Fel Cristnogion yn Esgobeth Bangor, gallwn olrhain ein hanes yn ôl i ddynion a merched sanctaidd a sefydlodd gymunedau o weddi a gwasanaeth ar draws yr esgobaeth mor gynnar â’r bumed ganrif. Fileniwm a hanner yn ddiweddarach, nid yw ein cenhadaeth wedi newid – ymatebwn i alwad Iesu drwy fod yn Eglwys sy’n Dysgu, tystiolaethwn i’n ffydd drwy air a gweithred, a cheisiwn gyrraedd ein cymdogion â newyddion da Teyrnas Dduw. Mae sicrhau adnoddau digonol ar gyfer ein gweinidogaeth a’n cenhadaeth yn rhan hollbwysig o’n bywyd ar y cyd fel esgobaeth. Cewch yma wybodaeth bwysig am fodd newydd o wneud hynny.

As Christians in the Diocese of Bangor, we can trace our history back to holy men and women who founded communities of prayer and service across the diocese as early as the fifth century. A millennium and a half later, our mission hasn’t changed – to respond to the call of Jesus by becoming a Learning Church, to witness to our faith by word and action, and to reach out to all people with the good news of the Cronfa Gweinidogaeth yr Kingdom of God. Esgob | Modd newydd, Resourcing our ministry and mission is a vital component of dynamig, gwreiddiedig a our shared life as a diocese. You will find here some important phroffesiynol o gwrdd â’n information about a new way of doing so. costau yn Esgobaeth Bangor

The Bishop’s Ministry Fund | A

new, dynamic, rooted and professional way of meeting our costs in the Diocese of

Bangor Rhaid i ni, fel esgobaeth ar y cyd, allu Conglfeini y gyfundrefn newydd yw cwrdd â chostau gweinidogaeth yn dau gyfarfod allweddol. ein Ardaloedd Gweinidogaeth – yr Ardaloedd Gweinidogaeth sydd Cyfarfod gosod targedau y Synod eisioes wedi ei ffurfio, a’r rhai fydd yn cael eu ffurfio dros y misoedd i ddod Bydd y cyfarfod cyntaf yn dod â dau gynrychiolydd at ei gilydd o bob Ardal Mae ein cyfundrefn Cyfran Plwyf, sy’n Gweinidogaeth yn y Synod. ariannu ein costau gweinidogaethol ar Er enghraifft, yn nghyfarfod Synod Gogledd hyn o bryd, yn dechrau gwegian. , byddai’r cyfranogwyr yn cynnwys dau gynrychiolydd yr un (Arweinydd yr Ardal Mae’r Grŵp Adolygu y Cyfran Plwyf Gweinidogaeth ac aelod o Gyngor yr Ardal wedi adolygu’r gyfundrefn bresennol, Gweinidogaeth) o Bro Ardudwy, Bro Enlli, Bro ac wedi gweithio i ddatblygu dull Madryn, Bro Moelwyn a Bro’r Holl Saint. newydd. Bydd y gyfundrefn newydd Bydd y cyfarfod yn cael ei gadeirio gan yr hon yn cael ei threialu ledled yr Archddiacon. Bydd pob cynrychiolydd yn esgobaeth yn ystod 2015 a 2016. derbyn pecyn gwybodaeth a fydd yn cynnwys trosolwg o’r galw disgwyliedig ar Gronfa Gweinidogaeth yr Esgob, a chyfran y Synod o’r Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob galw hwnnw. Bydd y cynrychiolwyr yn dod â Fel rhan ganolog o’r gyfundrefn newydd, bydd tharged cychwynnol i’r cyfarfod ar ran eu Ardal Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob yn cael ei Gweinidogaeth. Tasg y cyfarfod hwn fydd, drwy sefydlu. Caiff Cronfa Gweinidogaeth yr Esgob ei broses o ymgynghori Cristnogol, cytuno ar goruchwylio gan Fwrdd Cyllid yr Esgobaeth darged terfynol ar gyfer cyfraniad pob Ardal (DBF), a bydd y gronfa’n gyfrifol am gostau Gweinidogaeth i gyfran y Synod o Gronfa gweinidogaethol lleol (cyflogau, pensiynau, Gweinidogaeth yr Esgob. persondai a chostau datblygu gweinidogaethol; costau hyfforddi a datblygu ar gyfer y rhai sy’n Cyfarfod gosod targedau yr Ardal arfer gweinidogaethau lleyg yn ein heglwysi; a’r Gweinidogaeth buddsoddiad a wnawn i fagu a hyfforddi cenhedlaeth newydd o arweinwyr). Bydd costau Bydd ail gyfarfod yn dod â dau gynrychiolydd at esgobaethol eraill yn cael eu talu yn gyfan gwbl ei gilydd o bob eglwys o fewn Ardal o asedau hanesyddol yr esgobaeth a’r dalaith. Gweinidogaeth. Er enghraifft, yng nghyfarfod Ardal Gweinidogaeth Bro Moelwyn, byddai’r cyfranogwyr yn cynnwys Gosod targedau dau gynrychiolydd yr un (fel arfer Trysorydd a Warden) o’r eglwysi ym Meddgelert, Blaenau Yn lle’r hen gyfundren Cyfran Plwyf, bydd , Llanffestiniog, , disgwyl i Ardaloedd Gweinidogaeth ac eglwysi a Thrawsfynydd. gyfrannu at Gronfa Gweinidogaeth yr Esgob. Bydd y cyfarfod yn cael ei gadeirio gan Bydd Ardaloedd Gweinidogaeth ac eglwysi yn Arweinydd yr Ardal Gweinidogaeth neu’r cael eu gwahodd i osod eu targedau eu hunain Archddiacon. Bydd pob cynrychiolydd yn ar gyfer eu cyfraniad blynyddol i Gronfa derbyn pecyn gwybodaeth. Bydd cyfle ar Gweinidogaeth yr Esgob. Byddwn yn gosod ddechrau’r cyfarfod i bob eglwys gyflwyno ei targedau mewn awyrgylch o ymgynghori chyfraniad arfaethedig cychwynnol tuag at Cristnogol, yng nghwmni Ardaloedd darged yr Ardal Gweinidogaeth. Tasg y cyfarfod Gweinidogaeth ac eglwysi cyfagos, ac yng fydd, drwy broses o ymgynghori Cristnogol, ngoleuni’r galw disgwyliedig ar Gronfa cytuno ar darged terfynol ar gyfer cyfraniad Gweinidogaeth yr Esgob. Mae hyn yn caniatáu i pob eglwys at Gronfa Gweinidogaeth yr Esgob, ni gymryd o ddifrif sefyllfa ariannol, cenhadol a fel y gall yr Ardal Gweinidogaeth gyfan gwrdd bugeiliol pob eglwys, yn ogystal â’n â’i tharged cytunedig. hatebolrwydd i’n gilydd fel teulu esgobaethol. As a whole diocese, we need to be The two cornerstones of the new able to meet the costs of ministry in system are two key meetings. our Ministry Areas – those Ministry Areas already formed and those that Synod target-setting meeting will be formed over coming months. The first meeting will bring together two Our Parish Share system, which representatives from each Ministry Area of a currently funds the costs of ministry, Synod. is creaking at the seams. The Parish For example, in the North Meirionnydd Synod Share Review Group has reviewed the meeting, the participants in this meeting would existing system, and has worked to include two representatives each (the Ministry Area Leader and a member of the Ministry Area Council) develop a new approach. This new from Bro Ardudwy, Bro Enlli, Bro Madryn, Bro system will be trialled across the Moelwyn and Bro’r Holl Saint. diocese during 2015 and 2016. The meeting will be chaired by the Archdeacon. Each representative will receive The Bishop’s Ministry Fund an information pack that will include an overview of the costs to be met from the As a central part of the new system, the Bishop’s Ministry Fund and the Synod’s share Bishop’s Ministry Fund will be established. of those costs. The representatives will bring Overseen by the Diocesan Board of Finance, an initial target to the meeting on behalf of the Bishop’s Ministry Fund will meet the costs their Ministry Area. The task of this meeting of local ministry (stipends, pensions, will be, through a process of Christian parsonage costs and ministerial development conferring, to agree a final target for each costs; training and development costs for Ministry Area’s contribution to the Synod’s those who exercise lay ministries in our portion of the Bishop’s Ministry Fund. churches; the investment in raising up and training a new generation of leaders). Other diocesan costs will be met entirely from the Ministry Area target-setting meeting historic assets of the diocese and the A second, subsequent meeting will bring province. together up to two representatives from each church within a Ministry Area. Setting targets For example, in the Bro Moelwyn Ministry Area meeting, the participants would include up to two In place of the old Parish Share system, representatives each (usually a Church Treasurer Ministry Areas and churches will be expected and a Churchwarden) from the churches at , , Llanffestiniog, to contribute to the Bishop’s Ministry Fund. Maentwrog, Penrhyndeudraeth and . Ministry Areas and churches will be invited to The meeting will be chaired by the Ministry set their own targets for their annual Area Leader or the Archdeacon. The contribution to the Bishop’s Ministry Fund. representatives will receive an information This target-setting will take place in the pack. There will an opportunity at the context of Christian conferring with beginning of the meeting for each church to neighbouring Ministry Areas and churches, present its initial proposed contribution and in light of the anticipated demands on towards the Ministry Area’s target. The task of the Bishop’s Ministry Fund. This allows us to this meeting will be, through a process of take seriously the financial, missional and Christian conferring, to agree a final target for pastoral situation of each church, as well as each church’s contribution to the Bishop’s our accountability to one another as Ministry Fund, so that the Ministry Area as a members of the diocesan family. whole can meet its agreed target. Gwerthoedd Values Os am lwyddo o fewn y gyfundren newydd The new system will depend on thorough hon, rhaid wrth baratoadau trylwyr cyn y preparation by all concerned, on agreed cyfarfodydd, yn ogystal â phrotocolau ac protocols for the meetings and a clear agenda eglur. Fodd bynnag, yr hyn sy’n wir agenda. But, above all, it will depend on true angenrheidiol yw rhannu gwirioneddol ac sharing and Christian conferring. At the heart ymgynghori Cristnogol. Rhaid wrth of our work throughout the process will need werthoedd Cristnogol cytunedig i lywio’n to be the Christian values of prayerfulness, trafod: gweddigarwch, haelioni, tryloywder, generosity, transparency, honesty, collegiality gonestrwydd, colegoldeb ac atebolrwydd. and accountability.

Datblygu ariannol ac ysbrydolrwydd Financial development and discipleship Bydd angen i bawb sy’n cymryd rhan yn y gyfundren newydd fod yn uchel eu croch am All who take part in this new system will need ei thegwch a’i chadernid, fel y gall ein to be ambassadors for its fairness and stiwardiaeth a’n rhoi fel esgobaeth ddod yn robustness, so that our giving and rhan hael ac annatod o’n hysbrydolrwydd stewardship as a diocese can be seen as a Cristnogol ac o’n hymrwymiad i fod yn Eglwys generous outworking of our Christian sy’n Dysgu. discipleship and of our commitment to be a Ochr yn ochr â’r system newydd, bydd yr Learning Church. esgobaeth yn cynnig mwy o gymorth gyda Alongside this new system, the diocese will be datblygiad ariannol, cyllidebu, rhoi, offering greater assistance with financial stiwardiaeth, codi arian, ac archwilio ffrydiau development, budgeting, giving, stewardship, incwm newydd o fewn Ardaloedd fundraising, and the exploration of new Gweinidogaeth ac eglwysi. income streams within Ministry Areas and churches. Rhagor o wybodaeth More information Gobeithiwn y bydd y newidiadau hyn yn galluogi ein cyfundrefnau a’n strategaethau Taken as a whole, we hope that these ariannol fel esgobaeth i fod yn ddeinamig, yn changes will enable our financial systems and wreiddiedig, ac yn broffesiynol. strategies as a diocese to be dynamic, rooted Os am ragor o wybodaeth, cysylltwch ag and professional. Archddiacon Andrew, Archddiacon Paul neu For more information, contact Archdeacon Siôn Rhys Evans, Ysgrifennydd yr Esgobaeth. Andrew, Archdeacon Paul or Siôn Rhys Evans, Gallwch hefyd ddarllen adroddiad cyflawn the Diocesan Secretary. You can also read the Grŵp Adolygu y Cyfran Plwyf, sy’n trafod y Parish Share Review Group’s full report, which gyfundrefn newydd yn fanwl. Cewch yr outlines the new system in detail. See the adroddiad ar ein gwefan, neu mynnwch gopi report on our website, or request a hard copy caled o Ganolfan yr Esgobaeth (01248 from the Diocesan Centre (01248 354999, 354999, [email protected]). [email protected]).

Esgobaeth Bangor | Canolfan yr Esgobaeth, Clos y Gadeirlan, Bangor, LL57 1RL | [email protected] | 01248 354999 Hawlfraint © Bwrdd Cyllid Esgobaeth Bangor 2014 | Mae Bwrdd Cyllid Esgobaeth Bangor [enw cofrestredig: Bangor Diocesan Board of Finance Bwrdd Cyllid Esgobaeth Bangor] yn elusen gofrestredig 1075931 ac yn gwmni cofrestredig yng Nghymru a Lloegr 03655641. The Diocese of Bangor | Diocesan Centre, Cathedral Close, Bangor, Gwynedd LL57 1RL | [email protected] | 01248 354999 Copyright © Bangor Diocesan Board of Finance 2014 | Bangor Diocesan Board of Finance [registered name: Bangor Diocesan Board of Finance Bwrdd Cyllid Esgobaeth Bangor] is a registered charity 1075931 and a registered company in England and Wales 03655641.