RHAGFYR 2017

Rhif 323

tafod elái Pris 80c

Tîm Pêl-rwyd Cymru

Mae eleni wedi bod yn dipyn o flwyddyn i fi ar y cwrt pêl-rwyd. Ar ôl y cyffro o gael fy newis i chwarae i dîm Pêl-rwyd dan 17 oed Cymru, cefais fy ngwneud yn gapten a chael y fraint o arwain fy Llongyfarchiadau i aelodau Parti’r Efail ar ennill y wobr gyntaf yn ngwlad. Ym Mis Mawrth fe lwyddon ni i gipio’r fedal arian yng y Gystadleuaeth Parti Alaw Werin yn yr Ŵyl Gerdd Dant yn nghystadleuaeth Pêl-rwyd Ewrop yn Belfast. O ganlyniad i hyn Llandysul gyda’i datganiad gwefreiddiol. Daeth y bechgyn yn ail cafodd y tîm ei wahodd i gystadlu yn nhwrnamaint diwedd tymor clos yn y Gystadleuaeth Parti Cerdd Dant hefyd. cynghrair Lloegr, y ‘National Premier League’ (NPL). Roedd y gwahoddiad yn un hanesyddol gan mai hwn oedd y tro cyntaf i dîm Cymru gael ei wahodd i chwarae ar y safon uchaf yma. Gan nad oes llawer o arian gan Bêl-rwyd Cymru roedd rhaid i’r chwaraewyr godi chwech mil o bunnoedd er mwyn ariannu’r daith. Aethom ati fel tîm a hefyd fel unigolion i drefnu nifer o weithgareddau i godi’r arian, a thrwy lawer o waith caled a chefnogaeth ein noddwyr a’n cymunedau lleol fe lwyddon ni godi’r arian mewn da bryd. Trwy gydol y twrnamaint fe chwaraeodd y merched yn arbennig, gan gryfhau bob gêm. Fe chwaraeon ni yn erbyn Loughborough Lightning, , Wasps, , , Southern Tigers a Yorkshire Jets. Erbyn diwedd y chwarae roedden ni wedi llwyddo i ennill pedair, colli dwy a chael Mae aelodau Grwp Codi Arian Macmillan Pontyclun a'r Cylch un gêm gyfartal ac felly gorffen yn barchus yn y pumed safle. Gyda llaw, wyddoch chi sut roedd Manchester Thunder yn cael wrth eu boddau fod dros £100,000 wedi ei godi ganddynt erbyn eu hariannu? Dau o’u tadau, Paul Scholes (Man Utd gynt) a Peter hyn. Gyda stondin yn ffair Nadolig Pontyclun ar 2ail o Ragfyr Jones (Dragon’s Den) wedi cyfrannu £25,000 yr un!! ac aelodau o Gôr Godre'r Garth yn canu carolau yng Gan Gwenno Iolo Davies, Blwyddyn 12. Nghaerdydd ar y 9fed o Ragfyr i'w cefnogi mae'n gwaith yn Ysgol Gyfun Garth Olwg parhau. Mae'r gefnogaeth i waith y grwp gan y gymuned leol yn Capten tîm Pêl- rwyd Cymru dan 17 anhygoel.

Colofn Blasus ac Iachus O ble ddaeth y dyn bach sinsir? Nadolig Llawen Tudalen 8 a Blwyddwyn Newydd Dda

Diolch yn fawr i holl ohebwyr, dosbarthwyr a chefnogwyr Tafod Elái

www.tafelai.com 2 Tafod Elái Rhagfyr 2017 Ysgol Creigiau Ysgol Pont-Sion-Norton

Noson Tân Gwyllt Y Rhufeiniaid Cafwyd noson tân gwyllt arbennig eleni eto Cafodd blynyddoedd 3 a 4 ddiwrnod diddorol ar dir yr ysgol ac, am y tro cyntaf ers tro, iawn yn ddiweddar- diwrnod Rhufeinig! roedd hi’n noson sych, serog. Diolch yn fawr Diolch i Miss Forey a Miss Morgan am iawn i Mr Rory Lynch ac i Gyfeillion yr drefnu. Ysgol am drefnu’r arddangosfa wych unwaith eto eleni. Traws-gwlad Aeth tîm merched a bechgyn blwyddyn 5 a thîm merched blwyddyn 6 ymlaen i rownd derfynol y gystadleuaeth traws-gwlad. Roedd yn ddiwrnod gwlyb iawn ond cafon nhw brofiad gwerth chweil!

Plant Mewn Angen Bu Joseph Williams o flwyddyn 6 yn rhedeg 5 milltir o amgylch yr ysgol i godi arian at

Cyffro Bore Llun! Cynllun Gwên Fore Llun, 13eg o Dachwedd, aeth y Cymerodd disgyblion Derbyn a Blwyddyn 6 Plant Mewn Angen. Cododd dros £300 - disbyblion allan i groesawu a chefnogi Aled ran mewn gweithdy ‘Cynllun Gwên’. anhygoel!! Cafwyd ymweliad hefyd gan Hughes, cyflwynydd ar BBC Radio Cymru, Mwynheuon nhw ddysgu mwy am sut i ofalu Pudsey ac Aled Hughes o’r BBC. Codwyd oedd yn reidio ei feic gyda’i gydweithwyr o am eu dannedd a chadw eu ceg yn iachus. £314.54 gan yr ysgol. Gaerdydd i Ogledd Cymru yn casglu arian i Diolch yn fawr Victoria a diolch arbennig i Blant Mewn Angen. Ysgol Creigiau oedd yr Mrs Price am drefnu’r ymweliad. Diogelwch Tân ysgol gyntaf iddynt alw i weld ar eu taith. Roedd cyffro mawr pan ymddangosodd Criw Hanfodol Pudsey allan o un o’r ceir! Diolch Aled a Aeth disgyblion Blwyddyn 6 i Lanedern yng Pudsey am alw heibio i’n gweld ni. Dyna Nghaerdydd i fynychu gweithdai Criw oedd dechrau cyffrous i’r wythnos! Hanfodol. Dull aml-asiantaeth yw Criw Hanfodol o drosglwyddo negeseuon diogelwch i ddisgyblion Blwyddyn 6 cyn iddynt symud ymlaen i addysg uwchradd. Roedd disgyblion Blwyddyn 6 wrth eu boddau yn y gweithdai amrywiol.

Bocsys Esgidiau Unwaith eto eleni, fe fuon ni’n cefnogi'r prosiect Nadolig 'Operation Christmas Child'. Fe lwyddon ni i gasglu 35 o focsys sydd Diolch i Katie’r ymladdwr tân am ddod i bellach wedi cael eu hychwanegu at gasgliad siarad gyda blwyddyn 1 a 2 am beryglon tan y gymuned leol. gwyllt a rheolau tan gwylllt.

Gala Nofio Canlyniadau Gala nofio’r Urdd: Cyfnewid Merched 5 a 6 = 2il Cyfnewid Cymysg 5 a 6 = 1af Rhydd bechgyn 5 a 6 Aled Evans = 2il Broga merched 5 a 6 Gwen Salmon = 2il Cefn merched 5 a 6 Gwen Salmon = 2il Pili pala bechgyn 5 a 6 Aled Evans = 1af Plant Mewn Angen Pili pala merched 5 a 6 Caitlyn Vincent = 2il Ddydd Gwener, 17eg o Dachwedd, buom yn Ymlaen at y rownd Genedlaethol!! dathlu 'Plant mewn Angen' yn yr ysgol. Ysgol Greadigol Arweiniol Gwisgodd y disgyblion mewn dillad di- Yn ddiweddar, cafodd disgyblion Class 5 a chwaeth a chafodd nifer o ddisgyblion a staff Dosbarth 5 gyfle i gyfweld dau grŵp ‘Beat ddiwrnod o wallt gwyllt! Cawsom ddiwrnod Boxing’ yn neuadd yr ysgol. Rydym wedi llawn hwyl a sbri gan lwyddo i godi llwyddo i gael grant gan Gyngor Celfyddydau cyfanswm o £700! Gwych! Cymru i ymgymryd â phrosiect Rhifedd yn yr ysgol. Nodwedd allweddol y prosiect yw’r Ymweliad gan yr Heddlu bartneriaeth gydweithredol rhwng unigolion Daeth Swyddog Heddlu Cymunedol yr creadigol proffesiynol, staff yr ysgol a’r Ysgol, PC Nick Evans, i ymweld â'n hysgol i disgyblion, a’r ffyrdd y mae’r bartneriaeth gyflwyno gwers ar ymwybyddiaeth cyffuriau hon yn helpu i ddod â’r cwricwlwm yn fyw, i ddisgyblion Blwyddyn 6. Roedd pob un yn gan gynnig ffyrdd newydd i ddysgwyr ymhel cytuno bod y wers wedi bod yn hynod o â phynciau a datblygu mwy o symbyliad i ddiddorol ac yn llawn gwybodaeth ddysgu. Bydd y grŵp llwyddiannus yn defnyddiol. Yn ystod y flwyddyn bydd PC gweithio gyda’r disgyblion i ddatblygu’r Nick yn ymweld â phob dosbarth i gyflwyno prosiect rhifedd yn ystod y flwyddyn. gwersi ar amrywiaeth o themâu. Gweithdy gyda Bluesy Susie Daeth Blusey Susie i gynnal gweithdy canu gyda chôr yr ysgol yn ystod un o sesiynau ymarfer y côr ar nos Fercher. Cafodd y disgyblion awr a hanner o hwyl yn dysgu dwy gân a symudiadau. Daeth y rhieni i wylio’r perfformiad arbennig ar ddiwedd yr ymarfer. Diolch o galon i Bluesy Susie! Tafod Elái Rhagfyr 2017 3 Ysgol Gynradd Gymraeg Cemeg Llantrisant yn y Brifysgol

Diwrnod y Cenhedloedd Unedig Ar y 24ain o Hydref, mi fuom yn dathlu Diwrnod y Cenhedloedd Unedig. Fe ddewisodd pob dosbarth wlad arbennig i’w hastudio ac fe ddaeth pawb i’r ysgol wedi’u gwisgo mewn gwisgoedd o wledydd y byd. Cafwyd diwrnod hyfryd a llawn hwyl

Yn ystod mis Tachwedd, cefais i’r cyfle i fynd ar daith Cemeg i Brifysgol De Cymru. Mi roedd e’n brofiad addysgiadol iawn yn y labordai cemeg. Ar ddechrau’r daith roedd gen i daflen o gynhwysion a chamau er mwyn creu lleithydd. Roeddwn i’n hoffi’r ffaith fy mod i wedi gallu creu lleithydd llwyddiannus gan ddefnyddio’r mesuriadau cywir a thymereddau cywir yn ogystal â throelli’r cymysgedd yn ddigon cyflym fel bod yr ansawdd yn dda. Fy hoff ran oedd ychwanegu’r arogl oren a rhoi’r cymysgeddau mewn baddon dŵr twym. Yna roedden ni wedi symud i labordy arall i wneud titradu. Bwriad y sesiwn oedd cael meddygaeth o wahanol brisiau a gweld os yw'r pris yn cyfateb i effeithiolrwydd y feddygaeth. Roedd y tabledi ar gyfer camdreuliad. Ar ddiwedd titradu gallwn ni Wythnos Gwrth-Fwlio weld effeithiolrwydd y tabledi. Wrth gasglu Fel rhan o weithgareddau Wythnos Gwrth- data o’r ddau grŵp arall ar dabledi rhatach a gwneud tudalen llawn A4 o gyfrifiadau Fwlio, fe drefnodd Y Criw Cymwynasgar daethom ni i’r casgliad bod y tabledi mwy gystadleuaeth creu llun neu boster. Maent yn neu lai'r un mor effeithiol a thalu am y brand brysur yn beirniadu’r gwaith ar hyn o bryd. rydym yn gwneud e.e. Rennie. Ar ôl hynny aethom ni i neuadd ddarlith lle Côr yr Ysgol cawson wybod yr holl fanteision sydd o Llongyfarchiadau i holl aelodau a staff côr yr wneud gradd a swydd yn y maes cemeg. ysgol, ar eu perfformiad gwych mewn Dysgais am gwmnïau mawr sydd wedi cyngerdd yn Eglwys Gatholig Meisgyn. buddio pobl yn fawr a gwelais yr amrywiaeth Pwrpas y cyngerdd oedd i godi arian ar gyfer o bethau gallwch wneud gyda gradd mewn yr elusen Aren Cymru. Cemeg. Hynny yw bod yna nifer o feysydd fel fferyllfa neu beirianneg gemegol. Canolfan yr Hen Aifft I gloi roedd y profiad wedi agor fy llygaid i Chwaraeon Bu holl ddisgyblion Cyfnod Allweddol Dau beth sydd ar gael yn y maes cemeg a theimlaf Fe gafodd disgyblion Dosbarthiadau 1 i 3 yn ymweld â Chanolfan yr Hen Aifft yn fod y profiad o waith go iawn mewn swydd sesiynau chwaraeon a gemau dan ofal staff yr Abertawe’n ddiweddar, fel rhan o’u gwaith ar broffesiynol wedi fy muddio gan fod gen i Urdd yn ddiweddar. Roedd y plant bach thema’r tymor. Cawsant fodd i fyw wrth syniad gwell o beth allaf wneud. wrth eu boddau! ddysgu am fywyd a marwolaeth yn y cyfnod. Gan Bethan Horscroft-Preest Blwyddyn 12. Un o’r uchafbwyntiau oedd ail-greu’r broses Ysgol Gyfun Garth Olwg o fymieiddio. Roedd pob un yn awyddus iawn i gyfrannu at y broses! Diolch i wirfoddolwyr yr amgueddfa am eu croeso arbennig.

Dyweddiad Llongyfarchiadau mawr i Miss Lauren Snell a Mr Euros Jones ar eu dyweddiad yn ddiweddar. Hoffai’r holl blant a’r staff anfon eu dymuniadau gorau iddynt ar gyfer y dyfodol.

Diwrnod Plant Mewn Angen Ar Ddiwrnod Plant Mewn Angen fe ddaeth pawb i’r ysgol wedi’u gwisgo mewn gwisgoedd lliwgar a llwyddwyd i godi £700 tuag at yr elusen. Diolch i Miss Jones, Miss Thomas a disgyblion y Cyngor Ysgol am drefnu siop oedd yn gwerthu nwyddau Pydsi. 4 Tafod Elái Rhagfyr 2017

Iolo Roberts a Sara Esyllt ar ôl abseilio Besi Ann, merch Rosanna ac Ifan Glyn, adeilad y BBC yn Llandaf i godi arian at Plant Waunhir, Efail Isaf Mewn Angen

Emlyn Davies yn derbyn Cliff Hewitt - y wobr gyntaf yn y Gadair ym Mrethyn Paint-fest Garth Olwg Cartref Clwb y Dwrlyn

Gwaith Cwilt Marian Evans (tudalen 6)

Cadair a gyflwynwyd i dad Geraint yn yr Eisteddfod yr Urdd cyntaf yn 1929

Yvonne Evans gyda aelodau Merched y Wawr, Pontypridd

Aelodau Tabernacl gyda Cecil a Cynthia Williams ym Mhantycelyn

Tafod Elái Rhagfyr 2017 5

PONTYPRIDD Ysgol Gynradd Gymraeg Tonyrefail (Lluniau tudalen 16)

Siarter Iaith Diolch yn fawr i bawb am eu cyfraniad - Yn ddiweddar cynhaliwyd noson i casglwyd £182 i’r elusen. gyflwyno egwyddorion y Siarter Iaith i Clwb y Bont rieni yr ysgol. Diolch yn fawr iawn i Mentergarwch! Mae PAP wedi trefnu Cwis Nadolig Helen Prosser un o lywodraethwyr yr Mae nifer o ddisgyblion yr ysgol wedi dwyieithog nos Wener Rhagfyr 8fed i ysgol, a’r Criw Cymraeg am siarad am y bod wrthi yn brysur iawn yn creu gychwyn am 7.30 p.m. Dewch â thîm o 4 Siarter Iaith ac i Siop y Bont am ddod i addurniadau Nadolig safonol iawn i’w am ychydig o hwyl a naws yr Ŵyl. £3 y werthu llyfrau Cymraeg ar y noson. Fe gwerthu yn ein Ffair Nadolig ar Ragfyr pen. adawodd pawb y cyfarfod yn hynod 6ed. Maent yn gobeithio gwneud elw o’r Nos Wener Rhagfyr 22ain fe fydd y frwdfrydig ac yn barod i wneud eu rhan i fenter er mwyn prynu adnoddau i’r clwb yn cynnal Parti Nadolig. Croeso ennill y wobr efydd i’r ysgol. ysgol. Diolch yn fawr i Miss Hughes, Mr mawr i aelodau a’u ffrindiau. Bwffe ac Holland a Miss Kempster am ysbrydoli’r adloniant. Seren a Sbarc criw sy’n creu! Ym mis Chwefror mae noson Cwrdd Mae Seren a Sbarc wedi bod yn hynod ag Awdur. Bydd Cyril Jones yn holi'r brysur yn ystod y tymor hwn yn teithio o Wythnos Gwrth Fwlio awdures o Graigwen Eiry Miles ac yn amgylch ysgolion Cymraeg yr ardal i Bu pob dosbarth drwy’r ysgol wrthi yn trafod ei nofel ddiweddar ‘Glas a hyrwyddo siarad Cymraeg. Roedd holl brysur yn gwneud amrywiaeth o Gwyrdd’. Croeso cynnes i bawb yng ddisgyblion yr ysgol yn gyffrous iawn weithgareddau i nodi Wythnos Gwrth Nghlwb y Bont nos Wener Chwefror 2il pan ddaethant ar ymweliad â’r ysgol. Fwlio. Bu plant yr Adran Iau yn am 7.30p.m. Mae’r Criw Cymraeg o dan arweiniad cydweithio â phlant y Cyfnod Sylfaen ar Mrs Welsh wedi bod wrthi yn brysur yn Stori Sam. Merched y Wawr annog pawb i wneud popeth yn Byddwn yn dathlu’r Nadolig yn ein Gymraeg! Dathlu Parti Pen-blwydd Menter cyfarfod nos Iau 14eg o Ragfyr. Yr Iaith aelodau sy'n paratoi amrywiaeth o Plant Mewn Angen eitemau ar gyfer y noson hon ac yn Roedd disgyblion o’r ysgol wedi Roedd pawb yn gwisgo eu pyjamas neu edrych mlan i flasu ychydig o mwynhau perfformio ‘Cân y Dathlu’ ar y gwisg nos i’r ysgol i gasglu arian ar ddanteithion amserol. llwyfan yn y Miwni yn ystod parti pen- I gychwyn 2018 fe fyddwn yn gyfer diwrnod Plant Mewn Angen. blwydd Menter Iaith. croesawu yr amryddawn Delwyn Sion, Yr Eglwys Newydd. Dewch i wrando ar Techniquest Croeso nôl i Gymru sgwrs a chân gan Delwyn nos Iau Ionawr Daeth Techniquest i gynnal gweithdai ar Mae teulu Yr Ystafell Wen, Graigwen 11eg am 7.30 p.m. yn Festri Capel rymoedd gyda disgyblion yr Adran Iau. yn edrych ymlaen yn eiddgar i groesawu Sardis. Roedd pawb wedi mwynhau dysgu am Huw, Janet a Ffion nol o’r Dwyrain wahanol rymoedd mewn ffordd Canol. Mae Huw wedi sicrhau swydd yn Clwb Llyfrau ymarferol. St. Mellons, Caerdydd a Ffion yn edrych Y ddwy gyfrol dan sylw mis Rhagfyr mlan i ddechre yn hen ysgol ei thad - yw'r nofelau gan y ddwy Gymraes o’r Rags to Riches Ysgol Evan James. ardal - 'Glas a Gwyrdd' gan Eiry Miles a Diolch yn fawr i bawb wnaeth gyfrannu

‘Gwales’ gan Catrin Dafydd.Byddwn yn Pob dymuniadau da sachaid o ddillad ar gyfer ‘Rags 2 cwrdd nos Fawrth19eg o Ragfyr am 8.00 Mae dwy o ferched Graigwen wedi Riches’. Casglwyd £120 i gronfa’r yn Clwb. derbyn triniaeth yn ddiweddar. Mae Cyngor Eco. Nofel boblogaidd Saesneg yw’r gyfrol pawb yn dymuno arferiad llwyr i Delyth dan sylw ym mis Ionawr sef ‘The Girl on Blainey a Sian Ebbsworth. Mae ein Sul y Cofio the Train’ gan Paula Hawkins. Dewch i meddyliau hefyd gyda Beryl a Dafydd Diolch i ddisgyblion o flwyddyn 6 am Glwb y Bont nos Fawrth Ionawr 16eg, Idris Edwards, Y Comin yn ystod cyfnod gynrychioli’r ysgol yng ngwasanaeth Sul 2018 o salwch Beryl. y Cofio ym Mynwent Trân.

Ar y radio. Rhaglen Arbennig Braf oedd gwrando ar Rhydian Bowen Llongyfarchiadau i Geraint Todd ar ei Phillips yn siarad ar raglen ‘Beti a’i ymddangosiad ar S4C yn ‘Camdrin Ed’. Phobl’ yn ddiweddar. Roedd Rhydian, Cwis Nadolig Mae un allan o bob chwech dyn yn sy’n wreiddiol o’r Porth, yn son am ei diodde o drais yn y cartre rhywbryd yn Clwb y Bont fagwraeth yn y Rhondda - fe oedd un o eu bywydau. Mewn ffilm onest a ddisgyblion cyntaf Ysgol Gyfun Y phwerus roedd Geraint yn trafod Cymer. Mae llais Rhydian i’w glywed yn 7.30yh Nos Wener camdrin domestig dynion i geisio torri’r aml fel cyflwynydd a throsleisydd. stigma a helpu pobl sydd yn diodde. Rhagfyr 8fed

Llongyfarchiadau Help Pen blwydd hapus i Shan Thomas, Dewch a thîm o 4 Sgwn i os oes gan un o ddarllenwyr y Graigwen Parc ar gyrraedd oed yr Tafod hen set deledu bach a pheiriant am ychydig o hwyl addewid ym mis Tachwedd. fidio yn rhan ohono? Falle bod un yn Dymuniadau gorau i ti. a naws yr Ŵyl. llechu yn y garej neu’r atig! Cysylltwch a Jayne os fedrwch helpu. £3 y pen. Diolch (07968438314) 6 Tafod Elái Rhagfyr 2017 3

Hamperi Nadolig i’r anghenus yn ardal Noson Gyri yn Indiaah, Pontyclun nos EFAIL ISAF Rhondda, Cynon Taf. Nos Iau'r 7fed o Fercher Tachwedd 22ain i gefnogi’r Ragfyr rwy’n siŵr bydd yr aelodau’n elusen. Gohebydd Lleol: haeddu ymlacio ychydig i gael mwynhau Loreen Williams cinio Nadolig yn Nhafarn y Ship. Diolch Yr Ysgol Sul i’r ddwy Siân am eu gwaith caled yn ystod Eleni yn lle darparu Bocs ar gyfer y flwyddyn. Siân Griffiths yr arweinyddes Operation Christmas Child mae aelodau’r Genedigaeth a Siân Elin y gyfeilyddes - y ddwy mor Ysgol Sul am gefnogi Apêl Santa, Llongyfarchiadau gwresog i Rosanna ac ymroddgar a ffyddlon. Rhondda Cynon Taf i brynu anrheg i blant Ifan Glyn, Waunhir ar enedigaeth merch sy’n llai ffodus yn y cylch. fach. Mae Mam-gu a Taid, Joy ac Eifion Ffair y Pentref Glyn, Pentyrch wedi dotio ar Besi Ann Cofiwch gefnogi Ffair y Pentref, fore Y Banc Bwyd fach. Sadwrn, Rhagfyr 16eg. Bydd nifer dda o aelodau’r Tabernacl yn mynd lawr i Siop Tesco yn Llongyfarchiadau Y TABERNACL Nhonysguboriau ddydd Iau, Tachwedd Llongyfarchiadau fil i aelodau Parti’r Efail Bedydd 30ain, y cyntaf a’r ail o Ragfyr i helpu ar ennill y wobr gyntaf yn y Tystiwyd i fedydd unigryw yn y Tabernacl aelodau Bethel, Pontyclun i gasglu bwyd Gystadleuaeth Alaw Werin yn yr Ŵyl fore Sul 19eg o Dachwedd. Cafodd Jane ar gyfer y Banc Bwyd. Os hoffech helpu Gerdd Dant yn Llandysul gyda’i Eryl y fraint o fedyddio’r tripledi, Hywel cysylltwch ag Ann Dwynwen Davies. datganiad gwefreiddiol. Daeth y bechgyn Elis, Siôr Oswald ac Islwyn Hartley, yn ail clos yn y Gystadleuaeth Parti Cerdd meibion Siân Eleri a Darren Fudge a Talebau Nadolig Dant hefyd. brodyr bach Siencyn Jac. Roedd yn hyfryd Eleni eto, ar drothwy’r Nadolig byddwn Llongyfarchiadau calonnog hefyd i cael croesawu teulu a ffrindiau Siân a yn casglu arian ar gyfer talebau i bobl frawd a chwaer o’r Efail Isaf, Gruffudd a Darren i gyd-addoli gyda ni yn y ifanc sydd yn gadael gofal am y tro Beca Roberts a oedd yn dawnsio gyda Tabernacl. Ar ôl yr oedfa trefnwyd cinio cyntaf. Bydd Gill Rees ac Eleri Jones yn Dawnswyr Bro Taf yn yr Ŵyl. Daethant ysgafn yn y Neuadd i godi arian i Bangla falch iawn i dderbyn eich cyfraniadau. yn ail yn y Gystadleuaeth Clocsio ac yn y Cymru sef elusen aelodau Teulu Twm am drydydd yn y Ddawns Werin. eleni. Merched y Tabernacl (Llun tudalen 4) Treuliwyd bore diddorol iawn yn Y Swydd Newydd Gyffrous Pantycelyn (Lluniau tudalen 4) Ganolfan yng nghwmni Marian Evans o Llongyfarchiadau i Gwenno, merch Trefnwyd pererindod i Bantycelyn ddydd Radur. Mae talentau Marian yn Geraint a Caroline Rees, Penywaun sydd Sul, Tachwedd 12fed ac fe ymunodd rhyw ddiddiwedd, ond dod â’i gwaith llaw i’w wedi ei phenodi yn swyddog datblygu’r ddeg ar hugain o aelodau a ffrindiau ar y arddangos gwnaeth hi fore Mawrth, Gymraeg ym Mhatagonia. Yn ogystal â daith bws i ardal Llanymddyfri. Ar ôl cael Tachwedd 14eg. Mae’n croesbwytho a dysgu plant Y Wladfa bydd Gwenno’n paned hyfryd ym Mhont Senni dyma gwnïo’n fedrus iawn ond y cwiltiau di-ri diwtor i bobol ifanc ac oedolion. Ar hyn o gyrraedd y ffermdy enwocaf yng mae wedi eu cynhyrchu ddaliodd sylw’r bryd mae Gwenno’n athrawes yn Ysgol Nghymru eleni, mae’n siŵr. Cawsom merched. Roedd y gwaith pwytho’n wych Gymraeg Caerffili ac mae’n gobeithio groeso twymgalon gan Cecil a Cynthia a’r dewis o liwiau o ddefnydd yn creu cyswllt rhwng yr ysgolion ym Williams a chael ein gwahodd i mewn i’r arbennig. Tua diwedd y sgwrs dyma Mhatagonia a’r plant yng Nghaerffili. Pob ffermdy. Mi roddodd Cecil fraslun o hanes Marian yn arddangos y cwilt mae wedi ei hwyl iti Gwenno. Bydd yn gadael am y Pêr Ganiedydd i ni yn y gegin ac yna ein gynllunio a’i bwytho ar gyfer Eisteddfod Batagonia ym mis Chwefror. tywys i’r parlwr i weld lluniau a chreiriau Genedlaethol Caerdydd. Campwaith o o eiddo’r teulu. Roedd llun o’r enwog gwilt sy’n haeddu cael ei arddangos yn un Diffribiliwr Lloyd George a’i deulu pan ymwelodd â o adeiladau pwysicaf Caerdydd. Diolch o Mae’r diffribiliwr wedi cyrraedd Neuadd Phantycelyn ddechrau’r ganrif ddiwethaf. galon Marian am fore hynod o ddiddorol. y Pentref erbyn hyn, a chafwyd sesiwn Ar nodyn personol roedd Carey wrth ei Diolch hefyd i Beti Treharne am hyfforddi hwyliog iawn yn y Neuadd nos fodd o weld ei enw, ac enw John Gwilym gyflwyno Marian ac am lywyddu’r bore. Fawrth, Tachwedd 7fed. Jones, Parc Nest yn y llyfr ymwelwyr yn y Bydd cyfarfod nesaf y grŵp yn y flwyddyn 1952 pan ymwelodd grŵp o Ganolfan ddydd Gwener yr 8fed o Ragfyr Priodas blant o Ysgol Llandysul â’r ffermdy. i drefnu rhaglen ar gyfer y flwyddyn Dymuniadau gorau i Geraint Hardy a Ymlaen a ni wedyn i Eglwys Llanfair-ar nesaf. Llinos Jones sydd yn priodi ddydd Sul, -y-bryn i weld bedd a chofeb i William Rhagfyr 31ain. Magwyd Geraint yn Nant Williams a'r teulu yn y fynwent. Cawsom Trefn yr Oedfaon ar gyfer mis Rhagfyr y Felin yn y pentre. Pob dymuniad da i chi ein tywys o amgylch yr eglwys hynafol a Ionawr eich dau. gan David Gealy. Rhaid oedd canu dau Rhagfyr 3ydd Yr oedfa dan ofal aelodau’r neu dri o emynau Pantycelyn a Siân Elin a Creigiau Côr yr Einion Carey yn canu’r organ enwog. Rhagfyr 10fed Y Parchedig Aled Edwards Mae’n gyfnod prysur i Gôr yr Einion cyn Daeth y daith i ben yng Ngwesty’r Rhagfyr 17eg Plant yr Ysgol Sul a’r Bobl y Nadolig. Bydd y Côr yn canu carolau yn Castell yn Llanymddyfri gyda swper Ifanc yn dathlu’r Nadolig yr Ŵyl Grefftau yng Ngarth Olwg ar blasus. Roedd Geraint Wyn wedi paratoi Rhagfyr 24ain Cyfarfod Nadoligaidd yn y Dachwedd 25ain, ac yn diddanu trigolion cwis i ni a chawsom hwyl yn gweld pa Bore ac am 11 o’r gloch yr hwyr Cartref Penrhos nos Iau'r 30ain o mor sylwgar yr oeddem wedi bod yn ystod Rhagfyr 31ain Keith Rowlands a Geraint Dachwedd. Ddydd Sadwrn y 9fed o y daith. Wyn Ragfyr caiff y Côr fynd nôl i’r Ŵyl Goed Diolch o galon i Rhiannon a Gareth Nadolig yn Eglwys Llantrisant. Y Sadwrn Humphreys am drefnu’r daith ddiddorol. Ionawr 7fed Yr oedfa dan ofal aelodau canlynol, Rhagfyr 16eg swyno’r prynwyr Pentyrch ym Marchnad y Pentre yn yr Efail Isaf Teulu Twm Ionawr 14eg Y Parchedig Eirian Rees fydd y cantorion. Elusen y Twmiaid eleni yw BanglaCymru Eleni mae aelodau’r Côr yn cefnogi’r Ionawr 21ain Sul Teuluol sef yr elusen mae Wil Morus Jones yn Ionawr 28ain Y Parchedig Gethin Rhys elusen “Adref” ac wedi casglu amrywiaeth rhedeg i leddfu poen y plant sydd â hollt o fwydydd a nwyddau hylendid i greu yn y wefus yn Bangladesh. Trefnwyd Tafod Elái Rhagfyr 2017 7 Bethlehem Gwaelod-y-garth O ddeall, yn ystod y Chwyldro Ffrengig, gwaherddid creu golygfeydd o‘r fath o’r Trefn yr Oedfaon (ar y Sul am 10:30 Geni yn yr eglwysi, ac felly mewn ymateb a.m. oni nodir yn wahanol) : dechreuwyd creu’r golygfeydd yma yn y Mis Rhagfyr 2017: cartref, gan ddefnyddio toes neu “papier Cynhyrchiad nesaf 3 – Oedfa Gymun dan ofal Delwyn Sion mache” i greu y cymeriadau. (5:00 p.m.) Erbyn heddiw mae’n wir i ddweud bod y Theatr Genedlaethol 10 - Ymweld â Chartref yr Henoed (10:30 santons wedi esblygu o gymeriadau’r a.m.) Cymru Nadolig yn unig i gynnwys pob math o Naw Llith a Charol (5:00 p.m.) fasnachwyr a gweithwyr a phroffesiwn 17 – Cyflwyniad Nadolig yr Ysgol Sul Mae’n bleser gan Theatr Genedlaethol sy’n cynrychioli bywyd Profens yn ei Cymru gyhoeddi mai Dyfan Roberts fydd 24 – Oedfa Nadoligaidd gyfanrwydd. 25 – Oedfa Bore’r Nadolig (10:00 a.m.) yn chwarae rhan Y Tad yn eu cynhyrchiad Ac mae’r adeiladau a gynhwysir i greu’r nesaf o’r un enw, a hynny yn ystod 31 – Oedfa dan ofal y Parchedig Dafydd golygfeydd gwahanol yn ddarlun Owen Chwefror a Mawrth 2018. Mae Dyfan yn cyfansawdd o Brofens y gorffennol a’r actor profiadol tu hwnt ac yn enw Mis Ionawr 2018: presenol. 7 – Oedfa Gymun dan ofal Delwyn Sion cyfarwydd iawn i gynulleidfaoedd Mae’n draddodiad yn ogystal i Cymraeg. Mae ei waith diweddar yn 14 – Oedfa dan ofal y Dr Hefin Jones ychwanegu un santon at eich casgliad yn (a.m.) cynnwys: Pum Cynnig i Gymro (Theatr flynyddol, ac yn Eglise des Celestins, Bara Caws) (Enwebwyd ar gyfer Gwobr Plygain (4:30 p.m.) Avignon gwelir casgliad o 600 o santons o 21 – Oedfa dan ofal y Parchedig Robin Actor Gorau, Gwobrau Theatr Cymru amgylch y preseb. 2016) a Merch yr Eog (Theatr Samuel 28 - Oedfa dan ofal y Parchedig Robert Genedlaethol Cymru). Yn ymddangos Cyd-ddigwyddiad arall sy’n fy nghlymu a gyda Dyfan Roberts fe fydd cast cryf o Owen Griffiths Profens ydi’r ffaith bod ‘na ddathlu Gŵyl y ooooOOOOoooo actorion sy’n cynnwys wynebau cyfarwydd Santes Barbe (Barbara) ar ddiwrnod fy ynghyd â rhai llai cyfarwydd hefyd, sef Mae’n mis Rhagfyr ni yma ym Methlehem mhenblwydd (4ydd o Ragfyr rhag ofn y yn dilyn patrwm tebyg ers rhai Catrin Mara, Dafydd Emyr, Fflur Medi byddwch am anfon cardyn!). ‘Roedd hi’n Owen, Rhodri Siôn a Mirain Fflur. blynyddoedd bellach. byw yn y 3edd ganrif, a hi ydi nawdd sant Fe gawn ddathliadau gwahanol ar bob Arwel Gruffydd fydd yn cyfarwyddo Y y magnelwyr y cloddwyr a’r mwynwyr Tad, sy’n drosiad newydd i’r Gymraeg gan Sul yn Adfent, sy’n cynnwys y (ymysg eraill), er na chlywais erioed am traddodiadol a’r mwy anghonfensiynol. Geraint Løvgreen o’r clasur cyfoes, Le chwarelwyr na glowyr Cymru yn ei Père gan Florian Zeller. Mae’r ddrama yn Fe gawn gymundeb, fe fydd Naw Llith a harddel. Charol, fe gawn gyflwyniad yr Ysgol Sul waith buddugol y gystadleuaeth Trosi Ond ar y dydd arbennig yma bydd y Drama i’r Gymraeg, Eisteddfod (ar themâu i’w rhyfeddu atynt gan ddefod o blannu hadau gwenith (“le blé de gynnwys Dr Who!), fe gawn gwmni’r Genedlaethol Cymru Sir Fynwy a’r la Sainte-Barbe”) ar fwsogl ffres ar soser Cyffiniau, 2016. Enillodd y ddrama ieuenctid fore dydd Nadolig, fe gynhaliwn yn cael ei dilyn. Os y byddant yn egino a oedfa mewn Cartref Henoed, ac fe glown y wreiddiol Wobr Molière 2014 am y thyfu’n syth ac yn wyrdd hardd erbyn Ddrama Orau. Bydd hwn yn gynhyrchiad cyfan yng nghanol mis Ionawr gyda’r noswyl Nadolig, bydd hynny yn addewid o Plygain. gan Theatr Genedlaethol Cymru mewn gynhaeaf ffrwythlon i ddod. cydweithrediad â Pontio. Fe ganwn garolau, fe ddarllenwn y Bydd teuluoedd yn bwyta yr hyn a elwir yn darnau cyfarwydd, fe gawn fins peis ac fe Dyma stori ddirdynnol am ŵr sy’n ceisio “swper mawr” (gros soupa) ar noswyl deall yr hyn sy’n digwydd iddo pan fo’i ddaw Sion Corn i ymweld â pharti Nadolig Nadolig a defnyddir y soser o had wedyn y plant. Bydd y goeden Nadolig yn cael ei gof yn dadfeilio, a merch sy’n ceisio fel addurn ar y bwrdd. Bydd lle yn cael ei dygymod â salwch ei thad. Mae’r ddrama’n lle wrth ymyl y Set Fawr, a bydd Seren neilltuo wrth y bwrdd i’r “person tlawd”, Bethlehem yn disgleirio uwchben y rhan o dymor o waith i ddod gan Theatr sef eneidiau’r tylwyth a fu farw. Paratoir Genedlaethol Cymru yn 2018 sy’n pulpud. saith gwahanol fath o fwyd syml di-gig i Fe fydd y baban yn y crud, y bugeiliaid archwilio Gofal a Chymuned, i nodi pen- gychwyn, hyn yn cynrychioli saith clwyf blwydd y Gwasanaeth Iechyd Gwladol yn yn ei warchod yng nghwmni’r angylion, a Crist a dioddefaint Mair, ac yna byddant yn disgwyliwn y tri gŵr doeth gyda’u 70 oed ac i ddathlu cyfraniad allweddol y cael eu porthi gyda tri-ar-ddeg o wahanol celfyddydau wrth fynd i’r afael â lles hanrhegion. bwdinau, hyn yn cynrychioli Crist a’i cymdeithasol. Bydd y cwmni’n gweithio ddisgyblion a’r Swper Olaf! gyda nifer o sefydliadau, gan gynnwys Age A’r teulu a minnau wedi bod yn fynychwyr Daw diwedd dathliadau’r Nadolig ym cyson o diriogaeth Profens yn ne Ffrainc Cymru ac Alzheimer’s Society Cymru, er Mhrofens ar yr 2il o Chwefror, dydd Gŵyl mwyn cael cyngor arbenigol i gefnogi’r bron bob haf ers cyn cof, ‘roeddwn yn Fair y Canhwyllau. Bryd hynny fe gedwir gyfarwydd a gweld “santons” mewn cynhyrchiad a’r tymor hwn. y santons hyd at y Nadolig nesaf, a bydd Mae Y Tad yn edrych yn arbennig ar marchnadoedd a siopau o gwmpas y lle, mwy o fwyta, ond crempogau y tro yma! ond heb yn wir werthfawrogi eu gyflwr dementia – pwnc sy’n dod yn ooooOOOoooo fwyfwy cyfarwydd yn y byd sydd ohoni – harwyddocâd tan yn ddiweddar. Dymunwn Nadolig Llawen a Blwyddyn Cymeriadau bychan wedi eu gwneud o a’r effaith a gaiff y salwch ar yr unigolyn, Newydd Dda i bobl Bethlehem a’r Byd, y teulu a’r cartref. Wrth feirniadu glai ydi’r “santons” yma, a’r term ei hun gan ddiolch am y gefnogaeth gyson a yn tarddu o’r gair Profonsaleg "santoun", cystadleuaeth yr Eisteddfod Genedlaethol y chadarn drwy’r flwyddyn a aeth heibio. llynedd, disgrifiodd Gareth Miles drosiad sef sant bychan. Camwn ymlaen, gyda’n gilydd, yn Mae’n draddodiad ym Mhrofens (fel Geraint Løvgreen fel “cyfraniad gwiw i’n ffyddlon a ffyddiog i 2018. theatr gyfoes”. mewn llawer gwlad arall yn wir) i greu ooooOOOoooo golygfa’r Geni ar sgwar y pentref neu yn y Bydd Y Tad i’w gweld mewn saith Cofiwch y cynhelir Ysgol Sul i’r plant bob canolfan ledled Cymru yn cynnwys: cartref, a hynny yn benodol er dymuno Sul heblaw am wyliau Ysgol a hynny i gyd boddhad a hapusrwydd i bawb. Mae Mair a Theatr y Sherman, Caerdydd: 8 Mawrth fynd ac amser yr oedfa am 10:30 a.m. 7.30yh / 9 Mawrth 1.30yp a 7.30yh Joseff a’r baban Iesu yn y preseb yn y Cofiwch hefyd am wefan Bethlehem canol wrth reswm, ynghyd a’r asyn, yr ych, (Sgwrs wedi’r sioe 8 Mawrth) www.bethlehem.cymru Ymwelwch yn Canolfan Gartholwg, Pentre’r Eglwys, a’r doethion, ond mae’r cyfan wedi ei osod gyson a’r safle i chwi gael y newyddion i adlewyrchu patrwm byw pobl Profens, Pontypridd: 16 Mawrth 1yp a 7.30yh diweddaraf am hynt a helynt yr eglwys a’i (Sgwrs cyn y sioe 1yp) gyda’r ffynnon a’r dwr ar gyfer y felin phobl. wynt, y popty cymunedol, a’r coed Bydd tocynnau’n mynd ar werth gan y Hefyd mae gan Bethlehem gyfri trydar canolfannau o fis Rhagfyr ymlaen. pinwydd yn rhan anhepgor o’r cyflwyniad. (twitter). Dilynwch ni ar @gwebethlehem. 8 Tafod Elái Rhagfyr 2017 Colofn Blasus ac Iachus Prif Weithredwr newydd gyda Eluned Davies Scott CREIGIAU i Menter Caerdydd a O ble ddaeth y dyn bach Gohebydd Lleol: Menter Bro Morgannwg

sinsir? Mae Menter Caerdydd a Menter Bro Morgannwg Roedd melysion yn cael eu paratoi gyda Cydymdeimlo yn falch o sinsir yn Asia a Gwlad Groeg ymhell cyn Estynnwn ein cydymdeimlad llwyraf â gyhoeddi bod Manon i’r sbeis wneud ei daith ar hyd y Ffordd Marian a'r plant, Richard, Sali ac Anna ar Rees-O’Brien wedi’i Sidan i Brydain. Mae cofnod o’r flwyddyn golli gŵr arbennig iawn, Dilwyn Jones, phenodi fel eu Prif 992 yn dweud am fynach o Armenia oedd fore Sul y 12fed o Dachwedd. Hunodd yn Weithredwr newydd. yn dysgu pobl lleol Pithiviers yn Ffrainc dawel yng nghwmni ei deulu wedi Bydd yn olynu Siân sut i wneud bara sinsir. Lewis sydd wedi’i Cafodd ei ddefnyddio fel meddyginiaeth gwaeledd byr a chreulon. Cynhaliwyd yr angladd yng Nghapel Bethlehem, Gwaelod phenodi yn Brif ar y dechrau ac mae’n parhau i gael ei Weithredwr yr Urdd. argymell ar gyfer rhyddhau cyfog, colli y Garth ddydd Sadwrn, 25ain o Dachwedd pan ddaeth llu ynghyd i dalu teyrngedau i Yn wreiddiol o Ddinbych, mae Manon archwaeth a salwch symud. Fe gafodd ei yn gweithio i Chwaraeon Cymru ar hyn o ddefnyddio gan Harri VIII er mwyn ceisio Dilwyn. Roedd y gwasanaeth yng ngofal y bryd ac yn arwain y berthynas rhyngddynt cadw'r pla i ffwrdd. Parchg. Ddr. R. Alun Evans a Delwyn Yn yr Oesoedd Canol y mae hanes yn Siôn. Yn meddwl amdanoch. âg Undeb Rygbi Cymru ac cofnodi blas melys o'r enw sinsir-er ac Ymddiriedolaeth Bêl-droed Cymru. Gyda roedd y ryseitiau cychwynnol gyda sinsir Clwb Gwawr Crotesi Creigiau a'r Cylch gradd mewn Economeg o Brifysgol ynddynt yn cynnwys briwsion bara, Cafwyd noson hwyliog yng nghwmni Aberystwyth, dechreuodd ei gyrfa yn y melasen neu fêl, gwin, dŵr rhosyn a sinsir Helen Humphreys ym mis Tachwedd. byd ariannol cyn i’r cyfle ddod i gyfuno gyda’r cymysgedd yn cael ei wneud yn Noson oedd hi yn llawn tips ar steil a dau angerdd, sef ‘chwaraeon’ a ‘Chymru’ siapiau fel blodau a symbolau crefyddol ar lliwiau sydd yn gweddu i ni. gyda Chwaraeon Cymru. gyfer gwyliau a dathliadau pwysig. Dewch yn llu ar Ragfyr y 7fed i wneud Yn ystod yr un mlynedd ar bymtheg yn Daeth bisgedi sinsir yn boblogaidd ledled torch Nadolig yn Neuadd yr Eglwys. I gweithio i Chwaraeon Cymru bu Manon Ewrop gyda ffeiriau yn ymroddedig iddynt archebu lle cysylltwch gyda Ann Angell yn gweithio mewn amryw o adrannau gan yn Lloegr, Ffrainc, yr Iseldiroedd a'r neu Teleri Jones. ddatblygu ystod eang o sgiliau a phrofiad. Almaen; ‘fairlings’ oedd yr enw roddwyd Dywed Manon; “Mae'n fraint ac i’r bisgedi a werthwyd yn y gwyliau yma. anrhydedd i gael fy mhenodi fel Prif Dechreuodd tai Gingerbread yn yr Almaen Weithredwr Menter Caerdydd a Menter yn ystod yr 16eg ganrif. Roedd y tai yn paratoi torch sinsir ar gyfer dathlu’r Bro Morgannwg. Rwy'n edrych ymlaen at cael eu haddurno yn foethus â dail aur ac Nadolig gan dorri siapaiau dynion sinsir, a gydweithio'n agos gyda staff a yn gysylltiedig â thraddodiad Nadolig. siapiau eraill, ar gyfer addurno’r dorch. gwirfoddolwyr angerddol ac ymroddedig y Mae’n weithgaredd digon pleserus i’w Cododd eu poblogrwydd pan ysgrifennodd mudiadau er mwyn parhau i gynnig wneud ar ddiwrnod gwlyb diflas gyda Brothers Grimm stori Hansel a Gretel. cyfleoedd a chyflogaeth i ehangu a Cymerodd yr Ymerawdwr Rhufeinig phlant y teulu. hyrwyddo defnydd yr iaith Gymraeg yn Sanctaidd, Frederick III, ddarnau sinsir i Nadolig Llawen. lefel newydd pan gafodd 4,000 o fisgedi ein cymunedau.” sinsir wedi'u siapio i edrych yn debyg iddo TORCH BARA SINSIR Wrth dalu teyrnged i Ms Lewis ychwanegodd Mr Jones: “Hoffwn ddiolch a'u dosbarthu i'r plant yn ei deyrnas - 175g siwgr muscovado tywyll yn fawr i Siân, Prif Weithredwr y Fenter ffordd wych o sefydlu teyrngarwch yn 85g surop am ei hymrwymiad a'i hegni yn ystod ei ifanc! Yn hytrach na dangos ei wyneb ei 100g menyn hun, cafodd Elizabeth I gerfluniau sinsir hamser yn arwain y Fenter. Trwy sgiliau 350g blawd plaen arweinyddiaeth Siân mae hi a'r tîm wedi wedi’u creu i fod yn debyg i’r 1 llwy de powdwr pobi diplomyddion oedd yn ymweld â’i llys. cyflawni gymaint dros y blynyddoedd, 1 llwy fwrdd sinsir Dyma’r cofnod cyntaf o’r bisgedi yn cael bu'n bleser gweithio gyda hi a dymunwn ni eu ffurfio mewn siapiau dynol ym 1 llwy de sinamon i gyd y gorau iddi yn y dyfodol.” Mhrydain. 1 wy Bydd Manon yn dechrau yn ei swydd fel Cwympodd ffigurau sinsir allan o Eisin fondant coch a gwyn Prif Weithredwr yn swyddogol ar boblogrwydd yn y 17eg ganrif pan Eisin ‘brenhinol’ Chwefror 1af 2018. ddaethon nhw i’w hystyried i fod yn offer Siwgr eisin gwrachod. Papur pobi Stori hudol o’r America welwyd gyntaf Siapiau bach torri bisgedi e.e. ser, yn 1875 ddaeth a’r dyn bach sinsir yn ôl i angylion, dynion bach sinsir Rhoi’r ffwrn mlaen ar 180C/Nwy 6 a ffasiwn. Mae'r “Gingerbread Man "yn stori rhoi papur pobi ar ddau hambwrdd pobi. tylwyth teg am ddyn wedi’i wneud o Rhoi’r siwgr, surop a’r menyn mewn Rholio’r tois i drwch darn £1 a defnyddio fisged sinsir sy'n dod yn fyw, yn rhedeg i sosban. Rhoi ar wres isel i doddi’r siwgr gwaelod tun 20cm i’w dorri’n gylch. ffwrdd o afael cwpl oedrannus ac amryw o yna gadael iddo fudferwi am 1-2 munud. Rhoi ar hambwrdd pobi a thorri cylch anifeiliaid cyn cael ei fwyta gan lwynog. Mae llyfr coginio yn 1915 yn awgrymu Gadael i’r cymysgedd oeri am 10 munud 7cm o’r canol. torri siâp ffigwr a defnyddio cyrens ar Rhoi’r blawd, powdwr codi a’r sbeisys Rholio gweddill y tois i wneud bisgedi gyfer llygaid a botymau ac roedd y mewn bowlen ac ychwanegu’r cymysgedd bach gwahanol siapiau (ser, angylion, bachgen bach yn hysbyseb 1920 gan surop cynes a’r wy (wedi’i guro). dynion bach sinsir) – bydd angen tua 15-25 gwmni Royal Baking Powder yn Cymysgu’n dda. bisged. breddwydio am ei ddynion bach sinsir. Tylino’r cymysgedd ar ychydig o flawd Pobi’r bisgedi am tua 10-12 munud. Yn ôl Llyfr Cofnodion Guinness, hyd nes mae’n llyfn. Torri twll bach yn y cylch ar gyfer rhoi gwnaethpwyd y dyn sinsir mwyaf yn y byd Rhoi’r toes mewn haenen lynnu yn yr rhuban trwyddo. gan staff siop IKEA Furuset yn Oslo, oergell am o leiaf 30 munud. Gadael i’r bisgedi oeri ar rac cyn eu Norwy, ar 9 Tachwedd 2009. Pwysoodd y Dod a’r toes i wres y gegin iddo feddalu haddurno a defnyddio ychydig o eisin i dyn sinsir 1435.2 pwys! tipyn yna ei dorri’n hanner. Rhoi un darn lynu’r bisgedi wrth y torch a rhoi rhuban Mae amrywiaeth o rysetiau ar gyfer yn ôl mewn haenen lynnu. gwnedu bisgedi sinsir. Dwi wedi bod yn trwy’r twll. Tafod Elái Rhagfyr 2017 9 Siom PENTYRCH TONYREFAIL Pan deimlaf frath y dyddiau duon bach Gohebydd Lleol: Gohebydd Lleol: Yn Nhachwedd oer yn llechu yn fy mron, Helen Prosser A’r brigau a fu ddoe mor ir ac iach 671577/[email protected] Yn ddrych o aeaf ar y goeden hon; Pan welaf harddwch pluen eira lân Brethyn Cartref Mor fyr ei hoes yn gwywo yn y gro, Grŵp Sgwrsio A hafau ddoe fel nodau egwan gân Wrth weld y peiriannau a’r carafannau y tu Yn adlais pell yn nwfn gilfachau’r co’, Bydd cyfarfod nesaf y Grŵp Sgwrsio nos fâs i’r Clwb Rygbi dechreuodd rhai o Bryd hynny gwn mor fregus yw ein ffawd Fawrth, 9 Ionawr am 7pm yn y Clwb Glwb y Dwrlyn boeni bod y BBC a Dr Ynghanol gwyntoedd oerion llwybrau’r daith; Rygbi yn Nhonyrefail. Y nod yw rhoi Who ei hun wedi dod i gystadlu yn noson Ond yna, teimlaf gynnwrf drwy fy nghnawd cyfle i bobl sy ddim yn hyderus yn Brethyn Cartref, ond na, roedd y Doctor ar A’r gwanwyn ddaw i ymlid gaeaf maith: defnyddio’r Gymraeg i ddod at ei gilydd ben y Garth yn ffilmio a’r aelodau yn Rhy fyr yw’r bywyd hwn i galon drom, mewn awyrgylch cefnogol, ac wrth gwrs i ddiogel. A gwyddom nad oes lle i unrhyw siom. siaradwyr Cymraeg Tonyrefail ddod i Penderfynodd y beirniad Geraint Hughes Optimydd adnabod ei gilydd. taw cystadleuaeth rhwng Gogs a Hwntws fyddai hi tro yma ac wedi setlo ansicrwydd Yn eisiau – gwirfoddolwyr ambell un ynghylch ei d/thadolaeth (o Oes hanner awr i awr sbâr gyda chi yn safbwynt man geni) aeth Geraint ymlaen i Abseilio (llun tudalen 4) wneud ei orau i ufuddhau i orchymyn y Llongyfarchiadau i ddau fentrus - Iolo rheolaidd? Os oes, tybed a fyddech chi’n pwyllgor i beidio â bod yn orfeirniadol o’r Roberts o Efail Isaf a Sara Esyllt o ystyried treulio amser yn gwrando ar blant cynnyrch da a’r dim cystal! Roedd ystod Bentyrch ar ôl iddyn nhw abseilio i lawr yr ysgol Gymraeg yn darllen? Cysylltwch eang o gystadlaethau – brawddegau, un o adeiladau'r BBC yn Llandaf i godi os oes gennych ddiddordeb. negeseuon testun, cwpledi, tribanau, arian at Plant Mewn Angen limrigau ac yn y blaen a rhai aelodau brwdfrydig wedi danfon eu gwaith o Lletya Ffrainc a China. Enillydd y triban oedd Ar ôl lletya ychydig dros dro gydag Ifan a Ysgol Evan James Helen Pughe a dyma fe: Margaret yn Nhŷ Cnau, tra roedden nhw'n (Lluniau tudalen 13) aros i bethau ddod i fwcwl ar eu tŷ yng Tri thriban Nghaerdydd, mae Gareth, Beth, Ffion a Betsan, bellach wedi ymgartrefu yn ardal Rhiwbeina. Cyn hyn, roedden nhw wedi Mwynheuodd y plant ddisgo tawel yn O ben y Garth mi welaf Neuadd yr Ysgol, a disgo Siarter Iaith yn Caerdydd ymhell otanaf, byw yng Nghaernarfon. Ond erbyn hyn mae Ffion a Betsan wedi cychwyn yn y Miwni, a phawb wrth eu boddau yn O Bontypridd i lawr i’r de, Ysgol Glantaf, Beth yn gweithio i gwmni gwrando ar gerddoriaeth a bandiau Creigie ac Efail Isaf. teledu Rondo a Gareth yn gweithio â Cymraeg. chwmni lleoliadau ffilm. Chwilio ‘n Nhonysguborie Yn ôl pob golwg, mae'r merched wedi Llongyfarchiadau i Summer Williams am Am ŷd neu sgubor rywle, bwrw iddi o ddifri i fywyd y brifddinas - ennill gwregus du Karate, ac am ei Er chwilio’n ddyfal drwy’r prynhawn Ffion a Betsan wedi ymuno â phopeth llwyddiant ysgubol yn Nhwrnament ‘Mond gweld lle’n llawn o siope. oedd yn mynd, gan gynnwys sioe gerdd Karate San Diego. ysgol, band lleol a hyd yn oed gwmni darparu brechdanau! Llongyfarchiadau i Joseff Edwards am Ym Mhontypridd mae geirie chwarae i dîm pêl droed Caerdydd yn Cymraeg Hen Wlad Fy Nhade, Pob dymuniad da iddynt yn eu cartref newydd. erbyn Manceinion Unedig! Ym Mhontypridd mae Clwb y Bont A Siop y Bont a’i llyfre. Yr Ŵyl Gerdd Dant Braf oedd croesawu Aled Hughes a Llongyfarchiadau i Erin Fflur Jardine ar Pudsey i’r ysgol, wrth iddo seiclo 185 milltir o dde i ogledd Cymru ar gyfer Fel dwedodd y beirniad, roedd y ddod yn ail ar yr unawd telyn dan 12 yn yr Plant Mewn Angen! cynnyrch yn gymysg o’r llon a’r lleddf, y Ŵyl Gerdd Dant eleni. Dyma’r tro cynta’ i gwych a’r gwachul a’r traddodiadol a’r Erin sy’n naw oed i gystadlu, felly Mwynheuodd plant dosbarth Tom Jones, beiddgar, â’r llys enwau o dro i dro yn canlyniad addawol iawn. Mae Tad-cu a Elin Fflur a Cerys Matthews ymweliad hawlio cymaint o sylw â’r ymgais. Mam-gu, Gareth a Morfydd Huws yn gan yr RNLI, gan ddysgu llawer am waith Uchafbwynt y noson oedd cystadleuaeth hynod falch ohoni. pwysig a dewr yr elusen. y gadair, sef cyfansoddi cerdd ar y testun Llongyfarchiadau hefyd i Barti’r Efail ar

“Siom.” Yr enillydd oedd Optimydd, sef eu llwyddiant ardderchog yn yr Ŵyl. Llongyfarchiadau i dîm pêl-rwyd yr ysgol, Emlyn Davies. a diolch i Mrs Lockett am eu hyfforddi. Cyflwynodd Geraint gadair arian a Dymuniadau Da enillodd ei dad yn EIsteddfod Dymunwn yn dda i Huw Llywelyn Davies Daeth Mr Hearty i ymweld â’r ysgol er Genedlaethol yr Urdd i’r bardd buddugol, wedi iddo dderbyn llawdriniaeth i’w mwyn codi ymwybyddiaeth y disgyblion i’w chadw am bum munud. Ond yna figwrn yn ddiweddar. Brysia wella Huw. o Sefydliad Calon Prydain, sef Elusen Yr cafodd Emlyn gadair wreiddiol iawn i’w Ysgol eleni! chadw’n barhaol wedi ei gwneud yn Genedigaeth (Llun tudalen 4) ddeheuig gan Ken Jones - cadair wedi ei Ar noson Calan Gaeaf ganwyd merch i llunio o begiau dillad! Rosanna ac Ifan Glyn - Besi Ann Glyn. Dyna ddiweddglo teilwng iawn i noson o Roedd hi’n pwyso 6 phwys a 10 owns ac fwynhad. Diolch yn fawr i Geraint am mae’r ferch fach a’i mam yn dod ymlaen yn dda. Mae mam-gu a taid Pentyrch, Joy Swyddfa Newydd lywio’r cyfan gyda’r fath hwyl a diolch Dymunwn yn dda a phob llwyddiant i hefyd i Enid am lwyddo i gadw’r sgôr ac Eifion Glyn, wedi gwirioni bod nhw wedi cael eu trydedd wyres. Berian Davies a Gwyn Jones wedi iddynt drwy’r cyfan. Y Gogs fu’n fuddugol tro agor swyddfa newydd yn ymyl Acapela ar yma ac mae’n siwr na fydd yn rhaid i Llongyfarchiadau a phob dymuniad da iddynt fel teulu bach. gyfer yr asiantaeth tai ‘Move2Here’ gan Geraint aros am bedair blynedd arall cyn ddod â’u busnes i ganol y gymuned. cael ei wahodd yn ôl! 10 Tafod Elái Rhagfyr 2017

CLWB Y Cangen y Garth tafod elái DWRLYN Paratoi at y Nadolig GOLYGYDD gyda Ruth Davies Penri Williams 8yh Nos Fawrth, Rhagfyr 5ed Canu Plygain 029 20890040 yn Y Ganolfan, Efail Isaf 7yh Eglwys Pentyrch

HYSBYSEBION Cinio Santes Dwynwen Y Fari Lwyd David Knight 029 20891353 Ionawr 24ain 8.30yh King's Arms

Yng Nghlwb Golff, Creigiau CYHOEDDUSRWYDD Nos Iau 11 Ionawr Colin Williams 029 20890979 Gwybodaeth bellach: 02920890979 Manylion: 029 20890040 Erthyglau a straeon ar gyfer rhifyn mis Chwefror i gyrraedd erbyn CLWB Y 25 Ionawr 2018 Pontypridd DWRLYN

Y Golygydd Noson Nadoligaidd Hendre 4 Pantbach CYLCH Pentyrch 7.30yh Rhagfyr 14eg CADWGAN CF15 9TG Yn Festri Capel Sardis Ffôn: 029 20890040 Dr HYWEL GRIFFITHS e-bost Delwyn Siôn yn trafod a darllen ei waith [email protected] - Stori a Chân yng Nghlwb Rygbi Pentyrch 8.00yh Nos Iau 25 Ionawr 2018 Nos Iau, Ionawr 11eg Tafod Elái ar y wê Rhagor o fanylion: 01443 485272 http://www.tafelai.com

Argraffwyr: Tonysguboriau Copyprint Wales Cyngerdd Nadolig Trefforest Rhagfyr 13eg www.copyprintwales.co.uk Côr Godre'r Garth Crefftwaith Cardiau a Côr y Cwm gyda Glenys Unett Ariennir yn Ionawr 17eg rhannol gan 7yh Nos Sul, 17 Rhagfyr Lywodraeth Capel y Tabernacl, Efail Isaf Atgofion Cyril Jones am Cymru ’Fenywod ei Fachgendod’ Tocynnau: £8 a £5 i blant Rhagor o fanylion: Ar gael wrth y drws 01443 223828 Gwasanaeth addurno, peintio a phapuro Eisteddfod Caerdydd 2018 Bore Coffi i’r dysgwyr yng Nghaffi Leekes, Tonysguboriau, Andrew Reeves bob dydd Gwener am 11 y bore. Cyngerdd Nadolig Croeso cynnes i chi ymuno â’r criw. Gwasanaeth lleol ar gyfer eich cartref Côrdydd, Steffan Jones, neu fusnes Ysgol Gwaelod y Garth ac Cylch Llyfryddol Caerdydd

Efan Arthur Williams Ffoniwch Gwener, 19 Ionawr 2018

Sgwrs gan Dr Rowland Wynne, 7.30yh Nos Iau 7fed o Ragfyr Andrew Reeves awdur y gyfrol, Evan James Williams: Ffisegydd yr Atom, ar y testun ‘Gwell 01443 407442 Bethlehem, Gwaelod y Garth Dysg na Golud: Golwg ar Wyddonydd neu Atomig Mwyaf Cymru’. 07956 024930 £10 i Oedolion £5 i Blant Cynhelir y cyfarfodydd am 7.00 o’r gloch yn I gael pris am unrhyw Ystafell 0.31, Adeilad John Percival, Safle Rhodfa Colum, Prifysgol Caerdydd, CF10 waith addurno Apêl Radur a'r Garth 3EU.

Tafod Elái Rhagfyr 2017 11 LLANTRISANT GROESFAEN MEISGYN 01443 407570 Gohebwyr y mis: Enid a Geraint Hughes www.menteriaith.cymru

Ehangu llwybr cerdded a seiclo Ar gost o £50,000 mae’r gwaith o glirio’r CD Cân y Dathlu Diwrnod Agored hen reilffordd rhwng Cross Inn a Cofiwch Mae’r Fenter dal yn gwerthu CD Phontyclun er mwyn creu llwybr seiclo a ‘Cân y Dathlu’ am £3 yr un. Archebwch Crochendy Nantgarw cherdded wedi bod yn mynd yn ei flaen ers eich CD trwy: Os ydych plant / plentyn diwedd Awst. Mae’r gwaith hwnnw wedi chi’n ddisgybl yn un o ysgolion Cynradd Ydyn ni wedi ail-greu'r porslen gorau a ei gwblhau a thros y chwe wythnos nesaf Cymraeg y sir – Rhowch wybod i’r ysgol. wnaed erioed? Darganfyddwch yn ein os na, ffoniwch swyddfa’r Fenter ar 01443 bydd wyneb y llwybr yn cael ei osod. Cost 'Diwrnod Agored' ddydd Sul 10 Rhagfyr. 407570 y project cyfan fydd £375,000 a’r gobaith Bydd llawer ohonoch yn ymwybodol bod yw agor y llwybr yn fuan yn y flwyddyn tîm yng Nghrochendy Nantgarw dros y misoedd diwethaf wedi bod yn gweithio ar newydd. Cyfle da i golli ychydig o’r brosiect ymchwil a datblygu cyffrous ac pwysau yna ar ôl gloddesta’r Nadolig! Seren y Pantomeim uchelgeisiol i ddysgu mwy am borslen byd

Mae Elin Haf enwog Nantgarw. Mae’r tîm wedi ceisio Sêr Teledu Davies, Portreeve ailgreu’r rysáit, oedd yn gyfrinach, ar gyfer Maen nhw i’w gweld bron yn ddyddiol ar Close yn chwarae porslen anhygoel William Billingsley i un o’r prif rannau oriau brig BBC 1 – yn aml iawn cyn weld os, trwy ddefnyddio gwybodaeth a Newyddion 6 neu Newyddion 9. Pwy yn Sioe chyfarpar modern, gallent oresgyn y ydyn nhw? Wel tîm Rygbi Cadair Olwyn y Bantomeim problemau tanio oedd yn dinistrio 90% o’r Gweilch. Cawson nhw eu sefydlu ym 1989 Cwmni Theatr maen nhw’n dod o bob rhan o dde Cymru Mega eleni, sef cynnyrch yn yr odynau. ac yn hyfforddi bob dydd Mawrth yng cymeriad Olwen Os yn llwyddianus, dyma fydd y tro Nghanolfan Hamdden Llantrisant. yn ‘Culhwch ac cyntaf i borslen gael eu creu yn Nantgarw Maen nhw’n chwarae yn Y Gynghrair Olwen’ gan Huw ers i William Billingsley gyrraedd y Brydeinig, ac yn achlysurol mewn gemau Garmon. Mae’r Crochendy 200 o flynyddoedd yn ôl. Mae rhyngwladol. Mae nifer ohonyn nhw wedi Cwmni ar daith o cynlluniau i’r dyfodol i gomisiynu cymryd rhan yn Gemau Para-olympaidd a gwmpas Cymru ar hyn o bryd gan orffen ceramegyddion cyfoes i greu gwaith Gemau Invictus yn Y Miwni, Pontypridd ar Ragfyr 20-22. newydd o’r porslen. Mae grant oddi wrth Mae rygbi cadair olwyn yn gamp Mae manylion y daith i gyd ar gael ar Gyngor Celfyddydau Cymru ac ymgyrch gymysg i bobl sydd wedi dioddef wefan Cwmni Mega. Llongyfarchiadau ariannu torfol ar blatfform Art Happens yr damweiniau difrifol ac yn gaeth i gadair Elin a phob lwc i ti ar y daith! Art Fund wedi ariannu’r prosiect. olwyn. Ond peidiwch â meddwl am funud Bellach, rydym mewn sefyllfa i rannu'r ei bod hi’n gêm i’r gwangalon - wrth eu Gwesty 5 Seren i agor yn hyn y mae'r tîm wedi'i gyflawni hyd yn hyn gwylio’n ymarfer fe welwch chi fod y Nhonysguboriau ac yn eich gwahodd i ymuno â ni ar chwaraewyr yn ymosodol ac yn Mae gwesty newydd ar fin agor ei ddrysau 'Ddiwrnod Agored' yng Nghrochendy gystadleuol iawn. yn Nhonysguboriau. Ers 2007 mae hen Nantgarw ddydd Sul Rhagfyr 10fed. Mae ochr gymdeithasol y clwb hefyd yn Bencadlys Gwasanaeth Tân De Cymru – Byddwn yn cyflwyno arddangosfa fach am bwysig: Lanelay Hall - wedi bod yn wag. Ar ôl y prosiect, Bydd arddangosiadau o “Mae’n gyfle i bobl sy wedi dioddef dwy flynedd o waith, ac ar gost o ddwy dechnegau cerameg a ddefnyddir yn y anableddau difrifol i gymdeithasu a filiwn a hanner o bunnoedd mae’r adeilad prosiect yn ogystal â theithiau tywys o'r chyfarfod rhai sy wedi bod trwy’r un wedi ei drawsnewid yn llwyr yn westy Amgueddfa a'r Crochendy. moethus gyda 18 o stafelloedd gwely. profiadau ac i chwarae gemau sy’n Rhwng 2yp a 4yp, bydd gennym Mae’r ystafelloedd wedi eu haddurno’n gystadleuol ac yn hwyl. Mae hefyd yn berfformiadau byw gan rai o'r band ifanc, chwaethus ond mae nodweddion yr hen ffordd dda o gadw’n heini,” meddai Paul Nantgarw, sy'n chwarae cerddoriaeth Jenkins, hyfforddwr y Gweilch blasty wedi eu cadw. Yn ogystal â draddodiadol Gymreig ac yn rhoi Mae croeso i chwaraewyr newydd stafelloedd bwyta, mae yno bwll nofio ac ymuno, ac mae’r tîm yn gallu cynnig ystafell ffitrwydd. arddangosiadau o ddawnsio clocsio. Efallai cadeiriau pwrpasol i unrhyw un sydd am fod rhai o'r camau wedi eu dwyn i gael blas ar y gamp. Croeso hefyd i Llwyddiant Nantgarw gan Grochenwyr Swydd Stafford wirfoddolwyr a chefnogwyr. Llongyfarchiadau i Geraint Llewelyn a fu'n gweithio yn y Crochendy ar Barnes ar ddod yn gyntaf yn y ddechrau'r bedwaredd ganrif ar bymtheg Gŵyl Coed Nadolig Llantrisant gystadleuaeth llefaru i flynyddoedd 3 a 4 Gan fod y Nadolig yn nesàu bydd, wrth Sefydlwyd Gŵyl Coed Nadolig Llantrisant yn Eisteddfod y Cymoedd yn ddiweddar. gwrs, mins peis, gwin twym a danteithion 2001 gyda dros 40 o goed yn addurno’r Bu Geraint yn ffilmio ar gyfer Noson amrywiol yn ystafell de’r Crochendy. eglwys. Eleni mae disgwyl y bydd dros 70 Lawen yr Ifanc yn Llanfair Caereinion yn Bydd y Crochendy ar agor o 10yb tan ohonyn nhw. Bwriad y fenter yw codi ystod gwyliau hanner tymor. Bydd y 4yp. Mae mynediad am ddim. arian at elusennau lleol trwy rhaglen yn cael ei darlledu ar S4C nos weithgareddau a chyngherddau yn yr Sadwrn, 23ain o Ragfyr. Eglwys dros benwythnos 8-10 Rhagfyr. Eleni Band Pres Pendyrus fydd yn agor yr Pen-blwydd Ŵyl gyda’r ysgolion a chorau lleol yn Llongyfarchiadau gwresog i Llinos Swain Colofnydd mis nesa: Eleri Huws cymryd rhan yng ngweithgareddau dydd ar gyrraedd carreg filltir go arbennig. Ebost: [email protected] Sadwrn a dydd Sul Wnawn ni ddim datgelu pa un! Ffôn:01443 225205

12 Tafod Elái Rhagfyr 2017 Digon i bawb y Nadolig Ysgol Dolau Ysgol Uwchradd hwn gyda Cymorth (Lluniau tudalen 16) Pontypridd (Lluniau tudalen 13) Cristnogol Traws Gwlad Roedd yr ysgol llawn brwdfrydedd ac egni Ar y 26ain o Hydref, aeth 14 o blant o yn ystod mis Hydref er mwyn dathlu flynyddoedd 5 a 6 i Ysgol Uwchradd wythnos Shwmae. Roedd staff a disgyblion Hawthorn i gystadlu yng nghystadlaethau yn brysur yn dysgu ac addysgu am Traws Gwlad Chwaraeon RhCT. Ni oedd y ddiwylliant Cymru. Roedd yr wythnos yn grŵp lleiaf ond dangoson ni iddynt sut i llawn hwyl a sbri, ac er mwyn cloi’r ennill. Enillodd Rebecca y ras i ferched wythnos ar nodyn uchel, cawson ni blwyddyn 5; daeth Isobel yn 2ail a Georgie Eisteddfod ysgol ar gyfer blwyddyn 7 ac 8. yn 4ydd yn yr un ras. Hefyd enillodd Joio mas draw yn wir. Scarlitt y ras i ferched blwyddyn 6, gyda Eleni mae Llywodraeth Prydain yn dyblu Paige yn dod yn 3ydd. Gwnaeth y bechgyn Mae disgyblion Ysgol Uwchradd cyfraniadau – punt am bunt – tuag at yr yn dda iawn hefyd, gyda Kian yn ennill y Pontypridd wedi bod yn lwcus iawn i gael Apêl Nadolig*. Dyna ddwbl y gefnogaeth i ras i fechgyn blwyddyn 6, Steffan yn cyfle i ymweld ag amgueddfa Sain Ffagan bobl sy’n byw mewn tlodi. 4yddd ac Ioan yn 5ed. Yn olaf, gwnaeth y er mwyn astudio hanes Cymru. Roedd y Y Nadolig hwn, mae llawer o bobl mewn bechgyn blwyddyn 5 yn dda iawn hefyd disgyblion yn ddiolchgar iawn i gael y ardal helaeth o is-Sahara Affrica yn gyda Hudson yn cipio’r 6ed safle. cyfle i ymweld â’r gwahanol adeiliadau yn wynebu newyn. Mewn cyferbyniad, mae’r Ymdrech wych gan y tîm i gyd! yr amgueddfa yn ogystal â’r hen siopao Nadolig i ni yn adeg o ddigonedd, ac felly Ar y 7fed o Dachwedd, aeth y tîm i Barc traddodiadol. Prynon nhw losion a bara mae hyd yn oed yn fwy pwysig ein bod yn Trelái ar gyfer rownd derfynol y blasus iawn! cynnwys y rhai sydd efo llai wrth inni gystadleuaeth Traws Gwlad. Roedd ddathlu’r ŵyl. merched blwyddyn 5 a’r bechgyn Mae Ysgol Uwchradd Pontypridd yn Daw Colette (yn y llun) o Furkina Faso, blwyddyn 6 wedi ennill eu lle o’r hynod o falch o bresenoldeb da’r Gorllewin Affrica, ble mae un plentyn o disgyblion. Am hynny, cawson ni seremoni bob tri yn dioddef o ddiffyg twf oherwydd gystadleuaeth yn Hawthorn. Nid oedd y tywydd yn ddelfrydol ond roedd y ddau gwobrwyo presenoldeb. Enillodd y diffyg maeth, yn ôl UNICEF. Mae Colette disgyblion amrywiaeth o wobrau, gan yn byw, gyda’i gŵr, merch fach a babi. dîm yn gryf iawn a chafwyd safleoedd gorffen gwych. Diwrnod anhygoel! gynnwys tocynnau i Barc Ynysangharad i Mae'r Nadolig yn ddigon tebyg i’n gŵyl ni. weld y tân gwyllt, pêl rygbi wedi’I lofnodi Ond i Colette a’i chymdogion reis, gafr a gan dîm y Gelision, yn ogystal â lsion a sbageti yw’r pryd bwyd! Pêl-rwyd siocledi blasus! Da iawn disgyblion am Mae bywyd wedi bod yn galed i Colette. Ddydd Iau, Hydref 26ain, aeth y tîm pêl- eich presenoldeb gwych. Roedd hi’n gorfod gweithio mewn rwyd i Ganolfan Hamdden Rhondda Fach i mwynglawdd aur bob dydd i ennill arian i gystadlu mewn cystadleuaeth Urdd. fwydo ei theulu. Roedd Colette yn treulio Chwaraeon nhw yn erbyn 4 tîm ac ar ôl Eirian Rees i ddiddanu’r disgyblion gyda diwrnodiau yn y mwynglawdd heb gael diwrnod gwych, gadawon nhw’r negeseuon pwysig iawn am y cynhaeaf ar hyd i unrhyw aur i’w werthu. Roedd gystadleuaeth gyda buddugoliaeth dros Eulalie ei merch yn wael a gwan iawn – ffurf straen. Hefyd, cododd y disgyblion y Ysgol Bro Ogwr. Da iawn ferched! roedd hi’n dioddef o ddiffyg maeth. to gyda’u canu anhygoel. Penderfynodd yr

Ond daeth gobaith i Colette drwy ysgol fynd lawr trywydd gwahanol iawn o Parc Slip brosiect gardd lysiau Cymorth Cristnogol. ran cefnogi rhywun yn ystod cyfnod y Ar y 6ed a’r 9fed o Dachwedd, aeth Cafodd ei gŵr a hithau hyfforddiant i dyfu Cynhaeaf a chynhaliwyd Cerdded disgyblion blynyddoedd 3 a 4 i Barc Slip cnydau ac offer a hadau i oroesi. Mae hi Noddedig yn ystod yr wythnos i godi arian fel rhan o’u hastudiaethau Gwyddoniaeth. bellach yn tyfu bwyd maethlon i’w fwyta ar gyfer Neuadd yr Henoed, Llanharan; a’i werthu ac mae hi’n gallu gweithio Yn ystod y diwrnod, roeddent yn rhan o cododd y disgyblion £1,400! I wneud gyda’i phlant yn agos ati. Mae Eulalie daith natur, lle'r oedd gofyn iddynt ddod o hynny, gofynnodd y disgyblion i’w bellach yn bedair oed ac wedi gwella ac hyd i wahanol ddail; dysgon nhw hefyd am teuluoedd eu noddi nhw i fynd y filltir nid yw ei chwaer fach, Omela erioed wedi hanes y pyllau glô yn yr ardal. Cafodd y ychwanegol…yn llythrennol! dioddef diffyg maeth. Mae Colette yn plant hwyl yn ceisio dal trychfilod yn y

gwerthu rhai o’i llysiau i dalu am ofal pyllau dŵr; byddwn yn defnyddio’r PC Lloyd iechyd a dillad i’w merched bach. Mae canfyddiadau i’n helpu ni gyda mwy o hi’n cynllunio i ymestyn yr ardd er mwyn Mae PC Lloyd wedi ymweld â’r ysgol ar waith Gwyddoniaeth nôl yn yr ysgol. talu i’r plant fynd i’r ysgol. nifer o achlysuron yn barod eleni. Mae

Mae sawl ffordd i gefnogi mamau fel disgyblion mewn gwahanol Disgo Calan Gaeaf Colette. Beth am gynnal oedfa arbennig ddosbarthiadau wedi cael y cyfle i weithio Trefnodd CRhA yr ysgol ddisgo Calan neu gynnal casgliad yn eich gwasanaethau gyda’r Swyddog Cymunedol tra hefyd yn Gaeaf llwyddiannus iawn ar y 25ain o carolau? Beth am brynu rhodd wahanol dysgu nifer o bethau pwysig am sut i Hydref. Daeth y disgyblion mewn trwy’r gwefan PresentAid? Ond mae gadw’n ddiogel. Rydyn ni’n edrych hefyd cyfle inni gefnogi’r apêl trwy feddwl gwisgoedd ofnus a chawsant lawer o hwyl ymlaen yn fawr iawn at ymweliad nesaf am ein harferion bwyta a phrynu'r Nadolig yn cymdeithasu gyda’u ffrindiau a rhieni, PC Lloyd i’r ysgol. hwn. tra hefyd yn dawnsio tan yn hwyr!

Trwy gefnogi ein Hapêl Nadolig, gallwn Maths Ffactor ymestyn allan efo cariad i rai o bobl fwyaf Gwasanaeth Cynhaeaf Cafwyd diwrnod llwyddiannus iawn ar y bregus sy’n wynebir argyfwng bwyd hwn - Roedd adran iau'r ysgol yn ddigon ffodus i 24ain o Hydref pan wnaethon ni ddathlu mamau fel Colette sydd yn dyheu am fynychu Capel Carmel ar gyfer eu iechyd da i’w phlant a gofalu bod gan ei talentau ein disgyblion gyda’r gwasanaeth nhw eleni. Daeth y Parchedig theulu brydau maethlon yn rheolaidd. gystadleuaeth flynyddol, Maths Ffactor. Gellwch ganfod adnoddau eglwys ac Roedd y diwrnod yn llwyddiant ysgubol ysgolion ar-lein. Gellwch hefyd roi gyda nifer o aelodau o’r gynulleidfa yn cyfraniad trwy ymweld â ’r wefan Ymunwch efo ni i sicrhau bod digon o ennill gwobrau yn y fan a’r lle. www.caid.org.uk/christmas neu trwy Llongyfarchiadau anferthol i Seren, ffonio 020 7523 2269. fwyd maethlon, iach ar gael i bawb y Nadolig hwn. Robyn, Yola a Chloe am ennill y gystadleuaeth! Da iawn i bawb! Tafod Elái Rhagfyr 2017 13 Ysgol Evan James (tudalen 9) Ysgol Gynradd Gymraeg Ysgol Uwchradd Garth Olwg Pontypridd

Summer Williams gwregus du Llongyfarchiadau i’r disgyblion i gyd am Karate lwyddo i godi cyfanswm o £913.84 tuag at elusen Plant Mewn Angen 2017! Wythnos Shwmae

Sain Ffagan

Diolch i’r cyngor ysgol am drefnu ein thema ‘hoff gymeriad’ fel ein gwisgoedd ffansi am y diwrnod. A llongyfarchiadau ychwanegol i flwyddyn 6 am drefnu stondinau mor hwylus, diddorol ac amrywiol! Da iawn chi am eich holl waith caled a diolchwn i rieni am bob cefnogaeth.

Dathlu presenoldeb Disgo Siarter Iaith

Llongyfarchiadau i Chloe McKay o Flwyddyn 3 am gael ei dewis i gynrychioli Sgwad Datblygu Gymnasteg Plant blwyddyn 5&6 yn cwrdd â Pydsi ac Artistig Cenedlaethol Aled Hughes o Radio Cymru. Cymru

Da iawn i Bencampwyr y twrnament pel- droed i ferched ac i Maddison Evans (canol y llun) am ennill chwaraewraig y twrnament.

Disgyblion yr ensemble yn dathlu eu llwyddiant ar Britain’s Got Talent! Pob lwc yn y rownd nesaf merched! Aled Hughes a Pudsey Bu disgyblion yn mwynhau Disgo Cymraeg Siarter Iaith y Clwstwr yn y MIWNI

Diolch yn fawr i bawb am eu cyfraniadau ar gyfer y banc bwyd. Mr Hearty yn trafod Sefydliad Calon Prydain Timau pêl-rwyd 14 Tafod Elái Rhagfyr 2017 Angharad Price o Ysgol Gyfun brifysgol Caerdydd a Garth Olwg Bangor wedi cynnal gweithdy i ni ynglŷn ag astudio'r Gymraeg Criced yn y brifysgol. Llongyfarchiadau Cawsom gyfle i mawr i Callum wrando ar yr holl Nicholls sydd wedi gyfleoedd sydd ar ennill gwobr cymeriadau wedi llwyddo i bortreadu’r gael i raddedigion y Chwaraewr y cyfnod mewn modd da. Roedd gweld y set Gymraeg a'r angen Flwyddyn Criced arbennig, gyda’r cwch oedd wedi rhydu yn sydd am siaradwyr Cymru 2017 o dan 13. brofiad arbennig. Roeddent yn teimlo ein bod Cymraeg mewn nifer o feysydd gwahanol. Da iawn Callum a dal nôl yn y cyfnod yn sicr gyda’r awyrgylch Roedden ni hefyd wedi rhannu ein ati! roedd y goleuadau yn creu yn ystod y syniadau ynglŷn â tharged y Llywodraeth i

perfformiad. Er roedd y stori yn drist, fe sicrhau miliwn o siaradwyr Cymraeg. Roedd Ymweliad yr Adran Ddaearyddiaeth â fwynhaodd pawb y cyfle bythgofiadwy. hi'n fore buddiol a hwyl i ni! Gwlad yr Iâ Rydym i gyd fel blwyddyn yn edrych ymlaen at ddechrau ar ein prosiect nesaf Pêl-rwyd Celfyddydau’r Garth ar ein testun Bae Llongyfarchiadau i ferched blwyddyn 9 a 10 Caerdydd hen a newydd. Hoffwn ddiolch i’r am gyrraedd rownd gynderfynol adrannau Celfyddydau am roi'r cyfle gwych i cystadleuaeth pêl-rwyd yr Urdd ar draws ni. Gan Gethin Williams Blwyddyn 7. Cymru. Da iawn chi.

Sêr pêl-droed Cymru yn coginio Cherry Orchard Yn ystod mis Tachwedd cefais i, Lauren Aethom ni fel dosbarth lefel A Drama i weld Bird, ac Erin Hughes y cyfle i flasu bwyd y cynhyrchiad ‘The Cherry Orchard’ yn Aaron Ramsey a Chris Gunter fel rhan o her Theatr Sherman yng Nghaerdydd. Y coginio gan LIDL. Roedd y bwyd yn flasus dramodydd yw Anton Chekov a chafodd ei iawn. Coginiodd Gunter wrap cyw iâr ac fe ail ddehongli gan Gary Owen. Yn yr ail Ddiwedd hanner tymor yr Hydref, fe wnaeth Ramsey sbageti mewn saws tomato. ddehongliad hyn mae’r aristocrat, Rainey yn deithiodd fws o ddisgyblion ac athrawon Roeddwn i’n meddwl mai Ramsey oedd dod o Sir Benfro ac mae’n digwydd yn yr Ysgol Gyfun Garth Olwg i faes awyr gyda’r bwyd mwyaf blasus ac roedd bron 80au. Roedd y ddrama yn egnïol ac yn rhoi Heathrow. Pen y siwrnai hir oedd Reykjavik, pawb wedi cytuno felly coronwyd Ramsey yn adolygiad tosturiol o ddiffygion dynoliaeth ac sef prifddinas Gwlad yr Iâ. Ymhen tipyn, yr enillydd y dydd. Diolch i Miss Morgan am yn dangos ein hanfodlonrwydd i wynebu’r oedd pawb yn ymlacio yng ngwres y Lagŵn hyn sydd o’n blaenau. Roedd yr hiwmor Las ac yn edrych ymlaen at dridiau yn y wlad drwy gydol y ddrama yn gwneud i’r ddiddorol hon. Yr oeddem yn lwcus iawn â’r gynulleidfa deimlo’n fwy agos at y tywydd ac o ganlyniad wedi gweld Gwlad yr cymeriadau ac roeddwn i wedi Iâ ar ei gorau. Aethom i weld atyniadau’r llwyrfeddiannu mewn i stori’r teulu. Hoffais Cylch Aur, sef geysir Strokkur, crater y defnydd o’r sain ac roedd y gwisgoedd yn llosgfynydd Kerid, rhaeadr Gullfoss, gorsaf effeithiol iawn yn y cynhyrchiad. Defnyddion bŵer geothermal Hellisheidi a rhaniad platiau nhw’r wisg yn dda wrth gyfleu’r gwahaniaeth tectonig Gogledd America ac Eiries. Cafwyd mewn dosbarthiadau. Gan Carys Bowen ail ddiwrnod llawn hefyd; rhaeadrau Blwyddyn 13. Skogafoss a Seljalandsfoss, rhewlif Sólheimajökull a thraeth du Reynishverfi. Mwgsi Hyd yn oed â’r amserlen lawn hon cafwyd Ar y trydydd ar hugain o Dachwedd, aeth amser i fynd i nofio mewn pwll awyr agored, blwyddyn 10, 11, 12 a 13 i weld cynhyrchiad blasu hufen iâ gorau Gwlad yr Iâ, syllu ar yr drefnu. Gan Maddison Keetch Blwyddyn 11. y Frân Wen o Mwgsi yn y Ganolfan Gydol Aurora Borealis a siopa o gwmpas y Gala nofio Urdd Morgannwg Ganol Oes. Roedd y sioe wedi seilio ar ferch 18 oed brifddinas. Tasg amhosib ydyw i ddewis Llongyfarchiadau i Carwyn Salmon, Bl.9 ar o Bwllheli oedd wedi dioddef o gancr. Rydyn uchafbwynt y daith hon ond gellir dyfynnu ennill y gystadleuaeth nofio rhydd a’r broga i ni wedi astudio ac ysgrifennu adolygiadau sylwad gan un o’r disgyblion ar gyfrif Twitter fechgyn blwyddyn 9 a 10 ac i Owen Leach, unigol yn ein gwersi drama ers y sioe. Ysgol Gyfun Garth Olwg - ‘Taith Bl.9 am ennill y Pili Pala a’r cymysg unigol i Mwynheuodd pawb y cyfle i gael sesiwn fythgofiadwy!’. fechgyn blwyddyn 9 a 10. Da iawn hefyd i ysgrifennu adolygiadau theatr gyda’r Frân Joseph Fowler, Bl7 am ddod yn ail yn y pili Wen wythnos yn gynharach hefyd. Roedd Taith i’r Bae– Celfyddydau’r Garth pala ac yn drydydd yn y cymysg unigol i hi’n brofiad arbennig cael ein dysgu gan Ddydd Mawrth 21ain o Dachwedd cafon ni, fechgyn blwyddyn 7 ac 8. Yn ogystal â hyn adolygwyr proffesiynol. Rydyn wedi cael ddisgyblion blwyddyn 7, y cyfle i fynd i Fae llwyddodd tîm bechgyn blwyddyn 9 a 10 i llawer o hwyl yn dysgu sgiliau newydd a Caerdydd i wylio’r sioe ‘Tiger Bay’. Roedd ennill y ras gyfnewid rhydd a’r ras gyfnewid gwylio theatr Cymraeg. Mae'n bwysig ein yn gyfle gwych ac roedd pob un ohonom yn unigol. Bydd rownd derfynol Cymru yn cael bod yn cael cyfleoedd i fynd i’r theatr ac teimlo’n ffodus iawn. ei chynnal yng Nghaerdydd yng nghanol mis rydw i yn disgwyl ymlaen yn fawr at fynd i Pan gyrhaeddon ni Fae Caerdydd yn gyntaf, Ionawr. Pob lwc fechgyn! Lundain mis nesaf i wylio School of Rock. fe oedd angen i ni gwblhau tasg ffotograffiaeth ar gyfer ein prosiect nesaf Ymweliad Aneurin Karadog Celfyddydau’r Garth. Roedd rhaid i ni feddwl Ar y 23ain o Dachwedd daeth y prifardd am gymryd lluniau gall cael eu newid i Aneurin Karadog o'r Coleg Cymraeg ddangos yr hen Fae Caerdydd. Felly bu pawb Cenedlaethol i'r ysgol i gynnal gweithdy i yn brysur yn meddwl am ba onglau oedd orau ddisgyblion blwyddyn 11. Mae disgyblion a pha ffilter i ddefnyddio ar ein camerâu. TGAU yn astudio cerdd Aneurin 'Gweld y Gwnaeth pawb fwynhau hyn. Gorwel' ar gyfer TGAU ac roedd hi'n brofiad Wedyn aethom i mewn i Ganolfan y gwerthfawr gallu clywed y bardd yn rhannu Mileniwm i gael ein sedd ar gyfer y sioe, am gefndir y gerdd yn ystod y sesiwn. Roedd Tiger Bay. Mi oedd y perfformiad yn un e hyd yn oed wedi rapio am de i ni ar arbennig iawn. Roedd llawer o hanes a ddiwedd y sesiwn! Yn ystod yr ail sesiwn llawer o ganu ac actio gwych! Roedd y roedd y darlithwyr Lisa Sheppard ac Tafod Elái Rhagfyr 2017 15 Dreigiau Doeth yn Ysgol Llanhari rhannu arfer dda a rhannu’n Cwrs Preswyl Caerdydd profiadau mewn cynhadledd yn y Consortiwm ar y 1af o Ragfyr.

Sesiynau dioglewch ar y ffordd mynegiannol yn ogystal â chael blas ar Diolch yn fawr i Matt o’r ymgyrch Kerbcraft sesiwn sgiliau meddwl. Edrychwn ymlaen at sydd wedi bod yn eu croesawu eto ym mis Chwefror. dysgu y disgyblion am ddiogelwch ar y Gwasasnaethau Diolchgarwch ffordd yn ystod y Cynhaliwyd y gwasanaethau yn yr adrannau misGwersyll diwethaf. Chwaraeon Llanhari cynradd ac uwchradd cyn hanner tymor. MaeYsgol’r disgyblionLlanhari CF72 9FL Gwahoddwyd y ficer lleol i wasanaeth yr wediOedran dysgu 6 llawer - 11 adran gynradd tra mai disgyblion blwyddyn ond24 hefyd- 27 Gorffennaf wedi 12 a gymerodd at y rhannau arweiniol yng mwynhau!1 - 4 Awst ngwasanaeth yr 7 - 10 Awst adran uwchradd. Cyfrannu at elusen (x3 wythnos) Casglwyd tuniau a Cawsom gyfle i gefnogi amryw o elusennau Dim gwersyll dydd Gwener Bu’r misoedd diwethaf yn hynod o brysur yn bwyd sych at elusen yn ystod y tymor yn ogystal â’r banc bwyd. 9.30 - 3.00 yr adran uwchradd a chynradd. Ar ddechrau y Banc Bwyd lleol a Cynhaliwyd bore Coffi Macmillan yn yr mis Hydref aeth criw o ddisgyblion diolch i Mrs adran£8 uwchraddy dydd ac fe gasglodd plant yr adran blwyddyn 7 i Gaerdydd a chael amser gwych Richards a’r plant gynradd focsys Nadolig ar gyfer elusen yn aros yng Nghanolfan yr Urdd yn y Bae cynradd am Samaritan’s Purse. Wrth gwrs roedd pawb am dridiau. Yn ystod y cyfnod, ymwelwyd drosglwyddo y wrth eu bodd yn gwisgo pyjamas a smotiau ar ag atyniadau’r ddinas a Bae Caerdydd ac fe cyfan. gyfer diwrnod Plant Mewn Angen eleni eto. fwynhawyd amrywiol weithgareddau fel bowlio deg ac Eisteddfod gyda’r nos. Roedd Addysg Gorfforol yn gyfle gwych i gymdeithasu â’i gilydd ac i Bu’n gychwyn prysur i’r timau pêl-rwyd, ddod i adnabod y tiwtoriaid personol a rhai o hoci, rygbi a phêl-droed. Cymerwyd rhan aelodau blwyddyn 12. Diolch i Miss Morgan mewn amryw o gystadlaethau megis pêl-rwyd am drefnu eleni eto ac i’r staff am roi o’u yr Urdd a’r gala nofio ac mae nifer o gemau hamser. wedi eu trefnu yn erbyn ysgolion lleol. Uchafbwynt y tymor hyd yma rhaid dweud Ysgol Arweiniol yw buddugoliaeth tim rygbi blwyddyn 7 o 56 Mae Ysgol Llanhari wedi ei dewis fel ysgol i 0 yn erbyn ein cymdogion o Ysgol y Pant yn Cwrs Safon Uwch Cymraeg yng Nglanllyn arweiniol ar gyfer hyfforddi darpar athrawon eu gêm gyntaf erioed! Mwynhaodd disgyblion blwyddyn 12 y y dyfodol. Rydym yn gweithio fel rhan o profiad o glywed darlithoedd gan bartneriaeth â Phrifysgol y Drindod Dewi academyddion o Adran y Gymraeg Prifysgol Sant ac yn ddiweddar croesawyd myfyrwyr Bangor ar y cwrs Safon Uwch yn ddiweddar. cyfrwng Cymraeg y Brifysgol i’r ysgol i Bu’n brofiad gwych i’r pedwar ac yn ystod yr sesiynau pontio cyn eu bod yn cychwyn ar wythnos ymwelwyd â llecynnau nodedig eu profiad dysgu. Mae hwn yn ddatblygiad megis yr Ysgwrn a Chilmeri cyffrous iawn ac rydym yn hynod o falch inni gael yr anrhydedd o gael ein dewis i arwain ar hyn. Ni yw’r unig ysgol 3-19 oed i’w dewis a’r unig ysgol cyfrwng Cymraeg yn y De Ddwyrain sy’n ysgol arweiniol.

Dewis Prif Swyddogion

Diwrnod y Cenhedloedd Unedig Dewiswyd Beca Harry a Beca Ellis fel ein Ffrindiau Llanhari Mae’r digyblion wrth eu bodd yn dysgu am prif swyddogion am eleni gyda Llew Lloyd a Mae gweithgareddau Ffrindiau Llanhari wedi wledydd eraill a doedd eleni ddim gwahanol Morgan McCarthy yn ddirprwyon iddynt. cychwyn eto gyda chwis yn Nhafarn y Bear wrth i’r disgyblion gael blas ar fwyd, hanes a Llongyfarchiadau i’r pedwar ac mae’n braf Llanhari ar y 24ain o Dachwedd a hefyd Ffair diwylliant gwledydd eraill wrth ddathlu nodi eu bod eisioes wedi creu argraff wrth Nadolig ar y 30ain. diwrnod y Cenhedloedd Unedig arwain ar wahanol brosiectau o fewn yr ysgol ac wedi ymgymryd â’u rolau mewn Siarter Iaith modd blaengar iawn. Mae gwaith gwych yn cael ei wneud yn yr adran gynradd wrth ymgeisio i ennill statws Diwrnod Trosglwyddo cyntaf efydd ar gyfer y Siarter Iaith. Arweinir yr Croesawyd disgyblion blwyddyn 6 i’r ysgol ymgyrch gan Miss Elin Williams ac rydym am y tro cyntaf cyn hanner tymor. Roedd yn yn un o’r ysgolion cyntaf yny Consortiwm i hyfryd gweld brwdfrydedd y disgyblion wrth gael ein hasesu. Rydym yn edrych ymlaen i iddynt fwynhau sesiynau celfyddydau glywed a bydd Miss Williams a rhai o’r 16 Tafod Elái Rhagfyr 2017 Ponty yn teimlo'r boen... Ysgol Dolau (Tudalen 12)

Mae cyfres o anafiadau wedi llethu carfan CR Pontypridd wrth i'r garfan barhau i frwydro am lwyddiant yn Uwch-Gynghrair y Dwyrain. Roedd rhediad o saith buddugoliaeth o'r bron wedi codi Ponty i frig y tabl, gan chwarae rygbi creadigol a chyffrous oedd chwarae pencampwyr y gynghrair Merthyr wrth fodd y torfeydd mawr fu'n gwylio ar nos Wener 17eg o Dachwedd. Ar ôl gemau gartref ar Heol Sardis ac yn dilyn y dechrau addawol i'r gêm roedd Ponty dan tîm ar y ffordd. Daeth rhai o'r bwysau cynyddol, a cholli'n drwm fu'r buddugoliaethau hynny fodd bynnag ar hanes o 50pt i 21 gan ddod a'r rhediad o gost anafiadau i chwaraewyr dylanwadol. fuddugoliaethau i ben. Roedd y canlyniad Gwasanaeth y Cynhaeaf Mae'r cefnwr ifanc disglair Lloyd siomedig er hynny yn gadael Ponty yn gyda'r Parch Eirian Rees Rowlands, yn ei dymor cyntaf gyda Ponty gydradd â Merthyr ar frig y tabl. ers ymuno o Benallta dros yr haf, wedi Y gobaith i Bontypridd nawr fydd ail torri pont ei ysgwydd, o bosib angen ganfod eu hyder i ennill gemau, ac i weld llawdriniaeth ac yn wynebu cyfnod o nifer o'r chwaraewyr dylanwadol yn fisoedd yn segur. gwella'n bur gyflym o'u hanafiadau. Nid Un sydd eisoes wedi bod dan y gyllell gêm i'r gwan na'r gwangalon yw rygbi! yw'r prop addawol Will Davies-King ar ôl I ddilyn holl hynt a helynt CR Pontypridd rhwygo cyhyrau ei ffêr, tra bod yr asgellwr galwch mewn i'r wefan: www.ponty.net - chwim Dale Stuckey wedi dioddef anaf mae croeso i bawb. tebyg. Mae'r tri chwaraewr wedi bod yn serennu yn gemau Pontypridd a bydd colled fawr ar eu hol am y tro. Y Tîm Pêl-rwyd Eraill o'r garfan sydd wed anafu yw'r asgellwr Lewis Williams (ffêr), y canolwr Jarrad Rees (coes), y prop Keelan Marney (ysgwydd), y bachwr Huw Dowden (cyfergyd) a'r blaenasgellwr Jake Thomas sy'n gwella o lawdriniaeth i'w ben-glin. Gyda'r holl anafiadau roedd Ponty yn Pontypridd yn colli oddi cartref ym Merthyr wynebu tasg ddigon anodd wrth deithio i Canolfan Natur Parc Slip

Ysgol Tonyrefail (tudalen 5)

Mwynhau'r dathlu ym mharti'r Fenter Blwyddyn 5 a 6 Diwrnod Plant Mewn Angen Gwaith Wythnos Gwrth-fwlio

Y Criw Cymraeg gyda Seren a Sbarc Cynnyrch y Criw sy'n Creu! Gwasanaeth Sul y Cofio