Nükleer Enerji

İyonlaştırıcı Radyasyon ve Nükleer Enerjinin Çevresel ve Etiksel Problemleri

Hayrettin Kılıç Turunch Vakfı Yeşil Düşünce Merkezi, Hoboken, NJ 07030, ABD İngilizceden çeviren: Ayça Özağaç

Bu yazı Nükleer Fizikçi Prof. Hayrettin ihtiyaçtır. Dolayısıyla, tarihi gerçekler ve resmi Kılıç’ın, “Journal of Environmental raporlar ispatlamaktadır ki nükleer endüstride, Science and Engineering A 5 (2016) 580- iyonize edici radyasyon riskinin çok büyük 598 doi:10.17265/2162-5298/2016.11.006”de ve geri dönülemez olduğu etik ilkesi önceden yayımlanmış “The Environmental and Ethical beri göz ardı edilmiştir. Bu yüzyılda mevcut Issues of Nuclear Power and Ionizing Radiation” radyasyon kaynaklarının ortadan kaldırılması adlı makalesinin bir bölümünü içermektedir. olanaksızdır. Makalenin İngilizce tamamına yazının sonundaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz. Nükleer Yakıt Kaynakları Sınırlı, Nükleer Atıklar Sınırsız Yeni girdiğimiz Milenyum çağında, nüfus Not: Bu bölümde yer alan bilgi ve rakamlar patlaması, küresel-dünya ölçeğinde artan (IAEA) Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının enerji talebi ve insan yapısı iyonize edici (Haziran 2008) "Radyoaktif Atık ve Diğer radyasyondaki hızlı global artış, kolektif Radyoaktif Maddelerin Global Envanterlerinin olarak-hepsi birlikte, bilinen insanlık tarihinde Tahmini”nden alınmıştır [3]. görülmemiş boyutlarda artmıştır ve hiç olmadığı kadar hassas olan dünyamızın ekolojik "2004 yılına kadar dünya çapında üretilen dengesini, geri dönüşü olmayacak şekilde tehdit toplam uranyum miktarı yaklaşık 2.2 milyon etmektedir. İnsan yapısı iyonize edici radyasyon ton olup, kalan uranyum rezervleri toplamı ve onun çevreye verdiği tahribatın geri dönüşü ise yaklaşık 5 milyon tondur." Yeryüzünde olmayan, direk ve kompleks etkileri üzerinde, kolayca erişilebilir bir nükleer yakıt olan araştırmalar ve eğitimler ile odaklanmak acil bir uranyum, bugüne kadar vergiden de muaftı. Yüksek dereceli uranyum yatakları kısa sürede TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ BÜLTENİ 29 Mart 2017 Nükleer Enerji

tükenecek, ancak üretilen nükleer atıklar 8.500 ton ağır metal uzun süreli depolara giriyor gelecek nesiller için geri alınamaz küresel bir ve yaklaşık 2.000 ton ağır metal yeniden işleme miras olacak. Uranyum rezervlerinin yaklaşık için ayrılmıştır ancak çoğu, geçici depolama yüzde 70'i yerli halklara ait arazilerde bulunuyor. aşamasındadır [3]. Uranyum madenciliği ve işlemesi, yerleşim Plütonyum Fabrikalarında Nükleer Yakıt bölgelerini yok eder; yaşayanları, çiftlik Atıklarının Yeniden İşlenmesi: Nükleer alanlarından ve çayırlarından mahrum eder reaktörlerde üretilen yanmış yakıt grubunun ve sularını kirletir. ABD'de, terk edilmiş ama yeniden işlenmesi, nükleer atıklardan 2.000 bulunduğu çevreyi kirletmeye devam eden kat daha fazla sıvı ve katı radyo-toksik üretiyor. 14.000 açık uranyum maden çukuru var. Yöntem, nükleer yakıt grubunun zincir Günümüzde, nükleer sanayi tarafından üretilen reaksiyonu sırasında yaratılan Plütonyum-239 iyonize radyasyonun kalıcı insan yapımı izotopunu çıkarmak için Soğuk Savaş rezervuarları için teknolojik çözüm olmadığı gibi döneminde geliştirilmiştir. Yeniden işlenmiş jeolojik nihai depolama havuzları da yok. nükleer yakıt atığının yalnızca yüzde 1'i ticari olarak değerli bir Uranyum-235 yakıt unsurudur Atıklar: Nükleer enerji döngüsünün ilk adımı (1996 yılı itibariyle ABD'de depolanan yüksek olan uranyum madenlerinden (2004 yılına kadar) düzeyde yeniden işleme atığının (HLW) toplam 2,2 milyon ton çıkarma ve öğütme sonucunda, hacmi 347.300 m3'tür. Rusya'da atık yakıt bin kat daha fazla "düşük seviyeli" radyoaktif yeniden işleme atığı: katı atık; 6 milyon m3 sıvı katı öğütme atığı yaratılmıştır. "Maden atık; 23 milyon m3, yeraltı; 12 milyon m3’tür) [3]. atığı miktarının öğütme atığına eşit olacağı varsayıldığında, her iki atık türünde toplam TRU (Transüoran Atık): Nükleer silah dünya stoğunun yaklaşık 1.3 milyar ton olduğu sanayisinde atom numarası uranyum tahmin ediliyor. Ortalama atık yoğunluğunun elementinden daha yüksek olan yüksek seviyeli (ton/m3) 1.5 olarak alınması, yaklaşık 900 milyon radyoaktif atıklardır. Rusya, Çin ve Avrupa'daki m3, her atık türü için tahmini hacmi verir. Hem savunma faaliyetleri tarafından üretilen 230-Toryum hem de 226-Radyum için 0.033 radyoaktif atık miktarlarının dünya çapında GBq/m3 öğütme atıklarının spesifk bir aktivitesi tahminleri oldukça belirsizdir. Sadece ABD, olduğu varsayılarak, uzun ömürlü radyonüklidler uranyum izotoplarını içeren radyoaktif atıkların için toplam radyoaktif envanteri yaklaşık "TRU" olarak sınıfanmasını yaptı. ABD'de 1,4 30.000 TBq olacaktır. Maden tortularının milyon m3 TRU, çeşitli alanlarda üretildi ve spesifk aktivitesinin 10 kat daha düşük olduğu Hartford, Oak Ridge, Rack Flats ve Savannah varsayılarak, elde edilen radyoaktif maden River Nükleer silah geliştirme kompleksleri de artıkları miktarı yaklaşık 3.000 TBq uranyum depo/izole edildi [3]. olacaktır. Savunma faaliyetleri sonucunda Nükleer Enerji ve Deniz Yaşamı: ABD'nin üretilen atıkların dünya çapında envanteriyle Kaliforniya Eyalet Hükümetinin "Kaliforniya ilgili olarak tahminler, her savaş başlığının hem Su Kalitesi Kapsamı-doc 03808. 2008" resmi maden hem de öğütme atığının 2.000 tonunun raporuna göre; "İronik bir şekilde, deşarjlara üretilmesine neden olduğunu varsayarak, uygulanan sınırlamalar ve yasaklar ile birlikte, 70.000'e eşit savaş başlığı üretimi göz önüne soğutma ve deşarj istemleri için verilen izinler, alındığında elde edildi." aslında çarpışma ve sürüklenme ile meydana Harcanan Yakıtın Küresel Miktarı: Bir nükleer gelen balık ölümlerini de belgelemektedir. enerji santralından tahliye edilen harcanmış Bununla birlikte gerçek şu ki bir santral soğutma yakıt miktarı, yakıtın "yanması" yani termal sistemi, ayrım yapmaz ve emiş suyundaki tüm enerji (yakıtın birim kütlesi başına üretilen ısı) akuatik yaşamı öldürür." üretimine bağlıdır. 2009'un sonuna gelindiğinde, "Kaliforniya santralları yılda yaklaşık 80 milyar soğuk savaş sırasında zaten yeniden işlenmiş biyolojik numuneyi yok ediyor; bunların yaklaşık milyonlarca ton harcanmış yakıtın yanı sıra yüzde 60'ı (48 milyar) balık larvaları. Buna ek çoğu reaktör sahalarında tutulmakta olan olarak, yılda 57 deniz (dört ayaklısı) tetrapodunu dünya çapında üretilen harcanmış yakıt miktarı (fok, denizaslanları veya deniz kaplumbağaları) "nükleer yakıt toplamda birikmiş –ağır metal- çarpmaktadır. Bu tetrapodların yaklaşık yüzde olarak” 240.000 metrik tonu buldu. 50'si ölüyor. En büyük hacimli (yaklaşık 10 Yaklaşık yüzde 90'ı depolama havuzlarında veya milyar) aktif nükleer santrallar olan Diablo (dry-cask) çelik kap veya kutularda geçici olarak Kanyonu ve San Onofre (SONGS)’nin tasarım depolanarak tutulmaktadır. Yıllık harcanan yakıt akışları sırasıyla 2.670 ve 2.587 Milyon Galon yılda yaklaşık 10.500 ton ağır metal, kabaca Gunde (MGD) dir.” [10]

30 TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ BÜLTENİ Mart 2017 Nükleer Enerji

Denize Atılan Radyoaktif Atık Envanteri: 1975 laboratuvarlarında ve büyük üniversitelerde yılında, Londra Sözleşmesi olarak bilinen agresif bir nükleer enerji araştırma programı “Dumping (Nükleer) Atıklar ve Diğer Konularla başlattı ve hem nükleer silah tasarımı hem de Deniz Kirliliğini Önleme Sözleşmesi”, IAEA nükleer santrallara odaklanıldı. Bu araştırma üyesi ülkelerin çoğunun onayına sunuldu ve merkezlerinde nükleer enerji programları ile 30 Ağustos 1975'te yayınlanarak yürürlüğe ilgili gizlilik en üst seviyede tutulacak ve başka girdi. IAEA, nükleer devletlerin verdiği -kabul bir ülkeye bilgi sızdıran herkes için ölüm cezası ettiği- sınırlı bilgilere dayanarak "Denizde öngörülmüş olacaktı. AEC, ABD araştırma Radyoaktif Atık Bertaraf Envanteri [11]" başlıklı merkezleri arasında acımasız bir rekabet ortamı bir rapor yayınladı. Bu rapor, 1946-1993 yılları yarattı. Sandia laboratuvarındaki bir grup arasında nükleer endüstri tarafından Atlantik, araştırmacı tarafından kahve odasının duvarına Pasifk ve Kuzey Kutup okyanuslarına atılan şöyle yazılmıştı: "Los Alamos düşmanımız, Ruslar gizli radyoaktif atıkları ele almaktadır. Rapor, rakiplerimiz." ayrıca ABD, Belçika, İngiltere, Fransa, Almanya, 1946-1996 yılları arasında eski Sovyetler Birliği, Hollanda, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, ABD, Fransa, İngiltere, Çin, Hindistan, Pakistan, Güney Kore ve eski Sovyetler Birliği ile Rusya İsrail ve Güney Afrika, kendi topraklarında Federasyonu tarafından yürütülen coğraf ve 2.000'in üzerinde nükleer silah denemesi zamansal deniz deşarjları bertaraf işlemleri gerçekleştirdiler. Diğer silah testleri çoğunlukla hakkında ayrıntılı resmi bilgileri de içerir. Pasifk Adaları ve Novaya Zemlya (Avrupa’nın "İlk bildirilen radyoaktif atıkların denize en kuzey ucunda, Rusya Federasyonu'na atılması işlemi 1946 yılında yapıldı, sonuncusu bağlı takımadalar) gibi daha uzak noktalarda ise 1993 yılında gerçekleştirildi. 48 yıllık gerçekleştirildi. Fransa ve İngiltere, testlerini deniz kontaminasyonu sürecinde, 14 ülke Cezayir, Avustralya ve Pasifk Adalarında 80'den fazla santralın radyoaktif atığını imha gerçekleştirdiler. Bu nükleer silah testlerinden etmek için yaklaşık 85 PBq (2.3 Milyon Curie), kaynaklanan küresel kontaminasyon hâlâ okyanuslarımızı kullandı [11]” Bu rapora göre: yeryüzünün atmosferinde bulunmakta ve deniz Avrupa ülkeleri tarafından 130.000 ton, tek yaşamını etkilemektedir. başına Japonya tarafından 600.000 ton, ABD 1964 ve 1996 yılları arasında NPT (Nükleer tarafından 90.463 konteynırdan bilinmeyen Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması), miktarda radyoaktif atık ve Rusya tarafından da 3 3 uluslararası sözde bir kutsal antlaşma olarak 6 reaktörden 314.831 m sıvı, 53.504 m katı atık yürürlüğe girerken Çin, Xinjiang bölgesindeki ve harcanmış yakıt okyanuslarımıza atıldı. Lop Nur’da en az 40 atmosferik nükleer Etik olmayan Atom Çağı Başlangıcı patlama gerçekleştirdi. Burada 20 milyon kişi -çoğunlukla Uygur azınlıkları- yüksek radyasyon Nükleer sanayinin etik konularını tarihsel bir seviyelerine maruz kaldı. Çin’deki patlamaların perspektif içine koymak için, aşağıdaki, nükleer kayıtlarını inceleyen Dr. Takada’ya göre; "1,2 sanayinin simgelerinin kısa bir özetine bakalım. milyon insan yüksek düzeyde radyasyona maruz Ekim 1945'te ABD Başkanı Truman, Kongre’ye kaldı ve en azından 194.000 habersiz insan da bir mesaj gönderdi ve nükleer enerjinin barış akut radyasyona maruz kalmanın sonucunda veya başka yollarla kullanılmasını teşvik etmek öldü" [12]. ve geliştirmek için ABD AEC (Atom Enerji Komisyonu) kurulmasını önerdi. Bu arada, ABD Mart 1944'te (Marshall adalarından bir Kongresi, ABD'nin nükleer enerji / silahların mercan atolü olan) Bikini Atoll, ABD Hükümeti tekelini birinci öncelik olarak elinde tutmakla tarafından on dolarlık bir bedel karşılığında satın suçlanan Başkan Truman'ın emrine göre güçlü alındı. Ocak 1946'da Bikini Atoll, İkinci Dünya bir AEC'nin kurulması için tartışmasız yasal Savaşı'ndan sonra nükleer silah denemelerinin araçlarını kullandı ve barış içinde kullanılmasını ilk uygulama alanı oldu. 1 Mart - 14 Mayıs 1954 teşvik etti. Aynı zamanda Sovyetler Birliği, tarihleri arasında toplam 48 megatonluk altı Soğuk Savaşın başlangıcını işaretleyen nükleer hidrojen bombası burada test edildi. Birincisi, programlarını başlattı. 1973-1974 yılları arasında, Hiroşima'daki bombadan 1.000 kat daha tahrip Soğuk Savaşın zirvesindeyken ABD'de, çevresel edici Bravo olarak biliniyordu. Kale serisi diye etki değerlendirmesi (ÇED) yapılmaksızın bir yıl adlandırılan 23 milyon curie içeren hidrojen içinde 15 yeni nükleer santral tamamlandı. bombasının bulutları, stratosferin içine kadar dağıldı. Olağanüstü Bir Etik: "Los Alamos düşmanımız, Ruslar Rakiplerimiz" sloganını unutmayın. AEC, Çar Bomba: Şimdiye kadar insan eliyle yapılmış, Los Alamos, Oak Ridge, Sandia ve Argonne en hızlı ve radyolojik güçlü bu nükleer silah

TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ BÜLTENİ 31 Mart 2017 Nükleer Enerji

cihazı; akademisyen Yulii Borisovich Khariton'un 1 Şubat 2000 tarihli bir İnsan Hakları İzleme başında bulunduğu ve Rus fzikçilerden Andrei Örgütü raporunda [15], ABD Savunma Sakharov, Victor Adamsky, Yuri Babayev, Yuri İstihbarat Teşkilatı'nın yaptığı bir araştırma, Smirnov ve Yuri Trutnev’den oluşan bir ekip şöyle der: “Yaşayan hedefere karşı patlatılan tarafından tasarlanmıştı. 30 Ekim 1961'de, toplam bombanın öldürme mekanizması benzersiz 27 ton ağırlığa sahip "Çar Bomba" adı verilen ve korkunçtur. Basınç dalgası öldürür ve daha ve bugüne kadar meydana getirilen en büyük da önemlisi, vakum, akciğerleri patlatır. Yakıt nükleer bomba olan 50 megatonluk TNT eşdeğeri havaya basıp patladığında, kurbanlar şiddetli hidrojen bombası, Sibirya'nın kuzeyinde bulunan derecede yanacak ve muhtemelen yanan yakıtı Novaya Zemliya Adası'nda patlatıldı. soluyamayacaklardır. En yaygın FAE yakıtları olan etilen oksit ve propilen oksit oldukça toksiktir "Mantar bulutu" yaklaşık 64 kilometre (40 mil) ve FAE bulutun içindeki kimyasal maddeler yüksekliğindeydi (Everest Dağının yedi katından yakalanan insan için son derece ölümcüldür.” fazla). Bu, bulutun stratosferin üstünde olduğu ve pik yaptığında mezosferin içinde olduğu Nükleer Enerjiye İlk Etik Muhalefet anlamına geliyordu. Mantar bulutu kapağının pik Nükleer devletlere karşı ilk etik dava: 1950'den genişliği 95 kilometre ve tabanı 40 kilometre (25 1980'e kadar, ABD hükümeti ve silah endüstrisi, mil) genişliğindeydi. Yerden 4,2 km yükseklikte Marshall Adaları'nda bir radyoaktif koruma ve patlatılmasına rağmen, sismik vücut dalga iyileştirme standartlarının oluşturulmasına büyüklüğü 5-5.25 olarak tahmin edildi ve Norveç muhalefet ediyordu. 1986'da ABD, Marshall ve Finlandiya'daki konutların pencereleri kırıldı. Adaları mütevellisi olarak orayı terk etti. Sonuç Sensörler, şok dalgalarını dünyadaki üçüncü olarak, Bağımsız Marshall Adaları Cumhuriyeti turlarından sonra da tanımlamaya devam ettiler (RMI) kuruldu. 2015 yılında, RMI, NPT VI ve [13]. Uluslararası Kanuna dayanan iki dava açtı. Çevre Dostu Nükleer Silahlar(!) Davalardan biri, ABD Federal Mahkemesi'nde ABD'ye karşı, Şubat 2015'te bir ABD Federal Tüm Nükleer Bombaların Anne ve Babası: Hâkimi tarafından düşürüldü. Diğeri ise nükleer 18 Eylül 2007'de Rusya, "Tüm Bombaların silahları patlatan ve hâlâ nükleer silahlara Babası"nın başarılı testinin tamamlandığını sahip olan; ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin, açıkladı - ABD'nin nispeten eşit "Tüm Bombaların Hindistan, Pakistan, Kuzey Kore ve İsrail’e karşı Anası"ndan dört kat daha güçlüydü-. Her iki Uluslararası Adalet Divanı (ICJ)'de. nükleer cihazın kuşkusuz geleneksel nükleer cihazlara göre çevre dostu alternatifer olduğu Bilimsel direniş bireyler seviyesinde başlıyor: Ne iddia ediliyor. Bu tür bombalar "Yetenekleri yazık ki birçok bilim insanı siyasi partilere daha nükleer silahlarla karşılaştırılabilir, ancak fazla kayıtsız kalıyor. Sosyal olarak "sorumlu radyoaktif patlamayla tanınan nükleer silahların bilim insanları” ile "cansız ve zihinsiz nükleer aksine, silah kullanımı patlama yarıçapının silah bilim insanları” arasında temel bir ayrım ötesinde çevreye zarar vermez ya da kirletmez, yapılmalıdır. Dünyanın dört bir yanındaki çünkü radyoaktif serpinti bırakmazlar" diye nükleer enerji ve nükleer silah kuruluşları, tanıtıldı. Tipik bir “Baba” veya “Ana” bombası bugüne kadar bu dengesiz benmerkezli bilim patladığında 40 ton TNT eşdeğerinde patlatılır ve insanlarını kullandı. Modern nükleer fziğin en fazla hasar son derece yüksek sıcaklıklarda bir kurucularından Enrico Fermi, onları ünlü süpersonik şok dalgasıyla verilir [14]. açıklamasında "A Monomaniac with Much Mania” olarak tanımlıyor. Termobarik silah: Termobarik silahlar, daha yüksek sıcaklıklar ile daha uzun, daha sürekli 1946 Mart ayında ABD'de kurulan bir komite, bir patlama dalgası ürettikleri için klasik veya Acheson-Lilienthal Raporu "Washington'da nükleer patlayıcı silahlardan farklıdır. Bu patlama Atom Enerjisinin Uluslararası Kontrolü türü sırasında, termobarik silahlar, benzer enerji Konusunda Acheson-Lilienthal Raporu" / kütlenin geleneksel veya nükleer silahlarından olarak bilinen, nükleer enerji ve nükleer silah daha geniş bir alana daha fazla zarar verir. "Yakıt- geliştirmenin karşılıklı niteliği ve en önemlisi Hava Bombası" veya "Yakıt Hava Patlayıcıları" nükleer silah yayılımı riski hakkında çok endişe termodinamik silahların en tanınmış türlerinden verici sonuçlar içeren "Chester I. Barnard, J. biridir. Yoğun, yüksek sıcaklıkta bir patlama R. Oppenheimer, Charles A. Thomas Harry oluşturmak için havadaki oksijeni kullanan bu tip A. Winne D. E. Lilienthal" imzalı, bir rapor patlayıcılar ve bu tür bir silahla üretilen patlama yayınladı. Komite Kurulu, "Atom enerjisi ve atom dalgası, geleneksel yoğunlaştırılmış patlayıcıdan bombalarının birbirine evrilebilen ve yakın çok daha uzun sürelidir. ilişkileri olduklarını” belirterek, atomik enerjinin

32 TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ BÜLTENİ Mart 2017 Nükleer Enerji

ulusal hükümetler tarafından kontrolsüz bir belirlemek bilim insanının görevi değildir. şekilde jeopolitik sömürülmesinin kontrol Sorumluk, Amerikan halkına ve seçtikleri edilemeyeceğine dikkat çekti. temsilcilere aittir." Russell Einstein Manifesto Basın Toplantısı Nükleer güce karşı, Sovyetler Birliği bilim 1955: Manifesto, savaşın kaldırılmasını ve bilim insanlarından Sovyet hidrojen bombasının insanlarının şunları yapması çağrısında bulundu: babası A. D. Sakharov (1975 Nobel Barış "Kitle imha silahlarının geliştirilmesinin Ödülü sahibi) ve I. Kurchatov, hidrojen bir sonucu olarak ortaya çıkan tehlikeleri bombasının geliştirilmesine katılım sağladığı değerlendirmek için konferansta bir araya için asla pişmanlık ifade etmediler. Rus bilim gelin!" Nükleer silahsızlanma konusundaki insanlarından, Sovyet nükleer programını ilk Pugwash Konferansı, iki eski nükleer silah geliştirme konusunda gönülsüzce yer alan MD programı bilim insanı tarafından organize edildi: Milyonşikov, LA Artsimoviç, AD Sakharov ve J. Rotblat ve Szilard. 1957'den şu ana kadar, P. Kapitza endişelerini dile getiremiyorlardı Pugwash Hareketi, kapsamlı nükleer test önleme ve onların 1985'te Gorbaçov'un Perestroyka anlaşmaları için çok etkili bir organizasyondur. Hareketi'ne kadar Pugwash toplantılarına katılmasına izin verilmedi. Pugwash toplantılarındaki Sovyetler Birliği bilim insanı katılımı, Sovyet gizli servisi Başkan Reagan, "Stratejik Savunma Girişimi" KGB tarafından yakından takip edildi. veya "Star Wars" programını önererek nükleer Sovyet Pugwash grubunun lideri Sovyet silah yarışının daha da canlandırılmasını Bilim Akademisi Başkan Yardımcısı Mikhail başlattı. Başlıca Sovyet bilim insanları Milioshchikov'du. Ancak, Lev Artsimovich ile Y. Velikov ve R. Sagdeev (Artsimovich ve Andrei Sakharov ve Peter Kaptizka, Pugwash Millionschchikov'un Sovyet'teki görevlerini toplantılarına katılamadılar, çünkü Çar alarak Pugwash toplantılarına katılanlar) Bombası patlatıldıktan kısa bir süre sonra Reagan'ın kararı ile dehşete düştüler. Star Wars nükleer silahlara karşı konuşmaya başladılar programına tepki olarak, CSS olarak bilinen ve Rusya'da ev hapsinde tutuldular. Rusya'da "Sovyet Barış için Bilim İnsanları ve Nükleer nükleer programı geliştiren grubun bir üyesi Tehdide Karşı" adlı bir komite oluşturdular. olan Profesör Landau, Rusya'dan kaçıp Pugwash Not: Makalenin tamamına ulaşmak için http:// Hareketine katıldığında da Stalin tarafından www.davidpublisher.com/index.php/Home/ tutuklandı. Article/index?id=29764.html Etik veya Siyaset References İronik olarak, Amerikan ve Rus ortak [3] The IAEA. 2008. Estimation of Global toplantılarından birinde, Pugwash Inventories of Radioactive Waste and Other organizatörleri Sovyet temsilcilerinden Radioactive Materials. Vienna, IAEA. katılımcılara, nükleer silahları kınayan ortak bir [10] Gregorio, D., Saiz, S., Gjerde, M., Isorena, bildiri imzalamalarını ve “Her iki tarafın nükleer P., Laputz, A., and Roddy, F. et al. 2008. Water konusunda hemfkir olabileceğini imzalamayı Quality Control Policy on the Use of Coastal kabul ettiği” şekilde, tek bir bildirimde and Estuarine Waters for Power Plant Cooling. bulunmaları önerisine; Rus delegasyonunun State Water Resources Control Board California cevabı; “Ruslar’ın, komünizme inanmıyoruz Environmental Protection Agency. ve Amerikalıların bizler de kapitalizme [11] The IAEA. 1999. Inventory of Radioactive inanmıyoruz, demesi gibi bir şey” olmuştu. Waste Disposals at Sea. Vienna, Germany. [12] “Chinese Nuclear Test could have Taken ABD'de ilk etik kamuoyu tartışması, 20 Şubat the Lives of 1.48 Million People.” Accessed 1958 tarihinde Kaliforniya KQED TV’de; December 10, 2016. http://www.pravdareport. Nobel Kimya Ödülü sahibi ve barış aktivisti com/science/earth/21-04-2009/107435-china_ Prof. L. Pauling ile pronuke nükleer taraftarı nuclear_tests-0/. militarist Dr. E. Teller arasında yapılan tarihi bir [13] Tsar Bomba. Accessed December 10, 2016. tartışmaydı. Pasaportu o tarihteki ABD devleti https://en.wikipedia.org/wiki/Tsar_Bomba. tarafından iptal edilen Pauling, "Seçimimizi [14] Father of All Bombs. Accessed December 10, bilimin siyasi önemi ile ilgili olarak yapmalıyız" 2016. https://en.wikipedia.org/wiki/Father_of_ dedi. E. Teller ki hidrojen bombasının All_Bombs. "babaları"ndan biri olarak anılmaktadır; şunları [15] Backgrounder on Russian Fuel Air Explosives söylemişti: "Kullanılması gerekip gerekmediğini, (“Vacuum Bombs”) Human Rights Watch. Hrw. hidrojen bombasının yapılıp yapılamayacağını org. 2000-02-01. Retrieved 2013-04-23.

TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ BÜLTENİ 33 Mart 2017 Alternatif Nükleer Zirve

ALTERNATİF NÜKLEER ZİRVE YAPILDI

Nükleer Enerji tekellerinin 8-9 Mart`ta düzenledikleri IV. Uluslararası Nükleer Santraller Zirvesi’ne karşı TMMOB İstanbul İl Koordinasyon Kurulu tarafından gerçekleştirilen Alternatif Nükleer Zirve 8 Mart 2017 Çarşamba günü Bakırköy Yunus Emre Kültür Merkezi Turan Tuzcu Sahnesi’nde başladı. 2 gün süren zirvenin açılışını TMMOB İstanbul İKK Sekreteri Cevahir Efe Akçelik yaptı.

Bilimi ve tekniği halkın çıkarları doğrultusunda dayanışmayla selamlıyorum" diyerek başladığı kullanmayı görev edinen bir örgüt olarak bu konuşmasına; sorumluluklarını her düzeyde yerine getirmeye "4. Uluslararası Nükleer Santraller zirvesi, kararlı olduklarını belirten Akçelik daha sonra birkaç kilometre ötemizde yapılıyor. Ekolojik, program hakkında bilgi vererek, kürsüye EMO ekonomik, jeopolitik ve teknolojik sorunları ile Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Yeşil`i davet birlikte bir felaketin hazırlığı olan bu zirveye etti. karşı, TMOBB İstanbul İl Koordinasyonunun, Konuşmasına OHAL koşullarında Anayasa alternatif bir zirve ile çıkmasının tarihi bir Referandumuna gidiyoruz… Hayırlı olsun diye önemi olduğunu düşünüyorum" dedi. başlayan Hüseyin Yeşil, öncelikle 8 Mart Dünya Açılış konuşmalarının tamamlanmasının Kadınlar Günü vesilesiyle bütün kadınları ardından Prof. Dr. Tolga Yarman`ın "Enerji, kutladı. Konuşmasına Anayasa değişiklikleri ile Nükleer Enerji, Dünya ve Türkiye" başlıklı devam eden Hüseyin Yeşil, Mecliste alelacele sunumuna geçildi. Yarman, nükleer enerji kabul edilen ya da ettirilen ve sonrasında halk ve teknolojiler konusunda genel bir resim oylamasına sunulacak olan Anayasa taslağı sunduğu sunumuna başlamadan önce 8 Mart onaylanırsa neler olacağını özetledi. nedeniyle, salonda bulunan bir piyanonun başına Daha sonra kürsüye davet edilen ve TMMOB geçerek, Gözlerinin İçine Başka Hayal Girmesin Başkanı Emin Koramaz`ın yerine konuşma yapan şarkısından bir bukleyi hem çalıp hem söyledi Cengiz Göltaş, öncelikle TMMOB İstanbul ve bunu tüm kadınlara armağan ettiğini belirtti. İKK`yı bu zirve nedeniyle kutladıktan sonra, bu Yarman`nın zaman zaman anektodlarla, zaman ve benzeri çalışmaların Başkanlık Sistemi adı zaman içinde yer aldığı önemli görüşmelerle altında yaratılmak istenen diktatörlük rejimine zenginleştirerek aktardığı bilgiler herkesin karşı TMMOB`un alanlarda yükselttiği HAYIR nükleer teknoloji ve santrallar konusunda genel programına güç kattığının altını çizdi. bir fkir sahibi olmasını sağladı. Zirve`nin başlangıç tarihinin denk geldiği 8 Tolga Yarman`ın sunumun ardından programda Mart nedeniyle davet edilen Birleşik Metal İş yer alan basın toplantısına geçildi. Çevre Sendikası Genel Sekreter Yardımcısı Nuran Mühendisleri Odası Ömür Yaşayan`ın okuduğu Gülenç, "Öncelikle kadınların meydanları basın metninin okunması sırasında gerek Oda doldurduğu taleplerini dillendiği, grev yöneticileri, gerekse salonda bulunan uzman ve örgütlediği bir 8 Mart gününe denk gelen bu temsilciler basın metninin okunduğu masanın toplantıya, emek cephesinden, sendikaları ve arkasında durarak Nükleere HAYIR konuşumda kadınları temsilen bir kadını programınıza davet ortak fotoğraf verdiler. ettiğiniz için teşekkür ediyor sizleri dostluk ve 34 TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ BÜLTENİ Mart 2017