Cover

Nigtevecht: dorpsvisie2014 en dorpsanalyse Nigtevecht: dorpsvisie en dorpsanalyse 2014 2 Inhoudsopgave

De Inwoners van Nigtevecht en het Dorpsvisie Samenvatting gemeentebestuur van Stichtse werken in Inleiding de toekomst samen aan een leefbare en vitale Waarom een nieuwe dorpsvisie? Wat is er veranderd? samenleving. Beiden nemen verantwoordelijkheid Hoe is de dorpsvisie tot stand gekomen? Algemene ontwikkelingen en trends waarbij elkaars belangen worden samengebracht Regionalisering neemt toe om te komen tot gemeenschappelijk gedragen Sociale cohesie wordt divers Mobiliteit is niet voor iedereen gelijk besluiten. Technologie vergroot de mogelijkheden Grotere aandacht voor duurzaamheid Zij streven naar behoud van de maatschappelijke en Sturing door de overheid neemt af ruimtelijke kwaliteiten van Nigtevecht. Toekomstvisie Wat houdt de visie in? Van visie naar praktijk Wat doen we als inwoners zelf? Wat verwachten we van de overheid? Veranderingen In Het Dorp Schets van het dorp Wat leeft er in het dorp? Aanzet voor het uitvoeringsprogramma Achtergrondinformatie

Dorpsanalyse Inleiding Doel van de analyse Schets van traject Een portret van Nigtevecht Korte geschiedenis 3 Hoe ziet het dorp eruit? Hoe is het om in Nigtevecht te wonen? Wie wonen er? NIGTEVECHT Dorpsvisie

Dorpsvisie

44 Samenvatting van de dorpsvisie NIGTEVECHT Dorpsvisie

Deze dorpsvisie Nigtevecht 2014 Het concept is besproken op een dorpsvergadering in In het onderdeel toekomstvisie zijn deze ontwikkelingen wordt u aangeboden door de dorps- het najaar van 2013 en op onderdelen aangepast en doorgetrokken op lokaal niveau. In algemene termen aangevuld. zijn de consequenties aangegeven en zijn uitgangs- raad Nigtevecht. De dorpsvisie uit 2009 De dorpsvisie wordt opgenomen in het door de punten en voorwaarden genoemd voor een succesvolle is verouderd en behoeft aanpassing. gemeente en dorp op te stellen dorpsontwikkelingsplan ontwikkeling. Inmiddels is Nigtevecht onderdeel van (DOP). Dit plan bestaat uit drie onderdelen: analyse, visie een grotere gemeente . en uitvoeringsplan. Onze bijdrage dekt de eerste twee Vervolgens wordt een schets van het dorp gegeven en onderdelen. Het uitvoeringsplan moet in samenwerking zijn de belangrijkste discussiepunten van dit moment Ook ontwikkelingen op maatschappelijk met de gemeente worden opgesteld.In de inleiding genoemd . en ruimtelijk gebied maken een vindt u meer over het hoe en waarom van de dorpsvisie. Ten behoeve van het op te stellen uitvoeringsplan is een nieuwe visie noodzakelijk. Onder de kop ontwikkelingen wordt een aantal alge- aanzet gegeven van te nemen maatregelen en acties mene trends omschreven die van sterke invloed zijn op Deze aanzet moet in het DOP nog verder worden uitge- De dorpsvisie Nigtevecht 2014 is de toekomst van het dorp en waarop een klein dorp als werkt in samenwerking tussen gemeente en dorp. opgesteld door de Dorpsraad Nigtevecht Nigtevecht niet of nauwelijks invloed heeft. De nodige cijfermatige achtergrondinformatie over het mede op basis van bijdragen van de dorp is door de gemeente aangeleverd en opgenomen klankbordgroep waarin verschillende Er worden zes trends op verschillende terreinen onder‑ in onze dorpsvisie. scheiden die sterke onderlinge samenhang vertonen: groeperingen uit het dorp

vertegenwoordigd zijn. 1 regionalisering Dorpsvisie 2 sociale cohesie

3 mobiliteit 4 technologische ontwikkeling 5 duurzaamheid 5 6 zelfredzaamheid NIGTEVECHT Inleiding Dorpsvisie

Waarom een nieuwe dorpsvisie? Wat is er veranderd? • De maatschappij verandert De algemene ontwikkelingen en trends zullen ook in De dorpsvisie uit 2009 is achterhaald. Recente ontwik- • Nigtevecht is als klein dorp onderdeel van de nieuwe Nigtevecht merkbaar worden. Het daarbij onder meer kelingen maken een nieuwe dorpsvisie noodzakelijk. gemeente Stichtse Vecht. om deregulering, zelfredzaamheid, bezuinigingen en In 2009 is door medewerking van veel dorpsgenoten Inmiddels is Nigtevecht een onderdeel van de nieuwe een terugtredende overheid. Maar ook om maatschap- de eerste dorpsvisie voor Nigtevecht opgesteld. Deze gemeente Stichtse Vecht, met slechts 3 % inbreng van pelijke zaken als individualisering, globalisering, vergrij- dorpsvisie is door de dorpsraad aangeboden aan het het lokale electoraat. De dorpsbelangen zullen afge- zing, druk op werk, gezin en op vrijwilligheid, mobiliteit, toenmalige gemeentebestuur van de gemeente . wogen worden tegen de algemene gemeentebelangen internet en sociale media,. Er zal een nieuw evenwicht Op … is de visie besproken in de gemeenteraad en en de belangen uit andere dorpen en woonkernen. nodig zijn tussen gemeentelijke aansturing en onder- dankbaar als uitgangspunt voor het beleid aanvaard. • Gemeente besloot tot Gebiedsgericht werken. steuning enerzijds en de zelforganisatie en zelfredzaam- De toon en opzet van deze dorpsvisie werd sterk Het huidige gemeentelijk beleid is gebaseerd op het heid van de inwoners anderzijds. bepaald door de op handen zijnde samenvoeging van voorgenomen gebiedsgericht werken. De invloed van de gemeente Loenen in de nieuwe gemeente Stichtse de inwoners op dit beleid is sterk afhankelijk van de Hoe is de dorpsvisie tot stand gekomen? Vecht. De grote angst was dat Nigtevecht als kleine opstelling en samenwerking van gemeentebestuur met gemeenschap in een uithoek van de nieuwe gemeente haar inwoners. Tot nu toe zijn de ervaringen wederzijds Veranderende rol van de dorpsraad nog minder aandacht zou krijgen en de afstand tot het redelijk positief. In het kader van het gebiedsgericht werken en de door gemeentebestuur nog groter zou worden. Deze dorps- de overheid bepleitte burgerparticipatie heeft de lokale visie gaf een gedetailleerd overzicht van alle actuele • Burgerparticipatie is het motto bevolking een zwaardere stem in de lokale oordeel- en vraagstukken en een blik op de toekomst. De huidige Burgerparticipatie houdt in dat de inwoners een meer besluitvorming. De gemeente ziet de dorpsraad als dorpsvisie heeft haar nut bewezen en vraagt nu om een zwaarwegende stem krijgen in de besluitvorming. Dit formele vertegenwoordiging van de inwoners van het actualisatie binnen de huidige context en maatschap- vraagt om een andere opstelling van het gemeente- dorp en als intermediair tussen dorpsbelangenverte- pelijke ontwikkelingen. bestuur maar ook om een sterkere formalisering van genwoordigers en gemeente. de rol van de dorpsraad. De dorpsraad wordt door de Uitgangspunt is dat de dorpsraad het aanspreekpunt 66 gemeente gezien als gesprekspartner en vertegenwoor- is voor het gemeentebestuur over dorp gerelateerde diging van de inwoners uit het dorp. Dit houdt in dat onderwerpen. Het gemeentebestuur verwacht dat de de dorpsraad veel zorg zal moeten besteden aan de dorpsraad zoveel als enigszins mogelijk is de stand- terugkoppeling en raadpleging van de achterban. punten, meningen en belangen van het dorp vertegen- woordigt. In tegenstelling tot het gemeentebestuur is de dorpsraad geen gekozen instelling en is samenge- steld uit vrijwilligers. NIGTEVECHT Dorpsvisie

Brede consultatie betreffen. In een aantal werksessies zijn thema’s en ont- luisteren en verbinding zoeken, met behoud van eigen De zorg van de dorpsraad is vooral gericht op het wikkelingen besproken en samengevat . De uitkomsten positie en rol, werkten goed. De dorpsraad is blij met vertegenwoordigen van de standpunten, meningen en zijn in een concept visie verwerkt. Het concept is voorge- het resultaat en wil zich inzetten om deze visie gereali- belangen van zoveel mogelijk inwoners, verenigingen, legd aan de dorpsraad die het vervolgens in een plenaire seerd te krijgen. ondernemers en andere dorp gerelateerde belangen- dorpsbijeenkomst voor alle inwoners en vertegenwoor- groepen. Er wordt gestreefd naar een zo groot mogelijk digers ter discussie heeft gesteld. Het eindresultaat is draagvlak. Een goede informatievoorziening en een een op hoofdlijnen geschreven “dorpsvisie Nigtevecht brede consultatie is noodzakelijk. Daarbij is vertrouwen, 2014-2024” met een breed draagvlak voor algemene en medewerking, steun en begrip onontbeerlijk. Zeker als dorpsbelangen. De dorpsraad gebruikt dit document individuele belangen strijdig zijn met een dorps- of als leidraad om deze visie uit te dragen en om er naar algemeen belang. te handelen. Het rekent er op dat het voor het gemeen- tebestuur als input zal dienen voor politieke en bestuur- Visievorming lijke keuzes op het gemeentelijk te voeren beleid. De geactualiseerde dorpsvisie is door de dorpsraad opgesteld in overleg met betrokken inwoners en verte- Gevolgde werkwijze genwoordigers van belangengroepen. De dorpsraad kijkt met genoegen terug op een bij- In 2012 is een klankbordgroep samengesteld bestaande zonder proces van samenwerking tussen inwoners, uit inwoners en vertegenwoordigers van de verschil- belangengroepen, klankbordgroep en gemeente. Veel lende belangengroepen in het dorp. De klankbordgroep ideeën, opvattingen en meningen werden vanuit het is het discussieplatform voor alle zaken die het dorp dorpsbelang besproken en bediscussieerd. Naar elkaar

7 NIGTEVECHT Algemene ontwikkelingen en trends Dorpsvisie

Een visie moet rekening houden met belangrijke trends in onze maatschappij. Zeker als deze invloed hebben op een leefbare omgeving waarin wonen, werken en recreëren belangrijk zijn. De inwoners van Nigtevecht maken onderdeel uit van een maatschappij die continue in ontwikkeling is. Onze maatschappij verandert in een behoorlijk hoog tempo. Nederland verandert van een verzorgingsstaat in een participatiesamenleving. Thema’s als zelfredzaamheid en burgerparticipatie winnen in belang en burgers nemen de ruimte en vrijheid om zelf hun gewenste vorm van samenwerking te kiezen. Dit heeft ook invloed en effect op het dorp Nigtevecht. Het biedt kansen en een toekomstperspectief.

In onze visie beschrijven we een aantal trends die onze leefbaarheid raken zoals regionalisering, sociale cohesie, mobiliteit, technologie, duurzaamheid en terugtredende overheid. Al deze trends hebben effecten op thema’s in de samen- leving zoals milieu, veiligheid, economie, ruimtelijke ordening, sociale zaken, voorzieningen, vrijwilligers, woningbouw, werkgelegenheid, economische, ruimte- 8 lijke, milieutechnische aspecten van de samenleving. NIGTEVECHT Dorpsvisie

TREND 1 en zijn minder te beïnvloeden. Er zal steeds minder Regionalisering neemt toe direct contact tussen inwoners en gemeentelijk appa- raat plaatsvinden. De aandacht en dienstverlening Gemeenten worden samengevoegd en werken steeds zullen over meerdere belangen verspreid gaan worden. meer samen. Dorpen en wijken zijn aangewezen op Het dorp Nigtevecht is maar een zeer klein en zeer een centraal georganiseerd gemeentelijk apparaat. beperkte schakel in het grote geheel. Gemeenten besteden steeds meer werk uit. De ligging veroorzaakt grensoverschrijdende vraag- Gezondheid,- zorg,- en onderwijsinstellingen, hulp- en stukken die kunnen leiden tot zowel beperkingen en Nigtevecht ligt in het uiterste 1milieudiensten regionaliseren. Nuts,- en vervoers- ‘barrières’ als tot kansen en mogelijkheden voor een bedrijven, Rijkswaterstaat, waterschappen, politie, betere dienstverlening. noorden van de gemeente op openbaar ministerie, landbouworganisaties en maat- Samenwerking op intergemeentelijk, regionaal, inter- een grens van twee provincies, schappelijke instellingen werken interregionaal en regionaal en nationaal niveau kan de leefbaarheid, vier gemeenten, drie veilig- nationaal. Een aantal organisaties privatiseert. veiligheid en dienstverlening verhogen. Het kan het Nigtevecht ligt in het uiterste noorden van de gemeente mogelijk maken om voorzieningen in stand te houden heidsregio’s en maakt onder- op een grens van twee provincies, vier gemeenten, of gelijkwaardige alternatieven terug te krijgen. deel uit van de en drie veiligheidsregio’s en maakt onderdeel uit van de Het maakt het mogelijk om met de regionale ontwikke- het Plassengebied, het Groene Vechtstreek en het Plassengebied, het Groene Hart, lingen mee te groeien en te profiteren van deze verande- de Hollandse waterlinie (erfgoed) en de Stelling van rende omgeving. Hart, de Hollandse waterlinie Amsterdam. Wat betekent dit voor Nigtevecht? Het dorp Nigtevecht maakt onderdeel uit van een groter (erfgoed) en de Stelling van Voor de inwoners komen de voorzieningen en diensten geheel en is met haar dorpsbelang een kleine schakel in Amsterdam. steeds meer op afstand, worden moeilijker bereikbaar een groot en belangrijk (maatschappelijk) belang. 9 NIGTEVECHT Het aantal inwoner is gedaald Dorpsvisie van 1568 in 2011 naar 1541 in 2013. Het aantal jonge gezin- TREND 2 Wat betekent dit voor Nigtevecht? nen en het aantal ouderen is Sociale cohesie wordt divers Het dorp krijgt een onevenwichtige demografische opbouw. Het groter dan het gemiddelde van verenigingsleven, de maatschappelijke en culturele activiteiten de gemeente. Individualisering van de samenleving neemt toe. en het voorzieningenniveau komen onder druk te staan. Het Traditionele verbanden zijn niet meer vanzelfsprekend. aantal gepassioneerde vrijwilligers wat zich bindt aan een actief Door bezuinigingen en De sociale samenhang neemt af. Gezinnen en andere verenigingsleven of vrijwilligerswerk zal afnemen. Het voortbe- participatiebevordering wordt 2vormen van samenlevingsverbanden worden kleiner. staan van verenigingen en maatschappelijke instellingen kan in het takenpakket van indivi- Het aantal eenpersoonshuishoudens is groeiende. gevaar komen door gebrek aan vrijwilligers en continuïteit. Jongeren en studenten trekken naar studentensteden. Het woningaanbod moet voorzien in de toekomstige behoefte duen uitgebreider. Mindere De vergrijzing neemt toe. voor jongeren, alleenstaanden, gezinnen, ouderen en minder welvaartsgroei en een grotere Vrijwilligers kiezen tegenwoordig meer voor vrijwil- validen. roep om zelfredzaamheid, ligerswerk dat hen iets oplevert, bijvoorbeeld in de De vrijwilligersactiviteiten zullen uit een meer tijdelijke lossere participatie en zelf‑ vorm van een sociaal contact, opleiding of persoonlijke diverse vormen gaan bestaan. ontwikkeling. Er ontstaan vormen van vrijwilligerswerk Er ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden. organisatie leiden ertoe dat in tijdelijke constructies, meer vrijblijvend, meer divers Verenigingen gaan meer samenwerken met andere vereni- mensen een toenemende druk en zonder continue binding en verplichtingen. De eisen gingen in de omgeving. ervaren om werk, gezin en en verantwoordelijkheden die aan vrijwilligers worden Er zijn nieuwe kansen voor individuele activiteiten of activiteiten gesteld worden steeds groter . in kleine groepen. sociaal leven te combineren met vrijwilligerswerk. Veranderingen in de Wet Maatschappelijke Onder‑ 10 steuning gaan in toenemende mate een beroep doen op mantelzorgers en vrijwilligers om ouderen en chronisch zieken aan huis te verzorgen en te helpen. NIGTEVECHT Dorpsvisie

TREND 3 Wat betekent dit voor Nigtevecht? Mobiliteit is niet voor ieder gelijk Het openbaar vervoer kan ter discussie komen te staan waardoor bepaalde groepen minder mobiel worden De individuele mobiliteit neemt toe. Een groot deel van en zijn aangewezen op bestaande voorzieningen in de de bevolking heeft (vaak per persoon) de beschikking buurt. over een vervoermiddel, meestal een auto. Vooral de Een toename van de mobiliteit maakt voorzieningen in jeugd, minder validen en ouderen zijn aangewezen op de omgeving toegankelijk en bereikbaar, waardoor de 3het openbaar vervoer of (brom)fiets. voorzieningen in de eigen buurt onder druk komen te Voorzieningen zijn met de auto ook in de nabije staan. omgeving toegankelijk en makkelijk bereikbaar. Het De individuele mogelijkheden worden door een grotere marktaanbod is groter en er is meer diversiteit in het mobiliteit sterk vergroot. voorzieningenniveau. De noodzaak om deze voorzie- De service en dienstverlening aan huis neemt toe. De afstand tot het gemeente- ningen in de eigen buurt te hebben neemt af. Markt- huis bedraagt 28 km, (één uur partijen spelen steeds meer in op de digitale service en met de bus), naar het station dienstverlening en het bezorgen aan huis neemt toe. 7 km . Hilversum ligt op 21 km en Amsterdam op 23 km. De bus in Nigtevecht rijdt elk uur tot 19 uur en zondags niet.

11 NIGTEVECHT Dorpsvisie

TREND 4 Wat betekent dit voor Nigtevecht? Technologie vergroot de mogelijkheden Er ontstaan andere vormen van sociale contacten en cohesie. De technologische ontwikkelingen zorgen voor welvaart Door het internet en mobiele diensten gaan mensen en vooruitgang. De telecommunicatie en digitalisering steeds meer zelf regelen en organiseren hun eigen net- breidt zich tot in elk huishouden uit en is net als de werken. Ook het thuiswerken neemt toe. nutsvoorzieningen voor bedrijven, gemeenten en het Het nieuws in de wereld heeft binnen enkele seconden Nigtevecht heeft een klein 4individu onmisbaar in onze maatschappij . ook Nigtevecht bereikt. verouderd bedrijventerrein, een Opslag, vervoer en transport worden steeds groter, De grote afhankelijkheid van de technologische ontwik- belangrijke overslag van olie geavanceerder en de intensiteit ervan neemt toe. kelingen vraagt om maatregelen bij uitval en storing. (GULF) en steeds belang‑ Bedrijven benutten in toenemende mate de technolo- De mogelijkheden voor een duurzamer samenleving en gische mogelijkheden om de productie te verhogen of een schoner milieu nemen toe. rijker wordende scheepvaart op efficiënter te maken. De impact van veiligheid.- en milieurisico’s in het trans- het ARK waarvoor ingewikkelde port en vervoer nemen toe. technologie is vereist. Dit brengt risico’s met zich mee. Het dorp zelf heeft hier weinig aan. De dorpskern beschikt over een ADSL net.

12 NIGTEVECHT Dorpsvisie

TREND 5 Wat betekent dit voor Nigtevecht? Grotere aandacht voor duurzaamheid Door het verminderen van verrommeling en het rea- liseren van meer kwalitatief groene, idylische plekjes De samenleving streeft in toenemende mate naar duur- wordt de leefbaarheid van de woonomgeving versterkt zame en vitale vormen die oplossingen bieden voor her- en de vitaliteit van de samenleving bevorderd. De gebruik van afval, energiebesparing, gezonde voeding waarde van ons dorp als (groene) woonlocatie wordt en levenswijze, groene omgeving, tegengaan van ver- erdoor vergroot. 5paupering, verminderen verontreiniging, verminderen Om dit te realiseren is het van belang dat inwoners van de verkeersintensiteit, bevorderen schone energie pro-actief aan de gang gaan met het uitwerken van en het benutten van kennis, expertise en technologie. zelf bedachte concepten en deze, in samenwerking met de gemeente, om zetten in duurzame en realiseerbare projecten. Er ontstaat een leefbare woonomgeving en een vitale Nigtevecht kent geen samenleving. Afval wordt ingezameld voor hergebruik, er wordt zuinig specifieke duurzaamheids- met energie omgegaan en er is minder verontreiniging . projecten. Het agrarisch gebied is zeker niet in alle opzichten duurzaam. Het autoverkeer is aanzienlijk.

13 NIGTEVECHT Dorpsvisie

TREND 6 Wat betekent dit voor Nigtevecht? Sturing door de overheid neemt af De burgerparticipatie moet worden georganiseerd. Inwoners krijgen meer invloed op en zeggenschap over Mensen krijgen meer inspraak omdat de overheid zich het lokale beleid. steeds meer terug trekt en de burgerparticipatie bevor- Het dwingt verenigingen en instellingen om meer dert. Burgers worden steeds mondiger en organiseren selfsupporting te zijn en minder afhankelijk te worden uit hun eigen netwerk zelf oplossingen voor vraag- van de overheid. 6stukken. Er wordt steeds meer een beroep gedaan op de Regie, afstemming en toezicht van de overheid neemt af eigen verantwoordelijkheid en de zelfredzaamheid van waardoor versnippering, ongewenste ontwikkelingen en mensen. Overheidstaken worden afgestoten of uitbe- onsamenhangend beleid kan ontstaan. Dit kan nadelige steed aan particuliere organisaties. effecten hebben op de infrastructuur, ruimtelijke orde- Steeds meer taken van hogere overheden komen bij de ning, verkeer, transport, opslag, milieu en veiligheid. Dit lokale overheid te liggen. vraagt om een alerte en kritische houding van inwoners Door bezuinigingen is de overheid steeds minder in met dialoog en netwerken in het politieke, bestuurlijke staat om financiële steun te verlenen. en maatschappelijke speelveld.

Het bestuur is op afstand. Verschillende bestuurlijke lagen werken niet altijd samen.

14 Toekomstvisie NIGTEVECHT Dorpsvisie

De Inwoners van Nigtevecht en het gemeentebestuur van Stichtse Vecht werken in de toekomst samen aan een leefbare en vitale samenleving. Beiden nemen verantwoordelijkheid waarbij elkaars belangen worden samengebracht om te komen tot gemeenschappelijk gedragen besluiten. Zij streven naar behoud van de maatschappelijke en ruimtelijke kwaliteiten van Nigtevecht.

Wat houdt de visie in? De Dorpsraad, de inwoners en het gemeentebe- • Een stip op de horizon van tien jaar: elke vijf jaar Om tot een visie te komen, voor en door inwoners stuur zetten zich in voor een leefbaar en vitaal dorp een nieuwe horizon neerzetten. van het dorp Nigtevecht voor de komende 10 jaar, in alle opzichten. • Een dorpsvisie met draagvlak vanuit het dorp en beschouwen wij de genoemde ontwikkelingen en omarmd door het gemeentebestuur. trends als de maatschappelijke onderstroom. Van visie naar praktijk • Een leefbare omgeving met werk, recreatie en Deze krachtige, vaak onzichtbare beweging zal De stap van visie naar de maatregelen van alle dag voorzieningen binnen bereik. ons meenemen in de tijd. Het accepteren van deze zal veel inspanningen vergen van allemaal. Wat • Het creëren van sociale cohesie in de vorm van maatschappelijke context is de belangrijkste basis moeten we aanpakken, waar liggen de prioriteiten ontmoetingsplaatsen en ontmoetingsmomenten. voor deze visie. en speerpunten? Lokale voorzieningen kunnen hierbij het middel Nigtevecht is slechts een klein dorp in een veel De visie voor de lange termijn kan niet anders zijn. groter ruimtelijk en maatschappelijk verband. dan vrij abstract en in algemene termen worden • Lokale voorzieningen blijven bestaan of worden De inwoners van het dorp vormen samen de geformuleerd. uitgebreid als de inwoners dat echt willen. dorpsgemeenschap. Deze maakt onderdeel uit van Belangrijk is de ontwikkelingen op de voet • Bevorder de mobiliteit. Zorg voor bereikbare en een groter samenhangend geheel met een directe te volgen en kritisch te beoordelen op welke toegankelijke voorzieningen, met name voor de verbinding naar de gemeente Stichtse Vecht. De momenten en terreinen moet worden bijgestuurd, minder mobielen. 15 opgave is om samen met het gemeentebestuur de gestimuleerd of worden afgeremd. • Bevorder technologische ontwikkelingen en verbinding te zoeken als onderlegger voor lokaal digitale bereikbaarheid en toegankelijkheid. beleid binnen de (inter)regionale context. Een andere vraag is: hoe krijgen we zoveel mogelijk De inwoners zijn verbonden en betrokken bij hun mensen mee in de visie en hoe komen we tot een dorp. Zij hechten aan zelforganisatie, regelruimte door de bewoners gedragen pakket van maatre- en participatie en zijn bereid tot verandering en gelen? participatie. Zij willen verantwoordelijkheid nemen. Dat is onze gezamenlijke uitdaging. Daarom En verwachten dat ook van hun gemeentebestuur. hebben we een aantal doelen gedefinieerd: NIGTEVECHT Dorpsvisie

• Inwoners zijn zelfredzaam, tonen initiatief en Wat doen we als inwoner zelf? Wat verwachten we van de (lokale) overheid? naboarschap (burenhulp), geven vorm aan hun eigen samenleving en lossen hun eigen problemen op. • actief zijn en voorbeeldfunctie hebben voor • veiligheid is een kerntaak van de overheid, waarin • Maar voor bewoners die daaraan behoefte hebben zelfredzaamheid, burgerinitiatieven, vrijwilligheid, burgers een belangrijke rol kunnen vervullen mag effectieve ondersteuning niet ontbreken. burenhulp, sociale controle • acute zorg en dienstverlening (politie, brandweer, • Zorg voor een centrale ontmoetingsplaats met • vrijwilliger bij vereniging, stichting, school, kerk, gezondheid, gemeentelijke diensten, milieu) concentratie van voorzieningen. dorpsraad, etc.. • voorkomen, vermijden en reduceren van (veiligheids-) • Kijk breder dan het dorp alleen. Denk regionaal. • actief buren, senioren, kinderen helpen in de straat, risico’s (= kans x effect x impact) (transport en vervoer, • Richt je op de dingen die haalbaar en beïnvloedbaar wijk en dorp verkeer, criminaliteit, gezondheidszorg, sociaal, fysiek, zijn. Kies bij voorkeur voor duurzame oplossingen . • veilig en gezond leven, risicobewust zijn, milieu, maatschappelijk, trends, ontwikkelingen) • Weerbaar voor invloeden en flexibel voor verander • lid van burgernet, sociale controle, aanspreken, • faciliteiten verschaffen, medewerking verlenen, ingen, veerkrachtig dorp die anticipeert op kansen en signaleren, melden bevorderen steun de zelfredzaamheid (help actieve bedreigingen. • voorbeeldfunctie (snelheid verkeer, behulpzaam, burgers, voer goed vrijwilligersbeleid, bevorder buren- gastvrij, beleefd) hulp, enthousiasmeer niet- actieve burgers, etc....), • carpoolen • stimuleren van een vitale samenleving, ruimte geven en • vertrouwen hebben in de overheid vertrouwen bieden aan maatschappelijke initiatieven • begrijpen dat het niet altijd reëel is om het eigen • bereikbaarheid, mobiliteit en ontmoeting bevorderen belang centraal en maatgevend te stellen • zorg voor de niet- zelfredzame bewoners (vangnet, • ondersteuning van de dorpsvisie seniorenbeleid, mobiliteit, ontmoeten, bereikbaarheid, • kritisch volgen van ontwikkelingen en voorstellen doen. burenhulp, etc..) • ondersteuning van de dorpsraad. • lever maatwerk 16 NIGTEVECHT Dorpsvisie

Van zowel gemeente zijde als dorpszijde moeten voorwaarden geschapen worden om dit mogelijk te maken. Een zekere balans tussen inzet van gemeente en dorpsbewoners is nodig.

Gemeente • Voldoende bereidheid zich hiervoor in te zetten • Voldoende deskundigheid en mankracht • Voldoende bereidheid tot samenwerking • Voldoende aandacht voor voorstellen van bewoners • Voldoende financiële middelen • Goede regelgeving aangepast op het dorp • Adequate planvorming

Dorp • Een goed functionerende dorpsraad • Voldoende vrijwilligers die zich inzetten voor het dorp • Voldoende invloed van alle inwonersgroepen • Bereidheid tot samenwerking • Bereidheid tot hulp en assistentie

17 NIGTEVECHT Veranderingen in het dorp Dorpsvisie

Schets van het dorp Het openbaar vervoer is marginaal wat veel autoverkeer Bewoners oplevert.Het dorp is een bescheiden knooppunt voor In 2011 woonden volgens gegevens van de gemeente- Ligging wandelaars, fietsers en bootjesmensen. lijke basis administratie 1568 inwoners het dorp ver- Nigtevecht is een klein historisch dorp op het knoop- deeld over in 545 huishoudens. Inmiddels is dit aantal in punt van de Vecht en het Amsterdam-Rijnkanaal. De Aantrekkingskracht 2013 gedaald tot 1541. In het dorp wonen minder alleen- kern is een beschermd dorpsgezicht met een aantal Voor veel bewoners, voor een deel oorspronkelijke staanden, meer gezinnen met kleine kinderen en iets belangrijke monumenten, een pareltje aan de Vecht. stad-bewoners, is de rust en de nabijheid van de stad een meer ouderen dan gemiddeld in de gemeente Stichtse Nigtevecht is de meest noordelijke smalle uitloper van be- langrijke reden om in Nigtevecht te wonen. Daarnaast Vecht. Op het gebied van veiligheid, leefbaarheid en de gemeente, ca. 25 km vanaf het gemeentehuis. Er is is de ligging in het open landschap en de kleinschalig- kwaliteit van de woonomgeving scoort Nigtevecht dus ruimtelijk en functioneel slechts een dun lijntje dat heid een belangrijke trekpleister. Dit geldt met name ook hoger dan het gemeentelijk gemiddelde. De tevreden- Nigtevecht verbindt met . Het dorp is geheel voor de bewoners die relatie hebben met het agrarische heid over het wonen in het dorp is dan ook groot. Het omgeven door open weidegebied. Het is in hoofdzaak bedrijf. De kleinschaligheid, overzichtelijkheid, aanwezig- aantal verhuisbewegingen per jaar is ons niet bekend. een woondorp midden in de driehoek Amsterdam, heid van basisvoorzieningen en korte veilige afstanden Van oudsher wonen in het dorp vrij veel bewoners die Hilversum en . in het dorp is ook een overweging voor jonge gezinnen verbonden zijn met agrarische omgeving. Het dorp is in De bewoners werken voor een klein deel in de directe om de voorkeur te hebben voor ons dorp. De recreatieve trek bij de stedelingen die de stad willen ontvluchten. omgeving in agrarisch gerelateerde bedrijven en voor mogelijkheden voor de bewoners , voetbal, tennis, fietsen, Het aantal forenzen is hoog. een belangrijk deel in de omliggende steden. wandelen, joggen en varen vormen een belangrijke Veel inwoners hebben daardoor een breed contactenpa- De basisvoorzieningen zijn beperkt aanwezig, maarde aantrekkingskracht. Kortom, het dorp heeft veel te bieden troon. Een vrij groot aantal werkt zelfstandig al of niet inwoners zijn vooral gericht op Weesp wat betreft de voor jong en oud. Het betekent wel dat de auto voor velen thuis. belangrijke voorzieningen en onderwijs. bijna onmisbaar is. Dit alles leidt tot een relatief grote activiteit en betrok-

18 NIGTEVECHT Dorpsvisie kenheid van bewoners bij het onderwijs, de sportvereni- In het bedrijvengebied Garsten Noord is een reserve- gingen en bij het organiseren van allerlei uiteenlopende ring voor woningbouw in het beeldkwaliteitsplan op– activiteiten. De Oranjevereniging zorgt elk jaar voor een genomen. Op de terreinen van de 2 te slopen scholen is week vol activiteiten, er wordt jaarlijks een aantrekke- woningbouw gepland, huurwoningen op het terrein van lijke reeks cabaretvoorstellingen georganiseerd en sinds de openbare school en koopwoningen op het terrein van 2 jaar wordt in de zomer een muziekfestival op de Vecht de Flambouw. gehouden. Hierbij is de inzet van veel vrijwilligers zeer groot en het organisatievermogen erg hoog. Het functioneren van de dorpsraad en het opstellen van de dorpsvisie is hiervan een duidelijk voorbeeld.

Woningen Het aantal huurwoningen is hoger dan in andere kleine kernen in de gemeente. Het beheer van de 42 woningen berust bij WUTA, een woningstichting voor en door Nig- tevechters. Het kantoor is gevestigd in Nigtevecht. De overige 58 koopwoningen zijn in particulier bezit. De gemiddelde waarde ligt beduidend hoger dan die van de gemeente als geheel.

19 17

NIGTEVECHT Dorpsvisie 5 6 7 26

21 12

25 18 3

23

2 1 2 8 22 15 19

13 9

20 20 10

16

KLAAS DEZE NUM- MERS ONTBREKEN 4 IN DE KAART, WEET JE WAAR ZE 14 11 HOREN? 24 NIGTEVECHT Dorpsvisie

Voorzieningen In de nieuwe school is ruimte voor de voor- en Het dorp kent enkele locaties van voormalige Het dorp beschikt over een aantal essentiële basisvoor- naschoolse opvang 7 gereserveerd. Dit is een depen- bedrijfspanden 15 waarvan er een nog in bedrijf is, de zieningen. dance van de KDV Kidwereld de nabijheid aan de aannemer-restaurateur Valkenburg. Kanaaldijk Oost net over de gemeentegrens in Weesp. Behalve dit bedrijf ligt er een het aan de zuidwestzijde Het dorpshuis 1 is een belangrijk trefpunt door allerlei Voor de allerjongste kinderen is er een peuterspeelzaal van het dorp het bedrijvengebied, Garsten Noord 16 . dorpsactiviteiten die bewoners met elkaar organi- 8 , in de directe nabijheid van het dorpshuis. Ouders Een vastgesteld beeldkwaliteitsplan is gericht op het seren. Dit is des te belangrijker omdat velen door werk zijn bij toerbeurt behulpzaam bij de begeleiding van de vrij maken van een deel van het terrein ten behoeve van of andere bezigheden vooral relaties buiten het dorp kinderen. woningbouw. Delen van het terrein maken een verwaar- hebben. Het dorpshuis is geschikt voor het houden De protestante kerkgemeenschap is actief en maakt loosde indruk. van allerlei bijeenkomsten, vergaderingen, zaalsporten, goed gebruik van de monumentale dorpskerk 9 en het Ten noorden van het dorp ligt een olie overslagbedrijf feesten e.d. aangrenzende verenigingsgebouw. Van Gulf 17 met een loswal voor tankschepen aan de Aan de zuidwestzijde beschikt de tennisvereniging 10 Kanaaldijk Oost en 11 opslagtanks. Naast het dorpshuis is de huisartsenpraktijk 2 geves- Nigtevecht (TVN) over twee gravelbanen. Bij de historische sluis, ligt de landtong die het tigd, de huisapotheek en het consultatiebureau. Dit is Een 3e baan dringend gewenst. Daarvoor is echter geen Amsterdam Rijn kanaal scheidt van de verbinding met essentieel voor jonge gezinnen met kleine kinderen en ruimte. de Vecht zijn de loswallen en opslagterreinen van RWS ouderen en ieder die niet over een auto beschikt. Voor Nog iets zuidelijker liggen de 2 velden van de voetbal- 18 gevestigd. ernstige problemen in de avonduren en weekenden vereniging 11 (DOB) , de vereniging beschikt over een In de nabijheid van het dorpshuis ligt de garage van de worden patiënten doorverwezen naar de huisartsen- kantine en kleed- en wasruimte. vrijwillige brandweer 19 . post in het Tergooi ziekenhuis in Blaricum. Dit is helaas Op het gebied van de winkels is er de kleine supermarkt nauwelijks met openbaar vervoer te bereiken. Velen 12 Attent, open van 9.00 tot 19.00 uur, de bakker 13 , ont- Verkeer kiezen ook voor het AMC. vangt zijn brood van de bakker in Nederhorst den Berg Door de vrij geïsoleerde ligging wordt veel gebruik en alleen ’s morgens geopend. Op Zaterdag morgen gemaakt van de auto. Dit resulteert in een relatief hoog Op dit moment zijn er twee basisscholen, een openbare staat de bloemenstal 14 van Arjan bij het pleintje bij het autobezit en grote parkeerbehoefte. 3 , de Tweemaster en een protestant-christelijke school dorpshuis en op vrijdag de visboer.. Veel dagelijkse voorzieningen liggen op loop en fietsaf- 21 4 de Flambouw. Beide scholen worden verenigd in de Bij de ophaalbrug is sinds enkele jaren de jachthaven stand. Ook Weesp is voor schoolgaande kinderen en veel samenwoonschool 5 op een nieuwe locatie aan noord- 15 gevestigd die plaats biedt aan een aantal motor- en volwassenen goed per fiets bereikbaar. zijde van het dorp. zeilboten. Het openbaar vervoer naar Weesp is zeer beperkt, een Naast de nieuwe school ligt de bestaande ijsbaan (6) die Bij het Adri Amexparkje is bij het pontje een openbare bus per uur tot ‘s avonds 19.00 uur. Op zondag rijdt er in de zomer als speelveld voor buitensport kan worden aanlegplaats voor 2 jachten. 20 geen bus. De regiotaxi in dit deel van Noord Holland is gebruikt. Even verderop is een cafe met terrasje. opgeheven. De route langs de Vecht is in veel wandel- en fietsgidsen opgenomen. NIGTEVECHT Dorpsvisie

Een pontverbinding over de Vecht maakt het mogelijk Wat leeft er in het dorp? De sociaal-medische voorzieningen zoals de huisartsen- op de fiets naar Nederhorst den Berg en Hilversum te praktijk, het consultatiebureau en de ouderenzorg zijn rijden. De vaartijden zijn beperkt, zeker in de winter. De toekomstige ontwikkeling biedt kansen maar kent van essentieel belang en dienen hoe dan ook voor het Een geplande voet- fietsbrug over het Amsterdam-Rijn- ook een aantal bedreigingen en onzekerheden. dorp behouden te blijven. kanaal verbindt het fietsroutenet aan de oostkant van Voorop staat dat het karakter van het dorp als kleine het ARK met dat aan de westkant. Zo wordt het fort kern in een open agrarisch gebied behouden dient te Door het wisselende beleid omtrent de regelgeving van Nigtevecht en Abcoude (gemeente Ronde Venen) beter blijven. Alle te nemen maatregelen moeten tegen deze de peuter en kinderopvang vraagt het voortbestaan van bereikbaar en worden de forten van de waterlinie met achtergrond worden gewogen. beide voorzieningen bij de nieuwe school en bestaande elkaar verbonden. Het recreatieverkeer op de Vecht is Een belangrijk punt van zorg is de mogelijke krimp van peuterspeelzaal veel aandacht. op mooie dagen vrij druk. De toenemende beroepsvaart bevolking en voorzieningen in de toekomst. Voor het De nieuwbouw van de samenwoonschool ter ver- met grote schepen op het ARK maakt deze vaarweg dorp is dit de belangrijkste vraag. Hoe wordt ingespeeld vanging van beide bestaande basisscholen is al jaren ongeschikt en onveilig voor recreatievaart. op de toekomstige ontwikkelingen. vertraagd Inmiddels is de bouw gestart. De verkeerscirculatie, het parkeren de bevoorrading en Openbare ruimte Met deze onzekerheden is het zaak elke incidentele de inrichting van de omgeving vraagt echter nog de Behalve groene bermen en resthoekjes groen zijn er in activiteit af te zetten tegen een veranderend toekomst- nodige aandacht. Door de dorpsraad is hier enkele jaren het dorp 4 groenplekken: beeld. Dit vraagt inventiviteit en is niet de makkelijkste geleden veel werk aan verzet dat nog moet worden Het Adri Amezparkje 20 bij de pont, tevens aanleg- weg als het gaat om meningsvorming, financiering en uitgevoerd. plaats is een rustig zitje aan het water, waar ook vaak besluitvorming. Verwacht mag worden dat het dorp gezwommen en gevist wordt door de jeugd. zich toch met deze problematiek bezig houdt en dat Als de huidige huurder van de Attent-winkel binnen Meer noordelijk ligt een groter speelveld 21 waar ook de gemeente hier sterk in meedenkt. In dit verband zeer afzienbare tijd met pensioen gaat is het de vraag de jaarlijkse oranje tent wordt opgezet. Dit wordt goed vragen de volgende ontwikkelingen om aandacht. Voor of de winkel in zijn huidige vorm kan blijven bestaan. gebruikt. het behoud van de samenhang van het dorp en verdere Toch vervult deze winkel een belangrijke functionele en Aan de Dorpsstraat bij het dorpshuis ligt een mooi ontwikkeling van het centrum van de dorpsactiviteiten sociale rol 22 plantsoen 22 met oude bomen. is het gewenst dat het dorpshuis een bredere functie in Aan de Raadhuisstraat ligt een verwaarloosd stukje het dorp gaat vervullen. Dit is des te belangrijker als de In hoeverre een eventuele combinatie met de bakkers– plantsoen 23 dat heringericht moet worden. De ijsbaan winkelvoorzieningen zouden afnemen en de behoefte winkel en of verplaatsing meer naar het centrum van 24 is een goed gebruikte voorziening nu de ook in de aan een algemeen toegankelijke ontmoetingsruimte het dorp in de nabijheid van het dorpshuis mogelijk en zomer benut wordt als speelveld bij de nieuwe school. blijft bestaan. Een uitbreiding met een openbaar terras gewenst is dient te worden onderzocht. Samenwerking Vlak buiten de dorpskern ligt het Fort Nigtevecht 25 aan is het eerste waaraan gedacht kan worden. Afstemming en inzet van vrijwilligers komt dan mogelijk aan de orde. de overzijde van het Amsterdam Rijnkanaal (gemeente en/of samenwerking met het bestaande café/terras is Ronde venen) en weliswaar geen voorziening voor het dan actueel. Hetzelfde speelt op het gebied van de sportvereni- dorp maar toch prominent aanwezig het buiten “Bree- Ook een eventuele vestiging van een café/restaurant op gingen. De voetbal vereniging DOB heeft al jaren een vecht” 26 het v.m. loods van Lengers, met een mooi uitzicht over kunstgrasveld op haar verlanglijstje en de tennis- de Vecht, speelt daarbij een rol. vereniging TVN een derde baan. Beide zijn moeilijk NIGTEVECHT Dorpsvisie realiseerbaar om financiële en/of ruimtelijke redenen. Raadhuisstraat vraagt om een aangepaste inrichting Parallel aan de realisering van de fietsbrug over het Bovendien is het aantal vrijwilligers beperkt. Samen- Een voorstel voor herinrichting van het trapveldje is ARK dient een aantal maatregelen genomen te om werking op organisatorisch gebied, zelfs onder een ingediend. het comfort en veiligheid van de fietsers te vergroten. koepel brengen van alle sportverenigingen, samenwer- Aanpassing van het kruispunt bij de ophaalbrug, betere king met verenigingen in Loenen en Weesp en ruimte- Reeds geruime tijd staat het realiseren van een routeaanduidingen, aanvullende aanpassingen van de lijke combinatie op de huidige of een nieuw terrein is ommetje rond het dorp aan het voor wandelaars op wegestructuur en opvoeren van de frequentie van de noodzakelijk. het verlanglijstje. Dit zou op informele wijze gereali- pont zijn essentiële noodzakelijke aanpassingen. seerd kunnen worden door een openbaar toeganke- Het werven van vrijwilligers voor de brandweer is al lijk weilandpad aan te leggen, dat mogelijk later kan geruime tijd een punt van zorg. Het is niet ondenkbaar uitgroeien tot een meer formeel laantje annex natuur- dat in het kader van verdere regionalisering deze voor- functies De mogelijkheden voor aanleg worden ver- ziening in de toekomst wordt opgeheven. Het is dan groot nu de monumentale boerderij en weilandgrond zaak om zeer zorgvuldig de risico’s in kaart te brengen. .op de markt komt. Hetzelfde geldt voor de andere nooddiensten zoals zie- kenvervoer. De locatie is in dat geval zeer geschikt voor Op het gebied van verkeer is vooral de veiligheid en het aan het dorpshuis gerelateerde voorziening. parkeren een belangrijk punt van aandacht. De Dorps- straat is overvol met geparkeerde auto’s en er wordt in Het beperkte openbaar groen kan op bepaalde plaatsen het algemeen te hard gereden in het gehele dorp. verbeterd worden. Met name het groentje aan de

23 NIGTEVECHT Aanzet voor het uitvoeringsprogramma Dorpsvisie

Realisering korte termijn Verkenningen middellange termijn Nadenken lange termijn

• Realisering fietsbrug Garsten Noord Toekomst Gulf • Verbetering fietsroutenet Café/restaurant Lengersterrein Agrarische ontwikkeling • Verbeteringen wegennet en kruispunten Ontwikkeling uitbreiding dorpshuis Garsten Noord • Realisering schoolgebouw Toekomst brandweer • Inrichting van de omgeving van de school Toekomst Attent en bakker • Partiële herinrichting plantsoenen Samengaan sportclubs • Maatregelen tegen verloedering Garsten Noord Gebruik leegstaande gebouwen • Verkeersmaatregelen kanaaldijk Oost Verbetering OV Risicobeperking ARK Nooddiensten Parkeerprobleem Dorpsstraat, begin Klompweg Verkeersmaatregelen Inrichting pleintjes en realisering ommetje

2424 Achtergrondinformatie NIGTEVECHT Dorpsvisie Dorpsraad Nigtevecht Klankbordgroep Nigtevecht Pieter Tammens bewoner De dorpsraad is een stichting die zich inzet om de kwali- Om verzekerd te zijn van inbreng uit het dorp is een Rob Thijssen Redactie “Sleutel 2000” teit en leefbaaarheid van het dorp te bevorderen. klankbordgroep samengesteld. Ron van Bekkum bewoner Het bestuur bestaat uit: Tim Gorter bewoner Annelieke Sybesma bewoner Truus Brouwer bewoner Kees Neervoort voorzitter Arjan Verheul tennis Vereniging Tijmen Zeldenrijk bewoner Cees Boonacker secretaris Bart Selders O.B.S. “De Tweemaster” Vincent Meij bewoner Bob ten Hoope lid Ben Goes bewoner, cabaretorganisatie Walter Bakker bewoner Nannette Valk lid Berry Vink Verg. Brandweer Nigtevecht Wesley Verheul bewoner Dennis Jannette Walen Watersportvereniging Wim van Eeden bewoner Ellen Mensink Duurzaam Nigtevecht Frans van Bergen Commissie Waterwonen Colofon Henk van Vliet Voetbalvereniging DOB Organisatie en Productie dorpsraad Nigtevecht Henk Jan Soede Natuurvereniging ‘Vechtvallei’ Tekst bijdragen leden van de klankbordgroep Jacco Kroon Kerkbestuur Nigtevecht Foto’s Truus Brouwer Jeannette Sybesma bewoner Achtergrondinformatie gemeente Stichtse Vecht Jet Keppler bewoner Eindredactie Klaas van der Lee Joost Beukeboom bewoner Opmaak Eric van Rosmalen Klaas van der Lee bewoner Druk Lidia Ootjers Chr. B.S. ‘De Flambouw’ Kostendekking Gemeente Stichtse Vecht Mieke Teelen bewoner

25 NIGTEVECHT Dorpsanalyse

Dorpsanalyse

26 Dorpsanalyse NIGTEVECHT Dorpsanalyse

Doel van de analyse Schets van traject Deze analyse van Nigtevecht is onderdeel van een Toen er jaren geleden sprake was van een gemeente- DorpsOntwikkelingsPlan(DOP). Een DOP bestaat uit lijke herindeling waarbij Nigtevecht, behorende tot een analyse, een visie op de toekomst die 10 tot 15 jaar de gemeente Loenen, opgenomen zou worden in het vooruit kijkt en een uitvoeringsplan gericht op de nabije grotere geheel van de gemeente Stichste Vecht, heeft toekomst. Om de visie in de juiste context te kunnen het dorp zich daarop voorbereid door het maken van een plaatsen is het nodig een beeld te hebben van wat visie. De door Nigtevecht gemaakte dorpsvisie is destijds Nigtevecht voor dorp is, en wat er speelt. Daarover gaat vastgesteld door college en raad van de gemeente deze analyse. Het is de bedoeling de DOP Nigtevecht, en Loenen. Ongeveer een jaar geleden is aan het dorp de dan vooral het uitvoeringsplan iedere 5 jaar te herzien. vraag gesteld of de visie nog van toepassing is of aan Deze DOP gaat over de leefbaarheid van Nigtevecht. herziening toe is. Nigtevecht heeft ervoor gekozen een Dat is een erg breed begrip, maar belangrijk is hier op geheel herziene visie te ontwikkelen. Deze nieuwe visie te merken dat het vooral gaat om de bewoners, en wat is ontwikkeld door de dorpsraad, in nauwe samenwer- voor hen van belang is. king met de klankbordgroep van de dorpsraad. Dat is een groep van een twintigtal betrokken Nigtevechters die de dorpsraad actief adviseren. Daarnaast is ook het dorp geraadpleegd aan de hand van een aantal thema’s. De uitkomsten van de discussie met het dorp zijn meegenomen in de uiteindelijke visie. De analyse Dorpsanalyse van de maatschappelijke context waar de visie zich op richt is ontwikkeld door het dorp. De feitelijke gegevens die geschetst worden in de bijgevoegde tekst zijn een aanvulling door de gemeente. 27 NIGTEVECHT Een portret van Nigtevecht Dorpsanalyse

Korte geschiedenis Het was oorspronkelijk een langgerekt dorp op een De hervormde kerk van Nigtevecht dateert uit de 13de In de Vechtstreek komen langs de oevers van de Vecht de rivierduin langs de linkeroever van de slingerende Vecht. eeuw. De rooms-katholieken van Nigtevecht vallen oudste bewoonde punten voor. Verschillende neder- Tegenwoordig heeft het een dorpskom in een bocht onder de parochie van het aan de overkant van de Vecht zettingen langs de Vecht worden reeds in de 8ste-10de van de rivier. Aan deze ligging dankt Nigtevecht ook zijn (tevens provinciegrens) gelegen Nederhorst den Berg. eeuw vermeld. De kleiafzetting op de oevers zorgden naam, het is een verbastering van ‘Niftervecht’, “aan de Een fietsveer onderhoudt een verbinding tussen beide voor een beter woongebied dan de veenmoerassen die Vecht”. De beperkte verbindingen over land en ook het dorpen. Ook is er een poldermolen, de Garstenmolen, meer landinwaarts zijn gelegen. Vanaf de 12de eeuw ontbreken van een vaste oeververbinding hebben Nig- een achtkante grondzeiler uit 1876. Net buiten het dorp vindt vanuit de Vechtoevers de ontginning van de ach- tevecht een redelijk geïsoleerde positie gegeven. In de maar ervan gescheiden door het Amsterdam Rijnkanaal, terliggende moerasgebieden plaats. Door de ontginning eerste periode is het agrarisch functioneren de belang- bevindt zich het Fort bij Nigtevecht. Het maakt deel ontstaat inklinking waardoor in de 12de en 13de eeuw rijkste drager geweest. Gedurende de 17de en 18de eeuw uit van de Stelling van Amsterdam en werd gebouwd rivierdijken worden aangelegd. De zeesluis voor de Vecht is, vanwege de voorkeur van welgestelde stedelingen tussen 1888 en 1903. ligt voor 1473 tussen Maarssen en en daarna om de zomer buiten de stad door te brengen, Nigtevecht ligt in een bocht van de rivier de Vecht. Langs enkele kilometers boven Nigtevecht ter hoogte van de steeds meer sprake van een recreatieve en verzor- het dorp loopt ook hetAmsterdam-Rijnkanaal, voorheen Hinderdam. Op de plaats waar Nigtevecht zou ontstaan gende functie. De Vechtstreek in zijn algemeenheid Merwedekanaal dat in 1892 officieel werd geopend is voor de 13de eeuw al sprake van bewoning. Dit is geniet de voorkeur. In Nigtevecht zijn een herberg en voor het scheepvaartverkeer. Sindsdien is de Vecht door bekend doordat onder de uit het begin van de 13de eeuw een logement met een tuin op de Vecht aanwezig. middel van twee schutsluizen ten westen van Nigte- stammende kerk fundamenten zijn aangetroffen van Tevens werden in de directe omgeving buitenplaatsen vecht verbonden met het kanaal. Er zijn twee parallel een oudere kerk. Nigtevecht wordt echter voor het eerst gebouwd. gelegen schutsluizen gebouwd. De grote sluis is nog in genoemd in 1327. gebruik maar staat overwegend open. De kleine sluis is

28 NIGTEVECHT Dorpsanalyse niet meer functioneel. Er is al lang sprake van dat er een fietsbrug zal komen, Uitbreidingen De grote uitbreiding van Nigtevecht na de Tweede ter hoogte van Nigtevecht over het Amsterdam Rijnka- Ten noorden van de Nieuweweg is Nigtevecht op een Wereldoorlog wordt veroorzaakt door een toename van naal. Hierdoor zal de binding met Amsterdam versterkt planmatige wijze uitgebreid. Het betreft hier uit- de bevolkingsgroei. De directe relatie met de agrarische worden, en ook Abcoude is dan beter toegankelijk. breidingen van na de Tweede Wereldoorlog. De uit- omgeving nam hierdoor af en de Nieuwe Weg, waarvan Nigtevecht is aan de noordzijde van de Vecht gelegen. breidingen zijn herkenbaar aan hun rechte lijnen en de loop samen met de bocht in de Vechtdijk een cirkel De bebouwing concentreert zich op deze noordoever bijpassende bebouwing in de vorm van rijenwoningen. beschrijft, vormt de aansluiting met deze uitbreidingen rond de Dorpsstraat, de Raadhuisstraat, de Nieuweweg Deze bebouwing is typerend voor hoe uitbreidingen uit en de historische kern. en de langs de wegen van de planmatige uitbreidingen deze tijd. De rijenwoningen bestaan uit bouwblokken in het noorden. Na de brug over de verbinding tussen van twee bouwlagen en een kap en kennen een vaste Hoe ziet het dorp eruit? de Vecht en het Amsterdam-Rijnkanaal bevindt zich voorgevelrooilijn. Uitzonderingen hierop vormen de individuele bebouwing aan de Kanaaldijk-Oost en de woningen aan de Raadhuisstraat en Petersburg die een Nigtevecht in haar omgeving Vreelandseweg. verspringende rooilijn kennen. De kleur van de kappen Het ruimtelijke beeld van Nigtevecht wordt gekenmerkt varieert per uitbreiding, maar is overwegend donker. door de openheid van het vlakke polderlandschap in Dorpsstraat De situering van de bouwblokken varieert eveneens per contrast met de bebouwing van het dorp Nigtevecht en De Dorpsstraat kent een tweeledig opbouw door de bin- uitbreiding en zijn afwisselend noord-zuid of oost-west het nabij gelegen fort. De open, laagliggende en onbe- nendijkse bebouwing en de buitendijkse bebouwing. De georiënteerd. bouwde polders rond het dorp lopen door tot de randen binnendijkse bebouwing wordt gekenmerkt door diepe De ligging van de Nieuweweg is gespiegeld aan de van de bebouwing van Nigtevecht. De haaks op de Vecht voortuinen aan de zijde van de straat terwijl de buiten- ligging van de Dorpsstraat met zijn onregelmatige georiënteerde strokenverkaveling met evenwijdig aan dijkse bebouwing diepe tuinen heeft aan de zijde van de bebouwing. De Nieuweweg vormt hierdoor de overgang elkaar gegraven sloten worden doorsneden door de Vecht. De buitendijkse bebouwing staat daardoor veel tussen het historische gedeelte van Nigtevecht en de watergangen van de Vecht en het Amsterdam-Rijnkanaal. dichter op de straat. Dit asymmetrische profiel is een recentere uitbreidingen. De toegangswegen naar Nigtevecht hebben allen van de belangrijkste karakteristieken van Nigtevecht. hetzelfde kenmerk dat zij gelegen zijn langs water- Openbare ruimtes in het dorp wegen. Het gaat hierbij om de Kanaaldijk-Oost langs De openbare ruimte in het dorp bestaat voornamelijk 29 het Amsterdam-Rijnkanaal en de Vreelandseweg en de uit groenvoorzieningen en verkeersvoorzieningen. Het Klompweg langs de Vecht. De Klompweg ontsluit groen is met name aanwezig als grasberm en -talud het buitengebied aan de oostzijde van Nigtevecht. langs watergangen en wegen. In de woonwijken is het De bewoners van Nigtevecht zijn voor de voorzieningen groen voornamelijk te vinden in de speelvoorzieningen. die men niet in het dorp vindt vooral gericht op Weesp Daarnaast is er de verharde openbare ruimte zoals en Amsterdam. De noordelijke Kanaaldijk Oost is dan wegen, paden, stoepen, parkeerplaatsen en verblijfsge- ook de belangrijkste ontsluitingsweg voor het dorp. bied. Fietsers kunnen via een iets oostelijker gelegen fietspad naar Weesp. NIGTEVECHT Dorpsanalyse

Aantal woningen Gemiddelde waarde van woningen in 2011 middeld voor de gemeente maar is aan de lage kant In de 540 woningen van Nigtevecht wonen 1335 mensen Regio’s euro in vergelijking met de andere kleinere kernen. Door verdeeld over 545 huishoudens. Nigtevecht 365.000 gebrekkig openbaar vervoer en minder voorzieningen is Aantal woningen in 2011 Stichtse Vecht 305.000 het autobezit daar hoger. Wel is de dichtheid aan auto’s Regio’s aantal Nederland 237.000 opvallend. Dit leid tot een verhoogde parkeerdruk. Nigtevecht 540 Stichtse Vecht 25.640 Huurwoningen Motorvoertuigen en personenauto’s Nederland 7.217.805 Het aantal huurwoningen is opvallend hoger dan in per huishouden in 2011 de meeste andere kleine kernen van onze gemeente. Regio’s aantal Woningwaarde De woningen worden voor het grootste deel verhuurd Nigtevecht 1,2 De gemiddelde woningwaarde in Nigtevecht ligt fors door WUTA. Een kleine woningstichting voor en door Stichtse Vecht 1,1 hoger dan het landelijk gemiddelde en hoger dan Nigtevechters. Nederland 1,0 gemiddeld voor deze gemeente. De duurdere woningen bevinden zich veelal aan de rand van het dorp en met Woningen, huur en koop in 2011 Motorvoertuigen en personenauto’s name aan de oostelijke zijde ervan. In het hart van Nig- Regio’s Huur % Koop % naar oppervlakte in 2011 tevecht hebben de woningen een tamelijk gemiddelde Nigtevecht 42 58 Regio’s aantal per km2 waarde, ietsje hoger misschien... Stichtse Vecht 37 62 Nigtevecht 1.006 Nederland 44 55 Stichtse Vecht 305 Nederland 229 Auto -en motorvoertuigenbezit GEGEVENS (BRON CBS) Het autobezit in Nigtevecht ligt iets hoger dan ge‑ 30 Dorpsanalyse NIGTEVECHT Dorpsanalyse

Woningvoorraad De woningvoorraad van Nigtevecht verhoudt zich als volgt tot die van de rest van de gemeente:

Gemiddelde koop- huur- woning- Overige woningwaarde woningen woningen corporaties verhuur

Regio’s aantal x 1000 euro % % % % Stichtse Vecht 25640 305 62 37 24 13 Maarssen 1745 403 76 23 7 17 Duivenkamp, Pauwenkamp en Spechtenkamp 4300 194 44 56 37 18 Fazantenkamp, Reigerkamp en Valkenkamp 3535 231 85 15 10 5 Bloemstede en Boomstede 1425 214 70 30 27 3 Oud-Zuilen 770 369 84 14 3 12 Tienhoven 180 526 76 24 10 13 Breukelen 3175 279 50 46 33 13 Nijenrode-Noord (=Broeckland) 805 400 73 26 14 12 Nieuwer ter Aa 165 325 71 29 13 17 waaronder Wagendijk 985 297 59 40 32 8 Loenen 1375 352 42 56 43 14 Nieuwersluis 120 687 66 34 5 29 210 391 78 22 6 16 655 391 61 38 20 18 Oud-Over 160 736 65 33 0 33 75 749 63 34 0 34 Nigtevecht 540 365 58 42 32 10 31 NIGTEVECHT Dorpsanalyse

Hoe is het om in Nigtevecht te wonen? Rapportcijfers veiligheid, leefbaarheid en woonomgeving In 2011 is in de gehele gemeente Stichste Vecht onderzocht hoe de leefbaarheid 1 2 3 4 5 6 7 8 en de veiligheid werden ervaren. Voor Nigtevecht heeft dit het volgende beeld opgeleverd. sociale cohesie Voorzieningen en onderhoud (% (zeer) tevreden 1 2 3 4 5 6 7 8 fysieke verloedering

woonomgeving sociale overlast

leefbaarheid vermogensdelicten

bedreiging veiligheid

verkeersoverlast Nigtevecht Gemeente Stichtse Vecht Politieregio 2009 Nederland 2009 beschikbaarheid politie

32 vertrouwen politie

Nigtevecht Gemeente Stichtse Vecht Politieregio 2009 Nederland 2009

Hoewel men de politie als afwezig ervaart voelt men zich over het algemeen wel veilig in het dorp. NIGTEVECHT Dorpsanalyse

Nigtevechters waarderen hun leefomgeving hoger dan gemiddeld, maar Voorzieningen en onderhoud (% (zeer) tevreden) ervaren relatief veel verkeersoverlast. Ook is er minder dan gemiddeld vertrouwen in de politie dat vooral lijkt voort te komen uit gebrekkige beschikbaarheid. 10 20 30 40 50 60 70 80

Belangrijkste problemen (top 5) in de buurt om aan te pakken (%) voorzieningen dagelijkse boodschappen

5 10 15 20 25 30 35 40 voorzieningen voor kinderen

te hard rijden voorzieningen voor jongeren parkeeroverlast straatverlichting hondenpoep onderhoud wegen, paden ed woninginbraak onderhoud openbaar groen geluidsoverlast door verkeer Nigtevecht Nigtevecht Gemeente Stichtse Vecht Gemeente Stichtse Vecht

De ervaren verkeersoverlast is terug te zien in de problemen top 5 die men ervaart. Percentage bewoners dat zich wel eens (vaak en soms) onveilig voelt Daarin zijn 3 van de 5 problemen terug te herleiden tot verkeer (te hard rijden, 5 10 15 20 25 30 parkeeroverlast, geluidsoverlast door verkeer). Ook hondenpoep en woninginbraak

werden als problemen ervaren. Hoewel gebrek aan voorzieningen de top 5 van 1.00.80.60.40.20.0 problemen niet gehaald heeft is men hierover wel minder tevreden dan gemiddeld in het algemeen voor de gemeente Stichste Vecht. 33

in eigen buurt

Nigtevecht Gemeente Stichtse Vecht Politieregio 2009 Nederland 2009 NIGTEVECHT Dorpsanalyse

Aantal inwoners Leeftijdsopbouw van de bevolking Samenstelling van de huishoudens in 2011 in % In Nigtevecht wonen 1541 bewoners. Het is daarmee voor een De groepen 0-14 jarige en 45-64 jarige zijn opvallend over- Regio’s een- zonder met kleine kern in deze gemeente een van de grotere. Er zijn iets vertegenwoordigd. Vooral de jongste groep is opvallend persoons kinderen kinderen meer vrouwen dan mannen. De sekseverdeling is daarmee veel groter dan gemiddeld binnen de gemeente. Dat heeft Nigtevecht 23 33 44 gemiddeld. gevolgen voor de voorzieningen die gewenst zijn. Stichtse Vecht 31 30 39 Nederland 37 29 34 Aantal inwoners Leeftijdsopbouw in 2011 in % GEGEVENS (BRON CBS EN GBA) Totaal Mannen Vrouwen Regio’s < 14 jaar 15-24 jaar 25-44 jaar 45-64 jaar >65 2011 1568 777 791 Nigtevecht 21 9 22 33 15 Gemiddelde grootte van de huishoudens in 2011 2012 1543 763 780 Stichtse Vecht 18 11 25 31 15 Regio’s aantal 2013 1541 757 784 Nederland 17 12 27 28 16 Nigtevecht 2,5

GEGEVENS (BRON CBS EN GBA) GEGEVENS (BRON CBS EN GBA) Stichtse Vecht 2,3 Nederland 2,2 Samenstelling van de huishoudens Drie kwart van de huishoudens in Nigtevecht betreft een Aantal huishoudens in 2011 huishouden met kinderen. Dat percentage ligt veel hoger Regio’s aantal dan binnen de gemeente of het landelijk gemiddeld. Nigtevecht 545 Het percentage eenpersoonshuishoudens is dan weer Stichtse Vecht 26.760 opvallend laag. Dit verschil met de rest van de gemeente is Nederland 7.473.440

ook af te lezen in de gemiddelde huishoudengrootte. GEGEVENS (BRON CBS EN GBA) In totaal kent het dorp 545 huishoudens. De verschillende leeftijdsgroepen zijn niet gelijkmatig over het dorp verdeeld. Dit komt doordat de woning- 34 voorraad niet gelijkmatig is verdeeld over het dorp. De afbeeldingen hiernaast geven inzicht in de spreiding van de verschillende mensen over het dorp.

NIGTEVECHT Dorpsanalyse

Kinderen jonger dan 14 jaar 65 plussers Fiscaal maand inkomen per persoon

< 2 % < 5 % < 2000 euro 2-4% 5-10% 2.000-2.500 euro 4-7% 10-15% 2.500-3.000 euro 7-10% 15-20% 3.000-3.500 euro 35 10-15% 20-25% 3.500-4.000 euro 15-20% 25-30% 4.000-5.000 euro 20-25% 30-40% 5.000-7.500 euro > 25% > 40% > 7.500 euro