH"L*S, poetios H% conuiuu et;\ll (RCNHSA), boc sacellum // (LMBP) bouario A 16 remanent] CHLMP, (WLMBAP), conuiuiae / (N'S, conuiae H, conuiuia RC) sacrificolis daret] // (MP, remanet RNS, remanerent A 17 uisceratione R 18 sacrificii litaret CHS) myagrum sacricolis daret LBA), sacrificiilidaret / (RN, clauem NLMA, miagrum RHS, migarum B*P, muscarum C, onagrum B' & , olfactu] / (RCNHSA), olfactum // clauim H 19 auditu R, a * ditu M (LMBP) refugierunt A 20 etiam S ign. 1 diderunt in honorem Salurni, quem cultorem regionis illius cogno-

2 verant extitisse. iidem et montem Capitolinum Saturnium nominave-

3 runt. castelli quoque quod excitaverunt portam appellaverunt Satur- 1, 13

4 niam, quae postmodum Pandana vocitata est. pars eliam infima 5 Capitolini montis habitaculum Carmentae fuit, ubi Carmentis nunc 6 fanum est, a qua Carmentali portae nomen datum. Palatium nemo 14

7 dubitaverit quin Arcadas habeat auctores, a quibus primum Pallan-

ts teum oppidum conditum: quod aliquamdiu Aborigines habitarunt,

9 propter incommodum vicinae paludis, quam praeterfluens Tiberis fecerat,

10 profecti Reate postmodum reliquerunt. sunt qui velint a balatibus ovium 15

11 mutata littera, vel a Pale pastorali dea, aut ut Silenus probat a Palantho

12 Hyperborei fllia, quam Hercules ibi conpressisse visus est, nomen

13 monti adoptatum.

14 Sed quamquam ista sic congruant, palam est prospero illi augurio 16

15 deberi gloriam Romani nominis, maxime cum annorum ratio faciat

16 cardinem veritati: nam, ut adfirmat Varro auctor diligentissimus, 17

17 Romam condidit Romulus, Marte genitus et Rea Silvia, vel ut non-

18 nulli Marte et llia: dictaque primum est Roma quadrata, quod ad

19 aequilibrium foret posita. ea incipit a silva quae est in area Apol- 18

20 linis, et ad supercilium scalarum Caci habet terminum, ubi tugurium

21 fuit Faustuli. ibi Romulus mansitavit, qui auspicato murorum funda-

22 menta iecit duodeviginti natus annos, XI k. Mai., hora post secundam

23 ante tertiam [plenam], sicut L. Tarruntius prodidit mathematicorum

24 nobilissimus, Iove in piscibus, Saturno Venere Marte Mercurio in scor-

RCNH LM(B) SAP

v. 6 Palatium — 8 conditum compilavit Isidorus 15, 3, 5 11 Silenus Muller fr. Mst. Gr. 3, 100.

1 honore II (LMBP) cultores R agnouerunt A 2 idem RCLBAP, item NBS capitolium SA 3 excitauerat A portem M satur- a nam R 4 uocata H 5 carment(a)e libri (ae in iUura L), Carmeutis Satm. ante ubi (ubi et A) ins. habitaculo carmentis aquae carmentalis porta dicta 31 6 datum] datum est CN2SAP 7 arcades A pallantem M 8 conditum om. L ab origine SA habitarunt] N*LS, habitauerunt II, habitarunt et RC, habitatum N*MBP, habitauit A 9 praeter] propter H 10 rate R, reatiae M 11 pela M ut om. RM a om. C 1 palantha CS2 12 hobyrperperei R, yperbone H herculus M 14itajP 15 deberit 31 r. n. gl. III (AP) 16 ueritatis C 17 marte g. matre H rea] RCNS,

rhea LAP, hea HM, bera B ut om. Ha 18 primum est] est pr. RC 19 aequilibrum C31 incipit a] in cipria H 20 tugirium 31 2 21 auspicatu 31 22 annis RC secundum H 23 plenam] II(L31BP ), om. 1

1 2 (RCNSAP , uel H) lucius NL MSAP, om. RCHL'(?)B tarruntius] NLMS.I, taruncius B*, tarrantius R, arruntius HP, terentius B\ om. C prodit // observatum dem- IGN. Luna in libra constitutis. et 1 19 pione, Sole in tauro, caederetur, ut dies iste a sangume 2 ceps ne qua hostia Parilibus idem 3. de partu Iliae tractam volunt purus esset, cuius significationem eg.t septem et triginta. de Caenmens.bus 20 Romulus regnavit annos eorum detrax.t spoha, quae Iov. . primum triumphum et Acroni regi AntemnaUbus 6 opima dixit. rursum de Feretrio primus suspendit et apud Caprae paludem non.s Qum- 7 triumphavit, de Veientibus tertio.

desiit. tilibus apparere . arce, habitaverunt, dicemus. Tat.us ,n 9. Ceteri reges quibus locis 21 mgressus Monetae: qui anno quinto quam ubi nunc aedes est lunonis olym- est. septima et v.ces.ma urbem fuerat a Laurentibus interemptus de.nde propter colle primurn Quirmah, piade hominem exivit. Numa in appellatur: qu, reguavrt ann* aedem Vestae in regia quae adhuc ita sub lan.culo]. TuUus Hosthus m et quadraginta: [sepultus 22 tribus annos aedes facta est: qu. regnav.t Veha, ubi postea deum Penatium Ancus Marcms olympiade quinta et tricesima. 23 duos et triginta, obi.t annos qu t Larum est: qu, regnav.t summa sacra via, ubi aedes iu Tarqmniu prima et quadragesnna. 8 tuor et viginti, obiit olvmpiade 24 regnav,t 19 supra summam novam v,am: qu, Priscus ad Mugoniam portam

ad Lucan. t, 197 schoUa f -^dfstL Solino in collectaneis oitant S Tatfus-12 ,, .** an e 9 *%£* c0Js W^ani T ^

postquam Tatius hoinmemjxmt^^

'T^^e^W^^^^^ 11 (LM, deae caemnensibus]^fnai „ . •* „„, p anmsHnnis nH de 4 regnauit om. R 53 tractum H ,„,,„04, d e caninis i

capriae^ree bus C, uelentihusi. £ *^J£^U Sconparere/^ *™ aedes aedis) est] l(RCNHS) f^/,cMcA"f ^thaeMtieM 10 M S«Zm«™«)dicemus]a.h* post- RcmSAP) prisc ., ^IILMBP) U infciemp J ^ ^ ^ ^ ^ 1 * » //' ™* interfectus ^P , ... „ legun- Pflm 591 fl , ibi ubi nunc

tiam A noua R regnat M Tullius Esquilinus supra clivum 1, 25 ign. 1 annos septem et triginta. Servius quadraginta. Tarquinius Super- 26 2 Urbium: qui regnavit annos duos et Pullium ad Fagutalem lacum: qui 3 bus et ipse Esquilinus supra clivum

4 regnavit annos quinque et viginti. placet conditam: Pictori 27 5 Cincio Romam duodecima olympiade Eratosthenis et Apollodori com- 6 octava: Nepoti et Lutatio opiniones secundo: Pomponio Attico et 7 probantibus olympiadis septimae anno tertio. conlatis igitur nostris et 8 M. Tullio olympiadis sextae anno incipiente olympiade septima Romam 9 Graecorum temporibus invenimus quadringentcsimo tricesimo tertio. 10 conditam, anno post llium captum Hercules in honorem atavi materni 28 11 quippe certamen Olympicum, quod Eleus instauravit post excidium 12 Pelopis ediderat, intermissum lQtus

octavo [R]QF 4. 7—15. 17. RCNH LM(B) SAP et ad locum 11 quippe — p. 8,1 92—97. 99-105. 108—110. 112-117. 18. 20—24. 26. 28—36. 38-64. 66. 68-90. 154— \b8(deficiunt G.98. 111. 133). 120— 123. 125-132. 134-139. 141-144. 148— 1 52.

~ esquilinus] II (LMBP)H, 1 uiii et xxx A seruilius B, seruus N" esquilinum om. P esquilinis / (RNSA, exquilinis C) supra cliuum R), olbium A regnat M 2 urbium] // (LMB)B, orbium / (CNS, oruium esquilinus II (D esquibus M, annis RC quadraginta] xxx // (LMB) 3 , l fagutalem] A, facutalem IULMBP), esquilinius BL B), esquilinis / (RCNSA) annis NHSA, ann RC facudalem / (RCNH, fagudalem S) 4 regnat M et luctatio R, et lucatio BA, 5 duodecim S 6 octabam R nepote A I(RCNBSA), opinionem educatio H erantosthenes et apollodori R opiniones] a olimpiade 31 8 m.] men R olympiades N // (LMBP) 7 olympidis N , post 126, postea 130, quippe post sextae] uii 71/ 10 captam R 11 quippe] 15 2 117. 148. 150 A. 155. 156, quippe cum bSA.post certamen 34. 39 . 44. 81. 102. l 2 1 14 31. 38. 78 olympicum] -piacum (?). 8. . certamen] certamur 129 , om. Q 126. 148. 149. 150 A. 155. 156, 44. 45. 46. 58. 61. 68. 81. 99". 102. 103. 117. honorem om. 74', in honore -piam 151 quod inter olympi et cum M in 123. 131. 149 atam] 0Ui. 3o. 36. 42. 48. 50. 53. 64. 74. 75. 76. 90. 94. 97. 101. atraui ottaui 46 materni] attaui passim, actaui 12. 13. 33, atani 130, 129, 1 pelopis] polopis 94, pel- materne 89*. 99, maternis 90, om. 38. 58 . 130 12 137. 148, pelonis uel pelopis 81 lepis 32>. 59, pelopi 90, pelonis 38. 78. 130. 2 intermissus 78, inter- ediderat] constituerat 8 intermissum] intermiss 152, 2 yphitus, yfitus, hyphitus) miserat 34 at ins. 39 ifitus (sive iphitus, 2 34. 35. 24 . 25 A. 28. 31. 33. N*LMQP. "> 8. 9. 10. 14. 15. 17. 20. 21. 22. 23. 2 762 77. 72 . 73. 74. 75. . 39 2 41 2 43. 45. 46. 47. 49. 55. 56. 58 A. 61. 63. 64. 68. 69. 109. 112. 116. 117. 79 88 89 92. 93. 95. 96. 99. 102. 103. 104. 105. 108. 154. 158, infitus 135, 120» 122. 128. 134. 136. 138. 139. 141. 143. 150. 151. 152. 2 insitus 57. ab ifito 40 . 70, iphiclus 44. 126. 150 A. 157, iphiatus 110, iptus 59, 13. » » a videlur fuisse priscus) SB- 4. 11. 12. 71, picus R[R]CHN'> (p i cus N , 2 1 1 60 62. 66. . 50. 51. 52. 53. 54. 58. . 18.' 26. 29. 30. 32. 36. 38. 39 . 41 42. 48. 115. 121. 123. 1 85. 86. 87. 90. 94. 97. 101. 113. 114. 76 . 78. 80. 81. 82. 83. 84. 1 ifitus 100, istius AFB> 40 . 125. 127. 129. 130. 131. 137. 142. 1 18. 149. 155, picus 24 1 72- eleus (sive elaeus)] 132. 144, picus filius iphiclus eius 156, inc. , om ign. Troiae anno quadringentesimo octavo. ergo ab lfito numeratur olym- 1 quibus singulis 2 pias prima. ita sex mediis olympiadibus interiectis, anni quaterni inputantur, cum septima coeptante Roma condita sit, 3 quadringentos 4 inter exortum urbis et Troiam captam iure esse annos illud accedit, quod cum C. Pom- 5 1, 29 triginta tres constat. huic argumento primo 6 peius Gallus et Q. Veranius urbis conditae anno octingentesimo ducentesima 7 fuerint consules, consulatu eorum olympias septima et sex et ducentis 8 actis publicis adnotata est. quater ergo multiplicatis olympiadibus erunt anni octingenti viginti quattuor, quibus septima 9 olympiade adnectendus primus annus est, ut in solidum conligantur 10 anni octingenti viginti quinque. ex qua summa detractis quattuor et 11 octingenti et unus 12 viginti annis olympiadum retro sex, manifeste anni anno urbis con- 13 30 reliqui fient. quapropter cum octingentesimo primo est sep- 14 ditae ducentesima septima olympias conputetur, par Romam 15 timae olympiadis anno primo credi conditam. uno. decem- 16 31 In qua regnatum est annis ducentis quadraginta bellum anno 17 viri creati anno trecentesimo secundo. primum Punicum *quadringentesimo octogesimo nono, secundum quingentesimo tri- 18 RCNH LM(B) SAP

2 2 l 2 132. 144. 150. l . 45. 57. 71. 73 . 75. 76 . 94. 96. 122. N*Q*AF P . 15. 25 A. 40 1 filius R[R\ 18. 24. 40 . 158 aelius 34, al(a)eus 60. 73». 88, elaus 139, odeus 46, l 9. 12. 13. 14. 17. 20. 49. 63. 77. 79. 120. 128, filius eius CN BLMQ*SP*F*. 4. 7. 8. 11. 50. 51. 52. 21 22 23. 26. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 35. 36. 38. 39. 41. 42. 43. 44. 47. 48. 76'. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 53. 54. 58. 60\ 61. 62. 64. 66. 68. 69. 72. 74. 78. 105. 108. 109. 110. 112. 87. 89. 90. 92. 93. 95. 97. 99. 100. 101. 102. 103. 104. 2 135 . 136. 137. 113. 114. 115. 116. 117. 121. 123. 125. 126. 127. 129. 130. 131. eiusfilius 10. 58 A, 138. 141. 142. 148. 149. 150 A. 151. 152. 155. 156 (vide svpra). 157, filius eius eleus 143, filius filius herculis B, eleus filius eius 55. 56. 134. 154, 135 instaurauit] restaurauit 68 eius aleus 59, filius istius eleus 70, om. ' 2 1 post 129 post] primo 129 , primo quadringentesimo] quatricentesimo 46 1 troge 53 anno post ujii 53. 131 xxx uiii 54 quadragentesimo 154, xl 32' octauo] tricesimo quarto octauo 11, olympias om. 2 iter N 3 sit] sit ifito] RCN-LMS, isto N

2 gesimo secundo. ad *A. Hirtium et C. Pansam consules anni 1, 32

3 septingenti decem: quorum consulatu Caesar Augustus est consul

4 creatus, octavum decimum annum agens: qui principatum ita in-

5 gressus est, ut vigilantia illius non modo securum, verum etiam tutum

6 imperium esset. quod tempus ferme solum repertum est, quo pluri- 33 7 mum et arma cessaverint et ingenia floruerint, scilicet ne inerti iustitio

8 langueret virlutis opera, bellis quiescentibus. 9 Tunc ergo primum cursus anni perspecta ratio, quae a rerum 34

10 origine profunda caligine tegebatur. nam ante Augustum Caesarem

11 incerto modo annum conputabant, qui apud Aegyptios quattuor mensi-

12 bus terminabatur, apud Arcadas tribus, apud Acarnanas sex, in Italia

13 apud Lavinios tredecim, quorum annus trecentis septuaginta quattuor

14 diebus ferebatur. Romani initio annum decem mensibus computa- 35

15 verunt a Martio auspicantes, adeo ut eius die prima de aris Vestali-

16 bus ignes accenderent, mutarent veteribus virides laureas, senatus et

17 populus comitia agerent, matronae servis suis cenas ponerent, sicuti

18 Saturnalibus domini: illae ut honore promptius obsequium provocarent,

19 hi quasi gratiam repensarent perfecti Iaboris: maximeque bunc mensem

20 principem testatur fuisse, quod qui ab hoc quintus erat Quintilis

21 dictus est, deinde numero decurrente December sollemnem circuitum 36 22 finiebat intra diem trecentesimum quartum: tunc enim iste numerus

23 explebat annum, ita ut sex menses tricenum dierum essent, quatluor

24 reliqui tricenis et singulis expedirentur. sed quoniam ratio illa aute 37

RCNH LM{B) SAP

1 tertio NSA sociale om. C sexagesimo] Ixx LBP (non M) 2 a. om. libri hirtiu*Z, hircio H c.] g. RCH, om. B pansa * L, pansa RCH consul**Z, consulibus H 3 septingenti] sexcenti NHS, dccc P decem] ix B consul (et consul A) cr. est HA 4 principatu S 5 illius] I (RCNHSA), eius II (LMBP) 6 quod M pri- a 2 mum H et om. H 7 florueruut BA ne om. H iustitia RCNS 8 lan- guerent RC 9 anni] RCLMBP, annui NHSA ratio] ratio est // (LMBP) 2 10 profunda caligine om. R aegebatur S, tenebatur N 1 1 incerto (incerte M) modo] incontomo H 12 arcades A acarnanas] / (RCS, arcananas N, arca- nanos A, arcanas H), carnanas II (LMBP) 13 annos RNM annis A quattuor] et quattuor LBP 14 in initio H 15 diei RCS de om. H auris M uectigalibus A 16 ignis M accederent P 18 honores M 2 promptius] ad pr. C 19 profecti H 20 fuisse test. H qui] quia N H ab] ad BA quintilis] quin * tus M 21 doctus R humero M circuitum] II (LMBP), circiter / (RCNHSA) 22 trecensimum N, tricesimum S 24 expedirentur] experirentur N X (?)S, expertirentur II, explicarentur N-.l 10

computatione annum perae- 1 ign. Numam a lunae cursu discreparet, lunari duodecim 2 quinquaginta et uno die auctis. ut ergo perficerent 1, 3S quarunt, dies singulos, eos- 3 menses, de sex mensibus superioribus detraxerunt adnexuerunt, factique quinqua- 4 que quinquaginta istis et uno diebus quorum alter viginti novem, 5 ginta septem divisi sunt in duos meuses, sic aunus habere quinque atque 6 39 alter viginti octo dies detinebant. quinquaginta et trecentos dies coepit. dies S Postmodum cum perspicerent temere annum clausum intra meatum non ante 9 quos supra diximus, quandoquidem appareret solis insuper qua- 10 trecentesimum sexagesimum quintum diem, abundante quadrantem illum et 11 drantis particula, zodiacum conficere decursum, diebus trecentis sexa- 12 decem dies addiderunt, ut ad liquidum annus hortante observatione inpans 13 ginta quinque et quadrante constaret, omnibus oportere. unde 14 40 numeri, quem Pylhagoras monuit praeponi in dicatur et Martius: 15 propter dies inpares diis superis et Ianuarius 16 ominosus diis inferis deputatur. cum 41 propter pares Februarius quasi custodiendi quadrantis gratia 11 itaque haec definitio toto orbe placuisset, nec umquam tamen ad liqm- 18 a diversis gentibus varie intercalabatur, Graeci ergo singulis annis undec.m 1« 42 dum fiebat temporum peraequatio. 20 octies multiplicatos in annum dies et quadrantem detrahebant, eosque numerus in tres 21 nonum reservabant, ut contractus nonagenarius nono restituti efficie- 22 menses per tricenos dies scinderetur: qui anno quattuor, quos embohsmos vel 23 bant dies quadringentos quadraginta Romani probassent, con- 24 43 hyperballontas nominabant. quod cum initio

RCNH LM(B) SAP

§ 40 cf. Isidorus 5, 33, 4.

luna et cursu N(?)S discre- 1 numa R a om. I (RCNHS) prioribus III (AP>) 4 um A 3 de sex] uii M supj pare M alter 5 alter uigmU nouem om.S adnexerunt E'S , adiun(c)xerunt MBP^ d.ebus agebatur III dies detinebant (-bat uiginti octo om. M*A 6 TO prespicerint M timere M (WAP*) 8 perspiceret / (RCNS), tricentesimum Z zvovax&IWNBSA) solesJV» meatus RVM 10 conficeret NS 12 ad h^duxn] abundau^ quadratU 11 particulam M Souidum^adaliauidumiV annis A dW» post m»A 14™^ „ diis] diebus ** ^™^ *$%rE ^8 a "dine, •sT^mtn^ouum H .reseruabant] reseruabat *. W2. saderunt R ut om. NS 22 erebant H (superscr. id est reseruabant) embohsmos] RLJS HbF , nouo 23 quadringentos] cco P annol a M H embohs- embolesmeos M, embolism . os L, embolimeos ml enboleuia Ai» meas A 24 iu initio LMP 11

offensi neglectum brevi perdiderunt, trans- ign. l templationc numeri parilis potestate: qui plerumque gratiflcantes 2 lata in sacerdotes intercalandi libidine sua subtrabebant tempora vel 3 rationibus publicanorum pro constituta modusque intercalandi inter- 1, 44 4 augebant. cum haec sic forent imminutior, vel omniuo dissimulatus 5 dum cumulatior, interdum fleret ut menses qui fuerant trans- 6 praeteriretur, nonnuniquam accidebat, autumnale tempus inciderent. 7 acti hieme, modo aestivum modo inconstantiam, incisa lemporum 45 8 Itaque C. Caesar universam hanc certum praeteritus acciperet 9 turbatione, composuit, et ut statum quo pacto simul intercalavit : 10 error, dies viginti unum et quadrantem statuta ordinis sui tempora detinerent. 11 regra'dati menses de cetero quadraginta quattuor dies babuit: alii 12 ille ergo annus solus trecentos et quadrantem. et tunc quo- 13 deinceps trecentenos sexagenos quinos sacerdotes. nam cum praeceptum esset, 46 11 que vitium admissum est per diem, et oporteret confecto quarto 15 anno quarto ut intercalarent unum auspicarelur, illi incipiente quarto 16 anno id observari, antequam quintus annos sex et triginta cum novem 47 17 intercalarunt, non desinente. sic per duodecim sunt intercalati. quod 18 dies tantummodo sufflcere dehuissent, iussitque annos duodecim sine 19 deprehensum Augustus reformavit,

illi dies, qui ultra novem necessarios 20 intercalatione decurrere, ul tres repensari. ex qua disci- 21 temere fuerant intercalati, hoc modo possent est. 22 plina omnium postea temporum fundata ratio 48 et hoc et multa alia Augusli temporibus debeantur, 7, 147 23 || Verum cum potitus est, tanta et tot in vita eius — 150 24 qui paene sine exemplo rerum

RCNH LM(B) SAP 12. 13. § 44. 45: horum compendium apud Ammlanum 26, 1, offeusione / (RCNSA), om. P 1 par. num. P offensi] II (LMB)~H, in] inter S inter- neclectum R breui (ureui R) perd.] perd. br. H 2 interdum (om. H) cum. kalendi A 3 orationibus H publicorum A 4 int. cum. 5 dissimu- int. fieret imm. (i. f. AP)] int. munitior fieret M accedebat 7 hieme tr. A, lantes A 6 praeteriret P- accideba « t L , M n c. (vel gaius) caesar] I hi transacti eme I aestiuum] stiiuum M 8 a l incoutantiam N (RCNSAP), concaesar 31, augustus caesar H, caesar LB , acc. // constantiam A, instautiam M 9 acc. error] I (RCNHS), err. simul om. h (LMBAP) 10 unum (unam C, uno NS) et] ae M 2 2 et t.] sed t. iY ^ 13 trecentenos] tricenos / (RCHS , trecenos N) 15 ut (om. P) .... 16 auno tunc] tum i" (RCNHS) 14 esse S nouem] octo om.R obseruareTI/ 17 tercalarunt.fi' cum om. S" quem A 19 depre- SB 18 tantummodo] tantummo R, tantum A quod] hensum] III (N!AP), reprehensum reliqui augustum M formauit A a possint 24 potitus 20 incalatione Na ut] u M 21 fuerunt HMB M l est] potuissent A (potius S , positus B) 12

an pl. inveniuntur adversa, ut non sit facile discernere, calamitosior 1 quod apud avunculum in petitione magisterii 2 1, 49 beatior fuerit. primum auspicantium 3 equitum praelatus est ei Lepidus tribunus, cum quadam collegium praegravi potestate Antonii: 4 coeptorum nota : mox triumviratus Agrippae 5 Philippensis, inde proscriptionis invidia: abdicatio Postumi naufragia 6 post adoptionem, deinde desiderio eius insignis paenitentia: militum plurimae: 7 Sicula: turpis ibi in spelunca occultatio: seditiones nec 8 Perusina cura: detectum tiliae adulterium et voluntas parricidalis: minore dedecore neptis infamia: incusatae mortes filiorum et amissis 9 pestilentia, fames Italiae, bello 10 liberis non solus orbitatis dolor : urbis contumeliosa dis- 11 Hillyrico angustiae rei militaris, corpus morbidum, parum fidae, 12 sensio privigni Neronis, uxoris etiam Tiberii cogitationes 13 atque in hunc modum plura. insecuta pl. 33 Huius tamen suprema quasi lugeret saeculum, penuria 14 7, 50 || acciderat videretur, inmi- 15 est frugum omnium: ac ne fortuitum quod Fausta quaedam ex 16 51 nentia mala non dubiis signis apparuerunt: nam feminas totidem, 17 plebe partu uno edidit quattuor geminos, mares duos, indicium quam- 18 pl. 7, 34 monstruosa fecunditate portendens futurae calamitatis : | septenos uno utero simul 19 libet Trogus auctor adtirmet in Aegypto Nilus non tantum 20 pl. 7, 33 gigni: quod ibi minus mirum, cum fetifero potu || fecundet arva. legimus Cn. Pompeium 21 pl. 7, 34 52 terrarum sed etiam hominum || Eutychidem feminam Asia exhibitam, quam constabat tricies enixam, 22 23 cum viginti eius liberis in theatro suo publicasse. Unde competens hoc loco duco super hominis generatione 24 sol. 53 || digna dictu videbuntur, 25 tractare. etenim cum de animalibus quae

RCNH LM(B) SAP

triumuiratus] triumuiri fas- 2 auunculus M 3 auspicacium N 4 insignis] infirmis iV2 sus H 5 agyrppe pt (= praeter) S 6 dein A occultatione paenitentia] potentia C naufragio M 7 ibi] N(?)S M H, solum I (RCNSA) 9 decore R mortis BA 10 solus] II (LMBA) etiam et P; uxoris et Tiberi 11 hyllirico LBAP, illirico RH 12 etiam] reliqui, a luceret R, cogitationes Plin., quae male intellexit Solinus tiberi L M 14 plebe] plenae A lugere M insecura A 15 ac] ut M fortuitu H 17 (RCNHSA), totidemque f. II edidit om R duo N feminas totidem] I 1 trocus NS, (LMBP) 18 monstrosa iJC ind. fut. cal. I (RCNHS) 19 gigni] edi P- linus S trogos H aegyto N uno ut. sept. A 20 II .(LMBP), materna A 21 hominum] I (CNHS, om. R), bominum materna cn.] geii. 22 eutychidem S, euty * * dem N, legimus] 1. sane III (AP) R euthigidem LP\ euthycidem R, eutichidem CBA, euticidem H, euthichidem M, homines euthyidem P 1 asiae A 23 eius] ei A publicauisse P 24 N generationem L 25 uidebantur H" 13

sol. 1 prout patria cuiusque admonebit simus notaturi, iure ab eo potis-

2 simum ordiemur, quod rerum natura sensus iudicio et rationis capa-

3 citate praeposuit omnibus. ostendit, mulier solum animal 54 4 Itaque ut Democritus pbysicus || 1, pl. 7, || 63—65 5 menstruale est, cuius profluvia non parvis spectala documentis inter 6 monstrifica merito numerantur. contactae his fruges non germinabunt, 55

7 acescent musta, morientur herbae, amittent arbores fetus, ferrum

S robigo corripiet, nigrescent aera, si quid canes inde ederint in rabiem

9 efferabuntur, nocituri morsibus quibus lymphaticos faciunt. parva 56 10 haec sunt. bitumen in ludaea quod Asphaltites gignit lacus adeo

11 lentum mollitie glutinosa, ut a se nequeat separari, enimvero si ab-

12 rumpere parlem velis, universitas sequetur scindique non potest, quo- 13 niam in quantum ducatur extenditur. sed ubi admota fuerint cruore

14 illo polluta fila, sponte dispergitur, et adplicita tabe diducilur paulo

15 ante corpus unum, fitque de tenacitate conexa contagione partitio salutare, quod avertit 57 28, 77 16 repentina. || habet plane illud in se soium feminae, 17 sidus navigantibus. || ceterum ipsae , 28, 82 Helenae perniciosissimum 18 quibus munus est necessitatis huius, quamdiu sint in sua lege, non

19 innocentibus oculis contuentur: aspectu specula vitiant, ita ut hebe- 58

20 tetur visu fulgor offensus et solitam aemulationem vultus extinctus

21 splendor amiltat faciesque obtunsi nitoris quadam caligine nubiletur.

22 Mulierum aliae in aeternum steriles sunt, aliae mutatis coniugiis 59 l. 7, 57 ||

23 exuunt sterilitatem , nonnullae tantum semel pariunt, quaedam aut

RCNH L3I(B) SAP v. 4 niulier — 14 dispergitur compilavit Isidorus 11, 1, 140. 141.

1 sumus N" 2 ordinemur R rerum] ferarum H capacitati S 2 monstrifera H' 4 physicus om. C ostendit] insinuat III (AP ) 6 2 a 7 arescent A, acrescent P morentur 71/ fertum R 8 robigo] L'P, rubigo reliqui si qui canes Isidorus rabiae effarabuntur 71/ 9 lipistaticos H parua haec sunt om. M'(vide infra) 10 quod om. P probabiliter asphaltites (sic LP, aspaltites M) vel asfaltites] asf. uoca-

tur H lacum H adeo lentum] adcolentum R 1 1 mollitiae glutinosa ut a re (sic)post 9 faciunt (ubi om. p. h. sunt) 71/ nequeant P 12 uelis] molieris H sequeretur S, sequitur MP 13 ductur M admonita S, admota * * 7V 14 filia 31 sponte post discerp. A dispergitur] reliqui cum Isidoro, discer- pitur /// (N2A et praem. id est P) adplicita] // {LMBAP), adplicata / (RCNHS) deducitur / (RCNHSA) B 1 6 in se] // (L3IBAP), inde / (RCNHS) plena M 17 ipsae om. S femae Ha 18 miuus R necessitas L sint] NLBSP, sunt RCHA 19 contuetur NHSA aspectu] L'BP, aspectus RCNHL-MSA spicula H ita ut] ne 7V2 hebetur N-LKi 20 offensus] II (LN2AP, offensis B), infensus / (RC2 NBS, infessus C) 21 ohtunsi libri omnes nitoris] toris R 22 mulieres R coniugis Z 1 23 sterelitate S, steriliditatem B simul N 14

post annum quinquagesimum fecun- 1 pl. 7, 61 feminas aut mares semper. [ octogesimum viri generant, 2 ditas omnium conquiescit: nam in annum filium septuagesimum et sextum 3 sicuti Masinissa rex Mathumannum Salonis clientis 4 annum agens genuit, Cato octogesimo exacto ex filia 49' compertum et illud est, quod 5 pl. 7, 48. Catonis procreavit. || 1, 60 sui avum Uticensis paululum temporis, uterque 6 inter duos conceptus cum intercessit apparuit fratre eius, qui gestati 7 residet, sicut in Hercule et Iphicle fuerant nati videntur: 8 eodem onere, intervallis tamen quibus concepti quae e duplici adulterio geminos edidit, utrum- 9 61 et de Proconnesia ancilla, hic Iphicles Iolaum creat, qui Sardiniam 10 ign. que patri suo similem. || eblanditus, Olbiam 11 inTessus, palantes incolarum animos ad concordiam Iolenses ab eo dicti sepulcro eius 12 atque alia Graeca oppida extruxit. plurimis 13 templum addiderunt, quod imitatus virtutem patrui malis u Sardiniam liberasset. subolem cogitantibus sternutatio post coitus cavenda, 15 pl. 7, 42 ro II Ante omnia quam penetralibus se 16 ne prius semen excutiat inpulsus repentinus,

7 RCNH LM(B) SAP et ail 15 ante p. 16, 1 spinas libri supra p. in paternus). 133 adlegali; accedunt 98. 111 («b deficit 15, 1

sicud manissa UMB, manis- 1 fecunditatis H« 3 sicuti] sicut iu5 LP, B A, matumannun H, sima R mathumannum] matumannum B, mathymannum cum Phnio, salom mathemanum P* 4 agens] gerens A salonis] plerique est om. 6 duo R rese- BL*P 5 cat. procr. compertum om. M°- M l 1 ifide A, ficle M ificle] ifite B , dit N 7 sicut in hercule (dercule P") bis R honore uiderentur H 9 pro- frater N 8 eadem S, in eodem R M froconesia H) cum Phnio proconnesia] I (C, procennesia R, proconesia NSA, 10 i&c\e NHS, eficles L'MB, conensi II (LMBP) eom.CNHS adultero H" sardiam H« 11 palantis R ifides A hiolaum RNHLS, iuolaum C oluiam grecorum oppidum animus NS ad cordiam H post eblanditus ins. 12 hiolenses NHS seu et alia cariolenses dicuntur M obliam A onmia] o. mulienbus 24. 49. 63. 77. 79. eius om H 15 ante om. 116 cogitatio 116, femims cog. 120 subolam] sobole R[R) 150 cogitantibus] 14. stranutatio 81 stermi- 88* sternutatio] sterutatio 132% starnutatio 141, , 30. 129' coitus] cogitus 25 A, natio 46, sternutantibus M post] primo Q 60'. 62. 63. 77. 79. 80. 98. 104. 105. 108. coitum 7. 9. 28. 33. 34. 36. 49. 50. 2 141. 149 cauenda] cauen- 111 114 116. 120. 121. 122. 123*. 127. 129 . 138. post 21. sternutatio 34. 150 A. 155. 156 ins. est ante dae (?) 11, uitanda 58, post post cauendu F*. 7. 28. 38 44 126. 130. 142, ante cauenda 13. 32. 34. 111. 138, 122. 127. 148. 150 A. 155. 156, 33 45 62 72 89. 92. 98. 104. 109. 110. 116. 79. 120 16. ne prius .... paternus om ins. sit post cauenda 24. 49. 63. 77. excutiat 7 semen excutiat] 148' ne] ne uidelicet 7 prius] propius 90, post ante 15 88* inpulsus ... p. 15, 1 paternus e s 57 71 127, s. e. sternutationis 18. 25 A. 45. 55. 56 57. 59. ante omnia P inpulsus] impulsis 90, pulsus AF. 86. 97, pulsus im- 60' 71 73 s 88 89. 133. 138. 144, impensus 39. 42. 48. 53. 15

paternus. quod si natalis materia haeserit, l. 7, 41 1 matris insinuet umor || incipiet 2 decimus a conceptu dies dolore gravidas admonebit. iam inde quoque 3 et capitis inquietudo et caligine visus liebetabitur: ciborum convenit inter omnes corda 11,181 4 fastidiis stomachi claudetur cupido. || carne, eaque in diem quintum et sexa- ign. 5 primum ex universa formari ||

libri ut p. 14

a pensus 131 repentinus ante impulsus 98 penetralibus] penetrabilibus R 2 81. 96. 101 '. (penetra * . libus) A. 5. 25 A. 40. 59. 60*. 70. 72. 73 . 76. 79. 113. 127. 128. 141. 144 se posl matris 7. 26 102. 117. 126. 150 A. 1 matris] matri 98, matricis 38. 154, maternis 7. 82. infundat uel 157. 158, nostris 9 insinuet] insinuat 13. 133, insinuet et 40, patris insinuet 89. 109 umor (honor 79, om. 73') paternus (paternis M, 81)] 96. 109. 122. 133. 134. p. u. AF. 15. 18. 25 A. 55. 56. 57. 59. 60. 71. 88. 89. 95. b capitis paternus 50 quod] qui 59 138 . 139. 144. 150. 154. 157. 158, humor 30*. natalis] RlR^NBQ^SP^AF. 4. 11". 12. 13. 15. 17. 18. 20. 24. 25 A. 26. 29.

1 2 60'. 63. 66. 76 . 77. 78. 80. 81. 32. 34. 36. 41. 47 . 49. 50. 51. 52. 53. 54. 62. 121. 123. 83. 84.85. 86'. 87. 88. 94. 96. 102. 104. 110. 113. 114. 115. 117. 120. X 7. 125. 126. 129. 130. 131. 132. 137. 139. 144. 150 A. 155, naturalis C*HLMQ PK 3 30'. 39. 40. 42. 43. 44. 45. 46. 8. 9. 10. II . 14. 21. 22. 23. 28. 31. 33. 35. 38. 2 2 1 82. . 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 76 . 79. 47 . 48. 55. 56. 57. 58. 58 A. 59. 60 61. 64. 2 101. 103. 105. 108. 109. 112. 116. 122. 86 . 89. 90. 92. 93. 95. 97. 98. 99. 100. 156. 127. 128. 133. 134. 135. 136. 138. 141. 143. 148. 149. 150. 151. 152. 154. 157. 158, naralis 75 materia ante natalis 41. 51. 52. 54. 66. 87. 101, post haeserit 88 2 haeserit] hexerit 135, heheserit 26', inhaeserit 59, hesuerit B\ 1 om. 151 a hiscerit 32' 2 decimus] decimo 144, decima F , dicimus 33, dies] die 1 om. 35. 108 om. 88 conceptu] concepto 99, concepta 86 F , 1 doloris 8. 28. dolore] dolere 73, dolores MQ . 11'. 53. 86. 101. 106. 110. 131, MPK 31. 139, a dolore 129, om. 130. 138 grauidas] grauida 59, grauidam 148, a S 2 ante dolore grauidis 131. 142», grauidias 90, grauidos ll . 151, praegnantes , a 13. 39. 124 iam] ian 68 inde] in H . 40 admonebit] am(m)ouebit die 61 incipiet] incipit B 3 et] que 129, om. 45. 46. 102. 110. 117 (h)abe- capitis om. 46 etom. 115 caligine] caliginem A. 148 hebetabitur] hesi- tabitur R[R\ 29, habitabitur M\ hebetatur 77». 139, hebetabit A. 132. 150, tabitur 25 A quoque] quoquo 148, quorum 71, que 28 4 fastidiis] faustidiis a stidiis 21 a stomachi], stomochi 31, stomachii 61 , stastidiis 79, uastidiis B, 60. 135, stomachina 57. 71. 76'. 128. 133 claudetur] clauderetur S post omnis cupido ins. et apetitur 88 2 inter omnes om. in sp. vac. 116 omnes] 2 auctus 24'. 79. 120. 149, omnes artus . 29. 41. 152, homines 57. 71, omnes 2 44. 58. 88. 102. 117. 130. 155. 156, ante 24 . 49. 63. 77 5 primum] prius 3S. corda B, ante inter 33, om. 104*. ex (et 82. 125) un. formari (forma 79) f. ex u. carne] ex un. c. f. 33. 34. 38. 41. 102. 104. 117. 150 A. 155. 156, in diem] c. 10.5SA. eaque minuiom. 102. 117 eaque] eique 46, eam 139 a et (et q. 46) in die [£'] , inde [R ], annum 139 quintum et sexagesimum] q. quadragesimum 33. 46. 128, q. et lxx 73'. 122, q. et sexagesimum uel secundum

alios lx (sic) 81, inter in et diem 50 16

at ex ossibus spinas. plane si corpuscu- 1 pl. 7, 41 1, 63 gesimum crescere, deinminui: || partitudo 2 lum in marem figuretur, melior est color gravidis et pronior primum 3 uteri, denique a quadragesimo die motus. alter sexus nonagesimo 4 die palpitat et concepta femina gestantis vultum pallore inficit, crura quo- germi- 5 64 que praepedit languida tarditate. in utroque sexu cum capilli nant, incommodum maius est fitque pleniluniis auctior aegritudo, 6 quod tempus etiam editis semper nocet. cum salsiores escas edit 7

ad v. 1 spinas libri ut p. 14, deinde RCNH LM(B) SAP

12S 2 deine 135, dehinc 14. 28. 1 crescere] cescere 92 dein] deinc. , (?) 77. 61. 68.99. 143, deinde 11. 15. 34. 38. 44. 50. 53. 56. 59. 62. 63. 63. 64. 75. 126. 127. 129. 130. 78. 79. 80. 81. 82. 95. 96. 103. 105. 114. 120. 121. 122. 123. om. 131. 133. 141. 150 A. 151. 152. 155. 156. 157. 158, et deinde 33, diem 154, 139. 134 minui at] munui at 55, inminat 29, minui ac B\ 45 (?). 88. 126. 127. 1 ac(?) 129 1 minui aut 100, minuat A, minu- 142. 150 A. 151. 157. 158 (?), imminui ,

1 2 2 2 2 76 . (superscr. minui at, inc. tat31>, minutas M) ^ 7. 8. 14 . 28. 31 . 35. 40. 1 1 52, minutis Q*. 9. 10. 14 . 22. 23. 43. 47. 58 A. 61. 76 ). 105. 109. 136. 138, munitas mitiat 99. 112. 121. 143, minui minutas 75, imminet C-, minuta ossa ac 58, 33, 114, initiat 104, minui (om. at) P. 70. 72, at (om. minui) 134, ac (om. minui) 102. conuenit ossibus [oxibus 135 inc. C" ex ossibus . . . noceatur ante P 2 2 spinas 79 post spinas ins. ea propter capi- spinas] spina C . 2l , sinas al. 29. 30. 36. tale si pars alterutra noceatur praeter R[R]CN'HSA. 4. 10. 11. 12. 24. 123. 39. 41. 48. 51. 52. 53. 54. 58 A. 64. 66. 83. 84. 85. 86. 87. 90. 94. 97. 101. 120. 1 sed abesse a codicibus adnotat index) libri 129 . 131. 149. 158 (adest in textu, reliqui cum varia lectione hac: ea] eaque 9. 17. 20. 21. 22. 23. 33. 43. 69. capitale 9. 103. 112. 141. 151. 152, et 46 propter] pr. haec Q\ om. 46 cupitales 77. 79. 148. 150. 150 A, capitalem A. 13. 1S. 49. 55. 59. 60. 63. 77*. 138, 2 l 28.40. l 93. 98. 108. 109, cupiditales 31, capitales B . L*MQ B . 7. S. 35. 42. 68. 72. 92. 2 2 2 > A. 61. 70. 89. 99. 105. 136, capitalis. 47. 96, capital est iV X £> i . 15. 21. 22. 25 b 2 1 capitale est 14. 17. 20 . 23. 32. 69. 71. 73. 75 . 76 . 95. 100. 125. 132. 137. 139, 2 2 110. 112. 113. 26. 38. 43. 44. 46. 54. 58. 78. 80. 81. 82. 84 . 86 . 88. 102. 103. 155. 114. 115. 116. 117. 122. 123. 126. 128. 129. 130. 133. 134. 135. 152. 154. 1 2 capitale esse 34. 50. 62. 121. 156. 157. 15S (vide supra), capital esse 75 . 76 , 127. 142, capitales esse ne 33. 104, capitalis est F. 20». 141. 144. 151, 1 capitale 53 2 capital est capitalem capital h • c capitales 53 , capital hoc , grauidis 56, cupiditates 143 si p. a. noceatur cum seguentibus ad v. 2 1 47. 70. 72. 74. 92. 93. 105. om. 46 si] secundum i'Jlf'5 . 7. 8. 22. 23. 31. 35. 108. 136. 143, secundo 68. 89. 99. 104, secundus 98, sed B, secundum quosdam pars 89. 28. 40, suo 61, om. 79 pars] partes 99, partes ne 68, partes ne 61. altera 109, post alterutra 50. 62. 121. 127. 142 alterutra] alteruter 127. 142», 1 2 31 . 70 creatur 80, 116, adulterate B noceatur] nocetur 135, notatur 9. , uocatur 28 2 mare M melior (melius A) est (om. R) col.] col. mel. est H die] diem M, 3 motus est H sextus A, sex * us 71/ primum om. H" 4 om. A 6 pleniluniis] II (LMBAP) C2 N", plenilunis / (N"S, pleni luminis R, l pleni * luminis H, inc. C>) 2 edidis S escas om. C 17

at prope ad uterum liberandum pl. 1 gravida, unguiculis caret partus. cum plurimum con- 2 venerint momenta maturitatis, enitenti spirilum retinere suspendit puerperia. 3 gruit, quoniam quidem letali mora oscitatio quapropter 65 4 Conlra naturam est in pedes procedere nascentes, 1, L . 7, 45 |1 editi prospere vivunt 5 velut aegre parti appellantur Agrippae. ita minus Agrippa felicitatis 66 6 et de vita aevo brevi cedunt. denique in uno M. inoffensae, ut non plura adversa 7 exemplum est, nec tamen usque eo valitudine et aperto S pertulerit quam secunda: namque misera pedum praeposteri ortus omen 9 coniugis adulterio et aliquot infelicitatis notis perinde est infausta nalivitas, si concretum virginal 67 l. 7, 69 10 luit. || feminis editis Gracchis osten- 11 ruerit, quo pacto genitalia fuere Corneliae, quae uecatis matribus 6S sinislro exitu liberorum. || Rursum >l. 7, 47 12 tum hoc piavit prior, defuncla parente, 13 natus est auspicatior: sicutScipio Africanus qui Caesar dictus 14 quod excisus utero in diem venerat, primus Romanorum fluxu exciderit, 69 15 est. e geminis si remanente altero alter abortivo quidam et cum 70 est, Vopiscus nominatur. || >l. 7, 68 16 alter qui legitime natus n dentibus procreantur, ut Cn. Papirius Carbo et *M\ Curius, Dentatus cognominatus. quidam vice dentium continui ossis armantur L. 7, 69 18 ob id || rex Piusias habuit. ipsum den- 71 >l. 7, 71 19 soliditate, qualem fdium Dithynorum fl viris plures sint, in 20 tium numerum discernit qualilas sexus, cum in

RCNH LM(B) SAP 21 ipsum — 15 e geminis — 16 nominatur expilavit Isidorus 9, 5, 19 53. p. 18, 1 pauciores expilavit Isidorus 11, 1,

ungulis RC'HLB\ 1 unguiculis] C>B*SA cum Plinio , ungiculis NP, enitenti] II angulis M 2 uenerit N>M°S, ueuerunt P monenta M puerperi- (L l MB), enitentis / (RCNL*SAP), enitens H 3 suspendia A aegri parti] II tia S 4 nascentes om. R 5 uelut om. R P aeuo (LP, partus MB), pati / (RCNIISA) uiunt N 6 de uita 2 1 broui ceduut 31, breui rece- (ae M)] uita N-P breui cedunt] CWL^SP , 1 2 breuiori decedunt N*AP- dunt RHL\ proceduut breui B , decedunt breui B , (est unum marcum agrippam (a. m. u. P-) inuenimus in . . . . ex. est ex. H)] 2 Plinium 7 us- beatum III (N*L°-A et praescr. id est jP ) contra namque et que bis R eo inoffensae ut non anie denique M 8 aliquit N) N*A 9 adulterio et] adulterio H aliquot] aliquid I (RCHS, l infausta praeposteri] reliqui cum Plinio, retrouersi III (P A cl pro yl. NL) 10 piauit] boppi- natiuitas] infaustas R concertum M 11 grecis A 12 hoc (SAP* et auit R, piauit H rursus R, om. H 13 natus] ortus III natus est] II pro gl. L) 14 exciso A 15 e] et M remanerente S 16 (LMBP)H, natus 1 (RCNSA) 17 M'. Curius] Plinius, m. curius B, m. curio RCHLP, mencurio M, maximus curio NS, maximus marcus curio A qualitas] qua- 18 cogn.] c. est II uice] et // dicentium coutiuuo S 20

l litcr (?) M uires N sunt N Solinus. 2 18

procedunt l pl. feminis pauciores. quos cynodontas vocant, quibus gemim promittunt: quibus ab laeva, 2 ab dextera parte, fortunae blandimenta versa vice. Nascentium vox prima vagitus est: laetitiae enim sensus differ- 4 pl. 7, 2. 3 1, 72 || itaque unum novimus eadem hora 5 pl. 7, 72 tur in quadragesimum diem. || optimarum artium peri- 6 risisse qua erat natus, scilicet Zoroastren, mox pl. 79 Crassus, avus eius quem rapuerunt bella Parthica, 7 7, tissimum. || At inter alia Socratis 8 73 quod numquam riserit Agelastus cognominabatur. etiam ad- 9 magna praeclarum illud est, quod in eodem vultus tenore Heraclitus et Diogenes cynicus nihil 10 pl. 7, 80 versis interpellantibus perstitit. || umquam de rigore animi remiserunt, calcatisque turbinibus fortuito- 11 duravere 12 rum adversus omnem dolorem vel misericordiam uniformi numquam ructuasse 13 74 proposito. Pomponium poctam consularem virum peicelebre 14 habetur inter exempla: Antoniam Drusi non spuisse pl. 78 nasci accepimus concretis ossibus, eosque neque 15 7, est. || nonnullos fertur, ign. neque sitire, qualis Syracusanus Lygdamus 16 sudare consuesse || Olympico certamine pan- 17 qui tertia et tricesima olympiade primus ex deprehensa sunt medullam 18 cratii coronam reportavit; cuiusque ossa non habere.

RCNH LM(B) SAP Isidorus 11, 3, v. 1 quos — procedunt compilavit 7.

cynodontas] RS, lrinodontas C, kyno- 1 quos] hos / (RCNHS) KINOAONTAC L\ kino- dontas N, KTNOAONTAS L*P , KNOAONTAC M , ,' cinosdontos W- uocant post aonte B cinodontas A, cinosdentes H\ gemini superne a cambus quos M quibus] A (quibus in dextera parte Isidorus), et (ex B) qui- cognominati Plin., quibus gemini procedunt dentes leua 6 qui nat. er. H bus libri boni 2 ad leua N(1)S, a H in hora natiuitatis suae risent M scilicet om. S post scilicet ins. quod zoroastros post zor. ins. socratem zoroastrem HLMA, zorastren NS, zoroaustrem B (AP), aulus (RCNHL*S), om. II (-tes RN'S) libri praeter N*A 7 at] /// / l nsisset (DMB) grassus NS rapuerant C>H bellu H 8 riserit] coguominatus iV2 socrati M (mut. in risisse fertur) N* faregelastus A diogenis M lt turbidini- 9 praeclari M est illud A 10 prestitit N praeposito NS cons R, bus M 12 uel] et AP uniforme NS 13 l ructasse R^CHLUP consulem H ructuasse] R^C'NL (ruct » asse) MBS, drusi] antonian drusi / (NS, cum Plinio 14 inter om. L'MB antoniam oniana drusum R) antian drusi H, antoniana drusum C, antoniana drusum accipimus I (RCNHS), spreuisse H 15 nasci accepimus] II (LMBP), n. consuesse (consuisse accipimus nasci A neque sudare] sudare non H 16 BA, ligdamus LMP, lycdamus RCMS) neque sitire] n. sit. consuesse A lygdamus] tricesima RNS, licdamus CH, requiritur Lygdamis fertur orn. N 17 et 18 cuiusque] eiusque A tertia H pancrati R"H, pacrati R", pancradi S medullam] / (R°) II (LMBP), medullas / (R*CNHSA) 19

est, sol. 1 || Maximam virium substantiam nervos facere certissimum quau- 1, 75 flrmitatem. Varro >l. 7, 81 2 toque fuerint densiores, tanto propensius augescere || 3 in relatione prodigiosae fortitudinis adnotavit Tritannum gladiatorem

4 natura Samnitem fuisse, qui et rectis et transversis nervis non modo

5 crate pectoris, sed et manibus cancellatis et brachiis omnes adver-

6 sarios levi tactu ac paene securis congressionibus vicerit. eius filium, 76

7 militem Cn. Pompeii, pari modo natum, ita sprevisse hostem provo-

8 cantem, ut inermi eum dextera et superaret et captum digito uno in Crotoniensem ign. 9 castra imperatoris sui reportaret. || Milonem quoque

10 egisse omnia supra quam homo valet: etiam hoc proditur quod ictu

11 nudae manus taurum fecit victimam eumque solidum qua mactaverat

12 die absumpsit solus non gravatim. super hoc nihil dubium: nam

obiit. sane .37,14413 factum elogium extat. victor ille omnium certaminum || 77 14 *alectoria usus traditur, qui lapis specie crystallina, fabae modo, in

15 gallinaceorum ventriculis invenitur, aptus ut dicuut proeliantibus.

ign. 16 Milon porro Tarquinii Prisci temporibus emicuit. || sol. 17 Iam vero qui deflexum animum referat ad similitudinum causas, 78 ||

18 quantum artificis naturae ingenium deprehendetl interdum enim ad faciunt: sicut pl. 7, 50 19 genus spectant, et per subolem in familias transitus || 20 plerumque parvuli modo naevos modo cicatrices modo qualescumque

21 originis suae notas ferunt: ut in Lepidis, quorum tres intervulsa pl. 7, 51 || 22 tamen serie ex eadem domo obducto membrana oculo similes geniti

RCNH LM(B) SAP 1 maximam — 2 firmitatem compilavit Isidorus 11, 1, 83.

1 maximum N substantia R 2 fuerunt S deseniores NS, dessensiores M 3 relationem RNH fortitudinis] fortunitatis H trittau- num P 4 sannitem H 5 et br.] ex br. M 6 ac onu P 7 gn. RCH et sic deinceps pompei fere libri ita] ida M 8 dextra HBS et sup.] exsup. A captiuum R.C 1 9 reportaret] referret .1 10 etiam hic R, hoc a etiam A ictum nuda manu iV- 11 quam NM matauerat N 12 gra- 2 uatim] grauat in RC, grahdatim M 13 factum] hic factum P, in f. N 2 1 l elogium] inde el. Z obiit sane] quae obiuit P 14 alectoria usus] P ex Plinio opinor emendans, alectorius (allectorius H, alectarius B) libri: alectoria

dicitur Ptinio et electoria libri Isidori\6, 13, 8, qui Plinium expilavit qui om. M ceristallinae R 15 gallinaciorum RCNHA uentriculus M 16 tarquinii prisci] I (RC) II (LMB), prisci tarquinii P, tarquim superbi prisci (priscis H) NHS, prisci tarquinii subperbi A 17 qui om. H a defluxum A similitudinem M 2 1 18 ingenium] i. ualeat C deprehendit L MP, deprehenderet A iter dum N 19 spectat / (RCNS) familiam RC, familia NSH transitum RC sicut] sic // 20 naeuos] II (LMBP')H, neruos / (C*NS, nerbos RC), neruulos A, uolos P2 qualiscunque A 21referunt.P 22 ex] et A, om. Ca obducto l m. oculo] II(N 2 LMAP) cum Plinio, obducta (abducta H) m. oculos I(RCN SH) 20

pl. in Byzantio nobili pycta, qui cum matrem haberet 1 1, 79 reperiuntur: vel reddi- adulterio ex Aethiope conceptam, quae nihil patri comparandum 2 3 disset, ipse in Aethiopem avum regeneravit. spectata sol. Sed hoc minus mirum, si respiciamus ad ea, quae 4 80 || Antiochum Artemon quidam e plebe 5 i>l. 7, 53 sunt inter externos. |) regem Laudice uxor Syriatica sic facie aemula mentiebalur, ut postmodum 6 defunctum maritum, regia, obieclo populare isto, tamdiu dissimulaverit 7 ordinaretur. inter Cn. Pom- 8 pl. 7, 53 81 quoad ex arbitratu eius regni successor || "uctus error extitit de pari- peium et C. Vibium humili loco natum tantus 9 Pompeium Vibi 10 bus liniamentis, ut Romani Vibium Pompeii nomine, L. Plancum Rubrius histrio sic 11 pl. 7, 55 vocabulo cognominarent. || oratorem Armenlarius mur- 12 82 implevit, ut et ipse Plancus a populo vocaretur. se reddiderunt, ut si 13 sol. millo et Cassius Severus orator ita mutuo || dinosci non possent, uisi discrepantiam 14 quando pariter viderentur, pL< 7> 55 Messala censorius et Menogenes e faece vulgari 15 auctus habitus indicaret. || M. sol.^ singuli, nec alium Messalam *quam Meno- 16 hoc fuerunt uterque quod || Messalam putaverunt. piscator 17 pl. 7, 55 83 genem nec Menogenem alium quam | 1S rictu oris comparabatur : ex Sicilia proconsuli Surae praeter alia etiam tardatae sonum linguae naturali- 19 sol. ita in eadem vocis inpedimenta et bus offeudiculis congruebant.

RCNH LM(B) SAP

2 byzantio] byzentio C, byzan- 1 repperuntur BS in] ut iu i pycta] pugile AP, poeta C 2 tino LBAP nobili] C°-AP, nobilis reliqui conceptum reddisset Z> 2 ex] et ex M (a)ethiopi(a)e RMBA M specta * * pectata L\ expectata 3 reguauerit H 4 repiciamus N° NS, 2 l athemus P atemus N* MB 5 iuter] in S anthiocum RC artemon] , laodice pkrique, loodice A, lao- 6 mentiebatur] emulabatur P* laudice] R, 2 tamdiu om. A 8 quod tice S 1 populari iY' isto] isto antimone M a uibium (utuium R) libri, ad N"M aruitratum R, arbitno M 9 g. (om. A) uiuii 11 uoca- Cn. Vibium Salm. loco] co 31" 10 uiuium RC RCM rubius N" bulum M plancum] II (plantum B), plancium / (RCNSH) plancius H, planctus S histrio] historicus H 12 ut om. C plantus B, uideretur M« a populo] apollo N myrmillo RCNM, mirmillo HA 14 desperantiam possent] potuerint A, potuissent B discrepantia CH, R effigie II (LMBP) 15 censorinus A e faece] I (RCNHS, et fece A), quem menogeuen 16 post messalam ins. putauerunt libri praeter AP A RCNM 1" nec menogenem (-nen RCNS) om. M messalem N puta- cumPlinio, syriae // uerunt om. B 18 proconsulis M surae] I (RCNHSA) ita] itaque (LMP, siriae B) rictu] ricturi N comparatur R 19 M sono- eadam N tardatae] tardante RM, tarditate LB sonu RC, sonus S, 2 rum B liguae N 20 congruebat RCHL^P 21

sed etiam inter deductos ex 1, 84 sol. 1 Interdum non moilo inter externos, miraculo indiscreti vultus fuere. denique .7,55.56 2 diversissima parte orbis || quidam eximios forma pueros 3 cum Antonio iam triumviro Toranius vendidisset, quorum alterum de Trans- l velut geminos trecentis sestertiis adeoque una res vide- 5 alpina Gallia, alterum ex Asia comparaverat, atque ideo inrisum se An- G rentur, nisi solus sermo fidem panderet, id vel praecipue quod emptor 85 7 tonius gravaretur, non infacete Toranius enim mirum, si forent pares S criminabatur pretiosius probavit: neque aestimari, quod tantis spatiis 9 gemini; illud nullis posse taxationibus attulisset. quo respouso adeo 86 10 diversitas separata plus quam geminos habere carius in substantia 11 Antonius mitigalus cst, ut deinceps nibil se

12 sua iactitaret. liquido mani- 87 Nunc si de ipsis hominum formis requiramus, sol. 13 || praedicasse, sed corrup- 14 festabitur nihil de se antiquitatem mendaciter temporis per nascentum 15 tam degeneri successione subolem nostri perdidisse. licet ergo pleri- 88 ign. 1G detrimenta decus veteris pulchritudinis || pedum septem, 17 que definiant nullum posse excedere longitudinem Hercules fuerit, deprehensum tamen pl. 7, 75 1S quod intra mensuram istam || et Secundillam 19 est Romanis temporibus sub divo Augusto Pusionem reliquiae adhuc 20 denos pedes et amplius babuisse proceritatis, quorum videntur: postmodum divo Claudio 89 n. 7, 74 21 in conditorio Sallustianorum || et totidem 22 principe Gabbaram nomine ex Arabia advectum novem pedum apparuit forma 23 unciarum. sed ante Augustum annis mille ferme non

RCNH LM(B) SAP

2 parte] par N 1 deductos] I (RCNHSA), conductos // (LMBP) l trecenti sexter- 3 toranius (thor- RNM) quidam om. P eximius M 4 a ex om. a adeoque (ut tiis R alterum om. S transalpia H 5 H om. nisi] ut P ins. H) una res uiderentur (LMP, uideretur CNHSBA) R 6 panret inrisum solus] / (R) II (LMBP), solum / (CNHSA) fide S N graretur infacete] se ant.] se antonius illusum (lusum P-) III (AP*) 7 N faecatae H ethoranius R uel om. H praecipue] praue A 8 pretiosius] 52 l /// (iVM/ II (L3IBP'), pr(a)etiosos / (RCHS, inc. N ), preciosum ) taxationibus] tasaxtioni- 9 nullus M posse] L*MBAP, posset RCNHL'S a III (AP) iactaret bus M 10 separatur H 11 habe R 12 sua om. re pr. mend. H cor- HS 13 si om. M de om. H"M 14 se] S rupta NSP 15 degeneri] // (L

et octava Tegeae inventa a Spartanis oraculo monitis, discimus implesse 4 quoque ex antiquitate me- 5 ign. longitudinem cubitorum septem. || scripta 91 morias accersunt in fidem veri bello Cretico, cum elata flumina plus 6 inter plura 7 quam vi amnica terras rupissent, post discessum flucluum

RCNH LM(B)SAP et ad 5 scripta ... 24, 1 potitos libri supra p. 7 adlegati; accedunt 98. 133.

mol. test. N*A orep- 1 cladium P iam om. A 2 nacitur N 2/3 montis tis S ossa] 0. etiam H 4 tegeae] ageae S spertanis N P 5 scripta] scriptas R[R]. 34, scriptam 90. 131 quoque] R[R]CNHS. 4. 9. 1 64. 66. 10. 11. 12. 26. 29. 30. 36. 41. 42. 43. 44. 48 . 49. 54. 58. 58A. 63. 1 84. 85. 86. 87. 90. 94. 101. 103. 104. 105. 112. 113. 76 . 77. 78. 79. 81. 83. 114. 115. 117. 120. 129. 130." 131. 137. 149. 155. 156. 157. 15S, quoque ueterum om. 138, quoque quae LMBAP ct reliqui, quoque qua 133 ex] et 154, 86. 127. 142 memorias] memoria HS. 4. 12. 15. 29. 30. 48. 58 A. 64. 83. 85. 58. 129, memoriamXF. 10. 11". 13. 18. 25 A. 26. 36. 39. 42. 45. 50. 53. 55. 56. 132. 59. 60. 62. 80. 84. 88. 90. 97. 102. 114. 117. 121. 122. 123. 127. 128. 131. b 101. memo- 134. 142. 144. 150. 154, memoriae ll . 41. 51. 52. 54. 66. 87. 116, a 6 accersunt] accersiunt 25 A. 28. 32. riis 110, om. 24. 49. 63. 77 . 79. 120 2 17. 33. 50. 75. 76. 132. 143, accersiuntur 138, accersente 13, arcessunt F . 26. l accer- 69. 72. 103. 104. 109. 141. 151. 152. 15S, arcersunt 22, accessunt Q . 131, serunt35. 55. 57. 58. 127. 134. 142. 154, accerserut 71, accessunt 157, accesse- 1 aduocant 8 2 anie ex 138, post runt 58 A. 116, accersiuit 53, accrescuut 130 , , 1 fidem] in fide 95, idem uir 46 ueri] uerbis M, ueri 95, om. F . 144 in 2 esse coeperunt 8. 14 . ueteri 79, uelim 105 post ueri ins. se ceperunt M, 31, esse ceperunt 21 a quod acceperunt 110, quod 9. 78. 112. 113. 115. 137, quod , hoc acceperunt quod 28, receptum est 148, quibus receptum est quod 38. 44. (recepere 102. 117. 130. 155. 156. 157. 158, hoc etiam (et. hoc 74) receperunt 56, om. recipiunt 133, et recipiant 81) quod (qui 103, pro 59, post cretico 82. 125, b A. 30. 32. 33. 21. 22. 23) L^APF. 4. 12. 13. 15. 17. 18. 20 (?) 21 . 22. 23. 25 76 2 (haec 34. 39. 40. 45. 46. 48. 50. 55. 56. 57. 59. 60. 62. 69. 70. 71. 74. 75. 95. 96. 97. 99. 100. et bello cretico om. in sp. vac. 36'). 80. 81. 82. 83. 85. 88. 89. 141. 142. 103. 104. 109. 116. 121. 122. 125. 126. 127. 128. 132. 133. 135. 139. in bello cretico 143. 144. 150. 150 A. 151. 152. 154 bello (bellico 46', 69) Brixiana a. 1498 om. in sp. vac. 36', bello transriipissent cretico 154 (unde ed, inserunt trans- et Pisaurensis a. 1512 pro forent, quod abest ab ed.principe, ealata ebeta rupissent) cum] com 22. 23 elata] elicta F. 45. 96. 144, 21% 2 142» elata ins. et augmentata 88 13, ulata 110, lata 17. 152, data 129. post flumina ins. irapetu 134. flumina ante cum 104, post amnica 102. 117 post b plus quam solito 154. 158 plus quam] plus 61", plus solito 24 . 44. 63. 120, 132 7 ui (uim 63, in 21. 24». 77*. 79, postquam 46, plerumque 129, om. F. 1 1 auinta 12 uita [?] 13, an ira 56)] sex 133) amnica' (annica P. 45. 72. 92. U3 , , 2 1 97. 36. 39. 42 . 48. 50. 64. 84. 94. annica 68, ui amnica fluuiali 88 , biennio H. 23

repertum cubitum trium atque triginta: ign. 1 humi discidia humanum corpus Metellum etiam ipsum 2 cuius spectandi cupidine L. Flaccum legatum,

libri ul p. 22

biennio ui aunica biennio 123 129. 149, ui annica uel biennio 115, ui amnica 54, 85. 86. 87. 90. 101. 113"-, biennio ui 4. il». 30. 41. 51. 52. 53. 54. 66. S3. 2 1 biennio 12 et annico biennio 131, ui an inta (?) , amnica 100, annico biennio II , 76'. 120 confer item quae se- in uita mureta 46, antea 134, om. 150 A et in sp. vac. : cupassent quuntur terras (terria 103, trans 46. 63. 68') rupissent (rupisset 57, 18. 25 A. 45. 55. 56. 59. 60. 88«. 89. 104)] inuecta terris forent L*Q*AP*F. 15. 2 inuecta tems 141°>. 144. 150. 152 , 95. 96. 98. 109. 110. 122. 128. 132. 139. rupissent 8S 2 inuecta (om. forent) 134. 154, inuecta terris forent aliter terras , (biennioque 127. 142) terras rupissent73. 157. 158, inuecta terris forent biennio rupissent seu plus quam ui terras rupisseut 62. 121. 127. 142, ui amnicas terras discessum] dicessuni 10. anica inuectica terris forent 81 post] primo 129 44. 47. 102. 113. 115. 117. 137. 11. 154, discessus [R] fluctuum] fluminum 34. 29 plura] plurima 155. 156, fluminis 38 inter etiam ipsum Us 2 70. 40. 46. 47. 57. 61. 68 . 69. LMQBP 7. 8. 9. 14. 21. 22. 23. 28. 31. 33. 35. 112. 116. 132. 134. 135. 136. 72. 74. 82. 92. 93. 99. 100. 103. 104. 105. 108. 68», plana 80. 123 2 om. 59 141. 143. 151. 152. 154. 157. 158, plurimum , 2 133 discidia] dicidia M, 1 humi] homi 36. 79. 93, humi terra 8S , om. 2 desidia 46, scidia 24. 49. 63. 77. 120, cidia dissidia 9. 38. 41 . 126. 130. 150 A, 2 humatum 38. 44. 34. 36. 79 post discidia ins. et uoragines 88 humanum] 2 75. 76 . 88. 155. 156 corpus] cadauer Q*AF». 15. 17. 25 A. 55. 56. 59. 60. 158 repertum] 89. 95. 96. 109. 110. 122. 128. 132. 134. 144. 150. 154. 157. 121. 127. 135 reptum 95, compertum 46, iuuentum (ante cuius) 142, om. 62. 15. 17. 18. 20. 21. 25 A. 26. ins. sit (sic 115) post repertum L*Q*APF. 9. 13. 96. 105. 109. 32. 34. 38. 42. 43. 45. 46. 55. 56. 59. 60. 78. 82. 83. 87. 88. 95. 2 130. 132. 133. 134. 135 (abest reper- 110. 111. 112. 113. 115. 122. 125 . 126. 128. repertum tum). 137. 139. 143. 144. 157. 158, ins. est ante repertum 58. 108, post cubi- 24 33 50.-57. 63. 77. 79. 120 cubitum] cubituum R. 45, gubituum [R\, 28. 31. 34. 38. 39. 40. torum C. 4. 7. 8. 10. 11. 12. 14. 15. 21". 24. 25 A. 30. 68. 77. 41. 43. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 57. 5S. 58 A. 61. 62. 66. 108. 109. 78. 79. 80. 81. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 92. 95. 98. 99. 102. 105. 131. 132. 133. 110. 112. 113. 115. 116. 117. 120. 121. 122. 123*. 127. 129. 130. trium (vel iii vel 134. 135. 137. 138. 139. 142. 148. 150. 154, gubitorum 63 triginta] (trin- tres; tum 85, m>"°> 50, om. 57) atque (et 14. 61. 68. 117. 133) 127'. post triginta ins. ginta 29)] trium atque ixx 55, xxiii 142, ante cub. 50 inuentuml27 2 cuius] suo 123 2 spectandi] R[R\CNHS. 4. 11. 12. 13. 17. 54. 58. 58 A. 24. 29. 30. 36. 38. 39. 40. 41. 42. 44. 46. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 97. 101. 62. 63. 64. 66. 69. 75. 76. 77. 78.-79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 94. 127. 129. 130. 102. 103. 104. 113. 114. 115. 116. 117. 120. 121. 123. 125. 126. L3Pj.ll'. 131. 137. 141. 142. 149. 150 A. 151. 152. 155. 156. 158, inspectandi 61. 6S. 70. 8.9. 10. 14. 15. 18. 20. 21. 25 A. 26. 28. 31. 34. 43. 55. 56. 59. 60. 2 112. 128. 134. I3S. 139. 143. 148. 150. 73 . 74. 88. 89. 95. 99. 100. 109. 110. 1 . 93. 98. 105. 108. 154. 157, expectandi B. 7. 22. 23. 35. 47. 57. 71. 72. 73 92. spectaculi 133. 135. 136, adinspectandi F. 45. 96. 122. 144, inaspectandi 132, (nolalum vel 90 cupidine] cupidinem F. 24°, 122, ue(?) 39, libidine 90 1. 24

ign. inpendio captos miraculo, quod auditu refutaverant, oculis potitos. 1 pl. 76 92 non omiserim Salamine Euthymenis filium crevisse in triennio tria 2 7, 1, || robusta voce, 3 cubita sublimitatis, sed incessu tardum, sensu hebetem, inmoderatis 4 pubertate festina, statimque obsessum morbis plurimis, aegritudinum suppliciis conpensasse praecipitem incrementi celeritatem. 5 expl. 77 Mensurae ratio bifariam convenit: nam quantus manibus 6 7, 93 I esse inter 7 pansis inter digitos longissimos modus est, tantum constat ideoque physici hominem minorem mundum iudi- 8 ign. calces et verticem: || firmitas 94 caverunt. parti dexterae habilior adscribitur motus, laevae 9 ferundo 10 maior: unde altera gesticulationibus promptior est, altera oneri

9 parti- ad v. 1 petitos libri ut p. 22, deinde RCNH LM(B) SAP 90. 25, 1 accommodatior compilavit Isidorus 11, 1,

83. perscriptum)] quinquaginta 68, uel H. 4. 11. 12. 13. 30. 36. 51. 53(?). 54. 58. 66. l 75. 76. 80 flaccum] 84. 85. 86. 87. 90. 99. 101. 143, ine. 123', om. N S. 29. 61. legatum ins. misit 24. flactum 12. 13. 21. 58A. 59. 60, flatum 36, flascum 75 post l matellum 27, meteltel- 49. 63. 77. 79. 120 metellum] metallum [R]Q . 31. 58. 131, 141 2 etiam] et 154, lium 137. et metellum 134, metellus 24. 49. 63. 77. 79. 120. 2 etiam 24. post ipsum 21, om. 134 ipsum] post 63. 77. 79. 120. 142 , post 49, 141 2 om. 15 a 141 '. 15 ipsius 133, ipse 24. 49. 63. 77. 79. , ipsom 23 , ipso 104 (?). 136. 1, admodum L°-Q*AP 2 F. 1 inpendio] impendios 93, incendio 58, imprelio (?) 46, 102. 109. 110. 32. 34. 38. 45. 55. 56. 59. 60. 62. 70. 81. 88'. 89. 95. 96. 98. impendio admodum 117. 121. 122. 127. 128. 130. 132. 139. 142. 144. 148. 150, 73. admodum ***** 25A, 15, impendiis admodum 32*, admodum inpendio 105, (Pisaur. in corr. impendio). . * * . . admodum 125, impetu admodum 134. 152 24. 77. 79. 82'. 157. 158, admodum et alios 28. 40. 70 captos] captus M. l S. 8. 1412. 152) captum 11». 57. 58. 71 miraculo] miraculi R[R]CNHQ 4. 7. 2 30. 31. 36. 38. 39. 41. 42. 43. 44. 48. 49. 50. 9. 11. 12. 13. 14 . 17. 24. 26. 29. 76'-. 83. 84'. 85. 86. 87. 51. 52. 53. 54. 58. 58 A. 63. 64. 66. 75. 77. 78. 79. 82. 123". 129. 130. 131. 88 2 .90.94.97. 100. 101. 102. 103. 114. 115. 117. 120. 126. 2 156 quod] quos 92, quo 98 auditu] 137. 138. 141 . 149. 150 A. 155. 157. 158, refutauerunt auditus 17». 104, om. 90 refutauerant] refutarant 23. 24. 33. 49. 63. 69. 77. [R]NM"S 29. 38. 50. 74. 76. 138, refutauerat 17. 22. Q*AF. 15. 25 A. 34. 45. 79 103 104 151. 152, resaltauerant 108, respuerant 121. 122. 127. 128. 132. 133. 134. 49. 53. 56. 59. 60. 88. 89. 95. 96. 104. 110. oculis] oculos 17. 21. 23. 24. 33. 142. 143. 144. 150. 154, spectauerunt 46 52. 66. 68. 87 potitos] 35 50 69 85*. 101. 104. 13S. 151. 152, oculo 41. 51. potitus 31. 135*, est potitus 24. 49. petitos 35'. 46. 47. 73'. 116, paitos (?) M, II, salamma 2 potituros 80, ante oculos 21 2 salamine] 63 77 79 120. 141 , morbis] // 4 pubertae festine S I(RNS salaminam C, salamiam M _ incrementi om. H orbis RNS 5 aegritudinis H pensasse L'M R, coit H quantum R 7 lon- 6 bifaria RC conuenerit S, conueniens tantus A 8 homi- sissimos] RCNHMA cum Plinio, longissimus LBSP modus A 10 pronum A iudicarunt H 9 dextrae RCNMSP ferendo RCHBA pitior S oneri] ori R ferundo] NLMSP, 25

corpora 95 pudoris disciplinam etiam inter defuncta 1, accommodatior. || !'l . 7, 77 l necatorum fluctibus evehuntur, 2 natuia discievit: ac si quando cadavera feminarum. 3 virorum supina, prona fluitant primam palmam 96 Verum ut ad pernicitatis titulum transeamus, ign. 4 || est, qui ita supra cavum pulverem 5 velocitatis Ladas quidam adeptus nulla indicia relinqueret vestigiorum. 6 cursitavit, ut harenis pendentibus a matre locatus esset ad caprarios 97 7 Polymestor Milesius puer cum consecutus est et ob id statim productus a 8 pastus, ludicro leporem sexta et quadragesima, ut Bocchus auctor 9 gregis'domino olympiade Philippides biduo mille ducenta 98 stadio meruit coronam. || 7, 84 10 est,°victor in Lacedaemonem decucurrit. Anystis Lacon 11 quadraginta stadia ab Athenis cursores, Elin abusque Sicyone mille 12 et Philonides, Alexandri Magni *Fonteio Vipsanoque consulibus 13 ducenta stadia uno die transieruut. quinque et lxx milia passuum a 14 in Italia octo annos puer natus

15 meridie transivit ad vesperum. superspexisse 99 Visu deinde plurimum potuit Strabo nomine, quem I'i 7, 85 16 || milia passuum Varro significat, solitumque 17 per centum triginta quinque numerum navium manifestissime 18 exeunte a Carthagine classe Punica tradit Uiadam omnem ita sub- 100 19 ex Lilybitana specula notare. Cicero

RCNH LM(B) SAP Solino Isidorus 2, 12, 4. § 99 similia adhibito fortasse

fruc- gl. L) etiam def. in int. corp. S 2 1 disciplinani] legem III (A et 4 uerum] u. etiam A tibus M fluuitant JV, fluuitarunt S, fluant M harenis] / (RCNHS), in harenis // (LMAP), 5 quidem S 6 cussitauit S RNLA, polimestor CHSP, pohm- arenibus H perdentibus R 7 polymestor] grecis RN uochus Rt , nestor B locutus M"S 8 producatus S 9 centum NHl 1 ab thems M uocus C t0 mille ducenta] cccc RC, mille 1 anistu S 12 philomdes] decurrit M anystis] RCNL*P, anistis RVMBA, NS, pylonde R, pilo- LMB phylonides P, filonides A, pilonides C>H, pylouides apque elym 71/ abusque] RCNL*MSAP, nis C cursor M elim B*SA, sycone l Elin Plinius sicion H, sycionem N, M [sic] H usque L B: a Sicyone stadio una MA fonteio] deterwres mille ducenta] cocc R, m cccc C 13 S plerique, pon- b Plinio opinor, pompeio hbri bom CM N°- Bem Vat 3343) ex natus 14 octo] uiiii P puer] per M natus] te * no M" uibranoque B Ixx] // (LMBP) cum Plinii libris probis, xl / est qui H quinque] ui R milia om. HS 15 uesperam S (RNHS4 lx C) cum eiusdem deterioribus 1 'lumque] putauit RNS superspecisse S 7 16 deinde] inde R potuit] c. ex. A) classem pumcam i\ ttbA quique N om AP 18 exeuntem a c. (a mauufestissume S\ mani- lilybitana om. nauticum A numerum . . H lilybitanal N, lilibytana S, lylybitana .1/. lihbitana festassume -i 19 ex] e A AP, libitana RC l denotare AP tradidit H BC\ * * lybitana L, lybitana 2 (del. ita] ita omu. A iliada S, iliadem B omnem Z ) 26

tiliter in membranis scriptam, ut testa nucis clauderetur. Callicrates 1 pl.

formicas ex ebore sic scalpsit, ut portio earum a ceteris cerni nequi- 2

feminas nasci, quae bitiae 3 pl. 7, 17 L, 101 verit. || Apollonides perhibet in Scythia vocantur: has in oculis pupillas geminas habere et perimere visu si 4 aspexerint. [hae sunt et in Sardinia.] 5 ign. forte quem iralae [| Praevaluisse fortitudine apud Romanos L. Sicinium Dentatum 6 pl. 7, 101 102 || titulorum numerus ostendit. tribunus hic plebi fuit non multo post 7 exactos reges, Sp. Tarpeio A. Aterio consulibus. idem ex provocatione 8 oclies victor xlv adversas habuit cicatrices, in tergo nullam notam: 9 103 spolia ex hoste tricies quater cepit: in phaleris hastis puris armillis 10 coronis cccxn dona meruit: novem imperatores, qui opera eius vicerant, 11 triumphantes prosecutus. 12 104 Post hunc M. Sergius duobus stipendiis primis adverso corpore 13 pl. 7, 104 || ter et vicies vulneratus, secundo stipendio in proelio dexteram perdidit: 14 -106 qua de causa postea sibi manum ferream fecit, et cum neulra paene 15 idonea ad proeliandum valeret, una die quater pugnavit et vicit sinistra, 16 105 duobus equis eo insidente confossis: ab Hannibale bis captus refugit, 17 cum viginti mensibus, quibus captivitatis sorlem perferebat, nullo 18 momento sine conpedibus fuerit et catenis: omnibus asperrimis proeliis, 19

quae tempestate illa Romani experti sunt, iusignitus donis militaribus, 20

RCNH LM(B) SAP § 102 — 104 similia Ammianus 25, 3, 13.

ebuere 1 membrani P esta N maucis M calligrates H 2 M scalpsit] II (LMAP), sculpsit I(RCNHS) a om. M cerni] I(RCNHSA) cum Plinio, secerui II (LMBP) nequieuerit M, nequiretur A 3 apollonides] MBAP, a(p)pollinides RCHNLS bitiae] LSAP, biciae HB, uiciae M, uitiae RC, by*iaeiV 4 uocantur] appellantur A l has] eas II (LMBP) pugillas gem- 1 1 pertimere S 2 uisu] II, uisus I (RCNS, mas H habere om. C postimere S , uisos H) 5 quem] quae A, om. N conspexerint H 6 hae sunt et in sardinia] om. II (LMP) neque sunt quae respondeant apud Plinium

1. (uel lucio)] quinquaginta NBS, quinquaginta lucium A sincinium H 2 7 plebi] II (i'71/5'P), plebis I (RCNHL*B SA) non om. H 8 tasperio R xlu] a. (uel aulo)] aurelio NIS-SA acerio H consulibus om. A 9 III (xl et u^, quadraginta et quinque P), quadragies quinquies / (RCNBS) II (LM) aduersas (-sa P) hab.] h. a. A 10 spolia] III (SAP), et spolia / (RCNIi) II (LMB) tricies ex hoste A quater] et quater II (LBIAP) per- 11 uiceriut M 12 prosecutus] CLMAP, prosecutos NS, prosequutos R, secutos H 13 m.] Bo R primo M auerso R 14 et om. R uicies] ferr. sib. man. A uiginti M in] i R, an S pededit M 15 postea om. A cum om. Ha 16 ualeret] haberet H 1 una die excidisse iddetur apud haniuale Plinium 17 insedente LM , incedento B aunibale LH, N 18 captiuitatibus M 20 insignitus] II (LMBP), insignis I (RCNHSA) 27

civicas rettulit: Cannensi pl. l a Trasimenno Trebia Ticinoque coronas virtutis fuit, solus 2 quoque proelio, de quo refugisse eximium opus nisi heres 3 accepit coronam: beatus profecto tot suffragiis gloriarum, odio damnati 4 in posteritatis eius successione Catilina tantas adoreas

5 nominis obumbrasset. aut Sergius, tantum inter duces, 1, 106 pl. 92 6 Quantum inter milites Sicinius 7, || Caesar dictator enituit. 7 immo ut verius dicam inter omnes homines xc et n milia caesa hostium: nam pl. 7, 93 8 huius ductibus undecies centena || signis conlatis quin- 9 quantum bellis civilibus fuderit, noluit adnotari. qui novies 107 10 quagies et bis dimicavit, M. Marcellum solus supergressus, proeliatus. ad haec nullus celerius pl. 7, 92 11 et tricies pari modo fuerat || perhibetur 12 scripsit, nemo velocius legit: quaternas etiam epistulas benignitate adeo praeditus, ut quos armis subegerat sol. 13 simul dictasse: ||

14 clementia magis vicerit. cui numero- 15 Cyrus memoriae bono inclaruit, qui in exercitu, 108 pl. 7, 88 || idem in 16 sissimo praefuit, nominatim singulos adloquebatur. fecit hoc consuetudine 17 populo Romano L. Scipio. sed et Cyrum et Scipionem legatus posteio die, quam ingressus 109 18 credamus profecisse : Cineas Pyrrhi propriis nominibus 19 Romam fuerat, et equestrem ordinem et senatum

20 salutavit. rex Ponticus Mithridates duabus et vigiuti gentibus, quibus iura dixit. memoriam et arte fieri palam pl. 7, 89 21 imperitabat, sine interprete || philosophus, qui temporibus Diogenis ign. 22 factum est, sicut Metrodorus || ut a multis 23 cynici fuit, in tantum se meditatione assidua provexit,

24 simul dicta non modo sensuum, sed etiam verborum ordinibus de-

niliil tamen in homine aut metu aut casu aut morbo facilius 110 pl. 7, 89 25 tineret. || RCNH LM(B) SAP § 107 similia Ammianus l. c. thrasymenno RCNMS 1 trasimenno] HA, trasymenno LP, thrasimenno B, impo- treba RC, trebea BA camnensi NS 2 quo om. H" 4 in post.] 2 a sincinius testatis U tantes M odio] macula N dampti H 6 H ducibus cen- tantuui] tantis M 7 enituit] emicuit B, retiuuit H S R adno- tena NHA xc] RCMAP citm PUnio, quadraginta NS, trigiuta IJLB 9 1 fuerit tari] /, adnotare // (LMP, aduocare B) 1 m. om. I (RCNHS) 1 M sim. dict. 12 ante nemo ins. nemo uelocius dictauit L" qui ternas M 12 3 perh. A 13 quo Na subelegerat M 15 bone RC claruit N*A 2 1 cui] in nominrosissimo .1/ in exercitu] exercitu L , exercitum P S

1 sci- 16 praefuit om. P in populo romano] in pr R, imperator H 17 lega- pios R consuetudinem NS, cousolitudine M 18 credimus H a quibus om. C l tos M 19 equestem N 20 saluitauit M ponticis M 2 et] ex P 21 imperabat Ha interprete iura] interpretatura I (R&tfWfflS) S, methro- artem RM 22 est om. M methodorus CH, metrodorsum clorus B 24 sensum / (RCNH) 28

est. qui lapide ictus fuerat accepimus 1 pl. 7, 90 iutercipi saepe perspectum || oblitum litterarum, Messalam certe Corvinum post aegritudinem quam 2 nominis oblivione, quamlibet alias ei sensus 3 ign. tulerat percussum proprii || vocis interdum est inci- 4 1, 111 vigeret. memoriam metus perimit: invicem tamentum, quam non solum acuit, sed etiam si numquam fuerit ex- 5 112 torquet. denique cum olympiade octava et quinquagesima victor Cyrus 6 intrasset Sardes Asiae oppidum, ubi tunc Croesus latebat, Atys fllius 7 cf. pl. 11

regis, mutus ad id usque temporis, in vocem erupit vi timoris; ex- 8 27( clamasse enim dicitur: parce patri meo, Cyre, et liominem te esse 9

vel casibus disce nostris. 10 113 Tractare de moribus superest, quorum excellentia maxime in 11 pl. 7, 100 || duobus enituit. Cato princeps Porciae gentis, senator optimus, orator 12 optimus, optimus imperator, causam tamen quadragies et quater dixit, 13

114 diversis odiorum simultatibus adpetitus, [semper absolutus]. unde 14 Scipionis Aemiliani laus propensior, qui praeter bona, quibus Cato 15 praecessit. vir optimus Nasica 16 pl. 7, 120 115 clarus fuit, etiam publico amore || Scipio iudicatus est non privato tantum testimonio, sed totius senatus 17 sacramento: quippe quod inventus dignior non fuit, cui praecipuae 18 ign. || sacra 19 religionis crederetur ministerium, cum oraculum moneret arcessi deum matris Pessinunte. 20 116 Plurimi inter Romanos eloquentia floruerunt: sed hoc bonum 21 pl. 7, 133 || hereditarium numquam fuit nisi in familia Curionum, in qua tres 22 117 serie continua oratores fuere. magnum hoc habitum est sane eo saeculo, 23

22 cato)(5) SAP RCNH LMG(incipit .

coruinium 1 accipimus I (RCNHSA) 2 coruinum] coruinum orator M, oratorem i 2 3 tulerat] 1 (RCNHS), pertulerat II (LAP, protulerat M) inuicem] contra III (AP2 obliuionem M 4 perimit CA, peremit reliqui ) om. uocis] cordis R 5 non om. N ocuit H 6 octaua A 2 crysus 7 sardis a. o. plerique, as. opp. sardas AP tum / (RCNS) eius ad RNS, crisus C, cyrus M atis RB, athys P 8 regis] A 9 2 10 uel id] addit S, ad id locorum P tempus R esse om. I (RCNHSA) om. A 11 excellentiam NS 12 emicuit H. gentium S opt. opt. imp.] I (RCNHS, ubi in margine: deest hic), opt. imp. opt. II (LAP, opt. imp. MG) 14 odiosum S semper absolutus] II (LM [fortasse in hoc additum manu prima] GP) cum Plinio, om. I(RCNHSA) 15 cata S 16 a publico N(?)S nasicam R 17 tantum] tamen H potius H, tius N 18 quod] quode H h praecipuo S 19 regionis NS misterium H -arcessi] NHLM BP, arces a S, arcersi G, accersi A, accersit RC, acessi M 20 deum m. pessiuunte (pissinunte RC, pissinumte NS) om. H 21 romanis M bonum om. H 22 heretarium S numquam] umquam non A 23 sere M orationes G eo] eos G 29

mirata sunt. quippe praecipue et humana et divina || . 7, 109 1 quo facundiam latronum facinus 2 tunc percussores Archilochi poetae Apollo prodidil, et Lacedaemonius Athenas 1, 118 3 deo arguente detectum. cumque Lysander iacebat, identidem 4 obsideret, ubi Sophoclis tragici inhumatum corpus delicias suas sineret: 5 Liber pater ducem monuit per quietem, sepeliri obisset diem et quid 119 6 nec prius destitit, quam Lysander cognito quis congruae supre- 7 a numine posceretur, indutias bello daret, usque dum Pindarum lyricum e convivii loco, 120 ign. S mis talibus exequiae ducerentur. || interiret, forinsecus Castor et 9 cui imminebat ruina , ne cum ceteris effectum, ut solus 10 Pollux vocavernnt inspectantibus universis: quo post deos Co. Pompeius 121 periculum evaderel. || numerandus ,. 7, 112 11 impendens sapientiae pro- 12 Magnus intraturus Posidouii domum, clarissimi tunc fascibus, 18 fessoris, percuti ex more a lictore fores vetuit, summissisque victor, sentenlia 14 quamlibet confecto Mithridatico hello et Orientis Africanus prior Ennii statuam 122 cessit ianuae litterarum. || Q. .. 7, 114 15 propria iussit. Uticensis Cato unum ex tribunatu militum ., 7, 113 16 imponi sepulcro suo || advexit, professus 112 17 philosophum, alium ex Cypria legatione Romam quamlibet proavus 15 plurimum se eo facto senatui et populo contulisse, Graecos urbe pellendos. Dionysiustyrannus 123 l. 7, 110 19 eius saepissime censuisset || quadrigis egre- 20 vittatam navem Platoni obviam misit: ipse cum albis pcrfectam prudentiam occurrens honoratus est. || .. 7, 118 21 dientem in litore

22 soli Socrati oraculum Delpbicum adiudicavit. Pietatis documentum nobilius quidem in Metellorum domo 124 ign. 23 || humilis effulsit, sed eminentissimum in plebeia puerpera reperitur. l. 7, 121 24 ||

RCNH LMG(B) SAP

successores archi- 1 sunt] sum G 2 pereussores] cussores G, per A coarguente // (LMGBAP) logi M 3 deo (de eo R) arguente] 1 (RCNHS), deo a detectum] detectum (retectum A) est HAP 4 sophodis H ideo idem S 2 delias sinret S, sinere M 6 linsa * der 5 5 reliquias M, relicias X , S qui quo GB die GB 7 posceret S 8 tul- quis] RCNMSA , HLP, conuiuio libus S exequia S, et exaequiae M e] et M conuii CS, A et] ex 6' 10 quod 9 ne] nec M castor] eum castor I (RCNA) P possidonii (-ni R") effectu RC, effectum est H 11 numerandos NS 12 lictoribus % uetuit] libri carissimi S 13 ex more] et in ore S AP enni ueuit N, uauit S demissis P- 14 que om. A orentis M 15 NS 16 tribunatum R 17 cypria] // (MGP, cipria Z), curia / (RCNHSA) 2 legatio M aduexit] duxit /// (.//' et pro gl. L) 1S eo f. pl. se A quamuis A 19 sepisse A, sepississime Ha 20 uitatam HS ohuia R crati defi- 21 e littore accurrens A honorauit G solus 22 socrati] NS cum H" 23 pietas G decumentum A' 1 metallorum RM domum .1/ impleta 24 cffulsit] I (RCNHSA), refulsit // (LMGP) in pleheia] implehcia C, R 80

patrem, qui supplicii causa l pl. haec atque ideo famae obscurioris cum ad obtinuisset ingressum, exquisita 2 claustris poenalibus continebatur, aegre cibum administraret, alere eum 3 saepius a ianitoribus ne forte parenti conse- 4 deprehensa est: quae res et locum et factum [ P5 uberibus suis filiae in memonam tanti 5 cravit: nam qui morti destinabatur, donatus numini Pietatis sacellum 6 praeconii reservatus est: locus dicatus suo sequitur vittas castitalis, 7 ign. a Phrygia gerula sacrorum, dum 126 est. |1 navis Sulpicia Paterculi filia, 8 contulit Claudiae principatum pudicitiae. at matronarum e centum pro- 9 M. Fulvii Flacci uxor, censura omnium simulacrum Veneris, ul Si- 10 batissimis haud temere delecta est, quae

byllini libri monebant, dedicaret.

supra 7 adiegati; RCNH LMG(B) SAP et 7 navis ... 8 pudicitiae libri p. accedunt 98. 133

administraret] / (RCNHS), sum- 2 ingressus M 3 lamtoribus NS honestauit /// A b *°™ ministoret II (LMGAP) 4 consecrauit] l ?) m 6 numini] N3L*P, nonum RCLWGSA destinatus est A tanti] tan G _ nauis a frigia (sic srmihterve, prygia 7 estl // (LMGBP) fuit / (RCNHSA) 7». 24. 61-, fri V, fragia 21) CLMQGBP. 8. 14 21 75. 76*, p , yngia 7G>, fritigi 76. 77. 79. 92. 100. 110. 111. 120. 34 41» 49. 57. 58. 60. 61. 63. 71. 74. 75. A. 154. 156. 157. 158, nam 123* 126 127 128 134. 138. 139. 143. 149. 150 13. frigeia F. 96) R[R]WHSAF. 4. 11. 12 (naui 4) uisa frigia (sic similiterve, 39. 41'. 42. 45. 48. 51. 52. 53. 54. 55. 56 15 18. 25 A. 29. 30. 32. 33. 36. 38. 123«. 87. 90. 94. 95. 96. 97. 101. 122. 59' 64 66. 73^. 80. 81. 82. 83. 81. 85. 86. 2 46. similiterve) iV . 9. 26. 43. 44. 129 131 132 144 150. 155, nauis frigia (sic 133. 135. 137. 141". 142. 148, 50 '62 73» 78. 88. 112. 113. 114. 115. 116. 121. 35. 40. 47. 69. 7* 7X8* nauiMnam uis 23', af(f)rica G. .7. 20 22. 23. 28. 151. 152, nauis affngica 68, nauis 93 98 103 104 105. 108. 109. 136. 14t'. nauis 130, nauis a phrigia uel africa 10. 58 A, affrigii 31, nam phrygia 102. 117. gerura 15, geiaula F. 96. 144 getaula a phrigia * nauis frigia 125 gerula] genula uel gerula 81, regula HQ S. 45 getula 20. 33. 69. 141. 151, aggerula 34, 87. 52. 53. 54. 66. 80. 83. 84. 85. 86. 4 U 12 13. 30. 36. 39. 41'. 42. 48. 51. sacrorum (sacrarum 3d. 108) 90 94 97 101 123'. 129. 131, om. 111 alu- om. 111. 141» uittas] uitas L>G dum sequitur (eC 21, post uittas 111) 62. 85 103. uictas B. 4. 9. 12. 13. 17. 20. 30. 33. 69 83. 98 q ue, bittas RlRl uita 59, umtas 63, uias 32 106 116 134. 139. 151. 152. 154, uittras 61% castris castitatis 39', om G 14' 20. 22. castitatis] castatatis H°, castigatis 46, 99. 103. 104. 108. 136. 141. 151. .3 33 35 58 A. 61. 68. 69. 72. 92. 93. 98. conclusit 13, posl claudiae 148) 150 8 contulit (contuli 4. 129', consulit 7, cladiae 31, claudium 29) prmc.pa- daudiae (claude 61>, claudi 36, claudio 63, cl. pud. pr 11. 40. pudicie -7. 93)] cont. tum (-tus 45) pudicitiae (puditicie 99, (om. claudiae) 111 at (aa nuv, 53 90 131, puditie obtinuit principatum 9 uului S flaxi S, pacci H et*S) supplicia RCNGSP^ patercuhs A simulacrorum A C» dilecta LWBP, electa A e] a M 10 haud] pau ueris C 11 libril bri G 31

l. 7, 137 1 Quod attinet ad titulum felicitatis, || necdura repertus est, qui 1, 127 2 felix censeri iure debuerit: namque Cornelius Sulla dictus potius est

;.. 7, 151 3 quam fuit felix. || solum certe beatum cortina Aglaum iudicavit, qui

4 in angustissimo Arcadiae angulo pauperis soli dominus numquam 5 egressus paterni cespitis terminos invenitur.

ign. 6 satis dictum || De homine habeo. nunc, ut ad destinatum revcr- 2, 1 7 tamur, ad locorum commemorationem stilus dirigendus est atque adeo

8 principaliter in ltaliam , cuius decus iam in urbe contigimus. sed 2 9 Italia tanta cura ab omnibus dicta, praecipue M. Catone, ut iam in-

10 veniri non sit, quod non veterum auctorum praesumpserit diligentia, pl. 3, 41 11 | largiter in laudem excellentis terrae materia suppetente, dum scrip- auctus 12 tores praestantissimi reputant Iocorum salubritatem, caeli temperiem,

13 ubertatem soli, aprica collium, opaca nemorum, innoxios saltus, vitium 14 olearumque proventus, nobilia pecuaria, tot amnes, lacus tantos, 15 bifera violaria: inter haec Vesubium flagrantis animae spiritu vapora- 3 16 tum, tepentes fontibus Baias, colonias tam frequentes, tam assiduam 17 novarum urbium gratiam, tam clarum decus veterum oppidorum, || pl. 3, 56 18 quae primum Aborigines Aurunci Pelasgi Arcades Siculi, totius pos- auctvs 19 tremo Graeciae advenae et in summa victores Romani condiderunt: || pl. 3, 41 20 ad haec laterum portuosa, orasque patentibus gremiis commercio orbis 21 adcommodatas. ign. 22 Verum ne prorsus || intacta videatur, in ea quae minus trita sunt 4 23 animum intendere haud absurdum videtur et parcius depasta levibus

RCNB LMG(B) SAP

v. 16 tepentes fontibus Baias Isidorus 14, 4, 19.

2 1 attinet] II(LMGP), attineat I(R CNBSA, adtinea i2>) 2 debuerat M sylla LAP, silla G 3 aclaum 31, acilaum G arcadiae] die M 5 egressus om. 2 a 2 H 6 habe P ut] at A, om. RC ad] in N*MP 7 lacorum M ideo A 8 in om. II (LMG) italia 2 RCGB 9 cura] scientia C , inc. C ab om. P l hominibus M dicta est AP marco] a marco II (LMP*, a G) catoni P> io sit] I (RCNBSA), possit II (LMGP) auctorum om. A 11 materiae A, materi G, materias M 12 temperem Ma 13 opaga a M, ocpaca H innoxus S 14 nobilia], AP cum Plinio, nouilia M, obUia RNS\ ouiliaC#S 2 , noualia LG tautus M 15 ibifera uiolariam (in marg. ubi uiole nascuntur) R uersubium S: mons campanie margo R fraglan- tis M uaporatum] a I (RCNB^SA, uoporatum B ), uaporantem II (LMGP) 16 tepentes] patentes R boias H colonia S tam] tem P 18 primo A aborigine R, aborigentes S arunci G, aurumci M pelagi Ha postremo] postmodum M 19 summo H 20 litorum CG, lucorum B\ lictorum B* petentibus A gemiis N orbis] orbis or Ha 22 uerun P uidean- tur H minus om. H 23 haud] aut RN obsordum M, obsurdum G et] aut A debasta R, depauita MP* 32

«». vel dicta vel condita a Iano Iani- 1 inviare. nam quis ignorat 2 5 vestigiis 56 Danae Ardeam, a 2 pl. 3, atque Saturniam, | a || culum a Saturno Latium qua ign. ipso in Campania Pompeios 3 comitibus Herculis Polyclen, ab boum duxerat? in Liguna quoque lapi- 4 6 victor ex Hispania pompam reg.onem dimicante creduntur pluvisse saxa: darios campos, quod ibi eo procaciter insidentem vias Her- 6 Ionicam ab Ione Aulochi filia, quam Lydorum quod pl 3 08 Archippen a Marsya rege , cules ut ferunt interemit: H pl.,3,70 Fucnum: ab Iasone 8 dissolutum est in lacum || 7 hiatu terrae haustum Pisas: a Cleolao Minois fil.o .Mr.i^B.d Argivae: a Pelopidis || templum lunonis || •. fiho: Tyrrbenos a Tyrrheno „ lapygas ab lapyge Daedali || £ Daunios: \\ Pelasg.s, qai pnmi in 11 m Agyllan a || , Coram a Dardano: [| Lydiae rege: ||

RCNH LMG(B) SAP mullis Capella 642; 16 Pyliis compilavit omissis 6, v 1 alano-p. 33 v. a dnxerat t dem Isidorus 15, 1. 50; 3 ab ipso - 4 .. 1 a iLo-" 2 Saturniam

15, 1, 51.

uel condita (- tam il/2?) A, om. H dieta R, dictam MGB 1 ignoret commotibus (dan R>) RHLGP 3 M nm r 2 danael CNMSA, dane M, poliden H; Poheon wL NLGSP polychlen A, policlen RC, polyclem

dimjcan es S pl— crednnt pluuisse sasa **« PUta f Sante ioue (Uione plnisse A 6 lomcam M folnime C/f"-Z- placuisse H») saxa] s. autocli C cum CapeUa mne Z) kuthi (auloci Bfl ione — SS iof arcnippen mt. ut fer. ^ < N»»M wocaterfl» insidientem S hercuhs archippenam ff, archt- arcippen a £JfG, arcipen a H, al BSP Spen aC, mars . . C), maresa^ marsia /7 Zlfl?/»), -rsa I (RONHS, L/i ioius aj e iu 7it v i„,.„v, r s amnm S 9 iunoms] H

pelope *», -i,, -» Pelo pelopide ^, SdS JfST.- « Teutams 10 dau- pisis^ue «*) s.ve a 53 pL«: a Pelopidis «a pelope P, lapigas * ab .apug- «WjW nius .4, daunis C iaphas Wurrenowv, ij i ; silio 5 „i, /l/ a lapigae H i at,; e ah iapagae A, P cum CapeUa, dardan.s II 1 dardano] I (RCNHVSAP*) J/ tvrr7n S llam agillam a *, acyllan a R, aggi a^yllan a] ff, agyllam a XCi», SiffiT Agylhnam Pelasg. ^lLno^agillinL '.£, galhnam a ff, agehan a ^. in latinum L mtulerat 6 Ca^rfZa pelagis fl»ilfS primus :

PL 51 Falerio litteras inlulerunt: ab Haleso Argivo Faliscara: a ««rf l Latium || Falerios: Fescenninum quoque ab Argivis: portura Parthenium s.pl.3,72 2 Argivo || fl Tibur, sicut Cato facit testimonium, a Catillo Arcade ign. 3 a Phocaensibus: ||

iuventute. Catillus i 4 praefeclo classis Euandii; sicut Sextius, ab Argiva 2, Thebas interitum, 5 enim Amphiarai Glius, post prodigialem palris apud tres liberos in Ilalia G Oeclei avi iussu cum omni fetu ver sacrum missus ex oppido Siciliae 7 procreavit, Tiburtum Coram Catillum, qui depulsis voca- 8 veteribus Sicanis a nomine Tiburti fratris natu maximi urbem insula 9 9 verunt. raox in Brutliis ab Ulixe extructum teraplum Minervae.

ibi corpore Sirenis ita nominatae: Par- pl. 3, 62 10 *Ligea appellata ab *eiecto || postea Neapo- auctus u thenope a Parthenopae Sirenis sepulcro, quam Augustus Praeneste, ut Zenodotus, a Praeneste Ulixis nepote ign. 12 lim esse maluit: || ignes 13 Latini filio; ut Praenestini sonant libri, a Caeculo, quem iuxta Notum est a 10 f.PL. 3, ioii4 forluitos invenerunt, ut fama est, Digidiorum sorores.

15 Philoctete Petiliam constitutam, Arpos et Beneventum a Diomede, a Pyliis, Scylaceum ab Alhenien- pl. 3, 95 16 Patavium ab Antenore, Melapontum ||

RCNR LMG(B) SAP 60. v. 10 Parthenope — 12 maluit compilavit Isidorus 15, 1,

falerio (phalerio A) 1 faliscam (phaliscam LA, ophaliscam M, faliscum S) a Stephanusp. 656 Mein. argiuo om. GP\ cf. Strab. 5, 2, 9 :

1 bus S, autenensibus H ', antheniensibus A Solinus. ^ 34

Locri filio, Sallen- ign. Sybarim a Troezeniis et a Sagari Aiacis 1 sibus, || Gabios a Galatio et Bio Siculis 2 fl. 3, lll Anconam a Siculis, || tinos a Lyctiis, || ab lonibus, Paestum 3 ign. fratribus, ab Heraclidis Tarentum, insulam Tempsam Regium ab Chalciden- 4 a Dorensibus, a Myscello Achaeo Crotonam, a Nariciis Locros, 5 pl. 3, 72 et Terinam a Crotoniensibus, || sibus, Cauloniam || enim lunonem Graeci 6 ign. Heretum a Graecis in honorem Herae (sic nomen, ut Heminae vocant), Ariciam ab Archilocho Siculo, unde et 7 oraculo monitus simulacrum 8 11 placet, tractum. hoc in loco Orestes priusquam Argos peteret 9 Scylhicae Dianae, quod de Taurica extulerat, a Locrensibus Meta- 10 consecravit. a Zanclensibus Metaurum locatum, Gallorum veterum 11 pontum, quod nunc Vibo dicitur, Bocchus absolvit. eosdem, quod 12 fl. 3, 112 propaginem Umbros esse M. Antonius refert; 1 hos Umbrios Graece no- 13 teinpore aquosae cladis imbribus superfuerint , datam originem, 14 pl. 3, 99 minatos. Liciniano placet a Messapo Graeco Messapiae 12 || exordio Oenotn 15 auctus versam postmodum in nomen Calabriae, quam in

RCNH LMG(B) SAP compilarunt Servms ad Aen. 12, 753 et v. 11 Gallorum— 13 nominatos compilavit Isidorus 15, 1, 58. Isidorus 9, 2, 87. 14, 4, 21 § 12

troezenis A, tryzenis M, tryzeniis LP, 1 sybarim] AP, subarim reliqui filio om. sallentinos] BLGAP, trizeniis RCNHG, trizeneis S a om. A W 2 a lyctiis] NS, a hctus RPL, salentinos CNS, emtinos W>, sallemtinos B» a a sallictiis L, sallictus P, sallectus GB, a lictis R a licciis A, a lectiis M, galato M, galito P, galit * L\ galitio L\ salictiis H galatio] RCNHGSA, heraclidis] A, eraclidis M, herachdns (er- Gb) aalicio B byo LMP 3 A, tensam reliqui pastum M reliqui insulam om. S tempsam] boriensibus I(RCNHA, ab orientibus S) mys- 4 a dorensibus] 11 (LMGP), a P, miscelo A acleo S crotanam \ cello] S, miscello RCNHLMG, myscelo 11 (LGP, ab chalcmd- M), a crotoniam H, crotonum P ab calcidensibus chalcidentibus S) 5 caulon.am] chalcidensibus 1 (RCN, a calcidensibus HA, a NMAP, cennam RCLGS, cauloneam RCWHLGSP, gaulonam A terinam] N* 7 gr. iun. / (RCNHS) 'cto- caeVinam H naricibus G 6 honore GB om. i 2 de] te S lochoiV nomem.4 8 horestis M 9 scythicae zanclensibus] // (LMP), zanclesibus / tauri-a NS arcos RC 10 hypontum P* eademque comec- (RCNHSA)G locrensiUus S metapontum] /*2 ueterem A Hipponium Salmasius 11 uibo] uiuo R, hiuibo tura />' (eodem C) 13 nominatos om. 12 refert] asseuerat A eosdem / (iJCiV^S^) umbnos] ombnos 13 aquosae] quose R» superfuerunt 1 luti- liciano i ), lucimano / (flCfl^, iVjyS 14 liciniano] // (L*MGBP, maesapo G messapiae datam] niano S, luciano C, lucinio fl) mesapo /, tam N, messapia 1 messapia ea tam / (, missam ea tamen RC, messapiam eam tamen H), 1 origine / (RCHA), in ong.ne P*N- dictam P») originem] // (ZGP')^ , 15 oenotris i\'S-J, aenoti R 35

nominaverat. a gubematore Aeneae 2, 15 ign. 1 frater Peucetius Peucetiam ||

2 appellatuni Palinurum, a tubicine Misenum, a consobrina *Leucosiam ab uxore 3 insulam inter omnes perspicue convenit; a nutrice *Caietam, perhibet, quarto 4 Lavinium, quod post Troiae excidium, sicuti Cosconius

5 anno extructum est. Italicis 14 6 Nec omissum sit Aenean aestate ab Uio capto secunda sescentis, in 7 litoribus adpulsum, ut Hemina tradit, sociis nou amplius ex 8 agro Laurenti posuisse castra: ubi dum simulacrum, quod secum a Diomede 9 Sicilia advexerat, dedicat Veneri matri quae Frutis dicitur, regnavit socia 10 Palladium suscepit, tribusque mox annis cum Latino summam 15 11 potestate, quingentis iugeribus ab eo acceptis: quo defuncto patris 12 biennio adeptus apud Numicium parere desiit anno septimo. Alba, 16 13 Indigetis ei nomen datum. deinde conslituta ab Ascanio longa Sibyllae 14 Fidenae, Aricia; Nola a Tyriis, ab Euboensibus Cumae. ibidem olympiade 15 sacellum est, sed eius quae rebus Romanis quinquagesima

interfuit cuiusque libium ad Coinelium usque Sullam pontifices nostri pl. 13, 88 16 || 1' 17 consulebant: tunc enim uua cum Capitolio igni absumptus est: nam /

18 priores duo, Tarquinio Superbo parcius pretium offerente quam postu-

RCNH LMG(B) SAP 3 ab uxore Lavinium compilavit lsidorus 15, 1, 52.

peucetia R, 1 fratres N (?) S , fratris A peu(a)etius NS, puecetius H peuetiam N, peuaetiam S, puecetiam H ante a gub. ins. par sententia est 1 (LMGP)C*, appel- inter auctores IIKL^AP ) aenae N 2 appellatum] // latur / (RC'N[?] HSA) miserum M leucosiam] P*N* ex emendalione, leucotiam 1 N>, leocotinam G 3 inter omnes CA, leucotia R, leucotiam HLMSP , leocotiam 2 nutrice caie- perspicue (perspicuo G, promiscuae M) conuenit om. III (-P'Z ) tam] A, nutrice caieta (galeta M, c. n. H) caietam (gagetam M) libri reliqui 2 inc. S>) exc.] exc. post lau. ins. esse nuncupatum A 4 troiae (iliae S , extructus est om. 6 aenean] tr. H sicut S consonius H 5 G H a L3P, anean G, aeneam RCNHSAP, ueneam M> captio H 7 adpulsis M socius R aplius HS sexcenti R 9 adduxerat A dedicauit CP quae] quod A frutis] fructus M, ericis RC a] ad M 10 suscepit] II (LG), suscipit AP, suscepisse / (RCN[?]HS) regnauit] / (RCNS, om. H), regnat I (LMGAP) socia] sua R 11 acceptus G quod M 12 numi- l parare l cium] HA, nomicium RCNS, numicum LMGP-, nimicum P P*N , patris- apparere S et pro gl. A desiuit AP patris] I(RCNHSA), que // (LMGP) 13 indigentis N deinde om. H arcanio S longa nola a] alba] II (LGP), alba (om. C) longa / (RCNHSA) 14 atricia S nola JV, noa M tyris LMGS eubaensibus H 15 olympia N 16 usque] usque ad L- syllam (sillam H) Hbri 17 adsumptus MS, assump- tus A 18 duos CH 3* 36

sepulcrum in Sicilia adhuc manet. 1 icn. labatur, ipsa exusserat. || huius 18 Delphicam autem Sibyllam ante Troiana bella vaticinalam Bocchus 2 autumat, cuius plurimos versus operi suo Homerum inseruisse mani- 3 inse- 4 festat. hanc Herophilen Erythraea annis aliquot iutercedentibus cuta est Sibyllaque appellata est de scientiae parilitate, quae inter 5 6 alia magnifica Lesbios amissuros imperium maris multo ante prae- monuit quam id accideret. ita Gumanam tertio fuisse post has loco 7

ipsa aevi series probat. 8

Ergo Italia, in qua Latium antiquum anlea a Tiberis ostiis ad 9 pl. 3, 56 19 || amnem pertinebat, universa consurgit a iugis Alpium, 10 mela2,4,1 usque Lirim || porrecta ad Reginum verticem et litora Bruttioruin, quo in maria 11 20 meridiem versus protenditur. inde procedens paulalim se Appennini 12 montis dorso attollit, extenta inter Tuscum et Adiiaticum, id est intei 13 proceri- 14 pl. 43 mare et infcrum similis querneo folio , scilicet 3, supernum , || latitudine. longius abiit, in cornua duo 15 mela 2,4,1 21 tate amplior quam || ubi scindilur, quorum alterum Ionium spectat aequor, alterum Siculum: 16 margine accessum insinuati freti 17 mela2, 4,8 | inter quas prominentias non uuo recipit, sed linguis proiectis saepius ac procurrentibus distinctum pro- 1S

RCNH LMG(B) SAP Delphicam ... 3 mani- 1 huius . . . manet compilavit Isidorus 8, 8, 5 2 Solinove festat compilavit Isidorus 8, 8, 3 14 proceritate a. q. 1. ex Plinio

Isidoms 14, 4, 18.

autumat] perhibet III 1 cuius A 2 uatinatam N boccis M 3 2 4 herophilen] herofilen P"-, herofilia M, (AP ) plurimus M homerem M h a herifilen LGP erytha- erofilan A, erifilen RH , erifylen NS, erifilem CH , a amissurus raea N al. ann. C 5 paralitate G 6 lerbios A, leuios R P, amisseros M maris om. I (RCNHS) 7 acciderit R, acciderat G, acce- derit M tertiam M" fuisse om. I (RCNHS) 8 aeui] sui H 9 italiam A a om. HaAP tiberis] P emendans, tiberiis RCNS, tyberiis MBA, 1 tyberi.s L, tiberinis HG ad om. C 10 lirin R 11 reginum] II (LMGP ), regium 1 (RCNHSA), reginium P2 brutiorum LMGH, bruttium S quo] quando Ha maria] mari / (RCHS, mare N) 12 meridiae MA appennini] CNHLSP, apponnini R, apennini GA, appenni M 13 attulit M a extenta] extensa I(RCNHSA) adriaticum (hadr- MSP) id est om. R 14 superum AP querneo] quernae M, que uerneo RC, que querneo (querno H) NHS filio N proceritate] reliqui cum Plinio, longitudine III (A et gl. processit III (AP-) 16 spectat] 1 LP) cum Isidoro 15 abit RCH , (P,CNHSAP*), respectat II (LMGP') aequorum NS, et quorum A alter L' 17 inter] in S marginem M 18 recepit M linguis] longius H a promontoriis 2 pro- distictum R promuntoriis] // (L, promonturiis M, A ), munctoriis H, promunturii / (RCNSA'), promonturii G 37

ibi, ut obvia sparsim notemus, arces 2, 22 ign. 1 rauntoriis pelagus accipit, || Scylacea regio cum Scyllaeo oppido et Crateide flumine pl. 3, 73 2 Tarentinae, || fabulata est, Regini saltus, Paestanae ign. 3 Scyllae matre, ut vetustas || Phlegraei campi, 4 valles, Sirenum saxa, amoenissimus Campaniae tractus, inmenso mari, nunc pl. 57 5 Circae domus Tarracina insula ante circumflua 3, || addita continenti diversamque fortunam a Reginis pl. 3, 86 6 aevo nectente || vi abscidit, Formiae etiam fretum medium a Siculis || pl. 3, 59 7 experta , quos liabitatae multa praeterea pollentissimis ingeniis sol. 8 Laestrygonibus , || duximus. 9 edissertata, quae praeterire quam inferius exequi tutius Verum Raliae longitudo, quae ab Augusta Praetoria per urbem 23 pl. 3, 43 10 || centena et 11 Capuamque porrigitur usque ad oppidum Regium, decies colligit, latitudo ubi plurimum quadringenta pl. 3, 44 12 viginti milia passuum || centum triginta sex; artissima est ad portum pl. 3, 95 13 decem, ubi minimum || milia; 14 quem Hannibalis castra dicunt, neque enim excedit quadraginta Reatino habet. at in solidum pl. 3, 109. u 15 umbilicum, ut Varro tradit, in agro || || sunt. 16 spatium circuitus universi vicies *centena quadraginta novem

RCNH LMG(B) SAP 641 v. 2 Scylacea — 8 habitatae compilavit alienis admixtis Capella § v. 13 ubi v. 10 uerum— 16 sunt excerpsit Guido Pisanusp.A5b.ibG Partk. minimum centum triginta sex adhibuit Capella § 640.

2 obuias (obbias R, 1 accepit NLMBS, admittit III (AP ) ibi (ubi A) aut (ut C») obias A) passim / (RCNA), ibi ut obuia passim H, ibi autem appi passum S, ibi ut sparsim II (LMGP), ibi ut obuias sparsim B notem G 2 scylacea] RCNS, scyllacea LM, scillacea GA, scillecea H, syllacaea P scyllaeo] LP, scyl- leo RCN, scilleo EGSA, scyllae M cratheidae N, cradeidae S 3 paestana a amenissimi AP, praestanae M uallis A, ualle M 4 amaenissimis H , A flegrei libri 5 tarracina (terracina C) fortasse delendum: habitatisque Circeia Terracina prius insula nunc coniuncta (continenti iuncta Eyssenhardl) Capella 6 nectente] II (LMAP, nectenti G), netente I (N, nente S, nitente RC, uertente H) 7 ui] uia R, suis A foniae S, formae M 8 lystregonibus A habitae P te multa bis S praeterea om. H 9 edissertata] est disser-

tata (disertata A)N (?) HSA, edisserta * * C, ediserta R, edisserta P quae tutius (totius M) duximus (diximus L'B, om. M) om. A 10 angusta H 11 campuamquae H", captumque Z 1 porrigitus R et uiginti om. R" 12 colligit] I (RCNHSAP*), colligitur II (LGP*, collegitur M) ubi om. LM 13 minimum] ftrmare videtur Capella: angustior (Italia) plurimum est ad portum quem Hannibalis castra dicunt, nam vix ibi cxxx milibus passuum lata sex] sex milia est: requiritur medium, nam latitudo . . . media cxxxvi PUnius AP 14 quam A xl] HA et Guido Pisanus p. 456 Partk. ex emendatione puto quadringenta cum tibris Plinii melioribus (xx deleriores) et Capellae 6, 649, cccc uel I et II(RCNLMGS) 15 at om. MS 16 circumitus NS uicies quadragies nouies (nouiesque LP) centena libri notis numerorum |xx| xlix malc solutis, quos numeros restituimus ducibus Plinio (Ricc.) et Capella 6, 640. Requiritur lamenpro fronte ortus a Gadibus finitur 1 pl. 3, 5. 95 24 in quo ambitu adversa Locrensium || secundus a Lacinio auspicatus in Acro- 2 pl. 3, 97 Europae sinus primus; || nam 6 ceraunio metas habet. Vesulus superan- pl. 3, 117 Ad haec Italia Pado clara est, quem mons 4 25 || fonte in Ligurum tissimus inter iuga Alpium gremio suo fundit, visendo 5 cuniculo rursus 6 finibus, unde se primum Padus proruit summersusque inferior claritate, a Graecis 7 in agro Vibonensi extollitur, nulli amnium nivibus et liquen- dictus Eridanus. intumescit exortu canis tabefactis 8 auctusque aquarum accessione triginta flumina 9 pl. 3, 118 tibus brumae pruinis || 10 in Adriaticum defert mare. Memorabilibus iuclutum et insigniter per omnium vulgatum ora, 11 pl. 7, 19 26 || vocant. 12 quod perpaucae familiae sunt in agro Faliscorum quos Hirpos Apollini faciunt: id operantes 13 hi sacrificium annuum ad Soractis montem lignorum strui- 14 gesticulationibus religiosis impune insultant ardentibus parentibus. cuius devotiouis 15 bus, in honorem divinae rei flammis consulto 16 ministerium munificentia senatus honorata Hirpis perpetuo 1( omniurn munerum vacationem dedit. SAP RCNH LMG(B) . compilavit Capella 640 v. 8 mtumescit v. 4 Italia Pado — 10 mare § 10 mare compilavit Isidorus 13, 2t, 26.

id est vicies quadringenta nonaginta 2 049000 numerus 2,490000 sive jS[ ccccxc, 1,020000 additis lalitudinibus milia; hunc enim efficit duplicata longiludo p. 410000 et 40000 a garibus gradibus H 2 a] o M 1 habitu G diuersa RC R, (ceraumo G, ceuraunio P) II (LMGAP), lauinio G acroceraunio] agro ceraunio Acroceraunio Plinius 3 meta M acro (agro C) cerauniis / (RCNHS): (corr. in flubio) pado C clara (clan H") 4 italiae M pado] pato S, flubius 5 inter] in S uisendo] RCNMSA, est] est clara A superatissimus R* Capella ligurium G uisenno HLB, uissenno P, uisono G: fonte mirabili profundit A rusus S 6 sinibus H se om. H padis S, padum H cum Capella: debmt esse Foro- 7 uibonensi uel uiuonensi] libri (uiuouensi M) heridanus GA liquentibus] reU- vibiensi a] con S 8 intumescet M Isidoro, agmimbus quentibus L, relinquentibus P 9 accessione] reliqui cum G) memorabihbus II flzpiA 10 hadriaticum S solus lt memorabilibus] e (et LP, in- (LMGBP), memorabilius I(RCNHSA) inclutum] indutum S, inclytum l (phal- Aj\ II (LMGAP), palis- clitum C'HGA ora om. P 12 faliscorum uocantur A corum H, paliseorum / (RCNS) quos h. u.] quae hyrpos l montem] m. soractis (socratis G) II 13 soractis (soratis R'C , socratis CM) 1 operantes] RCNSMA, ad (ac B, et G) ope- (L3IGP) apolloni S id (ideo S ) insultant] // (LMGP), exultant rantes HLGBP 14 religis G, religionis A regi G, rei et A parcentibus 1 (RCNHSA) urdentibus M 15 honore G ministerium] RCNHMSA, mysterium HLGP P* W et coniectura Salmasius 1 6 consulato S, consultu NA, munificentia] beneuolentia (-tiae A) AN* consulto] om. L 2 17 numerum HM G,

nihil mirum: a 27 Gentem Marsorum serpentibus inlaesam esse 2, pl 7 15 1 || potentia deberi sib. suunt ser- Circae Qlio genus ducunt et de avita 2 28 venena. C. Coelius Aeetae tres ideo contemnunt || ign -6 vitium venenorum: Circen Circeios insedisse montes, 4 filias dicitAngitiamMedeamCircen: mentientem: Ang.t.am 29 carminum maleficiis varias imaginum facies 5 morbos ibique salubri scientia adversus 6 vicina Fucino occupavisse ab 30 bomines vivere, deam habitam: Medeam 7 resistentem, cum dedisset filiumque eius Marsis imperasse. s Iasone Buthroti sepultam familiare, a serpent.bus 31 Sed quamvis Italia habeat hoc praesidium sol 9 II Graec, 32 denique Amunclas, quas Amyclas ante . est. L .3,59.8,ioI 10 non penitus libera || insanab.li moisu. illic frequens v.pera ign. 11 condiderant,serpentesfugavere. | part.bus ac prop- quas in aliis advertimus orbis 12 brevior haec ceteris chersydris frequen- 33 est, facilius nocet. Calabria 13 terea, dum despectui anguem ad inmensam molem feruut 14 tissima et boas gignit, quem lacte bubulos et quae plunmo convalescere. captat primo greges 15 sagmata uberibus inuectit, suctuque conlinuo 16 rigua bos est, eius se extuberatur, ut obsistere ila fellebri satietate ultimo 17 lougo in saeculo

LMG(B) SAP . RCNH „ boas-o esae adhibuit Isidorus 9, 2, 88 v. 14 v. 1 gentem-inlaesam 19. dorus 12, 4, 28 cf. 14 , 4, 16 innectit compilavil lsi ^ (LMGP) genus] / (RCNBSA), hi genus / 1 a circae] arcicae P 2 potestate C uegeno- ,cunt /' auita] abita C, habita RNBS 3 d (uel cont. II (LMGP)S g. rum R cont. uenj / (RCNHA), uen. cecih coehus L- caelius c .. caelius L\ gaius) coelius] c. (vet gaius) MA aetae II (LMGBP) om. I coelius P, celius B, ge G aeetae] 1™?™* 0» mediam M anguitiam MG , ang,am 4 dicit] dicitur habuisse H car- circelus M, «rcehos i'C 5 circen circen] circen A circeor H. an- facias /,' angitia R, anguit.am G ine S inmaginum P m xjsmtentem fucina aduersos * 7 guitia M, agitiam ? 6 « /') des.sset / (C-NL*SA, desis residentem /> dedisset] // (BIBP, dedisses 7/, inter homiues] hominem L*MB, homme fr, sent iJ, diu desisset C>) G sepultum fl 2 8 buthrotis R, brithriti .4 homines C' mediam itf om. A 9 quandonis S fihamque (filiusque G) eius «m. H) marsis (AP>) hberaU i? amunclas pesidium ff 10 penitus] omnino III cum Plinio: Amyclae sive Amynclae, (amincas ^) quas] // (LMGBAP) condiderunt ^ 11 uli /H om / (RCNHS) amidas gr. ante 18 dispectm G^ insanabiiV 12 quas] quam H aduertimur S i?), chelydris ii (ffSH, chersidris CH , chendns estl et S chersydris] / in H, om. A6 (LMGP) H boas / (RCNHSA), boam // (ZM) ad] coalescere A pnmos (r buoo- inmensam] messam M 15 conuescere i/*, ue primo 10 irrigua /« lus ili, bubalos ^ plurimo] H *^ lebri C felce-J' A, felebr, i/, . . , sucoque A 17 longe S fellebri] fellibri (ualeat om. i . queat ut . . . p. 40, 1 4) lebri C», uellebri S satietatem i> 1 41

in pl. 1 quantuni valent contegunt, invidia scilicet ne talis egeries transeat 2 nostrum usum. ut Theophrastus perhibel, lapicli isli ad sucinum 2, 39

3 color est, pariter spiritu adtrahil propinquantia, ilolores renum placat,

4 medetur regio morbo, lyncurium dicitur. silentium pl. 95 5 Cicadae apud Reginos mutae, nec usquam *alibi: quod 40 11, || 6 miraculo est, nec inmerito, cum vicinae quae sunt Locrensium ultra tradit, cum obmurmurarent illic ign. 7 ceteras sonent. || causas Granius

8 Herculi quiescenti, deum iussisse ne streperent: itaque ex eo coeptum

9 silentium permanere. Ligusticum mare frutices procreat, qui quantisper fuerint in 41 l. 32, 22. 10 || 23 auctus u aquarum profundis, fluxi sunt taclu prope carnulento: deinde ubi in

12 supera tolluntur natalibus derogati saxis lapides fiunt: nec solum

13 qualitas illis sed et color verlitur: nam puniceo protinus eruhescunt.

14 ramuli sunt, quales arborum visimus, ad semipedem frequentius longi;

15 rarum est pedaneos deprehendi. excluduntur ex illis multa gestamina.

16 hahet enim, ut Zoroastres ait, materia haec quandam potestatem, ac 42 salutaria. curallium alias 43 l. 37, 164 17 propterea quidquid inde sit, ducitur inter || auctus

RCNH LMG(B) SAP

v. 5 cicadae — alibi compilavit Isidorus 12, S, 10.

1 inuidia] 1 (RCNHSA) cum Isidoro, inuidae // (LMG, inuidiae P) egries R, negeries M 2 theiofrastus S, teofratus iV, theofractus M succi- dum M 3 color est] colore HLGP pari P renium A, remum S, nimium H 4 lyncurium] NM, lyngurium RP, lingurium CLBSA, ligurium G, ungurium H dicitur] RCNMSA, graece dicitur LGP, grecum H 5 reginos] reginus M, regionos RCNS, regiuios A post alibi ins. cicadae (ante l 2 reginos mutae A) quam regio (LMG, regiouos RC NS, apud regionos C , apud H, apud reginios A) mutae ins. libri omncs 6 miraculum H sunt om. G locorensium M, lucrensium H 1 ceteros G, cetera S souitent A tradit] LMGSAP, tradidit RCNH obirent murarent A 8 ne] non S ex] et ex // (MGB, * * ex L) 9 permare NS 10 ligustri- a cum GB 11 quarum R fluxi] fixi A- cornulento RS 12 in supera tolluntur] / (RCNA, insuper attolluntur HS), in supera attolluntur II(LMGP) 1 natali- natalibus] / (RCNHS), naturalibus II (LMGP ), genuinis A, genuinis 2 2 bus jP derogatis (derodatis H, derorogatis P-) saxis (pm. P ) I (RCNBSAP*), n 2 illis] (L'MGA), solum saxis derogati // (LMGl ) lapis P solum qu. // 2 qu. illis tantum / (RCNHS), qu. illis tantum L P 13 rubeseunt L-P 11 arborum] / (RCNSAP), arboris II (LMG), arbores H uidimus C longe A, longiora S 15 excluduiitur] RCLMG, excuduntur NHAP, excidun-

turS; cf. exclussor artis argeutariae Hcnzcs, inscr. 7229 multa om. S 16 zoroastre G, rozoastres H materies AP potestate G 17 sit duci-

tur] fit habetur A curallium A, curalium plerique, coralium P 42

typho- l pl. dicuut: nam Metrodorus gorgiam nominat. idem quod resistat eruitur gemma in parte Lucaniae 2 fl. 37, 182 nibus et fulminibus adflrmat. || stellas et sub nubilo 3 facie adeo iucunda, ut languentes intrinsecus Syrlium renidentes perfundat color croceus. ea quoniam in litore 4 est et Veientana a loco dicta, 5 pl. 37, 184 est, Syrtitis vocatur. || !, 44 inventa primum varietalis limites albi cui nigricolor facies propria, quam ad gratiam 6 7 intersecant notis candicantibus. pl.10,126. quae Apuliae oram videt tumulo ac delubro Diomedis S 45 || Insula hoc genus alitis 9 127 insignis est et Diomedeas aves sola nutrit: nam solum poterat memora- 10 praeterquam ibi nusquam gentium est, idque forma illis paene quae 11 bile iudicari, nisi accederent non omittenda. ora dentata: congreges volitaut 12 46 fulicis, color candidus, ignei oculi, qui regunt cursum: alter 13 nec sine ratione pergendi: duces duo sunt, certum iter dirigat, hic 14 agmen anteit alter insequitur: ille ut ductu meantibus disciplina est. cum 15 47 ut instantia urgeat tarditatem. haec in excavant, deinde surculis in- 16 fetificum adest tempus, rostro scrobes contegunt subter- 17 versum superpositis imitantur texta cratium: sic forte lignorum cassa venti auferant, 18 cavata et ne operimenta *si desint, LMG(B) SAP RCNH , ,« , compilavit Isidorus 16, 15, 25 cf. lb, S, l v 1 quod — 2 affirmat Isidorus 16, 14, 10. v. 5 est et Veientana v 2 eruitur- 5 vocatur compilavit reltulit Isidorus 16, 11, 5 § 45-50 mter - 7 candicantibus ex Plinio Solinove 2. 14, 19. alia adhibuit lsidorus-12, 7, 28. 29 cf. 11, 4, 4, "T^ethodoTuJC gorciam R, gurgia LGP, gurgiant M quod] quo- ut gemina M 3 adeo . . . que S 2 fuminibus H adfirmant L'GM stellas] stdlas M, om. H . . . perfundit A 4 perfundat] admodum . . . nam renitentes (-tis S) RCSA cum Isidoro 4 renidentes (-tis HLWP)) NHLMGP, croceo colore perfundat II (LMGl ), perfundat (-dit A) color croceus / (RCHSA), ea] et S syrtium] sirtitim A color croceus .... 5 uocatur om. N s.rUtis G, syrtitis] RCDS curn Plinio (Bamb.), 5 primum] primo II (LMGP) ueientana] RNL*AP\ uegentana 6, uientana svrtites LWAP, sirtites H 111 6 nigricolor s. p.] superficies mgra, EP> uelentana LWG , ueitana S candidanti- netis G, uenis III (A), om. S um) limitis S 7 notis] oram P diomedias 3IA, diomedas 0» bus H 8 apuli corum S, apuleiae (LG geni- generi A 10 gemtum // , 9 solas M boc] hec G genus] ocut! 12 fulcis M' candidis M R tus M) 11 accederet R congregatae I(RCN'HSA), cum grege N* congreges] // (LMGP\ congres i»), destmet altera illa . . . . sequitur altera . . regant . . . altera 13 sq. duae . . . quae alter insequitur] ins. altera P ut A 13 cursu G alter om. H instantiam P urgeat] urguaead M 14 dirbit NS 15 ut] et S, om. H deinde om. S scoues feticum tro scrobes . . . 16 est] et / (RCNHS) 16 M _ gratiam L sic] si M R, scobres W excabant i' 17 cratium] u. c. aute- libri cassa] (casam G) nenti] M 18 si desint] scripsi, desint si raut] auferent M, auferuut LGP quam egesserant cum puteos excitarent. pl. 1 hanc struicem premunt terra nec fortuitu, aileo ut ad plagas 2, 48 2 sic nidos moliuntur bifori accessu, aditus qui dimittit ad pastus m 3 caeli metentur exitus vel ingressus: revertentes versus occasui est: ut lux et 4 ortum destinatur, qui excipit denegetur. levaturae alvum adversis 5 morantes excitet et receptui non longius auferatur. iudicant inter 6 flatibus subvolant, quibus proluvies accedunt et quantum intellegi datur 49 7 advenas: qui Graecus est propius involant et si quis erit gentis alterius, 8 ut civem blandius adulantur, eiusmodi aquis celebrant studio : 9 inpugnant. aedem sacram omni die madefactis confluunt rorulentae: ita 10 inbuunt plumas alisque inpendio tunc pinuulis superplaudunt: inde 11 aedem excusso umore purificant: l.oc ferunt Diomedis socios aves 50 12 disceditur quasi peracta religione. ob ducis nomen Diomedeae non habe- 13 factos. sane ante adventum Aetoli

14 bant, inde sic dictae. Asiatica est, procedit 51 Italicus excursus per Liburnos, quae gens ign. 15 || limitem Illyricum, in quo sinu Dar- 16 in Dalmatiae pedem, Dalmatia in prosapia in mores barbaros 17 dani sedes habent, homines ex Troiana oram in Narbonensem pro- 52 18 eflerati. at ex altera parte per Ligurum fugati Persarum adventu 19 vinciam pergit, in qua Phocaenses quondam ^ quadragesima quinta condiderunt. et 53 pl.3,34 20 Massiliam urbem olympiade

RCNH LMG(B) SAP non tam Isidorus 14, 4, S quam v. 17 homines — 18 efferati compilavit qui haec ad lsidorum addidit. primunt P<), conprimunt // 1 stricem N premunt] / (RCNHSA, (LMGP) 2 biformi (LMGP*) terram NH excitarent] excitassent // fortuito / (RCNHL*SAP*) /// (/ iP*) nec] ne S fortuitu] // (L), dimittitur partus P 4 excepit A 3 aditu G demittit LMGP, C occasu P°- 5 morantis NSP reuertentis NS occasum RCN*L*S, aduersus HS 6 fluc- receptus P* degenegetur /» aluum] alarum M 2» inter .... 7 accedunt et om. S tibus S profluuies A adferatur accedit(.') l qui 2 propius] proprius 31, om. H 7 qui] ... ui C , eum C a 9 huiusmodi H aequis G C1 ut] uelut AP 8 adulatur RC tl aedem] / (RCNHAP), eadem 10 alique N robulente M, rotulentae A pennules G superclau- MS eodem LG excussu N pennulis HA, ferunt] / (RCNHSAP*), credunt dunt L 12 discedunt C superacta S RCNSA, dio- 1 13 ante om. G diomedi(a)e // (LMGP ) diomedes N dictae] d. sunt // (LMG) medi H, diomed(a)e LWGBP 14 sio G dalmatiam MGSA, dalmatia * L m 16 dalmatiae] dalmatn L dalmatia] habitant A 17 troianos Z 1 om A dardani (-nis M) s. h.] dardanides foceuses (phoc- G) hbn 18 ligiram A ora HS in arbonensem R« 19 masyliam S olympiade quendam G, quodam NS aduentum NS 20 pyadae M 44

invitavit pernicio- 1 ign. C. Marius bello Cimbrico factis manu fossis mare, samque ferventis Rodani navigationem temperavit: qui amnis praeci- 2 pitatus Alpibus primo per Helvetios ruit, occursantium aquarum agmina 3 secum trahens, auctuque magno ipso quod invadit freto turbulentior, 4 et serenum 5 nisi quod fretum ventis excitatur, Rodanus saevit cum computant. 6 est: atque ideo inter tres Europae maximos fluvios et hunc quondam hiberna consulis, 7 2, 54 Aquae quoque Sextiae illic obclaruerunt, postea excultae moenibus: quarum calor olim acrior exhalatus per 8 tempora evaporavit nec iam par est famae prioris. 9 10 Si Graecias cogitemus, praestat respicere litus Tarentinum: unde destinantibus 11 a promunturio, quod Acran lapygiam vocant, Achaiam 12 citissima navigatio est. vocant aliae, et longum est, 13 sol. 3, 1 Flectendus hinc stilus est: terrarum promunturia 14 ut moratim insularum omnium oras legamus, quascumque et 15 Italica prospectant: quamvis sparsae recessibus amoenissimis quodam quantum 16 2 naturae quasi spectaculo expositae non erant omittendae: sed desidiam, n residendum est, si dilatis quae praecipua sunt per quandam feracem, 18 pl.3,S2. aut Pandateriam aut Prochytam dicamus, aut ferri Ilvam ||

RCNH LMG(B) SAP Isidorus 13, 21, 30; item 13 flectendus v. 6 inter . . . computant adhibuit

h. st. est idem 14, 4, 1.

albibus M, alpidus G, alipi- 1 c. (vel gaius)] c. gaius A maurius M 3 octuque L, aucto- bus S per om. H eluetios RLG, elueticos P 4 fruit(?) C", que A ipso om. A fretro R, frento S, fretu L ruit] l 2 ideo] adeo / (RCHN S) fluit C fretro M 5 saeuit] s. alpibus L 6 sextiae illic ob- inter om. H" maximus fluuius M conputantur M 7 loci claruerunt claruerunt] I (RCHNS), sextiae illic claruerunt A, sextiliae eo consule RC, (clauerunt G) LMGP quo * dam R, quodam M hiberno L' quarum] aquarum C, consules NS 8 excultae] exculta i" (RCNHSA) teporem LP, om. H color H 9 tempora] / (RCNHSA), temporem // (GB, (LGPB) tempor M) euaporauit] / (RCNHA, euarauit S), uaporauit II grecos GB caren- pars M priori L*P, priore A 10 grecas M, grecis L, agran CH, aran A iapygiam] / tinum G 11 a om. I (RCNHS) _ iapigian MG) (CNA, iapigiam RS, iampygiam P, iampigiam H), iapygian // (L, flectendus] lec- achaia RCHS, achamia cursum A 12 nauigatiost G 13 aliam R) tandus H", lectendus Hb est] est quo A aliae] alia / (CNHSA, quodam] 14 quoscumque R 15 quamuis] quam S recersibus M si om. II quod R 16 expectaculo M exposito H 17 fesistendum G (LMG) quandam] quam H desidiam om. S 18 pandateria i" (RC, pan- aut] dataeria NS, pandataeri H, pandeteria A), pandatoriam II (LMGP) prochitam H, ut C prochytam] G, procbytham LMP, procytham RCNS, ceracem procheta A ilbam C, iluan S, luian N, luan RH, liuam A R 45

pl. 1 aut Caprariam quam Graeci Aegilon dicunt, aut Planasiam de facie

pl. 85 2 supinati sic vocatam, vel Columbariam avium hoc nominis matrem, 3, || Ulixis vel Aenariam, Inarimen Homero uomi- tl. 3, 82 3 vel Ilhacesiam speculam, ||

ign. 4 natam, aliasque laetas non secus. || inter quas Corsicam plurimi in

5 dicendo latius circumvecti plenissima narrandi absolverunt diligentia,

6 nihilque omissum quod retractanli non sit supervacuum: ut exordium 3, 3

ut oppida extructa sint, ut colonias ibi pl. 3, 80 7 incolis Ligures dederint, |[ 8 deduxerint Marius et Sulla, ut ipsam Ligustici sinus aequor adluat.

9 sed haec facessant.

'L. 152 10 Verum ager Corsicanus, quod in eo agro unicum est, solus edit 4 37, || 11 quem catochilen vocant lapidem fatu dignissimum. maior est ceteris 12 qui ad ornatum destinantur nec tam gemma quam cautes. idem in-

13 positas manus delinet, ita se iunctis corporibus adnectens ut cum

14 ipso haereant quibus tangitur; *sic ei inest velut de glutino lentiore

15 Democritum ign. nescio quid par atque gummi. || accipimus Abderiten 5

RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. (p. 29) 10 uerum ... 15 gummi

v. 6 ut exordium incolis Ligures dederint repetit Isidorus 14, 6, 41

adsumptis alienis; cf. Sallustius hist. fr. 2, 8 Dietsch v. 8 Ligustici siuus

aequor: simililer Isidorus 14, 6, 42 v. 11 quem catochiten v. 1.: inde Isi-

dorus 14, 6, 42 et Priscianus v. 472 v. 13 ita se — 15 gummi expressit

Priscianus v. 473: corporibus lapis hic ceu glutine tactus adhaeret.

1 capriam H aegilon] S, egilon NH, egylon CA, egilon R, IITAON LWl, DIAON G, AIITAON L"P 2 supinati] HG, supinatis LM, suppinatis NS, supinitatis RCAP post supinitatis ins. uel ulixi (-xis A) erroribus AP conlra Plinium uocatur M columboriam A hoc n. matrem (marem 31)], hoc (hac C) n. m. huius (eius H) I (RCNHS), huius n. matrem A 3 ithacesiam] RCNSP, ithacessiam H, itacesiam A, ithacesian LMG ulixis (ulexis M) speculam (-la G)\ ul. ut proditur sp. P, quae ulixis proditur specula A aenariam] enaream II (LMGP'), lenariam / (RCNHSA), eneariam P- inharimen RCNIiS homoro S 4 non sec. laetas A 4. 5 indicem do RNS, indi- cendi H plenissimo G 6 etractanti L X P, retractandi MG, retractari A 7 incolae A dederunt MaA extructa] / (RCNHS), ibi extructa /// (AP), structa // (LMG) colouia R 8 deduxeruut S, dederunt A maricius P l

a 1 1. ') sylla M ipsam sinus (sinum R , sinu R aeq. adluat (adlauat H)\ ipsa 1. s. aequore alluatur N-A 9 facessant] deficiant P- 10 cursicauus N,

corsinus S quod . . . uuicum (uuicus RC, uicinicum G) est (et RCNS) forlassc

delendum dedit quc R 1 1 catochiten] 1 (RCfHS, catochien N, catho-

chiten A) , KATOXEITIiN // (LMGP) lapidem] lapide R, ante quem A

statu [H] 12 ad ornatum] adomatum S, adommatum (?) N tam] tan S quem P caute fidem S, lapis idem 2 13 detiueut a P G nectens [H ] tangitur] l 14 iungitur Auon. Lcid. sic] N-MP, si L , sed reliqui ei] dei M l a uelut] MP , uellus uelut (ut [«]) reliqui gluttimo RS gluti C , lentiori P* 15 nescia Ha qui /" par atque cummi (gummi S-P) 4:6

usum ad probandam occultam 1 ign. ostentatioue scrupuli huius frequenter quae contra magos habuit. 2 naturae potentiam in certaminibus pL g g& legimus, quoque, quam apud Timaeum Sandahotin 3 aucL 1 1 Sardinia || auctores ign. in quo mari sita sit, quos incolarum 4 Ichnusam apud Crispum, || Hercule, 5 ergo attinet dicere [ut] Sardus habeat, satis celebre est. nihil Libya, alter ab usque Tartesso 6 Norax Mercurio procreati cum alter a a Sardo terrae, a Norace Norae 7 Hispaniae in hosce fines permeavissent, Aristaeum regnando his proximum in urbe 8 2 oppido nomen datum, mox sangmnis, 9 ipse coniuncto populo utriusque Caralis, quam condiderat morem coniugasse, impenum ex 10 seiuges usque ad se gentes ad unum insolentia nihil aspernatas. insedit, 12 qui ad id locorum agros ibi Sed ut haec et lolaum , transeamus, Sardinia est quidem 13 praeterea et llienses et Locrenses solifuga Sardis 14 quod aliis lacis serpens, hoc 3 absque serpentibus. sed diem lo aranei forma, solifuga dicta quod agris, animal *perexiguum

datum et ibidem RCNHLMG(B) SAP; Anon. Leid. ip. 28) 3 sardiDia ... 8

13 sardiDia . a , Phmu hidorus 14, 6, 39. Pro Lnspo „ 4 Ichnusam ex Plinio Sofinove tam errasse quam ad PUmum ad- Myrsilum; videlur aulem Solinus non citat narrasse Sallusiio quem constat nrmha alumreversse haec item referri a , Domen datum comp^vU Istdorus * Dietsck) 5 ut Sardus - 8 SE*£ 4. Isidorus 12, 3, 47, 2 pestem facit comptlavit 14, 6, 39 13 SardiDia-p. 14,6,40. parae- parat gummi A), pareue (LMG, / (RCNSP* Leid., pariat gummi [H],

^ -stemptatione R scrupuli] scripuU TS^S^J^^ / saudahoten TMrVpi TcANAAAlCOTlN // (LMP, CANAAAIcoTIN G), ™°rcm "(rc^hsa), flSEESm* - Ichnusam, ichnusFflSZSSI(fiCh HS)cum2 \NOICCAM P, ichninam A) cum Plinio: appellata enspum G cnpnm M> Sdoro: a nav gantibus Graecorum 'lyy

per- hoc est R 15 perexiguum] URCNm *HS) serpentes [fl] hoc] 47 igh. 1 fugiat. in metallis argentariis plurima est, nam solum illud argenti

2 dives est: occultim reptat et per inprudentiam supersedentibus pestem

3 facit. huic incommodo accedit et herba Sardonia , quae in defluviis 4, 4

4 fontaneis provenit iusto largius. ea si edulio fuerit nescientibus,

5 nervos contrahit, diducit rictu ora, ut qui mortem oppetunt intereant

6 facie ridentium.

7 Contra quidquid aquarum est varie commodis servit. stagna 5

8 pisculentissima. hibernae pluviae in aestivam penuriam reservantur,

9 nam homo Sardus opem plurimam de imbrido caelo habet: hoc

10 collectaneum depascitur, ut sufficiat usui ubi defecerint scaturrigines.

11 fontes calidi et salubres aliquot locis effervescunt, qui medelas afferunt 6

12 aut solidant ossa fracta aut abolent a solifugis insertum venenum aut

13 etiam ocularias dissipant aegritudines. sed qui oculis medentur, et 7 14 coarguendis valent furibus: nam quisquis sacramento raptum negat,

15 lumina aquis adtrectat: ubi periurium non est, cernit clarius, si per-

16 fidia abnuit, detegitur facinus caecitate et captus oculis admissum fatetur.

17 Si respiciamus ad ordinem temporum vel locorum, post Sardiniam 5, 1

18 res vocant Siculae. primo quod utraque insula in Romanum arbi-

RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c.) ad 16 fatetur v. 3 herba Sardonia — 6 ridentium: similia Isidorus 14, 6, 40 nec tamen

ex Solino; cf. Sallust. hist. fr. 2, 2 Dietsch v. 11 fontes — 16 fatetur compilarunt Isidorus 13, 13, 10. 14, 6, 40 et Priscianus v. 467 — 469.

exiguum quam (quae N'2 P) libri: perquam exiguam voluit glossator aranei] aranee A, araneis P, araneae Isidorus die A a 1 fugiat] fugat M , om. A argenteis C nam s. i. argenti (argento LMG) diues est om. R 2 occultum AP exreptat II (LMG) 3 accepit S serdonia C, sardinia [H] defluuiis] fluuiis R" 4 largior A 5 diducit (deducit RCN *HGS) rictu ora] r. o. diducit A appetunt RA

intereant facie ridentiumj uelut f. ridentium (ridentum f. A) intereant SA, intereant f. r. uelut ridentium facie intereant utraque lectione coniuncta P 7 amarum R est om. RS commodis seruit] accommodatur A stagnea NS 8 piculentissima [H] penuriam] pluuiam [H] 9 sardis [H\ 10 collectaneo RS, colletaneum P deparcitur N[H]S X A, departitur Leid., depacitur S- usui] usu sui M post scat. ins. id est euullientes C, ins. quae ad uictum usurpari solent AP 11 fontes] fontes sane AP

aliquot] aliquibus R, inc. C 12 aut sol.] ut sol. [//], adsol. S post fracta ins. aut molliunt P abolant C\ obolent S 13 sed qui (quia S) o. m. et coarguendis (coarguentes NS) u. furibus om. G 15 lum. aq. attrectat (attrac- tat JV) ubi] aquas attrectat A periurium] plurimum JV[?]

~~x temporum (tempore G ) LG 18 res] re R sicalae S promo G, primum P romanum (romianum G) arbitratum] II (LMGP), romanam potestatem / (RCNHSA et pro gl P) 48~~

ign. provincia est, cum eodem anno 1 tratum redacta isdem temporibus facta Flaminius praetor sorUti sint. adde 2 Sardiniam M. Valerius, alteram C. Sardi maris. quod freto Siculo excipitur nomen »/ adsignandum est, diffusis pro- 4 pl. d, Ergo Sicilia, quod cum primis 5 2 II Pachynus aspectus in Pelo- 5 minentibus triquetra specie figuratur. Pelorias adversa vespero 6 ponnesum et mcridianam plagam dirigit, ign. inter quae Pelonas 7 Africam extenditur. || Italiam videt, Lilybaeum in quod neque um.do in lutum 8 praestat laudata unico soli temperamento, 9 siccitate. ea ubi introrsum reced.t 3 madefiat neque fatiscat in pulverem quod 10 tres lacus optinet, quorum unus et in latitudinem panditur, ad miraculum duxenm. sed quod 11 piscium copiosus est, non equidem nutnat 12 arbustis inter virgultorum opaca feras ei proximaus condensus accessus 13 terrenos tramites, quibus pedestres et admissis venantibus per venandique praebeat voluptatem, numeratur 14 4 excipit, duplicem piscandi 15 sacrum adprobat, quae in medio sita brevia inter eximia. tertium ara per- 16 eam pergitur, aqua crurum tenus dividit a profundis. qua ad qui 17 explorari licet nec attingi et si fiat, venit: quod ultra est, nec ingurgitavent, 18 pleclitur quantamque sui partem id sit ausus malo 19 quendam in haec alta quam longissimam tantam perditum vadit. ferunt recuperaret dum mcrso brach.o n.sum 20 poterat iecisse lineam, eam ut adiuvat, cadavcr manum factam. 21 a 4 ergo. RCNH LMG(B) SAP; Anon. Lcid. (^. ) flamminus A -YwsdeE^ST^elsde^C 2 alteram om. G gneus ciu nonien A 3 freto] e freto fl nomen] Rint1 sunt II (LMGP) triguetran speciae S,^>W™ 5 triquL in specie BC, :TT pelopon specie A pachinus RCA N, trique trapetiae [fl], triquadra peloponensem *H pelo- pelopomnensum 5', peloponensnm AP nensum RCN , derigit N aduerso *fl nennensum LMG 6 meridianum A affricum A praestet M G Ubeum [H] africa I (RCNS*H), 8 uerpero (RCN*HS terapene laud. egregio (om. R) .. temp. I ,, 3 unico s. temp.] II, u um.] hum. [H] 9 madefiat] lua solo praedicata A neque ?' f' ;«] etl^(M?) HSf RCN*HS) introrsus,i 11 ad] a N dixerim [fl] 12 { uenabbus / (RCN *HA) pedestr.s condensum arbustum R 13 admissus [H"] uenandi R praebeat om. S publicem M uenandique] uenendique M, RC 14 eum A aqua] i memorabilia numeratur AP* 16 eam] num. i. ex.] inter cruru [fl] Hjj. aquam S), cx qua // |UQ | *£** SfflrW, ausus siWi 18 sit ausus] / (RCN*HSA), ouid /JCiVSZ', si quis [fl], si ZriZ. J parte 4[*]8 ] (Sc* xnalo 1«. i» quantaque [fl] tanta R,^^tantum [fl] intimauerit // (LMGP^) 19 tfOVflS^i»), bgurgiti /7 d e P i * ( ^> P f p!rdSm uit P-*« ' P W^). r -fTlongissimal [fl]),rflu' longissimam] / (BCMWi» £«a />, quandam * um .ecerat S poterat (om. V) iecisse (leg.sse il/ longiss me II (LMGP>) 20 G dum merso] RCLGA, dum eam S reciperaret LMP, aeriperet L manu factum R mersio V, demerso NS[H], dimerso Zeitf. 21 49

1 1'eloritana ora habitatur colonia Tauromenia, quam prisci Naxum 5, 5 pl. 3, 88 || Italiae opposita. Regium a pl. 3, 87 2 vocabant, oppido Messana Regio || quod niulta ign. 3 dehiscendi argumento 'Pi]yiov Graeci dictitabant. || 1'achyno 6

~~4 thynnorum inest copia ac propterea semper captura larga. Lilybitano 7~~

~~5 Lilybaeum oppidum decus est Sibyllae sepulcro. Sicaniae diu ante Troiana bella Sicanus rex nomen dedit, advectus cum amplissima~~

~~7 Hiberorum manu: post Siculus Neptuni lilius. in hanc pluiimi Coiin- 8~~

~~8 thiorum Argivorum Iliensium Doriensium Cretensium confluxerunt: inter~~

9 quos et Daedalus fabricae artis magister. principem urbiiim Syra- pl. 153 10 cusas habet, in qua etiam cum hiberuo conduntur serena, nullo 2, || in urbe est. pl. 3, 89 11 non die sol est. || adde quod Aretbusa fons hac est, iqh. ; c/. mel. 12 Eminet montibus Aetna et Eryce. Vulcano Aetna sacer 9 || 2, 7, 17 hialus crateres nominati, 13 gryX Veneri. in Aetnae verlice duo sunt, 14 per quos eructatus erumpit vapor, praemisso prius fremitu, qui per

~~15 aestuantes cavernarum lalehras longo mugitu intra terrae viscera divol-~~

~~16 vitur, nec ante se flammarum globi attollunt quam interni strepitus~~

~~cf. pl. 2, 17 antecedant. [mirum hoc est: nec illud minus quod in illa fervenlis 10 236~~

~~RCNB LMG(B) SAP; Anon Leid. (I. c; om. 2 Messana — 3 dictitabant~~

~~el 9 principem — 1 1 est)~~

~~v. 5 Sicaniae — 7 Neptuni filius compilarunl Cupella 6, 646 et Isidorus 14,~~

~~6, 32 v. 9 principem u S. h. expressit Isidorus 14, 6, 33 v. 13 in Aetnae~~

~~— 17 antecedant excerpsil Bicuil 8, 9.~~

~~1 habitatur (-tor 31) om. S tauromoenia MP 2 oppidum MA~~

regio italiae] I (RCN*BSA), it. reg. II (LMGP) opposita] oppositum est A regium] regio NS a dehiscendi] II (LP, a deiscendi G), adhiscendi (NS, adi- scendi RCA, abhiscendi H) 3 PHHON II (LMG. PhHHON P), regium I (RCNBSA) graeciom. C dicitabanti' pachyno multathynnorum icest copia] pachinum (pachoenum P) thinnis et omnihus rnari cantibus pisculentissimum AP",

~~unde Pachyno m. t. i. copia echinis et o. m. u. p. Salm. 4 ac] et S praeterea.4 semper om.Il(LMGP) lilibatano [H] 5 lilybeum RCAP, lilibeum~~

l B, lyhybeum Leid., lyheum P , lilybeam NS, lilybaeo L, lilybeo 31, lilibeo G 6 roiana N, troia M nomen rex / (RCN *HS) 7 post] pos G siculum neptum M 8 arguorum 31 iltensium R, ilensium GS doriensium om. R 9 dedalius P fabricae) II (LMGAP), fabr(a)e I (RCN*HS); cf. arte fabrica

~~Paulus diac. 33, 7, 19 principem] matrem P-, mater A 10 hiberna A conduntur] uentilantur AP'1 12 emine M aetna et eryce (eyyice [/?])]~~

~~etneterice R, et erice (om. aetna) C 13 erux RCN , et erit [B\ aetnae~~

uertice] ctua uero Dic. cateres G, crateses Dic, crateras i'-' 14 erupit N[H\ uapore N(?)S 15 aestuantis N[H\SP, aestuentes Dic. (Dr.) murgitu Dic. (Dr.) diuoluitur] / (RCN*BSA Dic), diu uoluitur II (L31GP) 16 nec ante se] mecantes se Dic. (Par. Ur.) 17 mirum ... p. 50, 4 dissoluitur om. I (RCN*HS); variam lectionem vide in app. Solinus. 4 50

vastis exundet l ign. naturae pervicacia mixtas ignibus nives praefert, et licet perpetua brumalem detinet faciem. ita invicta 2 5, 11 incendiis, apicis canitie mitigatur nec frigus calore 3 in utroque violentia nec calor frigore Nebroden et Neptunium. e 4 12 dissolvitur.] laudant alios montes duos Nebroden 5 Neptunio specula est in pelagus Tuscum et Adriaticum. inde Nebrodes. 6 dammae et hinnulei gregatim pervagantur: ingenio, proximum pl. 21, 31 13 Quidquid Sicilia gignit sive soli sive hominis 7 iudicantur, nisi quod fetus terrae Centuripino 8 est his quae optima || invenla comoedia: hic et cavillatio mimica 9 ign. croco vincitur. || hic primum qui iuxta siderum disciplinam 10 in scaena stetit: hinc domo Archimedes patriam maluit 11 14 machinarius commentor fuit: hinc Lais illa quae eligere gentem Cyclopum testantur vasli specus: Laestrygonum 12 pl. 3, 89 quam fateri. || Ceres inde magistra sationis frucluariae. 13 ign. sedes adhuc sic vocantur. || omni vernus die: 14 hic ibidem campus Hennensis in fioribus semper et foramen qua Ditem patrem ad raptus 15 15 quem propter est demersum , Liberae exeuntem fama est lucem hausum. inter Catinam et Syra- 16 nomina 17 cusas certamen est de inlustrium fratrum memoria, quorum

laudant— nebrodes ct RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c; om. 4 6 13 vocautur) S nisi — 9 uincit et 10 hinc— 12 fateri et Laestrygonum — 492—494 v. 9 hic v. 1 mixtas — 4 dissolvitur expressit Priscianus v. Isidorus 33. p. i. e. comoedia compilavit 14, 6, NHS, nem- 4 laudant alios m. duos (duo RNS) nebroden (nebrodem et neptunius A, sunt broden L) et neptunium] sunt et aiii montes duo nebrodes 2 nebrodi dammarum copia duo montes P e] et HG 5 post adr. ins. et] danmeaet inulei nomen dedit AP* nebrodae H 6 dammae R solis l 2 thinulei hynuli C, inuli R, hinnuli A 7 NLMGS P, hinulei S , H, fetus (fretu L\ RCN*HS ingenium P 8 qui M iudicatur C uincit RCNHSA)) fetus festus R) terrae centuripino croco uincitur (LMGP, nobilitas Cilicio et terrae Centuripinae Corycio uincitur Salmasius: prima mox Centuripino Siciliae ibi in Coryco monte. dein Lyciae monte Olympo, RCN*HSL'M, hinc Plinius 9 hinc primum A comediam [H] hic] l stetit hmc L*GAP mimica] mica L 10 in scaena stetit hinc] * « commentor] // scena L, om. G 11 machenarius RCN , mechanarius H NS, quam A (LMGP), commentator / (RCNHSA\; cf. 9, 17 quae] qui testantur (testatur S) patriam] terram H 12 cyclopum] coclitum WP* sationis (stationis S, rationis Z')] uasti] u t A 13 sic] si M magistra hennensis] ethnen- magis transactionis R fructariae S 14 itidem *H (omnis /JCfuernus (uer R) dies RCNS, sis C et omni uernus die] BA, et omni propter] iuxta P* dimer- et in omni (et in o. om. M") uernus die LMGP 15 arraptus [H\, sum R qua] quia R ditem] ditatem M ad (om. N) raptus] liberet SA, liber . N araptus ad M, ad ratus P 16 liberie R, liberi *H, (H) exuentem S luce hausum CH, luce haustum Leid. catinos 51

Anapius fuit ign. 1 sibi diversae partes adoptant: si Catinenses audiamus, et 2 et Ampliinomus: si quod malunt Syracusae, Emantiam putabimus in se 3 Critonem: Catinensis tamen regio causam dedit facto. quam sublatos parentes 4 cum Aelnae incendia protulissent , iuvenes duo ita poste- 5 evexerunt inter flammas inlaesi ignibus. Iiorum memoriam campus piorum. 6 ritas munerata est, ut sepulcri locus nominaretur quod conveniunt 7 Arethusa et Alpheo verum est hactenus, 5, 16 pl. 2, 225 || De miracula abunde varia sunt. Dianam qui ign. 8 fons et amnis. || fluminum in corpus 9 ad Camerinam fluit si habitus inpudice hauserit, non coibunt Helbesus in medio 17 10 unum latex vineus et latex aquae. apud Segestanos quamvis dimissum 11 flumine subita exaesluatione fervescit. Acidem, mutant plagae: 12 Aetna nullus frigore antevertit. Himeraeum caelestes ubi ad meridiem 13 amarus denique est, dum in aquilonem fluit, dulcis

14 fleclitur. Agrigentinum 18 15 Quanta in aquis, lanta novitas in salinis. salem pl. 31, 85 || aquae proximaverit, 16 si igni iunxeris, dissolvitur ustione: cui si liquor veluti torreatur. purpureum Aetna mittit, in 1'achyno trans- pl. 31, 86 17 crepitat || invenitur. celera salinarum metalla, quae sunt aut Agrigento 19 ign. cf. pl. 18 lucidus || cautium ministerio: nam ilhnc 31,77 19 aut Centuripis proximantia, funguntur

RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c.) 489-491 v. 15 salem v. 8 Dianam— 10 aquae expressit Priscianus v. 495— — 17 torreatur compilarimt Augustinus de civ. dei 21, 5, t; Priscianus v. invenitur compilavit Isi- 498; Isidorus 14, 6, 34 v. 17 purpureum— 18

~~dorus 16, 2, 5.~~

catinieuses (MG, 1 sibi om. [H] diuersa [H]: forlasse diuerse // anfinonus A, au- catin . enses L) anaphius LMGP 2 amphinomus RC, phynomus N mantiam AP putauimus RCNMS 3 cretouem LG [H] catinenses LMGS, catiniens (sic) R, catinienses N tamen] tam tamen sulatos 4 incendia aethnae (aeterne R) I (RCN*HSA) duos R N potestas S parentibus R 5 euexerint S' memoria RA ita om. G (-na G) m. a. u. sunt] 6 campos M 7 darethusa L alfio A 8 amni M fluminum uaria sunt diana M 9 in- fl. ab. u. m. (orn. sunt) A, fl. uaria m. ab. P I pudice] II(LMGP) cum Prisciano: manibus non castis, pudic(a)e (RCN*HSA) segestones [H] lu latex uin.] le * uin. A segestans R, segetanos S, (RCN*HS), helbesus] II \LMGAP), helbessus / (RCN*HS) 11 feruescit] / hymereum *H, feruet II (LMGAP) hacidem RCNS 12 himereum RCNSA, L- 15 agrigentium M" hemereum LGP , hiemereum M permutant boui cum 16 soluitur A aquae om. A 17 pupureum A aethna libri 2 86 18 agn- Isidoro, henua L P Salm. male: Ceuturipis purpureus Plin. 31, 1 19 centuripis] gento] II (LMG-P, agrigeuta G ), agrigeutino / (RCN*HSA) fulguntur [H] cautio II (A, ceuturipiis LMGP), ceuturipino / (RCN*HS) 1 NS, cautici A ministerio] uice P illic / (RCN*HS) 4* 52

pl. excluduntur signa ad facies hominum vel deorum. Thermitanis locis 1 cf. 16, sunt in omnem 2 168 insula est harundinum ferax: hae accommodatissimae sonum tibiarum, seu praecentorias facias, quarum locus est ad pulvi- 3 praecentorias 4 naria praecinendi, sive vascas quae foraminum numeris datur, 5 antecedunt, seu puellatorias quibus a sono clariore vocamen modis insonant, 6 sive gingrinas quae breviores licet subtilioribus tamen aut Lydias quas et 7 aut milvinas quae in accentus exeunt acutissimos, musicis per di- 8 turarias dicunt, vel Corinthias vel Aegyptias aliasve a 9 versas officiorum et nominum species separatas. alias quietus et tranquillus cum siletur, 10 5, 20 In Halesina regione fons elevatur, et quasi miretur 11 si insonent tibiae, exultabundus ad cantus stagnum taetro 12 ign. 21 vocis dulcedinem, ultra margines intumescit. Gelonium sterilis 13 odore abigit proximantes. ibi et fontes duc, alter de quo si in 14 sumpserit fecundatur: alter quem si fecunda hauserit vertitur noxium est, homini 15 22 sterilitatem. stagnum Petrensium serpentibus Agrigentino oleum supernatat: hoc pingue haeret 16 pl. 35,17! salutare. || in lacu harundinum comis de assiduo volutabro, e quarum capillamentis legitur 17 unguentum medicum contra armentarios morbos. 18

morbos) RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c; om. 15 stagnum— 18 expressit Priscianus v. 499-501 v. 10 in Halesina— 12 intumescit Isidorus 13, 13, 8 v. 13 ibi v. 12 Gelonium— 13 proximantes compilavit Isidorus 13, 13 5. et— 15 sterilitatem compilavit ,

A, excidunt I (RCN*tlS) 1 excluduntur] MB, excuduntur LGP, excudunt a hae] I (RC*H, thermitanis] testantis L\ meretanis A 2 est] sunt H acommodissime S, maxime e NS), quae // (LMGP'A) acommodatissima * N, accommodatae (accommodae A) AP2 omnium [H] 3 quorum A ad] a A 1 numens] puluianaria S, puluianiaria N, pluuinaria P 4 praecidendi A R) et II numnumeris R, numerum [H] praecentorias I (C, praecentoria 1 5 anteuertunt AP* siue [H]A (LMGAP ), perpulcras P\ om. N*HS torarias M puellarias [H] uocamen] nomen [H] 6 gingrias A 8 a per . Leid. muscis H . . uel] et R aegyptias] eptias H, haeptias halesina] AP, alesina RCN*HS, 9 sep.] per diuersa officta et nomina sep. A 10 insonent (om. si) Leid., et si alislna LMG 11 si insonent] dum sonuntur [H], 1 6'2 ad cantum *H, a cantu A insonent (. . . . insonent C ) exultandus A (celonium AP geleonium [H]) st. 12 dulc. nocis A utra P gelonium , proximantis N ihi et om. R retro A 13 ahigit] adige M Isidorus 1 II(LMG).- in Sicilia fontes sunt duo (et om AP ) fontes duo om. (RCN*HS), fecunda alter de quo] alterum // (LMGAP) 14 fecundatur] / Isidorus alter qnem] alterum // fiet // (LMGAP): unus sterilem fecundat LMG), pr(a)eten- (LMGAP) uertitil/ 15 petrensium] // (AP, petresium loco NHS hoc] sium / (RCNHS) hominis M 16 lacu] RCLMGAP, ob RC 17 e quarum] (a)equorum / (RCNHS) 53

in quo qui divinae rei operantur 5, 23 l Nec longe inde collis Vulcanius, ign. || in congeriem: 2 ligna vitea super aras struunt nec ignis apponitur hanc probetur, sarmenta 3 cum prosicias intulerinl, si adest deus, si sacrum inflagrante halitu ab ipso 4 licet viridia sponte concipiunt et nullo adludit flamma, quae flexuosis 24 5 nuinine fit accendium. ibi epulantes nec aliud est quam 6 excessibus vagabunda quem contigerit non adurit eructat limosas 7 imago nunlia perfecti rite voti. idem ager Agrigentinus rivis subministrandis, ita 8 scaturrigines et ut venae fontium sufficiunt aeterna reiectatione 9 in hac Siciliae parte solo numquam deficiente

10 terram terra evomit. Achaten lapidem Sicilia primum dedit in Achatae fluminis ripis 25 pl. 37, 139 11 || quippe interscri- 12 repertum, non vilem, cum ibi lantum inveniretur, optimus est 13 bentes eum venae naturalibus sic notant formis, ut cum re.ium imagines. unde anulus Pyrrhi regis, qui ad- pl. 37, 5 14 uarias praeferat || fuit, cuius gemma 15 versus Romanos bella gessit, non ignobilis famae suis singulae et 16 achates erat, in quo novem Musae cum insignibus figuris sed ingenitis. 17 Apollo tenens citharam videbantur, non inpressis curalliachaten vocant 26 18 nunc diversis locis paret. dat Creta quem pl.37,139. || et scorpionum 140 19 curallio similem, sed inlitum gultis auro micantihus

~~RCNH LMG(B) SAP ; Anon. Leid. (/. c.) 34. 16, 11, 1 v. II achaten— 12 repertum compilavit Isidorus 14, 6, cf. v. 502-504. v. 12 achaten — 14 imagines expressit Priscianus~~

quid- l qui] quid N[H]S, aliquid Leid., 1 uolcanius RS , uulcanus C uitaea L\ uittea A, quid R, inc. C operatur *H 2 lignea A, lycna [H] 2 intulerunt 11 uetera S 3 prosicias del. Z intulerint] / (RCHSA), (LMGP)[H] (LMGP)N, tulerunt Leid. probetur] / (RCNS Leid.), probatur II t uirentia approbatur A sacramenta (uel sarmenta margo) S 4 licet uiridia] alittato A, lucent A balitu ab ipso] II(LMGP), halitato 1 (S, alitato N*H, ubi epulantis alitu R, halitu C, inc. C) 5 nomine MG fic G *S quae N*BS, epulantibua RC fluxuosis H«G, flectuosis A 6 quem] A ager] aer LG conticerit R 7 nuntio P uoti idem] uocati id est G sufficiant reliqui ita] lta 8 caturrigines M sufficiunt] CA corrigentes, l achatcm RC, ut[fl] 9 sicilia S 10 terram] terrarum P uomit *H 11 ded. sic. [H] 12 non acatem [H], chatem P (dcficit N charta lacera) pr. nota . • N, notat G uilem] nouilem M 13 uente M notant] notam [H]S, agathes S, opimus G 15 romanis [H] gessit bella S fama G 16 c(h)ytharum AS, agithes N erat] fuit A> cum signibus RC 17 tenes G ingentis [H]S (defxcit N) 18 pares R cithara M uidebatur II (LMGP) _ CP, cura llh quam [H] curalliachaten (-tem R)] RA, curaliachaten (-tem C) ac(h)aten *//, curalu achaten M, curalii achaten LG, curaliiagathem S, curalii de/icit N) a « . * • N 19 curalio *HGSP sed] sed et / (RC*HS, 54

nunc nemorum nunc ani- 1 pl. ictibus resistentem. dat India reddentem qnique intra os receptus 2 malium facies, quem vidisse oculis favet odorem haemachates 3 et qui usti redolent myrrhae : 5, 27 sedat sitim. sunt sed qui maxime probantur vitream 4pl.37,141 sanguineis maculis inrubescit: || pl.37, 139 Gyprius: nam qui sunt facie cerea abun- 5 habent perspicuitatem, ut || omnis ambitus huius insulae clauditur 6 ign. dantes trivialiter negleguntur. || 7 stadiorum tribus milibus. quinque milibus pas- 8 pl. 3, 92 ln freto Siculo Hephaestiae insulae viginti 6, 1 || Vulcanias vocant, nam et ipsa natura 9 ign. suum ab Italia absunt. Itali || mutuantur Aetnae incendia aut 10 soli ignea: per occulta commercia aut pl. 3,92.93 sedes deo ignium. numero septem sunt. U subministrant. || hic dicta Aeolum rexit. alteram 12 2 Liparae nomen rex dedit Liparus, qui eam ante plurimum colle 13 Hieran vocaverunt: ea praecipue Vulcano sacra est et Aeoli domus, vergitur 14 3 eminenlissimo nocte ardet. Strongyle tertia, ^ liquidioribus differt 15 solis minime angulosa, quae flammis ad exortus || || pL ^ Q3 fumo potissimum incolae 16 a ceteris. haec causa efflcit, quod ex eius factum, ut 17 persentiscunt quinam flatus in triduo pertendant: quo Eriphusam Phoeni- 18 Aeolus rex ventorum crederetur. ceteras Didymen 19 cusam Euonymon quoniam similes sunt dictas habemus.

milibus et 27 ab 8 in ad RCNH LMG(B)SAP; Anon. Leid. (I. c. ad 7 p. 18 crederetur) 14, 6, 34 v. 9 Itali Vul- v. 6 omnis - 7 milibus compilavit Isidorus Isidorus 36, 37. canias — 19 dictas habemus inter alia compilavit 14, 6,

R, repertos M 3 siti R 1 resistentem om. R indiam R 2 receptu RC*HLAP, agathes NS 4 rube- iusti M hemachataes MG, ac(h)ates l facie 6 neglegantur RC S omms scit [H] probatur M 5 cerea A tribus] sic (non . clauditur om. Z> 7 ambitus (o. a. bis R«, o. habitus N) . . siciliam R efestiae vel quinque) eliam libri boni lsidori 8 siciliae CN *HS, lia adsunt uolcamas RNS effestiae libri quinque] que N 9 habit G acterna 11 subministrat G ipse A 10 solis CNS mutuatur G aetnae] R liperae N igneum M septem sunt] sunt uii sunt M, sunt septem LGP hieran] // (LMGP), hieram / dedit rex A 12 ante aeolum eam *H 13 sacro colle /» (RCN*HSA) sacra] RCNMSA, sacrata LGP*H colle] ardet noctibus AP2 uergit A 14 eminentissimo (-me M) nocte ardet] eminens 17 praesentiscunt A 15 solis exortum A, ortus solis [H] 16 a om. M futuri quo] quod R pertendant (-dat //)] est pertendant R, sint AP* sidima H eriplmsam] P, en- 18 aeuolus M cederetur t> cetera M eriphisam LG, aeriphisam M: fusam RCNSA et sic index M: eryfusa, eripusa H, Capella 6, 648 (Bamb. Reich.) pheiu- Eriphusa Plinius (Leid.) , Erepusa phynicusam NA et sic index M: phynicusa, cusam LMGP, phinicusam RCS , enonymon RCNHS, eno- faenicusa H 19 euonymon] P, euonimon LMG, nimen A simili M habe M 55

montibus, desinit in 7, 1 Tertius Europae sinus incipit a Cerauniis pl. 4, 1 1 |! lovis templum, in eo apud Molossos, ubi Dodonaei pl. 4,2 2 Hellespontum. || centum fontibus, ut Theopompo 3 Talarus mons est, circa radices nobilis etspeclatae 2 fons est sacer, frigidus ultra omnes aquas mel. 2, 3, 5 4 placet. | in Epiro in eo demergas facem, extinguit: s. procul c/.pl. 2,228 5 diversitatis, nam ardentem si Dodone Tmaro 3 suopte ingenio inflammat. || pl. 4, 6 6 ac sine igne ammoveas, Parnasi iug.s Delphi Cephiso flumine, Castalio fonte, pl. 4, 8. 7 7 celsa est. || 4' eminet. hanc ab Aetolia Pindus Acarnania Aracyntho 1J pl. 6. 5 8 celebres. || primis Graeciae amnibus praeditum 9 dividit, qui Acheloum parit cum ripae eius nec iniuria, cum inter calculos quibus pl. 37,162 10 veteri claritate: || scrupulus ipse ater si teratur, reddit 4 tt micant inveniatur galactites, qui nulrientibus inligatus fecundat 12 sucum album ad lactis saporem. feminis haustus facit salivarum. intra 13 ubera, subnexus parvulis largiusculos memoriae bonum perimit. 14 os receptus liquescit: cum solvitur, tamen alter alius. 15 quem post Nilum Achelous dat nec

RCNH LMG(B) SAP Isi- compilarunt Augustinus 21, 5, 1 (inde v. 4 in Epiro — 6 inflammat 10 cum inter — 15 dat com- dorus 13, 13, 10) et Priscianus v. 390-395 V. Plinio Isidorus 16, 10, 4. pilarnnt 'priscianus v. 450-452 et adsumplo

hell. L) desinit (desiit R") in hell. (male pro m 1 simus N ceraunis A molosos GA, mollossos JV. mollosos LS, om S 2 in eo] meo L molossos] t. est A 3 talarus] AP> cum mollossus M dedonei II, dodonet A templum] tiliarum NS) radicis M Plinii libris, tabarus II (LMGP>), tiliarus / (RCH, sacer fons est / (MNHb), tons nobilis (-les EONS) centum] c. n. H 4 et spectatae] / (RGNHSAP), sacer est A omnis NSP aquas] a. est H sim P\ si ardentem m S) expectatae II (LMG) 5 ardeutem si in (ardentem C, eum demergas MP eum eo demergas (NS, eo dimergas RH, eodem mergas faciem tt 6 igm CNMSAP dimergas LG)] in eo si ardentem inmergas A H l inc. C l tmaro] suopte] WN-HS, suote R, suoapte M, suapte N LGAP, utmaro // (LMG) ismaro C- I (HSAP, maro R, inc. C", deficit N), , celebret R acarnanie A ara- 7 cetiso M 8 celebris HLGP, 1 arachinto MGAP\ arachintho C pindos H cyntho] R aracintho NHLSP , eius] est # acaeloum N(?)S paret LM predictum R 10 talatices scrupulus] II(LMGP), II inuenientur N(?)S, inueniuntur RC NS quibus S (de- scopulus / (RCHSU, scopulos S\ deficit N) ante ipse ins. galac- galactites ex uno colore lactis est Phnms, ficit N) ater] candidus A: largiores AP* haustus] haustis 31, tites lactea cst Isidorus 13 largiusculos] (sabarum R") i. 1 abustus P facit saliuarum (saliburem L')} saliuarum peremit MS, m. b. mter (RCNHSA) intro H 14 cum] dum A m. b. 15 achelaus LMG nec ticit A, memoriam interficit bonum perimit P om. N(?)HS a. al.] tercius nemo A, nec a. a. tertius ncmo P, 56

~~Propter oppidum Patras Scioessa locus novem collium opacitate l pl. 4, 13 5 || umbrosus et radiis solis ferme invius nec aliam ob causam memora- 2 MbiLi. 2, 3, 9~~

est Taenaron: est et Taenaron pro- 3 . , . 6 bilis. II in Laconica spiraculum IGN cf pL • i • • 9 28 munturium adversum Africae. in quo fanum Methyninaei Arionis, 4 quem delphine eo advectum imago testis est aerea ad effigiem casus 5

~~et vsri operis expressa: praeterea tempus signatum: olympiade enim 6 undetricesima, qua in certamine Siculo idem Arion victor scribitur, 7~~

7 id ipsum gestum probatur. est et oppidum Taenaron nobili vetustate: 8 cf.PL. 4, t6 praeterea aliquot urbes, inter quas Leuctrae non obscurae iam pridem 9 10 8 Lacedaemoniorum foedo exitu : Amyclae silentio suo quondam pessum datae: Sparta insignis cum Pollucis et Castoris templo tura etiam 11 Olhryadis inlustris viri titulis: Therapne unde primum cultus Dianae: 12 Pitane quam Arcesilaus stoicus inde ortus prudentiae suae meiito in 13 9 lucem extulit: Anlhia et Cardamyle. ubi quondam fuere Thyrae, 14 nunc locus dicitur, in quo anno septimo decimo regni Romuli inler 15 Laconas et Argivos memorabile fuit bellum. nam Taygeta mons et 16 flumen Eurotas notiora sunt quam ut stilo egeant. n 10 Inachus Achaiae amnis Argolicum secat tractum, quem rexlnachus 18 cf. pl. 4, 17 a se nominavit, qui exordium Argivae nobililati primus dedit. Epi- 19 cf.vL. 4, 18

~~RCNH LMG(B) SAP 14. v. 18 Inachus— 19 primus dedit compilavit Isidorus 13, 21, 25 cf. 14, 4,~~

1 cioessa II (LMP, tioessa G), cloessa / (A, chloessa RCB, cholessa S, l l deficit N) 2 inuius] I (R&BSAP*, deficit N), inuisus C II(LMGP ) 2 3 laconica] laconia BL taenaron] enaron G est et tenaron (L P, the-

noron M, t * enoron L\ theneron G)] 11, om. I(RCNHSA) 4 fanum] f. est H mathinnei R arionis] CLGAP, arnonis M, iarionis R, arinis S, eionis H, 1 deficit N 5 quem] qui P delphine eo] delphineo M, delphino LGP 2 aerea] aere 31, aera G, inc. L\ om. L P 6 et] ut G ueri operis] fidem 2 expressa aere rerum P* expressa] et post casus et suo loco H, excusa P , // (LMGP) signum R 7 qua in] quam in N, quam H certamine] cermine N, termine 6' 8 probator G, probat S tenarion H nobilis paginae) Ra . . datae (in LP praeterea (propterea M) . 11 om. fine x inc. aliquot] aliquas i7 (LMG) leustrae SA, leutrae H, leuthe P , N 11 cast. et poll. H templo] et t. P 12 othryadis] NA, othriadis RCBSP, othriyades LM, othriiades G therapne] II (LMGP) cum Plinio (Ricc), t(h)eramne I (RCNSA, theranne H) cum Plinio (Leid.) 13 pithane RCNLS, pitanae A, pithanae H, pithtane G, pythanae P quam om. A arcesilaus] archesilaus LK4, archedicitur L\ archesilas P, archelas M stoicus] sophicus 2 suae om. 14 luem RQ l antia RCNLMGSP, MP , uel sophicus stoicus G A plerique thyre ancia HA cardamyle] N , cardamylae M, cardamil(a)e RLMGAP, thyrae N, thire CH, tyre S 15 dicitur in quo om. M 16 bellum 77 fuit LMG nam] iam Salmasius taugeta LG, taugenta 31 19 argiuiae nobilitatis A epi|pitauro A 57

~~aegritudinum ign. 1 dauro decus est Aesculapii sacellura , cui incubantes Arcadiae ^.pl.4,20 2 remedia capessunt de monitis somniorum. Pallanteum quod 7, 11~~

3 Palatin nostro per Euandrum Arcada appellationem dederit, sat est f.PL.4,21 4 admonere. in qua montes Cyllene et Lycaeus, Maenalus etiam diis est. 5 aluinnis inclaruerunt: inter quos nec Erymanthus in obscuio 6 inter flumina Erymanlluis Erymantho monte demissus et Ladon ille

7 Herculis *pugna, hic *Pane clara sunt. Arcadia esse cuius interimat baustus. 12 r. pl. 2, 231 8 Varro perhibet fontem in avibus hoc soltim est uon indignum relatu, quod pl. io, 87 9 | in eadem parte de candidissima est. nec 13 3N. c/. pl. 10 cum aliis locis merula furva sit, ciica Cyllencm || 37,146 est, ferri 11 lapidem spreverimus quem Arcadia mittit: asbesto nomen

~~12 colore, qui accensus semel extingui nequitur. Megarensium sinum Islhmos exit, ludis quinquennalibus 14 l.4,18. 19 13 || In ferunt, 14 et delubro Neptuni inclilus: quos ludos eapropter institutos~~

~~15 quod sinibus quinque Peloponnesi orae alluuntur, a septentrione Ionio,~~

16 ab occidente Siculo, a brumali *oriente Aegaeo, a solstitiali oriente spectaculum per Cypselum tyrannum ign. 17 Myrtoo, a meridie Cretico. || hoc 18 intermissum Corintbii olympiade quadragesima nona sollemnitati pris- RCNH LMG(B) SAP 15 v. 6 Erymanthus E. m. d. compilavit Isidorus 13, 21, 25. 14, 4,

~~v. 10 cuni aliis — est compilarunt Priscianus v. 415 et Isidorus 12, 7, 69. 14, civ. dei 21, 4, 15 v. 11 asbesto — 12 nequitur compilarunl Auyuslinus de~~

5, 1; Priscianus v. 41 6—418; Isidorus 14, 4, 15. 16, 4, 4. a arcide 1 est om. R 2 de om. AP pallanteum] p. oppidum H R quo lyceus LP, liceus quo LP 3 arc(h)adam CHA 4 quam RNS , P MGA, lychcos RCNS, hyceos H dii N 5 alumnus R\?)CNS nec] net A, om. Ra erymanthus .... 6 erymanthus om. N erimanthus GA, herimantus H. orymanthus M, e * rymanthus L 6 iuter flnmina] flumen RCHA erimanthus RCA, herimantus H, e * rymanthus L, eurimanibus G, eurymanthus M erimantho RCGA, herimanto H, e * rimantho L, eurymantho M dimissus RCNHMSA et] est et LP ladon] // (LMGAP), lanod I (RCNHS) 7 pugnae hic plane libri plerique, pugnae spaniae M; em. Salmasius clarae A S arcadiae M esse om. R" inter(a)emat RNlMS haustos NS, hautus M 9 eadem] hac terrarum AP'2 est om. A 10 iiirua // (LMGAP), fulua I 2 (RCNHS) cyllenem] I(RNS, cillenem CH), cyllenen I1(L MGAP) 11 arbesto A, 1 cum Pris- ahesto H 12 qui] hic A nequitur] / (RCNS) II (LWBP ) ciano, nequit RVl G, non potest AP- 13 isthemos M, isthos R, sthmos G ludis] // (LMGAP), in ludis / (RCNHS) quinquanualibus P 14 fuerunt M 15 peloponensi RC, pelopponensi N, pelloponensi M, peloponessi A ora 1 • • luuntur N, RCNA alluuntur] aluuntur S, • • • uuntur C' , abluuntur H, clauduntur RC- ab] et ab LMG 16 a br. oriente (occidente libri, om. A') aegneoom.R solstitiale L\ solestitiali M 17 myrtoo] myrto M, myitho tS', mirteo HA crotico H hoc] ho N cypsselum C 18 corinthi L (-te sollemnitati M) pr ] pr. soll. S 58

ceterum Peloponneson a Pelope regnatam nomen 1 7, 15 linae rcddiderunt. prominentiis flgurata 2 3 est. ea ut platani foliuui recessibus et indicio || ^j^' quattuor non amplius 3 divortium facit inter Ionium et Aegaeum mare, Istlimon dicunt 4 milibus dispescens utrumque litus excursu tenui, quem ob angustias. Graeciam. pl. 4, 23 Hinc Hellas incipit, quam proprie veram habent 6 16 H urbi saxa 1 quae nunc Attice, Acte prius dicta: ibi Athenae. cui sex milibus passuum, ob honorem 8 ign. Scironia propinqua sunt, porrecta || poenae sic nominata. ex istis 9 17 ultoris Thesei et memoriam nobilis praecipitem iaculata 10 rupibus Ino se cum Palaemone fllio in profunda pl. 24 nec Atticos montes partitim tacebimus. est 11 4, 18 auxit maris numina. || Aegialus: sed *Hymelto 12 Icarius, est et *Brilessus, est Lycabettus et florulentus 13 ign. meritissime ac iure tribuitur principatus, quod adprime || suos vincit. Callirhoen 14 pl. 4, 24 eximio mellis sapore et externos omnes et || nullae rei nume- 15 stupent fontem, nec ideo Cruneson fontem alterum

RCNH LMG(B) SAP 1 1. v. 6 proprie veram - 7 Atne- v. 2 ea — 3 mare aclhibuit Isidorus 14, 4, 15, nae idem 14, 4, 10. — peloponeson C, pelopo * nenson L, 1 ceterum] c. a H peloponneson] P, pennonson G, pelopon- peloponenson RH, pelleponnenson NS, peloponessenon A, pelorpi M regna- nenson M, a om. M pelope] HGA, pelopi RCNLSP, prominentiis (vel -tis)] I (RLNHS), tum H 2 ind. est nomen RC rec. et et prominentias (-tia A) AP rec et prominentibus // (LMGP), per recessus ditaspescens R, disper » * ns C, di- \ milibus om. R dispescens] HLGP, 2 exocursu M qxxamP sciscens N, desciscens A, discens S, dispergens C stenon (RChS, sten- isthmon] II (P, istmon A, isthemou LM, histemon G), / cognomen est, quia quat- non H): Megarensium tractus Isthmon attingit: de illo angusto tramite Helladi tuor milium spatio Aegaeum mare ab Ionio submovens 1 ellas RC, hella A Peloponneson adnectit Mela 5 ob om. i 6 qui S attica A uerum H" habent] esse uolunt AP grecam N 1 scrironia G ob honores R, ab hono- acta R ibi] abi R 8 schironia LMP, nominatam C 10 ino] iuno ^» rem M 9 thesci R, therei S memoria G partitim] S\ par . ltim S , palomone M praecipite M 11 mari nomina M partim RCWHA, partem W, in partem pa . r . tim (sftfeftir fuisse patritim) N\ L, est et bngesus /), II (LMGP) 12 est et briesus /i" (MA, est et briesius est] est et MA, est e GP est ebriesus / (RCNHS), est et ebriesus G bca- licabettus C, lycabetus L, hcabetus G, lycabettus] RN*S , lyc . bettus N>, aegyalus N, egrialus AP hymetio bectus A, licatbectus H, lycabetius P ac mre om. M LMGA, ymetio RCN, himetio P, imetio H, ymedio S 13 quia -14 melli A et om G tribuitur] adtribuitur // (LMGP) quod] A calliyboen H, callyphen G omnis NS l P et] ex M callirohen A, cruneson (croneson LMGP, crunescon CHA, 15 stupet L\ stupen P nec ideo ««. munerant P, annume- crunesscon RN Enneacrunos Plinius) fontem 5

~~rant ,4 l 59~~

pl 4 21 Atheniensibus iudicii locus Arios pagos. Marathon campus aucius l rant. || proelii cruentissimi. multae quidem in- 7, 20 pl. 4, 62 2 factus memorabilis opinione || auctus sed suburbanae ferme sunt Salamis 3 su j ae biacent Atlicae continenli, suptilioris vestis amicula 4 Sunium Ceos Coos, quae, ut Varro testis est, dedit. 5 arte lanificae scientiae prima in ornatum femiuarum non quod 21 enitet. Thebas condidit Amphion , 6 Bocotia Tbebis || pl.4,25 ign. || videri, sed quod 7 lyra saxa duxerit, neque enim par est ita gestum rudes ad 8 adfatus suavitate homines rupium incolas et incultis moribus disciplinam. urbs ista numinibus apud se 22 pl. 4, 25 9 obsequii civilis pellexerit || Herculem et Liberum 10 ortis gloriatur, ut perhibent qui sacris carminibus Cithaeron saltus, amnis 11 celebrant. apud Thebas Helicon lucus est, Dirce, sed ante alios 12 Ismenus, fontes Arethusa Oedipodia Psamathe Hippucrene: quos Cadmus litterarum primus repertor 23 igk. 13 Aganippe et || rimatur quaenam 14 quoniam equestri exploratione deprebendisset, dum ut utrumque pariter 15 insideret loca, incensa est licentia poetarum, et quod poti 16 disseminaretur, et quod aperti forent alitis equi ungula, Euboea insula laterum obiectu 24 pl. 4, 26 17 inspirationem facerent litterariam. || auclits

~~RCNH LMG(B) SAP 10 V. 4 Coos v. 1 Marathon — 2 cruentissimi compilavit Isidorus 14, 4, — 5 dedit compilavit Isidorus 14, 6, 18.~~

ariopagus marthon H, 1 arios pagos] RCNHLMP, ariospagus S, GA mathon G 2 op. pr. cruentissimi (eruent-ii)] ducibus et proeliis nobilissimis suburbanae] II P2 multae] et m. A 3 continentis 1(RCNS, continentes A) 2 (LMGAP), suburb(a)e / (RCNHS) 4 unium S cecos R, om. N coos] LMP cum Isidoro, toos G, choos CNHSA, ochos R 5 lauificae scientia M, boetia et sic lanitica scientia A: arte lanificii Isidorus ornatu H 6 RCA passim deinccps, boeota H themis R condit NHS 7 saxa om. A 2 6' 1 R, munxerit C pars M ita] id ita A, om. H muxerit , unxerit 2 2 l perrexerint prouocauerit P 10 et 8 rudes om. A 9 perrexerit RC NS, C , 2 apud thebas isdem (hisdem RCM) thebis / om. H 1 1 apud thebas] L AP, elicon lucus] (RCNHS) et II (M cl ut videtur L<), isdem tbebis G RCN RCAP, locus NHLMGS, lacus C" est] est iu A chiteron M 12 fons R psamate H, psamatae P, psarmathe LT (LMG) 13 hippu (hipu S) crene] 2 catmus RC l NS, hippocrene C LMGP, yppocrenae H, yppocrena A RCS, cathmus H 14 equestri] etquestri M, ex eq. LP deprehendisset] primus 2 inquirit quaenam repperit AP dum rimatur (miratur RCH) q. ins. loca] dum adissent (adiset P) loca post repertor AP 15 insederet M utrumque uulgarent pariter (pariter om. H)} p. u. AP 16 deseminaretur LMGP, AP reperti foreut / et quod aperti forent (sic scripsi, aperta foret // (LMGP\, (litteraliam C)] scilicet [RCNHS]) alitis (alites R) equi (etqui M) litterariam (potus P) quod eorum alter alitis equi ungula sollicitatus foret alter potatus facundia animas irrigaret AP 2 17 insula] in sua S lacterum P 60

coniurationis memoria. 1 efficit Aulidis portum, saeculis traditum Graiae qui Leleges fuerunt: per quos defluens Cephisos 2 il. 4, 27 !, 25 1 Boeoti iidem sunt Larisa 3 26 amnis se in maria condit, in hac continentia Opuntius sinus, 6 oppidum, Delphi, Ramne quoque, in qua Amphiarai fanum et Phi- 4 mel.2,3, || diacae signum Dianae. 5 ion. */•&** duo in Boeotia esse flumina, natura licet separi, 6 27 II Varro opinatur miraculo tamen non discrepante: quorum alterum si ovillum pecus I quaecum- debibat, pullum fieri coloris quod induerit, alterius haustu 8 28 que vellerum fusca sint in candidum verti. addit videri ibi puteum 9 est. perdices sane cum ubique 10 pl. 10, 78 pestilentem, cuius liquor mors || volant 11 liberae sint ut aves universae, in Boeotia non sunt nec cum habent: 12 sui iuris, sed in ipso aere quas transire non audeant metas 13 inde ullra notatos iam terminos numquam exeunt nec in Atticum Boeotis proprium: nam quae communia 14 sol. 29 solum transmeant. || hoc concinnantur a perdicihus 15 pl. 10, 100 sunt omnibus, generalim persequemur. || vestiunt, 16 nidi munitione sollerti: spineis enim fruticibus receptus suos ovis stra- 17 ut animalia quae infestant arceantur asperis surculorum. con- 18 gulum puhis est atque clanculo revertuntur, ne indicium loci ut 19 30 versatio frequens faciat. plerumque feminae transvehunt partus, adulantes. 20 mares fallant, qui eos saepissime adfligunt inpatientius

~~res est) F RCNH LMG(B) SA (deficiunt folio exciso 20 qui eos — 63, 2 (adhibitus ubi deficit A omissis minoribus) P 428—431; Isidorus v. 6 duo in Boeotia — 9 verti compilavit Priscianus v.~~

~~13, 13, 5 pendet potius ex Plinio 31, 13.~~

qui seculis traditum / (RCNHS), 1 pertum M" saeculis traditum] III (AP), qui (om. M) seculis traditur // (LMG) graiae] graue S, gratiae NH ex Plinio 2 boeotii (vel boeoti vel boetii)] debuit esse Locri leleges] ft*HL-P cefisos puto, leges / (RCN'SA) et II (HMG) ferunt A cephisos] LMP, (RCHSA), RCNHS, scefisos A, cephisus G 3 se in m. condit (condidit 0>)] 1 ram- in m. conditur // (LMGP) larisa] 11 (LMGP), larissa / (RCNHSA) 4 oppi- nae MG, rannae H, amne A amphiaria S, amphirai H fidiae H 6 duo] quo P separi] separari R, separata A 8 ehibat H nator M ^ addidit pullum] H a pallum H b 9 fusca] fuscas 31, furua A addit] paulum , m. e. etiam AP put. ibi G 10 cuius liquor mors est] / (RCNHS), c. 1. m haurientibus // (LMGP), cuius Hquorem qui hauserit bibat mortem A 12 persequentur A om. NS 13 natatos R, notatus N terminos om. G 15 (R, ubi superscr. 16 munione / (RCNS) sollerti] praevalida A fruticibus] / (fructibus C) surculis, Cb SH, fructicibus N, fruticihus surculis O), fruticibus sarcu- ac surculis // (LMGP), asserculis /// (AN*) receptos H°M 17 atquae L, lorum NS straculum G, strangulum H 18 atque] RCNSMA, loci] / ad quae HGP clangulo RG, calculo M indicium] indicibus A pallant eas G (RCNHSAP), locis II (LMG) 19 transeunt R" (?). 20 M saepsime L 61

feminarum vice venerem pl. l dimicantur circa couubium victosque credunt ipsas libido sic agitat, ut si ventus a masculis flaverit pl.10, 102 2 sustinere: || odore. tunc si quis hominum ubi incubant pro- 7, 31 pl.10, 103 3 fiant praegnantes || offerunt et simu- 4 pinquavit, egressae matres venientibus sese sponte possint, gressus 5 lala debilitate vel pedum vel alarum, quasi statim capi quoad 6 fingunt tardiores. boc mendacio inlicitant obvios et eludunt, segnius ad 32 7 provecli longius a nidis avocentur. nec in pullis studium pedibus 8 cavendum: cum visos se persentiscunt, resupinati glebulas

9 attollunt, quarum obtentu tam callide proteguntur, ut lateant deprehensi. Thessalia eadem est el Haemonia, quam Homerus Argos *PeIas- 8, 1 pl. 4, 28 10 || nomi- auclus li gicon nominat: ubi genitus est Hellen, a quo rege Hellenes a tergo Pieria ad Macedoniam protenditur, quae devicla pl. 4, 29 12 nati. || buius ibi oppida, multa flumina. de 2 pl. 4,28.29 13 sub Macedonum venit iugum. multa || Larisa Thessalia et Thebae, de amni- pl. 4, 30 14 oppidis egregia sunt Phthia, || 15 bus Peneus, qui praeter Ossam Olympumque decurrens collibus dextra

~~16 laevaque molliter curvis ncmorosis convallihus Thessalica facit Tempe,~~

~~17 undisque apertior Macedoniam ac Magnesiam interluens in Ther- ign. ||~~

18 maeum sinum decidit. sunt Pharsalici campi, in quibus civilium bellorum 3 pl. i, wauct. 19 || Thessaliae ac ne in montes nolos eamus, Pindum et ign ; c/. pl. 20 detonuerunt procellae. || 4, 30 RCNH LMG(B) SFP huius — v. 11 Hellen — nominati eompilavit Isidorus 14, 4, 10 v. 12 13 flumina compilavit idem 14, 4, 12 v. 19 in quibus — 20 procellae male expressit Isidorus 14, 4, II.

dimicatus uen. sust.] 1 dimicantur] R solus, dimicatur plerique, G a coitibus subiacere N*F 2 agitant G flauerit] fuerit H 3 incubat N, incumbat S propinquavit] RG, propinquabit reliqui: si ad niJum is coepit accedere Plinius 4 uenientibus om. C l 5 ararum M 6 figunt H ardiores R inlicitant] 1 (R, tibi superscr. sollicitant, CN^HS), sollicitant II (LMGFP) N2 et pro gl. R alludunt H quodad M 7 profecti NSF longinus /" pupillis M stadium P segnium 67, regnius M 8 re- pu6inati R 9 quorum H optentum R deprehensi] etiam d. FP et et a et 10 thesalia RMG, thesali NS eadem] idem H est et] H , H b pelasgicon nominat (-nant M)} N X M cum Plinio: pelasgicou argos, pelasgicon connominat S, pelasgi (pelagi H) cognominat (-nant N^F) reliqui 11 a] e N 12 reges NHSF pyeria R, pieriam M madomam R", macedonia M pertenditur G 13 fl. m. opp. MG 14 oppidi M phthia] phtia H, pthia RCN, phia S, thia LMGP larissa Cb H thessalia]

CNHLMS, thesalia RG, thessala P amnis H 1 5 paeneus L, penius RCNSF propter H ossa R colle N*FP 16 mollitur N curuo h-FP thesa- lica GS tempere H 17 interlucens H hermeum P 18 decidit] conditur (-tus F) N^FP* 19 thesaliae MGS, thessalia P parsalici LM, persalici G a pintus 20 detonuerunt] detenuerunt M , decurrerunt F R 62

~~Othryn agitent qui Lapitharum originem persequentur, Ossam quos 1 ign.~~

~~8, 4 Centaurorum stabulis immorari iuvat. Peliuui autem nuptiale con- 2 vivium Thetidis atque Pelei in tantum notitiae optulit, ut taceri de 3~~

~~5 eo magis mirum sit. nam Olympum ab Homero non per audaciam 4 celebratum docent, quae in eo visitantur. primum excellenti vertice 5~~

c/. mel. 2, 6 tanlus attollitur, ut summa eius caelum accolae vocent. ara est in 6 2, ... ,,••< „ 10 et SOL. de extis lnlerunlur, nec t cacumine Iovi dicata, cuius altanbus si qua U] 33 difflantur ventosis spiritibus nec pluviis diluuntur, sed volvente anno $ cuiusmodi relicta fuerint, eiusmodi reperiuntur: et omnibus tem- 9

pestatibus a corruptelis aurarum viodicatur quidquid ibi semel est 10 deo consecratum. ^ 1 7 In regione Magnesia Mothona oppidum est, quod cum obsideret 12 Philippus Macedonis Magni pater, damnatus est oculo iactu sagillae, 13 quam iecerat Aster oppidanus inscriptam suo nomine, loco vulneris, 14 nomine quem petebat. populum istum callere arte sagittaria credere 15 Meliboea in hoc pede conpu- 16 pl. 4, 32 possumus vel de Philocteta, quoniam ||

~~tatur. sed ne transeamus praesidium poetarum. fons Libethrius et n~~

~~ipse Magnesiae est. ^~~

RCNH LMG(B) SFP expressit Isidorus v. 4 Olympum — 1 1 consecratum excerpsil Dicuil 9, 1 , 1" poetarum fons Libethrius male con- 14, 4, 13 cf. 14, 8, 9 v. praesidium secutus Plinium. iuncta compilavit Capella 6, 654, in reliquis hoc loco

(G, othyn M, othin . L, 1 othryn] N, othrin CHS, athrynus R, othim // s laphitarum G persequuntur othin P) agiten C, celebrent (-brant P ) N*FP- pelioDa F, HF persecuntur 1 2 stabuli G, fabulis F memorari C pelium] , H a pelogium (superscr. pelium uel pelion) P 3 theditis M atque] qatque hoc loco 1 (RCNH et Dicwi, 4 sit] sunt P nam olympum — 11 consecratum] et (L lMG); qui ad hunc locum citat Solbium "de Thessalia narrantem") II transponenda esse indicat post 9,9 exlr. specie litorali coltocant III (SA) eoque l ubi tamen prima Z 2 fidem uelusti codicis anteponens codemque loco habet P, duo verba nam olympum etiam hoc loco post magis mirum sit exhibenlur attollitur] extollitur F l 5 uisitantur] reliqui et Diciiil, uisuntur H 6 alteribus N de Dicuil 1 cacumine] c. eius Dic. ioni] sacrum ionis F difflammantur H extis] dextris F inferantur // nec] non Dicuil 8 uolente l 9 fuerunt L l pluuiis dil.] humoribus pluuiis diruuntur MF P Dic. 11 deo] de eo huiusmodi V, eiusmodis iV" 10 a] RCNSP, ac HLMG cinere scriptae usque ad NS Dic. (Par. Dr.) post consecratum ins. litterae in magnensia RCNS (ad usque P) alteram anni cerimoniam permanent FP 12 macedoni NS magni] alexandri m. C2 oculum N'FP iactu] ictu arte om. BS iaceret M inscribitam S uulneribus M M 2 a 16 in hoc pede sagittaria] sagittarum JV possimus C philotecta P melibia (melibya P 2 istic conp.] istic habetur FN\ in hoc pede computatur ) habetur P libetrius H, libethirius RCN, Hbetyrius S 63

erat terra aut Pierium 9, 1 1 Qui Edonii olim populi quaeque Mygdonia |1 Macedonica res 2 solum vel Emathium, nunc omne uniformi vocabulo Macedonum 3 est, et partitiones quae specialiter antea seiugabantur,

4 nomini eontributae factae sunt corpus unum. meridiana Thes- 2 5 Igitur Macedoniam praecingit Thracius limes: || sunt et Illyrii: qua 6 saiiae Epirotae tcnent: a vesperali plaga Dardani protegitur a Triballis. mon- 7 septemtrione tunditur Paeonia ac Pelagonia obiecta. inter ipsam et Thraciam 3 pl. 4, 38 S tanis excessibus aquilonio frigoii || qui ab Haemi iugis inrigat. verum pl. 4, 35 9 Strymon amnis facit terminum, || montem aut Athon classibus pl. 4, 37 10 ut sileam aut Rhodopen Mygdonum || pas- 11 Persicis navigatum continentique abscissum mille quingentorum simul de auri venis et argenti, quae optimae in ign. 12 suum longitudine, || populi sunt 4 13 agris Macedonum et plurimae eruuntur, Orestidem dicam. matricida 11 qui ut Orestae dicerentur inde coeptum. Mycenis profugus parvulum 15 cum abscessus longius destinasset, natum sibi in Emathia mandaverat 16 de Hermiona, quam in omnes casus sociam adsciverat, hic patris 5 17 occulendum. adolevit puer in spiritum regii sanguinis, nomen

~~18 sui referens, occupatoque quidquid est quod procedit in Macedonicum dixit. 19 sinum et Adriaticum salum, terram cui imperilaverat Orestidem~~

~~20 admonet Phlegra, ubi antequam oppidum fieret rumor est militiam 6~~

~~RCNff LMG(B) SF (ad 3 res est) A (redit 3 ab et partitiones) P~~

~~v. de v. 1 qui Edonii — 64, 13 reliquit epitomavit Capella 6, 655 12~~

~~auri v. et a. q. o. excerpsit Isidorus 14, 4, 13.~~

perium 1 qui] ui P populo M erat om. I (RCNffS) B 2 emanthium L uniforme R macedoniica G 3 partiones / (RC, partionis NS) 4 nomine R un. corp. H 5 meridianam G l thessaliae (thesal. LMG) epirotae] 1I(LMGA)C\ thessali(a)epirot(a)e / (RC NHS), thessali et epirotae P: (Macedonia) a meridie (vel a meridiana) Epirotis habi- 2 tatur Capella 6 illirici C qua] quae / (RCN[>\HA) tenditur H tri- 7 poeonia LGP, poenia H pelagonia] patiagonia N*HAP cum Capella irrigatur uallis RC montonis RN 8 frigore G 9 ab haemi] habemi P C mycdonum M, ut] uti H 10 rodopem A mygdonum] RCNS, migdonum H, 2 1 continentiaque P micdonum LGP, mictoni A : Mycdonium montem Capella 1 abscisum RCNLS, abosum G 12 longitudinem G uenis auri H opimae N 2A 13 acris M 10 orestide A dicant S popupuli G 14 orestide A inde coeptum] inceptum H mycenis] a mycenis // (LMGP) 15 sibi in] a sibisn iV, sibin S 16 hermiiona H emamathia G omnis NP sibi R , (?) mandauerat] amendauerat NS, commendauerat RC 17 in spiritu MG, in spi- a sanguinis] seminis sanguinis H nomeu] in tum (pitum N ) NS, spiritu H nomine R 18 que om. R est] esse M, esset LG 18. 19 sinum in mac. H a terra R imperitauerat] imperauerat 1I(L3IG) orestiden H, orcsdem M ! 20 admone M phegra LMG militiam] RCNSA', militia HLMA P, malitia G 64

mundi dimicatam cum giganlibus, ut penitus persequamur quantis 1 ign. probationibus imperii indicia divinae expeditionis in hoc saeculo per- 2 torrentes excitantur 3 7 severaverint. illic si quando (ut accidit) nimbis ruunt, 4 et aucta aquarum pondera ruptis obicibus valentius se in campos corpo- 5 eluvione ossa etiam nunc ferunt detegi ad instar quae sunt e magnitudinem 6 ribus humanis sed modo grandiora, quae ob enormem monstrosi exercitus iactant extitisse, idque adiuvatur argumento saxorum 7 inmanium quibus oppugnandum impetitum caelum crediderunt. 8 contendunt. 9 8 Pergam ad residua quae in Thessaliam et Atbamaniam altolli valet, 10 stint enim arrectiora quam usquam proceritas montana compare- 11 nec est in terris omnibus quod merito ad istas eminentias obduceret umido 12 lur, quippe quas solas diluvialis inruptio cum universa quibus 13 9 situ, inaccessas reliquit. durant vestigia non languidae fidei apparet hos locos superstites undosae tempestati fuisse: nam in late- 14 sunt, 15 brosis rupium cavaminibus quae fluctuum confligiis tunc adesa mari 16 reduviae concbyliorum resederunt et alia multa quae adlatim tamen 17 incito expuuntur: ita ut, sint licet facie mediterranea, appareant 18 specie litorali. Emalhia occepit 19 10 Nunc de incolis reddam. Emathius qui primus in principatum, seu quia indago originis eius aevo disperiit seu quia ita 20

RCNH LMG(B) SAP Priscianus v. 433—438. v. 10 sunt enim arrectiora — 17 expuuntur expressit 14 13. v. 19 Emathius — p. 05, 4 dixit expressit Isidorus , 4, (RCN(1]HS), 2 dimicatam] RC, dimicatum reliqui im\>evii] II (LMG), imperia I expeditionibus ibidem III (A), ibidem imperii P iudicia G expetitionis S, M campo perseuerauerintj permanserint A 3 ut om. II nimbi / (RCNHS) // (LMG) 5 eluuine G nunc] num P ad instar om. S e] monstruosi HMG et N grandiore AP enormem] normen H 7 a oppug- iactitant N*Hb P, exiactitant H idque] ique M adiuuatus G 8 nandum impetitum (impeditum G)] II (LGPM), oppugnatum / (RCNHSA) athamaliam C, etomo- 9 residuum S thesaliam RMS, tbesalia G contendunt] porri- nia-m A, haemoniam N\ hamouiam P, emathiam H guntur (-gantur P) AP 10 erectiora A usquaml ipsa MGB a sola diliuialis G obdu- tolli A U emintias M, eminentiis H 12 R tempestate I(RCNS) cere i>/, induceret NS 13 relinquid M HlocusiVS a adesa] 15 cacuminibus H fructuum M coufligis C NS, confragiis A NLGAP, adh(a)esa CHM, ad escam R, ades S 10 reduuue H, reliquiae A l cochyliorum R, conchyae M residerunt A, heserunt H 17 apparent C B, supra appareat L 18 e specie A post litorali (litoralis S) ins. locum (RCN[?]HS) eman- p. 62, 4-11 SAP 19 incolis] II (LMGAP), iusulis / thius G occepit] NLMP, hoccepit G, cepit C, accepit RHSA 20 quia] qui H indago] familia AP% disperit RCNHLMGS quia ita] qui ita M, qui altn S, quia alta A, ita quia P, inc. N 3

~~exortum 11 ign. 1 res est, genuinus terrae habelur. post hunc in Macedonis 9,~~

~~2 Emathiae nomen perslitit: sed Macedo Deucalionis maternus nepos,~~

3 qui solus cum domus suae familia morti publicae superfuerat, vertit 4 vocamen Macedoniamque a se dixit. Macedonem Caranus insequitur 12 deo, ubi 5 dux Peloponnesiae multitudinis, qui iuxta responsum dictum urbem condidit quam dixit Aegas, pl. 4, 33 6 caprarium pecus resedisse adverterat || erat: nec alter excellentium virorum bus- ign. 7 in qua sepeliri reges mos ||

~~8 tis apud Macedonas priscos dabalur locus.~~

~~9 Succedit Caiano Perdicca, secunda et vicesima olympiade, primus 1~~

~~10 in Macedonia rex nominatus. cui Alexander Amyntae filius dives habitus, eius proficiebant, ut ante 11 nec inmerito : ita enim affluenter successus~~

~~12 omnes Apollini Delphos, lovi Elidem statuas aureas dono miserit.~~

~~13 voluptati aurium indulgentissime deditus: sicut plurimos qui fidibus 14~~

~~14 sciebant, dum vivit, in usum oblectamenti donis tenuit liberalibus, inter~~

~~15 quos et Pindarum lyricum. ab hoc Aichelaus regnum excepit, pru-~~

~~16 dens rei bellicae, navalium etiam commentor proeliorum. hic Archelaus~~

~~17 in tantum litterarum mire amalor fuit, ut Euripidi tragico consilio-~~

~~18 rum summam concrederet: cuius suprema non contentus prosequi~~

~~19 sumptu funeris, crinem tonsus est et maerorem quem animo conce-~~

~~20 perat vultu puhlicavit. idem Pythias et Olympiacas palmas qua-~~

~~21 drigis adeptus, Graeco potius animo quam regali gloriam illam prae~~

~~22 se tulit.~~

~~R (17 amator ... p. 66, 8 patrem ex parte perierunt) CNH LMG(B) SAP~~

~~1 post hunc — 4 dixit adhibuerunt Isidorus 14, 4, 13 et schol. Lucani 1, I Bernensia.~~

1 genuinu R, genuina A, genuimus S macedoniis LG exortu a nepus JJ" (?) CN(i)H, exorti S 2 emthie R maternos RC* Ra 3 domus suae familia] domo sua A morti (mortis M) publicae] II (LMGAP), mortis RCNS, morti H superfuit A 5 peloponnensiae 2 NSA, peloponensi(a)e RHLMG, peloponensae C dictum] duce iV 1 deo] de eo HB, e deo A ubi om. P 6 caprarium] capreum N", campum A, crarium M" residisse RCNMS aduertat S cond. a quam] q. c. R aegeas H 8 macedones P priscus 11 {LMGAP) 9 perdica LGA, perdicas H 10 in macedonia om. M hab. diu A 11 affl. succ. eius proficiebant (-bat C)] succ. (atfluentes succ. P) eius ampliandis opibus proficiebat (-bant P) AP 12 omnis NSP, omen A apolloni M elide P 2 domo -S sidibus S 14 uixit N' doni Z», domis G 15 hoc] 2 ho Ma excipit / (RCNHS) 16 bellicae] publicae S etiam comm.] 2 1 c. e. H hic] idem P 17 mire] mirator IV erupidi AP 18 summa G concrederet] concederet I (RCNHS) 19 subtu G, sumptus C l AP crines P 20 uultu] facie A idem] / (RCNHSA), idem archelaus 11 (LMGP), archelaus B et om. M olympiacas] II (MG, olympi * cas L), oly(vfl i)mpicas I (RCNHSAP) 21 regili M gloria illa P, goriam illa M SolinuB. 5 66

res dissensione iactata in Amyntae 1 ign. 9, 17 Post Archelaum Maceclonica patri succedit. quo exempto, 2 regno stetit, cui tres liberi : sed Alexander Perdiccae primo data copia amplissimae potestatis indupiscundae. qui 3 obiens hereditarium regnum fratri Philippo reliquit, quem captum 4 c/.sol.S, 7 oculo dextro apud Mothonam supra diximus; cuius debilitatis omen 5 cyclo- 6 praecesserat: nam cum nuptias ageret, acciti tibicines carmen Magnum 7 18 pium quasi de colludio concinuisse traduntur. hic Philippus patrem 8 procreat, quamlibet Olympias Alexandri mater nobiliorem ei adfirmaret. 9 adquirere adfectaverit, cum se coitu draconis consatam crederetur. peragravit orbem, 10 ita tamen et ipse egit, ut deo genitus Callislhene usus, subegit Asiam Armeniam 11 pl. 4, 39 19 rectoribus Aristotele et || Cauca- 12 Hiberiam Albaniam Cappadociam Syrias Aegyptum: Taurum imperavit: 13 sumque transgressus est: Bactros domuit: Medis et Persis accesserant. 14 cepit lndiam, emensus omnia quae Liber et Hercules oculis [m- 15 igm. 20 forma supra hominem augustiore, cervice celsa, laetis || corporis non sine 16 lustribus], malis ad gratiam rubescentibus, reliquis sicut 17 maiestate quadam decoris. victor omnium vino et ira victus: fortuna 18 morbo vinolentiae apud Babylonem humiliore quam vixerat ad segetem Romanae 19 21 exemptus est. post quem qui fuerunt magis invenimus. 20 gloriae quam ad hereditatem tanti nominis ortos hunc eun- 21 pl. 37,t8< 22 Macedonia lapidem gignit quem paeanitem vocant. ||

R (cf. p. 65) CNH LMG(B) SAP compendium redegit Capella 6, v. 7 hic Philippus — 14 accesserant in compilarunt Priscianus v. 439 — 655 v. 21 Macedonia - p. 67, 1 prodiga est 441 et Isidorus 14, 4, 13. (LMG) alexandri 1 tres] res G 2 liberi]/ (RCNHSAP), filii // indupiscundae] N(?)S 4 perdicae G primum P amplissimae] regiae A G NHMGBS, indipiscundae RC, indepiscundae LP, om. A 4 capto debilitas 6 augeret G 5 dextero N" mathonam N cuiusque AP H carnem cyclopum RC, acciti] accipti / (NS, * « * ipti R, accepti CH) G magnum] m. ciclopum H. cycoplium A 7 concinuisset NS hic om. P coeptu NS, alexandrum RC 9 affectauerat A coitu] LGAP, coetu M, 12 hibenam ceptu RC, conceptu H 10 tamen et] sane AW urbem N 13 batros R«, brac- pleriaue, hiliberiam M syrias] CNMS, syriam reliqui // (LMGAP) C; egressus tos L, bractros M et] in et H' 14 emensus] agustiore M, angustiore / (RC'N[?]H egr. est S) quae] qua LGP* 15 (vel i1)lustribus LGAP, RA, augustiorem C in (vel il) lustribus] RCM, et in reliqui 17 decorus A in (vel il)lustris NHS 16 inrubentibus A H humiliori / (CNHSA, humili R) sicut] sic RH 18 uinulentiae NLS pestem R qui] sui G 19 extinctus H post quem] postquam M, inueniamus M regentem M 20 gloriae] ecclesiae R ortus S, inc. N 21 penitem G, paeaniten M undem P 67

~~il. l dern et concipere et parere et parturientibus opitulari fama prodiga~~

~~2 est. circa Tiresiae sepulcrum plurimus invenitur.~~

~~pl. 4, 40 3 || Nunc in Thraciam locus pergere et ad validissimas Europae 10, 1~~

~~sol. 4 vela obvertere. qui sedulo experiri velint, non diffl- gentes || quas~~

~~5 culter depreliendent Tbiacibus barbaris inesse contemptum vitae ex mel. naturali sapientiae disciplina. concordant omnes inleri- 2 2, 2, 3 6 quadam || ad~~

~~7 tuni voluntarium, dum nonnulli eorum putant obeuntium animas reverti,~~

~~8 alii non extingui, sed beatas magis fieri. apud plurimos luctuosa sunt~~

~~9 puerperia, denique recens natum fletu parens excipit: contraversum 3~~

~~mel. 2, 2, 4 10 laeta sunl funera adeo, ut exemptos gaudiis prosequantur. || uxorum~~

~~11 numero se viri iactant et honoris loco iudicant mulliplex matrimo-~~

~~12 nium. quae feminae tenaces sunt pudicitiae, insiliunt deftinctorum~~

~~13 rogos coniugum et, quod maximum insigne ducunt castitatis, prae-~~

~~14 cipites in flammas eunt. nupturae non parentum arbitrio transeunt 4~~

~~15 ad maritos, sed quae prae aliis specie valent subhastari volunt et~~

~~16 licentia taxationis admissa non moribus nubunt, sed praemiis: quas~~

~~17 formae premit dedecus, dotibus emunt quibus coniungantur. uterque 5~~

~~18 sexus epulantes focos ambiunt, herbarum quas habent semine ignibus~~

~~19 superiacto, cuius nidore perculsi pro laetitia habent imitari ebrietatem~~

~~20 sensibus sauciatis.~~

~~21 ritu ista sunt, de locis et populis quae secuntur. j| Stry- j| De 6~~

~~RCNH LMG(B) SAP~~

~~v. 5 Thracibus b. i. c. v. expressit Capella 6, 656 v. 21 Strymonen —~~

~~68, 6 nationes in compendium redegerunl Capella 6, 656 et Ishlorus 14, 4, 6.~~

~~1 et parere] / (RCNHAP, et parare S) cum Prisciano, om. II (LMG)~~

et parturientibus (pert- JV) op. post est A 2 circa tiresiae (ter- 31) . . . inueni- tur om. G 3 tunc minialore erranle P thraciam] A, trac(h)iam HNS, thracia 2 LMGP, thracie RC locus] locum R, locos C ad om. H 1 ob om. P' experiri] expediri NS, expedire H uelit A dfficulter S, difficultet L l 5 deprehendet S, depraehendit A ex] et ex RCNS 6 quadam] qua H, quodam M naturali] naturalis II (LMGP) sapientiae om. A discipliuam G S luctuosa] luctui H 9 recens om. A l excepit M lOfeneraiV gaudio A

l uxorem M 1 1 se uiri] securi R iactitant H honori C NS, honeri R iudi- 2 cant] iudicatur LP , ducunt A m. m.] redundantiam coniugum AP insiliunt (-luunt M) d. r. c.] def. ins. maritorum rogos A, insiliunt def. insiliunt maritorum rogos coniugum P 13 ducunt] habent A praecipientes R 14 arbitratu A 15 quae] qua G, om. L prae aliisl H°LMGP, prae alias C^NMS.

1 a praelias 6 , prelia R, prae ceteris A, pro aliis H subuastari R, subarrari A 16 amissa R non m. nubunt (nubent R) sed pr. (sed pr. om. /")] pr. non m. nub. A 17 decus RMG coniugantur MG, coniungentur R !, NSA, con- iugentur C, coniungetur Ra 19 superiato H nitore R 21 ista] ita C" 22 populis] de p. A 5* .

quoque multa l pl. monem accolunt dextro latere Denseletae, Bessorura circumfluit. 2 nomina ad usque Mestum amnem, qui radices Pangaei qui fluvius excurrit inter Pnantas 3 10, 7 Hebrum Odrysarum solum fundit, s barbaros: tangit et Ciconas. 4 mel. 2, 2, Dolongos Thynos Corpilos aliosquc || aversa Moesi PL. 4, 41 deinde Haemus sex railibus passuum arduus, cuius 5 || nationes. Pouticum 6 8 Getae Sarmatae Scythae et plurimae insidunt vate inter prin- 7 litus Sitbonia gens obtinet, quae nato ibi Orpheo s Sper- mel. 2, 2, iudicatur: quem sive sacrorum sive cantuum secreta in 8 cipes || stagnum Bistonium. 9 pl.^4, a^ agitasse tradunt. || deiude chivo promunturio ^ ' ' oppidum fuit equorum lo nec longe regio Maronia , in qua Tirida pL 4 i2 9 || ad- 11 Diomedis stabulum: sed cessit aevo solumque turris vesligium huc durat. f Diomedis soror et con- 13 mel. -, 2, 10 ||Inde non procul urbs Abdera, quam physici ac si verum 14 didit et a se sic vocavit, mox Democriti domus Abderam olympiade prima et tricesima 15 ign. rimere, ideo nobilior. || hanc faciem restitutam 16 senio conlapsam Clazomenii ex Asia ad maiorem 1' oblitteratis quae praecesserant nomini suo vindicaverunt. quod ibi 18 pl. 4, 43 Locum Doriscon inlustrem reddidit Xerxis adventus, 11 ||

~~RCNH LMG(B) SAP breviavit Capella 6, 656. 657. v. 6 Ponticum— 14 domus physici~~

lateri denseletae] RCM, dens(a)elaet(a)e 1 dextero RCN, extero H L pessorum H multa nom. LG, densalaetae S, deus(a)elat(a)e HAP, inc. N odrysarum] L, quoque H 2 mestum] in « * * . (inestum Bernensis) H 3 odyrsararum S, odnsiaratrum odryssarum RGM, odrissararum C, odryssararum N, pnantes HM H odysarum P, odrysiaerarum A: Odrysiae nives Capella corpylos ahosQue 4 delongos HP> tynos RCS, thinos N, thunos P cyconas RCISSA, RCN, corpylopaliosque S et om. B> ciconas] LMP, puto moes,a- getae] AP recte , cionas H, ciconos G 5 auerse H moesi l moesiagat(h)ae H'£, messa- getae NH"GS, moesiagaetae M, mesiaget(a)e RC , Plinius, terga dmersae gentes getae C-: Moesi Getae (moesiagetae deteriores) Scythae Capella, Maesi Getae tenent, inter quos Getae (gente libri) Sarmatae Scythae Isidorus 6 sarmatae (sic cod. Voss., massagetae edd.) Sarmatae sythoma om A> scythae om. G insirunt £ rationes R& 7 (-tus G)] decus addidit RC natio / (RCNHS) inter pr. iudicatur II (£MGP>), sperchico AP\ sper- (addit P*) nomini AP* 8 sperchiuo] Sperthio (uel spartio) promuntono giuo KRCHS, pergiuo N): Seriphion Mela, in tradunt] credunt H b > sthon» um Capeliae libri: debuit esse Serrium 9 Capella, om. £" tynda LL,A, RCMS 10 maronia] maronea M cum secessit RC l 13 abdere M tirada H tira £".- tyrda libri Capellae 11 cessit] P*N* 16 conlapsa R 14 democri R phisica M rimare R, recipias reddit ex] et A 17 uindicauerint RCN 18 clazomeni LGP , clazomensa M xerxi RNM, xersi CS aduestus G MG*S xerxis] GP\ xersis LH, xersys A, 69

~~ostendit *Aenus. pl. l recoluit militis sui numerum. Polydori tumulum~~

~~2 in parte, quam Aroteres Scythae *tenuerunt, celebrant quondam pl. 4, 44 I 3 urbem Geraniam (Cathizon vocant barbari), unde a gruibus Pygmaeos~~

~~sane est in septemtrionalem plagam 10, 1 ign. 4 ferunt pulsos. || manifestum~~

5 hieme grues frequentissimas convolare. nec piguerit meminisse qua- dirigant. sub quodam militiae eunt signo, pl. 10, 59. 6 tenus expeditiones suas || harenas devo- 60 7 et ne pergentibus ad destinata vis flatuum renitatur, tunc 8 rant sublatisque lapillulis ad moderalam gravitatem saburrantur. 13 petant 9 contendunt in altissima, ut de excelsiori specula metentur quas castigat voce 10 terras. Odens meatu praeit catervas: volatus desidiam trans- 11 quae cogit agmen, ea ubi obraucata est succedit alia. Pontum 14 oculis 12 iturae angustias caplant, et quidem eas (nam promptum est id est 13 deprehendere) quae inter Tauricam sunt et Paphlagoniam, adven- 14 inter Carambim et Criumetopon. cum conlra medium alveum liberant. ita nautae pro- 15 ign. 15 tasse se sciunt, scrupulorum sarcina pedes ||

illo casu imbre saxatili. harenas non pl. 10, 60 16 diderunt conpluti saepe ex || sedis fuerint. concors cura omnium ign. 17 prius revomunt quam securae suae || lassatas- 18 pro fatigatis, adeo ut si qua defecerit congruant universae terra cura 19 que sustollant usque dum vires otio recuperentur. nec in

~~RCNH LMG(B) SAP sablatisque — saburran- v. 1 Polydori tumulam hinc Capella 6, 657 v. 8 succedit tur excerpsit Aldhelmus p. 291 Giles v. 8 tunc contendunt— U alia compilavit Isidorus 12, 7, 14. 15.~~

a libri 2 partem t miltis N aenus] Salmasius; h(a)emus (haemens M) RP qua R aroteres] I(RCNHS) cum Plinio , aratores II (LMGAP) tenuerunt] supplevi cx Plinio, om. libri 3 garaniam II (LMGP) cathyzon NMS, cacython A umde S gruuibus M ipigmeos A 4 fuerunt M manifeste G 5 gruens G, graues LM conuolare] non uolare R ne G pinguerit R minisse C" 6 expeditiones] profectiones A 7 ne] sine H a obsistat destinata uis] destinatum suus H renitatur] renitantur H , A 2 de om. 8 moderatum M saturaDtur S- 9 contenduut] se tollunt AP G excelsiore N, excelsioris S spectacula i' quas petaut] HP cum Isidoro. quas petunt L'MGA, qua spectant RNS, quas spectant C 10 meatus P paphla- 11 coit A obracata R 12 nam om. AP 13 taricam N gonia M 14 carambim] Cl, NGS, carabim HM, cararamban R, caramb * n C, l caiambiam P- criu (criuu S) metopon cum carambin LP , carabiam A, 2 (RCNHS), criu (crium M) metapontum contra (cum cum C , om. S) contra] / // (LMG), criu (eriu A) metapon cum contra (citra A) AP 15 se adu. A scopulorum C*A 16 saxatali M 17 reuoment R, euomunt A, remouuut H, (RCNHSA), reuomuent M 18 fetigatis N ut] in G si qua defecerit] / sustollunt S si quae defecerint (defecerent M, deficerent L) II (LMGP) 19 reciperentur AP 70

nocte dividunt ut exsomnis sit decima quaeque. 1 pl. 10, 59 0, 16 segnior. || excubias auctus vigiles ponduscula digitis amplectuntur, quae si forte exciderint som- 2 indicat. aetatem in 3 pl. 10, 80 num coarguant. quod cavendum erit clangor ||

illis prodit color: nigrescunt senectute. 4 ad Ceras Chryseon Byzantio oppido 5 pl. 4. 46 17 j| Veniamus promunturium nobile, antea Lygos dictum, quod a Dyrrhachio abest septingentis 6 undecim milibus passuum: tantum enim patet inter Adriaticum mare 7 Ceniensi regione non longe Flaviopolim coloniam 8 tl. 4, 47 18 et Propontidem. || in Bizye oppidum, quondam area Terei regis, invisum hirundinibus et 9

alitibus illis quamquam et Thebas, quod illa 10 pl. 10, 70 deinceps inaccessum: | subire. nam inter cetera habere 11 igk. 19 moenia saepius capta sint, negentur || 12 illas quiddam praescium inde noscitur, quod lapsura non petunt cul-

mina et aspernantur peritura quoquo modo tecla. minime certe a diris 13 c/".i'L.10,7| cibos non 14 tl. 10, 73 avibus impetuntur nec umquam praeda sunt ut sacrae. || sumunt resistentes, sed in aere capiunl escas et hauriunt. 15 Alter isthmos in Thracia est similibus angusliis et pari lati- 16 pl. 4, 48 20 || tudine arti maris. huius lilora urbes utrimque secus ostentant. Pro- 17 pontidis oram insignit Pactye, Melanes sinum Cardia: quae quod in 18

~~RCNH LMG(B) SAP~~

— compilavit Jsidorus 12, 7, 15 v. 5 pro- v. 1 excubias 4 senectute — munturium Ceras — 8 Propontidem breviavil Capella 6, 657 v. 7 tantum 8 Propontidem uut ex Plinio aut ex Solino Isidorus 15, 1, 42 v. 11 habere illas — 15 hauriuut compilavil Isid. 12, 7, 70.

** 1 ex omnibus N- 2 amplectens M 3 quod] quod cum GB, quod L clancor indicat R, clangore indicant AP: clamor indicat Isidorus in om. G 4 senectutem G 5 ad] a N chriseon RC, physeon P* uizantium RC, byzanti A oppidum RCMG, oppidu L 6 antea] ante antea M un- lygos] LMAP, lygus RNGS, ligus CR dictam LMG a om. P 7 2 decim] x H mirilibus Ha 8 caniensi AP longe] longe a // (LMGP) flauio] fluuio NHS, fluuioo G, fluuo P polim] polini LGP, populi M plerique, mareaticum M, 6 byzie RNM, bizziae A, byze C area terei] libri 2 Sahnas.: Bizi ara (Leid., bizie arum Ricc, arax teri PN , unde arx Terei Plih. byziae arx alii libris) regum Thraciae a Terei nefasto invisa hirundinibus

. inacc.] nunc inuisum et inaccessum inuisum (et ins. N) hir. . . illis (aliis S) hyrundinibus et deinceps alitibus aliis A 11 negentur] nepernentur A 12 lapsuram n. p. calumniam S 13 quoquo] quo R 14 praedae HA 15 residentes N'z aera NHS cupiunt M isthemos M 16 est om. H

' oram] latitudine] modo A 1 7 huius] cuius A litore S utrumque G 18 operam (superscr. oram) R insignit] SP, insignes N\ insignis reliqui melannis pactye] RCNSAP, piactiae H, pactusae MG, pactume B, ae L sinum II (M, melanissimum LB, mulanissimum G), menalles sinum / (RCNH, maenalle sinum S, menallos sinum A), melanensium P cardis H. 71

dicta Cardia est. ille autem magnus Helles- 10, pl. 4, 49 1 cordis faciem sita sit, || Europa Asiaticam 2 pontus stringitur in stadia septem, quibus ab est, Sestos 3 plagam vindicat. hic quoque urbes duae: Abydos Asiae Mastusia Cherso- 22 4 Europae. Deinde contraria inter se promunturia: pl. 4, 50 tertius, Sigeum Asiae, in quo tumulus nes j UDi lmitur Europae sinus || 5 5 || tl. 4, 49 turris Protesilai delubro 6 est cynossema dictus Hecubae sepulcrum et Thraciae a septemtrione Hisler obtenditur, ab oriente 23 pl. 4, 44 7 data. || finibus 43. 51 8 Pontus ac Propontis, a meridie Aegaeum mare. Inter Tenedum et Chium, qua Aegaeus sinus panditur, ab 11, pl. 4, 51 9 || verius quam 10 dextera Antandrum navigantibus saxum est (hoc enim procul caprae simile 2 11 insula meruit cognominari): id quouiam visentibus dictus. a nuncupant, Aegaeus sinus || pl. 4, 53 12 creditur, quam Graeci aega eminet, in 13 Phalario Corcyrae promunturio ad navis effigiem scopulus crediderunt. Cytherae, quae a pl. 4, 56 11 quem transfiguratam Ulixis navem || 15 Malea abest quinque milibus passuum, Porphyris antea nonien fuit. iaceat. 3 16 Pronius est Cretam dicere quam absolvere, in quo mari ign. || aliis 17 ita enim circumflui illius nomina Graeci permiscueruot, ut dum in 1S alia inlerunt, paene oblimaveriut universa. quanta potest tamen

RCNH LMG(B) SAP 657. v. 1 ille autem magnus — 6 Hecubae sepulcrum breviavit Capella 6, Oros. 658 v. 7 finibus — 8 Aegaeum mare: similia Isidorus 14, 4, 6; cf. Capella 658 et 1, 2, 56 v. 9 inter Tenedum — 12 dictus compilarunt 6, Capella Isidorus 13, 16, 5 v. 12 a Phalario — 14 crediderunt compilavit 6, Isidorus 65S v. 14 Cytherae— 15 fuit: similia aut ex Plinio aut ex Solino

~~14, 6, 25.~~

l stringitur in] strin- 1 sata est S ille autem magnus] omnis N*P 2 gitur H, instringitur G ab om. H 3 indicat RH aboedos M, aboydos A sestus est] et A, est et P sestos] RNHP, sextos C, restos S, festos A, LMG 4 mathusia H chersonessi RCNSAP, cersonessi H, chersonensi LMG cinossea H, cyno- 5 quo] qua R 6 cynossema] RCNLS, cynos(a)ema MGP, semae A sepulchrorum M tirris N portaesilai S 7 data] dicta H protenditur^ 1 9 tenendum iYTI/ chium] cithum S qua] quae M aegeum H 10 ab dextera (extera RCaNHS)] ad dexteram R (margo) antanorum M, antadrum a l 11 id om. M uirentibus S L , andrum R (margo) sexum G (LMGP\, capraeae M 12 quam] quoniam H ega I (RCNHS), (a)egan II aegeam A sinus] ab eo Binus AP 13 phalarius S cortyre A 14 quam A figuratam om. G citherea H, cythereae A, cythare R 15 malea] mari H porphyris] NA, porphiris CHS, prophyris R, porfyris P, RN'L31G porfiris LMG 16 pronius] C*N*SAP, pro * ius C\ prius H, protinus circumflui certam S in] pronus in NS 17 circumfluis illius / (RCNSA, obduxe- siluis H) 18 alia aliis ingerunt H oblimauerint] oblimauerunt NH", 1 rint (-ruut A) AP' quanta potest] 11 (LG, q. pote 31), quandam potest (RC l NS), quantam potest H, quantam post 6", quantam possumus AP 72

baereat sub ancipiti. inter 1 pl. 4, 58 11, 4 designando operam locabimus, ne quid || tractu longissimo, hinc Graecia illinc 2 ign. ortum porrigitur et occasum || Cyrenis obiacentibus. a septentrione Aegaeis et suis aestibus verbe- 3

ratur, id est Creticis: ab austro Libycis undis perfunditur et Aegyp- 4 lingua lar- pl. 58 tiis, non stipata c urbibus, sicut perhibent qui prodige 5 4, [| sed magnis et ambitiosis oppidis, quorum principatus est 6 pl. 4, 59 giti sunt, || Cylisson. Dosiades 7 pl. 4, 58 penes Gortynam, Cydoneam, Cnoson, Therapnas, || Crete rege eam a Crete nympha Hesperidis filia, Anaximander a 8 Curetum, Crates Aeriam prius dictam, mox Curetum, nonnulli etiam 9 prodiderunt. prima potuit 10 ign. a temperie caeli Macaronneson appellatam || repertore remis et sagittis, prima litteris iura vinxit. Pyrrhicho 11 £ ££• ^™ equestres turmas prima docuit lascivas vertigines implicare, ex qua 12 coeptum, 13 6 disciplina bellicae rei usus datus. studium musicum inde 14 cum Idaei dactyli modulos crepitu ac tinnitu aeris deprehensos in pl. ,60. versificum ordinem transtulissent. albet iugis montmm Dictynnaei et 15 tf. 4, ._ 16, 142 nu- 16 Cadisti, qui ita excandescunt, ut eminus naviganles magis putent videt. Varro 17 bila. praeter ceteros Ida est qui ante solis ortus solem

a Crete RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. (p. 18) 1 inter— 6 oppidis et 8. 9 rege Curetarum et incle a 9 nonnulli Isidorus 5.3a septentrione Aegaeis — 4 Aegyptiis inter aliena adhibuit 14, — 15 transtulissent compitavit Isidonis 14, 6, 6 15 v , 8 Anaximander 528. 15. 16 v. 17 Ida — videt expressit Priscianus v.

locauimus ancipiti] t designando] designanda fide AP RHS 2 l dubio P1 gratia 31 2 illinc] illio M\ inde AP 3 cyneris SP a septemtrionem R egeys C 4 id est cret. aest. uerb. AP et om. M 1 RCN[H]A 5 non stipata] RCMLGP, monstipata M, constipata iV *HSA sicuti gortinam HSP\ linguam CA 6 sint S sed] sed et [H] 7 gortynam] RCN, 1 gnoson S, cyno- cnoson] RCN , chnoson A, gorthynam A , cortinam LMGP the- son H, cinoson P, coson LMG therapnas] / (RCNSP, therrapnas A), scy- ramnas 11 (LM, tetheramnas G), thera H cylisson] RCNS, cyclisson H, hesperidis (espe- lisson LM, scylyson G, cylioson A, scylioson P 8 nympha A) om. crates] ridis iS, esperides G, speridis LM) f. anaximander (anaximan H 2 AP* cum Pliuio, cretes reliqui 9 eriam reliqui, agriam AP curetem P Leid., maceron 10 macaronnesson CLMGSAP, maccannesson R, maccaronneson mari II (L3IGP) neson [H], macaronenesson N perdiderunt [H] prima] prima

X contra Isidorum 11 remis] nauibus AP contra Isidorum uinxit] RCNM, Isidori pyrrhicho] iunxit LGAP, finxit *HS et Vossianus certe codex RS, pyrricho CA, pyrrico NLM, pirrico HG, pyrrhico'-P 12 et questres G usus 13 usus datus] usus datus constat [H], ratio conualuit A, ratio conualuit deprehen- datus P ceptum est H idaei] iudei M 14 modolus N l 2 dictimnei 16 excandescunt] II sus N 15 albet] albeis RC . alhei C A (LMGAP), excalescunt / (RCN*HS) ut om. G nubilia S 17 ida (yda A) 73

~~ign. 1 in opere quod rle litoralibus est etiam suis temporibus adfirmat se-~~

~~2 pulcrum lovis ibi visilatum. 11, 7~~

~~3 Cretes Dianam religiosissime venerantur, Britomartem gentiliter 8~~

~~4 nominantes, quod sermone nostro souat virginem dulcem. aedem~~

~~5 numinis praeterquam nudus vestigia nullus licito ingreditur. ea aedes~~

~~6 ostentat manus Daedali.~~

~~7 Gortynam amnis Lenaeus praeterfluit, quo Europam tauri dorso 9~~

~~8 Gortynii ferunt vectitatam. iidem Gortynii et Adymnum colunt Eu-~~

~~9 ropae fratrem: ita enim memorant. videtur hic et occurrit, sed die offerens. Miner- 10 10 iam vesperato augustiore se facie visendum Cnosii~~

~~11 vam civem deam numerant, primumque apud se fruges satas audacter~~

~~12 cum Atticis contendunt. silvestrium caprarum copiosus est, cervo eget. 11 pl. 8,227. 228 13 Ager Creticus || noxia nusquam educat. serpens 12 ign. 14 lupos vulpes aliaque quadrupedum ||~~

~~15 nulla, larga vitis, mira soli indulgentia, arborarii proventus abundan-~~

PL.i6,i4i.i42 16 tes: nam in huius tantum insulae parte repullulant caesae cupressi. || ign. 17 herba alimos dicitur: ea admorsa diurnam famem prohibet: proinde I phalangium araneae genus est: si nisum quaeras, 13 PL. n, 79. 18 et haec Cretica est. || 8 228 ' 19 nulla vis corporis: si potestatem, ictum hominem veneno interficit.

RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leicl. (1. c.) ad 4 dulcem el a 13 ager 16. v. 13 ager Creticus — 74, 3 emoritur compilavit Isidorus 12, 7, 40. 14, 6, 530. 16, 15, 12 v. 17 herba alimos— 18 Cretica est expressit Priscianus v. 529.

~~est] III (AP), id est (id * * C, idemque Leid.) reliqui ortus] / (RCN*HSP),~~

~~orte 31, ortem LGA uident RMGLeid., uide *i L~~

1 litoribus S. litteralibus M 2 ioui [H] usitatum *H 3 creter 5 dian. rel. uen.] r. u. d. P, cerimoniose u. d. A brittomartem G, critomartem R (marg.) 4 ducem P: ponv Cretensibus esse yXvxv ait Hesychius a tauri om. 1 cor- 5 ea] e G 6 daedali (sedali H , edali H*) .... 1 C tynam L, cortinam MG l(a)en(a)eus plerique, lenneus H, lineus A: Lethaeus 2 gortinii Salmasius quo] quod I (RNHS, deficit margine reseclo C' ) 8 H, gortini AP, cortyni M, cortini LG uectitam NUS iidem] id est G

l gortinii HS, gortini AP, cortyni 31, cortini LG adymnum colunt] A, adymnum (adhymnum LP, adymni RC) colunt adymnum (adhymnum LP) RCNHLMSP, adhininum colunt adymnum colunt G europem Cb 2 2 augustiore] 9 memoratur P 10 iam] ia / (RCN[?]S) CNSP , angustiori L3IGP\ angustiore RHA se] set 31 cnosii] RCN, gnosii reliqui c. a. con- 11 ciuem] auem H deam] de eam 31 que om. L3IG audacter tendunt] affirmant A 13 egit 31 14 nusquam] / (RCNHA, nus S), numquam // (L31GP) 15 solis P 16 parte] cave scribas Tarra cum Bentleio epist. ad a falangium 1 Mt/lium p. 29 17 herbam NS alimo N 18 et om. P (RCNS Leid.) cum Plinio, phalangio A, sphalangio II (L31G), sfalangium [H\, sphalamgion P: spalangos (corr. in sfalangos, acc. plur.) Isidori codex Vossia- nus araneae] / (RCN*HS, (h)aren(a)e II (L3IG), aranei III (AP) est om. [H] quaeres [H] 19 ictuum RC, ictu *H interfecit .1/ .

~~lapis quoque Idaeus dactylus dicitur insulae isti familiaris, coloris 1 pl.37, 170 1, 14 [|~~

~~, pollici similis. Creta non habet et 2 pl. ferrei humano || avem noctuam 10,76~~

si invehatur, emoritur. 3 Carystos aquas calentes habet (Ellopias vocant) et carystias aves 4 pl.4,64. ign. 15 I || quae flammas inpune involant: carbasa etiam quae inter ignes valent. 5 Chalcis eadem habita est apud priscos, uL Callidemus auclor est, aere 6 pl. 4, 64 || ostendunt 7 igm. 16 ibi primum reperlo. || Titanas in ea antiquissime regnasse ritus religionum: Briareo enim rem divinam Carystii faciunt, sicut Ae- S

gaeoni Chalcidienses : nam omnis fernie Euboea Titanum fuit regnum. 9 17 Cycladas autumant iude dictas, quod licet spatiis longioribus a 10 pl. 4, 65 || Delo proiectae, in orbem tamen circa Delum sitae sunt, et orbem cyclon 11 Homeri tumulo ceteras antecedit. 12 igh. Graii loquuntur. || Chios 18 Meminisse hoc loco par est post prinium diluvium Ogygi tem- 13 pl. 4, 66 || poribus notatum, cum novem et amplius mensihus diem continua nox 14 auct. inumbrasset, Delon ante omnes terras radiis solis inluminatam, sorti- 15 visibus. inter Ogy- 16 igk. tamque ex eo nomen, quod prima reddita foret || dc annis datur. eadem 17 pl. 19 gum sane el Deucalionem medium aevum || 4, 66 auct. est Ortygia quae clarissima in Cycladum numero multifarie traditur: 18 nunc Asteria a cultu Apollinis: nunc a venatibus Lagia vel Cynetho: 19 Pyrpile etiam, quoniam et ignitabula ibi et ignis inveuta sunt. 20 20 In hac primum visae coturnices aves, quas ortygas Graeci vo- 21 ign. || constitutas. nec semper 22 pl. cant. has easdem in Lalonae tutela aestimant | 10, 64

c'' RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c.) ad 3 emoritur 1 1 v. 13 post primum «.10 Cycladas — 12 loquuntur compilavit Isidorus 4, 6, 9 j — 16 visibus compilavit Isidorus 14, 6, 21 17 eadem est Ortygia repetit Isidorus 64. 21 14, 6, 21 v. 21 in hac — 75, 1 aestate depulsa compilavit Isidorus 12, 7, 14, 6,

a * * l 2 familiaris] alumnus 2 fer- 1 lapi N dactib C , dactibus C A 2 reis EC 3 inueuiatur *HS M caristus A 4 ellopias] II (L3IG, hellopias P), tellopias / [RCNS, quas tellopias H, et tellopias A) caristeas H 5 etiarn quae] etiam 1 (RCNHS) ualet H 6 chalcise C priscus M callidem G, calledemus H 7 atiquissime R l 8 regionum CN briario // (LMGAP) caristi LMG 9 chalcidienses] calcidientes H, cbalcidenses 31, chalcidinses L eubia M 10 quod licet] autumant S 11 urbem M et om. A cichoin G 12 graii] LMP, grai RCNHSA, gra G loquuntur] ferunt AP* chios l (cyos H) libri, Ios Salmasius tumulum / (RC NHS)M 13 est] et S 2 b et om. A 15 delos P omnis N ogygii C , ogygy S 14 uotandum H 16 uiribus S ogicum 31, ogigium C, ogicium G 17 et om. H 18 est] est et A in] est in A cycladum] c. insularum II (L31GP) mult.] quae mult. uocata A 19 asteria] / (RC) et II (L31GP), austeria / (NHSA) cultura A uenantibus 31 langia H 20 pyrpile] RCL, pyrpyl(a)e NMSP, pyrpilae G, pirpile A, parpilae H et iguitabula ibi et ignis] de ignitabulis 2 semiua ibi ignis A, de iguitabulis semiualbi P 21 hauc H ortygas] CN, ortigas RS, ortygias GA, ortigias HL31P 22 eadem A 75

~~ign. t apparent: adveniendi habent tempora aestate depulsa. || cum maiia~~

2 tranant, impetus differunt ct nietu spatii longioris vires suas nutriunt persentiscunt, coeunt catervatim, deinde glo- 2 pl. 10, 65 3 tarditate. || ubi terram 11, 4 batae vebementius properant. quae festinatio plerumque exitium portat

5 navigantibus : accidit enim noctibus, ut vela incidant et praeponderatis exeunt, nam metuunt pl. 10, 6G 6 sinibus alveos vergant. || austro numquam 7 vim llatus lumidioris. plurimum se aquilonibus credunt, ut corpora

~~8 pinguiuscula atque eo tarda facilius provebat siccior et vebementior~~

~~9 spiritus. ortygometra dicitur quae gregem ductitat: eam terrae pro- 22~~

~~10 ximantem accipiter speculatus rapit ac propterea opera est universis,~~

~~11 ut sollicitent ducem generis externi, per quam frustrentur prima dis- babent semina venenorum, quam ob pl. 10. 69 12 crimina. || cibos gratissimos 23~~

~~13 causam eas damnavere prudentium mensae. solum boc animal praeter~~

~~14 bominem morbum patitur comitialem.~~

~~pl. 63 15 Euboea tam modico aestu dividua est a Boeotiae continente, ut 24 4, ||~~

~~16 dubitandum sit, an numerari inter insulas debeat: nam latae quam~~

~~17 vocant terrae ponte iungitur et per fabricam brevissimae machinae~~

~~18 aditur pede. Cenaeo promunluiio vadit in septentrionem, duobus~~

~~19 aliis in meridiem extenditur: quorum Geraestos spectat Atticam, Ca- 25~~

~~ubi post Ilii excidium Argivam igk. 20 phereus prominet in Hellesponlum. ||~~

~~RCNB LMG(B) SAP~~

~~v. 9 ortygometra — 14 coinitialein compilavit Isidorus 12, 7,65.~~

1 babentl enim h. H 2 impetu R differtur A 3 consentiscuut H cateruatim] // (LMGAP), aceruatim I (RNBS, acerbatim C) dein A conglobatae I (RCNBS) 5 accidit enim] accedit tamen M noctibus] in 1 inpulsis 2 6 aluos n. II (LMGP ) incedant M praeponderatis] AP G uergant] (RCNBS) et II (LMGP), quod quam.qy.am PUnius habeat mergunt naui- gia, retinendum esse censet Oudendorpius ad Appuleium met. 9, 179 et tuelur item Vuhlen adnotans praeponderandi vocabulo, quod Plinius non ponit, ver- 2 gendi noiioitem melhis convenire quam mergendi, inuertant III (AP ) astro G 1 fatusA'a forlasse umidioris: umido et graviore vento Plinius plurimo RC, plurimus N se] de NBS 8 pinguiscula NS otygometra N", ortygomatra S, ostigometra G, orgometra M quae] quem NS eam] eandem A lu speculatus w«. H" 11 quam] plerique cum lsidoro, quem BP frustrentur] M''AP, frustentur reliqui 13 causam] causas iu S praeter] prae G 14 morbem 31 comitiale N 15 euboea tam] eubiata M (index eubia), euboea (om. tam) LG a om. H contiueuti RCNH, coutinentem A a h 1" pouto A 18 auditur G, adici- 16 sit] si C , sit si C an] ad N tur H pedes A c(a)eneo L 2MGSAP, cheneo RCNB, caeleo L' septen- trioues H duobus alis R, duabus alis H 19 meridie L quarum H geracstos] geueratos RCH, generatus N capbereus] cafereus Z, caphareus H,

~~cath(a)ereus SA 20 ilii] alium R arcbiuam P 76~~

sidus Arc- ign. classem vel Minervae ira vel, quod certior prodit memoria, 1 2 turi gravibus adfecit casibus. pl. 67 26 Marmore Paios nobilis, Abdelo oppido frequentissima: prius 3 4, 1, || dicta: nam subacta a Minoe, quoad in 4 ign. tamen Minoia quam Paros || loquebantur. praeter raarmor dat 5 pl.37,105 27 Creticis mansit legibus, Minoiam || inter gemmas vero 6 et sardam lapidem, qui marmore quidem praestat, Naxon a Delo duodeviginti milia passuum separant, 7 pl. 4, 67 28 vilissiraus ducitur. || quam Naxos prius 8 in qua Strongyle oppidum: sed Naxos Dionysias patri vel quod fertilitate vitium vin- 9 ign. pl.4,67 vel quod hospita Libero || dicta. || praeterea Cyclades plurimae, sed in supra dictis 10 pl. 4, 68 29 cat eeteras. || sunt Icaros 11 30 praecipuum est quod memoriae debeatur. de Sporadibus est inter Samum et Myconum 12 pl. 4, 51 quae Icario mari nomen dedit. || haec procurrentibus saxis inhospita ac nullis sinibus porluosa ob inhumana 13 ign. || nau- 14 litorum infamis est. vult ergo Varro Icarum Creten ibi interisse loco. nam in Samo 15 31 fragio et de exitu hominis inpositum nomen fastu tyrannico 16 nihil nobilius quam Pyihagoras civis, qui mox offensus Italiam ad- 17 relicta domo patria Bruto consule, qui reges urbe exegit,

~~vectus est. <•<,«. PL . 4) 70 insularum 19 32 Melos, quam Callimachus Memallida dixit, omnium sol. 6, 3 || Carpathus, a qua Carpathium 20 pl. 4, 71 rotundissima, est iuxta Aeoliam. || nam~~

~~RCNH LMG(B) SAP~~

3 prius tamen — 7 ducitur compilavit Isidorus 14, 6, 29. 16,8,2 v. — compilavit Isidorus 14, 6, 27 v. 11 Icaros v. 7 Naxon — 9 vincat ceteras Melos 20 rotundissima 15 nomen loco compilavit Isidorus 14, 6, 26 v. 19 - dicimus compitavit est compilavit Isidorus 14, 6, 28 20 Carpathus - 77, 1 Isidorus 14, 6,24.

3 marmores nobiles S frequen- 1 prodiit H 2 adficit M M nimoe S, mineo G 5 min- tissimae M 4 miia R" minoe] mynoe A, praeterea propterea N ciam SA, minoeam M loquebatur G RCH , uerissimus L marmora'^ 6 lapdem H marmori H, marmor et M 7 delon seperant N dicitur HLMG naxon a] naxono S, naxo a A C a libero] libus C 11 de 8 dionysios P-, dioiunisias C" 9 hospitali M (?) stropadibus i» speradibus G, destporadibus L\ de strophadibus HL\ de sanum micorium A est] est et / (RCNHS) 12 mari om. G N creten] cretem S, 13 tortuosa R inhumanum H 14 est om. LG int. 16 nob. nih. cretae A, cretensem H cum Isidoro naufragio SA patri abrupto M: patria suspec- SAP cius R", ciues N 17 patria bruto] doinus Callimachi poetae fuit tum, tuetur Vahlen adlegans locum c. 27, 44 quae om. 19 memallida] patria exigit L\ exiit M aduentus G 18 est S (om. I (RCNHS), memallidam II (LMGP), menallida A 20 rotundissimam carpathus] carpathusa I (RCNS)M, carpa- est) A ecliam G, aeliam N dusa A^ carphatium RCN 77

sole Rhotlos numquam ita caelum nubilum est ut in gn. cf. i>l. 1 sinum dicinius. || metropolis colunt, ideo in Lemno || 4,71.72 2 non sit. Lemnii Vulcanum oppidum Myrina, in cuius forum mons Athos in 11, 31 pl. 4, 72 3 Hephaestia. praeterea frustra inter miracula notaverunt, 4 Macedonia umbram iacit. quod non separetur. est sai.e milibus passuum || hel.2,2, 10 5 cum Athos a Lemno vi et lxxx unde imbres cadunt. 6 Alhos sublimis adeo, ut altior aestimetur qnam in aris quas cacumine sus- 7 quae opinio in eo fidem concipit, quod ex aggeribus suis per- 8 tinet numquam cineres eluuntur nec quicquam in summo eo oppidum 34 9 dunt, sed quo relicti cumulo permanent. in aliis terris incolentium 10 Acroton fuit, in quo dimidio longior quam ap- ideo iude homines macrobios Graeci, nostri sol. 11 aetas prorogabatur: ||

12 pellavere longaevos. sinus Hellesponto incipit, Maeotis ostio ter- 12, 1 pl. 4, 75 13 ||Quartus Europae Europam Asiamque dividit, 14 minatur. atque omnis haec latitudo, quae hic est Hellespontus hac 2 15 in septem sladiorum angustias stringitur. : tenuis deinde euripus porri- 16 Xerxes ponte navibus facto permeavit. Alexander potiundi orbis 17 gitur ad Asiae urbem Priapum, qua magnus patentissimo potitus est. inde diffusus aequore pl. 4, 76 18 amore transcendit et ||

RCNH LMG(B) SAP — Rhodos non sit expressit Priscianus v. 533. 534 v. 1 numquam - S, 10 v. 14 omnis haec v. 3 in cuius - 6 cadunt compilavit Isidorus 14, 78, 2 transportavit compilavit Isidorus 13, 16, 3.

radius 2 lemnio 3 (a)ephestia 1 unquam P rhodus N, rothos A, C H oppidum om. RCNLMGP, efestia HSA 3 praeterea] prae ea N M foro myrrina CNLMGA, murrina R, myrrhina P, mirrhina H, myrrhna S in macedoniam (RCNH), e IISAP* atho S in macedonia] II (LMG) , / macedonia (machedoniam S) III (SAP) 4 iacet G 5 lxxx] lxx H cum cadunt] I (RCNH) et Isidoro est] et I (RCNHA) 6 altior (altiora M) . . 2 1 superuadat 111 (SAP ); altius etiam quam unde 11 {LMGP ) cum Mela, nubes concepit imbres surgunt Mela, altior nubibus Isidorus 7 in eo] eo P LMG

1 S namquam eluun- aris] ris Z cac.] in cac. SAP sustineut G> M perdunt] perdant tur] eluautur] SP, eleuantur A ne GS quicquid H om. relictui RCN, SAP 9 quo] N*LMG, quod RCN\ in quo SAP, H maneant eo relictu G cumulo permanent (-neant P)] fuerint modo SA carocon agroton om. SA oppido G 10 acroton] / (CNSA, acraton R, H), agrathon libri Pliuii II (LMG, agronton P); acroahon Melae Itb. Vat., agrothon vel terr. incolentium] alias terras incolenti- 4, 37 quo in S dimio N in al. 2 porrogabatur macrobios] bus SA 11 aestas G prerogabatur S , M RCNLP, marobios H, matrobios G, machrodios M, macrochios A, machroios S 13 hellesponte GS meotis RCNHLM, moetis G, meotidis SAP 2 14 haec omnis G 15 hac] ac RC\ has L l MG, quem C L'.- quo Isidorus 2 quam 16 xerses C S, xerse H, serxes M euripius P', europus H" 17 NGS 1 potiendi H 18 potitus] potius M, pontius S inde] exin // patentissima Z rursus stringitur in Propontidem: mox in quingentos passus coartatur l tl. fitque Bosphoros Thracius, qua Darius copias transporlavit. 2

~~12, 3 Haec profunda delphinas plurimos habent, in quibus causae 3 sol. ||~~

miraculi multiformes. || ante omnia nihil velocius habent maria, 4 tl. 9, 20 sicutplerumquesalientes transvolent vela navium. quoquo eant,coniuges 5 pl.9,21.24 || 4 evagantur. catulos edunt: decimus mensis maturum facit partum: 6 lucinam aestivus dies solvit: uberibus fetus alunt: teneros in fau- 7

8 pl. 22 cibus receptant: invalidos aliquantisper prosecuntur. || in tricesimum 9, annum vivunt, quod exploratum est in experimentum caudis amputatis. 9 ventribus. 10 pl. 20 ora non quo ceterae beluae loco habent sed ferme in || 9, I

PL - 9 3 contra naturam aquatilium soli line-uas suas movent. II aculeatae sunt 11 " ? ' ^ & " „ . . PL. 9, 25. 8, 91 5 pinnae dorsuales: cum ira subiacet, inhorrescunt: cum animi conquie- 12 in aquis 13 pl. 9,21. 22 verint, quibusdam receptaculis operiuntur. || spirare eos voce 14 pl. 23 negant et vitales auras nonnisi in aere supero recuperare. || pro 9,

gemitus est similis humano. certum habent vocabulum quo accepto 15 homi- 16 pl. 6 vocantes secuntur: nam proprie simones nominantur. || voces 9, 30 num aquilonis flatu celerius hamiunt: contra austro spirante auditus 17

~~mulcentur : gaudent cantibus tibiarum : uhicum- 18 pl.9, 24.25 obstruuntur. || musica~~

7 que symphonia est, gregibus adveritant. divo Augusto principe in Cam- 19 pania delphina puer fragmentis panis primo inlexit, et in tantum con- 20 suetudo valuit, ut alendum se etiam manui ipsius crederet. mox cum 21

~~RCNH LMG(B) SAP~~

~~v. 4 nihil — 5 navium compilavit Isidorus 12, 6, 11 v. 15 certum —~~

~~19 adventant compilavit Isidorus 12, 6, 11.~~

1 proponditen H 2 bosphoros] P, bosforos RCNLMGSA, bosforus H trachius RN, drarius G transfretauit S 3 habet N 4 miraculis R multi- formis NSA 5 transuolant SP* quoquo eant] A, quoquo eunt MS, quo coeant LGP, quo eant I (N, coeant C\ coeunt R&H) euangantur N catulus M edent L decima A naturum] mensurum H 7 estiuum S uberius H loco om. A fauces SA 9 uiunt N amputatu * N 1 non om. H ferme in] III (SAP) cum Plinio: medio paene in ventre, in (om. ferme) reliqui uentrabus G 11 suas om. SAP aculatae S 12 pinnae] NSA, pennae retiqui conquieuerunt RCNSAP, cum quieuerit M 13 eos om. R 13 aures R, inc. C 1 recuperare II (MA*, recuperari L. rerecuperare G, reciperare A l P, recipere S), respirare / (RCNH) 15 humono N certo SA habet C l N uocabulom N quo] co M ' 16 uocantis N sino- mones II (L31GP') uocis N 17 celerus G, celeriter R 18 obstruunt C> musica] II (LMGP), a musico I (RCH, a« music * N), a musica SA canticis R 19 aduertant G 20 delphina] scripsi, delphinam RCNMAP*, delfinam HS, delphinem LGP 1 primo] prior H 21 manu NHMGSA 1

~~pl. 1 profluxisset puerilis audacia, intra spatia eum Lucrini lacus vectitavit:~~

~~2 unde effectum, ut a Baiano litore equitantem puerum Puteolos usque~~

~~3 veheret. hoc per annos plurimos tamdiu gestum, donec assiduo spec- 12, 4 taculo desineret miraculum esse quod gerebatur. sed nbi obiit puer~~

~~5 sub ocnlis publicis desiderii maerorc delphin interiit. pigeret hoc ad-~~

6 severare, ni Maecenatis et Fabiani multorumque praeterea esset litteris l. 7 in Africo mox litore Hipponen Diarrhytum 9 9, 26 conprehensum. || apud 8 delphin ab Hipponensibus pastus est tractandumque se praebuit, im-

~~9 positos quoque frequenter gestitavit. nec populi tantum manibus acta~~

~~10 res est: nam etiam pro consule Africae Flavianus ipse eum contigit,~~

~~11 unguentis etiam delibuit: qua odoris novitate obsopilus aliquanlisper~~

~~12 pro exanimi iactitatus est multisque mensibus descivit a solita conver-~~

~~l. 9, 27 13 satione. || apud Iasum urbem Babylonem puerum delphinus adamavit, 10 14 quem dum post adsueta conludia recedentem inpatientius sequitur,~~

~~15 harenis invectus haesit. Alexander Magnus amorem illum numinis~~

~~16 fuisse interpretatus praefecit puerum Neptuni sacerdotio. iuxta ean- 1~~

~~17 dem urbem, ut Hegesidemus auctor est, alium puerum Hermian no- 18 mine per maria similiter insidentem cum undosior fluctus necavisset, RCNH LMG(B) SAP~~

~~1 2 t profluxisset] // (LMGP ), prolusisset I (RCNSA, proluxisset P , pro- luisset 77) puerulis S euectitauit ude H 2 affectum G a baiano] ab iano R equitatem Ca puerulum H perueheret SA 4 esse mir.~~

SA ubi obiit] ubiit M 5 publicis] publicis pb (sic) M desiderii maerore] RCNHLMG, desiderio eius S, desiderio A, desiderio eius merore P delphinis R, delfinus HP* piget RC l H 6 ni maecenatis] ni macenatis M, enim

1 acenatis L fauiani RCH , fabiam M praeterea] praecetera Z 7 africo] 1 2 CNHLMGP , afrimo R, africano SAP- hipponen] NSA , hypponen LG, yp- ponen RC, hyponen M, ypponem H, hipponem P, hippon A l diarritum LMG, diarrhutum S, diarrutum A, diariton P, diaphytum RC, diaphitum 77, dyaphy- tum N 8 delfinus H hipponensibus] NMS, ipponensibus AP, ypponiensibus H, yppenensibus R, ipponiensibus C, hypponiensibus LG pastus est om. II (LMG) impositus M 9 quoque] que G gestauit 77 manibus (nauibus M) a. r. e.] acta res est man. H 10 proconsule] proconsul CSAP

l flauianos L , flauiarum A 11 ungentis RC dilibuit N, diliuit S qua] II (LMGP), qui / (RCNHSA) adsopitus L, obsopitos N aliquantisper] diu SA iactitatus] II (LMGP), iactatus / (RCNHSA) desciuit] desiuit SAF2 solida L 13 diasum L babyloniae S 2 14 assuetam R recedente R 15 inuentus N haesit] / (RCNHSAP), inhaesit II (LM, in- esit G) amore SA nominis M 16 neptuni] / (CNHSAP, neptum R), legi (lege MG) neptuni // (LMG) sacerdotiura L l iuxta] iux M 17 uti 77 hezessidimus LMG, haegzesidemus P hermian (heruiam LM,

~~hermam G) nomine om. H 18 undusior N , odosior P' nacauisset G, necauissent M , »~~

pl. faleretur reatum, paen.tent.ara suara 1 delphin ad terrara revexit et velut profunda. suppetunt pl. 9, 28 voluit amplius in || 2 12 12 morte raultavit nec rever.i " con- s transeamus, cnius exitnm annal.um et alia exerapla, ut Arionera pl. 33 novi fetus, a ma.onbus 4 9, haec si quando lasciviunt probavit fides. || ad racursan- magistro discant eludere irapetus Satur adultior custos, quo pl.9.50.«.4. rara belua est. plu- 6 beluarum: quaraquam ibi praeter ptaocas |j 13 tium || nusquam en.m paene fetificanl: . rimus ttaynnus iu Ponto, nec alibi ingrediun.ur vens lempore citiusadulescunt,scilicetobaquasdulciores. pl. 50 hoc inde accdere credunt qnod 9, mtrant deitero Htore, laevo exeunt: I * quam sraistns. dexteris oculis aculius cernant pl. 4, effusus monte qui Rauracos ball.ae . iugis oritur, io II Hister Germanicis 1 ««. se recipit ferme omnes nav.gabu.sjl aspectat. sexaginta amnes in /9 Peuce, secundum INa- 13 pl. 4, iufluit: quorum primura septem ostiis Pontum || Bor.onstoraa ;acustoraa,tertiumCalonstoma,quartumPseudostoma; nam 4 vero p.grum 15 h». languidiora sunt ceteris, septiraura ac deinde Spilonstoraa || LMG(B) SAP RCNH . , . „ . L ,, lfi v 8 ingragrere- adhibuit hulorus 13,16,4 v. 8 v 6 quamquam - 7 thynnus 1 Hister - 4 sapore Isidorus 12, 6, 14 * 1 , diuntur - sinistris compiLt Hieter 13 m- Ammianus 22, 8, 44-46 V. 11 - Zscripsit Dicuil 6, 35; similia 21 28. fluit compilavit Isidorus 13, ,

"TTelfinus H, delphini PK delphinis 2» «*"/; profundo ZSi»^f^ahae.&fi _«, fiuiuit SAP> 3 2mortemi2 multauit] mutauit a—m ^ompr« ^nlm S CU.US «« de ouo -^ ^ -trVe. _-.-*. H. ****+ rST "i ISEfnW. custos comitatur ut custos Phmus RCN narvos semper aliquis graudior ta ponto SAP, om H pha m. Icant 0B!% 6 ibi] «, fuo thyunus om. A t(a)eti- 5 plurimos M '< X»/« n™r «a 8,tsit bbeluaIua S^fi opes dulciores] ab aquas n^nauamum a ff 8 ob aquas cant iVG, foeticant LM^ » ™ " mgreamnturjdiunturl uuwwin 1) labuntur _„ ^SAP inare M , dultiores G, ab aquis dulc.onbus »m c«m I«to™, ' <™rBr (intran Af"„ «ftf« « ^"contra lsidorun, 9 intrant • HCrSA, extens . , ., j j„ ij 7t/ 10iu dextns mde] deinde H acceaereaccpiiprp Y« dextro ESA n ger c) ius S*A simtris A acutius] aucius S\ caut («/ ijajy LMG, raucacos P „ . „ p m,il nuem A rauracus mcu8 N montes R qml quem ^ _ Dic. (Uiesa.)^ ._] qu-u s 12 aspectant _! recepit M /i (L, narratcustoma iBCff Ito, naracostoma fl) 13 ioatiia A naracustoma] i post calonstoma customa SAP 14 colonstoma G « "%£**% G , Tar quartum pseudostoma] i (B6 iM I/< stoma iii f&O: »W« i»ft* «* v. 15

.Ammiano S) cum rdofoma A, q. ps/dostoma «p.^»^^ spendostoma (-mon 1 (LMGP 3, 10, 6, quartum Mmip ^JAmmiano, ^om. Iff'(RC, JZmqumtum ii/ (SA) cum 4 70/9. b/62 ftriiuoui, uanam ii v(ZMCP) 4, , . . c«?» Am- //7 w»,,^ boriomstoma S bononstoma] 1 (KLiin uu-) m ,' ^H ^"Dic. a iV) «_ M")n/oi ' . spilon (spolim ,', , . „,„„,„ tt iTHft'P\ 15 ac deinde 81 l. 79 1 ac palustri specie non comparetur. priora quat- 4, habet quod amni [[

~~2 tuor ita magna sunt, ut per longitudinem quadraginta milium pas- 3 suum non misceantur aequori dulcemque haustum incorrupto deti- 4 neant sapore.~~

~~. 8, 109 5 Per universum Pontum fiber plurimus, quem alio vocabulo dicunt 13, 2 || 6 castorem. lytris similis est, animal morsu potentissimum, adeo ut cum~~

7 hominem invaserit, conventum dentium non prius laxet quam concre- 8 puisse persenserit fracta ossa. testiculi eius adpetuntur in usum me- 9 dellarum: idcirco cum urgeri se intellegit, ne captus prosit, ipse ge-

~~10 minos suos devorat.~~

11 Mittit Pontus a patria Ponticas 37,179 I et gemmas, quas dicimus genere 3 12 diverso: aliae aureas, aliae sanguineas liabent slellas, et hae quidem 13 inter sacras habentur: nam quae ostentationi potius quam usui deli- 14 guntur, non guttis aspersae sunt, sed longis colorum ductibus liniantur.

15 || Hypanis oritur inter Auchetas Scythicorum amnium princeps, 1 || 14, ..2,1,7 16 purus et haustu saluberrimus, usque dum Callipidum terminis infera- 17 tur, ubi Ibns Exampaeus infamis est amara scaturrigine: qui Exam-

~~RCNH LMG(B) SAP~~

~~v. 9 cum urgeri — 10 devorat: similia Ammianus 17, 5, 7 v. 11 mittit —~~

~~13 habentur compilavit Isidorus 16, 12, 4 cf. 16, 15, 26.~~

ac deinde est ex dittoyraphia sextum spilonatoma], ac deinde stoma (om. spilon, superscr. uel steuon) P, umiliterque ac deinde spilon (superscr. stenon) stoma Q: stenostoma Ammianus; spireonstoma libri Pliniani; debuit esse psilonstoma testibus Ptole-

~~maeo 3, 10, 4, Arriano peripl. 31. 35, Anon. peripl. ponti Eux. 63 uero om. LG~~

1 anini G, anni HL priora] primora P', prima ora SA 2 ita] adeo SA quadraginta] quadringenta RC Dic, quadringinta N milia HP, milibus A 3 ducemquae Dic. (Dr.) haustu GP-, austro M incorrupto] inconsumpto pro gl. supra v. R et sic N Dic. detineat H, detinent SADic. 4 saporem GP* 5 portum RC plurimos M uocabulo] nomine (superscr. uel uocabulo) A 6 castoram G lytris] lytri RC, lystri N, lustri H, in- ystri^, listris P- simile A 7 inuaserit] RCHS"-A', inuasit NLMGS'A"P quem P l 8 eius om. G usu N 9 urgueri RNMG prosit] possit S 11 patria] pratri M 12 aliae (bis N) aur.] quippe al. aur. SAP stellas] stillas LMG hae] MGA, e L, eae W&NSP, ea R", haee H, haece C- 13 ostentatione H 14 non guttis .... liniantur (sic A, limantur S, liniuntur pleri-

~~que) om. MG : lineas habet Ptinius, lineatae Isidorus 1 5 hyspanis NA auchetas]~~

~~aucetas HG, auchaetas SA scythicorum] scythicorum (sic) R, scythiticorum V, scitiorum H principes 31" 16 austro M callipodum NSAP contra Melam~~

~~eiusque auctorem Herod. 4, 52 17 infamis est amara (ima H) sc. q. exampaeus om. G Solinns. 6 82~~

suo vertit, adeo, ut diss.m.hs 1 paeus liquido admixtus fluori amneni vitio de Hypane sol. ita inter gentium opiniones fama 2 condatur. || 14, 2 sibi in maria norunt, praedicant, qui in flne ex- 3 discordat: qui in principiis eum 4 iniuria execrantur. perti sunt, non PL _ 4? gg flumen, in quo pisces egregn 5 ^jJ Apud Neuros nascitur Borysthenes || 15 l !1 ^ nec aliud quam cartilagines tener- 6 saporis et quibus ossa nulla sunt lupos trans- mel.2,1,13 Neuri, ut accipimus, *statis temporibus in 7 2 rimae. || verum buic sorti adtributum est, in 8 figurantur: deinde exacto spatio, quod populis istis deus Mars est: pro s.mu- 9 3 pristinam faciem revertuntur. mel.2,1, 14 victimas habent. ossibus adolent .gnes 10 lacris enses coluntur: homines || cutibus et sibi in- 11 mel.2,1,13 Geloni ad hos proximant. de hostium focorum. || Gelonis Agathyrsi conlim.tan- 12 mel. 2,1,10 dumenta faciunt et equis suis tegmina. || crinibus, nec hoc sine differenLc: 13 tur, caerulo picti, fucatis in caerulum tinguitur, ut sit in- 14 nam quanto quis anteit, tanto propensiore nota dicium humilitatis minus pingi. J humana viscera: 16 mel.2,1,13 Anthropophagi, quibus execrandi cibi sunt 4 II Post prodit tristiss.ma 17 pl. 6, 53 quem morem impiae gentis adiacentium terrarum || finitimae nationes metu profugae 18 solitudo quas ob nefarium ritum ad mare quod Tabin vocant per 19 reliquerunt. ea causa est, ut usque obiacet, sine hom.ne terra 20 longitudinem eius orae, quae aestivo orienti LMG(B) SAP RCNH apuo - revertuntur exscripsit Dicml 7, 52 v. 5 v. 5 apud Neuros 9 31 similia Ammianus 31, 2, 13-15. 23 cf. 22, 8, Neuros -83, 1 ad Seras: 46. — 6 tenerrimae compilavit Iordanes Get. 6, v. 5 Borysthenes Ti^flTflorifl^ d^nulis^~~7condat RCBLW inter gen- hipane LP ypane CB, rpane G, tium] intellegentium S hypane] RNM, princispiis fl» 4 non] non s.ne RC hvne 5 vspane A 3 qui] quia M» borysthenes] flM^ bor.sthenes Kuriam f, iniuriae M 5 neutros MP> in om. N p.ces N 6 nulla CGM-Dic, borystenes A, boristenes NHS cartalagines N tenenss.mae R, > cartillagines RC, cathilagines G, om . M accipimus] RCLWGSADw., acci- teaerae SA 7 neuiri S, neutri MP> Salmasius ex Mela: Neuns statum tem- piamus N, accepimus HL*P statis] Dic. tempore fl 8 dernde om M pus est, aestatis (aetatis fl«) libri et 9 pristinas fac.es fl .ste] .st. L adtributum] ortributum Dic. (Dr. Par.) 2 11 gelonu (-nns 6«) hbn 10 colunturl coluut flP homies R" conL gelonis ^RBLWAP) * Li" 12 eques G sincerum NH cnm.nibus _iV £m G fugatis N 13 in caerulum] praestat SA, altero praestat ante .d P hoc] haec RCNH 14 anteit] altero exesecrandi Z, exegregand, *, exsegre- propensore G 15 pingui M 16 tristissima om. 18 ob] aut. r gandi W' sunt cibi C 17 M 19 ea] et ea II (LMGP) ut] et fl metu (o* fl) profugae om. SA tubin «G 20 obiacet] ad.acet SSn] RCNBP^Jyn A, tabim S, tybin i, (-cent fl°) H 83

Chalybes et 5 l.6,54. ign. l sit et inmensa deserta, quoad perveniatur ad Seras. || 15, || 2 Dahae in parte Asiaticae Scythiae crudelitate ab inmanissimis nihil pl. 38 3 discrepant. at Albani in ora agentes, qui posteros se lasonis credi 6, || pl. 12 4 volunt, albo crine nascuutur, canitiem habent auspicium capillorum: 7, ||

~~5 ergo capitis color genti nomen dedit. glauca oculis inest pupula: ideo nocte plus quam die cernunt.~~

~~'L. 149 7 Apud hos populos nati canes feris anteponuntur, frangunt tau- 6 8, || 6 ros, leones premunt, detinent quicquid obiectum est: ex quibus causis~~

~~9 meruerunt etiam annalibus tradi. legimus petenti Indiam Alexandro a 7~~

~~10 rege Albaniae duos missos, quorum alter sues sibi et ursos oblatos~~

~~lt usque eo sprevit, ut offensus degeneri praeda ignavo similis diu accu-~~

~~12 baret: quem per ignorantiam velut inertem Alexander exlingui impe-~~

~~13 ravit. alter vero monitu eorum qui donum prosecuti fuerant leonem ||~~

~~'L. 8, 150 14 missum necavit: mox viso elephanto notabiliter exultans beluam pri-~~

~~15 mum astu fatigavit, deinde cum surnmo spectantium horrore terrae~~

~~sol. 16 adflixit. genus crescunt ad formam amplissimam, terri- || hoc canes~~

~~17 licis latralibus ultra rugitus insonantes. haec sunt de canibus Al- 8~~

~~>l. universis. aequaliter omnes canes 8, 142 18 banis: reliqua communia || dominos 19 diligunt, sicut exemplis patet. in Epiro denique domini percussorem~~

~~>l. 8, 143 20 in coetu agnitum latratu canis prodidit. || Iaso Lycio interfecto canis~~

~~RCNH LMG(B) SAP v. 2 in parte Asiaticae — 8 premunt compilavit Isidoriis 9, 2, 05. 14, 3, 34~~

~~§ 7 expressit Priscianus v. 707 — 709 v. 18 dominos — 19 diligunt compilavit Isidorus 12, 2, 26.~~

a 1 et om. RCNH deseta R quod ad M seres LG 2 dahae] 11 (LMGP), dach(a)e / (RCNHSA) 3 albini G agentes] II (LMGP), gentes / (RCNSA, gentis H) postero Na 4 albo] cano SAP 2 canitiem] niciem G 5 ego Ha pupula] RNLP 1 et codd. quidam Isidori, popula G, pupilla CHMSAP* 8 premunt] 1 (RCNH) el II(LGH, premum 31), perimunt III (SA):

~~ut tauros premant, leones perimant Isidorus, tit vel in eius libro utraque lectio fuisse videatur quicquic S obi. est] obieceris SA quibus ex~~

1 SAP 10 oblatos] oblatus N , et oblatos L , ablatos H, albatos G 11 offensos S similes diues acc. M 12 quem per] per quam A imperauit] praecepit H, iussit SA 13 uero alter S monito M fuerant] / (RCH), fuerunt // (L31GP)N(?), erant III (SA) 14 elephante G, ele-

~~fonto iS', elepanto N notabiliter] nota in lite H primo RCNHA~~

15 astu] haustu R expectantium LMG , sepectantium S, om. H terrae a om. R 16 adfixit MG hoc genus canes] CN , hoc genus canis LMG, hoc genere canes R, horum generum canes H, hoc genus canum SAP crecit G iirmam N 17 ultra] ut NH ruditus P'1 18 domnos A et ita semper omnes om. SA 19 exemplis] omnibus ex. H patet] palam factum est SA domini om. H 20 in coetu] in conuentu Plinius iaso] RCNLMGPS, laso A, iasone H cu/n Plinio 6* 84

Lysimacbi regis canis flammae se l pl. 15, 9 ipsius aspernatus cibum inedia obiit. est. Garaman- 2 pl. 8, 142 iniecit accenso rogo domini et pariter igni absumptus || resistentes. 3 tum regem cc canes ab exilio reduxerunt proeliati adversus primas acies in- 4 pl. 8, 143 Colophonii et Castabalenses canibus in bella ductis i| pl. 145 Ap. Iunio P. Sicinio cos. damnatum dominum canis, cum 5 8, 10 struebanl. || ululatu pro- 6 abigi non posset, comitatus in carcerem, mox percussum potestas ei cibi 7 secutus est: cumcpie ex miseratione populi Romani in Tiberim cadaver S fleret, ad os defuncti escam tulit: ultimo deiectum pl. 146 conatus. canes soli nomina sua recognoscunt, 9 8, 11 adnatans sustentare || Indi coitus tempore in saltibus religant canes 10 pl. 8, 147 itinerum meminerunt. || femiuas, ut cum his tigrides coeant, quarum ex primis conceptibus 11 ob nimiam feritatem inutiles partus iudicant, itidem secundos, ter- 12 Aegyplii canes e Nilo numquam nisi currentes lam- 13 pl. 8, 148 12 tios educant. || 14 bitant, dum a crocodilis insidias cavent. mel. 9 Inter Anthropophagos in Asiatica parte numerantur Essedones 15 2, 1, 13 || est pa- 10 qui et ipsi nefandis funestantur inter se cibis. Essedonum mos rentum funera prosequi cantibus et proximorum corrogatis coetibus 17 fa- 13 corpora ipsa dentibus lancinare ac pecudum mixta carnibus dapes mini- 19 cere: capitum etiam ossa auro incincta in poculorum tradere sterium. -® RCNH LMG(B) SAP 20. v. 9 canes s. n. s. r. compilavit lsidorus 12, 2,

domini] (cibum 1 flammae] flammis SAP 2 inlecit M rogo R*NLMG 2 domini (domni A) rogo SAP .... domini et in litura R ), rogo domino CB, est om. SA gara- et p. igni absumptus (assumtus G, adsumptus NLP) aduersum mantem H 3 regem om. G proelianti N, praeliantes H P. SAP 4 colofoni RCNSA, colofinii M castaualenses RC, castabadenses castabalentes N ductis] ductus L\ productis SAP primae M a debuil esse Silio consule G, 5 sicinio] * * nio R , siccinio. H, sycinio A: 6' consule* Z 1 6 cum canis A non] no N possit ululatum S, ulu- romano G, populi lato M persecutus LP* 7 populi romani] populo adiectum NSAP 8 fierent R, fuerit M deiectum] inde deiectum H, N sustinere con. H, 9 adnans SA, adnotans M sustentare conatus] CNMG, a relegaut sustentare con. est RSAP, om. L solis H 10 indi] in R ter- RNLMP 11 ex] in RC 12 idem M secundus N, sccundo M canes 14 a om. H tius M 13 (a)egypti CN, egipti R e nilo A b a corcodrillis crocodilis] N, crocodillis R CGSAP, corcodillis R (?)LM , H 1 om. X 2 16 ipsi] 15 antropostagos H essedones] essedonos G, inc. L , a l nefandis om. funestantur (funerantur M) inter se c.] ipse H , si P H cant. pros. cibis polluuntur SA, cib. poll. f. i. s. c. P essedonium G 17 cadauera III (SA) SAP voet. corrog. SA 18 corpora] reliqui cum Mela, 1 ac pec. m. c.] lancinare] II (L*MGP, lanciare X ), laniare I (RCNBSA) pecudumque carnibus (canibus S) m. SA 19 auro uincta Mela 85

~~1 Scythotauri pro hostiis caedunt advenas. Nomades pabula se- 15, 14 el. 2,1,11 ||~~

2 cuntur. Georgi in Europa siti agros exercent. Asiatae perinde in sua diligunt. Satarchae el.2, 1,10 3 Europa siti neque mirantur aliena neque || 4 usu auri argentique damnato in aeternum se a publica avaritia vin- interius habitantium asperior ritus est: specus 15 el. 2,1,12 5 dicarunt. || Scytbarum

~~6 incolunt: pocula non ut Essedones, sed de inimicorum capitibus mo-~~

~~7 liuntur: amant proelia: interemptorum cruorem e vulneribus ipsis~~

~~8 bibunt: numero caedium honor crescit, quarum expertem esse apud foedus sanciunt non suo 16 ign. 9 eos probrum est: haustu mutui sanguinis ||~~

~~10 tantum more, sed Medorum quoque usurpata disciplina. be.llo deni-~~

~~11 que, quod gestum est olympiade nona et quadragesima, anno post~~

12 llium captum sescentesimo quarto, inter Alyatten Lydum et Astyagen firmata iura pacis. Colchorum urbem 17 pl. 6, 16 13 Mediae regem, hoc pacto sunt || 14 Dioscuriadem Amphitus et Cercius aurigae Castoris et Pollucis con-

~~15 diderunt, a quibus Heniochorum gens exorta est.~~

~~16 Ultra Sauromatas in Asia sitos, qui Mithridati latebram et quibus 18 l. 6, 17.19 || RCNH LMG(B) SAP~~

~~v. 1 Scythotauri — 2 exercent adhibuit Isidorus 14, 3, 32 v. 13 Colcho- 15 40. rum — 15 exorta est: similia Ammianus 22, 8, 24; compilavit lsidorus , 1,~~

~~1 namades 5 papula N sequitur H 2 georgii 1 (RCNHSA) assiatae G, siti] positi H exercunt NS asiatae] RVNHMSP, asyatae A, a*siatae L: Asiacae Melae liber Vat. tit libri Pliniani 4, 82; Axiacae Satma-~~

sius; cf. naaiaxrjg Plol. 3, 5, 11 el 'A&woiq Ptol. 3, 5, 18. 3, 10, 14 proinde S, deinde M 3 siti] positi H neque] seque M satharcae usu] sathar- X cheus N, satharcei H 4 dampnatos H a] ac H uindicarunt] II (LMGP ), pro- uindicauerunt I (RCNH) , abdicauerunt III (SAP>) 5 pecus H 6 cula N essedones] dones Z 2 capitibus .... interemptorum om. G 7 cruore RS 8 bibunt] uiunt N numerum N caedium] caedi * * L expertum G 9 eos] iudeos R probrum] probum NH, probatum M, 32 prob « * * profanum G mutuil uiui H sanciunt] r flrmant i L , 10 bella M 11 nono et quadragesimo S 12 aliatten M, adluattem R, aliriten P* adluuatem CN , aduatem H, aduaten LGP* , alyriten SA, astyagen] LMP, astiagen S, astragen G, astyagem NA, astiagem RCH 13 facto LMG, pactum S firmata] confirmata I (RCNH) iura] uera R 14 dioscuriadem] L X M, dioscoriadem L*GSP, dioscoriaden RCNH, dyoscoria- dem A amphitus] ampitus N: sic Plinio quique ex eo pendent, Amphistratus Straboni 11, 2, 12 p. 496 et Eustathio ad Dion. 680 et Iustino 42, 3, 3 cercius] RCNL cum Ammiano, certius M, tercius HS, circius GP cum Isidoro, cirtius A; telchius Plinii codices, frudius vel frandius luslini, ^Psxa? Slrabo el Eustathius 15 a] e R heniochorum] LMGP, enioc(h)orum RCNHS, eni- chorum A orta SA 16 ultro L sauromatas] aromata R sitos] situs M, tos NH latebra RC quibus originem medi dederunt] II 1 qui o. raedis dede- (LMGP ) cum Ptinio, quibus originem ediderunt I (RCNH), 2 runt III (SAP ): Medorum suboles Plinius 86

aboriente pl. originem Medi dederunt, confines suntThali hisnationibusquas 1 maciantur 2 contingunt Caspii maris fauces: quae fauces mirum in modum pl. 6,26.13 aestibus. Heniochorum montes Araxen, Moschorum 3 15, 19 imbribus, crescunt || Euphratis ortu i Pbasidem fundunt. sed Araxes brevibus intervallis ab fertur mare. Arimaspi circa Ges- 5 pl. 7, 10 20 caput tollit ac deinde in Caspium || pl. est. ultra hos et Riphaeum iugum 6 4, 88 clith.on positi uniocula gens || dicunt, quippe casus 7 regio est assiduis obsessa nivibus: Pterophoron pinnarum. dam- 8 21 continuantium pruinarum quiddam ibi exprimit simile aeternae caliginis mersa 9 nata pars mundi et a rerum natura in nubera sola terrarum 10 ipsisque prorsus aquilonis conceptaculis rigentissima. quam hiemem 11 non novit vices temporum nec de caelo aliud accipit 12 sempiternam. inhabitabiles tamen: 13 pl. /, 10 In Asiatica Scythia terrae sunt locupletes, 22 || ' universa, alites fero- 14 nam cum auro et gemmis affluant, grypes tenent quorum inmanitate obsis- 15 cissimi et ultra omnem rabiem saevientes. discerpunt, velut geniti »6 tente advenis accessus rarus est: quippe visos Arimaspi cum his dimicant, ut 17 23 ad plectendam avaritiae temeritatem. persequi qualitatem. 18 intercipiant lapides, quorum non aspernabimur || SAP RCNff LMG(B) . . sic: — fundunt compilavit Isidorus 14, 3, 32 impcnte v. 3 Heniochorum 4 - atque Araxen v. 4 sed Araxes habet et flumina magna Oscorum, Phasiden in Asiatica - 87, 1 dignitatem com- 5 mare compilnvit Isidorus 13, 21, 16 v. 13 1. pilarunl Priscianus v 698-703 et Isidorus 12, 2, 17. 14, 3, 32. 16, 7, fauces hi aliis 2 caspi R quae 1 thali his] thalii his (hiis P)SAP, H h NH, a maciantur] mactantur R C, mactatur R>, metantur (facces H ) om. S RCNHA monschorum G, oschorum H bis M 3 estibis C eniochorum interualles L cumlsidoro: Oscorum 4 phasiden R breuis S, breuiter H arimapsi geschthron] (ynq euphatis R\ euphrastis H 5 arimasri G, M gensclitheron S, genscly- xluSeov) Salmasius cvm Plinii edd., gesolithron P, gentesclitelon H), gensch- teron A, gensclithelon / (sic CN, gentesclithelon R, unocula (RCNH) thon II(LMG): gescliton libri Pliniani 6 posita S / rhipeum SP 7 ptero- ripheum HLMG, rypheum A, ripeum RC, rhipaeum N, ptoerophoron LGP phoron] NHM, pteroforon RC, pterofuron SA, 10 ipsique P porsus A' 8 similis S pennarum RS*A, paenarum C 1 rigentissima] ngen- conceptaculis] reliqui cum Plinio, conflatihus SAP accepit quam hiemem] qua gemem M tis H sola] salo S 11 M non habitabiles L*S tamen 13 asiadicii S scytthjica RN , scithica CH gryphes AP\ gnphes C, om. SA 14 grypes] NP\ gripes HS, cripes R, c hec ales' margo R arhyphes L, ghrypes M, ghryphes G alites] hic et diuites) (RCNHA, ad uenas S) ad uenas ferocissimae A 16 aduenis] (om. I rarus est Isidorus rarus] difficihs ac rarus diuites // (LMGP) : accessus hominum amplectendam R, ad SAP quippequiS discrepunt LM 17 ad plectandam S, quorum] quo M amplectendam H arimapsi CMS, aprimapsi R 18 non aspernabimur] conuenit SA qualitates SA 87

tertiam inter lapides dignitatem 37,62««ct. 1 smaragdishic locus patria est, quibus .37,65. 72. dedit: nam licet sint et Aegyptii et Calchedonii et Me- 2 Theophrastus || honos Scythicis. nihil his iucundius, pl.I-, 62 3 dici et Laconici, praecipuus est || aquaticum gramen, 24 4 nihil utilius vident oculi. in primis virent ultra 15, deinde obtutus fatigatos coloris reficiunt leni- 5 ultra amnicas herbas: || . 37, 63. 64 smaragdi re- 6 tate, nam visus quos alterius gemmae fulgor retuderit ne offen- 7 creant. nec aliam ob causam placuit, ut non sculperentur, qui verus 8 sum decus imaginum lacunis corrumperetur: quamquam si aspectus trans- 25 9 est difficulter vulneretur. probantur hoc pacto, inficiant aere repercusso, 10 miltant: si cum globosi sunt proxima sibi si neque umbra 11 aut cum concavi sunt inspectantium facies aemulentur: sortiuntur situs 12 neque lucernis neque sole mutentur. optimos tamen inveniuntur etesiis fianti- 26 resupina est et extenta. || .. 37. 65 13 quibus planities etesiae pluri- 14 bus: tunc enim detecto solo facillime internilent: nam saxorum 15 mum harenas movent. alii minus nobiles in commissuris aerariis apparent, quos chalcosmaragdos nuncupant. l. 37, 74 16 vel in metallis || vel plumbo vel 27 17 vitiosi eorum intrinsecus quasdam sordes habent, l. 37, 68 || laudantur austeri. sed mero sali similes. || || ,. 37, 63. 71 18 capillamentis vel etiam

~~RCNH LMG(B) SAP 16, 7, 2 praeterea hoc v. 17 vitiosi — 88, 1 inbuantur compilavit Isidorus loco secutus Plinium.~~

theophratus 1 zmaragdiB S. smaragdi M hic om.RCNH terti&R 2 M chalchedonii R, calcedonii A, sint et] sint et et S, sint RH calchedonii] CN, honor / chalcedonii plerique 3 laoconici M est honos] // (LMGSP), est aqua- (RCNA, honor est H) his] hiis N, om. M 4 utilius] uiridius H a amnaticas Rh ticum gramen] in (vel r) rigua gramina SA 5 amticas R , retu- lenitatem RC l 6 uisos N gemine HG retruderit S, etuerit R, ne] non S lerit H Bmaragdi MS recreant] r. et exacuunt SAP 1

l uulneratur M, 8 imaginis P uerus] uersus R 9 uulneretur] ueneretur R, P, conglobosi atteritur SA transmutant HA 10 cum globosi] cum golbosi a per- . . sunt om. C HA, conglobisi S proxima (si proxima SAP) . b a inspect.] in inspect. C aemu- cusso L 11 concaui] caui M , aui M utentur a optimo L lantur H si] qui / (RCNHSAi 12 mutentur] C 16 chal- 13 planitius P etensiis R flatibus LMG 14 enim] in M lapil- cozmaragdos S, chalcos (calchos R) smaragdos RC 17 sortes M 18 austeres et reliqui) lamentis H salis RLBP laudantnr austeris et (sic M, (lauantur HA et mero uiridi (uiridique GB) I (RCN) et II (LMGB), laudantur mero cor- margo S) austero mero sed (sed om. H) uiridi III (SAP)H: sed proficiunt oleo, ruplum, sed legil iam Isidorus: smaragdi autem mero et viridi Solino; qui tamen quamvis natura imbuantur omnino non ex Plinio , sed ex quibusdam viri(de)s nasci videntur, quoniam oleo meliores fiunt Plinius (Bumb.) ut videlur omissis 88

~~viridi proficiunt oleo, 15, 28 quamvis natura inbuantur. || et cyaneus e Scythia 1 pl. 37, 119~~

~~est, optimus si caerulo coruscabit. cuius gnari in marem et feminam 2~~

~~genus dividunt: feminis nitor purus est, mares punctillis ad gratiam 3~~

~~interlucentibus auratilis pulviculus variat. 4~~

~~Istic et crystallus, quem licet pars maior Europae et 5 29 || particula pl. 37, 23 Asiae subministret, pretiosissimum tamen Scythia edit. mullus ad po- 6 pl. 26 || 37,~~

~~30 cula destinatur, quamlibet niliil aliud quam frigidum pati possit. sexan- 7~~

~~gulus invenitur. || qui eligunt purissimuni captant, ne quid rufum, 8 pl. 37, 28 ne nubilum vel spumis obsitum arceat perspicuitatem: tunc ne duritia 9~~

~~iusto propensior obnoxium fragilitati magis faciat. 31 || putant glaciem 10 pl. 37, 23~~

~~coire et in crystallum corporari: sed frustra: nam si ita foret, nec 11~~

~~Alabanda Asiae nec Cypros insula hanc materiam procrearent, quibus 12~~

~~est. Livia admodum calor iugis || Augusti ad magnitudinem cl librarum 13 pl. 37, 27~~

~~inter Capitolina donaria crystallum dedicavit. 14~~

~~1 Fabulae Hyperborei et rumor irritus, si 16, || erant quae ilhnc ad 15 pl. 4, 91~~

~~nos usque fluxerunt, temere forent credita: sed cum probissimi auc- 16~~

~~tores et satis vero idonei sententias pares faciant, nullus falsum re- 17~~

~~formidet. de Hyperboreis rem loquemur. || incolunt pone Pteropho- 18 pl. 4, 89~~

~~RCNH LMG(B) SAP~~

~~v. 1 et cyaneus — 4 variat compilavit Isidorus 16, 9, 7 cf. 14, 3, 32 § 29 adhibuit Priscianus v. 704 v. 6 multus — 7 possit compilavit Isidorus~~

~~16, 13, 1 (cf. 14, 3, 32) praelerea hoc loco secutus Plinium.~~

~~1 quamuis] quam R cyaneus] cyeneus H, cyoeaneus S, coanus A cyanos Plinii cod. Bamb., cyanea gemma Isidorus e scythia] NSAP, ex- cyt(h)ia RC, et scythia 31, scythia LG, om. H 2 coruscauit RC gnari]~~

a l ignari NG, signari M mare JV 3 punctillis] I(C P , punctilis NS, punctilibus R) et II (LMB), punctulis CHGP2 cum Isidoro, punctis A 4 auratis H puluiculus] RCNHLB, puluiculis P\ paluisculus CMGAP", puluisculis S.- auratis puluisculis uarians Isidorus 5 istic] astici N, est hic H 6 sumministrent M, sumministrant SA syrthia G dedit RCN multos HLB, multis GP 7 destinant H post destinatur ins. nam fert calorem praecipue SAP 2 fridum G sex angulis RCNSP 8 qui] quia N 9 ne nub.]

LMG, neque nub. RCN, ne quid nub. H, neue nub. SAP perspuitatem P' 1 fra- a gilitate S, fragitati M graciem M 1 1 frustra] fr. est H 12 alauanda N, alanda RC, albanda M cyprus NA, ciprus H materiem A 13 adm. c. iugis

~~1 1 est] regionibus incitatissimus (-mis S ) calor est (est om. P) SAP libia~~

l 2 RCA angusti RC , augusta H, augusto C ad magnitudinen] maguitudine R, ad pondus SA cl om. N 14 capitulina LMG 15 fabulae erunt hyperborei] fabula erat de hyperboreis (hisp- G) II (LMGP) insitus H 16 probissimi] NLMGAP, probatissimi RCHS 17 faciunt HLMGP2 refomidet N 18 hiBperboreis G loquemur] loquimur II (LMGP) pone] // (MGBSA, prone LP), pene / (RCNH) ptorofuron A, ptoroforon H :

eam 2 accipimus iacere. gens beatissima. || 16, l. 4, 90 1 ron, quem ultra aquilonem 2 Asiae quidam magis quam Europae dederunt. alii statuunt mediam renascentem 3 inter utrumque solem, antipodum occidentem et nostrum sunt 4 quod aspernatur ratio tam vasto mari duos orbes interfluente. apud quos mundi cardines esse credunt et ex- 3 l. 4, 89 5 igitur in Europa. || lucem, aversum una tantum die

9 inlinitum diem, sex aliis continuam esse noctem. de caelo magna do- 10 clementia: aurae spirant salubriter: nihil noxium flatus habent. sumministrant. 11 mus sunt nemora vel luci: in diem victum arbores innocentiam 4 12 discordiam nesciunt: aegritudine non inquietantur: ad mortem accersunt et voluntario interitu •l. 4, 90 13 omnibus aequale votum. || delibutique 5 14 castigant obeundi tarditatem: quos satias vitae tenet, epulati sepulturae 15 de rupe nota praecipitem casum in maria destinant: hoc arbitrantur. aiunt etiam solitos per virgines pro- >l. 4, 91 16 genus optimum || hae quo- 6 17 batissimas primitiva frugum Apollini Delio missitare: verum devotionis quam 18 niam perfulia hospitum non inlibatae revenissent, receperunt. 19 peregre prosequebantur pontificium mox intra fines suos Asia gens est ad initium orientis aestivi, ubi deficiunt 17, 1 pl. 6, 34 20 || Altera in

~~21 Riphaeorum montium iuga. Hyperboreis similes dicunt Arimphaeos.~~

~~RCNB LMG(B) SAP~~

~~v. 20 ubi deficiunt — 90, 3 laedere: similia Ammianus 22, 8, 38 V. 21 Hyper- boreis — 90, 8 Hyrcani habent compilavit Capella 6, 065.~~

gens 1 quem] quae S, quam C (marg.) accipimus] accepimus HSA l felix beatissima (gentem beatissimam RC ) respondens Plinianis gens in orationis tenorem non recle receptum est 4 iusto A duo RCNS inter- fluentes RCNBS 5 quos] quds G mundo S 6 semestrem SA aduersum LMGP, et au. A una] reliqui cum Plinio, uno SAP diem R 7 putant RCNBP 8 aut autumnali G 9 magnam L 10 clementiam LM, clemtia H noxium] I(RCNHSA), noxii II (LMGP).- omni adflatu noxio carens Plinius flatius R domos M 11 arrabores G 12 aegritudinem H, egritudie R" subministrat N 13 arcersunt G, accer- scunt H, accersiunt A, ascessunt M 14 satias] saties A ten. uit. SAP dilibutique RCNLSP, delibatique G, dilibus utique M 15 de rupe notal erumpunt ac M maria] profundum mare SA, profundum mare maria P 16 arbitrantur] ducunt SA solitus M 17 primitiua] primitias A, si primitias S haec RNH, hee C 18 persidia M, perfidiam S, perfidiae A inlate R reuenissentl renisse G, reuenisserant M deuotionem H 19 pontifieum H mox intra] // (LMGSAP), intra / (RCNB) 20 est om. C ab initio SA aestiui om. L deficiuntur R 21 riphaeorum] LM, 90

~~iuxta viros ac 1 pl. 6, 35 cf. II et ipsi gaudent frondentibus arbustorum: bacas edunt.~~

~~. 1,19,20 ".,,.. , ... , MEL. feminas taedel cnnium: ulerque sexus comas tondet. amant quietem, 2~~

~~17, 2 non amant laedere. sacri babentur attrectarique eos etiam a ferocis- 3 simis nationibus nefas ducitur. quicumque periculum a suis metuit, 4~~

3 si ad Arimphaeos translugerit, tulus est, velut asylo tegatur. ultra hos 5 Cimmerii et gens Ainazonum porrecta ad Caspium mare, quod dilap- 6 pl. 6, 36 || sum per Asialicae plagae terga Scythicum inrumpit Oceanum. 7 4 Magnis deinde spatiis intercedentibus ostia Oxi fluminis Hyrcani 8

habent, gens silvis aspera, copiosa inmanibus feris, feta tigribus. 9 pl. 8, 66 || 5 quod bestiarum genus insignes maculis notae et pernicitas memora- 10 pl. 8, 62 || bile reddiderunt. fulvo nitent: hoc fulvum nigrantibus segmentis 11 pedum motum nescio ve- 12 pl. 8, 66 interundatum varietate adprime decet. ||

locitas an pervicacia magis adiuvet. nihil tam longum est quod 13 non brevi penetrent: nihil adeo antecedit, ut non ilico adsequantur. 14 6 ac maxime potentia earum probatur, cum maternis curis incitantur, 15 cum catulorum insistuut raptoribus: succedant sibi equites licet et 16 astu quantolibet amoliri praedam velint, nisi in praesidio maria fuerint, 17

~~7 frustra est ausum omne. notantur frequentissime, si quando latrones 1S suos renavigantes vident, in litore irrita rabie cernuari, velut propriam 19~~

~~RCNH LMG(B) SAP~~

~~v. 9 gens — tigribus compilavit Isidorus 14, 3, 33 v. 10 quod — 11 red-~~

~~diderunt compilavit Isidorus 12, 2, 7.~~

R, rhipeorum NS ripheorum CH , rypheorum A, ripaeorum P, ripeorum hiiperboreis G similis SP arimphaeos] NLG, arimpheos HP, arimfaeos S, arymfoeos A, arbympheos R, arhimpheos C, arepheos M: Arinfei Capellae

~~libri, Armefi Ammiani~~

1 arb. frondibus gaud. SAP ac] LMGSAP, et RCNH 2 taedet] aedet R uterque] ita (itaque S) uterque SAP tondet] CLMGP, tondent RNSA, tondtint H 3 attractarique 5 4 nationibus] 11 (LMGP), orn. I dicitur 1 (RCNHSA) : feris adcolarum populis Plinius ducitur] // (LMGP),

. aremphaeos L, arephaeos M, (RCNHSA) 5 si ad . . . 7 oceanum om. A arympheos R, arimpheo N tranfugerit M totus M insylo G 6 cimmerui M delapsum RCNHSP 7 terga] terram RCNH, om. G inrupit M 1 8 sed magnis A oxii RCNHSA: zoni libri Plinii fluminibus P hyrcanus M 9 feta (freta L) tigribus (tigridibus A) om. M 10 nocte JY memorabiles H 11 sementis R 12 uarietatem RCLM pedem M montum R 13 peruicatica S adiuuent RNH, adiubent C 14 breu pene- tret 6' 15 potentia earum (harum SA)] e. p. H concitantur RCNH

17 astu q. amoliri (ampliori H)] astu quantamlibet fuga amoliri S, astu quantalibet fugam moliri A, quantalibet fuga astu quantolibet amoliri P nisi] RCNHMSA, ni LGP 18 asum O 19 suos] suos asportatis catulis SAP cernuari] cerni R propria RC 91

~~castigantes ruina: quamquam de fetu universo pl. 1 tarditatem voluntaria~~

2 vix unus queat subtrahi. Hyrcania, minutis orbi- 17, 8 Pantherae quoque numerosae sunt in l 8 62 3 || ex fulvo circulis vel caerula vel alba 4 culis superpictae, ita ut oculatis tradunt odore earum et contemplatione 5 distinguatur tergi supellex. ubi eas persentiscant properato convenire 6 armenta mire adfici atque ab- torvitate: quam ob causam pantherae 9 7 nec terreri nisi sola oris corporis reliqua sunt spectanda praebent, ut 8 sconditis capitibus quae secura vastatione. sed Hyr- obtutum populentur || 8 100 9 greges stupidos in intemptatum nihil esl, frequentius eas veneno 10 cani, ut hominibus carnes inlinunt atque ita per compita 10 11 quam ferro necant. aconito esae sunt, fauces angina obsidentur. 12 spargunt semitarum: quas ubi sed pantherae ad- pardalianchem dederunt. || .8, 101 18 ideo gramini nomen devorant et suopte ingenio pesti 14 versus hoc virus excrementa humana adeo ut eiectis interaneis mortem diu 15 resistunt. lenta illis vivacitas, et pardi sunt, secundum a panthens 11 > in his silvestribus L . 8, 63 16 differant. || exequendi: quorum adulteris coitibus 8'. satis nec latius || pl. 43 17 genus, noti et leones quidem procreantur, sed 18 degenerantur partus leaenarum

~~19 ignobiles. ent omittendum, unde 1», 1 Quoniam in Ponlicis rebus sumus, non pl. 4, 93 20 ||~~

quoniam RCNH LMG(B) SAP; Anonymus Leid. (p. 16) a v. 20 supellex 3. 33 v. 3 minutis - 5 v 3 pantherae adhibuit lsidorus 14, terrcri n. s. o. t. uffert Aldlielmus compilavit Isidorus 12, 2, 8 v. 1 nec 11. sunt — leaenarum adhibuit Isidorus 12, 2, 10. p. 292 Giles v. 16 pardi 14, 3, 33.

panth. defectu uniuersae uiae II (L.MGP) 3 1 de fetu uuiuerso] numerosae] numero res R 4 ita quoque] et (e R) panth. RCNH quod alba H om M furuo SA contra Isidorum uel alba] SAI" persenticant L, persentiscunt 5 destinguatur L 6 mire] amore abconditis G 9 greges] RCNHS conueniret G 1 ori oruitate L i» hirtani G 10 frequen- pecuarios greges SAP optutu AP>, optutum esae sunt] qua (quae H) sublesae sunt RLNH, tias eius P' 12 quas ubi angina] angi R\ angna S, quas ubi spargunt se G fauces] f. earum SAP Plinio pardaliachen LMGP, parda- G 13 pardalianchem] RCNH cum , om 2 suopte] suopote M, suapte S , liachem S, parthalyachen A 14 crernenta R eictis 16 defferant L suo post i, suo C 15 electis N, euectis H, M a] am pathens LM siuestribus N secundum] sed unum H M 2 cotibus S IS degene- 1- adulteriis RNM\ adul * . . C\ adulterinis C laenarum L qmdem rantur] maculantur P* partu NS. pardus R om. H prooreantur G 92

~~mediterranea maria caput tollant. existimant enim quidam sinus istos 1 pl. a Gaditano freto nasci, nec aliam esse quam eliquia in- || originem 2 sol.~~

~~rumpentis Oceani: cuius spiritu pervadente apud aliquot mediterranea 3~~

~~2 litora sicut in Italiae parte fleri accessus vel 18, recessus. || qui contra- 4 pl. 4, 93~~

~~rium sentiunt, omnem illum fluorem aiunt a Ponticis faucibus in- 5~~

~~undare, idque fulciunt argumento non inani, quod aestus e Ponto 6~~

~~profluus numquam reciprocetur. 7~~

~~1 Insula Apollonitarum a 19, || octoginta milibus passuum abest Bos- 8 pl. 4, 92~~

~~phoro Thracio citra Histrum sita , ex qua M. Lucullus Apollinem 9~~

Capitolinum nobis extulit. || ante Borysthenem Achillis insula est 10 pl. 4, 93. || 10, 78 cum aede sacra, quam aedem nulla ingreditur ales: et quae forte 11 raptim properat. 2 advolaverit, fugam || Oceanum septemtrionalem ex ea 12 pl. 4, 94 parte, qua a Propaniso amne Scythia adluitur, Hecataeus Amalcium 13

~~appellat, quod gentis illius lingua signiflcat congelatum. Philemon 14~~

~~a Cimbris ad promunturium Bubeas Morimarusam dicit vocari, hoc 15~~

~~est mortuum mare: ultra Bubeas quicquid est Cronium nominat. 16~~

/^ • • . PL. 6, 60 ; c[. n ,i ... , r. ... 3 Mare autem Caspium ex altero Ponti latere ultra Massagetas et 17 || sol. 49, 7 Apalaeos Scythas esse in Asiatica plaga dulce Alexandro Magno pro- 18 || pl. 6, 51

~~RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c.) acl 7 reciprocetur v. 8 insula— 12 properat afferl Dicuill,h\.~~

1 mariria M tollant] / (RCNSA Leid., extollant [H]), attollant II (LMP, atollant 0) 2 fretu SLeid. eliquia (reliquias C- et pro gl. R) inrumpentis (erumpentis [H])] inundationem aestuantis SA, inundationem P- 3 perua- gante SAP- aliquos R[B] 5 a] e [H] 6 aestus] uestus M, uetus L

7 profluus] non inani (sic) L reciprocertur iS S apollonitarum] RCNLG, appollonitarum HA, apoflinitarum SPDic, appollinitarum 31: Apolloniatarum Plinius octoaginta N passuum] uasuum Dic. (Par. Dr.) bophoro R,

~~bosporo Dic. 9 thracio] RCNAP cum Plinio , thratio 5, trachio H, thracia~~

LMG, tracie Dic. citra] LMGSAP cum Plinio , circa RCNHDic. qua orn. N marcus] SA cum Plinio, om. 1 (RCNHDic.) et II (LMGP) lucus S apollinen MG, apollinum R 10 capitolium R nubis Dic. intulit M boristhene R, boristene C, boristhenen Dic, boristeben SA, brys- thenem M achillos SAP, hancillis Dic. 11 nullus Dic. et] ei G quae] qui Dic. 12 aduoluerit H" raptum G fuga LMGP oceano M ea om. RP 13 qui S propaniso] RCNH, propanisso LMGPSA: Parapa- niso Plinius (Leid.) amnis RC~, am * * Cl amalacium R, amalfium S,

~~amalchrum G 14 congelatum] // (LMGP) cum Plinio , congelatum mare 1~~

~~(RCNHSA) 15 cibris N, cybris RC, cimberis SP . morimarusam] SA, mori- marussam RCN, maiimaruscam H, morimaurusam LMG, murimarusam P 16 cronum LMG 17 mare bis P caspium] caspidum G, caspium et RCN,~~

~~caspium est H massegetas P 18 apaleos CN , apaleas R, apuleos H~~

~~1 dulce] duce 1 (RCNH) el II (LMGP ), dulce haustu S, dulce (dulci P-) haustu sicut AP- 93~~

Mitbridatico, sicut com- i'L. l batum est, mox Pompeio Magno, qui bello periclitari fidem voluit. id 19. 2 milito eius Varro tradit, ipsis baustibus confluit, 3 evenire produnt e numero fluminum, quorum tanta copia ibi non omiserim quod per idem tempus 6, 52 4 ut naturam maris vertant. || ad Alierum 5 eidem Magno licuit ex India diebus octo ad Bactros usque mare Caspium, 6 flumen, quod influit Oxum amnem, pervenire, deinde amnis penetrare fluentum, qui Armeniae 6, 39 7 inde per Caspium ad Cyri || itaque a Cyro diebus non amplius quin- 5 6, 52 8 et Hiberiae fines interluit. || Phasidis pertendit: 9 que itinere terreno subvectis navibus ad alveum advehi liquido probatum 10 per cuius excursus in Pontum usque Indos Xenophon Lampsacenus a litore Scytharum in in- 6 4, 95 11 est. |1 auctor est inmensam et 12 sulam Abalciam triduo navigari: eius magniludinem separari, quas qui habi- 13 paene similem continenli: nec longe Oeonas perinde 7 14 tent vivant ovis avium marinarum et avenis vulgo nascentibus: indigenae 15 alias propter constitutas aeque insulas, quarum Hippopodes desinunt: esse 16 humana usque ad vestigium forma in equinos pedes 8 aures adeo in eflusam magnitudinem dila- 17 et Phanesiorum , quorum

~~RCNH LMG(B) SAP 25 v. 16 esse v. 15 Hippopodes — 16 desinunt compilavit Isidorus 11, 3, et — 94, 2 vestiant: similia Isidorus 11, 3, 19.~~

ipsi 1 rumpeio M, peio L thridatico R, mithriatico S 2 R austibus L, ausibus GB, austilibus N, haustribus M peritari S, pernoscere idem] pridem S /> 2 uol. fid. H 3 uenire G 4 uertat RCNH per h in Bactros, a bactris 1 5 acl bactros] II (LM GBP, bractros M") cum Plinio: h a dalietrum A, (RCNHSA) ad alierum] RG, dalierum C NHBSP\ alierum C , dailerum L, dalerum MP>: ad Iacrum Plinii libri 6 quod] reliqui cum Plinio, quo LMG influxit S mare] in mare SP 7 inde per caspium om. H a. d. 8 ad cyri] adquiri RCN, acquiri H penetrari MS iuterludit S n. RCNE 9 itinero N ad alueum om. S pertendi M 10 portum RCH indos (indios NH) a. liquido (-dum RCN) p. est] uenientes india 1. e. uenientes india probatum est inu. p. e. inuehi posse SA, indos a. 1. p. (vel f) on] xeneph (vel f) on LG posse P 1 1 auctore L xenoph h lamsac(a)enus reliqui in om. L 12 abal- lampsacenus] CM , lapsacenus R, cia R, abaltiam HA: balciam Plinius oeonas] / (RC, aeonas H, oecanus N, oecenus S, ocaenas A), oaeones II (LP, oaeonas M, oeones B, aecues G): Oeonae Plinius, Oeneas Mela 3, 6, 8 (Vat.) habeut / (RCNHSA) 14 aduenis R 15 pr. contitutas N, const. propter S insula L quorum A hippopodes] N, hyppopodes jR*, hypopodes R", yppopodes C, hippopodas SAP, hippodes MG, ippodes HL 10 desinunt] sinunt S esse] est H 17 phanesiorum I (CNH, phenesiorum R, fannesiorum SAP) ciiin indice M: pannesii etPlinio, hauesiorum I (LMG\: Panotios dicil Isidorus 11, 3, 19, san-

~~1 nalos Mela 3, 0, 8 (Vat.) aures] ad aures L dilatantur H 94~~

tentur, ut reliqua viscerum illis contegant nec amiculum aliud sit 1 pl. (juam ut menibris membra vestiant. 2 9 Autequam digrediamur a Scytliia, religio est praeterire, quaenam 3 sol.? 19, || peculiares sint ferae Scytbiae. ceivi plurimi in bac terra: igitur 4 generis huiusce cum statum tempus 5 pl. cervos persequemur. || mares 8, 112] 10 venerem incitavit, saeviunt rabie libidinis. feminae licet prius con- 6 Arcturi sidus. nec qualibet partus 7 ign.? serantur, non concipiunt ante || suos educant. teneros studio occulunt et absconditos inter profunda 8 11 fruticum vel berbarum pedum verbere castigant ad latendum. cum 9 exercitio docent cursu et adsuescunt salire 10 pl. 8, 113 maturuit ad fugam robur, || canum latratibus secundo vento vias dirigunt, 11 pl. 8, 114 per abrupta. || acceptis ut odor cum ipsis recedat. mirantur sibilum fistularum: reclis au- 12 ribus acutissime audiunt, submissis nibil. suipent omnia: propterea 13

~~sagittantibus. si maria tranent, non 14 . 12 facilius obvios se praebent || PL 8, 115 aspectu petunt litora, sed olfactu: iufirmos ponunt in ultimo et las- 15~~

sustinent. e coruibus quod dextrum 16 pl. s, 116 cf. sorum canita clunibus per vices || - v 9R 149 226 gestias, utrum velis 1T -°' 13 fuerit efficacius est ad medellam: si fugare angues si cui in- 18 ures, quae ustrina praeterea nidore vitium aperit ac detegit, in 19 est morbus comitialis. pro aetate ramns augent. id incrementum

~~RCNH LMG(B) SAP~~

v. 12 mirantur s. f. — v. 8 teneros st. occ. compilavit Isid. 12, 1, 21 si maria 16 sustineut compilavit lsidorus 12, 1, 19; cf. Capella 9, 927 v. 14 sustinent — 15 olfactu affert Aldhelmus p. 323 Giles v. 15 et lassorum — 16 affert Aldheimus p. 283 Giles.

contegunt 2 quem P membris 1 uicerum N illis om. A M h membra] RCNH, membra membranis aurium LMSAP uestiunt LM G, uesti- scyth.] ibi gant S, uestunt Ma 3 digredimur SP> a] ab LMG 4 pec. s. f. persequamur M buiusce] pec. s. f. P, pec. ibi s. f. SA 5 ceruus N statutum est S huius quos RCN, huius H statutum RCNHMAP-, rabie libidiuis saeviunt 6 incitauerit H rabia M libidinis] 1. efferati SAP: 2 X 7 acturi L nec] ne RCNH PUnius consecrantur L*P , conserant GP studio] studios(a)e quolibet R 8 educent RCNHS tenero NH, eneros G maturuit] NLMGSP, matu- SAP inter] inter in S 9 pedum] pede R 10 rubor M rauit C, maturant R, maturuerit H, maturiunt A fugas R cursus NLMGP: partus exercitio] per exercitium H cursu] RCSA, cursum H, RCN, sallere S, exerceut cursu Plinius et om. RCNMHSA salire] salere secundum om. M 11 abruta RH accoeptis L, acconc(o)eptis GB Isidori codd. uentum GP1 derigunt LP' 12 sibilo C rectis] plerique cum olfatum G lassaro- bonis, erectis RC 14 se obbios C tranant R 15 17 est rum G 16 gluuibus L e] ex C, om. S dexterum RCNP putes SA 18 uias om. M augues L gestias utrum uelis] uelis utrum auget id] in G SAP nitorei? sicubi SA 1 9 ramos] ramulos SAP H 95

~~1 sexennes perseverat: deiuceps numerosiora non possunt (iericornua, pos-~~

~~2 crassiora: quae quidem castratisnumquamcrescunt nec tamendeci- 19, 14 >L. 8, 117 sunt |~~

~~>l. 8, 116 3 dunt. |dentes moustrant senectutem, cum aut pauci inveniunturaut nulli. 15~~

~~>l. 118 4 serpentem hauriunt et spiritu narium extrahunt de latebris cavernarum. 8, I pl. 5 dictamnum ipsi prodiderunt, dum eo pasli excutiunt accepta tela. | 8, 97 I~~

~~'L. 8, 101 herbam quoque quam ciuareni vocant contra noxia edunt gramina. 16 matris suae l. 28,150 7 | adversus venena miriflcum est innulei coagulum occisi in~~

L.8,119. sol. S utero. patuit numquam eos febrescere, quam ob causam confecta || || 9 ex medullis ipsorum unguina sedant calores hominum languentium. solitos 17 'L. 8, 119 10 | legimus plurimos matulinis diehus cervinam carnem degustare

~~11 sine febribus longaevos fuisse: quod demum proderit si uno vulnere~~

~~12 fueriut interempti. ad dinoscendam vivacitatem Alexander Magnus 18~~

~~13 torques plurimis cervis innexuit, qui post annum centesimum capti~~

~~sol. 14 necdum senii indicium praeferebanl. I~~

~~?l. 120 15 Eadem paene specie sunt quos tragelaphos dicunt, sed non 19 8, ||~~

~~16 alibi quam circa Phasidem apparent: tantum quod illi villosos habent~~

~~17 armos et menta promissis hirta barbis.~~

pl. 18 Mons Saevo ipse ingens nec Riphaeis minor collibus initium Ger- 20, 1 4, 96 I 19 maniae facit. Inguaeones tenent, a quibus primis post Scythas nomen populis nunie- 2 sol. 20 Germanicum consurgit. || dives virum terra, frequens RCNH LMG(B) SAP

v. 3 serpentem — 5 tela: similia Isidorus 12, 1, 18 17, 9, 29 compilans {ut rnonuit Dressel) cum Solino ilem Urigenis in cant. cant. versionem Hieronymiauam (opp. vol. 3 p. 528 Vall.) v. 15 eadem — 17 barbis compitavit Isidorus 12,

~~1, 20 v. 20 dives — 96, 1 inmanibus compilavit Isidorus 14, 4, 4.~~

2 1 sexennes] sex menses S perseueret M numerisiora N possunt crassiora (grassiora L)] LMGSAP, crassiora (om. possunt) RCNH 2 castra- tus L, crastatis R, cast * * atis C 3 monstrant] indicant SA 4 serpentem] serpentes SAP 5 diptannum H ex eo] SP contra Isidornm 6 cinaren HS, ciranen A, cinerem P', cinare M noxa R gramen SA 7 aduersum L^SAP mirificum] trificum R est om. SA hinuli CH, innuli R, hyn- nuli A coagulum] quagulum 31, corculum P* coutra Plinium in om. RNH suae om. A 8 uterum N paruit 31 confecta] non fecta 31" 9 ipsorum / (RCNHSA), eorum II (LMGP) 10 legimos N matunis G a solitus L 1 1 quod] quae SA proderet H uuln. fuer.] f. u. A 14 senii] senis / (RCNH), semi 31 15 sunt] stru H stragelafos S 16 alibus 31 phasiden P, fassidem H 17 hyrto 31 barbaris P l 1S saeuo] II (L31GSAP) cum Plinio (Leid.), aeuo / (RCNB) nec] ac H ripheis CNHA, rhifeis 31G, ripeis RS, rhipeis P 19 fecit G inguaeones] // (LP, ingueones G, in- guaeonos 31) cum Plinio, ingyeones 1 (CN, ingiaeones //, ingeeones R), ingy- nones III (S, inginones A) primus IIM scythias II (L3IBP) 20 uirum] /// (SA), uirorum // (LMG, uiuorum P), horum / (RCNH): dives uirium Isi- dori ut videtur codices trequens freques G 96

pl. so extenditur inter Hercynium saltum et rupes Sar- 1 4, rosis et inmanibus. || pl.4,ioo perfunditur. de 2 sol. incipit Danuvio, ubi desinit Rheno || matarum. |j ubi Viscla amnes latissimi praecipitant internis eius partibus Alba Guthalus

in Oceanum. pennae per obscurum emi- 5 pl. lu, \6i Saltus Hercynius aves gignit, quarum 20, 3 || unde ho- igis. nox denset tenebras. || 6 cant et interlucent, quamvis obtenta excursus sic destinant, ut illis 7 mines loci illius plerumque nocturnos praeiactisque per opaca cal- 8 utantur ad praesidium itineris dirigendi, plumarum refulgentium. 9 lium rationem viae moderentur indicio | pl. 38 omni septentrionis plaga visontes frequen- 10 8, 4 in hoc tractu sane et in sol. colla, iubas horridi, ultra tauros 11 tissimi qui bovis feri similes, saetosi || nesciunt. sunt et uri, quos in- 12 pl. 8, 38 5 pernicitate, capti adsuescere manu || paene ad cervmam fac.em 13 peritum vulgus vocat bubalos, cum bubali taur.na cornua 14 pl. 11, libj istis porro quos uros dicimus in Africa procreentur. || ut dempta ob insignem capacitatem lo in tantum modum protenduntur, est et alce muhs compa- 16 pl. 8, 39 6 inter regias mensas potuum ge.ula fiant. ||

RCNH LMG(B) SAP compilarunt Pnsaanus v. 27«. 2/8 et lsi- v 5 saltus — 9 refulgentium hoc tractu - 97, 9 ipsam refert Dicwl 7, dorus 12 7 31 U 4 4 v. 10 in bubali- 14 procreentur compi- 16-18, 'compilavit Isidorus 14, 4, 4 v. 13 34. istis - 16 fiant compitavit Isidorus 12, 1, lavit Isidorus 12, 1, 33 v. 14 G, hircunium SA erquinium RC , ercinium 1 herquiuium NHLMP, praeter S profundi- armatarum R, sarmentarum A 2 denubio libri 3 guttalus R, gutthalus CN tur S de int. e. p.] ex p. e. int. SA uistla /// (SAP): Vistulus sive Viscla Phmus uisclal / (RCNH) II (LMGP), omnes praecipitant] praecipitantur (inde Viustia Dicuil 1, 15) RC herquinias NH, herqmhmus L, her- rB4P> 5 herquinius CMP, erquinius R, pinnae NLMS^ 6 denset] cogat cinius G, hercunicis S, hircunius A loci illius] loco cullius M nocturno M denset S, cogat et denset A 7 ductum SAP* contra Isidorum rigendi destinat G, desinant S 8 praesidium] ordinem lllustrent (-trant t>A) RC uallium H 9 ref. uiae mod.] uiae anthropofagos reful- S4P* pluma P l fulgentium R, refulgentium inter stratu et in] et 5^ omne N gentium (sic) M 10 sane om. N H septentnone (, uisontes septentriouis] reliqui et Dicuil (non septentrionalis), bouis fen] qm boues LMSAP, uesontes GB, bisontes RCNHDic. 11 qui fens feri (Par., fieri Dresd.) Dic, qui boues feri L, e quibus feris M, qui bobus Plinius saxosi A RCNHGBP qui feris SA: boum ferorum genera Dic. oridi L 12 pernicitatem R collo Dic. iubis SAP\ iuba quos et />' inmentum RU\ Dic manu aesciunt] manum nequeunt SA quos] (Dr.) 14 in africa post procreentur 13 uocat (uocant SA) bubj b. u. Dic. lsti uro procreentur] magis abundent SA contra Isulorum H Dic (Dr ) empta S, depta Dic. (Dr.) ™ignem] NM 15 protendunt H demptam R, alcem N, alces MGPDus. signem G 16 potuum (potum C) ger.] g. p. SAP 97

~~pi.. 8, 40 1 randa, adeo propenso labro || superiore, ut nisi recedens in posteriora~~

~~auct. ,. 8,39 2 vestigia pasci non queat. || Gangavia insula e regione Germaniae 20, 7~~

~~3 mittit animal quale alce, sed cuius sufTragines ut elephantis flecti ne-~~

~~4 queunt: propterea non cubat, cum dormiendum est, tamen somnulen- 5 tam arbor sustinet, quae prope casuram secatur, ut fera dum adsuetis~~

~~6 fulmentis innititur faciat ruinam. ita capitur: alioquin difflcile est~~

~~7 eam mancipari: nam in illo rigore poplitum inconprebensibili fuga~~

~~8 pollet. de Germanicis insulis Gangavia niaxima est, sed nihil in ea 8 9 magnum praeter ipsam.~~

~~..?c/.pi,.37,23 10 || Nam Glaesaria dat crystallum, dat et sucinum: quod sucinum || 9~~

' U ^ el mani gentiliter vocant glaesum. qualitas materiae islius summatim tf" f'of 12 antea Germanico autem Caesare omnes Germaniae oras scrutante 13 conperta: arbor est pinei generis, cuius mediale autumni tempore

.. 37, 43 14 sucino lacrimat. || sucum esse arboris de nominis capessas qualitate: 15 pinum vero, unde sit gignitum, si usseris, odor indicabit. pretium 16 operae est scire longius, ne Padaneae silvae credantur lapidem fle-

~~n visse. hanc speciem in Illyricum barbari intulerunt: quae cum per 1(1 18 Pannonica commercia usu ad Transpadanos homines foret devoluta,~~

~~RCNH LMG(B) SAP~~

~~v. 3 ut elephantis cf. Dicuil 7, 35 v. 10 crystallum dat et s. compi/avit Isidorus 14, 4, 4.~~

1 recedens] repedet SA 2 pasci] quasi Dic. gaDgauia] gangalia C, gaugraina a H , grauia Dic; Scadinavia Piinius; eadem videtur esse Codannouia Melae(Val.) 3, 6, G e (om. M) regione] regionis Dic. 3 mittit] rel. et Dic, emittit LGP alces et RCNHDic, alces sed LMGP, alce et SA cuius] LMGP, cui RCNHSADic. suffragines] NLMGAPDic cum Plinio, suffragiones RCHS elefantifl 4 cubant RCNHDic, cubitat SAP°- somnulenta RC, somnolenta NDic. (Dr., somnolentum Par.), sonnulentas H 5 prope] ad prope MGBSAP casuraml RCGSAPDic, casura C-HL, casurum N (?) 6 flumeutis S, fulcimentis HA innitur C, nititur Dic runam N

alioquin] rel. et Dic, alioqui L 8 de g. ij /// (SAP), g. i. / (RCNH) et II (LMG), germauicarum insularum Dic. gangauia] gangauiam M, candauia RCNHDic (sic [non candiuauia] Dresd., scandauia Par.) 10 glaesaria] A, glesaria plerique, glessaria N quod sucinum (signum H) om. N 11 germanici /' gentiles S uocat R glaesum] NLMSP, glesum RCGA, clesum H qualiter RC l summatini A 12 caesare omnes] caes. omnis R, caesonis NH ora N 14 sucum] sucinum A de nom. capessas (-sans H) qu.] de significatione uominis capessas (om. A) SAP 1 5 pinum (pino N) uero] uerum P sit gignitum] RCNHLM, sit genitum GB, profluit P, gignitum (pignitum A) profluit SA si] ipsi LMG iusseris HP odori S indicauit RCLMS 16 scire] ire L-SAP padaneae] RCNHSA, paudaneae LMG, pandanae P flauisse M 17 babari Ma 18 pannonia H deuoluta] delata SA Solinus. 7 —

munere il. videraut, ibi etiam natam putaverun t. 1 20, 11 quod ibiprimum nostri est: nec d.ffi- 2 pl. 61, 4b sucino iuoruatus || Neronis principis adparatus omnis tredecim milia librarum rex Germamae 3 culter cum per idem tempus 4 nascitur el corticosum, deinde in- 12 donum ei miserit. rude primum quem videmus mtorem. 6 l coctum adipe lactentis suis expolitur ad Fale.num, utrumque de 6 pl. 37, 47 babet nomina: melleum dicitur et 13 « pro facie pl. 48 mellis. in aperto est quod rapiat. 7 37, simililudine aut vini aut utique || pl. 50 quod vero medeatur multis vitabum >n- 8 37, folia, quod trabat paleas: |l pl. 38 disciplina. et India habet sucmum, 9 37, commodis, medentium docuit || quoniam ad insulam Glaesa- 10 sed Germania plurimum optimumque. riam veneramus, a sucino coeptum. i>l.3/, gallaica reperitur, quam gem- 12 14 ||Nam in Germaniae continentibus j pl.37, 112j gra.ia. Arabes quidem d.cunt 13 mam Arabicis anteponunt: vincit enim || 14 in nidis avium quas melancoryphos non alibi eam deprehendi quam 11« cum apud Germaniae populos quamv.s 15 pl.37, vocant: quod nullus recepit, H 16 I honore et pretio ad smaragdos viret rara in saxis tamen appareat. i II _ -,-_-_.»_ nAimA rr_n.nra 17 decet. ceraun.orum porro genera 1, nihil iucundius aurum || _, 37;134 15 pallidum. || ct s. 18 est: splendet tamen caerulo diversa sunt. Germanicum candidum siderum. sub divo habeas, fulgorem rapit j* J Oceanum et 20 pl. 4, 105 Rhenum et Pyrenaeum, item inler 21 l | Galliae inter accom- 21 uai. porriguntur, praepinguibus glebis montes Cebennam ac Iuris ||

Galliae LMG(B) SAP; Anon. Leid. (p. «)i*i 20 RCNH de compilavit Pnsctanus v. 283. 284 § 14 v. 6 de similitudine - 8 paleas 10 15 de ceraunto compilamt oallaico compilavit Isidorus 14, 4, 4. 16, 7, § comprlavit 21 praepinguibus - 99, 3 fontium IsidoZ .4, 4, 4. 16, 13, 5 v. Isidorus 25. 14, 4, . dono -—^ij^olTlibTF^ 2 nec indifficulter RCNHSA 4 ad] ad ius N 6 RCNHSA miserat L 5.1actantis GB sui H II (LMGP), nomen amellum * ( RC melleuml III (SA), nomen amelleum /f> C utrumque] III **«_BCNB*£ W rnun. BNB.i***m ^, mede uim] ini L, uni M 8 (LMG) de sim.] dissim. H 7 . aue II mdu. «*- et india] III (SA) , Tmedicorum i_ disciplinam _. Za a] ad R _UV-7 11 ueneramus *«. -i „«i 10 ad mi. /?' glesariam gallaicus J (flWVfO q«em P _2 aallaica] ZiJ.G.^. galliaca S, //J reprehendi I (RCN 14 aiibi] ibi /_ deprehensi] (^). 3 gra ,am P melancon- qua /. me.ancoryfos RN, rSdi *) et // (LMG) quas] epp melanchorytos P, melancorynfhos S, melancorinfos A, fos C me 1 ancoriphos H, popMus NHM t0 pareat P mLa/amTh:Ss W 15 recipit OT, caelo caeruuio cerauiornum G 18 i , zmaragdos iVS, smagrados /> H item] -U i iter N pyrenum-- M° 19dioM sideraiV 20 inter] gebennam ZM. mna] JMGM J, 21 cehennam] RCNSAPLeid., cebanam [__], felices gl. praep. SAP iures RCN*H praep. gl.] 99

~~ign. l modae proventibus fructuariis, pleraeque consitae vitibus et arbustis,~~

~~2 *omni ad usuiu auiruantium fetu beatissimae, riguae aquis tluminum~~

~~.. 3 et fontium, sed fontaneis interdum sacris et 30, 13 vaporantibus. || infaman- 4 tur ritu incolarum, qui ut aiunt (veri enim periculum non ad me~~

~~5 ign. recipio) iniuria religionis bumanis litant bostiis. || ex isto sinu quo-~~

~~pl. 3, 133 6 quo orbis velis exeas: in Hispanias et in Italiam terra marique: in~~

7 Africam mari tantum: si Tbracia sit petenda, excipit ager Raeticus 21, 2 pl. 3, 146. 8 optimus et ferax, inde Noricus frigidus et parcius fructuosus, tum Pan- 3 9 nonia viro foilis et solo laeta, deinde Moesiae, quas maiores nostri

~~i'i.. 3, U9 io iure Cereris boireum nominabant. in quarum parte quae Pontica esl 4 pl. 235 2, ii apparet berba, qua inficitur oleum quod vocant Medicum : boc ad in-~~

~~12 ceudium excitatum si obruere aqua gestias, ardet magis nec alio so- 13 pitur quam iactu pulveris. S01 • 14 Finis erat orbis ora Gallici litoris, nisi Brittauia )| insula non 22, 1~~

~~RCNB LMG(B) SAP et inde a 14 finis cod. 24 ; Anon. Leid. (I. c.) ad 3 uapo-~~

~~rantibus et (p. 30) inde a 14 finis v. 7 agcr Raeticus — 10 uominabant compilavit Isidoms 14,4,5. 10 v. 11 herba — 13 pulveris compilavit Priscianus v. 316—320; similia Ammiunus~~

~~23, 6, 37 v. 14 iinis erat — 100, 1 mereretur affert Heiricus in miracutis S. Germani c. 80 (acta sanct. Iul. vol. 7 p. 272) v. 14 finis erat — 100, 2 de-~~

~~tinet uffert Dicuil 8, 21; compiluvit Beda hist. eccl. 1,1.~~

~~1 1 prouenientibus S fluctuariis LP pleraque LM, pleneque RC (?) 2 omni] Saimasius, onmia Ubri beatissima fetu A rigua S 3 uaporantibus]~~

2 2 calentibus SA 4 ritu] moribus SAP ante infamantur (P ) vel post aiunt \SA) ins. detestabili sacrorum ritu SAP2 uiri L, uir M 5 sino M (quoque 1 quoquo RH) orbis] quaqua parte P , quaqua parte orbe SA 6 his-

~~paniis LH , hispanas (.' maque M" in om. A 7 affrica H petenda]~~

potenda S rheticus RC, creticus LMGP 8 optimus et ferax (opt. et t. 1 om. P ) inde noricus irigidus et parcius fructuoaus] RCNHLMGP", bonus frugibus brigantiuo lacu nobilis inde noricus qua subducitur a iugis (iuguis S) alpium admodum laetus P 1 et ita, sed pro bonus frugibus habens frigidus et parum fructuosus, S, ilem, sed post noricus collocalis verbis frig. et parcius fruct., A; Noricus ager frigidus et parcius fructuosus: post quem Haeticus frugibus ierax hidorus tum (tunc C) pannouia (paunonio N) uiro ibrtis et solo (sola M) 2 laeta (ileta //)] RCNHLMGP cum Isidoro , dehinc pannouiae uiro (uiros A) fortes (fortis S) solo plano ubertoque (sic) SA, dehinc pannonia solo plano deinde] 2 uberique I" 9 RCHLMGP , deind N, drauo sauoque inclutis amni-

1 bus circumfiuae (-flua P) mox SAP ; Isidorus quue habet interpolatis his similia: duobus satis acribus fiuviis Dravo Savoque valiata non ex Solino sumpsit, sed ex Floro 2, 24 (4, 12): Pannonii duobus acribus fluviis Dravo Savoque vallautur 10 ceteris P l nominabat Ma 11 incendium] cendium N 12 excitaudum SA abruere R gestias] nitaris SA aliu N sipitur G, sopitus S 13 iactu] iam iactu G 14 in ante britt. ins. P' brittania]

~~RCN (hic brittanea) LMG Dic. Leid. omnes semper, brittannia .-/ plerumque, britannia (B]SP semper non (om. ADic.) qualibet] singulari Heiricus 7* 100~~

alterius mererelur: octin- l pl. 4, 102 qualibet amplitudine nomen paene orbis || longa delinet, ita ut eam in 2 ign. genta enim et amplius milia passuum || Ulixem Ca- Calidonicum usque angulum metiamur. in quo recessu 3 scripta [votum]. 4 I lidoniae adpulsum manifestat ara Graecis litteris mel.3, fij ignobilibus circumdatur. quarum Hibernia ei 5 6. 22, 2 Multis insulis nec |j aspero, alias ita pa- proximat magnitudine, inhumana incolarum ritu 6 arceantur, ad periculum 7 bulosa, ut pecua, nisi interdum a pastibus inhospita el belli- ign. illic nullus anguis, avis rara, gens 8 3 agat satias. || victores vultus suos ob- 9 cosa. sanguine interemptorum hausto prius apis nusquam: advectum 10 4(6) linunt. fas ac nefas eodem loco ducunt. alvearia, examina 11 inde pulverem seu lapillos si quis sparserit inter hanc et Brittaniam interluit un- 12 5(7) favos deserent. sed mare quod inter naviga- 13 dosum inquietumque toto in anno nonnisi pauculis diebus est latitudinis diffundi qui 14 i>l. 4, 103 bile idque in centuni viginti milia passuum 6 (8) ||

inde a multis RCNH LMG(B) SAPcod. 24; Anon. Leid.(l. c.) ad 3 metiamur et 5 agat Bicuil 8, 22 v. 6 alias - 8 v. 5 multis - 6 magnitudine affert — 8 satias Priscianus inst. 6, 15 affert Bicuil l. c; v. 6 ita pabulosa deserent 14, 6, 6 v. 10 apis- 12 v 8 illic n. a. a. r. compilavit Isidorus diffundi affert Bwuil 8, compilavit Isidorus 14, 6, 6 v. 12 sed mare-14 Atdhebnus 323 Giles. 22; v. 14 idque — 101, 1 aestimarunt p.

milibus 2 longa det.] loDga (longe S) 1 alt. orb. A octingentis et a. p. SAP alienis adsumptis Bicuil porrigitur SA, in longitudine detinet in latitudine cc»« a metiatur a ulixen CH 3 calydonicum RNH, calidomicum S metimur M , H ara] coniectura pulo mani- calydoniae RN, calidonia H 4 manifestat P , manifestat Z2 festatur a plerique, manifestat a M, manifestant . * * 24, 2 ueterum N\ scr * * * « * » (scripta m. 2) scripta uotum (uota C )] scriptura rutu G, ritu inc. SAP uatum 24: uotum delendum 5 ignobilius C 6 inc.

y 24 maguitudinem R alias] hbernia R ei] et RC (?( proxima 7 pecua] [H]LMGSAPPriscmnus, alia R, alioqui i» pabuloso [H] pecora) Anon. Leuh, pecora pecunia RCN et sic 24' (pecu * * *) et (superscr. Bic. i. aestate SA acceantur Bic nisi] ibi nisi SAP interdum] Pris- pastoribus [H] ad] in SA 8 saties A, satietas (Dr ) arceatur 24 interemptorum] m tem- ciani libri anguis] sangus N 9 sanguinem M et [H] loco] ammo SA pore [H] uultos M obliniunt S 10 ac] nitela SAP (». app. et prae/.) 11 inter ducunt et apis inserunt puerpera (numquam RCGB)] interea apes nou apis (apes C*[H\GB , aspi N) nusquam inde seu puluere seu habent SAP>: apis nulla Isidorus 10. 11 aduecto si quis 1 inde -pulveres sive lapillos lapillo si quid sparseris SAP ; ut advectos deserent] deserunt LMGP alibi sparserit Isidorus albaria R, aluaria N 12 (hyb- A, ib- S) SAP sed om. SAP inter hanc] reliqui et Bic, hiberniam l paucis [H], aestiuis P\ aestiuis 13 nonnisi] RCNSAP* Bic, nisi *HLMGP idque (itaque *H) in cen- pauculis SA 13. 14 diebus (dibus R) est nauigabile om. Aldhelmus) diffundi tum xx (xxx Plinius) milia passuum latitudinis (lat. 101

aestimarunt. Siluram quoque insu- 22,7(9) ign. 1 fidem ad verum ratiocinati sunt || turbidum fretum 2 lam ab ora quam gens Briltana Dumnonii tenent vetustum: 3 distinguit. cuius homines etiamnunc custodiunt morem mutalionibus necessaria 4 nummum refutanl: dant res et accipiunt: scientiam futurorum pa- 5 potius quam pretiis parant: deos percolunt: adspiralur freto 6 riter viri ac feminae ostentant. at Tanatus insula 8 (10) separata, felix frumen- 7 Gallico, a Brittaniae continente aestuario tenui et aliis salubris 8 tariis campis et gleba ubeii, nec tantum sibi verum asportata inde terra quo- 9 locis: nam cum ipsa nullo serpatur angue,

~~10 quo gentium invecta sit angues necat. insulae, e quibus Thyle ul- 9(11) ,4,103.104 11 Multae et aliae circa Brittaniam || I~~

RCNH LMG(B) SAP cod. 24; Anon. Leid. (/. c.) Beda hist. eccl. v. 6 Tanatus— 10 necat compilavit Isidorus 14, 6, 3; cf. 3 concretum mare compilavit Isidorus 14, 6, 4; 11 v _ ii Thyle— 102, 10. v. 11 Thyle — 102, 2 nullus dies affert Dicuil 7, Aldhebnus diebus naui- (diffunditur Dic.)] RCN*HDicuil, item inde ab idque , (enim A) uimineis alueis, quos cir- gatur (d. est nauigabile P> ). nauigant autem tempore cumdant ambitione tergorum bubulorum (bubalorum A). quantocumque dif- cursus tenebit nauigautes escis abstinent. freti latitudinem in cxx milia passuum L) fundi SAP, diebus est nauigabile. nauigant abstinent freti latitudine (-dine * et appendicem idque in cxx mil. passuum latitudinis diffundi LMG. Vide praef. ad lidem Z 2 ratio- 1 ad uerum] aduersum R 24, aduenarum Aldhelmus, silvestram Anon. nati *H aestimauerunt M*HSAldh. siluram (silura R, accepit locum Piinii Leid.) q. i.] sillinas q. insulas III (SAP*): Solinus male modo adhibitum: super eam (Britanniam) haec (Hibernia) sita abest brevissimn Sillinis xxx transitu a Silurum gente, inlerpolator autem cogilavit de insulis (Sylina insula) appeltal m. p. (hodie Scilhj islands), quas eodem fere nomine Sulpicius Severus hist. sacr. 2, 51 quaeque vere fuerunt e regione Dumnonio britaunica [H], rum 2 qua [H] brittamia N, britamna S, brittania RC 24, coniecit Salmasius dum brittanuicam Leid. dumnoni tenent RCN 24 ut , 2 non teneut (tepen S) L'MGBS, dudum non tenent L P, dum nunc tenet A, distin- detinet [H], tenet Leid. turbidum fretum] turbidus sinus SAP* 3 1 guet NLS, distinguent M, distinat P- homines etiamnunc (num RP 24, etiam nu * * L) custodiunt] etiam homines * * * num cust. N, non custodiunt S b necessari uiuiri (;. morem] mores M, om. [H] 4 mutuationibns [H ] N uir [H] ac] et A ostentat L, ostendant S at tanatus] ad (at SA) tanatis III (SAP) cum indice M (tanatis), ad (at NH 24) tanus RCNH 24, ad (at M) canus (canum G)LM (in texlu) G: Tanatos Isidorus, Thanetos Beda hist. eccl. adluitur SAP- freto (fretu 1, 25, hodie Thanet adspiratur] adpiratur N, 2 tenuis 6' [H]) gall.] g. fr. S 7 contineuti [H] aestuario] euripo P reparata [H] frumentarius G S et om. SA sibi] LMGP, soli RLeid.,

~~'.) ser- soli sibi N[[J]SA, sibi soli C, suis 24 nullo serp. (separatur [H]) a.]~~

~~pentes nesciat SA quoque S, quaque A anguis N 1 1 circum SP e om. *H thile CDic. 102~~

tima, in qua acstivo solstitio sole de cancii sidere faciente transitum 1 pl. nox nulla: brumali solstitio perinde nullus dies. ultra Thylen acci- 2 pimus pigrum et concretum mare. 3 Brittauiae quadragies octies septuaginta quinqne milia 4 pl. 4, 102 22, 10 1 Circuitus (18) spatio magna et multa flumina, fontes calidi opiparo 5 ign. sunt. || in quo

exculti apparatu ad usus moilalium: quibus fontibus praesul est Mi- 6 nervae numen, in cuius aede perpetui igues numquam canescunt in 7 praeterea, ut ta- 8 11 (19) favillas, sed ubi ignis tabuit vertit in globos saxeos. ceam metallorum largam variamque copiam quibus Brittaniae solum !i gagates hic plurimus 10 undique generum pollet venis locupletibus ,

~~si decorem requiras, nigrogemmeus: si natu- 11 pl.36, 141 optimusque est lapis: ||~~

restinguitur: si potestatem, attritu calefactus 12 ig:s. ram, aqua ardet, oleo || partim tenent barbari, 13 12 (20) adplicita detinet atque sucinum. regionem 14 quibus per aititices plagarum flguias iam inde a pueiis variae ani-

RCNH LMG(B deficiens posl c. 22, 10) SAP cod. 24; Anon. Leid. (I. c.) circuitus 11 lapis v. 4 circuitus — 5 sunt affert Dicuil 8, 2, 23; v. 4 — sucinum compilavit Isidorus 14, 6, 2; cf. Beda hist. eccl. 1,1 ».10 gagates — 13 magis compilarunt Priscianus v. 581-584 et Isidorus 16, 4, 3, quamquam hic pendet ex Plinio et quibusdam ex Isidoro adiectis Beda hist. eccl. 1, 1.

brumali solstitio 1 sidero G 1—3 faciente transitum (-tu R) uox nulla ultra thylen (thilen C) (solistitio 24) perinde nullus dies (sic Dic, d. n. RCN*H 24) tran- accipimus (accepimus [H]) pigrum et concretum mare) RCA' *H 24 Dic., faciente situm nox nulla brumali (brumalis Q, brumari G) solstitio perinde nullus dies ut ortus ultra thylen acc. pigrum esse (post mare P") et concr. mare nullus nulli, v. app.) circuitus iunctus sit occasui (ins. a calidoniae . . . matrimonium LGQ^P". faciente nullus ut hortus iunctus.sit occasui (ins. a calydoniae .... brumali solstitio perinde matrimonium nulli, v. app.) transitum nox paene nulla tran- (nullus om.) dies ultra thylen acc. pigrum esse et concr. mare M, faciente situm nox paene nulla brumali solstitio dies adeo conductus ut ortus iunctus (con- app.) ultra iunctus A) sit et occasus (ins. a calidoniae .... matrimoDium nulli, v. 2 A et concr. mare (esse add. P) SAP^Q' 4 cir- thylen accipimus (om. I ) pigrum magna] cumitus S milia sunt] milia 24, m. passuum SA, m. p. sunt P 5 6' ex- sunt magna SA, magna ibi P flumina] fl. sunt [H] opiparet 6 Lcid., appa- (s)culpti RCNLMGAPLeid. 24 adparatus RC*N[R]SA, adparatos a rati 24 fontibus om. SA praesule S minerua A 1 nomen H MS 2 ut] in [H], casiescunt S, cassescunt 31P- 8 uertitur GBP 24 Lcid. globus N primus aut M" 10 uudique] mundique [H], om. Leid. uenis om. G C antc 11 est om. SA decorem] faciem SAP- gemmeus] iucidus SAP- ponderis SAP 2 si (om. S) naturam ins. si qualitatem nullius (nullus S) fere restringuitur P, ex- si naturam ... 12 attritu om. [H] 12 aqua] quam" R l aqu(a)e stinguitur RC adtritus RC 13 adpliciata detineat M atque] LM, aeque GB: aeque ut Beda: ceu succina Priscianus 14 post sucinum beneficinm praestat [H\ ins. si beneficium ydropis morbus illam portantibus iiguras] figuris *H: fortasse delendum ; figuratores Kilbler 103

inscriptisque visceribus hominis m- ign. 1 malium effigies iucorporantur, nec quicquam mage patientiae 2 cremento pigmenti notae crescunt: ut per memores cicatrices pluri- 3 loco nationes ferae ducunt, quam 4 mum fuci artus bibant. vocant. terrarum 23, 1 Reversos ad continentem res Hispanienses el.2,6, 2 5 || sive nulli posthabenda frugis et soli copia, 6 plaga conparanda optimis, sive arborarios velis. omni matena 2 7 vinearum proventus respicere quaecumque aut pretio ambitiosa est aut usu necessaria. 8 affluit , ferrariis numquam deficit: non 9 argentum vel aurum requiras, habet: tribus, secundo 3 mel. 2, 6, 3 dividua est provinciis || 10 cedit vilibuS) vincit olea. |[ S L sterile: quic- 6° facta. nihil in ea otiosum, nihil MEL.2 2 11 Punico bello nostra || messem, viget pabulis: etiam quae 12 quid cuiuscumque modi negat rudentum materias naulicis subminislrant. 13 arida sunt, ab sterilitate

•>' 3I in minium nitellas 4 PL - ' w eiYodiunt. depurgant 14 non coquunt ibi sales, sed || depotent cocci fucant vellera, ut ad ruborem merum Jjr,5.S 15 pulveris. || 32. 22, 3C?) 16 venenum . Artabrum alu, aln Ohsi- 5 In Lusitania promunturium est quod pl. 4, 113 17 H rnaria distinguit: terris His- caelum terras || pl. 4, 114 18 ponense dicunt. hoc

Anon. Leid. (I. c.) ad 4 bibant RCNH LMG SAP et ad 4 bibant cod. 24; et 11 nihil 14 effodiunt et (». 45) 5 terrarum - 10 olea — 627; simitlima Iustinus 44, 1 v. 1, m c 23 § 1-4 compilavit Capella 6, 629 et Isidorus 15, 1, 70. Lusitauia - 18 distiuguit compilarunt Capella 6,

pigmenti] Z^P,pigmentiS £G'iV*.ffZW24,figmentis ThomineSjR6'i\'[/?] 24 2 CN[H)MSA, mag . L patientiae ante GB mage] RGBP 24 Leid., magn(a)e cicaces R 4 fuci] fugi RC 24, magne A 3 ierae] federe R dicunt L reuersus LMGSP, reuersum A, rursus H suci [H] 5 reuersos] RCN, postj potestG continemG hisp. res H 6 plagam S nullis M uine- copia et soli (sole A) ubere SAP . fr et soli (sola M) copia] frugum uelis] malis SA 8 quaeque arum] uenarum Leid. prouentu R f requiras] si quae- l cara SAP*- necessaria est S 9 autl a M inc Z ambitiosa] deficit] RCW*HA, defecit N*LMGS ras [«] ferrariis-10 uitibus om. P oleo [H) 11 otiosum] tiosum R" nonl nec LMG 10 olea] oleas LMGP\ cuiusque C, cuius cumscumque G quicquid] uec qu. [H) 12 cuiuscumque] a sterelitate RCN*B, ac steri ia SA pabulo SAP 13 ab sterilitate] LMGP, 1 coquunt SA, materiem^ submiuistreut P\ summistrant [H] 4 [«] ales [H] depurgaU 6, depur- cocunt P\ cogunt RCNLMGP\ cognouit Leid. 1 (RCN) III (SAP), inmimunt Af, in gatur RN, depungatur H in minium] fugaut RN ad om. ,1 minium imminuunt (inminiunt G) II (LG)H 15 doneut /i cocei fl merum] inaerum G depotent] /JCTS, deputent LMGAP, quod om. RCNH aln alu] IU(SAP), n lusitama l-na P) hispania S^P r olisponense 6 1S terras (LMG) olissipouense RCN , alii / ( .RC'A #) V/ terris (terra G) maria] terra marias A a H 1 :

~~104~~

~~paniae latus Onit: caelum et maria hoc modo dividit, quod a cir- 1 pi.~~

~~cuitu eius incipiunt Oceanus Gallicus et frons septentrionalis, Oceano 2~~

23, 6 Atlantico et occasu terminatis. ibi || oppidum Olisipone Ulixi conditum 3 ign. ibi Tagus flumen. Tagum ob harenas || auriferas ceteris praetule- 4 pl. 4, 115 i 7 runt. in proximis Olisiponis equae || lasciviunt mira fecunditate: nam 5 pl. 4, 116. aspiratae favonii vento concipiunt et sitientes viros aurarum spirilu 6 8, 166

8 maritantur. toti || Hiberus amnis Hispaniae nomen dedit, Baetis pro- 7 pl. || 3,21. 7J vinciae: uterque nobilis. || Carthaginem apud Hiberos, quae mox 8 pl.3,21.19 colonia facta est, Poeni condiderunt, Tarraconem Scipiones: ideo 9

caput est provinciae Tarraconensis. 10 9 Lusitanum litus floret gemma ceraunio || plurimum, quod etiam 11 ign. cf. pl. j Indicis praeferunt: huius ceraunii color est e pyropo: qualitas igni 12 37, 97. 92

~~probatur: quem si sine detrimento sui perferat, adversum vim fulgurum 13~~

~~creditur opitulari. 14 10 Cassiterides insulae spectant || adversum Celtiberiae latus, plunibi 15 pl. 4, 119~~

~~fertiles: et tres Fortunatae, e quibus solum vocabulum signandum fuit. 16~~

~~1 Ebusus quae a 3,' || Dianio abest septingenta stadia, || serpentem non habet: 17 pl.' 78 et. 35, 202 RCNH LMG SAP~~

~~v. 3 ibi — conditum compilarunt Capella C, 629 et Isidorus 15, 1, 70~~

~~v. 4 Tagum — praetulerunt compilarunt Capella 6, 628 et Isidorus 13, 21, 33~~

~~v. 5 in proximis— 7 maritantur compilavit CapeUa 6. 629 ct IsidorusQ, 5, 25 v. 7 Hibe-~~

~~rus — dedit compilavit Isidorus 13, 21, 31. 34; cf. Capetta 6, 627 v. 8 Cartha-~~

~~ginem— 10 Tarraconensis compilarunt Capetta 6, 627 et Isidorus 15, 1, 65. 67~~

~~v. 11 Lusitanum — 14 opitulari compilavit Isidorus 16, 13, 5 v. 17 Ebusus —~~

~~105, 2 anguibus compilavit Isidorus 14, 6, 43.~~

2 1 a om. SA 2 oceani C fronsl RCNSAP cum Plinio et -Capella (facies), fons HLGP 1 occasum H, occaso L, occasio M 3 terroinatus GP2 olisiponeo M ulixe A, ulexi M 4 tagus flumen om. RCNH aure * as G ceteris] ceteri H, ceteris (ibi ins. P) amnibus SAP b 2 5 olisinponis 6 a(d)spiratae fauonii , fabonii * S (SA R, faboni C ,

1 fauoniis NHA") uento] RCNHSA, aspirante fabonio (fabono P ) uento LMGP 7 marizantur G hiberus] iberus H et sic fere deinceps, hyberis A beatis HS 8 utraeque nobiles G mox] mox ex 31 9 tarraconem (tarragonen L, carragonen M, terraconem CH"A, terragonen G) scipiones 2 1 (-nis S) ideo caput est (e. c. N SAP) prouiuciae om. N 10 terraconensis CA 11 usitanum P floret] pollet SA 12 indices S cerauui LMG 13 promatur P 1 si om. H sinoe L aduersus RCNHSA uim fulgurum] uim fulgorem MS, fulgura G 15 casiterides JV, cassitedes Ha insulae] singulae RNH (non C) aduersus RCNHSA' 16 tres] tre P 1 fortunatae] III (SAP) cum Pttnio, fortunae RCNHLMG e] de N(?)SAP solus S uocamen SA 17 post ebusus ins. e balearibus SAP dianio] RCNH cum Isidoro: Zanio (Diania Plinius), diano LMG, chanio P, chiano A,

~~1 diano acbanio S septinta C , septuaginta 5 cum Isidoro habent 31 :~~

~~105~~

Colubraria quae Sucronem versus l. 3, 76 1 utpote cuius terra serpentes fuget. || regnum Baleares fuerunt, usque 23, 12 L.3,77. 78 2 est feta est anguibus. || Bocchoris || quontlam copiosae. in .4, 119 3 ad eversionem frugum cuniculis animalibus || 4 capile Baeticae, ubi extremus est noti orbis terminus, insula a con-

~~5 seplingentis pedibus separatur, quam Tyrii a Rubro profecti . 4, 120 tinenti || 6 mari Erythream, Poeni lingua sua Gadir, id est saepem nominaverunt.~~

~~7 in hac Geryouem aevum agilavisse plurimis monumentis probatur,~~

~~8 tamelsi quidam putent Herculem boves ex alia insula abduxisse, quae~~

~~9 Lusitaniam contuetur.~~

Sed Gadilanum fretum , a Gadibus dictum, Atlanticos aestus in 13 pl. 3, 3 10 1| inmittit orbis. nam Oceanus, quem Graii ign. 11 noslrum mare discidio || celeritate, ab occasu solis inrumpens laevo latere . 3, 3. 4 12 sic nominant de ||

~~13 Europam radit, Africam dextero, scissisque Calpe et Abinna montibus~~

~~14 quos dicunt columnas Herculis, inter Mauros funditur et Hispaniam:~~

~~15 ac freto isti, cuius quindecim milia passuum efficit longitudo, latitudo 14~~

~~16 vix septem, quodam ostio aperit limeu interni aequoris, mixtus mediter- propellit. qui His- l. 3, 74 17 raneis sinibus, quos ad usque orientem || horum~~

~~RCNH LMG SAP; Anon. Leid. (p. II) a 10 Atlanticos~~

~~v. 3 in capite — 6 nominaverunt compilavit Isidorus 14, 6, 7 cf. 15, 1, 29~~

~~v. 10 Gaditanum — 16 aequoris refert Dicuil 8, 18 v. 10 G. fr. a G. d. 10 Atlanticos — 11 orbis compilavit Isidorus repetit Isidorus 13, 15, 2 i>.~~

~~14, 6, 7 v. \\ quem— 12 celeritate compilavit Isidorus 13, 15, 1 (verba 15 freto — aequoris compilavit sive . . . currat om. codd. quidam boni) v. 16~~

~~idem 13, 15, 2 v. 17 horum — 106, 17 partium compilavit aliis aliunde adscilis Isidorus 13, 16, 2-9.~~

1 serpentem H fugat BA colubraria] GSAP, colobraria RCNB, colubra LM quae om. SP sucrone H 2 est om. L^SAP feta] facta G Colubrariae (terra serpentes) parit Plinius, freta (codd., referta edd.) lsidorus hocchoris R ualearis RC'(?) 3 uersionem HLMG frigum A quondam om. A 4 biticae G, boetiae A a om. NHLMGS 5 pedibus] passibus SA contra Plinium: centum viginti passibus Isidorus tyri H, tiri R ad rubrum R, adlubro S, adrubo N 6 mare R erithream RC, aerithream L, aerithrea G, erinthream NBS, erintream A, aerith ran P linguam N gaddir H, gadis SA saepem] sepe RCN, uii LMGP2 nominauerint RCNM 7 gery- 1 2 regionem R, onem] NMGP , gerionem CLA, geriouen P , geriogerionem S, regione H monimentis HAP2 8 ex illa ins. boues H adduxisse N, aduexisse SAP2 9 lusitania R 10 sed] et R graditanum S, gadre- num A gaditibus L, gadibus insulis Dic. athlanticos R l C, at(h)lanticus R?*HLMGSAPDic, adlaticus N 11 nostrum om. A discidio] CLMP, disci- dium RN*BGSADic. orb. inm. SAP nam] nom Dic. (Dr.) quam LM

~~grai(i) reliqui et Dic, greci [//] 12 de] a SA 13 dextera L, dextro S 14 quos] rel. et Dic, quas LMG dicunt om., superscr. m. 2 al. sunt columne R maurus M 15 cuis S latitudo om. C 1 1G mistus M 106~~

qui Narbonensem i>l. panias perfundit, Hibericus fertur et Balearicus: 1 Ligusticus: ab eo ad Siciliam Tuscus, 2 pl. 3, 75 provinciam, Gallicus: mox || a Sicilia quem Graeci lonium vel Tyrrbenum, Itali inferum vocitant: 3 inde Creticus, qui in Pamphyliam et Aegyp- 4 ign. 23, 15 Cretam usque Siculus: || septentrionem prius tum pertendit: quae aquarum moles torlo in 5 et Hillyricum per Helles- 6 latere, anfractibus magnis iuxta Graecias quae Propontis Europam 7 cf. pl. 6, 1 pontum in angustias stringitur Propontiilis: causas nominum non 16 Asiamque discriminans ad Maeotidem pervenit. 8 provinciis dictum: unifotmis dedit ralio. Asiaticum et Phoenicum a 9 Balearicum Cyprinm: a 10 cf.VLA,n\ ab insulis Carpalhium Aegaeum Icarium ob Tttscum: ab oppidis 11 »1- gentibus Attsontum Dalmaticuni Ligusticutn liominum Myr- 12 Adriaticum Argolicum Gorinthinm Tyrium: a casibus loniutn: a bovis transitu 13 cf.vh.6,2 toum vel Hellespontum: a memoria regis Bosphoros: a moribus acco- 14 cf. pl. 6, 1 vel angustiis etiam meatibus boum perviis Propontis. 15 larum Euxinus, Axinos ante appellatus: ab ordine fluenti Libyae: 16 Aegyptium pelagus Asiae datur, Gallicum Europae, Africum in partes partiutn. haec in 17 17 his ut quacque proxima sunt venerunt amplectitur, qui a 18 gremiis terrarum. oras autein extimas Oceantts Hyrcanus Cas- 19 Utoribus suis Arabicus Persicus Indicus Eous Sericus

~~partium et 14) 18 a lito- RCNH LMG SAP; Anon. Leid. (I. c) ad 17 (p. ribus suis adhibuit lsidorus 13, 15, 2. v. 19 Hyrcanus — 107, 1 Atlanticus~~

2 eo] eos M 3 quem om. O 1 baliaricus RC qui in arb. N tyrherenum S uocitant] uocant graeci om. [//] tonium R, onium S . musque G, tenus SJ. mde SAPLeid silicia S 4 certam L usque] pertendit] 1 paphiliam G aegyptum creticus 6/* 6' qui in om. [//] mare (m. A) SAP 5 mole reliqui cum Isidoro, aegyptium pertenditur p. hilliricum MG, illyricum N, ylh- orto L septemtrio G 6 hylliricum LAP, ' propontibus [H] 8 causam RCN*HA ricum C, illirycum RS, illiricum *H nou uui) 6' asiadicum 6 non uniformis] non ut uniformis N, formis (om. 9 egeam [//] baliaricum RC 10 carphatium RCNM, carpadium S gent. a. dalmaticum (dalma- cyprium (RCNMG cum Isidoro, cypricum LSAP) a solus cor. arg. RC myrtoum] 1 cum S) lig oi7i. *H 12 hadriaticum R cum Isidoro, mirteum [//], mysteum Leid murtoum C, mortuum RN, myrteum A hellespontus P a bonis [H\, ab eius M S mirticum LMG 13 uel om. P peruiis] uiis S bospho- transitum A 14 angustiis] SP, angustis reliqui bosporos NS, uosporus R 15 eusinus [//], ros] CLGAP Leid., bosforus [//], LP, acsinus SA, ansinus G: acsenos lsi- luxinus M axinos] RCN*H. axinus assie aegyptius LMG : R dorus (Voss.) anteatf fluente SAP 16 uenerant M 18 gemns N(?), 17 quaeque] que 0- proximi M 19 arabricus M oeus H bircamus geniis M estimas RC LGP, hyrcaniis N 107

Libycus Aegyptius ign. 1 pius Scythicus Germanicus Gallicus Atlanticus vehementissime 18 2 dicitur. cuius accessus incrementa circa litora Indiae 23, sustol- 3 pioruunt maximosque ibi exitus faciunt, sive quod *suspensius et fluminuiu 4 latur vi caloris, seu quod in ea parte orbis et fontium dubitatur etiamnunc quibus ex causis intumescat 19 el. 3, 1,1 5 copia sit effusior. || residat. nec 6 vel quatenus, cum superfluus sibi fuerit, rursus in se pro veri- 7 in obscuro est plura pro ingeniis disserentium potius quam quaestionum 8 latis fide expressa. sed omisso ancipiti concurrentium opiniones probatissimas invenimus. physici aiunt mundum animal 20 iel. 3, 1, 2 9 has || moveri 10 esse eumque ex variis elementorum corporibus conglobatum omnia aeternae 11 spiritu regente: quae utraque diffusa per membra commercia 21 12 molisvigorem exerceant. sicut ergo in corporibus nostris consti- 13 sunt spiritalia, ita in profundis Oceani nares quasdam mundi maria, modo 14 tutas, per quas emissi auhelitus vel reducti modo efflent meatus 22 15 revocent. at hi qui siderum sequuntur disciplinam contendunt inter maciem 16 istos commoveri lunae cursibus: adeo ut sic vicissitudines eliquia. neque 17 aquarum et plenitudinem respiciant ad auctus eius vel surgat variant 18 eodem semper tempore, sed prout illa aut mergatur aut

~~19 se alternantes recursus. progressos, 1 20 De Hispania excursus in Libyam: nam Baelone 24, pl. 5, 2 || item RCNH LMG SAP; Anon. Leid. (p. 4) 5 dubitatur — 19 recursus,~~

(p. 61) inde a 20 de hispania nat. rer. 40 v. 9 physici — 15 revocent compikwit Soiino citato Isidorus de Plinio Capella 6, 666; v. 20 Baelone — 108, 3 Antaeus ex Solino potius quam ex cf. Isidorus 15, 1, 74. ___ JV aegyptius] Aethiopicus Salmasius 1 geramanicus M atlaticus coniectura opi- 2 accessu H, accensus M 3 maximusque S suspensius] H nor, suspensius altius RCNLMG, suspensus altius SAP sustollit uis H 1 a et font.] font. LMG 5 copiosa P eftusior M 4 coloris H , caligoris S obscura etiamnum P intumescat] int. occanus SAP 6 superfluis M 7 G spiritum 8 fides R" omissa M anticipiti A 10 moueris L 11 M suo regente] RCNaLG Leid., regenti [H), regi mente mMSAP: anhelitune id moveri mundus efficiat retractamque cum spiritu regerat undam undiquo Mela; neuter agnoscit verba regi mente ab loci quodam spiritu Isidorus , quorum mores sententia ablwrrentia 13 sunt om. [H] spiritualia [H] nares] 2 1 m. smiitus constitutos per quos R 14 ahelitusA. R , inde mores quosdam disc. anelitas M efflent] RCNHSA cum Isidoro, inflent LMGP 15 sequ. uiuicissitu- sid. SA meatos R'N, mcat « L 16 sic] sit S, om. P £>' mergatur dines L 17 actus R eloquia R, deliquia A 18 ilia aut X ut (mergautur M) a. s. uariant se] aut minuatur aut crescat uariari alt. SAP ; hispaniae illa surgit ac demeigitur Mela 20 hispauia] h. est LP Leid., S 2 belone RCSA, belonem N, belonae P', bellonae LMGP Leid., bellone [H]: Baelone Plinius, Velonensis civitas Capella progressos] P, progressus reliqui 108

quod Baeticae oppidum est, ultra interiacens fretum trium et tri- 1 pl. sed 2 ginta milium passuum Tingi excipit, Mauretaniae nunc colonia, auctor est. porro quod in illo ambitu Aegyp- 3 pl. 5, 1 24, 2 cuius Antaeus primus || Libyam 4 tium finitur pelagus et Libycum incipit, placuit ut Africam quidam tamen Libyam a Libya Epaphi filia, Africam 5 ign. diceremus. || dictam receperunt. Lix 6 pl. 5, 3 3 autem ab Afro Libyis Herculis filio potius || qui 7 quoque colonia in eodem tractu constituta est, ubi Antaei regia, implicandis explicandisque nexibus humi melius sciens, velut genitus 8 Hesperi- 9 4 matre terra, ibidem Herculi victus est. nam de hortis Gdes, ratio 10 dum et pervigili dracone, ne famae licentia vulnereiur fertur adeo sinuosis ll haec est. flexuoso meatu aestuarium e mari ver- 12 lateribus tortuosum, ut visentibus procul lapsus angueos fracta unde 13 5 tigine mentiatur: itaque quod hortos appellavere circumdat: pomorum custodes interpretantes struxerunt iter ad mendacium fabu- 14 et in qui- 15 landi. sed haec insula, insinuata sinibus alvei recurrentis busdam aequoris spiris sita, praeler arbores oleastri similes et aram 16 sacram Herculi aliud nihil praefert quo propaget vetustatis memoriam. 17

~~receperunt et 39) inde RCNH LMG SAP; Anon. Leid. (I. c.) ad 6 (p. a 9 nam~~

1 Africam — 6 recepe- v. 5 quidam — filia adhibuit Isidorus 14, 5, v. 5 compilavit adscitis runt compilavit Capella 6, 667 v. 6 Lix — 9 victus est vertigine mentiatur cpmpi- Plinianis Isidorus 15, 1, 74 v. 11 aestuarium — 12 lavit Isidorus 14, 6, 10.

tricenta (trecenta G) LG 2 mi- 1 ultra om. M intraiacens A trium et loco reliqui et infra etiam illi lia H tingui M mauretaniae] hoc RNLP, ambitu] ambi Ra fere maurit-° 3 prim. auct. ant. SAP illo] illo est G h libya N)) libyam uocarent aegyptum L 5 diceremus q. t. libyam (lybiam R , a libya (libia BSA) epaphi (epan [H]) libyam (om. q. t.) *H, om. R a (om. N) (veli)\ filia LPM, libi epa flliam C, filia] NHSA, a libia (libie L, lybiae M) epaph libyis] lybiis LM, libyae et lybie pamphiliam R: cf. Pausanias 1, 44, 3 6 P\ ab Afro Libe GP*, lybus N, lybis R, libis CA, liberis S, libe Leid., iibero [//].- a lex LMG, l****R : Herculis filio Capella potius om. RC lix] R!>CNHSAP, me- Lixos Plinius, Lisos vel Elissos Capellae libri 7 tracto G ibi P 8 om. in sp. vac. her- lios L genitos L 9 mare N terra] terram M, H speridum 10 et cule RC, ab hercule A uictus] dictus R horti JV M fides] foedis M om. [H\ peruigil S ne] cum A, om. S fama A affunditur aestuarium e mari fle- et ratio SA 11 aestuario in mare LMGP; xuoso meatu Plinius; fertur enim ibi e mari aestuarium Isidorus (cod. Voss.) custodes] custodem 12 lapsu S aDguem M 13 hortus M 14 porum [H] instruxerunt SAPLeid.: dracones custodiae instar Plinius interprecantes G alue recurrentes R'N 16 dam RCN*H iter] iuter M 15 sinuata A a 17 sacra A aliud (om. C ) om [H] spiriisiJ/ leastri A similes om. G quod R*N*HSA memoria A nihil] n a G praeferuut A quo] R^CLMGP, ,

~~109~~

mag.s mirum, 24, 6 aureos et metalla frondentia illud pl 1 verum ultra frutices accessu freti libra depressum numquam 2 quod solum inferiore licet haeret naturalis repaguli in ipsis margmibus 3 superlabitur, sed obstaculo res.stuntur: superciliis sponte fluctus ingrui 4 unda et intimis orarum quamv.s prona loci planities manet sicca, 5 spectando nimirum h.genio ^ imminet Salae flumm,. ab i supervenianl. Sala oppidum pl.5,5 6 aequora || Allanlicas sol.tud.nes. Atlas b gentem iter est in || PI 5 6 7 hoc per Autolorum v.c.n.am consurgit vastitate et eductus .n 8 mons e media ha.enarum extend.tur. caput condit: qua ad Oceanum 9 lunaris circuli ultra nubila rup.bus fontibus, nemoribus inhorresc.t, 10 cui a se nomen dedit, manat nuda necherbida: qua Afr.cam contra 11 asperatur, squalet ieiunio, humo frugibus, arboribus procer.s opa- nascentibus sponte || p, 5 14 12 versus est, felix comae cupressi similes vest.untur lanu- 13 cissimus, quarum odor gravis, in eo latere et herba euphorbea 9 velleribus nihilo viliore. || >, 5 IQcf. 14 gine sericis oculariam proficit claritatem nec med.ocnter 25,78.79 15 copiosa, cuius sucus ad qua- 1U vertex semper nivalis. saltus eius pl.5 14.15 16 percelht vim venenorum. || elephanti occupaverunt. s.let ferae et cum his || ri.. 5. 7 17 drupedes ac serpentes

adl solitudiues RCNH LMG SAP; Anon. Leid. (I. c) cym- 1, 14 v. 1 Atlas - 110, 3 v 6 Sala - flumini compilavit lsidorus 15, eo compilavit Capella 6, 667 V. 14 m balorum affert Dicuil 9, 3. 4 cf. 6; Isidorus 26. latere- 15 claritatem ex Plinio Solinove 17, 9, /" mfenon SA Ifmctices/J auraeesJ/ 2 quod] quos superlabitu [H] obsticu o•M depressus M, depressius P fretis M 3 (mgrue superciliciis aponte fl mgru. 4 intimis] immitis P, om. R M (-tunt CM)] pendent fluctus nec non NS, ingruae M, in girum A) resistuntur ita spectando SAP P* 5 spectando] RCN, spectandum LMGP\ defluunt prona ingenio SAP sicca om.P spectanda *H nimirum i. 1.] loci sola RLeul., salo SAl* salae] et om. P> 6 aequora om. LMGP' sala] ruttu orum A: Auto- , rutulorum SP\ salae S 7 auctolorum RCN *HLMGP> reliqui 8 e med.a (med.o Dw.) lolum Plinius inter /» atlas] LP, at(h)lans (esurgit P») in medio tractu harenarum harenarum (aerenamm M) c. «.] exsurgit quo A, qui H, quae SAP* uicinam L 9 nubilia M qua] rel. el Dic. c. 6, iciuna Dic. nudi />* nec her- Dic c 3 10 a] ad G 11 squale R africam «africa M) contra uersus bida] et infelicis (-ces S) soli SAP* coutra africam uersus Dic « lelixj (uersa R)) africae controucrsus SP, lang.inei mh.lo opimusiVi nascentibus om. C 13 similis A/ 14 Dic. latere] larem *, letere A uiliore] nihil (nichil Cff) uiolare RCNH euforuea il/G, euforuia Zi>, euforb.a SA haerbae S euforbea RCNHDic, _ mult.p ex praesi- proficit (profecit M) cl.] proficit ad 1 5 susus S , fucus G ad o. nec] et /1/ 16 procelht LM dium sanitatis SA; in claritate visus iWiftu ele- et ferae Dic; saltus retertos salutis 71/ 17 ferae] plengue, fere BC, Phntus elephant.o i\ phantorum ferarumque ct serpentium omni genere 110

~~per diem universus nec sine horrore secretus est, lucet nocturnis 1 pl.~~

~~ignibus, choris Aegipanum uudique personatur: audiuntur et cantus 2~~

~~1 1 tibiarum et tinnitus cymbalorum per oram maritimam. a abest 3 34, || Lixo pl. 5, 9 quinque et ducentis milibus passuum, Lix a Gaditano freto centum 4~~

~~duodecim milibus. || habitatus ante, ut indicat loci facies quondam 5 pl. 5, 13~~

~~1"2 cultu exercita, in qua usque adhuc vitis et palmae extat vesligium. || apex 6 pl. 5, 7~~

~~celeris ita ararum 7 Perseo et Herculi pervius, inaccessus: || fidem ign.~~

~~inscriptio palam facit. qua spectat occasum, inter ipsum et flumen 8 pl. || 5, 9 Anatim per quadringenta nonaginta sex milia passuum infames bestiis 9~~

13 silvae obsident. || amnes circa eum non lacendi, qui licet separentur 10 sol. intervallis amplioribus, transierunt tamen in quoddam Atlantici nominis 11 14 ininisterium, Asana marino haustu, Bambotum crocodillis et hippo- 12 pl. 5,13. 10 || ||

~~potamis refertum *ultraque adhuc amuis qui atro colore exit per in- 13 pl. 5, 15 |j timas ct exustas solitudines, quae torrente perpetuo et sole nimio 14~~

~~15 15 plus quam ignito numquam ab aestu vindicantur. |j haec de Allante, pl. 5, 13~~

~~quem Mauri Addirim nominant, et *Hannonis Punici libri et nostri 16 pl. 5, 8 ||~~

~~annales prodiderunt, luba etiam Ptolemaei filius qui utriusque Maure- 17 pl. 5, 16 ||~~

~~taniae potitus est. Paulinus summam huic 18 pl. 14 regno || Suetonius quoque 5, cognitioni inposuit manum, qui ullra Atlantem primus et paene solus 19 Romana signa circumtulit. 20~~

~~RCNH LMG SAP~~

~~v. 8 qua spectat — 1 obsident compilavil Capella 6, 668.~~

~~2 choris] foris L aegyspanum P, egiptinus H 3 lix a] luiiii a R,~~

lixam A, lixus a G 4 graditano M . fretu HS 5 habitatur H iudicat M 6 cultum M exercitata RCNS" 1 (margo: uel exercitata) A, exer- citate H extant uestigium RCP, extant uestigia SA 7 perseo] per- spesseo M peruius] per huius M 8 palam facit] p. fecit RCNH, con- praehendit SA spectato S 9 anatim] anatum S, tanaim H per om. SA nonaginta] RCNHSAP cum Plinii libris melioribus et Capellae Bam- bergensi, lxxx ta LMG cum Plinii delerioribus, lxx Capellae liber Reich. milibus P infanes R bestias A 10 obsident] tenent SA separantur A 11 iuterualles N quodam R nominis] montis SA 12 asana] RCSP cum Plinio, at (ad MG) sana LMG, asano A, asono H, asa N hastu NH bambothum SP crocodillis] corcodillis G, crocodrillis HA, crocodilis N hippopotamis] RCN, ippopodamis LP, hippotamis S, yppotamis A, 2 ultra ippotamis H 13 refertum] aerae ferrum H ultraque] iV , P ex Plinio opinor: ultra ad fluuium qui Ger vocatur, utraque reliqui 14 soli N 15 ignoto nunque H uindicatur RCNS 16 mari H" addirim] RCNA cum

Plinio (Leid.), adderim LMG , addirum H, addiarim SP: Adiri Capella et hannonis] et hamnonis N, et hammonis CLMGSAP, et ammonis H, etiam noni- cis R 17 ptolomei RCH, tholemei N utrisque M 18 signa om. S 20 circumtulit] contulit H 111

obvia 1 E provinciis Mauretaniis Tiugitana, quae solstitiali plagae 25, IGN. I || mare, exurgit montibus septem, porrigitur ad internum || •i,. 5, 18 2 est quaeque imminent. hi montes ele- 2 3 qui a similitudine fratres appellati 1'reto principio hoc animantium 4 pbantis rrequentissimi sunt. monent a dicere. igitur elepbanti iuxta sensum humanum intelleetus pl. S, 1 5 genus || disciplinam. luna nitescente polleut, siderum servant || tl. 8, 2 6 habent, memoria liquore solis exortum motibus 7 gregatim amnes petunt, mox perspersi duo eorum 3 salutant, deinde in saltus revertuntur. || pl. 8, 3 8 quibus possunt minores nolhos dicunt. 9 genera sunt: nobiliores indicat magnitudo, aller semper in ministerio 8 10 candore dentium intellegitur iuventa: quorum pl. 8, || repercussu ininus vigeat si II est, alteri parcitur, ne hebetatus assiduo pariter affligunt utros- 4 U fuerit dimicandum. cum venatu premuntur, ebore non requirantur: hanc enim sibi causam pl. 8, 7 13 que, ut damnato || sentiunt. oberrant agmiualim: natu maximus ducit pl. 8, 11 14 periculi inesse || transituri minimos 5 15 agmen, aetate proximus cogit [sequentes]. flumen et profundos gur- 16 antemittunt, ue maiores ingressu alveum atterant faciant. venerem ante annos decem feminae, pl. 8, 13 1T gites depressis vadis || amplius in 18 ante quinque mares nesciunt. bienuio coeunt quinis nec vivis 19 anno diebus, non prius ad gregarium numerum reversuri quam nulla enim 6 20 aquis abluantur. propter feminas numquam dimicant:

~~inest illis clementiae bonum: quippe si per pl. 8, 9 21 noverunt adulteria. ||~~

~~RCNH LMG SAP v. intellectus v. 2 exurgit— 3 inimineut compilavit Isidorus 15, 1, 73 5 S salutant compilavit Isidorus 12, 2, 15. 16.~~

~~plerique, mauritania H 1 e] ex RC, et N mauretanis LMP, mauritaniis tinginata H, tangitana N qua P solistitiali N, solistitilia M plaga S~~

l G 2 quaeque] CHL MG, quaque RNSAP porgitur G 3 hii C elephantes summonent 4 fretiuentissimi M sunt monent] LGP, sunt monet RCNHSA, M: sunt delendum animalis SA 5 elefantis S 6 seruat S nitiscente LM, tacescente H 7 omnes R perspersi] RCNSA, aspersi H, perpersi M, expersi LP\ expresi I", expressi G: aqua circumspergi Plinius s. exortum geu. eor. (-tus LMGP) m.] m. ex. sol. SA 8 saltum A duo] do N 9 H iuuentus RCH indicant M 10 iuuenta] LMGA cum Plinio , iuuentas NSP, repercusso 12 pariter] 11 pacitur N rcpercursu NS , repercussus G, M partem H 13 eb. damn. SAP nou] noni S 14 periculi (-lis R) inesse] sequeutes i. p. SAP maximum A 15 ducit om. N proximos N 2 1 maiorum delendum minimus N 16 maiores RC NH, maiors C , MSAP, malorum G, ma * orum L adterantur SP- profundos pressis (-das R) gurgites depressis (-si L) uadis (-di L)\ profundum gurgitem uadis H, depressis uadis gurgitem SAP* 1!» anno] eo H prius] amplius S 112

~~deserla vagabundum homineni forte viderint, ductus usque ad notas 1 pl.~~

si confertis pecoribus occursitent, itinera sibi 2 pl. 8, 23 vias praebent: || vel blanda et placida raanu faciunt, ne quod obvium animal interimant 3 habent curam 25, 7 conflictu fortuito. si quando pugnatur, non mediocrem 4 sauciorum: nam fessos vulneratosque in medium receptant. cum 5

captivitate veneiint in manus hominum, mansuescunt hausto hordei 6 transmeaturi in naves non prius subeunt quam de 7 iGN.^.PL.s.e 8 suco. || maria elephantos Mauretani timent 8 pl. 8, 27 reditu illis sacramenlum luatur. || lndicos his videri. non annis 9 pl. 8, 28 et quasi parvitatis suae conscii aspernantur ab || decem, ut vulgus, sed biennio, ut Aristoleles deQnit, utero graves- 10 cuut, nec amplius quam semel gignunt, uec plures quam singulos. 11 frigoris. truncos edunt, 12 pl. 8, 29 9 vivunt in annos trecentos. linpatienlissimi || lapides hauriunt, gratissimas in cibatu habent palmas. odorem muris 13 14 vel maxime fugiunt: pabula etiam quae a musculis contacla sint chamaeleontem devoraverit, vermem ele- 15 pl. 8, 100 10 recusaiit. || si quis casu durissimum dorso 16 pl. 8, 30 phantis veneflcum, oleastro sumpto pesti medetur. || hirsutiae nullae. inter hos et 17 pl. 8, 32 tergus est, ventri mollius. setarum || insidiae hoc astu praeparantur: 18 pl. S, 33 dracones iugis discordia. || denique serpentes propter semitas delitescunt, per quas elephanti assuetis 19

~~callibus evagantur: atque ita praetermissis prioribus postremos ado- 20~~

~~RCNH LMG SAP v. 10 biennio 12 tre- v. 8 Indicos— 9 videri compilavit Dicuil 7, 33 — centos compilavit Isidorus 12, 2, 16 v. 19 serpentes — 113, 2 facultatem compilavit Isidorus 12, 4, 5.~~

l conuertis S, consertis 1 desertum P uinderint P 2 sic G HM pecudibus A occursistent M 3 plauda S, blande M quod] quote H ouium NH, obuiam S interimunt G, intimant H 4 couflictu] RCN, con- fortuitu habent flictis H, adflictu SA, ad"(at G) conflictu LMGP LMG uenerint] uene- curam (o?n. S)] c. h. A 6 captiuitate] in captiuitatem RC transmean- runt II (LMGP) 7 transmeaturi in] LMGP, transmeantur in S, reditu] turis C, trausmeaturi N(?)A, transmeant in H, transmeantur R 8 mauri riditu H, retu N elephantes G mauritani LMGSAP, RCNH c.] s. SA, c. (om. 9 et quasi om. jP» paruitatis (prau- H) suao c. p. p. om. utro suae) P 10 biennio] b. gignunt SA stoteles definit H N 13 lapidem 11 quam semel bis R singulas H 12 in om. P H (RCNHS, cubitu A) in] indi P cibatu] // (LGP, cibato M), cubatu / sunt palm. hab. A h P m . uris N 14 a om. L*P contracta N3ISP R, chameloentem G deuo- S, sit M 15 casu] causa N chameleonem beneficium RNS, bene- rauerint M uermen H elephantus RC 16 18 austu R iicio H pesti] post A meditetur H 17 tergum LMG praemissis P 19 delitiscunt MS, dilitiscunt A" atque] ad S assueti H 20 113

~~pedes pl. 1 riuntur, ne qui antecesserunt queant opitulari: primumque~~

2 nodis ligant, ut laqueatis cruribus inpediant gradiendi facultatem: se 12 3 nam elephanti, nisi praeventi hac spirarum mora, vel arboribus 25, 4 vel saxis applicant, ut pondere nitibundo attritos necent angues. elephantis ut aiunt frigidior 13 l. 34 5 dimicationis praecipua causa est, quod 8, || 6 inest sanguis et ob id a draconibus avidissime torrente captantur

7 aestu. quam ob rem numquam invadunt nisi potu gravatos, ut venis de oppressis satietatem. nec 14 l. 8, 33 8 propensius inrigatis maiorem sumant || petunt, quos solos expuguabilea sciunt, vel l. 8, 34 9 aliud magis quam oculos ||

~~10 interiora aurium, quod is tantum locus defendi non potest promoscide.~~

~~11 itaque cum ebiberint sanguinem, dum ruunt beluae, dracones ob-~~

sic fusus cruor terram imbuit fitque pigmentum 15 33, 116 12 ruuntur. || utrimque vocant. elephantos Italia anno l. 8, 16 13 quicquid soli tinxerit, quod cinnabari || 14 urbis conditae quadringentesimo septuagesimo secundo in Lucanis

15 primum bello Epirotico vidit et boves Lucas inde dixit. Caesariensi colonia Caesarea inest a divo Claudio deducta, Bocchi 16 l. 5, 20 16 || dono data. inest et l. 5, 19 17 prius regia, postmodum Iubae indulgentia p. R. ||

~~fuit. nec ab Icosio taciti 17 l. 5, 20 18 oppidum Siga, quod habitatum Syphaci ||~~

~~RCNH LMG SAP~~

~~v. 11 ruunt— 13 tinxerit compilavit Isidorus 19, 17, 8 v. 18 nec ab Icosio — 114, 4 datum compilavit Isidorus 15, 1, 76.~~

1 qui] que N antecesserunt] antecesserant H, antecesserint SAP queant] ualeant ultimis SA primumque] ac primum SAP 2 ligantl RaLG, inligant (-gunt S) Rb CNHMSAP: alligant Plinius, illigat Isidorus gradienti R 3 praeuenti om. R hac] has G spinarum R 4 pondere nitibundo] p. mutabundo G, nisu ac pondere SA, pondere P 6 a om. 1 LMG torrenten (sic) N 7 quam ob rem] denique SAP puto M ut] aut H 8 propensis S 9 maius NS quos] quod RCNH inexpugna- biles H 10 auriorum P l promoscide] H, promoschide RCNA, promus- scide LMGP, proboschide S: rostrum promoscida dicitur, quoniam illo pabulum

~~ori admovet Isidorus 12, 2, 14 11 ebiberunt P, biberint RCNH ob- ruunt H 12 figmentum MG 13 tinxerit] inexerit R cinnabari] S lP, 2 G, cinaberi cynnabari A, cinnabarim RCHS , cinnaliari M, cinabari NL~~

~~elephantes LGP 14 septuagesimo] 111 (SAP) cum Plinio , om. I (RCNH)~~

l et II (LMG) 15 lucas] et 1. P duxit G 16 caesariense LMG, cesaria est si H coloniae RCNSAP caesarea (-ria RCNS) inest a] caesa- pT vet populi riana et H deducta] deta RCN , dedita H 17 indulgentiae romani] plerique, p N, per H dono data] LMGSAP, donata CNH. donet R 18 syga A, signa S quod om. P syphaci (siphaci C, sym- phaci R, syraci SA) fuit (om. P) om. H nec (nech S) ab icosio (ecosio NA) taciti recedemus (recedamus LMG, recedimus P)] est et oppidum icosium H Solinos. 8 J

~~114~~

viginti qui a comitatu eius u«fc Hercule enim illa transeunte 1 recedenras: II moenia: ac ne quis mpos.to a se 2 desciverant locutn deligunt, iaciunt condentium numero urbi nomen 3 nomine privatim gloriaretur, de

C huius incolae quam- 5 pl. 5, flumine Amsiga Numidiae datur. 22^ 26 1 "Tuuod est a vagabundis, Nomades dicti sunt. urbes 6 diu errarunt jpabulationibus dein Chuffi purpur.no , nob.lesque, sed Cirta eminet: | *W m ea "irnae ,23 omnis haec regio fln.bus m Zeug, «. 5 comparata. || 2 fuco T riis velleribus educat, qua est, feras || ^m desinit. qua parte silvestr.s Unum limitem || " eximio etiam marmore praed.ca ur. 5, ardua, equos alit. || iugis £ 31 ° dumtaxat et vuhs profun- • 8, ursi ceteris praestant rabie 3 H/Numidici 126 gen.t.s eam protmus «- 8, nam genitura par est quoquo loco dioribus: || amplex, quo quadrupedes aliae, sed apU 3 dixero. coeunt non itidem des.dermm 14 humanis coniugationibus copulantur. 4 bus mutuis velut grav.das et U secreti honore reverentur mares veneris biems suscitat. secubationibus dm- 6 partitis tamen per scrobes in iisdem licet foveis, tr.gesi- 17 tempus est: quippe uterum lucinae illis properatius duntur. mformes evenit, ut praecipitata fecund.tas 8 mus dies hberat. unde cand.dus, ocuh 19 pauxilh.las edunt, quibus color 5 creet partus: carnes tantum rudis sanies, except.s ungumm I e de festina inmaturitate nulh pl. figurant et interdum adpectoratas 21 8, 19) Jniamentis. has lambendo sensim ||

RCNH LMG SAP . Urosio praedicatur compilavit (adsumpo v 5 auod est-10 marmote - 21 figuraut complant (adsumpUs 5, 9 v. 17 uterum , 2) 92, Islrtu, 247) Isidorus 12, 2, 22. Servianis ad georg. 3, . transeunti RCLMGS -T^uT^ transeunte] HAP cum Isidoro , ^l. qui a] qu:a a MG, oux RW transeunt A uiginti om. G

~~e^tS^^^ mrta] c.rt S c.rca LMGA 7 nobilesque sunt H das H°, numides H* pnrpurana SA 8 comparatae choullo H: Chullu iWi Zm hulli P hbn Oom deficit S^: definit Isidon ££> 9 limicem G desiit C°,~~

" mutus * "« afla AM sed] l I, 14 eS ^qu^des S S uerentur et om. A 16 m « H . hiTns M" 15 honore «». ^ propa at, I , Msdem RHLM partis ^partes ,7 Sr/^P, « ^ oouus tnce(n)8.mus RNHLSP 19 properatusG utrum A laniamentis £A 20 rudis] redit # 21 115

interea 26, 6 8, 127 1 fovent,utassiduoincubitucalefactaeanimalemtrahantspiritum. || matres in somnum ita 2 cibus nullus. sane diebus primis quattuordecim excitari queant. euixae quaternis 8, 126 3 concidunt, ut nec vulneribus || mox egressae in diem liberum tantam patiuntur in- 8, 129 4 latent mensibus: || invalidum ursis caput, 7 obsitas caecitate. || 8, 130 5 solentiam lucis, ut putes interdum posticis pedibus 6 vis maxima in bracbiis et in lumbis: unde nec insidiantur alvearibus apium, maxime favos appetunt, 8, 129 7 insistunt. || captant. cum gustavere mandragorae mala, 8 8, 101 S avidius aliud quam mella || in perniciem convalescat et 9 moriuntur: sed eunt obviam, ne malum sanitatem. si quando tauros ado- 9 8, 131 10 formicas vorant ad recuperandam || auct. potissimum partibus immorentur nec aliud quam n r i un tur, sciunt quibus defetigent, nares, ut 12 cornua aut nares petunt: cornua, ut pondere Messala consule L. Domitius 10 13 acrior dolor sit in loco teneriore. M. et totidem Aethio- 14 Ahenobarbus curulis aedilis ursos Numidicos centum speclaculum inter memo- 15 pas venatores in circo Romano edidit: idque adnotatur. 16 rabiles titulos / pede incipit, promunturio Apollinis 27, 1 ,. 23 17 Omnis Africa a Zeugitano 5, || Mercurii procedens in frontem 18 Sardiuiae contraversa, promunturio prominentias, quarum altera pro- 19 Sicanam: proinde extenta in duas regione dicitur, alteram quae est in Cyrenaica l. 5, 32 20 munturium Candidum || opposita Cretae insulae 2 21 Phycuntem vocant: ea per sinum Creticum

RCNH LMG SAP; Anon. Leid. (p. 62) a 17 omnis 22 v. 17 omnis v. 5 invalidum — 7 insistunt compilavit Isidorus 12, 2, — 21 vocant excerpsit Dicuil 8, 12. cibi somno LMG 1 incubitu] incubatu SAP contra Plinium 2 N 1 queternis 4 tantum NMG 3 ut] ut et SA excituri M exnixae P H et in br. poticis N 7 apum ins. lucis bis G 6 uix P, ui* N in br.] RN SA recuperan- RHA gustauero M 8 mandracorae P 10 deuorant sciunt] dam] reciperandam N, percipiendam // (LMGP) taurus M 11 iV alia SA 12 cornua a. sciunt potis M portibus H inmoderentur detitigentur M, defatigentur LGP, n. p. om. S defetigent] S, defatigent A, l detigant neres N 13 agrior M detingent RC N , detingant C\ H S, mesala N, messah R m. vel marco] MSAP, om. reliqui massalla 14 aenobarbus LMGP, chenobarbus R, atheno- 1.] uel H domutius S numidiscos S barbus CNA, abthenobarbus S, henoborbus H ursus] NH 17 a om. aethiopes C*G 15 idique S expectaculum G 16 titnlus M sar- RCN*HSADic. zeucitano LMG, teugitano Dic. apollonis CS 18 1 controuerso Dic. promuntorium Dic. dinae M controuersa LMGAP , sicaniam Dic. mercuri LP fortem (corr. in iontem) Dic. (Dr.) 19 a alterum prominentias] prominent Dic, partes H 20 altera RCN *HS Dic, M SA, quam ticon- cirenacia Dic, cyreaica N 21 ficuntem RCN*H, phycontem (apposita tem Dic, fucuntem LMP, fecuntem G eam LMGP opposita \H\, oppositam G) cretae (certe S)] oppositae M 116

~~excurrit. harenis Catabathmi Aegypto 1 pl. 5, 33.35 27, 3 contra Taenarum Laconicae || inter duas Syrtes, quas 2 pl. 5, 26 insinuata, cui proxirai Cyrenenses, extenditur ||~~

~~efficit. cuius sali defectus 3 ign.; cf.vi inaccessas vadosum ac reciprocum mare || 218 vel incrementa haud promptum est deprehendere, ita incertis motibus 4 %~~

nunc in brevia * residit dorsuosa, nunc inundatur aestibus inquietis, 5 4 ut Varro auctor est, perflabilem ibi terram ventis penetrantibus subi- 6 moria aut resorbere. omnis 7 pl. 5, 30 5 tam vim spiritus citissime aut revomere || haec plaga ab Aethiopia et terminis Asiae Nigri flumine, qui Nilum 8 latere quod ad meridiem vergit 9 sol. cf. n parit, ab Hispania freto scinditur: || 23 fontium inops est et infamis siti: altrinsecus qua septemtrionem pati- 10 5> in agro Byzaceno, qui patet passuum ducentis vel 11 pl. 5, 25 6 tur aquario larga: || amplius milibus, glebis ita praepinguis, ut iacta ibi semina cum in- 12 pl. 5, 24 [| cremento centesimae frugis renascantur. 13 Externos in ea plurimos conventasse argumentum de urbibus et 14 sol. 7 |[ promunturium quod aquiloue caeditur Graeci 15 pl. 5, 28 locis dabimus. || Borion dictum, item Hip- 16 ign.; c/.pi advenae sic vocaverunt. II Hipponem Begium postea «» 5, 22. RCNH LMG(B rediens a 13 centesimae) SAP; Anon. Leid. (I. c.) ad 13 renascantur re- v. 5 in brevia dorsuosa: shnilia Amm. 22, 8, 46 v. 11 in agro — 13 nascantur compilavit Jsidorus 14, 5, 7 v. 15 Borion — 16 dictum perperam compilavit Isidorus 14, 7, 7 sic: Borion promunturium Numidiae vocatum ita, quod aquilonem intendat; hoc Hippone regium postea dictum.

catabathmi] 1 taenarum] narum C loconicae S, lagonicae N CN*H, 2 l cathabati aegyptio R catabathmim R, catapathmi LMGP , catabathi SP , A Leid., egyptio C, aegiptio N[H], egipeo A 2 proxim(a)e *H, proxima SA a inficit a cyrenensis RC*HSA, cyrensis N 3 reprocum [H ] effecit LM, [H ] a breuia rescidit sale G 4 aut RNM promptus S 5 nunc (om. R[H]) in (om. R ) in (rescit MG, rescinditur Leid.) dorsuosa nunc inund. aestibus plerique, nunc breuia (breui S) rescidit dorsuosa (tortuosa A) nunc fluctibus inundatur SA, nunc breuibus extollitur nunc fluctibus inundatur in breuia rescidit dorsuosa nunc inundatur aestibus P inquietis] et quietis *H, om. A 6 auct. est a subita G, ubitam 7 uim] uarr. LMGP perflauidem R uentris [H ] M remo- um S citissimi RC*H, * cistissime (sic) N reuomere] remouere RC, mereiV, reuocare [H] resoluere RCN*H 8 ab om. R (a)ethiopi(a)e a h tigri 9 latorem R quod] (ethipioe H , ethipie H ) term. RCN*H *H que N, quo SA, quod uni [H], usque Leid. meridiem] memphym Leid. spania altrinsecus (alterin- fretu M 10 est et] LMGP, est RCN *H, et SA infami S secus RC'[?]N) qua septentrionem (-ne M) ... aquario (aquarum SAP) larga om. Ca 11 byzaceno] RCN, bizaceno LMGP, bizanceno [//], bizanteno Leid., 2 1 (milia 1 m. d. u. a. LMGP bizocene SA ducentis (-ta P ) u. a. milibus P )] 12 praepinguis] praepinguibus SAP contra Isidorum incrementa G 13 re- dabimus ins. nascentur N 14 in ea] ibi SAP conuenisse M 15 post Isidoro boron LMG, locum cx Isidoro (v. app.) H borionj RCNHAP cum , borum S creditur LMG 16 uocauerunt C 117

Diarrhyton nuncupatum, nobi- ign. 1 ponem alterum de interfluenti freto Clypeam civitatem Siculi 27, 5,24 2 lissima oppida, equites Graeci condiderunt. etiam in *quam Veneris 3 extruunt et Aspida primum nominant, Veneriam Tripolim lingua sua signant 4 Erycinae religiones transtulerunt. Achaei Oeae, Sabratae, Leptimagnae. Phi- 5 de urbium trium numero, id est vocamen datum. 6 laenis fratribus a laudis cupidine Graium 9 Hadrumeto atque Carthagini auctor est a Tyro populus: sed quae hoc loco reddam. urbem 10 8 super Carthagine veraces libri prodiderunt autumat, cum rex lapon rerum in 9 istam, ut Cato in oratione senatoria domo Pboenix et Carthadam 10 Libya potiretur, Elissa mulier extruxit civitatem novam. mox sermone 11 dixit, quod Phoenicum ore exprimit et illa Carthago dicta est: 12 verso in verbum Punicum et haec Elisa fuerat constituta. deinde a 11 13 quaepost annos dccxxxvii exciditur quam ab eo dicta, aliquantisper 14 C. Graccho colonis Italicis data et Iunonia in claritatem secundae Car- 15 ignobilis humili et languido statu: demum annis, M. Antonio P. Dola- 16 thaginis, interiectis centum et duobus Romam terrarum decus. Verum 12 sol. 17 bella cos. enituit, alterum post urbem ||

libri [R]QF. RCNH LMG(B) SAP et ad locum 17 uerum — 118, 4 inopes 46-48. 51—54. 58. 58 A. 4 7—15 17 18 20—24. 25 A. 26. 28—36. 38. 41—44. 105. 108. 109. 112. 114. 59-64 66. 69-76. 78. 79. 81-88. 90. 92-94. 98-103. 135-138. 141. 143. 144. 148. 149. 116. 117. 120. 123. 125. 126. 128-131. 133. 150. 150 A. 151. 152. 154—158 compilavit Isidorus 14, 5, 6 v. 10 Cartha- v. 4 Achaei— 5 Leptimagnae dam — 12 dicta est compilavit Isidorus 15, 1, 30. ^ diarritum RHG, dyarritum C, dearri- 1 fretu LMG diarrhitum LMP\ clipeam HSA, clyppeam P tum iV, diarchium SA, diarchicum P* 2 aspida qua libri 3 extrunt 6' haspida pr. RNH, primo SA

l liga signant de] signan- 4 religionis RCNH S, religionem W tritripolim N l cum lsidoro, oae L , oaeae dae H 5 trium] rium N oeae] MLW lepti (sic CNH, RCG, oaee N, ocea H, aee A, eae S sebrate S a S) om. R 6 ad laudis cupidinem leptis reliqui) magnae (manae H , magnaae grauium 7 adrumeto LG, adru- l-ne NMS)RCNHMS grabium C, N tyrop- mento M, adrymeto RN, adrimeto CH, hadrimeto SAP tropopulus 31, lapum CNSA 10 poteretur pulus N 9 iapon] LMP, lapon GB, iapum RH, elysa M, elisa HG, elixa RC phonix RCM elissa] NSA, elyssa LP, LM, poenico ore G, fenico RCN, fonix S et om. M 11 poenicum ore 2 1 uerbo R, morem LGP, more M 1 2 verbum] CNHSA, (poenico P ) more RVP Dido coniecit Salmasius ad rem recte, elisa] RHM, elsisa C, elissa reliqui: b GSAP, dcccxxxuii M", sed mutatione violenla 13 dccxxxuii] CNLM habet Velleius constituta] ex- dccxxxuiii R, dclxxuii H: numerum dclxvii ylerique aut 14 graccho] graia A colonis] tructa SA a c.] a g. , M 15 ignobilis humili] SAP' lonis S dicta ab eo S, dicta (om. ab eo) P ct om. 1G pre // fortasse recte, ignobilis humilis RCNULMGP- P p.] dolubella LG 17 uerum] ueniam 54 118

~~ut ad Africam redeam, ipsa suo cingitur angio. interna eius l plurimae quidem bestiae, sed principaliter 27, 13 leones tenent. || quorum 2 pl. 8, 46~~

~~trifariam genus scinditur: nam breviores et iubis crispi plerumque 3~~

~~ignavi sunt et inbelles: longiores et coma simplici acres magis: at 4 pl. 42 || 8,~~

~~lii quos creant pardi in plebe remanent iubarum inopes. pariter omnes 5 pl. 8, 46 ||~~

~~RCNH LMG(B) SAP et ad 5 inopes libri p. 117 adlegati~~

~~v. 2 quorum — 4 acres magis compilavit Isidorus 1 2, 2, 4.~~

1 ut] et 42. 125, om. H. 4. 11. 12. 15. 30. 36. 41. 48. 51. 53. 54. 66. 83. 84. 85. 86. 87. 90. 9S. 101. 129. 131. 148 ad om. Q. 42. 59. 82. 90. 100. 148 redeam] reddam 135, redeamus 26. 34. 38. 52. 58 A. 78. 79. 81. 102. 114. 117. 126. 137. 150 A. 155. 156. 158, om. H. 4. 11. 12.

~~30. 36. 41 (?). 48. 51. 53. 54. 66. 83. 84. 85. 86. 87. 90. 100. 101. 123'. 129.~~

131 ipsa suo c. angio om. LMGBP. 7. S. 14\ 17. 20. 21. 22. 23. 28. 31. 33. 35. 47. 61. 69. 70. 72. 73. 74'. 88. 92. 93. 94. 98. 99. 103. 105. 108. 133. 136. 141'. 143. 151. 152 ipsa] ipa 52, ipsam 10. 149, ut ipso 59 suo] suc [R], sua 12(?) cingitur] gignitur 46, agitur 81 angio] augio m 48. 51. 53. 58. 126. 141 . 143, augeo 13, angirio R[R]. 9. 112, angyrio C, an-

~~2 1 gyro 123, augurio 79. 81, angurio angirio 43, angino 62, angulo 44. 46. 84 . 85 .~~

~~2 110. 138. 156. 157. 158, ango S5 , agnis 78 interna] interne 15, in tertia 142,~~

~~interea R[R], interciua 131 2 plurimae] plures 8, puluere 79, om. 92 quidem]~~

~~quodl23\ ;j~~

75. 76) hi (vel hii vel ii; hiis 1 62) quos] antiquos 98, athicos 35, albiquos B , quos B- 5 pardi] part(h)i Q. 8. 17. 31. 74, pardi ut 78 a remanent] a remanet R , remauen M, remanerent 78, remanere 150 A, remant 152, sunt 119

c c un a n, bu primum quod alternis diebus P PL i parcunt a sagina, cibaUom est msecuta, [sobtae] frequenter, si digestio non 2 capiunt ac cum ra iusto amphus devorat« 27, superponuntdiem: tum quod carnes 3 sanc et cum unguibus sponte protrabunt. 4 vantur in.ertis in ora defect.o proba faciunt. | senectam 15 t in satietate, idem 8 4 7 nciurn ,n " sunt: prostrat.s parcunt: nam clementiae indicia multa c 484« dentium II infantes nonmsi » «i ^ SToi quam in feminas saev.unt: separantur: ass.du.s ~ misericordia = a 8 fame perimunt. nec AWJ leon bu obv cum multi capt.vorum ahqu 9 plis patet eos pepercisse, luba hb, on Gaetulae etiam muher.s nomen 10 Fntacti repatriaverint: prehensumcs.quaeobtestataoccursantesferasmmumsre£*1™ 11 10 173 et elephant, et ini sed et lynces et cameb 12 coeunf nec bi tantum, catulos qu.nque edunt, 17 leaenae fetu primo 4- tigrides. || 8 4 noce" tes et ^ ' ° Hpi slnguL numerum decoquunt ann.s ^*™^™ stenlescunt ae rn fecunditas recid.t • 15 cum ad unum materna s.cut motus e» et cauda indicant, 16 animos leonum frons L . 8 , 49 I notas ^»- - 51 1 bus intelleguntur: dedit enim bas 11 ^,^ ^^;c can.tc est, firmitas in P-«P- 18 vis summa in pectore E «^ , PL,,5o interdum contemptim recedunt subs.stentesque 19 muntur a canibus,

RCNH LMG(B) SAP aversi 1 ^„ r> 2 6 v 11 - 10 repaMaverint corn^t „. 6 clementiae «^^^rettulit 2 ». lb ani intelleguntur excerpsU Dicml J, 8, -17 4, v. motus - 17 intclleguntnr ,dem 12, 1, IMon» 12, 2, 4; v. 16 2,4. capite compilavit Isidorus 12, - 53"-. 131, iubrarum 6f, iubare 11'. 86. 90. jj "^ru^ularnm *[*],

~~rr rr« ^j.I=j^^vr~~

~~stenles suni <*, steriliscunt L, .. „ animosj annos mo 1p7unius.„_.,, 16i« ™ J •i / i„ m> «„„t~~

sequitur stabula pastorum et auditu assiduo pl. 1 de ea mira : primum quod imitatione vocis humanae, ut 2 addiscit vocamen quod exprimere possit vomitus quoque humanos 27, 24 accitum nocte saeviat. || 8, 106 3 in hominem astu canes devorat: qui forte 4 mentitur falsisque singultibus sollicitatos sic sequuntur contigerint, latrare nequeunt 5 si venantes umbram eius dum corporum sepultorum busta 6 voce perdita. eadem hyaena inquisitione capere: feminis enim ingenita est 7 eruit. praeterea pronius est marem inest oculis colorumque mutatio. 25 8 callidior astutia. varietas multiplex pupulis lapis invenitur, hyaeniam dicunt, praeditum illa S7,169 9 1 in quorum fuerit subditus, praedicat futura. 10 potestate, ut cuius hominis linguae quodcumque animal ter lustraverit, movere se non 8, 106 11 | verum hyaena pronuntiaverunt. in 26 8' scientiam inesse ei || 107 12 potest: quapropter magicam nascitur monstrum: coro- 13 Aethiopiae parte coit cum leaena, unde pariter adfectat. numquam 14 cottae nomen est. voces hominum et ipsa sine nictatione contendit. in 15 cohibet aciem orbium, scd in obtutum qui ut numquam retun- 16 ore gingiva nulla, dens unus atque perpetuus,

17 datur, naturaliter capsularum modo clauditur. Africa onagros habet, in 27 18 Inter ea quae dicunt herbatica eadem 8 108 || feminarum. aemulos libidinis 19 quo genere singuli inperitant gregibus ut expositos mares, si 20 metuunt. inde est quod gravidas suas servant,

~~RCNH LMG(B) SAP Isidorus 16, 15, 25 v. 18 Afnca v. 9 in quorum — 10 futura compilavil — 122, 2 occuluut compilavit Isidorus 12, 1, 39.~~

1 audito 2 addisict (sic) L, addi- 1 eo AP\ inc. N stacula P M accinctum saeuiat] ui seuiat G, in- dit H imitationem NHDic. 3 R sollicitosque A canes sic seuiat B uomitos M 4 sollicitatosque RCNS, c. 1 5 umbra R Dic. forte si] si forte mavult Vahlen (cf. 53, 5) prom(p)tius dum (dem Dic.) sequuntur om. SA contigeruut RNSAP' 7 quorum] quo RC l N, SAP l Dic accipere H infinita H est in S 9 iapis cwusDic pupulis] RCNHL, populis MDic, pupillis GSAP lapis] lapis, hieneam M, hiena Dic. hieniam NHLDic. cum Isidoro: hyaenia praeditam G 10 fura G yenia C, hienam G, yenam R, hy(a)enium SAP pronuntiauerunt ins. est quidem 11 lustrauerint N 12 inesse] inest G post monstrum cui H Dic. mortuorum (v. app.) H 13 leene G monstrum] NA, chorococta corocott(a)e RCSP, corotte C, corocot(a)e LMG, corococt(a)e coiuet R, coniuet Dic, crocote H 14 ipse S 15 cohibet] CLMAPDic, N, urbium M, uel NH, coniuit S, colibet G acie S orbium] morbium a oculorum superscr. in Bernensi, orbium oculorum Dic. iu om. H R»C», n . . ta- optutum] rcliqui, eliam Dic (Dr. Par.), obtutu L'G nutatione a 1S ca] ae M tione C, nutatio R 16 gingiua] lingua (li»gua Dresd.) Dic. om. quem G dicuntur H herbiatica N africa] afri M habet] dat C, l LMGP RCNH 19 aemulos] aemu P libidines S, libidines suae 20 expositos mares] iu editis maribus L-SA 122

pl. qua facultas fuerit, truncatos morclicus privent testibus, quod caventes l feminae in secessibus partus occulunt. 2 Africa serpentibus adeo fecunda est, ut mali huius merito illi 3 sol. 27, 28 || cerastae praeferunt quadrigemina cornicula, 4 pl. 8, 85 potissimum palma detur. || quorum ostentatione veluli esca inlice sollicitatas aves perimunt: nam 5 reliqua corporis de industria liarenis tegunt nec ullum indicium sui 6 prae- praebent nisi ex ea parte, qua invitatis dolo pastibus necem 7 quorum 8 29 petum aucupentur. amphisbaena consurgit in caput geminum, causa 9 alterum loco suo est, alterum in ea parte qua cauda: quae tractibus circulalis. 10 efficit, ut capite utrimque secus nitibundo serpat pl. 86 subeunt, e quibus vi maxima turbinati penetrant ani- 11 8, 30 | iaculi arbores scytale tanta praefulget 12 ign. mal quodcumque obvium fortuna fecerif. || quoniam rep- 13 tergi varietate, ut notarum gratia videntes retardet et stupentes. 14 tando pigrior est, quos adsequi non quit, miraculo sui capiat exuvias prima ponit. plures 15 31 in hoc tamen squamarum nitore hiemales diversaeque aspidum species, verum dispares effectus ad nocendum: 1G teste etiam Cleopatra 17 dipsas siti interficit: hypnale quod somno necat, emitur ad mortem. aliarum virus quoniam medellas admittit, minus 18

RCNH LMG(B) SAP v. S amphis- v. 4 cerastae — 8 aucupentur compilavit lsidorus 12, 4, 18 fecerit baena— 10 circulatis compilavit Isidorus 12, 4, 20 v. 11 iaculi — 12 Tsidorus expilavit Isidorus 12,4,29 v. 12 scytale- 15 ponit compilavit 12, compilavit Isidorus 12, 4, 12—17. 4, 19 v. 15 plures — 123, 4 sequitur

privent (praebent M) testi- 1 fuerint R truncatos (trucatos G) mordicus 2 Isidoro: nas- bus] RCNHL^MGP, generandi spem morsu detruncent L SA cum natos centibus masculis celant et testiculos eorum morsu detruncant; morsu quadi- mares castrant Plinius 3 ut om. M huius] ius H 4 prae om. H gemina G corniculum Ha 5 ostentatione] tentatione M, temptatione LGP prae- contra Isidorum inlicet NS, illicitae H", illicita H" 6 iudicium G sui parte qua om. A bent] subrebent M 7 qua] quae LMGSI" cauda ... 9 2 a perpetum P', praepetunt G passibus LMGP perpetem H", perpentem H , amphiuena 9 loco] 8 aucupetur SP, aucuperentur M anphishaena S, H effecit LMG ut] in loco H cauda] c. est H quae] qua IIS 10 sexus LGAP in G utrimque] utrique M, uterque LGP secus] se H, e] a G 1 1 laculi A sebeunt M nibundo R , nutibundo H, nutabundo H, om. R 12 refulget LMGP conlra Isidorum 13 tegi M retar- nequit reli- daret P l rectando M 14 non quit] RCNS, num quid M, qui capit A 15 squamarum] quamarum R", quam aurum R" pran a dispar M» hiemalexesuuias M initore S 1 6 dipsa H, di . M , R", hihale C necet RCNH 17 siti] sit R hypnale] hyinale R", hynale etiam om. H 18 ad] a N 123

morsu sanguinem elicit et dissolutis ign. 1 famae meretur. haemorrhois prester animae est evocat per cruorem. 2 venarum commerciis quicquid corpulentia necatur extuberatus. 3 quem percussit, distenditur enormique sunt et ammodytae, est et cenchns, 27, 33 4 ictus sepium putredo sequitur. chamaedracontes. postremo quantus nominum 5 elephantiae, chersydri, scorpiones scinci lacertaeque verm.bus, 6 tantus mortium numerus. nam monstra haec si sibilant, clementms 34 7 non serpentibus adscribuntur. evagantur: capto habent adfectus: non temere nisi coniuges pl 8 86 8 feriunt. || subtiliora sunt capvta superfuerit efferatur. || 'ioh altero vel occiso uter teres pestis nocentior. masculus aequahter 10 feminis, alvi tumidiores, anguibus universis bebes visus 35 mitiorque. || igitur pl. 8 87 11 est, sublimior etiam contuentur, nec frustra, cum oculos nou m 12 est. raro in adversum temporibus, adeo ut cilius audiant quam 13 fronte habeant, sed in

14 aspiciant. cer- 6b heliotropio inter Aethiopiam Africam Cyprum l 37,165 15 1 De gemma generis huius eminentissimam: depre- 16 tamen fuit, quaenam mitteret plurimis Aethiopicam aut Libycam palmam 17 hensumque est documentis acuto, sed nubilo magis et represso, 18 tenere. viridi colore est non ita causa nominis de effectu lapidis est et 37 19 stellis puniceis superspersa. radios solis mutat sangumeo reper- 20 potestate: deiecta in labris aheneis

RCNH LMG(B) SAP Isidorus 12, 4, 39 v. 6 scorpiones v 4 sunt et-6 numerus compilavit aspiciant 4 v. 1 1 anguibus - 14 - 7 adscribuntur compilavit Isidorus 12, 5, 124, 4 obviorum compiarunt exscripsit Isidorus 12, 4, 44 v. 15 de gemma - quorum hic hoc loco item adhibuit Priscianus v. 254-258 et Isidorus 16, 7, 12,

, Plinium. . " haeTwrois^R morsus S anguinem N 1 moretur L haemorois LM, Ist- praeter N, praeterea C 3 percusserit H cum elegit M 2 prieter R, extuberatos LGP 4 itus A doro disternitur M, discernitur LP ammodit(a)e CG, amoditae H. sapium N, sepius GP\ serpentium H hammodiiae est et| es S,wA hammodytae S, hammoditae RNLA, M et el. SAP chresydn RC chencris A, ceneris H 5 elephantiae] smcr A lacert.- chamedracones N nominatum M 6 tantum RN fortasse, s. (i RN) si sibilant] GBA conieclure que S4 1 adcribuntur N adfectos S 9 occisi L bibant RCNHLMSP 8 feriunt] fuerint P' . RL, tumidiores] aliud midiores N, ahud humihores uterl uter si H 10 alni 1 et.am ters S, om. RCNH 1 aluus humidior est H masculis S teres] hebes] hahes S he . bes A, mitiorque igitur om. S uni uniuersis M hehotrophio G, om.R uisus]susiV in om. H" 13 habent .i 15 est om. MA eminentissimum H 1 < eliotropia H, heliotrochio M lf> libysam i>= superpressa S docimentis L pluribus SA libyam i», 19 repercur^o R 20 delectu MG eneis RC repercusso H, 124

cussu extraque aquam splendorem eius abicil et avertit. etiam illud 1 pl. posse dicitur, ut herbae eiusdem quo est nominis mixta et praecan- 2 tationibus legitimis consecrata eum a quocumque gestabitur subtrahat 3 visibus obviorum. 4

~~Inter Syrtes quamvis lerra pergentibus iter sideribus destinatur 5 pl. 5, 26 27, 38 || nec aliter cursus patescit: nam putris soli faciem aura mutat et minimo 6~~

licet vento tantam diversilalem flatus efficit, ut subinde perversis siti- 7 bus locorum nulla indicia agnitioni relinquantur, cum modo quae 8 fuerant tumulis ardua iu valles residunt, modo quae vallibus pressa 9 39 *coiiu pulveris aggeranLur. ita etiam continens naturam maris sui 10 vian- 11 patitur : nec interest, ubi potius sint procellae, cum ad exitium tium elementis congruentibus in terris flabra saeviant, in mari terrae. 12 clemen- 13 pl.5,27. ign. utraeque Syrtes ccl milibus passuum separantur. || aliquanto 40 || tior quae minor est. Gn. denique Servilio C. Sempronio cos. inter 14 haec vadosa classem Romanam inpune accipimus perfretasse. in hoc 15

sinu Mene insula post Minturnenses paludes C-. Mario fuit latebra. 16 Supra Garamantas Psylli fuerunt, contra noxium virus muniti 17 PL.5,27. 7,u 41 || || incredibili corporis firmitate. soli morsibus anguium non interibant 18

~~et quamvis dente letali appetiti incorrupta durabant sanitate. recens 19~~

~~42 etiam editos serpenlibus offerebant: si essent partus adulteri, matrum 20~~

~~RCNH LMG(B) SAP~~

2 1 extraque] extra H, sectraque M, secta extraque LGP splendor H eius] aeris SAP: extra aquam speculi modo solem accipit Plinius et Isidorus, purior at soli renitet nudatus ab undis Priscianus 2 dic. posse H herbae] GSAP, herba RCNH, herbam LM quo] quod LMGP numinis A mixtam R praecantationibus] plerique cum Plinii libris melioribus, prae- cationibus SAP2 cum libris bonis (certe Weilb. Voss.) Isidori 3 con- l secreta H eum] cum S subtrahit H 5 pergent * s L 6 patrii H agnitione solis G auram M et om. H minime L 7 euersis SA 8 H

~~fuerant . . ualles relinquatur G cum modo] dummodo AP, dum S 9 .~~

l a l (ualle RCNHS) residunt (-dent L N) modo quae om. C M 10 coetu LMGSP, caetu A, coeptu N, caeptu R, ceptu CH constinens M natura MG fiabras sui] ui A 11 partitur R uitium M 12 elementis] uel el. P N 13 uterque C syrces G milibus passum] passus M 14 quae] quem S simpronio cn.] NLMGP, gn. RCH, gn(a)eo SA g. plerique, gaio A, guo S CA, semphronio N consule LMGP, consules N iter N 15 uad. haec SA classem (-se R, dlassem [sic] M) romanam (-na R)] r. cl. SA accepimus HSA 16 menturnenses M, menenturnenses A, minturnense P g. fere interibant] libri 17 garamantes RHG spilli M munit R, minuti M 18 teribant R" 19 et om. LMG appetit M darabant S sanitatem N adulterim recentes H, recensa N 20 deditos R offerebat G adulterii M, a b N (?), adulterini N H 125

si pudici, probos ortus a interitu parvulorum : pl 1 crimina plectebantur pro- privilegium tuebatur: sic priginis fidem 2 morte paterni sanguinis sed baec gens interivit a Nassamonibus 3 babant venenis iudicantibus. praeter opinionem de vest.g.o nom.n.s su. 4 capta nec quicquam aliud nassamonitem lapidem Nassamones dant, san- 41, 4

22 nominamus. RCNH LMG(B) SAP - Isidorus 11, 74 ».14 templo palus - 9 crediderunt eompilavit 8, v 8 com- 8 v. 20 et arbor - 22 nominamus 16 solidat compilavit Isidorus 13, 13, pilavit Isidorus 17, 7, 13.

probus G ortus] ortos NH% ormi (stc) R 1 plectabantur fl» lud.cant.- G sic] si M onn.s R 3 a morte? amare H 2 priuilegio RBS, interrita NA nasamon. SAP bus G interiuit] interrit C, interita reliquerant nasamomten 4 nec] ne NS relinquerunt M, et sic deinceps Gunmems RCNH SAP namomoTAtem RC nas8omone.BC sanguinem N a phU.] dicimus H, inc. R 8 inertum A in om H 7 maiores LM speculata se esse H apud hilaenorum S aris] maris M 9 spec. se] batn.s battius] RCNGS, batth.us;LM, , 10 ostendant S cyrenes LMG quintam 13 domus (domos M) calb- bathius P, bathcius H 12 captam] M callimachi domus H fuit fui e. H mac(h)o LMGP, domus callimachi RCNSA, cum Plinio, occ uel trecenti RLhBSA, l4 ammonis RC, amonis H cccc] LMG humeris R P\ om. i" sunt om. A templo om. H 15 quadraginta Udorum fauillaticum (f. str. AP*) SAP> contra stringit fauillam etiam] stringit SA locus RCNBSA 17 em.cat] mret in] et RCN, et in SAP> 16 lucus] cornu RLH est] argentibusB 18 cornu RCNB indefiexus N 19 subiectu N" 21 umor om. S que A quod est H praediuinus H 20 a loco] CLMGP cum Isidoro, alio loco RNBSA 126

IGN PL - Apud Cyrenenses praeterea sirpe; gignitur odoratis radicibus, l 27, 48 || g ^ virgulto herbido magis quam arbusto: cuius e culmo exudat aestatis 2 c/. pl. 12, 73 tempore pingue roscidum idque pascentium hircorum inhaeret bar- 3 bulis: ubi cum arefactum inolevit guttis stiriacis, legitur ad usum 4 49 mensarum vel medellae magis. diclum est primum lac sirpicum, quo- 5

~~niam manat in modum lacteum: deinde usu derivante laser nomi- 6~~

natum. quae germina initio barbaricae inpressionis vastatis agris, 7 cf. pl.19,39 postea ob intolerandam vectigalis nimietatem ferme penitus ipsi accolae $ erueruut. 9 50 Cyrenis ab laeva Africa est et a dextera Aegyptus, a fronte saevuin 10 et inportuosum mare, a tergo barbarorum variae nationes et solitudo 11 51 inaccessa, quae basiliscum creat, malum in terris singulare. serpens 12 pl. 8, 78 || est paene ad semipedem"longitudinis, alba quasi mitrula lineatus caput, 13 nec hominis tantum vel aliorum animanlium exitiis datus, sed terrae 14 quoque ipsius, quam polluit et exurit, ubicumque ferale sortitur 15 receptaculum. denique extinguit herbas, necat arbores, ipsas etiam 16

corrumpit auras, ita ut in aere nulla alitum inpune iransvolet in- 17 52 fectnm spiritu pestilenti. cum movetur, media corporis parte serpit, 18 media arduus est et excelsus. sibilum eius etiam serpentes perhor- 19 rescunt et cum acceperint, fugam quaeque quoquo potest properant. 20

~~RCNH LMG{B) SAP~~

v. 5 dictum est — 6 noininatum compilavit Isidorus 17, 9, 27 v. 10 Cyre- nis — 12 creat compilavit Isidorus 14, 5, 4 § 51-53 ad locum de basilisco aut Plinium aut Solinum adhibuit Isidorus, 12, 4, 6. 7.

~~a 2 1 cynerenses N, cynenses H 2 aestatis t.] // [LMGP ), statuto t. I 1 sti- [RCHS, t. statuto A, stato t. NP ) haeret N 4 arefectum L, adrefectum M riacis] stiriatis RCMA, om. S 5 mensuram~~

non depascitur fera, non attrectat 27, 53 IGN. I quicquid morsu eius occiderit || inferciunt cavernis mustelis tameD vincitur, quas illic homines l. 8, 79 2 ales. || vis tamen ne defuncto quidem deest. denique ign. 3 in quibus delitescit. || conparaverunt, ut aedem 4 basijisci reliquias amplo sestertio Pergameni intexerent nec alites involarent. 5 Apellis manu insignem nec araneae adluit Lethon 54 Girca extimum Syrtium cornum Bernicem civitatem l. 5, 31 6 || prorumpens et apud pristinos 7 amnis, inferna ut putant exundatione ign. || Berenice munivit quae Plo- pl.6,168 8 vates latice memoralus oblivionis. hanc et in maiori Syrti locavit. ;i lemaeo tertio fuit nupta Aelhiopiam Libyam- 55 10 Omne autem latifundium quod inter Aegyptum est, varium implevit simi- II que diffunditur/quacumque lucis opacum cognitionem gravetur. 12 arum genus. iiec quisquam offensus nomine in quo naturae spectanda 56 13 enimvero operae pretium est nihil omittere plebes simiarum in his est quas passim videmus „8,215 14 sit providentia. || facilius in manus vcniunt: nam 15 non sine ingenio aemulandi, quo consulto visci unguilla, 16 dum avide venantium gestus adfectant, relicta oblinunt: ita visu obducto 17 quod mendacio factum vident, oculos suos tristes sunt cornuto et 57 18 pronum est eas corripi. exultant nova luna,

~~RCNH LMG(B) SAP Isidorus 12, 2, 31—33; cf. v. 18 exultant — 128, 11 lata cauda compilavit Auguslinus de civ. dei 16, 8.~~

occiditur RCNHSA 1 morsu eius] morsum est A occiderit] LMGP, quasi RSP illinc detrectat R 2 alas G tamen] tantum A quas] M ne] RCNSAP, nec insterciunt 3 delitiscit CNMS uis] ui N H a amplo tertio C , HLMG 4 basilici S amplo (ampliore H} sestertio] paraueruut ut (et amphos est tertio M pergami S conpararunt H, M appelis apollinis reliqui) manu ut SA) aedem (eadem S) apellis (sic L*P\ M, nec ar. (manum H, manui SA) insignem (-ne A) nec araneae (-nei CNMS, inuoluerent post om. H) intexerent om. R nec] ne H aliter R 11 ibidem locauerunt SAP inuolarent ins. cadauer eius reticulo aureo suspensum extimus G syrtium] srum H cornum] MSAP, (i eximum R, exitum NH, 1 C, uenericem R, LG bernicem] LMGS , uerenicem cornu RCNH , quorum NH, letoni R, berenicem NP, beronicem H, berenicen S*A lethon] CSAP, leton uatus M, uatis N laethon L, laetho M, loethon G 1 annis R 8 uatos R, berenicen berenicen berenice] RNLG, uerenice C, berenicen SA, beronicem H, irio A M, berenicem berenice P pt(h)olomeo RCHMA 9 tercia H, quaecumque G 10 aegyptam et S aethiopia G, aethyopam N 11 op. pr. est] op. pr. (om. est) locis CNH, logis R 12 cognitione RCG 13 ple C", uuigus RCNH, pr. op. est SA, pr. est op. P 14 plebis RCWH, adflec- SAP* quam R 15 in manus om. H 16 uenantum SA oblimunt N uisu taut M unguillae S, uuguina H 17 obliniunt CA, corripi] capi SA (uisci N) obd.] o. u. H 18 pronum] facile A exultent Ma 128

fetus amant, adeo ut catulos facilius amit- 1 pl. 8, 216 cavo sidere. || inmoderate neglecti tant, quos impendio diligunt et ante se gestant, quoniam 2 g ^ haerent. cercopitheci caudas habent: haec 3 Cf. 8,215 27, 58 pone matrem semper || dictas. cynocephali et ipsi sunt e 4 pl. 8, 216 sola discretio est inter prius || numero simiarum, in Aethiopiae partibus frequentissimi, violenti ad 5 rabidi. 6 saltum, feri morsu, numquam ita mansueti, ut nou sint magis promi- pl. 72 inter simias habentur et sphinges, villosae comis, mammis 7 8, 59 I ign. pl. oblivionem. sunt et quas 8 ; cf. 60 nulis ac profundis, dociles ad feritatis || 8 216 vocant satyros, facie admodum grata, gesticulatis motibus inquietae. 9 ' est, pl. 216 callitriches toto paene aspectu a ceteris differunt: in facie barba 10 8, I neque 11 lata cauda. has capere uon est arduum, sed proferre rarum: 12 enim vivunt in altero quam in Aethiopico, hoc est suo caelo. Inter INassamonas et Trogodytas gens Amantum est quae sali- 13 pl. 5, 34 28, 1 || bus domus extruunt: quos in modum cautium e montibus excitatos 14 ad usum aedium caementiciis nectunt struicibus. tanta ibi huiusce 15 qui 16 2 venae copia est, ut tecta faciant e salinis. isti sunt Amautes, commercium cum Trogodytis habent carbunculi gemmae. citra Aman- 17 cf. pl.5,33 aluntur, hoc 18 tas propiores Nassamonibus Asbytae lasere vivunt. hoc 19 illis edule est. pl. 36 Garamantum oppidum est Debris fonte miro: quidni? qui alter- 20 5, 29, 1 || RCNH LMG(B) SAP v. 202-205: similia v. 20 fonte— 129, 13 frigore compilavit Priscianus Augustinus de civ. dei 21, 5, 1 (unde pendet lsidorus 13, 13, 10).

N[?]H) om. R" 2 gestiant 1 inmoderata S adeo — amittant (admittant RCN, cercophi- RCN nec electi R 3 poni S, paene C cercopitheci] est om. C tici S, circopithici LMGP, circopetici H, corcopithici A 4 parte SAP 1 fieri dicta RC cenocephali H 5 in om. LMG 6 cum Isidoro uillosae morsus S 7 spinges SA uillosae comis] RCLMG , fundis gesta- (uillos et A) comas SAP, uillosae NH 8 profundis] P 9 neque ... 12 caelo culis S 10 a] ac N, om. A 11 hos RCNH caelo] solo A l om. H 12 alter M in aeth.] aeth. SA suo] uo R extruunt] inex- 13 nassamones NH trogloditas MP amantium A 14 nexuunt truunt H" excitatus NS 15 caementitius S, comenticiis H R {superscr. m. eadem nectunt) CN struicionibus H, instruicibus M tantas H, tanti S huius SAP 16 uenae] RCNLMG, rei HSAP 2 hi 1 isque 17 trogo- copiosa G facient A' e] a H isti] SAP , P amantas] a (?)NHLMP, ditum G, trogloditis CP, throchloditis M gemma A C b b a 18 propiores] CP, propriores LMG, amantes R C GA, amates R , amantis S asbitae asbyste propior est RHSA, proprior est (?)N asbytae] GSP, LMA, aguntur P RCN, asbistae H: Hasbitae Plinius uiuuut] uiunt N, uniunt R 1 sedile RA, aedale H, dulce LMGP 20 caramantum 19 edule] CW , sedule CWS, RC, garamanticum P debis L>M quidni qui] quidenique P, qui RC

~~alt. uic.] uicibus (uisibus S) alt. A 129~~

nocte ferveat, ac per eadem venarum com- PL. 1 nis vicibus die frigeat, inaestuet, interdum glaciali algu in- 2 mercia interdum ignito vapore ut tam brevi curriculo natura tam 29, 2 3 horrescat. incredibile memoratu, qui percontari velit tenebris, inesse 4 dissonam faciat varielatem idque credat: qui rimetur die, brumales scatebras 5 fluori illi aeternam facem perpetuo rigere. unde non inmerito 3 6 numquam aliud aestimet quam est, cuius aquae *caelesti vertigine mutant 7 per gentes Debris inclita mundum siderum disciplina : nam cum 8 qualitatem, quamvis contraversa occasu incipit ita incalescere, ut ni 9 a calore vesper temperet, ab contigisse, rursum cum ortu solis incan- 4 10 tactu abstineas, noxium sit universa, sic hiemales evomit scaturri- 11 duerit et radiis fervefacta sunt non queat. quis ergo non stu- 12 gines, ut hauriri etiam a sitientibus frigore? 13 peat fontem qui friget calore, calet est, ad quam iter diu in- 5 regionis caput Garama || 5, 38 14 Garamanlicae latrones puteos harenis operiebant, 15 extricabile fuit et invium: nam iter infame siti submoveret acces- 16 ut lemporaria fraude subductis aquis principe bello, quod cum Oeensibus 6 17 sus vianlium. sed Vespasiano est, conpendio spatii brevioris 18 gestum est, difflcultas haec dissoluta Garamantas Cornelius Balbus subegit et primus ex hac 7 . 5, 36 19 reperto. || RCNH LMG(B) SAP scholia Bernensia ad Lucani 4, 333 v. 1 die frigeat n. f. adhibuerunt Isidorus 14, 5. v. 13 fontem— 14 Garama est compilavit 13. pauoreiJ aestuetS, leferueatil/, efferueatZCP 2 ignoto NH, ignato M (alguin « N) horrescat NSA, algu- aestuit A algu inhorrescat] scripsi, alguine memorant N(?)H rescat H, algedine horrescat RC, algore inhorrescat LMGP 3 ut in articulo tempons ut tam (utam M, uitam P"; ut in tam H) breui currieulo] inesse] uicem A SAP 1 naturam NS 4 diss.] diss. sui SAP qui om. H gentis cuius ... 8 qualitatem 5 fluore S brumali LMGP 6 rigore N 7 M et caelesti LMGP\ om. G caelesti] H coniectura puto, a caelesti RCNSA, ac iV colore Ha caelestium P 8 coutrouersa CSAP sideram M 9 a] l 2 incipit SAP incalescere] ab] et ab RC NM, hic ab C occasum M ita RCNLMG, excandescere SAP" 10 contingisse N rursus RHSA ortu] incaluit SA, mcla- ortus HSAP incanduerit] RCNH, incanduerunt LMGP*, hiemales] glaciales ruit J?1 11 radiis om. H feruefacte N sint RN etiam (om. SA) a s. SA euomit] emit L' 12 ut (om. S) hauriri (hauri N) hauriri l quis] ut non (ne SA) queat] ut fluorem suum probibeat P frigore om. quis S 13 qui friget (frigescit H) c. calet (calescit SAP) M om. inestrica- 14 grarama N quam] quod H iter om. RCN diu H aperiebant LMG bile C 15 inuium] in unum R nam om. M iter submouere- 16 temporalia fraudes A iter (inter N) i. s.] inf. siti SA l oeensibus] tur G, submouerent H accensus MG 17 uespanio P 6" diss. est] C2NM, oenensibus RS, oenesibus A, ocensibus HLGP, inc. 18 hac om. interit S, interiit A 19 garamantes H cormelius S H 9 Soliaas. 130

genitus pl. victoria triumphavit: primus sane de externis utpote Gadibus 1 triumphalis. armenta gentis istius ob- 2 mel. 1, 8,1 29, 8 accessit ad gloriam nominis || ora dirigant, liquis cervicibus pabulantur: nam si recta ad pastus 3 ex parte qua Cercina est acci- 4 pl. 5. 42 officiunt prona ad humum cornua. || pimus Gauloen insulam, in qua serpens ueque nascitur neque vivit 5 arcet invecta: praeterea iactus ex ea quocumque gentium pulvis 6 angues: scorpiones superiactus ilico perimit. 7 Nigri flumine dividuntur, quem 8 Aethiopes et gentes Atlanticae || 30. 1 || ^l]^® viret, sic calamo praetexitur, animalia 9 partem putant Nili : sic papyro tunc redit, 10 eadem edit, iisdem temporibus exundat, intra ripas quoque Garamantici Aethiopes matri- 11 pl. 5, 45 2 cum contentus est alveo suo Nilus. || inde 12 monia privatim nesciunt, sed omnibus in venerem vulgo licet. paterni nominis 13 est quod filios matres tantum recognoscunt: nam in bac luxuria 14 3 nulla reverentia est. quis enim verum patrem noverit popu- 15 incesti lascivientis ? eapropter Garamautici Aethiopes inter omnes adflicta disciplina casti- 16 los degeneres habentur: nec inmerito, quia n tatis successionis notitiam ritu improbo perdiderunt. Meroen 18 pl. 19( Nomen Aethiopum late patet. in parte Africana qua 6, 4 || e numero 19 videt Libya plurimae eorum sunt et variae nationes. harum longi sunt ad pedes 20 Nomades cynocephalorum lacte vivunt. Serbotae ^ ^ 1Q devorant. Psam- 21 captos venatibus elephantos || 5 duodecim. || Azachaei pL g| l9;

~~RCNH LMG(B) SAP 124. v. 5 Gauloen — vivit compilavit Jsidorus 9, 2,~~

2 gestis G 3 si] sic M 1 gladibus RC\ gradibus H, gaudibus S et obnixa SAP pastum SAP 4 ad] in SJ humum] uuum P cornua] c. gauloen] RCNSAP, contra Melam circina RCNIl accepimus LMGP 5 praeterea] RCNHSAP, prop- galloen H, gauloenis LMG nacitur N" 6 superiactu LMG, supenacta- terea LMG arecet M 7 scorpionis SA nigri] MAP, tigri tur R, subactos H peremit MS 8 gentis M papy- RCNHLGS quam RCNLG 9 patrem coniecit Salmasius male pertexitur A animali M rio R, papirio CN, papyri S uiret et sic S garamantici (garamatici iV, garamanticia M) 1 edit iisdem (hisdem RC) om. M 11 licet] gara- 1 in uenerem uulgo (uulgo o. in uen. SAP) . . . sed (om. SAP ) omnibus om. P 15 m- manticis omnibus uenus est uulgalis et H 13 nam

populos (populo A)i deg. cesti] incessit RCNH lasciuientes RCNHSA quia] qui RCNLMG cast. disc. SAP hab gar. aeth. i. omnes SA 16 19 uidet lybiae M, 17 ritum C1 18 quam meroen R, quam ameroen LMG 20 nodames A cenocepha- uident et libiam H harum e] horum H inchce M, seruote C, lorum H, cynomatefalorum S serbotae] RNHSAP cum 21 azachaei] SP, azachei suerbotae LM (text.) G longi] longe NA, om. H (text.) G, HA adzachei RC\ adzacchei N, azzanchaei index M, azzac(a)ei M f

~~131~~

nec elephant, qmdem. tapa nulla est aurita quadrupes, PL i baris quidnam m- tradunt, de cuius mot.bus summam regiae potestatis cani quaternos oculos d.cun 30, 6 "» maxitimos Aelhiopas « 194 peri"tVur.nL H ' et vident ptonmum et illa denique quod • ed fides alia" est, hab versusAgno- sagittarun, occidentem destinant iactus || 6 195 mtrn tissime leonum carnes edunt, rege qui solas pantherarum et « ohari8 tenent 7 sunt et Pamphag,, qu.bus froute oculus unus est. r e it cuiu n omnia fortuitu pgnenti» sunt e quicquid mandi potest et e a 8 sonat. Cynomolgos amnt InLopophagl quorum morem vocamen D pron, atque qua- ora. Artabatitae ^ rictus et prominula ! ha r7canin os evagantur. confines Mau.e- nec secus ac ferae sine sedibus dripedes, salsugme terrestres legunt duratasque certo tempore lucustas tale aevi sed ex illis quadragesunum S m praeTdiurn vitae solas babent: supergreditur. 14 annum nullus prmio 9 6 196 quam insulam amplexu ' ^ isto ad Meroen, || 15 II Ab Oceano 3 9 ultra Meroen super sunt sescenta viginti. | b, milia passuum pl. ^ Nilus facit, || eorum pio- 3 9 1 dim.dio en.m ^ ' ' Macrobii Aelhiopes vocantur: n exortum solis 10 Macrobii iustitiam colunt, amant enUor quam nostra vita est. hi pulchntudme robore, praecipua decent aecm tatem, plurimum valent noxiorum. locus apud eos est aere, auro vincula faciunt | L .3,9,2 20 ornantur

RCNH LMG(B) SAP lb v sunt Plinio Solinove Isidorus 11, 3, 7 v 5 Aeriophaei - 7 est ex Artabatitae - >4 super- Isidorus 9, 2, 130 * 10 et-!{ iX^colpilavit Isidorus 11, 3, 20. greditur male compilavit RCNHLMG, apud r a„,.w PHniilibri eleuantosiV psambaris]

imperitre I , impen peritae NH , H aethiopes^^^^'^'J^na 4 augurantur Phmus 3 imperia „~ nnwi P pan- uero fl agnofat. 5 fctus] lactus M uersus] * \^RC,e <" 'nfores 8 fortmto /JCJVS^P « fagi tfCIVmG, pangati itf »« nctus] nctos /¥, o» C »L cvnomolfos E, cinomologos ZMG 10 . arutatitaeTartabat^rtae ^ «^ *««P-*» uagantur ^fc"cnfines] c. sine se nec s. ^ac f. dibus 8 ^ pedes r*pf 11 nullns om. MA RNM, locustas pte^* 14 Lt fl 12 lucustas] n. macrobi W 18 ^n exortu 1/, esortus P q. 15 iBtol aestu MffiP! 17 est n. u. est M, «' est] . u. n. est H, q. q puo jh i ; praecipua] RLNSA,^f^JP^ec „ ^p iustiam G 19 ^ marobii H H 20 ornatu iJ ZiliGP decenti ZMGi> pulchritudinem 132

Heliutrapeza opiparis epulis semper refertus, quibus indiscretim omnes 1 mel. divinitus eas augeri ferunt. est etiam ibidem 2 ), 11 vescuntur: nam etiam lacus, quo perfusa corpora velut olivo nitescunt. ex boc lacu potus 3 saluberrimus. sane adeo liquidus est, ut ne caducas quidem vehat 4 5 frondes, sed ilico folia lapsa ad fundum demiltat laticis tenuitate. 12 Ultra hos desertae et inhumanae solitudines ad usque Arabicos 6 mel. 3.9, $ t| Orientis monstrosae gentium facies. aliae 7 ign. sinus. || deinde in ultimis sine naribus, aequali totius oris planitie, informes habent vultus. 8 avenarum mel. 3,9, 4 13 aliis concreta ora sunt modicoque tantum foramine calamis 9 || pastus hauriunt. nonnullae linguis carent, in vicem sermonis utentes 10

ex istis nationibus ante Ptolemaeum 11 mel.3, 9,4 14 nutibus motibusque. || quaedam c/- Lathyrum regem Aegypti incognitum habuerunt ignis usum. 12 omnis ab orienle hiberno ad occidentem hibernum 13 pl. 6. 197 || Aethiopia tenet. quicquid eius est sub meridiano cardine, lucis nitet, qui maxime 14 igni 15 virent hieme. a media parte mons editus mari inminet, ingenuo iugis flagrantibus: inter quae in- 16 igm. 15 per aeternum fervidus et in quiete || cendia iugis aestus draconum magna copia. veris draconibus ora parva 17 spi- 18 et ad morsus non dehiscentia et artae flstulae, per quas trahant

RCNH LMG(B) SAP v. in ulti- v. 2 est etiam — 3 nitescunt compilavit Isidorus 13, 13, 2 7 copia mis— 11 motibusque compilavit Isidorus 11, 3, 18 v. 14 quicquid — 17 nocent compilavit compilavit Isidorus 14, 5, 14 v. 17 draconibus — 133, 2 Isidorus 12, 4, 4. 5.

trapeza (trapezia 1 heliu (R, eliu C, helii N, helio SA, elio G, huius H) trapeza H)] HAIor TPADEZA helio trapeza L, NAEAIOr TPAAEZA helio M, hHAIOr TPADEZA P refertur RS, referta H 2 uesciuntur S ibi A laco 3 quo] qua H oliuo] RCNLMGP, oleo HSAP cum Isidoro M 4 nec caducas CbL, nec aduncas RCNH 5 folia bis N ad f. demittat latices S, latici (sic H, demitat N, dimittat RCLMG)] dimittat ad f. SAP RN montrosae N, tenuitae M 6 et humanae S rabicos G 7 monstrosae] RCLSA, mostrosae P, monstruosae HMGB cum Isidori libris bonis 8 oris om. P uul- 1 tosM 9 modicoque (modico P l cum Isidoro) tantum (tantum om. H)] 1 (RCNHSAP ), 2 bis sermones S modico quoque // (LMGP ) 10 in uicem R excita- 11 que om. R quaedam ex istis nationibus] LMGSAP, quaedam tionibus RCN, quae aeaedem nationes H pt(h)olomeum RCNHMA 12 ign. us. hab. H 13 ad occidentem] ab occidente R 14 est om. LMGP 15 hieme] hebeno Plinius a om. S media] meridiana SAP contra Plinium mari] maris O, orn. P l eminet LMG igne SA l copia] copia 16 et om. R in quiete (quite N) i. &.] estuosus P 17 sunt et 2 nulla sunt (om. porro P, copia est porro SA parua et] parua P , a x et] sed et) P 18 morsus non] morsum H hiscentia M SAP trahant] et (om. P) trahunt CSAP 133

in dentibus vim, sed in caudis ign. 1 ritus et linguas exerant: quippe non rictu nocent. exciditur e cerebris 30, 16 Yl, 158 2 habent et verbere potius quam || nisi detrahatur viventi- 3 draconum dracontia lapis, sed lapis non est simul evanescit duritie 4 bus: nam si obeat prius serpens, cum anima quamquam nul- 5 soluta. usu eius Orientis reges praecipue gloriantur, quicquid in eo nobile est, 6 lum lenocinium artis admiltat soliditate et candor sit quo reluceat. 7 non manus faciant nec alterius quam naturae scribit et quibus inter- 17 8 auctor Sotacus gemmam hanc etiam visam sibi viri explorant anguium 9 cipiatur modis edocet. praestantissimi audacia exeuntes praetervecti- 10 foveas et receptus: inde praestolati ad pastum quantum potest ad 11 que percitis cursibus obiciunt gramina medicata desecant et de manu- 18 12 incitandum soporem: ita somno sopitis capita temeritatis. 13 biis praecipitis ausi praedam revehunt Quae locorum Aethiopes tenent, feris plena sunt, e quibus quam 19 .. 8, 69 14 || collo equi similem, pedi- 15 nabun vocant nos camelopardalim dicimus, albis maculis superspersa. 16 bus bubulis, capite camelino, nitore rutilo, Caesaris primum publicatum. 20 17 animal hoc Romae circensibus dictatoris temporibus illinc exhibita monstra sunt, cephos appel- ,. 70 18 iisdem ferme 8, || humanos artus men- 19 lant, quorum posteriores pedes crure et vestigio

~~RCNH LMG(B) SAP Isidorus 5, 15. 16, 14, 7 v. 2 exciditur— 13 temeritatis compilavit 14, Isidorns 12, 2, 19 coll. v. 15 camelopardalim — 16 superspersa compilavit~~

~~14, 5, 15.~~

a in caudis] sed in caudis 1 exerant] exerunt CSAP, exerat M uim sed uenenum H contra Isidorum 2 uerber N e] ex JV, a G 3 dracontia] detr. H, exi- RCSAP cum Plinio, dracontias NHLMGP est om. H uiu. orientes 6 leoci- matur uiu. SA 4 durities RCSAP 5 uisu R M faciant] RCNHM, nium N, leonocinium 77 soliditatem R nobilem N 7 Plinio, sotagus R, sato- faciat SA, faciunt LGP 8 sotacus] CSAP cum curribus A, gus H, sutacus N, solacus LM, solacus G 11 perscitis LMP inmittendum A 2 cubiis S potest] pote M 12 inuitandum SP, mutandum A\ Isidorus, obsitis / sopore M, soperem C, saporem G sopitis] Plinius et capita desecant] e capitibus exe- (RCNH) et II (LMG), obsopitis 77/ (SAP) 1 lotorum S, locerum A cant lapides SAP 13 seuehant temeritatas M camello- 15 nabun] RCNSP cum Plinio, nabum CHA, nauum LMG equis pardalim S, camelopardalum HA: camelopardus Isidorus NH (abbis maculis superspersa 16 bubalis A, bubulus S retilo M albis M) (ins. supersparse S, supersparsam (-sparsa RCN)] stellatam candidis maculis hisdem NLMA, A) SAP* H hoc animal A 18 isdem RCHGP, ceffos RNHSAP, cefos C, istem S illic H exhibita] et habita A posteriorum pedes caeffusa M, c(a)efusa LG: caepus, cephus Plinii libri 19 et a LG, crurae P R, posteriorum pedum LMG crure et] RCNHMSA, crura humanus N artos M f

~~134~~

sed a nostris non amplras 1 pl. tiuntur, priores hominum manus referunt: rhinocerotem pl. 8, /1 sunt. ante ludos Cn. Pompeii 2 30, 21 quam semel visa || buxeus, in nanbus 3 Romana spectacula nesciebanl: cui bestiae color subinde attritum cautibus in 4 cornu unicum et repandum, quod proeliatur, par ipsis 5 mucronem excitat eoque adversus elephantos alvum petens, quam solam 6 longitudine, brevior cruribus, naturaliter

' intellegit ictibus suis perviam. __ pl. i nascitur modica atque mers 8 8, , Iuxta Nigrim fluvium catoblepas 22 || aspectu pestilenti: nam qui m 9 bestia, caput praegrave aegre ferens, formicae ibi ad for- 10 ign. exuunt. II 23 oculos eius offenderint, protinus vitam pedibus eruunt, quos leonmos 11 mam canis maximi harenas aureas captantesque ad necem 12 habent: quas custodiunt, ne quis auferat, pl. lij mittit lycaouem: lupus est cervice 13 _, 24 persequuntur. eadem Aethiopia || 14 colorem illi dicant abesse. iubatus et tot modis varius, ut nullum pl. 124 magnitudine, bisulco vestigio, ramosis lo S, 25 mittit et parandrum, boum || pariter villo profundo. hunc 16 cornibus, capite cervino, ursi colore et cum dehtescat fler. 1 parandrum adfirmant habitum metu vertere et saxo alba sit, seu iru- 18 adsimilem cuicumque rei proximaverit, sive illa praeferat. faciunt hoc .dem in 19 «/•«"»£' 26 tectovirens, sive quem alium modum polypus et chamaeleon 20 mari polypi, in terra chamaeleontes: sed et

RCNB LMG(B) SAP . . ., excerpsitt Dicuiln adhibuit Isidorus 12, 2, 12, v. 2 ante ludos-7 perviam persequuntur compilavit Isidorus 12, 3, 9 6 32 v. 10 formicae — 13 compilavit Isidorus 12, 2, 2 v. 13 Aethiopia— 14 abesse 4^ refererunt sed] quae P)SAP R 1 1 prioresfprioTeTprdnde (perinde buxeis G 4 cor- tamen SAP> 2 renocerotem *., rhinoceroten M 3 subinde (sub.ende M) num S om G unum H et repandum quod (qui A) quod Die. praeliantur G ipsis] i. in om H 5 eo om, H que] quam] quem Dic. 1 acbbus ^rope 6 naturaliter] naturali telo SA SAP hoc tigrim LG, tigrin H, deficit hians JHe 8 nigrim] RNSAP, nigri in 31, G, catoblepa RC*NBSA, inc. C loco C catoplepas LM, catoplebas oculis 5 9 pestilenti] bestia est H in om. RNB 10 V™*™* e.eunt RCNBSA ^,captefas- uitam (uitaM, exuunt] LMGP, uita (iuxta S) ^2 R, muatus N)} RLhMGSA que NSA negem G 13 ceruice iubatus (iuuatus 14 ut nullum bis M colorem ,11. .eruicem iubatus LP, ceruae uinctus H taraudrus Plimi hbri bouum LMf lom R)} illi col. SA 15 parandrum] h.b.sco R) bifidae, hibico I(CN, ibicc,H bisulco] III (SA) cum Plinio: ungulae 17 delitiscat RL, duitascat,LM, hiulco // (LMGP) 16 ursi] ursino LMGP similitudinem prox.mauent] RCNH, delistescat S, delitiscant N 18 ad H 19 uirenti LMGP- proximarit SAP, proximat LMG albo LMGP* 1 praeferat qualitatem SAP 20 mare quem (que G) a. m. pr.] quam aliam SA terrae S cameleo G 135

proximantia aemulari: in pronius sit cutis laevitate PL. 1 clabra sunt, ut vices facere. hmc hirsutiam pili colorum 2 hoc novum est ac singulare difficulter capi possit. 3 evenit ut, 27 in sahendo Ua n.sus habeut 30, Aethiopicis lupis proprium est, quod 123 4 II hommes tamen proficiant cursu quam meatu: 5 alitis ut non magis vocant. bruma comati sunt, aestate nud,: thoas 6 numquam impetunt. te 28 frequentissima, erinacn s.m.hs sp.n.s - hystrix quoque inde loci 125 1 II 8 voluntana u plerumque laxatas iaculatione em.tt.t 8 gum hispida, quas ingruentes. dhus caeh s 29 nin.bis canes vulneret || 10,186 9 ssiduis aculeorum aures habet. tra- ales equinum nihil praeter 10 est pegasus: sed haec cornibus arietinis praeferens arma- U gopan quoque avis maior aquilis,

nascitur id frutectum situ brevi 30 Tthiopesleguntcinnamum. || altituduns: quod ultra duas ulnas || hurnili et represso, numquam . 12, 91 14 ramo quod m crassUud. em provenerit eximium magis ducitur: 15 gracihus prm verum legitur per sacerdotes hostus 31 despectui est. || .. 12, 89 16 extub^tur mess.s nec ortum sohs litaverint, observatur, ut 17 caesis: quae cum quisquis principatum tenet sar- egrediatur occasum. || „ 12, 90 18 anticipet nec hoc m.n.stermm dividit, quae sacrata est m 19 mentorum acervos hasta d.v.sa est, soli dicatur: quae s. mste 20 atque ita portio manipulorum

~~incenditur. . 21 sponte 32QO nitore caerulo hyac.nthus mvemtur, Inter haec quae diximus 125. 22 II 37 v.tns non inculpabilis reperiatur: est en.m 126 23 lapis pretiosus, si quidem~~

LMG(B) SAP RCNH v Aethumes compilavit Isidorus 12 2 35 « v. 7 hystrix-9 ingruentes 136,*f«J£*nota 17, 8, 10 v. 22 mtore - 9 - 16 despectui est compilavit Mdorus coll. 14, 15. tur compilavit Isidorus 16, 9, 3 5, 'T^^E^^^^^^H, lentoteniCLMGPt, modo SAP* leuitate speculi (specutu S, ^T^T^^H« possi, capissrt , ™ 2 faceret M 3 capi ^Jf^^ dsultu 7 stris H - ^dorij^ coBauTiuba« SA Teas^ VT 1 s G, ennace.s RCS ™» ": erenacii LM, erinat.i focis R frequentissime RCN 9

*- c trr =?/ei . sea) -sfi ^„tt«f ams C i10 - «r&ton*( rr rs 30.• 31

~~parce obnoxius: nam plerumqne aut violaceo diluilur aut nubilo ob- 1 pl.~~

~~ducitur aut albicantius in aquaticum eliquescit: optimus in illo tenor, 2~~

~~si nec densiore fuco sit obtunsior nec propensa perspicuitate detec- 3~~

~~tior, sed ex utroque temperamento lucis et purpurae fucatum suaviter 4~~

~~trahat. hic est qui sentit auras et cum caelo facit: nec 5 ign. 30, 33 florem || aequaliter rutilat, cum aut nubilosus est aut serenus dies. praeterea 6~~

~~in os missus magis friget. scalpturis certe minime adcommodatus, 7 ut qui tritum respuat, nec tamen penitus invictus: nam adamante 8~~

~~notatur. ubi hyacinthus, ibi et chrysoprasus apparet: 9 pl. 37, 156 34 scribitur et || quem lapidem lux celat, produnt tenebrae. haec enim est in illo 10~~

nocte igneus sit, die pallidus. ex ipso solo sumimus 11 pl. 36, 144 diversitas, ut [| haematitem rubore sanguineo ac propterea haematitem vocatum. 12 pl. 31, 1 Quod ab Atlante usque Canopitanum ostium pandilur, ubi 13 5, 43. || Libyae finis est et Aegyptium limen, dictum a Canopo Meuelai guber- 14 128

natore sepulto in ea insula quae ostium Nili facit, genles tenenl dis- 15 16 pl. 45 2 sonae, quae in aviae solitudinis secretum recesserunt. || ex his 5, Atlanles ab humano ritu prorsus exulant. nulli proprium vocabu- 17

~~lum, nulli speciale nomen. diris solis ortus excipiunt, diris occasus 18 prosequunlur uslique torrentis plagae sidere oderunt deum lucis. 19~~

~~RCNH LMG(B) SAP; Anon. Lekl. (p. 63) a 13 quod~~

~~v. 9 ubi — 11 pallidus compilavit Isidorus 16, 14, 8 coll. 14, 5, 15~~

~~v. 11 ex ipso solo— 12 vocatum compilavit Isidorus 16, 8, 5 v. 13 ubi Libyae — 15 facit compilavit Isidorus 14, 3, 28.~~

ut 1 parte H uiolacio RCN , uiolatio H deluitur G obducitur] ducitur M aut om. M 2 abbicantius R aquanticum M liquescit H detectior] dec- 3 desiore N" suco RCN , succo H obtusior H LP , a tectior 31, detentior G, deiectior RCNHSA 4 utroque] troque 3I fucatum] moderatum SA 6 nubilosus] RCNLMGP cum Isidoro: nubilo, nebulosus 2 HSA aut serenus] aut (au 3P) s. est Z'71/G 7 sculpturis H , scup- l a attritum turis G adcommodatum RC 8 ut] et SA tritum] trium M , SAP punitus N inuictus] i. est SAP 9 et om. NHA chrysoprasus] P, chrisoprasus L, chrisoprasi 31, chisoprassus G, chrisopassus R, grisopassus C, crisoptasius H, chrysotapsis N, chrysothapsus A, chrysuthapsus S, de criso- tapso lapide index 31: chrysoprasus Isidorus bis; chrysolapsis Piin. (Batnb.) indeque chrysolampis Isidorus 16, 15, 4 10 produnt tenebrae] produnt (pro- a dit A) obscurum SA est om. L 1 1 diuisitas H die pallidus] palla- dius H 12 h(a)ematitea RNSA hematiten uocatum A, haemantites uocatus S 13 athante Ma usque] ad usque SAP ibi [H] 14 egyptum A 15 sepulto

~~ibi sepulto (rel. orn.) SA, ibi sepulto in . . . facit P in . . . facit (faciat 31")] 16 in auiae] inuiae [H) solitudines A 17 humanu N exultant A~~

18 diris] C2SA, diri reliqui ortus om. M diris] RCNSA, diri *HL31GP 19 ustique] SA, utique RCN *H, ustique undique LMGP plagae sidere] plagae federe S, plaga est dire [H], plaga est de re Leid., inc. N 137

animahbus non videre et abstinere penitus ab IGN. I adfirmant eos somnia || illis teguntur. nullus ibi 31, 3 Trogodytae specus excavant, || 545.1SN. 2 universis. || voluntana. tan- paupertate se abdicaverunt || 37 167 3 habendi amor: a divitiis hexecontalithon nominamus, tam 4 tum lapide uuo gloriantur, quem sexaginta gemmarum colores in parvo orbi- 5 diversis notis sparsum, ut homines isti carnibus vivunt serpentmm deprehendantur. \\ >L 5 45 6 culo eius polius quam loquuntur. Augilae vero 4 7 ignarique sermonis stridunt suas primis noctibus nuptiarum adul- 8 solos colunt inferos. feminas perpetuam pudicitiam legibus stnngunt 9 teriis cogunt patere, mox ad abstinent proeliis, fugiunt commercia, nulh 5 10 severissimis. Gamphasantes Blemyas credunt truncos nasci parte qua II se extero misceri sinunt. habere in pectore. Satyri de hom.ni- 12 caput est, os tamen et oculos figu.am. Aegipanes hoc sunt quod 6 13 bus nihil aliud praeferunt quam fluxis nisibus crurum se.punt pot.us 14 pin«i videmus. Himantopodes lapsu magis destinant quam ingressu. 15 quam incedunt et pergendi usum Hesperidas pergenti forent comites, it.nens 16 Pharusi cum Herculi ad n taedicThic resederunt. hactenus Libya. praetendant Aethiopes 32, 1 Aegyptus a meridie introrsus recedit quoad pl 5 48 18 H partem Nilus circumfluit, qui scissus a loco, 19 a tergo. inferiorem eius

inde ab 1 Aegyptus RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. (L c.) ad 17 Libya et (p. 65) 8 depre- similia Ammianus 15, 3, 6 v. 3 tantum - 6 v 1 adfirmant - videre: Blemyas 12 pectore compilamt compilavit Isidorus 16, 12, 5 v. 11 - hendantur hominum pingi videmus] cf. Augustinus c. d. 16, 8: hidorus 11 3, 17 V. 14 Carthaginis musivo picta sunt v. 18 Aegyp- genera nuae in maritima platea c.rcumflurt Dicuil 6-11; v. 18 Aegyptus-19 tus- 139, 11 mari excerpsil 6, lsidorus 27. 28. compilavit (adhibito Orosio 1, 2, 12) 14, 3, troglodytae P excauent M THrom~~SA 2 trodite C, trolite E, sed abdicaruut [H] uoluntane S 1 acl ad N diutiis S se] N SAP, ex(s)econtalithum RCNLGLeid., execon- 4 auam LMG execontalithon nominant SA 5 sparsis A sexagmta] xl talium M, excontalitum [H] serpentum KCNS R6" 6 depraehendatur G homines] et S, om. A augul(a)e,AP, augilae] RCN[H), authgile Leid., 7 stridunt p. q. 1. om. M index uere RCN 8 sol.s N angulae S, augire LMG, gens augilum M colunt R mos P pud.- iom SA primus S adulteris *BM' 9 Z extero [H]S, gamfanantes A* nulli (nullis S) se citiae M 10 gamfasantes nulli extero CN *H, nulli R U sc.unt (, (excitero M, externo SA)] LMGSAP, blemmyas A post blemyas ins sed blemyas] blemias [B]MG, blemmias Leid., 13 nil [H] aegipbanes [H) quo M (v. app.) SAP 12 sitiri S . . . incolunt serpunt] saepmnt c>, repunt LMGP nidemus] demus Z' hymantopedes [H] es- 16 hesperidas] RCN*HMS hesP1r.das 0> 15 lapsum R gressu [H] ^ (om. [H]) 17 residerunt (,S 1S a perias iGi> pergenti] p. fugienti A Dicki/ c«« Plinto et Capella quoad meridiel fi6ri cum Isidoro, ad meridiem quoad praetendunt iiCA *//, quoaU praetendant] LGSAP, quod ad praeteudat JK, contra PUmum praeh.ndunt Dic. 19 interiorem RCN*HDic. 138

pl. cui Delta nomen est, ad insulae faciem spatia amplectitur interamna 1 pl. 51 et incerlo paene fonte decurrens proditur ut loquemur. originem 2 5, 32, 2 || propinquat. hoc 3 sol. habet a monte inferioris Mauretaniae, qui Oceano || hoc lubam regem accipimus tradidisse. igi- 4 pl. 5, 51 adfirmant Punici libri: || j iam 5 3 tur protinus lacum efflcit quem Nilidem dicunt. Nilum autem 6 inde esse coniciunt, quod hoc stagnum herbis piscibus beluis nihil minus procreet quam in Nilo videmus ac si quando Mauretania, unde 7 iorigatur, 8 origo eius, aut nivibus densioribus aut imbribus largioribus augeautur. sed effusus hoc 9 pl. 5, 52 4 iucrementa exundationis in Aegypto || Cae- 10 lacu harenis sorbetur et cuniculis caecis absconditur: deiude in quae in 11 5 sariensi specie prorumpens ampliore eadem indicia praefert exortu notavimus rursusque subsidit nec se prius reddit quam post 12 facit 13 intervalla itineris extenti contingat Aethiopas, ubi exit et Nigrim pl.5,53c/'. fluvium, quem supra diximus esse terminum limitis Africani. Asta- 14 || 5 " pum eum inde gentes vocant, scilicet aquam e tenebris profluentem. 15 ^'^

~~RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c) v. 5 lacum — v. 2 originem — 7 videmus: similia Ammianus 22, 15, 8~~

~~dicunt adhibuit Isidorus 13, 21, 7.~~

~~interamni A, interamnana M, in- 1 della L interamna] RCNSPDic, l proditur terna *77, interammana L, interrammana G 2 et incerto om. P~~

hoc . . . 4 tradidisse orn. Ca loquimur M 3 propinquat] incumbit SAP- 1 nilidem (-den Dic.)] om. [H] 4 regem] gem i? 5 lacus RCN*H supra versum LMGSAPDic. cum Piinio el Isidori libris optimis (Weilb. et om. 1 Voss.) nilum RCN*H cum Isidori codd. plerisgue 6 esse P coniectant (H]SA et pro gl. P- herbas pisces belual (sic) Dic. procreet et N ac si] LMSAP, at si G, nil [77] 7 procreat [77] Dic. , om. RCN*HDic. mauritaniae Dic. unde] III (SAP), undique I (RCN*H est aut] a Dic.) et II (LMG) 8 eius] RLMGDic, eius CN*HSAP (LMGP), incremento inriga- RCNDic.Leid., an [77] inrigatur incrementa] II exundationes tur III (SA), inr. unde incrementa I (RCN*HDic.) 9 A augeatur X', augentur Dic. hoc] a hoc Dic (Dresd.) 10 cesis R petita // caesariensi specie] I (RCN, caesariensis penita Leid., caesariensis [77]) (LMG) III (SAP); Caesariensi specu, quod habet Dicuil, quamquam defendi erumpit videtur a Plinio: lacu maiore in Caesariensis Mauretaniae gente . . . ante\, nonausus sum retinere U ampliore] ampliori III (SA) cum Plinio (vide amplior 27 (LM(?]GP), ampliora I(RCN*HDic.) indigia R, indica C" praefer CDic. subsidet LM prius bis A [77], profert Dic. (Dresd.) 12 exortum extendi P, quam post] postquam Dic. (etiam Dresd.), quam postquam [77] 13 nigrum (RCN Dic.Leid.) extentis M et om. LMGP uigrim] III (SAP), / 77" cum Plinio, et II (LMG), tigrin [77] 14 quam astapum} RCN*HMSA gentes] *HLGAP* astapuni P\ astacponi G, astapunici L, astacum P- 15 inde N h l coguo- gentes inde R, indigenae P , inc. C: Dic, indigentes 3IS, indegetes C , pro- miuatus Astapus, quod illarum gentium lingua siguificat aquam e teuebris fluentem Plinius 139

quarum pleraeque sunt tam 32, Multas magnasque ambit insulas: PL i cursu ut vix eas dierum qumque etl vastae magnitudinis, 2 rdiffusae 7 nobilissima earum est Meroe, praTrmeet quamvis concitus ibi feratur. Astabores nonn- dextero alveo Astosapes, laevo 4 drcl quam divisus longinqua, cum pnmum occur- tunc quoque emensus magna p, 5 54 5 natur II ' agminibus extoffitur mter ob.ec a sanubu scopulis asperatur, tantis manare credatur: demumque a cata- u%m, «t ruere potius q«am claustra ems Aegyp»*mm- 8 est: ita enim qnaedam racte «Uimo tutus || so, 8 vocatur, adhuc pone se nomme, quod Gir s cupant. « relicto lamen PI 5 53 9 versus conditur, in mernuem mox inoffensus meat. septem ostiis SMM 10 f 11 excipitur Aegyptio mari. de excess.bus eius causas 9 *Gnari siderum vel locorum varias 5 55 12 II pl cogere, unde etesias nubium densitatem illo 13 dederunt. alii adfirmant

submhiistraverint codices recen- RCNH LMGIB) SAP et 12 gnari- 140, 3 Anon. Leid. (I. c.) siii ».-m praeter 88. 138; v. cum pnmum Ammianus 22, 15, U , 1 multas - 3 Meroe: similia v. mendiem 11 man 15, 9. 10 V. 10 m - 10 conditur- similia Ammianus 22, subministravennt «b 12 gnari- 140, 3 : adZZSorw 13, 21, 7 „. Ammianus 22, 15, 5.

~~, uastae *HLMGP, dif- ^TTwhot c Dleriaue M 2 diffusae et magnitudiois Plinius, Tdiffusaeei uiuuaac S: tam uastae t uastae^RCNADicRlNADic, uastaeuasta fusae D/w + w n,> S m-aeter- dextro SLeid., om. [H] ™tPt- ^ eorum *i/ 4 quam om. iJ astissapes astoeapes G, astisapes JMtffllte. osapes] ZmMnio, JJ Ts 1*5 astabons [tf] P'Leid. astabores] RGNLMGWc.Leid., a apore &* astapes nommatur actapores A: Astobores i» as2o as G* aJpores SJ>, longinquam occursanubus] LMGPLeid., nominantur tm.BfiJ.Sk. 5 ^ occurrenubus «fcj» /H (L) cJm fHWo: inter occursantes scopulos, 3 ilf cateracte LMLetd., , .r':, rB1 7 manere r/ZlGi credeatur (SiP, 8 ultimus totus * adhuc , ara^e [W l^TSic%,) se nomme (pone» 1/, ponere D,c > Bviif, ac CGDic.) pone se ScS, bac nec S, quo mgris; LMGAP)] j !„« (KPHTtir auod evris iV, quo igins etiamnum Giris ante nominatus antS ^am st oium .fcnsit, 's* quoque

~~14 dederunt] d^c 58A.90, (causis ^»^ ^ adesias ^ ^ 32' nubium] nubilum 103 densitatem] lo, etsaias 123,::lethenass fa, Jlecncsidbias r , iifo] illud 61, «»<~~

~~amnis hic auspicatur, ipsumque fontem umore supero saginatum 1 pl.~~

~~tantam inundationis habere substantiam, quantum pabuli ad liquorem 2~~

~~32, 10 nubila subministraverint. ferunt alii, quod ventorum flatibus reper- 3 cussus, cum fluorem solitae velocitatis non queat promovere, aquis 4~~

~~in arto luctantibus intumescat: et quo inpensius controversi spiri- 5~~

~~RCNH LMG(B) SAP et ad 3 subministrauerint codices p. 139 laudati; Anon. Leid. (I. c.)~~

~~v. 3 ventorum — 5 intumescat adhibuit Isidorus 13, 21, 7; similia Ammia- nus 22, 15, 7.~~

1 amnis] annis [R]. 123', animis B hic] is LG. 7. 8. 14. 28. 31. 35. 46. 61. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 92. 93. 98. 103. 105. 116. 135. 136. 141. 151. 152, his MQ. 17. 20. 21. 22. 23. 47. 99. 100. 133. 148, ipse B, hinc 9. 32', aut 90, anle amnis 102. 117 auspicatur] aulpicatur 59, auspicantur 31 ipsumque] ipsum 61». 82 umore] amore humore 15, umorem G. 17. 20. 103. 141. 151. 152,

post sup. SAF. 15. 18. 33. 59. 60. 79. 144. 148. 150 157. 158, ante sup. 87, post agitatum 151, om. 61° supero] R[R]CNQ Leid. 4. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 21. 24. 26. 29. 30. 31. 32. 34. 36. 38. 41. 42. 43. 44. 51. 52. 53. 54. 58. 58 A. 63. 64.66. 74. 75. 76. 78. 81. 82. 83. 84. 85. S6. 87. 90. 94. 101. 102. 112. 117. 120. 123. 125. 126. 129. 130. 131. 137. 150 A. 155. 156, superos M, superno [H]SAF. 15. 18. 25 A. 33'. 46. 48. 60. 62. 72. 73. 79. 116. 128. 135. 144. 148. 2 149. 150. 154. 157. 158, super LGBP. 7. 17. 20. 22. 23. 28. 33 . 35. 47. 69. 70. 71. 92. 93. 98. 99. 100. 103. 105. 108. 114. 133. 136. 141. 143. 151. 152, orn. 61 saginatum R(R]CN. 24. 26. 29. 32. 34. 38. 44. 62. 63. 74. 75. 76. 78. 81. 82. 102. 117. 120. 125. 126. 130. 137. 142. 150 A. 155. 156 et in corr. Pisau- rensis ed. a. 1512, denique codice M usus, in quo est superos agitatum, coniectura Salmasius exerc. Plin. p. 299 B, agitatum *HLMGB l QP. 4. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 2 13. 14. 17. 20. 21. 22. 23. 28. 30. 31. 33 . 35. 36. 41. 42. 43. 47. 48. 51. 52. 53. 54. 58 A. 64. 66. 68. 69. 70. 71. 73. 83. S4\ 85. 86. 87. SS. 90. 92. 93. 94. 98. 99. 100. 103. 105. 108. 112. 123. 129. 131. 133. 136. 141. 143. 148. 149. 151.

~~1 152, agittatam 72, agitatum superagitatum 61, sublatum SAF . 15. 18. 25 A. 33'.~~

2 46. 59. 60. S4 . 116. 128. 135. 144. 150. 154. 157. 158, saginatum uel sublatum 2 2 79, sublatum uel saginatum F' , consanguinatum 114', cognatum 114 , signatum B 2 2 tantam] tantum S. 35, om. 78 inundationis] inmundationis 62, inuudantius 46 habere om. 131 quautum] quatum 62, quantam 120. 123. 125. 154, quanta 157, quanta (-tam 135) impendia SAF. 15. 18. 25 A. 46. 59. 60. 73. 116. 128. 135. 144. 150, quanta impedia per copia ponitur 148 pabuli] populi [R]. 59, pabula 60', bibula 61. 154, buli Q" ad] a M liquorem] liquiorem 35. 60 3 nubila] nubilosa Q, ante pabuli SAF. 15. 18. 25 A. 59. 60. 128. 144. 150 subministrauerint] subministrarint 157, submini- strauerit 93, subministrauerunt 34. 60". 79. 90. 102. 150 A, ministrauerint Q. 74', strauerint H. 4. 11. 12. 30. 36. 41. 42. 48. 51. 53. 54. 62. 66. 83. 84'. 85. 86. 87. 94. 101. 129. 131. 142, strauerunt 52 fuerunt N 4 fluore [H], fluores Leid. solitae] sollicit(a)e RC*N promoueri RCN*HS 5 quo] quanto iam SAP controuersi] libri cum Ammiano: reluctante spiritu controuerso, contrauersi vulgo 141

sublimari in allitudinis vertices reper- pl. 1 tus repugnaverint, eo excelsius solitus extenuet cursus alveum et 2 cussam celeritatem, quando nec torrentium pondera super- 3 stipato iam flumine venis originalibus urgentis elementi hinc resisten- 82, 11 4 veniant: ita concurrente violentia hinc facit. nonnulli colligi, quae excessus || „ 5, 56 5 tis undis exultantibus molem vocatur siderum motibus excitari 6 adfirmant fontem eius qui Phialus igne suspendi, non tamen radiis candentibus caelesti || ,. 5, 57 7 extraclumque est lunis coeptantibus: verum omnem 12 5 sine certa legis disciplina, hoc primosque fleri excessus tumoris, 9 abscessus originem de sole concipi eius partibus evo- : postmodum triginta 10 cum per cancrum sol vehatur ortus sirios excitavit, emissis omnibus 11 lutis, ubi ingressus leonem erumpere. quod tempus sacerdotes nata- 13 ign. 12 cumulis totam fluctuationem || et xi. deinde est inter xm k. Aug. |j l. 5, 57 13 lem mundi iudicaveruut, id in virginem transeat, penitusque intra 14 revocare exitus universos, cum ingressus. hoc etiam addunt pariter 14 15 ripas suas capere, cum libram sit sive parcius: cum exiguitas 16 eum nocere, sive abundantius exaestuet umore cul- n minimum adportet fecunditalis, propensior copia diuturno maximos eius exitus cubitis duodeviginti consurgere, 15 •l. 5, 58 18 turam moretur. | nec in quindecim abesse proventus 19 iustissimos sedecim temperari, || .5,57.58 || facere. dant illi etiam hoc 16 20 fructuarios, quicquid infra sit, famem Pharsalico bello non 21 maiestatis, ut portendat futura, quandoquidem

~~erumpere et a 13 deinde ad RCNH LMG{B) SAP; Anon. Leid. (I. c.) ad 12 20 facere~~

a repercussam] reper- 1 eo] tanto SAP excesius R altitudines R torrentium om. RCN*H cussaest^ 2 et] ex RC 3 uenis] aueuis M urguentis resistens [H], 4 concurrente] concurdi M, concordi LGP- RN extantibus G col- resistentibus P, resistendis N 5 exaltantibus LM, 2 certa legis] creta regi M ligit G 6 sederum S 7 cadentibus P 8 excursus SA coetantibus S, coitantibus A 9 abscessus] exabscessus M, tumoris] sole de sole (solo P') concipi (-pit «') primosque (primusque M) f. e. 10 cancrum] campum fieri primamque exultantiam tumoris incipere SAP*

1 ortos M, leone mortuus N P part. ei. [H] euolitis G 11 leonem propulso omni fluore tantam vim amnis emissis (emis R") . . . . 12 fluctuationem] decimum] 3IS*, in SAP 13 iudicauerunt] uocauerunt SA inter tertium decimum) tertium decimum S'AP, in tertio decimo LG, inter iii (uel tertio, om. G libram RCNH 14 reuocari SAP Leid. in om. RCN*E 15 cape noceri RCN patius N (libra M) sit] sit in 1. SA par. add. [H] 10 cum] quando quidem SAP' 1" fec. app. SA copia] scopia M cultura M eius 18 maximos] RCN*HP, maximus LMGS, maximas A eius] deinde SAP comparari P- exitus om. [H] 19 iustissimus G temparari S, temperare LGP\ l quicquid] sed in om. LG adesse A 20 fructuarios] -rius M, om. P q. illi etiam hoc (ac SAP infra] III (SA), mtm RCN*HLMGP famen [H]A futura] f. argumentantes SAP"- M, om. RC)] h. e. i. H 21 portendant S 142

illud palam est, quod solus ex 1 pl. fuerit egressus quinque ulnas. iam auras. dicionis Aegyptiae esse incipit a Syene, 2 pl. 5, 59 amnibus nullas expiret j| bS dum mari intimatur, Nili 3 <=f. in nua fines Aethiopum, et inde usque 4 nomen tenet. praecipue pl. 184 c uae Ae tus habet di na memoratu 5 8, Inter omnia l gyP § 32, 17 II numinis, insig- bovem mirantur: Apim vocant. hunc ad instar colunt 6 ingenita cornicu- nem albae notae macula, quae dextero lateri eius 7 aevi spatium est, quod ut adfuit, 8 18 lantis lunae refert faciem. statutum longius trahat quam 9 profundo sacri fontis inmersus necatur, ne diem requiritur, quem repertum 10 licebit. mox alter nec sine publico luctu incipiat ibi sacris ini- 11 centum antistites Memphim prosequuntur , ut incubat mystice tha- 12 pl. 8, 185 fieri. delubra quibus succedit aut 19 tiatus sacer || illud maximum, 13 lamos nominant. dat omina manifestantia de futuris: capiat. denique aversatus Germanici 14 si de consulentis manu cibum multo post Caesar extinctus 15 Caesaris dexteram prodidit ingruentia, nec 16 et repente velut lymphatici ven- 90 est. pueri Apim gregatim sequuntur semel, et ipsa 17 pl. 8, 186 illi ostenditur femina in anno tura praecinunt. || bos inventa et oblata est, eadem 18 non absque certis insignibus, quae atque celebrant iactu paterae aureae, 19 21 die neci datur. Apis natalem Memphici haec sollemnitas per sep- 20 quam proiciunt in Nili statum gurgitem. RCNH LMG(B) SAP tam mythographus Vatica^ inter omuia - 14 cibum capiat referunt v. 5 Ap.m ad Lucan. 8, 479 v. 6 nus primus c. 79 quam scholia novicia similia Ammianus 22, 14, 7. 8 17 anno semel compilavit lsidorus 8, 11, 86; Ammianus 22, 15, 17. v. 19 Apis — 143, 2 habent: similia nullas solus ... 2 expiret auras] quod solus 1 ulnas] uellas M quod SA, solum illum nullas exp.rare expirare (expsirare A) auras ex amn. uniuersis et 1 amsienae 3 quas m auras ex amn. uniuersis P 2 a syene] H aegyptos P 6 apm H, om. RCNH mari] maron SA intimatas H 5 not alb. A quem apim C*A hunc] hac M°, hanc W nominis M 7 corniculatae mijth. et schol. Luc. dextro HSA corniculantibus H: praestitutum Ammanus estatum G : spatium 8 refret A statutum] statum LMP\ nec R 10 luctu] fletu H llanUstes ut om.MA spetiumiV 9 inmersum M ibi A 12 delubra] RG memfim RCHSA, memfin LMG, menfin P sacns de futur.s quaedam plerique , inc. C: tecta P* 13 omina] RCNH, omnia futurarum Ammianus man.festa SA manifesta signa Isidorus; signa rerum germam R> 15 caes. dexteram maxime SA 14 auersutus H, «ersatus M extinctus] ext.nc R 16 est (dextram N)] d. c. S multum LMGP ms.gn.bus] .ncert.s s.gm- om SA apin H 17 bos] pus M 18 certis qua A 19 naturalem H bus R. incertis insignibus CNH atque] memphi P, memfi H,hi cum PUmoetlsi- memphici] LMG , memfici RCNSA, 20 proic.um S statum] NLMGP, doro iactu]uactii/ aur. pat. SAP statu SA gurg.te HA sUtutum C, statim H, tantum R, 143

cum sacerdotibus quasdam crocodili pl. l tem dies agitur: quibus diebus verurn octavo die caerimoniis 2 indutias babent nec attrectant lavantes. licentia, solitam resumunt atro- 3 iam peractis, velut reddita saeviendi

4 citstoni. 22 malum quadrupes et in terra et in flumine pariter 32, ?l. 8, 89 5 1 Crocodilus movet superiorem. morsus eius 6 valet: linguam non habet: maxillam stipante se pectinatim serie dentium. 7 horribili leuacitate conveniunt, evalescit. qualia anseris edit 8 plerumque ad viginti ulnas magnitudinis providentia nec alibi fetus premit 23 9 ova. metatur locum nido naturali possint pervenire. in partu ign. 10 quam quo crescentis Nili aquae non || vices servant. praeter hiatum oris armatus pl. 8, 89 11 fovendo mas et femina || ^ in aqua degit, per diem humi 24 12 est etiam unguium inmanitate. noctibus circumdatur maxima cutis firmitate in tantum, ut ictus ign. 13 adquiescit. || repercutiat. strophilos avis parvula 25 pl. 8, 90 14 quovis tormento adactos tergo \\ os beluae huiusce paulatim 15 est: ea reduvias escarum dum adfectat, aditum sibi in usque fauces 16 scalpit et sensim scalpurrigine blandiente penetrat beluam populatisque vita- 17 facit. quod ichneumon conspicatus

18 libus erosa exit alvo. genus in Nilo, quorum dorsa serratas habent 26 pl. 8, 91 19 1 Est et delphinum RCNH LMG(B) SAP — Dicuil 7, 37; v. 5 crocoduus v. 5 crocodilus — 6 superiorem excerpsit similia Ammianus 22, 15, 14 repercutiat compilavit Isidorus 12, 6, 19. 20; Dicuilt, 37 v. 14 strophilos 15. 16 v. 8 qualia— 10 pervenire excerpsit v. 19 est et — similia Ammianus 22, 15, 19 et Isidorus 12, 2,36 18 alvo: ^ 11. 16. 20; similia Am- delphinum— 144, 2 interimuut compilavit Isidorus 12, 6, mianus 22, 15, 18.

a crocodrill- H, corcodrill- Dic. constanter 1 quosdam H crocodill- RCNA, pariter om. A omncs 5 malus Dic. quatrupes M in flj fl. S stipantes S dent. ser. pect. SA 7 horribile M tenacita G stipanti G, om. Dic. promit H S anser insedet Dic. 9 oua] oria H nido HDic, possent M 10 quo] quod Dic, pro i" crescentes SA possunt hiatum] in actum mars pemire G in partu] in parcum G, om. H 11 M SA 14 adac- NS feminas P serant S 13 circumdata M, circumdatus H, strofilus N: trochilos tus HNS repercutiat] recipiat M strophilus 1 (res dubias H) escarum Plinius et Ammianus 15 est om. SAP redubias adfectat] ad- (ercarum M) dum RCNRLMGP*, dum redubias esc. SAP* 2 prurigine 1" (h)ic(h)neu- sectat P os] us N 16 scalpurrigine] H A) consp. mon (hicheumon M) consp.] RCNHLMGP*, enhydrus (denhydrus 31 1 conspi- genus : somno pressum alterum ichneumonum (inneumonum i ) SAP ichneumoms genus catus ichneumon Plin., quod factum contuens enhydrus Isidorus penetra Ammianus, enhydros si invenerit dormientem croeodilum est et (om. R" populatusque uitalia P 18 rosa MA alueo N 19 habet RCII) deltinum genus] sunt delphines SAP' in om. LMG R 144

~~studio eliciunt ad natandum demer- l pl. 8, 92 cristas. hi delphines crocodilos || sique astu fraudulento tenera ventrium subternatanles secant et inter- 2~~

32, 27 imunt. habitant in insula INili homines forma perexigui, sed audacia 3 usque eo pergit, ut crocodilis se offerant obvios: nam haec monstra 4 formidant resistentes: ergo capiuntur, subacti- 5 pl. 8, 93 fugientes insequuntur, || que etiam inter aquas suas serviunt et perdomiti metu ita obsequun- 6

~~tur, ut inmemores atrocitatis victores suos inequitantes dorso vehant. 7~~

hauc ergo insulam et. hanc gentem ubicumque indicio odoris per- 8 pl. 8, 94 28 I senserint, procul fugiunt. in aqua obtunsius videnl, in terra acutissime. 9 hieme nullum cibum capiunt, quin etiam qualtuor menses a coeptu 10 brumae inedia exigunt. 11 Scinci quoque circa Nilum frequentissimi, crocodilis quidem 12 pl. 8, 91 29 || similes, sed forma modica et angusta, verum ad opem salutarem uon 13 14 qualibet necessarii : medentes quippe ex ipsis pocula inficiunt, quibus

~~extinguitur vis veneni. 15 Hippopotamus in eodem flumine ac solo nascitur, equino et 16 pl. 8, 95 30 || dorso et iuba et hinnitu, rostro resimo, ungulis bifidis, aprugineis 17~~

RCNR LMG(B) SAP — v. 3 habitaut — 9 fugiunt excerpsit Dicuil 7, 39 v. 4 haec monstra aqua — exigunt ex- 5 reaistentes: similia Ammianus 22, 15, 20 v. 9 in 11 — cerpsit Dicuil 7, 38; similia Ammianus 22, 15, 20 v. 16 hippopotamus in- 145, 1 depascitur compilavit Isidorus 12, 6, 21; v. 16 hippopotamus — 145, 7 vexit: similia Ammianus 22, 15, 21 — 24.

l 1 delfinis M, delfini LG nandum A dimersique RLMG 2 haustu R fraudulento] fraudolentu M, om. SA subteruantes A, sub- terantes S 3 habitant] praeterea h. SAP perexsicui M, exigui J)ic. 4 usque eo] eo usque S. usque adeo Dic. pergit] RCNLMG, pergunt H, periti Dic, perditi A, praediti SP offerat L 5 fugientia secuntur Dic, fugientes sequuntur RCNH formida R ergo] et Dic. suhactaque Dic. 6 inter] libri nostri et Dic. (Par.), intra Dic. (Dresd.) perdomita Dic. metu ita] et uita M 7 inequitantes dorso (dorsu M)\ LMGSP, inequitantis dorso CNA, inequitatis dorso RS, equitantes in dorso Dic, in dorso equitantes H uehat A S hanc] han R 9 procul] et procul M obtusius M, obtuntius Dic. 10 cib. null. RCNHDic. a coeptu] NSP, inedias a a ceptu CA, acceptu RH^Dic, accepto H-MGB , inc. L 11 H 12 scini H, scinici S frequentissim(a)e LGS quidem om. H 13 forma 2 1 forma minuscula SAP modica et aug.] LMGP , modica forma et ang. RCNH, salutarem] salute H 14 quamlibet malim necessaria G couficiunt H 15 extinguitur (et ext. LMG) uis ueneni (ueneris R marg. m. 1)] RCNHLMG, 1 uis uen. ext. P-, et stupor neruorum excitetur et ueneni (ueni P ) uis extingua- l 1 ippotamus constanter, hippo- tur (exigatur P ) SAP 16 hippotamus S, H 1 potamius P et dorso] dorso P3 17 resimo] RCNHLMSP cum Plinio, resu- 1 apruines uino GBP-, resupinato A cum Isidoro aprugineis] RCNLP , M, l aprugnis P-, acprugiuis A, aprinis HGBS* cum hidoro, inc S :

~~145~~

noctibus segetes depascilur, ad quas pergit PL. 1 dentibus, cauda torluosa. insid.ae fallente vesligio revertenti nullae ei 2 aversus astu doloso, ut distenditur niraia satietate, harundines recens 32,31 8 9G 3 praeparentur. | idem cum obversatur, quoad stirpium acuta pedes 4 caesas petit, per quas tamdiu levetur sagina: plagam deinde caeno 5 vulnerent, ut profluvio sanguinis et in cicatricem. hippopotamos 6 oblinit, usquedum vulnus conducatur Scaurus invexit. 7 crocodilos primus Romae M. populatur ova 32 easdem ripas ales est ibis. ea serpentium cf. pl. S 1 Circa nidis suis defert: sic rarescunt proven- S, 97 9 gratissimamquc ex his escam nec tamen aves istae tantum intra dnes 33 .3 8,9 10 tus fetuum noxiorum. || quaecumque Arabicae paludes pennatorum 11 Aegyptios prosunt: nam quorurn tam ciluui virus est, ut morsum 12 anguium mittunt examina, sagacitate qua ad hoc valent aves 13 ante mors quam dolor insequatur, universae et prius quam terminos pa- 14 excitatae in procinctum eunt aere occursant catervis pestilentibus 15 trios externum malum vastet, in sacrae sunt et inlaesae. ore : quo merito || tf pl. ig ibi agmen devorant universum Pelusium mittit, reliqua pars candidas. pl.' 10, 87 17 pariunt. \ nigras solum Aegyptia, 34 De arboribus quas sola fert Aegyptus praecipua est ficus . 13, 56 18 || ramis tantum gestitans, sed et 19 foliis moro comparanda, poma non angusta est. uno anno septies adeo fecunditati suae || . 13, 57 20 caudice: usque

RCNR LMG(B) SAP ore Isidorus 12, 7, 33; v. 8 circa— 17 v 8 circa-9 defert compilavit 12 quorum - 13 insequatur ad- pariunf. similia Ammianus 22, 15, 25. 26 v. anno - 146, 3 sustollitur compilarunt Augusti- hibuil Isidorus 12, 4, 29 v. 20 uno guam Solino adhibito Isidorus 17, 7, 17. mts de civ. dei 21, 5, 1 et tam eo

depacitur N ad quas pergit] RCNLMGP, 1 nocte H regites M dololo R, dolos falso H aquas pergit SK4, aquas spargit HS> 2 M ei om. HL°-P rasidia Jf reuererenti M, reuerenti L, reuertendi G caesas] quassas H tamdi M obserra- 3 item R extenditur A 4 saginam (-na RC) RCNH 6 oblimit N tur A acutas M 5 leuet hippopotamus et crocodil- conducitur A, condatur H cicatricae H l ' romae m.] romam LMGP' muxit A , lus M primos N, primum A pabulatur RCNH induxit A 1 8 circum SAP serpentum RCNHM prouentu fetus RCNH, prouentu fetuum SA: 9 ex] et N refert RCNH Ammianus 10 tamen om. SA ut rarescant mortiferae pestes absumptae namque cum N*SA recte /ortasse: 11 prosunt] sunt H nam quaecumque] RCNHA, pmnatores M uam quacumque coniecit Salmasius pinnatorum terminos patrios] pntrias H 15 aeter- 13 ualens A 14 prios N ore om. RCNH candida num A are M 16 inlesa R om. A 20 fecunditati] SAG, fecunditatis LhM 18 de . . . . aegyptus ut a. u. H CNHLMP, fundatis R augusta C uno anno] Solinus. 146

pl. decerpseris, alterum sine mora pro- l fructum sufficit: unde pomum aquam missa subsidit: deinde cum dm de- 2 32 35 tuberat. materia eius in d sustollitur et versa vice, quod natura sederit in liquore, levior facta fit umore sicca. in alio ligni genere non recipit, adipsos vocatur, 5 pl. 12, 103 Palma quoque Aegyptia dicenda res est: proprie 36 || qui et 6 gustata arcet sitim. odor ei idem ut dici oportet ea, quae prius quam maturuerit 7 malis Cydoniis. sed demum sitim sedat, si intercipit, gressum prae- 8 decerpatur: nam si matura sumatur, sensum mentis et corporis ebrietat.s 9 pedit, linguam retardat obsessisque officiis

facit vitium. incolunt po- 11 ign. cf.m Aegyptium limitem, qua ad Diacecaumenen tendit, 37 || ad motus ferunt annuos, 12 A puli, qui momentum, quo reparari mundum lucus, in quo consaeptant 13 hoc studio deprehendunt. eligitur sacer statum modum caelestis per- 14 animalia diversissimi generis. ea, ubi ad produnt quibus possunt: 1, venit *disciplina, sensus suos significationibus non- 16 quaedam stridunt, quaedam rudiunt, 38 alia ululant, alia mugiunt, hoc argumentum illis est ma- 17 nulla simul confugiunt ad volutabra. populi ferunt a 18 mel. 1,9,1 deprehendendi. || iidem 39 gistrum ad indicium temporis ubi nunc occasus est, quondam 19 primis sibi gentis suae avis traditum,

~~ibi ortus solis fuisse. Thebae nob.les, ad quas 21 pl. 5, 60 Inter Aegyptias urbes numero portarum 40 H~~

~~RCNH LMG(B) SAP mter Priscianus v. 248. 249 v. 21 v. 5 palma— 6 sitim compilavit 35. — 1 Thebaica compilavit lsidorus 15, 1, Aegyptias 147, ^~~

decerperis N protulerat H 2 materies 1 pomo M decepseris M, liquorem H SAP subdit 5, subsidet M dein A deserit C 3 propria 6 ut] aut RCNH 4 aliquo M recepit NM 5 res om. C H a oportet] oportuit LMGP ei ldem] dicit H gustata] angustata N matuerit 5, LMGP, eidem RCSA, est idem N(?)H 7 cydoneis RCNH ebr. fac. uit.] maturuit P, maturierit M, maturauerit H 8 intercepit M 9 1 qua om. diacecau- uitium ebrietatis imitatur SAP 11 aegiptum H H eligitur menen] diacecaumen S, diaticae cacumen con H 12 quo 13 lucus] LMG, locus om. P fuerunt S annus LM 13 erigitur H 2 14 statum modum] RCNHSAP in quo cons.] in quem compellunt SAP 2 (statutam A) RC\?)NLGP\ statum modulum 31, statutum modum C H, statam l coniectura puto, peruenit lineam SAP2 caelesti R peruenit disciplina] P perueniunt disciplinae H, uer- disciplinae RCNM, peruenitur disciplinae GB , (et LMGBP) rudiunt (rugmnt tigo prouecta est SAP* 16 quaedam q. om. 17 hoc om. NGSA, rugunt B) om. H nonnulla s. confugiunt N l RCNH magisterium SA 18 deprehendi C S, deprehendenda M nobilis idem RCN 20 ortum A 21 numere H thebe] th. fuisse H RCLMG 147

subvehunt: hinc regio Thebaica. Aboedos 32, 41 PL. 1 commercia Arabes Indique regia, nunc Osins fano exculta. 2 et ipsa nobilis, olim Memnonis magnitudo et auctor Macedo nobditant: 3 Alexandriam et operis ipsius >l 5 62 || architecton alterum a conditore in memoria 4 quam metatus Dinocrates centesima- 42 condita autem Alexandria est duodecima ,gn 5 locum detinet. || Romanis, f. C. Poetelio C. f. consulibus 6 que olympiade, L. Papirio Sp. Ca- fluminis Nili, quod Heracleoticon aln, aln 64 7 haud ionge ab ostio pl. 5, || 8 nopicon appellant. dictatore deducta, e qua faci- 43 Est et Pharos, colonia a Caesare 5 128 9 || insidioso dirigitur navigatio: nam Alexandria 10 bus accensis nocturna canahbus vadis, caeco mari, tribusque tantum 11 accessu aditur, fallacibus hinc igitur in portibus Tegano Tauro. || IGN. 12 admittit navigantes, Posideo ministerium fabricatas pharos dicunt. pyra- 44 13 macbinas ad praelucendi ultra excelsitatem omnem quae flen manu 14 mides turres sunt fastigatae egressae nullas habent umbras. 15 possit: itaque mensuram umbrarum stilum. 16 nunc ab Aegypto provehamus ad Rubrum pertinens mare, 66, 1 n Ultra Pelusiacum ostium Arabia est, pl 5 65 || Erythra rege Persei et Andromedae filio, non i.6,i07.'iQN. 18 quod Erythraeum ab || fl RCNH LMG(B) SAP similia Amnuanus 22, 16, 7; cf. Isido- v 3 Alexandriam - 4 architecton: Pharos— 13 dicunt adhibuit lsidorus 15, 2, 37. 20, n«15 1 34 »9 est et 13 pyramides- 15 umbras compilavit 10 10; similia Ammianus 22, 16, 9 v. Lucan. 15, 28. 29; cf. schol. nomcia ad Isidorus 15, 11, 4; simiUa Ammianus 22, — 6 terram comp ilavit Capella 6, 677. 678. 8, 697 v. 17 ultra 148, Indi- Plinio: Thebe nobilis fama, Coptos 1 indiquel RCNMP* cum undique HLGP^ cum Isidoro: ad carum Arabicarumque mercium emporium, subvehunt, undique gentmm SAP* sub- nuas commercia Arabes undique subeunt regio] ergo H the- uehunt] CNHSAP cum Isidoro, ROLMG Weilb. aliosque aboedos] LMGSP, baida H cum Isidori cod. Voss. contra osirius A ex(s)culpta RCNH 3 ips. abaedos RCNHA 2 memmanis S alterum a c in memona macedo] alexander m. SA nobilitat CA» 4 op H (memo- post conditorem inter (in SP*) memorabiha 1 detinet] secundum , riam H) appellant locum sortitus est SAP* 5 condita .... 8 ia F* memoralia A) spurii fibo LM>GP> gaio petilio om RCNH 6 spurii filio] M*SA, spurio MSAP, alii LG 9 farus LMG ZmGAP galo paetllio S 7 alii alii] 11 addic tur H uad19 ] t]RCNH%* LMG, de SAP 10 accensu G uadis LMGP canabbus] mihbus H CHSAP cum Isidoro, uagis RN, undis possideo NSA possidet H, posU- cnm Plinio , 12 ammittit RC posideo] RC Vossianus (altero hanc H portibus] libri Solini et lsulon deo LMGP Voss.altero libri plerique loco utroque (etiam loco ex corr.), porticibus Isidori fasfagmtae sunt] s. in aegypto IPSJP VG loco antecorr) 13 foros M 14 RNA, erithra CHS, herithro M ua T manus M 15 utra M 18 erythra] perseg R, persarum A^ andromade M herytho L, heritho P, erico G persei] 148

in litore maris l Arsinoe oppidum. verum haec 5 33, 2 H terram, quam Catabani et 6 cedit ad usque illam odoriferam et divitem Cassio: qui Scaenitae causas 7 fl. 6, 143 3 Scaenitae tenent Arabes, nobiles monte || domos habent: nominis inde ducunt, quod tentoriis succedunt nec alias 8 velamenta caprarum 9 ipsa autem tentoria cilicia sunt: ita nuncupant abstinent. sane hoc 10 pl. 8, 212 texta. praeterea suillis carnibus prorsus 4 pilis \\ pl. 133 ilico moritur. hanc Arabiam 11 6. animalis genus si invectum illo fuerit, || habitatur in colle 12 pl.5,65.6,138 Eudaemonem, nostri Beatam nominaverunt. \\ Graeci || Eulaeum, quod ortum a 13 pl. 6, 13o manu facto inter flumen Tigrim et flumen || non alias quam 14 Medis tam puro fluore inclitum est, ut omnes inde reges ° eius aquas bibant. quod 16 pl. 12,51 Eudaemonem non frustra cognominatam hinc capessas, 5 || nec tamen uni- 17 praeter odores, quos creat plurimos, sola tus mittit, Sabaeorum, a quo 18 pl. 12, 52 nam in medio eius sunt Astramitae, pagus versa. || Arabia appellata, id est 19 octo mansionibus regio turifera disterminatur, virgulta haec non suut 20 pl. 12, 54 6 sacra: hoc enim significari interpretantur. ||

~~RCNH LMG(B) SAP - Isidorus 19, 26, 10 ».11 hanc v. 9 cilicia— 10 texta compilavit v. 17 odores - 20 sacra com- 12 nominaverunt compilavit Isidorus 14, 3, 15 pilavit Isidorus 14, 3, 15.~~

a mutant 3 ante A chaustum LMP fuluo RCNH 1 adfirmant M 2 H catabamni RCN, catabyani 4 colorem M 6 diuidentem H catabani] H , tent arebes M LAIP* catabiani G, scaptabani SAP* 7 tenenent S, M ad austrum C, habet in mar- post nobiles ins. catabathmon fuerint usque G causam H 8 ten- aine R montes R cassito RCH quis 9 cilicia] RNHMSA, cikcma toris G domus RCNH habitant SA 1 uel. (e ins. SA) capr. pilis CLGP ita (enim ins. H) nuncupant (nominant LMP ) mor. il. RCNH texta om. G 10 suillis] uillis R, suis H 11 ante habitatur forlasse exci- 12 grece G eunde monem & (recte R°) Persici sinus intumum, a quo Arabia derunt plura, cf. Plin.: Charax oppidum habitatur] ha'ta- Eudaemon cognominata excurrit, habitatur in colle cet. tegri 14 medis tam] medis tur S in om. LMGP 13 tigrin CB, M quam] quas RN 1G quos] quod H ita H, medita R inde om. SA atramite A, samstramitae H 17 sola] sal S 18 sunt astramitae] sunt l mausio S arabia sebaeorum M°- 19 octo] uii L mansionibus] guidam (Ricc.) et Isidorus, 20 interpretantur om. G arabia] idem Plinii libri interpretantur (-tatur RP) Sariba Pliniani alii appellata (-tur L«) 20 om. H e 4

~~149~~

- .n ms posterorum per su sed quod inter barbaros novum, PL . i publica, dommatum ist us 33, 7 familiarum. ergo quicumque 2 cessiones transeunt lucos istos sacri vocantur. iidem iUi cum 3 tenent nemoris, Arabice non funeribus intersunt, non congress.bus 4 vel metunt vel incidunt, pro- 8 hanc arborem priusquam pen.tus fides 5 feminarum polluuntu, || . i2 , 56 conparabant, usquedum alii mage terebintho deretur, alii lentisco, Augusti fihum, palam fieret quos Iuba rex scripsit ad Caesarem 7 iibris, modo ramis ad aceris qualitatem, amygdalae 8 intorto eam esse vimine, flagrantissim.s sohbus. fundere, incich ortu canis ,. 12, 58 9 sucum || provenit, cuius rad.ces ut vitium . In iisdem saltibus myrrha , 12 66 10 II pinguion fluunt ablaqueationibus gaudent; nudatae 11 rastris proficiunt, sudor est: ehctus cort,c,s sponte manans pretiosior ex ea . 68 12 lacrima. « L 12, h.sp.dus. 10 codex in vertiginem flexus et sp.n.s vilior iudicatur. || ; 12 67 13 vulnere extolhtur ad qu.n- olivae tamen simile: maxima 14 folium crispius licet, eius ignes fovent quorum proceritatis. Arabes sarmentis L 10 SO 15 que cubita \\ occurrant, plerumque nisi odore cremati s.oracis 16 fumo satis noxio, contrahunt. 17 insanabiles morbos magnitudine, capi e 11 eosdem nascitur phoenix avis, aquilae pl 10 3 18 || Apud " c.rca colla ' extantibus, cristatis faucibus, 19 honorato in conum plumis

aceris exscripsit Priscianus insl. 5, 15 et 0, 44, v 7 palam - S qualitatem Isidorus 2 v. 10 in 8 ramis - 9 fundere adhibuit 17, 8, idem 2 61 v. contrahunt 15 .. 12 sponte 17 denTs. m. p. adkibuU Isidorus 14, 3, - lst dorus 14, 18 apud e. n ph. a. ad/nbuU cXuavU Isidorus 17, 8, 4 v. 7. - 4 superposita excerpsit Dicm t 7, 3, 15; v. 18 apud 150, transeant H T^i^u^CmTolnTBr ^"po^teriorum N 2 tenet N dem dominium &CNH, domi * um (fort dominum) & 3 congressu Pluuus 4 iuneris BS congressionibus SAP; RCN locos N mag.s lentisco orn. BCNH mage] RCNLMGA-P, h nrode LV)B 6 alii scribit I (RCN) et II (LMG) lveirS,oJ.A scripsit] III (SAP) H, Hsl' BC, 9 flagrant tissimis N 10 e.sdem 8 acmygdale S, amycdalae M istem saltem S murra RCJS iisdem N, hisdem RLMGP\ isdem AP\ ablaqueat.ombus- H ablaqueacfumibus B, albaqueationibus S, mvra M hrt» JP.ta- nudatae] nudeque H pinguiore GB U Zg caudice duro et mtorto, cortex «* 13 codex] M et III (SA) cum Plinio: tur ohuae 14 cripius S lucet H / (RCNH) ct II (LGP) fluxus N tamen] oliua et non M simiiem NM altitudo^J/^ZT// (ZJfff) ad] a C maxima altitudine / (RCNSAP), maxima nisi] ms accurrant H 15cubitosC'C ignisV// fouetfl" 16 » iocum de **-».' CoSahunt ,», (* « 30, 30. 31) *£ Jf te phoen. 18 eosdem] eos quae * au arabes - concipit (.. app.) SAP iV B, crista C, inc. & extant t,b,s SAP aquilis * 19 conum] coma collo H, collum Dic. 150

fulgore aureo, postera parte purpureus absque cauda, in qua roseis 1 pl. nitor. probatum est quadraginta et 2 pl. 10, 4 33, 12 pennis caeruleus interscribitur || quingentis eum durare annis. rogos suos struit cinnamis, quos prope 3 Panchaeam concinnat in Solis urbem, strue altaribus superposita. 4 rata fides est inter 5 pl. 10, 5 13 | cum huius vita magni anni fieri conversionem

~~RCNH LMG(B) SAP et 3 rogos — 151, 4 involavit codices recensiti p. 117 praeter 88. 138~~

1 purpureo R absque cauda] extra caudam RCNH, praeter caudam Dic. roseus HL 2 pinnis NLSP, pinis M inscribitur Dic, scribi- tnr RCNH 3 quigentis et xl M eam R rogos s. str. cinnamis om. Ra rogosj reges 13 suos] sibi Dic, post struit 81 struit] struunt 17. a 20. 22. 23. 64. 69. 72'. 79. 103. 133 . 141. 151. 152, struitur 12, sternit 142, a feruit 94, post cinn. 47 cinnamis] instruit 61 , extruit 18. 65, construxit 28, cinnamus 14S, cumanus 58 A quos] quas RCNH. 4. 11. 12. 29. 30. 32. 36. 48. 51. 52. 53. 54. 04. 66. 74. 75. 76. 78. 81. 94. 101. 123. 125. 129*. 131. 137 2 prope] proprie 76'. 98 4 pancbaeam] 24, panchaiam 28. 98. 150 (m. rec). 2 158, pacbaiam 157, pancheam N\ 26. 3S . 46. 79. 82. 114. 120. 125. 126. 133. 135. 142. 150 A et sic in corr. ed. Pisaur. a. 1512, panchatam 70, panchea 73', partheam 148, iuncheam 63, pencheam 137, peneam 34. 81. 102. 117. 130, pen- 1 9. 43. 72'. 112. 116, rant cheam (voluit propcrant cheani) cam 38 , pantheam C. R[R]. 69, prantheam H. 11. 12. 13. 14. 30. 32. 33. 41. 42. 48. 53. 54. 62. 64. 1 123. parantheam pran- 66. 74 . 83. 84. 85. 86. 87. 90. 94. 100. 101. 131, 36, thean Q. 149, pranteam 4. 52. 58, pranthea 129, pranctheam LBP. 7. 17. 20. 2 141. 143. 151. 22.23.31. 35. 47. 51. 74 . 92. 93. 99. 103. 105. 136. 152, pranc-

team 8. 21. 61, pracicteam 108, prancthea G, practheam N. 10. 29. 44. 5SA. 2 2 practhea 18. 60. 73 . 128. 72 . 75. 76. 78 (pctheam). 150'. 155. 156 Dic, AF. 144, practea 15. 25 A. 154, phractea 59; prattea 71, achaiam M, panpractheam panchaiam chaiam (ex dittographia archetypi practheam) S, practheam aliter perthenam a epilome cod. Paris. 6818 concinnat] concinnant R[R]CN. 4. 11. 12. 13. 24 . 1 1 1 74'. 7S. 81. 82 . . 85. 86. 87. 112. 29. 30. 32 . 48. 51. 52. 53. 54. 61. 66. 84 126. 129. 131. 137. 150 A. 154, concinant H. 90. 94. 101, concinunt Dic, con- tinuant 123, continuat 71. 142, incendit 28 (adscr. m. 2 alarum plausu). 70 a in] uersus ad 28. 70, om. 21 . 31 urbem] LMQS. 8. 14. 34. 38. 61. 99. 154. 157. 158, orbem plerique, orbe 13. 17. 20. 22. 23. 35. 64. 69. 103. 108. 141. 151. 152, om. 33 strue] GQAPF et plerique, struere R[R]CNHLBSDic. 29. 76. 99. 123. 125, sruere M, feruere 150, struet 61, om. 17. 20. 22. 23. 33. 35. 69. 103. 108. 141. 151 altaribus] alteribus 31 superposita] supposita 13. 98. 130, superpositis Dic. 5 cum huius] cuius 18. 28. 89 uita] uitam CN l H. 12. 18. 22. 23. 48. 53. 58. 58 A. 59. 76. 83. 85. 86. 94. 101. 123. 129. 154, uite 34, om. 32 1 magni] magis 142 anni post fieri 117, om. 28 '.

~~143 a fieri] ferunt 36, om. 44 conuersionem] conuersione 8. 154, conuersa- 2 post fides tionem 61. 74 . 75. 76. 90. 99. 114. 123. 124. 144, cumuersationem 94,~~

2 1 2 est 32 rata f. e. i. auctores om. 105 rata] rara PF . 10. II . 13. 15. 20 . 1 1 157. 21. 26. 46. 58A. 61. 62. 71. 78. 81. S2. 116. 117. 123. 130. 131 . 133 . 141. a 158, tanta F' est om. 4. 150 A inter (om. 23 ) auctores (actores 78. 137) om. 32 • 151

~~magnum annum non quingentis licet plurimi eorum ,« l auctores- II~~

gestum, comitio publicatus est. quod iussu Claudii principis in tSC continetur. manet, actis etiam urbis G nraeter censuram quae 1 excellentissnn.s lucts texi 15 Cnnanmlgus perinde Arabiae avis in non est pervemre cinnamorum: ad quos quoniam ^ nidL e fruticibus

codices laudati p. 150 SAP et ad 4 inuolauit PCNH LMG(B) Servms ad Ver- eadem Tacitus dial. de orat. 16 et v fLt-3 dicanf. Hortensium 7 cmnamolgus- 284, citantes Ciceronis , gm Aen. I 269. 3, Istdorus^Z, 7, 23. 152 3 probent compilavit

5, 5, 0, 60 8, 12 ^^3^4^42^" , 1 lTr« I. 4 T quadra- 142. 149 non om. 92 2 «ki sf 86 87 90 94 101. 123. 131. 143 144.^15, £T- ^P.^k 3. 5, 60. 11, 116 « * ^ngenU i^^J- ^ .— STSr S uu x non quiugentis 4' qomquaginta] 64, 103 149 nonigentis 29. 78, quattuor] unum nu 123, ui 103. 151. 152 25 A « 17 20. 22. 23. 33. 25A ' 'a — «.** -- dicrrlfd^ — 6 10 —

sextioW^ sixtio et 154 setio et 148 **»«£•£ SS, 11». 51. 52. 54. ub, sexto 1 94', sexsio et 130, Bertio et isi 152 sexio eti? . 2S'. sexUo et sext.o secro et 13, et sextio 158, et 8 H 20. 59 79, sexto e G, sextio 62, et plautio 142 (om. et) 90, et plauctio %*£**£ 84. 85. 86. £8,. %94. 53. 54. 58. 62. 64. 66. 78. 83. U W 42 47 48 51. 52. papmo pampinio 36. 41, pampinioque 90, oi 123 129 131 137. 150 A' (?). 158, publico 59) apomo 148. 155. 156, p. (vel publio; 8 44 81 102 1 7 12G'. 130 144. 150 ™- * -S 34. ^^ ^ *™ (marg) 152. 135. 136. 141. 143. 150 A 51. 108 112 114 116. 125. «6». 128. 133. publio apxo 25 A preet 24. 63. 120. 149, pamprouio B 92 4 151, petr io 142 sempronio 46, om. 62 (to to* C™ nio 31, p. autonio 33, ^" JJ imuolm, & 63 4 pboeu.x] finrs 135 t too) cos.] cT-s 135, cum Buis U LMGP, cynamo]Bos actus R 7 cmamolgos urbes S 5 publicatum R 6 cyriomolgn. S: «nomolg» W« S£ cynamolgus ff, cy.om.lga. 4. peruemn ZJ/t-^ 8 fructicibus CZJIf, fructibus 2?M7 152 •

~~propter ramorum altitudinem et fragilitatem, accolae illas congeries 1 pl.~~

~~plumbatis petunt iaculis deiectasque pretiis vendunt amplioribus, quod 2~~

boc cinnamum magis quam alia mercatores probent. 3 Arabes longe lateque diffusi diversis et moribus vivunt et culti- 4 pl. 6, 162 33, 16 || bus. plurimis crinis intonsus, mitrata capita; redimitu pari pars rasa 5

~~in cutem barba. commerciis student, aliena non emunt, venduntsua: 6~~

~~nobis dexterae sunt 7 ign. 17 quippe et silvis et mari divites. || umbrae quae~~

~~illis sinistrae. pars eorum quibus asper victus est angues edunt, 8 pl. 6, 169 || nulla vel animi cura vel corporis, ac propterea opbiophagi nominantur. 9~~

Ex istius litoris sinu Polycrati regi advecta sardonyx gemma 10 ign.;c/\ pl. 18 || prima in orbe nostro luxuriae excitavit facem. nec multum de ea 11 37, 4 disserendum puto, adeo sardonyx in omnium venit conscientiam. 12

superflcies eius probatur, si meracius rubeat: arguitur, si fuerit fae- 13 pl. 37, 89 S| 19 culentior: medietas circuitur limite candicante: optima est, si nec 14 15 colorem suum spargat in proximum nec ipsa ex altero mutuetur: Q re- pl. 37,88?

finiuntur. quod si transluceat, vitio vertitur: si per- 16 pl. 37, 86? liqua nigro || Arabs invenit, 17 pl. 20 spicuitatem arceat, proflcit ad decorem. || et molochiten 37, 114 virentem crassius quam smaragdus, contra infantum pericula ingenita 18 in mari Rubro, sicut crystallum 19 pl. 37,136. vi resistentem. || invenit et iridem

~~radiis icta solis rutilo aeris repercussu caelestis 20 137 sexangulatam , quae Arabes 21 pl. 144 21 arcus ex sese iacit speciem. || androdamantem iidem legunt 37, auct. RCNH LMG(B) SAP~~

~~v. 17 et molochiten — 19 resistentem compilavit Priscianus v. 882~~

~~v. 21 androdamantem — Arabes compilarunt Priscianus v. 883 et adsumpto Pli- nio Isidorus 16, 15, 8.~~

1 fragilitate M, flagilitatem P 2 plumtis H deiectosque LG quod] eo quod H cum lsidoro 3 praebent G 4 diffusis N 5 tonsus H redemitu L, redimitum M, redimiti H pari pars] 77/ (SAP), pari II (LMG), pars 7 (RCNH): Arabes mitrati degunt aut intonso crine, barba ab- raditur praeterquam in superiore labro, aliis et haec intonsa Plinius. Solinus hoc voluit milralos fuisse Arabes omnes, alios crine intonso, alios rasa barba 6 cutem] SA, cuten P, cute H, cuti RCNLG, cutim M 7 dextrae NS, dextera est L 9 uelamini (-minis H, -mina R) cura corporis (-ri H) RCNH propterea] h propter N 10 ex] et H 1 1 in urbe nostro (nostra A ) A incitauit H a a iV faciem H SA multa H 1 3 superfigies N fuerit] fuer 14 circumitur RCNSAP limine H candidante LP optima est] HLMGP, optima SA, a a b optime RCN nec] ne R NM, net A , et A 15 ipsa] GBSA, ipse RCNHLMP motuetur R, mutetur // 16 uitio] e uitio RCNH ' 17 arceant M molochitem RNH 18 smaragdos RCNA, zmaragdos S 19 uim R a resistem S iridem] ir. lapidem R crytallum N 20 icta] ita R , iecta H repercusso M, repercussa NHS 21 se A speciamen S andradamantem LMGP, andromantem H idem libri legunt om. N :

~~153~~

aequaliter quadris, quem de adamante non- pl. 1 nitoris argentei . lateribus ex eo censent, quod aui- 2 nihil mutuatum putes. datum illi nomen iras. pae- 22 tumentes refrenat || 33, sol. 3 morum calentium mollit impetus et sumimus. Arabica aspectu eburnea l.37, 145 4 derotem etiam et Arabicam inde || habentibus. in molestias prodest || l. 37,129 5 est, radi abnuit: contra nervorum decoris praerogativa 6 paederote congruit quicquid eximium est quadam extimis corona crocea 7 crystallinum lucet, rubet purpuram, orarum afficit, visum inlicit, 23 s velut e liquido renitente: hac suavitate oculos placet. hoc Arabiae sal etiam gratia Indis || l.S7,130sol. 9 detinet intuentes: || hac

10 est: ad Peiusium repatriemus. mons est et delubrum Iovis Cassii, atque ita 34, 1 pl. 5, 68 11 || A Pelusio Cassius Idumaea inde in- 12 Ostracine locus Pompeii Magni sepulchro inclitus. ,TO 3 2 oppidum antiquissimum orbe 13 cipit palmis opima. || deinde Ioppe el. b, 68 || conditum. id oppidum 2 pl. 5, 69 14 toto, utpote ante inundationem terrarum || vestigia adhuc retinet. 15 saxum ostentat, quod vinculorum Andromedae circumtulit quippe ossa pl. 11 16 quam expositam beluae non inritus rumor : 9, | aedilitate sua Romae 17 monstri illius M. Scaurus inter alia miracula in veracibus libris 3 18 publicavit. annalibus nota res est: mensura quoque excesserit pedes qua- 19 continetur, scilicet quod costarum longitudo

~~RCNH LMG(B) SAP v. 11 a Pelusio — v. 4 Arabica a. e. est adhibuit Isidorus 16, 15, 14 eminentior com- 12 inclitus: simitia Ammianus 22, 16, 3 v. 13 Ioppe— 154, 1~~

~~pilavit Isidorus 15, 1, 19.~~

nonnihil] nil 2 mutatum RCNHS x n i to res N quatris M H tumentis NH censet RCN animarum A impetus] petus M* 3 reliqui arabicum S refrenat] frangit SAP* perodotem C 4et] III (SA), om. radi abnuit] L*-MP, aspectu] specie SAP* contra Isidorum eburna RCNHSA 5 proderit tabenti- radia abnuit CNL^GSA, india abnuit H, om. R RCNH purpuram] pur- bus RN 6 perodote C conguit M" decorus S ' 31 crocea] RCNMSAP, coro- pura in G, purpura H orararum J corona congruit 8 liquo M renidente MP, renidendo G crocea LG , croco H haec RCHS inlicet N 9 ac CNLG intueutes] uentis S (b)ac] NLMGAP, repatriam A, uela etiam om. H 10 ad] binc ad SAP peleusium H delubrium a repatriemus P 11 peleusio H cassios M est om. N M 2 inde A 12 ostraginae LG, cassii om. A atque ita] (itra M) deinde SP , idimea LGS 13 palmis ostragiae Jl/ locus] 1. clarus SAP idymea NMI\ cgo, sed proficisci ea ipsalmis M) opima non corrupium csse, quod putaram vel ex simili loco Vergiliano Lucano 3, 216: arbusto palmarum dives Idume iope 14 terr. inund. SA georg. 3, 12 monuit Vahlen dein RCNH NM exposita mrutis A id] in G 15 ostentant S andromadae A 16 S continentur LMGP 17 mostri L 18 est res A mensurae LMGSP 19 exsesserit C, exesserit R" 154:

verticuli pl. draginta, excelsitas fuerit elephantis Indicis eminentior: porro 1 2 spinae ipsius latitudine semipedem sint supergressi. Iudaea iulustris est aquis, sed natura non eadem aquarum om- 3 pl. 5,70.71 35, l || nium. Iordanis amnis eximiae suavitatis, Paneade fonte dimissus, re- 4 5 giones praeterfluit amoenissimas; mox in Asphaltiten lacum mersus qui Asphaltites gignit hitumen, animal non 6 pl. 5, 72 2 stagno corrumpitur. || ibi 7 hahet, nihil in eo mergi potest: tauri etiam camelique inpune pl. et lacus Sara extentus passuum sedecim milibus, circum- 8 5, 71 3 fluitant. || est lacus 9 saeptus urhihus plurimis et celehribus, ipse par optimis. sed sanita- 10 Tiberiadis omnibus anteponitur, salubris ingenuo aestu et ad ^ Iudaeae caput fuit Hierusolyma, sed excisa est. 11 ?6 4 tem usu efficaci. || V bello subacta. Cal- 12 pl. 5, 72 successit Hierichus: et haec desivit, Artaxerxis || probatissimus et 13 lirrhoe Hierusolymis proxima, fons calore medico u ex ipso aquarum praeconio sic vocatus. terra halsamum nascitur, quae silva intra terminos viginti 15 pl. 12, 111 5 || In hac fuit: at cum Iudaea potiti su- 16 pl. 12,112 iugerum usque ad victoriam nostram || latissimi colles sudent 17 mus, ita luci illi propagati sunt, ut iam nobis rastris 1S balsama. similes vitibus stirpes habent: malleolis digeruntur,

RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. (p. 69) a 3 Iudaea 21 v. 6 qui - 7 potest v. 3 ludaea inl. est aq. adhibuit lsidorus 14, 3, sed lacus 11 efficaci adhibuit Isidorus 13, 13, 6 (cf. 13, 19, 3 Pliniana) v. 9 - babent adhibuit Isi- compilavit Isidorus 13, 19, 5 v. 15 in hac- 18 stirpes

~~dorus 17, 8, 14.~~

1 1 el. ind. em. fuer. SAP 2 uer- 1 excelsitas] sublimitas autem SAP eximia S tibulatf latitudinein NH, latitudinis SA 4 iordanes CNS asphaltiten paniade M dimissos M 5 praeter fluui S asfaltiten RCNA, 2 1 hasfaltitem M, aifaltitem [H], asfalitem P Leid., asfalitten S, asfaltitem LGP , (pitumen S) gign. SAP 6 asfalittes S, asfaltitis LMGP, affaltites [H] bit. 2 sara] libri, genesara A Salm. 7 eo] eum P camelsque R 8 locus RCN xu 1 cum Plinio extensus N*HSA passu G sedecim] RC RNLGP^Leid., circumsaeptus] A cum Plinio, circumsepsus C[H]P\ circumsessus in se G circumsensus M, circumses * us S 9 celeribus P ipse] haustu *H sed] sed et C 10 tibiriadis M omnibus] his o. LMG hierosolym- vel hiero- 11 iudae N hierusolym- R constanter, hierusolim- MS, G, iericus H, solim- N, iherosolim- [H] et sic deinceps 12 hierichus] iericbus secunda quon- hiericho R, iaericho M, macherus P- cx Piinio 5, 72: Machaerus esse SAP 1 om. Ra dam arx Iudaeae ab Hierosolymis haec] haec caput , artaxerixi b. 31, artaxersis bello CP, artarxersis b. R[H], artarcxersis b. Leid., colore belloartaxersisi'.4 subductaflCJV*^ callirhe R 13proxumaiV l P, RCN*H probatissimis M et om. *H 14 uocatus] L SA, uotatus aut G) cum] uocatus e&tRCN*HLWG 15 terminos om. *H 16 at (ut M, 2 abiSAP3 i\idca,eN*HSAP 2 sumus] eramus SAP 18 malleoles M rastris raturiis digerunt RCN*H rastris] reliqui cum Plinio: rastris nitescit, LM, rastris rasoriis G 155

5 P 12, amant amputari, tenacibus foliis sempi- 1 nitescunt, aqua gaudent, || || V u3 || lignum caudicis attrectatum ferro sine mora pl.12, U5 2 terno inumbrantur. || osseis, sed in sola cortice 35 6 3 moritur: ea propter aut vitro aut cultellulis vulneratur, e qua eximiae suavitatis gutta manat. l. 12,116 4 artifici plaga || secundum in pretiis locum poma obtinent, cortex ter- >l. 12,118 5 post lacrimam || 6 tium, ultimus honos ligno. de 7 Longo ab Hierusolymis recessu tristis sinus panditur, quem ign. 7 || in cinerem solula. ibi duo 8 8 caelo tactum testatur hunms nigra et alterum Gomorrum, apud quae 9 oppida, Sodomum nominatum alterum, speciem maturitatis, mandi tamen 10 pomum quod gignitur, habeat licet favillaciam ambitio tantum 11 non potest: nam fuliginem intriusecus tactu fumum exhalat et 12 extimae cutis cohibet, quae vel levi pressa

13 fatiscit in vagum pulverem. Esseni tenent, 9 Interiora Iudaeae occidentem quae contuentur pl. 5, 73 14 || recesserunt a ritu gentium uni- 15 qui praediti memorabili disciplina hunc morem destinati. 16 versarum, maiestatis ut reor providentia ad abdicaverunt. pecuniam nesciunt. 17 nulla ibi femina: venere, se penitus deficit hominum mul- 10 18 palmis viclitant. nemo ibi nascitur nec tamen est: ad quem plurimi licet 19 titudo. locus ipse addictus pudicitiae nullus admittitur, nisi quem castitatis ign. 20 undique gentium properent, || qui reus est vel levis 11 21 fides et innocentiae meritum prosequatur: nam ingressum velit, divinitus sub- 22 culpae, quamvis summa ope adipisci incredibile dictu, ita per inmensum spatium saeculorum, pl. 5, 73 23 movetur. ||

~~RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c) 1 simiha de civ. dei 21, 5, : v. 7 longo — 13 pulverem compilavil Augustinus Hegesippus qui diciiur Bell. Iud. 4, 18.~~

3 uitrio N cultelHs [H] cum 1 aquis SA, aquas P 2 sine] nec RCN *H pla G Plinio sola] ipso SA 4 artificio RCN*HSA cf. supra p. 102, H loco 31 corter [H] 6 lignus M 7 longe c] a N 5 fecundum N optinet N RCN*HSA hierosolima SA recessus A, regressu M tritis sinus 31,

l l alterum] tdstissimus L P 8 factum N*HSA duo ibi SAP 9 alterum a 2 religui gumorrum N, gormorrum [H ] i'(?)P, unum alterum C , alterum muturitatis [H], maturi- 10 speciem] RN*H3P, specimen CL3PGSAP 11 a 2 tactatu G 13 fate- tas 3P non om. R fauillaciam] uanam P 12 hessenni SAP scit G 14 quae occ. SAP continentur R, continent C reor] creditur 15 quae S praediti om. RCN*H ritu] more SAP 16 ieminae SAP* buc R destinati] desti P\ destiti P- 17 nullae ibi L'G a uenere L3IGP 18 uectitant G, uictant 5 defecit M pl. C) u. pr.] 19 lucus [H] ipse om. SA ad quem] atque *H plurimi lieet (1. g. fidei inuoceutia S plurimarum 1. gent. und. uersum prop. SAP- 21 H ductu 31 22 quamuis] quam N summa] umma R, summe G opem R 23 156

~~35, 12 aeterna gens est cessantibus puerperiis. Engada oppidum infra Esse- 1 pl.~~

~~nos fuit, sed excisum est. verum inclitis nemoribus adliuc durat decus 2 lucisque palmarum eminentissimis nihil vel de aevo vel de bello dero- 3 gatum. Iudaeae terminus Massada castellum. l~~

1 Transeo Damascum Philadelphiam *Rhaphanam: Scylhopoli pri- 5 pl. 5, 74 36, || mos incolas et auctorem dabo. Liber pater cum humo nutricem 6 tradidisset, condidit hoc oppidum, ut sepulturae titulum etiam urbis 7 2 moenibus ampliaret. incolae deeranl: e comitibus suis Scythas delegit, 8 quos ut auimi firmaret ad promptam resistendi violentiam, praemium 9 alter Cassius mons est, Antiochiae 10 fl. 5, 80 3 loci nomen dedit. || in Seleucia propinquus, cuius e vertice vigilia adhuc quarta conspicitur globus 11

~~solis et brevi corporis circumactu radiis caliginem dissipantibus illinc 12~~

~~nox hinc dies cernitur. talis e Cassio specula est, ut lucem prius 13 videas quam auspicetur dies. '14~~

1 Euphraten fundit Armenia maior, ortus supra Zimam sub radi- 15 pl. 5, 83 37, || quem Catoten accolae nominant, Scythis proximo. 16 ig.n. cibus montis, || hic receptis in se aliquot amnibus convalescit et stipatus convenis 17 pl. 5, 84 I aquis luctatur cum montis Tauri obiectu, quem apud Elegeam scindit, 18 longisque excursi- 19 pl. 5, 85 resistat licet duodecim milium passuum latiludine: || 20 2 bus dextera Commagenem, Arabiam laeva relinquit : deinde praelabens Dabyloniam quondam Chaldaeorum caput dividit. 21 pl. 5, 90 plurimas gentes ||

~~RCNH LMG(B) SAP; Anon. Leid. ad 2 est et i iudaeae t. m. castellum~~

~~v. 15 Euphraten — 19 latitudine excerpsit BicuilS, 22.~~

1 engada] LMGSP, cum Plinii libris, engaddi A, engeda RNLeid., engena C, engela [H] hessennos AP 2 inditis H 3 uel (om. H) de aeuo r uel de bello (euo [sic] R)] RCHL MB, uel aeuo uel bello L*GSAP ex emendatione probabili 4 iudaeae terminus (-num S) om. R missada A post castellum ins. nigro colore in textnm de scythopoli oppido de monte cassio RCN 5 transio R arafianam LMGP, aurafantam RCNH, aarafantam S, aurafanam A scithopolim C primus N 7 condit SA 8 e] et JV deligit M 9 animis malim firmarent G prompta R, prumpta M resistenti G uiolentia RM, uolentiam Salmasius 10 arter G antiochiam proximus SA 11 e] se N conspicitur om. H 12 solus N circu- actu M 13 hinc] LMGP, illinc RCNHSA e] de SA casio hic GS est spec. G 15 fundit armenia (ermenia N) maior] m. f. a. SAP ortus] RCNHSBic, ortu LGA, hortu M, ortum P zimam] RCNHLMGDic, ziza- mam SA, zizaniam P: Zimaram Plinius 10 catoten] RNHLMGPDic, catochiten C, catopen SA: Capoten Plinius cum Capella stithis Dic.(Dr.) proximo] proximum Bic. 17 receptus G aliquid S et om. H con- ueniti? 18 tauri montis SAP 19 licet resistat Dic. (Dr.) milibus H

~~1 2 commaginem L31P , comagenem S, 20 dextra H commagenem] RCNHGP ,~~

~~commagenam A reliquit LMG 2 1 caput] aput M 157~~

inundationis annuae excessibus, ad instar pl. 1 Mesopotamiam opimat invecta soli fecunditate, iisdem ferme 2 Aegyptii aranis terras contegens, sole scilicet in parte cancri vigesima 3 temporibus quibus Nilus exit, 3 iam leone decurso ad extima virginis curri- 37. . 4 constituto: tenuatur cum quod gnomonici similibus parallelis accidere ign. 5 cula facit transitum. || terrarum positione aequalitas normalis 6 conteudunt, quos pares in duo flumina aci modulum eiusdem per- 4 7 facit lineae. unde apparet ista diversis manent plagis, easdem incre- 8 pendiculi constituta, licet e

9 menli causas liabere. Armeniae regione 5 De Tigri quoque dicere hoc loco par est. in pl. 6, 127 10 || conspicuo fonte in loco edito qui 11 caput tollit mire quam lucidum, exordio statim totus est. primo pigre 12 Elegos nominatur. nec ab fines Medorum invectus est, Tigris 13 fluit' non suo nomine: at curo Medi sagittam. influit in Aretisam 6 14 statim dicitur: ita enim nominaut cuius pisces numquam se alveo 15 lacum omnia pondera sustinentem: Are- sicut nec amnici pisces in stagnum transeunt fl. 6, 128 16 Tigridis miscent, et volucri meat cursu. mox Tauro 17 tisae, per quam dissimibs colore || mergitur, quem subterlabens in 1S resistente in profundum specum ulvas et purgamenta plurima 19 altero eius latere apud Zomade emicat, LMG(B) SAP RCNH . — excerpsit Dicud 6, 24—26 v. 13 Tigns v. 10 de Tigri — 158, 3 accipit orus 7. 14 sagittam: eadem ex Plinio Solinove lsid 12, 2, ^__ ann. inund. SA intar N 2 aegypti 1 mesopomiam M opima H terras contegens inuecta] terns (-ras S) (aegipti R) amnis RN, amn. aeg. SAP isdem RCNH, hisdem M superfusus inuectaque SA solis RCNHS uicicesima H 4 tenuatur 3 quibus om. G scilicet om. SA cacri LM om. SA 5 gnomodici om H iam om. A decursu N curricula paralellis R, parellelis LM acce- RCNH similibus] isdem SAP* S) caeli et terr. SA normuhs H dire M 6 quas SA in terr.] et (om. duo ista RC modum ff 7 facit] efficit SA ap(p)arent RCNHM tigri] LGPDw perpendiculum H 8 costituta N e] et G, om. P 10 lucido conspicuo LM, lucido teo-ri M, tigride RCNHSA loco] co S U RCNHDic. nec] conspicuoque G sponte A' luco RC 12 egelos non suo] nec cum nam H primo] RCLMG, primum NHSAPDic. 13 Dic. 1 14 statim om. M enim om. SAP at] a* t R est om. S artu- 1 aret(h)usam CNGPDic, arethusa R, aretisam] SAP , arethisam LM, tigns Dic, sam H: Aretissam Plinius 15 lacu R pices G 16 tigridi S, transiunt aretisae] AP\ are- tygris 31" aminici Dic. tagnum N artusae H 17 quem thisae M, araetissae S, aret(h)usae RCNLGP*Dic, et CNG 18 subter- S4P dissimili Dic colore et] colore LMP, color zomade] RC, zoma- labens] sub terra benis (uenis C) RC 19 eius om. G zomadau azomad Dic- dat N, zomadae H, zomada LMG , zomadam SA, /\ Zoroande PKnius uluas] ulnas A, uias RCNHDic. 158

secum trahens. deinde identidem absconditur rursusque redditur: 1 praeterfluit: Mesopotamiam amplectitur: amnem 2 pl. 6, 129. AdiabenosArabasque |j || nobilissimum Choaspen accipit: Euphraten defert in sinum Per- 3 130 sicum. i 7 Quaecumque Euphraten bibunt gentes, diverso nitent lapide. 5 sol. 37, || zmilanthis in ipso *alveo legitur, gemma ad imaginem marmoris 6 pl. 37, 185 || Proconnensis, nisi quod in medio umbilico lapidis istius glauci velut 7 fluxit, haud 8 pl. 37,181 8 oculi pupula inlernitet. || sagda a Chaldaeis ad nos usque

~~facilis repertu, ni ut perhibent ipsa se capessendam daret: namque 9 ingenita spiritus efficacia supermeantes naves e profundo petit et 10~~

carinis ita tenaciter adcorporatur, ut nisi abrasa parte ligni aegre 11 9 separetur. ea sagda apud Chaldaeos propter effectus, quos ex ea 12 sciunt, habetur loco principe, ceteris propter gratiam magis com- 13 familiaris est. hunc 14 pl. 37, 174 10 placet iucundissime virens. || myrrhites Parthis auc • si visu aestimes, myrrhae colore est et non habet quod adficiat: si 15 penilus explores et attritu incites ad calorem, spirat nardi suavitatem. 16 lapidum tanta copia est tantaque diversitas, ut lon- 17 pl. 37, 173 11 || ln Perside

~~RCNH LMG(B) SAP~~

~~v. 6 zmilanthis — 8 internitet compilavit adhibitis Plinianis Isidorus 16,~~

~~15, 14 v. 8 sagda— 12 separetur compilavit adhibitis Plinianis Isidorus 16,~~

~~7, 13 v. 14 myrrhites — 16 suavitatem compilarunt Priscianus v. 984 et Isi- dorus 16, 7, 14 v. 17 in Perside — 159, 1 immorari compilavit Priscianus v. 9S0. 981.~~

1 trahens] habens G rursumque C 2 adabienos Dic, adgabenos H, abiabenos M arabsque M 3 choaspen] RCN[?)LMG, coaspen LHc, coaspem H, hydaspen SAP accepit LM defert .... 5 euphraten om. H 5 eufratem S, in eufraten L 6 alueo] eufrate (-ten R) alueo RCNHLMGSP cum Isidori cod. Voss.. eufratis alueo A 7 proconnensis] NHS, proconensis 2 1 2 umbunculo P proconessis A, proconnesi P , proconens M RCLGP , Japis N glauci uelut] glauciu ut M, glaucum (glaccum L) ut LGP* 1 8 pupula internitet] pupilla i. G, nitet pupula SA sagda] SAP et index M et ita Plinhts et Isidorus, sagada reliqui a om. RCNH chadeis N fluxit] NMSAP, fluit LG, profluxit RCH 9 ni] ne M, nisi A, om. H ipsam NRbA, ipse Ha capsendam S daret] dampnaret H 10 in- 2 genita spiritus (spiratus H) efficacia] animata spiritu quodam P , animata spiritu efficacia quadam SA e prof.] profunde H 11 carnis 31S, carnes LG abras H 12 sagda] SAP, agada M, sagada RCNHLG ea] illa SA placet 13 sciunt] fortasse scr. ciunt in loco LMG , in lo P 14 S myrthitei? pathis G 15 aestimens M myrrhae] m. et A' colore] GSA, color RCNLMP, om. H quod] quo P adficiat] adf. aspectum SAP 16 adtritum C ad om. H colorem N(?)HG, odorem RC suauitate NS 17 tantaque] ac tanta SA 159

mithridax sole percussa colo- 37, 12 pl. 1 gum paene sit ipsis vocabulis inmorari. spernitur cum variis. tecolilhos nucleo olivae similis l. 37, 184 2 ribus micat || pulchritudinem: solutus 3 videtur, sed remediis bonus vincit aliorum dolores ac vesicae levat. 4 quippe et haustus pulsis calculis renium brattearum, nunc pul- 13 5 hammochrysos harenis auro intermixtis nunc l. 37,188 |! 14 quadrulas. aetites et fulvus est et tereti positione alte- l. 36,149. 6 veris habet || cuius crepitu sonorus est cum 150 7 rum Iapidem intrinsecus cohibeus, internum scrupulum facere, 8 movetur: quamlibet tinnitum illum non hunc aetiten Zoroastres praefert 15 ign. 9 sed spiritum scientissimi dicant. [| invenitur aut in nidis tribuit potestatem. || >l. 36, 149 10 omnibus maximamque illi plurimus. [sub- aut in litoribus oceani: in Perside tamen || gn.pl.36,151 11 aquilae || 16 defendit a fluxibus abortivae.] pyrites furvus est >l. 37,189 12 nexus spem uteri |[ artiori manu pre- 13 tenerique se vehemenlius non sinit ac si quando candorem praefert et 17 14 mitur, digitos adurit. chalazias grandinis et et invicta. echites vipereas babet macu- >l. 37,187 15 figuram, duritia robustissima || RCNH LMG(B) SAP 2 v.1 teco- v. 1 mithridax — 2 variis compilavit Isidorus 16, 4, 21. 16, 12, hammochrysos - lithos - 4 levat compilavit Priscianus v. 982. 983 v. 5 abortivae compi- 6 quadrulas compilavit Isidorus 16, 15, 5 v. 6 aetites — 12 Augustmus lavit Priscianus v. 985. 986 v. 12 pyrites— 14 adurit compilarunt 5 ex Augustino pendet, de civ. dei 21, 5, 1 et Priscianus v. 987; Isidorus 16, 4, Isidorus adsump- 16, 11, 8 ex Plinio v. 14 chalazias — 15 invicta compilavil v. 15 echites v. h. m. tis Plinianis 16, 10, 5; cf. 16, 13, 4 ex Plinio sumpta compi/avil Isidorus 16, 15, 18.

metridax G, myrthridax S: 1 ipsius M mythridax RCA, methridax M, (plurimis H")] mithrax Plinius, mitridas similiterve libri Isidori 2 micat uariis G, nuculeo P" 4 acj u. m. G thecolithus P, t(h)egolit(h)us reliqui nugleo hammochrisius 31, amochrisius et SA 5 ammochrysos R, amochrisus H, etites CH LG intermixtus RCNH 6 aet(h)ites] RNLMGSP, ethites A, trepitus honorus S, et fuluus] fuluus SA, fuulus N 1 cuius] cuius e P quemlibet qua- strepitu sonorus A cum mouetur] commobetur M 8 H , spiritum] spu C libet M internum] in alternum G scupulum H 9 rozo- dicunt RCNHSA aetiten] etiten CB, etthiten G, aetitem A tribuit mediis omissis N astres H praefert] praeter A 10 prae * * * illi plurimis aut] autemH 11 plurimus] LGP, plurimis M, in RCNHSA Plinio: subnexus spem uteri defendit a fluxibus abortiuae] III {SAP) cum Prisciano: aetitae gravidis adligati mulieribus continent partus itemque cum pyrite C, pyr- praegnantibus utilis aegris, om. 1 (RCNB) et II (LMG) 12 (RCB, fuulus N) rhites M furuus] III (SAP*) cum Plinio: nigra, fuluus / l 13 ortiori M 14 chalazias] CNLMK4P, et II (LP , fluuius MG) cum Isidoro chaezias a chaladias in- calazias H, calazyas G, cbalatias R, chalacias S, M , robustissima] m- dex 31 et candorem (-re R) bis G 15 duritiam R Isidoro, echidnes penetrabili SAP* ecbites] II (L31G, ethites P) cum Piinio et a / (RCNS, ecithnes H, echinides A) uipreas S, uiperas A 160

~~notis sparsus. idem si aquae 1 pl. 37, 157 37, 18 las. || dionysias fuscus est, rubentibus mixlus conteratur, vinum fragrat et, quod in illo odore miriflcum est, 2~~

~~19 ebrietati resistit. glossopetra deficientibus lunis caelo cadit, linguae 3 pl. 37, 164 || similis humanae, non modicae ul magi ferunt potestatis, qui ex ea 4~~

~~excitari putant. solis gemma percandida est ad 5 pl. 37. 181 20 lunares motus || iacit radios. Veneris crinis 6 pl. 37, 184 speciem fulgidi sideris, rutilosque ex sese ||~~

nitet nigro, internis ductibus ostentans ruforum crinium similitudinem. 7 21 selenites translucet fulgore candido melleoque, continens lunae ima- 8 pl. 37, 181 || ginem, quam iuxta cursum astri ipsius perhibent diebus singulis vel 9 papavera exprimit. myrmecites rep- 10 pl.37, iT3. 187 22 minui vel augeri. meconites || || ut pulsata 11 PL.s?.i5imct. tantis formicae effigie notatur. || chalcophthongos resonat

~~siderites a contempla- 12 pl. 37. 182 23 aera: pudice habitus servat vocis claritatem. ||~~

~~tione ferri nihil dissonat, verum maleficus quoquo inferatur discor- 13~~

~~quasi flammas aestuantes. 1-t pl. 37, 189 dias excitat. || phlogites ostentat intra se~~

~~RCNH LMG(B) SAP~~

v. 1 dionysias — 3 resistit compilavit lsidorus 16, 4, 7; cf. 16, 11, 8 ex — compilavit Isidorus 16, 15, 17 Plinio sumpta v. 3 glossopetra 5 putant — v. 5 solis gemma — 6 radios compilavit Priscianus v. 988 v. 8 selenites 10 augeri compilarunt Augustinus de civ. dei 21, 5, 1; Priscianus v. 989. 990; Isidorus 16, 10, 7 ».10 meconites p. e. ex Plinio Solinove Isido-

~~rus 16, 15, 20 v. 12 siderites — 14 excitat compilavit Isidorus 16, 15,~~

~~11 v. 14 phlogites — aestuantes compitavit adsumptis Plinianis Isidorus~~

~~16, 14, 9.~~

2 1 dionisius H noctis R sparsus] pictus SAP contra Isidorum 1 1 fraglat 2 uinum fraglat (flagrat RCNG, flaglat /") RCNHLMGP , fragrat (P , A*, flagrat S, flaglat A') ut uinum SAP* 3 resistit] repugnat SAP- conlra Plinium et Isidorum glosopetra SAP lunis] lutus G linguae] lingua a est N, linguae est RCH 4 hum. sim. H magi ferunt] magi perhibent A, per magi hibent 5 5 percanda C 6 fulgide N rutulosque N sese] ese G, se SA crines NLSAP 7 ostentas 5 similitudinem] faciem SAP- selenite RN 8 tranlucet M fulgore] fuluo H contines linguae G 10 miuui (minuit G) uel augeri] a. u. m. H monites R parauera R, papauer H cum Isidoro myrmecites] CN, mirmecites RH, myrmicites SP, myrmicetes A, myrmecetes LM, mirmeicetes G reptantes S, reptanti M 11 effigiem H chalcophtongos S, chalcofthongos N, calcoptongos index M, calchopthongos P,

1 a ', calofanos chalcofungos chalcothongos RC, chalcophongos A, calcofanos H H , M, calchofungos L, calchofungus G: chalcophonos Plinius resonat ut (uel G)] 2 resonant R, resonat** C 1 13 dissonat] differt SAP maleficus] plerique a Isidori cod. Voss., in et Isidori cod. Weilb., maleficis M , maleficiis Het maleficiis Isidori libri plerique quoquo] plerique cwn lsidori cod. Weilburg., quoquo modo H, quoque modo Isidori libri plerique discordias] discordiam SAP, discordia G 14 flongites AP ostentant S intra se om. G quasi] uelut SA '

~~161~~

~~velut scintillantibus stellis. enhydros exudat, ut 37, 24 . 37, 190 1 antliracias coruscat ||~~

~~2 clausam in eo putes fontaneam scaturriginem.~~

~~Ciliciam, qua de agitur, si ut nunc est loquamur, derogasse 38- 1 ign. 8 ||~~

~~4 videbimur fldei vetustatis: si terminos sequimur quos habuit olim,~~

~~5 absonum est a contemplatione rerum praesentium. ergo inter utram- 6 que culpam factu optimum est amborum temporum statum persequi.~~

~~7 Cilicia antea usque ad Pelusium Aegypti pertinebat Lydis Medis 2~~

8 Armeniis Pamphylia Cappadocia sub imperio Cilicum constitutis: mox iacet 9 ab Assyriis subacta in breviorem modum scripta est. plurima et 10 campo, sinu lato recipiens mare Issicum, a tergo montium Tauri

~~11 Amani iugis clausa. a Cilice nomen trahit, quem aetas pristina paene 3~~

~~12 ultra aevum memoriae abscondit: hunc Phoenice ortum, qui anti-~~

~~13 quior Iove de primis terrae alumnis habetur. matrem urbium habet hanc 4 proles nobilissima Perseus locavit. || pl. 5, 92 14 Tarson , quam Danaae~~

~~alii praecipitari Tauro, igix. 15 urbem intersecat Cydnus amnis. || hunc Cydnum tradiderunt. qui Choaspes ita dulcis l. 31, 35 16 alii derivari ex alveo Choaspi || RCNH LMG(B) SAP~~

v. 1 enhydros — 2 scaturriginem compilavit Isidorus 16, 13,9 v. 9 plu- v. 14 Tarson — Iocavit com- rima— 15 amnis comjnlavit Isidorus 14, 3, 45 — pilavit Isidorus 15, 1, 38; similia Ammianus 14, 8, 3 v. 15 hunc Cydnum 162, 6 quietus compilavit Isidorus 13, 21, 15. 2U.

1 anthracias] CNLMSAP, anthratias G, anthacia R, antrachites H cum 2 Plinio uelut sc. st.] in modum scintillantium stellarum SAP enhydros] II (P, enhidros LMG), enhydrus / (RCN, encidrus H) cum Plinii libris dcteri- \ oribus et Isidoro enhygrus /// (A, henhygrus S). enhygros index M cum eiusdem (scaturginem G)] exundat melioribus exudat . . . . 2 eo (ea JV) p. f. scaturriginem ut clausum in eo putes fontem S (scaturginem inserens post sequentis lemmatis 2 primum vocabulum) AP : exundat aquam libri Isidori 3 cilicia H a l si si sic si R 4 fidei si ut] HL*SAP , sicut R^NL^MG, sicut C'P-, O, uetustatis] ei de uetustate RCNH 5 absomuum G a] ac S inter] in RCNH 6 factum RCa arborum Ma G statu R sequi H, prosequi A " cilicii A ad om. AP peleusium H pertinebant MA 6' lidiis LMGP mediis G 8 armenis H cadocia imperium LMG 9 plurimas N 10 campo] in c. S, om. R sinu late H, simulato P issicum] siccum H ab S 11 amani] II (LMGP), amaniti / (RCNUSA) l a cilice nomen trahit] sortita nomen a cilice SAP* 12 utra P aeu. mem. absc.] memoriam abscondit aeuorum SA hunc /ortasse del. antiquior ioue] antiquiori euo P* m. rec. 14 tharsum H danae CHMS, dane LGP, 1 damne R, daneae NA uocauit R 15 inter (iter N) secat] adluit SAP pr. contra Isidorum amnis om. RCNH alii pr.] anii pr. N , magno H taurum C 16 deriuariuari G alueo] auro M choaspi] coaspi H, hydaspi hyd P-, hycodaspi S, choydaspi A, hi ex choaspi: Choaspes Isidorus choaspes] coaspis H, hydaspes SAP'1 Solinns. 1 162

ripas Persidis fluat soli, sibi ex 1 pl. est, ut Persici reges, quamdiu inter aquas eius 2 eopocula vindicaverint et cum eundum foret peregre, suavitatem. ign. ex illo parente Cydnus miram trahit 3 38, 5 secum vectitarent. || dicunt: unde amni 4 quicquid candidum est cydnum gentili lingua Syri nives soluuntur, reliqua anni 5 hv.ic nomen datum et tumet vere cum opti- pl. 21, 31 circa Corycum Ciliciae crocum plurimum 6 6 tenuis et quietus. || Lycia, hoc primum est: l mumque: det licet Sicilia, det Cyrena, det et ope citius proficit ad IGr spirat fragrantius, colore plus aureo est, suci 8 I £ j ^j medellam. _ pi 5 qo est et specus, qui montem inpositum 10 Ibi Corycos oppidum || 7 || ^JjJJ hiatu amplissimo: nam deiectis 11 mari a summo cavat vertice, patulus orbe amplectitur mediam in- 12 lateribus in terrae profundum nemoroso pendentibus. descensus in eum per 13 8 anitatem, virens introrsus lucis largo die, hinc inde fontium 14 duo milia et quingentos passus non sine primi sinus, alter rursus 15 adsidua scaturrigine. ubi perventum ad ima

~~RCNH LMG(B) SAP est compilavit Isidorus 14, 3, 45 cf. 17, 9, 5. v. 6 circa — 10 oppidum~~

fluit influat A: fuit vel fluit libri 1 persi RN regis R fluat] H, Perside, ex solo eo pocula soli Isidori meliores; debuit esse quamdiu forent in 2 eo] ea poc. uind.] sumant pocula sibi] sibi soli S, solo ibi C\ solis sibi edd. N peregre sit P 3 uecti- S4P2 eundem NSA foret peregre (pergere A)] 1 parente] igitur SA, igitur parente P tarent] vehant SAP : scr. uectitarint homines cydnum uocant cydonus M mira G 4 cydnum g. 1. s. dicunt] illinc Isidorus unde amni] inde amni A, SAP 1 Cydnum gentili lingua Syri dicunt a (eSt G, om. P*) tumet uere cum niues in eadem ni S 5 huic] hunc M et soluunt (om. tumet) 2 (soluuntur G) LMGP\ et uere cum niues (-uis P ) soluuut H, tumet uere cum liquun- RCN, autumpno et uere cum niues soluuntur tumescit inter- 1 niues soluuntur lsidorus; liquuntur tur niues SAP : tumet aestate quando novo gelidus canis cum montibus umor polatum est ex Vergiliano georg. 1, 43: vere reliqua amnis LG, reliqua parte anm liquitur reliqua anni (amni CNM)) RCNM, et] LMG, est et RCNHSAP SAP, reliquis anni temporibus H cum Isidoro 6 coricium RCNMG cro- corycon SA, corion P, coricum H, corycium L, cilicia RCN, crum S optimum] opimum S, om. L 7 det] dat NH cyrenea P det et] LMGP, om H cyrena] RCNSA, cirena H, cyrina LMG, fragrantius] fraglantius H, flagrantius det CNHSA, de R est om. NH 8 1 suci ope] II (LMGP ), LMSAP, flagratius G, flagrantibus RCN est om. SA citius] truus M, citus A, cicitius P\ sucore / (CN, sucus ore H, suco RSAP>) coricos C, coricus iiiYtf.4 retentus H profecit M 10 ibi] ubi SA cauet a deiectus RCN(?), delectis est om SA mortem M 11 H RCN(?)HLM inanitate RCN(?)H LMG 12 nemeroso A arbe H media 14 passus] possos M, passus numero 13 urens A, uigens H" discensus LMS (scaturgine G)] adsiduo fluore SA hinc] huic H 15 ads. scaturrigine SAP2 peruenta G simus S rursum RCNH 163

patet faucibus, post- mel. l specus panditur: quod antrum latis primum obscuratur. in eo sacrum est 2 modum in processu per angustias in cuius recessu intimo Typhonis gigantis cubile posi- el. 1,13,4 3 Iovis fanum, || 4 tum qui volunt credunt. Ciliciae fuit patria Chrysippi 38, 9 Heliopolis antiquum oppidum , in. cf. pl. 5 ||

~~: a Tigrane Armenio subactum 5, 92 6 stoicae sapientiae potentissimi quod Cilicibus Cn. Magnus cogno- 7 et diu Solum, Pompeiopolim devictis~~

8 minavit. Mons Taurus ab Indico primum mari surgit, deinde a scopulis 10 pl. 5, 97 9 || pelagus, obiectus sep- Hsr. pl. 5, 97 inter Aegyptium et Pamphylium || io Chelidoniis, || obversus 11 temtrioni dextero latere, laevo meridianae plagae, occidenti voluisse penetrato 12 fronte profusa. palam est terras eum continuare vetaretur. 13 mari, nisi profundis resistentibus extendere radices suas eum omnes 11 11 denique qui periclitantur naturas locorum, temptasse mari adluitur, 15 exitus promunturiis probaut: *etenim quoquovorsum Phoenicio, modo 16 procedit in prominentias: sed modo intercluditur renitentibus sub- 17 Pontico sinu, interdum Caspio velHyrcano: quibus lacum flectitur mullisque difficultati- pl. 5, 98 18 inde fractus contra Maeotium || linguarum 12 19 bus fatigatus Ripaeis se iugis adnectit. pro gentium ac

(ubi RCNH LMG{B) SA (deficit folium incipiens 10 et Pamphylium) F deficit A) P Pliniana Isidorus 14, v. 9 mons Taurus — 164, 3 Caucasus adhibuit inter Get. 52-55 v. 10 et S, 2; v. 9 mons Taurus — 164, 10 pruina Iordanes 6, loco Pamphylium — 166, 5 Phrygia ab om. A folio exciso; adhibuimus eius 324 Florenlinum v. 18 multisque— 19 adnectit exscripsit Aldhelmus p. Giles. •

a credunt] 2 angustiam A eo] eos S 3 cuius] cius R 4 qui uolunt h a accolae crediderunt SAP2 5 patriae H 6 potissimi RC NH, inc. C matri a] an N armoenio N 7 deuictibus H 9 primo LMGP M 1 caelidoniis cheliodonis SA, helio- 10 chelidonis RC, caelidonis NLMP , HG, donis P* aegyptum P, egiptum H plagae] pla N septemtrione G occurrit 2 11 dexero P\ dextro RCH latere om. H occidenti] SFP obsistentibus SP, 12 profusa] prorsus SF, profusa prorsus P palma S 13 obistentibus F extendere] ostendere M uetaretur] nequiret SFP- 2 14 periclitantur (pereclinantur N) naturas] ratiocinantur de naturis SFP 15 etenim] N 2 enim I temptare H eum] et R, eius H omnis RCN , 1 2 1 quoquouorsum] P quoquouersum S, (RCN^H) et 11 (LMGP ), nam /// (SFP ) , quoque uersus F, quoquorsum CNHLGP', quoquorso M, quo cursu R inter caspium abluitur MG 16 procedit bis G foeniceo G, feniceo F 17 2 m(a)eotinm] uel hircanum H retinentibus RCNSF 18 fractis L 2 RCNLGP 1 cum Plinio: Maeotium, meocium H, meoticum M, maeotim SFP Aldhelmus, ad- 19 riph(a)eis RCNM, ripheisque H adnectit] RCNLGSP nectens F, inuectit H 11* 164

Propanisus, pl. varietate plurifariam nomiaatus, apud Indos *Imaus, mox 1 Choatras apud Parthos, post Niphates, inde Taurus atque ubi in ex- 2 Caucasus. interea etiam a popu- 3 pl. 5, 99 celsissimam consurgit sublimitatem, || latere Caspius dicitur vel Hyrca- 4 lis appellationem trahit: a dextero ad haec vocabula habet 5 nus, a laevo Amazonicus, Moschicus, Scythicus: facit portas, quarum primae 6 38, 13 alia multa. ubi dehiscit hiulcis iugis, Graeciam verticem 7 sunt Armeniae, tunc Caspiae, post Ciliciae. in a Ciliciae finibus Asiaticum limi- 8 ign. exerit, ubi Ceraunius praedicatur. || quicquid sep- 9 tem dispescit. quantus meridiem videt, sole inaestuat: 10 temtrioni oppositum est, vento tunditur et pruina: quo silvestris est, 11 efferatur multis bestiis et leonibus inmanissimis. Aetna, hoc in Lycia 12 pl. 1 Quod in Campania Vesubius, in Sicilia 5, 100 39, || mons Chimaera est: hic mons nocturnis aestibus fumidum exhalat. 13

~~RCNH LMG(B) SFP et 12 quod — 165, 5 uisentibus codices recensili p. 117 praeter 88. 138 Isidortis 14, 46. v. 12 quod — 13 exhalat compilavit 3,~~

1 Plinius, iamus RCNHLMGP , iamos FS, 1 plurifarie RC'(?) imaus] libri plerique propanisus] propannisos SP*, paro- lamos P- : Lammum Iordanis lordanis libri optimi: cf. panisus F(?), profanisus RCNHLMGP': Propanissimum choatros SP) apud parthos] Cambades Pariades c. 49, 2 2 choatras (coatras H, Plinius, Parthus primum (unde fortasse effecit Solinus apud Parthos) Choatras in om. LMGP 3 excelsimam N, excellentissi- Castram . . . edicit Iordanes ab mam P2 interea etiam] interceptam FS, interea etiam interceptam P 4 (FSP2 mox cichus / LMG dextro FH 5 amatonicus H moschicus] /// ), 1 monsachicus G) scythicus] schreicus G uoca- (RCNH), mosachicus II (LMP , liciae P l bulum S 6 muta R 7 tunc] NLMFSP, tum RCHA despicit quantum 8 erexit] exit R 9 dispercit G, dispicit S, RCNF 1 1 inaestua L, in aestum GP\ aestuat P\ RFSP sole] solem LMP' , om. H oppositus CNLMG, appositus R est om. N inc. M septentrione G 10 siluestre uento tunditur] uentorum dicitur G quod GFS siluestri NGS, F inmanibussimis G mons chimaera (rubrica pro 1 1 multis] plurimis FS 17' uesubius] textu habita) ante uesuuius RC 12 campania] campanie a uersubius [R]. 84', uese- uesuuius F. 47. 75. 76 (?). 154. 158, uesuuiis 25 A, 126'. 142. bius 130, uesibius 52, ueseuius 63, ueseuus 28. 58. 79. 102. 117. 142 150 A. 157, uesenus 90, ueius 100, ue 64 post ues. ins. est 62. 28. a cilicia B. 10. 13. 53. sicilia] silicia N. 29, scicilia 58 A, cicilia 21. 137 , 1 b 26 a licia [R] aetna] aetne 17. 20. 35. 103. 108. 141. 78. 125 . 137 , csicilia , ch. est post emblerna 151. 152, ethina 62, eterna 126. 150 A hoc in 1. m. 2 suo loco 74 1 hoc «• 46 in om. 157 (v. infra) 74 (in textu adest ) post chim. 1S. 33. 59, om. 38. lycia] cilia 28, lithia 90, cilicia 79 13 mons 1 est ante chim. 9. 11. 14. 81. 117. 130. 138 post mons ins. in 38 130. 155. 156 post est 29. 43. 61. 78. 81. 90. 94. 131. 137. 154, om. 44. 117. 148 mons] extra H. 4. 10. 11. 12. 13. 30. 36. ins. nissis (?) B hic] hinc 2 . 85. 86. 87. 90. 94. 101. 41. 42. 48. 51. 52. 53. 54. 58. 58 A. 62. 66. 83. 84 165

proximam ibidem subest ignea, Vulcano urbem PL. 1 et quoniam natura vocant. vocabulo sui nominis Hephaestiam 2 Lycii dicaverunt, quam de 2 oppidum fuit nobile, sed interc.d.t: 39, 3 Olympus quoque inter alia ibi aquae Regiae ob insigne fluoris 4 nunc castellum est, infra quod ,gn. I 5 spectaculo sunt visentibus.

RCNH LMG(B) SFP et codices adlegati p. 164 nocturnas 84', om. 79. 102 nocturnis] 129 131 ex 142,~molis^tr764, inc. fumidam 33, fumidis 46 fumum 46 'nocturnibus 72 fumidum] fomidum 61 , tns. fundum 12. 13 post exhalat RR]C 25 A. 38. 74=. 75. 76=. 138. 148, iiem ins. locum unde .... puta- uanorem 24 63 79 120. 149, ins. flammas 46: 23. 25 A 28 32 33. 34 36 38 43. • Sryt %P.) FSP. 9. 13. 15. 18. 128. 130. 81. 84=. 98. 102. 112. 116. 117 26. 46. 59. 60. 64. 70. 71. 73. 79. loo. (om. in texiu ed. Pisaur. a. 1512). I5;>. 135. 138. 143. 148. 150. 150 A. 154 2 76 157. 158, eadem post aetna 74 . 75. natu 42, (om. 154, om. S natura] r« 53 1 1 et (om. 13. 151) quoniam 25A. 33. 71 ibidem] ibi FSP 18. 23 2. nato 13, natum 29, post ibidem 30. 15. 29 subest] sub H. 4..11. «. 60. 62. 64. 73. 116. 135. 150, om. 46. 129 73. 83. 84. 85. 86. 87. 94. 101. 36 41 42 48. 51. 52. 53. 54. 58. 66. ingnea (ante subest) 29 Pro™l 131 ignea] gena [R], ignara 46, 73. 29. 35, lucu [R]. 108, lici(a)e 23. 71 Jroxima .0 28 2 lycifl lucii RCN. diicauerunt [R>], dicauere 64, dica- 75 76 117 127 128. 135 dicauerunt] dicatam colunt FSP. 15. 18. 23. 2d A. runt 157. 15S, dedicauerunt 61. 81. 131, R[R] 128. 138. 150 quam]_ quon.am 28. 33. 34. 59. 60. 73=. 79. 98. efest.a 29. (vel efestiam, effestiam cet.)] sui] suo 22. 35 hephaestiam 30 129. 131, effesciam 58, efescia H.11. S3 efessiam 9. 43, efesciam 86. efasc.a 54, 149, effescia 101, effesic.a 90, 41 42 66 84. 85. 87. 94. 99. 100. 105. effectiam 17. 20. 48. 51. 52. 69. 103. effeciam 36, effecia 53, ephecia 4, dicuut 34. ephesias 46 uocant] uocat N 29 14.. 151. 152, ebestiam 71. 76*, ante heph. FS. 9. 18. 23. li> &. 47 8' 102. 117. 126. 130. 148. 155. 156 et 41 olym- 138. 150, dicunt ef. uocant P 3 46'. 59. 60. 71. 112. 117. 128. 135. 71. 72=. 73. 82. 135. 138 FSP. 15. 18. 23. 25. 28. 33. 46. 60. pus] olymposP quoque 69. 103. 141. 151 152 poympus 70, olympius 35, olim 17. 20. 22. 30. oppidum 44. 78. 81. 102. 117. I». L 117 130 ibi] ubi 53, post oppidum] oppodum 13 oppida dum ?37 150 A. 155. 156, om. 135. 136 nob.le 130 fuit] tiat B>, post et kic et post fuit .02. .17. 8, post fuit 38, nunc i^tercidit] intercedit 36. 60' 4 71 om 32« sed] hoc 61 ante infra ins inde H mtral hinc 90 est om. 79. 142. 151 14'. 20. 22. -8. ins. et 61 quod] quo G. 11'. 1-. in frustra 29 post infra 103. 72. 74'. 75. 76. 90. 92. 93. 98. 99. 35 41 51 52. 54. 58 A. 66. 69. 70. regiae] reiae 73' ob] ab 117 m- 10S. 141. 151. 152 aquae] aqua 81 mime 148 ante 126'. 130. 150A', signe 142, , signe] insignem 34. 102. 117. fluore 117. 126'. 130. 150 A', 136 fluoris] fluorem 34. 38 (?). 102. £ po>t uisentibus] uesentibus m 87 5 spectaculo] spectaculum 58. 14S («n H. 4. U. 12. 13. 36 38 uisentibus ins. nam asia .... tanaim (». app.) 42. 4S. 51. bi. m. et dimensurationem provinciarum). 41. finevol.post indicem A 87. 90. 94. 101. 126. 129. 131. 142. Io0 54. 58. 62. 04. 66. 83. 84. 85. 86, 166

~~Sequitur Asia: sed non eam Asiam loquor, quae in tertio orbis 1 pl. 47 40, 1 |1 5, divortio terminos amnes habet ab Aegyptio mari Nilum, a Maeotio 2~~

~~Tanaim: verum eam quae a Telmesso Lyciae incipit, unde 3 pl. 5, 102 lacu || etiam Carpathius auspicatur sinus. eam igitur Asiam ab oriente Lycia 4~~

~~includit et Phrygia, ab occidente Aegaea litora, a meridie mare Aegyp- 5 tium, Paphlagonia a septemtrione. 6~~

Ephesus in ea urbs clarissima est: Epheso decus templum 7 C 2 || f.PL. 5, m Dianae, Amazonum fabrica, adeo magnificum, ut Xerxes, cum omnia 8 igiv. || Asiatica templa igni daret, huic uni pepercerit. sed haec Xerxis 9 3 clementia sacras aedes non diu a malo vindicavit: namque Herostra- 10

~~tus, ut nomen memoria sceleris extenderet, incendium nobilis fabricae 11 manu sua struxit, sicut ipse fassus est, voto adipiscendae famae 12~~

~~4 latioris. notatur ergo eadem die conflagravisse templum Ephesi, qua 13~~

~~5 Alexander Magnus Pellae natus est. quod cum postmodum ad cul- 14 tum augustiorem Ephesii reformarent, faber operi Dinocrates prae- 15~~

fuit: quem Dinocratem Alexandri iussu Alexandriam in Aegypto 16 metatum supra exposuimus. nusquam autem orbe toto tam adsiduos 17 a. sol. 32, a terrae motus et tam crebras urbium demersiones quam in Asia esse 18 cladibus Asiaticis patuit, cum Tiberio principe urbes duodecim simul 19 pl. 2, 200 || una ruina occiderint. 20

~~RCNH LMG(B) SF (ad 5 Phrygia ab) A (redit 5 occidente) P~~

~~ii. 5a meridie m. Aeg. Orosianis inserit Isidorus 14, 3, 38 v. 8 Ama-~~

~~zonum fabrica repetit Isidorus 15, 1, 38.~~

(a)egypto 1 asiam N tertio] toto H 2 terminos] tertio [sic] R NH mare N mentio R 3 lacum HP tanain RN, taniaim S, tanum G eam] ea R telm(a)eso LMGP 5 aegaea] CLMGSAP, ege R, (a)egeae NH littera G 6 paflaconia M 7 efesis R, efesos P, effesos M, efusus S in om. S urbis M clarissima] noclarissima H est om. C" 8 fabrica] sicuricatum [sic] R ut] ut et A xcrxes] RN, xerxis LMG(?), xerses reliqui omne a. t. indignaret G 9 peperceret S, peper- cit CA haec post xersi A xerxis] RG, xerxi NM, xersis H, xersi reliqui 10 sacras sedes RCN, sacre sedis A uindicat H namque] nam A 11 ut om. P l nomen memoria] nominis sui memoriam fama SAP 1 11. 12 incen- confessus est dium n. f. m. sua (om. H) str. s. i. fassus (fatus R) est] sicut ipse s. struxit incendium n. f. m. s. struxit SA, sicut i. c. e. incendium n. f. m. sicut ipse fassus est P 12 uoto om. SA famae (fama H) latioris] 1. f. A 13 eadem] earum A quam M 14 peliae H, pello G est om. LMG verba qui oritur .... quod cum postmodum] I (RCNH) et II (LMG) , post quinto relata in app. id templum postmodum cum III (SAP) 15 dinocrates praefuit] dinocratis fuit SA, fuit dinocrates (-crites H") H 16 dino- craten MSA alexandriam iam LMG 17 praemetatum P autem om. SA 18 crebra S dimersiones RCN in om. H 19 tiberium R 20 una] a H occiderunt RCNH 167

poetae Anacreon, .nde 40, 6 Asiatica inclita per gentes fuere. IGN i II Ingenia inter deinde Hipponax, deinde Alcaeus, 2 Mimnermus et Antimachus, conditores Xanthus, Heca- quos etiam Sappho mulier. at historiae 3 de quibus Ephorus et Theopompus. nam 4 taeus, Herodotus, cum Clean.hes Sto.cae praeditis Bias, Thales, Pittacus, 5 septem sapientia sub- naturae indicator, Heraclitus et.am 6 eminentissimus, Anaxagoras immoratus. 7 tilioris doctrinae arcanis antiquato priore 7 in qua Celaenae, quae Asiam excipit Phrygia, || PL 5 106 8 postmodum transiere, oppidum a rege Seleuco 9 nomine in Apameam | „ pro- istic et sepultus: unde qu. istic Marsyas ortus, 106 10 constitutum. || PL 5 et 8 nam sacrileg. certam.n.s factum ximat fluvius, Marsyas dicitur: 11 eventum testatur non procul vallis, quae 12 audaces in deum tibias separata ab Apamea decem milibus passuum 13 gestae rei signat et ex arce huiusce oppidi Maeander adhuc dicitur. || PL 5, 113 14 Aulocrene usque Car.am et recurrentibus ripis flexuosus .nter auct. u amnis C aput tollit, qui dividit et Pr.enam. .psa 9 in sinum qui Miletum | 145 16 Ioniam praecipitat PL 5 conl.m.tanea, est, aquilonia parte GalaUae 17 Phrygia Troadi superiecta

C Maeander epitomavit Capella 6, 685 v. 14 v f -16 Ifpnt tollit PhS v S25 21, 23; cf. Dionysii peneg - 16 Prienam compilavit Isidorus 13, 686 et Isiclorus 14, - 3 Pactolus compilarunt Capella 6, v. 16 ipsa Phrygia 168, 3, 41 coll. 43. - inclita H", incl. ingentes H» "TariacTlv incl. per gj ingentes m&ebisM 2 m.mnermus paetae itf anecreon LMG fueruntfl poeta Gi>, mmennus mimermus minnermus , mLerimus fl inimnermus S, *. ^ RCN H, alcos Z,. ho- X^GP.minennisJIP deinde *m. &* hipronax S alceos exanthus WfC, decim (x A) xanthus (xanc- G 3 at] et RCNHSA ca ns A aegatheus N 4 orodotus fl, ergodo thus P) SAP egatheus HCfl, sap.enta H namque S^P 5 septimo M sapientiae MG eporus fl md.catur A pitacus B, pitactus H 6 ind.cator] hias G, las tarea H bias] / us] ,/> 7 doctnnae] scientiae ^ .mmo,at ^HZSAP hcrabitesfl etiam,W exc.pu. (excep.t ™LMG SAP* 8 frygia (pro lemmate) as. clarissimus apam.am RSAP, priori G 9 apamea iVflZMG, caelonae fl antiquanto G ortus 11 marsyas om. O m ;„ ^ transit P 10 marsius fl testantur *CAH ualiis] G, ualies jM, tfsTringis M 12 dibias S euentu fl SAP interpoiatione ex vocabulo petita cum fonte ualles apam» SAP, (ap G, on, RCNH appamea fl, 3 signant RCNHS ab fl huc iV 14 alocren,a)e LMG aulucren apameam ii/ passum mxta opp.dum fl 15 riuis fl om G huiusque fl, iusce N opp.d.] praecipitant:M smu P fluxuosusS cariaG 16 praecipitatur G aquilon.saparte.RC glaUae J etprlaprienai52 17 tradi H» a i\fl), G), collimita a / (RC, colhmta conllmitanea] // (ZAW, conliminanea P», conliminatae a S) conliminata a /// (-4, conliminita 168

~~Lycaooiae meridiana Pisidiae Mygdoniaeque contermina. j| eadem ab l pl. 5, 110 aucL oriente vicina Lydiae, a septenitrione Moesiae, Cariae a parte qua 2~~

~~40, 10 dies medius mons Lydiae Tmolus croco florentissimus: amnis Pac- 3~~

~~tolus, quem aurato fluore incitum aliter Chrysorrhoan vocant. || in 4 pl. 8, 40~~

~~his locis animal nascitur quod bonacum dicunt, cui taurinum caput 5~~

~~ac deinceps corpus omne, tantum iuba equina: cornua autem ita 6~~

~~multiplici flexu in se recurrentia, ut si quis in ea offendit, non vul- 7~~

~~11 neretur. sed quicquid praesidii monstro illi frons negat, alvus suf- 8~~

~~ficit: nam cum in fugam vertit, proluvie citi ventris fimum egerit 9~~

~~per longitudinem trium iugerum, cuius ardor quicquid attigerit am- 10~~

~~burit: ita egerie noxia submovet insequentes. 11~~

~~12 Miletos Ioniae caput, Cadmi olim domus, eius, primus 12 pl. 112 || sed qui 5, invenit 13 prosae orationis disciplinam. || non longe Ephesum Colopbon 13 pl. 5, 116~~

civitas, nobilis oraculo Clarii Apollinis. unde haud procul Mimas 11 surgit, || cuius vertices de nubilis supervolantibus futurae tempestatis 15 ign. significant 14 qualitatem. || caput Maeoniae Sipylus excipit, Tantalis antea 16 pl. 5, 117

~~dictus et in illam vucabuli memoriam orbitatibus datus Niobae. 17 ign. ||~~

~~RCNH LMG(B) SAP~~

~~v. 3 Pactolus — 4 vocant compilavit hidorus 13, 21, 21 v. 12 Miletos —~~

~~169, 5 extitit epitomavit Capella 6, 686.~~

a b 1 lyconiae NH ipsidiae mycdoniaeque , midonieque A M M H , a mcdonieque H contermine RCN eadem .... 2 lydiae libri legeruntque sic etiam Capella et Isidorus; debuit esse: occidentali Lydiae. Lydia ab oriente vicina eidem (Phrygiae) mysiae A, misiae S carisiae M 3 die G medius] RCMA, madius N, medius est HLGSP lydiae tmolus] NMSP, lydia et tmolus R, lydia et amolus C, lidiae molus H, lydia et tinolus A, lyda et molus L, lida et tumulos G 4 inclitum RC c(h)ry (veli) soroan plerique, c(h)ry- (vel i) soroam RCNHM 5 bonacum] LMG, bonnacnm RCNSAP, bonnacon H: bonasus Plin. 6 omne corpus G iube S 7 in sese currentia M eo H offendit] LM"G, offendat RCNHM°, offenderit SAP 8 praesidiis N

necatiYVI/ 9 uertitur RC finum N 10 per long. tr. iug. cuius], p. 1. tr. iugerum per longas aspergines quarum A, per longas aspergines trium iug. quarum jp2 , per longas per longitud. tr. iug. aspargines quarum S finum N quicquid] quem G amburit] LMGP cum Plinio, adurit RCNHSA 11 submouet] axaowt SA egriil/ inscquentis N 12ionaeS.J admi H olim]

~~lolim G 13 persae 5 non] LMGP, nam RCNH , nam non SA epheso A 14 clari RNHM hauh G, aut NM procul] pro N mimas]~~

1 CNSA, minas RHLMGP 15 nubilis] NLMGP , nubibus RCH , nebulis SAP* uolitantibus A 16 significant] CL3IGSAP, significat RNH meoniae plerique, moeniae N, meniae H, meoiae A, maeole S sibilus A°, subtilius M, om. G cantalis RCNH 17 illa RCNHS memoria RCNH niobae] in iobe RC 1 169 pl. 118 1 Zmyrnam Meles circumfluit, inter flumina Asialica facile praecipuus 40, 15 5, || pl. 2 amnis. Hermus secat, qui ortus Dorylao 5, 119 || Zmyrnaeos vero campos

~~ign. 3 Phrygiae Phrygiam scindit a Caria. || hunc quoque Hermum fluctibus~~

~~4 aureis aestuasse antiquitas credidit. Zmyrna, unde praecipue nitet, 16~~

~~5 Homero vati patria extitit, qui post Ilium captum fuit anno ducen-~~

~~6 tesimo septuagesimo secundo, Agrippa Silvio Tiberini (ilio Albae reg-~~

~~7 nante, anno ante urbem conditam centesimo sexagesimo. inter quem 17~~

~~8 et Hesiodum poetam, qui in auspiciis olympiadis primae obiit, centum~~

~~pl. 5, 125 9 triginta octo anni interfuerunt. || in Rhoeteo litore Athenienses et 10 Mytilenaei ad tumulum ducis Thessali Achillion oppidum condiderunt,~~

~~11 quod propemodum interiit: deinde interpositis quadraginta ferme 18~~

~~12 stadiis in altero cornu eiusdem litoris oh honorem Salaminii Aiacis~~

13 alterum oppidum, cui Aeantio datum nomen, Rhodii extruxerunt. pl. 14 At iuxta Ilium Memnonis stat sepulcrum, ad quod sempiterno 19 10, 74 || 15 ex Aethiopia catervatim aves advolant, quas Ilienses Memnonias vocant.

~~10 *Cremutius auctor est has easdem anno quinto in Aethiopia cater-~~

~~17 vatim coire et undiqueversum, quo usquam gentium sint, ad regiam~~

~~RCNH LMG(B) SAP~~

~~v. 1 Zmyrnam — circumfluit compilavit Isidorus 14,3,43 v. 2 Zmyr-~~

naeos — 5 extitit compilavit Isidorus 13, 21, 22. 14, 3, 42. 43. 15, 1, 39 v. 14 at iuxta — 170, 3 flumine epito?navil Capella 6, 6S6; v. 14 at iuxta — 170, 1 convenire adhibuit Isidorus 12, 7, 30.

1 zmyrnam] 31SA, smirnam LGP, zmyrna N, zmirna RC, tmine H celes G facile] felicae M 2 uero] u * (corr. in u) R, om. A hermus] RCH, hermos NSA, fluuius hermus (hiemis G) L3IGP siccat H" ortu N, bor- tos M, ortus a SAP 3 phrygiae om. RCNH cariam G hemum S 4 auriis S credidit] LMGP, credit RCNHSA unde] eodem H nitet] LMGP, enitet RCNHSA 5 patria extititj RCNH, patria existit LMG, fuit

~~patria SAP ilicum G fuit .... 6 secundo] anno d. s. s. humanis rebus ex-~~

cessit SAP 6 tibenni H, tiberino A fili N 7 et sex. LMGP 8 petam M, potam G 9 anni octo RCN interfueruut] interfuit M, tuerunt G, medii fuerunt SAP 1 roetheo RLMP, roheteo N, roetheio H, rotheo G, rhyteo SA anthenienses C 10 mtylen(a)ei CN, mtilenei R, niti- lenei H, militinei G ad om. L 11 deinde] dein A, de S ferme] scptem

~~1 SAP .- xxx stadiorum intervallo Plinius 12 alterum G ob] ad A salamini RCNH, salaminis P aiiacis S, aicis H 13 euantio H~~

~~nomen] n. est SAP F. odii R, hiodii H, rhoehi A struxerunt H 14 adixta N mennonis H et ita deinceps sep.] aliud sep. P~~

1 sempiterno] ex(s)empiterno SA 15 aethipia G auolant NP , auo- 2 1 lent H 10 cremutius (Plinius, cremuntius SAP , crumentius L31GP , 2 crementius RCN) auctor] notum H 17 coire] congregari SAP et . . . . 170, 1 conuenire om. N quo] RCSA, quod L3IGP, quos H usque C gentium om. SA sit P )

~~170~~

mediterranea quae sunt supra Troadis partem 1 pl. 5, 125 40, 20 Memnonis convenire. || haec Teuthrania tenet regio, quae prima Moesorum fuit patria. 2 Teuthrania perfunditur Caico flumine. pl. 120 omnem Asiam chamaeleon plurimus, animal quadrupes, 4 8, 21 || Per longiora ventri iungerentur: 5 facie qua lacertae, nisi crura recta et hamati ungues subtili 6 pl. 8, 121 prolixa cauda eademque in vertiginem torta: || motus: cor- aduncitate: incessus piger et fere idem qui testudinum 7 deprehendiinus: subducti pus asperum cute, qualem in crocodilis 8 recepti, quos numquam nicta- 9 22 oculi et recessu concavo introrsum pupulis, sed obtutu rigidi orbis 10 tione obnubit, visum non circumlatis ullius usus ministerio: quippe 11 intentat. hiatus eius aeternus ac sine alio quam 12 cum neque cibum capiat neque potu alatur nec alimento pl. 122 color varius et in momenta mutabilis, ita ut 13 8, 23 haustu aeris vivat. || colores duo sunt quos 14 cuicumque rei se coniunxerit, concolor ei fiat. ceteros facile mentitur. cor- 15 fingere non valet, rubrus et candidus: corculo pauxillum 16 pus paene sine carne, vitalia sine liene uec nisi in producitur vere. impetibilis 17 pl. 8, 101 24 sanguinis deprehenditur. latet hieme, || est, victorem suum perimit inter- 13 est coraci, a quo cum interfectus ex eo ederit, ilico moritur: sed 19 emptus: nam si vel modicum ales manum porrigente: nam 20 corax habet praesidium ad medellam natura

~~RCNH LMG(B) SAP~~

troada lmemonis^ conuenirent R mediterraneas R, mediterraneae NH tenent M, teuthrani (teutham i\ partim SA 2 teuthrania tenet] LGP, teuthrania G tenet) H: Teutrania est Capetla regione tenent RCNSA , teutranea (om. N, teutranea H funditur L prima] pri G mysorum P* 3 uteuthrana om. 6 in om. G humati b, 4 quadrupe R 5 qua] quasi C uentri H aduncitata S mcessus] amat R 7 abuncitate RNH, abiuncitate C, piger RCNHSA: motus tardior ut testu- in processu C piger et] LMGP, testidinum G, testitudinum H motos 6 dini Plinius qui om. A 9 recessu] recessum G recesti 8 cutem RCNHLMG, squamosa cute SAP obn. quos A, quod RCV) quos numquam n. obnubit (obnuit H)] n. n. C, uisum (uUunm O) semper inconiugos habet F- uisum] RNH, uisus , popuhs Mf, pupilUs denique LMGP, om. SA 10 circulatis H CNHLGP, ngidions SA*, GSAP* obtutu] intuiti P* rigidi orbis] optentat G illius L 12 acci- rieidiori^, rigidior R 11 intentat] 13 austo N et om. A momento piat G alatur] alter C aliment G quos] quis A HA 14serei5.JP coniuxerit N, iunxerit SA concolos M ceterus facillime nititur G 16 paene 15 finge G ruber H candidos N nisi] sine G coriculo N, ruri- om H liene] lene G, linea RC l est om. H quo cum] quocumque H culo H paxillum RC 18 ales (alas G) ex eo (om. H)) ex eo peremit NS intereptus G 19 uel mod. 20 corax] c. quoque SAP manu JS u m ales P, ex eo ales u. m. 5^ 171

~~laurea recuperat sani- pl. 1 cum adflictum se intellegit, sumpta fronde~~

2 tatem. Pythonos come est in Asia locus in campis patentibus, ubi primo 40, 25 pl. 10, 62 3 || advenerit 4 adventus sui tempore ciconiae advolant et eam quae ultima verum 5 lancinant universae. aves istas ferunt linguas non habere, vocis esse. eximia illis in- 26 pl. 10, 63 6 sonum quod crepitant oris potius quam || fetibus educandis, 7 est pietas: etenim quantum temporis inpenderint aluntur: ita enim inpense nidos igis. S tantum et ipsae a pullis suis invicem || exuant. noceri eis omnibus 27 pl. 10, 62 9 fovent, ut incubilus adsiduitate plumas || serpen- 10 quidem locis nefas ducunt, sed in Thessalia vel maxime, ubi insectantur, regio- 11 tium immanis copia est: quos dum escandi gratia

~~12 nibus Thessalicis plurimum mali detrahunt. Galatiam primis saeculis priscae Gallorum gentes occupaverunt 41, 1 pl. 5, 146 13 ||~~

~~14 Tolosboci Veturi Ambituuti, quae vocabula adhuc permanent: quam-~~

~~13 vis Galatia unde dicta sit, ipso sonat nomine. Bithynia in Ponti exordio ad partem solis orientis adversa Thra- 42, 1 ign. 16 ||~~

~~17 ciae, opulenta ac dives urbium, a fontibus Sagari fluminis primos~~

~~18 fines habet: ante Bebrycia dicta, deinde Mygdonia, mox a Bithyno flumen et 2 19 rege Bithynia. in ea Prusiadem urbem et adluit Hylas~~

RCNH LMG(B) SAP Galatiam — v. 5 aves — 9 exuant compilavit Isidorus 12, 7, 16. 17 v. 13 Bithynia occupaverunt compilavit Isidorus 14, 3, 40 v. 16 Bithynia — 19 14 compilarunt Capella 6, 687 et lsidorus 14, 3, 39: similia Ammianus 22, 8,

~~v. 19 in ea— 172, 2 rapinam compilavit Capella 6, 687.~~

phi- 1 fronte N reciperat NP, receperat M 3 pythonos] RCNSAP, tonos H, pithonii8 LM(?), pithonius G come est] comes est RCNMG, come is est L, coniae H, comes SA, come P in c.] est c. SAP 4 aduolunt H" ea N aduenerint N 5 lancinant] NHLMG, lacinant AP, lacimant S, laniantiJC uniuesae N uerum sonura] sonum autem SAP 1 6 quod] RCNHLM, quo GSAP cum Isidoro esset N illis (llis N) inest] in adsi- illis est S 7 educandis] et lucandis H 8 inpense] pense N 9 duitatem N, adsuitate L nocere H eis] his RCH, is JV 10 ducunt] putant SAP* 12 detrahunt] demunt SAP* 14 tolosboci] CNLM, tolos- l colosi S: uoci R, tolosbuci G, tolosbocci H, tolosbici P , tolosbi P\ tollosbi A,

Tolostobogi (tolostobagi Ricc. et Lipsii , tolistobogi Par. 6795) Plinius beturi C ambituuti quae] ambitu (ambitii H) utique RCNH cwn Plinii cod. Par. 6795: ambituuti (ambitouti Ricc), ambitoti quae reliqui 15 sonet SA 16cratiae# 17 fontibus] pontibus RCNHSA sagari] RCNH, sangari LGP, sangaris SA, inc. M: Saggarius vcl Sagarius Plinii libri, Sangarim Am- mianus, a Sagari flumine Capella 18 debrycia A, hebricia P 19 trusiadem SA, brusiadem P et adluit hylas] LMGP\ et adluit hyzas N, et adluythi- zas R, et adlui * * hyzas C, et adlui zias H, praetermeat hylas SAP- 172

Herculi, pl. perspergit Hylas lacus, in quo resedisse credunt delicias 1 adhuc Hylan puerum, Nymphis rapinam: in cuius memoriam usque 2 clamant. sollemni cuisitatione lacum populus circumit et Hylan voce 3 sepulcro pl. 5, 148 in Bithyno quoque agro Libyssa locus Nicomediae proximus, 4 42, 3 || 5 IGN. famae datus: qui post Carthaginense iudicium transfuga Hannibalis || *pugna- 6 ad regem Antiochum, dein post Antiochi apud Thermopylas tam malam pugnam fractumque regem fortunae vicibus in hospitmm 7 in 8 Prusiae devolutus, ne traderetur T. Quintio ob hanc causam poculo 9 Bilhyniam misso captivusque Bomam veniret, veneni mali auimam expulit. fauces et Bhesum amnem por- 11 * 1 In ora Poutica post Bospori || 43, || pL ^ 4 12 tumque Calpas Sagaris fluvius ortus in Phrygia dictusque a plerisque Heraclea 13 Sagarius exordium facit Mariandyni sinus, in quo oppidum malorum 14 adpositum Lyco flumini: et Acone portus, qui proventu nomi- 15 graminum usque eo celebris est, ut noxias herbas aconita illinc

RCNH LMG(B) SAP compilarunt Capella 687 et (nisi Sallus- v. 4 in Bithyno — 10 expulit 6, lsidorus 14, iiana a Solino exscripta aliunde jileniora adhibuit, v. Dressel p. 232) Heraclea compilavit Capella 6, 68S v. 14 et 3 39 t>. 11 in ora — 13 25. Acone — 15 nominemus compilarunt Capella 6, 688 et Isidorus 17, 9,

lacus adluit SAP2 resedisse] perisse 1 perspergit (aspergit RC) h. 1] hilas hylan] RCM, hilan LGA, LMG herculi] RCNLMSP, herculis BGA 2 rapina R, hylam NS, hilam HP nymphis] in nymphis R rapinam] tripudatione A, ripam H cuius in SA memoria RCG 3 cursitatione] hylam tripudanione P, typumdanione S circuit RCNHM hylan] LMGSA, lybissaP sepuchro N P, hyla NH, hila RC 4 libyssa] N, libissa plerique, deinde 5 'carthaginiense P, carthaniense R, chartagiense iV tranfuga N 6 malam HM antiochum LG hermopilas C, hemopilam R pugnatam tam malam pugnam / (RN, pugnatum pugnam] P coniectura puto , pugnam mala pugna G) ma!a pugna H, tam malam pugnam CSA) et II (LM, pugnantem deuotus quinto RS ob] 7 fractoque rege H 8 prusia SA H et captiuus usque H 10 post ab Ma 9 captiuus usque N, captiuumque S, 11 post] est R, espulit ins. et a romanis se uinculis morte defendit SAP et hresum S, et hressum om. H bospori] plerique, bosphori M et rhesum] GP, pontumque G 12 sagari S: LM, et resum^, et ressum CH, egressum RN 1 perisque N Sangaris Plinius, Sagaris Capella dictusque om. A a.om.P Sagiarius plerisque 13 sagarius] RCNHLMG, sangarius SP, sangaris A: idem a in quo] in quo dictus Plinius exordio M marisandy (vel i) ni SAP G flumine P aquone H in N oppositum RH 14 loco 15 noxia G aconitus R 173

quem foraminis caeci 43. 2 Acherusius specus, || ,gn. l nemus. proximus inde aiunt patere. 2 profundo ad usque inferna Galalicus amplectitur. ea Paphla- 44, 1 Paphlagoniam limes a tergo || pl 6 5 6 3 || Tauricam, consurgit Cytoro monte promunturio spectat || pl.' 6, 5 4 gonia Carambi sexaginta milium, insignis loco Eneto: 5 porrecto in spatium trium et Italiam transvecti Cornelius Nepos perhibet, Paphlagones in 6 a quo, ut ^ plurimas in ea regione urbes Milesii con- 2 T mox Veneti sunt nominati. Pompeio- Eupatoriam Mithridates: quo subacto a Pompeio n,. 6, 7 S diderunt, || 9 polis est dicta. accolunt prae- Cappadocia genlium universarum quae Pontum 43 1 pl 6, 24 10 || lae\o utrasque Armenias et Comma- 11 cipue introversus recedit. latere plurimis Asiae populis circumfusa. 12 genen simul transit: dextero ortus. praeterit Lycaoniam Pisid.am 13 attollitur ad Tauri iuga et solis Syriae Antiochiae, parte regionis alte- 2 14 Ciliciam. vadit super tractum pertendens, ab Armenia maiore divisa Euphrate pl. 6, 25 15 rius in Scythiam || auspicatur. multae 3 unde Panedri montes sunt \\ PL 6, 8 16 amne: quae Armenia ut ab aliis referamus pedem, 17 in Cappadocia urbes inclitae: verum deduxit Claudius Caesar, Halys praeter- 18 coloniam Archelaidem, quam

RCNH LMG(B) SAP compilavit Capella 6, 6SS v. 3 Paphla- v. 1 proximus — 2 patere Solino Capella 6, 689 goniam- 9 dicta: similia ex Plinio potius quam ex Capella 6, 690. v. 10 Cappadocia — 174, 4 caret compilavit

acherussius NLM", acherisius G caeti A 1 proximum H acerusius H, pertendere LGP 1 praetendere M 2 infernas SA patere] RCNHSAP*, , paflagoniam 4 carambi] II (LMP, 3 galatius H ea om. A M A): Carambis Plinius caranbi G), cum Capeila, carabi / (RCNHS, scarabi cytoro (cutoro RCA, expectat H taurigam SA, taurincam P cons. trium] passuum trmm cuturo H) monte] cyt. (cythero A) monte cons. SA 5 Enetos adicit Nepos SAP eneto] H, enoto RCNLMG, ueneto SAP: quo loco plurima mitri- Cornelius Plinius 6 a om. R 7 uenetici R N 8 dictam R daces S quo] quae A, om. S subacta A pompeio om. M 9 cum Capella, introrBUS SAP cum 10 capadociam N 1 1 introuersus] RCNHLMG usque comma- Plinio latere a laeuo SA, laeuo latere H utrasque] H et C genem NHS, conmagenem P 12 circumfulsa R 13 ad] a R"LM, psidiam iugo L (h)ortu LM licaonicum G, liconiam S H pariter regionis] 14 uadet M super] sub S syri L parte] H Cyrrhesticam regionem Ph- gionis G 15 in] ad H scythiam] scythia M: panthy (w/i)dri nius, Sistiam Capella 16 panidri HLG, panhydri RCNM, montibus Panedrns SAP: Parihedri Plinius testious librisQ,,2b cf. 5, 98. 6,29, alius G Capella multae] m. sunt SA 17 in capp.] cappadociae H 18 colonia G archilaidem SA haly S, hylas A 174

45, 4 fluit: Neocaesaream Lycus alluit: Melilam Samiramis condidit: Maza- 1 pl. Cappadoces matrem urbium numerant: qui 2 ign. cam sub Argaeo sitam [| Argaeus nivalibus iugis arduus ne aestivo quidem torrente pruinis 3 caret quemque indidem populi habitari deo credunt. 4

5 Terra illa ante alias altrix equorum et proventui equino accom- 5 modissima est: quorum hoc in loco ingenium reor persequendum. 6 6 uam equis inesse iudicium documentis plurimis patefactum, cum iam 7 aliquot inventi sunt, qui nonnisi primos dominos recognoscerent, ob- 8

~~liti mansuetudinis, si quando mulassent consueta servitia. inimicos 9~~

~~7 partis suae norunt adeo, ut inter proelia hostes morsu petant. sed 10~~

illud maius est, quod rectoribus perditis quos diligebant arcessunt lt fame mortem. verum bi mores in genere equorum praestantissimo 12 reperiuntur: nam qui infra nobilitatem *sati sunt, nulla documenta 13 8 sua praebuerunt. sed ne quid videamur dicendi licentia contra fldem 14 Alexandri equus Bu- 15 pl. 8, 154 adrogasse, exemplum frequens dabimus. || Magni cephalus dictus sive de aspectus torvitate seu ab insigni, quod tau- 16

~~RCNH LM (inde a 12 mortem passim corruptus) Q (itule a 12 mortem) G(B) SAP; Anon. Leid. (p. 74) inde a 5~~

~~v. 5 terra — equorum adsumptis fortasse Sallustianis (cf. Dressel p. 228)~~

~~compilavit Isidorus 14, 3, 37 v. 8 nonnisi — 10 petant compilavit Isidorus~~

~~12, 1,43.~~

(-riam I 1 neocaesaream] III (AP, neocaesarea S), in eo caesaream HM) (RCNH) et II (LMG) lycus] RSA, licus CN, littus H, fluuius ly (vel i) cus LMGP samiramis] RNLSAP, samirammis G, semiramis CH mazacam] RCNA, mazacham H, mazzacam S, mazzagam LMGP 2 argeuo LM, argo H urb. numerant] urb. nominant RC, habent urb. SAP 3 arduus albicantis ne a. q. torrente (tempore RC)] reliqui cum Capella: nives verticis 2 a ne aestivis quidem solibus, obsitus numquam SAP pruis C 4 indidem] itidem C, indi G, indicem S, om. H habitare LG deum RG 5 et pro- uentui e. a. e. quorum om. M prouentu [H]A accommodissima] RCNLG Leid., accommotissima [H], accommodatissima CbSAP 6 est om. SA reor persequendum] persequemur P l equus S 7 indicium RG patefactum] RCNMSA, p. est "HLGP 8 aliqui *H sint A non om. C primas domos *H agnoscerent SA 9 mans. obl. G mutassent] equi- tassentS inim.] quorum inim. G 10 inter] in RCN*H 11 arcessunt] II (LGP, arcersunt 31), accersunt I (RCN, accersiunt A, accessunt [H], acces- quorum prestantissime RC\ serunt S Leid.) 12 hi] in S N . praestantissimi SA 13 reperiuntur] inueniuntur *H nouitatem RCN *H a om. nulla] sati] C [H] coniectura puto, satis RCNLQGPLeid., def. M, SA aliqua nulla Q 14 sua] Bui SAP dicendi] dicen N, bis G 15 adrogasse] 2 2 bueephalas bucefala [H], usurpasse SAP alexander S bucefalas N, C , bucefalus RC\?)LQGSAPLeid., def. M: Bucephalan Plinius 16 quo SA 175

habebat, seu quod de fronte eius quae- ign. 1 rinum caput armo inustum || cum ab equario suo alias minae protuberabant, || n.. 8, 154 2 dam corniculorum regio stratu neminem umquam abum 3 etiam molliter sederetur, accepto documenta eius in proeliis 45, 9 4 praeter dominum vehere dignatus est. e durissimis certaminibus sospitem 5 plura sunt, quibus Alexandrum effectura, ut defuncto in India exequias 6 ope sua extulit: quo merito daret, urbem etiam conderet, quam 7 rex duceret et supremis sepulcrum equus C. Caesaris 10 Bucephalam nominavit. || Pt. 8, 155 8 in nominis memoriam recepit: cuius primores pedes facie 9 nullum praeter Caesarem dorso sicut ante Veneris genetricis aedem 10 vestigii humani tradunt fuisse, certamine 11 est. regem Scytharum cum singulari vl. 8, 156 11 hac efGgie locatus || spoliare vellet, ab equo eius calcibus 12 interemptum adversarius victor lancinatus. Agrigentina etiam regio frequens est pl. 8, 155 13 morsuque est || supremitatis meritis datum credimus. 14 equorum sepulcris, quod munus spectacula prodiderunt: quidam enim 12 ign. 15 ||voluptatem his inesse circi saltationibus quidam colorum 16 equorum cantibus tibiarum, quidam , ad cursus provocantur. n varietate, nonnulli etiam accensis facibus denique interfecto Nicomede rege 13 lacrimae probant: || pl. 8,157.168 18 1 affectum equinum proelio Antiochus Galatas sub- 19 equus eius vilam inedia expulit. cum qui in acie ceciderat, equum insilivit 20 egisset, Cintareti nomine ducis,

~~RCNH LM (passim corruptus) QG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c) Isidorns 12, 1, 43 v. 17 accensis f. ad v. 9 nullum - recepit adsumpsit~~

~~c. pr. expressit Isidorus 12, 1, 43.~~

gerebat SAP* seu] uel SAP* 1 inust. arm. [H]SAP habebat] quod in SAP, def. M quaedam] quod de] CLQG, quo de N*H, quod ne R, aquario 3 sedetur A, sequere- q existentium SA 2 prot. min. SAP Q a alium om. *H 1 strato , statu tur S accepto] a. etiam C SA Q proelio S 5 plura] multa RC 4 est om. S docimenta LMQP 52 open eff.] eff. est [H] durissimis] diuersis SA, diuersissimis i 6 N G, supremi [H]) sep. daret] suprema exsequias Q 1 supremis (subpraemis 1 quod bufalam G, buce- (-mo A) ornaret sepulcbro SAP quam] M 8 priores RCN*HQ* pede R* falis*ff 9 c. om. G recipit Q*S trahunt fuisse om. [H] faciem [H] 10 hamani [H]. humano Q A sing. cert. int. cum aedem] eadem VMQG 11 haec G locutus S 2 laceratus RCN *H, laniatus S adu *H 13 lancinatus] lacinatus S', agragantina NM agregantina RC, acragantina SA, agragentina LQP, a supr.] supremorum (supramorum A) munus est] est etiam [H ] 14 mun. his om. *H SAP meritos M creditur SAP 15 uoluntatem SA quorum 17 cur- spectacula] repagula P* enim] eorum L 16 N nicomediae A 19 med. uit. sum JV probantur M 18 interfectu A" N, cintrareti C, cinta- Na 20 cintareti] R[H]LMSP, cyntarreti Leid., cinctareti insiliuit LMGP, insiluit RCN*HSA riti G citareti A: Centaretum Plinius 176

ovaturus isque adeo sprevit lupatos, ut de industria cernualus ruina 1 pl. equorum etiam Claudii 2 pl, 8. 159. 45, 14 pariter et se et equitem adfligeret. | ingenia Caesaris circenses probaverunt, cum effuso reclore quadrigae currus 3 160 aemulos non minus astu quam velocitate praeverterent et post decursa 4 legitima spatia ad locum palmae sponte consisterent, velut victoriae 5 excusso quoque auriga, quem Rutumannam 6 pl. 8, 161 15 praemium postularent. || nominabant, relicto certamine ad Capitolium quadriga prosilivit nec 7 trina dextratione lustrasset. in 8 pl. 8. 162 16 ante substitit quam Tarpeium Iovem || maribus: legimus sane equum 9 pl. 8, 164 huiusce animalis genere aetas longior || in 10 pl. vixisse. iam illud non venit in ambiguum , quod 8, 163 ad annos lxx || annum tertium et tricesimum generant, utpote qui etiam post vice- ll simum mittantur ad subolem reficiendam. notatum etiam advertimus 12 Opuntem nomine equum ad gregariam venerem durasse in annos qua- 13 14 pl. s, 164.165 libido extinguitur iubis tonsis. || in quarum partu 17 draginta. || equarum amoris nascitur veneficium, quod in frontibus praeferunt recens editi, 15 furvo colore, caricis simile, hippomanes nominatum: quod si prae- 16 reptum statim fuerit, nequaquam mater pullo ubera praebet fellitanda. 17 18 quo quis acrior fuerit speique maioris, profundius nares mersitat in 18

~~RCNH LM (passim corruptus) QG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c.) ad 13 quadraginta~~

1 ouaturus ante insiluit SAP adeo spreuit] adeor praetulit M cerua- tus M" 2 et se et eq. par. SA ingentia B etiam] et BCN*H 3 cirnenses G probauerum [sic] B cursus BC[B], om. S 4 per- uerterent [H] 5 uelut] et uelut LQG, uelut quae P, def. M 6 excussa B[H] quem] qua B, quam Q rutumannam] LG, rutamauimam Q, rutu- manam C, rumtumanam B, rutumannum *H, rutimannam P, rutummananam N, rotimananam S, rutimanam A, def. M: Ratumenna Plirdus 7 prosiliuit] L, prosiluit reliqui (def. M) 8 substitit] subsistit quamlibet obuiis occursibus in- pedita SAP iouen P textratione P lustraret SAP 9 ammalis G gene Q moribus Q legimus sane] nam (mam S) 1. SAP equum om. S 10 ad] ad usque SAP lxxj lxxu Plinius ambiguum] dubium BC in a annumj annus H" 11 generant .... uicesimum om. B quia N 12 refiendam Q notum G auertimus Q 13 opunten P in] ad *H 14 equarum] uel quarum A tonsus H" 15 beneficium NLQGSA (def. 31) 2 fuluo (RCNH\ recens om. H editio B, seditio N 16 furuo] III (SAP ), / a 1 Plinius core R caricis] / et 11 (LMP , filuo G): colore nigro ) 2 cicatricis 1 M) hippomanem R, (RCNHSAP ) cum Plinio, II (LQGP , def yppomenes H nominatur RCNH 17 ubera praebet (praeter H)] pr. u. SAP fellitanda] I (CNHSA, fellitada R), uellicanda // (LGP\ def M), felli- 2 18 quis acrior] equis amor H speciae- canda P , uellitanda fellitanda Q que Q profundius] eo pr. H nares mersitat in bibendo] n. m. uiuendo RC, cum bibit nares suas mersat SAP* 177

eo quod pl. 1 bibendo. mas ad bella numquam producitur apud Scythas, possunt. edunt equae et >l. 8, 166 2 feminae exonerare vesicas etiam in fuga || 3 ventis conceptos: sed hi numquam ultra triennium aevum trahunt. facit: in cuius parte Arbelitis regio 46. 1 pl. 6, 41 4 1 Assyriorum initium Adiabene non sinit praeteriri. nam pl. 13, 3 5 est, quem locum victoria Alexandri Magni || castris in reli- 6 ibi copias Darii fudit, ipsum subegit expugnatisque eius

7 quo apparatu regis repperit scrinium unguentis refertum, unde primum odores peregrinos. aliquantis- 2 >l. 13, 24 8 Romana luxuria fecit ingressum ad || defensi sumus 9 per tamen virtute veterum ab hac vitiorum inlecebra qui 10 atque adeo in tempus censorum P. *Licinii Crassi et C. Iulii Caesaris: quinto, ne 11 edixerunt anno urbis conditae quingentesimo sexagesimo nostra vitia 12 quis unguenla invelieret peregrina. postmodum vicerunt 3 delicia, ut ea etiam in poenalibus pl. 13, 25 13 1 et senatui adeo placuit odorum 14 tenebris uteretur: sicut L. Plotium fratrem Planci bis consulis pro- prodidit. 15 scriptum a triumviris in Salernitana latebra unguenti odor 4 sol. 16 Hos terrarum ductus excipit Media, cuius arbor inclaruit etiam ||

~~RCNH LM (passim corruplus)QG(B) SAP~~

v. 2 edunt — 3 trahunt: similia Augicstinus de civ. dei 21, 5, 1 hos Media com- v. 4 Assyriorum in. A. f. compilavil Capella 6,691 v. 16 — adhibuit Isidortts 17, 8. pilavit Cupella 6, 691; v. 16 arbor — 178, 7 protuberant 7,

exonerate , exhonorare leuare 1 mas om. RCNH 2 exonerare] N Q, SAP°- possint SAP equae] et quae G etj ex LMQG 3 uentis] ouentis C, uessicis A conceptus C°A hii G aeuum (equum H) trahunt (trahimo R)] uiuunt SA, uiuunt eum trahunt P 4 assy (i>Wi)riorurn] RCNHSA, assiriarum LGMQP initium ante ass. SAP adrabene MQ, adgabene HG, parte cuius ad . » bene L facit] fecit JV, om. H in cuius parte] SA, in RCNH, huius parte LMQG arbelitis] III (SAP) cum Ptinio, abelitis / ibi] ubi (RCNH) et II (LM, abellitis Q, habelitis G) 5 uictorie Q 6 R lougo (longe S) 7 primum .... 9 tamen] latius luxuria se protulit non tamen

f. i. ad o. peregrinos aliquan- tempore SA, latius 1. se protulit primum r. 1. 1 tisper non tamen longo tempore P ad odores] adores G, adolores P l 9 uitiorum] uictorium S def. sum.] defendimus S 10 atque] usque A 1 pl tempus cens.] censuram S, censura A, in censuram C p. licinii] scripsi, RCNHLQG, publii SA, publi P, def. M grassi LQG g. uel gai (gaius iV, qui dixerunt R", qui gn. [07)i. et] Q) libri: L. Plinius recte que dixerunt N, eduxerunt GS 11 quingentesimo] ita etiam Plinius; reqiuritur sescentesimo inu. ung. et sexag. G 12 quis ung. inu.] ungenta quis inu. H, quis SAP nostrammuitiam G 13 sanatui G placuerunt A delicta a ea] eis A, om. R" paenetrali- RCN, debita H'% dbita H , delicie A polcium bus A 14 uterentur RCSA, u * teretur N 1.] cl. G S solernitana blanci H bis] bilis A consusis II 15 atrium curis G H 16 ductum N media (medica RC) cuius om. H Solinus. 1 ^ .

~~178~~

, VERG.G.2,126 , , , lpsa et cui tale ferme quale unedo- l carminibus Mantuanis. mgens || PL 12> 14 spinulentis fastigiis 2 nibus folium est: tantum eo differt, quod aculeatum venenis: sapore asperum et 3 pl. 12, 15 hispida turgescat. malum inimicum || fragrantia plus quam iucundum lon- 4 amaritudinis merae : odoris autem ubertas inest, ut onere pro- 5 46, 5 geque sensibile. verum pomo illius tanta deciderunt 6 ventus semper gravetur: nam protinus atque poma eius mora, ut fetus 7 maturitate, alia protuberant, eaque tantum est opimitati usurpare sibi nemora ista optaferunt et aliae na- 8 pl. 12, 16 6 decidant ante nati. || soli Mediae 9 tiones per iudustriam germinis transferendi, sed beneflcium datum natura resistente terra alia non potuit mutuari. 10 pl. 43 Portae Caspiae panduntur itinere manu facto longo octo milibus II 6, 47, 1 || passuum: nam latitudo vix est plaustro permeabilis. in his angustiis 12 liquentibus inter 13 etiam illud asperum, quod praecisorum laterum sasa affluentissimum qui constrictus vi 14 se salis venis exundant umorem , invia accessum 15 caloris velut in aestivam glaciem corporalur: ita labes tractus omnis, quo- 16 2 neo-at. praeterea octo et viginti milium passuum quo inde pergatur humo arida, sine praesidio sitit. tunc serpentes 17 RCNH L3I (passim corruptus)QG(B) SAP; Anon. Leid. (p. 6) a 11 portae inter Pliniana 30. 31) adhibuit Ca- v. 17 serpentes — 179, 1 confluunt (6,

~~pella 6, 69 1~~

tela unedenibus G, unacedonibus 1 montuanis R et om. LMQG tale] S a b 2 est om. Ra tanto G eo] eum N quod aculeatum A , unacedronibus A 1 1 spinulentis] spinosis SAP fasta- (acualeatum L3I, om. P )] a. q. A a hispidatnr gestat RCNSA uenenis] ue- giis H 3 hispida turgescaf] merae] mire 2 myrre A" niens H aspero SAP 4 maritudinis Q S , flagranti N, fraglantia HG fragrantia] P emendans , flagrantia RCLMQSA, illius] illiu 5 pomo] RCNSA, pomi H, pomorum LQP, pomarum G, inc. M prouentus] fructus prouentus 6 atque] ut R" illi H honore Q Q l proturabant P , HA deciderint H, ceciderint SA 7 protuberunt Q, protuberabant P 2 eaque] et haec A, haec et S opimitati] RCLMQP, P, ut fetus opimi * tanti N, opimitanti SA, opinitati G, opimati H fetus ut a b nationis germinis trans- ut LM QG, ut fetus et M (?), ut factus A 8 NQ 9 transferendis RC, translati germinis P\ ferendi] geminis tranferendi N , gemmis translati germ. et inserti (-tis S) SA soli] sibi H medicae RCNH itinere] in it. S 10 naturae N mutari CNMS 11 casp. port. SAP inter longo] longitudo [H\ 12 est] em G 13 etiam om. G asperum] 2 ui (sui alia difflcile SAP laterum] lapidum Q 14 umorem affJ. q. c. RC) qui mox sole caloris (calis N, callis RC, caUium *H)] (h)umore affluentissimo 2 glaciem constrictus SAP 15 ueluti [H] m aestiuam (-ua R, -uum *H) labes] luues 31, (glaciae *H, glatiam P) corporatur] in glaciem coit SAP* 2 inuiae in una Aa mutua A" labes liuies Q, luuies P m. rec. in uia] Q, , quoque 16 et om. N omnis om. P quoquo] RCH31P, NLGQSA l nullis puteis uel 17 pergatur] RCN31SAP\ pergitur *HLGP humo arida] foutibus SAPi tunc] hunc C, ut tunc L3IQG 179

~~pl. l undique gentium convenae a verno statim die illuc confluunt. ita~~

2 periculi ac difficultatis concordia ad Caspios nisi hieme accessus negatur. pl. 46 3 A Caspiis ad orientem versus locus est, quod Direum appel- 48, 1 6, || 4 latur, cuius ubertati non est quippiam quod comparari queat. quem

~~5 locum circumsident Lapyri, Narici et Hyrcani. ei proximat Margine 2~~

~~(i regio inclita caeli ac soli commodis, adeo ut in toto illo latifuudio~~

~~7 vitibus sola gaudeat. in faciem theatralem montibus clauditur, am-~~

~~8 bitu stadiorum mille quingentorum, paenc inaccessa ob incommodum~~

~~9 harenosae solitudinis, quae per centum et viginti milia passuum undi-~~

~~!0 queversum circumfusa est. regionis huius amoenitatem Alexander 3~~

~~11 Magnus usque adeo miratus est, ut ibi primum Alexandriam con- pl. 47 12 deret: quam mox a barbaris excisam Antiochus Seleuci filius re- 6, ||~~

~~13 formavit et de nuncupatione domus suae dixit Seleuciam : cuius urbis~~

~~14 circuitus diffunditur in stadia septuaginta quinque. in hanc Orodes~~

~~et in pl. 6, 48 15 Romanos captos Crassiana clade deduxit. || aliud Caspiis Ale- 4 16 xander oppidum excitarat idque Heraclea dictum dum manebat: sed~~

~~17 hoc quoque ab iisdem eversum gentibus, deinde ab Antiocho resti-~~

~~18 tutum, ut ille maluit, Achais postmodum nominatum est.~~

~~l'J Oxus amnis oritur de lacu Oaxo, cuius oram hinc inde Bateni 49, 1~~

~~RCNH LM (passim corruptus)QG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c.) ad 2 negatur v. 19 Oxus — 180, 17 Didymaeo epilomavit Capella 6, 692.~~

l 2 1 diem R, de M illuc confluant P , ilico coeunt SAP' 2 ad om. LMQG accessos N negant P* 3 a om. HP uersum G est locus LMQGP Dareium Plinius 4 ubertatij ubertim S quippiam quod] quod uspiam SAP quem] hunc SAP 1 5 locum om. P* lapiri LGQ cum Plinio: Lapyri, eapyri R, capyri CA, capiri NS, cipiri H, lapydi P, def. M narici] scripsi, naricli LMQGP, narachi SA, naci RCNH: Narieci Plinius ei (et RCMQ) prox.] proximat (-mant A) ei SAP margyriae P: Margiane a Plinius 6 indita A , incliti H caeli om. R ac] et Q commoditas A a illi S latifundo HA 7 in] ad LMQG facie H theatrale R, tetrale H montibus] nientibus H claudebitur G, circumuenitur SA ambitus S 9 harereneos R, hareneae G solitudines R et om. H milia om. L II prinium] primam HGB: cf. v. 16 et p. 180,6 12 anthiocus R 13 nupatione Q sua Q 14 circuitus] circus R in om. HQ orocles H, odores Q 15 romanus RC crassian G claude Q b de * * * uxit R" (deduxit R ), duxit H aliud om. H carpiis G 16 excitarat] excitaret L, excitauit SA, extruxerat H heraclia RCNR, arecle Q dum] dom R, om. NJ3 17 quoque om. NH isdem RNS, hisdem CLMQGAP, eisdem H 19 oxusj oxis RC cum Capella, oxys N, (sp. a a 2 vac.) xi H oritur om. NH oaxo] I (RCNWA, oxo C N P, axo HS ) cum Plinio, oazo // (L3IQ, cazo G) oram] RC, ora NHLMQGP, oras 2 SA batani SAP , bani Q 12* 180

partem Bactri lenent. Bactris 1 PL. et Oxistacae accolunt: sed praecipuam oppidum quod incolunt 2 praeterea est proprius amnis Bactros: unde et pone sunt, Propanisi iugis ambiuntur: 3 49. 2 Bactrum. gentis huius quae includit Ochus flumen. 4 quae adversa, Indi fontibus terminantur: reliqua in quorum finibus Alexander 5 pl. 6, 49 ultra hos Panda oppidum Sogdianorum, 3 || itineris sui ter- 6 Magnus tertiam Alexandriam condidit ad contestandos Libero patre, post ab 7 4 minos. hic enim locus est, in quo primum a a Cyro arae sunt con- 8 Hercule, deinde a Samiramide, postremo etiam duxerunt illo usque promo- 9 stitutae,' quod proximum gloriae omnes • 10 visse itineris sui metas. parte Laxates fluvius 11 5 Universi eius duclus dumtaxat ab illa terrarum Silim 12 vocant Bactri : nam alii Scythae secat fines, quem tamen Laxaten soli Alexandri Magni credi- 13 nominant.' hunc eundem esse Tanain exercitus Antiochi, satis idoneus vero 14 derunt: verum Demodamas dux Seleuci et omnium supergressus est alium- 15 auctor, transvectus amnem istum, titulos cuius gloriae insigne dedit 18 6 que esse quam Tanain deprehendit. ob Didymaeo. hoc est con- 17 pl. 6, 50 nomini suo, ut altaria ibi strueret Apollini || iungitur: quos Scythas Persae 18 liminium, in quo limes Persicus Scythis

SAP RCNH LM (passim corruptus; deficit 9 in gloriae)£G(B) 11 compilavit Isidorus 9, 2, 43. 14, 3, 30. 15, 1, v 1 Bactris — 4 fiumen 62. compilarunt Capella 6, 693 et Isidorus 9, 2, v. 17 hoc est— 1S iungitur

Pli- 1 oxostate SP*, oxostasae A: Oxyttagae 1 oxistacae] RCNHLMQGP , terciam pactem S baetri G nius acculunt H praecipuam] H bractum N, bractros Q" et om. P batris 2 propius HP bactrus H, gentes h. quae LQG) cum Isidoro, gentis hmusce 3 gentis huius quae] II (MP, p(a)ene HQ propamsi II (LMQGP), 1 (CNSA, gentis ce R), gentibus his quae H iugius R 4 indiffontibus H, propanis I (RCN[?]RSA) cum libris bonis Isidori Plinio, intercludit HL, interducit G inde fontiblis N includit] RCNMBSAP cum occus HG, oxus SAP Ochus] Q cum Plinio et Isidoro, occhus RCNLM, panda] RCNMQSAP* cum Plinio, pada HLG: 5 utra H hoc SAP* alexanter A Paranda Capella sucdianorum H, sagdianorum Q 7 hinc G 8 semiramidae H, samide Q 6 tertiam om. M terminus N 10 itineri 1-1 laxates] / 9 duxerint AP, dixerunt G usque] se H Q II (LQGP et index 31) Iaxartes (RCNHA, iaxatas S) cum Capella, laxantes quam H tamen] trans H, Plinius 12 secat fines] sed ad finem RCNH laxantem LQGP om SA laxaten] NA, iaxaten RCS, laxate H, silint P\ sili 13 nonominant S, hactri G alii om. SA silin P\ Q tanam exercitus . . . . 16 nonantG esse] et H tanaim RCNHSA a antiochus S uero] u [sic] K, om P 14 demodemas A, demoda. R superegressus S, supergres G 16 tanaun om A 15 istum tit.] istutulos G statueret SA didymeo] didy- NHSA tinain Q 17 nomine H strueret] quos] quo N scythas] chitas G mio N deli H confiminum A 18 181

et invicem Scythae Persas Chorsacos nominant pl. 1 lingua sua Sacas dicunt nivibus candicantem. densis- 49, 7 2 moutemque Caucasum Croucasim, itl est Parthis legem placiti ab exordio 3 sima hic populorum frequentia cum sunt Massa- d. pl. 6, 22 disciplina: e quibus celeberrimi 4 mor i s jncorrupta custodit et Apalaei. post quos, immanissimis 8 ^Pt.1,'51 5 getae et Essedones, Satarchae || nationum paene inconstanter 6 barbaris interiacentibus, de ritu aliarum

7 definitum advertimus. Arabia plurimos 9 Bactri camelos fortissimos mittunt, licet et pl. 8, 67 8 || Arabici bina tubera in dorso habent, 9 gignat: verum hoc differunt, quod re- hi numquam pedes atterunt: sunt enim illis r-L.l 1,254 io singula Bactriani. || vestigia carnulenta. unde et contrana 11 ciprocis quibusdam pulmunculis praesidio ad nisum insistendi. 12 est labes ambulantibus nullo favente accommodati, in duplex ministerium: sunt alii oneri ferundo pl. 8, 67 13 1 habentur 8' recipiunt nec isti perniciores: sed nec illi ultra iustum pondera pl. 68 14 alii || egredi. geniturae cupidine efferantur 10 15 amplius quam solita spatia volunt oderunt equinum genus. 16 adeo, ut saeviant, cum venerem requirunt. cum occasio bibendi data 17 sitim etiam in quadriduum tolerant: verum et satiet desideria praeterita et in 18 est, tantum implentur, quantum captant, puras refugiunt: denique 11 19 futurum diu prosit. lutulentas aquas proculcatione limum excitant, 20 nisi caenosior liquor fuerit, ipsi adsidua in annos centum, nisi forte translati in pere- ign. 21 ut turbidetur. durant || ad bella feminae prae- aeris morbos trahant. || pl. 8, 68 22 grina insolentia mutati RCNH LQG(B) SAP Isidorus 14, 8, 2 v. 8 Bactn v. 2 montemque — candicantem compilavit 30. — 10 atterunt compilavit Isidorus 12, 1, 35. 14, 3,

" corsachos G, chersacos H, 1 saccas H, satas A chorsacos] RCNLQP\ om. croucasim] scortacos SP\ scrotacos A: Chorsari Plinius 2 que H croucassim AP, RCNLG cum Plinio eodemque ducunt libri lsidori, croricasin H, candi antem £') contra craucassim S, crocasim Q: candidantem // (GPQ, . mons] lsidorum dens.] in deus. S 3 poplorum frequenti H 4 et om. montis A incorruptam R" masagetae SP, massageste R 5 satharcae LQG, L*SAP oesaedones G, sedones Q satarchae] RCNHSA, apamaei S, apa- satharche P apalei RCNHQP\ apalegi LG, apamei P\ b arabiaci G bina] uesna mae A 6 aliorum N 9 hoc] in hoc A a hi] et A", om. QA° 11 palmam- [sic) R dorsa H 10 bactriana Q° a fauentem 13 habeut i culis H, pumuuculis SA et om. RC* 12 Q onerarii P2 sunt] sicut G oneri ferundo (ferendo CHGS-A») acc.] nec illi] illi N, 14 perniciores] ad pernicitatem leues SAP?- sed om. RC egredi geniturae (genitorae G)] et illi non H ista S 15 uoluunt H" G, afferantur L, redigentur (redigetur CN) (a)e RCN, et rei gestu e H efferatur occasusio om. R 16 seruiaut Qa 17 quatriduum HQG occansio JV, Q anniB .V nisi] ni G 18 satient RC 20 censior Q excitan G 21 22 aeri G morbus N 182

~~49, 12 parantur inventumque est, ut desiderium eis coitionis quadam castra- 1 pl.~~

~~tione execaretur: putant enim fieri validiores, si coitibus arceantur. 2~~

~~50, 1 Qua ab Scythico oceano et mari Caspio in oceanum eoum cursus 3 pl. 6, 53 [| inflectitur, ab exordio huiusce plagae profundae nives, mox longa de- 4~~

~~serta, post Anthropophagi gens asperrima, dein *feris spatia obsita 5~~

~~2 ferme dimidiam itineris partem inpenelrabilem reddiderunt. quarum 6~~

~~difficultatum terminum facit iugum mari imminens, quod Tabin barbari 7~~

~~dicunt: post quae adhuc longinquae solitudines. sic in tractu eius 8~~

~~orae, quae spectat aestivum orientem, post inhumauos silus primos 9 pl. 6, 54 ]| hominum Seras cognoscimus, qui aquarum aspergine inundatis fron- 10~~

~~dibus vellera arborum adminiculo depectunt liquoris et Ianuginis teneram 11~~

~~3 subtilitatem umore domant ad obsequium. boc illud est sericum in 12~~

~~usum publicum damno severitatis admissum et quo ostendere potius 13~~

corpora quam vestire primo feminis, nunc etiam viris luxuriae per- 14 sol. pl. 6,54 || || suasit libido. Seres ipsi quidem mites et inter se quietissimi, alias 15 vero reliquorum mortalium coetus refugiunt, adeo ut ceterarum gen- 16

~~4 tium commercia abnuant. primum eorum fluvium mercatores ipsi 17 pl. 6, 88 || transeunt, in cuius ripis nullo inter partes linguae commercio, sed 1S~~

~~RCNH LQG(B) SAP; Anon. Leid. (p. 6) a 15 Seres~~

~~v. 3 qua ab — 6 reddiderunt compilarunt Capella 6, 693 et Isidorus 9, 2,~~

~~132. 14, 3, 29 v. 9 post— 183, 2 non emunt compilarunt Capella 6, 693 (cf. 697)~~

~~et Isidorus 14, 3, 29; similia Ammianus 23, 6, 67. 68.~~

1 ut (om. G) desiderium om. C eius H quad. castr. om. H 2 exsecraretur Q coit.] a coit. SAP 3 ab] LQG, a SAP, om. RCNH a h G, om. : qua eoum] RCNHP, eoeum S, oeum Q, eum A , euum L, aeuum A in oceanum eoum cursus est Capella cursus (cursum R) flectitur RCNH 4 pelagae S, prelagae G 5 astropofagi Q, antropofagos LG gens] g. est HLG feris spatia obsita] scripsi, feri spatio obsita / (RCNH) et II (LQG) spatia (spatio SA) saeuissimis bestiis efferata (-to A) SAP; ferarum multitudo haud dissimilem hominum inmanitatem obsidens Plinius 7 difficultatium N, difficultatiuum C tabin] RCNH, tabim LQGSAP 8 quae] haec RCNR longinqueue G sic om. P 1 9 quem H spectant QA, aspectata R aestuum S, stiuum Q post] ultra SAP 1 inmanos S, humanos A pri- 1 2 cognoscimus] accipimus 5 10 seras] RCNLSP , seres HQAP , sere G mus SAP' aspargine N inundantis G frontibus Ha 11 adminiculo] et miniculo S licoris G tenera subtilitate RC 12 domunt H" illud] istud Q 13 adm.] adm. est H et] LQSAP, e RCNH, ex G osten- tare H 14 uestiri HQ primi Q feminae S luxuriae om. S 15 librido Q ipso N quietissimc 5 alias uero] aliasum [sic] R (v. p. 169, 2. 187, 9), et qui P l 16 liquorum S refugiant P ceterarum (cetarum G) gentium] ceterorum A 17 obnuant [II] eorum om. G 18 transiunt RN 183

~~aestimantibus sua tradunt, nostra pl. 1 depositarum rerum pretia oculis~~

2 non emunt. Attacenus sinus et gens hominum Attacorum, quibus 51, 1 pl.-6, 55 3 || Sequitur clementiam subministrat. arcent 4 temperies praerogativa miram aeris salubri apricitate undique secluso 5 sane adflatum noxium colles, qui atque ideo, ut Amometus adfir- 6 obiecli prohibent auras pestilentes: vitae est. inter hos et Indiam 7 niat, par illis et Hyperboreis genus

8 gnarissimi Ciconas locaverunt. India, a meridiano mari porrecta 52, 1 9 A Medis montibus auspicatur pl. 6, 56 || habet, bis favonii spiritu saluberrima in anno bis aestatem pl. 6, 58 10 ad eoum. || etesias patitur. hanc Posidonius adver- 2 pl. 6, 57 11 iegit frugem , vice hiemis || sane nec quicquam ex ea dubium: nam Ale- pl. 6, 58 12 sam Galliae statuit. || postmodum regum dili- 13 xandri Magni armis comperta et aliorum addicta est. Megasthenes 3 14 °-entia peragrata penitus cognitioni nostrae res Indicas scripsit, ut 15 sane apud Indicos reges aliquantisper moratus daret. Dionysius quoque, 16 fidem, quam oculis subiecerat, memoriae

~~Anon. Leid. RCNH LM (redit sed corruptus 9 a medis) QG(B) SAP;~~

(I. c.) ad 2 emunt et (p. 79) a 9 a Medis Capella 6, 693. 694 t.9a Medis v. 3 sequitur- 8 locaverunt compilavit Isidorus 14, 3, 5. 6. — 11 patitur compilarunt Capella 6, 694 et ^ stimantibus aestimantes SAP* 1 depositarum] deposita RCN*H Q, emunt] non e. nostra tradunt] trahtmt H, distrahunt A nostra non (om. RG) Attagenus, attanus I (RCNH) SAP 3 attacenus] III (SAP) cum Capella: om. attacorum] 777 (SAP) et II (LQG) et gens om. R hominum SA temperis cum PUnio, attagorum / (RCNH) ei II (LQ, attogorum G) quibus praerogatiuae A clementia R S, temperies quibus A 4 praerogatiuam A\ gens apricis sumministrant A arcen G 5 secluso] II (LQGP<) cum Plinio: G ab omni noxio adflatu seclusa collibus, secus I (RCNHSAP*) 6 obiectu hy (vel i) porboreis pestilens S amonetus H, ammetus N 7 pars H (-nes H) locauerunt om. LQ inter bos et indiam (diama N) g. ciconas medis SA, inc. M: ab Emodis RCl 9 a medis] RCN*HLQGP cum Capella, e cum Capella: Salmasius ex Plinio auspicator G 10 ad eoum] / (RCNLeid.) ortum solis et a ad eoum mare, ad eo II (LMQG) et III (SAP), usque ad (vwbis usque septemtrione usque ad montem caucasum peruenit terra eius [H] tantum mari — peruenit pclitis ex Isidoro 14, 3, 5): non eo (imnw eoo) (statem adiacens Plinius fauoniis P amno P bis aestatem Q, aestatum N, aetatem G) habet (babet G) bis legit fr.] bis legit fr. aest. h. bis S U uicem RCNG etesias] N*HLQGP, et aestas RCS, et aestatis A, inc. M inc. 31 patitur] potitur auras (auris A) SAP possidonius RCN *HLQGSA, apud aduersum G 12 sane delendum nec om. G 14 magastenes [H] 15 l conuersatus i. r. aliquantisper moratus P , i. r. a. moratus] conuersatus inter ocuiis sub- aliquantisper (aliquantis conuersatus A) inter indicos reges SA 16 iccerat] malim oculi subiecerant quodque N 184

qui et ipse a Philadelpho rege spectator missus est, gratia pericli- 1 pl. tandae veritatis paria prodidit. 2 fuisse milia oppidorum prae- 3 pl. 6, 59 52, 4 | Tradunt ergo in India quinque cipua capacitate, populorum novem milia. diu etiam credita est tertia 4 pars esse terrarum. nec mirum sit vel de hominum vel de urbium 5 Indiara 6 pl. 191. 5 copia, cum soli Indi numquam a natali solo recesserint. || 7, 4 Liber pater primus ingressus est, utpote qui omnium primus trium- 7 8, Magnum numerantur annorum sex 8 pl. 6, 59 phavit. || ab hoc ad Alexandrum milia quadringenti quinquaginta unus additis et amplius tribus mensi- 9 bus, habita per reges conputatione, qui centum quinquaginta tres 10 tenuisse medium aevum deprehenduntur. 11 Indus. quorum Gangen qui- 12 pl. 6,60.65 Maximi in ea amnes Ganges et || 6 || dam fontibus incertis nasci et Nili modo exultare contendunt: alii 13 ibi nobilissimus 14 pl. 6, 62 7 volunt a Scythicis montibus exoriri. || Hypanis etiam

fluvius, qui Alexandri Magni iter terminavit, sicuti arae in ripa eius 15 per octo milia passuum, 16 pl. 6, 65 positae probant. || minima Gangis latitudo maxima per viginti patet: altiludo, ubi vadosissimus est, mensuram 17 centum pedum devorat. 18 equites mille, 19 pl. 6, 66 8 Gangarides extimus est Indiae populus: || cuius rex elephantos septingentos, peditum sexaginta milia in apparatu belli 20

RCNH LM (passim corruptns)QG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c.) — v. 3 in India — 7 triumphavit compilavit Capella 6, 694 v. 8 ab hoc 9 unus citat Dicuil 7, 36 v. 12 maximi— 14 exoriri compilarunt Capellab, 694 et Isidorus 13, 21, 8. 14, 3, 6 (cf 9, 2, 41); v. 12 maxinii — 18 devorat ex-

~~scripsit Dicuil 6, 28 v. 14 Hypanis — 18 devorat compilavit Capella 6, 694;~~

~~cf. Isidorus 14, 3, 6.~~

G, spectatur 1 qui om. *H a] ad M filiadelfo G spectatus N est] LMQGP, om. RCN*HSA gratiam *H, gratiae S, grecie A pericli- tantem G, periclitate [H] 2 paria om. *H 3 ergo om. *H 4 milium a . . . primus LQG 5 hominem Q 6 recesserunt Q 7 ingressus est . om. G omn. primus] indis subactis pr. omn. N-SAP 8 ab] ad G ad] ab G, om. RC alexdrum Q 9 quadringentorum RCNLG, quingentorum *H, inc. M unum RCN *HLMQGS, iii Dicuil additis om. *H et] eo SA 10 qui centum] quingentum G 1 1 genuisse S medium aeuum] mediocum RN, medio * * * 6", medium *H 12 ea] eam G quorum] quarum Dic. (Dr.) amnes] a. sunt [H] 13 exultare cont.] exundare perhibent SAP2 14uolant0 scythis S oriri [H] hypanis] N*HLMQGAP cum Capella et Isidoro, hyppanis R, hippanis C, hyspanis S, hypranes Dicuil: Hypasis Plinius etiam ibi] etiam A, et S 15 iter] inter QG, item S 16 ganges *£'S 17 uiginta L post patet ins. maguitudo (sic Dr.) ccccliiii T Dic. 19 sextimus A 20 elephantes [H], ephantos £> pedites Q 1

~~185~~

militiam plurimi, merces aln: 52, 9 pl. 1 habet. Indorum quidam agros exercent, iudicia, adsident regi- 2 optimi ditissimique res publicas curant, reddunt est vita repletos 3 bus. quietum ibi eminentissimae sapientiae genus ferociori sectae se dedide- 10 4 incensis rogis mortem accersere. qui vero venantur, quibus perdo- 5 runt et silvestrem agunt vitam, elephantos in Gange insula 1 aut arant aut vehuntur. || i'L. 6, 67 6 mitis ad mansuetudinem rex peditum quinqua- 7 est populosissimam continens gentem, quorum in armis habet. omnes sane, sol. 8 ginta milia, equitum quattuor milia || non sine maximo elephan- 9 quicumque praediti sunt regia potestate, militarem agitant disci- 10 torum, equitum etiam peditumque numero

11 plinam. incolunt, unde Prasia gens validissima. Palibothram urbem 12 pl. 6, 68 12 || quorum rex sescenta 13 quidam gentem ipsam Palibothros uominaverunt. elephantorum octo milia om- 14 milia peditum, equitum triginta milia, vocat. ultra Palibothram mons Malleus, 13 ix. 6, 69 15 nibus diebus ad stipendium || in austros cadunt, 16 in quo umbrae hieme in septemtriones, aestate in eo tractu 17 vicissitudine hac durante mensibus senis. septemtriones

~~RCNH LM (passim corruptus)QG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c) v. 15 ultra — v. 6 in Gange— 10 disciplinam exscripsit Dicuil 6, 29~~

~~186, 1 parent epitomavit Capella 6, 694.~~

distissimique N res p. curant 1 militia Q 2 optimi] optissimi [H] rem publicam (pliblicam NP) LMQGLeid. cum Plinio , res procurant RC[B], Plinius sapientissimae G curant (o?n. A) NSAP 3 quietum] uictum G : quintum ferocioris LMQGP repletus QS 4 regis G arcessere G, accessere MQ (SAP) C", se dedierunt / se dediderunt] II (LMQ, dedidirunt [om. se] G) et III 1 dederunt *H) 5 siluesterem G uit. ag. [H] (C , sed diderunt N, se RC* (popu- uentantur G 6 urant N 7 populosissimam] MQGSA, populosissima et amplissimam LP: lissima I)ic.) amplissimam RCN*BDic, populosissiroam Plinitts insula in Gange est magnae amplitudinis gentem continens unam quinquaginta milia contines G quarum [H], cuius Dic. rex om. N a 2 2 quattuor mediis quin- equitum quattuor] C N SA cum Plinio, quinquaginta om. R , b l *HLMQGP quaginta milia equitum quinquaginta quattuor (vocabulis velnotis) R N maxima G Dic. 8 armis] harenis R omnia A 9 predita Q reliqui et Dic, 10 equitum] et quitum Q, equitatu *H etiam peditumque] palibothram peditum etiam SAP numerum N agunt [H) 12 parasia C rel.) om. 13 palibothros] QGA, pali- u. i. u. q. g. ipsam] istam (om. S, A sex- uothros L, palibuthros SP, palibothras RCN, palibotram *H, inc. M Plinius centena milia ped. NSA, peditum lx milia P 14 octo] novem palibothra A, 15 diebus om. R stipendia *H palibothram] RCNPLeid., maleus balibothra S, palibotras [H], polibothram LMG, polibothrim Q *H Q(?)G cum Capella, malleus aliaeus MQ 16 umbra 5 septemtrione cadunt] aestatem S austros] RCBAP cum Capella, austro NLMQGS occidunt *H 17 mesibus s. N, sen. mens. SAP septentrionis RCN 4

~~186~~

~~in anno semel nec ultra quindecim dies parent, sicut auctor est 1 pl.~~

52, 14 Baeton, qui perbibet hoc in plurimis Indiae locis evenire. || Indo 2 pl. 6, 70 flumini proximantes versa ad meridiem piaga ultra alios torrentur 3 15 calore: denique vim sideris prodit hominum color. montana Pygmaei 4

~~tenent. || at hi quibus est vicinus Oceanus sine regibus degunt. 5 pi„ 6, 74~~

~~Pandaea gens a feminis regitur, cui reginam primam adsignant 6 pl. 6, 76 ||~~

~~Herculis (iliam. et regioni isti datur, mons etiam Iovi 7 pl. 16 || Nysa urbs 6, 79~~

~~sacer, Meros nomine, in specu nulritum Liberum patrem 8 mel. || cuius 3, 7, veteres Indi adlirmant: ex cuius vocabuli argumento lascivienti famae 9~~

~~17 creditur Liberum femine natum. || extra Indi ostium sunt insulae 10 pl. 6, 80~~

~~duae Chryse et Argyre adeo fecundae copia metallorum, ut plerique 11~~

~~eas aurea sola habere prodiderint et argentea. 12~~

~~Indis omnibus promissa caesaries, non sine fuco caerulei aut 13 ign. 1S || 19 crocei coloris. cultus praecipuus in gemmis. nullus funerum appa- 14~~

~~ratus. Archelai regum libris editum est, in 15 mel. 7.3 praeterea, ut Iubae et || 3, quantum mores populorum dissonant, hahitus quoque discrepantissi- 16~~

~~20 mus: alii lineis, alii laneis peplis vestiuntur, pars nudi, pars obscaena 17 tantum amiculati, plurimi etiam flexibilibus libris circumdati. quidam 18~~

RCNH LM(passim corruptus)QG(B) SAP; Anon. Leid (l. c; om. 1. 2 auctor e. b. qui et 2 indo — 3 torrentur et 8 ex cuius — 10 natum et \l adeo — 12 argentea) v. 4 denique — 5 degunt compilarunt Capella 6, 695 et Isidorus 14, 5, 14 (cf. 11, 3, 26 ex Augustino) v. 6 Pandaea— 10 natum compilavil Capella 6, 695 v. 10 extra — 12 argentea compilarunt Capella 6, 695 et Isidorus 14, 3, 5.

~~14, 6, 11 v. 13 Indis — 14 apparatus compilavit Capella 6, 696 v. 18 quidam — 187, 2 transiliant expressit Priscianus v. 1027. 1028.~~

1 sem. in anno *H sicuti RCN[H] 2 baeton] CN , beton RHP (deficit Leid.), bethon LMQGSA pluribus SA euenere N, inuenire S, inueniri A 3 uersam HMQ plagam RCHMQ torrentur calore] II (LMQG) et III (SP, b t. colore.4),torrentes (-tisH) habent calores (colorem R ) I (RCN[H], ca.]ores om.rel. h Leid.) 4 denique om. SA uim] colorem h , om. R"CN *H pigmet G, picmei H, pimei L 5 at hi] anthi MQ rege SA 6 cuij cum G, quibus SA primum C 7 et nysa] et nisi [H], et nysae 5, ethnisae A isti] iusti M S sacer a meros] sacer (sache H) metros RCN *HQ (?): montem Merum Plinius el Capella nutritum] tritum Q 9 huius LMQG lasciuienti (-tis C, -te Q) fam. cr. liberum (patrem ins. SP) fem. natum (tum R)] cr. lib. patr. lasc. fam. fem. A 10 extra indiae ostium [H], extra indiam Leid. 12 eas] as A' prodiderint] iac- tent SA 13 indis] in his [H] promissa] longa promissa Q, prolixsa C- c(a)eruli RCNLMP, ceroli Q 14 colores N apparatum R 15 ut] aut RC*H et] aut RCN*H 16 mores] LMQGSAP, morum CN, horum Leid., mos [H], om. R dissonant] QSAP, dissonan G, dissonat RCN*HLM{?) discr.] discr. est LMQGP 16 pepleis G, plepis Q pars nudi om. *H 18 plurimi] primi G plexibilibus A, plexibus S 187

elephantos velut equos facillima insultatione mel. l populi adeo proceri, ut ^ occiilere neque vesci carni- 52, 21 2 transiliant. plurimis placet neque animal et mari vivunt. sunl qui pro- 22 3 bus. plerique tantum piscibus aluntur aegritudine in maciem eant, 4 ximos parentesque priusquam annis aut viscera epulas habenl: quod 5 velut hostias caedunt, deinde peremptorum sunt etiam qui, cum in- 23 6 ibi non sceleris, sed pietatis loco numerant. abeunt nihil anxie mortem 7 cubuere morbi, procul a ceteris in secreta

8 expectantes. vero 24 Astacanorum gens laureis viret silvis, lucis buxeis: vitium pl. 6, 79 9 || dulcis est, proventibus copio- 10 et arborum universarum, quibus Graecia qui ab 25 philosophos habent Indi (gymnosophistas vocant), pl. 7,22 11 sissima. || oculis orbem candentissimi 12 exortu ad usque solis occasum contentis secreta quaedam harenis- 13 sideris contuentur in globo igneo rimantes insistunt. ad montem, 26 14 que ferventibus perpetem diem alternis pedibus plantae sunt et octoni digiti 15 qui Nulo dicitur, habitant quibus aversae esse 27 singulis. Megasthenes per diversos Indiae montes pl. 7, 23 16 in plantis || unguibus, amictas vestitu 17 scribit nationes capitibus cauinis, armatas voce, sed latratibus tantum 18 tergorum, ad sermonem humanum nulla feminas ibi semel 28 19 sonantes rictibusque. apud Ctesiam legitur quasdam quae ilico fleri: esse rursum gentem alteram, PL.7,28(

~~(I. c.) ad expectantes RCNH LM(passim corrupius) QG(B) SAP ; Anon.Leid. 8 Priscianus v. 1029 — 1032 v. 11 philosophos — 13 quaedam expressit~~

Augustinus c . d. 16, 8. 22 legimus — 188, 2 inumbrentur : similia 4 parentesque] 1 ininsultatione G 2~uesci] ueti N 3 mari] e mari SAP egritudinem Ra parentes qui N, parentes RC*H aut] ut M'G 2 uelunt [H] 6 inbuere Q in maciem eant] intabeant SAP contra Melam 5 screta axie murtem N 7 morbo LQG, morbu M a om. [H) L NM N: Aspagani 9 astacanorum] LMQGP, astiacanorum RCHSA, astioconorum a b 10 graecia] libri noslri cum PUnio, gratia Plinius uero] u R , delet R zimnosophistas H, Bernensis et Salmasius 11 haben Q indi] indym N intuentur A gymnofistas RC 12 candidissimi RVLMQGP 13 tuentur S, a 15 nulo] LMQGP cum ignis RCNH rimantis H habenisque R in pl. smg. Plinio, nullo H, nilo RCNA, nilo nullo S aduerse Q 16 amictis S digitiSXP magasthenes MQ diuersus N montis N 17 haud sermone uestimento MQG 18 ad sermonem (-num S) h. n. uoce] ricUbus humauo H sonantibus G rictibusque] ratibusque M, asperis celsiam S\ iceaiam SAP ctesiam] RCN, thessiam H, clesian AP, clesiam S\ l iuuenta] m- LMQG 20 natisque RC alteram] ad terram Q 21 in terminos R" 22 perennantem] uenta H* sit cana A senectutu Q Ci\HP, peremantem M, permantem' H", permanentem H"QA" monocolos] om. S.t monoscolos R, monoculos LMQGSA quoque] quoquo Q, 188

~~bus et singulari pernicitate, qui ubi defendi se velint a calore, resu- 1 pl.~~

~~52, 30 pinati plantarum suarum magnitudine inumbrentur. || Gangis fontem 2 pl. 7, 25 qui accolunt, nullius ad escam opis indigi odore vivunt pomorum 3~~

~~silvestrium longiusque pergentes eadem illa in praesidio gerunt, ut 4~~

~~olfactu alautur. quod si taetriorem spiritum forte traxerint, exanimari 5~~

~~eos est. esse et gentem feminarum, quae quin- 6 pl. 7,30 31 certum || perhibent quennes concipiant, sed ultra octavum annum vivendi spatium non 7~~

~~et in umeris habent oculos. 8 pl. 7, 23 32 protrahant. || sunt qui cervicibus carent~~

sunt qui silvestres, hirti corpora, caninis dentibus, stridore terrifico. 9 pl. 7, 24 || apud eos vero, quibus ad vivendi rationem exactior cura est, multae 10 ign. || uxores in eiusdem viri coeunt matrimonium, et cum maritus homine 11 decesserit, apud gravissimos iudices suam quaeque de nieritis agunt 12 13 causam , et quae officiosior ceteris sententia uicerit iudicantium, hoc palmae refert praemium, ut arbitrio suo ascendat rogum coniugis et 14 supremis eius semet ipsam det inferias: ceterae nota vivunt. 15 33 Enormitas in serpentibus tanta est, ut cervos et animantium 16

~~alia ad parem molem tota hauriant, quin etiam oceanum Indicum 17 quantus est penetrent insulasque magno spatio a continenti separatas 18~~

~~pabulaudi petant gratia. idque ipsum palam est non qualibet magni- 19~~

~~RCNH LM {passim corruptus, deficit totus inde a 8 sunt) QG(B) SAP - v. 2 Gangis — 6 certum est excerpsit Dicuil 7, 36 v. 6 perhibent 8 oculos: similia Augustinus l.c.~~

inunibrantur 1 defendi] defen C" supinati Q, dcf. M 2 suarum om. SA 1 b nullius Dic. HGP 3 qui accolunt] que coluut Dic. nullis A , nullus P, quod ad eum opis] escae opus Dic. indigi] LMQGP, indice R, indicae N, indigent CHA, indigent sed tantum Dic. haec referens mutata, indie S odoris S

1 uiuunt] ibunt Dic. (Dr. Par.) 4 illi Dicuil ut om. C 5 olfatu HG spitum Q traxerit C examinari QSP 7 concipiunt H annum] annum et G spatia SA 8 protrahaut] RSA, protrahunt CNHLQGP, inc. M inter humeros H 9 qui] quae H siluestria RC 10 exactior] perpensior SA tl homine om. RCNH 12 sua S maritis H 13 oificiosior] h CLQGSAP, officio RH, oficior N, inc. M ceteras H sententia] R HLQBP, sententiam Ra CNGSA, inc. M iudicum uicerit SAP 14 arbitratu SA a l animantum 15 nota] cum nota H uiuant LQG , inc. M 10 cerus R C RCNQAP 17 patrem P tota] mota RC, om. NH 18 penetrent] per H iusulasque] et insulas quae Q, insulas"quas H, insulas SA, et siluas P magno] longissimo SAP a om. RCNH continet H

~~. . (uenire ut] 19 populandi RCNH petunt Q idque . 189, 1 euenire LQGP*) 2 quod coram est potentia amplissimae magnitudiuis fieri qua SAP palam] pabulam Q 189~~

~~permeent tantam sali latitudinem ad loca ,gn. 1 tudine evenire, ut per~~

2 destinata. _ bestiae, quarum e multitudine et W, 6i 3 Sunt illic rnultae ac mirabiles velocitate praecedit persequemur. || leucocrota pl. 8, 72 4 copia vel particulam feri magnitudine, cervi clunibus, pectore 5 feras universas: ipsa asini melium, bisulca ungula, ore ad usque aures 6 ac cruribus leonis, capite formam nam perpetuo. haec quod ad : i dehiscente, dentium locis osse aemulatur. 8 voce loquentium hominum sonos maxillis 35 alias ut equus, cauda elephanti, nigro colore, pl. 8, 73 9 1 Est et eale, ultra cubitalem modum Ionga ad obse- 10 aprugnis, praeferens cornua neque enim rigent sed moven- 11 quium cuius velit motus accommodata: quorum alterum cum pugnat proten- 12 tur, ut usus exigit proeliandi: ictu aliquo alterius acumen offenderit, 13 dit,' alterum replicat, ut si comparatur: et ipsa sane aquis 14 acies succedat alterius. hippopotamis

15 fluminum gaudet. • pernicitas, pilus in con- 3b Indicis tauris color fulvus est, volucris pl. 8, 74 16 || caput. hi quoque circumferunt 17 trarium versus, hiatus omne quod tergi duritie omne telum respuunt et 18 cornua flexibilitate qua volunt. proiciant furore. 19 tam inmiti feritate, ut capti animas

~~RCNH LQG(B) SAP Isidorus 12, 29. v. 16 Indicis— 19 feritate compilavit 1,~~

pertinent R, permeant AP, permaneant S 1 soli RCNH, salis A admirabiles P quarum] qua H, harum SA :\ ac mirabiles (-lis N)] 4 uel particulam] partem e multitudine et copia] e copia SA, om. P leucorota mdex M, leucrocota H SAP 1 persequimur Q leucocrota] reliqui, ac] a QG leonis] cum PUnio uelocitas R 5 feri] fieri RA 6 (RCN, om. H), mehno RCNHQSA, leoninis LGP melium] ll(LQGP), elium / ore et G locus H quid A III (S camelino A) cum Plinio ore] 1 sonus LQ aemulator S nam uoce (-cem LQ)} uoce autem SAP 8 cauda ut R cauda eq. cetera SAP cauda] , 9 eale] bae Q alias ut eq.] ut RCSA"PL, apruinis I\, l maxillas i» 10 aprugnis] (cada P ) uero SAP* ad] langa G 11 uelut A modus R° aprinis HQGA" cubitale R longa cum] com N, quocum P mouentur] flectuntur SA 12 ut] et L offenderit] nisu aliquo fuerit alt. ac. obtunsum pr(a)etendit RCNH 13 ictu . . . hippotamis 1 alterius om. G l 14 aces succendat N (-tusum P ) SAP fluuius N, luus G HA 15 fluminum] plurimum H 16 fuluus] flexilitate LGPQ quam R malunt A, uolucri P 18 flexibilatate N, telum] caelum G maliunt S duriti(a)e] RCNL, duritia HGQSAP respuunt, respuente / (RCNH), respuentes /// respuunt et] II(LQG) cum Isidoro: Isidoro, ferocitate LQG, ferocia (SAP) 19 feritate] RCNH cum Plinio et SAP proficiant R 190

~~Mantichora quoque nomine inter baec nascitur, triplici 52, 37 || dentium l pl. 8, 75~~

~~ordine coeunte vicibus alternis, facie bominis, glaucis oculis, sanguineo 2~~

~~colore, corpore leonino, cauda velut scorpionis aculeo spiculata, voce 3~~

~~tam sibila ut imitetur modulos fistularum [tubarumque concinentum]. 4~~

~~38 humanas carnes avidissime affectat. pedibus sic viget, saltu sic potest, 5~~

~~ut morari eam nec extentissima spatia possint nec obstacula latis- 6~~

~~sima. sunt praeterea boves unicornes [et tricornes] solidis ungulis 7 pl.8,73.76 || || nec bifissis. 8~~

~~39 Sed atrocissimus est monoceros, monstrum mugitu horrido, equino 9~~

~~40 corpore, elephanti pedibus, cauda suilla, capite cervino. cornu e 10~~

~~media fronte eius protenditur splendore mirifico, ad magnitudinem 11~~

~~pedum quattuor, ita acutum ut quicquid impetat, facile ictu eius per- 12~~

~~foretur. vivus non venit in hominum potestatem et interimi quidem 13 potest, capi non potest. 14~~

Aquae etiam gignunt miracula non minora. || anguillas ad tri- 15 sol.pl. 41 || 9,4 longas educat quem Statius Sebosus inter 16 pl. cenos pedes Ganges. || 9, 46 praecipua miracula ait vermibus abundare caeruleis nomine et colore. 17

~~hi bina habent brachia longitudinis cubita non minus sena, adeo 18~~

~~RCNH LQG(B) SAP~~

~~v. 7 sunt — 14 capi non potest exscripsit Dicuil 6, 31, compilavit adsumpto~~

~~Gregorio (moraL 31, 15, 29) Isidorus 12, 2, 12 v. 15 anguillas — 191, 2 profundum exscripsit Dicuil 6, 30; v. 15 anguillas — 16 Ganges aut ex Plinio aut ex Solino Isidorus 12, 6, 41.~~

1 1 manticora libri praeter G 2 ordine] uersu SAP coeunt Q uicibus] ordinibus SAP 1 3 ueluti SAP speculata S, spinata H 4 tatn] tanquam H imitentur LQ tubarumque (turbarumque G) concinentum (-tium Q, concentum P) II (LQGP) cum Plinio: uocis ut si misceatur fistulae a et tubae concentus, om. I (RCNBSA) 5 affectant H saltus S, saltibus H 6 mi * rari A ea R extensissima LBP, extendissima N obsticula RN latissima] altissima B solus 7 et tricornes (tricones Q) II (LQGP) cum Plinio 8, 73, om. I (RCNHSA et una cuni seq. sol. u. n. bifissis Dicuil) cum Plinio%,1

~~minora] minuunt G 16 sebossus QSAP , ebosus H 1S hi bina] habina N Dic. cubitorum n. m. senorum Dic, n. m. cubita sena SAP: lx cubitorum Plinius uon] no Q 191~~

~~mordicus con- i>l. I robustis viribus, ut elephantos ad potum ventitantes~~

2 prehensa ipsorum manu rapiant in profundum. 42 3 Indica maria balaenas habent ultra spatia quattuor itigerum, 52, pl. 9, 4 || in- 8 4 sed et quos physeteras nuncupant, qui enormes supra molem pl. 9, || 5 gentium columnarum ultra antemnas se navium extollunt haustosque deprimant 6 flstulis fluctus ita eructant, ut nimbosa adluvie plerumque

7 alveos navigantium. Sola India mittit avem psittacum colore viridem torque puniceo, 43 pl. 10, 117 S || saxum, 9 cuius rostri tanta duritia est, ut cum e sublimi praecipitat in extraordi- 10 nisu se oris excipiat et quodam quasi fundamento utatur 44 11 nariae firmitatis: caput vero tam valens, ut si quando ad discendum ferrea 12 plagis sit admonendus (nam studet ut quod homines loquatur), in pullo est atque adeo intra alterum pl. 10,119 13 clavicula sit verberandus. || dum auct. et retinet 14 a etatis suae annum quae monstrata sunt et citius discit

15 tenacius: paulo sxnior et obliviosus est et indocilis. inler nobiles 45 praestant, 16 et ignobiles discretionem digitorum facit numerus: qui multoque 17 quinos in pedes habent digitos, ceteri ternos. lingua lata peni- 18 latior quam ceteris avibus: unde perficitur, ut articulata verba

~~RCNH L[L](incipit v. 15 ymlo)QG(B) SAP v. sola — v. 3 Indica — 7 Davigantium exscripsit Dicuil 7, 25 8 Isiclorus 12, 7, 24; similia 192, 1 eloquatur compilarunt Priscianus v. 1033. 1034 et~~

~~Appuleius flor. 2, 12.~~

S, mordicitus R, modicus H, 1 elephantes Dic. uentantes A mordicu iugerum mordaci Dic. comprehensos SAPDic. contra Pliniwn 3 indica . . . longitudine Dic. o?«. RC ballenas libri, bellenas Q Dic. iugerum] i. in fusiteras H, fusi- 4 sed et] sunt et S(>), sunt H fiseteras LG, fisiteras RC, terant N, fusiteres Dic, fisteras Q, fyseteras A, syseteras S, fysetas P nuncupant] nominant LQGP supra molem] ultra modum SA 5 ultra] extollant 6 fistulos S utra N , supra SA antemnes Q QG deprimunt] S ita] indita Dic. (Dr.) nibosa R adluuie] diluuie P- uiride C, 7 aiueo A nauigium SA 8 auem sittacum C, psitt. au. SA a om. a praecipitatur uiridi H, uidem Q 9 cui G e] se e H , R Q 2 2 extra ordinem N A 10 nisi NHQ(?) fundamento] praesidio SAP 12 sit] siet LQP admonendus] RC 1 1 tam] tantum H ad] a S loquantur Ra ad- ammonefidus G nam] non H homine Q loquatur] , in loquatur LQGP 13 clauicula om. H dum] nam cum RCNH G tena- pullo] pullus SAP* cum Appuleio atqui A 14 monstrate 15 maior paulo (pullo cius ret. SAP paulo senior (segnior [i]) et obl. est] est et obliviosus Salmasivs) segnior est et obl. SAP; senex captus et indocilis om. Appul. 16 et ignobiles] // (L[L]QGP'), et plebeios SAP*-, RCNH ceteris] aliis SAP 17 in pedes om. SA dig. hab. G mutaque Q 18 192

sol. quod ingenium ita Romanae deliciae miratae sunt, 1 tus eloquatur. || 2 ut barbari psittacos mercem fecerint. pl. 21 Indorum nemora in tam proceram sublimantur excelsitatem, ut 3 7, 52, 46 || possint. pomaria ficus habent, quarum 4 pl. 12. 23 47 transiaci ne sagittis quidem || ramorum codices in orbem spatio sexaginla passuum extuberantur: 5 Ama- umbrae ambitu bina stadia consumunt: foliorum latitudo formae 6 suavitatis. quae palustria 7 pl.16, 162 48 zonicae peltae conparatur: pomum eximiae || lembi vice sunt, haiundinem creant ita crassam, ut fissis internodiis 8 radicibus eius umor dulcis exprimitur ad 9 pl. 12, 32 vectitet naviganles. || e Tylos Indiae insula est: ea fert palmas, oleam 10 pl. 12, 40 49 melleam suavitatem. || sola vincit, quod 11 creat, vineis abundat. terras omnes hoc miraculo 12 quaecumque in ea arbos nascitur, numquam caret folio. partem perpetuis iugis 13 pl. 12, 26 50 Ibi mons Caucasus, qui maximam orbis || ostentat, quas 14 penetrat, fronte qua soli obversus est arbores piperis qui paene 15 51 ad iuniperi similitudinem diverse iructus edere adseverant. est, piper 16 inmaturi exeunt, dicitur piper longum: quod incorruptum

RCNH L[L]QG(B) SAP Isidorus 58 adsumptis tje radicibus — 10 suavitatem compilavit 17, 7, 12 folio excerpsit Dicuil 7, 25, scholiis Bern. Lucani 3, 237 v. 10 Tylos- 13: smilta compilarunt Priscianus v. 1059-1062 et Isidorus 14, 3, 5. 14, 6, 2 colore compilavit Augustinus de civ. dei 21, 5, 1 v. 13 ibi mons - 193,

~~lsidorus 17, 8, 8.~~

miras 2 barbaris P sitta- 1 eloquantur R miratae sunt] N excelsitatem] ita procera s. ex- cos C mercedem NH 3 in tam p. s. nec pomarias L[L]QG ficos celsitate H 4 trasiaci N ne] H orbem (orbe H) spatio (spatia LG, RCNL[L] 5 caudices d, cordices G spatium enorme crassescunt SA, orbem om. [L]) s. p. extuberantur] s. p. spatium enorme crassescunt P 6 consumunt] con- spatia s. p. extuberantur amazoniae H suunt RC, consunt N, concludunt H, consumant Q pomum om. H suauitati LQ 7 pelae Q comparantur NS 9 eius om. RCNHG 8 intermediis H lemni u. uectitent SA thilos Dic, tilus expr hum. dulc. SAP 10 me . . * leam R° Q habundat Dic. 12 arbos] 11 terras omnes (-nis N) hoc] terrarum omnis H mons caucasus] m. c. LQGS arbor RCNH[L]APDic. foliis Dic. 13 ibi part. orb. 14 penetrat] p. idem inde incipit SAP* qui om. Q H quasi G 15 mnipiri N S4P frontem H qua] que G arboris R l adseuerantur G qui p. l. diuersi RC\?), diuersos C edere] ede R" corylorum fimbria SA; de P l vide exeunt] eorum qui primus erumpit uelut Isidorus 16 dicitur] app quod immaturum est, piper longum vocatur qui incorrupti RCNH[L]SA, dicuntur LGP* quod (quo C») incorruptum est] L[L]QGP* 3

~~193~~

~~pl. 1 album: quorum cutem rugosamet torridam calor fecerit, nomen trahunt~~

~~2 de colore.~~

~~pl. 12, 20 3 Hebenum ex India Mithridatico triumpbo Romae primum Magnus 52, 52 ||~~

~~?L.i2,i04. (55) sol. 4 Pompeius exbibuit. || miltit India et calamos odoratos et multa alia ||~~

~~5 fragrantia mirifici spiritus suavitate.~~

~~>l.37,56.61 6 Indicorum lapidum in adamantibus dignitas prima, utpole 53 || || 7 qui lymphationes abigunt, venenis resistunt, mentium vanos metus (56)~~

~~sol. 8 pellunt. primum de his praedicari oportuit, respicere ad 54 || haec quae 9 utilitatem videbamus: nunc reddemus quae adamantium sint species (57)~~

~~pl. 37, 56 10 et quis colos cuique. || eximius in quodam crystalli genere invenitur,~~

~~11 *materiae in qua nascitur adaeque similis splendore liquidissimo, in~~

~~12 mucronem sexangulum utrimque secus leviter turbinatus nec umquam~~

~~13 ultra magnitudinem nuclei Abellani repertus. huic proximus in ex- 55~~

~~14 cellentissimo auro deprehenditur, pallidior ac magis ad argenti colorem (58)~~

~~pl. 37, 58 15 rcnitens. || tertius in venis cypri apparet, propior ad aeream faciem. 16 quartus in metallis ferrariis Iegitur, pondere ceteros antecedens, non~~

~~17 tamen et potestate. nam et hic et qui in cypro deprehenduntur frangi 56 (59)~~

~~RCNH L[L]QG(B) SAP~~

~~v. 4 mittit — 5 suavitate adhibuit fortasse Isidorus 17, 8, 13 v. 6 Indi-~~

~~corum — 8 pellunt compilavit Priscianus v. 1063. 1064; v. 6 indicorum —~~

~~194, 10 auferat cum Plinianis adkibuit Isidorus 16, 13, 2. 3 cf. 12, 1, 14.~~

1 torridam] horridam A color G , calore H post fecerit ins. qui deinde caducus torretur fervido solo SA nomen trahunt] uocamen trahit SA post colore tocurn de pipere et hebeno at qui ex ipsa — honorantur

1 a (v. app.) ins. SA similiterque P 3 hebenum] hebeno R , post pompeius H l n ex india om. P rom. mithr. tr. SAl 4 et om. RCNH post odoratos (oderatos Q) ins. potentes aduersum intestinae aegritudinis incommoda dat SAP 1 alia om. S 5 fraglantia NHGA\ fiagrantia RCL[L]QSAa P suaui- 1 tatem NH gratia P , suauitate (-tem S) grata SA 6 indiae [L]SAP , 7 abiguut] adimant SAP* resistant [L]SAP mentium] pauitantium SA conira Plinium: metus vanos expellit a mente uanus N 8 pellant SAP praedicare GB (deficit L) oportet H 9 reddimus Q, redolemus H quae] quod RN, quot CHG adamantum RCN[L]GSP sint] sit N, bis H b a a 10 et om. SAP colos] N SA , colus N , color reliqui cuique] HSAP", q\iique 1 quisque [L] eximu * 11 materiae] emendans, RCNLQGP , Q P materia reliqui aclaeque similis splendore (splendo A) ad dore H 13 nuculei NS abellani] RCNHS, auellani A, auellanae L[L]QGP reptus G huhic G, hic H proximus] primus RCNH 14 pallidior] alter p. R, secun- a dus p. L[L]QG ad om. R colore R, colores A 15 renitens] retens R , renidens NH, retinens Q proprior NLGS aeriam CNH, aaeriam A, ediam R 16 quatuor G ceteros] et ceteros Q 17 hic] hi C[L] et qui] qui S

~~Solinns. 1 194~~

pl. queunt, plerique etiam adamante altero perforantur. at illi quos pri- 1 vincuntur nec igni domantur: verum 2 pl. 37,59 mos significavimus nec ferro || macerentur, non aliter quam si 3 tamen si diu in sanguine hircino incudibus dissipatis calido vel recenti, malleis aliquot anle fractis et 4 dissiliunt. quae fragmenta 5 pl. 37, 60 aliquando cedunt atque in particulas || expetuntur. scalptoribus in usum insigniendae cuiusce modi gemmae 6 occulta dissensio, pl. 37, 61 inter adamantem et magnetem est quaedam naturae 7 52, 57 i ferrum vel si ad- (60) adeo ut iuxta positus non sinat magnetem rapere 8 motus magnes ferrum traxerit, quasi praedam quandam adamans 9 10 magneti rapiat atque auferat. pl. Lychniten perinde fert lndia, cuius lucis vigorem flagrantia 11 37,103 58(61) || vocaverunt. duplex 12 59 excitat lucernarum, qua ex causa lychniten Graeci claritatem aut meracius suffundi- 13 (62) ei facies: aut in purpurae emicat in- 14 tur cocci rubore, per omne intimum sui, si quidem pura sit, 15 offensam admittens perspicuitatem: at si excanduit radiis solis incita cassa aut 16 vel ad calorem digitorum attritu excitata est, aut palearum rapit: contumaciter scalpturis resistens ac si 17 pl. 37,104 60 chartarum fila ad se || animali 18 (63)quando insignita est, dum signa exprimit, quasi quodam morsu partem cerae retentat. 19

RCNBL (deficit 15 in perspi)[Z]0G(£) SAP Priscianus v. 1065—1070; simiha v. 2 nec ferro— 10 auferat compilavit vocaverunt adhibuerunt Augustinus de civ. dei 21, 4, 4 «.11 lychniten - 12 17 scalpturis - 19 retentat Priscianus v. 1071. 1072 et Isidorus 16, 14, 4 v. Plinianis attexuit Isidorus 16, 14, 4.

2 significamus H, diximus 1 adamante] ab ad. HLG primum Q tamen om. SAP* igne [L]AP domiuantur N, soluuntur SAP* 3 2 non om. RCISSA SA hircinio A macerentur] sint macerati SAP frigidoue AP\ fiegido contra Plinium alter S 4 uel (e itis. G) recenti] cuiuscumque SAP uel S 5 particulis N« 6 sculptoribus H cuiusce] magneten LQG modi gemmae] modae gratiae H 7 amantem G 2 adamans (-mas RP ) natura C dissentio Q 8 magneten G 9 traxit R 1 lychniten] magneti] quicquid magneti haeserit adamans (-mas P') SAP 11 ligniten G deinde A NS, lichniten RCHA, lychniten (sic) P, lygnitem L, 1 flagrantiam 12 quia locis Na uigorem] uigor Q, ardor SAP Q Q ligniten 12 uoca- lychniten] N, lichniten RCHA, lycniten S, iygniten L, QG purpuream L[L]G) uocauerunt G 13 in purpurae (RCNWQ, purpureae H", emicat clantate SAP emicat claritatem (claritem R)] enim purpurae (-rea P) ' admittit L[L]G, con- 14 omne P, omnem reliqui intimum] initium S 15 colorem HQG adtritum R mittit Q at] ac Q incita] icta SAP* 16 fida resistens N excitata] RCNQSAP, excita HGB, excitatus [L] 17 A caereae G retentant BS, 18 signata S inprimit [L]QSA animalis H 19 tentat G, om. A 195

hebetem coloris 52, 61 1 Beryllos in sexangulas formas Indi atterunt, ut pl. 37, 76 || vigorem. beryllorum (64) 2 lenitatem angulorum repercussu excitent ad intervirente glauci et 3 genus dividitur in speciem multifariam: eximii gratiam. infra 4 caeruli temperamento quandam praeferunt puri maris 62 aurea circum- (65) 5 hos sunt chrysoberylli, qui languidius micantes nube quoque, ex auro et porraceo mixtam lucem >L.37,ii3«/.77 c funduntur. || chrysoprasos adiudicaverunt. hyaciuthizontas, 63 pl. 37, 77 7 trahentes, aeque beryllorum generi || probant. eos vero, (66) 8 scilicet qui hyacinthos prope referant, et ipsos obscurantur (hoc 9 qui crystallis similes capillamentis intercurrentibus plebi dederunt. 10 enim vitio illorum nomen esf), scientissimi lapidum gemmas in longissimos cylindros amanl 64 pl. 37, 78 11 | Indici reges hoc genus ac monilia (67) 12 fingere eosque perforatos elephantorum setis suspendunt aureis umbilicis in- 13 habent, vel plerumque ex utroque capite insertis metallo hinc inde 14 cendunt ad nitellam pinguiorem, ut per industriam

~~15 addito fulgentiorem trahant lucem. Taprobanem insulam, antequam temeritas humana exquisito 53, 1 pl. 6, 81 16 || et quidem 17 penitus mari fidem panderet, diu orbem alterum putaverunt~~

~~RCNH [L]QG(B) SAP; Anon. Leid. (p. 30) a 16 Taprobanem~~

adhibuit Isidorus 16, 7, v. 1 beryllos — 7 adiudicaverunt cum Plinianis 4 5—7 v. 7 hyacinthizontas — 10 nomen est compilavit Isidorus 16, 9, 26—30. v. 16 Taprobanem — 197, 8 navigatur exscripsit Dicuil 7,

lanitatem leui- 1 berullos R, berullus N sexangulos QG 2 Q, tatem S ang. repercussus [L], per ang. repercussum H ad om. H berullorum RN, berillum H 3 anteruirente S, interuirentem Q glauci] om. cryso- glaciae H 4 cerule H- 5 hoc [L]QGB sunt H chrysoprasos] berillo G nub. aurea (area Q) circ.] circ. aur. nube SA 6 RP, crysoprasos G, chrysoprassos CNBA, crisoprassus H[L], chryoprasos S, Plinio et Isidoro purpuraceo I chrisoparus Q porraceo // ([L]QGBP) cum , 2 mixtum 7 trahens NH (RCNS*A, purpura ceu H, purpuracea S ) H 2 genere S adiudicatur H, addiderunt P hyacincinthizontas P, iacincti- zontas H 8 hyrcinctos H hos [L]QG 9 qui om. Q cristalli HP\ 1 l uitium [L]QGB scient.] hos cry (vel i) stallo SAP similis SP 10 1 hoc (hoc S) scient. SA lapidem G 11 hoc genus gemmas] RCNSP , 2 gemmae genus H, hoc genus gemmarum [L]QGBAP 12 suspendunt] sub- aut 1 om. [L] ligant SAP* ac] haec S, ad Q munilia G 13 uel] SAP , l aureos umbili- plerumque ex] ex pl. S, ex AP utraque S inferunt

l ad nit. incendant cos P inc. ad nit.] ut marceutem (marcescentem A) faciem tra- SAP 1 14 ut] quo SAP pro industria [L]QGB metalla Q 15 hunt S, retrahant Ra 16 taprobanen RNQGA, taprobanam Dicuil temeritate A humano R, humanae S, humono Q 17 fidem paret Q fidus ponderet [L], fides panderetur SAP diu] in [L]QGBP 13* 196

quem babitare *Antichthones crederentur. verum Alexandri Magni 1 pl. 2 virtus ignoranliam publici erroris non tulit ulterius permanere, sed gloriam. missus igitur 3 53. 2 in haec usque secreta propagavit nominis sui Onesicritus praefectus classis Macedonicae terram istam, quanta esset, 4 quid gigneret, quomodo baberetur, exquisitam notitiae nostrae dedit. 5 quinque patet in longitudinem stadiorum septem milia, in latitudinem 6 elephantis 7 3 milia. scinditur amni interfluo. nam pars eius bestiis et homines tenent. 8 repleta est maioribus multo quam fert India : partem est inter ortum et occa- 9 pl. 6, 82 margaritis scatet et gemmis omnibus. || sita 4 sum. ab eoo mari incipit praetenta Indiae. a Prasia Indorum gente 10 11 dierum viginti primo in eam fuit cursus, sed cum papyraceis et Nili septem dierum 12 navibus illo pergeretur: mox cursu nostrarum navium amplius 13 5 iter factum est. mare vadosum interiacet altitudinis non senum passuum, certis autem canalibus depressum adeo, ut nullae 14 6 umquamancoraeadprofundiilliusfuDdamentapotuerintpervenire. |nulla 15 pl. 6, 83

gente) RCNH [L]QG(B) SAP; Anon. Leid. I. c (om. 9 sita— 10 patet omnibus compi- v. 6 patet — 7 milia denuo Dicuil 7, 32; v. 6 — 9 v. 7. 8 cf. larunt Capella 6, 696 et Isidorus 14, 6, 12; cf. Priscianus v. 596 compilavit Capella 6, 696. 697. Dicuil 7, 33 v. 10 praetenta— 197, 8 navigatur

habitate anti- 1 quem] quam Dic, eum quem SAP, om. G P III(SAP*), eachites chthones] sic ad Plinium : Antichthonum appellatione, antihones eascites B, eascithes P\ tum / (RCNDic), easchites II ([L}Q , easchidetes G, crederetur P l scitas *H 2 crederentur] reliqui et Dic, crederent *HG, uerum] sed SAP2 alexander A 2 non tulit u. permanere (pergere *H) sed] 1 propug- extinxit dum SAP 3 in om. Q secreta] sacreta Dic. (Dr.) nauit *HQ, propagat SA 4 onesicritos P, onesicretus Dic. classi SAP 2 macedoniae CQ istam] ipsam Dic. 5 exquisitam] exploratam SAP sta- uotitiae (notiae G) nostrae (nostra N, nostram Dic)] nostr. not. RC 6 1 uii stadiorum *H in] III (SAP)Dic diorum (stadium NSAP ) s. m.] milium Dicuil Leid., om. reliqui latitudine Dic. (Dr.) quinque] stadiorum u Dic. (Dr.), paas G 7 milium [H\ scanditur N anni R pars] pras magnos Leid. eius] elus G bestiis et om. SA 8 maioribus] magnis [H], multo f. i. quam indi habent P multo q. f. i.] quam quos indi habent SA, q. margaretis partem ... 10 indiae om. Q partim SA hominis N 9 2 a 1 reliqui (in his S Dic. casam R 10 eoo] S (eo •) P ex coniectura, eo ) I(RCNDic) et II et Dic. praetentia S, praeterita [L] indiae] HSAP, india ea [H] currus ([L]GB) gentem RC 1 1 dierum bis Q primo om. [H] Q lichni [H]) nauibus sed] sed hoc BSAP papiriceis Dic et nili (nihili R, 2 cursu nos- om. SA contra Plinium 12 cursu nostr. nau.. (nau. nostr. P )] l trarum gentium nauium [L], cursum nauibus nostris S, nauibus nostris AP passum autem 13 inter N uadorum G 14 senorum Dic. RN an- om. SA depr. adeo] adeo altum adeo depr. SAP nullae] nec *H 15 fund. pot. corae] ancolore Q ad] a R profunda *H, profundum S peru.] ima pot. peru. P, ima peruenerint SA 197

siderum observatio: utpote ubi septemtriones nequa- pl. 6, S7 1 in navigando || in 2 quam videntur vergiliaeque numquam apparent. lunam ab octava sidus 3 sextam decimam tantum supra terram vident. lucet ibi canopos 53, 7

4 clarum et amplissimum. solem orientem dextra habent, occidentem observatione itaque navigandi nulla suppetente, ut ad desti- pl. 6, 83 5 sinistra. || meatus terram 6 natum pergentes locum capiant, vehunt alites, quarum quaternis non amplius l petentium magistros habent cursus regendi.

8 mensibus in anno navigatur. Iu Claudii principatum de Taprobane haec tantum noveramus: 8 pl. 6, 84 9 || latiorem. libertus 10 tunc enim fortuna patefecit scientiae viam nam Arabiam 11 Annii Plocami, qui tunc Rubri maris vectigal administrabat,

12 petens, aquilonibus praeter Carmaniam raptus, quinto decimo demum nomi- 13 die adpulsus est ad hoc litus portumque advectus qui Hippuros ad 14 natur. sex deinde mensibus sermonem perdoctus admissusque 9 reportavit. stupuisse scilicet regem pl. 6, 85 15 conloquia regis quae compererat || disparibus 16 pecuniam quae capta cum ipso erat, quod tametsi signaia aequali- 17 foret vultibus, tamen parem haberet modum ponderis: cuius 10 concupivisset, 18 tatis contemplatione cum Romanam amicitiam flagrantius a quibus cognita sunt 19 *Rachia principe legatos ad nos usque misit,

~~20 universa. Anon. R(deficit 2 in octa.)[R](succedil ubi deficit R)CNH [L]QG(B) SAP~~

Leid. (I. c.). sept. nequaquam (numquam 1 in bis R obs. sid. SAP utp. ubi 2 deficit C) numq. app.] nam i> ) uid. uergiliae (uirgile Q) que (que om. RN*HDic, nec uergiliae (uir- neque sept. illic (illinc A) conspiciuntur (conspicuuntur S) 1 ab] giliae S) apparent SAP 2 lunam] 1. nouem diebus [H] ob N amplissi- 3 terra Dic. (Dr.) canopus Dic, conopoB G 4 amplissimum] C) itaque] ita S dus -S, scitam [//], situm Leid. dextera SA (deficit 5 nauiganti N ut] per quam SAP 1 ad destinatum] ad est natum Dic, ad destinata SAP 1 6 meatu G, om. [H] 1 mag. hab. curs. regendi (-de a [R] 9 in claudii (cludi N) principatu [H ])] r. c. m. h. SAP 8 nauigantur 2 [R]CN*H[L]QGBP\ adusque cl. principatum SAP taprobanem N, probane plocanii [L]A, om. Ha 10 scientiae] scientia Leid., om. [H] 11 plocani [H], tenebat Leid. tunc] tum QGB rubi Q adm.] administrabant Q, diem [R] SAP* 12 carminiam [L], germaniam (R]CN*H, armeuiam Q 13 1 [L]GB, hipporus P, inpulsus Q inuectus SAP hippuros] [R]CSA, ipporus sermonem (-ne porus Q, hippurus N, hyppurus *H nominantur S 14 1 productus [L]G admissusque] [R]C, -num Q) om. A perductus NQB , 1 [L]B, con- amissusque [R], missusque N*H, ductusque SAP 15 compereat tametsi] tamen et [R] cerperat

~~~~198~~~~

Ergo inde homines corporum magnitudine omnes homines ante- 1 pl. 6, 88 53, 1 || cedunt: crines fuco inbuunt, caeruleis oculis ac truci visu, terrifico 2 quibus inmatura mors est in annos centum aevum tra- 3 pl. 6, 91 12 sono vocis. || extenta 4 hunt: aliis omnibus annosa aetas et paene ultra humanam nulli aut ante diem aut per diem somnus. aedificia 5 pl. 6, 89 13 fragilitatem. || tenore. vites 6 pl. 6, 91 modice ab humo elevata. annona eodem semper || colunt Herculem. in regis electione 7 pl. 6, 89 14 nesciunt: pomis abundant. || non nobilitas praevalet, sed suffragium universorum. populus eligit 8 sed 9 15 spectatum moribus et inveterata clementia, etiam annis gravem. 10 hoc in eo quaeritur, cui liberi nulli sunt: nam qui pater fuerit, 11 etiamsi vita spectetur, non admittitur ad regendum: et si forte dum regnat pignus sustulit, exuitur potestate: idque eo maxime custodi- 12 deinde etiamsi rex maximam prae- 13 pl. 6. 90 16 tur, ne fiat hereditarium regnum. || *triginta rectores accipit, 14 ferat aequilatem, nolunt ei totum licere : ergo displi- 15 ne in causis capitum solus iudicet: quamquam sic quoque si cuerit iudicatum, ad populum provocatur atque ita datis iudicibus 16 rex 17 17 septuaginta fertur sententia, cui necessario adquiescitur. cultu patrem 18 dissimili a ceteris vestitur syrmate, ut est habitus, quo Liberum arguitur, 19 quod si etiam ipse in peccato aliquo pL . 6, 91 amiciri videmus. ||

~~~~[R]CNH [L]M(redit 3 ab aevum, sed ut hic et deinceps passim hiet) QG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c.) 698. v. 1 ergo — 199, 8 receptet compilavit Capella 6,~~~~

hom. (alios omnes pro 1 inde] indi GBP, idem A corp. magn. omn. 1 ac truci] atroci *H 3 inuatura [R] o. h. SAP ) om. N 2 crinis N N)] ext. trahunt] harunt [R] 4 omnibus om. SA ultra hum. extenta (-te nullus paene ultra hum. SAP 5 nulli] plerique cum Capella, BSAP aut per diem (dies *H) om. N somnos A aedificia] aefia N lucis ortum uigilia an- post somnus ins. noctis partem quieti destinant (dist. S) eodem] pari teuertunt SAP 6 eleuata] tollunt SAP annonae *H 8 suffragia [H] uuiuersorum] SAP tenore] t. est SA 7 regnis G 2 1 populus enim [R]CN*H, enim p. uniuersus [L]QGBP populus] MSAP , etiam (om. [L)QGBP* elegit NMA 9 inueteratae clementiae SAP Q) in [R]CN sunt] annis (amnis G)] a. e. SAP graue S 10 hoc in] hoc spectatus P, spectatus est SA sint C[H] fuerit] sit SAP 1 1 spectetur] sustulit] subolem uelit educare et] ac SA 12 regnat] pugnat G pignus eo] III ! 1 exuuntur A potestatem AP idque (edere P ) SAP exuit SP, faciat (SAP) Leid. (conira H), ideoque religui maxime om. SA 13 fiat] SA heridatarium Q 14 triginta] Plinius ct Capella, quadraginta libri 1 si om. [R] ergo om. SA 15 ne] nec S quamquam] et SAP iudicatus populum [H] 16 iud. ad pop. prou. (reuocatur C)] aduocatur ad xl [H], lx Leid. et Bem. conlra atque ita] a quo SAP* 17 septuaginta] simili uesti- Plinium et Capellam sententiam S 18 dissimilis P, Q

~~~~l (sit ac reuictus SAP tus P 19 arguitur] arguitus (argutus SP) sic P) 199~~~~

con- 18 tamen ut cuiusquam attrectetur manu, sed 53, pl. 1 morte mullatur: non interdicta ei facultate: etiam conloquu 2 sensu publico rerum omnium 19 culturae student universi. venatibus in- 3 potestas punito denegatur. quippe cum tigrides aut ele- 4 dulgent nec plebeias agunt praedas, 20 maria quoque piscationibus inquietant 5 phanti tantum requirantur. gaudent, quarum tanta est magnitudo, 6 marinasque testudines capere faciat et numerosam familiam non arte 7 ut superflcies earum domum receptet. 8 . vastas dencit /i Maior pars insulae huius calore ambusta est et m ign. 9 || colore fruticosum ita latus eius mare adluit perviridi , pl. 6, 87 10 solitudines. || atterantur. cernunt latus 6' plerumque gubernaculis || vi 88 11 ut iubae arborum mirantur aurum et ad gratiam montium suorum iugis. || pl. 6, 89 12 Sericum de apparatum. secant marmora 13 poculorum omnium gemmarum adhibent con- 23 PL - maximasque. 9 ' margaritas legunt plurimas || 14 testudinea varietate. || l^107 Iapidum requiritur, quae certo anni 15 chae sunt, in quibus hoc genus desi- sitiunt velut maritum, cuius 16 tempore luxuriante conceptu rorem oscitatione quadam derio hiant: et cum maxime liquitur lunaris imber, 17 24 concipiunt gravidaeque fiunt. de saginae 18 hauriunt umorem cupitum: sic acce- nam si purum fuerit quod 19 qualitate reddunt habitus unionum:

~~~~[R]CNH [L]MQG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c.)~~~~

~~~~1 simiha compilavit Isidorus 16, 10, ; v. 14 margaritas — 200, 14 datum Ammianus 23, 6, 85. 86.~~~~

manus S [H], atteratur Leid. Bern. 1 adtractetur SA, arteratur mterdicta er (et publicorum [R>] (recte [#•]) 2 publico (pliblico N) rerum] negatur SAP tene- ei facultas SAP 3 [R] orn. *H) facultate] interdicitur uen. SAP 4 nec |nc>Q geturfl* suidentG uen.] interdum exp^scantur SAP 5 pisc. inq.] sagacissime ticrres SJP> trigides Q H) 10 perm- eorum (H) 9 coiore N { ^erffies ^superices Q fructuosum [H]B 11 plerumque que R ride S fructicosum [R)A, NS) pocu- ad (a N, om. G) graUam (-Ua latius [R]CNS 12 et om. [H] pocula gemm1S igmculant P lorum (populorum G) e. g. a. apparatum] lagunt] lecunt vel letunt [R] 14 uarietate] uaetate N margaritis N quo hoc genus lap^dum lapi- maximaque SP, maximaeque A 15 quibus] A reppermnt A requiuitur 31. repperiuntur SP\ deum [H"\) om. P' requiriturl cuius] cum ejus M cum] „„„ c 16 rorem om \R\ maritam S iunaris imber] I [R]CN*H) et II ([L]MQG1% u^/ 17 l oSTSoquitur U ( cum Ammiano: umores ex lunan ad- lunares liquuntur aspergines /// (SAP) concupitum N concupmntiV spergine capiunt 18 humore Q saginae] sanguine 1» quahtatem N de] et de I, ac de AP Q [R]CN>MQGB Leul, accepent M, uniorem Q fuerit] fuit SAP acceperiut acceperunt [H], acceperant SAP 200

~~~~perint, candicant orbiculi, si turbidum, aut pallore languent aut rufo 1 pl. 53, 25 innubilantur. ita magis de caelo quam de mari partus habent, deni- 2~~~~

~~~~que quotiens excipiunt matutini aeris semen, fit clarior margarita, 3~~~~

~~~~quotiens vespere, fit obscurior quantoque magis bauserit, tanto magis 4 pl. 108 || 9,~~~~

~~~~proficit lapidum magnitudo. si repente micaverit coruscatio, intem- 5~~~~

~~~~pestivo metu conprimuntur clausaeque subita formidine vitia contra- 6~~~~

~~~~26 hunt abortiva: aut enim perparvuli fiunt scrupuli aut inanes, || con- 7 pl. 9, 109 chis ipsis inest sensus: partus suos maculari liment cumque flagran- 8~~~~

~~~~tioribus radiis excanduit dies, ne fucentur lapides solis calore, 9~~~~

~~~~subsidunt in profundum et se gurgitibus ab aestu vindicant. huic 10~~~~

~~~~tamen providentiae aetas opitulatur: nam candor senecta disperit et 11~~~~

~~~~grandescentibus conchis flavescit margarita. in aqua mollis est unio, 12~~~~

~~~~duratur exemptus. numquam duo simul reperiuntur: inde unioni- 13 pl. 112 27 || 9,~~~~

~~~~bus nomen datum. ultra semunciales inventos negant. piscantium 14 pl. 9, U6.no || || insidias timent conchae: unde est, ut aut inter scopulos aut inter 15~~~~

~~~~marinos canes plurimum delitescant. gregatim natant: certus exa- 16 pl. 111 || 9,~~~~

~~~~mini dux est: illa si capta sit, etiam quae evaserint in plagas rever- 17~~~~

~~~~tuntur. 18~~~~

~~~~Dat et India margaritas, dat et litus Brittanicum: sicut divus 19 pl. 9, 106. ii6 28 || |j Iulius thoracem, quem Veneri genetrici in templo eius dicavit, ex Brit- 20~~~~

~~~~[R]CNH [L]MQG{B) SAP; Anon. Leid. (I. c.)~~~~

~~~~v. 14 piscantium — 19 Britannicum: similia Ammianus 23, 6, 87. SS.~~~~

1 orbiculi] orbiculis [R], orbiculi lapillorum SAP: claros efficiunt lapillos Ammianus pallorem N languescunt SAP 1 rofo N 2 innubolantur (ict vid.) [R] magnis Q 3 matutini] tini G aeris om. [R) clarius mar- garitum SAP 1 4 uespero fit obscurius (-rus A) SA que om. [R]*H magis om. G bauserint SA tantum Q 5 emicauerit SA 7 aut enirn] etenim NSA inanes] manes [L], imanes G, immanes [H] 8 partu suo 31 maculari] immalari G cumque] cum quo Q flagratioribus GSLeid. 9 fucentur] fuscentur C, fusceut [H], fugentur SA lapidis Q colore CGB 10 in profundum .... uindicant (indicant [H])] et se profundis ingurgitant ut ab a. uindicentur SA, in prof. et se g ab a. u. et se profuudis

~~~~ingurgitant ut ab a. uindicentur P 1 1 aestas G opitulantur Q senectu G 1 disperet M 12 grandiscendibus Q flauescunt BSAP , flauentibus G~~~~

X 1 2 l margaritae A in] lapis iste in SAP unio] homo G , hurno G , om. P 13 durescit *H exemptus] euisceratus SAP X contra Plinium numnum- quam N duos Q uniobus G, unioribus [L] 14 ultra om. MQ semiun- ciales GSA inuentas [R]G, inuentus M piscantum [R]C 15 insu- dias G inde SAP ut om. MG aut om. [H] scopopulos G 10 delitiscant [R]CN certa SAP examinis SA 17 illa si] illi et cum [H] plaga Q 19 india] in india [R] margarita P l diuius G 20 thoracem] ex thorace [R] uenegri G tcmplum MQ ducauit G ex] e SA 201

voluit. Lol- 53, 29 subiecta inscriptione intellegi || g, 117 1 tanicis margaritis factum vulgatum est habuisse tunicam 2 liam Paulinam Gaii principis coniugem aestimatam: cuius parandae sestertio tunc quadringenties || ,. 9, 118 3 ex margaritis Orientis regionibus offendit 4 avaritie pater ipsius Manilius spoliatis amicitia principis veneno 5 C. Caesarem Augusti filium interdictaque Sullanis pri- 30 illud quoque expressit vetus diligentia, quod .. 9, 123 6 interiit. || uniones. 7 mum temporibus Romam inlati sunt igitur a 1 Ab insula eus ea, ut consequens, ad continentem: 54, sol. 8 || si Indicis urbibus aut natio- 9 Taprobane *in Indiam revertamur. sed concinnitatis modum. 10 nibus resistamus, egrediemur repromissac Caphisam, quam Cyrus 2 ll Proximam Indo fiumini urbem habuere L. 6, 92 || Samiramis condidit. 12 diruit. Arachosiam Erymantho amni inpositam ad Caucasum constitutum 13 *Cadrusium oppidum ab Alexandro Magno amplitudinis stadia triginta. est. ibi et Alexandria, quae patet pl. 6, 93 14 || eminentissimis. post Indos mon- fl. 6, 95 15 multa et alia sunt, sed haec cum || interiit) [R]CNH [L]3IQG(B) SAP; Anon. Leid. (I. c; om. 2 lolliam - 6 ad 1 uniones CapeMa 6, 699 et lsidorus v. 15 post Indos — 202, 2 vetuit compilarunt

~~~~9, 2, 131.~~~~

est bolliam N 2 nauli[nam] 1 inscriptio Q iut. uol.] testatus SAP> a Q" estertio post quadringenties ins. bizan- 31, pauliam Q gaci 3 G (h)auaritia [R]SA manilius] tiorum [R] prande G, parundiae Q 4 orientis (-tes QS) plerique, manibus [L]QB (def. 31): M. Lollius Plinius 2 (gaius N) caesarem] regionibus] orientibus G, orientis regibus P offendit g. MQ, offendi spe- CNH, offendit cum cesare [R], offendit spirauit c. caesarem l asperauit c. caesarem P-,\ asperauit rauit, c. (om. B) caesarem [L]GBP ,\ offendit 5 pns- offendit gaium caesarem S, asperauit gaium caesarem A syllanis NM, sillani [R]C, cipis Q 6 interitur G illud] illo Q 31* eus ea] II (31QG, sillanus G 7 inlata G sint [L]MQG 8 insulam consequens (est ins. GBP) eusia B, ensea [£]), aus(a)ea I ([R]CNHSAP) aut continens est ad continentem] consequens aut conti[nente]m M, consequens india [R]MQ, [L]Q a] ad GB 9 in iudiatn] scripsi, indiam CN[L]SAP, reuertimur MQ indie B, inde G, ad indicum H reuertemur [R]CN , res indicas post reuertamur add. conuenit res indicas uidere A, conuenit in (SAP), indicis aut / (-cat P) uadere SP si om. [R]BS indicis] /// repromissae] pro- ([R]CNH), in his // ([L]MQGB) 10 egredimur [L]31QG G modo 11 babere G positae SA concinnatis [R)CN , concinnautis N N, erimant(h)o caphisam] cafysam S, caphusam P, casysam A 12 erymantho] S,^ n- CH31GB, erumantho [L]Q, erumnatho [R], erumando P, erimando 13 cadrusium] mando A semiramis CHB, samisramis [/,]. samaramis 3lQ cadrusia P), ca- scripsi ad Plinium, cadrusiam I(NUSA, candrusiam (R]C, constitutus S, trusia // ([L]31QGB) caucaso S, causarum [R], causam H alexaudriam H\L) constitum H[L] 14 ubi SAP et] ad H, om. G 15 idos H 202

~~~~tanas regiones Ichthyophagi tenent, quos subactos Alexander Magnus 1 pl.~~~~

vesci piscibus vetuit: nam antea sic alebantur. 2 pL 6 m J 5 Ultra hos deserta Carmaniae, Persis deinde atque ita navi- 3 13, 54, 4 1 || p^g ^ gatio: in qua Solis insula rubens et omni animarftium generi inac- 4 pl. 5 cessa, quippe quae nullum non animal inlatum perimat. || ex India 5 6, 98 revertentes ab Hyani Carmaniae flumine septemtriones primum vident. 6

~~~~6 Acbaemenidis in hoc tractu sedes fuerunt. inter Carmaniae promun- 7 turium et Arabiam quinquaginta milia passuum interiacent: deinde 8~~~~

~~~~tres insulae, circa quas hydri marini egrediuntur vicenum cubitum 9~~~~

~~~~longitudinem. 10~~~~

~~~~Dicendum boc loco, quatenus ab Alexandria Aegypti pergatur 11 pl. 6, 101 7 || Indiam. Nilo vehente Copton usque etesiis flantibus cursus 12 pl. 102 in usque || 6,~~~~

~~~~terrestre iter Hydreum tenus. post transactis aliquot 13 pl. est. deinde || 6, 103~~~~

~~~~mansionibus Berenicen pervenitur, ubi Rubri maris portus est. inde 14 pl. 6, 104 8 || Oceli Arabiae portus tangitur. proximum Indiae emporium excipit 15~~~~

~~~~[R] (ad v. 14 bereni) R (redit inde a 14 cem peruenitur) CNH (L]MQG(B) SAP~~~~

~~~~v. 4 Solis — 5 perimat compilarunt Capella 6, 699 adsumptis Plinianis et~~~~

~~~~Dicuil 7, 40 v. 6 ab Hyani— 10 longitudine compilavit Capella 6, 699.~~~~

~~~~1 icciofagi H tenent] tent [R]S 2 uesci pisc. uet.] in reliquo absti-~~~~

1 nere iussit a piscibus SAP : vetuit piscibus vivere Plinius , piscibus vesci pro- hibuit Isidorus nam a. s. alebantur om. [R] 3 carmaniae] {AP, 2 carmeniae S et index M, carminae S' , geramanie Q, germaniae CNHLM (text.), germantie R, gesta germaniae GB persis] praesis A, om. M atque] que M rubens] subens [R], r. semper SAP omnia NMS animantum CNQS 5 quippe .... perimat om. M quae (om. G) nullum om. H nullum non] omne Dic. inaltum H perimat] perimit Dic., necet SAP 1 6 yani II (M, iani GB, iam [£], inani Q), uani / ([R]NH, uanim C), azanio III (AP, azonio S): Hyanis Plinius, Ypanis Capella carmaniae] SP, carmeniae A, geramaniae [L]Q, germaniae [R]CNH MGB cum Capella flumine] fluminnm (L), fluento SA 1 achaemenidis (acheminidis [R\, -nedis H, -nides [L]MQP') in (om. H) hoc tractu] in hac plaga achaemenis SAP 1 ferunt [R] post ferunt ins. xuiii M carmaniae] P, carmeniae A, geramaniae Q, carminae S), germaniae [R]CN, [L]MG, germauiam H, germanio B: Germaniae libri Capellae 8 passuum om. M 9 circa] inter [R\ 10 longitudine CH(L]BA 11 loco] locorum HGB 12 usque] H in uehentem N capton [R] usque] tenus SAP2 et(h)esii MQG, ethesu [L], adesum B flantibus] [R]CNHSAP cum Plinio, flatibus [L]MQGB

~~~~13 terrestre] in t. [L]MQGB iter] iuter QS hydreum] (hiderum [R],~~~~

yderum C) libri cum Plinio: requiritur hydreuma " tenus om. SA tans- actis M 14 mansinibus G, maresinibus B benenicem G, beronicem H, cem R, brenicem Q portu Na est om. Ma inde ide G 15 oceli] C[L)Q, ocaeli RNMG, occeli H, oc(a)elia SAP, doceli B emptorium R excipitur SA 203

deinde per diversos portus Cot- piraticis latronibus. || l 6 105 l Zmirim infame monoxylis lyntribus p.per convehunt. 2 tonare pervenitur, ad quam protinus post exortum 54, 9 ante exortum canis aut 104 3 petentes Indiam >L 6 || revertentes renav.gant Decembr. 10 06 4navigia media aestate *solvunt, || i 6 est ventus est vulturnus: at cum ventum 5 mense. secundus ex India vehunt. spat.um Ind.ae africus aut auster || 7 6 in Rubrum mare, aut PL 6 10 Carman.ae milia passuum prod.tur: at decies septies quinquaginta 7 11 vitibus. praeterea habet genus centum milia, cuius pars non caret || PL 6 109 8 omn.a testudinis carne vivunt, h.rsut, 9 hominum, qui non alia quam vest.untur, laevis est: iidem coriis piscium 10 facie tenus, quae sola cognominati. 11 Chelonophagi . mare idque .n duos s.nus sc.n- 12 litora Rubrum || 107 108 12 Inrumpit haec >l 6 || quon.am oriente est Persicus appellatur, 13 ditur. quorum qui ab sexag.es cen- habitavere Persidis populi, vicies et 14 quidem oram illam est, alter patens: ex adverso, unde Arab.a 15 tena milia circuitu SAP uicies)[R](succedit ubi deficit R)CNH [L]MQG(B) R (deficit 14 in lsidorus vocatur compilarunt Capella 6, 699 et v. 12 inrumpit-204, 1 13, 17, 4. . 2 mrim B, nirini P , 1 zmirum N, zinirim [/], et 1 zmirim] RCHMQGAP , latronibus] fact.ombus S: Muzirim Plinius paraticis G nizirim cocta- piper om. cottonare] III (SP,^f uersos NS per diuersos .... & 1 (RCN-, cottaonere N% quodzao- ZeA) cum Plinio: Cottonara, cottaonare [L], quamcaonere j?) quottaonore G, coitaonore , narei/), cottaonore // (MQ, succeditur SAP* quam om G ^ 1 2 peruenitur] peruenire N, i», monoxilhs^ ^G, A, monoxylhs RN monoxilis CH[L], moxnoylis S, moxnolis pirper S, penper P moxilis P» lyntribus] quintribus A moxillis B, uehunt cononuehuntur petentes . . . .6 conuebeunt H, cononuehunt [L]M, Q nauigio A canis .... exortum om. H nauia G, om M' 3 potcntes R (solinintur [L]) reliqui reuertenus M soluunt] P corrigens, soluuntur deeembre S, decembro [L] 6 «cnn- renauigent H, renauigari 5, nauigant A atr. ut rubro mari [«/*/? au I d08 O uulturnis ^ ut] aut G et 6Jf- atj aa ao, "' septies (speties S) centena afr O afr H septies] S, geramaniae i/ (•» **» £«*- ac '/i carmaniae] AP, carmeniae ^ magnitudine indie etcarmine) Q, germamae CZH[L]GB Mrf ca^ •»««><«•»• de omnes a MQ, aliquam il/ omnia] a nimia GB, semaniae /J 9 aba quam] lenis sola l(a)euis] /JCiW/S/>, solaeuis G, sola omnes [/] 10 facitenus G ae id est 11 chelonofagl RMSAP, /ZmO/L/ est i(i)dem] est id est G, H 5 chelsonofagi £> /1/OGS , chelcenophagi [£], chelonofaga /f , chelcenofagi irrupit G idque] at- cognominati] cognominantur «6'JV, nominantur H 12 et 14 habitauerunt i/, habet habere M ciue [L]MQGB 13 est] est O uicies et sexagies (sexies P*) centena persidis populi] persi H uicies &fc £ Plinius 15 circumitu P 2 erf vicies et quinquies centena (centum P )] jXXYf, M S patens] panes S aduersa H rabia 204

~~~~Arabicus vocatur: Oceanum vero qui ibi infiuit Azanium nomina- 1 pl.~~~~

~~~~verunt. 2~~~~

~~~~13 Carmaniae Persis adnectitur, quae incipit ab insula Aphrodisia 3 54, || pl. 6, 111 variarum opum dives, translata in Partbicura nomen, litore quo 4~~~~

~~~~occasui obiacetporrecta milia *quingenta quinquaginta. 5 14 passuum f oppi- pl. 6, 133 dum eius nobilissimum Susa, in quo templum Susae Dianae. 6 pl. || 6, 135~~~~

~~~~| a Susis [Carbyle sive] Barbitae oppidum centum triginta quinque 7 pl. 6, 133 milibus passuum distat, in quo mortales universi odio auri cogmunt 8~~~~

~~~~hoc genus metallum et abiciunt in terrarum profunda, ne polluti usu 9~~~~

~~~~15 eius avaritia corrumpant aequitatem. hic inconstantissimus est terra- 10 pl. |j 6, 125 rum modus: nec inmerito, cum aliae circa Persidem nationes schoinis, 11~~~~

~~~~aliae parasangis terras metiantur et incertam fidem faciat mensurae 12~~~~

~~~~ratio discors. 13~~~~

~~~~1 Parthia quanta omnis est a meridie Rubrum mare, a septem- 14 pl. 55, || 0, II trione Hyrcanum salum claudit. regna in ea duodeviginti dissecantur in 15~~~~

~~~~[R}CNH [L]MQG(B) SAP~~~~

~~v. 3 Carmaniae — 6 Susa compilarunt Capella 6, 700 et lshlorus 14, 3, 12 v. 7 a Snsis — 10 aequitatem com.pila.vit Capella 6, 700 v. 14 Parthia — 205, 7 Persidem compilavit lsidoras 14,3, 9. 11.~~

1 uocatus S qui om. P iDfluunt A, fluit Q, om. P uero] ut [R] azamiuium H 3 carmaniae] sic index M (gens carmaniae), carmeniae SA, garmaniae P, garamaniae [L]MQB, garamine G, germani(a)e [R]CN, germania H qui S incipit ab om. H afrondisia A, frodisiae [L]3JQGBP 4 opum] opus [R]M translata] translata (a ins. S) quondam SAP litori [R] 5 subiacet CSAP milia] in milia SAP passuum] passum [R], om. H quingenta quinquaginta] Plinius et Cavella, quinquaginta libri 6 templum om. A

susae] [R]CNMQGBS cum libris Capeilae , susac A, susiae [L], susitae H, suseae P dianae] diani A 7 a om. S susius M carbyle (P, carbile [L]QB, carbi G) siue barbytae (P, barbite [L]MQG, barbice B) II (LMQGBP) cum Capella: Carbyle siue Barbyta, arbyle (arbile [R]H) siue barbyte (barbitae (R]H) I [R]CNH), barbitae III (A, babitae S): Babytace Plinius (Ba^vxaxn Steuha- nus Byz.) 8 milia H[L]GB distant [R]C quo om. N mortalis M tauri [R] caemunt H, comedunt [L] 9 metallum] NMSP, metalii

RCH[L]QGBA hobiciunt Q nec S 1 auaritiae NQ corrumpunt NG hinc [R]CNMSP, hin [L] est om. HSA terrarum] naturarum [L] 11 modus] commodus [R] schoinis [R]Cb N, scoinis CH, scoenis MGBP\ scenis [L], ex- quoenis Q, scynis SAP-, 12 alia Q post parasangis ins. aliae incomperta (inconper S) disciplina (-nas S) SAP mentiantur [R] incertam] infidem 1 ratio 2 fidem H mensurae ratio], mensuratio S , mensura S , mensura H 13 dicors M 14 parth. quanta (quanto Q) q. o. e.] quod est parthiae SA

~~~~medie H, maridie Q ruborum Q a] ac N . 15 solum [R], saltum a (L]MQGB regna in ea (eo Q )] in ea r. HSAP uiginta H" 205~~~~

dicuntur superiora incipiunt ab Arrae- pl. 1 duas partes. undecim quae ad terras Scytharum, quibuscum 2 nico limite et Caspio litore, porrecta __ inferiora, sic enim vocitant, 55, 2 3 concorditer degunt: reliqua septem Arianosque a medio die, Medos 4 habent ab ortu *Arios, Carmaniam || ipsa autem Media septemtrione Ilyrcanos. || 5 ab occidui solis plaga, a Parlhiae regna amplectitur: septem- 6 ab occasu transversa utraque ortu Caspios videt: a meridie Per- 7 trione Armenia circumdatur: ab Magi tractus hic procedit usque ad castellum quod 8 sidem. || deinde sepulcrum. 9 obtinent, Fidasarcida nomine: hic Cyri propter 1 Chaldaeae gentis caput Babylonia est, tam nobilis, ut 56, 10 || Babyloniae nomen transierint. urbs 2 11 eam et Assyrii et Mesopotamia in patens, muris circumdata, quo- 12 est sexaginta milia passuum circuitu latitudo quinquaginta, ternis in 13 rum altitudo ducentos pedes detinet, mensura nostra est altioribus. inter- 3 14 singulos pedes digitis ultra quam quem inventorem caelestis 15 luitur Euphrate. Beli ibi Iovis templum,

~~~~[R]CNH [L)MQG(B) SAP compilarunt Capella G, 701 et Isidorus v. 10 Chaldaeae-ll transierint 455 13 quinquaginta epitomavit liber genealogus a. 14 3, 14 v. 11 urbs—~~~~

~~~~c. 132 (chron. niin. 1 p. 166).~~~~

littor porrectas [R) terram 1 ermcuico Q 2 limite] litore [R] H concorditer [L]GQSP l [L]MGB 3 cum concorditer] cum corditer M, arianos (arionos H, rianos S) que 4 habet [R)CNH[L]MQ uarios (uarias [R]) germani M) carmaniam (SAP, germaniam [R]CNHG, germania B, geramani [L]Q, et Arianos Phmus die medio libri- ab ortu Arios, a meridie Carmaniam media] edia G SAP medos] edos G 5 occiduo [R]MQ a om. MQ sept.] a sept. SAP cum Isuloro 6 ab occasu] ob casu N°, ob occasu N" meridi JV persiden H 8 dein C" 7 circumdata SA capios K« optinet [R] phidasarcida praecedit A usque ad (om. A) cast. om. H 9 fidasareida [L], phydarsaci H, [R]CQGB, phydasarchida P, phydasacida MN , hic cyris M, hycari H satarchida SA: Frasargida Plinii libri hic cyri] [L]MQGB caput] apud N, om. G post baby- sepucrhum G 10 genti _ A) condita (condi S) SAP lonia (-niae M) ins. a (om. P) samirami (-mide transierunt BSA, transierit M" 11 assyriae [R]C mesopotamiam JV circ. mur. H 13 altitudo] urbs] ubr M'0, ubrs M" 12 circumitu SP per ducentos pedes extenditur latitudo P- ducentos (-tis H, -tes Q) p. d.] quiuq. SA, alti- SAP* detinet .... 14 pedes om. M latitudo q.] lat. in genealogus 14 singulo mensuram tudo q. sublimatur Ph lati pedes lxx Q om.[L\ 15 beh lbi GA altioribus] auctioribus (auctoribus A) amni SAP\ et III (SAP), beli iouis (ueli ibi B, belii ibi P, bellubi G) iouis] II ([L]MQGB) inuentorum S i" (N, beli iobis RC, babilonis H) 206

~~~~disciplinae tradidit etiam ipsa religio, quae deum credit. || in aemu- 1 pl. 6, 122 lationem urhis huius Ctesiphontem Parthi condiderunt. 2~~~~

Tempus ad Oceani oras reverti, represso in Aethiopiam stilo: 3 sol. 56, 4 || namque ut Atlanticos aestus occipere ab occidente et Hispania dudum 4 c/.sol.18,1 dixeramus, ab his quoque partibus mundi unde primum Atlantici 5

~~~~5 nomen induat, exprimi par est. pelagus Azanium usque Aethiopum 6 pl. 6, 172 || litora promovetur, Aelhiopicum ad Massylicum promunturium, unde 7 pl. 6, 175 || rursus oceanus Atlanticus. 8~~~~

~~~~6 luba igitur universae partis, quam plurimi propter solis ardorem 9 pl. 6, 176 || perviam negaverunt, facta etiam vel gentium vel insularum comme- 10 pl. 6, 175 ||~~~~

moratione ad confirmandae fidei argumentum , omne illud mare ab 11 India usque Gades voluit intellegi navigabile, cori tamen flatibus, cuius 12 spiritus praeter Arabiam, Aegyptum, Mauretaniam evehere quamvis 13 queant classem, dummodo ab eo promunturio Indiae cursus diriga- 14

~~~~7 tur, quod alii Lepten acran, alii Drepanum nominaverunt. addidit 15 etiam stationum loca et spatiorum modum: nam ab lndica promi- 16~~~~

~~~~[R]CNH [L]MQG(B) SAP~~~~

~~~~v. 1 in aemulationem — 2 condiderunt compilavit lsidorus 15, 1, 9. v. 16 ab Indica — 207, 6 inaccessa epitomavit liber genealogus a. 455 c. 75~~~~

~~~~(chron. min. 1 p. 165).~~~~

a 1 deum] dum M credidit Q aemulatione [L]SA 2 urbi G huius] illius S, huius conuersum (circumuersum B) GBP ctesifontem CN, contesifontem [R], et(h)esifontem [L]MQS, t(h)esifontem HGBAP: hictesifontem Isidori libri

boni condidere H, condididerunt G 3 tempus] t. est HB*SA praesso H, repulso P2 4 namque ut om. H occipere] NHSP, accipere [R]C[L]MQGBA 5 partibi G mundi unde] mundum de M 6 induant SA, induxit//, inducat [L] expr. par est H" azaminium H, azantum M usque] usque ad SA ethiepum H 7 aethiopicum] (a)ethiopum [R]H[L]B massylicum] C, massi- licum [R]NH[L]MP, massillicum GQ, masillicum B, amassylicum SA: Mossyli- cum Plinius unde] un G, inde SAP 9 iuba] iube A, iuga [R]CNHMS uniuersa Q partis] par G plirimi G propter] pro G, prope B 1 solis om. A srborem M lo peruia [R]CNHQG insularum uel gent. commeratione H 11 confirmandum HB, firmandae P fidei om. H argentum H 12 usque] adusque [R]NAP gades] A, gadis plerique, gadisi M, om. H uolunt H nauigabibile G 13 spiritus om. G arabiam] auiam M maretaniam M, muretaniam Q, mauritaniam libri reliqui uehere H quamuis (quaeuis H") queant] quod uisus uehant B 14 india Q 15 lepten [R]CNH, leptan [L]MQGBSAP acran] [R]G, acram CN[L]MQBSA, l addit aeram H, acacra P derpanum B, repanum HP , depanum [L] N[L]QGA, addet M, addunt H 16 et om. Ca spatorum G modo M, modos Q 207

adfirmat esse quindecies centena milia pl. 1 nentia ad Malichu insulam viginti quinque milia: inde 2 passuum: a Malichu ad Scaeneon ducenta milia: sic confici ad aper- 3 ad insulam Adanum centum quinquaginta quinque milia. idem 56, centena et septuaginta || 6, 176 4 tum mare decies octies partis istius ferunt 5 opinioni plurimorum, qui solis flagrantia maxima ibi transitus 6 humano generi inaccessa, sic reluctatur, ut mercantium Ascitae habent Arabes. qui- 7 infestari ex Arabicis insulis *dicat: quas

~~~~117 (R]CNH (L]MQG(B) SAP et a 4 idem ad finem libri recensiti p. excerpsit Dicuil 7, 40— 45. v. 7 ex Arabicis — 216, 2 qualitatem~~~~

plerique et genealogus, melahum G 1 malichu] A, mabc(h)um libri a] ad [R] insula M adfirmat] genealogus, adfirmant libri nostri 2 a 1 reiiqui, malicum genealogus passus malichu] SAP , malic(h)o (macho C ) milia genealogus ad scaeneon] uero scenio genealogus inde 3 adano genealogus: om. Ca adnum G, adanii [£], adanu MP, adannum Q, decem et Sadanum Plinius 4 decies] A, deciem S, decies et [R], idem] id est CNH(L]QGB, decim et MP, dece et genealogus Ixxu] lxu H ins. quoque 102. 117. 126. 150 A, 90, ratione 38. 81, nature (?) 130 post idem 32'. 41. iuba 15 5 opinioni] opinione [R]CHB. 4. 11. 12. 13. 30. 34. 36. 38. 87. 101. 102. 117. 123. 126. 42. 44. 48. 51. 52. 53. 54. 58 A. 66. 79. 83. 85. 86. N. 10. 26. 31. 78. 81. 129. 130. 131. 150 A. 154. 155. 156. 157. 158, opinionem G, plurimum 33, mul- 82 114 125. 137, oppinio 61 plurimorum] plurmorum 51. 52. 53. torum 58 qui] quod [R]CNH. 11. 12. 26. 30. 34. 38. 41. 42. 48. 126. 129. 130. 131. 137. 148. 54. 58 A. 66. 78. 81. 82. 83. 85. 86. 87. 117. 125. 1 (soli ll . 34. 44. 47. 126. 150 A. 155, quid 135, q (sic) 59, quorum 114 solis 1 solus flagrantia (flagrantiam 108. 137, 131. 150 A. 155. 156, solum 130 , 81) a ad 75. 148) solis flagrantiam (fragran- fraglantia 92, fragrantia M )] ob (ab 135, 2 59. 60. 64. 70. 71. 73. 74 . 75. tiam 59) SAPF. 13. 15. 18. 23. 25 A. 32. 33. 46. 2 2 135. 138. 150. 154. 157 maxima] maximam SAPF. 76 84 . 98. 116. 128. 133. 1 71. 73. 79. 84*. 93 . 98. 116. 128. 15. 18. 23. 25 A. 28. 33. 46. 59. 60. 64. 70. om. 32 133 135. 138. 150. 154. 157. 158, maximas 150 A, maxime 136, 130*. 155. 156), partis (partes 133. partem 71. 79. 10S. 116, pars 34. 3S. 44. 17. 22. 69. 103. 141. 151. 152, istius (ipsius 131, ante partis 25 A)] partius 20. A. 46. 59. om. 32 post istius iiu. regionem SAPF. 15. 18. 23. 25 28. 33. 148. 150. 154. 157. 158, regionis 60. 64. 70. 73. 79(?). 84». 98. 128. 133. 135. 151. fierent feruiti [L], fertur 23. 32] 116. 138 ferant] fuerunt MGA. 152, Q, inaccessa] 38* 44 149. 155- 156, forent 13 6 humano] humani H 123. inaccessam SAPF. 15. 18. 25 A. 28. 32. 33. 34. 59. 60. 64. 71. 73. 79. 81. inactissimam 46 128. 133. 135. 138. 143. 150. 154. 157. 158, inaccensa Q. 74, 90. 103. 151. 152, reluctat 46 sic om. 35 reluctatur] reluctantur 2. 17. 26. transitum trans G. 94. ut] in 152 ibi] ubi 135 transitur] 82, ex] ab 9. 11. 43. 90. 131. 129 7 infestari] infenstari 61, infostari 11 arabia 149 dicat] A. 8. 9. 12. ad 15, et 21 arabicis] arabis 154. 157, 1 82. 60 . 63. 74. 75. 76. 78. 15. 18. 21. 24. 25 A. 26. 31. 32. 38. 43. 44. 47. 58. 208

bus e re nata datum nomen : nam bubulis utribus contabulatas crates 1 pl. superponunt vectitatique boc ratis genere praetereuntes infestant 2 56, 9 sagittis venenatis. habitari etiam *addit Aetbiopiae adusta Trogody- 3

~~~~[R]CNH [L]MQG{B) SAP et libri recensibi p. 117.~~~~

~~~~v. 3 habitari — 209, 3 valent compilarunt Capella 6, 702 et Isidorus 9, 2, 129. 131.~~~~

84. 87. 105. 112. 114. 120. 126. 130. 13S. 155. 156, dicit F, dicant plerique, dicunt 61, dicatur 28 ascitae (vel aschite, aschithe cet., ascythae ed. Pisaur. a. 1512) ascythee 125, achy (veli)te 9. 43. 112. 131, acitae 36 Dic, sc(h)ith(a)e 17. 33. 59. habent] habitant 18 2 asite 31, astite 83, sasite 98, 154 , sunt 141, om. 28. 46. 53 arabes] arabas 8. 15. 21, ambes 142 le re nata] [R]CNSP. 10. 23. 26. 32. 43. 44. 64. 78. 82. 114. 123. 125. 133. 137. 148. 150 A. 156. 157. 158 Dic {Par. Dr.), e re natha 126, aerenata 14. 99. 143, herenata H. 41. 48". 51. 52. 54. 62. 66. 87. 101. 155, herennata 38, e re aanta F. 15. 18. 25A. 33. 59. 60. 73. 116. 117. 150, erananta A. 81. 128. 138, cre- nata 9. 112, crennata 102, hearenata 13. 42, heharenata 53, henenata 129, here- 2 neta 142, heremnatam 34, e re natum 7. 17. 20. 22. 28". 47. 69. 70. 74 . 75. 76. 92. 105. 136. 141. 151. 152, aerenatum 108, haerenatum 93, etenata 58 A, 2 exenatum 28', esenatum G, ereratum B'\ a re nata QB\ 31. 4S . 86 et ed. Pisaur. a. 1512, harenata [L]M. 4. 12. 30. 83. 85, arenatam 74', arenatum 72. 98. a 103, a re innata 61. 154, a re nota 8. 21. 100, est a re nota. 36, a nota 84 (inc. 1 cirnamta 130, ecbanata 46, heremita 79, bene nata 84 ), de re nota 11. 90. 131, 94, ab arena 58, aere nomen natum 35, e fc 24, e re 63. 120. 149, nata 71, om. in sp. vac. 135 datum] datur 112. 124, dicuntl21', post nomen 8. 11. 21. 58. a 79. 93. 131. 142 ins. est post datum 25 A. 28. 137 . 157. 158, post nomen 2 bubulis] bubalis AF. 13. 15. 18. 25 A. 32. 34. 71. 123 . 154 nam] nan 114 2 38. 46. 60. 71. 73. 102. 108. 117. 138. 150. 154, bubaleis Dic, bubalimis 84 92. (inc 84'), bubalorum 59, bubilis 81. 100', bubiliis 135, bibulis [L]. 4. 9. 43. 112, bubinas 150 A, bubulus 23, bubulatis 14. 99, bulatis 61, busilis 78 utri- l uitibus 142 contabulatas] contubnlatas 31. bus] uiribus 28 . 135, tribus 71, 93. 151, contubulotuas 35, constabulatas 78. 117, constabilitas 38 cratesl rates erates cratis 8, crate 60'. 62, cartes S, cratas 10, graes 99, traces 13, 79, uel crates 81 2 superponunt .... infestant om. G superponunt] supponunt [L]A. 61. 79. 81. 102. 117. 130, superpontum B uectitatique] uectitati 154, uictitatique 10, uectatique HSFK 34. 62. 125. 131. 142. 155. 156 Dic, uectita- a P. 71. 133 hoc] her 62 ratis] que 24 . 25 A, uetitiatique 13, uectique 76'. cratis C[L]MB. 7. 14. 17. 18. 20. 21. 22. 31. 33. 35. 47. 69. 72. 74. 92. 93. 100. 103. 105. 108. 131. 136. 141. 151. 152, gratis Q. 59. 61. 99 genere] cer- 1 preternites 152', praetereuntem nere [R] praetereuntes] preteruntes 123 , 2 2 15. 17. 23 . 35 infestant] infestat 66, infestinant [R]F , iinpetunt SAP-FK 2 2 . petunt 25 A. 138, et hic et post 32. 33 . 59. 60. 73 128. 150. 154. 157. 158, sagittis 90 3 sagittis (sagatis 36) uenenatis (uenatis 35. 82, uenantis 76'. 87)] sagittas uenenatas [R] habitari] habitare G. 22. 35. 70. 72. 90. 93. 99. 108, habituri 152, hibitari B', hibitare B- ante abdita ins. die 138 -

~~~~209~~~~

Trogodytae lanta per- el Ichthyophagorum nationibus: quorum PL . l tarum pedum adsequantur, Ich- 2 nicitate pollent, ut feras quas agilant cursu nando in mari valent. 3 thyophagi non secus quam marinae beluae

~~~~Dicuile deficiunt v. 1 in ichthyo [R]CNH (hi quattuor cum inde pendentibus el praeler eos qui pendent ex fagorum nain) [L)MQG(B) SAP et libri recensiti p. 117 [R]CNH.~~~~

84». 94*. 103. 120. 128. 133. 148. 149, addidit addlt] P. 23. 24. 63. 64. 82. 31. 35. 47. 58. 58 A. 69. 70. 72. 74. [L]MQGB. 7. 8. 10. 14. 17. 20. 21. 22. 28. 151. 152, addita [R]NBSAFK 4. 75. 76. 92. 93. 98. 99. 100. 108. 136. 141. 143. 12' 73. 79 (vide infra). 81. 83. 84». 85. 13. 30. 32. 36. 42. 46. 48. 53. 60. 71. abdita CF*. 11. 15. 18. 25 A. 86 94' 101' 105. 125. 135. 150, adita 123 Dic, 2 114. 116. 117. 126. 26". 33.'34. 41. 51. 52. 54. 59. 61. 78. 81. 87. 90. 101 . 102. Capetta: habitantur etiam abdita 129. 130. 137. 138. 142. 150 A. 154. 157 cum gentibus, abditam 131, Aethiopiae et adusta Trogodytarum et Ichthyophagorum 44. 62. 155. 156. 158 aethiopiae] addunt 9. 43. 112, post aeth. 142, om. 38. adustu adustam aethiope H, (a)ethyope 54 et ante addita 79 adusta] 105, (vel -ditarum)] tragoditarum 8. 21, adustra [R)M, adulta 79 trogodytarum dirogoditarum 59, trogditarum [R]. 60. 90 Dic. Dresd.), trogaditarum 15. 112, i) tarum C[L)SP. 23. 24. 58 A, togoditarum 61, throgodiarum 46, troglody (vel a 2 tro- . 133. 151. 155. 156. 157. 158, 28. 34. 43. 44. 63. 64. 74'. 117 . 120. 128 tocloditarum M, tocloclitarum cloditarum Q\ 21. 100. 112, trocoloditarum Q\ 1 tercloditarum 8 31, togloditarum 9. 128 , icciofagorum H. 48. 54. 114. 150 ahi- 1 ichthyofagorum (vel similiter)] ictiosfagorum 129, que, i(z^y)t(b)iofagorum [R]M. 62. 137, icthofagorum 135, 102. 117, uociofago- ichtyfa^orum 142, icthkmfagorum 10, i (vel y) ociophagorum 9. 43, hyciophagorum 34, rum 123, occiofagorum 86\ ictrof (vel ph) agorum nam (omissis quae lyaicciophagorum 38, igiphophagorum 46 nationibus] 42. sequuntur usque ad 213, 2 cum ferulae) [R]CNH. 4. 11. 12. 24. 26. 30. 41. 87. 90. 94. 101. 114. 120. 123. 48. 51. 52. 53. 54. 63. 66. 78. 83. 84'. 85. 86. (omissis iisdem) 62, natio- 125. 129. 131. 137. 142. 149 Dic, nationibus nam trogodita trochodite 21, nibus 2 adBequantur om. 22 trogodytae] 135, i) tae SP. 9. 23. 34. 43. 44. 46. tragodite 60, trogadite 103, t(h)roglody (vel a 157. 158, troclodite Q. 8. 112, trocluditae M, troe- 74'. 128 . 131. 155. 156. tuclodite thoglodite 128', tro- lodite 36, crogloditae 64. 133, toclodytae 31, [£], (tanta 150 A) pernicitatis 82. clidite 100, trogitae 35 tanta pernicitate] tantae pollent] pellent 130, polleant 150 A 2 anle pollent ins. contendunt 141« 64. 71. 74. 93. 99. 100. 105. 108. 112. MQBP. 8. 9. 14. 21. 23. 31. 35. 36. 43. 61. 1 ferrae 13 agitant] agitent 128. 136. 143 feras] ferat 36", ferant 60 , 102. 71,'cogitant 100, sagittant (sagyptant 130) 18. 34. 38. 44. 59. 79. 98. a pedum om. a cursu pedum (pedes 36 , 117 126 130. 148 . 150 A. 155. 156 34. 38. 46. 59. 60. 64. 79. 84')] ipsi cursibus SAP>F. 13. 15. 18. 23. 25 A. 32. ipsi cursibus cursu pe- 81. 102. 126. 128. 130. 133. 148. 150. 150 A. 155. 156, adsequantur] exequantur dum 71. 73. 116. 135, ipsi cursibus pedum 82. 138 126. 128. 130 150. 61, persequantur SA. 13. 15. 25 A. 32. 59. 60. 64. 79. 81. ethiophagi hithio- 150 A. 155. 156, insequantur 34. 138 ichthyofagi] 79, 102. 117, hygiccio- fagi B, ictrophagi 9. 43, hictiogagi 10, i (vel y) ociophagi 81. marinae] phagi 3S 3 non secus om. 61 quam] quoniam 64, ac 138, que 35 14 Solinus. 210

10 Ita exquisito Atlantico mari usque in occasum, etiam Gorgadum 1 vl. 6, 200 56, || meminit insularum. Gorgades insulae, ut accepimus, obversae sunt 2 11 promunturio quod vocamus Hesperu ceras. has incolueruut Gorgones 3

~~~~monstra et sane usque adhuc monstruosa gens habitat. distant a 4 12 continente bidui navigatione. prodidit denique Xenophon Lampsacenus 5~~~~

~~~~[L]MQG(B) SAP et reliqui indicati p. 209.~~~~

~~~~v. 3 Gorgades — 211, 3 corpore compilarunt Capella 6, 702 et lsidorus~~~~

~~~~14, 6, 9.~~~~

maurine 61, maritime 141, marie 92, marene B l nando] nanto 62, na- tando 143, post ualent 36 in mari] in mare 103, miDari 136, in aqua 34. 38. 79. 81. 102. 117. 126. 130. 150 A. 155. 156 ualent] ualeant MQB. 8. 9. 14. 21. 22*>. 31. 35. 43. 58. 74'. 93. 99. 105. 108. 112, ualet 73' 1 ita] itaque 82, in 13 exquisito] exquisita 130, exquisitam 81, exquisitio 61 atlantico] atlantio 35 mari] mare 103, om. 20a in] ad Q. 14. 15. 31. 32. 34. 74. 79. 103. 117. 126. 141, om. SAF. 18. 25 A. 60. 62. 81. 84. 120. 138. 155. 156 occasum] oceanum 38. 82 etiam] et 25 A. 138, eam SA. 13. 15. 32. 60'. 150, causa 116, om. 46. 73 gorgadum] gorgandum 43, gorgadam 82, gorganam 43, grogadum 30, om. 157 2 meminit] menit 35, memini 116, m. xenofon 61, xenofon m. 154, ueniunt B2 gorgades] gargades 82, gogades 13, gorgodes 25 A cum Isidori libris bonis, grogades 36, gorgones 157 insulae post accipimus 150, om. SAF. 15. 18. 23. 32. 34. 59. 60. 64. 79. 82. 102. 117. 126. 128. 130. 150 A. 154. 155. 156 ut om. Q accepimus] [L]MQBP. 9. 10. 14. 17. 20. 21. 22. 23. 28. 31. 33. 34. 35. 36. 38. 46. 58'. 58 A. 59. 61. 69. 71. 2 73. 79. 81. 82. 84 . 92. 93. 98. 99. 102. 103. 105. 108. 112. 116. 117. 126. 128. 135. 136. 141. 143. 151. 152. 154. 157. 158, accipimus GSAF. 7. 8. 15. 18. 25 A. 32. 43. 44. 47. 60. 64. 70. 72. 74. 75. 76. 100. 130. 133. 138. 144. 150. 155. 156 obuersae] obuesae G, oburse 79, obeuerse 58, uersae 18, subuerse 105', aduerse 148 sunt] sed 15 3 uocamus] uocatur 138 hesperu] hesperii F. 13. 14. 15. 23. 25 A. 32. 64. 71. 99. 105. 128. 154, hesperue 31, hesperiie A. 116, experu 36. 98. 130, espereu 58, hesperum 143, hesperus 73, hesperion 157. 158: espera libri Isidori ceras] ceas £».7.47. 70. 72. 74. 75. 76. 98, cas 10. 17. 20. 22. 58^4. 69. 141. 151. 152 et sic ed. Pisaur. a. 1512 in corr., steras 105, strias 46, terras 13. 143, certis 9. 43. 112, ceron 82, curas 157: cerus libri Isidori has] hos 72 incoluerunt] incoluerent 150A, inquo- luerunt G, incolunt 36 gorgones] gargones 135, gorganes 31, grogones 36 4 monstra] tra 10. 22. 58 A, om. 17. 20. 33. 103. 141. 151. 152 usque om. 34. 44. 79. 81. 102. 155. 156 adhuc] adho S' monstruosa] mon- l sturosa S, monstrosa 62°. 157. 158 babitat] habitant S . 143, habitat eas 117. 150A, inhabitat 13 distant] distat 31'. 46. 64. 73'. 116 a om. 8 46 5 continente] continenti 13. 17. 20. 32. 33. 38. 44. 47. 61. 79. 81. 84 . 102. 105. 135. 141. 150 A. 151. 152. 154. 155. 156. 157. 158, continentis 130, continentiae 22. 35 bidui] bidua 17. 20. 22. 33. 58 A. 79. 103. 151. 152, idui Q, nidui 46 nauigatione om. 133 prodidit] prodedit M, perdidit G. 8 (?), prodit 34. 38. 100. 102. 117. 126. 130. 150 A xeuophon] xenofo 100, xeno- a 2 76*. fons F, xenof(tWph) an 7. 59. 76 (?)- 130 , xenofam 35. 70. 72. 92. 93. 105, xenofani 98. 108, xenophati 81. 130', exenofon Q*A. 23. 25 A. 60. 64. 211

permeavisse repertasque ibi pl. 1 Hannoneni Poenorum imperatorem in eas apparuerunt iluas 2 feminas alili pernicitate atque ex omnibus quae spectandae 3 captas tam hirto atque aspero corpore, ut ad argumentum suspenderit, 4 rei duarum cutes miracuh gratia inter donaria Iunonis

~~~~5 quae duravere tisque ad tempora excidii Carthaginensis.~~~~

~~~~[L\MQG(B) SAP et reliqui indicati p. 209.~~~~

20. 22. 58 A. 69. 128, exonofon Q\ pronephon 13, senofon 46, enofa 10. 17. lampsacenus 141. 151. 152, enosa 103 lampsacenus h. p. i. in eas om. 93 38. lapsaceaus (vel lamsacenus)] lanisacenus 28, lamsacenos M, lansacenus 117, lauce- 46. 73. 116. 135. 157, lanscenus 59. 143, lausacenus 112, lasancenus 81, sacenos 61, lampascenus 71, lasascenus 36 2 116. 126 . 133. 1 hannonem] (L). 8. 9. 21. 38. 43. 44. 58. 70. 82. 100. 112. 74«, (h)am- 143. 151. 152, annonem 17. 20. 69. 141. 156. 157. 158, annonam Q. 108. monem MAF. 10. 13. 14. 15. 22. 25 A. 28. 31. 32. 34. 58 A. 60. 72. 73. 99. 2 75. 76. 128. 138. 148. 150. 154, (h)amonem GBP. 7. 23. 35. 46. 64. 71. 74 . 2 hammeno 18. 59, habomonem 135, hanmo- 84 . 92. 98. 105. 136, hamnionem S, 155 et ed. nem61, armono 79, hammeno 33, harmeno 81. 102. 117. 130. 150 A. 126» Pisaur. 1512 in corr., amronem 103, hannibalem 36, amnem 47, inc. ed. Pisaur. poenorum] pe 18. 59. 60«. 79. 81. 102. 130, pem 117. 150 A. 155 et 1 [L]MQGBP et yle- a. 1512 in corr., pem penorum 33, inc. 126 imperatorem] 73». 79. rique cum Plinio, regem SAF. 13. 15. 18. 23. 25 A. 32. 34. 44. 59. 60. 64. 155. 156. 157. 81. 102. 116. 117. 126. 128. 130. 133. 135. 138. 148. 150. 150 A. 154. om. B 158, om. 73» in eas] in ea 13. 32. 143», in meas 73', lineas 100, permeauisse] permeasse 9. 14. 25 A. 43. 58. 71. 112. 116. 157, peruenisse 81, om. promeauisse 15 repertasque] repertusque 31, repertus 25 A. 151 ibi 13. 17. 20. 22. G 13. 81. 136 2 feminas] feminis 10 aliti] alitis 9. 10. 2 141. 151. 152. 158, abti 31. 32. 33. 43. 58 A. 69. 70. 74. 75. 76 . 112. 131. 133. 141. 151. 61 pernicitate] pernicita 35 atque om. 10. 17. 21. 22. 58 A. 103. A. 33. 152 ex] et 59 apparuerunt] apparuerant SAPF. 15. 18. 23. 25 154 captas] 36. 46. 59. 60. 73. 79. 84. 116. 128. 133. 135. 148. 150. 150 A. hinto 10, raptas 81, cepit 25 A 3 tam] tamen 71, eas 9. 43 hirto] (?) 2 151. 152 hyrtu 59, hi (orfj) rco G. 35. 69. 75. 76'. 84 . 100. 103. 141. aspero] exaspero atque] ac 46. 73. 116. 133. 135, quamtf) 13, et 28. 34 25 A. 32. 34. 43. 100, hirsuto 8. 21 ut om. G ad] in 138, om. 9. 13. A, miraculo (post 71. 72. 79. 116 argumentum] miraculum 126. 130. 150 ante spec- spectandae) 102. 117 spectandae] sperandae 73 4 rei) regi G, a 117. 120. tandae 102. 117, om. 59 duarum] dictarum 13, duas 82. 93. 102. miracli mirali 31, 148 cutes] ciues 28, cugargadas 130» miraculi] 10, donaria] donari miraculo 46, miracula 151, mirandi 152 inter] iter 81 32. 130", abnaria 46 iunonis] minonis 82, innois 81, iunoni SA. 13. 15. suspen- 34.60. 64. 79. 150. 154. 157 suspenderit] suspenderet 13. 71, durauere] derint 38. 59. 81. 126. 130. 150 A. 155. 156, suspenderent 14 5 60". 64. 79. 81. dorauere 82, durauerunt 157 ad] in SA. 15. 32. 38. 44. 59. excidii] discidn 102. 117. 126. 130. 138. 150. 150 A. 154. 155. 156. 157. 15S l A. 60. 81. 71 carthaginensis] carthaginiensis B AP. 10. U. 22. 23. 47. 58

~~~~1 117 92 . 99. 128. 150. 157, cartaginis 102. 14* 212~~~~

Gorgadas Hesperidum insulae, sicut Sebosus adfirmat, 1 fl. 6, 201 56, 13 || Ultra dierum quadraginta navigatione in intimos maris sinus recesserunt. 2 accepimus iacere, 3 pl. 6, 202 14 1 Fortunatas insulas certe contra laevam Mauretaniae 15 quas Iuba sub meridie quidem sitas, sed proximas occasui dicit. de 4 pl. 6, 203 || harum nominibus expectari magnum *non miror, sed infra famam 5

~~~~[L]MQG(B) SAP et reliqui indicati p. 209.~~~~

~~~~v. 1 ultra — 2 recesserunt compilavit Capella 6, 702; cf. hidorus 14, 6, 10~~~~

~~~~v. 3 Fortunatas — 4 dicit compilarunt Capella 6, 702 et Isidorus 14, 6, 8.~~~~

a 1 gorgadas] gorgades AF. 18. 25 A. 32. 58. 59. 60. 73. 79. 84 . 116. 128. 138. 143'. 150. 154, gorgados 13. 35. 43. 112, gorgodas 34. 44. 82. 100. 102. 155. 156, gorgonas 64. 157, horgadas M, grogades 36 hesperidum] hespe- rium 43. 112, hesperidium 154, hesperibundum 46, om. 9 insulae (insula 156) 70. 81. sicut] i. sunt 154, i. sunt sicut 43. 112 sebosus] sebossus 58. 59. 150, sebosius 133, sesbosus 100, sesobiu 32, sesobus t3, sedosus 15, sebolus 64 2 dierum] datum 99 quadraginta] c 71 nauigatione] in n. 71, nauigatio Q. 46. 74', nauigantes 102(?). 117 in intimos] intimos (o?n. in) 46. 79- 92, in (om.

intimos) 9. 43. 112, in in [Z], in inti G. 76', in intimi 8. 21. 28. 31. 47. 70. 98, in intima MQB. 7. 10. 14. 20. 22. 35. 58 A. 69. 72. 74. 92. 93. 99. 100. 103. 105. 108. 136. 141. 151. 152 maris] post sinus 71, om. 43 sinus] sinu 98,

silis 135, post recesserunt 84=, oni. 17. 20. 69. 70. 103. 141. 151. 152 deces- serunt] recesserint 135 3 fortunatas] fortunatos F', contuniatas 136, bis 93 insulas (om. 60») certe (cerat 9. 43. 112, om. 10. 38. 154. 157. 158) om. SAF. 13. 15. 18. 25 A. 32.33. 36. 44. 59. 60. 79. 81. 84". 102. 117. 126. 130. 138. 150. 150 A. 155. 156 contra] c (seq. sp. vac.) 126, circa 34. 79, l terra B' laeuam] laeua S, lenam 47. 99, leuem 35. 43. 112, leuom B mauretaniae] MQ, mauritaniae plerique, maturitane 13 post maur. ins. partem 15. 74, insulas 33 accepimus] [LjMQGBP' et reliqui , tradunt SAP*F. 13. 18. 23. 25 A. 31. 32. 34. 38. 44. 46. 59. 60. 64. 71. 73. 79. 81. 82. 102. 117. 126. 128. 130. 133. 135. 138. 150. 150 A. 154. 155. 156. 157. 158 iacere] iacerent 74, iacente 9. 43. 112, latere 13, ante accepimus 14 4 quas] quos 79. 81. 126. 130, nomen F1 iuba] tuba S, iubas 105 sitas] sit 130', satas 36 occasui] occasu 61 dicit] dicat 10, dixit 9. 43. 112, dedit 21, post occasui 73 harum] earum 82. 102. 108. 117. 136. 148, bearum [sic] 31 5 expectari] spectari MQ. 8. 9. 31. 43. 58. 74. 100. 112, sperari 21, expediri 23. 64 non miror] Salmasius, miror [L]QGB'PK 7. 9. 10. 14. 84*. 17. 20. 22. 28. 31. 35. 43. 47. 58 A. 61. 69. 70. 72. 74. 76». 78. 92. 93. 98. l 36. 99. 100. 103. 105. 108. 112. 116. 117. 136. 141. 143. 151. 152, minor B . 44. 58, minor reor M, mirum reor SAF-F. 13. 15. 18. 23. 25 A. 32. 33. 38. 46. 59. 60. 64. 71. 73. 79. 82. 102. 126. 128. 130. 133". 135. 138. 148. 150. 150 A. 154. 155. 156. 157. 158, mirum reorum 81, miror reor 133% magnum 2 in G. 130', reor 34, reor 8. 21, ror 75. 76 sed] si 8 infra] intra 28. 135, insita [L] famam] fama S 213

~~~~PL. 1 vocabuli res est. in prima earum, cui nomen est Embrion, aedificia~~~~

~~~~2 nec sunt nec fuerunt. iuga montium stagnis madescunt. ferulae~~~~

3 surgunt ad arboris magnitudinem: earum quae nigrae sunt, expressae 4 liquorem reddunt amarissimum, quae candidae, aquas revomunt etiam insulam Iunoniam appellari ferunt, 56, 10 l. 6, 204 5 potui accommodatas. || alteram

~~~~[R]CNH (hi quattuor redeunl 2 in cum ferulae) [L]MQG(B) SAP et libri recensit p. 117. "02. v. t in prima — 215, 4 abundantes compilavit Capella 6,~~~~

1 est aute res 46, om. 117 prima] primum 7 earum] harum 13, eorum 151, est 46. 116 est om. 43. 58'. 105. 112 embrion] M in indice 2 (embrion insula), embriona SAF. 13. 15. 18. 25 A. 32. 33. 34. 46. 59. 60. 72 . 2 2 em- 73. 81. 126. 128. 130- 133. 135. 138. 150. 150 A. 155, enbriona P . 148 , bronia 23, hembronia 64, embrionia 38, ebriona 102. 117 et ed. Pisaur. a. 1512 in corr., hebrionia 79, hembronia 64, hebrionia 79, ombrion 44. 156. 157. 158 et sic Plinius (cod. Paris. 6795, ondrion reliqui), membrioua Capella, norion 1 2 nono 72 [L]M (in textu) QGBP et plerique, neruon 36, gnorion 84 , norio 82, 2 aedificia om. 9. 43 2 nec] non 13. 15. 64 . 143. 154 sunt nec (ne 135, iuga ins. om. 61 ') fuerunt (fuere 18. 25 A.)] fuerunt nec sunt 10. 58 A post etiam 17. 20. 22. 33. 69. 103. 138. 151. 152 montium] fontium 34 stagnis] stagnas 58, stagtus 13 madescunt] cum [R]CNH. 4. 11. 12. 24. 26. 30. 41. 42. 48. 51. 52. 53. 54. 62. 63. 66. 78. 83. 84'. 85. 86. 87. 90. 94. 101. 114. 120. 123. 125. 129. 131. 137. 142 Dic. hinc redeuntes (vide supra p. 209, 1), ma- 2 100. descunt (madestam 126. 130, madefecit 81) nam cum 9. 43. 48. 81. 84 . 102. 112. 117. 126. 130, madescunt nam 13, madescunt cum 58, mandescunt 59 post ferulae (fescule 90) ins. ibi SAP*F. 13. 15. 18. 23. 25 A. 32. 33. 34. 2 sargunt 44. 46. 59. 60. 73 . 79. 128. 135. 138. 150. 154. 157. 158 surgunt] 99, 2 excrescunt SAF>F. 15. 18. 23. 25 A. 32. 33. 34. 59. 60. 73 . 79. 128. 138. 150 2 112. 3 arboris] arborum AP . 9. 15. 23. 25 A. 32. 43. 46. 59. 60. 71. 73. 82. 2 128. 133. 135. 138. 150, arborem S. 116, arbores 72 magnitudinem] -ne 36 earum] eorum 4. 12. 30. 36. 42. 48. 51. 52. 53. 54. 66. 69. 85. 86. 87. 90. 94. 101. 129, earumque 43. 112, om. 130' quae] qui 90, quoque 131 nigrae] iure 36, uirgae 149, magnae Dic. liquorem] liquore [R\, ligorem 31. 62, liquorum 41. 51. 54. 87* Dic. 4 reddunt] reddant 35. 108, om. 61 a quae] quamquam 64 candidae] candode 46, candie 61, candidam 125', candidas 74 1 post candidae ins. etiam 17. 20. 22. 33. 103. 151. 152, ins. etiam sunt

1 141 aquas reuomunt (remouunt B . 4. 35. 114, euomunt 38. 155. 156)] 5 2 sucis (suci 79,suscis 59«, sucus F) manant (mananant 73 ) SAP F. 15. 18. 23. 2 1 etiam] 25 A. 32. 59. 60. 73 . 79 . 128. 138. 150, sucos reuomunt 154. 157. 158 1 2 potui] et 71. 116. 148. 150 A, eam 24 , eas 24 . 120, easque 64, om. 33 5 potu 15. 41. 46. 51. 52. 54. 66 accommodatos] accommodatis SAP. 18. 23. 32. 35. 60. 73. 150, accomodas 36, accommodans F, accommodis 25 A, accom- modatissimas 38, atromordatas 46, accommodatos 154. 157. 158 post alteram ins. autem 63, ciuitaB 87 ! iunoniam] tunoniam [R], iunonia 46, iuniam 8, iunomiam 53, iulionam 63, innoui iam 13, ante insulam 8. 21. 31. 38 app. ferunt] fecerunt 61. 112, uolunt 149 214

in qua pauxilla aedes iguobiliter ad culmen fastigata. tertia huic 1 vl. proximat eodem nomine, nuda omnia. quarto loco Capraria appella- 2 56, 17 tur, enormibus lacertis plus quam referta. sequitur Nivaria aere 3

~~~~nebuloso et coacto ac propterea semper nivalis. || deinde Canaria 4 pl. 6, 205~~~~

~~~~[R] (deficit in 4 nebulo)CiV# [L]MQG(B) SAP et libri recensiti p. 117.~~~~

~~~~1 1 in qua] in ea S^. 15. 1S. 23. 32. 33. 59. 60. 128. 138. 154. 157, in 125 , om. Dic. pauxilla] puxilla 35, pausilla 62. 98, panxilla 152, pauxillas 105,~~~~

1 1 paxilla [L]. 14. 26. 53. 54. 81. 92. 99. 112. 114. 123 . 151», paxillam 129 , 2 pauxillae SAP*F. 15. 18. 25 A. 32. 33. 58. 59. 60. 61. 64. 71. 73. 74 . 75. 2 34. 76 . 84. 116. 126. 133. 138. 148. 150. 154. 155. 157. 158 Dic, pausille 21. 2 46. 79. 82. 149, paxillae 23. 78. 117. 128. 129 . 130. 135. 137. 143 aedesl aedis 26. 114 ante ignobiliter ins. et 102. 117. 126. 150 A ignobiliter] 2 humiliter SAP*F. 15. 18. 23. 25 A. 33. 34. 59. 60. 64. 73 . 79. 138. 150. 154. 157 ad culmen (culmo 154) om. 71. 133. 14S 1 fastigata] [R]CNH[L]QG

~~~~(* » » .ta) BPK 4. 8. 11. 12. 13. 14. 20. 21. 30. 31. 41. 42. 47. 48. 51. 52. 53. 1 2 1 125». 54. 58. 63. 74 . 75. 76 . 82. 83. 85. 86. 87. 90. 94 . 99. 100. 101. 112.~~~~

~~~~1 2 131. 143, fastisgata 123», fatigata 24 . 125«, fastigiata 7. 9. 10. 17. 22. 24 . 26. b 1 28.35.36.43.44. 58 A. 62. 92. 93. 94". 98. 103. 105. 108. 114. 123 . 129 . 136.~~~~

~~~~149. 151. 152. 155. 156, fastigiatam Dic. , fastigatae SAP°-F. 15. 18. 25 A. 32. 2 60. 61. 71. 73. 74 . 78. 84. 137. 138. 148. 150. 150A. 158, fatigate 23. 128,~~~~

1 fastigiatae 33. 34. 38. 46. 59. 64. 66. 69. 70. 72. 76 . 79. 81. 102. 116. 117. 120. 2 126. 129 . 130. 133. 135. 141. 154. 157, fastigiatas 142 huic] hinc(?) 12 2 proximat] proxima 38. 78. 102. 130. 155. 156, proxima est 117, proximatur 17. 20. 22. 33. 69. 103. 141. 151, approximatur 152, om. 105 eodem] eadem 86. 129 1 nomine] (h)omine H. 4. 11. 26. 30. 36. 41. 48. 51. 52. 53. 54. 63. 66. 83. 85. 86. 87. 90. 94. 101M?). 114, onime 12, ordine 62. 142, om. in sp. vac. 129 1 nuda omnia (omnis 13S)] omnia nuda 25 A. 93, nuda per omnia 2 2 2 38 quarto Dic. , in hac nuda omnia 14 . 74 . 75. 76 , in qua omnia nuda

~~~~1 (quanto 123 ) loco] quarta 8. 21. 138 capraria] caprariam [R], capracia 58A,~~~~

capria 63, camptia (?) 46, caprarie 157 appellatur] appellata 11, appellator enormis 1 131, appellantur 61, om. 46. 116 3 enormihus] onormibus 61, 83 , e nemoribus 85 lacertis] laceratis [R] plus quam (que 22)] pl. q. aliae Dic. (Paris.), om. 136 referta] referto 35, refreta 61, repleta SAF. 15. 18. 2 23. 25 A. 32. 33 . 34. 59. 60. 128. 138. 150 niuaria] niuariam [R]. 31,

1 uinaria 78, uiniuaria 116, inuaria 52. 54. 66. 136, nuaria Q. 74 , nutaria 34, 1 1 niueuaria 4, intuuaria 73', inniuaria 46, iniuria 130 , niualia 114, nifuria B . 2 1 7. 17. 20. 21. 35. 69. 72. 76. 98. 103. 108. 141. 151. 152 , nefuria 152 aere n. et coacto om. 46 aere] aera 10. 58 A, are 64, a [R]C, post nebuloso

1 1 9. 43. 112, om. 76 4 nebuloso] nebulo [R] hic finiens. 14. 73 . 99, nebulosa 2 64, nebulosorum 7, nobuloso 83, nubuloso 137», nubiloso 13. 74. 75. 76 . 87. 90. 1 130, nubilo 61 et] ac 79, om. 10. 62. 142 coacto] eo acto 18, coacta II . 62. 142 ac] et 11. 131. 141 propterea] praeterea a M semper om. 133 deinde] dein 28 canaria] cenaria 128» 215

duo exhibiti sunt il. 1 repleta canibus forma eminentissimis , unde etiam magna copia, 18 2 Iubae regi. in ea aedificiorum durant vestigia. avium 56, multa nux pinea, larga 3 nemora pomifera, palmeta caryotas feritantia, perhibent etiam expui 19 4 mellatio, amnes siluris piscibus abundantes. monstra illa putredine tabe- 5 in eam undoso mari beluas: deinde cum

~~~~CJSH [L]MQG(B) SAP et libri recensiti p. 117.~~~~

60. 128. 150. 154. 157, 1 repleta] plena SAP\ 15. 25 A. 32. 33. 34. 59. 150 A. 155. post canibus 90 anie canibus ins. est 38. 44. 79. 81. 117. 126. 137. eminentissimis] eminentis- 156 foraa] forma etiam 18. 33. 59. 154. 157 23. 25 A. 32. sima B, excellentissimis 9. 43 unde] und 141, inde SAPF. 15. om. 46. 73. 116 33. 59. 60. 128. 150. 154. 157. 158 etiam] in eam 98, post exhibiti 60, duo ante etiam 34. 38. 44. 81. 117. 126. 130. 151. 155. 156, 21 sunt ante om. 15 exhibiti] excibiti M, exhiti 100, exibita 123, om. l 157. 158, hiat G exhibiti 58, om. AF. 18. 25 A. 32. 59. 60 . 112. 138. 154. 79. 142, post etiam 9. 43. 112 2 iubae regi] r. i. 138, i. r. mauritanie 34. 62. edificatiorum 62 durant] dura in] an 150 A aedificiorum] edifiorum 59, 94. 129 1 magnum 28', M auium] aui 128°, auium ibi 72 magna] magnam , palmeta] palmita C, post copia 13 nemora] nemor 129', memora 35 3 1 94. 101. 129, palmia palmitas B. 4. 12. 30. 36. 42. 48. 53. 63. 83. 84 . 85. 86. et palmea 14". 120«, palme et 62, palmas et 142, palmatas 22". 93, palmas 79, pometa pomata 114 caryotas] atque (?) 46, pomi.a 125 », palmenta 69, 34, 34. 1 carrietas 114, careotas 116, caritas carictas 130 , cariotos B, carioctas 33, in 2 117. 136'. 150 A et ed. Pisaitr. a. iS12 102. 126. 130 , caricas 26. 38. 138» feritantia [L]MQGBP>. corr ficus carictas (caricta 8. 21.) 8. 21. 31, dactilos 1 1 93. 69. 70. 71. 72. 73'. 74 . 76 . 86. 92. 7 8 14 21. 22. 35. 46. 47. 56. 57. 61. Dic. et re- 1 135. 142. 148. 150 A, ferentia CNHSAP'F 105 . 408. 116. 133. 81. 130". pinea] pimea liqui, ferestia 15, sententia 130». nux] rupe mellatio] mellaceo 38. 44. 82. 155. 148. Dic, om. 46 larga] largo 34 4 mella 18". 59. 154. 157. 158. 156, mellatia 126, mellacio 9, mellati (?) 60S et plerique, aranes] amnis M. 99, annes 130, amones 46 siluris] CNMQGBP salubris 7 2 salubres AF. 13. 15. 17. silures 62, silure S, saluris T, sihtros [L], , 69. 71. 72*. 73. 75. 76*. 79. 18. 20. 21*. 23. 25 A. 32. 33. 34. 36. 46. 59. 60. 2 151. 152. 154. 157, solubres 135, siluestris 103. 116. 128. 129. . 138. 141. 150. 2 126. 130, inc. 1 90. 102. 117. 14S . 150 A, siluestres 81. 5. II . 61. 63. 70. 78. el ante mul- 1 (picibus G, om. B) abundantes et suo loco 129 . piscibus perhibetur 130 1 prohibent 59 ta 59 perhibent] perhibunt Q, perhibet 102, , 1 1 loco et exparui 130 , erpui 25 A, el hoc etiam] et 78, etiam et 152 . expui] 1 eamam meam 11. 13. post in eam 82 5 in eam] in eum 18. 154. 157, in 71, 130. 141. 151. 152, ea 123', post 52, merri 61, in ea 17. 20. 22. 33. 59. 69. 103. unda 154. eti'am74, om. 71 undoso] unboso H, undo 18. 59. 60, undorem 105, deinde] dein 28, inari] mali H, mari marinas 63, maris 54 beluas] beuas 62 putredine H. 4. 10. 11. deince 94, denique 93 cum] cunu 35, canum 22, ante 1 A. 62. 63. 66. 83. 84 . 85. 13. 25 A. 26. 30. 36. 41. 42. 48. 51. 52. 53. 54. 58. 58 2 loco NSAF. . 150 A, utroque 86. 87. 94. 102. 117. 123. 129. 131. 138. 142. 148 2 130. 155. 156, Dic. 18. 32. 44. 59. 60 '. 78. 84 . 90. 101. 125. 126. 216

~~~~56, 19 l facta sunt, omnia illic infici taetro odore: ideoque non penitus ad pl. 2 nuncupationem sui congruere insularum qualitatem.~~~~

~~~~CNH [L]MQG(B) SAP et libri recensiti p. 117.~~~~

~~~~monstra] mostra 61, montra 35 putredine] putre 8, post fuerint 63 cabefacta] tafacta 59', tebefacta G. 35. 72, ptabefacta N, tabefacte [L]. 60. 81. 101'. 137, tepefacta 25 A, facta 8~~~~

~~~~1 sunt] fuerint 63, om. 83 illic] illinc 157, post infici 9. 43. 90. 112, 2 om. 4 infici] inficit P. 18. 71. 73. 132. 135, inficiunt 13. 42 . 53. 154, inter-~~~~

~~~~fici 76'. taetro] tetro 130', terro 99, ex 18, post odore 154. 157. odore]~~~~

1 fatore 138, colore 44. 78. 81. 102. 117. 126«. 130. 137. 150 A . 155, calore 156 2 ideoque] ideo 141, bis 9 non om. 130 1 2 sui] suam SAP F. 15. 18. 23. 25 A. 32. 33. 46. 59. 60. 64. 116. 128. 133. 135. 148. 150. 154. 157. 158, om. 22 1 congruere] congrue 13. 41'. 42. 53. 81, congruere aiunt 133 insularum) insulam 42 qualitatem] quasitatem 94, qualiter Dic. ET TERTIAE i CODICVM CLASSIVM SECVNDAE

~~~~2 ADDITAMENTA POTIORA.~~~~

an interpolata Recepimeos etiam ea loco, quae utrum sint auctoris comprehensa Solmi iure dubitari potest. - Cancellis quadratis [} additamentorum verbis sunt vel pro Solinianis substituta ab auctore tantummodo immutatis.

grammatici Polyhistor ab ipso 3 C. (commenta A) luli Solini sive orbis lerrarum et de singulis 4 editus et recognitus. (add. de situ SA) 5 mirabilibus quae in mundo habentur quidam inpatientius 6 Solinus Advento (S. A. om. S). — Quoniam moliebar (-batur S) inter- 7 potius quam studiosius opusculum quod prius in medium dede- & cipere properarunt idque etiamtum inpolitum inponeretur, et nunc exem- 9 runt, quam inchoatae rei summa manus quasi probata circumferunt 10 plaribus corruptis quae damnata sunt referant A), praeteritis quae ad 11 (probata et reum ferant S, prolata et longiore: ne (in pro ne S) 12 incrementum cognitionis accesserunt cura S) spectatus a me liber 13 forte rudis et inperfecta materia velut (ueluti (deferetur S), corpusculum 14 in manus luas (in m. t. om. A) deferretur referendus ad 15 sententia mea digestum ut nosceres misi: primo quod deinde ut scabrae 16 industriam tuam fuit (fuit om. A) tenor dispositionis, editione n adhuc informitatis (informanis S, informationis A) proditio Polyhistor: nam 18 vera extingueretur. erit igitur operi isti titulus rerum memora- 19 quem in exordio designaveram, scilicet Collectanea a S, probauimus A , 20 bilium, cum his quae inprobavimus (bauimus b placuit oblitterari. conlata igitur hac epistula cum 21 reprobauimus A ) habitum 22 ea, quae auspicium scriptionis facit, intellegis eodem te loco

~~~~23 quo eum, cui laboris nostri summam dedicavimus. — SAP~~~~

~~~~LMBAP 1, 21 . . sub laniculo. — 24 ad p. 6, 14: [Numa .] sepultus~~~~

~~~~corda primum ex universa formari 1, 62 25 ad p. 16, 1 : [Convenit inter omnes capitale si (capitalem si A, 26 carne . . . at ex ossibus spinas:] ea propter 218~~~~

~~~~2 si l 2 capitales sed B , cupitales M\ cupitales sed B , capital est si N L*P, l~~~~

~~~~cupitales secundura Z'M') pars alterutra noceatur. — N'LMBAP 2~~~~

~~~~3. 2 ad p. 45, 2: [Planasiam de facie supinitatis] vel Ulixi (Ulixis A) s~~~~

~~~~erroribus [sic uocatam] — AP 4~~~~

~~~~5, 10 adp. 49, 17: de Aetna post antecedant: mirum hoc est: nec illud minus 5~~~~

~~~~2 quod in illa ferventis naturae pervicacia mixtas (N AP, mixtis LMG) 6~~~~

~~~~2 ignis nivibus (ignibus nives A) praefert (praeferit M) et (om. N ) licet 7 vastis exundet incendiis apicis (N*A, aprici LMGP) canitie (canicae M") 8~~~~

~~~~perpetua (N-AP, perpetuo LMG) brumalem detinet faciem: ita invicta 9~~~~

~~~~1 (om. N' ) in utroque violentia nec calor frigore mitigatur nec frigus 10~~~~

~~~~2 calore dissolvitur. — N LMGAP 11~~~~

~~~~8, 6 ad p. 62, 11 in loco de Olympo ex c. 8, 6 translato in c. 9, 9 post 12~~~~

~~~~consecratum : litterae in cinere scriptae ad usque (usque ad A) alteram 13~~~~

~~~~anni caerimoniam permanent. — AP. Cf. c. 11, 33 14~~~~

~~~~2 21, 1 ante p. 99, 3 infamantur (P ) vel p. 99, 4 post aiunt (SA) de Gallorum 15~~~~

~~~~hostiis hnmanis ins. detestabili sacrorum ritu. — SAP* 16~~~~

~~~~2 adp. 99 (uli vide v. I.): [ager Raeticus bonus frugibus] Brigantino lacu 17~~~~

~~~~nobilis: [inde Noricus frigidus et parcius fructuosus], qua subducitur a 18~~~~

~~~~iugis Alpium admodum laetus: [dehinc Pannoniae viro fortes et] solo] 19 plano ubertoque, Dravo Savoque inclutis amnibus circumfluae. — SAP 1 20~~~~

~~~~22,4 ad p. 100, 10 de incolis Hiberniae post ducunt: puerpera si quando 21 marem edidit, primos cihos gladio inponit mariti inque os parvuli summo 22~~~~

~~~~mucrone auspicium alimentorum leuiter infercit (infert A) et gentilibus 23~~~~

votis optat, non aliter quam in bello et inter anna mortem oppetat. 24 5 qui (quod A) student cultui, dentibus (cultu uidentibus 5) mari nantium*) 23 belvarum insigniunt ensium capulos. candicant enim ad eburnam 26 (-neam A) claritatem. nam praecipua viris gloria est in armorum 27 nitclla. — SAP 28

~~~~7 ad p. 100, 13, 14 de incolis Hiberniae: navigant autem (enim A) vi- 29 pl. 4, 1( mineis alveis, quos circumdant ambitiooe tergorum bubulorum (buba- 30~~~~

~~~~lorum A). quantocumque tempore cursus teiiebit, nauigantes (-tis SP) 31 escis (aestis G) abstinent. — LMGSAP 32~~~~

*) cf. 5, 6 p. 49, 3 lect. interpol. Pachynuni thynnis et omnibua mari nan- tibus pisculentissimum. 219

[in qua nestivo solstitio nox] paene 22, 9 1 adp. 102, 1 de Thyle insula: (1,) 2 [nulla]. — MSAP*

Tylen (-lem A, thylen et sic 22, (12) 3 adp. 102, 1—3: a Calidoniae promunturio (nauigatione perfecta pro 4 deinceps F) petentibus bidui navigatio est. inde quinque numero, quarum in- 5 n. est inde SAP) excipiunt Ebudes insulae et lacte vivunt. rex unus est (13) 6 colae nesciunt fruges, piscibus tantum S) sunt, omnes (omnia A) 7 universis, nam quotquot (quot A, qflod a (-uien dividuntur (-dentur A). rex nihil 8 angusta (-tia MF ) interluvie M) 1 (ad uniu. 5) aequitatem (aequitat I ) (14) 9 suum babet, omnia universorum. ad stringibus G) stringilur ac ne ava- 10 certis (cunclis LMFG) legibus (ins. paupertate iustitiam (iustiam G), utpote 11 ritia devertat a vero, discit (aliter e publico. nulla (15) 12 cui nihil sit rei familiaris, verum alitur LMFG) vicissitudines, in quamcunque com- 13 illi femina datur propria, sed per sumit. unde ei nec votum 14 molus sit, usurariam (usuariam malim) secundam (-dum G; inserunt (16) 15 nec (ne P) spes conceditur liberorum. (rationem LMFG) euntibus 16 continenti SP, continentiam A) stationem orch. om. M) ab Ebudibus 17 Orchades praebent. scd Orchades (pr. s. septem dierum totidemque 18 (ebadihus LMF"G) porro sunt (est A) vacant (uocant LM) homine 19 noctium cursu (cursus A) numero tres. (siluis LMGF), tantum 20 (omnes LMFG), non habent (om. LMFG) siiuas cetera (-rae MFG) earum 21 iunceis (unceis G) herbis inhorrescunt. L) et rupes (rupe I) 22 (eorum A) nudae harenae (herbis — harenae om. usque quinque dierum (17) 23 tenent (et r. t. om. P). ab Orchadibus Tylen sed Tyle larga et diutina 24 ac (et quinque SA) noctium nauigatio est. qui illic habitant 25 Pomona (pomana P, pomonam A) copiosa est. pabulis vivunt, dein lacte, 26 (habent S), principio veris inter pecudes conpergunt LMS, conspergunt 27 in (om. F) hiemem conpercunt {sic P, utuntur feminis (seminis 28 FGA) arborum fructus (fructu LMFG). LMF(risingensis Mon. 29 LMFG) vulgo: certum matrimonium nulli. —

~~~~30 6384) GSAP~~~~

~~~~(requiras), nullius (nullus 5) 22, 11 31 ad p. 102, 11 de gagate: si qualitatem 19 32 fere ponderis. — SAP* ( )~~~~

Aristoteles perhibet, soli ex 27, 13 33 adp. 118, 2 de leonibus post tenent: qui, ut SAP. 34 eo genere quod dentatum vocant videntprotinusatquenascuntur. — talia apud Ari- 35 Monuerunt Adolphus Trendelenburg et Valentimis Rose b simiha 36 stotelem non legi, sed contraria de gen. anim. 4, 6 p. 774 15; (coll. 4, 34 et 37 Solinianis reperiri apud Aelianum de nat. anim. 5, 39

~~~~38 Plutarch. qn. conviv. 4, 5, 2) ex Democrito. 220~~~~

~~~~27, 53 ad p. 127, 4: [basilisci reliquias amplo sestertio Pergameni compara- l veruntj et [ut aedem Apellis manu insignem nec araneae intexerent 2~~~~

~~~~nec alites involarent,] cadaver eius reliculo aureo suspensum ibidem 3~~~~

~~~~locaverunt. — SAP i~~~~

~~~~31,5 ad p. 137, 11: [Blemyas,] sed non eos qui vicina Rubro mari in- 5 colunt, [credunt truncos nasci parte qua caput est, os tamen et 6~~~~

~~~~oculos habere in pectore]. — SAP 7~~~~

~~~~32, 25 p. 143, 17 pro ichneumone substituitur: enhydrus (denhydrus A) [con- S spicatur] alterum (inneumonum P 1 genus — SAP1 9 ichneumonum )~~~~

42 ad p. 147, 5 post detinet: condita autem Aiexandria est duodecima 10 2 centesimaque olympiade L. Papirio (spuno ins. LM GP') Sp. f. C. 11 (galo S) Poetelio (petilio LMGAP, paetilio S) consulibus Romanis 12

~~~~haud longe ab ostio fluminis Nili, quod Heracleoticon alii (om. LG), 13~~~~

~~~~alii Canopicon appellant. — LMGSAP: magis est ut sit Solini 14~~~~

~~~~33, 10 ad p. 149, 17 post contrahunt: idem Arabes legunt cinnamum. quod fru- 15 tectum (-to A) situ brevi nascitur, ramo humili et represso, numquam 16~~~~

~~~~ultra duas ulnas altitudinis. quo gracilius provenerit (peru. S), eximium 17~~~~

magis ducitur: quod in crassitudinem extuberatum sit, intitilius habetur 18 (haberetur S). verum legitur per sacerdotes hostiis prius caesis, quae 19 cum litaverint (-runt P), observatur, ut messis nec ortum solis anti- 20 cipet nec egrediatur occasum. quisquis principatum tenet, sarmen- 21 torum strues hasta dividit, quae sacrata est in hoc munus (mununt A), 22

alque ita portio manipulorum Soli dicatur: quae si iuste divisa sit, 23 radiis inflagrata incendium concipit. — SAP. Repetita haec sunt 24 paucis immutatis ex Solini capite de Aethiopia 30, 30. 31. 25

~~~~37, 15 ad p. 159, 11 de aetite: subnexus spem uteri defendit a fluxibus abor- 26 tjvae. — SAP cum Plinio et Prisciano, ut haec magis videantur esse genuina 27~~~~

~~~~39, 1 ad p. 164, 13 de monte Chimaera Lyciae post exhalat: unde fabula 28 triformis monstri in vulgum data est, quod Chimaeram animal puta- 29~~~~

~~~~verunt. — SFP {A deficit) 30~~~~

. edit 31 40, 4 ad p. 1 66, 14: [Alexander Magnus . . natus est] qui oritur, ut Nepos (seditS), M. Fabio Ambusto T.Quintio Capitolino (capitalino P) cos., post 32 Romam conditam anno trecentesimo octogensimo quinto. — 5.4 P 33

~~~~42, 3 ad p. 172, 10 post expulit: [(Hannibal) veneni mali poculo animam ex- 34 pulit] et a Romanis se vinculis morte defendit SAP 35 221~~~~

~~~~similitudinem diverse 50 1 adp. 192, 15: [arbores piperis . . . ad iuniperi 52, 2 fructus edere adseverantj. eorum qui primus erumpit velut corylorum 51~~~~

~~~~3 fimbria, dicitur piper longum (dic. p. 1. om. P)*: qui deinde caducus~~~~

~~~~4 torretur fervido solo, vocamen trahit de colore: at qui (que A) ex ipsa~~~~

~~~~5 arbore stringitur, ut est, album piper dicitur. sed ut piper sola India, ita 52~~~~

~~~~6 et hebenum sola mittit; nec tamen universa, verum exigua sui parte~~~~

~~~~T silvas hoc genus gignit (ducit A). arbor est. plerumque tenuis et fre-~~~~

~~~~8 quentior vimine raro (rario 5), in crassitudinem codicis (caudicis A,~~~~

~~~~9 codis S) extuberata (-tur P), hiulco cortice et admodum reticulato~~~~

~~~~10 dehiscentibus venis, adeo ut per ipsos sinus pars intima vix tenui~~~~

~~~~11 libro contegatur. liguum omne atque mediale (medicale A) eadem 53~~~~

~~~~12 ferme et facie et nitore, qui est in lapide gagate. Indi reges ex eo~~~~

~~~~13 sceptra sumunt et quascumque deorum imagines non nisi ex hebeno~~~~

~~~~14 habent. iidem ferunt materie ista liquorem noxium non contineri~~~~

~~~~15 et quidquid maleficium fuerit, tactu eius averti. hac gratia pocula ex 54~~~~

~~~~16 hebeno habent. ita nihil mirum, si peregre sit in pretio, quod etiam~~~~

~~~~1 17 ipsi quibus provenit honorantur. — SAP~~~~

~~~~18 ad p. 193, 4: [miltit India et calamos odoratos] potentes adversum 52,52~~~~

~~~~19 intestinae aegritudinis incommoda. — SAP 1~~~~

~~~~20 ad p. 198, 5: de incolis Taprobane insulae: [nulli aut ante diem aut~~~~

~~~~21 per diem somnus:] noctis partem quieti destinant (dist- 5), lucis 53, 12~~~~

~~~~22 ortum vigilia antevertunt. — SAP (55)~~~~

~~~~23 ad p. 205, 10: [Babylonia] a (om. P) Samirami (-mide A) condita 56, 1 21 (condi 5) SAP~~~~

*) Quae inseruntur hoc loco in libris SA: quod incorruptum est piper album, quorum cutem rugosam et torridam calor fecerit, errore remanserunt ex primaria

recensione ; nam pro his interpolator substitui iussit ea quae seguuntur. item utramque recensionem contaminatam exhibet P in textu (nam in margine manu aequali perscripta est prior incorrupta) diverse; scilicet secundae inter pars et intima supra v. 10 interponitur pars prioris p. 192, 15 sic: qui pene inmaturi exeunt dicuntur piper longum, qui incorrupti piper album, quorum cutem rugosam et torridam calor fecerit nomen trahunt de colore. hebenum es India Mi- thridatico triumpho. CODICVM HEIDELBERGENSIS SIMILIVMQVE 1 ADDITAMENTA. 2

Iacob pa- 3 11, 18 ad p. 74, 13 post Ogygi: secundum diluvium fuit in Achaia triarche et Ogygy. — Berti. (non Eeid.) ex Isidoro 13, 22, 3. eandem 4 interpolalionem amplificatam habet Palatinus 886, ex quo edidit Stowasses 5 inter- 6 p. 3; incipit primum diluvium . . . ac pelagi, deinde spatio vacuo posito secundum diluvium fovit et aluit. S similiter Barberinianus, 7 sed incipiens a verbis secuudum diluvium. 8

~~~~ydropis morbus 9 22, 10 ad p. 102, 14 de gagate: si beneficium (requiras), illam portantibus beneficium praestat. H. 10~~~~

~~~~est a finibus Egipti- 11 27, 7 ad p. 116, 15 post dabimus: Affricae principium orum, quod est Alexandriae per (cod. p) anticipata deserta. ultimus 12~~~~

autem finis illius Athlans insulesquae occidentales, quas Fortunatas 13 vocant. cuius hae sunt principales provinciae: Libia, Cyrenaica, Penta- 14 et 15 polis, Ethiopia, Tripolitana, Bizancium, Getulia, Katabria, Numidia Mauritania, Sirtes maiores (et Sirtes minores add. Berti.). Flumina prae- 16 cipua Nilum et Malvam. Montes praecipuos asperum Athlans et Astrixum, 17 18 qui dividit inter vivamterrametharenasiacentes. Hexlsidoro 14,5,3s2.

~~~~estq uidem parvum, 19 25 ad p. 121, 12 post pronuntiaverunt de hyaena: sed rusticum animal, nocte sepulchra perfodiens et cadaveribus vescens 20 mortuorum. H. 2l~~~~

totam transversi plagam orientis 22 39, 2 post visentibus p. 165, 5 : nam Asia per Par- 23 extenditur. cuiushae sunt principales provinciae: Archadia, India, Cappadocia, Palaestina, Arme- 24 sia, Siria, Persida, Media, Mesopotamia, Continet Colpos, 25 nia,Cilicia, Faenicia, Chaldea, Isauria, Aegiptus et Libia. Albanos, Partos, Sirtas et Hircanos. Precipuos habet montes Taurum, 26 Tigrim, Eufraten, 27 Olimpum et Caucasum. Flumina praecipua Indum, 28 Idaspen, Ganges et Tanaim. H ex Isidoro potissimum 14, 3, 6 sq.

~~~~mari porrecta] usque ad ortum 29 52, 1 ad p. 183, 9 de India: [a meridiano pervenit. H ex 30 solis et a septemtrione usque ad montem Caucasum 31 Isidoro 14, 3, 5. RVBRICAE').~~~~

~~~~(om. S) a de origine urbis Romae~~~~

~~~~6 et [de LM\ teraporibus eius~~~~

~~~~c de diebus intercalaribus d de homine (de genitura hominis AP)~~~~

~~~~e [et his quae memorabilia in hominibus (homine A, his LM) fuerunt~~~~

~~~~(-rint M) AP et ante d LM] f de alectorio (alectoria P) lapide a [de NSA] Italia~~~~

~~~~b in ea de boa (boo JV, bo SP) angue~~~~

~~~~c de lupis d de lyncibus~~~~

e de lyncurio (lincurio RMA, lingorio N, lingurio LP, lygurio C, ligurio HG) Iapide f de mutis cicadibus (cicadis LMGP) (hoc loco RCHS, post i LMGAP) g de curallio (corallio RCN, curalio M) lapide (1. c. AP) h de gemma syrtite (sirtice R, syruce P)

~~~~i de Veientana (uegentana NGP, uengentana S, ueienta H, ualen- tana M) gemma k de Diomedis avibus o (om. S) Corsica b in ea (in ea om. S) de catochite (athochite P) lapide a [de LG] Sardinia~~~~

~~~~6 in ea de solifuga~~~~

~~~~c et herba [quae LMGP] sardonia (sardinia LMG) [dicitur LMGP]~~~~

~~~~a Sicilia~~~~

~~~~b in ea memorabilia soli (solis RC) et aquarum~~~~

~~~~c item de achate lapide a Vulcaniae insulae a Europae sinus tertius~~~~

~~~~6 in eo (ea S, meo H) de Graeciae (greticae H) locorum (1. gr. AP) admirabilibus~~~~

~~~~c de fluminibus et (de LMGP) fontibus~~~~

~~~~ii deinceps no/tiinantur 1) [ ] comprehunduntur quae addunt codices qui 224~~~~

~~~~d de merulis (ordinant sic: f. d. g. e RCNHS)~~~~

e de perdicibus f de lapide galactite (calactitae H, galatite G, galatice LM, galactide P, galatiae S) g de lapide asbesto (abesto HLM, abesio G) h [de Arione hic LGPMA, post b in ea S) non 8 (deficit A) a [de LGM} Thessalia (thesalia RLG, thessala et macedonia, omittens infra 9a macedonia, P)

~~~~b de monte Olympo (post Ih LMGP, om. SP)~~~~

~~~~c de oculo Philippi [Macedonis et insignibus LMGP, regis RCN, regis dampnato H] (post Ih 86 LMGP; hoc quoque loco post 8a P)~~~~

~~~~9 (ante 9, 2 P, a Macedonia~~~~

~~~~deficit A) b cum regibus~~~~

~~~~c [et natura Olympi montis SP]~~~~

~~~~d et lapide paeanite (1. paenitae G, p. 1. H) 10 a Thracia 6 cum moribus gentium~~~~

c in ea de gruibus d [de Bizantio RNH et post f A, de bithantio C] e de hirundinibus f [de isthmo SPA] 11 (om. S) a clarae insulae (de clara insula LMG) [b et in insulis clara adiunctis rubricis 11,3—11,19 AP]

~~~~11, 3 (om. G a Crela [in creta supra AP) ethoclocoA) b (om. S) in ea herba alimos (RCNHLMP et supra AP)~~~~

~~~~c (om. S) falangium animal (RCN, f. aranea H, in ea phalangio~~~~

animal LM ante b, animal falangium supra A, animal falangios supra, animal sfalangios hic P) d lapis Idaeus dactylus (dactibus C) 11, 5 (om. a Carystos (in caristo supra A) hoc loco A) b (om. S) [et P] in ea carbasum (item carbasum post c supra AP)

~~~~c et Carystiae (carritiae L, garistiae M) aves (in ea de carisciis auibus~~~~

~~~~S, auis caristia supra A, aues caristiae supra P) delo tempora 11, n a [chios delos in ea de temporibus diluniorum P, m diluuiorum supra AP]~~~~

~~~~11, 19 (om. S a (om. supra AP) Ortygia A, et aues cotur- et hoc loco A) b (om. H) in ea coturnices (aues coturnices supra nices supra P)~~~~

~~~~11, 24 a [de LMG] Euboea (eobiata M)~~~~

~~~~[6 sequentia 11,26—11,32 hoc loco SAP] 5~~~~

~~~~225~~~~

~~~~naxosineal.sar- 11, 26 (om. a Paros paros in ea l.s. NLGM, paros et hoc loco A) b [et Naxos] da (sartlamus R) RC, paraos in ea 1. s. poros~~~~

~~~~c in ea lapis sarda et naxos H, paros et 1. s. naxos supra SAP~~~~

~~~~Ll, 30 {om. MS a Icaros~~~~

~~~~et hoc loco A) b (om. AP) Pythagoras philosophus supraSAP] 11, 32 a [Lemnos ante lemniiS, MelosCarpathus RodosLemnos L2 a Hellespontus 6 Propontis~~~~

~~~~c Bosporos (bosforus HA)~~~~

~~~~d in his (uis C) de delphinis~~~~

~~~~e de thynnis~~~~

~~~~[3 a [Ponticae H] flumen Histrum b fiber Ponticus~~~~

e gemma (gemmae H) Pontica (om. H) 14 (pro textu a amnis Hypanis (hyspanis SA) LMG) b et fons Exampaeus (exampaeius LP) eo 15 a (post f H, om. A) de flumine Boryslhene (borystenes M) [et in piscibus SP]

~~~~b de natura canum (in his de n. c. post c SAP)~~~~

~~~~c gentis (gentes JV, genti C) scytharum (scythicarum gentium SAP) varia miracula d de lapide smaragdo (de zmaragdo lap. SA)~~~~

~~~~e de lapide cyaneo (1. coeaneo SP, coeano 1. i, 1. cyanea H)~~~~

~~~~f [et N]~~~~

~~~~19, 1 a de Arimphaeis 6 et aliis Scytharum gentibus~~~~

~~~~c item (om. SAP) de tigribus (trigibus H, tygridibus AP) d de pantheris~~~~

~~~~e [et N] de pardis 17 a unde mediterranea (mediterra R) maria oriantur (oriuntur H) a de insulis Scythicis (scythis M)~~~~

~~~~[b sequentia 19, 2. 9 adiungunt S.iP] a de Oceano septentrionali~~~~

~~~~b (om. N) et [de LMGP] itinere Indico RCULMG et hic P, de spatiis inter Scythas (scythieis S) et ludos supra SAP~~~~

~~~~[c de formis hominum supra SAP] a (om. supra A) de ceruis~~~~

~~~~6 et (de supra SAP) (ragelaphis (tragelupis R)~~~~

~~~~Solinus 1 226~~~~

~~~~20 a Gerruania b in ea (in ea om. R) de avibus Hereyniis (ercinis R, herquiniis H, hercuniis SAP) c de uisoutibus (bisontibus RH, uesontibus G, uisautibus L) d de uris (ursis R)~~~~

~~~~e de alce~~~~

~~~~/' itein de alce Gangaviae (-uiane R) insulae (-la P)~~~~

~~~~y de sucino~~~~

~~~~h de lapide gallaico (g. 1. 5, gallico 1. A, 1. gallacio LM)~~~~

~~~~i de ceraunio (ceronio LM) albo (lapide A) 21 a [de LMGP] Gallia b [de herba Pontica RCNH\~~~~

~~~~c [et ex ea ilinerariuni SAP] d [ilem de oleo Medico SAP] 22 a Brilannia b in ea de lapide gagate~~~~

~~~~c [et de gentibus barbaris insulisque circa eani claris SAP]~~~~

~~~~23 (i Hispania~~~~

~~~~b in ea (in ea om. RCS) de ceraunio (ceraeunio S, cauuraunio //) rubente (rubro SAP)~~~~

~~~~c de Gaditano freto et mediterraneo mari (et med. m. om. N, mari om. H) d de oceano 24 a Libya 6 horti Hesperiduni~~~~

~~~~c mous Atlans (atlas P, athalans M)~~~~

~~~~25 a Mauretauia {sic RN, -ritania plerique, -ritaui A) b in ea de elephantis (elesphantis M)~~~~

~~~~c de (et RCHS) pugna eorum et draconuni d (om. MSA) uude cinnabarim (-berini LG) 26 a Numidia~~~~

~~~~6 in ea de ursis (urbis M) 27 a [de R) Africa (-cam LMG)~~~~

~~~~b cum Gyrenaica regione~~~~

~~~~c iu ea de leonibus (d. 1. bis C) d de leontophona (leontelbna S)~~~~

~~~~e de hyaeua hyena f de lapide (pyde R, py C) hyaenia (yena R, ena C, NLGM, hyaeuio SAP) g de corocotta (corocota LM, corococta P, corcolia 5, corocotia N, corocotica A, crocote H) 227~~~~

~~~~h de onagris~~~~

~~~~i de [diuersis 11] serpentibus~~~~

* de gemraa heliotropio (heliotorpio S, helyotropia A, heliotrochio LM) l de psyllis (syllis M)

~~~~m de lapide Nassamonite (nasam. lap. SA) n de lapide cornu Hammonis (c. hamnonis R, c. amnonis C, c. ammonii P\ ammonis cornu H) de arbore melopo (melopeo RC)~~~~

p de lasere (lacte SA, om. P<) [sirpicio S, scirpicio P, syrpeo A] q de serpente [de G] basilisco r (om. P) de genere simiarum s [de Garamanticis pecoribus LMG] t [de circopeticis RCNH] u [de (om. H) cinocephalis RCNH] v [de (om. H) spingis (sflngis H) RCNH] tv [de (om. H) satiriscis (satyris H) RCNH] 28 a [de H] Nassamonibus gentes flnitimae RCNHLMG, gens Amantum et Asbitarum (aspitarum S) SAP 29 a Garamantum (car- RC) oppidum (tons SAP) b [et iter Garamanticum (gamanticum P) SAP] c [item pecora Garamantica SAP]

~~~~d [et natura (-rac A) insulae Gauloes (-leos 5) SAP] 30 a Aethiopes~~~~

b in quorum gentibus varia miracula RCHLMG, et (om. S) in eorum locis ac gentibus mira SAP c ibidem (in ea idem M, om. SA) de draconibus d de dracontia (-tio LMGA et in fine C< , corcontia N) lapide (re-

~~petit post t C) e de camelopardali (-lo HSAP, gamelopardali M) f de ceffis (cesfis //) g de rhinocerote (-ceronte RCN, -ceron LMG) h de catoblepa (-blefa LMG) i de formicis (formices N) Aethiopicis~~

~~~~k du l lycaone (lucaone RC )~~~~

~~~~1 (om. M) de parandro (parando H, paparandro L, paparando G) m de lupis Aethiopicis~~~~

** de hystrice (de strice //, de histriae P, de historice L) o (post p S) de ave (auo G) pegaso p de ave tragopane

~~~~q (om. SAP loco translato ad c. 33) de cinnamo (-momo //) 15* 228~~~~

~~~~r de hyacintho (iacito C) lapide~~~~

~~~~s (om. S) de chrysopraso (chrisoprasso C, chrisopasso R, chyrso-~~~~

~~~~paso JV, chrisopaso M, crisoptasio H, chrisotapso AP) lapide (om. P)~~~~

~~~~t de haematite (ematite H, emanlite M) lapide (1. h. SA) 31 a mira (om. SAP) de intimis (om. RC) gentibus Libyae b de lapide hexecontalitho (-lintho C, eysecontalitho G) 82 a Aegyptus~~~~

~~~~b in ea de origine et [de LMGP] natura Nili (lini R, inc. C")~~~~

~~~~c de tauro (boue LG, bobe M) Apide (lapide CSP) d de (om. LG) crocodillo (-drillo HA)~~~~

~~~~e [de slrophilis H] S) f (om. LMGP) de delphino (-ne g de scinco (scineo LG) h de hippopotamo (-tamio S, ippotamo H. hyppotamio AP)~~~~

~~~~i de ave ibide (RCSA, ibidem P, ibicae H, ibi LMG)~~~~

~~~~k de (et RCNHSAP) serpentibus Arabicis (arabiles LMG)~~~~

~~~~l de ficu (fia G) Aegyptia m de palma Aegyptia (om. RCNH) n de disciplina (-nis SA) Aegyptiorum~~~~

~~o et de (om. SA) urbibus inclilis p (om. MP) de pyramidibus 33 a Arabia 6 in ea mira de fontibus (populo H\ po- c de moribus (nemoribus S) et habitu populorum puli CNH*) d de Eulaeo (euleuo S) flumine~~

~~~~e de ture de gemma Arabica LMGSAP] f [hic LMG, postp SAP) g de myrrha (murra RN)~~~~

~~~~h [de cinnamo SAP; vide supra c. 30 q)~~~~

~~~~i de phoenice (phonicae M) ave k de cinnamolgis (cynamolgis RCNH, cinomolgis SAP) avibus~~~~

l de gemma sardonyche m de lapide molochite (molocide G, molichite N) n de iride (tride S) lapide (om. S) androdamante (andradomante C, andra- o (post p et f SA, om. P) de dante R, andramante NH, antradamante LMG, andromante 54) lapide (om. H) paederote p (j>ost n S) de (om. S) lapide 229

~~~~34 a regio Ostracine (-gine LMG)~~~~

~~~~1 b loppe (iope LMG, iore S, i 4 ) oppidum~~~~

~~~~c Andromedae vincula 35 a de (om. SA) ludaea~~~~

~~~~b in ea de asphaltite (affaltide //, asfaltu A) lacu (luga S)~~~~

c de balsamo (basamo M) arbore (aarbone N, om. SA) d de gente Essenorum (hesserinorum P) 36 a de Scythopoli oppido 2 Cassio [in Seleucia 6 de monte LMGP ] 37 a de fluminibus (flumine P) a b de (om. HSAP) Tigride (tygri AP, tigre S) et (om. H ) Euphrate

~~~~c [item SA] de [quibusdam //] lapidibus~~~~

~~~~d [de // /m'c et deinceps] zmilanthide (-thede RNLG, -te H)~~~~

~~~~e sagada (agada CiN, egeda /S, sagda 54, sagoa P) f myrrhite (mirchie A, myrthae LM) g mithridace (-date RCNHLM, -datade G) h tecolitho (tegolitho RCNHLMG, degolitho S, thogolito A)~~~~

~~~~i hammochryso (hammochrysso N, hammochriso 5, thammochriso~~~~

~~~~LM, et hammocriso G)~~~~

~~~~k aetite (actite L)~~~~

~~~~l pyrite mchalazia (chalatia RC, chalazim M, calazim L, calazias G) n echite (echidnes RC, ecnidnes N, ecithne H, echinides S, echinide A, aetite LM) o dionysiade (-sia HA)~~~~

~~~~p glossopetra (glosopetra A)~~~~

~~~~q gemma solis (s. g. RCNH) r crine (-nes NSA, -nis H) Veneris~~~~

~~~~s selenite~~~~

~~~~t meconite (miconite MG) u myrmecite v chalcophtongo (S, calcophtongo 1, chalcofthongo CN, calchofongo LMG, calpothongo P, chalcophithongo C, chalcosithongo R,~~~~

calcofane //) w (om. S) siderite x (om. S) phlogite (flongite AP) anthragide RC, athracite N, y (om. S) anthracite (ant(h)rachiade LGM, cantrachite H, antracia P) z (om. S) enhydro (enhygro SA, enigro iV, enigra RC, honhydro /', encidro H, enhigro M, enchigro L) 230

~~~~38 a Cilicia b in ea Cydnus (cydinus H) amnis c antrum Corycium (coricinum G, coricum H) d mons Taurus 39 (deficitA) a de (om. SP) Lycia~~~~

~~~~b (om. H) in ea (in ea om. RCN) mons Chimaera (m. ch. pro textu RCN) 40 (deficitA) a Asia~~~~

~~~~b Phrygia~~~~

~~~~c (om. RCNH) Lydia d (om. H) Teuthrania (tenthrania RCN) e in his de urbe Epheso f de monte Mimante (mimanta RNM, minanta HLG, minante P, om. S)~~~~

~~~~g (om. RCH) de inlustribus (insulis tribus 5) viris~~~~

~~~~h de Homeri (omero H) et Hesiodi (hesiodde M, heosidi C, eodi R, aethesio H) temporihus (om. H)~~~~

~~~~i (jtost e RCNH) de animali (-lis M) bonnaco (bunnaco RCLMG)~~~~

~~~~k de sepulcris (sulphuris S) Aiacis (maiacis N, aicis R) et Memnonis (mennonis H)~~~~

l de Memnoniis (memnonis CNM, mennoniis H, memniis P, de m. om. L) avibus m de chamaeleonte verme n de ciconia ave (de ciconiis SP) o (om. P) dc origine Galatarum (galactarum N) 41 a [Galatia AP] 42 a [in C} Bithynia

b in ea Haimibalis exitus [et sepulcrum SAP] 43 a ora Pontica RCNHLMGB, Aconae (-nie S) portus SAP b [et Acherusius (achaierusius S) specus SAP] 44 a (om. P) Paphlagonia b [et Venetorum origo SA] 45 a Cappadocia b in ea de equis 46 a Assyria

~~~~[6 cum Media SAP]~~~~

~~~~c in ea (liis SAP) de unguentorum origine~~~~

~~~~d [et 11] de arbore Medica 47 a portae Caspiae 48 a Direum locus (locis C") 231~~~~

~~~~6 Margine regio~~~~

~~~~c [et in ea oppida SAP]~~~~

~~~~49 (i gentes (gens/?A7/) circa (-cum SP) Oxum (oxium//, moxumS) amnem~~~~

~~~~b terminus itinerum (om. AP) Liberi patris (itinerum 1. p. R,~~~~

~~~~itineris 1. p. N, 1. p. itineris H) et Herculis~~~~

~~~~c [item regiones cum gentibus SAP] d [simul SAP] de camelorum natura~~~~

~~~~50 (post p. 182, 9 a Seres~~~~

~~~~Orientem P, def. M) b item Sericum [vellus SAP] 51 (def.M) a gens Attacorum (attagorum RCNHL, attogorum G, atacorum P) 52 (def. M a India~~~~

~~~~usque ad t) b [et RCH] in ea de ritu hominum et qualitate~~~~

~~~~c de caeli (caelis N) clementia~~~~

d et (de SA) natura soli (solis RCNHA) e (post f NH) de serpentibus Indicis f de leucocrota (leucocroata I, leucocroala G, leucocarda A, leucrocota [R]CFi) bestia g de eale (alae P, aele LG, aete A) bestia

~~~~/; de tauris (taure S) lndicis~~~~

~~~~i de mantichora bestia k de bubulis (bulis G, bubus RNHSA) Indicis~~~~

i! de monocerote (monoceronte CN, monecerote G) bestia m de anguillis Gangeticis (A, angeticis 5. gangelicis LG, ganieticis R b C, gageticisiV, gaieticis R", gangicis H, cangesticis P) n (om. P) de Gangeticis (ganieticis RC, gangicis H, de g. om. S) vermibus (ueroribus H") o de ballena (-nis H) Indica (-cis H) b p de physetere (fysitere LGP, fusitcre N, flsitere R C, fitere R", fusiteris H)

~~~~q de ave (de a. om. G) psittaco (syptaco G) r de Indicis lucis (om. G)~~~~

~~~~s de flcu Indica~~~~

~~~~t de lndicis harundinibus~~~~

~~~~u de arboribus iu insula (insulae P, insula om. S, de arb. tylae~~~~

~~~~insulae //) Indiae (india LMGP) nascentibus (om. H)~~~~

~~~~v de piperis (-reis //) arbore (-ribus //) w de hebeno (hebone S) x (om. MSAP) de calamo odorato y de adamante lapide (om. LMGP) 232~~~~

~~~~z (om. SA) de magnete (-la R) lapide (om. II)~~~~

~~~~aa (om. SA) de lychnite (lugnite RC, lygnhite N, lichite LG, licite~~~~

~~~~P) lapide (om. II) bb de beryllo (berullo RN) lapide (om. HS)~~~~

~~~~cc (post dd P, om. H) de chrysoberyllo (-berilio RC) lapide~~~~

~~~~dd de chrysopraso (chrysoprasso N, crysoprasso P, grisopraso C, chri-~~~~

~~~~praso R, crisopasso //) lapide (om. H) ee de hyacinthizonte (hyacizonte RCN, hiaciszonte M, iaciszante P\~~~~

~~~~iaciszonte P\ hiaciszonte L, hiachiszonte G, iacinctizonte //, iacinthisonte A) lapide~~~~

~~~~53 a Taprobane (-baine S, -bana //) [insula //]~~~~

~~~~b in ea de qualilate hominum et moribus (et m. om. SAP) c de (et G) sideribus caeli (om. CAP) eius (om. SAP)~~~~

~~~~d (post e SAP) de navigationibus RCNHMG, et navigationis disciplina 5.4 P e de qualitate (natura SAP) maris (moris RC)~~~~

~~~~[f de testudinum magnitudine SA P\ g de margaritis (-to SAP)~~~~

54, 1 (ont. G) a itinerarium (itinerium //) Indicum (om. S) b [rubr. 54, 12 adiungunt SaP\ 54, 12 (om. hoc a sinus Persicus et Arabicus Joco SAP) b (om. HMG) Azanium (azonium N, supra azzantum SA, atanium P) mare c (om. HMG) Persis

55 a Parthia (barthia //) b [et circa Parthiam regiones SAP\ c [item Cyri (cyre P) sepulchrum SAP\ 56 a Babylon (SAP, babylonia N, babillonie [R\, babiloniae CHMG) b [dein SA, deinde P] recursus ad oceanum Atlanticum

~~~~c (om. H) in quo Hesperidum insulae (experidum ins. .1/, in quo insulae gorgades hesperides SAP) d (om. H) Fortunatae~~~~

~~~~e (propter SAP vide c, om. II) item insulae (-la G) Gorgades SOLINI QVAE DICVNTVR PONTICA.~~~~

~~~~Reperiuntur versus liexametri viginti duo Solini collectaneis tam-~~~~

~~~~((iiam pars eorum esscnt subiuncti in codicibus quibusdain, qui sunt A = Parisinus 6831 saec. X B = Parisinus 6810 saec. X Autunensis n. 39 saec. XI, descriptus ut videtur ex B~~~~

C = Parisinus 4873 + 8319 f. 39 saec. XI/XII; scilicet remanserunt in illo (C) v. 1-— 5 iusto ordine perscripti, omnes, sed transpositi leguntur in folio inde exsecto iam inserto codici n. 8319 (C in v. 1 — 5, deinde C), ut observavit Max. Bonnet in annalibus Fleckeiseni vol. 115

(1877) p. 272. contulit Parisinum 8319 Baehrens poet. Lat. inin. vol. 3 p. 172. D = Vaticanus reginae n. 1478 saec. XV praecedenti simillimus E = Casinati nostro adiunctum folium continens Solini verba extrema cum subscriptione Iulii Solini collectio rerum memorabilium ex- plkit subiuncto carmine eo de quo agimus. superesse folium ex codice classis secundae inde colligitur, quod p. 215, 3 ibi est feritantia, cum ferentia scribant classes prima et tertia.

M = Ambrosiamis C 246 inf., unde cainien mihi exscripsit Helm. Ex his libris Par. 6831 praescribit uersus peracti operis, Par. 6S10 et Casinas inscriptione carent, Vaticano reginae 1478 praescribitur: item

~~~~Gai Iulii Solini siue garamanti ponticon, Paiisino 4873: item C. Iulii Solini voliistor ponticon. ex editoribus, de quibus videndus Wernsdorfius~~~~

(poet. Lat. min. 1, 153), Pithoeus omuino usus est libro hodie Valicano. Salmasius cum carmen afferat sicut repperit 'in exemplari regio vetus- tissimo ad finem Solini', intellegit sine dubio optimum regium suum sive Parisinum 6810, sed quod ait ibi praescribi incipil eiusdem ponticou erratum est videturque memoria lapsus confudisse Parisinos 4873 et 6810.

~~~~ne credas ea propter quod in Parisino 6831 versus lii paginam liniunt~~~~

~~~~desecto folio proxime secuto, ex hoc pendere codices reliquos, id eo re-~~~~

~~~~futatur, quod carmen in codice 6810 proponitur Ionge emendatius neque iis emendationibus petitis ex coniectura. iam cum duo vetusti libri 234~~~~

carmen hoc ad Solinum quidem adiungant, sed nequaquam ei tribuant, confirmatur omnino, quod dudum intellexit Wernsdorfius, casu tantum id ad Collectanea adhaesisse neque ullam fidem habendam esse confictae inscriptioni librorum recentiorum. immo exordium est halieuticorum nescio cuius poelae splendidum sane ct omnino supra ingenium minime iageniosi hominis Solini eminens. nihilo minus placuit carmina haec Solinianis subiungere cum illorum Iibrorum varia lectione.

~~~~Tethya marmoreo fecundam pandere ponto et salis aequoreas spirantis molle catervas quaeque sub aestifluis Tbetis umida continet antris~~~~

coeptantem, Venus alma, fove. quae semine caeli 5 parturiente salo divini germinis aestu, spumea purpureis dum sanguinat unda profundis, nasceris e pelago placido dea prosata mundo. nam cum prima foret rebus natura creandis

~~~~in foedus conexa suum, ne staret inerti~~~~

~~~~10 machina mole vacans, tibi primum candidus aether astrigeram faciem nitido gemmavit Olympo. te fecunda sinu Tellus amplexa resedit~~~~

~~~~ponderibus librata suis, elementaque iussa aetbereas servare vices. tu fetibus auges~~~~

~~~~15 cuucta suis: tolus pariter tibi parturit orbis. quare, diva, precor, quoniam tua munera parvo~~~~

~~~~Vv. recte ordinant BC'D31,sic: 1. 2. 13. 3. 14. 4. 15. 5. 16. 6. .17. 7. 18. 8. 19. 9. 20. 10. 21. 11. 22. 12 AC-E~~~~

1 tethia C'--, titbya fecundani] fecit clam A, fecit B, tithia AEM, ticea D || doa Cl-a pondere 2 aequorea Baehrens || A equoreus A ; aequorei Pithoeus, || spiratis libri. B || mole ' Recte Pithoeus salis aequorei spirantis mole catervae.

sal aequoreus Lucrelii est et Ovidii. spirantes catervae pisces sunt, cf. Auso- nius Mosell. 96: spirantum ex numero ibidemque v. 84: dissere caeruleo fiui- tantes amne catervas.' 3 aestifiuo corr. in aestifluiis thetis om. L. Traube. C || C 4 coeptautem uenus] BD, ceptante menus A, ceptante meniis CU "M, coep- U taute mediis E quae om. -E3I \\ somine A, femine i> 5 parturientes EM || AC

6 spumamil/— purpurei d. s. u. profundi Lindenbrog 8 creandis] coniecit, non legit Salmasius, ferundis Buchrens, profundis libri 7 deo 31 9 in foedus] insidiis A, in fidus cauans ACE, danans M\\ candidus] CEM || ineria EM 10 candidit coni. aer 11 astrigeram AC, canduit E (ut Baehrens), candit M \\ D faciem] astrictam faciem E, astitam faciem 31, astrigera et facies Baehrens 12 secunda reerlit 13 librata] fundata BD, idem hemistichium ex EM || D Ovidio metam. attulit Burmann. iussa] uisa ACE31 14 aetherias BVD, 1,12 || Barth libri aeternas || ausens 235

~~~~ausus calle sequor, vitreo de gurgite vultus dextia prome pios et numine laeta sereno Pierias age pande vias. da Neiea molli~~~~

~~~~20 pacatum gaudere freto votisque litata~~~~

~~~~fac saltem primas pelagi libemus hareuas. vos quoque, qui resono colitis cava Tempea coetu~~~~

17 calles (cales M) equo ruit hinc de AEM 1S dextera libri 19 pieiias] uerea D, aerea E, tarea M 20 gaudere] can praetereas da] cla AC || E (?) M || cana M tempea] tem- dere Baehrens 22 qui] quae Buecheler \\ reseno M || || pora coetu] cytu ABCD, cythi EM D || NORWEGIANA.

Luedicke uber ztvei Habent quae sequuntur libri duo Solini Havniensis n.443 (inde Leidensis yossianus mchtige Handschriften des Solinus Bremen 1866 p. 4) et utroque partem repetiverunt Muellenhoft et Q. 56 (inde Pertz Archiv 6, 887); ex Scherer Denkmaler ed. 2 p. 390.

In hac Noruueghe (orwege I, c add. miniator) halilande (haliande L). festum sancti Iohannis baptistae terra lucet sol XV diebus continue ante similiter ante natale (-lem L) el post et quindecim diebus post et luna quaedam pars Moref (mores I) natale (-lem I) domini. Scolia. huius (hiis I) mos inolevit, ut dum vocatur, ubi sunt Christiani quidem, sed his vel (in ins. L) moritur , in campo aliquis popularium et ignobilium ibi dives fuerit, saxum ad collum ems platea insepultus relinquitur. si vero (dimergunt H). si autem (uero L) ligant (legant H) et in mare demergunt quasi (tamquam L) in eculeo ex- nobilis fuerit, ad arborem illum (om. L) Goutlande. Swetide tensum devinciunt ibique computrescere sinunt. partim se Christianos esse (swetyde I). Grenelande. cuius terrae populi confessione et sine babtismate, partim dicunt, sine flde quidem et sine el Martem colunt. Yslande vero cum similiter sint Christiani, Iovem (m. gl. in h. i. I) insimul (ysland H). in hac insula marina glacies quasi lignum ardet (ardescit L). hi collisa se ipsam accendit et accensa Christiani, sed in hieme de subterra- (hic I) quoque sunt boni (b. s. L) L) prae nimio frigore exire non neis (subleriaues L) specubus (suis ins. algore exuruntur, ut quasi leprosi glis- audent. si enim exierint, tanto forte quivis (om. L) na- cente (glaciente I) tumore decolorentur. si nasum aveliunt sum emuugant, cum ipsa emunctione tolum (om. L) Yrland in regale (yrlande in ze- et (au. et om. L) avulsum abiciunt. (xl I) insulae, quae inhabitantur, gale I). ad hanc appendent XLlll Nessunt (nesum L). Man. Aerregweite (aerregunthe I). Kentir (kentyre L). INDEX AUCTORUM A SOLINO LAUDATORUM.

~~~~laudatos, singuli eos, Asterisci distingnunt auctores apud Solinum non ex Plinio Chronicorum Solinianorum fragmenta quos in praefatione p. XIV revocavimus ad bini reliquos.~~~~

**61, **62, 4. Agathocles *3, 10. Homerus36, 3; 45, 3; 10; **119, 10; 138, 4; Amometus 183, 6. Iuba rex 110, 17; **186, 206, 212, 4. Anaximander 72, 8. 149, 7; 15; 9; **34, **Granius 41, 7. M. Antonius *34, 12. Licinianus 14; *7, Apollodorus *7, 6. Lutatius 6. Apollonides 26, 3. Maecenas 79, 6. Archelaus rex **186, 15- Mautuana carmina **17S, 1. Aristoteles 112, 10; **App. 219, 33. Megasthenes 183, 14; 187, 16. **42, 1. Atticus v. Pomponius Metrodorus * 6 (cf. ; CorneliusNepos Baeton 186, 2. Nepos 7, 220, 31) Bocchus *25, 9; »34, 11; *36, 2. 173, 6. 14. Caliidemus "4, 6. Philemon 92, Callimachus 76, 19. Pictor *7, 5. M. Cato *31, 9; *33, 3; — 'in oratione Pomponius Atticus *7, 7. senatoria' *117, 9. Posidonius 183, 11. *33, 13. Cicero 25, 19; M. Tullius *7, 8. Praenestini libri Hannonis 110,16. Cincius *7, 5. Punicilibri**13S,4;— C. Coelius *39, 3. Sallustius v. Crispus. Cornelius Nepos v. Nepos. Sebosus v. Statius. Cosconius *35, 4. Sextius *33, 4. 11. Crates 72, 9. Silenus *5, Cremutius 169, 16. Sotacus 133, 8. Sebosus 112, 1. Crispus **46, 4. Statius Sebosus 190, 16; Ctesias 187, 19. Tarruntius L. *5, 23. Democritusphysicus **13, 4; cf.**45,15. Theophrastus 41, 2; 87, 2. Demodamas 180, 14. Theopompus 55, 3. Dionysius 183, 16. Timaeus 46, 3. Dosiades 72, 7. Trogus 12, 19. Eratosthenes *7, 6. M. Tullius v. Cicero. 37, 15; Fahianus 79, 6. Varro *5, 16; 19, 2; 25, 17; **60, **76, 14; Gellius *4, 5. **57, 8; 59, 4; 6;

** ; — in opere Granius v. Liciuianus. 93,2; **116, 6; 148, 1 **72, 17. Hanuo 110, 16. quod de litoralibus est Hecataeus 92, 13. Vergilius v. Mantuana carmina. Hegesidemus 79, 17. Xenophon Lampsacenus 93, 11; 210, 5. Hemina *34, 7; *35, 7. Zenodotus *33, 12. Heraclides *3, 6. Zoroastres **41, 16; **159, 9. INDEX LOCORUM

~~~~A SOLINO COMPILATORUM VEL EX SOLINO DESVMPTORUM.~~~~

~~~~Solini loci, qui asterisco notantur, longius recedunt ab iuxta positis. — Admisi locos similes Appulei et Ammiaui, quamquam hi non Solinum videntur compilavisse,~~~~

~~~~sed Solini auctorem proximum (praef. p. XVII seq.)~~~~

~~~~MELA. 239~~~~

~~~~PLUSITJS. 240~~~~

~~~~PLINIUS. SOLINUS. PLINIUS.~~~~

5, 125 169, 9; 170, 1 6, 5, 128 136, 13; 147, 9 5, 145 167, 16 5, 146 171, 13 5, 148 172, 4 6, 1 *106, 7; *106, 14 6,2 *106, 13 6, 3 172, 11 6,4 172, 11 6, 5 173, 3. 4 6, 6 173, 3 6,7 173, 8 6, 8 173, 16 6, 13 86, 3 6, 16 85, 13 6, 17 85, 16 6, 19 85, 16 6,22 181, 4 6, 24 173, 10 6, 25 173, 15 6, 26 86, 3 6, 34 89, 20 6, 35 90, 1 6, 36 90, 6 6, 38 83, 3 6, 39 93, 7 6, 41 177, 4 6, 43 178, 11 6, 46 179, 3 6, 47 179, 12 6, 48 179, 15 6, 49 180, 5 6, 50 92, 17; 180, 17 6, 51 92, 18; 181, 5 6, 52 93, 4. 8 6, 53 82, 17; 182,3 6, 54 83,1; 182,9. 14 6, 55 183, 3 6, 56 183, 9 6, 57 1S3, 11 6, 58 1S3, 10. 12 6, 59 184, 3. 8 6, 60 184, 12 6, 62 184, 14 6, 65 184, 12. 16 6, 66 184, 19 6, 67 185, 6 6, 68 185, 12 6, 69 185, 15 6, 70 186, 2 6, 74 186, 5 6, 76 186, 6 6, 79 186, 7; 187, 9 6, 80 186, 10 6, 81 195, 16 6, 82 196, 9 6, 83 196, 15; 197, 5 6, 84 197, 9 241

~~~~LINIUS. 242~~~~

~~~~3LI1~~~~

~~~~9, 243~~~~

~~~~PLINIUS. 244~~~~

~~~~ARCIANUS CAPELLA 245~~~~

~~~~PRISCIANI PERIEGESIS 246~~~~

isidoki ISIDOEI oeigines SOLINUS OEIGINES SOLINUS 168, 3—4 12, 3, 4 46, 13—47, 2 13, 21, 21 169, 2—5 12, 3, 9 134, 10—13 13, 21, 22 167, 14—16 12, 4, 4. 5 132, 17—133, 2 13, 21, 23 56, 18-19; 57, 6 12, 4, 5 112, 9—113, 2 13, 21, 25 38, 8—10 12, 4, 6. 7 126, 12 sqq. 13, 21, 26 80, 11—13 12, 4, 12—17 122, 15—123, 4 13, 21, 28 6 12, 4, 18 122, 4—8 13, 21, 30 44, 104, 7 12, 4, 19 122, 12—15 13, 21, 31. 34 104, 4 12, 4, 20 122, 8—10 13, 21, 33 186, 10—12; 192, 10 12, 4, 28 39, 14—16 14, 3, 5 — 12 12, 4, 29 122, 11—12; 145, 12 —13 14, 3, 5. 6 183, 9—11 184, 12—14. *14— 18 12, 4, 39 123, 4—6 14, 3, 6 204, 14—205, 7 12, 4, 44 123, 11—14 14, 3, 9. 11 204, 3—6 12, 5, 4 123, 6—7 14, 3, 12 205, 10—11 12, 6, 11 78, 4—5. 15—19 14, 3, 14 148, 11—12. 17-20; 12, 6, 11. 16.20 143, 19—144, 2 14, 3, 15 149, 10. 18 12, 6, 14 80, 8—10 154, 3 12, 6, 19. 20 143, 5-14 14, 3, 21 137, 18—19 12, 6, 21 144, 16-145, 1 14, 3, 27. 28 136, 13—15 12, 6, 41 190, 15—16 14, 3, 28 182, 3-6; 182, 9— 12, 7, 14. 15 69, 8—11 14, 3, 29 183 2 12, 7, 15 70, 1—4 180,1-4; 181,8—10 12, 7, 16. 17 171, 5-9 14, 3, 30 85, 1-2; 86, 3-4; 12, 7, 23 151, 7—152, 3 14, 3, 32 86, 13-87, 1;*8S, 12, 7, 24 191, 8—192, 1 1_4; *8S, 6—7 12, 7, 28. 29 42, 8sqq. 9; 91, 3. 16 12, 7, 30 169, 14—170, 1 14, 3, 33 90, 83, 2—8 12, 7, 31 96, 5—9 14, 3, 34 174, 5 12, 7, 33 145, 8-9 14, 3, 37 166, 5 12, 7, 40 73, 13—74, 3 14, 3, 38 172, 4 21—75, 1 14, 3, 39 171, 16—19; 12, 7, 64 74, —10 12, 7, 65 75, 9—14 171, 13 12, 7, 69 57, 10 14, 3, 40 167, 16—168, 3 12, 7, 70 70, 11 — 15 14, 3, 41 169, 2-5 12, 8, 10 41, 5 14, 3, 42. 43 *167, 16— 168, 3; 169,1 13, 13, 2 132, 2-3 14, 3, 43 161,9—15; 162,6—10 13, 5 52, 13—15; *60, 6 14, 3, 45 13, 12-13 13, 13, 6 154, 6-7 14, 3, 46 164, 13 13, 13, 8 52, 12-13; 125, 14 14, 4, 1 44, 5 —16 14, 4, 4 95, 20-96, 1 ; 96, —9; 96, 10-97,9; 13, 13, 10 47,11— 16; 55,4—6; 12 sqq. 12S, 20-129, 13 97, 10; 98, 17 sqq. 13, 15, 1 105, 11-12 99, 7—10 13, 15, 2 105, 10. 15—16; 106, 14, 4, 5. 16 *71, 19—107, 1 14, 4, 6 67, 21-68, 6; 7—8 13, 16, 2—9 105, 17—106, 17 43, 17—18 13, 16, 3 77, 14—78, 2 14, 4, 8 6-7; 59, 1-2; 13, 16, 4 80, 6—7 14, 4, 10 58, 11 5 71, 9-12 61, 13, 16, 19—20 13, 17, 4 203, 12—204, 1 14,4, 11 61, 5 154, 9—11 14, 4, 11. 15 58, 2—3 13, 19, 12—13 13, 21, 7 13S, 5; 139, 10—11; 14, 4, 12 61, 64, 140, 3-5 14, 4, 13 62,4-11; 63,12; 19-65, 4; 65, 1— 13, 21, S 184, 12-14 66, 21-67, 1 13, 21, 15. 20 161, 15—162, 6 4; *56, 18—19 13, 21, 16 86, 4—5 14, 4, 14 6 7

~~~~247~~~~

~~~~ISIDOBI ISIDOBI SOLLNUS ORIGINES SOLINUS OBIGINES~~~~

15, 1, 9 206, 1—2 14, 4, 15 57, 6. 10. 11-12 1, 11 180, 1—4 1-1, 4, 1$ 36, 14 15, 19 153, 13-154, 1 14, 4, 19 31, 16; *39, 14-16; 15, 1, *40, 16sqq.; *42, 15, 1, 29 *105, 3—6 10—12 8 sqq. 15, 1, 30 117, 34 *147, 3-4 14, 4, 21 34, 11-13 15, 1, 35 146, 21—147, 1 14, 4, 25 98, 21—99, 3 15, 1, 15, 1, 38 161, 14; 166, 8 14, 5, 1 10S, 5 l, 39 169, 2—5 14, 5, 4 126, 10-12 15, 40 85, 13-15 14, 5, 6 117, 4-5 15, 1, 42 70, 7—8 14, 5, 7 116, 11—13 15, 1, 50 32, 1—2 14, 5, 9 114, 5-10 15, 1, 51 32, 3—4 14, 5, 13 129, 13-14 15, 1, 52 35, 3 14, 5, 14 132,14-17; 186,4-5 15, 1, 133. 2-13. *15 — 16; 15, 1, 58 34, 14 sqq. 14, 5, 15 10-12 *135, 22—136, 9; 15, 1, 60 33, •136, 9-11 15, 1, 65. 67 104, 8—10 70 103, 17 — 18; 104, 3 14, 6, 2 102, 4—11 15, 1, 111, 2—3 14, 6, 3 101, 6-10 15, 1, 73 74 *I07, 20-108,3; 108, 14, 6, 4 101, 11—102, 3 15, 1, 6—9; 109, 6 14, 6, 6 100, 8. 10—12 76 113, lS-114, 4 14, 6, 7 105,3—6. [ad 10-11 15, 1, 3, 5 cf. add.] 15, 2, 32 37 147, 9—13 14, 6, 8 212, 3-4 15, 2, 5 5, 8 14, 6, 9 210, 3-211, 3 15, 3, 147, 13-15 14, 6, 10 108,11— 12; 212, 1-2 15, 11, 1 5 51, 17 — 18 14, 6, 11 186, 10-12 16, 2, 3 102, 10—13 14, 6, 12 196, 6-9 16, 4, 4 57, 11—12 14, 6, 13 192, 10—12 16, 4, 5 159, 12-14] 14, 6, 15 72, 3-4 [16, 4, 7 160, 1—3 14, 6, 15. 16 72, 8-15 16, 4, 21 159, 1 -2 14, 6, 16 73, 13—74, 3 16, 4, 1 86, 13—87, 1 14, 6, 18 59, 4—5 16, 7, 2 87, 17—88, 1 14, 6, 19 74, 10—12 16, 7, 5-7 195, 1—7 14, 6, 21 74, 13-16. 17; 74, 16, 7, 21—75, 1 16, 7, 10 98, 12sqq. 12 123, 15-124, 4 14, 6, 24 76, 20—77, 1 16, 7, 13 158, 8—12 14, 6, 25 71, 14-15 16, 7, 14 15S, 14-16 14, 6, 26 76, 11—15 16, 7, S, 1 *42, 1-2 14, 6, 27 76, 7—9 16, 2 76, 3 — 14, 6, 28 76, 19—20 10, 8, 5 136, 11 — 12 11, 6, 29 76, 3—7 16, 8, 8 40, 16 sqq. 14, 6, 32 49, 5—7 16, 8, 3 135, 22— 136, 9 14, 6, 33 49, 9; 50, 9 16, 9, 4 195, 7—10 14, 6, 34 51, 15 — 17; 53, 11— 16, 9, 1 — 4 12; 54, 6-7 16, 9, 7 88,

II'., 1 199, 14-200, 14 14, 6, 36. 37 54, 9-19 10, 10, 4 55, 10-15 14, 6, 39 46, 4. 5-8 16, 5 159, 14—15 14, 6, 40 46, 13-47, 2; *47, 16, 10, 3—6. 11-16 16, 10, 7 160, 8-10 *53, 11-12 14, 6, 41 45, 6 16, 11, 1 42, 5-7 14, 6, 42 45, 8. 11 16, 11, 5 12-14; 160, 1 43 104, 17—105, 2 116, 11, 8 159, 14, 6, -3] 14, 7, 7 116, 15-16 2 159, 1—2 14, 8, 2 163, 9-164, 3; 181,2 16, 12, si, 11—13 14, 8, 9 *62, 4-11 lii, 12, 4 5 137, 3-6 14, 8, 10 77, 3 — 16, 12, 248

~~~~ISIDOHI OEIGINES' 1~~~~

~~~~249~~~~

ANONYMUS LEIDEN- ANONYMUS LEIDEN- SIS DE SITU ORBIS SIS DE SITU OEBIS in indicatis ab SOLISUS indicatis ab SOLINUS Minora Minora in Anonymo omissa margo Anonyrao omissa margo indicat indicat 99, 14—103, 4 2—18 107, 5—19 36, 23-38, 16 p. 4, 7 18 39, 12—40, 2 108, 9-109, 4, 23 106, 15—183, 2 45, 17-26 103, 5-14 6, 17-22 182, 98, 20—99, 3 178, 11—179, 2 47, 20—48, 3 6, 27—7, 1 107, 20-108, 6 17—12, 22 105, 10—106, 17 61, 23-62, 7 11, 13 7 62, 8-63, 6 115^ 17—116, 16, 24—17, 5 91, 20—92, 136, 13—137, 17 72, 1—74, 3 63, 7-64, 9 18, 26-20, 6 20 18 65, 4-67, 18 137, 18-141, 21, 18-27, 17 48, 4—54, 16 69, 10—71, 5 154, 3-156, 4 27, 21—28, 26 46, 3-47, 19-76, 23 174, 5-176, 13 15-21 45, 10—15 74, 29, 8 16-201, 7 79, 5—82, 4 183, 9—187, 30, 10-34, 16 195, ;

~~~~INDEX NOMINUM ET RERUM.~~~~

~~~~Abalcia insul. 93, 12. adamans 136, 8; 153, 1; 193, 6sqq.; Abdelum oppid. 76, 3. 193, 9; 194, 1. 7. 9. Abdera 68, 13sqq.; 68, 15. Adanum insula 207, 3.~~~~

~~~~Abderites Democritus 45, 15. Addiris i. q. Atlas 110, 16. Abellanus nucleus 193, 13. Adiabene 177, 4.~~~~

~~~~Abinna mons 105, 13. Adiabeni 158, 2.~~~~

Aboedos v. Abydos. adipsos i. q. palma Aegyptia 146, 5. Aborigines 5, 8; 31, 18. Adriaticum mare 36, 13; 38, 10; 70,7; Abydos (Aboedos libri) Aegypti 147, 1. 106, 12; — peiagus 50, 5; — salum Abydos Asiae 71, 3. 63, 19.

~~~~Acarnanes 9, 12. Adventus 1, 3; App. 217, 6. Acarnania 55, 8. Adymnus 73, 8.~~~~

~~~~Achaemenidae 202, 7. Aeautium oppid. 169, 13. Achaeus Myscellus 34,4; Acbaei 117,4: Aeetes 39, 3.~~~~

~~~~Achivi 3, 7. Aegae urbs 65, 6.~~~~

~~~~Achaia 44, 11; 56, 18. Aegaea litora 166, 5; Aegaei aestus 72, 3;~~~~

Acbais i. q. Heraclea 179, 18. Aegaeum mare 5S, 3; 71, S; 106, 10; Achates flumen 53, 11. Aegaeus sinus 57, 16; 71, 9. 12. achates lapis 53, 11 sq.; 53, 16. Aegaeon 74, 8 sq. Achelous 55, 9. 15. Aegialus mons 58, 12.

Acherusius specus 173, 1. Aegilon i. q. Capraria 45, 1. Achillion oppid. 169, 10. Aegipanes 110, 2; 137, 13. Achillis insula 92, 10. Aegyptia dicio 142,2; — ficus 145, 18sqq.; Achivi v. Achaei. rubr. 228, 18; — palma 146, 5sqq.; Acis flumen 51, 11. rubr. 228, 19; — Aegyptiae tibiae

Acone portus 172, 14. 52, 8 ; — undae 72,4;— urbes 146, 21 aconitum 91, 11; 172, 15. Aegyptii canes S4, 1 3 ; — fines 145, 1 Osq. Acra Iapygia 44, 11. — smaragdi 87, 2; Aegyptium limen Acroceraunius 38, 2 sq. 136, 14; — mare 139, 11; 166, 2. 5;

~~~~Acron rex 6, 5. — pelagus" 106, 16; 108, 3 sq.; 163, 10; Acroton oppid. 77, 10. — amnis 157, 2; Aegyptius limes acta urbis 151, 6. 146, 11; — Oceanus 107, 1.~~~~

~~~~i. Acte q. Attice 5S, 7. Aegyptii 9, 1 1 ; 139, 8. 251~~~~

(Crassus) 18, 8. Aeneas 3, 11 ; 35, 6; Aeneae consobrina Agelastus 35, 2; — gubernator 35, 1; — nutrix Aglaus 31, 3. regio 175, 13; Agrigentinus 35, 3; — tubicen 35, 2 ; — uxor 35, 3. Agrigentina sal Aenus 69, 1. ager 53, 7; — lacus 52, 16; — Aeolia 76, 20. 51, 15 sqq. Aeolus 54, 12. 14. 18. Agrigentum 51, 18. 5. Aeria i. q. Creta 72, 9. Agriophagi 131, Aesculapii sacellurn 57, 1. Agrippa 17, 5; M. Agrippa 17, 6; Agrippa Aethiopia 116, 8; 121, 13; 123, 15; Postumus 12, 5; AgrippaSilvius 169, 6. 127,10; 128,5; 132, 13 sqq.; 134,13; Agylla 32, 11. 169, 15. 16; 206, 3; 208, 3. Ahenobarbus Domitius 115, 13 sq. Aethiopica gemma 123, 17; Aethiopicae Aiax Locrus 34, 1. formicae 134, lOsqq.; rubr. 227, 33; Aiax Salaminius 169, 12. 19. Aethiopici lupi 1 35,4 sqq.; rubr. 227,36; Aiacis sepulcrum rubr. 230, Aethiopicum caelum 128, 12; Aethio- Alabanda 8S, 12. picum peiagus 206, 7. Alba amnis 96, 3. Aethiops 20, 2. 3; Aethiopes 130, 8. 18; Alba urbs 169, 6; longa Alba 35, 13. 133, 14; 135, 13; 137, 18; 138, 13; Albani 83, 3 sqq. 142, 3; 206, 6sq.; — Garamantici Albani canes 83, 7 sqq. 130, 11. 15; — Macrobii 131, 17. 18; Albania 66, 12; Albaniae rex 83, 10. — maritimi 131, 3; — venatores 115, Alcaeus 167, 2. 14 sq. alce 96, 16sqq.; 97, 3. aetites iapis 159, 6sqq.; 159, 9. alectoria iapis 19, 14. Aetna 49, 12sqq.; 51, 12. 17; 164, 12; Alexander Amyntae filius 65, 10; 66, 2. Aetnae incendia 51, 4; 54, 10; — ver- Alexander Magnus 25, 12; 66,8; 77, 1 tex 49, 13. 79, 15; 83, 9; 92, 1S; 95, 12; 166, 14 Aetolia 55, 8. 16; 174,15; 175,5; 177,5; 179, lOsq. Aetolus dux 43, 13. 179, 15 sq.; 180, 5sq.; 1S0, 13; 183 Afer Libyis Herculis fiiius 108, 6. 12sq.; 184, 8. 15; 196, 1; 201, 13

Africa 48, 7; 56, 4; 79, 10; 96, 14; 202, 1 ; cf. Macedo et Magnus. 99, 7; 105, 13; 10S, 4. 5; 109, 11; Alexandria Aegypti 147, 3sqq.; 147, 5. 115, 17; 118, 1; 120, 17; 121, 18; 10; 166, 16; 202, 11. 122,3; 126, 10. Alexandria ad Caucasum 201, 14. Africana pars 130, 18; Africanus limes Alexandria in Margine regione 179, 11 138, 14. Alexandria Sogdianorum 180, 6. Africanus prior Scipio 17, 13; Africanus Alierus flumen 93, 5. prior 29, 15. alimos herba 73, 17. Africum litus 79, 7; — pelagus 106, 16. Alpes 36, 10; 38, 5; 44, 3; App. 218, 19 africus (ventus) 203, 6. Alpheus amnis 51, 7. Aganippe fons 59, 13. Alyattes Lydus 85, 12.

Agatbocles 3, 10. Amalcius Oceanus 92, 13. Agathyrsi 82, 12sqq. Amantes 128, 13. 16. 17. Aegyptus 12, 19; 66, 12; 106, 4; 110, 1; Amanus mons 161, 11. 126, 10; 127, 10; 137, 18; 138, 9; Amazones 90, 6; 166, 8. 142, 5; 145, 1S; 147, 16; 151, 4; Amazonicae peltae 192, 6sq.; Amazoni 161, 7; 166, 16; 202, 11; 206,' 13. cus mons 164, 5. Aemilianus Scipio 28, 15. Ambituuti 171, 14. Aenaria 45, 3. Ambustus M. Fabius App. 220, 32. ;;

~~~~252~~~~

ammodytae serpentes 123, 4. Antonius 12, 4; 21, 3. 6. U; M. Anto- Amometus 183, 6. nius 34, 12; 117, 16. Amphiaraus 33, 5; Amphiarai fanum Anystis Lacon 25, 11. 60, 4. Apalaei Scythae 92, 18; Apalaei 181, 5.

~~~~Amphinomus 51, 2. Apamea 167, 9. 13.~~~~

~~~~Amphion 59, 6. Apelles 127, 5.~~~~

~~~~amphisbaena serpens 122, 8 sqq. Apbrodisia insula 204, 3.~~~~

~~~~Amphitus 85, 11. •Apis 142, 6sqq. ; 142, 16; Apis natalis Amsiga flumen 114, 5. 142, 19; — thalami 142, 12sq.~~~~

~~~~Amunclae i. q. Amyelae Lat. 39, 10. Apollo 29, 2; 38, 13; 53, 17; 65, 12;~~~~

~~Amyclae Laconiae 56, 1 — Italiae ; 39,10. 74, 19; — Capitolinus 92, 9sq.; — Amyntas 65, 10; 66, 1. Clarius 168, 14; — Delius 89, 17; — Anacreon 167, 1. Didymaeus 1S0, 17; Apollinis area~~

~~~~Auapius 51, 1. 5, 19; — promunturium 115, 17.~~~~

~~~~Anatis flumen 110, 9. Apollodorus 7, 6.~~~~

~~~~Anaxagoras 167, 6. Apollonides 26, 3.~~~~

~~~~Anaximander 72, 8. Apollonitarum insula 92, 8. Ancona 34, 2. Appenninus mons 36, 12.~~~~

~~~~Ancus Marcius 6, 16. Apulia 42, 8.~~~~

androdamas lapis 152, 21 sqq. Aquae Sextiae 44, 7. Andromeda 147, 18; Andromedae vin- aquosa clades 34, 13. culorum vestigia 153, 15; cf. rubr. Arabia 21, 22; 147, 17sqq.; 148, 5. 19; 229, 3. 151, 7; 153, 9; 156, 20; 181, S; 197, Angerona 3, 17. 11; 202, 8. 15; 203, 15; 206, 13; — Angitia Aeetae iilia 39, 4. 5. Beata 148, 12; — Eudaemon 148, 11. angues 123, llsqq.; angues pennati Arabicae gemmae 9S, 13; 153, 4 sq. 145, 11 sq. — insulae 207, 7; — paludes 145, 11 auguillae 190, 15 sq. Arabici cameli 181, 9; — serpentes

~~~~animal menstruale 13, 4. rubr. 228, 17; Arabicus Oceanus 106,~~~~

~~~~Annius Plocamus 197, 11. 19; — sinus 204, 1 ; Arabici sinus 132,~~~~

annus 10, 6; 11, 12; annusmagnus 150, 5. 6; rubr. 232, 21. 151, 1. Arabice 149, 3. Antaeus 108, 3. 7. Arabs 152, 17; Arabes 98, 13; 147, 1; Autandrus 71, 10. 149, 15; 152, 4sqq.; 152,21; 158,2;— Antemnates 6, 6. App. 220, 15; — Ascitae 207, 7; Antenor 33, 16. Catabani 14S, 6; — Ophiophagi 152, Anthia 56, 14. 9; — Scaenitae 148, 7. authracias lapis 161, 1. Arachosia urbs 201, 12. Anthropophagi 82, 16sqq.;84, 15; 131,9; Aracynthus 55, 8. 152, 5. araneae 127, 5. Antichthones 196, 1. Araxes flumen 86, 3. 4. Antimachus 167, 2. Arbelitis regio 177, 4. Antiochia 156, 10; 173, 14. Arcadia 31, 4; 57, 2. 8. 11. Antiochus 20, 5; 172, 6; 175,19; 179,17; Arcas Catillus 33, 3; — Euander 57, 3; 180, 14; Antiochus Seleuci filius Arcades 3,4; 4, 9; 5, 7; 9, 12; 179, 12. 31, 18. aatipodes 89, 3. Arcesilaus stoicus 56, 13.

~~~~Antonia l)rusi 18, 14. Archelais rolonia 173, 18. 253~~~~

Archelaua rex G5, 15. 16; 66, 1; Ar- Asana 110, 12. lapis 11. chelai regis libri 186, 15. asbestus 57, Archilochus poeta 29, 2; Archilochus Asbytae 128, 18. Ascanius 11; 35, 13. Siculus 34, 7. 3, Arabes 207, 7. Archimedes 50, 10. Ascitae Asia 12, 22; 21, 5; 66, 11; GS, 16; 71, Archippe 32, 7. 3. 77, 14. 17; 85, 16; 88, 6. 12; Arcturi sidus 76, 1; 94, 7. 5; 89, 2.20; 106, 8. 16; 116, 8;. 166,18; Ardea 32, 2. 173, Asia (minor) 166, Arethusa fons Sicil. 49, 11; 51, 7; — 170, 4; 12; fons Boeot. 59, 12. 1 sqq.; 167, 8. Aretisalacusl57, 14 sq.; Aretisae stag- Asiatae 85, 2. gens (Liburni) 43, 15; — pars num 157, 16 sq. Asiatica — 7; 92,18; Argaeus mons 174, 2. 3. 84, 15; plaga71,2sq.;90, 86, 13 sqq.; Asiatica Argiva Iuno 32, 9; — classis 75, 20 sq.; — Scythia 83, 2; ingenia 167, — — iuventus 33, 4; — nobilitas 56, 19. flumina 169, 1; — 1; clades Argivus Falerius 33, Isq.; — Halesus templa 166, 9; Asiaticae 166, Asiaticum mare 106, 9; Asiaticus 33, 1. 19; Argivi 33, 2; 49, 8; 56, 16. limes 164, 8 sq. Argolicum mare 106, 12; Argolicus trac- Asphaltites lacus 13, 10; 154, 6 sqq. 3. tus 56, 18. Aspis i. q. Clypea 117, serpentes 16sqq. Argos 34, 9; — Pelasgicon 61, 10. aspides 122, Argyre insula 186, 11. Assyria rubr. 230, 35. 205, 11. Ariani 205, 4. Assyrii 161, 9; 177, 4; Aricia 34, 7; 35, 14. Astabores 139, 4. 9. Arii 205, 4. Astacanorum gens 187, Arimaspi 86, 5sq.; 86, 17. Astapus 138, 14 sq. Arimphaei 89, 21 sqq.; rubr. 225, 27. Aster 62, 14.

Methymnaei Asteria i. Ortygia 74, 19. Arion 56, 7 ; 80, 3 ; Arionis q. fanum 56, 4. Astosapes 139, 4. 18. Arios pagos 59, 1. Astramitae pagus 148, Aristaeus 46, 8. Astyages Mediae rex 85, 12 sq. Aristoteles 66, 11; 112, 10; App- 219, 33. A. Aterius consul 26, 8. Armenia66, 11; 93, 7; 157, 10; 205,7; Athamania 64, 9. 58, 7. — maior 156, 15; 173, 15 sq. ; Arme- Athenae 25, 11; 29, 3; niae utraeque 173, 11. Athenienses 33, 16; 59, 1; 169, 9. Armeniae portae 104, 7. Athos mons 63, 10; 77, 3. 5. 6sqq.

Armenicus limes 205, 1 sq. Atlantes 136, 17 sqq. Armenius Tigranes 163, 6. Atlanticae gentes 130, 8; — solitudines Armenii 161, 8. 109,7; Atlantici aestus 105, 10; 206,4; Armentarius murmillo 20, 12. Atlanticum mare 210, 1; — nomen Aroteres Scythae 69, 2. 110, 11; Atlantici nomen 206, 5; At- Arpi 33, 15. lanticus Oceanus 104,3; 107, 1; 206,8; ArBinoe oppid. ad Rubrum mare 148, 5. rvbr. 232, 29. Artabatitae 131, 10. Atlas mons 109, 7sqq.; 110, 15. 19; Artabrum promunt. 103, 17. 136, 13; Atlans rubr. 226, 25. Artaxerxes 154, 12. Attacenus sinus 183, 3. 11. Artemon 20, 5. Attacorum gens 183, 3; rubr. 231, 7. artium dea 125, 9. Attica 59, 3; 75, 19; Attice 58, 1

~~~~254~~~~

Atticimontes 58, 1 ; Atticum solum 60, 13. Bateni 179, 19. Attici 73, 12. Battius Lacedaemonius 125, 10 sq. Atticus Pomponius 7, 7. Beata Arabia 148, 12. Atys Croesi tiiius 28, 7. Bebrycia i. q. Bithynia 171, 18. Auchetae 81, 15. Beli Iovis templum 205, 15. Atigilae 137, 7 sqq. Beneventum 33, 15. augurandi discipliua 4, 11. Berenice Ptoiemaeo tertio nupta 127, 8 sq. Augusta Praetoria 37, 10. Berenice oppid. ad mare Rubrum 202, 14. Augustus 11, 19. 23; 21, 23; 33, 11; Bernice civitas in Cyrenaica 127, 6.

~~~~Augustus Caesar 9, 3. 10; — divus berylius 195, 1 sqq.; 195, 2. 7. 21, 19; 78, 19; Augusti filius Caesar Bessi 6S, 1.~~~~

~~~~149, 7; 201, 5; Augusti Livia 88, 13. Bias 167, 5.~~~~

~~~~Aulidis portus 60, 1. Bistonium stagnum 6S, 9. Aulochus 32, 6. Bithynia 171, 16sqq.; 171, 19; 172, 9; Aulocrene vallis 167, 14. rubr. 230, 27.~~~~

aurifera harena 104, 4. Bithynorum rexPrusias 17, 19; Bithynus Aurunci 31, 18. ager 172, 4. Ausonium mare 106, 11. Bithynus rex 171, 18. auster 203, 6. bitiae, iemiuae in Scythia 26, 3. Autolomm gens 109, 7. bitumen 13, 10; 154, 6. Axinos (pontus) 106, 15. Bius Siculus 34, 2.

~~~~Azachaei 130, 21. Bizye oppid. 70, 9. Azaniumpelagus206,6; Azanius Oceauus Blemyes 137, 11 sq.~~~~

~~~~204, 1. boa 39, 14; 40, 3.~~~~

Boarium forum 4, 15. Babylo puer 79, 13. Bocchor rex 105, 2. Babylon 66, 18; rubr. 232, 28. Bocchus 25, 9; 34, 11; 36, 2; Bocchi Babylonia urbs 156, 21; 205, lOsqq.; regia 113, 16 sq. Babylouia terra 205, 11. Boeoti 60, 2.

Bactri 66, 13; 93, 5; 180, 1. 12; 181,8. Boeotia 59, 6sqq.; 60, Osqq.; 60, 11; Bactriani cameli 181, 8 sqq. 75, 15. Bactros amnis 180, 2. Boeotiae perdices 60, 10 sqq. Bactruin oppid. 180, 3. bonacum animal 168, 5 sqq. Baelo oppid. 107, 20. Borion promunt. 116, 15.

Baetica 105, 4; 108, 1. Borion stoma 80, 14. Baetis amnis 104, 7. Borystheues flumen 82, 5; 92, 10; rubr. Baetou 186, 2. 225, 17. Baiae 31, 16. Bosphoros 106, 14; Bosporus 172, 11; Baianum litus 79, 2. Bospboros Thracius 78, 2; 92, 8sq. balaenae 191, 3 sqq. Briareus 74, 8. Balbus Cornelius 129, 19. Brigautinus lacus App. 218, 17. Baleares 105, 2. Brilessus mons 58, 12.

Balearicum mare 106, 10; Balearicus Britoniartis i. q. Diana 73, 3. sinus 106, 1. Brittana gens 101, 2. balsamum 154, 15sqq.; 154, 18. Brittania 99, 14sqq.; 101, 7. 11; 102, Bambotum amuis 110, 12. 4 sqq.; 102, 9; Britannia rubr. 226, 15.

~~~~Barbitae oppid. 204, 7. Brittannicae margaritae 200, 20 sq.;~~~~

~~~~basiliscus 126, 12sqq.; 127, 4. Brittannicum litus 200, 19. 255~~~~

Brutus consul "6, 17. Calpe mons 105, 13. ArabicilSl, Bruttii 33, 9; 36, 11. Vcameli 119, 12; 154, 7; — bubali 96, 13. 9; — Bactriani 181, Ssqq. bubula terga App. 218, 30; bubuli utres camelopardalis 133, 15sqq. 9. 208, 1. Camerina 51, 19 sq.; Bucepbala urbs 175, 8. Campania4, 8; 32, 3; 37,4; 78, Bucepbiilus equus 174, 15sqq. 164, 12. lapidarii Butbrotum 39, 8. campus piorum 51,6. — campi Byzacenus ager 116, 11. 32, 4sq.; — Phlegraei 37, 4. Byzantiuni oppid. 70, 5. Canaria insul. 214, 4. 20. Byzautius pycta 20, 1. Caudidum promunt. 115, canes 83, 7sqq.; 83, 1S. 20; 84, 1. 3. 121, 4; 131, 2; Cacus 4, 3. 4; Caci scalae 5 20. 4. 5. 9. 10; 119, 19; 13; — Cadistus mons 72, 16. 135,9;215,l;canesAegyptiiS4,

; feminae 10 sq. Cadmus 59, 13; 16S, 12. Albani 83, 7 sqq. — 84, Cadrusium oppid. 201, 13. Cannense proelium 27, 1. 7 sq. Caeculus 33, 13. Canopicon ostium Nili 147, 136, 13. Caeninenses 6, 4. Canopitauuin ostium caerulei vermes 190, 17. canopos sidus 197, 3. C.Caesarll,8;-C.IuliusCaesarn7,10; Canopus 136, 14. — dictator 27,7; 133, 17; 147,9; C.Cae- Caphereus promunt. 75, 19 sq. sarisequus 175, Ssqq.;cf. divuslulius Caphisa urbs 201, 11. Capitolinus Caesar Augustus 9, 3. 10. Capitolina donaria 88, 14; 5. Caesar Augusti filius 149, 7; 201, 5. Apollo 92, 9sq.; — mons 5, 2. Caesar Claudius 173, 18; 176, 2 sq. Capitolinus T. Quintius App. 220, 32. Caesar Germanicus 97, 12; 142, 14 sq. Capitolium 35, 17; 176, 7. Caesar primus Romanorum dictus (Scipio Cappadoces 174, 2. lOsqq.; Africanus prior) 17, 14. Cappadocia 66, 12; 161,8; 173, Caesarea colon. 113, 16. 173, 17; rubr. 230, 33. Caesariensis prov. 113, 16; — species Caprae palus 6, 7. 138, 10 sq. caprae silvestres 73, 13. Italiae Caicus flum. 170, 3. Capraria insula 45, 1; Capraria Caieta 35, 3. insula fortunat. 214, 2. Calabria 34, 15; 39, 13. Capua 37, 11. calamus 130, 9; calami odorati 193, 4. Caralis 46, 9. Calchedonii smaragdi 87, 2. Carambis promunt. 69, 14; 173, 4. Calidonia 100, 3sq.; Jp//. 219, 3. Caranus 65, 4- 9. Calidonicus angulus 100, 3. carbasa 74, 5.

Callicrates 26, 1. Carbo Papirius 17, 17. 17. Callidemus 74, 6. carbuncuii gemmae 128, Callimachus 76, 19; 125, 13. Carbyle 204, 7. Callipides 81, 16. Cardamyle 56, 14. Callirhoe fons 58, 14; Callirrboe fons Cardia 70, 18; 71, 1. Hierusolymis proxinia 154, 12 sq. cardines mundi 89, 5. Callisthenes 66, 11. Caria 167, 15; 168, 2; 169, 3. callitricb.es simiae 128, 10 sqq. Carmauia 197, 12; 202, 3. 6. 7; 204, 3; Calon stoma 80, 14. 205, 4; Carmaniae spatium 203, 7 sq. Calpae portus 172, 12. Carmenta 5, 5. 25G

~~~~Carmentalis porta 5, 6. catoblepas bestia 134, 8 sqq. 11. Carmentis i. q Nicostrate 4, 13; Car- catochites lapis 45,~~~~

~~mentis fanum 5, 5 sq. Catotes mons 156, 16. Carpathium mare 106, 10; Carpathius Caucasus 66, 12 sq.; 164, 3; 181, 2; sinus 76, 20 sq.; 166, 4. 192, 13; 201, 13. Carpathus 76, 20. caudex v. codex.~~

Carthada i. q. civitas nova 117, 10. Caulonia 34, 5. Carthaginense excidium 211, 5; — iu- Cebenna mons 98, 21. dicium 172, 5. Celaenae 16", 8. Carthago 25, 18; 117, 7. 8. 12; Carthago Celtiberia 104, 15. apud Hiberos 104, 8; Carthago secuuda Cenaeum promunt. 75, 18. 117, 15 sq. cenchris serpens 123, 4. caryotae 215, 3. Ceniensis regio 70, 8. carystiae aves 74, 4; rtibr, 224, 32. Centaurorum stabula 62, 2. Carystii 74, 8. Centuripae 51, 19. Carystos 74, 4; rubr. 224, 30. Centuripinum crocum 50, 8 sq. Caspiae portae 164, 7; 178, 11; Caspium Ceos 59, 4. litus 205, 2; — mare 86, 2. 5; 90, 6; cephi 133, 18 sq. flum. 92, 17; 93, 6. 7; 182, 3; Caspius mons Cephisos amnis 60, 2; Cephisus 164, 4; — Oceanus 106, 19 sq.; — 55, 7. sinus 163, 17. Ceras Chryseou 70, 5.

~~~~Caspii 179, 2. 3. 15; 205, 7. cerastae serpentes 122, 4 sqq. Cassii Iovis delubrum 153, 11. ceraunium gemma 98, 17sqq.; 104,~~~~

~~~~1 sq. Cassiterides insulae 104, 15 sqq. 1 1 sqq. ; — Germanicum 98, 8 Cassius mons in Seleucia 156, 10. 13; Ceraunius mons 164, 8; Ceraunii montes rubr. 229, 9. 55, 1.~~~~

Cassius mons apud Arabes 148, 7. Cercina 130, 4. Cassius mous prope Pelusium 153, 11. Cercius 85, 14. Cassius Severus orator 20, 13. cercopitheci simiae 128, 3 sq. Castabalenses 84, 4. Ceres 50, 13; Cereris horreum 99, 10. Castalius fons 55, 7. cervarii lupi 40, 12. 188, 16; cer- Castor et Pollux 29, 9 sq. ; Castoris et cervi 73, 13; 94, 4sqq.; Pollucis aurigae 85, 14; — templum viua caro 95, 10. 56, 11. chalazias lapis 159, 14 sq. 9. castor i. q. flber 81, 6. Chalcidenses 34, 4; Chalcidienses 74, Catabani Arabes 148, 6. Chalcis 74, 6.

~~~~Catabathmos 116, 1. chalcophthongos lapis 160, llsq. cataractes Nili ultimus 139, 7 sq. chalcosmaragdi 87, 16.~~~~

~~~~Cathizos i. q. Gerania 69, 3. Chaldaea gens 205, 10. Catilina 27, 4. Chaldaei 158, 8. 12; Chaldaeorum caput~~~~

Catillus Arcas 33, 3. 4. 7. 156, 21. Catina 50, 16. Chalybes 83, 1. 5. Catinenses 51, 1. chamaedracontes serpentes 123, 170, Catinensis regio 51, 3. chamaeleon 112, 15; 134, 20sqq.; Cato princeps Porciae gentis 28, 12; 4 sqq. Cato 14, 4; 28, 15; 33, 3; Cato in Chelidonii scopuli 163, 9 sq. oratione senatoria 117, 9; M. Cato Chelonophagi 203, 11. 31, 9; Cato Uticensis 14, 5; 29, 16. Chersonesus 71, 4 sq. 257

chersydri 39, 13; 123, 5. Clazomeuii 68, 16. Chimaera tnons 164, 13; rubr. 230, 6. Cleatithes 167, 5. Chimaera animal App. 220, 29. Cleolaus 32, 9. Chios 74, 12; Chius 71, 9. Cleopatra 122, 17. Urbius 7, 1 sq. Choaspes amnis 158, 3; 161, 16. clivus Pullius 7, 3; — Choatras mons 164, 2. Clypea civitas 117, 2. Cnosii 73, 10. Chorsaci i. q. Persae 181, 1. Chryse insula 186, 11. Cnosos 72, 7. Chryseon Ceras 70, 5. coccum 103, 15. App. 221, 8; Chrysippus 163, 5. codex 149, 13; 192, 5; 2. chrysoberyllus 195, 5. caudex. 145, 20; 155, chrysoprasus 136, 9sqq.; 195, 6 sqq. C. Coelius 39, 3. 13. Chrysorrhoas i. q. Pactolus 168, 4. Colchi 85, 13. Chulli oppid. 114, 7. Colophon civitas 168, cicadae 41, 5. Colophonii 84, 4. insul. 105, 1. Cicero v. M. Tullius Colubraria 2. Cicones 68, 4; 183, 8. Columbaria insul. 45, morbus 94, 19. \ ciconiae 171, 4 sqq. comitialis 75, 14; 20; 173, 11 sq. CiliceB 161, 8; 163, 7. Commageue 156, Cilicia 161, 3sqq.; 161, 7; 162, 6; 163 comoedia 50, 9. 14sq.; 200, 7 sqq.; 200, 5; 164, 8; 173, 14; rubr. 230, 1. conchae 199, Ciliciae portae 164, 7. 12. 15. reduviae 64, 16. cilicia tentoria 148, 9. conchyliorum virginal 17, 10. Cilix 161, 11. concretum mare 92, 14. Cimbri 92, 15. congelatum crates 208, 1. Cimbricum bellum 44, 1. contabulatae Cimmerii 90, 6. Coos 59, 4. 12. cinaris herba 95, 6. Coptos urbs 202, Catilli filius 33, 7. Cincius 7, 5. Cora Cineas Pyrrhi legatus 27, 1S. Cora oppid. 32, 11. cinuabari 113, 13. corax 170, 18. 20. cinnamolgus avis 151, 7 sqq. Corcyra 71, 13. cinnamum 135, 13sqq.; 150, 3; 151, 8; Coriuthiae tibiae 52, 8. Corinthii 49, 7 sq.; 57, 18. 152, 3; App. 220, 15. Cintaretus dux 175, 20. Corinthium mare 106, 12. 11. Circe 39, 2. 4; Circae domus 37, 5. Cornelia 17, Circeii montes 39, 4. Cornelius Balbus 129, 19. App. circus Romanus 115, 15; circi spectacula Cornelius Nepos 173, 6; Nepos 7, 6; 31. 175, losqq.; circenses 133, 17; 176, 3. 220, Sulla 45, S; Cirta urba 114, 7. Cornelius Sulla 31, 2; 35, 16; Cithaeron saltus 59, 11. Sullana tempora 201, 6sq. monstrum 121, 13 sq. civilia bella 61, 19. corocotta clades aquosa 34, 13. Corpili 6S, 4. 20. Clarius Apollo 168, 14. Corsica 45, 4; rubr. 223, 10. Claudia 30, 8. Corsicanus ager 45, 12. Claudius 22, 1; 151, 5; 197, 9; — Caesar corus 206, 173, 18; 176, 2sq.; — divus 21, 21; Corvinus v. Messala rubr. 230, 3. 40, 2; 113, 16. Corycium antrum Solinus. 17 258

~~~~Corycos oppid. 162, 10; Corycus 162,6. Curionum familia 28, 22. corylorum fimbria App. 221, 2 sq. M\ Curius Dentatus 17, 17. Cosconius 35, 4. cyaneus smaragdus SS, 1.~~~~

~~~~Cottonare 203, 1 sq. Cyclades 74, lOsqq.; 74, 18; 76, 10. coturnices aves 74, 21 sqq. cyclopium carmen 66, 6. Crassiana clades 179, 15. Cyclopum gens 50, 12.~~~~

Crassus 18, 7; P. Licinius Crassus 177, 10. cydnum i. q. candidum 162, 4. Crateis flumen 37, 2. Cydnus amnis 161, 15; 162, 3; rubr. Crates 72, 9. 230, 2. Cremutius 169, 16. Cydonia 72, 7. Cres rex 72, 8; — Icarus Cres 76, 14; Cydonia mala 146, 7. Cretes 73, 3. Cylissos 72, 7.

~~~~Creta 53, 18; 71, 16sqq.; 74, 2; 106, 4; Cyllene mons 57, 4. 10.~~~~

~~~~115, 21; rubr. 224, 24. Cynetho i. q. Ortygia 74, 19.~~~~

~~~~Crete nynipha 72, 8. cynocephali simiae 128, 4sqq. ; 130, 20. Cretenses 49, 8. cynod&ntes 18, 1. Cretica (herba) 73, 18. Cynomolgi 131, 9.~~~~

Creticae leges 76, 5; Cretici aestus 72, 4; Cynossema tumulus 71, 6. Creticum bellum 22, 6; Creticus ager Cypria legatio 29, 17; Cyprium mare 73,13; — sinus 57,17; 106,4; 115,21. 106, 10; Cyprius achates 54, 5. crinis Veneris lapis 160, 6 sqq. Cypros insula 88, 12; Cyprus 123, 15. Crispus 46, 4. cyprum 193, 15. 17. Crito 51, 3. Cypselus tyrannus 57, 17.

Criumetopon 69, 14. Cyrenae ( — na 162,7) 72, 3; 125, lOsqq.; crocodili (— dilli 110, 12) 84, 14; 110, 12; 126, 10; 162, 7. 143, 1; 143, 5sqq.; 144, 1. 4. 12; Cyrenaica regio 115, 20; rubr. 226, 33. 145, 7; 170, 8. Cyrenenses 116, 2; 126, lsqq. crocum 162, 6sqq.; 168, 3; — Centuri- Cyrus amnis 93, 7. 8. pinum 50, 8 sq. Cyrus Tex 27, 15. 17; 28, 6. 9; 180, 8; Croesus 2S, 7. 201, 11; Cyri sepulcrum 205, 9. Cronium mare 92, 16. Cythera 71, 14. Crotona 34, 4. Cytorus mons 173, 4. Crotonienses 34, 5; Crotoniensis Milon 19, 9. dactyli Idaei 72, 14.

Croucasis i. q. Caucasus 181, 2. dactylus Idaeus lapis 74, 1. Crunesos fons 58, 15. Daedalus 49, 9; Daedali filius 32, 10; crystallus 88, 5sqq.; 88, 14; 97, 10; — manus 73, 6. 193, 10; 195, 9. Dahae 83, 2. Ctesias 187, 19. Dalmatia 43, 16. Ctesiphon 206, 2. Dalmaticum mare 106, 1 1. Cumae 35, 14. Damascus 156, 5. Cumana Sibylla 36, 7. dammae 50, 6. cuniculi animalia 105, 3. Danae 32, 2; 161, 14. cupressi 73, 16. Danuvius 96, 2. curalliachates lapis 53, 18. Dardani 43, 16 sq.; 63, 6. curallium 41, 17; 53, 19. Dardanus 32, 11. Curetum rex 72, 9. Darius 78, 2; 177, 6.

~~~~Curetum i. q. Creta 72, 9. Daunii 32, 10. 259~~~~

~~~~Debris oppid. 12S, 20; 129, 7. diva praesul silenti 3, 18.~~~~

December 9, 21; 203, 4. Dodonaeus Iuppiter 55, 2. decemviri S, 16 sq. Dodone 55, 6. Delius Apollo 89, 17. P. Dolabella 117, 16 sq. Delos 74, 15; 76, 7; Delus 74, 11. Dolongi 68, 4. Delphi 55, 7; 60, 4; 65, 12. L. Domitius Abenobarbus 115, 13 sq. Delphica Sibylla 36, 2; Delphicum ora- Dorenses 34, 4; Dorienses 49, 8. culum 29, 22. Doriscos locus 68, 18. delphin 78, 3sqq.; 78, 20; 79, 5; 80, 1; Dorylaum 169, 2. 143,19; 144, lsqq.; delpbinus 79. 13. Dosiades 72, 7.

~~Delta 13S, 1. dracones 112, 18; 113, 6. 11; 132, 17 Democritus Abderites 45, 15; — physi- 133, 3. cus 13, 4; 68, 14. dracontia lapis 133, 3sqq. Demodamas dux 180, 14. Dravus amnis App. 218, 20.~~

~~~~Denseletae 68, 1. Drepanum promunt. 206, 15.~~~~

~~~~Dentatus v. Curius; Sicinius. Drusi Antonia 18, 14.~~~~

Deucalion 65, 2 ; 74, 17. Dumnonii 101, 2 sqq. Diacecaumene 146, 11. Dyrrhachium 70, 6. Diana 56, 12; 73, 3; Dianae Ephesiae templum 166, 7sqq.; — Phidiacae eale bestia 189, 9sqq. signum 60, 5; — Scythicae simulacrum Ebudes insulae App. 219, 5. 17.

~~~~34, 9; — Susae templum 204, 6. Ebusus insula 104, 17.~~~~

~~~~Diana flum. 51, S. echites lapis 159, 15.~~~~

~~~~Dianium 104, 17. Edonii populi 63, 1.~~~~

Diarrhytus Hippo 79, 7; 116, 16 sq. Elegea oppid. 156, 18. dictamnum herba 95, 5. Elegos locus 157, 12. Dictynnaeus mons 72, 15. elephanti 83, 14; 109, 17; 111, 3sqq. Didymaeus Apollo 180, 17. 112, 15. 19; 113, 3. 5. 13; 119, 12 Didyme insula 54, 1S. 130, 21; 131, 1; 134, 5; 184, 20 Digidiorum sorores 33, 14. 185, 5.9. 14; 187,1; 191, 1; 195, 12 diluvium primum 74, 13; — secundum 196, 7; 199, 4sq.; elephanti Indici App. 222, 3. 112, 8; 154, 1; — Mauretani 112, 8;

~~~~Dinocrates 147, 4; 166, 15. 16. elephas 97, 3. Diogenes cynicus 18, 10; 27, 22 sq. elephantiae serpentes 123, 5.~~~~

Diomedeae aves 42, 9sqq.; 43, 13; Dio- Eleus Ifitus 7, 12. medis aves rubr. 223, 19. Elis 25, 12; 65, 12. Diomedes 33, 15; 35, 9; Diomedis delu- Elissa (Elisa 117, 12) mulier 117, 10. 12. brum 42, 8; — socii 43, 12; — soror Ellopiae 74, 4. 68, 13; — equorum stabulum 68, lOsq. Emantias 51, 2.

~~~~Dionysias i. q. Naxos 76, 8. Emathia 63, 15; 64, 19; 65, 2.~~~~

~~~~dionysias lapis 160, 1 sqq. Emathium solum 63, 2. Dionysius auctor 183, 16. Emathius 64, 19. Dionysius tyrannus 29, 19. embolisnii dies 10, 23.~~~~

Dioscurias urbs 85, 14. Embrion insula 213, 1 sqq. dipsas serpens 122, 17. Enetus locus 173, 5. Dirce fons 59, 12. Engada oppid. 156, 1. Direum locus 179, 3; rubr. 230, 40. enhydros lapis 161, 1 sq.; enhydrus App. Dis pater 50, 15. 220, 8. 17* 260

~~~~Q. Ennii statua 29, 15. Europa 44, 6; 71, 2. 4; 77, 14; 85, 2. eous Oceanus 106, 19; 182, 3; eoum 3; 88, 5; 89, 2. 5; 105, 13; 106, 7. mare 183, 10; 196, 10. 16; Europae fluvii maximi 44, 6; —~~~~

Epaphus 108, 5. gentes validissimae 67 , 3 ; — sinus Ephesii 166, 15. primus 38, 2; — sinus secundus 38, Ephesus 166, 7sqq.; 166, 13; 168, 13; 2; — sinus tertius 55, 1; 71, 5, rubr. rubr. 230, 12. 223, 29; — sinus quartus 77, 13 sq. Ephorus 167, 4. Eurotas flum. 56, 17. Epidaurus 56, 19 sq. Euthymenis filius 24, 2. Epirotae 63, 6. Eutychis femina 12, 22. Epiroticum bellum 113, 15. Euxinus (pontus) 106, 15.

Epirus 55, 4; 53, 19. Exampaeus fons 81, 17 sqq. ; rubr. equae 176, 14sqq.; — mira fecunditate 225, 16. lascivientes 104, 5sqq.; equi 114, 10; 174, 5 sqq.; 174, 7. 12. 15; 175, 8. 12. Fabianus 79, 6. 16. 19. 20; 176, 2. 9. 13; equorum M. Fabius Ambustus App. 220, 32. sepulcra 175, 14. Fagutalis lacus 7, 3.

~~~~Eratosthenes 7, 6. Falerii 33, 2.~~~~

Eridanus i. q. Padus 38, 8. Falerius Argivus 33, 1 sq. erinacius 135, 7. Falernum sucinum 98, 6. Eriphusa insula 54, 18. Falisca 33, 1. Erycina Venus 117, 3 sq. Faliscorum ager 38, 12. Erymanthus flumen 57, 6; 201, 12. Fausta 12, 16. Erymanthus mons 57, 5. 6. Faustuli tugurium 5, 20 sq. Erythraea Sibylla 36, 4; Erythraeum favonius 183, 10. mare 147, 18. Februarius (mensis) 10, 16. Erythras rex 147, 18. Feretrius Iuppiter 6, 5 sq. Erythrea insula 105, 6. ferraria metalla 193, 16. Eryx 49, 12. 13. Fescenninum 33, 2.

Esquilinus 7, 1. 3. fiber81,5sqq. ; — Ponticus rubr.225, 13. Essedones 84, 15sqq.; 85, 6; 181, 5. ficus Aegyptia 145, 18sqq.; rubr. 228, Esseni 155, 14sqq.; 156, lsq.; rubr. 18; — Indica 192, 4 sqq.

~~~~229, 7. Fidasarcida castellum 205, 9.~~~~

~~~~etesiae 183, 11 ; 202, 12. Fidenae 35, 14.~~~~

Euander 3, 1; 4, 13; 33, 4; 57, 3. Flaccus v. Fulvius. Euboea insula 59, 17; 74,9; 75, 15sqq.; L. Flaccus legatus 23, 2. rubr. 224, 39. C. Flaminius 48, 2. Euboenses 35, 14. Flavianus 79, 10. Eudaemon Arabia 148, 12. 16sqq. Flaviopolis 70, 8. Eulaeus flum. 148, 13; rubr. 228, 27. fons Soli sacer 125, 15. Euonymos insula 54, 19. Fonteius consul 25, 13.

Eupatoria 173, 8. Formiae 37, 7. euphorbea herba 109, 14sqq. formicae 115, 10; 134, 10 sq.; formicae Euphrates 86, 4; 156, 15 sqq.; 158, 3—5; ex ebore scalptae 26, 2. 173, 15; 205, 15; rubr. 229, 11. Fortuuatae insulae 104, 16; 212, 3; rubr. Euripides tragicus 65, 17. 232, 32.

~~~~Europa (mulier) 73, 7 ; Europae frater forum Boarium 4, 15. 73, 8Bq. Frutis 35, 9. 2G1~~~~

Fucinus 39, 6; — lacus 32, 8. Germaui 97, 11. fucus purpurarius 114, 7 sq. Germauia95, 18sqq.; 97, 2. 12; 98, 10. M. Fulvius Flaccus 30, 9. 15; Germaniae rex 98, 3. Germanicae insulae 97, S; Germanica Gabbara 21, 22. iuga 80, 11; Germanicum ceraunium Gabii 34, 2. 98, 18; — nomen 95, 19 sq.; Ger- Gadea 38, 1; 105, 10; 130, 1; 206, 12. manicus Oceanus 107, 1.

~~~~Gadir i. q. Erythrea insula 105, 6. Germanicus Caesar 97, 12; 142, 14 sq.~~~~

~~~~Gaditanum fretum 92, 2 ; 105,10; 110,4; Geryon 105, 7. riibr. 22fi, 21. Gesclithron 86, 5 sq. Gaetula mulier 119, 10. Getae 68, 6.~~~~

gagates lapis 102, lOsqq. ; App. 221, 12. gigantes 64, 1. Gaius princeps 201, 2. gingrinae tibiae 52, 6. galactites lapis 55, 11. Giris flum. 139, 9. Galatae 175, 19; rubr. 230, 25. Glaesaria insula 97, 10; 9S, 10.

~~~~i. Galatia 107, 17; 171, 13sqq. ; 171, 15. glaesum q. sucinum 97, 11.~~~~

Galaticus limes 173, 3. glossopetra lapis 160, 3 sqq. Galatius 34, 2. gnomonici 157, 5. gallaica gemma 98, 12sqq. Gomorrum oppid. 155, 9. Gallia 80, 11; 183, 12; Gallia Transal- Gorgades insulae 210, 1. 2; 212, 1; rubr. pina 21, 4sq.; Galliae 98, 20 sqq. 232, 33. Gallicum fretum 101, 6sq.; — litus 99, gorgia i. q. curallium 42, 1. 14; — peiagus 106, 16; Gallicus Gorgones monstra 210, 3sqq. Oceanus 104, 2; 107, 1; sinus 106, 2. Gortyna 72, 7; 73, 7. Gallorum priscae gentes 171, 13; Gal- Gortynii 73, 8. lorum veterum propago 34, 11 sq. C. Gracchus 117, 14; Gracchi 17, 11. Gallus v. Pompeius Graeca oppida inSardinia 14, 12; Graecae Gamphasantea 137, 10 sq. litterae 100, 4. Gangarides 184, 19sqq. Graecia 72, 2; 164, 7; 187, 10; rubr. 223, Gangavia insula 97, 2. 8; rubr. 226, 7. 30; Graecia vera 58, 6; Graeciae ad- venae31, Graeciae Ganges amnis 184, 12sqq. ; 184, 16; 19; 44, 10; 106,6. 185, 6; 190, 16; Gangis fona 188, 2. Graecus Messapus 34, 14. Gangeticae anguillae rubr. 231, 24; Gau- Graeci 10, 19; 29, 19; 34, 6; 39, 10; getici vermes rubr. 231, 26 sq. 49, 3; 71, 12. 17; 74, 21; 77, 11; Garama 129, 14. 106, 3; 148, 12; 194, 12; Graeci ad- Garamantes 124, 17; 129, 19; Gara- venae 116, 15sq.; — equites 117, 2.

mantum oppid. 128, 20; rubr. 227, 19; Graia coniuratio 60, 1 ; Graium vocamen — rex 84, 2 sq. 117, 6. Garamantica regio 129, 14; Garamantici Graii 74, 12; 105, 11. Aethiopes 130, 11. 15. Granius 41, 7. Gauloe insula 130, 5. grues 69, 3. 5 sqq.

~~~~Gellius 4, 5. grypes 86, 14sqq. Geloni 82, 11 sq.; 82, 12. gummi 45, 15. Gelonium stagnum 52, 12. Guthalus amnis 96, 3.~~~~

~~~~genuinus terrae 65, 1. gymnosophistae 187, 1 1 sqq. Georgi 85, 2. Geraestos promunt. 75, 19. Hadrumetum 117, 7.~~~~

~~~~Gerania urbs 69, 3. haemachates lapis 54, 3. ;~~~~

~~~~262 haematites lapis 136, 12. Heraclidae 34, 3.~~~~

~~~~Haemonia i. q. Thessalia 61, 10. Heraclides 3, 6. haemorrhois serpens 123, 1 sq. Heraclitus 18, 10; 107, 6.~~~~

~~~~Haemus 63, 9; 68, 5. Hercules 4, 2. 9. 11. 15; 5, 12; 7, 11 Halesina regio 52, 10. 14, 7; 21, 18; 32, 6; 41, 8; 46, 5~~~~

Halesus Argivus 33, 1. 59, 10; 66, 14; 105, 8; 108, 9. 17 Halys flum. 173, 18. 110,7; 114, 1; 137, 16; 172, 1; 180, 8 hammochrysos lapis 159, 5 sq. 198, 7; Hercules Libys 108, 6; Her- hammoniacus umor 125, 21. culis columnae 105, 14; — comites

Hammonis cornum (iapis) 125, lTsqq.; 32, 3; — filia 186, 7; — pugna 57, 7. Hammonis templum 125, 14. Hercyniae aves rubr. 236, 2; Hercynius Hannibal 26, 17; Hannibaiis castra (por- saltus 96, 1. 5 sqq. tus) 37, 14; — exitus 172, 5sqq.; Heretum 34, 6. rubr. 230, 28; — sepulcrum 172, 4 sq. Hermias puer 79, 17. Hermiona 16. Hanno Poenorum imperator 211, 1 ; Han- 63, nonis Punici libri 110, 16. Hermus flum. 169, 2. 3. harena aurifera 104, 4. Herodotus 167, 4. harundines 52, 2. 17; harundo Indica Herophile 36, 4. 192, 8sqq. Herostratus 166, 10. hebenus 193, 3; App. 221, 6. 13. 16. Hesiodus poeta 169, 8; rubr. 230, 16. Hehrus flum. 68, 3. Hesperides 137, 16; Hesperidum horti

Hecataeus 92, 13; 167, 3 sq. 108, 9sqq.; — insulae 212, 1. Hecubae sepulcrum 71, 6. Hesperidis filia 72, 8. Hegesidemus 79, 17. Hesperu ceras promuut. 210, 3. Helbesus flum. 51, 10. hexecontalithos lapis 137, 4 sqq. Helenae sidus 13, 17. Hiberi 49, 7; 104, 8. Helicon lucus 59, 11. Hiberia 66, 12; 93, 8.

~~~~Heliopolis oppid. Ciliciae 163, 5. Hibericus sinus 106, 1. heliotropium gemma 123, 15 sqq. ; — Hibernia insula 100, 5 sqq. herba 124, 2. Hiberus amnis 104, 7.~~~~

Heliutrapeza locus 132, 1. Hiera insula 54, 13. Hellas 58, 6. Hierichus 154, 12. Hellen rex 61, 11. Hierusolyma 154, 11. 13; 155, 7. Heilenes 61, 11. Hillyricus v. Illyricus. Hellespontus 55, 2; 71, lsq.; 75, 20; Himantopodes 137, 14 sq. 77, 13. 15; 106, 6sq.; 106, 13. Himeraeum flumen 51, 12.

~~~~Helvetii 44, 3. hinnulei 50, 6.~~~~

~~~~Hemina 34, 7; 35, 7. Hippo Diarrhytos 79, 7; 116, 16 sq.; — Heniochorum gens 85, 15; — montes Kegius UG, 16. 86, 3. hippomanes 176, 16. Hennensis campus 50, 14. Hipponax 167, 2.~~~~

~~~~Hephaestia metropolis Lemni 77, 3. Hipponenses 79, 8. Hephaestia urbs Lyciae 165, 2. Hippopodes 93, 15 sq.~~~~

Hephaestiae insulae 54, 8. hippopotami.UO, 12 sq.; 144, 16sqq. Hera 34, 6. 145, 6; 189, 14. Heraclea oppid. in Caspiis 179, 16. Hippucrene fons 59, 13. Heraclea Pontica 172, 13. Hippuros portus 197, 13. Heracieoticon ostium Mli 147, 7. Hirpi 38, 12. 16. 263

~~~~A. Hirtius 9, 2. Iasus urbs 79, 13. Hiberus. J~~~~

~~~~Hyperboreus 5, 12. Inachus amnis 56, 18. hypnale serpens 122, 17. Inachus rex 56, 18.~~~~

Hyrcani90, 8; 91, 9sqq.; 179,5; 205,5. Inarime i. q. Aenaria 45, 3. Hyrcania 91, 3. Indi 84, 10; 93, 10; 147, 1; 153, 9; Hyrcanum salum 204, 15; Hyrcanus 164,1; 184,6; 185,1; 186,13; 1S7, 11; veteres mons 164, 4sq.; — Oceanus 106, 19; 195, 1; 196, 10; 201, 15; Indi — sinus 163, 17. 186, 9; Indi reges App. 221, 12. hystrix bestia 135, 7sqq. India 54, 1; 66, 14; 83, 9; 93, 5; 9S, 9; 107, 2; 175, 6; 183, 7. 9sqq.; 184,

iaculi serpentes 122, llsq. 3.6. 19; 186,2; 191, 8; 192, 10; 193, 19; laniculum 6, 14; 32, 1; App. 217, 24. 3. 4; 194, 11; 196, S. 10; 200, Ianuarius (mensis) 10, 15. 201, 9; 202, 5. 12. 15; 203, 3. 5; 206, sq. Ianus 32, 1. 12. 14; Indiae spatium 203, 6 rubr. Iapon rex 117, 9. Indica ballenarwfcr. 231, 28; — ficus sq.; Iapyges 32, 10. 231, 33; — prominentia 206, 16 Iapygia Acra 44, 11. Indicae harundines rubr. 231, 34; — Iapyx 32, 10. nationes 201, 9; — res 183, 15; — bubuli rubr Iason 32, 8; 39, 8; 83, 3. urbes 201, 9; — Indici

~~~~1 Iasus Lycius 83, 20. 231, 22; — elephanti 112, 8; 154, ; . ;~~~~

~~~~264~~~~

— lapides 193, 6sqq.; — lucirub?: 231, iunceae herbae App. 219, 21. 32; — reges 183, 15; 195, 11; — ser- Ap. Iunius consul 84, 5. pentes rubr. 231, 16; — tauri 189, Iuno 34, 6; Iunonis donaria 211, 4; Iu- 16sqq; rubr. 231, 20; Indicum cerau- nonis Argivae templum 32, 9; Iunonis

~~~~nium 104, 12; — iter rubr. 225, 34; Monetae templum 6, 10.~~~~

~~~~— itinerarium rubr. 232, 19; — mare Iunonia i. q. Carthago 117, 14.~~~~

~~~~163, 9; Indica maria 191, 3; Indicus Iunonia insula 213, 5.~~~~

~~~~Oceanus 106, 19; 188, 17. Iuppiter 5, 24; 65, 12; 161, 13; 186, 7; Indiges pater 35, 1 2 sq. Iovis ara in Olympi cacumine 62, 6 sq.~~~~

Indus amnis 180, 4; 184, 12; 186, 2. 10; Iovis fanum 163, 3; — sepulcrum 73, 201, 11. 2; Iovis Beli templum 205, 15; — inferum mare 36, inferus 14; sinus 106, 3. Cassii delubrum 153, 11 ; Iuppiter Do-

~~~~Inguaeones 95, 19. donaeus 55, 2; — Feretrius 6, 5sq.; Ino 58, 10. — Tarpeius 176, 8. intercalandi modus 11, 4. Iuris mons 9S, 21. inundatio terrarum 153, 14.~~~~

~~~~Inventor pater 4, 3, lac sirpicum 126, 5. Io 32, 6. Lacedaemon 25, 11. Iolaiis 14, 10; 46, 12. Lacedaemonii 56, 10. Iolenses 14, 12. Lacedaemonius Battius 125, 10sq.;Lace-~~~~

~~~~Iones 34, 3. daemonius Lysander 29, 3. Ionia 167, 16; Ioniae caput 168, 12. lacertae 123, 6.~~~~

~~~~Ionica regio 32, 6. Lacinium 38, 2.~~~~

~~~~Ionium aequor 36, 16; — mare 58, 3; Lacon Anystis 25, 11. 106, 13; Ionius sinus 57, 15; 106, 3. Lacones 56, 16.~~~~

Ioppe oppid. 153, 13sqq.; rubr. 229, 2. Laconica 56, 3; 116, 1. Iordanes amnis 154, 4. Laconici smaragdi 87, 3. Iphicles 14, 7. 10. Ladas 25, 5. iris iapis 152, 19 sqq. Ladon fium. 57, 6. Ismenus amnis 59, 12. Laestrygones 37, 8; 50, 12.

Issicum mare 161, 10. Lagia i. q. Ortygia 74, 19. Isthmos 57, 13; 58, 4. Lais 50, 11. Itali 54, 9; 106, 3. Lampsacenus Xenophon 93, 11; 210, 5. Italia 9, 12; 31, 8sqq.; 48, 7; 76, 17; lapidarii campi in Liguria 32, 4sq.

~~~~92, 4; 99, 6; 113, 13; 173, 6; Italiae Lapithae 62, 1. fames 12, 10; — longitudo 37, 10. Lapyri 179,5.~~~~

~~~~Italica litora 35, 6 sq.; Italici coloni Larisa oppid. 60, 3. 117, 14. Larisa Thessalia 61, 14.~~~~

~~~~Ithacesia Ulixis specula 45, 3. Larum aedes 6, 17. Iuba 113, 17; 138, 4; 206, 9; 212, 4; iaser 126, .6; 128, 18. 215, 2; Iubae libri (cf. Punici libri) Lathyrus Ptolemaeus 132, 11 sq.~~~~

119, 10; 149, 7; 186, 15; Iuba Ptole- Latina iuventus 3, 3. maei filius 110, 17. Latinus 33, 13; 35, 10. iubae arborum 199, 11. Latium 32, 2; 33, 1; — antiquum 36, 9. Iudaea 13, 10; 154, 3sqq.; 154, 16; rubr. Latona 74, 22.

~~~~229, 4; Iudaeae caput 154, 11; — Laudice Antiochi uxor 20, 6.~~~~

~~~~interiora 155, 14; — terminus 156,4. Laurens ager 35, 8. divus Iuiius 200, 19 sq. cf. Caesar. Laurentes 6, 1 1 265~~~~

Lavinii 9, 13. Livia Augusti 88, 13. Lavinium 35, 4. Lix colon. 108, 6; 110, 3. 4. Laxates fluvius 180, 11. 12. Locrenses 34, 10; 38, 1; 41, 6; 46, 13. leaenae 91, 18; 119, 13; 121, 13. Locri 34, 5. Leleges 60, 2. Locrus Aiax 34, 1.

Lemnii 77, 2. Lollia Paulina 201, lsq. Lemnos 77, 2. 5. Longa Alba 35, 13. Lenaeus amnis 73, 7. longaevi homines 77, 12. lentiscus 149, 6. Lotophagi 125, 7. leones 83, 13; 91, 18; 118, 2sqq.; 119, Lucani 113, 14. 9; 131, 6; 164, 11. Lucania 42, 2. leontophoni bestiae 120, 10. Lucae boves i. q. elephanti 113, 15. Lepidi 19, 21. Lucrinus lacus 79, 1. Lepidus tribunus 12, 3. M. Lucullus 92, 9. Lepte acra promunt. 206, 15. ludi quinquennales (lsthm.) 57, 13.

~~~~Leptimagua urbs 117, 5. Luna 6, 1.~~~~

~~~~Lesbii 36, 6. lupi 40, 5; 73, 14; lupi Aethiopici 135,~~~~

~~~~Lethon amnis 127, 0. 4sqq.; — cervarii 40, 12; in lupos leucocrota bestia 189, 4sqq. transfigurari 82, 7.~~~~

Leucosia insula 35, 2. Lusitania 103, 17; 105, 9. Leuctrae urbs 56, 9. Lusitanum litus 104, 11. Liber 59, 10; 66, 14; 186, 10. — pater Lutatius 7, 6. 29, 5; 76, 9; 156, 6; 180, 7; 184, 7; Lycabettus mons 58, 12. 186, 8; 198, 18; rubr. 231, 5. Lycaeus mons 57, 4. Libera 50, 16. lycaon bestia 134, 13 sq. Libethrius fons 62, 17. Lycaonia 16S, 1; 173, 13. Liburni 43, 15. lychnites lapis 194, llsqq.; 194, 12.

Libya Epaphi filia 108, 5. Lycia 162,7; 164, 12; 166, 3. 4 \rubr.230, 5. Libya46, 6; 106,16; 107,20; 108,4.5; Lycius Iasus 83, 20; Lycii 165, 2. 117, 10; 127, 10; 130,19; 136, 14; 137, 17. Lycus flum. 172, 14; 174, 1. Libyca gemma 123, 17; Libycae undae Lyctii 34, 2. 72, 4; Libycum pelagus 108, 4; Liby- Lydi 161, 7; Lydorum rex Marsyas 32, 7.

~~~~cus Oceanus 107, 1. Lydia 168, 2. 3; rubr. 230, 10; Lydiae Libys Hercules 108, 6. rex Tyrrhenus 32, 10 sq.~~~~

~~~~Libyssa locus 172, 4. Lydiae tibiae 52, 7. Licinianus 34, 14. Lydus Alyattes 85, 12.~~~~

Licinius v. Crassus Lygdamus Syracusanus 18, 16. Ligea insula 33, 10. Lygos 70, 6. Ligures 38, 5; 43, 18; 45, 7. lynces 40, 16sqq.; 40, 18; 119, 12. Liguria 32, 4. lyncurium lapis 41, 4. Ligusticum mare 41, 10; 106, 11; Li- lyntres monoxylae 203, 2. gusticus sinus 45, 8; 106, 2. Lysander Lacedaemonius 29, 3. 6. Lilybaeum 48, 7; 49, 5. Lysimachus rex 84, 1. Lilybitana specula 25, 19. lytra 81, 6. Lilybitanum 49, 4.

~~~~Lipara insula 54, 12. Macaronnesos i. q. Creta 72, 10. Liparus rex 54, 12. Macedo Deucaliouis nepos 65, 2; cf.~~~~

~~~~Liris amnis 36, 10. 65, 1. 4. 266~~~~

~~~~Macedo = Alexander 147, 3; — Magnus Massada castellum 156, 4. 62, 13; cf. Alexander. Massagetae 92, 17; 181, 4 sq. Macedones 61, 13; 63, 3. 13; Macedones Massilia 43, 20.~~~~

~~~~prisci 65, 8. Massylicum promunt. 206, 7. Macedonia61, 12. 17; 63, 5sqq.; 65, 4. Mastusia 71, 4.~~~~

10; 77, 4; rubr. 224, 12. Mathumannus Masinissae filius 14, 3. Macedonica res 63, 2; 66, 1; — classis matrimonium multiplex 67, 11. 196, 4; Macedonicus sinus 63, 18 sq. matris deum sacra 28, 19 sq. Macrobii Aethiopes 131, 17. 18; macrobii Mauretani elephanti 112, 8. homines 77, 11. Mauretania 108, 2; 110, 17 sq.; 131, Maeander amnis 167, 14. 11 sq.; 138, 7; 206, 13; 212,3; rubr: Maecenas 79, 6. 226, 26; Mauretania inferior 138, 3; Maenalus mons 57, 4. Mauretaniae provinciae 111, 1. Maeoniae caput 168, 16. Mauri 105, 14; 110, 16.

Maeotis 106, 8; — ostium 77, 13. Mazaca 174, 1 sq. Maeotius lacus 163, 18; 166, 2 sq. meconites lapis 160, 10. Magi 205, 8. Medea 39, 4. 7. magnes lapis 194, 7. S. 9. 10. Medi 66, 13; 85, 10; 86, 1; 148, 14; Magnesia 61, 17; 62, 12sqq.; 62, 18. 157, 14; 161, 7; 205, 4; Medorum

~~~~Magnus = Alexander 66, 7 ; Cn. Magnus fines 157, 13.~~~~

~~~~163, 7 ; Magnus = Pompeius 93, 5. Media 177, 16sqq.; 178,9; 205,5; Me- mala Cydonia 146, 7. diae arbor 177, 16sqq.; Mediae rex Malea 71, 15. Astyages 85, 12 sq.~~~~

~~~~Malichu insula 207, 1. 2. Medici smaragdi 87, 2 sq. ; — Medicum Malleus mons 1S5, 15. oleum 99, 11. mandragorae mala 115, 8. Medi montes 183, 9.~~~~

~~~~Manilius 201, 4. Megales Phryx 4, 6. 10. mantichora bestia 190, 1 sqq. Megarensium sinus 57, 13. Mantuana carmina 178, 1. Megasthehes 183, 14; 187, 16.~~~~

~~~~Marathon campus 59, 1. melancoryphi aves 98, 14. M. Marcellus 27, 10. Metanes sinus 70, 18.~~~~

Marcius rex 125, 11. Meles flum. 169, 1. mare mortuum 92, 16. Meliboea 62, 16. margaritae 196, 9; 199, 14sqq.; 200, 3. Melita 174, 1. 12.19; 201, 3; margaritae Brittanicae mellatio larga 215, 3 sq. 200, 20 sq. melleum suciuum 98, 6.

~~~~Margine regio 179, 5sq.; rubr. 231, 1. melopos arbor 125, 20 sqq. Mariandynus sinus 172, 13. Melos 76, 19.~~~~

C. Marius 44, 1; 45, 8; 124, 16. Memallis i. q. Melos 76, 19. marmor 76, 3; 114, 10; 199, 13; — Memuoniae aves 169, 15 ; rtibr. 230, 21 sq. Proconnense 158, 6 sq. Memnonis regia 147, 2; 170, 1; — se- Maronia regio 68, 10. pulcrum 169, 14; rubr. 230, 19 sq. Mars 5, 17. 18. 24; 82, 9. Memphicus Apis 142, 19.

~~~~Marsi 39, 1. 8. Memphis 142,. 11. Marsyas fluvius 167, 11. Mene iusula 124, 16.~~~~

~~~~Marsyas 4, 6; 32, 7; 167, 10. Menelai gubernator 136, 14.~~~~

~~~~Martius (mensis) 9, 15; 10, 15. Menogenes 20, 15.~~~~

~~~~Masinissa rex 14, 3. menstruale animal 13, 4. 267~~~~

Mercurii promunt. 115, 18. morbus comitialis 75, 14; 94, 19. 15. Mercurius 5, 24; 46, 6. Morimarusa 92, meridianum mare 183, 9. Moschi S6, 3. Meroe 130, 18; 131, 15. 16; 139, 3. Moschicus mons 164, 5. Meros mons 186, 8. Mothona oppid. 62, 12; 66, 5. merula 57, 10. Mugonia porta 6, 19. sq. Mesopotamia 157, 1; 158, 2; 205, 11. multiplex matrimonium 67, 11 M. Messala censorius 20, 15; — consul mundi cardines 89, 5. 115, 13; Messala Corvinus 28, 2. Musae 53, 16. 13. Messana 49, 2. musicum studium 72, Messapia 34, 14. mustelae 127, 2. Messapus Graecus 34, 14. Mycenae 63, 14. Mestus amnis 68, 2. Myconus 76, 12. metalla ferraria 193, 16. Mygdones 63, 10. terra 1. Metapontum 33, 16; 34, 10sq.; — nunc Mygdonia 168, 1; 171, 18; — 63, Vibo 34, 11. Myiagrus deus 4, 18. Metaurum 34, 10. Myrina oppid. 77, 3. Metellus 23, 2; Metellorum domus 29, 23. myrmecites lapis 160, 10 sq. Methymnaei Arionis fanum 56, 4. myrrha 149, 10 sqq. Metrodorus 27, 22; 42, 1. myrrhites lapis 158, 14sqq. sinus Milesii 173, 7. Myrtoum mare 106, 12 sq.; Myrtous Milesius Polymestor 25, 7. 57, 17. Miletos 168, 12; Miletus 167, 16. Myscellus Achaeus 34, 4. Milon Crotoniensis 19, 9; Milon 19, 16. Mytilenaei 169, 10. milvinae tibiae 52, 7. Mimas mons 168, 14; rubr. 230, 13. ualmn i. q. camelopardalis 133, 15. Mimnermus 167, 2. Naracu stoma 80, 13 sq. Minerva 73, 10 sq.; 76, 1; 102, 6; Mi- Narbonensis provincia 43, 18; 106, 1 sq. nervae templum 33, 9. nares mundi 107, 13. minium 103, 14. Naricii 34, 5; Narici 179, 5. Scipio 2S, 16 sq. Minoia i. q. Paros 76, 4. 5. Nasica Minos 32, 9; 76, 4. Nassamones 125, 3. 5; 128, 13. 18; rubr. Minturnenses paludes 124, 16. 227, 17. Misenum 35, 2, nassamonites lapis 125, 5 sq. Mithridates rex Ponticus 27, 20; 85, 16; natalis mundi 141, 12sq.

~~~~173, 8. naves papyraceae 196, 11.~~~~

Mithridaticum bellum 29, 14; 93, 1; Naxos insula 76, 7sqq. ; 76, 8. Mithridaticus triumphus 193, 3. Naxus i. q. Tauromenia colonia 49, 1. mithridax lapis 159, 1. Neapolis 33, 11. Moesi 68,5; Moesorum prima patria 1 7 0,2. Nebrodes mons 50, 4. 5. 6. Moesia 168, 2; Moesiae 99, 9; Moesiarum Neocaesarea 174, 1. Pontica pars 99, 10. Nepos v. Cornelius Nepos. molochites lapis 152, 17 sqq. Neptum delubrum 57, 14; — filius 49, 7; Molossi 55, 2. — sacerdotium 79, 16. monoceros monstrum 190, 9 sqq. Neptunius mons 50, 4. 5. monocoli 187, 22. Nero 12, 12; 98, 2. monoxylae lyntres 203, 2. Neuri 82, 5. 7 sqq. monstruosa fecunditas 12, 18. Nicomedes rex 175, 18. ;

~~~~268~~~~

~~~~Nicomedia 172, 4. Oea urbs 117, 5.~~~~

Nicostrate 4, 12 sq. Oecleus 33, 6. Nigris flum. 116, S; 130, 8; 134, 8; Oedipodia fons 59, 12. 138, 13. Oeenses 129, 17. Nilides lacus 138, 5. Oenotrus 34, 15. Nilus 12, 20; 55, 15; 84, 13; 116, 8; Oeones 93, 13. 130, 9. 11; 131, 16; 136, 15; 137, 19; Ogygus 74, 13. 16. 138, 5. 7; 142, 3. 20; 143, 10. 19; Olbia oppid. 14, 11. 144, 3. 12; 147, 7; 157, 3; 166, 2; oleaster 112, 16. 184, 13; 196, 11; 202, 12. oleum Medicum 99, 11. Niobe 168, 17. Olisipo oppid. 104, 3. 5.

Niphates mons 164, 2. Olisiponense promunt. i. q. Artabrum Nivaria insula 214, 3. promunt. 103, 17 sq. noctua avis 74, 2. Olympiaca palma (= victoria) 65, 20. Nola 35, 14. Olympias Alexandii mater 66, 8.

Nomades 85, 1; 114, 6; 130, 20. olympias prima 8, 1 sq. Nora oppid. 46, 7. Olympicum certameu 7, 11; 18, 17. Norax 46, 6. 7. Olympus mons 61, 15; 62, 4; rubr. Noricus ager 99, 8. 224, 9. nothi 111, 9. Olympus oppid. 165, 3.

~~~~nova via 6, 19. onagri 121, ISsqq. nucleus Abellanus 193, 13. Onesicritus 196, 4. Nulo mous 187, 15. Ophiophagi Arabes 152, 9.~~~~

~~~~Numa 6, 12; 10, 1. Opus equus 176, 13. Numicius 35, 12. Opuntius sinus 60, 3.~~~~

Numidia 114, 5; rubr. 226, 30. oraculum Delphicum 29, 22. Numidici ursi 114, 11 sqq.; 115, 14. Orchades insulae App. 219, 17. 23. nux pinea 215, 3. Orestae populi 63, 13 sq. Nymphae 172, 2. Orestes 34, 8; Orestis ossa Tegeae in- Nysa urbs 186, 7. venta 22, 3 sq. Orestides 63, 13. 19.

Oaxus lacus 179, 19. Oriens 29, 14; 132, 7; 201, 4; Orientis Oceanus 92, 3; 96, 4; 98, 20; 105, 11; reges 133, 5. 106, 18; 107, 13; 109,9; 138,3; 186, Orodes 179, 14. 5; — Aegyptius 107, 1; — Amalcius Orpheus vates 68, 7. 92, 13; — Arabicus 106, 19; — Atlan- ortyges 74, 21. Ortygia insula 74, 1S; rubr. 224, 36. ticus 104, 3; 107, 1 ; 206, 8; — Azanius ortygometra 75, 9. 204, 1 ; — Caspius 106, 19 sq.; — Eous 106, 19; 182, 3; — Gallicus 104, 2; Osiris fanum 147, 2. — Germanicus 107, 1; — Hyrcanus Ossa mons 61, 15; 62, 1. 106, 19; — Indicus 106, 19; 188, 17; Ostracine locus 153, 12; Ostracine regio 1. — Libycus 107, 1 ; — Persicus 106, 19 rubr. 229, Scythicus 90, 7; 107, 1; 1S2, 3; — Othryades 56, 12. septemtrionalis 92, 12; — Sericus Othrys mons 62, 1. 106, 19. ovillum pecus 60, 7. Ochus flum. 180, 4. Oxistacae 180, 1. Oceli portus 202, 15. Oxus amnis 90, 8; 93,-6; 179, 19; rubr. Odrysae 68, 3. 231, 3. 269

Pachynus 48, 5; 49, 3; 51, 17. papyrus 130, 9. Pactolus amnis 16S, 3 sq. parandrus bestia 134, 15 sqq. Pactye 70, 18. parasangis terras metiri 204, 12. Padaneae silvae 97, 16. pardalianches gramen 91, 13. Padus 38, 4 sqq. pardi 91, 16sqq.; 118, 5. paeanites lapis 66, 21. Parilia 6, 2. paederotes lapis 153, 3 sq. ; 153, 6. Parnasus 55, 7. Paeonia 63, 7. Paros 76, 3sqq.; 76, 4; rubr. 225, 1. Paestanae valles 37, 3sq. Parthenius portus 33, 2. Paestum 34, 3. Parthenopae Sirenis sepulcrum 33, 11. Palaemon 58, 10. Parthenope oppid. 33, 10 sq.

Palanthus 5, 11. Parthi 158, 14; 164, 2; 181, 3; 206, 2. rubr. 232, Par- Palatium 5, 6 ; 57, 3. Parthia 204, 14sqq.; 25; Pales pastoralis dea 5, 11. thiae regna 205, 6. Palibothra urbs 185, 12. 15. Parthica bella 1S, 7; Parthicum nomen Palibothri 185, 13. 204, 4. Palinurus 35, 2. Patavium 33, 16. Palladium 35, 10. Paterculus 30, 8. Pallanteum oppid. 5, 7 sq.; 57, 2. Patrae oppid. 56, 1. palma (= victoria) Olympiaca 65, 20; Paulina Lollia 201, 1 sq. — Pythia 65, 20. Paulinus Suetonius 110, 18. palmae 153, 13; 155, 18; 192, 10; palma pegasus ales 135, 10. Aegyptia 146, 5sqq.; rubr. 228, 19. Pelagonia 63, 7. palmeta caryotas feritantia 215, 3. Pelasgi 31, 1S; 32, 11. Pamphagi 131, 7. Pelasgicon Argos 61, 10. Pamphylia 106, 4; 161, 8. Peleus 62, 3. Pamphylium pelagus 163, 10. Pelius mons 62, 2. Pan 57, 7. Pella 166, 14. Panchaia 150, 4. Pelopidae 32, 9. Panda oppid. 180, 5. Peloponnesia multitudo 65, 5. Pandaea gens 186, 6. Peloponnesus 4S, 5; 57, 15; Peloponnesos

~~~~Pandana (porta) 5, 4. 58, 1.~~~~

~~~~Pandateria 44, 18. Pelops 7, 12; 58, 1. Paneas fons 154, 4. Pelorias 48, 6. 7.~~~~

Panedri montes 173, 16. Peloritana ora 49, 1. Pangaeus mons 68, 2. Pelusiacum ostium 147, 17. Pannonia 99, 8 sq. Pelusium 145, 17; 153, 10. 11; 161, 7. Pannonica commercia 97, 18. Penatium aedes 6, 15.

C. Pansa 9, 2. Peneus amnis 61, 15. pantherae 91, 3sqq.; 91, 7. 13. 16; pennati angues 145, 11 sq. 131, 6. Perdicca primus in Maced. rex 65, 9; Paphlagones 173, 6. — Philippi frater 66, 3. Paphlagonia 69, 13; 166,6; 173, 3sqq.; perdices 60, 10 sqq. rubr. 230, 31. Pergameni 127, 4.

~~~~Sex. Papinius 151, 3. Persae 43, 19; 66, 13; 180, 18; 181, 1. Papirius Carbo 17, 17. Perseus 110, 7; 147, 18; 161, 14.~~~~

~~~~L. Papirius Sp. f. 147, 6. Persicae classes 63, 10 sq.; Persiei reges papyraceae naves 196, 11. 162, 1; Persicus limes 180, 18; — ;~~~~

~~~~270~~~~

~~~~Oceanus 106, 19; — sinus 158, 3sq.; Phycus promunt. 115, 21. 203, 13; rubr. 232, 21. physeteres 191, 4.~~~~

~~~~Persis 158, 17 ; 159, 11; 162, 1 ; 202, 3; Pictor 7, 5. 203, 14; 204, 3. 11; 205, 7 sq. Pieria 61, 12.~~~~

~~~~Perusina cura 12, 8. Pierium solum 63, 1 sq.~~~~

~~~~Pessinus 28, 20. Pietatis sacelium 30, 6. Petilia 33, 15. Pindarus lyricus 29, 8; 65, 15. Petrensium stagnum 52, 15. Pindus 55, 8; 61, 20. Peuce 80, 13. pinea nux 215, 3.~~~~

~~~~Peucetia 35, 1. piorum campus 51, 6.~~~~

Peucetius 35, 1. piper203,2; — albuml93,l;^p.221, 5; phalangium 73, 18; falangium animal — longum 192, 16; App. 221, 3; pi- rubr. 224, 26. peris arbores 192, 14sqq. Phalarium promunt. 71, 13. Pisae 32, 9.

~~~~Phanesii 93, 17 sqq. Pisidia 16S, 1; 173, 13. phari 14", 13. Pitane 56, 13. Pharos colon. 147, 9. Pittacus 167, 5. Pharsalici campi 61, 19; Pharsalicum Planasia 45, 1.~~~~

bellum 141, 21. L. Plancus orator 20, 11 ; Planci bis con- Pharusi 137, 16 sq. sulis frater 177, 14. Phasis 86, 4; 93, 9; 95, 16. Platon 29, 20. Phialus fons 141, 6. Q. Piautius 151, 3. Phidiacae Dianae signum 60, 4 sqq. Plocamus Annius 197, 11. Philadelphia 156, 5. L. Plotius 177, 14. Philadelphus rex 184, 1. Poeni 104, 9; 105, 6; Poenorum impe- Philaeni fratres 117, 5sq.; Philaenorum rator Hanno 211, 1. arae 125, 7. 8. C. Poetelius 147, 6.

Philemon 92, 14. Pollux et Castor 29 , 9 sq. ; Pollucis et Philippensis invidia 12, 5. Castoris aurigae 85, 14; — templum Philippides 25, 10. 56, 11. Philippus 62, 13; 66, 4. 7; rubr. 224, 10. Polycle 32, 3. Philoctetes 33, 15; 62, 16. Polycrates rex 152, 10.

Philonides 25, 12. Polydori tumulus 69, 1. Phlegra 63, 20. Polymestor Milesius puer 25, 7. Phlegraei campi 37, 4. polypus 134, 20sqq. phlogites lapis 160, 14. pomona diutina App. 219, 24 sq. phocae 80, 6. Pompeii 32, 3.

~~~~Phocaenses 33, 3; 43, 19. Pompeiopolis i. q. Eupatoria 173, 8sq.~~~~

~~~~Phoenices 117, 11; Phoenix Elissa 117, Pompeiopolis i. q. Solus 163, 7. 10; Phoenicum mare 106, 9. Pompeius 173, 8; C. Pompeius Gallus Phoenicius sinus 163, 16. 8, 5sq.; Cn. Pompeius Magnus 29,~~~~

; ; 1 ; Magni Phoenicusa insula 54, 18 sq. 1 1 sq. 93, 1 93, 3 sq. Pompeii Phoenix 161, 12. sepulchrum 153, 12; Cn. Pompeius phoenix avis 149, lSsqq.; 151, 4. 12, 21; 19, 7; 20,8; 134,2; cf. Magnus. Phrygia 30, 7; 166,5; 167, 8sqq.; 167, Pompouius Atticus 7, 7. 17; 169, 3; 172, 12; rubr. 230, 9. Pomponius poeta 18, 13.

~~~~, 1 1 ; 1 Phryx Megales 4, 6. Ponticae gemmae 8 1 sq. rubr. 225, 4 Phthia oppid. 61, 14. Pontica herba 99, 11; — ora 172, 11; 271~~~~

— pars Moesiarum 99, 10; Ponticae 8, 18; 103, 10 sq.; — tertium 9, 1; fauces 92, 5; — res 91, 20; Ponticum Punicum verbum 117, 12. litus 68, 6sq.; Ponticus fiber rubr. purpurarius fucus 114, 7 sq. 225, 13; — rex Mithridates 27, 20; Pusio 21, 19. — sinus 163, 17. Puteoli 79, 2.

~~~~Pontus 69,11; 71, 8; S0, 7. 13; 81, 5. 11; Pygmaei 69, 3; 186, 4. 92, 6. 17; 93, 10; 173, 10; Ponti ex- Pylii 33, 16. ordium 171, 16. pyramides 147, 13sqq. Porcia gens 28, 12. Pyrenaeus 98, 20.~~~~

~~~~Porphyris i. q. Cythera 71, 15. pyrites lapis 159, 12sqq. Posideus canalis 147, 12. pyropus 104, 12.~~~~

~~~~Posidonius 29, 12; 183, 11. Pyrpilc i. q. Ortygia 71, 20. Postumus Agrippa 12, 5. Pyrrhicbus 72, 11.~~~~

Potitii 4, 15. Pyrrhus 27, 18; Pyrrhi regis anulus 53, 1 1. praecentoriae tibiae 52, 3. Pythagoras 10, 14; 76, 16; rubr. 225, 5. Praeneste oppid. 33, 12. Pytbia palma (= victoria) 65, 20. Praenestini libri 33, 13. Pythonos come locus 171, 3. Praenestis Ulixis nepos 33, 12.

~~~~Prasia gens 185, 12 sqq. ; 196, 10. Quintilis (mensis) 9, 20. prester serpens 123, 2 sq. T. Quintius 172, 8; T. Quintius Capi- Priantae 68, 3. tolinus App. 220, 32.~~~~

Priapus urbs 77, 17. Quirinalis collis 6, 12. Priena 167, 16. Prochyta 44, 18. Kachia princeps 197, 19. Proconnense marmor 158, 6 sq. Raeticus ager 99, 7. Proconnesia ancilla 14, 9. Eamne 60, 4. Propanisus amnis 92, 13. Rauraci Galliae 80, 11.

~~~~Propanisus mons 164, 1; 180, 3. Rea Silvia 5, 17.~~~~

~~~~Propontis 70, 8. 17sq.; 71, 8; 78, 1; Reate 5, 10. 106, 7. 15; rubr. 225, 8. Reatinus ager 37, 15.~~~~

~~~~Protesilai turris 71, 6. regia propter aedem Vestae 6, 13.~~~~

~~~~Prusias rex Bithynorum 17, 19; 172, 8. Regiae aquae 165, 4. Prusias urbs 171, 19. Regini 37, 6; 41, 5.~~~~

Psamathe fons 59, 12. Regini saltus 37, 3 ; Reginus vertex 36,11. Psambari 130, 21 sq. Regium 34, 4; 37, 11; 49, 2; 'Ptjyiov Pseudostoma 80, 14. 49, 3. psittacus avis 191, Ssqq.; 192, 2. Rbaphana 156, 5. Psylli 124, 17sqq.; 125, 5. Rhenus 96, 2; 98, 20. Pterophoros regio 86, 7; 88, 18 sq. Rhesus amnis 172, 11. Ptolemaeus Lathyrus Aegypti rex 132, rhinocerotes 119, 12 Bq.; 134, 2. 11 sq.; Ptolemaeus tertius 127, Ssq.; Rhodii 169, 13. Ptolemaei filius Iuba 110, 17. Rhodope mons 63, 10. Pullius clivus 7, 3. Rhodos 77, 1. puellatoriae tibiae 52, 5. Rhoeteum litus 169, 9. Punica classis 25, 18; Punici Hannonis Ripaea iuga 163, 19; Riphaeum iugum libri 110, 16; Punici Iubae regis libri 86, 6; Riphaei colles 95, 18; — mon-

~~~~138, 4 (cf. 119, 10; 149, 7); Punicum tes 89, 21. bellum primum 8, 17; — secundum I Rodanus 44, 2 sqq. 272~~~~

Ftoma 3, tsq.; 3, 7; 5, 17; 7, 5. 9; 8, 3. Sandaliotis i. q. Sardiuia 46, 3. 14; 27, 19; 29, 17; 117, 17; 120, 15; Sappbo 167, 3. 133,17; 145,7; 153,17; 172,9; 193,3; Sara lacus 154, 8 sq. 201, 7; Romae nomen 3, 12; — yoca- sarda Iapis 76, 6.

bulum 3, 1 ; Roma quadrata 5, 18. Sardes oppid. 28, 7. Romana amicitia 197, 18; — classis 124, Sardi agri 46, 14 sq. 15; — luxuria 177, 8; Romana signa Sardinia 14, 10. 14; 26, 5; 46, 3sqq.; 110, 20; — spectacula 134, 3; — vin- 46, 13; 47, 17; 48, 2; 115, 18; rubr. cula App. 220, 35; Romanae deliciae 223, 22.

192, 1; — res 125, 11 sq.; Romanus Sardonia herba 47, 3 sqq. ; rubr. 223, 24. circus 115, 15; — populus 27, 17; 84, sardonyx gemma 152, lOsqq.; 152, 12. 7; 113, 17. Sardus Hercule procreatus 46, 5. 7.

~~~~Romani 9, 14; 10, 24; 20, 10; 26, 6. 20; Sardus homo 47, 9 ; Sardum mare 48, 3. 28, 21; 31,19; 53, 15; — capti 179,15. Sarmatae 68, 6; 96, 1 sq.~~~~

~~~~Rome 3, 8. 10. Satarchae 85, 3; 181, 5.~~~~

~~~~Rome i. q. Roma 3, 9. Saturnalia 9, 18.~~~~

~~~~Romulus 4, 2; 5, 17. 21; 6, 4; 56, 15. Saturnia porta 5, 3. Rubeae promunt. 92, 15. 16. Saturnia oppid. 32, 2.~~~~

~~~~Rubrius bistrio 20, 11. Saturnius i. q. Capitolinus mons 5, 2.~~~~

Rubrum mare 105, 5sq.; 147, 17; 14S, Saturnus 5, 1. 24; 32, 2; Saturni aera- 5; 152, 19; 197, 11; 202, 14; 203, 6. rium 4, 20. 12; 204, 14; App. 220, 5. Satyri 137, 12 sq. Rutumanna auriga 176, 6. satyri simiae 128, 9. Sauromatae 85, 16. Sabaeorum pagus 148, 18. Savus App. 218, 20.

~~~~Sabini 4, 10. Scaeneon 207, 2. Sabrata urba 117, 5. Scaenitae Arabes 148, 7 sqq.~~~~

Sacae i. q. Scythae 181, 1. Scaevola Publii filius 120, 16. sacra via 6, 17; sacrum ver 33, 6. M. Scaurus 145, 7; 153, 17. Saevo mons 95, 18. schoenis terras metiri 204, 11. Sagaris Aiacis Locri filius 34, 1. scinci 123, 6; 144, 12 sqq.

Sagaris fluvius 172,12; Sagarius 172,13; Scioessa locus 56, 1. Sagari fluminis fontes 171, 17. L. Scipio 27, 17; Scipio Aemilianus 28, sagda lapis 158, Ssqq.; 158, 12. 15; Scipio Africanus prior 17, 13; sal Agrigentinus 51, 15. Scipio Nasica 28, 16 sq.; Scipiones

Sala oppid. 109, 6. 104, 9. Sala flum. 109, 6. Scironia saxa 58, 8. Salaminius Aiax 169, 12. scorpiones 123, 6; 130, 7; 190, 3. Salamis 24, 2; 59, 3. Scylacea regio 37, 2. Salernitana latebra 177, 15. Scylaceum 33, 16.

~~~~Salina locus 4, 4. Scylla 37, 3.~~~~

Sallentini 34, 1 sq. Scyllaeum oppid. 37, 2. Sallustianorum conditorium 21, 21. scytale serpens 122, 12sqq. Salon Catonis cliens 14, 4. Scythae 68, 6; 85, 5; 93, 11; 95, 19; Samiramis 174, 1; 180, 8; 201, 12; App. 156, 8. 16; 177, 1; 180, 18; 181, l; 221, 23. 205, 2; — Apalaei 92, 18; — Arote-

~~~~Samnis Tritannus (gladiator) 19, 3 sq. res 69, 2; Scytbarum rex 175, 11.~~~~

~~~~Samus 76, 12. 15. Scythia 26, 3; 88, 1. 6; 92, 13; 94, 3. 273~~~~

4; 173, 15; — Asiatica 83, 2; 86, — certameu 56, 7; — fretum 48, 3; 13sqq. 54, 8; Siculus sinus 57, 16; 106, 4. Scythica Diana 34, 9; Scythicae insulae Siculi 31, 18; 34, 2; 37, 7; 117, 2; Si- rubr. 225, 31; Scythici amnes 81, 15; culus Archilochus 34, 7. — montes 184, 14; — smaragdi 87, Siculus Neptuni filius 49, 7. 3sqq.; Scythicus mons 164, 5; — Oce- Sicyon 25, 12.

~~~~anus 90, 7; 107, 1; 182, 3. siderites lapis 160, 12sqq.~~~~

~~~~Scythopolis 156, 5; rubr. 229, 8. Siga oppid. 113, 18. Scythotauri 85, 1. Sigeum 71, 5.~~~~

~~~~Sebosus 212, 1; — Statius 190, 16. Silenus 5, 11.~~~~

~~~~Secundiila 21, 19. Silis fluvius i. q. Laxates 180, 12.~~~~

~~~~Segestani 51, 10. Silura iusula 101, 1. selenites lapis 160, 8 sqq. siluri pisces 215, 4.~~~~

Seleucia 156, 10; 179, 13. Silvia Rea 5, 17. Seleucus rex 167, 9; — Seleuci dux De- Silvius Agrippa 169, 6. modamas 180, 14; Seleuci filius An- simiae 128, 5; simiarum genus varium tiochus 179, 12. 127, 11 sq.; — plebes 127, 14sqq. C. Semprouius 124, 14. simones (delphines) 78, 16. sepes 123, 4. Sipylus mons 168, 16. septemtrionalis Oceanus 92, 12. Siren (Ligea) 33, 10; — Parthenope 33,

Serbotae 130, 20. 1 1 ; Sirenum saxa 37, 4. Seres 83, 1; 182, 10. 15; rubr. 231, 9. sirii ortus 141, 11. M. Sergius 26, 13; 27, 6. sirpe herba 126, lsqq.; sirpicum lac sericum 182, 12sqq.; rubr. 231, 10. 126, 5. Sericum latus 199, 12; Sericus Oceanus Sithonia gens 68, 7.

~~~~106, 19. smaragdi 87, 1 sqq. ; 87, 6; 98, 16; 152, 18. Cn. Servilius 124, 14. Smyrua v. Zmyrna.~~~~

~~~~Servius Tullius 7, 1. sociale bellum 9, 1. Sestos 71, 3. Socrates 18, 8; 29, 22.~~~~

~~~~Severus Cassius orator 20, 13. Sodomum oppid. 155, 9. Sextiae Aquae 44, 7. Sogdiani 180, 5. Sextius 33, 4. Sol 6, 1; 125, 15; App. 220, 33.~~~~

~~~~Sibylla Cumana 36, 7; — Delphica 36, 2; solifuga animal 46, 15; 47, 12; rubr. — Erythraea 36, 4; Sibyllae sacel- 223, 23.~~~~

~~~~lum 35 , 14 sq. ; — sepulcrum 36,1; solis gemma 160, 5 sq. 49, 5. Solis insula 202, 4; — urbs 150, 4.~~~~

~~~~Sibyllini libri 30, 1 sq. Solus 163, 7. Sicana frons 115, 18 sq. Sophocles tragicus 29, 4.~~~~

~~~~Sicania 49, 5. Soracte mons 38, 13.~~~~

~~~~Sicani veteres 33, 8. Soranus Valerius 3, 15.~~~~

~~~~Sicanus rex 49, 6. Sotacus 133, 8.~~~~

Sicilia 20, 18; 33, 7; 35, 9; 36, 1; 48, Sparta 56, 11. 4sqq.; 106, 2. 3; 162, 7; 164, 12. Spartani 22, 4. Sicinius 27, 6; P. Siciuius consul 84, 5; Sperchivum promunt. 68, 8 sq. L. Sicinius Dentatus 26, 6. sphiuges 128, 7 sq.

~~~~Sicula naufragia 12, 6 sq ; Siculae res Spilonstoma 80, 15. 47, 18sqq.; Siculi fratres Galatius et Sporades insulae 76, llsqq.~~~~

~~~~Bius 34, 2 sq.; Siculum aequor 36, 16; Statius Sebosus 190, 16 . cf. Sebosus. Solinus. 18 274~~~~

Strabo 25, 16. Sp. Tarpeius consul 26, 8. Strongyle insula 54, 14. Tarpeius Iuppiter 176, 8. Strongyle oppid. 76, 8. Tarquinius Priscus 6, lSsq.; 19, 16. strophilos avis 143, 14 sqq. Tarquinius Superbus 7, 2; 35, 18. Strymon amnis 63, 9; 67, 21 sq. Tarracina iusula 37, 5. sucinum 41, 2; 97, lOsqq.; 97, 14; 98, Tarraco 104, 9. 2. 9. 11; 102, 13. Tarraconensis provinc. 104, 10. Sucro 105, 1. L. Tarruntius mathematicus 5, 23. Suetonius Paulinus 110, 18. Tarsos urbs 161, 14. suillae carnes 148, 10. Tartessus 46, 6.

~~~~Sulla, Sullanus v. Cornelius. Tatius 6, 9.~~~~

Sulpicia 30, 8. tauri 154, 7; — Indici 1S9, 16sqq.; Sunium 59, 4. rubr. 231, 20. supernum mare 36, 14. Taurica 34, 9; 69, 13; 173, 4. Sura proconsul 20, 18. Tauromenia colonia 49, 1. Susa oppid. 204, 6. 7. Taurus canalis 147, 12. Susae Dianae templum 204, 6. Taurusmons66,12; 156,18; 157, 17; 161,

Sybaris 34, 1. 10.15; 163, 9sqq.; 164, 2; 173, 13; Syene 142, 2. rubr. 230, 4. Syphax 113, 18. Taygeta mons 56, 16. Syracusae 49, 9sq.; 50, 16 sq.; 51, 2. tecolithos lapis 159, 2 sqq. Syracusanus Lygdamus 18, 16. Teganus canalis 147, 12. Syri 162, 4. Tegea 22, 4. Syriae 66, 12; Syria Antiochia 173, 14. Telmessus Lyciae 166, 3. Syriatica e plebe Artemon 20, 5 sq. Tempe Thessalica 61, 16. syrma 19S, 18. tempestas undosa 64, 14. Syrtis maior 125, 7. 10; 127, 9; Syrtes Tempsa insula 34, 3. 42, 4; 124, 5; 127, 6; Syrtes duae Tenedus 71, 9. 116, 2; — utraeque 124, 13. terebinthus 149, 6. Syrtitis gemma 42, 5; rubr. 223, 16. Terei regis area 70, 9. terga bubula App. 218, 30.

Tabis iugum 182, 7. Terina 34, 5. Tabis mare 82, 19. testudines marinae 199, 6sqq.; testudinis Taenaron oppid. 56, S. caro 203, 9. Taenaron promunt. 56, 3; Taenarum Teuthrania regio 170, 2 3; rubr. 230, 11.

116, 1. Thales 167, 5. Taenaron spiraculum 56, 3. Thali 86, 1. Tagus flum. 104, 4. Thebae Aegypti 146, 21 sq. Talarus mons 55, 3. Thebae Boeot. 33, 5; 59, 6. 11; 70, 10. Tanais 166,3; 180, 13. 16. Thebae Thess. 61, 14. Tanatus insula 101, 6. Thebaica regio Argypti 147, 1. 2. Tantalis i. q. Sipylus mons 168, 16. Theophrastus 41, 2; 87, Taprobaneinsula 195, 16sqq.; 197,9sqq.; Theopompus 55, 3; 167, 4. 201, 9; rubr. 232, 11. Therapnae Cret. 72, 7. Tarchon Tyrrhenus 4, 5. Therapne Lac. 56, 12.

~~~~Tarentinae arces 37, 1 sq.; Tarentinum Thermaeus sinus 61, 17 sq. litus 44, 10. Thermitana loca 52, 1. Tarentum 34, 3. Thermopylae 172, 6. ;~~~~

~~~~275~~~~

tragopan avis 135, 10 sq. Theseus 58, 9. Gallia 4 sq. Thessalus dux (Achilles) 169, 10. Trausalpina 21, Thessalia6l,10sqq.;61,19sqq.;63,5sq.; Transpadani homines 97, 18. Trasimennus (lacus) 27, 1. 64, 9; 171, 10; rubr. 224, 7. Thessalia Larisa 61, 14. Trebia 27, 1. Thessaiica Tempe 61, 16; Thessalicae Triballi 63, 7. sq. regiones 171, 12. Trigemina porta 4, 4 Africae 117, 4. Thetis 62, 3. Tripolis 7. thoes bestiae 135, 6. tristis sinus 155, gladiator 3. Thraces 67, 5sqq. Tritannus 19, 125, 8. Thracia 63, 8; 67, 3sqq.; 70, 16; 71, 7; Triton amnis 170, 1. 99, 7; 171, 16sq.; rubr. 224, 16. Troas 167, 17; Thracius Bosphoros 78,2; 92, 8sq.; — Troezenii 34, 1. 128, 13. 17; 137, 2sqq. limes f>3, 5. Trogodytae ; Thyle insula 101, 11 sqq.; 102, 2; Tyle 208, 3sq.; 209, 1. 19. App. 219, 3. 23.24. Trogus 12, 1. 35, 4; 125, 12. Thyni 68, 4. Troia 3, 6; 8, 4; 49, 6; - prosapia thynni 49, 4; 80, 7 sqq. Troiana bella 36, 2; Thyrae 56, 14. 43, 17. Tiberiadis lacus 154, 9 sqq. Tullius v. Servius. Cicero 25, 19. Tiberinus 169, 6. M. Tullius 7, 8; Hostilius 6, 14. Tiberis 3, 7; 5, 9; 36, 9; 84, 8. Tullus Tiberius 166, 19; Tiberii uxor 12, 12. turariae tibiae 52, 8. 19. tibiae Aegyptiae 52, 8; — Coriuthiae turifera regio 148, 52, 8; — gingrinae 52, 6; — Lydiae tus 148, 17sqq. 106, 11 ; - pelagus 52, 7; — milvinae 52, 7; — prae- Tuscum mare 36, 13; tiuus 106, 2. centoriae 52, 3; — puellatoriae 52, 5; 50, 5; Tuscus — turariae 52, 8; — vascae 52, 4. Tyle v. Thyle. 10. Tibur 33, 3. Tylos insula 192, cubile 163, 3. Tiburtus 33, 7. S Typhonis gigantis 1 2. 1 1 S ; Tyrium mare 106, Ticinus 27, 1. Tyria vellera 4, Tigranes Armenius 163, 6. Tyrii 35, 14; 105, 5. 10. tigres 90, 9 sq. ; tigrides 84, 11; 1 19, 13 Tyrrheni 32, rex 32, 10 sq. 199, 4. Tyrrhenus Lydiae Tigris flum. 148, 13; 157, lOsqq.; 157, Tyrrhenus sinus 106, 3. 5. 13. 16; rubr. 229, 11; — i. q. sagitta Tyrrhenus Tarchon 4, 157, 14. Tyrus 117, 7. Timaeus 46, 3. 104, App. Tingi colon. 108, 2. Ulixes 33, 9. 12; 100, 3; 3; tians- Tingitana provinc. 111,1 sqq. 218, 3; Dlixis navis in scopulum Ithacesia Tiresiae sepulcrum 67, 2. figurata 71, 14; — specula Tirida oppid. 68, 10. 45, 3. 13. Titanes 74, 7. 9. Dmbri 34, 12; Dmbrii 34, Tmarus mons 55, 6. undosa tempestas 64, 14. Tmolus mons 168, 3. unio 200, 12. 13; 201, 7. Tolosboci 171, 14. uuiocula gens S6, 6.

Toranius 21, 3. 7. Drbius clivus 7, 1 sq. tragelaphi 95, 15 sqq. uri 96, 12sqq.; 96, 14. 18* 276 ursi 83, 10; — Numidici 114, llsqq.; Veturi 171, 14. 115, 14. via nova 6, 19; — sacra 6, 17. Uticensis Cato 14, 5; 29, 16. C. Vibius 20, 9. 10. Vibo antea Metapontum 34, 11. Valentia 3, 2; Valentia graece Roma Vibonensis ager 38, 7.

~~~~3, 4. victimae bomines 82, 10; cf. 99, 5. M. Valerius 48, 2. vipera 39, 11.~~~~

~~~~Valerius Soranus 3, 15. Vipsanus consul 25, 13.~~~~

Varro 5, 16; 19, 2; 25, 17; 37, 15; 57, 8; Viscla amnis 96, 3. 59, 4; 60, 6; 76, 14; 93, 2; 116, 6; visontes 96, lOsqq. 148, 1; Varro in opere quod de lito- Vopiscus 17, 16. ralibus est 72, 17 sq. Vulcaniae insulae 54, 9; rubr. 223, 28. vascae tibiae 52, 4. Vulcanius collis 53, 1. Vaticanus ager 40, 3. Vulcanus 49, 12; 54, 13; 77, 2; 165, 1. Veientana gemma 42, 5; rubr. 223, 17sq. vulpes 73, 14.

~~~~Veientes 6, 7. Vulturnus 4, 8.~~~~

~~~~Velia 6, 15. vulturnus ventus 203, 5.~~~~

~~~~vellera Tyria 114, 8.~~~~

~~~~Veneria i. q. Clypea 117, 3. Xanthus 167, 3. Veneris crinis lapis 160, 6 sq.; rubr. Xenophon Lampsacenus 93, 11; 210, 5. 229, 28. Xerxes 68, 18; 77, 16; 166. 8. 9. Veneti 173, 7.~~~~

~~~~Venus 5, 24; 49, 13; — Erycina 117,~~~~

~~~~3 sq. ; — genetrix 200, 20 ; Veneris ge- Zanclenses 34, 10. netricis aedes 175, 10; Venus mater Zenodotus 33, 12.~~~~

~~~~Frutis 35, 9 ; Veneris simulacrum 30, 10. Zeugitanus limes 1 1 4, 8 sq. ; — pea 115,17. ver sacrum 33, 6. Zima 156, 15.~~~~

~~~~Q. Veranius 8, 6. zmilanthis lapis 158, 6.~~~~

~~~~vermes caerulei 190, 17. Zmiris 203, 1.~~~~

~~~~Vespasianus 129, 17. Zmyrna 169, 1. 4.~~~~

~~~~Vestae aedes 6, 13. Zmyrnaei campi 169, 2.~~~~

~~~~Vestales arae 9, 15. zodiacus decursus 10, 11. Vesubius mons 31, 15; 164, 12. Zomade 157, 19. V^sulus mons 38, 4. Zoroastres 18, 6; 41, 16; 159, 9.~~~~

~~~~Ijipsiae, typis I. B. Hirschfeldi~~~~

~~~~PLEASE DO NOT REMOVE CARDS OR SLIPS FROM THIS POCKET~~~~

~~~~UNIVERSITY OF TORONTO LIBRARY~~~~

~~~~NotwantedinRBSC 25^ ••~~~~

*%«*: ^£1 ~% i *V

^jst*

.1 •V^VVV ? * <-MM.'f*