Overheid Doet Stap Terug, Bewoner S Doen Stap Vooruit
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Jaarverslag 2012 Overheid doet stap terug, bewoners doen stap vooruit Inhoud Voorwoord 1 Bijeenkomsten 7 1-1 Regionale praktijkdagen 7 1-2 Landelijke Bewonersdag 9 1-3 Landelijke Praktijkdagen 11 1-3-1 Landelijke actuele bijeenkomsten 11 1-3-2 Verdiepende themadagen 13 1-4 Zomerschool 15 2 Projecten 17 2-1 Kan wél! 17 2-2 Advies en service aan derden 19 2-2-1 Bewonersdeskundigen 19 2-2-2 Advies secretariaat 20 2-2-3 Voucher-community 20 2-3 Tweede Kamerleden adopteren een wijk 21 2-4 Experiment BewonersBedrijven 23 2-5 Europees netwerk Community Enterprises 27 3 Communicatie 29 3-1 LSA BewonersBerichten 29 3-2 Internet 30 3-3 LSA Nieuwsflits 31 3-4 Twitter 32 3-4 Publicaties 32 4 Organisatie 37 4-1 Bewonersplatform 37 4-2 Bestuur 38 4-3 Personeel 39 4-4 Werkzaamheden LSA-secretariaat 40 4-5 Financiële verantwoording 41 Bijlagen 44 Ledenlijst Bewonersplatform 44 Overzicht Kamerleden en adoptiewijken 46 Overheid doet stap terug, bewoners doen stap vooruit In mijn huiskamer staat een beeldje van een vrouw. Dat beeldje kocht ik ooit in een wereldwinkel. De titel van dit beeldje is ‘een blijde stap vooruit’. De vrouw staat op een sokkeltje met haar armen wijd en haar linkerbeen vooruit. Aan dit beeldje moet ik denken, al schrijvend aan dit jaarverslag en reflecterend over het jaar 2012, over de situatie van de actieve bewoners in onze wijken. Bewoners doen een stap vooruit, maar is dit ook een blijde stap? Overheid doet een stap terug, maar is dit van harte? Nut en noodzaak kenmerken de houding die bewoners en overheid tegenover elkaar hebben ingenomen. De financiële crisis is de push-factor waardoor er meer aan de burger wordt overgelaten, maar is hier sprake van een visie? Is de verzorgingsstaat echt over zijn top heen? Verwarring alom. Het LSA heeft deze situatie al jaren zien aankomen. Wij voorzagen dat er minder geld naar de aandachtswijken toe zou gaan. En wij zagen dat de gaten die daardoor vallen alleen gedicht kunnen worden door bewoners die meer ruimte krijgen en nemen, ook om hun eigen wijkeconomie op gang te brengen. Vanaf 2009 kijken we al naar ‘community enterprises’ in Engeland. Wat werkt daar, wat niet? In 2012 zijn wij met die ervaringen aan de slag gegaan in de Nederlandse situatie. We ontwikkelden het experimentele project Bewoners- Bedrijven. Bedrijven van, voor en door bewoners die tot doel hebben een buurt economisch, fysiek en sociaal te helpen ontwikkelen. Wij hadden minister Donner aan onze zijde en na zijn aftreden ook minister Spies. Wij ontvingen geld van de Nationale Postcode Loterij en van het Fonds Werken aan Wonen. En de initiatieven kwamen, actieve bewoners in verschil- lende wijken deinsden niet terug voor het nemen van verantwoordelijkheden en risico’s. Sterker nog, vele groepen stonden te popelen om eindelijk hun gang te gaan en hun ideeën uit te werken. Aan de landelijke en lokale overheden hadden we dan ook een duidelijk verzoek: laat ons onze gang gaan met dit experiment. Het kabinet viel, een nieuw kabinet trad aan. De trend om zaken naar de burger over te hevelen werd niet teruggedraaid en was niet terug te draaien. 4 LSA Jaarverslag 2012 Eind 2012 was het eerste BewonersBedrijf zo goed als in functie, al is de offici- e le opening in 2013 gehouden. Leeuwarden had de primeur. Het ontstaan van dit bedrijf waar bewoners het geheel voor het zeggen hebben, was een logi- sche. Veel zaken werden in deze, als zeer arm bekend staande, wijk niet naar tevredenheid opgelost. Bewoners waren het zat, ze geloofden dat ze het zelf beter kunnen. Dan is de stap gauw gemaakt… een blijde stap. Namens het Bestuur, Joke Bakker Voorzitter LSA Voorwoord 5 6 LSA Jaarverslag 2012 1 Bijeenkomsten Een belangrijk doel van het Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswij- ken (LSA) is het bevorderen van de uitwisseling van kennis en ervaring tussen bewoners en tussen bewoners en professionals. Actieve bewoners hebben een schat aan kennis en ervaring. Actieve bewoners worden meer dan ooit gevraagd om een leidende rol te spelen in de wijken. De overheid trekt zich terug, veel voorzieningen en ook welzijnswerkers worden wegbezuinigd. De bewoner krijgt de sleutelrol in de wijkenaanpak, in zowel beleidsontwikkeling als in de uitvoering. Het is ook daarom van groot belang dat actieve vrijwil- ligers in de aandachtswijken hun kennis met elkaar uitwisselen. En omdat het stedelijk vernieuwingsbeleid en het achterstandsbeleid aan veranderingen onderhevig zijn, is het belangrijk om de kennis van bewoners hierover up-to- date te houden. Het LSA is de enige landelijke organisatie met een grote achterban van actieve bewoners uit de aandachtswijken. Wij weten welke kennisbehoeftes er zijn en kunnen daarom (studie)bijeenkomsten organiseren die toegespitst zijn op de rol van bewoners in de wijkaanpak. Onze doelgroep is de actieve en geïnteresseerde wijkbewoner. Extra aandacht besteden we aan het betrekken van bewoners die lid zijn van een bewoners- organisatie die participeert in de ontwikkeling en uitvoering van wijkgericht achterstandsbeleid. Het LSA heeft vele jaren ervaring met het organiseren van bijeenkomsten voor deze doelgroep. Het doel van deze bijeenkomsten is niet altijd hetzelfde. Er zijn informatieve bijeenkomsten gericht op het uitwisselen van kennis en ervaring. Daarnaast zijn er discussiebijeenkomsten gericht op een specifiek onderwerp en meer trainingsgerichte bijeenkomsten waarbij het gaat om het aanleren van vaardigheden of het zicht krijgen op het eigen functioneren als organisatie. 1-1 Regionale Praktijkdagen Onder de titel Buurten in de Regio organiseert het LSA regionale praktijkdagen. Deze kleinschalige en laagdrempelige dagen worden in de wijken georgani- seerd rondom actuele thema`s. Deze dagen komen tot stand in samenwerking met de bewonersgroep van de betreffende wijk. Op de regionale praktijkdagen kunnen bewoners een kijkje nemen in de keuken van een collega-bewoners- groep. De uitwisseling van ervaringen, successen en problemen staat centraal. 1. Bijeenkomsten 7 Datum: 31 maart 2012 Stad: Amsterdam – Indische buurt Titel: Onbeperkt Oost Datum: 1 juni 2012 Stad: Eindhoven – Kruidenbuurt Titel: Aandacht voor de Kruidenbuurt Datum: 15 juni 2012 Stad: Dordrecht - Wielwijk-Crabbehof Titel: Van investeringen naar bezuinigingen. Wat wordt onze positie? Datum: 2 februari 2013 Stad: Groningen - Korrewijkweg en de Hoogte Titel: ‘Grunneger Power’ Datum: 23 maart 2013 Stad: Venray - Brukske Titel: Wat is nou Venray zonder Brukske? Resultaten De opkomst van de regiodagen was goed, gemiddeld waren er 60 bezoekers (waarvan 33 de ondergrens was en 102 de bovengrens). De deelnemers aan de regiodagen waren bewoners uit aandachtswijken uit de gehele G31 en de 40+ wijken. De bijeenkomsten in 2012 duurden elk 4 tot 6 uur. Meer dan ooit voel- den bewoners zelf de noodzaak om bepaalde veranderingen in de samenleving te bespreken. Op alle regionale bijeenkomsten kwamen de veranderende rol van de overheid en de hard om zich heen slaande crisis aan de orde. Ook de financiering van bewonersprojecten en van de herstructurering zijn onderwer- pen die veelvuldig aan bod zijn geweest. Verschillende visies op de toekomst werden besproken. Zo bleek duidelijk dat er bewoners zijn die geloven in het maken van een eigen wijkeconomie en bewoners die meer gewend zijn om te strijden voor subsidies. Dit leverde ontzettend veel gesprekstof op Zo’n 10 procent van de bezoekers waren beroepskrachten en gemeentelijke bestuurders. Bij het merendeel van de bijeenkomsten was er een wethouder van de gemeente aanwezig. Ook de plaatselijke pers was vaak geïnteresseerd, zowel lokale kranten als regionale televisie en radio hebben aandacht besteed aan de regionale bijeenkomsten. Meer dan de afgelopen jaren zagen we LSA platformleden op de bijeenkomsten. Daar zijn we blij mee. Ten eerste omdat 8 LSA Jaarverslag 2012 het stuk voor stuk bewoners zijn die veel ervaring hebben in de wijken en erin geoefend zijn hun kennis te delen. Ten tweede omdat op deze regionale dagen de onderlinge band tussen de LSA-leden versterkt wordt. De deelnemers aan de regionale praktijkdagen hebben een verslag toegestuurd gekregen. Deze verslagen staan ook op onze website. Door de online verslagen bereiken de bevindingen van de bijeenkomsten ook veel geïnteresseerden die niet op de bijeenkomsten aanwezig waren. Het LSA had het voornemen om zes regionale praktijkdagen te houden. Dat is niet helemaal gelukt. Twee van de regionale bijeenkomsten zijn doorgeschoven naar het begin van 2013. Dit had grotendeels te maken met de drukke agenda van de (veelal overvraagde) actieve bewoners. De terugtrekkende gemeenten en woningcorporaties zorgen ervoor dat ze zelf nog meer gaten moeten dichten en minder tijd hadden voor het organiseren van een regiodag. Met dit in ons hoofd hebben we de Landelijke Bewonersdag gebruikt om naast een groot aan- bod van workshops extra veel excursies te organiseren op deze bijeenkomst. Er waren 21 excursies naar bewonersprojecten in het Amsterdamse stadsdeel Zuidoost. Deze excursies waren op dezelfde manier voorbereid als ‘normale’ regionale bijeenkomsten, in nauwe samenwerking met de bewonersgroepen. 1-2 Landelijke Bewonersdag Al 20 jaar organiseert het LSA de Landelijke Bewonersdag. Dit is de grootste jaarlijkse bijeenkomst voor bewoners uit aandachtswijken. Dit jaar vond de Landelijke Bewonersdag plaats op 3 november onder de titel: Bedrijvige Buur- ten. Ruim 850 actieve bewoners uit het hele land reisden af naar het swingende en energieke Amsterdam Zuidoost om tijdens de Landelijke Bewonersdag hun gezamenlijke betrokkenheid en inzet voor hun wijk te vieren. Het werd deze dag heel duidelijk: waar de (lokale) overheid zich steeds meer terugtrekt, nemen actieve bewoners steeds meer het heft in handen. Vorig jaar tijdens de Landelijke Bewonersdag presenteerde het LSA het Manifest van de Actieve Wijkbewoners aan toenmalig minister Donner. De boodschap luidde toen: bewoners willen hun maatschappelijke rol in de wijk oppakken, maar wel onder de strikte voorwaarde dat zij als volwaardige gesprekspartner worden gezien. Een jaar later blijkt dat bewoners dat niet alleen willen, maar het ook dóen.