DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

Kielce, dnia 23 lipca 2013 r.

Poz. 2905

UCHWAŁA NR XXIII/ 14 /2013 RADY GMINY STOPNICA

z dnia 28 marca 2013 r.

w sprawie przyjęcia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Stopnica na lata 2013-2020

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) oraz art. 17 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz.U z 2013, poz. 182) Rada Gminy uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje się Gminną Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Stopnica na lata 2013-2020, która stanowi załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Stopnica oraz kierownikowi Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Stopnicy. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Świętokrzyskiego.

Przewodnicząca Rady Gminy

Danuta Szczepanik Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 2 – Poz. 2905

Zał ącznik do Uchwały Nr XXIII/14/2013 Rady Gminy Stopnica z dnia 28 marca 2013 roku

GMINNA STRATEGIA ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE STOPNICA NA LATA 2013-2020

Stopnica, 2013 rok

1

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 3 – Poz. 2905

SPIS TRE ŚCI

WST ĘP ______3

I. PROCEDURA TWORZENIA GMINNEJ STRATEGII ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE STOPNICA ______5 1.1 Podstawa opracowania strategii ______5 1.2 Podstawy prawne ______6 1.3 Wykorzystane materiały, dokumentacje przy opracowaniu strategii ______7

II. CHARAKTERYSTYKA GMINY STOPNICA ______7 2.1 Poło żenie geograficzne, zaludnienie ______7 2.2 Rolnictwo ______8 2.3 Pozarolnicze formy działalno ści ______9 2.4 Szkolnictwo ______10 2.5 Słu żba zdrowia ______11 2.6 Kultura ______12 2.7 Sport ______13

III. CHARAKTERYSTYKA POMOCY SPOŁECZNEJ ______13 3.1 Cele pomocy społecznej ______13 3.2 Zasady udzielania świadcze ń z pomocy społecznej ______14 3.3 Świadczenia z pomocy społecznej ______15 3.4 Zadania własne gminy o charakterze obowi ązkowym ______16 3.5 Zadania własne gminy ______17 3.6 Zadania zlecone z zakresu administracji rz ądowej ______17 3.7 Realizacja zada ń gminy w zakresie pomocy społecznej ______18

IV. DIAGNOZA I ANALIZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE STOPNICA ______19 4.1 Bezrobocie ______19 4.2 Ubóstwo ______24 4.3 Niepełnosprawno ść ______26 4.4 Alkoholizm ______31

V. MISJA I WIZJA GMINNEJ STRATEGII ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY STOPNICA ______34 5.1 Misja strategii ______34 5.2 Wizja strategii ______35

VI. CELE STRATEGICZNE GMINNEJ STRATEGII ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY STOPNICA ______35

VII. ANALIZA SWOT ______41

VIII. MONITORING STRATEGII ______42

ZAKO ŃCZENIE ______43

2

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 4 – Poz. 2905

WST ĘP Zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 poz. 182) do zada ń własnych gminy o charakterze obowi ązkowym nale ży opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwi ązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzgl ędnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwi ązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Gminna Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Stopnica na lata 2013 – 2020 traktowana jest jako długofalowy program działania. Przyjecie przez Rad ę Gminy Stopnica Gminnej Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych ma istotne znaczenie dla realizacji lokalnej polityki społecznej. Polityka społeczna jest realizowana przez wiele polityk szczegółowych, tj. polityk ę emerytalno- rentow ą, polityk ę pomocy społecznej, ochrony zdrowia, zatrudnienia i mieszkaniow ą. Polityka społeczna realizowana przez samorz ąd powinna zosta ć podporz ądkowana postanowieniom strategii rozwi ązywania problemów społecznych i z nimi konfrontowana. Realizacja okre ślonych w niej zada ń powinna odbywa ć si ę przy udziale szerokiego forum społecznego, dzi ęki czemu nie jedna instytucja a cała społeczno ść czuje si ę odpowiedzialna za osi ągni ęcie celów strategii. Pomoc organizuj ą organy administracji rz ądowej i samorz ądowej, współpracuj ąc z organizacjami społecznymi, Ko ściołem katolickim, innymi ko ściołami, zwi ązkami wyznaniowymi, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Pogł ębiaj ące si ę zjawisko ubóstwa rodzin zwi ązane z bezrobociem, problemy egzystencji osób samotnych, starszych i niepełnosprawnych, niedostatek materialny rodzin szczególnie wielodzietnych, uzale żnienie od alkoholu to trudne problemy społeczne, które stoj ą do rozwi ązania przed władzami samorz ądowymi oraz instytucjami pomocy społecznej na poziomie lokalnym. Strategia rozwi ązywania problemów społecznych zorientowana jest na rozszerzenie i pogł ębienie form pracy socjalnej, współprac ę z ró żnymi instytucjami i organizacjami pozarz ądowymi zajmuj ącymi si ę pomoc ą społeczn ą w gminie oraz instytucjami działaj ącymi w szerszym obszarze polityki społecznej jak: o świata, słu żba zdrowia, s ądownictwo i prokuratura, a tak że policja oraz urz ąd pracy. W uj ęciu strategicznym pomoc społeczna w Gminie Stopnica to nie tylko udzielanie wsparcia materialnego, a przede wszystkim szeroko rozumiana praca socjalna, nastawiona na: wzmocnienie postaw aktywnych, stworzenie systemu wsparcia psychologicznego, poradnictwa prawnego, wdro żenie modelu

3

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 5 – Poz. 2905

pomocy w oparciu o kontrakt socjalny oraz ścisł ą współprac ę i powi ązanie działa ń instytucji i organizacji pozarz ądowych w wypracowaniu lokalnego systemu reintegracji społecznej. Ci ągłe niewystarczaj ące środki przeznaczone na pomoc społeczn ą zmuszaj ą do poszukiwania jak najefektywniejszych metod działania na rzecz rodzin i osób wymagaj ących wsparcia. Zadaniem naszego O środka jest udzielanie takiej pomocy osobom i rodzinom, która umo żliwiłaby samodzieln ą egzystencj ę, dała szans ę zaspokojenia podstawowych potrzeb, stworzyła mo żliwo ści rozwoju. Gminna Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Stopnica na lata 2013-2020 jest drogowskazem i instrumentem działania władz samorz ądowych, instytucji pomocy społecznej w tym Gminnego O środka Pomocy Społecznej w Stopnicy. Celem strategii s ą działania długofalowe polegaj ące mi ędzy innymi na inwestycji w Kapitał Ludzki, popraw ę sytuacji materialnej rodzin, działania na rzecz poprawy rynku zatrudnienia, pomocy osobom niepełnosprawnym, długotrwale chorym, chorym psychicznie i poprawy przedsi ębiorczo ści. Strategia ma pobudza ć do aktywno ści organizacje, instytucje działaj ące w obszarze pomocy społecznej oraz rozwoju gospodarczego i społecznego gminy. Strategia zawiera cele strategiczne i ich rozwi ązania (kierunki działania), w stopniu stanowi ącym podstaw ę do formułowania programów, w których okre śla si ę terminy realizacji i zasady finansowania poszczególnych zada ń. Powy ższa Strategia rozwi ązywania problemów społecznych jest zgodna z podstawowymi zasadami życia społecznego, w szczególno ści za ś z zasad ą pomocniczo ści, partycypacji społecznej i współodpowiedzialno ści. Wszelkie podejmowane przedsi ęwzi ęcia b ędą prowadzone w oparciu o współdziałanie aktywnych podmiotów działaj ących na scenie publicznej. Działania te b ędą kierowane głównie ku środowiskom, które pozostaj ą na marginesie życia społecznego, wykluczonych społecznie lub zagrożonych tym zjawiskiem.

Do diagnozy problemów społecznych wykorzystano dane uj ęte w sprawozdaniach Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej za lata 20111 i 2012, dane z Powiatowego Urz ędu Pracy w Busku Zdroju oraz Gminnej Komisji Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych w Stopnicy. Przeprowadzona analiza danych pozwoliła oceni ć: - jakie deficyty w zaspokojeniu potrzeb socjalnych wyst ępuj ą na terenie gminy, - jakiego rodzaju wsparcie świadcz ą jednostki organizacyjne pomocy społecznej, - w jakich miejscach ogniskuj ą si ę problemy społeczne wyra żone realnym zapotrzebowaniem na wsparcie,

4

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 6 – Poz. 2905

- jakie kategorie problemów społecznych najcz ęś ciej determinuj ą zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej, czyli co najcz ęś ciej powoduje, że okre ślona liczba osób znajduje si ę w sytuacji, w której bez pomocy nie jest w stanie zapewni ć sobie i swoim rodzinom socjalnej egzystencji. Strategia podlega ć b ędzie ci ągłym zmianom poniewa ż pojawia ć si ę b ędą nowe, wa żne cele, a niektóre strac ą sw ą aktualno ść . Proces zmian b ędzie wska źnikiem działa ń i d ąż eń społeczno ści lokalnej do zmiany społecznej, w którym to procesie współdziała ć b ędą instytucje zajmuj ące si ę rozwi ązywaniem problemów społecznych.

I. PROCEDURA TWORZENIA GMINNEJ STRATEGII ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE STOPNICA.

1.1 Podstawa opracowania strategii.

Podstaw ę opracowania strategii stanowiły materiały źródłowe powstałe i zgromadzone przez kierownika Gminnego O środka Pomocy Społecznej w Stopnicy. Realizacja zadań postawionych przed pomoc ą społeczn ą, zarówno na poziomie społeczno ści lokalnej, jak i na poziomie rodziny i jednostki, a tak że konieczno ść wypracowania niekonwencjonalnych form pomocy, wymaga profesjonalnego i systemowego diagnozowania problemów społecznych w skali gminy.

Diagnoza problemów społecznych wyst ępuj ących na terenie Gminy Stopnica została sporz ądzona w oparciu o dane b ędące w dyspozycji Gminnego O środka Pomocy Społecznej w Stopnicy, uzyskane w toku bie żą cej jego działalno ści, dane uzyskane z Urz ędu Gminy Stopnica, Wojewódzkiego Urz ędu Statystycznego, Powiatowego Urz ędu Pracy w Busku Zdroju oraz w oparciu o informacje od instytucji współpracuj ących z ośrodkiem pomocy społecznej.

Na podstawie powy ższych danych przygotowano analityczne materiały źródłowe, niezb ędne dla diagnozy sytuacji społecznej w Gminie Stopnica, co pozwoliło na wypracowanie kierunków strategicznych działa ń odniesionych do rzeczywistych problemów społeczno ści lokalnej i wskazanie skutecznych kierunków działa ń dla ich rozwi ązania, a tak że ustalenie układu współpracy instytucjonalnej dla poszczególnych problemów społecznych. W oparciu o diagnoz ę sytuacji społecznej, została opracowana strategia rozwi ązywania problemów pomocy społecznej na najbli ższe lata, która jest rozwini ęciem działa ń oraz zało żeń programowych realizowanych w sferze pomocy społecznej w gminie Stopnica.

5

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 7 – Poz. 2905

Dokument jest syntez ą wypracowanych kierunków strategicznych dla realizacji polityki społecznej Gminy Stopnica W procesie monitoringu realizacji strategii, kierunki i działania powinny by ć aktualizowane i dostosowane do zmieniaj ącej si ę rzeczywisto ści i otoczenia społeczno-gospodarczego. Przyj ęcie strategii stanowi proces otwieraj ący długoterminowe planowanie polityki społecznej, tj. na lata 2013-2020.

Strategia jest dokumentem stanowi ącym podstaw ę do podejmowania długofalowych zintegrowanych działa ń rozwojowych w sferze pomocy społecznej. Cele i kierunki działa ń s ą zgodne ze wskazaniami innych dokumentów o charakterze programowym z obszaru polityki społecznej.

1.2 Podstawy prawne. Podstaw ą do opracowania gminnej strategii rozwi ązywania problemów społecznych są nast ępuj ące akty prawne:

1) Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U. 2013, poz.182), 2) Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach (tj. Dz. U. 2006 r., Nr 139, poz. 992 z pó źn. zm.), 3) Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opieku ńczy ( Dz. U. Nr 9, poz. 59, z pó źn. zm.), 4) Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz. U. z 2011, Nr 231, poz. 1375 z pó źn. zm.), 5) Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2004, Nr 99, poz. 1001 z pó źn. zm.), 6) Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2004, Nr 210, poz. 2135 z pó źn. zm.), 7) Ustawa z dnia 26 pa ździernika 1982 roku o wychowaniu w trze źwo ści i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. 2007, Nr 70, poz. 473), 8) Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z pó źn. zm.), 9) Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz. U. 2008, Nr 14, poz. 92 z pó źn. zm.),

6

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 8 – Poz. 2905

10) Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. 2005, Nr 31, poz. 266 z pó źn. zm.).

1.3 Wykorzystane materiały, dokumentacje przy opracowaniu strategii.

Gminna Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Stopnica została opracowana na podstawie dost ępnych dokumentów, opracowa ń i informacji o charakterze analitycznym, diagnostycznym i strategicznym oraz na podstawie zebranych danych statystycznych. W szczególno ści s ą to:

1) Sprawozdania MPiPS – 03 Gminnego O środka Pomocy Społecznej w Stopnicy za rok 2011,2012. 2) Sprawozdania MPiPS – 01 Powiatowego Urz ędu Pracy w Busku Zdroju za rok 2011 i 2012. 3) Strona internetowa Głównego Urz ędu Statystycznego. 4) Wykaz gruntów Głównego Urz ędu Geodezji i Kartografii w Warszawie. 5) Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Stopnica. 6) Informacja Gminnej Komisji Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych w Stopnicy.

II. CHARAKTERYSTYKA GMINY STOPNICA

2.1 Poło żenie geograficzne, zaludnienie.

Gmina Stopnica poło żona jest w południowo- wschodniej cz ęś ci województwa świ ętokrzyskiego i nale ży do powiatu buskiego. Zajmuje obszar 12 592 ha, tj. 125,43 km. Gmin ę zamieszkuje 7 997 mieszka ńców ( stan na dzie ń 31.12.2012 roku ). W skład gminy wchodzi 30 sołectw. S ą to: Białoborze, Bosowice, Czy żów, Dziesławice, Fal ęcin Nowy, Fal ęcin Stary, Jastrz ębiec, K ąty Nowe, K ąty Stare – Folwarki, Kl ępie Dolne, Kl ępie Górne, Konary, Kuchary, Smogorzów, Stopnica, Strzałków, Suchowola, Szczeglin, Szczytniki, Szklanów, Topola, Wolica, Zaborze, Żerniki Górne.

Gmin ę zamieszkuje 7 997 mieszka ńców ( stan na dzie ń 31.12.2012 roku ). Obserwuje si ę w ostatnich latach spadek liczby ludno ści gminy.

7

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 9 – Poz. 2905

Tabela Nr 1. Struktura ludno ści w Gminie Stopnica w latach 2011-2012 .

Wyszczególnienie

Na dzie ń Na dzie ń 31.12.2011 31.12.2012 Ogółem ludno ści: 8 064 7 997 (100%) (100%) w tym kobiet: 4 082 4 044 (50,6%) (50,6%) w tym m ęż czyzn: 3 982 3 953 (49.4%) (49,4%) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z zestawienia informacyjnego o osobach z bazy Ewidencji Ludno ści Urz ędu Gminy w Stopnicy.

2.2 Rolnictwo

Gmina ma typowo rolniczy charakter. W strukturze użytkowania ziemi u żytki rolne 85,2% powierzchni gminy (w tym: grunty orne 63,3%, sady 4,1%, ł ąki i pastwiska 13,3%). Lasy zajmuj ą 10,5% powierzchni całej gminy, za ś 0,4% stanowi ą nieu żytki. Struktur ę użytkowania terenów w gminie Stopnica przedstawia poni ższa tabela. Na terenie gminy wyst ępuj ą korzystne warunki glebowe. Znaczn ą powierzchni ę gruntów ornych zajmuj ą zbo ża, ziemniaki i truskawki. Struktur ę u żytkowania terenów w gminie Stopnica przedstawia poni ższa tabela.

Tabela Nr 2. Struktura u żytków rolnych w Gminie Stopnica.

Ogółem Wyszczególnienie powierzchnia

w ha % Powierzchnia ogólna 12 592 100,0 gruntów: Użytki rolne 10 739 85,2 w tym: Grunty orne 7 973 63,3 Sady 527 4,1 Łąki trwałe 1 183 9,4 Pastwiska trwałe 489 3,9 Grunty rolne zabudowane 313 2,5 Grunty pod stawami 202 1,6 Rowy 52 0,4 Grunty le śne zadrzewione 1 352 10,7 i zakrzewione w tym: Lasy 1 317 10,5 Grunty zadrzewione i 35 0,3 zakrzewione

8

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 10 – Poz. 2905

Grunty pod wodami 22 0,2 w tym: Płyn ącymi 20 Stoj ącymi 2 Nieu żytki 51 0,4 Grunty zabudowane i 421 3,3 zurbanizowane Tereny ró żne 7 Źródło: Opracowanie własne na podstawie wykazu gruntów Głównego Urz ędu Geodezji i Kartografii w Warszawie

Na terenie gminy wyst ępuj ą korzystne warunki glebowe. Znaczn ą cze ść powierzchni zajmuj ą gleby w przedziale od I do III klasy bonitacyjnej. Grunty te podlegaj ące szczególnej ochronie nie powinny by ć przejmowane na cele nierolnicze. Struktura bonitacyjna u żytków rolnych stwarza dla gminy baz ę do produkcji warzywniczo – sadowniczej. Na terenie gminy uprawia si ę głównie zbo ża, ziemniaki i warzywa. Wi ększo ść gruntów rolnych na terenie gminy charakteryzuje si ę dobr ą i bardzo dobr ą przydatno ści ą rolnicz ą. Warto ść bonitacyjna gleb na terenie gminy Stopnica przedstawia si ę nast ępuj ąco:

Tabela Nr 3. Warto ść bonitacyjna gleb na terenie gminy Stopnica .

Wyszczególnienie Powierzchnia w ha Gleba klasy I 220 Gleba klasy II 575 Gleba klasy III 2 524 Gleba klasy IV 3 219 Gleba klasy V 1 302 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urz ędu Gminy w Stopnicy.

2.3 Pozarolnicze formy działalno ści.

Na terenie Gminy Stopnica nie ma wi ększych zakładów przemysłowych jak równie ż przedsi ębiorstw produkcyjnych. Na dzie ń 31.12.2011 r. zarejestrowanych było 557 podmiotów gospodarczych. Znaczn ą grup ę stanowi ą usługi, tj. 347 podmiotów oraz przemysł i budownictwo 190 podmiotów.

Tabela Nr 4. Podmioty gospodarcze wg sektorów własno ści.

Wyszczególnienie Rok 2011 Sektor publiczny - ogółem 14 Sektor publiczny – pa ństwowe i samorz ądowe jednostki prawa bud żetowego 11 Sektor prywatny - ogółem 543 Sektor prywatny – osoby fizyczne prowadz ące działalno ść gospodarcz ą 492 Sektor prywatny – spółki handlowe 8 Sektor prywatny - spółdzielnie 5 Sektor prywatny – stowarzyszenia i organizacje społeczne 12 Podmioty gospodarki narodowej ogółem 557 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urz ędu Statystycznego.

9

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 11 – Poz. 2905

Tabela Nr 5. Podmioty gospodarcze wg klas wielko ści.

Wyszczególnienie Rok 2011 0-9 531 10-49 25 50-249 1 Ogółem 557 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urz ędu Statystycznego.

Tabela Nr 6. Podmioty gospodarcze wg rodzajów działalno ści.

Wyszczególnienie Rok 2011 Rolnictwo, le śnictwo, łowiectwo i rybactwo 20 Przemysł i budownictwo 190 Usługi 347 Ogółem 557 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urz ędu Statystycznego.

Tabela Nr 7. Najwi ęksi pracodawcy na terenie Gminy Stopnica.

Nazwa podmiotu Zatrudnieni Zespół Szkół 59 Urz ąd Gminy w Stopnicy 35 Gimnazjum w Stopnicy 29 Fabryka Okien i Drzwi w K ątach Nowych 25 Bank Spółdzielczy w Stopnicy 18 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej 14 Źródło: Opracowanie własne.

2.4 Szkolnictwo.

Na terenie gminy s ą trzy szkoły podstawowe: Szkoła Podstawowa w Stopnicy przy Zespole Szkolno – Przedszkolnym w Stopnicy, Szkoła Filialna w Czy żowie i Szkoła Filialna w Smogorzowie. Obwód szkolny obejmuje wszystkie wsie w granicach administracyjnych gminy. Do Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Stopnicy dowo żeni s ą uczniowie zorganizowanym przez gmin ę transportem. Dowozem ł ącznie obj ętych jest około 474 uczniów. Do szkół podstawowych w Stopnicy, Czy żowie, Smogorzowie ucz ęszcza ł ącznie 438 uczniów (stan na dzie ń 31.12.2012 r.). Liczba dzieci ucz ęszczaj ących do gimnazjum na koniec 2012 r. wynosiła 215. Dzieci z terenu Gminy Stopnica ucz ęszczaj ą równie ż do szkół podstawowych na terenie gminy Busko Zdrój i Tucz ępy.

W Stopnicy funkcjonuje równie ż Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Stopnicy w skład, którego wchodz ą: Liceum Ogólnokształc ące a w nim klasa mundurowa realizuj ąca innowacj ę pedagogiczn ą ,, Bezpiecze ństwo publiczne” i klasa lingwistyczna przedmioty

10

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 12 – Poz. 2905

rozszerzone: j ęzyk angielski, j ęzyk niemiecki, matematyka; Zasadnicza Szkoła Zawodowa - wielozawodowa; Technikum – technik agrobiznesu.

Wychowanie przedszkolne prowadzone jest w przedszkolu działaj ącym przy Zespole Szkolno- Przedszkolnym w Stopnicy. Na dzie ń 31.12.2012 r. ucz ęszczało do przedszkola 100 dzieci. We wrze śniu 2012 roku została utworzona Świetlica Małego Dziecka w Stopnicy ,,Bajkowa Kraina” przeznaczona dla dzieci w wieku od 3 do 4 lat. Według stanu na dzie ń 31.12.2012 r. do świetlicy ucz ęszczało 67 dzieci.

W godzinach popołudniowych prowadzone s ą zaj ęcia dla dzieci i młodzie ży w świetlicy środowiskowej w Stopnicy.

Tabela Nr 8. Szkoły podstawowe i Gimnazjum w Gminie Stopnica.

Wyszczególnienie Liczba oddziałów Liczba dzieci Rok 2011 Rok 2012 Rok 2011 Rok 2012 Szkoła Podstawowa w Stopnicy 18 16 349 400 Szkoła Filialna w Smogorzowie 3 2 36 24 Szkoła Filialna w Czy żowie 3 1 40 14 Gimnazjum w Stopnicy 10 8 243 215 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urz ędu Gminy w Stopnicy.

2.5 Słu żba zdrowia. Na terenie gminy funkcjonuje Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Stopnicy. W zakładzie przyjmuj ą lekarze rodzinni oraz mo żna skorzysta ć z porad specjalistów: pediatry, ginekologa, okulisty, stomatologa, urologa, ortopedy. Opiek ę świadcz ą równie ż piel ęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, które obejmuj ą kompleksow ą opiek ą osoby zdrowe, osoby chore, niepełnosprawne, niemowl ęta, dzieci. Zgodnie z ustaw ą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych piel ęgniarka planuje i realizuje kompleksow ą opiek ę lekarsk ą i piel ęgnacyjn ą nad świadczeniobiorc ą w zakresie: promocji zdrowia i profilaktyki chorób, świadcze ń piel ęgnacyjnych, świadcze ń diagnostycznych, świadcze ń leczniczych, świadcze ń rehabilitacyjnych.

Specjalistyczną opiek ę medyczn ą zapewniaj ą: Szpital Powiatowy w Busku – Zdroju oraz szpitale w Kielcach, D ąbrowie Tarnowskiej, Staszowie, Chmielniku.

Na terenie gminy znajduj ą si ę dwie apteki .

11

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 13 – Poz. 2905

2.6 Kultura.

W roku 2010 został odbudowany Zamek Królewski w Stopnicy z przeznaczeniem na cele kulturalne. W zwi ązku z tym została utworzona gminna jednostka organizacyjna, działaj ąca w formie samorz ądowej instytucji kultury pod nazw ą: Gminne Centrum Kultury w Stopnicy. Celem działania Centrum jest prowadzenie wielokierunkowej działalno ści kulturalnej, o światowej i sportowej, rozwijaj ącej potrzeby mieszka ńców oraz upowszechnianie i promocja kultury, a tak że realizacja zada ń z zakresu sportu i turystyki. Przy Centrum działa klub zainteresowa ń – ,,Klub Królewska Oaza”. Prowadzone s ą równie ż zaj ęcia plastyczne, nauka gry na akordeonie, zaj ęcia grupy wokalnej. W ramach zaj ęć dzieci i młodzie ż rozwijaj ą i kształc ą swoje mo żliwo ści plastyczne i wokalne poprzez ćwiczenia plastyczne, harmoniczne i emisyjne. Grupa wokalna aktywnie uczestniczy w życiu środowiska, u świetniaj ąc swym śpiewem spotkania kulturalno-oświatowe. Aktywnie działa chór ,,Cantores Stopnicensis”.

Działalno ść kulturalna prowadzona jest równie ż w świetlicach środowiskowych w nast ępuj ących miejscowo ściach: Czy żów, Jastrz ębiec, Kl ępie Dolne, Kl ępie Górne, Mietel, Skrobaczów, Stopnica, Strzałków, Suchowola, Szczytniki, Żerniki Dolne. W trzech miejscowo ściach działaj ą równie ż ,, Koła Gospodyń Wiejskich”, tj. Mietel, Kl ępie Dolne, Szczytniki.

Na terenie gminy funkcjonuje Gminna Biblioteka Publiczna mieszcz ąca si ę w budynku Zespołu Szkolno- Przedszkolnego w Stopnicy.

2.7 Sport.

W gminie znajduje si ę jeden stadion sportowy z zapleczem socjalnym, trzy boiska sportowe, hala sportowa. Na terenie gminy działa piłkarski klub sportowy: „Piast” Stopnica.

Co roku w miejscowo ści Stopnica odbywaj ą si ę biegi uliczne o puchar Wójta Gminy Stopnica. W budynku sportowym znajduje si ę siłownia.

12

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 14 – Poz. 2905

III. CHARAKTERYSTYKA POMOCY SPOŁECZNEJ.

3.1 Cele pomocy społecznej.

Celem pomocy społecznej jest zaspokajanie niezb ędnych potrzeb życiowych osób i rodzin oraz umo żliwienie im bytowania w warunkach odpowiadaj ących godno ści człowieka. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzaj ących do zaspokojenia niezb ędnych potrzeb i umo żliwia im życie w warunkach odpowiadaj ących godno ści człowieka. Pomoc ta ma na celu umo żliwi ć przezwyci ęż enie trudnych sytuacji życiowych, których nie s ą same w stanie pokona ć, wykorzystuj ąc własne uprawnienia, zasoby i mo żliwo ści. Prawo do świadcze ń z pomocy społecznej uwarunkowane jest wykazaniem si ę własn ą aktywno ści ą w zakresie zaspokajania swych potrzeb życiowych. Pomoc społeczna nie mo że stanowi ć stałego źródła utrzymania, zwłaszcza, je śli chodzi o osoby, które maj ą wszelkie warunki ku temu, aby podj ąć prac ę. Zakłada si ę, że pomoc społeczna powinna w miar ę mo żliwo ści doprowadzi ć do życiowego uaktywnienia si ę osoby korzystaj ącej ze świadcze ń, a tak że jej integracji ze środowiskiem.

Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny by ć odpowiednie do okoliczno ści uzasadniaj ących udzielenie pomocy. Potrzeby osób i rodzin powinny zosta ć uwzgl ędnione, je żeli odpowiadaj ą celom i mo żliwo ściom pomocy społecznej. Pogł ębiaj ące si ę zjawisko ubóstwa rodzin, zwi ązane z bezrobociem, problemy egzystencji osób samotnych, starszych i niepełnosprawnych, niedostatek materialny rodzin szczególnie wielodzietnych, uzale żnienie to trudne problemy społeczne, które stoj ą do rozwi ązania przed władzami samorz ądowymi oraz instytucjami pomocy społecznej na poziomie lokalnym. Osoby i rodziny, które korzystaj ą z pomocy społecznej obowi ązane są do współudziału w rozwi ązywaniu swoich trudnych sytuacji życiowych przy wsparciu ze strony pracownika socjalnego.

Wysoce niepokoj ące jest tak że trwałe uzale żnienie si ę od pomocy społecznej i niech ęć do podejmowania osobistej odpowiedzialno ści za los własny i własnej rodziny. Osoby korzystaj ące z pomocy o środka wykorzystuj ą pomoc społeczn ą jako naturalny i nale żny sposobu świadczenia pomocy ze strony pa ństwa.

Jednym z głównych celów prowadzonej polityki społecznej powinno by ć, zatem wyrobienie umiej ętno ści społecznych w takim zakresie, aby mieszka ńcy potrafili samodzielnie rozwi ązywa ć pojawiaj ące si ę przed nimi problemy i zagro żenia, a instytucje

13

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 15 – Poz. 2905

pa ństwowe i samorz ądowe winny pełni ć wobec jednostek, rodzin i organizacji społecznych jedynie rol ę pomocnicz ą.

3.2 Zasady udzielania świadcze ń z pomocy społecznej

Zgodnie z ustaw ą o pomocy społecznej pomocy społecznej udziela si ę osobom i rodzinom w szczególno ści z powodu: 1) ubóstwa; 2) sieroctwa; 3) bezdomno ści; 4) bezrobocia; 5) niepełnosprawno ści 6) długotrwałej lub ci ęż kiej choroby; 7) przemocy w rodzinie; 8) potrzeby ochrony macierzy ństwa lub wielodzietno ści; 9) bezradno ści w sprawach opieku ńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych i wielodzietnych; 10) trudno ści w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczpospolitej Polskiej status uchod źcy lub ochron ę uzupełniaj ącą: 11) trudno ści w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego; 12) alkoholizmu lub narkomanii; 13) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej; 14) kl ęski żywiołowej lub ekologicznej.

Prawo do świadcze ń pieni ęż nych z pomocy społecznej przysługuje zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt. 1, 2, 3 ustawy o pomocy społecznej:

- osobie samotnie gospodaruj ącej, której dochód nie przekracza kwoty 542 złotych miesi ęcznie, - osobie w rodzinie, w której dochód na osob ę w rodzinie nie przekracza kwoty 456 złotych miesi ęcznie, - rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osob ę w rodzinie, przy jednoczesnym wyst ąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art.7 pkt.2-15 ustawy o pomocy społecznej lub innych okoliczno ści uzasadniaj ących udzielenie pomocy społecznej.

14

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 16 – Poz. 2905

Pomoc społeczna polega w szczególno ści na:

- przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustaw ą świadcze ń, - pracy socjalnej, - prowadzeniu i rozwoju niezb ędnej infrastruktury socjalnej, - analizie i ocenie zjawisk rodz ących zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej, - realizacji zada ń wynikaj ących z rozeznania potrzeb społecznych,rozwijaniu nowych form pomocy społecznej w samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb. Świadczenia pomocy społecznej udzielane s ą na wniosek osoby zainteresowanej jej przedstawiciela b ądź innej osoby, za zgod ą zainteresowanego lub na wniosek przedstawiciela ustawowego. Pomoc mo że by ć tak że udzielona z urz ędu. Rodzina lub osoba zgłasza si ę po pomoc do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania. Decyzje o przyznaniu lub odmowie przyznania pomocy wymagaj ą przeprowadzenia uprzednio wywiadu środowiskowego (rodzinnego) przez pracownika socjalnego.

3.3 Świadczenia z pomocy społecznej.

Zgodnie z zapisem art.36 ustawy o pomocy społecznej, świadczeniami z pomocy społecznej s ą: świadczenia pieni ęż ne i świadczenia niepieni ęż ne. Do pomocy finansowej zaliczamy: zasiłek stały, zasiłek okresowy, zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy, zasiłek i po życzka na ekonomiczne usamodzielnienie si ę, pomoc dla rodzin zast ępczych, pomoc na usamodzielnienie si ę oraz na kontynuowanie nauki, świadczenia pieni ęż ne na utrzymanie i pokrycie wydatków zwi ązanych z nauk ą j ęzyka -polskiego dla uchod źców. Natomiast do świadcze ń niepieni ęż nych: prac ę socjaln ą, bilet kredytowy ,składki na ubezpieczenie zdrowotne, składki na ubezpieczenie społeczne, pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie si ę, sprawienie pogrzebu, poradnictwo specjalistyczne, interwencja kryzysowa, schronienie, posiłek, niezb ędne ubranie, usługi opieku ńcze w miejscu zamieszkania, w o środkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy, specjalistyczne usługi opieku ńcze w miejscu zamieszkania oraz w o środkach wsparcia, mieszkanie chronione, pobyt i usługi w domu pomocy społecznej, opiek ę i wychowanie w rodzinie zast ępczej i placówce opieku ńczo-wychowawczej, pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,

15

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 17 – Poz. 2905

szkolenia, poradnictwo rodzinne i terapia rodzinna prowadzone przez o środki adopcyjno- opieku ńcze. Ponadto ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku okre śla szczegółowo zakres zada ń własnych gminy o charakterze obowi ązkowym oraz zadania własne gminy.

3.4 Zadania własne gminy o charakterze obowi ązkowym.

Zgodnie z ustaw ą o pomocy społecznej do zada ń własnych gminy o charakterze obowi ązkowym nale ży:

1) opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzgl ędnieniem programów pomocy społeczne j, profilaktyki i rozwi ązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka; 2) sporz ądzanie, zgodnie z art. 16a, oceny w zakresie pomocy społecznej; 3) udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezb ędnego ubrania osobom tego pozbawionym; 4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych; 5) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych; 6) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego; 7) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom niemającym dochodu i mo żliwo ści uzyskania świadcze ń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia : 8) przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego; 9) opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osob ę, która zrezygnuje z zatrudnienia w zwi ązku z konieczno ści ą sprawowania bezpo średniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ci ęż ko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkuj ącymi matk ą, ojcem lub rodze ństwem; 10) praca socjalna; 11) organizowanie i świadczenie usług opieku ńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wył ączeniem specjalistycznych usług opieku ńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; 12) prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych;

16

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 18 – Poz. 2905

13) do żywianie dzieci; 14) sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym; 15) kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatno ści za pobyt mieszka ńca gminy w tym domu; 16) pomoc osobom maj ącym trudno ści w przystosowaniu si ę do życia po zwolnieniu z zakładu karnego; 17) sporz ądzanie sprawozdawczo ści oraz przekazywanie jej wła ściwemu wojewodzie, równie ż w formie dokumentu elektronicznego, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego; 18) utworzenie i utrzymywanie o środka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników; 19) przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych; 20) opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne okre ślonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

3.5 Zadania własne gminy.

Do zada ń własnych gminy nale ży: 1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych; 2) przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, po życzek oraz pomocy w naturze; 3) prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i o środkach wsparcia o zasi ęgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagaj ących opieki; 4) podejmowanie innych zada ń z zakresu pomocy społecznej wynikaj ących z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych; 5) współpraca z powiatowym urz ędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach.

3.6 Zadania zlecone z zakresu administracji rz ądowej.

Do zada ń zleconych z zakresu administracji rz ądowej realizowanych przez gmin ę nale ży:

17

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 19 – Poz. 2905

1) organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opieku ńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi; 2) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków zwi ązanych z kl ęsk ą żywiołow ą lub ekologiczn ą; 3) prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi; 4) realizacja zada ń wynikaj ących z rz ądowych programów pomocy społecznej, maj ących na celu ochron ę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia; 5) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a tak że udzielanie schronienia, posiłku oraz niezb ędnego ubrania cudzoziemcom, o których mowa w art. 5a; 6) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a tak że udzielanie schronienia, posiłku i niezb ędnego ubrania cudzoziemcom, którzy uzyskali zgod ę na pobyt tolerowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 7) wypłacanie wynagrodzenia za sprawowanie opieki.

3.7 Realizacja zada ń gminy w zakresie pomocy społecznej.

W 2012 roku w ramach realizacji zada ń własnych z pomocy społecznej skorzystało 219 rodzin, w tym 722 osoby. Warto ść przyznanych świadcze ń to 352 691 zł. W tym z zasiłków okresowych skorzystało 6 rodzin w tym 11 osób na ł ączn ą kwot ę 4 989 zł., a z zasiłków celowych i pomocy w naturze – 107 rodzin w tym 312 osoby na ł ączn ą kwot ę 42 358 zł. Natomiast prac ą socjaln ą było obj ętych 145 rodzin w tym 410 osób.

Gminny O środek Pomocy Społecznej szczególny nacisk kładzie na realizacj ę wieloletniego rz ądowego programu „Pomoc pa ństwa w zakresie do żywiania”,. Do żywianiem w szkołach oraz w placówkach opieku ńczo-wychowawczych obj ętych było 228 dzieci, z czego 10 dzieci – z całodziennego wy żywienia, a 24 z pełnego obiadu. Ł ączna liczba sfinansowanych posiłków to 30 672 zł. Koszt realizacji wieloletniego programu „Pomoc pa ństwa w zakresie do żywiania” w ramach przyznanej dotacji z bud żetu pa ństwa wynosił 150.000 zł , natomiast z zada ń własnych 32 132 zł.

Świadczenia rzeczowe to nie tylko pomoc w formie do żywiania dzieci w szkołach, to tak że przyznawane świadczenia w naturze, tj. żywno ść ub leki dla tych osób i rodzin szczególnie tam gdzie zachodzi podejrzenie o zmarnotrawieniu przyznanej pomocy

18

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 20 – Poz. 2905

finansowej lub wykorzystania jej niezgodnie z przeznaczeniem, np. na zakup alkoholu. Łącznie z pomocy w naturze skorzystało 47 rodzin w tym 93 osoby. GOPS w Stopnicy podpisał w 2012 roku umow ę ze sklepem spo żywczym do których rodziny, którym przyznano pomoc w naturze otrzymuj ą stosowne zlecenie.

Tabela Nr 9.Przyczyny udzielania pomocy społecznej w Gminie Stopnica w roku 2011 i 2012

Lp. Przyczyny udzielania pomocy Rok 2011 Rok 2012

1. Ubóstwo 45 57 2. Sieroctwo 0 0 3. Bezdomno ść 3 6 4. Bezrobocie 71 71 5. Niepełnosprawno ść 52 39 6. Długotrwała lub ci ęż ka choroba 114 105 7. Przemoc w rodzinie 2 1 8. Potrzeba ochrony ofiar handlu lud źmi 9. Potrzeba ochrony macierzy ństwa lub 44 41 wielodzietno ści 10. Bezradno ść w sprawach opieku ńczo- 45 43 wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych 11. Trudno ść w integracji cudzoziemców, którzy 0 0 uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchod źcy lub ochron ę uzupełniaj ącą 12. Trudno ść w przystosowaniu do życia po 9 5 zwolnieniu z zakładu karnego 13. Alkoholizm lub narkomania 19 19 14. Zdarzenie losowe i sytuacja kryzysowa 1 3 15 Kl ęska żywiołowa lub ekologiczna 0 1

Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozda ń MPiPS – 03 za rok 2011 i 2012.

IV. DIAGNOZA I ANALIZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE STOPNICA.

4.1 Bezrobocie.

Bezrobotnym zgodnie z definicj ą ustawow ą jest to osoba niezatrudniona i niewykonuj ąca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podj ęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowi ązuj ącym w danym zawodzie. Statystyki bezrobocia nie odzwierciedlaj ą w pełni jego obrazu ze wzgl ędu na du ży stopie ń, tzw. bezrobocia ukrytego” oraz pracy ,,na czarno”.

W Gminie Stopnica du żym problemem jest bezrobocie a co za tym idzie niski poziom zamo żno ści znacznej cz ęś ci społeczno ści lokalnej. Bezrobotnym zgodnie z definicj ą ustawow ą jest to osoba niezatrudniona i niewykonuj ąca innej pracy zarobkowej, zdolna i

19

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 21 – Poz. 2905

gotowa do podj ęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowi ązuj ącym w danym zawodzie. Statystyki bezrobocia nie odzwierciedlaj ą w pełni jego obrazu ze wzgl ędu na du ży stopie ń, tzw. bezrobocia ukrytego” oraz pracy ,,na czarno”. Problem dotyka przede wszystkim sektora rolnictwa oraz szeroko rozumianej przedsi ębiorczo ści pozarolniczej. Bezrobocie w rolnictwie ma charakter ukryty. Oszacowanie jego skali jest rzecz ą trudn ą jednak bior ąc pod uwag ę znaczn ą liczb ę osób pozbawionych jakiejkolwiek formy zabezpieczenia socjalnego mo żna w sposób zdecydowany stwierdzi ć, że jego skala jest znaczna. Równie znacz ącym problemem jest bezrobocie w śród ludzi młodych, wchodz ących na rynek pracy. Jest to niezwykle niekorzystna sytuacja a jej skutki mog ą by ć widoczne równie ż w przyszło ści. Dlatego te ż konieczne jest zwrócenie szczególnej uwagi na problem bezrobocia w śród tej grupy ludno ści.

Bezrobocie powoduje, i ż standard życia wielu ludzi stale si ę obni ża i rozszerza si ę obszar patologii społecznej. Bezrobocie przyczynia si ę do zubo żenia materialnego, wpływa na poziom życia rodzin, wywieraj ąc negatywne skutki. Długotrwałe pozostawanie bez pracy ma wpływ na ekonomiczn ą i psychospołeczn ą sfer ę życia człowieka bezrobotnego oraz jego rodzin ę. Skutkiem utraty pracy jest obni żenie standardu życia rodziny, tak że wtedy, gdy otrzymywane s ą świadczenia kompensuj ące płac ę. Sytuacja materialna osób dotkni ętych bezrobociem zale ży od ich standardu życia w czasie trwania zatrudnienia, a zwłaszcza od posiadanych oszcz ędno ści i długów. W trudnej sytuacji s ą rodziny świadczeniobiorców pomocy społecznej, które od dawna korzystały z systemu wsparcia z powodu niskich dochodów, długotrwałej choroby, wielodzietno ści. W tych rodzinach brak środków finansowych prowadzi do drastycznych ogranicze ń wydatków nawet na podstawowe potrzeby bytowe. Problem bezrobocia dotyczy nie tylko osoby nim dotkni ętej, lecz tak że całej rodziny. Pojawienie si ę bezrobocia w rodzinie oznacza nie tylko strat ę czasem jedynego źródła dochodu stanowi ącego podstaw ę egzystencji, lecz prowadzi równie ż do utraty bezpiecze ństwa socjalnego. Osoba bezrobotna nie jest w stanie utrzyma ć siebie i swojej rodziny, a co gorsze nie mo że równie ż zaspokoi ć nawet podstawowych potrzeb swych domowników. Bezpo średnim i najbardziej widocznym skutkiem bezrobocia jest obni żenie standardu materialnego. Bezrobocie m ęż czyzn ma bardziej negatywne skutki dla rodziny ni ż bezrobocie kobiet. M ęż czyzna do świadcza bowiem wi ększej frustracji, obni żenia pozycji w rodzinie, utraty autorytetu. Bezrobocie poci ąga za sob ą niebezpieczne skutki psychospołeczne. Długotrwały brak pracy prowadzi bowiem do wzmocnienia poczucia izolacji społecznej, pogorszenia poczucia

20

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 22 – Poz. 2905

własnej godno ści w śród bezrobotnych i wzrostu konfliktów w rodzinie. Istotnym jest te ż, że w tej grupie osób wi ększo ść ma du że oczekiwania i wymagania wobec instytucji pomocy społecznej, czego efektem jest to, że wielu bezrobotnych świadczeniobiorców jest sfrustrowanych swoim poło żeniem. Stan bezrobocia na terenie Gminy Stopnica obrazuje poni ższa tabela.

Tabela Nr 10. Struktura bezrobocia na terenie Gminy Stopnica w latach 2011 i 2012 .

Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani na dzie ń 31.12.2011 r. 31.12.2012 r. Bezrobotni Kobiety Męż czy źni Bezrobotni Kobiety Męż czy źni razem razem Wiek 18-24 102 47 55 130 64 66 25-34 131 66 65 121 53 68 35-44 54 22 29 49 18 31 45-54 30 11 19 27 8 19 55-59 13 5 8 17 8 9 60-64 5 0 5 8 0 8 Wykształcenie wy ższe 47 35 12 39 27 12 policealne, średnie 63 34 29 74 41 33 zawod. średnie ogólnokształ 41 23 18 51 30 21 zasadnicze zawodowe 115 38 77 125 35 90 gimnazjalne i poni żej 66 21 45 63 18 45 Sta ż pracy od 1 roku 42 21 21 42 18 24 ogółem 1-5 71 32 39 98 38 60 5-10 56 14 42 49 10 39 10-20 39 9 30 39 10 29 20-30 11 2 9 13 1 12 30 i wi ęcej 1 0 1 4 2 2 bez sta żu 112 73 39 107 72 35 Ogółem 330 149 181 352 151 201 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Powiatowego Urz ędu Pracy w Busku Zdroju.

Z powy ższej tabeli wynika, że osoby młode znajduj ą si ę w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy w porównaniu z innymi grupami wiekowymi. Zgodnie z opracowaniem Wojewódzkiego Urz ędu Pracy w Kielcach za rok 2010 ,,Młodzie ż na rynku pracy” wynika, że w/w okresie udział młodzie ży w wieku 18-24 lata w ogólnej liczbie osób w wieku produkcyjnym wyniósł 16,4 %. W grupie osób młodych odnotowana zmniejszenie wska źnika zatrudnienia do poziomu 21,8% . Ponadto populacje osób młodych charakteryzuje wy ższa stopa bezrobocia, tj. 29,7% w porównaniu do ogółu ludno ści w województwie oraz pozostałych grup wiekowych. Z powy ższych danych wynika, że niezb ędne jest podj ęcie działa ń skoncentrowanych na tej grupie osób.

21

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 23 – Poz. 2905

Wśród osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urz ędzie Pracy w Busku Zdroju dominuj ą osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, drugie miejsce zajmuj ą osoby z wykształceniem policealnym, średnim zawodowym oraz osoby bez wykształcenia. Znacz ącym problem jest poł ączona z niskimi kwalifikacjami niewielka mobilno ść zawodowa znacznej cz ęś ci mieszka ńców gminy zwłaszcza średniego i starszego pokolenia, co nie pozwala na dostosowywanie si ę do nowych wymaga ń na stanowisku pracy, do nowych rozwi ąza ń organizacyjnych, a także do przekwalifikowania si ę. Równie znacz ącym problemem jest bezrobocie w śród ludzi młodych, wchodz ących na rynek pracy. Wi ększo ść bezrobotnych to ludzie młodzi do 34 roku życia. Jest to niezwykle niekorzystna sytuacja a jej skutki mog ą by ć widoczne równie ż w przyszło ści. Dlatego te ż konieczne jest zwrócenie szczególnej uwagi na problem bezrobocia w śród tej grupy ludno ści. Wy żej wymienione czynniki determinuj ą zł ą sytuacj ę finansow ą i powoduj ą uzale żnienie od pomocy społecznej osób pozostaj ących bez pracy. Opisane bariery wskazuj ą na konieczno ść obj ęcia klientów pomocy społecznej kompleksowym systemem wsparcia.

Pozytywny wpływ na zmian ę niekorzystnych tendencji w zakresie bezrobocia i na rynku pracy mo że mie ć jedynie rozwój przedsi ębiorczo ści, powstawanie nowych zakładów pracy tworz ących nowe miejsca pracy zwłaszcza w produkcji i usługach, korzystna polityka kredytowa i podatkowa.

Znaczna cz ęść osób bezrobotnych Gminy Stopnica ma minimalne szanse na podj ęcie zatrudnienia poniewa ż posiada zbyt niskie lub niedostosowane do potrzeb lokalnego rynku pracy kwalifikacje zawodowe jak równie ż nie ma umiej ętno ści poruszania si ę po rynku pracy. Kobiety mimo lepszego wykształcenia maj ą trudno ści ze znalezieniem pracy.

Walka z bezrobociem mo żliwa jest na kilka sposobów. Najskuteczniejsze wydaj ą si ę kursy zawodowe oraz poradnictwo w sprawach zwi ązanych z rynkiem pracy. W tym celu Gminny O środek Pomocy Społecznej w Stopnicy realizuje projekty systemowe w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Osoby bior ąc w nich udział zdob ędą w ramach realizacji projektów wiedz ę oraz kwalifikacje zawodowe, które zmotywuj ą ich do podejmowania aktywno ści zawodowej.

Pracownicy socjalni o środka koordynuj ą działania na rzecz bezrobotnych podopiecznych. Działania z zakresu pracy socjalnej to mobilizowanie podopiecznych do poszukiwania zatrudnienia i usamodzielnienia si ę od pomocy społecznej, do zatrudnienia przej ściowego, tj. sezonowego. W ramach tych działach narz ędziem pracy staje si ę kontrakt

22

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 24 – Poz. 2905

socjalny zawierany pomi ędzy bezrobotnym a pracownikiem socjalnym okre ślaj ący zasady i cele współpracy. Osoba bezrobotna staje si ę nara żona na wykluczenie społeczne. Wykluczenie społeczne jest to sytuacja, która uniemo żliwia lub znacznie utrudnia człowiekowi pełnienie ról społecznych.

Liczba osób bezrobotnych ci ągle wzrasta. Wzrost liczby bezrobotnych świadczeniobiorców powoduje zwi ększenie wydatków na udzielenie pomocy społecznej. Poni ższa tabela przedstawia liczb ę osób/rodzin, którym zostały przyznane ró żne formy pomocy z tytułu bezrobocia.

TABELA Nr 11. Liczba przyznanych świadcze ń z pomocy społecznej z powodu bezrobocia w latach 2011, 2012.

Wyszczególnienie Rok 2011 Rok 2012 Liczba osób/rodzin 71/238 71/220 Zasiłki celowe 30 53 (liczba świadcze ń) Zasiłki okresowe 22 17 (liczba świadcze ń) Świadczenia pieni ęż ne na zakup 100 99 żywno ści lub artykułów spo żywczych Świadczenia niepieni ęż ne na zakup 9 7 żywno ści lub artykułów spo żywczych Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozda ń MPiPS- 03 za rok 2011, 2012.

Instytucje działaj ące na rzecz przeciwdziałania bezrobociu: 1) Powiatowy Urz ąd Pracy - jest podstawow ą jednostk ą organizuj ącą pomoc osobom bezrobotnym i poszukuj ącym pracy, w tym po średnictwo pracy oraz poradnictwo zawodowe na szczeblu powiatu i gminy. Urz ąd realizuje równie ż zadania w zakresie łagodzenia skutków bezrobocia, zatrudnienia oraz aktywizacji zawodowej osób poszukuj ących pracy. Oferta usług świadczonych przez Urz ąd pracy to: − po średnictwo pracy; − poradnictwo zawodowe; − klub pracy; − szkolenia; − po życzki; − prace interwencyjne; − roboty publiczne; − programy specjalne.

23

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 25 – Poz. 2905

2) Gminny O środek Pomocy Społecznej w Stopnicy: - udzielanie pomocy finansowej z powodu bezrobocia (przy jednoczesnym spełnieniu kryterium finansowego okre ślonego w ustawie o pomocy społecznej); - udzielanie pomocy w formie pracy socjalnej (niezależnie od sytuacji finansowej); - udzielanie pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy (poradnictwo z zakresu aktywnego poszukiwania pracy, przygotowania si ę do rozmowy kwalifikacyjnej, pomoc w przygotowaniu dokumentów aplikacyjnych - listów motywacyjnych i życiorysów, udost ępnianie prasy z ofertami pracy, udost ępnianie telefonu do przeprowadzania rozmów z pracodawcami).

4.2. Ubóstwo. Ekonomiczna definicja ubóstwa okre śla sytuacj ę, w której jednostka (osoba, rodzina, gospodarstwo domowe) nie dysponuje wystarczaj ącymi środkami (zarówno środkami pieni ęż nymi w postaci dochodów bie żą cych i dochodów z poprzednich okresów jak i w formie nagromadzonych zasobów materialnych) pozwalaj ącymi na zaspokojenie jej potrzeb. Tym samym poza ekonomiczn ą definicj ą ubóstwa pozostaj ą aspekty kulturowe, polityczne i socjologiczne obj ęte kategori ą wykluczenia społecznego. Z socjologicznego punktu widzenia ubóstwo dotyka ludzi, których sytuacja wskazuje na niezaspokojenie wi ększo ści podstawowych potrzeb życiowych, tj. jedzenie, ubranie, mieszkanie, zdrowie, bezpiecze ństwo a tak że potrzeb ponadpodstawowych, tj. kultura, oświata, wypoczynek.

Ubóstwo mo że mie ć nast ępuj ące przyczyny: 1) osobowe niezale żne od człowieka : kalectwo, niepełnosprawno ść umysłowa lub fizyczna, długotrwała, obło żna choroba, podeszły wiek; 2) subiektywne zale żne od człowieka : okre ślone postawy i cechy charakterologiczne niektórych osób dotkni ętych ubóstwem, s ą to np.: lenistwo, brak zasad, brak ch ęci do pracy i kształtowania si ę, nieuczciwo ść , rozrzutno ść ; 3) obiektywne - istniej ące niezale żnie od woli człowieka, np. masowe bezrobocie.

24

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 26 – Poz. 2905

Ubóstwo dotyczy osób i rodzin które żyj ą w niekorzystnych warunkach materialnych, nie posiadaj ą odpowiednich kwalifikacji zawodowych umo żliwiaj ących im wej ście na rynek prac, posiadaj ą cechy utrudniaj ące im korzystanie z pomocy społecznej na skutek niepełnosprawno ść , uzale żnienia jak równie ż s ą przedmiotem niszcz ącego działania innych osób na skutek agresji, przemocy. Na skal ę tego zjawiska znaczny wpływ maj ą:

1) czynniki ekonomiczne i społeczne, tj. źródło utrzymania, bezrobocie, wykształcenie: 2) czynniki demograficzne, tj. struktura rodziny, wiek, płe ć; 3) miejsce zamieszkania: region.

Ubóstwo jest zjawiskiem rozszerzaj ącym si ę, dotyka coraz wi ększej grupy społecznej. Pomimo wsparcia ze strony słu żb społecznych sytuacja rodzin nie ulega poprawie. Niejednokrotnie korzystaj ący z pomocy przenosz ą odpowiedzialno ść za swój los na pomagaj ących. Długookresowe ubóstwo przejawia si ę brakiem motywacji do poprawy własnej sytuacji. Bezradno ść niekiedy bezsilno ść uzale żnia takie osoby od pomocy społecznej. Zmiany w polityce społecznej maj ące na celu pomoc socjaln ą ( prac ę socjaln ą) a nie finansow ą nie zadowala wszystkich klientów pomocy społecznej. Podopieczni nie oczekuj ą edukacji socjalnej w radzeniu sobie z zaistniał ą sytuacj ą lecz środków finansowych. Znaczna cz ęść klientów jest charakteryzuje si ę wrogim nastawieniem do pracowników ośrodka, nadmiernym nadu żywania alkoholu, brak zainteresowania prac ą zarobkow ą. Takie cechy staj ą na przeszkodzie do wyzwolenia z kr ęgu biedy. W ten sposób powstaje ubóstwo wieloletnie a nawet wrodzone przenoszone z pokolenia na pokolenie.

TABELA Nr 12. Liczba przyznanych świadcze ń z pomocy społecznej z powodu ubóstwa.

Wyszczególnienie Rok 2011 Rok 2012 Liczba osób/rodzin 115/45 117/57 Zasiłki celowe (liczba świadcze ń) 133 64 Zasiłki okresowe (liczba świadcze ń) 12 16 Świadczenia pieni ęż ne na zakup żywno ści lub artykułów 55 62 spo żywczych Świadczenia niepieni ęż ne na zakup żywno ści lub artykułów 20 25 spo żywczych Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozda ń MPiPS – 03 za rok 2011, 2012.

Ubóstwo naszej gminy spowodowane jest tym, że jest to gmina wiejska. Znaczna cz ęść ludno ści prowadzi małe gospodarstwa rolne, z których dochód jest niewystarczaj ący na utrzymanie rodziny. Na terenie gminy nie ma równie ż du żych zakładów pracy w zwi ązku

25

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 27 – Poz. 2905

z czym nie ma mo żliwo ści podj ęcia zatrudnienia. W zasobie Gminy Stopnica jest12 mieszka ń socjalnych. Liczba ta jest niewystarczaj ąca.

Instytucje działaj ące na rzecz przeciwdziałania ubóstwa: 1) Gminny O środek Pomocy Społecznej w Stopnicy: - udzielanie pomocy finansowej z powodu ubóstwa, - udzielanie pomocy w formie pracy socjalnej. 2) Urz ąd Gminy w Stopnicy: - zwi ększenie liczby mieszka ń socjalnych.

4.3.Niepełnosprawno ść . Zgodnie z ustaw ą z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, niepełnosprawno ść to trwała lub okresowa niezdolno ść do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawno ści organizmu, w szczególno ści powoduj ąca niezdolność do pracy.

Zbiorowo ść osób niepełnosprawnych dzieli si ę na 2 podstawowe grupy:

- osoby niepełnosprawne prawnie, tj. takie, które posiadaj ą odpowiednie, aktualne orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony;

- osoby niepełnosprawne tylko biologicznie, tj. takie, które nie posiadaj ą orzeczenia, ale maj ą (odczuwaj ą) całkowicie lub powa żnie ograniczon ą zdolno ść do wykonywania czynno ści podstawowych odpowiednich do swojego wieku (zabawa, nauka, praca, samoobsługa). 1 wrze śnia 1997 roku zmieniły si ę zasady orzekania o niepełnosprawno ści. Przestały funkcjonowa ć komisje lekarskie do spraw inwalidztwa i zatrudnienia przy Zakładzie Ubezpiecze ń Społecznych (popularnie zwane KIZ). Nie ma ju ż I, II, III grupy inwalidzkiej, ale osoby, które przed wej ściem w życie ustawy zaliczono do jednej z grup, pozostały niepełnosprawnymi oraz zachowały nabyte uprawnienia, je śli orzeczenie o zaliczeniu do jednej z grup nie utraciło mocy lub nie zostało zmienione.

Obecnie obowi ązuj ą cztery rodzaje orzecznictwa, regulowane odr ębnymi ustawami prowadzone przez ró żne instytucje: 1) do celów rentowych – orzecznictwo rentowe prowadzone przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpiecze ń Społecznych (ZUS), oraz Komisje Lekarskie ZUS,

26

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 28 – Poz. 2905

2) do celów poza rentowych – orzecznictwo poza rentowe prowadzone przez zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawno ści, 3) do celów rentowych – orzecznictwo rentowe o stałej lub długotrwałej niezdolno ści do pracy w gospodarstwie rolnym prowadzone przez lekarza rzeczoznawc ę i Komisje Lekarskie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). 4) orzecznictwo do celów o niezdolno ści do słu żby wojskowej prowadzone przez komisje lekarskie podległe MON lub ministrowi wła ściwemu do spraw wewn ętrznych Orzekaniem o niezdolno ści do pracy do celów rentowych zajmuje si ę lekarz orzecznik Zakładu Ubezpiecze ń Społecznych. Lekarz orzecznik ocenia stopie ń niepełnosprawno ści do pracy. Wydaje on orzeczenie, na podstawie którego ZUS podejmuje decyzj ę w sprawie świadcze ń rentowych.

Lekarz orzecznik kwalifikuje osob ę jako: a) całkowicie niezdoln ą do pracy oraz samodzielnej egzystencji, b) całkowicie niezdoln ą do pracy, Za całkowicie niezdoln ą do pracy uznawana jest osoba, która utraciła zdolno ść do wykonywania jakiejkolwiek pracy. c) cz ęś ciowo niezdoln ą do pracy;

Osoba cz ęś ciowo niezdolna do pracy to osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolno ść do pracy, zgodnej z poziomem kwalifikacji. Niezdolno ść do samodzielnej egzystencji orzekana jest, je żeli stopie ń naruszenia sprawno ści organizmu powoduje konieczno ść stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Zgodnie z ustaw ą z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych ustala si ę trzy stopnie niepełnosprawno ści: znaczny, umiarkowany i lekki. Osob ą niepełnosprawn ą w stopniu znacznym jest osoba maj ąca naruszon ą sprawno ść organizmu i jest niezdolna do podj ęcia zatrudnienia, albo zdolna do wykonywania zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej lub w zakładzie aktywizacji zawodowej oraz wymaga w celu pełnienia ról społecznych niezb ędnej, stałej lub długoterminowej opieki lub pomocy innej osoby w zwi ązku ze znacznie ograniczon ą mo żliwo ści ą samodzielnej egzystencji. Zaliczenie do znacznego stopnia niepełnosprawno ści nie wyklucza mo żliwo ści podj ęcia przez tak ą osob ę pracy na tzw. otwartym rynku pracy.

27

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 29 – Poz. 2905

Osob ą niepełnosprawn ą w stopniu umiarkowanym jest osoba, która z powodu naruszenia sprawno ści organizmu, jest zdolna do wykonywania zatrudnienia stanowisku pracy przystosowanym odpowiednio do jej potrzeb i mo żliwo ści wynikaj ących z niepełnosprawno ści, wymagaj ącą w celu pełnienia ról społecznych cz ęś ciowej lub okresowej pomocy innej osoby w zwi ązku z ograniczon ą mo żliwo ści ą samodzielnej egzystencji. Osob ą niepełnosprawn ą w stopniu lekkim jest osoba z naruszon ą sprawno ści ą organizmu zdolna do wykonywania zatrudnienia i nie wymagaj ąca w celu pełnienia ról społecznych pomocy innej osoby. Dzieci do 16 roku życia zaliczone s ą do osób niepełnosprawnych, je żeli maj ą naruszon ą prawno ść fizyczn ą lub psychiczn ą o przewidywanym okresie trwania powy żej 12 miesi ęcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powoduj ącą konieczno ść zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewy ższaj ący wsparcie potrzebne osobie w danym wieku. Prawnym potwierdzeniem niepełnosprawno ści pozwalaj ącym na zliczenie osoby do niepełnosprawnych jest orzeczenie o niepełnosprawno ści.

Ustawa definiuje ograniczon ą mo żliwo ść samodzielnej egzystencji jako naruszenie sprawno ści organizmu w stopniu uniemo żliwiaj ącym zaspokojenie, bez pomocy innych osób, podstawowych potrzeb życiowych, za które uwa ża si ę przede wszystkim samoobsług ę, poruszanie si ę, komunikacj ę i komunikowanie si ę.

W orzeczeniu o stopniu niepełnosprawno ści winny by ć równie ż zawarte wskazania dotycz ące szkolenia, zatrudnienia, form rehabilitacji, korzystania z systemu pomocy społecznej, zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki techniczne, uczestnictwa w warsztatach terapii zaj ęciowej, korzystania z systemu środowiskowego wsparcia (usługi socjalne i opieku ńcze).

Orzeczenia, na podstawie wspomnianej ustawy wydaj ą powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawno ści powołane przez starostów (jako pierwsza instancja) oraz wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawno ści powołane przez wojewodów (jako druga instancja).

28

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 30 – Poz. 2905

TABELA NR 13. Równowa żne orzeczenia stopnia niepełnosprawno ści. Odpowiadaj ące sobie orzeczenia stopnia niepełnosprawno ści Dawny system Obecny system orzecznictwa ( obowi ązuj ący od dnia 01.01.1998 r.) orzecznictwa ( obowi ązuj ący do dnia 31.12.1997 r.) Orzeczenia Komisji Orzeczenia lekarzy Orzeczenia Powiatowych Orzecznictwo rentowe lekarskich ds. Inwalidztwa orzeczników Zespołów ds. Orzekania O KRUS i Zatrudnienia MON oraz Niepełnosprawno ści MSWiA I grupa inwalidzka Całkowita niezdolno ść do Znaczny stopie ń Stała lub długotrwała pracy oraz samodzielnej niepełnosprawno ści niezdolno ść do pracy w egzystencji gospodarstwie rolnym, poł ączona z prawem do zasiłku piel ęgnacyjnego II grupa inwalidzka Całkowita niezdolno ść do Umiarkowany stopie ń * pracy niepełnosprawno ści III grupa inwalidzka Cz ęś ciowa niezdolno ść Lekki stopie ń Stała lub długookresowa do pracy, celowo ść niepełnosprawno ści niezdolno ść do pracy w przekwalifikowania gospodarstwie rolnym bez prawa do zasiłku piel ęgnacyjnego Źródło: Opracowanie własne.

*w orzeczeniach KRUS nie wyst ępuje odpowiednik II grupy

Niepełnosprawno ść jest zjawiskiem wielopłaszczyznowym, szczególnie jednak nale ży uwzgl ędni ć w nim kontekst psychologiczny i społeczny. Sam fakt uszkodzenia funkcji życiowych utrudnia, a czasem wr ęcz uniemo żliwia wykonywanie zada ń społecznych, co dodatkowo pogł ębia stan izolacji psychicznej, któr ą wywołała choroba. W społecze ństwie wyst ępuj ą tendencje do izolacji i ograniczania udziału osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i mimo poprawy w tej dziedzinie, niektóre formy dyskryminacji osób niepełnosprawnych stanowi ą nadal powa żny problem. Osoby niepełnosprawne niemal ka żdego dnia borykaj ą si ę ze skutkami barier architektonicznych, transportowych i komunikacyjnych, a tak że z zasadami i kierunkami działa ń opartymi na nadopieku ńczo ści oraz z brakiem odpowiednich modyfikacji w udogodnieniach i formach działania. Uzupełnianie i podnoszenie jako ści spójnego programu pomocy osobom niepełnosprawnym w znacznym stopniu poprawi sytuacj ę tych osób. System wsparcia b ędzie uzupełniany o te formy, które zagwarantuj ą osobom niepełnosprawnym lepsze usamodzielnienie, pełn ą integracj ę ze środowiskiem, a tak że b ędą przeciwdziałały izolacji i marginalizacji tej grupy osób. Ze wzgl ędu na wielo ść organów orzekaj ących nie mo żna okre śli ć precyzyjnie liczby osób niepełnosprawnych mieszkaj ących w Gminie Stopnica.

29

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 31 – Poz. 2905

Osoby niepełnosprawne maj ą niskie wykształcenie i niewielki ich procent jest aktywny zawodowo. Z danych Powiatowego Urz ędu Pracy w Busku Zdroju wynika, że w 2012 roku było zarejestrowanych 12 osób bezrobotnych niepełnosprawnych mieszkaj ących na terenie Gminy Stopnica.

TABELA Nr 14. Liczba przyznanych świadcze ń z pomocy społecznej z powodu niepełnosprawno ści.

Wyszczególnienie Rok 2011 Rok 2012 Liczba osób/rodzin 153/52 107/39 Zasiłki celowe (liczba świadcze ń) 26 15 Zasiłki okresowe (liczba świadcze ń) 4 0 Świadczenia pieni ęż ne na zakup żywno ści lub artykułów 36 29 spo żywczych Świadczenia niepieni ęż ne na zakup żywno ści lub art. artykułów 4 3 spo żywczych Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozda ń MPiPS – 03 za rok 2011 i 2012.

W 2012 roku wypłacono 75 świadcze ń na kształcenie i rehabilitacj ę dziecka niepełnosprawnego oraz 247 osób otrzymało zasiłek piel ęgnacyjny.

Instytucje działające na rzecz osób niepełnosprawnych: 1) Gminny O środek Pomocy Społecznej poprzez: - prac ę socjaln ą, - pomoc finansow ą -udzielanie konsultacji osobom niepełnosprawnym w zakresie informacji dotycz ących praw osób niepełnosprawnych i ich przywilejów wynikaj ących z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, mo żliwo ści podjęcia nauki, korzystania z programów Pa ństwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, korzystania z turnusów rehabilitacyjnych 2) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Busku Zdroju : -realizacja zada ń Pa ństwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (likwidacja barier, dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych, dofinansowanie zakupu sprz ętu rehabilitacyjnego, zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, realizacja zada ń z zakresu sportu, kultury, rekreacji i turystyki oraz rehabilitacji dzieci i młodzie ży).

30

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 32 – Poz. 2905

3) Starostwo Powiatowe w Busku Zdroju, Powiatowy Zespół ds. Orzekania O Niepełnosprawno ści - ustalanie stopnia niepełnosprawno ści dla dzieci i osób dorosłych. 4) Powiatowy Urz ąd Pracy w Busku Zdroju: - realizacja zada ń z zakresu rehabilitacji zawodowej, w tym: prowadzenie po średnictwa pracy oraz poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych (rejestracja osób bezrobotnych i poszukuj ących pracy, ewidencja zgłosze ń, kierowanie do pracy, zwłaszcza na stanowiska specjalnie tworzone dla osób niepełnosprawnych, poradnictwo zawodowe, konsultacje indywidualne, szkolenia w grupach integracyjnych, organizowanie przekwalifikowa ń). 5) Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna Busku Zdroju: - ustalanie sposobu realizacji obowi ązku szkolnego; - działania profilaktyczne; - diagnozowanie dzieci; - terapia psychologiczna. 6) Specjalny O środek Szkolno-Wychowawczy w Broninie. 7) Specjalny O środek Szkolno -Wychowawczy dla Niepełnosprawnych Ruchowo „Górka” w Busku- Zdroju.

4.4 Alkoholizm.

Zespół uzale żnienia od alkoholu jest to chorob ą chroniczn ą i post ępuj ącą. Zaczyna si ę i rozwija bez świadomo ści osoby zainteresowanej. Polega na niekontrolowanym piciu napojów alkoholowych , mo że doprowadzi ć do śmierci. Alkoholizm jest zjawiskiem, które dotyka wielu mieszka ńców naszej gminy.

Alkoholizm charakteryzuje si ę nast ępuj ącymi zjawiskami: :

a) codzienne wypijanie alkoholu w celu zadowalaj ącego funkcjonowania, b) regularne cz ęsto ograniczane do weekendów picie du żych ilo ści alkoholu c) ci ągłe picie wyst ępuj ące na przemian z okresem abstynencji , d) utrata kontroli nad piciem , e) zaburzenia pami ęci i świadomo ści , f) nawroty picia po próbach abstynencji

31

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 33 – Poz. 2905

Nadu żywanie alkoholu bardzo cz ęsto jest wynikiem nie radzenia sobie z problemami jakie niesie życie. W ostateczno ści prowadzi do wyniszczenia fizycznego i psychicznego pij ącego. Alkoholik to osoba niedojrzała emocjonalnie, skłonna do waha ń, gwałtownych i wybuchowych reakcji rado ści, rozpaczy, nieprzemy ślanych zachowa ń. Ma mał ą odporno ść na frustracje, jego kontakty z innymi s ą płytkie i luźne, przejawia niepokój przed ujawnieniem jego uzale żnienia. Nadu żywanie alkoholu odbija si ę tak że w życiu społecze ństwa . Problemy pojawiaj ą si ę w ró żnych dziedzinach: rodzinnych, zawodowych, porz ądku publicznego. Nadu żywanie alkoholu jest jedn ą z głównych przyczyn rozwodów. Alkoholizm jest tak że przyczyn ą złej sytuacji materialnej i społecznej rodziny. Dzieci alkoholika żyj ą w niepokoju, lęku, napi ęcia, ucz ą si ę destruktywnych zachowa ń, cz ęsto s ą bite, poni żane. W dorosłym życiu grozi im dezintegracja osobowo ści, maj ąca swoje odzwierciedlenie w zaburzeniach emocjonalnych. Rozmiar alkoholizmu, jego działanie obserwuje si ę w śród klientów pomocy społecznej. Niepokoj ący staje si ę fakt wzrastania w śród mieszka ńców naszej gminy liczby osób uzale żnionych od alkoholu oraz picie napojów alkoholowych przez dzieci i młodzie ż a tak że łatwy jego dost ęp. Cz ęsto w rodzinach z tym problemem alkoholizm staje się dziedziczny.

Najcz ęś ciej spotykane zagro żenia zwi ązane z nadu żywaniem alkoholu to:

1) zagro żenie życia, 2) rozpad rodziny, 3) utrata miejsca pracy, 4) łamanie norm społecznych i prawnych. Informacje Gminnej Komisji Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych w Stopnicy dotycz ące problemu alkoholowego w latach 2011 – 2012:

Liczba zgłosze ń o przypadkach nadu żywania alkoholu : w 2011 r. 19 w 2012 r. 20 w tym:

1) z Komisariatu Policji w Stopnicy w 2011 roku – 7, w 2012 roku – 4, 2) z Gminnego O środka Pomocy Społecznej w Stopnicy w 2011 roku – 2, w 2012 roku – 6, 3) od rodzin osób nadu żywaj ących alkoholu w 2011 roku – 9, w 2012 roku - 8, 4) z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Busku Zdroju w 2011 – 1, 5) z S ądu Rejonowego w Busku Zdroju w 2012 – 2. W 2011 roku 18 zgłosze ń dotyczyło m ęż czyzn, natomiast w 2012 roku 1 kobiet y i 17 męż czyzn .

32

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 34 – Poz. 2905

W 2012 roku zmniejszyła si ę liczba zgłosze ń od rodzin osób nadu żywaj ących alkoholu do Gminnej Komisji Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych w Stopnicy.

Gminna Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych w Stopnicy w 2012 roku realizowała nast ępuj ące zadania:

1) podejmowała czynno ści zmierzaj ące do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzale żnionej od alkoholu obowi ązku poddania si ę leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego, 2) opiniowała wnioski o wydanie zezwolenia na prowadzenie sprzeda ży napojów alkoholowych w miejscu lub poza miejscem sprzeda ży w kwestii zgodno ści lokalizacji punktu sprzeda ży, 3) uczestniczyła w realizacji zada ń zawartych w Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych i Gminnym Programie Przeciwdziałania Narkomanii, 4) prowadziła profilaktyczn ą działalno ść informacyjn ą i edukacyjn ą w zakresie rozwi ązywania problemów alkoholowych, przeciwdziałania narkomanii w szczególno ści wśród dzieci i młodzie ży w szkołach, 5) udzielała rodzinom dotkni ętym problemem alkoholowym pomocy psychospołecznej, prowadziła poradnictwo i interwencj ę w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 6) wspomagała działania instytucji słu żą cych rozwi ązaniu problemów alkoholowych.

TABELA Nr 15. Liczba przyznanych świadcze ń z pomocy społecznej z powodu alkoholizmu.

Wyszczególnienie Rok 2011 Rok 2012 Liczba osób/rodzin 49/19 49/19 Zasiłki celowe (liczba świadcze ń) 9 16 Zasiłki okresowe (liczba świadcze ń) 0 0 Świadczenia pieni ęż ne na zakup żywno ści lub artykułów 14 17 spo żywczych Świadczenia niepieni ęż ne na zakup żywno ści lub art. artykułów 21 28 spo żywczych Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozda ń MPiPS-03 za rok 2011, 2012.

33

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 35 – Poz. 2905

Instytucje działaj ące na rzecz przeciwdziałania alkoholizmowi:

1) Gminny O środek Pomocy Społecznej w Stopnicy: − udzielanie wsparcia finansowego − praca socjalna. 2) Gminna Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych: − podejmowanie czynno ści zmierzaj ących do zastosowaniu wobec osoby uzale żnionej od alkoholu obowi ązku poddania si ę leczeniu odwykowemu − udzielanie rodzinom dotkni ętym problemem alkoholowym pomocy psychospołecznej, poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie 3) Poradnia Leczenia Uzale żnie ń w Busku Zdroju, 4) Komenda Powiatowa Policji w Busku Zdroju, 5) Komisariat Policji w Stopnicy, 6) Buski O środek Trze źwo ści ,,Zdrój”, 7) Szkoły i przedszkola z terenu Gminy Stopnica: − prowadzenie działa ń informacyjnych i edukacyjnych z zakresu profilaktyki uzale żnie ń.

V. MISJA I WIZJA GMINNEJ STRATEGII ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY STOPNICA.

5.1 Misja strategii.

,, Najbardziej pomocn ą rzecz ą, jak ą mo żemy zrobi ć dla drugiej osoby, to dopomóc jej w pomaganiu sobie”- L.M. Brommer.

Misj ą Gminnej Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Stopnica jest systemowe podej ście do rozwi ązywania problemów społecznych w celu przeciwdziałania marginalizacji, wykluczeniu i patologiom społecznym oraz d ąż enie do poprawy jako ści życia mieszka ńców Gminy Stopnicy.

5.2 Wizja strategii.

Wizj ą Gminnej Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Stopnica jest:

34

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 36 – Poz. 2905

1) Powstanie placówki zapewniaj ącej całodobow ą opiek ę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym, w podeszłym wieku. 2) Powstanie o środka wsparcia. 3) Zmniejszenie liczby osób korzystaj ących z pomocy społecznej. 4) Powstanie nowych miejsc pracy. 5) Lepsze warunki życia i rozwoju ludzi młodych. 6) Rozwój organizacji pozarz ądowych, które prowadz ą wi ęcej działa ń na rzecz mieszka ńców Gminy Stopnica. 7) Osoby z problemami alkoholowymi s ą pod opiek ą specjalistów i uczestnicz ą w terapii. 8) Rozwój i opłacalno ść rolnictwa. 9) Zwi ększenie liczby mieszka ń socjalnych. 10) Zapewnienie usług opieku ńczych w miejscu zamieszkania osób. 11) Kompleksowy rozwój Gminy Stopnica, tj.: - rozwój gospodarczy, który przyczyni si ę do zmniejszenia bezrobocia w gminie Stopnica a co za tym idzie podniesienie stopy życiowej mieszka ńców, - rozwój społeczny, który wpłynie na popraw ę jako ści życie mieszka ńców i przyczyni si ę do ich aktywnego udziału w życiu gminy.

VI. CELE STRATEGICZNE GMINNEJ STRATEGII ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY STOPNICA

1) Przeciwdziałanie powstawaniu zjawiska ubóstwa.

Lp. Kierunki Realizatorzy/ Źródła Termin Wska źniki działa ń Partnerzy finansowania realizacji realizacji działa ń 1. Wsparcie osób Urz ąd Gminy Bud żet gminy Działania Liczba osób, ubogich w ci ągłe którym przyznano zakresie mieszkania mieszka ń socjalne socjalnych 2. Przyznawanie Gminny Bud żet gminy Działania Liczba klientów świadcze ń Ośrodek Bud żet ci ągłe instytucji pomocy finansowych Pomocy pa ństwa społecznej, którym Społecznej przyznano decyzj ą administracyjn ą świadczenia 3. Przyznawanie Gminny Bud żet gminy Działania Liczba osób świadcze ń Ośrodek Bud żet ci ągłe którym przyznano rzeczowych Pomocy pa ństwa decyzj ą

35

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 37 – Poz. 2905

Społecznej Fundusze Unii administracyjn ą Organizacje Europejskiej świadczenia, pozarz ądowe dokumentacja podmiotów realizuj ących zadanie 4. Zapewnienie Gminny Bud żet gminy Działania Liczba osób jednego Ośrodek Bud żet ci ągłe obj ętych pomoc ą gor ącego Pomocy pa ństwa posiłku dziennie Społecznej dla osób, które Organizacje własnym pozarz ądowe staraniem nie mog ą go sobie zapewni ć 5. Praca socjalna Gminny Bud żet gminy Działania Liczba zawartych Ośrodek Bud żet ci ągłe kontraktów Pomocy pa ństwa socjalnych Społecznej Fundusze Unii Powiatowy Europejskiej Urz ąd Pracy Organizacje pozarz ądowe

2) Aktywizacja zawodowa oraz minimalizowanie zjawiska bezrobocia.

Lp. Kierunki działa ń Realizatorzy/ Źródła Termin Wska źniki Partnerzy finansowania realizacji realizacji działa ń 1. Podejmowanie działa ń Gminny Bud żet gminy Działania Liczba klientów zmierzaj ących do Ośrodek Bud żet ci ągłe instytucji przekwalifikowania Pomocy pa ństwa pomocy si ę osób długotrwale Społecznej Fundusze społecznej, bezrobotnych lub Powiatowy Unii którzy będących bez Urz ąd Pracy Europejskiej zako ńczyli z kwalifikacji Świ ętokrzyskie wynikiem zawodowych Biuro Rozwoju pozytywnym Regionalnego udział w kursach w Kielcach zawodowych 2. Zwi ększenie Gminny Bud żet gminy Działania Liczba klientów aktywno ści Ośrodek Bud żet ci ągłe instytucji zawodowej, nabycie Pomocy pa ństwa pomocy umiej ętno ści Społecznej Fundusze społecznej, poruszania si ę na Powiatowy Unii którzy rynku pracy osób Urz ąd Pracy Europejskiej zako ńczyli z bezrobotnych Świ ętokrzyskie wynikiem Biuro Rozwoju pozytywnym Regionalnego udział w w Kielcach warsztatach aktywizacji

36

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 38 – Poz. 2905

społecznej i zawodowej 3. Organizacja prac Urz ąd Gminy Bud żet gminy Działania Liczba osób interwencyjnych i Gminny Bud żet ci ągłe zatrudnionych w robót publicznych Ośrodek pa ństwa ramach prac Pomocy Fundusze interwencyjnych Społecznej Unii i robót Powiatowy Europejskiej publicznych Urz ąd Pracy

4. Obj ęcie Gminny Bud żet gminy Działania Liczba zindywidualizowanym Ośrodek Bud żet ci ągłe zawartych wsparciem osób w Pomocy pa ństwa kontraktów wieku 18-30 lat Społecznej Fundusze socjalnych Unii Europejskiej 5. Współpraca i wspólne Gminny Bud żet gminy Działania działanie instytucji Ośrodek Bud żet ci ągłe wspieraj ących osoby Pomocy pa ństwa bezrobotne Społecznej Fundusze Powiatowy Unii Urz ąd Pracy Europejskiej Organizacje pozarz ądowe 6. Motywowanie do Działania Liczba osób, podj ęcia prac u ci ągłe która podj ęła wła ścicieli prace gospodarstw rolnych 7. Zawieranie i realizacja Gminny Gminny Działania Liczba kontraktów socjalnych Ośrodek Ośrodek ci ągłe zawartych Pomocy Pomocy kontraktów Społecznej Społecznej socjalnych Powiatowy Urz ąd Pracy

8. Współpraca z Gminny Gminny Działania Liczba Powiatowym Ośrodek Ośrodek ci ągłe zawartych Urz ędem Pracy w Pomocy Pomocy kontraktów zakresie aktywizacji Społecznej Społecznej socjalnych zawodowej klientów Powiatowy Powiatowy pomocy społecznej i Urz ąd Pracy Urz ąd Pracy instrumentów wsparcia

3) Przeciwdziałanie alkoholizmowi.

Lp. Kierunki Realizatorzy/ Źródła Termin Wska źniki działa ń Partnerzy finansowania realizacji realizacji działa ń 1. Wsparcie osób Urz ąd Gminy Bud żet gminy Działania Liczba osób, którym uzale żnionych Gminny O środek Bud żet ci ągłe udzielono pomocy

37

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 39 – Poz. 2905

od alkoholu Pomocy pa ństwa Społecznej Organizacje pozarz ądowe 2. Przyznawanie Gminny O środek Bud żet gminy Działania Liczba klientów świadcze ń Pomocy Bud żet ci ągłe instytucji pomocy finansowych Społecznej pa ństwa społecznej, którym przyznano decyzj ą administracyjn ą świadczenia 3. Kierowanie na Gminny O środek Bud żet gminy Działania Liczba zło żonych leczenie Pomocy Bud żet ci ągłe wniosków odwykowe i Społecznej pa ństwa terapi ę Organizacje pozarz ądowe Gminna Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych 4. Profilaktyka Gminny O środek Bud żet gminy Działania Liczba osób Pomocy Bud żet ci ągłe obj ętych Społecznej pa ństwa profilaktyk ą Organizacje pozarz ądowe Szkoły i przedszkola 5. Udział w Gminny O środek Bud żet gminy Działania Liczba osób spotkaniach Pomocy Bud żet ci ągłe bior ących udział w Anonimowych Społecznej pa ństwa spotkaniach Alkoholików Gminna Komisja Fundusze Unii Rozwi ązywania Europejskiej Problemów Alkoholowych Klub AA 6. Promowanie Gminny O środek Bud żet gminy Działania zdrowego stylu Pomocy Bud żet ci ągłe życia Społecznej pa ństwa Gminna Komisja Fundusze Unii Rozwi ązywania Europejskiej Problemów Alkoholowych Szkoły i przedszkola 7. Praca socjalna Gminny O środek Bud żet gminy Działania Pomocy Bud żet ci ągłe Społecznej pa ństwa Powiatowy Urz ąd Fundusze Unii Pracy Europejskiej Organizacje pozarz ądowe

38

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 40 – Poz. 2905

4) Pomoc osobom niepełnosprawnym i chorym psychicznie.

Lp. Kierunki działa ń Realizatorzy/ Źródła Termin Wska źniki Partnerzy finansowania realizacji realizacji działa ń 1. Zwi ększenie Urz ąd Gminy Bud żet gminy Działania Liczba dost ępu osób Gminny Bud żet pa ństwa ci ągłe klientów niepełnosprawnych Ośrodek instytucji do katalogu Pomocy pomocy świadcze ń z Społecznej społecznej, pomocy społecznej którym przyznano decyzj ą administracyj ą świadczenia

2. Likwidacja barier Gminny Bud żet gminy Działania Liczba osób, architektonicznych Ośrodek Bud żet pa ństwa ci ągłe którym komunikacyjnych, Pomocy Pa ństwowy udzielono transportowych Społecznej Fundusz wsparcia Powiatowe Rehabilitacji Centrum Osób Pomocy Niepełnosprawny Rodzinie ch 3. Pomoc osobom Gminny Bud żet gminy Działania Liczba osób, niepełnosprawnym Ośrodek Bud żet pa ństwa ci ągłe którym w załatwianiu Pomocy udzielono spraw urz ędowych Społecznej wsparcia

4. Organizowanie Gminny Bud żet gminy Działania Liczba osób dojazdów osobom Ośrodek Bud żet pa ństwa ci ągłe obj ętych niepełnosprawnym Pomocy pomoc ą na Warsztaty Społecznej, Terapii Zaj ęciowej Środowiskowy i innych placówek Dom dziennego pobytu Samopomocy mieszcz ących si ę poza terenem gminy 5. Udzielanie Gminny Bud żet gminy Działania Liczba osób, konsultacji osobom Ośrodek Bud żet pa ństwa ci ągłe którym niepełnosprawnym Pomocy Fundusze Unii udzielono w zakresie Społecznej Europejskiej konsultacji informacji Powiatowy dotycz ących ich Urz ąd Pracy praw i przywilejów Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie

39

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 41 – Poz. 2905

Powiatowy Zespół ds. Orzekania O Niepełnospraw no ści Poradnia Psychologiczn Pedagogiczna Specjalny Ośrodek Szkolno- Wychowawcz 6. Praca socjalna Gminny Bud żet gminy Działania Liczba osób Ośrodek Bud żet pa ństwa ci ągłe obj ętych prac ą Pomocy Fundusze Unii socjaln ą Społecznej Europejskiej Powiatowy Urz ąd Pracy Organizacje pozarz ądowe 7. Tworzenie Urz ąd Gminy Bud żet gminy Działania Liczba osób, mieszka ń Bud żet pa ństwa ci ągłe którym chronionych Fundusze Unii przyznano Europejskiej mieszkanie chronione 8. Integracja osób Gminny Bud żet gminy Działania niepełnosprawnych Ośrodek Bud żet pa ństwa ci ągłe ze środowiskiem Pomocy Fundusze Unii Społecznej Europejskiej Powiatowy Urz ąd Pracy

9. Dofinansowanie Powiatowe Pa ństwowy Działania Liczba osób, uczestnictwa w Centrum Fundusz ci ągłe która turnusie Pomocy Rehabilitacji skorzystała rehabilitacyjnym Rodzinie Osób z dofinansowa Niepełnosprawny z turnusów ch rehabilitacyjn 10. Dofinansowanie do Powiatowe Pa ństwowy Działania Liczba osób, zakupu Centrum Fundusz ci ągłe która przedmiotów Pomocy Rehabilitacji skorzystała ortopedycznych i Rodzinie Osób z dofinansowa środków Niepełnosprawny pomocniczych ch

VII. ANALIZA SWOT.

40

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 42 – Poz. 2905

Analiza SWOT jest podstaw ą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych problemów i zagadnie ń strategicznych. Nazwa SWOT to skrót angielskich słów Strengths (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunites ( szanse w otoczeniu), Threats (zagro żenia w otoczeniu). Wy żej wymieniona analiza jest efektywn ą metoda identyfikacji słabych i silnych stron oraz badania szans i zagro żeń jakie stoj ą przed polityk ą społeczn ą gminy. Analiza SWOT zawiera okre ślenie czterech grup czynników, takich jak:

1) ,,mocnych stron”- uwarunkowa ń wewn ętrznych, które stanowi ą silne strony polityki społecznej i które nale życie wykorzystane sprzyja ć b ędą jej wzmacnianiu ( nale ży utrzyma ć je jako mocne, na których nale ży oprze ć jej przyszły rozwój); 2) ,,słabych stron”- uwarunkowa ń wewn ętrznych, które stanowi ą słabe strony polityki społecznej i które niewyeliminowane b ędą j ą osłabia ć ( ich oddziaływanie nale ży minimalizowa ć); 3) ,,szans”- uwarunkowa ń zewn ętrznych, które nie s ą bezpo średnio zale żne od zachowania społeczno ści gminy, ale które mog ą by ć traktowane jako szanse i przy odpowiednio podj ętych działaniach wykorzystane jako czynniki sprzyjaj ące rozwi ązywaniu problemów społecznych; 4) ,,zagro żeń”– uwarunkowa ń zewn ętrznych, które nie s ą bezpo średnio zale żne od zachowania społeczno ści gminy, ale które mog ą stanowic zagro żenie dla rozwi ązywania problemów społecznych.

Lp. MOCNE STRONY 1. Korzystne poło żenie geograficzne i administracyjne gminy. 2. Walory środowiskowe i turystyczne: czyste powietrze, kompleksy le śne. 3. Du ży potencjał produkcyjny rolnictwa. 4. Współpraca Gminnego O środka Pomocy Społecznej w Stopnicy ze szkołami, parafiami, Policj ą. 5. Dobra znajomo ść problemów lokalnej społeczno ści przez pracowników GOPS w Stopnicy. 6. Dobrze rozwini ęta baza sportowo- rekreacyjna. 7. Istniej ąca baza po byłych zakładach, szkołach. 8. Dobra infrastruktura techniczna. 9. Zasoby wód gł ębinowych.

Lp. SŁABE STRONY 1. Bezrobocie i ubo żenie społecze ństwa.

41

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 43 – Poz. 2905

2. Brak miejsc pracy. 3. Procesy demograficzne- ujemny przyrost naturalny, starzenie si ę społecze ństwa. 4. Brak opłacalno ści rolnictwa. 5. Niewystarczaj ące środki finansowe na realizacj ę zada ń pomocy społecznej. 6. Wzrost świadczeniobiorców Gminnego O środka Pomocy Społecznej w Stopnicy borykaj ących si ę z problemem bezrobocia, ubóstwa, długotrwała choroba. 7. Brak wystarczaj ącej liczby mieszka ń socjalnych. 8. Brak mieszka ń chronionych. 9. Brak placówek zapewniaj ących całodobow ą opiek ę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym, w podeszłym wieku. 10. Brak o środków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. 11. Niewystarczaj ąca baza lokalowa Gminnego O środka Pomocy Społecznej w Stopnicy.

Lp. ZAGRO ŻENIA 1. Niska dochodowo ść rolnictwa przy braku innych źródeł utrzymania. 2. Wzrost bezrobocia. 3. Zmniejszenie wska źnika zatrudnienia w śród osób w wieku 18-24 lata 4. Migracja młodzie ży z uwagi na brak perspektyw rozwoju i zatrudnienia. 5. Zwi ększenie ilo ści zada ń gminy przy jednoczesnym zmniejszeniu środków finansowych. 6. Brak ofert pracy na lokalnym rynku.

Lp. SZANSE 1. Mo żliwo ść pozyskiwania funduszy ze środków Unii Europejskiej. 2. Rozwój rolnictwa ekologicznego i gospodarstw specjalistycznych. 3. Przeciwdziałanie patologiom. 4. Współpraca z instytucjami społecznymi działaj ącymi na terenie gminy i powiatu. 5. Mo żliwo ść zagospodarowania bazy po byłych zakładach, szkołach. 6. Mo żliwo ść rozwoju agroturystyki. 7. Pozyskanie potencjalnych inwestorów wewn ętrznych i zewn ętrznych. 8. Rozwijanie średnich i drobnych przedsi ębiorstw. 9. Wielokierunkowa ochrona środowiska naturalnego. 10. Promocja gminy.

VIII. MONITORING STRATEGII

Monitoring strategii jest obserwacj ą realizacji celów strategicznych. Prowadzeniem monitorowania, wdra żania strategii oraz jej ewaluacj ą zajmowa ć si ę b ędzie Gminny O środek Pomocy Społecznej w Stopnicy. Monitoring realizacji strategii umo żliwia: podj ęcie działa ń zabezpieczaj ących i naprawczych, obserwacj ę stanu zaawansowania projektów rozwojowych, umo żliwiaj ących aktualn ą identyfikacj ę problemów w ich realizacji, ocen ę zaanga żowania jednostek odpowiedzialnych za ich realizacj ę, weryfikacj ę zgodno ści zało żonych celów i

42

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 44 – Poz. 2905

efektywno ści wykorzystania przeznaczonych na ich realizacj ę środków, kontrol ę post ępu prac zwi ązanych z realizacj ą działa ń. Strategia rozwi ązywania problemów społecznych jest dokumentem okre ślaj ącym cele i działania w latach 2013-2020 w zakresie problematyki społecznej, wymagaj ącym okresowej aktualizacji do zmian zachodz ących w otoczeniu, jak i w samym społecze ństwie. Długookresowy charakter planowania strategicznego w zakresie problematyki społecznej wymaga stałego śledzenia zmian prawnych, gospodarczych, politycznych, społecznych i ich uwzgl ędniania w strategii. Głównymi obszarami monitorowania i ewaluacji strategii s ą wyznaczone działania. Wska źnikami oceny monitorowania strategii b ędą wymierne ilo ści podj ętych działa ń. Przy monitoringu strategii pomocna b ędzie poni ższa tabela, która przedstawia cele operacyjne oraz podj ęte działania i wska źniki działa ń Gminnej Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych w Gminie Stopnica w latach 2013 – 2020.

Tabela Nr 16. Prezentacja realizacji działa ń Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych w Gminie Stopnica .

Cele Działania Mierniki/Wska źniki Rok Źródło operacyjne 2013 informacji

ZAKO ŃCZENIE

W Gminnej Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych w Gminie Stopnica na lata 2013 – 2020 uj ęte zostały cele strategiczne zmierzaj ące do rozwi ązania problemów społecznych w okre ślonej dziedzinie. Naczelnym zadaniem strategii jest formułowanie wizji, której urzeczywistnienie stanowi o realizacji misji.

Strategia jest dokumentem otwartym i powinna by ć uaktualniana i adaptowana do zmian zachodz ących w społeczno ści gminnej.

Strategi ę opracowała:

Ewa Naporwska

- kierownik Gminnego O środka Pomocy Społecznej w Stopnicy

43