Eindhoven University of Technology MASTER Veranderende
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Eindhoven University of Technology MASTER Veranderende leveranciersrelaties in de automotive-industrie van der Moolen, B.J. Award date: 2005 Link to publication Disclaimer This document contains a student thesis (bachelor's or master's), as authored by a student at Eindhoven University of Technology. Student theses are made available in the TU/e repository upon obtaining the required degree. The grade received is not published on the document as presented in the repository. The required complexity or quality of research of student theses may vary by program, and the required minimum study period may vary in duration. General rights Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain N N ∎ 0 r ∎ ∎ ∎ Veranderende Leveranciersrelaties 0 M in de Automotive-industrie ~ Changing supplier relations in the ~ automotive industry ∎ / ∎ ∎ Augustus 2005 N Technische Universiteit Eindhoven ~ Technologie Management N Technology and Innovation Policy, Advanced Economies ∎ u u Auteur: ing. B.J. v.d. Moolen u Identiteitsnummer : 0534579 3 Begeleiders TU/e: mr. ir. ing. I.P. Biemond a dr. B.M. Sadowski ∎ ~ Bedrijf: DAF Trucks N.V. ∎ Hugo van der Goeslaan 1 5600 PT Eindhoven ∎ Afdeling : Product Development Engines, Engine Performance a a Begeleider DAF : ir. ing. R. van der Meer K 3 0 ∎ 0 ∎ 0 0 N N ∎ 0 ~ Veranderende Leveranciersrelaties ~ in de Automotive-industrie ~ Changing supplier relations in the ~ automotive industry ∎ ∎ ∎ Vertrouwelijk/Confidential ∎ ∎ Gehele of gedeeltelijke overneming of reproductie van de inhoud van deze uitgave, op welke ∎ wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DAF is verboden, behoudens de beperking bij wet gesteld . Het verbod betreft ook gehele of gedeeltelijke ∎ bewerking. ∎ 0 N ∎ Auteur: ing. B.J. v.d. Moolen ~ Begeleiders TU/e: mr. ir. ing. I.P. Biemond ~ dr. B.M. Sadowski ~ ∎ Bedrijf: DAF Trucks N.V. Hugo van der Goeslaan 1 ~ 5600 PT Eindhoven ~ Afdeling: Product Development Engines, Engine Performance Begeleider DAF : ir. ing. R. van der Meer M ∎ 0 0 N Samenvatting - V N 0 Samenvatting ∎ De automotive-industrie is van oudsher een industrie waar de rentabiliteit in belangrijke mate ∎ afhankelijk is van samenwerkingsverbanden met toeleveranciers . Afhankelijk van de E automotiveproducent wordt 60 tot 80 procent van de productiekosten bepaald door de inkoop ∎ van goederen en diensten . Voorlopig ziet het ernaar uit dat de afhankelijkheid vooral zal toenemen door onder andere een stijging van de ontwikkelkosten, toename van de 0 technologische complexiteit en het groeiende aanbod van standaard bouwstenen. Bij ∎ toeleveranciers zien we dezelfde ontwikkeling waardoor een keten van bedrijven ontstaat die N allemaal afhankelijk zijn van elkaar. Als gevolg hiervan kunnen de verschillen tussen ∎ productiekosten, kwaliteit en ontwikkeling groot zijn . Empirisch onderzoek heeft uitgewezen dat deze verschillen primair veroorzaakt worden door de manier waarop men werk uitbesteedt ∎ en hoe men omgaat met samenwerkingsrelaties . Als factoren die van invloed zijn op de E efficiëntie van een samenwerkingsverband goed gemanaged worden, kunnen 0 samenwerkingsverbanden een aanzienlijke besparing opleveren . Echter, veel ∎ samenwerkingsverbanden kosten geld, terwijl de samenwerking juist een besparing zou moeten zijn. Dit geconstateerd hebbende, is de volgende probleemstelling geformuleerd : ∎ welke factoren op sociaal, technologisch en economisch vlak zijn van invloed op het succes ∎ van samenwerkingsverbanden bij productontwikkeling? ∎ In dit probleemsignalerende onderzoek is aan bod gekomen welke factoren voor DAF Trucks N.V. een aanzienlijke invloed hebben op de efficiëntie van samenwerkingsrelaties, de 0 manier waarop men werk uitbesteedt en hoe men omgaat met samenwerkingsrelaties . Ten 0 slotte is aan de hand hiervan een analysemethode ontwikkeld, waarmee knelpunten kunnen ∎ worden geïdentificeerd. r Eerst is door middel van een literatuurstudie vanuit een drietal theoretische invalshoeken gekeken naar de effecten van samenwerkingsverbanden op het gebied van 0 productontwikkeling. Naar aanleiding hiervan is gesteld dat als sociale, economische en ∎ strategische factoren op de juiste manier gemanaged worden, samenwerkingsverbanden een E aanzienlijke besparing kunnen opleveren. Vervolgens is verder ingegaan op een selectie van ∎ factoren die grote invloed hebben op de effectiviteit van een samenwerkingsverband . Het Core Model of Product Technology Transfer van Tatikonda en Stock vormde hiervoor het ∎ uitgangspunt . Tatikonda en Stock stellen dat er pas sprake is van een efficiënte ∎ samenwerking, als er een optimale verhouding is tussen de kosten die gemaakt moeten ∎ worden om de samenwerking te codrdineren en de technologische onzekerheid die de . Op basis van dit model is een analyse gemaakt N samenwerking met zich meebrengt (de baten) van de meest invloedrijke factoren voor de automotive-industrie . Nadat een theoretisch ∎ E 0 0 Samenvatting - VI - ∎ a raamwerk is gemaakt, is onderzocht hoe DAF daaraan invulling heeft gegeven. Vervolgens is ∎ de samenwerking met Delphi en Engelhard geanalyseerd, om te onderzoeken in welke mate 0 het huidige ontwikkelproces een bijdrage heeft geleverd aan de efficiëntie van productontwikkeling en in welke mate de genoemde factoren daarin een bijdrage hebben 0 geleverd. Beide cases zijn geselecteerd op basis van het belang van het 0 samenwerkingsverband voor DAF en de mate waarin sprake was van technologische ∎ onzekerheid . De efficiëntie van de samenwerking is in beide cases beoordeeld op basis van M ontwikkelingsrapporten, voortgangsverslagen, bezoekverslagen en interviews met betrokkenen. Op basis van de rapporten en verslagen is een voorlopige analyse gemaakt . 0 Vervolgens is de data van respondenten gebruikt om hiaten in de dataset op te vullen dan wel ∎ te verifiëren. Er is gekozen voor een casestudy onderzoeksontwerp, om zo de grote variëteit ∎ aan gegevens optimaal te benutten en na te gaan welke gegevens van belang waren in beide 0 samenwerkingsverbanden. In de resultaten van deze casestudie komt aan bod in welke mate het huidige 0 ontwikkelingsproces sturing heeft gegeven aan de coórdinatie van het ontwikkelingsproces en ∎ wordt per case besproken wat het effect was van elke factor op de efficiëntie van de ∎ samenwerking . Dit heeft geresulteerd in een gedetailleerde analyse waarin de knelpunten van beide samenwerkingsverbanden geïdentificeerd zijn . Hiermee is aangetoond dat het ∎ ontwikkelingsproces in de huidige vorm minder bruikbaar is voor ontwikkelingsprojecten met M een hoge mate van technologische onzekerheid . Ook is duidelijk naar voren gekomen dat er N op het gebied van informatieoverdracht zowel intern en extern nog veel winst te behalen is, M als hieraan op een concrete manier invulling wordt gegeven (opstellen van richtlijnen met betrekking tot informatie-uitwisseling, het documenteren ervan en het archiveren van M informatie). Daarnaast moet er meer aandacht zijn voor sociaal-economische factoren, zoals 0 de mate van vertrouwen en het belang van wederzijdse doelen, die de efficiëntie van een samenwerkingsverband aanzienlijk beïnvloeden . r In het afsluitende hoofdstuk worden diverse mogelijkheden besproken om de 0 efficiëntie van toekomstige risicovolle samenwerkingsverbanden te verhogen dan wel te N bewaken . Hieraan is concreet invulling gegeven door de ontwikkeling van een ∎ softwareprogramma, waarmee voor en tijdens een samenwerkingsverband (sociaal- ∎ economische) knelpunten kunnen worden geïdentificeerd. Het softwareprogramma is een aanvulling op de bestaande selectie en productontwikkelingsprocedure . ∎ ∎ ∎ ∎ N ∎ 0 N Voorwoord - VII - N N Voorwoord ∎ Voor u ligt het resultaat van een onderzoek naar veranderende leveranciersrelaties bij DAF S Trucks N .V. Dit onderzoek is uitgevoerd ter afronding van mijn studie Technologie en 0 Innovatie Wetenschappen aan de faculteit Technologie Managent van de Technische ~ Universiteit Eindhoven . Ik heb dit afsluitende onderdeel van mijn studententijd als zeer leuk en bijzonder educatief ervaren . Graag wil ik de mensen bedanken die mij hebben gesteund en 0 geholpen om dit laatste studieonderdeel succesvol af te ronden . 0 Dit rapport telt 33 .486 woorden die ik met zorg geselecteerd en gerangschikt heb . N Mijn zus Karen heeft vervolgens hetgeen zij heeft opgestoken tijdens haar studie N Communicatie- en Informatiewetenschappen nauwkeurig toegepast op mijn selectie van woorden . Haar aanwijzingen hebben de leesbaarheid van dit rapport aanzienlijk is verbeterd. ∎ Ik wil haar nadrukkelijk bedanken voor alle aandacht en tijd die zij hieraan heeft besteed .Verder wil ik in het bijzonder mijn bedrijfsbegeleider Ritske van der Meer en mijn 0 begeleiders van de TU/e les Biemond en Bert Sadowski bedanken voor al hun op- en . Ook wil ik Joan Schuurman (kwaliteitsmanager), John Gijsbers (afdeling S aanmerkingen Inkoop), Wim Evers (de DeNOX man), mijn ouders, Lieke, Jeroen, Marijn, Marco en N natuurlijk al mijn collega's in de directe omgeving bedanken, die bijgedragen hebben aan de ∎ motiverende sfeer rondom mijn bureau . Ten slotte gaat mijn