Penyata Rasmi Parlimen Parliamentary Debates

Jilid III Hari Rabu Bil. 9 12hb Mei, 1993

PENYATA RASMI PARLIMEN PARLIAMENTARY DEBATES

DEWAN RAKYAT House of Representatives

PARLIMEN KELAPAN Eighth Parliament

PENGGAL KETIGA Third Session

KANDUNGAN

JAWAPAN-JAWAPAN MULUT BAGI PERTANYAAN-PERTANYAAN [Ruangan 1873]

RANG UNDANG-UNDANG: Rang Undang-undang Pengambilan Tanah (Pindaan) [Ruangan 1978] Rang Undang-undang Tanah (Kawasan Penempatan Berkelompok) (Pindaan) [Ruangan 1991] Rang Undang-undang Perlembagaan (Pindaan) (No. 2) 1993 [Ruangan 2013]

DICETAK OLEH PERCETAKAN NASIONAL MALAYSIA BERHAD, CAWANGAN KUALA LUMPUR • MALAYSIA DEWAN RAKYAT YANG KELAPAN Penyata Rasmi Parlimen PENGGAL YANG KETIGA

AHLI-AHLI DEWAN RAKYAT

Yang Berhormat Tuan Yang di-Pertua, TAN SRI DATO' MOHAMED ZAHIR BIN HAJI ISMAIL, P.M.N., S.P.M.K., .S.D.K., J.M.N. Yang Amat Berhormat Perdana Menteri dan Menteri Dalam Negeri, DATO' SERI DR MAHATHIR BIN MOHAMAD, D.K.!.. D.U.K., S.S.D.K., S.S.A.P., S.P.M.S., S.P.M.J., D.P., D.U.P.N., S.P.N.S., S.P.D.K., S.P.C.M., S.S.M.T., D U.N.M., P.l.S. (Kubang Pasu). ,, Timbalan Perdana Menteri dan Menteri Pembangunan Luar Bandar, TUAN ABDUL GHAFAR BIN BABA (Jasin). Yang Berhormat Menteri Pengangkutan, DATO' SERI DR LING LIONG SIK. S.P.M.P., D.P.M.P., D.P.M.S. (Labis). Menteri Tenaga, Telekom dan POS DATO' SERI S. SAMY VELLU, S.P.M.P., S.P.M.J., D.P.M.S., P.C.M., A.M.N. (Sungai Siput). „ Menteri Perusahaan Utama, DATO' SERI DR LIM KENG YAIK, S.P.M.P., D.P.C.M. (Beruas). „ Menteri Kerja Raya, DATUK LEO MOGGIE ANAK IROK, P.N.B.S. (Kanowit). Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri, DATO' SERI RAFIDAH AZIZ, S.P.M.P., D.P.M.S., A.M.N. (Kuala Kangsar). Menteri Pendidikan, DATUK AMAR DR HAJI SULAIMAN BIN HAJI DAUD, S.I.M.P., P.N.B.S., J.B.S. (Petra Jaya). Menteri Pertanian, DATUK SERI SANUSI BIN JUNID, S.S.S.A., D.S.D.K., D.G.S.M., S.M.K. (Jerlun-Langkawi), „ Menteri Kewangan, DATO' SERI ANWAR BIN IBRAHIM, S.S.A.P., S.S.S.A. (Permatang Pauh). Menteri Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna, DATO' HAJI ABU HASSAN BIN HAJI OMAR, S.P.M.S., D.P.M.S., S.M.T., P.I.S. (Kuala Selangor). „ Menteri Kesihatan, DATO' LEE KIM SAI, D.S.S.A., P.P.N. (Hulu Langat). Menteri Pertahanan, DATO' SERI HAJI MOHD. NAJIB BIN TUN HAJI ABDUL RAZAK (Orang Kaya Indera Shahbandar), S.S.A.P., S.I.M.P., D.S.A.P., P.N.B.S., D.P.M.S. (Pekan). Menteri Penerangan, DATO' MOHAMED BIN RAHMAT, S.P.M.J., S.I.M.P., S.S.S.A., S.S.U., D.P.M.J., D.P.M.S., P.N.B.S., K.M.N, (Pulai). 1859 12MEI1993 1860

Yang Berhormat Menteri Kebudayaan .Kesenian dan Pelancongan. DATO' SABBARUDDIN CHIK, S.I.M.P., D.S.A.P., S.M.S., D.P.M.S (Temerloh). Menteri Perpaduan Negara dan Pembangunan Masyarakat, DATO' NAPSIAH BINTI OMAR, D.S.N.S. (Kuala Pilah). Menteri Perusahaan Awam, DATO' DR MOHAMAD YUSOF BIN HAJI MOHAMED NOR, S.P.M.T., D.P.M.T., J.M.N., S.M.T., P.P.T. (Besut). Menteri Sumber Manusia, DATO' LIM AH LEK, S.I.M.P., D.S.A.P., S.M.T., J.P. (Bentong). Menteri di Jabatan Perdana Menteri, DATO' ABANG ABU BAKAR BIN DATU BANDAR ABANG HAJI MUSTAPHA, D.S.A.P., P.N.B.S., D.P.T.J., J.M.N. (Kuala Rajang). Menteri Sains, Teknologi dan Alam Sekitar, DATUK LAW HIENG DING, K.M.N., P.B.S. (Sarikei). Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, DATO' DR TING CHEW PEH, D.P.M.P. (Gopeng). Menteri Tanah dan Pembangunan Koperasi, TAN SRI DATUK HAJI SAKARAN BIN DANDAI, P.S.M., P.G.D.K., S.P.D.K., J.P., A.D.K. (Semporna). Menteri di Jabatan Perdana Menteri dan Menteri Undang-undang, DATO' SYED HAMID BIN SYED JAAFAR ALBAR, D.P.M.J., A.M.N., S.M.J. (Kota Tinggi). Menteri Luar Negeri, DATUK ABDULLAH BIN HAJI AHMAD BADAWI, D.M.P.N., D.J.N., K.M.N. (Kepala Batas). Timbalan Yang di-Pertua, TUAN ONG TEE KHAT, S.M.S. (Ampang Jaya). Timbalan Yang di-Pertua, TUAN HAJI JUHAR BIN HAJI MAHIRUDDIN (Kinabatangan). Timbalan Menteri Dalam Negeri, DATO' MEGAT JUNID BIN MEGAT AYOB, D.P.C.M., D.S.A.P., A.M.P., A.M.K. (Pasir Salak). Timbalan Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, TUAN HAJI DAUD BIN DATO' HAJI TAHA, S.M.J. (Batu Pahat). Timbalan Menteri Tenaga, Telekom dan Pos, DATO' MOHD. TAJOL ROSLI BIN MOHD. GHAZALI, D.P.M.P., A.M.P. (Gerik). Timbalan Menteri Pcrpaduan Negara dan Pembangunan Masyarakat, DATO' ALEXANDER YU LUNG LEE, D.P.M.P. (Batu). Timbalan Menteri Pertahanan, DATO' WAN ABU BAKAR BIN WAN MOHAMED, D.I.M.P. (Jerantut). Timbalan Menteri Perusahaan Awam, DATO' DR. SITI ZAHARAH BINTI HAJI SULAIMAN, D.I.M.P. (Mentakab). Timbalan Menteri Kewangan, DATO' LOKE YUEN YOW, D.P.M.P., A.M.P. (Tanjong Malim). Timbalan Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, TUAN OSU BIN HAJI SUKAM (Papar). 1861 12MEI1993 1862

Yang Berhormat Timbalan Menteri Penerangan, TUAN RAILEY BIN HAJI JAFFREY, J.M.J.N. (Silam). Timbalan Menteri Pengangkutan, DATIN PADUKA HAJAH ZALEHA BINTI ISMAIL, D.P.M.S., S.M.S., K.M.N. (Selayang). Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, RAJA DATO' ARIFFIN BIN RAJA SULAIMAN, D.S.D.K., S.M.S. (Baling). Timbalan Menteri Tanah dan Pembangunan Koperasi, DATO' HAJI MOHD. KHALID BIN MOHD. YUNUS, D.S.N.S. (Jempol). „ Timbalan Menteri Pendidikan, DR LEO MICHAEL TOYAD, J.B.S. (Mukah). „ Timbalan Menteri Luar Negeri, DATO' DR ABDULLAH FADZIL BIN CHE WAN, D.P.C.M., P.C.M. (Bukit Gantang). Timbalan Menteri,Kewangan, TUAN ABDUL GHANI BIN OTHMAN, S.M.J. (Ledang). „ Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, DATO' DRS SULEIMAN BIN MOHAMED, D.P.M.S. (Titiwangsa). Timbalan Menteri Kesihatan, DATO' MOHAMED FARID BIN ARIFFIN, D.S.P.N. (Balik Pulau). Timbalan Menteri Belia dan Sukan, CIK TENG GAIK KWAN, A.M.N., P.P.N. (Raub). „ Timbalan Menteri Sains, Teknologi dan Alam Sekitar, TUAN PETER CHIN FAH KUI, P.B.S., A.B.S. (Miri). Timbalan Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri, TUAN CHUA JUI MENG, P.I.S. (Bakri). Timbalan Menteri Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna, DATO' ABDUL KADIR BIN HAJI SHEIKH FADZIR, D.S.D.K. (Kulim Bandar Baharu). Timbalan Menteri Kerja Raya, TUAN KERK CHOO TING (Taiping). „ Timbalan Menteri Perusahaan Utama, DATO' HAJI TENGKU MAHMUD BIN TENGKU MANSOR, D.P.M.T., K.M.N., P.J.C., J.P., P.J.K. (Setiu). Timbalan Menteri Pembangunan Luar Bandar, TUAN MOHD. YASIN BIN KAMARI, A.M.N., P.D.N., P.I.S., B.S.I. (Sri Gading). „ Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, DATO WONG SEE WAH, D.S.N.S. (Rasah). Timbalan Menteri Kerja Raya, DATUK PETER TINGGOM ANAK KAMARAU, P.N.B.S., K.M.N., A.M.N., P.P.C. (Saratok). Timbalan Menteri Pendidikan, DR FONG CHAN ONN (Selandar). Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, DATO' DR HAJI ABDUL HAMID BIN HAJI OTHMAN, D.S.D.K., S.M.J., K.M.N., P.P.T. (Sik). Timbalan Menteri Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan, DATO' CHAN KONG CHOY (Lipis). „ Timbalan Menteri Sumber Manusia, DATO' M. MAHALINGAM (Kapar). 1863 12MEI1993 1864 Yang Berhormat Setiausaha Parlimen Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan, DATO' ABDUL RAMAN BIN SUUMAN, D.P.M.P., P.M.P., A.M.P., J.P. (Parit Buntar). „ Setiausaha Parlimen di Jabatan Perdana Menteri, TUAN OTHMAN BIN ABDUL, A.M.P., P.P.T. (Pendang). „ Setiausaha Parlimen Kementerian Pembangunan Luar Bandar, DATO MOHAMED BIN JAMRAH, D.P.M.P., A.M.P., P.P.T., I.p. (Bagan Datok). „ Setiausaha Parlimen Kementerian Belia dan Sukan, DATO' ISMAIL BIN SAID, D.P.M.T., S.M.T., A.M.N. (Kemaman). Setiausaha Parlimen Kementerian Tanah dan Pembangunan Koperasi, TUAN MOHD. NOH BIN RAMB (Tampin). Setiausaha Parlimen di Jabatan Perdana Menteri, TUAN DOUGLAS UGGAH EMBAS, A.B.S., P.B.S. (Betong). „ Setiausaha Parlimen Kementerian Pertanian, TUAN MOHD. SHARIFF BIN HAJI OMAR, P.P.T. (Tasek Gelugor). „ Setiausaha Parlimen Kementerian Perpaduan Negara dan Pembangunan Masyarakat, TUAN YONG KHOON SENG (Padawan). „ Setiausaha Parlimen Kementerian Dalam Negeri, TUAN ONG KA TING (Pontian). Setiausaha Parlimen Kementerian Penerangan, DATO' HAJI FAUZI BIN HAJI ABDUL RAHMAN, D.I.M.P., A.M.P., P.P.N. (Kuantan). „ Setiausaha Parlimen Kememerian Kesihatan, DATO' K. KUMARAN (Tapah). Setiausaha Parlimen Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri, DATUK S. S. SUBRAMANIAM, D.P.M.S., J.S.M., P.J.K., A.M.S. (Segamat). „ TUAN ABDOL MULOK BIN AWANG DAMIT (Labuan). ,, DATO' ADDUL AJIB BIN AHMAD, D.G.S.M., D.P.M.J., B.S.I. (Mersing). „ TUAN HAJI ABDUL HADI BIN HAJI AWANG (Marang). „ TUAN HAJI ABDUL HAMID BIN ABDUL RAHMAN (Sungai Benut). „ DATUK HAJI ABDUL MANAN BIN OTHMAN, D.P.M.T., P.P.T. (Kuala Terengganu). „ TUAN ABDUL MALEK MUNIP (Muar). „ DATUK HAJI ABDUL RASHID BIN MUHAMMAD (Kuala Nerus). „ DATUKPATINGG I TAN SRI HAJI ABDUL TAIB MAHMUD, D.P., D.A., S.P.M.J.,P.G.D.K.,S.S.A.P. (Kota Samarahan).

TUAN HAJI NIK ABDULLAH BIN HAJI ARSHAD, S.M.K. (Pengkalan Chepa). „ DATO' DR AFFIFUDIN BIN HAJI OMAR, D.S.D.K., J.S.M., K.M.N., B.C.K. (Padang Terap). „ TUAN AHMAD BIN NOR (Bayan Baru). „ TUAN AHMAD BIN OMAR, P.P.N. (Pagoh). 1865 12MEI1993 1866

Yang Berhormat TUAN AHMAD SHUKRI DIN HAJI HASSAN (Machang). DATO' ALIAS BIN MD. ALI, D.P.M.T., J.S.M., S.M.T., K.M.N., P.I.K. (Hulu Terengganu). „ DATU AMIR KAHAR BIN TUN DATU MUSTAPHA (Marudu). TUAN HAJI AWANG BIN JABAR, S.M.T., A.M.N., P.J.K. (Dungun). TUAN HAJI BADRUDDIN BIN AMIRULDIN, B.K.M., P.J.K. (Jerai). / „ DATUK HAJI BASRI BIN BAJURI, D.S.S.A., K.M.N., S.M.S., P.J.K. (Kuala Langat). DATUK BERNARD GILUK DOMPOK, P.G.D.K. (Penampang). „ TUAN BILLY ABIT JOO (Hulu Rajang). „ TUAN HAJI BUNIYAMIN BIN YAAKOB (Bachok). i „ TUAN CHIAN HENG KAI (Bukit Mertajam). TUAN CHOR CHEE HEUNG (Alor Setar). TUN DAIM ZAINUDDIN, S.S.M., D.H.M.S., S.S.A.P. (Merbok). DR V. DAVID (Puchong). TUAN FONG KUI LUN (Klang). TUAN FOO PIEW KOK (Batu Gajah). „ TUAN GEORGE SANGKIN (Bandau). TUAN GOOI HOCK SENG (Bukit Bendera). „ TUAN HAJI HAMZAH BIN HAJI MOHAMED ZAIN (Tasek Chenderoh). „ TUAN HARRISON NGAU LAING (Baram). TUAN HAJI IBKAHIM BIN ALI (Pasir Mas). TUAN HAJI IBRAHIM BIN JENDOL, P.J.K. (Alor Gajah). TUAN HAJI IBRAHIM BIN MAHMOOD (Kuala Krai). ,, TUAN IBRAHIM BIN PATEH MOHAMAD (Tanah Merah). ,, CHE IBRAHIM BIN MUSTAFA (Sungai Petani). LT. KOL. (B) IBRAHIM BIN SAREH (Jelebu). PUAN HAJAH ILANI BINTI DATO HAJI ISAHAK (Kota Bharu). „ TUAN HAJI ISHAK BIN ARSHAD (Kangar). „ DATO' DR. HAJI JAMALUDDIN BIN HAJI JARJIS, D.I.M.P. (Rompin). „ TUAN JAWAH ANAK GERANO (Lubok Antu). TUAN JAMES JIMBUN ANAK PUNGGA, P.B.S. (Kapit). „ TUAN JOSEPT MAUH ANAK IKEH (Selangau). TUAN KANG CHOW OH (Kluang). TUAN R. KARPAL SINGH (Jelutong). 1867 12MEI1993 1868

Yang Berhormat TUAN KERK KIM HOCK (Pasir Pinji). DR KUA KIA SOONG (Petaling Jaya). „ TUAN LAI LUNG TZEE (Sandakan). TUAN LAU DAK KEE (Ipoh). „ TUAN ROBERT LAU HOI CHEW (Sibu). TUAN LIEW AH KIM (Seputeh). „ TUAN LIM GUAN ENG (Kota Melaka). TUAN LIM HOCK SENG (Bagan). ,, TUAN LIM KIT SIANG (Tanjong). PUAN LIM LAY HOON (Padang Serai). DATIN LINC CHOOI SIENG (Lumut). TUAN HAJI MAHBUD BIN HAJI HASHIM (Sabak Bernam). TUAN MAIDOM P. PANSAI (Kota Belud). „ DR T. MARIMUTHL (Telok Kemang). TUAN MICHAEL ASANG, B.S.K. (Jambongan). TUAN MICHAEL LISA KAYA @ GOR KAYA (Bukit Mas). DATO' HAJI MOHAMAD DIN ABDULUAH, D.I.M.P., P.J.K. (Maran). TUAN HAJI MOHAMAD BIN SABU (Nilam Puri). „ TUAN MOHAMED KAMAL BIN HUSSAIN (Lembah Pantai). „ TUAN MOHAMED KHALED BIN NORDIN (Johor Bahru). „ DATO' HAJI MOHAMMAD ABU BAKAR BIN RAUTIN IBRAHIM, D.S.O.K., K.M.N. (Kuala Kedah). „ DATO' HAJI MOHD. SHARIF BIN JAJANG, D.P.M.S., A.M.N., P.J.K. (Sepang). TUAN MOHD. TAMRIN BIN ADDUL GHAFAR (Batu Berendam). DATO' HAJI MOHD. ZIHIN BIN HAJI MOHD. HASSAN,D.I.M.P., P.M.P., A.M.P. (Larut). DATUK MONGGOH OROW, P.G.D.K., K.M.N., A.D.K. (Tuaran). TUN DATU HAJI MUSTAPHA HIN DATU HARUN, S.M.N., S.P.D.K.. S.I.M.P., P.N.B.S., S.P.M.J., S.P.M.P., S.P.C.M., K.C.R.L., K.St.J. (Limbawang). „ TUAN NASRUDDIN HIN HAJI ALANG SAIDIN, A.M.P. (Parit). DR NAWAWI BIN MAT AWIN (Tambun). TUAN NURNIKMAN BIN ABDULLAH (Kimanis). TUAN ONG TIN KIM (Teluk Intan). „ DR OSMAN MINUDIN (Kinabalu). DATUK JOSEPH PAIRIN KITINGAN (Keningau). TUAN G. PALANWEI. (Hulu Selangor). 1869 12MEI1993 1870 Yang Berhormat DR PATAU RUBIS, P.B.S. (Mas Gading). „ DATUK DOMINIC JOSEPH PUTHUCHEARY (Nibong Tebal). „ DATO' HAJI QAMARUZ ZAMAN BIN HAJI ISMAIL, D.P.M.P., P.C.M., K.M.N., B.C.K., P.J.K. (Bagan Serai). TUAN RADIN MALLEH (Padas). PUAN HAJAH RAKIBAH BINTI HAJI ABDUL MANAP (Shah Alam). Y.B.M. TENGKU TAN SRI RAZALEIGH HAMZAH, D.K., P.S.M., S.P.M.K., S.S.A.P., S.P.M.S. (Gua Musang). TUAN RICHARD RIOT ANAK JAEM (Serian). PUAN ROHANI BINTI ABD. .KARIM (Santubong).

TUAN RUHANIE BIN HAJI AHMAD (Parit Sulong). TUAN SAIDIN @ YUSOF BIN ADAM (Tanjong Karang). DR SANUSI BIN DAENG MARIOK (Rantau Panjang). „ TUAN SHAHIDAN BIN KASSIM, A.M.P. (Arau). „ TUAN SIM KWANG YANG (Bandar Kuching). PUAN SITI ZAINABON BINTI ABU BAKAR (Tebrau). TUAN HAJI SUKRI BIN HAJI MOHAMED (Kota Lanas). „ TUAN TAIMIN BIN LUMAING (Pensiangan). DATUK DANIEL TAJEM ANAK MIRI, P.N.B.S., J.M.N. (Sri Aman). TUAN TAN KOK WAI (Sungai Besi). „ DR TAN SENG GIAW (Kepong). TUAN THOMAS SALANG SIDEN (Julau). TUAN WAHAB BIN SUHAILI (Batang Sadong). WAN HANAFIAH BIN WAN MAT SAMAN (Kota Setar). WAN JUNAID BIN TUANKU JAAFAR (Batang Lupar). TUAN HAJI WAN MOHD. JAMIL BIN WAN MAHMOOD (Tumpat). „ WAN OMAR BIN WAN MAJID (Pasir Puteh). TUAN WEE CHOO KEONG (Bukit Bintang). „ DATUK AMAR JAMES WONG KIM MIN (Bintulu). TUAN JASON WONG SING NANG (Lanang). TUAN WONG WING ON (Kampar). TUAN WOON SEE CHIN, S.M.J., A.M.N., P.I.S. (Senai). TUAN VUN SHIN CHOI @ JOSEPH VOON (Tanjong Aru). TUAN GEOFFREY YEE LING FOOK (Tawau). TUAN YIM CHEE CHONG (Seremban). „ TUAN PHILIP YONG CHIEW LIP (Gaya). 1871 12MEI1993 1872

DEWAN RAKYAT

PEGAWAI-PEGAWAI KANAN Setiausaha Dewan Rakyat: Dato' Haji Wan Zahir bin Sheikh Abdul Rahman, D.P.M.P., J.S.M. Ketua Penolong Setiausaha: Haji Taijadin bin Saberan. Penolong Setiausaha Kanan: Abdullah bin Abdul Wahab. Penolong Setiausaha Kanan: Zamani bin Haji Sulaiman.

BAHAGIAN PENYATA RASMI PARLIMEN Pegawai Penerbitan: Ramaswamy. Penolong Penyunting: Shamsiah binti Md. Yusop.

Pelapor Pcrbahasan Parlimen: Haji Suhor bin Husin. Mohd. Saleh bin Mohd. Yusop. Supiah binti Dewak. Ismail bin Haji Hassan. Hajah Kalsom binti Ghazali. Mohamed bin Osman. Norishah binti Mohd. Thani. Zaharah binti Naim. Su Soon Chuan. Norwahidah binti Azizi. Rozita binti Abd. Samad. Jainah binti Sakimin. Ahmad Kamal bin Mohd. Yusop.

BENTARA MESYUARAT Mejar (B) Mohd. Kassim bin Hashim. Lt. Kol. (B) Haji Rahimuddin bin Abdul Mutalib. 1873 12MEI1993 1874

MALAYSIA DEWAN RAKYAT

Rabu, 12hb Mei, 1993

Mesyuarat dimulakan pada pukul 2.30 petang DOA seluruh negara dengan bilangan muridnya seramai 21,168 orang. (Tuan Yang di-Pertua mem- (b) sehingga tahun 1992, terdapat pengerusikan Mesyuarat) sebanyak 118 buah Sekolah Menengah biasa yang menga- JAWAPAN-JAWAPAN dakan kelas-kelas aliran agama MULUT BAGI dengan bilangan muridnya seramai PERTANYAAN- 9,705 orang. PERTANYAAN (c) Dijangkakan sehingga tahun 1995 bilangan sekolah ini akan bertambah sebanyak 130 buah SEKOLAH MENENGAH dengan bilangan kelas bertambah KEBANGSAAN AGAMA— PRESTASI SRP/SPM sebanyak 335 kelas. Secara keseluruhan, prestasi pelajar 1. Che Ibrahim bin Mustafa minta sekolah-sekolah Menengah Menteri Pendidikan menyatakan: Kebangsaan Agama dan Aliran Agama dalam peperiksaan SRP (a) bilangan Sekolah Menengah dan SPM adalah cemerlang seperti Kebangsaan Agama yang terdapat yang dibuktikan oleh: di seluruh negara serta bilangan murid-muridnya; (i) Peperiksaan SRP Dalam peperiksaan SRP (b) bilangan Sekolah-sekolah 1992 sebanyak 22 buah Menengah Kebangsaan yang Sekolah Menengah Ke- menjalankan kelas aliran agama bangsaan Agama dan 2 buah serta bilangan murid-muridnya; dan Sckolah Menengah Agama Persekutuan mencapai (c) adakah Kerajaan berhasrat untuk kelulusan 100%. Manakala menambahkan lagi bilangan 14 buah Sekolah Menengah sekolah dan kelas-kelas seperti Kebangsaan Agama yang ini serta bagaimanakah prestasi lain, kebanyakannya men- kelulusan dalam peperiksaan SRP capai kelulusan 95% dan ke serta SPM. atas. (ii) Peperiksaan SPM Timbalan Menteri Pendidikan (Dr. Fong Chan Onn): Tuan Yang diPertua, (a) 22 buah Sekolah Menengah (a) sehingga tahun 1992, terdapat Kebangsaan Agama sebanyak 38 buah Sekolah mendapat kelulusan Menengah Kebangsaan Agama di 100%. 1875 12MEI1993 1876

(b) Peratus kelulusan Dr. Fong Chan Onn: Tuan Yang di- mengikut pangkat Pertua, seperti yang diterangkan oleh Ahli adalah seperti berikut: Yang Berhormat iaitu terdapat juga dua jenis sekolah agama iaitu satu di bawah Pangkat 1—73.2% kawalan Kerajaan-kerajaan Negeri dan Pangkat 2—17.9% selainnya itu dianjurkan oleh pihak swasta. Pangkat 3—7.9% Kementerian Pendidikan selalunya sedia Gagal—1.0% bekerjasama dengan Kerajaan-kerajaan Negeri supaya kita boleh bersama-sama (c) 2 orang pelajar dapat membantu demi untuk kepentingan Sekolah Menengah sekolah-sekolah agama tersebut. Di sini, Kebangsaan Agama Kementerian Pendidikan sekarang telah (daripada 9 orang pada menyediakan beberapa program dari segi peringkat nasional) memberikan latihan kepada guru-guru telah mencapai ke- dan juga dari segi memberikan peruntukan putusan 9A1, iaitu - untuk bantuan kewangan dan sebagainya. pelajar-pelajar Dan di sini kita sudah dapat kerjasama daripada Sekolah yang rapat daripada beberapa Kerajaaan Menengah Negeri dan Kementerian Pendidikan Kebangsaan Agama seterusnya akan bekerjasama. Naim Lil-Barat, Kota Bharu, Ketantan. Untuk sekolah-sekolah agama yang dianjurkan oleh pihak swasta, kita Tuan Ahmad Shukri bin Haji terpaksalah menghormati atas dasar Hassan: Tuan Yang di-Pertua, soalan bahawa sekolah-sekolah tersebut adalah tambahan, Saya percaya angka-angka dianjurkan oleh pihak swasta, tetapi pihak yang diberikan oleh Yang Berhormat Kerajaan, mengikut peraturan kita adalah Timbalan Menteri tadi adalah tidak mempunyai kuasa untuk memberi termasuk sekolah-sekolah agama swasta, penyeliaan atau monitoring system supaya sedangkan di seluruh negara kita, saya mereka menganjurkan satu sistem percaya terdapat ratusan ribu pelajar dan pendidikan yang sesuai demi untuk ratusan buah sekolah-sekolah menengah kepentingan rakyat kita. agama swasta yang dikendalikan oleh pihak Kerajaan-kerajaan Negeri, pihak- Di sini sukalah kita merayu kepada pihak swasta ataupun agensi-agensi pihak swasta, pihak-pihak tertentu yang tertentu. bertanggungjawab untuk sekolah-sekolah tersebut supaya mereka boleh bekerjasama Jadi, adakah Kerajaan bercadang untuk dengan Kerajaan dan kita akan seterusnya mengambil alih sekolah ini kerana keadaan sedia memberikan bantuan dan kemudahan sekolah-sekolah ini amatlah menyedihkan dari segi fizkal dan juga kewangan supaya kalau dibandingkan dengan sekolah- semua sekolah itu bolehlah diper- sekolah yang lain. Tambahan pula, kembangkan. Soal sama ada Kerajaan peristiwa kebakaran yang berlaku di Persekutuan bercadang untuk mengam- Sekolah Agama Al-taufqiah al-Halimiah bil alih sekolah-sekolah tersebut, oleh di Kedah, kalau tak silap saya, di Kedah kerana keadaan itu adalah suatu hakikat beberapa tahun dahulu sudah pasti sejarah, Kementerian Pendidikan pada menyedarkan kita akan keadaan yang masa sekarang memanglah boleh mengkaji amat menyedihkan yang wujud di sekolah- cadangan Ahli Yang Berhormat itu. sekolah menengah agama swasta. Jadi, adakah Kerajaan bercadang untuk Tuan Haji Nik Abdullah bin Haji menyerapkan sekolah-sekolah ini menjadi Arshad: Tuan Yang di-Pertua, soalan sekolah Kerajaan? tambahan. Saya ingin mendapat penjelasan 1877 12MEI1993 1878 mengenai soalan No.l. Mendengar kursus. Tetapi saya ingin tegaskan kepada jawapan dari Yang Berhormat Timbalan Dewan yang mulia ini, pada masa sekarang Menteri sekejap tadi, kita berasa bangga kita dapati semua pelajar-pelajar kita di kerana pencapaian dari keputusan Sekolah Menengah Kebangsaan Agama peperiksaan di Sekolah Menengah Agama diwajibkan untuk mengikut bahasa Arab ini amat baik dan mendapat peratusan dan kita dapati bahawa taraf pencapaian yang tinggi. Saya ingin tahu adakah pihak mereka adalah amat memuaskan. Kementerian sedar bahawa bahasa Arab yang digunakan oleh sekolah agama ini begitu sekali malang kerana murid- muridnya tidak dapat menguasai hahasa EMPANGAN MURUM— Arab. PEMBINAAN

Dengan sistem yangada hari ini, murid- 2. Tuan Wong Sing Nang minta Menteri murid ini tidak mampu untuk menyambung Tenaga, Telekom dan Pos menyalakan: pelajaran terutama sekali ke Timur Tengah walaupun mendapat keputusan yang baik (a) sama ada Kerajaan bersedia untuk dan sijilnya diiktiraf oleh Kementerian membina Empangan Murum di Pendidikan Malaysia. Contohnya yang Belaga, Sarawak. Jika begitu, dekat seperti Kolej Islam sendiri ataupun berapa banyak perangkaan yang cemerlang sekali ialah Sekolah Naim perbelanjaan; dan Lil-Banat yang disebut sckejap ladi di (b) sama ada sebarang Laporan EIA mana keputusan peperiksaan tahun ini telah disediakan. Jika begitu, sama amat cemerlang tetapi murid-murid tidak ada Kementerian bersedia untuk dapat untuk menyambungkan pelajaran mengumumkan laporan itu. Jika mereka dalam bahasa Arab ke Timur tidak, mengapa. Tengah khususnya.

Kalau sekiranya pihak Kementerian Timbalan Menteri Tenaga, Telekom sedar, apakah tindakan yang akan diambil dan Pos (Dato' Mohd. Tajol Rosli bin dan bagaimana caranya? Sebab, apa yang Mohd. Ghazali): Tuan Yang di-Pertua, saya tahu hari ini matapelajaran bahasa (a) Kerajaan belum lagi membuat Arab ini hanya satu matapelajaran sahaja. sebarang keputusan untuk melaksanakan projek hidro elektrik Seorang Ahli Yang Berhormat: Murum, Kerajaan telah melantik Soalan? (Ketawa) pakarunding pada bulan Februari 1993 untuk menjalankan suatu Tuan Haji Nik Abdullah bin Haji kajian kemungkinan (feasibility Arshad: Soalan? Sudah soal itu. (Ketawa) study) dan kajian ini dijangka akan Adakah Kerajaan sedar? Kalau sedar, mengambil masa selama 20 bulan apakah tindakan? Tidak dengar? (Ketawa) dengan kos sebanyak RM1O juta. Keputusan untuk melaksanakan Dr. Fong Chan Onn: Tuan Yang di- projek ini akan bergantung Pertua, izinkan saya terangkan di sini kepada hasil kajian kemungkinan, bahawa Kememerian Pendidikan dari scgi Sekiranya projek Murum keseluruhannya amat berpuas hati dengan dilaksanakan kosnya adalah pencapaian murid-murid kita di Sekolah dianggar sebanyak RM1.7 bilion. Menengah Kebangsaan Agama dalam semua matapelajaran. Di sini juga kita (b) Kajian ke atas kesan kepada alam dapati bahawa kalau ada apa-apa cadangan sekitar akan dibuat semasa kajian dari Ahli Yang Berhormat kita boleh kemungkinan (feasibility study) timbang untuk memasukkan ke dalam di atas dijalankan. 1879 12MEI1993 1880

Tuan Sim Kwang Yang: Tuan Yang Bagaimanapun kita sedia maklum di-Pertua, soalan tambahan. Bolehkah bahawa dari segi penjanaan kuasa sama Yang Berhormat Timbalan Menteri ada gas, arang batu, minyak ataupun hidro; memberitahu apakah nama syarikat yang yang paling murah adalah daripada hidro. diberi tugas untuk menjalankan kajian Kerana selepas kita membina empangan kemungkinan (feasibility study) itu dan ini kita tidak perlu lagi kepada bahan apakah kelayakan, kepakaran yang ada rnentah (raw materials) untuk membakar pada syarikat ini supaya mereka boleh untuk kita mendapatkan tenaga. membuat satu laporan yang begitu lengkap dengan tahap prestasi profesional yang Tuan Yang di-Pertua, jadi sudah begitu memuaskan? Apakah pre- tentulah syarikat yang melaksanakan qualification telah dibuat untuk feasibility study ini akan juga mengkaji menentukan bahawa syarikat ini betul- berkenaan dengan kemungkinan ke- betul layak? hilangan kuasa (loss of power) semasa kita transmit power daripada Sarawak ke Soalan yang kedua, Tuan Yang di- Semenanjung. Pertua, adakah dua aspek akan dikaji iaitu dari segi kehilangan kuasa elektrik Berkenaan dengan soalan yang dalam proses transmission yang begitu pertama, Tuan Yang di-Pertua, saya jauh sepanjang beribu-ribu kilometer dari memohon maaf. Saya akan memberikan Murum ke Yong Peng di Semenanjung nama syarikat yang berkenaan kepada Malaysia. Ini salah satu aspeknya .Aspek Ahli Yang Berhormat secara bertulis. yang lain ialah aspek keselamatan. Jika undersea cable ini dibina, adakah beberapa risiko yang ada dalam proses transmission SISTEM KERETAPI TRANSIT sebab ianya senang memusnahkan LAJU RINGAN (LRT)— National Grid ini. Adakah dua aspek ini KEMAJUAN PROJEK dikaji iaitu (i) kehilangan kuasa elektrik, dan (ii) keselamatan? 3. Dato' Haji Mohammad Abu Bakar bin Rautin Ibrahim minta Menteri Dato' Mohd. Tajol Rosli bin Mohd. Pengangkutan menyatakan: Ghazali: Tuan Yang di-Pertua, se- (a) apakah kemajuan yang telah benarnya kajian awal untuk projek hidro dicapai setakat ini untuk di Lembah Sungai Rajang ini telahpun melaksanakan sistem LRT bagi dikenalpasti mempunyai satu kuasa hidro mengatasi masalah kesesakan yang kemungkinan agak besar. Dan saya jalanraya di Ibu Kota, Kuala ingin sebutkan 4 kawasan yang telah Lumpur; dan dikenalpasti iaitu: (b) apakah kesan serta sambutan Projek Penjanaan Kuasa Kos Projek yang telah diperolehi berhubung (Megawall) (RM) dengan polisi berkongsi kereta Bakun 2,400 12 bilion secara sukarela yang telah Murum 900 1 6 bilion dibuat kepada kakitangan Pelagus 770 2.6 bilion Kerajaan. Balih 950 2.6bilion Timbalan Menteri Pengangkutan Jadi, Tuan Yang di-Pertua, walaupun (Datin Paduka Hajah Zaleha binti jarak di antara Sarawak dengan Ismail): Tuan Yang di-Pertua, Semenanjung agak jauhpiha kkonsulta naka ncub auntu kmengambi lkir a (a) Skim Keretapi Transit Laju kehilangan tenaga pada masa transmission, Ringan (LRT) yang merinlangi dengan izin, dari Sarawak ke Bandaraya Kuala Lumpur dari Semenanjung. Ini akan diambil kira. Ampang sehingga berhampiran 1881 12MEI1993 1882

bangunan Sime Darby, Jalan lalulintas kerana ianya berkemampuan Sultan Ismail sepanjang 12 pada peringkat awal mengangkut sebanyak kilometer telah diluluskan oleh 16,000 penumpang dalam sejam sehala. Kerajaan pada bulan Disember 1992 untuk dilaksanakan .Skim Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: ini dikendalikan oleh Syarikat Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua.soalan Sistem Transit Aliran Ringan saya berbangkit daripada soalan (b) iaitu Sdn. Berhad (STAR) dan kerja- polisi perkongsian kereta secara sukarela. kerja pembinaan akan Sebelum Kerajaan menggalakkan dasar dimulakan pada awal bulan julai perkongsian kereta ini adakah pihak 1993. Kementerian sudah membuat satu kajian mengenai soalan keselamatan dari segi (b) Sungguhpun amalan per- penginsuranan kereta yang berkenaan, kongsian kereta telahpun oleh kerana kalau kemalangan berlaku, digalakkan sejak tahun 1992 ada kemungkinan passenger yang tetapi penglibatan pihak-pihak menumpang dalam kereta tidak dicovered yang berkenaan termasuk by insurance, yang mana ada dicovered kakitangan Kerajaan tidaklah untuk third-party risk sahaja. begitu menyeluruh. Dengan demikian, Kerajaan akan Puan Hajah Zaleha binti lsmail: Tuan mengadakan kempen secara Yang di-Pertua, memang kajian-kajian besar-besaran melalui pelbagai dibuat mengenai perkara-perkara itu media bagi menyedarkan semua termasuklah mengenai insuran tadi. Itu pihak tentang faedah yang akan sebabnya kita tidak menjadikannya diperolehi dan seterusnya mandatory. Kita menggalakkan sahaja. mendorong mereka untuk berkongsi kereta. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji Juhar bin Haji Mahirudin): Yang Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Berhormat Tuan G. Palanivel. Tuan Yang di-Pertua, soalan tambahan. Berapakah belanja yang akan dikeluarkan (Soalan No.4—Y.B. Tuan G. Palanivel oleh Kerajaan bagi melaksanakan sistem tidak hadir). LRT ini? Dan adakah Kerajaan boleh memberi jaminan dengan. wujudnya sistem ini, maka kesesakan lalulimas di BAJA SUBSIDI—CADANGAN Bandaraya Kuala Lumpur ini akan dapat MENARIK BALIK LARANGAN diatasi? 5. Tuan Haji Nik Abdullah bin Haji Datin Paduka Hajah Zaleha binti Arshad minta Menteri Pertanian Ismail: Tuan Yang di-Pertua, kos menyatakan: pembiayaan keseluruhan projek ini (a) adakah Kerajaan bercadang untuk dianggarkan RM1.275 juta. Dari jumlah menarik balik larangan memberi itu, sebanyak RM851 juta akan diperolehi baja subsidi kepada petani daripada pinjaman perdagangan Kelanlan dan bila; (commercial loan). Sebanyak RM300 juta daripada ekuiti pemegang-pemegang (b) jika larangan pemberian baja saham dan sebanyak RMl5O juta adalah subsidi itu masih berjalan. apakah support loan daripada Kerajaan. kesannya kepada petani dan hasil pendapatan mereka; Mengikut perancangannya, memanglah (c) sejak ia dilancarkan banyak dijangka sistem Transit Laju Ringan ini manakah wang Kerajaan pusat akan dapat mengurangkan kesesakan dapat diselamatkan; dan 1883 12MEI1993 1884

(d) jika langkah membatalkan Kedua, kalau Yang Berhormat ikhlas tindakan yang dikira sebagai betul hendak memberi baja padi kepada kepungan ekonomi kepada rakyat di negeri Kelantan, bolehkah saya Kelantan itu diambil, adakah cadangkan supaya pendaftaran subsidi Kementerian berhajat untuk baja ini dibuat kepada kedua-dua penghulu, membayar semula perbelanjaan bukan sahaja kepada Penghulu Mukim Kerajaan Negeri yang digunakan yang dilantik oleh Kerajaan Barisan untuk memberi baja kepada petani. Nasional, tetapi juga oleh Kerajaan Angkatan juga di Kelantan, supaya Setiausaha Parlimen Kementerian pendaftaran ini berjalan lancar? Kalau Pertanian (Tuan Mohd. Shariff bin betul-betul jujur untuk memberi subsidi Haji Omar): Tuan Yang di-Pertua, soal kepada petani di negeri Kelantan. menarik balik larangan memberi baja subsidi kepada petani-petani di negeri Kelantan tidak timbul kerana Kerajaan Tuan Mohd. Shariff bin Haji Omar: Persekutuan tidak pernah mengeluarkan Tuan Yang di-Pertua, saya ingin memaklumkan di sini bahawa pada tahun larangan seperti yang disebutkan oleh 1992, Kerajaan Pusat telah membekalkan Ahli Yang Berhormat. Malahan pada masa sekarang program tersebut adalah baja kepada petani-petani di Kelantan, diteruskan kepada semua petani tanpa baja urea sebanyak—8,961 metrik tan mengira kedudukan dan fahaman politik dengan nilai sebanyak RM5.5 juta. Untuk mereka dengan syarat mereka mengerjakan baja campuran sebanyak 17,487 metrik sawah sekurang-kurangnya suku ekar tan dengan nilai sebanyak RM9.9 juta. sehingga enam ekar bagi setiap musim. Ini merupakan 26.6% daripada keseluruhan baja yang diberikan kepada petani-petani di negara kita. Berhubung Untuk soalan (b) dan (c)t ini tidak berkaitan. Bagi menjawab soalan (d), dengan soalan menjual baja ini, sebenarnya Kerajaan pusat tidak bercadang untuk yang menjual baja ini adalah petani-petani membayar balik perbelanjaan yang dibuai daripada parti PAS dan Semangat 46. oleh Kerajaan Negeri bagi membekal baja kepada petani-petani di Kelantan kerana Tuan Yang di-Pertua, mengenai soalan itu adalah janji-janji yang dibuat oleh kedua, sistem ataupun cara pengagihan pihak Pembangkang semasa kempen yang dijalankan sekarang amat baik. Jadi, pilihanraya umum 1990. kita tidak bercadang hendak suruh Kerajaan Angkatan Perpaduan Ummah mengambil bahagian dalam pengagihan Tuan Haji Sukri bin Haji Mohamed: baja-baja, sebab kita mempunyai pegawai- Tuan Yang di-Pertua, setiap tahun pegawai yang cukup cekap dan mereka Kerajaan memperuntukkan hampir, kalau tidak silap saya, RM60 juta untuk subsidi telah menjalankan tugas. baja padi di seluruh negara. Sedar atau tidak Yang Berhormat Setiausaha Parlimen Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Tuan bahawa suatu pembaziran yang amat ketara Yang di-Pertua, saya ada dua soalan, di negeri Kelantan di mana oleh kerana Soalan pertama saya hendak tanya, baja padi ini diberi hanya kepada mercka sebab apa Kerajaan Pusat terlalu baik yang tertentu .hasilnya penghulu-penghulu hati sehingga memberi baja kepada mukim Barisan Nasional menjualnya ke penyokong-penyokong ataupun kumpulan Selatan Siam dengan harga tertentu, dan parti Pembangkang. Saya ada bukti sebab untuk mencari keuntungan dan sebagainya. dari kawasan saya sendiri saya boleh Adakah Yang Berhormat sedar sekarang himpun mereka yang menerima baja ini bahawa perkara ini sedang berlaku? kerana...... 1885 12MEI1993 1886

Beberapa Ahli: (Boo) Beberapa Ahli: (Boo)

Tuan Haji lbrahim bin Ali: Hey you, Tuan Mohd. Shariff bin Haji Omar: bloody fools, shut up! Tuan Yang di-Pertua, sebenarnya Kerajaan Pusat kita bersimpati dengan petani-petani Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji di Kelantan kerana baja yang dijanjikan Juhar bin Haji Mahirudin): Yang oleh Kerajaan negeri Kelantan sepertimana Berhormat, jangan ganggu orang ya? yang dibuat dalam masa pilihanraya umum itu tidak dapat ditunaikan. Oleh kerana Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Itu baru itu, atas kesedaran dan atas simpati kita acah sahaja. kepada petani-petani, maka Kerajaan Pusat telah membelanjakan sebanyak RM15.4 Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji juta, seperti yang saya kata tadi, untuk Juhar bin Haji Mahirudin): Yang menolong petani-petani, kalau kita Berhormat, teruskan. mengharapkan kepada Kerajaan Negeri mungkin mereka tidak ada peruntukan Tuan Haji lbrahim bin Ali:Jadi,saya yang sebegitu banyak. hendak tanya—itu soalan yang pertama. Soalan yang kedua, saya hendak tanya— Berhubung dengan soalan kedua, ini penting—selalunya orang menganggap pemberian subsidi baja adalah dengan baliawa subsidi baja ini bila diberi kepada tujuan untuk mengurangkan kos petani ianya suatu subsidi kepada petani pengeluaran untuk mengeluarkan padi. dalam menolong petani-petani me- ringankan kos beban tanggungan Dengan cara ini boleh memberi pulangan kehidupan harian mereka sebagai petani. yang lebih kepada petani-petani kerana Tetapi pada petani itu sendiri. subsidi itu jika tidak diberi bantuan baja, sudah tentu sebenarnya tidak boleh menolong mcrcka kos pengeluarannya akan meningkat. untuk meningkatkan pendapatan mereka Dasar Kerajaan pada masa sekarang ini kerana harga beras teiah di kawal di bawah tidak ada lagi cadangan untuk membiarkan Akta Kawalan. Rujuk kepada yang saya harga beras atau padi ini ditentukan oleh sebut semalam, iaitu Consumer Price keadaan pasaran terbuka. la masih lagi di Index—ertinya subsidi baja ini sebenarnya kawal dan sebenarnyakawalan ini adalah ialah subsidi kepada consumer, kepada atas kepentingan pengguna secara pengguna-pengguna. Bukan kepada petani keseluruhannya—tidak sangat memberi dalam erti kata sebenarnya, sebab harga faedah kepada petani-petani. Jadi, untuk beras mereka tidak boleh mereka jual maklumat Ahli Yang Berhormat, kita tidak mengikut harga pasaran terbuka kcrana ada cadangan untuk membiarkan harga ada penetapan harga. Kalau pendapatan beras ini ditentukan oleh pasaran terbuka. mereka setakat itu, maka setakat itu sahajalah. Ertinya mereka kekal dalam kemiskinan. Jadi .saya hendak lanya pihak LEBUHRAYA KUALA LUMPUR Kerajaan apakah pihak Kementerian KARAK—PEMILIHAN bercadang untuk mencari jalan lain selain KONSORTIUM dari hendak mengawal harga untuk kepentingan pengguna telapi membiarkan 6. Tuan Wabab bin Suhaili minta petani yang menanam padi menjual padi Menteri Kerja Raja menyatakan: mereka mengikut harga pasaran bagi membolehkan mereka terlepas daripada (a) nama Syarikat atau Konsortium belengu kemiskinan? Ini soalan saya yang telah berjaya diberi tender kepada pihak Kerajaan. Bukankah ada bagi projek penswastaan membaiki standard, ada kelas sedikit soalan, bukan Lebuhraya Kuala Lumpur— macam Kok Lanas, tidak ada standard. Karak; 1887 12MEI1993 1888

(b) apakah justifikasi yang PAKAIAN SERAGAM BARU membolehkan Syarikal atau MAS—KOS Konsortium (a) itu berjaya dipilih oleh Kerajaan; dan 7. Puan Hajah Ilani binti Dato Haji Isahak minta Menteri Pengangkutan (c) berapa syarikat atau konsortium menyatakan apabila MAS menukar yang telah mcnunjukkan minat pakaian seragam pekerjanya, berapakah dalam tender tersebut. Nyatakan nilai kosnya. Benarkah syarikat yang nama-nama syarikat atau kon- melibatkan anak Perdana Menteri sortium tersebut. diberikan kontrak untuk membekal pakaian seragam. Timbalan Menteri Kerjaraya (Tuan Datin Paduka Hajah Zaleha binti Kerk Choo Ting): Tuan Yang di-Pertua; Ismaih: Tuan Yang di-Pertua jumlah kos (a) Kerajaan masih lagi me- yang terlibat berikutan dengan keputusan nimbangkan semua cadangan- Penerbangan Malaysia menukar pakaian cadangan yang telah diterima seragam adalah RM28.5 juta. mengenai projek penswastaan Jawapan bagi bahagian kedua soalan, Lebuhraya Kuala Lumpur-Karak; adalah tidak benar syarikat yang melibatkan anak Perdana Menteri (b) Di dalam membuat penilaian diberikan kontrak untuk membekal mengenai Konsortium yang sesuai pakaian seragam. pertimbangan adalah diberi kepada aspek-aspek teknikal, kewangan Wan Hanafiah bin Wan Mat Saman: dan kebolehan pengurusan Tuan Yang di-Pertua, MAS adalah sebuah (management competencc). syarikat swasta. Jadi, saya ingin tahu Aspek kewangan termasuk kadar adakah tugas Menteri atau Timbalan tol yang dicadangkan, tempoh Menteri untuk mengetahui harga baju konsesi, bantuan pinjaman dalam dan seluar dalam pekerja- kewangan daripada Kerajaan, pekerjanya? Sungguhlah kita dengar jaminan lalulintas dan sebagainya; RM28.5 juta tetapi kos itu untuk keseluruhan pekerjadi seluruh Malaysia. (c) Untuk makluman Ahli Yang Soalan yang kedua, adakah satu Berhormat. seramai 14 Konsortium undang-undang di negara ini yang telah mengemukakan cadangan melarang anak Perdana Menteri, Timbalan utuk penswastaan projek Perdana Menteri, Menteri-menteri untuk Lebuhraya Kuala Lumpur-Karak. berniaga? Adakah berdosa untuk anak Perdana Menteri mencari nafkah yang Konsortium-konsortium tersebut adalah halal? Kalau Presiden 46 tidak apalah. seperti berikut: dia tidak ada anak tidak ada isteri. Tetapi ini Perdana Menteri kita. (Ketawa) Yang (a) Konsortium MMC; ini saya hendak minta penjelasan dari (b) Konsortium Malaysia/Thai Timbalan Menteri Pengangkutan. Development Berhad; Datin Paduka Hajah Zaleha binti (c) Konsortium IJM Corporation Ismail: Tuan Yang di-Pertua, memanglah Berhad; bukan tugas Menteri atau Timbalan Menteri untuk tahu harga baju dalam dan (d) Konsortium ScandiaConsult Arke sebagainya tetapi perbelanjaan memang Bollark dan Bina Masyhur Sdn. kita ambil tahulah. Itulah sebabnya Bhd. diumumkan bahawa perbelanjaan RM28.5 1889 12MEI1993 1890

juta bagi menukar pakaian seragam (c) jika simen lerpaksa diimport bagi pekerja-pekerja kila yang terlibat seramai memenuhi keperluan kegunaan 5,100 kakitangan. domestik, simen dari negara mana yang Kerajaan sedia menerima Mengenai undang-undang, memanglah supaya piawaian minima yang saya rasa tidak wajar tetapi yang saya diimport mematuhi tahap yang terlibat di sini hanyalah umuk memberi ditetap kan oleh SIRIM; dan makluman bahawa anak Perdana Menteri tidak terlibat dalam syarikat-syarikat yang (d) adakah simen yang dieksport oleh membekalkan pakaian seragam. negara-negara dalam rantau ASEAN diberikan keutamaan dan Tuan Haji Wan Mohd. Jamil bin kemudahan dari segi cukai supaya Wan Mahmood: Tuan Yang di-Pertua, kita dapat menggalakkan persoalan tambahan. Apakah pihak dagangan dan hak di antara negara- Kementerian tidak berhasrat uniuk negara ASEAN. mencadangkan kepada pihak MAS, terutama pakaian-pakaian pekerja-pekerja Timbalan Menteri Perdagangan wanita supaya agak longgar sedikitlah? Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna Jangan terlalu ketat sangat macam gitar (Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh kita lihat sesetengahnya ttu. (Ketawa) Fadzir): Tuan Yang di-Pertua, Dan saya rasa pakaian yang ada sekarang (a) sememangnya terdapat ke- ini bertentangan dengan budaya kita kurangan simen dari masa ke sendiri. (Ketawa) semasa. Biasanya kekurangan ini Seorang Ahli: Betul, betul. berlaku kerana kadangkala beberapa buah kilang terpaksa Datin Paduka Hajah Zaleha binti melaksanakan kerja-kerja penye- Ismail: Tuan Yang di-Pertua, pakaian lenggaraan ataupun uprating dan dalam kapalterbang ini kalau longgar program modernisasi yang sangat tersangkut-sangkut nanti (Ketawa) bertujuan untuk mempertingkatkan sebab ia"gelibai-gelibai" ke sana ke mari. daya pengeluaran. Namun Jadi, kita buatkan pakaian itu yang demikian, kekurangan ini dijangka praktikal. Itulah jawapan saya. tidak menjejaskan industri pembinaan kerana keperluan simen tempatan akan ditampung melalui SIMEN—KEKURANGAN pengimportan klinker simen. Di samping itu, Kerajaan masih terus 8.Tua nCho rChe eHeun gmint aMenter iPerdaganga nDala mNeger ida nHa lEhwa l membenarkan simen diimport tanpa duti serta mengharamkan Pengguna menyatakan: pengeksportan simen. Langkah- (a) memandangkan pertumbuhan langkah ini akan dapat menjamin ekonomi begitu pesat dalam negara bekalan simen yang mencukupi kita, adakah kekurangan simen untuk pasaran tempatan. sebagai salah satu jenis bahan (b) Pada tahun ini .permintaan ke atas pembinaan utama yang sedang simen dijangka bertambah dihadapi dianggap serius; sebanyak 15%, iaitu meningkat (b) mengikut jangkaan pihak kepada 8.30 juta metrik tan Kementerian, berapa peratusan berbanding pada tahun 1992 yang kenaikan keperluan simen akan berjumlah 7.21 juta metrik tan. berlaku dalam tahun ini berbanding Selaras dengan kerja-kerja uprating dengan pengeluaran simen oleh dan program modenisasi, kilang-kilang simen yang sedia pengeluaran simen pada akhir ada; tahun 1993 dijangka bertambah 1891 12MEI1993 1892

sebanyak 16%, iaitu meningkat khas di peringkat tiap-tiap negeri supaya kepada 8.5 juta metrik tan, kita dapat monitor very closely, serapat- berbanding dengan tahun 1992 rapatnya mengenai kedudukan simen. Dan sebanyak 7.3 juta metrik tan. kalau ada sesuatu pengubahsuaian kepada (c) Kerajaan tidak menghadkan mesin dan sebagainya, kita akan pengimportan simen dari mana- memastikan janganlah semua syarikat itu mana negara selagi simen yang buat kerja ini pada masa yang sama, supaya bergilir-gilir dan sebagainya. Jadi, diimport itu setaraf dengan kita akan monitor untuk memastikan piawaian simen tempatan yang di bekalan itu tidak berkurangan. luluskan oleh SIRIM, iaitu M5S 522 atau BS 12/78. Tuan Fong Kui Lun: Tuan Yang di- (d) Kerajaan memberi layanan yang Pertua, soalan tambahan. Saya ingin sama kepada negara-negara bertanya Yang Berhormat Timbalan pengeksport simen termasuklah Menteri, apakah insentif yang Kerajaan pengecuahan cukai impori. berikan kepada pengilang dan pembekal simen unluk mengeluarkan bekalan yang Tuan Lau Dak Kee: Tuan Yang di- mencukupi. Adakah mereka membuat Pertua, soalan tambahan. Saya hendak permohonan untuk menaikkan harga simen tahu mengapa setiap kali apabila kita dan apakah tindakbalas Kerajaan? menghadapi kekurangan simen, setiap kilang yang mengeluarkan simen itu Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh mengatakan dia hendak mengupratmg Fadzir: Tuan Yang di-Pertua, Kerajaan mesinnya, ataupun mesin rosakkah, mesin rasa segala insentif yang telah diberikan overhaulkah? Mengapa setiap kali apabila kepada syarikat-syarikat simen mencukupi kita menghadapi kekurangan simen, kita buat masa ini dan malah, semua syarikat- menghadapi masalah begitu. Saya hendak syarikat simen sudahpun bersedia untuk tahu adakah Kementeriannya mempunyai melaburkan begitu banyak wang untuk pakar-pakar yang layak untuk menguji membesarkan pengeluaran mereka dan atau mengawalselia sama ada keadaan ini sedang dalam proses. ini benar atau tidak? Memang permohonan untuk menaikkan Saya juga hendak tahu, sejak tiga tahun harga simen datang bertalu-talu kepada yang lalu berapa kali negara kita pihak Kementerian, tetapi pihak menghadapi kekurangan simen? Dan Kementerian telahpun membuat keputusan berapa buah kilang-kilangkah yang tegas dan baru-baru ini sekali lagi diulangi menghadapi masalah kelengkapan atau keputusan tegas itu bahawa Kerajaan tidak penyelenggaraan mesin-mesin yang rosak berniat untuk mempersetujui permohonan dan patut diperbaiki itu? mereka untuk menaikkan harga simen dalam masa yang singkat. Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Tuan Yang di-Pertua, Kerajaan sendiri memang rasa bimbang mengenai PASARAN SAHAM BUMIPUTRA— kekurangan yang berbangkit dari masa IMPUKASI PENUTUPAN ke semasa dan juga kepada excuse yang selalu diberi oleh kilang-kilang simen 9. Dato' Haji Qamaruz Zaman bin Haji itu. Ismail minta Menteri Kewangan menyatakan sebab yang mendorong Oleh sebab itu, pihak Kerajaan telahpun kemungkinan penutupan Pasaran Saham menubuhkan satu panel khas mengenai Bumiputera (PSB). Apakah implikasinya building materials khususnya simen di kepada para pelabur berikutan tindakan peringkat Kementerian dan juga panel tersebut. 1893 12MEI1993 1894

Timbalan Menteri Kewangan (Tuan Pasaran Saham Bumiputera meng- Abdul Ghani bin Othman): Tuan Yang hadapi kesulitan sejak dalam jagaan di-Pertua, sejak mula ditubuhkan dalam Kompleks Kewangan Malaysia Berhad tahun 1981, Pasaran Saham Bumiputera meskipun Kompleks Kewangan Malaysia hanya dapat menarik 8 syarikat bumiputera Berhad ketika itu mempunyai tenaga untuk disenaraikan di papannya. Kini manusia yang mahir untuk mengendalikan hanya tinggal 6 syarikat sahaja apabila pasaran saham. Pendapatan yang rendah dua buah syarikat telah keluar iaitu tidak dapat menampung kos pengendalian Syarikat Kurnia Setia Berhad pada yang tinggi dan menyebabkan kerugian. 6-11-1991 dan Syarikat Promto Berhad MARA juga tidak dapat membangunkan Pasaran Saham Bumiputera di bawah pada 1-2-1993. Adalah tidak bermakna jagaannya oleh kerana ketiadaan pakar Pasaran Saham Bumiputera wujud dengan dan lagi pula MARA mempunyai peranan hanya 6 syarikat sahaja yang dapat yang lebih penting yang patut diberikan disenaraikan setelah beberapa tahun penekanan. ditubuhkan. Implikasi kepada para pelabur Pasaran Nilai transaksi yang direkodkan untuk saham Bumiputera ditutup ialah mereka tiga tahun berlalu iaitu RM28.301 pada yang segelintir ini ingin melabur dalam tahun 1990; RMl,732,00 pada untuk 1991; saham-saham syarikat yang disenaraikan dan RMl,897,OOO pada tahun I992 adalah dalam Pasaran Saham Bumiputera tidak terlalu rendah dan tidak menggalakkan lagi boleh berbuat demikian. Bagi untuk Pasaran Saham Bumiputera terus pemegang-pemegang saham sedia ada wujud. pula, mereka tidak akan dapat Masyarakat bumiputera secara mendagangkan sijil-sijil mereka umumnya tidak begitu tertarik untuk melainkan dengan jalan mereka sendiri melabur dalam syarikat-syarikat di Pasaran mencari pembelinya. Saham Bumiputera oleh kerana prestasi Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Tuan syarikat-syarikat yang disenaraikan adalah Yang di-Pertua, boleh saya bertanya Yang tidak seperti yang mereka harapkan. Berhormat Timbalan Menteri? Oleh Pulangan dividen tidak menarik dan harga kerana prestasi Pasaran Saham Bumiputera pasaran bagi saham juga tidak meningkat. ini kurang memuaskan disebabkan Sikap syarikat-syarikat yang selama syarikat-syarikat yang diletakkan di ini disenaraikan di Pasaran Saham bawah Pasaran Saham Bumiputera ini Bumiputera tidak begitu mementingkan kurang menarik. Jadi, untuk mencari jalan supaya ianya menarik, apakah Kerajaan keutamaan pelabur-pelabur kecil. Penyata hercadang jika dapat, syarikat-syarikat akaun tahunan tidak diedarkan dengan yang dipunyai oleh Kerajaan yang akan segera dan lain-lain maklumat yang disenaraikan difikirkan kemungkinan penting tidak disebarkan untuk diletakkan di bawah pasaran saham pengetahuan pelabur. bumiputera bagi menolong bumiputera dalam bidang ini bagi memungkinkan Tujuan penubuhan Pasaran Saham bahawa lebih ramai minat di kalangan Bumiputera tidak dapat dicapai oleh kerana pelabur-pelabur bumiputera menjual beli kurangnya syarikat bumiputera yang ingin saham di Pasaran Saham Bumiputera? saham mereka disenaraikan di pasaran saham tersebut dan juga pelabur Yang kedua, apakah selain daripada bumiputera tidak tertarik dengan syarikat- cadangan untuk penutupan, tetapi mencari syarikat yang ada. Pelabur bumiputera jalan bagaimana membaiki prestasi lebih suka melabur di Bursa Saham Kuala Pasaran Saham Bumiputera supaya ianya Lumpur. terus kekal sebagai catalyst terutamanya 1895 12MEI1993 1896 dalam memberi kesedaran kepada Jadi, ini merupakan dengan wujudnya bumiputera dalam bidang perniagaan papan kedua menyebabkan agak lebih saham? cenderung untuk masyarakat bumiputera mengkaji semula tentang pasaran Tuan Abdul Ghani bin Othman:Tuan bumiputera itu sendiri. Yang di-Petua, jika sekiranya kita terus merelakan pasaran ini berjaian, maka Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji bermakna akan wujud pasaran yang Juhar bin Haji Mahiruddin); Yang terasing di antara pelabur dan juga syarikat Berhormal Dr. V. David. bumiputeradi Pasaran Saham Bumiputera (Soalan No. 10-Y.B. Dr. V. David dibandingkan dengan pasaran terbuka. tidak hadir) Kalau sekiranya kita mengambil pandangan Yang Berhormat dari Pasir Mas untuk disenaraikan syarikat Kerajaan BAHAN BUANGAN— PENGGUNAAN SEMULA di Pasaran Saham Bumiputera, maka (RECYCLING) dengan sendirinya Kerajaan membuat pilihan untuk mengasingkannya dan jika 11. Tuan Mohamed Khaled bin Nordin sekiranya ada bahagian syarikat tersebut minta Menteri Sains, Teknologi dan Alam di mana saham itu dipasarkan di bursa Sekitar menyatakan; saham terbuka dan ada juga di Pasaran (a) apakah langkah dan usaha Kerajaan Saham Bumiputera, maka ini adalah satu terhadap penggunaan semula cara yang mungkin tidak praktikal untuk bahan buangan (recycling) dan dilaksanakan dengan secara dibahagi- sejauh manakah kajian terhadap bahagi seperti demikian. penggunaan semula bahan buangan Tuan Yang di-Pertua, kita terpaksa (recycling) ini dapat membantu untuk memelihara alam sekitar; menerima hakikat bahawa sistem ekonomi dan dari segi membuat pelaburan dan mencari modal menuju ke arah cara yang lebih (b) berapa banyakkah syarikat canggih, yang lebih terbuka berdasarkan tempatan yang beroperasi kepada pilihan yang lebih luas, maklumat menghasilkan barangan daripada bahan buangan dan apakah yang berbagai-bagai yang lagi mendalam, galakan-galakan yang diberikan modus operandi yang agak berbagai- oleh Kerajaan kepada syarikat- bagai juga secara yang automatis kerana syarikat ini. sistem komputer yang semakin lama semakin memudahkan untuk kita berniaga Timbalan Menteri Perumahan dan dan daya tarikan dalam bentuk dividen Kerajaan Tempatan (Tuan Haji Daud dan keuntungan dalam bentuk premium bin Dato' Haji Taha): yang boleh didapatkan daripada pasaran (a) Untuk makluman Ahli Yang saham. Berhormat, guna semula me- Jadi, sewajarnyalah masyarakat rupakan program yang baru bumiputera sebagai pelabur dan juga diperkenalkan di negara ini. masyarakat bumiputera sebagai pemilik Penggunaan semula boleh mencetuskan industri paling baik syarikat tidak terhad kepada pasaran jika ianya diurus dengan rapi. terbuka sahaja, bahkan sepatutnya Kementerian ini telahpun memenuhkan harapan untuk sampai mempunyai dasar dalam pengu- kepadapapan kedua seterusnya sampailah rusan sisa-sisa pejal di mana kepada papan yang pertama. penggunaan semula bahan buangan 1897 12MEI1993 1898

adalah salah satu aktiviti yang (b) Daripada maklumat terkini yang digalakkan. Sebanyak 23 Pihak ada di Kementerian ini, terdapat Berkuasa Tempatan telah diminta 69 buah syarikat dan pertubuhan supaya memulakan program guna yang beroperasi menghasilkan semulainipada 1hb Januari 1993, barang daripada penggunaan bahan manakala Pihak Berkuasa buangan. Kita percaya lebih Tempatan yang lain akan me- banyak lagi syarikat akan berminat laksanakan program guna semula untuk mengambil bahagian dalam berperingkat - peringkat. program guna semula ini setelah mengetahui faedah yang diperolehi Kerjasama juga telah dan dirasai oleh pihak yang diwujudkan di antara Kementerian mengambil bahagian. Barangan ini dan Pihak Berkuasa Tempatan buangan yang dikendalikan oleh dengan pengusaha barangan guna Pihak Berkuasa Tempatan semula dalam menghasilkan selalunya adalah kertas, kaca, risalah-risalah, buku-buku pan- alumunium, plastik dan besi. duan, poster guna semula dan juga Syarikat tempatan yang meng- video-video. Usaha menyedarkan hasilkan barangan dari bahan- orang ramai telah dilaksanakan bahan buangan tertumpu kepada melalui radio dan televisyen seperti bahan diatas. Sehingga kini .pihak temubual dan lagu kempcn, Kementerian belum menyediakan Kementerian ini juga bertindak apa-apa galakan (incentive) untuk untuk mengumpul segala syarikat-syarikat yang terlibat maklumat terkini mengenai aktiviti dalam industri guna semula. guna semula dan bertindak sebagai pusat pertukaran maklumat. Dr. Tan Seng Giaw: Tuan Yang di- Apabila program penggunaan Pertua, soalan tambahan. Setakat manakah semula berjaya dijalankanja boleh usaha guna semula ini dijayakan, saya memberi bantuan yang besar untuk menyedari bahawa kalau ini boleh memelihara alam sekitar seperti dijalankan dengan baik adalah satu usaha berikut: yang perlu digalakkan. Adakah Yang Berhormat sedar bahawa satu projek yang (i) mengurangkan pengeluaran diadakan di Petaling Jaya misalnya telah sampah-sarap dan ke- gagal. Adakah Yang Berhormat bercadang kotoran; untuk mengkaji tiap-tiap projek guna semula di seluruh negara di mana ada (ii) mengurangkan penggunaan kegagalan? Macam mana ini dapat diatasi bahan mentah untuk kerana Yang Berhormat pun sedar, saya membuat barangan- berharap ini dapat mengurangkan sampah barangan baru. Contohnya sarap. Di Kuala Lumpur sahaja sekarang bagi memproses kertas, tidak ada tempat untuk dibuangkan sampah sebanyak 23 pokok palpa sarap. Terpaksa buka tempat pelupusan ditebang untuk menge- sampah sarap di Jinjang sekarang. Inilah luarkan 1 tan kertas; saya berharap pihak Kementerian- (iii) melalui program pendidikan nya...(Diganggu)...jangan kacau sekarang guna semula yang dijalankan ya. Saya ada cadangan yang baik, dapat dieratkan hubungan individu ekoran dari sifat Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji bertanggungjawab untuk Juhar bin Haji Mahiruddin): Ya kebersihan bersama. teruskan Yang Berhormat. 1899 12MEI1993 1900

Dr. Tan Seng Giaw: Ya. Kacau tadi sekitar; nombor dua, ia membazirkan sebab itu. Kerana tidak begitu faham mengenai sisa-sisa boleh diguna semula dan ianya sampah sarap di Kuala Lumpur. Saya merupakan duit. mencadangkan kita buangkan sampah Maka soalan saya ialah apakah tindakan sarap di kawasan-kawasan yang boleh diambil oleh Kementeriannya sebab berkenaan. (Ketawa) Mengenai sampah ini di bawah sebenarnya bidang Local sarap yang bertambah tiap-tiap hari di Council sahaja. Apakah tindakan boleh Wilayah Persekutuan misalnya sehingga diambil oleh Kementeriannya? Mungkin tidak ada tempat untuk membuang dan dengan suatu arahan daripada jemaah mengapakah terpaksa dibuangkan di Menteri supaya ianya menjadi wajib untuk kawasan Kepong? (Ketawa) semua Kuasa-kuasa Tempatan menggunakan cara separation of rubbish supaya Tuan Haji Daud bin Dato' Haji Taha: ptastikkah, glasskah, aluminiumkah, Tuan Yang di-Pertua, sesuatu perkara kertaskah boleh diasingkan daripada apa baru memang memerlukan sedikit masa. yang tidak boleh diguna semula. Maka la perlu pendidikan, perlu penglibatan, dengan insentif cukaikah, insentif tax kerjasama daripada semua pihak. Dalam holidaykah, syarikat-syarikat yang khas melaksanakan perkara yang dimaksudkan yang mempunyai kepakaran dalam hal ini penglibatan orang ramai sangat penting ini boleh mengutip atau membeli sisa- dan saya berharap dari semua pihak sisa yang boleh diguna semula supaya ini termasuk Ahli-ahli Yang Berhormai akan boleh jimatkan wang pada negara. Ini mengambil peranan masing-masing untuk satu cara yang sudah berjaya dilaksanakan menekankan bahawasanya sangat peming di dalam negara-negara Barat. Adakah guna semula ini dijayakan. Kita akan satu tindakan sedemikian boleh diambil? terus melaksanakan sistem guna semula ini dengan memberikan maklumat- Tuan Haji Daud bin Dato' HajiTaha: maklumat, memberikan pendidikan- Tuan Yang di-Pertua, Kerajaan Barisan pendidikan kepada semua pihak sama Nasional mengamalkan sistem demokrasi ada daripada murid-murid sekolah iaitu kita tidak memaksa, kita tidak hinggakanlah orang-orang dewasa dan membuat sesuatu perkara dengan paksaan. suri-suri rumah dan mereka-mereka yang Tetapi kita mencuba dahulu dengan secara terlibat dalam pembuangan sampah. influence ataupun dengan cara pendidikan ataupun dengan cara tunjuk ajar, dengan Kita tidak akan berputus asa dan akan cara yang lemah lembut supaya tidak terus melaksanakannya dengan memeranjatkan orang. Tetapi kalau kita sepenuhnya sehingga kita mencapai gunakan dengan paksaan, dengan undang- kejayaan kerana kita pasti cara inilah undang sekiranya berlaku sesuatu krisis yang paling sesuai, paling baik untuk ataupun penentangan daripada pihak kita membersihkan alam sekitar kita, di orang-ramai yang kemungkinan samping itu menentukan supaya sampah mengambil peranan besar, yang sarap dapat terkawal. Jadi, kebetulan menganjurkan perhimpunan-perhimpunan sampah dibuang ke Kepong itu kerana besar ialah parti pembangkang sendiri. sememangnya kawasan-kawasan yang Sebab itu, kita tidak mahu perkara ini dikuasai oleh parti pembangkang memang berlaku. Sebab itu, kita menggunakan tidak bersih. strategi-strategi yang paling baik, yang paling sesuai. Kita tidak mahu Tuan Sim Kwang Yang: Tuan Yang menggerakkan sesuatu dengan secara di-Pertua, masalah dalam hal ini adalah paksaan. Selagi kita melaksanakan cara Kuasa-kuasa Tempatan menguruskan pemerintahan dalam negara ini sistem sampah sarap. Sekarang mereka cuma kita yang digunakan ialah cara paling menggunakan landfill method sahaja, baik iaitu cara pendidikan dan cara yang maka ia nombor satu, mencemarkan alam sesuai. 1990 12 MEI 1993 19902

Kita memang akan melaksanakan (b) apakah dengan pengambilan insentif kepada syarikat-syarikat yang doktor dari luar negeri bekerja di berminat untuk melaksanakan recycling hospital swasta akan menjamin ini dan saya percaya lebih banyak syarikat- tidak ada lagi pengaliran/ syarikat yang akan terlibat dengan sistem perletakan jawatan doktor-doktor ini. Kerajaan dan bekerja di bospital dan klinik swasta; dan

GANTIAN KAD PENGENALAN— (c) apakah tidak lebih baik DENDA KELEWATAN membenarkan doktor-doktor dari luar negeri bekerja di hospital 12. Tuan Thomas Salang Siden minta Kerajaan dan membenarkan Menteri Dalam Negeri menyatakan sama doktor-doktor Kerajaan bekerja ada Kementerian beliau sedar bahawa di pihak swasta. masih ada pegawai-pegawai Pendaftaran Negara di Sarawak meminta orang awam Timbalan Menteri Kesihatan membayar denda RM50-80 sebagai stamp (Dato' Mohamed Farid bin Ariffin): fees apabila orang awam memohon kad Tuan Yang di-Pertua, pengenalan baru, selepas 11/9/92. Kalau ya,apakah tindakan akan diambil ke atas (a) Kementerian Kesihatan masih mengkaji isu ini dari aspek pegawai-pegawai yang demikian. pentadbiran dan implikasi- Setiausaha Parlimen Kementerian implikasi hilirannya. Buat Dalam Negeri (Tuan Ong Ka Ting): sementara ini, beberapa peraturan Tuan Yang di-Pertua, untuk makluman yang diguna pakai di beberapa Ahli Yang Berhormat pengecualian denda negara asing sedang diteliti kerana kelewatan gantian kad pengenalan sebelum sesuatu keputusan di negeri Sarawak diberikan kcpada mengenai isu ini dibuat. penduduk luar bandar sahaja. Walau (b) Adalah dijangkakan dengan bagaimanapun, perlaksanaan pengecualian pengambilan doktor dari luar dibuat di atas arahan Jabatan Pendaftaran negeri untuk berkhidmat di hospital Negeri di peringkat Bahagian, Dacrah swasta akan mengurangkan dan Daerah Kecil. bilangan doktor yang diperlukan oleh pihak swasta. Dengan yang Timbalan Yang di-Pertua(Tuan Haji demikian, akan dapat meng- Juhar bin Haji Mahiruddin): Yang urangkan penghijrahan doktor Berhormat Tuan Joseph Yoon Shin Choi. Kerajaan untuk berkhidmat dengan pihak swasta. Walau bagai- (Soalan No.l3~Y.B.Tuan Joseph Voon manapun, perkara ini bergantung Shin Choi tidak hadir) kepada bentuk tawaran yang disediakan oleh pihak swasta sama ada ianya lebih memberi tarikan DOKTOR KERAJAAN— dari apa yang diperuntukkan untuk KEBENARAN BEKERJA DI doktor-doktor di dalam KLINIK SWASTA perkhidmatan Kerajaan. (c) Doktor yang telah berkhidmat 14. Tuan Saidin @ Yusof bin Adam dengan Kerajaan berhak membuat minta Menteri Kesihatan menyatakan: keputusan sendiri untuk berpindah (a) bilakah Kementerian Kesihatan atau bekerja dengan pihak swasta. dapat membenarkan doktor-doktor Di bawah dasar terbaru yang Kerajaan bekerja di klinik swasta diluluskan oleh Kerajaan, pihak secara sah; swasta boleh mengambil doktor- 1903 12MEI1993 1904

doktor dari luar negeri untuk mereka bekerja di hospital swasta, bukan berkhidmat di hospital dan ini dengan klinik swasta. Hanya hospital hanyalah ditetapkan untuk hospital sahaja; boteh atau tidak dibenarkan sahaja tidak di klinik-klinik doktor dikecualikan daripada tugas wajib ini, persendirian. Bagi pihak Kerajaan yang sekarang ini hanya dipertimbangkan khidmat doktor-doktor dari luar untuk 3 tahun sahaja, bukan 5 tahun. negeri ataupun luar negara telahpun Masa ataupun tugas wajib yang diperolehi secara kontrak dari masa dicadangkan selama 5 tahun itu hanyalah ke semasa. Doktor-doktor dari luar satu cadangan yang disarankan sahaja negeri diperlukan untuk mengisi dan bukan menjadi dasar. Setakat ini, bidang-bidang speciality, dengan masih lagi kekal 3 tahun. izin, ataupun pengkhususan tertentu di hospital-hospital Jadi, sekiranya dipertimbangkan secara Kerajaan. umumnya, maka kita dapati bahawa doktor-doktor yang datang dari luar negeri Dr. Tan Seng Giaw: Tuan Yang di- hanya datang untuk sementara waktu, Pertua, adakah benar, Yang Berhormai, iaitu menjalankan tugas mereka mengikul doktor-doktor daripada luar negara tidak kontrak ataupun mengikut berkehendak perlu diwajibkan berkhidmat dengan masa-masa tertentu sahaja. Dan ini adalah hospital Kerajaan walhal doktor-doktor salah satu daripada pendekatan yang telah tempatan mesti berkhidmat dengan diambil oleh Kementerian untuk hospital Kerajaan selama 3 tahun alaupun menentukan bahawa tidak berlaku yang dicadangkan mungkin 5 tahun? kekurangan doktor lebih daripada yang Adakah Yang Berhormat menganggap patut. Setakat ini, kita dapati bahawa ini satu keadilan doktor dari luar ncgara bilangan doktor yang kurang sudah sampai tidak payah diwajibkan tetapi doktor ke tahap yang agak membimbangkan. tempatan diwajibkan? Apakah prinsipnya? Oleh kerana itulah, maka Kementeriaan Tuan Yang di-Pertua, soalan ini penting dan juga Kerajaan telah membuat kerana tidak pernah dijawab dengan baik keputusan supaya diberi kuasa dan kuasa sebab di dalam Kementeriannya terdapat ini boleh dipakai oleh Menteri memberi kelemahan-kelemahan yang tertentu yang pengecualian kepada doktor-doktor yang tidak dapat diatasi. Dengan langkah yang akan bekerja sementara di negeri kita. sekarang ini, adakah Yang Berhormat itu yakin ini akan menyelesaikan masalah? Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji Ini bukan sahaja "doktor hijrah" kerana Juhar bin Haji Mahiruddin): Ahli-ahli terma dan syarat di dalam suasana hospital Yang Berhormat, masa untuk Soal-Jawab Kerajaan itu tidak sesuai untuk doktor- sudah cukup. doktor ini. (Masa untuk Pertanyaan bagi Jawab Dato' Mohamed Farid bin Ariffin: Mulut telah cukup dan Jawapan bagi Tuan Yang di-Pertua, mengikut undang- Pertanyaan No.4,10,13 dan 15 hingga undang, Menteri Kesihatan adalah 76 adalah diberi di bawah ini) dibenarkan untuk mengecualikan doktor- doktor tertentu untuk melakukan perkhidmatan wajib dengan Kerajaan. PEKERJA LADANG—HAK/ Oleh kerana masalah kekurangan doktor KEBAJIKAN DILINDUNGI di Malaysia ini sudah sampai tahap yang agak membimbangkan, maka satu dasar 4. Tuan G. Palanivel minta menteri telahpun diluluskan oleh Kerajaan supaya sumber manusia menerangkan adakah dipertimbangkan doktor-doktor yang akan kementeriannya sedar tentang kesusahan diluluskan permohonan mereka untuk yang dihadapi oleh pekerja-pekerja ladang 1905 12MEI1993 1906 dan keluarga mereka. akibat dari penjualan KETUA JABATAN/AGENSI ladang-ladang untuk pembangunan. KERAJAAN—ANAK SABAH Apakah langkah-langkah yang diambil oleh pihak kementerian untuk memastikan 13. Tuan Joseph Voon Shin Choi minta kebajikan dan hak-hak pekerja-pekerja Perdana Menteri menyatakan berapakah dilindungi apabila penjualan ladang jumlah Kementerian-kementerian, dilaksanakan. Jabatan-jabatan dan Agensi-agensi Persekutuan yang ada sekarang. Daripada Timbalan Menteri Sumber Manusia jumlah ini berapakah banyakkah (Dato' M. Mahalingam): Ahli Yang Kementerian-kementerian dan Jabatan- Berhormat dari Hulu Selangor telah jabatan dan Agensi-agensi yang diketuai mengemukakan soalan yang sama pada oleh pegawai dari Sabah, Sarawak dan 23hb Disember, 1992 yang lalu dan Semenanjung. Misalnya berapa ramaikah kementerian saya juga telah menjawah jumlah anak watan Sabah yang berjawatan pertanyaan tersebut sejak 23hb Disember, Ketua Setiausaha Kementerian, Ketua 1992 sehinga setakat ini, tidak ada apa- Pengarah Jabatan atau Pengurus Besar apa perubahan dalam keadaan itu. Maka atau Pengarah Urusan Agensi Kerajaan kementerian saya tidak ada apa-apa untuk Persekutuan. menambah. Setiausaha Parlimen di Jabatan BALAI BOMBA PUCHONG— Perdana Menteri (Tuan Othman bin PEMBINAAN Abdul); Pada masa ini terdapait 168 Agensi Persekutuan yang lerdiri daripada agensi- 10. Dr. V. David minta Menteri agensi berikut: Perumahan dan Kerajaan Tempatan Kementerian 25 menyatakan perkembangan terakhir Jabatan 68 mengenai cadangan membina sebuah balai Badan Berkanun 75 bomba di Puchong, memandangkan jaminan yang diberi di Dewan ini pada 1 168 Julai, 1988 dan 19 Julai 1991.

Tuan Osu bin Haji Sukam: Setakat ini tidak ada anak-anak watan Sepertimana yang pernah dimaklumkan Sabah yang memegang jawatan Ketua dahulu, pembinaan balai bomba di mana-mana Agensi Persekutuan. Terdapat Puchong adalah salah satu cadangan seorang anak watan Sarawak yang jabatan perkhidmatan bomba bagi mengetahui Agensi Persekutuan. rancangan Malaysia Keenam. Walau bagaimanapun, terdapat Walau bagaimanapun, berasaskan sebilangan pegawai dari Sabah dan peruntukan kewangan yang akhirnya Sarawak yang mengisi jawatan-jawatan diperolehi, bukan semua balai baru yang Pengarah/Timbalan Pengarah Jabatan dirancang boleh dibina di bawah rancangan Persekutuan di peringkat Bahagian atau Malaysia Keenam. Keutamaan terpaksa Pejabat Negeri di Sabah, Sarawak dan diberi kepada tempat-tempat yang lebih juga di Semenanjung. terpencil dan jauh dari balai yang sedia ada. Perlu dinyatakan di sini bahawa pemilihan pegawai-pegawai Perkhidmatan Bagi kawasan Puchong, perlindungan Awam Persekutuan untuk memegang diberi daripada dua balai bomba yang jawatan-jawatan utama adalah dibuat berhampiran iaitu dari balai bomba berdasarkan merit, kelayakan, kesesuaian Pelaling Jaya dan balai bomba Shah Alam dan kekananan dalam perkhidmatan. yang jaraknya hanya lebih kurang 19 km Tempat asal seseorang pegawai tidak sahaja dari Puchong. dijadikan asas utama pertimbangan. 1907 12MBI1993 1908

BADAN DAKWAH—TUGAS/ (2) Pusat lslam FUNGSI Pusat Islam ialah kompleks yang menempatkan Pejabat Bahagian 15. Tuan Haji Abdul Hadi bin Haji Hal Ehwal Islam, Jabatan Perdana Awang meminta Yang Amat Berhormat Menteridan juga Yayasan Dakwah Perdana Menteri menyatakan pem- Islam. bahagian tugas serta fungsi-fungsi yang dilaksanakan oleh badan-badan berikut: (3) Yayasan Dakwah lslam (YADIM) YADIM ialah seburah institusi (1) Bahagian Hal Ehwal Islam, bebas yang berfungsi untuk Jabatan Perdana Menteri; menyelaras dan mengawasi (2) Pusat lslam; aktiviti dakwah yang dilaksanakan (3) Yayasan Dakwah lslam (YADIM); oleh badan-badan dakwah bukan Kerajaan. (4) PERKIM; (5) IKIM; dan (4) PERKIM (6) ISTAC Pertubuhan Kebajikan Islam Mataysia (PERKIM) ialah sebuah pertubuhan bebas yang Tuan Othman bin Abdul; Keenam- menjalankan kegiatan dakwah enam badan tersebut mempunyai fungsi Islamiah secara umum dan yang berbeza di antara satu sama lain. memperkenalkan Islam kepada Fungsi satu-satu badan itu bergantung gotongan bukan Islam. kepada tujuan dan matlamat yang hendak dicapai. Fungsi-fungsi setiap badan itu (5) IKIM adalah seperti berikut: Institut Ketahaman Islam (IKIM) (1) Bahagian Hal Ehwal Islam ialah satu badan yang berfungsi untuk memberi kefahaman yang Bahagian ini ditubuhkan hagi sebenar tentang Islam dan memenuhi objektif berikut: menangkis kefahaman yang boleh "Untuk menentukan bahawa merosakkan imej Islam di kalangan rancangan-rancangan orang Islam dan bukan Islam, pembangunan Ummah dan (6) ISTAC perkembangan Agama Islam di negara ini dilaksanakan secara Institut Antarabangsa Pemikiran bersepadu berdasarkan pe- dan Tamadun Islam (ISTAC) rancangan danpenyelarasn yang ditubuhkan untuk berfungsi berkesan" sebagai: (a) Sebuah institusi bebas yang Di antara fungsi-fungsinya ialah menyediakan pembelajaran seperti berikut: lepasan ijazah (Post- (a) Untuk menyelaraskan segala Graduate Studies) dan perancangan dan kegiatan penyelidikan. hal ehwal Islam di negeri- negeri. (b) Menyediakan program pembelajaran khas, mengatur (b) Membantu Kerajaan dalam kursus, latihan dan penye- menjayakan aktiviti pem- lidikan ke arah mencapai bangunan ummah. Ijazah Sarjana dan (c) Merancang kegiatan dakwah Kedoktoran (Ph. D) dalam Islamiah di kalangan umat bidang Pemikiran dan Islam di negara ini. Tamadun Islam. 1909 12MEI1993 1910

PELACURAN DI KALANGAN tertangguh mahkamah, terutamanya yang KANAK-KANAK—JUMLAH melibatkan warganegara asing. Apakah langkah-langkah yang telah dan sedang 16. Dato' Dr Affifudin b. Haji Omar diambil untuk mengatasi masalah ini. minta Menteri Perpaduan Negara dan Pembangunan Masyarakal menyatakan Menteri di Jabatan Perdana Menteri setakat ini banyak manakah insiden dan Menteri Undang-Undang Malaysia pelacuran di kalangan kanak-kanak yang (Dato' Syed Hamid bin Syed Jaafar telah ditemui oleh pihak Kementerian. Albar): Jumlah kes-kes yang belum Apakah sebeb-sebab yang mendorongkan diselesaikan di Mahkamah pada ianya berlaku. 31-12-1992 ialah sebanyak 547,669 Udak termasuk Mahkamah-mahkamah Majistret Menteri Perpaduan Negara dan di Sabah dan Sarawak. Pecahannya adalah Pembangunan Masyarakat (Dato' seperti berikut: Napsiah binti Omar): Kementerian saya Mahkamah Agung — 1,740 tidak mempunyai rekod tentang jumlah Mahkamah Tinggi ,— 110,917 sebenar kanak-kanak yang terl ibat dalam Semenanjung kegiatan pelacuran. Walau bagaimanapun Mahkamah Tmggi Borneo — 9,102 dari jumlah kes wanita dan gadis yang Mahkamah Sesyen — 64,687 dirujuk ke Kementerian ini melalui Jabalan Semenanjung dan Bomeo Kebajikan Masyarakat untuk mendapat- Mahkamah Majistret — 361,223 kan perlindungan pada tahun 1992, Semenanjung didapali bilangan yang berumur di bawah 18 tahun yang terlibat dengan Perangkaan kes-kes yang melibatkan pelacuran adalah seramai 88 orang. warganegara asing pada masa ini tidak disimpan secara khusus kerana sama ada Dari pengalaman mengendalikan seseorang itu warganegara atau bukan masalah ini, didapati di antara sebab- adatah diberi layanan yang sama. sebab yang mendorong kanak-kanak tersebut terdedah kepada pelacuran ialah: Kerajaan telah mengambil beberapa — ditipu atau pengaruh teman lelaki; tangkah untuk mengatasi masalah kes- kes teratngguh di mahkamah-mahkamah — dipaksa dan diugut; dan di antaranya ialah dengan melantik — pekerjaan yang mendorong lebih ramai lagi Hakim Mahkamah Tinggi, kepada pelacuran seperti pelayan Pesuruhjaya Kehakiman, Hakim bar, pengiring sosial, pendandan Mahkamah Sesyen dan Majistret. di unisex saloon, tukang urut Sehingga kini bilangan mereka adalah dan pelayan pusat karaoke; seperti berikut: — — kemiskinan dan desakan hidup; (i) Hakim Mahkamah Tinggi 41orang — nekad untuk mencari wang dan (ii) Pesuruhjaya Kehakiman 17orang kemewahan; dan (iii) Hakim Mahkamah Sesyen 60 orang — penagihan dadah. (iv) Majistret 151 orang KES TERTANGGUH DI MAHKAMAH—BILANGAN Selaras dengan penambahan bilangan Hakim Mahkamah Tinggi, Pesuruhjaya 17. Tuan Haji Mahbud bin Haji Hashim Kehakiman, Hakim Mahkamah Sesyen minta Menteri Undang-Undang dan Majistret tersebut, Kerajaan juga telah menyatakan berapakah jumlah kes membangunkan lebih banyak mahkamah 1911 12MEI1993 1912 bagi menempatkan para Hakim dan Dr. Fong Chan Onn: Majistret. Pembinaan bangunan (a) Untuk makluman Ahli Yang mahkamah baru juga adalah bertujuan Berhormat, penuntut sekolah untuk menempatkan semula mahkamah rendah dan menengah di seluruh yang selama ini ditempatkan di bangunan- negara yang telah dibuang sekolah bangunan yang telah usang. sejak tiga tahun yang lepas adalah berjumlah 1,771 orang pelajar. Langkah Kerajaan selanjutnya ialah melantik lebih ramai lagi kakitangan (b) Di antara sebab utama pelajar sokongan di mahkamah khususnya dibuang sekolah ialah pelajar Setiausaha kepada Hakim, Jurubahasa, berkenaan telah melibatkan diri Pegawai Kerani dan Jurutaip. Penambahan dengan salahlaku yang berat seperti bilangan kakitangan tersebut dapat mencuri, mengganggotai kum- membantu mempercepatkan lagi pulan haram, memeras ugut dan pendengaran kes-kes dan penyediaan nota bergaduh berulangkali. keterangan dan alasan penghakiman yang (c) Di antara langkah positif yang diperlukan bagi penyediaan rekod rayuan. telah dijalankan oleh kementerian dan PIBG bagi mengatasi masalah Kerajaan juga telah membekalkan ini adalah: peralatan moden di mahkamah-mahkamah seperti alat komputer, mesin fax, mesin (i) mengadakan perjumpaan di antara Ibu Bapa dan pihak fotostat dan kelengkapan pejabat yang sekolah yang bertujuan untuk lain. membincang hal ehwal murid. Badan Kehakiman juga dengan kerjasama pihak-pihak tertentu sedang (ii) mengiatkan lagi kursus- dalam proses mengemaskinikan kaedah- kursus motivasi bagi kaedah dan prosedur-prosedur mahkamah membina keinsafan dan dengan tujuan supaya kes-kes dapat kesedaran dalam diri pelajar. diselesaikan dengan lebih awal. (iii) meningkatkan 'Perkhidmatan Bimbtngan dan Kaunseling dan SEKOLAH MENENGAH/ Pembimbing Rakan Sebaya RENDAH—JUMLAH MURID di sekolah-sekolah. DIBUANG (iv) menubuhkan Jawatan Kuasa Hal Ehwal murid Peringkat 18. Tuan Ahmad bin Omar minta sekolah.dan Daerah yang Menteri Pendidikan menyatakan: bertujuan menanamkan rasa tanggungjawab bersama di (a) jumlah penuntut sekolah rendah kalangan masyarakat. dan menengah di seluruh negara yang telah dibuang sekolah sejak tiga tahun yang lepas dan butirkan SINDIKET MENGELUARKAN mengikut jantina; KAD PENGENALAN PALSU (b) sebab-sebab utama mereka ini terpaksa dibuang sekolah; dan 19, Tuan Geoffrey Yee Lung Kook minta Menteri Dalam Negeri menyatakan (c) apakah langkah positif yang telah bahawa baru-baru ini beberapa orang dijalankan oleh Kementerian dan pegawai pentadbiran negara telah PIBG bagi mengatasi masalah ini. ditangkap dan disoal siasat oleh polis 1913 12MEI1993 1914 mengenai sindiket mengeluarkan kad hayat di penjara-penjara di seluruh negara. pengenalan palsu kepada orang-orang Hukuman yang dijatuhkan terhadap bukan rakyat Malaysia: mereka adalah selaras dengan peruntukan di bawah Akta Senjata 1960 dan Akta (a) apakah perkembangannya setakat Senjatapi (Penalti Lebih Berat) 1971. ini; Kerajaan pada masa ini sedang mengkaji (b) adakah mereka itu ditahan dibawah hukuman-hukuman di bawah undang- ISA; undang tersebut, (c) adakah pihak yang berkenaan mendapati bukti yang sah bahawa GURU BAHASA MALAYSIA DI mereka telah mengeluarkan kad SRJK pengenalan palsu; dan 21. Dr. Kua Kia Soong minta Menteri (d) jika didapati benar apakah tindakan Pendidikan menyatakan: yang telah diambil (a) peratusan guru-guru Bahasa Tuan OngKaTing: Malaysia di SRJK yang tidak terlatih; (a) Daripada siasatan polis didapati 2 orang kakitangan Jabatan (b) usaha yang telah dilakukan untuk Pendaftaran Negara terlibat di meningkatkan taraf Bahasa dalam sindiket mengeluarkan kad Malaysia di SRJK; dan pengenalan palsu. (c) usaha yang telah dilakukan oleh (b) Kedua orang kakitangan tersebut Kememerian ini untuk mengkaji telah dituduh di bawah Kanun dan memajukan pengajaran Bahasa Keseksaan. Malaysia sebagai Bahasa Kedua khasnya di kelas-kelas Peralihan. (c) Pihak Polis mempunyai buku yang cukup bahawa mereka terlibat di Dr. Fong Chan Onn: dalam sindiket mengeluarkan kad pengenalan palsu. (a) Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, peratusan guru-guru (d) Tindakan yang telah diambil Bahasa Malaysia di SRJK yang oleh pihak polis ialah membuat tidak terlatih ialah 10.6%. pertuduhan di Mahkamah. (b) Beberapa langkah telah diambil untuk meningkatkan taraf Bahasa Malaysta di SRJK. Di antaranya HUKUMAN PENJARA SEUMUR adalah: HIDUP—BILANGAN ORANG (i) mengadakan kursus dalam 20. Tuan R. Karpal Singh minta Menteri perkhidmatan di peringkat Dalam Negeri menyatakan bilangan orang sekolah dan daerah; yang menjalani pemenjaraan seumur (ii) melatih lebih banyak guru hayat. Tidakkah Menteri bersemju bahawa Bahasa Malaysia di maktab- hukuman ini adalah kejam dan lidak adi1. maktab dan institusi-institusi Adakah Kerajaan bersedia untuk tempatan; menghapuskan hukuman seumpama ini. (iii) membekalkan bahan-bahan Kalau tidak, nyatakan sebab-sebab. bantu pengajaran serta program-program yang lebih Tuan Ong Ka Ting: Sekarang ini bermutu melalui radio dan terdapat seramai 97 orang banduan yang TV Pendidikan ke sekolah- sedang menjalani hukuman penjara seumur sekolah. 1915 12MEI1993 1916

(iv) mengawasi dengan lebih bagi tujuan berulang-alik dari teliti pengajaran dan pejabat ke rumah melalui kempen pembelajaran di sekolah dengan menggunakan media massa melalui lawatan dan yang dijangka akan dilancarkan bimbingan pegawai-pegawai pada tahun ini. Kementerian Kementerian Pendidikan, Pengangkutan telah dipertang- Jabatan Pendidikan Negeri gungjawabkan untuk mengen- dan Jemaah Nazir Sekolah. dalikan kempen tersebut dengan kerjasama Dewan Bandaraya (c) Untuk makluman Ahli Yang Kuala Lumpur, Jabatan Kerja Berhormat juga, Bahasa Malaysia Raya, Polis Di Raja Malaysia dan adalah bahasa utama dan bukan lain-lain agensi yang berkaitan. bahasa kedua yang diajar dalam Satu syarikatakan dilantik melalui kelas-kelas peralihan. Bagi proses tender untuk melaksanakan memajukan pengajaran Bahasa kempen ini. Malaysia, sekolah-sekolah di- (2) Sisiem Zon Terhad bekalkan dengan guru-guru yang Cadangan Pelaksanaan Sistem Zon terlatih. Sebagai contoh, guru Terhad sebagai satu langkah untuk Bahasa Malaysia disediakan dan mengatasi masalah kesesakan kalangan mereka yang ialah masih dalam peringkat konsep mengikuti program Kursus dan kajian terperinci masih belum Perguruan Lepasan Ijazah dan dijalankan. Kursus Perguruan Asas (Program Sekolah Menengah). (3) Projek Landasan Berkembar KTM Projek Landasan Berkembar ini sedang dilaksanakan oleh KTM KESESAKAN LALULINTAS DI Berhad dan dijangka siap KUALA LUMPUR sepenuhnya pada tahun 1995 dengan dua laluan menyambungi 22. Lt. Kol (B) Ibrahim bin Sareh minta Rawang ke Seremban melalui Perdana Menteri menyatakan tahap/ Pusat Bandar dan dari Sentul ke kedudukan pelaksanaan rancangan- Port Kelang. rancangan jangka panjang dan pendck bagi mengatasi kesesakan lalulintas di (4) Sistem Transit Laju Ringan (STLR) Kuala Lumpur yang kian meruncing Pada tahun 1991, Kerajaan telah seperti menggalakkan perkongsian kereta, meluluskan pelaksanaan fasa sistem zon masa, perkhidmatan kereta pertama Sistem Transit Laju api pinggir bandar, Transit Laju Ringan Ringan (STLR), iaitu dari Ampang (LRT), monorel dan perkhidmaum bas ke Pusat Bandar sepanjang 12km, konsortium. Laluan fasa 'pertama ini akan dilaksanakan secara penswastaan Datin Paduka Hajah Za1eha binti sepenuhnya oleh Syarikat Sistem Ismail: Tahap kedudukan pelaksanaan Transit Aliran Ringan Sdh. Bhd. rancangan-rancangan jangka panjang dan (STAR). Konsesi bagi fasa jangka pendek bagi mengatasi masalah pertama ini telah ditandatangani kesesakan lalulintas di Kuala Lumpur pada bulan Disember 1992 di yang kian meruncing adalah seperti antara Kementerian Pengangkutan berikut: dengan Syarikat STAR. Laluan pertama ini dijangka akan bermula (1) Sistem Perkongsian Kereta pembinaannya pada pertengahan Kerajaan sedang mempertingkat- tahun ini. Kos projek bagi laluan kan galakan kepada pegawai- pertama ini dianggarkan sebanyak pegawai untuk berkongsi kereta RM1.2 ribu juta. 1917 12MEI1993 1918

Selain daripada fasa pertama, fasa- yang lengkap, apakah tindakan yang fasa lain dalam rangkaian laluan Jabatan Buruh akan ambil untuk STLR yang telah dicadangkan mengumpul maklumat mengenai butir- adalah seperti berikut: butir kanak-kanak yang bekerja secara penuh masa atau sambilan, untuk — Dari Petaling Jaya ke —28km Gombak melaui Pusat melindungi mereka daripada didera, Bandar dibayar gaji tidak setimpal dengan kerja — Dari Loke Yew — 14 km yang dibuat atau dijadikan hamba kerana (Miharja) ke Bukit Jalil hendak mencari nafkah hidup dan apakah — Dari Pusat Bandar — 16km had umur minima yang mcreka adalah (Jalan Sultan Ismail) layak untuk bekerja di sisi undang-undang. ke Kepong — Dari Loke Yew — 5 km Dato' M. Mahalingam: Selama ini (Miharja) ke Cheras Kementerian Sumber Manusia memang mengumpul maklumat tentang buruh (5) Sistem Monorel kanak-kanak yang diperolehi melalui Kerajaan masih mengkaji aktiviti pemeriksaan yang dijalankan oleh cadangan pelaksanaan sistem pegawai Jabalan Buruh ke atas lebih monorel yang ditemui dari kurang 33,000 buah tempat pekerjaan beberapa buah syarikat. Fasa I setiap tahun. Pada masa sekarang rekod yang di cadangkan sepanjang 13.5 di Kementerian ini menunjukkan terdapat km akan menghubungi Terminal seramai lebih kurang 2,000 orang kanak- bas Jalan Tun Razak—Pasar kanak sedang bekerja. Untuk mendapat Budaya—Puduraya — Bukit maklumat lebih lanjut. Kementerian Bintang. Sumber Manusia sedang menjalankan satu kajian dalam sektor-sektor perladangan, (6) Sistem Perkhidmatan Bas pasar malam dan kedai-kedai minuman Kerajaan telah memutuskan dan runcit untuk mengetahui secara bahawa sistem perkhidmatan bas mendalam masalah buruh kanak-kanak sediada perlu disusun scmula di sektor-sektor tersebut. Kementerian melalui penggabungan syarikat- ini juga bercadang untuk memperuntukkan syarikat bas dan penyusunan didalam undang-undang buruh perutukan semula struktur bas untuk yang memestikan majikan melaporkan mewujudkan satu sistem per- kepada Jabatan Buruh sekiranya mereka khidmatan bas yang efisien dan mengambil kanak-kanak untuk bekerja. menyeluruh. Penggabungan syarikat-syarikat bas ini telah Umur minimum bagi seseorang boleh dipersetujui oleh syarikat-syarikat bekerja ialah 16 tahun. Bagaimanapun di yang terbabit dan Kerajaan sedang bawah Akta Kanak-Kanak dan Orang mengambil langkah-langkah perlu Muda (Penggajian) 1966, seseorang yang ke arah melaksanakan berumur di bawah 16 tahun dibolehkan penggabungan ini. bckerja di dalam pekerjaan-pekerjaan yang ringan dengan syarai-syarat seperti waktu kerja tidak boleh melebihi 7 jam dan BURUH KANAK-KANAK bekerja hanya pada siang hari sahaja. Manakala kanak-kanak yang berumur di 23. Puan Hajjah Rakibah binti Haji bawah 14 tahun pula hanya boleh bekerja Abdul Manap minta Menteri Sumber dengan ibubapa atau penjaga mereka Manusia menyatakan memandangkan sahaja dan masa kerja tidak boleh melebihi bahawa kita masih lagi belum mempunyai 6 jam pada siang hari termasuk masa perangkaan mengenai buruh kanak-kanak persekolahan mereka. 1919 12MEI1993 1920

HOSPITAL/PUSAT PERUBATAN— (d) Kementerian telah mengambil KES KECUAIAN tindakan tatatertib dan pentadbiran kepada kakitangan yang terbukti 24. Tuan Lau Dak Lee minta Menteri cuai bagi menghindar dari Kesihatan menyatakan memandangkan berulangnya kecuaian di Hospital- kes-kes kecuaian sering berlaku di Hospital hospital Kerajaan. Bagi Kerajaan dan Pusat Perubatan Swasta menghindari berlakunya kecuaian, tetapi Menteri Kesihatan menyatakan kes Kementerian ini sentiasa berusaha tersebut masih terkawal dan tidak mempeningkatkan kemahiran membimbangkan, oleh yang demikian, dan budaya kerja cemerlang minta Menteri Kesihatan menerangkan kakitangannya. Langkah-langkah apakah tahapnya boleh dikatakan serius yang diambil antaranya: dan membimbangkan, dan sebulkan; (i) Mewujud dan melaksanakan gans-garis panduan, (a) beberapa kes kecuaian dapat protokol-protokol dikesan di Hospital dan Klinik pengendalian rawatan; Kerajaan; (ii) Menganjurkan seminar, (b) beberapa kes kecuaian di pusat kursus dan latihan dalam perubatan dan klinik swasta telah perkhidmatan untuk dilaporkan kepada Kerajaan dan kakitangan mengenai polis; pendendalian rawatan; (iii) Melaksanakan program (c) beberapa kes sudah dan belum "Quality Assurance", diselesaikan setakat ini; dan dengan izin, untuk (d) apakah tindakan yang telah, sedang memastikan perkhidmatan dan akan diambil oleh rawatan perubatan menepati Kementeriannya. sasaran piawai yang dttetapkan; dan Timbalan Menteri Kesihatan (Dato' (iv) Memperkemaskan Mohamed Farid bin Ariffin): bimbingan, pengawasan dan (a) Jumlah aduan yang diterima yang penyeliaan kakitangan oleh telah terbukti kecuaian oleh pihak pakar-pakar dan pegawai Hospital Kerajaan adalah sebanyak atasan. 42 kes dalam tempoh 10 tahun Mengenai hospital swasta, Kementertan dari 1983 hingga 1992. akan memastikan mereka mematuhi peruntukan undang-undang yang sedia (b) Setakat ini hanya 1 kes melibatkan ada seperti Akta Hospital Persedidirian kecuaian di Pusat Perubatan dan 1971, khususnya memastikan hanya Klinik Swasta telah dilaporkan mereka yang berkelayakan sahaja kepada Kementerian ini. dibenarkan merawat pesakit. Kementerian Dimaklumkan bahawa kes-kes ini juga sentiasa menjalankan pemeriksaan kecuaian di hospital-hospital dari semasa ke semasa sepertimana yang swasta diselesaikan dimahkamah diperuntukkan oleh Akta tersebut ataupun melalui perundingan pihak-pihak yang terlibat di luar CAKERA SATELIT mahkamah tanpa melalui (PARABOLA)—PEMASANGAN Kementerian ini. 25. Tuan Chian Heng Kai minta Menteri (c) Untuk tempoh dari 1983 hingga Penerangan menyatakan: sekarang 42 kes kecuaian ialah diselesaikan sementara itu 108 kes (a) Memandangkan kepentingan lagi masih menunggu keputusan maklumat, ilmu dan pengetahuan. mahkamah. Sama ada Kementerian beliau 1921 12MEI1993 1922

bercadang kepada Menteri Tenaga, News Service akan mengandungi program- Telekom dan Pos supaya program maklumat, ilmu pengetahuan membenarkan rakyat bukan di dan hiburan: Sarawak sahaja, tetapi di seluruh (a) TV3 merupakan syarikat swasta negara kita memasang cakera dan kerajaan tidak akan campur satelit (Parabola) untuk menunlun tangan dalam hal-hal pen- program-program TV yang sihat tadbirannya. dan negara asing. Jika tidak, mengapa; (b) Malaysia adalah sebuah negara berbilang kaum di mana dasar (b) Adakah beliau menasihatkan TV3 bahasa komunikasi media menayang program laporan berita elektronik kerajaan Bahasa dalam bahasa mandarin apabila Malaysia menjadi bahasa utama beliau menasihat TV3 mengu- dan Bahasa Inggeris sebagai bahasa rangkan tayang program filem- kedua. Di samping itu lain-lain filem 'kantonis dari Hong Kong, bahasa boleh digunakan sebagai jika tidak, mengapa; memudahkan komunikasi. (c) Mengapa Kerajaan menghadkan RTM & TV3 menayangkun SARAWAK—PEMBANGUNAN program-program bahasa Cina INFRASTRUKTUR memandangkan tak kurang daripada 30 peratus rakyat kita 26. Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar adalah terdiri daripada kelurunan minta Menteri Pembangunan Luar Bandar Cina. menyatakan: (a) memandangkan Sarawak adalah Timbalan Menteri Penerangan negeri yang terbesar di Malaysia, (Tuan Railey bin Haji Jeffrey): jikalau di dalam keadaan Kementerian ini tidak bercadang untuk pembangunan biasa, pembangunan meminta Menteri Tenaga Telekom dan infrastruktur, api dan air ke luar Pos bagi kegunaan cakera satelit (Parabola) bandar Sarawak tidak akan diseluruh negara pada ketika ini .Penyiaran mencapai tahap yang memuaskan TV1 dan TV2 telah disesuaikan supaya walau 30 tahun lagi. Dengan ini maklumat-maklumat dan ilmu apakah peruntukan, rancangan dan pengetahuan yang penting dapat disalurkan kawalselia yang khusus dibuat kepada para penonton. Kementerian akan supaya Luar Bandar Sarawak tidak mengkaji dari masa ke semasa ketinggalan; rancangan-rancangan siaran TV supaya ia adalah seimbang dalam memberi (b) bilakah jalan pasir Sebangan/ penerangan dan menghibur. Sebuyau di P.162 Bahagian Samarahan yang panjang 11 Apa yang disiarkan oleh negara asing kilometer yang dimula pem- bukanlah semuanya sesuai bagi negara binaannya pada tahun 1990 akan ini, untuk menjaga keselamatan negara disiapkan dan kenapakah dan budaya ketimuran dari terus tercemar, pembinaan tergendala. Bilakah kerajaan bertanggungjawab menapis pembinaan disambung semula program-program dari luar negara sebelum dan tarikh akan siap pembinaan; disiarkan. dan (c) adakah Kementerian sedar yang Sebagai usaha kerajaan meluaskan pembangunan infrastruktur di luar siarannya kementerian ini akan bandar Sarawak tidak seimbang, mengendalikan "Satellite News Service" teratur dan menyeluruh. Jika ia, apabila peruntukan diperolehi. Satellile apa tindakan untuk menye- 1923 12MEI1993 1924

imbangkan pembangunan in- dijangkakan bermula pada bulan frastruktur. Jikalau tidak adakah Julai 1993 dan siap pada bulan bercadang untuk membuat kajian. Mac 1994. (c) Kerajaan memang sedar bahawa Timbalan Menteri Laur Bandar pembangunan infrastruktur di luar (Tuan Mohd. Yasin bin Kamari): bandar Sarawak tidak seimbang dan menyeluruh. Seperti yang (a) Memang tidak dapat dinafikan dinyatakan tadi, keadaan ini bahawa pembangunan in- berlaku disebabkan keadaan muka frastruktur di luar bandar Sarawak bumi Sarawak yang luas dan adalah ketinggalan jika kedudukan penempatan yang jauh dbandingkan dengan negeri -negeri di pendalaman dan berselerak. lain di Semenanjung Malaysia. Keadaan yang sedemikian tetah Keadaan ini berlaku bukan sahaja menyukarkan usaha-usaha kerana keadaan muka bumi Kerajaan untuk mengwujudkan Sarawak yang luas tetapi ia juga pembangunan seimbang seperti bergunung-ganang di samping mana yang dikehendaki itu. kawasan-kawasan pertempatan yang berselerak serta jauh di Bagi makluman Yang Berhormat, tiap- pendalaman. Namun begitu ia lidak tiap projek infrastruktur yang diluluskan bermakna kerajaan mengabaikan oleh Kerajaan adalah untuk mencapai pembangunan infrastruktur di matlamat tertentu dan berasaskan kepada Sarawak malah ianya mendapat fakta-fakta seperti kos pembinaan dan keutamaan. Sebagai contohnya, faedahnya. berdasarkan perkara yang di bawah RM6 bagi program tersebut keutamaan sesuatu projek disusun setelah pandangan daripada pihak-pihak Bekalan Elektrik Luar Bandar diperingkat negeri diperolehi. Kerajaan (BELB) Sarawak memperolehi berharap dan menjangka pembangunan 33.65% daripada peruntukan infrastruktur yang lebih seimbang dan seluruh negara iaitu RM624 juta. menyeluruh akan dapat diwujudkan juga Bagi program Bekalan Air Luar di Negeri Sarawak. Bagaimanapun ia Bandar (BALB), Sarawak adalah tertakluk kepada kemampuan wang memperolehi 17.6% daripada negara. peruntukan seluruh negara iaitu RM450.26juta.

(b) Jalan Sebangan/sebuyau adalah TEKSI MILIK SYARIKAT — sebuah Jalan Pembangunan KADAR SEWA (Development Road) yang dilaksanakan oleh Jabatan Kerja 27. Dr. Sanusi bin Daeng Mariok Raya (JKR) negeri melalui minta Menteri Perusahaan Awam peruntukan Kerajaan Persekutuaan. menyatakan adakah Kementeriannya peka Untuk makluman Yang Berhormat, dengan keluhan pemandu teksi milik pembinaan Fasa pertama dari syarikat terhadap kadar sewaan yang tinggi Sebangan ke Tebelu yang dan cuti yang sedikit: panjangnya 11 kilometer (a) terangkan sama ada terdapat garis sebenarnya telah pun siap pada panduan kepada syarikat pemilik pertengahan tahun 1992. Buat masa teksi untuk mengenakan bayaran ini tawaran untuk menyiapkan baki penyewa teksi; jalanraya dari Kampung Tebelu ke Sebuyau sedang diuruskan. (b) jika ia mengapakah kada rsewaan Pembinaan Fasa kedua ini terlalu tinggi tidak dikawal; dan 1925 12 MEI1993 1926

(c) jika tidak adakah Kementerian yang kini ditahan di bawah Akta bercadang untuk menguat- Keselamatan Dalam Negeri (ISA); juga kuasakannya. nyatakan: (a) pecahan mereka mengikut jantina Timbalan Menteri Perusahaan dan negeri; dan Awam (Dato' Dr. Siti Zaharah binti (b) pecahan mereka mengikut jenis Sulaiman): tuduhan. (a) Untuk makluman Yang Berhormat, Kementerian Perusahaan Awam Tuan Ong Ka Ting: tidak menyediakan sebarang garis (a) Sehingga pada tarikh 29-4-1993 panduan kepada syarikat pemilik seramai 84 orang sedang ditahan leksi untuk mengenakan bayaran di bawah Akta Keselamatan Dalam penyewaan teksi. Kadar bayaran Negeri 1960, terdiri daripada 68 sewaan teksi pada masa ini orang lelaki dan 16 orang ditentukan sendiri oleh pemilik perempuan. teksi dengan mengambilkira kos (b) Pecahan mereka mengikut jenis pengurusan syarikat, penyeng- tuduhan adalah seperti berikut: garaan pejabat, gaji kakitangan, ansuran pinjaman, premium (1) Kegiatan Komunis 39 orang insuran dan sebagainya. (2) Pemisahan Sabah 6 orang dan Malaysia (3) Kegiatan penyuluhan 2 orang (b) Sewa yang dikenakan sekarang (Espionge) iaitu di antara RM35.00 hingga (4) Pemalsuan Dokumen 37 orang RM46.00 sehari adalah bergantung kepada sama ada pemandu menyewa bersekali dengan meter teksi dan apa-apa syarat lain yang (c) Saya tidak bercadang memberi dipersetujui bersama di antara angka-angka mengikut pecahan pemilik dengan pemandu teksi. negeri. Kadar tersebut adalah munasabah dengan mengambilkira kos pengendalian teksi seperti yang NUKLEAR SEBAGAI SUMBER saya terangkan tadi dan juga apa- TENAGA—KAJIAN apa syarat dan faedah lain yang telah dipersetujui oleh pemiIik dan 29. Tuan Ruhanie Haji Ahmad minta pemandu. Menteri Tenaga, Telekom dan Pos menyatakan apakah dasar kerajaan (c) Kementerian Perusahaan Awam terhadap penggunaan nuklear sebagai sedang mengkaji dengan teliti sumber tenaga di masa akan datang. implikasi undang-undang sebelum Apakah kajian-kajian yang telah cadangan untuk menguatkuasakan dijalankan sekarang mengenai perkara kadar sewa teksi dilaksanakan. tersebut, apakah pula perakuan-perakuan kepada kerajaan dari pihak yang menjalankan kajian tersebut. TAHANAN I.S.A.—JUMLAH MENGIKUT JANTINA Dato' Mohd. Tajol Rosli bin Mohd. Ghazali: Buat masa ini, kerajaan tidak 28. Tuan Wong Wing On minta Menteri ada rancangan untuk menggunakan Dalam Negeri menyatakan bilangan orang nuklear sebagai sumber tenaga untuk 1927 12MEI1993 1928 menjanakan kuasa elektrik. Ini adalah Kerajaan mempunyai pengalaman serta kerana negara mempunyai sumber gas pendedahan yang mencukupi sebelum yang banyak yang boleh digunakan untuk memulakan perkhidmatan persendirian. penjanaan. Peruntukan bagi perkhidmatan wajib Mengeni kajian, memang terdapat perlu dikekalkan selagi Kerajaan beberapa kajian yang dijalankan tetapi menghadapi kekurangan pegawai-pegawai ianya bertujuan penyelidikan sahaja. perubatan. Dalam hal ini,Kerajaan sentiasa (Research Oriented). Dan tidak ada apa- berusaha untuk menambahkan bilangan apa perakuan yang dikemukan kepada pegawai perubatan dengan menghantar kerajaan. penuntut-penuntut ke fakulti perubatan diluar negeri disamping menambahkan tempat di fakulti-fakulti perubatan dalam DOKTOR—PERKHIDMATAN negara. WAJIB

30. Dr. Tan Seng Giaw minta Menteri LAPANGAN TERBANG Kesihatan menyatakan mengapa doktor- ANTARABANGSA SUBANG— doktor masih dikenakan perkhidmatan KAWALAN KESELAMATAN wajib di hospital-hospital Kerajaan setelah dasar diskriminasi ini dikuatkuasakan 31. Tuan Haji lbrahim bin Jendol minta untuk berdekad-dekad. Bilahkah dasar Menieri Pengangkutan mengatakan: ini dapat dibatalkan. Apakah usaha yang diambil oleh beliau untuk menentukan (a) mengapakah kebelakangan ini faktor-faktor yang menyebabkan kerap berlaku pencerobohan diskriminasi tersebut dihapuskan. terhadap Lapangan Terbang Antarabangsa Subang yang Dato' Mohamed Farid bin Ariffin; memperlihatkan kelemahan Saya ingin menjelaskan bahawa kawalan keselamatan; dan perkhidmatan wajib bagi pegawai-pegawai (b) apakah langkah-langkah jangka perubatan bukanlah satu dasar pendek (segera) dan jangka diskriminasi. Malahan, peruntukan ini panjang yang lelah dirancangoleh telah digubal demi kepentingan negara Kementerian. bagi memastikan adanya Kerajaan mempunyai pegawai-pegawai perubatan yang mencukupi pada setiap masa untuk Datin Paduka Hajah Zaleha binti mengendalikan hospital-hospital dan Ismail: klinik-klinik Kerajaan dan memastikan (a) Sistem Keselamatan di Lapangan perkhidmatan yang berkesan dapat Terbang Antarabangsa Subang disediakan kepada rakyat. Saya ingin juga adalah mengikut piawaian dan menerangkan disini bahawa tidak semua peraturan antarabangsa. Langkah- pegawai-pegawai perubatan yang langkah keselamatan yang diambil menjalani perkhidmatan wajib selama 3 adalah selaras dengan peraiuran- tahun ini akan terus berkhidmat dengan peraturan tersebut dan bertujuan Kerajaan. Mengikut pengalaman, lebih meningkatkan lagi keselamatan kurang 7.05% dari pegawai-pegawai ini di Lapangan Terbang Antara- akan meninggalkan perkhidmatan bangsa Subang seria menge- Kerajaan dalam tempoh setahun. Dengan lakkannya berlaku pencerubuhan- mewajibkan perkhidmatan ini, Kerajaan pencerubuhan. dengan secara tidak tangsung memhaniu pihak swasta dan juga orang ramai dengan (b) Langkah-langkah jangka pendek menentukan pegawai-pegawai perubatan dan jangka panjang yang diambil yang meninggalkan perkhidmatan bagi mempertingkatkan lagi 1929 12 MEI1993 1930

keselamatan di Lapangan Terbang Ekoran kajian Tebatan Banjir Lembah Antarabangsa Subang antara Sungai Klang pada 1989, kawasan projek lainnya, ialah: akan diperluaskan untuk meliputi (i) mempertanggungjawabkan keseluruhan Lembah Sungai Klang. Malaysia Airports Berhad Jumlah kos projek juga akan meningkat sebagai satu-satunya agensi kepada RM760 juta .Pelaksanaan dijangka untuk keselamatan seluruh siap pada tahun 2007. Setakat ini sebanyak kawasan lapangan terbang. RM206.9 juta telah dibelanjakan. (ii) membekalkan alat-alat kelengkapan keselamatan Bagi Bandar Klang, masalah banjir baru dan meningkatkan adalah disebabkan oleh: rondaan. — kawasan yang rendah (iii) membaiki pagar keselamatan — paras air Sg. Klang yang tinggi lapangan terbang. (selepas hujan lebat bertembung dengan air pasang besar) (iv) mengadakan pemeriksaan — sistem perparitan bandar yang rapi termasuk 'spot check' kurang sempurna keatas pekerja-pekerja dan pengguna lapangan terbang. Untuk mengatasi masalah banjir di (v) memperketatkan Bandar Klang ini satu projek iaitu penguatkuasaan Lerhadap Rancangan tebatan Banjir Bandar Klang orang-orang yang di- dan Pelabuhan Klang telah diluluskan benarkan untuk memasuki bagi meningkatkan sistem saliran utama kawasan-kawasan tertentu. Bandar Klang. Anggaran kos projek ini (vi) mengawal secara lebih ketat adalah RM27 juta di mana sebanyak pegeluaran pas, misalnya RM870.000 telah diluluskan di bawah untuk memasuki bilik-bilik RM6. Perbelanjaan sehingga akhir RM5 VIP. adalah RM8.) juta. Projek ini dijangka siap pada tahun 2000. Setakat mi, beberapa kawasan, termasuk Kg. Bukit TEBATAN BANJIR DI SUNGAI Lada, Kg. Jawa, Teluk Gadong, Kg. Sg. KLANG Bertik, Jalan Melawis dan Jalan Kastam 32. Tuan Fong Kui Lun minta Menteri telah menikmati faedah projek ini. Pertanian menyatakan apakah rancangan Kementerian untuk menebat banjir yang melanda kawasan rendah di sepanjang STATUS Sungai Klang termasuk bandar Klang. KEWARGANEGARAAN— RAKYAT ASING DI SARAWAK Tuan Mohd. Shariff bin Haji Omar: Kementerian Pertanian melalui Jabatan 33. Tuan Harrison Ngau Laing minta Pengairan dan Saliran Malaysia sedang Menteri Dalam Negeri menyatakan: melaksanakan satu projek iaitu Rancangan Tebalan Banjir Lembah Sungai Klang. (a) berapakah bilangan rakyat asing Projek ini bertujuan mencegah dan yang sedang menetap/tinggal di mengatasi masalah banjir akibat Sungai Negeri Sarawak yang memohon Klang melimpah tebingnya. dan telah diberi status kewarganegaraan Malaysia; dan Pelaksanaan projek ini bermula pada 1976 dengan anggaran kos sebanyak (b) bilangah rakyat asing berkenaan RM385.5 juta untuk mencegah dan mengikut negeri asal, pekerjaan menebat banjir di kawasan Wilayah yang diceburi sekarang serta latar Persekutuan Kuala Lumpur. belakang profesional mereka. 1931 12MEI1993 1932

Tuan Ong Ka Ting: TV—PERUNTUKAN MASA SIARAN (a) Bilangan rakyat asing yang menetapkan di Sarawak yang telah 35. Tuan Lim Guan Eng minta Menteri memohon status warganegara sejak Penerangan menyatakan: tahun 1986 sehingga sekarang ialah (a) masa siaran rancangan-rancangan 56 orang. Daripada jumlah tersebut BahasaMalaysia.Tamil.Inggeris seramai 9 orang telah di- dan Cina di TV1, TV2 dan TV3 anugerahkan taraf kerakyatan seminggu pada tiap-tiap tahun manakala bakinya sama ada dalam sejak tahun 1990 dalam pecahan tindakan atau permohonan yang peratus dan masa siarannya; tidak berjaya. (b) mengapakah masa siaran program (b) Sejak tahun 1990 hingga Mac, Bahasa Cina dan Tamil 1993 orang asing yang diberi taraf dikurangkan; penduduk telap di Negeri Sarawak (c) mengapakah masa siaran di- terdiri daripada 17 orang rakyal peruntukkan mengikut peratus Taiwan, 14 Indonesia, 7 Brtish, penduduk sesuatu kaum yang tidak 7 Singapura 5 Pakistan dan 26 merangkumi masa siaran ran- daripada lain-lain negara. Mereka cangan Bahasa Inggeris yang boleh kebanyakannya bekerja sebagai dikhaskan; dan ahli perniagaan. (d) adakah pihak pemuda MCA mendesak beliau menggunakan kuasa memaksa TV3 menyiarkan GURU BESAR—TINDAKAN berita Bahasa Mandarin seperti yang didakwa dalam kempen MENURUNKAN PANGKAT memboikot TV3 mereka.

34. Tuan Wan Hanafiah bin Wan Mat Tuan Railey bin Haji Jeffrey: Saman minta Menteri Pendidikan menyatakan adakah beliau sedar bahawa (a) jumlah masa siaran rancangan- tindakan pegawai-pegawainya menurun- rancangan Bahasa Malaysia, Tamil, Inggcris dan Cina di TV1 kan pangkat Guru-Guru Besar yang dan TV2 seminggu sejak tahun berkebolehan dan berpengalaman dan 1990, dalam pecahan peratus dan menggantikannya dengan Guru-Guru masa siarannya seperti berikut: Besar yang berkelulusan tetapi tidak berpengalaman di Sekolah-Sekolah (i) TV1 1990 1991 1992 Rendah Kebangsaan merupakan punca Bahasa 59.4% 69.3% 67.5% yang menyebabkan rungutan dan Malaysia "frustration" di kalangan guru-guru hingga Bahasa 39 8% 26.2% 30.3% banyak yang telah memohon untuk bersara Inggeris lebih awal. (ii) TV2 1990 1991 1992 Dr. Fong Chan Onn: Untuk Bahasa 23 4% 118% 112% makluman Ahli Yang Berhormat, Malaysia Kementerian Pendidikan tidak pernah Bahasa 48 2% 60.8% 64.4% menurunkan pangkat Guru-Guru Besar Inggeris Bahasa 155% 16.4% 146% yang berkebolehan dan berpengalaman Cina seperti yang dinyatakan oleh Ahli Yang Bahasa 12.9% 9.8% 11.0% Berhormat itu. Tamil 1933 12MEI1993 1934

(b) Mengapakah masa siaran pro- Keluarga Negara bagi mempastikan negara gram Bahasa Cina dan Tamil kita mencapai segala matlamatnya dalam dikurangkan Wawasan 2020. Masa Penayangan rancangan- rancangan Bahasa Cina dan Bahasa Dato' Napsiah binti Haji Omar: Tamil tidak dikurangkan. Unluk makluman Ahli Yang Berhormat, Penggurangan adalah rancangan- program kependudukan negara dirancang rancangan yang diimport untuk untuk mengawasi pertumbuhan dan memuatkan rancangan-rancangan taburan penduduk serta menilai petunjuk- terbitan tempatan dalam usaha petunjuk bagi mengkaji pencapaian dan menggalakkan industri perfileman keberksesanan program-program. la juga tempatan yang sihat sejajar dengan menumpukan ke atas aliran kesuburan dasar Kementerian Penerangan dan kematian mengikut negeri dan kaum, Malaysia. yang mana melibatkan aspek perancangan keluarga hcrasaskan kesihatan dan (c) adalah menjadi hasrat kerajaan kesejahteraan ibu dan anak serta perhatian supaya sebahagian besar rakyat diberi kepada kaum wanita dan keluarga berbilang kaum yang terdapat di berisiko tinggi, sebagai usaha Malaysia sentiasa mempunyai mengurangkan lagi kematian ibu dan bayi. maklumat, hidup harmoni dan bersatu padu di antara satu sama Beberapa penyelidikan atau survei lain ke arah untuk mengurangkan mengenai penduduk dan keluarga telah perasaan berpuak-puak di kalangan dijalankan sebagai usaha mengawasi ciri- kaum itu, adalah wajar RTM tidak ciri kependudukan. Antaranya ialah survei menitikberatkan soal-soal peratusan pcndudukdan keluargadi Sabah/Sarawak, masa siaran mengikut bangsa dan survei kehidupan keluarga Malaysia dan bahasa.Perkara yang diutamakan kajian penduduk daerah. adalah soal-soal seramai mana masyarakat dapat memahami dan Kementerian saya melalui Lembaga menikmati program yang disiarkan Penduduk dan Pembangunan Keluarga oleh RTM kecuali di dalam usaha Negara atau LPPKN juga melaksanakan menegaskan dan memper- program-program pembangunan keluarga tingkatkan penggunaan Bahasa secara bersepadu diantara pelbagai agensi. Kebangsaan sebagai bahasa rasmi Keperluan menjalankan lebih banyak negara sebagai satu alat penyelidikan kekeluargaan menjadi fokus menyatupadukan kaum yang utama program LPPKN di mana satu terdapat di negara ini. pengawasan ke atas perubahan dalam (d) TV3 adalah sebuah syarikat kehidupan keluarga perlu dilakukan penyiaran. Saya tidak ada jawapan memandangkan peningkatan kualiti hidup untuknya. di peringkat keluarga menjadi matlamat bagi mana-mana pembangunan. LPPKN akan mengenal pasti isu-isu dan masalah- PROGRAM KEPENDUDUKAN masalah kekeluargaan masa kini serta NEGARA—PENCAPAIAN faktor-faktor yang mempengaruhi ke arah pembentukan keluarga dan kestabilan 36. Puan Rohani Abdul Karim minta perkhawinan. Ini memandangkan tren Menteri Perpaduan Negara dan masa kini ke arah penwujudan keluarga Pembangunan Masyarakat menyatakan nukliar serta saiz keluarga yang kecil tentang apakah pencapaian setakat ini dan pertambahan tekanan pertumbuhan mengenai program kependudukan negara. ekonomi kepada keluarga yang akan Apakah perancangan dan program menggugat kesejahteraan dan kestabilan Lembaga Penduduk dan Pembangunan institusi keluarga. Selaras dengan senario 1935 12MEI1993 1936 ini, usaha-usaha penyelididkan ke- HAD MUATAN/LAJU— keluargaan akan dipergiatkan. Mat- TINDAKAN KE ATAS lamatnya adalah ke arah pembangunan KENDERAAN BERAT keluarga yang stabil, sihat, kukuh dan bahagia. 39. Dato' Haji Mohd. Zihin bin Haji Mohd. Hassan minta Menteri Pengangkutan menyatakan adakah sedar PENDIDIKAN PRA-SEKOLAH— bahawa banyak lagi kenderaan-kenderaan DASAR KERAJAAN berat masih membawa barang-barang mereka lebih dari had muat dan had laju. 37. Tuan Malek Munip minta Menteri Kalau sedar apakah tindakan-tindakan Pendidikan menyatakan: yang sedang dan akan diambil kerana hal (a) apakah dasar Kerajaan mengenai yang demikian amatlah merbahaya kepada pendidikan peringkat prasekolah: pengguna-pengguna jalan raya. (b) adakah ianya selaras dengan Dasar Datin Paduka Hajah Zaleha binti Pelajaran Kebangsaan. Ismail: Tindakan-tindakan penguatkuasaan bagi memastikan segala peraturan Dr. Fong Chan Onn: lalulintas jalan raya dipatuhi sentiasa di (a) Untuk makluman Ahli Yang jalankan oleh Jabatan Pengangkutan Jalan Berhormat, Kementerian Pen- dan Polis Di Raja Malaysia di semua didikan sentiasa memberi galakan negeri. Kenderaan berat yang membawa kepada pihak penganjur pusat- muatan melebihi had yang dibenarkan pusat pendidikan pra-sekolah yang dan yang melebihi had laju akan diambil dikendalikan sama ada oleh pihak tindakan sewajarnya kerana melakukan swasta atau lain-lain agensi kesalahan tersebut. Kerajaan kerana pendidikan pra- sekolah menjadi penyediaan asas yang perlu sebelum kanak-kanak KAMPUNG BARU— menerima pendidikan normal. PERUNTUKAN (b) Pelaksanaan program pendidikan 40. Tuan Kerk Kim Hock minta Menteri pra-sekolah ini adalah setaras Perumahan dan Kerajaan Tempatan dengan Dasar Pendidikan Negara. menyatakan, sejak 1-1-90: Semua pra-sekolah dikehendaki menggunakan garis panduan pra- (a) jumlah peruntukan setiap tahun sekolah Kementerian Pendidikan. yang disediakan oleh Kemen- teriannya untuk memajukan 452 BALAK—PENGHARAMAN Kampung Baru di seluruh negara; EKSPORT dan (b) apakah jenis projek yang telah 38. Tuan Nurnikman bin Abdullnh dijalankan dengan peruntukan minta Menteri Perusahaan Utama tersebut. menyatakan bilakah pengharaman eksport balak akan ditarik balik. Atas dasar apakah Tuan Osu bin Haji Sukam: atau kriteria penarikan balik boleh dibuat. (a) Jumlah peruntukan yang disediakan oleh Kementerian Menteri Perusahaan Utama (Dato' Perumahan dan Kerajaan Dr. Lim Keng Yaik): Buat masa ini Tempatan untuk memajukan Kerajaan tidak bercadang untuk menarik kampung-kampung yang dahulu- balik pengharaman eksport ke atas kayu nya dikenali sebagai Kampung balak dari Semenanjung Malaysia. Yang 'Baru' sejak tahun 1990 adalah demikian.belum ada dasar ataupun kriteria RM24,330,000.00. Peruntukan yang telah ditetapkan oleh Kerajaan bagi bagi setiap tahun adalah seperti penarikan balik pengharaman tersebut. berikut: 1937 12MEI1993 1938

Tahun Peruntukan menggunakan kuasa angin (windpowered 1990 RM5,000,000.00 Gcnerator) yang melibatkan kos hanya sepuluh peratus daripada kos pembinaan 1991 RM5,830,000.00 yang menggunakan kuasa solar iaitu 1992 RM8,500,000.00 usaha mengatasi krisis tenaga. 1993 RM5,000,000.00 Dato' Mohd. Tajol Rosli bin Mohd. (b) Sebahagian besar dari peruntukan- Ghazali: Kementerian saya belum lagi peruntukan tersebut adalah menerima apa-apa cadangan dari syarikat diagihkan untuk projek-projek negeri China mengenai pembinaan meningkatkan keadaan jalan, janakuasa yang menggunakan kuasa angin. sistem perparitan dan jambabatan. Walau bagaimanapun, Kerajaan akan Bakinya adalah untuk membaiki memberi pertimbangan yang sewajarnya atau menyediakan kemudahan- kepada mana-mana cadangan yang kemudahan sosio-ekonomi, melibatkan kos yang rendah dan rekreasi dah pengindahan. "ervironment friendly" dengan izin.

INSIDEN PENGEPUNGAN MERCUN—BIL. KES PEMBALAKAN—TANGKAPAN KEMALANGAN

41. Dr. Kua Kia Soong minta Menteri 43. Tuan Haji Abd. Hamid bin Haji Dalam Negeri menyatakan: Abd. Rahman minta Menteri Dalam (a) jumlah orang yang telah ditangkap Negeri menyatakan: kerana insiden pengepungan (a) bilangan kes rakyat Malaysia yang pembalakan di Sarawak sejak bulan tercedera akibat dari kesalahan Julai 1992; dan bermain mercun hingga akhir Mac, (b) jumlah dari mereka yang masih 1993; dan ditahan dan mengikut undang- (b) bilangan kes tangkapan yang undang yang manakah mereka dibuat berhubung dengan ditahan. mengedar, menjual dan bermain mercun. Sejauh manakah kejayaan Tuan Ong Ka Ting: penguatkuasaan terhadap larangan (a) Jumlah orang yang telah ditangkap dan pengharaman permainan kerana insiden pengepungan rnercun ini. Adakah Kerajaan pembalakan di Sarawak sejak bulan bercadang untuk mengharamkan Julai 1992; ialah 50 orang. juga permainan bungapi yang mana boleh membahayakan terutamanya (b) Tiada. kepada kanak-kanak. Tuan Ong Ka Ting: PENJANAKUASA (a) Bilangan kes rakyat Malaysia yang MENGGUNAKAN KUASA tercedera akibat dari kesalahan ANGIN—C ADANG AN bermain mercun hingga akhir Mac, PEMBINAAN 1993 ialah sebanyak 7 kes. 42. Tuan Shahidan bin Kassim minta (b) Manakala bilangan kes tangkapan Menteri Tenaga, Telekom dan Pos yang dibuat berhubung dengan menyatakan pendirian Kerajaan terhadap mengedar, menjual dan berrnain tawaran yang dibuat sebuah syarikat dari mercun ialah sebanyak 245. China untuk membina penjanakua sayang Penguatkuasaan terhadap larangan 1939 12MEI1993 1940

dan pengharaman mercun ini LEBUHRAYA—KADAR TOL sentiasa berjalan dengan baik dan memuaskan. Selain dari peng- 44. Dr. Tan Seng Giaw minta Menteri haraman mercun diteruskan oleh Kerja Raya menyatakan setakat ini berapa Kerajaan termasuklah pada hari- kilometer telah dikendalikan oleh PLUS hari perayaan, Kerajaan sentiasa dan jumlah kutipan tol yang didapati mengawasi dan mengambil tiap-tiap tahun sejak bermulanya operasi tindakan kepada pihak-pihak yang PLUS. Berapa batang jalan lagi akan melanggar dasar pengharaman dikenakan tol oleh PLUS. Bilakah mercun ini. Kerajaan se- Lebuhraya Wilayah Persekutuan akan memangnya telah mengharamkan dikenakan tol dan apakah kadar permainan bungapi yang kutipannya. merbahaya, dan pada waktu ini hanya 27 jenis bungapi yang tidak Menteri Kerja Raya (Datuk Leo merbahaya sahaja dibenarkan Moggie anak Irok): Setakat 30-4-1993, untuk dijual dan dibakar. PLUS Bhd. telah membuka dan menggendalikan lebuhraya sepanjang LAMPIRAN 'A' 512.3 kilometer daripada keseluruhan Senarai 27 Jenis Bunga Api Lebuhraya Utara—Selatan yang sepanjang (Sparklers) Yang Tidak Merbahaya lebih kurang 8OO kilometer. Jumlah kutipan tol yang diperolehi oleh PLUS Bhd. pada 1. Pop-pop tiap-tiap tahun sejak bermulanya operasi 2. Songster ialah seperti berikut: 3. Peacock Flower Tahun Jumlah KutipanTol RM 4. Tri Colour Fountain Firework 5. Silvery Glittering Flower 1988 37.0 juta (kutipan tol bermula pada 6. Glow of Sunset 31-5-1988) 7. Sputter 1989 72.8 juta 8. Lotus 1990 87.6 juta 9. Camelia Flower 1991 115.0juta 10. Chrysanthemum 1992 150.9juta 11. Coloured Flower Uniuk makluman Ahli Yang 12. Hen Laying Egg Berhormat, sebanyak 8 bahagian 13. Cock Crowing At Dawn Lebuhraya Utara—Selatan akan dibuka 14. Torch Mountain kepada lalulintas pada masa akan datang 15. Booby Trap dan seterusnya dikutip tol. Bahagian- bahagian lebuhraya tersebut adalah seperti 16. Clistering Butterflies berikut: 17. Ground Bloom Flower 18. Sprayer Lebuhraya Tarikh Jangka Disiap 19. Magic Whip (i) Lehuhraya Sungai Disember 1993 20. Coloured Sparkler Petani ke Butterworth 21. Sparkler (Electric Sparkler) (ii) Lebuhraya Butterwonh Mac 1994 22. Red Plum ke Changkat Jering 23. Fire Spuuer (iii) Lebuhraya Ipoh ke April 1994 24. Party Popper Bidor (iv) Lebuhraya Bidor ke Oktobcr 1993 25. Rose Tanjung Malim 26. Flower of Charm (v) Lebuhraya Yong Peng Jun 1993 27. Eruptive Pountain ke Air Hitam 1941 12MEI1993 1942

Lebuhraya Tarikh Jangka menyatakan masalah pelacuran kanak- Disiap kanak lelaki dan jumlah bilangan mereka (vi) Lebuhraya Air Hitam Apnl 1994 yang terlibat serta apakah tindakan ke Skudai Kementerian bagi mengatasi masalah ini. (vii) Lebuhraya Skudai ke November 1993 Johor Bahru Dato' Napsiah binti Haji Omar: (viii) Lebuhraya Disember 1993 Setakat ini, Kementerian saya belum lagi Persekutuan II menerima laporan berkaitan kanak-kanak lelaki yang digunakan untuk tujuan Lebuhraya Wilayah Persekutuan pelacuran. (Lebuhraya Persekuluan II) akan dikenakan tol pada akhir tahun ini apabila kerja-kerja menaikkan laraf lebuhraya berkenaan daripada dua lorong sehala PASPORT MALAYSIA— kepada tiga lorong sehala disiapkan JUMLAH DITAHAN sepenuhnya. Mengikut Perjanjian Konsesi kadar tol yang ditetapkan di sepanjang 47. Puan Lim Lay Hoon minta Menteri Lebuhraya ini untuk kenderaan kelas I Dalarn Negeri menyatakan: (kereta) bagi tahun 1993 hingga 1995 ialah sebanyak RM0.60 sehala di plaza (a), apakah rasional yang sebenarnya tol Batu Tiga dan sebanyak RM0.50 pasport antarabangsa Rakyat sehala di plaza tol Sungai Rasau. Malaysia ditahan oleh pihak Imigresen apabila mereka balik ke Malaysia selepas tinggal JAMBATAN NORDIN, PARIT— melebihi had tempoh masa visa PEMBINAAN KONKRIT lawatan di negeri Jepun atau Taiwan; dan 45. Tuan Haji Nasruddin bin Haji Alang Saidin minta Menteri Kerja Raya (b) tempoh masa pasport tersebut menyatakan hasil kajian yang dibuat oleh ditahankan. Jabatan Kerja Raya bagi menggantikan Jambatan Nordin di Parit, Perak Darul Tuan Ong Ka Ting: Ridzuan kepada jambatan Nordin di Parit, Pekan Darul Ridzuan kepada jambatan (a) Setiap warganegara Malaysia yang konkrit yang baru. menggunakan pasport Malaysia untuk keluar negeri adalah dikira Datuk Leo Moggie anak lrok: Untuk telah menerima syarat atau berjanji makluman Ahli Yang Berhormat, Kcrajaan dengan Kerajaan agar meme- memang bercadang untuk menggantikan liharakan nama dan imej baik jambatan ini kepada jambatan konkrit negaranya. Di sebaliknya pula, yang baru. Pada ketika ini kerja-kerja kebenaran masuk atau penerimaan ukur dan penyiasatan lapak sedang rakyat Malaysia oleh Kerajaan dijalankan untuk membolehkan reka- negara asing adalah berasas atau bentuk jambatan gantian tersebut dibuat. bergantung kepada mereka Adalah dijangka pembinaan jambatan ini akan dimulakan dalam Rancangan mematuhi undang-undang dan Malaysia Ke Tujuh. peraturan negara asing berkenaan. Warganegara Malaysia yang melawat negara asing adalah terikat PELACURAN KANAK-KANAK dengan amanah yang diberi LELAKI—LAPORAN Kerajaannya dan dengan syarat yang terkandung di sebalik 46. Tuan Abdol Mulok bin Awang kebenaran masuk oleh Kerajaan Damit minta Menteri Perpaduan Negara negara asing yang saya sebutkan dan Pembangunan Masyarakat itu. Maka, sesiapa sahaja 1943 12MEI1993 1944 warganegara Malaysia yang kedudukan ini Kerajaan telah mengambil menyalahi undang-undang/ langkah-langkah yang ketat bagi peraturan di luar negeri akan mengawal aktiviti perjudian ini supaya digantung penggunaan pasport kegiatan-kegiatannya dapat dibendung mereka, dan tidak melibatkan orang-orang Islam. (b) Tempoh masa pasport ditahan bagi Antaranya ialah: mcreka yang telah melakukan (i) Dilarang kemasukan bagi orang- kesalahan tinggal lebih masa di orang Islam ke tempat-tempat luar negeri ialah, perjudian; Bagi tempoh Paspon (ii) Lesen-lesen agensi perjudian juga tinggal ditahan tidak diberi kepada orang-orang lebih masa Islam; kurang dari 6 tahun 1 tahun (iii) Pihak polis mempertingkatkan 1-2 tahuh 2 tahun penyerbuan dan tindakan terhadap perjudian tidak berlesen. 2-3 tahun 3 tahun melebihi 3 tahun 5 tahun (iv) Sejak tahun 1992 Kerajaan tidak lagi meluluskan lesen baru bagi Suka saya menambah bahawa perkara aktiviti perjudian; tinggal lebih masa ini dipandang "serious" (v) Tindakan telah diambil bagi oleh Kerajaan ini dan juga Kerajaan negara mengurangkan aktiviti-aktiviti asing.Oleh kerana penglibatan segelintar perjudian antaranya: rakyat kita dalam isu tinggal lebih masa di negara tertentu, majority rakyat (a) Pada tahun 1989 Kerajaan Malaysia yang sehingga ini boleh melawat menamatkan lesen pertaruhan tanpa visa kini diminta atau digalakkan ascot Sports Sdn. Bhd.; untuk mendapatkan visa terlebih dahulu (b) Pada tahun 1990 Loteri sebelum memasuki negara berkenaan. Perkhidmatan masyarakat dan Memang wajar mereka yang menyalahi Kebajikan ditamatkan undang-undang negara asing tidak dibenar operasinya; melawat keluar negeri. (c) Di antara tahun 1989 hingga tahun 1990 Kerajaan telah mengurangkan lesen pengen- PERJUDIAN—MENGAWAL dalian mesin slot bagi Kelab- KEGIATAN Kelab Syarikat dari 106 kepada 34 dan Kelab 48. Tuan Ibrahim bin Pateh Mohamad Persatuan dari 222 kepada 50. minta Menteri Kewangan menyatakan umum mengetahui kononnya Menteri Kewangan hari ini adalah seorang tokoh INSTITUT KEMAHIRAN/ agama yang berkalibar, maka sudah TEKNOLOGI DI SABAH— tentulah yang mengetahui hukum-hukum PEMBINAAN agama Islam seperti ajaran yang menegah judi. Oleh itu bilakah Menteri Kewangan 49. Tuan Robert Lau Hoi Chew minta bercadang untuk menghapuskan judi Menteri Pendidikan menyatakan sama sepenuhnya. ada Kementerian dapat menimbang untuk membina sebuah Institut Teknologi di Tuan Abdul Ghani bin Othman: bandar Sibu, iaitu sebagai pusat bagi Kerajaan menyedari hukum-hukum ugama melatih lenaga kerja untuk daerah tengah berhubung judi. Berlandaskan kepada Sarawak dan jika ya, bila. 1945 12MEI1993 1946

Dr. Fong Chan Onn: Untuk makluman operator'. Nitai-nilai keusahawan Ahli Yang Berhormat, Kementerian dilihat dari segi perwatakan Pendidikan tidak mempunyai rancangan seseorang usahawan serta untuk membina sebuah lagi insitusi pengalaman kerja dan perniagaan. kemahiran dan teknologi di bandar Sibu, Manakala bagi sesuatu cadangan Sarawak kerana pada masa ini sudah projek pula, penekanan diberi terdapat sebuah politeknik yang terletak kepada industri pembuatan yang di Kuching dan enam buah sekolah mempunyai nilai tambah atau, menengah vokasional di seluruh negeri dengan izin, 'valueadded' ,berdaya Sarawak. Sekolah-Sekolah vokasional dan tahan dan berdaya maju. politeknik ini sebenarnya sedang menghadapi masalah kekurangan Untuk mencapai matlamat yang enrolmen. Sebuah daripada sekolah disebutkan, PUNB memberi tersebut ialah di bandar Sibu dan tetah bantuan secara pakej yang dibina sejak 1987. meliputi: (i) Bantuan kewangan dalam bentuk ekuiti dan alat PUNB— PENCAPAIAN DALAM pelaburan hampir ekuiti SEKTOR EKONOMI seperti pinjaman stok boleh 50. Dato' Dr. JamaIudin bin Haji Mohd. tukar dan saham utama. Jarjis minta Menteri Kewangan (ii) Pengawasan ke atas menyatakan: perjalanan syarikat-syarikat (a) setakat manakah kejayaan yang yang dilabur. Sistem telah dicapai o!eh Permodalan pengawasan yang berasaskan beberapa model Usahawan Nasional Berhad; kewangan dan prestasi telah (b) berapa banyakkah yang telah dilaksanakan. dibelanjakan dan berapa orangkah usahawan yang terlibat; dan (iii) Membantu syarikat untuk memperbesarkan operasi (c) dalam sektor ekonomi mana melalui pembangunan Pemodalan Usahawan Nasional perniagaan, penempatan Berhad memberikan tumpuan yang sistem maklumat dan lebih dan kenapa. khidmat nasihat korporat. Semua usahawan yang telah Tuan Abdul Ghani bin Othman: diluluskan projek mereka telah dan sedang diberi (a) PUNB telah menerima lcbih perkhidmatan ini mengikut kurang 500 pertanyaan dan keperluan masing-masing. daripadajumlah tersebut, sebanyak 170 kertas cadangan telah diterima (iv) Menganjur kursus untuk dan sedang dibuat penilaian. menambah kemahiran Sehingga kini, PUNB telah usahawan yang meliputi meluluskan 9 permohonan. aspek-aspek budaya korporat, pemasaran, Untuk makluman Ahli Yang kewangan, mutu keluaran, Berhormat, PLJNB dalam pengurusan kakitangan dan orperasinya memberi penekanan sebagainya. Seramai 163 dan tumpuan kepada usahawan- orang usahawan bumiputera usahawan yang aktif dan yang telah mengikuti berbagai menjalankan perniagaan sendiri program latihan anjuran ataupun, dengan izin, 'owner- PUNB. 1947 12MEI1993 1948

(b) Jumlah bantuan bagi 9 permohonan pembantu rumah, pembinaan dan yang telah diluluskan ialah pembuatan. Manakala warganegara sebanyak RM5.958 juta. Industri- Filipina seramai 19,801, warganegara industri yang terlibat ialah plastik, Bangladesh seramai 19,329, warganegara teknologi maklumat, elektronik, Thailand seramai 13,347 dan lain-lain automotif dan kejuruteraan. warganegara seramai 7,506 yang bekerja (c) Industri-industri yang diberi di sektor-sektor berkenaan. penumpuan oleh PUNB adalah seperti berikut: KEMALANGAN PESAWAT B747 (i) Plastik FLYING TIGER (ii) Teknologi maklumal (iii) Aulomolif 52. Tuan Wee Choo Keong minta Menteri Pengangkutan menyatakan (iv) Kejuruteraan Lembaga Penyiasat telah menyelesaikan (v) Petroleum pcnyiasatannya dalam kemalangan (vi) Tenaga pcsawat B747 Flying Tiger Line yang berlaku pada 18.2.89 dan laporannya telah (vii) Pembuatan barangan pem- dihantarkan kepada Kementerian binaan Pengangkutan untuk mengambil tindakan (viii) Telekomunikasi pentadbiran: (ix) Pelancongan (a) sila berikan butir-butir penuh (x) Elektronik apakah tindakan pentadbiran telah diambil atas laporan tersebut. Industri-industri tersebut diberi Jikalau tiada tindakan pentadbiran penumpuan oleh PUNB selaras telah diambil, sila berikan sebab- dengan galakan daripada pihak sebabnya; dan Kerajaan, serta mempunyui (b) bilakah laporan tersebut akan prospek dan peluang-peluang yang disiarkan kepada umum. Jikalau besar untuk perkembangan pesat Kementerian tersebut tidak di masa hadapan. bertujuan untuk menyiarkan laporan tersebut kepada umum, sila berikan sebab-sebabnya. PEKERJA ASING—PECAHAN MENGIKUT NEGARA Datin Paduka Hajah Zaleha binti Ismail: Laporan Kemalangan Pesawat 51. Tuan Haji Mahbud bin Haji Hashim B747 Flying Tiger Line di Puchong minta Menteri Sumber Manusia Selangor telahpun dikemukakan oleh menyatakan berapakah bilangan pekerja Ketua Merinyu Kemalangan: asing yang bekerja di negara ini secara (a) Tindakan pentadbiran yang sedang sah mengikut pecahan nama negara dan diambil atas laporan tersebut industri yang diceburi oleh mereka. adalah mengkajinya dari segi Tuan Ong Ka Ting: Bilangan pekerja perundangan, kepentingan awam asing yang bekarja di negara ini secara serta kepentingan negara. Hasil sah melalui proses permohonan biasa dan ini sedang diselaraskan untuk P.A.T.I. sehingga 30 April 1993 ialah pertimbangan Kerajaan. seramai 234,702 orang. Mengikut pecahan (b) Keputusan samada Laporan warganegara dan sektor pekerjaan, Kemalangan Pesawat B747 Flying didapati seramai 174,719 warganegara Tiger Line di Puchong Selangor Indonesia bekerja di sektor perladangan, akan disebarkan untuk penge- 1949 12MEI1993 1950

tahuan umum atau tidak akan hanya (ii) Permohonan dari pihak dibuat sebaik sahaja Kerajaan wartawan dan jurugambar untuk menerima hasil kajian seperti yang menemuramah VIP, dan VIP dijelaskan. tersebut bersetuju dan bersedia untuk memberi kenyataan akhbar. KESELAMATAN LAPANGAN TERBANG—LARANGAN Dengan demikian soal tindakan MAB KE ATAS WARTAWAN bertentangan dengan kenyataan Y.B. Menteri Pengangkutan tidak timbul. 53. Tuan Lau Dak Kee minta Menteri Pengangkutan menyatakan apakah benar Tindakan yang diambil bagi tindakan Malaysia Airports Bhd. (MAB) mempertingkalkan lagi keselamatan di mengenakan peraturan baru ke atas para lapangan-lapangan terbang di Malaysia wartawan sebagai satu undakan "rasa antara lainnya ialah: marah" kepada pihak akhbar yang mendedahkan kelemahan bcbcrapa (i) Mempertanggungjawabkan lapangan terbang di negara ini jika tidak, Malaysia Airports Berhad sebagai mengapa wartawan dan jurugambar yang satu-satunya agensi untuk ingin membuat liputan untuk kepentingan keselamatan seluruh kawasan orang ramai tidak di benarkan masuk lapangan terbang; bilik-bilik VIP di beberapa Lapangan Terbang, dan mengapa MAB bcrani (ii) Membekalkan alat-alat keleng- membuat tindakan yang bertentangan kapan keselamatan baru dan dengan kenyataan Menteri sendiri. apakah meningkatkan rondaan; tindakan yang akan diambil untuk (iii) Membaiki pagar keselamatan mempertingkatkan keselamatan Lapangan lapangan terbang; Terbang di Malaysia. (iv) Mengadakan pemeriksaan rapi Datin Paduka Hajah Zaleha binti termasuk 'spot check' ke atas Ismail: Adalah tidak benar bahawa pekerja-pekerja dan pengguna Malaysia Airports Bcrhad (MAB) lapangan terbang; mengenakan peraturan baru ke atas para wartawan sebagai satu tindakan 'rasa (v) Memperketatkan penguatkuasaan marah' kepada pihak akhhar. Peraturan terhadap orang-orang yang yang ada sekarang adalah peraturan yang dibenarkan untuk memasuki telah lama dikuatkuasakan iaitu sebelum kawasan-kawasan tertentu; penubuhan MAB pada l November 1992. (vi) Mengawal secara lebih ketat Untuk makluman Yang Berhormat, pengeluaran pas, misalnya untuk adalah tidak benar wartawan dan memasuki bilik-bilik VIP. jurugambar yang ingin membuat liputan tidak dibenarkan masuk ke bilik VIP. Wartawan dan jurugambar yang ingin membuat liputan bolehlah membuat FELDA—GALAKAN KEPADA demikian. Walau bagaimanapun untuk ANAK-ANAK PENEROKA menjamin keselamatan ianya terakluk kepada keadaan-keadaan seperti berikut: 54. Tuan Foo Piew Kok minta Menteri Pembangunan Luar Bandar menyatakan (i) Apabila V1P yang membuat apakah langkah-langkah diambil oleh tempahan bilik VIP menyalakan Kerajaan untuk menggalakkan anak-anak bahawa beliau akan membuat peneroka FELDA yang tidak berminat kenyataan akhbar; dan untuk mewarisi mereka. 1951 12MEI1993 1952

Timbalan Perdana Menteri dan (ii) Encik Ooi Lai Siang @ Ooi Menteri Pembangunan Luar Bandar Lee Seong k/p 7915646. (Tuan Abdul Ghafar bin Baba); Pada Rujukan Permohonan K dasarnya Kerajaan tidak mensyaratkan Muda 21/88 atau JPN. WN. bahawa semua anak-anak peneroka harus 163/3 (E)/K/3229; tinggal bersama keluarga mereka di yang mana kedua-dua rancangan. Walau bagaimanapun tiap- mereka telah lulus ujian tiap peneroka dikehendaki melantik Bahasa dan dalam jawapan seorang daripada anak-anak mereka untuk yang diberi dalam Dewan meneruskan usaha-usaha pembangunan Rakyat yang lalu, per- rancangan. Bagi anak-anak peneroka yang mohonan mereka adalah tinggal di rancangan mereka digalakkan diperingkat tindakan terakhir untuk mengambil bahagian dalam program Pembangunan Ekonomi Tambahan yang Tuan Ong Ka Ting: dilaksanakan di rancangan. Disamping .(a) dan (b) Isu pembongkaran ianya memberi pendapatan tambahan, sindiket membekalkan program ini juga mempercepatkan sijil kelahiran kepada pertumbuhan pusat-pusat perindustrian orang asing dan kecil di luar bandar yang secara langsung kakitangan Jabatan memberi peluang pekerjaan lambahan Pendaftaran Negara kepada anak-anak peneroka. yang dikatakan terlibat dengan sindiket tersebut PENGELUARAN SURAT sedang dalam siasatan BERANAK/KAD PENGENALAN— pihak polis. TINDAKAN TERHADAP (c) (i) Permohonan SINDIKET HARAM kewarganegaraan Encik Lim Teoh 55. Tuan Chian Heng Kai minta Menteri Kuan sedang dalam Dalam Negeri menyatakan: tindakan Jabatan Pendaftaran (a) apakah tindakan telah diambil dan Negara. Oleh hasilnya tentang pembongkaran kerana terdapat Timbalan Menteri Dalam Negeri percanggahan pada 28-3-93 bahawa ada satu maklumat.pihak sindiket haram membekalkan surat Jabatan beranak kepada orang asing supaya Pendaftaran Negara mereka bukan sahaja menjadi telah menghubungi warganegara kita bahkan menjadi pemohon supaya bumiputra; m e m b u a t (b) hasil siasatan berkenaan dengan pembetulan tetapi perkara pegawai linggi dalam masih belum Jabatan Pendaftaran Negara menerima terlibat dalam membekalkan kad jawapan. pengenalan baru kepada orang (ii) Manaka1a asing. permohonan Encik Lai Siang @ Ooi (c) keadaan terbaru berkenaan dcngan Lee Seong sedang permohonan kewarganegaraan: diproses (i) Encik Lim Teoh Kuan k/p diperingkat akhir 8475301 M yang beralamat dan keputusannya di 2461, Mukim 3 Kubang akan diketahui Semang, Bukit Mertajam dalam sedikit masa (seorang bekas polis); dan lagi. 1953 12MEI1993 1954

PERBICARAAN DENGAN JURI— denggi. Semburan kabus ini MENGHAPUSKAN dijalankan dengan seberapa segera selepas pemberitahuan kes 56. Tuan R. Karpal Singh minta Menteri diterima. Ini adalah bertujuan bagi Undang-Undang menyatakan sama ada membunuh nyamuk Aedes yang pihak Kerajaan bercadang menghapuskan membawa penyakit daripada perbicaraan dengan juri dalam negeri. mengigit seseorang yang sihat, Kalau demikian, nyatakan sebab-sebab. (iii) Membubuh ubat pembunuh jentik-jentik, misalnya Abate SG. Menteri di Jabatan Perdana Menteri 1% kedalam tempat-tempat dan Menteri Undang-Undang (Dato' pembiakan dan tempat-tempat Syed Hamid bin Syed Jaafar Albar); yang sesuai kepada pembiakan Soalan ini telahpun saya jawah scmasa nyamuk Aedes. menggulung perbahasan terhadap Tnah Ucapan Seri Paduka Baginda Yang di- (iv) Memberikan pelajaran kesihatan Pertuan Agong pada 10hb Mei 1993. kepada orang ramai akan tanda- Saya tidak ada apa-apa tambahan kepada tanda atau gejala-genjala penyakit soalan ini. denggi, mustahaknya mendapatkan rawatan segera dan cara- cara mencegah serta mengawal penyakit tersebut. DEMAM DENGGI HERDARAH— (v) Mengambil tindakan undang- BILANGAN KES undang di bawah Akta Pe- musnahan Serangga Pembawa 57. Lt. Kol. (B) Ibrahim bin Sareh Penyakit, Tahun 1975 ke atas minta Menteri Kesihatan menyatakan penghuni rumah yang masih bilangan kes demam denggi dan demam membiakan nyamuk Aedes. denggi berdarah yang telah dilaporkan Tindakan yang diambil adalah tahun ini dan apakah langkah-langkah dengan mengeluarkan notis kementerian untuk mengatasi masalah amaran, mengkompaun dan penyakit ini dari terus berleluasa. tindakan mahkamah. Dato' Mohamed Farid bin Ariffin: SKIM CEPAT KAYA—TINDAKAN Dari Januari hingga 25-4-93, sebanyak OLEH KERAJAAN 1,818 kes demam denggi dilaporkan di seluruh negara. Dari Jumlah tersebut, 1,584 kes adalah demam denggi biasa 58. Tuan Ahmad Shukri bin Haji dan 234 kes demam denggi berdarah. Hasan minta Menteri Kewangan Kementerian Kesihatan menjalankan menyatakan: berbagai aktiviti bagi mengatasi masalah (a) berapakah syarikat skim cepat kaya penyakit ini dari terus berleluasa. Langkah- yang telah dikesan dan diambil langkah pencegahan dan pengawalan yang tindakan oleh kerajaan. berapakah dijalankan adalah: jumlah pelaburan di dalam tiap- (i) Menjalankan pemeriksaan dari tiap syarikat tersebut; rumah ke rumah bagi mencari dan (b) apakah tindakan yang telah diambil menghapuskan pembiakan terhadap penganjur atau pemilik nyamuk Aedes pembawa kuman skim tersebut; dan virus denggi. (c) apakah terjadi tcrhadap wang (ii) Melakukan semburan kabus (pelaburan) tersebut, apakah dengan ubat pembunuh serangga rancangan Kerajaan terhadap wang di kawasan kejadian demam tersebut. 1955 12MEI1993 1956

Tuan Abdul Ghani bin Othman: bulan penjara sekiranya gagal membayar denda pada 30 Mei (a) Setakat ini Bank Negara Malaysia 1991. berjaya mengenalpasti dan seterusnya mengambit tindakan (iii) Pestama Sdn. Bhd. dan undang-undang terhadap empat Pestama Bhd. buah syarikat dan scorang individu Pemilik kedua-dua syarikat yang didapati menjalankan ini adalah juga pemilik kepada kegiatan pengambilan deposit Pestama Enterprise. Beliau tanpa lesen yang sah atau lebih telah didakwa atas kesalahan dikenali dengan nama Skim Cepat yang sama di Mahkamah Kaya. Jumlah wang orang ramai Sesyen Taiping. Beliau telah yang telah dilaburkan di dalam mengaku salah dan dijatuhkan Skim Cepat Kaya di atas tidak hukuman penjara setahun serta dapat ditentukan kerana kegiatan denda RM500.000 dan penjara Skim itu dijalankan secara sulit setahun jika gagal membayar bagi mengelakkan ianya dikesan denda pada 2 Mac 1992. oleh Pihak Berkuasa. Di sampmg (iv) Bin Tan Realty Sdn. Bhd. itu. penganjur-penganjurnya tidak mempunyai rekod perakaunan Syarikat ini juga telah didapati yang teratur mengenai deposit para bersalah melakukan kesalahan pelabur. yang sama dan dikenakan kompaun berjumlah (b) Tindakan undang-undang yang RM 10,000 pada 3 Mac 1993. telah diambil terhadap penganjur- (v) Jaafar bin Ahmad penganjur Skim tersebut adalah di bawah peruntukan seksyen 25 Beliau telah didakwa di (1) Akta Bank dan Instilusi- mahkamah Sesyen Johor institusi Kewangan 1989 atas Bahru atas kesalahan yang kesalahan menerima deposi tanpa sama. Beliau telah mengaku lesen yang sah. Butir-butir lanjut salah dan dijatuhkan hukuman mengenai syarikat-syarikat itu setahun penjara serta denda adalah seperti berikut: RM500,000 dan dua tahun penjara jika gagal membayar (i) Pestama Enterprise denda pada 12 Disember 1992. Pemiliknya iaitu Osman bin Hamzah telah didakwa di (b) Dalam kes Pestama Enterprise, Mahkamah Sesyen Taiping wang tunai yang disita berjumlah kerana kesalahan tersebut. RMl,743,363 telah diperintahkan Beliau telah mengaku bersalah oleh Mahkamah supaya di- dan telah didenda sebanyak kembalikan kepada penganjurnya RM250.000 pada 14 Mac iaitu Osman bin Hamzah. 1990. Bagi kes Sri Emas Enterprise, (ii) Sri Emas Enterprise wang tunai yang berjumlah Pemiliknya iaitu Noorrokiah RMl,726,578 dan Wang Pos bt Ishak telah didakwa di bernilai RM246.115 telah Mahkamah Sesyen Ipoh diperintahkan oleh Mahkamah kerana kesalahan yang sama. Sesyen Ipoh untuk dlucuthakkan. Beliau telah mengaku salah dan dihukum penjara selama Manakala dalam kes yang 42 bulan dan didenda melibalkan Pestama Sdn. Bhd. dan sebanyak RM5000,000 atau 10 Pestama Bhd., wang tunai yang 1957 12MEI1993 1958

berjumlah RM173.331 telah PERUNTUKAN MEMBERSIHKAN diperintahkan oleh Mahkamah SUNGAI SARAWAK DAN Sesyen Taiping untuk dirampas MENINGKATKAN TARAF HIDUP dan dilucuthakkan. KAUM NELAYAN Bagi kes-kes yang melibatkan Bin 60. Tuan Junaidi Tuanku Jaafar minta Tan Realty Sdn. Bhd. dan Jaafar Menteri Pertanian menyatakan: bin Ahmad, tiada wang tunai yang (a) pada tahun 1993 Kerajaan telah disita. meluluskan berjuta peruntukan untuk membersih sungai di Adalah tidak dapat dinafikan Sarawak, ke Jabatan manakah bahawa kesemua wang yang telah peruntukan int disalurkan dan dirampas adalah merupakan wang bagaimana untuk memohon pada pelabur yang terlibat dengan peruntukan ini. Apakah kriteria Skim-skim Cepat Kaya. Walau diambilkira untuk kelulusan bagaimanapun, wang-wang ler- peruntukan; sebut tidak dapat dipulangkan (b) apakah tindakan Kementerian semula kepada pihak pelabur untuk menggesa Kerajaan Negeri, memandangkan pihak penganjur terutama Sarawak. agar Persatuan skim tersebut tidak mempunyai nelayan diberi layanan yang sama senarai nama pelabur yang terlibat dengan Persatuan peladang. Kalau secara teratur dan lengkap. tidak adakah mi mencerminkan Tambahan pula, jika Kerajaan tekanan Kementerian mirip kepada berbuat demikian. ianya akan Persatuan peladang yang disalah anggap bahawa Kerajaan mempunyai ahli-ahli yang dari merestui kewujudan skim haram golongan orang yang ternama dan tersebut dan juga perbuatan orang berpengaruh; dan ramai yang melabur dengan Skim- skim itu. (c) apakah tindakan dan cadangan secara menyeluruh dan 'total' untuk meningkatkan taraf hidup kaum PENAHANAN DATUK (DR) Nelayan dan apakah rancangan JEFFRY KITINGAN—KERTAS dan bantuan Kerajaan di Sarawak PUTIH terutama di kawasan Batang Lupar.

59. Tuan Maidom P. Pansai minta Tuan Mobd. Shariff bin Haji Omar: Menteri dalam Negeri menyatakan bahawa (a) Padatahun l993 sebanyak RM1.6 di suatu masa dulu ketika menjawab satu juta telah diluluskan di bawah soalan bertulis tentang penahanan Datuk Kementerian Pertanian bagi projek (Dr) Jeffry Kitingan menyatakan bahawa Terusan Dan membersihkan Kerajaan akan mengeluarkan kertas putih Sungai Sarawak. Peruntukan ini mengenainya. Kini ternyala sampai disalurkan kepada Jabatan sekarang pun belum juga dilakukan. Pengairan dan Saliran Malaysia Kenapa. untuk pelaksanaan. Setakat ini sebanyak RMl.l juta adalah Tuan Ong Ka Ting: Sehingga kini diuntukkan bagi Binaan Terusan pihak kerajaan belum lagi bercadang untuk dari Batang Samarahan ke Batang mengeluarkan Kertas Putih berhubung Sadong. Di mana kerja-kerja dengan penahanan Datuk (Dr) Jeffry binaan sedang dijalankan. Baki Kitingan. Tindakan untuk berbuat peruntukan sebanyak RM500.000 demikian akan hanya diambil jika adalah untuk tujuan membersihkan difikirkan perlu. sungai-sungai di Sarawak. 1959 12MEI1993 1960

Permohonan peruntukan bagi ilu, Kerajaan Negeri Sarawak projek ini boleh dibuat kepada juga telah memberi bantuan Pejabat Daerah atau Pejabat kewangan berjumlah sebanyak Jabatan Pengairan dan Saliran RM596.000 kepada Persatuan- wilayah berkenaan. Kreteria yang Persatuan nelayan Kawasan dan diambil kira dalam menentukan negeri. senarai sungai-sungai untuk dibersihkan adalah: (c) LKIM melaksanakan beberapa * Pembersihan sungai adalah program untuk meningkatkan taraf untuk tujuan meningkatkan hidup kaum nelayan di Sarawak. keupayaan saliran/hidraulik Walau bagaimanapun, kejayaan sungai tersebut dalam usaha pelaksanaan program-program ini untuk menebat banjir. bergantung besar kepada sikap dan penerimaan nelayan terhadap * Pembersihan adalah untuk aktiviti-aktiviti yang dilaksanakan tujuan lalulinias bot-bot dan oleh kerajaan. Program-program perahu. yang dilaksanakan oleh LKIM * Nilaian harta yang dapat adalah seperti berikut: diselamatkan. (i) Menyedia dan meningkatkan * Bilangan pengguna yang kemudahan-kemudahan asas mendapat faedah. di kampung-kampung jeti * Peruntukan kewangan yang kecil, balai nelayan/balai ada. serbaguna, galang bot, tambatan bot dan jalan kampung. Di bawah (b) Sepanjang yang diketahui, Rancangan Malaysia Kerajaan Negeri sentiasa berlaku Keenam sejumlah RM1.7 adil ke atas Persatuan-Persatuan juta telah diperuntukkan Nelayan yang diwujudkan di untuk pembinaan kemu- Negeri Sarawak. Namun begitu dahan-kemudahan asas ini. oleh kerana saiz dan bilangan keahlian Persatuan-persatuan (ii) Pembinaan untam-unjam di nelayan ini adalah berbeza-beza, lapak-tapak baru dan adalah kemungkinan bahawa pembesaran di tapak-tapak Kerajaan Negeri memberi tumpuan yang sedia ada. Di bawah kepada Persaluan-Persatuan Rancangan Malaysia Ke- Nelayan yang lebih besar. Setakat enam sejumlah RM500.000 ini beberapa permohonan yang telah diperuntukkan. dikemukakan oleh Persatuan Nelayan Negeri Sarawak (iii) Pembinaan sebuah pusat (PENESA) telah pun diberi memproses hasil-hasil pertimbangan yang wajar oleh perikanan di Mukah yang Kerajaan Negeri. Beberapa dijangka akan beroperasi permohonan untuk pembangunan pada akhir tahun 1993. tanah yang dikemukakan oleh PENESA bagi meningkatkan (iv) Memberi kemudahan pin- pendapatan nelayan-nelayan di jaman kewangan menerusi Sarawak sedang dipertimbangkan Skim Pijaman Khas oleh Kerajaan Negeri. Di samping Pertanian (SPKP) bagi 1961 12MEI1993 1962

membolehkan nelayan- PNK Sebuyau, PNK Layar Rimbas dan nelayan di Sarawak me- PNK Beladin supaya Persatuan-persatuan nerokai perikanan laut Nelayan ini dapat berdikari dan memberi dalam. sumbangan yang positif kepada ahli-ahli. (v) Memberi kemudahan bantuan geran untuk pembelian PEMBERIAN SIJIL BERANAK— MEMBANTERAS KEGIATAN pelbagai alatan penangkapan SINDIKET ikan kepada nelayan-nelayan termiskin di bawah Program 61. Tuan Liew Ah Kim minta Menteri Pembangunan Rakyat Dalam Negeri menyatakan apakah Termiskin (PPRT). langkah-langkah yang telah dilaksanakan membanteras sindiket memberi sijil (vi) Mengadakan kursus dan beranak kepada warganegara asing bagi latihan kepimpinan dan memudahkan diterima menjadi binadiri dalam usaha untuk warganegara negeri ini. Nyatakan juga mengubah sikap di kalangan sama ada polis sudah menjalankan masyarakat nelayan di penyiasatan dan apakah perkembangan Sarawak. hasil siasatan polis itu. (vii) Meneruskan usuha-usaha Tuan Ong Ka Ting:Langkah - bagi memantapkan Per- langkah yang diambil untuk membanteras satuan-Persatuan Nelayan di sindiket tersebut ialah dengan mengenakan Negeri Sarawak iaitu 14 buah tindakan undang-undang kepada yang terlibat, meninggikan kualiti dokumen Persatuan Nelayan Kawasan serta mempertingkatkan ciri-ciri dan sebuah Persatuan keselamatannya dan juga memupuk Nelayan Negeri supaya kepekaan pegawai dan kakitangan Jabatan Persatuan-Pcrsatuan Pendaftaran Negara. Pihak Polis scdang Nelayan ini akan dapat menyiasat sama ada masalah yang berdikari sepenuhnya. dilaporkan itu dijalankan oleh sindiket Galakan dan keutamaan akan atau individu. diberi kepada Persatuan- Persatuan Nelayan ini untuk melibatkan diri dalam SKIM PINJAMAN TANPA aktiviti-akuviti perniagaan FAEDAH yang wujud umpamanya di 62. Dato'Dr. Haji Jamaludin bin Haji kompleks-kompleks Jarjis minta Menteri Kewangan Pendaratan Ikan LKIM. menyatakan: (a) sambutan yang diberikan oleh Bagi kawasan Batang Lupar, LKIM akan rakyat Malaysia terhadap skim terus mempertingkatkan kemudahan- pinjaman bank tanpa faedah yang kemudahan asas yang ada dan akan dilancarkan baru-bari ini; menyediakan beberapa lagi kemudahan seperti jeti dan balai nelayan yang (b) apakah kesan dari skim tersebut melibatkan peruntukan sebanyak terhadap operasi Bank Islam Malaysia Berhad; dan RM68,000.00. Bimbingan dan galakan akan terus diberi kepada Persatuan- (c) kalau sambutan terhadap skim ini Persatuan Nelayan Kawasan (PNK) yang sangat menggalakkan adakah bergiat di kawasan Batang Lupar iaitu kementerian berhasrat untuk 1963 12MEI1993 1964

menghapuskan terus skim dengan pihak Kerajaan dan pinjaman berfaedah yang wujud pertubuhan swasta yang pada masa ini. berminat atau terlibat di dalam hal perkara Tuan Abdul Ghani bin Othman: pencegahan jenayah dan Jawapan berkaitan dengan perkara ini sistem keadilan jenayah. telah pun dibuat pada Mei 1993 iaitu (b) Yayasan ini dipengerusikan oleh semasa menjawab pertanyaan Ahli Yang Yang Berhormat Dato' Syed Berhormat daripada Rantau Panjang. Oleh Hamid bin Syed Jaafar Albar, itu saya tidak bercadang untuk mengulangi Menteri Undang-Undang dan Yang jawapannya. Berbahagia Tan Sri Mohammed Hanif bin Omar, Ketua Polis Negara sebagai Timbalan YAYASAN PENCEGAH JENAYAH Pengerusi. Wakil-wakil dari sektor MALAYSIA(YPJM)— awam, sektor swasta, institusi MATLAMAT PENUBUHAN pengajian tinggi,badan kebajikan dan Pegawai Kanan Polis turut 63. Tuan Haji Abdul Hadi bin Awaang menganggotai Yayasan ini. minta Menteri Dalam Negeri menyatakan: (c) Sejak penubuhannya, Yayasan ini (a) apakah matlamat di sebalik telah merangka beberapa program penubuhan Yayasan Pencegah pencegahan jenayah untuk Jenayah Malaysia (YPJM) yang dilaksanakan di negara ini. telah dilancarkan oleh Yang Amat Program perlama Yayasan ini ialah Berhormat Perdana Menteri pada mengadakan seminar mengenai 12-1-1993 yang lalu; 'Kenakalan Remaja (Juvenile Delinquencies)'.Seminar ini, yang (b) siapakah yang menganggotai melibatkan berbagai Jabatan yayasan tersebut serta latar- Kerajaan, sektor swasta, badan belakangnya; dan kebajikan dan ahli-ahli (c) apakah pencapaiannya setakat ini. masyarakat, akan dijadikan asas perancangan bagi mengatasi gejala-gejala yang kurang sihat Tuan Ong Ka Ting: di kalangan kanak-kanak dan (a) Penubuhan Yayasan Pencegah remaja di negara ini. Jenayah Malaysia mempunyai dua matlamat iaitu: (i) untuk memberi sumbangan AKTA UNIVERSITI DAN KOLEJ ke arah meningkatkan lagi UNIVERSITI—MEMANSUHKAN keberkesanan tindakan- 64. Tuan Wong Wing On minta Menteri tindakan pencegahan Pendidikan menyatakan sama ada jenayah di samping usaha- Kerajaan pernah menggunakan usaha pemulihan terhadap "Universities dan Universily Colleges pesalah-pesalah dengan cara Act" untuk menggantung penuntut- membuat kajian, tinjauan penuntut atau menyingkirkan merekapada dan lain-lain program tahun 1990, 1991, 1992 dan 1993, jika bersepadu. ya, nyatakan sebab-sebab Kerajaan berbuat (ii) untuk mempertingkatkan demikian dan jenis tuduhan yang dijadikan lagi kesedaran dan "asas". Juga nyatakan sama ada Kerajaan penglibatan orang ramai di sedia memansuhkan Akta ini yang dalam usaha-usaha pen- mencerobohi kebebasan akademik dan cegahan jenayah bcrsama kebebasan bersuara. 1965 12MEI1993 1966

Dr. Pong Chan Onn: Untuk di SRB (Cina) seperti pembayaran makluman Ahli Yang Berhormat, terhadap pengetua kerana mercka hukuman penggantungan pengajian pernah sebenarnya menjalankan tugas dikenakan ke atas pelajar bagi tahun 1990- seorang pengetua; dan 1993. Dalam tempoh tersebut, seramai (c) berapakah jumlah kekurangan guru 132 pelajar universiti tempatan telah di SRB (Cina) di Sarawak dan dikenakan hukuman penggantungan atas apakah langkah-langkah yang akan berbagai-bagai jenis kesalahan tatatertib diambil untuk mengatasi masalah seperti mencuri, menipu, bergaduh, yang berpanjangan ini dan bilakah mendera, melanggar peraturan masalah ini dapat diselesai peperiksaan, peraturan kuliah, peraturan asrama dan sebagainya. Berhubung dengan sepenuhnya. hukuman penyingkiran daripada universiti Dr. Fong Chan Onn: ke atas pelajar, ia pernah dijatuhkan ke atas pclajar bagi tahun 1990 dan 1991 (a) Untuk makluman Ahli Yang atas kesalahan-kesalahan seperti Berhormat, jumlah kekosongan penyalahgunaan dan memiliki dadah, jawatan Guru Besar di SRB (Cina) menceroboh masuk bilik pensyarah serta di Bahagian Sibu adalah seramai meminda markah dan sebagainya. Jumlah 14 orang, iaitu seorang di sekolah pelajar yang telah dikenakan hukuman Gred A dan 13 orang di sekolah penyingkiran dalam tempoh tersebut Gred B. Kekosongan ini akan diisi adalah seramai 9 orang. sebaik sahaja urusan naik pangkat Pegawai Perkhidmatan Bukan Kerajaan belum bercadang untuk Siswazah bagi kategori DG6 ke memansuhkan Akta Universiti dan Kolej DG5 diselesaikan. Universiti (AUKU) kerana bagi Kerajaan, (b) Kerajaan akan membayar elaun akta ini tidak sekali-kali menyekat tanggungan kerja kepada guru- kebebasan bersuara dan kebebasan guru yang diarah menjalankan akademik. Sebaliknya akta ini penting tugas Guru Besar, di samping bagi memastikan pelajar Institusi menjalankan tugas-tugasnya. Pcngajian Tinggi (TPT) tidak diperalatkan oleh golongan-golongan tertentu untuk (c) Jumlah kekurangan guru di SRB kepentingan mereka yang mana boleh (Cina) di Sarawak sebenarnya tidak memesongkan pelajar daripada mencapai berlaku lagi. Semua kekosongan matlamat asal iaitu melengkapkan diri telah diisi dengan guru-guru yang dengan ilmu pengetahuan dan kemahiran tidak terlatih iaitu seramai 780 bagi menyumbang kepada pembangunan orang. Daripada jumlah tersebut dan kemakmuran negara. seramai 666 orang di SRB (Cina) dan seramai 114 di SRK (Cina). SRB (CINA) SIBU— KEKURANGAN GURU HOSPITAL—KES KECUAIAN 65. Tuan Robert Lau Hoi Chew minta KAKITANGAN Menteri Pendidikan menyatakan: (a) berapakah jumlah kekosongan di 66. Tuan Pong Kui Lum minta Menteri SRB (Cina) di Bahagian Sibu yang Kesihatan menyatakan jumlah dan jenis masih belum diisi dan bilakah kes kecuaian kakitangan berlaku dalam kekosongan ini akan diisi; Hospital Kerajaan dan swasta sepanjang 1991, 1992, 1993 yang menyebabkan (b) sama ada Kementerian dapat pesakit menderita dan apakah punca menimbang untuk membayar elaun kecuaian dan langkah yang diambil untuk penuh kepada Pemangku Pengetua mengatasi. 1967 12MEII993 1968 Dato' Mohamed Farid bin Ariffin: dibenarkan merawat pesakit Kementerian Jumlah aduan yang diterima yang tclah ini juga semasa menjalankan pemeriksaan terbukti kecuaian oleh pihak Hospital dari semasa ke semasa sepertimana yang Kerajaan sepanjang tahun 1991, 1992 diperuntukan oleh Akta tersebut. dan 1993 adalah sebanyak 10 kes. Kementerian tiada maklumat terpennci mengenai kes-kes kecuaian di hospital- hospital swasta kerana kes-kes tersebut SKANDAL KOPERASI RAKYAT diselesaikan sama ada menerusi APOH BHD/SYARIKAT mahkamah ataupun perandingan antara SEN SEN SAWMILL SDN. BHD pihak-pihak yang terlibat tanpa melalui Kementerian ini. 67. Tuan Harrison Ngau Laing minta Menteri Dalam Negeri menyatakan: Punca-punca berlakunya kecuaian (a) apakah hasil siasatan serta tindakan termasuklah kelalaian kakitangan semasa yang telah dan akan diambil oleh menjalankan sesuatu tugas atau prosedur, pihak polis terhadap skandal kelemahan dalam pengurusan rawatan 17,000 saham Koperasi Rakyat dan kakitangan hospital tidak mematuhi Apoh Berhad dalam Syarikat Sen prosedur yang sedia ada bagi menjaga Sen Sawmill Sdn. Bhd. yang keselamatan pesakit terutamanya bayi di tetah dibubarkan baru-baru ini wad-wad. tanpa pengetahuan ahli-ahli koperasi tersebut; dan Bagi menghindari berlakunya kecuaian, Kementerian ini sentiasa berusaha (b) adakah pihak polis pernah mempertingkatkan kemahiran dan budaya menerima aduan daripada kerja cemerlang kakitangannya.Langkah- pegawai-pegawai Koperasi ber- langkah yang diambilnya antara: kenaan mengenai skandal ini, jika ada siapakah pegawai tersebut dan (i) Mengwujud dan melaksanakan bilakah aduan itu dibuat. garis-garis panduan, protokol- protokol pengendalian rawatan; Tuan Ong Ka Ting: (ii) Menganjurkan seminar, kursus dan (a) Polis tidak menerima sebarang latihan dalam perkhidmatan untuk pengaduan rasmi mengenai kes kakitangan mengenai ini oleh itu tiada siasatan dibuat pengendalian rawatan; terhadapnya. (iii) Melaksanakan program "Quality (b) Pihak Polis hanya menerima Assurance", dengan izin, untuk salinan surat aduan dari ahli memastikan perkhidmatan rawatan koperasi kepada Pejabat perubatan menepati sasaran piawai Pendaftar Syarikat bertarikh 7 yang ditetapkan; dan, Januari 1993. Surat tersebut telah (iv) Memperkemaskan bimbingan, ditandatangani oleh seorang yang pengawasan dan penyeliaan bernama William Seling Lah. kakitangan oleh pakar-pakar dan pegawai atasan. POLIS—MENINGKATKAN Mengenai hospital swasta, Kementerian DISIPLIN ANGGOTA akan memastikan mereka mematuhi peruntukan undang-undang yang sedia 68. Tuan Haji Mohamad bin Sabu minta ada seperti Akta Hospital Persendirian Menteri Dalam Negeri menjelaskan 1971, khususnya memastikan hanya apakah usaha-usaha yang dibuat oleh pihak mereka yang berkelayakan sahaja Kementerian untuk meningkatkan disiplin 1969 12 MEI1993 1970 anggota polis memandangkan begitu (Soalan No. 69-Sila lihat jawapan banyak kejadian jenayah dan keruntuhan kepada Soalan No. 7 pada 28-4-93) moral yang melibatkan anggota Polis.

Tuan Ong Ka Ting: Disiplin anggota KAD PENGENALAN BARU— Polis pada keseluruhannya adalah baik TINDAKAN JPN di mana tidak sampai 0.42% anggota polis terlibat dalam kes jenayah bagi setiap 70. Tuan Chian Heng Kai minta Menteri tahun. Walau bagaimanapun beberapa Dalam Negeri menyatakan: langkah telah diambil untuk meningkatkan (a) mengapa pihak Jabatan Pen- lagi disiplin di kalangan anggota polis daftaran Negara mungkir janji seperti: kepada penduduk-penduduk (i) Mengamalkan konsep 'Kepim- Perkampongan Berapit dan tidak pinan Melalui Tauladan' dan menghantar pegawai ke sana pada moto Bersih, Cekap dan Amanah 11-2-93 untuk menolong mereka menjadi teras perkhidmatan semua menukar kad pengenalan baru: anggota Polis. (b) mengapa pihak Jabatan Pen- (ii) Mengambil tindakan tegas daftaran Negara Cawangan Bukit terhadap anggota yang melakukan Mertajam tidak menjawab surat kesalahan tanpa mengira pangkat Y.B. Encik Wong Hang Yoke, anggota terbabit dan mendakwa ADUN Berapit yang bertarikh mereka di Mahkamah sekiranya 17-2-93 berkenaan dengan kes terbabit dengan kesalahan jenayah. ini; dan (iii) Tema Hari Polis "Akhlak Mulia (c) adakah pihak Kerajaan bercadang Pasukan Berwibawa" akan menghantarkan pegawai Jabatan diserapkan menjadi budaya itu ke Perkampungan-per- kehidupan harian semua anggota kampungan atau kampung- polis. kampung tradisi untuk menolong penduduk-penduduk menukar kad (iv) Menerapkan nilai-nilai Islam pengenalan mereka. Jika ya, dalam semua aspek tugasan polis berikan butir-butirnya; jika tidak, dan nilai Islam dijadikan satu mengapa. latihan wajib bagi "latihan Dalam Perkhidmatan Polis." Tuan Ong Ka Ting: (v) Menjalankan pemeriksaan dan (a) Pihak Pejabat Pendaftaran Negara penyeliaan yang sistematik Daerah Bukit Mertajam telah terhadap mutu penugasan menetapkan lawatan khas di kepolisian sama ada lugasan luar kawasan Perkampongan Beraptt atau kaunter. Lawatan mengejut pada 11 -2-93 di mana penyelaras diadakan dari masa ke semasa bagi program ini adalah melalui untuk memastikan disiplin anggota Pengerusi Jawatankuasa polis berada di tahap yang tinggi. Keselamatan Kampong (JKKK). (vi) Mengamal sikap terbuka terhadap Oleh kerana masalah yang tidak teguran orang awam terhadap dapat dielakkan, pada 10-2-93 disiplin anggota polis, cian setiap pihak Jawatankuasa Keselamatan teguran akan diambil tindakan Kampong telah diberitahu bahawa sewajamya. lawatan tersebut tidak dapat diteruskan dan bersetuju di- (vii) Kebajikan anggota polis akan tangguhkan sehingga diberitahu diberi perhatian yang sewajarnya. kelak. 1971 12MEI1993 1972

(b) Masalah yang berbangkit antara untuk meningkatkan kecekapan bas mini, penduduk Kampong Berapit bas berhenti-henti dan perhidmatan teksi dengan Pejabat Pendaftaran dalam bandaraya. Juga nyatakan peratus Negara Daerah Bukit Mertajam penumpang yang menggunakan telah diselelsaikan sebelum surat pengangkutan awam dalam Kuala Lumpur ADUN Berapit diterima. Oleh itu sepanjang 10 tahun lalu dan sebab-sebab pengurusan Pejabat Pendaftaran perubahan penggunaan ini. Negeri Pulau Pinang beranggapan bahawa penduduk di kampong yang terlibat telah memakluminya. Datin Paduka Hajah Zaleha binti (c) Lawatan ke kawasan per- Ismail: Untuk menyelesaikan kesesakan kampungan dan Kampong lalulintas yang semakin teruk dalam Kuala Tradisional akan diteruskan oleh Lumpur, Kerajaan telah mencadangkan Pejabat Pendaftaran Negara pelaksanaan satu sistem pengangkutan Daerah Bukit Mertajam. Walau awam yang bersepadu dengan 4 bagaimanapun keutamaan akan komponen-komponen utama seperti diberikan kepada kawasan- berikut: kawasan yang berjauhan dengan pejabat dan menghadapi masalah (a) Sistem Transit Laju Ringan pengangkutan di samping (STLR) kemampuan kakitangan yang ada. (b) Sistem Monorel (c) Sistem Rel Komuter (Landasan PERKHIDMATAN POLIS— Berkembar KTM) SEMAKAN GAJI (d) Peningkatan mutu sistem 71. Tuan Lim Kit Siang minta Perdana perkhidmatan bas Menteri menyatakan sama ada Kerajaan telah mempertimbangkan permintaan polis untuk mengkaji semula gaji mereka, dan (a) Sistem Transit Laju Ringan (STLR) nyatakan keputusan dan sikap Kerajaan Pada tahun 1991, Kerajaan telah ke atas permintaan tersebut. meluluskan pelaksanaan fasa pertama Sistem Transit Laju Tuan Othman bin Abdul: Untuk Ringan (STLR), iaitu dari Ampang makluman Yang Berhormat, saya telah ke Pusat Bandar sepanjang 12 km. pun memberi jawapan ke atas soalan yang Latuan fasa pertama ini akan sama yang telah dikemukakan oleh Yang dilaksanakan secara penswastaan Berhormat daripada Bayan Baru dalam sepenuhnya oleh Syarikat Sistem sidang ini pada 3 Mei 1993. Transit Aliran Ringan Sdn. Bhd. (STAR). Konsessi bagi fasa pertama ini telah pun di- KESESAKAN LALUUNTAS DI tandatangani pada bulan Disember KUALA LUMPUR 1992 di antara Kementerian 72. Tuan Tan Kok Wai minta Perdana Pengangkutan dengan Syarikat Menteri menyatakan secara terperinci STAR. laluan pertama ini dijangka rancangan 4 perkara yang beliau akan bermula pembinaannya pada cadangkan untuk menyelesaikan pertengahan tahun ini. Kos projek kesesakan lalulintas yang teruk dalam bagi laluan pertama ini di- Kuala Lumpur, Apa rancangan yang anggarkan sebanyak RM1.2 ribu sedang dalam pertimbangan Kerajaan juta. 1973 12MEI1993 1974

Selain daripada fasa pertama, fasa- sediada supaya per- fasa lain dalam rancangan laluan STLR khidmatan bas menjadi lebih yang telah dicadangkan adalah sepcrti efisien dan menyeluruh; berikut: (ii) menggabungkan syarikat- — Dari Petaling Jaya ke Gombak 28 km syarikat bas sediada; melalui Pusat Bandar (iii) membina terminal bas baru — Dari Loke Yew (Miharja) ke 14 km Bukit Jalil di luar pusat bandar dan — Dari Pusat Bandar (Jalan 16 km mempertingkatkan Sulun Ismail) ke Kepong kemudahan-kemudahan — Dari Loke Yew (Mharja) ke 5 km terminal sediada. Cheras. Untuk mempertingkatkan kecekapan (b) Sistem Monorel sistem perkhidmatan bas di Kuala Lumpur, Sistem Monorel adalah satu sislem Kerajaan telah memutuskan bahawa pengangkutan 'people mover' yang struktur perkhidmatan bas sediada perlu telah dicadangkan oleh DBKL disusun semula melalui penggabungan untuk perjalanan dalam Pusat syarikat-syarikat bas dan penyusun semula Bandar (intra-city service) yang struktur laluan bas. Selain dari itu, bertujuan mengurangkan kemudahan-kemudahan bagi sistem kesesakan lalulintas dan mem- perkhidmatan bas seperti terminal di luar pertingkatkan mobiliti di Pusat pusat bandar dan perhentian-perhentian Bandar. bas akan terus dibina dan dipertingkatkan. Bagi perkhidmatan teksi, Dewan (c) Sistem Rel Komuter (Landasan Bandaraya Kuala Lumpur akan terus Berkembar KTM) membina dan mempertingkatkan Sistem Rel Komuter adalah satu kemudahan-kemudahan seperti perhentian sistem pengangkutan awam yang teksi, sudin teksi dan terminal teksi untuk sedang dilaksanakan oleh KTM menjadikan tebih efisen dan berkesan. Bhd untuk tujuan perjalanan ulang- alik dari luar Metropolitan Kuala Peratus penggunaan pengangkutan Lumpur ke Pusat Bandar Kuala awam telah menurun dari 40% dalam Lumpur (inter-city commuter tahun 1980 kepada 30% dalam tahun service). 1990. Antara sebab-sebab utama yang menyebabkan penurunan dalam Laluan Sistem Rel Komuter akan penggunaan pengangkutan awam adalah: menghubungi Rawang ke Seremban melalui pusat bandar (i) Peningkatan taraf kehidupan di Kuala Lumpur (105 km) dan Sentul dalam keadaan ekonomi yang ke Port Kelang (48 km). Projek stabil menjadikan lebih ramai ini akan mengikut koridor landasan wargakota mampu untuk memiliki keretapi sediadadan dijangka akan kenderaan persendirian. siap sepenuhnya pada tahun 1995. (ii) Sistem pengangkutan awam (d) Memperbaiki Mutu Sistem sediada, terutamanya per- Perkhidmatan bas khidmatan bas hanya mampu Beberapa usaha yang berikut memberikan perkhidmatan sedang dibuat untuk mem- minima, iaitu mengangkut penum- pertingkatkan lagi mutu sistem pang. Tahap perkhidmatan yang perkhidmatan bas: disediakan adalah bermutu rendah, tidak efisien dan mengabaikan ciri- (i) menjalankan kajian untuk ciri utama seperti keselamatan dan menyusun semula laluan bas keselesaan. Ini menyebabkan 1975 12MEI1993 1976

penumpang-penumpang yang Tuan Kerk Choo Ting: Untuk mampu memiliki kenderaan sendiri makluman Ahli Yang Berhormat, berpindah ke mod kenderaan jalanraya dari Bau ke Sematan adalah persendirian. merupakan sebahagian daripada projek jalanraya Kuching-Batu Kawa-Bau- Lundu-Sematan. Jalanraya dari Bau ke KEPULAUAN SPRATLYS— Sematan adalah sepanjang 80.6 km, Dari KENYATAAN PEMIMPIN CHINA jumlah ini, jalanraya sejauh 31.5 km dari Bau ke Batang Kayan telahpun selesai 73. Tuan Haji Mohamad bin Sabu minta Menteri Luar Negeri menyatakan apakah diturap. Bagi jalanraya sepanjang 49.1 usaha-usaha Kerajaan untuk mengimbangi km dari Batang Kayan ke Sematan pula, pengaruh kekuatan tentera China di ianya masih lagi dalam peringkat Kepulauan Spratlys terutamanya selepas pembinaan. Kemajuan terkini kontrak China menempatkan pasukan kapal selam pembinaan jalan ini ialah 3.92% di kepulauan tersebut. berbanding dengan jadual asal 11.58%. Kelewatan sebanyak 7.66% atau 9.66 Timbalan Menteri Luar (Dato' Dr. minggu ini adalah kerana pada peringkat Abdullah Fadzil bin Che Wan): Adalah awalnya terdapat sedikit kelewatan dalam tidak wajar kita bergantung hanya kepada mobilizasi. Walau bagaimanapun projek konsep pengimbangan kekuatan tentera sekarang lelah pun berjalan dengan lancar. untuk mengwujudkan keamanan dan keselamatan bagi rantau ini. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, semasa tawaran, pihak Malaysia berpendapat bahawa cara kontraktor telah menamakan Syarikat ACE yang lebih baik untuk mengekalkan Technology sebagai sub-kontraktor kestabilan ialah menerusi perundingan. mereka. Syarikat ACE Technology, adalah Deklarasi ASEAN Mengenai Laut China sebuah syarikat berdafiar di Malaysia, Selatan yang dikeluarkan dalam bulan yang mempunyai perkongsian dengan Julai 1992 meminta semua negara yang sebuah syarikat di Macau, iaitu Holding berkenaan menyelesaikan secara aman Construction Land Investment Ltd. Untuk menerusi perundingan semua per- makluman Ahli Yang Berhormat, tidak sengketaan yang melibatkan kawasan- terdapat kontraktor daripada Negeri China kawasan di Laut China Selatan .Malaysia yang terlibat secara terus dalam pembinaan mengalu-alukan kenyataan umum dari jalanraya ini. Penglibatan syarikat daripada pihak China serta juga jaminan-jaminan Negeri China adalah melalui Syarikat yang diberi kepada pemimpin-pemimpin ACE Technology di mana syarikat tersebut kita dan juga pemimpin-pemimpin telah mengambil beberapa orang pekerja ASEAN yang lain bahawa China mahu professional, separuh professional dan menyelesaikan isu-isu bersabit dengan pekerja mahir daripada sebuah syarikat Laut China Selatan secara aman menerusi dari Negeri China iaitu Yunnan Roads perundingan. and Bridge Engineering Company.

PROJEK JALAN RAYA BAU KE SEMATAN PERMOHONAN PERMIT BAGI MENERBITKAN AKHBAR 74. Tuan Sim Kwang Yang minta Menteri Kerja Raya menyatakan apakah 75. Tuan Chor Chee Heung minta kemajuan telah dicapai dalam projek Menteri Dalam Negeri menyatakan: mengetarkan jalanraya dari Bau ke Sematan, adakah kontraktor daripada (a) sejak tahun 1988 berapa Negeri Cina terlibat dalam projek tempalan permohonan telah diterima dan daripada Negeri Sarawak sendiri. berapa permit dikeluarkan untuk 1977 12MEI1993 1978

akhbar harian (Dalam Bahasa SISTEM BANK BERLANDASKAN Inggeris); ISLAM (b) apakah nama-nama syarikat- syarikat termasuk nama akhbar; 76. Puan Hajah Ilani binti Dato' Haji dan Isahak minta Menteri Kewangan menyatakan: (c) sama ada kebenaran dan permit celah dikeluarkan kepada syarikat (a) apakah benar dakwaan sesetengah yang ingin menerbitkan akhbar pihak yang mengatakan sistem "The Sun". bank yang diamalkan hari ini mengamalkan riba; Jika ya, siapakah pemilik syer utama (b) jika benar begitu apakah ia tidak dalam syarikat ini. bercanggah dengan ajaran Islam. Tuan Ong Ka Ting: Bilakah Kementerian Kewangan bercadang menukar sistem bank (a) Sejak tahun 1988 Kementerian yang ada hari ini kepada sistem Dalam Negeri telah menerima bank menurut ajaran Islam sejumlah 5 (lima) permohonan sepenuhnya. Permit bagi meneribitkan akhbar harian di dalam Bahasa Inggeris. Tuan Abdul Ghani bin Othman: Hanya satu permohonan sahaja Jawapan berkaitan dengan perkara ini yang telah diluluskan dan permit telahpun dibuat pada 4 Mei 1993 iaitu dikeluarkan bagi menerbitkan semasa menjawab pertanyaan Ahli akhbar harian berbahasa Inggeris Yang Berhormat daripada Rantau berkenaan. Panjang. Oleh itu, saya tidak bercadang untuk mengulangi jawapannya. (b) Nama syarikat penerbit akhbar berbahasa Inggeris berkenaan ialah: Quenet Sdn. Bhd., beralamat No. RANG UNDANG-UNDANG 50, Jalan Chan Sow Lin, 55200 Kuala Lumpur dan nama akhbar yang diterbitkan ialah "THE RANG UNDANG-UNDANG PENGAMBILAN TANAH OBSERVER". (PINDAAN) (c) Kebenaran bagi menerbitkan akhbar "The Sun" telah pun diberi Bacaan Kali Yang Kedua dan Ketiga kepada Syarikat Fikiran Abadi Sdn. Bhd. beralamat No. 119E-4, Baiu Aturan urusan mesyuarat dibaca bagi 3 1/2, Jalan Kelang Lama, 58000 menyambung semula perbahasan yang Kuala Lumpur dan Permit ditangguhkan atas masalah bahawa Rang Penerbitan telah pun diketuarkan Undang-undang ini dibacakan kali yang berkuatkuasa mulai 16-4-1993. kedua sekarang (11hb Mei. 1993). Pemilik syer utama syarikat ini ialah Yg. Bhg. Tan Sri Vincent Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji Tan Chee Yioun. Untuk maklumat Juhar bin Haji Mahiruddin): Minta Yang Berhormat, Akhbar "The Yang Berhormat Setiausaha Parlimen Sun" ini dahulunya dikenali Kementerian Tanah dan Pembangunan sebagai akhbar "Malaysian Post." Koperasi sambung. 1979 12MEI1993 1980

3.34 ptg. itu sudah diwartakan di bawah Akta Benda Purba, 1976 dan didapati tuan punya Setiausaha Parlimen Kementerian bangunan menunjukkan kemampuan Tanah dan Pembangunan Koperasi untuk menjaga bangunan dengan keadaan (Tuan Mohd. Noh bin Rajab): Tuan yang baik, maka ia tetap menjadi Yang di-Pertua, sebagai menyambung kepunyaan tuan punya yang sedia ada. perbahasan sematam, saya ingin membcri Kerajaan hanya mengambil alih apabila sedikit penjelasan tentang tafsiran harta pusaka warisan bangsa kita itu berada bangunan bersejarah. dalam keadaan tidak terjaga, barulah Akta ini dipakai. Mengikut Seksyen 2, Akta Bcnda Purba, 1976, bangunan bersejarah (ancient Tentang nilai pampasannya pula, satu monument) bererti "mana-mana kajian akan dibuat oleh Jabatan Penilaian monument yang terdapat di Malaysia Barat berpandukan kepada prinsip-prinsip yang tidak termasuk Sabah dan Sarawak yang terdapat daripada Jadual Pertama, Akta dipercayai berusia sekurang-kurangnya Pengambilan Tanah, 1990. Walau 100 tahun atau mana-mana monumem bagaimanapun, adalah menjadi keyakinan yang telah diisytiharkan oleh Menteri bahawa seseorang anak negara akan berkenaan sebagai ancient monument di berasa amat megah apabila mendapat bawah Seksyen 15, Akta tersebut." penghormatan yang tinggi daripada Kerajaan apabila pusakanya menjadi Barang purba pula bererti: pusaka negara. Penghormatan ini tidak dapat diukur dengan wang ringgit dan (a) "Apa-apa benda alih atau tidak tidak juga diberi kepada orang-orang alih atau mana-mana bahagian sebarangan. daripada tanah, tebing sungai, lasik atau laut yang telah dibina, bentuk, Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat diri atau digali atau sebaliknya dari Kok Lanas semalam cuba dikeluarkan atau dimodifikasikan memanjangkan perbahasan tentang oleh manusia dan dipercayai Akta Pengambilan Tanah, 1992. Perkara berusia lebih daripada 100 tahun." ini telah selesai. (b) Mana-mana bahagian daripada objek berkenaan yang kemudian- Saya cuma ingin menyatakan di sini nya telah ditambah atau dibina bahawa segala janji dan pengakuan yang semula. dibuat oleh Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri semasa (c) Mana-mana tinggalan manusia, menggulung perbahasan berkenaan pokok atau haiwan yang dipercayai dengan Akta ini tetap menjadi pegangan berusia lebih dari 100 tahun atau Kerajaan. Kerajaan tidak pernah dan tidak apa-apa objek tanpa mengira usia akan membenarkan penyalahgunaan yang telah diisytiharkan melalui kuasa. Yang Berhormat dari Kok Lanas Warta oleh Ketua Pengarah boleh membuat laporan jika sekiranya sebagai barang purba. dia mempunyai bukti-bukti yang penyalahgunaan kuasa dilakukan supaya Tentang keraguan Yang Berhormat penyiasatan yang adil boleh dijalankan. dari Arau, kalau ada ciri-ciri penindasan berlaku kepada tuan tanah apabila Adalah menjadi satu kezaliman kalau pindaaan ini dikuatkuasakan, saya ingin Yang Berhormat menghukum seseorang membuat sedikit penjelasan di sini. sebelum satu pengadilan dibuat. Ini adatah juga merupakan satu bentuk Tuan Yang di-Pertua, bukan semua penyalahgunaan kuasa yang patut dijauhi bangunan bersejarah akan diambil alih oleh mereka yang mendapat mandat orang oleh Kerajaan. Jika sesebuah bangunan ramai untuk bercakap. 1981 12MEI1993 1982 Tuan Yang di-Pertua, dengan Rang Kiara hukan RM56,000 satu hektar. Semua Undang-undang Pengambilan Tanah yang orang tahu fakta ini. Saya minta Yang baru, pembangunan negara dapat Berhormat menjawab dengan tegas perkara dilaksanakan dengan lebih pesat lagi dan ini walaupun perbincangan kita sekarang memberi faedah..... berkait dengan Akta Pengambilan Tanah, tetapi ini adalah sehubungan dengan apa Tuan Haji Sukri bin Haji Mohamed: yang telah kita luluskan di dalam Dewan (Bangun) ini dalam tahun 1992 yang lepas. Saya minta Yang Berhormat memberi jawapan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji yang tegas. Adakah harga ini mengikut Juhar bin Haji Mahiruddin): Yang harga pasaran atau bagaimana? Berhormat, Yang Berhormat dari Kok Lanas minta jalan. Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Saya rasa Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Sila. Yang Berhormat ini mengulangi apa yang telah beliau katakan semalam. Sebenarnya, Tuan Haji Sukri bin Haji Mohamed: saya belum habis lagi menjawab. Tuan Yang di-Pertua, saya rasa Yang Berhormat sudah habis untuk menjawab Tuan Yang di-Pertua, dengan Rang apa yang saya bangkitkan kelmarm. Undang-undang Pengambilan Tanah yang Kelmarin saya bangkitkan kes spesifik baru, pembangunan negara dapat iaitu kes Bukit Kiara yang bersabit dengan dilaksanakan dengan lebih pesat lagi dan Akta Pengambilan Balik Tanah yang telah memberi faedah yang besar kepada rakyat diluluskan oleh Dewan ini di dalam tahun Perkara ini ditekankan oleh Yang 1992 dan berhubung dengan jaminan yang Berhormat dari Pasir Mas. Nasihat Yang diberikan oleh Yang Amat Berhormat Berhormat Pasir Mas untuk memandang Timbalan Perdana Menteri, Tuan Abdul Akta ini dari perspektif yang luas amat Ghafar Baba semasa menggulung releven sekali. Yang Berhormat Kok Lanas perbahasan tersebut. patut mengambil nasihat itu sebagai satu pengajaran yang baik. Apa yang saya bangkitkan ialah memang Yang Berhormat senang kalau Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat kita bangkitkan sesuatu dan buat police dari Bayan Baru begitu melulu sekali report. Itu kita tahu tanggungjawab kita menuduh yang pindaan kepada Jadual untuk membuat laporan polis. Tetapi saya Pengambilan Tanah ini mempunyai hendak minta penjelasan dari Yang muslihat yang tidak baik, yang buruk, Berhormat dari segi moralnya. Kalau menuduh bahawa pindaan ini dibuat sebidang tanah diambil untuk tujuan kononnya Kerajaan sudah ada cadangan- makam negara. Kemudian selepas cadangan yang hendak merampas harta kelulusan Akta itu, diberi dengan orang ramai, menyusahkan orang ramai menggunakan Akta yang telah diluluskan dan merugikan orang ramai. Dari hujah- oleh Parlimen dijual kepada syarikat hujah Yang Berhormat kemukakan, saya swasta yang tidak mempunyai kepentingan dapati bahawa Yang Berhormat ini sedang di dalam negara ini dengan harga yang mengidap satu penyakit yang teruk, yang sebenarnya terlalu murah. Adakah ini susah doktor ubati. Penyakit Yang suatu justittkasi bagi pihak Kerajaan? Di Berhormat sedang hidapi ialah penyakit manakah letaknya tanggungjawab moral, sakit hati. Sakit hati melihat Kerajaan accountability oleh pihak Kerajaan? membuat pembangunan untuk orang (Tepuk) Ini yang saya perlikaikan. Di ramai. Sakit hati Kerajaan mendapat sebalik jaminan yang begitu legas bahawa sokong orang ramai. Sakit hati melihat tidak menyalahgunakan kuasa, saya rasa orang lain maju. Sakit hati melihat orang semua orang tahu bahawa tanah di Bukit lain merebut peluang-peluang yang banyak 1983 12MEI1993 1984

yang diwujudkan oleh Kerajaan. Sakit Tuan Wee Choo Keong: (Bangun) hati apabila penyokong parti Yang Berhormat sendiri makin lama makin Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji merosot. Jiwa Yang Berhormat ini sedang Juhar bin Haji Mahiruddin): Yang tertekan. Penyakit Yang Berhormat ini Berhormal. Bukit Bintang bangun. Hendak cuma Yang Berhormat sendiri dapat ubati. beri kepada dia atau tidak? Bawalah bergaul dengan orang-orang yang berhati mulia, berkawanlah dengan orang- Tuan Wee Choo Keong: Terima kasih orang yang baik-baik, belajarlah dengan Tuan Yang di-Pertua. Tadi Yang orang-orang yang benar-benar berilmu, Berhormat bercakap dengan panjang lebar jujur dan ikhlas. Mudah-mudahan hati itu bukan jawapan yang saya minta jawab Yang Berhormat dari Bayan Baru ini atas soalan saya. Soalan saya kelmarin beransur pulih dan dapat membawa ialah kenapakah Kerajaan menjual tanah kelapangan. ketenangan dan ketenteraman. utama di Bukit Kiara 360 ekar kepada sebuah syarikat sama, Lum Chang Bhd. Yang Berhormat dari Bukit Bintang dengan harga yang sama RM59.725. Itu menyebut kes-kes kononnya ada terdapat soalan yang pertama. penyalahgunaan kuasa juga. Cara Yang Berhormat dari Bukit Bintang Soalan saya yang kedua, bagaimanakah menonjolkan dirinya belum lagi berubah Kerajaan Selangor boleh menjual tanah dari dahulu, mengambil kesempatan dengan 1 sen sekaki persegi. Itu tidak Dewan yang mulia menuduh orang lain. dijawab. Sudah beberapa jam dari kelmarin Memang benar dalam Dewan ini Yang sampai sekarang, lebih kurang 20 jam Berhormat ada mempunyai keistimewaan dengan pegawai yang ramai begitu tidak bercakap. Saya khuatir taktik Yang boleh menjawab itu lagi. Tetapi bercakap Berhormat ini satu hari akan makan din. itu dengan panjang lebar yang tidak Tabiat menuduh orang lain dengan tidak bersangkut-paut dengan ini. Tuduhan- berhati-hati boleh membawa mudarat tuduhan sahaja, cakaplah tentang soalan kepada Yang Berhormat. Melalui ucapan yang kita bangkitkan di Dewan yang mulia Yang Berhormat, Yang Berhormat cuba ini. Jangan menyalahgunakan kuasa. menaikkan imej Yang Berhormat yang sekarang sedang menurun kerana satu Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Tuan kes di mahkamah. Yang di-Pertua, Yang Berhormat sekali lagi saya menasihatkan, kalau ada bukti- Sebenarnya, ramai orang yang bukti yang terdapat bahawa satu-satu kononnya komrad-komrad Yang perkara atau perbuatan yang melanggar Berhormat sedang bercita-cita untuk undang-undang lelah dilakukan, silalah menggantikan Yang Berhormat di Bukit kemukakan. Tidak adil Yang Berhormat Bintang. Mereka mendorong Yang bercakap panjang lebar satu jam dalam Berhormat supaya membuat banyak lagi Dewan ini menuduh orang yang tidak kesilapan. Sambil saya ingin mengucapkan berkesempatan untuk membela dirinya terima kasih kepada Yang Berhormat sendiri. kerana mengambil bahagian di dalam perbahasan.saya juga ingin menasihatkan Tuan Yang di-Pertua, saya ingin supaya Yang Berhormat lebih berhati- merakamkan sekali lagi penghargaan...... hati. Tuan Shahidan bin Kassim: (Bangun) Tuan Yang di-Pertua, sekali lagi saya merakamkan penghargaan kepada semua Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah Juhar bin Haji Mahiruddin); Yang mengambil bahagian. Berhormat...... 1985 12MEI1993 1986

Tuan Mohd. Noh bin Rajab:...... dekat hitam putih supaya puas hati. Dia tidak hendak habis. puas hati, dia punya fasal sebab kita kena ingat anjing menyalak bukit, bukit tidak Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji akan runtuh; anjing yang hilang suara. Juhar bin Haji Mahiruddin): Yang Berhormat, Arau minta jalan. Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Tuan Yang di-Pertua, saya cukup berminat untuk Tuan Shahidan bin Kassim: Tuan berbincang dan bertukar-tukar fikiran Yang di-Pertua, saya ini bukan hendak dengan Yang Berhormat dari Arau.sebab masuk sebelah DAP. Tetapi saya rasa dia tahu apa yang dia cakap dan saya sudah naik meluat dan bingung bertanggungjawab tentang apa yang dengan keadaan sekarang sebab seolah- dicakapkannya. (Tepuk) Bukan macam olahnya Kerajaan sedang parti-parti Pembangkang yang lain..,.. menyembunyikan sesuatu. Kita kena ingat tanah ini bukan bidangkuasa Kerajaan Persekuluan, ini bidangkuasa Kerajaan Tuan Haji Sukri bin Haji Mohamed: Negeri. Kita mintalah Kerajaan Negeri (Bangun) beri jawapan kepada Yang Berhormat sebab jawapan sudah diberi tetapi dia Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji tidak berpuas hati. Sekarang ini dia hendak Juhar bin Haji Mahiruddin): Yang beri puas hati, itu dia punya fasallah. Berhormat.... Tetapi kita beri setakat yang kita buat mengikut peraturan yang telah dicadangkan. Ini tanah di Bukit Kiara, Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Tuan lagi satu di Bukit Cerakah termasuk lanah Yang di-Pertua, sebenarnya saya hendak yang Kerajaan Kelantan gadaikan ke pada gulung habis dah ini. mengucapkan terima Singapura itu, kita cehtakan semua. Apa kasih kepada semua yang mengambil pula, ini bidangkuasa Kerajaan Negeri, bahagian dan mana-mana yang tak sempat pasal apa hendak heboh-hebohkan di sini. saya sentuh, Kementerian akan mengambil Ada Wakil di Kerajaan Negeri, tanyalah. pertimbangan. Walaupun dia bawa keluar press statement tentang hendak mencabar Kerajaan, ini Tuan Haji Sukri bin Haji Mohamed: hak Kerajaan Negeri. Itu sebab Kelaman (Bangun) apabila dia memegang kuasa, walaupun bangunan itu dibuat oleh KESEDAR, dia Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji ambil sebab dia tahu tanah itu hak Kerajaan Juhar bin Haji Mahiruddin): Dia tak Negeri. Dia rampas macam itu sahaja. mahu beri, Kok Lanas. Saya hendak tanya sekarang. apa yang terjadi kepada Bangunan KESEDAR di Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Habis Kelantan? Saya terlupa tanya semalam, dah, Yang Berhormat.Terima kasih. yang telah diambilalih oleh Kerajaan Negeri tetapi dibina dengan duit Kerajaan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Haji Persekutuan. Saya hendak tanya Yang Juhar bin Haji Mahiruddin): Ahli-ahli Berhormat, adakah berlaku penye- Yang Berhormat, sekarang saya lewengan yang telah dibuat oleh Kerajaan kemukakan masalah kepada Majlis bagi Kelantan sekarang? Seronok tak soalan diputuskan. Masalahnya ialah bahawa itu, tetapi saya tidak hendak tanya sebab Rang Undang-undang ini dibacakan kali saya tidak bodoh. Saya bekas pegawai yang kedua sekarang. tanah, saya tahu, ini hak Kerajaan Negeri. Tetapi sekarang ini saya hendak tanya Masalah dikemuka bagi diputuskan, Yang Berhormat, beri jawapan secara dan disetujukan. 1987 12MEI1993 1988

Rang Undang-undang dibacakan kali bentuk kegunaannya adalah bangunan. yang kedua dan diserahkan kepada Dewan Begitu juga dengan 'restricting the use sebagai Jawatankuasa. of the land', banyak yang menyekat penggunaan tanah. Misalnya tanah dalam Dewan bersidang sebagai kawasan rizab Melayu, tanah dalam Jawatankuasa. kawasan luar rizab Melayu, harganya akan banyak berbeza kerana sekatan (Timbalan Yang di-Pertua mem- penggunaan tanah tadi. pengerusikan Jawatankuasa) Jadi, jika tafsiran saya ini benar Fasal 1 dan 2 bermakna ini secara langsung akan memberi keuntungan kepada pihak 3.52 ptg. Kerajaan semasa mengambil balik tanah ini untuk membayar pampasan yang lebih Tuan Haji Sukri bin Haji Mohamed rendah kepada tuan-tuan tanah. ini akan (Kok Lanas): Tuan Pengerusi, dalam memberi kesan bahawa Kerajaan akan peringkat Jawalankuasa ini saya hendak membayar harga yang lebih rendah kepada menyentuh sedikit tentang tafsiran kepada tuan-tuan tanah. Jika inilah berlaku, Fasal 2, iaitu subseksyen (2) yang sepertimana yang saya bangkitkan bermaksud berbunyi: kelmarin, bahawa sebahagian besar daripada tanah-tanah yang diambil oleh "(2) In assessing the market valuc— Kerajaan pada hari ini adalah melibatkan (a) the effect of any express or tanah-tanah kepunyaan orang-orang implied condition of litle Melayu di kawasan luar bandar untuk reslricling the use to which jalan, sekolah dan sebagainya. Jadi, secara the scheduled land may be langsung dengan adanya peruntukan ini put; and akan memberikan suatu kerugian kepada tuan tanah. Seperti yang saya bangkitkan (b) xxxxxxxx kelmarin, tuan tanah sekarang tak ada hak lagi.Yang ada haknya ialah untuk Kalau saya faham, seksyen ini mesti mempertikaikan soal nilai bayaran yang dibaca disjunctively iaitu berasingan di diberi (value of the land). Sebab soal antara subseksyen (2)(a) dan (2)(b). Kerajaan mengambil tanah itu tidak boleh Yang saya hendak tahu, apakah kcsan dipertikaikan sekarang. Yang ada, cuma secara langsung daripada peruntukan ini, untuk mempertikaikan nilai. Jika seksyen seperti yang saya bangkitkan kelmarin. ini pula dimasukkan, ini bermakna akan Apabila kita menimbangkan faktor menyempitkan lagi peluang tuan tanah mengenai soal express condition, implied untuk mengambil tindakan berhubung condition ke alas tanah dan kemudiannya dengan ketidakpuashatian di atas 'restricting the use of the land', adakah pampasan yang dibayar. Apakah kesan ini secara langsung akan bermakna bahawa sebenar daripada seksyen ini? Terima bila menentukan harga pasaran, lanah- kasih. tanah ini secara automatiknya akan menjadi lebih rendah harga pasarannya? Tuan Pengerusi (Tuan Haji Juhar Kerana banyak tanah-tanah akan tertakluk bin Haji Mahiruddin): Tidak ada lagi. kepada beberapa kegunaan tertentu, Sila. misalnya, category of land use, iaitu antara pertanian, bangunan, dusun dan 3.54 ptg. sebagainya. Jika ini diambilkira bahawa sudah tentu tanah yang bentuk Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Tuan kegunaannya adalah pertanian akan Pengerusi, pada hemat saya Yang menjadi lebih rendah daripada tanah yang Berhormat dari Kok Lanas ini cuba 1989 12MEI1993 1990 membawa balik persoalan pokok. Saya Tuan Haji Sukri bin Haji Mohamed: telah menerangkan di peringkat awal tadi (Bangun) bahawa jika terdapat ataupun timbul pertanyaan kalau-kalau ada berlaku Tuan Pengerusi (Tuan Haji Juhar penindasan yang mana tuan tanah akan bin Haji Mahiruddin): Yang Berhormat, ditindas. Saya telah terangkan dengan Kok Lanas bangun. panjang lebar tadi bahawa bukan semua— saya ulangi sebab untuk pengetahuan Yang Tuan Haji Sukri bin Haji Mohamed: Berhormat dari Kok Lanas, mungkin dia Tuan Pengerusi, saya bukan berniat untuk lambat datang tadi—bahawa bukan semua memperbetulkan Tuan Yang di-Pertua rumah-rumah yang telah diwartakan di dalam hal ini. Apa yang saya bangkitkan bawah Akta Benda Purba ini diambilalih ialah penjelasan berhubung dengan sub- oleh Kerajaan. Kalau rumah itu dapat dijaga seksyen (2) (a) di Fasal 2. Ini peringkat dengan baik, tuan lanah boleh menjaga Jawatankuasa, perbincangan mengenai rumah itu dengan baik, maka ia akan seksyen secara detail boleh kita dikekalkan menjadi hak tuan tanah itu. bincangkan. Yang saya minta tadi. apakah Tetapi ianya akan hanya diambil alih boleh implikasi daripada seksyen ini? Sama Kerajaan jika satu bangunan.,... ada apa yang saya hujahkan tadi adalah tepat untuk mentafsir seksyen ini, section TuanShahidan bin Kassim:Point of by section. Saya tak tanya sub-seksyen order. (2)(a)(b), saya tanya sub-seksyen (2)(a), Tuan Pengerusi (Tuan Haji Juhar secara spesifik, Tuan Pengerusi. bin Haji Mahiruddin): Ya, point of order, Yang Berhormat. Tuan Pengerusi (Tuan Haji Juhar bin Haji Mahiruddin); Ya. Tuan Shahidan bin Kassim: 36(1).Di bawah Jawatankuasa, segala pindaan Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Tuan memerlukan notis. Yang Berhormat Pengerusi, saya rasa, saya memegang menjawab soalan yang tidak ada notis lagi floor, dengan izin. Jadi, semasa Yang dan Yang Berhormat menjawab soalan Berhormat dari Kok Lanas bercakap, saya yang berbentuk dasar. Saya tak faham ini tak pernah duduk. Oleh yang demikian, kenapa dibenarkan? Saya sudah beberapa saya harap ucapan beliau tadi di'erase' kali dulu hendak bercakap, Speaker kata daripada Hansard kerana saya masih lagi kena beri notis tiap-tiap pindaan ayat dan memegang floor. sebagainya. Jadi, soalannya adalah berbentuk dasar, bukan soalan yang Tuan Pengerusi (Tuan Haji Juhar khusus, sebab ini Jawatankuasa. Kita perlu bin Haji Mahiruddin): Sudah habis? bincang benda yang khusus. terutamanya pindaan perkataan-perkataan dan Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Sekian, sebagainya. Tetapi kalau ada pindaan, Tuan Pengerusi. kena hantar notis, bukan boleh beritahu macam itu sahaja, sebab saya sudah pernah Tuan Haji Sukri bin Haji bawa dulu, Speaker tolak. Jadi, sekarang Mohamed: (Bangun) mengapa dibenarkan dan Yang Berhormat menjawab benda-benda yang dasar. Tuan Pengerusi (Tuan Haji Juhar bin Haji Mahiruddin): Ada lagi Kok Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Tuan Lanas, ya. Pengerusi, saya dari mula tadi telah mengatakan bahawa Yang Berhormat dan Tuan Haji Sukri bin Haji Kok Lanas mengemukakan perkara dasar, Mohamed: Tuan Pengerusi, saya rasa tetapi saya cuba hendak menerangkan Yang Berhormat tak jawab soalan saya kepada beliau. Kalau...... tadi. Saya hendak minta penjelasan 1991 12MEI1993 1992 berhubung dengan implikasi Fasal 2, sub- meminda Akta Tanah (Kawasan seksyen 2 (2)(a).Ini bukan soal dasar, ini Penempatan Berkelompok) 1960 spesifik, implikasi daripada pemakaian dibacakan kali yang kedua sekarang. sub-seksyen (2)(a), Itu yang saya minta tadi. Ini secara spesifik berhubung dengan sub-seksyen ini. Ini bukan soal dasar, Tuan Yang di-Pertua, sebelum Rang Yang Berhormat. Ini soal spesifik, soal Undang-undang ini dibahaskan, sukalah peruntukan di dalam seksyen itu sendiri. saya menerangkan sebab-sebab dan tujuan Apakah implikasinya? Yang Berhormat mengapa Rang Undang-undang ini yang membentangkan Rang Undang- dibentangkan. undang sudah tentu faham, kalau tidak, macam mana Yang Berhormat hendak beri penjelasan kepada Ahli-ahli Yang Sebagaimana Ahli-ahli Yang Berhormat dalam Dewan ini? Saya lanya Berhormat telah sedia maklum, bahawa spesifik, bukan soal dasar. Saya minta Akta Tanah (Kawasan Penempatan Yang Berhormat jawab dengan ikhlas Berkelompok) 1960 telah digubal bagi apa yang saya bangkitkan tadi. mempercepat dan memudahkan urusan pemberian milik tanah kepada mereka Tuan Pengerusi (Tuan Haji Juhar yang tidak mempunyai ataupun tidak bin Haji Mahiruddin): Ada tambahan mencukupi tanah. lanya dilakukan dengan lagi? cara berkelompok. Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Tuan Pengerusi, sebagaimana yang telah saya Untuk mengawal supaya keluasan tanah terangkan tadi, penilaian atas pampasan di bawah rancangan-rancangan seperti ini akan dibuat oleh Jabatan Penilaian di ini tidak berkurangan, Akta ini telah bawah Kementerian Kewangan dengan memasukkan peruntukan-peruntukan yang mengambil kira undang-undang yang ada. tidak membolehkan tanah-tanah di bawah Oleh yang demikian, saya tidak berhasrat untuk hendak memanjang-lebarkan rancangan seperti ini dipecahbahagi atau penerangan itu. diberi milik kepada lebih daripada seorang.

Fasal 1 dan 2 diperintahkan jadi (Tuan Yang di-Pertua mem- sebahagian daripada Rang Undang- pengerusikan Mesyuarat) undang. Rang Undang-undang dilaporkan Pada asalnya Akta ini tidak mempunyai dengan tidak ada pindaan: dibacakan kali peruntukan bagi membolehkan yang ketiga dan diluluskan. Pihak berkuasa Negeri membatal mana- mana kawasan yang telah diwartakan sebagai kawasan berkelompok. Walau RANG UNDANG-UNDANG TANAH bagaimanapun, dalam tahun 1981, (KAWASAN PENEMPATAN pemntukan bagi membatalkan telahpun BERKELOMPOK) dibuat. (PINDAAN) Seksyen 44(l) telah memperuntukkan Bacaan Kall Yang Kcdua dan Ketiga bahawa Pihakberkuasa Negeri setelah berunding dengan Menteri bolehlah 4.00 ptg. mewartakan pengisytiharan supaya kesemua atau sebahagian daripada Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Tuan Kawasan Rancangan Berkelompok Yang di-Pertua, saya mohon terhenti daripada menjadi Kawasan mencadangkan iaitu Suatu Akta untuk Penempatan Berkelompok. 1995 12MEI1993 1996 ini untuk menyatakan sedikit pandangan tanah-tanah terbiar, menerusi usaha tentang Rancangan Tanah Berkelompok Felcra menggerakkan para pemilik yang dimajukan oleh Felcra. tanah atau waris mereka mengerjakan tanah tersebut. Ramai orang salah faham tentang tugas dan peranan Felcra dan Felda. Salah faham ini mengingatkan saya tentang Tuan Yang di-Pertua, bukan itu sahaja Felcra patut membuka tanah pinggir ura-ura Kerajaan untuk menyatukan yang baru dan sebagainya dengan Badan-badan Berkanun seperti Felcra, Felda dan Risda menjadi satu badan melibatkan perserta dari berbagai kaum Berkanun sahaja memandangkan badan- di negara kita bagi mengusahakan tanaman badan tersebut mempunyai peranan dan pertanian komersil ini. Masyarakat tugas yang tidak jauh bezanya. Felcra harus dimotivasikan supaya mereka berminat mengusahakan tanaman Tuan Yang di-Pertua, saya tidak tahu dan memberi pulangan yang lumayan. apakah perkembangan selanjutnya dengan cadangan ini. Sampai di tahap manakah Tuan Yang di-Pertua, di samping itu, cadangan ini? masalah generasi kedua menjadi isu dalam tanah rancangan dan saya ingin menggesa Apakah hendak dilaksanakan ataupun Kerajaan supaya serius dengan masalah tidak? Pada fahaman saya, adalah baik ini. Kita tidak boleh manahan jika anak- badan-badan ini disatukan supaya menjadi anak peserta keluar berhijrah mencari satu organisasi yang besar dan tersusun pendapatan yang lebih lumayan kerana bagi memajukan masyarakat luar bandar mereka melihat kehidupan di tanah dalam Pembangunan Wilayah. Felcra tidak ada prospek. Ini menunjukkan Felcra gagal menarik Felcra nampaknya sudah menjadi minat mereka kerana tidak menyediakan Badan Berkanun yang kecil dan terasing insentif yang menggalakkan kepada berbanding dengan Felda dan Risda. Mengapa perlu kita membelanjakan wang mereka. Pokok getah, koko. sawit, padi yang banyak jika kita mempunyai jalan dan sebagainya merupakan tanaman yang menjimatkan belanja dengan menyatukan tidak menimbulkan minat mereka untuk badan-badan ini? Salah satu tugas berterusan tinggal di tanah rancangan. Felcra ialah untuk menyatu dan memulihkan tanah ke dalam satu Tuan Yang di-Pertua, apa yang perlu kelompok. Dalam masa kita menghadapi bagi Felcra ialah mengatur satu masalah banyak tanah terbiar tanpa rancangan untuk membangunkan generasi diusahakan apakah yang telah Felcra kedua Felcra ini menjadi petani dan lakukan untuk membetulkan tanah- pekebun yang moden yang dibekalkan tanah terbiar ini? dengan pengetahuan dan ilmu perniagaan tani. Tuan Yang di-Pertua, sungguhpun terdapat usaha untuk memulih dan memajukan tanah terbiar di seluruh negara, Tuan Yang di-Pertua, industri kecil namun kita masih belum berpuashati boleh juga dibangunkan di tanah-tanah dengan kerja-kerja yang dilakukan. rancangan dengan disertai dengan Felcra patut ada rancangan tersusun berbagai-bagai kemudahan bagi untuk memajukan tanah-tanah terbiar ini mengelakkan anak muda ini berhijrah supaya dapat dibangunkan secara ke bandar. Sekian, terima kasih. komersil. Tanaman komersil yang senang mendapat pasaran baik dalam negeri dan Tuan Yang di-Pertua: Yang antarabangsa bolehlah diusahakan di atas Berhormat Kepong. 1993 12MEI1993 1994

Seksyen 2 Akta Tanah (Kawasan yang dipertanggungjawabkan dengan Penempatan Berkelompok) 1960 tanggungjawab, atau jika diberitahu mentafsirkan 'Menteri' atau Minister' sedemikian menerusi Wana yang dibuat adalah seperti berikut, dengan izin: oleh Yang di-Pertuan Agong di bawah Akta Tugas-tugas Menteri, 1969. '"Minister' means the Minisicrcharged with responsibitity for the Development Tuan Yang di-Pertua, dengan cadangan Authority...." ini diharap ianya akan dapat memberi Heksibiliti di mana apabila tugas-tugas Pada bulan Oktober, 1990 berikutan Menteri disusun semula atau diubah, takrif dengan perpindahannya agensi-agensi menentukan bagi maksud seksyen 44(1) pembangunan tanah seperti FELDA dan bolehlah ditakrifkan dengan sewajarnya FELCRA daripada Kementerian Tanah tanpa memerlukan apa-apa pindaan. dan Pembangunan Koperasi kepada Pindaan diharap akan dapat memberi Kementerian Pembangunan Luar Bandar, kelonggaran dan kelicinan dalam maka Menteri yang bertanggungjawab memproses permohonan-permohon andari mengikut Akta tersebut adalah Menteri Pihak berkuasa Negeri. yang mempunyai bidangkuasa dalam Lembaga Kemajuan Tanah iaitu Menteri Tuan Yang di-Pertua, saya mohon Pembangunan Luar Bandar. mencadangkan. Tuan Yang di-Pertua, sebagaimana yang kita sedia maklum bahawa Menteri Tanah dan Pembangunan pembangunan di negarakita telah berlaku Koperasi (Tan Sri Datuk Haji Sakaran dengan pesat .ianya telah menular sehingga bin Dandai): Tuan Yang di-Pertua, saya ke kawasan-kawasan yang lelah mohon menyokong. diwartakan di bawah Akta Tanah (Kawasan Penempatan Berkelompok) Tuan Yang di-Pertua: Ahli-ahli Yang 1960. Oleh yang demikian, Kementerian Berhormat, masalah di hadapan Majlis telah menenma permohonan untuk ialah Suatu Akta untuk meminda Akta membatalkan kawasan-kawasan yang Tanah (Kawasan Penempatan terlibat daripada Pihak berkuasa Ncgeri Berkelompok) 1960 dibaca kali yang dari semasa ke semasa. Dalam keadaan kedua sekarang dan terbuka untuk seperti yang ada sekarang ini permohonan- dibahas.Yang Berhormat Klang. permohonan tersebut dimajukan kepada Kementerian Tanah dan Pembangunan Koperasi, dan Kementcrian akan 4.05 ptg. memproses permohonan tersebut dan seterusnya dihantar kepada Mentcri Tuan Fong Kui Lun (Klang): Tuan Pembangunan Luar Bandar untuk Yang di-Pertua, saya bangun untuk persetujuan. menyatakan pandangan saya berhubung Rang Undang-undang yang dibentangkan Bagi menyenangkan pemerosesan tadi. bernama Akta Tanah (Kawasan tersebut, maka dicadangkan pindaan Penempatan Berkelompok) (Pindaan) seperti yang ada dalam Rang Undang- 1992. Dan saya dapati cadangan pindaan undang ini. Cadangan dibuat dengan cara dibuat untuk memudahkan urusan meminda takrif 'Menteri' iaitu bagi pentadbiran apabila ia bersangkut dengan maksud Akta pada keseluruhannya tugas Menteri yang diberi tanggungjawab 'Minister' dirujukkan kepada Menteri yang supaya tidak timbul pertikaian. bertanggungjawab dengan tanggungjawab Lembaga Kemajuan Tanah. Walau Tuan Yang di-Pertua, dalam masa kita bagaimanapun bagi maksud Seksyen 44 (l) membincangkan Rang Undang-undang Akta tersebut 'Minister' bererti' Menteri' ini, saya ingin mengambil kesempatan 1997 12MEI1993 1998

4.12 ptg. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat, Yang Berhormat Rompin Dr. Tan Seng Giaw (Kepong): Tuan bangun. Yang di-Pertua, Rang Undang-undang ini merupakan satu usaha untuk melicinkan Dato' Dr. Haji Jamaluddin bin Haji proses pentadbiran di dalam memajukan Jarjis: Tuan Yang di-Pertua, minta tanah kelompok. Di sini, selain daripada penjelasan.Yang Berhormat nampaknya masalah yang dibentangkan oleh Yang amat peka dan sensitif tentang peneroka Berhormat dari Kelang mengenai Felda. Saya alu-alukanlah. Tetapi saya Felcra, saya akan menyentuh beberapa hendak bertanya sama ada, pertama, perkara mengenai Felda yang Yang Berhormat sudah pergikah ke merupakan satu skim pembangunan kawasan Felda ini? Sudah tengokkah tanah yang sangat besar di negara ini perbezaannya antara kelapa sawit dengan yang keluasannya beratus ribu hektar. kelapa biasa? Kalau sekadar hanya membaca buku sahaja, saya bimbang sama Tuan Yang di-Pertua, setakat sekarang ada maklumat yang Yang Berhormat dapat saya nampak ada beberapa masalah yang itu betul atau tidak. Tepat atau tidak. timbul: Ataupun sekadar hanya mempolitikkan sahaja isu Felda ini untuk kepentingan (i) dasar Felda untuk mengadakan politik DAP sahaja. rancangan-rancangan tanah Felda sama ada Kerajaan berniat untuk membuka lebih Dr. Tan Seng Giaw: Tuan Yang di- banyak tanah lagi; Pertua, memanglah Endau-Rompin ini entah berapa tahun pembalakan haram (ii) dasar perindustrian kawasan- berlaku di kawasan itu. Itu tidak kawasan Felda yang belum pun diendahkan. Tetapi sekarang hendak digubalkan; dan mempersoalkan hak saya untuk membangkitkan hal ini yang telah pun (iii) kekurangan pekerja di kawasan- saya bangkitkan bertahun-tahun di kawasan Felda. kawasan ini. Menteri atau Timbalan Menteri yang berkenaan manjawab tetapi Tuan Yang di-Pertua, sekarang ini pada waktu itu Yang Berhormat Rompin terdapat 478 rancangan Felda di seluruh tidak ada dalam Dewan, maka itulah negara. Pertama, rancangan yang paling masalahnya sekarang timbul, beliau banyak ialah di Pahang. Kedua, di Johor. hendak buat soalan. Ketiga, di Sabah. Lain-lain kawasan bukanlah begitu banyak dengan keluasan Saya pergi ke Jerantut, Negeri tanah yang hampir 884,000 hektar. Ini Sembilan, Tampin dan beberapa rancangan merupakan satu skim pembangunan lanah lagi yang saya telah pergi untuk menyaksi yang paling besar di negara ini dengan sendiri apa yang dikatakan sebagai kelapa keluasan tanah berkelompok paling luas. sawit, getah, dan koko. Saya akan memberi penerangan kepada Yang Berhormat dari Daripada 478 buah rancangan, 323 Rompin kerana tidak berupaya untuk daripadanya adalah rancangan mengawal kawasan sendiri daripada berpeneroka yang diuruskan mengikut pembalakan haram, sistem hakmilik individu, manakala bakinya diuruskan oleh.... Dr. Kua Kia Soong: (Bangun)

Dato'Dr. Haji Jamaluddin bin Haji Tuan Yang di-Pertua: Petaling Jaya Jarjis: (Bangun) bangun. 1999 12MEI1993 2000

Dr. Kua Kia Soong: Saya minta Dr. Tan Seng Giaw: Tuan Yang di- penjelasan daripada Ahli Yang Berhormat Pertua, mungkin Yang Berhormat tadi Kepong, tidak menjelaskan dengan lebih teliti .Tadi beliau ada sebut mengenai tanah Tuan Yang di-Pertua, Ahli Yang berkelompok, terutamanya Felda, Felcra, Berhormat dari Rompin ini dia berlakon dia ada sebut sendiri, Tuan Yang di- sahaja sedangkan dia tahu baru-baru ini Pertua. satu rombongan daripada DAP sudah melawat tanah Felda di kawasan Tuan Yang di-Pertua: Tetapi Rompin. Pada masa itu Ahli Yang Berhormat dari Rompin jadi panik dan mengikut undang-undang iaitu Land dia telah merujuk kepada pemuda UMNO (Group Settlement Areas) Act 1960, adalah dalam kawasan ini.... berasingan dengan Felda Act.

Tuan Yang di-Pertua: Yang Dr. Tan Seng Giaw: Tuan Yang di- Berhormat.tidakadasangkul-pautdengan Pertua, memang kawasan Felda tertakluk apa yang dia ucapkan di sini. kepada Akta ini.Memang. Maksud Yang Berhormat, itu kerana banyak kawasan- Dr. Kua Kia Soong: Ada, ada kawasan seperti di kawasan Sungai bersangkut dengan Felda, Tuan Yang Buaya... di-Pertua. Dato' Dr. Haji Jamaluddin bin Haji Tuan Yang di-Pertua: Yang Jarjis: (Bangun) Berhormat Petaling Jaya, ini tidak bersangkut dengan apa yang diucapkan Tuan Yangdi-Pertua:Rompin bangun oleh Yang Berhormat dari Kepong tadi. hendak apa? Tidak ada berbangkit dengan apa yang diucapkan oleh Kepong. Dr. Haji Jamaluddin bin Haji Jarjis: Kalau itu ruling Tuan Yang di-Pertua, Dr. Kua Kia Soong: Saya minta saya nampak bahawa.... penjelasan sahajalah. Tuan Yang di-Pertua. Tuan Yang di-Pertua: Nanti sekejap. Tuan Yang di-Pertua: Baiklah. Saya pun tidak berapa tentu lagi. Dr. Tan Seng Giaw: Tuan Yang di- Dato' Dr. Haji Jamaluddin bin Haji Pertua, memang apa yang disebulkan oleh Jarjis: Kalau ada ruling.Tuan Yang di- Ahli Yang Berhorrnat dari Petaling Jaya Pertua, saya minta uncapan Yang itu benarlah. Semasa pihak DAP pergi ke Berhormat dari Kepong ini di 'removed' Rompin itu, kelam-kabut nampaknya. dari Hansard.

Tuan Yang di-Pertua: Yang Tuan Yang di-Pertua: Nanti, nanti, Berhormat, saya sudah tengok Rang Yang Berhormat. Yang Berhormat Undang-undang Tanah.... Setiausaha Parlimen, tolong terangkan adakah Felda ini termasuk di bawah Dr. Tan Seng Giaw: Ini mengenai Land (Group Settlement Areas) Act 1960? kawasan.... Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Tuan Tuan Yang di-Pertua: Nanti sekejap, Yang di-Pertua, sebenarnya ada banyak Yang Berhormat! Saya mahu melihat kekeliruan.Tujuan pembentangan Rang Land (Group Settlement Areas) Act, Undang-undang ini ialah supaya dalam 1960. Ini tidak bersangkut-paut dengan Land (Group Settlement Areas) Act ini, Felda pun. Felda dia mempunyai satu seksyen 44(1) sahaja ditinggalkan. undang-undang asing. Manakala Part D memberi kuasa kepada 2001 12MEI1993 2002

Kementerian Tanah dan Pembangunan syarikat Felda iaitu Felda Plantation Koperasi. Yang lainnya sekarang ini adatah Sdn. Bhd. mengikut pengurusan secara di bawah Kementerian Pembangunan Luar sistem syarikat. Ini penting, saya akan Bandar. Walaupun kawasan Felda timbulkan mengapa ini penting. Rompin diwartakan di bawah Akta Land (Group cuba perhatikan, jangan 'jengok atau Settlement Areas) Act 1960 ini sendiri. kerling' ke kawasan lain. Jumlah peneroka di setiap negeri Kalau kita berbincang dengan begitu memang banyak terutamanya di Pahang panjang-lebar sekalipun, saya percaya seperti saya sebutkan tadi. Cuma bahawa kami daripada Kementerian ini pengurusan rancangan berpeneroka yang tidak mampu untuk hendak memberi diuruskan mengikut sistem pejabat ulasan kerana Felda dan Felcra ini kawasan yang berjumlah sebanyak 13 adalah di bawah Kementerian lain. buah. Kedudukan pengeluaran hasil bagi kawasan-kawasan ini memang mem- Cuma dengan Akta ini apabila bimbangkan, kerana saya nampak kawasan Group Settlement Area ini atau kebanyakan kawasan-kawasan ini ialah kawasan tanah-tanah yang di bawah menanam kelapa sawit.Dan ada yang GSA ini hendak dibatalkan. ia bersangkut- menanam getah dan sedikit sahaja koko. paut dengan Undang-undang Tanah dan Dan sekarang harga kelapa sawit tidak apabilaUndang-undangTanah ini lerlibat, begitu baik, dan ini memang menjejaskan maka di sinilah baru Kementerian Tanah pendapatan para peneroka. Dan apa yang dan Pembangunan Koperasi mengambil hendak saya bangkitkan di sini mengenai peranan. Bagaimana Felda, bagaimana Felda yang memiliki 12 perbadanan Felcra dimajukan, cara pengendaliannya, dan 9 syarikat. Ini memang menimbulkan itu di bawah Kementerian Pembangunan ketidakpuasan di kalangan setengah- Luar Bandar. setengah para peneroka dan juga di masyarakat umumnya, kerana Felda Tuan Yang di-Pertua: Bukan, Yang merupakan satu gergasi yang memang Berhormat, yang ditanyakan ini adakah mempunyai pengurusan sendiri dan FELDA itu termasuk di bawah Akta Tanah dianggap tidak begitu berkesan, tidak Kawasan Penempatan Berkelompok ini? begilu efektif.Dan daripada 9 syarikat ini, 8 daripadanya dibuat secara usaha- Tuan Mohd. Noh bin Rajab: Ya,Tuan sama dengan syarikat luar negara ataupun Yang di-Pertua. tempatan, manakala satu syarikat iaitu Felda Plantation Sdn. Bhd ekuitinya Tuan Yang di-Pertua: Silakan Yang dimiliki sepenuhnya oleh Felda. Berhormat, yang itu sahaja yang kita hendak tahu. Tuan Yang di-Pertua, syarikat-syarikat usahasama adalah termasuk Kilang Gula Dr. Tan Seng Giaw: Terima kasih, Felda Perlis Sdn. Bhd., Felda Johor Tuan Yang di-Pertua. Bulkers Sdn. Bhd., Felda Oil Product Sdn. Bhd., PEM Sdn. Bhd., Malaysia Cuma Yang Berhormat, memang dia Cocoa Manufacluring Sdn. Bhd., Laporte "berikhtiar" dan Rompin pun bersama- (M) Sdn. Bhd., Pasir Gudang Grain sama "berikhtiar" juga.(Ketawa) terminal Sdn. Bhd., FPG Olio-Chemicals Sdn. Bhd. Ini memang syarikat-syarikat yang besar belaka, terutamanya Felda Tuan Yang di-Pertua, seperti saya sebutkan tadi, daripada 478 buah Johor Bulkers Sdn. Bhd. dan juga Felda rancangan, 323 daripadanya adalah Oil Products Sdn. Bhd. ini syarikat gergasi. rancangan berpeneroka yang diuruskan Tuan Yang di-Pertua, bagaimanakah mengikut sistem hakmilik individu, kilang-kilang seperti ini dapat memberi manakala bakinya diuruskan oleh anak manfaat, faedah kepada peneroka di negara 2003 12MEI1993 2004 ini yang berjumlah lebih 800,000 orang? mendengar daripada ucapan Yang Amat Ini satu soalan yang jarang dijawab di Berhormat Menteri Besar Selangor, dia dalam Dewan yang mulia ini. kata: "Rancangan 363 orang peneroka Sungai Buaya ini di Hulu Selangor. untuk Tuan Yang di-Pertua, bilangan kilang menukar syarat tanah getah milik mereka yang dimiliki oleh Felda di seluruh kepada tanah perindustrian dan perumahan negara adalah kelapa sawit—65, yang mereka harap boleh menjadikan getah—11 dan koko—2. mereka "jutawan segera." "Jutawan segera". Jadi, daripada petani moden Tuan Yang di-Pertua, ada di setengah- kepada "jutawan segera". Inilah, apakah setengah tempat seperti di kawasan Sungai dasarnya? "Dasar jutawan segera". Kalau Buaya di mana ada 1,161 hektar tanah seseorang itu tidak bekerja dengan getah yang penerokanya yang masing- bersungguh-sungguh jadi jutawan itu sia- masing memiliki 3.2 hektar tanah bertanam sia sahaja. Tidak dapat mempertahankan. getah dan 0.1 hektar tanah tapak rumah. Dan 363 peneroka ini sekarang telah Tuan Yang di-Pertua, sebab itulah, memohon untuk menukar syarat saya bersimpati dengan Yang Berhormat menjadikan tanah getah ini kepada Lanah kerana sekarang ini FELDA bukan di perindustrian. Saya tidak pernah dengar bawah Kementerian, mungkin talkimat di dalam Dewan yang mulia ini, apakah yang diterima daripada pihak pegawai dasar Felda di bawah Akta yang sedang pun tidak sentuh hal-hal seperti ini. dibincangkan ini, mengenai penukaran syarat tanah-tanah Felda, kerana setahu saya dasar Felda ini ialah untuk Walau bagaimanapun, Akta ini masih mengwujudkan kalangan petani moden wujud untuk menakluki kawasan-kawasan di kawasan-kawasan 'Felda, itu Felda ini. Saya berharap pihak matlamatnya. Kementerian Pembangunan Luar Bandar dan juga Kementerian Tanah dan Tetapi sekarang, saya nampak, ada Pembangunan Koperasi dapat menjawab permohonan untuk menukar syarat soalan mengenai penukaran dasar tadi menjadikan kawasan-kawasan yang dan daripada dasar pertanian kepada dasar tertentu sebagai kawasan perindustrian. perindustrian. Apakah dasar sekarang Dan Yang Berhormat Menteri telah mengenai keluasan dan perancangan mengumumkan pada tahun yang lepas Felda dan juga rancangan-rancangan bahawa beliau memuji pihak Felda yang yang baru? Adakah pihak Kerajaan hendak berjaya menyahut seruan Kerajaan memberhentikan ataupun tidak akan mengurangkan perbelanjaannya dan membuka tanah lagi untuk Rancangan mengambil langkah untuk berdikari. Dan Felda kerana faktor-faktor tertentu, sebagai satu langkah untukberdikari ialah termasuk dasar yang samar-samar dan untuk mengwujudkan kawasan juga termasuk kekurangan para pekerja? perindustrian dan beliau mengatakan bahawa Kerajaan sedang mengkaji uniuk Tuan Yang di-Pertua, nampaknya di menjadi kawasan rancangan Felda kawasan-kawasan Felda, terutamanya sebagai kawasan perindustrian bagi apa yang disebutkan sebagai kawasan- membolehkan para peneroka mendapat kawasan yang dikomersilkan mengikut hasil yang lebih. Maka daripada Akta sistem komersil sekarang masih manakah dasar ini wujud? Daripada menghadapi kekurangan pekerja di 151 mengwujudkan petani moden kepada skim Felda di seluruh negara. pekilang moden. Ini perubahan dasar Jumlahnya 323,000 hektar kelapa sawit yang tidak pernah dibentangkan di dan getah yang berasaskan sistem dalam Dewan yang mulia ini, kerana yang komersil. Dan kekurangan ini lebih serius terlibatnya banyak orang. Misalnya, saya dengan langkah Kementerian Dalam 2005 12MEI1993 2006

Negeri bertindak mencegah kegiatan Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: pendatang haram (pendatang lanpa izin) (Bangun) yang menjejaskan kerja di 151 rancangan Felda ini yang dikatakan Tuan Yang di-Pertua: Batang Lupar. berasaskan kepada sistem komersil. Jangan panjang sangat, minta cakap pendek sahaja. Bolehkah Yang Berhormat mc- nerangkan bagaimana masalah kekurangan pekerja ini limbul dan cara untuk 4.36 ptg. mengatasi? Setahu saya ada usaha untuk mendapatkan pekerjaan mahir dari Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar Indonesia, India, Pakistan dan negara- (Batang Lupar): Saya biasanya cakap negara lain untuk mengatasi kckurangan pendek, Tuan Yang di-Pertua. Terima pekerja. Jadi, soalan yang timbul ialah kasih. apakah dasar Kerajaan. Saya ingm mengambil bahagian dalam Sekarang para peneroka lidak lagi menyokong Suatu Akta untuk meminda berminat bekerja di dalam 151 rancangan Felda. Akibatnya kita terpaksa ambil Akta Tanah (Kawasan Penempatan Berkelompok) 1990 ini dan saya bercakap, pekerja daripada negara-negara asing sebagaimana arahan Tuan Yang di-Pertua untuk menjadi pekerja di skim-skim tadi saya akan bercakap pendek sahaja, tersebut. Sekarang apakah dasar Kerajaan? Adakah itu bermakna dasar yang utama Walaupun pendek, saya harap pihak adalah untuk menjadikan para peneroka Kementerian akan mengambil berat, sebagai petani moden ini sudah gagal kerana apa yang saya cakapkan ini adalah dan ketinggalan zaman? Kerana tidak berhubung dengan kemajuan negeri ada peneroka yang berminat lagi maka Sarawak. kita terpaksa ambil pekerja asing, pekerja tanpa izin untuk bekerja. Ini satu soal Tuan Yang di-Pertua, sebagaimana pokok iaitu mengenai relevantnya skim yang kita ketahui, kemajuan negeri seperti ini. Sarawak adalah berlandaskan dua atau tiga industri sahaja. Industri perkayuan, Sekarang ia merupakan salu skim untuk industri minyak dan industri gas. Industri- mewujudkan peluang pekerjaan bagi orang industri lain adalah masih lagi diperingkat asing. Adakah ini merupakan satu dasar yang baru membangun dan belum lagi baru untuk Felda? Saya berharap mendatangkan apa-apa hasil kepada negeri Kementerian dapat memberi jawapan itu. Jadi. adalah besar maknanya kalau kepada soal ini. Janganlah kita setakat 'base' ataupun skop industri ini hendak membuat publisili dan propaganda diperbesarkan lagi. bahawa konsep Felda ini sudahpun sekarang diterima oleh negara-negara lain Jadi. undang-undang ini memang besar dan mereka hendak mempelajari konsep maknanya kepada orang di negeri Sarawak, ini. Memang sesetengahnya ada kcbaikan umpamanya, industri perkayuan. juga, tetapi sekarang zaman 90an, tentu Sebagaimana yang telah saya sebutkan menjadikan dasar rancangan Felda ini dua tiga hari yang lepas, dalam persidangan ketinggalan zaman. Saya membangkitkan ini juga, iaitu industri perkayuan hal ini kerana pada masa sekarang adalah mengalami satu perubahan yang mana perlu bagi Kementerian Tanah dan kita terpaksa mengikut tekanan daripada Pembangunan Koperasi ataupun pihak-pihak yang tertentu di luar negara. Kementerian Pembangunan Luar Bandar Kita terpaksa mengurangkan keluaran untuk mengkaji semuta dasar-dasar yang balak dahpada satu peringkat ke satu telahpun saya sebutkan tadi. Sekian.terima peringkat yang mana akhirnya kita kasih. kehilangan pendapatan. 2007 12 MEI1993 2008

Umpamanya di Sarawak pada masa Jadi, sedikit sebanyak saya bersetuju sekarang, sehingga tahun 1995 kita ingin dengan Ahli Yang Berhormat dari Kepong. mengurangkan pengeluaran kayu daripada Daripada petani moden, kita ke industri 18 juta cubic meter ke pada 9.2 juta cubic moden hiliran berbangkit daripada meter. Dengan adanya pengurangan secara perindustrian pertanian. Pandangan itu 'target' ataupun berperingkat-peringkat kita telah nampak di Samarahan dan di ini .kita telah juga mengalami satu perkara, Keleka, Sarawak tetapi apa yang iaitu kekurangan hasil pendapatan bagi menyedihkan, kawasan-kawasan lain negeri Sarawak; yang mana sebagaimana masih tersepit dan terhimpit, masih hutan yang kita tahu 50% hasil negeri itu adalah belukar yang masih terbiar, tidak ditanam didapati daripada hasil industri dengan benda yang mendatangkan hasil pembalakan. selain dari pihak-pihak environmentalist yang bersukaria memandangkan Sarawak Pada masa sekarang, sebagaimana ilu masih di bawah hutan rimbun yang dilaporkan, 10,000 anak-anak Sarawak menghijau. telah kehilangan pekerjaan oleh tindakan Kerajaan yang dipaksa oleh pihak luar Tuan Yang di-Pertua, dengan itu Batang negara menurunkan pengeluaran balak Lupar umpamanya tersepit di antara di negara ini. Jadi, kita terpaksa peka Samarahan dan Keleka dan ada dengan tekanan ini oleh kerana ini adalah penyelidikan, feasibility study telah dibuat. credibility negarakita. Kita terpaksa ikut Saya ingin bertanya dahulu, lepas itu juga. Jadi, dengan keadaan yang dem ikian, baru berharap. Berapa banyakkah kita terpaksa.bertanya kepada diri kita penyelidikan yang sama telah dibuat di sendiri, apakah alternatif yang ada pada seluruh Sarawak untuk mengenalpasti kita. tanah-tanah yang boleh diterokai, tanah- tanah yang boleh dirancangkan, tanah- Tuan Yang di-Pertua, Sarawak adalah tanah yang boleh ditukar membuat hasil, negeri yang terbesar di Malaysia, bahkan mendatangkan "hasil dan mahsul," kata P. Ramlee, kepada negara kita ini, tolak Melaka, tolak Perlis, Sarawak sama menggantikan industri-industri kita yang besar dengan Semenanjung Malaysia. terjejas umpamanya industri pembalakan. Tetapi pembangunan tanahnya adalah masih jauh kebelakang. Pada tahun Jadi, sebagaimana yang telah saya lepas saya diberitahu bahawa hanya 7,000 ditahamkan, ada penyelidikan dibuat di ekar tanah yang dibangunkan untuk kawasan Bajong, Sebangan sudah dibuat Felda. Jadi, ini memang sangat penyelidikan dan penyelidikan itu sudah menyedihkan. siap. Soalannya di manakah datangnya Lhe funding, dengan-izin, untuk projek Jadi, kalau kita pandang tempat yang ini? Tetapi projek ini dipandang begitu telah dibangunkan umpamanya di kawasan besar maknanya untuk penghasilan negara. Samarahan (IADP) dan kawasan Keleka, Bukan kawasan saya sahaja itu. Benar, kita nampak pembangunan bukan sahaja kawasan itu kawasan saya tetapi maknanya dari segi penanaman tetapi juga kepada negara adalah besar— pembangunan infrastruktur. Dengan pembangunan tanah-tanah yang terbiar. adanya intrastruktur yang baik, kita boleh Jadi, dengan itu saya bertanya kepada membangunkan industri-industri hiliran. pihak Kementerian sudahkah rancangan Jadi, kita bukan sahaja berkata ini untuk untuk mengisi feasibility study itu menjadi bercucuk-tanam, membangun tanah tetapi satu rancangan yang bermakna? Jangan juga kita boleh membuat industri yang buku feasibility study yang setebal dua integrated. inci itu menjadi satu penghiasan almari 2009 12MEI1993 2010 pihak Kementerian-kementerian sahaja. Samarahan tiap-tiap kali pergi. Tiap-tiap Setelah kita membuang duit berpuluh kali saya dalang ke sana, saya melintas ribu ringgit, beratus ribu ringgit untuk jalan yang baik, indah dan infrastruktur penyelidikan, sekarang kita simpan buku yang baik tetapi bila sampai ke kawasan itu di sana dan di bawah meja saya pun saya, terpaksa berkayuh perahu, ada satu. Jadi, kita tidak mahu buku itu mengharungi lautan untuk ke kawasan jadi satu penghiasan, dipandang cantik, saya. Kalau gelombang besar, saya tidak berwarna-wami tetapi tidak mendatangkan boleh pergi. hasil, bahkan telah membuangkan wang untuk membuat study itu dahulu. Jadi, inilah saya berharap kepada pihak Kementerian supaya studies yang telah Jadi, saya berharaplah, bukan sahaja dibuat oleh pihak-pihak yang tertentu di kawasan itu tetapi studies yang dibuat dijatankan, kalau kewangan perlu dicari, di tempat-tempat yang lain dijalankan saya ingat pihak Kementerian harus dan diberi makna dengan menjalankan menekankan perkara ini supaya wang rancangan-rancangan supaya penanaman boleh dicari dengan seberapa segera yang berkelompok atau bersepadu kita buat mungkin kerana target kita ialah Wawasan dengan seberapa segera untuk membangun 2020. Jangan Sarawak ketinggalan. Di sebagai nukleus pembangunan ekonomi sini nanti setelah membangun bukan sahaja dan pembangunan infrastruktur di negeri dari segi industri-industri yang ada pada sebagaimana negeri Sarawak. kila, tetapi Sarawak masih ketinggalan. Ditinggalkan macam itu sahaja menjadi Sebagaimana yang kita tahu, negeri muzium kepada pihak environmentalist. Sarawak adalah negeri yang terbesar tetapi yang terkebelakang daripada segi Kita bukan tidak peka dengan tekanan infrastruktur di luar bandar. Jadi, dcngan tetapi kita mesti hidup juga. Kita mesti adanya pembangunan tanah dengan hidup, alternatif mesti dicari. 10 ribu sendirinya pembangunan ekonomi, budak dalam masa dua tahun pembangunan infrastruktur, pembangunan pembangunan pembalakan, kita telah kemudahan-kemudahan asas boleh merasa tertekan mana nak mencari dihantar. Tidak mungkin kita boleh pekerjaan untuk budak-budak ini dan apa menghantar kemudahan api dan air kalau insentif yang kita telah beri? Kalau kita tidak ada jalan. Kalau ada pembangunan menyuruh mereka menanam pokok, perladangan, kemudahan jalan raya menanam ubi, menanam keledek mungkin datang, bekalan api dan air pun semuanya boleh, tetapi mana insentifnya, akan datang. Sekarang kita minum air mana penghasilannya? Dapatkah menjadi dari hujan, tetapi kalau gunung Pinatubo satu alternatif kepada apa yang telah meletus lagi, kita yang di luar bandar ini mereka buat selama ini? Tetapi kalau ada akan minum air yang bercampur dengan skim yang dirancang oleh pihak Kerajaan pasir dan debu dari Gunung Pinatubo. dengan teratur dan mungkin mendatangkan hasil yang baik sebagaimana yang telah Jadi, bukan itu sahaja, kita tetah dibuat di sini, insya Allah, pertanian pandang di Samarahan di mana industri mungkin menjadi satu alternatif kepada hiliran juga dibangunkan; umpamanya industri yang bakal menjadi industri hiliran desiccated coconut yang telah sahaja di Sarawak iaitu industri kayu dan dibangunkan dan beberapa kilang telah proses hiliran kayu. dibuat. Kita merasakan irihati kerana saya dari Balang Lupar, kawasan yang tidak Jadi, dengan itu saya berharap pihak membangun, tetapi sebelum sampai ke Kementerian mengambil berat soalan ini Batang Lupar, saya melintas dahulu di kerana persoalan ini adalah bagi 2011 12MEI1993 2012 merealisasikan Wawasan yang pernah ataupun operasi Felcra, tujuan, nilai, kita sebutkan. Saya tertarik satu perkataan falsafah dan kejayaannya, perlu diingatkan daripada Yang Amat Berhormat Timbalan bahawa ada Akta-akta yang khusus Perdana Menteri semasa datang kc untuk itu. Umpamanya Felda ada Felda Sarawak. Semasa kita menggunakan T- Acts sendiri, Felcra ada Felcra Acts shirt "Wawasan 2020", buat "2020" di sendiri. bangunan sana, di bangunan sini tetapi apakah tindakan yang realistik, lindakan Cuma, tanahnya sahaja diwartakan di yang wajar untuk merealisasikan nombor- bawah Land (Group Settlement Areas) nombor yang disebut itu? Nombor Act. Oleh yang demikian, saya mohon "2020" yang kita sebut itu. Kalau tidak, maaf kerana tidak dapat mengulas hujah- nombor "2020" itu tidak akan bermakna hujah yang telah diberikan oleh Ahli- pada kita. ahli Yang Berhormat tadi. Saya sekali lagi menyebutkan, Walau bagaimanapun, saya yakin menyebutkan di sini iaitu maju-mundur bahawa pihak-pihak berkuasa yang kejayaan Wawasan 2020 terletak bukan berkenaan, umpamanya Kerajaan Negeri di Kuala Lumpur, bukan di Kuching, di atau Kementerian berkenaan yang Johor Bahru, di Pulau Pinang tetapi di bersangkut-paut dengan perlaksanaan pedalaman negara ini sama ada orang di operasi badan-badan ini akan mengambil pedalaman mendapat nikmat yang sama pertimbangan atas perkara-perkara yang yang kita idamkan untuk orang yang di telah dibangkitkan. Sekian, Tuan Yang dalam bandar. Satu jalan ialah pembangunan tanah yang lerbiar, di-Pertua. membangunkan tanah yang belum diterokai unluk mendatangkan hasil Tuan Yang di-Pertua: Ahli-ahli Yang kepada negara ini. Dengan itu. Tuan Yang Berhormat, sekarang saya kemukakan di-Petua, saya memendekkan percakapan, masalah kepada Majlis bagi diputuskan. terima kasih dan saya menyokong. Masalahnya ialah bahawa Rang Undang- undang ini dibacakan kali yang kedua Tuan Yang di-Pertua: Yang sekarang. Berhormat, dipersilakan menjawab. Masalah dikemuka bagi diputuskan, 4.48 ptg. dan disetujukan. Setiausaha Parlimen Kementerian Tanah dan Pembangunan Koperasi Rang Undang-undang dibacakan kali (Tuan Mohd. Noh bin Rajab): Tuan yang kedua dan diserahkan kepada Dewan Yang di-Pertua, bagi pihak Kementerian sebagai Jawatankuasa. saya ingin mengucapkan terima kasih kepada tiga orang Ahli Yang Berhormat Dewan bersidang sebagai Jawatan- yang telah mengambil bahagian dan kuasa. sedaya-upaya menyumbangkan kepada pembangunan rakyat melalui rancangan- (Tuan Yang di-Pertua mem- rancangan yang dijalankan oleh Kerajaan. pengerusikan Jawatankuasa) Tuan Yang di-Pertua, saya ingin Fasal I hingga 2 diperintahkan jadi menekankan sekali lagi bahawa di bawah sebahagian daripada Rang Undang- Akta Tanah Kawasan Penempatan undang. Berkelompok l990, memang tanah-tanah FELDA itu diwartakan di bawah Akta ini Rang Undang-undang dilaporkan tetapi ia hanya sekadar mewartakannya dengan tidak ada pindaan: dibacakan sahaja. Daripada segi operasi FELDA kali yang ketiga dan diluluskan. 2013 12MEI1993 2014

RANG UNDANG-UNDANG sahaja lapan tahun berlalu dari tarikh PERLEMBAGAAN siapnya kajian semula yang terakhir yang (PINDAAN) (No. 2) 1993 dijalankan menurut Fasal (2) Perkara 113.

Bacaan Kali Yang Kedua Di dalam keadaan sedemikian, dari segi teorinya, Suruhanjaya Pilihanraya boleh menjalankan ulangkaji sama ada 4.54 ptg, di bawah Fasal (2) Perkara 113 ataupun di bawah perenggan kecil (i) Fasal (3) Menteri di Jabatan Perdana Menteri Perkara 113. Walau bagaimanapun, jika dan Menteri Undang-undang (Dato' ulangkaji di bawah Fasal (2), Perkara Syed Hamid bin Syed Jaafar Albar): 113 dan di bawah perenggan (i) Fasal Tuan Yang di-Pertua, saya mohon (3), Perkara 113 dijalankan serentak, ini mencadangkan supaya Rang Undang- bermakna bahawa mekanismanya adalah undang Perlembagaan (Pindaan) (No. 2) sama dan akan menyebabkan ulangkaji 1993 dibacakan kali yang kedua sekarang. yang hendak dijalankan bertindih dari segi bahagian yang hendak di- Tuan Yang di-Pertua, tujuan Fasal (2) persempadankan oleh kerana bahagian- Rang Undang-undang ini ialah bagi bahagian pilihanraya yang terlibat dengan meminda Perkara 113 Perlembagaan pindaan di bawah Perkara 46 akan Persekutuan. Mengikut peruntukan- merupakan sebahagian dari bahagian- peruntukan Perkara 113 yang sedia ada, bahagian yang akan diulangkaji Suruhanjaya Pilihanraya di bawah Fasal sempadannya jika ulangkaji dijalankan (2) boleh menjalankan ulangkaji bahagian- di bawah Fasal (2) Perkara 113 itu. bahagian pilihanraya bagi seluruh Malaysia. Di samping itu, Suruhanjaya Dengan itu, didapati adalah wajar Pilihanraya melalui perenggan kecil (i), bahawa sekiranya Suruhanjaya Pilihanraya fasal (3A) Perkara 113 boleh juga berpendapat satu kajian semula bagi menjalankan urusan persempadanan seluruh negeri di bawah Fasal (2) Perkara bahagian-bahagian pilihanraya di negeri- 113 lebih berfaedah. Suruhanjaya negeri di mana bilangan Ahli Dewan Pilihanraya hendaklah diberikuasa untuk Rakyat atau Dewan Undangan Negeri menjalankan kajian semula di bawah Fasal ditambah dengan adanya pindaan kepada (2) itu tanpa mengira bahawa pertambahan Perkara 46 dan juga melalui satu Rang hilangan Ahli di bawah Perkara 46 akan Undang-undang negeri. memerlukan Suruhanjaya mengendalikan kajian semula mengikut Fasal (3A), Walau bagaimanapun, ulangkaji di Perkara 113 Perlembagaan Persekuluan. bawah Perkara 113(2) pada lazimnya Dalam mengendalikan kajian semula berlaku selepas lapan tahun berlalu dari itu di bawah Fasal (2) Perkara 113, tarikh siapnya kajian semula yang terakhir Suruhanjaya Pilihanraya perlu yang dijalankan di bawah Fasal (2) Perkara mengambil kira sempadan mana-mana 113. bahagian pilihanraya yang terlibat berikutan dengan pindaan kepada Perkara Tuan Yang di-Pertua, didapati keadaan 46 Perlembagaan Persekutuan itu. boleh wujud di mana pertambahan di buat kepada keanggotaan Dewan Rakyat di Tuan Yang di-Pertua, Fasal (3) Rang bawah Perkara 46 Perlembagaan Undang-undang ini bertujuan untuk Persekutuan atau keanggotaan sesuatu meminda Seksyen 22, Jadual Kelapan. Dewan Undangan Negeri melalui suatu Sebagaimana Ahli-ahli Yang Berhormat undang-undang yang dibuat oleh badan sedia maklum, melalui Akta Perlembagaan perundangan negeri itu berlaku selepas (Pindaan) 1993, (Akta 848), satu 2015 12MEI1993 2016 peruntukan baru iaitu seksyen 1A telah Tuan Yang di-Pertua, Fasal 4 Rang dimasukkan ke dalam Jadual Kelapan. Undang-undang ini adalah berkaitan Pemntukan ini menyentuh soal prosiding dengan pindaan kepada Perkara 113 terhadap Raja di mana tidak terpakai Perlembagaan Persekutuan. Dengan bagi negeri-negeri Melaka. Pulau Pinang, adanya peruntukan Fasal (3B) yang baru, Sabah dan Sarawak. pindaan berbangkit perlu dibuat kepada Akta Perlembagaan (Pindaan) 1992 iaitu Ada beberapa peruntukan di dalam Akta A837 untuk memansuhkan seksyen Jadual Kelapan, iaitu bahagian yang 3 di mana Suruhanjaya Pilihanraya terpakai bagi Perlembagaan-perlembagaan dikehendaki menjalankan ulangkaji negeri yang tidak terpakai bagi negeri- mengikut perenggan (i) Fasal (3 A) Perkara negeri Melaka, Pulau Pinang, Sabah dan 113 sahaja, J ika berlakunya pertambahan Sarawak. bilangan Ahh Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri, pemansuhan itu juga hendaklah mula berkuatkuasa secara Tuan Lim Kit Siang: (Bangun) kebelakangan pada tarikh yang sama dengan penguatkuasaan peruntukan Fasal Tuan Yang di-Pertua: Ya, minta (3B) yang baru itu. penjelasan. Tuan Yang di-Pertua, saya mohon Dato' Syed Hamid bin Syed Jaafar mencadangkan. Albar: Biar saya habiskan dahulu. Menteri Perumahan dan Kerajaan Tuan Lim Kit Siang: Peruntukan yang Tempatan (Dato' Dr. Ting Chew Peh): disebut oleh Yang Berhormat Menteri Tuan Yang di-Pertua, saya mohon saya tak nampak ada di sini. menyokong. Dato' Syed Hamid bin Syed Jaafar Tuan Yang di-Pertua: Ahti-ahli Yang Albar: Nanti bila Yang Berhormat bawa, Berhormat, masalah di hadapan Majlis nanti Yang Berhormat boleh..... ialah satu Akta untuk meminda Perlembagaan Persekutuan dibaca kali Tuan Lim Kit Siang: Bukan, saya yang kedua sekarang dan terbuka untuk mahu tahu macam mana. dibahas. Tanjong.

Dato' Syed Hamid bin Syed Jaafar 5.01 ptg. Albar: Saya sebutkan peruntukan ini di bawah Fasal 3 iaitu: Tuan Lim Kit Siang (Tanjong): Tuan Yang di-Pertua, Rang Undang-undang "Jadual Kelapan kepada Perlembagaan Perlembagaan (Pindaan) (No. 2) 1993 Persekutuan adalah dipinda dengan adalah pindaan yang paling frivolous dan memasukkan selepas perkataan lidak bertanggungjawab dalam sejarah "seksyen 1(2)" dalam seksyen 22, 36 tahun Malaysia, kerana ia bukan perkataan "seksyen 1A". bertujuan membetulkan apa-apa lakuna atau anomah dalam Perlembagaan Itu ada dalam ini. Buka Perlembagaan Malaysia tetapi semata-mata untuk dan lihat Eighth Schedule. memberi muka, memberi sebab kepada Kerajaan Barisan Nasional dan Dengan itu, pindaan berbangkit ini Suruhanjaya Pilihanraya dalam perlu dibuat untuk menjelaskan bahawa pembatalan usaha persempadanan seksyen lA berhubung dengan prosiding kawasan pilihanraya 1992 apabila ia terhadap Raja juga tidak terpakai bagi dicabar dari segi undang-undang oleh negeri-negeri tersebut. DAP. (Tepuk) Penyerahan diri atau 2017 12MEI1993 2018 surrender Suruhajaya Pilihanraya di telah menyiapkan kajian dan Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur pada persempadanannya ke atas semua 16 Februari 1993 dalam tindakan undang- 165 Kerusi Parlimen dan 452 buah undang saya mencabar kesahihan, legaliy Kerusi Dewan Undangan Negeri dan constitutionality dalam usaha kajian di Semenanjung Malaysia dan kawasan pilihanraya dan pembayaran kos Sabah, dan ini adalah amat oleh Suruhanjaya Pilihanraya, adalah salu mustahil. ini hanya bererti bahawa kemenangan yang agung dan bersejarah pihak Suruhanjaya Pilihanraya bagi DAP dalam mempertahankan hak secara rahsia dan tidak demokratik dan perlembagaan rakyat berperlembagaan telah mengkaji Malaysia. (Tepuk) persempadanan semula kawasan- kawasan pilihanraya sebelum Apabila DAP mula-mula mem- luputnya tempoh 8 tahun daripada bangkitkan bantahan politik dan kajian yang dilakukan dahulu perlembagaan terhadap deraf pengesyoran dalam tahun 1984. Suruhanjaya Pilihanraya ke atas persempadanan kawasan pilihanraya pada (2) Sebab kedua bantahan kita ialah November tahun lepas, Pengerusi pihak Suruhanjaya Pilihanraya Suruhanjaya Pilihanraya Dato' Harun Din telah bertindak secara tidak telah mencabar DAP mengambil tindakan berperlembagaan dengan undang-undang. Cabaran oleh Pengerusi menyerah kepada tekanan dan Suruhanjaya Pilihanraya ini telahpun arahan Kerajaan Persekutuan, disokong, diekori oleh Ketua Menteri khususnya UMNO, dalam kajian- Pulau Pinang, Dr. Koh Tsu Koon dalam nya dan inilah sebab kenapa pihak Dewan Undangan Negeri Pulau Pinang, Suruhanjaya Pilihanraya bertindak dan inilah sebabnya saya memi1ih Dewan begitu pantas untuk menyiapkan Undangan Negeri Pulau Pinang pada 8hb kajian persempadanan semula Disember untuk mengumumkan keputusan dalam tempoh masa yang paling DAP untuk membawa Suruhanjaya singkal. Malah, Rang Undang- Pilihanraya ke mahkamah. Bantahan undang Pindaan Perlembagaan utama DAP terhadap ulangkajian 1992 yang diluluskan oleh Dewan persempadanan semula kawasan Rakyat pada bulan Oktober tahun pilihanraya adalah berikut: lalu untuk menambah 12 kerusi baru Parlimen membuktikan (1) Suruhanjaya Pilihanraya telah dengan jelasnya pencabulan bertindak dengan tidak mematuhi kebebasan Suruhanjaya Perlembagaan dalam menjalankan Pilihanraya di mana Suruhanjaya kajian tanpa menghiraukan Pilihanraya terpaksa menerima peruntukan Perlembagaan yang arahan politik daripada UMNO. melarang kajian sehingga terdapat Yang Berhormat Menteri Undang- selang sekurang-kurangnya 8 tahun undang telah memberitahu dari kajian terdahulu. Kajian pcr- Parlimen semasa perbahasan ke sempadanan kawasan pilihanraya atas Rang Undang-undang Pindaan yang terdahulu adalah pada 8hb Perlembagaan 1992 pada Oktober November, 1984 dan ini bererti lalu bahawa cadangan untuk bahawa Suruhanjaya Pilihanraya menambah 12 kerusi baru Parlimen hanya boleh memulakan kajian datang daripada Suruhanjaya kawasan pilihanraya selepas Pilihanraya. Namun begitu, 8hb November 1992. Walau menjelang pertengahan tahun bagaimanapun, sungguhpun 9hb lepas, Majlis Tertinggi UMNO November merupakan hari telah memutuskan untuk Ahad, menjelang l0hb November mewujudkan 12 bahagian baru pihak Suruhanjaya Pilihanraya UMNO dan ini telah dilaporkan 2019 12MEI1993 2020 di dalam akhbar tempatan dan semua pilihan bagi bahagian- Itulah apa Dato' Harun Din kata. bahagian UMNO telah digantung Sekiranya benar bahawa pembatalan sehingga l2 bahagian baru UMNO usaha-usaha kajian persempadanan semula ditubuhkan selepas pengwujudan Suruhanjaya Pilihanraya itu tidak kena- 12 kerusi baru Parlimen. mengena dengan cabaran undang-undang Disebabkan bahagian-bahagian oleh saya, maka ingin saya tahu mengapa UMNO adalah berasaskan Yang Amat Berhormat Perdana Menteri kawasan-kawasan pilihanraya, begitu marah sekembalinya daripada maka adalah jelas bahawa Pakistan dua hari kemudian dengan UMNOlah yang memutuskan membuat seruan yang tidak logik di mana bahawa 12 kerusi baru Parlimen bcliau mahu saya letak jawatan oleh kerana harus diwujudkan dan pihak Election Commission terpaksa Suruhanjaya Pilihanraya telah membatalkan kajian persempadanan diarah memperaku, diarah kawasan-kawasan tersebut. membuat recommendation kepada Kerajaan dan Parlimen bahawa Yang Amat Berhormat Perdana Menteri kerusi-kerusi baru Parlimen berkata bahawa haruslah diadakan ruang ditambah sebanyak 12. untuk flexibility apabila menghadapi masalah-masalah teknikal yang kecil dan (3) Suruhanjaya Pilihanraya telah beliau berkata teknikaliti tersebut, mencabuli prinsip demokratik termasuk kesilapan-kesilapan seperti seundi seorang dalam kajian dan tarikh dan kertas-kertas tertentu yang persempadanan semula kawasan- tidak mengandungi tandatangan. Apakah kawasan pilihanraya. Pengerusi masalah-masalah teknikal seperti tarikh Suruhanjaya Pilihanraya telah dan ketiadaan tandatangan merupakan dengan gagalnya mendakwa technical oversight yang menyebabkan bahawa pembatalan usaha kajian usaha kajian persempadanan semula persempadanan semula tidak ada Suruhanjaya Pilihanraya itu dibatalkan? kena-mengena dengan cabaran undang-undang saya letapi Saya memiliki dokumen-dokumen dan disebabkan dengan izin, technikal saya pasti akan mengemukakan dalam oversight—kesilapan teknikal. Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur Dato' Haron Din telah berkata sekiranya Suruhanjaya Pilihanraya tidak seperti dilaporkan di dalam Berita surrender dan membatalkan usaha kajian Harian pada 17hb Februari dan bersempadanan semulanya untuk saya memetik: membuktikan bahawa menjelang l0hb November, 1992, pihak Suruhanjaya "Saya mengaku SPR ber- Pilihanraya telahpun menyiapkan tanggungjawab sepenuhnya menandatangani serta memeteraikan"sign terhadap pembatalan itu kerana and seal" perakuan-perakuannya ke atas tidak menyedari mengenai sempadan-sempadan, menyediakan peta- pertindihan undang-undang peta dan daerah pengundi untuk menyusun sebelum notis awal dikeluarkan semula 165 Kerusi Parlimen dan 452 pada 19hb November tahun lalu. Kerusi Dewan Negeri dalam tcmpoh 24 Parlimen meluluskan Akta jam selepas tamatnya deadline daripada A837 iaitu Pindaan Per- usaha bersempadanan semula yang lembagaan untuk me- dilakukannya dahulu. Apakah Dato' Harun nambahkan 12 kerusi Parlimen Din mencadangkan bahawa inilah baru beberapa hari ini sebelum kesilapan teknikal yang menyebabkan SPR mengumumkan per- Suruhanjaya Pilihanraya membatalkan sempadanan baru itu". usaha persempadanan semulanya atas 2021 12MEI1993 2022 alasan bahawa tarikh l0hb November membatalkan urusan ulang kajiaan ditetapkan secara salah? Alasan ini adalah persempadanan semula oleh kerana notis karut sama sekali dan beliau pun tahu itu. awal dikeluarkan pada 19hb November Dan inilah sebabnya beliau lidak berani tahun lalu. membuat tuntutan seumpama itu di dalam Mahkamah Tinggi dan beliau lebih rela Yang Berhormat Menteri Undang- surrender dan sanggup membayar kos undang sekarang membentangkan Rang kepada kes saya itu. Undang-undang di hadapan kita untuk memansuhkan Seksyen 3, Akta Pindaan Dengan mengemukakan Rang Undang- Perlembagaan 1992. Kenapa beliau undang Pindaan Perlembagaan ini, pihak mencadangkan kita meluluskan Seksyen Suruhanjaya Pilihanraya dengan 3 pada bulan Oktober tahun lalu? Pada persetujuan Yang Berhormat Menteri bulan Oktober, dia datang dan mahu kita Undang-undang serta Kamar Peguam meluluskan Seksyen 3. Hari ini.dia datang Negara, masih mendakwa bahawa pesalah dan mahu kita memansuhkan Seksyen 3. (culprit) yang menyebabkan technical Main-mainkah? (Tepuk) Main-main! oversight itu yang memcrlukan pembatalan usaha persempadanan semula Yang Berhormat Menteri adalah ialah Seksyen 3, Akta Pindaan seorang peguam. bukan tidak faham. Tidak Perlembagaan, 1992 dan sebab itu adalah bacakah sebelum membentangkan Rang cadangan dalam Fasal 4 untuk Undang-undang di sini? Kita mahu suatu memansuhkan Seksyen 3 ini. Pihak jawapan "personal responsibility" Yang Suruhanjaya Pilihanraya telah secara Berhormat Menteri Undang-undang, awam menyatakan bahawa ia tidak bukan sahaja tanggungjawab Peguam diperundingkan terlebih dahulu dengan Negara tanggungjawab Election pengwujudan Seksyen 3, Akta Pindaan Commission. Personal responsibility Yang Perlembagaaan 1992. Apabila Rang Berhormat Menteri Undang-undang. What Undang-undang Pindaan Perlembagaan are you doing? (Tepuk) Adakah tidur? dibentang di dalam Parlimen pada Oktober (Tepuk) Mengapakah Yang Berhormat lalu bahawa Suruhanjaya Pilihanraya tidak Menteri Undang-undang tidak mengkaji diberitahu cadangan untuk mengadakan dan memahami kandungan sesebuah Rang Seksyen 3. Inilah public record oleh kerana Undang-undang sebelum ianya terkandung dalam satu Surat Pekeliling dibentangkan di Parlimen? Adakah yang disebabkan oleh Suruhanjaya Menteri-menteri dan Timbalan-timbalan Pilihanraya di peringkat negeri kepada Menteri, semua 'robot' sahaja datang untuk parti-parti politik. Kalau mahu, boleh membentang sahaja? Tidak faham pun tunjuk bukti dan saya percaya Yang tidak apa. Berhormat Menteri tahulah. Tidak payah saya tunjuk buktilah. (Timbalan Yang di-Pertua mem- Ini mencerminkan dengan buruknya pengerusikan Mesyuarat) bukan sahaja Suruhanjaya Pilihanraya tetapi juga Kamar Peguam Negara. Juga Adakah itu sebabnya apabila kita mahu Yang Berhormat Menteri Undang-undang bangkitkan sesuatu untuk minta penjelasan dan semua Ahli-ahli Parlimen bahawa mengenai kandungan Rang Undang- bagaimana boleh ada, dengan izin, undang, majoriti Menteri-menteri dan misjudgement and inaptitude yang begitu Timbalan-timbalan Menteri takut? Adakah colossal seumpama itu dan telah berlaku sebab itu majoriti Menteri tidak ada di mengenai meluluskan Seksyen 3 yang sini, tidak faham, tidak perlu faham? memaksakan Suruhanjaya Pilihanraya Jadi "robot" cukup. 2023 12MEI1993 2024

Mengapakah Ahli-ahli Parlimen tidak Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: memahami Rang Undang-undang ini No problem! Saya tarik balik. apabila diluluskan dalam bulan Oktoher? Kita DAP bangkang dan tidak bersetuju. Timbalan Yang di-Pertua (TuanOng Ahli-ahli Parlimen Pembangkang semua Tee Keat): Yang Berhormat, tarik tidak bersetuju, tetapi Barisan Nasional baliklah. semuabersetuju. "Ya, ya". Semua mereka kata, "Ya, ya", walaupun tidak faham. Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: "Ya, ya". Sekarang kita lagi-lagi mahu Saya tarik balik. menitahkan "Ya, ya" itu. Adakah lagi Ahli-ahli Parlimen sampai Barisan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Nasional "robot, rubber stamp" sahaja? Tee Keat): Ya, tenang. (Tepuk) Menteri—"rubberstamp", Ahli- ahli Parlimen Barisan Nasional—"rubber stamp"! Tidak ada fikiran! Tidak ada Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: fikiran! (Tepuk) Tetapi dia pun kena tarik balik, Tuan Yang di-Pertua. Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Timbalan Yang di-Pertuaa (Tuan (Bangun) Ong Tee Keat): Yang Berhormat.....

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Tee Keat): Yang Berhormat, ada point Ya? of order. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Tee Keat): Saya akan buat keputusan. Sangkaan buruk! Sila duduk, ya. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Tee Keat); Terhadap siapa, Yang Tidak apa. Terima kasih. Berhormat? Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Tee Keat): Yang Berhormat, teruskan. Terhadap Ahli-ahli Yang Berhormat dari Saya rasa yang dibangkitkan itu tidak Barisan Nasional. kena. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tuan Lim Kit Siang: Apa yang saya Tee Keat): Yang Berhormat, saya akan sebutkan bukan sangkaan jahat. Itu adalah buat keputusan. benar! Fact! (Tepuk) Kenyataan! Tidak boleh lari! (Tepuk) Rubberstamp! Tidak Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: thinking! Kalau bukan, kenapa dikatakan Sangkaan jahat! Dan juga terhadap Menteri pada bulan Oktober "luluskanlah" Seksyen Undang-undang. Dia yang bodoh. 3? Sekarang datang ke sini "mansuhkanlah" Seksyen 3. Bukan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong "rubber stamp", apa? Kalau bukan "rubber Tee Keat): Yang Berhormat... stamp", apa? Kalau bukan "robot", apa?

Tuan Haji Badruddin bin Amiruklin: Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Ya? (Bangun)

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tuan Lim Kit Siang: Saya beri jalan. Tee Keat): Perkataan sedemikian patut Kalau bukan "rubber stamp", apa? ditarik balik. Kalau bukan "robot", apa? 2025 12MEI1993 2026

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh Tee Keat): Ya, Yang Berhomnat dari Jerai Fadzir: Tuan Yang di-Pertua, saya ingin bangun atas apa? Hendak minta jalankah? bertanya Ahli Yang Berhormat. Bukankah ini telah dijelaskan secara rasmi oleh Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Suruhanjaya Pilihanraya bahawa apa yang Saya minta jalan. telah berlaku adalah satu technical oversight? (Diganggu) Technical Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong oversight. Technical oversight itu, siapa- Tee Keat); Ya, ya. siapa pun boleh melakukan. Dan saya rasa itu adalah keberanian bahawa Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Suruhanjaya Pilihanraya telah pun datang Ahli-ahli Yang Berhormat yang ada di dengan cara terus-terang dan mengaku dalam Dewan ini adalah manusia, bukan kesalahannya secara terbuka dan robot. Kena faham. membayar kos. Technical oversight! It is a technical oversight. Tidak ada lebih Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong daripada itu. Yang melompat-lompat Tee Keat): Yang Berhormat..... sangat, apa fasal? (Tepuk) Ah! It is a technical oversight, error of judgement. Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Siapa sahaja boleh buat. Kadang-kadang Kalau tidak, termasuk Yang Berhormat selepas itu, kita dapat tahu ini salah, dari Tanjong pun robot. maka kita memperbetulkan kesalahan itu. Kesalahan teknikal. Tidak lebih daripada Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong itu. Tee Keat); Yang Berhormat boleh soal tetapi jangan buat kenyataan. Tuan Lim Kit Siang: Apa technical oversight? Datang ke Dewan ini, yang Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: mana Yang Berhormat Menteri Undang- Ini robot tidak ada otaknya. undang mengemukakan cadangan minta supaya kita meluluskan Seksyen 3? Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Cadangan itu adalah technical oversight? Tee Keat): Kalau macam itu, saya tidak Tidak fahamkah apa cadangan itu? Dan berilah, soal sahaja boleh. bukan sahaja Yang Berhormat Menteri kata: "Langkah Suruhanjaya Pilihanraya Tuan Lim Kit Siang: Itulah standard! berani," Presiden MCA pun berkata: Initah standard! Tidak ada standard! Itu "Berani! Berani mengakui kesilapan." standard robot! (Ketawa) Kalau DAP tidak bawa kes kepada Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: mahkamah, adakah Suruhanjaya DAP robot! Piiihanraya mengakui salah? (Tepuk) Tentu tidak mengakui bersalah, terus Tuan Lim Kit Siang: Standard robot! imunity, apapun boleh buat. Tetapi DAP cabar dalam mahkamah, barulah Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong technical oversight. (Sorak) Tee Keat): Teruskan. Beberapa Ahli: Ya! Timbalan Menteri Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna Tuan Lim Kit Siang: Takut kalah, (Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh bukan kalah sahaja, mahu bongkar lagi Fadzir): (Bangun) penyelewengan yang lebih banyak mengenai salahguna kuasa pihak Barisan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Nasional khasnya UMNO yang di mana Tee Keat): Yang Berhormat Timbalan Yang Berhormat Timbalan Menteri Menteri bangun. barulah, tak lama, balik kepada UMNO 2027 12MEI1993 2028

(Baru). Kita tidak bolah datang ke Dewan luluskan peruntukan enabling (enabling ini dan kata technical oversight. Inilah provision) di mana Suruhanjaya "technical no sight". (Ketawa) "No Pilihanraya boleh meneruskan usaha di sight"—not technical oversight. bawah Fasal 113 (3A) walaupun ia telah memulakan ulangkajiannya di bawah Fasal Dr. Kua Kia Soong: (Bangun) 113 (2) membenarkan ulangkajian dibuat serentak (simultaneously) dibawah 113 (2) Timbalan Yang di-Pertua (Tuan dan 113 (3A). Ong Tee Keat): Yang Berhormat, Petaling Jaya bangun. Kita boleh rujuk kepada Rang Undang- undang Perlembagaan (Pindaan) 1992. Tuan Lim Kit Siang: Ya, ya, boleh. Explanatory statemem yang berbunyi, clause (3) apa Dewan yang mulia ini Dr. Kua Kia Soong: Terima kasih. luluskan di dalam bulan Oktober dengan Saya minta penjelasan daripada Ahli Yang Berhormat dari Tanjong, adakah dia sedar fesyen robot-like. Apa tujuan dan maksud Clause (3), Section 3? pada masa beberapa orang dissident dalam negara ini ditangkap di bawah ISA, ada banyak technical oversight? Tetapi Clause (3) is a provision consequential to that emboided in Kerajaan bukan meminta maaf' tetapi Clausc (2). It requires the Election tangkap semula. Commission to undertake the review referred to m Clause (3A) of Article Tuan Lim Kit Siang: Itu, kita semua tahulah, "sightless", "consciencelcss" 113 of the Federal Constitution...... ". Ini apa yang mustahak: Tuan Yang di-Pertua, Pengurusi Suruhanjaya Pilihanraya ada berkata "...... or if such review under Clause bahawa Suruhanjaya Pilihanraya telah (2) of Article 113 had already menjalankan ulangkajian di bawah Fasal commenced at the date of publication 113(2) Perlembagaan berikutan habis of this Act in the Gazette to continue tempoh selang 8 tahun dari ulangkaji with the review and recommended such terdahulu. Tetapi di bawah seksyen 3 changes as are considered necessary, Akta Pindaan Perlembagaan 1992, ia terpaksa menggunakan Fasal 113 (3A) to give effect to the provisions of kerana pertambahan kawasan pilihanraya Article 46 of the Federal Constitution yang diluluskan oleh Parlimen dan Dewan as amended and the Thirteenth Schedule Undangan Negeri. Hujah itu, yang to the Federal Constilulion". telah pun dikemukakan oleh Yang Berhbrmat Menteri Undang-undang tadi, Sungguhpun usaha telah dimulakan bahawa seksyen 3 Akta Pindaan di bawah Perkara 113(2), tetapi ia boleh Perlembagaan 1992 telah menyebabkan diteruskan di bawah Perkara 113 (3A)— usaha persempadanan Suruhanjaya enabling provision, bukan crippling Pilihanraya di bawah Fasal 113 (2) tidak provision. Apa yang dilafsirkan oleh Yang sah dari segi undang-undang dan tidak Berhormat Menteri Undang-undang dan berkesan, tidak berasas sama sekali. Tidak Suruhanjaya Pilihanraya ialah crippling betul, kita tidak boleh technical oversight, provision oleh kerana ada Section 3, ini tidak benar. Election Commission is crippled. Tetapi apa yang kita luluskan enabling, membeh Sebenarnya, seksyen 3 yang kita mahu kuasa, bukan untuk membatalkan mansuhkan, di mana Yang Berhormat Suruhanjaya Pilihanraya. Sekarang kita Menteri Undang-undang minta Dewan mahu mansuhkan. Kenapa? Nothing ini untuk mansuhkannya selepas kita wrong with Section 3. 2029 12MEI1993 2030

Pindaan kepada Fasal 46 yang ada bahagian pilihanraya oleh Suruhanjaya disebut dalam Explanatory Slatement itu Pilihanraya. Sekiranya wujud keraguan merujuk kepada pertambahan 12 kerusi yang benar, okay, ada keraguan mengenai kawasan pilihanraya Parlimen untuk perkara ini, bahawa perkara ini boleh Semenanjung Malaysia. Maka dengan diselesaikan dengan cepat dan mudah. ini, adalah jelas bahawa Seksyen 3 Akta Dalam bulan Februari lalu, jika Kerajaan Pindaan Perlembagaan 1992 tidak boleh menggunakan Perkara 130 Perlembagaan digunakan oleh Suruhanjaya Pilihanraya Persekutuan, yang membolehkan Yang sebagai alasan untuk membatalkan usaha di-Pertuan Agong dengan izin: persempadanan sama sekali kerana ia sebenarnya adalah peruntukan enabling "refer lo the Supreme Court for his yang membenarkan Suruhanjaya opinion any question as to the effect Pilihanraya untuk meneruskan pada waktu of any constilutional provision which yang sama di bawah Fasal 113 (2) dan has arisen and the Supreme Court shall Fasal 113 (3A) dalam usaha per- pronounce in open court its opinion sempadanannya .ini dapat dilihat dengan on any question so referred to it". jelas daripada peruntukan Seksyen 3 Akta Pindaan Perlembagaan 1992 yang Kcnapa tidak mahu pergi mahkamah, berbunyi, lebih jelas, dan kita tengok dapat satu tafsiran oleh Mahkamah Agong. peruntukan Seksyen 3 (the culprit) yang Pada bulan Oktober, Menteri Undang- memaksakan pembatalan ulangkaji undang datang dan kata luluslah seksyen persempadanan dan akhirnya rugi 3—sah. Sekarang dia balik dan kata, "oh, RM200,000 wang rakyat. tidak sah". Atas asas apa? Adakah dia hakim? Bukan hakim! How do you know "Section 3. Subject to the provisions that it is not lawful? Opinion sahaja. of Clause (2) of Article 113 of the Parlimen sudah meluluskan peruntukan Federal Constitulion relating 10 the itu. la sudah menjadi bahagian intervals at which reviews are to be Perlembagaan sama ada sah atau tidak undertaken pursuant to that Clause, sah; sama ada Suruhanjaya Pilihanraya the EIection Commission shall, as soon boleh teruskan usaha kajian ulangkaji as may be practicable after the persempadanan patutlah ditentukan oleh publication of this Act in the Gazette Judiciary, bukan oleh Yang Berhormat undertake the review referred to in Menteri Undang-undang. Nampaknya Yang Berhormat Menteri Undang-undang Clause (3A) of Article 113 of the sudah usurp the powers of Lord President, Federal Constitution or if any review kata dia ini tak sah, sendiri datang ke under Clause (2) of that Anicle had Parlimen. Apa peranan Yang Berhormat already commenced before such Menteri Undang-undang? Pada Oktober, publication, continue with the tidak faham apa itu, pada Mei, jadi hakim— review...... "—bukan cripple the "Super Lord President". review—".....and recommends such changes as it may think necessary in Adakah jadi Superof Lord President? order to comply with the provisions of Cara yang patut ialah pergi mahkamah. Article 46 of the Federal Constitution Kalau mahkamah kata, "oh, yalah, betullah as amended by section 2 of this Act seksyen 3". Oleh kerana ada seksyen 3 and the Thirteenth Schedule to the Suruhanjaya Pilihanraya terikat, tak boleh Federal Constitution". menjatankan. Boleh datang balik dan hari ini kita luluskanlah. Tetapi kenapa takut Tuan Yang di-Pertua, tidak ada apa- pergi mahkamah? Kenapa takut pergi apa yang salah dengan seksyen 3 Akta mahkamah sendiri? Bukan mahkamah Pindaan Perlembagaan 1992 kerana ia Pembangkang, mahkamah sendiri kenapa tidak menghalang penyusunan semula takut sekarang? 2031 12MEI1993 2032

Tuan Yitn Chee Chong: (Bangun) Timbalan Yang di-Pertua (Tuan OngTee Keat): Seremban, duduk! Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat, Seremban Tuan Lim Kit Siang: Tak payahlah, bangun. Hendak beri jalan? nanti susahlah.

Tuan Lim Kit Siang: Lompat, lompat, Tuan Yim Chee Chong: Parliament tak payahlah. is supreme.....(Pembesar suara dimatikan)

Tuan Yim CheeChong: (Menyampuk) Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Kalau tak beri jalan, teruskan. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat, minta dulu. Tuan Lim Kit Siang: Teruskan?

Tuan Lim Kit Siang: Lompat, lompat, Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong tak payah. Tee Keat): Ya.

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tuan Lim Kit Siang: Dia cakap Tee Keat); Okay.Kalau tidak, teruskan. nonsense sahaja.

Tuan Yim Chee Chong: (Menyampuk) Tuan Yim Chee Chong: (Menyampuk)

Tuan Lim Kit Siang: Apa itu? Hai Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Seremban, sila duduk. ya! Tuan Lim Kit Siang: Apa ini? Soalan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong saya, kalau ada kekeliruan, kenapa perkara Tee Keat): Cukuplah.Teruskan. ini tidak dirujuk kepada Supreme Court supaya satu opinion boleh diminta. Inilah Tuan Lim Kit Siang: Yang Berhormat cara yang patut digunakan. Bukan sendiri Menteri perlu perlolongan daripada Yang kata, sendiri buat satu keputusan atau Berhormat itu? perlu? (Disampuk) hukuman, "oh, ini seksyen 3 silap, kita You perlu bantuandari pada dia? (Ketawa) perlu ubah". Kenapa? Betul? My God! Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh Tuan Yim Chee Chong: Sebab Fadzir: (Bangun) ucapan..... Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat, Kulim Tee Keat); Yang Berhormat, jangan Bandar Baharu bangun. berdialog di sini.Teruskan sahaja. Tuan Lim Kit Siang: Oh, yes. Habib Tuan Lim Kit Siang: Bukan, saya mahu serius, okay tanya sahaja. Sebelah mana you perlu bantuan? Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Saya hendak tanya Ahli Yang Tuan Yim Chee Chong: Bukan Berhormat, apa salahnya kalau Kerajaan bantuan. Saya hendak membetulkan rasakan sesuatu itu mungkin betul dan ucapan Yang Berhormat. mungkin tidak. Dia datang ke Parlimen balik untuk memperbetulkan keadaan Tuan Lim Kit Siang: Oh, mahu supaya kita certain dari segi law, itupun selamatkan? Perlu diselamatkan? saya rasa tidak salah. Tidak salah kita 2033 I2MEI1993 2034

buat cara ini.Kenapa pergi ke mahkamah Beberapa Ahli:Jawablah! kalau kita sendiri rasa was-was.Kalau kita rasawas-was,kita datang ke Parlimen Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat cuma berhak berucap. untuk buat suatu pindaan supaya kita certain dan sure. Tidak ada salah.

Tuan Lim Kit Siang: Oleh kerana Tuan Lim Kit Siang: Saya boleh Suruhanjaya Pilihanraya sudah jawab. Big question mark! Bukan rakyat memulakan persempadanan dan sudah ada big question mark, tetapi dunia pun buang RM200,000 wang rakyat, itulah ada big questionmark! Adakah mahkamah sebabnya. RM200,000 wang rakyat sudah kita bebas? dibuang. Kalau pergi mahkamah untuk mendapat satu judgement, mungkin Dato' Mohd. Tajol Rosli bin Mohd. Ghazali: (Bangun) mahkamah kata, "oh, boleh'. Itu kalau mahu guna seksyen 3 sebagai sebab untuk membatalkan persempadanan, tak boleh, Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Tanjong sekejap. Gerik tak perlu. Kalau ada sebab-sebab yang lain, itu hal yang lainlah. bangun.

Oleh kerana tuduhan, dakwaan DAP Tuan Lim Kit Siang: Ya, boleh. bahawa Election Commission tidak demokratik, tidak ikut Perlembagaan, Dato' Mohd. Tajol Rosli bin Mohd. Ghazali:Tuan Yang di-Pertua .saya rasa sudah didesak oleh UMNO, tidak menghormati prinsip satu undi stlu orang, Ahli dari Tanjong ini sudah contradict itu hal yang lain. Tetapi bukan seksyen 3. diri sendiri. Tadi dia kata Kerajaan takut Seksyen 3 tak salah! Itu sebab kenapa lak hendak pergi ke mahkamah. Ini bermakna pergi mahkamah supaya dapat satu Kerajaan takut kalah di mahkamah. Tetapi keputusan tanpa buang wang rakyat jelata. sekarang ini dia kata Kerajaan takut pergi Tentu ada sebab. Kenapa takut mahkamah ke mahkamah sendiri. Kalau kita sudah sendiri? Mahkamah yang kita semua boleh putarbelitkan apa yang berlaku di tahulah mahkamah siapa? mahkamah.kenapa kita takut hendak pergi mahkamah? Ini membuktikan bahawa Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: (Bangun) mahkamah di Malaysia bebas. ltu sebab Kerajaan was-was hendak pergi ke mahkamah.(Tepuk) Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Ya Tuan Lim Kit Siang: Sebab itu Kerajaan takut pergi mahkamah sendiri. Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh Itu confession! Kerana peruntukan seksyen Fadzir: Tuan Yang di-Pertua, perkataan 3 begitu jelas. No two ways about it, no 'mahkamah sendiri' implikasmya berat. problem! Sebab itu Kerajaan takut, seperti (Tepuk) Adakah sekarang Ahli Yang yang diakui oleh Yang Berhormat Berhormat menyoalkan bahawa Timbalan Menteri bahawa Kerajaan takut mahkamah di Malaysia sekarang ini bukan pergi mahkamah sendiri. Suruhanjaya mahkamah yang bebas? Pilihanraya.....

Tuan Lim Kit Siang: Sama ada Dato' Mohd. Tajol Rosli bin Mohd. Ghazali: (Bangun) mahkamah kita bebas atau tak bebas, itu satu tanda soal yang besar.Mahu saya jawab? Saya boleh jawab. Boleh saya Tuan Lira Kit Siang: Oh, mahu jawab? teruskan, boleh. 2035 12MEI1993 2036

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tuan Lim Kit Siang: Oleh kerana Tee Keat); Ya. itulah perjuangan kita. Ujian tak henti- henti. Testing continue. Horizon of Dato' Mohd. Tajol Rosli bin Mohd. freedom. (Tepuk) Kita mahu test Ghazali: Tuan Yang di-Pertua, saya rasa mahkamah, tak berhenti, uji dan uji! Harap Ahli Yang Berhormat cuba hcndak satu hari boleh matang, lebih bebas, boleh putarbelitkan. Sebenarnya di negara kita arise above campurtangan Barisan Nasional. Itulah test dan itulah kita akan ini kita ada mahkamah. kita ada Parlimen. terus test sungguhpun tak tahu apa Parlimen buat undang-undang. Mahkamah hasilnya. Dan kita mahu dunia tengok menlafsirkan undang-undang. Kalau kita apa akibatnya. rasa undang-undang tak ketat, kita bawa ke Parlimen. kita ketatkan dan mahkamah Dato' Haji Fauzi bin Haji Abdul mentafsirkan undang-undang yangdibuai Rahman: (Bangun) oleh Parlimen. Jadi, kalau kita rasa undang- undang lak ketat, tak cukup, kita Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong perbetulkan dan mahkamah akan mentafsir Tee Keat): Hendak beri jalan lagi? mengikut apa yang telah kita putuskan. Tuan Lim Kit Siang: Boleh. Tuan Lim Kit Siang: Ya, selepas buang wang RM200.000, adakah Yang Dato' Haji Fauzi bin Haji Abdul BerhormatTimbalan Menteri mahu bayar Rahman; Bolehkah saya beranggapan balik kepada Treasury RM200.000 itu bahawasanya DAP akan menerima yang telah dibelanjakan oleh Suruhanjaya mahkamah ini sebagai mahkamah yang Pilihanraya untuk mengadakan satu kajian bebas apabila hanya DAP memenangi ulangkaji persempadanan yang sia-sia? kes-kes dalam mahkamah? Siapa yang akan keluarkan wang itu? Tuan Lim Kit Siang: Tidak. Siapa yang pergi mahkamah, tentulah ada menang Tuan Yang di-Pertua .Suruhanjaya,.... dan ada kalah. Tetapi perkara pokoknya bukan menang atau kalah. Perkaranya Dato' Haji Fauzi bin Haji Abdul ialah sama ada kepercayaan rakyat, negara Rahman: (Bangun) dan dunia boleb diperolehi daripada prestasi rekod mahkamah kita. Itulah apa Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong yang mustahak. Kita akan terus test Tee Keat); Yang Berhormat, Setiausaha mahkamah.Kita harap masa depan kita Parlimen bangun. boleh memulihkan, kembalikan prinsip kebebasan mahkamah di tanahair kita Tuan Lim Kit Siang: Ya. yang dijejaskan oleh Barisan Nasional dalam bebetapa tahun ini. (Tepuk) Dato' Haji Fauzi bin Haji Abdul Suruhanjaya Pilihanraya dan Kerajaan Rahman: Tuan Yang di-Pertua, saya hendak bertanya Ketua Pembangkang yang Barisan Nasional..... juga Ketua DAP. Dia meragukan Tuan Yim Chee Chong: Point of order. kebebasan mahkamah di dalam Dewan yang mulia ini kerana dia protected by Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong immunity. Tetapi bolehkah Yang Tee Keat): Ya, point of order. Duduk Berhormat menjawab bahawasanya sekejap. mengapa pula DAP yang meragukan kebebasan mahkamah membawa sena Tuan Yim Chee Chong: Sangkaan mencabar perkara-perkara ini di jahal terhadap mahkamah kita (Ketawa), mahkamah? oleh kerana..... 2037 12MEI1993 2038

Tuan Lim Kit Siang: Saya..... saya adalah sangkaan jahat terhadap saya. Ini menghina pengundi-pengundi saya Tuan Yim Chee Chong: Saya belum di Seremban. Minta tarik balik dengan habiskan. Sangkaan jahat kerana Ketua segera. (Tepuk) Terima kasih. Pembangkang tidak faham Lentang prinsip separation of power..... Tuan Lim Kit Siang: Adakah ia bererti, dia "suku masak"? Tuan Lim Kit Siang: Apa point of order? Ini ucapan. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat, Tuan Yim Chee Chong: Ini sangkaan "sukukah", "setengahkah", saya rasa biar jahat terhadap mahkamah kita. saya buat keputusan dahulu....

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Tuan Lim Kit Siang: Boleh, dia kata OngTee Keat): Biar saya buat keputusan ya, Yang Berhormat. 36(6) biasanya tak apa. Sebut apa perkara yang conflicting. merujuk kepada sangkaan jahat terhadap seseorang ahli, bukan kepada entity Timbalan Yang di-Pertua (Tuan yang lain. Teruskan. Ong Tee Keat): Nanti dahulu.Yang Berhormat boleh buat ulasan, tetapi elok Tuan Lim Kit Siang: Yalah, half baked juga elakkan diri daripada menggunakan lawyer Setengah masak, itu pun tak ada. perkataan-perkataan yang menyinggung perasaan. Tuan Yang di-Perlua, Suruhanjaya Pilihanraya dan Kerajaan Barisan Saya rasa 'setengah masak' ini memang Nasional..... tidak bermaksud baik. Yang Berhormat, kalau hendak teruskan, saya rasa elakkan Tuan Yim Chee Chong: Tarik balik, sangkaan jahat. Dia kata setengah masak'. perkataan semacam mi dan tarik batik.

Tuan Lim Kit Siang: Apa itu? Tuan Lim Kit Siang: Selain daripada Yang Berhormat dari Seremban mengakui Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong saya tujukan kepada dia, saya katakan Tee Keat): Yang Berhormat, ada lagi kelakuan semacam itu 'setengah masak'— ya? kelakuan semacam itu 'setengah masak'. Itu apa salahnya? Tuan Yim CheeChong: Point of order. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Ong Tee Keat): Oh! sekarang kelakuan Tee Keat): Ya, point of order lagi. Sila ya. duduk sebentar.

Tuan Yim Chee Chong: Point of Tuan Lim Kit Siang: Bukan tuju order. Ketua Pembangkang, minta maaf, kepada dia,.... silakan duduk dulu. (Ketawa) Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Tadi kata 'half baked lawyer' Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Ya, apa dia Seremban? Tuan Lim Kit Siang:... tetapi kalau Tuan Yim Chee Chong: 'Setengah Yang Berhormat daripada Seremban rasa masak'. Apakah maknanya 'setengah dia sendiri kena, go backlah. Saya sebut masak'? (Ketawa) Mengikut pandangan mengenai kelakuan semacam, itu okay? 2039 12 MEI1993 2040

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tuan Lim Kit Siang: Mungkin Kerusi TeeKeat):Ada tokok-tambah sedikitlah. belum masak!

Tuan Lim Kit Siang: Kelakuan. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Ya, teruskan. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tuan Lim Kit Siang: Tuan Yang di- Tee Keat): Ada tokok-tambah perkataan Pertua, Suruhanjaya Pilihanraya dan 'kelakuan'. Kerajaan Barisan Nasional tidak mahu menggunakan Perkara 130 unluk Tuan Lim Kit Siang: Kelakuan " 1/2 mendapatkan pendapat..... masak", "1/4 masak", sekarang "1/8 masak". (Ketawa) Tuan Yim Chee Chong: Minta dia tarik balik perkataan itu Tuan Speaker...... Bolehkah saya teruskan? Tuan Lim Kit Siang: .....untuk Tuan Yim Chee Chong: Tidak, tidak! mendapalkan pandangan Mahkmah Agung mengenai Seksyen 3 Akta Perlembagaan Tuan Lim Kit Siang: Oh! Tidak, tidak! (Pindaan) 1992...... Dia jadi Speakerkah? Dia kata, "Tidak - tidak"...... (Ketawa) Tuan Yim CheeChong: (Menyampuk)

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Tee Keat): Yang Berhormat...... Ong Tee Keat): nanti dahulu Yang Berhormat. Tuan Lim Kit Siang: Rampas kuasa Kerusi! Tuan Lim Kit Siang: Oh! Ada orang berbunyi sana! Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat diingatkan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Kerusi cuma satu sahaja di sini.(Ketawa) Tee Keat): Ya, Yang Berhormat Cukuplah Yang Berhormat. Seremban. Tuan Lim Kit Siang: Cukuplah, saya Tuan Yim Chee Chong: Saya minta mahu teruskan. tarik balik perkataan 'telor setengah masak' itu, oleh kerana...... Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Cukuplah. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat..... Tuan Yim Chee Chong: Setengah masak, suku masak, ini bukan durian! Tuan Yim Chee Chong: ....dia tidak siumandan tidak berperikemanusiaan...... Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong (Pembesar suara dimatikan) Tee Keat): Cukuplah Yang Berhormat, ini setengah masakkah, suku masakkah, Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong saya rasa (Ketawa) kalau benda ini Tee Keat): Yang Berhormat, saya sudah berlarutan semua ini "tidak masak".... berkali-kali meningkatkan jangan membuat ucapan. Tuan Lim Kit Siang: Termasuk Kerusi? Tuan Yim Chee Chong: Bukan ucapan.

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Tee Keat): Tidak, kecuali Kerusi. Ong Tee Keat):...... saya sudah (Ketawa) membuat keputusan tadi dan Yang 2041 12MEI1993 2042 kata 'kelakuan'. Dia kata merujuk kepada Ini adalah satu hari yang malu untuk 'kelakuan', tetapi saya hendak Parlimen Malaysia. Akibat episod yang ingatkan...... menyedihkan ialah reputasi dan integriti Suruhanjaya Pilihanraya jatuh begitu Tuan Yim Chee Chong: Ketakuan ini rendah bual dalam sejarah Malaysia. Apa lagi sangkaan jahat. yang kita perlu di Parlimen bukan pindaan yang 'frivolous' dan tidak bermakna ini, Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong tetapi satu pindaan untuk mengembalikan Tee Keat):... nanti dahulu. Saya hendak keyakinan orang awam terhadap ingatkan sesiapa lagi termasuk Yang kebebasan, keadilan dan keberkesanan Berhormatdari Tanjong sendiri kalaulah Suruhanjaya Pilihanraya dalam kali ini menggunakan perkataan yang menjalankan pilihanraya yang bebas, adil sama. saya tetap akan kekalkan apa yang dan bersih dalam negara ini. Bukan sahaja kajian kawasan pillihanraya yang tidak saya putuskan tadi. sah dari segi undang-undang, tidak mcmatuhi Perlembagaan dan tidak Tuan Lim Kit Siang: Tuan Yang di- demokratik, bahkan keadaan pertambahan Pertua, Suruhanjaya Pilihanraya dan Kerusi Parlimen dan Dewan Undangan Kerajaan Barisan Nasional, lidak mahu Negeri juga telah mengkompromikan imej menggunakan Perkara 130 untuk dan integriu Suruhanjaya Pilihanraya. mendapatkan pendapat Mahkamah Agung mengenai Seksyen 3 Akta Perlembagaan Suruhanjaya Pilihanraya telah gagal (Pindaan) 1992, kerana kamar Peguam untuk bertindak secara bebas dan adil Negara sudah pasti telah menasihatkan sebagaimana yang dimandatkan oleh bahawa Mahkamah Agung akan Perlembagaan Persekutuan. la bukan memutuskan bahawa tiada apa-apa yang sahaja gagal memberi rasional yang dapat salah dengan Seksyen 3, kerana ia diterima untuk pengesyoran di atas merupakan sebuah enabling provision pertambahan kerusi Parlimen dan Dewan- yang membolehkan Suruhanjaya dewan Undangan Negeri, bahkan juga Pilihanraya menjalankan ulangkajian tidak menemui parti-parti politik secara serentak di bawah Perkara 113 (2) Pembangkang tetapi hanya menemui pihak dan Perkara 113 (3A). Ini memang tidak Kerajaan sahaja. akan memenuhi tujuan Suruhanjaya Pilihanraya dan Kerajaan Barisan Soalan penting yang saya ingin Nasional, dan dengan sebab itulah tanyakan Suruhanjaya Pilihanraya ialah Kerajaan takut pergi ke mahkamah sendiri. mengapakah ia, dengan izin, put the cart Tiada apa-apa yang salah dengan Seksyen before the horse, dalam mengesyorkan 3 Akla Perlembagaan (Pindaan) 1992. pertambahan kawasan pilihanraya, Memang segala-galanya tidak betul sedangkan ia dari segi teknik masih belum mengenai dengan urusan persernpadanan mcmulakan usaha pengkajian kawasan semula yang dijalankan oleh Suruhanjaya pilihanraya. Langkah yang betul dan wajar Pilihanraya, tetapi ini tidak disebabkan serta sesuai ialah untuk Suruhanjaya Pilihanraya menjalankan kajian oleh Seksyen 3, tetapi sebaliknya disebabkan oleh Suruhanjaya Pilihanraya persempadanan kawasan pilihanraya, dan kemudiannya mengesyorkan sama ada sendiri dengan bertindak secara tidak harus menambahkan kerusi Parlimen dan berperlembagaan dan tidak demokratik Dewan Undangan Negeri, dan bukan dalam menjalankan ulangkaji tersebut. menambahkan kerusi Parlimen dan Dewan Sebenarnya amatlah memalukan bahawa Undangan Negeri dengan sewenang- Parlimen terpaksa melakukan usaha yang wenangnya.kemudian barulah men- tidak bermakna dalam memansuhkan jalankan kajian. This is putting the cart Seksyen 3, apabila ia langsung tidak perlu. before the horse. 2043 12MEI1993 2044

Tuan Yang di-Pertua, Commonwealth Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Observers* Group yang mengawalselia Tee Keat): Yang keberapa Yang (monitored) pilihanraya l990, telah juga Berhormat? membangkitkan soalan yang berkenaan dengan kebebasan Suruhanjaya Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh Pilihanraya dalam laporannya. Dia Fadzir: 36(8). menyatakan bahawa, dengan izin: Tuan Lim Kit Siang: (Menyampuk)

"The perceplion of independence of Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong the Election Commission was noi Tee Keat): Ya. sebutkan Yang Berhormat. shared by some of the polilical parties and concerned citizens we met. Ii is Tuan Lim Kit Siang: (Menyampuk) crucial to the democratic process that the Election Commission is Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong independent and seen to be independent. Tee Keat): 36.... The perception of independence will be enhanced if the Comrmssion were Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh to report not only to the Government Fadzir: Kelakuan Hakim Mahkamah dan but also to Parliament." Suruhanjaya Pilihanraya tidak bolehlah dipersoalkan, ya. Ketua Pembangkang Itulah laporan Commonwealth Study pun tahu.... Group. Disebabkan Suruhanjaya Pilihanraya tidak bebas daripada Tuan Lim Kit Siang: Raja-raja-boleh campurtangan politikdan Kerajaan, rnaka atau tidak boleh? setiap genap kerja Suruhanjaya PiIihanraya tertakluk kepada campurtangan Kerajaan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong dan politik, sama ada dalam urusan Tee Keat); Yang Berhormat jangan pendaftaran pemilih-pemilih, penyusunan berdialog di sini ya. semula persempadanan kawasan, Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh mahupun dalam menjalankan pilihanraya. Fadzir: Itu tidak usahlah. Sebagai contoh, ia merupakan satu skandal.... Beberapa Ahli DAP: Boleh atau tidak boleh? Timbalan Menteri Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh (Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: 36(8). Fadzir): (Bangun) Timbalan Yang di-Pertua (TuanOng Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Baik. Tee Keat): Yang Berhormat, Kulim Bandar Baharu bangun... Tuan Lim Kit Siang: Yang pertama, kita... Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Fadzir: Tuan Yang di-Pertua, on a point Tee Keat); Yang Berhormat.... of order. Tuan Lim Kit Siang:....membincang Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong mengenai pindaan kepada Perlembagaan, Tee Keat):Ya. khususnya oleh kerana pembatalan ulangkaji persempadanan dan inilah Tuan Lim Kit Siang: Ya. khusus. 2045 12MEI1993 2046

Yang kedua,..... Tuan Lim Kit Siang: Boleh.

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikb Tee Keat): Yang Berhormat.... Fadzir: Tuan Yang di-Pertua, Ahli Yang Berhormat telah membangkitkan macam- Tuan Lim Kit Siang: ....mengenai macam cerita dan tuduhan terhadap mahkamah-mahkamah.... Suruhanjaya Pilihanraya kononnya ditujuk-ajar oleh Kerajaan dan sebagainya. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Adakah Ahli Yang Berhormat sedar Tee Keat): Sebenarnya saya belum bahawa hampir keseluruhan UMNO membuat keputusan lagi. Bahagian dalam negara kita ini telah pun membantah mengenai macam-macam Tuan Lim Kit Siang: Oh! Mahu pindaan yang lelahpun disyorkan oleh membuat keputusan, boleh-boleh bual. Suruhanjaya? Adakah Ahli Yang Berhormat sedar? Kalaulah Suruhanjaya Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong itu ikut apa yang kita tunjuk, kenapakah Tee Keat): Takkan Yang Berhormat tidak kita begitu kuat membangkang tentang sedar? apa yang telah dicadangkan?

Tuan Lim Kit Siang: Tidak sedar. Tuan Lim Kit Siang: Bahagian UMNO bantah, pucuk pimpinan tidak payah Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong bantahlah.Cuma arah .Keluarkan arahan. Tee Keat): Ya, apa yang dibangkitkan Bahagian-bahagian, mana mustahak. Yang tadi oleh Kulim Bandar Baharu, saya mustahak pucuk pimpinan! rasa elok juga Yang Berhormat ambil perhatian supaya dalam perbahasan Yang Yang Berhormat Timbalan Menteri Berhormat janganlah menyentuh SPR belum sampai ke tahap itu. Mungkin tak sepertimana yang tertera dalam 36(8) akan sampai.(Ketawa) Tak faham the high ini. Yang Berhormat boleh menyentuh Ievel stratosphere - political stratosphere! Rang Undang-undang yang berkenaan. Keluar masuk, keluar masuk, mana boleh sampai! Berapa kali mahu sampai Tuan Lim Kit Siang: Siapa bangkit slratosphere? Keluarlah! hal mahkamah? Pihak front bench Barisan Nasional. Apabila katah, dia kata tidak Saya hairan, terperanjat - pemimpin- boleh, sebut 36 (8), itulah semangat (spint) pemimpin UMNO kata kita mahukan Barisan Nasional. Siapa sebut mengenai demokrasi. Kelakuan-kelakuan tidak betul mahkamah? Raja-raja boleh sebut, Raja-raja kita pun boleh kita kritik. sekarang SPR immune, itulah immunity Sekarang SPR, janganlah! Oh,—satu yang baru. kategory baru immunity. Itukah demokrasi? Itu adalah hipokrasi, Kenapa? Oleh kerana Kerajaan Barisan hipokrasi!! (Tepuk) Nasional takut. Dia tahu ada penyelewengan-penyelewengan yang boleh Tuan Yim Chee Chong: (Bangun) dibongkar. Malu! Kepada Yang Ber- hormat Timbalan Menteri lebih malu. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat, Seremban Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh bangun. Fadzir: (Bangun) Tuan Lim Kit Siang: Apabila saya Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong cakap hipokrasi - saya tidak kata seseorang Tee Keat): Nanti dahulu, Kulirn Bandar hipokrit, tetapi dia bangun dan akui dia Baru bangun lagi. hipokrit, itu bukan hal saya. 2047 12MEI1993 2048

Tuan Yim Chee Choong: (Bangun) diputuskan tadi. Saya ingin juga mengambil kesempatan ini untuk TuanHaji Badruddin bin Amiruldin: mengingatkan Yang Berhormat berkenaan (Bangun) bahawa tidak baik kalau Yang Berhormat Tanjong menyentuh bahawa kononnya Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong SPR ada immunity. Sebab, kita kena Tee Keat): Yang Berhormat, ada dua mematuhi Peraturan Mesyuarat. SPR orang peminat di sini—Seremban dan ini ada disebut dalam 36(8) dan imnumity itu saya rasa tidak timbul. Yang Ber- Jerai. hormat boleh bahaskan, tetapi jangan Tuan Lim Kit Siang: Kalau mereka menyentuh apa yang ditegah. sendiri bangun mengakui, bukan hal saya. Tuan Lim Kit Siang: Saya tahu, faham dan di sini saya dapat lihat ada orang Timbalan Yangdi-Pertua (Tuan Ong yang late-learner. Dua kali, tiga kali baru Tee Keat): Mereka bangun ini atas alasan bangun mahu bertanya. Tidak apalah. yang tertentu. Kita pun tahu 36(8)—bukan sahaja Tuan Lim Kit Siang: Saya tidak beri. SPR tetapi ada juga yang lain-lain seperti Tidak. Kecuali kalau suruh mengaku Royal Debate, mana-mana pun boleh hipokrasi, saya tidak beri. sebut. Tidak ganggu! Sekarang ganggu, kenapa? What is behind all those? Malu! Tuan Yim Chee Chong: Point of order. Saya rasa kalau kita mahukan spirit of democracy, berdirilah. Katalah bahawa Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong sungguhpun ada termaktub dalam Tee Keat): Kalau point of order, Yang 36(8)-SPR tidak boleh sebut, tidak boleh Berhormat, nanti sekejap. kritik, tetapi oleh kerana semua golongan lain sudah disebut, maka terus sebutlah. Tuan Lim Kit Siang: Oh! point of Inikah demokrasi? Bukankah ini order. hipokrasi? (Tepuk) Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Seorang Ahli: (Sampuk) Tee Keat): Seremban. Tuan Lim Kit Siang: Jangan double Tuan Yim Chee Chong: Terima kasih. standard. Bila-bila mahu, gunakan 36(8). Bila tidak mahu, lupa. Itu adalah double Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong standard. Apa maknanya demokrasi Tee Keat): Peraturan yang ke berapa? Malaysia?—Demokrasi double standard! (Tepuk) Tuan Yim Chee Chong: Yang ke 36(8). Tuan Shahidan bin Kassim: (Bangun)

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Dato' Haji Fauzi bin Haji Abdul Tee Keat):Ya. Rahman: (Bangun) Tuan Yim Chee Chong: Tuan Yang Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong di-Pertua, Timbalan Menteri telah Tee Keat): Yang Berhormat, Arau mengemukakan point of order 36(8). bangun. Hendak beri jalan? Apakah pandangn Tuan Speaker tentang hal ini? Seorang Ahli: Ada dua.

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat, takkan Tee Keat): Ya, satu demi satu. Arau Yang Berhormat tidak dengar apa yang dahulu. 2049 12MEI1993 2050

Tuan Lim Kit Siang: Beri Arau. Dia Tuan Lim Kit Siang: Saya belum hentam Raja-raja, dia champion-hentam habis. Saya mahu habiskan perkara ini 36(8). Harap dia sokong supaya 36(8)- dahulu. Tidak ada. Tetapi dengan suspend, tidak payah usul, kita consensus, substantive motion. Dalam masa suspend supaya tidak ada lagi 36(8) dan substantive motion sahaja dan bukannya bukan double standard. selepas itu atau bila-bila masa boleh bangkit. Selepas itu kita ada dalam Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong perbahasan Rang Undang-undang Pindaan Tee Keat): Hendak beri jalan? kepada Perlembagaan-bulan Januari, Mac dan dalam Royal Debate, mana? Semua Tuan Shahidan bin Kassim: Tuan ada sebut 36(8). Bukan peranan dan bukan Yang di-Pertua, apakah Yang Berhormat kuasa Tuan Yang di-Pertua untuk sedar, semasa kita membincangkan membenarkannya. Tuan Yang di-Pertua immunity Raja-raja, kita telah diberikan tidak ada kuasa untuk membenarkan atau kebenaran oleh Yang di-Pertua Dewan mengecualikan 36(8) melainkan ada satu Rakyat. Baca balik Hansard. Wakil Kota subslantive motion. Balik baca Peraturan Baru hari ini saya tidak pernah lihat orang Mesyuarat. Dua term, tiga term pun tidak perempuan tepuk dua-dua belah tangan- faham,'apa guna. Duduk! macam histeria. Tepuk, tepuklah dekat mana hendak tepuk. Tetapi kita telah Tuan Shahidan bin Kassim: diberi kebenaran. Demokrasi! Ini Speaker (Menyampuk) sudah beri kebenaran atau tidak, 36(8) ini? Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat, dia tidak Sekarang ini saya masih bangun atas beri jalan. point of order 36 (8). Yang Berhormat tidak boleh menyentuh perkara-perkara tersebut. Tuan Lim Kit Siang: Duduk, Semasa kita membincang mengenai Raja- duduk.Tidak beri jalan.apa guna. Sia-sia raja dahulu kita telah dibenarkan dan sahaja, duduk. Dewan bersetuju. Majoriti Dewan bersetuju untuk kita bincang. Pada hari Tuan Shahidan bin Kassim: Point of ini kita tidak bersetuju. Demokrasi. Siapa order 36 (8). yang mendapat majority dia memerimah. Itulah demokrasi. Kalau yang minoriti Tuan Lim Kit Siang: Tidak beri. hendak membuat keputusan, demokrasi apa? Itu dictatorship. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat, point of Tuan Lim Kit Siang: Pengerusi order. Backbenchers Club kita semua anggap telah faham apa yang ada dalam Peraturan Tuan Lim Kit Siang: Point of order? Mesyuarat. Nampaknya dia pun jahil. Tidak faham. Mana ada peruntukan di Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong mana Yang di-Pertua boleh memberi Tee Keat): Ya. kebenaran untuk membincang 36(8). Tidak ada. Tuan Lim Kit Siang: Tiga, empat orang point of order, lagi ikut, Apa Dato' Haji Fauzi bin Haji Abdul ini Backbencher Club betul- Rahman: (Bangun) betullah...(Pembesar suara dimatikan)

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Yang Berhormat, Kuantan Tee Keat); Yang Berhormat, point of bangun. order, kena hormat. 2051 12MEI1993 2052

Tuan Lim Kit Siang: Okay. Raja-raja—kalau saya tidak silap pada l0hb Disember—hari itu sahaja.Tidak Tuan Shahidan bin Kassim: Point of ada substantive motion lain dikemukakan order 36 (8). kemudian. Dalam bulan Januari ialah Constitution Amendment Bill, bukan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong substantive motion. Tee Keat): Ya. Dato' Haji Fauzi bin Haji Abdul Tuan Shahidan bin Kassim: Kita Rahman: (Bangun) membawa usul khusus untuk itu. Dia bawalah pula usul khusus untuk Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong mengenepikan 36(8). Tetapi dia tidak Tee Keat): Yang Berhormat, Kuantan membawa apa-apa usul tetapi dia terus bangun. membincangkan dengan secara terbuka. (Elektrik terhenti seketika) Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Fahamlah itu. Tuan Lim Kit Siang: Nampaknya tenaga pun sudah habis. Tidak tahu ke Tuan Shahidan bin Kassim: Tadi mana Menteri sudah pergi. Sudah lari ke Yang Berhormat mencabar mengatakan luar negeri! (Ketawa) Ahli Parlimen "Robot" dan sebagainya. Sekarang saya bangun untuk menerima Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong cabaran Yang Berhormat. Yang Berhormat Tee Keat): Belum habis lagi? dengar ucapan saya sekejap lagi. Tuan Lim Kit Siang: Saya belum habis Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong lagi. Pada bulan Januari kita bincang Rang Tee Keat): Point of order, sudah atau Undang-undang Perlembagaan (Pindaan), belum? bukan substantive motion. Kenapa kita boleh? Bulan Mac lepas, kita bukan Tuan Shahidan bin Kassim: Sekarang bincangkan substantive motion, tetapi ini, di bawah 36(8) dia tidak ada membuat kita bincangkan apabila Rang Undang- motion untuk mengenepikan. Kita bawa undang Perlembagaan (Pindaan) kembali motion, kita menang. Majoriti menang. semula ke Dewan yang mulia ini. Masa itu Yang Berhormat dari Arau, garang— Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong hentam Raja itu—Sultan itu tidak sah, Tee Keat): Ya. itu Sultan tidak guna. Langgar Peraturan Mesyuarat. Kenapa? Sekarang SPR tidak Tuan Lim Kit Siang: Ridiculous. ikut demokrasi; wah! tidak bolehlah. Kenapa? Ini menunjukkan satu sikap yang Tuan Shahidan bin Kassim: sebenarnya, anti demokrasi.(Tepuk) Walaupun Yang Berhormat lawyer dan saya tidak lawyer, saya sudah hafal buku Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: ini lebih lama daripada Yang (Bangun) Berhormat....(Pembesar suara dimatikan) Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Jerai bangun. Tee Keat): Yang Berhormat, saya kekalkan keputusan yang dibuat tadi. Tuan Lim Kit Siang: Sebenarnya feudalisme. Tuan Lim Kit Siang: Itu tidak apa, saya bukan bincangkan itu, saya bukan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong persoalkan atau bincangkan. Tetapi apabila Tee Keat): Jerai bangun, hendak beri ada usul khas substantive motion mengenai jalan? 2053 12MEI1993 2054

Tuan Haji Badruddin bin AmiruIdin: Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Apa tak kena? Cakap baik-baik sedikit, Tee Keat): Sabarlah sedikit. ya. Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong (Berucap dalam bahasa Cina) Tee Keat): Dia tidak beri jalan Yang Berhormat. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Saya tidak dengar dan tidak faham. (Ketawa) Tuan Lim Kit Siang: Robot like tidak mahu. Setiausaha Parlimen Kementerian Penerangan (Dato' Haji Fauzi bin Haji Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Abdul Rahman): (Bangun) (Berucap dalam bahasa Cma) Tuan Haji Mohamad bin Sabu: Tuan Lim Kit Siang: Apa mi? (Bangun) (Berucap dalam bahasa Cina) Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Timbalan Yangdi-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Ya, Kuantan bangun. Tee Keat): Ahli Yang Berhormat dari Jerai. Sabar dan duduk! Tuan Lim Kit Siang: Tuan Yang di- Pertua, saya tidak beri dia. Saya beri Tuan Lim Kit Siang: Okay. Nilam Puri.

Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Point of order. Tee Keat): Ya, belum lagi, dia beri Nilam Puri. Tuan Haji Mohamad bin Sabu: (Bangun) Tuan Haji Mohamad bin Sabu: Tuan Yang di-Pertua, saya memohon Ketua Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Pembangkang tolong terangkan dialog Tee Keat): Saya faham itu.Point of order. dalam bahasa Cina tadi. Sebab nanti kami Nilam Puri sekejap ya. Ada point of order. ada sangkaan buruk kepada kedua-dua orang ini, mungkin ada pakatan di antara Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: UMNO dan DAP, minta terangkan apa Tuan Yang di-Pertua, 36(8), Tuan Yang dia hujah. (Ketawa) di-Pertua kena imposekan. Walaupun DAP mempertikaikan tentang Pindaan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Ahli Yang Berhormat dari Perlembagaan Raja-raja, DAP sendiri juga Tanjong, cukuplah. mengambil bahagian dalam perkembangan itu dan menghentam Raja-raja Tuan Lim Kit Siang: Kalau mahu itu, nanti mahu translationlah, mungkin lebih Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong baik PAS pun belajarlah. (Ketawa) Tee Keat): Yang Berhormat, saya memang kekalkan keputusan itu dan selepas saya Okay, itulah saya rasa kita lebih buatkeputusan tadi, Ahli Yang Berhormat demokratik dan okay, Kuantan, silakan. dari Tanjong belum lagi teruskan perbahasannya. Dato' Haji Fauzi bin Haji Abdul Rahman: Terima kasih Ketua Tuan Haji Badruddin bin Amiruldin: Pembangkang. Saya ini baru belajar Tetapi 'sipekak' ini tidak faham. daripada Ketua Pembangkang, sebab saya 2055 12 MEI 1993 2056 dengar Ketua Pembangkang ini telah lama diketahui bahawa seorang pun Ahti dalam Dewan ini. Tadi saya dengar dia UMNO tidak pernah diambil tindakan kata, demokrasi double standard. Dan kalau disiplin tentang apa yang berlaku pada boleh saya nyatakan, Parlimen ini adalah tahun 1987. Yang ini biar diketahui. product of democracy. Kerajaan adalah product of democracy. Perdana Menteri Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong adalah product of democracy. Ketua Tee Keat): Nanti sekejap Yang Berhormat. Pembangkang pun adalah producy of democracy. Dengan izin, by your own Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh admission, you've admitted that Ketua Fadzir: Tidak macam DAP, tiap-tiap kali Pembangkang adalah Ketua Pembangkang ada pertandingan kena buang keahlian. yang double standard juga, by your own Tetapi ahli-ahli UMNO tidak pernah admission. diambil tindakan disiplin tentang apa yang berlaku pada lahun 1987. Tuan Lim Kit Siang: Saya baru kata, sekarang saya Ketua Pembangkang, satu Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong demokrasi yang double standard, bukan Tee Keat): Cukuplah Yang Berhormat, bererti Ketua Pembangkang double hendak minta penjelasankah? standard. Faham atau tidak? Tidak faham, no pointlah. Okaylah .cukup! Kalau mahu Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh belajar logik, pergi ke tempat lainlah, Fadzir: Sekejap! Okaylah, cukuplah. Semua mahu can "tempat atas" sekarang ini, sangat panas Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong dalam LJMNO. Saya tahulah, sekarang Tee Keat): Hendak minta penjelasan? sangat panaslah. sehingga YangBerhormat Timbalan Menteri pun mahu lompat. Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Dan saya ingin menyatakan, saya Tuan Yang di-Pertua, sebelum saya sudah menjadi ahli UMNO 36 tahun, diganggu.... saya tidak pernah sesaat pun tinggal parti saya, dan tidak juga kena pecat. Lompat Timbalan Menteri Perdagangan melompat tidak timbul. Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna (Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh Tuan Lim Kit Siang: Kalau mahu saya Fadzir): (Bangun) buat recommendation, saya boleh jadi referencelah, unluk UMNO election. Tuan Lim Kit Siang: Oh! Ada lagi? Mahukah?

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Sebelum saya diganggu, saya ada .... Tee Keat): Kulim Bandar Baharu bangun. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh Tee Keat): Cukuplah, baliklah kepada Fadzir: Saya minta izin. tajuk yang asal.

Tuan Lim Kit Siang: Okay. Tuan Lim Kit Siang: Ya, sebelum saya diganggu, saya mahu balik kepada apa Dato' Abdul Kadir bin Haji Sheikh yang saya berucap. Dan tadi saya ada Fadzir: Ahli Yang Berhormat Ketua kata, disebabkan segenap kerja Pembangkang ini petty sangat, personal Suruhanjaya Pilihanraya tertakluk kepada sangat—tidak ada satu fasal. I want tO campurtangan Kerajaan dan politik, sama put the record straight, sungguhpun pada ada dalam urusan pendaftaran pemilih- tahun 1987 Presiden UMNO ditentang pemilih, penyusunan semula per- dengan begitu hebat, tetapi biarlah sempadanan kawasan atau mahupun 2057 12MEI1993 2058 menjalankan pilihanraya dan sebagai Pcmbangkang begitu seronok, apabila contoh, ia merupakan satu skandal bahawa beliau bercakap, memang apabila kita selepas 36 tahun merdeka, dan selepas bercakap di dalam Dewan Rakyat, di lapan Pilihanraya Umum, ejen-ejen waktu kita holding the floor, maka kita pengundian dari parti-parti polilik seronok kalau ada orang ganggu, dan khasnya, dilarang memasuki kawasan- kita boleh mengeluarkan berbagai-bagai kawasan"pertahanan"dan"keselamatan" kenyataan, cemuhan, tuduhan dan ikut untuk mengawasi pembuangan undi. sedap hati.

Ini pula menimbulkan pertanyaan Pada harl ini apabila saya mendengar pokok tentang sama ada peranan pihak Ketua Pembangkang bercakap, kalau kita keselamatan ialah untuk mempertahankan tidak ada kesabaran, Dewan Rakyat ini cara hidup demokratik kita ataupun untuk boleh bertukar menjadi Dewan Rakyat menjejaskan proses demokrasi. Parti DAP seperti di Taiwan. Dewan Rakyat ini boleh menyeru supaya Perlembagaan dipinda untuk memperuntukkan. kebebasan menjadi seperti setengah-setengah Dewan Suruhanjaya Pilihanraya dengan Rakyat yang pernah kita lihat, yang menjadikannya bertanggungjawab secara sememangnya kita cuba mengelakkan. langsung kepada Parlimen dan bukan Sebab itu kita ingin mengingatkan Ketua kepada Kerajaan. Pembangkang, jangan terlalu abuse keistimewaan Dewan Rakyat sehingga Ini akan melindungi Suruhanjaya boleh menimbulkan perasaan yang Pilihanraya daripada campurtangan polilik menyebabkan pergaduhan boleh berlaku dan Kerajaan berkait dengan mandat dalam Dewan Rakyat ini. Perlembagaannya. Bukankah kita dalam Dewan Rakyat Disebabkan Rang Undang-undang ini diminta untuk membicarakan, Pindaan Perlembagaan No. 2/1993 membahaskan sesuatu isu dengan rasional? merupakan satu urusan yang tidak begitu frivolous dan irresponsiblc untuk Tuan Yang di-Pertua, tetapi cuba kita memansuhkan sesuatu yang tidak perlu bayangkan, kenapakah Ketua dimansuhkan semata-mata untuk memberi muka kepada Suruhanjaya Pilihanraya Pembangkang bertindak begitu rupa? dan Kerajaan Barisan Nasional, maka Kenapa Ketua Pembangkang bertindak parti DAP menentang Rang Undang- bercakap begitu rupa pada hari ini? undang ini. Sekian, terima kasih. Tuan Yang di-Pertua, ada tiga Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong sebab. Tiga sebab Ketua Pembangkang Tee Keat): Pasir Mas. seperti hampir-hampir orang gila. Hilang akal, hilang perhitungan. Macam mana seorang yang waras boleh menuduh orang 6.07 ptg. itu 'robot', tidak bertanggungjawab, Tuan Haji Ibrahim bin Ali (Pasir unscrupulous. macam-macam bahasa lagi. Mas): Tuan Yang di-Pertua, saya ingin Saya beritahu, Tuan Yang di-Pertua, saya mengambil. bahagian bagi tujuan juga Ahli Dewan Rakyat, sebahagian membahaskan Rang Undang-undang daripada anggota Dewan ini, kalau saya Pindaan Perlembagaan. tidak hormat kepada Peraturan Dewan Rakyat, tidak hormat kepada Tuan Yang Dan kita telahpun mengikuti suatu di-Pertua .memang kena .Kalau tidak jawab drama yang agak menarik, sewaktu Ketua dengan mulut, saya beri dengan penumbuk. Pembangkang menyampaikan hujahnya dan saya dapati bahawa Ketua Tuan Lau Dak Kee: (Bangun) 2059 12MEI1993 2060

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong ada Islam pun. Ini contoh sahaja, buat Tee Keat):Yang Berhormat, Ipoh bangun. bergurau—saya tidaklah lebih sangat marah kepada dia ini, cuma pada waktu- Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Saya tidak waktunya kalau dia naik angin, saya pun mahu layanlah, duduk! Duduk! Habiskan naik angin. Cuma kepada Ketua masa, saya tidak hendak memakan masa Pembangkang tadi, apa sebab dia bercakap yang banyak. seperti separuh orang hilang akal.

Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tuan Yang di-Pertua, saya kalau boleh, Tee Keat); Dia tidak beri jalan. cukup bersetuju kalau perkara ini ditunjukkan di dalam kaca telivisyen. Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Duduk! Tunjuk secara terus-menerus biar rakyat Duduk! dapat nilaikan. Memang saya sudah urut dada tadi, tetapi saya tidak hendak bangun, Saya pun style Ketua Pembangkang kalau saya bangun memang saya berjalan juga. atas meja ini dan saya akan sampai ke sana. Tetapi kita tidak hendak jatuhkan Duduk! Duduk! Duduk! Itu style Ketua martabat Dewan yang mulia ini, tetapi Pembangkang. saya pujilah sesetengah Ahli Dewan Rakyat kita yang lain; pertamanya, kerana Saya pun boleh buat. So simple, tidak ada sikap tanggungjawab. Sebenarnya, ada standard langsung. Sebab itu saya yang dia bertempik, berkeriau dan hysteria tidak bangun. Saya hendak menasihatkan itu, dia hendak tuntut tiga perkara hasil pula Ahli Dewan dari Barisan Nasional daripada pindaan Perlembagaan ini. Satu, ini, jangan 'dok layan sangatlah. Dia tengok cara bagaimana DAP (Ketua bertindak begitu rupa, sebab kita 'dok Pembangkang) putar belitkan keadaan layan. Kalau kita tengok satu binatang, sebab kita tahu di dalam pindaan ini terutamanya beruk, cuba kita hulurkan tidak ada perkara yang besar sangat dan bunga. Kita hulurkan bunga memang dia sebenarnya hanya untuk membetulkan 'keriau'. teknikal, seperti yang disebut oleh salah seorang Yang Berhormat Timbalan (Yang Berhormat Tuan Lau Dak, Kee Menteri Perdagangan Dalam Negeri— berjalan keluar Dewan) teknikal. Bila dia bawa pergi ke mahkamah, SPR secara gentlement tarik Keluar! Baik dia keluar. Ini bagus, balik kerana didapati ada silap teknikal, tidak payah Tuan Yang di-Pertua suruh Perdana Menteri keluarkan kenyataan dia keluar, dia keluar. bahawa tindak-tanduk DAP ini menyebabkan kerugian ribuan ringgit Saya hendak beritahu, Tuan Yang di- wang rakyat. Sebenarnya tadi dia tuduh Pertua, kenapa dia bertindak demikian? wang rakyat rugi RM200.000, tetapi Seperti orang hysteria, hilang akal, bahasa sebenarnya yang menyebabkan rugi wang yang digunakan tidak pernah kita dengar rakyat sebanyak RM200,000 adalah kerana dalam vocabulary. Manakah martabat dan perbuatan DAP. Bukan kerana masalah standard seorang Ketua Pembangkang? Kerajaan—kalau DAP tidak bising, Kota Bharu tepuk, semua tepuk, bukan undang-undang ini memang sudah main kuat—nasib baik tidak tepuk atas berjalan. dada. Kalau tepuk atas dada, ada juga jalannya, mungkin dia geli kot—dia sudah Hendak pecah kawasanpun jadi satu balik dah. Saya takut dia tepuk atas Ahli masalah—dari segi teknikalnya kecil Parlimen Nilam Puri sahaja. Sebab Ahli sahaja. Siapa yang merugikan wang rakyat Parlimen Nilam Puri pun apa kurangnya— kalau tidak DAP yang membawa kes ini kalau part itu tidak ada sempadan, tidak ke mahkamah? Oleh kerana dia hendak 2061 12MEI1993 2062 tutup kesalahan ini, maka dia terpaksa Janji hendak letak jawatan, tetapi tidak berlakon lebih daripada ketua circus letak jawatan. Selepas dia bercakap dengan membawa tuduhan-tuduhan "seekor" pun tidak ada dalam Dewan kononnya yang merugikan wang rakyat sekarang ini—bului—tidak ada telur. ialah Kerajaan, tetapi DAP sebenarnya yang 'double standard'. Tadi kita dengan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong perbahasan mengenai undang-undang Tee Keat): Yang Berhormat, jangan lari mahkamah, bebas atau tidak bebas, Perkara dari tajuk. 36(8)—timbul masalah kita bahas hal Raja-raja, memang kita minta izin dan Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Saya dibenarkan oleh Tuan Speaker dan kita bukan kata, tetapi ada yang beri terjemahan, mana saya tahu. Mana ada? bawa Usul dalam Dewan Rakyat, kita Seorang pun tidak ada. Kalau apa pihak boleh bahas bab Raja-raja. Tetapi akhbar tolong tulis, tengok ini— sekurang- yang bawa dulupun DAP, Jelutong yang kurangnya bila DAP bercakap Barisan maki Raja, yang hendak undang-undang Nasional penuh dalam Dewan. Kalau mengenai Raja-raja dipinda juga Jelutong Barisan Nasional buat macam DAP, daripada DAP. Hari ini dipusing balik memang tidak boleh bersidang, tidak cerita hanya sekadar hendak menutup cukup kuorum. tetapi kita dengar walaupun daripada malu dan hendak menutup cakap dia mencarut. Kita duduk, cuma daripada rakyat mengetahui bahawa tidak taruh kapas dalam telinga. Tidak tindak-tanduk DAP yang membolehkan larat hendak dengar, sebab itu jarang ada kemarahan rakyat kerana banyak wang kawan-kawan saya yang bangun tadi, rakyat rugi akibat daripada perbuatan akhirnya ada juga yang bangun—sebab dia takut kehilangan pengaruh, kehilangan DAP. Itu satu. kerusi-kerusi yang dia ada sekarang ini dimana bila perubahan ini dibuat dia cukup Tuan Yang di-Pertua, kedua, DAP takut dengan menuduh SPR mengikut (Ketua Pembangkang) melenting sangat arahan daripada Kerajaan. ialah kerana apabila berlaku perpecahan kawasan sempadan—pada kita, Memang kita tahu banyak bantahan pemecahan sempadan ini perlu kerana daripada pihak UMNO sendiri. bila berlaku pemecahan kawasan ini. Kalau benar pihak rakyat bertambah, kawasan pilihanraya SPR ini mengikut telunjuk, tidak mungkin luas, bererti kita perlu lebih banyak lagi ada bantahan yang sebegitu banyak Wakil-wakil Rakyat ataupun wakil-wakil daripada parti-parti politik termasuk yang dipilih oleh rakyat untuk menduduki UMNO sendiri. Sebab yang kedua tadi, dalam Dewan Undangan Negeri baik, saya katakan iaitu kerana mereka takut dalam Dewan Rakyat baik supaya lebih untuk menghadapi pilihanraya akan ramai dan kebajikan rakyat mungkin lebih datang. Apa salahnya? Bukankah ada terjamin dari segi perpecahan kawasan banyak lagi kawasan ditambah lagi baik ini. iaitu dari segi representalionnya. Tetapi dari segi representation rakyat? Dan pada DAP bila pecah kawasan, yang dia Pembangkang pun boleh bertanding lagi cukup takut di mana di kata SPR itu banyak kawasan. Kita tahu DAP, ditunjuk oleh UMNO, oleh Kerajaan ialah Semangan 46, PAS dan saya pun tahu kerana dia takut pilihanraya akan datang masalah ini. Dahulupun duduk berebut dia akan lebih kecundang lagi daripada dalam bab beri kerusi. tidak cukup kerusi, sepatutnya lagi ditambah banyak kerusi masa sekarang. Yang dia takut ialah projek lagi senang depa hendak beri, Tanjungnya yang ke Ill akan gagal. Kedua bertandinglah di mana-mana pun, apa sudah gagal, hendak masuk yang ketiga - hendak takut? Takkanlah kerana masalah dia tidak mungkin dapat menawan Pulau teknikal ini, maka dijadikan masalah yang Pinang. begitu besar oleh Ketua DAP tadi. 2063 12MEI1993 2064

Tuan Yang di-Pertua, ketiganya, bila Tuan Yang di-Pertua buat rulling, pertama kali saya tengok DAP hendak katau kata mesti tarik-tarik, mesti duduk- mencari kemenangan, cukup lama dah di duduk. Dia, di suruh duduk—tidak duduk, mana 'yang DAP berhasrat untuk akhir sekali terpaksa kena keluar Dewan. demoralise Kerajaan sekarang. Jadi, dia Itupun mengambil masa yang begitu tunggu lama sangal hendak mencari lama. Dia hendak bercakap apa pun-dia sesuatu kesalahan. Jumpalah satu bercakap, segala nasihatpun dia tidak kemenangan kononnya bila beliau bawa dengar. Sebab itu, saya bangkitkan perkara kes ini ke mahkamah, akhirnya SPR tarik, ini untuk ingatan saya sendiri, untuk maka pada dia itu satu kemenangan pada ingatan kita bersama. DAP. Itu yang hendak diberitahu kepada seluruh rakyat. Sebab itu sahaja yang dia Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong boleh tunjuk—"Ha, ini dia kemenangan Tee Keat): Saya rasa Yang Berhormat, DAP"; dia jadi hero kononnya. Hero tahi kctegasan Kerusi tadi tidak sepatutnya minyak apa? dipersoalkan. Menyusahkan rakyat, menyusahkan Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Saya tidak kita, sebab perkara ini perkara kecil sangat mempersoalkan, saya tarik balik, Tuan yang boleh menguntungkan rakyat dan Yang di-Pertua. Saya hendak ceritakan menguntungkan parti Pembangkang sama. maksud saya. Maksud kemarahan saya Tetapi hanya sekadar hendak tunjuk juga seperti Ketua Pembangkang juga. bahawa dia menjadi hero dan dia holding the floor, bercakap dengan angkuh— Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong seperti yang saya katakan tadi, bukan Tee Keat): Teruskan. main ek. Saya pun dok perhati kepada Tuan Yang di-Pertua tadi—Tuan Yang Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Terima di-Pertua pun mungkin ada peraturan, kasih. Saya harap Tuan Yang di-Pertua, maka terpaksalah, kadang-kadang bila jangan salah faham. Kalau salah faham, Ketua Pembangkang bercakap semua saya minta maaf. Saya cuma hendak orang menggigil. Hendak beriruling yang melahirkan perasaan saya sebab saya tegas pun, kadang-kadang ada yang tengok memang melampau, seolah-olah menggigil. Ada yang setengah itu, bangun tidak terkawal. Apa lujuan sebenarnya? pun menggigil. Saya tidak bangun itu Tetapi mereka abused kedudukan Ahli bukan kerana saya takut tetapi saya takut Dewan, tidak apa. Menghabiskan masa saya beri penampar sahaja nanti. Dewan, tidak apa. Sebab saya hendak beritahu pada Tuan Yang di-Pertua, Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong perkataan-perkataannya. Besok baca Tee Keat): Yang Berhormat, siapa yang Hansard. Baca Hansard besok. menggigil? "Robot", "tidak bertanggungjawab", "unscrupulous" dan macam-macam perkataan. Tuan Yang di-Pertua ingat Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Saya saya boleh terima? Double standard saya nampak ada yang menggigil kot. boleh terima? No way dengan saya, kalau Sesetengahlah—sebab itu saya harap, saya tidak pinar dengan penumbuk ini! Kita pun bercakap ini supaya perkara-perkara pun ada perasaan juga tetapi saya tidak yang perlu tegas, saya minta ditegaskan—- ganggu, sebab saya takut Tuan Yang di- kalau buat rulling—tegas. Kalau perkara Pertua tidak boleh kawal. Tetapi jangan itu tidak boleh dibangkit cakap tidak boleh kita taking things for granted, sebab bangkit. Itu yang saya maksudkan, Saya manusia ini mempunyai perasaan masing- hormat kepada Tuan Yang di-Pcrtua. masing, ada prinsip masing-masing. Sebab Tetapi dia melalak bercakap, sehingga itu katau kita hormat orang, kita hendak dia boleh bercakap apa sahaja yang dia orang hormat pada kita, kita juga kena hendak bercakap. Orang Barisan Nasional, hormat pada orang lain—with due respect. 2065 12MEI1993 2066

Tuduh Menteri Kehakiman tidak market value, yes! No market value— bertanggungjawab, unscrupulous! tidak ada saham langsung! Satu dia sudah Menunjuk tangan ini. (Sambi! menuding tunjuk. Tadi, dia tunjuk hanya hendak jari telunjuk) Apakah itu dibenarkan dalam mansuhkan Seksyen 3. Dahulu kekalkan, Peraturan Persidangan? Dia sudah ulang ini hendak masuk pula, Kerajaan bayar beberapa kali perkara yang tidak patut. RM200.000. Hu sahaja yang hendak Tetapi kalau kita buat, memang—"Tarik!", ditunjukkannya. Tetapi dia seronok. "Duduk!". Ini last warning. Saya ingatkan Seronok kerana dia rasa hari ini dia betul- ini last warning. Dahulupun sudah last betul hero. Hero apa? waming. Berapa kali hendak last warning? Itu Nilam Puri hendak ke mana pula? Seorang Ahli: Hero bodoh. (Sambil memerhati ke arah Ahli dari Nilam Puriyang sedang berjalan ke luar) Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Hero (Ketawa) bodoh! Perasan! Dia perasan hari ini dia menang. Itu bukan menang. Tetapi saya Tuan Haji Mohamad hin Sabu: percayalah lakonan dia, cara dia, Presiden Hendak balik. (Sambil menunjuk ke arah Semangat 46 boteh tunduk dekat dia pun, jam Dewan) (Ketawa) saya tidak tahulah. Presiden Semangat 46 boleh di"kautau" oleh DAP pun, saya Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Jadi, Tuan tidak tahu. Saya tahu cara DAP, Tuan Yang di-Pertua, saya tidak nampak dan Yang di-Pertua. Saya pernah khalayak tidak harus keliru dan pihak berpengalaman dahulu. Waktu mesyuarat media massa, sekali lagi saya hendak dengan DAP, bila 46 pakat dengan DAP ingatkan, jangan terpengaruh dan pada datam mesyuarat, Presiden 46 memang saya bila Ketua Pembangkang bercakap tidak izinkan saya masuk. Memang tidak macam itu, there is nothing for news has pernah, sebab sekali saya pergi memang value. Nothing has news value. Tidak ini bukan cara orang boleh memimpin ada! Tidak ada value dari segi news tetapi negara tetapi Presiden Semangat 46 bagi sesetengah akhbar sepeni akhbar terpaksa ikut kerana tujuan dan motif DAP dan Harakah ataupun bagi sesetengah Presiden Semangat 46 lain .DAP tunggang akhbar, kalau Ketua Pembangkang sahaja. bercakap seperti itu, akan ditulis "Ketua Pembangkang bertikam tidah", "Ketua Jadi, sebab itu saya hendak maklumkan Pembangkang bercakap begini"—Nah! kepada Tuan Yang di-Pertua dan Ahli Besart Itu yang Pembangkang hendak Dewan yang mulia pada hari ini.memang pun. kita akan berhadapan dengan lakonan Yang bercakap, saya tengok dalam DAP ini sampai bila-bila. Selagi mana Dewan Rakyal ini Tuan Yang di-Pertua, ada kawasan-kawasan di mana rakyat yang points bagus, facts bagus, isi bagus, memilih mereka. We cannot avoid dan hendak cari kadang-kadang hanya dua inilah gaya dan cara mereka bercakap. para, dua paragraph pun tidak ada. Itu Gaya, cara mereka bercakap seperti yang yang Ketua Pembangkang cari. Pada saya kita dengar tadi akan berterusan. Tetapi no news value at all tetapi itu yang dipakai, kita berharap dan kita berdoa, saya selalu itu yang dicari oleh Ketua Pembangkang. berdoa, Tuan Yang di-Pertua, selalu berdoa So, saya haraplah kepada pihak akhbar dan berharap supaya mereka ini jangan yang membuat coverage lakonan tadi, 'lagi terlanjur, terus terlanjur, terus pada sayalah tidak ada... terlanjur. Biar ada brek sedikit. Kalau ya pun tidak setuju, hari tni saya tengok, Seorang Ahli: Wayang tongkoi! Tuan Yang di-Pertua, Kerajaan gentleman, this time salah teknikal, hendak buat Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Ya, macam mana? Kita dalam dunia ini wayang tongkoi. (Ketawa) Tidak ada memang ada buat salah. Ada mengaku makna, tidak ada faedah langsung! No buat salah. Hampir-hampir tidak boleh 2067 12MEI1993 2068 buat salah pun, Tuan Yang di-Pertua, Kalau tanya Ahli Parlimen Tumpat, dia kadang-kadang pakai seluar, tidak untuk kata mana DAP dengan PAS pakat. Dia zip. (Ketawa) Sudah handsome, bukan kata tidak pakat. Betul juga kata dia, sebab main cantik, betul atau tidak Tumpat? dia sendiri tidak pernah hadir mesyuarat. (Ketawa) Yang hadir mesyuarat Ketua Semangat 46, Ketua DAP, lepas itu Presiden PAS. Macam Ahli-ahli Parlimen PAS, Tuan Yang bawah-bawah ini tidak hadir Yang di-Pertua, saya beri contoh ini. mesyuarat, itu yang tidak tahu. Berpeluk Saya bukan tuduh mana-mana tetapi saya bukan main. Ketua Pembangkang pernah pernah, sebab kita kadang-kadang tidak masuk dalam jubah, hendak sembunyi pernah pakai baju kot. Duduk di kampung dalam jubah ini. Punya pakat. Sorok kepala pakai baju, pakai ketayap, pakai kopiah tetapi insya Allah tidak mungkin, tidak tunjuk alim, lebai, mari ke Parlimen, mungkin. Tidak usah angan-angan macam Tumpat pakai baju kot—terlupa besarlah. tarik zip! (Ketawa) Saya tidak tahu, saya tidak tengok. Cuma saya tengok, ?.zip tidak Saya sudah beritahu kepada Presiden tutup. Maknanya dalam hidup ini, maksud Semangat 46, "Cukuplah". Tetapi dia saya Tuan Yang di-Pertua, ada waktu- tidak hendak dengar, hendak buat macam waktu kita buat silap. Nothing is perfect mana? in this world. Tidak ada yang perfect dalam dunia ini kecuali Allah S.W.T., Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong pada kitalah. Itu yang perfect. Kita manusia Tee Keat): Yang Berhormat, elok balik memang ada kelemahan dan yang paling kepada tajuk. mulia sekali di sisi Allah Taala—dengar ini orang PAS. Seorang sahaja yang tinggal pun (Ketawa)' ialah orang yang sedia Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Ya, saya mengaku kesilapan seperti yang dibuat baliklah ini. oleh Kerajaan Barisan Nasional pada hari ini. (Tepuk) Apa salahnya? Silap pun silap Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong kecil, bukan silap besar. Tidak ada Tee Keat); Mukaddimah ini terlampau salahnya tetapi apa yang jadi, betul, adalah panjang. tanggungan kos yang terpaksa dipikul oleh Kerajaan. Terpaksa tanggung, hendak Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Saya buat macam mana? Siapa yang punya bercakap tajuk ini. Saya sedang menghurai angkara? DAP yang punya angkara. definisi silap perkataan "perfect" tadi. Itu yang sedang saya huraikan sekarang Jadi, bila kita sebut nothing is pertect, ini. Saya sedang menghuraikan makna janganlah perkara- perkara kecil seperti "perfect/perfectness" tadi sebab undang- perkara ini dianggap suatu kesilapan yang undang yang kita bincang ini ada masalah besar. DAP kalau memerintah, pun kesilapan teknikal. Saya hendak mungkin satu hari nanti akan membuat memperbetulkan perkara dan masalah hal kesilapan-kesilapan sebab kita tidak tahu. teknikal ini. Mungkinlah. Tetapi tidak mungkinlah dia akan memerintah. Insya Allah, saya Jadi, oleh itu Tuan Yang di-Pertua, percaya tidak akan memerintah. Pakat pada saya kalau dilihat pada pindaan ini, dengan PAS macam mana pun. tidak boleh ianya bukan isu besar. Walaupun kita memerintah. sedih alas perbuatan DAP yang menyebabkan kesusahan ini tetapi kita Seorang Ahli: Tidak usah mimpilah. cukup yakin dengan pindaan demi pindaan undang-undang yang tidak akan lengkap, Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Tidak akan diperlengkapkan. Mungkin akan usah mimpilah. PAS kata dia tidak pakat, datang ada lagi undang-undang lain yang tetapi dia pakat sebenarnya. (Ketawa) terpaksa kita terus buat. Ini Dewan Rakyat! 2069 12MEI1993 2070

Dewan yang ada ini untuk buat undang- Tuan Shahidan bin Kassim: Tidak, undang. Ada undang-undang baru yang saya hcndak penjelasan sahaja. dibuat dan ada undang-undang yang akan dipinda. Kita percaya pada masa-masa akan datang ianya akan lebih kemas dan Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong saya cukup yakin dengan Suruhanjaya Tee Keat): Nanti dahulu, nanti dahulu. Pilihanraya di atas kebebasannya. Ini hanya oversight. Oversight pihak yang tafsir undang-undang. Mungkin waktu Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Saya Suruhanjaya Pilihanraya hendak buat hendak sambung lagi besok kerana saya dahulu, dia baca undang-undang, dia kata ada points lagi. tidak ada masalah. Mungkin dia rujuk pada Peguam Negara, Peguam Negara Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong pun fikir mungkin tidak ada masalah. Tee Keat): Kalau macam itu, boleh sambung besok, Yang Berhormat. Tuan Shahidan bin Kassim: Penjelasan, penjelasan. Tuan Haji Ibrahim bin Ali: Terima Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong kasih. Tee Keat); Ya, Arau bangun tetapi masa sudah suntuk. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Majlis Mesyuarat Tuan Shahidan bin Ka.ssim: Saya ditangguhkan sehingga pukul 2.30 sambung esok penjelasan saya.(Ketawa) petang esok. Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Ong Tee Keat): Pasir Mas hendak sambung Dewan ditangguhkan pada pukul 6.30 petang. besok?