ŠKOLE I VRTIĆI OPŠTINE REGGIO EMILIA ISTORIJSKE NAPOMENE I OPŠTE INFORMACIJE Istoriji Obrazovnog Iskustva Iz Reggio Emilie Posvećen Je Tom Una Città, Tanti Bambini

ŠKOLE I VRTIĆI OPŠTINE REGGIO EMILIA ISTORIJSKE NAPOMENE I OPŠTE INFORMACIJE Istoriji obrazovnog iskustva iz Reggio Emilie posvećen je tom Una città, tanti bambini. Memorie di una storia presente. (Jedan grad, mnoga deca. Uspomene iz sadašnje istorije) koji je objavio Reggio Children © 2010 Za informacije: www.reggiochildren.it

Sva prava su zadržana Zabranjena je svaka reprodukcija, čak i delimična u bilo kom obliku, bez prethodnog pismenog odobrenja Reggio Children-a.

Grafički dizajn i izgled: Rolando Baldini, Paola Gasparoli Prevodilac: Maurizio Boni

Objavio: Reggio Children srl www.reggiochildren.it “Znajući gde si, gde se nalaziš, pomaže ti da razviješ osećaj tvog ličnog identiteta i tvog mesta u poređenju sa svetom ... Svako mesto ima svoj duh, svoju prošlost, svoje tendencije.” Jerome Bruner

Vrtić XXV Aprile Istorija Opštinskih jaslica i vrtića u Reggio Emiliji je dugačka U posleratnom periodu, UDI (Unione Donne Italiane – i istovremeno hrabra i delikatna. Ona je ovde prikazana Udruženje Italijanskih Žena) otvorio je i upravljao sa 60 ukratko, nudeći mapu najrelevantnijih događaja koji obdaništa u provinciji Reggio Emilia, od kojih 8 u gradu: obeležavaju njen identitet. “jaslice”, kako su nazvane, naročito su raširene po seoskim vilama i u prvim predgrađima grada. Mnogi budući gradski, pokrajinski i regionalni administratori su obučeni u UDI u Predgovor Reggio; oni će biti uporni promotori opštinske javne škole za rano detinjstvo. Prateći niti sećanja istorije grada, u svojevrsnoj igri unazad, UDI vrtići predstavljaju kulturno i društveno nasleđe moguće je pratiti poreklo laičkog i opštinskog obrazovnog koje postaje sastavni deo identiteta budućeg Reggiovog iskustva u Reggio Emiliji početkom 1900-ih, u odlukama obrazovnog projekta, koji čini osnovu različitih procesa socijalističke administracije na čelu sa gradonačelnikom i oblika participacije koji će se razvijati tokom vremena. Luigijem Roverijem. U 1913. Otvara se u mestu Villa Gaida Počev od 1967. Godine, 5 od 8 vrtića UDI postaće opštinsko; (RE), prvo gradsko obdanište u Reggio Emiliji. ostatak je zatvoren tokom 1950-ih zbog ekonomskih “Na početku nove i velike reforme, administracija sa poteškoća. savremenim idejama poput naše nije mogla da meša vrtić sa kućom za starateljstvo nad decom. Iz tog razloga je isplanirala veoma modern tip vrtića baziran na Froebelovom Deca u Asilo del Popolo di Villa Cella, 1947. metodu, sa specijalizovanim učiteljem i besplatnom ponudom Škola postaje opštinska u 1967. godini pod nazivom “XXV Aprile” zdravih školskih obroka.” (Luigi Roversi, 1912)

Iskustvo Ville Gaide (1913-1938) završava se pojavom fašizma, ali ostaje kao trag dobre i moguće Opštinske obrazovne politike. Dva svetska rata i fašistička diktatura ućutkavaju i u Reggio Emiliji, rađanje vekovnih novih iskustava u polju državnog obrazovanja za decu; za novi razvoj dešavanja moralo se sačekati neka nova vremena mira. Novi početak

U 1963 godini Opština Reggio Emilia, kojom je nakon rata upravljao socijalističko-komunistički savet sa gradonačelnikom Renzom Bonazzijem (1962-1976), otvaranjem Škole Robinson, prvog vrtića (za decu od 3 do 6 godina), kojoj sledi Škola Anne Frank otvorena u 1964. godini, pokrenuta je mreža samostalnih obrazovnih usluga. Pedagog Loris Malaguzzi od samog početka sarađuje i doprinosi novom edukativnom projektu. Još uvek ne postoji nacionalni zakon o osnivanju vrtića, on će stići tek u 1968-oj. Da bi se zaobišle zabrane prefekture za otvaranje opštinskih vrtića, prva škola je montažna zgrada, dok druga ulazi u deo osnovnih usluga urbanističkog plana za novi kvart Rosta Nuova.

Vrtić Robinson, 1969

Demonstracija pred prefekturom radi priznanja plana personala. Svi zajedno učitelji, pomoćnici i kuvari; sa njima odbornica Loretta Giaroni. Reggio Emilia, 1968 Otvaranje Opštinskih vrtića posledica je i pokretač kulturnih opštinska i privatnih vrtića otvorenih posle rata, laičkih i društvenih političkih transformacija koje neminovno i crkvenih, koji su rizikovali da budu zatvoreni zbog otvaraju raspravu i sukob, kako na lokalnom tako i na nedostatka finansijskih sredstava. nacionalnom nivou: efektivna ženska emancipacija i U 1972. godini, nakon duge rasprave u kojoj su učestvovali nova ideja porodice, drugačije upravljanje prioritetima razni socijalni partneri, Novi Pravilnik o vrtićima jednoglasno investicije Opština, pad kontrole centralne vlade u je odobren u Gradskom savetu. U dokumentu su istaknute opštinskim politikama, umanjivanje uloge Katoličke crkve jedinstvene osobine iskustva u Reggio Emiliji: stalna obuka u obrazovanju u ranom detinjstvu i, konačno, nova kultura svih radnika, duboko kolegijalni i kolaborativni odnos u detinjstva i škole koja će u Reggio-u poprimiti sve više organizaciji rada sa osnivanjem didaktičko-pedagoške definisaniji i moderniji oblik. ekipe i prisustvom dva nastavnika, važnost okoline kao istinskog edukativnog sagovornika, prisustvo ateljea i U 70-im godinama, Uprava, na čelu sa gradonačelnikom njegovog referenta, pravilan pristup deci sa invaliditetom, Renzom Bonazzijem i sa pedagoškim koordinatorom uključivanje muškog osoblja u školi i intenzivno i vitalno novih usluga za detinjstvo Lorisem Malaguzzijem, realizuje najmasovniji program razvoja Opštinskih vrtića kojima se od 1971. priključuju i Opštinske jaslice. Prvo obdanište, posvećeno Genoeffi Cervi, majci sedmoro braće Cervi, partizani koju su 1943. godine bili ubijeni od strane fašista, otvoreno je neposredno pre odobrenja Nacionalnog zakona o jaslicama (1971. Zakon 1044). Koristi se zakon o materinstvu koji predviđa jaslice u preduzećima: preduzeće je sama Opština koja, međutim, upravlja jaslicama kao mešovitom službom, korporativnom i teritorijalnom. Opština, u sinergiji sa Regijom Emilia- Romagna osnovanom od 1970. godine, otvara i upravlja novim jaslicama. Istovremeno, nastavlja da otvara vrtiće prilagođavanjem struktura, izgradnjom novih i prihvaćanjem zahteva za preobražaj “samoupravnih” u

Vrtić Diana učestvo porodice i građana u upravljanju iste. Sve ovo identifikuje i podržava obrazovni projekat za mališane od 0 do 6 godina koji na osnovu ideje o detetu sa potencijalom i kao subjektivnim nosiocem prava, promoviše njegovo obrazovanje stimulišući razvoj svih njegovih potencijala. Sa Lorisom Malaguzzijem u ovim godinama se formirala teorija Stotine dečijih jezika.

Mnogo je susreta koji napajaju Reggio-vo obrazovno iskustvo koje je, od svog samog nastanka, negovano kulturom dijaloga, poređenja i razmene sa drugim stvarnostima. Rasprave, konferencije i seminari se organizuju sa sagovornicima italijanske i međunarodne

Jaslice Cervi

pedagogije o pitanjima obrazovanja, znanja i kvaliteta života dece i odraslih. U 1971. godini, nastavljajući rad prijatelja pedagoga Bruna Ciari-ja, u Reggio Emiliji je održana nacionalna konferencija Iskustva za novi vrtić, prva velika laička manifestacija na temu obrazovanja dece. Preko 900 nastavnika učestvuje u radu konferencije, a knjiga je dugi niz godina važan tekst za mlade italijanske obrazovne ustanove za decu. Godine 1972. Gianni Rodari isprobava i obogaćuje u Reggio Emiliji, kroz Susrete s fantastičnim (seminari sa nastavnicima i decom), ideje svoje Gramatike fantazije koju je potom posvetio gradu kao idealnom korisniku dela. U 1976. Loris Malaguzzi i Ferruccio Cremaschi pokrenuli su časopis “Zerosei”: to će biti početak duge saradnje koja će omogućiti izgradnju mreže živahnih i inovativnih nacionalnih odnosa.

U 1979. godini u gradu je bilo 19 crkvenih vrtića, 7 državnih i 3 vrtića kojima su upravlji Enti Morali (Moralne Institucije); 20 opštinskih vrtića i 11 opštinskih jaslica. Ovo snažno Loris Malaguzzi sa Giannijem Rodari širenje rezultat je izvanredne mobilizacije ženskih tokom događanja u Reggio Emiliji, 1972 pokreta - naročito UDI - politike Opštine koja smatra da mora odgovoriti na porodične zahteve - ne bez unutrašnih sukoba - i Osnovnu ulogu, ponovo, pedagoške orijentacije Lorisa Malaguzzija. igraju žene, sposobne da U Opštini oko ovih tema se suočavaju podrže uslužne delatnosti različite političke sa inovativnim akcijama, snage: levičarske, pretvarajući tradicionalne komunističke “ženske probleme“ u i socijalističke političko i kulturno pitanje. partije, koje čine većinu u Opštini Reggio Emilia, i oni iz desničarskog centra, sa hrišćanskim demokratima koji vladaju zemljom nakon rata. dalje je vrlo malo otvorenih službi, sa ogromnim razlikama između severa i juga zemlje. Tako se utemeljuje dijalog sa drugim iskustvima, drugim vrtićima i školama koji učestvuju u zajedničkom istraživanju kako bi se zagaratovao nivo kvaliteta usluga oko ranog detinjstva u Italiji. Godine 1981. u gradu je organizovana izložba Kad oko preskoči zid - Hipoteza za pedagogiju vizije (od 1987. Stotine dečijih jezika), koja predstavlja izbor obrazovnih projekata koji se realizuju u jaslicama i predškolskim vrtićima u Reggio Emiliji. “Osnovno značenje bilo je to što je oko počelo da vidi, rasuđuje i obnavlja sve više tako da je bilo u stanju da preskoči zid. Zid nesaglasnosti, banalnih i zastarelih pravila, krutih i upakovanih stvari, neuhvatljivih, atomiziranih i retoričkih dela koji se i dalje okreću oko slike čoveka i obrazovnog projekta deteta ...” (Loris Malaguzzi, 1984.) Pisci, uz Lorisa Malaguzzija, su svi zajedno: deca, učitelji i pedagozi. Izložba svedoči i poziva na kontinuirani istraživački proces koji karakteriše identitet obrazovnog Kad oko preskoči zid projekta. Nakon toga, izložba će biti održana u Stokholmu u Moderna U 1980. osnovana je Nacionalna grupa jaslica u Reggio Museet, započinjući put koji će je odvesti u mnoge evropske Emiliji, danas Nacionalna grupa obdaništa, kojoj je Loris gradove, a od 1987. i u Sjedinjene Države. To je sjajna prilika Malaguzzi bio predsednik do 1994., nezavisno telo koje za produbljivanje i poređenje koje će trajati tokom vremena. okuplja nastavnike, operatore, pedagoge, istraživače i univerzitetske nastavnike, u cilju jačanja, rasprave i produbljivanja pitanja od značaja za obdanišnu instituciju. Deset godina nakon Nacionalnog Zakona o Jaslicama, i Nakon duge rasprave građana o ovim institucijama i njihovoj vrednosti kulturnog nasleđa i društvenih investicija, odgovor Opštine i grada daje novi zamah sa sprovođenjem Projekta Detinjstvo. Mreža usluga je reorganizovana i delimično proširena, otvara se dijalog za pronalaženje novih oblika upravljanja u saradnji s Reggiom, te Opština doprinosi rastu svih ostalih institucija prisutnih u onome što je postao pravi mešoviti sistem: opštinski, državni i privatni vrtići. 1986. godine otvaraju (prve u Italiji) dve nove jaslice nastale Kad oko preskoči zid, sporazumom Opštine i Zadruga Elios i Sila koje deluju u Moderna Museet, Stokholm, Švedska, 1981 oblasti ličnih usluga. U 1987. godine otvoren je Dokumentacioni centar za Sa izložbom u Stokholmu otvara se duga istorija saradnje, istraživanje i arhiviranje materijala za jaslice i obdaništa u razmene, poređenja između iskustva u Reggio-u i Reggio Emiliji. švedske stvarnosti. Kroz izložbu se razvija velika mreža međunarodnih, evropskih i severnoameričkih odnosa, a “Uprkos” osamdesetim godinama, škole su obstojavale, a obrazovno iskustvo u Reggio-u sve je aktivnije u debati o pedagoški i kulturni kvalitet je rastao. pitanjima obrazovanja, škole i izgradnju znanja.

Ali uprkos priznanju i novim nacionalnim i međunarodnim odnosima, 80-te su bile u Reggio Emiliji teške za školske i socijalne politike. Godine 1986. opštinska mreža obrazovnih službi sastojala se od 21 vrtić i 13 jaslica, ali mnoge porodice ipak nisu mogle da pristupe uslugama, naročito u jaslicama. Stoga se potražnja povećava, ali istovremeno su veće i poteškoće u upravljanju nametnute nacionalnim finansijskim zakonima koje onemogućavaju širenje mreže. Nacionalne obrazovne politike dovode u pitanje samu mogućnost lokalnog upravljanja uslugama brige o deci. Poređenje znanja Opština je odlučila da nastavi da proširuje i kvalifikuje usluge kroz integrisani obrazovni sistem. Načini upravljanja počinju Devedesete se otvaraju u Reggio sa Međunarodnom da se multipliciraju, uspostavlja se celodnevna nastava, konferencijom Ko sam onda ja? Prvo mi to kažite. Poređenje poludnevne jaslice, otvaranjem Prostora za susret za decu i znanja kao garancija za prava i razvoj potencijala dece i odrasle. odraslih, predstavlja svojevrsnu kulturnu sintezu obrazovnog Podržava se otvaranje jaslica sa konvencijama koje su projekta. Učestvuje više od hiljadu ljudi iz celog sveta. vođene od strane novih kooperativa koje su rođene iz “Svet se menja ... svet koji više nije kurseva namenjena za obuku mladih žena. Upravo u tim stvoren od ostrva, intervala, svemira, godinama, grupa roditelja, preko Udruženja Agorà, stvorila je okeana, planina ... već svet stvoren od samoupravni odsek vrtića unutar opštinskog vrtića. mreže ...” Druga faza ovog procesa je realizacija sporazuma sa FISM-om (Loris Malaguzzi, 1990.) (Federazione Italijana Scuole Materne – Federacija Italijanskih Obdaništa), kroz koji Opština Reggio Emilia doprinosi - prva U 1991. nedeljnik “Newsweek“ među mnogim Opštinama koje su od tada primenjivale slične ukazuje na Opštinski vrtić Diana, koja sporazume u Italiji - podržavaju procese kvalifikacija i obuka. predstavlja Predškolske ustanove u Reggio Emiliji, kao najnapredniji Ko sam onda ja? Prvo mi to kažite. na svetu u pogledu obrazovanja u Međunarodna konferencija, Reggio Emilia, 1990 detinjstvu. Međunarodna i medijska izloženost eksponencijalno raste. Grad Reggio Emilia se u 13 godina povećao za 13.000 stanovnika nakon produžavanja prosečnog života, oporavka nataliteta i snažne imigracije iz južne Italije i iz ostatka sveta. Ustanoviti novi identitet grada nije bilo lako, morali su se redefinisati i podeliti vrednosti između “starih” i “novih” građana. Reggio Children, radeći sa obrazovnom službom Reggio, podržava i širi sliku Lapland snažnog deteta, njegovih prava Greenland Canada Iceland Finland i njegovih potencijala i resursa. Norway Sweden Russia Aktivnosti Reggio Children-a United Kingdom Czech Rep. Estonia Slovakia uključuju: istraživanje, obuku i Rep. of Ireland Denmark Latvia Lithuania Hungary radionice, konsultacije i saradnju, Poland Ukraine Netherlands Moldova Germany izložbe, ateljee, izdavačke Belgium Rumania Kazakhstan Luxembourg Bulgaria Mongolia delatnosti, kao i različite projekte u Slovenia Austria France Georgia Armenia USA Croatia Azerbaijan Uzbekistan Switzerland Spain Italy kontekstu međunarodnih inicijativa Rep. of Macedonia Kosovo Portugal Albania Korea Greece Turkey Serbia Japan Loris Malaguzzi iznenada umire u januaru 1994. godine. za saradnju i solidarnost. Vremenom Cyprus Lebanon Malta Bosnia and Herzegovina China Morocco Tunisia Israel Jordan Iran se konsultacije i razmene razvijaju sa mnogim Palestine Sahrawi Algeria Iraq Nepal Bahamas Kuwait Pakistan Dva meseca kasnije, u martu 1994. godine, kako bi zemljama. Mexico Egypt Bahrein U. Arab Taiwan Cuba India Bangladesh Qatar Emirates Hong Kong Belize Haiti Myanmar odgovorio na bezbroj zahteva za obuku i razmenu iz mnogih Dominican Rep. Mauritania Saudi Arabia Oman Macau Guatemala Honduras Puerto Rico Sudan Laos Senegal Yemen Thailand Vietnam delova sveta, Opština Reggio Emilia promoviše osnivanje U 1996. opština Reggio Emilia sa AGAC (gradski El Salvador Costa Rica Trinidad Burkina Faso Philippines and Tobago Cape Verde Somalia Panama Guinea Ghana Nigeria South Sudan Reggio Children - Međunarodnog centra za odbranu i multiutility) otvara REMIDA - Kreativni centar Venezuela Ethiopia Sri Lanka Malaysia Brunei Colombia Liberia Ivory Coast Cameroun Kenya Maldives Singapore unapređenje prava i potencijala dečaka i devojčica, od za reciklažu, gde se otpadni materijali koje Equatorial Guinea Indonesia Ecuador Congo Uganda Gabon Rwanda Tanzania ideje Lorisa Malaguzzija i uz podršku grupe građana i isporučuju lokalne kompanije i preduzeća Brazil Papua New Guinea Peru East Timor administratora. stavljaju na raspolaganje jaslicama, školama, igralištima, Angola Zambia Bolivia Mozambique Zimbabwe dnevnim centrima itd. Remidom upravlja Međunarodno Namibia Madagascar Paraguay Australia Pomoću Reggio Children-a osnovano je Međunarodno udruženje Prijatelja Reggio Children: učešće, obrazovanje i Chile Lesotho Fiji udruženje Prijatelja Reggio Children-a, koje živi od ekologija stvaraju nove dijaloge. Uruguay South Africa dobrovoljnog rada svojih članova (građana, nastavnika, Argentina roditelja), promovišući i sarađujuć na mnogim inicijativama New Zealand zajedno sa jaslicama i vrtićima i sa Reggio Children. Lapland

Greenland Canada Iceland Finland Norway Sweden Russia United Kingdom Czech Rep. Estonia Slovakia Rep. of Ireland Denmark Latvia Lithuania Hungary Poland Ukraine Netherlands Moldova Germany Belgium Rumania Kazakhstan Luxembourg Bulgaria Mongolia Slovenia Austria France Georgia Armenia USA Croatia Azerbaijan Uzbekistan Switzerland Spain Italy Rep. of Macedonia Kosovo Portugal Albania Korea Greece Turkey Serbia Japan Cyprus Lebanon Malta Bosnia and Herzegovina China Morocco Tunisia Israel Jordan Iran Palestine Sahrawi Algeria Iraq Nepal Bahamas Kuwait Pakistan Mexico Egypt Bahrein U. Arab Taiwan Cuba India Bangladesh Qatar Emirates Hong Kong Belize Haiti Myanmar Dominican Rep. Mauritania Saudi Arabia Oman Macau Guatemala Honduras Puerto Rico Sudan Laos Senegal Yemen Thailand Vietnam El Salvador Costa Rica Trinidad Burkina Faso Philippines and Tobago Cape Verde Somalia Panama Guinea Ghana Nigeria South Sudan Venezuela Ethiopia Sri Lanka Malaysia Brunei Colombia Liberia Ivory Coast Cameroun Kenya Maldives Singapore Equatorial Guinea Indonesia Ecuador Congo Uganda Gabon Rwanda Tanzania Brazil Papua New Guinea Peru East Timor Angola Zambia Bolivia Mozambique Zimbabwe Namibia Madagascar Paraguay Australia Chile Lesotho Fiji Uruguay South Africa Argentina

New Zealand

Obrazovno iskustvo u Reggio-u razvilo je dijaloge i razmene sa 146 zemalja i teritorija; od toga, 31 su članovi Međunarodne Mreže Reggio Children Izložba Stotine dečijih jezika putuje po svetu u više verzija Od 1995. godine započeo je izuzetan dijalog sa slavnim i postaje neverovatan katalizator za susrete, poređenja i psihologom prof. Jeromom Brunerom, koji se svake rasprave oko obrazovanja i oko detinjstva, istovremeno godine vraća u Reggio radi inicijativa i sastanaka: 1997. doprinoseći izgradnji šire i strukturiranije mreže odnosa, mu je dodeljeno počasno državljanstvo, a 2003. Laurea naročito međunarodnih. ad Honorem Univerziteta u Modeni i Reggio Emiliji. U Mnoga istraživanja i projekti Reggio obrazovnog iskustva istim godinama bila je konsolidovana veza uspostavljena stimulišu rađanje nove izdavačke aktivnosti Reggio sredinom 1980-ih, sa prof. Howardom Gardnerom i Project Children-a. Izložba je 2000. godine ažurirana i digitalizovana, Zero sa Harvardskog Univerziteta, sa kojima se razvijaju a 2001. godine istovremeno je izložena u Sjedinjenim istraživački i saradnički projekti. Državama, Japanu, Hong Kongu, Australiji, Čileu i Prvi put u 1996. godine, Italijansko Ministarstvo Prosvete Luksemburgu. je zvanično priznalo vrednost iskustva iz Reggio-a: Ministar Giancarlo Lombardi potpisao je u Reggio Emiliji sporazum o kvalifikaciji državnih vrtića u Italiji.

Reggio Children botim dhe përkthime

1996 Lindi newsletter Rechild Različita istraživanja se sprovode u saradnji sa Univerzitetima i Istraživačkim Centrima, na nacionalnom i međunarodnom nivou. “Istraživanje predstavlja jednu od bitnih dimenzija života dece i odraslih, znanstvena tenzija koja mora biti prepoznata i vrednovana. [...] ono je moćno sredstvo za obnovu u obrazovanju.” (Paola Cagliari, 2010).

Ostali dragoceni dijalozi razvijaju se s autoritativnim istraživačima i naučnicima. Istovremeno, od kraja devedesetih otvorila su se nova istraživačka polja povezana sa svetom kompanija, gde veštine i znanje iz Reggio iskustva pronalaze nove forme poređenja: među njima su saradnja sa Alessi, Benetton, ENI, Ikea, Lego, PLAY + i Sony. Osnivanje Osnivanje je alat za upravljanje koje Opština Reggio Emilia sa svojom pedagoškom i administrativnom autonomijom, U oktobru 2003. godine, istovremeno sa četrdesetom ima svoj budžet i sopstvenog Administrativnog Odbora koji godišnjicom prvih vrtića (Robinson i Anna Frank), Opština je imenovan od strane gradonačelnika. Reggio Emilia pokrenula je projekat za upravljanje obrazovnim uslugama pod nazivom “Osnivanje”. Projekat Osnivanje je odgovorno za direktno upravljanje opštinskim koji potvrđuje želju za održavanjem javnog upravljanja jaslicama i vrtićima kako i za odnose sa povezanim školama, uslugama i istovremeno omogućava veću autonomiju ekvivalentnim školama povezanim sa FISM (Federazione i odgovornost u upravljanju ljudskim i ekonomskim Italiana Scuole Materne) i državnim vrtićima. resursima.

“Obrazovanje je svačije pravo, za devojčice i dečake, i kao takvo je odgovornost društva.” (iz Pravilnika za škole i obdaništa, 2009.) Osnivanje takođe upravlja Centrom za Dokumentaciju i Obrazovno-istraživačkim Centrom, Video centrom, Laboratorijom pozorišta Gianni Rodari i promoviše Kreativni centar za reciklažu REMIDA.

Vrtić u Međunarodnom centru Loris Malaguzzi

Jaslice G. Rodari Od 2006. godine, međunarodni odnosi su sve više i više strukturisani, stvarajući Network Internazionale di Reggio Children, široku mrežu međusobnog učenja i razmene koja uključuje mnoge zemlje u dijalogu sa obrazovnim iskustvom u Reggio. “Ova Međunarodna Mreža je pravi izazov... biti u stanju uvažavati različitost, ali istovremeno nadići jednostavnu razmenu iskustava, postati mreža međusobnog učenja koja nas podstiče da uvek tražimo nove interpretacije različitih strategija koje primenjujemo u pojedinim zemljama.”. (Birgitta Kennedy i Harold Gothson, Reggio Emilia Institutet, Stokholm, 2007.). Attraversar confini (Pređi granice)

U februaru 2004. godine u Reggio Emiliji je održana Međunarodna konferencija Attraversar Confini (Pređi granice). U njoj učestvuju nastavnici, univerzitetski profesori i istraživači iz celog sveta. To je prilika da se razgovara o pitanjima dečijih prava, identitetu i sećanju na iskustvo Reggio-a i ideji o znanju kao interdisciplinarnom procesu. Poseban deo posvećen je Lorisu Malaguzzi i njegovoj sposobnosti projektovanju novog.

U 2006. godini pokrenut je gradski projekat Reggionarra. Grad priča. Cilj je da se promoviše zadovoljstvo pripovedanja i slušanja.

Susret Network Internazionale, Reggio Emilia, 2009 Izložbe realizovane tokom 80-ih godina od strane dece iz U junu 2008. godine u Boulderu (Kolorado, SAD) otvorena jaslica i vrtića u Opštini Reggio Emilia, a zatim u saradnji sa je velika putujuća izložba Čudo od saznanja. Kolektivni Reggio Children i Međunarodno udruženje Prijatelji Reggio rad od obdaništa do osnovne škole koji u kontinuitetu sa Children (od 2011. Reggio Children Foundation - Loris prethodnom izložbom Stotine dečijih jezika želi da ponovo Malaguzzi Center), predstavljaju jedan od najefikasnijih potvrdi vrednosti koje stoje na osnovama obrazovne metoda komunikacije; svi teže da budu “Demokratski filozofije Reggio Emilije i, pre svega, da ispriča o njenim trgovi”, javna mesta na kojima će se promovisati i promenama, inovacijama i razvoju. raspravljati o novoj ideji o detinjstvu, obrazovanju i znanju. Izložba i dalje nastavlja svoj put u Sjedinjenim Državama Među najnovijim izložbama spominjemo: Ekspresivni jezici promovišući konferencije, seminare, obuke i razmišljanja dece, umetnički jezik Alberta Burrija (2002.); Dijalozi sa oko obrazovanja. Ostale verzije izložbe izložene su u Novom mestima (2006); Jedan grad, mnogo dece (2008. i 2014.); Zelandu, Japanu, Izraelu, Turskoj, Nemačkoj, Australiji i Arianina nit 1981.-2008.: projektovaje, dokumentacija, Indiji. komunikacija (2008.); Interaktivna izložba Zrak svetlosti (2008.); fotografska izložba Tajanstveni pogledi dece na grad (2008.), Vreme vremena (2009.), Začarani svetovi (2010.), Hromatska trilogija (2011.), Učešće je poziv (2012.), Ljudski lik umnožen (2013.); Mozaik grafike, reči, materije (2014.), Sconfinamenti (Prelaz granica) (2015.), Misao u proslavi, Vizuelne metafore u procesima učenja dece (2018.).

Stotine decijih jezika, Čudo od saznanja, Katalog Exeter (UK), 2000 Auckland (Novi Zeland), 2010 Čudo od saznanja, 2011 Međunarodni centar Loris Malaguzzi

U kontekstu kontinuiranog istraživanja inovativnih instrumenata za upravljanje sadašnjošću sa pogledom u budućnost, formira se Internacionalni Centar Loris Malaguzzi sa ciljem unapređenja kreativnosti dece i mladih: i ovaj projekat je takođe nastao iz ideje Lorisa Malaguzzija. Bivše skladište sira Locatelli, koje je 1998. godine kupila opština Reggio Emilia, nakon značajnog projekta restrukturiranja postalo je novi i važan izazov. 2006. godine Centar je otvoren i postao je kulturno i strateško mesto za istraživanje i obuku. 29. septembra 2011. zvanično se formira dečja Fondacija Reggio Children - Centar Loris Malaguzzi, sa ciljem da “Kultura detinjstva koja prelazi postavljene granice promoviše kvalitet obrazovanja u Reggio Emiliji i u svetu obrazovanja i škole, mrvica koja susreće i menja druge oblike kroz ključne istraživačke koncepte, međunarodnost i znanja i kulture..” solidarnost. Međunarodno udruženje Prijatelja Reggio (Carla Rinaldi, 2006.) Children postaje deo Fondacije.

Centro Internazionale Loris Malaguzzi Arhitektura i dizajn: Tullio Zini i ZPZ Partneri

U Centru se nalazi sedište Reggio Children-a i Fondacije Reggio Children - Loris Malaguzzi Center, Dokumentacijski i Obrazovno-Istraživački Centar, Auditorium Annamaria i Međunarodni centar Loris Malaguzzi, završen 2012. godine, Marco Gerra, Izložbeni prostor Marco Gerra i drugi izložbeni predložen je kao istraživački i inovacijski centar za izgradnju prostori, Građanska Ateljea, Pozorišna radionica Gianni nove kulture detinjstva i čoveka inspirisanu vrednostima Rodari i Dečija knjižara Reggio. različitosti i dijaloga. Pause-Atelier dei Sapori, projekat posvećen hrani sa Centrom upravlja Reggio Children u saradnji sa vrtićima kafeterijom i restoranom za doručak, ručkove, bankete i i jaslicama kao i sa Fondacijom Reggio Children - Loris tematske kurseve je isto tako smešten u Centru. To je jedna Malaguzzi Center. dragocena prilika za ponovno otkrivanje lepote zajedništva. Atelje za razvoj istraživanja o temama ishrane za decu i odrasle.

Reggio dečija knjižara Auditorium Annamaria i Marco Gerra Izložbeni prostor Marco Gerra Pause Restaurant Ateljei škola i vrtića otvoreni su za grad i pozivaju decu, disciplina (arhitekti, pedagozi, fizičari, inženjeri, biolozi, mlade i odrasle da grade, istražuju i ispituju različite teme, plesači, muzičari, dizajneri,...). transformišući se u Građanske Ateljee. Ovi Ateljei u Međunarodnom centru Loris Malaguzzi su mesta “I pored toga što je ostao s ove strane nemogućih ideja, za istraživanje i za pronalaske i otvorena su za sve osobe svih atelje se oduvek isplatio. Proizveo je subverzivnu iritaciju, uzrasta; oni promovišu ideju da je znanje proces u kome se dodatnu komplikaciju i instrumentalizaciju, sposobnu da različiti jezici isprepliću. pruži bogatstvo kombinatornih i kreativnih mogućnosti između jezika i neverbalnih inteligencija dece.” Svetlo za istraživanje, pejzaži za pronalazak, glina i papir za (Loris Malaguzzi) modeliranje, arome za “slušanje“, priče za “degustiranje“: Ateljei su često projektovani sa profesionalcima iz različitih

Atelje Zrak svetlosti Atelje Digitalni pejzaži Atelje Grafičko Narativne Niti Mir je misao Agata, 5.4 godina via Guido da Castello 12 c/o Centro Internazionale Loris Malaguzzi 42121 Reggio Emilia - Italia viale Ramazzini 72/A www.scuolenidi.re.it 42124 Reggio Emilia - Italia www.reggiochildren.it www.frchildren.org www.reggiochildren.it/centro-internazionale-loris-malaguzzi

Prevod ove publikacije na srpski jezik realizovan je uz doprinos Talijanske agencije za saradnju i razvoj (Agenzia Italiana per la Cooperazione allo Sviluppo) u okviru projekta PedaKos (AID 011860) kojeg promovišu i sprovode volonteri iz organizacije Volontari nel Mondo RTM. Sadržaj ove publikacije je isključiva odgovornost Reggio Children-a Srl te ne predstavlja nužno stavove Agencije.

Web: www.aics.gov.it Email: [email protected] Facebook: @agenziaitalianacooperazione Twitter: AICS Cooperazione_it