WÓJT GMINY ŁAPSZE NI ŻNE

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŁAPSZE NI ŻNE

UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

ZAŁ ĄCZNIK NR 3. i NR 5.

DO UCHWAŁY NR XXXII-292/13 RADY GMINY ŁAPSZE NI ŻNE z dnia 30 sierpnia 2013 roku, w sprawie zmiany „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego”

NOWY S ĄCZ – 30 SIERPIE Ń – 2013 r. 1 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA

Generalny projektant: mgr in ż. arch. Maria Modzelewska

Z-ca generalnego projektanta: mgr in ż. arch. Katarzyna Salabura

Zespół projektowy: mgr in ż. Jadwiga Buchta - komunikacja mgr in ż. Marcin Golonka - infrastruktura techniczna mgr in ż. arch. Agnieszka Kałwa mgr Jadwiga Macek - zagadnienia ekologii i kształtowania krajobrazu mgr in ż. arch. Kamila Małecka mgr in ż. arch. Joanna Paradowska – Prusak mgr Urszula Storch

Opracowania graficzne: tech. Joanna Babiarz mgr in ż. arch. Joanna Paradowska – Prusak

2 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA I. WPROWADZENIE ...... str. 6

1. Tre ść i zakres opracowania 2. Charakterystyka Gminy Łapsze Ni żne – podstawowe dane. 3. Podstawa prawna opracowania.

II. UWARUNKOWANIA SPOŁECZNE ...... str. 12

1. Zainwestowanie i zagospodarowanie obszaru Gminy; 2. Jako ść życia (wyposa żenie w urz ądzenia infrastruktury społecznej i technicz- nej, stan środowiska); 3. Zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia, w tym wynikaj ących z wez- bra ń powodziowych oraz naturalnych zagro żeń geologicznych;

III. UWARUNKOWANIA INFRASTRUKTURALNE ...... str. 25

1. Uwarunkowania wynikaj ące z infrastruktury technicznej: a) Zaopatrzenie w wod ę; b) Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków; c) Elektroenergetyka; d) Ciepłownictwo; e) Uwarunkowania wynikaj ące z systemu komunikacyjnego Gminy.

IV.UWARUNKOWANIA GOSPODARCZE ...... str. 30

1. Stan własno ści gruntów. 2. Produkcja, składy, rzemiosło i drobna wytwórczo ść . 3. Usługi publiczne i komercyjne. 4. Turystyka. 5. Rolnictwo. 6. Le śnictwo, w tym stan le śnej przestrzeni produkcyjnej. 7. Gospodarka wodna, w tym wielko ść i jako ść zasobów wodnych.

3 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 8. Udokumentowane zło ża kopalin.

V. UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE ...... str. 38

1. Obszary podlegaj ące ochronie; 2. Struktura funkcjonalno – przestrzenna obszaru Gminy.

VI.UWARUNKOWANIA KULTUROWE ...... str. 43

1. Rejestr zabytków; 2. Gminna ewidencja zabytków; 3. Wytyczne konserwatorskie.

VII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO ……………….str. 51

1. Poło żenie Gminy Łapsze Ni żne w strukturze województwa. 2. Ponadlokalne cele publiczne wynikaj ące z planu Województwa Małopolskiego. 3. Wnioski do zmiany studium, wynikaj ące z planu zagospodarowania prze- strzennego Województwa Małopolskiego.

VIII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE ZE ZMIANY PRZEPISÓW PRA- WA….…………………………………………………………………………....str. 55

1. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 2. Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. 3. Ustawa Prawo Ochrony Środowiska. 4. Ustawa o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale spo- łecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowi- sko.

4 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA IX. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z PROWADZONEJ PRZEZ GMIN Ę POLI- TYKI PRZESTRZENNEJ (ZGŁOSZONYCH WNIOSKÓW, UCHWALONYCH PLANÓW)...... str. 61

1. Analiza wniosków zgłoszonych przez mieszka ńców. 2. Uwarunkowania wynikaj ące z wniosków organów i instytucji uzgadniaj ących oraz opiniuj ących projekt zmiany studium. 3. Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego.

X. MO ŻLIWO ŚCI ROZWOJU GMINY - WNIOSKI ...... str. 74

1. Mo żliwo ści i bariery rozwoju Gminy Łapsze Ni żne. 2. Główne problemy i konflikty.

5 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA I. WPROWADZENIE.

1. TRE ŚĆ I ZAKRES OPRACOWANIA.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, jako istotny dokument dla zarz ądzania gospodark ą przestrzenn ą, okre śla generalne zasady jej zagospodarowania przestrzennego, w dostosowaniu do specyfiki obszaru. Ustalenie tych zasad zale ży przede wszystkim od rozpoznania charakterystycznych uwarunkowa ń przestrzennych oraz od zewn ętrznych uwarunkowa ń rozwoju wynika- jących z planu zagospodarowania przestrzennego Województwa Małopolskiego, w tym wojewódzkiego rejestru zada ń rz ądowych. Zakres niniejszego opracowania, czyli uwarunkowa ń zagospodarowania prze- strzennego Gminy Łapsze Ni żne, uwzgl ędnia wnioski wynikaj ące z nast ępuj ących opracowa ń: 1. Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego przyj ęte- go Uchwał ą Nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grud- nia 2003 r. 2. Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne przyj ętego Uchwał ą Nr XXXVIII-210/2006 Rady Gminy Łapsze Ni żne z dnia 27 kwietnia 2006 roku; 3. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne, przyj ętego Uchwał ą Nr XII-66/99 Rady Gminy Łapsze Ni żne z dnia 18 pa ździernika 1999 r.; 4. Strategii rozwoju społeczno - gospodarczego gminy Łapsze Ni żne na lata 2000 – 2015 (wykonana przez Tarnowsk ą Agencj ę Rozwoju Regionalnego S.A., TAR- NÓW, marzec 2000 r.); 5. Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Łapsze Ni żne na lata 2007-2013; 6. Gminnej ewidencji zabytków, opracowanej w 2009 roku (bez miejscowo ści Ka- cwin); 7. Opracowania ekofizjograficznego wykonanego dla potrzeb niniejszej zmiany stu- dium, obejmuj ącego obszar całej gminy Łapsze Ni żne (wykonane przez: mgr Ja- dwig ę Macek 2009 r.);

6 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA

8. „Programu ochrony środowiska Gminy Łapsze Ni żne”, przyj ęty Uchwal ą Nr XXV- 151/2005 Rady Gminy Łapsze Ni żne z dnia 3 lutego 2005r.; 9. Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Łapsze Ni żne, przyj ęty Uchwal ą Nr XXV- 151/2005 Rady Gminy Łapsze Ni żne z dnia 3 lutego 2005r.; 10. Zało żeń do planu zaopatrzenia Gminy Łapsze Ni żne w ciepło, energi ę elektrycz- ną i gaz, przyj ęte Uchwal ą Nr XXXVII-293/09 Rady Gminy Łapsze Ni żne z dnia 27 marca 2009r.

Gmina nie posiada opracowanej zgodnie z art. 32 Ustawy o planowaniu i zago- spodarowaniu przestrzennym z 27 marca 2003 roku, Oceny aktualno ści studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne oraz oceny aktualno ści miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Niemniej jednak, z uwagi na ilo ść wniosków (351) zło żonych przez mieszka ńców po ogłoszeniu o przyst ąpieniu do zmiany studium, jak te ż zmian ę przepisów prawa, ce- lowym jest opracowanie zmiany studium dla całej Gminy, a nie tylko dla wybranych fragmentów gminy, czy te ż działek. Poniewa ż studium jest aktualne w zakresie celów i wizji rozwoju Gminy, zasad zrów- nowa żonego rozwoju i głównych kierunków zagospodarowania przestrzennego, jego zmiana sprowadza si ę do aktualizacji uwarunkowa ń oraz kierunków zagospodaro- wania przestrzennego, wynikaj ącej ze zmiany przepisów prawa oraz zmiany granic terenów przeznaczonych pod zabudow ę i sposobów ich przeznaczenia, zwi ązanej z uwzgl ędnieniem cz ęś ci zło żonych do zmiany studium wniosków. Nale ży wzi ąć pod uwag ę, i ż prawie 1/3 zło żonych do zmiany studium wniosków, dotyczyła zmiany ustale ń obowi ązującego planu.

Obowi ązuj ące studium uwzgl ędnia bardzo szeroki zakres uwarunkowa ń, jednak z uwagi na fakt, iż wykonane zostało w 1999 r. pod rz ądami nieobowi ązuj ącej ju ż ustawy o planowaniu przestrzennym, nale ży je dostosowa ć do wymogów obowi ązu- jącej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz rozporz ądzenia ministra infrastruktury w sprawie zakresu studium uwarunkowa ń i kierunków zago- spodarowania przestrzennego gminy. Dotyczy to m. in. obszarów nara żonych na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych, okre ślenia obszarów przestrzeni publicznej itp.

7 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA W niniejszym opracowaniu wykorzystano wszystkie opracowania analityczne i stu- dialne wykonane w ramach prac przy sporz ądzaniu obowi ązuj ącego Studium, zapi- suj ąc uwarunkowania dla potrzeb zmiany studium jako syntez ę uwarunkowa ń, bez cz ęści studialnej i analitycznej. W ramach aktualizacji uwarunkowa ń, przede wszystkim przeanalizowano: 1. Uwarunkowania wynikaj ące z planu zagospodarowania przestrzennego woje- wództwa małopolskiego; 2. Uwarunkowania wynikaj ące ze zmiany przepisów prawnych, w tym wymogów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; 3. Uwarunkowania wynikaj ące z prowadzonej przez Gmin ę polityki przestrzennej (zgłoszonych wniosków, uchwalonych planów). Uwzgl ędniaj ąc powy ższe, wybrano najistotniejsze elementy uwarunkowa ń spo- łecznych i gospodarczych (zewn ętrzne i wewn ętrzne), rzutuj ące na rozwój Gminy Łapsze Ni żne, które pozwoliły na sformułowanie uwarunkowa ń zagospodarowania przestrzennego w kontek ście elementów korzystnych, stymuluj ących rozwój gminy, czyli mo żliwo ści, jak też elementów ograniczaj ących jej rozwój, czyli barier. Równocze śnie, w oparciu o analiz ę zebranych i opracowanych materiałów, przed- stawiono główne problemy i konflikty wyst ępuj ące na obszarze Gminy Łapsze Ni żne, wpływaj ące na jej zagospodarowanie przestrzenne. Cz ęść opisowa zako ńczona została wnioskami w podziale na: mo żliwo ści i bariery rozwoju Gminy Łapsze Ni żne oraz główne problemy i konflikty, które nale ży uwzgl ędni ć i skonsumowa ć w zmianie studium. Cz ęść graficzna uwarunkowa ń została opracowana na mapie w skali 1:10 000.

Zakres niniejszego opracowania jest zgodny z: • Uchwał ą Nr XL-308/09 Rady Gminy Łapsze Ni żne z dnia 27 maja 2009 roku w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany Studium uwarunkowa ń i kierun- ków zagospodarowania przestrzennego Gminy Łapsze Niżne; • Ustaw ą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art.10. pkt.1); • Rozporz ądzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania prze- strzennego gminy.

8 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY ŁAPSZE NI ŻNE – PODSTAWOWE DANE.

Gmina Łapsze Ni żne poło żona jest na Polskim Spiszu, w północno - wschodniej cz ęś ci Pogórza Spisko – Gubałowskiego, w południowej częś ci woje- wództwa małopolskiego, w powiecie nowotarskim. Gmina obejmuje powierzchni ę 125 km 2, tj. 8,5% obszaru powiatu nowotarskiego i 0,83% terenu całego wojewódz- twa małopolskiego, sąsiaduj ąc od północnego - zachodu z gmin ą Nowy Targ, od za- chodu z gmin ą Bukowina Tatrza ńska, od północnego - wschodu z gmin ą Czorsztyn i od południa z granic ą pa ństwa ze Słowacj ą.

W jej skład wchodzi osiem miejscowo ści: Łapsze Ni żne – będące siedzib ą władz gminy, Łapsze Wy żne, Łapszanka, Trybsz, Frydman, Falsztyn, Niedzica i Ka- cwin. Najmniejszym sołectwem w gminie jest Falsztyn (4,1% ogółu powierzchni gmi- ny), najwi ększymi za ś Kacwin (18%), Niedzica (16,5%), Frydman i Łapsze Ni żne (15,9%). Przewa żaj ącą cz ęść powierzchni gminy stanowi ą u żytki rolne – 53,8 % (około 6.767 ha), w tym: 35,7% grunty orne i 18,1 ł ąki i pastwiska. Tereny lasów pa ństwo- wych i niepa ństwowych zajmuj ą powierzchni ę około 4.618 ha, co stanowi 36,7% ogólnej powierzchni gminy. 9,5% ogólnej powierzchni gminy stanowi ą pozostałe grunty i nieu żytki. Zwarte kompleksy le śne koncentruj ą si ę głównie w środkowej i południowej cz ęści gminy. Wi ększo ść , bo ok. 70,5% ogólnej powierzchni lasów w gminie stanowi ą lasy prywatne, w tym b ędące własno ści ą wspólnot urbarialnych (gruntowych) - zajmuj ąc powierzchni ę około 3.264 ha. Lasy pa ństwowe w zarz ądzie Nadle śnictwa Kro ścienko zajmuj ą powierzchni ę około 1.354 ha. Najwi ększe po- wierzchnie terenów le śnych znajduj ą si ę we wsiach Kacwin i Łapsze Wy żne, naj- mniej zalesiona jest wie ś Frydman. Lasy Pa ństwowe na obszarze gminy pełni ą przede wszystkim funkcje wodochronne i w cało ści zostały uznane decyzj ą Nr 13/99 Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Le śnictwa z dnia 4 stycznia 1999 r. za lasy ochronne. Cz ęść lasów Pa ństwowych obj ęta jest ochron ą rezerwatow ą – „Uroczysko Zielone Skałki” w Falsztynie i rezerwat „Niebieska Dolina” w Łapszach Ni żnych. Aktualna ewolucja w uprawie ziemi na terenie gminy zmierza w kierunku prze- kształcenia coraz wi ększych powierzchni dawnych gruntów ornych w trwałe u żytki

9 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA zielone. Du że pomierzch nie dawnych gruntów ornych stanowi ą ekstensywnie u żyt- kowane u żytki zielone (koszone jeden raz w roku), lub całkowicie odłogowane. Du że powierzchnie odłogów wyst ępuj ą zwłaszcza we wsiach poło żonych nad Zbiornikiem Czorszty ńskim - Frydmanie, Falsztynie i Niedzicy.

Na obszarze gminy dominuje własno ść prywatna i specyficzne dla tego tere- nu wspólnoty urbarialne. W wi ększo ści, tereny rolne stanowi ą grunty o niskich kla- sach bonitacyjnych gleb (ł ącznie około 2/3 powierzchni u żytków rolnych), głównie klasa V i VI. Obejmuj ą one strome stoki (przewa żaj ą stoki o nachyleniu powy żej 10%), trudne do uprawy mechanicznej i nara żone na erozj ę powierzchniow ą.

Na terenie gminy znajduje si ę 1.305 gospodarstw indywidualnych. Ich po- wierzchnia ogółem wynosi 7.192 ha, a średnia gospodarstwa - 6,2 ha. Wi ększo ść gospodarstw rolnych to gospodarstwa niewielkie, charakteryzuj ące si ę du żym roz- drobnieniem działek o dominuj ącym kierunku produkcji rolniczej - hodowla bydła, co wynika z typowo górskiego charakteru gminy oraz dominacji niskich klas gleb.

Grunty pod wodami zajmuj ą powierzchni ę 460 ha, co stanowi 3,69 % ogólnej powierzchni gminy. Głównym ciekiem wodnym na obszarze gminy jest potok Łap- szanka - Niedziczanka wraz z dopływami Kacwi ńskim Potokiem i Kacwiniank ą. Z innych dopływów Białki i Dunajca wymieni ć nale ży potok Trybska Rzeka, który od- wadnia rejon Trybsza oraz potok Durszty ński, ł ącz ący si ę z Przykop ą we Frydmanie. Rzeka Białka Tatrza ńska, płyn ąca granic ą gminy z zachowanym niemal całkowicie bez urz ądze ń regulacyjnych, naturalnym korytem wielkiego górskiego potoku, grani- towymi kamie ńcami, stanowi unikat i atrakcj ę na skal ę europejsk ą. Pozostałe na obszarze gminy cieki wodne stanowi ą potoki, które niemal w cało ści zachowały swój naturalny charakter stanowi ąc wa żny element urozmaicenia krajo- brazu. Szczególnie atrakcyjna jest Kacwinianka z seri ą wodospadów, z których naj- wi ększy w polskich Karpatach poza Tatrami, ma wysoko ść 6 m. Równie ż koryta in- nych potoków zawieraj ą liczne progi z seriami malowniczych niewielkich wodospa- dów. Najwi ększ ą powierzchni ę gminy zaj ętą przez wody otwarte zajmuje zespół zbiorni- ków Czorsztyn – Niedzica – Sromowce na rzece Dunajec. Główn ą funkcj ą zbiorni- ków jest funkcja retencyjna, uzupełniaj ącą natomiast wykorzystanie potencjału ener-

10 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA getycznego rzeki Dunajec realizowane poprzez przyzaporowe elektrownie wodne. Dodatkowo, realizacja zbiorników stworzyła mo żliwo ści wykorzystania zgromadzo- nych w nim zasobów wody do celów komunalnych, dla potrzeb gospodarki rybackiej oraz sportów wodnych i rekreacji.

Tereny komunikacyjne zajmuj ą powierzchni ę 260 ha, a składaj ą si ę na nie w wi ększo ści utwardzone drogi dojazdowe, zapewniaj ące powi ązania zewn ętrzne oraz dost ęp do terenów osiedle ńczych. Przez teren gminy, nie przebiegaj ą wa żne tranzy- towe trasy komunikacyjne, a powi ązania z s ąsiednimi gminami zapewniaj ą istniej ące drogi powiatowe. Tereny komunikacyjne obejmuj ą równie ż parkingi zlokalizowane w miejscach kon- centracji ruchu turystycznego, przy obiektach handlowych, usługowych, sakralnych, administracyjnych, słu żby zdrowia i przy cmentarzach. Najwi ększe parkingi znajduj ą si ę przy zamku i zaporze wodnej w Niedzicy (ponad 100 m.p.). W Niedzicy przy drodze powiatowej nr 25 412 znajduje si ę stacja paliw, a w pobli żu granicy gminy w Harklowej, Maniowach i w Bukowinie Tatrza ńskiej zlokalizowane s ą trzy du że stacje paliw, obsługuj ące tak że u żytkowników pojazdów z terenu gminy Łapsze Ni żne.

3. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA. a. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzen- nym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z pó źn. zmianami); b. Rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania prze- strzennego gminy; c. Uchwała Nr XL-308/09 Rady Gminy Łapsze Ni żne z dnia 27 maja 2009 roku w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany Studium uwarunkowa ń i kierun- ków zagospodarowania przestrzennego Gminy Łapsze Niżne;

11 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA II. UWARUNKOWANIA SPOŁECZNE

1. ZAINWESTOWANIE I ZAGOSPODAROWANIE OBSZARU GMINY

Tereny osiedle ńcze w gminie Łapsze Ni żne zajmuj ą 423 ha, co stanowi jedynie 3,39 % powierzchni gminy, przy czym najwi ększa ich powierzchnia znajduje si ę we wsiach Niedzica i Łapsze Ni żne. Zainwestowanie w dziewi ęciu wsiach wchodz ących w skład gminy skupione jest wzdłu ż głównych dróg biegn ących dolinami i stanowi je w zdecydowanej wi ększo ści budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne i budownic- two zagrodowe. Budynki mieszkalne zrealizowano jako obiekty parterowe, dwu i trzykondygnacyjne z jedn ą kondygnacj ą zrealizowan ą w poddaszu, z dachami stro- mymi, głównie dwuspadowymi. Na działkach, na których zlokalizowane s ą budynki mieszkalne znajduj ą si ę zwykle parterowe budynki gospodarcze, głównie inwentar- sko – składowe oraz gara że. W niektórych miejscowo ściach zachowały si ę jeszcze tradycyjne spiskie zagrody z budynkiem mieszkalnym ulokowanym od strony drogi i budynkami inwentarsko - składowymi zlokalizowanymi w gł ębi działki.

W Łapszach Ni żnych tereny osiedle ńcze stanowi ą głównie tereny zainwestowane budownictwem mieszkaniowym jednorodzinnym i zagrodowym, zlokalizowane jako zabudowa zwarta wzdłu ż głównych dróg oraz zabudowa wolnostoj ąca. Na terenie wsi znajduj ą si ę liczne obiekty usługowe. Wie ś Łapsze Ni żne jest równie ż siedzib ą władz gminy. Tereny tradycyjnej zwartej zabudowy ograniczaj ą od północy komplek- sy le śne porastaj ące strome zbocza, a od strony południowej tereny obudowy biolo- gicznej potoku Łapszanka. Poza terenami tradycyjnej zwartej zabudowy, tereny za- inwestowane znajduj ą si ę w południowej i południowo – wschodniej cz ęś ci wsi. W południowej cz ęś ci wsi wzdłu ż istniej ącej drogi prowadz ącej do terenów le śnych zlo- kalizowane są w zabudowie wolnostoj ącej budynki rekreacji indywidualnej oraz poje- dyncze siedliska. Natomiast w południowo – wschodniej cz ęś ci wsi, w bliskim s ą- siedztwie granicy z Kacwinem znajduj ą si ę pojedyncze siedliska, w których zlokali- zowane s ą budynki mieszkalne i inwentarskie.

Zainwestowanie we wsi Kacwin, podobnie jak w Łapszach Ni żnych, charakteryzuje si ę zabudow ą skupion ą wzdłu ż głównych ci ągów komunikacyjnych. Zabudowa

12 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA mieszkaniowa i gospodarcza, głównie inwentarsko – składowa, zlokalizowana jest wzdłu ż głównej drogi przebiegaj ącej przez wie ś w kierunku przej ścia granicznego ze Słowacj ą oraz wzdłu ż zlokalizowanych po wschodniej stronie ww. drogi, wewn ętrz- nych dróg dojazdowych. Tereny zainwestowane od strony zachodniej ogranicza pły- nący w gł ębokim jarze potok Kacwi ński. W południowej cz ęś ci wsi znajduje si ę b ędą- cy własno ści ą Skarbu Pa ństwa wielorodzinny budynek mieszkalny.

We wsi Łapsze Wy żne, tereny zainwestowane budownictwem mieszkaniowym jed- norodzinnym i zagrodowym, zrealizowanym głównie w zabudowie zwartej, zlokalizo- wane s ą wzdłu ż głównych ci ągów komunikacyjnych. Budynki mieszkalne zrealizo- wano jako obiekty parterowe, dwu i trzykondygnacyjne z jedn ą kondygnacj ą zreali- zowan ą w poddaszu, z dachami stromymi, głównie dwuspadowymi. Budynkom mieszkalnym zwykle towarzysz ą parterowe budynki gospodarcze, głównie inwentar- sko – składowe oraz gara że. W Łapszach Wy żnych zachowała si ę równie ż tradycyj- na spiska zabudowa w postaci typowych spiskich zagród oraz tradycyjne rozplano- wanie wsi z centralnie ulokowanym ko ściołem. Tereny tradycyjnej zwartej zabudowy ograniczaj ą od północy i południa strome zbocza wznosz ące si ę nad meandruj ącym potokiem Łapszanka. Inne tereny zainwestowane we wsi Łapsze Wy żne znajduj ą si ę w południowo-zachodniej cz ęś ci wsi przy drodze prowadz ącej do wsi Łapszanka. Znajduj ą si ę tutaj zarówno budynki mieszkalne jak i budynki rekreacji indywidualnej, z których cz ęść zlokalizowano w bezpo średnim s ąsiedztwie cieku wodnego, w tere- nach nara żonych na zalewanie wodami powodziowymi.

We wsi Łapszanka ze względu na bardzo trudne warunki terenowe nie realizowano zainwestowania w formie typowej dla Spisza zwartej zabudowy. Znajduj ą si ę tutaj zlokalizowane wzdłu ż głównego szlaku komunikacyjnego, tj. drogi powiatowej pro- wadz ącej do Jurgowa, budynki mieszkalne i gospodarcze, głównie inwentarsko – składowe. Wie ś Łapszanka poło żona na stokach górskich o du żych spadkach, nara- żonych na osuwanie oraz w terenach o wybitnych walorach widokowych nie posiada terenów, które mogłyby by ć intensywnie zabudowywane. Najkorzystniejsze do zabu- dowy pod wzgl ędem ukształtowania terenu s ą obszary poło żone w pobli żu granicy Łapszanki z Łapszami Wy żnymi.

13 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA We wsi Trybsz, tereny zainwestowane, stanowi ące budynki mieszkalne jednoro- dzinne wraz z towarzysz ącą zabudow ą gospodarcz ą i gara żami oraz budynki inwen- tarsko – składowe, tworzy tradycyjna dla wsi spiskich zwarta zabudowa. W Trybszu znajdują si ę równie ż tereny zainwestowane obejmuj ące przysiółek o zwyczajowej nazwie „Cygani”, funkcjonalnie zwi ązany z poło żon ą poza granic ą gminy wsi ą Czarna Góra. Zachowało si ę tu stosunkowo du żo tradycyjnej drewnianej zabudowy zagrodowej, która ze wzgl ędu na wybitne walory podlega ć winna ochro- nie. Ograniczaj ą je od północy i południa strome zbocza wznosz ące si ę nad mean- druj ącym potokiem Trybszanka. Najkorzystniejsze dla zainwestowania tereny we wsi Trybsz zlokalizowane s ą w południowo – zachodniej cz ęś ci wsi. Obejmuj ą one rozle- gł ą ł ąkę, na której przyszłe zainwestowanie winno by ć realizowane z uwzgl ędnieniem istniej ących melioracji. Ochronie przed zainwestowaniem kubatu- rowym podlega ć winny równie ż tereny poło żone w bezpo średnim sąsiedztwie rzeki Białka, stanowi ącej granic ę wsi Trybsz oraz gminy Łapsze Ni żne.

Wie ś Frydman o zachowanym rozplanowaniu z charakterystycznym centralnie poło- żonym „nawsiem”, na którym usytuowany jest ko ściół otoczony murem z trzema bramami oraz ci ągach stodolnych, jest najbardziej charakterystyczn ą jednostk ą osadnicz ą na polskim Spiszu. Tereny zainwestowane budownictwem mieszkanio- wym jednorodzinnym oraz zabudow ą gospodarcz ą i usługami zlokalizowane s ą wzdłu ż istniejących ci ągów komunikacyjnych. Charakterystycznym dla Frydmana obiektem jest wpisany do rejestru zabytków kasztel, w bardzo złym stanie technicz- nym, pełni ący w chwili obecnej funkcj ę mieszkaniową oraz s ąsiaduj ące z kasztelem piwnice winne, równie ż w bardzo złym stanie technicznym.

We wsi Falsztyn, podobnie jak w innych wsiach gminy zainwestowanie stanowi za- budowa mieszkaniowa i gospodarcza oraz stosunkowo liczne budownictwo rekreacji indywidualnej. Ograniczeniem dla zabudowy jest położenie cz ęś ci wsi w granicach Pieni ńskiego Parku Narodowego - Uroczysko Zielone Skałki oraz w zasi ęgu otuliny ww. Parku Narodowego. Ze wzgl ędu na ukształtowanie terenu, w centralnej cz ęś ci wsi praktycznie brak terenów mo żliwych do zabudowy. Problemem jest istniej ący układ komunikacyjny z drog ą powiatowa przebiegaj ącą przez centraln ą cz ęść wsi.

14 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA Wie ś Niedzica, podzielona na dwa sołectwa: Niedzic ę os. Zamek i Niedzic ę posiada najwi ększ ą w gminie Łapsze Ni żne ilo ść obiektów i terenów zwi ązanych z funkcjami turystycznymi. Tereny budownictwa mieszkaniowego i gospodarczego, głównie inwentarsko - skła- dowego w środkowej cz ęś ci wsi, zrealizowane s ą w zabudowie zwartej, lokowanej wzdłu ż istniej ących dróg dojazdowych. W sołectwie Niedzica os Zamek, w rejonie drogi powiatowej prowadz ącej do Falsztyna, zabudowa realizowana jest głównie jako wolnostoj ąca i na wi ększych ni ż w centralnej cz ęś ci wsi działkach. W terenach tych dominuj ą obiekty nowo zrealizowane. W terenach o dominuj ącej funkcji mieszkaniowej zlokalizowane s ą punktowo usługi komercyjne jako obiekty wolnostoj ące oraz wbudowane lub dobudowane do istniej ących budynków mieszkal- nych. W granicach administracyjnych Niedzicy i Niedzicy os. Zamek zlokalizowane są równie ż obiekty zwi ązane z elektrowni ą wodn ą, uj ęcie wody i zbiorniki wyrównaw- cze, telewizyjna stacja przeka źnikowa i stacja bazowa telefonii komórkowej. Proble- mem w zagospodarowaniu terenów jest obecny przebieg przez tereny zainwestowa- ne drogi powiatowej prowadz ącej w kierunku wsi Łapsze Ni żne, zainwestowanie cz ęś ci obszaru Niedzica os. Zamek ze wzgl ędu na ochron ę ekspozycji Zamku Nie- dzickiego oraz poło żenie cz ęś ci terenów w otulinie Pieni ńskiego Parku Narodowego.

2. JAKO ŚĆ ŻYCIA (wyposa żenie w urz ądzenia infrastruktury społecznej i technicz- nej, stan środowiska)

Na obszarze Gminy Łapsze Ni żne wyst ępuj ą zauwa żalne dysproporcje w wyposa żeniu poszczególnych jednostek osadniczych w usługi publiczne , bezpo- średnio wpływaj ące na warunki i poziom życia mieszka ńców . Najwi ększym po- tencjałem dysponuje wie ś Łapsze Ni żne i Niedzica . Skupia ona urz ądzenia o zna- czeniu gminnym i ponad gminnym, stanowi ąc centrum o dominacji admini- stracyjno – gospodarczej. Do wsi najsłabiej wyposa żonych w infrastruktur ę spo- łeczn ą nale żą : Łapszanka i Falsztyn, poło żone na obszarach o bardzo trudnym ukształtowaniu terenu. Na terenie gminy zlokalizowane s ą dwa obiekty słu żą ce bezpo średnio ochro- nie zdrowia: w Łapszach Ni żnych oraz we Frydmanie. S ą to placówki świadcz ące usługi medyczne w zakresie podstawowym dla mieszka ńców gminy Łapsze Niżne, a tak że dla ludno ści z okolicznych gmin. 15 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA Ponadto, w Niedzicy funkcjonuje 1 prywatny gabinet lekarski, a Łapszach Ni ż- nych prywatny gabinet stomatologiczny. Działaj ą równie ż dwie apteki zlokalizowane w Łapszach Ni żnych i Frydmanie. Na terenie gminy - w Niedzicy - znajduje si ę po- nadto punkt weterynaryjny (lecznica zwierz ąt). W zakresie tzw. lecznictwa zamkni ętego oraz wi ększo ści bada ń specjalistycz- nych usługi te świadczone s ą przez placówki z Nowego Targu. Na terenie gminy brak placówek szpitalnych. Poziom opieki zdrowotnej w gminie Łapsze Ni żne jest niezadowalaj ący, tym bardziej, iż wska źnik liczby ludno ści przypadaj ącej na jednego lekarza – jest dwukrotnie wy ż- szy ni ż w powiecie nowotarskim i czterokrotnie wy ższy od średniej dla województwa. W gminie nie funkcjonuje żaden „Dom Pomocy Społecznej”. Zdania zwi ązane z zapewnieniem opieki osobom starszym i samotnym przejmuje samorz ąd powiato- wy, a w przypadkach koniecznych korzysta si ę z takiej placówki zlokalizowanej w Zbyszycach. Na terenie gminy Łapsze Ni żne działa 12 placówek o światowych, w tym: 3 przedszkola, 6 szkół podstawowych, 1 zespół szkół (szkoła podstawowa i gimna- zjum), 1 gimnazjum, 1szkoła ponadgimnazjalna – liceum profilowane. Szkoły podstawowe o najwi ększej liczbie uczniów znajduj ą si ę w Niedzicy, Frydma- nie i Łapszach Ni żnych. Najmniej liczebn ą szkoł ą jest placówka w Falsztynie. Stopie ń wyposa żenia terenu w urz ądzenia infrastruktury społecznej o znaczeniu lokalnym i ponad lokalnym, z jednej strony wpływa na poziom życia mieszka ńców, z drugiej stanowi jeden z podstawowych czynników warunkuj ących rozwój Gminy.

1. Wa żnym czynnikiem wyznaczaj ącym poziom życia jest standard warunków mieszkaniowych. Wska źniki charakteryzuj ące zasoby mieszkaniowe Gminy Łapsze Ni żne, s ą korzystniejsze ni ż średnie wielko ści dla powiatu nowotarskiego i województwa małopolskiego (powiat – 24,0 m 2 pow. u żytk./1 osob ę, wojewódz- two – 24,1 m 2, gmina – 24,5 m 2 pow. u żytk./1 osob ę). Przeci ętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania wynosi: powiat – 88,1 m 2, województwo – 74,8 m 2, gmina – 102,9 m 2. Wynika to z faktu, i ż cz ęść mieszka ńców prowadzi wynajem pokoi dla turystów.

16 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 2. W strukturze własno ści zasobów mieszkaniowych dominuje własno ść prywatna. W gminie nie ma spółdzielni mieszkaniowych, ani zasobów komunalnych. Wyst ę- puj ą tylko mieszkania słu żbowe w obiektach słu żby zdrowia i o światy.

Przyrost zasobów mieszkaniowych nie jest bardzo du ży, i nie zaspokaja potrzeb Gminy w tym zakresie. Obserwowany od kilku lat regres w budownictwie miesz- kaniowym spowodowany jest przede wszystkim pogorszeniem si ę sytuacji eko- nomicznej rodzin i brakiem rozwi ąza ń systemowych w zakresie kredytowania bu- downictwa mieszkaniowego realizowanego przez osoby średnio zarabiaj ące. Na- tomiast, komunalne budownictwo mieszkaniowe w Gminie Łapsze Ni żne napoty- ka na bariery zwi ązane z pozyskaniem gruntów oraz bariery finansowe.

3. Wysoki odsetek ludno ści w wieku produkcyjnym (ponad połowa mieszka ńców gminy), w poł ączeniu ze wzrastaj ącą liczb ą bezrobotnych stanowi bardzo powa ż- ny problem społeczno – ekonomiczny. Bez podj ęcia działa ń w sferze gospodar- czej i stworzenia warunków do inwestowania, Gmina Łapsze Ni żne nie b ędzie w stanie rozwi ąza ć problemów zwi ązanych z zapotrzebowaniem na miejsca pracy dla wy żu demograficznego wchodz ącego w wiek produkcyjny oraz dla wzrastaj ą- cej liczby osób bez pracy.

4. Nierównomierne wyposa żenie obszaru Gminy Łapsze Ni żne w urz ądzenia infra- struktury społecznej, ma bezpo średni wpływ na poziom życia mieszka ńców i roz- wój gospodarczy poszczególnych jednostek osadniczych. W najlepszej sytuacji pod tym względem s ą mieszka ńcy wsi Łapsze Ni żne i Niedzica, skupiaj ących na swym terenie wi ększo ść potencjału w tym zakresie. Łapsze Ni żne, poniewa ż sta- nowi ą centrum administracyjno – gospodarcze, a Niedzica, poniewa ż jest znanym ośrodkiem rekreacyjno – wypoczynkowym, posiadaj ą wi ększo ść urz ądze ń infra- struktury społecznej. Pozostałe obszary gminy dysponuj ą znacznie mniejszymi zasobami infrastruktury społecznej, czego konsekwencj ą s ą gorsze warunki ży- cia.

5. Korzystne wska źniki wyposa żenia gminy Łapsze Ni żne w infrastruktur ę technicz- ną, s ą istotnymi czynnikami jej rozwoju. Wszystkie miejscowo ści posiadaj ą zao- patrzenie w wod ę z lokalnych sieci wodoci ągowych – ponad 95% mieszka ńców korzysta z wodoci ągów. Pozostałe gospodarstwa posiadaj ą własne uj ęcia wody. 17 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA Na terenie Gminy sukcesywnie realizowana jest sie ć kanalizacji sanitarnej Wszystkie miejscowo ści gminy Łapsze Ni żne, za wyj ątkiem Falsztyna i Łapszanki posiadaj ą kanalizacj ę sanitarn ą zbieraj ącą ścieki bytowo-gospodarcze z ka żdej wsi, obsługiwan ą przez oczyszczalni ę ścieków w Niedzicy i we Frydmanie oraz w Trybszu. Skanalizowane jest od 60% do 100% budynków. Reszta gospodarstw odprowadza ścieki do zbiorników wybieralnych.

6. Odpady komunalne stałe s ą wywo żone do zakładu utylizacji i składowiska odpa- dów w Tylmanowej, gdzie dokonywana jest ich segregacja i po sprasowaniu wy- wo żone s ą na składowisko na Górnym Śląsku. System jest oparty na odbiorze indywidualnym od producenta - worki. Złom jest segregowany i wywo żony do skupu surowców wtórnych. Mimo to, na terenie Gminy wyst ępuj ą tzw. dzikie wy- sypiska śmieci.

7. Gmina Łapsze Ni żne zaopatrywana jest w energi ę elektryczn ą w oparciu o GPZ 110/SN „Czorsztyn” w Niedzicy oraz (niektóre wsie – Trybsz, Łapsze Wy żne, Ka- cwin, Łapsze Ni żne) z GPZ Nowy Targ. W zakresie najwy ższych napi ęć 110 kV stacja 110/15 kV „Czorsztyn” powi ązana jest ze stacj ą GPZ „Szaflary”, a drugo- stronnie z GPZ Nowy S ącz. W Niedzicy, na zaporze zbiornika Czorsztyn-Niedzica, funkcjonuje elektrownia wodna szczytowo-pompowa, powi ązana lini ą 110 kV z GPZ w Niedzicy. Mimo dost ępu do sieci, cz ęść terenów wymaga reelektryfikacji.

8. Na terenie żadnej miejscowo ści w gminie nie funkcjonuje scentralizowany system ogrzewania, a zabudowa w cało ści ogrzewana jest w sposób indywidualny, przy wykorzystaniu paliwa stałego (w ęgiel, koks) lub oleju opałowego. W gminie nie funkcjonuje system zaopatrzenia w gaz;

9. Na terenie gminy Łapsze Ni żne obecnie funkcjonuj ą 3 centrale telefoniczne, w tym we Frydmanie. Stacje bazowe znajduj ą si ę w Niedzicy, Niedzicy os. Zamek i w Łapszach Wy żnych (Grandeus).

10. Gmina Łapsze Ni żne znajduje si ę poza przebiegiem tranzytowych tras drogo- wych, posiada jednak w miar ę dogodne powi ązanie komunikacyjne z głównymi ci ągami drogowymi o charakterze ponadregionalnym, drogami powiatowymi.

18 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA Gmina nie posiada powi ąza ń kolejowych. Odległo ść siedziby gminy od najbli ższej stacji kolejowej w Nowym Targu wynosi około 30 km.

11. O poziomie życia mieszka ńców i komforcie wypoczynku, decyduje równie ż stan i jako ść środowiska przyrodniczego. Jako ść wód powierzchniowych w gminie jest zadawalaj ąca, poniewa ż wody Zbiornika Czorszty ńskiego (powy żej zapory) wskazuj ą na II klas ę ogóln ą jako ści, wody Białki (w D ębnie) na II klas ę ogóln ą ja- ko ści (2004 r.) i na I klas ę ogóln ą jako ści (2005 r.), a wody Niedziczanki (w Nie- dzicy) na II klas ę ogóln ą jako ści (2005 r.). Równie ż monitoring jako ści wód pod- ziemnych prowadzony w punkcie pomiarowym w Niedzicy oraz Falsztynie, wska- zuje II (dobr ą) klas ę jako ści wód.

Na terenie Gminy nie prowadzi si ę bada ń zanieczyszczenia atmosfery, jednak najwi ększe znaczenie w jej zanieczyszczaniu maj ą kotłownie i paleniska domo- we, które powoduj ą, zwi ększenie, przede wszystkim w okresie grzewczym, za- nieczyszczenia głównie przyziemnych warstw troposfery. Wyst ępuje jednak, w porównaniu z warto ściami dopuszczalnymi, niskie zanieczyszczenia powietrza.

Nie prowadzi si ę równie ż bada ń akustycznych, jednak najbardziej uci ąż liwy na te- renie Gminy jest hałas komunikacyjny, szczególnie w rejonie dróg powiatowych.

3. ZAGRO ŻENIA BEZPIECZE ŃSTWA LUDNO ŚCI I JEJ MIENIA, W TYM WYNI- KAJ ĄCYCH Z WEZBRA Ń POWODZIOWYCH ORAZ NATURALNYCH ZA- GRO ŻEŃ GEOLOGICZNYCH

Zagro żenia dla bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia na terenie gminy Łapsze Ni żne, zwi ązane s ą zarówno z czynnikami przyrodniczymi, jak i poza przyrodniczymi. Skutkami oddziaływania tych czynników mo że by ć bezpo średnie zagro żenia zdrowia i życia mieszka ńców, jak i zagro żenie po średnie (wynikaj ące m.in. z długotrwałego utrzymywania si ę niekorzystnych wska źników jako ści środowiska przyrodniczego i antropogenicznego), pogarszaj ące sukcesywnie jako ść życia. Dokładne rozpoznanie uwarunkowa ń środowiska przyrodniczego, prowadzenie monitoringu, oraz wła ściwa polityka przestrzenna, pozwalaj ą na zdecydowane ograniczenie skutków zagro żeń. Do najwa żniejszych czynników mog ących wpływa ć niekorzystnie na bezpiecze ństwa ludno ści oraz ich mienia nale żą :

19 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA
ZAGRO ŻENIA POWODZIOWE: Wszystkie cieki na obszarze gminy ze wzgl ędu na swój typowo górski charakter, du żą zmienno ść stanów i przepływów wody oraz brak naturalnych barier, które chroniłyby okoliczne tereny przed skutkami powodzi, znacznie ograniczaj ą mo żliwo ść rozwoju terenów osadniczych. W ich re żimach hydrologicznych zaznaczaj ą si ę w ci ągu roku dwa wezbrania: wiosenne – w marcu lub kwietniu, zwi ązane z topnieniem śniegu oraz letnie – w czerwcu lub lipcu, spowodowane ulewnymi opadami. Dunajec oraz jego dopływy charakteryzuj ą si ę wysok ą zmienno ści ą i gwałtow- no ści ą przepływów, co skutkuje zró żnicowaniem zasi ęgu oraz intensywno ści zja- wisk powodziowych. W dolinie rzeki Dunajec zjawiska te mog ą pojawia ć si ę w terenach poło żonych

w zasi ęgu wezbra ń powodziowych Q 1% wyznaczonym przez Dyrektora RZGW w Krakowie ( Studium okre ślaj ącym granice obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą dla terenów nieobwałowanych w zlewni górnego Dunajca do uj ścia Po- pradu) i zagra żać: drogom śródpolnym, pojedynczym zabudowaniom, rowom me- lioracyjnym, a tak że polom uprawnym - niszcz ąc uprawy i zasiewy. Ewentualne szkody mog ą by ć skutkiem zarówno bezpo średniego zalania wodami powodzio- wymi, jak i podtapiania na skutek podwy ższania si ę poziomu wód gruntowych (przy wysokich stanach wody). Obszar naturalnej retencji dolinowej, pokrywaj ący si ę z obszarem poło żonym w zasi ęgu wody stuletniej, powinien stanowi ć stref ę ekologiczn ą Dunajca, co w sposób zasadniczy ograniczyłoby skutki zjawisk po- wodziowych. Z uwagi na dotychczasowy, intensywny charakter zagospodarowa- nia w/w terenu, całkowita renaturalizacja ww. terenów jest praktycznie niemo żli- wa. W terenach tych obowi ązuj ą nakazy, zakazy, ograniczenia wynikaj ące z przepisów odr ębnych. Wskazany jest zakaz inwestowania, sukcesywna likwidacja istniej ących obiektów, utrzymanie funkcji ekologicznych związanych z ciekiem, rekonstrukcja obudowy biologicznej w miejscach mo żliwych oraz preferencja dla ekstensywnego kierunku u żytkowania rolniczego. Zagro żenia powodziowe w obr ębie dolinek potoków (dopływów Dunajca) maj ą mniejszy zasi ęg przestrzenny, jednak że z uwagi na istniej ące zainwestowanie stref przypotokowych, powstałe szkody mog ą by ć znaczne (zalewanie i podtapia- nie domów mieszkalnych i budynków gospodarczych; uszkodzenia dróg – bardzo

20 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA cz ęsto prowadzonych w bezpo średnim s ąsiedztwie potoku; uszkodzenia mostów, jazów i przepustów; podtapianie przydomowych szamb). Oprócz czynników przy- rodniczych (kształt zlewni, mała retencyjno ść podło ża, nawalne deszcze), czynni- kami pot ęguj ącymi zjawiska powodziowe s ą tak że niedostosowanie przekroju przepustów do wielko ści przepływów maksymalnych oraz ograniczenie ich dro ż- no ści w wyniku np. zamulania, zatykania przez gał ęzie, li ście, śmieci, itp. Precyzyjne wyznaczanie zasi ęgu wód powodziowych poszczególnych potoków wył ącznie w oparciu jedynie o obserwacje terenowe i wywiady z miejscow ą lud- no ści ą jest praktycznie niemo żliwe m.in. z uwagi na nieprzewidywalno ść wyst ę- powania przepływów ekstremalnych, a pojawiaj ących si ę stosunkowo rzadko. Poniewa ż w dolinkach potoków spodziewa ć si ę mo żna dalszego dog ęszczania zabudowy, wskazanym jest wykonanie przed opracowaniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, operatów hydrologicznych, na podstawie któ- rych b ędzie mo żna wyznaczy ć tereny bezpieczne do zabudowy. Na pewno jed- nak nale ży uwzgl ędni ć zalecenia RZGW w sprawie wykluczenia z zainwestowa- nia terenów znajduj ących si ę w pasie o szeroko ści min. 15 metrów, liczonym od górnej kraw ędzi skarpy brzegowej, ustanawiaj ąc pasy ochronne z zakazem za- budowy.

ZAGRO ŻENIA ZJAWISKAMI MORFODYNAMICZNYMI; Fliszowa budowa znacznej cz ęś ci obszaru obj ętego opracowaniem, niekorzystny upad warstw piaskowcowych i łupkowych, silne nawodnienie gruntu lub przeci ęcie warstw wodono śnych, sprzyja inicjowaniu zjawisk morfodynamicznych, w tym osuwiskowych. Powstawaniu osuwisk szczególnie sprzyja nachylenie zboczy powy żej 20 0. Zjawiska morfodynamiczne mog ą si ę uaktywni ć zarówno na skutek działania czynników naturalnych (np. silne nawodnienie gruntu na wskutek gwałtownych roztopów czy długotrwałych opadów), jak i antropogenicznych (np. realizacja in- westycji poprzez wcinanie si ę w stok; niewła ściwy kierunek u żytkowania gruntu; wylesienia w obr ębie stoków; zmiany lokalnych warunków gruntowo – wodnych, w tym realizacja zbiorników wodnych; likwidacj ę zadrzewie ń i zakrzacze ń w obr ę- bie). Silnie nachylone fragmenty zboczy (o k ącie nachylenia powy żej 20°), jako szczególnie predysponowane do inicjowanie zjawisk o charakterze morfodyna-

21 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA micznym, winny by ć wył ączone spod zabudowy i realizacji nowy dróg, a przezna- czone pod zalesienia i zadrzewienia realizowane z uwzgl ędnieniem warunków siedliskowych lub trwałe u żytki zielone. Jest to jedyna skuteczna metoda pozwa- laj ąca w znacznym stopniu ograniczy ć zagro żenia wynikaj ące z uwarunkowa ń geologicznych i morfologicznych. Na terenie Gminy procesy osuwiskowe wyst ępuj ą powszechnie, a najwi ększe powierzchnie osuwiskowe wyst ępuj ą na stromszych zboczach w rejonie Magury Spiskiej (na zboczach doliny Łapszanki i jej dopływów; nad dolin ą Kacwina; w re- jonie Trybsza, Łapsz Wy żnych i Ni żnych). S ą to przewa żnie osuwiska nieaktyw- ne, które lokalnie mog ą ulega ć okresowemu odmłodzeniu. Drugim rejonem inten- sywnego rozwoju form osuwiskowych i złaziskowych s ą stoki grzbietu Branisko - Hombark. Liczne osuwiska wyst ępuj ą równie ż nad brzegami Zbiornika Czorsz- ty ńskiego w rejonie lasu Nadniwki, Błachut, Zielonych Skał, Białej Skały, Zamaje- rza oraz na północnym skłonie Braniska. S ą one przewa żnie stare, wtórnie od- młodzone. Lokalizacj ę osuwisk przedstawiono na zł ączniku kartograficznym zgodnie ze szczegółow ą map ą geologiczn ą Polski w skali 1:50 000 oraz innymi materiałami planistycznymi (opracowanie ekofizjograficzne, itp.). Mało odporne na niszcz ące oddziaływanie wód Zbiornika Czorszty ńskiego s ą jego brzegi (falowanie wody; pogorszenie si ę parametrów wytrzymało ściowych gruntów zwietrzelinowych poni żej poziomów pi ętrzenia; podcinanie i niszczenie brzegów na poziomach zbli żonych do normalnego poziomu pi ętrzenia; okresowe działanie ci śnienia spływowego przy szybkim obni żeniu si ę zwierciadła wody). Skutki abrazji widoczne s ą w wielu miejscach, szczególnie od osi zapory w Niedzicy do doliny potoku Kosarzyska, gdzie przywodna warstwa gruntu nie jest skutecznie zabezpieczona (brak ro ślinno ści o silnie rozwini ętych systemach korzeniowych – wiklina, krzewy zadarniaj ące czy obudowa kamienna lub betonowa). Podcinanie brzegów, przy podwy ższonym poziomie wód gruntowych, skutkuje równie ż inicjowaniem zjawisk osuwiskowych na terenach znajduj ących si ę powy żej. Transport rumoszu przez wody potoków świadczy o sile erozyjno – denudacyjnej cieków w obr ębie koryta oraz zboczy dolin. Siła wezbra ń nasila skutki erozji dennej (w obr ębie dolin o du żych spadkach) oraz erozji bocznej (w strefie

22 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA mniejszych spadków). Materiał transportowany był dawniej a ż w dolin ę Dunajca. W chwili obecnej konieczno ść ochrony zbiorników przed zal ądowaniem czasz, wymusiła realizacj ę zabudowy uj ściowych odcinków potoków (ubezpieczenia brzegów, zapory przeciwrumoszowe, zestopniowanie koryta i jego stabilizacj ę).

ZAGRO ŻENIA STOKÓW SKUTKAMI EROZJI; Nadmierne spłukiwanie gleb, erozja linijna oraz powierzchniowa denudacja w obr ębie stoków przyczynia si ę głównie do obni żania jako ści gleb (wypłukiwanie cz ąstek spławialnych i elementów próchniczych, wymywania nawozów, zasie- wów), rozcinania i pogł ębiania dróg śródpolnych (konieczno ść wytyczania na- st ępnych). Spływaj ący materiał (głównie gliniasty) mo że prowadzi ć do zamulania przepustów, rowów przydro żnych i prowadzi ć po średnio do wylewów wód odpro- wadzanych wła śnie tymi rowami. Skutki tych zagro żeń mo żna ograniczy ć tylko do pewnego stopnia (głównie z uwagi na gliniasty charakter podło ża), poprzez zwi ększenie udziału trwałych u żytków zielonych w obr ębie silniej nachylonych stoków oraz ograniczenie w realizacji nowych dróg śródpolnych.

MO ŻLIWO ŚĆ POGARSZANIA SI Ę JAKO ŚCI WÓD PODZIEMNYCH; Budowa geologiczna obszaru opracowania charakteryzuje si ę zró żnicowaniem warunków infiltracyjnych podło ża.

Wysokie wska źniki alimentacyjne wód podziemnych wyst ępuj ą w północno – zachodniej cz ęś ci gminy (Obszar Wysokiej Ochrony dla GZWP Nr 440 zwi ązanego z Kotlin ą Orawsko – Nowotarsk ą), czemu sprzyja aluwialna budowa podło ża. Wysoki stopie ń infiltracji podło ża (szczególnie w dolinie Dunajca) sprzyja przenikaniu w gł ąb ewentualnych zanieczyszcze ń, co mo że prowadzi ć do ska żenia wód zbiornika. Powszechne betonowanie i asfaltowanie powierzchni zmniejsza wielko ść wska źnika infiltracji, co z jednej strony ogranicza przenikanie ewentualnych zanieczyszcze ń, natomiast z drugiej ogranicza zasilanie wód zbiorników podziemnych.

Jako ść wód podziemnych czwartorz ędowych zgromadzonych zarówno w GZWP jak i w pokrywach stokowych, z uwagi na krótk ą drog ę migracji zanieczyszcze ń mo żna uzna ć za zagro żon ą. Podstawowym zadaniem jest w tym przypadku ograniczenie zanieczyszcze ń kumuluj ących si ę w przypowierzchniowej warstwie 23 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA gruntu. O ile zanieczyszczenia bytowe mo żna w du żym stopniu ograniczy ć, to w przypadku zanieczyszcze ń komunikacyjnych prognozuje si ę ich ci ągły wzrost.

Jako ść wód podziemnych, zgromadzonych w utworach fliszowych - trzeciorz ędowych nie powinna by ć jednak zagro żona, głównie z uwagi na wysokie standardy środowiska oraz znikome zainwestowanie w obszarze alimentacyjnym tych wód. Dodatkowym czynnikiem przyrodniczym, który sprzyja zachowaniu wysokiej jako ści wód podziemnych trzeciorz ędowych jest długi okres przenikania pionowego, umo żliwiaj ący samooczyszczanie si ę wsi ąkaj ących wód opadowych i roztopowych.

ODDZIAŁYWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE; Napowietrzne linie energetyczne wysokiego i średniego napi ęcia oraz stacje transformatorowe i stacje bazowe telefonii komórkowej mog ą niekorzystnie oddziaływa ć na środowisko, zwłaszcza, że obiekty te znajduj ą si ę równie ż na terenach zabudowanych. Wskazanym byłaby ocena poziomów pól elektromagnetycznych wła śnie w tych terenach i bezwzgl ędne wył ączenie z zabudowy i zalesie ń oraz zadrzewie ń terenów w strefach ochronnych ustalonych w przepisach odr ębnych. Zgodnie z przepisami odr ębnymi i wnioskami zakładów energetycznych, w terenach przyległych do linii SN i WN, nale ży ograniczy ć zainwestowanie zgodnie z przepisami odr ębnymi.

ZAGRO ŻENIA KOMUNIKACYJNE; Wynikaj ą z funkcjonowania istniej ącej sieci dróg, na których w sezonie letnim wyst ępuje bardzo du że nat ęż enie ruchu komunikacyjnego. Dalsza jego intensyfi- kacja mo że stanowi ć zagro żenie głównie dla jako ści powietrza atmosferycznego, gleb w bezpo średnim s ąsiedztwie pasa drogowego, a tak że zagro żenie dla zmo- toryzowanych i pieszych wynikaj ące przede wszystkim z utrudnionej dro żno ści dróg i płynno ści ruchu.

24 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA III. UWARUNKOWANIA INFRASTRUKTURALNE

1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ:

a) Gospodarka wodno - ściekowa. Z uwagi na ukształtowanie terenu, gmina Łapsze Ni żne nie ma jednego scentrali- zowanego systemu zaopatrzenia w wod ę oraz usuwania ścieków. Na terenie Gminy znajduj ą si ę: o we wsi Frydman dwa gł ębinowe uj ęcia wody o ł ącznej wydajno ści 49,7m 3/d. Wo- da z uj ęć pompowana jest do zbiornika na Szubienicznej Górze o pojemno ści 300m 3. Sie ć wodoci ągowa obejmuje wi ększo ść terenu wsi Frydman i wymaga niewielkiej rozbudowy; o we wsi Niedzica uj ęcie powierzchniowe (drenażowe) o wydajno ści 24m 3/d, wy- maga rozbudowy w zakresie poziomu uzdatniania, a tak że rozwi ązania problemu gospodarki ściekowej na osiedlu Działkarze, zlokalizowanego powy żej. Poprzez sie ć wodoci ągow ą oraz zbiorniki wyrównawcze o ł ącznej pojemno ści 450m 3 woda dostarczana jest do budynków. Sie ć wodoci ągowa wsi Niedzica wymaga rozbu- dowy, oraz w perspektywie zasilenia z dodatkowych uj ęć . Istnieje mo żliwo ść roz- budowy sieci wodoci ągowej w kierunku wsi Kacwin, jednak z uwagi na niewystar- czaj ącą wydajno ść uj ęcia na Potoku Kacwi ńskim, nale ży zlokalizowa ć i wybudo- wa ć dodatkowe uj ęcia wody w rejonie wsi Kacwin. o indywidualne lub grupowe uj ęcia i wodoci ągi zaopatruj ą w wod ę tereny wsi: Falsztyn, Kacwin, Łapsze Ni żne, Łapsze Wy żne, Łapszanka, i Trybsz nie obj ę- tych zbiorowym systemem zaopatrzenia w wod ę. Realizowana jest rozbudowa sieci wodoci ągowej obejmuj ąca teren wsi Falsztyn.

W zakresie odprowadzenia ścieków: o we wsi Frydman zlokalizowana jest oczyszczalnia ścieków o wydajno ści 435 m3/d. Planowana jest rozbudowa sieci kanalizacyjnej obejmuj ąca teren wsi Falsz- tyn; o we wsi Niedzica zlokalizowana jest oczyszczalnia ścieków o wydajno ści do ok. 1000 m3/d. Sie ć kanalizacji sanitarnej obejmuje teren wsi Niedzica, Kacwin (ok.

25 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA

80%), Łapsze Ni żne (ok. 70%) oraz Łapsze Wy żne (ok. 70%) a po rozbudowie mo że obj ąć wie ś Łapszanka, która na dzie ń dzisiejszy nie jest skanalizowana; o we wsi Trybsz zlokalizowana jest oczyszczalnia ścieków o wydajno ści 78 m3/d. Wie ś jest skanalizowana w ok. 80% i konieczna jest rozbudowa sieci z uwagi na zł ą prac ę niedoci ąż onej oczyszczalni oraz na korzystn ą, zwart ą zabudow ę wsi Trybsz; o na terenie wsi Falsztyn, Łapszanka oraz na pozostałym, nie obj ętym zbiorowym systemem kanalizacji sanitarnej, gospodarka ściekami sanitarnymi prowadzona indywidualnie, a ścieki są gromadzone w dołach szczelnych lub nielegalnie od- prowadzane do środowiska.

Część obszaru obj ętego opracowaniem zmiany studium znajduje si ę w obszarze obj ętym lub przewidzianym do obj ęcia zasi ęgiem systemu kanalizacji zbiorczej ob- szaru tworz ącego aglomeracj ę Łapsze Ni żne – Niedzica (rozp. Nr 24/08 Wojewody Małopolskiego z 2 pa ździernika 2008 r.) i Łapsze Ni żne – Frydman (rozp. Nr 21/08 Wojewody Małopolskiego z 2 pa ździernika 2008 r.), w skład której wchodz ą: Falsz- tyn, Kacwin, Łapszanka, Łapsze Ni żne, Łapsze Wy żne, Niedzica i Niedzica os. Za- mek. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo Wodne aglomeracje powinny by ć wyposa- żone w systemy kanalizacji zbiorczej dla ścieków komunalnych, zako ńczone oczysz- czalniami ścieków, zgodnie z ustaleniami krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych.

b) Elektroenergetyka ; Gmina Łapsze Ni żne zaopatrywana jest w energi ę elektryczn ą w oparciu o GPZ 110/SN „Czorsztyn” w Niedzicy oraz (niektóre wsie – Trybsz, Łapsze Wy żne, Ka- cwin, Łapsze Ni żne) z GPZ Nowy Targ. W zakresie najwy ższych napi ęć 110 kV sta- cja 110/15 kV „Czorsztyn” powi ązana jest ze stacj ą GPZ „Szaflary”, a drugostronnie z GPZ Nowy S ącz. W Niedzicy, na zaporze zbiornika Czorsztyn-Niedzica, funkcjonuje elektrownia wod- na szczytowo-pompowa, powi ązana lini ą 110 kV z GPZ w Niedzicy. Bezpo średnio do odbiorców energia dostarczana jest napowietrzn ą i kablow ą sieci ą niskich napi ęć poprzez stacje transformatorowe 15/04 KV. Praktycznie wszystkie stacje transformatorowe wykonane s ą jako napowietrzne słupowe.

26 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA Przez teren gminy przebiega linia 110 kV, od której wymagane jest zachowanie stre- fy ochronnej wył ączonej z zabudowy.

c) Ciepłownictwo Na terenie żadnej miejscowo ści w gminie nie funkcjonuje scentralizowany system ogrzewania, a zabudowa w cało ści ogrzewana jest w sposób indywidualny, przy wy- korzystaniu paliwa stałego (w ęgiel, koks) lub oleju opałowego. Wi ększe obiekty usłu- gowe posiadaj ą własne kotłownie opalane paliwem stałym. Budynki mieszkalne na- tomiast ogrzewane s ą własnymi paleniskami piecowymi lub kotłowniami. Na terenie gminy Łapsze Ni żne nie funkcjonuje system zaopatrzenia w gaz. Gazyfikacja obsza- ru gminy jest uzale żniona od doprowadzenia sieci magistralnych wysokopręż nych oraz stacji redukcyjno-pomiarowych.

d) Gospodarka odpadami komunalnymi Powstaj ące na obszarze gminy Łapsze Niżne odpady stałe wywo żone s ą poza obszar gminy. System usuwania odpadów obsługuje posiadaj ąca koncesj ę gminy firma prywatna EMPOL, wywo żą ca odpady do zakładu utylizacji i składowiska w Tylmanowej, gdzie dokonywana jest ich segregacja i po sprasowaniu wywo żone s ą na składowisko na Górnym Śląsku. System jest oparty na odbiorze indywidualnym od producenta - worki. Złom jest segregowany i wywożony do skupu surowców wtór- nych. Na terenie gminy nie przewiduje si ę lokalizacji składowiska odpadów b ądź innej for- my ich utylizacji.

e) Telekomunikacja Na obszarze gminy Łapsze Ni żne, ł ączno ść telefoniczn ą zapewniaj ą 3 centrale telefoniczne we Frydmanie, w Niedzicy i Łapszach Niżnych oraz operatorzy telefonii komórkowej. Stacje bazowe znajduj ą si ę w Niedzicy, Niedzicy os. Zamek i w Łap- szach Wy żnych (Grandeus).

27 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z SYSTEMU KOMUNIKACYJNEGO GMI- NY.

a) Powi ązania komunikacyjne na obszarze gminy Łapsze Ni żne zapewnia wyłącznie sie ć drogowa, a podstawowy układ drogowy stanowi ą drogi: powiatowe i gminne zapewniaj ące powi ązania z terenami s ąsiednich gmin, powi ązania wewn ętrzne gminy oraz obsług ę terenów zainwestowanych. Drogi powiatowe zapewniaj ą te ż powi ązania gminy z drogami o znaczeniu ponad- lokalnym przebiegaj ącymi poza obszarem gminy – drog ą krajow ą nr 49 Nowy Targ – Czarna Góra – Jurgów – granica pa ństwa oraz drog ą wojewódzk ą nr 969 Nowy Targ – Kro ścienko - Stary S ącz. Siedziba gminy odległa jest od mi ędzynarodowej drogi krajowej nr 7 (mi ędzyna- rodowej E-77) prowadz ącej ruch z północy Polski przez Kraków, Rabk ę - Zdrój, Chy żne w kierunku Słowacji o ok. 40 km, od drogi krajowej nr 47 relacji Rabka - Zdrój – Nowy Targ – Zakopane o ok. 20 km oraz od autostrady A-4 o ok. 100 km. Drogi powiatowe przebiegaj ące przez obszar gminy to:
Nr K1639 D ębno – Niedzica – granica pa ństwa,
Nr K1640 Niedzica – Kacwin,
Nr K1641 Łapsze Wy żne – Jurgów,
Nr K1642 Gro ń – Trybsz – Niedzica,
Nr K1643 Krempachy – Frydman. Główne drogi gminne stanowi ą: droga relacji Trybsz – Czarna Góra oraz odcinki dróg obsługujących centra wsi Niedzica, Łapsze Ni żne, Frydman i Kacwin. Sie ć drogowa zapewnia dobre powi ązania gminy z drogami o znaczeniu ponad- lokalnym, jednak parametry techniczne, szczególnie dróg gminnych, nie odpo- wiadaj ą wymogom normatywnym, zwłaszcza pod wzgl ędem szeroko ści jezdni.

b) Gmina posiada poł ączenia drogowe ze Słowacj ą: lokalne prowadz ące z Kacwina do miejscowo ści Velka Frankowa, Łapszanka - Osturnia oraz ponadlokalne pro- wadz ące z Niedzicy do Spiskiej Beli. c) Parkingi wydzielone zlokalizowane s ą w miejscach koncentracji ruchu turystycz- nego, przy obiektach handlowych, usługowych, sakralnych, administracyjnych,

28 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA słu żby zdrowia i przy cmentarzach. Najwi ększe parkingi znajduj ą si ę przy zamku i zaporze wodnej w Niedzicy o wielko ści ponad 100 m.p.

d) Transport pasa żerski zapewnia komunikacja autobusowa, obsługiwana przez prywatne firmy transportowe. e) Przez Łapsze Ni żne biegnie równie ż: o Szlak Architektury Drewnianej - który przebiega przez trzy województwa Polski południowej: śląskie, małopolskie i podkarpackie. W Małopolsce obej- muje 237 zespołów architektonicznych od ko ściołów, cerkwi, kaplic i dzwonnic po spichlerze, wiejskie chałupy i szlacheckie dwory, liczy 1500 km. Wszystkie obiekty na szlaku s ą oznakowane, a drog ę do nich wskazuj ą drogowskazy. Cało ść została podzielona na kilka tras - trasa III to region podhala ńsko - pie- ni ński, w którym znalazł si ę m. in. obszar Spisza. o Szlak gotycki w wersji transgranicznej – obejmuj ący obiekty poło żone przy trasie p ętli: Nowy Targ - Dębno - Czorsztyn - Kro ścienko - Czerwony Klasztor Nowy Targ - Dębno - Czorsztyn - Kro ścienko - Czerwony Klasztor - Spiska Stara Wie ś - Kie żmark - Poprad - Zdziar – Kacwin - Niedzica – Trybsz - Lud źmierz - Nowy Targ. o Szlaki turystyczne piesze : szlak niebieski (z Kacwina), szlak czerwony (z Niedzicy os. Zamek), szlak zielony (z Niedzicy os. Zamek). o Liczne trasy konne, trzy drogi rowerowe dla turystyki rowerowej gór- skiej .

29 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA IV. UWARUNKOWANIA GOSPODARCZE

1. STAN WŁASNO ŚCI GRUNTÓW.

1. Na obszarze gminy dominuje własno ść indywidualne i wspólnoty gruntowe, a w rezultacie procesów historycznych ukształtował si ę skomplikowany ustrój rolny. Działki poszczególnych gospodarstw poło żone s ą we wszystkich cz ę- ściach wsi na ró żnych niwach (ustrój niwowy). Grunty s ą bardzo rozdrobnione, w układzie szachownicy. Istniej ą tu, specyficzne dla tego terenu, wspólnoty urba- rialne.

2. Tereny własno ści komunalnej - gminy Łapsze Ni żne zajmuj ą bardzo niewielkie powierzchnie. Obejmuj ą one działki o zró żnicowanej powierzchni zaj ęte przede wszystkim pod obiekty u żyteczno ści publicznej – szkoły, przedszkola, remizy OSP, urz ąd gminy, o środek zdrowia, oczyszczalnie ścieków itp. Pozostałe tereny będące własno ści ą gminy to tereny dróg, tereny rolne, pastwiska i nieu żytki, oraz tereny zadrzewione, przy czym obszar zaj ęty pod drogi zajmuj ą powierzchni ę ok. 199 ha.

3. Tereny b ędące własno ści ą Skarbu Pa ństwa w zarz ądzie Regionalnego Zarz ądu Gospodarki Wodnej w Krakowie zajmuj ą około 658 ha. Obejmuj ą one wody pły- nące, tereny trwałych u żytków zielonych, grunty orne, grunty zadrzewione, nieu- żytki i tereny dróg oraz niewielkie powierzchnie terenów zainwestowanych. Wła- sno ść Skarbu Pa ństwa obejmuj ąca lasy pa ństwowe i b ędąca w zarz ądzie Nadle- śnictwa w Kro ścienku, zajmuje powierzchni ę 1443 ha. Pozostałe tereny stano- wi ące własno ść Skarbu Pa ństwa, b ędące w zarz ądzie Karpackiego Oddziału Stra ży Granicznej w Nowym S ączu i Zakładu Energetycznego – Kraków S.A, oraz w u żytkowaniu wieczystym instytucji, spółek i stowarzysze ń, obejmuj ą ob- szary we wsiach Kacwin, Łapszanka i Niedzica o ogólnej powierzchni około 14 ha, przy czym najwi ększa ich powierzchnia znajduje si ę we wsi Niedzica.

30 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA

4. Tereny własno ści Pa ństwowego Funduszu Ziemi i Agencji Nieruchomo ści Rol- nych Skarbu Pa ństwa zajmuj ą niewielkie powierzchnie głównie gruntów rolnych i leśnych we wsiach: Falsztyn, Frydman, Kacwin, Łapsze Ni żne, Niedzica i Trybsz o ł ącznej powierzchni około 17 ha.

5. Tereny b ędące własno ści ą powiatu nowotarskiego obejmuj ą wył ącznie tereny dróg powiatowych w zarz ądzie Powiatowego Zarz ądu Dróg z siedzib ą w Nowym Targu, a ich powierzchnia wynosi ok. 61 ha.

6. Grunty stanowi ące własno ść wspólnot urbarialnych zajmuj ą lasy, grunty zadrze- wione, tereny rolne – grunty orne i trwałe u żytki zielone, oraz nieu żytki o ł ącznej powierzchni 952,18 ha. Najwi ększe powierzchnie gruntów, b ędących własno ści ą wspólnoty urbarialnej, znajduj ą się we Frydmanie (272,56 ha) i Nie- dzicy (233,30 ha), najmniejsze za ś w Kacwinie (81,98 ha).

7. Tereny stanowi ące własno ść Zespołu Zbiorników Wodnych Czorsztyn – Niedzica – Sromowce Wy żne z siedzib ą w Niedzicy zajmuj ą w Niedzicy, Falsztynie i Frydmanie tereny zabudowane, tereny rolne – grunty orne i trwałe u żytki zielo- ne, oraz nieu żytki o ł ącznej powierzchni około 44,50 ha.

2. PRODUKCJA, SKŁADY, RZEMIOSŁO I DROBNA WYTWÓRCZO ŚĆ .

W Gminie zarejestrowanych jest 380 podmiotów gospodarczych, z tego 25 w sektorze publicznym i 355 w sektorze prywatnym. Działa 12 spółek cywilnych, 3 spółdzielnie i 15 stowarzysze ń. 300 osób fizycznych prowadzi działalno ść gospo- darcz ą. Na terenie Gminy nie ma du żych obiektów produkcyjnych. W Łapszach Ni ż- nych zlokalizowane s ą tylko niewielkie hurtownie, tartaki, stolarnia, produkcja mebli, mechanika pojazdowa, piekarnia, Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”, skup złomu, oraz ferma strusi i masarnia. We wsi Kacwin znajduje si ę jeden tartak, we wsi Trybsz - dwa tartaki, a we wsi Łapsze Wyżne, stolarnie. We Frydmanie znaj- duje si ę stolarnia i tartak oraz masarnia, a w Niedzicy, drobne rzemiosło i tartaki.

31 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 3. USŁUGI PUBLICZNE I KOMERCYJNE.

W Łapszach Ni żnych zlokalizowany jest urz ąd gminy oraz inne obiekty usług pu- blicznych, tj. stra ż pożarna, Ośrodek Pomocy Społecznej, posterunek policji, szkoła podstawowa i gimnazjum z sal ą gimnastyczn ą, nadle śnictwo, o środek zdrowia, gminna biblioteka publiczna, przedszkole, urz ąd pocztowy. W centralnej cz ęś ci wsi zlokalizowany jest zabytkowy ko ściół parafialny p.w. św. Kwiryna oraz cmentarz pa- rafialny. We wsi Kacwin zlokalizowany jest ko ściół p.w. Wszystkich Świ ętych oraz szkoła podstawowa i przedszkole. Usługi komercyjne, głównie zwi ązane z handlem zrealizowane s ą jako wbudowane lub dobudowane do istniej ących budynków miesz- kalnych. Znajduje si ę tu równie ż przedszkole oraz remiza OSP. We wsi Łapsze Wy żne, usługi publiczne to: budynek stra ży po żarnej i szkoły pod- stawowej, filia biblioteki gminnej, biblioteka słowacka, ko ściół, oraz usługi handlu w obiektach wolnostojących i wbudowane w istniej ących budynkach mieszkalnych. W środkowej cz ęś ci wsi, poza terenami zainwestowanymi, zlokalizowany jest cmen- tarz parafialny. We wsi Łapszanka usługi publiczne to: budynek stra ży po żarnej i szkoły podstawo- wej. W środkowej cz ęś ci wsi zlokalizowany jest kościół parafialny oraz cmentarz. We wsi Trybsz, usługi publiczne to: budynek stra ży po żarnej i szkoły podstawowej, oraz usługi handlu i dwa tartaki. We Frydmanie obiekty usług publicznych obejmuj ą: szkoł ę podstawow ą i gimnazjum, wiejski dom kultury, fili ę biblioteki, przedszkole, o środek zdrowia, aptek ę, ochotnicz ą stra ż po żarn ą i boisko sportowe. Znajduj ą si ę tu równie ż usługi handlu - sklepy. W pobli żu wału p/powodziowego znajduje si ę cmentarz parafialny. We wsi Falsztyn, znajduje si ę zrujnowany w wyniku po żaru obiekt dworu. Nieliczne w Falsztynie tereny o funkcji usługowej to ko ściół parafialny z cmentarzem, boisko, remiza oraz sklep. W Niedzicy zlokalizowane s ą liczne usługi gastronomiczne. Obiekty usług publicz- nych w Niedzicy obejmuj ą: szkoły (podstawow ą, zespół szkół ponad gimnazjalnych - liceum profilowane i szkoła zawodowa), fili ę biblioteki publicznej, przedszkole, gmin- ny o środek kultury, remiz ę OSP, dom stra żaka, boiska sportowe. W Niedzicy zlokalizowany jest równie ż zabytkowy ko ściół parafialny oraz cmentarz. W terenach o dominuj ącej funkcji mieszkaniowej zlokalizowane s ą punktowo usługi

32 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA komercyjne – handel, gastronomia, drobne rzemiosło itp., jako obiekty wolnostoj ące oraz wbudowane lub dobudowane do istniej ących budynków mieszkalnych. W granicach administracyjnych Niedzicy i Niedzicy os. Zamek zlokalizowane s ą rów- nie ż obiekty zwi ązane z elektrowni ą wodn ą i telewizyjna stacja przeka źnikowa.

4. TURYSTYKA.

W Łapszach Ni żnych w południowej cz ęś ci wsi wzdłu ż istniejącej drogi prowa- dz ącej do terenów le śnych zlokalizowane s ą w zabudowie wolnostoj ącej budynki rekreacji indywidualnej i wyci ąg narciarski. Ponadto, we wsi Łapsze Ni żne znajduje si ę Pijarski O środek Edukacji i Wypoczynku. We wsi Kacwin znajduj ą si ę pensjonaty, gospodarstwa agroturystyczne i miejsca noclegowe w kwaterach prywatnych oraz wyci ąg narciarski – tzw. orczyk. Na obsza- rze wsi Kacwin zlokalizowane jest turystyczne przejście graniczne ze Słowacj ą. We wsi Łapsze Wy żne, znajduj ą si ę budynki rekreacji indywidualnej, z których cz ęść zlokalizowano w bezpo średnim s ąsiedztwie cieku wodnego, w terenach nara żonych na zalewanie wodami powodziowymi. We wsi Łapszanka znajduje si ę przej ście graniczne piesze, rowerowe i narciarskie. We wsi Trybsz zlokalizowanych jest wiele gospodarstw agroturystycznych. We Frydmanie znajduje si ę mote l Trzy Korony, sezonowe pole namiotowe u ujścia Białki do Dunajca, otoczone przez powstaj ący kompleks sportowo-rekreacyjny oraz liczne gospodarstwa agroturystyczne. Inne usługi turystyczne to hotel i pole namio- towe. We wsi Falsztyn znajduj ą si ę liczne obiekty budownictwa rekreacji indywidualnej. Wie ś Niedzica, podzielona na dwa sołectwa: Niedzic ę os. Zamek i Niedzic ę posiada najwi ększ ą w gminie Łapsze Ni żne ilo ść obiektów i terenów zwi ązanych z funkcjami turystycznymi. Zlokalizowane s ą tutaj pojedyncze obiekty o funkcji pensjonatowej i hotelowej, kompleksy domków rekreacyjnych skupionych w o środkach wypoczyn- kowych, pojedyncze domy rekreacji indywidualnej, liczne gospodarstwa agrotury- styczne i pokoje go ścinne na wynajem w budynkach mieszkalnych, usługi gastrono- miczne. W Niedzicy znajduje si ę równie ż jedyna w gminie Łapsze Ni żne przysta ń wodna na zbiorniku czorszty ńskim oraz urz ądzona pla ża wraz z towarzysz ąca infrastruktur ą – parking, wypo życzalnie sprz ętu turystycznego, sani-

33 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA tariaty, plac zabaw, boisko, usługi gastronomiczne. Najwi ększymi atrakcjami tury- stycznymi wsi s ą obiekty zabytkowe, w tym wpisane do rejestru zabytków: Zamek Niedzicki, zespół Ko ścioła p.w. św. Bartłomieja, kaplice: św. Rozalii i św. Michała Archanioła, cenne obiekty architektury drewnianej, w tym przeniesione z terenów zalanych wodami zbiornika. Atrakcj ą turystyczn ą Niedzicy jest równie ż zapora czorszty ńska w rejonie której, zlokalizowany jest pawilon ekspozycyjny. Na Polanie Sosny zlokalizowane s ą trasy zjazdowe i wyci ągi narciarskie, lodowisko, amfiteatr, sala konferencyjna, restauracja, pole campingowe i wiele innych atrakcji turystycz- nych. Warto równie ż zaznaczy ć, i ż w Niedzicy znajduje si ę przej ście graniczne: Nie- dzica – Łysa nad Dunajcem.

5. ROLNICTWO.

Ze wzgl ędu na niekorzystne warunki przyrodnicze (około 2/3 powierzchni u żytków rolnych stanowi ą gleby V i VI klasy - ci ęż kie i bardzo ci ęż kie), na terenie Gminy w bardzo ograniczonym zakresie mo że rozwija ć si ę produkcja zbó ż. Utrudniona jest równie ż produkcja warzyw szklarniowych (w tym pod foli ą) oraz produkcja sadowni- cza, które dodatkowo napotykaj ą trudno ści ekonomiczne (wysokie koszty energii). Uwarunkowania naturalne spowodowały, że Gmina wyspecjalizowała si ę w hodowli bydła mlecznego i opasowego. Mimo obiektywnych trudno ści gospodarka rolna ma znacz ącą pozycj ę, jako źródła utrzymania mieszka ńców gminy. Du ży areał trwałych użytków zielonych (ponad 30%) sprzyja ć mo że wprowadzeniu nowych kierunków hodowli (owce, kozy). Wysokie standardy środowiska przyrodniczego mog ą sprzyja ć dalszemu rozwojowi gospodarczemu Gminy, a w szczególno ści rozwojowi rolnictwa ekologicznego agro- turystyki. Aktualna ewolucja w strukturze u żytkowania gruntów na terenie gminy zmierza w kierunku przekształcenia coraz wi ększych powierzchni dawnych gruntów ornych w trwałe u żytki zielone, cz ęsto ekstensywnie u żytkowane (koszone jeden raz w roku) lub całkowicie odłogowane. Na nich rozpoczyna si ę proces sukcesji ro ślinno ści drzewiastej. Du że powierzchnie odłogów wyst ępuj ą zwłaszcza we wsiach poło żo- nych nad Zbiornikiem Czorszty ńskim - Frydmanie, Falsztynie i Niedzicy.

34 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 6. LE ŚNICTWO, W TYM STAN LE ŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ.

Lasy na terenie gminy podlegaj ą administracji Nadle śnictwa Kro ścienko. Powierzch- nia le śna na terenie Gminy, wg planu urz ądzeniowego Nadle śnictwa Krościenko, wynosi 4738,91 ha, co stanowi 37,6% całej powierzchni. Lasy pa ństwowe zajmuj ą jedynie około 31,1% wszystkich lasów i zaliczone zostały do kategorii lasów wodo- chronnych. Najwi ększe kompleksy le śne wyst ępuj ą w południowej cz ęś ci Gminy oraz w obr ębie Pieni ńskiego Pasa Skalicowego. Charakterystyczn ą cech ą powierzchni le śnych jest ich bardzo du ża fragmentacja, szczególnie w obr ębie zboczy (lasy nie- pa ństwowe). Dominuj ącym typem siedliskowym jest las górski (Lg).

7. GOSPODARKA WODNA, W TYM WIELKO ŚĆ I JAKO ŚĆ ZASOBÓW WOD- NYCH.

Charakteryzowany obszar poło żony jest w zlewni Dunajca, a naturalne koryto Dunajca uległo zniszczeniu na skutek spi ętrzenia Zbiorników Czorsztyn Niedzica i Sromowce. Głównymi dopływami Dunajca, współtworz ącymi sie ć hydrograficzn ą gminy s ą m.in. Białka, Trybska Rzeka, potok Łapszanka/Niedziczanka ze swoimi dopływami Potokiem Kacwi ńskim i Kacwiniank ą. Białka, z zachowanym naturalnym korytem wielkiego górskiego potoku, wspaniałymi granitowymi kamie ńcami, zalesio- ną teras ą nisk ą, oryginaln ą ro ślinno ści ą „w ędruj ącą” z Tatr w dół rzeki, stanowi uni- kat i atrakcj ę przyrodnicz ą i ekologiczn ą na skal ę europejsk ą. Północno - zachodnia cz ęść gminy poło żona jest w obr ębie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 440 zwi ązanego z Kotlin ą Orawsko – Nowotarsk ą. Jednocze śnie teren ten jest Obszarem Wysokiej Ochrony (OWO) dla wód tego zbiornika (klasyfika- cja według A. Kleczkowskiego). Z uwagi na znaczne zasoby hydrologiczne, cała Gmina zaliczona została do Karpac- kiej Strefy Źródliskowo – Alimentacyjnej, gdzie wody powierzchniowe i podziemne winny podlega ć ochronie ilo ściowej oraz jako ściowej. Najwy ższe sumy opadów wy- st ępuj ą otrzymuj ą wy żej wzniesione obszary w południowej i centralnej częś ci Gmi- ny, w zwi ązku z czym odpływ jednostkowy przekracza tu 15l/s/km 2. Wysoki wska źnik odpływu powierzchniowy wyst ępuje równie ż w obr ębie Pieni ńskiego Pasa Skalico- wego.

35 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA Zbiorniki Czorsztyn-Niedzica oraz Sromowce Wy żne zajmuj ą cz ęść obszaru gminy po dawne koryto Dunajca. Główny zbiornik zajmuje powierzchni ę 1226 ha przy naj- wy ższym poziomie pi ętrzenia i 1051 ha przy poziomie normalnym; pojemno ść cał- kowit ą 231,9 mln m 3. Obok funkcji retencyjnej słu ży energetyce i ochronie przed po- wodzi ą, jednak poziom wody w zbiorniku praktycznie utrzymywany jest na jednolitym poziomie przez niemal cały czas, co pozwala obsadzić ro ślinno ści ą ochronn ą partie brzegów poło żone pomi ędzy rz ędn ą pi ętrzenia normalnego i maksymalnego. Zbiornik wyrównawczy w Sromowcach zajmuje powierzchni ę 88 ha i całkowit ą po- jemno ść 7,5 mln m 3, w tym pojemno ść wyrównawcza 5,2 mln m 3. Jego zadaniem jest wyrównywanie nierównomiernego odpływu wody w Dunajcu, powstałego w wy- niku pracy elektrowni. Znaczne zasoby hydrologiczne obszaru opracowania, a w szczególno ści obecno ść zespołu zbiorników wodnych Niedzica – Sromowce, Dunajca, Białki Tatrza ńskiej, gęstej sieci cieków wodnych, licznych źródeł oraz zasobów wód podziemnych, wskazuj ą na konieczno ść ochrony jako ściowej i ilo ściowej wód (do czego obliguje równie ż położenie Gminy w Karpackiej Strefie Źródliskowo – Alimentacyjnej).

8. UDOKUMENTOWANE ZŁO ŻA KOPALIN.

Udokumentowane zło ża kopalin, zgodnie z art.125 ustawy Prawo ochrony śro- dowiska, podlegają ochronie polegaj ącej na racjonalnym gospodarowaniu zasobami oraz kompleksowym wykorzystaniu kopalin. Na obszarze gminy wyst ępuj ą nast ępu- jące udokumentowane zło ża kruszyw: 1. Złoże kruszywa naturalnego „Krempachy – Frydman” w kat. C1w miejscowo- ściach Frydman i Krempachy, którego granice i zasoby zatwierdzone zostały przez Wojewod ę Małopolskiego dnia 13.06.2001 r. pismem znak: OŚ.VI.7414/22/2001/2/ŁR. Dla ww. zło ża udzielona została koncesja na wydoby- cie kruszywa i utworzony został decyzj ą Wojewody Małopolskiego znak: ŚR.V. BaK.7415-83-04 obszar i teren górniczy „Frydman I” w miejscowo ści Frydman; 2. Zło że kruszywa naturalnego „Frydman II” w kat. C1w miejscowo ści Frydman, któ- rego granice i zasoby zatwierdzone zostały przez Starostwo Powiatowe w No- wym Targu dnia 30.11.2006 r. pismem znak: O Ś-7515/2/2006/2/ŁR. Dla ww. zło- ża udzielona została koncesja na wydobycie kruszywa i utworzony został decyzj ą

36 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA Starosty Nowego Targu znak: OŚR – 7510/1/2007 obszar i teren górniczy „Fry- dman II”; 3. Zło że kruszywa naturalnego „Frydman III” w kat. C1, którego granice i zasoby zatwierdzone zostały przez Marszałka Województwa Małopolskiego dnia 09.10.2009 r. pismem znak: RG.II.RŁ.7514 -4/09.

Ponadto zgodnie z decyzj ą Marszałka Województwa Małopolskiego z dnia 04.09.2006 r. znak: SW.I.BK. 7515/1-43/06, wygaszona została koncesja na eks- ploatacj ę kruszywa naturalnego ze zło ża Krempachy II w miejscowo ści Frydman z uwagi na całkowite wyeksploatowanie zło ża. Z rejestru obszarów górniczych wykre- ślono równie ż na podstawie decyzji Wojewody Małopolskiego znak Śr.V.K Ż.7415/5/02 z dnia 19.06.2002 r. obszar górniczy o nazwie „Krempachy” utwo- rzony dla eksploatacji zło ża kruszyw naturalnych „Krempachy” w miejscowo ści Fry- dman, którego granice i zasoby zatwierdzone zostały przez Wojewod ę Nowos ądec- kiego dnia 02.09.1997 r. pismem znak: OŚ.V.7513 - 13/1/97. Na terenie Gminy Łapsze Ni żne funkcjonuj ą trzy tereny i obszary górnicze: 1. Frydman I - decyzja Wojewody Małopolskiego ŚR.V.BaK.7415-83-04 z dnia 21 grudnia 2004 r. 2. Frydman II - decyzja Starosty Powiatowego w Nowym Targu O Ś – 7510/1/2007 z dnia 26 kwietnia 2007 r. 3. Białka – koncesja Ministra Środowiska nr 11/2010 z dnia 3 sierpnia 2010 r.

37 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA V. UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE

1. OBSZARY PODLEGAJ ĄCE OCHRONIE

Na terenie Gminy Łapsze Ni żne istniej ą nast ępuj ące formy ochrony przyrody:

Pieni ński Park Narodowy – rezerwat „Zielone Skałki” (obwód zamkni ęty PPN), utworzony 30.10.1954 r. Rozporz ądzeniem Rady Ministrów z dnia 14.05.1996 r. W granice Parku wł ączono rezerwat przyrody „Zielone Skałki” o powierzchni 24,17 ha.

Otulina Pieni ńskiego Parku Narodowego , utworzona Rozporz ądzeniem Rady Ministrów z dnia 14 maja 1996 r. W jej granicach znalazły si ę tereny poło żone na północ od drogi Niedzica – Falsztyn – Frydman, po potok stanowi ący południowo – wschodni ą granic ę „Lasu Mury” w Falsztynie.

Południowomałopolski Obszar Chronionego Krajobrazu , utworzony zgodnie z Uchwał ą Nr XVIII/299/12 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 lutego 2012 r. (Dz. Urz. Wojew. Małopolskiego z dnia 20 marca 2012 r. poz. 1194).

Rezerwat przyrody „Niebieska Dolina”, obejmuj ący obszar 22,03 ha (oddziały lasu 236h i 237c Nadle śnictwa Kro ścienko), utworzony Zarz ądzeniem Ministra Le śnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 27.05.1963 r. i Zarz ądzeniem MliPD z dnia 20.10.1965 r. (Monitor Polski Nr 63, poz. 343).

Pomniki przyrody żywej i nieo żywionej:

1) lipy szerokolistne 2 szt., modrzew europejski 1 szt., rosn ące przy ko ściele we wsi Łapsze Ni żne – nr rejestru 362 (Rozporz ądzenie Wojewody Nowos ądeckiego Nr 20 z dnia 4.02.1993 r. – Dz. Urz. z dnia 8.02.1993 r. Nr 3/93, poz.27); 2) buk zwyczajny 1 szt., rosn ący przy drodze le śnej w Łapszach Ni żnych, oddz. le śny 237c – nr rejestru 359 (Rozporz ądzenie Wojewody Nowos ądeckiego Nr 20 z dnia 4.02.1993 r. – Dz. Urz. z dnia 8.02.1993 r. Nr 3/93, poz.27); 3) modrzewie europejski 4 szt., rosn ące przy kapliczce przydro źnej w Trybszu -

38 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA

nr rejestru 361 (Rozporz ądzenie Wojewody Nowos ądeckiego Nr 20 z dnia 4.02.1993 r. – Dz. Urz. z dnia 8.02.1993 r. Nr 3/93, poz.27) – Decyzja LKBS – 11/NO/5/36 z dnia 2.06.1936 r.; 4) lipa szerokolistna 1 szt., rosn ącą przy starym ko ściele w Trybszu - nr rejestru 17 (Rozp. Woj. Nowos ądeckiego z 7.12. 1998); 5) jawor 1 szt. rosn ący przy starym ko ściele w Trybszu - nr rejestru 13 – Decyzja LKBS – 11/NO/5/36 z dnia 2.06.1936 r.; 6) świerk z odro ślami uroczysko Kotelnicze - Decyzja RL.OP. 7140/3/82 z dnia 22.03.1982r.; 7) wodospad w korycie Kacwinianki, z progiem skalnym o wysoko ści 5 m i nieck ą spadow ą o dł. 30 m z s ąsiednimi brzegami potoku, w s ąsiedztwie mostu i starego młyna – nr rejestru 295 – Decyzja Nr RL – op.7140/9/82 z dnia 22.03.1982 r; 8) siarczkowe, zboczowe źródło "Danuta" w Łapszach Wy żnych - nr rejestru 11 (Rozp. Woj. Nowos ąd. Z 7. 12.1998).
Użytek ekologiczny utworzony w Niedzicy dla ochrony rzadkiego ślimaka poczwarki górskiej Pupilla alpicola (Rozporz ądzenie Wojewody Nowos ądeckiego Nr 27, z dnia 12 lipca 1994 r. - Dz. Urz. Woj. nowos ądeckiego Nr 12/94, poz.141;

NATURA 2000;

1) Specjalny Obszar Ochrony PLH 120024 i OZW – Dolina Białki; 2) Specjalny Obszar Ochrony PLH 120045 i OZW – Niedzica.

Na obszarze opracowania ochronie prawnej podlegaj ą równie ż:

1) gatunki dziko wyst ępuj ących ro ślin obj ętych ochron ą (Rozporz ądzenie Ministra Środowiska, z dnia 9 lipca 2004 r. - Dz. U. Nr 168, poz.1764); 2) gatunki dziko wyst ępuj ących grzybów obj ętych ochron ą (Rozporz ądzenie Ministra Środowiska, z dnia 9 lipca 2004 r. - Dz. U. Nr 168, poz.1765); 3) gatunki dziko wyst ępuj ących zwierz ąt obj ętych ochron ą (Rozporz ądzenie Ministra Środowiska, z dnia 28 wrze śnia 2004 r. - Dz. U. Nr 220, poz.2237).

Na terenie Gminy Łapsze Ni żne proponuje si ę utworzenie nast ępuj ących form ochrony przyrody:

39 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA
Park Krajobrazowy Spisza , który miałby obj ąć cał ą Gmin ę, za wyj ątkiem terenów dawnego zaplecza budowy zbiorników wodnych i elektrowni oraz Pieni ńskiego Parku Narodowego.

Rezerwat „Rzeka Białka Tatrza ńska” , o powierzchni około 300 ha, obejmuj ący koryto rzeki z bezpo średnim otoczeniem, na odcinku od granicy Tatrza ńskiego Parku Narodowego, po uj ście do Zbiornika Czorszty ńskiego.

Zespoły Przyrodniczo – Krajobrazowe : „Przeł ęcz nad Łapszank ą”, „Rejon Cisówki”, „Grzbiet Grandeusa”.

Pomniki przyrody żywej , obejmuj ące na terenie gminy Łapsze Ni żne cenne okazy drzew, takie jak lipy drobnolistne, lipy szerokolistne, wi ązy górskie, klony zwyczajne, jesiony wyniosłe, jawory.

Pomniki przyrody nieo żywionej ; w szczególno ści zwi ązane z Pieni ńskim Pasem Skałkowym i jego wapiennymi formami skałkowymi:

1) Wapienna wychodnia w formie ściany skalnej zbudowanej z wapieni rogowcowych na górze Żor koło Frydmana. Obiekt o długo ści ok. 100 m i wysoko ści ok. 15 m porasta charakterystyczna ro ślinno ść naskalna; 2) Ściana skalna „Mury” w Falsztynie, zbudowana z wapieni serii czorszty ńskiej; 3) Kompleks skał zwanych „Skałkami” w Falsztynie, zbudowanych z wapienia serii czorszty ńskiej; 4) Skała „Patria” w Falsztynie – blok skalny wapienia czorszty ńskiego o wysoko ści ok. 10 m;

Natomiast poszerzenie istniej ącego rezerwatu „Niebieska Dolina”, zwi ązane jest z ponad dwukrotnym zwi ększeniem jego powierzchni (wschodnie stoki grzbietu Pieskowy Wierch – Kotelnica, po dolin ę Potoku Kacwi ńskiego, poro śni ęte cennym drzewostanem, głównie buczyn ą karpack ą.

2. STRUKTURA FUNKCJONALNO – PRZESTRZENNA OBSZARU GMINY

Dla potrzeb sprecyzowania kierunków zagospodarowania przestrzennego, na podstawie zebranych materiałów, okre ślono w zmianie „Studium...”, struktur ę funk- 40 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA cjonalno – przestrzenn ą wynikaj ącą z uwarunkowa ń przyrodniczych oraz aktualnego zagospodarowania terenów, b ędących skutkiem działalno ści gospodarczej człowie- ka. Struktura ta - zró żnicowanie i warto ść środowiska przyrodniczego - wykazuje pewn ą strefowo ść , a strefy przyrodniczo – funkcjonalne układaj ą si ę w równoległe pasma o przebiegu wschód - zachód. Ich osiami stały si ę nie tylko elementy przyrod- nicze (dolina Dunajca, zró żnicowanie morfologiczne), ale równie ż elementy antropo- geniczne (drogi). Wyra źne zró żnicowanie poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego w ka żdej ze stref powoduje, że charakter zagospodarowania powi- nien je uwzgl ędni ć i do nich si ę dostosowa ć.

STREFA I – o dominuj ącej funkcji przyrodniczo – ekologicznej, obejmuje najcenniej- sze pod wzgl ędem biotycznym i ekologicznym tereny Gminy (kompleksy le śne, strefy ekotonowe od kompleksów le śnych, strefy głównych i lokalnych korytarzy ekologicz- nych), w tym tereny obj ęte ochron ą prawn ą. Poło żone s ą one na obrze żach gminy, głównie w jej południowej cz ęś ci oraz w cz ęś ci środkowej. W obr ębie strefy I domi- nowa ć powinna gospodarka le śna i funkcja turystyczna. Dopuszczalne kierunki u żytkowania i zagospodarowania to: lasy i zadrzewienia, ł ąki i pastwiska, ró żne formy turystyki: turystyka piesza, rowerowa, konna, narciarska (głównie w oparciu o istniej ące drogi i ście żki) oraz pojedyncze obiekty turystyczne, ziele ń, uj ęcia wody. Zagospodarowanie terenów winno zapewni ć priorytet dla funkcji przyrodniczych i ekologicznych.

STREFA II – o dominuj ącej funkcji rolniczej, obejmuje rozległe kompleksy terenów użytkowanych rolniczo i rolno – zadrzewieniowe na stokach, w tym strefy wierzcho- winowo – grzbietowe o wysokich walorach alimentacyjnych i znacznej ekspozycji krajobrazowej, poło żone wokół terenów osiedle ńczych poszczególnych wsi, zajmuj ąc najwi ększe powierzchnie we Frydmanie i Trybszu. Dopuszczalne kierunki u żytkowania i zagospodarowania to: ł ąki i pastwiska, lasy i zadrzewienia, oraz szeroko poj ęta funkcj ą turystyczno – rekreacyjna, w tym zwi ązana z obsług ą terenów narciarskich, dla której dopuszcza si ę realizacj ę pojedynczych obiektów. Zagospodarowanie terenów winno zapewni ć priorytet dla funkcji przyrodniczych i rolnych.

41 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA STREFA III – o dominuj ącej funkcji osiedle ńczej, obejmuje tereny dolinne i ni ższe partie stoków o zró żnicowanej ekspozycji, pełni ące aktualnie funkcje osiedle ńcze, turystyczne, rolne, przyrodnicze i ekologiczne (strefy ekologiczne potoków oraz lo- kalne ci ągi migracyjne z nimi zwi ązane), w znacznym stopniu zainwestowane (zabu- dowa mieszkaniowa, usługowa, tereny usług i ró żnej działalno ści gospodarczej). Z punktu widzenia przyrodniczego mo żliwe jest dalsze intensywne zainwestowanie tej strefy z zakazem lokalizacji funkcji uci ąż liwych, koliduj ących z dominuj ącą funkcj ą mieszkaniow ą oraz ograniczeniem zabudowy w terenach przyrodniczych i zachowa- niem cennych wn ętrz krajobrazu kulturowego (tradycyjny układ przestrzenny, obiekty zabytkowe).

42 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA VI. UWARUNKOWANIA KULTUROWE

Ustawa z dnia 12 czerwca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. nr 162, poz. 1568) nakłada obowi ązek ochrony dóbr kultury i ustala formy ochrony, którymi s ą głównie wpis do rejestru zabytków oraz ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z w/w ustaw ą (art. 18. pkt.1), ochrona i opieka nad zabytkami winna by ć uwzgl ędniona mi ędzy innymi przy sporz ądzaniu studiów uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin. Zabytkami, których obowi ązek ochrony nie podlega dyskusji są obiekty wpisane decyzjami Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków do rejestru zabytków, w których ustalony jest przedmiot i zakres ochrony. Wraz z obiektami o najwy ższej warto ści chronione jest ich otoczenie, zwi ązane z nimi integralnie i okre ślone w decyzjach o wpisie do rejestru zabytków. Wykaz obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz zabytków chronionych na mocy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (wpis do gminnej ewi- dencji zabytków) uznaje si ę za otwarty i wymagaj ący okresowej aktualizacji.

1. REJESTR ZABYTKÓW

Na terenie gminy Łapsze Ni żne w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Za- bytków znajduj ą si ę nast ępuj ące obiekty:
Falsztyn - zespół dworski, dwór obronny (skre ślony 19.05.2005 r.) - decyzja nr 296/81 z dnia 02.06.81 r., Nr Ksi ęgi „A” – 823/M, (w zespole dawna oficyna - obecnie szkoła (po po żarze zniszczona, do rozbiórki) z pocz. XX w., dawny czworak - obecnie sklep, pocz. XX w., pozostało ści parku);
Frydman - zespół dworu obronnego, kasztel - decyzja Nr A-346 z dnia 08.02.72 r., Nr ksi ęgi „A” – 825/M (w zespole: 2 spichlerze z pocz. XIX w., dawne czworaki oraz ogrodzenie dworu z altan ą i drzewostanem);
Frydman - zespół ko ścioła parafialnego p.w. św. Stanisława Biskupa – ko ściół, dzwonnica, ogrodzenie z bramkami - decyzja A-345 z dnia 05.11.56 r., Nr ksi ęgi „A” – 824/M;
Frydman – dawne piwnice winne, wpisane do rejestru zabytków pod nr A - 1266/M – decyzja z 30.06.2011 r.;
Kacwin - zespół ko ścioła parafialnego p.w. Wszystkich Świ ętych – ko ściół, ogrodzenie z bramkami i starodrzew - decyzja Nr A-283 z dnia 31.12.60 r., Nr

43 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA

ksi ęgi „A” – 857/M;
Kacwin – zespół czterech kaplic: kaplica p.w. Św. Wojciecha, p.w. Św. Trójcy, p.w. Św. Matki Boskiej Śnie żnej i p.w. Św. Katarzyny wpisane do rejestru zabytków pod nr A – 1274/M- decyzja z dnia 29.07.2011 r.;
Kacwin – budynek tzw. „Organistówki” przy ul. Ko ścielnej, wpisany do rejestru zabytków pod nr A – 1252/M- decyzja z dnia 04.11.2011 r.;
Łapsze Ni żne - zespół ko ścioła św. Kwiryna – ko ściół, ogrodzenie z bramkami - decyzja Nr 575/88 z dnia 08.07.88 r., Nr ksi ęgi „A” – 914/M;
Łapsze Wy żne – ko ściół parafialny pw. ŚŚ . Piotra i Pawła wraz z ogrodzeniem i budynkiem d. kostnicy wraz z otoczeniem w granicach działki ew. 4008 – nr rejestru A-1006/M z dnia 30.07.2010 r.
Niedzica - zespół zamkowy - Zamek Niedzicki - decyzja st. rejestr Nr 172 z 01.08.1947, Nr ksi ęgi „A” – 935/M (w zespole: spichlerz drewniano - murowany z XVIII wieku, kurnik i figura przydro żna – nr ksi ęgi A-407/M, wpis do rejestru zabytków decyzja A-740 z 23.12.1999 r., stajnie murowane z poł. XIX wieku) oraz budynek tzw. „Le śniczówki” wpisany do rejestru zabytków pod nr A – 14/M, decyzja z dnia 17.12.2003 r.;
Niedzica – d. stanica graniczna - decyzja Nr A-290 z dnia 01.08.80 r., Nr ksi ęgi „A” – 934/M;
Niedzica – kaplica św. Michała Archanioła z ołtarzem - decyzja Nr A-105, z dnia 27.01.69 r., Nr ksi ęgi „A” – 932/M;
Niedzica – kaplica św. Rozalii - decyzja Nr A-106 z dnia 27.01.69 r., Nr ksi ęgi „A” – 931/M;
Niedzica - stary cmentarz rodziny Salamonów z XVIII /XIX wieku na stoku wzgórza Tabor - wpis nr ksi ęgi A-922/M, decyzja nr A-407 z 15.08.1985 r.;
Niedzica - zespół ko ścioła parafialnego p.w. św. Bartłomieja i ogrodzenie - decyzja Nr A-104 z dnia 27. 01.69 r., Nr ksi ęgi „A” – 933/M;
Trybsz - ko ściół p.w. św. El żbiety, otoczenie i drzewostan - decyzja Nr A-219 z dnia 02.06.1936 r., Nr ksi ęgi „A” – 1088/M;

2. GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW (w opracowaniu)

Łapsze Ni żne: 1) ko ściół parafialny p.w. Św. Kwiryna, Jana Pawła II 59 (rejestr zabytków); 2) ogrodzenie ko ścioła, Jana Pawła II 59; 3) plebania, Jana Pawła II 84; 4) kapliczka Św. Antoniego, ul.Długa/ul.Wiejska; 5) kapliczka Św. Józefa, Długa (wyjazd do Łapsz Wy żnych); 6) kapliczka z upadkiem, Długa; 7) zagroda (chałupa, stodoła, budynek gospodarczy piwniczny), Czarna 2; 8) budynek gospodarczy, Czarna 3; 9) chałupa, Czarna 4;

44 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 10) chałupa, Długa 82; 11) budynek mieszkalny, Długa 92; 12) zagroda (chałupa, stodoła, obora, stajnia), Długa 93; 13) dom, Długa 95; 14) chałupa, Długa 102; 15) chałupa, Długa106; 16) chałupa, Długa 117; 17) chałupa, Długa 161; 18) chałupa, Długa 171; 19) chałupa, Długa 172; 20) chałupa, Jana Pawła II 32; 21) budynek mieszkalny, Jana Pawła II 45; 22) budynek mieszkalny, Jana Pawła II 50; 23) budynek mieszkalny, Jana Pawła II 52; 24) dom, Jana Pawła II 40; 25) dom, Jana Pawła II 11; 26) dom, Jana Pawła II 24 27) dom, Jana Pawła II 26; 28) dom ludowy, Jana Pawła II 57; 29) szkoła, Jana Pawła II 63; 30) dom, Jana Pawła II 67; 31) dom, Jana Pawła II 70; 32) dom, Jana Pawła II 72; 33) dom, Jana Pawła II 76; 34) chałupa, Jana Pawła II 92; 35) dom, Jana Pawła II 98; 36) chałupa, Jana Pawła II 106; 37) dom, Jana Pawła II 108/110; 38) dom, Jana Pawła II 31; 39) dom, Jana Pawla II 60; 40) chałupa, Le śna 1; 41) budynek gospodarczy, Nadwodnia 1; 42) chałupa, Nadwodnia 3; 43) budynek mieszkalny, Nadwodnia 5; 44) budynek mieszkalny, Nadwodnia 13; 45) budynek mieszkalny, Nadwodnia 15; 46) budynek mieszkalny, Nadwodnia 17; 47) budynek mieszkalny, Nadwodnia 21; 48) chałupa, Nadwodnia 27; 49) budynek mieszkalny, Nadwodnia 31; 50) stodoła, Nadwodnia 31; 51) stodoła, Nadwodnia 33; 52) piekarnia, Spółdzielców 1; 53) chałupa, Wiejska 2; 54) budynek gospodarczy, Wiejska 2; 55) willa, Wi śmierskiego 1;

Łapsze Wy żne: 1) ko ściół parafialny p.w. Św. Piotra i Pawła, Ko ścielna 1; 2) ogrodzenie ko ścioła i brama, Ko ścielna 1; 3) plebania, Ko ścielna 2; 4) kapliczka p.w. Św. Floriana, Św. Floriana; 5) kapliczka k/d nr 53, Św. Floriana 153; 6) Kapliczka w kierunku Łapsz Ni żnych, ul. Św. Floriana; 7) kapliczka Św. Trójcy, Ko ścielna; 8) budynek mieszkalny nr 1, Św. Floriana 27; 9) dom nr 2, Św. Floriana 29; 10) budynek mieszkalny nr 3, Św. Floriana 31; 11) budynek mieszkalny nr 4, Św. Floriana 33; 45 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 12) budynek mieszkalny nr 7, Św. Floriana 39; 13) szkoła podstawowa, Św. Floriana 51; 14) chałupa nr 12, Św. Floriana 55; 15) dom nr 16, Św. Floriana 65; 16) dom nr 26, Św.Floriana,87; 17) stajnia, Św. Floriana 87; 18) dom nr 30a, Św. Floriana 44; 19) budynek mieszkalny nr 31, Św. Floriana 101; 20) budynek mieszkalny 33, Św. Floriana 105; 21) dom nr 43, Św. Floriana 13; 22) dom nr 48, św. Floriana 143; 23) dom nr 42, Św. Floriana 151; 24) dom nr 55, Św. Floriana 159; 25) budynek mieszkalny nr 56, Św. Floriana 161; 26) budynek mieszkalny nr 71,Św. Floriana 126; 27) budynek mieszkalny nr 7, Św. Floriana 108; 28) budynek mieszkalny nr 84, Św. Floriana 86; 29) dom nr 99, Św. Floriana 40; 30) chałupa nr 101, Św. Floriana 36; 31) dom nr 104, Św. Floriana 24; 32) budynek mieszkalny nr 106, Św. Floriana 20; 33) budynek mieszkalny nr 111, Św. Floriana 8; 34) budynek mieszkalny nr 112, Św. Floriana 6; 35) dom nr 113, Św. Floriana 4; 36) chałupa nr 119, Na Brzegu 1; 37) budynek mieszkalny nr 135, Na Brzegu 21; 38) budynek mieszkalny nr 137, Na Brzegu;

Łapszanka 1) ko ściół p.w. Serca Pana Jezusa; 2) kapliczka na początku wsi; 3) kapliczka na ko ńcu wsi ; 4) budynek mieszkalny nr 15; 5) budynek mieszkalny 17; 6) budynek mieszkalny 19; 7) budynek gospodarczy 25; 8) chałupa 27; 9) szkoła podstawowa 32; 10) budynek gospodarczy 37; 11) chałupa 42a; 12) zagroda 48; 13) chałupa 48; 14) budynek mieszkalny 55a;

Niedzica os. Zamek 1) nagrobek Cezane Salamona; 2) nagrobek Andora Salamona; 3) nagrobek Gezy Salamona; 4) cmentarz rodziny Salamonów (rejestr zabytków); 5) Zamek SHS i muzeum (rejestr zabytków); 6) spichlerz dworski; 7) budynek dworski; 8) stra żnica (rejestr zabytków); 9) zabytkowy d ąb ze Św. Jerzym; 10) chałupa nr 5; 11) chałupa nr 18; 12) chałupa nr 20; 13) chałupa nr 21; 14) chałupa nr 39; 46 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA Trybsz 1) ko ściół p.w. Św. El żbiety (stary), Św. El żbiety 151 (rejestr zabytków); 2) ko ściół p.w. Św. El żbiety (nowy ko ściół), Świ ętej El żbiety 155; 3) plebania, Św. El żbiety 149; 4) kapliczka nad nr 196; 5) figurka Matki Boskiej z Jezusem za Trybszem w kierunku Łapsz Wyżnych; 6) budynek mieszkalny nr 3, Św. El żbiety 161; 7) budynek mieszkalny nr 5, Św. El żbiety 165; 8) budynek mieszkalny nr 10, Św.Trójcy 2; 9) budynek mieszkalny nr 17, Św. El żbiety 112; 10) spichlerz piwniczka vis a vis budynku nr 10; 11) budynek mieszkalny nr 21, Św. El żbiety 108; 12) budynek mieszkalny nr 26, Św. El żbiety 98; 13) budynek mieszkalny nr 27, Św. El żbiety 96; 14) budynek mieszkalny nr 29, Św. El żbiety 90; 15) chałupa nr 33, Za Wod ą 9; 16) budynek mieszkalny nr 37, Św. El żbiety 80; 17) chałupa nr 70, Św. El żbiety 28; 18) budynek mieszkalny nr 75, Św. El żbiety 45; 19) chałupa nr 83, Św. El żbiety 61; 20) chałupa nr 85, Św. El żbiety 63; 21) budynek mieszkalny nr 90, Św. El żbiety 75; 22) budynek mieszkalny nr 92, Św. El żbiety 77; 23) budynek mieszkalny nr 95, Św. El żbiety 83; 24) chałupa nr 96, Św. El żbiety 85; 25) budynek mieszkalny nr 97, Św. El żbiety 87; 26) budynek mieszkalny nr 99, Św. El żbiety 91; 27) budynek mieszkalny nr 100, Św. El żbiety 116; 28) budynek mieszkalny nr 101, Św. El żbiety 95; 29) chałupa nr 108, Św. El żbiety 107; 30) budynek mieszkalny nr 110/111, Św. El żbiety 111/113; 31) budynek mieszkalny nr 131, Św. El żbiety 164; 32) budynek mieszkalny nr 137, Św. El żbiety 174; 33) budynek mieszkalny, Św. El żbiety 1929/2;

Falsztyn 1) spichlerz dworski; 2) budynek folwarczny; 3) cmentarz Jugenfeldów; 4) grób Eli Istvan Jungenfeldów cmentarz; 5) grób Tnadar Jungenfeldów cmentarz; 6) gróg K. Jungenfeldów i żony cmentarz; 7) budynek nr 2 (szkoła) (rejestr zabytków); 8) chałupa nr 3; 9) chałupa nr 5a; 10) stodoła w zagrodzie nr 6; 11) chałupa nr 7; 12) budynek gospodarczy nr 7; 13) piwnice w zagrodzie 10; 14) chałupa r 12; 15) chałupa nr 13; 16) spichlerz z piwnicami 13; 17) chałupa 14; 18) chałupa 16; 19) chałupa 18; 20) chałupa 21; 21) chałupa 22; 22) spichlerz 22;

47 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 23) chałupa 23; 24) piwnice 23; 25) chałupa 25; 26) chałupa 26; 27) chałupa 28; 28) chałupa 31; 29) zagroda 27; 30) budynek gospodarczy w zagrodzie nr 36; 31) chałupa 37; 32) chałupa 39; 33) chałupa 40; 34) chałupa 45; 35) chałupa nr 46/47;

Frydman 1) ko ściół parafialny p.w. Św. Stanisława, Ko ścielna (rejestr zabytków); 2) dzwonnica Ko ścielna; 3) ogrodzenie ko ścioła z bramkami Ko ścielna; 4) plebania, Ko ścielna 1; 5) kaplica cmentarna, cmentarz grzebalny; 6) kaplica p.w. Spotkania Matki Bo żej z El żbiet ą, Nad Stawem/Kamienne Pole; 7) kapliczka p/w. Św. Floriana, Floriana; 8) kapliczka z Matka Bosk ą, Ko ścielna; 9) kapliczka skrzynkowa, Jana Pawła II; 10) kapliczka, Jana II Sobieskiego; 11) kasztel (dwór), Kasztela ńska 1 (rejestr zabytków); 12) ogrodzenie kasztelu z altan ą, Kasztela ńska 1; 13) piwnica z pawilonem; 14) piwnice dworskie; 15) budynek mieszkalny, Jana Pawła II 17; 16) budynek mieszkalny, Kamienne Pole 2; 17) budynek mieszkalny, Kamienne Pole 4; 18) budynek mieszkalny, Kamienne Pole 9; 19) spichlerz, Kamienne Pole 10; 20) budynek mieszkalny, Kamienne Pole 12; 21) budynek mieszkalny, Kamienne Pole 25; 22) budynek mieszkalny, Kamienne Pole 27; 23) budynek mieszkalny, Kamienne Pole 39; 24) budynek mieszkalny, Kasztela ńska 6; 25) budynek mieszkalny, Kasztela ńska 7; 26) budynek mieszkalny, Kasztela ńska 8; 27) budynek mieszkalny, Kasztela ńska 10; 28) piwniczka nr 1 k/ko ścioła, Plac przyko ścielny; 29) budynek mieszkalny, Ko ścielna 4; 30) budynek mieszkalny, Ko ścielna 12; 31) budynek mieszkalny, Ko ścielna 14; 32) budynek gospodarczy, Ko ścielna 20; 33) budynek mieszkalny, Ko ścielna 25; 34) budynek mieszkalny, Ko ścielna 28; 35) budynek mieszkalny, Ko ścielna 27; 36) budynek mieszkalny, Nad Stawem 4; 37) budynek mieszkalny, Nad Stawem 5; 38) budynek mieszkalny, Nad Stawem 6; 39) budynek mieszkalny, Nad Stawem 7; 40) budynek mieszkalny, nad Stawem 10; 41) budynek mieszkalny, Nad Stawem 13; 42) budynek mieszkalny, Równia 8; 43) budynek mieszkalny, Równia 12; 44) budynek mieszkalny, Równia 14; 48 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 45) budynek mieszkalny, Równia 16; 46) budynek mieszkalny, Równia 17; 47) budynek mieszkalny, Równia 20; 48) budynek mieszkalny, Jana III Sobieskiego 30; 49) budynek mieszkalny, Jana III Sobieskiego 40; 50) budynek mieszkalny, Jana III Sobieskiego 41; 51) dawna karczma, Jana III Sobieskiego 57; 52) budynek mieszkalny, Jana III Sobieskiego 65; 53) budynek mieszkalny, Jana III Sobieskiego 66; 54) budynek gospodarczy, Jana III Sobieskiego 66; 55) stodoła, Jana III Sobieskiego 66; 56) drewutnia, Jana III Sobieskiego 66; 57) budynek mieszkalny, Jana III Sobieskiego 69; 58) budynek mieszkalny, Zastodolna; 59) chałupa, Plac 1000-lecia 2; 60) młyn - cz ęść magazynowa, Plac 1000-lecia 3; 61) młyn wodny, Plac 1000-lecia 3; 62) dom, Plac 1000-lecia 5; 63) dom, Plac 1000-lecia 7; 64) szkoła nr 96, Plac 1000-lecia; 65) budynek mieszkalny, Plac 1000-lecia 19; 66) chałupa, Plac 1000-lecia 22; 67) budynek mieszkalny, Plac 1000-lecia 26; 68) budynek mieszkalny, Plac 1000-lecia 28; 69) budynek mieszkalny, Plac 1000-lecia 30; 70) Plac 1000-lecia, 34;

Niedzica 1) ko ściół parafialny p.w. Św. Bartłomieja, 3 Maja 72 (rejestr zabytków); 2) plebania, 3 Maja 91; 3) ogrodzenie plebanii, 3 Maja 91; 4) kaplica Św. Michała Archanioła, Widokowa (rejestr zabytków); 5) kapliczka p.w. Św. Bartłomieja, 3 Maja/ Św.Bartłomieja; 6) budynek dworski, 3 Maja 49; 7) stajnie dworskie, 3 Maja 49; 8) budynek mieszkalny, 3 Maja 49; 9) chałupa, 3 Maja 57; 10) dom, 3 Maja 66; 11) budynek przedszkola, 3 Maja 70; 12) dom, 3 Maja 83; 13) dom, 3 Maja 89; 14) dom, 3 Maja 95; 15) dom, 3 Maja 101; 16) chałupa, 3 Maja 111; 17) dom, 3 Maja 123; 18) dom, 3 Maja 124; 19) dom, 3 Maja 128; 20) dom, 3 Maja 165; 21) budynek mieszkalny, 3 Maja 171; 22) chałupa, Św. Bartłomieja 3; 23) budynek mieszkalny, Św. Bartłomieja 5; 24) budynek mieszkalny, Kanada 16; 25) budynek mieszkalny, Kanada 21; 26) dom, Miodowa 1; 27) chałupa, Krótka 3; 28) chałupa, Krótka 4; 29) chałupa, Krótka 6; 30) budynek mieszkalny, Nadwodnia 6;

49 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 31) chałupa, Nadwodnia 11; 32) stodoła, Nadwodnia 11; 33) dom, Nadwodnia 13; 34) chałupa, Nadwodnia 20; 35) dom, Nadwodnia 34; 36) budynek mieszkalny, Nadwodnia 46; 37) budynek mieszkalny, Nadwodnia 51; 38) dom, Nadwodnia 61; 39) dom, Nadwodnia 70; 40) dom, Nadwodnia 55; 41) chałupa, Nadwodnia 67; 42) piwniczka, ul. Ogrodowa za nr 5; 43) chałupa, Polna 2; 44) kapliczka Św. Rozalii w polach przy ul. Św. Rozalii (rejestr zabytków); 45) budynek mieszkalny, Św. Rozalii 38; 46) chałupa z Łapsz Ni żnych, Polana Sosny; 47) dwór z Grywałdu, Polana Sosny; 48) ku źnia z Czarnego Dunajca, Polana Sosny;

KACWIN 1) ko ściół par. p.w. Wszystkich Świ ętych 2) ogrodzenie ko ścioła z bramkami 3) spichlerz pleba ński 4) ogrodzenie plebanii od ul. Jana Pawła II 5) kaplica cmentarna 6) kapliczka /na poboczu wsi/ 7) kapliczka 8) kapliczka na polach za cmentarzem 9) kapliczka z „upadkiem" 10) organistówka 11) kapliczka II z upadkiem ul. Św. Anny 12) kapliczka Chrystusa Króla

3. WYTYCZNE KONSERWATORSKIE

W celu ochrony znajduj ących si ę na obszarze Gminy Łapsze Ni żne zabytków, zgodnie z art.19. ust. 3 ustawy „O ochronie zabytków i opiece nad zabytkami”, w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego, w zale żno ści od potrzeb, ustala si ę strefy ochrony konserwatorskiej, w obr ębie których obowi ązywa ć b ędą okre ślone ustaleniami planu warunki zagospodarowania, w tym ograniczenia, zakazy i nakazy. Na obszarze Gminy Łapsze Ni żne, w ka żdej z wchodz ących w jej skład wsi, ustalono na podstawie wykonanych przed opracowaniem planu miejscowego wytycznych konserwatorskich, strefy ochrony konserwatorskiej, które uzyskały stosowne uzgodnienie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W zwi ązku z powy ższym, oraz faktem, iż plan miejscowy gminy Łapsze Ni żne przyj ęty Uchwał ą Nr XXXVIII-210/2006 Rady Gminy Łapsze Ni żne z dnia 27 kwietnia

50 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 2006 roku opracowany został zgodnie z obecnie obowiązuj ącą ustaw ą „O ochronie zabytków i opiece nad zabytkami”, nie ma przesłanek dla opracowania na etapie zmiany studium nowych wytycznych konserwatorskich oraz zmiany ustalonych w ww. planie stref ochrony konserwatorskiej. Ustalone bowiem w planie miejscowym strefy ochrony konserwatorskiej oraz zapisy planu dla obszarów nimi obj ętych zapewniaj ą ochron ę zasobów dziedzictwa kulturowego na terenie Gminy Łapsze Ni żne poprzez utrzymanie walorów historycznych, artystycznych i estetycznych obiektów zabytkowych, a tak że zagospodarowanie otoczenia zabytków w sposób gwarantuj ący odpowiedni ą ich ekspozycj ę w krajobrazie.

VII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z PLANU ZAGOSPODA- ROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA MAŁOPOL- SKIEGO

Zgodnie z art. 9 ust.2 pkt 7 oraz ust.4 Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o pla- nowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z pó źn. zmianami), organ sporz ądzaj ący studium uwarunkowa ń i kierunków zago- spodarowania przestrzennego gminy, ma obowi ązek uwzgl ędnienia w nim m.in. ustale ń planu zagospodarowania przestrzennego województwa. Poniewa ż dnia 22 grudnia 2003 roku Sejmik Województwa Małopolskiego, przyjął Uchwał ą Nr XV/174/03 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego, ustalenia w nim zawarte s ą wi ążą ce dla opracowywanej zmiany „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne”. W/w plan okre śla zasady organizacji struktury przestrzennej województwa Mało- polskiego, głównie: • Podstawowe elementy sieci osadniczej, w tym obszary strategiczne dla zago- spodarowania przestrzennego; • Rozmieszczenie infrastruktury społeczno – gospodarczej, w tym pasma kon- centracji rozwoju społeczno – gospodarczego, strefy aktywno ści gospodar- czej;

51 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA • Kierunki i zakres rozwoju infrastruktury technicznej i innej, w tym obszary dla realizacji programów rz ądowych i wojewódzkich, ochrony przeciwpowodziowej itp.; • Wymagania w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i ochrony dóbr kultury. W planie okre ślone zostały działania i zadania z zakresu gospodarki przestrzennej, których realizacja, niezb ędna dla osi ągni ęcia zało żonych w nim celów, le ży w kom- petencji rz ądu lub samorz ądu województwa. W "Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne", zgodnie z ustaw ą o planowaniu i zagospodarowaniu prze- strzennym nale ży uwzgl ędni ć ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa (art.11. ust.4.) oraz, o ile nie ma w nim zada ń rz ądowych, programy rz ądowe słu żą ce realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym i uzgodni ć go z wojewod ą (art.11 ust.7) w zakresie zgodno ści z ustaleniami w/w pro- gramów. Praktycznie w planie zagospodarowania przestrzennego województwa nie ma okre- ślonych istotnych zasad zagospodarowania dla Gminy Łapsze Ni żne.

1. POŁO ŻENIE GMINY ŁAPSZE NI ŻNE W STRUKTURZE WOJEWÓDZTWA.

a. W systemie osadniczym województwa Małopolskiego, Gmina Łapsze Ni żne nie jest zakwalifikowana nawet jako o środek lokalny, natomiast znajduje si ę w strefie oddziaływania dwóch o środków ponadlokalnych – Nowego Targu i Za- kopanego.

b. Plan województwa wydziela trzy obszary integracji przestrzennej na obszarze województwa. Gmina Łapsze Niżne, zgodnie z ustaleniami ww. planu w cało- ści znajduje si ę w wydzielonym wielkoprzestrzennym obszarze funkcjonalnym – Małopolski Południowej i lokalnym obszarze funkcjonalnym o kierunku pro- dukcji skórzanej. Plan ustala, i ż obszar funkcjonalny Małopolski Południowej charakteryzuje si ę szczególnymi warunkami dla turystyki oraz najwi ększym nasyceniem obiektów zwi ązanych z turystyk ą i rekreacj ą. Ustala równie ż, i ż jest to obszar aktywizacji i promocji produktu turystycznego Małopolski Połu-

52 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA dniowej. Natomiast dla obszaru funkcjonalnego o kierunku produkcji skórzanej plan nie formułuje żadnych ustale ń;

c. Gmina w cało ści znajduje si ę w obszarze o wysokich walorach przyrodniczych wymagaj ących proekologicznych działa ń i przeciwdziałania mo żliwej degrada- cji. Zgodnie z sieci ą EKONET, cz ęś ciowo przebiega przez ni ą korytarz ekolo- giczny o znaczeniu mi ędzynarodowym, a w środkowej jest poło żony w obsza- rze węzłowych o znaczeniu mi ędzynarodowym. Zgodnie z planem cała gmina poło żona jest w Południowomałopolskim Obszarze Chronionego Krajobrazu.

2. PONADLOKALNE CELE PUBLICZNE WYNIKAJ ĄCE Z PLANU WOJEWÓDZ- TWA MAŁOPOLSKIEGO.

Mimo, i ż plan województwa nie precyzuje ponadlokalnych celów publicznych, z jego ustale ń z zakresu gospodarki przestrzennej (działania i zadania znajduj ące si ę w kompetencji rz ądu lub samorz ądu województwa), wynikaj ą nast ępuj ące in- westycje celu publicznego i ich rozmieszczenie, związane z polityk ą przestrzenn ą pa ństwa i województwa na obszarze województwa małopolskiego, a realizowane na terenie gminy Łapsze Ni żne: 1. Budowa linii energetycznych 110kV/15kV; 2. Utworzenie szlaków kulturowych, takich jak: Szlak Architektury Drewnianej, Szlak Papieski oraz szlak Fortyfikacji Nowo żytnej i Najnowszej.

Poniewa ż nie został sporz ądzony program zawieraj ący zadania rz ądowe służą ce realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym obejmuj ące obszar Gminy Łapsze Ni żne, w/w cele nie s ą traktowane jak zadania rz ądowe.

3. WNIOSKI DO ZMIANY STUDIUM – wynikaj ące z planu zagospodarowania prze- strzennego województwa małopolskiego.

1. Plan województwa zakłada konieczno ść obj ęcia faktyczn ą ochron ą prawn ą w drodze rozporz ądzenia, obszarów ochronnych zbiorników wód podziemnych, w tym GZWP Nr 440 – Nowy Targ zwi ązanego z Kotlin ą Orawsko – Nowotar- sk ą.

53 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 2. W sferze kulturowej, plan województwa definiuje gmin ę jako obszar o najwy ż- szych walorach krajobrazu kulturowego, w którym wyst ępuje rozproszenie za- budowy. Proponuje utworzenie w pierwszej kolejno ści na terenie Gminy Łapsze Ni żne trzech parków kulturowych – Frydman (zabudowa wsi wraz z rozłogiem pól, zespół sakralny i zespół kasztelu), Kacwin (kompleks sakralny, układ ruralistyczny wraz z ciekiem wodnym i tartakiem oraz młynem), Niedzica (zespól wzgórza zamkowego oraz centralny fragment zabudowy z dominuj ą- cym układem zespołu sakralnego) i przedstawia przebieg szlaków kulturo- wych – Szlaku Architektury Drewnianej, Szlaku Architektury Spiskiej oraz szlaku Fortyfikacji Nowo żytnej i Najnowszej, a tak że Szlak Obiektów Hydro- technicznych; Proponuje równie ż wpisanie na list ę UNESCO Zamku w Niedzicy oraz układu Frydmana wraz z zabudow ą.

3. Plan województwa zakłada utrzymanie zró żnicowania regionalnego krajobrazu architektonicznego oraz obejmowanie w studiach uwarunkowa ń i planach za- gospodarowania przestrzennego problematyki form zabudowy tradycyjnej oraz egzekwowanie nawi ązywania now ą architektur ą do lokalnych form i ma- teriałów;

4. Plan województwa proponuje te ż podniesienie do klasy technicznej G drogi nr 25408 D ębno – Niedzica – granica pa ństwa;

5. Plan województwa zakłada iż elektrownia wodna Niedzica, posiada szczegól- ne znaczenie podczas szczytowych obci ąż eń systemu w obr ębie wojewódz- twa małopolskiego.

54 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA VIII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE ZE ZMIANY PRZEPISÓW PRAWA

1. USTAWA Z DNIA 27 MARCA 2003 ROKU O PLANOWANIU I ZAGOSPODA- ROWANIU PRZESTRZENNYM.

Obowi ązuj ące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze- strzennego Gminy Łapsze Ni żne, przyj ęte Uchwał ą Nr XII-66/99 Rady Gminy Łapsze Ni żne z dnia 18 pa ździernika 1999 r., opracowane zostało zgodnie z ustaw ą z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z art. 87 obowi ązuj ą- cej ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzen- nym, ww. studium gminy, jako uchwalone po 1 stycznia 1995 roku, zachowuje moc. Ustalony w art. 6 ust. 4 i 5 ustawy z 1994 roku zakres studium, zarówno w cz ęś ci dotycz ącej uwarunkowa ń, które w ww. dokumencie należało uwzgl ędni ć, jak i ustale ń studium, ró żni si ę od zakresu ustalonego w art.10 obowi ązuj ącej ustawy. Zgodnie z obowi ązuj ącą ustaw ą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, rozszerzone zostały równie ż wymagania dotycz ące zakresu zagadnie ń zwi ązanych z uwarunko- waniami, które dotychczasowe studium nie uwzgl ędnia lub uwzgl ędnia jedynie cz ę- ściowo. Dotyczy to m.in.: • stanu le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych; • zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia; • wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych; • stanu prawnego gruntów; • zada ń słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych.

Dlatego te ż w obowi ązuj ącym studium nie wyznaczone zostały wyst ępuj ące na obszarze gminy:
obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziem- nych;
granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych;
obszary na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znacze- niu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzen- nego województwa;

55 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA

Ustalenia obowi ązuj ącego studium nie przystaj ą równie ż do obowi ązuj ącego Rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku, w sprawie za- kresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz.1233), okre ślaj ącego wymogi co do zawarto ści cz ęś ci tek- stowej i graficznej studium. Zgodnie z ww. rozporz ądzeniem ustalenia w cz ęś ci tekstowej winny zawiera ć:
ustalenia dotycz ące kierunków i wska źników dotycz ących zagospodarowania oraz u żytkowania terenów z okre śleniem minimalnych oraz maksymalnych pa- rametrów i wska źników urbanistycznych, uwzgl ędniaj ących wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury oraz zrównowa żonego rozwoju, wskazywa ć tereny do wyłączenia spod zabudowy, a tak że wytyczne okre ślania tych wymaga ń w planach miejscowych. Obowi ązuj ące studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, nie zawiera minimalnych oraz maksymalnych pa- rametrów i wska źników urbanistycznych, które stanowiłyby podstaw ę do okre ślenia tych wymaga ń w planach miejscowych ;

ustalenia dotycz ące zasad ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przy- rody, krajobrazu kulturowego, a tak że wytyczne okre ślania tych wymaga ń w planach miejscowych.

ustalenia dotycz ące zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, a tak że wytyczne okre ślania tych wymaga ń w pla- nach miejscowych, wynikaj ące z potrzeby ochrony zabytków i parków kulturo- wych. Weryfikacji wymagaj ą ustalenia w cz ęś ci dotycz ące ochrony zabytków, tj. dostosowania ww. ustale ń studium do aktualnej ustawy o ochronie zabyt- ków i opiece nad zabytkami, w tym zaktualizowanej gminnej ewidencji za- bytków.

ustalenia dotycz ące kierunków rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, a tak że wytyczne okre ślania w planach miejscowych wykorzystania

56 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA i rozwijania potencjału ju ż istniej ących systemów oraz koordynacji lokalnych i ponadlokalnych zamierze ń inwestycyjnych. W zmianie studium zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami ustawy prawo ochrony środowiska nale ży uwzgl ędni ć aktualny i docelowy system zao- patrzenia w wod ę, istniej ące i planowane strefy ochronne uj ęć wody, a w ustaleniach dotycz ących rozwi ąza ń gospodarki ściekowej uwzgl ędni ć ustalenia zawarte w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komu- nalnych;

ustalenia dotycz ące kierunków i zasad kształtowania rolniczej i le śnej prze- strzeni produkcyjnej z okre śleniem obszarów w których planuje si ę zmian ę przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne. W zwi ązku z opracowan ą koncepcj ą budowy stacji narciarskiej w Łap- szance oraz poszerzeniem terenów narciarskich w Trybszu, uzasadnio- nym i wynikaj ącym z przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jest wskazanie w studium terenów, w których mo żliwa b ę- dzie zmiana przeznaczenie gruntów le śnych na cele nierolnicze i niele śne.

Zgodnie z okre ślonymi w ww. rozporz ądzeniu zasadami, rysunek studium powi- nien zawiera ć:
granice obszaru obj ętego studium lub jego zmian ą;
granice terenów zamkni ętych;
granice i oznaczenia obiektów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych, w tym tereny górnicze, nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi oraz zagro żo- ne osuwaniem si ę mas ziemnych, a tak że symbole literowe i numery wyró żnia- jące je spo śród innych obszarów.
granice obszarów o których mowa w art. 10 ust. 2 ustawy, a dotycz ącym zawar- to ści merytorycznej studium oraz symbole literowe i numery ww. obszarów wy- ró żniaj ące je spo śród innych. Zgodnie z rozporz ądzeniem, oznaczenia graficz- ne, symbole i nazewnictwo nale ży stosowa ć w sposób umo żliwiaj ący jedno- znaczne powi ązanie cz ęś ci tekstowej studium z cz ęś ci ą graficzn ą oraz porów- nanie ustale ń studium z projektami planów miejscowych; obja śnienia wszyst- kich u żytych na rysunku projektu studium oznacze ń i symboli.

57 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA Rysunek obowi ązuj ącego studium, jako sporz ądzony pod rz ądami nieobowi ązującej ju ż ustawy, nie uwzgl ędnia ww. zasad ustalonych w Rozporz ądzeniu Ministra. Nie wyznaczono na rysunku studium obszarów nara żonych na niebezpiecze ństwo po- wodzi, gdy ż „Studium okre ślaj ącego granice obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą dla terenów nieobwałowanych” sporz ądzone zostało przez Dyrektora RZGW po opracowaniu studium. Nie ma równie ż na rysunku obszarów zagro żonych osuwaniem si ę mas ziemnych, granic terenów zamkni ętych, a tak że granic obszarów o których mowa w art. 10 ust 2 ustawy wraz z symbolami literowymi i numerami je wyró żniaj ącymi.

Obowi ązuj ące studium sporz ądzono zgodnie z nieobowi ązuj ącą ju ż ustaw ą, zgodnie z któr ą ustalenia planów miejscowych winny by ć spójne z ustaleniami stu- dium, a nie jak wynika to z obowi ązuj ącej obecnie ustawy zgodne z ustaleniami stu- dium. Zapis natomiast art. 20, ust.1 obowi ązuj ącej ustawy mówi ący o zgodno ści ustale ń studium z ustaleniami planów miejscowych, zwi ększa w znacznym stopniu rang ę studium. Ponadto, zapisy studium winny by ć formułowane w sposób jedno- znaczny i przejrzysty, który umo żliwi ich czytelne wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w zwi ązku z art. 9 ust 4 ustawy o plano- waniu i zagospodarowaniu przestrzennym stanowi ącym i ż, ustalenia studium s ą wi ą- żą ce dla organów gminy przy sporz ądzaniu planów miejscowych.

2. USTAWA Z DNIA 23 LIPCA 2003 R. O OCHRONIE ZABYTKÓW I OPIECE NAD ZABYTKAMI.

Art. 18 ww. ustawy mówi, i ż ochron ę zabytków i opiek ę nad zabytkami uwzgl ędnia si ę przy sporz ądzaniu i aktualizacji m.in. studiów uwarunkowa ń i kierun- ków zagospodarowania przestrzennego gmin. Zgodnie z art.19 ww. ustawy, w stu- dium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego, uwzględnia si ę w szczególno ści ochron ę: zabytków wpisanych do rejestru i ich otoczenia, innych zabytków, znajduj ących si ę w gminnej ewidencji zabytków, parków kulturowych. W zwi ązku z powy ższym stwierdzi ć mo żna, i ż obowi ązuj ące studium nie uwzgl ędnia wymogów art.19, gdy ż nie uwzgl ędnia aktualnej gminnej ewidencji zabytków. Ponad- to, weryfikacji i ponownej analizy wymagaj ą ustalenia studium w cz ęś ci dotycz ącej wyznaczonych w nim stref ochrony konserwatorskiej, w zwi ązku z zapisem art. 20 58 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, który mówi o obowi ązku zgodno ści ustale ń planu miejscowego ze studium.

3. USTAWA Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY

Art. 6, ust. 1 ww. ustawy wprowadził now ą form ę ochrony przyrody, któr ą s ą obszary Natura 2000. Przepisami ustawy wprowadzono zasady ochrony obszarów Natura 2000 oraz obowi ązek uzgadniania studiów uwarunkowa ń i kierunków zago- spodarowania przestrzennego w cz ęś ci dotycz ącej obszaru Natura 2000 z Regional- nym Dyrektorem Ochrony Środowiska (art. 30 ust. 3).

4. USTAWA Z DNIA 27 KWIETNIA 2001 R. PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA .

Art. 72 ww. ustawy mówi, i ż w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospoda- rowania przestrzennego, zapewnia si ę warunki utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalnej gospodarki zasobami środowiska, poprzez m.in. uwzgl ędnienie potrzeb w zakresie zapobiegania ruchom masowym ziemi i ich skutkom, a przy przeznaczaniu terenów na poszczególne cele w strukturze wykorzystania terenów, ustala si ę pro- porcje pozwalaj ące na zachowanie lub przywrócenie na nich równowagi przyrodni- czej i prawidłowych warunków życia. Wymagania o których mowa wcze śniej, okre śla si ę na podstawie opracowa ń ekofi- zjograficznych, stosownie do rodzaju sporz ądzanego dokumentu, cech poszczegól- nych elementów przyrodniczych i ich wzajemnych powiąza ń. W zwi ązku z powy ż- szym stwierdzi ć mo żna, i ż obowi ązuj ące studium nie uwzgl ędnia wymogów art.72, gdy ż nie wyznaczone zostały obszary zagro żone ruchami masowymi ziemi. Ponadto, zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami – art. 72 ust. 5 i 6, dla potrzeb studium wyma- gane jest sporz ądzenie opracowania ekofizjograficznego, za które nie mo żna uzna ć opracowanych dla potrzeb obowi ązuj ącego studium „uwarunkowa ń zagospodarowa- nia przestrzennego wynikaj ących z przyrodniczych warto ści środowiska i potrzeb jego ochrony”.

59 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 5. USTAWA Z DNIA 18 LIPCA 2001 R. PRAWO WODNE

Zgodnie z art. 84 ww. ustawy, w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospoda- rowania przestrzennego, uwzgl ędnia si ę sporz ądzone przez dyrektora RZGW Stu- dium ochrony przeciwpowodziowej, ustalaj ące granice zasi ęgu wód powodziowych o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ępowania. W zwi ązku z powy ższym stwier- dzi ć mo żna, i ż obowi ązuj ące studium nie uwzgl ędnia wymogów art.84, gdy ż nie wy- znaczone zostały w studium obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi wy- znaczone w studium opracowanym przez dyrektora RZGW.

6. USTAWA Z DNIA 3 PA ŹDZIERNIKA 2008 R. O UDOST ĘPNIANIU INFOR- MACJI O ŚRODOWISKU I JEGO OCHRONIE, UDZIALE SPOŁECZE ŃSTWA W OCHRONIE ŚRODOWISKA ORAZ O OCENACH ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO.

Art. 51 ww. ustawy mówi, i ż organ sporz ądzaj ący studium uwarunkowa ń i kie- runków zagospodarowania przestrzennego, sporz ądza prognoz ę oddziaływania na środowisko, której zakres i stopie ń szczegółowo ści uzgadnia z Regionalnym Dyrek- torem Ochrony Środowiska oraz Pa ństwowym Powiatowym Inspektorem Sanitar- nym. Ponadto ustawa wprowadziła obowi ązek opiniowania studium wraz z prognoz ą przez ww. organy oraz upublicznienia wykonanej dla projektu studium prognozy od- działywania na środowisko. Zgodnie z przepisami art. 54 ustawy, do wyło żonego do wgl ądu publicznego projektu studium wraz z prognoz ą oddziaływania na środowisko, zainteresowani mog ą składa ć uwagi i wnioski na zasadach okre ślonych w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Ponadto z art. 55 ust 2 mówi, iż studium nie może zosta ć przyj ęte, o ile nie zachodz ą przesłanki o których mowa w art. 34 ustawy o ochronie przyrody, je żeli ze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wynika, że mo że on znacz ąco negatywnie oddziaływa ć na obszar Natura 2000.

60 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA IX. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z PROWADZONEJ PRZEZ GMIN Ę POLITYKI PRZESTRZENNEJ (ZGŁOSZONYCH WNIO- SKÓW, UCHWALONYCH PLANÓW)

1. ANALIZA WNIOSKÓW ZGŁOSZONYCH PRZEZ MIESZKA ŃCÓW.

Po ogłoszeniu o przyst ąpieniu do sporz ądzania zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Łapsze Ni żne wpłyn ęło 351 wniosków, przy czym do wsi Frydman wpłyn ęło 11 wniosków, do wsi Falsztyn 12 wniosków, do wsi Łapszanka 6 wniosków, do wsi Niedzica (w tym sołectwa Niedzi- ca os. Zamek) 37 wniosków, do wsi Kacwin 46 wniosków, do wsi Łapsza Ni żne 92 wnioski, do wsi Łapsze Wy żne 26 wniosków i do wsi Trybsz 121 wniosków. Wnio- ski analizowano głównie pod k ątem ich poło żenia w strukturach przyrodniczych ob- szaru gminy oraz mo żliwo ści realizacji uzbrojenia w tym przede wszystkim dróg do- jazdowych. Z uwagi na poło żenie gminy Łapsze Ni żne w cało ści w obszarach obj ę- tych ró żnymi formami ochrony przyrody uwzgl ędnianie du żej cz ęś ci zło żonych do zmiany studium wniosków b ędzie uzale żnione od uzyskania uzgodnienia Dyrektora Pieni ńskiego Parku Narodowego oraz Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowi- ska. Ponadto cz ęść wniosków dotyczyła zmiany ustale ń obowi ązuj ącego planu miejscowego gminy i obejmowała tereny, które w obowi ązuj ącym studium zaliczo- ne s ą do obszarów osiedle ńczych. Z wy żej podanej sumarycznej ilo ści wniosków, 3 wniosków nie rozpatrywano z uwagi na nie podanie przez wnioskodawców nr dzia- łek, których wnioski dotycz ą, uwzgl ędniono lub cz ęś ciowo uwzgl ędniono 94 wnio- ski, za bezzasadne uznano 75 wniosków, 112 uznano za niewskazane do uwzgl ędnienia w zmianie studium, a uwzględnianie 67 wniosków b ędzie uzale żnio- ne od uzgodnienia zmiany studium przez Dyrektora Pieni ńskiego Parku Narodo- wego lub Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Poni żej zamieszczono analiz ę wniosków dla poszczególnych wsi gminy, która przedstawia si ę nast ępuj ą- co:

o WIE Ś FALSZTYN . Z dwunastu wniosków które wpłyn ęły do obszaru wsi, dwa wnioski uznano za bezzasadne, gdy ż dotycz ą zmiany ustale ń obowi ązuj ącego planu gminy, cztery wnioski uznano za mo żliwe, a jeden za cz ęś ciowo mo żliwy

61 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA do uwzgl ędnienia w zmianie studium. Uwzgl ędnienie czterech wniosków obej- muj ących działki poło żone w otulinie Pieni ńskiego Parku Narodowego b ędzie uzale żnione od uzgodnienia z Dyrektorem PPN-u. Jeden wniosek z uwagi na poło żenie działki w du żym oddaleniu od terenów osiedle ńczych uznano za nie- wskazany do uwzgl ędnienia w zmianie studium.

o WIE Ś FRYDMAN. Z jedenastu wniosków które wpłyn ęły do obszaru wsi, trzy wnioski uznano za bezzasadne, gdy ż dotycz ą zmiany ustale ń obowi ązuj ącego planu gminy, jeden wniosek uznano za mo żliwy, a trzy za cz ęś ciowo mo żliwe do uwzgl ędnienia w zmianie studium. Uwzgl ędnienie pozostałych czterech wniosków z uwagi na poło żenie wnioskowanych działek w terenach o najwy ż- szych walorach widokowych i krajobrazowych, w kontek ście położenia gminy w Południowomałopolskim Obszarze Chronionego Krajobrazu b ędzie uzale żnione od uzgodnienia zmiany studium z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowi- ska w Krakowie.

o WIE Ś ŁAPSZANKA. Z sze ściu wniosków które wpłyn ęły do obszaru wsi jeden uznano za bezzasadny, gdy ż dotyczy zmiany ustale ń obowi ązuj ącego planu gminy, jeden wniosek uznano za cz ęś ciowo mo żliwy do uwzgl ędnienia w zmia- nie studium, a uwzgl ędnienie trzech wniosków z uwagi na poło żenie wniosko- wanych działek w terenach o najwy ższych walorach widokowych i krajobrazo- wych, w kontek ście poło żenia gminy w Południowomałopolskim Obszarze Chronionego Krajobrazu b ędzie uzale żnione od uzgodnienia zmiany studium z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Krakowie. Jeden wniosek z uwagi na poło żenie działki w terenach potencjalnie osuwiskowych uznano za niewskazany do uwzgl ędnienia w zmianie studium.

o WIE Ś NIEDZICA (W TYM SOŁECTWO NIEDZICA OS. ZAMEK). Z trzydziestu siedmiu wniosków które wpłyn ęły do obszaru wsi, pi ęć wniosków uznano za bezzasadne, gdy ż dotycz ą zmiany ustale ń obowi ązuj ącego planu gminy, trzy wnioski uznano za mo żliwe, a sze ść za cz ęś ciowo mo żliwe do uwzgl ędnienia w zmianie studium. Uwzgl ędnienie siedmiu wniosków z uwagi na poło żenie wnio- skowanych działek w terenach o najwy ższych walorach widokowych i krajobra-

62 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA zowych oraz częś ci z ww. w bezpo średnim s ąsiedztwie obiektów obj ętych ochron ą konserwatork ą dóbr kultury b ędzie uzale żnione od uzgodnienia zmiany studium w tym uzgodnienia z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Krakowie. Pi ętna ście wniosków z uwagi na poło żenie działek w terenach bez- po średnio s ąsiaduj ących z rezerwatem „Zielone Skałki”, w du żym lub bardzo du żym oddaleniu od terenów osiedle ńczych uznano za niewskazane do uwzgl ędnienia w zmianie studium.

o WIE Ś KACWIN. Z czterdziestu sze ściu wniosków które wpłyn ęły do obszaru wsi, siedem wniosków uznano za bezzasadne, gdy ż dotycz ą one zmiany usta- le ń obowi ązuj ącego planu gminy, jeden wniosek uznano za mo żliwy, a pi ętna- ście za cz ęś ciowo mo żliwe do uwzgl ędnienia w zmianie studium. Uwzgl ędnie- nie pi ęciu wniosków z uwagi na poło żenie wnioskowanych działek w terenach o najwy ższych walorach widokowych i krajobrazowych oraz terenach cennych przyrodniczo, w kontek ście poło żenia gminy w Południowomałopolskim Obsza- rze Chronionego Krajobrazu b ędzie uzale żnione od uzgodnienia zmiany stu- dium z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Krakowie. Osiemna- ście wniosków z uwagi na poło żenie działek w du żym lub bardzo du żym odda- leniu od terenów osiedle ńczych, uznano za niewskazane do uwzgl ędnienia w zmianie studium.

o WIE Ś ŁAPSZE WY ŻNE. Z dwudziestu sze ściu wniosków które wpłyn ęły do ob- szaru wsi, cztery wnioski uznano za bezzasadne, gdyż dotycz ą zmiany ustale ń obowi ązuj ącego planu gminy, siedem za cz ęściowo mo żliwe do uwzgl ędnienia, a pi ętna ście wniosków z uwagi na poło żenie działek w du żym oddaleniu od te- renów osiedle ńczych, w terenach przyrodniczych obejmuj ących bezpo średnie sąsiedztwo kompleksów le śnych, cieków wodnych, oraz tereny potencjalnie osuwiskowe, uznano za niewskazane do uwzgl ędnienia w zmianie studium.

o WIE Ś ŁAPSZE NI ŻNE. Z dziewi ęć dziesi ęciu dwóch wniosków które wpłyn ęły do obszaru wsi dwa wnioski nie podlegały rozpatrzeniu, gdy ż wnioskodawcy nie podali nr działek których wnioski dotycz ą, siedemna ście wniosków w cało ści i cztery cz ęś ciowo uznano za bezzasadne, poniewa ż dotycz ą zmiany ustale ń

63 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA obowi ązuj ącego planu gminy, trzydzie ści pi ęć za cz ęś ciowo mo żliwe do uwzgl ędnienia, a trzydzie ści jeden wniosków z uwagi na poło żenie działek: w du żym oddaleniu od terenów osiedle ńczych, w terenach przyrodniczych obej- muj ących bezpo średnie s ąsiedztwo kompleksów le śnych, cieków wodnych, oraz tereny potencjalnie osuwiskowe, uznano za niewskazane do uwzgl ędnie- nia w zmianie studium. Uwzgl ędnienie pi ęciu wniosków z uwagi na poło żenie wnioskowanych działek w terenach o najwy ższych walorach widokowych i kra- jobrazowych oraz terenach cennych przyrodniczo, w kontek ście poło żenia gmi- ny w Południowomałopolskim Obszarze Chronionego Krajobrazu b ędzie uza- le żnione od uzgodnienia zmiany studium z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Krakowie.

o WIE Ś TRYBSZ. Ze stu dwudziestu jeden dwóch wniosków które wpłynęły do obszaru wsi jeden wniosek nie podlegał rozpatrzeniu gdy ż wnioskodawca nie podał nr działek których wniosek dotyczy, trzydzie ści dziewi ęć wniosków w ca- ło ści i dziewi ęć cz ęś ciowo uznano za bezzasadne, poniewa ż dotycz ą zmiany ustale ń obowi ązuj ącego planu gminy, siedemna ście za cz ęś ciowo mo żliwe do uwzgl ędnienia, a dwadzie ścia siedem wniosków z uwagi na poło żenie działek: w du żym oddaleniu od terenów osiedle ńczych, w terenach przyrodniczych obejmuj ących bezpo średnie s ąsiedztwo kompleksów leśnych, cieków wodnych, oraz tereny potencjalnie osuwiskowe, uznano za niewskazane do uwzgl ędnie- nia w zmianie studium. Uwzgl ędnienie trzydziestu o śmiu wniosków z uwagi na poło żenie wnioskowanych działek w terenach położonych w bliskim s ąsiedztwie obszaru Natura 2000 „Dolina Białki” b ędzie uzale żnione od uzgodnienia zmiany studium z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Krakowie.

2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z WNIOSKÓW ORGANÓW I INSTYTU- CJI UZGADNIAJ ĄCYCH ORAZ OPINIUJ ĄCYCH PROJEKT ZMIANY STU- DIUM.

Pieni ński Park Narodowy wnioskuje o pozostawienie obecnych zapisów stu- dium dotycz ących rejonu Zielonych Skałek i Falsztyna na terenie otuliny Parku. Postulat Parku wynika z faktu, i ż przez ww. obszar przebiega korytarz ekolo-

64 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA giczny ł ącz ący Pieniny z terenami s ąsiednimi. Wnioskuje si ę o pozostawienie terenów jako niezainwestowanych.

Dyrektor Okr ęgowego Urz ędu Górniczego w Krakowie informuje, i ż na obszarze gminy nie posiada nadzorowanych przez siebie terenów górniczych.

Wojewoda Małopolski wnioskuje o uwzgl ędnienie w studium wytycznych zawar- tych w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju oraz ustale ń strategii rozwoju i Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskie- go. Ustalenia studium winny by ć szczególnie przeanalizowane pod k ątem usta- nowionych na terenie gminy form ochrony przyrody tj.: Pieni ńskiego Parku Na- rodowego i jego otuliny, Południowomałopolskiego Obszaru Chronionego Kra- jobrazu, rezerwatu „Niebieska Dolina”. Jednocze śnie zwraca si ę uwag ę na ko- nieczno ść uwzgl ędnienia wymogów formalnych i merytorycznych wynikających z obowi ązuj ących przepisów ustawy O planowaniu i zagospodarowaniu prze- strzennym, ustawy O udost ępnieniu informacji o środowisku ..., ustawy Prawo ochrony środowiska, Rozporz ądzenia w sprawie zakresu projektu studium uwa- runkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz innych przepisów odr ębnych dotycz ących planowania przestrzennego.

Małopolski Zarz ąd Melioracji i Urz ądze ń Wodnych w Krakowie, Inspektorat Re- jonowy w Nowym S ączu, Rejon Nadzoru Urz ądze ń w Nowym Targu wnioskuje o uwzgl ędnienie w studium stref ochronnych w obr ębie cieków naturalnych, za- chowania ci ągło ści cieków wodnych, zakazu grodzenia nieruchomo ści i budowy obiektów budowlanych w bezpo średnim s ąsiedztwie cieków wodnych, pozosta- wienia obszarów zmeliorowanych do rolniczego wykorzystania oraz zapewnie- nia mo żliwo ści realizacji nowej zabudowy obiektów melioracji oraz obiektów słu żą cych zabezpieczeniu przed powodzi ą i przed erozj ą.

Karpacka Spółka Gazownictwa w Tarnowie, Oddział Zakład Gazowniczy w Kra- kowie informuje i ż nie posiada na terenie gminy sieci gazowej. Realizacja sieci gazowej wymaga przeanalizowania zarówno aspektów technicznych jak i eko-

65 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA nomicznych inwestycji oraz zarezerwowania terenów głównie w liniach rozgra- niczaj ących ulic.

Komenda Powiatowa Stra ży Po żarnej informuje, i ż na terenach obj ętych opra- cowaniem nale ży zapewni ć p/po żarowe zaopatrzenie w wod ę, a tak że drogi po żarowe zgodnie wła ściwym z Rozporz ądzeniem Ministra Spraw Wewn ętrz- nych i Administracji.

Telekomunikacja Polska wnioskuje o uj ęcie zapisów dotycz ących infrastruktury teletechnicznej w zakresie utrzymania istniej ących urz ądze ń, ich rozbudowy i przebudowy oraz realizacji sieci za pomoc ą istniej ącej podbudowy słupowej, kabli doziemnych, kanalizacji teletechnicznej i innych dost ępnych rozwi ąza ń.

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Krakowie oraz Pa ństwowy Woje- wódzki Inspektor Sanitarny, uzgadniaj ąc zakres prognozy oddziaływania na środowisko, zwrócili uwag ę na wyst ępowanie na obszarze gminy projektowa- nych obszarów Natura 2000 „Dolina Białki”(kod PLH 120024) i „Niedzica” (Spe- cjalny Obszar Ochrony Siedlisk) oraz konieczno ść uwzgl ędnienia ww. obszarów w prognozie. Ponadto w prognozie nale ży zwróci ć szczególn ą uwag ę na obszar Pieni ńskiego Parku Narodowego wraz z otulin ą, Południowomałopolski Obszar Chronionego Krajobrazu, u żytek ekologiczny „Niedzica” i rezerwat „Niebieska Dolina”.

Regionalny Zarz ąd Gospodarki Wodnej w Krakowie informuje o konieczno ści obowi ązkowego uwzgl ędnienia: obszarów bezpośredniego zagro żenia powo- dzi ą wyznaczonych na podstawie „ Studium okre ślaj ącego granic ę obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą dla terenów nieobwałowanych w zlewni górnego Dunajca ”, obszarów zagro żenia powodzi ą dla terenów nie uj ętych w ww. „ Studium ... ”, obszarów osuwiskowych oraz zagro żonych rozmyciem w czasie wi ększych wezbra ń, obszarów depresyjnych i beodpływowych. Ponadto wnosi si ę o pozostawienie pasów ochronnych wzdłu ż cieków wodnych o szero- ko ści min. 15 metrów licz ąc od górnej kraw ędzi potoku.

66 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA
Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica S. A wnioskuje o umieszczeniu zapisów umo żliwiaj ących w terenach oznaczonych w obowi ązuj ącym planie gminy sym- bolami 1.KR, 4.RZ i 10.UC budow ę obiektów gastronomicznych, a wzdłu ż ci ągu spacerowego pomi ędzy zamkiem w Niedzicy a zapor ą obiektów usługowych zwi ązanych z obsług ą ruchu turystycznego. Dla całego terenu prawego brzegu zbiornika Czorsztyn – Niedzica (z wył ączeniem rezerwatu Zielone Skałki) wnio- skuje si ę o dopuszczenie: lokalizowania obiektów sportu i turystyki z zakazem wykonywania obiektów stałych poni żej rz ędnej 536,5 m.n.p.m., wykonywania budowli wodnych, ubezpiecze ń hydrotechnicznych, obiektów gospodarki wod- nej i energetyki odnawialnej wraz z infrastruktur ą. W celu umo żliwienia wyko- rzystania terenów nadbrze żnych dla funkcji rekreacyjnej nale ży uwzgl ędni ć do- jazdy do nast ępuj ących obszarów: Niedzica Zamek (pomi ędzy Zamkiem a Przystani ą Zamajerz), Rejon Zatoki Kosarzyska (jej południowy i północny brzeg), Zatoka Błachuty (zachodnia granica rezerwatu Zielone Skałki, Falsztyn), Podprzylasek (wzdłu ż drogi wewn ętrznej do jej ko ńca – rejon Frydmana), Zato- ka Braniska (rejon boiska sportowego ZOR Frydman), strefa pomi ędzy uj ściem potoku Przykopa i Białki do Zbiornika Czorszty ńskiego. W zwi ązku z du żą atrakcyjno ści ą obrze ży zbiornika wnioskuje si ę o nie przeznaczanie terenów z nimi s ąsiaduj ących dla funkcji przemysłowych oraz ograniczenie funkcji miesz- kaniowych. Tereny te nie powinny spełnia ć innych funkcji ni ż rolne, le śne, in- frastruktury drogowej oraz rekreacyjnej. Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica S. A informuj ę, i ż jego opinii wymagaj ą wszystkie inwestycje i prace wymagaj ą- ce pozwolenia na budow ę lub zgłoszenia.

Zarz ąd Województwa Małopolskiego wnosi o uwzgl ędnienie nast ępuj ących wy- tycznych i wniosków z ustale ń Planu Zagospodarowania Przestrzennego Wo- jewództwa Małopolskiego oraz wniosków w formie wytycznych z ustale ń Strate- gii Rozwoju Województwa Małopolskiego: o Kształtowanie rozwoju osadnictwa poprzez : jednoznaczne i precyzyjne ograniczenia w dokumentach planistycznych zmierzaj ące do ochrony terenów otwartych przed zainwestowaniem oraz zahamowania rozwoju zabudowy roz- proszonej; wspieranie uzbrojenia terenów ze środków publicznych jedynie dla

67 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA obszarów o okre ślonej intensywno ści zagospodarowania; uwzgl ędnianie wy- maga ń wynikaj ących z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych; o Wyrównywanie szans życiowych osób niepełnosprawnych poprzez : roz- wój placówek specjalnych i integracyjnych na obszarach wiejskich; usuwanie barier architektonicznych i komunuikacyjnych; o Ochrona i wła ściwe gospodarowania zasobami środowiska naturalnego poprzez : uwzgl ędnienie uwarunkowa ń wynikaj ących z poło żenia w obszarze o wysokich warto ściach krajobrazowych – Południowomałopolski Obszar Chronionego Krajobrazu, rezerwat przyrody, oficjalne i proponowane obszary Natura 2000, korytarze ekologiczne); realizacj ę ustale ń „Planu Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010” dla gminy Łapsze Nizne; likwi- dacje dzikich wysypisk odpadów; ograniczenie emisji ze źródeł komunikacyj- nych z wykorzystaniem proekologicznych przedsi ęwzi ęć w zakresie komuni- kacji: preferowanie transportu zbiorowego, budowa tras rowerowych, organi- zacja ruchu; uwzgl ędnienie uwarunkowa ń geologicznych w postaci zapisów dot. wyst ępuj ących złó ż kopalin, ochrony wód podziemnych przed zanie- czyszczeniem, zagro żenia ruchami masowymi ziemi; o Zalesienie nieu żytków i słabych u żytków rolnych : rozszerzenie terenów przeznaczonych do zalesienia; dostosowanie składu gatunkowego lasu do ty- pu siedlisk; przy rozpatrywaniu wniosków o przeznaczenie terenów le śnych na cele niele śne zalecane zalesianie innego obszaru o podobnym areale; o Podnoszenie retencyjno ści dorzeczy i zwi ększenie bezpiecze ństwa p/powodziowego poprzez : wyznaczenie stref zagro żenia powodziowego wzdłu ż cieków i niedopuszczenie do nowego zainwestowania na tych obsza- rach; uporz ądkowanie systemów melioracyjnych; stosowanie obudowy biolo- gicznej cieków wodnych; o Ochrona dziedzictwa kulturowego poprzez : respektowanie walorów środo- wiska kulturowego dla kształtowania ładu przestrzennego i podniesienia atrakcyjno ści obszarów; nawi ązywanie w nowej architekturze do lokalnych wzorców i materiałów; uwzgl ędnienie przebiegu szlaku Architektury Drewnia- nej; ochrona najcenniejszych obiektów „in situ”; rozwa żenie mo żliwo ści utwo- rzenie parku kulturowego w miejscowo ści Kacwin i Niedzica oraz utworzenia szlaku Architektury Spiskiej

68 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA o Zwi ększenie obszaru obj ętego ró żnorodnymi formami ochrony przyrody : tworzenie nowych obszarów chronionych; kształtowania spójnej przestrzennie sieci powi ąza ń przyrodniczych, uwzgl ędniaj ącej istniej ące i projektowane ob- szary chronione, wł ączone w sie ć krajow ą, opartej o zało żenia i koncepcj ę eu- ropejskiej sieci ekologicznej; o Dobrze rozwini ęty system powi ąza ń komunikacyjnych : zapewnienie doj- ścia i dojazdu od drogi publicznej, odpowiedniej do przeznaczenie i sposobu użytkowania terenu; ustalenie szeroko ści w liniach rozgraniczaj ących umo żli- wiaj ących przebudow ę i rozbudow ę dróg; zabezpieczenie dróg przed osuwa- niem i działalno ści ą erozyjn ą rzek i potoków; uwzgl ędnienie rezerw tereno- wych na potrzeby modernizacji układu drogowego; o Infrastruktura techniczna : popraw ę systemów zarz ądzania infrastruktur ą techniczn ą, szczególnie wodno – kanalizacyjn ą; uwzgl ędnienie przebiegu linii elektroenergetycznej wysokiego napi ęcia.

Marszałek Województwa Małopolskiego zawiadamia o przyj ęciu dokumentacji geologicznej zło ża kruszywa naturalnego „FRYDMAN III”, które to zło że zgod- nie z ustaw ą Prawo ochrony środowiska, podlega ochronie polegaj ącej na ra- cjonalnym gospodarowaniu zasobami oraz kompleksowym wykorzystaniu kopa- lin.

ENION, Oddział w Krakowie wnioskuje o uwzgl ędnienie istniej ącego uzbrojenia elektroenergetycznego w tym stref technicznych od linii 110 kV oraz SN, jedno- torowej linii napowietrznej 110 kV relacji GPZ Kro ścienko – GPZ Niedzica – GPZ Szaflary oraz stacji elektroenergetycznej 110/15 kV Niedzica. Informuje, iż na terenie gminy planowana jest budowa linii 110kV relacji Kro ścienko – Szafla- ry oraz, i ż nale ży dodatkowo przewidzie ć rezerwy terenu dla dodatkowych na- powietrznych linii SN inN oraz napowietrznych stacji SN/nN.

Wojewódzki Sztab Wojskowy w Krakowie wnioskuje o uwzgl ędnienie terenu zamkni ętego poło żonego na działkach nr 4271 i 4272 (K-4696) w Niedzicy po- przez wył ączenie ww. terenu z granicy opracowania, zaznaczaj ąc jedynie jego granice.

69 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 3. MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO.

Na obszarze Gminy Łapsze Ni żne, polityka lokalizacyjna jest prowadzona na podstawie ustale ń: a. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne, przyj ętego Uchwał ą Nr XXXVIII-210/2006 Rady Gminy Łapsze Niżne z dnia 27 kwietnia 2006 roku. Obowi ązuj ący plan zagospodarowani przestrzennego gminy Łapsze Ni żne spo- rz ądzony został w skali 1: 2 000 dla terenów osiedle ńczych oraz w skali 1: 5 000 dla terenów obj ętych zakazem zabudowy obejmuj ących grunty le śne i rolne poło- żone w du żym oddaleniu od terenów osiedle ńczych. Obszary przeznaczone w obowi ązuj ącym planie do zainwestowania obejmuj ą wyznaczone w poszczególnych wsiach: • tereny zieleni urz ądzonej; • tereny cmentarzy; • tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej obejmuj ące istniej ące tereny o ww. funkcji w miejscowo ści Niedzica • tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, w których przezna- czeniem podstawowym jest budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne, budownictwo rekreacji indywidualnej realizowane na działkach o min. pow. 1000 m 2 oraz budownictwo pensjonatowe realizowane na dział- kach o min. pow. 2500 m 2; • tereny zabudowy pensjonatowej wyznaczone w Niedzicy, Niedzicy os. Zamek, Kacwinie oraz Łapszach Ni żnych; • tereny zabudowy zagrodowej, w których przeznaczeniem podstawo- wym jest budownictwo zagrodowe, realizowane jako budynki: miesz- kalne jednorodzinne oraz budynki gospodarcze i inwentarskie, budow- nictwo mieszkaniowe jednorodzinne na istniej ących, ju ż wydzielonych działkach lub na nowo wydzielonych działkach o pow. nie mniejszej ni ż 800 m 2, budownictwo rekreacji indywidualnej realizowane na działkach o pow. nie mniejszej ni ż 1000 m 2 oraz budownictwo pensjonatowe rea- lizowane na działkach o pow. nie mniejszej ni ż 2500 m 2; • tereny budownictwa rekreacji indywidualnej; 70 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA • tereny zabudowy usługowej, obejmuj ące usługi komercyjne i publiczne; • tereny zabudowy produkcyjnej o niskiej intensywno ści; • tereny komunikacji obejmuj ące drogi publiczne i wewn ętrzne oraz par- kingi; • tereny infrastruktury technicznej obejmuj ące obiekty i urz ądzenia zwi ą- zane z: oczyszczaniem ścieków (istniej ące oczyszczalnie ścieków i przepompownie), zaopatrzeniem w wod ę ( uj ęcia wody, zbiorniki), za- opatrzeniem w energi ę elektryczn ą (GPZ, Zespół Elektrowni Wodnej w Niedzicy, stacje trafo) oraz telekomunikacj ą (telewizyjna stacja prze- ka źnikowa w Niedzicy). Ponadto, w ustaleniach planu dla obszarów osiedle ńczych wyznaczono tereny przyrodnicze, w wi ększo ści chronione przed zabudow ą, które obejmuj ą tereny zieleni i wód (wody śródl ądowe płyn ące (potoki) wraz z obudow ą biologiczn ą, ro- wy odwadniaj ące, tereny zadrzewie ń, tereny le śne i do zalesie ń) oraz tereny użytkowane rolniczo. W terenach rolnych wydzielono: • tereny z zakazem zabudowy, • tereny z dopuszczeniem rozbudowy, odbudowy, nadbudowy i przebu- dowy obiektów w granicach istniej ących siedlisk, • tereny udokumentowane złó ż kruszyw naturalnych doliny Białki w miej- scowo ści Frydman i Trybsz, • tereny zwi ązane z gospodark ą le śną w Niedzicy, • tereny z dopuszczeniem ich wykorzystania jako terenów narciarskich wyznaczone we wsiach: Frydman, Łapsze Wy żne (2 tereny), Łapsze Ni żne (3 tereny), Kacwin, Niedzica, Łapszanka (3 tereny) i Trybsz. b. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyj ętego Uchwał ą Nr XXX-155/98 z dnia 24 kwietnia 1998 r., dotycz ącego terenu eksploatacji żwirów w miejscowo ści Frydman - Frydman 1.; c. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyj ętego Uchwał ą Nr XXXIX-234/2002 z dnia 26 sierpnia 2002 r., dotycz ącego terenu eksploatacji żwi- rów w miejscowo ści Frydman – Frydman 2.; d. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyj ętego Uchwał ą Nr XL-240/2002 z 2 pa ździernika 2002 r., dotycz ącego cz ęś ci działki nr ewid.: 7417 71 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA w miejscowo ści Frydman, przeznaczonej dla: usług wypoczynku i rekreacji, w tym pla ży oraz lokalizacji urz ądze ń rekreacji nadwodnej i pola kempingowego z wy- kluczeniem mo żliwo ści realizacji domków kempingowych; e. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyj ętego Uchwał ą Nr XL-243/2002 z 2 pa ździernika 2002 r., dotycz ącego działek nr ewid.: 2108, 2108/1, 2109, 2110, 2111, 2112, 2113, 2113/1, 2120/1/2/3, 2121, 2124, 2125 w miejscowo ści Łapszanka – Pusty Wierch, przeznaczonych dla: usług sportu i re- kreacji, w tym wyci ągu narciarskiego i tras zjazdowych; f. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyj ętego Uchwał ą Nr II- 5/2002 z 9 grudnia 2002 r., dotycz ącego działek nr ewid.: 5003/2/3/4, od 5004 do 5010 w miejscowo ści Frydman i działek nr ewid.: 134, 136 i 137/2 w miejscowo ści Falsztyn, przeznaczonych dla: usług gastronomii, usług turystyki i wypoczynku, zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zieleni urz ądzonej, zieleni nieurz ądzo- nej, terenów rolnych oraz terenów komunikacji publicznej (drogi); g. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyj ętego Uchwał ą Nr II- 6/2002 z 9 grudnia 2002 r., dotycz ącego działek nr ewid.: 1008/5/6/7/8 oraz cz ę- ści działki nr ewid. 1008/2 w miejscowo ści Trybsz, przeznaczonych dla: usług rzemiosła (produkcja rzemie ślnicza zwi ązana z tartaczn ą obróbk ą drewna wraz z infrastruktur ą towarzysz ącą), zieleni nieurz ądzonej oraz terenów rolnych; h. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyj ętego Uchwał ą Nr IX-47/2003 z dnia 28 sierpnia 2003 roku, dotycz ącego terenu o powierzchni 4,03 ha w miejscowo ści Łapszanka, przeznaczonego dla: zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (dwa budynki mieszkalne) oraz zieleni urz ądzonej w tym zieleni urz ądzonej z dominacj ą powierzchni trawiastych, terenów komunikacji (droga gminna i istniej ąca droga dojazdowa do pól) oraz terenów trwałych u żytków zie- lonych; i. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyj ętego Uchwał ą Nr X-52/2003 z 30 wrze śnia 2003 r., dotycz ącego cz ęś ci działki nr ewid. 1008/6 w miejscowo ści Trybsz, przeznaczonej dla lokalizacji usług rzemiosła (produkcja rzemie ślnicza zwi ązana z tartaczn ą obróbk ą drewna wraz z infrastruktur ą towa- rzysz ącą); j. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyj ętego Uchwał ą Nr X-53/2003 z 30 wrze śnia 2003 r., dotycz ącego działek nr ewid. 2, 3, 4, 5, 7, 8,

72 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 9,10 w miejscowo ści Falsztyn („Błachuty”), przeznaczonych dla : usług turystyki, wypoczynku i rekreacji, zieleni urz ądzonej, zieleni rekreacyjnej, terenów urz ądze ń obsługi komunikacji, komunikacji publicznej (droga gminna klasy dojazdowej), komunikacji wewn ętrznej (ci ąg pieszo jezdny) oraz terenów rolnych. Obszar obj ę- ty ww. planem poło żony jest w bezpo średnim s ąsiedztwie wód zbiornika i obej- muje cz ęś ciowo tereny poło żone w otulinie Pieni ńskiego Parku Narodowego; k. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyj ętego Uchwał ą Nr X-54/2003 z 30 wrze śnia 2003 r., dotycz ącego terenu poło żonego w rejonie „Uro- czyska Zielone Skałki” w miejscowo ści Niedzica, przeznaczonego dla: usług tury- styki, wypoczynku i rekreacji (budynek socjalno – administracyjny zwi ązany z ob- sług ą sportów wodnych), terenów rolnych oraz terenów le śnych. Obszar obj ęty ww. planem poło żony jest w bezpo średnim s ąsiedztwie wód zbiornika i obejmuje tereny w otulinie Pieni ńskiego Parku Narodowego oraz cz ęś ciowo tereny w Pie- ni ńskim Parku Narodowym – fragment terenów leśnych; l. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyj ętego Uchwał ą Nr XI-65/2003 z 17 listopada 2003 r., dotycz ącego terenu w miejscowo ści Frydman o nazwie Frydman – Osiedle Bli źnie, przeznaczonego dla: zabudowy mieszka- niowej jednorodzinnej, zabudowy zagrodowej, komunikacji publicznej (drogi) oraz wód powierzchniowych – potok Przykopa wraz z obudową biologiczn ą.

73 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA X. MO ŻLIWO ŚCI ROZWOJU GMINY - WNIOSKI

1. MO ŻLIWO ŚCI I BARIERY ROZWOJU GMINY ŁAPSZE NI ŻNE.

MO ŻLIWO ŚCI ROZWOJU GMINY ŁAPSZE NI ŻNE ZWI ĄZANE S Ą Z:

1. Poło żeniem Gminy: a. w terenach przygranicznych, posiadaj ących dogodne powi ązania ze Słowacj ą; b. poło żeniem bezpo średnio nad jeziorem Czorszty ńskim i Sromowieckim; c. w obszarach o wysokich walorach przyrodniczych i kulturowych; d. w strefie najzasobniejszego w skali Karpat zbiornika wód podziemnych (Głów- ny zbiornik wód podziemnych doliny kopalnej nr 440 „Nowy Targ”) i posiada- niem du żych zasobów wód powierzchniowych; e. w Euregionie „Tatry”, co ułatwia współprac ę transgraniczn ą przedstawicieli szczebla lokalnego i regionalnego oraz partnerów społecznych.

2. Korzystnymi warunkami środowiska sprzyjaj ącymi rozwojowi ró żnych funkcji – osadnictwa, turystyki i wypoczynku, agroturystyki i rolnictwa ekologicz- nego. Z przyrodniczego punku widzenia oraz z punktu widzenia mo żliwo ści uzbrojenia terenów, najkorzystniejsze warunki dla inwestowania i działalno ści społeczno – gospodarczej wyst ępuj ą w terenach posiadaj ących dost ęp do dróg publicznych i w ich obr ębie. Dla rekreacji, najkorzystniejsze tereny znajduj ą si ę w północnej cz ęś ci gminy (rekreacja nadwodna) oraz na północnych stokach gminy (sporty zimowe).

3. Wysokimi walorami środowiska przyrodniczego , szczególnie pasa skalicowe- go, głównie jednak jego atrakcyjno ści ą wynikaj ącą z górskiego charakteru oraz wysokiej warto ści przyrodniczej przewa żaj ącej cz ęś ci obszaru gminy, zasługuj ą- cej na ochron ę zachowawcz ą, ponadto korzystnymi warunkami bioklimatycznymi w obr ębie wzgórz.

74 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA

4. Walorami krajobrazowymi obszaru wynikaj ącymi z jako ści i ró żnorodno ści śro- dowiska przyrodniczego i kulturowego, obfito ści ci ągów i punktów widokowych z widokami o unikalnej atrakcyjno ści. Odmienny charakter walorów istotnych dla rozwoju turystyki i agroturystyki tj. dominacja walorów kulturowych w cz ęś ci cen- tralnej jednostek osiedle ńczych i przyrodniczo – krajobrazowych w terenach otwartych, na stokach praktycznie całej gminy, pozwala na stworzenie bogatej i ró żnorodnej oferty turystycznej dla wypoczynku, turystyki i rekreacji. W oparciu o sie ć dróg gminnych, punkty widokowe, obiekty przyrodnicze oraz zabytki kultury, w nawi ązaniu do istniej ących szlaków turystycznych, nale ży wyznaczy ć nowe tra- sy piesze i szlaki rowerowe oraz miejsca wypoczynku.

6. Wysok ą warto ści ą środowiska kulturowego, z uwagi na du że nasycenie walo- rami, na które składaj ą si ę: zabytki architektury sakralnej, budynki o cechach za- bytkowych wpisane do ewidencji zabytków, zabytkowe cmentarze, stanowiska archeologiczne, charakterystyczne układy przestrzenne wsi, kapliczki i krzy że przydro żne. Warto ści kulturowe zwi ązane są głównie z zespołem Frydmana, Nie- dzicy i Kacwina o utrzymanej harmonijnej kompozycji przestrzennej, z wyst ępuj ą- cą zabudow ą o tradycyjnej skali i formie, pełni ących rol ę centrów koncentruj ących wi ększo ść funkcji społecznych i usługowych.

7. Wyposa żeniem gminy w urz ądzenia i sieci infrastruktury technicznej , sto- sunkowo dobrym na tle innych gmin województwa małopolskiego (uj ęcia wód, wysokosprawne oczyszczalnie ścieków).

BARIERY ROZWOJU GMINY WYNIKAJ Ą Z:

1. Rozdrobnienia własno ści prywatnej i działek, co wpływa na brak atrakcyjnych terenów inwestycyjnych na terenie gminy, szczególnie du żych, uzbrojonych tere- nów komunalnych dla celów usług i innej działalno ści gospodarczej. Powy ższe oraz mała powierzchnia gospodarstw rolnych , utrudnia równie ż prawidłowe zago- spodarowanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej oraz organizacj ę produkcji rolnej. Jest równocze śnie naturaln ą barier ą efektywnego zagospodarowania rolniczego i utrudnia gospodark ę gruntami;

75 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 2. Wyst ępowania stromych fragmentów stoków, o nachyleniu powy żej 20°, w obr ębie których, głównym kierunkiem u żytkowania winny by ć trwałe u żytki zie- lone (lub zalesienia w terenach predysponowanych do zjawisk morfodynamicz- nych). Stanowi to podstawowe ograniczenie dla rozwoju funkcji rolniczej. Ograni- czenia wynikaj ą równie ż z erozyjno – osuwiskowego charakteru stoków, co jest przyczyn ą wykluczenia z zainwestowania wielu terenów, wzgl ędnie korzystnych z powodu innych uwarunkowa ń. Obecno ść terenów osuwiskowych wyklucza lokali- zacj ę zabudowy i infrastruktury technicznej, a dla terenów predysponowanych do osuwania niezb ędne jest wykonanie dokumentacji geologiczno – in żynierskich, okre ślaj ących warunki posadowienia ewentualnych obiektów. Wyst ępowanie zjawisk morfodynamicznych wymusza podj ęcie działa ń w zakresie zwi ększenia zalesie ń i zadrzewie ń ochronnych w obr ębie wszelkich stromizn, skarp nadrzecznych i wylesionych stoków osuwiskowych.

3. Wyst ępowania szeregu uci ąż liwo ści dla rozwoju i zagospodarowania prze- strzennego Gminy, zwi ązanych m.in. z istniej ącym układem drogowym oraz brakiem dróg o przebiegu tranzytowym. Przebieg dróg o stosunkowo du żym udziale ruchu tranzytowego przez obszary intensywnej zabudowy praktycznie wszystkich wsi, stwarza utrudnienia dla ich funkcjonowania. Du ży ruch samocho- dowy na drogach, głównie w sezonach turystycznych wpływa na obni żenie wa- runków życia mieszka ńców, stwarzaj ąc równie ż zagro żenie dla jej u żytkowników. Słaba przepustowo ść wewn ętrznej sieci dróg i niedostateczne poł ączenia komu- nikacyjne poszczególnych cz ęś ci gminy, przy niskich parametrach technicznych ulic lokalnych oraz niewystarczaj ąca liczba miejsc parkingowych, pogł ębiaj ą uci ąż liwo ści wynikaj ące z funkcjonowania systemu komunikacyjnego. Również trudno ści w utrzymaniu i modernizacji istniej ących oraz realizacji nowych dróg, z uwagi na zró żnicowane ukształtowanie terenu, wpływaj ą negatywnie na rozwój gminy.

4. Konieczno ści wył ączenia spod zabudowy stref ekologicznych rzek i poto- ków . Wyznaczone w zmianie studium strefy ekologiczne winny zosta ć u ściślone w ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, przy

76 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA uwzgl ędnieniu terenów nara żonych na zalewanie oraz terenów ju ż zabudowa- nych;

5. Górskiego charakteru rzek i potoków i ich potencjału powodziowego , co wyklucza zainwestowanie w terenach zalewowych, b ądź wymusi poniesienie wy- sokich nakładów na ochron ę terenów zainwestowanych przed powodzi ą. Zgodnie z przepisami zachodzi konieczno ść wył ączenia spod zabudowy terenów zalewo- wych, których zasi ęg wyznacza studium wykonane przez dyrektora RZGW;

6. Zasad zagospodarowania na obszarach chronionych (Natura 2000, Połu- dniowomałopolski Obszar Chronionego Krajobrazu, obiekty wpisane do rejestru zabytków WKZ i gminnej ewidencji zabytków);

7. Warto ści środowiska kulturowego, gdzie ograniczenia zwi ązane s ą głównie z wykluczeniem, b ądź ograniczeniem zainwestowania mog ącego wywoła ć istotne zniekształcenia kompozycji historycznych zespołów, przesłoni ęcie obiektów i wi- doków oraz obowi ązkiem kształtowania zabudowy, której skala i forma musi bez- wzgl ędnie kontynuowa ć tradycyjne zasady.

8. Ustawowego zakazu przeznaczania lasów na cele niele śne i nierolnicze , bez zgody ministra lub marszałka na ich wył ączenie z produkcji i inne od le śnego użytkowanie.

2. GŁÓWNE PROBLEMY I KONFLIKTY.

1. Głównym problemem dla Gminy s ą niekorzystne tendencje przedłu żania pasm zabudowy wzdłu ż dróg z pozostawieniem niewielkich odcinków wył ączonych spod zabudowy i ł ączenie układów osadniczych poszczególnych wsi,

2. Du żym problemem dla Gminy jest przebieg drogi powiatowej przez obszar intensywnej zabudowy sołectwa Niedzica os. Zamek . Tranzytowy ruch samo- chodowy wpływa na pogarszanie si ę warunków życia mieszka ńców w tym rejonie i bezpiecze ństwo ruchu drogowego. Z drugiej strony przebieg drogi obci ąż onej

77 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA du żym ruchem samochodowym wywołuje kolizje funkcjonalne w obszarze inten- sywnej zabudowy i koncentracji usług, gdzie wyst ępuje te ż wzmo żony lokalny ruch samochodowy i pieszy. Poniewa ż zgodnie z prognozami, ruch ten jeszcze wzro śnie, nale ży rozwa żyć jej przebieg poza terenami zainwestowanymi;

3. Du żym problemem dla Gminy Łapsze Ni żne jest równie ż brak miejsc parkingo- wych w terenach o du żym nat ęż eniu ruchu turystycznego , szczególnie w Niedzicy, w kontek ście wzrastaj ącej roli funkcji turystycznej w gminie;

4. Źródłem wielu problemów s ą zagadnienia zwi ązane z ochron ą przeciwpowo- dziow ą, zwłaszcza w kontek ście istniej ącego zainwestowania dolin cieków wod- nych i zwi ązanego z tym uszczuplania naturalnej obudowy biologicznej cieków. Wymaga to wykluczenia pewnych rejonów wi ększo ści wsi z zabudowy;

5. Mimo braku na terenie Gminy i w jej bezpo średnim s ąsiedztwie wi ększych źródeł zanieczyszcze ń i ska żenia środowiska, które w znacz ący sposób wpływałyby na stan środowiska przyrodniczego, problemem jest nadal niezadowalaj ąca jako ść środowiska przyrodniczego , wynikaj ąca z: a. zaniedba ń w realizacji infrastruktury technicznej słu żą cej ochronie tego śro- dowiska, (np. brak całkowitego skanalizowania cz ęś ci gminy); b. funkcjonowania uci ąż liwych systemów (np. grzewczego opartego na paliwie stałym, komunikacyjnego prowadz ącego ruch tranzytowy przez centra wsi itp.); c. funkcjonowania dzikich wysypisk śmieci – w s ąsiedztwie lasów i potoków; d. niskiej świadomo ści ekologicznej cz ęś ci mieszka ńców; e. trudnej sytuacji materialnej cz ęś ci mieszka ńców i ograniczonych publicznych środków finansowych.

6. Du żym problemem dla Gminy jest du ża presja inwestycyjna w bezpo średnim sąsiedztwie Zbiornika Czorszty ńskiego oraz bardzo du ża koncentracja funkcji i infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej w rejonie Falsztyn – Niedzica;

78 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA 7. Du żym problemem dla Gminy jest brak wyra źnego rozdzielenia terenów miesz- kalnych oraz usługowych i budownictwa zagrodowego, co powoduje przemie- szanie funkcji i stanowi potencjalne źródło konfliktów funkcjonalnych oraz ekologicznych. Głównie działalno ść produkcyjna, ale cz ęsto równie ż usługi po- woduj ą problemy zwi ązane z uci ąż liwo ściami wynikaj ącymi z prowadzonej dzia- łalno ści. Problem jest jednak nie do rozwi ązania w kontek ście istniej ącego zain- westowania, zgłaszanych wniosków i przywi ązania Górali do ziemi;

8. Du żym problemem dla Gminy są równie ż udokumentowane, eksploatowane i cz ęś ciowo wyeksploatowane zło ża żwirów w rejonie rzeki Białka, a tym samym rekultywacja zdegradowanych terenów.

79 ------Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łapsze Ni żne UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO PRAWA AUTORSKIE ZASTRZE ŻONE, BIURO URBANISTYCZNE – MARIA MODZELEWSKA