Botanika – Steciana 11, 2007, 159-170 ISSN 1896-1908

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Botanika – Steciana 11, 2007, 159-170 ISSN 1896-1908 Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXVI Botanika – Steciana 11, 2007, 159-170 www.au.poznan.pl/steciana ISSN 1896-1908 NAture monumeNtS in tHe Gniezno County Wojciech Antkowiak, Olga Wojciechowska W. Antkowiak, Department of Botany, August Cieszkowski Agricultural University, Wojska Polskiego 71c, 60-625 Poznań, Poland, e-mail: [email protected] (Received: May 14, 2007. Accepted: May 2, 2007) Abstract. the study presents results of a survey of nature monuments in the Gniezno County: 106 trees, 24 groups of trees, one avenue and one granite erratic. the biggest number, i.e. 55 nature monuments, are located in the Kiszkowo commune, while the lowest in the Niechanowo commune (one nature monument). Among the inventoried 401 trees of 24 species the most numerous group (62.8%) consisted of common oaks Quercus robur, small-leaved limes Tilia cordata (15.0%), white poplars Populus alba (4.2%) and european ashes Fraxinus excelsior (4.2%). Coniferous trees constituted only 2% of all inventoried trees. the most impressive trees in the Gniezno county are common oaks: seven of them with girth of 5-6 m, one with girth of 6.2 m and one – from Mielno (the biggest girth among all inventoried trees) of 8.40 m. Impressive trees include also three white poplars (the communes of Kiszkowo and Witkowo; girths of 5.11, 5.22 and 5.95 m), one black poplar (the trzemeszno commune; girth of 5.86 m), one european ash (the Kiszkowo commune; girth of 5.05 m) and one white willow (the trzemeszno commune; girth of 6.0 m). Other objects worth mentioning here are Populus tremula from Kamionki (girth of 4. m), a granite erratic from Sokolniki (the Mieleszyn commune) with a girth exceeding 14 m and height of 2 m and Lipa Hipolita Cegielskiego [the Hipolit Ciegielski Lime] growing in ławki (the trzemeszno commune). this tree was planted next to a house in which this famous resident of the Wielkopolska region lived, in the year he was born. the tree has an exceptional trunk – in its damaged inside we may see large adventitious roots. Almost 50% of trees considered to be nature monuments grow in manor parks and in other green area designs, while almost 20% grow in forests. A vast majority of trunks (84%) and crowns (7%) exhibit very good and good health state. Weak and poor health condition of stems was found in 6.6%, and that of crowns in 9% trees, respectively. A distinct upward trend has been observed for the number of nature monuments in the Gniezno County. In the years 1945-1969 7% monuments were approved, in the 1970�s it was 5%, while in the 1980�s it was 17% nature monuments. A considerable increase in the number of nature monuments was observed in the 1990�s (6% established nature monuments) and in the first years of the 21st century (up to 2005 5% na- ture monuments were established). Among 12 monuments in the Gniezno county only 10 were approved by the local government, while the others were established on the basis of the ordinance of the provincial governor or the ordinance of the Provincial People�s Council. Key words: nature monument, the Gniezno County, survey Introduction cies, springs, waterfalls, karst springs, rocks, ravines, erratic boulders, caves”. Nature monuments constitute one of the most valu- able elements of the natural landscape. they are admired for their ancient age, majestic beauty, presented by poets, The site of tHe Study, painters and photographers, and as such they have been material and Methods truly appreciated by the contemporary population. the term “nature monument” was introduced in lit- the Gniezno County is one of the 5 counties of the erature by a famous naturalist Alexander von Humboldt Wielkopolskie province. It borders the Żnin, Mogilno, at the beginning of the 20th century (Kasprzak 1995), Słupca, Września, Poznań and Wągrowiec counties. the and adopted by the Polish legal system to the nature county consists of nine communes: Czerniejewo,������������������� Gniez- conservation practice with the Act on Nature Protec- no, Kiszkowo, Kłecko, łubowo, Mieleszyn, Niechanowo, tion of 1949 (Ustawa... 1949). the Act of 16 April, 2004 trzemeszno and Witkowo (Fig.��������� 1). (the official gazette Dziennik Ustaw... 2004) definesthe It covers the area of 125 000 ha and in the scale of the nature monument as “single creations of animate and Wielkopolskie province it ranks sixth. Investigations were inanimate nature or their clusters with special scientific, conducted in the vegetation seasons of 2005 and 2006. historical and heritage value, and exhibiting individual the survey of nature monuments was based on infor- features among other creations, being especially ancient mation obtained from the archives of the Nature Con- and impressive trees and shrubs of native or alien spe- servation Officer for the Wielkopolska region, as well as © Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu 160 W. Antkowiak, O. Wojciechowska Fig. 1. the location of towns with nature monuments: 1 – county boundaries, 2 – commune boundaries, – railway line, 4 – roads, 5 – water bodies commune offices. they were mostly data from applica- Results tions to have the nature monument established or deci- sions concerning the creation of the protected form. In the Gniezno County the following nature monu- trees were inventoried by measuring their stem cir- ments were inventoried (tables 1 and 2): cumference at a height of 1. m. these values were given – 106 trees (48 in the Kiszkowo commune, 25 in the accurate to 1 cm. If a tree was growing on a hill slope, Czerniejewo commune, 1 in the Kłecko commune, then girth was measured from the slope side. In case of with eight each in the communes of Mieleszyn and trees having considerable holes in their stems at a������� ������height trzemeszno, two in the Witkowo commune and with of 1. m girth was measured above and below the hole. one each in the communes of łubowo and �������Niecha- the proper value of girth is the arithmetic mean of these nowo��), two measurements. tree height was measured using – 2 clusters of trees (seven in the Kiszkowo commune, a���������������������� ���������������������hypsometer by Suunto. four in the Mieleszyn commune, with three each in the health state of trees was also estimated based the communes of trzemeszno and Witkowo, with on a 5-point scale, following the recommendations by two each in the communes of Gniezno and Kłecko, Kasprzak (2005): with one each in the communes of Czerniejewo and 5 (very good health state) – trees completely healthy, łubowo), with no dry branches, holes in the trunk or disease – one oak tree line formed by 115 Quercus robur trees symptoms, (the Witkowo commune), 4 (good) – trees with slight trunk/stem damage and small – one avenue (46 small-leaved limes; the trzemeszno crown depletion, especially in the top part (up to 0%), commune), (satisfactory) – trees in “average” condition, light-foli- – one granite erratic boulder (the Mieleszyn commune). aged crown – not very well-foliaged, crown dead in A total of 401 trees of 24 species were inventoried: 0-50%, with slight holes in the trunk or stem, 252 Quercus robur trees, 60 Tilia cordata, 17 Populus 2 (bad) – trees having 50-70% dead crown and trunk or alba, 17 Fraxinus excelsior, 12 Tilia platyphyllos, 11 Ulmus stem, considerable depletion in wood tissue, numerous laevis, eight Aesculus hippocastanum, three each of Fa� damage sites on trunk and/or hollows and/or visible gus sylvatica and Picea abies, two each of Pinus sylve� symptoms of pathogen infestation, stris, Populus nigra, Sorbus torminalis, one each of Acer 1 (very bad) – trees with crown and trunk or stem dead campestre, Euonymus europaeus, Pinus nigra, Platanus in over 70%, with numerous hollows, in which less × hispanica, Populus tremula, Pyrus communis, Quercus than 25% girth performs conductive functions, and petraea, Q. rubra, Robinia pseudoacacia, Salix alba, Taxus dead trees. baccata, and Thuja occidentalis. Among the inventoried Nature monuments in the Gniezno County 161 objects the most numerous group (62.8%) consisted of from the register. It was a common oak, which girth in common oaks Quercus robur, small-leaved limes Tilia 1979 was 6.6 m. the remainder after the fallen tree is its cordata (15.0%), white poplars Populus alba (4.2%) and damaged trunk of 2.4 m in height. european ashes Fraxinus excelsior (4.2%). Due to the incorrect data found in the register of na- the most impressive trees in the Gniezno County ture monuments, it was not possible to find a common (among all the categories of nature monuments) are oak tree called “Stary Dąb” [the Old Oak], registered at common oaks: seven of them with girth of 5-6 m, one no. 54/96. (no. 446, the Mieleszyn commune) with girth of 6.2 m Nature monument no. 508 (the Mieleszyn commune) and one (the biggest girth among all inventoried trees) of was given in table 1, although it was registered in the 8.40 m (no. 122/2, the Mieleszyn commune). Impressive category of tree clusters. Out of two maples, the Acer trees include also three white poplars (the communes campestre tree remains, while Acer platanoides was of Kiszkowo and Witkowo; girths of 5.11, 5.22 and 5.95 felled. m), one black poplar (the trzemeszno commune; girth the tree cluster – nature monument no. 45 (the of 5.86 m), one european ash (the Kiszkowo commune; Mieleszyn commune, table 2) is formed by two Quer� girth of 5.05 m) and one white willow (the trzemeszno cus������ robur trees. At the time this nature monument was commune; girth of 6.0 m). established (198) this cluster was formed by three com- Almost 50% of trees being nature monuments grow mon oaks.
Recommended publications
  • GMINA TRZEMESZNO I Półrocze 2021 R. STYCZEŃ LUTY MARZEC
    GMINA TRZEMESZNO I półrocze 2021 r. HARMONOGRAM ODBIORU: ODPADY POZOSTAŁE PO SEGREGACJI Miaty, Brzozówiec, Rudki, Kozłówko; Zieleń, Bieślin, Ostrowite, Jerzykowo, Trzemżal, Dysiek, Kamieniec, Szydłowo, Szydłowo Drugie, Płaczkowo, Miława, Mijanowo, Popielewo; Bystrzyca, Cytrynowo, Lubiń, Wydartowo, Duszno, Kierzkowo, Folusz; Niewolno, Pasieka, Huta Trzemeszeńska, Kruchowo, Grabowo, Ignalin, Ławki, Powiadacze; Jastrzębowo, Kozłowo, Smolary, Kurzegrzędy, Gołąbki, Ochodza, Wymysłowo, Święte. Dodatkowy odbiór TYLKO zabudowa WIELORODZINNA Miaty 26, 27, 28, 29, 30, 31, Brzozówiec 6, Rudki 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, Kozłówko 8, Zieleń 27, 28, 68, 69, 71, 71, Bieślin 9, 15, 16, Ostrowite 14 15, 23, Kamieniec 10, 14, 15, 16, 17, 26, Szydłowo 1, 4, Płaczkowo 1, 2, 3, 4, 5, 10, Popielewo 21, 22, 23; Bystrzyca 1, 2, Lubiń 14, 15, 17, 18, 25, 26, 33, 42, Wydartowo 16, 19, Kierzkowo 5, 6, Niewolno 6, 9, 36, 39, 40, 48, Kruchowo 1, 5, 59, 60, 61, 62, 66, 68, 71, 72, 106, 107, 108, 109, Jastrzębowo 14, 26A, Święte 2. Właściciel nieruchomości ma obowiązek wystawić pojemnik w dniu odbioru do godziny 6:30! STYCZEŃ LUTY MARZEC P W Ś C P S N P W Ś C P S N P W Ś C P S N 1 2 3 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 4 5 6 7 8 9 10 8 9 10 11 12 13 14 8 9 10 11 12 13 14 11 12 13 14 15 16 17 15 16 17 18 19 20 21 15 16 17 18 19 20 21 18 19 20 21 22 23 24 22 23 24 25 26 27 28 22 23 24 25 26 27 28 25 26 27 28 29 30 31 29 30 31 KWIECIEŃ MAJ CZERWIEC P W Ś C P S N P W Ś C P S N P W Ś C P S N 1 2 3 4 1 2 1 2 3 4 5 6 5 6 7 8 9 10 11 3 4 5 6 7 8 9 7 8 9 1 0 11 12 13 12 13 14 1 5 16 17 18 10 11 12 1 3 14 15 16 14 15 16 17 18 19 20 19 20 21 22 23 24 25 17 18 19 20 21 22 23 21 22 23 2 4 25 26 27 26 27 28 2 9 30 24 25 26 2 7 28 29 30 28 29 30 3 1 MOBILNY PSZOK UWAGA ! Obiór odbywa się po uprzednim telefonicznym lub osobistym zgłoszeniu do odbierającego odpady komunalne do dnia poprzedzającego do godz.
    [Show full text]
  • Aglomeracja Trzemeszno
    UCHWAŁA Nr XXXIII/663/13 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO z dnia 22 kwietnia 2013 roku w sprawie wyznaczenia aglomeracji Trzemeszno Na podstawie art. 43 ust. 2a ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (jednolity tekst Dz. U. z 2012 r. poz. 145 ze zm.) Sejmik Województwa Wielkopolskiego uchwala, co nast ępuje: § 1 Wyznacza si ę aglomeracj ę Trzemeszno o równowa żnej liczbie mieszka ńców 10100. §2 1. Aglomeracja Trzemeszno obejmuje swym zasi ęgiem tereny gminy Trzemeszno, obj ęte systemem kanalizacji zbiorczej zako ńczonym oczyszczalni ą ścieków zlokalizowan ą w Trzemesznie. 2. Obszar aglomeracji Trzemeszno wyznacza si ę w oznaczonych na planie granicach, na terenie poni żej wymienionych miejscowo ści: Trzemeszno, Brzozówiec, Bystrzyca, Cytrynowo, Goł ąbki, Jastrz ębowo, Kruchowo, Lubi ń, Miaty, Niewolno, Ochodza, Rudki, Smolary, Wymysłowo, Ziele ń. 3. Obszar i granice aglomeracji Trzemeszno zostały oznaczone na mapie w skali 1: 25 000, stanowi ącej zał ącznik do niniejszej uchwały. §3 Traci moc Rozporz ądzenie Nr 174/06 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 28 sierpnia 2006 r. w sprawie wyznaczenia aglomeracji Trzemeszno (Dziennik Urz ędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 146, poz. 3530). §4 Wykonanie uchwały powierza si ę Zarz ądowi Województwa Wielkopolskiego. § 5 Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urz ędowym Województwa Wielkopolskiego. UZASADNIENIE do uchwały Nr XXXIII/663/13 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 22 kwietnia 2013 roku Aglomeracja Trzemeszno została wyznaczona Rozporz ądzeniem Nr 174/06 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 28 sierpnia 2006 r. Burmistrz Miasta i Gminy Trzemeszno pismem znak: RI.6225.80.2012 z dnia 27 listopada 2012 r. zwrócił si ę do Marszałka Województwa Wielkopolskiego o wprowadzenie zmian do aglomeracji Trzemeszno.
    [Show full text]
  • Gnieźnieńskim W Roku 2013
    WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W POZNANIU INFORMACJA O STANIE ŚRODOWISKA I DZIAŁALNOŚCI KONTROLNEJ WIELKOPOLSKIEGO WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W POWIECIE GNIEŹNIEŃSKIM W ROKU 2013 Opracowanie: Zatwierdził: Wydział Monitoringu Środowiska Zastępca Wielkopolskiego Wojewódzkiego pod kierunkiem Marii Pułyk Inspektora Ochrony Środowiska Wydział Inspekcji Hanna Kończal pod kierunkiem Małgorzaty Koziarskiej Poznań, grudzień 2014 2 SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE ..................................................................................................................... 4 2. WYBRANE CECHY POWIATU ............................................................................................... 5 3. STAN ŚRODOWISKA................................................................................................................ 7 3.1. Monitoring jakości powietrza ................................................................................................ 7 3.2. Monitoring jakości wód......................................................................................................... 9 3.2.1. Monitoring jakości wód powierzchniowych .................................................................. 9 3.2.2. Monitoring jakości wód podziemnych ......................................................................... 13 3.3. Monitoring jakości gleby i ziemi......................................................................................... 14 3.4. Monitoring hałasu...............................................................................................................
    [Show full text]
  • Postanowienie Nr 19/2019 Z Dnia 9 Kwietnia 2019 R
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Poznań, dnia 10 kwietnia 2019 r. Poz. 3775 POSTANOWIENIE NR 19/2019 KOMISARZA WYBORCZEGO W KONINIE II z dnia 9 kwietnia 2019 r. w sprawie podziału Gminy Trzemeszno na stałe obwody głosowania, ustalenia ich numerów, granic oraz siedzib obwodowych komisji wyborczych Na podstawie art. 12 § 2 i 11 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2018 r. poz. 754, 1000 i 1349 oraz z 2019 r. poz. 273) Komisarz Wyborczy w Koninie II postanawia, co następuje: § 1. Dokonuje się podziału Gminy Trzemeszno na stałe obwody głosowania, ustala się ich numery, granice oraz siedziby obwodowych komisji wyborczych. § 2. Numery, granice oraz siedziby obwodowych komisji wyborczych określa załącznik do postanowienia. § 3. Postanowienie podlega przekazaniu Burmistrzowi Trzemeszna, Wojewodzie Wielkopolskiemu oraz Państwowej Komisji Wyborczej. § 4. Na postanowienie wyborcom w liczbie co najmniej 15 przysługuje prawo wniesienia skargi do Państwowej Komisji Wyborczej w terminie 3 dni od daty podania postanowienia do publicznej wiadomości przez Komisarza Wyborczego w Biuletynie Informacji Publicznej. § 5. Postanowienie wchodzi w życie z dniem podpisania i podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego oraz podaniu do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej i w sposób zwyczajowo przyjęty na obszarze Gminy Trzemeszno. Komisarz Wyborczy w Koninie II (-) Paweł Myśliński Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego – 2 – Poz. 3775 Załącznik do postanowienia Nr 19/2019 Komisarza Wyborczego w Koninie II z dnia 9 kwietnia 2019 r. Podział Gminy Trzemeszno na stałe obwody głosowania Numer obwodu Granice obwodu głosowania Siedziba Obwodowej Komisji Wyborczej głosowania Trzemeszno: Bolesława Chrobrego, 22 Stycznia 1863r. Przedszkole Nr 2 im "Misia Uszatka", św., Jana Pawła II, al.
    [Show full text]
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna I Centrum Animacji Kultury W Poznaniu Bibliografia Regionalna Wielkopolski
    WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA I CENTRUM ANIMACJI KULTURY W POZNANIU BIBLIOGRAFIA REGIONALNA WIELKOPOLSKI 2012 ZESZYT 4 Poznañ 2013 Opracowanie Dział Informacji Bibliograficznej i Regionalnej Pracownia Bibliografii Regionalnej Wielkopolski Pozna ń, ul. Kramarska 32 e-mail: [email protected] Opisy zebrały: Hanna G r y g i e l , Maria R y n a r z e w s k a, Maria S t u l i g r o s z, Aneta S z c z e p a n i a k – G ł ę b o c k a R e d a k c j a: Beata N o w a k ISSN 0409 – 347 X Wydawca: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury Pozna ń, ul. Prusa 3 http: // www. wbp.poznan.pl. Nakład: 80 egz. SPIS TRE ŚCI Wykaz wa żniejszych skrótów i symboli stosowanych w bibliografii.......................................................... 6 Wykaz tytułów czasopism wykorzystanych w bibliografii oraz ich skrótów .............................................. 7 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE .............................................................................................................. 29 1. Bibliografie. Katalogi .............................................................................................................. 29 2. Czasopisma.............................................................................................................................. 29 3. Opracowania dotycz ące całego regionu................................................................................... 32 4. Poszczególne okr ęgi i miejscowo ści........................................................................................ 32
    [Show full text]
  • Program Ochrony Środowiska Dla Powiatu Mogileńskiego
    Powiat Mogileński PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU MOGILEŃSKIEGO Mogilno, 2016 rok PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU MOGILEŃSKIEGO ZAMAWIAJĄCY: Powiat Mogileński ul. Narutowicza 1 88-300 Mogilno Tel. 52 31 80 304 [email protected] WYKONAWCA: TERRA PROJEKT Danuta Mazurczak, Joanna Witkowska s.c. ul. Zamkowa 4a/1 62-070 Dąbrówka tel. +48 692 290 324, +48 883 855 117 [email protected], www.terraprojekt.pl „Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Mogileńskiego” Spis treści: Wykaz skrótów..........................................................................................................................................7 1. WSTĘP .................................................................................................................................................8 1.1 Podstawa prawna i metodyka opracowania ...................................................................................8 1.2 Ogólna charakterystyka Powiatu Mogileńskiego ............................................................................9 1.2.1 Położenie geograficzne i demografia .......................................................................................9 1.2.2 Położenie fizycznogeograficzne ............................................................................................ 11 1.2.3 Instalacje na terenie powiatu, których funkcjonowanie może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości ...... 11 2. STRESZCZENIE ..............................................................................................................................
    [Show full text]
  • Lista Danych Dotyczących Terenu Site Check List
    LISTA DANYCH DOTYCZĄCYCH TERENU SITE CHECK LIST Położenie Nazwa lokalizacji Zespół Pałacowo-Parkowy Location Site name Palace and Park Complex Miasto / Gmina Mielno, gmina Mieleszyn Town / Commune Mielno, Mieleszyn commune Powiat gnieźnieński District Gniezno county Województwo wielkopolskie Province (Voivodship) Wielkopolskie Province Powierzchnia Maksymalna dostępna powierzchnia (w jednym 4,51.08 ha nieruchomości kawałku) [ha] Area of property Max. area available (as one piece) [ha] 4,51.08 ha Kształt działki trapez The shape of the site trapezoid Możliwości powiększenia terenu (krótki opis) brak możliwości Possibility for expansion (short description) no possibilities Informacje Orientacyjna cena gruntu [PLN/m2] 1.946.550,00 zł - cena wywoławcza do dotyczące włączając 23% VAT przetargu nieruchomości Approx. land price [PLN/m2] PLN 1,946,550.00 - reserve price in tender Property including 23% VAT information Właściciel / właściciele Powiat Gnieźnieński Owner(s) Gniezno county Aktualny plan zagospodarowania Brak planu zagospodarowania przestrzennego (T/N) przestrzennego. Zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Mieleszyn, nieruchomość leży na terenie mieszanej zabudowy wiejskiej – M. Valid zoning plan (Y/N) No spatial development plan. Pursuant to the land use plan of the commune of Mieleszyn, the real estate is located in the area of the mixed rural development - M. Przeznaczenie w miejscowym planie brak planu zagospodarowania zagospodarowania przestrzennego przestrzennego Zoning no spatial development
    [Show full text]
  • Linguistic Geography and Historical Material. an Example of Inventory Ledgers from the Second Half of the 18Th Century Kept in Wielkopolska1
    Gwary Dziś – vol. 13 – 2020, pp. 111–134 DOI 10.14746/gd.2020.13.5 ISSN 1898-9276 Błażej Osowski Adam Mickiewicz University in Poznań Institute of Polish Philology ORCID: 0000-0002-4226-1378; e-mail: [email protected] Linguistic geography and historical material. An example of inventory ledgers from the second half of the 18th century kept in Wielkopolska1 Abstract: This work connects with the dialectological aspect of linguistic geography. The analysed material consists of inventory ledgers kept in Wielkopolska in the second half of the 18th century for nobility possessions. It is assumed that the then regional variety of the Polish language spoken in Wielkopolska was geographically diverse and this diversity was anything but accidental. It was affected by the education of the communication actors (including the writers) and their command of the literary Polish language, dialectal influences, impact of foreign languages, presence of archaic and innovative elements. This diversity is reflected in inventory ledgers; an analysis thereof was aimed at excerpting examples of lexical variants. This work contains 4 selected examples: ‘bogaty chłop’ [a wealthy farmer], ‘ziemniaki’ [potatoes], ‘mała izba’[a small room], ‘niebieski’ [blue]. Maps have been created for them. The analytical part is followed by generalisation of the variability in the surveyed sources (types of variability, its sources, levels, types of variants). Keywords: linguistic geography, historical dialectology, 18th century, inventory ledgers, variability, a linguistic map. Abstract: Geografia lingwistyczna a materiał historyczny. Na przykładzie wielkopolskich inwen - tarzy z drugiej połowy XVIII wieku. Niniejsza praca wpisuje się w nurt dialektologiczny geografii językowej. Analizowany materiał to wielkopolskie inwentarze dóbr szlacheckich z 2.
    [Show full text]
  • Village German
    Village Polish, Lithuanian, Village German (Village today), Powiat today, Woiwodschaft today, Country North East Russian County German Province German Abelischken/Ilmenhorst (Belkino), Pravdinsk, Kaliningrad, German Empire (Russia) 542529 213708 Белкино Gerdauen Ostpreussen Ablenken (Oplankys), , Taurage, German Empire (Lithuania) 551020 220842 Oplankys Tilsit Ostpreussen Abschermeningken/Almental (Obszarniki), Goldap, Warminsko‐Mazurskie, German Empire (Poland) 542004 220741 Obszarniki Darkehmen Ostpreussen Abschwangen (Tishino), Bagrationovsk, Kaliningrad, German Empire (Russia) 543000 204520 Тишино Preussisch Eylau Ostpreussen Absteinen (Opstainys), Pagegiai, Taurage, German Empire (Lithuania) 550448 220748 Opstainys Tilsit Ostpreussen Absteinen (W of Chernyshevskoye), Nesterov, Kaliningrad, German Empire (Russia) 543800 224200 Stallupoenen Ostpreussen Achodden/Neuvoelklingen (Ochodno), Szczytno, Warminsko‐Mazurskie, German Empire (Poland) 533653 210255 Ochódno Ortelsburg Ostpreussen Achthuben (Pieszkowo), Bartoszyce , Warminsko‐Mazurskie, German Empire (Poland) 541237 203008 Pieszkowo Mohrungen Ostpreussen Adamsdorf (Adamowo), Brodnica, Kujawsko‐Pomorskie, German Empire (Poland) 532554 190921 Adamowo Strasburg I. Westpr. Westpreussen Adamsdorf (Maly Rudnik), Grudziadz, Kujawsko‐Pomorskie, German Empire (Poland) 532440 184251 Mały Rudnik Graudenz Westpreussen Adamsdorf (Sulimierz), Mysliborz, Zachodniopomorskie, German Empire (Poland) 525754 150057 Sulimierz Soldin Brandenburg Adamsgut (Jadaminy), Olsztyn, Warminsko‐Mazurskie, German
    [Show full text]
  • Cercosporoid Fungi of Poland Monographiae Botanicae 105 Official Publication of the Polish Botanical Society
    Monographiae Botanicae 105 Urszula Świderska-Burek Cercosporoid fungi of Poland Monographiae Botanicae 105 Official publication of the Polish Botanical Society Urszula Świderska-Burek Cercosporoid fungi of Poland Wrocław 2015 Editor-in-Chief of the series Zygmunt Kącki, University of Wrocław, Poland Honorary Editor-in-Chief Krystyna Czyżewska, University of Łódź, Poland Chairman of the Editorial Council Jacek Herbich, University of Gdańsk, Poland Editorial Council Gian Pietro Giusso del Galdo, University of Catania, Italy Jan Holeksa, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland Czesław Hołdyński, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland Bogdan Jackowiak, Adam Mickiewicz University, Poland Stefania Loster, Jagiellonian University, Poland Zbigniew Mirek, Polish Academy of Sciences, Cracow, Poland Valentina Neshataeva, Russian Botanical Society St. Petersburg, Russian Federation Vilém Pavlů, Grassland Research Station in Liberec, Czech Republic Agnieszka Anna Popiela, University of Szczecin, Poland Waldemar Żukowski, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland Editorial Secretary Marta Czarniecka, University of Wrocław, Poland Managing/Production Editor Piotr Otręba, Polish Botanical Society, Poland Deputy Managing Editor Mateusz Labudda, Warsaw University of Life Sciences – SGGW, Poland Reviewers of the volume Uwe Braun, Martin Luther University of Halle-Wittenberg, Germany Tomasz Majewski, Warsaw University of Life Sciences – SGGW, Poland Editorial office University of Wrocław Institute of Environmental Biology, Department of Botany Kanonia 6/8, 50-328 Wrocław, Poland tel.: +48 71 375 4084 email: [email protected] e-ISSN: 2392-2923 e-ISBN: 978-83-86292-52-3 p-ISSN: 0077-0655 p-ISBN: 978-83-86292-53-0 DOI: 10.5586/mb.2015.001 © The Author(s) 2015. This is an Open Access publication distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License, which permits redistribution, commercial and non-commercial, provided that the original work is properly cited.
    [Show full text]
  • Wykaz Dróg Powiatowych
    Wykaz dróg powiatowych Lp. Nr drogi Przebieg Długo ść 1. 2147P (Janowiec)-gr.pow.gnie źnie ńskiego-Łopienno-Charbowo-Kiszkowo-Sroczyn- gr.pow.pozna ńskiego-(Pobiedziska) 28,772 2. 2148P Mieleszyn-Karniszewo-Kłecko-ul.Karniszewska-dr.woj.190 8,156 3. 2149P (O śno)-gr.pow.gnie źnie ńskiego-M ączniki-Gniezno-ul.Powsta ńców Wlkp.-dr.woj.190 16,277 4. 2150P Świniary-Mieleszyn-Mielno-dr.kraj.5-gr.pow. żni ńskiego 15,094 5. 2151P Kłecko-dr.woj.190-ul.Dworcowa,Czarnieckiego-Dzie ćmiarki-Waliszewo-dr.woj.197 7,668 6. 2152P Gniezno-dr.woj.260-ul.Ko ściuszki,Dalkoska,Mnichowska-Pawłowo-Czerniejewo- ul.Gen.J.Lipskiego,Pałacowa,Pl.O.Kopczy ńskiego-dr.pow.2153P 15,167 7. 2153P Czerniejewo-ul.Pl.O.Kopczy ńskiego-Pozna ńska-gr.pow.wrzesi ńskiego-(Nekla) 4,600 8. 2154P dr.woj.190-Polska Wie ś-Zakrzewo-Kamionek-Skrzetuszewo-dr.pow.2199P 13,955 9. 2155P dr.woj.190-Pruchnowo-Sulin-Komorowo-Dziekanowice-dr.kraj.5 12,950 10. 2156P dr.kraj 5-Fałkowo-dr.woj.434 2,519 11. 2157P dr.woj.197-Owieczki-Łubowo-Goranin-Nidom-dr.pow.2160P 14,477 12. 2158P Czerniejewo-ul.Ks.Prym.St.Wyszy ńskiego, Wiosny Ludów, Gnie źnie ńska- Grotkowo-Karsewo-Witkowo-ul.Czerniejewska-dr.pow.2272P 21,080 13. 2159P Czerniejewo-ul.Wrzesi ńska-gr.pow.wrzesi ńskiego-(Wrze śnia) 1,555 14. 2160P dr.pow.2158P-Czerniejewo- Żydowo-Niechanowo-dr.pow.2163P 14,611 15. 2161P dr.woj.260-Witkowo-ul.Warszawska,Powidzka-Wiekowo-gr.pow.słupeckiego-(Powidz) 6,260 16. 2162P dr.woj.260-Witkowo-ul.Wrzesi ńska-Gorzykowo-Królewiec-gr.pow.wrzesi ńskiego- (Wrze śnia) 9,570 17.
    [Show full text]
  • Najciekawsze Wiejskie Zakątkiwielkopolski
    Najciekawsze Wiejskie Zakątki Wielkopolski 2007-2013 r. / Most interesting rural AREAS of Wielkopolska 2007-2013 Katalog OBIEKTÓW oferujących WYPOCZYNEK NA WIELKOPOLSKIEJ wsi Catalogue of FACILITIES offering REST IN RURAL WIELKOPOLSKA Nie musimy wyjeżdżać w odległe zakątki świata, żeby znaleźć miejsce z niepowtarzalnym klimatem. W wielkopolskich gospodarstwach agroturystycznych odnajdziemy wszystko to, co zagwarantuje doskonały wypoczynek i mnóstwo atrakcji. To właśnie w takich miejscach przekonamy się, czym jest prawdziwa, polska gościnność i tradycyjna kuchnia. Odwiedzając odrestaurowane dworki, czy folwarki poznamy również bogatą historię regionu. Wielkopolska wieś, to dzisiaj także miejsca odnowy biologicznej i niczym nieskrępowanej rekreacji na łonie natury, wśród lasów, jezior, rzek i to przez cały rok. Wielkopolska to także szlaki turystyczne wiodące wśród licznych zabytków Krzysztof Grabowski Członek Zarządu architektury, zabytków przyrody, muzeów, stanowisk Województwa Wielkopolskiego archeologicznych. Jak odnaleźć takie miejsca? Z pomocą przychodzi kolejna już edycja konkursu organizowanego od 2007 roku przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu i Wielkopolskim Towarzystwem Agroturystyki i Turystyki Wiejskiej. Wyłaniane są w nim najlepsze w swej branży gospodarstwa, które wcześniej przechodzą surową ocenę kapituły konkursowej. Są one oceniane w trzech kategoriach: gospodarstwo agroturystyczne w funkcjonującym gospodarstwie rolnym, obiekty bazy noclegowej o charakterze
    [Show full text]