Nr. 122 | Januari 2009
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nr. 122, januari 2009 TTuurrbbuulleennttiieess wwaaaarr pprraatteenn wwee eeiiggeennlliijjkk oovveerr?? RRoooommssee rroouuww Maandblad over molens en hun opvolgers 12e jaargang, nr. 1 12e jaargang 2009 nr. 1 | 1 Molenwereld Redactioneel et dit nummer start de twaalfde jaargang van dit blad. Ook in 2009 Mgaan we er weer voor. Op het jaar 2008 kijken we in ieder geval met dankbaarheid terug. Het aantal abonnees stijgt niet spectaculair, maar wel gedurig. Zo gaf 2008 het hoogste aantal abonnees ooit te zien. Deze groei komt volledig ten goede aan het blad. De jaargang 2008 was dan ook met meer dan 500 pagina’s de dikste ooit. Ook steeg het aantal COLOFON afbeeldingen. Er was zelfs een nummer dat er meer dan honderd telde. Redactie & administratie: ok in 2009 hopen we in kwaliteit te kunnen blijven investering; zowel Moerdijkstraat 39 2751 BE Moerkapelle, Oinhoudelijk als voor de uitvoering. Voor wat betreft is een woord van Tel./fax: +31 (0)79-5931303 dank aan de drukker en zijn mensen zeker ook op zijn plaats. Zij geven E-mail adres: [email protected] per slot het gezicht aan het blad. Dank ook voor alle medewerking. Het Verschijning: maken van een blad als dit is teamwerk van redactie, auteurs, fotogra - Elf maal per jaar, als regel op de eerste woensdag van de fen en noem maar op. We doen het met elkaar en kunnen elkaar niet maand. Gedurende de maanden juli en augustus verschijnt missen, ook niet in 2009. Anders gaat het vroeg of laat fout. één gecombineerd nummer. Uitgave: it nummer start met een hoofdartikel over een heikel onderwerp: De 'Molenwereld' is een uitgave van de Stichting Molenwereld Dwindbelemmering. Nu is de ene windbelemmering de andere niet. Benedenrijweg 521 2987 VA Ridderkerk Bovendien is de uitwerking verschillend. Nico Jurgens maakt aan de Tel.: 0180-411018 hand van het verschijnsel turbulenties duidelijk dat de werkelijkheid min - Uitgever: der simpel is dan het lijkt, maar ook dat er genuanceerde oplossingen, dhr. Sj. J. Veerman maatwerk, mogelijk zijn. Zwanebloem 51, 2954 NH Alblasserdam Tel.: 06-53286276 E-mail adres: [email protected] Het tweede artikel is gewijd aan een wiekstand die tot verwarring aan - leiding kan geven en ook gegeven heeft: rouw. Het artikel is al een paar Redactie: jaar oud. Toen het voor publicatie klaar lag verschenen kort na elkaar dhr. J.S. Bakker artikelen over hetzelfde onderwerp in De Gildebrief en Molinologie ; Moerdijkstraat 37 2751 BE Moerkapelle, Tel/fax 079-5931303 reden om dit artikel maar even onder de pet te houden, al was het maar E-mail adres: [email protected] om de schijn te vermijden andere bladen vliegen af te vangen. Verder zijn er nog wat kleinere bijdragen, waaronder de sloop van het zoveelste dhr. B.H.J. Mols molenrestant, nu luidde de klok voor De Haan in Leeuwarden. Brand Provincialeweg Zuid 42, 4286 LM Almkerk, Tel.: 06-50283248 eiste zijn tol van een andere, de Weltevreden in Krimpen a/d Lek. E-mail adres: [email protected] En Balie Kluiver worstelt met cultuurhistorie. Advertenties: JSB J. Ottevanger Molenviergang 2 2761 BK Zevenhuizen Tel.: 0180-638180 / Fax: 0180-638179 Bij de omslag voorzijde: De molen van Nispen met wiekverbetering vol - E-mail adres: [email protected] gens het systeem van de Zeeuwse molenmaker Van Riet. Dit komt het dichtst in de buurt van een vleugelprofiel maar is grotendeels gevoels - Abonnementen: Tel.: +31 (079)-5931303 (na 18.00 uur) / Fax: +31 (079)-5931303 matig ontworpen (foto Nico Jurgens). Nederland ( f 47,50) per jaar (incl. 6% BTW). Bij de omslag achterzijde: De verdekkerde molen van de Onnerpolder f Overige landen Europa ( 65,-) bij Onnen in de sneeuw (foto H. Noot, 5 maart 2005). Andere landen prijs op aanvraag. De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. Abonnementen kunnen op ieder gewenst moment ingaan INHOUD pagina en worden automatisch verlengd tenzij een abonnement uiterlijk 1 december van het lopende abonnementsjaar schriftelijk wordt opgezegd. Molensactueel 3 De in het lopende abonnementsjaar (van januari t/m ‘t Betere werk: Stichting Kloetinge 13 december) reeds verschenen nummers worden na ontvangst van het abonnementsgeld direct toegezonden, Een groet, van een molenmaker uit Midden-Amerika 13 indien nog voorradig. Zaagmolen Weltevreden in brand 14 J.S. Bakke r Prijs losse nummers: in Nederland f6,-; overig Europa f7,- (exclusief porto) Uit ‘t kijkgat 18 ‘t Betere werk: Nogmaals de Groenendijkse Molen 19 Donateurs van de Stichting Molenwereld ontvangen het blad gratis bij een minimum-donatie van f 62,50. NVVM-molenmakers ACTIEF 21 Op schenkingen en legaten aan de Stichting Molenwereld is Oliemolen De Haan in Leeuwarden met de grond gelijk gemaakt 22 artikel 24 lid 4 van de Successiewet van toepassing. Dirk Swierstra Bankrelatie: ‘t Betere werk: De Otter in Oterleek maalt weer 25 Voor Nederland: Postbank 4506935 / Rabobank 3750.30.867 Papiermolen: De Vlaamse molenziel gevangen! 28 Voor België: Postcheque 000-1746998-28 J.S. Bakke r Kopij: Zoeker 31 Zenden aan de redactie van de Molenwereld, Papiermolen: De bouw van De Windhond in Soest vastgelegd 31 Moerdijkstraat 39, 2751 BE Moerkapelle. Bedrijf en techniek: Turbulenties, waar praten we eigenlijk over? 32 Lay-out en Druk: Nico Jurgens Vis Offset, Alphen aan den Rijn. ‘t Betere werk: Hamermolens en zo meer 45 ISSN 1387-2974 Taal en cultuur: Roomse rouw 47 © COPYRIGHT 2009 Stichting Molenwereld Moerkapelle. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt op welke wijze dan ook zonder Afsluitdatum van de kopij voor voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. het februarinummer van Molenwereld : 10 januari 2009 Mo lenwereld 2 | 12e jaargang 2009 nr. 1 Informatie voor deze rubriek: Redactie Molenwereld, p/a B.H.J. Mols, Provincialeweg Zuid 42, 4286 LM Almkerk. Tel.: 06-50283248 E-mail: [email protected] Kap en gevlucht van De Hoop Wiekenkruis molen De Fortuin te Roeden gestoken in molen te Haren verwijderd Noordhorn afgenomen Onderdendam Op dinsdag 9 december 2008 arriveerde Tijdens onderhoud aan molen De Fortuin Eind 2004 werd gestart met de restaura - tegen 13.00 uur een grote kraan bij te Noordhorn is gebleken dat de bin - tie van de onderbouw van molen Hun - korenmolen De Hoop in Haren om de nenroede in dusdanige slechte staat sigo te Onderdendam tot complete roeden uit te nemen en de kap met een verkeert, dat het niet meer verantwoord molen. De restauratie maakt deel uit gewicht van 9800 kg te lichten. Dit alles was om met de molen te draaien. In van de plannen om de toeristisch-recre - onder druilerige weersomstandigheden, overleg met de vrijwillige molenaars van atieve ontwikkeling van Onderdendam halverwege de middag overgaand in de molen en de RACM is besloten om te stimuleren. Nadat op 20 september sneeuw. Als eerste werd de zelfzwich - de molen stil te zetten totdat de roede de kap werd geplaatst ( Molenwereld tingspin uit het asgat getrokken waarna vervangen is ( Molenwereld 2007-10- 2008-11-431) was het op donderdag 4 de roeden volgden. Eén en ander nam 351). De gemeente heeft met succes zoveel tijd in beslag dat de kap vrijwel een beroep gedaan op de RRWR-2007 in het donker werd afgenomen. Het en ontvangt een subsidiebedrag van geheel werd op diepladers geplaatst en 127.595 euro. De gemeente stelt uit Links: het steken van de binnenroe naar de molenmakerswerkplaats van de eigen middelen het restant beschikbaar. in de molen van Onderdendam firma Dunning in Adorp vervoerd. Aldaar De firma Jellema molenbouw uit Burd - (foto Willem Jans). aangekomen werd de provinciale weg aard heeft opdracht gekregen om de Groningen-Lauwersoog bij Adorp om molen te restaureren. Op 26 november 21.00 uur tijdelijk volledig afgezet om zijn de werkzaamheden gestart met het De kap van molen De Hoop is de zware kraan toegang te verschaffen uitnemen van de roeden. Naar ver - afgenomen en wordt meegenomen naar de werkplaats van Dunning aan wacht moet de molen halverwege mei naar de werkplaats in Adorp (foto voornoemde weg. Harmannus Noot. 2009 opgeleverd worden. Harmannus Noot 9 december 2008). 12e jaargang 2009 nr. 1 | 3 Molenwereld -MOLENSACTUEEL- De molen van Nijhuizum als gemaal (foto J. Hofstra). De fraai gerestaureerde spinnenkop te Nijhuizen tijdens de opening (foto Harmannus Noot, 28 november 2008). december zover dat de nieuwe roeden van de molen gestoken konden worden, waarmee de molen weer aanwezig is in het dorpsbeeld. De opening van de molen is medio april 2009, wanneer alle werkzaamheden aan het binnenwerk ook zijn afgerond. Plannen bouw houtzaagmolen Harlingen De gemeente Harlingen heeft ambiti - euze plannen voor de ontwikkeling van de Westerzeedijk en omgeving. Tijdens de begrotingsvergadering op 5 novem - ber over deze plannen, pleitte wethou - der Zomers voor de bouw van een ‘authentieke’ windmolen. Hij werd daarin bijgevallen door de fractie van Harlinger Belang, aangezien Harlingen in het verle - den verschillende molens heeft gehad, waarvan er nu geen resteert. De hout - zaagmolen moet als gezichtsbepalend element de ‘poort van Harlingen’ mar - keren. De gemeente laat onderzoek doen naar de locatie (terrein van voor - malige openluchtzwembad) en de haalbaarheid en zal een voorstel bin - nenkort ter goedkeuring aan de raad voorleggen. Dubbel feest Molenstichting Nijefurd Op 28 november 2008 vierde de Molen - stichting Nijefurd haar 35-jarige jubileum. Een extra feestelijke gebeurtenis aange - zien op dezelfde dag na zeventig jaar de spinnenkop van de Munnikeburen - polder te Nijhuizum weer in gebruik werd genomen. Van de molen resteerde slechts de ondertoren. De molen is de achtste molen die in het bezit is van de Molenstichting Nijefurd. In 2008 is, mede door de vrijwilligers van de stichting, hard gewerkt om de molen te restaure - ren en te reconstrueren. Met de restau - ratie was een totaalbedrag van circa 300.000 euro gemoeid. Verpaupering terrein Molen Fakkert De restauratie van molen Fakkert te Hoonhorst moet onderdeel worden van het Dorpsplan-plus voor Hoonhorst, wan - neer de provincie niet met subsidie over de brug komt.