Studium Uwarunkowań I Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta I Gminy

BURMISTRZ KOWALEWA POMORSKIEGO

Zał ącznik Nr 2 do uchwały Nr XXII/215/09 Rady Miejskiej w Kowalewie Pomorskim z dnia 26 czerwca 2009 r.

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY KOWALEWO POMORSKIE

TEKST STUDIUM -Część druga-

KIERUNKI ROZWOJU

KOWALEWO POMORSKIE 2008-2009 R.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 1 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

A W J AWJ Wojciech Jaworski ul. Jarmu Ŝowa 3, 85-410 Bydgoszcz tel/fax (0 52) 3277 838 tel. 0 500 114 777 e-mail: [email protected] NIP 554-103-69-92

zespół autorski:

GENERALNY mgr in Ŝ. arch. Agnieszka Kujath- PROJEKTANT Jaworska Wpis na list ę członków Północnej Okr ęgowej Izby Urbanistów z siedzib ą w Gda ńsku pod Nr G – 166/2003

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA mgr in Ŝ. Maria Rudnicka -Tomczak SRODOWISKO Biegły z listy Wojewody Kuj. – Pom. w zakresie sporz ądzania ocen oddziaływania na środowisko nr 110

STAN DZIEDZICTWA KULTUROWEGO mgr Eliza Marcjanik-śak I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY konserwator zabytków WSPÓŁCZESNEJ

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 2 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY KOWALEWO POMORSKIE

TEKST STUDIUM KIERUNKI ROZWOJU

SPIS TRE ŚCI strona IV. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY 4 1. Kierunki zagospodarowania przestrzennego miasta 4 2. Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy 12 3. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u Ŝytkowania terenów, w tym 20 tereny wył ączone spod zabudowy 4. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, 23 krajobrazu kulturowego 5. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury 31 współczesnej 6. Polityka gminy w zakresie rozwoju turystyki i wypoczynku 51 7. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej 52 8. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu 65 lokalnym 9. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu 67 ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1 10. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu 68 zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak Ŝe obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda Ŝy powy Ŝej 2000 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej 11. Obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania 69 przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne 12. Obszary nara Ŝone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych 70 13. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło Ŝu kopaliny filar ochronny 70 14. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej 73 15. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich 74 ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. O ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (dz. U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i nr 153, poz. 1271); 16. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji 74 17. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych 75

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 3 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

IV. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY

Kierunki zagospodarowania przestrzennego okre ślaj ą potencjalne mo Ŝliwo ści zagospodarowania przestrzeni dla realizacji przyj ętych celów poprzez sformułowanie rodzaju i zakresu zmian w strukturze funkcjonalno- przestrzennej gminy. Ustalenie działa ń niezb ędnych dla wprowadzenia tych zmian jest okre śleniem zasad polityki przestrzennej. Kierunki zagospodarowania przestrzennego okre ślone zostały w formie ustale ń ogólnych odnosz ących si ę do rozwoju przestrzennego i funkcjonalnego, ustale ń szczegółowych odniesionych do obszarów polityki przestrzennej, z okre śleniem głównych form u Ŝytkowania i kierunków działa ń na wyodr ębnionych (w ramach tych obszarów) terenach.

1. Kierunki zagospodarowania przestrzennego miasta Strefa I – miasto Kowalewo Pomorskie

1.1. Cele i zadania polityki przestrzennej miasta

Podstawowym celem polityki przestrzennej miasta jest wspieranie i kontrolowanie rozwoju przestrzennego gminy. Rozwój przestrzenny powinien by ć rozwojem zrównowa Ŝonym, a wi ęc takim, który uwzgl ędnia potrzeby środowiska, ludno ści oraz gospodarki. Kierunki przyj ęte w studium s ą rezultatem zarówno uwarunkowa ń wewn ętrznych, jak równie Ŝ w pewnym stopniu zada ń zawartych w innych dokumentach strategicznych, programuj ących i okre ślaj ących rozwój miasta nie tylko w aspekcie lokalnym, ale i w aspekcie powi ąza ń z obszarem gminy, powiatu, województwa i kraju. W śród tych dokumentów najistotniejsze znaczenie maj ą: − Strategia Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego; − Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Kujawsko- Pomorskiego; − Strategia Rozwoju Miasta i Gminy; − Wieloletni Plan Inwestycyjny. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 4 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Plan Zagospodarowania Województwa Kujawsko-Pomorskiego okre śla podstawowe kierunki działa ń w ró Ŝnych sferach zagospodarowania przestrzennego. Głównym kierunkiem kształtowania środowiska przyrodniczego i kulturowego w mie ście b ędzie jego ochrona i zachowanie w jak najlepszym stanie dla przyszłych pokole ń. W śród podstawowych zada ń w tej dziedzinie nale Ŝy wymieni ć mi ędzy innymi popraw ę jako ści zanieczyszczonych wód Strugi Kowalewskiej. Dla zachowania dziedzictwa kulturowego konieczne jest kontynuowanie działa ń w zakresie ochrony walorów krajobrazu kulturowego, mi ędzy innymi poprzez rewaloryzacj ę historycznego układu urbanistycznego miasta, utrzymania w formie trwałej ruiny pozostało ści zamku w Kowalewie Pomorski, wspieranie działa ń konserwatorskich dla zachowania zabytkowych obiektów sakralnych oraz zespołów dworsko-parkowych.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 5 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Za podstawowe zadanie w zakresie rozwoju komunikacji i infrastruktury technicznej, ale i aktywizacji społecznej i gospodarczej miasta uwa Ŝa budow ę w parametrach klasy technicznej GP 2/2 (dwujezdniowej) obej ścia drogowego Kowalewa Pomorskiego jako fragmentu drogi krajowej nr 15. Budowa tego odcinka otwiera nowe tereny inwestycyjne w granicach miasta, a poprzez to warunkuje rozwój gospodarczy Kowalewa Pomorskiego. Ponadto proponuje si ę dostosowanie drogi wojewódzkiej nr 554 do klasy technicznej G. Kierunki rozwoju linii kolejowych dotycz ą linii przebiegaj ącej przez Kowalewo Pomorskie nr 353 relacji Pozna ń – Toru ń – Iława – Skandawa z dostosowaniem jej do pr ędko ści powy Ŝej 120 km/h.

Głównym celem strategii rozwoju miasta i gminy jest rozwój działalno ści produkcyjnej i przetwórczej oraz wy Ŝszy poziom rozwoju gospodarczego i społecznego. Osi ągni ęcie tych celów b ędzie mo Ŝliwe dzi ęki przeciwdziałaniu marginalizacji społecze ństwa przy jednoczesnej poprawie poziomu Ŝycia mieszka ńców gminy.

1.2. W zakresie rozwoju przestrzennego miasta ustala si ę: 1) podział miasta na 6 podstref polityki przestrzennej bior ąc pod uwag ę zró Ŝnicowanie funkcji dominuj ącej istniej ącej i projektowanej (granice podstref przebiegaj ą w znacznej cz ęś ci wzdłu Ŝ istniej ących b ądź projektowanych ci ągów komunikacji): - centralna - A, - przemysłowo-usługowa - B - mieszkaniowo-usługowa - C, - systemu ekologicznego - D, - wielofunkcyjna – E, - mieszkaniowa - F 2) zasadniczy rozwój przestrzenny miasta w kierunkach północno-zachodnim (os. Brodnickie) oraz południowo-wschodnim; 3) kształtowanie rozwoju miasta, jako głównego lokalnego w ęzła aktywizacji w oparciu o: - funkcje mieszkaniowe i usługowe,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 6 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

- funkcje produkcyjno-usługowe nie koliduj ące z wymogami ochrony środowiska, - funkcje kulturowe i obsługi ruchu turystycznego, 4) ochrona i kształtowanie przestrzeni publicznych, 5) prowadzenie systemowych inwestycji infrastrukturalnych, w tym sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej, 6) inwestycje komunikacyjne, umo Ŝliwiaj ące przekształcenie strukturalne zagospodarowania przestrzennego w obszarze miasta oraz poprawiaj ące warunki ruchu kołowego, w tym przede wszystkim przebudowa drogi krajowej nr 15 wraz z obwodnic ą miasta, 7) ochron ę i odpowiednie zagospodarowanie zieleni miejskiej tworz ącej system ekologiczny miasta, 8) ochron ę i kształtowanie układu przestrzennego poprzez opracowanie lokalnego programu rewitalizacji miasta - rewaloryzacja historycznego układu urbanistycznego i jego zabudowy.

1.3. W zakresie rozwoju funkcjonalnego ustala si ę: 1) zmian ę w strukturze funkcjonalnej miasta polegaj ącą na ograniczeniu funkcji przemysłowej w samym mie ście do podstrefy B na korzy ść : rozwoju zabudowy jednorodzinnej oraz usług nieuciąŜ liwych, zwi ązanych z obsług ą ruchu turystycznego (tranzytowego), 2) wielofunkcyjny rozwój strefy centralnej oraz strefy dalszego rozwoju układu przestrzennego, przy działaniach w ich obr ębie: - w podstrefie centralnej (A) – zachowanie istniej ących i kontynuacj ę rozwijanych funkcji ze szczególnym uwzgl ędnieniem porz ądkowania śródmie ścia (rozwój usług ogólnomiejskich – centrotwórczych), - w podstrefach dalszego rozwoju układu przestrzennego (podstrefy C, E, F) – kontynuacj ę rozwoju budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego i usług, 3) ochron ę i kształtowanie systemu ekologicznego miasta z uwzgl ędnieniem dalszego racjonalnego rozwoju funkcji rekreacyjnej (podstrefa D).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 7 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

1.4. W zakresie rozwoju komunikacji ustala si ę: 1) budow ę obwodnicy miasta Kowalewa Pomorskiego - przebudowa drogi krajowej nr 15 wraz z obwodnic ą miasta; 2) dostosowanie drogi wojewódzkiej nr 554 do klasy technicznej G; 3) przebudow ę i rozbudow ę gminnych ulic lokalnych przede wszystkim w aspekcie obsługi nowych terenów przewidzianych do zainwestowania.

1.5. W zakresie rozwoju infrastruktury technicznej ustala si ę: 1) rozbudow ę sieci wodoci ągowej zapewniaj ąc stały pobór wody nowym odbiorcom, 2) rozbudow ę sieci kanalizacyjnej i budow ę przepompowni ścieków umo Ŝliwiaj ących rozwój układu przestrzennego; 3) rozbudow ę i przebudow ę sieci średniego i niskiego napi ęcia wraz z budow ą kolejnych stacji transformatorowych, zapewniaj ących dostarczanie energii elektrycznej o odpowiednich parametrach; 4) w zabudowie jednorodzinnej zalecane stosowanie systemów grzewczych preferuj ących paliwa ekologiczne.

1.6. Ustalenia szczegółowe – strefy polityki przestrzennej a) PODSTREFA A – CENTRALNA, obejmuje zró Ŝnicowane funkcjonalnie obszary zabudowane o ukształtowanym układzie przestrzennym oraz obszary przyległe o zaawansowanych i rozpocz ętych procesach urbanizacji. Główne kierunki polityki przestrzennej to: - modernizacja zabudowy, - przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne maj ące na celu rozwój funkcji śródmiejskich, - kontynuacja zabudowy na terenach obowi ązuj ących planów miejscowych, - zamiar sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na obszarach potencjalnych terenów rozwojowych oraz ju Ŝ zainwestowanych w celu wprowadzenia zasad kształtowania przestrzeni, - usprawnienie układu komunikacyjnego,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 8 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Dla strefy ustala się: 1) jako wiod ącą, funkcj ę usługowo-mieszkaniow ą, 2) sukcesywn ą likwidacj ę funkcji sprzecznych z funkcj ą wiod ącą 3) podnoszenie walorów architektoniczno-uŜytkowych zabudowy przewidzianej do zachowania, 4) kontynuowanie przekształce ń zabudowy staromiejskiej, rozbudow ę, przebudow ę i nadbudow ę (przy zachowaniu wymogów ochrony konserwatorskiej) w celu zwi ększenia intensywno ści zabudowy, poprawy struktury funkcjonalnej, standardów techniczno-uŜytkowych i estetyki śródmie ścia, 5) rozwój śródmiejskiej struktury funkcjonalno-przestrzennej, 6) kształtowanie centrum usługowego miasta poprzez przekształcenia maj ące na celu koncentracj ę usług centrotwórczych (publicznych i komercyjnych), 7) realizacja ustale ń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenach, na których one obowi ązuj ą,

b) PODSTREFA B – PRZEMYSŁOWO-SKŁADOWA, przewidziana do zachowania cz ęś ci zagospodarowania zgodnego z funkcj ą oraz przekształce ń i uzupełnie ń, dla której ustala si ę: 1) jako funkcj ę uzupełniaj ącą działalno ść gospodarcz ą produkcyjno- usługow ą, 2) ograniczenie uci ąŜ liwo ści istniej ących i nowo lokalizowanych zakładów do granic u Ŝytkowania, 3) obowi ązek stosowania środków technicznych minimalizuj ących ujemne skutki prowadzonej działalno ści na środowisko i zdrowie ludzi, 4) ograniczenie wycinki istniej ącego drzewostanu oraz utworzenie naturalnej izolacji od obszarów mieszkaniowo-usługowych, 5) realizacj ę ustale ń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenach, na których one obowi ązuj ą – wskazane na rysunku studium, 6) zamiar sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zgodnie z rysunkiem studium, w celu porz ądkowania oraz okre ślenia zasad kształtowania przestrzeni,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 9 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

7) zachowanie istniej ącej zabudowy mieszkaniowej oraz dopuszczenie lokalizacji nowej zabudowy, 8) przekształcenia i uzupełnienia zabudowy w obr ębie istniej ącego zainwestowania, mające na celu podniesienie standardów i walorów architektonicznych obiektów, z uwzgl ędnieniem wymogów ochrony konserwatorskiej, 9) dopuszcza si ę uzupełniaj ącą funkcj ę usług sportu i rekreacji. c) PODSTREFA C – MIESZKANIOWO-USŁUGOWA przewidziana do rozwoju dotychczasowych funkcji, dla której ustala si ę: 1) jako funkcj ę wiod ącą – budownictwo mieszkaniowe jedno i wielorodzinne, 2) funkcj ę uzupełniaj ącą – usługowo-handlow ą, 2) przekształcenia i uzupełnienia zabudowy w obr ębie istniej ącego zainwestowania, mające na celu podniesienie standardów i walorów architektonicznych obiektów, z uwzgl ędnieniem wymogów ochrony konserwatorskiej, 3) tereny wskazane do urbanizacji, obj ęte zamiarem sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego - zgodnie z rysunkiem studium, pod zabudow ę mieszkaniow ą z dopuszczeniem usług nieuci ąŜ liwych, w których nale Ŝy uwzgl ędni ć zró Ŝnicowane warunki gruntowo-wodne oraz kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u Ŝytkowania terenów wskazane w niniejszym studium a tak Ŝe projektowan ą obwodnic ę miasta; 4) realizacj ę ustale ń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenach, na których one obowi ązuj ą – wskazane na rysunku studium,

d) PODSTREFA D – SYSTEMU EKOLOGICZNEGO Obejmuje istniej ący system przyrodniczy miasta oraz obszary przewidziane do przekształce ń i jego współtworzenia. Główne działania to kształtowanie i zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemu oraz ochrona przed zabudow ą, mo Ŝliwo ść urz ądzenia publicznych terenów rekreacyjnych i spacerowych z towarzysz ącą infrastruktur ą i mał ą architektur ą.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 10 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

PODSTREFA E – WIELOFUNKCYJNA, z istniej ącą zabudow ą mieszkaniow ą jednorodzinn ą, usługami, handlem oraz obiektami u Ŝyteczno ści publicznej, dla której ustala si ę: 1) w odniesieniu do terenów wskazanych do urbanizacji ustala si ę: - zamiar sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w których nale Ŝy uwzgl ędni ć: • zró Ŝnicowane warunki gruntowo-wodne, • zabudow ę jednorodzinn ą o zró Ŝnicowanym układzie, • zró Ŝnicowanie standardów zabudowy, przyjmuj ąc dla zabudowy wolnostoj ącej znaczny udział działek o wielko ści min. 800 m2 z wysokim udziałem zieleni, • zastosowanie jednolitych dachów dla wyodr ębnionych zespołów zabudowy, • zakaz lokalizacji terenów produkcyjnych, składów, hurtowni itp., - w odniesieniu do terenów zainwestowanych ustala się: • jako funkcj ę wiod ącą mieszkaniow ą, • jako funkcj ę uzupełniaj ącą – usługow ą, • mo Ŝliwo ść przekształcenia i uzupełnienia zabudowy w obr ębie istniej ącego zainwestowania, mające na celu podniesienie standardów i walorów architektonicznych obiektów z uwzgl ędnieniem wymogów konserwatorskich, - realizacj ę ustale ń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenach, na których one obowi ązuj ą – wskazane na rysunku studium. e) PODSTREFA F – MIESZKANIOWA, dla strefy ustala si ę: - teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej (zabudowa kolejowa); - adaptacje i uzupełnienia zabudowy w obr ębie istniej ącego zainwestowania, mające na celu podniesienie standardów i walorów architektonicznych obiektów, z uwzgl ędnieniem odpowiednich wymogów ochrony konserwatorskiej, - koncentracj ę zabudowy mieszkaniowej w granicach terenów zainwestowanych oraz tereny wskazane do urbanizacji, obj ęte zamiarem

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 11 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego – wskazane na rysunku z równoczesnym zabezpieczeniem potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej, - w uzasadnionych przypadkach dopuszcza si ę lokalizacj ę funkcji usługowo- produkcyjnej maj ąc na uwadze potrzeb ę ochrony istniej ącego środowiska przyrodniczego i ochron ę funkcji mieszkaniowej.

2. Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy

2.1.Cele i zadania polityki przestrzennej gminy

Podstawowym celem polityki przestrzennej gminy jest wspieranie i kontrolowanie rozwoju przestrzennego gminy. Rozwój przestrzenny powinien by ć rozwojem zrównowa Ŝonym, a wi ęc takim, który uwzgl ędnia potrzeby środowiska, ludno ści oraz gospodarki. Kierunki przyj ęte w studium s ą rezultatem zarówno uwarunkowa ń wewn ętrznych, jak równie Ŝ w pewnym stopniu zada ń zawartych w innych dokumentach strategicznych, programuj ących i okre ślaj ących rozwój gminy nie tylko w aspekcie lokalnym, ale i w aspekcie powi ąza ń z obszarem miasta, powiatu, województwa i kraju. W śród tych dokumentów najistotniejsze znaczenie maj ą: − Strategia Rozwoju Woj. Kujawsko-Pomorskiego; − Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Kujawsko- Pomorskiego; − Strategia Rozwoju Miasta i Gminy; − Wieloletni Plan Inwestycyjny.

Zgodnie z Planem Zagospodarowania Województwa Kujawsko- Pomorskiego uchwalonym przez Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego w dniu 26 czerwca 2003 r. (uchwała nr XI/135/03) gmina Kowalewo Pomorskie znajduje si ę w III strefie polityki przestrzennej, stanowi ącej prawie 26 % pow. województwa), której centralnym o środkiem jest Brodnica. Przez gmin ę Kowalewo Pomorskie przebiega jedno z trzech pasm aktywno ści społecznej i gospodarczej – wzdłu Ŝ drogi krajowej nr 15. Realizacja polityki przestrzennej w strefie spowoduje intensyfikacj ę gospodarki rolnej oraz polityk ę rozwoju Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 12 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU wielokierunkowego obejmuj ącego gospodark ę roln ą, le śną i turystyczn ą. Kierunki zagospodarowania koncentruj ą si ę przede wszystkim na powi ązaniu strefy z ośrodkami centralnymi województwa, rozwoju rolnictwa, przetwórstwa rolnego i działania na rzecz poprawy środowiska przyrodniczego i wyposa Ŝenia infrastrukturalnego. Efektem tych działa ń powinno by ć podniesienie jako ści Ŝycia mieszka ńców strefy i wyrównanie poziomu wyposa Ŝenia infrastrukturalnego. Zgodnie z tymi politykami południowo-zachodnie kra ńce gminy s ą wskazane jako obszary aktywizacji rolnictwa. Gmina stanowi ponadto obszar przewidziany do ochrony przed u Ŝytkowaniem nierolniczym. Podstawowym czynnikiem aktywizacji gospodarczej gminy b ędzie równie Ŝ budowa autostrady A1 oraz przebudowa w granicach gminy drogi krajowej nr 15 do parametrów klasy technicznej GP 2/2 (dwujezdniowej) wraz z budow ą obej ścia drogowego miasta Kowalewo Pomorskie. Realizacja tych przedsi ęwzi ęć warunkuje restrukturyzacj ę gospodarki gminy w kierunku działalno ści rolniczych. Głównym celem strategii rozwoju miasta i gminy jest rozwini ęta działalno ść produkcyjna i przetwórcza oraz wy Ŝszy poziom rozwoju gospodarczego i społecznego. Osi ągni ęcie tych celów b ędzie mo Ŝliwe dzi ęki przeciwdziałaniu marginalizacji społecze ństwa przy jednoczesnej poprawie poziomu Ŝycia mieszka ńców gminy. Prawidłowe kształtowanie sieci osadniczej, koncentracja zabudowy, dost ępno ść komunikacyjna, zrównowa Ŝony rozwój przestrzeni produkcyjnej równie Ŝ wzmocni osi ągni ęcie tych celów. Na tej podstawie w gminie Kowalewo Pomorskie mo Ŝna wyró Ŝni ć podstawowe cele polityki przestrzennej: − restrukturyzacja wiejskich obszarów osadniczych; − ochrona zasobów przyrodniczych i kulturowych; − modernizacja i rozwój infrastruktury technicznej i obsługi mieszka ńców; − wzmocnienie funkcji produkcyjnych, szczególnie w otoczeniu działalno ści rolniczych.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 13 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

2.2. Ustalenia ogólne 1) rozwój rolnictwa i osadnictwa jako funkcji podstawowych oraz działalno ści produkcyjno-usługowej i turystyki jako funkcji uzupełniaj ących, , 2) podział terenów wiejskich gminy na 4 strefy o zró Ŝnicowanej polityce przestrzennej: - miasto Kowalewo Pomorskie – I - wielofunkcyjna – II - rolniczo – osadnicza – III - mieszkaniowo-rekreacyjna IV 3) w zakresie rolnictwa ustala si ę: - promowanie wielofunkcyjnego rolnictwa na terenach o zró Ŝnicowanej jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej, - promowanie rolnictwa ekologicznego o charakterze biologicznym z zastosowaniem takich metod produkcji, które zapewniaj ą realizacj ę ekonomicznych celów rolników, a przy tym nie obci ąŜ aj ą środowiska naturalnego (rolnictwo biologiczno-dynamiczne i biologiczno-organiczne), - ochrona trwałych u Ŝytków zielonych przed degradacj ą i dewastacj ą poprzez u Ŝytkowanie rolnicze zgodne z ich naturalnym przeznaczeniem (zakaz przeznaczania na grunty orne), - rozwój agroturystyki w oparciu o rekreacyjne walory środowiska przyrodniczego i zasoby mieszkaniowe gospodarstw rolnych, - wył ączenie gruntów o najsłabszej bonitacji z u Ŝytkowania rolnego, - maksymalne ograniczenie lokalizacji bez ściołowych ferm tuczu zwierz ąt mog ących negatywnie oddziaływa ć na środowisko, - na gruntach rolnych zlokalizowanych poza obszarami zabudowanymi dopuszcza si ę lokalizacj ę generatorów energii odnawialnej tj. np. elektrownie wiatrowe i in., maj ąc jednak na uwadze potrzeb ę ochrony istniej ących warto ści kulturowych oraz środowiska przyrodniczego - zgodnie z przepisami odr ębnymi, z zastrze Ŝeniem, i Ŝ strefa oddziaływania generatorów musi wchodzi ć równie Ŝ w wyznaczony na rysunku studium obszar;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 14 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

4) w zakresie le śnictwa ustala si ę: - prowadzenie zrównowa Ŝonej gospodarki le śnej polegaj ącej na integrowaniu celów gospodarczych z aktywn ą ochron ą przyrody, - zwi ększenie powierzchni le śnej poprzez dolesienia na gruntach nieprzydatnych rolniczo w oparciu o zweryfikowana granic ę rolno-le śną, 5) w zakresie działalno ści produkcyjno-usługowej ustala si ę: - mo Ŝliwo ść rozwoju działalno ści na bazie rekonstruowanej zabudowy, - mo Ŝliwo ść nowych lokalizacji dla potrzeb działalno ści produkcyjno- usługowej, według ustale ń szczegółowych, 6) w zakresie funkcji turystycznej ustala si ę: - rozwój krajoznawstwa oraz turystyki kwalifikowanej na bazie walorów krajobrazowych a tak Ŝe istniej ących terenów turystyczno-rekreacyjnych, - wytrasowanie szlaków do rozwoju turystyki pieszej i rowerowej, - rozwój gospodarstw agroturystycznych na bazie istniej ącej zabudowy, - mo Ŝliwo ść adaptacji byłych siedlisk na cele letniskowe oraz lokalizacji usług turystyczno-rekreacyjnych, 7) w zakresie komunikacji i transportu ustala si ę konieczno ść zapewnienia sprawnego funkcjonowania i dalszego rozwoju transportu drogowego, kolejowego w oparciu o istniej ącą i projektowana sie ć komunikacyjn ą, 8) w zakresie osadnictwa ustala si ę: - zachowanie istniej ącej zabudowy z mo Ŝliwo ści ą modernizacji i rozbudowy w obr ębie istniej ących siedlisk, - koncentracj ę zabudowy mieszkaniowo-usługowej na wskazanych terenach, - mo Ŝliwo ść lokalizacji zabudowy rezydencjonalnej na warunkach okre ślonych w ustaleniach szczegółowych,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 15 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

2.3. Ustalenia szczegółowe – strefy polityki przestrzennej

Strefa I - miasto Kowalewo Pomorskie Opisano w pkt. 1 - Kierunki zagospodarowania przestrzennego miasta

Strefa II - wielofunkcyjna Obejmuje centraln ą cz ęść gminy po obu stronach drogi krajowej nr 15. Dla strefy ustala si ę: - stworzenie wielofunkcyjnego obszaru o znaczeniu ponadlokalnym i lokalnym, centralnym w odniesieniu do obszaru gminy, skupiaj ącym tereny inwestycyjne, usługi zwi ązane z obsług ą ruchu tranzytowego i turystycznego, działalno ści rzemie ślniczej, handlowo-usługowej, oraz funkcji mieszkaniowej, - utrzymanie rezerw terenu pod obej ścia drogowe, - lokalizacj ę pomorskiej specjalnej strefy ekonomicznej, utworzonej Rozporz ądzeniem Rady Ministrów z dnia 4 marca 2008 r. (Dz. U. Nr 42, poz. 242) zmieniaj ącym rozporz ądzenie w sprawie pomorskiej specjalnej strefy ekonomicznej – wskazana na rysunku studium, z dopuszczeniem jej powi ększenia, - dopuszczenie lokalizacji parkingów w ramach obsługi, ł ączonych z baz ą usług gastronomicznych opart ą miedzy innymi o istniej ącą zabudow ę, z dopuszczeniem jej rozbudowy i przebudowy, − rozbudow ę i budow ę urz ądze ń z zakresu infrastruktury technicznej w celu ochrony środowiska przyrodniczego na warunkach okre ślonych w ustaleniach ogólnych, - przekształcenia i uzupełnienia zabudowy w obr ębie istniej ącego zainwestowania, mające na celu podniesienie standardów i walorów architektonicznych obiektów, - koncentracj ę zabudowy mieszkaniowej i usługowej, nieuci ąŜ liwej (handel) w istniej ących skupiskach wsi i potencjalnych terenach rozwojowych zgodnie z ustaleniami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, na terenach, na których one obowi ązuj ą – wskazane na rysunku,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 16 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

- tereny wskazane do urbanizacji, obj ęte zamiarem sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego – wskazane na rysunku, - na gruntach rolnych zlokalizowanych poza obszarami zabudowanymi dopuszcza si ę lokalizacj ę generatorów energii odnawialnej tj. np. elektrownie wiatrowe i in., maj ąc jednak na uwadze potrzeb ę ochrony istniej ących warto ści kulturowych oraz środowiska przyrodniczego - zgodnie z przepisami odr ębnymi, z zastrze Ŝeniem, i Ŝ strefa oddziaływania generatorów musi wchodzi ć równie Ŝ w wyznaczony na rysunku studium obszar, - dla terenów wskazanych do urbanizacji - zgodnie z rysunkiem studium, docelowo dopuszcza si ę mo Ŝliwo ść utworzenia drugiej aglomeracji ściekowej (po spełnieniu wymogów wynikaj ących z przepisów odr ębnych) lub wł ączenie do aglomeracji Kowalewo Pomorskie.

Strefa III – rolniczo – osadnicza Przewidziana do utrzymania funkcji osadniczo-rolniczej z mo Ŝliwo ści ą rozwoju aktywizuj ącego działalno ść gospodarcz ą gminy. Dla strefy ustala si ę:

- przekształcenia i uzupełnienia zabudowy w obr ębie istniej ącego zainwestowania, mające na celu podniesienie standardów i walorów architektonicznych obiektów, z uwzgl ędnieniem odpowiednich wymogów ochrony konserwatorskiej i archeologicznej, - dopuszcza si ę lokalizacj ę nowej zabudowy siedliskowej na terenach rolnych w oparciu o obowi ązuj ące przepisy, − wprowadzenie zabudowy mieszkaniowej oraz terenów rekreacyjno- turystycznych w granicach terenów zainwestowanych oraz terenów wskazanych do urbanizacji, obj ętych zamiarem sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego – zgodnie z rysunkiem studium, - na pozostałych terenach utrzymanie funkcji rolniczej z d ąŜ eniem do podnoszenia poziomu organizacji produkcji, - mo Ŝliwo ść zalesiania gruntów rolnych o niskiej przydatno ści produkcyjnej,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 17 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

- w uzasadnionych przypadkach dopuszcza si ę lokalizacj ę funkcji usługowo- produkcyjnej maj ąc na uwadze potrzeb ę ochrony istniej ącego środowiska przyrodniczego, a tym samym jako ść produkcji rolnej, - na gruntach rolnych zlokalizowanych poza obszarami zabudowanymi dopuszcza si ę lokalizacj ę generatorów energii odnawialnej tj. np. elektrownie wiatrowe i in., mając jednak na uwadze potrzeb ę ochrony istniej ących warto ści kulturowych oraz środowiska przyrodniczego - zgodnie z przepisami odr ębnymi, z zastrze Ŝeniem, i Ŝ strefa oddziaływania generatorów musi wchodzi ć równie Ŝ w wyznaczony na rysunku studium obszar, - dopuszcza si ę rozwój działalno ści gospodarczych zwi ązanych z obsług ą rolnictwa i przetwórstwem rolno-spo Ŝywczym, - na terenach rolnych o niskiej klasie bonitacyjnej gleb dopuszcza si ę eksploatacj ę kopalin pospolitych na podstawie uzyskanych koncesji geologicznych, - dla terenów wskazanych do urbanizacji - zgodnie z rysunkiem studium, docelowo dopuszcza si ę mo Ŝliwo ść utworzenia drugiej aglomeracji ściekowej (po spełnieniu wymogów wynikaj ących z przepisów odr ębnych) lub wł ączenie do aglomeracji Kowalewo Pomorskie.

Strefa IV - mieszkaniowo – rekreacyjna Obejmuj ąca wschodnio-południow ą cz ęść gminy. Ustala si ę jako wiod ącą funkcj ę mieszkalnictwa, budownictwa rezydencjalnego, bez wprowadzenia uci ąŜ liwej (zakłady produkcyjne) działalno ści gospodarczej. Ze wzgl ędu na cz ęś ciowe poło Ŝenie w Obszarze Chronionego Krajobrazu oraz wyst ępuj ące jeziora w strefie wprowadza si ę uzupełniaj ącą funkcj ę turystyczno- rekreacyjn ą. Dla strefy ustala si ę: − wprowadzenie zabudowy mieszkaniowej jako docelowej funkcji wiod ącej – Pruska Ł ąka, cz. Borówna i Nowego Dworu, − ochron ę terenów le śnych i prowadzenie działa ń profilaktycznych celem nie dopuszczenia do ich degradacji, − zakaz zabudowy na terenach le śnych, z wyj ątkiem obiektów i infrastruktury na potrzeby słu Ŝb le śnych, Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 18 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

− przystosowanie do przyj ęcia wzmo Ŝonego ruchu turystycznego (turystyka podmiejska, formy krajoznawcze) poprzez wyznaczenie tras turystycznych, szlaków turystycznych, pieszych, rowerowych, konnych. Obszar ten winien równie Ŝ słu Ŝyć równie Ŝ funkcji edukacyjnej, - konieczno ść opracowania planu zagospodarowania ci ągu jezior ze szczególnym uwzgl ędnieniem lokalizacji usług z zakresu obsługi ruchu turystycznego, w oparciu o istniej ące siedliska (agroturystyka) b ądź potencjalne obiekty świadcz ące usługi z zakresu turystyki, − wykorzystanie jezior dla potrzeb turystyki zorganizowanej z jednoczesnym zabezpieczeniem odpowiedniej infrastruktury (k ąpielisko, place zabaw, stanica itp.) - przekształcenia i uzupełnienia zabudowy w obr ębie istniej ącego zainwestowania, mające na celu podniesienie standardów i walorów architektonicznych obiektów, z uwzgl ędnieniem wymogów ochrony konserwatorskiej, - tereny wskazane do urbanizacji – wskazane na rysunku studium, obj ęte zamiarem sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w celu realizacji nowych zespołów zabudowy mieszkaniowej, rezydencjonalnej lub rekreacyjno-turystycznej (letniskowej), które nale Ŝy sukcesywnie sporz ądza ć z równoczesnym zabezpieczeniem potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej, − rozbudowa i budowa urz ądze ń z zakresu infrastruktury technicznej w celu ochrony środowiska przyrodniczego na warunkach okre ślonych w ustaleniach ogólnych, − dla terenów wskazanych do urbanizacji - zgodnie z rysunkiem studium, docelowo dopuszcza si ę mo Ŝliwo ść utworzenia drugiej aglomeracji ściekowej (po spełnieniu wymogów wynikaj ących z przepisów odr ębnych) lub wł ączenie do aglomeracji Kowalewo Pomorskie. − wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej zgodnie z przydatno ści ą gruntów oraz warunkami okre ślonymi w ustaleniach ogólnych, d ąŜą c do zachowania zrównowa Ŝonego rozwoju, − dopuszczenie lokalizacji nowej zabudowy siedliskowej w oparciu o obowi ązuj ące przepisy,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 19 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

- zakaz lokalizacji obiektów znacz ąco oddziałuj ących na środowisko, - rezerwa terenowa pod autostrad ę A1 (w budowie), - na gruntach rolnych zlokalizowanych poza obszarami zabudowanymi dopuszcza si ę lokalizacj ę generatorów energii odnawialnej tj. np. elektrownie wiatrowe i in., maj ąc jednak na uwadze potrzeb ę ochrony istniej ących warto ści kulturowych oraz środowiska przyrodniczego - zgodnie z przepisami odr ębnymi, z zastrze Ŝeniem, i Ŝ strefa oddziaływania generatorów musi wchodzi ć równie Ŝ w wyznaczony na rysunku studium obszar, - na terenach rolnych o niskiej klasie bonitacyjnej gleb dopuszcza si ę eksploatacj ę kopalin pospolitych na podstawie uzyskanych koncesji geologicznych.

3. KIERUNKI I WSKA ŹNIKI DOTYCZ ĄCE ZAGOSPODAROWANIA ORAZ UśYTKOWANIA TERENÓW, W TYM TERENY WYŁ ĄCZONE SPOD ZABUDOWY

Na działkach budowlanych przeznaczanych pod zabudowę mieszkaniow ą jednorodzinn ą i rezydencjonaln ą oraz zabudow ę letniskow ą: 1) minimalna powierzchnia działki: • pod zabudow ę mieszkaniow ą jednorodzinn ą – min. 800 m 2, • pod zabudowę rezydencjonaln ą – min. 2000 m 2, • pod zabudow ę letniskow ą – min. 500 m2 2) maksymalny stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki budowlanej nie mo Ŝe przekracza ć 0,3; 3) maksymalna wysoko ść zabudowy: • mieszkaniowej jednorodzinnej - 12,0 m (do dwóch kondygnacji nadziemnych w tym poddasze u Ŝytkowe) • mieszkaniowej wielorodzinnej – 15,0 m (do czterech kondygnacji w tym poddasze u Ŝytkowe) • letniskowej indywidualnej – 6,0 m (parter z dopuszczeniem poddasza uŜytkowego) 4) wymóg wyznaczenia na terenie działki budowlanej co najmniej jednego miejsca postojowego dla samochodu osobowego na rodzin ę;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 20 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

5) zabudowa na jednej działce budowlanej powinna stanowi ć harmonijny zespół i nawi ązywa ć do siebie architektonicznie; 6) dachy: • w zwartej zabudowie nawi ązuj ące do istniej ących w s ąsiedztwie, • w zabudowie rozproszonej a tak Ŝe w przypadku zabudowy rezydencjonalnej (na du Ŝych działkach) – okre ślenie geometrii dachu na etapie opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego b ądź decyzji o warunkach zabudowy,

Na nowo wydzielanych działkach budowlanych przeznaczanych pod zabudow ę mieszkaniowo-usługow ą (rzemie ślnicz ą): 1) zachowania powierzchni ka Ŝdej wydzielonej działki: • co najmniej 1500 m 2 – je Ŝeli wi ąŜ e si ę to z lokalizacj ą dodatkowych budynków warsztatowych b ądź usługowych, • dopuszcza si ę podział na mniejsze działki ok. 1000 m 2 (je Ŝeli nie wyst ępuje potrzeba lokalizacji innych budynków oraz w terenach skoncentrowanej zabudowy wsi) z zachowaniem ustale ń dotycz ących obsługi komunikacji, mo Ŝliwo ść ł ączenia funkcji usługowej i mieszkaniowej w jednej bryle; 2) maksymalny stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki budowlanej nie mo Ŝe przekracza ć 0,6; 3) wymóg wyznaczenia na terenie działki budowlanej, co najmniej jednego miejsca postojowego dla samochodu osobowego na rodzin ę, a dla handlu, innych usług lub rzemiosła w ilo ści wykluczaj ącej potrzeb ę parkowania pojazdów na terenie przyległych dróg publicznych – min. 1 miejsce postojowe na 30 m 2 ww. funkcji; ww. parametry nie dotycz ą strefy zabudowanej miasta; 4) zabudowa na jednej działce budowlanej powinna stanowi ć harmonijny zespół i nawi ązywa ć do siebie architektonicznie;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 21 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Na nowo wydzielanych działkach budowlanych przeznaczanych do rozwoju funkcji produkcyjnych i usługowych: - Ograniczenie uci ąŜ liwo ści do granic działki bez wzgl ędu na lokalizacj ę obiektów, - Ogranicza si ę lokalizacj ę tymczasowych obiektów usługowych i gospodarczych, - Zabezpiecza si ę odpowiedni ą liczb ę miejsc parkingowych w granicach działki, - Ustala si ę minimalny wska źnik udziału powierzchni biologicznie czynnej w zagospodarowaniu działki na 20 %, - W przypadku świadczenia usług dla ludno ści nakazuje si ę przystosowanie zagospodarowania terenu dla osób niepełnosprawnych, - Ogranicza si ę lokalizacj ę instalacji stwarzaj ących zagro Ŝenia wyst ąpienia powa Ŝnych awarii oraz działalno ść zwi ązan ą ze stosowaniem substancji niebezpiecznych, - Proponuje si ę wprowadzenie zieleni izolacyjnej dla terenów poło Ŝonych w bezpośrednim s ąsiedztwie terenów mieszkaniowych.

Tereny wył ączone z zabudowy Studium wskazuje tereny obj ęte zakazem i ograniczeniem zabudowy na podstawie przepisów odr ębnych: - Linie energetyczne wysokiego napi ęcia – przepisy energetyczne okre ślaj ą strefy ochronne i ograniczenia zabudowy w pasach linii energetycznych wysokiego napi ęcia, które nale Ŝy uwzgl ędni ć przy sporz ądzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Dla linii energetycznych wysokich napi ęć ustala si ę 17,5 metrów z ka Ŝdej strony dla linii 110 kV oraz 34 metry z ka Ŝdej strony dla linii 400 kV, - obszary znajduj ące si ę wzdłu Ŝ dróg wył ączone z zabudowy (obszar zabudowany/niezabudowany) – Ustawa o drogach publicznych: o krajowa – 10/25 m, o wojewódzka, powiatowa – 8/20 m, o gminna – 6/15 m,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 22 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

- Sieci gazowe na podstawie Rozporz ądzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 lipca 2001 r. (Dz. U. 97, poz. 1055 z 2001 r.) w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć sieci gazowe, - Obszary u Ŝytków ekologicznych, których ochrona wynika z przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, - Obszar równiny biogenicznej jako cennego elementu ekosystemu miasta, - W obszarach chronionego krajobrazu ograniczenia prawne wynikaj ą z przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz Rozporz ądzenia Nr 12 Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia 9 czerwca 2005 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu; - Obszary u Ŝytków ekologicznych, których ochrona wynika z przypisów ww. ustawy o ochronie przyrody; - nierolnicze i niele śne poza obszarami, dla których zamierza si ę sporz ądzi ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, z wył ączeniem zabudowy zwi ązanej z produkcj ą odpowiednio roln ą lub le śną, - tereny eksploatacji kruszywa naturalnego (tereny górnicze).

W/w ograniczenia i zakazy s ą wi ąŜą ce przy sporz ądzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Post ępowanie w zakresie wydawania decyzji o warunkach zabudowy wi ąŜą przepisy odr ębne. Ograniczenia i zakazy nie dotycz ą inwestycji zwi ązanych z budow ą urz ądze ń i obiektów infrastruktury technicznej.

4. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA I JEGO ZASOBÓW, OCHRONY PRZYRODY, KRAJOBRAZU KULTUROWEGO

MIASTO

Na terenie miasta nie wyst ępuj ą lokalne zasoby środowiska naturalnego okre ślone na podstawie przepisów odr ębnych. Przez miasto przebiega obszar równiny biogenicznej ukształtowany w wyniku osuszenia dwóch jezior. Ze wzgl ędu na wysokie walory środowiskowe powinien on by ć chroniony przed zainwestowaniem, tym bardziej, Ŝe warunki fizjograficzne dla tego terenu, okre ślaj ące mo Ŝliwo ści zabudowy, s ą niekorzystne.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 23 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

GMINA Obszary Chronionego Krajobrazu

Obszar chronionego krajobrazu „Doliny Drw ęcy”, obejmuje południowy i południowo-zachodni fragment gminy. Swoim zasi ęgiem obejmuje: południow ą cz ęść gruntów wsi Nowy Dwór, płd.-zachodni ą cz ęść gruntów wsi Borówno, płd.- zachodni ą cz ęść gruntów wsi Wielka Ł ąka, płd.-zachodni ą i płd. cz ęść gruntów wsi Pruska Ł ąka, płd. cz ęść gruntów wsi Szewa, płd. cz ęść gruntów wsi Chełmonie, płd. cz ęść gruntów wsi Chełmoniec. Ogólna powierzchnia obszaru chronionego krajobrazu „Doliny Drw ęcy” wynosi 66201,0 ha, z tego w gminie Kowalewo 1681,0 ha (2,5 % powierzchni ogólnej obszaru).

Obszar chronionego krajobrazu „Zgniłka – Wieczno – Wronie” – w jego zasi ęgu znajduje si ę północno-wschodni, niewielki obszarowo fragment gminy. Na ogóln ą powierzchni ę 1 1140,0 ha, w gminie Kowalewo w/w obszar chronionego krajobrazu zajmuje 15,0 ha (0,01 % swojej powierzchni ogółem). Obszar ten chroni najwi ększy na tym terenie kompleks torfowiskowy ze zbiorowiskami ro ślinnymi i szeregiem rzadkich i chronionych gatunków ro ślin i zwierz ąt, najwi ększe na terenie Pojezierza Chełmi ńskiego jezioro Wieczno o dobrej jako ści wody, u Ŝytkowane rekreacyjnie i b ędące jednocze śnie miejscem lęgowym ptactwa oraz kompleks le śny z rezerwatem przyrody „Wronie”. Powy Ŝsze obszary chronionego krajobrazu podlegaj ą zasadom okre ślonym w Rozporz ądzeniu Nr 12 Wojewody Kujawsko-Pomorskiego dnia 9 czerwca 2005 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dziennik Urz ędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego Nr 72, poz. 1376- z pó źn.zm.).

UŜytki ekologiczne W rozumieniu ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. nr 92, poz. 880 z dnia 30 kwietnia 2004 r.), u Ŝytki ekologiczne stanowi ą pozostało ści ekosystemów, maj ące znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów środowisk. Gospodarka na tych obszarach powinna zmierza ć do zapewnienia takich warunków środowiska, które gwarantuj ą zachowanie cennych biotopów. W przypadku istnienia elementów degradujących (np. składowisk śmieci, oczyszczalni ścieków, arterii komunikacyjnych), działanie

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 24 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU powinno zmierza ć do zminimalizowania ich oddziaływania na drodze rozwi ąza ń technicznych lub prawnych. U Ŝytki ekologiczne powinny by ć chronione przede wszystkim przed działaniami dewastacyjnymi, wysypywaniem śmieci, odprowadzeniem ścieków, plantowaniem itp.

Na terenie gminy Kowalewo, za u Ŝytki ekologiczne uznane zostały nast ępuj ące obszary: UŜytki ekologiczne – gmina Kowalewo Pomorskie. Miejscowo ść Obręb Oddział, Obr ęb Nr działki Pow. Opis le śny pododdział ewidencyjny ewidencyjnej w ha le śny Wielka Ł ąka Le śno 163i, 165g Wielka Ł ąka 163/3LP 2,41 zatorfiona rynna 165/1LP poro śni ęta ro ślinności ą zaro ślow ą Nowy Dwór Le śno 133f Nowy Dwór 133/1LP 0,67 bezodpływowe zagł ębienie poro śni ęte ro ślinno ści ą szuwarow ą Wielka Ł ąka Le śno 158m Wielka Ł ąka 158/8LP 0,38 zatorfione 158/9LP zagł ębienie poro śni ęte ro ślinno ści ą szuwarow ą Wielka Ł ąka Le śno 158m Wielka Ł ąka 158/10LP 0,32 zatorfione 158/11LP zagł ębienie poro śni ęte ro ślinno ści ą szuwarow ą

Zgodnie z Rozporz ądzeniem Wojewody Kujawsko-Pomorskiego Nr 1/2004 z dnia 19 stycznia 2004 r. w stosunku do u Ŝytków ekologicznych zabrania si ę: − niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu; − wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu z wyj ątkiem obiektów zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym; − uszkadzania i zanieczyszczania gleby; − wysypywania, zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczysto ści; − za śmiecania obiektu i terenów wokół niego; − dokonywania zmian stosunków wodnych, je Ŝeli słu Ŝą innym celom ni Ŝ ochrona przyrody i zrównowa Ŝone wykorzystanie u Ŝytków rolnych i le śnych oraz gospodarki rybackiej;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 25 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

− likwidowania małych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych; − wylewania gnojowicy z wyj ątkiem nawo Ŝenia własnych gruntów rolnych; − lokalizacji budownictwa letniskowego poza miejscami wyznaczonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego; − budowy budynków, budowli, obiektów małej architektury i tymczasowych obiektów budowlanych mog ących mie ć negatywny wpływ na obiekt chroniony b ądź spowodowa ć degradacj ę krajobrazu; − wypalania ro ślinno ści i pozostało ści ro ślinnych, wydobywania skał, minerałów, torfu oraz niszczenia gleby.

Pomniki przyrody Na terenie gminy, ochron ą, jako pomniki przyrody (tytułem ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 95, poz. 880) obj ęto 7 pozycji rejestru (23 drzewostany). Pomniki przyrody – gmina Kowalewo Pomorskie. Nazwa Il. Obw. na Wys. Wiek [lat] Lp. Lokalizacja Nazwa polska łaci ńska szt. wys. 1,3 m [m] [cm] 1. Kiełpiny (przy Dąb Quercus 8 190-290 200-230 100 byłej szkole 2. Pi ątkowo Dąb Quercus 1 400 260 250 (w parku) Jesion wyniosły Fraxinus 1 350 260 200 excelsior 3. Chełmonie Dąb pospolity Quercus 1 326 170 150 (w parku) odm. rober czerwonolistna Dąb pospolity Quercus 1 334 190 150 odm. rober czerwonolistna Jesion wyniosły Fraxinus 2 310 160 150 exelsior Kasztanowiec Aesulus 1 310 160 150 4. Pluskow ęsy Dąb Quercus 1 337 200 200 (w parku) 5. Mlewiec Dąb Quercus 4 292-353 160-200 180 (w parku) 6. Borek Lipa Tilia 1 - - - 7. Chełmonie Lipa Tilia 2 - - - (przy ko ściele)

Zgodnie z przepisami dotycz ącymi ochrony przyrody, ochrona powy Ŝszych pomników polega na: − stosowaniu zakazów i wycinania, niszczenia lub uszkadzania drzew, − zrywania p ączków, kwiatów, owoców i li ści,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 26 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

− zanieczyszczenia terenu w pobli Ŝu drzew, − umieszczania tablic, napisów i innych znaków oraz wznoszenia budowli w pobli Ŝu drzew.

Obszary obj ęte ochron ą z tytułu przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych

Grunty rolne Wskazane u Ŝytkowanie rolnicze. Zgodnie z ustaw ą z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 z pó źn. zm) grunty rolne stanowi ące u Ŝytki rolne klas I–III, je Ŝeli ich zwarty obszar projektowany do zmiany przeznaczenia na cele nierolnicze przekracza 0,5 ha – wymagaj ą uzyskania zgody wła ściwego ministra. Trwałe u Ŝytki zielone Tereny wymagaj ą na ogół okresowej regulacji stosunków wodnych. wykształcone na glebach nale Ŝy unika ć melioracji polegaj ących tylko na odwadnianiu. pochodzenia organicznego Wskazane u Ŝyłkowanie rolnicze. Zmiana u Ŝytkowania dopuszczalna jedynie w uzasadnionych przypadkach. Wymagana jest zgoda wojewody, stosownie do przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i le śnych, na zmian ę przeznaczenie obszaru o zwartej powierzchni powy Ŝej 1 ha. Grunty le śne Nale Ŝy ograniczy ć przeznaczenie na cele niele śne, ogranicza ć szkodliw ą działalno ść powstaj ącą w skutek działalno ści nieleśnej oraz poprawia ć warto ść u Ŝytkow ą i zapobiega ć obni Ŝaniu produkcyjno ści. Zmiana u Ŝytkowania wymaga zgody, stosownie do przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i le śnych, ministra wła ściwego do spraw środowiska w przypadku gruntów le śnych Skarbu Pa ństwa, a w przypadku pozostałych gruntów le śnych marszałka województwa.

Obszary ochrony strefy Na terenie po średniej strefy ochronnej uj ęć wody zgodnie z ochronnej uj ęć wody przepisami prawo wodne zakazuje si ę urz ądzania pryzm „Drw ęca – Jedwabno” kiszonkowych, z wyj ątkiem pryzm o szczelnym podło Ŝu i odległo ści powy Ŝej 100 m od brzegu cieku lub jeziora, urz ądzania obiektów intensywnej hodowli ryb pstr ągowych i karpiowych, lokalizowania nowych cmentarzy, składowisk odpadów i wylewisk komunalnych i przemysłowych, grzebania zwierz ąt, grzebania w ziemi chemicznych środków ochrony ro ślin oraz opakowa ć po nich, lokalizowania parkingów w odległościach mniejszych ni Ŝ 100 m od brzegów rzek i jezior, składowania i magazynowania odchodów zwierz ęcych w urz ądzeniach nie gwarantuj ących zabezpieczenia wód powierzchniowych podziemnych przed zanieczyszczeniem, lokalizowania przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko oraz obiektów, które mogłyby zagrozi ć zasobom wód podziemnych i powierzchniowych, budowy o środków wypoczynkowych bez kompletnej sieci wodno kanalizacyjnej, budowy nowych obiektów inwentarskich usługowych w odległo ści mniejszej ni Ŝ 100 m od brzegów rzek i jezior. Zakaz ten nie dotyczy modernizacji obiektów istniej ących oraz budynków mieszkalnych i usług nieuci ąŜ liwych w granicach zwartej zabudowy, wydobywania Ŝwiru, piasku i innych materiałów z wód, wykonywania robót melioracyjnych bez uzgodnienia z Toru ńskimi Wodoci ągami Sp. z o.o., przechowywania odpadów promieniotwórczych, lokalizowania magazynów płynnych Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 27 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

produktów ropopochodnych, stacji paliw i innych substancji chemicznych oraz ruroci ągów do ich transportu, o znaczeniu ponadlokalnym, budowy uj ęć wód powierzchniowych i podziemnych. Dodatkowo nakazuje si ę na terenie strefy po średniej uporz ądkowanie stanu sanitarnego posesji przez ich wła ścicieli, przede wszystkim gnojowników i innych nieczysto ści z terenów przybrze Ŝnych rzek w pasie do 100 m zagra Ŝaj ących czysto ści wód powierzchniowych, wykonanie kanalizacji sanitarnej miejscowo ści odprowadzaj ącej ścieki do oczyszczalni a na terenach zabudowy rozproszonej zlikwidowanie odprowadzania ścieków bezpo średnio do gruntu.

Obszary obj ęte ochron ą z tytułu ustawy Prawo Wodne Uj ęcia wody „Drw ęca – Jedwabno” posiadaj ą wyznaczone na podstawie Ustawy Prawo wodne strefy ochrony bezpo średniej i po średniej. Ponadto ustawa ta chroni wszystkie wody b ędące własno ści ą Skarbu Pa ństwa, a wi ęc stanowi ące wody publiczne. Wła ściciele nieruchomo ści przyległej do powierzchniowych wód publicznych maj ą obowi ązek umo Ŝliwi ć dost ęp do wody. Wody publiczne znajduj ące si ę w granicach miasta i gminy Kowalewo Pomorskie nie s ą obj ęte obszarami ochronnymi wód zbiorników śródl ądowych.

Kopaliny Na terenie gminy udzielono nast ępuj ących koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie zło Ŝa kopaliny pospolitej – kruszywa naturalnego: Nr Koncesji / Organ wydaj ący Miejscowo ść / Powierzchnia Data wa Ŝno ści znak sprawy/ koncesj ę nr działki data wydania OS.7510-16/2005 Starosta Nowy Dwór 3,15 ha 30.09.2005 r. z dnia 22.07.2005 Golubsko- dz. nr 19/3 r. Dobrzy ński OS.7510-22/2007 Starosta Sierakowo 1,98 ha 31.12.2008 r. z dnia 23.07.2007 Golubsko- dz. nr 62/2 i 65 r. Dobrzy ński OS.7510-28/2007 Starosta Pruska Ł ąka 1,90 ha 31.12.2008 r. z dnia 25.09.2007 Golubsko- dz. nr 6/7 i 6/8 r. Dobrzy ński Nr 157/P/06 Urz ąd Nowy Dwór 7,994 ha 31.12.2007 r. GOW.751- Marszałkowski dz. nr 19/3 i 1/50/06/TK Woj. Kuj.-Pom. 104/7 z dnia 18.01.2007 r. Nr 187/P/08 Urz ąd Nowy Dwór 5,36 ha 30.04.2009 r. ŚG.III.tk.751- Marszałkowski dz. nr 23/5 1/16/08 Woj. Kuj.-Pom. z dnia 19.04.2008 r. Nr 190/P/08 Urz ąd Mlewo 7,71 ha 31.07.2009 r. ŚG.III.tk.751- Marszałkowski dz. nr 7,8,17 1/33/08 Woj. Kuj.-Pom. z dnia 24.07.2008

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 28 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU r. OS.7510-1/3/2008 Starosta Mlewo 1,1 ha 30.04.2009 r. z dnia 26.06.2008 Golubsko- cz ęść dz. nr 10 r. Dobrzy ński Nr 214/P/08 Urz ąd Nowy Dwór 7,7 ha 31.12.2009 r. ŚG.III.tk.751- Marszałkowski dz. nr 104/5 1/85/08 Woj. Kuj.-Pom. z dnia 23.12.2008 r. Nr 203/P/08 Urz ąd Mlewo 3,76 ha 31.12.2009 r. ŚG.III.tk.751- Marszałkowski dz. nr 5 1/65/08 Woj. Kuj.-Pom. z dnia 07.10.2008 r. Źródło: dane UM w Kowalewie Pomorskim

Ponadto Minister Środowiska udzielił Koncesji nr 541/2008/p z dnia 30. 09.2008 r. na poszukiwanie i rozpoznawanie złó Ŝ ropy naftowej i gazu ziemnego w obszarze „UNISŁAW-GRONOWO”, poło Ŝonym na terenie 16 gmin i 3 miast w województwie kujawsko-pomorskim – w tym Kowalewo Pomorskie.

Na terenie gminy udzielono nast ępuj ących koncesji na wydobywanie kopaliny pospolitej – kruszywa naturalnego ze zło Ŝa: Nr Koncesji / Organ wydaj ący Nazwa zło Ŝa/ Powierzchnia Data wa Ŝno ści znak sprawy/ koncesj ę Miejscowo ść / data wydania nr działki/ OŚ.IV.7521-14/95 Urz ąd „Nowy Dwór” 5,0 ha 30.06.2015 r. z dnia 1.06.1995 r. Wojewódzki w Nowy Dwór r. Toruniu dz. nr 104/2 OS.7510-12/2006 Starosta „Nowy Dwór II” 1,97 ha 31.12.2020 r. z dnia 13.10.2006 Golubsko- Nowy Dwór r. Dobrzy ński dz. nr 19/3 OS.7510-2/07/08 Starosta „Sierakowo I” 1,98 ha 31.12.2018 r. z dnia 14.03.2008 Golubsko- Sierakowo r. Dobrzy ński dz. nr 62/2 i 65 OS.7510-3/07/08 Starosta Pruska Ł ąka 1,68 ha 31.12.2017 r. z dnia 14.03.2008 Golubsko- dz. nr 6/7 i 6/8 r. Dobrzy ński Nr 153/W/08 Urz ąd „Nowy Dwór II” 7,8 ha 31.12.2022 r. ŚG.III.tk.751- Marszałkowski Nowy Dwór 1/49/07/08 Woj. Kuj.-Pom. dz. nr 19/3, 104/7 z dnia 01.04.2008 r. Źródło: dane UM w Kowalewie Pomorskim

4.3. Główne działania w zakresie ekopolityki to: a) Ekopolityka na terenie gminy winna zmierza ć do maksymalnej ochrony systemu przyrodniczego i krajobrazowego, który tworz ą obszary le śne, ziele ń parkowa, ziele ń śródpolna, ziele ń hydrofilna obszarów podmokłych, ziele ń niska terenów otwartych, wody powierzchniowe. b) W lasach gminy - istniej ących lub tworzonych na drodze zalesie ń gruntów Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 29 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

porolnych, wskazane jest wprowadzenie drzewostanów wielogatunkowych, w tym odpornych na działanie czynników degraduj ących atmosfer ę i powierzchni ę ziemi. c) W celu zapobie Ŝenia nieskoordynowanym, jednostkowym działaniom realizacyjnym nale Ŝy d ąŜ yć do sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obejmuj ących tereny zgrupowa ń działek przeznaczanych pod zabudow ę, a tereny pojedynczych działek wył ącznie w przypadkach koniecznych. d) Maj ąc na wzgl ędzie ponadlokaln ą warto ść środowiska przyrodniczego, uznaje si ę za zasadne uzgadnianie planowanych działa ń inwestycyjnych w obszarze gminy, poza funkcj ą mieszkaniow ą i indywidualn ą rekreacyjn ą (w tym letniskow ą) z jednostkami odpowiedzialnymi za ochron ę i kształtowanie środowiska. e) Inwestycje liniowe (komunikacyjne i energetyczne) nie mog ą przebiega ć przez tereny mieszkaniowe oraz potencjalnej penetracji turystyczno- wypoczynkowej w sposób obni Ŝaj ący ich warto ść u Ŝytkow ą i krajobrazow ą. f) Stosowanie środków chemicznych ochrony ro ślin na terenach zainwestowania turystycznego i przyległej do ń strefy intensywnej penetracji turystyczno-wypoczynkowej winno by ć ograniczone. g) Zastosowanie systemowych rozwi ąza ń na terenach wiejskich, słu Ŝą cych ochronie wód powierzchniowych przed zanieczyszczeniem, zwłaszcza azotanami pochodz ącymi głównie z działalno ści rolniczej (dotyczy to niewła ściwego przechowywania odchodów zwierz ęcych i cz ęsto nieumiej ętnego stosowania nawozów sztucznych i środków ochrony ro ślin) w celu zapewnienia mieszkańcom gminy zaopatrzenia w wod ę pitn ą o jako ści zgodnej z wymogami Unii Europejskiej, m.in. poprzez ochron ę wód podziemnych; h) DąŜ enie do zmniejszenia ilo ści wytwarzanych odpadów i wi ększego ich wykorzystania gospodarczego, m.in. poprzez tworzenie systemów zapobiegania powstawania odpadów, recyklingu, utylizacji (tworzenie sortowni, kompostowni itp.) i zagospodarowania osadów ściekowych; i) Eliminacj ę tradycyjnych źródeł ciepła na rzecz bardziej przyjaznych dla zdrowia i środowiska (głównie poprzez zamian ę w ęgla na gaz lub te Ŝ

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 30 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

stosowanie innych, alternatywnych i odnawialnych źródeł energii), co zlikwidowałoby m.in. problem tzw. „niskiej emisji”; j) Rozbudowa systemów kanalizacyjnych na bazie gminnej oczyszczalni, a tak Ŝe budowa mniejszych oczyszczalni przyzagrodowych lub szczelnych zbiorników bezodpływowych, czasowo opró Ŝnianych do czasu realizacji programu kanalizacji gminy.

5. OBSZARY I ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ

5.1. Informacje ogólne Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. nr 162, poz. 1568) przy sporz ądzaniu i aktualizacji studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uwzgl ędnia si ę zagadnienia zwi ązane z ochron ą zabytków i opiek ą nad obiektami zabytkowymi. W Studium uwzgl ędnia si ę problematyk ę dotycz ąca ochrony zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru, zabytków znajduj ących si ę w gminnej ewidencji zabytków oraz parków kulturowych. W Studium ponadto ustala si ę strefy ochrony konserwatorskiej obejmuj ące obszary, na których obowi ązuj ą ograniczenia, zakazy i nakazy maj ące na celu ochron ę znajduj ących si ę na tym terenie zabytków, szczegółowo okre ślone ustaleniami w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub decyzjami o warunkach zabudowy i decyzjami o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. W my śl przepisów ochronie i opiece podlegaj ą m.in. : - zabytki nieruchome takie jak: krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne, ruralistyczne, zespoły budowlane, dzieła architektury i budownictwa, dzieła budownictwa obronnego, obiekty techniki, cmentarze, parki, ogrody i inne formy zaprojektowanej zieleni, miejsca upami ętniaj ące wydarzenia historyczne b ądź działalno ść wybitnych osobisto ści lub instytucji, - zabytki ruchome takie jak: dzieła sztuk plastycznych, rzemiosła artystycznego i sztuki u Ŝytkowej,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 31 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

- zabytki archeologiczne takie jak: pozostało ści terenowe osadnictwa pradziejowego i historycznego, cmentarzyska, kurhany, relikty działalno ści gospodarczej, religijnej i artystycznej, - nazwy geograficzne, historyczne lub tradycyjne nazwy obiektu budowlanego, placu, ulicy lub jednostki osadniczej. Formami ochrony zabytków ustanowionymi prawem s ą: 1. Wpis do rejestru zabytków. 2. Uznanie za pomnik historii. 3. Utworzenie parku kulturowego. 4. Ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Działalno ść słu Ŝb konserwatorskich i słu Ŝb planowania przestrzennego w dziedzinie ochrony i rewaloryzacji obiektów, zespołów i obszarów zabytkowych opiera si ę przede wszystkim na rozpoznaniu i okre śleniu obiektów i obszarów, stanowi ących przedmiot ochrony konserwatorskiej, wprowadzanej w akty prawa miejscowego, jakim s ą miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Zapisy te oparte s ą na wytycznych konserwatorskich sporz ądzanych przez urz ędy ochrony zabytków. Studium uwarunkowa ń i kierunków wskazuje sposoby sprawowanie ochrony zabytków, jakie realizowane mają by ć w miejscowych planach sporz ądzanych w oparciu o Studium. S ą one tak Ŝe wskazówkami przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy i lokalizowaniu inwestycji celu publicznego w sytuacji braku w danym obszarze aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego. Zakres i sposoby ochrony zabytków wpisanych do rejestru, uznanych za pomnik historii i stanowi ących park kulturowy wynikaj ą z zapisów Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Natomiast wskazane wyznaczenie stref ochrony konserwatorskiej do mpzp nast ępuje w Studium, gdy Ŝ tego wymaga zapis o realizowaniu w mpzp ustale ń obowi ązuj ącego Studium. Wyznaczenie obszarów podlegaj ących ochronie, w postaci stref ochrony konserwatorskiej, nast ępuje w oparciu o analiz ę stanu istniej ącego zasobów kulturowych, analiz ę przekazów historycznych, kartograficznych i ikonograficznych. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 32 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Odczytanie procesu ewolucji przestrzennej miasta, bądź wsi jest podstaw ą dla prawidłowego warto ściowania obszarów zabytkowych i okre ślenia potrzeb ochrony i rewaloryzacji. Granice stref ochrony wprowadzone w Studium wrysowane s ą na planszy podstawowej a ustalenia wpisane w teksty.

W zale Ŝno ści od stopnia zachowania istniej ącej historycznej kompozycji urbanistycznej, ruralistycznej i substancji zabytkowej wyznacza si ę w mie ście i gminie Kowalewo Pomorskie nast ępuj ące strefy ochrony konserwatorskiej: „A” - stref ę pełnej ochrony konserwatorskiej, „B” - stref ę ochrony konserwatorskiej, „K” - stref ę ochrony krajobrazu, „E” - stref ę ochrony ekspozycji, „W” - stref ę ochrony archeologicznej, „OW” – stref ę obserwacji archeologicznych.

5.2. Strefa „A” pełnej ochrony konserwatorskiej

Strefa pełnej ochrony konserwatorskiej wyznaczona jest dla obiektów i obszarów szczególnie warto ściowych, do bezwzgl ędnego zachowania. Stref ą „A” obejmuje si ę obszar , na którym elementy historycznego układu przestrzennego , takie jak rozplanowanie, zabudowa oraz zwi ązany z nimi integralnie teren i krajobraz, zachowały si ę w wysokim stopniu . Na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie stref ą „A” obj ęto a) cz ęść zespołu urbanistycznego Kowalewa Pomorskiego, b) zespoły sakralne-cmentarze przyko ścielne wraz z ko ściołami wpisanymi do rejestru: • Pluskow ęsy • Srebrniki • Chełmonie • Wielka Ł ąka c) Teren młyna Krupka d) zespoły dworsko-parkowe

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 33 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

• Chełmonie • Pluskow ęsy • Szychwo • Pi ątkowo e) zabytki archeologiczne w granicach wyznaczonych we wpisie do rejestru zabytków • Chełmonie- Grodzisko • Napole- zespół osadniczy Celem działalno ści konserwatorskiej w strefie „A” jest przede wszystkim zachowanie zabudowy historycznej, jej konserwacja, rewaloryzacja, rekonstrukcja, zachowanie towarzysz ącej historycznej zieleni komponowanej, usuwanie obiektów dysharmonizuj ących, dostosowanie nowej, wprowadzanej w obszarze zabudowy do historycznej kompozycji urbanistycznej b ądź ruralistycznej w zakresie sytuacji, skali, bryły, podziałów architektonicznych, proporcji powierzchni muru i otworów wraz z nawi ązaniem form współczesnych do lokalnej tradycji architektonicznej, dostosowanie współczesnych funkcji do warto ści zespołu zabytkowego, eliminacja funkcji uci ąŜ liwych, d ąŜ enie do kompleksowych bada ń historycznych obszaru.

W strefie tej obowi ązuje priorytet wymaga ń konserwatorskich.

Sposoby ochrony, działania konserwatorskie na obszarze strefy „A” 1. uzgadnianie z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków wszelkiej działalno ści inwestycyjnej, podziałów geodezyjnych, zmian sposobu u Ŝytkowania, prac ziemnych, remontów, modernizacji, adaptacji, uzupełnie ń zabudowy, zdobienia brył architektonicznych, wprowadzania małych form architektonicznych, wprowadzania elementów reklamy wizualnej , wymiany nawierzchni ulic i dróg. 2. w ramach strefy „A” konserwator zabytków mo Ŝe warunkowa ć swoj ą akceptacj ę wymogiem wykonania dodatkowych bada ń, dokumentacji, analiz itp.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 34 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

5.3. Strefa „B” ochrony konserwatorskiej Strefa ochrony konserwatorskiej wyznaczona dla terenów zawieraj ących znaczn ą cz ęść elementów historyczne ukształtowanej struktury przestrzennej o warto ściach kulturowych. Obszary obj ęte stref ą „B” podlegaj ą rygorom w zakresie utrzymania historycznego rozplanowania i zasadniczych elementów istniej ącej substancji o warto ściach kulturowych oraz charakteru i skali nowej zabudowy. Na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie stref ą „B” obj ęto a) cz ęść zespół urbanistycznego Kowalewa Pomorskiego , b) układy ruralistyczne wsi: • Chełmoniec • Chełmonie • Wielka Ł ąka., c) cz ęść zespołów dworsko-parkowych: • Pruska Ł ąka, • Szewa, • Wielka Ł ąka, • Elzanowo, • Lipnica, • Chełmonie, • Kiełpiny, • Frydrychowo, • Mlewiec d) zespoły folwarczne: Gapa, Napole, Dylewo e) cmentarze grzebalne czynne i nieczynne: • Bielsk - Cmentarz ewangelicki i katolicki, nieczynny od 1945 r. • Chełmonie - Cmentarz przyko ścielny - Cmentarz parafialny kat. z pocz. XX w., czynny - Cmentarz ewangelicki i katolicki, z ko ń. XIX w., nieczynny od 1945 r. • Chełmoniec - Cmentarz ewangelicki, z ko ń. XIX w., nieczynny od 1945 r.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 35 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

- Cmentarz ewangelicki, z ko ń. XIX w., nieczynny od 1945 r. • Kiełpiny - Cmentarz ewangelicki i katolicki, nieczynny od 1945 r. • Lipienica - Cmentarz ewangelicki, z pocz. XX w., nieczynny od 1945r • Nowy Dwór - Cmentarz ewangelicki • Pluskow ęsy - Cmentarz przyko ścielny, par. kat., czynny - Cmentarz ewangelicki i katolicki, z II poł. XIX w., nieczynny od 1945 r. • Pruska Ł ąka - Cmentarz ewangelicki i katolicki, z ko ń. XIX w., nieczynny od 1945 r. • Sierakowo - Cmentarz ewangelicki z ko ń. XIX w., nieczynny od 1945 r. • Srebrniki - Cmentarz przyko ścielny par. kat., czynny • Wielka Ł ąka - Cmentarz parafialny kat., z poł. XIX w., czynny • Wielkie Rychnowo - Cmentarz ewangelicki z pocz. XX w., nieczynny od 1945 r. - Cmentarz komunalny, z pocz. XX w. - Cmentarz par. katolicki, z pocz. X w., zamkni ęty w 1959 r. z powodu wys. poz. wód gruntowych Celem działalno ści konserwatorskiej w strefie „B” jest: zachowanie historycznego układu zabudowy (linie zabudowy, proporcje gabarytów i wysoko ści , podziały historyczne, wkomponowanie w krajobraz naturalny), zachowanie zabudowy historycznej (jej konserwacja i rewaloryzacja), dostosowanie nowej zabudowy do historycznej kompozycji poprzez nadanie form sharmonizowanych z architektur ą istniej ących zespołów dla wprowadzenia logicznych i spójnych przestrzennie elementów, zachowanie kompozycji i układów zieleni historycznej, parków, alei i cmentarzy, z rekompozycj ą i kontrol ą dosadze ń, usuwanie obiektów dysharmonizuj ących.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 36 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Szczególn ą uwag ę, z racji trwaj ących przemian gospodarczych, nale Ŝy zwróci ć na ochron ę zespołów dworsko-folwarcznych. Zmiany własno ściowe i funkcjonalne nie powinny niszczy ć ich integralno ści. Ich obszary, w granicach historycznych, nale Ŝy uwalnia ć od prowadzenia wszelkich sieci napowietrznych i podziemych.

Sposoby ochrony, działania konserwatorskie: na obszarze strefy „B ” uzgadniane z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków winny by ć remonty, modernizacje, adaptacje obiektów zabytkowych, uzupełnienia zabudowy, wprowadzanie małych form architektonicznych, lokalizacje nowych obiektów, korekty układu przestrzennego, prowadzenie bada ń archeologicznych wyprzedzaj ących wszelk ą działalno ść budowlan ą.

5.4. Strefa „E” ochrony ekspozycji Strefa „E” obejmuje obszar stanowi ący zabezpieczenie wła ściwego eksponowania zespołu zabytkowego, głównie wyznacza tereny wył ączone spod zabudowy lub okre śla jej nieprzekraczalne gabaryty. Na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie stref ą „E” obj ęto obszar ekspozycji zespołu dworsko-parkowego w Pi ątkowie od str. zachodniej i południowo-zachodniej, zespołu pałacowo-parkowego Pluskow ęsy od str. zachodniej i południowo-wschodniej, zespołu dworsko-parkowego Frydrychowo od str. wschodniej, zespołu dworsko-parkowego Mlewie od str. zachodniej, zespołu dworsko–parkowego Chełmonie (Lipienica) od str. zachodniej, zespołu ruralistycznego Wielka Ł ąka, zespołu sakralnego Srebrniki od str. wschodniej i zachodniej. Celem działalno ści konserwatorskiej w strefie „E“ jest: zabezpieczenie wła ściwego eksponowania zespołu zabytkowego, zachowanie jego indywidualnej sylwety, ochrona przed powstawaniem dominant widokowych, zachowanie historycznych relacji przestrzennych, ustalenie nieprzekraczalnych gabarytów i wysoko ści zabudowy nowowprowadzanej. Sposoby ochrony, działania konserwatorskie: na obszarze strefy „E” wymagane jest uzyskanie pozytywnej opinii Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dla nowych inwestycji.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 37 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

5.5. Strefa „W” ochrony archeologicznej Strefa „W” obejmuje tereny o rozpoznanej, na podstawie bada ń, zawarto ści reliktów archeologicznych posiadaj ących własn ą form ę terenow ą.

Na obszarze gminy Kowalewo stref ą „W” obj ęto grodzisko w Chełmoniach i zespół osadniczy w Napolu. Podlegaj ą one całkowitej ochronie. Na obszarze strefy zakazana jest wszelka działalno ść , która nie jest zwi ązana bezpo średnio z rewaloryzacj ą zasobu archeologicznego. Celem działalno ści konserwatorskiej w strefie „W” jest zachowanie i konserwacja obiektów zabytkowych, ich ekspozycja w terenie z pozostawieniem obszarów otwartych o charakterze muzealnym. Sposoby ochrony, działania konserwatorskie: na obszarze strefy „W” wymagane jest uzyskanie pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dla wszelkich przedsi ęwzi ęć w ww. obszarach.

5.6. Strefa „OW” obserwacji archeologicznej Strefa „OW” obejmuje tereny o rozpoznanej, na podstawie bada ń, zawarto ści wa Ŝnych reliktów archeologicznych. Na obszarze strefy wszelka działalno ść inwestycyjna musi by ć poprzedzona badaniami archeologicznymi. Zakres prac archeologicznych okre ślony zostaje na etapie uzgadniania projektu budowlanego.

Obszar gminy Kowalewo został w cało ści rozpoznany pod wzgl ędem archeologicznym. Stref ą obejmuje si ę wszystkie stanowiska archeologiczne nieeksponowane w terenie. Miejsca ich najwi ększych i warto ściowych skupisk zostały obj ęte ochron ą w zaznaczonych na zał. graf granicach strefowania. Gros poło Ŝone jest w cz ęś ci południowej gminy. W strefie „OW” dopuszcza si ę działalno ść inwestycyjn ą pod warunkiem przeprowadzenia wyprzedzaj ących bada ń archeologicznych. Celem działalno ści konserwatorskiej w strefie „OW” jest rozpoznanie, zbadanie zasobów archeologicznych przed dopuszczeniem działalno ści inwestycyjnej.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 38 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Sposoby ochrony, działania konserwatorskie na obszarze strefy „OW” wszelkie prace ziemne wymagaj ą uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Szczegółowy zakres i rodzaj niezb ędnych bada ń archeologicznych okre ślony zostaje na etapie uzgodnienia projektu budowlanego. Egzemplarz dokumentacji z bada ń archeologicznych podlega po ich zako ńczeniu nieodpłatnemu przekazaniu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków.

Stanowiska archeologiczne

1. Bielsk 28 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 46, 2. Borówno 18 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 45, 3. Chełmonie 4 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 37 – 46, 15 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 38 – 46 4. Chełmoniec 22 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 37 -46, 5 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 47, 9 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 38 – 46, 5. Elanowo 11 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 46, 4 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 38 – 46, 6. Frydrychowo 14 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 46, 4 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 36 – 46, 7. Kiełpiny 2 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 37 – 47, 8. Lipienica 3 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 38 – 46, 9. Mariany 7 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 46, 10. Mlewo 29 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 36 – 45, 13 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 45, Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 39 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

11. Mlewiec 17 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 45, 12. Napole 7 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 46, 7 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 47, 13. Nowy Dwór 22 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 37 – 45, 14. Pi ątkowo 2 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 37 -47, 15. Pluskow ęsy 2 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 37 – 46, 9 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 47, 16. Pruska Ł ąka 13 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 38 – 45, 2 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 38 – 46, 17. Sierakowo 9 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 46, 9 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 36 – 46, 18. Srebrniki 25 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 36 – 45, 3 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 37 – 45, 4 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 37 – 46, 8 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 36 – 46, 19. Szewa 1 3 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 38 – 46, 20. Szychowo 6 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 46, 21. Wielka Ł ąka 18 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 38 – 45, 16 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 38 – 46, 22. Wielkie Rychnowo 33 stanowiska archeologiczne na obszarze AZP 37 – 45, 23. Zapluskow ęsy 11 stanowisk archeologicznych na obszarze AZP 37 – 46. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 40 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

W trybie sporz ądzania planów miejscowych i ustalania warunków zabudowy zasady zagospodarowania w lokalizacjach obejmuj ących stanowiska archeologiczne nale Ŝy uzgodni ć z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Toruniu.

Zabytki wpisane do rejestru, le Ŝą ce poza stref ą ochrony „A” obj ęte s ą takimi sposobami ochrony, jak strefa „A”.

Na wszelkie prace w zabytkach konieczne jest uzyskanie pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Na obszarze miasta i gminy Kowalewo Pomorskie wi ększo ść obiektów zabytkowych, znajduj ących si ę w ewidencji zabytków, obj ęta została strefami ochrony konserwatorskiej.

Obiekty zabytkowe zlokalizowane poza wyznaczonymi strefami ochrony konserwatorskiej, uj ęte w gminnej ewidencji zabytków podlegaj ą takim wytycznym konserwatorskim jak strefa ochrony „B”.

Prace konserwatorskie, roboty budowlane przy zabytkach i w otoczeniu zabytków wpisanych do rejestru wymagaj ą pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków, z tytułu w/w przepisów.

Przy sporz ądzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego nale Ŝy uwzgl ędni ć strefy ochrony, obiekty wpisane do rejestru zabytków województwa kujawsko-pomorskiego, gminnej ewidencji zabytków oraz stanowiska i obszary archeologiczne. Dla obiektów tych, poprzez plany miejscowe nale Ŝy wyznaczy ć strefy ochrony oraz szczegółowe zasady zagospodarowania, zgodnie z przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz z aktualizowanymi wytycznymi konserwatorskimi wojewódzkiego konserwatora zabytków.

5.6. obiekty wpisane do rejestru zabytków.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 41 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

MIASTO I GMINA KOWALEWO POMORSKIE obiekty wpisane do rejestru zabytków (stan na dzie ń 05. wrze śnia 2008 r.)

Miejscowo ść Obiekt/Adres Czas Data Nr Uwagi powstania decyzji rejestru CHEŁMONIE Ko ściół paraf. p.w. XIV w. 22.04.1930. A/363 d. nr woj. toru ń- Św. Bartłomieja z skiego A/119/51 urz ądzeniem wn ętrza CHEŁMONIE Grodzisko 18.12.1967. C/62 d. nr woj. toru ń- skiego C/67/34 KOWALEWO Ko ściół paraf. p.w. XIV/XV w. 19.03.1930. A/365 d. nr woj. toru ń- POMORSKIE Św. Mikołaja z skiego A/122/42 urz ą- dzeniem wn ętrza KOWALEWO Mury miejskie XIV w. 18.10.1934. A/145/63 POMORSKIE KOWALEWO Zamek - ruiny XIV w. 10.10.1934. A/150/66 POMORSKIE KOWALEWO Zajazd, ob. 1912 03.06.1996. A/83 d. nr woj. toru ń- POMORSKIE budynek Urz ędu skiego A/678 Miejskiego, pl. Wolno ści 1 KRUPKA Młyn wodny 1929 29.09.1980. A/360

NAPOLE Zespół osadniczy 03.12.1965. C/154/1 d. nr woj. toru ń- skiego C/38/25 05.10.2000. d. nr woj. kuj.- pom. A/28 NAPOLE j.w. j.w. C/154/2 j.w. NAPOLE j.w. j.w. C/154/3 j.w.

PI ĄTKOWO Zespół pałacowo- 2 poł. XIX w. 20.10.1994. A/106/1 d. nr woj. toru ń- parkowy wraz z skiego A/658/1 terenem w granicach działek nr 1/3, 1/4, 1/8 - pałac PI ĄTKOWO j.w. – oficyna j.w. j.w. A/106/2 j.w. A/658/2 PI ĄTKOWO j.w. - park j.w. j.w. A/106/3 j.w. A/658/3 PLUSKOW ĘSY Ko ściół paraf. p.w. XIV w. 22.04.1930. A/362 d. nr woj. toru ń- Św. Jana skiego A/124/43 Chrzciciela z urz ądzeniem wn ę- trza PLUSKOW ĘSY Dwór 4 ćw. XIX w. 22.02.1980. A/910/1 d. nr woj. toru ń- skiego 347 PLUSKOW ĘSY Park j.w. 26.11.1984. A/910/2 d. nr woj. toru ń- skiego 450 SREBRNIKI Ko ściół paraf. p.w. pocz. XVIII w. 13.07.1936. A/351 d. nr woj. toru ń- Matki Boskiej skiego A/201/104 Śnie Ŝnej

SZYCHOWO Dwór ok. 1890 21.02.1980. A/1252/1 d. nr woj. toru ń- skiego 346 SZYCHOWO Park o pow. 1,17 k. XIX w. 26.11.1984. A/1252/2 d. nr woj. toru ń- Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 42 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

ha skiego 456 WIELKA Ł ĄKA Ko ściół paraf. p.w. XIII/XIV w., 07.07.1980. A/254 d. nr woj. toru ń- ŚŚ . Katarzyny i 1861-1863 skiego A/351 Małgorzaty

5.7. Obiekty uj ęte w ewidencji wojewódzkiej Gmina Kowalewo Pomorskie Spis zabudowy historycznej uj ętej w ewidencji wojewódzkiej

miejscowo ść nr nazwa zabytku opis uwagi Bielsk 22 dom mur., cegła, kon. XIXw. 24a dom mur., pocz.XXw. 41 dom mur.,kon. XIXw. 42 dom mur., cegła XIX/XXw. 44 bud.gospodarczy mur., kon. XIXw. 45 dom mur., cegła, kon. XIXw 46 d. szkoła mur., kon. XIXw. 46 bud gosp. przy szkole mur., kon. XIXw/ 47 dom mur., XIX/XXw. dworek Borówno 18 dom mur., kon. XIXw. Gapa 2 bud. gospodarczy- mur., kon. XIXw. dawna obora 3 Bud. Gospodarczy- Mur., kon. XIXw. obora 4 obora Mur., kon. XIXw. 5 Dom-dawny czworak Mur., kon. XIXw. Mur., kon. XIXw. dom rz ądcy dwór Mur., kon. Xiw. Chełmonie 2 dom Mur., XIX/ XXw. 6 szkoła Mur., ok.1900 Dz. 132/40 26 plebania Mur., 3 ćw. XIXw. 29 dom Mur., I poł. XIXw. 30 dom Mur., XIX/XXw. bud. gospodarczy Mur., cegła, XIX/XXw. pałac Mur., XVIII, przebud. Poł.XIXw

R ko ściół par. Mur., pocz. Pw. Św. XIVw.,1862-65 Barłomieja,rej.51 dzwonnica Drewniana, II

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 43 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

poł.XIX w. Chełmoniec 12 d. szkoła Mur., XIX/XXw. 12 Bud. gospod. Mur., XIX/XXw. przy szkole 30 Bud. mieszk- Mur., kon. XIXw. gospodarczy 32 dom Mur., pocz. XXw. 37 dom Mur., XIX/XXw.(przebud.) 38 d. ku źnia Mur., ok.1850 54 dom Mur., kon. XIXw Dekor. sztuk. eklektyczne 55 Bud. mieszk.-gosp. Mur., II poł. XIXw.

dwór Mur., poł. XIXw. Mur., pocz. XXw. Remiza OSP Stacja kolei PKP z Mur., ok. 1900 Dz. 31/1 bud. gospod. Elzanowo 28 dom Mur., ok. 1900 60 d. młyn Mur., kon. XIXw. spichlerz Mur., XIX/XXw. Wł. GS Kowalewo Pom. Józefat 2 dom Mur., XIX/XXw. 4 dom Mur., kon. XIXw. Lipienica 15 d. szkoła, ob. Mur., 1900 Dz. 15/3 mieszkalny 15 Bud. gospod. Mur., I ćw. XXw. przy szkole d.dwór Mur., kon. XIXw. d. szkoła ob. remiza Mur., ok.1900 OSP Kiełpiny 14 szkoła Mur., 1907 Dz.85/3 d. dwór, ob. szkoła Mur., kon. XIXw. Mariany 15 szkoła Mur., kon. XIXw. Dz. 314 Mur., ok. 1900 Dom dró Ŝnika 1 Dom dró Ŝnika 2 Mur., ok. 1900 Dom dró Ŝnika 3 Mur., ok.1900 wiadukt Pocz. XXw. Mlewiec 1 d. dom pracowników Mur., IV ćw. XIXw. PGR Kowalewo folwarku 3 d. stajnia,ob. obora Mur., IV ćw.XIXw. PGR Kowalewo

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 44 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

4 Bud.gosp.pracowników Mur., IV ćw. PGR Kowalewo folwarku XIXw. 6 Bud.gosp.pracowników Mur., IV ćw. XIXw PGR Kowalewo folwarku d. stodoła, ob. Mur., IV ćw. XIXw PGR Kowalewo owczarnia i magazyn d. stajnia, ob. obora Mur., IV ćw. XIXw PGR Kowalewo d. dwór Mur., IV ćw. XIXw PGR Kowalewo Mlewo 2 dom Mur., I poł. XIXw. 4 szkoła Mur., 1890 Dz. 248/4 12 dom Mur., poł. XIXw. 23,24 d. młyn dz. 43, ruina 77 dom Mur., po 1900 Nowy Dwór 22 dom Mur., I poł.XXw. 34 dom Mur., I poł.XXw. Dom dró Ŝnika Mur., I poł. XXw. bunkier Beton, data ????? Pi ątkowo 1 obora Mur.,IV ćw. XIXw. 3 Dom ogrodnika Mur.,IV ćw. XIXw. 5 Dom pracowników Mur.,IV ćw. XIXw. folwarku 7 Dom, d. sze ściorak Mur.,IV ćw. XIXw. 10 Obora pracowników Mur.,IV ćw. XIXw. folwarku dom rz ądcy Mur.,IV ćw. XIXw. gorzelnia Mur., 1896 obora Mur.,IV ćw. XIXw. R pałac Mur., 1850-1852 Nr rej.A/ 106/1-3 d.oficyna Mur.,poł. XIXw. Park przypałacowy XIXw Pluskow ęsy 24 poczta, d.dwór Mur., poł. XIXw Nr rej. 347 R R Park dworski Poł. XIXw. Nr rej. 450 48 dom Mur., kon. XIXw. 51 Bud.mieszkalno-gosp. Mur. Kon. XIXw. R Ko ściół par. Mur., poł. XIXw. Pw. Św. Jana Chrzciciela, Nr rej. 43 Pruska 3 Dom, d. czworak Mur., IV cw. Łąka XIXw. 4 Dom, d. dwojak Mur., 1907 27 dom Mur., kon. XIXw. d. Ku źnia, ob. remiza Mur., IV cw. OSP XIXw. szkoła Mur., kon. XIXw. Budynek gosp. mur., kon. XIXw. Przy szkole d. pałac Mur., II poł. XIXw. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 45 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Sierakowo 7 dom Drewniany, 1860 22 Szkoła mur., kon. XIXw. Dz. 108/3 67(65) dom Drewniany, poł. XIXw. 70 dom Mur., 60-te lata XIXw. mleczarnia Mur., 60-te lata XIXw. Dom przy mleczarni Mur., 60-te lata Dz. 99/2 XIXw. dom Mur., XIX/X Z niskim dachem z pap ą dom Mur., XIX/X Z wystawk ą z blachodachówk ą Srebrniki Ko ściół par. Mur., II poł. Nr rej. 104 XIIIw.,XIII/XIV, R 1700,1902 plebania Mur, po 1900 1 magazyn Mur., IV ćw. XIXw 36 szkoła Mur., kon. XIXw. Dz. 248/5 Szychowo d. dwór Mur., lata 60-te Nr rej. 346 R XIXw. 1 obora Mur., IV cw. XIXw. 2 bud. mieszk.-gosp. Mur., IV cw. XIXw. Wielka 1 Magazn, Mur., IV ćw. Łąka stelmacharnia, ku źnia XIXw. 3 Obora, d. owczarnia Mur., IV ćw. XIXw 7 d. karczma Mur., poł.XIXw. 27 Dom, d. dwojak Mur., IV ćw. XIXw Dz. 34/12 29 Dom, d. czworak Mur., 1906 d. dwór, ob. biurowy, Lata 20-te XXw. mieszkalny spichrz Mur., 1916 Owczarnia, d. obora Mur., 1929 szkoła Mur., kon. XIXw. Młyn wodny Mur., 1929 Krupka, nr rej. 360 Ko ściół par. Mur., 1866-1868 p.w. Św.Katarzyny, nr rej. 351 kostnica Mur., III ćw. Przy ko ściele XIXw. ogrodzenie Mur., z kapliczkami, III ćw. XIXw.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 46 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Zapluskow ę- 3 dom Mur., kon. XIXw. sy 13 dom Mur., Kon. XIXw. Bud. mieszkalno- Mur., pocz. XXw. W zespole1 gosp. dom Mur., kon. XIXw. W zespole 2 dom Mur., XIX/XX Tynkowany, z wystawk ą, opaski ceglane Rychnowo 5 dom Mur., XIX/XX Wielkie 6 dom Mur., kon. XIX 50 dom Mur., kon. XIX 65 dom Mur, szachulec, poł. XIX 66 dom Mur., kon. XIX 80 dom Mur., pocz. XX 127 dom Mur., pocz. XX 128 dom Mur., pocz. XX d. dwór Mur., poł.XVIII i XIX kaplica Mur., 1938 Bud. mieszkalny mur Przy torach kolejowy Dom dró Ŝnika z bud. Mur., ok. 1900 biały gospod. dom Mur., 1929 Z wystawk ą, cz. Tynk. dom Mur. 1937 dom Mur. 1939 dom Mur.pocz. XX Cegła, pod eternitem, z wystawk ą dom Mur., pocz. XX Na rozdro Ŝu, cegłe, dachówka betonowa Zagroda: dom + gosp. Mur., Tynk, dachówka

96 poczta Mur., po 1900 Dz. 369 51 dom Mur., ok.1900 122 d.szkoła Mur., ok. 1900 Dz. 107/4

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 47 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

d. ko ściół Mur., I ćw. XX, poewangelicki, ob. przeb. lata 50te szkoła XX Bud. dworcowy PKP Mur., pocz. XX Tynkowany, długi, przy torach

Miasto Kowalewo Pomorskie Spis zabudowy historycznej uj ętej w ewidencji wojewódzkiej l.p. obiekt adres datowanie nr działki 1. dom, mur. ul. Brodnicka nr 1 ok. 1890 r. 2. budynek, mur. ul. Brodnicka nr 2 ok. 1890 r. 3. dom, mur. ul. Brodnicka nr 4 ok. 1920 r. 4. dom, mur. ul. Brodnicka nr 6 po 1900 r. 5. dom, mur. ul. Brodnicka nr 14 ok. 1890 r. 6. dom, mur. ul. Batalionów k. XIX w. Chłopskich nr 12 7. dom, mur. ul. Batalionów 1926 r. Chłopskich nr 16/18 8. kamienica, mur. ul. Chopina nr 1 po 1900 r. 9. dom, mur. ul. Chopina nr 2 k. XIX w. 10. dom, mur. ul. Chopina nr 7 k. XIX w. 11. dom, mur. ul. Chopina nr 8 k. XIX w. 12. dom, mur. ul. Chopina nr 9 XIX/XX w. 13. dom, mur. ul. Chopina nr 10 pocz. XX w. 14. dom, mur. ul. Chopina nr 12-14 k. XIX w. 15. dom, mur. ul. Chopina nr 18 ok. 1920 r. 16. dom, mur. ul. Chopina nr 31 k. XIX w. 17. dom, mur. ul. Dworcowa nr 1 ok. 1905 r. 18. dom, mur. ul. Dworcowa nr 3 ok. 1905 r. 19. dom, mur. ul. Dworcowa nr 5 1901 r. 20. budynek ul. Dworcowa nr 5 ok. 1905 r. gospodarczy, mur. 21. dom, mur. ul. Dworcowa nr 7 ok. 1905 r. 22. dom, mur. ul. Dworcowa nr 9 ok. 1905 r. 23. dom, mur. ul. Jedno ści po 1900 r. Robotniczej nr 3 24. zabudowania ul. Jedno ści k. XIX w. gospodarcze, Robotniczej nr 3 mur. 25. dom, mur. ul. Jedno ści pocz. XX w. Robotniczej nr 4

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 48 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

26. Zespół Szkół ul. Jedno ści pocz. XX w. Zawodowych, Robotniczej nr 6 mur. 27. Woj. ul. Ko ściuszki nr 1a l. 1910-1912 Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji, mur. 28. Gazownia, mur. ul. Ko ściuszki nr 2 1898 r. 29. Wodoci ągi, mur. ul. Ko ściuszki nr 2 l. 1910-1912 30. dom, mur. ul. Krótka nr 3 k. XIX w. 31. dom, mur. ul. Krótka nr 4 k. XIX w. 32. dom, mur. ul. Krótka nr 6 ok. 1920 r. 33. dom, mur. ul. 1 Maja nr 1 k. XIX w. 34. dom, mur. ul. 1 Maja nr 2 ok. 1930 r. 35. dom, mur. ul. 1 Maja nr 3 XIX/XX w. 36. dom, mur. ul. 1 Maja nr 4 l. 20-te XX w. 37. dom, mur. ul. 1 Maja nr 5 4 ćw. XIX w. 38. dom, mur. ul. 1 Maja nr 11 k. XIX w. 39. dom, mur. ul. Mły ńska nr 2 k. XIX w. 40. pałacyk, ob. ul. Odrodzenia nr 2 2 poł. XIX w., budynek szkolny (4?) przebud. ok. 1923 r. 41. dom, ob. internat ul. Odrodzenia nr 3 pocz. XX w. Zespołu Szkół Zawodowych 42. dom, mur. ul. Odrodzenia nr 7 pocz. XX w. 43. Sąd Grodzki, ob. ul. Odrodzenia nr 5 1914 r. internat szkolny, mur. 44. Rz ądcówka, ob. ul. Odrodzenia nr 6 XIX/XX w. dom mieszkalny, mur. (zespół pałacowo- parkowy Nowe Kowalewo) 45. dom, mur. ul. Odrodzenia nr 8 po 1900 r. 46. dom, mur. ul. Odrodzenia nr l. 20-te XX w. 10 47. dom, mur. ul. Odrodzenia nr po 1900 r. 12 48. dom, szach./mur. ul. Odrodzenia nr XIX/XX w. 23 49. dom, mur. ul. Odrodzenia nr l. 20-te XX w. 54 50. dom, mur. ul. Ogrodowa nr 1 pocz. XX w. 51. dom, mur. Pl. 700-lecia nr 1 XIX/XX w. 52. kamienica, mur. Pl. 700-lecia nr 2 3 ćw. XIX w. 53. kamienica, mur. Pl. 700-lecia nr 3 2 poł. XIX w.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 49 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

54. dom, mur. Pl. 700-lecia nr 4 2 poł. XX w. 55. dom, mur. Pl. 700-lecia nr 5 4 ćw. XIX w. 56. kamienica, mur. Pl. 700-lecia nr 6 4 ćw. XIX w. 57. kamienica, mur. Pl. 700-lecia nr 7 4 ćw. XIX w. 58. kamienica, mur. Pl. 700-lecia nr 8 2 poł. XIX w. 59. dom, mur. Pl. 700-lecia nr 9 l. 60-te XIX w. 60. dom, mur. Pl. 700-lecia nr 10 po 1900 r. 61. dom, mur. Pl. 700-lecia nr 11 po 1900 r. 62. kamienica, mur. Pl. 700-lecia nr 12 4 ćw. XIX w. 63. kamienica, mur. Pl. 700-lecia nr 13 po 1900 r. 64. dom, mur. Pl. 700-lecia nr 15 4 ćw. XIX w. 65. kamienica, mur. Pl. 700-lecia nr 16 4 ćw. XIX w. 66. kamienica, mur. Pl. 700-lecia nr 17 4 ćw. XIX w. 67. dom, mur. Pl. 700-lecia nr k. XIX w. 19/18 68. kamienica, mur. Pl. 700-lecia nr 20 3 ćw. XIX w. 69. kamienica, mur. Pl. 700-lecia nr 21 k. XIX w. 70. kamienica, mur. Pl. 700-lecia nr 22 4 ćw. XIX w. 71. dom, mur. Pl. 700-lecia nr 23 1 ćw. XX w. 72. plebania, mur. Pl. 700-lecia nr 24 k. XIX w. 73. dom, mur. Pl. 700-lecia nr 25 2 poł. XIX w. 74. dom, mur. Pl. 700-lecia nr 26 4 ćw. XIX w. 75. wie Ŝa ci śnie ń, ul. Stra Ŝacka k. XIX w. mur. 76. dom, mur. ul. Stra Ŝacka nr 6 pocz. XX w. 77. dom, mur. ul. 23-Stycznia nr 3 po 1900 r. 78. dom, mur. ul. 23-Stycznia nr 9 pocz. XX w. 79. mleczarnia, mur. ul. 23-Stycznia nr 13 1899 r. 80. kamienica, mur. ul. 23-Stycznia nr 14 4 ćw. XIX w. 81. dom, mur. ul. 23-Stycznia nr 15 k. XIX w. 82. dom, mur. ul. 23-Stycznia nr 19 pocz. XX w. 83. dom, mur. ul. Szpitalna nr 1 ok. 1920 r. 84. dom, mur. ul. Szpitalna nr 2 pocz. XX w. 85. dom, mur. ul. Szpitalna nr 3 ok. 1920 r. 86. dom, mur. ul. Szpitalna nr 4 k. XIX w. 87. dom, szach./mur. ul. Szpitalna nr 5 1 poł. XIX w. 88. dom, mur. ul. Szpitalna nr 15 ok. 1920 r. 89. kamienica, mur. ul. Szpitalna nr 21 1910 r. 90. dom, mur. ul. Szpitalna nr 25 pocz. XX w. 91. dom, mur. ul. Toru ńska nr 1 l. 20-te XX . 92. dom, mur. ul. Toru ńska nr 2 3 ćw. XIX w. 93. dom, mur. ul. Toru ńska nr 4 po 1900 r. 94. kamienica, mur. ul. Toru ńska nr 5 k. XIX w. 95. dom, mur. ul. Toru ńska nr 7 2 poł. XIX w. 96. dom, mur. ul. Toru ńska nr 8 2 poł. XIX w. 97. dom, mur. ul. Toru ńska nr 10 1 poł. XIX w. 98. kamienica, mur. ul. Toru ńska nr 11 4 ćw. XIX w. 99. dom, mur. ul. Toru ńska nr 12 ok. 1890 r. 100. kamienica, mur. ul. Toru ńska nr 14 3 ćw. XIX w. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 50 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

101. d. młyn, mur. ul. Toru ńska nr 14 pocz. XX w. 102. budynek ul. Toru ńska nr 14 pocz. XX w. gospodarczy przy d. młynie 103. dom, mur. ul. Toru ńska nr 23 4 ćw. XIX w. 104. dom, mur. ul. Toru ńska nr 25 pocz. XX w. 105. dom, mur. ul. Toru ńska nr 27 po 1900 r. 106. dom, mur. Pl. Wolno ści nr 2 k. XIX w. 107. dom, mur. Pl. Wolno ści nr 3 pocz. XX w. 108. dom, mur. Pl. Wolno ści nr 4 ok. 1920 r. 109. dom, mur. Pl. Wolno ści nr 5 ok. 1920 r. 110 dom, mur. Pl. Wolno ści nr 6 ok. 1920 r. 111. dom, mur. Pl. Wolno ści nr 7/8 pocz. XX w. 112. dom, mur. Pl. Wolno ści nr 9/10 pocz. XX w.

6. POLITYKA GMINY W ZAKRESIE ROZWOJU TURYSTYKI I WYPOCZYNKU Działalno ść turystyczna i rekreacyjna na obszarze gminy powinna zapewni ć wykorzystanie jej walorów przyrodniczo-krajobrazowych i kulturowych. Nale Ŝy dąŜ yć do wykorzystania walorów krajobrazowych – szczególnie w okolicach wyst ępuj ących jezior, w terenach Obszarów Chronionego Krajobrazu, z wykorzystaniem istniej ącej bazy rekreacyjno-letniskowej oraz w oparciu o projektowane tereny rozwojowe poprzez: 1. turystyk ę krajoznawcz ą i kwalifikowan ą (specjalistyczn ą): piesz ą, rowerow ą i konną, 2. wypoczynek pobytowy, z preferencj ą form ogólnodost ępnych oraz wynajem kwater w zabudowie agroturystycznej, 3. w ograniczonym zakresie przez turystyk ę motorow ą (dozwolone poruszanie si ę samochodów i motocykli jedynie po drogach „udost ępnionych dla ruchu turystycznego” – specjalnie w tym celu oznakowanych.

Lokalizacja i budowa ogólnodost ępnych obiektów turystycznych, niezb ędnych dla uprawiania turystyki kwalifikowanej, mo Ŝe by ć realizowana bez równoczesnego pomniejszania walorów rekreacyjnych. Nale Ŝy tak Ŝe d ąŜ yć do poprawy ładu przestrzennego oraz podniesienia estetyki zagospodarowania ju Ŝ istniej ących obiektów i przesłoni ęcia ich zieleni ą.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 51 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Maj ąc na uwadze powy Ŝsze sugestie, mog ące przyczyni ć si ę do rozwoju funkcji turystycznej, proponuje si ę nast ępuj ące działania: 1. Powołanie struktury organizacyjnej (np. zwi ązku popierania turystyki w gminie), która opracowałaby szczegółowy program rozwoju wypoczynku i turystyki w gminie i nast ępnie, a po przyj ęciu planu rozwoju gminy w tej dziedzinie, stała si ę realizatorem przyj ętych zało Ŝeń programowych. 2. Przeprowadzenia odpowiednich szkole ń w zakresie obsługi turystów. 3. Wyposa Ŝenie ju Ŝ obecnie ciekawych krajobrazowo fragmentów gminy w odpowiednie urz ądzenia pozwalaj ące na wła ściw ą ekspozycj ę walorów przyrodniczo-kulturowych dla potencjalnych turystów, a w szczególno ści: a) budow ę punktów widokowych (wraz niezb ędn ą infrastruktur ą), b) wytyczenie szlaków turystycznych, c) budow ę parkingów wraz z zapleczem socjalnym w potencjalnych miejscowo ściach turystycznych i przy niektórych punktach widokowych, d) zabezpieczenie wła ściwej ekspozycji najciekawszych krajobrazowo fragmentów gminy, e) realizacj ę w potencjalnych miejscowo ściach turystycznych (wsiach agroturystycznych) obiektów rekreacji beznoclegowej, codziennej, jak: boiska, place gier i zabaw, obiekty obsługi konnej, pla Ŝe, pomosty, przystanie dla sprz ętu wodnego itp. ; f) podj ęcie działa ń w celu wykreowania całorocznej funkcji turystycznej jednego obszaru gminy poprzez lokalizacj ę np. o środka je ździeckiego, basenu, kr ęgielni, sztucznego lodowiska, pola golfowego itp.

7. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ

7.1. KOMUNIKACJA W zakresie komunikacji przyj ęto nast ępuj ące ustalenia: MIASTO W studium przyj ęto funkcjonalny podział układu drogowego na ponadlokalny i lokalny.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 52 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

A) Docelowy układ ponadlokalny: • Droga krajowa: o droga nr 15 Trzebnica – Ostróda – klasa techniczna GP 2/2 (dwujezdniowa) z projektowan ą obwodnic ą miasta Kowalewa Pomorskiego (na rysunku studium wskazano dwa warianty przebiegu projektowanej obwodnicy oraz proponowane rozwi ązania skrzy Ŝowa ń z istniej ącymi ci ągami komunikacyjnymi), • Drogi wojewódzkie: o droga nr 554 Orzechowo – Golu-Dobrzy ń – klasa G o droga nr 649 Sierakowo – Pluskow ęsy – klasa G • Drogi powiatowe o droga nr 1722C relacji W ąbrze źno–Kowalewo Pomorskie–klasa techniczna Z (ul. 1-Maja), o droga nr 2108C – Kowalewo Pomorskie – Okonin – klasa techniczna L (ul. Chopina), B) Docelowy układ lokalny: • Ulice miejskie (drogi gminne): - ul. Broniewskiego – 110702C – klasa L, - ul. D ębowa – 110704C – klasa L, - ul. Działkowa – 110705C – klasa L, - ul. Fosa Jagiello ńska – 110706C – klasa L, - ul. Głogowa – 110707C – klasa L, - ul. Ja śminowa – 110708C – klasa L, - ul. Klonowa – 110709C – klasa L, - ul. Ko ściuszki – 110710C – klasa L, - ul. Marii Konopnickiej – 110713C – klasa L, - ul. Mickiewicza, Wyspia ńskiego – 110714C – klasa L, - ul. Mikołaja z Ry ńska – 110715C – klasa L, - ul. Mły ńska – 110716C – klasa L, - ul. Murna – 110717C – klasa L, - ul. Ogrodowa – 110718C – klasa L, - Pl. Wolno ści – 110720C – klasa L, - ul. Prusa – 110722 C – klasa L, - ul. Słowackiego – 110723C – klasa L, Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 53 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

- ul. Stra Ŝacka – 110724C – klasa L, - ul. Szkolna – 110725C – klasa L, - ul. Szpitalna – 110726C – klasa L, - ul. Toru ńska – 110727C – klasa L, - ul. W ąska – 110728C – klasa L, - ul. śeromskiego – 110730C – klasa L, - ul. Sienkiewicza – 110731C – klasa L, - projektowane ulice miejskie.

W celu zapewnienia odpowiedniego funkcjonowania sieci drogowej w mie ście niezb ędne s ą działania maj ące na celu utrzymania, b ądź popraw ę stanu nawierzchni dróg. Dzi ęki podniesieniu standardu dróg obszar miasta b ędzie lepiej dost ępny komunikacyjnie. Drogi tworz ące układ komunikacyjny miasta nale Ŝy modernizowa ć (w zale Ŝno ści od mo Ŝliwo ści i potrzeb) do parametrów technicznych wła ściwych dla dróg: głównych ruchu przyspieszonego klasy technicznej GP 2/2 (dwujezdniowa) (min. szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – 35 m), głównych klasy technicznej G (min. szerokość w liniach rozgraniczaj ących – 25 m), zbiorczych klasy technicznej Z (min. szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – 20 m), lokalnych klasy technicznej L (min. szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – 15 m) i dróg dojazdowych klasy technicznej B (min. szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – 10 m). Istotn ą inwestycj ą w zakresie modernizacji zewn ętrznego układu komunikacyjnego jest budowa obwodnicy dla miasta Kowalewo Pomorskie w klasie technicznej drogi GP 2/2 (dwujezdniowej). W nast ępstwie zmieni si ę układ komunikacyjny i pojawi ą si ę mo Ŝliwo ści uruchomienia nowych obszarów inwestycyjnych w mie ście. Spowoduje to przede wszystkim odci ąŜ enie śródmie ścia z ruchu tranzytowego. Natomiast przebudowa czterech skrzy Ŝowa ń zwi ązana z nowym przebiegiem drogi krajowej nr 15 na obszarze miasta pozwoli na lepsze skomunikowanie miasta z obszarem gminy. Dost ępno ść komunikacyjna miasta z obwodnic ą mo Ŝliwa b ędzie poprzez projektowane w ęzły drogowe. Zakładana jest równie Ŝ modernizacja drogi wojewódzkiej nr 554 Orzechowo – Golub-Dobrzy ń.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 54 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

GMINA W kategoriach administracyjnych układ komunikacji drogowej w obszarze gminy Kowalewo Pomorskie tworz ą drogi: krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. W studium przyj ęto funkcjonalny podział układu drogowego na ponadlokalny i lokalny. A) Docelowy układ ponadlokalny: • autostrada A1 relacji Gda ńsk – Gorzyczki (granica pa ństwa) – w budowie; • Droga krajowa nr 15 Trzebnica – Ostróda – klasa techniczna GP 2/2 (dwujezdniowa), z projektowanym obej ściem miasta Kowalewo Pomorskie - na rysunku studium wskazano dwa warianty przebiegu projektowanej obwodnicy oraz proponowane rozwi ązania skrzy Ŝowa ń z istniej ącymi ci ągami komunikacyjnymi;: • Drogi wojewódzkie: - droga nr 554 – Orzechowo – Golub-Dobrzy ń – klasa G, - droga nr 649 – Sierakowo – Pluskow ęsy – klasa G, • Drogi powiatowe: - droga nr 1721 – Ry ńsk – Sierakowo – klasa Z, - droga nr 1722 – Wąbrze źno – Kowalewo Pomorskie – klasa L, - droga nr 1725C – Ziele ń – Dylewo – klasa L, - droga nr 2101C – Pluskow ęsy – Pi ątkowo – klasa L, - droga nr 2102C – Mlewiec – Wielka Ł ąka – klasa L, - droga nr 2103C – Srebrniki – Mariany – klasa L, - droga nr 2104C – Wielkie Rychnowo – Kowalewo Pomorskie – klasa L, - droga nr 2105C – Wielka Ł ąka – Szewa – klasa L, - droga nr 2106C – Wielka Ł ąka – Lipienica – klasa L, - droga nr 2107C – Szychowo – Chełmonie – klasa L, - droga nr 2108C – Kowalewo Pomorskie – Okonin – klasa L, - droga nr 2109C – Chełmonie – Ostrowie – klasa L, - droga nr 2110C – Kiełpiny – Ostrowie – klasa L.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 55 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

B) Docelowy układ lokalny: - Pozostałe drogi powiatowe i gminne – klasa L. W celu zapewnienia odpowiedniego funkcjonowania sieci drogowej w gminie niezb ędne s ą działania maj ące na celu utrzymanie, b ądź popraw ę stanu nawierzchni dróg. Dzi ęki podniesieniu standardu dróg obszar gminy b ędzie lepiej dost ępny komunikacyjnie. Wpłynie to znacz ąco na wzrost atrakcyjno ści inwestycyjnej i turystycznej obszaru całej gminy. Ma to szczególne znaczenie w przypadku uruchomienia nowych obszarów pod rozwój turystyki w północno- wschodniej cz ęś ci gminy. Istotn ą inwestycja w zakresie modernizacji nadrz ędnego układu komunikacyjnego b ędzie budowa obwodnicy dla miasta Kowalewo Pomorskie. W nast ępstwie zmieni si ę układ komunikacyjny i pojawia si ę mo Ŝliwo ści uruchomienia nowych obszarów inwestycyjnych w gminie. Inwestycja ta równie Ŝ wpłynie na poprawienie bezpiecze ństwa podró Ŝnych oraz w istotny sposób skróci czas podróŜy zwi ększaj ąc dost ępno ść gminy. W wyniku przebudowy drogi krajowej nr 15 zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków, jakim powinny odpowiada ć drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 1999 r., Nr 43, poz. 430), powstaną drogi serwisowe wzdłu Ŝ przebudowanej drogi krajowej nr 15 skomunikowane z ni ą poprzez skrzy Ŝowania. Zakładana jest równie Ŝ przebudowa drogi wojewódzkiej nr 554 do klasy technicznej G, zakładaj ąca remont nawierzchni, przebudowie o śmiu skrzy Ŝowa ć oznaczonych na zał ączniku graficznym wraz z zapewnieniem dróg dojazdowych, a tak Ŝe poszerzenie jej na odcinku skrzy Ŝowania z planowan ą obwodnic ą. Równie Ŝ po roku 2010 planowana jest przebudowa drogi nr 649. W układzie podstawowym przewidywana jest przebudowa drogi powiatowej nr 1722C W ąbrze źno – Kowalewo Pomorskie. W zakresie rozbudowy układu uzupełniaj ącego, rekomenduje si ę: • Utwardzania kamieniem co najmniej 35 km dróg, tj. rocznie 5 km; • Utwardzenie nawierzchni asfaltem nast ępuj ących dróg: - Elzanowo – Mariany: odcinek drogi gminnej nr 110115 Elzanowo – Pa śniki – Nowy Dwór od drogi krajowej w Elzanowie do drogi gminnej nr 110116C Elzanowo – Mariany oraz droga gminna nr 110116C Elzanowo – Mariany w cało ści; Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 56 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

- Napole – Pluskow ęsy: odcinek drogi gminnej nr 110129C Bielsk – Napole – Pluskow ęsy od drogi wojewódzkiej w Napolu do drogi krajowej w Pluskow ęsach; - Frydrychowo: droga gminna nr 110139C Frydrychowo prowadz ąca (k/sklepu) od drogi krajowej do drogi nr 110138C Chełmonie: odcinek drogi gminnej nr 110127C Bielsk – Chełmonie – gr. gminy – Le śno znajduj ący si ę na terenie Sołectwa Chełmonie od drogi powiatowej Chełmonie – Ostrowite do granicy lasu. Powy Ŝsze działania modernizacyjne powinny spełnia ć warunki techniczne okre ślone przepisami Rozporz ądzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r., w sprawie warunków jakim powinny odpowiada ć drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 1999 r. nr 43, poz. 430).

Kolej MIASTO W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Kujawsko- Pomorskiego w zakresie komunikacji kolejowej po roku 2010 przewiduje si ę modernizacj ę istniej ącej linii nr 353 relacji Pozna ń – Skandawa oraz linii nr 209 relacji Bydgoszcz – Brodnica.

GMINA Przez teren gminy przebiegaj ą dwie linie kolejowe: nr 353 relacji Pozna ń – Iława oraz linia kolejowa nr 209 relacji Bydgoszcz – Brodnica, które s ą w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Kujawsko-Pomorskiego przewidziane po roku 2010 do modernizacji. Modernizacja linii kolejowej nr 209, jako linii regionalnej ma zapewni ć dobr ą dost ępno ść siedzib urz ędów powiatowych i gminnych (obecnie ruch odbywa si ę na odcinku Bydgoszcz- Chełm Ŝa).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 57 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Ście Ŝki i szlaki rowerowe MIASTO Nale Ŝy d ąŜ yć do realizacji spójnej sieci dróg rowerowych, zapewniaj ących oprócz funkcji rekreacyjnej, równie Ŝ alternatywn ą, w stosunku do ruchu samochodowego i pieszego, form ę dojazdów do pracy, szkół i obiektów usługowych. Niezb ędne jest wyposaŜenie ście Ŝek i szlaków w oznaczenia pionowe i poziome oraz infrastruktur ę towarzysz ącą. W planie rozwoju lokalnego zaproponowano budowy nast ępuj ących ście Ŝek rowerowych: • budowa ście Ŝki rowerowej z Kowalewa Pomorskiego do Sierakowa (zrealizowana), • budowa ście Ŝki rowerowej z Kowalewa Pomorskiego do Bielska.

GMINA Nale Ŝy d ąŜ yć do realizacji spójnej sieci dróg rowerowych, zapewniaj ących oprócz funkcji rekreacyjnej, równie Ŝ alternatywn ą, w stosunku do ruchu samochodowego i pieszego, form ę dojazdów do pracy, szkół i usług. Niezb ędne jest wyposaŜenie ście Ŝek i szlaków w oznaczenia pionowe i poziome oraz infrastruktur ę towarzysz ącą. W planie rozwoju lokalnego zaproponowano budowy nast ępuj ących ścieŜek rowerowych: • budowa ście Ŝki rowerowej z Kowalewa Pomorskiego do Szychowa (zrealizowana), • budowa ście Ŝki rowerowej z Frydrychowa do Pluskow ęs (zrealizowana), • budowa ście Ŝki rowerowej z Kowalewa Pomorskiego do Bielska, • budowa ście Ŝki rowerowej z Kowalewa Pomorskiego do Sierakowa (zrealizowana) Ponadto obecnie projektowane s ą nast ępuj ące ście Ŝki rowerowe: • Elzanowo – Szychowo, • Frydrychowo – Napole, • Mlewo – Mlewiec, • Wielkie Rychnowo – Wielka Ł ąka.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 58 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

7.2. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

1. Gospodarka wodno-ściekowa Gospodarka wodna W zakresie gospodarki wodnej w mie ście zakłada si ę utrzymanie zaopatrzenia w wod ę na obecnym poziomie. Teren miasta jest zwodoci ągowany w cało ści. Zaopatrzenie w wod ę nowych obszarów wyznaczonych w studium pod zainwestowanie b ędzie wi ązało si ę z rozbudow ą i modernizacj ą istniej ącego systemu sieci wodoci ągowej. Wy Ŝej wymienione działania powinny by ć poprzedzone badaniem wydajno ści istniej ących uj ęć oraz mo Ŝliwo ści przesyłowych wodoci ągu. Na terenie gminy w zakresie gospodarki wodnej zakłada si ę utrzymanie zaopatrzenia w wod ę z sieci zbiorczej obecnego systemu wodoci ągowego. Istniej ące uj ęcia wody w: Pi ątkowie, Marianach i Wielkiej Ł ące b ędą nad głównymi uj ęciami dla gminy i miasta. Zaopatrzenie w sie ć wodoci ągowa nowych obszarów wyznaczonych w studium pod zainwestowanie b ędzie wiązało si ę z rozbudow ą istniej ącej sieci wodoci ągowej. Nale Ŝy w tym celu monitorowa ć obci ąŜ enia uj ęć wody. Istniej ącą sie ć wodoci ągowa nale Ŝy, w miar ę potrzeb modernizowa ć. Wy Ŝej wymienione działania inwestycyjne powinny by ć poprzedzone badaniem wydajno ści istniej ących uj ęć oraz mo Ŝliwo ści przesyłowych wodoci ągu

Oczyszczanie i odprowadzanie ścieków Nowe obszary, wskazane w Studium pod zabudow ę i zainwestowanie na terenie miasta zostan ą wł ączone do istniej ącej zbiorczej sieci kanalizacyjnej. Tylko w ten sposób zminimalizuje si ę ryzyko zanieczyszczenia środowiska naturalnego do minimum. Rozwój sieci kanalizacji sanitarnej w gminie wi ąŜ e si ę z rozbudow ą istniej ącej sieci kanalizacji. Oprócz miasta, dotychczas skanalizowane zostały w cz ęś ci wsie: Frydrychowo, Piątkowo i Wielka Ł ąka. Ścieki z tych obszarów trafiaj ą do oczyszczalni w Wielkiej Ł ące, Pi ątkowie i Kowalewie Pomorskim. Ponadto, wyznaczona została aglomeracja Kowalewo Pomorskie z oczyszczalni ą ścieków, zlokalizowan ą w miejscowo ści Kowalewo Pomorskie. W granicach aglomeracji znajduje si ę miasto Kowalewo Pomorskie oraz cz ęś ci miejscowo ści Frydrychowo, Podborek i Zapluskow ęsy, poło Ŝonych na terenie gminy Kowalewo Pomorskie.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 59 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Aktualnie na terenie aglomeracji długo ść sieci ogółem wynosi 21,0 km, w tym grawitacyjnej – 16,0 km i tłocznej 5,0 km. Sie ć kanalizacyjna sanitarna stanowi 18,8 km, w tym grawitacyjna – 13,6 km, natomiast kanalizacyjna ogólnospławna – 2,2 km, w tym grawitacyjna 2,2 km. Na terenie gminy projektowana jest sie ć kanalizacji sanitarnej dla obszaru Wielkiego Rychnowa. W ramach projektu przewiduje się wykonanie: • kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-tłocznej, • przepompowni ścieków PS-I, PS-II, PS-III w Wielkim Rychnowie, • przepompowni osiedlowych PO-1, PO-2 w miejscowo ści Wielkie Rychnowo, • ruroci ągów tłocznych z poszczególnych przepompowni, • przepompowni PS-IV w miejscowo ści Mariany, z której ścieki przetłoczone zostan ą do istniej ącego ruroci ągu tłocznego w ul. Odrodzenia w Kowalewie Pomorskim. Do ruroci ągu tłocznego prowadz ącego ścieki z przepompowni PS-IV podł ączonych zostanie 9 posesji w układzie ci śnieniowym. Przesył ścieków przebiega ć bedzie przez miejscowo ści Wielkie Rychnowo, Mariany i Szychowo do wł ączenia si ę do istniej ącego ruroci ągu tłocznego w ul. Odrodzenia w Kowalewie Pomorskim. W perspektywie przewidziano równie Ŝ mo Ŝliwo ść wł ączenia do projektowanej kanalizacji sanitarnej miejscowo ści poło Ŝonych wokół Wielkiego Rychnowa: Nowy Dwór, Borówno, Wielka Ł ąka, Mlewiec i Mariany. W uzasadnionych przypadkach studium dopuszcza si ę realizacj ę budowy przyzagrodowych oczyszczalni ścieków. Mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków w Kowalewie Pomorskim posiada wystarczaj ące rezerwy do obj ęcia systemem kanalizacji sanitarnej obszarów rozwojowych – wskazanych do urbanizacji, zgodnie z rysunkiem studium. Docelowo dopuszcza si ę mo Ŝliwo ść utworzenia dla tych terenów drugiej aglomeracji ściekowej (po spełnieniu wymogów wynikaj ących z przepisów odr ębnych) lub wł ączenie do aglomeracji Kowalewo Pomorskie.

W pozostałych obszarach wiejskich oczyszczanie ścieków odbywa ć si ę będzie poprzez przydomowe oczyszczalnie ścieków lub gromadzenie ścieków w zbiornikach bezodpływowych. Nale Ŝy równie Ŝ d ąŜ yć do modernizacji oczyszczalni ścieków, zlokalizowanych na terenie gminy Kowalewo Pomorskie,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 60 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU ale kierunkowym rozwi ązaniem dla gminy b ędzie układ centralny w jedn ą oczyszczalni ę ścieków w Kowalewie Pomorskim. Wraz z budow ą i modernizacj ą sieci kanalizacji sanitarnej nale Ŝy d ąŜ yć do budowy sieci kanalizacji deszczowej, szczególnie na obszarach najbardziej zurbanizowanych i wymagaj ących takiego systemu.

2. Elektroenergetyka Zasilanie miasta w energi ę elektryczn ą odbywa si ę z sieci źródłowej 110 kV za pośrednictwem GPZ z w Marty ńcu. Dalej za po średnictwem sieci średniego napi ęcia 15 kV poprzez stacj ę trafo i sieci niskiego napi ęcia nN 0,4 kV do odbiorców indywidualnych. Aktualnie istniej ące urz ądzenia elektroenergetyczne zabezpieczaj ą potrzeby mieszka ńców. Decyzj ę o modernizacji sieci w wersji napowietrznej lub kablowej podejmie jej dysponent i b ędzie ona uzale Ŝniona od aktualnej dyspozycji środków finansowych na ten cel. W okresie kierunkowym przył ączenie nowych obszarów rozwojowych mo Ŝe wi ąza ć si ę z rozbudowa istniej ących stacji transformatorowych na terenie miasta (obci ąŜ enie do 80 %) lub budow ą nowych. Ustala si ę stref ę ochronną od napowietrznych linii elektroenergetycznych wysokiego napi ęcia WN 110 kV w odległo ści 20 m od osi linii, w której obwi ązuje: - zakaz lokalizacji obiektów z pomieszczeniami przeznaczonymi na stały pobyt ludzi, - lokalizacja innych obiektów i urz ądze ń za zgod ą zarz ądcy sieci. Ponadto dla linii niskiego napi ęcia 15 kV ustala si ę pas techniczny o szeroko ści 6,5 m od osi linii, w której obowi ązuje: lokalizacja innych obiektów i urz ądze ń za zgod ą zarz ądcy sieci. Zasilanie gminy w energi ę elektryczn ą odbywa si ę z sieci źródłowej 110 kV za pośrednictwem GPZ zlokalizowanym w Marty ńcu. Dalej za po średnictwem sieci średniego napi ęcia 15 kV poprzez stacj ę trafo i sieci niskiego napi ęcia nN 0,4 kV do odbiorców indywidualnych. Aktualnie istniej ące urz ądzenia elektroenergetyczne zabezpieczaj ą potrzeby mieszka ńców. Decyzj ę o modernizacji sieci w wersji napowietrznej lub kablowej podejmie jej dysponent i będzie ona uzale Ŝniona od aktualnej dyspozycji środków finansowych na ten cel. Ustala si ę stref ę ochronn ą od napowietrznych linii elektroenergetycznych wysokiego napi ęcia WN 110 kV w odległo ści 20 m od osi linii, w której obwi ązuje: Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 61 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

- zakaz lokalizacji obiektów z pomieszczeniami przeznaczonymi na stały pobyt ludzi, - lokalizacja innych obiektów i urz ądze ń za zgod ą zarz ądcy sieci. Ponadto dla linii niskiego napi ęcia 15 kV ustala si ę pas techniczny o szeroko ści 6,5 m od osi linii, w której obowi ązuje lokalizacja innych obiektów i urz ądze ń za zgod ą zarz ądcy sieci. Na gruntach rolnych zlokalizowanych poza obszarami zabudowanymi dopuszcza si ę lokalizacj ę generatorów energii odnawialnej tj. np. elektrownie wiatrowe i in., maj ąc jednak na uwadze potrzeb ę ochrony istniej ącego środowiska przyrodniczego - zgodnie z przepisami odr ębnymi, z zastrze Ŝeniem, i Ŝ strefa oddziaływania generatorów musi wchodzi ć równie Ŝ w wyznaczony na rysunku studium obszar.

3. Gazownictwo Aktualnie miasto korzysta z gazu sieciowego dostarczanego gazoci ągiem przesyłowym DN 80 wysokiego ci śnienia relacji Turzno – Kowalewo Pomorskie, poprzez stacj ę redukcyjn ą I stopnia w Szychowie. Istnieje potrzeba rozbudowy sieci rozdzielczej na terenie miasta. Rozwój sieci gazowej w gminie powinien nast ępowa ć w oparciu o rozbudow ę istniejącego układu, do jakiego podł ączona jest gmina Kowalewo Pomorskie. Istnieje równie Ŝ potrzeba budowy sieci rozdzielczej na terenie gminy.

4. Ciepłownictwo W zakresie gospodarki cieplnej nale Ŝy d ąŜ yć do eliminowania surowca stałego (w ęgiel), jako źródła pozyskiwania energii cieplnej. Nale Ŝy zast ępowa ć go surowcami ekologicznymi takimi jak gaz, biomasa czy energia słoneczna. Studium nie przewiduje budowy sieci ciepłowniczej w poszczególnych miejscowo ściach gminy. Miasto równie Ŝ nie posiada systemu ciepłowniczego. Wi ększo ść zabudowy wykorzystuje lokalne źródła ciepła. Najwi ększ ą z nich jest kotłownia dostarczaj ąca ciepło do osiedla bloków mieszkaniowych i budynków szkolnych. Rozwój sieci grzewczej w mie ście powinien by ć ukierunkowany na budow ę systemu centralnego ogrzewania opartego na wykorzystaniu ekologicznych źródeł energii. Sieci ą powinny zosta ć obj ęte obszary o najsilniejszej urbanizacji. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 62 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Takie działania wyeliminuj ą mi ędzy innymi niebezpiecze ństwo zanieczyszczenia środowiska. W przypadku lokalnych kotłowni tak Ŝe nale Ŝy d ąŜ yć do eliminowania surowca stałego (w ęgla) jako źródła pozyskiwania energii cieplnej. Nale Ŝy zast ępowa ć go surowcami ekologicznymi takimi jak gaz, biomasa czy energia słoneczna.

5. Telekomunikacja W zakresie telekomunikacji postuluje si ę: a) unowocze śnienie sieci i urz ądze ń telekomunikacyjnych, b) docelow ą wymian ę napowietrznych linii telekomunikacyjnych na rzecz kabli światłowodowych, c) modernizacj ę istniej ących budynków pocztowo-telekomunikacyjnych, d) sukcesywne zwi ększanie liczby abonentów telefonicznych.

6. Gospodarka Odpadami Gmina i miasto na swoim terenie nie posiadaj ą Ŝadnego składowiska odpadów. Obecnie trwaj ą prace nad aktualizacj ą Planu gospodarki odpadami dla gminy i miasta Kowalewo Pomorskie, z uwzgl ędnieniem Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego 2010 (uchwalonego przez Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego Uchwał ą Nr XXIV/468/08 z dnia 3 lipca 2008 r.). Zgodnie z zało Ŝeniem ww. dokumentów odpady bytowo-gospodarcze z terenu miasta i gminy wywo Ŝone s ą i unieszkodliwiane na mi ędzygminnym składowisku odpadów w Nied źwiedziu gm. Dębowa Ł ąka. Celem nadrz ędnym w stosunku do wła ściwej gospodarki odpadami jest ograniczenie do minimum negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko, poprzez zmniejszenie ilo ści odpadów wytwarzanych oraz wła ściwe zagospodarowanie powstałych odpadów. Wskazana jest selekcja odpadów u źródeł powstawania. Zadania podlegaj ące realizacji przez gmin ę to: a) monitoring oraz likwidacja terenów mog ących podlega ć procesowi degradacji przez odpady (likwidacja „zwyczajowych” miejsc składowania odpadów);

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 63 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

b) rozbudowa istniej ącego systemu selektywnej zbiórki odpadów, w tym odpadów opakowaniowych; c) zorganizowanie selektywnej zbiórki bioodpadów; d) rozbudowa selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych; e) zorganizowanie selektywnej zbiórki odpadów budowlanych; f) współudział w tworzeniu i rozwoju systemu selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych; g) współudział w tworzeniu systemu identyfikacji, ewidencji i rejestracji odpadów.

7. Melioracje Na terenie gminy wyst ępuj ą urz ądzenia melioracji podstawowych: Struga Kowalewska (miejscowo ści: Kowalewo Pomorskie, Bielsk, Sierakowo, Chełmoniec, Chełmonie), Struga Rychnowska (miejscowo ści: Mlewiec, Wielkie Rychnowo, Borówno, Wielka Ł ąka, Pruska Ł ąka) oraz Struga Toru ńska (miejscowo ści: Mlewo, Mlewiec). Są to urz ądzenia melioracji podstawowych wymienione w Rozporz ądzeniu Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 149) w sprawie śródl ądowych wód powierzchniowych lub ich cz ęś ci stanowi ących własno ść publiczn ą istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa, w stosunku do których Marszałek Województwa wykonuje prawa wła ścicielskie. Gospodarowanie i zarz ądzanie urz ądzeniami melioracji podstawowych powinno by ć zgodne z zapisami ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 z pó Ŝn. zm.), a tak Ŝe poprzedzone ustaleniami z Zarz ądem Melioracji i Urz ądze ń Wodnych. Ponadto w miejscowo ściach Borówno, Srebrniki, Wielkie Rychnowo i Napole wyst ępuj ą ruroci ągi o średnicy co najmniej 0,6 m, które zgodnie z zapisami ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 z pó Ŝn. zm.) s ą urz ądzeniami melioracji podstawowych. Na terenie gminy znajduj ą si ę równie Ŝ urz ądzenia melioracji szczegółowych, dla których wła ściwym organem zarz ądzaj ącym jest Gminna Spółka Wodna w Kowalewie Pomorskim. Ze wzgl ędu na wyst ępowanie na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie urz ądze ń melioracji podstawowych i szczegółowych projekty miejscowych planów Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 64 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU zagospodarowania przestrzennego winny by ć przedkładane do opiniowania ww. organom.

7.3. OBRONA CYWILNA

a) przy projektowaniu wszystkich nowych i przebudowywanych obiektów nale Ŝy zapewni ć mo Ŝliwo ść przystosowania o świetlenia wewn ętrznego oraz zewn ętrznego dla potrzeb obrony cywilnej, b) na terenach zwartej zabudowy mieszkaniowej nale Ŝy projektowa ć i realizowa ć studnie publiczne - awaryjne dla zaopatrzenia ludno ści w wod ę na wypadek unieruchomienia wodoci ągu komunalnego z zachowaniem warunków okre ślonych w przepisach szczególnych, c) wszystkie zakłady pracy powinny przewidzie ć zabezpieczenie, mo Ŝliwo ści ukrycia przed zagro Ŝeniami czasu pokoju i wojny najliczniejszej pracuj ącej zmiany w zakładzie, a wszyscy mieszka ńcy w ramach swoich domów mieszkalnych. d) dokumentacja projektowa, od której przepisy szczególne wymagaj ą, uwzgl ędnienia zagadnie ń obrony cywilnej, na ka Ŝdym etapie jej opracowania podlega uzgodnieniu z odpowiednim organem ds. obronno ści.

8. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE B ĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU LOKALNYM

Realizacja inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym okre ślonych w studium stanowi zadania własne gminy. Zadania te powinny by ć okre ślone w wieloletnich programach inwestycyjnych gminy i finansowane ze środków bud Ŝetu gminy. Inwestycjami celu publicznego o znaczeniu lokalnym s ą ponadto zadania i cele zapisane w strategicznych dokumentach gminy, jak Strategia Rozwoju Gminy Kowalewo Pomorskie, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy i Miasta Kowalewo Pomorskie. Nale Ŝą do nich m.in. a) realizacja inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej w celu poprawy standardów zamieszkania w istniej ących zasobach oraz tworzenia warunków do dalszego rozwoju gminy,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 65 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU b) realizacja inwestycji z zakresu infrastruktury społecznej głównie szkolnictwa podstawowego, opieki zdrowotnej, pomocy i opieki społecznej, sportu, c) realizacja mieszka ń socjalnych poprzez budow ę nowych obiektów lub adaptację istniej ących obiektów komunalnych, d) sukcesywna przebudowa i rozbudowa istniej ących dróg gminnych i ulic lokalnych, e) budowa nowych gminnych ulic zbiorczych i lokalnych, f) realizacja spójnej sieci tras rowerowych, g) przeciwdziałanie skutkom bezrobocia poprzez tworzenie prawa miejscowego sprzyjaj ącego utrzymaniu i powi ększeniu liczby miejsc pracy, organizowanie ró Ŝnych form aktywizacji bezrobotnych, h) działania na rzecz obszarów zieleni miejskiej poprzez ochron ę i porz ądkowanie istniej ących oraz tworzenie nowych obszarów a tak Ŝe rozbudow ę i budow ę urz ądze ń sportowo-rekreacyjnych, i) działanie na rzecz rozwoju turystyki krajoznawczej poprzez wytrasowanie szlaków turystyki rowerowej, pieszej i wodnej w powi ązaniu z sieci ą ponadlokaln ą, j) promocja gminy poprze utworzenie i eksploatacj ę banku danych, współprac ę z miastami partnerskimi.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 66 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

9. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE B ĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU PONADLOKALNYM, ZGODNIE Z USTALENIAMI PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA I USTALENIAMI PROGRAMÓW, O KTÓRYCH MOWA W ART. 48 UST. 1

Zadania rz ądowe stanowi ące inwestycje ponadlokalnych celów publicznych Plan Zagospodarowania Województwa Kujawsko-Pomorskiego, odno śnie gminy Kowalewo Pomorskie, nie zawiera zada ń rz ądowych wpisanych do rejestru zada ń rz ądowych. Dokument ten okre śla jednak proponowane zadania słu Ŝą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych o znaczeniu krajowym: - budowa autostrady A-1, - przebudowa drogi krajowej nr 15 do drogi klasy technicznej GP 2/2 (dwujezdniowej), - modernizacja linii kolejowej nr 353 relacji Poznań – Skandawa.

Zadania ponadlokalnych celów publicznych o znaczeniu wojewódzkim – Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Kujawsko- Pomorskiego - Likwidacja składowisk stwarzaj ących zagro Ŝenie dla środowiska, - Likwidacja wszystkich nieczynnych mogilników niespełniaj ących wymogów ochrony środowiska, - Przebudowa drogi krajowej nr 15 do klasy technicznej GP 2/2 (dwujezdniowej) wraz z obej ściem miasta Kowalewa Pomorskiego, - Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 554 relacji Orzechowo – Golub- Dobrzy ń do drogi klasy technicznej G, - Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 649 relacji Sierakowo – Pluskow ęsy do drogi klasy technicznej G, - Przebudowa linii kolejowej nr 209 relacji Bydgoszcz – Brodnica, - Regulacja, naprawa i odbudowa rzek i kanałów: Struga Rychnowska, Struga Toru ńska, Struga Radzy ńska (Trynka).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 67 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

10. OBSZARY, DLA KTÓRYCH OBOWI ĄZKOWE JEST SPORZ ĄDZENIE MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH, W TYM OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEPROWADZENIA SCALE Ń I PODZIAŁU NIERUCHOMO ŚCI, A TAK śE OBSZARY ROZMIESZCZENIA OBIEKTÓW HANDLOWYCH O POWIERZCHNI SPRZEDA śY POWY śEJ 2000 M2 ORAZ OBSZARY PRZESTRZENI PUBLICZNEJ

a) W studium nie wskazuje si ę obszarów wymagaj ących przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, b) Na rysunku studium nie wskazuje si ę obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni powy Ŝej 2000 m 2, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, c) Na terenie gminy wyst ępuj ą tereny górnicze, dla których zgodnie z art. 53. ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 1994 r., Nr 27, poz. 96 z pó źn. zm.) istnieje obowi ązek sporz ądzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – wskazano na rysunku studium.

Zgodnie z art. 53. ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 1994 r., Nr 27, poz. 96 z pó źn. zm.):

- Dla terenu górniczego sporz ądza si ę miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w trybie okre ślonym odr ębnymi przepisami, je Ŝeli ustawa nie stanowi inaczej;

- Plan, o którym mowa w ust. 1, powinien zapewnia ć integracj ę wszelkich działa ń podejmowanych w granicach terenu górniczego w celu:

• wykonania uprawnie ń okre ślonych w koncesji,

• zapewnienia bezpiecze ństwa powszechnego,

• ochrony środowiska, w tym obiektów budowlanych.

- Plan, mo Ŝe w szczególno ści okre śli ć obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę filar ochronny, w granicach którego, ze wzgl ędu na ochron ę oznaczonych dóbr, wydobywanie kopalin nie mo Ŝe by ć prowadzone albo mo Ŝe by ć dozwolone tylko w sposób zapewniaj ący ochron ę tych dóbr.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 68 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

- Koszty sporz ądzenia projektu planu, ponosi przedsi ębiorca.

- Projekt planu, o którym mowa w ust. 1, wymaga uzgodnienia z wła ściwym organem nadzoru górniczego.

- Je Ŝeli przewidywane szkodliwe wpływy na środowisko b ędą nieznaczne, rada gminy mo Ŝe podj ąć uchwał ę o odst ąpieniu od sporz ądzenia planu, o którym mowa w ust. 1.

11. OBSZARY, DLA KTÓRYCH GMINA ZAMIERZA SPORZ ĄDZI Ć MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, W TYM OBSZARY WYMAGAJ ĄCE ZMIANY PRZEZNACZENIA GRUNTÓW ROLNYCH I LE ŚNYCH NA CELE NIEROLNICZE I NIELE ŚNE

W granicach opracowania studium okre ślono obszary stanowi ące potencjalne tereny rozwojowe – wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze oraz tereny zainwestowane - wymagaj ące uporz ądkowania, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Granice obszarów wrysowano na rysunku studium w skali 1:25 000 (kierunki rozwoju gminy) i 1:10 000 (kierunki rozwoju miasta). Ponadto dopuszcza si ę sporz ądzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w terenach zainwestowanych miasta i wsi w miar ę potrzeb i w granicach okre ślonych stosown ą uchwał ą Rady Miejskiej a tak Ŝe na potrzeby rozbudowy i budowy nowej infrastruktury technicznej – w tym, dróg. Niniejsze studium dopuszcza tak Ŝe sporz ądzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów rolnych zlokalizowanych poza obszarami zabudowanymi, w obszarach – wskazanych na rysunku studium, w których dopuszcza si ę lokalizacj ę generatorów energii odnawialnej tj. np. elektrownie wiatrowe, biogazownie i in., maj ąc jednak na uwadze potrzeb ę ochrony istniej ącego środowiska przyrodniczego - zgodnie z przepisami odr ębnymi, z zastrze Ŝeniem, i Ŝ strefa oddziaływania generatorów musi wchodzić równie Ŝ w wyznaczony na rysunku studium obszar.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 69 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

12. OBSZARY NARA śONE NA NIEBEZPIECZE ŃSTWO POWODZI I OSUWANIA SI Ę MAS ZIEMNYCH

W obr ębie granic administracyjnych miasta i gminy Kowalewo Pomorskie nie wyst ępuj ą obszary nara Ŝone na niebezpiecze ństwo powodzi jak równie Ŝ obszary osuwiskowe.

13. OBIEKTY LUB OBSZARY, DLA KTÓRYCH WYZNACZA SI Ę W ZŁO śU KOPALINY FILAR OCHRONNY

Na terenie gminy Kowalewo Pomorskie – obowi ązuj ą nast ępuj ące tereny górnicze

Nr Koncesja Nazwa Data dec. ost. stan rejestru XLIII/1/6 OS.IV.7521 -14/95 Nowy Dwór 1995 -06 -01 aktualny OŚ.IV.7521 -14/95 153/W/08 [ ŚG.III.tk.751 - Nowy Dwór 153/W/08 [ ŚG.III.tk.751 - 10-2/3/201 2008-04-01 aktualny 1/49/0 II/A 1/49/0 153/W/08 [ ŚG.III.tk.751 - Nowy Dwór 153/W/08 [ ŚG.III.tk.751 - 10-2/3/201 2008-04-01 aktualny 1/49/ II/B 1/49/ (wg. danych Okr ęgowego Urz ędu Górniczego w Poznaniu)

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 70 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Nazwa obszaru Nowy Dwór górniczego Nr rejestru XLIII/1/6 Uwagi OG wpisano do rejestru 08.02.1996 r. Decyzja OŚ.IV.7521 -14/95 z dnia 1995 -06 -01 wydana przez Wojewoda - UW w Toruniu Termin wa Ŝno ści 2015 -06 -30 Status OG aktualny Koncesja eksploatacyjna OS.IV.7521 -14/95 wydana przez Wojewoda - UW w Toruniu Data wydania koncesji 1995 -06 -01 Termin wa Ŝno ści 2015 -06 -30 Teren górniczy Nowy Dwór Data wpisu 1996 -02 -13

Nazwa obszaru Nowy Dwór II/A górniczego Nr rejestru 10 -2/3/ 201 Uwagi Decyzja 153/W/08 [ ŚG.III.tk.751 -1/49/0 z dnia 2008 -04 -01 wydana przez Marszałek Wojew. Kujawsko -Pomorskiego Termin wa Ŝno ści 2022 -12 -31 Status OG aktualny Koncesja eksploatacyjna 153/W/08 [ ŚG.III.tk.751 -1/49/0 wydana przez Marszałek W ojew. Kujawsko -Pomorskiego Data wydania koncesji 2008 -04 -01 Termin wa Ŝno ści 2022 -12 -31 Teren górniczy Nowy Dwór II/A Data wpisu 2008 -07 -11

Nazwa obszaru Nowy Dwór II/B górniczego Nr rejestru 10 -2/3/201 Uwagi Decyzja 153/W/08 [ ŚG.III.tk.751 -1/49/ z dnia 2008 -04 -01 wydana przez Marszałek Wojew. Kujawsko -Pomorskiego Termin wa Ŝno ści 2022 -12 -31

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 71 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

Status OG aktualny Koncesja eksploatacyjna 153/W/08 [ ŚG.III.tk.751 -1/49/ wydana przez Marszałek Wojew. Kujawsko -Pomorskiego Data wydania koncesj i 2008 -04 -01 Termin wa Ŝno ści 2022 -12 -31 Teren górniczy Nowy Dwór II/B Data wpisu 2008 -07 -11

Na terenie miasta i gminy Kowalewo Pomorskie nie wyst ępuj ą obiekty i obszary, dla których wyznacza si ę w zło Ŝu kopaliny filar ochronny.

Prowadzenie wydobycia kopalin przez rolników, na podstawie uzyskanych koncesji, na terenach rolnych o niskiej klasie bonitacyjnej gleb jest mo Ŝliwo ści ą pozyskiwania z tej działalno ści dodatkowych dochodów (dla rolnika jak i dla gminy). Studium dopuszcza eksploatacj ę kopalin pospolitych na podstawie uzyskanych koncesji geologicznych. W świetle obowi ązuj ących przepisów – Ustawa o ochronie przyrody (Dz. U Nr 92, poz. 880) na terenach obj ętych form ą ochrony, zakazuje si ę m. in.: • pozyskiwania skał, w tym torfu oraz skamieniało ści, • wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, • likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych. Działania maj ące na celu ochron ę zasobów kopalin powinny polega ć na: • ochronie złóŜ kopalin poprzez racjonaln ą gospodark ę surowcow ą, • chronie terenów, na których wyst ępuj ą zasoby perspektywiczne.

Zgodnie z art. 53. ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 1994 r., Nr 27, poz. 96 z pó źn. zm.) dla terenu górniczego sporz ądza si ę miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w trybie okre ślonym odr ębnymi przepisami, je Ŝeli ustawa nie stanowi inaczej i plan, mo Ŝe w szczególno ści okre śli ć obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę filar ochronny, w granicach którego, ze wzgl ędu na ochron ę oznaczonych dóbr, wydobywanie kopalin nie mo Ŝe by ć prowadzone albo mo Ŝe by ć dozwolone tylko w sposób zapewniaj ący ochron ę tych dóbr.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 72 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

14. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LE ŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ

Główne zadania dla rolnictwa: a) racjonalne wykorzystywanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej uwzgl ędniaj ące dostosowanie kierunków produkcji rolnej, technologii produkcji i poziomu jej intensywno ści do walorów przyrodniczych danego obszaru. b) stymulowanie rozwoju ró Ŝnych form przedsi ębiorczo ści szczególnie w przetwórstwie rolno-spo Ŝywczym i w działalno ściach zwi ązanych z rolnictwem i jego otoczeniem (przechowalnictwo i konserwacja surowców rolniczych), c) wył ączenie z produkcji rolnej gruntów nie wykorzystywanych rolniczo, d) promowanie środowiskowotwórczej funkcji lasów maj ącej na celu zrównowa Ŝon ą gospodark ę le śną i roln ą, słu Ŝą cą, mieszka ńcom i przyjazn ą, dla środowiska przyrodniczego, e) wspieranie działa ń producentów rolnych na rzecz samoorganizowania si ę w grupy producenckie, mened Ŝerskie i marketingowe (pomoc w zakresie systemów informacji, szkole ń, organizacyjno — prawna), f) zwi ększenie koncentracji i specjalizacji produkcji rolnej na terenach najbardziej przydatnych rolniczo, wyznaczenie priorytetowych kierunków lokalnej produkcji o najwi ększych szansach rozwoju, g) zwi ększenie konkurencyjno ści lokalnych produktów rolnych poprzez wdra Ŝanie nowych proekologicznych technologii jak równieŜ poprawa standardów sanitarnych i jako ściowych w produkcji Ŝywno ści oraz wspierania post ępu technicznego i biologicznego w produkcji rolnej, h) stymulowanie rozwoju infrastruktury technicznej oraz modernizacji i restrukturyzacji gospodarstw rolnych na rzecz tworzenia wielofunkcyjnego modelu wsi dzi ęki wi ększemu zatrudnieniu w rzemio śle, usługach, turystyce i rekreacji (agroturysytka), i) tworzenie sprzyjaj ących warunków dla podniesienia poziomu wykształcenia młodzie Ŝy wiejskiej i restrukturyzacji szkolnictwa i doradztwa dostosowanego do zmienno ści rynku pracy i lokalnych potrzeb gminy, j) przeciwdziałanie dalszej degradacji i zanieczyszczeniu środowiska

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 73 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

przyrodniczego (gleb) i wspieranie działa ń na rzecz rekultywacji gruntów, k) wskazana stopniowa zmiana no śników - na rzecz paliw o niskiej zawarto ści siarki (gazu ziemnego, gazu propan - butan, oleju opalowego, elektryczno ści), l) na gruntach rolnych zlokalizowanych poza obszarami zabudowanymi dopuszcza si ę lokalizacj ę generatorów energii odnawialnej tj. np. elektrownie wiatrowe i in., maj ąc jednak na uwadze potrzeb ę ochrony istniej ącego środowiska przyrodniczego - zgodnie z przepisami odrębnymi, z zastrze Ŝeniem, i Ŝ strefa oddziaływania generatorów musi wchodzi ć równie Ŝ w wyznaczony na rysunku studium obszar.

Główne zadania dla le śnictwa: a) konieczno ść zachowania trwało ści lasów i ci ągło ści wykorzystania ich wielostronnych funkcji, b) poprawa stanu sanitarnego lasów, c) maksymalne ograniczenie procesów degraduj ących środowiska le śne, zachowanie i odtworzenie osuszonych zbiorników śródle śnych i cieków, d) ograniczenie zr ębów zupełnych. e) zalesienia nieu Ŝytków i gleb niskich klas, spełniaj ących wymogi przepisów szczególnych i odr ębnych.

15. OBSZARY POMNIKÓW ZAGŁADY I ICH STREF OCHRONNYCH ORAZ OBOWI ĄZUJ ĄCE NA NICH OGRANICZENIA PROWADZENIA DZIAŁALNO ŚCI GOSPODARCZEJ, ZGODNIE Z PRZEPISAMI USTAWY Z DNIA 7 MAJA 1999 R. O OCHRONIE TERENÓW BYŁYCH HITLEROWSKICH OBOZÓW ZAGŁADY (DZ. U. NR 41, POZ. 412 ORAZ Z 2002 R. NR 113, POZ. 984 I NR 153, POZ. 1271);

W graniach administracyjnych miasta i gminy Kowalewo Pomorskie nie wyst ępuj ą pomniki zagłady i ich strefy ochronne.

16. OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEKSZTAŁCE Ń, REHABILITACJI LUB REKULTYWACJI

MIASTO W granicach administracyjnych miasta Kowalewo Pomorskie proponuje si ę obj ąć obszar historycznego miasta lokacyjnego programem rewitalizacji. Celem działa ń rewitalizacyjnych na tym obszarze b ędą mi ędzy innymi: poprawa Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 74 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU funkcjonalno ści struktury ruchu kołowego, oraz estetyki przestrzeni publicznych, ochrona obiektów cennych architektonicznie, rozbudowa i modernizacji sieci infrastruktury technicznej.

GMINA W obr ębie granic administracyjnych gminy wyznaczony jest mogilnik przeznaczony do rekultywacji znajduj ący si ę w miejscowo ści Pi ątkowo. Rekultywacj ę nale Ŝy przeprowadzi ć zgodnie z programem rekultywacji składowiska. Rekultywacji podlegaj ą ponadto obszary po eksploatacji surowców naturalnych, zlokalizowane w zachodniej cz ęś ci gminy. W celu maksymalnej ochrony środowiska przyrodniczego, wprowadza si ę zakaz przeznaczania terenów po eksploatacji surowców naturalnych na składowiska jakichkolwiek odpadów. Nale Ŝy d ąŜ yć do zalesiania tych terenów.

17. GRANICE TERENÓW ZAMKNI ĘTYCH I ICH STREF OCHRONNYCH

W granicach administracyjnych miasta i gminy Kowalewo Pomorskie terenem zamkni ętym w rozumieniu przepisów geodezyjnych i kartograficznych są linie kolejowe nr 353 relacji Pozna ń – Skandawa i nr 209 relacji linia kolejowa nr 209 Bydgoszcz - Brodnica . Decyzj ą Nr 62 Ministra Infrastruktury z dnia 26 wrze śnia 2005 r. w sprawie ustalenia terenów, przez które przebiegaj ą linie kolejowe, jako terenów zamkni ętych (Dz. U. Nr 11 z dn. 14 10.2005 r.), według wykazu działek ewidencyjnych, przez które przebiegaj ą linie kolejowe uznane jako tereny zamkni ęte w granicach województw Tom I (Zał. do Nr 11. poz. 72 Dz. U. Ministra Infrastruktury z dnia 14.10.2005 r.) tereny kolejowe w granicach działek ewidencyjnych: • 1,194 – obr ęb Borówno; • 13,15 – obr ęb Chełmoniec; • 274 – obr ęb Frydrychowo; • 37, 89 - obr ęb Kowalewo Pomorskie 1; • 6, 11/1, 11/2, 11/3, 11/5, 11/6, 24, 26, 29, 36, 38, 48 - obr ęb Kowalewo Pomorskie 2 • 334, 338 – obr ęb Mariany; Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 75 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU

• 87, 91 – obr ęb Napole; • 103/5, 206 – obr ęb Nowy Dwór; • 1, 52, 54 – obr ęb Sierakowo; • 252/1, 83/3, 83/6, 83/9 – obr ęb Wielkie Rychnowo; • 107, 110, 281, 292, 338 – obr ęb Zapluskow ęsy uznane zostały w granicach gminy Kowalewo Pomorskie za tereny zamkni ęte w rozumieniu przepisów geodezyjnych i kartograficznych.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy KOWALEWO POMORSKIE 76 CZ ĘŚĆ DRUGA – KIERUNKI ROZWOJU