DROGI DROGI KOLEJNE KILOMETRY WOJCIECH KWINTA GDMT geoinżynieria drogi mosty tunele Z 4269 km dróg szybkiego ruchu eksploatowanych w Polsce na koniec 2020 r. ponad 1711 km to autostrady. W ubiegłym roku do użytku oddano około 15 km autostrady A2, w realizacji znajduje się 139 km tego typu dróg, a dla kolejnych 114 km trwają procedury przetargowe. Dalsze odcinki są w przygotowaniu Pod koniec 2025 r., wraz z wybudowa- tzw. wlotu do Warszawy między Pruszkowem niem 32-kilometrowego odcinka A2 z Białej a Konotopą. Trzypasmowe jezdnie powstały Podlaskiej do granicy z Białorusią, powinna również w obrębie konurbacji górnośląskiej zakończyć się realizacja pierwotnego planu i części obwodnicy Krakowa. Najdłuższym budowy autostrad w Polsce. Długość krajowej takim odcinkiem będzie fragment A1 budo- sieci tego typu dróg osiągnie wtedy niemal wany na trasie pomiędzy Tuszynem a po- 2 tys. km. Jedynym projektem, który obecnie czątkiem obwodnicy Częstochowy. Wszyst- jest przeznaczony do realizacji, a wykracza kie ostatnio zawierane umowy przewidują poza ten harmonogram, jest inwestycja obej- rezerwę pod budowę trzeciego pasa. mująca budowę około 100-kilometrowej A50, Przygotowywane jest też poszerzenie A2 południowej części Obwodnicy Aglomeracji na trasie Łódź–Warszawa, jednak w tym wy- Warszawskiej. Ostatnia zatem z zaplanowa- padku droga będzie jeszcze szersza: wyzna- nych autostrad ma powstać do końca 2030 r. czony odcinek stanie się czteropasmowy. Aktualnie prace trwają na odcinkach au- tostrad A1, A2 i A18, w opracowaniu są plany BUDOWA AUTOSTRADY A1 rozbudowy A4, a dla A6 i A8 przygotowywana jest nowa infrastruktura. Większość kra- Najdłuższa budowana w obrębie tej auto- jowych autostrad to drogi dwujezdniowe, strady trasa prowadzi z Tuszyna do Często- z dwoma pasami ruchu w obu kierunkach. chowy i będzie mieć 81 km długości (dystans Większą liczbę pasów (po trzy) mają trasy ten podzielono w ramach zadań realizacyj- zlokalizowane w pobliżu aglomeracji lub nych na pięć odcinków). Prace są prowadzone przebiegające przez nie. Znajdują się w woj. bez zatrzymywania ruchu samochodowego. śląskim oraz w ciągu obwodnicy Poznania, Na 57 km (cztery odcinki – trzy w woj. łódzkim, autostradowej obwodnicy Wrocławia oraz jeden w woj. śląskim) kierowcy mają do dys- 72 GDMT geoinżynieria drogi mosty tunele ∙ [74] 1/2021 DROGI pozycji jedną betonową jezdnię z dwoma pa- sami ruchu w obie strony (z wykorzystaniem pasa awaryjnego). Na początkowym fragmen- cie odcinka Piotrków Trybunalski–Kamieńsk (4 km z około 25 km) udostępniono wschod- nią jezdnię (po jednym pasie ruchu dla każde- go z kierunków). Na pozostałej części odcinka samochody jeżdżą po starej jezdni DK1. W styczniu zaawansowanie prac w zależ- ności od odcinka i daty podpisania umowy AUTOSTRAD wynosiło od 38 do 72%. Budowa A1 zakończy się w 2022 r., jednak w 2021 r. oddanych zo- stanie 39,6 km trasy z trzypasmowymi jezd- niami: Tuszyn–Piotrków Trybunalski Południe (15,9 km), Kamieńsk–Radomsko (16,7 km) oraz Radomsko–granica woj. łódzkiego i śląskiego (7 km). Na pozostałych dwóch odcinkach pod koniec tego roku będzie dostępna co najmniej jedna jezdnia z dwoma pasami ruchu. Trwają też prace wykończeniowe autostradowej ob- wodnicy Częstochowy i budowa wiaduktu łą- czącego obwodnicę z budowanym odcinkiem granica woj. łódzkiego/śląskiego–Częstocho- wa Północ A1 będzie ostatecznie liczyć 564,1 km. W użytkowaniu jest 483,4 km: około 331 pod zarządem Generalnej Dyrekcji Dróg Krajo- wych i Autostrad (GDDKiA) oraz mniej więcej 152 km między Gdańskiem a Toruniem w za- rządzie Gdańsk Transport Company. AUTOSTRADA A2 Odcinki trasy na wschód od Warszawy do Białej Podlaskiej są na różnych etapach reali- zacji. W lutym 2021 r. otwarto oferty w prze- FOT. 1. | Budowa odcinka autostrady A1. Fot. Krzysztof Nalewajko/GDDKiA GDMT geoinżynieria drogi mosty tunele ∙ [74] 1/2021 73 DROGI Świecko) zarządza spółka Autostrada Wiel- kopolska. Za przejazd 238 km pobierane są opłaty. AUTOSTRADA A4 Najdłuższa autostrada w Polsce została w całości oddana do użytku w lipcu 2016 r., ale z jej pierwszego odcinka kierowcy zaczęli korzystać jeszcze na początku 1983 r. Z uwagi na fakt, że jej najstarsza część powstała nie- mal 40 lat temu, na części odcinków droga ta staje się już niefunkcjonalna. GDDKiA re- FOT. 2. | Autostrada A2. Fot. Krzysztof Nalewajko/GDDKiA alizuje już plany dotyczące poprawy warun- ków jazdy w jej obrębie. 23 grudnia 2020 r. ogłoszono przetarg na przygotowanie doku- targu na opracowanie projektu budowlanego W przetargach na cztery odcinki A2 między mentacji dla budowy lub rozbudowy trasy na autostrady A2 na odcinku od Białej Podlaskiej Siedlcami a Białą Podlaską (łącznie około Dolnym Śląsku, od Krzyżowej do Wrocławia. do granicy z Białorusią (około 32 km) z uzyska- 63,3 km) w dwóch przypadkach dopiero wybra- Pierwsze postępowanie obejmuje odcinek od niem zezwolenia na realizację inwestycji dro- no najkorzystniejsze oferty, a w dwóch pozo- węzła Krzyżowa do węzła Legnica Południe, gowej (ZRID). Zgłosiło się dziewięć podmiotów, stałych już zakończono postępowania (umowy drugie dotyczy fragmentu między węzłem Le- rozpiętość cen wyniosła od prawie 10 mln zł do zostaną podpisane w kwietniu). Wszystkie od- gnica Południe a węzłem Wrocław Wschód/ 35,5 mln zł. Do chwili zamknięcia wydania nie cinki będą miały rezerwę terenu pod budowę Stary Śleszów i jednocześnie budowy drogi wskazano najkorzystniejszej oferty. W połowie trzeciego pasa ruchu. ekspresowej S5 Bolków–Sobótka. W obu przy- 2020 r. oddano około 15 km trasy od węzła Lu- W woj. łódzkim i mazowieckim A2 ma być padkach znani są już oferenci. Rozpiętość belska do obwodnicy Mińska Mazowieckiego. poszerzona o dodatkowy pas na długości ofert dla odcinka między Krzyżową a Legnicą Była to jednocześnie całość nowych odcinków 89 km (trwa procedura uzyskiwania decyzji wynosi od 10,8 do 14,8 mln zł. Dla drugiego autostrad oddanych do użytku w ubiegłym środowiskowych, w drugiej połowie tego roku zadania proponowane kwoty wynoszą od 36,2 roku. W efekcie wykonano około 36 km tej powinien zostać ogłoszony przetarg na budo- do prawie 76 mln zł. trasy. GDDKiA udostępniła też kolejne relacje wę). Od węzła Konotopa do węzła Pruszków Z kolei w Małopolsce południowa auto- ruchu na węźle Lubelska, łączącym A2 z droga- autostrada A2 będzie mieć po cztery pasy stradowa obwodnica Krakowa zyska dodat- mi ekspresowymi S2 i S17. Podpisano również ruchu, a dalej, do węzła Łódź Północ, po trzy kowy pas ruchu (900 m) na prawej jezdni od umowy z wykonawcami trzech odcinków mię- pasy. Planowane zakończenie tych robót ma węzła Kraków Południe do wiaduktu w ciągu dzy Mińskiem Mazowieckim a Siedlcami – dwie nastąpić w II połowie 2025 r. ul. Kąpielowej. W marcu wybrano wykonawcę z nich, między węzłami Kałuszyn i Groszki oraz Cała autostrada A2 będzie miała długość dokumentacji rozbudowy węzła Kraków Po- Gręzów i Siedlce Zachód, wiosną 2020 r. (bu- 620,6 km; w eksploatacji jest już 487,5 km. łudnie na skrzyżowaniu autostrady A4 i drogi dowa zakończy się jesienią 2023 r.), a trzecią GDDKiA zarządza trasą liczącą około 232,5 km krajowej nr 7 (czyli popularnej zakopianki). – Groszki–Gręzów – pod koniec stycznia 2021 r. (99 km między Koninem i Strykowem to droga A4 liczy 667 km, z czego 606 km trasy za- (planowany termin realizacji to lato 2024 r.). płatna). 255-kilometrową częścią A2 (Konin– rządza GDDKiA. Między Wrocławiem a Sośni- Autostrada Długość docelowa W eksploatacji W realizacji W przetargu W przygotowaniu A1 564,1 483,4 80,7 A2 620,6 487,5 37,5 63,3 32,3 A4 667 A6 28,8 A8 22,7 A18 71,4 71,4 (jezdnia północna) 71,4 A50 98* Analiza czterech wariantów korytarzy TAB. 1. | Stan budowy autostrad (km). Źródło: GDDKiA *) najkorzystniejszy wariant korytarza 74 GDMT geoinżynieria drogi mosty tunele ∙ [74] 1/2021 DROGI cą (162,4 km) autostrada jest płatna. Płatny AUTOSTRADA A50 ROK KM jest też odcinek 61 km między Krakowem 2004 51,52 a Katowicami, którego operatorem jest Ma stać się południową częścią planowanej 2005 33,75 spółka Stalexport Autostrada Małopolska. obwodnicy aglomeracji warszawskiej. Cała 2006 103,77 droga obwodowa, wraz z drogą ekspresową AUTOSTRADY A6 I A8 S50, ma mieć około 265 km długości. GDDKiA 2007 89 przedstawiła cztery warianty korytarzy (pa- 2008 4,46 Te drogi są już wybudowane i włączone sów o szerokości około 5 km), z których na 2009 87,42 do eksploatacji, natomiast A8 (autostradowa etapie studium techniczno-ekonomiczno- 2010 7,88 obwodnica Wrocławia) będzie jeszcze wypo- -środowiskowego wyłonią się koncepcje tras. 2011 209,88 sażona w jednolity, zintegrowany inteligent- W założeniach, zarówno A50, jak i S50, będą ny system teleinformatyczny, umożliwiający miały po trzy pasy ruchu na każdej jezdni. 2012 240,64 uruchomienie usług ITS (zarządzania i mo- Zdaniem GDDKiA częściowo wybudowana już 2013 148,54 nitorowania ruchu). Część tej trasy zostanie obwodnica Warszawy (m.in. w ciągu S2) po 2014 76,32 wyposażona w nowe ekrany akustyczne. ukończeniu nie będzie w stanie przejąć cięż- 2015 20,8 W grudniu 2020 r. oddano do użytku kiego ruchu tranzytowego, który powinien 2016 80,98 przebudowany 3,5-kilometrowy odcinek A6 być odsunięty od miasta. Za najkorzystniej- Szczecin Dąbie–Rzęśnica, wcześniej ozna- szy uznano zatem wariant budowy 98-kilo- 2017 0 kowany jako droga ekspresowa. Dalsze plany metrowej autostrady z 10 węzłami (wstępne 2018 0 to budowa wiaduktu na zachód od istnieją- założenia – red.). Przybliżony przebieg trasy 2019 57,8 cego MOP Kołbaskowo przy granicy polsko- prowadzi między węzłem A2 Dębe Wielkie, 2020 14,8 -niemieckiej. dalej przez nowy most nad Wisłą, w sąsiedz- Autostrada A8 ma 22,7 km długości, a A6 twie linii kolejowej nr 12, a w dalszej części TAB. 2. | Długość autostrad udostępnianych w latach 2004–2020 (km). Źródło: GDDKiA – 28,8 km. na północ od Kołbieli, Góry Kalwarii i Grójca aż do węzła Wiskitki (A2). A50 miałaby też AUTOSTRADA A18 być dodatkowym połączeniem na potrzeby granicą Polski, a z aglomeracją lubelską oraz Centralnego Portu Komunikacyjnego, o ile to południowo-wschodnią granicą Polski przez Od 2006 r. kierowcy korzystają z jezdni przedsięwzięcie zostanie zrealizowane.