Polskie Miasta Uczące się

SIEĆ: JAKOŚĆ POWIETRZA Czysty Oddech Miasta

Rawicz, 26-28 września 2018 r.

GMINA Liczba mieszkańców: 30 234 w tym miasto Rawicz: 20 533

Miasto leży w południowej Wielkopolsce przy drodze ekspresowej S5 i drodze krajowej 36. Przez Gminę przebiega linia kolejowa E59 relacji Poznań – Wrocław. Bezpośrednie sąsiedztwo: Bojanowo (Wielkopolska) i gmina Żmigród (Dolny Śląsk) SYTUACJA EKOLOGICZNA W GMINIE RAWICZ

Jednym z głównych źródeł emisji zanieczyszczeń do powietrza jest spalanie paliw do celów grzewczych (tzw. niska emisja). Szczególnie dużo zanieczyszczeń przedostaje się do powietrza w wyniku spalania paliw stałych wątpliwej jakości - w kotłach i piecach o niskiej sprawności i złym stanie technicznym. Cechą charakterystyczną niskiej emisji jest to, że powodowana przez liczne źródła wprowadza do powietrza niewielkie ilości zanieczyszczeń. Duża liczba kominów o niewielkiej wysokości powoduje, że wprowadzanie zanieczyszczeń do środowiska jest bardzo uciążliwe, ponieważ zanieczyszczenia gromadzą się wokół miejsca powstawania i są to najczęściej obszary o zwartej zabudowie mieszkaniowej.

Problem przekraczania standardów jakości powietrza dotyczy nie tylko gminy Rawicz, ale całej strefy wielkopolskiej, zarówno miast, jak i terenów wiejskich. nie prowadzi pomiarów zanieczyszczeń do powietrza z uwagi na brak konieczności realizacji takiego obowiązku. Oceny jakości powietrza, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 21 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, dokonuje corocznie w poszczególnych strefach Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w oparciu o wyniki pomiarów jakości powietrza dokonywane na stacjach pomiarowych w ramach Państwowego monitoringu jakości powietrza. SYTUACJA EKOLOGICZNA W GMINIE RAWICZ

Obecnie na terenie województwa wielkopolskiego zlokalizowanych jest 7 automatycznych stacji pomiarowych. Wyniki monitoringu powietrza prezentowane są na bieżąco on-line na stronie WIOŚ (powietrze.poznan.wios.gov.pl). Możliwe jest również skorzystanie z mobilnych aplikacji: Zanieczyszczenie Powietrza lub Jakość powietrza w Polsce.

Wyniki pomiarów stężeń zanieczyszczeń stanowią podstawę do klasyfikacji stref na: • strefa A – jeżeli stężenia zanieczyszczeń nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych albo poziomów docelowych; • strefa B – jeżeli stężenia zanieczyszczeń przekraczają poziomy dopuszczalne, lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych, powiększonych o margines tolerancji; • strefa C – jeżeli stężenia zanieczyszczeń przekraczają poziomy dopuszczalne, powiększone o margines tolerancji, a w przypadku gdy margines tolerancji nie jest określony – poziomy dopuszczalne albo przekraczają poziomy docelowe. SYTUACJA EKOLOGICZNA W GMINIE RAWICZ

Obok wyników oceny dotyczącej poszczególnych zanieczyszczeń, każdej strefie przypisuje się jedną klasę, łączącą wyniki uzyskane dla wszystkich rozważanych zanieczyszczeń, oddzielnie ze względu na ochronę zdrowia i na ochronę roślin. Jest nią tzw. klasa łączna. Klasę łączną strefy określa się na podstawie klas wynikowych uzyskanych w strefie dla poszczególnych zanieczyszczeń. Łączna klasa strefy odpowiada klasie najmniej korzystnej uzyskanej z klasyfikacji według zanieczyszczeń.

Gmina Rawicz jako jedna w wielu gmin województwa wielkopolskiego przypisana do strefy wielkopolskiej na podstawie przeprowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska corocznie pomiarów zanieczyszczeń do powietrza, zakwalifikowana została do klasy C z uwagi na przekroczenia stężenia dla pyłu PM10, BENZOEPIRENU i ze względu na ozon. SYTUACJA EKOLOGICZNA W GMINIE RAWICZ

W konsekwencji przekroczenia wartości normatywnych ww. parametrów konieczne było opracowanie Programu ochrony powietrza dla strefy wielkopolskiej i Programu ochrony powietrza dla strefy wielkopolskiej ze względu na ozon, które określają cele i działania mające doprowadzić do osiągnięcia wartości dopuszczalnych i poziomów docelowych substancji w powietrzu.

Programy najogólniej ujmując zawierają dobre praktyki oraz działania naprawcze nastawione na ograniczenie niskiej emisji pochodzącej z sektora komunalno-bytowego, mającego największy wpływ na jakość powietrza.

Ponadto w trosce o zdrowie mieszkańców województwa Sejmik Województwa Wielkopolskiego w dniu 18 grudnia 2017 r. przyjął tzw. „uchwały antysmogowe”, tj.: •Uchwałę XXXIX/941/17 w sprawie wprowadzenia, na obszarze województwa wielkopolskiego (bez Miasta Poznania i Miasta Kalisza), ograniczeń lub zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. SYTUACJA EKOLOGICZNA W GMINIE RAWICZ

•Uchwałę XXXIX/942/17 w sprawie wprowadzenia, na obszarze Miasta Poznania, ograniczeń lub zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. •Uchwałę XXXIX/943/17 w sprawie wprowadzenia, na obszarze Miasta Kalisza, ograniczeń lub zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. •Uchwały zakładają wprowadzenie od 1 maja 2018 r. zakazu stosowania najgorszej jakości paliw stałych np. bardzo drobnego miału lub węgla brunatnego czy flotokoncentratu. Ponadto, wprowadzone zostaną ograniczenia dla kotłów oraz tzw. miejscowych ogrzewaczy np. kominków i pieców. Wszystkie nowe kotły po 1 maja 2018 r. będą musiały zapewnić możliwość wyłącznie automatycznego podawania paliwa, wysoką efektywność energetyczną oraz dotrzymanie norm emisyjnych. Nie będą mogły również posiadać rusztu awaryjnego oraz możliwości jego zamontowania.

SYTUACJA EKOLOGICZNA W GMINIE RAWICZ

Zgodnie z projektem kotły zainstalowane przed wejściem w życie uchwał antysmogowych i nie spełniające ich wymagań będą musiały być wymienione w 2 etapach: •Do 1 stycznia 2024 r. – w przypadku kotłów bezklasowych •Do 1 stycznia 2028 r. – w przypadku kotłów spełniających wymagania dla klasy 3 lub 4 według normy PN-EN 303-5:2012. •Kotły tzw. 5 klasy, zainstalowane przed wejściem w życie uchwał, będą mogły być użytkowane dożywotnio. Ponadto miejscowe ogrzewacze pomieszczeń (piece, kominki, kozy) zainstalowane przed wejściem w życie uchwał antysmogowych i nie spełniające ich wymagań będą musiały być wymienione do 1 stycznia 2026 r. •Ww. uchwały zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego w dniu 29 grudnia 2017 r. (poz. 8807, 8808, 8809). Dotychczasowe działania Gminy Rawicz związane z ochroną powietrza:

DOTACJE DLA MIESZKAŃCÓW DO WYMIANY ŹRÓDŁA CIEPŁA NISKIEJ EMISJI NA EKOLOGICZNE Uchwała Rady Miejskiej Gminy Rawicz nr XLVII/524/18 z dnia 24 stycznia 2018 r. w sprawie zmiany XXVI/380/17 Rady Miejskiej Gminy Rawicz z dnia 15 marca 2017 roku w sprawie zasad i trybu udzielania dotacji celowej z budżetu Gminy Rawicz na dofinansowanie kosztów wymiany źródeł ciepła w budynkach i lokalach mieszkalnych położonych na terenie gminy Rawicz oraz sposobu jej rozliczania.

Założenia prawne udzielania dotacji : 1. Ograniczanie ilości zanieczyszczeń pyłowo – gazowych emitowanych do atmosfery; 2. Wymiana głównego źródła ciepła w budynkach z wyjątkiem nowo budowanych na spełniające normę: PN EN 303-5: 2012 – klasa V, na fabrycznie nowe, po decyzji o przyznaniu dotacji; 3. Dotacja do 50% wartości nie przekraczająca kwoty 3 000 zł zakupu i montażu źródła ciepła; 4. Dostarczenie do UMiG dokumentacji po inwestycyjnej: umowy kompleksowej dostarczania paliwa gazowego lub na dostawę energii elektrycznej, informacji o sprawności kotła i mocy źródła ciepła; aktualnego świadectwa zawierającego wyniki badań przez akredytowane biuro certyfikacji;. protokół odbioru i faktura/ rachunek potwierdzający zakup i montaż urządzenia; dokument potwierdzający demontaż złomowanie/ likwidację starego źródła ciepła. Dotychczasowe działania Gminy Rawicz związane z ochroną powietrza:

DOTACJE DLA MIESZKAŃCÓW DO WYMIANY ŹRÓDŁA CIEPŁA NISKIEJ EMISJI NA EKOLOGICZNE

REZULTATY DOTYCHCZASOWYCH DZIAŁAŃ :

. 2017 rok: Gmina Rawicz przeznaczyła kwotę 260 tys. zł na dofinansowanie wymiany kotłów na paliwa stałe na bardziej ekologiczne źródła ogrzewania. Od marca 2017 r. wpłynęło 106 wniosków, z tego udzielono dotacji 31 beneficjentom na kwotę średnio ok. 3 tys. zł. na wymianę źródła ciepła.

. 2018 rok: Kontynuacja działań rozpoczętych w 2017 r. Do dnia 25.09.2018 złożono 138 wniosków do dotację. Pozytywnie rozpatrzono 133 wnioski, a dotacją objęto 118 gospodarstw domowych na podstawie podpisanych umów. Rozliczono 33 wnioski o dotację na kwotę 98.929,20zł. Maksymalna dotacja wynosiła 3000 zł na podstawie udokumentowanych poniesionych kosztów zakupu i montażu źródła ciepła.

Działania te będą kontynuowane w kolejnych latach.

Dotychczasowe działania Gminy Rawicz związane z ochroną powietrza:

WYMIANA OŚWIETLENIA NA ENERGOOSZCZĘDNE a) Budowa instalacji oświetlenia Plant Jana Pawła II w Rawiczu: (2015) wartość inwestycji – 1 253 780,36zł. Pożyczka umarzalna Wielkopolski Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska w Poznaniu: 1019000,00; wkład własny Gminy Rawicz: 234 780,36 zł. Wymiana łącznie 157 opraw. Stwierdzony przez WIOŚ w Poznaniu efekt ekologiczny (2017): Emisja CO2 przed modernizacją: 21,78596kg/rok. Po modernizacji: 14,46172kg/rok. Redukcja emisji o 7,32424 kg/rok. b) Wymiana oświetlenia na energooszczędne w budynku pływalni Ośrodka Sportu i Rekreacji w Rawiczu: (2017) Przebudowa instalacji i wymiana 28 szt. lamp sodowych o natężeniu 250/300 Lx na niecce basenu i 100/150 Lx na trybunach na 26 lamp LED o natężeniu 300/350 Lx na niecce basenu i 150/200 Lx na trybunach. Wartość zadania: 93 955,10 zł, w tym pożyczka WFOŚiGW w Poznaniu - 76386,20 zł. Planowany efekt ekologiczny do potwierdzenia: roczne zużycie energii: 35,300 MWh/rok, po modernizacji: 13,100 MWh/rok. Oszczędność w zużyciu energii - 22,200 MWh/rok. Redukcja emisji: 18,026 Mg/rok. Efekt ekologiczny zostanie potwierdzony do 30.06.2019 r. Dotychczasowe działania Gminy Rawicz związane z ochroną powietrza:

NASADZENIA ŚRÓDPOLNE I PRZYDROŻNE, REWITALIZACJA ZIELONYCH OBSZARÓW MIEJSKICH

REZULTATY DOTYCHCZASOWYCH DZIAŁAŃ :

2017 rok: ”Zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne przy drogach Gminy Rawicz” • droga gminna w miejscowości Kąty: 12 szt. lipy drobnolistnej; • ul. 1000-lecia w Rawiczu: 46 szt. - klonu zwyczajnego; • droga gminna Konarzewo – Dąbrówka: 440 szt. drzew i krzewów, w tym: pęcherznica kalinolistna - 240szt., róża pomarszczona - 200szt.; • ścieżka rowerowa Rawicz - Sarnowa - 60 szt. - jesionu wyniosłego.

Planowane do zakupu drzewa i krzewy zostały posadzone przy drogach gminnych w bezpośrednim sąsiedztwie pól uprawnych. Zakończenie zadania – listopad 2017. Wartość przedsięwzięcia – 31.760zł, dofinansowanie WFOŚiGW w Poznaniu – 10.000 zł Dotychczasowe działania Gminy Rawicz związane z ochroną powietrza:

NASADZENIA ŚRÓDPOLNE I PRZYDROŻNE, REWITALIZACJA ZIELONYCH OBSZARÓW MIEJSKICH

REZULTATY DOTYCHCZASOWYCH DZIAŁAŃ :

2017 rok: Przyrodnicza rewaloryzacja zabytkowego założenia flory i zachowanie fauny na Placu Wolności i Plantach Jana Pawła II w Rawiczu

Efektem rewaloryzacji zieleni na Placu Wolności w Rawiczu było posadzenie drzew: wiśnia osobliwa i buk zwyczajny oraz krzewów: cis, irga, róża i trzmielina. Umieszczono 145szt. budek lęgowych dla ptaków na Plantach Jana Pawła II i Parku przy Domu Kultury w Rawiczu. Całkowita wartość zadania wspartego pozytywną opinią Delegatury Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lesznie to 35.895 zł. Dotacja WFOŚiGW w Poznaniu – 20.000 zł. Planty Jana Pawła II w Rawiczu Dotychczasowe działania Gminy Rawicz związane z ochroną powietrza:

NASADZENIA ŚRÓDPOLNE I PRZYDROŻNE, REWITALIZACJA ZIELONYCH OBSZARÓW MIEJSKICH

PLANOWANE REZULTATY:

2018 rok: Zadrzewienia śródpolne i przydrożne przy drogach Gminy Rawicz – etap II Łąkta na odcinku 0,085km – lipa drobnolistna – 8 szt. Słupia Kapitulna na odcinku 0,41km – wierzba biała – 20 szt. Izbice na odcinku 0,137km – lipa drobnolistna – 10 szt. Konarzewo na odcinku 0,5km – lipa drobnolistna – 10 szt. i klon – jawor – 10 szt.

Całkowita wartość zadania – 13.524,00zł. Projekt dofinansowany przez WFOŚiGW w Poznaniu kwotą 10.659,60zł. Zadanie zostanie wykonane w październiku 2018r. Dotychczasowe działania Gminy Rawicz związane z ochroną powietrza:

NASADZENIA ŚRÓDPOLNE I PRZYDROŻNE, REWITALIZACJA ZIELONYCH OBSZARÓW MIEJSKICH

PLANOWANE REZULTATY:

2018 rok: Odnowa zasobów i kształtowanie krajobrazu wiejskiego w miejscowościach: Łaszczyn, Sarnówka i Żołędnica, gmina Rawicz Odnowa zasobów i kształtowanie krajobrazu wiejskiego w miejscowościach: Izbice, Sierakowo i Szymanowo, gmina Rawicz

Lipa drobnolistna Żołędnica, Sarnówka i Łaszczyn – 70 szt. Szymanowo – 24 szt.

Całkowita wartość zadania – 13.066,00zł. Projekt dofinansowany przez Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 kwotą 9.450,33zł. Zadanie zostanie wykonane w październiku 2018r. Dotychczasowe działania Gminy Rawicz związane z ochroną powietrza:

NASADZENIA ŚRÓDPOLNE I PRZYDROŻNE, REWITALIZACJA ZIELONYCH OBSZARÓW MIEJSKICH

PLANOWANE REZULTATY:

2018 rok: Zadrzewienia śródpolne i przydrożne przy drogach Gminy Rawicz – etap II

Ścieżka rowerowa Rawicz-Sarnowa – lipa drobnolistna – 15 szt. Droga do stacji przeładunkowej odpadów komunalnych w Rawiczu – klon polny – 35 szt. Szymanowo -droga od figury do Dębna Polskiego – lipa drobnolistna – 30 szt.

Całkowita wartość zadania – 19.265,00zł. Projekt dofinansowany przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu kwotą 18.144,00zł. Zadanie zostanie wykonane w październiku 2018r. Dotychczasowe działania Gminy Rawicz związane z ochroną powietrza:

EDUKACJA EKOLOGICZNA MIESZKAŃCÓW

REZULTATY DOTYCHCZASOWYCH DZIAŁAŃ :

2016 rok:

EKOPIĄTKA – spacer ścieżką przyrodniczo-dydaktyczną z książką w Szkole Podstawowej nr 5 w Rawiczu

Głównym celem utworzenia ścieżki była interaktywna edukacja przyrodnicza dzieci, młodzieży i również dorosłych, z uwzględnieniem zwierząt i roślin „zamieszkujących" nasze lasy.

Koszt całego przedsięwzięcia wyniósł 66.835,25 zł brutto, w tym dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Poznaniu w wysokości 20.000,00 zł.

Dotychczasowe działania Gminy Rawicz związane z ochroną powietrza:

EDUKACJA EKOLOGICZNA MIESZKAŃCÓW

2016 rok: EKOPIĄTKA – spacer ścieżką przyrodniczo-dydaktyczną z książką w Szkole Podstawowej nr 5 w Rawiczu

Ścieżka przyrodnicza zawiera 10 stanowisk – tablic edukacyjnych i dydaktycznych, na których umieszczone zostały następujące informacje:

1. Mieszkańcy naszego lasu – wrzutki wielowymiarowe 2. Roślina czy zwierzę ? – kostki wiedzy 3. Układanka łowiecka - puzzle 4. Znajdź moją mamę ? – meno 5. Co ze mnie wyrośnie ? –meno 6. Kto kogo zjada , czyli eko-system lasu 7. Leśne cymbały – xylofon. 8. Drzewa i krzewy iglaste 9. Drzewa i krzewy liściaste 10. Warstwowa budowa lasu

ROWEROWA S5 NOWE PODEJŚCIE W BUDOWANIU ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ MIESZKAŃCÓW

Gmina Rawicz jest pomysłodawcą wykorzystania dróg technicznych wzdłuż drogi ekspresowej S5 Poznań – Wrocław (ok. 80% przebiegu trasy), dla utworzenia bezpiecznej trasy rowerowej pomiędzy tymi miastami; oznakowanie, dobudowanie brakujących odcinków, uzupełnienie ich innymi drogami będącymi obecnie drogami leśnymi, technicznymi przy torach kolejowych czy na wałach przeciwpowodziowych. Wykonanie jej i wypromowanie. Trasa byłaby „rybim” kręgosłupem, od którego odchodziły by ości prowadzące do punktów komunikacji zbiorowej, obszarów zurbanizowanych, stref gospodarczych, miejsc pracy, innych tras i ciekawych miejsc turystycznych. Pomysł zaistniał pod hasłem „Rowerowa S5”. W mediach znalazło się wiele pozytywnych ocen o jego innowacyjności i funkcjonalności. ROWEROWA S5 NOWE PODEJŚCIE W BUDOWANIU ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ MIESZKAŃCÓW

Gmina dysponuje gotowym projektem pn „Budowa infrastruktury rowerowej jako alternatywny sposób komunikacji w ramach realizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej na obszarze powiatu rawickiego” opracowanym wspólnie z Powiatem Rawickim i Gminą Pakosław (woj. wielkopolskie). Projekt przewiduje budowę ścieżki rowerowej na odcinku: Rawicz PKP– ul. Piłsudskiego – ul. Wojska Polskiego – ul. Rynek – ul. 17 Stycznia - ul. Kamińskiego – Szymanowo – Słupia Kapitulna – Chojno – Golejewko – Pakosław – Osiek ( projekt bike&ride) o wartości: 22.730.582,00 zł w celu realizacji zasady zrównoważonego rozwoju w Gminie – w efekcie redukcji emisji, i wzrostu liczby pasażerów korzystających z transportu publicznego w ciągu roku.

Na podstawie tego przedsięwzięcia Gmina Rawicz zweryfikowała swoje oczekiwania względem możliwości technicznych powstania inwestycji promującej transport ekologiczny. ROWEROWA S5 NOWE PODEJŚCIE W BUDOWANIU ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ MIESZKAŃCÓW

Przystąpienie do Partnerskiej Inicjatywy Miast to szansa dla Gminy Rawicz oraz instytucji współpracujących na wymianę doświadczeń i wypracowanie modelu współdziałania i koncepcji wspólnego wdrożenia projektu.

Gmina Rawicz posiada Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Rawicz wraz z Planem Mobilności Miejskiej (Uchwała Rady Miejskiej Gminy Rawicz nr XXIII/241/16 z dnia 25 maja 2016r.), " Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Rawicz na lata 2016 - 2020 z perspektywą na lata 2021 - 2024 " wraz z prognozą oddziaływania na środowisko (Uchwała Rady Miejskiej Gminy Rawicz nr XXII/233/16 z dnia 27 kwietnia 2016 r.)

ROWEROWA S5 NOWE PODEJŚCIE W BUDOWANIU ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ MIESZKAŃCÓW

Jak osiągnąć cel PIM? Nasze oczekiwania.

• Wypracowanie z Liderem i Partnerami rozwiązań strategicznych, prawnych i organizacyjnych będących podstawą do programowania wsparcia dla samorządów w obszarze tematycznym „jakość powietrza”

• Pozyskanie wiedzy na temat rozwiązań technicznych dotyczących projektowania inżynieryjnego i organizacji współpracy instytucjonalnej w obszarze tematycznym „jakość powietrza”; wypracowanie rozwiązań strategicznych, prawnych i organizacyjnych będących podstawą do programowania wsparcia przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju dla samorządów w obszarze tematycznym „jakość powietrza”

ROWEROWA S5 NOWE PODEJŚCIE W BUDOWANIU ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ MIESZKAŃCÓW

Jak osiągnąć cel PIM? Nasze oczekiwania.

• Upowszechnienie rezultatów współpracy z Liderem i Partnerami w obszarze tematycznym „jakość powietrza” jako „dobrej praktyki”. • Działania sieciowe Gminy Rawicz będą podejmowane celem pozyskania wiedzy oraz dzielenia się wiedzą na rzecz zwiększania drożności układów komunikacyjnych dla istotnych interesów mieszkańców gminy, subregionu i kraju z uwzględnieniem multimodalności komunikacyjnej komunikacji rowerowej i PKP. Istotna będzie analiza przebiegu tras rowerowych tak , aby stanowiły wartość dodaną - dostęp turystów do atrakcyjnych miejsc. Rozwój sieci tras „Rowerowej S5” wpisuje się w rozwój idei tzw. transportu zrównoważonego, korzystnego pod względem ekonomicznym i środowiskowym ze szczególnym uwzględnieniem ochrony środowiska naturalnego zwłaszcza powietrza przed zanieczyszczeniami i hałasem. ROWEROWA S5 NOWE PODEJŚCIE W BUDOWANIU ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ MIESZKAŃCÓW

Dnia 29 czerwca 2018 r. przedstawiciele samorządów Gmina Bojanowo, Gmina Czempiń, Miasto Kościan, Gmina Miasto Leszno, Gmina Lipno, Gmina Prusice, Gmina Rawicz, Gmina Rydzyna, Gmina Śmigiel, Gmina Święciechowa, Gmina Trzebnica, Gmina Wisznia Mała, Gmina Miasto Wrocław, Gmina Żmigród, Leszczyński, Powiat Rawicki, Powiat Trzebnicki oraz przedstawiciele instytucji i organizacji: Marszałek Województwa Dolnośląskiego, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział we Wrocławiu, Instytut Rozwoju Terytorialnego we Wrocławiu, Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy, Nadleśnictwo Piaski, Stowarzyszenie Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy SZOK Bojanowo wyraziły poparcie dla utworzenia Stowarzyszenia Rowerowa S5 podpisując list intencyjny. Swoje poparcie dla projektu wyraziły także Gmina Stęszew oraz Klub Turystyki Rowerowej „Rawtur” przy PTTK Oddział w Rawiczu. Samorządy są na etapie przyjmowania uchwał w sprawie wyrażenia woli przystąpienia do Stowarzyszenia i akceptacji projektu jego statutu. ANALIZA POLA SIŁ. WYTYCZNE DO MID NOWE PODEJŚCIE W BUDOWANIU ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ MIESZKAŃCÓW

WARSZTATYAnaliza pola lokalne sił dla przedsięwzięcia partnerstwo –Rowerowa 29.06.2018 S5 r. Bezpośredni zapis wyniku dyskusji warsztatowej SIŁY SPRZYJAJĄCE SIŁY HAMUJĄCE

Trasy rowerowe nie są priorytetem Wszyscy chcemy tej trasy inwestycyjnym gmin  potrzeba społeczna, powszechna  brak jednomyślności na poziomie poszczególnych gminy, nie dla wszystkich drogi rowerowe są priorytetem;  małe przekonanie o możliwościach powstania, mała wiara w sukces przedsięwzięcia. Rozkład sił 90% 10%

ANALIZA POLA SIŁ. WYTYCZNE DO MID NOWE PODEJŚCIE W BUDOWANIU ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ MIESZKAŃCÓW

Unikatowość projektu

 unikatowość projektu w skali kraju – to pierwszy pomysł tego typu (wykorzystanie dróg technicznych przy drogach ekspresowych do ruchu rowerowego);  projekt całościowy, spójny co do celów i rozwiązań.

Rozkład sił 100%

ANALIZA POLA SIŁ. WYTYCZNE DO MID NOWE PODEJŚCIE W BUDOWANIU ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ MIESZKAŃCÓW

Promocja poszczególnych gmin (m.in. walorów krajobrazowych i kulturowych)  chęć powtórzenia sukcesu trasy rowerowej w Dolinie Baryczy (Milcz i okolice – po trasach kolejki);  zaprezentowanie, pokazanie, otwarcie gminy dla mieszkańców oraz odwiedzjących / turystów;  dążenie do promowania turystyki rowerowej w skali ponad regionalnej;

Rozkład sił 100%

ANALIZA POLA Brak świadomości (u mieszkańców SIŁ. WYTYCZNE Moda na rower gmin) znaczenia dla zdrowia DO MID poruszania się na rowerze  moda na rower (obecna i nadchodząca) –  wygoda mieszkańca i przyzwyczajenie do NOWE PODEJŚCIE rower jako ekologiczny środek transportu korzystania z samochodu; W BUDOWANIU ale też pomysł na ruch, zdrowie;  tendencje w „narodzie”, który wybiera  promocja zdrowego stylu życia poprzez wygodny, ale obciążający środowisko ŚWIADOMOŚCI komunikację rowerową; środek lokomocji – auto; EKOLOGICZNEJ  ograniczenie emisji spalin – rower jako  łatwość dostępu do tanich środków transport ekologiczny; transportu – własny samochód (bez MIESZKAŃCÓW  tendencje wzrostowe turystyki rowerowej – świadomości szkód jakie ponosi środowisko aktualne trendy związane z dynamicznym naturalne z powodu zanieczyszczenia rozwojem turystyki rowerowej w Europie i powietrza); na świecie;  mało przykładów lokalnych, że rower może  rosnąca świadomość ekologiczna oraz być podstawowym środkiem transportu – wymagania (oczekiwania) wobec np. stały dojazd do pracy. infrastruktury czasu wolnego;  poprawa zdrowia mieszkańców poprzez korzyści z jazdy na rowerze;  trend w społeczeństwie na korzystanie z rowerów – myślenie o mobilności ekologicznej; Rozkład sił 60% 40%

ANALIZA POLA SIŁ. WYTYCZNE Istniejąca infrastruktura Niewystarczająca infrastruktura DO MID NOWE PODEJŚCIE  istniejąca infrastruktura drogowa (drogi  brak ciągłości dróg technicznych prze S5 – serwisowe/techniczne już są, nie trzeba ich przebieg „kluczący”, nie intuicyjny; W BUDOWANIU budować od zera);  brak należytego utrzymania tras / dróg ŚWIADOMOŚCI  wybudowane już drogi i ścieżki rowerowe i technicznych np. dziury w drodze, rozbite EKOLOGICZNEJ możliwość ich wykorzystania – wpięcia w szkło na drodze, brak oznakowania; sieć połączeń;  przebieg przyszłej trasy Rowerowa S5 przez MIESZKAŃCÓW  stale powstająca infrastruktura – budowa grunty należące do różnych osób/instytucji kolejnych odcinków S5 i dróg technicznych w tym grunty prywatne; przy niej.  przeszkody w pozyskiwaniu terenów pod połączenie dróg technicznych (obecnie brak ciągłości trasy);  brak wpięć istniejących już sieci dróg i ścieżek rowerowych w poszczególnych gminach w drogi techniczne – brak połączeń. Rozkład sił 50% 50%

ANALIZA POLA SIŁ. WYTYCZNE DO MID Możliwości finansowania Niedostateczne środki finansowe NOWE PODEJŚCIE  szanse na pozyskanie dofinansowania na  brak środków finansowych; W BUDOWANIU budowę brakujących łączników;  pieniądze, kwestie dofinansowania – braki  możliwość sfinansowania Rowerowej S-5 ze na poziomie gmin (budżety gminne), ale i ŚWIADOMOŚCI środków zewnętrznych. pewnie regionów (brak alokacji środków na EKOLOGICZNEJ ten konkretny projekt);  niepewne dofinansowanie (fundusze np. MIESZKAŃCÓW UE);  wysokie koszty budowy dodatkowej infrastruktury (kładki nad rzekami, linią kolejową, itp.);  wysokie koszty inwestycji z uwagi na jej skalę. Rozkład sił 20% 80%

ROWEROWA S5 Walory krajobrazowe sprzyjające

NOWE PODEJŚCIE rozwojowi turystyki W BUDOWANIU  stopniowy rozwój usług dla turystów rowerowych w poszczególnych gminach; ŚWIADOMOŚCI  rozwój sektorów około - turystycznych; EKOLOGICZNEJ  aktywność gospodarcza mieszkańców, którzy prędko stworzą usługi np. MIESZKAŃCÓW gastronomia;  powszechna potrzeba turystyki rowerowej;  walory krajobrazowe, ciekawe obiekty do zwiedzania przy trasie i w poszczególnych gminach;  wieloaspektowość projektu (turystyka, eko - transport);  zaproszenie mieszkańców aglomeracji wrocławskiej do odwiedzenia gmin – zwiększenie skali użytkowników/odbiorców drogi rowerowej. Rozkład sił 100%

Chęć współpracy Ograniczona współpraca

ROWEROWA S5  wsparcie władz samorządowych co  trudności z ustaleniami z GDDKIA, NOWE PODEJŚCIE gwarantuje ciągłość trasy od początku do  brak zainteresowania wszystkich końca a nie tylko na niektórych gminnych samorządów na trasie; W BUDOWANIU odcinkach;  kłopoty z koordynacją;  wspólnota myślenia, pomysłu;  różne potrzeby gmin i powiatów w zakresie ŚWIADOMOŚCI  wspólna idea; infrastruktury drogowej; EKOLOGICZNEJ  jedność – koncepcja łączy a nie dzieli;  zaangażowanie dużej ilości „podmiotów” w  współpraca wokół jednej idei – samorządy, realizację projektu; MIESZKAŃCÓW Lasy Państwowe, poszczególne  opieszałość współpracy; nadleśnictwa, PKP, GDDKIA, organizacje  indywidualne interesy; turystyczne, organizacje pozarządowe,  brak współpracy różnych organizacji; media i inne;  wybory/zmiany osobowe w samorządach;  powołanie stowarzyszenia zrzeszającego  opóźnienia w budowie; gminy po których przebiega przyszła trasa –  brak zgody zarządu dróg na korzystanie – Rowerowa S5 (jako Lokalne Partnerstwo); udostępnienie MOP-ów przy S5;  przychylność zarządcy S5;  konflikty personalne pomiędzy włodarzami  Ministerstwo Rozwoju i włączenie gmin mające podłoże polityczne; Rawicz, Bojanowo i Żmigród do programu  brak zgody, woli współpracy instytucji od Partnerska Inicjatywa Miast; których zależy powodzenie projektu –  ludzie zaangażowani w realizację projektu właściciele dróg; (komuś coś się chce).  brak woli politycznej na rozwój trasy, zmiana priorytetów po wyborach. Rozkład sił 60% 40%

ROWEROWA S5

NOWE PODEJŚCIE Wzrost zainteresowania projektem Słaba promocja projektu  duże i rosnące zainteresowanie trasą przez  brak strony internetowej projektu; W BUDOWANIU użytkowników/rowerzystów;  występuje przeświadczenie, że poruszanie ŚWIADOMOŚCI  wzrasta ilość osób korzystających na się rowerem wzdłuż ruchliwej drogi rowerach z dróg dojazdowych (tras samochodowej nie ma aspektu turystyczno– EKOLOGICZNEJ technicznych). rekreacyjnego. MIESZKAŃCÓW Rozkład sił 50% 50%

Wysokie zaangażowanie lidera

(Rawicz)  zaangażowanie lidera - Gminy Rawicz (Burmistrz oraz przedstawiciele Urzędu Miasta).

Rozkład sił 100%

Popularyzacja wiedzy ANALIZA POLA o zagrożeniach dla zdrowia

SIŁ. WYTYCZNE wynikających z niskiej jakości powietrza DO MID  upowszechniająca się wiedza o tym że NOWE PODEJŚCIE zanieczyszczone powietrze jakim oddychamy szkodzi zdrowiu i że W BUDOWANIU zanieczyszczenia te pochodzą z niskiej emisji (palenie złym opałem) oraz ŚWIADOMOŚCI nadmiernego transportu samochodowego EKOLOGICZNEJ (spaliny). Rozkład sił MIESZKAŃCÓW 100%

Różnorodność trasy

 brak spójności przebiegu trasy jest atutem a nie przeszkodą;  różnorodność tras – jakość nawierzchni (asfalt, drogi szutrowe, drogi trawiaste gruntowe) oraz urozmaicone ukształtowania terenu. Rozkład sił 100%

ANALIZA POLA SIŁ. WYTYCZNE DO MID

NOWE PODEJŚCIE Przebieg trasy przez kilka gmin –

W BUDOWANIU integracja transportowa ŚWIADOMOŚCI  przebieg tras przez kilka gmin; EKOLOGICZNEJ  ograniczenie emisji spalin do atmosfery dzięki rozwojowi transportu ekologicznego MIESZKAŃCÓW (rowery, rowery elektryczne);  połączenie komunikacyjne gmin i

powiatów;  dobre połączenia kolejowe z Wrocławiem i Poznaniem (rower + kolej) – możliwość korzystania z mieszanego transportu. Rozkład sił 100%

ANALIZA POLA SIŁ. WYTYCZNE DO MID NOWE PODEJŚCIE Niewystarczające bezpieczeństwo

W BUDOWANIU rowerzystów ŚWIADOMOŚCI  zbyt wiele miejsc kolizyjnych z ruchem EKOLOGICZNEJ zmotoryzowanym - możliwe wypadki na trasie zniechęcające do jazdy; MIESZKAŃCÓW  problem z oznakowanie trasy w terenie;

 kolizje z transportem rolniczym na drogach technicznych;  bezpieczeństwo. Rozkład sił 100%

ANALIZA POLA SIŁ. WYTYCZNE

DO MID NOWE PODEJŚCIE Uregulowania prawne W BUDOWANIU  przepisy, regulacje prawne obecnie ŚWIADOMOŚCI obowiązujące dla korzystania z dróg EKOLOGICZNEJ technicznych przy S5;  kwestie ekologiczne; MIESZKAŃCÓW  problemy prawne;  biurokracja;  brak zgody Zarządu Dróg na utworzenie MOP- ów dla rowerzystów. Rozkład sił 100%

WIZJA ROWEROWEJ „S5”

Dziękuję za uwagę.

Bernard Piskorz Kierownik Biura Zarządzania Projektami i Funduszami

www.rawicz.pl [email protected]