RAPORT

O STANIE SANITARNYM POWIATU NIDZICKIEGO za 2019 r.

NIDZICA 2020

POWIATOWA STACJA SANITARNO – EPIDEMIOLOGICZNA W NIDZICY

OCENA

STANU SANITARNEGO I EPIDEMIOLOGICZNEGO ORAZ ESTETYKI I PORZ ĄDKU NA TERENIE DZIAŁALNO ŚCI POWIATOWEJ STACJI SANITARNO – EPIDEMIOLOGICZNEJ W NIDZICY W ROKU 2019

Nidzica, luty 2020

LUDNO ŚĆ teren STAN LUDNO ŚCI

31.12.2017 31.12.2018 31.12.2019

Miasto i 20735 20581 20357 gmina Nidzica

Miasto Nidzica 13539 13381 13169

Gmina Nidzica 7196 7200 7188

Gmina Janowiec K. 3279 3209 3241

Gmina Janowo 2792 2751 2734

Gmina Kozłowo 6228 6099 5975

RAZEM 33034 32640 32307

2 Epidemiologia

Sytuacja epidemiologiczna chorób zaka źnych na terenie działania PSSE w Nidzicy w 2019 roku

W przypadku wi ększo ści chorób zaka źnych sytuacja epidemiologiczna powiatu nidzickiego nie budzi niepokoju. Wybrane elementy sytuacji epidemiologicznej w latach 2013 - 2019 obrazuj ą tabele nr 1 i 2. Dane o zachorowaniach i zaka żeniach oparte s ą o zgłoszenia chorób zaka źnych i zaka żeń dokonywane przez lekarzy i placówki medyczne, zgodnie z ich ustawowym obowi ązkiem. Uzyskane informacje stanowi ą podstaw ę podejmowanych przez pracowników inspekcji sanitarnej działa ń przeciwepidemicznych, w tym ustalanie źródeł zaka żenia, dróg ich przenoszenia, ustalanie osób nara żonych na zaka żenie lub zachorowanie, działania profilaktyczne i zapobiegawcze.

W grupie schorze ń przenoszonych drog ą pokarmow ą od wielu lat nie rejestruje si ę zachorowa ń na dur brzuszny, czerwonk ę , wirusowe zapalenie w ątroby typu A.

W 2019 roku odnotowano zmniejszon ą do lat poprzednich ilo ść (8) zachorowa ń na salmonelloz ę ze wska źnikiem zapadalno ści 24,80. W zachorowaniach główny serotyp to Salmonella Enteritidis. . Na salmonelloz ę chorowały dzieci – 6 (z tego 4 w wieku do 4 lat) Zachorowania dotyczyły jednakowo mieszka ńców wsi (50%) oraz z terenu miasta Nidzica (50 %) i były rejestrowane głównie w miesi ącach ciepłych (6 przypadków). Źródłem zaka żenia były najcz ęś ciej jaja kurze lub źle przygotowane mi ęso z drobiu. Du żą grupę zachorowa ń, szczególnie u małych dzieci stanowi ą wirusowe zaka żenia jelitowe. Nowym istotnym problemem zdrowotnym szczególnie u ludzi starszych s ą biegunki spowodowane przez kolonizacje lub zaka żenia wywołane przez laseczki Clostridium difficile . Niebezpieczne m.in. dla tej grupy wiekowej pacjentów s ą równie ż kolonizacje lub zaka żenia wywołane przez wielolekooporne drobnoustroje, szczególnie pałeczk ę Klebsiella pneumoniae.

W 2019 roku zarejestrowano 3 nosicieli bakterii z rodzaju Salmonella, których wykryto podczas rutynowych bada ń laboratoryjnych na nosicielstwo do karty zdrowia. W rejestrze PSSE w Nidzicy od 2007 roku nie figuruj ą żadni nosiciele duru brzusznego.

W grupie zaka żeń krwiopochodnych sytuacja epidemiologiczna powiatu nidzickiego jest zadawalaj ąca. W 2019 r. wyst ąpiło 1 ostre zachorowanie oraz 5 przewlekłych zachorowa ń na wirusowe zapalenie w ątroby typu C oraz zgłoszono 1 przypadek przewlekłego wzw typu B. Wi ększo ść z tych osób mogła zosta ć zaka żona w latach wcze śniejszych w trakcie procedur medycznych jak równie ż w gabinetach tatua żu czy gabinetach kosmetycznych. Zaka żenia wirusami wzw zostały ujawnione przy wykonywaniu rutynowych i przesiewowych bada ń laboratoryjnych w krwiodawstwie lub u osób leczonych w szpitalach.

W grupie tzw neuroinfekcji ilo ść zachorowa ń jest na niskim poziomie w stosunku do lat poprzednich. Odnotowano 1 zgłoszenie podejrzenia zachorowanie na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych o etiologii wirusowej, których nie potwierdziły badania laboratoryjne W 2019 r. nie wyst ąpiło żadne zachorowanie na kleszczowe zapalenie mózgu.

3 Ze wzgl ędu na endemiczne wyst ępowanie kleszczy zaka żonych Borrelia burgdorferi analogicznie jak w innych cz ęś ciach województwa Warmi ńsko-Mazurskiego od wielu lat utrzymuje si ę do ść wysoka zapadalno ść na borelioz ę . W 2019 roku odnotowano podobn ą liczb ę przypadków (12). Wi ększo ść rejestrowanych przypadków w ostatnich latach wynika z dobrego rozpoznawania choroby i dobrej zgłaszalności. W śród chorych na borelioz ę s ą zarówno mieszka ńcy miasta (6) jak i mieszka ńcy terenów wiejskich (6).

Od 2004 r. znacznie poprawiła si ę sytuacja epizootiologiczna w ścieklizny w śród zwierz ąt i zmniejsza si ę zagro żenie t ą chorob ą w śród ludzi w naszym kraju. Jednak w powiecie nidzickim w minionym roku odnotowano chorego nietoperza, który pok ąsał osob ę w gospodarstwie rolnym na wsi. Po rozpoznaniu w ścieklizny w badaniach laboratoryjnych Powiatowy Lekarz Weterynarii natychmiast powiadomił o tym fakcie Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nidzicy, który nakazał osobie pok ąsanej przez w ściekłego nietoperza do natychmiastowego stawienia si ę w Szpitalu Zaka źnym w Ostródzie celem podj ęcia szczepie ń. W ścieklizna jest chorob ą śmierteln ą i tylko wykonanie serii szczepie ń ratuje człowiekowi zaka żonemu życie. W 2019 roku liczba osób, które musiały zosta ć obj ęte szczepieniami p/w ściekli źnie była wi ększa w stosunku do roku poprzedniego. Zaszczepiono 12 osób, w tym 3 po ugryzieniu przez koty, 7 po ugryzieniu przez bezpa ńskie psy, 1 przez mysz poln ą i 1 przez w ściekłego nietoperza. Liczba pok ąsa ń przez zwierz ęta ogółem wyniosła 50 (w 2018 r. - 55 ). Skuteczne rozwi ązanie problemu psów bez wła ściwego nadzoru ze strony wła ścicieli mogłoby pozwoli ć na zmniejszenie ilo ści osób pogryzionych i szczepionych przeciw wściekli źnie. Zgłoszono natomiast 5 przypadków pok ąsa ń przez koty, z których 3 osoby zostały zakwalifikowane do szczepie ń p/w ściekli źnie. Wskazaniem głównym do szczepie ń jest to, że koty s ą bardziej nara żone na kontakt z w ścieklizn ą w środowisku a przy tym nie s ą obj ęte obowi ązkowymi szczepieniami przeciw tej chorobie. Z tego wzgl ędu pracownicy sekcji epidemiologii przy sporz ądzaniu ka żdego wywiadu z osob ą pok ąsan ą przez zwierz ęta propaguj ą szczepienie kotów przeciw w ściekli źnie.

W 2019 r. liczba zachorowa ń na osp ę wietrzn ą wyniosła 90 przypadków. Sytuacja epidemiologiczna grypy i zachorowa ń grypopodobnych zmienia si ę sezonowo co kilka lat. W 2019 roku zanotowano dalszy wzrost zgłosze ń 3465 w stosunku do roku poprzedniego 3167 zgłosze ń. Spo śród wszystkich zachorowa ń 23 osoby zostały hospitalizowane oraz potwierdzono laboratoryjnie jeden przypadek grypy.

Du żym problemem zdrowotnym i społecznym staje si ę gru źlica płuc, która ma trend wzrostowy i dotyczy ró żnych środowisk społecznych. Zgłoszono 5 nowych zachorowa ń w tym jedna w mie ście i 4 w środowisku wiejskim. Osoby choruj ące na gru źlic ę płuc oraz najbli ższe otoczenie zostały obj ęte stałym nadzorem przez specjalistyczne poradnie opieki zdrowotnej.

Z innych nowych chorób podlegaj ących zgłaszaniu takich jak SARS, grypa ptaków A/H 5N1/ czy grypa ( świ ńska) wywołana nowym wirusem A/H 1N1/ nie odnotowano żadnego przypadku potwierdzonego laboratoryjnie.

Sytuacja epidemiologiczna chorób obj ętych programem eradykacji lub eliminacji jest bardzo dobra. Nie stwierdzono hospitalizacji z powodu ostrych pora żeń wiotkich i poliomyelitis.

4 Po raz pierwszy od wielu lat zanotowano w naszym powiecie dwa zachorowania na odr ę. Były to przypadki chorych osób narodowo ści Ukrai ńskiej, które przyjechały do Nidzicy do pracy. Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nidzicy obj ął szczepieniami profilaktycznymi wszystkie osoby, które miały kontakt z chorymi a tak że wprowadził wzmo żony nadzór epidemiologiczny nad tymi osobami. Istnieje wi ęc realne zagro żenie t ą chorob ą dla naszej społeczno ści lokalnej. W ostatnich latach widzimy skokowy wzrost zachorowa ń na odr ę w naszym kraju i krajach Europy. Dlatego te ż propagowane s ą szczepienia profilaktyczne dla osób, które nie s ą uodpornione, to znaczy nie chorowały na odr ę lub nie były zaszczepione 2 dawkami.

5 Tabela nr 1. Zachorowania na choroby zaka źne - zaka żenia w latach 2013 – 2019

Lp. Jednostka chorobowa 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 1 Salmonellozy ( zatrucia pokarmowe ) 17 7 10 3 5 11 8 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe 2 ------jad kiełbasiany (botulizm) Inne bakteryjne zaka żenia jelitowe 6 6 5 16 18 3 4 3 ( A04 ) ogółem W tym dzieci do lat 2 ------Wirusowe i inne okre ślone zaka żenia 52 45 57 22 44 33 48 4 jelitowe ( A08 ) ogółem W tym dzieci do lat 2 22 23 28 11 19 16 22 Biegunka i zapalenie żoł ądkowo- jelitowe 5 o prawdopodobn. zaka źnym pochodzeniu 11 42 26 20 13 19 13 u dzieci do lat 2 ( A09 ) 6 Krztusiec - 1 0 3 - - - 7 Szkarlatyna ( płonica ) 15 10 12 15 5 1 3 8 Zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych 9 5 3 5 1 - - w tym bakteryjne 4 1 2 - - - - 9 Zapalenie mózgu 1 - 2 1 1 - - 10 Ró ża - - - 2 1 - 1 11 Zgorzel gazowa ------12 Choroba z Lyme ( borelioza ) 21 14 20 20 21 6 12 13 Pok ąsania osób przez zwierz ęta 47 64 57 34 54 55 50 w tym po których podj ęto szczepienia 4 8 11 6 14 7 13 przeciw w ściekli źnie 14 Ospa wietrzna 330 130 226 115 159 91 90 15 Odra ------2 16 Ró życzka 13 5 2 1 1 - - 17 Wirusowe zapalenie w ątroby typu A ------18 Wirusowe zapalenie w ątroby typu B - 0 2 1 - 2 1 19 Wirusowe zapalenie w ątroby typu C 2 6 5 3 4 2 6 20 Świnka 2 - - 1 - 1 - Zgłoszenia grypy 21 2844 1757 885 2898 1671 3167 3465 i chorób grypopodobnych 22 Grypa ptaków A/H5N1 ------23 Grypa nowy wirus A/H1N1 ------24 SARS ------25 Kiła 1 2 - - - 2 26 Gru źlica płuc 3 4 8 7 4 5 27 AIDS - 1 - - - - 28 Clostridium difficile 4 5 5 16 18 3 4 29 Klebsiella pneumoniae ( CPE, NDM) 3 2 2

6 Tabela nr 2 Wybrane choroby zaka źne w powiecie nidzickim w latach 2017 - 2019 Współczynniki zapadalno ści w przeliczeniu na 100 tysi ęcy mieszka ńców

2017 r. 2018 r. 2019 r. Jednostka chorobowa Liczba Współczynnik Liczba Współczynnik Liczba Współczynnik zachorowa ń zapadalno ści zachorowa ń zapadalno ści zachorowa ń zapadalno ści

Salmonellozy ogółem 5 15,00 11 33,66 8 24,80

Borelioza 21 63,00 6 18,36 12 37,20

Wzw typu B - - 2 6,12 1 3,10

Wzw typu C 4 12,00 2 6,12 6 18,60

Ospa wietrzna 159 477,00 91 278,46 90 279,00

Gru źlica płuc 7 21,00 4 12,24 5 15,50

Zapalenie opon mózgowo- 2 6,00 - - - - rdzeniowych i mózgu

7

Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonuj ących działalno ść lecznicz ą w powiecie nidzickim

W 2019 roku w powiecie nidzickim funkcjonowały 52 podmioty lecznicze będące pod nadzorem PPIS w Nidzicy. S ą to podmioty, które udzielaj ą ambulatoryjnych świadcze ń medycznych: poradnie podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej, gabinety lekarskie, gabinety stomatologiczne, gabinety piel ęgniarskie i inne podmioty świadcz ące usługi medyczne. Przeprowadzono w nich 52 kontrole kompleksowe a w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej tak że 8 kontroli tematycznych z zakresu realizacji szczepie ń ochronnych. Wystawiono 2 decyzje administracyjne.

Podmioty lecznicze b ędące pod nadzorem PPIS w Nidzicy dostosowały si ę do wszystkich wymaga ń aktualnie obowi ązuj ącego rozporz ądzenia Ministra Zdrowia.

Celem utrzymania wła ściwego stanu higienicznego a tak że zapobiegania wyst ępowaniu zaka żeń zakładowych inspekcja sanitarna przy sprawowaniu nadzoru szczególn ą uwag ę zwracała na : 1. Prawidłowo ść wszystkich procedur higieniczno- sanitarnych opracowanych przez placówki medyczne i ich wdro żenie do stosowania, 2. Prawidłowo ść procesów sterylizacji i dezynfekcji, mi ędzy innymi poprzez: - systematyczn ą ocen ę prawidłowo ści i skuteczno ści procesów sterylizacji materiałów i narz ędzi. Wszystkie placówki wyposa żone s ą w odpowiednie autoklawy parowe (12 urz ądze ń). - egzekwowanie kontroli ka żdego procesu sterylizacji za pomoc ą zintegrowanych wska źników chemicznych. 3. Monitoring gospodarki odpadami, szczególnie wła ściw ą segregacj ę i utylizacj ę odpadów niebezpiecznych (wszystkie niebezpieczne odpady medyczne s ą utylizowane przez wyspecjalizowane firmy), 4. Wyrobienie u pracowników ochrony zdrowia nawyków przestrzegania zasad higienicznego i aseptycznego post ępowania. 5. Obowi ązki podejmowania i dokumentowania działa ń zapobiegaj ących szerzeniu si ę zaka żeń, w tym konieczno ść prowadzenia kontroli wewn ętrznej w zakresie realizacji działa ń zapobiegaj ących szerzeniu si ę zaka żeń i chorób zaka źnych. 6. Opracowanie i wdro żenie procedur na wypadek wyst ąpienia choroby szczególnie niebezpiecznej.

W 2019 roku poprawa stanu sanitarno-technicznego nast ąpiła w nast ępuj ących podmiotach wykonuj ących działalno ść lecznicz ą: • Ośrodek Świadcze ń Medycznych w Kozłowie- remont gabinetu zabiegowego, • Przychodnia ELMED w Łynie- remont pomieszcze ń.

8 Profilaktyczne szczepienia ochronne w 2019 roku

Szczepienia ochronne to jeden z najwa żniejszych elementów profilaktyki wielu gro źnych dla zdrowia czy życia zaka żeń i chorób zaka źnych. Dobre wykonawstwo szczepie ń ochronnych ma bezpo średni wpływ na korzystn ą sytuacj ę epidemiologiczn ą wielu chorób zaka źnych. Od wielu lat nie stwierdza si ę zachorowa ń na błonic ę, t ęż ec, poliomyelitis. Znacznie zmalała ilo ść chorych na wzw typu B , śwink ę, ró życzk ę. W 2019 roku nie zarejestrowano na terenie powiatu nidzickiego inwazyjnych zaka żeń o etiologii meningokokowej, Streptococcus pneumonoae, Haemophilus influenzae. Osi ągni ęcie odpowiedniego poziomu uodpornienia całej populacji wymaga stałego i konsekwentnego przestrzegania wielu zasad wynikaj ących z aktualnego stanu wiedzy medycznej i regulacji prawnych. PPIS w Nidzicy sprawuje nadzór nad 8 podmiotami realizuj ącymi Program Szczepie ń Ochronnych. Liczba dzieci i młodzie ży podlegaj ąca obowi ązkowym szczepieniom ochronnym wynosi 6256. Nadzór nad realizacj ą szczepie ń ochronnych polega głównie na egzekwowaniu: • wła ściwych warunków sanitarno – technicznych punktów szczepie ń, • opracowania i wła ściwego stosowania procedur higienicznych, • dobrego przygotowania merytorycznego personelu szczepi ącego, • przestrzegania aktualnego Programu Szczepie ń Ochronnych i wojewódzkiego terminarza szczepie ń, • wykonania szczepie ń obowi ązkowych przez osoby uchylaj ące si ę. • prawidłowej metodyki wakcynacji, • odpowiednich warunków transportu i przechowywania szczepionek, • realizacji szczepie ń zalecanych przez Ministra Zdrowia.

W 2019 roku wykonanie szczepie ń ochronnych dzieci i młodzie ży w powiecie nidzickim kształtowało si ę na nast ępuj ącym poziomie: 1. Szczepienia pierwotne przeciwko błonicy, t ęż cowi i krztu ścowi w pierwszym roku życia wykonano w 52,4 % (wymagane 55 %) 2. Szczepienia przeciwko błonicy, t ęż cowi i krztu ścowi w drugim roku życia wykonano w 57,5% (wymagane 55 %) 3. Szczepienia przeciwko odrze, śwince i ró życzce w drugim roku życia wykonano w 92,7% (wymagane 95 %) 4. Szczepienia przeciwko błonicy, tęż cowi i krztu ścowi w szóstym roku życia wykonano w 95,5% 5. Szczepienia przeciwko odrze, śwince i ró życzce w szóstym roku życia (druga dawka) 95,9% 6. Szczepienia przeciwko odrze, śwince i ró życzce w dziesi ątym roku życia (druga dawka) 96,8% 7. Szczepienia przeciwko błonicy, tęż cowi i krztu ścowi w 14 roku życia: 99,4% 8. Szczepienia przeciwko błonicy, tęż cowi w 19 roku życia: 98,6%

W powiecie nidzickim, podobnie jak w całym kraju istnieje problem uchylania si ę od szczepie ń obowi ązkowych. W 2019 roku zgłoszono 14 rodziców, którzy uchylaj ą si ę od szczepie ń obowi ązkowych swoich dzieci. Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nidzicy prowadzi aktualnie 4 post ępowania egzekucyjne, przeprowadzono te ż rozmowy z rodzicami, którzy nie szczepi ą swoich dzieci.

9

W 2019 roku realizowano tak że szczepienia zalecane przez Ministra Zdrowia, finansowane przez pacjentów, pracodawców lub z budżetu pa ństwa. Zaszczepiono 1297 osób, co stanowi 4% populacji powiatu nidzickiego. Były to szczepienia osób w ró żnym wieku przeciw nast ępuj ącym chorobom zaka źnym i zaka żeniom: grypie, wirusowemu zapaleniu w ątroby typu A, wirusowemu zapaleniu w ątroby typu B, kleszczowemu zapaleniu mózgu, odrze, śwince i ró życzce, t ęż cowi, błonicy, ospie wietrznej, zaka żeniom rotawirusami, Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, zaka żeniom wirusem HPV. Dobre wykonanie masowych szczepie ń populacji dzieci i młodzie ży do 19 roku życia pozwala utrzyma ć tzw zbiorowiskow ą odporno ść na choroby zaka źne. Efektem takich działa ń jest wzrost odsetka populacji niewra żliwej na choroby zaka źne przeciw którym wykonywane były szczepienia ochronne oraz spadek współczynników zapadalno ści na choroby zaka źne obj ęte programem szczepie ń ochronnych.

10 Promocja Zdrowia i O świata Zdrowotna

Działania podejmowane w 2019 roku przez Promocj ę Zdrowia i O świat ę Zdrowotn ą Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nidzicy wynikały z zało żeń krajowych (ustawy o Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej, wytycznych Głównego Inspektora Sanitarnego, Narodowego Programu Zdrowia), wojewódzkich (Wojewódzkiego Programu Promocji i Ochrony Zdrowia, Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zaka żeniom HIV, Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, Programu Przeciwdziałania Narkomanii), sytuacji epidemiologicznej, społecznej, demograficznej województwa i powiatu nidzickiego. Ich inicjacj ą i koordynacj ą zajmowała si ę pracownik Promocji Zdrowia i O światy Zdrowotnej w PSSE. Organizowała, prowadziła koordynowała i nadzorowała działalno ść o światowo- zdrowotn ą w celu ukształtowania odpowiednich postaw i zachowa ń zdrowotnych. Działania skierowane były do: rodziców i opiekunów dzieci, dzieci w wieku przedszkolnym, uczniów szkół podstawowych, młodzie ży gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, nauczycieli, wychowawców oraz pedagogów szkolnych, kobiet w wieku rozrodczym, pacjentów zakładów opieki zdrowotnej, pracowników ochrony zdrowia, przedstawicieli samorz ądów lokalnych, policjantów, stra żników miejskich. Realizowali śmy nast ępuj ące programy profilaktyczne :  Rządowy Program Ograniczania Zdrowotnych Nast ępstw Palenia Tytoniu w Polsce;  Program „Czyste powietrze wokół nas”;  Program „Bieg po zdrowie”;  Program „Trzymaj Form ę” (najwi ększy w Unii Europejskiej program na temat racjonalnego od żywiania, edukacji konsumenckiej i aktywno ści fizycznej);  Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzale żnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych KIK/68 realizowany w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej;  Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV. Organizowali śmy działania zwi ązane z:  profilaktyk ą za żywania nowych narkotyków, tzw. Dopalaczy;  Światowym Dniem bez Tytoniu;  Dniem Rzucania Palenia;  Światowym Dniem Zdrowia;  Europejskim Dniem Wiedzy o Antybiotykach;  profilaktyk ą grypy sezonowej i grypy A/H1N1;  akcj ą „Moje dziecko idzie do szkoły”;  akcj ą „Zdrowe wakacje”;  profilaktyk ą chorób odkleszczowych;  profilaktyk ą zara żeń paso żytniczych (owsica, wszawica, świerzb, b ąblowica itp.);  profilaktyk ą w ścieklizny;  profilaktyk ą zatru ć grzybami;  profilaktyk ą wirusowego zapalenia w ątroby (wzw A, B, C);  profilaktyk ą zaka żeń wirusem HPV i innych chorób przenoszonych drog ą płciow ą;  propagowaniem zasad higieny osobistej;  uświadamianiem zagro żeń zdrowotnych wynikaj ących z nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV. Profilaktyka uzale żnie ń (dopalacze) W ramach działa ń edukacyjnych na temat „nowych narkotyków”, tzw. dopalaczy, Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Nidzicy prowadziła szeroko zakrojone działania skierowane do przedstawicieli samorz ądów, kadry pedagogicznej i uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych naszego powiatu. Podczas tych działa ń przekazywane były informacje na temat trendów i stylu życia młodego pokolenia, modelu i zasi ęgu u żywania nowych substancji psychoaktywnych, nowych

11 środków psychoaktywnych na scenie narkotykowej w Polsce (design drugs, nowe narkotyki pochodzenia naturalnego, leki u żywane w celu odurzania si ę, drinki energetyzuj ące i legalne produkty stymuluj ące). Działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej polegały na szerokiej współpracy lokalnej, prowadzeniu działa ń edukacyjnych, wydawaniu materiałów edukacyjnych, organizacji debat na temat uzale żnie ń oraz udzielaniu wywiadów lokalnym mediom. Dobra, wypracowana współpraca z Powiatow ą Komend ą Policji – wspólne prelekcje przynosz ą pozytywne korzy ści tj. wzrasta świadomo ść młodych ludzi jak i ich rodziców.

Projekt profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzale żnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych KIK/68 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna organizowała ró żnego rodzaju szkolenia, zaj ęcia edukacyjne, eventy po świ ęcone profilaktyce uzale żnie ń skierowane do kobiet w wieku prokreacyjnym i do ogółu społecze ństwa. Prowadziła stoiska profilaktyczne, gdzie osoby zainteresowane mogły uzyska ć informacje na tematy prozdrowotne ze szczególnym uwzgl ędnieniem tematyki uzale żnie ń od środków psychoaktywnych.

Program Ograniczenia Zdrowotnych Nast ępstw Palenia Tytoniu

Od roku 2007 Pa ństwowa Inspekcja Sanitarna jest koordynatorem działa ń w ramach narodowego „Programu Ograniczania Zdrowotnych Nast ępstw Palenia Tytoniu w Polsce”. Program okre śla kierunki działania, priorytetowe cele i zadania w dziedzinie zwalczania zagro żeń ze strony chorób odtytoniowych. Jednym z jego głównych celów jest zmiana klimatu społecznego i zachowa ń w stosunku do palenia tytoniu poprzez wielopłaszczyznowe działania edukacyjne. Realizacja programu w 2019 roku polegała na działaniach edukacyjnych skierowanych do ró żnych grup docelowych. Działaniami obj ęto dzieci, młodzie ż oraz osoby dorosłe. Edukacj ę dzieci, młodzie ży, ich rodziców i opiekunów przeprowadzono w ramach programów edukacyjnych „Czyste powietrze wokół nas”. W roku szkolnym 2018/2019 programem obj ęto 100% przedszkoli powiatu nidzickiego. Działania edukacyjne dla dzieci w szkołach podstawowych, ich rodziców opiekunów prowadzono w ramach programu „Bieg po zdrowie”. W roku szkolnym 2018/2019 programem obj ęto 50% szkół podstawowych. Wśród działa ń obchodzonych corocznie skierowanych do społeczno ści lokalnej zrealizowano obchody „ Światowego Dnia Bez Tytoniu” oraz obchody „ Światowego Dnia Rzucania Palenia”. W ramach tych obchodów organizowano imprezy lokalne, happeningi, konkursy wiedzy, plastyczne, punkty promocji zdrowia, imprezy lokalne szkolenia i narady, publikowano informacje na stronach internetowych, w mediach lokalnych. Działaniami obj ęto łącznie 1850 osób.

Program promuj ący racjonalne od żywianie i aktywno ść fizyczn ą „Trzymaj Form ę” W roku szkolnym 2018/2019 pracownik Promocji Zdrowia i O światy Zdrowotnej koordynowała realizacj ę XIII edycj ę programu. Trzymaj form ę”, do której przyst ąpiło 15 szkół podstawowych , co stanowi 100% . Programem obj ęto 2135 osób ( uczniów, rodziców uczniów, nauczycieli). W ramach programu prowadzono mi ędzy innymi: szkolenia dla koordynatorów szkolnych, zaj ęcia edukacyjne na temat racjonalnego żywienia dla uczniów, rodziców, opiekunów, imprezy środowiskowe oraz konkursy wiedzy. Problem otyło ści dotyka równie ż dzieci z powiatu nidzickiego. Podejmujemy szereg działa ń, wypracowujemy współprac ę z instytucjami, aby temu problemowi wspólnie zapobiega ć.

12 Kampania #mamczasrozmawia ć# W ramach profilaktyki HIV/AIDS pracownik pionu promocji zdrowia Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej wł ączyła si ę w kampani ę #mamczasrozmawia ć#, która skierowana jest do rodzin wielopokoleniowych. Kampania zach ęca do rozmawiania w rodzinach o chorobach przenoszonych drog ą płciow ą i dialogu mi ędzypokoleniowego.

W ramach profilaktyki HIV/AIDS pracownik PZIOZ zorganizowała i przeprowadziła szkolenia dla pracowników 2 zakładów pracy, którzy s ą nara żeni na materiał potencjalnie zaka źny . W szkoleniu uczestniczyło 114 osób. Ponadto pracownik prowadzi zaj ęcia edukacyjne dla młodzie ży w zakresie profilaktyki HIV/AIDS.

Akcja „Zdrowe Wakacje” Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna wzorem lat ubiegłych, realizowała akcj ę „Zdrowe wakacje”. Celem akcji jest zmniejszenie liczby wypadków, zachorowa ń i zaka żeń u dzieci, młodzie ży przebywaj ących na obozach i koloniach letnich. W czasie edukacji wykorzystywany był folder „Zdrowe Wakacje” opracowany przez Oddział Promocji Zdrowia i O światy Zdrowotnej Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Olsztynie rozszerzony o nowe tematy, tj. szkodliwo ść nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV, profilaktyka uzale żnie ń od środków psychoaktywnych oraz wła ściwe zachowanie podczas burzy. Podczas akcji współpracowano z samorz ądami lokalnymi oraz Powiatow ą Komend ą Policji.

Akcja – „Moje Dziecko Idzie Do Szkoły” Akcja ta prowadzona jest od wielu lat w naszym powiecie. Cieszy si ę corocznie du żym zainteresowaniem ze strony uczniów, rodziców oraz nauczycieli. W ramach tej akcji s ą prowadzone zaj ęcia edukacyjne dla rodziców, nauczycieli jak również uczniów. Podczas spotka ń omawiamy- profilaktyk ę żywieniow ą, profilaktyk ę wad postawy, wad wzroku, profilaktyk ę tytoniow ą profilaktyk ę próchnicy z ębów oraz profilaktyk ę chorób zaka źnych tj. grypa, wszawica. Ka żdy rodzic otrzymuje materiały edukacyjne.

Inne przedsi ęwzi ęcia Przy współpracy z Telewizyjn ą Agencja Producenck ą TA P1 z Olsztyna WSSE realizowała programy telewizyjne z cyklu „Nasze zdrowie” i „Na widelcu”. Programy prezentuj ą działania zwi ązane z promocj ą zdrowia i o świat ą zdrowotn ą podejmowane w województwie warmi ńsko-mazurskim przez Wojewódzk ą Stacj ę Sanitarno- Epidemiologiczn ą w Olsztynie oraz Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne. „Nasze Zdrowie” i „Na widelcu” to programy po świ ęcone profilaktyce zdrowia dzieci, młodzie ży, jak i dorosłych. W ka żdym programie omawiane s ą przez specjalistów problemy zdrowotne, którym mo żna zapobiega ć dzi ęki odpowiedniemu zachowaniu. Tematami odcinków były mi ędzy innymi: profilaktyka za żywania dopalaczy, profilaktyka grypy i chorób górnych dróg oddechowych, przeciwdziałanie wirusowemu zapaleniu mózgu i boreliozy, zapobieganie zatruciom grzybami czy zasady wła ściwego od żywiania si ę ze szczególnym uwzgl ędnieniem piramidy żywienia i zdrowego stylu życia. Filmy te s ą promowane podczas szkole ń dla koordynatorów szkolnych programów prozdrowotnych, rodziców, pracowników i wykorzystywane w czasie edukacji ró żnych grup społecznych. Współpracowali śmy i wspierali śmy sie ć „Szkół Promuj ących Zdrowie”. Brali śmy udział w przygotowaniach koordynatorów szkół do pozyskania przez szkoły Wojewódzkie i Ogólnopolskie „Certyfikaty Szkoły Promuj ącej Zdrowie”. W 2019 w Nidzicy odbyła si ę Wojewódzka konferencja Szkół Promuj ących Zdrowie, podczas, której 6 szkół naszego powiatu otrzymało certyfikaty.

13 W odpowiedzi na potrzeb ę społeczn ą wynikaj ącą z niedostatecznej pomocy informacyjno- terapeutycznej dla użytkowników „dopalaczy”, członków ich rodzin, opiekunów i wychowawców przy Oddziale Promocji Zdrowia i O światy Zdrowotnej Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Olsztynie został utworzony Bezpłatny i Anonimowy Punkt Informacyjno-Konsultacyjny w sprawie „dopalaczy”. Punkt ten był promowany podczas ró żnych spotka ń z przedstawicielami instytucjami, rodzicami czy nauczycielami. Oferta dotyczy wył ącznie problemu za żywania „dopalaczy”. W szczególno ści kierowana jest do osób ich u żywaj ących szukaj ących pomocy. Propagowali śmy infolini ę na temat środków zast ępczych 800 060 800, któr ą utworzył Główny Inspektorat Sanitarny w celu udzielania podstawowych informacji zwi ązanych ze zjawiskiem za żywania „dopalaczy”.

Wypracowana współpraca z Kołem Emerytowanych Nauczycieli sprawiła, że pracownik PZIOZ od wielu lat, kilka razy w roku prowadziła dla tej grupy społecznej wykłady w zakresie profilaktyki prozdrowotnej (choroby zwi ązane z tarczyc ą, choroby słuchu, choroby zwi ązane ze stawami, nietrzymanie moczu, profilaktyka chorób zaka źnych - grypa, borelioza, choroby układu kr ąż enia, choroby układu pokarmowego, choroby układu oddechowego, cukrzyca, nadci śnienie, profilaktyka nowotworowa - rak szyjki macicy, rak piersi, rak jelita grubego). Wykłady te ciesz ą si ę du żym zainteresowaniem ze strony uczestników spotka ń.

14 Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny

1.Zadania wykonywane przez Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny wpływaj ące na stan sanitarny powiatu Nidzica to przede wszystkim: • opiniowanie planów zagospodarowania przestrzennego miasta i gmin, • opiniowanie projektów technologicznych , • opiniowanie dokumentacji zwi ązanej z ochron ą środowiska, • przeprowadzanie kontroli sanitarnych obiektów w trakcie realizacji, • uczestniczenie w odbiorach obiektów przekazywanych do uruchomienia i u żytkowania.

Uzgadnianie zakresu i stopnia szczegółowo ści informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko. W okresie sprawozdawczym przyj ęto do uzgodnienia 4 podania i w przedmiotowym zakresie wydano 4 opinie – wszystkie opinie wydano bez zastrze żeń.

Opiniowanie projektu dokumentu wraz z opini ą oddziaływania na środowisko. W okresie sprawozdawczym przyj ęto do uzgodnienia 2 podania w przedmiotowym zakresie wydano 2 opinie. Jedna opinia wydana została z zastrze żeniami, które dotyczyły m.in. - dla nowo realizowanej zabudowy – w tym produkcyjnej lub/i usługowej - wymagaj ącej zaopatrzenia w wod ę i odprowadzenia ścieków nale ży przyj ąć konieczno ść realizacji sieci wodoci ągowej oraz sieci kanalizacyjnej zapewniaj ącej przesył nieczysto ści do oczyszczalni, z wykluczeniem rozwi ąza ń tymczasowych;

Uzgadnianie projektów budowlanych pod wzgl ędem wymaga ń sanitarno-higienicznych. W okresie sprawozdawczym do komórki ZNS wpłyn ęły 24 podania o zaopiniowanie dokumentacji projektowej pod wzgl ędem wymaga ń higienicznych i zdrowotnych. Wydano 15 opinii bez zastrze żeń, 1 z zastrze żeniami, 1 negatywn ą, 1 spraw ę załatwiono pismem informacyjnym, 2 sprawy umorzono po zło żeniu stosownego podania przez wnioskodawc ę a 4 s ą prowadzone nadal – w trakcie uzupełniania dokumentacji. Opini ę negatywn ą wydano na lokal gastronomiczny „KEBAB” w Nidzicy ul. Warszawska 3 – działka 63/7 - powodem wydania opinii negatywnej było niespełnienie wymaga ń sanitarno- higienicznych a wymaganych przy prowadzeniu działalno ści zwi ązanej z produkcj ą i wprowadzaniem do obrotu żywno ści.

Ważną opiniowana dokumentacj ą w okresie sprawozdawczym była: 1. Budowa sieci wodoci ągowej oraz sieci kanalizacji sanitarnej od miejscowo ści Kozłowo do miejscowo ści Niedanowo (gmina Kozłowo) z wpi ęciem istniej ącej sieci wodoci ągowej w miejscowo ści Zakrzewo, gmina Kozłowo. Obecnie na terenie miejscowo ści Zakrzewo oraz Niedanowo wyst ępuj ą zbiorowe sieci wodoci ągowe z uj ęciami wody. Jednak stan techniczny istniej ących uj ęć jest bardzo zły, a woda cz ęsto nie spełnia odpowiednich wymaga ń dla wody przeznaczonej do spo życia.

Odbiory ko ńcowe W okresie sprawozdawczym przyj ęto 32 podania od inwestorów o dokonanie odbioru sanitarno-higienicznego obiektów - w tym: w trybie art. 56 Prawa budowlanego było 12 spraw, pozostałe odbiory odbywały si ę w trybie art.. art. 3 pkt 3 ustawy o Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej. Z przyj ętych spraw 5 zostało umorzone na wniosek inwestorów w trybie art. 105 kpa. Wa żne obiekty odbierane w trybie art. 56 Prawa budowlanego. 1) Sala gimnastyczna przy Szkole Podstawowej w Łynie – do czasu uruchomienia sali zaj ęcia gimnastyczne w szkole odbywały si ę na korytarzach lub na dworze gdy zezwalały na to warunki pogodowe.

15 2) „Budowa hali produkcyjnej z zapleczem biurowo-socjalnym oraz hali magazynowej na działce nr 26/4 obr ęb nr 1 w Nidzicy przy ul. Przemysłowej wraz z infrastruktur ą techniczn ą na działkach nr 26/4, 26/3, 316 obr ęb nr 1 w Nidzicy – w zakładzie w którym produkowane s ą meble tapicerowane zatrudnionych jest około 100 osób, (do czasu wybudowania hali wła ściciel wynajmował pomieszczenia). 3) „Budowa budynków rekreacji indywidualnej” na działce o numerze ewidencyjnym gruntu 3158/45 w miejscowo ści , obr ęb Jabłonka, gm. Nidzica – w ramach inwestycji wybudowano 6 wolnostoj ących budynków z przeznaczeniem na wynajem jako działalno ść turystyczna.

Wydanie opinii w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsi ęwzi ęcia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W roku sprawozdawczym wydano 2 opinie w przedmiotowym zakresie dla inwestycji 1. „Rozbudowa i modernizacja zakładu KAMET Sp. z o.o., zlokalizowanego na terenie działki o numerze 32/6, poło żonej w obr ębie Pi ątki w Nidzicy” - warunki realizacji przyj ęto zgodnie z informacj ą zawart ą w raporcie oo ś. 2. „Budowa na terenie działki nr 115/7 poło żonej w miejscowo ści Górowo, gmina Kozłowo, instalacji do odzysku odpadów innych ni ż niebezpieczne, w skład której wchodziła b ędzie przewo źna strz ępiarka wraz z infrastruktur ą zaplecza technicznego oraz socjalno- biurowego” Dla realizacji inwestycji nało żono warunki realizacji na etapie eksploatacji

Wydanie opinii co do potrzeby przeprowadzania oceny oddziaływania przedsi ęwzi ęcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby- co do zakresu raportu. W roku sprawozdawczym przyj ęto do opiniowania 20 sprawy w przedmiotowym zakresie, dla 18 inwestycji organ odst ąpił od konieczno ści sporz ądzania raportu oo ś (głównie dotyczyło to elektrowni fotowoltaicznych) a w 2 przypadkach nało żył obowi ązek przeprowadzania oceny oddziaływania inwestycji na środowisko - Miejsce Obsługi Klienta Pawliki Wschód oraz ferma drobiu w miejscowo ści Wiłunie gmina Janowiec Ko ścielny (do 200 DJP).

16 Higieny Pracy

Podstawowym zadaniem Sekcji Higieny Pracy w roku 2019 było: - prowadzenie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy celem wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed niekorzystnym oddziaływaniem szkodliwych i uci ąż liwych czynników wyst ępuj ących w miejscu pracy poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy oraz zachowanie bezpiecze ństwa chemicznego poprzez nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, produktami biobójczymi, detergentami i prekursorami narkotyków kat. 2 i 3 - sprawowanie nadzoru nad ustawowym zakazem wytwarzania lub wprowadzania do obrotu produktów stwarzaj ących zagro żenie życia lub zdrowia ludzi; - przeciwdziałanie narkomanii poprzez minimalizacj ę zagro żeń zdrowia publicznego stwarzanych przez środki zast ępcze;

Zasadnicze zamierzenia z zakresu higieny pracy na rok 2019 były realizowane mi ędzy innymi poprzez:

1) prowadzenie nadzoru w zakresie warunków zdrowotnych środowiska pracy; 2) nadzorowanie i prowadzenie post ępowa ń administracyjnych w zakresie chorób zawodowych; 3) prowadzenie nadzoru nad warunkami pracy i wypełnianiem przez pracodawców obowi ązków wynikaj ących z oceny ryzyka zawodowego pracowników nara żonych na substancje rakotwórcze zawarte w lekach cytostatycznych (zamierzenie realizowane w latach 2019-2020); 4) prowadzenie działa ń zwi ązanych z nadzorem nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami; 5) prowadzenie działa ń zwi ązanych z nadzorem nad prekursorami narkotyków kat. 2 i 3; 6) prowadzenie działa ń zwi ązanych z nadzorem nad produktami biobójczymi i detergentami; 7) prowadzenie działa ń wynikaj ących z ustale ń Forum wymiany informacji o egzekwowaniu przepisów , działaj ącego przy Europejskiej Agencji Chemikaliów w Helsinkach; 8) prowadzenie działa ń wynikaj ących z ustale ń Podgrupy Forum ds. rozporz ądzenia w sprawie produktów biobójczych (Biocidal Products Regulation Subgroup), działaj ącej w ramach Forum wymiany informacji o egzekwowaniu przepisów , działaj ącego przy Europejskiej Agencji Chemikaliów w Helsinkach; 9) uczestniczenie w realizacji wybranych projektów Forum wymiany informacji o egzekwowaniu przepisów , działaj ącego przy Europejskiej Agencji Chemikaliów w Helsinkach; 10) uczestniczenie w realizacji wybranych projektów Podgrupy Forum ds. rozporz ądzenia w sprawie produktów biobójczych (Biocidal Product Regulation Subgroup), działaj ącej w ramach Forum wymiany informacji o egzekwowaniu przepisów , działaj ącego przy Europejskiej Agencji Chemikaliów w Helsinkach; 11) prowadzenie nadzoru nad przygotowaniem pracodawców pod k ątem przestrzegania przepisów i zasad bezpiecze ństwa i higieny podczas prac zwi ązanych z usuwaniem bądź zabezpieczaniem wyrobów zawieraj ących azbest, w ramach realizacji rządowego „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009 – 2032”; 12) współuczestniczenie w realizacji kampanii Europejskiej Agencji Bezpiecze ństwa i Zdrowia w Pracy z siedzib ą w Bilbao prowadzonych przez Krajowy Punkt Centralny (CIOP-PIB) poprzez rozpowszechnianie informacji nt. bezpiecznych warunków pracy; 13) współuczestniczenie w realizacji wybranych projektów sieci CLEEN.

17 14) sprawowanie nadzoru w zakresie kontroli przestrzegania przepisów zakazu wytwarzania i wprowadzania do obrotu środków zast ępczych i we współpracy z Inspektorem ds. Substancji Chemicznych obj ęcie nadzorem przestrzeganie przepisów z zakresu legalnego zastosowania nowych substancji psychoaktywnych, w tym prowadzenie działa ń administracyjno-prawnych w trybie obowi ązuj ących przepisów maj ących na celu znaczne zmniejszenie dost ępno ści środków zast ępczych; wzmocnienie działa ń w zakresie identyfikacji składu nowych narkotyków, zmniejszenie poda ży i popytu; 15) prowadzenie rejestru przypadków zatru ć środkami zast ępczymi, nowymi substancjami psychoaktywnymi i zgonów; wzmocnienie współpracy z podmiotami leczniczymi w zakresie raportowania o interwencjach medycznych dotycz ących przypadków zatru ć nowymi narkotykami; 16) prowadzenie wczesnego rozpoznawania sytuacji epidemiologicznej i adekwatnie reagowanie na zagro żenia m. in. przez ścisł ą współprac ę z Policj ą, Krajow ą Administracj ą Skarbow ą, Prokuratorami i instytucjami badawczymi; 17) wdro żenie działa ń zapobiegaj ących przenikaniu prekursorów narkotykowych na nielegalny rynek wytwarzania nowych narkotyków; 18) prowadzenie i uzupełnianie na bie żą co bazy SMIOD oraz wykorzystywanie danych przy realizacji zada ń; 19) udział pracowników stacji sanitarno-epidemiologicznych w szkoleniach w zakresie środków zast ępczych organizowanych przez jednostki badawcze i Główny Inspektorat Sanitarny jak równie ż inne podmioty; 20) prowadzenie działa ń edukacyjnych i profilaktycznych w obszarze „nowych narkotyków” we współpracy z wła ściwymi organami i organizacjami terenowymi; 21) współprac ę z Krajow ą Administracj ą Skarbow ą, z Policj ą i innymi organami ścigania, z Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Starosty w zakresie przeciwdziałania narkomanii w obszarze środków zast ępczych; 22) prowadzenie nadzoru nad przestrzeganiem przez pracodawców obowi ązków wynikaj ących z ustawy z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed nast ępstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (t.j. Dz. U. z 2019r., poz. 1438, z pó źn. zm.).

Nadzorem sanitarnym działu Higieny Pracy obj ętych było 190 zakładów pracy (miasto Nidzica – 123, gmina Nidzica – 22, gmina Janowiec Ko ścielny – 8, – 15, gmina Kozłowo – 22) zatrudniaj ących ogółem 3850 pracowników, zgodnie z „List ą ewidencji zakładów pracy na dzie ń 31. 12. 2019r.”

Podział zakładów pracy wg klasyfikacji dr L. Dawydzika – stan na 31. 12. 2019r. przedstawia si ę nast ępuj ąco :

Grupa I - 30 zakładów – zakłady o znikomym nara żeniu.

Grupa II - 136 zakładów – zakłady o małym zagro żeniu. Wyst ępuj ące czynniki szkodliwe s ą oznaczane w przedziale normatywu od 0,5 do 1,0 NDS/NDN, brak stwierdzonych chorób zawodowych.

Grupa III - 24 zakładów – zakłady ze stwierdzonymi przekroczeniami NDS/NDN, zakłady lub w których wyst ępuj ą czynniki rakotwórcze lub mutagenne, stwierdzone choroby zawodowe.

18 I. Nadzór bie żą cy nad zakładami pracy w powiecie nidzickim.

W okresie sprawozdawczym skontrolowano ogółem 104 zakłady pracy, przeprowadzono 152 kontrole sanitarne (podstawowych, sprawdzaj ących, tematycznych, interwencyjnych, wizytacji), 1 post ępowanie wyja śniaj ące w sprawie chorób zawodowych.

Na podstawie przeprowadzonych kontroli sanitarnych wystawiono 37 decyzji administracyjnych nakazowych, liczba nakazów w decyzjach – 201, w tym nakazów m. in.: • 103 - dotycz ących braku bada ń i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, • 7 – z zakresu niebezpiecznych/stwarzaj ących zagro żenie substancji chemicznych i ich mieszanin, • 34 – dotycz ących braku rejestrów czynników szkodliwych oraz kart bada ń i pomiarów, • 16 – z zakresu substancji chemicznych i ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, • 3 – z zakresu szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy, • 2 – dotycz ących braku stanowiskowych instrukcji bezpiecze ństwa i higieny pracy, • 4 – dotycz ących braku za świadcze ń o przeszkoleniu pracowników i pracodawcy w zakresie bezpiecze ństwa i higieny pracy, • 13 - w zakresie sporz ądzonego opracowania oceny ryzyka zawodowego wyst ępuj ącego na stanowiskach pracy w zakładach, braku zapoznania pracowników z w/w ocen ą ryzyka • 1 – dotycz ący braku aktualnych orzeczenia lekarskiego pracownika, • 6 – dotycz ących braku sprawnie funkcjonuj ącego systemu pierwszej pomocy w razie wypadku (brak apteczki, instrukcji o udzielaniu pierwszej pomocy, pracowników wyznaczonych i przeszkolonych w udzielaniu pierwszej pomocy), • 12 – dotycz ących nieodpowiednio utrzymanego stanu sanitarnego pomieszcze ń pracy, pomieszcze ń i urz ądze ń higieniczno-sanitarnych.

W wyniku prowadzonego post ępowania administracyjnego uzyskano popraw ę warunków higieniczno – zdrowotnych w środowisku pracy tj: • doprowadzono do wła ściwego stanu sanitarnego pomieszczenia produkcyjne oraz zaplecze socjalno – higieniczne dla 255 pracowników, • przeprowadzono badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy – dla ok. 500 pracowników, • inne – wynikaj ące z obowi ązuj ących przepisów prawa – dla 633 pracowników, w 13 skontrolowanych zakładach pracy zaktualizowano ocen ę ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, zapoznano pracowników z wynikami przeprowadzonej oceny ryzyka, • w 2 skontrolowanych zakładach pracy opracowano stanowiskowe instrukcje bezpiecze ństwa i higieny pracy, udost ępniono je pracownikom do stałego korzystania, • w 6 zakładach pracy usprawniono funkcjonowanie systemu pierwszej pomocy w razie wypadku (zakup apteczek z pełnym wyposa żeniem, udost ępnienie instrukcji udzielania pierwszej pomocy, wyznaczenie i przeszkolenie osób w zakresie udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku), • w 3 zakładach pracy poprawiono bezpiecze ństwo i higien ę pracy podczas stosowania niebezpiecznych/stwarzaj ących zagro żenie substancji chemicznych i ich mieszanin, • w 2 zakładach poprawiono bezpiecze ństwo i higien ę pracy osób pracuj ących w kontakcie ze szkodliwymi dla zdrowia czynnikami biologicznymi w środowisku pracy, • w 7 zakładach poprawiono bezpiecze ństwo i higien ę pracy osób pracuj ących w nara żeniu lub w kontakcie z substancjami i ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennymi w środowisku pracy.

19 W celu przymuszenia do wykonania nakazów z decyzji wszcz ęto post ępowania egzekucyjne w 3 zakładach pracy, wystawiono 4 postanowienia o nałożeniu grzywny.

Ogólna ocena stanu sanitarnego w zakładach pracy w powiecie nidzickim – dobra .

II. Choroby zawodowe.

W okresie sprawozdawczym nie zgłoszono podejrze ń choroby zawodowej. Przeprowadzono 1 ocen ę nara żenia zawodowego w zwi ązku z podejrzeniem choroby zawodowej (na wniosek PSSE w Olsztynie). Wystawiono 6 decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej (post ępowania rozpocz ęte w 2018r.): „choroby zaka źne lub paso żytnicze albo ich nast ępstwa: borelioza” u 5 rolników indywidualnych, „obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem, wyra żony podwy ższeniem progu słuchu o wielko ści co najmniej 45 dB w uchu lepiej słysz ącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla cz ęstotliwo ści audiometrycznych 1,2 i 3 kHz” – u 1 pracownika le śnego/pilarza oraz 1 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej – „przewlekła choroba narz ądu głosu spowodowana nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwaj ącym co najmniej 15 lat” u 1 nauczyciela/dyrektora szkoły podstawowej.

III. Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami.

Na terenie działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nidzicy, w ewidencji nadzorowanych zakładów przez dział Higieny Pracy znajduj ą si ę 132 obiekty: 27 obiektów zajmuj ących si ę dystrybucj ą niebezpiecznych/stwarzaj ących zagro żenie substancji chemicznych i ich mieszanin oraz 105 zakładów pracy stosuj ących w/w substancje i mieszaniny w działalno ści zawodowej (niebezpieczne/stwarzaj ące zagro żenie substancje i mieszaniny chemiczne, produkty biobójcze oraz prekursory narkotyków kategorii 2 i 3). Na terenie powiatu nidzickiego nie działaj ą podmioty produkuj ące niebezpieczne/stwarzaj ące zagro żenie substancje chemiczne i ich mieszaniny.

W okresie sprawozdawczym przeprowadzono ogółem 75 kontroli sanitarnych w 62 zakładach pracy i obiektach zajmuj ących si ę wprowadzaniem do obrotu oraz stosowaniem substancji chemicznych i ich mieszanin. Wydano 3 decyzje nakazuj ących usuni ęcie nieprawidłowo ści dotycz ących w/w substancji i mieszanin. Wyegzekwowano: - aktualizacj ę spisu stosowanych w zakładach niebezpiecznych/stwarzaj ących zagro żenie substancji chemicznych i ich mieszanin, - udost ępnienie pracownikom informacji zawartych w aktualnych kartach charakterystyki w/w substancji i mieszanin stosowanych przez nich w procesie produkcji.

IV. Nadzór nad produktami biobójczymi.

Na terenie powiatu nidzickiego w ewidencji nadzorowanych zakładów przez dział Higieny Pracy (stan na dzie ń 31.12.2019r.) znajduje si ę 7 podmiotów odpowiedzialnych za wprowadzanie do obrotu produktów biobójczych (wył ącznie dystrybutorzy) oraz 46 podmiotów stosuj ących w/w produkty. W roku sprawozdawczym 2019 przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych w zakresie wprowadzania do obrotu oraz 12 kontroli w zakresie stosowania produktów biobójczych. Nieprawidłowo ści nie stwierdzono, post ępowa ń administracyjnych dotycz ących produktów biobójczych nie prowadzono.

20 V. Nadzór nad prekursorami narkotyków kat. 2 i 3

Na terenie powiatu nidzickiego nie działaj ą podmioty zajmuj ące si ę wprowadzaniem do obrotu prekursorów narkotykowych kat. 2 i 3. W ewidencji nadzorowanych zakładów przez dział Higieny Pracy (stan na dzie ń 31.12.2019r.) znajduj ą si ę 3 zakłady stosuj ące prekursory narkotykowe: 1) nadmanganian potasu – „kat. 2b” - do dezynfekcji; 2) kwas siarkowy (IV) – „kat. 3” – do analiz laboratoryjnych 3) kwas chlorowodorowy – „kat. 3” - do analiz laboratoryjnych, do mycia i czyszczenia w procesie galwanizacji;

W roku sprawozdawczym 2019 przeprowadzono 2 kontrole sanitarne w zakresie stosowania prekursorów narkotykowych kat. 2 i 3. Nieprawidłowo ści nie stwierdzono, post ępowa ń administracyjnych dotycz ących prekursorów narkotykowych nie prowadzono.

VI. Nadzór nad substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Na terenie powiatu nidzickiego znajduje si ę 25 zakładów pracy, w których pracownicy są nara żeni lub pracuj ą w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi lub mutagennymi.

W ramach nadzoru nad czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi skontrolowano 23 zakłady pracy , przeprowadzono 36 kontroli sanitarnych (podstawowe, sprawdzaj ące i tematyczne), wydano 6 decyzji administracyjnych, w wyniku czego wyegzekwowano od pracodawców: aktualizacj ę rejestru prac oraz rejestru pracowników, którzy podczas wykonywania obowi ązków słu żbowych nara żeni s ą na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym; wykonanie bada ń i pomiarów w/w czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy; przekazanie Warmi ńsko-Mazurskiemu Pa ństwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu informacji o w/w czynnikach rakotwórczych lub mutagennym, zgodnie z wymaganiami prawnymi.

Ogółem liczba pracowników nara żonych lub pracuj ących w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi lub mutagennymi wynosi 191, w tym kobiet – 4.

21 VII. WYKAZ ZAKŁADÓW O SZCZEGÓLNYM ZAGRO ŻENIU

– stan na dzie ń 31. 12. 2019r.

Liczba osób Liczb Przekroczenia będąca a Miasto, Czynnik Czynniki >5x w Lp. PKD Zakład Adres osób Gmina szkodliwy rakotwórcze NDS(N) kontakcie nara ż od-do z onych czynnikiem rakotw. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Reprodukcja Indyków Jagarzewo 65 CID 20 1 Janowo 01 Anatol Gerczak - nie dotyczy 0 3 13-113 Janowo (formaldehyd 5-15%) Ferma Indyków w Jagarzewie

przekrocze ń nie ma LEURO Dariusz Czepło Muszaki 86 2 Janowo 16 - Pyły drewna krotno ść NDS 14 0 Tartak w Muszakach 13-113 Janowo 0,22-0,36

przekrocze ń nie ma ZAKŁAD STOLARSKI ul. Słoneczna 47 3 Nidzica 16 - Pyły drewna krotno ść NDS 2 0 Rajmund Kutryb 13-100 Nidzica 0,43 – 0,45 przekrocze ń nie ma ul. Traugutta 20C 4 Nidzica 16 BIELASTY Sp. z o. o. - Pyły drewna krotno ść NDS 16 0 13-100 Nidzica 0,31 - 0,37 przekrocze ń nie ma Przedsi ębiorstwo Usługowo- ul. Sienkiewicza 4 5 Nidzica 16 - Pyły drewna krotno ść NDS 10 0 Handlowe A-J Anna Janz 13-100 Nidzica 0,51 – 0,58 przekrocze ń nie ma Zakład Stolarski DREWNID ul. Traugutta 20E 6 Nidzica 16 - Pyły drewna krotno ść NDS 7 0 Andrzej Tabaczy ński 13-100 Nidzica 0,49-0,60

22 Liczba osób Liczb Przekroczenia będąca a Miasto, Czynnik Czynniki >5x w Lp. PKD Zakład Adres osób Gmina szkodliwy rakotwórcze NDS(N) kontakcie nara ż od-do z onych czynnikiem rakotw. przekrocze ń nie Przedsiebiorstwo Produkcyjno- ul. Boczna 37 7 Nidzica 16 Handlowe - Pyły drewna ma, krotno ść 15 0 13-100 Nidzica JarosławCierniewski NDS 0,40 –0,51

krotno ść NDS 2 0 1/ Mangan 1/ fr. wdych – 1,44 fr..respir – 4,97

ul. Le śna 30 2/ Hałas krotno ść NDN – 7,03 15 0 8 Nidzica 23 ISOROC POLSKA S. A. 13-100 Nidzica 3/ Tlenek krotno ść NDS – 1,44 8 0 węgla 4/ Żywica WR-120/N Formaldehyd krotno ść NDS < 0,1 0 9

przekrocze ń nie ma, Firma BIELICKI ul. Wiosenna 4 Zwi ązki chromu (VI) 9 Nidzica 28 - krotno ść NDS - 0 4 Zbigniew Bielicki 13-100 Nidzica Nikiel poni żej 0,1 przekrocze ń nie ma, „WIBO-BT” ul. Kolejowa 20 Zwi ązki chromu (VI) 10 Kozłowo 28 - krotno ść NDS – 0 4 Monika Bober-Kuchta 13-124 Kozłowo Nikiel poni żej 0,01 Zwi ązki chromu (VI) przekrocze ń nie ma 0 9 Litwinki 16 Nikiel krotno ść NDS – 11 Nidzica 28 „WIEJAK” Sp. z o. o. - 13-100 Nidzica poni żej 0,1 Pyły drewna krotno ść NDS – 0,45 1 0

23 Liczba osób Liczb Przekroczenia będąca a Miasto, Czynnik Czynniki >5x w Lp. PKD Zakład Adres osób Gmina szkodliwy rakotwórcze NDS(N) kontakcie nara ż od-do z onych czynnikiem rakotw. przekrocze ń nie ma „AWA-MEBEL” Sp. z o. o. Pi ątki 37 12 Nidzica 31 - Pyły drewna krotno ść NDS 9 0 ul. Żeromskiego 4A/1, Nidzica 13-100 Nidzica 0,40 - 0,47

przekrocze ń nie ma, ul. Olszty ńska 39A 13 Nidzica 31 dreWIT Piotr Witkowski - Pyły drewna krotno ść NDS 24 0 13-100 Nidzica 0,42 –0,62

przekrocze ń nie ma, GHG Sp. z o. o. ul. Kolejowa 1 14 Nidzica 31 - Pyły drewna krotno ść NDS 36 0 ul. Le śna 32, 13-100 Nidzica 13-100 Nidzica 0,26 –0,71

przekrocze ń nie ma P. P. H. U. STOLMAKS Pi ątki 12A 15 Nidzica 31 - Pyły drewna krotno ść NDS 9 0 Maksymiak Tomasz 13-100 Nidzica 0,45-0,48

przekrocze ń nie ma, Zakład Stolarski Sp. j. ul. Sportowa 11 16 Nidzica 32 - Pyły drewna krotno ść NDS 27 0 S. Towcik, E. Olewnik 13-100 Nidzica 0,29-0,38

Miejskie Wodoci ągi ul. Kolejowa 17C Dichromian (VI) 17 Nidzica 36 - Nie dotyczy 0 1 i Kanalizacja Sp. z o. o. 13-100 Nidzica potasu

Przedsi ębiorstwo Budowy Dróg

i Mostów Sp. z o. o. WWA, przekrocze ń nie ma,

w Mi ńsku Mazowieckim benzo/a/piren, krotno ść NDS – 0 3 Rozdro że 5B 18 Nidzica 42 ul. Kolejowa 28, dibenzo/ah/antracen poni żej 0,1 13-100 Nidzica - 05-300 Mi ńsk Mazowiecki

Wytwórnia Mas Bitumicznych

w Rozdro żu

24 Liczba osób Liczb Przekroczenia będąca a Miasto, Czynnik Czynniki >5x w Lp. PKD Zakład Adres osób Gmina szkodliwy rakotwórcze NDS(N) kontakcie nara ż od-do z onych czynnikiem rakotw. Przedsi ębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z o. o. przekrocze ń nie ma, w Mi ńsku Mazowieckim WWA, Rozdro że 5B krotno ść NDS – 19 Nidzica 42 ul. Kolejowa 28, benzo/a/piren, 0 3 13-100 Nidzica poni żej 0,1 05-300 Mi ńsk Mazowiecki dibenzo/ah/antracen

Kierownictwo Grupy Robót w Rozdro żu DOM Sp. J. ul. Żeromskiego 12 20 Nidzica 46 Marek Miszkiewicz - azbest nie dotyczy 0 2 13-100 Nidzica Robert Miszkiewicz Kuce 7B przekrocze ń nie ma Janowiec 21 47 P. P. H. U. Piotrkowski 13-111 Janowiec - benzen krotno ść NDS 0 2 Ko ścielny Ko ścielny poni żej 0,1 przekrocze ń nie ma, PKN ORLEN S. A. ul. Sienkiewicza 1 22 Nidzica 47 - benzen krotno ść NDS – 0 12 Stacja Paliw nr 941 Nidzica 13-100 Nidzica poni żej 0,1

BP Europa SE przekrocze ń nie ma, Rączki 34 23 Nidzica 47 Oddział w Polsce - benzen krotno ść NDS – 0 14 13-100 Nidzica Stacja Paliw BP R ączki Nr 090 poni żej 0,01

Przedsi ębiorstwo Usługowo- przekrocze ń nie ma, ul. Działdowska 14A 24 Nidzica 47 Handlowe AUTO-COMPLEX benzen krotno ść NDS – 0 4 13-100 Nidzica Grzebski Mariusz poni żej 0,01

Ogółem 195 70

25

VIII. Detergenty.

Liczba wprowadzaj ących do obrotu detergenty (wył ącznie dystrybutorzy) w powiecie nidzickim, znajduj ących si ę w ewidencji zakładów higieny pracy (stan na dzie ń 31.12.2019r.) to 12 podmiotów; liczba stosuj ących – 50. W ramach nadzoru nad wprowadzaniem do obrotu detergentów skontrolowano 6 obiektów, przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych. Podczas kontroli nieprawidłowo ści nie stwierdzono.

IX. Czynniki biologiczne w miejscu pracy.

Na terenie działalno ści PSSE w Nidzicy nadzorem sanitarnym obj ętych jest 85 zakładów pracy, w których wyst ępuje nara żenie zawodowe pracowników na szkodliwe dla zdrowia czynniki biologiczne w środowisku pracy. W zakładach tych wyst ępuje nara żenie zawodowe pracowników na szkodliwe dla zdrowia czynniki biologiczne zaklasyfikowane do 2 i 3 grupy zagro żenia .

Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nidzicy skontrolował 41 zakładów pracy, przeprowadził 53 kontrole sanitarne (podstawowe i sprawdzaj ące). W skontrolowanych zakładach pracy stwierdzono, i ż na szkodliwe dla zdrowia czynniki biologiczne zaklasyfikowane do 2 i 3 grupy zagro żenia nara żonych jest 577 pracowników, w tym nara żonych na czynniki biologiczne zaklasyfikowane do 2 grupy zagro żenia – 577 pracowników, na czynniki biologiczne zaklasyfikowane do 3 grupy zagro żenia - 573 pracowników.

Na podstawie przeprowadzonych kontroli sanitarnych Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nidzicy wystawił 4 decyzje administracyjne. W wyniku prowadzonego post ępowania administracyjnego wyegzekwowano od pracodawców m. in.: zało żenie lub aktualizacj ę rejestru prac nara żaj ących pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych zaklasyfikowanych do 3 grupy zagro żenia oraz zało żenie lub aktualizacj ę rejestru pracowników nara żonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych zaklasyfikowanych do 3 grupy zagro żenia.

X. Nadzór nad środkami zast ępczymi i nowymi substancjami psychoaktywnymi.

W ramach współpracy PPIS w Nidzicy z podmiotami leczniczymi działaj ącymi na terenie powiatu nidzickiego, w zakresie zbierania danych o zatruciach/podejrzeniach zatru ć środkami zast ępczymi i nowymi narkotykami, Zakład Opieki Zdrowotnej w Nidzicy zgłosił w 2019r. jedno podejrzenie zatrucia (m ęż czyzna - papieros niewiadomego pochodzenia). Kontroli w zakresie środków zast ępczych nie przeprowadzano, post ępowa ń administracyjnych nie prowadzono. Na terenie powiatu nidzickiego nie zidentyfikowano żadnego podmiotu wytwarzaj ącego lub wprowadzaj ącego do obrotu środki zast ępcze i nowe narkotyki. Spraw przekazanych przez inne organy (Policja, Prokuratura) w 2019r. nie było.

W ramach działa ń profilaktycznych prowadzono edukacj ę dzieci i młodzie ży w zakresie profilaktyki u żywania dopalaczy i nowych substancji psychoaktywnych. Spotkanie o podobnej tematyce zorganizowano dla przedstawicieli Rady Gminy oraz Rady Sołeckiej.

26 Wnioski:

W dalszym ci ągu nale ży wdra żać przepisy wynikaj ące z: 1) ustawy z dnia 25 lutego 2011r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach oraz rozporz ądz eń Wspólnot Europejskich w niej wymienionych, 2) ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii – prowadzi ć nadzór w zakresie egzekwowania zakazu wytwarzania i wprowadzania do obrotu środków zast ępczych, 3) ustawy z dnia 9 pa ździernika 2015r o produktach biobójczych, 4) rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pra cy, 5) rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo nara żonych na te czynniki, 6) rozporz ądzenia (WE) NR 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie detergentów, 7) ustawy z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed nast ępstwami u żywania tytoniu i wyrobów tytoniowych,

Nale ży równie ż egzekwowa ć od pracodawców przeprowadzanie bada ń i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, z cz ęstotliwo ści ą okre ślon ą w rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011r. w sprawie bada ń i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz egzekwowa ć zapewnienie odpowiednich warunków higieniczno – sanitarnych pomieszcze ń pracy oraz pomieszcze ń socjalnych w zakładach, zgodnych z wymaganiami zawartymi w rozporz ądzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrze śnia 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpiecze ństwa i higieny pracy.

27 Higiena Komunalna

Powiat Nidzicki- charakterystyka

Liczba ludno ści całego powiatu wg ewidencji w 2019r wynosi 32307 osoby w tym: miasto Nidzica – 13169 , gmina Nidzica -7188 , gmina Kozłowo – 5975 , gmina Janowo – 2734 , gmina Janowiec Ko ścielny – 3241 . Powiat nidzicki poło żony jest w południowej cz ęś ci województwa warmi ńsko- mazurskiego. Tereny le śne i rolnictwo stanowi ą główn ą baz ę gospodarcz ą i społeczn ą poszczególnych gmin wchodz ących w skład powiatu. Oddział Higieny Komunalnej PPIS w Nidzicy kontroluje 286 obiektów poło żonych na obszarze 961 km² (ł ączna powierzchnia powiatu). W tym – 235 stanowi ą obiekty u żyteczno ści publicznej, 51 urz ądzenia wodne (w tym 40 wodoci ągów sieciowych i 6 wodoci ągów lokalnych oraz 5 studni publicznych).

Zaopatrzenie ludno ści w wod ę

Ludno ść powiatu nidzickiego zaopatrywana jest w wod ę do picia i na potrzeby gospodarcze tylko z uj ęć podziemnych. Wła ścicielami urz ądze ń wodnych i sieci wodoci ągowych s ą w wi ększo ści Urz ędy Gmin na danym terenie, jedynie 2 wodoci ągi: Niedanowo i Łysakowo zarz ądzane s ą przez inne podmioty. Z kolejnym rokiem stan techniczny urz ądze ń wodoci ągowych poprawia si ę, jak równie ż przedsi ębiorcy dokonuj ą stara ń, aby stare urz ądzenia i pomieszczenia doprowadzi ć do wła ściwego stanu sanitarno- technicznego. W celu poprawienia stanu sanitarno-technicznego w roku sprawozdawczym 2019 wydano 3 decyzje administracyjne: Goł ębiewo, Safronka, Ośrodek Wypoczynkowy Gawra Wikno. Obiekty, w których uzyskano popraw ę stanu sanitarno-technicznego w roku sprawozdawczym to wodoci ągi sieciowe: Sławka Wielka, Januszkowo, Jabłonka, Kanigowo, Fr ąknowo, Turowo, Rozdro że. Od dnia 15.03.2019r wodoci ąg sieciowy zarz ądzany przez prywatny podmiot został przej ęty przez Miejskie Wodoci ągi i Kanalizacj ę Sp.zo.o w Nidzicy. W obr ębie strefy po średniej w/w obiektu trwa budowa nowego budynku hydroforni. Ska żone studnie przy ul. Wyborskiej nadal s ą wył ączone z eksploatacji i trwa proces rozdeszczowywania wody. Miejskie Wodoci ągi i Kanalizacja dokonuj ą systematycznego poboru prób ska żonej TRI wody i kontroluj ą jego poziom. Wodoci ąg Jabłonowo nie był eksploatowany przez cały rok 2019 –nie podawał wody na sie ć- miejscowo ści podł ączono do wodoci ągu Janowiec Ko ścielny.

Na terenie powiatu jest 1 wodoci ąg w miejscowo ści Nidzica, produkuj ący powy żej 1000m³ wody/dob ę, 3 wodoci ągi produkuj ące od 100 – 1000m³ wody/d, - poło żone w miejscowo ściach: Janowiec Ko ścielny, Janowo, Bielawy. Pozostałe wodoci ągi, w liczbie 36, produkuj ą poni żej 100m³ wody/d.

28 Prowadzone post ępowanie administracyjne na przydatno ść wody do spo życia w 2019 r.

Brak przydatno ści wody do spo życia dla ludzi pod wzgl ędem mikrobiologicznym

Lp. Gmina Miejscowo ść Parametry Stan na koniec zakwestionowane 2019r. 1 Nidzica Rozdro że Enterokoki Woda przydatna do spo życia Stacja Paliw BP Escherichia coli Woda przydatna do Rączki Bakterie grupy coli spo życia Enterokoki Wikno O środek Bakterie grupy coli Woda przydatna do Wypoczynkowy spo życia Gawra 2 Kozłowo Zakrzewo Bakterie grupy coli Woda przydatna do spo życia 3 Janowiec Janowiec Ko ścielny Bakterie grupy coli Woda przydatna do Ko ścielny spo życia

Warunkowa przydatno ść wody do spo życia pod wzgl ędem mikrobiologicznym

Lp. Gmina Miejscowo ść Parametry Stan na koniec zakwestionowane 2019r 1 Nidzica Załuski, Kanigowo Ogólna liczba Woda przydatna do mikroorganizmów spo życia Fr ąknowo Bakterie grupy Woda przydatna do coli, ogólna liczba spo życia mikroorganizmów , Bakterie grupy coli Woda przydatna do Rozdro że spo życia Kamionka Ogólna liczba Woda warunkowo Garncarska Wioska mikroorganizmów przydatna do spo życia po przegotowaniu Ogólna liczba Woda przydatna do Dom Pracy mikroorganizmów spo życia Twórczej Polityka

Łysakowo Ogólna liczba Woda przydatna do mikroorganizmów spo życia 2 Kozłowo Niedanowo, Ogólna liczba Woda przydatna do Zakrzewo mikroorganizmów spo życia

3 Janowo Zawady Bakterie grupy coli Woda przydatna do spo życia Muszaki Ogólna liczba Woda przydatna do mikroorganizmów spo życia Ulesie- Bakterie grupy coli Woda przydatna do Środowiskowy spo życia Dom Samopomocy

29 W okresie braku przydatno ści wody do spo życia i warunkowej przydatno ści wody do spo życia konsumenci byli powiadamiani o zaistniałej sytuacji przez wła ścicieli urz ądze ń wodnych poprzez informacj ę bezpo średni ą, wywieszanie komunikatów oraz zamieszczenie informacji na BIP-ie PSSE. W tym okresie woda do spo życia dostarczana była w cysternach z dobrego, sprawdzonego źródła wody. Po wydaniu decyzji zamykaj ącej Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nidzicy powiadamiał o zaistniałej sytuacji: - Warmi ńsko-Mazurskiego Pa ństwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego; - Burmistrza lub Wójta Gminy; - Starost ę Nidzickiego; - Powiatowy Inspektorat Weterynarii. W czasie trwania decyzji wła ściciele wodoci ągów byli zobligowani do przeprowadzenia działa ń naprawczych uj ęcia oraz sieci wodoci ągowej a po uzyskaniu wła ściwych parametrów wody obiekty były wł ączane do eksploatacji. W okresie sprawozdawczym w obiektach wodoci ągowych przeprowadzono 45 kontroli stanu sanitarno-technicznego, 3 kontrole sprawdzaj ące oraz 5 kontroli studni publicznych. Wydano 3 decyzje administracyjne z uchybieniami na stan sanitarno – techniczny. Pobrano 246 prób wody do spo życia. Próby były pobierane zgodnie z wcze śniej ustalonym harmonogramem. Wła ściciele wodoci ągów wywi ązali si ę z obowi ązku dokonywania kontroli jako ści wody, któr ą przeprowadzaj ą w ramach tzw. kontroli wewn ętrznej. Jedynie podmiot Ostoja Sport Resort nie wywi ązał si ę z obowi ązku dokonania kontroli jako ści wody w zwi ązku z zamkni ęciem o środka wypoczynkowego.

Gospodarka wodno- ściekowa

W roku 2019 została skanalizowana Nidzica od ulicy Olszty ńskiej do ulicy Przemysłowej oraz została podci ągni ęta sie ć kanalizacyjna z miejscowo ści Kanigowo do Miejsca Obsługi Klientów w Pawlikach. W roku 2018 stworzony został i zaopiniowany przez Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny w Nidzicy projekt budowlany dotycz ący zagospodarowania terenu budowy sieci wodoci ągowej oraz sieci kanalizacji sanitarnej od miejscowo ści Kozłowo do miejscowo ści Niedanowa. W wyniku przetargu wyłoniono wykonawc ę w/w inwestycji: Zakład Usług Komunalnych i Ciepłowniczych EKO Kozłowo Sp. zo.o. W wyniku czego mieszka ńcy Niedanowa i Zakrzewa zostan ą podł ączeni w roku 2020 do istniej ącego wodoci ągu sieciowego w Kozłowie.

Gospodarka odpadami stałymi

Na terenie powiatu nidzickiego wywozem odpadów stałych w 2019r. zajmował si ę Ekologiczny Zwi ązek Gmin ,,Działdowszczyzna” oraz Przedsi ębiorstwo Usługowe Gospodarki Komunalnej w Nidzicy. Wi ększo ść mieszka ńców zdeklarowała selektywn ą zbiórk ę odpadów. W wyznaczonych zamykanych pomieszczeniach wystawione s ą odpowiednio oznakowane pojemniki.

Obiekty U żyteczno ści Publicznej

Do obiektów nadzorowanych przez sekcj ę Higieny Komunalnej nale żą 235 obiekty użyteczno ści publicznej. Obiekty te stanowi ą liczn ą grup ę o zró żnicowanych wymaganiach sanitarnych. Zaliczamy do nich min. domy pomocy społecznej, obiekty świadcz ące usługi noclegowe (hotele, pokoje go ścinne, agroturystyka, o środki wczasowe), obiekty świadcz ące usługi w zakresie piel ęgnacji ciała (zakłady kosmetyczne, fryzjerskie, solaria), tereny

30 rekreacyjne, dworzec, cmentarze, środki transportu publicznego, zakład pogrzebowy, ust ępy publiczne. W 2019 r. w 38 obiektach u żyteczno ści publicznej nie przeprowadzono kontroli, z powodu długotrwałych zwolnie ń lekarskich, urlopów macierzy ńskich oraz remontów. Świetlice wiejskie do 2018r były kontrolowane corocznie, ale z uwagi, i ż nie funkcjonuj ą codziennie, kontrole b ędą odbywa ć si ę co dwa lata, chyba że zaistniej ą przesłanki do cz ęstszej kontroli. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne w wi ększo ści s ą estetycznie i funkcjonalnie urz ądzone oraz wszystkie spełniaj ą wymagania sanitarne dla tego typu działalno ści jak równie ż posiadaj ą procedury higieniczno-dezynfekcyjne zapewniaj ące ochron ę przed zaka żeniami i chorobami zaka źnymi. W gabinetach kosmetycznych gospodarka odpadami niebezpiecznymi jest prowadzona zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami. Odbiorc ą tych odpadów jest Magazyn Odpadów Medycznych przy ZOZ Nidzica lub firma EMKA z Żyrardowa. Sterylizacja narz ędzi i przyborów kosmetycznych prowadzona jest w cz ęś ci zakładów we własnym zakresie a pozostałe obiekty, nie posiadaj ące własnych sterylizatorów narz ędzia poddaj ą zabiegowi w Centralnej Sterylizatorni Szpitala w Nidzicy lub w innych podmiotach. W 2019r. zostały uruchomione ponownie pokoje do wynaj ęcia na Zamku. Stan sanitarno- techniczny i porz ądkowy bazy noclegowej nie budzi zastrze żeń. Obiekty słu żą ce rekreacji (parki, ście żki rowerowe, place zabaw), uprawianiu sportów (boiska sportowe, stadion, hala sportowa) oraz zabawie i edukacji (domy kultury, świetlice, kino) w wi ększo ści s ą dobrze wyposa żone i czysto utrzymane. W 2019r zako ńczyły si ę prace rewitalizacyjne jednego z parków w Nidzicy „Nad Jeziorkiem” (powstały stacjonarne toalety, amfiteatr i dodatkowo wystawiono toalety typu Toy-Toy obok placu zabaw). W roku 2019 w wyniku zmiany sposobu u żytkowania noclegownia w Szkotowie przekształciła si ę w Dom Seniora (przeprowadzono remont – wymian a okien, podłóg, drzwi i cz ęś ci sanitarnej). W trosce o zdrowie dzieci Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nidzicy wystosował pisma do wła ścicieli i zarz ądców placów zabaw o mo żliwo ści potencjalnych zagro żeń płyn ących z biologicznego ska żenia piaskownic oraz w trosce o bezpiecze ństwo zdrowotne dzieci zach ęcał do przeprowadzenia w sezonie letnim bada ń piasku z piaskownic. W sezonie letnim przeprowadzono 27 kontroli placów zabaw na terenie gminy Nidzica wraz z Pa ństwowym Inspektoratem Nadzoru Budowlanego w Nidzicy. Podczas kontroli placów zabaw nie stwierdzono uchybie ń sanitarno- higienicznych. PINB w Nidzicy wydał 19 decyzji zamykaj ących w zwi ązku ze stwierdzonymi ra żą cymi uchybieniami technicznymi. W 2019 r. został wyburzony Dworzec PKP. Obecnie trwaj ą prace budowlane zwi ązane z budow ą nowego dworca PKP. Miasto Nidzica nie posiada Zajezdni Autobusowej, wszystkie autobusy posiadaj ą swoj ą baz ę w innych miejscowo ściach: Olsztyn , Lidzbark Warmi ński. Na terenie powiatu nidzickiego jest jeden Cmentarz Komunalny, pozostałe to Cmentarze Parafialne, Wyznaniowe i Cmentarze Wojskowe. Stan sanitarny cmentarzy czynnych, używanych do pochówków jest dobry. Pochówkiem na terenie powiatu zajmuje si ę Zakład Usług Pogrzebowych Persefona. W Domu Przedpogrzebowym mie ści si ę dobrze wyposa żone i czysto utrzymane Prosektorium. Stan sanitarno-higieniczny transportu do przewozu zwłok nie budzi zastrze żeń. Na koniec 2019 roku prowadzone jest post ępowanie administracyjne w obiektach użyteczno ści publicznej, zmierzaj ące do poprawienia stanu sanitarno-technicznego: zakład fryzjerski w Janowie, siłownia GYM-CYM w Janowcu Kościelnym, Gminne Centrum Kultury i Sportu w Kozłowie, świetlica wiejska w Siemianowie, Nidzicki O środek Kultury – Kino Wenus w Nidzicy. W 2019 r. wydano 53 decyzji na przeprowadzenie ekshumacji szcz ątków/zwłok ludzkich, które wykonywane były przez profesjonalne firmy. Pracownicy Pa ństwowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Nidzicy uczestniczyli przy 37 ekshumacjach, które były wykonane

31 zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami. Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nidzicy wydał 3 postanowienia na przewóz zwłok i szcz ątków z zagranicy. Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nidzicy wystosował pisma informacyjne i edukacyjne do potencjalnych organizatorów k ąpielisk o korzy ściach wypływaj ących z utworzenia takich miejsc. Na terenie działalno ści Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nidzicy stworzone zostały 2 k ąpieliska, zorganizowane przez Urz ąd Miejski w Nidzicy: nad Jeziorem Omulew w miejscowo ści Wikno oraz nad jeziorem Miejskim w Nidzicy. K ąpielisko nad Jeziorem Miejskim w Nidzicy na koniec sezonu k ąpielowego było zamkni ęte z powodu obecno ści sinic. Pomimo działaj ącej pla ży na jeziorem Szkotowskim – gmina Kozłowo (obsługa ratownicza, toalety przeno śne, kosze na śmieci) nie zostało utworzone k ąpielisko, ani miejsce okazjonalnie wykorzystywane do k ąpieli. W czasie trwaj ącego sezonu letniego w 2019 r. wydano 11 ocen wody w k ąpieliskach (w tym 3 oceny dotycz ące braku przydatno ści wody do k ąpieli - sinice). Przeprowadzono równie ż 6 kontroli sanitarnych funkcjonuj ących k ąpielisk. Ogólny stan sanitarny był dobry.

Obiekty zasługuj ące na wyró żnienie : Ostoja Sport Resort w Januszkowie, Agroturystyka w Browinie, obiekt edukacyjno - tematyczny w Kamionce ”Garncarska Wioska”, Środowiskowy Dom Samopomocy w Szczepkowie Borowym, Sarnowie, Nidzicy, Dom Seniora w Szkotowie, Hala Sportowa w Nidzicy, Dom Przedpogrzebowy w Nidzicy, Dom Pracy Twórczej w Niborku, pokoje do wynaj ęcia - Wikno Port, świetlice wiejskie w Lipowie, Wietrzychowie, zakłady fryzjerskie i kosmetyczne: Warsztat Urody ul. Ko ściuszki 20 w Nidzicy, Atelier Beauty Nails & Karla Secret Plac Wolno ści 8 w Nidzicy, Studio Kosmetyczne OLALA ul. Młynarska 10c, Szalet Miejski Centrum Handlowe Tu i Teraz, park miejski Nad Jeziorkiem.

32 Higiena Dzieci i Młodzie ży

Celem działania Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie higieny dzieci i młodzie ży jest egzekwowanie przepisów okre ślaj ących wymagania higieniczne i zdrowotne, higien ę pomieszcze ń i wymaga ń w stosunku do sprz ętu u żywanego w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych oraz w placówkach wypoczynku. W roku 2019 na terenie powiatu nidzickiego nadzorem sanitarnym obj ętych było 38 stałych placówek nauczania i wychowania oraz 11 sezonowych placówek wypoczynku letniego.

Do nadzorowanych placówek stałych zaliczamy:

- gmina Nidzica ł ącznie 25 placówek, a z tego: 1 niepubliczny żłobek „Bajkowy Świat Malucha” w Pi ątkach 5 przedszkoli : nr 2, nr 4 i przedszkole dla dzieci z niepełnosprawno ści ą intelektualn ą „Zaczarowany Ogród” w Nidzicy, niepubliczne „PRZEDSZKOLE MISTRZÓW” w Nidzicy niepubliczne przedszkole „BAJKA” w Pi ątkach 3 punkty przedszkolne : w Szkole Podstawowej Nr 2 w Nidzicy, w Szkole Podstawowej w Łynie i w Szkole Podstawowej Napiwodzie 1 zespół wychowania przedszkolnego w Szkole Podstawowej w R ączkach 3 szkoły podstawowe w Łynie, Napiwodzie i R ączkach 3 szkoły podstawowe nr 1, nr 2, nr 3 w Nidzicy 1 szkoła podstawowa dla młodzie ży w Centrum Edukacji w Nidzicy 1 bran żowa szkoła I stopnia w Centrum Edukacji w Nidzicy 1 technikum w Centrum Edukacji w Nidzicy 1 bran żowa szkoła I stopnia „AWAMEBEL” w Pi ątkach 3 świetlice socjoterapeutyczne w Nidzicy, Rozdro żu i Załuskach 1 placówka wsparcia dziennego dla dzieci i młodzie ży z rodzin dysfunkcyjnych w Nidzicy Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Niepełnosprawno ści ą Intelektualn ą 1 O środek Rehabilitacyjno-Edukacyjno Wychowawczy w Nidzicy dla dzieci i młodzie ży Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Niepełnosprawno ści ą Intelektualn ą

- gmina Janowiec Ko ścielny ł ącznie 4 placówki, a z tego: 1 szkoła podstawowa w Janowcu Ko ścielnym 1 szkoła podstawowa w Wa śniewie-Grabowie 2 punkty przedszkolne w Janowcu Ko ścielnym i Waśniewie-Grabowie

- gmina Janowo ł ącznie 4 placówki, a z tego : 1 szkoła podstawowa w Janowie 1 szkoła podstawowa w Muszakach 2 punkty przedszkolne w szkołach w Janowie i w Muszakach - gmina Kozłowo ł ącznie 5 placówek, a z tego: 1 zespół szkolno-przedszkolny w Kozłowie, 3 szkoły podstawowe w Szkotowie, Rogo żu i Zaborowie 1 punkt przedszkolny w Kozłowie

33 W szkołach średnich i innych placówkach o światowo-wychowawczych, w których organem prowadz ącym jest powiat nidzicki bezpo średni nadzór sanitarny sprawuje Warmi ńsko-Mazurski Pa ństwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny z Olsztyna.

Prowadzenie bie żą cego nadzoru sanitarnego

1. Liczba placówek stałych - 38 - liczba kontroli ogółem - 76 - liczba decyzji administracyjnych - 1 - liczba decyzji płatniczych - 1 - liczba mandatów - 0 - liczba opinii sanitarnych - 1

2. Liczba placówek sezonowych a / liczba placówek zimowego wypoczynku - 0 b / liczba placówek letniego wypoczynku - 11 - liczba turnusów - 11 - liczba kontroli ogółem - 11 - liczba decyzji administracyjnych - 0 - liczba mandatów - 0

3. Bie żą ca woda i kanalizacja

Wszystkie placówki w powiecie nadzorowane przez PSSE są podł ączone do wodoci ągów centralnych lub lokalnych, jedynie Szkoła Podstawowa w Rogo żu posiada i u żytkuje własne uj ęcie wody pomimo przebiegu wodoci ągu wiejskiego przez posesj ę szkoły. Liczba szkół posiadaj ących własne szamba wynosi 6 , a pozostałe w liczbie 12 są podł ączone do kanalizacji komunalnej.

4. Obiekty remontowane oraz w budowie i rozbudowie

1. SzP Łyna – oddanie nowej sali gimnastycznej, remont generalny pokoju nauczycielskiego i szatni, przebudowa bocznego wej ścia do szkoły wraz z poło żeniem nowego polbruku, przeniesienie małego przedszkola do sali w starej cz ęś ci szkoły, utworzenie pracowni chemicznej i plastycznej oraz gabinetu pedagoga i gabinetu logopedy. 2. SzP Napiwoda – malowanie ścian i sufitu głównego korytarza szkolnego. 3. SzP R ączki – malowanie 2 klas. Remont ogrodzenia szkoły. Wymiana starego pieca węglowego na piec spalaj ący pelet. 4. SzP Wa śniewo – malowanie 2 klas i pionu żywienia. Naprawa poszycia dachowego na starej cz ęś ci szkoły wraz z wykonaniem nowych obróbek blacharskich i rynien. 5. SzP Zaborowo – wykonano remonty schodów wej ściowych do małego przedszkola i sali nauczania pocz ątkowego, malowanie 2 klas i korytarzy. 6. SzP Muszaki – wykonano spawanie ogrodzenia, malowanie 2 klas i pomieszczenia małego przedszkola, malowanie lamperii na korytarzu głównym 7. 7. SzP nr 1 Nidzica – generalny remont z projektu MEN pionu żywieniowego wraz z zakupem nowego sprz ętu do kuchni i stołówki. Wymiana instalacji elektrycznej na now ą w korytarzu głównym szkoły. Malowanie 3 klas, sali edukacji wczesnoszkolnej i pracowni j ęzykowej oraz korytarzy na parterze szkoły. Generalny remont pomieszcze ń pokoju nauczycielskiego.

34

8. SzP nr 2 Nidzica – Malowanie 3 klas oraz odnowienie korytarzy w starej cz ęś ci szkoły. Odnowienie barierek i remont elewacji na budynku „ORLIKA” Wykonanie remontu drzwi wej ściowych do szatni szkolnej. 9. SzP nr 3 Nidzica – Wykonanie remontu 4 pracowni na parterze szkoły. Remont i rozdzielenie świetlico-stołówki. Wyremontowano schody w klatkach schodowych szkoły. Doko ńczono nowe ogrodzenie zewn ętrzne szkoły. 10. SzP Janowo – Malowanie 3 klas i pionu kuchennego. Malowanie i drobne naprawy ubytków tynku w korytarzach szkoły. Naprawa i konserwacja urz ądze ń na boiskach szkolnych oraz na placu zabaw. 11. SzP Janowiec Ko ścielny – naprawa ubytków oraz malowanie ścian i lamperii korytarzy głównych, malowanie pionu żywieniowego oraz stołówki. Malowanie pionu żywieniowego. Naprawa i konserwacja urz ądze ń na boiskach szkolnych oraz na placu zabaw. 12. SzP Kozłowo – Wykonanie malowania w 2 salach lekcyjnych szkoły. Malowanie świetlicy i cz ęś ciowe korytarzy głównych oraz całego pionu żywieniowego. 13. SzP Rogó ż – Malowanie w 5 salach lekcyjnych na pi ętrze szkoły oraz w świetlicy. Naprawa dachu nad ł ącznikiem do sali gimnastycznej wraz z wymian ą obróbek blacharskich. Malowanie szatni i malowanie korytarzy. 14. SzP Szkotowo – Przeniesienie sekretariatu i utworzenie gabinetu dyrektora Malowanie korytarzy i gabinetu logopedy. Wykonanie malowania w 2 salach lekcyjnych. Naprawa głównych drzwi wej ściowych do szkoły.

5. Budowa nowych sal gimnastycznych lub obiektów sportowych - 1

W szkole podstawowej w Łynie była prowadzona budowa nowej sali sportowej wraz z całym zapleczem socjalnym. W szkole w Łynie odbiór prac budowlanych i oddanie Sali gimnastycznej do u żytku nast ąpiło w miesi ącu maju 2019 roku.

6. Placówki nowe - 1

1. Nowo powstała szkoła podstawowa dla starszej młodzie ży z klas siódmej i ósmej w Centrum Edukacji w Nidzicy ul. Karola Barke 2.

7. Placówki zlikwidowane - 1 Gimnazjum w Centrum Edukacji w Nidzicy ul. Karola Barke 2.

8. Uzyskana poprawa warunków higieniczno-zdrowotnych w placówkach o światowo- wychowawczych w roku 2019 - liczba wykonanych remontów bie żą cych - 8 - liczba wykonanych remontów kapitalnych - 6 - liczba placówek, w których uzyskano popraw ę oświetlenia - 1 - liczba placówek, w których uzyskano popraw ę umeblowania - 2 - liczba placówek, w których wymieniono urz ądzenia sanitarne - 2

35 8. Do żywianie dzieci i młodzie ży w szkołach – korzysta 1483 uczniów

- liczba szkół prowadz ących do żywianie ciepłymi posiłkami - 14 - liczba szkół wydaj ących obiady pełne - 3 (korzysta 649 dzieci) - liczba szkół wydaj ących posiłki jednodaniowe - 11 (korzysta 853 dzieci) W porównaniu do roku poprzedniego liczba dzieci korzystaj ących z ciepłych posiłków we wszystkich szkołach nieznacznie zmniejszyła si ę. Na 1502 wydawanych obiadów 452 posiłków było sfinansowanych przez MOPS i GOPS-y , które stanowiły 30 % ogółu korzystaj ących z do żywiania.

W szkołach w klasach 1 - 5 wszyscy uczniowie otrzymuj ą owoce i warzywa w ramach rz ądowego programu maj ącego na celu zwi ększenie spo żywania tych produktów przez dzieci i młodzie ż oraz wyrobieniu nawyku zdrowego sposobu od żywiania. Wszyscy uczniowie w szkołach podstawowych bezpłatnie korzysta z programu współfinansowanego przez Agencj ę Rynku Rolnego pod nazw ą „ Szklanka mleka” lub „Doskonałe mleko”. Mleko ( kartonik 200 ml ) lub inny produkt mleczny typu kefirek lub jogurt jest spo żywane przez uczniów 3 razy w tygodniu

Nadal spora cz ęść dzieci w szkołach podstawowych bo około 30% korzysta z do żywiania opłacanego przez pomoc społeczn ą lub sponsorów instytucjonalnych czy te ż sponsorów prywatnych. Stawka dofinansowania do do żywiania dla dzieci z rodzin potrzebuj ących w gminach powiatu nidzickiego jest taka jak stawka żywieniowa i kształtuje si ę nast ępuj ąco :

– gmina Nidzica - od 3,00 do 4,60 zł – gmina Janowiec Ko ścielny - 3,00 zł – gmina Janowo - 3,00 zł – gmina Kozłowo - 3,00 zł

9. Wypoczynek letni – 11 turnusów dla 591 uczestników

W okresie trwania wakacji na terenie powiatu nidzickiego wypoczywały dzieci i młodzie ż z ró żnych regionów naszego kraju. Łącznie wypoczywało 591 uczestników w wieku od 6 do 17 lat .

1. W o środku wypoczynkowym „OSTOJA Sport Resort” w Januszkowie w gminie Kozłowo na dziewi ęciu turnusach na obozach sportowych przebywało ł ącznie 411 uczestników z ró żnych stron kraju.. 2. Nad jeziorem Zawadzkim na dwóch obozach ZHP pod namiotami przebywało 180 zuchów i harcerzy z Warszawy

Przeprowadzone wspólne kontrole przez pracowników Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej wraz z Policj ą , Stra żą Po żarn ą, Stra żą Le śną , pracownikami Powiatowego Nadzoru Budowlanego i pracownikami Urz ędów Gmin w placówkach wypoczynku dzieci i młodzie ży nie wykazały uchybie ń w zakresie higieniczno-zdrowotnym i ogólnego bezpiecze ństwa. Wypoczynek dzieci i młodzie ży przebiegł spokojnie.

36 10. Szkolenia i programy o światy zdrowotnej

Przeprowadzono dla rodziców klas pierwszych wspólne szkolenia z programu „Moje dziecko idzie do szkoły”, na których omawiano wymagania higieniczno- zdrowotne oraz cele i zadania Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie higieny dzieci i młodzie ży.

11. Realizacja zagadnie ń problemowych:

Planowane zamierzenia odno śnie pomiaru umeblowania w szkołach i przedszkolach zostały zrealizowane. Przeprowadzono pomiary dostosowania umeblowania do zasad ergonomii stanowisk pracy ucznia i przedszkolaka. Badania wykonano w 5 placówkach przedszkolnych w 7 oddziałach oraz jednej szkole podstawowej w 6 oddziałach. Razem zmierzono 216 dzieci oraz zbadano 216 zestawów mebli edukacyjnych Wyniki były prawidłowe. Wszystkie dzieci miały dobrze zestawione stanowiska pracy i odpowiednio dobrane do własnego wzrostu. Badania dostosowania umeblowania przynosz ą pozytywny skutek, gdy ż szkoły i przedszkola modernizuj ą i zakupuj ą nowe ławki i krzesła dla dzieci i młodzie ży.

Wszystkie nowo kupowane elementy umeblowanie posiadaj ą odpowiednie atesty i certyfikaty.

Badania rozkładów zaj ęć spowodowało, że tylko w 3 zespołach szkół w Nidzicy s ą drobne uchybienia w planach zaj ęć wynikaj ące ze zmianowo ści.

Badania o świetlenia sztucznego w 2019 roku nie prowadzono.

12. Dodatkowe zadania interwencyjne zlecone - 0

13. Sugerowane wykonanie prac i inwestycji zwi ązanych z popraw ą warunków nauczania i wychowania w roku 2020

- w miar ę posiadanych środków wymienia ć zniszczony sprz ęt sportowy oraz zniszczone umeblowanie we wszystkich szkołach powiatu na nowe meble posiadaj ące certyfikaty.

Ogólna sytuacja sanitarno-techniczna placówek o światowo-wychowawczych na terenie naszego powiatu w ostatnim roku uległa dalszej poprawie.

37 Higiena Żywienia, Żywno ści i Przedmiotów Użytku

Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nidzicy w 2019r. obejmował nadzorem 384 obiekty kontroluj ąc w nich mi ędzy innymi przestrzeganie przepisów okre ślaj ących wymagania higieniczno - sanitarne niezb ędne dla zapewnienia bezpiecze ństwa żywno ści podczas produkcji, magazynowania, transportu i obrotu środkami spo żywczymi, materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywno ści ą oraz jako ść żywienia w zakładach żywienia zbiorowego zamkni ętego.

Pod nadzorem Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nidzicy w roku 2019 było 384 obiektów, w tym: - obiekty produkcji żywno ści – 87; - obiekty obrotu żywno ści ą – 200; - obiekty żywienia zbiorowego otwartego – 46; - w tym małej gastronomii – 24; - obiekty żywienia zbiorowego zamkni ęte – 36; - obiekty obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywno ści ą – 11; - obiekty obrotu kosmetykami – 4.

• W 120 skontrolowanych zakładach przeprowadzono 205 kontroli sanitarnych, w tym: 91 kontroli tematycznych oraz 11 kontroli interwencyjnych. • W celu przymuszenia podmiotów gospodarczych do podjęcia środków zaradczych i usuni ęcia stwierdzonych w trakcie kontroli niezgodno ści wydano 36 decyzji merytorycznych oraz 93 decyzji płatniczych na kwot ę 6689,00 zł. • 13 sprawców wykrocze ń przeciwko zdrowiu ukarano 15 mandatami karnymi na kwot ę 5800,00 zł.

Wzmo żonym nadzorem obj ęto sezonowe zakłady żywno ści i żywienia ze szczególnym uwzgl ędnieniem zakładów zlokalizowanych przy trasach przemieszczania si ę turystów i w miejscowo ściach turystycznych oraz zakłady, które w latach poprzednich wykazywały zły stan higieniczno-sanitarny.

Zagadnienia tematyczne realizowane w 2019 r.:

• nadzór nad obrotem grzybami świe żymi (punkty skupu, targowisko), suszonymi i przetworami w tym: w punktach skupu i na targowisku; • nadzór nad realizacj ą systemu kontroli wewn ętrznej w tym zasad GHP, GMP i HACCP ze szczególnym uwzgl ędnieniem weryfikacji prawidłowo ści funkcjonowania stosowanych przez kontrolowane podmioty procedur opartych na tym systemie w zakładach produkcyjnych, zakładach obrotu żywno ści ą oraz zakładach żywienia zbiorowego; • nadzór nad sposobem i poprawno ści ą zagospodarowania towaru niesprzedanego: mi ęsa i jego przetworów w zakładach obrotu, pieczywa i wyrobów ciastkarskich w zakładach produkcji i obrotu; • nadzór w zakresie przestrzegania wymaga ń dotycz ących znakowania, prezentacji i reklamy żywno ści wzbogacanej, suplementów diety i żywno ści specjalnego przeznaczenia ze szczególnym uwzgl ędnieniem prawidłowo ści stosowanych o świadcze ń żywieniowych i zdrowotnych; • nadzór nad sprzeda żą internetow ą ( ze zwróceniem uwagi na sposób prezentacji) suplementów diety, żywno ści dla okre ślonych grup oraz środków spo żywczych wzbogacanych.

38 • zapewnienie wła ściwej realizacji Planu pobierania do bada ń w ramach urz ędowej kontroli i monitoringu próbek żywno ści, materiałów do kontaktu z żywno ści ą i produktów kosmetycznych. • nadzór nad zakładami produkcji żywno ści stosuj ącymi dodatki do żywno ści, uj ęte w Rozporz ądzeniu PEiR (WE) Nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywno ści; • nadzór nad przestrzeganiem warunków okre ślonych w rozporz ądzeniach 1829/2003 i 1830/2003 dotycz ących żywno ści genetycznie zmodyfikowanej, ze szczególnym uwzgl ędnieniem prawidłowego znakowania środków spo żywczych zawieraj ących GMO oraz dokumentacji towarzysz ącej ww. środkom spo żywczym. • nadzór nad weryfikacj ą dowodów działa ń przeprowadzonych przez producentów żywno ści w ramach kontroli wewn ętrznej ze szczególnym uwzgl ędnieniem przepisów prawnych i planów bada ń produktów opartych na ocenie ryzyka - badania wła ścicielskie; • nadzór nad znakowaniem środków spo żywczych wyprodukowanych przez przedsi ębiorców z nadzorowanego terenu w szczególno ści w zakresie alergenów i warto ści od żywczej; • nadzór nad zakładami żywienia zbiorowego, które oprócz podstawowej działalno ści świadcz ą równie ż usługi cateringowe; • nadzór nad obiektami, które wykazuj ą niezgodny z wymaganiami stan higieniczno - sanitarny; • nadzór nad obiektami w zakresie identyfikacji i śledzenia pochodzenia towarów (traceability) w zakładach produkcji i obrotu żywno ści ą oraz zakładach żywienia zbiorowego; • nadzór nad zapewnieniem pełnego i wła ściwego nadzoru nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywno ści ą w oparciu o aktualne przepisy prawne w tym zakresie, ze szczególnym uwzgl ędnieniem egzekwowania na poziomie obrotu GMP oraz deklaracji zgodno ści na wyroby ceramiczne; • nadzór nad obiektami bazy żywieniowej w o środkach wczasowo-wypoczynkowych oraz obiektami żywno ściowymi przy trasach i w miejscowo ściach turystycznych w okresie wakacyjnym ze szczególnym uwzgl ędnieniem żywieniowych obiektów ruchomych / tymczasowych działaj ących w trakcie okazjonalnych imprez; • nadzór nad warunkami żywienia w miejscach letniego i zimowego wypoczynku dzieci i młodzie ży; • nadzór nad podmiotami prowadz ącymi produkcj ę pierwotną, RHD, oraz dostawy bezpo średnie w aspekcie warunków sanitarnych produkowanej i sprzedawanej żywno ści oraz egzekwowania dokumentacji dot. traceability – w przypadku produkcji pierwotnej. • nadzór nad podmiotami działaj ącymi na rynku spo żywczym prowadz ącymi produkcj ę pierwotn ą, sprzeda ż bezpo średni ą lub rolniczy handel detaliczny w zakresie zapewnienia higienicznych warunków produkcji/przetwarzania bezpiecznej żywno ści pochodzenia ro ślinnego. Realizacja Planu działania na rok 2019 dotycz ącego produkcji pierwotnej żywno ści pochodzenia ro ślinnego we współpracy z innymi Inspekcjami, zgodnie z Porozumieniem z dnia 20 stycznia 2015r. pomi ędzy Głównym Inspektorem Sanitarnym, Głównym Inspektorem Ochrony Ro ślin i Nasiennictwa, Głównym Inspektorem Jako ści Handlowej Artykułów Rolno-Spo żywczych oraz Głównym Inspektorem Ochrony Środowiska w sprawie współdziałania organów Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej, Pa ństwowej Inspekcji Ochrony Ro ślin i Nasiennictwa, Inspekcji Jako ści Handlowej Artykułów Rolno-Spo żywczych, Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie zapewnienia bezpiecze ństwa produkcji pierwotnej żywno ści pochodzenia ro ślinnego; • działania na rzecz łagodzenia skutków zwi ązanych z wyst ąpieniem na terytorium Polski afryka ńskiego pomoru świ ń;

39 • ocena jako ści żywienia w stołówkach szkolnych, przedszkolnych i szpitalu. • nadzoru nad tzw. sklepikami szkolnymi pod k ątem zgodno ści sprzedawanych tam środków spo żywczych z wymaganiami rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016r. w sprawie grup środków spo żywczych przeznaczonych do sprzeda ży dzieciom i młodzie ży w jednostkach systemu o światy oraz wymaga ń, jakie musz ą spełnia ć środki spo żywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzie ży w tych placówkach. • nadzór nad bezpiecze ństwem kosmetyków ze szczególnym uwzgl ędnieniem produktów kosmetycznych dla dzieci oraz wybielaczy do z ębów; • nadzór nad składowaniem i usuwaniem odpadów żywno ściowych; • podejmowanie działa ń zapewniaj ących wła ściwe funkcjonowanie systemu RASFF i RAPEX; • kontynuacja współpracy z organami Inspekcji Weterynaryjnej, Pa ństwowej Inspekcji Ochrony Ro ślin i Nasiennictwa oraz z innymi organami kontrolnymi i samorz ądowymi; • współpraca pod wzgl ędem merytorycznym z pionem Promocji Zdrowia i O światy Zdrowotnej; • wnikliwe i terminowe rozpatrywanie wszelkich informacji od konsumentów dotycz ących niewła ściwej jako ści środków spo żywczych, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywno ści ą lub niewła ściwego stanu higieniczno - sanitarnego zakładów żywno ściowo żywieniowych.

Podczas realizacji powy ższych zagadnie ń w trakcie przeprowadzanych kontroli sanitarnych stwierdzano pewne niezgodno ści, co wskazuje na konieczno ść dalszego konsekwentnego działania w tym zakresie.

40 Ocena stanu higieniczno- sanitarnego zakładów żywno ściowo – żywieniowych

Ocenę zakładów przeprowadzono według kategorii ryzyka na podstawie obowi ązuj ących w kraju jednolitych kryteriów, tzw. arkuszy oceny zakładów. Ocen ę negatywn ą otrzymuj ą te zakłady, w których stwierdza si ę odst ępstwa od wymaga ń istotnych dla bezpiecze ństwa żywno ści.

Rodzaje obiektów 2019 r. Liczba zakładów Liczba zakładów Liczba zakładów Liczba zakładów wg rejestru skontrolowanych ocenionych według niezgodnych z zakładów kryteriów ryzyka wymaganiami Produkcji żywno ści 87 13 5 0 Obrotu żywno ści ą 200 48 7 0 Żywienia zbiorowego otwartego 46 33 16 0 Żywienia zbiorowego 36 24 13 zamkni ętego 0 Miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do 11 2 0 0 kontaktu z żywno ści ą Miejsca obrotu kosmetykami 4 0 0 0 RAZEM 384 120 41 0

Wśród skontrolowanych w 2019 r. zakładów żaden zakład nie został sklasyfikowany jako zakład niezgodny z wymaganiami. Odnotowano jednak powtarzanie si ę pewnych niezgodno ści z lat poprzednich np.: - niewła ściwy układ funkcjonalny pomieszcze ń produkcyjnych oraz magazynowych, - niewła ściwy stan techniczno – sanitarny obiektów (uszkodzone ściany, sufity, podłogi, drzwi, okna), - stare wyeksploatowane maszyny i urz ądzenia, - brak opracowanego i wdro żonego systemu zapewnienia bezpiecze ństwa żywno ści (HACCP), - wprowadzanie do obrotu przeterminowanych artykułów spo żywczych, - przetrzymywanie żywno ści w temperaturach wy ższych ni ż zaleca producent, - wprowadzanie do obrotu artykułów spo żywczych bez wła ściwego oznakowania, - brak orzecze ń lekarskich dla celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskaza ń do wykonywania prac przy wykonywaniu których istnieje mo żliwo ść przeniesienia zaka żenia na drug ą osob ę.

Analizuj ąc stan sanitarny obiektów żywno ściowo-żywieniowych nale ży stwierdzi ć, że pomimo pewnych powtarzaj ących si ę ww. niezgodno ści nast ąpiła poprawa w stosunku do roku 2019

• Zakłady produkcji żywno ści W zakładach produkcyjnych przeprowadzono bie żą ce remonty, dokonano zmian w zakresie produkowanego asortymentu oraz zmian organizacji pracy co przyniosło dalsz ą popraw ę stanu higieniczno- sanitarnego. • Zakłady obrotu żywno ści ą

41 - W lokalnych, małych sklepach odnotowano popraw ę stanu higieniczno – sanitarnego w stosunku do 2018r. Przeprowadzono modernizacj ę sklepów, wymieniono wyposa żenie, w tym stare urz ądzenia chłodnicze, które nie były w stanie zapewni ć temperatur przechowywania zgodnych z zaleceniami producentów żywno ści. W 2019r.wzmo żono działania kontrolne w nadzorowanych super i hiper marketach. Wszcz ęto post ępowania administracyjne, nało żono mandaty karne i równie ż uzyskano znacz ącą popraw ę stanu higieniczno-sanitarnego w zakresie: przestrzegania instrukcji GHP i zasad HACCP, post ępowania z odpadami żywno ści, zabezpieczenia przed szkodnikami, przestrzegania terminów przydatno ści do spo życia i dat minimalnej trwało ści oraz warunków przewozu żywno ści. W du żych sklepach, w których zainstalowano piece konwekcyjne do odpieku pieczywa z półproduktów gł ęboko mro żonych, umieszczano w miejscach sprzeda ży ww. pieczywa informacj ę, że jest to pieczywo z półproduktów gł ęboko mro żonych. Przy ka żdym asortymencie podawano nazw ę pieczywa oraz jego mas ę netto. Obok stanowisk sprzeda ży znajdowały si ę ulotki z wykazem składników pieczywa z wyró żnionymi składnikami powoduj ącymi alergie lub reakcje nietolerancji. W małych sklepach, w których sprzedawano nieopakowane pieczywo równie ż znajdowały si ę ulotki z nazw ą pieczywa, jego mas ą netto oraz wykazem składników z wyró żnionymi składnikami powoduj ącymi alergie lub reakcje nietolerancji. Na stoiskach z warzywami i owocami umieszczano informacj ę o kraju pochodzenia warzyw i owoców.

• Zakłady żywienia zbiorowego otwartego Zakłady żywienia zbiorowego otwartego były prawidłowo przygotowane do sezonu letniego. W jednym przypadku odnotowano jednak rozpocz ęcie działalno ści bez zło żenia wniosku o zatwierdzenie i wpis do rejestru zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli organów PIS. Natomiast wszystkie sezonowe punkty gastronomiczne nad jeziorami posiadały decyzje zatwierdzaj ące i wpis do rejestru zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli organów PIS. W restauracjach i punktach gastronomicznych w menu znajdowały si ę informacje dotycz ące obecno ści w potrawach składników powoduj ących alergie lub reakcje nietolerancji.

• Zakłady żywienia zbiorowego zamkni ętego W zakładach żywienia zbiorowego zamkni ętego w stosunku do poprzedniego roku uzyskano popraw ę stanu higieniczno – sanitarnego w tym w placówkach letniego wypoczynku. W ośrodkach wczasowym wprowadzono dora źne rozwi ązania poprawiaj ące warunki higieniczno-sanitarne zakładów. Stołówki przedszkolne i szkolne nadal doposa żano w nowe urz ądzenia i sprz ęt pomocniczy. We wszystkich stołówkach w jadłospisach znajdowały si ę informacje dotycz ące obecno ści w potrawach składników powoduj ących alergie lub reakcje nietolerancji.

42 Ocena stopnia zaawansowania wprowadzenia przez zakłady żywno ści i żywienia systemu HACCP

Wła ściciele zakładów podejmowali działania maj ące na celu wprowadzenie zasad systemu HACCP. W czasie przeprowadzanych kontroli informowano wła ścicieli zakładów o obowi ązuj ących w tym zakresie przepisach. W przypadkach gdy stwierdzano naruszenia obowi ązuj ących przepisów prawnych w ww. zakresie wdra żano post ępowanie administracyjne nakazuj ące opracowanie i wdro żenie procedur na podstawie zasad systemu HACCP. W zwi ązku z powy ższym w stosunku do 2018 r. wzrosła liczba zakładów posiadaj ących wdro żone i udokumentowane zasady systemu HACCP. Dokonana ocena wskazuje jednak, że konieczne s ą dalsze działania maj ące na celu wdro żenie systemu HACCP przez pozostałe podmioty gospodarcze.

Liczba obiektów w tym OBJ ĘTE z wdro żonymi z wdro żonym w których NADZOREM zasadami systemem rozpocz ęto (kolumna 1 MZ-48) GHP/GMP HACCP wdra żanie zasad (kolumna 7 MZ- (kolumna 6 MZ-48) 48) systemu HACCP 87 24 Produkcji w tym : w tym : 11 0 13 produkcja żywno ści 76 produkcja pierwotna pierwotna Obrotu 200 200 140 17 żywno ści ą Żywienia zbiorowego 46 46 44 1 otwartego Żywienia zbiorowego 36 36 33 1 zamkni ętego Ogółem 369 306 228 19

43 Jako ść zdrowotna środków spo żywczych, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywno ści ą oraz bada ń sanitarnych

W powiecie nidzickim realizowany jest Plan pobierania próbek do badania żywno ści oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywno ści ą w ramach urz ędowej kontroli i monitoringu tworzony na podstawie Krajowego Planu Poboru Próbek.

Kierunek bada ń Liczba zbadanych próbek w 2019 r. ogółem w tym krajowych UE z importu Zanieczyszczenia mikrobiologiczne 81 81 0 0 Metale szkodliwe dla zdrowia 8 7 0 1 Pozostało ści pestycydów 7 7 0 0 Mikotoksyny 4 3 1 0 Azotany 1 1 0 0 Zawarto ść substancji dodatkowych 7 6 0 1 Badanie napromieniania żywno ści 1 0 1 0 WWA 2 2 0 0 Żywno ść wzbogacana 1 1 0 0 Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z 2 0 0 2 żywno ści ą GMO 2 2 0 0 Wybrane parametry w środkach specjalnego przeznaczenia/suplementach 8 4 3 1 diety Akryloamid 2 2 0 0 Tłuszcze przeznaczone do sma żenia 1 1 0 0 Gluten 1 1 0 0 Metanol, karbaminian 2 2 0 0 Jod 2 2 0 0 Izomery kwasów tłuszczowych 1 1 0 0

W 2019 r. zbadano ogółem 133 próbek, w tym: • 131 próbek żywno ści, • 2 próbki materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywno ści ą.

W wyniku przeprowadzanych bada ń zakwestionowano 15 próbek żywno ści, w tym: * ze wzgl ędu na niewła ściwe znakowanie 3 próbki suplementów diety, 1 próbkę żywno ści wzbogacanej oraz 5 próbek masła, * ze wzgl ędu na przekroczenie najwy ższego dopuszczalnego poziomu pozostało ści pestycydu (NDP) – 1 próbk ę truskawek, * ze wzgl ędu na zanieczyszczenie mikrobiologiczne – 5 próbek lodów.

W wyniku podj ętych w poprzednich latach działa ń maj ących na celu poinformowanie producentów żywno ści oraz wła ścicieli podmiotów wprowadzaj ących żywno ść do obrotu

44 i wła ścicieli zakładów żywienia zbiorowego o wymaganiach dotycz ących znakowania żywno ści zawartych w rozporz ądzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 znacznie wzrosła ich wiedza na ten temat. Ww. rozporz ądzenie okazało si ę jednak nadal du żym wyzwaniem dla osób odpowiedzialnych za znakowanie żywno ści zwłaszcza w zakresie przygotowania obowi ązkowej informacji o warto ści od żywczej. Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowo ści w oznakowaniu wyrobów gotowych, w których zastosowano substancje lub preparaty zawieraj ące składniki alergenne. Były one zgodne z obowi ązuj ącymi przepisami prawa żywno ściowego. Nazwa składnika alergennego wyra źnie odró żniała si ę od reszty składników (stosowano inny rodzaj czcionki). Równie ż w wyniku podj ętych w poprzednich latach. działa ń maj ących na celu weryfikacj ę dowodów działa ń przeprowadzanych przez producentów żywno ści w ramach kontroli wewn ętrznej, ze szczególnym uwzgl ędnieniem przepisów prawnych i planów bada ń produktów opartych na ocenie ryzyka – producenci zacz ęli opracowywa ć własne harmonogramy bada ń wła ścicielskich i zleca ć wykonanie bada ń swoich produktów w wybranych przez siebie akredytowanych laboratoriach. Kontrole sklepów wprowadzaj ących do obrotu materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywno ści ą potwierdziły, że wi ększo ść z tych sklepów ma ju ż wdro żon ą Dobr ą Praktyk ę Produkcyjn ą – GMP w odniesieniu do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywno ści ą. Pomimo to, zdarzaj ą si ę pewne niezgodno ści. Wszcz ęte w 2019r. 3 post ępowania administracyjne nakazuj ące m.in.: zapewnienie na etapie sprzeda ży detalicznej pisemnych deklaracji zgodno ści dla wyrobów ceramicznych spowodowały widoczn ą popraw ę w jako ści dokumentacji towarzysz ącej tym wyrobom.

System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywno ściowych i Środkach Żywienia Zwierz ąt (RASSF) oraz Wspólnotowy Systemu Szybkiego Informowania (RAPEX)

W ramach europejskiego Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywno ściowych i Środkach Żywienia Zwierz ąt (RASSF) Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nidzicy otrzymał w 2019r. 14 powiadomień alarmowych i informacyjnych. Po otrzymaniu powiadomie ń w ramach systemu RASFF wymagaj ących szybkiego wycofania produktów z obrotu niezwłocznie podejmowano stosowne działania. Ogółem przeprowadzono 8 kontroli interwencyjnych oraz podj ęto 23 inne działania maj ące na celu uzyskanie informacji dotycz ących wycofywanych z obrotu produktów. W trakcie prowadzonych działa ń nie stwierdzono w obrocie zakwestionowanych produktów. Na stronie internetowej PSSE Nidzica (miejsce publikacji: sanepid.nidzica.pl), odno śnik „Ostrze żenia publiczne dotycz ące żywno ści” jest linkiem do strony internetowej Głównego Inspektora Sanitarnego pod t ą sam ą nazw ą „Ostrze żenia publiczne dotycz ące żywno ści”, na którym znajduj ą si ę ostrze żenia i komunikaty dotycz ące żywno ści lub wyrobów do kontaktu z żywno ści ą.

W ramach Wspólnotowego Systemu Szybkiego Informowania (RAPEX) w 2019r. umieszczono w systemie RAPEX jedn ą notyfikacj ę dotycz ącą produktów kosmetycznych, w których wykryto antymon. Po otrzymaniu powiadomienia w ramach systemu RAPEX przeprowadzono rozpoznanie i stwierdzono, że na podległym terenie nie było sklepów nale żą cych do sieci dystrybutora, który wprowadzał do obrotu ww. produkty kosmetyczne.

45 Nadzór nad żywno ści ą prozdrowotn ą

W roku 2019 r. w ramach nadzoru nad wprowadzaniem do obrotu żywno ści prozdrowotnej (suplementów diety, środków spo żywczych specjalnego przeznaczenia i środków spo żywczych wzbogacanych) podczas kontroli sprawdzano warunki przechowywania i sprzeda ży żywno ści prozdrowotnej oraz oceniano jej znakowanie ze szczególnym uwzgl ędnieniem stosowanych o świadcze ń żywieniowych i zdrowotnych.

W ramach oceny bezpiecze ństwa żywno ści prozdrowotnej przebadano 16 próbek w tym: • Suplementy diety - 6 • Żywno ść specjalnego przeznaczenia - 9 • Żywno ść wzbogacana - 1 Powy ższe próbki badano w kierunku: mikrobiologia, substancje dodatkowe, metale, azotany, akryloamid, pozostało ści pestycydów, gluten, znakowanie oraz zawarto ść witamin, składników mineralnych i innych substancji.

Zakwestionowano 3 próbki suplementów diety i 1 próbk ę żywno ści wzbogacanej ze wzgl ędu na niewła ściwe znakowanie. Przeprowadzone kontrole znakowania żywno ści prozdrowotnej pod k ątem stosowania oświadcze ń żywno ściowych i zdrowotnych nie wykazały niezgodno ści w tym zakresie.

Nadzór nad zakładami produkcji pod k ątem prawidłowego znakowania stosowanych w produkcji surowców oraz wyrobów gotowych na obecno ść GMO.

W 2019r. przeprowadzono 3 kontrole kompleksowe i 1 kontrol ę tematyczn ą w obiektach produkcji żywno ści (3 piekarnie oraz 1 ciastkarnia), podczas których korzystano z „Listy pyta ń kontrolnych dla zakładów produkcji/obrotu żywno ści ą pod k ątem prawidłowego znakowania na obecno ść GMO”. Ocenie poddano produkty i wyroby przemysłu piekarskiego oraz wyroby ciastkarskie. W skontrolowanych zakładach produkcji żywno ści prowadzi si ę na bie żą co zapisy identyfikuj ące dostawców surowców. S ą równie ż opracowane listy surowców mog ących potencjalnie zawiera ć GMO oraz listy wyrobów gotowych mog ących potencjalnie zawiera ć GMO. Żaden z kontrolowanych przedsi ębiorców nie umieszcza na opakowaniu swoich produktów (kierowanych do konsumenta ko ńcowego) informacji że produkt nie zawiera GMO, typu: „non-GMO”, „bez GMO” itp. Przedsi ębiorcy w zwi ązku z odpowiedzialno ści ą, któr ą ponosz ą w odniesieniu do informowania konsumentów o składzie produkowanej żywno ści dobrowolnie udost ępniali w czasie kontroli urz ędowej dokumenty otrzymane od producentów i dystrybutorów surowców (o świadczenia, certyfikaty, wyniki bada ń laboratoryjnych) potwierdzaj ące, że produkowany przez nich produkt lub surowce, z których jest on produkowany nie zawieraj ą GMO.

W 2019 r. pobrano do badania w kierunku: GMO dwie próbki żywno ści:

1. Wyroby cukiernicze i ciastkarskie. Galanteria ciastkarska, kraj pochodzenia: Polska. 2. Warzywa (w tym str ączkowe). Przetwory i produkty warzywne, kraj pochodzenia: Polska Próbki nie zostały zakwestionowane.

46 W porównaniu do lat poprzednich wzrosła wiedza i świadomo ść wła ścicieli zakładów produkcji żywno ści w zakresie stosowania surowców mog ących potencjalnie zawiera ć GMO. Wła ściciele z własnej inicjatywy zwracaj ą uwag ę aby przy ka żdej dostawie surowców otrzymane dokumenty umo żliwiały identyfikacj ę dostawców surowców (w tym kraj pochodzenia surowców).

Nadzór nad środkami spo żywczymi poddanymi działaniu promieniowania jonizuj ącego.

W 2019 r. pobrano 1 próbk ę żywno ści do badania w kierunku: wykrywanie napromieniania żywno ści 1.Zioła, przyprawy, Kraj pochodzenia: Hiszpania Próbka nie została zakwestionowana.

Nadzór nad zakładami produkcji stosuj ącymi dodatki do żywno ści.

Przeprowadzone kontrole zakładów produkcji stosuj ących dodatki do żywno ści w czasie których m.in. dokonano weryfikacji dokumentów pozwalaj ących na identyfikacj ę dodatków do żywno ści, a w szczególno ści danych dotycz ących ich dostawców i producentów, numerów partii i dat produkcji nie wykazały niezgodno ści w tym zakresie. W trakcie kontroli wykorzystywano list ę pyta ń kontrolnych (check list) oraz sprawdzano dokumentacj ę towarzysz ącą surowcom. Nieprawidłowo ści nie stwierdzono. W skontrolowanych zakładach stosowano dodatki do żywno ści np.: beta karoten – E 160a, kwa śny w ęglan amonu - E 503ii, kwas cytrynowy- E 330, kwas -mlekowy- E 270 lub były one wprowadzane do wyrobów gotowych wraz z: • wieloskładnikowymi środkami do przetwarzania m ąki, mieszankami do ciast, • kremowymi nadzieniami, marmoladami wieloowocowymi itp. Dawkowanie substancji dodatkowych takich jak beta karoten – E 160a, kwa śny w ęglan amonu - E 503ii, kwas cytrynowy -E 330, kwas mlekowy- E 270 jest dopuszczone na poziomie quantum satis. W zakładzie produkcyjnym substancje te s ą stosowane zgodnie z dobr ą praktyk ą produkcyjn ą, na poziomie nie wy ższym ni ż niezb ędny, żeby osi ągn ąć zamierzony cel i nie wprowadzi ć konsumenta w bł ąd. Oznakowanie wyrobów gotowych do produkcji, których u żyto dodatków do żywno ści lub ww. produktów zawieraj ących dodatki do żywno ści (wprowadzonych zgodnie z zasad ą carry-over) zawiera informacj ę o funkcji technologicznej jak ą te dodatki pełni ą w wyrobie gotowym oraz ich nazw ę lub symbol. Oznakowanie wyrobów gotowych, w których zastosowano substancje lub preparaty zawieraj ące składniki alergenne jest zgodne z obowi ązuj ącymi przepisami prawa żywno ściowego. Nazwa składnika alergennego wyra źnie odró żnia si ę od reszty składników (inny rodzaj czcionki).

Ocena jako ści żywienia

- Podczas przeprowadzanych kontroli w stołówkach szkolnych, przedszkolnych oraz żłobku oceniano i omawiano jadłospisy. - Na stronie internetowej PSSE Nidzica (miejsce publikacji: sanepid.nidzica.pl), odno śnik „ogłoszenia/komunikaty”, zamieszczono odsyłacz do strony internetowej Głównego Inspektora Sanitarnego przekierowuj ący do aktualnych opracowa ń dotycz ących propozycji

47 posiłków dla dzieci w przedszkolach i szkołach „Wiem co jem” oraz komunikat dla podmiotów prowadz ących żłobki i kluby dzieci ęce. - W dniu 11.06.2019 r. na terenie posesji PSSE w Nidzicy odbył si ę „piknik zdrowia” podczas, którego edukowano dzieci, młodzie ż oraz osoby dorosłe w zakresie zdrowego żywienia. Prowadzono równie ż dystrybucj ę materiałów edukacyjnych w powy ższym zakresie. W działaniu tym uczestniczyły min. grupy przedszkolne w ilo ści 120 dzieci. Podczas pikniku dzieci otrzymały wod ę mineraln ą, soki naturalne oraz świe że owoce. - Dodatkowo udost ępniano zainteresowanym opracowanie pt. „ Żywienie dzieci w żłobkach - praktyczne wprowadzanie aktualnych norm i zalece ń według aktualnych norm żywienia dla populacji Polski z 2017 r. (opracowanie: Instytut Żywno ści i Żywienia w Warszawie). - Podczas przeprowadzonych kontroli stołówek udzielono instrukta żu na temat sposobu żywienia dzieci w jednostkach systemu o światy oraz zasad prawidłowego żywienia dzieci i młodzie ży w celu oceny realizacji obowi ązuj ących przepisów prawnych w tym zakresie na podstawie rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spo żywczych przeznaczonych do sprzeda ży dzieciom i młodzie ży w jednostkach systemu oświaty oraz wymaga ń, jakie mysz ą spełnia ć środki spo żywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzie ży w tych jednostkach. (Dz.U. 2016, poz. 1154) oraz o obowi ązkowych informacjach na temat żywności, które nale ży poda ć rodzicom, opiekunom i dzieciom zgodnie z Rozporz ądzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011 z dnia 25 pa ździernika 2011r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywno ści. W jadłospisach umieszczano informacje o obecno ści w potrawach substancji lub produktów powoduj ących alergie lub reakcje nietolerancji. W trakcie oceny żywienia korzystano z tzw. List wspomagaj ących ocen ę żywienia w szkole i przedszkolu pod k ątem spełnienia wymaga ń zawartych w rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016r.

- W zwi ązku z prowadzeniem działalno ści w ramach programu „Trzymaj form ę” zwi ększyła si ę w śród uczniów i ich rodziców świadomo ść potrzeby prawidłowego i racjonalnego od żywiania oraz aktywnych form wypoczynku, uprawiania sportu. W zwi ązku z wej ściem w życie Rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. reguluj ącego, jakie produkty spo żywcze i posiłki mog ą by ć udost ępniane dzieciom i młodzie ży w przedszkolach i szkołach oraz w wyniku prowadzonych działa ń ograniczono spo życie cukru substancji słodz ących, soli, tłuszczu oraz potraw sma żonych, przy jednoczesnym promowaniu spo życia owoców i warzyw, ryb, mleka i produktów mlecznych. Kontrole przeprowadzone w sklepikach szkolnych potwierdziły, że asortyment oferowanych środków spo żywczych był zgodny z rozporz ądzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016r. w sprawie grup środków spo żywczych przeznaczonych do sprzeda ży dzieciom i młodzie ży w jednostkach systemu o światy oraz wymaga ń, jakie musz ą spełnia ć środki spo żywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzie ży w tych jednostkach.

W stosunku do lat poprzednich odnotowano popraw ę jako ści żywienia pacjentów w szpitalu. Przedstawiciele ZOZ w Nidzicy co najmniej raz w roku przeprowadzaj ą audyt w miejscu wykonywania usług cateringowych. 2-3 razy do roku przeprowadzane s ą ankiety satysfakcji pacjenta z jako ści żywienia, podczas, których oceniane s ą m.in.: smak, estetyka, zgodno ść diety, temperatura posiłków, urozmaicenie posiłków, wielko ść porcji, pora podania posiłków itp. Dodatkowo przeprowadza si ę w śród pacjentów ogóln ą ankiet ę odno śnie pobytu

48 w szpitalu. Jeden dział tej ankiety dotyczy jako ści żywienia i jako ści obsługi przy wydawaniu posiłków. Z przeprowadzonych ankiet wynika, że satysfakcja pacjentów wzrasta.

Produkcja pierwotna, sprzeda ż bezpo średnia, rolniczy handel detaliczny

Zgodnie z aktualnie obowi ązuj ącymi przepisami prawnymi gospodarstwa działaj ące na rynku spo żywczym, tj . podmioty zajmuj ące si ę produkcj ą pierwotn ą, sprzeda żą bezpo średni ą lub rolniczym handlem detalicznym (RHD) produktami pochodzenia ro ślinnego zobowi ązane są do zło żenia wniosku o wpis do rejestru zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli organów Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej. W ramach nadzoru nad wytwarzaniem bezpiecznych produktów produkcji pierwotnej uwzgl ędniono strategi ę nadzoru nad bezpiecze ństwem żywno ści w obszarze owoców mi ękkich i podj ęto szereg działa ń. W rocznych planach uwzgl ędniono kontrole podmiotów produkcji pierwotnej. Kontrole obejmowały wizyt ę na plantacji oraz kontrol ę dokumentacji zwi ązanej z zastosowanymi środkami ochrony ro ślin, jako ści ą wody do nawadniania, wynikami analiz próbek gleby, warzyw, owoców itp. W trakcie kontroli na plantacji sprawdzano czy zapewniony jest dost ęp wszystkich pracowników do toalet (stałych lub przeno śnych) i urz ądze ń do mycia r ąk pod bie żą cą wod ą, czy respektowany jest zakaz pracy osób z objawami takimi jak: biegunka, wymioty, temperatura lub żółtaczka. Kontrolowano te ż czysto ść sprz ętu u żywanego przy zbiorze oraz warunki przechowywania zebranych owoców i ich transportu. W trakcie kontroli wykorzystywano list ę pyta ń kontrolnych (check list) i informowano producentów, że s ą zobowi ązani do przestrzegania wymogów zawartych w zał ączniku I rozporz ądzenia (WE) nr 852/2004 , a tak że, że powinni stosowa ć: odpowiednie metody nawo żenia i podlewania upraw (wyeliminowanie nawo żenia upraw fekaliami), odpowiednie środki ochrony ro ślin i przestrzega ć okresu ich karencji, przestrzega ć zasad higieny podczas zbioru i transportu w tym: zapewni ć pracownikom warunki do mycia rąk i dost ęp do toalet (stałych lub przeno śnych), zatrudnia ć pracowników o dobrym stanie zdrowia itp. W wyniku podj ętych działa ń maj ących m.in. na celu zaznajomienie producentów produkcji pierwotnej z obowi ązuj ącymi przepisami prawnymi i zagro żeniami jakie niesie nieprzestrzeganie higieny podczas zbioru i transportu owoców mi ękkich znacznie wzrosła ich wiedza w tym zakresie. Wła ściciele plantacji w 2019r. zapewniali pracownikom na plantacji m.in. mo żliwo ść umycia rąk oraz dost ęp do ubikacji.

Dodatkowo w trakcie kontroli hurtowni warzyw i owoców, lokalnych punktów sprzeda ży detalicznej, zakładów żywienia zbiorowego informowano o konieczno ści sprawdzania czy dostawca warzyw i owoców znajduje si ę w rejestrze zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli żywno ści organów Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej. Kontynuowano współprac ę z administratorem targowiska oraz z wła ścicielami skupów zbó ż, którzy informowali swoich dostawców o obowi ązuj ących przepisach prawnych. W trakcie kontroli targowiska informowano rolników produkuj ących produkty ro ślinne z przeznaczeniem na żywno ść lub zajmuj ących si ę sprzeda żą bezpo średni ą o obowi ązku składania wniosku o wpis do rejestru zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli organów PIS, a tak że o tym, że uzyskanie wpisu do rejestru jest bezpłatne, że wnioski o wpis do rejestru zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli organów Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej nale ży składa ć w PSSE w Nidzicy oraz, iż formularz wniosku jest dost ępny

49 na stronie internetowej PSSE w Nidzicy (miejsce publikacji: sanepid.nidzica.pl) lub bezpo średnio w jej siedzibie. Na ww. stronie internetowej umieszczono komunikat PPIS w Nidzicy w sprawie składania wniosków o wpis do rejestru zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli organów Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej przez osoby zajmuj ące si ę produkcj ą pierwotn ą, sprzeda żą bezpo średni ą lub rolniczym handlem detalicznym (RHD) w zakresie produktów pochodzenia ro ślinnego oraz omówiono podstawowe zasady higieny obowi ązuj ące podczas produkcji pierwotnej, sprzeda ży bezpo średniej oraz podczas detalicznego handlu rolniczego. Umieszczono równie ż informacj ę, i ż w siedzibie PSSE w Nidzicy udost ępniono do wgl ądu „Poradnik Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej przy produkcji żywno ści niezwierz ęcego pochodzenia w warunkach domowych z wykorzystaniem surowców ro ślinnych z własnych upraw oraz w ramach rolniczego handlu detalicznego”. Poradnik ten stanowi wytyczne dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej do stosowania przy produkcji w warunkach domowych środków spo żywczych niezwierz ęcego pochodzenia o niskim ryzyku. Poradnik obejmuje produkcj ę żywno ści z wykorzystaniem surowców ro ślinnych pochodz ących z własnych upraw (pola, ogrodu). Dotyczy on procesu produkcji/przetwarzania żywno ści, który odbywa si ę przy wykorzystaniu sprz ętu i urz ądze ń gospodarstwa domowego w kuchni domowej z przeznaczeniem do wprowadzania do obrotu i mo że by ć równie ż stosowany przez rolników prowadz ących działalno ść w ramach rolniczego handlu detalicznego.

Działania na rzecz łagodzenia skutków zwi ązanych z wyst ąpieniem na terytorium Polski afryka ńskiego pomoru świ ń

W ramach działania na rzecz łagodzenia skutków zwi ązanych z wyst ąpieniem na terytorium Polski afryka ńskiego pomoru świ ń przesłano pisma do Urz ędu Miasta i Gminy w Nidzicy oraz do Urz ędu Gminy w Kozłowie, Urz ędu Gminy w Janowie, Urz ędu Gminy w Janowcu Ko ścielnym oraz do organizatorów imprez okoliczno ściowych przypominaj ąc, iż w zwi ązku z afryka ńskim pomorem świ ń podstawową kwestią podczas sprzedaży produktów z mięsa wieprzowego i dziczyzny znajdujących się w handlu detalicznym, a w szczególno ści sprzedawanych na targowiskach miejskich, kiermaszach, jarmarkach, imprezach sołeckich itp. jest możliwo ść identyfikacji miejsca pochodzenia produktów. W regulaminach targowisk, jarmarków, kiermaszy, imprez sołeckich itp. powinny znajdowa ć si ę zapisy, że sprzeda ż ww. produktów ma mie ć wszelkie cechy legalno ści. Produkcja w ędlin, która nie jest pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej jest działalno ści ą nielegaln ą. Mi ęso wieprzowe jak i produkty z mi ęsa wieprzowego powinny pochodzi ć z polskich zakładów zarejestrowanych zgodnie rozporz ądzeniem (WE) nr 852/2004 b ądź zatwierdzonych zgodnie rozporz ądzeniem (WE) nr 853/2004, b ędących pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej. Lista ww. zakładów znajduje si ę w centralnym wykazie zakładów prowadzonym przez Głównego Lekarza Weterynarii. Na teren Rzeczpospolitej Polskiej mog ą by ć wprowadzane importowane produkty żywno ściowe pochodz ące wył ącznie z zakładów zatwierdzonych zgodnie z Rozporz ądzeniem (WE) nr 853/2004. Niemo żliwa jest wi ęc sprzeda ż na terenie Polski produktów pochodz ących z zarejestrowanych zakładów z krajów trzecich, wytwarzaj ących produkty (m.in. produkty tradycyjne) przeznaczone wył ącznie do sprzeda ży na rynek lokalny. PPIS w Nidzicy poinformował równie ż o konieczno ści umieszczenia na targowisku miejskim w Nidzicy oznakowanego, zamykanego pojemnika UPPZ kat. I do gromadzenia ubocznych produktów pochodzenia zwierz ęcego ( w tym pochodz ących m. in. z nielegalnego handlu)

50 oraz o tym, że ww. pojemniki do gromadzenia ubocznych produktów pochodzenia zwierz ęcego musz ą by ć umieszczone w miejscu gdzie odbywaj ą si ę imprezy typu kiermasze, jarmarki, imprezy okoliczno ściowe, imprezy sołeckie, do żynki itp. W ramach współpracy z Inspekcj ą Weterynaryjn ą przeprowadzono na targowisku miejskim wspólne kontrole ruchomych punktów obrotu mi ęsem i w ędlinami. Przeprowadzono równie ż wspólne kontrole sanitarne zakładu żywienia zbiorowego oraz sklepu. W 2018r. nast ąpiły zmiany w zakresie nadzoru nad zakładami prowadzonymi przez organy Inspekcji Weterynaryjnej i Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej. Na stronie internetowej PSSE w Nidzicy umieszczono szczegółow ą informacj ę dla przedsi ębiorców o zakresie ww. zmian. • W odniesieniu do zakładów, w których dokonuje si ę produkcji produktów pochodzenia zwierz ęcego, w tym rozbioru tusz, podziału mi ęsa na elementy, mielenia mi ęsa, produkcji surowych wyrobów mi ęsnych, czy te ż przetwarzania mi ęsa w celu sprzeda ży konsumentom ostatecznym oraz jednocze śnie nie prowadzi si ę dostaw wyprodukowanych produktów do innych zakładów obowi ązuj ą jedynie przepisy rozporz ądzenia (WE) nr 852/2004, których przestrzeganie jest nadzorowane w tym przypadku przez Pa ństwow ą Inspekcj ę Sanitarn ą (podstawa prawna: art.73 ust.1 pkt 1 lit. B ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpiecze ństwie żywno ści i żywienia). W zwi ązku z tym podmioty powinny niezwłocznie: - zło żyć wniosek do wła ściwego pa ństwowego powiatowego inspektora sanitarnego w celu obj ęcia nadzorem, - uzyska ć zatwierdzenie przez wła ściwego pa ństwowego powiatowego inspektora sanitarnego, - zło żyć wniosek do wła ściwego powiatowego lekarza weterynarii, który do tej pory sprawował nadzór nad zakładem, o stwierdzeniu wyga śni ęcia decyzji dotycz ącej rejestracji/zatwierdzenia zakładu , - uzyska ć ww. decyzj ę powiatowego lekarza weterynarii dotycz ącą stwierdzenia wyga śni ęcia decyzji dotycz ącej zakładu. • Zakłady, w których prowadzona jest produkcja z udziałem nieprzetworzonych surowców pochodzenia zwierz ęcego, podlegaj ą dodatkowo przepisom rozporz ądzenia (WE) nr 853/2004, których wdro żenie jest nadzorowane wył ącznie przez Inspekcj ę Weterynaryjn ą (podstawa prawna: art. 6 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierz ęcego), a w zwi ązku z tym podmioty powinny niezwłocznie: - zło żyć wniosek do wła ściwego powiatowego lekarza weterynarii w celu obj ęcia nadzorem zakładu lub cz ęś ci zakładu, w której prowadzona jest taka produkcja – w przypadku zamiaru prowadzenia działalno ści, co do której istnieje obowi ązek sporz ądzenia projektu technologicznego zakładu, podmiot zobowi ązany b ędzie najpierw do sporz ądzenia takiego projektu oraz uzyskania jego zatwierdzenia przez wła ściwego powiatowego lekarza weterynarii, a nast ępnie dopiero zło żenia wniosku o rejestracj ę/zatwierdzenie zakładu, - uzyska ć decyzj ę wła ściwego powiatowego lekarza weterynarii dotycz ącą rejestracji/zatwierdzenia, - zło żyć wniosek do wła ściwego pa ństwowego powiatowego inspektora sanitarnego, który do tej pory sprawował nadzór nad zakładem o stwierdzeniu wyga śni ęcia decyzji dotycz ącej rejestracji/zatwierdzenia zakładu/cz ęś ci zakładu, - uzyska ć ww. decyzj ę pa ństwowego powiatowego inspektora sanitarnego dotycz ącą stwierdzenia wyga śni ęcia decyzji dotycz ącej zakładu.

51 Nadzór nad bezpiecze ństwem produktów kosmetycznych.

W 2019 r. kontynuowano wzmo żony nadzór nad prawidłowo ści ą obrotu wyrobów do wybielania z ębów zawieraj ących w swoim składzie nadtlenek wodoru, z uwzgl ędnieniem sprzeda ży przez Internet. • Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono w obrocie wyrobów do wybielania zębów zawieraj ących w swoim składzie 0,1%-6% nadtlenku wodoru. Powy ższy fakt odnotowano w protokołach kontroli sanitarnej. • Przeprowadzono przegl ąd 12 stron internetowych sklepów maj ących w swojej ofercie wyroby do wybielania z ębów. Maj ąc na uwadze ochron ę zdrowia konsumentów przyj ęto dla wyrobów do wybielania zębów o st ęż eniu nadtlenku wodoru 0,1% - 6%: • ograniczenia wiekowe odno śnie ich stosowania. – nie mo żna ich stosowa ć u osób poni żej 18 lat • oraz ograniczenia w dost ępno ści dla konsumentów – wyroby mog ą by ć sprzedawane wył ącznie lekarzom dentystom. Natomiast produkty zawieraj ące do 0.1% nadtlenku wodoru mog ą by ć dost ępne dla konsumentów bez ogranicze ń.

52