AANGEBODEN DOOR UW FILMTHEATER, NVF & NVB

BIRDMAN BIRDMAN DE 3D-KUNST VAN GODARD VAN DE 3D-KUNST LANGAGE AU ADIEU SCHILDERIJEN DIE TERUGKIJKEN SCHILDERIJEN GALLERY NATIONAL

WHAT THE IFFR?!

ONDERGEDOMPELD IN DE 24-UURS ECONOMIE VAN EEN FESTIVAL

VERPLETTEREND DEBUUT WENDE SNIJDERS DEBUUT WENDE SNIJDERS VERPLETTEREND FEBRUARI #373 AMERICANA EN 70’S PARANOIA PARANOIA EN 70’S VICE AMERICANA INHERENT EN KINDEREN EERST VROUWEN NIKS TURIST SUPERHELD VERLOPEN VAN VOGELVLUCHT WAANZINNIGE ZURICH PRIX DE JURY le prix spécial FESTIVAL DE CANNES du jury palm dog ADIEU een film van Jean-Lucluc Godard AU LANGAGE 3D

vanaf 29 januari in de filmtheaters

best screenplay narrative winner 2014 tribeca Film Festival

een film van Asli Özge

THE KIDNAPPING OF MICHEL een film van Guillaume nicloux HOUELLEBECQ met michel houellebecq i luc Schwarz i mathieu Nicourt www.michelhouellebecq.nl

nu te zien in de filmtheaters vanaf 12 februari in de filmtheaters DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 3

REDACTIONEEL Wat te schrijven? Op het moment dat deze Filmkrant van de drukker komt, is het een week geleden dat de aanslag op de redactie van het Franse satirische ATLANTIC. OPENT IFFR LIVE! blad Charlie Hebdo plaatsvond. We zijn de afge- lopen week allemaal in Charlie veranderd, heb- SURFEND DE TOEKOMST TEGEMOET ben ons met kleurpotloden gewapend laten zien bij de verschillende herdenkingsbijeenkomsten 4 16 in de steden waar we allemaal woonachtig zijn, en hebben meer bittere grappen gemaakt dan ooit tevoren. Ook als we er niet echt om moes- ten lachen. We waren zondag 11 januari het lief- ste allemaal naar Parijs afgereisd. Maar toen moesten echt de laatste correcties worden doorgevoerd. En over die correcties gesproken: we hebben de afgelopen week extra scherp op onze woor- den gelet. Niet omdat we bang waren om onbe- tamelijk dingen te zeggen. Niet uit zelfcensuur. Niet omdat er nu zulke heikele onderwerpen in deze Filmkrant staan (werden er maar meer films over heikele onderwerpen gemaakt). In tegendeel. Maar omdat we juist nu een extra verantwoordelijkheid voelen om ons in woord en beeld zo precies mogelijk uit te drukken. Zo kri- tisch mogelijk. Zo genuanceerd mogelijk. Het is zo makkelijk om je achter een sluier van taal te verstoppen, terwijl we juist als beeldenduiders en –dromers extra goed wilden kijken naar wat al die beelden eigenlijk betekenen. We hebben onze potloden juist extra geslepen. Het is wel verwarrend. Hoe kan het dat waar- van we het meeste houden, tekeningen en andere afbeeldingen, films en woorden, kunst en denken, twijfel en de roekeloze moed van de verbeeldingskracht, nou zoveel haat en woede oproepen? Waarom wordt lachen ongemakkelijk terwijl we weten dat de mens zonder humor ten dode opgeschreven is? Kunnen – en moeten juist grenzeloze kunst en oneindige filosofie, onafhankelijke journalis- tiek en onbevooroordeelde wetenschap daar niet een dam tegen opwerpen? Of een dam doorbreken? Ik slijp mijn potlood en ik begin opnieuw.

DANA LINSSEN TWITTER @DANALINSSEN DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 4

DE VOLGENDE FILMKRANT VERSCHIJNT OP DONDERDAG 26 FEBRUARI 3 MAANDEN MUBI PROBEREN? #373

Word nu donateur van de Filmkrant en bekijk drie maanden lang top­films bij MUBI als welkomst­ geschenk! ADIEU AU LANGAGE Héloïse Godet: “Mijn hazenlip verklaart voor mij de titel” 4 34 Recensie: De truc van Jean-Luc 4 35

MUBI is hét online filmhuis met een dagelijks veranderend aanbod van buitengewone films. Naast het reguliere aanbod presenteert MUBI elk week één film die speciaal wordt aanbevolen en toegelicht door de Filmkrant.

Word nu donateur van de Filmkrant en ontvang als welkomstgeschenk een abonnement van Niet te missen drie maanden op MUBI. Meer informatie is te STE vinden op mubi.com/filmkrant. Bent u zelf al 44 INTERNATIONAL Ga deze maand in ieder geval naar: donateur en brengt u een nieuwe donateur aan? 1 Adieu au langage 4 35 Dan ontvangt u beiden het welkomstgeschenk. 2 Turist 4 7 Stort €35,- (of meer) op rekeningnummer FILM FESTIVAL 3 Birdman 4 36 NL51 ABNA 0438 6553 70 t.n.v. Stichting Fuur- 4 Inherent Vice 4 36 land te Amsterdam, o.v.v. ‘nieuwe donateur’ en 5 Girlhood 4 40 uw adresgegevens. Deze aanbieding is geldig ROTTERDAM 2015 tot 26 februari. Met dank aan MUBI. What the F?! De grenzen van het feminisme 4 9 24/7: Word wakker. En ga slapen. 4 10 Jan Jing: Misantroop draagt oplossingen aan 4 13 Over de grote afwezige in de Nederlandse film 4 14 Alledaagse propaganda: Keizers zonder kleren 4 25 Spookverschijningen in Rotterdam 4 27 TURIST 4 7 DE FILMKRANT TEKENING JAN ROTHUIZEN #373 FEBRUARI 2015 5

TITELS A/Z RUBRIEKEN Sterren 2014 10.000 KM ...... 36 4 3 Redactioneel 4 4 Niet te missen ADIEU AU LANGAGE ...... 35 4 5 Sterren 2015 Jaaroverzicht Boyhood heeft al veel prijzen ge­­wonnen, maar AGUA FRÍA DEL MAR ...... 52 VLUCHTE­LIN­GEN- 4 5 Het nieuwe kijken Ebele Wybenga filmmaker Richard Linklater zal nu pas echt blij AMOUR FOU ...... 29 over een vluchtelingenkamp­ zijn. De film komt als winnaar uit de bus in het ANA Y LOS OTROS ...... 52 binnenstebuiten 4 11 Op ooghoogte­ jaaroverzicht van onze rubriek Filmsterren. ATLANTIC...... 16 KAMP BINNEN­ Mark Cous­ins over maancinema Opmerkelijk is de extreem hoge score: elf critici BIG EYES ...... 39 4 36 Kort Alle andere films 4 42 Agenda gaven Boyhood vijf sterren, twee critici hielden BIG HERO ...... 40 plus evenementen, pers en sterren het op vier sterren. Daarmee behaal­de de film de BIRDMAN ...... 36 STEBUITEN 4 51 Boeken Everything I Know about op één na hoogste score in de geschiedenis van BLACK HAT ...... 36 Filmmaking I Learned Watching Seven dit blad. Het record is in handen van het liefdes- BOY 7 ...... 41 Welkom in Camp Domiz. Je bent in Irak, vlak bij de Samurai 4 53 World Wide Angle Adrian drama La vie d’Adèle, dat vorig jaar net iets hoger THE BOY AND THE WORLD ...... 41 Syrische grens, op bezoek in een kamp met 64.000 Martin over Walerian Borowczyk scoorde. Worden critici steeds milder of films IL CAPITALE UMANO ...... 39 vluchtelingen. Je hoort ratelende brommertjes, 4 54 Actie! Op de set van Erbarme Dich – steeds beter, want over de hele linie vertonen de DE JUEVES A DOMINGO ...... 52 flarden radio met Arabische muziek, een jonge- Matthäus Passion Stories waarderingen de laatste jaren een opwaartse DOCTEUR JEKYLL ET LES vrouwenstem die vertelt hoe goed het leven in trend. Ook zijn ze het steeds vaker met elkaar FEMMES ...... 53 Damascus was. Je ontmoet Ahmad, een dertienja- eens. Dames en heren: meer polemiek graag! DOS DISPAROS ...... 37 rig jongetje dat zangvogeltjes verkoopt aan andere Opvallen dit jaar is het hoge aandeel van ERBARME DICH – MATTHÄUS kampbewoners, in plaats van naar school te gaan. INTERVIEWS Amerikaanse films in de Top Tien: zes films PASSION STORIES ...... 54 Je brengt een bezoek aan de bouwmarkt, net buiten 4 6 Ruben Östlund over Turist Niks komen uit Hollywood en omstreken, waarbij we EVERY MAN FOR HIMSELF ...... 52 de poorten van het kamp. Een video gaat spelen vrouwen en kinderen eerst 4 16 IFFR voor het gemak Canada even bij de Verenigde FIFTY SHADES OF GRAY ...... 41 over het succes van de bakkerij, waar elke dag Jan-Willen van Ewijk over Atlantic. Staten tellen. De overige vier komen uit Turkije, FLOWERS FROM TAIPEI ...... 20 24.000 broden worden gebakken. Vluchtelingen Surfen over de huid van de wereld Engeland, Taiwan en Cambodja/Frankrijk. Tsai FOXCATCHER ...... 41 wonen niet alleen in tenten. Camp Domiz is een 4 17 IFFR Marinus Groothof over The Ming-liang haalde met Stray Dogs wel de Top GIRLHOOD ...... 40 semi-permanente stad aan het worden, met ste- Sky Above Us Erotiek laat zich niet Tien. De Maleisisch/Taiwainese filmmaker GLUCKAUF ...... 19 nen huizen, scholen, een bank, een bouwmarkt en bombar­deren 4 19 IFFR Remy van bevindt zich daardoor in het selecte gezelschap HOMIES ...... 36 een supermarkt. Heugten over Gluck­auf en jeugd­ filmmakers dat vijf keer de Top Tien heeft ICH SEH, ICH SEH ...... 41 herinneringen aan crimineel Heerlen gehaald. Topscoorder is nog steeds Woody INHERENT VICE ...... 36 4 20 IFFR Peter van Bueren over Cinema Allen, die acht keer de Top Tien haalde. THE INTERVIEW ...... 37 Taiwan ‘De teneur was: daar heb je die En Nederland? Er staan maar liefst zes docu- INTO THE WOODS ...... 39 idioot weer met z’n rare films’ 4 22 IFFR mentaires in de Top Tien, waarvan drie op de JACK BESTELT EEN BROERTJE ...... 39 Bruce McClure Stream of cinematicness eerste drie plaatsen. Dat critici en publiek het JUPITER ASCENDING ...... 39 4 26 Nina Hoss over Phoenix en het niet met elkaar eens zijn, bewijzen de lage plek- THE KILLING ...... 52 werken met Christian Petzold 4 28 IFFR ken voor Toscaanse bruiloft en Gooische Vrou- KINGSMAN: THE SECRET Curator Olaf Möller over surrealisme ‘Het wen 2. In de lijst van 37 Nederlandse films staan SERVICE ...... 41 is terug’ 4 29 IFFR Jessica Hausner over deze best bezochte Nederlandse films van het HET LIED VAN DE ZEE ...... 39 Amour fou Tot de dood ons verenigt afgelopen jaar respectievelijk op de 33e en 31e MICHIEL DE RUYTER ...... 36 De in mijn ogen meest vernieuwende Neder- 4 33 Sacha Polak over Zurich Wat is plek. Het kan erger: De overgave is hekkensluiter MIJN MAMMA IS IN AMERIKA EN landse documentaire van de afgelopen tijd moet je erger: verlies of bedrog? met een gemiddelde waardering van 1 ster. HEEFT BUFFALO BILL niet zien maar bezoeken. Refugee Republic is een ONTMOET...... 40 online documentaire die geen lineair verhaal ver- JOS VAN DER BURG MORTDECAI ...... 41 telt. Je drukt niet op ‘play’ om vervolgens achter- MET DANK AAN BERTIL POUWELS A MOST VIOLENT YEAR ...... 40 over te leunen om je te laten informeren en enter- RECENSIES NATIONAL GALLERY ...... 31 tainen. Je moet zelf al scrollend en klikkend een 4 7 Turist Sneeuwwitje en de razende Top Tien Filmsterren NIGHT AT THE MUSEUM: weg kiezen in het woud van verhalen, fragmenten lawine 4 31 National Gallery Met je oog 1 Boyhood RICHARD LINKLATER SECRET OF THE TOMB ...... 40 en observaties dat voor jou is samengesteld. Een over het schilderij dansen 4 33 Zurich 2 The Missing Picture RITHY PANH PADDINGTON ...... 40 tekenaar, een journalist en een fotograaf geven een Verpletterend acteerdebuut Wende 3 Under the Skin JONATHAN GLAZER PHOENIX ...... 26 doorsnede van het alledaagse leven in Camp Doniz. Snijders 4 36 Inherent Vice Paranoïde 4 The Grand Budapest Hotel WES ANDERSON LA PERREIRA ...... 52 Dit doen ze met een mix van tekeningen, geluids- high van 70’s Amerika Birdman Waan­ 5 12 Years a Slave STEVE MCQUEEN PLAY ...... 52 fragmenten, korte films en fotoreportages. Ze laten zinnige vogelvlucht 4 37 The Tribe 6 Winter Sleep NURI BILGE CEYLAN LE PONT DU NORD ...... 52 een kant van het vluchtelingenbestaan zien die Hoe gedurfd is dit eigenlijk? Dos disparos 7 Stray Dogs TSAI MING-LIANG THE PROWLER ...... 52 nieuwsmedia gewoonlijk laten liggen. Daar zit meer Middenklassezombies 4 39 Big Eyes 8 Nebraska ALEXANDER PAYNE REBELSE STAD ...... 37 vreugde, veerkracht en vindingrijkheid in dan je ooit De kitsch van Tim Burton Il capitale 9 Mommy XAVIER DOLAN SAWSANS GEHEIME MISSIE ...... 37 voor mogelijk had gehouden. umano Iedereen heeft een prijs 10 Whiplash DAMIEN CHAZELLE SELMA ...... 41 De tekeningen van Jan Rothuizen, onder andere 4 40 Girlhood Opgroeien in de buiten­ THE SKY ABOVE US ...... 17 bekend van De Zachte Atlas van Amsterdam, hou- wijken van Parijs A Most Violent Year Nederlandse Top Tien Filmsterren SPONGEBOB: SPONGE OUT OF den het eclectische geheel bij elkaar. Je herkent zijn Echt eerlijk is niemand 4 41 Foxcatcher 1 Het nieuwe Rijksmuseum WATER Å...... 36 stijl meteen: een overzichtsplaat in klare lijn, vol Bloedig is uw kunst, bloedig zal uw einde OEKE HOOGENDIJK THE TAKING OF DEBORAH LOGAN . 37 handgeschreven toelichtingen. Rothuizen kan als zijn Ich Seh, Ich Seh De oerangst van een 2⁄3 Last Hijack THE TRIBE ...... 37 geen ander beschrijven wat voor gevoel er precies kind FEMKE WOLTING EN TOMMY PALLOTTA TURIST ...... 6 hoort bij een kast, een kamer of een straathoek. 2⁄3 Wakker worden in een boze droom TURISTAS ...... 52 Zijn pen trekt een lijn tussen alle plekken en perso- PETER LATASTER EN PETRA LATASTER-CZISCH TUSSEN 10 EN 12 ...... 14 nages, met als routekaart een gigantische platte- 4 Borders JACQUELINE VAN VUGT WATERSHIP DOWN ...... 52 grond in de hem kenmerkende stijl. Het resultaat PLUS MUBI 5 Aanmodderfakker MICHIEL TEN HORN WE ARE BROTHERS ...... 13 is, zoals de makers zelf zeggen, een bewegende Elke week een nieuwe Filmkrantfilm op 6 After the Tone DIGNA SINKE WILD CARD ...... 40 kijkdoos. Je bent er zo anderhalf uur mee zoet en MUBI.com | De komende weken zes road 7⁄8 Oorlogsgeheimen DENNIS BOTS THE WOMAN IN BLACK 2: een unieke ervaring rijker. movies uit Latijns-Amerika: Turistas, 7⁄8 Bittersweet MARIEKE NIESTADT ANGEL OF DEATH ...... 40 EBELE WYBENGA Play, De jueves a domingo, Ana y los 9 Zombie: The Resurrection of Tim Zorn ZURICH ...... 33 otros, La perreira en Agua fría del mar BILLY POLS Refugee Republic IS TE ZIEN OP 4 52 10 Dorsvloer vol confetti TALLULAH SCHWAB SUBMARINECHANNEL.COM

DE FILMKRANT IS EEN UITGAVE [email protected] | BUREAU & AGENDA ILONKA ADRIAN MARTIN, JANNA REINSMA, MARK VAN DEN RECHTEN BEZIT OP EEN VAN DE GEBRUIKTE BEELDEN, COLOFON VAN STICHTING FUURLAND, BUNDA, [email protected] | VORMGEVING­­ BART TEMPEL, BAREND DE VOOGD, ANDRÉ WAARDENBURG,­ DAN KUNT U ALTIJD CONTACT OPNEMEN MET DE PRINSENGRACHT 770, 1017 LE AMSTERDAM, 020 623 OOSTERHOORN, [email protected] | WEBSITE HENK KARIN WOLFS, EBELE WYBENGA, LAURA VAN ZUYLEN | UITGEVER VIA [email protected] | DE FILMKRANT 0121, [email protected], WWW.FILMKRANT.NL | RABBERS | COVER TYPEX | FOTOGRAFIE BOB BRONSHOFF,­ DRUK DIJKMAN PRINT BV, DIEMEN | OPLAGE 30.000 | WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DANKZIJ EEN OPRICHTERS JAN HEIJS & HENK RABBERS | ZAKELIJKE GIANMARIA GAVA, FELIX KALKMAN, FABRIZIO MALTESE, ©2015 STICHTING FUURLAND/DE FILMKRANT, FINANCIËLE BIJDRAGE VAN DE NEDERLANDSE­ LEIDING & ADVERTENTIE-ACQUISITIE JAN DOENSE, GEERT SNOEIJER, ANGELIQUE VAN WOERKOM | VERDER AMSTERDAM | ISSN 0169-8109 | DE FILMKRANT­ HEEFT VERENIGING VAN FILMDISTRIBUTEURS (NVF) EN DE [email protected] | HOOFDREDACTIE DANA LINSSEN | WERKTEN MEE EDO DIJKSTERHUIS,­ KEES DRIESSEN, JAN GEPROBEERD DE RECHTHEBBENDEN­ VAN HET NEDERLANDSE VERENIGING VAN BIOSCOOP­ EINDREDACTIE­ MARISKA GRAVELAND, RONALD ROVERS | PIETER EKKER, HUGO EMMERZAEL, SACHA GERTSIK, GEBRUIKTE BEELD­MATERIAAL TE ACHTERHALEN­ EN IN EXPLOITANTEN (NVB) | DE FILMKRANT WORDT U MEDE REDACTIE JOOST BROEREN, JOS VAN DER BURG, BOYD VAN HOEIJ, SASJA KOETSIER, OMAR LARABI, TE LICHTEN. MOCHT U DESONDANKS­ MENEN DAT U AANGEBODEN DOOR UW FILMTHEATER DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 6

Volgens onderzoek blijft er niets van onze beschaving over bij een ramp. ‘Het is ieder voor zich’, vertelt de Zweedse filmmaker Ruben Östlund. ‘En dan winnen de Ruben Östlund over Turist sterksten, de mannen dus.’ DOOR DANA LINSSEN NIKS VROUWEN EN KINDEREN EERST Ruben Östlund (Involuntary, Play) is de socioloog onder in staat zijn om egoïstisch te zijn en lijf en leden te red- stincten. Ik hoor ook wel van mensen, mannen en vrou- de filmmakers. Zijn films zijn altijd gebaseerd op what den. Een ander onderzoek laat zien dat er veel meer wen, dat ze Thomas pathetisch vinden. En natuurlijk is if-scenario’s en onderzoeken groepsdruk en sociale scheidingen plaatsvinden na een vliegtuigkaping.” hij pathetisch. Hij verliest zijn waardigheid en zal die spanningen. Zijn kenmerkende lange one-take-scènes niet terugkrijgen.” zijn een gevolg van zijn vorige leven als ski-instructie- U zegt ‘we’ en ‘mannen’. Bedoelt u met ‘we’ de mens in filmer: een cut betekende een fout. De ironie is natuur- het algemeen of ook mannen? “Of vrouwen zich het- Ebba geeft hem zijn waardigheid toch terug bij ver- lijk dat hij in zijn lange shots juist het menselijk falen zelfde gedragen als mannen is niet uit die onderzoeken dwijning in de mist? “Dat klopt. Ja, dat is correct.” uitgebreid in beeld brengt. En vaak hoe het van kwaad gebleken. Die draaien zuiver om de cijfers, de percenta- tot erger gaat. Je zou soms bijna het beeld stil willen ges overlevenden. Er zijn wel andere bronnen, getui- En in de laatste scène worden de rollen omgedraaid? zetten om in te grijpen. genverklaringen die aangeven dat vrouwen onder stress Of hoe zit dat? “Ja dat denk ik wel. Maar ik heb die scè- In zijn nieuwste film Turist brengt de Zweed die twee verlammen, terwijl mannen [hij knipt met zijn vingers] ne er niet in gezet om haar met gelijke munt terug te be- werelden samen: wintersport en sociologie. De wat- in staat zijn om spontaan en onmiddellijk te handelen. talen. Ik begreep dat in situaties waarin vrouwen het- als-vraag gaat over de vraag hoe het komt dat ‘vrouwen “Na de ramp met de Estonia wilden de Zweedse zelfde als mannen reageren, en zichzelf in veiligheid en kinderen eerst’ zo’n gevleugelde uitspraak is, maar media de overlevenden als helden portretteren, maar je brengen, de verontwaardiging daarover veel minder het in het geval van een ramp altijd neerkomt op het kon aan hun gezichten zien dat ze zich geen helden groot is. Wat ik daar heb willen tackelen, is dat het niet recht van de sterkste, en vrouwen en kinderen dan bijna voelden, dat ze verschrikkelijke dingen hadden gedaan alleen biologische verschillen zijn tussen mannen en altijd het onderspit delven. Östlund baseerde zich hier- om te overleven. En dat is wat er in het alledaagse leven vrouwen, maar dat er ook een behaviouristisch, socio- voor op onderzoek naar scheepvaartrampen dat in 2012 ook gebeurt: vrouwen kijken naar hun partner alsof hij logisch aspect aan zit. Het kan ook cultureel bepaald door de Universiteit van Uppsala werd uitgevoerd. Hij iets verschrikkelijks heeft gedaan, terwijl hij alleen zijn. Omdat mannen niet zo veel tijd met hun kinderen bracht zijn Titanic terug tot de basics: een gezin op win- maar uit instinct heeft gehandeld.” doorbrengen en minder emotioneel in ze investeren tersport, vader, moeder, zoon, dochter. En dan een wordt het misschien minder erg gevonden als ze hun lawine. We spraken hem in Cannes, daags voordat hij de Dat klinkt wel erg macho, en een beetje apologetisch. kinderen in de steek laten, dan als een moeder voor Juryprijs van Un Certain Régard won. Heeft u zelf zoiets meegemaakt? “Ik ben gescheiden, zichzelf zou kiezen. Er zijn zoveel dingen mis met de maar niet na een ramp. Iedereen vraagt zich af wat hij of conventies van het kerngezin. Wist je dat het meest Wederom een sociologisch experiment: ditmaal over zij gedaan zou hebben. Iemand vroeg mijn ex-vrouw voorkomende moordwapen het IKEA-broodmes is? de strijd der seksen, de vraag wat instinct en wat cul- wat ik gedaan zou hebben en ze was ervan overtuigd dat Seksestereotypen zijn zo beperkend voor wie we zijn, tureel aangeleerd of wenselijk is. “The battle of the ik haar en de kinderen niet in de steek zou hebben gela- maar vooralsnog zijn het geloof ik de vrouwen die strijd sexes, hahaha, dat is een goeie. Ja, daar komt het wel op ten. Maar ik denk dat vrouwen dat willen denken. Ik voeren, toch?” 5 neer. Ik begon met het idee van een lawine en een vader weet niet wat ik zou hebben gedaan.” die zijn gezin in de steek liet. Van daaruit kom je al snel op de rollen van mannen en vrouwen in het gezin en in Ik spreek u kort na de wereldpremière, dus het echte de maatschappij. En je krijgt vanzelf te maken met het debat over de film moet nog op gang komen. Maar het stereotype beeld van de man als held en de vrouw als valt me op dat bijna alle mannelijke collega’s die ik seksobject dat door de filmindustrie eindeloos gerepro- spreek Thomas aan het einde van de film nog steeds duceerd is. een held vinden, zij het misschien een tragische en “Ik praat altijd veel met mensen voor ik aan een film echtgenote Ebba toch een beetje een zeurwijf. Had u begin, dus er zitten in Turist eindeloos veel echte erva- van dat soort seksistische reacties verwacht? “Dat ringen verwerkt. Het idee dat we ons tijdens een ramp bleek ook wel uit de testscreenings, waarbij vrouwen na bekommeren om de zwakken blijkt haaks te staan op afloop zeiden: ‘Dit is precies hoe mannen zich gedragen’ onderzoeken die aantonen dat mannen onder druk juist en geen enkel begrip hadden voor hun overlevingsin-

RUBEN ÖSTLUND DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 7

In plaats van z’n kinderen te beschermen, sportenclave in een theater van gecontro- rigoureus en dat pakt hier heel goed uit. Hij pakt hij z’n telefoon en rent naar binnen. Al leerde agressie. Behalve uit veel kleine houdt de boog niet de hele tijd gespannen Sneeuwwitje snel is duidelijk dat het om een uitgelokte, momenten blijkt dat in een mooie scène in zoals Haneke doet. Juist komische voetnoten beheerste lawine ging en dat er alleen wat een verduisterde après-ski waar strobosco- als Vivaldi’s terugkerende vivace en die dan- sneeuwstof op het terras ligt. Maar tussen pische flitsen een ritueel van ontblote sende sneeuwruimers maken het theater en de razende Tomas en z’n vrouw is er iets onherstelbaar boven­­lijven en dronken mannen belichten. ’s zichtbaar, het podium waarop de personages veranderd. Hij heeft ze verraden. Nou is laf- Nachts bewegen de sneeuwruimers op de voor anderen de held proberen uit te hangen. heid niet iets wat je graag in je partner ziet. hellingen in formatie om de natuur op Het podium waarop ze afgaan wanneer ze lawine Maar kun je iemand verwijten op het cruciale afstand te houden en als summum is er het dat niet blijken te zijn. Ook Ebba. En ook wij, moment geen held te zijn? beeld van die gecontroleerde lawine. Net als mocht iemand nog twijfelen. Dat merk je in Ruben Östlunds donkerkomische drama Östlund kijkt graag naar sociaal gedrag, het terugkerende fragment uit Vivaldi’s de laatste scène aan boord van een toeristen- over een vader die bij een lawine z’n gezin weten we van Involuntary (2008) en Play Zomer op de soundtrack zijn het allemaal bus, die tergend langzaam over een smalle in de steek laat, staart de kijker recht in (2011). Zijn tactiek is om te blijven kijken. Hij gekanaliseerde impulsen. Dit is hoe we onze kronkelweg van een berg afdaalt, met een de ogen. En weg is het sprookje. wacht tot de façade wegvalt en de tegenstrij- instincten proberen te beteugelen. chauffeur die voor het eerst achter het stuur dige impulsen die zich daarachter verschui- De vraag die Östlund met elke film aan de lijkt te zitten. Bij elke moeizame draai zie je Een beetje psychoanalyticus weet bij het len tevoorschijn komen. Hij kijkt naar hoe kijker stelt is: wat zou jij doen? Zou jij zoals door de voorruit het gapende ravijn opdoe- zien van de hoeveelheid heldenverhalen die een gezicht beweegt als het net een vraag in Involuntary (2008) je collega aanklagen men en moet de bus in z’n achteruit om met we als mensheid produceren dat het tegen- heeft gesteld, want luisterende gezichten die een leerling molesteert? Zou jij het horten en stoten de bocht te kunnen maken. deel waar is: dat de meesten van ons hele- vertellen meer dan pratende gezichten. Of groepje jonge zakkenrollers aanpakken zoals Net langs het randje. Wat roept je instinct maal geen helden zijn. Als het erop aankomt, naar de choreografie van bewegingen in een in Play (2011)? Zou jij wegrennen van die dan? Uitstappen! Dan maar geen held. zorgen we eerst voor onszelf. groep, omdat die veel zegt over sociale regels lawine? Zou jij ingrijpen als je iemand een Dat ontdekt het hoofdpersonage in Ruben en onderlinge spanningen. Het drama komt moskee in brand ziet steken? De meesten van RONALD ROVERS 11111 Östlunds bijna foutloze drama op het dan vanzelf naar voren, ook al helpt het dat ons hebben die antwoorden niet zomaar slechtst denkbare moment. Terwijl Tomas in Turist erg goed geacteerd wordt. Vooral paraat. Turist ZWEDEN/FRANKRIJK/NOORWEGEN, 2014 | tijdens een skivakantie met zijn vrouw en door Lisa Loven Kongsli als Tomas’ vrouw In de confronterende materie proef je de REGIE RUBEN ÖSTLUND | 118 MINUTEN | MET JOHANNES kinderen op een Frans hotelterras hoog in de Ebba. aanwezigheid van de Oostenrijkse regisseur KUHNKE, LISA LOVEN KONGSLI, CLARA WETTERGREN | bergen zit, komt er een lawine naar beneden. Door Östlunds lens verandert de winter- Michael Haneke. Maar Östlund is minder DISTRIBUTIE LUMIÈRE | TE ZIEN VANAF 19 FEBRUARI GRAND PRIX & EUROPEAN DISCOVERY VISIONARY AWARD OF THE YEAR BEST FIRST FEATURE

Semaine de la Critique - European film awards BFI London Film Festival Festival de Cannes

"Boom. "exciting, daring "unprecedented Just like that. and outstanding" cinematic Film is never ★★★★★ - The Times accomplishment" the same" - Indiewire - Darren Aronofsky

the tribe A FILM BY MYROSLAV SLABOSHPYTSKIY

The Tribe/Племя

WAAR TE ZIEN

Amersfoort, De Lieve Vrouw, 12, 15 & 17 februari Amsterdam, EYE, 8, 11, 15, 18, 22 & 25 februari Amsterdam, Het Ketelhuis, 5 t/m 11 februari Apeldoorn, Filmtheater Gigant, 8 februari Arnhem, Focus Filmtheater, 21 februari Bussum, Filmhuis Bussum, 26 & 28 februari Den Bosch, De Verkadefabriek, vanaf 5 februari Groningen, Groninger Forum, 18 februari Hilversum, Filmtheater Hilversum, 6 & 11 februari Leeuwarden, Slieker Film, 19 & 22 februari Nijmegen, LUX, 11 februari Rotterdam, Lantaren/Venster, 28 februari, 1 & 3 maart Utrecht, Louis Hartlooper Complex, 23 & 24 februari

Bij een aantal van deze vertoningen vindt een nagesprek plaats met een speciale gast. Kijk voor het meest actuele overzicht op amstelfilm.nl/rebelse-stad.

www.rebelsestad.nl DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 9

IFFR What the F?! ROESTVRIJSTALEN LOEDERS

Na IDFA verkent ook het Filmfestival Rotter­ dam de grenzen van het filmisch feminisme, met het themaprogramma What the F?! Ondertussen stellen wij de vraag: hoe voor­ uitstrevend zijn filmheldinnen die hun mannetje staan eigenlijk? DOOR KARIN WOLFS A GIRL WALKS ALONE AT NIGHT

Het roze prinsessenparadijs van Disney – waarin vrou- catsuit die haar vrouwelijke lijnen maximaal uitvent. Ze heldinnen met eigenschappen die – volgens de conven- wen met grote ogen en wespentailles steevast eindigen heeft het kleinste wapen – een pistool niet langer dan tie althans – deels aan vrouwen, deels aan mannen in de armen van hun blanke droomprins – maakte in haar wijsvinger – en is het enige karakter dat huilt. worden toegeschreven. 2012 plaats voor stoere heldinnen in heel wat donkerder En Emily Blunt dan, als roestvrijstalen loeder in Edge outfits. In Snow White and the Huntsman ontpopte of Tomorrow? Zij neemt Tom Cruise toch bij de hand? Tranen de vrije loop Sneeuwwitje zich – met een leren broek onder haar jurk Klopt. Maar ook zij offert zich voor hem op, is love inte- Scott verwoordt het belang daarvan als volgt: ‘The – tot legeraanvoerder met harnas en zwaard. Vechtende rest en lustobject, zwetend in tanktop, in uitdagende Hunger Games staat ons toe – of dwingt ons misschien kindvrouwen met pijl en boog namen de leiding in The poses. – tot een soort universele identificatie die zeldzaam is, Hunger Games en de animatiefilm Brave: de eerste of misschien zelfs taboe. Het is algemeen geaccepteerd Pixar-film met een vrouwelijke hoofdrol. Met haar Avatar dat meisjes kunnen ambiëren als Harry Potter of Spi- opstandige bos rode haar scheurde deze Schotse prinses Actieheldinnen zitten in de lift sinds marketeers ont- der-Man te zijn, of tenminste hun avonturen kunnen zelfs letterlijk uit haar te krap bemeten prinsessenjurk. dekt hebben dat het de vrouwen zijn die de film kiezen omarmen zonder dat dat hun vrouwelijkheid onder- Ze waren de eersten niet; we hadden in het recente als stelletjes naar de bioscoop gaan. Maar om het tradi- mijnt. Maar het is – tenminste binnen de marketingaf- verleden al meer stevige tantes met een goeie rechtse tionele mannenpubliek bij de les te houden, zijn het delingen van de culturele industrie – een geloofsartikel hoek voorbij zien komen in bijvoorbeeld Alien, G.I. Jane, vechtende seksbommen. Dat is geen emancipatie, dat is dat jongens niet zullen doen of ze prinsessen zijn.’ Kill Bill en Lara Croft: Tomb Raider. de gouwe ouwe seksualisatiestandaard in een nieuw Dat laatste valt nog te bezien. Want ook filmmannen jasje. breken voorzichtig uit hun sekseconventies. Opmerkelijk Dood voor de aftiteling Daar komt nu bij, zeggen sommige criticasters, dat was in dat opzicht het aantal hoofdrolheren dat het afge- Wie hierin een emancipatoire beweging ziet, juicht deze actievrouwen de boodschap uitdragen dat geweld lopen jaar zijn tranen de vrije loop liet: de twee antago- misschien iets te vroeg. Uit een onderzoek van de Ame- oké is, terwijl machismo een eigenschap is die bij man- nisten in The Two Faces of January, Nicolas Cage in Joe en rikaanse sociologe Kathryn Gilpatrick, die 157 vrouwe- nen hoort. Nu wordt het interessant, want waarom zou Tom Hardy in Locke, een meermaals tot wanhoop gedre- lijke protagonisten bestudeerde in actiefilms die uit- een vrouw geen haantjesgedrag kunnen vertonen? Die ven Bryan ‘Breaking Bad’ Cranston in Godzilla en actie- kwamen tussen 1991 en 2005, bleek dat vrouwen daarin opvatting is al net zo stereotiep als die waarbij een held Spider-Man die rouwt om zijn vriendin en vertrou- in slechts 7% van de gevallen hun eigen boontjes dop- vrouw beperkt blijft tot lustobject, love interest, maagd, wenspersoon Gwen Stacy. Dat verlies van Stacy zou de ten, en in de overige 93% sidekicks waren voor de man- hoer, moeder, heks, enigma, slachtoffer, psychiatrisch makers in deel 3 nog wel eens duur kunnen komen te nelijke hoofdrollen: 58% was ondergeschikt aan de geval of de uitzondering die de regel bevestigt in een staan.

mannelijke held, 42% diende als love interest, 30% was mannelijke omgeving. IFFR VERTOONT IN HET PROGRAMMA What the F?! dood voor de aftiteling. Dan The Hunger Games, met haar frontvrouw Kat- ONDER MEER A GIRL WALKS ALONE AT NIGHT VAN ANA En hoewel ze recent met meer tegelijk lijken te niss Everdeen, waar de onderzoekers van Grand Rapids LILY AMIRPOUR, TO THE EDITOR OF AMATEUR komen en wat recalcitranter gedrag vertonen, onder- over schreven: ‘Ze onderneemt actie, ze is meelevend, PHOTOGRAPHER VAN LUKE FOWLER EN MARK FELL EN streept de meerderheid nog steeds de mannelijke norm, en ze is sterk.’ DÓLARES DE ARENA VAN LAURA AMÉLIA GUZMAN EN ISRAEL CARDENAS zo bewees een onderzoek getiteld ‘Normalizing Male Net als eerder Lisbeth Salander in Millennium: Man- Dominance’ van het Grand Rapids Institute for Infor- nen die vrouwen haten (2009) die door filmcriticus A.O. VOOR DE Critics’ Choice OP HET IFFR SELECTEERDE mation Democracy, naar de rollen van mannen en vrou- Scott van The New York Times werd omschreven als HEDWIG VAN DRIEL DE FILM LAGGIES VAN LYNN SHEL­ wen in de topfilms van 2012. Want in Snow White and ‘een feministische wreker, een antisociale nerd, een TON WAARIN KEIRA KNIGHTLEY EEN BIJNA DERTIGER the Huntsman is de jager de mentor die Sneeuwwitje de overlever van misbruik en een avatar met een auto- SPEELT DIE NOG NIET HELEMAAL VOLWASSEN WIL WORDEN. DE VROUWELIJKE TEGENHANGER VAN DE kneepjes van het vak leert en is het uiteindelijke oordeel nome, polymorfe seksualiteit’. Toegegeven, Salander is BANKHANGERS VAN DE BROMANCE | TE ZIEN OP over de mooiste van het land aan een mannelijke spie- weer een slachtoffer en Everdeen een schoonheid in een DINSDAG 27 JANUARI OM 18.30 IN CINERAMA 1 EN gel. Black Widow draagt in The Avengers een spandex strak vechtpakje, maar het zijn desondanks complexere ZATERDAG 31 JANUARI OM 16.00 UUR IN PATHÉ 1 DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 10

IFFR 24/7

1378 kilometer WORD WAKKER. 24/7 speelt zich vooral – maar niet uitsluitend – in de lobby’s, vergaderzalen en kamers van drie hotels af: het Hilton, Hotel Central en het nhow hotel aan de Wilhel- minakade. Wat vind je daar? Bijvoorbeeld de zeventien minu- EN GA SLAPEN. ten van Être vivant: Living Being van Emmanuel Gras, Begint het te irriteren dat je altijd bereikbaar moet zijn? En weet waarin een dakloze Parijzenaar vertelt hoe snel het bergafwaarts kan gaan als je even het dak boven je je dat er een mus is die de wereld kan veranderen? Het bizarre hoofd verliest. Of de vijftien minuten van The Visitor verband tussen die twee – en nog veel meer – wordt duidelijk in van Rachel Monosov, waarin een vrouw het tijdloze landschap van de Judeïsche woestijn verkent. Een ont- DOOR RONALD ROVERS het IFFR-programma 24/7. worteld individu op jacht naar eigen sociale geschiede- nis. Twee stripfiguren uit de jaren dertig ondergaan de Altijd verbonden zijn met de wereld. Ik kan me nog her- om altijd online en bereikbaar te zijn geleidelijk de weg utopieën van sociale vooruitgang en industrieel inneren dat dat leuk was. Ongeveer vijfentwintig jaar te bereiden. In de woorden van Edwin Carels: beseffen management in Zoe Beloffs installatie The geleden, net na de val van de Muur, toen de geschiede- we wel hoezeer ons privéleven door al die informatie en Infernal Dream of Mutt and Jeff en reflecteren nis nog vanachter een bureau ten einde kon worden ver- bereikbaarheid gekoloniseerd wordt? zo op het eeuwige probleem van de werkdruk. klaard en de Happy Mondays scoorden met 24 Hour Wie nu denkt dat het programma alleen films voor- Onthaasten kun je met het zestien uur Party People. Het bleek het oog van de storm. schotelt die hele dagdelen bestrijken heeft het mis. durende Narbe Deutschland van de Duitse De tijden veranderden. En de tijd zelf ook, schreef Carels wil niet zomaar “meestappen in het bewieroken fotograaf Burkhard Von Harder – een deel kij- cultureel historicus Jonathan Crary vorig jaar in het van zulke monumentale, tijdrovende formats. 24/7 ken mag ook – een zweefvlucht over de volle- polemische 24/7: Late Capitalism and the Ends of Sleep, richt de aandacht vooral op ons (bio)ritme, op het wis- dige 1378 kilometer van het voormalige IJzeren het boek dat programmeur Edwin Carels inspireerde bij sen van tijdszones en geografische grenzen, op het ver- Gordijn. Of ga nog een stap verder met het het samenstellen van het IFFR-programma 24/7. Altijd strengeld raken van productieve en vrije tijd, op de ver- bed-and-breakfast concert van Nurse With online zijn betekent altijd aan het werk zijn, waarbij anderende werk- en slaappatronen, en zoals Crary zo Wound frontman Steve Stapleton, die de hele grenzen tussen privé en werk en dag en nacht verdwij- nadrukkelijk aanbeveelt, op een herwaardering van het nacht door een dj-set speelt terwijl het publiek nen. Onze fysieke behoefte om te slapen is eigenlijk de (dag-)dromen.” op campingbedjes ligt. final frontierin de strijd van het kapitalisme voor maxi- De Nederlandse kunstenares Sara van der Heide male efficiëntie, want slapen is het laatste onbenutte Inherent vice spreekt onze biologische klok op een andere manier aan moment in een permanent online bestaan. Als tijd geld Daar moet je wel iets voor doen. De bioscoop uit, ten met Mother Earth Breathing: The Garden, waarin ze een is, dan zijn slapen en dromen geldverspilling. eerste. Behalve het, ok, monumentale en tijdrovende ritmische montage laat zien van beelden die ze in de Park Lanes van Kevin Jerome Everson, dat in realtime loop van een jaar in haar tuin filmde. De natuurwetten Lifestyle een achturige werkdag in een fabriek volgt, zijn de films, als alternatief model om onze kijk op tijd en waarde te Echte vooruitgang komt uit de seks- of wapenindustrie installaties en performances van 24/7 niet in de zalen te herzien en het dictaat van permanent verbonden zijn – Freud zou zeggen de seks- of de doodsdrift – dus het zien. los te kunnen laten. zal niemand verbazen dat het Amerikaanse leger voor- Waar dan wel? In hotels. Plekken waar alle elemen- oploopt in die strijd. Meer precies DARPA, het Defense ten uit het programma samenkomen. Waar je dag en Routine Advanced Research Projects Agency van het Pentagon. nacht terechtkunt. Waar alles te koop is. Waar alles op Het blijft natuurlijk iets vrijblijvends houden. Want Dat doet al vijf jaar onderzoek naar de witkruingors, elkaar lijkt ook. Want dat is waar Crary vooral over zonder ingrijpen, en dat zul je zelf moeten doen, veran- schreef Crary, omdat deze mussensoort tijdens de schrijft. Niet alleen over vrije tijd die verandert in pro- dert er niets. Maar 24/7 kan je wel even uit de routine migratie tot zeven dagen zonder slaap kan. Dat is ook ductieve tijd, dat is niet meer dan een symptoom. Het halen. Ook uit de routine van de bioscoopzaal en het voor militairen een lucratieve eigenschap, want zo kost draait uiteindelijk om de uniformering van individuen, overheersende 90-minuten format en die houding van een invasie al snel de helft minder. De geschiedenis leert de reductie van eigenzinnigheid en afwijkingen van het bevredig-mij-maar. Dus ook al waait het op het dat toepassingen in het civiele leven vervolgens niet patroon. Slaap- en droomtijd is allerindividueelste tijd, Schouwburgplein en moet je voor het nhow hotel de lang op zich laten wachten, al zullen in het begin vooral terwijl arbeidstijd je in een patroon stopt. Want daar brug over en vind je het eng om onbekende hotels bin- de early adopters antislaapproducten slikken omdat het kun je niet simpelweg doen wat je wilt. nen te lopen, het loont misschien om je programma vol een lifestyle-dingetje is. Later volgt de rest en dat bete- Je ziet het op het gebied van meningen, kleding, lange dagen en korte nachten af te stemmen op 24/7. kent dag en nacht werken. Jammer dat Frederick Taylor huis­inrichting, entertainment, erotiek: elk aspect van Nieuwe technologieën zijn nooit alleen maar zaligma- al honderd jaar dood is, want die zou hier een perma- ons leven beweegt zich richting uniformiteit. Als je kend geweest. Dat weten we allang. Door het eeuwige nent orgasme van krijgen. gezond paranoïde bent of een inherent vice te verbergen licht van de nieuwe schermen is de donkere kant ervan hebt, of allebei, kun je hier een link met de groeiende alleen nauwelijks te zien. Nu het normaal is geworden Kolonisatie inzet en invloed van surveillancetechnologie zien. Want dat je elk moment van de dag gestoord kunt worden, is Het is niet onredelijk om te vragen of we daar wel zin in hoe uniformer we ons gedragen, hoe sneller de afwij- het tijd om daarover na te denken. Word wakker, zegt hebben, dag en nacht werken, al lijkt onze bereidheid king wordt gesignaleerd. Crary. En ga slapen. 5 DE FILMKRANT DIE NARBE, BERLIN POTSDAMER PLATZ 2009 | BURKHARD VON HARDER PICTURES #373 FEBRUARI 2015 11

MAANCINEMA Filmmaker en criticus Mark Cousins (The Story of Film en A Story of Children and Film) schrijft maandelijks over films en beeldassociaties. Deze maand over: het koninkrijk van de maan.

In de Europese schilderkunst kennen we de Ita- liaanse Renaissance, waarin de schilderijen vol kleur, en - veelal Venetiaans - licht zijn; en we hebben de noordelijke Renaissance, waarin de schilderijen vaak donkerder zijn, schaduwrijker. Het koninkrijk van de zon en het koninkrijk van de maan. Bestaat er een vergelijkbaar onderscheid in films? De twee grootste filmindustrieën ter wereld, Hollywood en Bollywood, zijn plekken vol zonlicht (Californië en Mumbai) en hun films zijn over het algemeen zonnig. Na de Tweede Wereld- oorlog verduisterde de film noir de Amerikaanse film natuurlijk, zowel visueel als moreel, en Los Angeles veranderde in een nachtelijke, droom­ achtige plek vol klikkende stilettohakken, geweervuur en de geur van gardenia’s. En na de jaren dertig, maar met name nadat de teloor- gang door de censuur van de Hays Code had ingezet, trokken horrorfilms een sluier over de zon om de wereld angstaanjagender te maken.

Film noir en horror werden de toonaange- vende genres van de nacht, maar er zijn vele andere cinematografische nachttijden. Kijk maar eens naar dit beeld uit Carl Theodor Dreyers Deense meesterwerk Vredens dag (Day of Wrath, 1943). Geen zonlicht te zien. Dit is een zwarte ruimte waarin licht ertoe doet, net zoals de eerste Amerikaanse films van Thomas Edi- son vaak in zwarte dozen werden gefilmd. Als je het licht in de cinema wilt beheersen, dan moet je het eerst verwijderen, net zoals Dreyer en zijn cameraman Karl Andersson hier hebben gedaan. Waar zijn de lampen? De eén bevindt zich tussen de man en de muur, de andere ach- ter het hoofd van de vrouw. Je hoeft niet lang naar dit beeld te kijken voordat je gedachten weer teruggaan naar de schilderkunst en in het bijzonder naar Rem- brandt. De vrouw ziet er zelfs een beetje uit als een van de late zelfportretten van de schilder, haar lage plek in het kamer herinnert aan de stemmige donkere ruimtes boven de hoofden van de mensen in Rembrandts grotere doeken. Noem dit maancinema als je wilt, en plotseling blijkt er veel meer van te bestaan – Murnau, Stroheim, Sokoerov in Rusland, Naruse in Japan, Bela Tarr, Francis Ford Coppola, de Hon- gaar Gyorgy Feher, Aki Kaurismäki. Film noir is misdaadfilm en horror zijn misdaden die wor- den uitgevoerd, maar maanfilms hoeven niet op dood of geweld te focussen. Het zijn films die wegvaren van de zon, z’n schittering en z’n uit- zonderlijke helderheid, z’n grootsheid en open- heid. Ze hebben een andere sensibiliteit. Ze zijn meer noordelijk. En ze zijn geweldig op zomerdagen.

MARK COUSINS TWITTER @MARKCOUSINSFILM UN CERTAIN REGARD FESTIVAL DE CANNES JURY PRIZE

een film van Nuri Bilge Ceylan TURIST

“EIGENZINNIG, ORIGINEEL EN GRAPPIG... STERKE EN NAUWKEURIGE UITVOERING” – NRC HANDELSBLAD “PIJNLIJK GRAPPIG” - DE STANDAARD

Een film die de poorten opent van een majestueus sprookjesland TROUW ***** Episch en groots in zijn esthetiek FILMKRANT **** VOLKSKRANT ***** VPRO GIDS *****

19 FEBRUARI IN DE BIOSCOOP NU BESCHIKBAAR OP DVD, VOD EN www.lumiere.be 9at DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 13

IFFR Jang Jin Mannen zijn vrouwenhaters, de media spelen een dubieuze rol en taboes zijn er om door­ broken te worden. Welkom in de gepolariseerde wereld van Jang Jin (1971). Tijdens het IFFR MISANTROOP DRAAGT wordt een groot deel van het oeuvre van deze Zuid-Koreaanse filmmaker vertoond. DOOR OMAR LARABI OPLOSSINGEN AAN

WE ARE BROTHERS JANG JIN

Jang Jin maakt geen geheim van zijn engagement, zo is kele kwesties aansnijdt. Hij speelt met genres en sferen de strijd wordt uitgebeeld tussen Noord- en Zuid-Ko- te zien in zijn twee meest recente films Man with High en mixt met gemak opvallende cameravoering, wraak- rea in 1950. Twee groepen soldaten houden elkaar Heels (2014), een parodie op de gangsterfilm, en de sen- zuchtige personages, oosterse vechtkunst en ironie. onder schot. Pas als ze samen een zwijn schieten, leidt timentele komedie We Are Brothers (2014). Zo neemt het aansluitende bacchanaal tot verbroedering en soli- Jang het in Man with High Heels op voor de transgen- Hittegolf dariteit. Het erkennen van elkaars menselijkheid kan dergemeenschap. Hoofdpersonage Ji-wook is de een- Jangs personages worden in zijn scenario’s vaak een einde maken aan de decennialange patstelling. mansvechtmachine van de Seoulse politie die met zijn gedwongen om klemmende vraagstukken op te lossen. Voor het uitbeelden van die menselijkheid heeft Jang titanium armen liefkozend wordt vergeleken met een Dat is goed te zien in A Hot Roof over huiselijk geweld, niet altijd een dialoog nodig. Zo gebruikt hij een regen- cyborg. Maar Ji-wook is met zijn smalle feminiene waarin een misogyn beeld van de Koreaanse man wordt bui om de verkoeling van een conflict mee te verbeelden gezicht niet de typische testosteronmacho. In close-up geschetst. Huiselijk geweld is een verzwegen onderdeel (A Hot Roof) of de vertroebeling van het zicht (Man with zien we treurnis in zijn ogen. Hij is een vrouw, in het van de samenleving. Maar tijdens een hittegolf wordt High Heels). Ook via close-ups weet hij bepaalde gevoe- lichaam van een man, een antiheld met een gevoel voor het maatschappelijk ongenoegen hierover onder de lens over te brengen, zoals in A Hot Roof waarin de rechtvaardigheid. Op de spaarzame momenten dat hij vrouwen aangewakkerd. De warmte legt, net als in meloen symbool staat voor samenhang. Dus als de zijn verborgen verlangens kan uitdragen en opgedirkt de Spike Lee’s Do The Right Thing, een onderliggend chaos uitbreekt, zien we een shot waarin een meloen straat op gaat, is hij vooral bang om herkend te worden. trauma bloot. De traditionele verhouding tussen man wordt platgewalst door een auto. Zo’n zelfde close-up De patriarchale wereld is nog niet rijp voor hervorming. en vrouw staat ineens ter discussie. De vrouwen spre- zit in Welcome to Dongmakol. Een rode Noord-Ko- De oude en de nieuwe wereld botsen continu in Jangs ken zich uit. reaanse pet wordt vertrapt door de vijand. Het lijken films. Zoals in We Are Brothers, waarin religieuze onver- Zuid-Korea is niet alleen op het gebied van subtiele toespelingen op de dialectische montage van draagzaamheid op satirische wijze wordt belicht. De als vrouwen­emancipatie in beweging, ook oude gebruiken Sergei Eisenstein. kind geadopteerde Amerikaanse pastoor Park Sang- worden door de nieuwe verworvenheden uitgezwaaid. Jangs overijverigheid leidt niet altijd tot coherentie. yeon roept de hulp in van een televisieprogramma om Grootmoeders spullen worden uit het raam gegooid. De Hij vliegt ook wel eens uit de bocht. In zijn films wordt zijn Koreaanse familie te vinden. Hij oogt verfijnd, nieuwe generatie breekt symbolisch met de rituelen van fris en onbevangen geacteerd, maar toch begeven kleedt zich westers en is marktkoopman van het chris- hun voorouders. De media leggen deze ontwikkelingen acteurs zich af en toe op de grens van krampachtigheid. tendom, in tegenstelling tot zijn impulsieve Koreaanse onder een vergrootglas. Reporters worden afgebeeld als Dat ligt soms ook aan het gebrek aan balans in het broer, die een traditioneel gewaad draagt. Deze broer manipulatieve aasgieren, die zoals in Murder, Take One scenario. Jangs meest recente film We Are Brothers woont als sjamaan met zijn demente moeder in een (2005) niet schromen de wil van het publiek te laten spant hierin de kroon. Ha-yeons toiletbezoek ontaardt arme buitenwijk. Een contrast dat door de reality-show prevaleren boven de ethiek. De kijker wil het onderzoek in een ordinaire poep- en piesscène. De puberale humor niet genoeg benadrukt kan worden. naar een moord van begin tot eind zien en eist met staat in schril contrast met wat Jang ook maakt: meer Jang draagt vaak zware onderwerpen aan, maar weet gebalde vuist inzage. De hele wereld staat in dienst van geëngageerd drama waarin taboes er zijn om doorbro- die altijd luchtig te brengen. Net als zijn bekendere de kijkcijfers. ken te worden. generatiegenoten Bong Joon-ho (Snowpiercer), Kim Er is niemand die zich verweert tegen die moedeloos Ki-duk (Bin-jip) en Park Chan-wook (Oldboy) rebel- makende houding van de media. Maar Jang gebruikt We Are Brothers 112311 ZUID-KOREA, 2014 | leert hij tegen bestaande opvattingen. Hij begon als zo’n misantropische blik niet uitsluitend om een punt te REGIE JANG JIN | MET CHO JING-WOONG, KIM SUNG- scenarist in 1995 (A Hot Roof) en werkt nu als regisseur maken, maar ziet mogelijkheden om oplossingen aan te KYUN | 101 MINUTEN | TE ZIEN OP IFFR, TEZAMEN MET en theatermaker, waarbij hij zonder uitzondering hei- dragen. Zoals in Welcome to Dongmakol (2005) waarin ANDERE FILMS VAN JANG DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 14

IFFR De verweesde generatie

KNIP DAT ELASTIEK TOCH EENSGLUCKAUF DOOR

In nieuwe Nederlandse films is opvallend vaak sprake van een over een afscheid. Voor kinderen die tegenwoordig zo moeilijk afstand van het ouderlijk huis of hun tiener- dode of afwezige ouder, kind of geliefde, zoals in Gluckauf, liefdes kunnen nemen, wordt het tijd om zich los te Atlantic., Tussen 10 en 12, Zurich en Silent Ones, waarvan de maken van hun ouders. Anders dreigt het Aanmodder- fakker-complex en blijf je juist te lang ontheemd rond- eerste drie op het IFFR te zien zijn. Kijken we naar een verweesde lopen, omdat je te plotseling bent weggerukt van de generatie met een gezagscrisis? En is het eigenlijk wel zo erg om ouderlijke sturing – of die invloed nou goed of slecht is. In de Vlaamse roman Kom hier dat ik u kus is dat losma- DOOR MARISKA GRAVELAND verweesd te zijn? kingsproces mooi beschreven. Pas aan het eind kan de vrouw, in de dertig inmiddels, de moed bijeenrapen om Er wordt wat afgerouwd in de Nederlandse film. Als de maken zou je met wat goede wil kunnen zien als een tegen haar ouders en vriend in te gaan. moeder niet dood is, is ze wel depressief en eigenlijk dus portret van een verweesde generatie, een beetje zoals Zo bezien zijn al die films met afwezige ouders een ook afwezig. Vooral in kinderfilms wemelt het van de Fight Club dat ooit in optima forma was. Er is al veel soort tip voor de kijker: klamp je niet vast aan je ouders vader- of moederloze kinderen (Het leven volgens Nino, geschreven over de gezagscrisis waar twintigers en der- maar kom in opstand, of doe dat stilletjes, word een Kauwboy, Midden in de winternacht, Mees Kees) of tigers nu de tol voor moeten betalen, omdat de nadruk beetje verweesd zodat je jezelf kunt losmaken en niet manisch-depressieve moeders (Knetter). Geen fictie op zelfontplooiing, mondigheid en autonomie ook bete- met allerlei verstikkende elastieken en gerafelde draden zonder frictie. kent dat er niemand meer is om te zeggen wat ze moeten aan je ouders verbonden blijft. Maar ook in andere films van jonge Nederlandse doen. Vaders zouden het moeilijk vinden om zich een makers is een afwezige ouder, kind of geliefde aanlei- nieuwe rol aan te meten die hun mannelijkheid ook weer Olifant ding voor een duik in het rouwproces, zoals in Zurich, niet al te veel ondermijnt. Moeders drukken hun kinde- Op grotere schaal betekent dit dat een samenleving zich Gluckauf, Atlantic., Tussen 10 en 12 en Silent Ones. Zan- ren op het hart dat ze vooral moeten doen wat ze leuk niet moet blindstaren op een grotere rol voor gezags- geres Wende Snijders gaat diep in Zurich, waarin een vinden. Maar wat als je dat ‘leuke’ niet zo snel vindt? dragers, maar dat mensen hun eigen boontjes moeten jonge vrouw haar echtgenoot verliest. In Atlantic. heeft Dan zal het vast helemaal aan jezelf liggen. Want hé, er is kunnen doppen, ook al is dat idee voor velen een brug te de oceaan de moeder van een eenzame surfer opgeslokt, je toch verteld dat je je eigen leven kunt kneden? ver. Ook op de rechterflank, waar het tegenstrijdige idee en in Silent Ones belandt een rouwende vrouw in een Maar een kind zou al wat eerder in zijn leven met heerst dat de verweesde samenleving van Fortuyn het schemerzone tussen leven en dood. verlies en tegenslag moeten leren omgaan. Niet pas als grootste probleem is, terwijl een autonoom individu Waarom is die rouw zo alom aanwezig? Dit zijn regis- het uit huis gaat wonen. Je kunt beter al in je jeugd met toch juist zonder ouderlijk gezag en toezicht van seurs die opgroeiden met Scandinavische jeugdfilms en verlies en verdriet oefenen, door steeds een klein beetje bovenaf zou moeten kunnen. Blijkbaar wordt ervan uit- zo al vroeg in hun leven met realistisch leed werden meer afscheid van je ouders te nemen. Dan leer je dat gegaan dat mensen niet zo autonoom zijn als we zouden geconfronteerd. De films die ze nu als volwassenen het niet het einde van de wereld is als je verdriet voelt willen, en aan de hand moeten worden genomen.

ATLANTIC. DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 15

IFFR De verweesde generatie

KNIP DAT ELASTIEK TOCH EENS DOOR ZURICH

Het verweesde gevoel dat zovelen tegenwoordig grafisch, en in zijn nieuwe film houdt hij het uiteindelijk andere kind verloren. In mijn volgende film hoop ik nog hebben, lijkt meer voort te komen uit een gebrek aan vooral klein en realistisch. dichter bij het echte verhaal te komen, maar dat is visie, het ontbreken van een groter, opbouwend idee Gluckauf, naar een scenario van romanschrijver moeilijk. Je bent altijd bang dat mensen zeggen: daar over hoe te leven en hoe een samenleving kan worden Gustaaf Peek, speelt zich af in de Zuid-Limburgse heb je hem weer, wanneer komt hij een keer over dat ingericht. Dit kan het broodnodige tegenwicht bieden streek waar regisseur Remy van Heugten zelf is opge- jeugdtrauma heen. Een beetje reflectie en afstand is wel aan gelegenheidspreventie en andere inperkingen van groeid, in een achterstandsbuurt – een vruchtbare goed.” Zoals Stefan Hertmans al schreef in Oorlog en de menselijke driften die schijnbaar nodig zijn om te bodem voor harde fictie. In zijn film is de moeder com- terpentijn: je moet eerst genezen van het authentieke voorkomen dat de hel losbreekt. “Visie is als de olifant pleet afwezig in het leven van de zoon, een jongen die verhaal, het loslaten, om het op jouw manier terug te die het uitzicht belemmert”, volgens Mark Rutte. hoogstpersoonlijk de schuld van zijn half-criminele vinden. In de Nederlandse film betekent dat gebrek aan visie vader op zich neemt, als een soort erfzonde of geneti- Van Ewijk heeft het gevoel van verweesdheid veel te dat er vaak vooral op individueel leed wordt ingezoomd, sche determinatie. De zoon moet goedmaken wat zijn vroeg en met veel te grote slokken binnengekregen. Dat om de identificatie voor de kijker zo makkelijk mogelijk vader verkeerd heeft gedaan, maar hij heeft dat ver- hij nu jaren later zo’n persoonlijk verhaal in een andere te maken. Zelden waagt men de sprong naar een omvat- keerde ook weer van zijn vader geleerd. Was hij maar vorm weet te gieten, en dan ook nog recht doet aan zijn tender maatschappelijk, sociologisch of filosofisch idee wat meer verweesd, dan zou hij uit die wurggreep van eigen gevoel van toen, is een knappe balanceeract. “In van de mens. Wat zou het verfrissend zijn als het realis- ouder en kind kunnen ontsnappen. The Hollywood Reporter werd de film omschreven als medogma eens overboord wordt gegooid, en een voor- ‘shallow and devoid of meaning’, daar moest ik wel om beeld wordt genomen aan een film als Stray Dogs van Genezen lachen want voor mij is hij juist overvol van betekenis.” Tsai Ming-liang: als daar een mens huilt, huilt hij niet Jan-Willem van Ewijk verwerkte een traumatische De film is opgedragen aan zijn moeder, die overleed op voor zichzelf maar voor de hele mensheid. Die tragedie ervaring uit zijn jeugd in Atlantic., een film over een de dag dat de montage van de film op slot ging. Het zit veel dieper, en maakt daarom ook veel meer indruk. Marokkaanse surfer die in zijn eentje via de Atlantische leven eindigt, de film begint. Dit huilen zal pas overgaan als alles tot stilstand komt. Oceaan naar Europa wil surfen, de oceaan waarin zijn Door de afwezigheid van een ouder, een autoriteit, Gluckauf, Tussen 10 en 12 en Atlantic. zijn toevallig moeder ooit verdronk. Van Ewijk zelf is als vierjarige een geliefde word je teruggeworpen op jezelf. Daar allemaal gebaseerd op persoonlijke ervaringen van de heel erg ziek geweest en lag op sterven. Van Ewijk: “In alleen kun je misschien je eigen voogd worden, die zich- filmmakers, waarbij Atlantic. en Gluckauf wel de stap die tijd mocht mijn moeder maar een uur per dag op zelf met milde blik bekijkt en erop vertrouwt dat hij het maken naar een groter idee over de mens. In Tussen 10 bezoek komen. Haar afwezigheid heeft een enorme alleen wel aankan. en 12 van Peter Hoogendoorn krijgt een gezin één voor indruk op me gemaakt, ik voel dat verlangen en verdriet één van politiemensen te horen dat hun dochter en zus nog steeds. Dat gevoel is in een andere vorm teruggeko- HET IFFR VERTOONT Tussen 10 en 12, Gluckauf EN dodelijk verongelukt is. Het verhaal is terug te voeren op men in mijn films Nu en Atlantic. Ik moest veel te vroeg Atlantic. | Zurich GAAT OP HET FILMFESTIVAL VAN een vergelijkbare gebeurtenis uit Hoogendoorns jeugd. in mijn leven de afwezigheid van mijn moeder ervaren. BERLIJN IN PREMIÈRE | ZIE OOK DE RECENSIES EN Ook eerder werk van zijn hand, zoals Wes, was autobio- Twee jaar daarvoor hadden mijn ouders ook al hun INTERVIEWS OVER DE FILMS IN DEZE FILMKRANT

TUSSEN 10 EN 12 DE FILMKRANT PORTRET GEERT SNOEIJER #373 FEBRUARI 2015 16

In Atlantic. stapt een Marokkaanse surfer op groot deel van je leven wordt geregeerd door dingen die zijn surfplank om de Atlantische oceaan te er niet zijn. Ik ben zelf ook iemand die droomt en die trotseren. De visueel overweldigende film van vaak in z’n hoofd ergens anders is. Dat herkende ik in de Jan-Willem van Ewijk, zelf surfer en voormalig hoofdrolspeler, die uit het dorp komt. Soms zag ik hem investeringsbankier, is onderdeel van IFFR in zijn restaurant in een hoekje wel een uur naar buiten Live! en is gelijktijdig in 34 Europese bioscopen staren.” te zien. DOOR MARISKA GRAVELAND Op jezelf kunnen zijn en je onwelgevallige gedachten durven toelaten is niet iedereen gegeven, misschien vanwege de angst om op drift te raken. “Fettah is ook echt de weg kwijt, hij is van binnen aan het zwerven, en eindigt ergens in het midden van de oceaan, weg van alles. Hij drijft letterlijk rond, zonder wind. En als de wind weg is ben je als surfer nergens.” Zo verandert het najagen van een waanbeeld uitein- delijk in een soort zelfonderzoek, waarbij Fettah durft toe te laten wat in zijn gedachten sluimert. “Veel men- sen staan onder druk om in hun leven te blijven waar ze zijn. Veel dingen durf je niet uit te spreken of te doen, omdat je verlegen bent of bang voor conflicten. Fettah weet dat veel mensen zijn stap om weg te gaan zullen veroordelen. Dat hij het toch doet, vind ik heroïsch.”

Meebuigen IFFR Live! Jan-Willem van Ewijk over Atlantic. Zelf heeft Van Ewijk ook twee keer een grote draai in zijn leven gemaakt: van vliegtuigbouwkundige werd hij investeringsbankier en nu is hij filmmaker. “In de tijd dat ik als bankier werkte, ben ik in een crisis terechtge- komen. Ik verkocht mijn huis, en ging terug naar een kamertje om te schrijven. Zeker tussen twee films door SURFEN OVER is het financieel moeilijk, maar nu doe ik tenminste wat ik echt wil.” “Ik denk wel eens aan de oceaangolven om door moeilijke tijden heeft te komen. Als je surft weet je niet precies welke golf eraan gaat komen maar als je hem DE HUID VAN DE neemt dan moet je je er wel aan overgeven. Je kunt alleen een beetje bijsturen. Als je ertegen gaat vechten dan val je. Het is eigenlijk een acceptatie van de wereld zoals hij is, je moet je niet te veel zorgen maken als het misgaat.” WERELD Zowel Fettah als Van Ewijk is de golf in ieder geval wel aangegaan, ze hebben hem niet overgeslagen, een Een twintiger laat zijn Marokkaanse dorp achter zich Bruine huid bescheiden vorm van zelfbeschikking. In diezelfde gol- om op zijn surfplank over de Atlantische Oceaan naar In het eerste, wonderschone helikoptershot van Atlan- ven versmelten ook twee tegenstrijdige levenshoudin- Europa te reizen, en zo eindelijk zijn eigen weg te gaan. tic. ziet de zee er van bovenaf uit als een gerimpelde, gen: moet je nou weerstand niet uit de weg gaan, of juist In Jan-Willem van Ewijks Atlantic. deinen we met deze gebruinde huid. “De oceanen als de huid van de wereld, meebuigen om niet te knakken? “Soms pak je hele hoge Fettah mee op de golven, maar de film heeft het anker ja. Ik bedenk me nu dat de bruine kleur van het water golven niet omdat je bang bent. Als je toch de dappere uitgegooid in zijn dorp Moulay Bouzarqtoun, dat tussen eigenlijk wel past bij de reis van Fettah. De eerste kilo- beslissing neemt om iets te doen wat niet makkelijk is, Casablanca en Agadir ligt. Jan-Willem van Ewijk: meters is de zee daar bruin omdat er veel zand in het dan zoek je welbewust de frictie op, maar als je die stap “Voordat de windsurfers eind jaren tachtig het dorp water zit. Verderop wordt het water helderder: de jon- eenmaal hebt genomen, dan kun je je maar beter laten ontdekten waren de omstandigheden er bijna middel- gen ziet zijn leven tijdens zijn tocht ook steeds helder- meevoeren op die golf.” eeuws, dat veranderde allemaal na de minikolonisatie der – de zee als een spiegel.” van de windsurfers. Het mooie was dat wij gedachteloos De voice-over en de jump cuts maken van Atlantic., kapotte surfspullen achterlieten om het volgende jaar te die in Toronto in première ging, een desoriënterende ontdekken dat de jongens de zeilen en planken hadden ervaring, waarbij niet altijd duidelijk is of Fettah nou gerepareerd en zelf begonnen waren met windsurfen. onderweg is, al gearriveerd of met lege handen is terug- Atlantic. NEDERLAND/BELGIË/DUITSLAND/ Een van die jongens uit het dorp is zelfs wereldkampi- gekeerd. Er is geen oorzaak en gevolg aan te wijzen. Van MAROKKO, 2014 | REGIE JAN-WILLEM VAN EWIJK | 94 oen geworden. De komst van de surfers heeft hen vrij- Ewijk deed dat bewust. “Ik wilde verwarring scheppen, MINUTEN | MET FETTAH AHLLAMARA, THEKLA REUTEN | DISTRIBUTIE CINEMIEN | TE ZIEN OP HET FILM­ heid gebracht maar ook frustratie, want de bewoners dat past beter bij het najagen van dat waanbeeld van FESTIVAL ROTTERDAM, ALS EEN VAN DE PREMIÈRES hadden verwacht dat het dorp een toeristisch oord zou Fettah. Daarom praat hij op zee met mensen die afwezig VAN IFFR LIVE! DIE TEGELIJK IN 34 EUROPESE BIOS­ worden, maar dat is nooit gebeurd.” zijn, hij richt zich tot iets wat er niet is. Ik denk dat een COPEN DRAAIEN, MET SKYPE-Q&A NA AFLOOP DE FILMKRANT PORTRET GEERT SNOEIJER #373 FEBRUARI 2015 17

In The Sky above Us proberen een actrice en twee mede- werkers van de staatszender RTS grip op het leven te houden terwijl de NAVO-bombardementen Belgrado treffen tijdens de Kosovo-oorlog in het voorjaar van 1999. In zowel Marinus Groothofs korte film Sunset from a Rooftop(Gouden Kalf 2009) als deze nieuwe film kijken feestende jongeren vanaf een dak naar de val- lende bommen. Groothof: “Ik wilde weten hoe het voelt om onder zo’n dreiging door te gaan met je leven en hoe mensen omgaan met de angst. Drie maanden lang werd er steeds aan het eind van de dag gebombardeerd. Het was ongeveer bekend op welk doelwit, en hoewel het vaak fout ging was het toch enigszins voorspelbaar. Waardoor je wel door de stad kon lopen.” IFFR Live! Marinus Groothof over The Sky above Us EROTIEK LAAT ZICH NIET Groothof heeft in de film niet veel woorden nodig om duidelijk te maken dat de personages zich niet laten kis- ten. The Sky above Us is ook een onverwacht sensuele film: in het begin van de film bijvoorbeeld doet een vrouw haar make-up op en trekt ze sexy kleren aan ter- BOMBARDEREN wijl het luchtalarm klinkt, en flirt ze met een man in het Mensen dansen op de vulkaan in Marinus trappenhuis. “Sommigen herinneren zich dat voorjaar Groothofs IFFR Live!-film The Sky above Us, als een te gekke tijd waarin je met iedereen kon neuken. een onverwacht sensuele film over de Want het maakte toch niet meer uit, het leven is mis- bombardementen in Belgrado in 1999. schien morgen afgelopen. Het was ook een hele sociale DOOR MARISKA GRAVELAND tijd, mensen kwamen op de hoek van de straat samen om te eten, je had veel te delen. Dat is wat mensen nu wel missen. Men gaf niet toe aan angst. Een van de mechanismen die in werking treedt in zo’n gevaarlijke situatie is ontkenning. Uit zelfbescherming.”

Paria’s De actrice in de film wil niet speechen bij de protes- Zo ligt er in de rivier de Sava een zinkend visrestaurant, “De bombardementen vonden nog maar vijftien jaar ten op de brug omdat ze zich verre van politiek wil hou- ook de straatverlichting ligt deels onder water, waar de geleden plaats. Dat was de eerste keer dat ik me kon den, terwijl de plichtsgetrouwe medewerker bij de kans groot is dat je de enige gast bent. De ober, die som- identificeren met zo’n gebeurtenis, omdat de mensen staatszender langzaamaan beseft wat er zich eigenlijk ber met zijn hoofd op tafel ligt, moet over een lange dicht bij me stonden – we hielden van dezelfde films en werkelijk op de tv-beelden afspeelt en steeds meer voetgangersbrug naar mij toe lopen om een biertje te muziek. Vrienden werden ineens gebombardeerd ter- begint te twijfelen. “Het draait allemaal om de vragen brengen. Zo surrealistisch is dat, het is net theater. Ver- wijl ze Milošević ook een hufter vonden. Voor het eerst waar ik persoonlijk ook mee zit: waar sta ik voor en hoe derop in Nieuw-Belgrado staat het vol met naargeestige vroeg ik me af wat ik zou doen als ik opeens gebombar- verhoud ik me tot het leven dat altijd maar weer veran- woonblokken. Maar ik ben zelf vlak bij de Molenwijk in deerd werd.” dert? Wie moet ik worden, moet ik mezelf bewaken of Amsterdam-Noord opgegroeid dus voel me tussen die De buitenwereld vond zo’n beetje alle Serviërs moet ik mee veranderen?” gekke flats eigenlijk bijna thuis.” medeplichtig waardoor ze zich als paria’s moeten heb- ben gevoeld. “Terwijl er veel protesten tegen de regering Zinkend visrestaurant waren voordat de bommen vielen. De jongen in de film De Ušće-toren in Belgrado, die ook in de film getroffen The Sky above Us NEDERLAND/SERVIË, 2015 | REGIE MARTINUS GROOTHOF | 97 MINUTEN | MET NADA die bij de staatstelevisie werkt, heeft niets met zijn eigen wordt door de bombardementen, biedt tegenwoordig ŠARGIN, BORIS ISAKOVIĆ, NIKOLA RAKOCEVIC | regime. Hij dacht altijd dat hij westers was, maar blijk- onderdak aan een winkelcentrum met bioscopen. Het DISTRIBUTIE SEPTEMBER FILM | TE ZIEN OP HET FILM­ baar ziet het Westen hem als een agressor en middel- was mooi geweest als The Sky above Us daar ooit ver- FESTIVAL ROTTERDAM, ALS EEN VAN DE PREMIÈRES eeuwse moordenaar. Dan kom je tussen twee werelden toond zou kunnen worden, maar die kans lijkt klein. VAN IFFR LIVE! DIE TEGELIJK IN 34 EUROPESE BIOS­ terecht. Op een gegeven moment strookt de ontwij- Wel is de film tijdens IFFR Live! simultaan in 34 Euro- COPEN DRAAIEN, MET SKYPE-Q&A NA AFLOOP, EN VANAF 28 JANUARI | NAAST ATLANTIC. EN THE SKY kende manier waarop de drie personages met de drei- pese bioscopen te zien, waaronder drie in Servië. ABOVE US, WORDT ALS 3E NEDERLANDSE TITEL IN IFFR ging omgaan niet meer met de werkelijkheid, het loopt Naar Belgrado zal Groothof nog vaak terugkeren. “Ik LIVE! RAMON GIELINGS ERBARME DICH - MATTHÄUS spaak, ze moeten zich opnieuw positioneren.” hou van die stad, van het onvoorspelbare en het ruige. PASSION STORIES VERTOOND amourA FILM BY JESSICA HAUSNER fou BASED ON THE LIFE AND DEATH OF POET HEINRICH VON KLEIST

“Brilliantly written and acted… excellent mise-en-scène” HOLLYWOOD REPORTER 29 JANUARI IN DE FILMTHEATERS www.lumiere.be 3g DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 19

IFFR Remy van Heugten over Gluckauf ‘IK BEN KWAAD OP DE ZUID-LIMBURGSE BOOSHEID EN ONTEVREDENHEID’ Regisseur Remy van Heugten gebruikte voor zijn voor een Tiger Award genomineerde auteursdebuut Gluckauf jeugd­herinne­ringen aan crimineel Heerlen. Hij wil Zuid-Limburg wakker schudden. Van Heugten: ‘De mensen van Holland krijgen een mooi verhaal, de mensen in Limburg wil ik een spiegel voorhouden.’ DOOR LAURA VAN ZUYLEN

Remy van Heugten maakte met Gluckauf een sociaal, persoonlijk drama over de benauwende liefde en com- petitie tussen een vader en een zoon in Zuid-Limburg. Zelf groeide hij op in een armoedige buurt in Heerlen, waar drugshandel aan de orde van de dag was. Van Heugten zette zijn jeugdherinneringen in om zijn per- sonages vlees aan de botten te geven. Op de achtergrond dreunen de gesloten mijnen, die nog altijd verantwoor- delijk worden gehouden voor een uitzichtloze toe- komst, waar niets tegen te beginnen is. We spraken de regisseur in de maand voordat zijn film op het Filmfes- tival Rotterdam in première gaat. arme gezinnen, die spreken in dialect; het drama na de bij het verhaal betrekken. Hij is de opa. Misdaad is se- sluiting van de mijnen. Jij bent echter niet zo verge- cundair in Gluckauf. Ik laat geweld niet of nauwelijks Persoonlijke herinneringen vormden de basis voor je vingsgezind als Loach. Ben je boos op Zuid-Limburg? zien. En als er wel geweld in een scène voorkomt, gaat fictiefilmGluckauf . Je ging tegelijkertijd uit van een “Loach’ films zijn politiek en activistisch. Mijn film het vooral om wat dat betekent voor de relatie tussen de eeuwenoud thema: de band tussen vader en zoon. Ver- speelt later. Ik ben kwaad op de Zuid-Limburgse boos- hoofdpersonen.” tel. “Ik groeide op in de slechtste straat van Heerlen. heid en ontevredenheid, want ze berusten in hun lot en Een soort drive-in voor drugshandel. Ik gluurde met steken geen poot uit om er verandering in te brengen. Het publiek zal je vooral kennen van de hitfilmValen - mijn vriendjes voor de fun naar junkies, die heroïne aan Onverschilligheid en zwartkijken vind ik moeilijk te tino met Najib Amhali. Gluckauf wordt aangekon- het spuiten waren. Belachelijk veel jongeren ontspoor- verkroppen. Je kunt er iets van maken, als je het pro- digd als je eerste auteursfilm. Zie je dat zelf ook zo? den door excessief drugsgebruik. Voor de centrale figu- beert. Ik wilde een film maken over de pracht en het “Zeker. Een auteursfilm is voor mij een film die is ge- ren uit Gluckauf baseerde ik me op verschillende rela- mottige van Zuid-Limburg. Het is me een keer gelukt maakt vanuit het hart van de maker. Ik loop al lang met ties tussen vaders en zonen uit mijn streek. Daar kwa- om dat in één shot te vangen: je ziet heuvels en daarach- het idee rond om iets te doen met mijn herinneringen. men de personages Lei en zijn zoon Jeffrey uit voort. ter een industrieterrein. Daarin zat de ironie van Niet dat hij op de waarheid is gebaseerd – het is een Hun relatie is anders dan ik met mijn vader had. Waar Zuid-Limburg verborgen. Je ziet de mooie natuur en film, die hoef ik niet met de waarheid te bewijzen. Ik heb mijn vader stond voor het goede – ‘ga naar school’, toch trekken de chemische fabrieken de aandacht.” nog nooit iets gemaakt vanuit zo’n grote liefde voor het ‘wees integer’, ‘neem je verlies’ – trokken andere vaders onderwerp.” hun zonen de criminaliteit in. Ik was soms jaloers, om- Er komen in je film, met uitzondering van een vrien- dat zij op hun veertiende al mochten autorijden. Ik dinnetje, nauwelijks vrouwen voor. Hebben ze die niet Ik moet bij het woord ‘auteursfilm’ denken aan de Ca- mocht wel naar de kroeg trouwens, want daar werkte in Heerlen? “Gluckauf gaat over thema’s die traditioneel hiers du Cinéma en de handtekening van de filmma- mijn moeder.” gezien als vrouwelijk worden bestempeld: passie, liefde ker. Kun je dat nu al zeggen? En wat is dan je signa- en innigheid. Het contrasteert met hoe stoer de mannen tuur? “Ik kan op geen ander woord komen dan ‘betrok- Hoe komt het dat er zo veel criminaliteit is? “Een van zich voordoen. Ze kunnen geen uiting geven aan hun ge- kenheid’. Het is dus geen concrete stijl of iets Limburgs. de oorzaken is de sluiting van de mijnen. Althans, de voelens. De vrouwen zijn er, op de achtergrond, en vol- Het is een engagement. Daar word ik gelukkiger van dan onvrede over de gesloten mijnen wordt van generatie op gens mij zijn ze sterker dan de mannen. Ze trekken de van opdrachtwerk. Ik werk nu samen met schrijver generatie overgedragen. Ik ben nog met een klassenuitje boel recht. Het was een bewuste keuze, zo weinig vrou- Gustaaf Peek aan een ander plan. De hoofdpersoon is naar het opblazen van de Staatsmijn Emma geweest. wen. Nu moesten die mannen het zelf oplossen.” een jonge vrouw in een mannenwereld. Een soort Jean- Een week lang lag de stad onder het stof. Eigenlijk is het ne d’Arc. Ze komt uit een wereld die eveneens deel van absurd dat mensen daar nu nog mee aankomen, want ze Je laat klassieke elementen uit maffia- en misdaad- mij is, opnieuw de arbeidersklasse. Met de thema’s die zijn al veertig à vijftig jaar dicht. Maar het heeft wel veel films terugkomen. Ik herkende in de duiven van jouw zich nu hebben aangediend kan ik nog jaren vooruit.” werkloosheid in de arbeidersklasse tot gevolg gehad. De drugsbaas Vester (Johan Leysen), bijvoorbeeld de poes zonen van de mijnwerkers geven de sluiting van de mij- van Vito Corleone in The Godfather. “Oh, maar die Gluckauf 111231 NEDERLAND, 2015 | REGIE nen nog steeds de schuld van hun armoede.” duiven! Dat is een Limburgse traditie. Die duiven waren REMY VAN HEUGTEN | 104 MINUTEN | BART SLEGERS, er al vóór Vester. De mijnwerkers hielden duiven in gro- VINCENT VAN DER VALK | DISTRIBUTIE SEPTEMBER Dit doet me qua thematiek denken aan het werk van te getalen en organiseerden wedstrijden. Met deze on- FILM | TE ZIEN OP HET FILMFESTIVAL ROTTERDAM EN Ken Loach: kleine plaatsjes met lokale personages; derwereldfiguur wilden we eigenlijk een extra generatie VANAF 29 JANUARI DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 20

IFFR Taiwan New Cinema ‘ER IS IETS MET DIE FILMS; ZE GEVEN JE HET GEVOEL DAT JE ERIN ZIT’ MILLENIUM MAMBO

Het Filmfestival Rotterdam blikt met het te kunnen voelen, zul je je eerst in Taiwan moeten ver- over Taiwan. De identiteit van Taiwan is nog steeds niet programma Made in Taiwan terug op de Taiwan diepen.” Daarom eerst een stoomcursus over het eiland helder maar zoekend – zowel politiek, maatschappelijk New Cinema uit begin jaren tachtig, met zelden dat door China nog steeds als afvallig wordt beschouwd als economisch.” vertoond werk van Edward Yang en Hou Hsiao- en niet wordt erkend door de Verenigde Naties. Een reflectie op die broze culturele identiteit zie je hsien. Peter van Bueren, voormalig filmcriticus vooral terug in het werk van Hou Hsiao-hsien, die zowel van de Volkskrant, volgde de opkomst destijds Broos kijkt naar het turbulente verleden van Taiwan (The Pup- op de voet: ‘Er is iets in die Taiwanese films Taiwan is eeuwenlang onderdeel geweest van China petmaster, A City of Sadness) als het verwarrende heden waardoor je er een persoonlijk contact mee (1662-1895) en vijftig jaar lang bezet door Japan (1895- (Goodbye South, Goodbye), culminerend in Millennium krijgt.’ DOOR ANDRÉ WAARDENBURG 1945). Toen de communisten van Mao in 1949 in China Mambo. aan de macht kwamen, vluchtte de Chinese regering, de Van Bueren wijst op het grote verschil met de vijfde In de documentaire Flowers of Taipei, die op het IFFR nationalistische Kuomintang, naar Taiwan, waar het tot generatie Chinese filmers, die ongeveer gelijktijdig draait, kijken filmmakers, kunstenaars en critici terug op midden jaren tachtig met harde hand regeerde. Begin opkwam maar wier films (Gele aarde, Het rode koren- de Taiwan New Cinema-beweging die ruim dertig jaar jaren tachtig volgde een periode van dooi, met voorzich- veld) eerder in Nederland te zien waren: “Zij maakten geleden opkwam en bekende regisseurs als Edward Yang tige pogingen tot democratisering die in 1987 leidden films over het verre verleden, niet over de hedendaagse en Hou Hsiao-hsien voortbracht. Gevoelsmatig hoort tot het afschaffen van de staat van beleg. Niet toevallig werkelijkheid. Dat deed de volgende generatie pas: Tsai Ming-liang ook bij die beweging, maar hij komt pas komt de Taiwanese New Cinema in deze periode op. De iemand als Jia Zhangke probeert een beeld te geven van helemaal op het eind eventjes kort in beeld, wanneer hij staatscensuur wordt losser, en er is geld voor films die contemporain China.” verklaart anders te zijn en zich niet verwant te voelen. De niet per se propagandistisch of commercieel zijn. terugblikkende documentaire vormt een goede gelegen- Zo ontstaat een type film dat geëngageerd is, direct Vertraging heid hetzelfde te doen met Peter van Bueren, voormalig of indirect over Taiwan gaat en een opvallende filmtaal Omdat de Taiwanese films begin jaren tachtig niet in de filmcriticus van de Volkskrant. Hij maakte deze periode ontwikkelt waarin westerse en Aziatische invloeden Nederlandse bioscoop werden uitgebracht, was Van van nabij mee en sloot vriendschap met Hou. mooi samenkomen. Bueren aangewezen op festivals: “Ik zag de Chinese en Van Bueren benadrukt het voor ons soms moeilijk te Van Bueren over deze nieuwe generatie: “Zowel Taiwanese films in Rotterdam en in het buitenland, ik doorgronden karakter van veel Taiwanese films: “Zon- Edward Yang als Hou Hsiao-hsien kwam van het Chi- herinner me de Edward Yang-films That Day, on the der kennis van de situatie in Taiwan is het lastig om in nese vasteland, groeide op in Taiwan - Yang volgde zijn Beach, Taipei Story, A Brighter Summer Day. Mooie die films te komen. Dat is voor westerlingen altijd een (film)opleiding in de VS - en ging verhalen vertellen films die iets weergaven van het leven daar, en nog probleem geweest. Je krijgt een Taiwanese film te zien over zichzelf en de wereld waarin zij leefden. Het zijn speels waren ook. Maar ze vielen nog niet meteen als over Taiwan maar je begrijpt er geen moer van. Om de betrokken filmers die iets zeggen over wat er in de Tai- beweging op, die context was er nog niet aan gegeven. Je verwijzingen naar de geschiedenis of de huidige situatie wanese maatschappij gebeurt. Door hun films leer je bent ook maar een simpele journalist. Je ziet de films DE FILMKRANT FOTO FELIX KALKMAN #373 FEBRUARI 2015 21

Stoomcursus Taiwan New Cinema (TNC)

De nieuwe Taiwanese cinema, waar het Film- festival Rotterdam dit jaar een programma aan wijdt, wordt meestal opgedeeld in twee perio- des, met een eerste golf (1982-1987) en een tweede golf (1990-2010). De eerste generatie TNC-regisseurs, onder wie Edward Yang en Hou Hsiao-hsien, zette zich af tegen de commerci- ële films (kungfu, melodrama, komedies) die hun voorgangers maakten. Door een minder strenge censuur kregen ze in hun eigen films meer creatieve vrijheid, waardoor ze zich inhou- delijk konden richten op de (recente) geschie- denis en instabiele identiteit van Taiwan. Hun observerende stijl leunt daarbij op Europese voorbeelden als het neorealisme en de nouvelle vague. De in de Verenigde Staten opgeleide Yang was een groot Antonioni-liefhebber - zijn The Terrorizers (te zien op het IFFR) zit bijvoorbeeld vol verwijzingen naar Blow-Up. Yang, die in 2007 op jonge leeftijd overleed, brak in 2000 internationaal door met het prachtige Yi Yi. Hou filmt met de camera op discrete afstand in lange takes het leven van families en hoe zij omgaan met de snelle veranderingen in Taiwan: IFFR Taiwan New Cinema urbanisatie, economische groei; thema’s die door zijn elliptische stijl - waarbij drama gro- tendeels offscreen plaatsvindt - meestal op indirecte wijze aan bod komen. Humanisme karakteriseert hun intieme, contemplatieve ‘ER IS IETS MET DIE FILMS; ZE GEVEN JE HET GEVOEL DAT JE ERIN ZIT’ oeuvres die door hun nadruk op Taiwan zelf wel eens bekritiseerd worden als nationalistisch. HOU HSIAO-HSIEN EN PETER VAN BUEREN OP IFFR 2002 De bekendste tweedegolfregisseurs zijn Tsai Ming-liang en Ang Lee, die voordat hij internati- één voor één, pas later komt er lijn in. Idioot onale films ging maken een drietal hoog “Veel later dan in Taiwan kreeg de Taiwanese film “De sleutelfilm voor mij was A City of Sadness (1989), gewaardeerde Taiwanese films afleverde (waar- onder The Wedding Banquet en Eat Man Drink hier een beetje vaste voet aan de grond. Die vertraging winnaar van de Gouden Leeuw in Venetië. Toen heb ik Woman). Beiden schuwden controversiële the- treedt op omdat wij in het Westen achterlopen, wij zijn tegen mijzelf gezegd: A City of Sadness wordt voor mij de ma’s niet, zoals (homo)seksualiteit. De in provinciaal, het is onze zaak niet. De Nederlandse film- opening van de Volkskrant-special over IFFR. Dat was Maleisië geboren Tsai werd een filmfestivalfa- journalistiek loopt nog steeds achter, weet nog steeds nog in de tijd van broadsheetpagina’s, met een grote foto voriet met uitgebeende films over de vervreem- niks, ze zien de Aziatische cinema bijvoorbeeld als één op de voorkant. Ik weet niet meer wat er in het stuk ding en toenemende eenzaamheid in het land waar hij op zijn twintigste heen ging. Zie Vive pot nat.” stond, misschien moet ik me kapot schamen. l’amour, The River, The Wayward Cloud en zijn “Voor mij is alles begonnen met Hou Hsiao-hsien. Ik Ik heb een aantal dingen bij elkaar geschraapt en verteld nieuwste, Stray Dogs - allemaal prijswinnende vermoed dat A Summer at Grandpa’s (1984) de eerste over Taiwan – hopelijk klopt het allemaal nog. Die films waarin zijn muze en vaste acteur Lee- film was die ik van hem zag. En daarna kwam het auto- pagina City of Sadness werd toen compleet afgebroken Kang-sheng een hoofdrol speelt. AW biografischeA Time to Live, A Time to Die (1985). Er is op de redactie, ‘waarom moest dat’? De teneur was: daar iets in die Taiwanese films, met name in die van Hou, heb je die idioot weer met z’n rare films. Voor Nederland waardoor je er een persoonlijk contact mee krijgt. Je was het een introductiestuk, eindelijk kon je eens een hebt niet het gevoel dat je naar een film zit te kijken, lang stuk over zo’n film lezen. In het jaar van mijn artikel maar ín de film zit, onderdeel wordt van de familie die (1990) begon Marco Müller als directeur van Rotterdam In die film laat Hou Hsiao-hsien zien dat hij geen grip hij portretteert. Hou verbindt heel knap het persoon- – Huub Bals was in 1988 overleden. Müller is een heeft op wat er met de allermodernste generatie lijke met de grotere geschiedenis. Waarbij het doorkijkje belangrijk figuur als het gaat om de wereld­­­wijde ver- gebeurt, met hun smartphones, laptops en totale desin- (open raam, open deur) – esthetisch gezien een van de spreiding van de Taiwan New Cinema. Müller was eerst teresse in de maatschappij: wat doen die mensen? Waar kenmerken van zijn films – een grote rol speelt. De criticus, daarna programmeur of adviseur van de film- zijn ze mee bezig? Heel triest, want tegelijk beseft hij maatschappij speelt zich buiten af, het verhaal hier, festivals van Pesaro, Turijn en Venetië. Ook was hij advi- ook: ik heb afgedaan.” maar ze zijn via het doorkijkje verbonden. Melancholie, seur van Bals. Ik ben door Marco Müller aan Hou Hsiao-

nostalgie, droefenis; die gevoelens sijpelen ook door. In hsien voorgesteld. Ik weet het nog heel goed. Er was een AAN DE VERTONING VAN Flowers of Taipei OP IFFR zijn films botsen de oude en nieuwe maatschappij, en de etentje met Hou in Hotel Central in Rotterdam en opeens IS EEN RETROSPECTIEF GEKOPPELD: MADE IN TAIWAN. oude en nieuwe generatie. De snelle modernisering van riep Müller me. Hij had Hou verteld dat ik een mooie HIERIN ZIJN ZEVEN TAIWANESE FILMS UIT HET BEGIN Taiwan betekent het wegvallen van tradities – en dat analyse van A City of Sadness had gemaakt. Hij stelde me VAN DE JAREN TACHTIG TE ZIEN, WAARONDER EDWARD YANGS THE TERRORIZERS EN EEN AANTAL FILMS VAN vindt Hou vreselijk. Hij is links, geëngageerd en tegen voor en daar is mijn vriendschap met Hou begonnen.” HOU HSIAO-HSIEN: THE SANDWICH MAN (EEN OMNI­ het kapitalisme. Die nostalgie komt voort uit het zien “Millennium Mambo heb ik in 2002 welbewust uit- BUSFILM), THE BOYS FROM FENGKUEI, DUST IN THE dat de modernisering tradities vernietigd.” gezocht voor mijn allerlaatste recensie in de Volkskrant. WIND EN HET DOOR HOU GESCHREVEN GROWING UP DE FILMKRANT COURTING DAYLIGHT IN SAVING DARKNESS #373 FEBRUARI 2015 22

IFFR Lichtkunstenaar Bruce McClure STREAM OF CINEMATICNESS

Met zijn projectie-performances is Bruce De afspraak moet voor zijn vertrek uit Brooklyn Meerdere projectoren, meerdere schermen. Lichtbeelden McClure geen onbekende op het IFFR. Maar het gebeiteld zijn, want McClure reist zonder computer en die met elkaar de strijd aan gaan. Jij. Ik. Jij. Ik. Halluci- retrospectief plus tentoonstelling van dit jaar telefoon. Treinvertragingen, omwegen, de kans op ver- nerend. Hypnotiserend. Explosief. Springstof van licht. is wel de meest omvattende verzameling van dwalen. Alles wordt ingecalculeerd. Gevaar voor de ogen. Pulserend. Akkoorden aanslaand zijn werk tot nu toe. Voor de liefhebbers van Een afspraak zoals in de negentiende eeuw dus, toen op hersengolven. Halo’s en contracties. Een stream of licht en donker, stilte en geluid en de kakafonie de tijd nog analoog was en de eerste filmbeelden begon- cinematicness. En dan weer licht. Heel eenvoudig. Basic. van dat alles tegelijk. DOOR DANA LINSSEN nen te bewegen. Een tijd die hij doet herleven in zijn Ontroerend. Aan. Uit. Aan. Uit. filmperformances, alsof er nooit verhalen zijn uitge- Een ontmoeting met Bruce McClure beleggen valt niet vonden, en plots, alleen maar licht en duisternis, aan en Bruce McClure. De Amerikaanse filmkunstenaar (en mee. uit, en het ratelen van de projector. architect dus) die in de wereld van de expanded en de Het vereist diverse emails waarin de zeven dwergen, exploded cinema geen onbekende is en ook Nederland de film Patton, zangeres Rosemary Clooney en de Brus- Ik herinner het me zo: en het Filmfestival Rotterdam regelmatig aandeed voor selse architect Victor Horta een rol spelen. McClure is Een rijtje 16mm projectoren in de zaal. Licht dat aan zijn film- en geluidsperformances. Werk dat ontstaat en zelf architect en hij heeft een zwak voor Horta’s art en uit flikkert op een vuil scherm. Aan. Uit. Aan. Uit. Als vergaat, net zoals licht en geluid, maar nu toch verza- nouveau, dus als we elkaar dan toch in Brussel gaan iets wat je wilt grijpen en je steeds weer ontsnapt. Als iets meld is in een retrospectief en een tentoonstelling – ontmoeten voor een interview, kunnen we dan ook niet wat je wilt zien maar je steeds weer met ooggeknipper Courting Daylight in Saving Darkness – die tijdens het even langs de Bozar lopen, het Paleis voor de Schone verblindt. Een vreemd parallellogram van licht dat groter festival in Witte de With te zien zal zijn. Kunsten? en kleiner wordt naarmate het scherper of vager wordt. Misschien dat we onderweg nog wat verweesde ste- Herrie. Het ritmisch tikken van een dood geluidsspoor. In zijn eerste email schreef hij dit: nen tegenkomen die van het socialistische ‘Volkshuis’ Geraas van versterkte white noise. Het ratelen van de “Mijn naam is Bruce McClure en ik ken Edwin van Horta zijn overgebleven, omdat ze, nadat het in projector als de raderen van de tijd. Een hartslag van [Carels, de programmeur van het IFFR, DL] al sinds het 1965 werd afgebroken, genummerd en gecategoriseerd gitaarsnaren. Deng, deng, deng. Drones en noise. Een Dutch Electronic Arts Festival in Rotterdam in 2000. en op drift zijn geraakt omdat er van het plan om het vlekje dat in het donker danst. Heel frivool. Pak me dan. Toentertijd maakte ik wat ik noemde een ‘hopped up’ weer op te bouwen niks terechtkwam. McClure vindt Een kijkgat wordt een vizier, een stervende ster, een zwart (als een ‘hot rod’ [een oldtimer die is omgebouwd tot het een intrigerende gedachte dat die stenen misschien gat dat al het licht opslorpt, dronken van lichtzucht. showauto, met een open motorkap] fenakistascope waar- onder de deurpost van een bloemenwinkel zijn terecht- Steeds achterom willen kijken omdat alles wat er voor je bij ik gebruikmaakte van Doc Edgertons xenonlamp. gekomen of een lantaarnpaal stutten op de hoek van de ogen gebeurt ook achter je gebeurt. Maar je niet kunnen Toen ik voor het eerst stroboscopen en ronddraaiend straat in de wijk Elsene waar uiteindelijk onze wande- bewegen. Gebiologeerd. Stampende cadansen. Dansende karton begon te gebruiken wist ik niets over Harold ling een aanvang zal nemen. dreunen. Loops, geperforeerde filters. Afgeragde rasters. Edgerton en zijn ‘Strobe Alley’ op het MIT in Boston. DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 23

[Edgerton was verantwoordelijk voor de doorbraak van de stroboscoop bij een breder publiek, DL.] Ik kende zijn hogesnelheidsfotografische beelden van melkdruppels en atoomproeven in Los Alamos. Maar ik werkte in gelukzalige onwetendheid van de discs die hij had ontworpen. De fenakistascope was mijn inspiratie – volks amu- sement, weg van hoogdravende kunstmensen met mooie schoenen. Het duurde niet lang voor de Jungiaanse synchroni- citeit aan mijn deur klopte. Net als Joseph Plateau en Simon von Stampfer [de Belg en de Oostenrijker die in 1831 gelijktijdig de fenaki- stascoop uitvonden, een animatieapparaat waarin twee ronddraaiende schijven met plaatjes de illusie van bewegende beelden veroorzaken] of Edison en Prince [Louis le Prince was een van de vaders van de cinema die in 1890 op mysterieuze wijze verdween en die nog vóór Thomas Edison bewegende beelden vastlegde op papierfilm, DL] of John Ayrton Paris of Peter Mark Roget of William Henry Fitton [de gelijktijdige uitvin- ders van de thaumatroop, waarbij twee cirkelvormige plaatjes die rond een elastiekje heen en weer spinnen de illusie van beweging teweegbrengen, DL] werd ik gekweld door een erfenis beladen met zo goed als simultane geboortes en twisten over wie wat met wie had gedaan en wanneer. Een foto van Edgerton in het boek Stopping Time – The Photographs of Harold Edgerton – ja, dat klopt, een foto van Abe Franjndich uit 1986 laat Edgerton zien met een strobe-disc boven zijn hoofd, een beetje zoals Jezus Christus – met precies hetzelfde ontwerp als op mijn “Het leukste vind ik om na afloop mensen te spreken dat spel van licht en schaduw, van licht en donker uit te eerste disc in 1994. die geen idee hadden van wat ze moesten verwachten.” drukken, heb je niet eens een camera nodig.” Serendipiteit, Jungiaanse synchroniciteit, wat het ook was, ik was gefascineerd door het maken van films De projector is bijna geheel uit de bioscoop verdwe- Maar u noemt het nog wel cinema. “Het woord cinema zonder Kodak-film, zonder ontwikkelen, camera nen. In die zin is wat u doet ook een soort archeologie. is ok, want dat geeft aan dat het geen Hollywood is. optica, mechanieken of projectors voor kleine groepjes “Nu iedereen met video en digitaal werkt heb ik in ieder Maar ik ben zeker geïnteresseerd in het cinematische of toeschouwers op warehouse party’s en dergelijke. geval de neiging om de andere kant op te bewegen. Er zit het cinematografische, of het cinemagrafische als dat Dat moest natuurlijk veranderen en ik begon projec- iets romantisch aan het werken met projectors. Film is een woord is. Een overkoepelend principe over schrij- tors te gebruiken rond 1996.” aan het verdwijnen. Toen ik begon, kon ik met aan- en ven met licht en donker, waar niet per se camera’s aan te afloopstroken werken, met van alles en nog wat, 16mm, pas hoeven te komen. Ik ben geïnteresseerd in cinema Toen we uitgewandeld waren lunchten we onder Victor met perforaties aan één kant, aan beide zijden. Er was met zo weinig mogelijk middelen. En ik ben misschien Horta’s plafonds. een overvloed aan materiaal. Dat maakte het heel laag- nog wel meer geïnteresseerd in wat de ervaring van het drempelig. Nu krijg je de neiging om bij elke rommel- naar de cinema gaan betekent, dan in het maken van ci- Wat kan het publiek verwachten als het naar een van markt alles op te kopen wat je te pakken kunt krijgen. En nema. Dus de performances die ik doe hebben daarmee uw performances gaat? “Dat hangt van het publiek af. de filmwereld wordt veel te veel gedomineerd door te maken. Met de ervaring.” Voor mensen die iets weten van wat er in de late jaren technische types.” zestig, begin jaren zeventig aan de hand was op het ge- BRUCE MCCLURE ZAL ACHT AVONDEN EEN LIVE bied van de avantgarde cinema, waarin experimenten U maakt film met licht en soms film, maar zonder ca- PERFORMANCE VERZORGEN VAN OUDE EN NIEUWE werden gedaan om de ervaring van het ‘naar de film mera, kan ik het zo samenvatten? “Ik heb wel eens ge- WERKEN, VAN 1978 TOT NU | MET VOOR DE LIEF­ gaan’ te onderzoeken en te verbreden, zal wat ik doe in zegd dat ik geen camera’s gebruik omdat ik daar niet HEBBERS ONDER ANDERE: ECCENTRIC CIRCLES (1978), een bepaalde traditie staan, al ben ik niet gaan doen wat technisch genoeg voor ben. Waar het om gaat is dat film ROTO-OPTICS (1994-98), RED MARKER SQUISH (1996), THE SOUTHERN STAR PASSES WITHOUT PRESSURE ik doe omdat ik in die traditie wil staan. een gesloten systeem is. In theorie, of van origine, is de (1998), DIVORCE AMERICAN STYLE (1999), HOW TALL IS “Een toeschouwer die gewend is om naar de film te camera ook een projector. Maar waar het mij om gaat is A MAN WHOSE FACE IS THIRTEEN FEET WIDE (2004), gaan om vervoerd te worden, meer een passieve hou- het hele proces zo simpel mogelijk houden. Minimalis- NETHERGATE (2005), DE PIE PELICANE JESU DOMINE- ding aan te nemen – niet dat mensen passief zijn tijdens tisch. [Hij begint op een servet te tekenen]. De essentie REEKS (2008-2011), TASTFULLY TAUT AGAINST THE de film, want ze zijn voortdurend in beweging, ze eten is dat je licht en schaduw hebt. Je hebt bijvoorbeeld een GERMANIUM SATIN (2013), LAPSES FITTED, THROTTLED BUT NOT LEASHED (2014) EN HET NIEUWE WERK candy bars, schuiven in hun stoel – maar iemand die tafel, of een kubus, en onder de tafel, of achter de kubus SUFFUSION OF FINE GLASS TRANSOM AND LEADLIGHT verwacht met beelden gebombardeerd te worden, die is is het donker. De aanwezigheid van een object maakt PANES (2015) | IN WITTE DE WITH IS TIJDENS HET IFFR misschien wel beledigd. dat je het verschil tussen licht en donker kunt zien. Om EEN TENTOONSTELLING TE ZIEN VAN ZIJN WERK Highlights Februari 2015

Big Eyes Zurich (Tim Burton) (Sacha Polak) Tim Burton baseerde zich op het Nina (Wende Snijders) zwerft langs schandaal rond de schilder Walter de snelwegen van Europa, in een Keane, dat de kunstwereld in de wanhopige poging om het verleden jaren 60 opschudde. te vergeten. Vanaf 5 februari Vanaf19 februari

Fantastisch Kinderfi lm Tentoonstelling Festival Jean Desmets Festival dat kinderen laat spelen, droomfabriek ontdekken en experimenteren met Beleef de avontuurlijkste jaren van al hun zintuigen. de fi lm. 23 februari t/m 4 maart t/m 12 april VANAF 5 FEBRUARI IN DE FILMTHEATERS EYE FILMMUSEUM AMSTERDAM Info & tickets eyefi lm.nl

EYE_AD_FILMKRANT_02-2015.indd 1 09-01-15 09:19 DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 25

Alledaagse propaganda

Met het programma ‘Alledaagse propaganda’ Catastrofe politici ons vertellen hebben geen betekenis meer.” Bit- zet het IFFR de schijnwerper op de vuilnisbak Het is een goede keuze van het festival om het over alle- ter Lake gaat kort door de bocht, soms te kort, maar is op met propaganda waarmee we allemaal daagse propaganda te hebben en niet over opvallende zijn minst een prikkelend politiek-historisch filmessay. dagelijks te maken hebben. Welkom in een propagandagevechten. Dat Rusland en het Westen in een wereld waarin ook politici in het duister tasten. propagandaoorlog verkeren, kan niemand ontgaan, Apocalyptisch DOOR JOS VAN DER BURG maar de sluipende dagelijkse propaganda is onzicht- Niet terugblikken, maar vooruitkijken naar een situatie baarder. Voorbeeld? Op het festival draait Bitter Lake, die zich hopelijk nooit zal voordoen, dat doet Tom Har- Mooie tijden, vroeger, toen propaganda zich nog niet een documentaire van Adam Curtis, die eerder bewees per met War Book, de openingsfilm van het festival. De schaamde dat het propaganda was. Joseph Goebbels geïnteresseerd te zijn in de kloof tussen wat politici zeg- film, die op het moment van schrijven nog niet te zien noemde zijn ministerie gewoon Rijksministerie voor gen en wat ze feitelijk doen. Zo wees hij in de documen- was, gaat uit van de hypothetische, maar niet onvoor- Volksvoorlichting en Propaganda. Dat was helder. taire miniserie The Trap: What Happened to Our Dream stelbare situatie dat Pakistan een atoombom op India Iedereen wist, of kon weten, dat dit ministerie propa- of Freedom op de tegenstelling tussen de retoriek van heeft gegooid. In Engeland komen ministers en hoge ganda bedreef. Dat het boodschappen de wereld in joeg westerse politici over individuele vrijheid en de praktijk ambtenaren drie dagen in spoedberaad bij elkaar. Terwijl met de bedoeling dat ze zich in de hersenpan van men- van dezelfde politici om deze steeds verder met contro- ze praten, escaleert de situatie. War Book doet een film sen nestelden. Niet te veel boodschappen tegelijk, want lemechanismen in te snoeren. In Bitter Lake gaat het vermoeden in de traditie van Peter Watkins klassieker dat kunnen onze hersenen niet aan, wist Goebbels, de over de pretentie van politici dat ze greep hebben op de The War Game (1965), die de gruwelijke gevolgen van een eerste politicus die systematisch nadacht over propa- werkelijkheid, een ‘goed verhaal’ hebben. Dat hebben ze atoomaanval in beeld brengt. Zulke films krijgen vaak het ganda. Alleen propaganda die zich beperkt tot een paar niet, stelt Curtis. In zijn woorden in het begin van de verwijt dat ze al te graag apocalyptisch willen zijn en geen punten en deze constant herhaalt, is succesvol, stelde film: “Degenen die de macht hebben, vertellen ons ver- oog hebben voor conflictbeheersing. Dat zal best, maar je hij vast. En omdat propaganda verspreid moet worden, halen die moeten helpen zin te geven aan de complexiteit hoeft maar even terug te denken aan de twintigste eeuw dacht hij na over de relatie tussen overheid en media: van de werkelijkheid. Maar die verhalen zijn steeds hol- om van conflictbeheersing geen hoge pet op te hebben. “Je moet de pers zien als een groot toetsenbord waarop ler en minder overtuigend.” Anders gezegd: politici zijn War Book is in zekere zin verwant aan Bitter Lake. de regering kan spelen.” Choquerende opvatting? Wie keizers zonder kleren. Ook zij tasten in het duister. Na Ook die toont de kloof tussen het vertrouwen dat poli- de wereld van overheidspropaganda, pardon: over- dit intro volgt een stortvloed van archiefbeelden van tici willen uitstralen (“Gaat u rustig slapen”) en hun heidsvoorlichting, een beetje volgt, vindt van niet. Veel westerse bemoeienis met vooral de Arabische wereld na machteloosheid als het erop aankomt. Voor het scherp opvattingen van Goebbels over propaganda zijn de Tweede Wereldoorlog. Met als casestudy Afghanistan in beeld krijgen van die kloof hoeft niet eerst een gemeengoed geworden. Dat in onze tijd propaganda laat Curtis zien dat dit is uitgelopen op een catastrofe. atoombom te vallen. Kent u een politicus die de econo- geen propaganda meer heet, maar zich verschuilt achter Decennialang negeerde het Westen de verspreiding in mische crisis van 2008 zag aankomen? termen als voorlichting en informatie maakt ons leven Saoedi-Arabië van het wahabisme, de geloofsrichting niet makkelijker. Voortdurend moeten we op onze waartoe Osama Bin Laden behoorde. In ruil voor olie HET PROGRAMMA Alledaagse propaganda BESTAAT hoede zijn wie wat waarom zegt. Welk belang heeft kneep het Westen de ogen dicht, ook toen dit moslim- UIT TWINTIG KORTE EN LANGE FILMS, EEN INTER­ iemand bij dit of dat bericht? De hele dag bevinden we fundamentalisme zich vanuit Saoedi-Arabië uitbreidde ACTIEVE INSTALLATIE WAARMEE DE BEZOEKER NIEUWS ons in een brainwashmachine. Dat we ons er nauwelijks naar onder meer Afghanistan. Zolang de olie maar IN PROPAGANDA KAN VERANDEREN EN EEN WORKSHOP WAARIN DEELNEMERS EEN PROPAGANDAFILM­ KUNNEN van bewust zijn, illustreert de perfecte werking van de stroomde, stond men erbij en keek ernaar. Volgens Cur- MAKEN | OOK KOMT DOCUMENTAIREMAKER­ ADAM machine. Een vis denkt ook niet na over het water waar tis bewijst dat “de hypocrisie en leegheid van veel van CURTIS EEN LEZING HOUDEN OVER BITTER LAKE EN HET hij in zwemt. onze ideeën”. Zijn conclusie: “De simpele verhalen die FAILLIET VAN DE WESTERSE POLITIEK DE FILMKRANT PORTRET FABRIZIO MALTESE #373 FEBRUARI 2015 26

In Phoenix, een onverschrokken mengsel van thema’s uit Vertigo en de nasleep van de Holocaust, regisseert de Duitse filmmaker Christian Petzold actrice Nina Hoss al voor de vijfde keer. Een gesprek met de muze in Toronto. DOOR BOYD VAN HOEIJ

IFFR Nina Hoss over haar ‘ontmenselijkte’ hoofdrol in Phoenix DE HORROR NA DE HORROR DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 27

In Phoenix speelt Nina Hoss de Joodse Nelly, die de con- Het is wel zo dat al uw personages uit eenzelfde soort uitwisseling van de ervaringen van beide kanten.” centratiekampen heeft overleefd maar wel drastische familie lijken te stammen... “Dat klopt. Ze zijn nooit chirurgische ingrepen nodig heeft aan haar gezicht. Zo openhartig en ook nooit volledig onschuldig. Al deze Phoenix gaat dus eigenlijk over de horror na de hor- kan het dat ze in 1945 bij haar man Johnny (Ronald vrouwen zijn op zoek naar vreugde, geluk, liefde en een ror... “Precies. Een totale leegte, een ‘zielsafwezigheid’. Zehrfeld) op de stoep staat en hij haar niet herkent – zekere lichtheid in hun leven. Maar ze kunnen dat niet Wat ik altijd zo mooi vind aan Christians scenario’s is maar hij ziet wel dat ze zoveel op z’n ‘ex’ lijkt dat ze zijn direct laten zien of delen, omdat de samenleving waarin dat er altijd een tweede laag in zit die alles naar een ho- vrouw zou kunnen spelen, met als doel het geld van ze leven dat niet toelaat [zoals het voormalige Oost-­ ger niveau tilt. Als actrice moet ik dat natuurlijk verge- haar overleden Joodse familie op te strijken. Om ver- Duitsland in Barbara, BvH] of omdat ze iets zo ver- ten want mijn personages weten dat niet, maar als kij- schillende redenen besluit Nelly dat spel mee te spelen. schrikkelijks hebben overleefd, zoals de kampen in ker houd ik daar erg van. Christians films stellen altijd Phoenix, dat ze niet meer onschuldig kunnen zijn, hoe meer vragen dan ze beantwoorden. Er zit geen duidelij- Na Wolfsburg, Yella, Jerichow en Barbara werkt u graag ze dat ook willen. Nelly weet natuurlijk dat het ke moraal of les in Phoenix, maar de film roept veel vra- opnieuw samen met Christian Petzold en speelt u we- onmogelijk is om de tijd terug te draaien en gewoon gen op.” derom een personage dat een beetje op een fantoom weer gelukkig getrouwd te zijn met Johnny. Maar deze lijkt en in een soort identiteitscrisis zit... Ziet u iets gedachte blijft heel lang in haar onderbewustzijn ste- Qua stijl is Phoenix een film noir, maar het had nooit van uzelf in al die personages terug of zijn het eerder ken. De personages van Petzold zijn vaak ‘ontmense- in de jaren veertig of vijftig gemaakt kunnen worden... een soort vrouwelijke Christians? “Hij is niet de enige lijkt’, een soort geesten die ronddolen en een ingang “Zelfs in de jaren tachtig [toen Petzold en de recentelijk die een beetje afstand tussen hemzelf en zijn hoofdper- proberen te vinden naar het echte leven.” overleden scenarioschrijver Harun Farocki al aan het sonage schept door iemand van een ander geslacht te script begonnen, BvH] was het nog te vroeg om hierover gebruiken. Het feit dat het gedrag van vrouwen voor Het feit dat zijn personages vaak halflege, ontmense- te praten en om Vertigo en de Holocaust bij elkaar te hem een mysterieus kantje blijft houden, speelt denk ik lijkte figuren zijn maakt het natuurlijk wel makkelij- gooien. Het is een onderwerp waar je als Duitser heel ook een rol. De personages die hij voor mij creëert zijn ker om ze ook voor dingen te laten staan die groter zijn voorzichtig mee om moet gaan. Ook nu nog is dit voor altijd naar iets op zoek maar zijn tegelijkertijd de weg dan zijzelf. Phoenix gaat over het verhaal van Nelly en een Duits publiek een heel ongemakkelijke film.” een beetje kwijt. Ik kan niet met zekerheid zeggen of hij Johnny maar ook over hoe Duitsers en Joden met el-

in al onze films ook iets over mijzelf probeert te ontdek- kaar omgingen tijdens en vooral net na de Holocaust. Phoenix IS TE ZIEN OP HET IFFR EN VANAF 26 MAART ken of dat hij alleen bezig is met zijn eigen identiteits- “Precies. Direct na de oorlog was er absoluut geen inte- | EEN INTERVIEW MET CHRISTIAN PETZOLD vragen en die van zijn personages.” resse in de Joden, geen gemeenschappelijk grond, geen VERSCHIJNT IN HET APRILNUMMER

zijn vriend hadden een relatie, iets wat ze ra’s aftakelende hoofd, een eindeloos, scha- zorgvuldig uit het zicht moesten houden van duwrijk gangenstelsel waarin heden en ver- Het spookt in Rotterdam de rest van het dorp, hun beide echtgenotes leden totaal door elkaar lopen. Bij de dokter voorop. “Ik probeerde het te vergeten”, zegt vertelt de bejaarde man dat hij negentien is; Het hoofdpersonage van Phoenix is niet de enige geest uit het verleden Tan over zijn liefdesverdriet. “Maar de her- op straat stuit hij op een groep soldaten uit die rondwaart op het IFFR: veel spookverschijningen graven evenzoveel inneringen werden allengs alleen maar de Anjerrevolutie van 1974. Maar Ventura’s historische tragiek op. Maar hebben we iets te vrezen van deze doden? mooier, en de pijn alleen maar groter.” verval is niet alleen persoonlijk: het wordt door Costa nauw verbonden met het verval DOOR JOOST BROEREN Schaduwrijk gangenstelsel van de immigrantenwijk Fontainhas in Lis- Het mooist komen heden en verleden, men- sabon, al jaren het onderwerp en de locatie Het hoofdpersonage van Phoenix is niet de tegen: “Er zijn tegenwoordig geen dichters sen en geesten, bij elkaar in Pedro Costa’s van zijn films. Zo wordt Ventura een geest- enige geest uit het verleden die rondwaart op meer.” Deze kunstenaar heeft geen plek meer Cavalo Dinheiro (Horse Money). De Portu- verschijning in zijn eigen leven. het IFFR. In allerlei films duiken ze op: soms in crisis-Griekenland, waar de stranden leeg gese regisseur geeft opnieuw de hoofdrol aan Als deze verzameling spoken uit het verle- als persoonlijke familiespoken, maar vaker, en desolaat zijn. Ventura, een Kaapverdische migrant die ook den iets bewijst, is het wel wat één van de zoals in Phoenix, als ondoden die grote in Costa’s eerdere films als muze diende. grafdelvers in NN half spottend zegt: “We maatschappelijke omwentelingen in herin- Waarheid of troost Ventura is inmiddels op leeftijd, en lijkt te hebben meer te vrezen van de levenden dan nering brengen. Voor Duitsland is het uiter- In Impressions of a Drowned Man wordt het lijden aan het syndroom van Parkinson. In de doden.” Het waren immers de levenden aard de Tweede Wereldoorlog die door exor- spook uit het verleden dus aangewend om Costa’s adembenemende mengeling van die deze doden destijds om zeep hebben cisme verdreven moet worden, maar ieder het heden te becommentariëren. Maar vaker documentaire en fictie kruipen we in Ventu- geholpen. 5 huisje draagt zijn kruisje. Elke samenleving werkt het andersom. In het Peruaanse NN heeft zijn eigen onverwerkte, tragische ver- treffen we een groep grafdelvers die mas- leden. sagraven openmaakt die tijdens politieke Dat verleden maakt permanent deel uit onrusten decennia eerder zijn gevuld en zo van ons dagelijks leven. Letterlijk, zoals in de letterlijk wonden in het landschap hebben documentaire Battles van de Vlaamse debu- gecreëerd. Bij één van de opgravingen vinden tant Isabelle Tollenaere duidelijk wordt: een ze een lijk te veel – de informant noemde bunker is in gebruik als stal, oude bommen acht slachtoffers, maar ze vinden negen lij- dienen nu als vuurwerk. Maar vaker nog ken. Onderzoeker Fidel trekt zich het lot van figuurlijk. In het Griekse Impressions of a deze onbekende aan, zeker als zich een indi- Drowned Man keert de existentialistische aanse vrouw meldt die hoop dat het haar dichter Kostas Karyotakis ongewenst terug verdwenen echtgenoot betreft. Het slot van uit zijn zelfverkozen dood – hij pleegde in de film stelt de vraag wat we liever willen van 1928 op 32-jarige leeftijd zelfmoord. Regis- de spoken van ons verleden: de waarheid, of seur Kyros Papavassiliou laat hem aanspoe- troost. len in het hedendaagse Griekenland. Hij Het Maleisische The Second Life of Thieves wordt wakker op het strand, en weet niet wie van regisseur Woo Ming Jin toont dat die hij is. Een lift die exact eindigt waar hij twee juist samen kunnen gaan: dorpshoofd begon, zet de toon voor Papavassiliou’s Tan vindt troost wanneer hij zijn persoon- absurdistische film. Karyotakis leert al snel lijke geheim prijsgeeft, dat hij decennia met dat hij ieder jaar terugkomt en dat hij zich meedroeg. Wanneer zijn echtgenote en gedoemd is om zich op zijn sterfdag steeds beste vriend samen verdwijnen, vinden Tan opnieuw van het leven te beroven. Als hij en de dochter van zijn vriend elkaar. Ze ver- wordt gearresteerd, vertelt hij wie hij is, tellen elkaar verhalen, en langzaam wordt maar de dienstdoende agent spreekt hem duidelijk hoe de vork in de steel zit: Tan en CAVALO DINHEIRO DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 28

Een zelfgebouwde martelgevangenis in Berlijn? Siciliaanse liedjes die kitcho galore Berlusconi en de maffia bezingen? Het is allemaal te zien in het Really? Really.- programma van curator Olaf Möller op het IFFR. Het surrealisme is terug, zegt Möller, en het brengt een esthetiek van de woede. DOOR RONALD ROVERS

IFFR Really? Really. BELLUSCONE - UNA STORIA SICILIANA HET SURREALISME IS TERUG “Surrealisme was na de Kultur Kampf van de jaren vijf- imperium van Silvio Berlusconi. Niet in de vorm van de om dat te herkennen, verloren zijn. tig een van de losers van de filmgeschiedenis”, zegt de standaard journalistieke reportage maar gefilterd door “Tegelijk voelen veel mensen zich ongemakkelijk bij Duitse filmcriticus/curator Olaf Möller die voor het de cultuur rond die neomelodische artiesten, die in surrealistische films omdat ze zo echt en intens politiek Filmfestival Rotterdam het programma Really? Really. liedjes zowel de maffia als Berlusconi bezingen. Net als zijn. Dat is misschien wel de belangrijkste invalshoek bij samenstelde. “De winnaars waren de modernisten, van in de surrealistische komedie L’âge d’or van Buñuel uit de films in mijn programma in Rotterdam, die politieke Antonioni tot Jonas Mekas, met hun koele, afstandelijke 1930 blijken alle lagen van de cultuur gecorrumpeerd. ondertoon. De overheersende stroming van het rea- blik op het moderne leven. En nog steeds is het onder Moreel en financieel. Dat wordt gepersonifieerd door de lisme daarentegen vraagt niet om veranderingen, die critici geen onderwerp van gesprek. Terwijl surrea- belangrijkste manager van de zangers, een man die zo contempleert vooral over de werkelijkheid. Ik vind dat lisme, als je erop gaat letten, surrealisme in nogal wat glibberig is dat hij zelfs woorden en namen verkeerd nogal conservatief en esthetisch bevindt het realisme films te vinden is. Waarom zegt niemand dat Ulrich uitspreekt omdat hij nergens op gepakt wil worden. zich op een doodlopende weg. Het surrealisme contem- Seidl een surrealistische filmmaker is?” Tegelijk illustreert hij daarmee een soort bizarre dis- pleert niet, het communiceert. Het vraagt wel om ver- In september in Venetië viel zogezegd het kwartje, connectie met de werkelijkheid. andering. Het accepteert de wereld niet zoals die is. Dat toen Möller zekere surrealistische tendensen herkende het surrealisme terug is, ook al is het nooit helemaal in een paar van de beste films van het festival. Om er Guantanamootje spelen weggeweest, is een politieke ontwikkeling. En die komt zeker van te zijn dat hij niet droomde, stapte hij eerst De Duitsers zijn dan weer op typisch Teutoonse wijze op het juiste moment. We hebben zo’n esthetiek van de naar een vriend die beeldend kunstenaar is. Had het surreëel. Der Besuch is een van de korte films die Jan woede hard nodig.” surrealisme ook in de andere visuele kunsten een ren- Soldat maakte van een zelfgebouwde gevangenis in Ber- Ook buiten Möllers Really? Really.-programma duikt tree gemaakt? Dat had het, zei de kunstenaar. Möller lijn, waar mannen zich vrijwillig laten opsluiten om in Rotterdam het surrealisme op. Soms duidelijk her- droomde niet. Guantanamootje te spelen en in sm-stijl gemarteld te kenbaar, zoals in het Koreaanse A Matter of Interpreta- “Misschien dat veel mensen bij surrealisme nog worden. Het bezoek uit de titel is van de grootmoeder tion, waarin personages in elkaars dromen verschijnen. steeds denken aan de schilderijen van Salvador Dali, van de oprichter van de gevangenis, die langskomt om Of in de Franse sf-film Cosmodrama waarin een groep maar dat is te beperkt. Want waar kwam het vandaan? te zien waar haar kleinzoon zich mee bezighoudt. astronauten in een retro-sixties ruimteschip over het Het surrealisme werd geboren op de slagvelden van de “Afgelopen voorjaar werd ik gevraagd te adviseren bij bestaan en het universum filosofeert. Soms meer ver- Eerste Wereldoorlog, waarna kunstenaars het wrede de tentoonstelling ‘Bewusste Halluzinationen. Der fil- huld, zoals in de rode objecten die de drie verhalen van collectieve onderbewuste van de wereld wilden ont- mische Surrealismus’ van het Deutsches Filmmuseum het Chinese Erdos Rider verbinden. Het is er, voor wie maskeren. Zo wilden ze het bizarre van de werkelijkheid in Frankfurt. Zo begon het eigenlijk. Omdat dat alleen het zien wil. En is het toeval dat de Portugese documen- laten zien. En dat kan op veel manieren.” over films uit de jaren twintig en dertig ging ben ik tairemaakster Catarina Mourão, waarvan The Wolf’s Bizar is die werkelijkheid nog steeds. Ooit gehoord sindsdien gaan nadenken over meer recente surrealisti- Lair in Rotterdam te zien is, aan de Universiteit van van neomelodische zangers? Ze zijn een fenomeen op sche films. Het viel me op dat veel films waartoe ik me Edinburgh gaat promoveren op het verwerken van dro- Sicilië. In Belluscone – Una storia Siciliana gaat de de afgelopen jaren aangetrokken voelde, iets surreëels men in documentaires? Olaf Möller denkt van niet. 5 maker op zoek naar de Siciliaanse machtsbasis van het hebben. Alleen noemen we ze niet zo. Alsof we de kunst DE FILMKRANT PORTRET GIANMARIA GAVA #373 FEBRUARI 2015 29

Jessica Hausner over Amour fou TOT DE DOOD ONS VERENIGT

Was het grote liefde, noodlot of een banale en zijn nicht om zijn zelfmoordpartner te zijn. Vogel tot de rigide en formalistische stijl van de film. Strakke opeenvolging van toevallige gebeurtenissen? wilde wel, maar alleen omdat zij toch al ten dode was kaders, emotieloos acteren, het staat allemaal haaks op Amour fou ontrafelt het zelfmoordpact van opgeschreven. Hausner: “Dat is in alles het tegendeel wat we van de Romantiek kennen. Hausner: “De stijl is Heinrich von Kleist en Henriette Vogel. van die grote romantische daad die hij er zelf van heeft bedoeld om de Romantiek te ondervragen. Wat is indivi- DOOR DANA LINSSEN willen maken. Die discrepantie, en die tragiek, die inte- dualiteit, wat is authenticiteit, wat maakt dat we zijn wie resseerden mij.” we zijn. De romantische dichters en kunstenaars hadden Zelf noemt ze het een ‘romantische komedie’. Maar de Er is nog een andere reden om aan te nemen dat de daar heel erg geïdealiseerde ideeën over. Ik wilde laten beste leerling van filmmakers Michael Haneke en Ulrich ‘amour fou’ van beiden ook meer ‘fou’ (dwaas, obses- zien dat we ook sterk door sociale conventies worden Seidl heeft een apart gevoel voor humor. De nieuwste film sief) dan ‘amour’ was: “Er was waarschijnlijk niet eens bepaald; wie je bent wordt ook bepaald door met wie je van Jessica Hausner (Lourdes) gaat namelijk over het zelf- sprake van een erotische of seksuele relatie tussen bei- bent en wat je omgeving van je verwacht. Met name in moordpact dat de Duitse romantische dichter Heinrich den. Al zegt Vogels echtgenoot aan het einde: ‘Het was Oostenrijk, waar omgangsvormen tot op de dag van van- von Kleist in 1811 met de doodzieke Henriette Vogel sloot. waarschijnlijk toch liefde’, en daarin kan hij ook best daag sterk ritualistisch zijn. In die zin is het ook een Romantisch. Ja. Komisch? Niet bepaald. Maar Hausner eens gelijk hebben. Niemand kan weten wat ze in die Oostenrijkse, contemporaine film geworden.” ziet het komische meer in “de absurditeit – van de situa- laatste momenten echt gevoeld hebben. Ik vind ook niet tie, van de liefde, van het noodlot, van het feit dat Kleist dat hun afscheidsbrieven daar eenduidig over zijn. Of Feminisme zo overtuigd was van het feit dat hij in de dood zijn grote laten we zeggen dat het op z’n minst open is voor inter- Hausner gaf in haar eerdere films ook blijk van een doel zou vinden”. We spreken de Oostenrijkse tijdens het pretatie. Maar voor de Kleistianen was het natuurlijk feministische kijk op haar vrouwelijke hoofdpersonen. Filmfestival Cannes, waar Amour fou zijn wereldpremière ware liefde. Zelfs het gedicht dat hij voor haar schreef Toch zou het haar nu te ver gaan om te zeggen dat Kleist beleefde. Nu is hij, voorafgaande aan zijn Nederlandse en dat ik hem in de film aan haar laat voorlezen, ‘wil’ zo Vogel in zekere zin ‘bevrijdt’ uit haar huwelijk. “Wat is release, te zien op het Filmfestival Rotterdam. graag een geweldig gedicht zijn, maar het is ook best dat dan voor bevrijding, met aan de ene kant de gevan- pathetisch. Ik moest eerlijk gezegd een beetje lachen genschap van het huwelijk en aan de andere kant die… Zelfmoordpact toen ik het voor het eerst las.” ja wat eigenlijk, die van de dood? Dat is wat ze aan het Jessica Hausner kwam de geschiedenis van Heinrich einde van de film ook zegt: ‘Er is geen ander leven.’ von Kleist en Henriette Vogel op het spoor toen ze zich Ware liefde “Weet je wat”, vervolgt ze, “het is voor ons zo mak- in algemene zin verdiepte in groepssuïcides en zelf- “En wat betekent het eigenlijk, ‘echt’ van iemand hou- kelijk om nu te zeggen: de aristocratie is een achter- moordpacten. “Ik was benieuwd naar de beweegrede- den?”, vraagt Hausner zich vervolgens af. Ze vindt haalde klasse, de democratie is geweldig, of inmiddels nen van mensen om samen een einde aan hun leven te Kleists wens iemand te vinden die van hem houdt als ook alweer achterhaald; het huwelijk slaat nergens op, maken. Het komt regelmatig voor, maar het zijn vaak van het leven zelf eigenlijk nogal narcistisch, en een ware liefde, nou ja wat je ook over de ware liefde wilt hele zware, tragische verhalen, die loodzwaar worden beetje kinderlijk: “Dat onvoorwaardelijke, natuurlijk zeggen. Maar het is hun waarheid. Dat fascineert me. als je ze navertelt. Toen las ik dat Kleist eigenlijk al zijn kennen we dat allemaal, en het klinkt ook heel mooi. Hoe waarheid relatief kan zijn, historisch of sociolo- hele leven mensen vroeg om met hem zelfmoord te ple- Maar kom op, hoe wil je dat in het leven van alledag gisch bepaald en toch de waarheid. Voor hen.” gen. In 1799, toen hij 21 jaar oud was, schreef hij zijn vormgeven? Ik vond het interessant om met die vraag Amour fou 111231 OOSTENRIJK, 2014 | REGIE halfzus Ulrike een brief waarin hij zei dat hij het onbe- een beetje te provoceren. Mensen kunnen echt gevan- JESSICA HAUSNER | 96 MINUTEN | MET CHRISTIAN grijpelijk vond dat mensen zonder ‘Lebensplan’, zonder gen zitten in hun denkbeelden over de ware liefde.” FRIEDEL, BIRTE SCHNOEINK | DISTRIBUTIE LUMIÈRE | plan voor hun leven konden. De ironie is natuurlijk dat Die gevangenschap was ook de voornaamste sleutel TE ZIEN OP HET IFFR EN VANAF 29 JANUARI zijn grote plan uiteindelijk de dood was.”

Tegendeel FILMKRANT.LIVE VERZORGT IN JANUARI EEN INLEIDING BIJ MUST SEE Amour Fou | NATLAB DOOR PLAZA FUTURA Voordat hij Henriette Vogel bereid vond om met hem te EINDHOVEN, 29 JANUARI | DOOR SASJA KOETSIER sterven, vroeg Kleist achtereenvolgens zijn beste vriend VANAF 29 JANUARI IN DE FILMTHEATERS editie

VANAF 5 FEBRUARI IN DE FILMTHEATERS

Een fi lm van Miriam Kruishoop Vanaf heden in de fi lmtheaters www.mokumfi lm.nl DE FILMKRANT PORTRET FABRIZIO MALTESE #373 FEBRUARI 2015 31

Frederick Wiseman over National Gallery MET JE OOG OVER HET SCHILDERIJ DANSEN

Kijken naar mensen die naar kunst kijken Ook National Gallery is weer een typische Wiseman. woorden en met beelden, en op een gegeven moment vertelt ons niet alleen iets over kunst maar ook Hij is in al zijn films geïnteresseerd in structuren, of ze ook met poëzie en met dans. Die dansvoorstelling aan over kijken. Het hypnotiserende Droste-effect nu organisatorisch, sociologisch of anderszins hiërar- het einde van de film was toeval. Ik film alleen wat er van Frederick Wisemans National Gallery. chisch zijn. Zijn observerende stijl deconstrueert die gebeurt, organiseer niets, doe geen research. Het filmen DOOR DANA LINSSEN menselijke bouwwerken van wetten, regels en conven- zelf is de research, maar het was wel een geschenk.” ties. Maar het is aan ons om daar doorheen te kijken. En Wat is er toch aan de hand dat zoveel filmmakers de zelf te zien waar zijn film over gaat. Terugkijken afgelopen jaren hun camera op museummuren (en Een ander veelvoorkomend beeld in National Gallery is -structuren) richtten? Dat de manier waarop wij naar Over kunst praten de drietrapsraket van schilderijen, mensen die naar kunst kijken, kunst tentoonstellen, exposeren en In National Gallery zien we alle kanten van het muse- schilderijen kijken, en dan weer een shot dat bijna lijkt exploiteren en de vraag wat kunst voor ons betekent umleven, maar een terugkerend beeld zijn de vele gid- te suggereren dat de schilderijen terugkijken. Wiseman: onderwerp van films is, die op hun beurt ook weer kunst sen, experts en educatieve medewerkers die aan ver- “Het is tweerichtingsverkeer. Mensen die naar schilde- zijn die naar kunst kijkt? Zijn wij anders naar kunst schillende groepen bezoekers kunstwerken uitleggen. rijen kijken en de schilderijen die ‘terugkijken’, bij wijze gaan kijken? Is het tijd om onze verhouding tot kunst te Het staat haaks op Wisemans eigen gedecideerdheid van spreken. Maar het zegt natuurlijk ook iets over wat herdefiniëren? om weinig over de betekenis van zijn werk te praten. ik zelf doe met mijn films. Ik kijk ook naar mensen. In Wiseman: “Ik heb ze niet gefilmd om wat ze zeggen, deze film kijk ik zowel naar mensen als naar schilde- Skiën want ze zeggen allemaal iets anders. Er is niet een soort rijen, en dat creëert een dialoog, een effect dat de schil- Toeval is het natuurlijk. Hoe de Amerikaanse documen- partijlijn van de National Gallery. De kunstwerken laten derijen terug lijken te lijken, alsof de kunst en de men- taireveteraan Frederick Wiseman, bekend van zijn com- verschillende interpretaties toe. Vaak spreken ze elkaar sen op elkaar reageren.” mentaarloze films waarin hij het leven gadeslaat in tegen. Dat heb ik willen laten zien. Dat er zoveel ver- Bijzonder is ook dat de National Gallery tours orga- gevangenissen, scholen, dans- en theatergezelschap- schillende ideeën zijn over kunst, over de relaties tussen niseert voor blinden. Niet zomaar een gimmick volgens pen in 2012 terechtkwam in de Londense National Gal- beeldende kunst en de andere kunsten.” Wiseman die de scène prominent in het begin van de lery. Wiseman was aan het skiën in Zwitserland toen film monteerde: “Bij het kijken naar kunst gaat het altijd een kennis die bij het museum werkte, vroeg of hij Inzoomen om de relatie tussen concreet en abstract, tussen wat je eigenlijk wel eens een film in een museum had gemaakt. De rondleiders refereren vaak aan de cinema, aan fil- ziet en wat je voelt, ook letterlijk, en met welke zintui- Maar zo toevallig was het niet, vertelde de filmmaker op misch kijken, aan de verschillen tussen de beide kunst- gen je ‘betekenis’ ervaart. Dat is cruciaal in al mijn het Filmfestival Cannes, waar National Gallery vorig vormen. Daardoor wordt National Gallery (onbedoeld) werk. Die relatie tussen concreet en abstract speelt op jaar in première ging. Want een museum stond al jaren ook een reflectie op de cinema, op z’n eigen kunstvorm. alle niveaus van betekenisgeving.” op Wisemans longlist van mogelijke onderwerpen. Plus dat Wiseman iets doet wat het menselijk oog nooit “Dus ik zei: wat mij betreft kan ik morgen beginnen.” op die manier kan: de schilderijen zoveel mogelijk Een week later vloog hij naar Londen en was het gere- beeldvullend, zonder lijst of muur op de achtergrond National Gallery 11111 FRANKRIJK/ geld: Wiseman zou full access krijgen tot alles wat zich filmen, en dan inzoomen en met zijn camera-oog over VERENIGDE STATEN/VERENIGD KONINKRIJK, 2014 | in het museum afspeelt, voor- en achter de schermen, het schilderij dwalen. Wiseman: “De film gaat over ver- REGIE FREDERICK WISEMAN | 181 MINUTEN | DISTRI­ tijdens openingsuren en daarna. schillende manieren om een verhaal te vertellen. Met BUTIE CINÉART | TE ZIEN VANAF 12 FEBRUARI DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 32

Sacha Polak over Zurich WAT IS ERGER: VERLIES OF BEDROG? Dat je voor het verleden niet kunt vluchten, samen met haar actrices: “Nina komt tot leven door hebt met een gemis of dat je tevergeefs probeert je ver- dringt zich in Zurich steeds sterker aan het samen te smelten met Wende. Ik ben het personage met leden achter je te laten. Als een olifant die betekenis had hoofdpersonage op, het acteerdebuut van Wende gaan exploreren om haar op een eerlijke manier gehad, had ze dan daarvoor gekozen? “Waarschijnlijk singer-songwriter Wende Snijders. Sacha te kunnen laten zien. Ook haar lelijke kanten.” Snijders wel. Het had dezelfde indruk gegeven, want het gaat om Polaks tweede lange speelfilm is geselecteerd is van huis uit zangeres – ze maakt in Zurich haar speel- de surrealistische associatie: een wild beest tussen de voor het filmfestival van Berlijn. filmdebuut. Ook Hoekstra speelde bij Polak haar eerste Hollandse vlakten. Aan de andere kant, een cheeta is DOOR LAURA VAN ZUYLEN rol. Polak werkt graag samen met minder ervaren actri- gevaarlijker. Het insinueert meer dreiging. Een olifant is ces: “Ik vind het prettig om met iemand te werken die knuffelbaarder.” De publiciteitsmedewerker van Zurich biedt aan om op zich volledig aan de rol committeert. Ik kan me voor- Nina rouwt om haar overleden echtgenoot. Ze is ont- de baby te passen, maar Sacha Polak houdt haar dochter stellen dat een ervaren actrice geen zin heeft om telkens daan, omdat hij na zijn dood een dubbelleven bleek te liever op schoot. Als ze dreigt te gaan huilen, schuift haar hele hebben en houwen in de strijd te gooien. Die leiden. Polak: “Mijn interesse ging uit naar wat er met je Polak achteloos een vinger in het mondje. Het is een wil soms gewoon op techniek spelen.” gebeurt als iemand die je dierbaar is onverwachts over- hoopvol gezicht voor wie haar documentaire Nieuwe Polaks hoofdpersonages zijn meestal vrouwen: “Ik lijdt. Misschien is het omdat ik zelf net moeder ben tieten (2013) zag, waarin Polak ons deelgenoot maakte vind vrouwen interessanter om films over te maken. Ik geworden. Wat doe je als je iemand zo plotseling ver- van de beslissing om haar borsten preventief te laten kan meer nuance aanbrengen, omdat ik ze beter begrijp. liest? En wat als je er vervolgens achter komt dat je door verwijderen om het risico op kanker te verkleinen. Voor Met een mannelijke hoofdpersoon is het voor mij alsof die persoon bedrogen bent? Wat is dan erger, het verlies haar nieuwe film Zurich nam ze vier maanden deel aan je een film in een andere taal regisseert. Zo’n oorlogs- of het bedrog?” de Berlinale Residency: een programma voor succes- film als The Hurt Locker van Kathryn Bigelow, dat vind Om de juiste toon te vinden, benaderde Polak Zurich volle jonge filmmakers. “Wanneer komt de Filmkrant ik heel knap. Dat zou ik nooit kunnen.” als een dansfilm. “Het kan één grote nachtmerrie zijn uit?” vraagt ze. “14 januari? Goed, dan kan het erin: In het openingsshot van Zurich zien we een auto die van iemand die even wil verdwijnen. Dat is de kleinste Zurich is voor de Berlinale geselecteerd.” van de weg in de plomp is geraakt. Nina staat ernaast. manier om het verhaal te vertellen en dat had ik nodig Hoofdpersoon Nina (Wende Snijders) gaat liftend Op de weg zit een cheeta. Polak: “Het heeft iets absur- om er grip op te krijgen. Ik heb het benaderd als een dans door het leven. Zonder duidelijk doel, vooral reizend om distisch, maar dat is het niet. Het geeft duiding aan waarmee het personage zich losmaakt van haar verle- niet bij haar verleden te hoeven stilstaan. Ze maakt Nina’s verwarring en suggereert hoe je de rest van de den. Nina zegt weinig en de film draait om beweging. dezelfde stroeve en hoekige indruk als Hemel (Hannah film kunt bekijken.” Het werd een jachtluipaard van- Om hoe ze zich letterlijk beweegt – de loopjes hebben Hoekstra) in Polaks gelijknamige debuutfilm uit 2012. wege zijn symbolische betekenis in dromen: een teken een uitgekiend ritme – maar ook om hoe ze langs de Polak onderzoekt de identiteit van haar personages dat je doelmatiger moet handelen, dat je te kampen snelwegen reist. De hele film drijft op verplaatsing.” 5 DE FILMKRANT PORTRET ANGELIQUE VAN WOERKOM #373 FEBRUARI 2015 33

Sacha Polak over Zurich WAT IS ERGER: VERLIES OF BEDROG? Verpletterend acteerdebuut Wende Snijders Zangeres Wende Snijders maakt haar ac­ wat Nina overkomen is en waarom ze de in bleerde vrouwen (die soms zo meedogenloos teerdebuut in de nieuwe film van Sacha eerste instantie vrij onnavolgbare dingen belicht en dito dicht op de huid gefilmd wor- Polak. Ze is een natuurwonder als de op doet die ze doet. Ingenieuze vondst daarbij is den dat de onderhuidse emotie haast tast- drift geraakte Nina. dat Zurich uit twee omgekeerd chronologi- baar wordt), verrassend dat deze personages sche delen bestaat, die prachtig met elkaar toch niet altijd even diep weten te raken. Het is een beklemmende scène, waarin Nina rijmen, onder andere door de muziek. De Komt het doordat ze zich in elke zin van het zich bij een concert langzaamaan vanachter zwijg­zame Nina zingt of neuriet zo nu en dan woord zo weinig laten kennen? In Hemel tegen een vreemde man begint aan te vleien, betekenisvolle liedjes zoals ‘The Tower’ van krijgt het hoofdpersonage te horen: ‘Jij geeft als iemand die hunkert naar een aai. De man Townes van Zandt: ‘You built your tower zo weinig terug.’ In Zurich krijgt Nina toege- denkt dat het zijn vriendin is die drankjes strong and tall / Can’t you see, it has to fall beten: ‘Jij geeft je niet bloot.’ Dat laatste geldt was gaan halen, en trekt haar genoeglijk someday.’ wellicht ook wel een beetje voor (de films tegen zich aan. Zo duurt het net iets langer Net als Polaks debuutfilm Hemel (2012) is van) Sacha Polak, die zich in interviews over dan je verwacht voordat het onvermijdelijke Zurich een ambitieuze film die beelden, scè- Hemel niet erg liet verleiden tot uitleg of gebeurt en hij haar geschrokken van zich af nes en transgressieve momenten bevat die analyses en zich erop beriep een intuïtieve duwt. En zij zich als gewond uit de voeten zich voor altijd in de hersenpan nestelen. En maker te zijn. Maar misschien maar goed maakt. opnieuw een film over een vrouwelijk hoofd- ook, zodat onze interpretaties gewoon rustig Nina is op drift, aan de zwerf, ze lift mee personage dat pijnlijk eenzaam en verlaten mogen verder rijpen en groeien, net als haar met vrachtwagenchauffeurs en bezoekt truc- is. Geen lichte kost dus, maar wat een bijzondere oeuvre. kerscafés. Ze oogt verward en kwetsbaar, in gewaagde, eigen film wederom. Toch is hij shock (zangeres Wende Snijders, voor wie net als Hemel bij vlagen ook een beetje lastig JANNA REINSMA 11111 deze zware rol speciaal geschreven werd, te verstouwen. Deels vanwege de doffe ellen- blijkt een natuurtalent – correctie: natuur- digheid van alles, deels vanwege een gekun- Zurich NEDERLAND, 2015 | REGIE SACHA POLAK | 86 wonder). Waar ze naar op zoek is, of waar ze stelde dialoog of scène hier en daar. En het is, MINUTEN | MET WENDE SNIJDERS, SASCHA ALEXANDER vandaan vlucht, blijft lang schimmig. aangezien het allebei films zijn over het GERSAK, BARRY ATSMA | DISTRIBUTIE CINÉART | TE Slechts heel geleidelijk geeft Zurich prijs stormachtige gevoelsleven van getroe- ZIEN VANAF 19 FEBRUARI SACHA POLAK DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 34

Héloïse Godet over Adieu au langage ‘MIJN HAZENLIP VERKLAART VOOR MIJ DE TITEL’ Jean-Luc Godard is niet de mythische kluizenaar die iedereen van persoom, misschien wil Godard iets zeggen over de mechanismen van communiceren die in elke relatie hem maakt, vertelde actrice Héloïse Godet die met hem werkte sluipen. Met Godet heeft hij er niet over gepraat: “De aan Adieu au langage. DOOR DANA LINSSEN eerste ontmoeting kwam tot stand via zijn assistent. Godard had mijn foto op een castingsite gezien en wilde Afgelopen november had ik het voorrecht om met de met de halve filmgeschiedenis verbonden. Tegelijker- me ontmoeten. Die casting was niets bijzonders, een Franse actrice Héloïse Godet, die een van de vrouwen- tijd was het onvermijdelijk om níet over Godard te gefilmd interview van ongeveer drie kwartier waarin ik rollen speelt in Adieu au langage van Jean-Luc Godard, praten, zeker toen ze me vroeg de Q&A te doen bij een vertelde over mezelf en mijn gedachten over het leven. deel uit te maken van de jury van het Filmfestival Gent. van de vertoningen van Adieu au langage tijdens het Daarna wilde hij vooral weten of ik naturel kon acteren. Gelukkig hadden we een heleboel films om over te pra- festival. En hij wilde weten of ik schaamhaar had, omdat mijn ten, want om eerlijk te zijn wilde ik haar niet lastigval- personage het merendeel van de film naakt is en hij len met de vraag die desondanks op mijn lippen brand­ Ondergoed wilde dat zij schaamhaar zou hebben.” ­de: ‘Hoe was het om met Godard te werken?’ Alsof hij Héloïse Godet speelt in Adieu au langage Josette, een Verder communiceerden ze vooral via de mail over het orakel van Delphi is en zij het meisje Pythia. Maar getrouwde vrouw die een relatie begint met de vrijge- praktische zaken. Het was een superlowbudgetproduc- zo was het wel een beetje natuurlijk. Bovendien was ik zelle Gédéon (Kamel Abdeli). Later in de film wordt haar tie, dus Godet moest zelf haar garderobe bij elkaar ook niet helemaal ongevoelig voor het ‘six degrees of rol ‘overgenomen’ door Zoé Bruneau, een soort dubbel- scharrelen. “Ik heb hem wel honderden foto’s gestuurd separation’-gevoel, via een handdruk met haar werd ik gangster van haar personage. Misschien zijn ze dezelfde in ondergoed en verschillende soorten kleren tot het DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 35

heid als dat van de jonge Dolan. Waar gaat het allemaal over? Over film. De truc van Godard neemt met zichtbaar plezier zowel de regels van zijn vak als zijn eigen verwor- ven status op de hak, zoals alleen je opa dat Jean-Luc mag. Het verhaal is simpel, zoals Godard zelf (met de hand) in de persmap schreef: een Ooit vocht Jean-Luc Godard tegen de man, een vrouw, een bedrogen echtgenoot. cinéma de papa; nu maakt hij cinéma de En een hond, vooral een hond. Maar die plot grand-père. Hij heeft niets meer te bewij­ zit diep begraven onder een barrage van zen, en is dus vrij om te kakken op alle ge­ woordspelingen (“AH dieux OH langage”) en vestigde regels van het 3D-filmmaken. literaire, filosofische, muzikale en filmische Met de beste 3D-film tot nu toe als resul­ citaten, uit hun context getrokken, vervormd taat. en soms gewoon verzonnen - wie mee wil puzzelen kan terecht MUBI’s Notebook. Het werk van de 84-jarige Jean-Luc Godard Het gaat dan ook om vorm: Godard gaat maakt op niet-ingewijden een hermetische aan de haal met de technieken van de indruk. Een bastion van hogere filmkunst vol moderne massafilm en experimenteert verwijzingen en zelfverwijzingen. Zo vol, dat ermee tot ze breken. Samen met cameraman het de moeite niet meer waard lijkt om er nog Fabrice Aragno haalt hij met simpele consu- aan te beginnen als je het niet al dertig jaar mentenapparatuur dingen uit in 3D die de op de voet hebt gevolgd. miljoenen van Hollywood nooit zouden kun- Dat heeft misschien minder te maken met nen, omdat ze voorbijgaan aan vakman- het werk of de maker zelf, dan met de adore- schap, en voortkomen uit lef en nieuwsgie- rende traktaten die bij elke nieuwe film ver- righeid. Als geen andere filmmaker begrijpt schijnen. Die lijken vooral bedoeld om te Godard dat 3D een verdubbeling van het bewijzen hoe goed de auteur het allemaal beeld betekent. Daar speelt hij mee, en hij zet snapt. Ik jubel trouwens ook, zie het aantal er verdubbelingen van de geluidsband, van sterren. Maar een ingewijde ben ik niet: ik de plot en van de dialogen tegenover. ken de hoogtepunten van zijn nouvelle Die eindeloze gelaagdheid betekent dat vague-werk,­­­ zoals À bout de souffle en Le Adieu au langage best twee keer gezien mag mépris, en ik zag zijn vorige film Film socia- worden voor het zijn geheimen begint prijs lisme, maar alles daartussenin ging aan me te geven. Maar zie het zo: twee keer Adieu au voorbij. langage duurt nog altijd een stuk korter dan Ik wil maar zeggen: het is onzin. Er is niets één keer Transformers 4, en is als ervaring hermetisch aan Godards nieuwste film Adieu een stuk transformatiever. au langage, waarvoor hij in 2014 in Cannes de juryprijs mocht delen met Xavier Dolans JOOST BROEREN 111123 Mommy. Ondoorgrondelijk en onnavolgbaar, dat wel. Maar niet hermetisch: Adieu au lan- Adieu au langage ZWITSERLAND/FRANKRIJK, 2014 | gage sprankelt en knettert van filmische ener- REGIE JEAN-LUC GODARD | 67 MINUTEN | HÉLOÏSE gie. Godard is qua leeftijd de cinéma de papa GODET, KAMEL ABDELI, ZOÉ BRUNEAU, RICHARD inmiddels ver voorbij, maar zijn cinéma de CHEVALLIER | DISTRIBUTIE CONTACT FILM | TE ZIEN grand-père heeft dezelfde frisheid en speels- VANAF 29 JANUARI

Héloïse Godet over Adieu au langage

‘MIJN HAZENLIP VERKLAART VOOR MIJ DE TITEL’ GODARD OP DE SET VAN ADIEU AU LANGAGE goed was. Hij wilde een beetje tijdloze, aan de jaren vijf- fijn dat ik meer naar de foto’s keek dan naar de dialogen. konden omdraaien omdat Godard die dag toch niet tig, zestig herinnerende look.” Later ben ik wel begonnen met achterhalen waar alle wilde filmen. Maar de mythe dat hij een soort kluize- citaten waar de film uit is opgebouwd vandaan komen. naar zou zijn met wie geen gesprek te voeren is, spreekt Hazenlip Ik weet nog lang niet alles. Gelukkig zijn er nu ook sites ze tegen. “Ik denk dat hij zo veel films heeft gemaakt, en Het enige waar een grimeuse voor naar de set kwam was die dat allemaal verzameld hebben. Zo kom ik er stukje zo midden in de cinema van zijn tijd heeft gestaan, zo de hazenlip die Josette heeft: “Daar is nu bijna niets bij beetje achter waar de film over gaat.” veel heeft gezegd dat hij nu vindt dat het de tijd voor meer van te zien of te merken. Maar we hebben lang anderen is. Hij is niet vreemd of verbitterd. Het enige gewerkt aan verschillende soorten spraakhandicaps. Er Roxy wat hij nog wil is werken.” was ook een repetitie waarin ik moest spelen dat ik doof Godard beschrijft ze als heel gewoon. Al was het nooit De hond Roxy, zo belangrijk in de film, heeft ze overi- was. Die experimenten gaven mij de belangrijkste hint echt zomaar ontspannen. Er was een heel protocol waar gens nooit gezien. “Ze was altijd bij Anne-Marie Mié- voor de titel van de film, ‘Adieu au langage’, vaarwel aan ze zich aan moest houden. “Hij had goede en betere ville, Godards partner, als we gingen draaien. Ik had haar de spraak.” dagen. Soms was hij heel spraakzaam en speels. Dan graag een keer ontmoet, want in mijn scènes zitten ook “Elke keer dat ik andere vragen wilde stellen was hij zette hij de camera op een speelgoedtreintje en werden een paar point-of-view shots vanuit haar perspectief.” heel erg terughoudend. De eerste dag liet hij met het de shots zo gedraaid. Andere dagen was hij meer inge- En ik ben ook vergeten om te vragen of ze Godard script zien dat rechts uit tekst bestond en links uit foto’s keerd, geconcentreerd, en niet-communicatief.” Het eigenlijk wel de hand heeft geschud. 5 als een storyboard, bijna al helemaal zoals de film. Hij kwam ook wel eens voor dat ze met Abdeli in de trein vroeg of ik nog vragen had. Nee? Goed. En hij vond het van Parijs naar Zwitserland zat en halverwege weer DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 36

seksuele wending neemt en een mix van biecht en pijn wordt. “Dit betekent niet dat we weer samen zijn”, zegt Shasta na afloop. Doc weet dat het waar is. Een ‘inherent vice’ is een eigen gebrek – een defect dat in het product zelf zit. Die uit- drukking is van toepassing op alle elementen van de film: de personages, de tijd waarin de vertelling zich afspeelt en Amerika zelf. Het BIRDMAN maakt de film sterk en zelfbewust, maar ook verwarrend. Dat is het eigen gebrek van de film oppermachtig is. Maar als je hier Inherent Vice – de verwarring is onont- gevoelig voor bent, krijg je een schitterend koombaar gezien de ingrediënten. Daarmee crescendo geserveerd, een laatste gooi naar is de film als een high die net niet relaxed de roem, ook van Iñárritu zelf misschien wel, genoeg is om gewoon in mee te gaan: inte- gefilmd in wat je met een beetje goeie wil INHERENT VICE ressant, maar niet helemaal lekker. kunt zien als één lange zwierige take naar het einde. Het maakt niet uit. Net als een stoner die SACHA GERTSIK 11111 Ook al is Riggan Thompson – perfect Inherent Vice niet meer weet waar zijn gedachten ook gespeeld door de zelf ook al jaren uitgeran- alweer heen gingen, gaat Doc mee met wat er Inherent Vice VERENIGDE STATEN, 2015 | REGIE geerde Michael Keaton – niet letterlijk in om hem heen gebeurt – hij ziet wel waar het PAUL THOMAS AN­DERSON | 148 MINUTEN | MET elke scène aanwezig, je beleeft dit expressio- Paranoïde hem brengt. We drijven mee op zijn marihu- JOAQUIN PHOENIX, JOSH BROLIN, REESE WITHERSPOON, nistische huzarenstuk vanuit zijn perspec- ana wolk, al snel net zo bedwelmd als het OWEN WILSON | DISTRI­BUTIE WARNER BROS. | TE ZIEN tief. Iemand die nog steeds over de super- personage waar we naar kijken. VANAF 5 FEBRUARI krachten denkt te beschikken waarmee hij high van 70’s Zonovergoten beelden brengen de jaren als Birdman ooit honderden miljoenen bin- zeventig tot leven in dit verwassen portret nenbracht in Hollywood. Iemand die zich in van Los Angeles dat Anderson samen met Birdman deze twee dagen opvoerend naar de première Amerika vaste cameraman Robert Elswit op 35mm hyperbewust is van alles om zich heen schoot. De sfeer wordt versterkt door de omdat-ie op het punt lijkt te staan professi- Een komische noir van Paul Thomas soundtrack van Jonny Greenwood, de gita- Waanzinnige onele zelfmoord te plegen. Omdat-ie zo Anderson over een tijdperk gehuld in de rist van Radiohead. Maar de periode waarin nodig een theaterversie moest maken van mist van marihuana en paranoia kan niet Inherent Vice zich afspeelt is geen doel op What We Talk about When We Talk About teleurstellen. Toch laat Inherent Vice de zich. Het is een manier voor Anderson om te vogelvlucht Love van Raymond Carver. Een cliché kijker achter met een bedwelmd maar on­ spelen met grotere thema’s als macht en natuurlijk, waar de film opzettelijk vol mee vervuld gevoel. paranoia, het establishment en subversivi- Met minder weltschmerz dan we van zit. Van het pistool dat in de laatste akte teit, dominantie en onderwerping. Net als in Alejandro González Iñárritu gewend zijn, moet afgaan en de narcistische tegenspeler – Met Inherent Vice verfilmde Paul Thomas Boogie Nights en There Will Be Blood onder- maar groots en meeslepend is deze Edward Norton in topvorm – tot de duizend Anderson voor het eerst een boek van Tho- zoekt Anderson de krachten die het moderne megalomane backstage comedy zeker. heerlijke giftige heen-en-weers tussen de mas Pynchon. Hij is niet voor niets de eerste, Amerika vormden tot wat het vandaag de En de cast is subliem. acteurs. Allemaal opbouwend naar het pan- want dat is nogal ambitieus: het werk van dag is. demonium van de première en Thompsons Pynchon is zo vol van plot en detail, dat een Dat maakt de film politiek en historisch, Slingerend en hallucinerend voert deze laatste hysterische sprong in het duister. verfilming een onmogelijke opgave lijkt. Toch maar niet zwaar. De vertelling is misschien megalomane backstage comedy, over een Niet voor iedereen, zoals gezegd, deze weet Anderson de ruim 360 bladzijdes van verwarrend maar daar gaat het niet om. Het uitgerangeerde blockbusteracteur die zich waanzinnige vogelvlucht. Maar ik dacht na Inherent Vice te vangen in 148 minuten. In gaat om de scènes, de chemie tussen de op Broadway een weg terug vecht naar de afloop alleen maar: applaus! ieder geval in sfeer. Het verhaal is moeilijker acteurs en hun personages en om de sfeer. spotlights, langs alle geperverteerde, hyste- over te brengen, ook als je de film probeert te Vooral als je kunt loslaten dat je er geen bal rische staties van het theaterleven. Met min- RONALD ROVERS 11111 beschrijven. We doen een poging: Doc Spor- van snapt, kun je genieten van Andersons der weltschmerz dan we na Babel en Biutiful tello (Joaquin Phoenix) is een constant virtuositeit. In een van de sterkste scènes van Alejandro González Iñárritu gewend Birdman VERENIGDE STATEN, 2014 | REGIE stone­­de privédetective in Los Angeles, wiens verdwijnt de hele rimram even naar de ach- zijn, maar groots en meeslepend is het zeker. ALEJANDRO GONZÁLEZ IÑÁRRITU | 120 MINUTEN | MET ex-vriendin Shasta onverwacht om hulp tergrond en blijven alleen Doc en Shasta Zo veel ambitie kan niet iedereen waarderen, MICHAEL KEATON, EMMA STONE, EDWARD NORTON | vraagt. Maar als ze plotseling verdwijnt raakt over, in een ontmoeting die plotseling een zeker niet in een tijd dat het minimalisme in DISTRIBUTIE WARNER | TE ZIEN VANAF 22 JANUARI Doc verstrengeld in iets dat met drugs­smok­ kel, nazi’s en een dood gewaande saxofonist FILMKRANT.LIVE VERZORGT IN FEBRUARI INLEIDINGEN BIJ MUST SEE Birdman | CINECITTA TILBURG, 22 JANUARI 19 UUR, DOOR SASJA te maken heeft, en moet hij samenwerken KOETSIER | FILMSCHUUR HAARLEM, 22 JANUARI 21.15 UUR, DOOR GERLINDA HEYWEGEN | CINECENTER AMSTERDAM, 13 FEBRUARI 16 UUR, met de agressieve rechercheur Bigfoot. Alles DOOR SASJA KOETSIER blijkt met alles verbonden. Volgt u het nog?

Homies helemaal van deze tijd. Een verhaal over de jacht Jon Karthaus | Om te overleven moeten vier op een cybercrimineel die probeert het internati- vrienden in één week 22 kilo drugs zien te verko- onale bancaire netwerk plat te leggen. And then KORT pen. TE ZIEN VANAF 22 JANUARI some. TE ZIEN VANAF 22 JANUARI Blackhat 10.000km SPONGEBOB: SPONGE OUT OF WATER Michael Mann | Misschien dat de naam Michael Carlos Marques-Marcet | Twee mensen die ver- Mann niet iedereen iets zegt, maar toch is het liefden zijn, twee appartementen. Een in Barce- een van de grootste levende Amerikaanse filmau- lona, een in Los Angeles. Overleeft de liefde teurs. Met Thief, Manhunter, The Insider, Heat en 10.000 km? TE ZIEN VANAF 22 JANUARI Collateral bewees Mann zich als een uitgesproken stilist, met een voorkeur voor gedoemde, zelf- Spongebob: Sponge Out of Water 3D MICHIEL DE RUYTER destructieve helden. Eenzame mannen, de bes- Paul Tibbitt, Mike Mitchell | Spongebob en z’n ten in hun vak meestal, die leven in een decor van bende anarchistische koraalbewoners zoeken een Michiel de Ruyter verlaten huizen en lege hotelkamers, omringd verdwenen formule die hen naar onze dimensie Roel Reiné | Wanneer de jonge Republiek der door uitgestorven straten en een eindeloze oce- moet voeren. TE ZIEN VANAF 28 JANUARI Nederlanden wordt aangevallen door Engeland, aan. Of Blackhat zijn laatste film wordt weet nie- Frankrijk en Duitsland en het land zich op de rand mand, maar Mann is met z’n 71 jaar nog steeds van een burgeroorlog bevindt, lijkt maar één man DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 37

The Tribe Hoe gedurfd is dit eigenlijk? Rauwe misdaad tiert welig op een insti­ de European Film Academy uitgeroepen tot tuut voor dove jongeren. Het is de pre­ European Discovery of the Year, en de inter- misse van een film waarin artistieke apa­ nationale filmkritiek laat zich vrijwel una- thie voor durf moet doorgaan. niem bewonderend uit over zijn gedurfde vormexperiment. Maar, nog los van de Er zijn twee dingen die The Tribe bijzonder kwestie of een gedurfd experiment ook een maken, en beide hebben te maken met de geslaagde film oplevert: hoe gedurfd en hoe DOS DISPAROS dialoog. Eén: er wordt uitsluitend gebaren- experimenteel is dit nu eigenlijk? taal gesproken. Twee: die taal wordt niet Door een taal te gebruiken die bijna geen geld geeft de langdradige plot een voorstel- zijn route volgt. Net zoals hij vervolgens een ondertiteld. Zelf bestempelt filmmaker enkele kijker begrijpt (gebarentaal is niet ling van het bendeleven die zó simplistisch pistool uit de schuur pakt en zichzelf op zijn Miroslav Slabosjpitski zijn speelfilmdebuut internationaal) veroordeelt Slabosjpitski zijn is, dat het moeilijk voorstelbaar wordt hoe de slaapkamer schijnbaar onaangedaan die – waarin een nieuwkomer op een doven- kijkers hulpeloos tot de positie van buiten- film bij doorgewinterde filmkijkers iets twee kogels uit de titel toedient. school zich opwerkt in de criminele rang­ staander. Had hij de film in het Oekraïens anders dan een vermoeid schouderophalen ‘Onaangedaan’ is het sleutelwoord voor orde, maar in de problemen raakt wanneer er opgenomen, dan was het onmogelijk teweeg zou brengen. Waarom dit toch de vierde speelfilm van New Argentinian een vrouw in het spel komt – als een “hom- geweest om hem zonder ondertiteling de gebeurt, is misschien de enige echt interes- Cinema-kopstuk Martín Rejtman, de eerste mage aan de stille film”. Toch blijkt uit niets wereld in te krijgen. Want waarom zo veel sante vraag die The Tribe opwerpt. die de Nederlandse bioscoop haalt (al werd dat hij de vroege filmkunst daadwerkelijk dialoog gebruiken, als het publiek niet het meeste van zijn eerdere werk wel ver- met enige aandacht heeft bekeken. geacht wordt kennis te nemen van de inhoud SASJA KOETSIER 11111 toond op het Filmfestival Rotterdam). Zijn Sinds The Tribe vorig jaar op het filmfesti- ervan? Dat The Tribe wegkomt met dit zoge- personages lijken door niets te worden val van Cannes in première ging in de naamd experimentele gebruik van gebaren- The Tribe OEKRAÏNE, 2014 | REGIE MIROSLAV ge­raakt: Mariano’s moeder en broer halen Semaine de la Critique – en daar meteen drie taal, maakt vooral duidelijk dat doventalen SLABOSJPITSKI | 130 MINUTEN | MET GRIGORI weliswaar de messen uit huis wanneer Mari- prijzen wegsleepte – zijn film en maker keer door velen nog steeds niet als volwaardige FESENKO, JANA NOVIKOVA | DISTRIBUTIE AMSTEL FILM ano al een week na zijn schijnbare zelf- op keer bekroond. Slabosjpitski werd door taal worden beschouwd; dezelfde misvatting | TE ZIEN OP HET FILMFESTIVAL ROTTERDAM EN VANAF moordpoging weer thuiskomt uit het zie- die aan de basis ligt van het hele filmconcept. 5 FEBRUARI kenhuis, maar emoties tonen ze niet. En ook Maar onvergeeflijker nog, en onbegrijpe- Rejtman zelf lijkt het weinig te kunnen sche- lijk in het licht van al die breed gedeelde lof, len – zo weinig, dat hij gaandeweg meer en is dat Slabosjpitski alle stilistische mogelijk- Dos disparos meer ruimte geeft aan andere plotlijntjes, en heden die film daarnaast nog te bieden heeft, Mariano naar de zijlijn schuift. stuk voor stuk laat liggen. Had hij zich nu Rejtman lijkt met zijn gortdroogkomische maar echt verdiept in de filmkunst uit het Middenklasse rondgang door de Argentijnse middenklasse begin van de vorige eeuw! Dan had hij gezien iets te willen zeggen over een media-maat- hoe inventief (en vaak daadwerkelijk experi- schappij, waarin iedereen langs elkaar heen menteel) makers omsprongen met camera­ zombies leeft en niets ons meer kan raken. Als er iets voering, licht en montage om duidelijk te is dat een rode draad biedt in het losgezon- maken wat er gebeurt. Slabosjpitski lijkt er Tiener Mariano schiet twee keer op zich­ gen narratief van de film, zijn het de talrijke daarentegen alles aan te doen om de hande- zelf met een pistool, maar komt er zonder scènes van gehannes met (al dan niet ling te verdoezelen: de camera brengt de per- een schrammetje van af. Het kan hem en mobiele) telefoons. Maar uiteindelijk is de sonages zelden op een betekenisvolle manier anderen in Martín Rejtmans gortdroog­ film te veel los zand om welke interpretatie in beeld, hetzij vanwege een te grote afstand komische Dos disparos weinig schelen. dan ook te ondersteunen. Een openheid die, (bijna de hele film is gedraaid in medium net als de gortdroge humor, al naar gelang shots), hetzij door een onhandige positione- De openingsminuten van Martín Rejtmans uw eigen smaak zowel bewonderenswaardig ring van de acteurs ten opzichte van de Dos disparos hebben een onderhuidse span- als vermoeiend kan worden gevonden. camera of elkaar. Scènes spelen zich dan ook ning, die in feite op niets is gebaseerd. Of nog vaak af in het halfdonker. althans: het zit in de filmstijl, en in de titel JOOST BROEREN 111231 Om acteursregie heeft de maker zich al van de film, te vertalen als ‘twee afgevuurde evenmin bekommerd: de continue agitatie kogels’. Maar de spanning zit niet in wat er Dos disparos ARGENTINIË, 2014 | REGIE MARTÍN van zijn hoofdpersonen is een mottige stop- gebeurt. Tiener Mariano danst in een disco- REJTMAN | 104 MINUTEN | RAFAEL FEDERMAN, SUSANA lap voor het gebrek aan werkelijke dramati- theek, haalt wat te eten, maait de volgende PAMPÍN, BENJAMÍN COEHLO | DISTRIBUTIE JUST FILM | sche ontwikkeling. Met de clichématige ochtend het gras en zwemt wat baantjes. TE ZIEN OP HET FILMFESTIVAL ROTTERDAM EN VANAF THE TRIBE opeenvolging van geweld, seks en ruzies over Alles afstandelijk, als een zombie die gewoon 5 FEBRUARI

in staat om de machtige Hollandse armada te lei- THE TAKING OF DEBORAH LOGAN de celebrity roddelshow Skylark Tonight. Maar Rebelse stad den: Michiel de Ruyter. TE ZIEN VANAF 29 JANUARI Aaron wil ook wel eens een serieus interview. Die Willy Lindwer | In mei is het vijftig jaar geleden kans doet zich voor als blijkt dat de Noord-Ko- dat Provo met zijn lieve(r)evolutie Amsterdam op The Taking of Deborah Logan reaanse despoot Kim Jong-un hun grootste fan is. stelten zette. Rebelse stad laat zien hoe een klein Adam Robitel | Deborah Logan mag dan wel En of ze ook nog even een boodschap voor de CIA groepje jongeren in het Amsterdam van de jaren gediagnostiseerd zijn met Alzheimer, gaandeweg willen doen. TE ZIEN VANAF 29 JANAURI wordt duidelijk dat ze door iets veel kwaadaardi- gers bezeten is. TE ZIEN VANAF 29 JANUARI Sawsans geheime missie Martin Miehe-Renard | De twaalfjarige Karl heeft The Interview het helemaal niet naar z’n zin in de drukke stad. Evan Holdberg, Seth Rogen | Beetje anaal Veel liever woont hij in het streng gelovige vis- gefixeerde maar verder best aardige komedie die sersplaatsje waar hij is opgegroeid. Zijn vlotte opzettelijk of per ongeluk de beste marketingcam- Turkse vriendin Sawsan heeft een heel ander pro- pagne van de afgelopen tien jaar versierde, met de bleem: ze mag van haar ouders niet meedoen aan groeten van Noord-Korea. Zoals bij de meeste een songfestival, terwijl ze wel voor de finale films met James Franco en Seth Rogen geldt: hoe geselecteerd is. Samen gaan ze ervandoor, maar minder nuchter de toeschouwer, hoe beter de film. lukt het om op tijd bij het festival te zijn? Dave Skylark en producer Aaron Rapoport runnen TE ZIEN VANAF 29 JANUARI SAWSANS GEHEIME MISSIE E CON E CON LA PARTECIPAZIONE DI VALERIA FABRIZIO VALERIA FABRIZIO LUIGI GIOVANNI MATILDE GUGLIELMO GIGIO BEBO BRUNI TEDESCHI BENTIVOGLIO GOLINO GIFUNI LO CASCIO ANZALDO GIOLI PINELLI ALBERTI STORTI

(LES OPPORTUNISTES) 7DAVID DI DONATELLO ITALIAANSE INZENDING VOOR TRIBECA FILM FESTIVAL BEST MOVIE OSCAR® BESTE BUITENLANDSE FILM BEST ACTRESS BEST ACTRESS

een fi lm van PAOLO VIRZÌ

www.imaginefi lm.nl 3at VANAF 22 JANUARI IN DE BIOSCOOP

CapitaleUmanoIl_Filmkrant_260x320.indd 1 06-01-15 09:37 E CON E CON LA PARTECIPAZIONE DI VALERIA FABRIZIO VALERIA FABRIZIO LUIGI GIOVANNI MATILDE GUGLIELMO GIGIO BEBO DE FILMKRANT BRUNI TEDESCHI BENTIVOGLIO GOLINO GIFUNI LO CASCIO ANZALDO GIOLI PINELLI ALBERTI STORTI #373 FEBRUARI 2015 39

familie wordt aangereden en het onduidelijk gen tussen arm en rijk, de have en have-nots Il capitale umano is wie daar verantwoordelijk voor is. in visueel opzicht subtiel maar consequent Paolo Virzì, ook een van de scenarioschrij- zijn doorgevoerd en een montage die het vers, baseerde het verhaal op de roman geheel als een voortdenderende trein laat Iedereen Human Capital van de Amerikaan Stephen lopen, en je hebt een heel indrukwekkend Amidon (de nogal zakelijke titel verwijst naar schouwspel. de som die wordt uitgekeerd als een mens BOYD VAN HOEIJ 11111 heeft een prijs komt te overlijden, alsof zijn waarde valt uit te drukken in een simpel geldbedrag). Het Il capitale umano ITALIË/FRANKRIJK, 2013 | REGIE Paolo Virzì laat in dit tweeledige familie­ verhaal wordt verteld in vier hoofdstukken, PAOLO VIRZÌ | 111 MINUTEN | MET FABRIZIO BENTI­VOG­ drama zien waarom hij bij de beste heden­ elk vanuit het gezichtspunt van een ander LIO, FABRIZIO GIFUNI, VALERIA BRUNI TEDESCHI | DIS­ BIG EYES daagse Italiaanse regisseurs behoort. personage, wat betekent dat sommige scènes TRIBUTIE IMAGINE | TE ZIEN VANAF 22 JANUARI meerdere malen voorbijkomen. Toch wordt Maar Big Eyes is ook een studie van de kunst- De tiener Serena komt uit een doorsneegezin het geheel gelukkig nooit repetitief; eerder wereld en haar houding ten opzichte van uit de Italiaanse middenklasse. Haar vader het tegenovergestelde, omdat constant Big Eyes populaire cultuur. Net als in The People vs. Dino is een makelaar die door de crisis een nieuwe emotionele schakeringen en ver- Larry Flynt, Man on the Moon en Ed Wood (LES OPPORTUNISTES) gedeelte van zijn kantoor heeft moeten slui- haalnuances worden toegevoegd die de per- houden scenarioschrijvers Scott Alexander 7DAVID DI ITALIAANSE INZENDING VOOR TRIBECA ten en dat als een soort gezichtsverlies sonages en hun dillema’s verder tot leven De kitsch van en Larry Karaszewski in Big Eyes de kunst- DONATELLO FILM FESTIVAL beschouwt. Haar stiefmoeder werkt als psy- brengen. Het verhaal speelt zich deels zes wereld tegen het licht. Staat populariteit BEST MOVIE OSCAR® BESTE BUITENLANDSE FILM BEST ACTRESS BEST ACTRESS chologe in een ziekenhuis en is duidelijk maanden voor het ongeluk af, toen Dino het gelijk aan kitsch? En wie bepaalt wat goede iemand voor wie de hulp die ze haar patiën- ongelukkige idee had om een flinke som geld Tim Burton en slechte kunst is? ten biedt belangrijker is dan het magere sala- (die hij eigenlijk niet had) bij Giovanni te De setting en sociaal-politieke lagen lij- ris dat ze ervoor krijgt. Serena’s vriend Mas- investeren, misschien wel de aanstaande Tien jaar lang claimde haar man het au­ ken interessant, maar het gebrek aan subtili- similiano gaat naar dezelfde school maar schoonvader van zijn dochter. Deze zomerse teurschap van Margaret Keane’s schilde­ teit doet de interesse al gauw afnemen. Waar komt uit een heel ander milieu: zijn gladde scènes werden gefilmd door cinematograp- rijen. Tim Burton verfilmde Keane’s wor­ Burton normaal de meester van het bizarre en overwerkte vader Giovanni is een succes- her Simon Beaufils alsof er letterlijk geen steling met haar man, de kunstwereld en is, bestaat Big Eyes vooral uit conventionele volle hedgefundmanager en zijn schriele en vuiltje aan de lucht is. De kille en donkere de maatschappij. en voorspelbare elementen. eenzame moeder is een amateuractrice die winterscènes werden gedraaid door Jérôme De karikaturale slechterik-charme van over genoeg tijd en geld beschikt om een ver- Almeras en zien eruit alsof er in heel Walter Keane is misschien een onbekende Christoph Waltz contrasteert te veel met vallen theater in de stad te heropenen. De Noord-Italië geen menselijke warmte meer naam, maar zijn zielige kinderen met grote Adams melancholische verwarring, waar- twee families komen onverwacht veel dich- te vinden is. Virzì lukt het heel goed om een ogen kent iedereen. Ook al bleek later dat die door je het verloop van hun relatie al van ver ter bij elkaar dan ze waarschijnlijk zouden enorme cast tot leven te brengen en alle schilderijen helemaal niet door hem gemaakt ziet aankomen. De enige echte Burton-scène willen wanneer op een koude december- acteurs zijn indrukwekkend op elkaar inge- waren, maar door zijn vrouw Margaret voelt dan ook net zo misplaatst als de obli- nacht een fietser door een auto van Massi’s speeld. Voeg daaraan toe dat de tegenstellin- Keane. Tim Burton, verwoed verzamelaar gate titelsong van Lana Del Ray, die een van haar schilderijen, brengt met deze biopic Oscar voor beste lied moet gaan opleveren. een klein eerbetoon. Het is hoogstwaarschijnlijk de enige Oscar Keane verlaat haar eerste man in een tijd waar Big Eyes kans op maakt. waarin vrouwen hun mannen niet verlaten – “Als het niet oprecht meer is, dan is het het Amerika van de jaren 50. Als alleen- kitsch”, bralt een dronken Walter tegen Mar- staande moeder blijkt het vervolgens moei- garet. Hetzelfde geldt voor Big Eyes. De film lijk rondkomen dus wanneer de charmante had een oprechte studie van een outsi- Walter Keane zich aandient en een aanzoek der-kunstenaar kunnen zijn. Een lot dat Tim doet, is Margaret snel verkocht. De kunst- Burton, met zijn oeuvre van genrefilms die wereld wil niets weten van Margarets schil- door critici vaak als popcultuur werden derijen, maar Walter is een geweldige han- afgedaan, niet onbekend is. Maar in plaats delaar. Binnen de kortste keren verkopen daarvan is Big Eyes een kleurplaat waarvan vooral de reproducties van haar schilderijen het resultaat zonder de ingekleurde vlakken van opvallend grootogige kinderen als ook al zichtbaar is. Sentimentaliteit wint het warme broodjes. Het enige probleem is dat van oprechtheid. Met als resultaat kitsch. Walter met de eer gaat strijken. Terwijl hij feest met mooie vrouwen werkt SACHA GERTSIK 11111 zij zestien uur per dag om de productie op pijl te houden. Daarmee is Big Eyes meer een Big Eyes VERENIGDE STATEN, 2015 | REGIE TIM tijdsdocument dan een biopic. Zelfs de BURTON | 106 MINUTEN | MET CHRISTOPH WALTZ, AMY priester bij wie Margaret te rade gaat, advi- ADAMS, JASON SCHWARTZMAN | DISTRIBUTIE CINÉART | IL CAPITALE UMANO seert haar om naar haar man te luisteren. TE ZIEN VANAF 5 FEBRUARI 2015

zestig de macht uit haar tent lokt. Ze drijven poli- Jack bestelt een broertje hem via internet besteld hebben, beseft Jack dat tie en burgemeester tot wanhoop, geven de jeugd Anne de Clercq | De achtjarige Jack heeft twee hij zelf ook een broertje kan bestellen. En dus een stem en veranderen Nederland voorgoed. moeders, is enig kind maar kan totaal niet alleen gaat Jack op reis langs een hele reeks spermado- Provo wordt onbedoeld de spreekbuis van het zijn. Jacks grootste wens is dan ook een broertje noren, om te kijken wie de beste is. verlangen naar verandering. te krijgen. Wanneer hij ontdekt dat zijn moeders TE ZIEN VANAF 4 FEBRUARI TE ZIEN VANAF 5 FEBRUARI Het lied van de zee Into the Woods Tomm Moore | Saoirse is de laatste van de sel- Rob Marshall | Filmversie van de sprookjes-­ kies, de vrouwen uit Ierse en Schotse legendes mash­-up die Stephen Sondheim in 1987 naar het die van zeehonden in mensen kunnen veranderen. theater bracht, waarin allerlei sprookjesfiguren in Ze ontsnapt uit haar grootmoeders huis om naar JUPITER ASCENDING een fi lm van PAOLO VIRZÌ de bossen verdwalen en in elkaars verhaallijnen de zee te reizen en sprookjeswezens te bevrijden terechtkomen. Om de vloek waardoor ze geen die gevangen zitten in de moderne wereld. jonge vrouw die van niemand minder dan de kinderen kunnen krijgen op te heffen, krijgt een TE ZIEN VANAF 5 FEBRUARI Koningin van het Universum vermoord moet wor- www.imaginefi lm.nl 3at echtpaar van de oude heks die naast hen woont den. Omdat ze daar niet van gediend is, begint ze de opdracht om magische artefacten uit klas- Jupiter Ascending aan een lange reis om de heerschappij van de sieke sprookjes te verzamelen. Andy Wachowski, Lana Wachowski | Science- koningin tot een einde te brengen. VANAF 22 JANUARI IN DE BIOSCOOP TE ZIEN VANAF 29 JANUARI INTO THE WOODS fiction van de makers van The Matrix, over een TE ZIEN VANAF 5 FEBRUARI

CapitaleUmanoIl_Filmkrant_260x320.indd 1 06-01-15 09:37 DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 40

nog eens in zijn boeken gluren. Waar Michael A Most Violent Year Corleone in The Godfather onder zulke druk de concurrentie zou liquideren, gooit Abel, die niet zomaar Morales van achter heet, het Echt eerlijk over een andere boeg: hij praat zijn werkne- mers moed in, analyseert de situatie met zijn advocaat en sluit een extra hypotheek af om is niemand de kosten te dekken. Denk overigens niet dat Abels acties ver- Net als in zijn debuut Margin Call onder­ geleken met die van Corleone een minder zoekt J.C. Chandor met IFFR-slotfilm enerverende film opleveren. J.C. Chandor A Most Violent Year het grijze gebied tus­ liet met zijn verassende debuut Margin Call sen de zakenman en de crimineel. Het re­ al zien dat zelfs van de kantoorpanden van sultaat is een New Yorks filmepos dat Wall Street een thriller te maken valt. Nu is Sidney Lumet in herinnering brengt. zijn focus breder: A Most Violent Year laat zich het best beschrijven als een New Yorks Abel Morales (Oscar Isaac) lijkt een genade- epos in de stijl van Sidney Lumet. Alleen dan GIRLHOOD loze gangster: streng, praat alleen wanneer zonder Al Pacino, die in Dog Day Afternoon nodig en is altijd op zijn hoede, alsof hij zich en Serpico speelde (twee van Lumets beste lijf rukt, is Marieme nog geruime tijd een bewust is van elk potentieel gevaar. Boven- films). Nu hebben we Oscar Isaac (Inside Lle- Girlhood introvert (zachtaardig? verlegen? bang?) dien draagt hij ook nog eens die typisch lange wyn Davis). Samen met Jessica Chastain ogend meisje. gangsterjas. Toch blijft Abel volhouden dat (Abels temperamentvolle vrouw) zet hij een Pas als ze van school wordt getrapt en een hij geen gangster is, maar een zakenman. In A van de sterkere rollen van zijn carrière neer. Shinen als groepje stoere oudere meisjes haar in hun Most Violent Year trekt regisseur en scenarist Een scène waarin de politie een inval pleegt midden opneemt, wordt een luikje naar een J.C. Chandor die claim echter in twijfel, als in tijdens een kinderfeestje in huize Morales ander soort leven opengezet – een waarin je 1981 (dat de boeken in ging als New Yorks bevat een staaltje perfect acteerwerk, als een diamant andere bitchy meisjes duidelijk maakt wie de meest gewelddadige jaar ooit) Abels olie- Abels vrouw de politie afleidt en hij snel de baas is, waarin spannende jongens aan- transportbedrijf onder extreme druk komt te boekhouding verstopt. Echt eerlijk is name- Sober, gestileerd verhaal over de Franse spreekbaar en versierbaar blijken te zijn. En staan. Kan hij zijn onderneming redden zon- lijk niemand in het New York van J.C. Chan- tiener Marieme, die in de schaduw van de waarin winkeldiefstal en het afpersen van der te vervallen in criminele praktijken? dor. neerdrukkende banlieue van Parijs toch scholieren een prima manier lijken om te zor- Abels bedrijf krijgt het zwaar te verduren. HUGO EMMERZAEL 11111 een bloeiend meisje wordt. gen dat je ’s avonds samen feest kan vieren in Terwijl Abel op het punt staat een belang- een hotelkamer, waar je luid ‘Shine bright like rijke deal te sluiten om de macht in de trans- A Most Violent Year VERENIGDE STATEN, 2014 | Gezegend zijn zij die niet geboren en getogen a diamond’ van Rihanna meezingt. portsector in handen te krijgen, worden zijn REGIE J.C. CHANDOR | 125 MINUTEN | MET OSCAR zijn in de godverlaten banlieues van Parijs. Het rustige, observerende Girlhood, dat in trucks op gewelddadige wijze gekaapt. Hij ISAAC, JESSICA CHASTAIN & DAVID OYELOWO | 125 Zet de wieg trouwens ook liever niet in tal- 2014 de Quinzaine des Realisateurs opende, raakt inkomsten kwijt, zijn werknemers MINUTEN | DISTRIBUTIE LUMIÈRE | SLOTFILM loze andere zielvermorzelende hoogbouw- volgt een meisje voor wie de opties lijken worden bang. Daarnaast wil de politie ook FILMFESTIVAL ROTTERDAM EN VANAF 12 FEBRUARI wijken, zoals het troosteloze Berlin-Gro­ uitgetekend: A) Je wordt schoonmaakster. B) pius­stadt van Christiane F. of de grauwe Je wordt iemands vrouw en krijgt veel kinde- non-descripte voorstad waar Wolf (2013) ren. C) Je belandt in de schemerzone waar van Jim Taihuttu zich afspeelt. Sinds La drugs, misdaad en prostitutie een onsmake- haine (1995) en zeker ook sinds de Franse rel- lijke cocktail vormen. Marieme accepteert len van 2005 heeft niemand níet door dat je steeds minder dat dit haar mogelijkheden maar beter niet in de Parijse banlieue kan zijn, maar het is maar zeer de vraag of er een wonen, dat bepaalde ongeneeslijke voorste- ‘D) Overig’ te bevechten is. En hoe dan ook is den onlosmakelijk verbonden zijn met werk- de weg naar D zo moeilijk dat ze het risico loosheid, drugs, misdaad en geweld − want loopt onderweg net zo hard te worden als de ‘la haine attire la haine’. mensen en omstandigheden die ze wilde De Franse film Girlhood (Bande de filles) ontvluchten. Daar zit je als kijker dus mooi neemt ons mee naar het leven van Marieme, mee. Er zit weinig op dan toekijken en een zestienjarig meisje uit een Parijse banli- afwachten, en te midden van zulke uitzicht- eue die oud-minister Vogelaar ongetwijfeld loosheid zelf niet alle hoop te laten varen. Als prachtig zou vinden. Van vader is geen spoor, je Mariemes pogingen bij voorbaat kansloos moeder werkt de hele dag, Marieme is vaak acht, ben je in elk geval niet uit haar hout thuis met haar oudere broer en twee zusjes. gesneden. Het enige moment dat haar broer niet onaar- JANNA REINSMA 111231 dig is, is wanneer Marieme een vechtpartij in de buurt heeft gewonnen. Zelf communi- ceert hij ook het liefst met de vuisten. Maar Girlhood (Bande de filles) FRANKRIJK, 2014 | vóór het moment van die ontladende brute REGIE CÉLINE SCIAMMA | 112 MINUTEN | MET KARIDJA vechtpartij, waarbij Marieme haar tegen- TOURÉ | DISTRIBUTIE CINÉART | TE ZIEN VANAF 29 standster en plein public de trui en bh van het JANUARI A MOST VIOLENT YEAR

Night at the Museum: Secret Of The Tomb aaibaarheidsfactor die we kennen van Japanse Mijn Mamma is in Amerika en ze heeft Shawn Levy | Nachtwacht Ben Stiller draaft voor animatie – kawaii heet die officieel. Het is een Buffalo Bill ontmoet de laatste keer op in het Museum of Natural His- verhaal over de band die zich ontwikkelt tussen Marc Boréal, Thibaut Chatel | De zesjarige Jean tory waar ’s nachts de beelden tot leven komen. de goedaardige robot Baymax en een groep men- gaat voor het eerst naar school, maar het valt En niet voor niks, want de vorige films in de serie senvrienden. TE ZIEN VANAF 11 FEBRUARI tegen. Z’n vader werkt lange dagen en z’n moeder haalden gezamenlijk bijna een miljard dollar bin- is er ook al niet. Met de geheime kaarten die zijn nen. TE ZIEN VANAF 5 FEBRUARI moeder uit verre landen stuurt fantaseert Jean allerlei spannende avonturen bij elkaar. Maar hoe Paddington zit het nou echt met z’n moeder? Paul King | Een gezin raakt in een Londens TE ZIEN VANAF 11 FEBRUARI metrostation bevriend met een pratende beer. Gebaseerd op de gelijknamige serie kinderboeken Wild Card over Beertje Paddington. ‘Een genot’, volgens Simon West | Jason Statham komt weerom. Een Britse kranten. TE ZIEN VANAF 11 FEBRUARI voormalige gokverslaafde vindt werk als body- guard van z’n vrienden. TE ZIEN VANAF 12 FEBRUARI Big Hero Don Hall, Chris Williams | Disney-makeover van The Woman in Black 2: Angel of Death BIG HERO een Marvel comic gecombineerd met de hoge WILD CARD Tom Harper | Veertig jaar na de eerste geestver- DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 41

Foxcatcher Bloedig is uw kunst, bloedig zal uw einde zijn De steenrijke John Eleuthère du Pont laar en trainer binnenhalen, maar Dave wei- hield op zijn landgoed een eigen gert. Hij wil z’n gezin niet laten verhuizen. Olympisch worstelteam. En heerste als Aan Du Ponts verwarring zie je dan al dat hij een koning. het niet gewend is om afgewezen te worden. ICH SEH, ICH SEH Miller gebruikt duisternis en stilte om de Foxcatcher is horror Americana in optima verstikkende atmosfeer te creëren waarin Du Citizen Kane en The Aviator. Want voor Tijdens een spelletje ‘Wat ben ik’ is ze niet in forma. Een bijna onherkenbare Steve Carell Pont als een wereldvreemde koning over het mensen als John du Pont zijn er geen checks staat het woord ‘mama’ te herkennen. Wat is speelt John Eleuthère du Pont, erfgenaam landgoed heerst. Met zo veel rijkdom hoef je and balances meer. Niemand die ze terug- er met moeder aan de hand? van de honderden miljoenen van het che- de wereld niet te nemen zoals die is, je bouwt fluit als ze zich bizar gedragen. Tot het te laat Het gestileerde, door Ulrich Seidl gepro- mieconcern Du Pont dat begin negentiende gewoon je eigen wereld, met echte mensen is. En zelfs dan kunnen zulke koningen zich duceerde Ich Seh, Ich Seh (Goodnight eeuw in Delaware werd opgezet en groot als speelstukken. Maar de realiteit is weer- verschansen achter hoge hekken en een Mommy) speelt in op een oerangst van elk werd met de handel in buskruit. Channing barstig, ook al heb je honderden miljoenen. legertje advocaten.In die verhoudingen zie je kind: de plotselinge ontdekking dat een Tatum is Mark Schultz, een worstelaar die in Wanneer de resultaten na aanvankelijke suc- de contouren van een oude, primitieve ouder twee gezichten heeft. Eigenlijk alles 1984 Olympisch goud won maar daarna van cessen beginnen tegen te vallen, en Mark wereld opdoemen, die ondanks alle vooruit- wat plotseling ten slechte verandert kan voor het podium verdween. Allebei mannen van zich steeds ongemakkelijker begint te voe- gang waarschijnlijk nooit zal verdwijnen. een kind als verraad voelen aan het pact dat weinig woorden. Du Pont omdat-ie het zich len, loopt de situatie uit de hand. hij denkt te hebben gesloten. Als dat eenzij- kon permitteren, Schultz omdat ze binnen Foxcatcher is op z’n sterkst in die broeie- RONALD ROVERS 11111 dig wordt opgezegd, kan dat het vertrouwen de ring niet nodig waren. rige verhoudingen tussen de mannen, tref- in de mens behoorlijk schaden. Een kind In de jaren tachtig bouwt de filantroop en fend verbeeld als ze grommend binnen de Foxcatcher VERENIGDE STATEN, 2014 | REGIE weet nooit hoe de vlag er bij de grillige ouder sportliefhebber Du Pont op zijn landgoed in ring om elkaar heen draaien. Het grote ver- BENNETT MILLER | 129 MINUTEN | MET STEVE CARELL, bij hangt en moet dus altijd op z’n hoede Pennsylvania een compleet ingerichte trai- haal op de achtergrond dat Miller gelukkig CHANNING TATUM, MARK RUFFALO | DISTRIBUTIE zijn. De tweeling in Ich Seh, Ich Seh besluit ningsfaciliteit voor een Olympisch worstel- niet al te expliciet maakt, is dat van de waan- A-FILM BENELUX | TE ZIEN VANAF 19 FEBRUARI om zich hier niet bij neer te leggen of zich team. Zo moest Amerika weer gouden zin die zich in zo veel luxe kan ontwikkelen. veilig te verstoppen, maar om in opstand te medailles winnen. Hij wil Mark en z’n Waar Amerikaanse tycoons trouwens een komen en opheldering te eisen. Het huis oudere broer Dave (Mark Ruffalo) als worste- traditie in hebben hoog te houden, getuige Ich Seh, Ich Seh wordt zo een gevangenis waar de morele grenzen steeds verder worden opgerekt. De aanvankelijk onderkoelde stijl van deze De oerangst psychologische horror maakt plaats voor een steeds grimmiger toon, met twee welgemikte shockeffecten. En met een paar raadselach- van een kind tige scènes, zoals die waarin de moeder in haar halfslaap op iets knapperigs kauwt, of Een Oostenrijkse tweeling herkent hun haar lichaam betast alsof ze dit voor het eerst moeder niet meer in deze gestileerde ziet. Doodeng allemaal, net als het slaap- psychologische horror, mede-geregis­ liedje dat zo zoet aan het begin klinkt. Een seerd door de scenariste van Ulrich Seidl. cliché in het genre van de gezinshorror, maar toch effectief dankzij de beheerste regie van Moeder is weer thuis. Plotseling. Met de beladen scènes, die als een vergrootglas zwach­­tels om haar hoofd. De tweeling deinst op de huid branden. terug, ze herkennen hun moeder amper. Ze doet de luxaflex in haar designvilla – zon- MARISKA GRAVELAND 11111 licht is vanaf dat moment verboden – en eist totale stilte. Er mag niets van buiten naar binnen komen. De vrieskist ligt vol met piz- Ich Seh, Ich Seh OOSTENRIJK, 2014 | REGIE za’s zodat ze het huis niet uit hoeven. Alleen VERONIKA FRANZ, SEVERIN FIALA | 99 MINUTEN | de ene helft van de tweeling krijgt te eten, en DISTRIBUTIE SEPTEMBER FILM | TE ZIEN OP HET FILM­ FOXCATCHER contact tussen beiden is vanaf nu verboden. FESTIVAL ROTTERDAM EN VANAF 26 FEBRUARI

schijning in Eel Marsh House arriveert een groep Selma jonge evacués uit Londen waardoor de gevaarlijk- Ava DuVernay | Kroniek van Martin Luther Kings ste geest wakker wordt. TE ZIEN VANAF 12 FEBRUARI campagne om gelijk stemrecht te krijgen via de mars van Selma naar Montgomery, Alabama in Fifty Shades of Grey 1965. TE ZIEN VANAF 19 FEBRUARI Sam Taylor-Johnson | Beeldend kunstenares Sam Taylor-Johnson nam het op zich om de ero- Mortdecai bestseller te verfilmen, die veel lezeressen ervan David Koepp | Kunsthandelaar Charles Mortdecai deed dromen om ook een keer door een getor- zoekt naar een gestolen schilderij dat naar ver- menteerde miljardair mishandeld te worden. luidt iets te maken heeft met een verdwenen TE ZIEN VANAF 12 FEBRUARI bankrekening met nazigoud. SELMA TE ZIEN VANAF 19 FEBRUARI Kingsman: The Secret Service Matthew Vaughn | Spionagekomedie met Boy 7 The Boy and the World Michael Caine en Colin Firth waarin een oude Lourens Blok | Sam wordt in de metro wakker Ale Abreu | Braziliaanse animatie over een jonge- geheim agent een jonge rekruut onder z’n hoede maar weet niet meer hoe hij daar kwam. Lang- tje dat op zoek gaat naar zijn vader. neemt. TE ZIEN VANAF 12 FEBRUARI zaam ontdekt hij dat z’n leven in gevaar is. TE ZIEN VANAF 19 FEBRUARI KINGSMAN: THE SECRET SERVICE TE ZIEN VANAF 19 FEBRUARI DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 42

23 jan en di 27 jan, 19.30 | wo 28 jan, laborative restorations and the 11.00 | The Salvation vr 16 jan en di 20 Amersfoort case of Menschen am Sonntag do jan, 19.30 | wo 21 jan, 11.00 | The Best 4 Filmtheater De Lieve Vrouw 26 feb, 16.45 of IDFA on tour za 24 jan, 10.30 Lieve Vrouwestraat 13 | 033‑422 4 Het Ketelhuis 6555 | lievevrouw.nl | Programma Westergasfabriekterrein | Pazza- wordt wekelijks aangevuld, zie nistraat 4 | 020-684 0090 | ketel- Alphen a/d Rijn website huis.nl 4 Parkfilmhuis Nog te zien in januari Amour Fou Nog te zien in januari 10.000 km Cornelis Geellaan 2 (Park Rijn- vanaf do 29 jan | Birdman vanaf do 22 vanaf do 22 jan | La famille Bélier Agenda stroom) | 0172-493 737 | parkfilm- jan | Il capitale umano vanaf do 22 vanaf do 29 jan | Gooische vrouwen 2 Programmagegevens voor de Filmkrant van maart moeten huis.nl jan | La famille Bélier vanaf do 29 jan | Gluckauf vanaf do 29 jan | In Order vóór vrijdag 6 februari (schriftelijk of per e-mail agenda@film­ Nog te zien in januari Blind do 22 jan | Inherent Vice vanaf do 29 jan | Best of Disappearance | Michiel de Ruy- krant.nl) bij de redactie zijn ingeleverd. De Filmkrant is niet en za 24 jan, 20.30 | vr 23 jan, 21.30 | of IDFA zo 25 jan | Cinesingle Bird- ter vanaf do 29 jan | Miss Julie | Mr. verantwoordelijk voor onjuiste vermeldingen of programma­ di 27 jan, 13.30 | Infiltrant vr 30 jan, man zo 18 jan Turner | Onder het hart vanaf do 15 wijzigingen. De volgende Filmkrant verschijnt op donderdag 19.30 | Locke vr 23 jan, 19.30 | zo 25 Te zien in februari o.a. Birdman | Il jan | Amongst Friends Maandelijk- 26 februari. jan t/m di 27 jan, 20.30 | Manuscripts capitale umano | La famille Bélier se sneak preview met personal touch don’t Burn wo 28 jan, 20.30 | Pri- | Big Eyes vanaf do 5 feb | Inherent ma 19 jan, 21.15 | Gay Film Night Dar- melo.nl | Aanvang: 20.15 de do 15 jan en ma 19 jan, 20.30 | vr 16 Vice vanaf do 5 feb | A Most Violent ker than Midnight di 20 jan, 21.15 | Alkmaar Nog te zien in januari Gett – The Di- jan, 19.15 | di 20 jan, 13.30 | Qissa: The Year vanaf do 12 feb | Selma vanaf do Deutsches Kino Halbschatten di 27 4 Filmhuis Alkmaar vorce Trial of Viviane Amsalem vr 16 Tale of a Lonely Ghost do 29 jan en za 19 feb | Turist vanaf do 19 feb | Wild jan, 19.30 | Verdronkenoord 12 | 072-520 2022 | jan | Leviathan vr 30 jan | Mommy wo 31 jan, 20.30 | vr 30 jan, 21.30 | Wild vanaf do 26 feb | Gay & Lesbian Film | Te zien in februari The Tribe van- filmhuisalkmaar.nl | Raadpleeg de 28 jan | Samba vr 23 jan Tales zo 18 jan en di 20 jan, 20.30 | Drown ma 9 feb, 19.00 af do 5 feb | Turist vanaf do 19 feb website voor het complete pro- Te zien in februari Aanmodderfak- wo 21 jan, 21.30 | IDFA on Tour 4 Do- | Zurich vanaf do 19 feb | Amongst gramma ker vr 13 feb | Blind wo 25 feb | The cumentaires incl. maaltijd za 17 jan, Friends Maandelijkse sneak preview Nog te zien in januari Birdman do Disappearance of Eleanor Rigby: 16.30 en zo 8 feb, 14.00 (zie website Amsterdam met personal touch ma 16 feb, 21.30 | 22 jan en zo 25 jan, 21.15 | vr 23 jan en Him & Her vr 6 feb | Mr. Turner wo 11 voor meer info) 4 Cinema111 Gay Film Night Drown di 17 feb, 21.15 za 24 jan 19.00 | zo 25 jan, 16.15 | vr feb | Under the Skin vr 27 feb | Winter Te zien in februari Arie Biemondstraat 111 | 020-616 De film barst van | Deutsches Kino Vergiss mein Ich 30 jan en za 31 jan, 20.00 | The Imi- Sleep vr 20 feb Boyhood do 19 feb, za 21 feb en wo 9994 | [email protected] | lab111.nl | di 24 feb, 19.30 | VERS Maandelijk- tation Game do 15 jan, za 17 jan en di 25 feb, 20.30 | di 24 feb, 13.30 | The Raadpleeg de website voor het de verwijzingen se bijeenkomst voor en door nieu- 20 jan, 21.15 | zo 18 jan, 16.15 | ma 26 Almere Disappearance of Eleanor Rigby: Her complete programma we film- en televisiemakers ma 2 feb, jan en wo 28 jan, 19.00 | Mommy do vr 13 feb, 21.30 | za feb 14, zo 15 feb en Nog te zien in januari When Animals naar het werk, het 19.30 | Lancering Supernova Bier 15 jan, za 17 jan en ma 19 jan t/m wo 4 Corrosia Stad/Theater, Expo & di 17 feb, 20.30 | di 17 feb, 13.30 | The Dream vanaf do 15 jan Supernova vr 6 feb, 21.00 (met na af- 21 jan, 20.00 | My Old Lady vr 30 jan, Film Disappearance of Eleanor Rigby: 4 Cinema De Balie leven en, vooral, loop feest) | Schimmenrijk Filmjour- 19.00 | Nightcrawler do 29 jan en za Stadhuisplein 2 | 036-521 5929 | Him do 12 feb, ma 16 feb, 20.30 | vr 13 Kleine-Gartmanplantsoen 10 | nalist Hans Beerekamp eert recent 31 jan, 19.00 | Samba do 15 jan, za 17 corrosia.nl feb, za 14 feb, 19.30 | zo 15 feb, 14.30 | Informatie: 020-553 5151 | Reserve- de reputatie van overleden filmpersoonlijkheden met jan t/m do 22 jan en zo 25 jan, 19.00 Nog te zien in januari Departures Infiltrant ma 2 feb en wo 4 feb, 20.30 ring: 020-553 5100 | debalie.nl fragmenten en mooie woorden zo 8 | vr 16 jan, 20.00 | zo 18 jan, 14.00 | za do 29 jan, 20.00 | Oeroeg do 15 jan, | Manuscripts Don’t Burn zo 1 feb Nog te zien in januari Dear Whi- Houellebecq. feb, 17.00 24 jan, ma 26 jan en wo 28 jan, 21.15 | 20.00 | One Flew over the Cuckoo’s en di 3 feb, 20.30 | Mommy vr 6 feb, te People do 15 jan | When Animals 4 Kriterion Still Life do 29 jan, 20.00 | vr 30 jan, Nest do 22 jan, 20.00 21.30 | za 7 feb, ma 9 feb en di 10 feb, Dream do 15 jan | Human Rights Daarmee is het Roetersstraat 170 | 020‑623 1709 | 21.15 | Stray Dogs ma 19 jan en wo 21 Te zien in februari Billy Elliot do 26 20.30 | My Old Lady do 5 feb, zo 8 feb, Weekend Abounaddara Shorts vr 30 kriterion.nl | Raadpleeg de webite jan, 21.15 | Whiplash do 22 jan, za 24 feb, 20.00 | Children of Men do 19 wo 11 feb, 20.30 | vr 6 feb, 19.30 | di 10 jan | First to Fall za 31 jan | Virunga bereik van deze voor het complete programma jan t/m ma 26 jan, wo 28 jan, 20.00 | feb, 20.00 | A Seperation do 5 feb, feb, 13.30 | Om de wereld in 50 con- za 31 jan | The Wanted 18 za 31 jan Te Te zien in januari o.a. Birdman van- vr 23 jan, do 29 jan en za 31 jan, 21.15 | 20.00 certen zo 22 feb t/m di 24 feb, 20.30 zien in februari National Gallery do film gedecimeerd; af do 22 jan zo 25 jan, 14.00 4 Het nieuwe filmhuis/De nieuwe | Qissa – The Tale of a Lonely Ghost 12 feb | Human Rights Weekend The Verwacht in februari o.a. Inherent bibliotheek di 13 feb, 13.30 | Party Girl vr 27 feb, E-Team zo 1 feb | Evaporating Bor- de vele knipogen Vice vanaf do 5 feb Almelo Stadhuisplein 101 | 036-548 6000 | 19.30 | za 28 feb, 20.30 | Whiplash do ders zo 1 feb 4 Melkweg Cinema denieuwebibliotheek.nl/hetnieu- 26 feb, 20.30 | vr 27 feb, 21.30 | Win- 4 Filmhuis Cavia en metagrapjes Lijnbaansgracht 234a | Info en 4 Filmhuis Almelo wefilmhuis | Raadpleeg de website ter Sleep wo 18 feb en vr 20 feb, 19.30 Van Hallstraat 52-1 | 020-681 1419 reserveringen: 020-531 8181 | melk- Elisabethhof 4 | Informatie/reser- voor het complete programma | IDFA on Tour zo 8 feb, 14.00 (zie | filmhuiscavia.nl | Raadpleeg de zullen hoofdzake- weg.nl veren 0546-850 264 | filmhuisal- Nog te zien in januari My Old Lady vr website voor meer info) website voor het complete pro- Nog te zien in januari American In- gramma lijk door een terior za 24 jan, 20.00 | Genesis: Sum Nog te zien in januari About Elly do of the Parts vr 16 jan, 19.30 | Super 22 jan en vr 23 jan, 20.30 | Diary of a Frans, literair ge- Duper Alice Cooper za 17 jan, 21.30 | Van Bob Marley tot foute videoclips Country Priest zo 25 jan, 15.00 | Ger- Supermensch: The Legend of Shep hard Richter: Painter do 29 jan en vr ïnteresseerd pu- Gordon za 17 jan, 19.30 Popmuziek heeft inmiddels zo’n te houden of om te haten, een mid- in het kader van Helemaal Melk- 30 jan, 20.30 | The Hitch-Hiker do 15 Te zien in februari Bob Marley & The lange geschiedenis dat Melkweg denweg was er niet. De documen- weg van alles te beleven met per- jan en vr 16 jan, 20.30 | It’s Not Repe- bliek gesmaakt Wailers: Easy Skanking in Boston do 5 feb, 20.00 | Cinema vorig jaar begon met het taire Spandau Ballet: Soul Boys of formances, muziek, dans en film. tition, It’s Discipline: A Film About ’78 The Ballad of maandelijks vertonen van interes- the Western World (14 feb. te zien) Zoals Hado’s Super 8 Corner, een Mark E Smith and The Fall vr 30 jan, worden. Shovels and Rope vr 6 feb, 20.00 | sante documentaires over pop- schetst de opkomst en ondergang programma waarin filmverzame- 15.00 Marley zo 8 feb, 15.00 | Spandau Bal- groepen en bijzondere concertre- van de Britse band en zijn invloed laar Hado obscure filmpjes uit zijn 4 Cinecenter 11111 let: Soul Boys of the Western Wor- Lijnbaansgracht 236 | 020-623 ld za 14 feb, 20.00 | De Foutmijn Vi- gistraties. Dit jaar gaat het daar- op muziek en mode. Zin in bizarre, archief vertoont, van horror tot Willem Bongers-Dek over mee verder. Zoals op 5 feb. met Bob ridicule, grappige en foute video- sci-fi, vanfound footage tot car- 6615 (vanaf 15.45) | cinecenter.nl | deoclip Show za 14 feb en za 21 feb, Marley & The Wailers: Easy Skan- clips? De Foutmijn Videoclip Show toons. Ook te zien in Helemaal Programmering is onder voorbe- The Kidnapping of Michel 22.00 | Helemaal Melkweg Hado’s king in Boston ’78, dat de reggae- presenteert voorzien van com- Melkweg ‘Take Me to the River’, houd, raadpleeg de website voor het Houellebecq in de Filmkrant Super 8 corner za 28 feb, 19.00 | Take zanger, die dit jaar zeventig zou mentaar op 14 en 21 feb. videoclip- een documentaire over de hoogtij- complete programma me to the River (Nederlandse premi- zijn geworden, aan het werk toont fragmenten van obscure Neder- dagen van de Memphis-muziek­ ­ Nog te zien in januari Birdman vanaf ère) za 28 feb, 19.00 | Willem de Rid- op een podium in Boston. Een fan landse zangers, jaren-80-kitsch- cultuur. Na de film treden soulle- do 22 jan | The Theory of Everything der Spiegelogie za 28 feb, 19.00 filmde met Marleys toestemming bands, rare Sovjetbandjes en Azia- gendes William Bell en Lawrence vanaf do 15 jan 4 The Movies Te zien in februari o.a. Wild van- het concert. Het resultaat is een tisch extremisme. Op 28 feb. is er Boo’ Mitchell op. MELKWEG.NL Haarlemmerdijk 161 | 020-638 tijdsdocument met klassiekers als af do 26 feb 6016 | themovies.nl | Raadpleeg de ‘No Woman No Cry’ en ‘I Shot the 4 Eye Filmmuseum website voor het complete pro- Sheriff’. Nog meer Marley: 8 feb. IJpromenade 1 | 020-589 1400 | gramma vertoont Melkweg Cinema de eyefilm.nl | Raadpleeg de website Nog te zien in januari Birdman vanaf veelgeprezen documentaire Mar- voor het complete programma do 22 jan | Inherent Vice vanaf do 29 ley. Filmmaker Kevin MacDonald Te zien in februari o.a. Eye on Art jan | The Theory of Everything van- sprak bijna iedereen in Marleys Maya Deren-Voodoo Priest di 3 feb, af do 15 jan omgeving en had toegang tot de 19.15 | Cinema Concert Ein verhäng- 4 Rialto privéarchieven van de familie. De nisvoller Schwur zo 22 feb, 16.00 | Ceintuurbaan 338 | 020‑676 8700 | documentaire The Ballad of Sho- Wenn Völker Streiten zo 15 feb, 16.00 rialtofilm.nl vels and Rope volgt het singer-­ | A Woman of Tomorrow zo 8 feb, Premières Erbarme Dich - Matthäus songwritersechtpaar­ Michael 16.00 | Heritage Everywhere From Passion Stories vanaf do 26 feb | The Trent en Cary Ann Hearst vanaf de the magic lantern to the smart pho- Tribe vanaf do 5 feb | Zurich vanaf do dag dat ze onder de naam Shovels ne do 12 feb, 16.00 | KABK Resear- 19 feb | Klassiekers Casablanca di 17 & Rope gaan optreden. Natuurlijk chlab Blind Spot di 17 feb, 19.15 | Hol- feb en di 24 feb | Casque d’or di 3 feb gaat hun hond mee, want dat past lywood Studios Sony’s restoration en di 10 feb | Filmclub Erbarme Dich bij de sfeer van pure americana. Te work and the case of Dr. Strangelo- - Matthäus Passion Stories vr 13 feb, zien op 6 feb. Spandau Ballet was ve do 19 feb, 16.00 | Live streaming 11.00 | Feel Good Sunday Looking for in de jaren tachtig een band om van THE BALLAD OF SHOVELS AND ROPE Opera Der fliegende Holländer di 24 Eric zo 15 feb, 11.00 | Cracking the feb, 20.15 | European Archives Col- Frame The Great Museum wo 18 feb, DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 43

| zo 18 jan en za 24 jan, 16.00 | do 22 Borne jan, 21.30 | vr 23 jan, 19.00 | wo 28 jan, Jean Desmets droomfabriek 4 Filmhuis Borne 14.30 | Om de wereld in 50 concerten Marktstraat 23 | Informatie/reser- do 22 jan, 21.15 | vr 23 jan en zo 25 jan, Je doet jezelf tekort als je de expo- van de Desmet-collectie, gevolgd Lupow, 1915), een van de eerste an- veren 074-265 7200 | kulturhus- 16.00 | za 24 jan, 19.00 | wo 28 jan, sitie over filmpionier Jean Desmet door een filmvertoning. Op 8 feb. tioorlogsfilms. Filmmaker en pu- borne.nl 20.30 | The Salvation vr 16 jan en za 17 jan, 19.00 | ma 19 jan, 20.30 | in EYE niet gaat zien (voluit: Jean praat de Zwitserse filmhistorica blicist Peter Delpeut vertelt 22 feb. Nog te zien in januari Brozer wo 28 Sam- Desmets droomfabriek. De avon­ Mariann Lewinsky over de ge- over het inventieve kleurgebruik in jan | A Most Wanted Man wo 21 jan ba do 15 jan, za 16 jan, vr 23 jan, zo 25 tuurlijke jaren van de film, 1907- boorte van de filmster, waarbij we de vroege cinema. Zijn lezing Te zien in februari The Fault in Our jan en vr 30 jan, 21.15 | vr 16 jan, za 24 1916). Wie denkt dat het medium moeten denken aan diva’s als Asta wordt gevolgd door Ein Verhäng- Stars wo 25 feb | Her wo 11 feb | Lu- jan, zo 25 jan en za 31 jan, 15.45 | za 17 film altijd al was zoals wij het ken- Nielsen, Lyda Borelli en Vera Joe- nisvoller Schwur (Emmerich Ha- cia de Berk wo 18 feb | Winter Sleep jan, do 22 jan en do 29 jan, 18.45 | wo nen, met de dominante positie van reneva. Van die laatste is de Russi- nus, 1919), over een vrouw in een wo 4 feb 21 jan, 20.00 | vr 23 jan, 10.45 | za 31 de verhalende speelfilm, wordt op sche film A Woman of Tomorrow psychiatrische inrichting. Histori- jan, 19.00 | White God do 15 jan en vr de expositie verrukkelijk uit de (Pjotr Chardynin, 1914) te zien. Op cus Geert Waling gaat 22 feb. in op Breda 16 jan, 21.30 | za 17 jan, 21.15 | zo 18 jan, droom geholpen. Film was in de 15 feb. spreekt curator Elif Rongen het beeld van armoede in de 20.00 | The Best of IDFA on tour zo eerste decennia na de uitvinding over de invloed van de Eerste We- Desmet-films. Is dat beeld nu an- 4 Chassé Cinema 18 jan, 15.30 en 19.30 | IFFR Live ma een fantasierijk, nog niet aan regels reldoorlog op Desmet en zijn col- ders in films? Welke film na zijn le- Claudius Prinsenlaan 8 | 076-530 26 jan, 19.00 | Sneak Preview Verras- gebonden medium waarin filmma- lectie. Daarna volgt de vertoning zing is te zien is nog onbekend. 3131 | chasse.nl | Raadpleeg de sende voorpremière elke di, 20.00 kers volop experimenteerden met van Wenn Völker Streiten (Cäsar EYEFILM.NL website voor het complete pro- beeld, kleur, acteren en verhaal- gramma Capelle a/d IJssel technieken. Het is aan Desmet te Nog te zien in januari Birdman van- danken dat we dit kunnen zien, af do 22 jan | Girlhood vanaf do 29 jan 4 Isalatheater want de filmdistributeur en -ex- | Inherent Vice vanaf do 29 jan | Film- Stadsplein 5 | 010-458 6300 | isa- ploitant bewaarde, anders dan zijn club do 15 jan, 9.30 | Boek in Beeld latheater.nl | Aanvang: 20.00 | collega’s, al zijn films. Het heeft Student ma 19 jan, 19.30 (voorpremi- Raadpleeg de website voor het een collectie van bijna duizend ère met inleiding en nagesprek) | IFFR complete programma films opgeleverd, in feite het Live Atlantic za 24 jan, 16.00 | Er- Simien gebruikt Nog te zien in januari Fury di 20 jan | kroon­­juweel van EYE. De expositie barme Dich zo 25 jan, 16.00 | Melody Gooische vrouwen 2 vr 30 jan | Wild biedt met films op grote schermen, ma 26 jan, 19.00 | Speed Walking di het vertrouwde Tales di 27 jan affiches en archiefstukken een ver- 27 jan, 19.00 | Gay Film Night Darker Te zien in februari (o.a.) Gooische helderend inzicht in de activiteiten Than Midnight di 20 jan, 21.00 format van de vrouwen 2 di 3 feb en films van Desmet. Wie meer wil weten over de filmcultuur in Bussum campus comedy Delft Desmets glorietijd, de eerste de- cennia van de vorige eeuw, moet 4 Filmhuis Bussum om een verhaal te 4 Filmhuis Lumen ook het nevenprogramma van Brediusweg 1 | 035-693 8694 | Doelenplein 5 | 015‑214 0226 | film- films en gastsprekers bezoeken. filmhuisbussum.nl | Raadpleeg de vertellen dat men- huis-lumen.nl | Raadpleeg de web- Tweewekelijks gaat een kenner website voor het complete pro- site voor het complete programma dieper in op een specifiek aspect GAVROCHE RÊVE DE GRANDES CHASSES (PAUL BERTHO, 1912) gramma sen liever niet wil- Nog te zien in januari 20.000 Days Nog te zien in januari Coming Home on Earth vanaf do 29 jan | Genera- vr 23 jan en vr 30 jan, 18.45 | za 24 jan len horen. Een le delle Rovere ma 26 jan | Il Grido 19.30 | Cinéma Arabe L’enfant en- 19 jan en ma 26 jan | We Want Cine- Nog te zien in januari Black Coal, en do 29 jan, 21.15 | ma 26 jan en di ma 19 jan | Party Girl vanaf do 15 jan dormi za 21 feb, 16.00 | DeBalie@Ri- ma Special Ladies Night wo 21 jan Thin Ice do 22 jan en wo 28 jan | In 27 jan, 20.30 | za 31 jan, 21.30 | Gooi- verhaal, niet al- | Sagrada do 29 jan | The Salvation alto A Pigeon Sat on a Branch Re- Order of Disappearance vr 16 jan en sche vrouwen 2 za 17 jan, 21.30 | ma vanaf do 22 jan | Spoken van Viggo do flecting on Existence wo 25 feb, di 20 jan | Miss Julie vr 23 jan, zo 25 19 jan, zo 25 jan en wo 28 jan, 20.00 leen over ‘wit ra- 15 jan | Deutsches Kino Halbschat- 20.00 | Podium Stand By Your Presi- Arnhem jan en di 27 jan | Mr. Turner do 29 jan, | wo 21, 14.30 | vr 23 jan, 15.45 | za 24 ten do 22 jan dent za 28 feb, 16.00 4 Focus Filmtheater vr 30 jan en za 31 jan | The Riot Club en za 31 jan, 18.45 | vr 30, 10.45 | Ma- cisme’ en ‘white Te zien in februari (o.a.) I Giove- 4 Studio/K Korenmarkt 42 | 026‑442 4283 | do 15 jan, za 17 jan en zo 18 jan | Stray rie Heurtin vr 30 jan, 15.45 | za 31 jan, di ma 2 feb Timorplein 62 | 020-692 0422 | focusarnhem.nl | Raadpleeg de Dogs ma 19 jan en wo 21 jan | Trash 21.15 | Mr. Turner vr 30 jan, 15.45 | za privilige’, maar studio-k.nu | Raadpleeg de website website voor het complete pro- vr 16 jan en zo 18 jan | Whiplash vr 23 31 jan, 21.15 | My Old Lady do 22 jan Den Bosch voor het reguliere programma gramma jan, za 24 jan en ma 26 jan | White en vr 30 jan, 19.00 | vr 23 jan, 11.00 en over de stereoty- 4 Pathé Tuschinski Nog te zien in januari Birdman vanaf God vr 30 jan | Klassieker To Catch a 21.30 | za 24 jan en do 29 jan, 21.30 4 Verkadefabriek Reguliersbreestraat 26-34 | 0900- do 22 jan | Il capitale umano vanaf do Thief zo 25 jan | za 25 jan, 20.30 | za 31 jan, 16.00 | pen die we alle- Boschdijkstraat 45 | 073-681 8160 | 1458 | pathe.nl | Raadpleeg de web- 22 jan | Inherent Vice vanaf do 29 jan Verwacht in februari Gone Girl | Le- Une nouvelle amie do 15 jan, 18.45 | vr verkadefabriek.nl site voor het reguliere programma | The Theory of Everything vanaf do viathan | Mommy | St. Vincent 16 jan, 11.00 en 18.45 | za 15 jan, 15,45 maal gebruiken Nog te zien in januari 10.000 km 4 Filmtheater De Uitkijk 15 jan | Verwacht The Salvation | Un- vanaf do 22 jan | Amour Fou van- Prinsengracht 452 | 020-223 2416 | der the Skin | IFFR Preview Girlhood ADVERTORIAL om makkelijk over af do 29 jan | Birdman vanaf do 22 uitkijk.nl | Raardpleeg de website za 17 jan, 16.20 | Movies that Matter jan | Il capitale umano vana do 22 jan voor het complete programma Siddharth wo 21 jan, 19.00 (met zaal- Hope in MtM on Tour anderen te oorde- | Gluckauf vanaf do 29 jan | Best of Nog te zien in januari Blue Velvet vr gesprek na afloop) |Best of IDFA on IDFA on Tour za 17 jan, 16.30 | IFFR 23 jan | The Faculty vr 16 jan | Slit- Tour za 24 jan, 13.00 | Cracking the In februari toert de roadmovie voor Hope op. Samen zetten ze de len. Live za 24 jan en zo 25 jan, 16.00 | ma 26 jan t/m wo 28 jan, 19.00 | her vr 30 jan Frame Fifi Howls From Happiness Hope door heel Nederland in Mo­ tocht voort en bloeit er, ondanks Film- wo 28 jan, 19.15 vies that Matter on Tour. De film de hachelijke situatie, iets moois 11111 cursus Déjàvu do 15 jan en do 29 jan, Te zien in februari (o.a.) Wild van- 19.30 | Film & Architectuur ma 19 jan, Apeldoorn vertelt het verhaal van de jonge Ni- tussen hen. Regisseur Boris Lojki- Ronald Rovers over Dear af do 26 feb Cinepremières Loin des geriaanse Hope die een gevaarlijke ne werkte voor zijn debuutfilm met 19.30 | Film & Psychiatrie ma 19 jan, 4 Filmtheater/Podium Gigant hommes zo 1 feb, 16.15 | Cracking the tocht dwars door de woestijn on- niet-professionele acteurs die White People in de Filmkrant 19.45 | Alledaagse Psychologie in Film Nieuwstraat 377 | 055‑521 6346 | Frame Art and Craft wo 25 feb, 19.15 derneemt. Op weg naar een betere soortgelijke dingen hebben mee- wo 21 jan, 19.45 | | Filmontbijt Elke gigant.nl | Raadpleeg de website toekomst wil ze clandestien de gemaakt als de hoofdpersonages zo, 11.00 ontbijt en 12.00 film |Sneak voor het complete programma Assen oversteek maken naar het welva- uit de film. Movies that Matter on Preview Verrassende voorpremière Nog te zien in januari Araf do 22 jan rende Europa. Wanneer gewapen- Tour vertoont de film in combina- elke di, 21.15 t/m wo 28 jan | Coming Home do 15 4 Bioscoop De Nieuwe Kolk de mannen haar lastigvallen, tie met een inleiding of nagesprek. Te zien in februari Big Eyes vanaf do jan, vr 16 jan en zo 18 jan t/m wo 21 jan 5 feb | Erbarme Dich vanaf do 26 feb | Weiersstraat 1 | 088-012 8560 | neemt de Kameroense Leonard het WWW.MOVIESTHATMATTER.NL (ma 19 jan met nabespreking) | In- asserfilmliga.nl | Aanvang: 20.30 Foxcatcher vanaf do 19 feb | Inherent herent Vice do 29 jan t/m za 31 jan | Nog te zien in januari Locke 19 jan en Vice vanaf do 5 feb | A Most Violent In Order of Disappearance do 22 jan 20 jan | St. Vincent ma 26 jan en di Year vanaf do 12 feb | National Galle- t/m wo 28 jan | Love is Strange do 22 27 jan | Documentairedag zo 25 jan ry vanaf do 12 feb | Selma vanaf do 19 jan t/m za 31 jan | Marie Heurtin do 15 Alphabet | Om de wereld in 50 con- feb | Turist vanaf do 19 feb | Wild van- jan t/m zo 18 jan, di 20 jan en wo 21 jan certen | The Salt of the Earth | Song af do 26 feb | City & Food Festival vr | A Most Wanted Man za 17 jan t/m From the Forest | Tea Time 6 feb t/m zo 8 feb Twaalf menu’s met ma 19 jan | Mr. Turner t/m wo 21 jan | Te zien in februari Mommy ma 23 feb daarin een mix van food talks, films en Of Horses and Men do 29 jan t/m za en di 24 feb | Still Life ma 2 feb en di 3 proeverijen rondom een thema | Mo- 31 jan | Samba do 22 jan t/m vr 30 jan feb | Under the Skin ma 16 feb en di 17 vies that Matter Hope zo 8 feb (met | The Salvation do 15 jan, za 17 jan t/m feb | Wild Tales ma 9 feb en di 10 feb debat) | Filmcursussen Déjàvu do 12 ma 19 jan, wo 21 jan t/m za 24 jan, di feb en do 26 feb, 19.30 | Film & Archi- 27 jan en wo 28 jan | Still the Water tectuur ma 16 feb, 19.30 | Film & Psy- do 29 jan t/m za 31 jan | Boek & Film Bergen chiatrie ma 16 feb, 19.45 | Alledaag- A Most Wanted Man di 20 jan | Film- 4 Fth CineBergen/Zwarte Schuur se Psychologie in Film wo 18 feb, 19.45 club Inherent Vice zo 25 jan (ont- Eeuwigelaan 7 | 072-589 6310 | | Filmontbijt Elke zo, 11.00 ontbijt en bijt, 9.30, film 10.30) |Film gemist? cinebergen.nl | Raadpleeg de web- 12.00 film |Sneak Preview Verras- Sagrada - el mister de la creació ma site voor het complete programma sende voorpremière elke di, 21.15 DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 44

ADVERTORIAL Rialto klassiek jan t/m ma 19 jan | Une nouvelle amie cent ma 2 feb en di 3 feb, 20.30 | di 3 Deze maand | Casque d’or (3 & 10 do 29 jan t/m za 31 jan | Still Life do feb, 14.00 Rialto in februari feb.) & Casablanca (17 & 24 feb.) 22 jan t/m ma 26 jan Het klassiekerprogramma is be- Te zien in februari Il capitale uma- Dordrecht kend tot de zomer! Deze maand no do 26 feb t/m ma 2 mrt | Coming vertoont Rialto twee klassiekers: Home do 12 feb t/m ma 16 feb | The 4 Cinema The Movies het noodlottige liefdesverhaal Imitation Game do 19 feb t/m ma Nieuwstraat 60-62 | Info & reser- Casque d’or (1952) en Casablanca, 23 feb | Mr. Turner do 5 feb t/m ma veren: 078-720 0777 (vanaf 11.00) | misschien wel de beroemdste film 9 feb | Une nouvelle amie zo 1 feb en themoviesdordrecht.nl | Raadpleeg die tijdens WO II werd gemaakt. ma 2 feb de website voor het complete pro- Verder op het programma: Jules et gramma Jim (maart), La dolce vita (maart), Deventer Spetters (april), Een vlucht regen- Eindhoven wulpen (april) en Breakfast at Tif- 4 Filmhuis De Keizer fany’s (mei). Keizerstraat 78 | 0570‑618 822 | 4 Pathé Eindhoven filmhuisdekeizer.nl Dommelstraat 27 | 0900-1458 | Rialto podium Birdman do 29 jan t/m wo 11 feb | La pathe.nl | Raadpleeg de website 27 februari 21.00 uur | Fiesta Lati­ familie Belier do 29 jan t/m wo 11 feb | voor het reguliere programma noAmericana met 200 Cartas | Inherent Vice do 26 feb t/m wo 4 mrt 4 Plaza Futura/Natlab Een Latin film- en muziekavond, | In Order of Disappearance vr 30 jan Kastanjelaan 500 | 040‑294 6848 | georganiseerd i.s.m. Muchachas t/m wo 4 feb | Love is Strange vr 20 natlab.nl | Raadpleeg de website Borrachas. Deze tweede editie met t/m wo 25 feb | A Most Violent Year voor het volledige programma de Nederlandse première van de do 12 t/m wo 25 feb | Une nouvelle Nog te zien in januari 10.000 km succesvolle Puerto Ricaanse speel- amie vr 30 jan t/m wo 4 feb | The Sal- vanaf do 22 jan | Adieu au langue film200 Cartas. Na deze hilarische vation vr 6 t/m wo 11 feb | Turist do 19 vanaf do 29 jan | Amour fou vanaf do roadmovie tot in de late uurtjes feb t/m wo 4 mrt | IDFA on Tour zo 1 29 jan | Birdman vanaf do 22 jan | Il voetjes van de vloer op een mix van feb | Filmcursus Dr. Strangelove or: Er is veel kritiek capitale umano vanaf do 22 jan | Gir- Latijns-Amerikaanse muziekstij- How I Learned to Stop Worrying and lhood vanaf do 29 jan | Gluckauf van- len. Love the Bomb ma 23 feb | Fury ma geweest op de vrij af do 29 jan | Une heure de tranquilli- 2 feb | ma 9 feb | vanaf do 15 jan | van- CASABLANCA RIALTOFILM.NL Lore Rescue Dawn té Inherent Vice ma 16 feb | Ciné Premières Loin des afstandelijke ma- af do 29 jan hommes di 3 feb | Sneak Preview di Te zien in februari Big Eyes vanaf do 26 feb | Goodnight Mommy vanaf do noon wo 21 jan, 20.00 | One Flew 10 feb | Horrornacht za 14 feb | Gay nier waarop de 5 feb | Lifelong vanaf do 12 feb | Turist Den Haag 26 feb | Lifelong vanaf do 12 feb | Na- Over the Cuccoo’s Nest za 31 jan, Film Night Drown di 24 feb vanaf do 19 feb | Wild vanaf do 26 feb 4 Filmhuis Den Haag tional Gallery vanaf do 12 feb | The 11.00 en 14.00 4 De Kleine Keizerin/Openbare seksualiteit van 4 Filmhuis De Zwarte Doos Spui 191 | 070‑365 6030/345 9900 Tribe vanaf do 5 feb | Turist vanaf do Te zien in februari The Godfather za Bibliotheek TU/e terrein | 040-247 5348 of | filmhuisdenhaag.nl 19 feb | Zurich vanaf do 19 feb | Sneak 7 feb, 11.00 en 14.00 | Once Upon a Brink 70 | 0570-675 700 | obdeven- Turing wordt be- 040-2474900 (di t/m do) | de- Nog te zien in januari Adieu au lan- Preview Verrassende voorpremiè- Time in the West wo 18 feb, 20.00 | ter.nl/dekleinekeizerin zwartedoos.nl.nl | Aanvang: 20.00 gage vanaf do 27 jan | Amour Fou re ma 2 feb en ma 16 feb | Amongst za 21 feb, 11.00 en 14.00 | Paris, Texas Themafilms Raadpleeg de web- handeld. De enige | Raadpleeg de website voor het vanaf do 27 jan | Il capitale umano Friends Luxe sneak preview met een wo 11 feb, 20.00 | za 14 feb, 11.00 en site voor het programma | Keuzefilm complete programma vana do 22 jan | Girlhood vanaf do 27 persoonlijk tintje ma 16 feb | Ciné pre- 14.00 | Pulp Fiction wo 25 feb, 20.00 | COC Elke eerste en laatste vrijdag van verliefdheid zit in Nog te zien in januari Clouds of Sils jan | Gluckauf vanaf do 27 jan | Jimi: mières Loin des hommes zo 1 feb za 28 feb, 11.00 en 14.00 de maand gratis toegang voor leden Maria ma 19 t/m wo 21 jan | Maps to All is by My Side vanaf do 15 jan | Love (met Q&A in het Frans) | Movies that 4 Pathé Buitenhof Openbare Bibliotheek en leden van het flash- the Stars ma 26 jan t/m wo 28 jan is Strange vanaf do 22 jan | Miss Ju- Matter zo 8 feb | Cracking the Frame Buitenhof 20 | 0900-1458 | pathe. het filmhuis De keizer Te zien in februari (o.a.) Interstellar lie vanaf do 15 jan | IFFR Preview Gir- Art and Craft zo 15 feb | Zwijgende nl | Raadpleeg de website voor het back-segment, en ma 2 feb t/m wo 4 feb lhood zo 18 jan | IFFR Live Atlantic za Film & Live Muziek The Lost World reguliere programma Diemen 24 jan | Melody ma 26 jan | Amongst ma 16 | Gay Film Night Drown ma 23 | verder is het een Emmen Friends Luxe sneak preview ma 19 Grunberg Kiest Platoon di 24 feb Den Helder 4 Filmtheater De Omval jan | Europese Commissie Kaprin- 4 Nutshuis Ouddiemerlaan 104 | 020-600 kuise bedoening. 4 Filmhuis Emmen gen do 22 jan | Best of IDFA zo 25 jan Riviervismarkt 5 | 070-345 9090 | 4 Cinema Zevenskoop 1897 | theaterdeomval.nl | Raad- Westeinde 70 | 0591-668 250 | | Gay Film Night Darker than Mid- nutshuis.nl Julianaplein 43 | 0223‑610 941 | pleeg de website voor het complete Het thema wordt filmhuisemmen.nl | Aanvang: 20.15 night ma 26 jan Nog te zien in januari 2001: A Space cinemazevenskoop.wix.com/ programma | Raadpleeg de website voor het Te zien in februari Dos disparos van- Odyssey za 24 jan, 11.00 en 14.00 | recent | Aanvang: 20.30 Nog te zien in januari The Disappea- echter alles be- complete programma af do 5 feb | Erbarme Dich vanaf do wo 28 jan, 20.00 | Dog Day After- Nog te zien in januari Mommy do 15 rance of Eleanor Rigby, Him & Her do Nog te zien in januari The Reunion 15, 20.00 | di 20 jan 14.00 en 20.00 | halve geschuwd, wo 21 jan, 19.00 | Winter Sleep ma 19 dreiging voor de staat’. De docu- Mommy do 22 jan, 20.00 | di 27 jan, jan, 20.15 mentaire Evaporating Borders gaat 14.00 en 20.00 | My Old Lady do 29 en wat uiteindelijk Koeien bedreigen Israël over asielzoekers en politieke jan, 20.00 Enschede vluchtelingen op Cyprus. Film- Te zien in februari (o.a.) belangrijker blijkt De Balie in Amsterdam presenteert ties. The Wanted 18 legt op humo- maakster Iva Radivojevic laat zien My Old Lady di 3 feb, 20.00 4 Concordia K & C Cinema in het weekend van 30 jan. t/m 1 ristische wijze de absurditeit van hoe zij lijden onder intolerantie, is dat de film het Oude Markt 15-17 | 053-431 1089 | feb. het Human Rights Weekend. het Israëlisch-Palestijnse conflict nationalisme en xenofobie. Na Doesburg concordia.nl | Raadpleeg de website Internationale gasten komen over bloot. De film blikt terug op de vertoning van de film is er een Sky- verschrikkelijke voor het complete programma de mensenrechtensituatie in de boycot van Israëlische producten pe-interview met Radivojevic. In 4 Filmhuis | Het Meulenhuus Nog te zien in januari Birdman van- wereld praten, maar er is ook een door Palestijnse dorpsbewoners The E-Team krijgt de kijker inzicht Bergstraat 48 | 0313‑482 336 | onrecht dat Turing af do 22 jan | The best of IDFA on tour filmprogramma met onder meer tijdens de eerste Intifada in 1987 in het werk van mensenrechten- filmhuis-doesburg.nl | Raadpleeg zo 18 jan | De Huiskamer Sneak Pre- een selectie korte films van het in op de Westelijke Jordaanoever. Om specialisten van Human Rights de website voor het complete pro- is aangedaan in- view Verrassende voorpremière ma 19 2010 opgerichte Syrische Abou- toch aan melk te komen, begonnen Watch in conflictgebieden. Een gramma jan | Filmclub #4 De mooiste films als naddara Collectief. Die groep be- Palestijnse activisten een melk- paar van hen zijn ook aanwezig in Nog te zien in januari voelbaar maakt. eerste zien op de di-, do- en vr och- staat uit filmmakers die een ander veehouderij. Israël beschouwde de de Balie, evenals Rachel Beth An- Boyhood zo 25 jan en wo 28 jan, tend di 20 jan t/m vr 23 jan | IFFR Live beeld van Syrië willen geven dan verkoop van de melk als een ver- derson, één van de makers van de 20.00 | La jaula de oro zo 18 jan en wo 11111 Atlantic. za 24 jan (met Q&A na af- 21 jan, 20.00 | Kunst & Film Camil- loop) | Erbarme Dich zo 25 jan (met het dominante beeld in de westerse zetsdaad en de koeien als ‘een be- film. DE BALIE.NL Hedwig van Driel over The media. Het gaat ze om de verhalen le Claudel vr 16 jan, 20.00 | Camille Q&A na afloop) |Melody ma 26 jan achter de krantenkoppen. Weke- Claudel 1915 vr 23 jan, 20.00 Imitation Game in de (met Q&A na afloop) lijks plaatst het collectief een korte Filmkrant Te zien in februari Inherent Vice van- film online op abounaddara.com. Doetinchem af do 5 feb | De Huiskamer Sneak Woordvoerder Charif Kiwan komt Preview Verrassende voorpremiè- praten over de intenties en werk- 4 Filmhuis/Gruitpoort re ma 16 feb | Filmclub #5 De mooiste wijze van het collectief. In Virun- Hofstraat 2 | 0314-340 943 | gruit- films als eerste zien op de di-, do- en ga, dat bij de Oscars de shortlist poort.nl vr ochtend di 17 feb t/m vr 20 feb voor beste documentaire heeft ge- Coming Home do 5 feb, ma 9 feb en di haald, stelt een groep rangers hun 10 feb, 20.30 | di 10 feb, 14.00 | Dan- Goes leven in de waagschaal om het Vi- sen op de vulkaan za 28 feb, 20.30 | runga National Park in Oost-­ Marie Heurtin do 12 feb, za 14 feb en 4 ’t Beest Congo te beschermen. Het gebied ma 16 feb t/m wo 18 feb, 20.30 | di Beestenmarkt 3 | 0113‑228 142 | is met z’n delfstoffen en wilde die- 17 feb, 14.00 | My Old Lady do 19 feb tbeest.nl | Raadpleeg de website ren een aantrekkelijke prooi voor t/m za 21 feb, ma 23 feb en di 24 feb, voor het complete programma stropers en multinationals. Ook 20.30 | vr 20 feb, 16.00 | di 24 feb, Nog te zien in januari The Hundred bevinden zich er rebellen en mili- VIRUNGA 14.00 | Still Life do 26 feb en vr 27 Foot Journey do 15 jan en vr 16 jan, feb, 20.30 | vr 27 feb, 16.00 | St. Vin- 20.00 | vr 16 jan, 13.30 | Leviathan DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 45

Disappearance of Eleanor Rigby: on ma 2 feb, 20.00 | Samba zo 1 feb, Him & Her za 7 feb, 20.15 | di 10 feb, 14.00 | The Disappearance of Ele- Het hele jaar Ciné Premières 14.00 | The Hundred-Foot Journey anor Rigby: Him & Her vr 13 feb en za ma 2 feb, 20.15 | Leviathan za 1 feb, 14 feb, 20.00 | Marie Heurtin do 5 feb 20.15 | di 3 feb, 14.00 | zo 22 feb Het hart van het festival Ciné Pre­ Franse koloniale overheerser. Een zware tocht schept een band tus- Locke t/m za 7 feb, 20.00 | zo 8 feb, 14.00 | en ma 23 feb, 20.15 | za 21 feb, mières bevond zich zeventien edi- Franse leraar krijgt de opdracht om sen de twee mannen. Te zien in Fo- Samba Mr. Turner do 19 feb t/m za 21 feb en ties lang in ForumImages in Gro- een man die verdacht wordt van cus Filmtheater in Arnhem (1 feb.), 20.15 | di 24 feb, 14.00 | Wild Tales zo ma 23 feb, 20.00 | zo 22 feb en ma 23 ningen, maar vorig jaar kwam een moord op zijn neef van een dorpje Filmhuis Den Haag (1 feb.), Film- 8 feb en ma 9 feb, 20.15 feb, 14.00 | Still Life vr 27 feb en za einde aan de samenwerking. Het naar de rechtbank in de stad te be- huis De Keizer in Deventer (3 feb.) 28 feb, 20.00 | zo 1 mrt, 14.00 | Up- festival moest plaatsmaken voor geleiden. Onderweg krijgen de en filmtheater Lumière in Maas- stream Color do 26 feb, 20.00 | Wa- Heemskerk termark ma 9 feb, 20.00 | A Wolf at het satellietprogramma van het twee te maken met familieleden tricht (3 feb.). FOCUSARNHEM.NL 4 Fh Heemskerk/Gebouw de Cirkel the Door do 12 feb, 20.00 IDFA. Hulp kwam van het Zeeuwse van de verdachte man die zich wil- FILMHUISDENHAAG.NL festival Film by the Sea, dat alle ge- len wreken, het Franse leger en Al- FILMHUISDEKEIZER.NL Cirkel 1 | 0251‑214 720 | filmhuis- heemskerk.nl selecteerde Ciné Premières-films gerijnse vrijheidsstrijders. De LUMIERE.NL Helmond draaide. Ciné Premières is nu ook Nog te zien in januari Aanmodder- gedurende de rest van het jaar aan- fakker zo 25 jan, 20.00 | Dorsvloer 4 De Cacaofabriek wezig doordat het maandelijks in vol confetti vr 30 jan, 20.10 | Gooi- Cacaokade 1 | 0492‑529 009 (di de landelijke filmtheaters een sche vrouwen 2 za 31 jan, 20.00 | t/m do van 9.00 tot 17.00) | film- voorpremière van een Franse film The Hundred-Foot Journey zo 18 jan, huis-helmond.nl | Raadpleeg de vertoont. In januari was dat de ko- 20.00 | Indië op een bord vr 30 jan, website voor het complete pro- medie La rançon de la gloire van 20.00 (korte film) gramma Xavier Beauvois. Deze maand is Te zien in februari Bon Dieu! di 3 feb, dat Loin des hommes (David Oel- 20.00 | Brozer zo 1 feb, 20.00 | The Hengelo hoffen, 2014), dat 15 maart in pre- Fault in Our Stars ma 2 feb, 20.00 mière gaat, maar nu dus al in een | Still Life zo 22 feb, 20.00 | Under 4 Filmhuis Hengelo aantal filmtheaters als voorpremi- the Skin zo 15 feb, 20.00 | Viva la Li- Beursstr 44 | 074-255 6789 | film- ère te zien is. De film, naar een no- bertà wo 4 feb, 20.00 | Whiplash zo Waar het om gaat huishengelo.nl velle van Albert Camus, speelt zich 8 feb, 20.00 Nog te zien in januari Leviathan za af in 1954 in de tijd van de Alge- zijn de momenten. 24 jan, wo 28 jan en vr 30 jan, 20.15 rijnse bevrijdingsoorlog tegen de LOIN DES HOMMES Heerlen | Locke do 22 jan en vr 23 jan, 20.15 | Waar de regisseur Nena do 15 jan, vr 16 jan en wo 21 jan, 4 Filmhuis De Spiegel 20.15 | Pride vr 16 jan, 16.00 | za 17 jan di 20 jan en wo 21 jan, 20.00 | Sam- tour zo 22 feb De Bongerd 18 | 5e verdieping Glas- in zijn eersteling en do 29 jan, 20.15 | Whiplash vr 30 ba do 22 jan, vr 23 jan, di 27 jan en wo 4 Pathé Groningen Harderwijk paleis | 045‑577 2209 | filmhuisde- jan, 16.00 | za 31 jan, 20.15 28 jan, 20.00 | vr 23 jan, 13.30 | Whi- Gedempte Zuiderdiep 78 | 0900- 4 Filmhuis Harderwijk/ spiegel.nl Finisterrae (win- Te zien in februari Aanmodderfak- plash do 29 jan, 20.00 1458 | pathe.nl | Raadpleeg de web- Catharinakapel Nog te zien in januari 20.000 Days ker vr 6 feb, za 7 feb en do 12 feb, 20.15 Te zien in februari Mr. Turner do 5 site voor het reguliere programma Klooster 1 | 0341-419 500 | film- on Earth vr 23 jan en za 24 jan, naar van een Tiger | Club Sandwich vr 27 feb | Locke wo feb, vr 6 feb, di 10 feb en wo 11 feb, 4 RKZ Bios huisharderwijk.nl 20.00 | Araf do 22 jan en ma 26 jan, 11 feb, 20.15 | Mommy vr 20 feb, wo 25 20.00 | vr 6 feb, 13.30 | Whiplash di 3 Emmastraat 15-s101 | 050‑526 Nog te zien in januari The Hund- 20.00 | zo 25 jan, 14.00 | Blue Jas- Award op het IFFR feb en za 28 feb, 20.15 | Mr. Turner vr feb en wo 4 feb, 20.00 2482 | rkzbios.nl | Aanvang: 20.30, red-Foot Journey za 31 jan, 20.15 | mine zo 25 jan, 20.00 | Il conformist 20 feb, 16.00 | za 21 feb en do 26 feb, tenzij anders vermeld | Raadpleeg Nena za 24 jan en ma 26 jan, 20.15 | zo 18 jan, 13.30 | Girlhood ma 19 jan, in 2011) knipoog- 20.15 | Samba vr 13 feb, wo 18 feb en Gouda de website voor het complete pro- Pride zo 25 jan, 20.15 | di 27 jan, 14.00 20.00 | Samba do 29 jan t/m za 31 do 19 feb, 20.15 | Whiplash wo 4 feb gramma | St. Vincent zo 18 jan en ma 19 jan, jan, 20.00 | Still the Water do 15 jan de naar landge- en do 5 feb, 20.15 | Klassieker Sun- 4 Filmhuis Nog te zien in januari Being and Be- 20.15 | di 20 jan, 20.15 en vr 16 jan, 20.00 | Wild Tales za 17 set Boulevard vr 13 feb, 16.00 | za 14 Lethmaetstraat 45 | 0182‑522 200 | coming zo 25 jan, 15.00 | The Sal- Te zien in februari Aanmodderfakker jan, 20.00 noot Buñuel, gooit feb, 20.15 filmhuisgouda.nl vation za 24 jan en ma 26 jan | Whi- za 14 feb en ma 16 feb, 20.15 | Blind Te zien in februari In jouw naam zo Araf: Somewhere in Between vr 20 plash za 31 jan | A Wolf at the Door za zo 15 feb, 20.15 | di 17 feb, 14.00 | Chef 22 feb, 14.00 (regisseur aanwezig, hij in La distancia feb, 19.00 | za 21 feb, 21.45 | di 24 feb, 17 jan en ma 19 jan za 28 feb en ma 2 mrt, 20.15 | The met inleiding en Q&A) | The Reuni- Hilversum 14.00 | wo 25 feb, 20.30 | Il capitale Te zien in februari (o.a.) Whiplash Tarkovski in zijn 4 Filmtheater umano do 12 feb en ma 23 feb, 20.30 ma 2 feb Herenplein 5 | 035‑623 5466 | | za 14 feb en vr 27 feb, 19.00 | vr 13 feb 4 Vera Zienema maffe mixer. Diens filmtheaterhilversum.nl | Raad- en za 28 feb, 21.45 | zo 22 feb, 11.00 | Oosterstraat 44 | 050‑313 4681 | Gouden klassiekers pleeg de website voor het complete vr 27 feb, 15.30 | La grande bellezza vera-groningen.nl | Aanvang: mystieke sfeer programma vr 13 feb, 15.30 | zo 15 feb, 16.00 | ma 21.00 | Raadpleeg de website voor Voor nieuwe films kunnen we naar (David Lean, 1965), waarin de arts 16 feb, 20.30 | The Imitation Game het complete programma het filmfestival in Rotterdam, maar en dichter Omar Sharif in Rusland overheerst in de Hoogeveen do 26 feb, 20.30 | vr 27 feb, 21.45 | za Nog te zien in januari I Dream of Wi- gelukkig vergeten filmtheaters niet verliefd wordt op een politieke ac- 28 feb, 19.00 | In Order of Disappea- res di 27 jan (met nagesprek) | Deut- om ook klassiekers te vertonen. tiviste, vijf Oscars won, moet 27 beeldschone 4 Luxor-Theater rance vr 13 feb en za 21 feb, 19.00 | za sches Kino Halbschatten di 20 jan Het oorlogsliefdesdrama Casa- jan. naar filmhuis Oldenzaal. JT Hoogeveen, van Echtenplein | 14 feb en vr 20 feb, 21.45 | zo 22 feb, Te zien in februari (o.a.) The Young, blanca (1942) met Ingrid Bergman Filmtheater CineBergen/Zwarte beelden en de 0528-234 000 | filmhuishoogeveen. 20.30 | Marie Heurtin zo 1 feb, 16.00 The Old, the Young and the Sea di en Humphrey Bogart (“We’ll al- Schuur in Bergen vertoont 25 jan. nl | Raadpleeg de website voor het | ma 2 feb, wo 4 feb en zo 8 feb, 20.30 3 feb ways have Paris”) verveelt nooit. Hitchcocks klassieker To Catch a door Caballero complete programma | vr 6 feb, 19.00 | za 7 feb, 21.45 | Miss De klassieker der klassiekers is 17 Thief (1955), waarin oplichter Cary Julie zo 15 feb, di 17 feb, do 19 feb en Haarlem feb. in Rialto te zien. Onbekender Grant en Grace Kelly iets moois zelf gecompo- Hoorn di 24 feb, 20.30 | zo 22 feb, 16.00 | vr maar ook prachtig is Casque d’or met elkaar krijgen. Filmhuis Hen- 27 feb, 15.30 | Mr. Turner do 5 feb, ma 4 Filmschuur (1952) van de Franse filmmaker gelo vertoont 13 feb. nog eens Billy neerde muziek. 4 Cinema Oostereiland 9 feb, di 10 feb en wo 18 feb, 20.30 | Lange Begijnestraat 9 | 023-517 Jacques Becker. In de film over lief- Wilders geweldige klassieker Sun- Krententuin 25 | 0229-232 296 | zo 8 feb, 16.00 | zo 15 feb, 11.00 | di 17 3910 | filmschuur.nl | Raadpleeg de de, dood, vriendschap en jaloezie set Boulevard (1950), waarin Gloria 111231 cinemaoostereiland.nl | Raadpleeg feb, 14.00 | vr 20 feb, 15.30 | Of Hor- website voor het complete pro- de website voor het complete pro- in het Belle Epoque speelt een Swanson als Norma Desmond niet Joost Broeren in de Filmkrant ses and Men zo 1 feb, 11.00 | di 3 feb, gramma prachtige Simone Signoret een kan accepteren dat ze geen filmdi- gramma 20.30 | vr 6 feb, 21.45 | di 10 feb, 14.00 Nog te zien in januari 10.000 km vrouw die een gangster interessan- va meer is. | Still Life zo 1 feb en wo 11 feb, 20.30 ma 26 jan, 19.30 | Birdman do 22 ter vindt dan de timmerman met FILMHUISHENGELO.NL | di 3 feb, 14.00 | vr 6 feb, 15.30 | za 7 jan, 21.15 (met inleiding) | Girlhood Kampen wie ze getrouwd is. Ook te zien in FILMHUISOLDENZAAL.NL feb, 19.00 | zo 8 feb, 11.00 ma 19 jan, 21.15 | P’tit Quinquin za 17 4 Filmhuis Rialto (3 en 10 feb.). Wie nog eens RIALTOFILM.NL jan, 12.00 wil zien waarom Doctor Zhivago CINEBERGEN.NL Burgwal 84 | Reserveren via website Verwacht in februari Inherent Vice | filmhuiskampen.nl | Aanvang: Groningen do 5 feb | The Tribe ma 9 feb, 21.15 | 20.15, tenzij anders vermeld 4 Groninger Forum Cracking the Frame Art and Craft ma Nog te zien in januari Kreuzweg vr 16 Hereplein 73 | 050-312 0433 | gro- 16 feb, 19.00 jan en za 17 jan | Trash vr 23 jan en za ningerforum.nl | Raadpleeg de 24 jan | Wakolda vr 30 jan en za 31 jan website voor exacte data en aan- Te zien in februari Brozer vr 20 feb vangstijden Hardenberg en za 21 feb | Mommy vr 27 feb en za Big Eyes vanaf do 5 feb | Girlhood 4 Filmhuis Hardenberg 28 feb | My Old Lady zo 8 feb, 11.30 vanaf do 29 jan | Gluckauf vanaf do Badhuisplein 3 | 0523-280 353 | (brunchfilm) |Whiplash vr 13 feb en 29 jan | Turist vanaf do 19 feb | Zu- filmhuishardenberg.nl | Aanvang: za 14 feb rich vanaf do 19 feb | IFFR in Gronin- 20.00 gen wo 28 jan t/m zo 1 feb | Cineclub Nog te zien in januari Dorsvloer vol P’tit Quinquin ma 9 feb | Filmitalia confetti di 20 jan en wo 21 jan Leeuwarden di 10 feb | Cinemadiner A Weekend in Te zien in februari Boyhood di 3 feb 4 Slieker Film Paris wo 11 feb | Boek & Film | Gem- en wo 4 feb | Mr. Morgans Last Love DOCTOR ZHIVAGO Wilhelminaplein 92 | Reserveringen ma Bovery do 19 feb | Best of IDFA on zo 15 feb | Philomena zo 15 feb 058‑205 0320 (tijdens kassa-uren) DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 46

| sliekerfilm.nl | Raadpleeg de web- Soof zo 25 jan, 15.30 Raadpleeg de website voor het site voor het complete programma Te zien in februari Araf zo 22 feb, complete programma Nog te zien in januari Il capitale 15.30 | Boyhood vr 6 feb, 20.00 | A Colleges filmrestauratie umano vanaf 22 jan | When Animals Most Wanted Man ma 16 feb en di 17 Neerijnen Dream vanaf 15 jan | White God vanaf feb, 20.00 Prachtig, dat filmerfgoed, maar het zich op iedereen met liefde voor 22 jan | IFFR Live Erbarme Dich zo 25 4 Stroomhuis Neerijnen blijft niet vanzelf in goede staat. film en geeft inzicht in restauratie- jan, 16.00 | Melody ma 26 jan, 19.00 | Lisse Van Pallandtweg 1 | 06-1347 3992 | EYE en de Universiteit van Amster- technologieën. De voertaal is En- Speed Walking di 27 jan, 19.00 | Best stroomhuisneerijnen.nl | Aanvang: dam presenteren onder de naam gels. Ieder college is omlijst met za 31 jan en zo 1 feb of 2014 weekend 4 Filmhuis/Cultureel Centrum ’t 19.30 This is Film! Film Heritage in Prac­ filmvertoningen. In totaal zijn er Poelhuys Nog te zien in januari Liefde in tij- tice van 12 feb. t/m 19 maart een zeven colleges: ‘Film Heritage Lelystad Vivaldistraat 4 | 0252‑213 458 | den van cholera do 22 jan, 19.30 | Das openbare collegereeks over film- Everywhere. From the Magic Lan- filmhuis-lisse.nl | Raadpleeg de weisse Band do 15 jan, 19.30 restauratie. Giovanna Fossati, tern to the Smartphone’ (12 feb.), 4 Filmtheater/Agora website voor het complete pro- Te zien in februari Black Gold do 19 hoofdconservator EYE en hoogle- ‘Hollywood Studios. Sony’s Resto- Agorabaan 12 | 0320-239 239 | gramma feb, 19.30 (met toelichting) | Rata- raar Filmerfgoed en Digitale Film- ration Work and the Case of Dr. agora-lelystad.nl | Raadpleeg de touille za 7 feb, 18.30 (met vooraf- cultuur bij de UvA, bespreekt met Strangelove’ (19 feb.), ‘European website voor het complete pro- Maastricht gaand toelichting en na afloop toe- internationale gasten filmrestaura- Archives. Collaborative Resto- gramma passelijk etentje, reserveren nood- ties. Aan de orde komen onder rations and the Case of Menschen 4 Lumière zakelijk) meer de restauraties van de klas- am Sonntag’ (26 feb.), ‘Film or per- Leusden Bogaardenstraat 40b | 043‑321 siekers Menschen am Sonntag en formance. Nicholas Ray’s We Can’t 4080 | lumiere.nl Nieuwegein Dr. Strangelove, de digitalisering Go Home Again’ (5 maart), ‘Playing 4 De Filmtuin Nog te zien in januari 10.000 Kilo- van vroege kleurenfilms, en de door with Colour. Teaching Film Heri- De Smidse 1b | 033-495 3107 | de- metros vanaf do 22 jan | Birdman 4 FTN/Wolff Nieuwegein Sony uitgevoerde 4K-transfer van tage to Children’ (12 maart), ‘Ex- tuininleusden.nl | Vertoning van vanaf do 22 jan | Gluckauf vanaf do Passage 102 | 030‑604 5678 | de tv-serie Breaking Bad. Bespro- posing Cinema. The Jean Desmet sept t/m mei 29 jan | Inherent Vice vanaf do 29 jan filmtheaternieuwegein.tk | Aan- ken worden ook de vele nieuwe Exposition’ (19 maart) en ‘EYE Nog te zien in januari The Selfish Gi- | Marie Heurtin vanaf do 15 jan | P’Tit vang: 20.15 mogelijkheden om filmerfgoed te Collectiedag’ (26 maart). ant ma 19 jan en di 20 jan, 20.00 | Quinquin zo 18 jan, 14.00 |Stray Dogs Nog te zien in januari Gone Girl di 27 presenteren. De collegereeks richt EYEFILM.NL/THISISFILM vanaf do 15 jan | Studium Generale Regisseur Liv Ull- jan | My Old Lady di 20 jan The Imitation Game ma 19 jan, 19.30 Te zien in februari Coming Home di | Nightwatching ma 26 jan, 19.30 man had ook wel 17 feb | Mr. Turner di 10 feb | Un nou- | Gay & Lesbian Film Night Darker velle amie di 3 feb Than Midnight di 20 jan, 19.30 | IFFR iets rebelser mo- Live Atlantic za 24 jan, 16.00 | Erbar- Nijmegen Nog meer over film weten? me Dich zo 25 jan, 16.00 | Melody ma gen ingrijpen in De Filmkrant komt live in de 26 jan, 19.00 | Speed Walking di 27 4 Lux filmtheaters bij u in de jan, 19.00 het scenario — bij- Mariënburg 38-39 | 0900‑589 buurt. Filmkrantmedewer­ Te zien in februari 10.000 km van- 4636 | lux-nijmegen.nl | Raadpleeg kers verzorgen elke maand af zo 1 feb | Amour Fou vanaf do 26 na de hele film de website voor het complete pro- inleidingen bij Must See- feb | Big Eyes vanaf do 5 feb | Bird- gramma films en inleidingen, lezin­ man vanaf zo 1 feb | Erbarme Dich speelt zich in één Nog te zien in januari 10,000 Km gen, Q&A’s en workshops bij vanaf do 26 feb | Foxcatcher vanaf do vanaf do 22 jan | Birdman vanaf do 22 andere films uit het actuele 19 feb | Gluckauf vanaf zo 1 feb | In- benauwende keu- jan | Il capitale umano vana do 22 jan aanbod en filmprogramma’s. herent Vice vanaf do 5 feb | The Kid- | Girlhood vanaf do 29 jan | Inherent napping of Michel Houellebecq van- ken af, zonder dat Vice vanaf do 29 jan | The Theory of vanaf do 15 jan | Gone with the Wind Must See af do 12 feb | Mijn mama is in Ameri- Everything Filmcur- DR. STRANGELOVE 4 Filmtheater Lelystad ka en heeft Buffalo Bill ontmoet van- daar cinemato- sus Filmkring do 22 jan en di 27 jan, 18 januari 16.00 uur | Jos van der af do 12 feb | Selma vanaf do 19 feb | 12.00 | IFFR Live Atlantic za 24 jan, Burg The Tribe vanaf do 26 feb | Turist van- grafisch iets bij- 16.00 | Speed Walking di 27 jan, 19.00 terfanfare.nl | Aanvang: 20.15 | 16.45 | di 20 jan en wo 21 jan, 20.15 af do 19 feb | Wild vanaf do 16 feb | Zu- | LuxDocs Song From the Forest wo Raadpleeg de website voor het | Still Life do 22 jan en di 27 jan t/m 21 jan, 19.30 | Under the Skin Must See rich vanaf do 19 feb | Cine premiè- zonders mee ge- FilmFlirt Love is Stran- complete programma do 29 jan, 20.15 | vr 23 jan, 19.30 | za 24 jan, 19.45 | zo 25 jan, 16.45 | ma 26 4 Filmtheater De Luxe Schagen res Loin des Hommes di 3 feb, 19.30 | ge do 22 jan | Psychoanalyse & Film Nog te zien in januari (o.a.) Skyfall 22 januari 20.00 uur | Joost Broeren Movies that Matter Songs From the daan wordt. Zo The Virgin Suicides wo 28 jan, 19.30 zo 18 jan | St. Vincent do 15 jan jan, 19.15 | za 31 jan, 21.45 | Whiplash Forest ma 2 feb, 19.30 | Studium Ge- | Filmontbijt Elke zo, 11.00 | Sneak Te zien in februari (o.a.) Coming do 29 jan, 20.00 | za 31 jan, 19.45 Elke di, 22.00 do 12 feb | do 5 feb Birdman Must See nerale Hope ma 9 feb, 19.30 | Best blijft het gevoel Preview Home Mr. Turner Te zien in februari Coming Home vanaf do 19 feb | 4 Cinecitta Tilburg of IDFA on Tour zo 22 feb, 14.00 | The The Disappearance 22 januari 19.00 uur | Sasja Koetsier Maastricht Film Café di 10 feb, 19.30 knagen dat dit of Eleanor Rigby: Him & Her zo 1 feb, | di Oirschot Purmerend 14.00 | ma 2 feb, 19.00 | vr 4 Filmschuur Haarlem Gay & Lesbian Film Night Drown Leviathan 22 januari 21.15 uur | Gerlinda 24 feb, 19.30 boeiende drama 4 Filmclub/Rabotheater De Enck 4 Filmhuis Purmerend 6 feb en za 7 feb, 19.45 | zo 8 feb, 14.15 Heywegen De Loop 67 | 0499-572 691 | deenck. Kerkstraat 11 | 0299-416 506 (re- | wo 11 feb, 20.00 | Mr. Turner van- 4 Cinecenter Amsterdam Middelburg niet helemaal van nl serveringen via internet) | film- af do 19 feb | My Old Lady do 5 feb, 13 februari 16 uur | Sasja Koetsier NO di 10 feb huispurmerend.nl | Aanvang: 20.30 20.00 | vr 6 feb en za 7 feb, 19.30 | zo 8 4 Cinema Middelburg het toneel af is ge- Aanmodderfakker vr 6 feb en di 10 feb, 16.30 | ma 9 feb, 19.00 | di 10 feb en wo 11 feb, 20.15 | verder nog te zien Amour Fou Must See Achter de Houttuinen 30 | 0118‑613 feb | Brozer di 3 feb | The Disappea- Oldenzaal t/m wo 18 feb | 4 Natlab door Plaza Futura 482 | cinemamiddelburg.nl | Raad- komen. rance of Eleanor Rigby vr 13 feb | Of Horses and Men vanaf do 12 feb | vanaf do Eindhoven pleeg de webste voor het complete 4 Filmhuis/Stadstheater De Bond Gone Girl za 14 feb en di 17 feb | The Party Girl 29 januari | Sasja Koetsier programma 111231 Molenstraat 25 | 0541-511 094 | Hundred-Foot Journey za 28 feb | 12 feb | Still Life zo 1 feb, 16.45 | wo 4 Nog te zien in januari Manuscripts filmhuisoldenzaal.nl | Raadpleeg de Locke vr 20 feb | Trash za 21 feb en di feb, 20.15 | Whiplash ma 2 feb en ma Janna Reinsma over Miss 24 feb | vr 27 feb 9 feb, 19.15 | di 3 feb en do 5 feb, 20.15 Mommy Must See Don’t Burn vr 23 jan, 21.30 | za 24 website voor het complete pro- Under the Skin | wo 4 feb en di 10 feb, 20.00 | vr 6 feb 4 De Fabriek Zaandam jan, 19.00 | di 27 jan, 20.00 | Mom- Julie in de Filmkrant gramma 1 februari 16.15 uur | Dana Linssen my do 22 jan, 20.00 | vr 23 jan, 15.00 Nog te zien in januari Deux jours, en za 7 feb, 21.30 | zo 8 feb, 14.15 | ver- | za 24 jan, 21.30 | My Old Lady vr 30 une nuit di 27 jan en wo 28 jan, 20.00 Roermond der nog te zien t/m wo 18 feb P’tit Quinquin Inleiding jan, 21.30 | za 31 jan, 19.00 | Het nieu- | The Reunion di 20 jan, 20.00 | Klas- 4 ECI Cultuurfabriek 4 Cinecitta Tilburg we Rijksmuseum vr 16 jan en zo 18 sieker Dokter Zhivagodi 27 jan, 14.00 ECI 13 | 0475-317 171 | ecicultuurfa- Rotterdam 8 februari 11 uur | Ronald Rovers jan, 15.00 | Still the Water do 29 jan, briek.nl | Raadpleeg de website voor 20.00 | vr 30 jan, 19.00 | Stray Dogs overige films en tijden 4 Lantaren Venster vr 30 jan, 15.00 | za 31 jan, 21.30 | Oss The Kidnapping of Michel St. Nog te zien in januari The Disappea- Otto Reuchlinweg 996 (Gebouw do 15 jan en wo 28 jan, 20.00 Houellebecq Must See Vincent 4 Cultuurpodium Groene Engel rance of Eleanor Rigby: Him & Her za New Orleans, Wilhelmina Pier) | | vr 16 jan, za 17 jan en vr 23 jan, 19.00 4 Gigant Apeldoorn Kruisstraat 15 | 0412-405 504 | 24 jan en vr 30 jan, 19.30 | zo 25 jan, 010‑277 2277 | lantarenvenster.nl | 17 februari | Joost Broeren | zo 25 jan, 15.00 | A Wolf at the Door groene-engel.nl | Raadpleeg de 14.00 | ma 26 jan, 19.00 | The Hund- Raadpleeg de website voor het vr 16 jan en za 17 jan, 21.30 | ma 19 website voor het complete pro- red-Foot Journey do 15 jan, 20.15 complete programma jan, 20.00 | Filmcursus Tour du Cinema Movies that Matter Sid- gramma | zo 18 jan, 16.30 | di 20 jan en di 27 4 Pathé De Kuip 4 Filmtheater ’t Hoogt Utrecht dharth di 20 jan, 20.00 | Avond van Nog te zien in januari Leviathan zo jan, 20.00 | vr 23 jan, 21.15 | za 24 jan, Cor Kieboomplein 501 | 0900-1458 4, 11, 18 en 25 maart 19.00 uur | de Franse Film 3 Coeurs wo 21 jan, 25 jan t/m di 27 jan, 20.30 | ma 26 21.30 | Leviathan vr 30 jan, 19.45 | za | pathe.nl | Raadpleeg de website afwisselend Dana Linssen en 20.00 | Gay Film Night Darker Than jan, 16.00 | Wakolda zo 18 jan t/m di 31 jan, 19.30 | Mommy vr 16 jan, vr 17 voor het reguliere programma Ronald Rovers Midnight ma 26 jan, 20.00 20 jan, 20.30 | ma 19 jan, 16.00 jan en vr 23 jan, 19.45 | zo 18 jan, 14.00 | ma 19 jan, 19.00 | do 22 jan en wo 28 Schagen Raadpleeg ook de agenda van uw Middelharnis Oudenbosch jan, 20.00 | zo 25 jan, 14.15 | Pride vr filmtheater | Kijk voor meer 16 jan, 21.45 | za 17 jan, 19.30 | zo 18 4 Fth De Luxe/Scagon Theater infor­matie en boekingen op 4 Fh Middelharnis (Het Diekhuus) 4 Filmtheater Fanfare jan, 14.15 | ma 19 jan, 19.15 | wo 21 jan, Torenstraat 1B (Cultuurhuis M18) | 20.00 | do 15 jan, 20.00 | vr 16 FILMKRANT.NL/FILMKRANTLIVE Beneden Zandpad 7 | 0187-482 400 Pagnevaartweg 109 (Markland Samba 0224-213 162 | filmtheaterdeluxe.nl | Aanvang: 20.00 | hetdiekhuus.nl | College) | 0165‑314 503 | filmthea- jan, 19.30 | za 17 jan, 21.45 | zo 18 jan, | Aanvang: do 20.00 DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 47

Nog te zien in januari Attack do 29 Nena di 24 feb | The Salvation di 3 Te zien in februari Dos Disperos van- nieuwescene.nl jan | Brozer vr 30 jan | Leviathan do feb | Whiplash di 10 feb af do 5 feb | The Elephant Song vanaf 20.000 Days on Earth do 29 jan, ma Weesp 15 jan en vr 16 jan | Under the Skin do do 26 feb | Erbarme Dich vanaf do 26 2 feb, zo 8 feb, di 10 feb en wo 18 feb, 4 Theater City Of Wesopa 22 jan en vr 23 jan feb | Lifelong vanaf do 12 feb | Natio- 19.15 | vr 30 jan en za 31 jan, 21.20 | za Herengracht 23 | 0294-458 093 | Te zien in februari Chef do 19 feb en Tiel nal Gallery vanaf do 12 feb | The Tribe 7 feb, 22.05 | vr 13 feb, 14.30 | Coming wesopa.nl | Raadpleeg de website vr 20 feb | Hotell do 5 feb t/m za 7 feb 4 Filmtheater Agnietenhof vanaf do 5 feb | Best of IDFA on Tour Home do 19 feb, vr 20 feb, ma 23 feb, voor het complete programma | Locke do 26 feb t/m za 28 feb | Wild St. Agnietenstraat 2 | 0344-673 zo 1 feb | Studium Generale Twin Sis- wo 25 feb en ma 2 mrt, 19.15 | vr 20 Tales do 12 feb en vr 13 feb 500 | agnietenhof.nl | Raadpleeg de ters ma 2 feb | Filmquiz wo 11 feb | feb, 14.30 | za 21 feb, 19.00 | zo 22 feb, website voor het complete pro- Roze Maandag Drown ma 16 feb 16.00 | do 26 feb en di 3 mrt, 20.50 | Winterswijk gramma 4 Louis Hartlooper Complex The Disappearance of Eleanor Rig- 4 Filmhuis/Servicetheater Schiedam Tolsteegbrug 1 | 030‑232 0452 | by: Him & Her vr 27 feb, 14.30 | vr 27 Skopein 4 Wenneker Cinema hartlooper.nl | Raadpleeg de web- feb t/m zo 1 mrt en wo 4 mrt, 19.15 | Meddosestr 4-8 | 054-352 1515 | Vijgensteeg 2 | 010-473 3000 | wen- Tilburg site voor het wekelijkse programma Gluckauf do 29 jan, ma 2 feb t/m do filmhuiswinterswijk.nl | Aanvang: nekercinema.nl 4 Cinecitta 4 Springhaver 1 en 2 5 feb, ma 9 feb t/m do 12 feb en wo 18 21.00 Nog te zien in januari The Hund- Willem II straat 29 | 06-8369 8775 | Springweg 50 | 030‑231 3789 | feb, 20.00 | vr 30 jan, vr 6 feb en vr 13 Nog te zien in januari Pride di 20 jan | red Foot Journey vr 16 jan, za 17 jan, vr cinecitta.nl Raadpleeg de wekelijkse filmladder feb, 14.45 | vr 30 jan t/m zo 1 feb, vr 6 Wild Tales di 27 jan 23 jan en za 24 jan, 21.00 | zo 18 jan, Premières Big Eyes vanaf do 5 feb en Uitloper feb t/m zo 8 feb en vr 13 feb, 19.00 | vr Te zien in februari Aanmodderfak- 15.00 | Magic in the Moonlight do 15 | Foxcatcher vanaf do 19 feb | Inhe- 30 jan, za 31 jan, vr 6 feb, za 7 feb en vr ker di 3 feb | The Riot Club di 10 feb | jan t/m za 17 jan, 20.30 | Pina vr 30 rent Vice vanaf do 5 feb | Turist van- 13 feb, 21.30 | zo 1 feb en zo 8 feb, 16.15 Whiplash di 24 feb jan en za 31 jan, 21.00 | Pride do 29 af do 19 feb | Wild vanaf do 22 feb | Veendam | Mommy do 5 feb t/m za 7 feb, ma 9 jan t/m za 31 jan, 20.30 | St. Vincent Nog te zien Birdman | The Imitati- 4 Filmhuis vanBeresteyn feb, do 12 feb, vr 13 feb, zo 22 feb en di do 22 jan t/m za 24 jan, 20.30 | zo 25 on Game | The Theory of Everything | Museumplein 5a | 0598-317 730 | 24 feb, 19.15 | vr 6 feb, 14.30 | zo 8 feb, Woerden jan, 15.00 FilmkrantLive P’tit Quinquin zo 8 feb vanberesteyn.nl | Aanvang: 20.00 16.00 | za 21 feb, 21.05 | My Old Lady 4 AnnexCinema Te zien in februari Interstellar do (met lunch en lezing) Nog te zien in januari Aanmodder- do 19 feb, zo 22 feb t/m do 26 feb en Rosmolenlaan 1 | 0348-436 510 | 5 feb, za 7 feb, vr 13 feb en za 14 feb, fakker ma 26 jan | Dorsvloer vol con- ma 2 mrt t/m wo 4 mrt, 20.00 | vr 20 annexcinema.nl | Raadpleeg de 21.00 | Mommy do 19 feb t/m za 21 Uden fetti ma 19 (met inleiding) feb en vr 27 feb, 14.45 | vr 20 feb, vr 27 website voor het complete pro- feb, 20.30 | Mr. Turner do 26 feb t/m Te zien in februari Leviathan ma 16 feb en za 28 feb, 21.30 | za 21 feb, 19.15 Erlingsson han- gramma za 28 feb, 20.30 | My Old Lady do 4 Filmhuis De Pul feb | Pride ma 9 feb | St. Vincent ma | za 21 feb, 21.40 | zo 22 feb en zo 1 mrt, 5 feb t/m za 7 feb, 20.30 | zo 8 feb, Kapelstraat 13 | 0413-265 091 | 23 feb | Winter Sleep ma 2 feb | La- 16.15 | vr 27 feb t/m zo 1 mrt, 19.00 | teert een surrea- 15.00 | Het nieuwe Rijksmuseum do filmpul.com | Raadpleeg de website dies Night Gooische vrouwen 2 wo Of Horses and Men do 26 feb en di 3 Zaandam 12 feb t/m za 14 feb, 20.30 | zo 15 feb, voor het complete programma 18 feb, 19.00 mrt, 19.15 | zo 1 mrt, 16.00 | Qissa do listische logica 4 Filmtheater De Fabriek 15.00 | Pride di 3 feb, 20.15 | The Red 29 jan, zo 1 feb en di 3 feb, 19.15 | Still Jan Sijbrandsteeg 12 | 075‑631 1993 Shoes zo 1 feb, 16.00 | Samba vr 20 Life vr 30 jan, 14.30 | za 31 jan en wo 4 die absurd mag lij- | Reserveren via belbios | de-fa- feb, za 21 feb, vr 27 feb en za 28 feb, Utrecht Veenendaal feb, 19.15 | zo 1 feb, 16.00 briek.nl | Raadpleeg de website voor 21.00 | zo 22 feb, 15.00 4 ’t Hoogt 4 Filmhuis Veenendaal ken, maar in zijn het complete programma Hoogt 4 | 030‑232 8388 | hoogt.nl Kees Stipplein 72 (Spectrum) | Vlaardingen Nog te zien in januari 3 Coeurs do 15 Nog te zien in januari Amour Fou Alleen info 0318-582 669 | film- context volkomen jan t/m ma 19 jan en wo 21 jan | Aan- Schijndel vanaf do 29 jan | Het chimpanzee huisveenendaal.nl | Raadpleeg de 4 Filmtheater Het Zeepaard modderfakker vr 16 jan t/m ma 19 jan, 4 Filmclub Schijndel/City Theater complex wo 28 jan | P’tit Quinquin website voor het complete pro- Veerplein 134e (JT Bioscoop, kleine klopt. Hij zorgt dat wo 21 jan t/m zo 25 jan, di 27 jan en Hoofdstraat 145 | 073-547 4837 | za 17 jan en wo 21 jan | When Ani- gramma zaal) | [email protected] | het- wo 28 jan (vr 23 jan met nagesprek) | schijndelfilm.nl | Aanvang: 20.30 mals Dream vanaf do 15 jan | Best zeepaard.nl (info & reserveren) je moet schippe- The Disappearance of Eleanor Rig- Bon Dieu! di 3 feb of IDFA on tour zo 18 jan en zo 25 jan Venlo Nog te zien in januari Le grand ca- by: Him & Her do 15 jan t/m zo 18 jan 4 Het Gasthuis | Roze Maandag Darker than Mid- hier do 22 jan, 20.30 | zo 25 jan, 16.15 | ren tussen fasci- en di 20 jan | Hector and the Search Lidwinahof 70 | Aanvang: 20.00 night ma 19 jan | IFFR Live za 24 jan 4 Filmtheater De Nieuwe Scene Pride do 15 jan, 20.30 | zo 18 jan, 16.15 for Happiness zo 18 jan | Mommy do Thema film Jong versus oud di 10 feb t/m di 27 jan Nieuwstraat 13 | 077‑351 8183 | | Still Life do 29 jan, 20.30 natie en empa- 22 jan t/m zo 25 jan, di 27 jan en do | Spirituele Filmavond Thema: Medi- Te zien in februari Mommy do 5 feb, 29 jan t/m za 31 jan | My Old Lady do tatie di 17 feb | Wereldcinema Thema: 20.30 | zo 8 feb, 16.15 | Mr. Turner do thie. De meeste 29 jan t/m za 31 jan | Samba do 15 jan China di 24 feb 19 feb, 20.30 | zo 22 feb, 16.15 | My Old t/m zo 18 jan, di 20 jan, do 22 jan t/m Eten en film – film en eten Lady do 12 feb, 20.30 | zo 15 feb, 16.15 acteurs voegen ma 26 jan, wo 28 jan, vr 30 jan en za Sittard | Une nouvelle amie do 26 feb, 20.30 | 31 jan | Trash do 29 jan t/m za 31 jan Dat films en voedsel goed samen- leuker is. De documentaire Dansen zo 1 mrt, 16.15 | Still Life zo 1 feb, 16.15 zich naar die stile- | Special De Roomtuintjes zo 25 jan 4 Filmhuis Het Domein gaan, ontdekken steeds meer met gehoornde dames (Onno Ger- (documentaire met nagesprek) Kapittelstraat 6 | 046-451 4384 | filmtheaters en festivalmakers. Zo ritse) portretteert een boerenstel, Vlissingen ring. De vervreem- Te zien in februari (o.a.) Mommy zo filmhuishetdomein.nl | Aanvang: kent Amsterdam het in Kriterion dat hun koeien geen antibiotica 1 feb, ma 2 feb en wo 4 feb | My Old zo 1 feb en di 3 feb | zo 1 20.00, tenzij anders vermeld en Studio K gehouden Food Film geeft, omdat ze een gezond ecolo- 4 Cine City dende speelstijl is Lady Samba feb en di 3 feb | ma 2 feb en wo Marie Heurtin ma 2 feb | Miss Julie vr Festival. De Verkadefabriek in Den gisch boerenbedrijf willen. Benny Spuikomweg 1 | Zie de bioscooplad- Trash 27 feb en za 28 feb | Mr. Turner vr 20 Bosch haakt in op de trend met de Vink portretteert in Het nieuwe der en de agenda in de dagbladen grappig en soms 4 feb | Verwacht Pekka | Whiplash | feb t/m zo 22 feb | Of Horses and Men eerste editie van het City Food & eten chefkok Jonathan Karpathios, Nieuwe filmcursus vr 13 feb en za 14 feb | Samba ma 23 Film Festival. In samenwerking die zelf zijn groenten verbouwt, Wageningen een tikkeltje vlak. feb | Trash vr 6 feb en zo 7 feb | Whi- met de HAS Hogeschool staat het zodat hij weet wat hij zijn gasten Zaltbommel plash ma 8 feb en di 9 feb | The Best filmtheater van 6 t/m 8 feb. onder voorzet. De keuken van Johannes 4 Filmhuis Movie W 111231 of IDFA on Tour zo 1 feb, 16.00 | Mati- Generaal Foulkesweg 42a (’t Ven- 4 Filmtheater Cinemaarten het motto Kijk smakelijk! in het te- (Bianca Tan) geeft een portret van Laura van Zuylen over Of nee Samba ma 23 feb, 15.00 ken van eten en films. Wat dat eer- de gevreesde vorig jaar overleden ster) | moview.nl | Raadpleeg de In Theater de Poorterij Nieuw- ste betreft kunnen er sprinkhanen culinaire criticus Johannes van website voor het complete pro- Horses and Men in de straat 2 | Reserveren via e-mail Soest worden geproefd, er is informatie Dam. Growing Cities (Dan Sus- gramma Filmkrant [email protected] | Raad- over de beste koffie, er kan worden man) onderzoekt de mogelijkhe- Nog te zien in januari 20.000 Days pleeg de website voor het complete 4 Filmhuis Artishock gepraat met lokale stadsboeren en den van urban farming. More than on Earth vr 16 jan, 19.30 | wo 21 jan, do programma Steenhoffstraat 46a | 06-4387 0112 uitstekend worden gegeten. Het Honey (Markus Imhoof) onder- 22 jan en di 27 jan, 20.30 | Borders vr Nog te zien in januari Blind di 27 jan, | artishock-soest.nl filmprogramma bestaat uit een zoekt de oorzaken van de bijen- 16 jan, 22.00 | za 17 jan, 22.15 | Expe- 20.15 | Pride di 20 jan, 20.15 | Winter Nog te zien in januari Gemma Bo- mix van speelfilms en documen- sterfte. EnMeat Hooked (Suzanne dition to the End of the World za 17 Sleep zo 18 jan, 15.00 very ma 19 jan, 15.00 en 20.15 | wo taires over voedsel. In de speelfilm Wasserman) toont traditionele en jan, 13.30 | zo 18 jan, 19.15 | Gone Girl 21 jan, 20.15 | Kreuzweg ma 26 jan, Chef (John Favreau) ontdekt een nieuwe stijl-slagers aan het werk vr 16 jan, 22.00 | A Long Story za 17 Zevenaar 15.00 en 20.15 | wo 28 jan, 20.15 | sterrenkok na zijn ontslag dat in New York. jan, 19.30 | zo 18 jan, 13.30 | Maidan Sagrada zo 25 jan, 20.15 zo 18 jan, 16.00 | Nebraska za 17 jan, 4 Filmhuis Zevenaar rondrijden in een snackcar veel VERKADEFABRIEK.NL Te zien in februari 20.000 Days on 19.30 | zo 18 jan, 22.00 | The Only Son Wittenburgstr 14 | 0316-331 527 | Earth zo 22 feb, 20.15 | Brozer ma 16 vr 16 jan, 19.30 | za 17 jan, 16.30 | Song Reserveringen 0316-344 250 (na feb, 15.00 en 20.15 | wo 18 feb, 20.15 From the Forest zo 18 jan, 16.00 | ma 19.15) | filmhuiszevenaar.nl | Raad- | Locke ma 2 feb, 15.00 en 20.15 | wo 19 jan en zo 25 jan, 20.30 | Still the pleeg de website voor het complete 4 feb, 20.15 | Nena ma 9 feb, 15.00 en Water do 15 jan, di 20 jan, vr 23 jan, programma 20.15 | wo 11 feb, 20.15 | Pride ma 23 za 24 jan en wo 28 jan, 20.30 | Sun- Nog te zien in januari The Disappea- feb, 15.00 en 20.15 | wo 25 feb, 20.15 set Boulevard zo 25 jan, 16.00 | zo 1 rance of Eleanor Rigby: Him & Her feb, 20.30 | Whiplash za 17 jan, 13.30 vr 16 jan, za 17 jan en ma 19 jan, 19.15 | | zo 18 jan, 19.15 | vr 30 jan en di 3 feb, di 20 jan, 10.00 | Geluk in Uitvoering Stadskanaal 20.30 | IFFR Preview Girlhood za za 24 jan, 14.30 | The Hundred-Foot 4 Filmliga Stadskanaal 17 jan, 22.15 | Filmconcert The Lost Journey do 15 jan, vr 16 jan, ma 26 jan Menistenplein 9 | 0599‑610 777 | World zo 18 jan, 13.30 en wo 28 jan, 14.30 | di 20 jan t/m do smoky.nl | Aanvang: 20.15 22 jan en ma 26 jan, 20.15 | di 27 jan, Nog te zien in januari Brozer di 27 jan 10.30 | Het nieuwe Rijksmuseum zo | Clouds of Sils Maria di 20 jan DANSEN MET GEHOORNDE DAMES 25 jan en di 27 jan, 14.30 | zo 25 jan Te zien in februari Locke di 17 feb | en wo 28 jan, 20.15 | Pride ma 5 jan DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 48

20.30 | vr 23 jan en za 24 jan, 18.45 | vr Zutphen 30 jan en za 31 jan, 18.30 | White God Apeldoorn IDFA gaat op reis 4 Filmtheater Luxor vr 16 jan en za 17 jan, 21.30 | zo 18 jan, 4 Filmtheater/Podium Gigant Houtmarkt 64 | 0575‑513 750 | 11.45 | di 20 jan, 19.45 | Verwacht Big Nog te zien in januari Emil & Ida van Wie eind november niet naar het kant niet meer, maar zijn kennis luxorzutphen.nl | Raadpleeg de Eyes | Erbarme Dich | A Most Violent de Hazelhoeve 3+ za 17 jan, zo 18 jan, IDFA kon, kan alsnog iets van het doorgeven aan een jongere genera- website voor het complete pro- Year | Turist | Wild | Café Zinnema za 24 jan, zo 25 jan en za 30 jan | So- za 31 jan, 22.30 festival proeven in IDFA on Tour, tie nog wel. De film focust op zijn gramma Horns lan & ludwig en de sneeuwmachine dat vanaf 17 jan. t/m april ruim vriendschap met een jonge blinde Te zien in februari (o.a.) Birdman 6+ za 17 jan, zo 18 jan, za 24 jan, zo 25 zestig locaties aandoet. Het pro- pianist die hij lesgeeft. En passant Zwolle zo 1 feb, 20.00 | ma 2 feb en wo 4 feb, jan en za 30 jan gramma bevat drie uitstekende geeft de film een kijkje in Terry’s 20.30 | di 3 feb, 14.30 | Il capitale 4 umano zo 1 feb, 11.45 | di 3 feb, 19.45 | documentaires. In Something Bet- muzikale verleden, waarin namen Filmtheater Fraterhuis Arnhem ter to Come volgt de Deense film- als Miles Davis en Billie Holiday Blijmarkt 25 | Reserveren via web- wo 4 feb, 18.30 | The Imitation Game maakster Hanna Polak veertien (!) opduiken. Those Who Feel the Fire site | filmtheaterfraterhuis.nl | zo 1 feb en ma 2 feb, 14.30 | Inherent 4 Focus Filmtheater jaar de Russische Yula, van klein Burning (Morgan Knibbe) is een Raadpleeg de website voor het Vice zo 1 feb, 19.30 | ma 2 feb en wo 4 Nog te zien in januari Antboy 8+ | kind tot tiener, op een vuilstort- hallucinante documentaire over complete programma feb, 19.45 | di 3 feb, 14.00 | Qissa: The Emil & Ida van de Hazelhoeve 4+ | plaats buiten Moskou. Met haar het uitzichtloze leven van vluchte- Nog te zien in januari Birdman do 22 Tale of a Lonely Ghost zo 1 feb, 16.30 | Peuterochtend Stip & Vlek 3+ di 20 moeder, een handvol andere kin- lingen in Zuid-Europa. Knibbe jan, ma 26 jan, wo 28 jan, do 29 jan, ma 2 feb, 14.00 | Samba zo 1 feb, 11.15 jan en wo 21 jan, 9.45 )met knutselen deren, dronkaards en outcasts slijt vond voor de dramatische situaties 20.30 | vr 23 jan, 14.15 | vr 23 jan en za | wo 4 feb, 14.30 | The Theory of Eve- in de pauze) de tiener haar dagen rondscharre- die hij laat zien een unieke vorm, 24 jan, 21.15 | zo 25 jan, 19.30 | di 27 rything zo 1 feb, 17.00 | di 3 feb, 20.30 lend tussen het vuil. Het zijn men- die zich tussen fictie en factie be- jan, 14.00 | vr 30 jan, 21.30 | za 31 jan, Bergen sen die in het bikkelharde Rusland weegt. De film wordt verteld met 20.15 | Il capitale umano do 22 jan, Jeugdfilm van Poetin over de rand zijn ge- de voice-over van een verdronken 19.45 | vr 23 jan en za 24 jan, 21.00 | zo 4 Fth CineBergen/Zwarte Schuur donderd. Ellende genoeg op de vluchteling, wiens geest de kijker 25 jan, 20.00 | ma 26 jan, 14.30 | wo Overzicht van vertoningen Nog te zien in januari Antboy 8+ vuilstortplaats, maar Yula blijft meevoert langs de mensonwaardi- 28 jan, 18.30 | do 29 jan, 14.00 | vr 30 van kinder‑ en jeugdfilms in wo 28 jan | Solan & Ludwig en de dromen van een leven in een flatje. ge situaties waarin vluchtelingen jan, 19.30 | za 31 jan, 18.15 | Gooische de Nederlandse filmtheaters Sneeuwmachine 4+ wo 21 jan Keep on Keepin’ on (Alan Hicks, zich bevinden. De drie films wor- vrouwen 2 vr 16 jan, 14.30 | za 17 jan, en filmhuizen. Adressen van De winnaar van de Verwacht Dummie de Mummie 6+ 2014) portretteert de legendari- den tijdens IDFA on Tour achter 16.30 | zo 18 jan, 11.15 | wo 21 jan, 14.00 de betreffende theaters zijn sche trompettist Clark Terry. Spe- elkaar als speciaal evenement | A Hard Day’s Night vr 23 jan, 16.00 | te vinden in het eerste deel Gouden Beer voor zo 25 jan, 16.30 | vr 30 jan, 14.30 | The Breda len kan de in 1920 geboren muzi- vertoond. IDFA.NL van deze agendarubriek. Imitation Game wo 14 jan, do 15 jan, Beste Film is een 4 Chassé Cinema di 20 jan en di 27 jan, 20.30 | vr 16 jan Amersfoort Nog te zien in januari Emil & Ida van en za 17 jan, 19.00 | zo 18 jan, ma 19 prachtig melan- de Hazelhoeve 3+ zo 18 jan, wo 21 jan, jan, zo 25 jan, 14.30 | wo 21 jan, 18.30 4 Filmtheater De Lieve Vrouw zo 25 jan en wo 28 jan, 14.15 | vr 23 jan en za 24 jan, 16.30 | ma 26 Verwacht Sawsans geheime missie cholieke film noir. jan, 14.00 | vr 30 jan en za 31 jan, 16.15 9+ vanaf do 29 jan Bussum | Inherent Vice do 29 jan, 19.45 | vr 30 Moorden, een jan en za 31 jan, 21.00 | Marie Heur- Amsterdam 4 Filmhuis Bussum tin vr 23 jan en za 24 jan, 19.00 | zo 25 zwijgzame detec- Nog te zien in januari Antboy 7+ za jan, 11.45 | di 27 jan, 19.45 | wo 28 jan, 4 Het Ketelhuis 24 jan, zo 25 jan en za 31 jan, 13.30 14.00 | Miss Julie do 15 jan en di 20 Het lied van de zee 6+ vanaf do 5 tive, een femme | Dummie de Mummie 6+ za 17 jan jan, 14.00 | vr 16 jan en za 17 jan, 18.45 feb | Paddington 6+ vanaf do 12 feb | en zo 18 jan, 13.30 | Mees Kees op de | zo 18 jan, 19.30 | ma 19 jan en wo 21 Spongebob: Spons op het droge 4+ fatale en een planken 6+ za 31 jan, 13.00 | Wip- SOMETHING BETTER TO COME jan, 19.45 | Het nieuwe Rijksmuse- vanaf do 29 jan lala 6+ za 17 jan, zo 18 jan, za 24 jan um vr 16 jan, 16.00 | zo 18 jan, 16.30 | Nog te zien in januari en onder voor- nachtclub, maar en zo 25 jan, 13.00 | wo 21 jan en wo ma 19 jan, 14.00 | Qissa: The Tale of a behoud in februari Annie 6+ | Mees 28 jan, 14.45 en di 6 jan, 14.30 | Wakolda do 15 jan, voor het complete programma Lonely Ghost vr 30 jan, 16.30 | Sam- Kees op de planken 6+ | The pinguïns dan gesitueerd in zo 18 jan, vr 23 jan en di 27 jan, 20.15 ba vr 16 jan, 16.30 | zo 18 jan, 20.00 | van Madagascar 6+ | 1Wiplala 6+ Den Haag | ma 19 jan, di 20 jan, do 22 jan en vr wo 21 jan, wo 28 jan, 14.30 | do 22 jan 4 Rialto het hedendaagse 23 jan, 14.30 Zoetermeer en vr 30 jan, 14.00 | vr 23 jan, 13.45 | Sprookjes in de Krokus Mijn mama 4 Filmhuis Den Haag 4 Fth Cine Utopia/bioscoop zo 25 jan, 11.15 | The Theory of Every- is in Amerika en ze heeft Buffalo Bill en winterse China. Het Fantastisch Kinderfilmfestival Zierikzee Utopolis thing do 15 jan, di 20 jan, do 22 jan, di ontmoet 5+ za 21 feb | Sawsans ge- zo 1 feb (2 t/m 9 jaar) | IDFA Junior on Oostwaarts 70 | 079-330 0366 | 27 jan en do 29 jan, 14.30 | do 15 jan, heime missie 9+ za 21 feb | Song of 11111 tour 8+zo 15 feb 4 Filmtheater Zierikzee cine-utopiazoetermeer.nl | Raad- ma 26 jan en wo 28 jan, 19.45 | vr 16, the Sea 6+ za 21 feb Korte Nobelstraat 37-39 | 0111-411 pleeg de website voor het complete 13.30 | vr 16 en za 17, 21.15 | zo 18 jan, Barend de Voogd over Black 223 | fizi.nl | Raadpleeg de website programma zo 25 jan, 17.00 | ma 19 jan, wo 21 jan, Coal in de Filmkrant

Marco Weijers Marco Bor Beekman de Volkskrant der Burg van Jos Het Parool Busch Gerhard Cinema.nl/VPRO de Graaf Belinda van Trouw Gawie Keyser Amsterdammer De Groene Dana Linssen Handelsblad NRC Nientied André nu.nl Rovers Ronald De Filmkrant Jann Ruyters Trouw Floortje Smit de Volkskrant De Telegraaf Ab Zagt Dagblad Algemeen Zwol Coen van Handelsblad NRC

Adieu au langage 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Annie 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Black Coal 11111 11111 11111 11111 111123 112311 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Dear White People 11111 111231 11111 111231 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 La Distancia 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Exodus: Gods and Kings 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Homies 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 The Imitation Game 11111 11111 11111 111231 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 The Kidnapping of Michel Houellebecq 11111 11111 11111 111123 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Love is Strange 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Miss Julie 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Of Horses and Men 11111 11111 111231 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Onder het hart 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Tinkerbell 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 Unbroken 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 What We Do in the Shadows 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111

is zeer goed | is goed | is redelijk | is matig | is slecht | is zeer slecht | is niet gezien DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 49

Leeuwarden Leve de voorfilm 4 Slieker Film Lezersacties in februari Nog te zien in januari Kleine Anna en De voorfilm moet terug in de bio- land), Countryphile (Ruth Sewell, lange oom 4+ elke wo, vr, za en zo Winter Sleep Saint Laurent scoop, vindt het Go Short – Inter­ Groot-Brittannië), Carpark (Ant Na Once Upon a Van de twee films national Short Film Festival. Drie Blades, Groot-Brittannië), Gebo- Oldenzaal Time in Anatolia over modeont- jaar geleden startte het festival het ren & getogen (Eelko Ferwerda, viel Nuri Bilge werper Yves Saint project De Voorfilm Moet Terug. Nederland). De filmVoor film van 4 Filmhuis/Stadstheater De Bond Ceylan met Win- Laurent die in Het afgelopen jaar deden er acht- Douwe Dijkstra is voortgekomen Nog te zien in januari Wiplala 6+ zo ter Sleep afgelo- 2014 het licht za- tien filmhuizen en -theaters aan uit de prijs (special mention) die de 18 jan, 14.30 pen jaar opnieuw gen, ging Saint mee. En met effect, want om pre- maker vorig jaar op het Go Short in de prijzen in Laurent aan de cies te zijn zagen 151.751 bezoekers Festival kreeg voor zijn filmDé - Oudenbosch Cannes en op vele Nederlandse bio- op deze achttien filmplekken een montable. De prijs bestond uit de andere festivals. scopen voorbij. voorfilm. Deze maand start een financiering van een korte film, 4 Filmtheater Fanfare De Filmkrant Nochtans be- nieuwe halfjaarlijkse periode met met Voor film als resultaat. De film, Nog te zien in januari Solan & schreef: “Gouden stempelde de in- voorfilms. Iedere maand is een die de blik op de filmkijker richt, Ludwig en de sneeuwmachine 4+ zo Palm-winnaar ternationale nieuwe te zien. Tot juli zijn dat: zal uiteraard ook te zien zijn op het 25 jan, 14.00 Winter Sleep is een geniaal portret filmpers deze biopic van Bertrand Short Film about Life (Laila Pa- Go Short – International Short Te zien in februari Mees Kees op de van een vervelende man, een zelf- Bonello tot de betere. Centraal kalnina , Letland), Blindelings Film Festival, dat van 8 t/m 12 april planken 6+ zo 8 feb, 14.00 | The pin- ingenomen acteur en schrijver die staat de periode 1967-1976, waar- (Joanne van der Weg, Nederland), in Nijmegen wordt gehouden. guïns van Madagascar 6+ zo 22 grootgrondbezittertje speelt in in Saint Laurent zijn grootste tri- feb, 14.00 Voor film(Douwe Dijkstra, Neder- GOSHORT.NL Anatolië. Hij heeft zich met zijn omfen vierde. “Pure haute coutu- veel jongere vrouw en gescheiden re”, aldus Variety. “Bonello’s film Purmerend zuster teruggetrokken in het hotel (...) is het licht gestoorde portret van hun ouders en wentelt zich in dat een collega-kunstenaar en 4 Filmhuis Purmerend zelfbeklag, terwijl langzamerhand beeldenstormer verdient.” Met Nog te zien in januari Hocus Pocus De maker lijkt te duidelijk wordt dat deze man al- Chanel model Gaspard Ulliel als met Alfons Alfrink 4+ zo 18 jan, 13.30 leen een slachtoffer is van zijn ei- Yves Saint Laurent en Léa Seydoux Te zien in februari Wiplala 6+ zo 15 denken dat het ex- gen karakterzwakte. Enige vorm als Loulou de La Falaise, zijn muze feb, 13.30 van empathie voor zijn omgeving en mede-ontwerpster. Ter gele- tra benadrukken is hem vreemd.” Ter gelegenheid genheid van de Nederlandse pre- Roermond van de home entertainmentrelease mière stelt Twin Pics vijf dvd’s van van het belang van stelt Twin Pics vijf dvd’s van Win- Saint Laurent beschikbaar voor le- 4 ECI Cultuurfabriek ter Sleep beschikbaar voor lezers zers van de Filmkrant. Nog te zien in januari Johan en de de hoofdpersoon van de Filmkrant. verenkoning 6+ za 17 jan en wo 21 jan, 14.45 | Pieter Post 4+ za 17 jan en wo indirect ook de Interesse? GEBOREN & GETOGEN 21 jan, 15.00 | zo 18 jan, 11.00 Stuur een email met naam en adres naar [email protected] en geef daarin film belangwek- aan voor welke actie u belangstelling hebt. N.B. In tegenstelling tot eer- Schiedam dere lezersacties geldt nu: slechts één actie per inzender. Wie het eerst Deventer Haarlem kend zal maken. komt, die het eerst maalt. Winnaars ontvangen bericht en over de uitslag 4 Wenneker Cinema kan niet gecorrespondeerd worden. 4 Filmhuis De Keizer 4 Filmschuur Nog te zien in januari Het leven vol- Daarom blijft The Nog te zien in januari Antboy 7+ wo Verwacht IDFA Junior on tour 9+ za gens Nino 6+ zo 25 jan, 13.00 | Wip- 21 jan, zo 25 jan en wo 28 jan, 14.00 | 7 feb, 14.15 | Het lied van de zee 6+ lala 6+ zo 18 jan, 13.00 Theory of Every- IDFA junior om Tour di 24 feb | Cine- Emil & Ida van de Hazelhoeve 3+ wo zo 8 feb Te zien in februari Het leven volgens ma Animale Iep! 6+ do 26 feb Zevenaar 21 jan, zo 25 jan en wo 28 jan, 14.30 Nino 6+ zo 1 feb, 13.00 | Mees Kees thing, mooi ge- 4 Filmhuis Zevenaar

IEDEREEN Te zien in februari Emil & Ida van de op de planken 6+ za 21 feb, ma 23 feb Nog te zien in januari Hocus Po- KAN HE I FILM het gouden Paul Ruven & Marian Batavier

Heemskerk Veendam T! Hazelhoeve 3+ zo 1 en wo 4 feb | IDFA en di 24 feb, 15.00 | zo 22 feb en wo filmd en knap ge- cus en Alfons Alfrink 4+ zo 18, wo 21 Junior On Tour zo 22 en wo 25 feb 4 Fh Heemskerk/Gebouw de Cirkel 25 feb, 13.00 | Solan & Ludwig en de 4 Filmhuis vanBeresteyn jan 14.30 DEE Nog te zien in januari Dummie de sneeuwmachine 4+ zo 8 feb en zo 15 acteerd als die is, Nog te zien in januari Maya, eerste Doetinchem Mummie 6+ za 31 jan, 14.00 feb, 13.00 vlucht 4+ wo 21 jan, 14.00 Zwolle Te zien in februari Johan en de aan het oppervlak. Te zien in februari Het leven volgens ZIN hoe verkoop 6+ zo 1 feb, 14.00 6+ wo 25 feb, 14.00 hoe verzin je het? 4 Filmhuis/Gruitpoort Verenkoning Tilburg Nino 4 Filmtheater Fraterhuis je het? Het leven volgens Nino 6+ wo 18 feb 112311 Nog te zien in januari Hocus Po- en vr 20 feb, 14.00 4 Cinecitta cus met Alfons Alfrink 4+ zo 24 jan Hengelo Songs of the Sea 7+ vanaf zo 8 feb Hedwig van Driel in de Zaandam en za 31 jan, 15.45 | zo 25 jan, 14.00 4 Filmhuis Hengelo Filmkrant 4 Filmtheater De Fabriek | Wiplala 6+ za 17 jan, 15.45 | zo 18 Gouda Johan en de verenkoning 6+ wo 25 Johan en de verenkoning 6+ zo 18 jan, jan, 14.00 4 Filmhuis feb en vr 27 feb, 14.00 Utrecht zo 25 jan en zo 1 feb Te zien in februari (o.a.) Hocus Po- en speciale adressen. Als extra een hoofdstuk over Nederlandse gouden film-ide ë testen en omwerken tot een gouden film-idee. GEHEIM VANboek HET HOLLYWOOD deze unieke handleiding over hoe je idee kunt baar maken. film-idee bestaat. Dan kun je het ook zelf verzinnen, heel eenvoudig en daarna verkoop - THE FLOWER GUY en verkocht het voor 2,5 miljoen dollar. discreet aan maitresses bloemen aflevert van overspelige filmsterren. Hij noemde het 1985 per ongeluk is ingevroren in ijs, ontdooit nu en denkt dat alles nog als in 1985 is zinnetje maar goud is. doen. En het maakt ook niets uit of je nog nooit iets in de film gedaan hebt. Als dat te kopen, vaak voor miljoenen dollars. hebt is een gouden film-idee.Dan staat Hollywoodom dat ene zinnetje in de rij van je RIJK DOOR 1 ZIN: HET GOUDEN FILMIDEE staat volRIJK DOOR 1 ZIN: HET metsucces-voorbeelden, tips, trucs, Hollywood-kenners Paul Ruven en Marian Batavier schreven na hun succesvolle als je weetHet uit welke lijkt simpel, en dat is het ook, elementen een gouden Dezelfde man las in de krant een artikel over een bloemen-man, die in het geheim Een man verkocht het volgende zinnetje voor 600.000 dollar: “Een die politieagent, er niets Je eens voor hoeft naar Hollywood, je kunt het gewoon vanuit je luie stoel Iedereen kan door 1 zinnetjeworden. schatrijk Vandaag nog. Het enige dat je nodig Johan en de verenkoning 6+ zo 22 4 ’t Hoogt cus met Alfons Alfrink 4+ zo 1 feb, Nederlands Fonds de Film. voor werd mogelijk gemaakthet van door een bijdrage uitgave Deze €19,95. baar voor september daar verkrijg - half vanaf de Theatrebookshop; van Een uitgave Het gouden filmidee”. “Rijk door 1 zin. en Marian Batavier: Paul boek van Ruven Het nieuwe feb, wo 25 feb en zo 1 mrt, 13.30 Te zien in februari The Boy and the 14.00 World 6+ | Het lied van de zee 6+ | STUDENTENFILM WON. OSCAR VOOR BESTE BUITENLANDSE O.A. MEE AAN ‘ALASKA’, DAT EEN EN MARIAN BATAVIER WERKTEN BEKENDE FILMMAKERS PAUL RUVEN

LEES HET VANDAAG! en.

in .”

FILMIDEE

Paul Ruven & Marian Batavier Marian & Ruven Paul het gouden het

g g griezeli , Al 111 nummers lan an horror goed op de hoogte v y, sciencefiction & cult- fantas erkrijgbaar in NL & BE. films. V s. Wie zich nus eemaandelisjk betaalt slecht schijnt tw e jubileum- SN ver oor 12 nummeeern onz angt met oor je aanmeld- abonneert v ebsite v 35 euro en oonetkv de w s en een archief met special. Bez ing, recensies, nieuw meer dan 2100 filmbesprekingen. KIJK UIT! DE VOORFILM WINT TERREIN

NU OOK BIJ JOU IN DE BUURT! LUX, NIJMEGEN RIALTO, AMSTERDAM DE BALIE, AMSTERDAM FOCUS FILMTHEATER, ARNHEM FILMHUIS DEN HAAG, 812 APRIL 2015 DEN HAAG CHASSÉ THEATER, BREDA DE LIEVE VROUW, AMERSFOORT FILMSCHUUR, HAARLEM ECI CULTUURFABRIEK, ROERMOND SLIEKER FILM, LEEUWARDEN VERKADEFABRIEK, DEN BOSCH CONCORDIA FILM, THEATER, EXPOSITIE, ENSCHEDE

GOSHORT INTERNATIONAL SHORT FILM FB.COM/DEVOORFILMMOETTERUG FESTIVAL NIJMEGEN WWW.GOSHORT.NL DE FILMKRANT KIJK #373 FEBRUARI 2015 51 UIT! DE Boeken VOORFILM SEVEN SAMURAI WINT Boeken kort

Beyond Continuity MARY CYBULSKI | 2014, FOCAL TERREIN ONDER DE MICROSCOOP PRESS | € 29,99 Mary Cybulski verzamelde alle Een boek schrijven met de verrukkelijke titel kijken’, schrijft hij. En dat is wat hij in dit boek doet met informatie die je als script super- Everything I Know about Filmmaking I Learned precies één film. Hij laat zien hoe Seven Samurai verteld visor nodig kunt hebben. Van het NU OOK Watching Seven Samurai, dat maar 174 wordt – shot voor shot. Hoe en waarom wordt het ver- analyseren van een script vóór pagina’s telt: is dat nou het summum van haal op deze manier verteld, en niet anders – bijvoor- het filmen, tot het bijhouden van notities tijdens het filmen en alle BIJ JOU IN nederigheid of van branie? Of allebei? beeld compacter, uitgebreider, in een andere chronolo- verschillende aspecten die DOOR JANNA REINSMA gie of met andere beelden? samenkomen bij een dag op de DE BUURT! set zijn. Maar ze stopt niet bij de praktische handleiding, ze vertelt ook hoe je het best om kan LUX, gaan met acteurs, hoe je kunt samenwerken met editors, en hoe je de juiste projecten kiest. Een NIJMEGEN helder geschreven boek, met een erg leuke inlei- RIALTO, ding van David Mamet. AMSTERDAM Desire Unlimited THE CINEMA OF PEDRO DE BALIE, ALMODÓVAR | PAUL JULIAN SMITH | 2014, 3E DR., AMSTERDAM VERSO | € 21,50 In de laatste zaal van Marlene FOCUS FILMTHEATER, Dumas’ overzichtstentoonstel- ARNHEM ling in het Stedelijk, The Image as Burden, op het laatste stukje FILMHUIS DEN HAAG, muur hing hij: Pedro Almodóvar. 812 APRIL 2015 DEN HAAG Samen in een rijtje van portretten van artiesten die Dumas bewondert, zoals CHASSÉ THEATER, Nureyev en Pasolini. Diepzwarte ogen, mooie kop, BREDA vrolijke krullen. “Wat grijzer, maar verder precies dezelfde filmmaker als bij mijn debuut (Pepi, DE LIEVE VROUW, Filmdocent en editor Richard D. Pepperman, 72 jaar Everything I Learned… vlooit Seven Samurai minuti- Luci, Bom, 1980)”, zegt hij zelf. Almodóvar was de AMERSFOORT enige nog levende kunstenaar die Dumas daar oud, geeft al meer dan veertig jaar les. In Everything I eus uit en is voorzien van honderden stills. Na elke scène had verzameld. En levende artiesten blijven creë- FILMSCHUUR, Know about Filmmaking I Learned Watching Seven laat Pepperman zien wat daarin over filmmaken te leren ren, dus dit enige Engelstalige overzichtswerk van HAARLEM Samurai geeft hij wat je een college close-watching zou valt. Zo leert hij de lezer wat shots, scènes, sequenties en Almodó­vars oeuvre moest worden bijgewerkt. Deze derde editie behandelt ook zijn films vanaf ECI CULTUURFABRIEK, kunnen noemen over de inmiddels zestig jaar oude hoofdstukken zijn, om daarna uitgebreid in te gaan op Japanse klassieker Seven Samurai van Akira Kurosawa. hoe je die zo kan inzetten en samensmeden dat alle losse 2010, waaronder Hable con ella (2002) en Volver ROERMOND (2006). Het boek beschrijft de films en hun the- Ten tijde van de oorspronkelijke release in 1954 was delen één overtuigend, vloeiend verhaal worden met een ma’s één voor één. Het schetst een beeld van de SLIEKER FILM, Seven Samurai met 207 minuten de langste film ooit, na begrijpelijk tijdsverloop. Hij maakt inzichtelijk hoe ver- regisseur als een kunstenaar die universele the- LEEUWARDEN het 222 minuten durende Gone With the Wind uit 1939. schillende camerastandpunten, soorten shots en de ma’s aansnijdt, maar die toch een specifiek cul- tureel, in dit geval Spaans, karakter weet te VERKADEFABRIEK, Voor uitbreng in het Westen werd de film in de jaren blikrichtingen van personages een bepaald effect − bij- daarna tot versies van 141, 150, 163, 190, 202 en 203 voorbeeld spanning of een gevoel van participatie of behouden. DEN BOSCH minuten teruggebracht. Maar ook gekortwiekt vonden afstand – teweegbrengen, hoe je vermijdt dat voorspel- De Niro. A Life SHAWN LEVY | 2014, CROWN CONCORDIA FILM, sommige critici hem te lang duren. Het ligt voor de bare ontwikkelingen saai worden en hoe je subplots ARCHETYPE | € 27,99 THEATER, EXPOSITIE, hand de oelewappercritici van toen te honen, en dat inbouwt die niet afleiden van de hoofdplot. Robert de Niro voelt dankzij de ENSCHEDE doet Pepperman ook wel, maar hij merkt ook op dat Een paar proviso’s: deze fijne studieuze hommage staat geweldige films die hij hart en ziel juist al die brute inkortingen de film misschien wel niet op zichzelf. Het is noodzakelijk om Seven Samurai te verleende, zoals Taxi Driver, The Godfather II en Mean Streets, beroofden van zijn noodzakelijke ongehaaste tempo. zien voordat je aan dit boek begint, en de film er tijdens natuurlijk onterecht als een Goedkeurend haalt hij de filmcriticus Kenneth Turan het lezen naast te hebben om hem stukje bij beetje bekende of sorts. Biograaf Shawn aan, die over Seven Samurai zegt dat ‘lange films, als ze opnieuw af te spelen. Verder is in Everything I Learned Levy focust in zijn biografie vooral het op de juiste manier aanpakken, het vermogen heb- about… in alles de blik van de editor te herkennen: het op De Niro als acteur, die altijd ben om je volledig te laten opgaan in de personages en zwaartepunt ligt bij cameravoering en montage. Zolang je volledig opging in zijn personages en zich op het obsessieve af voorbereidde op zijn rollen en alle de filmervaring. […] En dit specifieke verhaal […] lijkt dat van tevoren weet, is die aanpak juist ook de kracht van details die daarbij hoorden: van kapsels, houdin- precies om zo’n soort aanpak te vragen.’ dit leerzame boekje dat filmliefhebbers, filmstudenten en gen en gebaartjes tot ondergoed. Over zijn privé- Everything I Know about Filmmaking I Learned beginnende filmmakers de kneepjes van close-watching leven was hij heel terughoudend, en omdat De Watching­ Seven Samurai stelt de vraag: hoe werkt een en storytelling leert. Maar als je al weet hoe elke filmscène Niro & co geen medewerking verleenden aan deze verhaal? Maar in plaats van bij de abstractie van wat en elk verhaal is opgebouwd en allang weet wat een mas- biografie blijft het mysterie intact. Wel biedt het boek ‘een grondige, weloverwogen, feitenrijke, ‘een verhaal’ is te beginnen, en uit te wijden over perso- ter shot, parallelle editing, crosscutting en intercutting is? zeshonderd pagina’s tellende, film-voor-film en GOSHORT nages, conflict, obstakels en een hele rits theoretische Schrijf dan liever deel II in de aanstekelijke reeks Every- vriendin-voor-vriendin studie, helemaal in het INTERNATIONAL SHORT FILM FB.COM/DEVOORFILMMOETTERUG begrippen, doet Pepperman het omgekeerde. ‘Er thing I Know about Filmmaking I Learned Watching… straatje van de filmnerd’, schrijft The New York Times. WWW.GOSHORT.NL bestaat geen betere manier om de […] creatieve vaar- FESTIVAL NIJMEGEN digheden van de scenarist, cameraman, acteur, editor, Everything I Know about Filmmaking I SAMENSTELLING ANNE DE LOOS, INTERNATIONAL producer, regisseur en de vele, vele anderen in het geza- Learned Watching Seven Samura RICHARD D. THEATRE & FILM BOOKS, LEIDSEPLEIN 26, 1017 PT menlijke filmmaakproces te leren begrijpen – en op PEPPERMAN | 2014, MICHAEL WIESE PRODUCTIONS, AMSTERDAM, T 020-622 6489, WWW.THEATREAND­ waarde schatten – dan door naar een voltooide filmte LOS ANGELES | 174 PAGINA’S | € 17,99 FILMBOOKS.COM DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 52 Thuiskijken

Deze maand op MUBI ROADMOVIES De Filmkrant en VOD-platform MUBI presenteren elke maand een gezamenlijk filmprogramma. Filmkrantlezers kijken drie maanden gratis. Deze maand zes keer on the road door Latijns-Amerika. DOOR BAREND DE VOOGD AGUA FRÍA DEL MAR

Het is een cliché, maar daarom niet minder ves a domingo (Chili, 2012), waarin we veelal van Play, maken geen haast. Neem het het strand, een mysterieuze telepathische waar: filmkijken is reizen. Wie de bioscoop op de achterbank van een oude Mazda mee- landschap rustig in je op. Laaf je aan de ont- connectie tussen die twee. Misschien is rei- bezoekt, waagt zich in andere verhalen, reizen. Lucía en haar broertje Manuel zijn moetingen. De reis, en dat geldt zeker voor zen voor hen een vlucht. Misschien reizen ze levens en werelden. Veel films gaan ook let- met hun ouders op vakantie in het noorden Ana y los otros, is belangrijker dan het eind- gewoon liever alleen. Of misschien, zoals terlijk over reizen en dat is niet verrassend. van Chili. Het kinderperspectief maakt de station. iedere bioscoopganger, samen en toch in Reizen is immers veranderen en iedere ver- film bijzonder: we vangen flarden van jezelf. 5 andering, groot of klein, kan dramatisch gesprekken op, de serieuze gezichten van Altijd blijven gaan interessant zijn. En er zijn veel vormen van hun ouders, de steeds langere stiltes… Vader En soms gaat de reis, letterlijk en overdrach- transport en nog veel meer bijzondere en moeder blijken ieder een andere bestem- telijk, helemaal nergens heen. David in La bestemmingen. ming voor zichzelf in gedachten te hebben. perrera (Argentinië, 2006) eindigt waar hij Gelukkig raakt Lucía niet alleen iets kwijt begonnen is: in Montevideo waar hij zijn Vanaf de achterbank tijdens haar kennismaking met de wereld der examen probeert te halen. We leren hem aan Voor de Chileense Carla begint de reis nadat volwassen; in één van de mooiste scènes zet het begin van de film kennen als een luilak haar man haar boos uit de auto heeft gezet. haar vader de auto in z’n vrij en laat hij zijn met schulden en het is op het eind maar de Turistas (Chili, 2009) is een klassieke road- dochter zélf het stuur in handen nemen. vraag of hij zijn leven zal beteren. In de tus- movie. Carla’s ontmoetingen in het natuur- senliggende film zit hij in het oosten van Iedere vrijdag kiest de Filmkrant een park Siete Tazas vormen de elementen van Down memory lane Uruguay, waar zijn vader hem dwingt een nieuwe film uit het aanbod van MUBI, die haar innerlijke reis. “Hoe gaat het me je?” Dominga Sotomayor noemde haar debuut huis te bouwen en de lokale arbeiders hem vervolgens dertig dagen te zien is. vraagt haar man aan het einde. “Beter”, ant- ‘een omgekeerde roadmovie. (…) Wat telt is minachten. Een nachtmerrie van stilstand, Filmkrantlezers kijken de eerste drie woordt zij. “En jij?” “Hetzelfde.” Reizen is wat er wordt achtergelaten.’ Zo kun je het die z’n climax bereikt wanneer een vriend maanden gratis naar alle films op MUBI. veranderen. Alicia Scherson regisseerde ook ook benaderen. Ana y los otros (Argentinië, hallucinerende paddenstoelen bereidt: een com! Daarna kost een abonnement Play (Chili, 2005), een film als een vlotte 2003) is nog veel duidelijker zo’n trip down heel ander soort trip. € 4,99 per maand. wandeling door hoofdstad Santiago. Tristán memory lane. Ana keert terug naar haar Karina en Mariana in Agua fría del mar is net gedumpt en dwaalt bedroefd, beroofd geboortestad Paraná, praat met oude vrien- (Costa Rica, 2010) zullen wel altijd op reis 16 januari Agua fría de mar PAZ FABREGA en beschonken door de stad. Christina flirt dinnen, hernieuwt de vriendschap met blijven gaan. De zevenjarige Karina loopt 23 januari Play ALICIA SCHERSON met de jongen van de plantsoenendienst, Diego en maakt nieuwe vrienden. Ze is op twee keer weg, aan het begin en aan het 30 januari La perrera KIM CHAPIRON speelt Streetfighter in de arcadehal en loopt zoek naar Mariano, de jongen op wie ze einde van de film. De eerste keer ontmoet ze 6 februari Ana y los otros CELINA MURGA op de muziek van haar koptelefoon door de zeven geleden verliefd was. Toen hij haar dertigers Rodrigo en Mariana en dist ze een 13 februari Turistas ALICIA SCHERSON winkelcentra. Dat ze elkaar zullen ontmoe- voor het eerst kuste, viel ze meteen flauw. verzonnen verhaal op. Mariana blijft de 20 februari De jueves a domingo DOMINGA ten staat vast, maar hoe? Zal ze hem terugvinden? En dan? meeste tijd in haar hotelkamer maar haar SOTOMAYOR CASTILLO Turistas en Play zijn goed geacteerd en Reizen is vaak ook slenteren, eindeloos gedachten zijn ver weg. Regisseur Paz geregisseerd, maar inhoudelijk niet de meest mijmeren of overdag een dutje doen in je Fábrega suggereert, met een uitgekiende Ga direct naar mubi.com/filmkrant avontuurlijke films. Intrigerender is De jue- hotelkamer. Deze films, met uitzondering montage en onheilspellende gele slangen op

Hoogtepunten uit het Watership Down The Prowler The Killing (+ Killer’s Kiss) Le pont du Nord Every Man for Himself internationale aanbod Martin Rosens klassieke ani- Deze klassieke film noir is een Stanley Kubricks derde speel- Helaas wordt Paris s’en va, Jac- Na zowat een decennium alleen voor thuiskijkers, gese­ matiefilm voor volwassenen, direct resultaat van de anti-­ film The Killing is op zichzelf al ques Rivette’s kortere vingeroe- in experimentele video te heb- lecteerd door Boudisque over een groep konijnen die communistische heksenjacht de moeite waard, maar de fening gemaakt met dezelfde ben gewerkt, keerde Jean-Luc (boudisque.nl). Het beste door oprukkende stedenbouw in het Hollywood van de jaren Britse distrubuteur Arrow Aca- cast, crew en thema’s als Le Godard in 1980 terug met wat uit het Nederlandse aan­ verdreven worden uit hun habi- vijftig: scenarist Dalton Trumbo demy verstopt in de extra’s ook pont du Nord, niet bijgeleverd hij zelf, in sluwe marketingter- bod vind u wekelijks op tat, is inmiddels ingehaald door stond al op de zwarte lijst; zijn tweede film Killer’s Kiss. bij deze Amerikaanse uitgave, men, omschreef als zijn filmkrant.nl. de realiteit: de komende decen- regisseur Joseph Losey vluchtte Volgens Kubrick zelf een ‘onvol- noch op de eerdere Britse uit- ‘tweede debuutfilm’. Maar nia worden ook op de plek waar tijdens het maken naar Europa. wassen’ werk, maar daarmee gave van Eureka. Maar ook op Sauve qui peut (la vie), nu uit- de roedel heen vlucht duizen- De paranoia spat van het niet minder interessant voor zichzelf is dit één van Rivette’s gebracht onder de Engelse titel, den huizen uit de grond scherm. liefhebbers. beste films. draagt evengoed de sporen van gestampt. dat experiment. DVD/BLU-RAY, R1/A | CRITERION DVD, R1 | VCI/UCLA BLU-RAY, RB | ARROW ACADEMY DVD/BLU-RAY, R1/A | KINO LORBER BLU-RAY, RA | CRITERION DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 53

ACH, ARME BORO, DIE KENDE IK GOED De Australische filmcriticus Adrian Martin schrijft deze maand samen met Cristina Álvarez López over hun Critics’ Choice voor het komende IFFR: de cultfilm Docteur Jekyll et les femmes van Walérian Borowczyk. Ze zullen tijdens het festival de film middels een video-essay inleiden. Dit is het jammerlijke verhaal over een cine- DOOR ADRIAN MARTIN EN CRISTINA ÁLVAREZ LÓPEZ en afkeuring afgewend. Zelfs het tijdschrift fiel die afdaalde in de onderwereld. Tussen Positif, ooit een trouwe supporter, begon een de tere leeftijd van zestien en achttien gleed korte recensie van Emmanuelle 5 (1987) met hij af van plichtsgetrouwe bezoeken aan sta- den. Borowczyks met zijn verontrustende, ling dompelde hij zichzelf onder in de pro- het klaaglied: “Arme Boro…” Tegen die tijd tige arthousebioscopen in Melbourne met perverse en vaak typisch Oost-Europese blik ductie van volbloed seksfilms. In het tijdperk was hij zo’n auteur geworden die je zo nu en namen als The Lonford en The Rivoli naar schiep er genoegen in vreemde, zielloze van erotische chic zette Borowczyk z’n dan tegenkwam in de verduisterde erotica-­ frequente visites aan ranzige pornoclubs met objecten die hij liefdevol verzamelde handtekening onder zulke weelderige vlees- secties van de lokale videotheek, maker van namen als The Barrel en The Shaft. Ik beken: spookachtig tot leven te brengen. (Zijn korte feesten als Immoral Tales (1974), The Beast heerlijk bezopen films als The Strange Case die cinefiel ben ik. Maar ik deed het om een filmA Particular Collection uit 1973 levert (1975) en The Margin (1976). of Dr Jekyll and Miss Osbourne (Docteur Jekyll raadselachtige, ongrijpbare en opmerkelijke een rondleiding door zijn persoonlijke Voor z’n diehard-fans zetten deze films et les femmes, 1981). filmmaker op te sporen: Walerian Borowczyk museum van antieke seksspeeltjes.) Hij ont- Borowczyks artistieke reis voort (een recen- Maar op z’n ouwe dag vond Borowczyk (1923-2006). wikkelde een soort surrealisme waarin een sent noemde The Margin terecht ‘Bresson op misschien troost in het feit dat zijn ster In 1968 was Goto, Isle of Love voor veel over-gerationaliseerde, overgereguleerde een afrodisiacum’). Maar de filmcultuur in opnieuw steeg. De wereldwijde markt voor kenners slechts een juweel op de kroon van samenleving samenkwam met de irrationele het algemeen verloor haar respect, hij werd dvd en blu-ray, plus de groeiende belang- een al roemrijke carrière. Toen Cahiers du krachten van het menselijk verlangen. een outcast. Terwijl Borowczyk productiever stelling voor cultcinema via specialistische cinéma in 1966 kennismaakte met een jonge Dit is het verhaal dat zich afspeelt in Goto, werd, werd het steeds lastiger om z’n werk te fanzines en internetsites, creëerde eindelijk Roman Polanski, omschreef het zijn werk als Isle of Love en Blanche (1971). Deze meester- zien. Verbannen uit de arthousebioscopen, het juiste klimaat voor een revival. Zoals ik Pools pictorialisme, Borowczyk-­stijl. Hij werken, net als A Story of Sin (1975) gemaakt verdween het naar het pornocircuit, in die kan beamen, als iemand die z’n best heeft was, zelfs toen al, een referentiepunt. De rest in zijn geboorteland Polen, vestigden zijn reeds lang verdwenen dagen voor de op­ gedaan om Boro’s Behind Convent Walls van z’n carrière, die trouwens niet zonder reputatie in de jaren zeventig als een vir- komst van video, toen zelfs seksbioscopen (1977) in The Barrel te zien, zijn werk kan tegenslagen was, heeft onafgebroken fer- tuoos die op dezelfde hoogte stond als Luis nog op 35mm projecteerden. De laatste die zelfs de meest zachtaardige cinefiel aanzet- vente bewonderaars getrokken. Buñuel. Critici roemden zijn karakteristieke het me lukte te zien, te midden van een ten tot de meest flagrante verklaringen van In de jaren vijftig en zestig werd Borow­ gevoel voor architectuur en design, zijn publiek van vreemde mannen in regenjassen, amour fou. czyk bekend als een innovatieve en experi- liefde voor de woordeloze acteerstijl uit het was Three Immoral Women (1979) – die ik op mentele animator, en werkte samen met Jan tijdperk van de zwijgende film, en zijn onge- twintigjarige leeftijd uitdagend verdedigde Lenica en Chris Marker. Dom (1958), Les jeux ëvenaarde oog voor betoverende, mysteri- in een studentenblad, met als titel van mijn des anges (1964) en de series over het Théâtre euze beelden. stuk ‘Tussen Kunst en Porno’. Docteur Jekyll et les femmes IS TE ZIEN TIJDENS de monsieur et madame Kabal zijn werken Maar toen gebeurde er iets rampzaligs. Maar niemand leek op te letten. Dagblad­ DE CRITICS’ CHOICE OP HET IFFR OP ZATERDAG 24 die latere filmmakers als de gebroeders Quay, Erotiek was altijd een stuwend element recensenten, filmfestivalprogrammeurs en JANUARI OM 18.30 EN OP ZATERDAG 31 JANUARI OM Terry Gilliam en Jan Švankmajer inspireer- geweest in Borowczyks werk. Maar plotse- filmtheoretici hadden hun blik in schaamte 21.45 UUR IN CINERAMA 1 DE FILMKRANT #373 FEBRUARI 2015 54 Actie!

Grasweg 48-50, 1031 HX Amsterdam Noord, 18 juni 2014, 12.12 uur

“Die daar”, zegt regisseur Ramon Gieling tegen sopraan Olga Zinovieva, terwijl hij de lamp aanwijst waarnaar ze moet kijken, zodat hij een goeie, serene close-up kan maken. Dan doet hij een stapje terug en heft Zinovieva een aria aan uit de Matthäus Pas- sion van Johann Sebastian Bach: “Blute nur, du liebes Herz! / Ach! ein Kind, das du erzo- gen, / Das andeiner Brust gesogen, / Droht den Pfleger zu ermorden, / Denn es ist zur Schlange worden!” De opnames vinden plaats in de Schram Studio’s in Amsterdam-Noord. Maar pro- duction designer Vincent de Pater, camera- man Goert Giltay en het licht-departement hebben met bescheiden middelen een huza- renstukje uitgehaald. Er hangen doeken Het stuk, door sommigen beschouwd als woorden keer op keer als ze met haar prach- OP DE FOTO: SOPRAAN OLGA ZINOVIEVA EN REGISSEUR RAMON GIELING waarop immense foto’s van een kerkinteri- het muzikale hoogtepunt van de westerse tige ijle stem “Blute nur” aanheft. Na iedere eur zijn geprint – een beetje vervaagd, beschaving, heeft het leven van sommige take wordt door de toeschouwers bewonde- omdat dat er op camera het beste uitziet. De mensen vergaand beïnvloed, weet Gieling. rend geapplaudisseerd. Erbarme Dich – Matthäus Passion Stories verder vrijwel lege, kale studio baadt in een “Neem dit verhaal: Zinovieva komt uit een Niet alleen de verhalen in Erbarme Dich – SCENARIO EN REGIE RAMON GIELING | PRODUCTIE beeldschoon, kerkelijk licht. arm gezin uit Novasibirsk, Siberië. Toen ze Matthäus Passion Stories zijn bijzonder, ook KEYDOCS, JANNEKE DOOLAARD | IN COPRODUCTIE MET Erbarme Dich – Matthäus Passion Stories werd toegelaten tot het conservatorium in de uitbreng van de kruising tussen een opera, NCRV | UITVOEREND PRODUCENT SYLVIA BAAN | MEDE wordt een labyrintische vertelling, waarin Den Haag, had ze geen geld, geen visum, een vertelling en een muzikale hallucinatie MOGELIJK GEMAAKT DOOR FILMFONDS, MEDIAFONDS, onder anderen operaregisseur Peter Sellars, niets. Ze zong twee liederen voor aan een wordt dat. Erbarme Dich is namelijk een van COBO EN FONDS 21 | GELUID WOUTER VELDHUIS | schrijfster Anna Enquist en danser Emio Haags echtpaar, dat haar onderdak bood en de vijf films die zijn geselecteerd voor IFFR SOUND DESIGN MARC LIZIER | PRODUCTION DESIGN Greco, omringd door het Bach Koor en Orkest bereid was haar studie te betalen. Vier jaar LIVE!, een initiatief dat moet zorgen voor VINCENT DE PATER | MONTAGE: BARBARA HIN | van dirigent Pieter Jan Leusink en een groep geleden deed ze auditie bij Leusink. Die een brede verspreiding van Europese films in KLEDING CATHERINE CUYCKENS | KLEUR, 95 MIN | MET daklozen als publiek kond doen van hun bij- stuurde haar weg met de mededeling dat ze het digitale tijdperk. Dit houdt in dat de film PETER SELLARS, SIMON HALSEY, EMIOGRECO, PIETER zondere verhouding met Bachs muziek. “In eerst Duits moest leren. Dat deed ze. Nu, vier tegelijkertijd in Rotterdam en allerlei zalen in JAN LEUSINK, OLGA ZINOVIEVA, SYTSE BUWALDA, de Matthäus Passion horen mensen iets wat jaar later, is ze eerste soliste. En woont ze in Europese landen wordt vertoond, en dat NOORTJE SLUYTER, RINKE NIJBURG, THE BACH CHOIR & ze niet zouden verdragen als het in gewone bij de dirigent, in Elburg”, zegt Gieling. “Hoe naderhand bezoekers van alle vertoningen ORCHESTRA OF THE NETHERLANDS EN HET taal zou worden gezegd”, aldus Gieling – eer- ik dat weet? Ze heeft het me in het Russisch via Twitter kunnen praten met de cast en DAKLOZENKOOR ‘DE STRAATKLINKERS’ | DISTRIBUTIE der verantwoordelijk voor films als Herinne- verteld. Ze heeft niets van een diva, maar is crew van de film. Check de site van het IFFR CINEMIEN | TE ZIEN VANAF 25 JANUARI OP HET ring aan een trieste dageraad (2014),Over gewoon een bescheiden, steengoede voor meer informatie. INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM I.H.K.V. Canto (2011), Tramontana (2009) en Johan sopraan.”­ JAN PIETER EKKER IFFR LIVE! EN VANAF 26 FEBRUARI IN DE NEDERLANDSE Cruijff - En un momento dado (2004). Zinovieva bewijst het gelijk van Gielings FOTO BOB BRONSHOFF BIOSCOPEN

DE FILMKRANT #374 VERSCHIJNT OP DONDERDAG 26 FEBRUARI Volgende maand AMERICAN SNIPER WILD STILL ALICE TUSSEN 10 EN 12 LA MERAVIGLIE TESTAMENT OF YOUTH ELEPHANT SONG THE VOICES OPEN UP TO ME PHOENIX KIDNAPPING FREDDY HEINEKEN LITTLE DEATH LA RÉSISTANCE DE L’AIR A PIGEON SAT ON A BRANCH REFLECTING ON EXISTENCE TIMBUKTU WALESA: MAN OF HOPE STAND BY YOUR PRESIDENT LIFELONG BLOED, ZWEET & TRANEN LOIN DES HOMMES LIFELONG RETOUR À ITHAQUE DYING OF THE LIGHT SHAUN THE SHEEP MOVIE Internationale Filmfestspiele 65 Berlin Forum

www.cineart.nl /cineartnederland /CineartNL /Zurich - de fi lm 19 FEBRUARI IN DE BIOSCOOP 3a

 Een frisse, empathische, fraai gefi lmde coming-of-age-fi lm vol tomeloze black girl power Focus Knack

EEN FILM VAN CÉLINE SCIAMMA

VAN DE REGISSEUR VAN ‘TOMBOY’ & ‘WATER LILIES’

 Fenomenaal. Vurig. Je wordt ondergedompeld in een leefwereld die je zelden in de bioscoop ziet. De Morgen

29 JANUARI IN DE BIOSCOOP www.cineart.nl /cineartnederland /CineartNL 3gtd

Filmkrant.Zurich.Girlhood.NEW.indd 1 12-01-15 10:01 “CHASTAIN IS KILLER GOOD … ISAAC IS AN IMPLOSIVE POWERHOUSE” - ROLLING STONE

“TERRIFIC FILM” - NEW YORK TIMES

HHHHH A DYNAMITE MOVIE” - DAILY NEWS

12 FEBRUARI IN DE BIOSCOOP 3gt

MostViolentYear_Adv_FILMKRANT_BACKCOVER 1_1_V3.indd 1 08-01-15 13:23