GROTE OVERZICHTSKAART 1 De dom van Naumburg. 1 De witte (of 1 Het Bauhaus in 1 De slotkerk in 2 Het klooster Chinese) brug in het Dessau-Roßlau. de Lutherstadt Memleben. park van Wörlitz. 2 Een vakwerkhuis in Wittenberg. 3 De kloosterkerk St. 2 Het rokoko-slot . 2 De deur van de slot- VAKANTIELAND Servatius in Quedlinburg. Mosigkau. 3 Het Kornhaus in kerk in de Lutherstadt SAKSEN-ANHALT. 4 De kloosterfiguur Uta 3 Gartenträume- Dessau-Roßlau. Wittenberg, waarop von Ballenstedt in de festival “Sterren in Luther zijn stellingen NU INFORMATIE dom van Naumburg. het park”. heeft aangeslagen. ZOEKEN! NU BOEKEN! 3 Het Luthermonu- 2 Saksen-Anhalt lokt met belevenissen op het gebied van cultuur en natuur. ment in de Luther- De Straße der Romanik brengt u naar de Middeleeuwen en de parken die UITSTAPJES IN stadt Wittenberg. als motto Gartenträume oftewel tuindromen voeren nodigen uit om te komen flaneren. Op de plekken waar Luther zijn invloed deed gelden is de SAKSEN-ANHALT. 2 geschiedenis van de reformatie nog levend, de hemelswegen verrassen met sensationele archeologische vondsten. Actieve vakantievierders www.vakantieland-saksen-anhalt.de komen in unieke landschappen op verhaal. INVESTITIONS- UND 1 2 1 2 1 1 MARKETINGGESELLSCHAFT SACHSEN-ANHALT MBH 3 4 3 3 3 Tel. +49 391 562838 - 20 dagelijks van 9.00 – 18.00 uur (op werkdagen) Zou u van de natuur willen genie- Fax +49 391 562838 - 11 ten of geeft u de voorkeur aan een [email protected] rendez-vous met de cultuur? Inspi- www.vakantieland-saksen-anhalt.de ratie vindt u op de website www. www.naturfreude-erleben.de vakantieland-saksen-anhalt.de. We adviseren u graag persoonlijk. Informatie over trein en bussen Even bellen, faxen of mailen – en we staan voor u klaar.

LEER LUTHER KENNEN – IN DE ROMAANSE TIJD EN BELEEF HET UNESCO SAKSEN-ANHALT, WAAR DE DE MIDDELEEUWEN TUINEN EN PARKEN WERELDERFGOED REFORMATIE BEGON

MIDDEN IN DE ROMAANSE TIJD beland je bij uitstapjes aan de ZOU U GRAAG EENS MET ELFEN WILLEN DANSEN? In de 43 ALS KERNLAND van de Duitse en Europese geschiedenis heeft ALS WEZENLIJKE MIJLPAAL van de Reformatie geldt de verkondi- Straße der Romanik. De meer dan 1.000 kilometer lange route mooiste en belangrijkste historische parken en tuinen van Saksen-Anhalt maar liefst vier highlights van de UNESCO-werel- ging van de 95 stellingen van Martin Luther in 1517. In 2017 is dat door ons land brengt u naar 80 Romaanse kerken, domkerken, ons land gaat die wens in vervulling. Of u nu in het tuinpark derfgoedlijst te bieden: de Altstadt van Quedlinburg, het Bauhaus 500 jaar geleden. De herdenking van die gebeurtenis is in 2008 burchten, paltsen en kloosters en geeft een inblik in een unieke Gartenreich Dessau-Wörlitz (UNESCO-werelderfgoed) bent of en de zogenaamde Meisterhäuser in Dessau, het Gartenreich begonnen met de Lutherdecade, die in de jaren tot 2017 verschil- schatkamer van de Middeleeuwen. Bij het Onze-Lieve-Vrou- in de grootste collectie rozen ter wereld in het Europa-rosarium Dessau-Wörlitz en de Luthergedenkstätten in Wittenberg en lende thema’s aan de orde stelt en met o. a. herdenkingsdien- wenklooster in Maagdenburg komen de noord- en zuidroute bij Sangerhausen, in de baroktuinen in Blankenburg, het labyrinth Eisleben. De hemelsschijf van Nebra is in 2013 op de lijst van sten, concerten en historische feesten in de steden waar Luther elkaar. Helemaal in het Noorden torent de dom van Havelberg in Altjeßnitz of het slotpark van Wernigeröde – u hoeft er alleen werelddocumentenerfgoed Memory of the World gekomen en het heeft gewoond en gewerkt. IMPRESSUM boven de stad en de Havel uit. In de word je verrast door de maar echt aan te geloven! rivierlandschap Elbe is UNESCO-biosferenreservaat, één van de Uitgegeven door: Investitions- und Marketinggesellschaft Sachsen-Anhalt mbH, Am Alten Theater 6, D-39104 Magdeburg, Tel. +49 391 56899-0, Fax +49 391 568995-0, tourismus@img-sach- domschatten in Halberstadt en Quedlinburg met hun elegante twee oudste UNESCO reservaten in Duitsland. Op de nominatie www.luther2017.de sen-anhalt.de, www.sachsen-anhalt.de; concept en vormgeving: Genese Werbeagentur GmbH, pracht en praal. Voor de finale van de middeleeuwse wereldse www.gartentraeume-sachsen-anhalt.de om werelderfgoed te worden staan: De dom van Naumburg en de Magdeburg; druk en verdere bewerking: Druckerei Stelzig, Magdeburg; Bildnachweis: archief Investitions- und Marketinggesellschaft Sachsen-Anhalt mbH, Boris Breuer/intention, titelmotief: kunst bent u welkom in de dom in Naumburg. heersende klasse uit de late Middeleeuwen in het landschap aan vakwerk in de UNESCO – werelderfgoedstad Quedlinburg, fotograaf: Frank Boxler; sluiting redac- Saale en Unstrut, en de Franckesche Stiftungen in Halle. tie: december 2011; 2de druk; wijzigingen voorbehouden! Alle aangeboden attracties berusten op informatie van de aanbieders en organisatoren. De uitgever is niet aansprakelijk voor de www.strassederromanik.de juistheid van de informatie van de aanbieders en organisatoren. Veranderingen op de korte termijn door aanbieders en organisatoren zijn voorbehouden. Het gebruik van het aangeboden www.luther-bauhaus-gartenreich.de, materiaal t. b. v. een commerciële verkoop van adressen aan derden of nadruk – ook van onder- www.quedlinburg.de, www.eisleben.eu delen – is niet toegestaan

1 De hemelschijf van 1 Bij de Teufelsmauer. WANDELPADEN FIETSPADEN OP HET WATER RONDTREKKEN EN PAARDRIJDEN Nebra. 2 Een boottochtje op 2 Het model van het Unstrut en Saale. DE HEKSENTRAP IN DE HARZ DE KLIM IN HET DAL VAN DE SELKE HET FIETSPAD LANGS DE ELBE cirkelvormige graf- 3 Paardrijden in de INFORMATIE: PAARDRIJDEN EN complex van Goseck. Altmark. Op zijn ca. 330 km door Saksen-Anhalt biedt Totale lengte: PAARDENVAKANTIES 3 Het bezoekerscen- 4 Fietsen langs De Harzer-Hexen-Stieg is een uniek natuurgebeuren dat al Vanaf zijn bron bij de Stiege zoekt de rivier de Selke zijn de weg oorspronkelijke rivier- en natuurland- 860 km trum Arche Nebra. de Unstrut en slot diverse keren een prijs heeft gewonnen – o. a. in 2008 als Het mooiste weg door bossen en weilanden, langs oude burchten, klippen en schappen afgewisseld door cultuurhistorische Lengte in Saksen- Het geluk van deze aarde ligt ook Neuenburg. Duitse wandelpad en als Kwaliteitspad bewandelbaar Duitsland (ge- rotsen. Bij Weddersleben heb je een wondermooi uitzicht op de highlights aan de Straße der Romanik, het Anhalt: in Saksen-Anhalt op de rug van certificeerd volgens de criteria van de Duitse wandelvereniging). duivelsmuur, de Teufelsmauer. De route eindigt in het historische UNESCO-werelderfgoed in de regio – ca. 330 km het paard en dat met name in de centrum van de stad Quedlinburg, die deel uitmaakt van het Luther | Bauhaus | Gartenreich – of de Garten- Altmark over 1.600 km gekarteer- Het pad behoort tot de Toptrails of , de mooiste Duitse wan- UNESCO-werelderfgoed. Van april tot träume. Enorme weilanden en bossen in de de ruiterpaden. Een groot aantal delpaden. Bovendien is het bijzonder geschikt voor het hele gezin! oktober is de beste tijd om op de Quedlinburg uiterwaarden nodigen uit om fijn te pick- paardenboerderijen en rijvereni- De beste tijd om dit pad te lopen is van april tot oktober, maar ook in Selketal-Stieg op pad te zijn. Als het nicken. en met een beetje geluk krijgt u bevers uit de Elbe in het oog. gingen bieden korte ritten en een andere jaargetijden is het de moeite waard om de sporen van de weer meewerkt, zijn ook wandelingen Wegbeschrijving: geringe hoogteverschillen, voor het grootste uitgebreide rijtours aan. Bij een heksen te volgen. in de winter aan te bevelen. gedeelte aparte fietspaden of paden langs de weg, doorlopende idyllische vakantie op het land 1 2 1 2 routebordjes, geschikt voor uitjes met het hele gezin of een uitstapje genieten zowel Bad Suderode Gernrode Roseburg www.hexenstieg.de www.selketalinfo.de Ballenstedt www.elberadweg.de ervaren als nog niet zo geoefende 3 3 4 ruiters hoog te paard van het uit- zicht op ongerepte landschappen, Brocken HET FIETSPAD LANGS DE SAALE INFORMATIE: weilanden of uiterwaarden. Het Burg Langs burchten en kastelen en door het natuurpark Fläming nodigt uit Rübeland Falkenstein Totale lengte: Stiege meest noordelijke kwaliteitswijnbouwgebied DE BLAUWE BAND: tot langere ritten en een tochtje Alten- 427 km RONDTREKKEN OP Königs- bark Güntersberge in Duitsland kom je op dit in de natuur gelegen Lengte in Saksen- met een huifkar, op de laagvlakte hütte HET WATER VAN DE wnlo Osterode Braunlage fietspad door weiden, bossen in de uiterwaar- Anhalt: Magdeburger Börde en op de hei Do ad St. Andreasberg Treseburg ELBE & CO. als u Silberhütte den en eerbiedwaardige plekken: langs de ca. 177 km komen de paardengekken elkaar N Hasselfelde Straßberg burchtruïne Saaleck en de Rudelsburcht rijdt In Saksen-Anhalt zijn de kapi- tegen op ruiterpaden, kleine je naar het Cisterciënserklooster in Schulpforta. teins op eigen schip, water- laantjes en langs de Elbe. Of mag Pauzes in de domsteden Naumburg en ratten en surfers direct bij de het er nog een beetje wilder aan Merseburg en in de handelsstad Halle (aan de rivier de Saale) zijn bron. Van de grote tour op de toe gaan? Op de galoprenbanen

PLEZIER IN DE Naturfreude-App Routeplanner, een aanrader. Wegbeschrijving: goed uitgebouwde fietspaden, Elbe tot en met het paddelen in Maagdenburg en Halle aan de

NATUUR – ONTSPAN- uitstapjes, uitvoerige landwegen met weinig verkeer, ten dele met tegelpaden en kinder- op de Unstrut zijn er een groot Saale gaat het op dagen dat er beschrijvingen ARCHEOLOGIE EN NEN ADEMHALEN IN en tips kopjes, doorlopende routebordjes aantal mogelijkheden. Vanaf paardenraces zijn wel heel hard. HEMELSWEGEN SAKSEN-ANHALT www.saale-radweg.de het water krijg je een heel nieuwe zicht op burchten, kas- www.naturfreude-erleben.de telen en idyllische landschap- EUROPAFIETSPAD R1 DE MONA LISA VAN SAKSEN-ANHALT is de wereldberoemde BIJ WANDELINGEN IN SAKSEN-ANHALT ontspan je je met elke INFORMATIE: pen. Wie het anker uitwerpt Hemelschijf van Nebra. Dat is de ster in het Landesmuseum für stap. Want over deze afwisselende vakantieregio met heel Van het Franse Calais tot St. Petersburg in Totale lengte: landt vaak op een plek die Vorgeschichte in Halle. Het bezoekerscentrum Arche Nebra ligt verschillende landschappen en culturele variatie ben je natuur- Rusland loopt de weg met een lengte van ca. 3.500 km bekend is uit de wereldge- in de buurt van de plek waar de hemelschijf is gevonden. Het is lijk enthousiast. Met een in Duitsland unieke opeenstapeling 3.500 kilometer door half Europa. Vanuit Lengte in Saksen- schiedenis. Bij uitstapjes op werkelijk aan te raden om deze ark betreden en een wonderlijke van UNESCO-werelderfgoed beleef je bij elke wandeling niet Nedersaksen begint de reis in de Harz, dan Anhalt: het vaste land stappen actieve reis door de tijd te beleven. Het zonneobservatorium bij Goseck alleen natuur puur, maar ook cultuur puur! Of je nu de Harzer- fiets je naar Ilsenburg, , Thale, ca. 275 km vakantiegangers graag op de is 7.000 jaar oud – ongelofelijk! Tussen de palissaden voel je Hexen-Stieg beklimt, langs het Elbefietspad fietst, op de Blauwe Ballenstedt (met een uitstapje naar Quedlin- fiets – dat gaat prima, want voor een ogenblik de adem van de geschiedenis. Band aan het paddelen bent – bijvoorbeeld door de wijnregio burg), naar de Konradsburcht en het Harzer er lopen heel wat fietspaden Saale-Unstrut – of door het ruiterparadijs van de Altmark galop- Seeland. Vanaf Aken aan de Elbe loopt de weg langs de rivieren. www.himmelswege.de peert. Natuurliefhebbers komen in Saksen-Anhalt volledig aan langs de rivier tot Vockerode, via Dessau-Roßlau en Gräfenhainichen hun trekken- welke paden ze ook betreden. Maar ook hier geldt: kom je naar de Lutherstadt Wittenberg. www.blaues-band.de “Wie mag kiezen, kan ook wat verliezen!” Wegbeschrijving: uitgebouwde landelijke wegen en aparte fietspa- den, gedeeltelijk niet zo makkelijke hellingen in de Harz, natuurlijke www.naturfreude-erleben.de wegen in de bossen, doorgaande routebordjes www.euroroute-r1.de