UCHWAŁA NR VII/53/2015 RADY MIEJSKIEJ MIĘDZYCHODU z dnia 31 marca 2015 r. w sprawie zatwierdzenia „Planu Odnowy miejscowości Gorzycko Stare na lata 2015 - 2020”. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późniejszymi zmianami), uchwala się co następuje:

§ 1. Zatwierdza się „Plan Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare na lata 2015 - 2020” stanowiący załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Międzychodu.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

1 UZASADNIENIE

Sołectwo Gorzycko Stare wystąpiło do Gminy Międzychód o zatwierdzenie „Planu Odnowy miejscowości Gorzycko Stare na lata 2015 – 2020. Plan ten został przyjęty Uchwałą Nr 3/2015 Zebrania Wiejskiego wsi Gorzycko Stare z dnia 18 marca 2015r. Mieszkańcy Gorzycka Starego są bardzo aktywną społecznością. Jako jedna z 17 miejscowości naszej Gminy przystąpili do programu Wielkopolska Odnowa Wsi. Grupa odnowy wsi przygotowała projekt pod nazwą „ha!Maki” – czyli pogrillowa siesta wśród maków w Gorzycku Starym. Zadanie polegać będzie na zagospodarowaniu skweru w centrum wsi, w tym budowie wiaty biesiadnej, zakup trzech hamaków i nasadzenia wieloletnią roślinnością ozdobną. Zadanie to zostanie zgłoszone przez Gminę Międzychód do V edycji konkursu „Pięknieje Wielkopolska Wieś”. Plan odnowy miejscowości Gorzycko Stare jest dokumentem niezbędnym do pozyskiwania środków z funduszy unijnych a także z krajowych źródeł finansowania, w tym z programu Wielkopolska Odnowa Wsi. Dokument został opracowany zgodnie z założeniami nowej perspektywy Unii Europejskiej na lata 2014 – 2020. Biorąc pod uwagę powyższe i mając na względzie możliwości rozwoju wsi, podjęcie Uchwały zatwierdzającej Plan Odnowy miejscowości Gorzycko Stare na lata 2015-2020 jest zasadne.

2

PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI GORZYCKO STARE NA LATA 2015-2020

GMINA MIĘDZYCHÓD

Sołectwo Gorzycko Stare

Dokument stanowi załącznik do Uchwały Rady Miejskiej Międzychodu Nr VII/53/2015 z dnia 31marca 2015r. oraz załącznik do Uchwały Rady Sołeckiej wsi Gorzycko Stare nr 3/2015 z dnia 18 marca 2015r.

MIĘDZYCHÓD, MARZEC 2015

3

Spis treści

SPIS TREŚCI ...... 4 WSTĘP ...... 5 ROZDZIAŁ 1...... 6 CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI GORZYCKO STARE ...... 6 1.1 PODSTAWOWE DANE O MIEJSCOWOŚCI ...... 6 1.2 HISTORIA MIEJSCOWOŚCI ...... 7 1.3 STRUKTURA PRZESTRZENNA MIEJSCOWOŚCI ...... 10 ROZDZIAŁ 2. INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUŻĄCYCH ODNOWIE MIEJSCOWOŚCI 12 2.1 ZASOBY PRZYRODNICZE ...... 12 2.2 DZIEDZICTWO KULTUROWE ...... 15 2.3 OBIEKTY I TERENY ...... 19 2.4 INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA ...... 20 2.5 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ...... 21 2.6 GOSPODARKA I ROLNICTWO...... 22 2.7 KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI ...... 28 ROZDZIAŁ 3...... 30 INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUŻĄCA UJĘCIU STANU RZECZYWISTEGO ...... 30 ROZDZIAŁ 3 OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI ...... 33 3.1. ANALIZA SWOT ...... 33 3.2. CEL OGÓLNY I CELE STRATEGICZNE PLANU ODNOWY ...... 35 ROZDZIAŁ 4. OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH I PRZEDSIĘWZIĘĆ AKTYWIZUJĄCYCH SPOŁECZNOŚĆ LOKALNĄ ...... 36 4.1 INFRASTRUKTURA REKREACYJNO – SPORTOWA I TURYSTYCZNA ...... 38 4.2.INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA I EDUKACYJNA ...... 39 4.3.INICJATYWA SPOŁECZNA ...... 39 4.5. INFRASTRUKTURA PRZYRODNICZA ...... 47 5.1. SYSTEM WDRAŻANIA PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI ...... 48 5.2. SPOSOBY MONITOROWANIA I RAPORTOWANIA ORAZ OCENY PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI ...... 49 5.3. PUBLIC RELATIONS PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI ...... 49 PODSUMOWANIE ...... 50 SPIS RYSUNKÓW I TABEL ...... 52

4 Wstęp

Plan Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare, położonej w Gminie Międzychód jest najważniejszym dokumentem dla tego Sołectwa, który na lata 2015 – 2020 wyznacza kierunki działań mających na celu kontynuację odnowy tej wsi oraz pozwala nakreślić kierunki rozwoju. Dokument ten zawiera analizę stanu obecnego miejscowości, przedstawia sytuację społeczno-ekonomiczną sołectwa, formułuje cele i zawiera opis strategii zmierzającej do osiągnięcia rozwoju społecznego i gospodarczego Gorzycka Starego, zawiera analizę planowanych inwestycji, szacuje spodziewane efekty planowanych inwestycji i działań oraz przebieg procesów rozwojowych tej wsi na lata 2015 – 2020. Plan Odnowy Miejscowości Gorzyń wskazuje także kierunki zaangażowania środków własnych sołectwa Gorzyń oraz budżetu Gminy Międzychód, a także środków zewnętrznych – w tym z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014 – 2020, Wielkopolskiej Odnowy Wsi – na działania inwestycyjne, z Europejskiego Funduszu Społecznego na programy społeczne skierowane dla mieszkańców oraz z innych dostępnych środków. Działania planowane do realizacji na podstawie niniejszego Planu są zgodne z kierunkami rozwoju wynikającymi z polityk Wspólnotowych, w szczególności z polityką ochrony i poprawy stanu środowiska, polityką równych szans, polityką wspierania zatrudnienia oraz społeczeństwa informacyjnego. Plan Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare zgodny jest z założeniami „Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich w Wielkopolsce”, zawartej w „Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku”, „Strategią zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2020” oraz z „Programem Rozwoju Lokalnego Gminy Międzychód na lata 2014 – 2020” i Wieloletnią Prognozą Finansową przyjętą przez Radę Miejską Międzychodu. Przygotowanie Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare poprzedził szeroki proces konsultacji społecznych na poziomie lokalnym z udziałem mieszkańców wsi, Rady Sołeckiej oraz przedstawicieli samorządu gminnego. Założenia realizacji Planu powstawały również przy udziale przedstawicieli środowisk zainteresowanych rozwojem kultury w gminie Międzychód oraz przedstawicieli przedsiębiorców i środowisk szkolnych. Dokument był dyskutowany podczas Zebrań Wiejskich sołectwa Gorzycko Stare i przyjęty Uchwałą Zebrania Wiejskiego wsi Gorzycko Stare z dnia 18 marca 2015 r. Dokument był następnie przedmiotem dyskusji podczas komisji Rady Miejskiej i zatwierdzony Uchwałą Rady Miejskiej z dnia 31 marca 2015r. Plan Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare w Gminie Międzychód określa cele i zadania sołectwa Gorzycko Stare na lata 2015 – 2020 i zbiega się z okresem programowania środków z Unii Europejskiej. Obejmuje swym zasięgiem miejscowość Gorzycko Stare - jedno z 26 sołectw Gminy Międzychód. Dokument ten będzie służył jako punkt odniesienia dla działań o charakterze rozwojowym podejmowanych ze środków własnych Gminy Międzychód oraz ze środków pozyskanych z funduszy Unii Europejskiej oraz innych źródeł.

5 Rozdział 1. Charakterystyka miejscowości Gorzycko Stare

1.1 PODSTAWOWE DANE O MIEJSCOWOŚCI

Miejscowość Gorzycko Stare to jedno z 26 sołectw Gminy Międzychód. Gmina Międzychód jest jedną z 4 gmin powiatu międzychodzkiego i jedną z 226 gmin województwa wielkopolskiego, leżącą na zachodnim krańcu województwa wielkopolskiego. Wieś sołecka, Gorzycko Stare, położona jest 4 km na południowy zachód od Międzychodu przy drodze do Gorzycka Nowego, między zach. brzegiem J.Gorzyckiego a Jeziorem Tuczno i Jeziorem Wielkim. Sołtysem wsi od 2015 roku jest pan Grzegorz Derfert. Na terenie sołectwa znajduje się Rolnicze Gospodarstwo Doświadczalne, Ogrody Wodne, Osada Sazan-łowisko ,w trakcie realizacji jest budowa kliniki wielospecjalistycznej.

Rysunek 1. Gmina Międzychód Źródło: UM i G Międzychód

6 Powierzchnia miejscowości Gorzycko Stare wynosi ok. 1140 ha. Sołectwo Gorzycko Stare zaliczane jest do małych sołectw w Gminie Międzychód. Powierzchnia ogólna Gminy Międzychód wynosi 30 724 ha (307,2 km2), co stanowi 41,7 % powierzchni powiatu międzychodzkiego i 1,0 % powierzchni województwa wielkopolskiego. Pod względem powierzchni ogólnej gmina Międzychód jest gminą dużą i zajmuje 8 miejsce w województwie wielkopolskim. Jest największą gminą w powiecie międzychodzkim. Liczbę mieszkańców wg stanu na dzień 31.12.2014 r. oraz średnią gęstość zaludnienia przedstawia tabela Nr 1.

Tabela 1 Liczba ludności i średnia gęstość zaludnienia Liczba mieszkańców Powierzchnia w km2 Liczba mieszkańców na 1 km2 Gorzycko 137 11,4 12 Źródło: Dane UM i G w Międzychodzie

1.2 HISTORIA MIEJSCOWOŚCI

Gorzycko Stare, wieś sołecka położona przy drodze z Międzychodu do Nowego Gorzycka, 3 km na pd.-zach. od miasta, między trzema jeziorami. W skład wsi wchodzą też Sterki. Ok. 1870 r. po puszczeniu wody z jeziora Wielkiego odkryto dawną osadę palową o nieokreślonej chronologii. Siedem lat później przeprowadzono badania obserwacyjne. Pale stwierdzono m. in. wokół wyspy. Znaleziono ceramikę, topór żelazny, żarna, rogi jelenie i kości. Jak podawał SGKP, 1 km od jeziora odkopano cmentarzysko, skąd wydobyto urny garbowate i brązową szpilkę. Początek współczesnej wsi dał jednak gród, który znajdował się we wsch. części wsi, 100 m na zach. od j. Wiejskiego. Istniał on w latach 1100-1250, miał kształt stożkowaty z rowem. Z podgrodzia rozwinęła się zapewne obecna osada. Ludność z czasem nazwała to miejsce Zbójecką Górą. Obecnie wzgórze to nazywane bywa Kuberek. Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z 1397 r., kiedy wspomniano ją po nazwą Gorziczsko, Gorziczko. Następne: w 1401 r. – Gorzice, 1404 r. – Gorzicze, 1418 r. – Goriczsko, 1422, 1424 r. – Gorziczsko, 1425 r. – Gorziska. Z chwilą pojawienia się Nowego Gorzycka (pierwsze wzmianki z lat 1424-34), dziś wieś w gm. Pszczew, pierwszą osadę zaczęto nazywać starą: w 1426 r. – Antiqua Gorziczsko, w 1434 r. – Stare Gorziczko, Staregorziczsko, w 1508 r. – Gorzisko Antiqum, w 1563 r. – Gorzisko Antiqua, w 1577 r. – Gorzicka Antiqua, ale w 1510 r. – Gorziczko. W Opisie z 1846 – Gorzyca star., w SGKP – Gorzyca stara, niem. Alt Goertig. Niemiecka nazwa urzędowa, będąca kalką polskiej pojawiła się znacznie wcześniej. Nazwa ma charakter topograficzny i nawiązuje do okolicznych wzniesień. Była to odwieczna własność rycerska. Już w końcu XIV w. zaistniał tu podział na dwie siedziby rycerskie. W latach 1396-1426 r. właścicielem części Gorzycka był T o m i s ł a w B r y l . Jest wielce prawdopodobne, że wżenił się w Gorzycko, gdyż w wielu swoich procesach występował razem żoną Haszką, zapewne siostrą Jana i Święszki vel Święchny, też piszących się z Gorzycka. Przed 1426 r. zadłużoną posiadłość nabył Henryk Konopka z Bukowca. Był on zapewne bratem Andrzeja, Fabiana i Piotra (Piecza) z Bukowca, sam występuje w latach 1412-36. Przed 1445 r. właścicielem tej części wsi został W i n c e n t y , piszący się w latach 1445-48 niegdyś Gorzycki . Kolejny sukcesorem był niejaki W y s z a k wspomniany w 1475 r. obok S ę d z i w o j a jako właściciel zadłużonej wobec skarbu części Gorzycka. Posiadłość przeszła na Andrzeja Koźlę Gorzyckiego , może syna Wyszaka, występującego w l. 1477-85. Jego żona S y n o c h a , pani Gorzycka, Gorzycka Koźlina, której w 1477 r. mąż zapisał po 100 grzywien posagu i wiana na połowie dóbr w Gorzycku, od 1508 r. tytułowana była wdową i jeszcze w 1547 r. miała folwark w Gorzycku. 7 Drugą połowę Gorzycka posiadał Świętosław (Święszek) Stopirka z G o r z y c k a , Gorzycki, występujący w latach 1400-06. Miał on dwoje dzieci: Grzymkę i Jana, o którym po 1401 r. nie ma już żadnych wiadomości. Natomiast Grzymka przed 1417 r. wyszła za Dobiesława, który zapewne jest tożsamy z Dobiesławem z G o r z y c k a , Gorzyckim. W 1445 r. sprzedał on połowę wsi za 500 grzywien Sędziwojowi z Niewierza. Sędziwój z Gorzycka , Gorzycki, jak też Niewierski z Gorzycka († przed 1481), syn Bodzęty i Agnieszki Niewierskich z Wierzbna, brat Dobrogosta Wierzbieńskiego i Mikołaja Niewierskiego, znany od 1434 r jako właściciel Nowego Gorzycka, miał też swoje dziedziny w Goraju, Krobielewie i Przytocznej. W 1481 r. wystąpiła wdowa po Sędziwoju, K a t a r z y n a , wzmiankowana jeszcze w 1486 r. Miała ona dwóch synów Mikołaja i Stanisława Wierzbieńskich, którzy dzielili się połową Gorzycka w latach 1485-1510. W 1508 r. pobór podatków objął część Mikołaja Wierzbieńskiego , czyli Gorzyckiego – 3 łany oraz część S y n o c h y , wdowy po Andrzeju Koźla Gorzyckim, i Stanisława Wierzbieńskiego – 7 łanów. W 1509 r. część Synochy obejmowałs 5½ łana, Mikołaja – 3 łany, Stanisława – 1½ łana, w 1510 r. – część Mikołaja – 5½ łana + 3 łany, część Stanisława – 1½ ł. Być może Mikołaj wykupił część wsi należącej do Synochy, której pozostał folwark. W 1536 r. podziału dóbr dokonali już bracia Maciej i Serafin Wierzbieńscy (synowie Mikołaja czy Stanisława?). W wyniku kolejnej ugody z 1547 r. Serafin W i e r z b i e ń s k i czyli Zdunowski dał Bodzęcie Gorzyckiemu (synowi Synochy?) Bielawy i dwa ostrówki w zamian za kwartę (¼) śladu. W 1577 r. płatnikiem podatku był Maciej Gorzycki (syn Bodzęty czy raczej tożsamy z M. Wierzbieńskiem?). W 1580 r. część Macieja Gorzyckiego i Andrzeja Wierzbieńskiego obejmowała m. in. 8 ½ ł. oraz ½ ł. karczemnego, łącznie znowu 9 łanów. Nie wiemy, co się działo z posiadłością przez następne pół wieku. W 1635 r. Gorzyski kupił Jerzy U n r u g († 1652), dziedzic Międzychodu i przedmieść wraz z Wielowsią. Po jego śmierci, skutkiem nieznanej transakcji, Gorzycko przeszło na spadkobierców jego brata B a l t a z a r a († przed 1634), właściciela Muchocina i Strychów. Nie na długo jednak, gdyż wieś wróciła do rąk dziedziców Międzychodu. Chyba jeszcze w czasach Krzysztofa (IV) U n r u g a (1689-1763) Gorzycko zostało związane z majątkiem w Gorzyniu. Po ostatniej wojnie majątek został znacjonalizowany. Obecnie stanowi gospodarstwo doświadczalne i należy do ZD poznańskiej AR w Gorzyniu. Sama wieś, położona między jeziorami Wielkim i Gorzyckim, zawsze miała charakter dworski. Katastry podatkowe z lat 1508-10 podawały tu łącznie 10 łanów, ale dla potrzeb podatku kościelnego [Liber Beneficiorum] w 1510 r. ujawniono tylko 3 łany osadzone i 1 opuszczony. W 1563 r. pobór objął 9½ łana i karczmę, ale w 1564 r. dziesięcina dla biskupa liczona była od 7 łanów kmiecych. W 1580 r. pobór objął 8½ łana, 5 zagrodników, 4 komorników, 1 rataja [colonus], pasterza z 20 owcami i karczmę na ½ łana. W 1890 r. cała wieś liczyła 912 ha, w tym gmina wiejska tylko 58 ha, w 1908 r. – 912,2 ha (58,4). Spisano wówczas 36 gospodarstw domowych, w tym tylko 4 w gminie. W 1837 r. doliczono się tu 17 dymów, w l. 1871-85 było wciąż tylko 18 domów (w tym tylko 4 w gminie wiejskiej), 1905 r. – ledwie 16. W 1982 r. niewiele więcej, bo 25. Wieś ta nigdy nie była zbyt ludna. W 1837 r. mieszkało tu 178, w 1871 r. – 209, 1885 r. – 212. w 1905 r. – 191; po ostatniej wojnie ludność zaczęła się stopniowo zmniejszać: w 1970 r. – 178, w 1978 r. – 152, 1988 r. – 130. Obecnie (2003 r.) wieś liczy 138 mieszkańców. Stosunki religijne we wsi i we dworze były zmienne. W 1885 r. w okręgu dworskim było 127 prot. i 50 kat., w 1905 r. – 48 i 123, z kolei we wsi mieszkało w 1885 r. 21 ew. i 14 kat., w 1905 r. – 16 ew. i 4 kat. Generalnie katolicy stanowili tu w 1871 r. 32% mieszkańców, w 1885 r. – 30,2%, w 1905 r. – 66,5%. Wszyscy protestanci byli Niemcami, natomiast 113 katolików uważało się za Polaków (59,2%). Wieś zawsze związana z biskupstwem poznańskim. W 1508 r. przypisana była do par. w Kamionnej i Wierzbno. W 1510 r. – do par. Wierzbno w dekanacie wroneckim. W 1580 r. i w l. 1603-07 potwierdzona w parafii

8 Kamionna. Katolicy należeli do tej parafii jeszcze w 1908 r. i prawdopodobnie także po 1945 r. W 1974 r. wieś została włączona do nowej parafii Niepokalanego Serca NMP w Międzychodzie. Parafia protestancka znajdowała się zawsze w Międzychodzie, co jest potwierdzone od 1777 r. W końcu XIX w. doliczono się tu 30 analfabetów, co stanowiło 14% ludności. Szkoła katolicka i protestancka znajdowała się wtedy w Gorzyniu. Mapa z 1941 r. pokazuje szkołę na pn. od jeziora Wiejskiego, przy drodze do Międzychodu. W latach 70. była tu filia Zbiorczej Szkoły Gminnej. W okresie międzywojennym Gorzycko było miejscowością graniczną po stronie polskiej. Po okresie okupacji hitlerowskiej wieś została wyzwolona 28.01.1945 r. Przed 1945 r. znajdowało się tu przejście graniczne na drodze do Strychów. W latach 1930-31 na przejściu tym zanotowano kilka incydentów. W nocy 4/5.10.1930 r. uszkodzono polskie znaki graniczne, 7.04.1931 r. młodzi Niemcy z Berlina wyrwali zaporę, pięć dni później odnotowano podobną próbę. W 1908 r. przysiółkiem w okręgu dworskim Gorzycka były S t e r ki , dawniej folwark, obecnie osada, uchodząca dziś za część wsi, choć położona 2 km na pd. od niej, po pd. stronie drogi nr 3. Przy drodze, obok osady, znajduje się parking z zajazdem, urządzony w dawnych obiektach granicznych. Po Traktacie Wersalskim była to bowiem także miejscowość graniczna po stronie polskiej. Najstarsze zapisy nazwy tej osady dotyczą nazwy polnej. W 1640 r. wspomniano Goray – pessula agri Szterka głowna... ad eandam Szterka. W latach 1760-1783 w Przytocznej występował grunt Styrki. Ok. 1777 r. – na Styrkach, ok. 1777 r. – fundus [= posiadłość ziemska, założenie] Styrki. Jako Sterki folwark po raz pierwszy wspomniane w 1846 r. Pod koniec XIX w. używano niekiedy formy Sterka. W 1885 r. zapisane urzędowo jako Sterki Vw., w 1908 r. – już Sterke. Nazwa oznacza «kolec, zawada», od czeskiego strk. Początki folwarku mogą jednak sięgać lat sprzed 1777 r. Należał wówczas do majątku w Przytocznej, w poł. XIX w. – w Goraju, przed 1885 r. należał do majątku rycerskiego w Gorzycku. W 1837-1905 był tu 1 dom. W 1837 r. mieszkało tu 7 osób, w l. 1885-1905 – 14. (opracowane na podstawie: "Monografia Międzychodu" Jerzy Zysnarski, lipiec 2005)

9 1.3 STRUKTURA PRZESTRZENNA MIEJSCOWOŚCI

Gorzycko Stare położone jest w atrakcyjnej krajobrazowo i przyrodniczo części Pojezierza Międzychodzko Sierakowskiego nad 5 jeziorami: jeziorem Wielkim (ok. 70 ha) jeziorem Gorzyckim (ok. 31 ha) jeziorem Gertruda (27 ha) jeziorem Środkowym (ok. 6 ha) jeziorem Tuczno (od 50,5 do 60,26 ha)- jezioro położone około 250 m na północ od centrum wioski, należące do obrębu sołectwa Muchocin. Wieś znajduje się przy drodze powiatowej nr 1718P z Międzychodu do Gorzycka Nowego, na rozwidleniu dróg gminnych do Wierzbna i Muchocina. Główna zabudowa domków jednorodzinnych usytuowana jest wzdłuż wewnętrznej, brukowanej drogi powiatowej. Budynki mieszkalne zbudowane zostały w latach 50-tych XX wieku. W centralnym miejscu wsi znajdują się zabudowania folwarczne z końca XVIII w wraz z zespołem dworsko parkowym z XIXw. Na terenie naszej wsi prężnie prosperują: szkółka roślin Ogrody Wodne, firma Zielony Front – pnącza i podpory do pnączy oraz architektura ogrodowa, Gospodarstwa Rolne oraz łowisko Osada Sazan. W trakcie budowy jest wielospecjalistyczna klinika medyczna dr Grebieniowa. Wieś otaczają lasy, które rozciągają się aż po granice sąsiednich powiatów. Lasy bogate w grzyby przyciągają wiele osób w poszukiwaniu borowików, podgrzybków, kurek itp. Lasy to również miejsce spacerów i wycieczek rowerowych. Niezwykłe krajoznawczo dziewicze tereny przyciągają ornitologów, botaników i dendrologów, ponieważ można tu spotkać bardzo rzadkie dziś gatunki zwierząt i roślin.

10

Zdjęcie 1 las nad J. Gorzyckim Pomnik przyrody- grupa drzew

Zdjęcie 2 las obszar NATURA 2000 Źródło: UM i G Międzychód

11 Rozdział 2. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości

2.1 ZASOBY PRZYRODNICZE

Zasoby przyrodnicze Gorzycka Starego to jeden z jego największych atutów. Wieś położona jest na terenie Krainy Stu Jezior, czyli na Pojezierzu Międzychodzko-Sierakowskim, pomiędzy pięcioma malowniczo usytuowanymi jeziorami. Jeziora wyróżniają się wyjątkową czystością wody – I klasa czystości. Te przepiękne dziewicze tereny otoczone są lasami mieszanymi z dużą ilością starodrzewu. Rzeźba terenu jest bardzo zróżnicowana, z czym wiąże się różnorodność siedlisk ekologicznych od suchych po wilgotne. Przepływająca struga Dormowska, na którą nanizany jest szereg jezior: Gorzyńskie, Środkowe, Gorzyckie, Tuczno oraz stawy muchocińskie dają niezwykłe bogactwo fauny i flory. Do najciekawszych należą: - bocian czarny widywany na stawie Gertruda, -gęsi zbożowe regularnie gniazdujące na północnej stronie jeziora Gorzyckiego (2 pary), -bączek, należący do czaplowatych bytuje na wypływie z jeziora Gorzyckiego. Na szlaku strugi Dormowskiej i związanych z nią jezior często spotykany jest orzeł bielik oraz kania ruda. Poza tym można tam obserwować zimorodka, oraz bogatą reprezentację ptaków śpiewających takich jak: kowalik, raniuszek, drozd, słowik, zniczek, strzyżyk, komplet gatunków sikor, gołębie sine, tracze czy gągoły. Gorzycki starodrzew obfituje też w bogaty gatunowo zestaw drobnych ssaków: łasice, kuny, borsuki i wiewiórki, jeże oraz całe bogactwo gryzoni z pospolitą myszą leśną na czele. Do tego spisu można dodać sowy, wiele gatunków nietoperzy, sarny i dziki. Uwagę zwraca też mnogość drobnej fauny płazów i gadów: zaskrońce, padalce, jaszczurki, rzekotki i kumak nizinny co świadczy o wyjątkowej czystości środowiska i jego nieskazitelnych walorach. Podobnie jak fauna, bogata jest flora występująca w Gorzycku i okolicy. Bogate w urozmaicone siedliska, w dobrej kondycji ekologicznej są otaczające lasy należące do Nadleśnictwa Międzychód, wcielone do Programu Natura 2000. Wokół jeziora Gorzyckiego i Środkowego. W podszycie leśnym zwracają uwagę zawilce, przylaszczki, czworolist, Epipactis helleborine, stare okazy bluszczu oraz nadjeziorne stanowiska kłoci wiechowatej na jeziorze Środkowym.

Klimat Pod względem klimatycznym Międzychód i jego okolice, odpowiadają warunkom panującym na Nizinie Wielkopolskiej. W zaproponowanym przez Wosia (1994) podziale Polski na regiony klimatyczne, badany obszar należy do regionu Dolnej Warty. Większość granic klimatycznych tego regionu jest wyrażona stosunkowo słabo. Oznacza to, że stosunki makroklimatyczne tego regionu wykazują znaczne powiązania i podobieństwo do panujących w sąsiednich regionach klimatycznych (Woś 1994).

12 Temperatura Średnia temperatura roczna powietrza na obszarze Niziny Wielkopolskiej kształtuje się w przedziale od 7,5 do 8,4°C. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec – średnia miesięczna temperatura wynosi ok. 18°C (tab.1). Natomiast najzimniejszym miesiącem jest styczeń, w którym średnia miesięczna temperatura wynosi ok. –2°C (tab.2).

Tabela 1. Najwyższe, dobowe maksymalne temperatury z lat 1951 – 1996 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok temp. oC 13,4 17,6 24,0 29,9 31,8 34,4 38,2 37,0 34,6 27,9 19,9 15,0 38,2

Źródło: Woś 1994, 1995, 1999.

Tabela 2. Najniższe, dobowe minimalne temperatury z lat 1951 – 1996 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok temp. oC 13,4 17,6 24,0 29,9 31,8 34,4 38,2 37,0 34,6 27,9 19,9 15,0 38,2

Źródło: Woś 1994, 1995, 1999.

13 W regionie Dolnej Warty, w porównaniu z innymi regionami Niziny Wielkopolskiej, notuje się najmniejszą liczbę dni z pogodą mroźną. Jest ich średnio w roku tylko około 28 (tab. 3-4)

Tabela 3. Przymrozki wiosenne Przymrozki 200 cm n.p.g.* 5 cm n.p.g.* Wiosenne Średnie Ostatnie Średnie Ostatnie Poniżej 0oC 26 IV 12 V 12 V 2 VI Powyżej -2 oC 10 IV 12 V 30 IV 23 V * Objaśnienia: n.p.g.– nad poziomem gleby Źródło: Woś 1994, 1995, 1999.

Tabela 4. Przymrozki jesienne (Woś 1994, 1995, 1999). Przymrozki 200 cm n.p.g.* 5 cm n.p.g.* Jesienne Średnie Ostatnie Średnie Ostatnie Poniżej 0 oC 20 X 1 X 2 X 14 IX Powyżej -2 oC 14 XI 3 X 18 X 27 IX * Objaśnienia: n.p.g.– nad poziomem gleby Źródło: Woś 1994, 1995, 1999.

Opady atmosferyczne Nizina Wielkopolska uchodzi za obszar najbardziej deficytowy w wodę. Spowodowane jest to głównie niską ilością opadów atmosferycznych. Średnia roczna suma opadów wynosi ok. 550 mm (tab.5). W latach suchych poziom opadów nie przekracza 350 mm. Miesiącami charakteryzującymi się największymi opadami są: czerwiec, lipiec i sierpień. Najmniejsze opady występują w miesiącach zimowych, głównie w styczniu (tab.6).

Tabela 5. Rozkład opadów w ciągu pór roku w latach 1951 – 1980 [w mm]. Półrocze Półrocze Okres Wiosna Lato Jesień Zima Rok Opady letnie zimowe wegetacji III – V IV–VIII IX – XI XII – II I – XII V – IX X – IV IV – IX 117 189 121 93 326 194 324 520 Źródło: Woś 1994, 1995, 1999.

Tabela 6. Opady maksymalne i minimalne w poszczególnych miesiącach z lat 1881 – 1930 [w mm]. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok Max 85 62 82 87 131 119 195 114 98 115 65 97 706

Min 9 3 8 2 7 6 9 14 12 3 3 8 334 Źródło: Woś 1994, 1995, 1999.

Kierunki i prędkość wiatrów Nizina Wielkopolska jest obszarem, na którym przeważają wiatry zachodnie i północno – zachodnie. Niewielkie różnice we frekwencji głównych kierunków wiatrów zaobserwować można pomiędzy poszczególnymi porami roku (tab.7 – 8).

Tabela 7. Rozkład wiatrów w zależności od kierunków w latach 1951 – 1965 N NE E SE S SW W NW Cisza % 6,6 8 11,7 9,7 9,5 15,4 17,9 11,4 9,8 Źródło: Woś 1994, 1995, 1999.

Tabela 8. Średnie prędkości wiatrów w latach 1951 – 1965

14 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok m/s 4,6 4,5 4,8 4,1 4,1 3,8 3,8 3,6 3,7 3,5 4,1 4,3 4,1 Źródło: Woś 1994, 1995, 1999.

Geologia i geomorfologia Na terenie Gminy Międzychód jak i na terenie wsi Gorzycko Stare znajdują się głównie gleby bielicowe, rdzawe i gleby brunatne wyługowane (Koźmiński 1995). Według klas przydatności rolniczej gleby należą do kompleksów: żytniego – bardzo dobrego i żytniego dobrego z przewagą IIIb, IVa i V klasy.

2.2 DZIEDZICTWO KULTUROWE

Zdjęcie 3 historyczna mapa Gorzycka Źródło: prywatne

Zdjęcie 4 historyczny dokument z XVII wieku wypisany przez ówczesnego właściciela Gorzycka- Christofa von Unruh 15 Źródło: prywatne

Według Herbarza Pojezierza najprawdopodobniej już pod koniec XVIII w., w północnej części wsi Gorzycko, wzniesiono niewielki, murowany, parterowy dwór, nakryty naczółkowym dachem. Dwór wzniesiono na planie prostokąta z mocno wysuniętym piętrowym ryzalitem fasady usytuowanym na osi obiektu. W dachu, po obu stronach ryzalitu, umieszczono duże prostokątne okna doświetlające mieszkalne poddasze. Prawdopodobnie na początku XX w. przebudowano budynek dworu. Wyjście do ogrodu, umieszczone od strony wschodniej, prowadzi do XIX- wiecznego parku krajobrazowego o powierzchni około 6 ha, w którym znajduje się zabytkowa studnia. Na północ od dworu położone jest założenie folwarczne z końca XIX w. W jego skład wchodzą m.in.: stajnia, obora, spichlerz, stodoła, kuźnia . Na terenie wsi znajduje się kolonia domów mieszkalnych pracowników folwarku. Warto wspomnieć tu jeszcze o rodach ziemiańskich, które na przestrzeni wieków miały w swoim posiadaniu majątek Gorzycko Stare. Według Herbarza byli to: XV-XVII w. – Gorzyccy h, Nałęcz, XVII-XVIII w. von Unruhowie, 1778-1797 – Wiśniewscy h. Ramułt 1797 r. – bar. Ziemięccy h. Nieczuja, 1800-1852 – bar. von Harlem-Gorzyn, 1852-1896 – hr. von Blanckensee-Fircks, 1896-1945 – von Willichowie. Na terenie wsi prawdopodobnie od początku XX wieku funkcjonowała szkoła, która zokalizowana była w budynku znajdującym się przy drodze do Międzychodu. Wcześniej mieszkańcy uczęszczali do szkoły w Gorzyniu. W okresie międzywojennym Gorzycko było miejscowością graniczną po stronie polskiej. Po okresie okupacji hitlerowskiej wieś została wyzwolona 28.01.1945 r. Przed 1945r. znajdowało się tu przejście graniczne na drodze do Strychów.

. Zdjęcie 5 Dworek w Gorzycku Starym pocz. XX wieku Źródło: internet

16

Zdjęcie 6 Dworek w Gorzycku Starym Źródło: prywatne

Przy drodze do Międzychodu znajduje się Krzyż przydrożny- miejsce kultu religijnego. Przydrożne krzyże nigdy nie były lokalizowane przypadkowo. Stawiano je w miejscach ważnych, np. przy kościele lub w centrum wsi wyznaczając jej punkt centralny. Krzyże powstawały też na obrzeżach osad wyznaczając ich granicę lub na rozstajach dróg żegnając podróżnych. Wznoszono je w miejscach gdzie znaleziono kości lub na polach bitew dla upamiętnienia poległych. Przy ścieżkach do lasu czy na skraju pól stanowiły też pewnego rodzaju drogowskaz. Drogowskaz jakże przejmujący, zarówno duchowy jak i czysto ludzki, użytkowy. Każdy krzyż lub kapliczka do czegoś nawołuje lub przypomina o zdarzeniu z przeszłości. Podobnie jest z krzyżem w Gorzycku Starym.

17

Zdjęcie 7 Krzyż przydrożny (obiekt kultu religijnego) Źródło: prywatne

Na terenie wsi znajduje się również stara, zabytkowa pompa, która wymaga renowacji. Nie będzie już wprawdzie użytkowana jako źródło pozyskiwania wody, jednak niewątpliwie stanowi znak historii miejscowości, o który warto zadbać i pielęgnować, jako zachowane dziedzictwo.

Zdjęcie 8 zabytkowa pompa Źródło: prywatne

18 2.3 OBIEKTY I TERENY

Dla wsi Gorzycko Stare charakterystyczne są trzy grupy obiektów – związane z zabudową mieszkalną, rolniczą i usługową, jednak żaden z tych obiektów nie stanowi dominanty. Na terenie wsi znajduje się park, w którym dominują dęby, klony, akacje. Wynika to z tego, że we wsi istniała typowa zabudowa dworska i folwarczna przy których zakładano parki. Tereny zielone we wsi Gorzycko Stare to przede wszystkim piękny park w centrum wsi oraz tereny nad Jeziorem Gorzyckim. Tereny zielone obejmują również obszary położone nad jeziorem Środkowym, Tuczno i Wielkim.

Zdjęcie 9 Jezioro Tuczno Źródło: prywatne

Zdjęcie 10 fragment parku dworskiego Źródło: prywatne

19

Zdjęcie 11 tereny zielone nad J.Gorzyckim Źródło: prywatne

Przez Gorzycko Stare przechodzi pieszy niebieski szlak (PTTK) Gorzycko (0) → Międzychód (7,2) → Jez. Koleńskie (11,2) → Ławica (16) → Góra → Sieraków (31,3) → Bucharzewo (38,5) → Kobusz → Miały (59,6)

2.4 Infrastruktura społeczna

Służba zdrowia Wieś Gorzycko Stare obsługiwana jest przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Międzychodzie (szpital) oraz przychodnie lekarza rodzinnego. W centrum wsi powstaje wielospecjalistyczna klinika medyczna dr Grebieniowa.

Bezpieczeństwo publiczne Bezpieczeństwo publiczne na terenie wsi zapewnia Komenda Powiatowa Policji w Międzychodzie, położona na granicach miasta w odległości 4km od wsi Gorzycko Stare. W zakresie pożarnictwa bezpieczeństwo zapewnia Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Międzychodzie.

Kultura Na terenie Gorzynia nie ma żadnej placówki kultury. Jednak mieszkańcy wsi mogą liczyć na wsparcie Centrum Animacji Kultury w Międzychodzie, między innymi przy organizacji festynów wiejskich. Funkcjonują tam sekcje taneczne tańca współczesnego i ludowego, Studio Piosenki, chór „Lutnia”, orkiestra dęta, sekcja plastyczna. Warto wspomnieć o działającym przy centrum Animacji Kultury Uniwersytecie Trzeciego Wieku oraz o organizowanych wielu imprezach i koncertach plenerowych. Drugą placówką kultury na terenie Gminy jest Biblioteka Publiczna im. Jana Daniela Janockiego z Oddziałem Muzealnym. Posiada osobną salę na czytelnię, osobne sale wypożyczalni dla dzieci i dla dorosłych. Biblioteka prowadzi także placówki filialne w miejscowościach wiejskich Gminy. W Międzychodzie znajduje się także Muzeum Regionalne, które stanowi formalnie Oddział Muzealny Biblioteki. Muzeum zajmuje zabytkowy budynek, odnowiony w ostatnich latach. W Muzeum znajdują się ekspozycje etnograficzna, ekspozycja poświęcona Powstaniu Wielkopolskiemu oraz sale wystaw czasowych. Prócz swej statutowej działalności Muzeum organizuje ciekawe koncerty, wystawy, prelekcje, a także przygotowuje publikacje

20 poświęcone regionowi. Na terenie Gminy Międzychód działa Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach. To założony w wyremontowanych dawnych budynkach folwarcznych Ośrodek Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach, w którym można zobaczyć warsztaty pokazowe ginących zawodów – kowalski, szewski, garncarski, wikliniarski, stanowisko pszczelarza, sprzęty dawnego gospodarstwa domowego oraz poznać cykl prac rolniczych i dawne maszyny rolnicze. W warsztatach tych można spróbować ulepić gliniane naczynia, zrobić wiklinowy koszyk, zobaczyć wyrób gwoździ czy prace szewca. Co ciekawe Ośrodek przygotowany jest na zajęcia nie tylko latem- pokazy zaplanowane są tak, by każda pora roku, zgodnie z rytmem prac polowych stanowiła atrakcję turystyczną. W Mniszkach można zorganizować też spotkanie dla dużych grup turystów, z cateringiem i potraktować to miejsce jako bazę wypadową do Doliny Kamionki.

Oświata We wsi Gorzycko Stare nie ma przedszkola ani szkoły. Dzieci w wieku przedszkolnym uczęszczają do Przedszkola w Międzychodzie. Dzieci w wieku szkolnym uczęszczają do Szkoły Podstawowej nr 2 w Międzychodzie i Gimnazjum nr 2 w Międzychodzie – placówek oddalonych od poszczególnych zabudowań wsi o ok. 4 km. Młodzież może pobierać naukę w jednej z czterech szkół ponad gimnazjalnych - o różnym profilu zlokalizowanych na terenie Międzychodu.

2.5 Infrastruktura techniczna

Infrastruktura techniczna Na terenie całej wsi istnieje sieć wodociągowa. Wieś nie posiada gazu ziemnego. Wieś jest w pełni zelektryfikowana, wyposażona w sieć energetyczną. Wieś nie posiada utwardzonych dróg. Obecne drogi w większości są drogami kamiennymi bądź polnymi, w większości są uszkodzone, brak jest odpowiedniego odprowadzenia wód deszczowych. Droga utwardzona z Międzychodu kończy się przy mostku na strudze. Brakuje utwardzonych dróg, które ułatwiłyby poruszanie się mieszkańców i zapewniłyby większe bezpieczeństwo.

Zaopatrzenie w wodę Wieś jest wyposażona w sieć wodociągowa, zasilana w wodę ze studni głębinowej należącej do Miejskiej Spółki Komunalnej AQUALIFT Sp. z o o w Międzychodzie.

Kanalizacja i oczyszczanie ścieków Wieś nie posiada sieci kanalizacji sanitarnej.

21 Odpady stałe Od 1 lipca 2013r. w Gminie Międzychód obowiązuje Ustawa o Utrzymaniu Czystości i Porządku w Gminach. Zgodnie z tą ustawą mieszkańcy Gminy zostali wyposażeni w pojemniki do zbierania zmieszanych odpadów komunalnych oraz w worki do selektywnej zbiórki. Ustawa wprowadziła nowe zasady selektywnej zbiórki odpadów polegające na segregacji u źródła

Dostępność komunikacyjna Na terenie wsi znajduje się przystanek autobusowy. Jedyne połączenie komunikacji miejskiej z Międzychodem stanowią kursy autobusu szkolnego w godzinach porannych i popołudniowych. Drogi wewnętrzne: -powiatowa posiada nawierzchnię asfaltową, asfalt kończy się na początku wsi - przed mostkiem na strudze dormowskiej Brak infrastruktury drogowej na dwóch drogach bitych gruntowych stanowiących dojazd do drogi powiatowej. Odległość do Międzychodu ok. 4 km, do Poznania 80 km, do Gorzowa 68 km.

Zdjęcie 12 infrastruktura drogowa –wymaga modernizacji Źródło: prywatne

Telekomunikacja i Internet Wieś Gorzycko Stare nie posiada dostępu do sieci TPSA oraz nie posiada dostępu do internetu przewodowego, nie ma kłopotów z dostępnością wszystkich operatorów sieci komórkowych. Jedyna możliwa dostępu mieszkańców do internetu istnieje poprzez sieć telefonii komórkowej. Podejmowano próby rozmów z operatorami sieci internetowych, jednak ze względu na brak opłacalności, inwestycji nie przeprowadzono.

2.6 GOSPODARKA I ROLNICTWO

Sołectwo Gorzycko Stare jest miejscowością, w której swe siedziby mają: Gospodarstwo Ogrodnicze „ Ogrody Wodne”, Rolnicze Gospodarstwo Doświadczalne, trzy gospodarstwa indywidualne Zielony Front- architektura ogrodowa Osada Wędkarska „Sazan” W trakcie realizacji jest: Budynek wielospecjalistycznej kliniki medycznej

22

Gospodarstwo Ogrodnicze „Ogrody Wodne”. Ogrody Wodne są gospodarstwem ogrodniczym wyspecjalizowanym w produkcji roślin wodnych, zlokalizowanym w malowniczej okolicy nad jeziorem w Gorzycku Starym. Założyciele firmy - Julita i Krzysztof Grzegorczyk są biologami, z zamiłowania przyrodnikami i ogrodnikami. Nazwa firmy „Ogrody Wodne” stała się przez lata synonimem przydomowej sadzawki czy ogrodowego stawu, a przede wszystkim produkcji roślin do celów rekultywacji środowiska wodnego. Bazą firmy jest laboratorium kultur tkankowych ("in vitro"), które jest w stanie wyprodukować duże partie roślin z jednego egzemplarza wyjściowego. Firma eksportuje do wielu krajów Europy, a działa na rynku już prawie 25 lat. Choć specjalnością są rośliny wodne, w tym rośliny akwariowe i oczywiście lilie wodne, to nie mniej ważne są też inne rośliny ogrodowe, którymi od lat właściciele się interesują i które starają się propagować – hosty, paprocie, trawy, liliowce, storczyki gruntowe czy byliny stanowisk leśnych. Kolekcja firmy jest stale uzupełniana i co roku proponuje się naszym klientom nowe gatunki i odmiany. Spośród olbrzymiej liczby odmian dostępnych na świecie wybierane są te najciekawsze i właściwe dla naszego klimatu. Aktualnie w ofercie jest około 1000 taksonów roślin. Gospodarstwo doradza w sprawach rekultywacji zagrożonych i zdegradowanych obszarów wodnych, zaopatruje w rośliny jednostki badawcze. Współpracuje z ośrodkami akademickimi dostarczając zagrożone gatunki do ich reintrodukcji w środowisku naturalnym – m. in. Aldrovanda vesiculosa (aldrowanda pęcherzykowata), Eryngium maritimum (mikołajek nadmorski), Drosera (rosiczka), Gladiolus palustris (mieczyk błotny), Marsilea quadrifolia (marsylia czterolistna), Scirpus mucronatus (sit sztyletowaty) i inne.

Specjalnością gospodarstwa są też pływające wyspy nadwodne i podwodne, służące do celów rekultywacji zbiorników wodnych jako pływające oczyszczalnie makrofitowe i krześliska do celów rybackich, oraz do aranżacji kąpielisk jeziornych. Firma produkuje i dostarcza rośliny architektom krajobrazu, centrom i sklepom ogrodniczym oraz młody materiał ogrodnikom. Dostarcza też rośliny do nasadzeń ekologicznych i rekultywacji zbiorników wodnych, terenów podmokłych oraz do biologicznych oczyszczalni ścieków (trzciny, pałki wodne, tojeści, wiązówka i wiele innych). Rośliny rozsyłane są do klientów w Polsce i Europie, a także sprzedawane na miejscu, w naszym ogrodnictwie w Gorzycku Starym.

23

Zdjęcie 13 „Ogrody Wodne Źródło: prywatne

Rolnicze Gospodarstwo Doświadczalne Powstało w latach 40 –tych XX w. jako gospodarstwo uczelniane ówczesnej Akademii Rolniczej w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Przyrodniczy). Od ponad 20 lat znajduje się ono w dzierżawie i jest zarządzane przez Jerzego Najdka. Obejmuje swym zasięgiem wsie Gorzycko Stare, Gorzyń i Muchocin oraz ma swój oddział również w Międzychodzie. Gospodarstwo zajmuje się rolnictwem zrównoważonym zajmującym się produkcją bezpiecznej, wysokiej jakości żywności w sposób chroniący, a wręcz poprawiający stan środowiska naturalnego, socjalne i ekonomiczne warunki bytu rolnika i zatrudnionych w gospodarstwie pracowników jak też lokalnych społeczności. W gospodarstwie uprawiane są zboża, rzepak i kukurydza oraz hodowane są krowy mleczne. Poza tym gospodarstwo zajmuje się chowem trzody chlewnej. Produkowany jest również materiał siewny na potrzeby lokalnych rolników jak i krajowych firm nasiennych. Gorzycko Stare jest zapleczem magazynowym dla całego gospodarstwa, tu też utrzymywane są krowy mleczne i produkowane jest mleko trafiające ostatecznie do polskich mleczarń i w postaci produktów na półki sklepów spożywczych. Gospodarstwo współpracuje z miejscowymi kołami łowieckimi jak i pszczelarzami. W samym Gorzycku Starym w sąsiedztwie pól posadowione są dwie pasieki. Sąsiedztwo pszczół i nieskazitelne środowisko Gorzycka są świadectwem na to , że natura i rolnictwo mogą ze sobą współistnieć bez zakłócania równowagi przyrodniczej.

24

Zdjęcie 14 zabudowania folwarczne Źródło: prywatne

Zdjęcie 15 Rolnicze Gospodarstwo Doświadczalne Źródło: prywatne

25

Zdjęcie 16 Pasieki w sąsiedztwie pól w Gorzycku Starym Źródło: prywatne

Pozostałe gospodarstwa w Gorzycku Starym również zajmują się produkcją roślinną i zwierzęcą.

Osada Wędkarska SAZAN W Gorzycku Starym znajduje się również Osada Wędkarska SAZAN, składająca się z łowisk wędkarskich- karpiowych i pstrągowych, karczmy rybnej oraz miejsc noclegowych. Na terenie Osady planuje się uruchomienie Punktu Informacji Turystycznej oraz wypożyczalni rowerów dla turystów i wędkarzy. SAZAN jest cichym i wygodnym miejscem, w którym warto się zatrzymać. Dojazd do łowisk jest prosty, znajduje się on przy drodze 24 Poznań - Gorzów.

26

Zdjęcie 17 Osada Sazan Źródło: prywatne

Wielospecjalistyczna Klinika Medyczna W Gorzycku Starym powstaje właśnie Wielospecjalistyczna Klinika Medyczna Aleksandry i Mariusza Grebieniowa. Obecnie budynek jest w stanie surowym, kontynuowane są prace instalacyjne. W klinice palnuje się uruchomienie wielu gabinetów takich jak: ginekologiczny, chirurgiczny, endoskopowy, ortopedyczny, urologiczny, okulistyczny, laryngologiczny a także udostępnienie przychodni lekarza rodzinnego. Obiekt będzie także wyposażony w laboratorium, roentgen i być może fizykoterapię. Właściciele kliniki zamierzają kompleksowo zabezpieczyć wszelkie usługi dla mieszkańców Gorzycka Starego, Międzychodu i okolic. Klinika będzie ubiegała się w Narodowym Funduszu Zdrowia o kontrakty dla poszczególnych poradni.

27

Zdjęcie 18 prywatna klinika w trakcie budowy Źródło: prywatne

2.7 KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI

Wśród mieszkańców wsi Gorzycko Stare dominują ludzie w średnim wieku, z wykształceniem zawodowym, jest też wysoki odsetek młodej części mieszkańców z wykształceniem średnim. Dużą część mieszkańców stanowią emeryci i renciści. Gorzycko może poszczycić się dużą liczbą dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym.

28

Zdjęcie 19 mieszkańcy wsi Gorzycko Źródło: prywatne

Mieszkańcy w wieku średnim utrzymują się z pracy w Gospodarstwie „Ogrody Wodne” znajdującym się w Gorzycku Starym, z pracy w Rolniczym Gospodarstwie Doświadczalnym mającym swoją siedzibę również w Gorzycku Starym, we własnych gospodarstwach oraz głównie z pracy w przedsiębiorstwach znajdujących się na terenie Międzychodu oddalonego o 4 km od Gorzycka Starego. Ze względu na dużą ilość firm na terenie gminy i samo zatrudniających się osób nie występuje na terenie sołectwa na masową skalę problem bezrobocia. Mieszkańcy są bardzo zorganizowaną społecznością i chętnie podejmują wspólnie różnego rodzaju inicjatywy społeczne. Gorzycko Stare ze względu na swoje położenie tj.: blisko Międzychodu oraz bardzo dużą ilość oferowanych działek budowlanych i rekreacyjnych ma ogromny potencjał społeczny, który z roku na rok będzie się zwiększał w związku z napływem ludności do wsi. Zauważalny jest napływ ludności nie tylko okolicznej, ale w sporej części osób związanych do tej pory z Poznaniem.

29 Rozdział 3.

Inwentaryzacja zasobów służąca ujęciu stanu rzeczywistego

W rozdziale trzecim dokonano analizy zasobów miejscowości Gorzycko Stare położonej w Gminie Międzychód. Jej wyniki przedstawiono w tabeli nr 2.

Tabela 2 Analiza zasobów miejscowości GORZYCKO STARE

Jak jest teraz? Jak będzie po odnowie?

1. Co wyróżnia? - Gorzycko Stare położone jest w Powstanie wreszcie zaplecze rekreacyjno – atrakcyjnym krajobrazowo, przyrodniczo, a sportowe to jest boisko sportowe, bezpieczne także turystycznie miejscu , pomiędzy miejsce spędzania wolnego czasu i miejsce zabaw pięcioma jeziorami, w pobliżu lasów dla dzieci, bogatych w owoce runa leśnego, szlaki turystyczne , co stwarza szanse na rozwój - zbudowana zostanie świetlica wiejska wraz wsi pod kątem przyrodniczo nowoczesnym wyposażeniem; otwarty, krajoznawczym. bezpieczny plac zabaw dla dzieci; przestrzeń - wieś posiada słabo rozwiniętą wokół będzie uzupełniona zielenią i małą infrastrukturę , brakuje podstawowej - architekturą sieci kanalizacji sanitarnej, -wieś posiada wodociąg oraz częściowo Inwestycje te będą prowadzone etapami ze oświetlenie środków gminnych, PROW 2014-2020, Wielkopolskiej odnowy Wsi i innych źródeł - ze względu na brak świetlicy wiejskiej zewnętrznych przy udziale Sołtysa i Rady oraz terenów sportowych dużym Sołeckiej jako ciała doradczego i mobilizującego problemem jest brak możliwości mieszkańców . zagospodarowywania czasu wolnego dzieci i młodzieży,

- brak instytucji spełniających funkcje kulturalne dla dzieci i młodzieży.

- brak zaplecza wypoczynkowego i placów zabawy dla dzieci i młodzieży we wsi

- duża odległość do szkół dla dzieci i młodzieży

-brak miejsca spotkań dla seniorów

-brak jakiegokolwiek miejsca spotkań dla mieszkańców wsi, zebrania rady sołeckiej odbywają się w prywatnych domach lub - ze względu na dużą liczbę uczestników na przystanku autobusowym,

-wieś posiada dostęp do jeziora, jednak plaża nie jest wyposażona,

Funkcje mieszkaniowe: część Funkcje sołectwa nie ulegną zmianie, jednak 2. Jakie pełni mieszkańców zatrudniona jest poza poszerzone zostaną o funkcje rekreacyjne poprzez funkcje? miejscem zamieszkania, część rozbudowę zaplecza rekreacyjnego, sportowego, mieszkańców pracuje w firmach na terenie

30

Jak jest teraz? Jak będzie po odnowie?

Gorzycka Starego. Rozwinięta będzie także funkcja oświatowo- kulturalna poprzez zapewnienie dzieciom i Funkcje usługowe: min, Zielony Front - młodzieży godziwych i atrakcyjnych warunków architektura ogrodowa spędzania wolnego czasu i edukacji oraz sportów

Funkcje rolnicze: część mieszkańców Funkcje usługowe: z czasem ze względu na pracuje w Gospodarstwie „ogrody Wodne”, rozwijającą się Osadę Wędkarską Sazan oraz Rolniczym Gospodarstwie powstającą Lekarską Klinikę Doświadczalnym, część we własnych Wielospecjalistyczną będą odgrywały coraz gospodarstwach . Wszystkie wymienione większą rolę gospodarstwa ściśle związane są z pracą w rolnictwie.

3. Kim są Społeczeństwo o dostatecznym i dobrym Zapewnione zostaną dzieciom i młodzieży mieszkańcy? poziomie materialnym – co uwidacznia się właściwe warunki rozwoju i spędzania wolnego po stanie domostw i zagród; czasu. Zwiększone będą możliwości edukacji, zajęć Mieszkańcy to ludność miejscowa oraz kulturalnych, rekreacyjnych sportowych dla dzieci nieliczna grupa osób będąca na stałe i młodzieży z terenów wsi, a także związana z Poznaniem, która Gorzycko zaktywizowani zostaną mieszkańcy do wspólnego traktuje jak swoje nowe miejsce działania w tym kierunku poprzez danie im zamieszkania i wypoczynku. właściwej bazy lokalowej i terenu.

Organizowane będą akcje na rzecz wsi oraz przygotowywane wspólnie z Gminą projekty dotyczące organizacji form spędzania wolnego czasu, opieki nad dziećmi i młodzieżą; organizowane będą imprezy gminne (sportowe, kulturalne, rozrywkowe) na terenie sołectwa.

4. Co daje - Zatrudnienie w miejscowych i poza Poprawa infrastruktury wsi przyczyni się do utrzymanie? miejscowych zakładach produkcyjnych i dalszego wzrostu atrakcyjności lokalizacji pod usługowych; kątem turystycznym co da szansę na rozwój usług, - Świadczenia emerytalne i rentowe a co za tym idzie możliwości wzrostu - Praca zarobkowa zatrudnienia. - Działalność na własny rachunek - Zasiłki dla bezrobotnych (w najmniejszym stopniu)

Stopa bezrobocia jest równa ze średnią gminną, okresowo nawet niższa;

5. Jak jest Na terenie sołectwa działają: Powstaną organizacje działające dla dobra i zorganizowana? Rada sołecka odnowy sołectwa, które będą współtworzyć programy rozwoju dzieci i młodzieży Brak innych organizacji na terenie sołectwa zmierzających do zapewniania im właściwych sposobów spędzania czasu wolnego Wspólne organizowanie imprez rekreacyjnych Wspólne organizowanie życia kulturalnego

6. Co proponuje Na terenie sołectwa organizowany jest co Budowa placu zabaw, kompleksu rekreacyjno- dzieciom i roku Dzień Dziecka. Brak jest inicjatyw sportowego, świetlicy z nowoczesnym młodzieży? sportowych ze względu na brak boiska wyposażeniem, także budowa terenów sportowego oraz świetlicy wiejskiej. rekreacyjnych służących mieszkańcom umożliwi właściwy rozwój dzieci i młodzieży na terenie wsi 7. Z kim Sołtys Położony będzie większy nacisk na aktywność rozwiązuje Burmistrz mieszkańców, aby rozbudzić ich zainteresowanie problemy? Rada sołecka wsią oraz wprowadzone będą konsultacje ze Rada Gminy społeczeństwem w istotnych sprawach

31

Jak jest teraz? Jak będzie po odnowie?

Współpraca pomiędzy organizacjami związanych z sołectwem układa się pomyślnie. Stworzone zostaną organizacje sportowe i młodzieżowe (m.in. drużyna piłkarska, harcerskie) oraz wiejskie np. koła gospodyń na terenie wsi – tak by wspólnie tworzyć ofertę kulturalno- edukacyjną dla dzieci i młodzieży.

8 Jakie obyczaje Kultywowanie tradycji religijnych takich Dobre zaplecze i baza lokalowa da możliwości i tradycje jak modlitwy przy przydrożnym krzyżu czy rozwoju działalności Koła Gospodyń Wiejskich , pielęgnuje i dożynki parafialne. które będą mogły podtrzymywać tradycje rozwija? kulinarne regionu. Niemalże każdy mieszkaniec Gorzycka Starego posiada przydomowy ogródek. Szeroko zakrojona animacja życia kulturalno- Mieszkańcy bardzo cenią sobie możliwość społecznego w Gorzycku Starym poprzez spędzania czasu aktywnie. Mieszkańcy wspólne akcje kulturalne i sportowe z gminnymi kultywują tradycje kulinarne , placówkami kultury (dom kultury, muzeum, przygotowują przetwory regionalne właśnie biblioteka, organizacje sportowe i inne) z lokalnych produktów w większości z ogródków przydomowych.

9. Jaki ma Wygląd wsi jest dobry – domy i ich Obejścia uporządkowane. Domy zadbane a ich wygląd? obejścia zadbane na miarę możliwości elewacje wzajemnie ze sobą współgrają - wygląd finansowych mieszkańców, istnieją obszary wsi jest estetyczny zaniedbane są to tereny stanowiące obrzeża wsi. Współpraca wszelkich instytucji gminnych w celu poprawy sytuacji obiektów publicznych, terenów Wieś posiada niewiele obiektów rekreacyjnych i sportowych użyteczności publicznej, które są w słabym stanie technicznym. Przykładem jest plaża, Odnowa przestrzeni publicznej we wsi – poprzez która nie jest wyposażona. wspólne akcje na rzecz zieleni w tych miejscach. Sadzenie krzewów i drzew przy terenach rekreacyjnych i sportowych, porządkowanie i utwardzanie dróg;

- W większości zabudowę stanowią - ciągły wzrost estetyki całej wsi lub utrzymanie 10 Jakie są budynki jednorodzinne, co jest rzadkością na dotychczasowym poziomie wyglądu obejść. mieszkania i w porównaniu z innymi sołectwami na - zagospodarowane zostaną tereny zieleni obejścia? terenie Gminy Międzychód, zarządzane przez miasto; - budynki mieszkalne dwu rodzinne. - estetyczne obejścia i ogródki - nasadzone zostaną krzewy i drzewa przy Budynki mieszkalne w stanie dobrym i obiektach użyteczności publicznej bardzo dobrym, 11. Jaki jest stan Wieś leży na skrzyżowaniu drogi Wieś, czysta, zielona bez dzikich wysypisk otoczenia i powiatowej z drogami gminnymi. śmieci, z właściwą gospodarką odpadami, z środowiska Otoczona w większej części lasami, zadbanymi terenami rekreacyjnymi. naturalnego? parkiem, polami oraz jeziorami Wymieniona sieć wodociągowa zabezpieczająca umiejscowionymi w malowniczym, mieszkańców w zdrową wodę. pagórkowatym terenie. Wieś jest nie jest skanalizowana. Prowadzone będą akcje uświadamiające, porządkowe i prace inwestycyjne związane z ochrona środowiska

Rolnictwem we wsi zajmuje się: Rozwój współpracy z tymi zakładami dla dobra 12. Jakie jest Rolnicze Gospodarstwo Doświadczalne, mieszkańców i wsi.(pomoc w realizacji rolnictwo? Gospodarstwo „Ogrody Wodne” oraz przedsięwzięć podejmowanych przez gospodarstwa indywidualne. W ich zakresie mieszkańców) produkowane są zboża, mleko, żywiec, rośliny ozdobne ogrodowe i wodne. Stworzyć możliwość mieszkańcom wsi na

32

Jak jest teraz? Jak będzie po odnowie?

uzbrojenie swoich ogródków działkowych w Mieszkańcy posiadają ogródki działkowe media typu : instalacja elektryczna, sieć na których, w okresie wiosenno letnim po wodociągowa, sieć kanalizacyjna co umożliwi im pracy spędzają czas wolny , odpoczywają stworzenie prywatnych miejsc wypoczynku i po szarej codzienności z satysfakcją ,że rekreacji dla ich własnego dobra i oderwania się mogą tu również pozyskiwać produkty od szarej codzienności aktywnego spędzania spożywcze, wiadomego pochodzenia. czasu.

Wieś leży przy drodze powiatowej nr Powstaną drogi i ulice wiejskie o dobrej 13. Jakie są 1718P połączenie komunikacyjne - tylko nawierzchni a postępujące zniszczenia powiązania autobus szkolny dwa razy dziennie, do istniejących strego bruku zostaną usunięte i komunikacyjne? Międzychodu, zastąpione nową nawierzchnią.

Brak regularnego profilowania utwardzonych dróg gruntowych na terenie wsi.

Bardzo zły stan nawierzchni drogi w samej wiosce. Asfalt kończy się przy dojeździe do pierwszych zabudowań mieszkalnych we wsi. Dalej przez wioskę wiedzie stary kamienny bruk. Chodniki występują tylko w części wioski, są w bardzo złym stanie, utrzymywane są wyłącznie przez mieszkańców poprzez regularne ich wykaszanie i pielęgnowanie.

Źródło: Dane UMiG w Międzychodzie

Rozdział 3 Ocena mocnych i słabych stron miejscowości

3.1. ANALIZA SWOT

W rozdziale trzecim Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare przeprowadzono analizę SWOT. Dokonanie analizy poprzez identyfikacje mocnych i słabych stron Sołectwa oraz przeanalizowanie szans i zagrożeń wynikających z otoczenia pozwoli na sformułowanie celów. Tabela 3 Analiza SWOT

33 SILNE STRONY SŁABE STRONY Położenie: Brak alternatyw aktywizacji w znanym turystycznie regionie - Gmina Międzychód i okolica zwłaszcza dzieci i młodzieży rozpoznawalna przez turystów (Kraina Stu Jezior i Puszcza pozbawionej popołudniami Notecka); możliwości korzystania z w pobliżu atrakcji turystycznych (gotycki kościół w Kamionnie, propozycji miejskich – ze względu Rezerwat „Dolina Kamionki”, Ośrodek Edukacji Przyrodniczej na odległość, w Chalinie, Centrum Edekacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach plaże nad jeziorami –w Gorzyniu, Prusimiu, Brak placówek kulturalnych (świetlica, Międzychodzie , a także inne ośrodki i atrakcje turystyczne); filia biblioteki) w pobliżu szlaków turystycznych pieszych, miejsce dogodne do przeprowadzenia szlaków rowerowych; Brak terenów rekreacyjnych i w pobliżu miejsc noclegowych (Osada Wędkarska „Sazan”, sportowych Zajazd „Monika”, „Gościniec Ostęp”, ośrodki turystyczne Mierzyn, Sieraków, ośrodki i pensjonaty Villa Toscania, Dormowo, hotel w Międzychodzie, i inne oraz kwatery Brak dobrego - bezpiecznego placu agroturystyczne); zabaw dla dzieci w pobliżu dużych ośrodków miejskich (Poznań 80 km, Gorzów Wlkp. 68 km, Berlin 180 km) i głównego traktu komunikacyjnego Słabo rozwinięta baza turystyczna (Poznań - Gorzów – Szczecin - droga nr 24, autostrada A2 – 40 mimo dużych atrakcji w pobliżu km i drogi szybkiego ruchu S3 do Szczecina);

Walory wsi: atrakcyjna najbliższa okolica (w pobliżu Jezioro Gorzyckie , Zaniedbane szlaki turystyczne i Jezioro Środkowe, Jezioro Tuczno ,ogromne kompleksy leśne i trasy rowerowe parkowe , z zabytkowymi dębami, duża różnorodność występującego ptactwa, ciekawa roślinność); zespół dworsko- folwarczny , dwór z końca XVIII w. oraz zespół parkowy z końca Zbyt słabo wykorzystane XIXw. możliwości rozwoju i turystyki i rekreacji możliwości dalszej adaptacji otoczenia w centrum wsi oraz nad

jeziorem Tuczno , szlaki turystyczne piesze i pobliskie ścieżki rowerowe, duża Brak sieci kanalizacji sanitarnej w powierzchnia lasów w najbliższej okolicy miejscowości czyste środowisko naturalne, bardzo dużo rzadkoch gatunków roślin i zwierząt, Brak dostępu do internetu,

dostęp do imprez kulturalnych i rekreacyjnych dla mieszkańców sołectwa i mieszkańców Gminy organizowanych na terenie Międzychodu. Zła nawierzchnia dróg Łatwy dostęp do szkolnictwa zorganizowane dowozy do szkół i przedszkola. Brak chodników Istniejąca podstawowa infrastruktura techniczna: sołectwo jest zwodociągowanie, część dróg utwardzona, sołectwo posiada sieć energetyczną i częściowe oświetlenie uliczne, SZANSE ZAGROŻENIA Mobilizacja i aktywizacja mieszkańców wokół wspólnego Brak propozycji kulturalnych, zadania odnowy swej wsi i realizacji Planu Odnowy spędzania wolnego czasu dla dzieci Miejscowości i młodzieży – powodować będzie osłabienie możliwości Zwiększenie nakładów na poszczególne sołectwa Gminy wychowawczych, w konsekwencji Międzychód ze względu na większe dochody budżetowe w przyniesie problemy degradacji Gminie i realizację celowej polityki gminy – inwestowania w kulturalnej i społecznej młodych rozwój wsi. mieszkańców Gorzycka Starego Brak miejsca do spotkań i możliwości spotykania starszego

Możliwości finansowania zadań na obszarach wiejskich ze pokolenia z najmłodszym może względu na sprzyjającą politykę regionalną nakierowana na doprowadzić do tego, że młode rozwój obszarów wiejskich pokolenie nie będzie miało wiedzy

o tradycjach regionu, historii wsi i Zwiększanie się dostępności do kapitałów i środków nie będzie czuło więzi ze swoją pomocowych w tym pochodzących z Unii Europejskiej małą ojczyzną,

Brak świetlicy, zaplecza Poszerzanie rynku pracy 34 rekreacyjno-sportowego i turystycznego osłabi możliwości

Zainteresowanie partnerów zachodnich walorami turystycznymi rozwoju miejsc pracy na terenie wsi. i gospodarczymi Gminy Brak środków finansowych Poprawa estetyki sołectwa Nie wykorzystanie możliwości

rozwoju turystyki i rekreacji Promocja walorów sołectwa Migracja młodzieży do dużych

miast i poza granice kraju Dokształcanie społeczeństwa - szkolenia i kursy Niebezpieczeństwo niepełnego

wykorzystania szans jakie dają Wzrost atrakcyjności i zachęcanie do osiedlania się na terenie środki Unii Europejskiej wsi, która oferuje dużą ilość działek budowalanych i Niekontrolowane zanieczyszczania rekreacyjnych, środowiska odpadami – dzikie

wysypiska śmieci

3.2. CEL OGÓLNY I CELE STRATEGICZNE PLANU ODNOWY

Cel Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare na lata 2015 – 2020 określony został następująco: Celem ogólnym Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare położonej w Gminie Międzychód jest zapewnienie trwałych podstaw rozwoju społecznego i ekonomicznego wszystkim mieszkańcom oraz stworzenie możliwie jak najlepszych warunków życia dla wszystkich jej mieszkańców. Realizacja celu ogólnego odbywać się będzie poprzez osiąganie celów strategicznych, zdefiniowanych w odpowiedzi na zmiany zachodzące w gospodarce oraz wniosków wynikających z analizy słabych i mocnych stron Sołectwa Gorzycko Stare, a także szans i zagrożeń przed nią stojących, a także co ważne definiowanych przez mieszkańców wsi Gorzycko. W świetle powyższego sformułowano podstawowe cele strategiczne Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare: Budowa i modernizacja infrastruktury kulturalno – rekreacyjnej i sportowej Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej Polepszenie warunków społecznych i edukacyjnych dla mieszkańców wsi Wspieranie inicjatyw mieszkańców na rzecz odnowy wsi

Cel strategiczny 1. Budowa i modernizacja infrastruktury kulturalno - rekreacyjnej i sportowej Działania: Budowa świetlicy i kompleksowe urządzenie boiska sportowego, Ogrodzenie nowego terenu rekreacyjno –sportowego, Zagodpodarsowanie i urządzenie terenów zielonych we wsi Budowa małej architektury rekreacyjnej wraz z oświetleniem Budowa placu zabaw dla dzieci Cel strategiczny 2. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej. Działania: Zmiana nawierzchni drogi powiatowej 1718 P na terenie wsi Gorzycko Budowa chodników i przebudowa istniejących już przy części drogi powiatowej

35 Budowa brakującego oświetlenia ulicznego na terenie sołectwa Budowa przyłącza energetycznego na placu, gdzie odbywają się imprezy kulturalno- sportowe Cel strategiczny 3. Polepszenie warunków społecznych i edukacyjnych dla mieszkańców wsi. Działania: Tworzenie bezpiecznych terenów rekreacyjno-sportowych Dobrze funkcjonująca świetlica Bezpieczny i dobrze wyposażony plac zabaw dla dzieci Poprawa estetyki wokół terenów użyteczności publicznej Cel strategiczny 4. Wspieranie inicjatyw mieszkańców w działaniach na rzecz odnowy wsi. Działania: Stworzenie oferty kulturalnej dla mieszkańców wsi Powołanie nowych organizacji społecznych Inicjowanie wspólnych działań na rzecz odnowy wsi Promocja walorów przyrodniczo-turystycznych Sołectwa Gorzycko Stare Motywowanie do utrzymania wysokiej estetyki wyglądu wsi

Rozdział 4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną

Plan Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare opiera się w głównej mierze na wykorzystaniu istniejących walorów przyrodniczych i na polepszeniu infrastruktury turystyczno - sportowej sołectwa. Głównym celem jest budowa nowych terenów rekreacyjnych, sportowych oraz świetlicy wiejskiej. Powstanie tych obiektów jest bardzo ważne, głównie z powodów wychowawczych – w sołectwie Gorzycko Stare nie ma jak do tej pory wielu propozycji spędzania wolnego czasu przez młodzież oraz rekreacji i zabaw dla dzieci. Istniejące obiekty kulturalno – sportowe w Międzychodzie są położone zbyt daleko, by mieszkańcy Gorzycka Starego samodzielnie i swobodnie mogli się tam przemieszczać w godzinach popołudniowych. W związku z tym znaczna część dzieci i młodzieży odcięta jest od dóbr jakie posiadają dzieci miejskie. Rozwój infrastruktury rekreacyjno – sportowej jest także głównym, zgłaszanym przez mieszkańców postem. W związku z niskim poziomem infrastruktury technicznej wsi (brak sieci kanalizacji sanitarnej, większość dróg nieutwardzonych, brak chodników i części oświetlenia ulicznego) konieczne jest dalsze inwestowanie, co przyczyni się do podniesienia jakości życia i funkcjonowania społeczności wiejskiej. Wpłynie to również na podniesienie estetyki wsi. Sołectwo zabiega dodatkowo o budowę światłowodu i możliwość korzystania z inernetu za pomocą łączy kablowych. Ponadto wystosowało wnioski mieszkańców o przyłącze gazociągowe. Uatrakcyjniłoby to ofertę wielu działek budowlanych i rekreacyjnych na terenie wsi, poprawiło funkcjonowanie wielu gospodarstw domowych i wpłynęłoby na poprawę ekonomiczną funkcjonowania firm na terenie sołectwa. Gaz ziemny jest bowiem jednym z tańszych źródeł energii. Ze względu na dużą ilość chętnych gospodarstw Gorzycko ma duże szanse na realizację powyższych starań.

36 Plan Odnowy Miejscowości uwzględnia również działania inwestycyjne i remontowe na terenie całego sołectwa. Ważnym elementem będą także działania społeczne. Wieś od kilku lat zaczyna prężnie się rozwijać. W ostatnich latach pojawiło się na terenie sołectwa wiele działek budowlanych i rekreacyjnych na sprzedaż. Wsią wykazują zainteresowanie mieszkańcy Międzychodu jak i Poznania. Stale przybywa zatem mieszkańców i są prognozy, że ta tendencja bedzie rosnąca w następnych latach. By kontynuować ten proces należy nadal inwestować w infrastrukturę turystyczną, sportową i techniczną, co przyczyni się do wzrostu jakości życia mieszkańców całego sołectwa, w związku z tym w latach 2015-2020 zaplanowano główne działania w dziedzinach: infrastruktura rekreacyjno - sportowa i turystyczna, infrastruktura społeczna, kulturalna i edukacyjna, inicjatywa społeczna, infrastruktura techniczna.

Harmonogram rzeczowo – finansowy planowanych zadań inwestycyjnych.

Szacuje się, że koszt realizacji wszystkich zadań opisanych w Planie Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare do roku 2020 wyniesie 1 576 860zł. Planowane zadnia są zgodne z Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Międzychód 2014 - 2020. Zakłada się że, Gmina Międzychód wystąpi o dofinansowanie inwestycji ze środków unijnych.

Tabela 4 Szacunkowy harmonogram finansowy planowanych zadań na lata 2015-2020 Planowany Źródło Lp. Nazwa zadania okres Koszt w zł finansowania realizacji 1. Urządzanie terenów rekreacyjnych, turystycznych i sportowych wraz z budową świetlicy wiejskiej w miejscowości Gorzycko Stare:

Budżet Gminy - Budowa budynku świetlicy z przyłączami Międzychód/ technicznymi, z zagospodarowaniem 2015/ 2018 659 580 /Fundusz terenu i wyposażeniem Sołecki/ PROW - Urządzenie terenów rekreacyjnych, sportowych i placu zabaw - Odbudowa ścieżki pieszej z punktem wypadowym nad jeziorem Tuczno - Budowa boiska do piłki nożnej Zagospodarowanie skweru w centrum wsi – „ha!Maki” – czyli pogrillowa sjesta wśród maków …w Gorzycku Starym: Budżet Gminy Międzychód/ - budowa wiaty grillowej Fundusz 2. 2015 62 100 - ogrodzenie terenu „ha!Maków” Sołecki/ drewnianym płotem Wielkopolska - zakup: dwóch stołów i czterech ławek do Odnowa Wsi wiaty grillowej oraz trzech hamaków do pogrillowej sjesty

37 - Budowa piaskownicy, stołu do gry w szachy - zielona ścianka maskująca istniejący budynek gospodarczy, obsianie terenu zielonego zakątka trawą gazonową i nasadzenie roślinności ozdobnej Rewitalizacja zabytkowej pompy wraz z 3. 2015 – 2016 180 000 Fundusz Sołecki zagospodarowaniem terenu przy niej Fundusz 30 000 Sołecki/ Budżet 4. Budowa brakujących punktów świetlnych 2016 Gminy Międzychód

Remont nawierzchni drogi powiatowej nr Źródła 5. 1718 P od mostku do skrzyżowania z 2016/2017 200 000 zewnętrzne drogami gminnymi,

Wymiana chodników przy drodze Źródła 6. powiatowej 1718 P prowadzącej wzdłuż 2017 130 000 zewnętrzne wioski Przebudowa zwężenia na drodze powiatowej 1718P – poszerzenie Źródła 7. 2018 120 000 dotychczasowego przejazdu i zewnętrzne zamontowanie luster.

8. Doposażenie wybudowanej świetlicy 2018 30 000 Fundusz Sołecki

Odbudowa dalszej części ścieżki pieszej do 9. 2018 70 000 Fundusz Sołecki jeziora Inicjatywa Zagospodarowanie ogólnodostępnych 10. 2015-2020 45 000 społeczna terenów zielonych i miejsc rekreacji

Inicjatywa 11. Organizacja imprez kulturalnych 2015-2020 30 000 społeczna Budżet Gminy 12. Promocja sołectwa 2015-2020 20 000 Międzychód

Łączna kwota 1 576 680

4.1 INFRASTRUKTURA REKREACYJNO – SPORTOWA I TURYSTYCZNA

Głównym działaniem inwestycyjnym w zakresie infrastruktury sportowo – kulturalnej jest budowa Obiektu Rekreacyjno – Sportowego. W ramach projektu powstać ma boisko do piłki nożnej o nawierzchni trawiastej, o wymiarach 65x100 m wraz z infrastruktura towarzyszącą (bramki, ławki, piłkochwyty itp.). Kolejnym etapem zagospodarowanie terenu będzie budowa małej infrastruktury sportowej, siłowni na powietrzu oraz placu zabaw dla

38 dzieci. Zapewni to mieszkańcom, a w szczególności dzieciom i młodzieży stały dostęp do środków rozwijających ich zdolności i umiejętności w dziedzinie sportu i zapewni dobrą zabawę w trakcie organizowanych imprez plenerowych. Prace pielęgnacyjne na terenie miejscowości poprawią estetykę i podniosą walory turystyczne wsi oraz wpłyną na poprawę wypoczynku mieszkańców jak również osób odwiedzających naszą wieś. Takie przygotowanie właściwego zaplecza i infrastruktury wraz z odpowiednim wyposażeniem pozwoli na powiększenie ilości oferowanych przez wieś atrakcji wypoczynkowych i przyczyni się niewątpliwie do zwiększenia atrakcyjności sołectwa Gorzycko Stare.

4.2.INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA I EDUKACYJNA

Głównym założeniem Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare, w zakresie ogólnodostępnej infrastruktury społecznej jest budowa Świetlicy Wiejskiej przy obiekcie rekreacyjno-sportowym. pełniącej funkcje wiejskiego centrum kultury .Głównym celem realizacji tego zadania będzie „Podniesienie standardu usług kulturalnych i społecznych świadczonych na terenie wsi Gorzycko Stare poprzez: budowę Świetlicy Wiejskiej (sala ze sceną o pow.130m2, sala gier [stół do tenisa, bilard, gry planszowe],salka komputerowa, kuchnia, magazynek, ubikacje damska i męska, dwie szatnie dla zawodników, zadaszenie na zewnątrz świetlicy na potrzeby imprez na świeżym powietrzu). Udostępnienie zbudowanych pomieszczeń na potrzeby realizacji wspólnych przedsięwzięć mieszkańców wsi, takich jak działalność świetlicowa dla dzieci i młodzieży, prace i działania gospodyń wiejskich, prace skierowane na tworzenie imprez kulturalnych, spotkania z ciekawymi ludźmi, organizowanie różnych kursów dla mieszkańców ( kurs tańca, aerobiku ), tworzenie grup artystycznych (tanecznych, muzycznych, teatralnych wśród dzieci i młodzieży), organizowanie wiejskich zabaw okolicznościowych, zebrania wiejskie, a także inne formy aktywności społeczno – kulturalnej”. Tak sformułowane cele będą mogły zostać zrealizowane dzięki budowie zupełnie nowego obiektu, usytuowanego we wsi, otoczonego zapleczem sportowo rekreacyjnym. Zrealizowanie operacji przyczyni się do integracji środowiska wiejskiego, będzie to pierwsza placówka tego typu w Sołectwie Gorzycko Stare zaspokajająca potrzeby mieszkańców wsi. Dodatkowo - nowa bryła architektoniczna budynku wraz z uporządkowanym terenem wokół wpłynie na odnowę centrum wsi i zwiększy jej atrakcyjność. Konieczne jest także utworzenie ogólnodostępnej kafejki internetowej, w której każdy z mieszkańców będzie miał możliwość za darmo skorzystać z Internetu. Kolejnymi działaniami w tym zakresie będzie budowa bezpiecznego, wyposażonego w atestowane urządzenia zabawowe placu zabaw dla dzieci na terenie przyległym do Świetlicy Wiejskiej. Kładziony będzie także duży nacisk na poprawę estetyki i nowe zagospodarowane terenów wokół budynków użyteczności publicznej, terenu rekreacyjno - sportowego.

4.3.INICJATYWA SPOŁECZNA

W związku z budzącą się aktywnością społeczną mieszkańców wsi Gorzycko Stare jednym z głównych celów Planu Odnowy Miejscowości będzie inicjowanie wspólnych działań na rzecz odnowy wsi. Pierwszym ruchem społecznym na rzecz odnowy wsi było uporządkowanie fragmentu terenów zielonych nad drogą powiatową – zakręt. Porządkowanie polegało na wycince dziko rosnących krzewów i wyrównaniu podłoża. Mieszkańcy by uporządkować ten fragment wsi spotykali się po pracy i wspólnie działali. Wycinali zakrzaczenia wzdłuż zakrętu na drodze powiatowej.

39 Usuwali je z obrzeży drogi poszerzając ją tym samym i zwiękaszając widoczność na niej. Praca zarówno ludzi jak i maszyn odbyła się w ramach wolontariatu.

Zdjęcie 20 tereny zielone w trakcie prac

Zdjęcie 21 tereny zielone w centrum wsi

40 Źródło: prywatne Na zdjęciu efekty pracy na rzecz upiększania i zwiększania bezpieczeństwa we wsi.

Zdjęcie 22 Efekty inicjatywy społecznej. Źródło: prywatne Ten zaniedbany teren, stał się miejscem bardziej estetycznym i zdecydowanie bezpieczniejszym. Zwiększyła się bowiem dzięki temu widoczność na drodze i jej szerokość.

Kolejną bardzo istotną planowaną inicjatywą jest zagospodarowanie zielonego terenu w centrum wsi. Dziś zaniedbane , zarośnięte i niejednokrotnie stanowiące dzikie wysypiska śmieci tereny mają wkrótce stać się elementem upiększającym Gorzycko Stare.

Zdjęcie 23 tereny zielone w centrum wsi Źródło: prywatne

Mieszkańcy na czele z Sołtysem planują korzystać w przyszłości z tego terenu w celach społeczno – rekreacyjnych. W pierwszej kolejności należy przystąpić do wycinki krzewów i samosiejek drzew. W kolejnym etapie konieczne będzie skorzystanie z pomocy sprzętu mechanicznego by wyrównać oczyszczony teren, usnąć kamienie, korzenie i nawieźć na niego ziemię w celu wyrównania podłoża. Prace te panuje się wykonać w ramach wolontariatu mieszkańców i firm z terenu Gorzycka Starego. Kolejnym etapem realizowanym na tym terenie w ramach projektu Wielkopolskiej Odnowy Wsi ma być : -budowa wiaty grillowej , -ogrodzenie terenu zielonego drewnianym płotem -zakup dwóch stołów i czterech ławek do wiaty grillowej -zakup trzech hamaków do pogrillowej siesty

41 -budowa piaskownicy – w ramach wolontariatu, -budowa stołu do gry w szachy – w ramach wolontariatu , -zielona ściana maskująca istniejący budynek gospodarczy w tle wiaty –w ramach wolontariatu, -obsianie terenu zielonego zakątka trawą gazonową i nasadzenie roślinności ozdobnej w ramach wolontariatu,

Zdjęcie 24 stan aktualny Źródło: prywatne

Zdjęcie 25 stan docelowy Źródło: prywatne

42

Zdjęcie 26 projekt zagospodarowania terenu dla działki Źródło: prywatne

Powstał już pomysł na nazwanie zielonego zakątka w centrum wsi oraz imprezy, którą sołectwo zamierza corocznie organizować właśnie w tym miejscu. „ha! – Maki” - to nazwa zielonego centrum wioski, które ma stać się miejscem integracyjnym oraz miejscem inicjatyw społecznych. Mieszkańcom zależy na tym by miejsce to związane było z konkretną imprezą organizowaną co roku o tej samej porze, mianowicie z Majówką. Co roku w dniach od 1-3 maja mieszkańcy będą wspólnie spotykać się na majowym grillowaniu wśród ha!-Maków i rozpoczną tym samym sezon spotkań plenerowych. Nie będzie to zwykłe grillowanie. Ta majówka, będzie okazją do wymiany doświadczeń i regionalnych tradycji kulinarnych. Ponadto wbrew wszelkim stereotypom z racji tej, że będzie odbywała się na świeżym powietrzu ma mieć charakter prozdrowotny. Po wspólnym grillowaniu mieszkańcy będą brać udział w wiejskim turnieju rodzinnym wiedzy o Gorzycku. Na pobliskim boisku, które ma w niedługim czasie powstać odbędą się też w tym czasie turnieje piłki nożnej i ręcznej.

Cel powstania „ha! –Maków” : - aktywizacja społeczności wiejskiej Gorzycka Starego - wielopokoleniowa integracja sołectwa - bezpieczne miejsce rekreacji i wypoczynku dla rodzin - kultywowanie regionalnych tradycji kulinarnych poprzez wymianę doświadczeń i produktów spożywczych z własnych przydomowych ogródków- Mały Eko Bazarek - promowanie zdrowego stylu życia – zdrowa żywność, aktywny wypoczynek na łonie natury - poszerzenie wiedzy mieszkańców na temat historii własnej miejscowości - większe utożsamianie się z miejscowością, sołectwem i społecznością

Najważniejszą inicjatywą dla wsi ma być budowa boiska sportowego oraz świetlicy wiejskiej. Będzie to pierwsze miejsce sportowo –rekreacyjne w wiosce. Świetlica, która ma powstać umożliwi integrację i aktywizację mieszkańców bez względu na porę roku. Mieszkańcy nie mają we wsi żadnego miejsca, w którym mogliby się wspólnie spotkać.

43

. Zdjęcie 27 teren przeznaczony na budowę boiska oraz świetlicy Źródło: prywatne

Planuje się również odnowienie zabytkowej pompy znajdującej się na terenie wsi oraz zagospodarowanie terenu wokół niej.

44 Zdjęcie 28 Pompa Źródło: prywatne

Koniecznym jest stworzenie oferty kulturalnej dla mieszkańców wsi, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży. Planuje się wyznaczenie przy terenie boiska placu zabaw dla dzieci i boisk do tenisa, koszykówki i siatkówki. Zamierza się też powołać nowe organizacje społeczne. Co roku w czerwcu Sołtys oraz Rada Sołecka organizują festyn z okazji dnia dziecka. Mieszkańców nie trzeba namawiać do pomocy przy tego typu imprezach, sami aktywnie angażują się w ich organizację. Można się tu spotkać z licznymi atrakcjami dla dzieci, ale i dla rodziców czy dziadków, którzy chętnie uczestniczą w tego typu imprezach.

Zdjęcie 29 Dzień Dziecka Źródło: prywatne

Co roku późnym latem, po żniwach przedstawiciele Gospodarstw Rolnych wsi Gorzycko Stare biorą udział w dożynkach parafialnych. Kultywuje się w ten sposób tradycje składania na ołtarzu w Kościele podziękowań za zbiory, dziś w postaci ręcznie wyplatanych wieńców dożynkowych. Reprezentacja Gorzycka Strego pierwsza od lewej na zdjęciu poniżej.

45

Zdjęcie 30 Dożynki Parafialne. Żródło UM i G Międzychód

Jesienią na jeziorze Gorzyckim odbywają się też zawody o Puchar Dyrektora Zakładu Doświadczalnego Technologii Produkcji Pasz i Akwakultury w Muchocinie. Na zawody przybywa co roku wielu wędkarzy. Biorą w nich udział mieszkańcy wsi. Są one rozgrywane w formule otwartej, łowiąc w parach „do jednej siatki”.

Zdjęcie 31 III Zawody Spinningowe w Gorzycku Starym Źródło: prywatne

46 W okresach zimowych, gdy Gorzycko Stare pokryte jest szatą zimową organizowane są kuligi dla mieszkańców, a w szczególności dzieci i młodzieży. Przy współpracy Centrum Animacji kultury z Radą Sołecką planowane jest stworzenie kalendarza imprez kulturalnych i sportowych sołectwa Gorzycko Stare. Duży nacisk nałożony będzie na poprawę estetyki wsi, zarówno w zakresie indywidualnych obejść jak i terenów i budynków użyteczności publicznej. Społeczność Gorzycka włączy się w działania zainicjowane przez Gminę Międzychód pod hasłem „Zielony Zakątek”. Akcja „Zielony Zakątek” ma na celu pobudzenie mieszkańców do dbania o najbliższe otoczenie, uczulenie na piękno i estetykę. Wszystkie działania wsparte będą działaniami promocyjnymi.

4.4 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

Wieś posiada niski poziom infrastruktury technicznej (brak sieci kanalizacji sanitarnej, wodociąg, większość dróg nieutwardzonych, brak chodników i brak części oświetlenia ulicznego). Plan odnowy miejscowości zakłada dalsze inwestowanie w tym zakresie. Niezbędna jest inwestycja polegająca na zmianie nawierzchni drogi powiatowej 1718 P od mostku do skrzyżowania z drogami gminnymi, budowa chodników, budowa głównych przyłączy kanalizacji sanitarnej, instalacji wodociągowej i energetycznej dla działek rekreacyjnych, ogródków i obiektu rekreacyjno - sportowego oraz budowa brakującego oświetlenia ulicznego na terenie sołectwa.

4.5. INFRASTRUKTURA PRZYRODNICZA

Głównym celem i zadaniem na kolejne lata jest rewitalizacja terenów zielonych w centrum wsi oraz nad jeziorem Gorzyckim i Tuczno. Przy współpracy Gminy Międzychód, przedsiębiorców i mieszkańców wsi. Bazując na doświadczeniu pracowników Urzędu Gminy w pozyskiwaniu funduszy na rewitalizację terenów zielonych zostaną przeprowadzone działania dzięki, którym: - powstaną ścieżki spacerowe, - mieszkańcy i turyści przez cały rok będą mogli korzystać z atrakcji przyrodniczych i rekreacyjnych, - zostanie zagospodarowana plaża i teren do niej przyległy. Działania, które zostaną podjęte przy tak wielkiej współpracy i szerokiemu zrozumieniu tematu mają spowodować, że w przyszłości powstanie interesujący teren rekreacyjno- turystyczny w naszej gminie.

47 Rozdział 5. Zarządzanie Planem Odnowy Miejscowości

5.1. SYSTEM WDRAŻANIA PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI

Plan Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare 2015-2020 stanowi lokalny komponent Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, zatem jego system wdrażania jest zgodny z systemem wdrażania PROW. Funkcję Instytucji Zarządzającej i koordynującej realizację Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare będzie pełnił istniejący już specjalnie powołany zespół d.s. Pozyskiwania środków unijnych złożony z pracowników urzędu Miasta i Gminy w Międzychodzie pod kierunkiem Burmistrza Międzychodu przy wsparciu Rady Sołeckiej miejscowości Gorzycko Stare. Zakres zadań Instytucji Zarządzającej obejmuje m. in.: Zapewnienia zgodności realizacji Planu z poszczególnymi dokumentami programowymi wyższego rzędu, w tym w szczególności w zakresie zamówień publicznych, zasad konkurencji, ochrony środowiska, jak też zagwarantowanie przestrzegania zasad zawierania kontraktów publicznych, Zbieranie danych statystycznych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz przebiegu realizacji projektów w ramach Planu, Zapewnienie przygotowania i wdrożenia planu działań w zakresie informacji i promocji Planu, Przygotowanie rocznych planów na temat wdrażania Planu, Zbieranie informacji do rocznego raportu o nieprawidłowościach, dokonanie oceny po zakończeniu realizacji Planu. Instytucją wdrażającą Plan Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare jest Urząd Miasta i Gminy w Międzychodzie. Instytucja wdrażająca odpowiedzialna będzie za: Opracowanie i składanie wniosków, Kontrolę formalną składanych wniosków, ich zgodności z procedurami i zapisami w Planie, Zapewnienie informowania o współfinansowaniu przez UE realizowanych projektów.

48 5.2. SPOSOBY MONITOROWANIA I RAPORTOWANIA ORAZ OCENY PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI .

Monitorowanie to proces systematycznego zbierania, raportowania i interpretowania danych opisujących postęp i efekty programu. Monitoring spełnia też rolę systemu wczesnego ostrzegania o ewentualnych nieprawidłowościach. W monitorowaniu biorą udział wszystkie podmioty zaangażowane we wdrażanie programu. Za proces monitorowania przebiegu realizacji zadań zawartych w Planie Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare odpowiedzialny będzie pracownik Urzędu wskazany przez Burmistrza. System raportowania to otoczenie instytucjonalno- prawne, które tworzy warunki dla prowadzenia sprawozdawczości. Raportowanie zakłada bieżący i periodyczny przepływ informacji, co pozwala na weryfikację nieprawidłowości w procesie wdrażania i monitorowania Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare. W Burmistrz Międzychodu wyznaczy osobę odpowiedzialną za raportowanie wdrażania Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare. Istotą raportowania będzie sprawozdanie z postępu realizacji projektu, efektywności wdrażania oraz wykorzystania środków finansowych. Jednostka odpowiedzialna za raportowanie będzie sporządzać sprawozdanie formalne, tj. raport okresowy, dający informację o stopniu realizacji założonych celów i wyznaczonych wartości docelowych wskaźników monitoringowych. i monitorowania Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare. Skuteczność planu poddawana będzie bieżącej ocenie. Sprawowana będzie przez osobę wskazaną przez Burmistrza Międzychodu za pomocą wskaźników postępu realizacji i oceny skuteczności wdrażanych projektów określonych w Planie Rozwoju Lokalnego. Zobowiązana będzie również do przygotowania i udostępniania dokumentów z zakresu prowadzonych inwestycji – raportów rocznych i po zakończeniu programu, raportu o nieprawidłowościach, a także zabrania wiedzy posiadanej przez osoby odpowiedzialne za zarządzanie poszczególnymi elementami Planu. Jednak najważniejszym zadaniem dla Gminy Międzychód będzie wykorzystanie wyników z prowadzonych badań ewaluacyjnych. Wnioski i rekomendacje wypływające z oceny Planu powinny być przedmiotem analizy i podjęcia działań zmierzających do poprawy obecnego stanu.

5.3. PUBLIC RELATIONS PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI

W Urzędzie Miasta i Gminy w Międzychodzie wyznaczona została osoba odpowiedzialna za działanie informacyjne i promocję Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare 2015 - 2020. Osoba ta będzie również udzielała wszelkich informacji o aktualnym stanie wdrażania tego planu. Do zadań wyznaczonej przez Burmistrza osoby odpowiedzialnej za public relations Planu będą również należały publikacje prasowe, wiadomości w lokalnej i regionalnej prasie. Pożądana będzie obecność mediów w trakcie realizacji poszczególnych zadań. Informacje o stanie wdrażania Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare będą przekazywane opinii publicznej podczas otwartych Sesji Rady Miejskiej Międzychodu. Na stronie internetowej Gminy Międzychód zamieszczane będą informacje o aktualnym stanie wdrażania Planu.

49

Podsumowanie

Plan Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare 2015 - 2020 powstał z inicjatywy mieszkańców sołectwa Gorzycko Stare przy współpracy Gminy Międzychód, przedsiębiorców, pracowników kultury zaangażowanych w akcje unowocześniania wsi i bezpośrednio w pomoc w rozwoju wsi Gorzycko Stare (udział w różnych przedsięwzięciach promujących zamierzenia mieszkańców). Realizacja założeń i projektów Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare jest zgodna z założeniami Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Programem Rozwoju Lokalnego Gminy Międzychód, a także, z politykami horyzontalnymi Unii Europejskiej, w szczególności z polityką ochrony i poprawy stanu środowiska, polityką równych szans, polityką wspierania zatrudnienia oraz społeczeństwa informacyjnego. Z przeprowadzonej na etapie programowania Planu Odnowy Miejscowości Gorzycko Stare, analizy możliwości rozwojowych wynika, iż istniejące zróżnicowane, walory przyrodnicze i bliskość miasta są bardzo atrakcyjne dla rozwoju turystyki i stanowią istotny czynnik wzrostu konkurencyjności regionu. Jednak brak infrastruktury sportowo – rekreacyjnej może stanowić istotną barierę dalszego rozwoju miejscowości Gorzycko Stare. Niezbędne jest, więc przeprowadzenie intensywnych działań na rzecz poprawy stanu zaplecza, rekreacyjnego i kulturowego. W tym kontekście szczególna uwaga została zwrócona na takie programowanie działań, aby służyły one zachowaniu równowagi środowiskowej, ekonomicznej i społecznej. Niezwykle istotny jest fakt, że projekty przewidziane w ramach Planu Odnowy miejscowości Gorzycko Stare będą realizować zasady polityki równych szans, poprzez uwzględnianie w procesie ich realizacji interesów grup społecznych znajdujących się w trudniejszej sytuacji: dzieci i młodzieży środowisk wiejskich, osób niepełnosprawnych, kobiet, osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, korzystających ze świadczeń pomocy społecznej, np. długotrwale bezrobotnych i innych. Realizacja wszystkich projektów w ramach Planu Odnowy służyć ma tworzeniu warunków do powstawania nowych miejsc pracy, realizując w ten sposób trzecią, wspólnotową politykę horyzontalną – wspierania zatrudnienia. W końcowym efekcie Plan ma doprowadzić do nadania wsi Gorzycko Stare nowoczesnego, wielofunkcyjnego charakteru, stworzyć na bazie powstających obiektów infrastruktury turystycznej, sportowej, edukacyjnej, społecznej i kulturalnej możliwości rozwoju wielokierunkowego.

50

Zdjęcie 32 koniec

51 Spis rysunków i tabel

Rysunki Rysunek 1. Gmina Międzychód ...... 6

Zdjęcia Zdjęcie 1 las nad J. Gorzyckim ...... 11 Zdjęcie 2 las obszar NATURA 2000 ...... 11 Zdjęcie 3 historyczna mapa Gorzycka...... 15 Zdjęcie 4 historyczny dokument z XVII wieku wypisany przez ówczesnego właściciela Gorzycka- Christofa von Unruh ...... 15 Zdjęcie 5 Dworek w Gorzycku Starym pocz. XX wieku ...... 16 Zdjęcie 6 Dworek w Gorzycku Starym ...... 17 Zdjęcie 7 Krzyż przydrożny (obiekt kultu religijnego) ...... 18 Zdjęcie 8 zabytkowa pompa ...... 18 Zdjęcie 9 Jezioro Tuczno ...... 19 Zdjęcie 10 fragment parku dworskiego ...... 19 Zdjęcie 11 tereny zielone nad J.Gorzyckim ...... 20 Zdjęcie 12 infrastruktura drogowa –wymaga modernizacji ...... 22 Zdjęcie 13 „Ogrody Wodne ...... 24 Zdjęcie 14 zabudowania folwarczne ...... 25 Zdjęcie 15 Rolnicze Gospodarstwo Doświadczalne ...... 25 Zdjęcie 16 Pasieki w sąsiedztwie pól w Gorzycku Starym ...... 26 Zdjęcie 17 Osada Sazan ...... 27 Zdjęcie 18 prywatna klinika w trakcie budowy ...... 28 Zdjęcie 19 mieszkańcy wsi Gorzycko ...... 29 Zdjęcie 20 tereny zielone w trakcie prac ...... 40 Zdjęcie 21 tereny zielone w centrum wsi ...... 40 Zdjęcie 22 Efekty inicjatywy społecznej. Źródło: prywatne ...... 41 Zdjęcie 23 tereny zielone w centrum wsi ...... 41 Zdjęcie 24 stan aktualny ...... 42 Zdjęcie 25 stan docelowy ...... 42 Zdjęcie 26 projekt zagospodarowania terenu dla działki ...... 43 Zdjęcie 27 teren przeznaczony na budowę boiska oraz świetlicy ...... 44 Zdjęcie 28 Pompa ...... 45 Zdjęcie 29 Dzień Dziecka...... 45

52 Zdjęcie 30 Dożynki Parafialne...... 46 Zdjęcie 31 III Zawody Spinningowe w Gorzycku Starym ...... 46 Zdjęcie 32 koniec ...... 51

Tabele Tabela 1 Liczba ludności i średnia gęstość zaludnienia ...... 7 Tabela 2 Analiza zasobów miejscowości GORZYCKO STARE ...... 30 Tabela 3 Analiza SWOT...... 33 Tabela 4 Szacunkowy harmonogram finansowy planowanych zadań na lata 2015-2020 . 37

53

54