Kaapverdië Guido Derksen Michael Kooren (Fotografie)
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Kaapverdië Guido Derksen Michael Kooren (fotografie) Inhoud 7 Kaarten & plattegronden 5 65 Sal 9 Woord vooraf 66 Geschiedenis 68 Oriëntatie 1 11 Een handvol grillige rotsen in 69 Zuidelijk Sal de oceaan 73 Noordelijk Sal 12 Geografie 12 Landschap 6 79 Boa Vista en Maio 13 Infrastructuur 80 Boa Vista 14 Klimaat 86 De noord- en oostkust 15 Flora en fauna 88 Het binnenland en de zuidkust 17 Demografie, etniciteit en sociale 91 Maio structuur 20 Taal en religie 7 101 São Vicente, Santa Luzia en São 21 Economie, bestuur en politiek Nicolau 102 São Vicente 2 27 Van Atlantische handelspost tot 103 Oriëntatie vergeten archipel 104 Mindelo en het westen 28 Hesperias 113 Santa Luzia 28 Portugezen 113 Branco en Raso 29 Nieuwe zeemachten 114 São Nicolau 30 Speelbal van Europa 30 Napoleon 8 125 Santo Antão 31 Emigratie en honger 126 Geschiedenis 31 Groeiend zelfbewustzijn 127 Oriëntatie 33 Fragiel middeninkomensland 128 Het zuiden en het westen 130 Het noorden en noordoosten 3 35 Morabeza, morna en cachupa KAAPVERDIË 36 Cultuur 9 141 Fogo en Brava De schitterende stranden van Sal en Boa Vista 39 De Kaapverdische keuken 142 Fogo 144 São Filipe Praia, hoofdstad op basaltplateaus 4 45 Santiago 146 Chã das Caldeiras en Pico de Fogo Weemoedige morna, opzwepende funanà 46 Geschiedenis 149 Rond het eiland Het woeste berglandschap van Santo Antão 46 Oriëntatie 150 Brava Lekker: cachupa en grogue 47 Praia 53 Cidade Velha en het zuiden 160 Algemene informatie Fascinerende vulkaan op Fogo i 58 Tarrafal en het noorden r 171 Register INHOUD 5 Kaarten & plattegronden 8 Kaapverdië 92 Maio 12 Kaapverdië in de regio 102 São Vicente en Santa Luzia 48 Santiago 106 Mindelo 49 Praia 114 São Nicolau 68 Sal 127 Santo Antão 81 Boa Vista 144 Fogo en Brava 6 INHOUD KAARTEN & PLATTEGRONDEN 7 SANTO ANTÃO I Ponta L do Sol H Ribeira Grande A S Woord vooraf Tarrafal Porto Novo D E Mindelo B São Pedro Calhau SAL SANTA LUZIA A Pedra Lume R Palmeira SÃO VICENTE Ribeira Brava L Espargos A V Tarrafal E Santa Maria N Niet zo lang geleden was Kaapverdië nog een van de allerarmste landen van SÃO NICOLAU T O Afrika. Sinds enkele jaren is daar verandering in gekomen. Het land is flink gestegen op de economische ranglijsten en wordt nu als voorbeeld gezien Sal Rei voor andere Afrikaanse landen. Een van de oorzaken van de vooruitgang Rabil is het toerisme, dat de fraaie stranden van de Kaapverdische eilanden Sal BOAVISTA en Boa Vista en de imposante landschappen van eilanden als Santo Antão ATLANTISCHE OCEAAN en Fogo heeft ontdekt. Vooral op de eilanden met de mooie stranden zijn nieuwe hotels gebouwd, maar gelukkig is het allemaal nog kleinschalig, en dat is nu juist de charme van Kaapverdië. Alle negen bewoonde eilanden van de archipel zijn overzichtelijk, óók de twee grote steden van het land – de O T A V E N hoofdstad Praia op het eiland Santiago en de tweede stad Mindelo op het S T O E eiland São Vicente. D SANTIAGO De Kaapverdische cultuur laat hiernaast een aantrekkelijke mix zien van S Tarrafal Calheta de MAIO A Afrikaanse en Europese invloeden, waarbij het voormalige koloniale moe- H São Miguel L derland Portugal een duidelijk stempel drukt op het Europese deel. De I Assomada Vila do Maio FOGO Mosteiros Pedra Badejo bevolking is vriendelijk en open, zonder opdringerig te zijn. Kaapverdiërs São Filipe maken de bezoeker graag deelgenoot van hun levensgevoel, morabeza, wat Nova Sintra Cidade Velha Praia zoveel betekent als ‘gastvrij, open, ongedwongen en relaxed’. Voeg daarbij Cova Figueira BRAVA 0 60 km het warme klimaat, de blauwe oceaan en de levendige muziekscene, en het is niet verwonderlijk dat Nederlanders en Belgen er een fijne nieuwe zon- Kaapverdië bestemming bij hebben gekregen. En dat op slechts zes uur vliegen vanaf Noordwest-Europa! Guido Derksen Guido Derksen studeerde sociale geografie en is werkzaam in de journalistiek. Voor Dominicus schreef hij ook de reigidsen Aruba, Curacao en Bonaire, Gam- bia en Senegal, Ierland en Noord-Ierland, Kroatië, Sicilië, Sint-Maarten, Saba en Sint-Eustatius en Slovenië. 8 KAARTEN & PLATTEGRONDEN WOORD VOORAF 9 GEOGRAFIE Mede vanwege de verschillen in ouderdom zijn er behoorlijke landschap- Portugal Spanje ? De tien Kaapverdische eilanden va- pelijke verschillen tussen de diverse Kaapverdische eilanden. De oostelijke Madeira riëren in grootte van 35 km2 (Brava) eilanden Sal, Boa Vista en Maio zijn de oudste eilanden. Hier zijn de vulka- 2 Marokko tot 990 km (Santiago). Ter verge- nische pieken die er ooit waren weggeërodeerd tot lage, kale heuvels. Het Canarische 2 Eilanden lijking: het eiland Texel is 170 km . hoogste punt van Boa Vista is bijvoorbeeld de Monte Estância, een bult Tezamen beslaan de Kaapverdische van 387 m. Voor de rest zijn deze drie eilanden vlak. Ze zijn bovendien erg Algerije Atlantische 2 Oceaan Westelijke eilanden 4033 km , verspreid over droog, want er valt nauwelijks regen. Ook is er veel zand aanwezig, aange- Sahara 2 1 een zeegebied van 58.000 km . voerd door winden vanuit de Sahara en aangespoeld vanuit het onderzeese 1 Ter vergelijking: Nederland is plateau waarop de oostelijke ‘zandeilanden’ liggen. Uit toeristisch oogpunt Kaapverdië Mauretanië 2 Mali 41.526 km groot, de omvang van is dat zand een zegen, want Sal, Boa Vista en Maio bezitten de mooiste witte België is 30.528 km2. zandstranden van Kaapverdië. Ook zijn er interessante zandduingebieden, Senegal Gambia Niger vooral op Boa Vista, die hier en daar de indruk wekken dat je je in de woes- Burkina Guinee- Faso Kaapverdië is genoemd naar Cap tijn bevindt. Bissau Guinee Togo Vert, de Groene Kaap, de uiterste De jongere eilanden van Kaapverdië zijn veel ruiger en grilliger dan de ooste- Sierra Leone Ivoorkust Benin Ghana westpunt van het Afrikaanse con- lijke zandeilanden. Ze bestaan voornamelijk uit donkere basaltrotsen en ge- Liberia Nigeria tinent bij de Senegalese hoofdstad kartelde bergketens. Santo Antão spant de kroon; de bergpieken steken hier 0 1000 km Dakar. Het dichtstbijzijnde eiland tot bijna 2000 m de lucht in. Ook hoofdeiland Santiago, São Nicolau en het van Kaapverdië (Boa Vista) ligt er kleine Brava zijn behoorlijk grillig. De bergketens op deze eilanden worden Kaapverdië in de regio namelijk 460 km vandaan, op een doorsneden door diepe rivierkloven en -valleien, de zogenaamde ribeira’s. breedtegraad – tussen de 14 en 18 São Vicente is wat ouder en iets minder bergachtig dan zijn buureilanden. graden noorderbreedte – die van Buitenbeentje is het jonge eiland Fogo, in feite één grote vulkaan. Op de rand Senegal naar het Caribisch gebied loopt. Het eiland dat het verste van Sene- van de enorme caldera (grote, komvormige krater die ontstaat na het instor- gal af ligt, op 830 km, is Santo Antão. ten of exploderen van de top van een vulkaan) centraal op het eiland rijst de Samen met de andere eilanden en eilandengroepen van vulkanische oor- actieve Pico de Fogo omhoog, met 2829 m het hoogste punt van Kaapverdië. sprong in de oostelijke Atlantische Oceaan vormt de Kaapverdische archipel In tegenstelling tot Sal, Boa Vista en Maio hebben de andere eilanden nau- het zogenaamde Macaronesië (‘Gelukzalige Eilanden’). De andere eilanden welijks witte stranden. Als er al stranden zijn, bestaan ze voor het overgrote en eilandengroepen die hiertoe behoren zijn de Azoren, Madeira, de Cana- deel uit zwart vulkanisch zand. rische Eilanden en de Ilhas Selvagens (een kleine Portugese eilandengroep Wél zijn deze Kaapverdische eilanden, net als de drie oostelijke eilanden, tussen Madeira en de Canarische eilanden). erg droog. Alleen tegen de noordoostelijke hellingen van Santo Antão en Fogo, en in de valleien in de binnenlanden van Santiago, São Nicolau en ? LANDSCHAP Brava valt wat meer regen. Hier vindt de meeste landbouw plaats. Dit is De Kaapverdische archipel heeft een vulkanische oorsprong. Diep onder Kaapverdië op z’n groenst. de oceaan zijn op dit deel van de Afrikaanse tektonische plaat vulkanen omhoog gestuwd die uiteindelijk boven de zeespiegel uitkwamen, waarna ? INFRASTRUCTUUR wind en water aan hun schurende en slijpende erosiewerk begonnen. De De Kaapverdische eilanden hebben in het verleden kunnen profiteren van Kaapverdische eilanden zijn overigens niet in hetzelfde tijdperk ontstaan. hun ligging, op een kruispunt van trans-Atlantische routes. De havens van Integendeel, er zijn grote verschillen in ouderdom. De oostelijke eilanden Praia en São Vicente hebben er hun bestaansrecht aan te danken. Na een Boa Vista en Sal zijn naar schatting al zo’n 26 miljoen jaar geleden ontstaan, terugval aan het einde van de 19de en in de 20ste eeuw zitten de havens de São Nicolau is pakweg 12 miljoen jaar oud, en Fogo is pas 100.000 jaar gele- laatste jaren weer een beetje in de lift, mede dankzij investeringen in facili- den boven de oceaan uitgekomen. In geologische termen is het daarmee een teiten voor scheepsreparatie op São Vicente. piepjong eiland. Het is nog volop in ontwikkeling, want de vulkaan van Fogo Belangrijker tegenwoordig zijn de internationale vliegvelden van Kaapver- is actief; de laatste uitbarstingen waren in 1995 en eind 2014. dië. De eilanden Santiago en Sal hebben er al langer een, en in december 12 EEN HANDVOL GRILLIGE ROTSEN IN DE OCEAAN EEN HANDVOL GRILLIGE ROTSEN IN DE OCEAAN 13 Santiago 4 Santiago is het grootste en belangrijkste eiland van 4 Kaapverdië. Hier stichtten de Portugezen in de 15de eeuw hun eerste koloniale nederzetting buiten Europa. De hoofdstad Praia ligt op dit eiland. Er zijn minder toe- risten dan op Sal of Boa Vista, want Santiago heeft niet zulke mooie stranden als de oostelijke ‘zandeilanden’, maar toch is er veel te beleven. Het eiland is namelijk een staalkaart van wat Kaapverdië te bieden heeft. Praia kent een stadsleven met een Portugees-Afrikaans sausje, in het zuiden staat de oude koloniale nederzetting Cidade Velha op de Werelderfgoedlijst, centraal op Santiago tref je een grillig berglandschap met groene, vruchtbare valleien ertussenin, en in het noordwesten is bij Tarra- fal een van de betere stranden te vinden.