LOBBYMEMO

Onderwerp : Lobbymemo Van : Concernstaf Aan : SB Datum : 7 december 2020

• Tweede Kamer o Begroting VWS o Begroting OCW: Media o Begroting I&W: Water en wadden o Begroting Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (voortzetting) o Circulaire Economie o Begroting VWS: Sport en bewegen o Nationaal Groeifonds o Rondetafelgesprek Toeslagen o Klimaat en energie (2e termijn) o • Stemmingen • Eerste Kamer • Brussel • Parlementaire agenda de komende weken • Lange termijn plenaire vergadering

Tweede Kamer

Begroting VWS Op woensdag 2 en donderdag 3 december behandelde de Kamer de begroting van het ministerie van VWS met de ministers De Jonge en Van Ark en met staatssecretaris Blokhuis. Vanuit de VNG was tevoren aandacht gevraagd voor het abonnementstarief in de Wmo, voor maatschappelijk opvang, beschermd wonen en GGZ, voor Preventie, voor Wonen en Zorg en voor club- en buurthuizen en vrijwilligersorganisaties. Dit verslag richt zich vooral op deze onderwerpen, behalve de club- en buurthuizen omdat er niets over gezegd is. Aan het einde van het debat waren er 18 amendementen en 91 moties ingediend.

Terwijl het debat gaande was werd het nieuws bekend dat 13 Zeeuwse gemeenten de jeugdbescherming en jeugdreclassering niet meer te laten uitvoeren door Intervence maar door drie andere gecertificeerde instellingen die al in Zeeland actief zijn. De vaste commissie VWS vroeg op donderdagochtend een brief over de kwestie van het kabinet, te ontvangen voor hervatting van het debat die middag. Die deadline werd niet gehaald. De brief, hier te vinden, kwam in de avond en er werd niet meer over Zeeland gesproken tijdens het debat. Inmiddels is duidelijk dat er op maandag 14 december een notaoverleg zal plaatsvinden van de vaste commissie VWS met staatssecretaris Blokhuis.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten Nassaulaan 12 Den Haag | Postbus 30435 | 2500 GK Den Haag vng.nl 070 - 373 83 93 | [email protected]

Abonnementstarief Het begrotingsdebat stond oorspronkelijke eerder gepland, maar werd uitgesteld omdat voorrang werd gegeven aan de coronadebatten waar minister De Jonge bij moest zijn. Daarmee werd het algemeen overleg over de Wmo op 11 november de eerste gelegenheid waar over het Abonnementstarief is gesproken. In dit begrotingsdebat werd er niet meer op teruggekomen, anders dan door Kerstens (PvdA). Hij noemde minister De Jonge een omgekeerde Robin Hood, door geld van de armen naar de rijken te leiden. Hij riep de minister op het abonnementstarief te schrappen, aan te passen of om gemeenten op een betere manier dan tot nu toe te compenseren.

In zijn schriftelijke antwoord herhaalde minister De Jonge wat hij in zijn brief van 23 oktober had geschreven, namelijk dat gemeenten voldoende gecompenseerd zijn. Hij voegt daaraan toe: Tegelijkertijd stel ik ook vast dat gemeenten zich grote zorgen maken over de bredere financiële context waar zij zich momenteel in bevinden. Ik heb oog voor deze zorgen. Gemeenten en Rijk staan immers voor een gezamenlijke opgave. Mede op verzoek van (en samen met) de VNG wil ik daarom de komende periode, ten behoeve van een volgend kabinet, gezamenlijk maatregelen verkennen die bijdragen aan een betere sturing op de uitgaven in de Wmo.

Maatschappelijke Opvang, Begeleid Wonen en GGZ Dik-Faber (CU) spreekt over domein overstijgende samenwerking in de zorg. Zij ziet dat er geld bespaard wordt in de Wet langdurige zorg (Wlz) en vindt dat dat overgeheveld kan worden naar gemeenten voor gebruik in de Wmo. Minister De Jonge deelt mee dat er vaker samengewerkt wordt door partijen om zorg en ondersteuning integraal en dichtbij huis te organiseren. Er worden experimenten met deze vorm van samenwerking gehouden, maar zulke experimenten kunnen niet uit de Wlz betaald worden; de wettelijke mogelijkheid daartoe ontbreekt. Daarom zorgt de minister voor compensatie van de meerkosten in zo’n experiment via de Wmo. Hij stuurt de Kamer voor de kerst een brief over de consultatie van een wetsvoorstel dat Wlz-uitvoerders in staat stelt om met gemeenten en zorgverzekeraars rechtmatig in initiatieven te investeren om zwaardere en duurdere zorg te voorkomen. Verder start hij over twee weken de consultatie over het discussiestuk ‘Zorg voor de toekomst’ en dat gaat o.a. over domein overstijgende samenwerking. De bevindingen van de consultatie zullen in de Contourennota worden verwerkt.

Renkema (GL) vroeg aandacht voor de daklozenopvang. Dak- en thuislozen trekken vaak naar de grote steden. Hij wil dat de staatssecretaris er voor zorgt dat in de G4 de komende winter geen enkele dakloze op straat hoeft te slapen. Staatssecretaris Blokhuis schetst de hoofdlijn van het beleid: iedereen die volgens de Wmo in aanmerking komt voor een plek in de opvang, moet die plek ook daadwerkelijk krijgen. Mensen moeten zo kort mogelijk in de maatschappelijke opvang verblijven. Gemeenten zijn daar volop mee bezig. Blokhuis noemt voorbeelden uit Eindhoven, Rotterdam en Utrecht en roept gemeenten op die voorbeelden te volgen. Blokhuis meldt verder dat er ook ‘niet-rechthebbende’ daklozen zijn. Dat zijn illegalen en arbeidsmigranten. Voor hen is de nachtopvang niet bedoeld. Uit humanitair oogpunt heeft Blokhuis de gemeenten opgeroepen deze groep mensen toch toe laten vanwege coronamaatregelen (de oproep thuis te blijven) of vanwege de winterkou. Maar dat is het dan ook. Als gemeenten iedereen de hele winter willen toelaten, zullen ze dat zelf moeten betalen.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 2/27

Laan (VVD) wilde weten wanneer het kabinet een totaalvisie op de GGZ presenteert. Renkema stelt vragen over het stimuleren van de samenwerking in de GGZ. Blokhuis is bezig met een visie op het zorglandschap GGZ; die wordt begin 2021 naar de Kamer gestuurd. Verder is hij druk bezig met de uitvoering van het Hoofdlijnenakkoord. Met de visie wil hij verder kijken dan de horizon van het hoofdlijnenakkoord. Hij voert over de visie gesprekken met veel partijen, waaronder Zorgverzekeraars Nederland en de Nederlandse GGZ. De staatssecretaris vindt samenwerking essentieel om de uitdagingen waar de GGZ voor staat aan te gaan. Samenwerking binnen de huidige kaders is volop mogelijk. Hij noemt als voorbeeld de transfertafels die in verschillende regio’s van start zijn gegaan om te komen tot vermindering van wachttijden. In het kader van het Hoofdlijnenakkoord overlegt Blokhuis met de partners in het veld over verdere versterking van de samenwerking. Voor de lange termijn zal hij in zijn visie op het zorglandschap expliciet aandacht besteden aan versterking van de samenwerking binnen de GGZ en over de grenzen van de GGZ heen.

Preventie Er werd veel over preventie gesproken, maar het begrip kan verschillende zaken in houden. Enerzijds wordt er het preventieprogramma van staatssecretaris Blokhuis tegen roken, overgewicht en alcoholgebruik mee bedoeld. Anderzijds gaat het over de toekomst van het zorgstelsel waarbij preventie in brede zin een rol speelt. Het gaat dan om benadering gericht op gezondheidsbevordering, ook buiten het zorgdomein, in plaats van focus op ziektestrijding. Beide aspecten kwamen aan bod.

Toekomst van de zorg Veldman (VVD) wil, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Agema (PVV) en Hijink (SP), geen nieuw stelsel. Het stelsel is namelijk een van de beste ter wereld. Hij wil kijken hoe we binnen het huidige stelsel kunnen komen tot verbetering. In het huidig stelsel is te weinig aandacht voor preventie. Bovendien werken de prikkels verkeerd doordat kosten en baten verschillend neerslaan. Als een gemeente investeert in preventie, dan is de winst voor de zorgverzekeraar. Renkema heeft een vergelijkbare constatering: investeringen in preventie zijn niet rendabel in een systeem dat is gericht op ziektebehandeling. Dat wordt anders als je het over gezondheidsbevordering hebt. De drie linkse partijen PvdA, GL en SP willen de marktwerking juist wel uit het zorgstelsel halen. Minister De Jonge schetst in zijn antwoord dat in de volgende kabinetsperiode niet aan stelselwijzigingen kan worden ontkomen. Mensen worden ouder en de verhouding tussen zorgenden en verzorgden zal veranderen. Verder is duidelijk geworden dat er meer centrale aansturing nodig is. De criteria waarop hij zal handelen zijn toegankelijkheid, betaalbaarheid en toegankelijkheid. Uit de plannen die een aantal fracties in eerste termijn heeft gepresenteerd haalt hij een paar gemeenschappelijkheden: iedereen wil meer regie vanuit de overheid, iedereen heeft het over innovatie om meer mensen te kunnen verzorgen, iedereen is op zoek naar manieren waarop zorg over de domeinen heen kan worden georganiseerd en iedereen wil nadenken over wat er nu al mogelijk is. Hij wil niet, zoals Agema voorstelde, alle wetten weer samenvoegen. Dat is een soort terugkeer naar de AWBZ. Het zal niet alle problemen oplossen en ook dan zullen er grensvragen blijven. De plannen van het kabinet zullen worden vervat in de Contourennota. Die had De Jonge al aan de Kamer willen presenteren maar corona heeft roet in het eten gegooid. Het veld moet nog geconsulteerd worden. Dat moet klaar zijn voor de formatie, zodat de Nota er zal liggen als de formatie begint.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 3/27

Ellemeet mist in deze visie de opvatting van De Jonge over marktwerking. Volgens de minister is dat één onderdeel van de Contourennota. Hij wil minder marktwerking en meer samenwerking. Ellemeet vindt dat een vlees noch vis antwoord, want wat betekent dat? De Jonge verklaart zich nader: hij wil alle prikkels in het zorgstelsel zo zetten dat samenwerking bevorderd wordt, bijvoorbeeld bij aanbestedingen in het sociaal domein. Ellemeet is amper overtuigd.

Volgens Van den Berg (CDA) laat de coronacrisis zien dat voorkomen beter is dan genezen. Van Gerven (SP) stelt voor dat de GGD voortaan gefinancierd moet worden via een nationaal georganiseerd preventiefonds. Het geld voor dat fonds moet geoormerkt in het Gemeentefonds worden gestort. Hij presenteert er een plan voor. Ploumen (PvdA) heeft een andere aanvliegroute om de positie van de GGD te versterken. Zij wil dat de GGD een wettelijk vastgelegd basistakenpakket krijgt, zodat gemeenten, als die hun begroting sluitende moeten krijgen, daar niet meer in kunnen shoppen. Ze wil wel dat de GGD regionaal verankerd blijft. Staatssecretaris Blokhuis antwoordt schriftelijk dat uit eerdere rapporten blijkt dat de financiering van de GGD’en voldoende is om hun taken in het kader van de Wet Publieke Gezondheid uit te kunnen voeren. Over de meerkosten die GGD’en maken i.v.m. corona zijn aparte afspraken gemaakt rechtstreeks met VWS. Het kabinet zal in overleg treden met de GGD’en en met gemeenten over de toekomstige organisatie van de GGD. De Kamer zal daarover worden geïnformeerd. Wat betreft de blik op de toekomst en de rol van preventie hierin, verwijst Blokhuis naar de discussienota Toekomst voor de Zorg die medio december wordt gepubliceerd en in consultatie wordt gebracht.

Preventieakkoord Renkema, Dik-Faber en Diertens benadrukken het belang van het Nationaal Preventieakkoord om roken, alcoholgebruik en overgewicht tegen te gaan. Ze hebben een amendement ingediend om drie miljoen aan het programma toe te voegen. Diertens presenteerde een initiatiefnota over een gezonde leefstijl. Ploumen bepleitte een regionaal preventiefonds waar Rijk, zorgkantoren en gemeenten aan mee moeten doen. Staatssecretaris Blokhuis zal met de VNG en zorgverzekeraars hierover in gesprek gaan en daar ook de zorgkantoren bij betrekken. Hij zal de Kamer voor het notaoverleg Preventie van 1 februari hierover informeren

Van Esch, maar ook Ploumen en Sazias, bekritiseerde staatssecretaris Blokhuis omdat hij geen suikertaks wil invoeren. Blokhuis houdt vast aan de afspraken die hij met de frisdrankenindustrie heeft gemaakt over de vermindering van het suikergehalte. Pas als zij hun toezeggingen niet nakomen, komt een suikertaks in beeld.

Wonen en Zorg Er is veel aandacht voor het thema wonen en zorg. Renkema vindt dat het Programma Langer Thuis de afgelopen jaren verworden is van een wens tot een bevel. Peters (CDA) constateert een gebrek aan woonruimte in combinatie met zorg. Hij vraagt zich af waarom gemeenten niet gedwongen worden veel meer te bouwen. Zou het ook niet helpen als er meer ingezet zou worden op burgerinitiatieven waarbij mensen voor elkaar zorgen, zoals bijvoorbeeld in een hofje? Een andere optie is dat kinderen hun ouders kunnen helpen om kleiner te gaan wonen. Hijink breekt weer een lans voor de kleinschalige zorgbuurthuizen: gemeenten en corporaties zouden moeten overleggen om die initiatieven van de grond te tillen.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 4/27

Minister De Jonge is naast de Contourennota ook bezig met een Ouderennota. Daarin staan drie vragen centraal: wat kan ik zelf, wie zorgt voor mij en waar kan ik wonen? Om in zorgvraag voor Wlz-cliënten te voldoen zal ZN de komende kabinetsperiode 25.000 plaatsen creëren. Iedere gemeente zal volgend voorjaar een woon/zorg-visie moeten hebben, daarbij ondersteund door de Taskforce Wonen en Zorg. Om dit proces richting te geven en de maatschappelijk urgentie te vergroten werkt De Jonge met Actiz, Aedes, Zorgverzekeraars Nederland en de VNG aan bestuurlijke afspraken over de opgave met betrekking tot zelfstandig wonen en de verpleeghuiszorg. De Ouderennota is op dit specifieke onderdeel een verdieping van de Contourennota en gaat over de volle breedte over ouderen. Voor het zorgdeel maakt hij de komende maanden een ‘dialoognota’. Het leidt tot de verzuchting bij Dik dat ze de afgelopen jaren alleen maar plannen en nota’s heeft zien langs komen maar dat er nog geen huis bij is gekomen. Ze is het wachten zat.

PGB Laan stelde als enige het PGB2.0 aan de orde. Ze vindt het allemaal heel traag gaan. Ze wil uitleg hoe dat komt en ze wel elke drie maanden een stand van zaken ontvangen. In zijn schriftelijke beantwoording schetst minister De Jonge de voortgang van het PGB2.0- systeem. Hij verwijst naar de informatie die hij voor de zomer naar de Kamer heeft gestuurd over invoering van het systeem en de stappen die hij gaat zetten. De minister informeert de Kamer twee keer jaar en daar houdt hij aan vast.

Mantelzorg Laan, Sazias en Van der Staaij vragen aandacht voor de overbelasting van mantelzorgers. Mantelzorgers zijn te weinig bekend met mogelijkheden hun last tijdelijk te verlichten, zoals bijvoorbeeld respijtzorg. Dat komt voor een deel omdat gemeenten te weinig gebruik maken van de beschikbare kennis en expertise. Het is dus zaak er voor te zorgen dat gemeenten beter op de hoogte zijn en zodat zij mantelzorgers kunnen informeren.

De Jonge heeft een landelijke aanpak ´Samen sterk voor mantelzorg’ opgesteld met de VNG, MantelzorgNL, ZN en VNO/NCW, waarin acht basisgebieden worden beschreven waarop mantelzorgers mogelijk ondersteuning op wensen. Een ondersteuningsteam, dat reeds gestart is, helpt gemeenten op eigen verzoek om beter handen en voeten te geven aan het lokale mantelzorgbeleid en rekening te houden met deze acht basisgebieden voor ondersteuning. Omdat er onduidelijkheid over de mantelzorgverklaring bestaat zal de minister nadere afspraken maken met de ministers van BZK, SZW, VNG, UWV en Aedes. Hij laat het oordeel over het amendement van Sazias over mantelzorgers aan de Kamer. De minister meldt Laan dat de SER begin ’21 met een advies komt over de combinatie van werk met mantelzorg.

Overig Naast al deze onderwerpen is er nog met minister De Jonge gesproken over vaccineren en andere corona-gerelateerde onderwerpen. Veel daarvan zal terugkomen tijdens het Coronadebat op woensdag 9 december. Peters wil dat er gestopt wordt met het jaarlijks indiceren van mensen in wier situatie toch niets veranderd. Minister De Jonge vindt ook dat er geen overbodige informatie moet worden opgevraagd bij het (her)indiceren. Voor de Wmo geldt dat hij daarover afspraken heeft gemaakt met de VNG, namelijk om de duur van de beschikking zoveel mogelijk aan te laten sluiten op de

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 5/27

specifieke situatie van de aanvrager in lijn met de bedoeling van de Wmo. De VNG heeft gemeenten vervolgens hiertoe opgeroepen. In afstemming met cliënten en gemeenten zal dit mogelijk een onderwerp zijn bij het project samenwerken aan een betere toegang sociaal domein van de VNG. Alle fracties liepen te hoop tegen het voornemen van staatssecretaris Blokhuis om vrouwen niet meer elke twee jaar maar elke drie jaar te screenen op borstkanker. Ondanks bezweringen van Blokhuis dat het een uit nood geboren maatregel is – een combinatie van personeelsgebrek en vertragende gevolgen van coronamaatregelen – kreeg hij een nagenoeg Kamerbrede motie aan zijn broek om de maatregel terug te draaien.

Amendementen en moties Amendementen Er zijn 18 amendementen ingediend, die hier zijn te vinden. Voor gemeenten zijn deze van belang, met het oordeel van het kabinet er achter: • Amendement van de leden Van Beukering-Huijbregts en Raemakers 35570-XV-18 over middelen voor het verhogen van het subsidiebudget voor kennis en informatiebeleid. Oordeel Kamer; • Amendement van het lid Bergkamp c.s. over middelen voor de Mantelzorglijn. Oordeel Kamer; • Amendement van de leden Van den Berg en Dik-Faber over middelen voor pilots gericht op cross-sectorale gegevensuitwisseling. Oordeel Kamer; • Amendement van het lid Renkema c.s. ter vervanging van nr. 62 over middelen voor programma's en campagnes. Oordeel Kamer; • Amendement van het lid Renkema over middelen voor winteropvang in de G4-gemeenten. Ontraden. • Amendement van de leden Van Otterloo en Sazias over middelen voor verschillende vormen van mantelzorgondersteuning. Oordeel Kamer.

Moties In tweede termijn zijn er 91 moties ingediend. Ze zijn hier te vinden. De volgende springen er voor gemeenten uit. Het oordeel van het kabinet staat er achter: • Motie van de leden Laan-Geselschap en Bergkamp over een plan van aanpak om te komen tot een brede langetermijnvisie op de ouderenzorg. Oordeel Kamer; • Motie van de leden Bergkamp en Raemakers over het evalueren van de afschaffing van de Wtcg en de Cer. Oordeel Kamer; • Motie van het lid Bergkamp c.s. over onafhankelijk onderzoek naar effectievere bestuurlijke regio-indelingen. Oordeel Kamer; • Motie van de leden Ploumen en Renkema over een wettelijk takenpakket voor GGD's. Ontraden; • Motie van de leden Van der Staaij en Sazias over invulling geven aan de aanbevelingen van de landelijk aanjager respijtzorg. Oordeel Kamer; • Motie van de leden Van der Staaij en Ellemeet over obstakels rondom de bouw of uitbreiding van verpleeghuizen in kaart brengen. Oordeel Kamer; • Motie van het lid Sazias over het aantal uren van buurtsportcoaches voor ouderen uitbreiden. Ontraden. Over de amendementen en moties zal worden gestemd op dinsdag 8 december.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 6/27

Begroting OCW: Media Op maandag 30 november debatteerden de leden van de VC OCW met minister Slob van voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media. Tevoren had de VNG aandacht gevraagd voor de coronamaatregelen voor de lokale omroepen en voor versterking van de lokale media.

Deze onderwerpen speelden een ondergeschikte rol in het debat. De meeste aandacht ging uit naar de landelijke publieke omroepen. Er werd gesproken over zaken de NPO, de verhouding tussen de publieke en commerciële omroep, het Commissariaat voor de Media, Commissie Integriteit Publieke Omroep (Cipo), de arbeidsvoorwaarden bij de publieke omroep, hoe te voorkomen dat presentatoren meer verdienen dan volgens de WNT mag, de verhouding tussen de publieke omroep en social media platforms, mededingingsregels, en het afschaffen van de btw in het brede medialandschap inclusief de geschreven pers. Minister Slob wil uitzoeken naar de kosten en uitvoerbaarheid van zo’n operatie. Hij waarschuwt dat het heel duur is en dat hij geen maatregelen meer zal nemen. Als het al gebeurt is het een zaak voor het nieuwe kabinet.

Niettemin stelden veel woordvoerders de lokale en regionale media aan de orde. Westerveld spreekt over de regionale omroepen die voor 30 fte mensen aannemen om de lokale media opdracht uit te voeren. Een regeling die 2,1 miljoen kost. Ze vraagt zich af waarom dit geld niet gewoon rechtstreeks in de streekomroepen wordt gestoken. Van der Molen vroeg hoe de minister aankijkt tegen het voortzetten van het corona- steunprogramma zoals we dat nu kennen in het jaar 2021. Kwint vraagt wanneer de brief van de minister komt met zijn reactie op het onderzoek naar het belang van lokale omroepen. Hij constateert dat maar een derde van het noodzakelijke budget uitgegeven wordt aan lokale media, terwijl de uitholling van de controle op de lokale democratie tegen gegaan moet worden. Sneller wil van de minister weten wat er nog gaat gebeuren om tot meer samenwerking te komen tussen de lokale en regionale media. Hij raadt de minister aan een wetswijziging voorbereiden om te regelen dat de financiering niet meer door gemeenteraden naar hun controleurs plaatsvindt, maar dat daar een landelijke regeling voor komt. Ook Van den Hul (PvdA) constateert dat er veel extra geld, 21 miljoen, nodig is om de lokale omroepen daadwerkelijk te versterken. Ze sluit zich aan bij het pleidooi van NLPO en VNG voor een duale bekostiging: een basisbekostiging, vanuit het Rijk voor alle omroepen in alle gemeenten op gelijk niveau. Daarnaast moet er aanvullende bekostiging via het Gemeentefonds zijn om de maatschappelijk verbindende taken van de lokale omroep in gemeenten te blijven garanderen. Het mag voor het lokale media-aanbod dat je krijgt natuurlijk niet zo zijn dat het uitmaakt waar je woont. Verder is Van den Hul blij dat de samenwerking tussen regionale en landelijke publieke omroep steeds meer gestalte krijgt in het regioblok. Van der Graaf spreekt over de 15 miljoen voor de regionale omroepen en de samenwerking met de NPO. Ze heeft vernomen dat niet dat hele bedrag voor die programmering wordt ingezet en ze vraag naar de mening van de minister. Ze wil ook weten wat het kabinet vindt van het advies van de ROB en de Raad voor Cultuur dat er een landelijk dekkend netwerk van mediafondsen moet komen, dat de basisfinanciering verhoogd moet worden en verlegd van de gemeenten naar het ministerie, met name voor de bekostiging van die regionale en lokale omroepen.

Minister Slob brengt de Kamer in herinnering dat het zijn doel was deze kabinetsperiode verbindingen te maken tussen lokaal, regionaal en nationaal. Er zijn ook financiële stappen gezet

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 7/27

om de samenwerking te stimuleren, o.a. in de vorm van pilots voor twintig omroepen. De samenwerking tussen enerzijds de nationale omroep en de regionale en lokale omroepen anderzijds is op gang gekomen. Volgend jaar komt er waarschijnlijk een pool van journalisten voor lokaal, regionaal en nationaal nieuws. Die pool zal ongetwijfeld goede invloed hebben op de professionalisering van de lokale journalistiek. Alle ervaringen die op deze manier opgedaan worden, vormen input voor een volgende kabinetsperiode. Recent is er, op verzoek van Slob, een tweede advies gekomen van Rob en Raad voor de Cultuur over de lokale omroepen, waarin wordt voorgesteld om de financiering van de lokale omroepen over te hevelen van het Gemeentefonds naar de Mediabegroting. Dat kost 30 miljoen structureel. Het is niet meer aan dit kabinet daar een besluit over te nemen. Het kabinet heeft ook geïnvesteerd, bijvoorbeeld in het steunfonds. Er is goed gebruik van gemaakt van zowel de eerste als de tweede tranche, maar er is wel sprake geweest van onderuitputting. Een deel kon nog voor lokale media ingezet worden, de rest is teruggevloeid naar de schatkist. Slob constateert dat de lokale omroepen zich al met al goed staande hebben weten te houden. Het steunpakket stopt daarom na 15 december. Daarna kan men van de andere regelingen zoals TOGS gebruik maken.

Sneller betwijfelt of er voor een andere financiering van lokale omroepen extra geld nodig is. Het is een kwestie van een kasschuif, van het Gemeentefonds naar de OCW-begroting. Slob werpt tegen dat in het rapport wordt voorgesteld de basisfinanciering te verhogen, zodat er wel degelijk een financieringsvraagstuk ligt. Hij komt deze periode ook niet meer toe aan de voorbereiding van wetgeving; andere zaken gaan voor. Wetgeving is volgens hem ook niet het punt, dat is de politieke wil deze stap te zetten. Slob vraagt zich vervolgens nog af of de lokalen nog veel trek in de beweging hebben als het extra budget niet beschikbaar komt.

Slob meldt dat NPO Regio, waarin de NPO en de regionale omroepen samenwerken, vanaf 4 januari van start gaat. Het is een vehikel waarmee regionale omroepen hun content op een nationaal platform kunnen zetten. Het kabinet heeft er 40 miljoen voor beschikbaar gesteld.

In tweede termijn zijn er drie moties ingediend door de Kwint, die geen van allen zagen op lokale of regionale omroepen. Op 8 december zal er over worden gestemd.

Begroting I&W: Water en wadden Het thema water krijgt een aparte begrotingsbehandeling omdat het ver af staat van de onderwerpen milieu en infrastructuur en ook andere woordvoerders heeft bij de wat grotere fracties. Er werden een aantal voor gemeenten relevante punten aan de orde gebracht. Waterveiligheid is voornamelijk de verantwoordelijkheid van de waterschappen, dit onderdeel is hieronder niet benoemd.

Kaderrichtlijn water (KRW) De Kaderrichtlijn Water is in 2000 van kracht geworden en heeft als doel de kwaliteit van oppervlakte- en grondwater in Europa te waarborgen. Diverse doelen moeten in 2027 bereikt worden. De fracties van VVD, GL, CDA, D66, PvdA, CU en 50+, zijn bezorgd dat de doelen niet

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 8/27

gehaald worden en stellen vragen of het nog te realiseren is. D66 wijt het aan de nutriënten uit de landbouw, de PvdA wil ook goed kijken naar de opgave op bestrijdingsmiddelen. De minister bekijkt met LNV naar een mix van vrijwillige en verplichte maatregelen.

Medicijnresten in water Dit punt is ook voor gemeenten relevant omdat zij erop worden aangesproken als oude medicijnen niet worden ingeleverd maar door het toilet worden gespoeld. Op het andere aspect dat medicijnen op de natuurlijke manier door het toilet gaan zijn gemeenten niet voor aan te spreken. Er komt per jaar 190 ton aan medicijnen in het oppervlaktewater De CU vraagt of apothekers nu meedoen bij de inzameling. 50+ vindt samen met het CDA de cijfers heel zorgelijk en willen weten welke maatregelen er nu genomen worden.

De minister gaat met de Stuurgroep Water verdere afspraken maken. Er komt een landelijke inzamelingsweek om oude medicijnen naar de apotheek te brengen. Medicijnen vallen niet onder de KRW.

Droogte en bodemdaling GL vindt dat de kosten van bodemdaling eenvoudig bij huiseigenaren wordt gelegd en wil weten wat de NOVI hierin betekent. Het CDA verwijt de minister dat ze te weinig doet en het fonds funderingsherstel weinig wordt gebruikt. GL vindt dat het niet lokaal is op te lossen.

Op de oorzaak van bodemdaling lopen de meningen uiteen. Het CDA vindt dat het komt door te weinig neerslag en te veel verdamping en niet te wijten is aan de landbouw. Zij houden juist water vast. D66 en de PvdD wijten het juist wel aan de boeren, zij de lusten van water, huiseigenaren de lasten van het tekort en de belastingbetaler betaalt voor de schade. ‘Van wie is het water?’, wil D66 weten. De SP wil dat er meer moet gebeuren om water vast te houden en we moeten stoppen met het peil te verlagen. D66 en de CU zien water als drager van de grote opgaven en van de ruimtelijke ordening in ons land. De PvdD heeft geen vertrouwen dat het NOVI daarbij helpt.

De minister ziet de NOVI juist wel als ordenend instrument. Begin 2021 start een studiegroep naar grondwater omdat enkel letten op voorkomen onvoldoende is. Alle grondwateronttrekkingen worden daarvoor in beeld gebracht, ook bij particulieren. Met het ministerie van LNV is een veenplan ingesteld en het kabinet komt nog met een reactie op het RLI rapport ‘stop bodemdaling’.

Afsluiten drinkwater GL wil niet dat gezinnen worden afgesloten van hun water bij onbetaalde rekeningen, dat is in strijd met het kinderrechtenverdrag. De minister vindt dat aan de rechter om te toetsen.

Onkruidbestrijding in de openbare ruimte GL is bezorgd dat gemeenten nu weer onkruid gaan doodspuiten met gif nu het weer mag van de rechter. De minister geeft aan dat het kabinet nog met een reactie komt op de uitspraak. Meer voor het komende AO gewasbescherming

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 9/27

Er zijn 23 moties ingediend. De relevante: • Motie voor een snel nieuw verbod gebruik gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw (nr. 68) Ontraden • Motie over impact droogte op funderingen (nr 71) – advies minister is aanhouden tot Rli kabinetsreactie. Motie over weg en waterbouw naar voren halen van alle overheden (nr. 78). Oordeel Kamer • Motie van de leden Bromet en Renkema over toegang van kinderen tot drinkwater (nr 70) – minister wil aanhouden tot uitspraak rechter er is.

Begroting Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (voortzetting) Nadat de Kamer haar inbreng in eerste termijn op 28 oktober had uitgesproken, moest minister Kaag enige tijd in thuisquarantaine vanwege een mogelijke coronabesmetting. De voortzetting van het debat liet daarom even op zich wachten. Op woensdag 2 december was het zover: de eerste termijn van de minister plus de volledige tweede termijn. De combinatie van hulp en handel werkt, benadrukte Kaag. Nederland is een open handelsland, verbonden met het buitenland. Ons lot is verbonden met dat van anderen in de wereld. Het beleid is volgens de minister gericht op een inclusieve en duurzame wereld.

Coronacrisis en ontwikkelingssamenwerking De zwaarste klappen van de coronacrisis vallen in de armste landen, zegt Kaag. Mensen zakken terug in armoede, er is meer honger en de gezondheidszorg kraakt. De coronacrisis laat zien dat we een duurzame strategie moeten ontwikkelen voor mondiale gezondheidsstructuren, zegt Kuik (CDA). De minister wil bezien waar Nederland toegevoegde waarde heeft in het verbeteren van gezondheidssystemen.

De meest gemarginaliseerde groepen worden door de coronacrisis verder op achterstand gezet, zegt Van den Hul (PvdA). Daarom zou er volgens haar meer geld moeten gaan naar lokale organisaties: die kunnen specifieke groepen beter bereiken. Lokale organisaties weten hoe het zit, erkent de minister, maar ze wil zich niet vastleggen op een percentage van het budget dat naar hen zou moeten gaan.

De coronacrisis heeft grote financiële gevolgen voor Nederland, stelt Van Weerdenburg (PVV) vast. Dat is voor haar reden om te betogen dat het wel een tandje minder kan met de uitgaven aan ontwikkelingssamenwerking: we hebben het geld zelf hard nodig. Voordewind (CU) wil juist dat we meer geld gaan uitgeven aan ontwikkelingssamenwerking. Uiteindelijk moet Nederland volgens hem weer gaan voldoen aan de norm dat we 0,7% van het BNP eraan besteden.

Handelsbeleid en China Tijdens de coronacrisis waren er tekorten aan bijvoorbeeld mondkapjes. Afhankelijkheid van één leverancier of één land moet worden voorkomen, zegt de minister. In Europees verband wordt volgens haar nagedacht over strategische autonomie. Het kabinet kijkt ook naar mogelijkheden voor het terughalen van maakindustrie naar Nederland.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 10/27

De coronacrisis heeft de uitwassen van de vrije markt meer zichtbaar gemaakt, stelt Alkaya (SP). Het zou in zijn ogen daarom logisch zijn om grenzen te stellen aan vrijhandel, maar de regering doet dat niet.

Moet de EU een investeringsverdrag willen sluiten met China? Verschillende woordvoerders wijzen op de mensenrechtenschendingen tegen de Oeigoeren. We mogen mensenrechten niet te grabbel gooien vanwege economische belangen, zegt Van den Nieuwenhuijzen (GL). China geniet oneigenlijke voordelen omdat het onterecht nog steeds de status van ontwikkelingsland heeft, stelt Weverling (VVD) vast. Bovendien is er oneerlijke concurrentie, vindt Van Haga (FvD), bijvoorbeeld van Chinese staatsbedrijven die overnames doen in Europa. Van Raan (PvdD) is kritisch over het sluiten van handelsverdragen met China en de Zuid- Amerikaanse douane-unie Mercosur. In zijn ogen maken we onszelf zo medeplichtig aan mensenrechtenschendingen in China en ontbossing in het Amazonegebied. Producten die op de Europese markt komen, zouden niet mogen bijdragen aan die ontbossing, zegt Bouali (D66). De EU zou een investeringsverdrag met Taiwan moeten sluiten, oppert Stoffer (SGP). Dit draagt bij aan investeringen, technologische samenwerking en investeerdersbescherming, maar is volgens hem ook van belang in het licht van geopolitieke ontwikkelingen.

De Kamer stemt op 8 december over de tijdens het debat ingediende moties. In totaal zijn er 34 moties ingediend, de onderstaande zijn relevant voor het VNG-perspectief op internationale samenwerking: • Motie van het lid Weverling over Nederlandse bedrijven een centralere rol geven in het OS- beleid. Oordeel Kamer; • Motie van het lid Van den Hul over 35% van de beschikbare middelen alloceren voor lokale maatschappelijke organisaties. Ontraden. [Bron: TweedeKamer.nl]

Circulaire Economie Om milieu en klimaatdoelen te halen moet de economie van lineair (grondstof, product, wegwerpen) naar circulair. Dit komt in debatten niet altijd tot zijn recht en gaat het voornamelijk over het voorkomen van afval en het verwerken daarvan.

Statiegeld Dit punt kwam bij de meeste fracties prominent aan de orde. 50+, GL, PvdD, CU, D66, CDA en SP zijn blij dat er statiegeld op blik komt. Van hen mag het ook eerder. D66 is nog bezorgd dat een volgend kabinet toch met iets anders komt. GL vindt het vreemd dat zuivel en sap is uitgezonderd van statiegeld, sap wordt namelijk ook in blik verkocht. De PvdD wil statiegeld zelfs uitbreiden als blijkt dat andere verpakkingen ineens meer in het zwerfafval terechtkomt. Staatsecretaris Van Veldhoven wacht op de laatste monitoring begin 2021 om daarna eerst het gesprek met de branche aan te gaan. Ze staat klaar om het wettelijk te regelen. Ze verwacht geen verschuiving van verpakkingen. Statiegeld op drankenkartons gaat ze verkennen.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 11/27

Single use plastic richtlijn (SUP) Er komt een zogeheten kale implementatie van de richtlijn die veel plastic producten gaat verbieden. Dat vinden GL, CU, PvdD, en SP zonde van de tijd en getuigen te weinig ambities. De VVD vraagt aandacht voor medische rietjes. De staatssecretaris stelt dat het wel snel moest omdat er anders een aanwijzing zou volgen. Ze werkt aan verboden op wegwerpverpakkingen, producten en beprijzing. Medische rietjes zijn uitgezonderd. In EU verband is haar inzet om hergebruikt materiaal te verplichten of nieuwe grondstoffen te belasten. Dit op vragen daarover van VVD en CDA het gebruik te ‘prikkelen’.

Op de vragen over eenmalige verpakkingen en de EU richtlijn komt ze nog met een brief.

Voor- of nascheiding van afval De PVV wil compleet naar nascheiding vanwege de vervuiling van het afval. Voor de PVV maken gemeenten er maar een puinhoop van, en al helemaal als ze diftar hebben ingevoerd. Ook het CDA en VVD zijn niet tevreden over de vervuiling van afvalstromen en zij willen dat gemeenten beter handhaven. Het CDA oppert een recycle-doelstelling voor gemeenten in plaats van een inzameldoelstelling. Als het aan de VVD ligt worden de inzameldoelen gericht op kwaliteit en niet op kwantiteit. Het inzameldoel op glas lijkt te zijn verlaagd en dat vinden GL met de PvdD een slechte zaak. Ook op andere afvalstromen vindt GL dat de inspanningen tekort schieten. De VVD en GL vinden elkaar dat drankkartons (bv van melk) ook apart retour moet. De VVD wil initiatieven in Nederland steunen, GL wil een apart inzameldoel.

De staatsecretaris geeft aan dat bronscheiding de standaard is tenzij het niet anders kan zoals bij hoogbouw. Nascheiding gebeurt alleen bij plastic, metaal en drankkartons PMD). Gemeenten die diftar hebben ingevoerd zijn de inwoners 70 euro goedkoper uit, direct na invoering. Gemeenten recycledoelstellingen opleggen kan niet want te lastig. Ze wil gemeenten wel helpen op de kwaliteit van het afval te verhogen. Dat is ook in hun belang want bij vervuilde stromen krijgen ze minder geld.

Begroting VWS: Sport en bewegen Op maandag 30 november bespraken de sportwoordvoerders het onderdeel van de VWS-begroting over sport en bewegen. Uiteraard werd er veel stilgestaan bij de gevolgen van de coronacrisis voor de sportsector, maar er was ook extra aandacht voor grote sportevenementen, de toegankelijkheid van sport voor mensen met een functiebeperking en voor lokale sportakkoorden.

Coronacrisis “Mijn sporthart bloedt,” zo begint Heerema (VVD) zijn betoog tijdens het wetgevingsoverleg. Hij vindt het pijnlijk om te zien dat de sportsector stil ligt in de coronacrisis. Geen wedstrijden, geen ouders langs de lijn, geen derde helft. Maar wat vele malen erger is: “de sportvereniging bloedt dood”. De vereniging loopt inkomsten mis en kan niet de belangrijke rol vervullen die zij in de samenleving heeft. Jansen (PVV) vroeg specifiek naar de inkomsten uit kantine-inkomsten bij sportverenigingen.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 12/27

De oppositiepartijen vinden dat het kabinet de sportsector onverstandig hard raakt met de coronamaatregelen. Van Nispen (SP) stelt de vraag of het terecht is dat zwemlessen gestopt zijn tijdens de tweede golf en of het terecht is dat mensen wel met 30 man binnen muziek mogen maken, maar niet in groepsverband mogen hardlopen in het bos? Ook Westerveld (GL) betwijfeld of er wel serieus gekeken is naar de invloed van het coronabeleid op sport. Sport en bewegen kan en moet er juist aan bijdragen om uit de crisis te komen, vinden zowel SP als VVD. Een belangrijk probleem voor sportverenigingen is dat de corona-regelingen erg ingewikkeld zijn. Sportverenigingen worden veelal door vrijwilligers gerund en voor hen is de TASO-regeling te ingewikkeld. Heerema (VVD) stelt twee voorwaarden voor de nieuwe TASO-regeling: dat het administratieve proces simpel is en dat de doorlooptijd korter is. De Kamer is het erover eens dat zwemlessen door moeten gaan en niet zoals laatst plots moeten worden stopgezet.

Het betaald voetbal heeft een uitzondering gekregen voor de coronamaatregelen. Diertens (D66) wil echter ook dat andere topsportsectoren van de uitzondering gebruik moeten kunnen maken. Nederland doet op topniveau mee met bijvoorbeeld hockey, waarom is er alleen voor het betaald voetbal een uitzondering? Minister van Ark antwoordt hier later op dat er “ergens een grens moet worden getrokken”. Het aantal sporters dat nu kan sporten blijft beperkt, maar wanneer je de grens oprekt wordt de groep sporters direct aanzienlijk groter. Dat acht de minister onverantwoord, maar ze bekent dat het een keuze is geweest, die bij een crisisaanpak past.

Grote sportevenementen Hoe moet er worden omgegaan met grote sportevenementen in het komende jaar – en de jaren erop? Dat is een vraag die ook in dit wetgevingsoverleg voorligt. Verschillende Kamerleden komen met voorbeelden van evenementen waar Nederland goede sier mee zou kunnen maken. Heerema noemt naast de Formule 1 ook de Formule E, omdat we in Nederland voorop lopen met onderzoek naar duurzame auto’s. Diertens somt het EK voetbal en de Invictus Games voor 2021 op. Tegelijkertijd moet er worden gekeken naar hoe evenementen kunnen plaatsvinden in de periode tijdens of vlak na de coronacrisis. Deze vraag lijkt op de zoektocht die in de evenementensector naar voren kwam tijdens het wetgevingsoverleg Cultuur. Ook voor sport en grote sportevenementen moet een plek komen in de routekaart van het kabinet. Diertens vraagt specifiek om een taskforce – of werkgroep, dat is haar om het even – die kijkt naar het organiseren van grote sportevenementen in de komende tijd.

De grote sportevenementen zijn bij het Fieldlab Evenementen aangesloten, zo meldt de minister. Bij dat fieldlab worden plannen gemaakt voor pilotevenementen, om te kijken met welke preventieve maatregelen men veilig evenementen kan organiseren (sneltesten, mondkapjes of crowdtrackers). Ze ziet geen heil in een taskforce, omdat er al veel inzet op is. Diertens brengt in dat het een specifiek verzoek is vanuit de sportsector zelf; zij willen gehoord worden. Volgens Van Ark zijn de organisatoren van sportevenementen aangehaakt.

Toegankelijke sport GroenLinks en het CDA vragen om geld voor sport met mensen met een functiebeperking. Westerveld is enorm fan van initiatieven zoals de Special Olympics en betreurt het dat een platform

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 13/27

als Uniek Sporten geen extra geld krijgt van het ministerie. Ook wil zij dat de minister helpt om meer buurtsportcoaches in te zetten voor mensen met een handicap. Von Martels (CDA) stelt dat juist mensen met gezondheidsproblemen te weinig bewegen; ouderen, mensen met een beperking of mensen met een laag inkomen. Hij is blij dat de minister het Fonds Gehandicaptensport ondersteunt met 1 miljoen euro voor de komende tweeënhalf jaar en wil dat de Kamer geïnformeerd wordt of dit bedrag toereikend is om mensen met een beperking aan sporthulpmiddelen te helpen.

Sporthulpmiddelen worden vaker genoemd in het debat. Volgens Van Nispen worden sporthulpmiddelen in de ene gemeente wel vergoed via de Wmo en in de andere niet. Ook bij zorgverzekeringen is willekeur. Dat moet volgens de SP niet kunnen. Wat gaat de minister doen aan de willekeur bij Wmo-ambtenaren, zo vraagt Van Nispen. Hij wil één landelijk loket voor hulpmiddelen. Diertens wijst op de motie die ze in 2018 heeft ingediend: wat is de stand van zaken van de gesprekken die de minister met gemeenten heeft gevoerd over de beschikbaarheid van voldoende sportprotheses voor kinderen?

De minister gaat de Kamer informeren over het Fonds Gehandicaptensport bij het eerstvolgende AO. Ook gaat ze naar aanleiding van gesprekken met Uniek Sporten investeren in twee trajecten van het platform. De beschikbaarheid van voldoende sportprotheses voor kinderen wordt door de Stichting Special Heroes verder opgepakt. Het fonds voor sporthulpmiddelen van het Fonds Gehandicaptensport wordt ingezet om kinderen en volwassenen te ondersteunen die geen bijdrage krijgen via de Wmo, de Zorgverzekeringswet of de Wet langdurige zorg. Het is het doel om één loket te hebben, maar dat lukt niet op korte termijn en dus wordt er op deze manier praktische maatregelen genomen.

Lokale sportakkoorden Westerveld vraagt hoe het staat met de lokale sportakkoorden; gaan die door of zitten er kinken in de kabel onder meer vanwege de coronacrisis? Samen met het CDA heeft zij gepleit voor experimenteerruimte met regionale voorbeeldregio’s. Von Martels vindt dat er met lokale sportakkoorden een goede stap is gezet, maar er moet meer gebeuren. “De sport is van de samenleving, niet van de markt of van de overheid” en daarom kan met samenwerking meer worden bereikt. Daarnaast pleit Von Martels voor regionale preventiefondsen, waarin gemeenten, zorgverzekeraars en zorgkantoren samenwerken. Ook moet het vraagstuk van ondermijning bij lokale sport worden opgenomen in de lokale sportakkoorden.

Minister Van Ark vindt net als Von Martels dat er aandacht komt voor criminele inmenging in de amateursport. Samen met haar collega van J&V wil ze de uitkomsten van het rapport van de sportsector hierover bespreken. Begin volgend jaar komt ze met een beleidsreactie. Ondermijning heeft al een plek in sommige sportakkoorden. 37 gemeenten besteden er ‘zijdelings’ aandacht aan, zo meldt ze. Twee gemeenten gebruiken hun lokale sportakkoorden de komende jaren echt om de criminele inmenging tegen te gaan. Het kan breder, wat haar betreft. Ze zal het betrekken bij het periodiek overleg dat ze heeft met gemeenten in het kader van het Sportakkoord.

Tijdens het debat zijn 14 moties ingediend. De volgende zijn relevant voor gemeenten. Het oordeel van het kabinet staat erachter vermeld. Over de moties en de gehele begroting wordt op 8 december gestemd.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 14/27

• Motie van het lid c.s. over een financiële tegemoetkoming voor sportbonden met één of meer topsport- en/of talentprogramma's. Oordeel Kamer • Motie van de leden Von Martels en Kuik over spoedig starten met een leefstijlcampagne. Oordeel Kamer • Motie van de leden Von Martels en Kuik over overleg over randvoorwaarden voor regionale preventiefondsen. Geen oordeel bekend • Motie van het lid Van Nispen over voldoende financiële middelen voor de sportsector gedurende de coronacrisis. Ontraden • Motie van de leden Van Nispen en Diertens over één landelijk loket voor informatie over de vergoeding van sporthulpmiddelen. Oordeel Kamer • Motie van het lid Diertens c.s. over opleidingen tot GLI-coaches onderbrengen bij bestaande sportopleidingen. Oordeel Kamer • Motie van het lid Diertens c.s. over een plan voor professionalisering van de sportsector. Oordeel Kamer • Motie van het lid Diertens c.s. over ondersteuning bij het organiseren van grote sportevenementen op een zo veilig mogelijke manier. Oordeel Kamer • Motie van het lid Kerstens over aandacht voor de verschillen tussen inkomensgroepen inzake sport en bewegen. Oordeel Kamer • Motie van het lid Kerstens over meer maatwerk voor de sportsector bij coronamaatregelen. Oordeel Kamer.

Nationaal Groeifonds Het groeifonds moet voor vijf jaar elk jaar € 4 miljard uitgeven aan doelen die de economie van de toekomst stimuleren. ‘Het Nationaal Groeifonds richt zich op de welvaart van de volgende generaties in Nederland. Door investeringen in kennisontwikkeling, infrastructuur en onderzoek, ontwikkeling en innovatie, wordt er voor de toekomstige generatie gewerkt aan goede zorg, onderwijs en een leefbare omgeving. Investeringen vanuit het Nationaal Groeifonds dragen bij aan noodzakelijke transities’. Om allemaal hun eigen redenen steunen bijna alle fracties het fonds. Ook omdat het kabinet per brief tegemoet is gekomen aan een aantal wensen van de Kamer op duurzaamheid, de Instellingswet en het budgetrecht. - GL: is blij dat CO2 mee wordt genomen bij de beoordeling van voorstellen en heeft per amendement het budgetrecht vastgelegd. - SP: ziet er een trendbreuk in van hun gewenste manier van overheidshandelen; - VVD: tevreden want (fysieke) infrastructuur mag er toch mee gefinancierd worden; - PvdA: gelukkig want onderwijs is ook een belangrijk criterium; - CDA: gerust gesteld dat niet alles naar de randstad gaat maar ook naar perifere regio’s; - Cu: wil echte innovatie en weg van de lobby, is ook toegezegd. - PvdD: enige aanwezige fractie die er geen vertrouwen in heeft gezien zij de groeidoctrine niet aanvaarden.

Ministers Wiebes en Hoekstra zijn blij met de steun en dat het geen ongemakkelijk debat wordt. Vertrekpunt is de eerder besproken groeistrategie:

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 15/27

1. Onze huidige manier van welvaart is onhoudbaar, een uitgeputte aarde is geen verdienmodel; 2. Het huidige verdienvermogen is onvoldoende om vergrijzing en andere autonome ontwikkelingen te dekken. Elke groei zou daar aan opgaan terwijl huishoudens niks terug zouden zien. De focus zal liggen op kennis, onderwijs in combinatie met fysieke productie, dat gaat niet naar lage lonenlanden, zie het voorbeeld van ASML en het cluster van toeleveranciers.

Selectie van voorstellen De Kamer is het eens met de selectiecriteria en een brede uitvraag. Maar hoe heeft eerste ronde van indienen van voorstellen voor het Nationaal Groeifonds dan plaatsgevonden? De SP vond het ongehoord. Minister Hoekstra geeft aan dat het snel moest en dat plannen vanzelf kwamen na toelichtingen van ministers in het veld. Zij zijn aan de slag gegaan en dat vindt hij geen probleem. Deze voorstellen worden uiterlijk 1 januari 2021 naar de beoordelingscommissie doorgeleid. Wachten op de wet zou twee jaar vertraging inhouden. Op de eerste selectie van de jaarlijkse voorstellen heeft het kabinet noch de Kamer iets te zeggen. Daar gaat de onafhankelijke adviescommissie ambtelijk en zakelijk over. Dat is ook de bedoeling aldus de ministers om lobby’s van huidige belangen te voorkomen. Het gaat namelijk om de belangen van de generatie na ons. Zij moeten het geld ook weer terugbetalen immers.

Het kabinet kan een project in het uiterste geval afkeuren als het uitdrukkelijk in strijd is met het regeringsbeleid. Wil het nooit doen, dan haakt de commissie gelijk af. Maar de Kamer heeft wel wensen waar de voorstellen wel of niet aan moeten voldoen. De VVD wil infrastructuur, de PvdD een krimp van de veehouderij en de PvdA benoemde de woningbouw.

Vooral de SGP, CU en 50+ hekelden dat die lobby al is gestart vanuit de grote steden en wil dat er geen geld gaat naar grote infra of OV projecten die al zijn aangevraagd voor € 10 mld. Ook GL heeft daar een punt over, dat het groeifonds niet wordt gezien om andere budgetten aan te vullen. Als het aan de SGP en het CDA ligt wordt er geld gereserveerd voor regio’s omdat zij minder slagkracht hebben dan grote steden. De PvdA wil met de SP meer mogelijkheden voor publieke investeringen zoals onderwijs en menselijk kapitaal van werknemers plus betrokkenheid van de vakbonden. Wiebes gaf aan dat vakbonden ook een voorstel in mogen dienen maar dat hij geen belangen wil toevoegen. Het CDA wil een zwaardere rol voor de MKBA. De VVD was eigenlijk als enige bijna zonder kritiek en ging meer in op de beperkingen (zoals CO2 besparing) die andere fracties willen opleggen die de economische groei kunnen vertragen.

Incidenteel vs. reguliere uitgaven Het fonds is in principe voor incidentele uitgaven. De VVD wil infrastructuur ook bekostigen van het fonds, de SGP juist weer niet. Minister Wiebes was daar niet eenduidig over. Infrastructuur mag wel want staat in eerste pijler maar exploitatiekosten en onderhoud weer niet. Reguliere uitgaven is het Mobiliteitsfonds voor. Minister Hoekstra gaf toch wel ruimte aan projecten die meerdere jaren lopen. Deze hebben dan ook

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 16/27

exploitatiekosten en deze kunnen worden meegenomen in het voorstel. Hij noemde bij infra dan als voorbeeld waterstof en geen wegen.

Op de leden van de adviescommissie was nog commentaar van GL op te weinig focus op de transities. Daar is minister Wiebes het mee eens, er komt iemand bij.

BBP vs. brede welvaart Een eenzijdige focus op de economie en dan onze inwoners of milieu vergeten willen de fracties van SP, D66, PvdA en PvdD niet. Waar zit de brede welvaart in het groeifonds? Daar was de minister van Ezk het helemaal niet mee eens. Als VVD’er vindt hij ook dat op een uitgeputte aarde economische groei onmogelijk is. En als we van het groeifonds niet gelukkiger worden doen we iets niet goed.

Budgetrecht/politieke invloed De Kamer wil te allen tijde het laatste woord. Het woord ‘budgetrecht’ van de Kamer is door GL, PvdD, CDA, D66 in de mond genomen en als ze het niet deden wilden ze wel weten wanneer en hoe de Kamer nog erover kan spreken elk jaar. Het budgetrecht van de Kamer werd meerdere malen door de ministers bevestigd en hebben daarom ook een amendement van GL omarmd. Het amendement regelt het bedrag dat jaarlijks mag worden toegekend aan investeringen moet worden goedgekeurd door het parlement. Bijdragen aan de begrotingen van ontvangende departementen worden via een suppletoire begroting eveneens aan het parlement voorgelegd. Het parlement keurt bij de behandeling van de niet-departementale begroting jaarlijks het budget goed voor het fonds. Ook heeft de Kamer nog te spreken over de Instellingswet (o.a. met het doel en de evaluatiemogelijkheid) en -besluit (instelling adviescommissie).

Er zijn 11 moties ingediend. Zes daarvan van de PvdD die allemaal zijn ontraden. Deze gingen voornamelijk in op duurzame criteria. De PvdA heeft moties ingediend op woningbouw en onderwijs en de SP op de rol van werknemers. • 35570-XIX-13 Motie van het lid Stoffer over een duidelijk investeringskader in de instellingswet

Rondetafelgesprek Toeslagen Woensdag 2 december vond een rondetafelgesprek plaats over ‘alternatieven voor een nieuw toeslagenstelsel’. In drie blokken met steeds twee sprekers werd de Kamer geïnformeerd over de voor- en nadelen van de verschillende stelsels. Waarbij de kern werd gevat door het CPB: elk alternatief heeft z’n prijs.

Elke spreker heeft van tevoren een position paper ingediend. Alle position papers zijn hier te vinden. De laatste sprekers (Vliegenthart en Florijn) gaven de Kamer nog een aantal zinnen mee die zij graag terugzien in het regeerakkoord.

In het eerste blok kwamen hoogleraren Bas Jacobs (Erasmus Universiteit) en Koen Caminada (Universiteit Leiden) aan het woord. Jacobs pleit voor een het bundelen van alle toeslagen in één

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 17/27

algemene heffingskorting. Verschillende politieke partijen hebben dit (met variaties) opgenomen in hun verkiezingsprogramma. Hij is tegen verhogen van het minimumloon. Volgens hem is het doelmatiger om de belasting te verlagen voor de laagste inkomensgroep, waarmee je hetzelfde inkomenseffect bereikt. Caminada stelt dat de verschillende inkomenssteun-maatregelen in Nederland totaal zo’n 60% van de bevolking beslaan. In andere landen is dit gemiddeld slechts 15%. Op de arbeidsmarkt leidt dit tot meer parttime werkers. Daarbij is ons stelsel ongericht, want ondanks de veelheid aan toeslagen staan we onderaan de lijstjes landen die kinderen goed uit de armoede weten te houden. Het is een politieke afweging om een toekomstige heffingskorting te baseren op huishoudfactoren of individuele factoren. In het huidige stelsel spelen beiden een rol, dus om grote herverdelingseffecten te voorkomen moet je zoveel mogelijk variabelen die nu ten grondslag aan de toeslagen liggen, integreren in de nieuwe heffingskorting.

In het tweede blok kwamen Robin Fransman (de argumentenfabriek) en Maarten van Sonsbeek (CPB) aan het woord. Fransman trekt de toeslagenkwestie breder dan slechts de toeslagen zelf; Nederland is toe aan “groot onderhoud”. Dat is een logisch gevolg van zeventig jaar wetten en systemen stapelen, terwijl de samenleving fundamenteel is veranderd. Hij pleit juist wel voor een hoger minimumloon. Je hoeft dan niet aan herverdeling te doen, maar aan “pre-verdeling”. Met een minimumloon van 14 euro per uur vallen miljoenen toeslagen al weg. Fransman vindt ook dat de overheid niet moet willen micro-managen. Het stelligst is hij in dit opzicht met zijn pleidooi om de heffingskorting op individueel niveau en niet op huishouden-niveau toe te passen. Het is geen zaak van de overheid met wie je al dan niet samenwoont, en om eventuele kostenvoordelen daarvan naar zich toe te trekken. Van Sonsbeek stelt dat er vijf alternatieven voor het huidige stelsel denkbaar zijn. Maar, waarschuwt hij, elk alternatief heeft z’n prijs. De huidige complexiteit dient wel een doel: maatwerk en doelmatigheid. Maar de complexiteit is het grootste nadeel want het leidt tot 800.000 terugvorderingen per jaar. Ook is het niet-gebruik met zo’n 10% hoog.

Arjen Vliegenthart (Nibud) en Marco Florijn (NVVK) mochten in blok 3 hun licht op de toeslagenkwestie schijnen. Vliegenthart vindt dat de discussie over wat het bestaansminimum is, goed moet worden meegewogen in de toeslagendiscussie. Hij pleit ervoor om mensen 90% van hun toeslag uit de keren, waarbij 10% bewaard wordt als buffer, die uitgekeerd wordt aan het einde van het jaar als er geen correctie nodig blijkt. Naar aanleiding van vragen van Van Weyenberg (D66) benadrukt hij dat het bestaansminimum omhoog moet, zodat mensen niet in de problemen komen door het inhouden van die 10%. Vliegenthart stelt voorts dat er grote gaten in de basissystematiek zitten, met als gevolg dat gemeenten maatwerk moeten toepassen op grote groepen. Wat daarmee het automatisch geen maatwerk meer is. Florijn stelt dat het wel tien jaar zal duren voor er een nieuw systeem is, In de tussentijd moeten we kijken naar innovaties. Daarbij denkt hij vooral aan een T-2 stelsel (met vangnet). Met Leijten (SP) ontstaat een discussie over het doe-vermogen van mensen. Leijten stelt dat het niet zo is dat mensen met een laag inkomen geen doe-vermogen hebben, maar dat wij hen niet in staat stellen te doen. Ook hebben mensen met een hoog inkomen geen doe-vermogen, maar hebben zij geld om dit af te kopen. Vliegenthart stelt dat inderdaad “de beste budgetteerders aan de onderkant van het loongebouw zitten”. Met doe-vermogen wordt vooral gerefereerd aan bureaucratisch doe-vermogen.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 18/27

Als uitsmijter gaven de sprekers van de NVVK en het Nibud welke zinnen zij graag in het regeerakkoord zien. Florijn wil dat het wettelijk minimumloon gekoppeld blijft aan de bijstand. Ook is het ingewikkeld dat bewind en de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen bij een ander ministerie, namelijk J&V, is ondergebracht dan overige onderdelen van het armoede- en schuldenbeleid, dat onder SZW valt. Vliegenthart wil dat een nieuw kabinet snel uitvoering geeft aan de motie Jetten voor de verkorte doorlooptijd. Ook moet er sneller gesaneerd moeten worden.

Op 18 januari is een notaoverleg naar aanleiding van de initiatiefnota van , ‘Naar een stelsel zonder toeslagen’. [Michaël Kensenhuis, gemeente Amsterdam]

Klimaat en energie (2e termijn) Op 26 november lukte het niet het debat af te ronden. Dat gebeurde daarom op 3 december. Vooraf had de VNG nog aandacht gevraagd op de financiering van het Nationaal programma RES. Deze loopt eind 2021 af terwijl dan de RES-sen moeten worden uitgevoerd die 1 juli zijn opgeleverd. En met verkiezingen en formatie in zicht zou hier een financieel gat kunnen optreden waardoor de landelijke en regionale organisaties uit elkaar kunnen vallen. Dit punt werd door Harbers (VVD) en Mulder (CDA) ingebracht. Het programma willen zij niet stoppen omdat daar juist meer draagvlak is gecreëerd en democratische legitimatie is geborgd. Minister Wiebes is het daar helemaal mee eens. Hij zal in januari een brief naar de Kamer sturen met een voorstel voor de financiering na 1 januari 2021. Dat kan dan op de agenda van het notaoverleg klimaat en energie van 1 februari geagendeerd worden.

Overige onderwerpen: Rijnenburg Deze Utrechtse locatie krijgt bijzonder veel aandacht in de Kamer om te bebouwen ondanks dat gemeente en provincie dat niet willen en daar liever duurzame energie willen opwekken. Dit keer vroeg D66 aandacht voor het gebied om deze twee functies te combineren. Dat leverde enorm veel commentaar op. De PvdA vindt het niet te combineren vanwege contouren en de SP maar ook de minister vindt het een RO zaak van BZK. De minister wil daarbij ook pertinent niet treden in de bevoegdheden van andere overheden.

Zon op dak Het CDA ziet dat de verzekerbaarheid van zonnepaneleninstallaties op daken heel duur wordt en zo de wens van de Kamer om dat te bevorderen ondermijnt.

Biomassa De PvdD meent dat bossen uit Estland in Nederlandse ovens verdwijnt. Daar kwam een hele discussie over met de minister die juist meent dat er wel meer gekapt wordt maar dat het ook de bedoeling is omdat het uit productiebossen komt. Die bossen nemen niet af en uit oerbossen komt niets. De Estse overheid heeft hij veel vertrouwen in. Ook koolstof afvang en opslag in de bodem (CCS) kan niet op e goedkeuring rekenen van de PvdD. De minister vindt het daarentegen een cruciale techniek.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 19/27

Waterstof Het CDA wil heel graag pilots met waterstof in de gebouwde omgeving. De minister geeft weer aan dat waterstof geen oplossing is voor de verwarming van woningen. Er is veel te weinig van en wat er is moet naar hoge temperatuurtoepassingen. Hij wil wel pilots stimuleren.

Datacenters De SP en PvdA willen meer visie op de bouw van datacenters in relatie tot onze duurzame energie opgaven. Eerder had de minister al aangegeven dat datacenters er komen omdat wij data gebruiken en over de grens plaatsen geen zin heeft. Hij zal hierover nog een brief sturen.

Greenwashing stroom GL en D66 hebben problemen met ‘garanties van oorsprong’ waarmee grijze Nederlandse stroom vergroend wordt door certificaten van buitenlandse duurzame stroom te kopen en dan als zodanig aan de consument verkocht. De minister is het daarmee eens maar dan vooral op het punt dat er op deze manier geen extra duurzame stroom bij komt.

Er zijn 14 moties ingediend. Relevant: • 32813-628 Motie van de leden Van der Lee en Kröger over de samenhang tussen de duurzame opwek van stroom en de elektrificatie van de industrie in beeld brengen Oordeel Kamer • 32813-630 Motie van de leden Van der Lee en Kröger over een routekaart aquathermie Oordeel Kamer • 32813-631 Motie van de leden Sienot en Dik-Faber over het systeem van Garanties van Oorsprong Oordeel Kamer • 32813-632 Motie van het lid Sienot over de ontwikkeling van de stadswijk van de toekomst in polder Rijnenburg. Aangehouden • 32813-633 Motie van de leden en Harbers over met onder anderen netbeheerders in gesprek gaan over demonstratieprojecten met waterstof Oordeel Kamer • 32813-634 Motie van het lid Agnes Mulder c.s. over knelpunten bij het verzekeren van zon- op-dakprojecten Oordeel Kamer • 32813-635 Motie van het lid Van Raan over een moratorium op hout afkomstig uit Estland en Letland Ontraden • 32813-640 Motie van het lid Moorlag over het verhogen van de nalevingsgraad voor het bedrijfsleven ten aanzien van energiebesparende maatregelen Oordeel Kamer

Debat rekenfout van Rijkswaterstaat bij de stort van granuliet Heeft het bedrijfsleven invloed uitgeoefend op een besluit van Rijkswaterstaat om granulietstort in een natuurplas toe te staan? De Kamer rondt het debat af dat ze hier al eerder over voerde met minister Van Nieuwenhuizen en staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat. Welke belangen hadden de overhand bij het storten van granuliet in een natuurplas? Het belang van het bedrijf dat het kwijt moest of het belang van milieu, leefomgeving en omwonenden? Of was het mogelijk zelfs strafbaar? De Kamer is er verdeeld over.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 20/27

Granuliet is een restproduct van de productie van asfalt. Bij het project Over de Maas is er granuliet gestort in een natuurplas. Zowel de omwonenden als deskundigen maken zich zorgen over de schadelijkheid van granuliet. Van Aalst (PVV) vindt dat er duidelijkheid moet komen. Onder anderen Van Eijs (D66) en Van Esch (PvdD) vragen het kabinet om in het vervolg ecologische belangen de doorslag te laten geven bij het eventueel storten van granuliet. Staatssecretaris Van Veldhoven benadrukt net als in het vorige debat dat er geen juridische gronden zijn om de stort van granuliet te stoppen, omdat aan de bestaande regels is voldaan. Overigens is het storten in dit specifieke project wel voorlopig stilgelegd.

Invloed Uit een reportage van Zembla zou bovendien blijken dat de asfaltindustrie invloed heeft uitgeoefend op ambtenaren van Rijkswaterstaat. Daardoor zouden zij de stof granuliet hebben aangemerkt als "grond", zodat het gestort kon worden. Laçin (SP), Van Brenk (50PLUS), Kröger (GroenLinks) en Van Esch (PvdD) vragen het kabinet om de status van granuliet als grond zo snel mogelijk te herzien. De commissie-Kuijken heeft onderzoek gedaan naar het besluitvormingsproces binnen IenW, maar vond geen bewijs voor directe beïnvloeding door de asfaltindustrie. Moorlag (PvdA) vraagt om aanvullend onderzoek naar mogelijke integriteitsschendingen. Minister Van Nieuwenhuizen antwoordt geen enkele reden te hebben om aan de integriteit van de mensen van Rijkswaterstaat of het ministerie te twijfelen, maar zij is wel bereid om lessen te leren uit deze casus.

Toekomst De stort heeft bij de omwonenden tot hevige emoties geleid, en zoiets moet een volgende keer voorkomen worden. Daarom vragen Van Eijs (D66), Dik (ChristenUnie), Ziengs (VVD) en Von Martels (CDA) het kabinet om de regelgeving zo vorm te geven dat al vóór het verlenen van een ontgrondingsvergunning overleg plaatsvindt met alle betrokkenen, publiek en privaat, met het oog op de begeleiding van het project en een ordelijke uitvoering. Dat wil de minister graag overwegen. De Kamer sprak eerder over dit onderwerp op 27 oktober 2020.

Er zijn 14 moties ingediend die op verschillende manieren om stortingen van granuliet in plassen in het geheel te verbieden, waarborgen zoeken om dit soort stortingen te voorkomen en zorgvuldiger af te wegen. Eén is relevant omdat het verzoekt bij een ontgrondingsvergunning door de provincie een bestuurlijke stuurgroep in zal worden gesteld met alle betrokkenen, publiek én privaat. Dat zou moeten voorkomen dat een gemeente direct wordt gepasseerd bij een storting. • 30015-92 Motie van het lid Van Eijs c.s. over het instellen van een bestuurlijke stuurgroep vóór het verlenen van ontgrondingsvergunningen. Oordeel Kamer Over de moties wordt gestemd op 8 december 2020.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 21/27

Stemmingen

Dinsdag 1 december Notaoverleg jeugd/jongeren met beperkingen en ontwikkelingsachterstanden (23-11) Moties • 35570-XVI-20 Motie van het lid Wörsdörfer c.s. over een kader voor scherpere keuzes over wat onder jeugdhulp wordt verstaan. Oordeel Kamer, aangenomen; • 35570-XVI-21 Motie van het lid Wörsdörfer c.s. over betere kennis en kunde van raadsleden over jeugdzorg. Oordeel Kamer, aangenomen; • 35570-XVI-22 Motie van de leden Wörsdörfer en Voordewind over plannen gericht op kleinschalige transformatie. Oordeel Kamer, aangenomen; • 35570-XVI-23 Motie van het lid Westerveld over richtlijnen voor de pleegvergoeding, de toeslag en de vergoeding voor bijzondere kosten. Oordeel Kamer, aangenomen; • 35570-XVI-24 Motie van het lid Westerveld over steunpunten voor ouders met kinderen in de jeugdzorg. Ontraden, verworpen; • 35570-XVI-25 Motie van het lid Westerveld over een doorbraakaanpak voor jongeren met een specialistische en complexe hulpvraag. Ontraden, aangenomen; • 35570-XVI-26 Motie van het lid Peters c.s. over het regelen van regie op kleinschalige zorginitiatieven. Oordeel Kamer, aangenomen; • 35570-XVI-60 Gewijzigde Motie van het lid Peters over de aanpak van leerproblemen zoals dyslexie voortaan via de samenwerkingsverbanden passend onderwijs laten lopen, aangenomen; • 35570-XVI-28 Motie van het lid Peters c.s. over een werkelijke systeemverandering in de keten van jeugdbescherming. Oordeel Kamer, aangenomen; • 35570-XVI-29 Motie van de leden Van Gerven en Westerveld over niet-gescheiden uithuisplaatsing van broers en zussen wettelijk verankeren. Ontraden, aangenomen; • 35570-XVI-30 Motie van de leden Van Gerven en Hijink over complexe specialistische jeugdzorg regionaal organiseren onder regie van het Rijk. Ontraden, verworpen; • 35570-XVI-33 Motie van het lid Van Beukering-Huijbregts over het betrekken van onafhankelijke deskundigen bij de nieuwe inrichting van de jeugdbeschermingsketen. Oordeel Kamer, aangenomen; • 35570-XVI-34 Motie van het lid Voordewind c.s. over een onafhankelijke werkgroep voor integrale behandelingen bij eetstoornissencasuïstiek. Oordeel Kamer, aangenomen.

Wetgevingsoverleg Cultuur (23-11) • Motie van het lid Van den Berge c.s. over eventuele onderuitputting in het tweede steunpakket inzetten voor talentontwikkeling en cultuurparticipatie. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid Van den Berge c.s. over zorgen dat noodsteun ook bij individuele makers terechtkomt. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid Geluk-Poortvliet over toegang tot de bladmuziekcollectie van de Stichting Omroep Muziek veiligstellen. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid Geluk-Poortvliet over verkennen van een terugvalmogelijkheid voor de subsidie voor CODART, aangenomen • Motie van de leden Kwint en El Yassini over een zogenaamde voucherbank voor de sport- en cultuurbranche. Oordeel Kamer, aangenomen

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 22/27

• Motie van de leden Paternotte en El Yassini over aantrekkelijker maken van de aanschaf van kunst van individuele kunstenaars. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid Paternotte c.s. over in kaart brengen welk deel van de kunstcollectie van de koninklijke familie privé-eigendom is. Ontraden, aangenomen • Motie van de leden Paternotte en Geluk-Poortvliet over in gesprek gaan met Frascati en PLAN Brabant. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van de leden Van den Hul en Belhaj over een aanvullende routekaart voor de culturele sector. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid Van den Hul c.s. over een substantieel bedrag in het tweede steunpakket uitkeren via het Steunfonds Rechtensector. Ontraden, verworpen • Gewijzigde Motie van het lid Van den Hul over een eenmalige financiële ondersteuning van de ODN. Oordeel Kamer, verworpen • Gewijzigde Motie van de leden Van den Hul en Belhaj over het niet verrekenen van additionele steun met de NOW. Oordeel Kamer, aangenomen

Notaoverleg Omgevingswet (25-11) Moties • Motie van de leden Regterschot en Terpstra over inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2022. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid Smeulders c.s. over geen invoering van de Omgevingswet zonder werkend DSO. Ontraden, verworpen • Motie van het lid Smeulders c.s. over de Omgevingswet budgetneutraal invoeren. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid Van Gerven over een ladder voor SDE-subsidie, verworpen • Motie van het lid Van Otterloo over structurele aandacht voor minder digivaardigen. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid Van Eijs over zorg dragen voor voldoende middelen voor het invoeren van de Omgevingswet, aangenomen

Begroting LNV (25-11) Moties • Motie van het lid Madlener over nieuw natuurbeleid zonder fixatie op stikstofarme natuur. Ontraden, verworpen • Motie van het lid Weverling over een jaarlijkse monitor Groen in de Stad [om stedelijke vergroening te stimuleren] Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van de leden Bromet en Von Martels over natuurinclusief bouwen opnemen in het Bouwbesluit Oordeel Kamer, verworpen • Motie van het lid Bromet over bermen beschermen als natuurgebied of als landschap [t.b.v. hittestress en waterberging in steden] Ontraden, verworpen • Motie van het lid Von Martels c.s. over realisatie van het Aanvalsplan Grutto, aangenomen • Motie van de leden Moorlag en De Groot over het aanwijzen van vijf gebieden in Nederland als nationaal park van wereldklasse. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid Moorlag over een breed landbouw-, natuur- en voedselakkoord. Ontraden, verworpen

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 23/27

• Motie van de leden Dik-Faber en Geurts over het ondersteunen van een regionale foodhub [Amersfoort/FoodValley/Betuwe/Flevopolder met betrokkenheid van decentrale overheden] Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid Ouwehand over de NVWA weghalen bij het ministerie van LNV Ontraden, verworpen

Begroting J&V (26-11) Moties • Motie van de leden Becker en Van Toorenburg over de Kamer inlichten over het niet nakomen door gemeenten van convenantafspraken. Ontraden, verworpen • Motie van het lid Van Ojik c.s. over afspraken met burgemeesters over de opvang van vluchtelingen uit de kampen op de Griekse eilanden. Ontraden, verworpen • Motie van de leden Van Toorenburg en Becker over de regeling voor financiering van lokale maatregelen om overlast gevende asielzoekers aan te pakken opnieuw openstellen. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid Van Toorenburg c.s. over afdwingbare ondertoezichtstelling van opvoeders. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van de leden Kuik en Van der Graaf over het in beeld krijgen van de minst zichtbare slachtoffers van mensenhandel en uitbuiting. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid over uiterlijk 1 januari 2021 met een plan van aanpak terugkeer komen. Ontraden, verworpen • Motie van de leden Groothuizen en Van Toorenburg over de capaciteit voor de aanpak van cybercrime bij het OM. Oordeel Kamer, aangenomen • Motie van het lid Van der Graaf c.s. over een verkenning naar wijziging van artikel 273f met de Kamer delen. Oordeel Kamer, aangenomen

VSO Duurzaam Vervoer Moties • Motie van het lid Kröger over extra maatregelen voor de realisatie van de CO2- doelstellingen voor de mobiliteitssector. Ontraden, verworpen • Gewijzigde Motie van de leden en Postma over afzien van de invoering van de roetfiltertest. Ontraden, aangenomen • Motie van de leden Remco Dijkstra en Ziengs over de effecten van de kwaliteitseis voor bio-ethanol in kaart brengen. Aangenomen.

Eerste Kamer

De Eerste Kamercommissie BZK heeft de behandeling van het besluit onder de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen uitgesteld tot 12 januari. (De Tweede Kamercommissie BZK neemt op 17 december een besluit over de behandeling).

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 24/27

Brussel

Kabinet en Brussel nemen besluiten over Europese fondsen Op 1 december jl. hebben de Raad en het Europees Parlement (EP) een politiek akkoord bereikt over het wetgevingspakket voor de inzet van de Europese structuurfondsen tijdens de nieuwe Europese programmaperiode (2021-2027). Dit akkoord zal geformaliseerd worden als de Europese regeringsleiders een akkoord bereiken over de Europese meerjarenbegroting en het EU- herstelpakket. Polen en Hongarije blokkeren een besluit vanwege de koppeling van de structuurfondsen aan de handhaving van de rechtsstaat. Op 10 december a.s. komen premier Rutte en zijn collega’s bijeen om hierover verder te spreken.

Op 26 november jl. heeft staatssecretaris Keijzer (EZK) in een bestuurlijk overleg EU-fondsen haar voorstel gepresenteerd voor de verdeling van de structuurfondsen over de regio’s in Nederland. Het betreft hier de fondsen EFRO, REACT-EU en JTF. Staatssecretaris Van ’t Wout (SZW) komt binnenkort met zijn voorstel voor de verdeling van ESF+. Vooral de verdeling van JTF leidde in het BO tot felle discussie, omdat 53% van het budget voor provincie wordt gereserveerd. Het voorstel van de staatssecretaris wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de Tweede Kamer en de Europese Commissie, die uiteindelijk de finale beslissing neemt.

Ten aanzien van het Europees Herstelfonds heeft de regering besloten vooralsnog geen herstelplan bij de Europese Commissie in te dienen, maar dit over te laten aan het nieuwe Kabinet. Wel wordt gestart met een ambtelijke verkenning. De VNG wil hierbij betrokken worden. Het Kabinet heeft ook besloten dat het beschikbare budget van €5,6 miljard voor de periode 2021 t/m 2023 gedeeltelijk te reserveren voor projecten die het afgelopen jaar al zijn goedgekeurd en gedeeltelijk voor nieuwe projecten.

Parlementaire agenda de komende weken1 Datum Onderwerp Soort overleg 7-12-2020 Arbeidsmarkt (arbeidsmarktbeleid/arbeidsmarktdiscriminatie/jongeren op de AO arbeidsmarkt) 7-12-2020 MIRT NO 7-12-2020 Wet handhaving kraakverbod (35296) WO 7-12-2020 Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (35447) WO 8-12-2020 Voortgangsbrief Omgevingswet november 2020 EK

1 AO = Algemeen Overleg PV = Procedurevergadering EK = Eerste Kamer RTG = Ronde Tafel Gesprek Ges = Gesprek SO = Schriftelijk Overleg In = Inbreng TB = Technische Briefing NO = Nota Overleg TK = Tweede Kamer Pet = Petitie VAO = Verslag van een Algemeen Overleg Pl = Plenair WO = Wetgevingsoverleg

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 25/27

8-12-2020 Voorhang ontwerpbesluit tot wijziging van Bijlage I bij het Besluit huurprijzen SO woonruimte (maximering aandeel punten WOZ-waarde in woningwaardering) (TK 27926-330) 9-12-2020 Bouwen AO 9-12-2020 Cybersecurity AO 9-12-2020 Marktwerking en mededinging NO 10-12-2020 Digitalisering AO 10-12-2020 Discriminatie AO 10-12-2020 Armoede- en schuldenbeleid AO 10-12-2020 Stikstofwet Pl 10-12-2020 Bestrijding witwassen en terrorismefinanciering AO 10-12-2020 Inbreng wetsvoorstel Tijdelijke wet Tweede Kamerverkiezingen covid-19 In 10-12-2020 SO maatregelen om desinformatie richting de Tweede Kamer verkiezingen SO tegen te gaan 14-12-2020 Wijziging van de Participatiewet en enkele andere wetten in verband met het WO verbeteren van de regeling voor loonkostensubsidie en enkele andere wijzigingen (uitvoeren breed offensief) (35 394). 14-12-2020 Jeugdzorg NO 15-12-2020 Hersteloperatie kinderopvangtoeslagen AO 15-12-2020 Wijziging Wet milieubeheer i.v.m. de implementatie van Richtlijn 2018/2001 ter In bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen en ter uitvoering van het Klimaatakkoord 16-12-2020 Arbeidsmigratie AO 16-12-2020 Ruimtevaart en Innovatie NO 17-12-2020 Pensioenonderwerpen AO 17-12-2020 Criminaliteitsbestrijding AO 13-01-2021 Woningwet evaluatie WO 13-01-2020 Natuur AO 14-01-2021 Bescherming persoonsgegevens AO 14-01-2021 Medisch zorglandschap/Juiste zorg op de juiste plek/ eigen bijdragen in de AO zorg/ ziekenhuisfaillissementen 14-01-2021 Initiatiefnota van het lid Postma over aanpak van hufterig gedrag in het verkeer NO 18-01-2020 Nucleaire veiligheid SO 20-01-2020 Governance in de zorgsector / Inspectie IGJ / patiënten en cliëntenrechten / AO Zorgfraude 21-01-2021 Vreemdelingen- en asielbeleid AO 01-02-2021 Preventie (medische-, leefstijl- en NO infectiepreventie)/verslavingszorg/drugsbeleid 08-02-2020 Huiselijk geweld/Kindermishandeling AO

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 26/27

Lange termijn plenaire vergadering

8- 10 december (week 50) • Stemmingen over alle begrotingen • Debat over stikstofwetten LNV en initiatiefwet GL • VAO Desinformatie en digitale inmenging (AO d.d. 28/10) • VAO Dierenwelzijn buiten de veehouderij (AO d.d. 29/09) • VAO Leefomgeving (AO d.d. 15/10)

15 – 17 december (week 51) • VAO Vreemdelingen- en Asielbeleid (AO d.d. 24/09) • VAO Langer Thuis/Dementiezorg/PGB/Wijkverpleging/Wmo (AO d.d. 11/11) • 35 394 (Uitvoeren Breed Offensief)

Week 52 – week 1 Kerstreces

12 – 14 januari (week 2) • 35 112 (Wet open overheid) (voortzetting) • 35 261 (Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer) • 35 298 (Wet versterking decentrale rekenkamers)

Het Lobbymemo Den Haag & Brussel wordt gemaakt door: Den Haag: Eric de Rijk, Richard van Vliet en Jesse de Jong Brussel: Team Europa

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 27/27