TRIBUNENieuwsblad van de SP • jaargang 55 • nr. 08 • september 2019 • € 1,75 • www.sp.nl

BOB FOSKO ‘IK TREK NIET AAN ’T KORTSTE EIND’ LILIAN MARIJNISSEN: RADICALE LOONEISEN ÉN PERSPECTIEF

HOE DE BELASTINGDIENST GEZINNEN KAPOT MAAKTE EEN PEN TEGEN PERMANENTE OORLOG Is de pen machtiger dan het zwaard? SP-Tweede Kamerlid Sadet Karabulut schreef de afgelopen jaren veel opiniestukken tegen de permanente oorlog. Ondanks mislukte avonturen in Afghanistan, Irak, Libië, Jemen en in allerlei andere landen blijft het oorlogswapen, of het dreigen daarmee, een gewild instrument in de internationale politiek. Dit boekje geeft een mooi overzicht van stukken van Karabulut over dit onderwerp.

Bestel in de SP-shop voor € 4,- sp.nl/pentegen

BEN JIJ EEN JONGE SP’ER, MAAR GEEN ROOD-LID? SLUIT JE NU GRATIS AAN EN STEUN DE MEEST ACTIEVE POLITIEKE JONGEREN­ORGANISATIE VAN NEDERLAND!

KLEUR JE AFDELING ROOD 2019

In heel Nederland wonen jongeren die lijden onder het schuldenstelsel, flexcontracten of het woningtekort. In alle SP-afdelingen moeten we hen aanspreken, organiseren en bij onze strijd voor rechtvaardigheid betrekken. Hoe je dit als afdeling kunt aanpakken, komt op zondag 13 oktober aan bod tijdens de jaarlijkse ‘Kleur je Afdeling ROOD’-scholing. Alle afdelingen worden hier de komende tijd nog voor uitgenodigd. Kun je niet wachten, heb je al vragen of wil je nu al aan de slag? Neem dan via [email protected] contact met ons op.

DE SP ZET ZICH IN VOOR MENSELIJKE WAARDIGHEID, GELIJKWAARDIGHEID EN SOLIDARITEIT

TRIBUNE IS EEN Redactie Illustraties SP algemeen Redactie Tribune UITGAVE VAN DE Diederik Olders (h), Lesley Arp Arend van Dam T (088) 243 55 55 Snouckaertlaan 70 SOCIALISTISCHE Rob Janssen, Daniël de Jongh Wim Stevenhagen F (033) 462 55 12 3811 MB Amersfoort PARTIJ (SP) EN [email protected] T (088) 243 55 42 VERSCHIJNT Vormgeving De Tribune op Internet www.sp.nl F (033) 462 55 12 11 MAAL Maurits Gemmink, Robert de Klerk www.sp.nl/nieuws/tribune E [email protected] PER JAAR Nenad Mećava, Gonnie Sluijs Abonnementen- en Abonnement ledenadministratie De Tribune in Aan dit nummer werkten mee € 5,00 per kwartaal (machtiging) Snouckaertlaan 70 gesproken vorm Robin Bruinsma, Wiebe Kiestra, of € 24,00 per jaar (acceptgiro). 3811 MB Amersfoort Belangstellenden voor Peter Sas, Karen Veldkamp Losse nummers € 1,75. T (088) 243 55 40 de Tribune op cd kunnen SP-leden ontvangen de E [email protected] contact opnemen Foto cover Tribune gratis. met de SP-administratie. Maurits Gemmink

Incasso contributie Veel leden van de SP betalen hun contributie via een incassomachtiging. Sinds 1 oktober 2013 incasseert de SP het bedrag van de contributie in de eerste week van elk kwartaal. Daarbij vermelden we, conform wettelijke regels het betreffende lidnummer en het zogeheten incassanten-ID van de SP, te weten NL86ZZZ403462460000. Bij vragen over contributie-inning, kunt u contact opnemen met de ledenadministratie van de SP, via (088) 243 55 40 of [email protected] Tenzij anders vermeld, is op de inhoud van deze publicatie de Creative Commons Naamsvermelding-Niet Commercieel- GeenAfgeleideWerken 3.0 Nederland licentie van toepassing. http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/nl 2 TRIBUNE september 2019 IN DIT NUMMER COLUMN Actueel Optimisme Belastingdienst ruïneert Het is reces in de Tweede Kamer. Dat talloze huishoudens betekent even geen lange debatten en stemmingen. Niet al die uren opgesloten 4 zitten in Den Haag. En even wat minder leven in de waan van de dag. Het betekent voor mij ook meer tijd om nog vaker het land in te gaan. Daarom gebruik ik deze weken onder andere om Bob Fosko met zoveel mogelijk SP-leden door het hele ‘Ik zit regelmatig te land in gesprek te gaan. Want ik vind het schelden voor de tv’ belangrijk om van onze leden te horen hoe zij de partij zien. De gesprekken gaan over 6 wat ons drijft en wat ons te doen staat. Of ik nu in Amsterdam, Den Bosch, Zutphen of Zwolle kom, elke keer ben ik onder de indruk van de energie, ideeën én inzet van onze leden. Die volle zalen met Europa actieve mensen geven mij zoveel inspiratie. Hoe een SP-senator Oost en West Want ik ben ervan overtuigd: met zoveel tot bedaren brengt actieve, enthousiaste SP’ers kunnen we samen bergen verzetten. Precies dat gevoel 12 en die lange adem heb je nodig in de politiek.

Elke avond tot nu toe zit de zaal vol en is er veel optimisme over de toekomst. Aan Heerlen het begin van de avond stel ik de vraag: wat Maankwartier: is er nodig? Vaak wordt dan genoemd dat we er als SP beter in moeten slagen om de Icoon voor vallen en opstaan hoop van mensen op echte verandering 15 te zijn. Dat we met een optimistische boodschap samen met mensen ons land en de wereld rechtvaardiger kunnen maken.

Natuurlijk vinden er ook stevige discussies Milieu Alarmteam 2.0 plaats. En dat is alleen maar goed. Dat houdt jezelf en elkaar scherp. Want we ‘Scherp blijven, meer dan ooit’ moeten ook een aantal dingen beter doen. 22 Binnenkort ontvangt u een uitnodiging voor een ledenvergadering bij u in de buurt. Hier, en natuurlijk ook op onze regioconferenties en congres is volop de gelegenheid om uw ideeën naar voren te DE SP ZET ZICH IN VOOR MENSELIJKE WAARDIGHEID, GELIJKWAARDIGHEID EN SOLIDARITEIT brengen. Ik hoop dat veel SP’ers van deze gelegenheid gebruik maken en zich laten 10 Hogere lonen: Zet eindelijk die stap horen, want samen staan we sterk.

18 Den Haag: Als kinderen met dode ratten spelen Mij geven deze 25 GAS: Mis het niet! avonden, en de enorme betrokkenheid die ik 28 Linksvoor: Heleen Klunder en de liefde voor koeien overal in onze partij zie, ontzettend veel energie voor het nieuwe politieke jaar. We gaan ervoor! 20, 21, 26, 27, 29 Nieuws 30 Brieven 31 Puzzel 32 Theo

Lilian Marijnissen fractievoorzitter SP ‘Mensen weten niet eens waarvan ze foto Maurits Gemmink beschuldigd worden’

Maria uit Rotterdam kreeg in 2014 te horen dat zij vele duizenden euro’s moest betalen aan de Belastingdienst. Als verklaring kreeg ze enkel te horen dat ze te veel had ontvan- gen. Ze had dat geld nooit op haar bankreke- ning gezien; het werd direct naar de kinderop- vang overgemaakt. Ook betaalde ze alle jaren netjes haar eigen bijdrage voor de kinderop- vang. Ze zocht en vond hulp bij de gemeente; een bewindvoerder hielp haar om dit enorme bedrag terug te gaan betalen. Ze verloor haar baan – want ze kreeg geen kinderopvang- toeslag meer en moest voor haar kinderen zorgen – en haar relatie ging stuk door de stress van de enorme berg schuld. Ze leeft nu met drie kinderen van 90 euro per week. Ze moest verhuizen naar een schimmelwoning, terwijl een van haar kinderen astma heeft, en belandde bij de psycholoog. Bezwaarschriften die ze indiende verdwenen, zelfs als Maria ze persoonlijk kwam inleveren in het kantoor van de Belastingdienst. Haar schuld is nu 55.000 euro. ‘Ik kan dit niet betalen. En de rente blijft maar komen: rente, rente, rente. Ik SP-ZWARTBOEK TOONT OMVANG wil niet dat mijn kinderen dit meemaken, de BELASTINGDIENST-SCHANDAAL pijn die ik hierom heb. Ik ben niet geïnteres- seerd in vakanties of andere dingen. Ik wil hier vanaf.’ Geëmotioneerd en strijdbaar ver- telt Maria haar verhaal, in de hoop dat er wat ALLE verandert voor haar en andere mensen. Ze is trots dat het haar lukt, ondanks de slechts 90 euro per maand, dat haar kinderen niet bij VERTROUWEN anderen om brood hoeven te vragen. Bezwaarschriften verdwenen gewoon IS WEG­ Maria is absoluut niet de enige. Stadgenoot Jacinta (foto) vertelt een zelfde verhaal: ineens een enorme berg schuld terwijl ze Honderden mensen komen in diepe financiële niks verkeerd heeft gedaan, en een achteloze Belastingdienst, waar de ene medewerker problemen door schijnbaar achteloos gedrag zegt dat een bedrag is kwijtgescholden en van de Belastingdienst. Het kinderopvang-­ een andere van niks weet. Jacinta is even de toeslagschandaal is groter dan veel mensen denken. strijdlust kwijt. Na vijf jaar op een houtje bijten is ze erin geslaagd met twee schoon-

4 TRIBUNE september 2019 Ron Meyer voorzitter SP maakbanen maar liefst 16.000 euro terug Snel van Financiën. SP-Tweede Kamerlid te betalen. Een paar dagen voordat we haar Renske ­Leijten heeft zich vastgebeten in spreken heeft ze bericht van de Belasting- dit schandaal. Onlangs presenteerde zij dienst gekregen dat de resterende 25.000 het SP-zwartboek Meldpunt Stopgezette per direct helemaal voldaan moet worden, Kinderopvangtoeslag, met meldingen van Controverse anders gaan ze beslag leggen. Jacinta is bijna driehonderd ouders. Het schandaal in tranen. Ze heeft nu nog haar autootje, beperkt zich niet bepaald tot Eindhoven Elke keer wanneer SP-wethouder Laurens Ivens waarmee ze naar haar schoonmaakwerk in en Rotterdam. ‘Haaksbergen, ’t Gooi, noem zijn superredelijke ambitie voor een betaalbaar de Botlek rijdt – er ­rijden geen bussen daar. maar op. Overal komen meldingen vandaan’, en leefbaar Amsterdam omzet in daden krijgt Toen ze de gemeente belde om hulp kreeg vertelt Leijten. ‘Op de bijeenkomst die de SP hij felle reacties van huisjesmelkers, vast- ze niks anders te horen dan dat ze haar auto organiseerde met mensen die zich meldden goedbazen en speculanten. Bewoners van de zou gaan kwijtraken. Haar dochter is bij het bij het meldpunt, kwamen moeders aan het Rotterdamse Tweebosbuurt die het niet pikken gesprek en vertelt dat zij, als zij kinderen woord die al jaren vechten en aankijken te- dat hun woningen gesloopt dreigen te wor- krijgt, die zeker niet naar de kinderopvang gen schulden rond de honderdduizend euro. den om duurdere woningen terug te bouwen, zal brengen. Alle vertrouwen is weg. Al jaren op het betaalde minimum en nog worden door directeurstypes voor gek verklaard. Actievoerende schoonmakers die doorbeta- ling bij ziekte wilden, werden nog geen vijf jaar geleden door de managers van hun bedrijven als volstrekt onredelijk bestempeld.

Om nog maar te zwijgen van de blinde woede die in sommige kringen ontstaat wanneer je voorstelt multinationals voortaan een zelfde foto Wiebe Kiestra ­percentage winstbelasting te laten betalen als een kleine winkelier of kroegbaas. Stel je toch eens voor als zoiets redelijks bewaarheid zou worden.

Controverse als gevolg van voorstellen die de meeste mensen hartstikke redelijk vinden. Het is niets nieuws. Domela Nieuwenhuis werd hel en verdoemenis toegewenst toen hij meer dan een eeuw geleden voor het algemeen kiesrecht pleitte. Het afschaffen van kinderarbeid ging evenmin zonder slag of stoot.

Renske Leijten overhandigt het zwartboek aan de Staatssecretaris. Toen dat gekke Heerlen besloot om waarde boven winst te stellen en samen met kunstenaar Michel Huisman de slechtste plek tot de mooiste Overal in Nederland blijken ouders in steeds weten ze niet wat ze nu precies fout te maken, volgden er ruim tien jaar lang rechts- enorme problemen te komen door het hebben gedaan’ Het zijn schrijnende ver­ zaken, advertentiecampagnes, tirades en de kinder­opvangtoeslag-schandaal. Mocht halen, een overheidsdienst beslist onwaar- meest wilde beschuldigingen uit de vastgoed- u het gemist hebben: bij een proces bij de dig. ‘Mensen die beticht worden van fraude sector. “Waarde boven winst? Schande!” Raad van State is naar boven gekomen dat worden een soort persona non grata bij de Heerlen hield stand. De trots van menig de ­Belastingdienst honderden ouders tot Belastingdienst en moeten aantonen dat Heerlenaar bij de opening van het indruk­ fraudeur heeft verklaard, in dit geval ten ze geen fraudeur zijn, terwijl ze niet ­weten wekkende station contrasteert met de woede onrechte. Het heeft de schijn van etnisch waarvan ze beschuldigd worden. Ik vind dat uit het speculantenkamp. profileren, want vooral ouders met een alle gevallen waarbij mensen opzet en grove migratie-achtergrond zijn de dupe. Dit wordt schuld verweten wordt opnieuw bekeken Controverse staat niet gelijk aan onrechtvaar- nog onderzocht. De Belastingdienst heeft de moeten worden, evenals de gevallen van dig. En ‘onmogelijk’ is geen waarheid, maar ouders die in goed vertrouwen hun kinderen mensen die loonbeslag hebben gekregen. een mening. Wanneer de woede neerdaalt uit naar de kinderopvangbedrijven brachten, Zodat onwettige stopzettingen en terug­ de stratosfeer van de economische elite is gestraft door de ontvangen kinderopvang- betalingen teruggedraaid kunnen worden.’ • zij vrijwel altijd gebaseerd op economische toeslag terug te vorderen. De Belastingdienst belangen. In een land waarin twee derde (!) van heeft ook nog geprobeerd bewijsmateriaal Deze en nog zes andere aanbevelingen alle vermogen in handen is van de 10 procent achter te houden en bleek jarenlang door doet de SP naar aanleiding van genoemd superrijken, grote bedrijven amper belasting te procederen tegen de ouders, terwijl ze al zwartboek. betalen en tegelijkertijd het aantal daklozen en wisten dat die onschuldig waren. mensen bij de voedselbank stijgt, wens ik ons Lees het op sp.nl/kinderopvangtoeslag veel controverse toe. Een overheidsdienst onwaardig Dat het fout ging is al toegegeven, onder Het is niet meer dan redelijk. anderen door staatssecretaris Menno tekst Rob Janssen en Diederik Olders ‘NEDERLAND HEEFT WEINIG GEVOEL VOOR IRONIE’

Bob Fosko, het alter ego van Geert Timmers, was jarenlang de huisartiest­ van de SP. Begin dit jaar werd bij hem slokdarmkanker geconstateerd. Maar hoewel de dood hem op de hielen zit is de zanger, acteur en tekstdichter springlevend: ‘Het creatieve proces staat niet opeens stil’

6 TRIBUNE september 2019 ‘Mijn hele leven heb ik me op het einde kunnen voorbereiden’

HET IS VOOR HEM twee minuten lopen van zijn ››Klopt ons vermoeden dat in jouw werk ››Ondanks de droevige aanleiding blijkt huis naar het Lloyd Hotel aan de Oostelijke met bands als de Raggende Manne, dit uiteindelijk het toppunt van ironie Handelskade in Amsterdam, zijn vaste stek ­Hakkûhbar en Blunt Axe ironie de rode te zijn. voor interviews. Op zijn hoofd draagt hij een draad vormt? ‘Ja, maar het gaat er toch ook om hoe je er gedistingeerde strooien hoed, souvenir van ‘Jazeker. En de andere rode draad is de zelf over praat, hoe je ermee omgaat en in een trip door Australië. Bob Fosko drinkt actualiteit die de nummers ademen, de welke context je je situatie kunt plaatsen. sinas en maalt de stukjes ijs uit zijn glas fijn aansluiting bij wat er in dat specifieke Ik kan het niet laten om zelf ook af en in zijn mond. Hij is een gezellige gespreks­ moment zit. In ‘Ben d’r helemaal klaar voor’ toe sick jokes te maken over wat mij nu partner: maakt grapjes en gaat geen vraag uit hoor je de kreten van de Raggende Manne overkomt. Dat moet je natuurlijk niet te de weg. met een technobeat eronder. Techno was in vaak doen. Ik heb niet het gevoel dat ik Deze zomer geeft hij in Friesland het laatste die tijd heel erg in opkomst. Hoewel ik nooit aan het kortste eind trek, geenszins. Het van zestien optredens met de Raggende bewust aanstuurde op succes is het altijd fijn is en blijft zeer vervelend. Ik heb echter Manne. Een afscheidstournee in de meest gebleven om erkenning te krijgen, erken- wel de kans gehad om mij hier mijn hele letterlijke zin van het woord. Voor hem is ning in de zin dat mensen het leuk vinden leven op voor te bereiden. Klinkt wellicht het artistieke bestaan niet minder dan een wat je maakt.” een beetje raar, veel mensen ervaren dat missie. ‘Ik vind dat je de verplichting hebt niet zo. Hoe vertel ik het thuis? Daar zat om te doen wat de moeite waard is en dit is ››Zagen ze er de ironie van in? voor mij de angel. Mijn vrouw Vera, die wat ik doe. Veel mensen zullen denken dat ‘Niet dus. Nederland heeft weinig gevoel zelf kanker heeft overleefd, ging mee naar het alleen maar leuk is om vanwege mijn voor ironie. Zo deed ik vorig najaar een de dokter. Hij zei: “Foute boel, je hebt een werk voor het publiek en de televisie in de poging om met crowdfunding een accor- flinke tumor in je slokdarm.” Toen moest aandacht te staan. Het mag er allemaal heel deon te kopen. Kost een hoop geld. Samen ik het bij mijn twee zonen en dochter vanzelfsprekend uitzien, maar dat is het met programmamaker Theo Uittenbogaard bekendmaken. Dat was compleet shit. niet, het gaat niet vanzelf.’ bedachten wij toen Eindelijk de Bob Fosko- Ik ging niet in de verdediging, want de Een hartewens ging in vervulling met de afscheidstournee, zo van: eindelijk verlost boodschap van het ziekenhuis was vrij aanschaf van een mooie en bepaald niet van Bob Fosko. Ik wist op dat moment nog duidelijk: kanker in stadium 4. Dan weet goedkope accordeon. Hij kon er al aardig niet dat ik ziek was. Ik vroeg aan Theo of ze je dat het einde oefening is. Je moet er een mee uit de voeten, maar blijft onverdroten het zouden begrijpen. Theo twijfelde er niet beetje ­mazzel mee hebben hoe het verder oefenen om zich nog meer te bekwamen in aan. Vervolgens ontving ik allemaal mailtjes loopt, hoe het zich ontwikkelt. Of ik geluk het spelen op dit even melancholieke als van fans die schreven dat ze helemaal niet heb, is nog niet duidelijk. Een kwestie van gecompliceerde instrument. wilden dat ik zou stoppen.’ afwachten.’

TRIBUNE september 2019 7 Met Jan Marijnissen, 2002

over. Je wordt ouder, dat moet je onder ogen zien, niet alles blijft hetzelfde. Ik stond vorig jaar weer als Pietje Precies op de set van het Sinterklaasjournaal en vroeg me af of ik daar nog wel mee door wilde gaan. De oplossing diende zich vanzelf aan, ze hebben mij eruit geschreven. Nog even over de SP: met de komst van Ron Meyer en Lilian Marijnissen is de partij qua stijl van campagne voeren meer haar eigen weg ­­gegaan. Dat vind ik prima, maar het deed toch een beetje pijn dat mij niets is gevraagd. Ik zou niet alles op die manier hebben gedaan. Ik had hen graag een paar adviezen over de campagne gegeven.’

››Omdat je een periode nauw betrok- Foto Gerard Scargo ken was bij het campagne voeren? Je zat ­immers in het zogenaamde V-team van de SP, samen met onder anderen Jan ­Marijnissen, Bert Voskuil, Niko Koffeman en Karel Glastra van Loon. ‘Ja, Jan nodigde mij uit om eens te komen ‘Ik voel me verplicht te doen praten. In ons eerste campagnefilmpje was ik chauffeur van een bus. Uitstekend. Niet wat de moeite waard is’ alles lukte. Er was een video met een gospel- koor, opgenomen in de Rode Hoed. De producent vond het niet goed en adviseerde om er niet mee naar buiten te treden. Het V-team was verbijsterd, maar ik zei dat we werkten met het beste productiekantoor van Nederland en dat er naar vaklieden moest ››Je leeft nu bij de dag. kinderen, droeg een bepaalde verant- worden geluisterd. Dat deden ze uiteindelijk ‘Zeker.’ woordelijkheid en kon me geen al te grote ook. Ach, er ging wel vaker iets mis. Dat vind uitspattingen veroorloven. Eerlijk is eerlijk, ik geen probleem, al doende leert men en ››Deed je dat niet altijd al een beetje? ik heb de drank niet laten staan. Een notoire zonder fouten te maken kom je er niet.’ ‘Mwah…, nou, als artiest moet je ook cocaïnegebruiker ben ik nooit geweest, ­plannen. Al was dat bij mij de laatste jaren hoewel dat spul weleens op mijn pad kwam. Hij neemt nog een flesje limonade. Een al een beetje aan het opdrogen. Ik kreeg Ik kreeg in de gaten dat ik daarmee op een bekende slaat hem bij wijze van groet op de weinig klussen. Ik zei tegen Vera: jij bent 67, dood spoor zat, uiteindelijk brengt het je schouders. Nee, vermoeiend vindt hij het ik ben 63, als we de komende tien jaar nog niet verder. Blowen? Ik neem wietolie om onderhoud met de Tribune niet: ‘Ga nog wat leuke dingen willen ondernemen, moet te kunnen slapen. Ja, er waren dingetjes; en maar even door, ik heb toch niets anders er wat gebeuren. Heel praktisch. We hebben nee, ik heb geen woest leven achter de rug.’ te doen.’ ons huis in Frankrijk verkocht, dat stond los van mijn ziekte.’ ››Met de SP heb je ook van alles gedaan. ››Jij weet hoe je filmpjes maakt. Wij zijn Hoe kijk je daarop terug? eigenlijk best benieuwd naar jouw mening ››Je bent de afgelopen maanden meerdere ‘Met vrij grote tevredenheid, zeker de eerste over de Brusselmansclip. keren geïnterviewd. Op tv merkte je op dat tien jaar. Ik deed en dacht mee over cam- ‘Ik heb er niet meteen op afgegeven, ik je geen voorzichtig leven hebt geleid. pagnes, vond ik geweldig. Met Agnes Kant snapte de bedoeling wel. Laat ik het zo zeg- Wat bedoelde je daarmee? liep het vervelend af en Emile Roemer wilde gen: een zesje, in technisch opzicht en wat ‘Ik heb vanaf mijn zeventiende in de pop- meer met mensen uit de partij gaan doen. de boodschap betreft. Als je wilt persifleren, muziek gezeten. Veel reizen, in busjes door Daar had ik geen moeite mee. Nieuwe men- moet je dat met professionals doen, met heel Nederland. Toen kwam het een beetje sen, nieuwe inzichten. Dat hoort een beetje mensen uit het vak. Je weet hoe het werkt los. Drugs gebruikte ik niet. Ik dronk wel, bij het leven. Ik deed nog weleens wat, hoor, in de politiek. De PvdA’ers grepen hun kans maar ik heb me nooit als een beest gedra- zoals een mooie bewerking van Een mens is en begonnen te vergallen, te verguizen en gen, al zag ik daar in mijn directe omgeving meer. In het filmpje zit ik met een hoop an- te zeiken. Ze riepen dat het smakeloos was. voldoende voorbeelden van. Ik had kleine dere lui in een auto. Ik was er heel tevreden Nou, dat vond ik wel meevallen. De Britten

8 TRIBUNE september 2019 Met Jan Marijnissen, 2002

zijn veel beter in ironische humor en gaan Towers en de moord op Pim Fortuyn. De ››Kun je je in deze fase van het leven nog daarin veel grover te werk. Als je dát wil, doe sfeer in het land was naar de kloten. Wat nu? steeds opwinden? het dan gewoon.’ Dat vroeg iedereen zich af.’ ‘Ik zit nog steeds regelmatig te schelden voor de tv. Als politici hypocriet doen, ››Komen we toch weer bij ironie uit. ››En anno 2019: wat nu? eromheen draaien en niet zeggen wat ze ‘Wij zijn er in Nederland niet zo mee opge- ‘Ik maak me zorgen over de spanningsvel- bedoelen. Dat heb ik in de periode dat ik voed, denk ik. Iemand als Hans Teeuwen den en instabiliteit in de wereld. Dat heeft heel actief was bij de SP geleerd: er zit altijd is er wel heel goed in. Hij was succesvol in voor een belangrijk deel te maken met nieuws achter het nieuws.’ Engeland, hij werd er zelfs nog beter. Ze dubieuze machthebbers. Ik vind het ook snappen daar harde humor beter en dat zie zorgelijk dat mensen de feiten verdraaien Bob Fosko moest lang nadenken over de je in de VS in zekere zin ook. Daar kun je en nieuws een andere invulling geven. Ik vraag hoe hij het nieuws over zijn onge- steviger staan waarvoor je staat. Toen ik met zat in Frankrijk toen de MH17-ramp zich neeslijke ziekte naar buiten zou brengen. de SP ging werken, kreeg ik te horen dat ik voltrok. De speculaties op de buitenlandse Hij besloot openheid van zaken te geven én dat vooral niet moest doen, dat zou te veel nieuwszenders waren niet van de lucht. Ging schreef er op advies van een vriend een lied een stempel op mij drukken. Onzin, de partij het om een vergissing? Was het eigenlijke over. Dat zong hij samen met dochter Ella in denkt over veel hetzelfde als ik en ik zat in doelwit een Antonov-transportvliegtuig? de talkshow van Jeroen Pauw. een groep mensen met wie ik graag omging. Op de eerste dag al! Nederland stopte het Ik vond de bijeenkomsten waanzinnig, met in de doofpot. De MH17 had niet over dat Het klopt. name die over Stop de Uitverkoop van de Be- gebied mogen vliegen. Rutte is buiten schot Het klopt, achter mijn hart, schaving. Ik kwam in een heel divers gezel- gebleven en ik denk op zo’n moment: je zit diep in mijn keel. schap terecht, met mensen uit alle mogelijke gewoon te liegen. Hij heeft alles toegedekt Ik blijf zingen, velden. De gesprekken die werden gevoerd, met zijn verdriet over de slachtoffers en hun ik ga niet zitten. hadden ook echt een dringende noodzaak. nabestaanden. Zo kan ik me ook nog herin- Laat van me horen Ik vroeg aan Jan Marijnissen waarom het neren hoe Emile er tijdens een premiersde- zo lang het kan. uiteindelijk toch niet liep zoals we hadden bat over het eigen risico in zorg door Rutte gehoopt. Jan zei dat het moment in de tijd werd ingeluisd. Stond Rutte weer te liegen. was omgeklapt door de aanval op de Twin Sla hem op z’n bék, dacht ik.’ tekst Rob Janssen en Robin Bruinsma

VEELZIJDIGE ARTIEST

Bob Fosko (Baarn, 1955) is van vele markten thuis. Zanger en muzikant, tekstschrijver en auteur, presentator, acteur en produ- cer, van gabber tot Pietje Precies, van boevenrollen tot Alfred P. Doolittle. Hij stond op het rondreizende theatercircus De Parade en in musicals, hij sprak stemmen in en vierde triomfen met de Raggende Manne (‘Poep in je hoofd’). Bob Fosko werkte mee aan uiteenlopende projecten en scoorde met de gelegenheidsformatie Hakkûhbar een regelrechte hit met het happy hardcorenummer Gabbertje. Op een gegeven ogenblik kruisten de paden van Bob Fosko en de SP elkaar. Hij kon zich vinden in het gedachtegoed van de partij waarvoor hij samen met Karel Glastra van Loon, Nico Brandsen, Wouter Planteijdt en Jan-Paul van der Meij een aantal campagne- liederen schreef, waaronder het in 2004 uitgebrachte Een mens is méér, Stuur een waakhond naar Brussel, Grote Schoonmaak en NU SP. Hij speelde en zong in campagnefilmpjes. In 2006 draaide de video van NU SP rond de SoeP-mobiel, een ontwerp van de kunstenaar Joep van Lieshout. Bob Fosko deelde de tomatensoep (naar een recept van de legendarische Johannes van Dam) uit 2010 op straat in Amsterdam en tot de dag van vandaag gaat de SP in campagnetijden met die soep de boer op. Foto Bart Mühl

TRIBUNE september 2019 9 ‘Eerlijker lonen zijn nu noodzaak voor de mensen’

LILIAN MARIJNISSEN KONDIGT LOONSTRIJD AAN foto William Rutten

››In de Tweede Kamer zijn er na de derde dinsdag van september de Algemene ­Beschouwingen, waar zowel het kabinet TROONREDE? als de oppositie de grote lijnen uitzet. Wat wordt jouw inzet? ‘We gaan natuurlijk volop door op Tijd voor Rechtvaardigheid. Die campagne hebben LOONREDE! we een jaar geleden gelanceerd. Het is nu tijd dit toe te spitsen op een grote onrecht- vaardigheid: de lonen blijven achter bij de Op Prinsjesdag wordt bekend welke plannen bedrijfswinsten, die wél gigantisch stijgen. De winsten stijgen al veertig jaar maar de het kabinet voor komend jaar heeft. lonen niet.’ SP-fractievoorzitter in de Tweede Kamer Lilian ­Marijnissen heeft ook plannen: de strijd ››In juni organiseerde de SP een loon­ symposium, waar bleek dat de SP hier niet aangaan voor hogere lonen en meer macht alleen in staat. voor werknemers. ‘Daar bleek inderdaad dat het CBS en de

10 TRIBUNE september 2019 GOUDEN AANDEEL: ZEGGENSCHAP EN WINSTDELING

Rabobank het met ons eens zijn. Ook zij ››Hoe ga je aandacht vragen voor deze Een gouden aandeel voor werknemers zeggen: het moet en het kan. Als zelfs zulke loonstrijd? een revolutionair idee? SP-Tweede organisaties het met ons eens zijn...’ ‘Het kabinet houdt de troonrede, dan Kamerlid Mahir Alkaya vindt dat houden wij de dag ervoor een loonrede. wel meevallen. Hij legt het uit: ‘Kijk ››Het kan, zeg je. Maar Den Haag gaat niet Werknemers zullen in die rede vertellen wat bijvoorbeeld naar het mkb. Een over alle lonen toch? de koning namens het kabinet niet vertelt. ondernemer steekt zijn nek uit, loopt ‘Nee, maar de politiek moet nu eindelijk Verder willen we op de dag van de troonrede risico en heeft alle zeggenschap. Boekt eens gaan doen wat ze wél kan doen. Eén: ook weer de troontelefoon openstellen. Veel hij succes en groeit zijn onderneming het minimumloon flink verhogen. Dan kun- mensen kijken naar die troonrede en willen flink, dan gaat de winst vaak niet meer nen we hopelijk een einde maken aan het dan graag reageren. Kamerleden zitten dan naar de onderneming of de werkne- verschijnsel werkende armen in Nederland. klaar om te horen wat mensen ervan vinden. mers, maar naar de aandeelhouders. Maar het verhogen van de bodem stuwt Mensen kunnen ook appen naar de Troon- In Nederland is men dat ondertussen ook de rest van de lonen omhoog. Twee: de telefoon.’ normaal gaan vinden. De SP denkt lonen in de publieke sector verhogen. De po- echter dat een gouden aandeel voor litiek gaat wel degelijk over de lonen van po- ››De SP is niet de enige die loonstrijd wil werknemers kan bijdragen aan eerlijke litieagenten, leraren, ambtenaren. Ook dat voeren. verhoudingen als het gaat over de heeft effect op andere lonen: dan kunnen ze ‘Nee, het is heel hoopgevend dat de vak­ zeggenschap en winstdeling in een in het bedrijfsleven niet achterblijven. Drie: bonden ook aan de slag zijn met de lonen. bedrijf.’ Dat betekent: recht op in- de zeggenschap en onderhandelingsmacht­ Om te beginnen in de looneisen. Toen ze spraak van werknemers bij ingrijpende van werknemers moet en kan vergroot in het begin 5 procent eisten, was de eerste beslissingen van het bedrijf en recht worden. Door de enorme aantallen flexcon- reactie: oei, wat veel. Maar zelfs de Telegraaf op winstdeling. Overnames, fusies en tracten en door de tanende macht van de zegt nu dat dat realistisch is. Deze strijd exorbitante salarisverhogingen voor vakbonden zijn loons­verhogingen uitgeble- stopt niet op Prinsjesdag. Ik volg al jaren de de bedrijfstop kunnen dan alleen nog ven.’ Amerikaanse loonstrijd, de Fight for Fifteen. plaatsvinden met toestemming van de Heel inspirerend dat ze in het meest kapita- werknemers. Alkaya heeft naar eigen ››Wat kun je doen om de macht van listische land zo’n strijd gaan voeren en dan zeggen in Den Haag al veel positieve werknemers te vergroten? ook nog winnen. Ik was daar in de zomer reacties op het idee gehad. ‘Mijn over- ‘Denk aan het gouden aandeel, waardoor van 2016. Ze waren toen ook al jaren bezig. tuiging dat het gouden aandeel zal werknemers direct invloed in hun eigen Ook zij werden voor gek versleten; leiden tot grotere motivatie en loya- bedrijf krijgen (zie kader, –red.). Wat betreft 15 dollar betekent daar bijna een verdub- liteit onder werknemers wordt breed de macht van de vakbonden: mensen met beling van het minimumloon. Dat mini- gedeeld. Het kabinet wil het vooral aan een onzeker contract zijn ook minder vaak mumloon is daar natuurlijk ook bizar laag. de ondernemingen zelf overlaten. Ik lid van een vakbond. Zorg dus dat zij zich Wat zij heel goed doen is dat ze allerlei niet. Daarom zal ik binnenkort met een kunnen organiseren, dat ze collega’s worden groepen aan zich binden, van beveiligers tot initiatiefnota in de Kamer komen. Als in plaats van concurrenten. Je ziet ook verpleegkundigen, van anti-racisten tot de iedereen de voordelen ziet, moeten we steeds meer dat bedrijven een eigen “vak- vakbonden. En de successen komen. In een het ook maar gewoon verplicht maken.’ bondje” oprichten en zo eigenlijk een cao paar staten en in New York gaat in stappen met zichzelf afsluiten. Ik vind het ongeloof- het minimumloon omhoog. Ze koppelen lijk dat dat mag. Daar kun je wat aan doen. een op het eerste gezicht radicale eis aan het Je kunt de medezeggenschap versterken. perspectief dat het haalbaar is.’ Genoeg zaken die we in Den Haag kunnen afspreken die de macht van werknemers ››Premier Rutte is het ook met je eens: hij vergroten, zodat zij een eerlijker deel van was verbaasd dat de lonen niet stijgen. de koek kunnen opeisen.’ ‘Dit is een uitwas van de onrechtvaardig- heid van het kapitalisme. Rutte die heel van de mensen die weten dat de crisis niet ››“Maar de economie!”, zie ik al in de verbaasd doet, vind ik ongeloofwaardig. Hij voorbij is. We zitten ook nog in een woon­ rechtse krantenkolommen staan. staat voor een systeem waarin niet elke stem crisis. In plaats van volkshuisvesting met het ‘Flink wat economen zijn het met ons eens telt, maar alleen die van de rijken. Eerlijker recht op een betaalbaar dak boven je hoofd dat hogere lonen goed zijn voor de eco- lonen zijn voor de mensen nu noodzaak. De hebben we een woningmarkt waar beleggers nomie. Geef de rijkste 1 procent wat extra lasten gaan omhoog: de zorg, de energiere- rijk van worden. Het enige wat echt helpt en ze potten het op of kopen een vierde kening, de kinderopvang, de btw, de huren tegen de woon- en looncrises is het systeem huisje in Frankrijk. Als de mensen die op het – vandaag was in het nieuws dat je met ver­anderen. En daarmee begin je door de minimuminkomen zitten wat extra krijgen, een ­modaal inkomen geen huis meer kan machtsverhoudingen te veranderen. Voor dan geven ze dat meteen uit. Via de kassa’s kopen. In een land waar volgens bedrijven die strijd is de SP opgericht.’ • van de winkels stimuleert dat de economie en Haagse politici de crisis alweer tien jaar enorm.’ achter ons ligt. We moeten de stem zijn tekst Diederik Olders en Rob Janssen

TRIBUNE september 2019 11 SP-SENATOR BRENGT RUSSEN TERUG IN RAAD VAN EUROPA ‘SANCTIES OPLEGGEN KLINKT STOER MAAR WERKT VAAK AVERECHTS’

Het Russische parlement stuurt na vijf jaar eindelijk weer een afvaardiging naar de parlementaire assemblee van de Raad van Europa in Straatsburg. SP-senator Tiny Kox geldt als belangrijk architect achter de Russische terugkeer in Europa’s oudste en grootste verdragsorganisatie: ‘De toenemende spanning in Europa bedreigt alle gewone mensen in Europa.’

ALS SPECIAAL RAPPORTEUR kreeg Kox zijn col- Tweede en Eerste Kamer ben ik al sinds zeker ook Groot-Brittannië werd erop geha- lega’s in Straatsburg én de meeste regerin- 2003 lid van de assemblee. En namens de merd dat de Russen hoe dan ook moesten gen mee. Hij stelde Rusland voor de keus: linkse fractie in Straatsburg, die ik sinds worden gestraft voor hun wangedrag op de kom terug in de assemblee van de Raad van 2007 voorzit, ben ik het langstzittende lid Krim. Gekozen werd voor het afnemen van Europa, of vertrek uit de hele organisatie. van het presidium. Ik heb voor de assemblee het Russische stemrecht. Dat klonk stoer – vaak deelgenomen aan missies in Rusland maar werkte averechts. Vond ik.’ ››Wat was er aan de hand? én Oekraïne, en ken daar de relevante ‘Na de Russische annexatie van de Oekra- politici. Ik was al eerder door mijn collega- ››Het is toch niet gek om het binnenvallen ïense Krim, is Rusland in 2014 het stemrecht fractievoorzitters gevraagd informeel te van een land niet te accepteren? afgenomen in de parlementaire assemblee bekijken waar wellicht ruimte lag voor een ‘Zeker niet, maar je moet goed nagaan van de Raad van Europa. Daarop trok het voor iedereen aanvaardbare oplossing. Van- welke maatregelen werken en welke niet. Russische parlement zich terug en blokkeer- daar mijn verkiezing als speciaal rapporteur, Symboolpolitiek levert niks op en schept de alle mensenrechten-onderzoeksmissies al was niet iedereen er blij mee. Sommigen vaak nieuwe problemen. Bij internationale op zijn grondgebied. Ook stopte het land hoopten dat ik zou mislukken, in Oekraïne conflicten is bij veel politici de drang groot zijn contributiebetalingen, wat een enorme werden lelijke dingen over me gezegd in de om ‘iets’ te doen. Maar zet je de verkeerde financiële crisis voor de verdragsorganisatie media door politici die de Russen niet terug stap, dan wordt het heel moeilijk om daar op veroorzaakte. Bemiddelingspogingen liepen wilden. Sommige Britse conservatieven zei- terug te komen. Rusland kreeg door de sanc- op niets uit. Daarop dreigde Rusland met den dat ik wel door de Russen zou worden tie juist de kans om uit de assemblee weg te volledig vertrek uit de hele organisatie. Men- betaald. Maar ook in Rusland keken ze met blijven en zo het debat over het volkenrecht senrechtenorganisaties uit heel Europa maar argusogen naar mijn voorstellen en dachten uit de weg kon gaan. We gaven het land ook vooral ook uit Rusland zelf riepen op dat te sommigen dat ik hen in het pak zou naaien.’ een argument om onze belangrijke veldmis- voorkomen. Ze wilden Russische burgers sies te blokkeren: verkiezingswaarneming, onder de rechtsbescherming houden van ››Hoe kwam het eigenlijk tot zo’n groot en onderzoek naar mensenrechtenschendin- het Europees Mensenrechtenverdrag en het langjarig conflict met Rusland in de Raad gen en zo meer. Rusland ging voor ons op daarop gebaseerde Europees Mensenrech- van Europa? slot. Onder het mom: als Rusland niet in de tenhof in Straatsburg. Een Russisch vertrek ‘Toen Rusland de Krim annexeerde, reageer- assemblee mee mag doen, komen rappor- zou ook andere problematische lidstaten op den veel landen en internationale organi- teurs van de assemblee ook niet langer op gedachten kunnen brengen, zoals Turkije, saties zoals de Europese Unie met harde Russisch grondgebied. En we gaven de Rus- waar ook van alles mis is met mensenrech- sancties. Het Ministerscomité van de Raad sen de kans om de contributiebetaling stop ten. Kortom: een en al ellende.’ van Europa kon het gewoon niet eens wor- te zetten en daarmee de hele organisatie tot den over eventuele maatregelen – dus deden zware bezuinigingen te dwingen. Niet alleen ››Die jij vervolgens mocht gaan opruimen. ze maar niks. In de parlementaire assemblee de assemblee, maar ook het Mensenrech- Waarom jij? wilde een meerderheid juist wel iets doen. tenhof. Veel Russische politici hebben een ‘Ik ben een oudgediende. Namens de Vanuit Oekraïne, de Baltische staten maar broertje dood aan de bindende vonnissen

12 TRIBUNE september 2019 de assemblee wordt gedebatteerd maar ook ‘We zijn geen cafetaria waar je uit bindende besluiten worden genomen. Een land hoort zich daar niet langer aan te kun- de muur trekt waar je zin in hebt’ nen onttrekken. We zijn geen cafetaria waar je uit de muur trekt waar je zin in hebt. We zijn een Europese verdragsorganisatie, met gelijke rechten en plichten voor ieder land. van het Europees Mensenrechtenhof. Met bezuinigingsmaatregelen – ten minste 250 Gelukkig is er voor mijn redenering nu brede minder geld kan het Hof minder zaken af- medewerkers die hun baan verliezen, veel steun, bij de regeringen en de parlementa- doen – allemaal prima in hun ogen. Ze heb- activiteiten op een lager pitje, minder slag- riërs. De Russen hebben gelukkig begrepen ben sowieso weinig op met de parlementaire kracht van het Mensenrechtenhof.’ dat ze wel moesten terugkeren in de assem- dimensie van de Raad van Europa. Liever blee om te kunnen blijven in het Comité van handelen ze alles af tussen regeringen. ››Niemand wil bijbetalen maar iedereen Ministers. En de meeste leden van de assem- Minister Lavrov hield gewoon zijn stemrecht wil wel lid blijven. Waarom? blee hebben gelukkig begrepen dat als je de in het Ministerscomité.’ ‘Voor Oost-Europese landen was, na de val Russen terug wil, ze dan ook gelijke rechten van de Muur, lidmaatschap van de Raad van moeten hebben. Dus ook stemrecht.’ ››Was geldtekort de beslissende reden om Europa voorwaarde om kans te maken op hoe dan ook een oplossing te vinden? lidmaatschap van de EU. En het lidmaat- ››Je hebt ook een nieuwe manier bedacht ‘Nee, er was een veel groter probleem. De schap heeft ook financiële en economische om effectiever te kunnen reageren als een Raad van Europa is bedoeld als platform betekenis. Een land dat zich onder de land er een potje van maakt. Hoe zit dat? voor interparlementaire diplomatie. Ook bij rechtsmacht van het Europees Mensenrech- ‘Zoals gezegd deed het Ministerscomité niks grote tegenstellingen en botsende belangen. ten-hof stelt, is betrouwbaarder voor inves- tegen Rusland na de annexatie van de Krim, Maar nu werd er ook hier niet langer gepraat teerders en kredietverleners dan landen die terwijl de assemblee de Russen juist uitsloot. met leden van het Russische parlement. dat stempel niet hebben. Dat weet Erdogan, Per saldo leverde dat alleen herrie en erger- Tel daarbij op dat regeringen van tal van dat weet Poetin, dat weet Orban. Daarom nis op en geen millimeter terreinwinst. Niet andere lidstaten niet heel veel houden van is er nog nooit een land uit de Raad van in Oekraïne, niet elders in Europa. Ik heb nu de Raad van Europa, en al helemaal niet van Europa vertrokken. Wie vertrekt, betaalt, zo voorgesteld dat in de toekomst het Minis- het Europees Mensenrechten-hof met zijn simpel is het ook weer.’ terscomité en de assemblee gezamenlijk bindende uitspraken. Denk maar eens aan moeten reageren. Volgens een vastgelegde Turkije, Azerbeidzjan, Polen, Hongarije, ››Je voorstel is nu dat deelnemende landen procedure, die erop gericht is het probleem Italië en zeker ook Groot-Brittannië. Bereid- verplicht moeten deelnemen aan het op te lossen – maar er ook in voorziet dat heid bij de andere lidstaten om extra geld te Ministerscomité en de parlementaire as- een land dat zijn verplichtingen schendt, uit geven toen de Russen hun betaling stopzet- semblee. Waarom? de hele organisatie gezet kan worden. Zoiets ten, was er dus niet. Er dreigden draconische ‘Omdat zowel in het Ministerscomité als in bestond nog niet en zal er nu wel komen.

TRIBUNE september 2019 13 ‘Een hoop herrie en ergernis en geen millimeter terreinwinst’

Ik verwacht dat in oktober de Franse presi- zijn heel dapper. Als je in Nederland bij Rusland op basis van de regels van de Raad dent Macron de assemblee in Straatsburg een mensenrechtenorganisatie werkt, ga je van Europa meer moet gaan meewerken. Nu zal bijpraten over de voortgang. Frankrijk is rustig naar huis na je werk en vertel je bij de Russen terug zijn in Straatsburg moeten op dit moment voorzitter van het Ministers- een biertje wat je allemaal gedaan hebt. In ze onze rapporteurs, ook over deze kwestie, comité. Macron was, samen met bondskan- Rusland loop je de kans dat iemand voor je weer op Russisch grondgebied toelaten. Dat selier Merkel en president Poetin, beslist deur staat die je in elkaar slaat, je partner is zeker winst, zonder dat er zekerheid is behulpzaam bij het verwerven van steun bedreigt of je kinderen van school haalt. Ik voor een oplossing uiteraard.’ voor mijn voorstel, in de assemblee en bij heb er hard aan gewerkt dat zij ook zouden andere regeringen. Ik vind trouwens dat mi- zeggen: Rusland moet terug in de assemblee. ››NRC legt een verband tussen jouw aan- nister Blok en zijn ambtenaren, evenals onze Niet omdat we de Russische regering zo genomen voorstel en de verdere ontspan- ambassadeur in Straatsburg, me ook goed sympathiek vinden. Als je een hekel hebt ning tussen Rusland en het Westen. geholpen hebben. Plus president NiniistÖ aan Trump en het rechtse bewind daar, dan ‘Het was duidelijk dat mijn voorstellen over van Finland – afgelopen half jaar voorzit- moet je eens in Rusland gaan kijken. Daar een eventuele terugkeer van de Russen naar ter van de Raad van Europa – en voorzitter heb je ook heel rechtse, conservatieve lei- Straatsburg de aandacht hadden van veel Juncker van de Europese Commissie. Per ders in een door en door corrupte omgeving. regeringsleiders in Europa. Niet omdat ze saldo stemde driekwart van de assemblee Ja hoor, dat mag je opschrijven, want dat zeg de Raad van Europa zo belangrijk vinden, voor mijn plannen en 39 van de 47 regerin- ik ook als ik in Rusland ben. De boodschap wél omdat ze allemaal op zoek zijn naar gen. Niet slecht toch?’ was dus: als deze verdedigers van mensen- kleine stapjes om weg te raken van de al veel rechten – de slachtoffers van Poetin – mijn te hoog opgelopen spanningen in Europa, ››Tegenstemmers waren vooral buurlanden plannen steunen, dan moet je extra goed vaak aangeduid als nieuwe Koude Oorlog. van Rusland, die vertrouwen Rusland niet. luisteren naar wat ze zeggen. Zij willen ook De bewapeningsuitgaven in heel Europa ‘Natuurlijk, grootmacht Rusland is vaak on- in de toekomst heel graag naar het Hof in gaan enorm omhoog. De Amerikanen sturen betrouwbaar en schendt internationale ver- Straatsburg kunnen blijven komen.’ steeds meer troepen naar het Oosten, de plichtingen. Net als die andere grootmacht, Russen steeds meer naar het Westen; van de Amerika. Maar juist kleinere landen moeten ››De nabestaanden van de MH17-ramp Koude Oorlog weten we dat er zomaar iets proberen slimmere wegen te vinden om hun zagen het eerst niet zitten, toch? kan gebeuren, hoewel niemand het wil. Dus problemen aangepakt en opgelost te krijgen. ‘Zij stuurden een brief met de vraag: hoe kan veel regeringsleiders zoeken naar manieren Daarbij kan interparlementaire diplomatie je nou de sancties tegen de Russen ophef- om dat tij te keren. Ze zien de Russische in het kader van de Raad van Europa heel fen, ze vertikken het nog steeds om mee te terugkeer in de Raad van Europa als een behulpzaam zijn.’ werken. Ik heb het omgedraaid. Want die eerste stap en gaan nu op zoek naar andere mensen hebben groot gelijk dat Rusland stappen, dat klopt. Ik ben daar vanzelfspre- ››Russische mensenrechtenactivisten wa- moet meewerken. Twee dagen nadat de Rus- kend erg blij mee.’ ren ook blij met de Russische terugkeer? sen terugkwamen in de assemblee, heb ik ‘Mensenrechtenorganisaties in Rusland kunnen regelen dat er onderzocht wordt of ››Is het niet frustrerend, zo’n enorme organisatie? ‘Iets veranderen gaat vaak tergend lang- zaam. Je hebt rekening te houden met men- DRIE KEER RADEN sen uit 47 landen, van allerlei verschillende politieke partijen en met heel verschillende Raad van Europa, Europese Raad, Raad van de Europese Unie: snapt u het nog? belangen. Toch is het de moeite waard, vind De Europese Raad en de Raad van de Europese Unie horen bij de EU: de eerste is het ik. De toenemende spanning in Europa be- overleg van de regeringsleiders (Rutte en collega’s). De tweede is het overleg van dreigt alle gewone mensen in Europa. Plus, ministers op specifieke onderdelen, zoals financiën of defensie. Alleen de 28 EU-landen als de bescherming van de mensenrechten horen hierbij. vanuit de Raad van Europa verdwijnt, dan verdwijnt de internationale burgerlijke en Bij de Raad van Europa (waar dit artikel over gaat) zijn 47 landen aangesloten. Het bestaat sociale rechtsbescherming van 800 miljoen voornamelijk uit een Ministerscomité, dat de besluiten neemt, en de parlementaire mensen in Europa. Een socialist moet op assemblee met vertegenwoordigers uit de parlementen van de aangesloten landen; zowel de bres staan voor het Europees Mensen- uit coalitie- als oppositiepartijen. Nederland heeft 7 zetels van de 318, SP’er Tiny Kox is er rechtenverdrag en het Europees Sociaal voorzitter van de fractie Europees Verenigd Links. De Raad van Europa is verantwoordelijk Handvest. Als je die Europese verdragen als voor het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (1950) en het bijbehorende socialist leest, krijg je tranen in je ogen. Voor Europees Hof voor de Rechten van de Mens (sinds 1959). Daarnaast zijn er vele verdragen bescherming van die rechten, in heel Eu- onder de vlag van de RvE opgesteld en in werking getreden – verdragen tegen foltering, ropa, zet ik me graag in. Alle beetjes helpen.’ tegen de doodstraf, voor sociale rechten, tegen corruptie en nog veel meer; in totaal meer dan 200. tekst Diederik Olders foto Sander van Oorspronk

14 TRIBUNE september 2019 ZO WAS HET TOEN ZO IS HET NU

MAANKWARTIER DROOM DIE WERKELIJKHEID WERD

De André Rieu, een boemeltreintje tussen Sittard en Kerkrade, stopt op het nieuwe station van Heerlen. Er klinken nog net geen violen. Neem de trap naar boven en vergaap je aan de bebouwing: een citadel met mediterrane uitstraling. De eerste indrukken van het Maankwartier, het grootste wederopbouwproject uit de geschiedenis van de voormalige mijnstad, zijn overrompelend. NIEUW ICOON VAN HEERLEN

RON MEYER, VOORZITTER van de SP-fractie in Het Maankwartier in Heerlen is het resultaat van een succesvolle strijd tegen de de gemeenteraad, geeft maar al te graag een gevestigde economische orde en geloof in eigen kunnen. Na een aanlooptijd van rondleiding om de bezoeker te wijzen op zes jaar werd er vanaf 2012 gebouwd aan een voor Nederlandse begrippen uniek de talloze details en verwijzingen naar de project, ontworpen door… een beeldend kunstenaar. De SP ging voorop in die strijd. cultuur van Limburg, op de onorthodoxe Vastgoedspeculanten buitelden over elkaar heen in pogingen om de plannen te aanpak van Michel Huisman, geestelijk dwarsbomen. Gesteund door de inwoners en andere raadsfracties, hield de SP voet bij vader van het Maankwartier, op de loop- stuk. Onlangs is op het festival Cultura Nova alvast een feestje gevierd. De grote opening bruggetjes tussen de appartementen, op de vindt in 2020 plaats. bijna negentig in de bebouwing verwerkte

TRIBUNE september 2019 15 schoorstenen van de ON 1, opgeblazen. Hij viel de verkeerde kant op en Heerlen zat een halve dag zonder stroom. Kort daarna ging ook de ‘grotere zus’ Lange Lies door de knieën. Alle mijnen in het zuidoosten van Limburg waren opgedoekt en duizenden mijnwerkers raakten hun baan en bestaans- zekerheid kwijt. De politiek introduceerde het mantra ‘van zwart naar groen’ en veegde alles wat herinnerde aan het steenkolentijd- perk van de aardbodem. Tot overmaat van ramp hadden de Verenigde Staten besloten Vietnamveteranen een poosje op NAVO- basissen in West-Europa te laten afkicken van hun drugsverslaving. Een aantal Ameri- kaanse soldaten belandde in het nabijgele- gen Brunssum. Ron: ‘Dat was het begin van de heroïnecrisis in Heerlen. Handige jongens zagen er brood in en begonnen op steeds grotere schaal te dealen. De gevolgen waren desastreus. De jeugd zag zich van haar toekomst beroofd en begon te experimenteren. Overigens niet alleen met verdovende middelen, maar ook met muziek, dat dan weer wel.’

Zelf groeide Ron Meyer op in Zeswegen, een in de tweede helft van de jaren tachtig op ‘Altijd laten zien en nooit vergeten de deels afgegraven steenberg van de ON 1 gebouwde wijk. De spuiten van drugsgebrui- waar je vandaan komt’ kers lagen er in de bosjes en Ron ging nooit de deur uit om te spelen zonder een waar- schuwing van zijn moeder. Heroïneprosti- tutie maakte deel uit van het straatbeeld. Ron herinnert zich ook nog haarscherp de kunstwerken, op het Maanplein met zijn op overmaat van ramp vielen niet alleen alle taferelen in de stationstunnel. terpjes geplante honingbomen, nota bene steenkolenmijnen, dus ook de Oranje Nas- Die beruchte onderdoorgang is nu verdwe- aangelegd op het dak van een supermarkt, sau 1 in het centrum van Heerlen, ten nen onder de enorme plaat waarop het en op het aangrenzende busstation dat met prooi aan de slopershamer. Ook het ene station en een deel van het Maankwartier zijn begroeide bogen in sfeer en uitstra- na het andere monumentale pand in het rusten. Alleen een gemetselde muur en ling naadloos aansluit bij de rest van het stadshart moest het veld ruimen voor wat doodlopende traptreden naar beneden ontwerp. Ron Meyer omschrijft als ‘goedkope meuk’. resteren. Er staan nu nog hekken voor. Ron Het gemeentebestuur en vastgoedonder- hoopt er iets mee te doen. ‘Een fotoprojectie Niets herinnert aan die inktzwarte periode nemers sloegen de handen ineen en stamp- of een muurschildering, ik vind dat je die in de geschiedenis van Heerlen, aan het ten onooglijke nieuwbouw uit de grond. vreselijke episode niet moet wegmoffelen. maatschappelijk verval na de sluiting van de Altijd laten zien en nooit vergeten waar je steenkolenmijnen in de eerste helft van de Ron: ‘Cultureel besef ontbrak, laat staan dat vandaan komt, is mijn devies.’ jaren zeventig, aan de ondraaglijke overlast er aandacht was voor het industrieel erf- Heerlen komt van heel ver. Het Maan- van drugsverslaafden en heroïnehoertjes, goed. Het draaide alleen maar om geldelijk kwartier is nagenoeg af en kon alleen aan de tergende criminaliteit en wurgende gewin. Er werden kraters in de stad geslagen. worden ontwikkeld dankzij het doorzet- uitzichtloosheid. De omgeving van het sta- Mensen verloren niet alleen hun werk, maar tingsvermogen van moedige Heerlenaren tion en de beruchte tunnel onder het spoor herkenden tegelijkertijd hun omgeving als SP-wethouder Riet de Wit en Michel waren een no go area. Er stond zelfs een steeds minder. De stad verloor met haar Huisman. De weerstand onder architecten aparte politiepost. Een gevaarlijker plek was iconen ook haar trots.’ en vastgoedondernemers werd overwonnen, er niet te vinden in Nederland. al weigert met name speculant en vastgoed- Ook in lelijkheid overtrof het ooit zo Het licht, zegt Ron Meyer, ging echt uit op gigant Jos van de Mortel zich neer te leggen welvarende Heerlen elke andere plaats. 21 augustus 1976: letterlijk en figuurlijk. bij de realiteit. Na een verloren rechtszaak De verpaupering sloeg genadeloos toe. Tot Toen werd de Lange Jan, een van de twee tegen de SP vanwege het plaatselijke col-

16 TRIBUNE september 2019

lectief Foutevastgoedbazen.nl zoekt hij achter haar carrière, Peter heeft als bestuur- wacht op een exploitant. In tegenstelling tot opnieuw zijn gelijk bij de rechter. der het Maankwartier in zijn portefeuille. sceptici (die zijn er ook in Heerlen) gaat Ron Over het Maankwartier zegt hij: ‘Het is Meyer er zonder meer van uit dat het in orde Ron Meyer: ‘Controverse ontstaat per defi- eigenzinnig, komt van onderop en herstelt komt. In de loop van 2020 zijn de puntjes op nitie als je de al zo lang bestaande financiële het vertrouwen van de mensen. Wij zullen de i gezet, zal de laatste hand zijn gelegd aan belangen durft te trotseren. Menig vastgoed- er alles aan doen om die lijn binnen onze ‘de droom die werkelijkheid werd’. baas rekende jarenlang op snelle winst. En beperkte mogelijkheden vast te houden en ‘Daarmee,’ benadrukt Ron, ‘is Heerlen toen zei dat gekke Heerlen plotseling: bij verder te bouwen aan een beter Heerlen.’ natuurlijk nog niet af. Het Maankwartier is ons gaat waarde boven winst en wij gaan in De financiële afwikkeling deed het nodige een tussenstation én het voorbeeld van hoe zee met een kunstenaar. Het is niet gek dat stof opwaaien. Ron Meyer zal de laatste zijn wij problemen willen oplossen. Er moet nog iemand als Van de Mortel daar helemaal om te ontkennen dat er sprake was van bud- veel gebeuren in Heerlen. De kloof tussen niks van begrijpt. Michel Huisman was de getoverschrijdingen als gevolg van vertra- arm en rijk is nog lang niet gedicht, maar het lelijkheid zat en besloot wat te gaan doen, gingen. ‘Desondanks hebben wij nooit aan Maankwartier geeft de Heerlenaren in elk vastgoedbaas Van de Mortel laat oude mo- de haalbaarheid getwijfeld.’ Het Maankwar- geval nieuw zelfbewustzijn.’ numentale panden verwaarlozen en klaagt tier (met 125 woningen, waarvan 45 in de over anderen. Het één is gebaseerd op liefde, sociale sector, kantoren, een nog niet bezet het ander op hebzucht.’ hotel, horeca, winkels en een parkeergarage) Dat de Heerlenaren het Maankwartier omar- heeft in totaal 190 miljoen gekost, waarvan men, blijkt uit een enquête van de SP onder Heerlen ruim 20 miljoen voor haar rekening de bevolking. Er zijn zelfs oud-inwoners nam, de rest werd onder meer gefinancierd die na tientallen jaren Randstad terugkeren door een bouwbedrijf, woningcorporatie naar hun geboorteplaats: ‘Menig Heerlenaar Weller en de NS. ‘De publieke instellingen loopt weer met de borst vooruit.’ zetten er hun schouders onder omdat er officieel sprake was van ‘marktfalen’. Al ‘Dit gun ik Heerlen’ decennia zat elke ontwikkeling muurvast.’ En dan te bedenken dat het allemaal begon met een bezoekje van Michel Huisman aan Aparte vogel Riet de Wit in 2002. Beeldhouwer Huisman ‘Vroeger,’ vertelt Ron Meyer op het terras had een maquette bij zich van wat uiteinde- van het etablissement De Poort van Herle, lijk, zeventien jaar later, het Maankwartier gesitueerd pal onderaan de hellingbaan naar zou worden. Riet stuurde hem niet weg met het station en dus ook het Maankwartier, zijn sprookjesachtige bedenksel, maar stelde ‘woonde je aan de ene of aan de andere kant zich open op tegenover de gepassioneerde van het spoor. Die sociale scheidslijn is met Huisman. ‘Dit gun ik Heerlen’, zei ze toen. het Maankwartier niet helemaal verdwe- Huisman wilde de stad, zijn eigen stad, die nen, maar belangrijke stappen om de stad ‘geen zuurstof meer kreeg’ helen. te verenigen zijn nu gezet. Er was visie voor In 2006 kwam de vaart erin. De gemeente nodig om erin te blijven geloven. De uitbater ging in zee met woningstichting Weller, van het café waar we nu zitten had eerst ja- ProRail zou het station bouwen. De stations- renlang te maken met de drugsellende, veel omgeving was inmiddels al ‘schoongeveegd’. speelde zich hier voor de deur af, en daarna Met de operatie Hartslag trok Heerlen ten keek hij uit op de gigantische bouwplaats. strijde tegen de gigantische drugsproblema- Een terras had hij niet. Om dan toch niet te Als het gaat over slopen, bouwen of verbou- tiek en de daarmee verbonden straatpros- wijken en de boel de boel te laten, maar te wen wil Ron Meyer de regel van de Heer- titutie. Welbeschouwd effende Hartslag vertrouwen op een goede afloop, vergt veel lense School volgen: vergeet nooit waar je met de aanpak van veel sociale ellende en moed en doorzettingsvermogen. Petje af, vandaan komt. Ik realiseer me goed dat het onveiligheid ten langen leste het pad voor de diepe buiging.’ Maankwartier niet álle plooien gladstrijkt, ontwikkeling van het Maankwartier. Nu grenst het terras van De Poort van Herle maar het geeft Heerlen wel lucht en de wind Riet de Wit gaf leiding aan de gecoördineer- aan een talud met mooie planten en uitzicht in de rug om verder te bouwen aan een de zorg voor en opvang van verslaafden. Ze op het Maankwartier. Er is geen verkeer. betere toekomst. Drieënveertig jaar na de val trad tussendoor in 2004 samen met collega Ron: ‘Michel Huisman is een aparte vogel, van Lange Jan torent er een nieuw symbool en partijgenoot Peter van Zutphen af, nadat ik ken niemand die zo bevlogen is als hij. van zelfbewustzijn boven Heerlen uit.’ coalitiegenoten CDA en PvdA de plannen De plantjes geeft Michel zelf water, hij zorgt voor drugsopvang in een politiek spelletje goed voor zijn geesteskind.’ tekst Robin Bruinsma hadden getorpedeerd. Twee jaar later boekte foto’s Bas Quaedvlieg de SP een glansrijke overwinning en keerden Het UWV en woningstichting Weller heb- Riet en Peter, samen met een derde wethou- ben inmiddels hun intrek genomen in het Wie belangstelling heeft voor een rondleiding der Cor Duijf, terug in het college. Maankwartier, alle woningen zijn bezet, er is door het Maankwartier kan contact opne- Riet zette een paar jaar geleden een punt nog winkelruimte beschikbaar en het hotel men met de SP Heerlen.

TRIBUNE september 2019 17 HAAGSE MOERWIJK IN ACTIE TEGEN RATTENPLAAG GEEN GEZEIK, HAAL DIE RAT UIT MIJN WIJK! Een protestmars is geen alledaags verschijnsel in de Haagse volkswijk Moerwijk. Op 6 juli liepen bewoners en SP’ers door de stromende regen om aandacht te vragen voor het ratten­ probleem in de wijk. Hoewel het knaagdier er nog steeds kind aan huis is, werpt de strijd de eerste vruchten af.

EEN POSITIEVE DEMONSTRATIE met toeters en als vroeger in Moerwijk willen wonen’) gaat bellen, stond er in de aankondiging voor de niet op voor Ligtvoet: ze woont pas vijf jaar manifestatie op het Heeswijkplein. Dat was in de Haagse wijk. Een van haar redenen om geen woord te veel gezegd. Vertegenwoor- anderhalf jaar geleden een Facebookgroep digers van de gemeente en drie woning- aan het rattenprobleem te wijden was haar corporaties namen een ‘rattenmanifest’ in fobische angst voor ratten en muizen. ‘Op ontvangst, dat enkele weken eerder samen een dag stond ik in de tuin mijn hond te met bewoners was opgesteld tijdens een wassen, en opeens zag ik een rat langslopen. SP-bijeenkomst. Buurtbewoonster Jacque- De eerste twee minuten heb ik enkel met lina zette een ludieke klaagzang in over open mond staan kijken’, herinnert zij zich. het rattenprobleem, op de melodie van ‘O, o, Den Haag’. Even later werd een prach- Het was wethouder Richard de Mos, tig ­versierde ‘rattentaart’ aangesneden en boegbeeld van de lokale partij Hart voor betrad een lokale rapgroep het podium. Een Den Haag, die er destijds als de kippen bij groep actievoerders liet zich vervolgens was om in de bres te springen voor de door zonder morren natregenen om buurtbewo- ratten geplaagde Moerwijkers. In het najaar ners met behulp van flyers bewust te maken van 2018 kondigde de gemeente een heus van het rattenprobleem en de oorzaken ‘rattenoffensief’ aan, dat onder andere zou hiervan. bestaan uit meer handhaving en voorlich- ting tegen voedseldump en het plaatsen van Fobische angst broodbakken. De Haagse SP-afdeling maakte voor het eerst Ligtvoet is ervan overtuigd dat De Mos uitgebreid kennis met de Moerwijkse ratten- persoonlijk best gemotiveerd is om het plaag tijdens een middagje buurten in april. rattenprobleem aan te pakken: ‘Maar het De hoogopgelopen irritaties van bewoners stadsbestuur wil er niet genoeg geld voor over het rattenprobleem waren aanleiding uittrekken en de ambtenaren werken langs om vaker terug te keren. Een berichtje hier- elkaar heen. Als ik dan hoor dat kinderen in over op de Facebookpagina van de Haagse de wijk met dode ratten spelen, denk ik: dit SP leidde al gauw tot een kennismaking met probleem moet worden opgelost!’ Conny Ligtvoet, de drijvende kracht achter de Actiegroep Rattenprobleem Moerwijk. ‘Vuilniszakken staan dagen naast overvolle containers’ De welbekende openingszin van ‘O, o, Den Ook de hoge struiken en het onkruid langs Haag’ (‘Ik zou best nog wel een keertje net de sloot bij de Moerweg, waar zij dagelijks

18 TRIBUNE september 2019 ‘Kinderen in de wijk spelen met dode ratten’

haar hond Lotje uitlaat, zijn haar een doorn Ligtvoet en andere leden van de actiegroep in het oog. Want deze plekken zijn een samen met Hoefsloot een tour langs de ideale schuilplaats voor ratten, weten de Haagse woningcorporaties, die tevens ver- Moerwijkers maar al te goed. ‘Ik vraag al drie schillende binnentuinen in de wijk beheren. maanden of de gemeente het onkruid wil Kort daarop werden de eerste struiken ge- weghalen. Een ambtenaar zei me eens dat snoeid, waaronder de ratten maar al te graag het onkruid juist mooi is en ervoor zorgt dat hun holen graven. Het liefst heeft Ligtvoet de kinderen niet zo snel het water in rennen. dat de binnentuinen en de groenstroken Ik heb werkelijk alle smoesjes al gehoord’, in de wijk echt op de schop gaan, zodat Rick Hoefsloot vertelt Ligtvoet geërgerd. de struiken en het onkruid plaats kunnen maken voor ander groen. Hoefsloot: ‘Maar Dat de Haagse SP zich nu met het ratten- we zullen nog sterker moeten staan om de probleem is gaan bemoeien, liet de partij corporaties en gemeente echt in beweging te van De Mos niet onberoerd. Rick Hoefsloot, krijgen. Ze willen gewoon niet de portemon- organisatiesecretaris bij de SP Den Haag: ‘De nee trekken.’ Blij is Ligtvoet wel met de vaste houding van De Mos was: ik ben de Ratten- contactpersoon die de actiegroep sinds kort vanger van Hamelen en jullie komen net om bij de gemeente heeft. ‘Ik zie hem geregeld de hoek kijken. Maar hij heeft zijn ratten­ met zijn brommertje door de buurt rijden offensief al ruim een half jaar geleden gelan- om problemen in kaart te brengen. In die zin ceerd, en nu er actie wordt gevoerd worden heeft het roeptoeteren naar de gemeente wel veel van de maatregelen pas uitgevoerd.’ In degelijk geholpen’, concludeert de activiste. de periode rond de bewonersbijeenkomst en daaropvolgende demonstratie tegen het Ligtvoet en haar actiegroep hebben al meer- rattenprobleem werden eindelijk de dere vervolgacties in de planning: ­beloofde waarschuwingsborden tegen ‘Binnenkort willen we met bootjes het water voedseldump geplaatst en ook enkele groen­ op om de troep eruit te vissen. Zodat de stroken gesnoeid. water­vogels geen gevaar lopen. Ook willen we met kinderen uit de wijk een groot De Mos wijst vooral naar het gedrag van rattenstandbeeld van afval maken.’ Volgens bewoners als de grote oorzaak van het Hoefsloot is het geen toeval dat het ratten- rattenprobleem. Hoefsloot vindt dit te kort probleem uitgerekend Moerwijk teistert, door de bocht: ‘Voordat De Mos naar de een van de armste wijken van het land. bewoners gaat wijzen, moet hij zorgen dat ‘Bewoners hebben ook veel klachten over de gemeente zelf de boel op orde heeft. Er het onderhoud van de buitenruimte. Het zijn inderdaad bewoners die structureel idee achter de binnentuinen was ooit dat etensresten op straat gooien. Maar de ratten je op je balkonnetje kunt toekijken, terwijl eten ook uit vuilniszakken, die soms hele de kinderen buiten spelen. Maar inmiddels dagen naast de overvolle ondergrondse zijn de tuinen verloederd en worden ze niet afvalcontainers staan. En dat komt mede meer gebruikt. Je merkt ook gewoon dat doordat de gemeente niet vaak genoeg deze wijk veel slechter wordt onderhouden het afval ophaalt en te laat op meldingen en schoongemaakt dan de rijkere delen van reageert.’ Den Haag’, vertelt de Haagse SP’er. Kortom: er zijn nog bergen te verzetten in Moerwijk.• ‘Een van de armste wijken van het land’ Na de ludieke rattendemonstratie maakten tekst Lesley Arp / foto’s Joshua Versijde

Conny Ligtvoet TRIBUNE september 2019 19 NIEUWS

185.000 bewoners en 2.300 beval­ lingen per jaar is dit onacceptabel’, aldus SP-Tweede Kamerlid en oud-huisarts Henk van Gerven, die een van de sprekers bij de demonstratie was.

In Bergen op Zoom dreigt het enige ziekenhuis zelfs helemaal te verdwij- nen, onder druk van de zorgverzeke- foto Bram van Boven raars. Mensen die ziekenhuiszorg nodig hebben, moeten dan voortaan naar Roosendaal, wat voor de inwo- >> KAALSLAG ners van het eiland Tholen al snel ZIEKENHUISZORG anderhalf uur reizen is. De SP in Bergen op Zoom is een petitie gestart. Ook hier kunnen de mensen rekenen De SP staat voor goede en betaalbare Dinsdagavond 27 augustus hebben zich, op de actieve steun van Henk van gezondheidszorg voor iedereen. Daarom ondanks de tropische hitte, bijna twee- Gerven, die al in mei bij de Tweede pleiten we sinds 2016 voor een nieuw honderd SP’ers en sympathisanten Kamer een motie heeft ingediend voor zorgstelsel in Nederland: het Nationaal verzameld bij het provinciehuis in behoud van het Bergse ziekenhuis. ZorgFonds, zonder marktwerking en Lelystad om te protesteren tegen de Bij het indienen van de motie sprak zonder eigen risico. En daarom ook springt ontmanteling van het IJsselmeerzieken- Van Gerven nogmaals zijn grote de SP overal in de bres waar de zieken- huis. Na het faillissement van het zorgen uit over de marktwerking in de huiszorg dreigt te verdwijnen of uitgekleed ziekenhuis zijn de spoedeisende hulp en zorg, die door heel Nederland tot een dreigt te worden. Zoals recent in Lelystad de acute verloskunde uit Lelystad kaalslag in de ziekenhuiszorg leidt, met en Bergen op Zoom. verdwenen. ‘Voor een gebied met alle gevaren voor de volksgezondheid van dien.

>> ZAANSTREEK VANGT De prijs is genoemd naar activist/advocaat ‘Rooie Reus’ BURENROMMEL OP Dirk de Vroome (1925 – 1986).

Van je buren moet je het hebben. Honderden tonnen Amsterdams Ga naar www.spnet.nl en bedrijfsafval krijgt vuilstortplaats draag jouw ‘Rooie Reus’ voor! Nauerna in Assendelft wekelijks te verwerken, omdat er Amsterdamse verbrandingsovens om veiligheidsre- denen zijn stilgelegd. Terwijl beloofd is foto Archief SP dat Nauerna geen extra vuilnis zou krijgen. De stortplaats is omstreden >> WIE IS JOUW ROOIE REUS? vanwege de vervuiling en gezond- heidsrisico’s voor omwonenden en zal Wie draag jij voor als ‘Rooie Reus’ van dit schappelijk onrecht, dichtbij of ver weg? in 2022 sluiten. Reden voor de jaar? Sinds 1996 kent de SP periodiek de Wie inspireert ook jou om niet mokkend SP-gemeenteraadsfractie om het Rooie Reus-prijs toe. Het is een eerbetoon aan de kant te staan maar een daad te college aan de tand te voelen. aan mensen die zich op opmerkelijke en stellen en moed te tonen? Stuur ons snel Opmerkelijk is dat veel ‘Amsterdams’ gedurfde wijze inzetten voor de samenle- jouw voordracht. Onze deskundige jury bedrijfsafval dat Nauerna te verwerken ving, voor behoud van solidariteit en tegen neemt jouw voorstel dan mee bij het krijgt eigenlijk uit Engeland komt. In maatschappelijk onrecht in Nederland en maken van een selectie van vijf genomi- Engeland is een groot tekort aan daarbuiten. Welke vrouw, man of groep neerde kandidaten. Daaruit kiezen in afvalverbrandingsinstallaties, Neder- gaat volgens jou onbaatzuchtig, onver- december alle SP-leden de Rooie Reus land had vijf jaar geleden een over- schrokken en wellicht ook onconventioneel van 2019. schot. de strijd aan tegen groot of klein maat-

20 TRIBUNE september 2019 NIEUWS

>> GEVAARLIJKE GEVELPLAAT

Ruim twee jaar geleden kostte een brand in de Londense Grenfell- toren het leven aan 72 bewoners. Het meest tragische was misschien wel dat de ramp voorkomen had kunnen worden. Op vrijwel alle fronten schortte het namelijk aan de brandveiligheid in de flat. Het waren uiteindelijk de gevelplaten aan de buitenkant die maakten dat de vlammen zich razendsnel konden verspreiden. Verontrustend is dat de brandgevaarlijke Grenfell-gevelplaat ook op grote schaal in Nederland is ingezet. Onlangs inventariseerde de gemeente Nijmegen het aantal panden met mogelijk brandgevaarlijke gevelplaten: 62 in totaal. ‘Dan moet het in Nederland om een veel groter aantal gaan’, reageerde SP-Kamerlid Sandra Beckerman eind juli in de Volkskrant. De eigenaren van de Nijmeegse panden worden opgeroepen de brandveiligheid hiervan te onderzoeken. Hoe andere gemeenten met risicopanden omgaan is onduidelijk. Op verzoek van Beckerman debatteert de Tweede Kamer na de zomer over de kwestie.

foto Flickr.com

>> KANTELENDE KARRETJES EN LAGE LONEN

foto Flashphoto NL ©

De markante bezorgbusjes van online Anoniem, uit angst voor ontslagen. Want supermarkt-cao te betalen. Vakbond FNV supermarkt Picnic duiken in steeds meer doordat de bezorgers bijna allemaal stapte hierom naar de rechter, die zich na steden op. De bezorgdienst kwam al uitzendkrachten zijn, kan Picnic zogenaam- de zomer over de kwestie zal uitspreken. meermaals in het nieuws door ongeluk- de ‘onruststokers’ makkelijk op straat Ondertussen boert Picnic goed over de ken met omvallende wagens. Maar zetten. Een lot dat vijf Picnic-medewerkers ruggen van de eigen medewerkers. Zo is kantelende karretjes zijn niet het enige trof die naar de vakbond waren gestapt. de bezorgdienst een van de snelst groei- probleem waar de Picnic-bezorgers mee SP-Tweede Kamerlid Bart van Kent stelde ende bedrijven van Nederland. De grootste worden opgezadeld. Verschillende er Kamervragen over aan minister Kool- lokker: gratis bezorging tot aan de deur. De medewerkers luidden in juli de noodklok mees en staatssecretaris Van Ark. noodkreet van de bezorgers laat zien dat bij het Algemeen Dagblad over lage lonen Picnic-bezorgers krijgen lage lonen omdat gratis wel degelijk een prijs heeft. en onzekere arbeidsomstandigheden. de websuper weigert hen volgens de

TRIBUNE september 2019 21 22 TRIBUNE september 2019 MILIEUALARMTEAM GIF SPOTTEN BIJ FORT PANNERDEN Precies op de plek waar de Rijn zich splitst in de Nederrijn en de Waal geeft Tweede Kamerlid Cem Laçin op een mooie zomerdag het startsein voor het nieuwe Milieu Alarmteam van de SP. Tegelijkertijd beginnen de Gelderse afdelingen en de Provinciale Statenfractie met de actie Gifspot, gericht tegen het varend ontgassen van tankers. tekst Robin Bruinsma foto’s Maurits Gemmink Cem en co in actie.

HET DOELBEWUST LATEN ontsnappen van benzeen en andere gevaarlijke stoffen is een schoolvoorbeeld van de misstanden waartegen het SP-MilieuAlarmteam zich verzet. Was de SP in het recente verleden al succesvol in de strijd tegen asbest, illegale vuilstort en chloor- en ammoniaktreinen door bewoonde gebieden, nu is het volgens parlementariër Cem Laçin zaak om door te pakken. ‘Er wordt nog altijd op grote schaal gesjoemeld met het milieu. Chemours in Dordrecht loost GenX, Chemelot in Zuid- Limburg gas, er worden huizen op vervuil- de grond gebouwd, bedrijven nemen een loopje met de milieuwetgeving en de over- heid heeft bezuinigd op inspecties. Het is meer dan ooit zaak om scherp te blijven en overtredingen te signaleren. Daarom heb- ben wij ook een meldpunt ingesteld, waar mensen terecht kunnen met klachten.’

Strategische plek Uiteraard steunt Cem Laçin de actie Gifspot gewikkeld. ‘Als de schippers in de gaten aanloop. Er wordt gezorgd voor voldoende en het pleidooi van de actievoerders voor krijgen dat wij hier zitten, draaien ze snel proviand, hij slaapt in een tent, discus- een zo snel mogelijke invoering van een de boel dicht. Ze weten dat ze verkeerd sieert met bezoekers van de ‘gifspot’ en landelijk verbod op het ontgassen van bezig zijn en de Duitse rederijen geven partijgenoten houden hem in ploegendienst schepen op de Nederlandse rivieren. ‘Als de ruiterlijk toe dat het gebeurt. Het is moreel gezelschap. Zo komt Brian Claassen langs, wind goed staat, kun je het ruiken’, zegt Ro- fout, maar ze benutten gewoon de gele- voorzitter van de SP-raadsfractie in Linge- nald Jansen, voorzitter van de SP Arnhem genheid die Nederland hen biedt. In veel waard, en laat ook Carla Claassen zich zien, en een van de drijvende krachten achter Europese landen, waaronder Duitsland, voorzitter van de Gelderse Statenfractie. Gifspot. Hij bivakkeert vijf dagen op een is het verboden om te ontgassen. In Neder- Ze zijn het roerend met elkaar eens: het is landtong bij Fort Pannerden, op een uiterst land hebben zeven provincies een verbod te gek voor woorden dat schepen speciaal strategische plek. Want hier, vlakbij de uitgevaardigd, maar er wordt niet gehand- naar Nederland varen om te ontgassen grens, passeert al het scheepvaartverkeer haafd. Eigenlijk zouden de provincies de ‘gewoon omdat het kan’. uit Duitsland. staat moeten aanklagen.’ ‘Zo lang onze wetgeving onduidelijk blijft, Om de paal waarop een radar van Rijkswa- komt er geen einde aan deze praktijken. De terstaat rust en waaraan camera’s hangen, Stappenplan regering wil pas in 2020 gaan nadenken hebben ze een zelf ontworpen spandoek Ronald Jansen krijgt de hele dag door over een verbod, dat gaat te lang duren.

TRIBUNE september 2019 23 Spannend moment: er komt een boot.

Daarom voeren wij de druk op. Het blijft Tips het gebruik daarvan moet worden betaald niet bij dit bivak, dit is de eerste stap van Benzeen en andere giftige stoffen blijven en om die kostenpost te ontlopen, gebeurt een hele reeks, van een stappenplan dat achter in het ruim van de schepen nadat het illegaal. Overigens zijn er onvoldoende moet resulteren in een algeheel verbod en de lading is gelost (meestal in Rotterdam) installaties en zal er pas sprake kunnen een degelijke controle. Dat moeten onze Ka- en moeten worden verwijderd voordat zijn van consequent controleren als er een merleden uiteindelijk in Den Haag afdwin- de schipper een nieuwe lading kan aan- landelijk verbod wordt ingevoerd. ‘Zelfs gen. Wij brengen de problematiek in beeld, nemen. Voor dat ontgassen staan instal- Rijkswaterstaat is het met ons eens, net concreet en goed onderbouwd.’ laties langs de grote rivieren. Maar voor zoals de politie. Ze geven ons nota bene tips en ergeren zich eraan dat ze niet mogen ingrijpen.’

NIET GERICHT TEGEN BINNENVAARTSCHIPPERS Gewapend met verrekijkers en computers houden de actievoerders de voorbijvarende Met het openen van het nieuwe Milieu- het ontgassen vrijkomen. Onze actie is gifschepen nauwlettend in het oog. Via spe- Alarmteam treedt Cem Laçin in de bedoeld om de druk in politiek Den Haag ciale apps blijven ze de tankers, waarvan voetsporen van SP-coryfee Remi Poppe: op te voeren en de grote rederijen aan te alle gegevens worden genoteerd, wekenlang ‘Milieu en onze gezondheid zijn nog altijd spreken op hun verantwoordelijkheid. De volgen. ‘Als ze hier zonder lading langsko- ondergeschikt aan de winsten van de binnenvaartschipper is niet onze tegen- men en met een nieuwe lading terugkeren vervuilende industrie en multinationals. stander. Wij zijn altijd hun stem geweest zonder te hebben ontgast bij een installatie, Net als Remi roep ik mensen op om in de Tweede Kamer op verschillende weten wij zeker dat het fout zit. Via de apps misstanden in hun omgeving bij ons te onderwerpen en pleiten ook voor meer krijgen wij alle bijzonderheden binnen.’ melden, zodat we samen actie kunnen middelen om de binnenvaart te laten Brian Claassen benadrukt dat de actie ondernemen om milieuvervuiling te groeien.’ Gifspot goed is voorbereid en breed wordt stoppen.’ gedragen door de SP in Gelderland. ‘Ik ben ››Toch was er aanvankelijk protest. er best trots op dat een kleine afdeling als ››Wat is varend ontgassen? ‘Onze actie maakte veel los bij de schip- Lingewaard hier ook aan kan bijdragen. Het ‘Bij het varend ontgassen van schepen pers, waarna we contact hebben gehad zou mooi zijn als ook de omwonenden van worden schadelijke stoffen geloosd, met en onze insteek hebben uitgelegd. Bin- zich laten horen. Hoe groter het verzet, hoe soms hoge concentraties benzeen. Dat is nenkort komen we bij elkaar en gaan groter de kans op een oplossing. Benzeen slecht voor de gezondheid en voor het mi- we verder praten over oplossingen en en al die andere troep is bij regelmatige lieu. Wij pleiten al langer voor een verbod hoe we die samen kunnen realiseren. blootstelling slecht voor mens, dier en na- op varend ontgassen, met de actie bij Fort Voldoende ontgassingsinstallaties aan tuur. Lozingen kun je ruiken, denk daarbij Pannerden hebben we dit kracht bijgezet.’ de wal moeten er ook snel komen. Daar aan een sterke benzinelucht. Let ook op zijn er nu veel te weinig van, vooral in het beschermende kleding van opvarenden.’ • ››Gaat dat niet ten koste van binnen- oosten van ons land. Met de Milieu Alarm vaartschippers? Lijn en onze actie blijven we strijden voor ‘Nee, het nationale verbod moet er snel een schoner milieu en het inperken van Ook een misstand melden? komen, dat is juist ook in het belang van gezondheidsrisico’s door schadelijke Ga naar doemee.sp.nl/milieualarmteam de binnenvaartschippers en hun perso- stoffen. En dat doen we altijd zij aan zij neel. Zij komen namelijk het vaakst en met iedereen die zich daar ook voor inzet, snelst in contact met de stoffen die bij zeker ook de schippers!’

24 TRIBUNE september 2019 GAS

Cultuur is een machtig wapen in de strijd voor en het groeiende cynisme dat is ontstaan door de rechtvaardigheid. Daarom heeft de SP het Kunst- en gaswinning in Groningen. Het verhaal staat symbool Cultuurcollectief opgericht. Na het drukbezochte voor al die plaatsen in ons land waar de overheid niet Theater Voor Elkaar in het Chassé Theater in Breda, aan de kant van de mensen staat, maar aan de kant konden we vorig jaar genieten van de prachtige van het grote geld. Dat maakt deze voorstelling een voorstelling Het Pauperparadijs in Carré. En ook dit absolute aanrader voor iedereen die zich in wil zetten jaar organiseren we een prachtige theatershow. De voor een rechtvaardige samenleving. voorstelling Gas van Toneelgroep Jan Vos komt naar Amersfoort. Omdat we onze leden en vrijwilligers Wil jij dit niet missen? graag willen bedanken voor jullie inzet, kun je op Laat dan je gegevens achter op sp.nl/gasvoorstelling zondag 17 november voor een klein bedrag naar deze Je wordt dan op de hoogte gehouden wanneer de kaartverkoop voorstelling. Gas gaat over de gigantische problemen van start gaat.

Voorstelling Gas zondagmiddag 17 november 2019 Theater De Flint in Amersfoort Start van de voorstelling 14.30 uur tot ongeveer 18.30 uur

KOM OOK!

TRIBUNE september 2019 25 NIEUWS

foto Atze Lubach ©

>> MIERZOETE OVERWINNING: DE KERMIS BLIJFT!

Na een jaar lang actievoeren is de kogel kwam er geen antwoord.’ Op 8 juli werden eindelijk door de kerk: de Zutphense de verplaatsingsplannen definitief kermis blijft op de markt in de binnenstad. afgeschoten door de gemeenteraad. Een 27 SEPTEMBER Kermisliefhebbers moesten een jaar gezamenlijk voorstel van de SP, D66 en geleden uit de lokale krant vernemen dat Burgerbelang om de kermis op de markt te burgemeester Annemieke Vermeulen van houden werd unaniem aangenomen. plan was het jaarlijkse festijn naar de rand De kermisexploitanten zelf waren op dit KLIMAATSTAKING! van het centrum te verplaatsen. Reden doorslaggevende moment elders in het voor Ida Oostenenk, uitbater van de land aan het werk. ‘Maar namens hen schiettent, om de hulp in te roepen van de deelden we aan het einde van de raads­ Wereldwijd doen op 27 sep­ lokale SP-fractie. ‘De afgelopen editie vergadering emmertjes met suikerspin uit, hadden alle kermisexploitanten een om de overwinning te vieren’, aldus Müller. tember miljoenen mensen mee actieposter in hun kraam. Ook haalden we Volgens het raadslid, zelf binnenstad­ met de klimaatstaking. in korte tijd ruim 2,5 duizend handtekenin- bewoner, is het jaarlijkse evenement op de Komt u ook? gen op voor behoud van de kermis op de markt: ‘Vooral heel gezellig. Maar het markt’, blikt SP-raadslid Ellis Müller terug. komende jaar denk ik dat de kermis meer SP-Kamerlid Sandra Becker­ Afgelopen voorjaar laaide de discussie voor me zal betekenen dan ooit. Met Ida man: ‘De SP is dé partij van over de kermis opnieuw op, toen om­ Oostenenk van de schietkraam wil ik er een wonenden van de beoogde nieuwe locatie, extra feestelijke editie van maken.’ klimaatrechtvaardigheid. Wij de IJsselkade, in verzet kwamen tegen de Volgens Oostenenk hebben kermis­ mogen dan ook niet ontbreken. verplaatsingsplannen. De komst van de exploitanten het momenteel in het alge- Ik zal er zijn die dag in kermis zou hinder opleveren voor het meen niet makkelijk. Maar, zo stelt zij over Den Haag en hoop jullie verkeer in hun buurt. Müller: ‘Opmerkelijk is de overwinning die zij met de SP boekte: daar ook te zien!’ trouwens dat de kermis van het stads­ ‘Iedere kermisexploitant in Nederland heeft bestuur juist van de markt af moest omdat dit gevolgd en weer hoop gekregen. Het veel binnenstadsbewoners zouden hebben gevoel van “samen staan we sterk” leeft Kijk op klimaatstaking.nl voor het laatste nieuws. geklaagd. Maar toen wij vroegen hoeveel, meer dan ooit tevoren.’

26 TRIBUNE september 2019 NIEUWS foto Atze Lubach © >> KINDERARBEID: LEKKER NOSTALGISCH?

Er is niks mis met kinderarbeid, vindt de en incompetent’, aldus Freixo. De president lag ik dagen op mijn knietjes aardappelen Braziliaanse president Jair Bolsonaro. ‘Ik van het grootste Zuid-Amerikaanse land is te rooien op ’t land van mijn vader. Ik niet werkte toen ik negen, tien jaar oud was op sinds zijn aantreden op 1 januari veelvuldig alleen, ook mijn zussen. Dat was toen wij de boerderij en ben er helemaal niet door in opspraak geraakt. Zo noemde hij het jong waren normaal. Ook wij zijn er niet geschaad’, aldus de radicaal-rechtse nazisme ‘een linkse ideologie’ en maakt hij slechter van geworden’, mijmerde hij. politicus. Kinderarbeid in Brazilië is beslist geen geheim van zijn afkeer van homo’s. Saillant: Wilting is ambassadeur van de andere koek dan een krantenwijk of een Overigens kreeg Bolsonaro’s pleidooi voor stichting Europa Kinderhulp, die kinderen ‘heitje voor karweitje’. Zo bleek vorig jaar kinderarbeid in Nederland een opmerkelijk ‘de vakantie van hun leven’ wil geven. Of uit een rapport van de International Labour staartje, toen voormalig politie-persvoor- tijdens deze vakanties ook aardappelen Organization dat minstens 8000 Brazili- lichter Klaas Wilting zich geroepen voelde rooien op het programma staat, is niet aanse kinderen en tieners ernstig worden om op Twitter te reageren. ‘Op die leeftijd bekend. uitgebuit in de cacao-industrie. Omdat arme boerenfamilies hun kinderen aan het werk zetten, profiteren multinationals uiteindelijk van een lagere prijs voor cacao. Hoewel kinderarbeid er volgens de wet verboden is, stelt het Braziliaanse Bureau voor Geografie en Statistiek dat bijna 2,5 miljoen Braziliaanse kinderen werken. Met zijn schijnbaar achteloze opmerking, vergoelijkte Bolsonaro deze grove mensen­ rechtenschending door bedrijven. Het socialistische Kamerlid Marcelo Freixo noemde het betoog van Bolsonaro juist de beste reden voor ouders om hun kinderen naar school te sturen. Zodat zij kunnen voorkomen dat hun kroost later net zo wordt als de Braziliaanse leider. ‘Vol haat

foto Iris van de Kolk 27 SEPTEMBER >> DON’T IRAQ IRAN

De afgelopen maanden lopen de span­ konden de meeste aanwezigen zich vinden ningen rond Iran op. Onder het mom van in Karabuluts conclusie: ‘Op geen enkele KLIMAATSTAKING! mensenrechten en democratie dreigt de wijze steunen wij het Iraanse regime, laat VS met militair ingrijpen. Reden voor dat duidelijk zijn. Maar we steunen geen ROOD om op 31 juli een informatieve sancties die ten koste gaan van de thema-avond te organiseren. Voor een bevolking en bommen op Iran helpen de Arno van der Veen, ROOD-­ afgeladen volle zaal besprak SP-Tweede mensen ook niet. Wij zijn voor verandering voorzitter: ‘ROOD-jongeren Kamerlid Sadet Karabulut met onder meer van onderaf.’ zullen zich massaal aansluiten, Iran-deskundige Peyman Jafari de daar twijfel ik niet aan. toenemende escalatie. Oorlog gaat de Niet in mijn naam De boodschap aan regeringen dappere sociale bewegingen die proteste- De avond was een vervolg op een actie bij wereldwijd mag zo hard ren tegen het conservatieve Iraanse regime het Amerikaans consulaat twee weken niet versterken, in tegendeel. Net als bij eerder. De komende tijd blijven activisten mogelijk klinken: maak een Irak, lijkt het de internationale grootmach- gesteund door ROOD en de SP opstaan einde aan het tijdperk van ten dan ook veel meer te doen om olie, gas tegen verdere escalatie en de dreigende vervuiling.’ en wapenhandel. Niet voor niets tonen ze oorlog. De Nederlandse overheid speelt hun spierballen in de Straat van Hormuz, een grote rol, vanwege een Amerikaans waar jaarlijks een vijfde van alle olie in de verzoek voor militaire steun in de regio. wereld doorheen wordt getransporteerd. Doe mee om de druk onze overheid te Na een verhitte discussie met de zaal vergroten.

Kijk op klimaatstaking.nl voor het laatste nieuws. Teken de petitie Don’t Iraq Iran op stopdebommen.nl Kijk voor meer informatie op doemee.sp.nl/internationaal

TRIBUNE september 2019 27 LINKSVOOR KOEIENDOKTER

In overall en op rubber­laarzen, ›› Wanneer werd je lid van de SP? ­bekennen dat ze te dik is. Ze is wel aan met medicijnen en operatie- ‘In 2013, als student in Utrecht. Al snel was de lijn hoor, krijgt kleine porties. Maar ze ik bijna elke week in het partijpandje te is maar heel klein, komt uit het asiel en koffers in de auto, ­gaat ­Heleen vinden.’ schreeuwt altijd moord en brand om eten. Klunder (27) uit ­Ruinen op Dat is soms moeilijk te weerstaan.’ bezoek bij boerderijen in ››Wat was jouw SP-moment? ‘Voor de jaarlijkse huisjesmelkersverkiezing ››Waarom ben je dierenarts geworden? Zuidwest-Drenthe. ‘Ik ben van ROOD kwamen we bij een pand van ‘Toen ik klein was gingen we bijna elk jaar koeiendokter. Of, sjiek gezegd: een bekende Utrechtse huisjesmelker. Een naar de boerderij van een oom en tante in dierenarts landbouwhuis­ kleine eensgezinswoning met zeker acht of Denemarken. Dat vond ik prachtig! Kalfjes negen bewoners. Van de twee wc’s was er voeren en met mijn oom mee op de trekker. dieren.’ Ze is te bescheiden om één al maanden stuk en er werd niets aan Daar is mijn liefde voor koeien ontstaan. Het zichzelf stoer te noemen, maar onderhoud gedaan. Toen dacht ik: als dit mooie van mijn beroep is dat je altijd buiten beaamt wel dat haar vak ‘soms in Nederland nog bestaat, is ons werk echt en onderweg bent en vaste klanten hebt hard nodig.’ waar je een relatie mee opbouwt.’ best zwaar’ is: ‘Een verlossing van een koe is flink zweten.’ ›› Nu woon je in Drenthe. ›› Wanneer gebruik je die operatiekoffers? ‘Ja, samen met mijn vriend in een vrijstaand ‘Ik behandel zieke koeien, geef adviezen huisje met een tuin vol bloeiende planten. over hun gezondheid en dierenwelzijn en Heerlijk die ruimte, de kat kan hier gewoon grijp in bij spoedgevallen. Kijk, wij leggen naar buiten.’ een koe voor een keizersnede niet in een operatiekamer neer. Vandaar die koffer.’ ›› Een kat bij een dierenarts, die wordt vast tekst Daniël de Jongh heel goed verzorgd. foto Karen Veldkamp ‘Haha, op zich wel maar ik moet eerlijk

28 TRIBUNE september 2019 NIEUWS

>> NOORD/ZUIDLIJN: VERBINDING >> VGZ VS IKAZIA: BRENGT TWEEDELING SCHENDING VRIJE ARTSENKEUZE Mensen met een goedkope (natura)polis bij zorgverzeke- raar VGZ mogen sinds begin juli opeens niet meer worden Na maar liefst vijftien jaar boren en een totale investering van 3,1 miljard doorverwezen naar Rotterdams ziekenhuis Ikazia. De maakte de Noord/Zuidlijn in de zomer van 2018 de eerste ritten. De reden: het ziekenhuis heeft meer patiënten behandeld dan veelbesproken metrolijn moest beide kanten van het IJ verbinden, maar verwacht en heeft daardoor volgens VGZ het zogeheten blijkt inmiddels juist bij te dragen aan een groeiende kloof in de hoofdstad. ‘productieplafond’ overschreden. SP-Tweede Kamerlid Terwijl inwoners van het stadsdeel Zuid blij zijn met de metrolijn, zijn Henk van Gerven spreekt van een schending van de vrije Noord en Nieuw-West erop achteruitgegaan. Bijna de helft van de artsenkeuze, die maar weer eens aantoont dat ons inwoners van Amsterdam-Noord is langer onderweg en moet meer zorgstelsel failliet is. betalen, bleek in juli uit onderzoek van Motivaction. De Amsterdamse SP waarschuwt al langer voor de verslechtering qua reistijd. Uit eigen onderzoek bleek afgelopen voorjaar al dat bewoners van Noord, West en Nieuw-West vaker moeten overstappen dan voorheen. >> DUUR DATAKERKHOF De SP stemde als enige partij consequent tegen de komst van de Waar zorgverzekeraars het ene moment de hand stevig op metrolijn. SP-gemeenteraadslid Tiers Bakker: ‘Die Noord/Zuidlijn is tot de knip houden, pompen ze het andere moment miljoenen stand gekomen met de salamitactiek, dus met allerlei deelbesluiten. Zo euro’s in nutteloze projecten. Van 2011 tot 2017 moesten stelde de commissie-Veerman in 2009 dat stoppen geen optie was. Want psychiaters en psychologen op verzoek van de verzeke- als men eenmaal begint aan zo’n groot prestigeproject, wordt daarna alles raars gegevens van een half miljoen patiënten doorsturen uit de kast getrokken om die keuze te legitimeren.’ naar een – inmiddels vernietigde – databank. Zonder Sinds de opening van de metrolijn ging het ov in Amsterdam flink op de expliciete toestemming van de patiënt. Hoogleraar schop. Bakker: ‘Veel verbindingen werden opgeheven, waardoor het Psychiatrie Jim van Os schat in dat het ‘datakerkhof’ netwerk minder fijnmazig werd. Ook ons vervoerbedrijf GVB en verant- 100 miljoen euro heeft gekost. woordelijk wethouder Sharon Dijksma hebben toegegeven dat ons openbaar vervoer erop achteruit is gegaan.’ De SP pleit nu voor een actieplan tegen de toegenomen ongelijkheid door de Noord/Zuidlijn. Zo >> OPENHEID OVER SHELL moet het ov een serieus alternatief worden voor de auto. Bakker: ‘Dat kan In april kregen zeventien overheidsorganen een bijzonder bijvoorbeeld door het busvervoer gratis te maken. Zo pak je meteen het verzoek van het Platform Authentieke Journalistiek op de klimaatprobleem aan. Het Rijk stelt voor om de gaten in ons ov-netwerk deurmat: openbaarmaking van alle documenten van de op te vullen met belbussen en private vervoerders. Dat tast de publieke afgelopen veertien jaar die gaan over, afkomstig zijn van of taak van ons ov aan. Wat de SP betreft nemen we het openbaar vervoer gericht zijn aan Shell. Het ministerie van Economische juist weer in eigen hand.’ zaken weigerde, ook namens de provincie Groningen. Reden voor de Provinciale Statenfractie van de SP om openheid te eisen over de relatie tussen Groningen en ’s lands grootste multinational.

>> TREINSPOTTEN Terwijl deze zomer Gelderse SP’ers dagenlang op de loer lagen voor giflozingen in de rivieren (zie de reportage verderop in deze Tribune), hield in Venlo het giftransport per spoor de gemoederen bezig. Zo rijden er in 2020 zes keer meer giftreinen door de Noord-Limburgse gemeente dan officieel is toegestaan. De Venlose SP vreest dat de kans op een giframp hiermee toeneemt, en wil dat de gemeente aan de bel trekt bij het ministerie en de spoor- vervoerders.

>> ZWEMLES IN OPEN WATER Een nieuw SP-actieplan om kinderen te leren zwemmen was deze zomer volop in het nieuws. Tweede Kamerlid Michiel van Nispen bepleit onder meer dat zwemles weer een verplicht schoolvak wordt en dat kinderen ook buiten, in open water leren zwemmen. De Reddingsbrigade Nederland juicht het plan toe, want: ‘Zwemmen in open water is echt iets anders dan in een zwembad rond­ dobberen.’ Metrostation Noord foto Wikimedia

TRIBUNE september 2019 29 BRIEVEN

[email protected]

of stuur een brief naar Redactie Tribune • Snouckaertlaan 70 • 3811 MB Amersfoort

PROBLEMEN VALYS Bij de periodieke aanbesteding lijkt niet de dan maar af van het Valys-vervoer en kwaliteit, maar de prijs de doorslag te geven. blijven dan achter de geraniums of zien zich Om te voldoen aan de gestelde eisen moet er genoodzaakt een beroep te doen op hun bezuinigd worden op kwaliteit en kwantiteit netwerk, dat evenwel vaak niet beschikbaar van de medewerkers bij de boekingscentrale, is. Graag zou ik zien dat de SP hier eens het aantal taxi’s of taxibusjes en de aandacht aan besteedde. chauffeurs. Zo worden langdurig werklozen vanuit het UWV als stagiairs ingezet. Truus Jonker, Nijkerk Voordelig voor het bedrijf, maar zij waren niet voor niets langdurig werkloos. Er zijn nogal wat planners en chauffeurs die voor het combineren van ritten geen benul hebben van topografie en ook niet geneigd Valys zijn zich daarin te verdiepen. Maar ook worden zij geacht op een bepaald tijdstip op twee plaatsen tegelijk cliënten op te pikken. Om te besparen op het aantal taxi’s schieten hun pauzes er vaak bij in, of moeten cliënten onnodig lang wachten. Veel cliënten zien

TribuneTribune september april 2019

m/v

bank Indentificatie (BIC)*: voorletters: voorletters: * geen verplicht veld bij Nederlands IBAN (rekeningnr) woonplaats: Amersfoort woonplaats: NL86ZZZ403462460000 incassant ID: € 15,00 anders: € € 15,00 anders: o geboortedatum: mobiel: € 12,50 : Socialistische Partij (SP) : Snouckaertlaan 70 : 3811 MB : Nederland : betaling contributie : woonplaats: o

€ 10,00

o

adres postcode land kenmerk machtiging (in te vullen door SP): reden betaling naam € 7,50

o : : : : : : : : : : BON OM LID TE LID WORDEN OM BON Ik wil ook graag lid worden van ROOD (jong in de SP, tot 28 jaar) en sta één van mijn kwartaalbijdragen mijn kwartaalbijdragen tot 28 jaar) en sta één van ROOD (jong in de SP, van lid worden Ik wil ook graag af aan ROOD. € 5,00 (minimum)

plaats en datum handtekening Door ondertekening van dit formulier geeft u toestemming aan de SP om doorlopende incasso-opdrachten te sturen Door ondertekening van dit formulier geeft u toestemming aan de SP om doorlopende en aan uw bank om doorlopend naar uw bank om een bedrag van rekening af te schrijven wegens contributie Als u het niet eens bent met deze een bedrag van uw rekening af te schrijven overeenkomstig de opdracht SP. Neem hiervoor binnen 8 weken na afschrijving contact op met uw bank. afschrijving kunt u deze laten terugboeken. Vraag uw bank naar de voorwaarden. Ja, ik word lid van de SP. Ik ontvang een welkomstgeschenk en bovendien krijg ik elke maand het nieuws- Ik ontvang de SP. ik word lid van Ja, Ik kies voor de volgende kwartaalbijdrage: in de bus. en opinieblad De Tribune o naam adres + huisnr postcode roepnaam land email telefoon IBAN (rekeningnr.)

o DOORLOPENDE MACHTIGING Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: SP - Ledenadministratie, Antwoordnummer 407, 3800 VB Amersfoort. Antwoordnummer 407, Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: SP - Ledenadministratie, 30 TRIBUNE september 2019 [email protected] U kunt deze machtiging stopzetten met een telefoontje of e-mail aan de SP: (088) 243 55 40, PUZZEL

CRYPTOGRAM CRYPTOGRAM Diagram Horizontaal 7 Eng hoor...veel vacatures en weinig personeel. (3,6,12) 1 2 3 4 5 6 12 Eindelijk inzicht in de idee. (6) 7 8 9 10 11 13 Makkelijker werken? Een lampje is nuttig. (15) 14 Zo wordt de Europeaan in de VS gekort. (3, ook afk.) 15 “Hallo, 112? Vuur!” (12) 12 13 17 Vogel schittert op voetbaltoernooi. (6 en 2,4) 18 Kleuterwoestijn om in te spelen. (7) 14 15 19SPIRAALTJE Bloeiend graan is niet van een ander. (8 en 5,3) 21 Feest waar dievegge en dief zich veilig wanen. (9,3) 16 17 22 Het advies? Dat krijgt u over een paar jaar wel. (4,3,4,4) 18 19 20 Anagrammatica! Hoe het werkt: begin linksboven. Vind eerst een 10-letter Verticaalwoord dat samengesteld kan worden uit alle individuele letters van de 1 omschrijvingPech voor de bokser. (9)onder ‘1’ en plaats dit in de linkerbalk.21 Plaats vervolgens een 2 Hemel op aarde verdiend? Het oogt wel erg armoedig. (13) woord van 11 letters op de onderste regel, volgens de omschrijving onder ‘2’. 3 Rebellie, maar met klasse. (7 en 2,5) 22 4 VolgAchteraf de weerklinkt spiraal: de echo. het (6) derde woord gaat van onder naar boven, dan rechts-naar- 5 linksTranentrekkende etc. Iedere groente is laatste alleen geschikt letter als decoratie. van een (6) woord is de beginletter van het 6 volgende.Brandstof met humor. 4 ‘hoekletters’ Vermoedelijk niet inzijn Groningen. al ingevul (7) d. De ‘ij’ wordt een ‘y’ (dus één letter). 8 Stadshart met pit. (4) 9 MisschienLeider van de commando’s? dat u een (11) ander woord vindt dan wij als oplossing geven: zolang 10het Leuk een voor de Nederlands verjaardag van Foucault. woord (7) is en u alle letters uit de omschrijving gebruikt, Henry en Lucas, © FLW 2019 11mag Recensie dat resulteert natuurlijk. in penibele Veel situatie. plezier! (7) 16 In grasmat verborgen risico? (8) 19 Blijk van hulde (en beloning) voor Robin Hood. (7)

20 Oude kwijtschelding is voltooid, maar komt niet op tijd. (6 en 2;4) 2019 © FLW Lucas, en Henry Diagram

SPIRAALTJE T M Anagrammatica! Hoe het werkt: begin linksboven. Vind eerst een 10-letter woord dat samengesteld kan worden uit alle individuele letters van de omschrijving onder ‘1’ en plaats dit in de linkerbalk. Plaats vervolgens een woord van 11 letters op de onderste regel, volgens de omschrijving onder ‘2’. Volg de spiraal: het derde woord gaat van onder naar boven, dan rechts-naar-links etc. Iedere laatste letter van een woord is de beginletter van het volgende. 4 ‘hoekletters’ zijn al ingevuld. De ‘ij’ wordt een ‘y’ (dus één letter). Misschien dat u een ander woord vindt dan wij als oplossing geven: zolang het een Nederlands woord is en u alle letters uit de omschrijving gebruikt, mag dat natuurlijk. Veel plezier!

Omschrijvingen 1 enger tapyt 2 fikst rybaan 7 sprake 3 beloop munt 8 frees 4 oom piraat 9 oord OplossingY Grote SP‐Zomerpuzzel 2019 T 5 via rente 10 dra 6 ken erwt 11 er

TRIASHenry POLITICA en Lucas, © FLW 2019 De winnaar van de augustus/september­puzzel 2019 is

OPLOSSINGGROTE ZOMERPUZZEL JULI/AUGUSTUS 2019 Marijke van der Kaaij, Dronten

TRIASOplossingsdiagram: POLITICA Stuur uw oplossing van een puzzel naar keuze vóór 25 september naar de puzzel­redactie van de Tribune; Oplossing Zomerpuzzel 2018 ­Snouckaertlaan 70, 3811 MB Amersfoort of [email protected]

5 10 8 2 12 7 6 13 3 9 1 4 11 Vergeet u niet uw naam en adres te vermelden? T R I A S P O L I T I C A Onder de inzenders van een goede oplossing wordt een gesigneerd boek verloot uit de SP-boekenstal.

TRIBUNE september 2019 31

32 TRIBUNE september 2019