Miasto I Gmina Margonin

MIASTO I GMINA MARGONIN

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

CZĘŚĆ II

JEDNOSTKI OSADNICZE – TEKST I RYSUNKI

MARGONIN – 1999 MARGONIN – 2005 (I zmiana) MARGONIN – 2014 (II zmiana)

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

SPIS TREŚCI

1. Miasto Margonin ...... 3 2. Kowalewo ...... 11 3. Lipiniec...... 14 4. Lipiny ...... 17 5. Margo ńska Wie ś ...... 20 6. Młynary ...... 23 7. Próchnowo ...... 26 8. Radwanki ...... 29 9. Stud źce i Adolfowo ...... 32 10. Sułaszewo ...... 35 11. Sypniewo ...... 38 12. Zbyszewice ...... 41 13. Klotyldzin ...... 43

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

1. MIASTO MARGONIN

Margonin – widok miasta z lotu ptaka 1

Funkcje miasta

W oparciu o istniej ące trendy przekształce ń struktury przestrzennej miasta, w tym sposobie u żytkowania obszaru, przyj ęto na okres kierunkowy nast ępuj ące funkcje miasta: • ośrodka usługowo-administracyjnego dla obszaru gminy; • ośrodka rekreacyjno-sportowego pełni ącego usługi o zasi ęgu lokalnym i ponad lokalnym; • hipoteza na okres kierunkowy: miejscowo ść uzdrowiskowa.

1 Folder: wyd. „Innowacje” Agencja Marketingowo-Wydawnicza, Bydgoszcz, fot. Wojciech Burzyński. 3

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

O ile pierwsza funkcja jest oczywista, to dwie pozostałe wynikaj ą z nietypowych cech osadniczych, jakimi charakteryzuje si ę miasto na tle innych miejscowo ści w tej grupie wielkości ludno ściowej. Druga funkcja wynika z mo żliwo ści wykorzystania istniej ących w bezpo średnim s ąsiedztwie miasta, jak i obszaru gminy, znacz ących walorów przyrodniczych obejmuj ących przede wszystkim jezioro Margoni ńskie i kompleksy le śne. Dokonane ju ż obecnie inwestycje i dalsze zamierzenia na przyszło ść (np. pole golfowe w Sypniewie), nadaj ą funkcji wypoczynku i rekreacji znaczenie ponad lokalne, równie ż o znaczeniu krajowym. Trzecia funkcja jest obecnie lu źną propozycj ą, która mo że by ć rozwijana w ramach polityki przestrzennej gminy w dalszej przyszło ści (ok. 20 lat). Nie ulega wątpliwo ści, że status miejscowo ści uzdrowiskowej, jaki mógłby w przyszłości uzyska ć Margonin, podniósł by presti ż miasta i gminy, nie mówi ąc ju ż o mo żliwo ściach zatrudnienia miejscowej ludno ści na miejscu. Miasto i gmina, posiadaj ą dobre warunki klimatyczne, a obecne działania władz gminy w kierunku uzyskania ekologicznie „czystej” gminy s ą w sensie realizacyjnym znacz ące.

Widok wlotu drogowego do miasta (droga Wylot drogi wojewódzkiej do Chodzie ży wojewódzka) od strony Chodzie ży. Zalecane (ul. Powsta ńców Wlkp. Strzałka wskazuje teren obj ęcie ochron ą alei kasztanowej. Po prawej najwi ększego osiedla jednorodzinnego na ośrodek rekreacyjny z pla żą firmy „Ekolog”. północ od tej drogi (Osiedle Młodych). Po lewej o środek rekreacyjny „Ekolog”.

Zespół pawilonów handlowych Widok ul. Ko ścielnej w kierunku południowym. przy ul. Ko ścielnej. Z lewej zabytkowy ko ściół p.w. św. Wojciecha.

Ludno ść

Miasto wykazuje dynamiczny wzrost ludno ści w latach 1970-1999. Odbywa si ę to jednocze śnie przy systematycznym spadku ludno ści wiejskiej w ró żnym stopniu w poszczególnych wsiach. W 1970 roku ludno ść miasta stanowiła 39,1% ludno ści ogółem (miasto i gmina). W 1977 roku 39,4%, w 1988 roku 45,7% i w 1999 roku 47,6%. 2 Powy ższy

2 Dane ewidencyjne liczby ludności wg UMiG Margonin i NSP z 1988 roku. 4

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II trend rozwojowy b ędzie miał miejsce równie ż w przyszło ści, co wynika przede wszystkim z niewielkiej odległo ści poszczególnych jednostek osadniczych do o środka gminnego (Margonin jest centralnie poło żony na obszarze gminy), rozwoju motoryzacji i oferowaniu przez miasto dost ępnych i uzbrojonych terenów budowlanych. Ludno ść miasta i gminy w 1999 roku wynosiła 6063 mieszka ńców, w tym 2887 osób w mie ście i 3176 na wsi.

Usługi

W strukturze osiedle ńczej gminy, Margonin pełni rol ę jej głównego o środka usługowego, przede wszystkim w zakresie lokalnych usług podstawowych. W działach oświaty, kultury i zdrowia, zagadnienia przestrzenne, gdy chodzi o obiekty, s ą ju ż obecnie zdeterminowane i nie zachodzi konieczno ść wyboru nowych lokalizacji. Natomiast w handlu hurtowym i detalicznym, gastronomii i usługach rzemie ślniczych, wyst ępowa ć b ędzie du ża mobilno ść pod wzgl ędem ich liczebno ści i lokalizacji placówek. Dalej wyst ępowa ć b ędzie zjawisko, które ju ż obecnie ma miejsce, a polegaj ące na przystosowaniu pomieszcze ń na poziomie parterów zabudowy przyulicznej, na cele usługowe. Dotyczy to w szczególno ści obszaru śródmiejskiego miasta. W tym przypadku istotnym staje si ę spełnienie wymogów urbanistyczno-architektonicznych przy adaptacjach pomieszcze ń dla nowego u żytkowania. Usługo o charakterze ponad lokalnym, cz ęsto elitarne ( żeglarstwo, je ździectwo konne), s ą usytuowane na terenach przybrze żnych północnej cz ęś ci jeziora Margoni ńskiego obj ętej granicami administracyjnymi miasta. Na obszarze tym istniej ą odpowiednie rezerwy terenowe (przy południowo-wschodnim brzegu jeziora) pod ewentualn ą lokalizacj ę dalszych tego typu obiektów, w tym równie ż o charakterze uzdrowiskowym, o ile ta funkcja miasta stanie si ę w przyszło ści aktualna.

Mieszkalnictwo

Miasto wykazuje systematyczny wzrost liczby mieszkań. Jest to rezultat, mi ędzy innymi, koncentracji nowych w o środku gminnym. Obecnie Margonin dysponuje 841 mieszkaniami. 3 Inne parametry charakteryzuj ące mieszkalnictwo s ą trudne do uzyskania, poniewa ż od 1988 roku nie przeprowadzono Narodowego Spisu Powszechnego (NSP). Natomiast gdy chodzi o trendy rozwojowe według danych NSP, przedstawia to poni ższa tabela. Porównanie tych danych ze stanem obecnym, byłoby mało wiarygodne, wi ęc z takiego porównania zrezygnowano.

Wyszczególnienie 1970 1978 1988 Mieszkania 1978r = 100% 95,7 100,00 102,4 Powierzchnia u żytkowa w m 3 60,2 62,8 74,3 Powierzchnia u żytkowa na 1 mieszka ńca w m 3 12,9 14,9 17,4 Liczba osób na izb ę 1,33 1,24 1,08

Przestrzenne kierunki rozwoju budownictwa mieszkaniowego obejmuj ą obszar poło żony na północ od ulicy Cmentarnej i Suwalskiego, obszar na północ od ulicy Polnej i na południe od ulicy Rolnej. Znacz ące te ż znaczenie ma wykorzystanie pod zabudow ę mieszkaniow ą wolnych plomb, przede wszystkim przy ulicy 22 Stycznia i Ko ściuszki. Jako zdecydowan ą form ę zabudowy mieszkaniowej przyj ęto budynki jednorodzinne. Ewentualna zabudowa wielorodzinna nie powinna przekracza ć wysoko ści III kondygnacji z u żytkowym poddaszem.

3 Dane UMiG (orientacyjne). 5

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

Układ komunikacyjny

Priorytetow ą spraw ą w tej dziedzinie winna by ć realizacja drogi obwodowej w ci ągu drogi wojewódzkiej Chodzie ż – Wągrowiec po wschodnio – północnej stronie miasta. Droga ta przebiegaj ąca obecnie przez centrum miasteczka (m.in. przez rynek), stanowi zagro żenie poprzez intensywny ruch dla mieszka ńców i stabilno ści budowli przy niej usytuowanych. Przebieg projektowanej obwodnicy rozpatrywano w III wariantach i ostatecznie wybrano wariant, który został przedstawiony na rysunku podstawowym studium. Wariant ten wykorzystuje nasyp nieczynnej linii kolejowej na północ od ulicy Ko ściuszki. Nale ży mie ć świadomo ść , że obwodnica b ędzie stanowiła swego rodzaju techniczny próg rozwojowy dla miasta w kierunku wsi Młynary. Inn ą trudno ści ą, która mo że mie ć istotny wpływ na decyzje realizacyjne, mo że by ć jej odcinek, przebiegaj ący przez obszar le śny po zachodniej stronie miasta. Niezale żnie od tych problemów, zarówno sporz ądzaj ący jak i autorzy studium, uznaj ą zaproponowany przebieg za najbardziej racjonalny. Nowe realizacje drogowe w mie ście b ędą dotyczyły ulic wewn ętrznych zwi ązanych z mieszkalnictwem lub usługami, natomiast istniej ąca sie ć podlega ć b ędzie modernizacji. Narastaj ącym problemem staje si ę zapewnienie odpowiedniej ilo ści miejsc parkingowych na obszarze zainwestowania miejskiego. W pierwszej kolejno ści nale ży tworzy ć miejsca o charakterze rotacyjnym zwi ązane z usługami. Istotn ą potrzeb ą staje się równie ż budowa dróg pieszo-rowerowych, wyprowadzaj ących tego rodzaju ruch poza miasto na obszary rekreacyjno-sportowe. Układ miejski winien ł ączy ć si ę z sieci ą takich dróg wokół jeziora Margoni ńskiego i rz. Margoninki.

Widok rynku, jego wschodniej i północnej Widok Placu Powsta ńców Wielkopolskich od pierzei. Strzałk ą oznaczono zw ęż ony wlot na ulicy Suwalskiego. Po prawej na pierwszym rynek ulicy Pozna ńskiej w ci ągu drogi planie, cokół pomnika. Jak wida ć na zdj ęciu, wojewódzkiej Chodzie ż – Wągrowiec. istnieje dostatecznie du żo miejsca na Tędy prowadzi równie ż ruch ci ęż kich pojazdów wykonanie ronda komunikacyjnego. samochodowych. Realizacja obwodnicy miasta staje si ę ju ż konieczno ści ą na dzisiaj.

Widok na Pl. Powsta ńców Wlkp. z ul. Ko ścielnej. Po rynku, drugi najwa żniejszy punkt miasta, w których schodzi si ę 5 dróg, w tym 3 wojewódzkie i dwie ulice wewn ętrzne (Suwalskiego i Polna). Konieczne zaprojektowanie otoczenia placu, uwzgl ędniaj ące organizacj ę ruchu kołowego (sugeruje si ę utworzenie obwiedni (ronda). Wła ściw ą ekspozycj ę pomnika Powsta ńców Wielkopolskich i sposób kształtowania zabudowy otaczaj ącej plac. Strzałk ą zaznaczono pomnik.

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

Infrastruktura techniczna

Miasto jest dobrze wyposa żone we wszystkie media infrastruktury technicznej, a stopie ń zaspokojenia ludno ści w tym zakresie si ęga prawie 100%. W realizacji jest budowa kolektorów kanalizacji sanitarnej i gazoci ągów wyprowadzanych z urz ądze ń źródłowych usytuowanych na terenie miasta (oczyszczalnia ścieków, stacje redukcyjne gazu ziemnego), celem zaopatrzenia w te media wsi gminy. Na szczególn ą uwag ę zasługuje kolektor kanalizacji sanitarnej prowadzony wzdłu ż zachodniego brzegu jeziora Margoni ńskiego, co ma istotne znaczenie dla ochrony jego wód przed zanieczyszczeniami i prowadzenie prawidłowej gospodarki ściekami na terenach zabudowanych.

Ochrona środowiska

Dotyczy ona ochrony istniej ących walorów przyrodniczych wyst ępuj ących na obszarze miasta w ścisłym powi ązaniu z otaczaj ącymi go obszarami, poniewa ż ochrona ta nie mo że by ć traktowana wybiórczo. Powy ższe dotyczy nast ępuj ących zagadnie ń:

• ochrona wód jeziora Margoni ńskiego i jego brzegów przed niewła ściwym zagospodarowaniem poprzez utworzenie stref ochronnych okre ślonych odr ębnymi przepisami. Strefy te, wolne od zabudowy, winne by ć ka żdorazowo okre ślane indywidualnie, przy czym jako szeroko ść standardow ą strefy, nale ży przyj ąć 100 m od brzegów jeziora; • dla obszarów, o których mowa wy żej, nale ży opracowa ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, stanowi ące prawo gminne; • ochrona i przeciwdziałanie zmianom systemu ekologicznego rz. Margoninki w rejonie jej wypływu z jeziora Margoni ńskiego; • ochrona warto ściowych okazów fauny i flory (poza istniej ącą ju ż ochron ą prawn ą) oraz rozwi ązywanie na tym tle konfliktów powstałych przy u żytkowaniu środowiska przyrodniczego (np. sprawa siedlisk bobrów na jez. Margoni ńskim i rz. Margonince); • ochrona powietrza atmosferycznego – sprawa ta nie wzbudza istotnego zaniepokojenia, poniewa ż w mie ście i gminie nie wyst ępuj ą obiekty generuj ące szkodliwe substancje do atmosfery, ochrona ta winna wi ęc polega ć na niedopuszczeniu do powstania takich źródeł zanieczyszcze ń. Odr ębn ą natomiast spraw ą jest ochrona przed odorem. Konkretnie dla miasta chodzi o konflikt na tym tle mi ędzy ferm ą drobiu i zakładem przetwórstwa padliny (wytapialnia tłuszczów zwierz ęcych – w trakcie przebran żowienia), a zabytkowym pałacem i parkiem przy ulicy Ko ściuszki. W takich przypadkach nale ży d ąż yć do zmiany rodzaju działalno ści produkcyjnej na nie uci ąż liw ą dla ludzi; • ochrona przed hałasem dotyczy w zasadzie hałasu komunikacyjnego, a radykaln ą popraw ę w tym zakresie osi ągnie si ę z chwil ą realizacji miejskiej obwodnicy uwalniaj ącej obszar intensywnego zainwestowania miejskiego od ruchu tranzytowego prowadzonego przez drogi wojewódzkie; • zwróci ć nale ży uwag ę na ochron ę wód podziemnych zaopatruj ących ludno ść miasta i gminy wod ę pitn ą – ich uj ęcia znajduj ą si ę na terenie miasta; • 44,6% powierzchni obszaru miasta stanowi ą grunty orne i mimo wyst ępowania obecnie i w przyszło ści presji na ich zabudowywanie, nale ży najlepsze z nich chroni ć dla celów produkcji rolno-ogrodniczej – funkcja rolnicza małych miasteczek wielkopolskich jest ich szczególn ą i i atrakcyjn ą form ą dla turystów, st ąd rozwini ęcie formy agroturystycznej istniej ących gospodarstw i siedlisk, jest jak najbardziej po żą dane.

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

Warto ści kulturowe

Miasto Margonin jest bardzo bogato wyposa żone w obiekty o warto ści historycznej obj ętych rejestrem i ochron ą konserwatorsk ą (patrz rejestr). Podstawowe działania w tej dziedzinie sprowadza ć si ę winny do wła ściwego zagospodarowania terenu ich otoczenia oraz nie dopuszczanie do dokonywania zmiany ich u żytkowania i funkcji oraz wykonywania prac remontowo-adaptacyjnych bez zgody słu żb konserwatorskich.

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

2. KOWALEWO

Dane podstawowe

Ludno ść 148 osób ha % Powierzchnia ogółem 391,4 100 • rola 351,8 89,9 • pastwiska 10,4 2,6 • lasy 1,5 0,3 • zadrzewienia 0,8 0,2 • sady 3,6 0,9 • nieu żytki 4,3 1,0 • drogi 9,0 2,3 • budynki 5,1 1,3 • wody 3,0 0,7 Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych 17 Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego 24 ha Wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą istniej ąca projektowana • wodoci ąg 100% - • kanalizacja sanitarna - 100% • gaz - 100% Źródło: dane UMiG w Margoninie, stan na grudzie ń 1999 r.

Kierunki zagospodarowania

Wie ś sołecka, typowo rolnicza, posiadaj ąca warunki do podj ęcia procesu restrukturyzacji rolnictwa ze wzgl ędu na średni ą wielko ść gospodarstw ponad przeci ętn ą gminy, dobr ą infrastruktur ę techniczn ą i znaczne rezerwy terenów budowlanych. Zabudowa wsi posiada charakter pasmowy z usytuowaniem zarówno budynków mieszkalnych, jak i gospodarczych przy drogach wiejskich z plombami terenowymi mi ędzy poszczególnymi

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II siedliskami. Dopuszcza si ę zabudow ę tych plomb – stanowi ą one jednocze śnie potencjaln ą rezerw ę terenow ą dla nowej zabudowy. Wie ś posiada wyra źnie wykształcone centrum usługowe. Usługi obejmuj ą 12 zarejestrowanych placówek handlowych i 2 rzemiosła usługowe. Mo żna przyj ąć , że w ramach procesu restrukturyzacji rolnictwa wsi, liczba obiektów usługowych si ę powi ększy poprzez zmian ę funkcji budynków zwi ązanych z produkcj ą roln ą na wykorzystanie ich na działalno ść gospodarcz ą ró żnego rodzaju. Wie ś wyposa żona b ędzie w 100% we wszystkie media infrastruktury technicznej (obecnie istnieje wodoci ąg). Istniej ą dobre poł ączenia komunikacji drogowej z siedzib ą gminy i pozostałymi wsiami s ąsiednimi. Proponuje si ę wprowadzenie korekty trasy drogi Margo ńska Wie ś – Kowalewo umo żliwiaj ącej płynne poł ączenie z tzw. kasztanowa alej ą, prowadz ącą dalej do drogi wojewódzkiej Chodzie ż – Wągrowiec. W dziedzinie środowiska przyrodniczego i krajobrazu, wyst ępuje konieczno ść zadrzewiania obszaru, szczególnie przydro żnego w formie nasadze ń uzupełniaj ących i nowych, co byłoby przywróceniem stanu historycznego (przykładem aleja kasztanowa). Ochronie winny podlega ć k ępowe (oazowe) zadrzewienia wyst ępuj ące licznie na obszarach użytków rolnych wsi. Stanowi ą one minisystemy ekologiczne dla ró żnych przedstawicieli fauny i flory. Zadrzewienia te, zwi ązane s ą cz ęsto z istniej ącymi tam małymi, naturalnymi zbiornikami wody, st ąd te ż, winno si ę zadba ć o to, aby nie dopu ści ć do ich wysuszania, mi ędzy innymi poprzez wła ściw ą konserwacj ę sytemu melioracyjnego obszaru. Wie ś Kowalewo wykazuje spadek ludno ści – w 1970 roku zamieszkiwało j ą 237 osób. Tendencja spadkowa b ędzie si ę nadal utrzymywała, co wi ąż e si ę głównie ze zmniejszaniem si ę liczby osób zawodowo czynnych w rolnictwie. Kowalewo jest mało atrakcyjną wsi ą pod kątem rekreacyjno-wypoczynkowym, co nie wyklucza tworzenia gospodarstw agroturystycznych.

Kowalewo – widok skrzy żowania dróg do Margonina (na wprost) i Lipin (na prawo) – patrz rysunek nr III/2.

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

3. LIPINIEC

Dane podstawowe

Ludno ść 144 osób ha % Powierzchnia ogółem 308,3 100 • rola 271,7 88,2 • pastwiska 0,5 0,1 • lasy 0,7 0,2 • zadrzewienia 0,2 1,0 • sady 3,1 1,0 • nieu żytki 3,4 1,1 • drogi 10,1 3,2 • budynki 6,6 2,1 • wody 0,4 0,1 Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych 18 Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego 11 ha Wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą istniej ąca projektowana • wodoci ąg 100% - • kanalizacja sanitarna - 100% • gaz - - Źródło: dane UMiG w Margoninie, stan na grudzie ń 1999 r.

Kierunki zagospodarowania

Wie ś sołecka (w. Karolinka) o nie sprecyzowanej funkcji wiod ącej. Posiada charakterystyczne poło żenie przy skraju du żego kompleksu le śnego ci ągn ącego si ę na północ do granicy doliny noteckiej. Mo żna zakłada ć, że zabudowa mieszkaniowa dotyczyła w przeszło ści głównie pracowników le śnych i osadników rolnych. Liczba mieszka ńców

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II wykazuje tendencj ę malej ące. Zabudowa wsi usytuowana jest przy drodze do D ębi ńca po obu jej stronach i to w rozproszonej formie, co daje znaczne tereny o charakterze plombowym, mo żliwe do zabudowy. Wie ś Karolinka, wchodz ąca w skład sołectwa, posiada zabudow ę po południowo-wschodniej stronie drogi gminnej również z licznymi plombami. Nie nale ży zabudowywać terenu po stronie północno-zachodniej i rozwa żyć mo żliwo ść jego zalesienia. W tej kwestii nale ży przyj ąć zasad ę, że wsz ędzie tam, gdzie uprawa gruntów jest ekonomicznie nieopłacalna, nale ży dokona ć dolesie ń, co dotyczy obszaru całej wsi. Obecnie brak nowych realizacji budynków mieszkalnych i gospodarczych, a stan istniej ących wykazuje zaniedbania w ich eksploatacyjnym utrzymaniu. W zakresie wyposa żenia wsi w infrastruktur ę techniczn ą, posiada ona obecnie oprócz pełnej elektryfikacji, równie ż wodoci ąg i w przyszło ści planuje si ę doprowadzenie gazu ziemnego. Ze wzgl ędu na rozproszony charakter zabudowy realizacja kanalizacji sanitarnej jest spraw ą dalszej przyszło ści. Wskazana jest modernizacja drogi gminnej z Lipi ńca, poprzez D ębiniec, do wsi Lipiny, za ś drog ę powiatow ą do Margonina, ze wzgl ędów krajobrazowych i wiatrochronnych, zadrzewi ć w formie szpalerowej. W celu poza rolniczej aktywizacji wsi nale ży rozwa żyć utworzenia tam terenów w formie rezerwy, pod lokalizacje terenochłonnych inwestycji posiadaj ących pewien stopie ń uci ąż liwo ści dla otoczenia, co wynika ze znacznego oddalenia wsi od obszarów mocno zurbanizowanych (m. Margonin). Wie ś posiada skromne wyposa żenie w usługi, sprowadzaj ące si ę do sklepu wielobran żowego – obsług ę ludno ści w zakresie innych usług zapewnia oddalony od niej o 4,5 km Margonin. Na jej obszarze nie wyst ępuj ą szczególne problemy zwi ązane z zagadnieniami ochrony środowiska przyrodniczego. Bliskie s ąsiedztwo du żego kompleksu le śnego stwarza pewn ą atrakcyjno ść pod wzgl ędem turystyczno-wypoczynkowym, stad te ż sugeruje si ę, aby wykorzysta ć to do tworzenia jednostek agroturystycznych i innych form wypoczynku

Lipiniec – widok rozjazdu dróg do Karolinki (na lewo) i Lipi ńca (na prawo, droga powiatowa).

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

4. LIPINY

Dane podstawowe

Ludno ść 514 osób ha % Powierzchnia ogółem 907,5 100 • rola 817,0 90,0 • pastwiska 11,0 1,2 • lasy 1,2 0,1 • zadrzewienia 13,6 1,4 • sady 4,6 0,5 • nieu żytki 4,0 0,4 • drogi 24,5 2,7 • budynki 13,5 1,4 • wody 7,0 0,7 Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych 18 Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego 11 ha Wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą istniej ąca projektowana • wodoci ąg 100% - • kanalizacja sanitarna - 100% • gaz - 100% Źródło: dane UMiG w Margoninie, stan na grudzie ń 1999 r.

Kierunki zagospodarowania

Wie ś sołecka (w D ębiniec), najwi ększa pod wzgl ędem liczby mieszka ńców w gminie. W 1970 r. posiadała 643 mieszka ńców i do tego czasu nast ąpił 20% spadek jej ludno ści – tendencja ta b ędzie wyst ępowała nadal lecz z mniejsz ą dynamik ą. Wie ś pod wzgl ędem funkcjonalnym b ędzie miała charakter mieszkaniowo-usługowy, rolnictwo za ś, b ędzie jej

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II funkcja drugorz ędna, gdy chodzi o gospodarstwa indywidualne, natomiast gospodaruj ąca tutaj spółdzielnia rolnicza „ADOROL” przejdzie na nowoczesne formy organizacyjno- produkcyjne. Zabudowa wsi charakteryzuje si ę owalnicow ą form ą, której osi ą centraln ą jest przepływaj ący ciek wodny ze stawem i zieleni ą po wschodniej cz ęś ci, zasilaj ący rz. Margonink ę (Strug ę Lipi ńsk ą). Nowe tereny budowlane zaproponowana przy drodze do Próchnowa w granicach zurbanizowanego obszaru wsi. Na południe od wsi poło żona jest jednostka Lipiny Osady obejmuj ąca siedliska rolnicze z licznymi plombami do ewentualnej zabudowy. Usługi obejmuj ą 2 sklepy, szkoł ę samorz ądow ą, przedszkole, kaplic ę i boisko sportowe, infrastruktura techniczna obejmuje wyposa żenie wsi w sie ć kanalizacji sanitarnej z odprowadzeniem ścieków surowych do oczyszczalni w Margoninie oraz siec gazow ą. W zakresie układu komunikacyjnego proponuje si ę zapewnienie rezerwy terenowej pod obj ęcie drogowe wsi od strony północnej w ci ągu drogi wojewódzkiej Margonin – Goła ńcz. Po stronie zachodniej wsi poło żone jest jezioro Lipi ńskie, które zapewnia wypoczynek i rekreacj ę dla mieszka ńców – wymagane zagospodarowanie na ten cel jego brzegów, ł ącznie z zieleni ą przybrze żną. Ochronie konserwatorskiej podlega nieczynny cmentarz ewangelicko-augsburski (2 poł. XIX). W dziedzinie ochrony środowiska przyrodniczego nale ży zachowa ć lokalny ekosystem (ł ąki, stawy) poło żony po południowo-wschodniej stronie wsi, do zabudowy siedliskowej Lipiny – Osady.

Lipiny – wlot do wsi od Margonina, po lewej nieczynny cmentarz pod ochron ą.

Lipiny – widok zielonego wn ętrza wsi ze stawem, wymagane zagospodarowanie rekreacyjne – patrz rys. nr III/4.

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

5. MARGO ŃSKA WIE Ś

Dane podstawowe

Ludno ść 270 osób ha % Powierzchnia ogółem 1918,3 100 • rola 645,3 33,7 • pastwiska 0,1 - • lasy 1166,2 61,0 • zadrzewienia - - • sady 8,4 0,4 • nieu żytki 23,1 1,2 • drogi 27,8 1,6 • budynki 32,3 1,6 • wody 6,7 0,3 Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych 33 Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego 17 ha Wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą istniej ąca projektowana • wodoci ąg 100% - • kanalizacja sanitarna 10% 90% • gaz 50% 50% Źródło: dane UMiG w Margoninie, stan na grudzie ń 1999 r.

Kierunki zagospodarowania

Wie ś sołecka poło żona po wschodniej stronie miasta Margonina, wchodz ąca faktycznie w skład jego obszaru zurbanizowanego. Zabudowa indywidualnych siedlisk rolniczych usytuowana przy drodze do Lipi ńca w formie tzw. ulicówki i przy drodze

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II wojewódzkiej do Lipin (przy zabytkowej alei lipowej). Nowe tereny mieszkaniowo-usługowe obejmuj ą teren poło żony na zapleczu zabudowy siedliskowej oraz wykorzystanie na ten cel istniej ących plomb w północnej cz ęś ci wsi i przy drodze wojewódzkiej (wydłu żanie tej zabudowy przy tej drodze winni by ć zdecydowanie zaniechanie). We wsi usytuowana jest cz ęść głównych zakładów produkcyjnych zwi ązanych funkcjonalnie z miastem, st ąd na jej obszarze zapewnia si ę dalsze rezerwy terenowe dla obiektów produkcyjnych. Sugeruje si ę wł ączenie w przyszłości cz ęś ci obszaru Margo ńskiej Wsi do miasta, natomiast jej funkcja obejmowa ć b ędzie w układzie zrównowa żonym rolnictwo i tereny przemysłowo-składowe Margonina. Wie ś posiada dobre wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą we wszystkie jej media – rozbudowana zostanie do 100% sie ć kanalizacji sanitarnej i gazowej (obecnie zrealizowane s ą odpowiednio w 90% i 50%). Z zagadnie ń środowiska przyrodniczego na pierwszy plan wysuwa si ę skuteczna ochrona zabytkowej alei lipowej, ł ącznie z odcinkami od ul. Ko ściuszki do nieczynnej linii kolejowej. Wskazane jest wykonanie ekspertyzy dotycz ącej mo żliwo ści i sposobu rekonstrukcji wolnych plomb po ubytkach po poszczególnych drzewach – czy jest to w ogóle celowe dla zachowania historycznej ci ągło ści tego pomnika (alei) przyrody?

Margo ńska Wie ś – widok drogi w kierunki Lipin z zabytkowymi lipami na poboczach (skrzy żowanie dróg do Lipi ńca na lewo o Kowalewo na prawo). Po lewej murowane ogrodzenia parku.

Margo ńska Wie ś – widok zabytkowej alei lipowej przy drodze do Lipin zało żonej przez gen. Fr. Skórzewskiego w 1765 r.

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

6. MŁYNARY

Dane podstawowe

Ludno ść 159 osób ha % Powierzchnia ogółem 2107,9 100 • rola 469,7 22,2 • pastwiska 3,0 0,1 • lasy 1541,2 73,1 • zadrzewienia 0,5 0,1 • sady 8,1 0,4 • nieu żytki 4,9 0,2 • drogi 25,6 1,2 • budynki 33,6 1,6 • wody 0,6 - Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych 18 Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego 23 ha Wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą istniej ąca projektowana • wodoci ąg 100% - • kanalizacja sanitarna - 100% • gaz - 100% Źródło: dane UMiG w Margoninie, stan na grudzie ń 1999 r.

Kierunki zagospodarowania

Wie ś sołecka, poło żona na północ od Margonina. Ludno ść wsi utrzymuje pod wzgl ędem liczebno ści ustabilizowany poziom od 1970 roku. Zabudowa mieszkalno- gospodarcza usytuowana jest przy drodze wojewódzkiej od nieczynnego toru kolejowego w kierunku Szamocina oraz wzdłu ż drogi kasztanowej wyprowadzonej z drogi wojewódzkiej

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II na zachód. Wie ś posiada funkcj ę rolnicz ą. Nowe tereny budowlane pod zabudow ę mieszkalno-gospodarcz ą, obejmuj ą wył ącznie istniej ące plomby mi ędzy zabudow ą istniej ącą. Ze wzgl ędu na mo żliwo ść zwi ększonego przekraczania drogi wojewódzkiej przez pieszych (ruch wewn ętrzny), nale ży zaniecha ć dalszej zabudowy wolnych terenów po jej zachodniej stronie. Układ komunikacyjny wsi dotyczy dokonania przebudowy skrzy żowania toru kolejowego i drogi wojewódzkiej z korekt ą osi tej ostatniej (likwidacja tzw. „eski, która była niezb ędna dla czynnego toru kolejowego. Wie ś wyposa żona b ędzie we wszystkie media infrastruktury technicznej. Po stronie zachodniej wsi, przebiega ć b ędzie gazoci ąg w/w o charakterze tranzytowym, zasilaj ący w gaz ziemny Szamocin. Gazoci ąg ten, wyprowadzony b ędzie ze stacji redukcyjno-rozdzielczej w Margoninie. Nale ży zachowa ć normatywne strefy ochronne od w/w gazoci ągu. Wie ś Młynary, jako jedyna w gminie, jest całkowicie pozbawiona urz ądze ń i obiektów usługowych. Wynika to w du żym stopniu z bliskiego poło żenia w stosunku do Margonina, niemniej istnieje konieczno ść realizacji obiektu handlowo-gastronomicznego i pomieszczeniami socjalno-kulturalnymi (np. m.in. na zebrania wiejskie). Z zakresu ochrony środowiska przyrodniczego nale ży d ąż yć do przestrzegania zasad okre ślonych obszarem chronionego krajobrazu, a szczególnie obszary otaczaj ące rz. Margonink ę.

Młynary – widok od drogi wojewódzkiej, drogi dojazdowej do wsi. Dwustronny starodrzew kasztanowy, proponuje si ę uzna ć do ochrony konserwatorskiej.

Młynary widok od południa na centralny punkt wsi. Na horyzoncie w gł ębi, widoczny pocz ątek alei kasztanowej, prowadz ącej do lasu. Propozycja uznania jej do ochrony konserwatorskiej.

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

7. PRÓCHNOWO

Dane podstawowe

Ludno ść 452 osób ha % Powierzchnia ogółem 1106,0 100 • rola 944,2 85,3 • pastwiska 16,6 1,5 • lasy 30,9 2,7 • zadrzewienia 18,7 1,8 • sady 5,3 0,4 • nieu żytki 15,6 1,4 • drogi 26,2 2,3 • budynki 15,1 1,3 • wody 6,7 0,6 Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych 17 Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego 20 ha Wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą istniej ąca projektowana • wodoci ąg 100% - • kanalizacja sanitarna - 100% • gaz 80% 20% Źródło: dane UMiG w Margoninie, stan na grudzie ń 1999 r.

Kierunki zagospodarowania

Wie ś sołecka (Bugaj, Ofelia, Tereska), poło żona przy drodze wojewódzkiej Chodzie ż – Wągrowiec. Były o środek PGR, obecnie spółdzielnia rolnicza „ADOROL”. Zabudowa, oprócz o środka rolniczego, poło żona w cało ści po północnej stronie drogi wojewódzkiej, co eliminuje przekraczanie ruchem pieszym tej trasy. Wyklucza si ę zabudow ę terenu po

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II południowej stronie, za wyj ątkiem ewentualnej rozbudowy o środka rolniczego tam usytuowanego (nie koliduj ącą z projektowanym obej ściem drogowym). W budownictwie mieszkaniowym znaczny procent stanowi budownictwo wielorodzinne (po b. PGR). Nowe tereny mieszkaniowe wyznaczono na zapleczu w/w zabudowy w sposób zintegrowany z zabudow ą istniej ącą. Usługi obejmuj ą sklep, przedszkole, szkoł ę samorz ądow ą i bibliotek ę. Atrakcj ą ponadlokaln ą wsi s ą obiekty obj ęte ochron ą konserwatorsk ą, takie jak: zespół pałacowo – parkowy, kaplica i gorzelnia, oraz relikt ery lodowcowej – głaz narzutowy „Zakl ęta Karczma” w m. Ofelia (zdj ęcie obok, fot. arch.R. Dymek). Podstawowa funkcja wsi, to rolnictwo indywidualne i wielkoobszarowe („ADOROL”) oraz usługi zwi ązane z rolnictwem. Pod wzgl ędem infrastruktury technicznej, wie ś posiada wodoci ąg i gaz ziemny (80%), a projekt przewiduje doprowadzenie kanalizacji sanitarnej i pełn ą gazyfikacj ę. W układzie komunikacyjnym przewiduje si ę utworzenie rezerwy terenowej dla przyszło ściowego obej ścia drogowego po stronie południowej wsi w ci ągu drogi wojewódzkiej. W dziedzinie środowiska przyrodniczego nale ży obj ąć ochron ą jezioro Próchnowskie i odpowiednio je zagospodarowa ć, przy czym nale ży wzi ąć pod uwag ę, że jest ono jednym z elementów ci ągu jezior do jez. Kalisza ńskiego w gm. W ągrowiec.

Próchnowo – pałac i parki pod ochron ą konserwatorsk ą.

Próchnowo – widok wsi z południowego brzegu jez. Próchnowskiego ( po prawej wielorodzinna zabudowa mieszkaniowa).

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

8. RADWANKI

Dane podstawowe

Ludno ść 339 osób ha % Powierzchnia ogółem 672,4 100 • rola 528,4 78,6 • pastwiska 48,5 7,2 • lasy 13,2 1,9 • zadrzewienia - - • sady 2,3 0,3 • nieu żytki 12,2 1,8 • drogi 27,1 4,0 • budynki 14,2 2,1 • wody 3,7 0,5 Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych 19 Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego 5 ha Wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą istniej ąca projektowana • wodoci ąg 100% - • kanalizacja sanitarna - 100% • gaz - 100% Źródło: dane UMiG w Margoninie, stan na grudzie ń 1999 r.

Kierunki zagospodarowania

Wie ś sołecka, przy drodze powiatowej Stud źce – droga krajowa nr 11 (Strzelecki Gaj), liczba ludno ści wykazuje wzgl ędn ą stabilno ść (w 1970 r. wynosiła 376 mieszka ńców). Wie ś posiada funkcj ę mieszkalno-usługow ą i rolnicz ą, przy czym ta ostatnia, dotyczy rolnictwa wielkoobszarowego („ADOROL”) – gospodarstwa indywidualne, zarówno pod

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II wzgl ędem liczby, jak i struktury, plasuj ą j ą pod wzgl ędem rolniczym w grupie wsi małych. Zabudowa w formie owalnicy z zielonym wn ętrzem (łąki), przez które przepływa lokalny ciek wodny (rów Radwa ński) z uj ściem w jez. Margoni ńskim. Nale ży zachowa ć owalnicowy układ wsi, nie dopuszczaj ąc do zabudowy ulic od strony doliny. Nowe tereny dla budownictwa mieszkaniowego wyznacza si ę we wschodniej cz ęś ci wsi w rejonie boiska sportowego. Radwanki pod wzgl ędem infrastruktury technicznej posiadaj ą obecnie wodociąg z uj ęciem na terenie o środka gospodarczego „ADOROL”. Projekt zakłada wyposa żenie w sie ć kanalizacji sanitarnej z odprowadzeniem ścieków surowych do Studziec i dalej do oczyszczalni w Margoninie oraz gazu ziemnego ze stacji redukcyjnej w Stud źcach. W układzie komunikacyjnym wsi projektuje si ę obej ście drogowe od jej strony zachodniej w ci ągu drogi powiatowej (zdj ęcie poni żej). Usługi obejmuj ą 2 sklepy, szkoł ę samorz ądow ą, która mi ędzy innymi przej ęła uczniów ze szkoły w Pietronkach po jej likwidacji, remiz ę OSP, agencj ę pocztow ą i boisko sportowe. Zagadnienia środowiska przyrodniczego dotycz ą zagospodarowania wn ętrza wsi zieleni ą w ró żnych formach z wykorzystaniem na cele rekreacji i wypoczynku poprzez wprowadzenie odpowiednich urz ądze ń. Nale ży rozwa żyć mo żliwo ść utworzenia stawu zasilanego wod ą istniej ącego rowu, co podniosło by walory krajobrazowo-przyrodnicze wsi. Chroniony winien by ć lokalny ekosystem obszaru przylegaj ącego do wsi od strony północno- wschodniej (ł ąki, ciekawy morfologicznie teren), którego podstawowym elementem jest ciek wodny. Radwanki posiadaj ą obiekty podlegaj ące ochronie konserwatorskiej, s ą to: cmentarz ewangelicko-katolicki, czynny (XIX), cmentarz ewangelicko-augsburski nieczynny oraz 16 domów o numerach: 3, 6, 7, 9, 15, 16, 32, 36, 42, 44, 45, 47, 49, 50, 54 i 60.

Radwanki – widok wlotu do wsi od Podstolic. Strzałk ą oznaczono projektowane miejsce obej ścia drogowego od zachodu (patrz rys. nr III/8).

Radwanki – widoki zielonego wn ętrza ogólnej zabudowy wsi do zagospodarowania rekreacyjno- krajobrazowego z rozwa żaniem mo żliwo ści utworzenia stawu. Wyklucza si ę zabudow ę przyuliczn ą tego obszaru.

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

9. STUD ŹCE I ADOLFOWO

Dane podstawowe

Ludno ść 489 osób ha % Powierzchnia ogółem 690,5 100 • rola 584,9 84,6 • pastwiska 1,2 0,1 • lasy 37,5 5,4 • zadrzewienia 5,3 0,7 • sady 6,3 0,9 • nieu żytki 4,2 0,6 • drogi 19,0 2,7 • budynki 21,7 3,0 • wody - - Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych 15 Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego 11 ha Wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą istniej ąca projektowana • wodoci ąg 100% - • kanalizacja sanitarna - 100% • gaz 80% 20% Źródło: dane UMiG w Margoninie, stan na grudzie ń 1999 r.

Kierunki zagospodarowania

Stud źce są wsi ą sołeck ą (w skład którego wchodzi wie ś Adolfowo), poło żon ą przy drodze wojewódzkiej Chodzie ż – Wągrowiec, przy której usytuowana jest wi ększo ść zabudowy mieszkaniowej. Nale ży ograniczy ć powstawanie nowych obiektów przy tej drodze, poniewa ż nało ży si ę na ni ą funkcja ulicy wiejskiej stwarzaj ąca utrudnienia w ruchu

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II tranzytowym. Nowa zabudowa mieszkaniowa dotyczy wolnych plomb oraz obszaru poło żonego w s ąsiedztwie istniej ącego osiedla. Główn ą funkcj ą wsi jest rolnictwo i usługi z nim zwi ązane, i dotyczy to przede wszystkim rolnictwa wielkoobszarowego („ADOROL”) oraz przetwórstwa rolniczego. Wie ś jest dobrze wyposa żona w infrastruktur ę techniczn ą. Ścieki technologiczne z zakładu mi ęsnego s ą wpuszczane w grunt poprzez system drena żowy (s ąsiedztwie wsi), natomiast ścieki komunalne zostan ą odprowadzone w skojarzeniu z wsi ą Radwanki do oczyszczalni w Margoninie. W układzie komunikacyjnym wsi przebudowy wymaga w ęzeł skrzy żowania drogi wojewódzkiej z powiatow ą w kierunku Radwanek. Nale ży d ąż yć do eliminacji bezpo średnich wyjazdów z poszczególnych posesji na drog ę wojewódzk ą poprzez tworzenie wewn ętrznych dróg zbiorczych 4. Ze spraw środowiska przyrodniczego dotycz ącego ochrony stanu istniej ącego i zamierze ń przewiduje si ę ze wzgl ędu na słab ą jako ść gleb, dolesienia obszarów poło żonych po północno-wschodniej stronie o środka gospodarczego „ADOROL” oraz na obrze żach kompleksu le śnego w rejonie istniej ących pól drenarskich. Pilnego zagospodarowania wymagaj ą stawy przy przechowalni płodów, które są zanieczyszczone mi ędzy innymi ściekami technologicznymi, a stanowi ą jednocze śnie malowniczy zak ątek wsi. Na terenie wsi przewiduje si ę rozbudow ę infrastruktury elektroenergetycznej, w tym budow ę linii wysokiego napi ęcia 110 kV.

Stud źce – aleja prowadz ąca do osiedla mieszkaniowego od drogi wojewódzkiej.

Widok wjazdu na rolniczy o środek gospodarczy „ADOROL” z drogi do osiedla mieszkaniowego.

4 W przypadku wzrostu natężenia ruchu drogowego, szczególnie ciężkiego, co jest prawdopodobne, należy zastanowić się nad wykonaniem obejścia drogowego w ciągu drogi wojewódzkiej, części zurbanizowanej wsi. Istnieje możliwość jego realizacji po południowej stronie wsi, prowadzonym równolegle z istniejącą napowietrzną linią elektroenergetyczną 110kV. 33

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

10. SUŁASZEWO

Dane podstawowe

Ludno ść 165 osób ha % Powierzchnia ogółem 757,0 100 • rola 411,1 54,3 • pastwiska 7,1 0,9 • lasy 260,1 34,3 • zadrzewienia 0,14 - • sady 9,3 1,6 • nieu żytki 3,7 0,6 • drogi 14,5 2,6 • budynki 8,0 1,4 • wody 4,9 0,8 Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych 23 Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego 18 ha Wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą istniej ąca projektowana • wodoci ąg 100% - • kanalizacja sanitarna - - • gaz 80% 20% Źródło: dane UMiG w Margoninie, stan na grudzie ń 1999 r.

Kierunki zagospodarowania

Wie ś sołecka (obejmuje m. wybudowanie Próchnowo Du że). W 1970 r. posiadała 191 mieszka ńców i od tego czasu liczba ludno ści spadła o 14% - mimo tendencji spadkowej nale ży jednak przewidywa ć jej wzrost ze wzgl ędu na rozwijaj ący si ę du ży zakład pracy (palarnia kawy) poło żony na jej terenie. Wie ś posiada funkcj ę rolniczo-produkcyjn ą i mo żna

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II zało żyć na przyszło ść , że funkcja produkcyjna ze wzgl ędu na liczb ę zatrudnionych, b ędzie przewa żała. Sułaszewo posiada warunki do restrukturyzacji rolnictwa indywidualnego i obejmuje cz ęś ciowo obszar o dobrej jako ści gruntów rolnych (patrz rys. nr 2 ogólnej struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy). Istniej ąca zabudowa mieszkaniowa usytuowana jest po północnej stronie wsi i nowe tereny budowlane wyznaczono jako kontynuacj ę tego kierunku z wykorzystaniem istniej ących plomb. Teren przeznaczony zarówno dla zabudowy wielo, jak i jednorodzinnej. Z zakresu usług, istnieje sklep wielobran żowy. Dla istniej ącego zakładu palarni kawy przewidziano po jego południowo-zachodniej stronie rezerw ę terenow ą dla jego ewentualnej rozbudowy. Wie ś jest dobrze wyposa żona w infrastruktur ę techniczn ą, a do celów technologicznych zakładu, doprowadzono do niego gazoci ąg ze stacji redukcyjnej w Margoninie. Nie przewiduje si ę obj ęcie wsi grupowym systemem kanalizacji sanitarnej z odprowadzeniem ścieków do oczyszczalni w Margoninie. Na obszarze wsi wyst ępuj ą nast ępuj ące obiekty podlegaj ące ochronie konserwatorskiej: domy drewniane z podcieniem nr 5, 6, 8, 15, 21 oraz cmentarz ewangelicko-augsburski, nieczynny, 1 poł. XIX w. Z dziedziny środowiska przyrodniczego nale ży obj ąć ochron ą lokalny ekosystem, który wytworzył si ę w s ąsiedztwie zakładu palarni kawy, obejmuj ący staw i starodrzew oraz zespół ł ąk przy głównych ciekach wodnych. Proponuje si ę równie ż, obj ęcie ochron ą istniej ące zadrzewienia przy drodze polnej prowadzącej do Sypniewa.

Sułaszewo – widok od południowego wschodu z drogi dojazdowej – na pierwszym planie zakład palarni kawy. Ze wzgl ędu krajobrazowych, konieczno ść dwustronnego zadrzewienia drogi.

Sułaszewo – widok od strony północnej, po lewej zadrzewiony staw (lokalny ekosystem do zachowania)

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

11. SYPNIEWO

Dane podstawowe

Ludno ść 106 osób ha % Powierzchnia ogółem 923,5 100 • rola 401,9 43,6 • pastwiska 11,6 1,2 • lasy 266,1 28,9 • zadrzewienia 1,2 0,1 • sady 0,6 - • nieu żytki 19,4 2,1 • drogi 17,7 1,9 • budynki 5,8 0,6 • wody 173,7 18,8 Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych 20 Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego 20 ha Wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą istniej ąca projektowana • wodoci ąg 100% - • kanalizacja sanitarna - 100% • gaz - 100% Źródło: dane UMiG w Margoninie, stan na grudzie ń 1999 r.

Kierunki zagospodarowania

Wie ś sołecka (obejmuje w. Klotyldzin) poło żona wzdłu ż brzegu jeziora Margoni ńskiego. Podstawowa funkcja to rekreacja i wypoczynek obejmuj ąca południow ą cz ęść jeziora z obszarami przyległymi. Istniej ąca zabudowa o charakterze zwartym usytuowana wzdłu ż brzegu jeziora w niewielkiej od niego odległo ści oraz przy brzegu

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II wschodnim. Nieliczna zabudowa rozproszona obejmuje siedliska rolnicze oraz zrealizowana ju ż zabudowa domkami letniskowymi. Wa żną rol ę dla inwestycyjnej aktywizacji obszaru pełni ju ż obecnie o środek wypoczynkowy z hotelem i gastronomi ą oraz stadnin ą koni, firmy „Ekolog”. Na terenie mi ędzy drog ą powiatow ą Margonin – Dziewoklucz, a brzegiem jeziora, nale ży wykluczy ć realizacj ę jednorodzinnego budownictwa mieszkaniowego. Na terenach przybrze żnych, wszelkie działania inwestycyjne winny wynika ć z ustale ń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które winny być wcze śniej opracowane. Obszar o którym mowa jest szczególnie podatny na potencjalne konflikty mi ędzy środowiskiem przyrodniczym, a skutkami jego intensywnego u żytkowania. Szczególnej ochronie flory i fauny podlega ć winna strefa przybrze żna jeziora oraz niedopuszczenie do obudowy jego brzegów (poza stref ą ochronn ą). Zagadnienie ochrony tych obszarów obejmuje równie ż racjonalne dysponowanie zasobami wody i prowadzenie wła ściwej gospodarki rybackiej. Obszar wyposa żony b ędzie we wszystkie media infrastruktury technicznej, ł ącznie z głównym kolektorem sanitarnym biegn ącym wzdłu ż zachodniego brzegu jeziora. Jest to istotny czynnik zapewnienia czysto ści jego wód – wymagany stały monitoring w tym zakresie. Rejon jeziora Margoni ńskiego, obejmuj ący obszar wsi Sypniewo, Klotyldzin i cz ęś ciowo m. Margonina, posiada znaczn ą pojemno ść turystyczn ą, bo wynosz ącą ok. 7500 osób 5, aktualna antropresja wynosi 4640 osób. Na terenie wsi przewiduje si ę rozbudow ę infrastruktury elektroenergetycznej, w tym budow ę linii wysokiego napi ęcia 110 kV.

Sypniewo – widok o środka „Ekolog” ze wschodniego brzegu jeziora Margoni ńskiego

Sypniewo- widok ulicy wiejskiej wzdłu ż jeziora, przykład zabudowy wąskiego pasa terenu mi ędzy w/w ulic ą, a brzegiem jeziora. Konieczno ść wyniesienia zabudowy (tymczasowej) na inny teren.

5 Stefan Leciejewski „Studium chłonności rekreacyjnej rejonu jeziora Margonińskiego” (1996). 39

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

12. ZBYSZEWICE

Dane podstawowe

Ludno ść 338 osób ha % Powierzchnia ogółem 1186 100 • rola 907,1 76,8 • pastwiska 69,6 0,4 • lasy 5,5 0,4 • zadrzewienia 4,6 0,3 • sady 18,7 1,5 • nieu żytki 14,2 1,2 • drogi 26,2 2,2 • budynki 18,7 1,5 • wody 8,4 0,7 Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych 50 Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego 18 ha Wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą istniej ąca projektowana • wodoci ąg 100% - • kanalizacja sanitarna - - • gaz - 100% Źródło: dane UMiG w Margoninie, stan na grudzie ń 1999 r.

Kierunki zagospodarowania

Wie ś sołecka (w skład sołectwa wchodz ą wsie Żoń i Klaudia) obejmuj ąca obszary poło żone w s ąsiedztwie jeziora Zbyszewickiego. Liczba ludno ści w stosunku do 1970 roku wykazuje lekk ą tendencj ę wzrostow ą. Wie ś posiada funkcj ę rolnicz ą, która dotyczy wył ącznie rolnictwa indywidualnego, z mo żliwo ściami jego restrukturyzacji. Zabudowa wsi w formie

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II rozproszonej i pasmowej wzdłu ż północnego brzegu jeziora. Nowe tereny dla budownictwa mieszkaniowego i siedliskowego obejmuj ą wolne plomby w zabudowie istniej ącej i dotycz ą one mo żliwo ści ich zabudowy, ani żeli faktycznego zapotrzebowania na nowe tereny budowlane. W zakresie infrastruktury technicznej, wie ś posiada wodoci ąg i planuje si ę pełne jej wyposa żenie w sie ć gazow ą i kanalizacji sanitarnej. Problemem z zagadnie ń ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu, jest tendencja „obudowy” północnego brzegu jeziora Zbyszewickiego zabudow ą letniskow ą – nale ży nie dopu ści ć do zrealizowania tego zamiaru. Tereny na ten cel proponuje si ę po południowej stronie jeziora. Wie ś posiada obiekty obj ęte ochrona konserwatorsk ą i s ą to drewniane domy, tzw. Poniatówki, nr: 10, 14, 15, 16 (mur.), 17, 19, 20, 22, 23, 24, 26, 27 i 30. Na terenie wsi Żoń obiekty obj ęte rejestrem konserwatorskim: ko ściół par. p.w. św. Marcina, cmentarz kat. czynny, cmentarz kat., przyko ścielny, grodzisko sto żkowe – stan. 1 i obj ęte ochron ą konserwatorsk ą: plebania, dom nr 7 (szach.) i zagrody nr 8 i 9.

Jezioro Zbyszewickie – widok zachodniego brzegu z kąpieliskiem.

Widok północnego brzegu jeziora Zbyszewickiego z drogi Żoń – Zbyszewice. Na pierwszym planie tymczasowa zabudowa kontenerowa usytuowana bezpo średnio przy brzegu (domki letniskowe?).

Żoń – widok zabytkowego ko ścioła parafialnego p.w. św. Marcina, szachulcowy, XVII/IX/XX.

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II

13. KLOTYLDZIN

Dane podstawowe

Ludno ść 49 osób ha % Powierzchnia ogółem 632,3 100 • rola 210,3 33,3% • pastwiska 4,7 0,7% • lasy 378,5 59,9% • zadrzewienia 1,6 0,3% • sady 1,4 0,2% • nieu żytki 0,5 0,1% • drogi 12,1 1,9% • budynki 2,5 0,4% • wody 1,8 0,3% Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych bd. Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego bd. Wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą istniej ąca projektowana • wodoci ąg 100% - • kanalizacja sanitarna 60% 40% • gaz - 100% Źródło: dane UMiG w Margoninie, stan na grudzie ń 1999 r.

Kierunki zagospodarowania

Klotyldzin jest wsi ą przynale żą cą do sołectwa Sypniewo i obszarowo obejmuje północn ą cz ęść jeziora Margoni ńskiego, s ąsiaduj ącą z miastem Margonin. Północna cz ęść jeziora Margoni ńskiego i przyległe do niej obszary, stanowi ą stref ę najbardziej intensywnego

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II użytkowania wypoczynkowo-rekreacyjnego ju ż obecnie, co b ędzie si ę nasilało równie ż w przyszło ści w miar ę dalszego zagospodarowania inwestycyjnego. W studium hipotetycznie wydzielono nast ępuj ące podstrefy funkcjonalne: • intensywnego u żytkowania zachodniego brzegu jeziora margoni ńskiego (jego północnej cz ęś ci), pod k ątem rekreacji i sportu; • budownictwa letniskowego na indywidualnych działkach; • intensywnej penetracji wschodniej cz ęś ci kompleksu le śnego w strefie przyjeziornej. Na terenie Klotyldzina znajduje się wa żny kompleks sportowy (m.in. boisko do piłki no żnej), przewidziany do rozbudowy o urz ądzenia lekkoatletyczne i do gier małych. Modernizacji wymaga droga powiatowa Margonin – Dziewoklucz z uwzgl ędnieniem normatywnych gabarytów oraz budowy parkingów po jej zachodniej stronie, zwi ązanych z obsług ą strefy przybrze żnej jeziora. Obszar wymaga szczególnej ochrony środowiska przyrodniczego. Wyklucza si ę realizacj ę jednorodzinnej zabudowy mieszkaniowej na obszarze mi ędzy w/w drog ą powiatow ą, a brzegiem jeziora. W realizacji jest główny kolektor sanitarny biegn ący wzdłu ż jeziora od Sypniewa do miejskiej oczyszczalni ścieków.

Klotyldzin – widok na północn ą cz ęść jeziora Margoni ńskiego z pla ży zespołu domków letniskowych b. „ADOROL-u” (a – stadnina koni, b – hotel).

Klotyldzin – widok od wschodu na zabudow ę letniskow ą (tzw. Rutki w realizacji)

Miasto i Gmina Margonin – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – część II