Pdf Jaarverslag 2015 Jaarverslag 2015
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
jaarverslag 2015 rijksmuseum van oudheden 1 jaarverslag 2015 rijksmuseum van oudheden jaarverslag 2015 Leiden, mei 2016 jaarverslag 2015 2 3 rijksmuseum van oudheden jaarverslag 2015 rijksmuseum van oudheden jaarverslag 2015 © 2016 Rijksmuseum van Oudheden, Leiden Het Rijksmuseum van Oudheden (1818): Afbeelding voorzijde: Twee Cupido’s varen in een bootje dat wordt voort- getrokken door vier dolfijnen. Die verwijzen naar Venus, Missie en ambitie: de godin van de liefde. De steen maakt onderdeel uit van de tijdelijke tentoonstelling Pracht & precisie, die in december 2015 opende. Materiaal: carneool Datering: 1ste eeuw v.Chr. Het Rijksmuseum van Oudheden wil het centrale Afmetingen: 2,0 x 1,5 centimeter podium in Nederland zijn waar de oudheid en de archeologie voor een divers publiek tot leven wordt gebracht. Door middel van tentoonstellingen, educatie, publieke activiteiten, wetenschappelijke bestudering en (inter)nationale uitwisseling verhalen wij over de relevantie van de oudheid in heden en verleden. 4 5 rijksmuseum van oudheden jaarverslag 2015 rijksmuseum van oudheden jaarverslag 2015 Het Rijksmuseum van Oudheden wordt gesteund door de BankGiro Loterij. Inhoud 9 Vooraf 10 Voorwoord 12 Resultaatafspraken met het ministerie van OCW 18 Hoofdstuk 1: Publieksfunctie 1.1 Kwaliteit, gemeten in waardering 1.2 Economische waarde, gemeten in inkomsten en omzet 1.3 Bereik, gemeten in diverse vormen van contact 1.4 Impact, uitgedrukt in betrokkenheid 62 Hoofdstuk 2: Collectiefunctie 2.1 Kwaliteit van het interne beheer 2.2 Collectiewaarde en objectkennis 2.3 Objectzichtbaarheid, impact en reputatie 82 Hoofdstuk 3: Kennis- en wetenschapsfunctie 3.1 Kwaliteit en waarde: de collectie als bron 6 3.2 Bereik: Overdracht van kennis 7 3.3 Impact en invloed 97 Hoofdstuk 4: Algemeen beheer 4.1 Personeelsbeheer 4.2 Ondersteunende afdelingen 4.3 Raad van toezicht 4.4 Jaarrekening 108 Bijlagen I Inkomende bruiklenen II Kortlopende bruiklenen rijksmuseum van oudheden jaarverslag 2015 III Langdurige bruiklenen rijksmuseum van oudheden jaarverslag 2015 IV Nevenfuncties V Publicaties VI Lezingen VII Aanwinsten VIII Organogram IX Governance Code Cultuur X Risicomanagement Vooraf Het Rijksmuseum van Oudheden (hierna: RMO) volgt het model Publieke Waarde dat in 2012 is vastgesteld door de toenmalige Vereniging Rijksmusea. Dit model komt overeen met de prestatie-eisen van het ministerie van OCW. Het komt erop neer dat de belangrijkste museale functies worden gecombineerd met graadmeters als kwaliteit, bereik, impact en waarde zodat ze meetbaar zijn: Publieksfunctie Collectiefunctie Kennis en wetenschap Kwaliteit Waardering Beheer Bronfunctie Economische waarde Inkomsten Objectkennis Bronfunctie Bereik Contacten Zichtbaarheid Overdracht Invloed (impact) Betrokkenheid Reputatie Reputatie Het begrip ‘bereik’ kruist met de kennis- en wetenschaps- functie en is te meten in het aantal publicaties, lezingen, colleges en optredens in de media. De combinatie van economische waarde en publieksfunctie is te formuleren als indicator voor de inkomstenstromen zoals inkomsten aan kassa, winkel en zaalverhuur. Toen het RMO eind 2012 voor dit model koos, was de 8 inhoud van de museumbrief van minister Bussemaker van 9 medio 2013 nog niet bekend. Haar nadruk op begrippen als samenwerking, publieksbereik, educatie, digitalisering, ondernemerschap, collectiemobiliteit en -zichtbaarheid zijn expliciet opgenomen in het model. Het museum blijft de gekozen systematiek in de periode 2013/2016 volgen. Voor de exacte prestatie-eisen die OCW stelt, zie pagina 12. rijksmuseum van oudheden jaarverslag 2015 rijksmuseum van oudheden jaarverslag 2015 Voorwoord In de tweede helft van 2015 was het RMO gesloten. Op de Op het gebied van nationale samenwerking coördineerde Pracht & precisie is een fraaie bekroning van de werkzaam- eerste verdieping (‘de omloop Grieken en de Papengracht- het RMO, dit jaar voor het laatst, landelijk de Museum- heden. Het project wordt in 2016 met een internationaal zaal’) is achthonderd vierkante meter asbesthoudend mate- JeugdUniversiteit voor bijna zestig musea. Dit initiatief is symposium afgesloten. riaal verwijderd. Een tweede, meer schadelijker soort asbest, inmiddels overgedragen aan de Stichting MJU, onder de was als brandwering aangebracht achter de natuurstenen vleugels van de Vereniging van Science Centra. Daarnaast Vijf Memoranda of Understanding schragen de interna- gevels in de Tempelzaal. Om dit asbest te verwijderen was bracht het museum tentoonstellingen naar o.a. het Ther- tionale wetenschappelijke ambities en samenwerkingen. sluiting van het gehele museum noodzakelijk. Dat was niet menmuseum (Heerlen), het Limburgs Museum (Venlo) en Dit zijn overeenkomsten met het archeologisch museum alleen nodig omdat kassa, toiletten, winkel en café niet be- het Allard Pierson Museum (Amsterdam) en werkte middels in Bologna (resultaat: RMO-tentoonstelling met Egypti- reikbaar waren, maar ook vanwege trillingen, geluidsoverlast grote bruiklenen mee aan vele binnenlandse tentoonstel- sche topstukken aldaar), de oudheidkundige dienst en de en het mogelijke gevaar van asbestbesmetting. De sluiting lingen. Yarmouk University in Jordanië (resultaat: opgraving en ging in na de sluiting van de tentoonstelling Carthago op museumcursus), de Egyptische afdeling van de Vaticaanse 10 mei. Wat onderwijs betreft is de doelstelling in de periode Musea (resultaat: publicatievoorbereiding mummiekisten- 2013/2016 minimaal 18.500 scholieren per jaar te ontvan- restauratie), het Tunesische Institut National du Patrimoine Het museum heeft de periode van sluiting benut met gen. Het museum biedt daartoe museumlessen, rondlei- (resultaat: voorbereiding RMO-expositie in 2016 in Musée kleinere en grotere projecten om de functionaliteit, logis- dingen en maatwerk, voor bijvoorbeeld een museumbezoek du Bardo) en het Museo Egizio in Turijn (resultaat: tiek en esthetische kwaliteit van het gebouw te verbeteren. met de gehele school. Daarnaast brengt het museum de col- gezamenlijke opgraving en medefinanciering daarvan). Dit varieerde van het schuren van parketvloeren tot het lectie in de klas met het programma Museumdocent in de aanbrengen van een koel- en klimaatinstallatie; van een klas, digitale lessen en een projectweekpakket Egypte voor De collectie werd in 2015 aangevuld met verschillende nieuwe vaste opstelling Klassieke Wereld (mede dankzij de het primair onderwijs. Het gemiddeld aantal bereikte scho- schenkingen en aankopen. Uit een oude Nederlandse col- jaarlijkse bijdrage van de BankGiro Loterij) op een andere lieren over de periode 2013/2015 (inclusief zeven maanden lectie werd een beeldje van farao Amenhotep III gekocht en locatie in het gebouw, tot het verplaatsen van brandkasten; sluiting en met Museumdocent in de klas) was 21.135. Het een forse verzameling Romeinse archeologische voorwerpen van ontmanteling van de Egyptecollectie met stukken van bezoek van ruim 3.700 HBO- en universitaire studenten uit de omgeving van Fort Vechten. De belangrijkste aan- duizenden kilo’s, tot bewegwijzering. wordt hierbij niet meegewogen. Voor een museum met een winst bestond uit de schenking van de collectie Demarée. wetenschappelijke functie zoals het RMO zijn bezoeken van Ruim 500 Egyptische voorwerpen werden aan het RMO Op de geplande datum, 12 december 2015, ging het RMO deze studenten evenzeer relevant. Onderwijs via de collec- overgedragen. Dat is de grootste schenking van Egyptisch weer deels voor het publiek open. Op 1 april 2016 volgde tie is een kerntaak en een meerwaarde voor tal van studies materiaal sinds eind negentiende eeuw. Daarvoor zijn wij de 10 de opening van de nieuwe, grotere tentoonstellingszalen - van archeologie tot museumstudies, van egyptologie tot heer en mevrouw Demarée zeer dankbaar. 11 en medio oktober volgt de heropening van de Egyptische oude geschiedenis, van Assyrisch tot Grieks en Latijn. Het afdeling. RMO is verheugd dat in de volgende subsidieperiode deze groepen studenten wel meegewogen kunnen worden. Wim Weijland, directeur bestuurder Doel in de periode 2013/2016 is, conform de resultaataf- Jan Hoekema, voorzitter van de Raad van Toezicht spraak, minimaal het gemiddelde van 139.600 bezoekers Musea in binnen- en buitenland grepen de kans aan om per jaar te behalen. Het museum trok ‘slechts’ 120.894 tijdens de tijdelijke sluiting diverse Leidse topstukken in bezoekers in 2015. Relatief gezien is dat voor het museum, hun tentoonstellingen op te nemen. In totaal werd een dat maar vijf maanden open was voor bezoek, een goede recordaantal van 1.415 objecten uitgeleend, waaronder 750 prestatie. Carthago en IJstijd trokken tot aan de sluiting op Egyptische voorwerpen voor tentoonstellingen in Quebec 10 mei bijna 108.000 bezoekers. Over de periode 2013/2015 en Bologna. Met deze laatste twee initiatieven werd omzet komt het RMO gemiddeld uit op 167.148 bezoekers per (€ 200.000 fee) gegenereerd en werden kosten bespaard, jaar. Het museum is het Blockbusterfonds erkentelijk voor omdat de objecten niet in een extern depot opgeslagen de katalyserende rol die zij heeft gespeeld bij deze stijgende hoefden te worden. Dit laatste scheelde minstens € 180.000 bezoekcijfers. Bij Carthago ondersteunde zij met een aan het maken van kratten, transport- en opslagkosten. garantstelling de promotionele uitingen. Zeven tentoonstellingen in Nederlandse musea leunden geheel of voor een deel op de RMO-collecties. rijksmuseum van oudheden jaarverslag 2015 Wat financiën betreft is de resultaatafspraak met het rijksmuseum van oudheden jaarverslag 2015 ministerie van OCW