Gminie Wieleń
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
WYPOCZYNEK NAD WODĄ W GMINIE WIELEŃ Przewodnik turystyczny INFORMACJE OGÓLNE SPIS TREŚCI - INFORMACJE OGÓLNE 3 Gmina miejsko – wiejska Wieleń leży w północnej Większość wsi i osad koncentruje się wzdłuż brzegów- Wielkopolsce i obejmuje tereny po obu stronach2 rzeki No Noteci, stare wsie Rosko i Wrzeszczyna na południowym- ............................................................................................................................................................................................................................................................... SZLAKI TURYSTYCZNE 4 teci. Powierzchnia gminy wynosi 428,32 km co czyni ja brzegu, olenderskie wsie Herburtowo, Folsztyn na północ .............................................................................................................................................................................................................................................................. największą gminą w Wielkopolsce. Jest także bardzo lesistą nym. Na północ od Noteci znajdują się obszary głównie le PRZYRODA 11 gminą; lasy zajmują ponad 66 % jej powierzchni . Użytki śne, pozostałości dawnej Puszczy Nad Drawą z nielicznymi .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... rolne stanowią 25 % powierzchni; w tym grunty orne – 15 wsiami wśród lasu. Na południe od Noteci w monotonnychą - ZABYTKI I HISTORIA 19 %, łąki 10 % . Stolicą Gminy jest stare miasto Wieleń liczące- lasach sosnowych Puszczy Noteckiej spotkamy wsie, które- .............................................................................................................................................................................................................................................................. prawie 6000 mieszkańców. swój rozwój zawdzięczają położeniu nad wod ; rzeka Mia LUDZIE I KULTURA 57 Nazwa Wieleń budzi wiele kontrowersji wśród ję- ła ze swoimi licznymi jeziorami wprowadza ożywienie po- .................................................................................................................................................................................................................................................................... zykoznawców; najwięcej zwolenników ma hipoteza, że śród suchej, piaszczystej okolicy. INFORMATOR TURYSTYCZNY 58 pochodzi od określenia oznaczającego pagórkowatą oko Wieleń w średniowieczu był grodem pomorskim, po- ....................................................................................................................................................................................................................................... RYBACTWO 61 licę. W gminie jest 19 wsi sołeckich, zamieszkałych przez- tem kasztelanią polską, miastem królewskim, następnie 12 514 mieszkańców (tendencja spadkowa). Najwięcej- prywatnym - przez stulecia był stolicą dóbr wieleńskich, le ......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ły,osób Wrzeszczyna, mieszka w Gulcz, mieście Dzierżąż Wieleń ( prawie 50 % mieszkań- żących w województwie wielkopolskim. Zagarnięty przez ców gminy), drugie w kolejności jest Rosko, następnie Mia Prusy w 1772 r. w konsekwencji ostatni polski właściciel no Wielkie. Najmniejsze osa miasta – Sapieha sprzedał je wraz z rozległymi dobrami dy to Gniewomierz,2 Bielsko i Osina. Gęstość zaludnienia 29 niemieckiemu rodowi von Blanckensee; miasto szybko osób na km jest znacząco niższa niż dla całego kraju (123 się germanizowało i podczas powstania Wiosny Ludów osoby). w 1848 r. żądało przyłączenia do Prus Zachodnich. W 1887 W krajobrazie gminy najmocniej wyróżnia się dolina- r. utworzono powiat wieleński a w mieście wybudowano Noteci, płaska jak stół, pokryta kobiercami łąk, przecięta- szereg reprezentacyjnych budynków. W 1920 r. granica licznymi kanałami. Rozległe widoki, cisza i spokój wyni państwowa odcięła tereny na północ od Noteci od państwa Copyright by kające z oddalenia od ludzkich osad to jej cechy charakte polskiego. Ich odrębność utrzymała się po 1945 r.; Wieleń- Fundacja Centrum Aktywności Obywatelskiej rystyczne. W północnej części koło Dzierżążna Wielkiego Północny był osobną jednostką administracyjną do 1954 r. Tekst i zdjęcia Krzysztof Bogdanowicz występują rynny jeziorne; w Puszczy Noteckiej wydmy Od 1999 r. gmina Wieleń wchodzi w skład powiatu czarn https://www.facebook.com/kbogdanowiczfotografia/ piaskowe i niecki deflacyjne (obniżenia między wydmami). kowsko – trzcianeckiego. Przepisy na potrawy z ryb pochodzą z Poradnika Rybnych Warsztatów Kulinarnych W gminie Wieleń występuje kilkanaście jezior o łącznej wydanego przez Nadnotecką Grupę Rybacką powierzchni 316 ha. Najwięcej jezior leży w dolinie Miały.- Powstały one poprzez spiętrzenie wód rzeki na potrzeby Wydanie I, Szydłowo 2020 licznych niegdyś młynów. Największe z nich to J. Białe (po Wydawca: nad 100 ha) i J. Miały (33 ha). Większość rzek i strumieni Fundacja Centrum Aktywności Obywatelskiej skupia się na północnym brzegu Noteci, na południe od Wydawnictwo Kresy Zachodnie niej sieć rzeczna jest bardzo uboga. - ul. Krańcowa 2, 64-930 Szydłowo Północne tereny gminy odwadnia rzeka Bukówka www.rarus.eu, e-mail: [email protected] o długości 48 km. Wypływa z J. Bukowo Duże (gmina Czło pa), przepływa przez J. Straduńskie i za Herburtowem Opracowanie graficzne i skład: wpada do Noteci. Jej dopływy to Dzierżązna (14 km) oraz Studio Projektu Graficznego ,,ART-WENA’’ Alicja Noska-Figiel Zbrzyca. Niewielka rzeczka - Modrza wypływa na łąkach Piła, 64-920, ul. Hutnicza 24 na wschód od Gieczynka, płynie przez Dębogórę i wpływa- tel. 501 186 165, e-mail: [email protected], www.art-wena.pl do Człapi ( gmina Krzyż Wlkp.) Najdłuższą rzeka Puszczy ISBN 978-83-958376-3-0 Noteckiej jest Miała o łącznej długości 64 km; druga w ko Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Morskiego lejności jest Gulczanka ( długość 32 km). Niewielki ciek – Kościół w Dzierżążnie Wielkim i Rybackiego w ramach Programu operacyjnego Rybactwo i Morze oraz ze środków Fundacji CAO Zawada ( 10 km) wypływa na południe od Wrzeszczyny Kirche in Groß Drensen i łączy szereg dużych stawów rybnych, wpadając do Noteci w Drawskim Młynie. SZLAKI TURYSTYCZNE SZLAKI TURYSTYCZNE - - Gmina Wieleń dysponuje dobrze rozwiniętą siecią szlaków tury rzeki Modrza. Następnym ciekawym punktem trasy jest Jezioro Kolędy stycznych. Poza tradycyjnymi szlakami pieszymi PTTK o prze Królewskie, dalej widok na piękną dolinę, mijamy rozlewisko, a potem biegu liniowym istnieje nowoczesna w założeniu siec szlaków- dochodzimy do niesamowitego, pełnego grozy Roztańczonego Lasu. Nikt nordic walking w formie pętli, dostosowanych do współczesnych form nie zna przyczyny tak niezwykłego ukształtowania pni drzew na krótkim uprawiania turystyki. Ponadto corocznie znakowane są szlaki rowero Dzierżążnoodcinku, ale widok Wielkie mógłby służyć za scenografię filmową lub teatralną. we na potrzeby maratonu MTB o nazwie „Michałki”. Dodając do tego DZ 5 szlaki kajakowe na Bukówce, Miale i Noteci otrzymujemy atrakcyjny dla turystów obraz gminy. - Trasa rozpoczyna się w centrum wsi przy sklepie. Początkowo SZLAKI NORDIC WALKING wiedzie przez wieś przy samym brzegu jeziora. Warto zwrócić uwagę na- roztaczający się piękny widok. Następnie oddala się od jeziora i prowadzi - Z kwiatka na kwiatek” przez sosnowy las i ponownie dochodzi do punktu, z którego widać jezio Szlak łącznikowy sieci szlaków Nordic Walking ro. Można tam napotkać tamy i żeremia bobrowe. W jeziorze można się Szlak NW koło Dębogóry Verbindungswanderweg im Netz der NW Wanderwege Sieć szlaków nordic walking o nazwie „ przy NW Wandeweg bei Eichberg gotowana została przez Stowarzyszenie Bukówka, skupiające właścicieli wykąpać, przy końcu trasy jest oznakowane zejście na piaszczystą plażę. Przechodzimy w pobliżu Villi Sobieski i wracamy do wsi. gospodarstw agroturystycznych. - DZ 10 - W sieci szlaków spotkamy ścieżki w formie pętli: krótkie -oznaczone - Jest to w większości trasa prowadząca lasami, bardzo urozma kolorem żółtym (ok. 5 km), średnie – niebieskie (ok. 10 km) i dla wytrwa- - icona, obfitująca w piękne, morenowe krajobrazy. Możemy tu napotkać łych -czerwone (ok. 15 km), wychodzące z poszczególnychOpisy miejscowości. szlaków ze bociany, żurawie, czaple. W pobliżu mijamy gospodarstwo agrotury- stronyCałość internetowejo długości niemal projektu 170 www.zkwiatkanakwiatek.pl. km. Najciekawsze miejsca na trasie to: Dę bogórskie Karpaty, Roztańczony Las, Dolina 12 Źródeł. styczne 4 Wiatry, gdzie można się zrelaksować korzystając z masażu mauri. We wsi Dzierżążno Małe warto zwrócić uwagę na kościół o kon Dębogóra strukcji szachulcowej z XVII wieczną dzwonnicą. D 5 - DZ 15 - Piękna trasa, biegnąca przez lasy, pola, po drodze mijamy Kaczo - Wychodzimy z Dzierżążna, dochodzimy do pięknych łąk, na których wytworzył się naturalny zbiornik wodny, gdzie zagnieździły rowo – urokliwy staw, nad którym można podpatrywać kaczki, gęsi,- czaple, żurawie. Pośród monotonii pól wyłania się teren, który może się łabędzie i ulokowały żurawie. Kolejnym interesującym punktem- Szlak NW D 15 trasy jest stary, niemiecki