Uchwała Nr XXXIV/216/2013 Z Dnia 16 Września 2013 R
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 27 listopada 2013 r. Poz. 5044 UCHWAŁA NR XXXIV/216/2013 RADY GMINY GORZKOWICE z dnia 16 września 2013 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2016 Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 9, art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r. poz. 594 i poz. 645), art. 87 ust. 3, 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568, ze zm. z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 238, poz. 2390, z 2006 r. Nr 50, poz. 362, Nr 126, poz. 875, z 2007 r. Nr 192, poz. 1394, z 2009 r. Nr 31, poz. 206, Nr 97, poz. 804, z 2010 r. Nr 75, poz. 474, Nr 130, poz. 871), po uzyskaniu opinii Wojewódzkiego Konserwa- tora Zabytków – Delegatura w Piotrkowie Trybunalskim Rada Gminy Gorzkowicach uchwala: § 1. Przyjąć Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2016 stanowiący załącznik do uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Woje- wództwa Łódzkiego. Przewodniczący Rady Gminy: mgr Jan Woźniak Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego – 2 – Poz. 5044 Załącznik do uchwały nr XXXIV/216/2013 Rady Gminy Gorzkowice z dnia 16 września 2013 r. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI 1. Wprowadzenie. Zasób rzeczy nieruchomych i ruchomych wraz z wartościami duchowymi, zjawiskami historycznymi i oby- czajowymi, uznawany za godny ochrony prawnej dla dobra społeczeństwa i jego rozwoju oraz przekazania następnym pokoleniom z uwagi na zrozumiałe i akceptowalne wartości historyczne, patriotyczne, religijne, naukowe i artystyczne, mające znaczenie dla tożsamości i ciągłości rozwoju politycznego, społecznego i kultu- ralnego, dowodzenia prawd i upamiętniania wydarzeń historycznych, kultywowania poczucia piękna i wspól- noty cywilizacyjnej zostało zdefiniowanych jednym pojęciem dziedzictwa kulturowego. Gwarancje ochrony dziedzictwa kulturowego zostały ujęte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568, z późn. zm.) określa przedmiot, zakres i formy ochrony zabytków oraz opieki nad nimi, zasady tworzenia krajowego pro- gramu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz finansowania prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytkach, a także organizację organów ochrony zabytków. Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Gorzkowice opracowano dla określenia działań niezbędnych do sprawowania należytej opieki nad zabytkami na terenie gminy w najbliższym okresie. Jest to dokument zakładający kierunki działań oraz zadania z zakresu opieki nad zabytkami, co przyczyni się do poprawy stanu zachowania dziedzictwa kul- turowego Gminy Gorzkowice. Świadomość kształtowania dziedzictwa kulturowego, jak również jego ekspo- nowanie przyczyni się do umacniania tradycji regionalnych, upowszechniania kultury i podkreślenia atrakcyj- ności turystycznej gminy. Gmina Gorzkowice położona jest w południowej części powiatu piotrkowskiego w odległości ok. 28 km od Piotrkowa Trybunalskiego i 25 km od Radomska. Jej najbliższymi sąsiadami są: od północy gmina Rozprza, od zachodu gmina Kamieńsk i gmina Gomunice, od południa gmina Kodrąb, od stro- ny południowo-wschodniej gmina Masłowice oraz od wschodu gmina Łęki Szlacheckie. Powierzchnia gminy wynosi 102,29 km2, co stanowi ponad 7% powierzchni powiatu. Gminę ogółem zamieszkuje 8846 osób (2011 r.), gęstość zaludnienia wynosi niespełna 85,3 os/km2 (w 2007 r. średnio w powiecie 65 os/km2). W jej granicach wydzielono 21 sołectw, na które łącznie składają się 52 miejscowości. Funkcje centralne w gminie pełnią Gorzkowice, dawniej miasto a obecnie wieś, położone na zachodnim brzegu rzeki Prudki. W zachodniej części gminy biegnie dział wodny pierwszego rzędu dzielący jej terytorium pomiędzy dorzecza Wisły i Odry, ponadto gmina w całości położona jest na Głównym Zbiorniku Wód Podziemnych - z tych względów ochrona stosun- ków wodnych nabiera szczególnego znaczenia. Niewielkie cieki spływające z działu wodnego tworzą na jej obszarze gminy korytarz ekologiczny, nawiązujący w swym przebiegu do kształtu działu wodnego. Z uwagi na liczne walory kulturowe, a zwłaszcza dużą ilość zabytkowych parków dworskich i wiejskich, znaczne obszary gminy zostały włączone do strefy chronionego krajobrazu kulturowego. Na obszarze gminy wyznaczono trzy obszary objęte formami ochrony w ramach sieci Natura 2000 (Dyrektywa Siedliskowa), są to: - Łąka w Bęczkowicach (fragment na obszarze Gminy), (kod obszaru PLH100004), specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa). Status obszaru: obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Euro- pejskiej, - Lasy Gorzkowickie, pow. 61,5 ha w całości w granicach Gminy, (kod obszaru PLH10_05), specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa). Status obszaru: obszar proponowany przez Rząd RP, - Dąbrowy w Marianku (dawniej Świetliste Dąbrowy w Marianku), pow. 72,7 ha w całości w granicach Gminy, (kod obszaru PLH10_12), specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa). Status obszaru: obszar proponowany przez Rząd RP. Ponadto dwa niewielkie fragmenty gminy zlokalizowane w północno–wschodniej jej części został włączony w granice Spalsko-Sulejowskego OChK oraz OChK Doliny Widawki, podlegającym ochronie prawnej według Ustawy o Ochronie Przyrody (Dz.U. Nr 92, poz. 880 z dnia 16 kwietnia 2004 r., które są elementami systemu obszarów chronionych województwa, zgodnie z ustaleniami Planu Województwa. 2. Podstawa prawna opracowania Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Gorzkowice. Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego – 3 – Poz. 5044 1) ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568): Szczegółowe cele opracowania wymienione są w art. 87 ust. 2 cytowanej ustawy: - włączenie problemów ochrony zabytków do systemu zadań strategicznych,wynikających z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, - uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa arche- ologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej, - zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania, - wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego, - podejmowanie działań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków finansowych na opiekę nad zabytkami, - określenie warunków współpracy z właścicielami zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe zwią- zane z wykorzystaniem tych zabytków, - podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad zabyt- kami. Art. 4 ustawy określa działania podejmowane przez organy administracji publicznej: 1) zapewnienie warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych umożliwiających trwałe zachowanie za- bytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie; 2) zapobieganie zagrożeniom mogącym spowodować uszczerbek dla wartości zabytków; 3) udaremnianie niszczenia i niewłaściwego korzystania z zabytków; 4) przeciwdziałanie kradzieży, zaginięciu lub nielegalnemu wywozowi zabytków za granicę; 5) kontrolę stanu zachowania i przeznaczenia zabytków; 6) uwzględnianie zadań ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy kształtowa- niu środowiska. Art. 5 ustawy wskazuje na czym polega opieka nad zabytkiem: 1) naukowego badania i dokumentowania zabytku; 2) prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku; 3) zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie; 4) korzystania z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości; 5) popularyzowania i upowszechniania wiedzy o zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury. Art. 6 ustawy wskazuje co podlega opiece i ochronie: 1) zabytki nieruchome będące, w szczególności: krajobrazami kulturowymi, układami urbanistycznymi, rura- listycznymi i zespołami budowlanymi, dziełami architektury i budownictwa, dziełami budownictwa obron- nego, obiektami techniki, a zwłaszcza kopalniami, hutami, elektrowniami i innymi zakładami przemysło- wymi, cmentarzami, parkami, ogrodami i innymi formami zaprojektowanej zieleni, miejscami upamiętnia- jącymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji; 2) zabytki ruchome będące, w szczególności: dziełami sztuk plastycznych, rzemiosła artystycznego i sztuki użytkowej, kolekcjami stanowiącymi zbiory przedmiotów zgromadzonych i uporządkowanych według koncepcji osób, które tworzyły te kolekcje, numizmatami oraz pamiątkami historycznymi, a zwłaszcza mi- litariami, sztandarami, pieczęciami, odznakami, medalami i orderami, wytworami techniki, a zwłaszcza urządzeniami, środkami transportu oraz maszynami i narzędziami świadczącymi o kulturze materialnej, charakterystycznymi dla dawnych i nowych form gospodarki, dokumentującymi poziom nauki i rozwoju cywilizacyjnego, materiałami bibliotecznymi, instrumentami muzycznymi, wytworami sztuki ludowej i rę- kodzieła oraz innymi obiektami etnograficznymi, przedmiotami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji; Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego – 4 – Poz. 5044 3) zabytki archeologiczne będące, w szczególności: pozostałościami terenowymi pradziejowego i historycz- nego osadnictwa, cmentarzyskami, kurhanami,