Jaarverslag LUCIS 2011

J A A R V E R S L A G

2 0 1 1 Jaarverslag LUCIS 2011

Redactie: Annemarie van Sandwijk Financiële rapportage: Petra de Bruijn Lay-out: Arshad Muradin

Inhoudsopgave

1. Inleiding: LUCIS als Leids expertisecentrum ...... 3 1.1 Externe zichtbaarheid...... 4

1.2 Interne cohesie en samenwerking binnen de islamstudies ...... 7 1.3 Promoties ...... 8 1.4 Publicaties ...... 8

1.5 Subsidies ...... 9

1.6 Conclusie en vooruitblik ...... 9

2. Bijlagen……… ...... 11

Bijlage 2.1 Chronologisch overzicht activiteiten 2011 ...... 11 Bijlage 2.2 Verslag activiteiten 2011...... 19 Bijlage 2.3 LUCIS in de media...... 89 Bijlage 2.4 Subsidies en projecten ...... 93

Bijlage 2.5 Organisatiestructuur ...... 95 Bijlage 2.6 Individuele jaarrapportages LUCIS-stuurgroep en LUCIS-leden 2011 …99 Verklarende lijst van afkortingen ...... 115 2 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

3 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

1. Inleiding: LUCIS als Leids expertisecentrum

Het Leids universitair centrum voor de studie van islam en samenleving (LUCIS) is de afgelopen drie jaar stevig ingebed geraakt in het Leidse universitaire landschap, én in de Nederlandse samenleving. Ook internationaal is de reputatie van Leiden als centre of excellence voor islamstudies met LUCIS aanzienlijk versterkt. Vooraanstaande wetenschappers en instellingen uit de hele wereld zoeken actief samenwerking met Leiden.

De laatste jaren neemt de Universiteit Leiden (CvB) tot stand gekomen. Leiden is daarmee opnieuw zowel nationaal als internationaal uniek in Nederland: geen enkele andere Ne- een bijzondere plaats in op het gebied van de derlandse universiteit heeft een dergelijk ex- studie van de islam en moslimse samenlevin- pertisecentrum. gen. Aan slechts weinig universiteiten bestaat er zoveel deskundigheid vanuit verschillende Waar andere universiteiten de laatste jaren disciplines (filologisch, historisch, gods- hebben gekozen voor versmalling van onder- dienstwetenschappelijk, rechtsgeleerd, soci- wijs en onderzoek door zich te beperken tot aal-wetenschappelijk), over verschillende de hedendaagse islam in het Westen, en die regio’s en culturen (Midden-Oosten, Azië, veelal monodisciplinair onderbrengen bij Afrika, Europa), in verschillende tijdvakken godsdienstwetenschappen, biedt Leiden het (klassiek en modern), en in samenhang met brede, interdisciplinaire perspectief van de andere religies (in de eerste plaats met het vergelijkende studie van de islam en moslim- christendom en jodendom, maar ook met an- se samenlevingen binnen en buiten Europa, in dere wereldreligies). heden en verleden.

Deze deskundigheid is ingebed in verschil- Zowel voor de internationale reputatie van lende faculteiten (Geesteswetenschappen, Leiden, het aantrekken van studenten, als Rechtsgeleerdheid en Sociale Wetenschap- voor de valorisatie van kennis is het van groot pen), in een wereldbefaamde Universiteitsbi- belang dat de Leidse islamwetenschap voor bliotheek (UB), en verbonden met waardevol- de buitenwereld gebundeld is in één kennis- le buitenuniversitaire instituten, zoals het Ne- centrum waarin wetenschappers eensgezind derlands Instituut voor het Nabije Oosten samenwerken. Leiden heeft met LUCIS een (NINO), het Afrika-Studiecentrum (ASC), het uniek kenniscentrum op het gebied van de International Institute for Asian Studies studie van de islam en moslimse samenlevin- (IIAS), het Koninklijk Instituut voor Taal-, gen, dat een belangrijke initiërende en facili- Land- en Volkenkunde (KITLV), en met terende rol speelt. Leidse musea, met name het Rijksmuseum van Oudheden en het Museum Volkenkunde.

Een dergelijke infrastructuur maakt Leiden tot een uitmuntende plaats om de islam en moslimse samenlevingen te bestuderen vanuit interdisciplinair, vergelijkend en historisch perspectief, met nadrukkelijke aandacht voor transnationale verbanden en veranderingspro- cessen. Mede vanuit die gedachte is LUCIS in 2009 met steun van het College van Bestuur

Rijksmuseum van Oudheden 4 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Die overkoepelende spilfunctie heeft LUCIS • individuele jaarrapportages van LUCIS- in 2011 met verve vervuld. Als expertisecen- stuurgroepleden en LUCIS-leden 2011 trum verbindt LUCIS wetenschappers en (bijlage 2.7). maatschappij, waarbij het resultaat meer is dan de som der delen. Het afgelopen jaar ka- Hieronder volgt allereerst een toelichting op rakteriseerde zich door een nog ruimer en de behaalde resultaten in 2011 en de beoogde gevarieerder aanbod van activiteiten, de toe- doelstellingen voor de komende jaren in het kenning door het CvB van een nieuwe subsi- kader van de nader gepreciseerde prestatie- dieperiode van drie jaar, en een vergroting indicatoren. van de naamsbekendheid van LUCIS. Voort- bouwend op de dynamiek en samenwerking gecreëerd in de jaren 2009-2010, wist LUCIS 1.1 Externe zichtbaarheid in 2011 beter in te spelen op de actualiteit, met name in verband met de Arabische Lente. Als kenniscentrum bedient LUCIS verschil- De activiteiten van LUCIS konden rekenen op lende doelgroepen. In academische kring pre- een breed draagvlak onder zowel de Leidse senteert LUCIS zich – in binnen- en buiten- academische gemeenschap als daarbuiten. land – door internationale publicaties en deelname aan en organisatie van wetenschappelij- Naar aanleiding van de door het College van ke bijeenkomsten. Het afgelopen jaar heeft Bestuur (CvB) verzochte evaluatie van de LUCIS fors geïnvesteerd in de uitbreiding van resultaten van LUCIS (d.d. 30 mei 2011) be- contacten met vakgenoten in binnen- en bui- sloot het CvB in juli 2011 om de financiering tenland. Zo wist LUCIS voor de jaarlezing van LUCIS voor de jaren 2012-2014 te conti- 2011 de gerenommeerde hoogleraar John nueren. LUCIS heeft dit besluit ontvangen als Bowen (Washington University in St Louis) een blijk van waardering en een stimulans om aan te trekken, die begin november een lezing de ingeslagen weg met enthousiasme te ver- hield over de institutionalisering van de sharia volgen. Het besluit van het CvB tot continue- in Europa. Ook heeft LUCIS middelen ter ring van de financiering van LUCIS ging ver- beschikking gesteld voor reizen van Leidse gezeld van een aantal nader gepreciseerde medewerkers naar het buitenland, die op uit- prestatie-indicatoren voor de jaren 2012-2014, nodiging van buitenlandse zusterinstellingen te weten: versterking van de externe zicht- hebben deelgenomen aan internationale we- baarheid van LUCIS, bevordering van interne tenschappelijke bijeenkomsten. cohesie en samenwerking binnen de islamstudies, en verhoging van het aantal internationa- Doordat de Universiteit Leiden penvoerder is le publicaties en promovendi. Deze criteria van de Netherlands Interuniversity School for vormden het afgelopen jaar de belangrijkste Islamic Studies (NISIS) en LUCIS haar bu- leidraad in het beleid van LUCIS. reau met NISIS deelt, participeert Leiden op- timaal in NISIS. Zo faciliteerde LUCIS de In de bijlagen van dit jaarverslag vindt u: expert meeting Islam in Europe. Past Projects, Future Priorities, georganiseerd in samen- • een overzicht en verslag van de door LU- werking met de Vrije Universiteit (VU) en CIS georganiseerde activiteiten in 2011 Duitse en Deense counterparts. (bijlage 2.1 en 2.2); • een overzicht van berichten van en over Binnen Europa is samenwerking geëntameerd LUCIS(-wetenschappers) in de media en onderhouden met vooraanstaande zusterin- (bijlage 2.3); stellingen in onder andere Parijs (École des • een overzicht van stipendia en projecten Hautes Etudes en Sciences Sociales/EHESS; (bijlage 2.4); École Pratique des Hautes Etudes/EPHE; In- • inzicht in de organisatiestructuur (bijlage stitut d’études de l’Islam et des Sociétés du 2.5); Monde Musulman/IISMM), Berlijn (Zentrum • financiële overzichten van 2011 (bijlage Moderner Orient/ZMO) en de University of 2.6); Exeter (Institute of Arab and Islamic Studies). 5 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Buiten Europa zijn onder meer activiteiten op, zoals bleek uit de Kamervragen van PVV- ontplooid in Marokko (Nederlands Instituut lid Joram van Klaveren. Ten slotte vond op 17 Marokko/NIMAR; Centre Jacques Berque te november 2011 in het kader van ‘Debat Cen- Rabat), Egypte, Syrië, Iran, Indonesië en Ja- traal’, een nieuwe debatreeks van de Faculteit pan. Ook de Leidse studenten profiteren van Campus Den Haag, een debat plaats met als deze internationalisering, die in sommige ge- onderwerp ‘Wachten op de sharia. Vormt de vallen tot promotieplaatsen heeft geleid. islam een bedreiging voor het Westen?’, met bijdragen van Jan Michiel Otto (namens LU- In professionele kring adviseren LUCIS-leden CIS), Naema Tahir, (schrijver en mensenrech- in binnen- en buitenland, mondeling en schrif- tenjurist) en Jeroen Dijsselbloem (Tweede telijk over hun specialisme, en treden zij re- Kamerlid voor de PvdA). Jan Michiel Otto gelmatig op als spreker. Zo geeft Léon Bus- presenteerde bij deze gelegenheid officieel de kens onder auspiciën van de Stichting Studie- tweede LUCIS-publicatie Delicate Debates centrum Rechtspleging (SSR) in Zutphen re- on Islam. Policymakers and Academics Spea- gelmatig cursussen aan de rechterlijke macht king with Each Other, en overhandigde de over (onder andere) Marokkaans familierecht. twee eerste exemplaren aan Naema Tahir en Maurits Berger adviseerde afgelopen jaar het Jeroen Dijsselbloem. Koninklijk Huis in verband met het staatsbezoek aan Oman en de Verenigde Arabische In maatschappelijke kring – voornamelijk in Emiraten. Ook onderhoudt LUCIS nauwe het binnenland – manifesteert LUCIS zich contacten met het Turkije Instituut, de Facul- door middel van de organisatie van bredere teit Campus Den Haag en de ministeries in publieksactiviteiten over actuele onderwerpen Den Haag. Zo organiseerde LUCIS begin die voorzien in de maatschappelijke behoefte maart 2011 in samenwerking met het ministe- aan betrouwbare kennis over de islam en mos- rie van Defensie een succesvol symposium limse samenlevingen. Rondom het thema ‘de over het thema ‘islam en krijgsmacht’, dat de Arabische Lente’ organiseerde LUCIS ver- zichtbaarheid van LUCIS onder beleidsma- schillende activiteiten, waaronder een discus- kers aanzienlijk heeft vergroot. siebijeenkomst met Paul Aarts, Roel Meijer en Petra Stienen, lezingen van respectievelijk

Stephan Guth, de Egyptische ‘Facebook girl’ Esraa Abdel Fattah, NRC-journalist Carolien Roelants en beleidsadviseur Ernesto Braam

(Buitenlandse Zaken), en een boekpresentatie van correspondent Marijn Kruk. Ook de ver-

houding van omliggende landen tot de ontwikkelingen in de Arabische wereld kwam aan de orde, bijvoorbeeld tijdens een politiek

café over Turkije en de Arabische wereld, georganiseerd met het Turkije Instituut, en in

een lezing van Hamid Dabashi over Iran en de Arabische wereld. Fotografie: Universiteit Leiden Op het gebied van Islamic Finance zijn het

Met de tweede jaarconferentie van LUCIS op afgelopen jaar verschillende initiatieven ont- 20 en 21 juni, getiteld Applying Sharia in the plooid, zoals een lezing van dr. Nick Foster West. Fact, Fears and the Future of Islamic (SOAS, University of London) over Islamic Family Rules in the West, kon LUCIS even- Finance en een bezoek van professor Monzer eens rekenen op de aanwezigheid van be- Kahf en dr. Mohammad Khalifa Hasan (bei- leidsmakers van onder meer de ministeries den verbonden aan de Qatar Foundation) om van Veiligheid en Justitie en van Binnenland- de mogelijkheden tot het opzetten van een se Zaken. Voorts leverde de jaarconferentie gezamenlijk masterprogramma Islamic Finan- ook de nodige aandacht in politiek Den Haag ce te bespreken. Hoewel de poging om samen 6 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 met de Erasmus Academie (academie voor Ook op cultureel gebied heeft LUCIS zich het post-academisch onderwijs van de Erasmus afgelopen jaar gemanifesteerd. Mede naar Universiteit Rotterdam) een eendaagse cursus aanleiding van het afscheidssymposium ter over Islamic Finance in Rotterdam te organi- ere van professor Harry Stroomer waren er seren strandde, zijn er vruchtbare contacten van 10 november tot 20 december verschil- gelegd die zullen leiden tot de master class lende tentoonstellingen in Leiden over Joods- Islamic Finance in Leiden op 21 mei 2012, Marokkaanse cultuur uit de collectie van het waarbij professor Kahf en dr. Kilian Bälz als Centrum voor Joods-Marokkaanse Cultuur in sprekers acte de présence zullen geven. Brussel (www.moroccan-judaism.org) te be- Voorts mengen Leidse wetenschappers zich zichtigen. Dankzij het initiatief van Léon frequent in het Nederlandse publieke debat Buskens (LUCIS), Herman Obdeijn (Stichting over de islam door optredens in de media (ra- Marokko-Nederland 400) en Rosalien van der dio, dagbladen, televisie – zie bijlage 2.3) en Poel (Kunstcommissie Oude UB) waren de door deelname aan discussiebijeenkomsten. unieke objecten uit Brussel op drie locaties te Niet alleen medewerkers en studenten van de zien: in de Oude UB, bij de Rechtenfaculteit Universiteit Leiden bezoeken LUCIS- (KOG) en in het LAK-theater. activiteiten, ook medewerkers en studenten van andere universiteiten, beleidsmakers, De LUCIS-website is het belangrijkste medi- journalisten en algemeen geïnteresseerden um voor de externe informatievoorziening en komen op LUCIS-activiteiten af. Daarmee online profilering van LUCIS. Het onderwijs- oogst LUCIS ook buiten Leiden steeds meer portal ‘islamstudies’ geeft een overzicht van waardering, en geldt het in toenemende mate het huidige Leidse aanbod van vakken op het als hét nationale kenniscentrum op het gebied gebied van de islam en moslimse samenlevin- van de islam en moslimse samenlevingen. Het gen (gecategoriseerd per thema en regio). Ook aantal deelnemers varieert van 20-40 bij biedt de website een overzicht van de in Lei- kleinschalige, specialistische activiteiten, tot den aanwezige expertise op het gebied van de 75-100 bij groter opgezette publieksactivitei- islam en moslimse samenlevingen, informeert ten. De LUCIS-mailinglijst omvat ongeveer over alle activiteiten die LUCIS organiseert, 800 contactpersonen die regelmatig op de doet verslag van eerdere activiteiten (‘Eerder hoogte worden gehouden van de activiteiten bij LUCIS’), signaleert interessante activitei- door middel van een digitale nieuwsbrief. ten buiten LUCIS (‘LUCIS signaleert’), en Sinds najaar 2011 is LUCIS actief op Face- biedt een overzicht van optredens van LU- book. CIS-wetenschappers in de media (‘LUCIS in de media’).

Voorts wordt onder leiding van Maurits Ber- ger en met de inzet van twee redacteuren (He-

leen van der Linden en Annemarie van Sand- wijk) gewerkt aan de ontplooiing van extra

online activiteiten om de zichtbaarheid van LUCIS verder te vergroten. Zo worden er plannen gemaakt om op regelmatige basis

opiniërende, wetenschappelijke en achter- grondartikelen van Leidse islamwetenschap-

pers over actuele onderwerpen te publiceren op een nog nader in te vullen ‘actualiteitenpagina’ binnen de LUCIS-website. Daarnaast

wordt er op deze actualiteitenpagina ruimte gecreëerd voor de plaatsing van LUCIS- video’s waarin Leidse wetenschappers mini-

Fotografie: Universiteit Leiden colleges geven over relevante thema’s in het vakgebied. Op die manier wil LUCIS mede 7 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 de agenda bepalen over wat volgens haar le- bestaande onderzoekstraditie en de beschikba- den relevant of nieuwswaardig is op het ge- re expertise in de verschillende Leidse institu- bied van de islam en moslimse samenlevingen, ten (LIAS, LIRS, VVI). Samenwerking met en die informatie direct toegankelijk maken de Leiden Global Interactions Group (LGIG) voor een breed publiek. De komende jaren zet is geëntameerd. LUCIS verleent stipendia aan LUCIS het beleid gericht op versterking van onderzoekers om onderzoek in Leiden te ver- de externe zichtbaarheid en naamsbekendheid richten ter versterking van bestaande experti- van LUCIS voort, waarbij we ons richten op ses (zie bijlage 2.4), zoals bijvoorbeeld aan een geconcentreerder aantal activiteiten voor Marie Legendre (vroege islam), Mohammed een breder publiek. Mojahedi (mensenrechten in Iran) en Maria

Riep (islam in Centraal-Azië). De komende jaren zal LUCIS zich richten op versterking 1.2) Interne cohesie en samenwerking bin- van interdisciplinaire onderzoeksprojecten nen de islamstudies onder leiding van de stuurgroepleden.

1.2.1) op het gebied van onderzoek 1.2.2) op het gebied van onderwijs

Gedurende het afgelopen jaar heeft LUCIS De bevordering van de interne cohesie en het Leidse onderzoek naar de islam en mos- samenwerking op het gebied van onderwijs limse samenlevingen in aanzienlijke mate over de islam en moslimse samenlevingen is gestimuleerd. Een belangrijke doelstelling is een van de voornaamste doelen van LUCIS. de samenhang van het onderzoek te bevorde- Daartoe belegt LUCIS regelmatig bijeenkom- ren, zonder de autonomie van individuele sten met docenten van de opleidingen die on- onderzoekers te beperken. Het brede palet van dergebracht zijn bij het LIAS en het LIRS. Dit onderzoekers dat zich verbindt aan LUCIS structurele overleg zorgt voor bundeling, on- combineert verschillende wetenschappelijke derlinge afstemming en versterking van het disciplines, waaronder filologische, histori- algehele aanbod van islamonderwijs, dat op sche, godsdienstwetenschappelijke, rechtsge- overzichtelijke wijze is ontsloten op het on- leerde en sociaalwetenschappelijke benade- derwijsportal op de LUCIS-website. Deze ringen. Al het onderzoek gaat uit van een vi- bijeenkomsten worden in de regel voorafge- sie op de islam als historische en sociaal be- gaan door onderzoekspresentaties van LU- paalde godsdienst, die alleen begrepen kan CIS-leden. Zo presenteerden afgelopen jaar worden binnen de maatschappelijke context. Umar Ryad en Nathal Dessing hun onderzoek. Het aloude Leidse specialisme van de studie In 2011 vonden er vijf bijeenkomsten plaats. van het islamitisch recht fungeert als een brandpunt om normatieve en geleefde aspecten van de islam in onderling verband te bestuderen.

De stuurgroep van LUCIS heeft een aantal thematische en geografische zwaartepunten geïdentificeerd waaronder bestaand en nieuw onderzoek is ondergebracht.1 De keuze daarvan wordt bepaald door verschillende factoren, waaronder het maatschappelijk belang, de

1 Thematische zwaartepunten: geschiedenis van de islam; geschiedenis van de studie van de islam, theorie- en en methoden; sharia en nationaal recht in de moslimse wereld; ontwikkelingen in het hedendaagse mos- LUCIS Onderwijsportal limse denken; moderne sociale en politieke ontwikkelingen in moslimse samenlevingen. Geografische zwaartepunten: West-Europa; Midden-Oosten; de Maghreb; Zuidoost-Azië. 8 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

De laatste twee bijeenkomsten stonden geheel Doordat LUCIS met grote regelmaat vooraan- in het teken van de naams- en programmawij- staande wetenschappers uit het buitenland in ziging van de bacheloropleiding Islamitische Leiden uitnodigt, komen Leidse studenten in Theologie (wordt Islamstudies), die thans in contact met potentiële buitenlandse promoto- opdracht van de decaan van de Faculteit der res. Een aantal alumni is er mede dankzij deze Geesteswetenschappen (FGW) en in nauw contacten in geslaagd om elders een promo- overleg met de betrokken docenten wordt tieplaats te bemachtigen, en aldus ook interna- voorbereid. Het resultaat van de voorgestelde tionaal als ambassadeur voor Leiden actief te wijziging behelst optimale samenwerking en zijn. inzet van betrokken docenten, verruiming van de mogelijkheden wat betreft taalverwerving, en verbreding van het algehele profiel van de 1.4) Publicaties opleiding (i.e. een accentverschuiving van de bestudering van islamitische theologie naar de LUCIS laat een deel van de activiteiten resul- bestudering van de islam als godsdienst én als teren in publicaties, op aanbeveling van de maatschappelijk verschijnsel vanuit verschil- decaan van de Faculteit der Geestesweten- lende wetenschappelijke disciplines). Hier- schappen. Deze publicaties dragen in aanzien- mee beogen betrokkenen de aantrekkelijkheid lijke mate bij aan de zichtbaarheid van LUCIS, van de opleiding te verhogen teneinde de stu- zowel nationaal als internationaal, alsmede in denteninstroom te vergroten en de de kennis academische en maatschappelijke kring. Ge- en vaardigheden van alumni beter te laten zamenlijke publicaties van LUCIS-leden lei- aansluiten op de beroepspraktijk. den bovendien tot verdere vorming van een

academische gemeenschap. LUCIS heeft twee eigen peer reviewed reeksen gecreëerd: 1.3) Promoties

1. Bij Leiden University Press (LUP) geeft De binnen LUCIS actieve hoogleraren hebben LUCIS publicaties uit die bijdragen aan gedurende de afgelopen jaren een aantal het maatschappelijke debat en een breder nieuwe promovendi aangenomen, onder wie publiek informeren. Als eerste verscheen buitenpromovendi. Ook vonden enkele pro- in 2010 onder redactie van Jan Michiel moties plaats bij Jan Michiel Otto en Léon Otto (met bijdragen van Maurits Berger Buskens. De meeste stuurgroepleden zijn nog en Léon Buskens) Sharia Incorporated: a te kort hoogleraar in Leiden om al promoties Comparative Overview of the Legal Sys- te hebben gerealiseerd. LUCIS streeft ernaar tems of Twelve Muslim Countries in Past de komende jaren het rendement van Leidse and Present. In 2011 verscheen bij LUP promoties op het gebied van de islam te verg- Delicate Debates on Islam: Academics roten door activiteiten te organiseren gericht and Policy Makers Speaking With Each op potentiële promovendi. Bovendien beoogt Other, onder redactie van Jan Michiel Ot- LUCIS meer nieuwe promovendi te werven. to en Hannah Mason. Ten slotte verschijnt Hiertoe stelt LUCIS beurzen beschikbaar voor in 2012 bij LUP een publicatie naar aan- getalenteerde masterstudenten met het speci- leiding van de tweede jaarconferentie in fieke doel een promotievoorstel te schrijven. juni 2011, getiteld Applying Sharia in the Zo stelde LUCIS een subsidie van € 1500 West. Fact, Fears and the Future of Is- beschikbaar aan mw. drs. Anne Marieke lamic Family Rules in the West. Schwencke (LIRS) ten behoeve van het schrijven van een onderzoeksvoorstel over 2. Bij uitgeverij Brill verschijnt de Leiden Green Islam voor NWO. Bovendien zal LU- Studies in Islam and Muslim Societies- CIS samen met het LIRS nationaal en interna- reeks, gericht op een internationaal aca- tionaal individuele en gezamenlijke project- demisch publiek. Hierin worden bijdragen voorstellen indienen. opgenomen van internationaal prominente visiting fellows die op uitnodiging van LUCIS een maand in Leiden verbleven, 9 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

zoals professor Robert Gleave (University Per 1 juli 2011 coördineert LUCIS het Onder- of Exeter), professor François Déroche zoeksprogramma Rabat (looptijd 1 oktober (Université Paris-Sorbonne), dr. Robert 2008 – 30 juni 2012), alsmede de organisatie Hoyland (Oxford University), professor van twee seminars (waaronder een expert Marina Rustow (Johns Hopkins Universi- meeting over transnationalisme, november ty) en professor Jørgen S. Nielsen (Uni- 2011). versity of Copenhagen). Ook werk van Leidse geleerden krijgt hierin een plaats, Ook ondersteunde LUCIS de expert meeting bijvoorbeeld een bundel over leven en over ‘Islam in Europe. Past Projects, Future werk van Christiaan Snouck Hurgronje, Priorities’, georganiseerd door het VU Insti- getiteld Scholarship in Action. Essays on tute for the Study of Religion, Culture and Life and Work of Christiaan Snouck Hur- Society (VISOR), het Erlanger Zentrum für gronje (1857-1936), onder redactie van Islam und Recht in Europa (Friedrich- Léon Buskens en Jan Just Witkam. Alexander-Universität), en the Centre for Eu- ropean Islamic Thought (University of Co- 3. Bij de Parijse uitgeverij Karthala ver- penhagen). Deze bijeenkomst vond onder scheen in oktober 2011 Après auspiciën van LUCIS plaats op 17 en 18 ok- l’orientalisme. L’Orient créé par l’Orient. tober in Leiden. Deze bundel is het resultaat van de conferentie ‘L’Orientalisme et après’, georgani- Ten slotte kende de NWO Mohammed Ghaly seerd door de École des hautes études en in 2011 een Veni-beurs à € 250.000 toe voor sciences sociales (EHESS) en het Institut zijn onderzoek getiteld Islamitische biomedi- du monde arabe (Parijs 14-17 juni 2011), sche ethiek tussen twee werelden, en heeft waar Léon Buskens een keynote speech Léon Buskens samen met Robert Gleave gaf. Het boek is met steun van LUCIS tot (University of Exeter) een AHRC-NWO Hu- stand gekomen, bevat een bijdrage van manities Research Networking and Exchange Léon Buskens en Baudouin Dupret, en Scheme-subsidie van € 36.000 toegekend ge- verschijnt binnenkort tevens in Marokko, kregen voor hun onderzoekproject met als en in een Engelstalige editie in de titel The Shari’a Project: A UK-Netherlands Verenigde Staten. Islamic Legal Studies Network.

LUCIS zal zich de komende jaren blijven 1.5) Subsidies toeleggen op het binnenhalen van tweede en

derde geldstroom middelen. Naast het ver- LUCIS versterkt een aantal projecten dat werven van promovendi zal LUCIS haar le- reeds voor de oprichting van LUCIS bestond den aansporen om mee te dingen naar finan- met extra financiële middelen, zoals het pro- ciering door de tweede en derde geldstroom, ject The Formation of Islam: the View from bij voorkeur door het indienen van gezamen- Below van Petra Sijpesteijn (ERC-subsidie à lijke projecten en projecten met een maat- € 1.000.000, zie (http://foi.leidenuniv.nl).) schappelijke valorisatie.

Hiermee kon Sijpesteijn in 2011 extra onderzoekers aanstellen (Marie Legendre en Maria 1.6 Conclusie en vooruitblik Riep).

In het kader van het Islam Research Pro- Zoals uit het jaarverslag van LUCIS over gramme (IRP) van het ministerie van Buiten- 2011 blijkt, zijn de drie in 2009 door het CvB landse Zaken zijn stuurgroepleden van LUCIS geformuleerde doelstellingen van LUCIS – 1. betrokken bij projecten over respectievelijk de versterking van de nationale en internationale islam in Marokko en in de Marokkaanse ge- zichtbaarheid van het Leidse islamonderzoek; meenschap in Nederland (Maurits Berger en 2. versterking van de interne netwerkvorming Léon Buskens), en over de islam in Indonesië door de faculteiten heen; 3. vergroting van de (Nico Kaptein; Léon Buskens als adviseur). samenhang en samenwerking in het Leidse 10 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 islamonderzoek – ook in het afgelopen jaar In het licht van de recente ontwikkelingen in ruimschoots gerealiseerd. het Midden-Oosten beoogt LUCIS de studie van de politieke en economische aspecten van Na een periode van exploratie en expansie in moslimse samenlevingen te verstevigen. Deze de jaren 2009-2010 richtte LUCIS zich in prioriteit heeft bovendien een gunstig effect 2011 vooral op bestendiging van gelegde con- op de zichtbaarheid van LUCIS in het maat- tacten en aangevangen projecten. De activitei- schappelijk debat en draagt bij aan het ver- ten vertoonden het afgelopen jaar een grote werven van middelen uit de derde geldstroom. verscheidenheid, zowel qua format – vari- erend van discussiepanels, wetenschappelijke Hoewel de kwaliteit van het onderwijs op het conferenties, filmcycli tot boekpresentaties – gebied van de islam en moslimse samenlevin- als qua geografische onderwerpskeuze (Tur- gen uitstekend is, is het van groot belang te kije, Midden-Oosten, Maghreb, Iran, Zuid- zorgen voor een grotere studenteninstroom. oost-Azië). Daartoe is in de tweede helft van 2011 de naams- en programmawijziging van de bache- De nieuwe dynamiek begint ook vruchten af loropleiding Islamitische Theologie voorbe- te werpen door zichtbaarheid in het maat- reid en in gang gezet. Recent zijn bovendien schappelijke debat en valorisatie van kennis, voorbereidingen getroffen om het masteron- zoals blijkt uit de contacten die LUCIS heeft derwijs op het gebied van de islam en mos- gelegd met het ministerie van Defensie, het limse samenlevingen te hervormen. Turkije Instituut, de Atlantische Commissie en de Campus Den Haag, alle gericht op inzet Ten slotte zullen de mogelijkheden tot ver- van de Leidse expertise ten behoeve van be- sterking van zichtbaarheid voor beleidsma- leidsmakers. LUCIS spant zich voortdurend kers, ook op het regionaal en lokaal niveau in voor verdere versterking en bevordering verder onderzocht worden, met name door de van externe zichtbaarheid, het laten toenemen ontwikkeling van persoonlijke contacten van van het publicaties en promoties, en het be- de stuurgroepleden en door een inventarise- vorderen van onderlinge samenwerking. Dat ring van de bestaande behoefte aan kennis deze inspanningen succesvol zijn, blijkt te waarin LUCIS kan voorzien. meer uit het feit dat LUCIS regelmatig door zowel in- als externe partners actief wordt aangezocht om activiteiten te faciliteren of (mede) te organiseren. 11 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

2. Bijlagen

Bijlage 2.1 Chronologisch overzicht activiteiten 2011

Datum Organisator(en) Soort activiteit Onderwerp, details Locatie

3 februari LUCIS lezing Göran Larsson Islam and Muslims in Sweden Leiden (University of Gothen- after the Stockholm terrorist burg) attack 3 februari LUCIS i.s.m. lezingenreeks Charlotte Huygens | Modern art Leiden MOS in the Arab world: Women’s roles

10 februari LUCIS i.s.m. lezingenreeks Willem Vogelsang | Uruzgan: Leiden MOS Four Years of Dutch presence: an inside view

14 februari LUCIS onderzoekspresentatie A Salafi Student in Orientalist Leiden Umar Ryad, voorafgaand Scholarship in Nazi Germany: aan TR MOS & GW Taqī al-Dīn al-Hilālī and His Experience in the West

16 februari Turkije Instituut ronde tafel debat Voorafgaand aan conferentie Den Haag i.s.m. LUCIS over Democracy in Turkey and the Netherlands: Religion, Iden- tity and Citizenship 21 februari LUCIS lezing Daniel Varisco en Political developments in Yemen Leiden Najwa Adra

24 februari LUCIS i.s.m. lezingenreeks Touraj Atabaki | Time, Clock and Leiden MOS Labour-Discipline in the Otto- man Empire/Turkey and Per- sia/Iran

25 februari LUCIS herdenkingsbijeenkomst Sprekers: Léon Buskens, Maribel Leiden ter nagedachtenis van dr. Fierro (Philological Institute in G.H.A. Juynboll Madrid) en Joed Elich (Brill)

3 maart LUCIS i.s.m. de eendaags symposium Onderwerp: islam en krijgsmacht Den Haag Dienst Islamiti- sche Geestelijke Verzorging van het ministerie van Defensie en het Multicultureel Netwerk Defensie 3 maart LUCIS i.s.m. lezingenreeks Jonathan Lyons | Islam, Science, Leiden MOS and the West: Notes from Het Huis der Wijsheid 12 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

4 maart LUCIS discussiebijeenkomst met Paul Aarts, Roel Meijer en Leiden Petra Stienen; onderwerp: democratie in het Midden-Oosten 9 maart LUCIS LUCIS film cycle spring Introduction: depicting Islam in Leiden 2011: Islam in Turkish contemporary Turkish cinema; Cinema The Imam, directed by Ismail Güneş (2005) 17 maart LUCIS i.s.m. lezingenreeks Stephan Guth | “And then at Leiden MOS sunrise, I will set off as a free man…” – Arabic literature predicting the revolution? 29 maart LUCIS lezing Esraa Abdel Fattah The Role of the Social Media in Leiden the 25-January Egyptian Revolu- tion: a Personal Story

30 maart LUCIS LUCIS film cycle spring Umut (Hope), directed by Leiden 2011: Islam in Turkish Yılmaz Güney (1970) Cinema

31 maart LUCIS lezingenreeks visiting In search of the lost Middle Leiden fellow Marina Rustow Eastern archive (Johns Hopkins Universi- ty): Politics, the Archive, and Power from Below in the Medieval Middle East 31 maart LUCIS i.s.m. lezingenreeks Céline Trautmann-Waller | Ig- Leiden MOS nác Goldziher, from mythology among the Hebrews to the study of Islam

7 april LUCIS lezingenreeks visiting Documents and the Cairo Geniza Leiden fellow Marina Rustow

7 april LUCIS i.s.m. lezingenreeks Marita Koornwinder-Wijntjes | Leiden MOS Daily life in al-Maqrîzî's chronicle: Al-Sulûk li-ma'rifati duwal al-mulûk

13 april LUCIS LUCIS film cycle spring Eğreti Gelin (Borrowed Bride), Leiden 2011: Islam in Turkish by Atıf Yılmaz (2005) Cinema

14 april LUCIS lezingenreeks visiting Governing a Middle eastern Leiden fellow Marina Rustow empire: the Fatimids and religious minorities

14 april LUCIS i.s.m. lezingenreeks Nico Kaptein | Hadrami Arabs in Leiden MOS Southeast Asia and colonial rule 13 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

21 april LUCiS lezingenreeks visiting From the palace in Cairo to the Leiden fellow Marina Rustow synagogue in Fustat

21 april LUCIS i.s.m. lezingenreeks Nick Foster | The Law of Islamic Leiden MOS Finance: Adapting the Sharia to the Needs of Today

21 april LUCIS bezoek prof.dr. Monzer Overleg over de mogelijkheden Leiden Kahf (Qatar Foundation) tot het opzetten van een geza- en dr. Mohammad Khalifa menlijk MA programma Islamic Hasan (Qatar Foundation Finance en/of het uitwisseling en Al Qaradawi Research van studenten. Center) Aanwezigen: Wim van den Doel (decaan FGW), Léon Buskens, Maurits Berger, Mohammed Ghaly, Umar Ryad, Petra de Bruijn

28 april LUCIS i.s.m. de boekpresentatie The Other Muslims: Secular and Leiden Atlantische Moderate (ed. Zeyno Baran, Commissie Palgrave Macmillan 2010)

28 april lezingenreeks visiting The Fatimids and ‘Oriental des- Leiden fellow Marina Rustow potism’: strong government, weak populace?

28 april LUCIS i.s.m. lezingenreeks Bernard Heyberger | A Lebanese Leiden MOS in the Republic of Letters : Ibra- him al-Haqilani,1605 – 1664

11 mei LUCIS lezing Dina Hadad Emergency Law in Syria Leiden

11 mei LUCIS LUCIS film cycle spring Takva (A Man’s Fear of God), Leiden 2011: Islam in Turkish directed by Özer Kızıltan (2006) Cinema

12 mei Eutopia i.s.m. lezing Hamid Dabashi The Arab World and Iran: the Leiden LUCIS (Columbia University) New Civil Rights Movements

16 mei LUCIS onderzoekspresentatie Vormen en elementen van religi- Leiden Nathal Dessing vooraf- ositeit bij moslims in Nederland gaand aan TR MOS & GW 14 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

18-19 mei LIRS i.s.m. LUF tweedaagse conferentie The Root Causes of Terrorism: a Leiden en LUCIS Religious Studies Perspective

19 mei LUCIS i.s.m. lezingenreeks Johan Weststeijn | Zenobia of Leiden MOS Palmyra and the Book of Judith: Common Motifs in Greek, Jewish and Arabic Historiography 24 mei LUCIS i.s.m. lezing Rabbi prof. Reuven Who are the Real Chosen Peo- Leiden LIRS Firestone ple? The Problematic of Chosen- ness in Monotheist Religions

25 mei LUCIS film cycle spring Uzak Ihtimal (Wrong Rosary), Leiden 2011: Islam in Turkish directed by Mahmut F. Coşkun Cinema (2009)

30 mei – 1 LUCIS en KNAW tweedaags symposium ter Islam en moslims in de Neder- Amsterdam juni ere van prof. J.T.P. de landse kunst en literatuur Bruijn

14-17 juni École des hautes driedaagse conferentie Onderwerp: L’Orientalisme et Parijs études en sciences après. Keynote speech: Léon sociales (EHESS) Buskens. & Institut du monde arabe, i.s.m. LUCIS 20-21 juni LUCIS tweedaagse LUCIS jaar- Applying Sharia in the West: Leiden conferentie Facts, Fears and the Future of Islamic Rules on Family Rela- tions in the West

1 septem- Rijksmuseum rondleiding Rondleiding door tentoonstelling Leiden ber voor Oudheden Handelswaar en souvenirs: isla- i.s.m. LUCIS mitische kunst uit het Rijksmuse- um Amsterdam door Jan de Hond

11 septem- Nederlands- boekpresentatie titel boek: Documents on the Cairo ber Vlaams Instituut German Arms Trade in the Ara- in Cairo i.s.m. bian Peninsula | auteur Umar LUCIS Ryad)

12 septem- LUCIS eendaags seminar Islam in Contemporary Aceh. Leiden ber Reconfigurations of Ritual, Doc- trine, Community and Authority

12 septem- LUCIS en SMES lezing prof. Geert Jan van Foul Whisperings: Madness and Leiden ber Gelder (Oxford Universi- Poetry in Arabic Literary History ty) 15 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

13 septem- LUCIS i.s.m. eendaags afscheidssympo- Where did it go right? Islamic Leiden ber Training Indone- sium prof. Kees van Dijk education in Indonesia sia’s Young Lead- ers Programme 15 septem- LUCIS i.sm. lezingenreeks najaar Carolien Roelants | “De Arabi- Leiden ber SMES sche lente” en de problematische werkelijkheid

17-18 ok- LUCIS i.s.m. besloten expert meeting Islam in Europe: Past Projects, Leiden tober NISIS, VISOR Future Priorities (VU), Erlanger Zentrum für Islam und Recht in Eu- ropa en Centre for European Islamic Thought (Univer- sity of Copenha- gen) 20 oktober LUCIS i.s.m. lezingenreeks Ernesto Braam | How to engage Leiden SMES Islamists after the Arab Awaken- ing

21 oktober Studium generale reading toneelstuk titel toneelstuk: Twee Geloven, Leiden i.s.m. LUCIS geschreven door Algerijns- Franse actrice Rayhana

30 oktober Universiteit Lei- wetenschapsdag bijdrage Maurits Berger Leiden den

1 novem- LUCIS i.s.m. stu- boekpresentatie Titel: “Onder mijn Zolen!”: Leiden ber dievereniging Verhalen van de Arabische op- Shehrazade stand | Marijn Kruk en Stefan de Vries 3 novem- LUCIS i.s.m. LUCIS-jaarlezing / Shariah, Snouck, and Europe Leiden ber Stichting Oosters Snouck Hurgronjelezing Instituut door John Bowen

10 novem- LUCIS i.s.m. het eendaags afscheidssympo- In the Shadow of Arabic. Berber, Leiden ber LIAS, LUCL en sium Arabic, and South Arabian. Stud- het Oosters Insti- prof. Harry Stroomer ies in Honour of Professor Harry tuut Stroomer 10 nov – LUCIS i.s.m. tentoonstellingen in Oude Joods-Marokkaanse cultuur Leiden 20 dec Universiteit Lei- UB, KOG den en de Stich- (10 nov-20 dec) en LAK- ting Marokko- galerie (2-20 dec.) Nederland 400 16 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

11 novem- LUCIS i.s.m. het expert meeting Transnationalism: Deterritorial- Leiden ber Islam Research ised state authority in a transna- Programme (IRP) tional world

17 novem- Faculteit Campus debat 2e Debat Centraal: Wachten op Den Haag ber Den Haag i.s.m. de sharia. Vormt de islam een LUCIS bedreiging voor het Westen? + presentatie Delicate Debates on Islam. Policymakers and Aca- demics Speaking with Each Oth- er, met Jan Michiel Otto, Naema Tahir en Jeroen Dijsselbloem

17 novem- LUCIS i.s.m. lezingenreeks Toru Miura | Islamic and Middle Leiden ber SMES Eastern Studies in Japan: In search of Interactive and Com- parative Area Studies 21 novem- LIRS, LIAS en lezing Menachem Klein Being an Arab-Jew in a Cosmo- Leiden ber LUCIS politan Palestinian City

24 novem- LUCIS bezoek Iraanse delegatie Aanwezigen namens LUCIS: Leiden ber van Mofid University, Gabrielle van den Berg, Maurits Qom (Iran) Berger, Petra de Bruijn, Léon Buskens, Ab de Jong, Asghar Seyed-Gohrab en Umar Ryad

24 novem- LUCIS i.s.m. lezingenreeks Andre Gingrich | Between civil Leiden ber SMES war and state collapse: the al- Huthi movement in northern Yemen

29 novem- LUCIS besloten lunch met Sultan Aanwezigen namens LUCIS: Leiden ber Sooud Al-Qassemi Léon Buskens, Maurits Berger en Petra Sijpesteijn

1 december LUCIS i.s.m. lezingenreeks Mohammad Mojahedi | “Westox- Leiden SMES ification” in Reverse: A Frame- work for an Intellectual History of Post-Revolutionary Iran

7-8 de- LUCIS tweedaagse conferentie Bioethics and Islamic Law Leiden cember

12-14 de- LUCIS driedaagse conferentie, Transnational Islam in Interwar Leiden cember vertoning documentaire en Europe tentoonstelling 17 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

13 decem- LUCIS i.s.m. LI- lezingen Ulrich Marzolph Illustrating the History of Tamer- Leiden ber AS en het Scaliger en Charles Melville lane; Instituut Shedding Light on the Sources of the 1001 Nights

15-16 de- LUCIS conferentie Beyond Hadith: Writing the Tra- Leiden cember dition of Early Islam. LUCIS conference in memory of Gautier H.A. Juynboll (1935-2010)

16 decem- Morocco Institute expert meeting Political Transition and Stability Den Haag ber en the Internation- on the Borders of the Union: al Centre for Morocco and North Africa Counter- Terrorism; i.s.m. LUCIS e.a. 18 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

19 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Bijlage 2.2 Verslag activiteiten 2011

In deze bijlage vindt u verslagen van de activiteiten die LUCIS in 2011 heeft georganiseerd of waaraan LUCIS een substantiële bijdrage heeft geleverd (financieel en/of organisatorisch). De ver- slaglegging is afwisselend in het Engels of het Nederlands, afhankelijk van de doelgroep van de betreffende activiteit. De activiteiten zijn als volgt gecategoriseerd:

. LUCIS jaarconferentie en jaarlezing

. LUCIS/SMES lezingenreeks

. Overige lezingen

. LUCIS visiting fellow

. Seminars en symposia

. Overige wetenschappelijke bijeenkomsten

. Activiteiten in het kader van bijdragen aan maatschappelijk debat

. Culturele activiteiten

. Activiteiten ter bevordering van onderlinge samenwerking en netwerkopbouw

Uitgebreidere informatie – waaronder programma’s, abstracts van lezingen, informatie over sprekers etc. – over de meeste activiteiten is te vinden in de rubriek ‘Eerder bij LUCIS’ op de LUCIS- website. 20 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

LUCIS jaarconferentie en jaarlezing

20-21 juni 2011 | LUCIS-jaarconferentie | Applying Sharia in the West: Facts, Fears and the Future of Islamic Rules on Family Relations in the West | convener: Maurits Berger | Leiden

During the annual LUCIS conference on 20 and 21 June 2011, participants discussed the (im)possi- bilities of implementing Islamic rules (‘Sharia’) in Western societies, with a focus on rules pertain- ing to family relations.

Fotografie: Universiteit Leiden

Until now, the scholarly world has not been able to provide general insights in these matters, mostly because of the diversity of research questions and also because it is a recent phenomenon that is still being studied. This conference intended to a) provide an overview of the current state of affairs b) to discuss aspects of future developments, study and policies.

During the conference, the interaction between two normative realms was discussed. On the one hand, the internal behaviour and norm-setting by Muslims themselves in terms of family relations, whether as individuals, communities or organisations. On the other hand, the Western society with certain legal standards and specific state-religion relations.

Both realms, as well as their interaction, yielded a host of questions. What do Muslims want in terms of Islamic family rules, why is it so important to them, and what initiatives do they undertake to pursue such rules? Do such initiatives fit into Western legal frameworks or are they anathema to them, and what role should the state play in this? And do Muslims, in reaction to Western reactions, reframe their needs, and perhaps even their rules? But perhaps the most important question is: where do we go from here? What does the future look like – or what should it look like? 21 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

The approach taken in this conference was multi-disciplinary. Although the legal perspective ap- pears dominant, the organisers were of the opinion that the issue of Islamic rules and norms regard- ing family relations in Western societies cannot be understood without giving due attention to the anthropological, cultural, theological, political and perhaps even the psychological dimensions. The focus was exclusively Western-domestic. Issues of foreign national Muslim laws and international private law were not deliberated.

Fotografie: Universiteit Leiden

Keynote speakers: Dr Zainab Alwani, Professor Maleiha Malik, Dr Samia Bano, Professor Jocelyne Cesari, Professor Marie-Claire Foblets, Dr Pascal Fournier, Professor Annelies Moors, Professor Jørgen Schøler Nielsen, Professor Matthias Rohe, Dr Susan Rutten, Shaykh Fayz Siddiqi, Dr Nadjma Yassari and Dr Angeliki Ziaka.

Kamervragen over de conferentie

Naar aanleiding van de LUCIS-jaarconferentie stelde PVV-Kamerlid Joram van Klaveren Kamer- vragen aan de minister van Binnenlandse Zaken en de minister van Onderwijs, Cultuur en Weten- schap. Het PVV-lid veronderstelde daarin dat LUCIS de conferentie in samenwerking met het Eu- ropean Council for Fatwa and Research (ECFR) organiseerde.

'Die berichtgeving is onjuist. Voor deze conferentie is LUCIS met geen enkele organisatie in binnen- of buitenland een samenwerkingsverband aangegaan’, aldus Maurits Berger, organisator van de conferentie en hoogleraar islam in het hedendaagse Westen aan de Universiteit Leiden. ‘En zelfs al zouden we dat wel doen, dan nog is het niet aan een politieke partij om de vrijheid en onafhanke- lijkheid van academisch onderzoek en debat te belemmeren. Het Leids Universitair Centrum voor de studie van Islam en Samenleving is opgericht als kenniscentrum van de Universiteit Leiden op het terrein van de islam en moslimsamenlevingen. Een belangrijke doelstelling van LUCIS is het 22 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 bundelen en versterken van het onderwijs en onderzoek op dit gebied. LUCIS beoogt daarnaast als kenniscentrum een bijdrage te leveren aan het maatschappelijk en politiek debat over deze onderwerpen. De reactie van PVV-kamerlid Van Klaveren laat zien dat het onderwerp van de conferentie, de toepassing van het islamitisch familierecht in het Westen, een heet hangijzer is’, aldus Berger. ‘De organisatoren erkennen dit, en willen daarom met deze conferentie het debat voorzien van ach- tergrondinformatie over het islamitisch familierecht en de westerse samenlevingen en rechtssystemen waar dit onderwerp speelt.’

Dagblad De Pers, 27 juni 2011

Tijdens de conferentie bespraken gerenommeerde wetenschappers en een enkele ervaringsdeskun- dige de huidige ontwikkelingen van het islamitisch familierecht in het Westen, onder meer door de volgende vraag aan de orde stellen: is er een rol voor de familierechtelijke aspecten van de sharia binnen de westerse samenleving? LUCIS nodigde alle geïnteresseerden van harte uit om de conferentie bij te wonen, onder wie Joram van Klaveren. Hij is niet op de uitnodiging in gegaan. 23 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

3 november | 3e LUCIS-jaarlezing/Snouck Hurgronje lezing door professor John Bo- wen | Leiden | i.s.m. de Stichting Oosters Instituut

Shariah, Snouck, and Europe

Snouck Hurgronje’s concerns for the dangers posed by Islamic legalism are echoed by many in Eu- rope today. Now as 100 years ago, we most need a more empirically-grounded understanding of practices which refer to shariah, which range from ethical concerns to those domains termed ‘legal’ in Europe. To that end, John Bowen examined the range of practices associated with shariah coun- cils in England.

Fotografie: LUCIS

John Bowen is the Dunbar-Van Cleve Professor in Arts & Sciences at Washington University in St Louis. He studies problems of pluralism, law, and religion, and in particular contemporary efforts to rethink Islamic norms and law in Asia, Europe, and North America. His most recent book on Asia is Islam, Law and Equality in Indonesia: An Anthropology of Public Reasoning (Cambridge, 2003); his Why the French Don’t Like Headscarves (Princeton, 2007) concerns current debates in France on Islam and laïcité. Can Islam be French? (Princeton, 2009) treats Muslim debates and institutions in France (and appeared in French in 2011), and will be followed by A New Anthropology of Islam from Cambridge and Blaming Islam from MIT Press, both in 2012. He also writes regularly for The Boston Review. His current two research projects concern shariah and civil law in England, and Islamic courts and property disputes in Indonesia. 24 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

LUCIS/SMES-lezingenreeks

VOORJAAR 2011

3 februari | 1e lezing door Charlotte Huygens

Modern art in the Arabic world

Charlotte Huygens is a specialist in Islamic art. She studied Arabic Language and Cultures at Lei- den University. Before, she worked at the Rotterdam World Museum, where she was responsible for artistic and content-related policy. For the past four years, she has been working as a project leader at the National Museum of Antiquities at Leiden of exhibitions, and later as the ad interim head of presentations.

Fotografie: LUCIS

Legend of Petra Photo: Jordan National Gallery of Fine Arts 25 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

By means of an elaborated powerpoint presentation, Charlotte Huygens showed the development of modern Arabic art. She demonstrated how modern Arabic artists are inspired by their Islamic cultural heritage.

10 februari | 2 e lezing door Willem Vogelsang

Uruzgan: Four years of Dutch Presence. An inside view

Since the fall of the Taliban regime in November/December 2001, mainly Western forces have been trying to prop up President Karzai and his government, against a growing threat from a renewed Taliban opposition and against a background of corruption, suspicion, and overall misunderstanding. In this lecture, Dr Vogelsang discussed the Dutch policies in Uruzgan, its successes and failures, and the prospects of the province after the Dutch withdrawal per 1 August 2010.

Willem Vogelsang studied ancient Indian and Iranian Languages and Cultures at Leiden University and obtained his PhD degree in 1991. He was executive secretary of the Research school CNWS, and from 2002-2008 curator Southwest and Central Asia at the National Museum of Ethnology (Leiden). He first visited Afghanistan in 1978, working at the British excavations of Old Kandahar. In 1982, as free-lance reporter, he spent several months in the country with the Mujahedin, who were opposing the Soviet presence. From 2002, he again visited the country many times, in various capacities. From 2008 to the end of 2010, he works in Afghanistan as regional and cultural advisor for the Taskforce Uruzgan, on behalf of the Dutch Ministry of Foreign Affairs. He published many studies on ancient and modern Afghanistan and neighbouring lands, including The Afghans (Black- well/Wiley), recently updated and reprinted, and translated into many languages.

24 februari | 3 e lezing door Touraj Atabaki

Time, Clock and Labour-Discipline in the Ottoman Empire/Turkey and Persia/Iran

Professor Atabaki started by explaining that the feature of modernity and the requirements for modernisation are commonly associated with a new apprehension of time, of measuring time and the ability to synchronise and match times exactly. The exact measurement of passing time became a precondition of modern science and technology and hence a prerequisite of both private and public life in a modern society. Thus, the clock and the timetable are both instruments by which modernity is being experienced.

The earliest wave of industrialisation, which began in the nineteenth century, introduced a new perception of time, of teamwork, of organisation and cooperation. Work discipline was chiefly based on new working day regulations encompassing a fixed timetable and a predetermined interval. However, it was in the twentieth century, through the adaptation of the world wide international uniform times and early labour legislatives, that severely enforced new nation-wide work- disciplines, and a modern perception of time was finally experienced in Turkey and Iran. 26 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

In this lecture Professor Atabaki focused on the measures adopted to bring time into the public do- main and enforce work-discipline, so as to assess the response of the public to this process as well as the internalisation of time by the population in both countries. How far was it imposed and how far was it assumed?

Touraj Atabaki is Professor of Social History of the Middle East and Central Asia at Leiden Univer- sity and the Head of the Middle East and Central Asia Desk at the International Institute of Social History. His current work focuses on labor and subaltern history of Iran, Turkey and comparative historiography of Iran and Central Asia since the nineteenth century. Some of his latest books include: The State and the subaltern: Society and Politics in Turkey and Iran (2007), Iran in the Twentieth Century. Historiography and Political Culture (2009) and, as a co-editor, with Gavin D. Brockett, Ottoman and Republican Turkish Labour History (2010).

3 maart | 4 e lezing door Jonathan Lyons

Islam, Science and the West: Notes from the House of Wisdom

Lyons started with stating that the Western idea of the self is bound up with our relationship to, and monopoly over, science and technology. As a result, little room is allowed for the enormous contributions of Muslim science and philosophy to Western culture. Dr Jonathan Lyons discussed the deep and often overlooked connections between Muslim learning and the Western experience, as recounted in The House of Wisdom, before exploring the deeper discourse of Islam and science that supports what has been called the ‘classical narrative’ of the history of science. This discourse, according to Lyons, ob- scures the study of Islamic science and, more widely, distorts the relationship to this day between Islam and the West.

Independent scholar Jonathan Lyons has spent his professional and personal life exploring the shifting boundaries between East and West. After twenty years as a foreign correspondent and editor for Reuters news agency, much of it in the Islamic world, he completed his doctorate in sociology at Monash University. He is the author, most recently, of The House of Wisdom: How the Arabs Transformed Western Civilization (Bloomsbury Press, 2009). The Dutch edition, Het huis der Wijsheid, was published last year by Bulaaq Publishers.

His latest book, Islam Through Western Eyes, explores the Western ‘idea’ of Islam, from the Crusades to the war on terrorism. It will be published in autumn 2011 by Co- lumbia University Press. Lyons lives in Washington DC, where he conducts his research in Old World style at the Library of Congress, writes the occasional blog, ‘Read- ing the News with Michel Foucault’, and races his bicycle. 27 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

17 maart | 6e lezing door Stephan Guth

“And then at sunrise, I will set off as a free man...” - Arabic literature predicting the revolution

Literature is often said to be a seismograph of social change and a means to forecast tectonic per- cussions and upheaval in a given society. But, asked Stephan Guth, did also contemporary Arabic literature ‘predict’, somehow, the present revolutions? The lecture examined this question in the light of some major Arabic novels of the past decade. Stephan Guth analysed two recent Egyptian novels to answer the question: did these novels predict the Egyptian revolution? He analysed Alaa al-Aswani’s immense popular The Yacoubian Building (`Imārat Ya`qūbīān), first published in 2002 and translated in several languages, among others English and Dutch. The book was turned into a film and is the subject of a television series.

The novel tells the stories of people who live or work in an apartment building, which actually ex- ists, in Cairo. It was erected in 1934 for the very wealthy inhabitants of the city, but at the time of the novel, the 1990s, it became a sample section of Egyptian urban society. In its description of the stories of its primary characters it criticised the corruption of modern Egyptian society and the un- democratic political situation.

The second novel discussed by Stephan Guth was Yusuf Zaydan’s Azazil. This novel tells the story of a monk living in fifth-century Egypt in search for his own truth. He confesses his sins to the devil. He is doubtful about his beliefs and his destination in life. He has several relations with women. One of them is a pupil of the well-known mathematician and philosopher Hypatia of Alexandria who is accused of causing discord among the Christian society and killed during a riot. At the end of the story the monk decides to leave the monastery. With this novel Zaydan touches upon the themes of religiosity in a changing society and with that he clearly reverse to the modern Egyptian society of today, where people struggle with their loyalty towards religiosity and modernity. Ac- cording to Stephan Guth these novels do not predict what happened in Egypt recently, but they are signs of a critical society longing for change.

Stephan Guth is Professor of Arabic and Middle Eastern Literatures at the Department of Culture Studies and Oriental Languages at the University of Oslo. He has published extensively on modern Arabic (and Turkish) fiction and is particularly interested in questions of periodisation, in most recent developments in ‘the scene’, and in cross-cultural hermeneutics. He was on a research trip to Cairo when the revolution started in Egypt.

31 maart | 7 e lezing door Céline Trautmann-Waller

Ignác Goldziher, From Mythology among the Hebrews to the study of Islam

Born in Hungary, Ignác Goldziher (1850) was led, through the works of Gesenius among others, from an early engagement in traditional Jewish scholarship and in a project conceived as ‘regeneration’ of Judaism, to more general studies on oriental languages and cultures, which he started at the University of Pest under the guidance of Ármin Vámbéry. A grant given by the Hungarian Minister of Education József Eötvös enabled him to continue his studies in Berlin, Leipzig (under Heinrich Leberecht Fleischer) and Leyden from 1869 to 1871. Besides his doctoral thesis on a Jewish biblical commentator and specialist of lexicography of the 13th century, Studien über Tanchûm Jerûschalmi (1870), this period is marked by works on Arabic grammar and linguistics and personal reflections on myths, history and philosophy of religion (David Friedrich Strauss, Ferdinand Christian Baur, Heymann Steinthal, Max Müller, Ernest Renan). Unable to get an academic appointment in Buda- pest, Goldziher left for an oriental tour (Constantinople, Beirut, Damascus, Jerusalem, Cairo) which 28 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 lasted from September 1873 to April 1874 and culminated in his being a student at Al-Azhar for four months.

His Mythology among the Hebrews, which had in part been written during this trip, was published in 1876 and translated into English one year later. The disastrous reception of this book in Hungary and Germany and the failure of a series of lecture on ‘the essence and evolution of Judaism’ urged him to complete a more general and definitive shift towards the study of Islam. With Snouck Hur- gronje, he thus became, according to a well known phrase of Carl Heinrich Becker, a founder of ‘Islamwissenschaften’, producing between 1884 and 1920 some of its classics: Die Zâhiriten; Ihr Lehrsystem und ihre Geschichte (1884); Muhammedanische Studien (1889-90); Vorlesungen über den Islam (1910); Die Richtungen der islamischen Koranauslegung (1920).

Fotografie: LUCIS

In the lecture, Trautmann-Waller focused on: the shift from a projected regeneration of Judaism to ‘Islamwissenschaften and the consequences it had for Goldziher’s vision of Islam; the question whether, what Goldziher called his ‘sympathy’ for the Arabic world led him to a critique of ‘orientalism’ from within; and Goldziher’s insisting on something that could be called ‘hybridity of Islam’ linked to a more general defence of cultural plurality and the question of Central European orientalism as a ‘frontier orientalism’ (Andre Gingrich).

Céline Trautmann-Waller is Professor of German Studies at Université Sorbonne Nouvelle-Paris 3 / Institut universitaire de France. She is the author and co-author of various articles and books on 29 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 anthropology in 19th century Germany; transfers between France, Germany, Central Europe, and Russia between linguistics and human sciences; and the history of oriental studies.

7 april | 8 e lezing door Marita Koornwinder-Wijntjes

Daily life in al-Maqrîzî’s chronicle: Al-Sulûk li-ma'rifati duwal al-mulûk

Al-Maqrîzî lived from 765 to 845 hijra, or 1363/4 to 1442 c.e., in Cairo, but also some time in Da- mascus and Mecca. His chronicle Sulûk li-ma'rifati duwal al mulûk, that covers the time between Saladin and his own death, is considered to be one of the major chronicles of what is known as the Mamluk historiography, made possible by the extensive bureaucracy of the Mamluk rulers, whereof, by an irony of history, hardly anything survives. The main traces are the reports in the various chronicles. Those chronicles recorded the ‘faits et gestes’ of the sultans and their intimates, the Mamluk emirs; the daily life of the inhabitants was not of their concern. Only in times of crisis, when the normal order was seriously disturbed, a glimpse can be observed of what life was like. Al- Maqrîzî was a man both of learning and of practical experience in the daily administration of Cairo and Damascus. He had a keen eye for the social and economic aspects of history, he wrote several small treatises on famine and money, to mention but some. In his chronicle the political events are enlivened by reports on floods, fires, earthquakes, the occurance of plagues and other catastrophes. In the early parts of the chronicle these notices are taken from earlier works, the later parts are based on his own experience or on reports from eyewitnesses. But the selection is his, and it mirrors his keen interest in human life, that might have originated in the lessons he took as one of the students of Ibn Khaldûn.

Marita Koornwinder-Wijntjes took a master’s degree in history, with medieval history as main subject and minors in Arabic language and Dutch history, at Leiden University, and a bachelor in Ara- bic at the University of Amsterdam. After a period as assistant, a short-lived career as highschool teacher, and a year as student at the University of Stockholm, she is active as independent scholar. Her main interests are the relations between Europe and the East, and historiography, both Europe- an and Arabic. After a period of studying al-Andalus, especially the last period of Muslim rule in Granada with a focus on Ibn al-Khatib, she now studies the Mamluk period in Egypt and Syria.

14 april | 9 e lezing door Nico Kaptein

Hadrami Arabs in Southeast Asia and Colonial Rule

In this lecture Nico Kaptein elaborated on the political orientation of a number of Arabs in the Netherlands East Indies. These Arabs were members of the Hadrami diaspora and as such had close connections to the Middle East. This lecture focused on a number of these Arabs and went into the question of how their cosmopolitan outlook affected their loyalty towards the colonial state. Two persons played a central role in this lecture, namely Sayyid `Uthman ibn `Abdallah ibn Yahya (1857- 1914) and Sayyid Muhammad ibn Hashim ibn Tahir (1883-1960).

Nico J.G. Kaptein (PhD 1989 in Islamic Studies at Leiden University) teaches Islamic Studies at the Department for Middle Eastern Lan- guages and Cultures at Leiden University. Moreover, he directs the Training of Indonesia’s Young Leaders Program and the Jakarta branch

30 I J a a r v e r s I a g L U C I S 2 0 1 1 ofthe Islam Research Program, which looks into current issues within Indonesian Islam. In addition to this he has a profound interest in the Arab diaspora in Southeast Asia. Currently, his research is focused on Sayyid 'Uthman. This research will result in a monograph.

21 aprilllO e lezing door Nick Foster

The Law of Islamic Finance: Adapting the Sharia to the Needs of Today

Fotografie: LUCIS

Islamic Finance is based on a legal system which was designed for the needs of pre-modem Muslim society. A few decades ago, a process was started of adapting relevant aspects of the sharia to the contemporary financial needs of Muslims in an environment dominated by Western secular values. After an outline ofthe story ofthe adaptation to date, a sketch was provided of some pressing ques tions, which are examined from a legal point of view. These included: Methods: what methods of 31 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 adaptation are used? Authority: who decides what the sharia position is? Interaction with municipal law: what happens when the ‘financial sharia’ interacts with local, positive law? The place of legal studies: what direction will Islamic Finance legal scholarship take? London: why is it such an important centre of Islamic Finance? The discontents: what do the critics say?

Nicholas Foster was educated at Trinity Hall, Cambridge and the University of Aix-Marseille III. He worked in the City of London for several years but is now a full-time academic (and is no longer a solicitor). He has been co-director of the Centre for Islamic and Middle Eastern Law, School of Oriental and African Studies, University of London, and was the founding editor of the Journal of Comparative Law. He has written on Islamic commercial and financial law, UAE commercial law, corporate law theory and comparative commercial and corporate law. His most recent work concerns Islamic perspectives on the law of business associations and the role of commercial law in the westernisation of law in the Middle East.

28 April | 11 e lezing door Bernard Heyberger

A Lebanese in the Republic of Letters: Ibrahîm Al-Hâqilânî, 1605-1664

Abraham Ecchellensis (Ibrahîm Al-Hâqilânî) is the most representative of these Oriental Christians who contributed to European Orientalism in the 17th century. After a first education in a monastery in Mount Lebanon, he entered the Maronite College in Rome in 1620, where he won a reputation for his knowledge of Arabic and Syriac. After his studies, he experienced some military and commercial adventures in the service of the Lebanese Emir Fakhr-Al-Dîn. But he is overall known for his career as a scholar and his place in the ‘Republic of Letters’, between Pisa, Rome and Paris. He gained profit from a European prestigious network of protectors and colleagues. He contributed to big collective works like the Polyglot Bible of Paris and the Roman Arabic Bible. He has been overall a translator of Arabic works into Latin. Controversy and scholarship cannot be distinguished in his work. He intended to put his knowledge in the service of the Roman Church. However, in the same time, he was induced to champion the dignity of the Arabs, of their language and their culture, although without any kindness towards Islam and the Muslims.

Bernard Heyberger is a Professor of Modern History at the Université François Rabelais, Tours, a ‘Directeur d’Etudes’ at the Ecole Pratique des Hautes Etudes, Paris, and at present the Director of the Institut d’étude de l’Islam et des Sociétés du Monde Musulman (IISMM) at the Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, Paris. He is the author of Les chrétiens du Proche-Orient au temps de la Réforme catholique (XVIIe – XVIIIe s.) (Rome 1994) and of Hindiyya, mystique et criminelle 1720-1798 (Paris 2001). He recently directed Orientalisme, science et controverse : Abraham Ecchellensis (1605-1664) (Turnhout 2010), and edited with Rémy Madinier L’Islam des marges. Mission chrétienne et espaces périphériques du monde musulman XVIe – XXe siècles (Paris 2011).

12 mei | 12 e lezing door Dick Douwes

From shrine culture to religious tourism. Devotional practices in Lebanon and Syria

The culture of shrines – and that of saints attached to these holy sites – constituted the backbone of popular devotion in the Middle East for many centuries. In modern times the veneration of shrines was often severely critiqued both within the religious circles, but even more so in the secular. With- in religious discourse the emphasis shifted from devotional practice (ritual) to religious meaning; increasing levels of literacy empowered both religious specialists and lay people to read and inter- pret the basic texts of Islam. Because these founding texts, in particular Qur’an, hadith, and akhbar, 32 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 were promoted as being more ‘genuinely’ Islamic when compared to communal ritual practice and uses of sacred space, shrine culture received increasingly negative appraisals. Secular criticism add- ed to the critical approaches of what was increasingly seen as ‘popular’ expression of devotion. Shrine and saint culture was now often understood as being indicative of the ‘backwardness’ of, in particular, the rural populations, hampering modernization, in particular a more equal distribution of knowledge, power and wealth. Yet, many shrines – and saints – survived, attracting often small numbers of devotees. Some major shrines in Syria continued to attract larger numbers of believers, also from abroad. The latter included in particular Christians many of whom having Middle Eastern family roots. In Lebanon and Syria, for instance, emigrant Maronites and Greek Orthodox, support the upkeep and development of religious monuments and institutions.

The shrine of Sitt Zaynab

A recent development concerns pilgrimage tourism from Iran (from the 1980s) and Iraq (during the last few years) of large numbers of Shi’ites to shrines in Syria that are connected to early Shi’ite history. The Iranian government has invested heavily in refurbishing shrines in the capital of Da- mascus, like the shrine of Sitt Zaynab, but also in more remote places such as Raqqa. Not unlike Christian pilgrimage, Shi’ite pilgrimage has developed into a tourist industry: a network travel agencies, tour operators, souvenir sellers, etc. are catering for the ‘modern pilgrim’ for whom religious entertainment is not restricted to major shrines, such as the shrine of Imam Husayn in the Umayyad Mosque, but also to shrines elsewhere in Syria, such as the shrine dedicated to Abel (Nabi Habil), governed by the Druze community, situated close to Damascus. Another recent development concerns shifts in shrine culture among ‘non-mainstream’ Muslims communities, in particular Alawis, Druzes and Twelvers In Syria and Lebanon. For instance, among Alawis shrine visit wit- nesses growing popularity; yet, an increasing number of Alawis promote more ‘orthodox’ fashion 33 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 of celebrating the sacred nature of the shrines. Interestingly, Alawis seem to find inspiration in ‘best practices’ in the Christian and Shi’ite shrine management.

Dick Douwes (Sorong, 1957) studied Arabic Language and Culture at Nijmegen University, the Netherlands. In 1993 he received his PhD at Nijmegen University (Radboud University). Douwes lectured on the history of the Middle East at the universities of Nijmegen and Leiden. From 1994 to 1998 he was coordinator of the programme Indonesian- Netherlands’ Cooperation in Islamic Studies (INIS) at Leiden University. As of 1998 onwards he was academic coordinator – later executive director – of the International Institute for the Study of Islam in the Modern World (ISIM) and editor of the ISIM Newsletter/Review and ISIM Papers series. Since 2006 he is a full professor of History of Non-western Socie- ties, with particular reference to the Middle East, at the Erasmus School of History, Culture and Communication, Erasmus University Rotterdam. He published on late Ottoman history in Syria and on religious plurality in the Middle East, as well as on Muslims in Western Europe.

19 mei | 13 e lezing door Johan Weststeijn

Zenobia of Palmyra and the Book of Judith: Common Motifs in Greek, Jewish and Arabic Histori- ography

Until now, scholars have not been able to provide a conclusive answer to the question whether the author of the Book of Judith was influenced by Greek historiography. In his lecture Johan Weststeijn argued that the Arabic legend of Zenobia, queen of Palmyra, constitutes the missing link between Greek and Jewish history writing.

Johan Weststeijn studied Arabic in Amsterdam, Paris, and Leiden, and now works at the Univer- sity of Groningen. His PhD thesis A Handful of Red Earth: Dreams of Rulers in Tabari’s Histo- ry of Prophets and Kings was finished in 2009. He studies the narrative function of dreams and motifs from the Bible in Arabic historiography, and is a member of the Zenobia Foundation (www.stichtingzenobia.nl).

Queen Zenobia of Palmyra 34 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

NAJAAR 2011

15 september | 1e lezing door Carolien Roelants

“De Arabische lente” en de problematische werkelijkheid

Fotografie: LUCIS

Aan de hand van een vergelijking tussen Tunesië, Egypte en Libië schetste Carolien Roelants, Mid- den-Oosten redacteur bij NRC Handelsblad, de historische achtergrond, en haar visie op het heden. Begin dit jaar vielen snel na elkaar de Tunesische sterke man Ben Ali en zijn Egyptische collega Mubarak; twee Arabische leiders wier positie haast onaantastbaar werd geacht. Een nieuwe tijd- geest leek de vastgeroeste autocraten de een na de ander mee te slepen. Maar de meesten zijn met succes in het tegenoffensief gegaan. In Tunesië en Egypte is de opstand wel geslaagd, maar de oorlog nog lang niet gewonnen. Na de val van Gaddafi werd Libië eerder een bron van instabiliteit dan een democratisch paradijs. De tekst van de lezing van Carolien Roelants is te vinden op de LUCIS- website (‘Eerder bij LUCIS’-rubriek), evenals het interview dat Carolien Roelants voor NRC Han- delsblad had met de Tunesische hoogleraar internationale betrekkingen Ahmed Driss. 35 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

29 september | 3 e lezing door Sami Aldeeb

Muslims’ concept of law and its impact on Western Europe

Fotografie: LUCIS

There are three concepts of law: a democratic concept, a dictatorial concept and a religious concept. The religious concept of law is the main reason of the conflict between Muslims and their own states, and between Muslims and the Western states where they live. This conflict covers almost all aspects of life from birth to death as Islam, contrary to Christianity, is a legal religion which regu- lates every aspect of life. In this lecture Sami Aldeeb gave some examples from Switzerland and shows the remedies proposed by moderate Muslim liberals and those proposed in the West. These remedies prove that without fundamentally changing the Islamic religion itself, there is no solution to the conflict neither in the Muslim countries nor in the West.

Sami A. Aldeeb (Abu-Sahlieh) (b. 1949 in Zababdeh, in the West Bank), now retired, is a doctor of law. He was a scholar at the Swiss Institute of Comparative Law, and is a human rights advocate. He is a lawyer of Palestinian origin who has written extensively about genital integrity, and is a supporter of non-violence. Much of his writing in various areas is available on his personal website. He published a new translation of the Koran in French, in chronological order, mentioning the vari- ations and the abrogations, with references to the Jewish and Christian sources.

Dr Aldeeb was a speaker at the Third International Symposium on Circumcision and the Third world Congress against Death Penalty. He has been a lecturer at the Institute of Canon Law at the University of Human Sciences in Strasbourg, France. He is invited Professor teaching Arab and 36 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Islamic law in the Faculties of Law of Aix-en-Provence, France, Palermo, Italy, Strasbourg Stras- bourg and Grenoble (Pierre-Mendès-France University of Law).

13 oktober | 5 e lezing door Dorrit van Dalen

The devil’s urine. Islam and tobacco in Central Sudanic Africa

Tobacco came from the Americas to the Old World just before the end of the 16th century. Initially, it aroused a deep aversion in Europe and in the Levant, often expressed as the conviction that smoking or chewing it was against religion. By the end of the 17th century however, after some decades of heated debate, most jurists of the Ottoman Empire had come to the conclusion that no legal principle applied to proclaim tobacco forbidden.

It is hardly known that Muslim scholars in Central Sudanic Afri- ca have participated in this debate and formed their opinion about the question whether smoking fitted in Islam or not. Absolutely not, was their deviant but firm conclusion. The position in this debate of a particular scholar from the region of Lake Chad, at the end of the 17th century, shows that he was well-versed in Islamic learning and up-to-date with the opinions of scholars in the Middle East, ánd that he was at least as inspired by the world-view of his local environment. A look at his texts and their backgrounds, gave us an example of how knowledge and ideas from global Islam were digested and applied in this region on the geographic margin of Islam.

Dorrit van Dalen graduated as an anthropologist in 1988 at Leiden University. She lived and worked some time in Central Sudanic Africa, before taking up the study of Arabic language and culture in Leiden. Now she works on PhD research under the supervision of Professor Petra Sijpesteijn and Professor Robert Ross.

20 oktober | 6 e lezing door Ernesto Braam

How to engage Islamists after the Arab Awakening

The Arab Awakening has finally given the Arab citizen a perspective of democracy and of re- spresentative government. Countries like Tunisia and Egypt will soon hold elections, hopefully free and fair, which will probably see significant numbers of Islamists, such as the Muslim Brotherhood, getting elected to their parliaments. This presents Western and other governments with the challenge of redefining their attitudes and policies towards such groups. The question that arises is what criteria should be applied to contacts with Islamists. A dilemma is whether and to what extent such contacts legitimize Islamist groups. Some foreign governments may find these considerations irrel- evant compared to their own national interests. Ernesto Braam will address these issues from different angles, particularly the foreign policy angle. The audience will be invited to give its own perspective. 37 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Ernesto H. Braam obtained a Masters degree in International Law at the University of Amsterdam with a final thesis on the Applicability of the Fourth Geneva Convention to the Occupied (Palestinian) Territories. He joined the Dutch Foreign Service in 1988 and began his career at its Middle East Department responsible for Iraq and Kuwait during the first Gulf War. He has served at Dutch missions in Singapore, Brussels (EU), Tokyo, Bangkok and Baghdad, as well as in The Hague, at the EU and Asylum and Migra- tion departments. Currently, he is strategic policy advisor in the North Africa and Middle East department at the ministry of Foreign Affairs.

Besides his work, Ernesto Braam is writing a

PhD dissertation on a Salafi movement in South- Thailand. He has published and given several lectures on his area of research. He has also published an essay on Shi’ism in Iraq. Selected publications: ‘Travelling with the Tablighi Jamaat in

South Thailand’ in ISIM Review 17, Spring 2006, 42-43. ‘All Roads Lead to Najaf: Grand Ayatol- lah Al-Sistani’s Quiet Impact on Iraq’s 2010 Ballot and its Aftermath’ in Journal of Interna- tional and Global Studies, Vol. 2, No. 1:November 2010, 1- Fotografie: LUCIS 21. http://www.lindenwood.edu/jigs/volume2Issue1. cfm

17 november | 7 e lezing door Toru Miura

Islamic and Middle Eastern Studies in Japan: in search of Interactive and Comparative Area Stud- ies

Middle East and Islamic Studies in Japan are almost unique, compared with other regions in the world, in that they had no direct contact with Islam and Muslims until the late nineteenth century of modern times. Japan has not been influenced by Islamic civilization, and has been little influenced as to understanding Islam and Middle East by Western Orientalism in modern times. Japan has had indirect contact with the Middle East since the seventh century, when goods and crafts were carried over the Silk Road by Portugal and the Netherlands. Direct contact and research on Middle East countries began in the late 19th century as the Meiji government, when attempting to revise unequal treaties made with Western countries, sent delegations to Egypt and Turkey to research their revi- sion efforts, especially the problems of consular jurisdiction and mixed courts. After Japan’s victory in the Russo-Japanese War (1904-1905), Egyptian and Turkish nationalists praised Japan and called her the Eastern pioneer in modernization. Pre-World War II Japanese research did not stem solely from academic concerns but rather from the political situation in Japan. Solidarity with the Eastern countries oppressed by the West was easily transferred to viewpoints by the Western colonialists after her occupation of Korea, and it resulted in the absurd idea of the Great East Asian Co- prosperity Sphere Plan to lead the Eastern countries against the West in the 1930s.

Middle East and Islamic Studies in Japan have developed so greatly since the 1980s that several institutes and departments specialized for Middle East and Islamic studies were founded and the 38 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 members of the Japan Association for Middle East Studies have doubled in twenty years, from 350 at its foundation in 1985 to 700 in 2006. Its feature is to use multi-disciplinary and comparative perspectives. Researchers cooperated from a variety of fields, such as history, religion, philosophy, and literature in the humanities; law, political science, economics, and sociology in social science; and architecture and geography. Large scale of interdisciplinary research programs have been conducted and there the research regions are extended to non-Islamic regions such as Europe, China, Japan, and America as well, to widen the scope of research and to discuss what is Islamic or Middle Eastern with a broader view of human history.

In his lecture, Miura proposed to con- duct area studies from interactive and comparative perspectives; comparing the Middle East with Japan and Eu- rope/or East Asia, on the subjects common to any area, such as city, contract, donation, justice, etc. Contempo- rary Japan, culturally influenced by both the East and the West, is in a good location for comparative study. The point is that we could analyse a historical society in terms of some pairs of basic principles (individual and collective, formal/institutional and personal, etc.) common to other societies, including European and American societies. Historical or regional differences of societies have occurred due to the ways to balance them at the actual phases, not due to the principles themselves. Here we have potentials for mutual understanding beyond the borders of regions by finding the game rules and more fundamental principles. By doing this kind of dialogue or tri-logue of three regions such as China, Southeast Asia and Mid- dle East in an interactive and comparative way, we might promote the ‘Islamic’ area studies beyond geographical and disciplinary borders.

Toru Miura is Professor at Ochanomizu University, at the Faculty of Letters and Education, De- partment of Comparative History.

24 november | 8 e lezing door Andre Gingrich

Between civil war and state collapse: the al-Huthi movement in northern Yemen

The current crisis of president A.A. Saleh’s regime in the Yemen represents one manifestation of what has been called the ‘Arab Spring’ of 2011. At the same time, however, the local roots of that crisis go much deeper. One of several elements among these local roots is the so-called al-Huthi movement, and its armed perseverance throughout the past decade in several parts of northern Yemen. This talk will discuss main aspects of the movement's recent developments, and what role it might play in present Yemeni contexts.

Andre Gingrich is a socio-cultural anthropologist and directs the Austrian Academy of Sciences’ Institute for Social Anthropology. In the 1980’s he acquired extensive ethnographic field work experience in south-western Saudi-Arabia and north-western Yemen. His recent publications on these topics include his contri- 39 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 butions to Walter Dostal, ed.(2007) on the south-western provinces of Saudi Arabia (in German, Verlag der OeAW) and to Nerina Wiss and Marianne Six-Hohenbalken (eds., 2011) Violence expressed (Ashgate).

1 december | 9 e lezing door Mohammad Mojahedi

“Westoxification” in Reverse: a Framework for an Intellectual History of Post-Revolutionary Iran

Fotografie: LUCIS

The last monarchy in Iran was established and reinstated through two coups backed by the Western powers in the twentieth century. Having risen from the ruins of such a secular monarchy and the closest ally of the West in MENA region, the Iranian Revolution of 1979, followed by an Islamic Republic, first appeared as the bedrock of a brand-new pattern of a 'spiritual politics' in full contrast not only to the toppled despotic monarchy, but also to the secular modernity. In the eyes of the revolutionaries, the modernity was not but animated merely by ‘instrumental reason’, which had ushered in unprincipled craving for power for achieving nihilistic pleasure: ‘gaining the world in whole, but losing the man's heavenly soul’. Moral corruption, vanity, living meaningless lives, rela- tivism, uncertainty, injustice, consumerism, hedonism, unjust wars, imposing poverty on the poor nations, meddling in the domestic affairs of the rest of the world, and usurpation of other nations’ natural resources were only some of the crimes of modernity from the revolutionaries’ point of view. Led by a Grand Ayatollah and his close and pious disciples, many of whom had suffered torture, exile, intimidation and censorship living under the Shah’s regime, Islamic Republic's vista was re- plete with emancipatory promises for all arenas of life. Those who were ‘to fight with monsters’ 40 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 have now been long 'gazing into the abyss' of nihilism. Asking how a ‘Nietzschean metamorphosis’ transmuted piety to monsterity, ‘Westoxcification in Reverse’ sketches a general frame for an intellectual history of post-revolutionary Iran.

Born in 1971 in Iran, Mohammad Mahdi Mojahedi holds a PhD in Political Theory from the Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran (2004), an MA in Political Sciences and Islamic Studies, from Imam Sadegh University, Tehran (1998), and an MA in Human Rights from University College London (2009). He received a one-year post-doctoral research fellowship at the Wissenschaftskolleg zu Berlin where he studied the political hermeneutics of religious texts. He obtained the highest degree in Iranian-Islamic Calligraphy from the Iranian Calligraphers Asso- ciation, equivalent to an MA in Iranian Arts and Culture from the Ministry of Science, Research and Technology in Iran. He is a member of the Iranian Political Science Association.

He has held various faculty and administrative positions at research institutes and universities in Iran over the past ten years. His major area of specialty is comparative political theory with special interest in Muslim modern thought particularly in Iran. He is also interested in Iranian modern culture. As a faculty member of the Mofid University in Iran, and as a guest lecturer in Iran and the University of Amsterdam, he taught a variety of BA and MA courses and supervised ten MA theses mainly in the fields of comparative political theory, cultural studies, human rights, methodology, Islamic studies and Iranian modern culture and history.

He has also published widely, co-authoring and contributing to books and authoring articles in the areas of Islamic culture and philosophy, human rights, political theology and mysticism. Among his English publications, Mohammad Mahdi Mojahedi counts ‘Human Rights and Muslim Form of Life: A Pluralist approach with Special Emphasis on Iran’, a chapter in the book Religion, Interna- tional Relations and Development Cooperation edited by Berma Klein Goldewijk. He has coauthored Monism or pluralism in Persian which has been published several times since its first publi- cation in 2004 and is recommended by many departments of Political Theory and Western Philoso- phy as one of the major sources for MA programmes. His forthcoming book The Enigma of the Universality of Human Rights will be published next year by the Center for Human Rights Studies, Mofid University, Iran. He has also made numerous published contributions to international confer- ences on the theoretical foundations of educational reform in Iran, Islam and human rights, and human rights and multiculturalism.

Mojahedi was a visiting researcher and lecturer at the University of Amsterdam from October 2009 until January 2011. Since January 15, 2011, he has been a visiting fellow at the Centre for Research in the Arts, Social Sciences and Humanities, University of Cambridge, an associate fellow of the Centre for Governance and Human Rights, University of Cambridge, and a By-fellow at Churchill College. During his stay at the University of Cambridge, in addition to the above-mentioned book project for the Center for Human Rights Studies, he has been working on the “transformation of the concept of violence in the Islamic law, especially in contemporary Shiite Islam with special focus on Iran.” He is currently also a visiting fellow at LIAS, Leiden University. 41 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Overige lezingen

3 februari | lezing door Göran Larsson (University of Gothenburg) | Islam and Mus- lims in Sweden after the Stockholm terrorist attack | Leiden

Göran Larsson is an Associate Professor of religious studies at the Department of Literature, History of Ideas and Religion at the University of Gothenburg, Sweden. While his research is primarily focused on Islam and Muslims in Europe, he has also written about Islamic theology, Quranic studies and issues related to religion and the media. Larsson earned his PhD in religious studies from the University of Gothenburg and held positions at Uppsala University and Södertörn University College. He was a guest researcher at Leiden University in the Netherlands. He is currently editing a book on Islam and new information and communication technologies that will include a chapter about the debate within Islam on new media, as well as one about the Western media’s portrayal of Islam and Mus- lims.

Apart from his academic work, Larsson also has functioned as secretary to the Ministry of Education's 2008-2009 inquiry into the training of imams in Sweden. His most recent publi- cation is the edited volume Islam in the Nordic and Baltic Countries published by Routledge in 2009. He also published Islam and Muslims in Sweden: Inte- gration or Fragmentation? A Contextual Study with LIT Verlag (2007), in collaboration with professor Åke Sander.

21 februari | lezing door Daniel Varisco (Hofstra University) and Najwa Adra | Politi- cal developments in Yemen | Leiden

On Monday 21 February Professor Daniel Martin Varisco and Dr Najwa Adra gave a lecture in Leiden on the political developments in Yemen, in the context of the recent events in the Arab world.

Daniel Martin Varisco is chair of anthropology and director of Middle Eastern and Central Asia Studies at Hofstra University (New York, US). He has done fieldwork in Yemen and focused on local water rights in the springfed irrigation system in relation to the local environmental con- straints and principles of Islamic water law.

Besides his expertise in Yemen, Professor Varisco has published extensively on a wide range of subjects related to Islam and the Middle East. Professor Varisco’s lecture provided us with interesting insights into the political developments in Yemen, which is particularly relevant considering the current situation in the Arab world.

Dr Najwa Adra is writing a book on Yemeni tribalism and has worked on development issues in Yemen over the years. She recently published an article on tribal mediation in a journal of the Aus- trian Academy of Sciences (at http://epub.oeaw.ac.at/wpsainhalt?frames=yes). 42 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

29 maart | lezing door Esraa Abdel Fattah | The Role of the Social Media in the 25 Jan- uary Egyptian Revolution: a Personal Story | Leiden

On 29 March, the Egyptian Esraa Abdel Fattah gave a lecture at Leiden University. Ms Fattah visited the Netherlands at the invitation of the Dutch Ministry of Foreign Affairs as part of the Dutch Visitors Programme (DVP), a programme in which international visitors get acquainted with the Netherlands from a cultural, political and economic perspective. In 2008, Esraa Abdel Fattah started a group on Facebook to organise a demonstration against the high food prices. Because of this action, Esraa was imprisoned for two weeks. On 29 March, she shared her experiences as an internet activist before and during the January 2011 revolution in Egypt, through a lively lecture and debate at Leiden University. Esraa has been active in the Egyp- tian opposition for many years, for instance as a member of the Kefaya opposition movement and the liberal Al-Ghad party. Additionally, she is one of the founders of the 6 April movement which has been referred to as ‘the accelerator of the revolution’. Currently she works as a media coordinator for the opposition party, the Egyptian Democratic Academy (EDA).

Fotografie: LUCIS

The energetically presented personal and people’s story of Esraa Abdel Fattah gave the attendants a good impression of the atmosphere in Cairo, at the Tahrir square, the use of social media like Face- book, and the ‘street tactics’ underlying, and crucial for the gathering of the masses. However, as Abdel Fattah stressed, ‘in the future there should be a better balance between web activism and 43 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 street activism’. The questions and answers that followed the presentation were moderated by Mau- rits Berger. Topics discussed were the financing of the movement, women’s participation in the movement and revolution, and perspectives for the West. One of the attendants, however, still felt the need to ask whether Abdel Fattah was a US sponsored agent. After a few jokes about revolting while eating at Kentucky Fried Chicken, Umar Ryad closed this inspiring afternoon with a word of thanks.

12 mei | lezing door Hamid Dabashi (Columbia University) | The Arab world and Iran: the New Civil Rights Movements | organisatie: Eutopia en LUCIS | Leiden

At the invitation of Eutopia, Hamid Dabashi delivered three lectures in Leiden from 12 to 15 May. Professor Dabashi is Hamid Dabashi is an Iranian-American Professor of Iranian Studies and Com- parative Literature at Columbia University in New York City, the oldest and most prestigious Chair in his field. He is a founding member of the Institute for Comparative Literature and Society, as well as of the Center for Palestine Studies at Columbia University. He has written 20 books and over 100 essays, articles and book reviews on subjects ranging from Iranian Studies, medieval and modern Islam, comparative literature, world cinema, and the philosophy of art.

In his lecture, professor Dabashi elaborated on the so-called green movement in Iran, which he characterized as a civil rights movements, other than a political revolutionary movement. In addition, Dabashi explained to what extent to Arab Spring is comparable to the green movement in Iran.

Fotografie: LUCIS 44 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

24 mei | lezing door Reuven Firestone (Hebrew Union College, Los Angeles) | Who are the Real Chosen People? The Problematic of Chosenness in Monotheist Religions | organisatie: LIRS en LUCIS | Leiden

Jews, Christians and Muslims each claim in one way or another to be God’s chosen community. Whether called chosenness, election, or simply the best community, the special nature of divinely authorized status – its implied or stated supe- riority – has been glorified by religious civilizations when in positions of imperial power, and has sustained religious communities suffering persecution. The notion of chosenness became one of the authoritative markers of authenticity for the competing expressions of monotheism. This presentation examined how that may have occurred by examining the process of religious emergence of the major monotheistic faiths into the maelstrom of history.

Rabbi Professor Reuven Firestone is Professor of medieval Judaism and Islam at Hebrew Union College, Los Angeles,

Senior Fellow of the Center for Religion and Civic Culture at the University of Southern California, and founder and co- Fotografie: cmje.org director of the Center for Muslim-Jewish Engagement in Los Angeles. Author of seven books and over eighty scholarly articles on Judaism, Islam, their relationship with one another and with Christianity, and phenomenology of religion, Rabbi Firestone has lived in Israel and Egypt and lectured at universities in Europe, Southeast Asia and the Middle East as well as throughout North America. His books include Children of Abraham: An Introduction to Judaism for Muslims; An Introduction to Islam for Jews; Jihad: The Origin of Holy War in Islam; and Who are the Real Chosen People: The Meaning of “Chosenness” in Judaism, Christianity and Islam. Reuven Firestone received his PhD in Arabic and Islamic Studies from New York University.

12 september | lezing door Geert Jan van Gelder (Oxford University) | Foul Whisper- ings: Madness and Poetry in Arabic Literary History | organisatie: MOS en LUCIS

Professor Van Gelder is Laudian Professor of Arabic at Oxford University. His research moves over a wide range of topics within Classical Arabic literature, especially belles-lettres. They include the Arabic tradition of literary criticism, poetics, rhetoric, and stylistics; the history of poetry and poetic genres; and the study of specific themes in poetry and literary prose, with a preference for less- studied, even ‘marginal’ genres and themes.

21 november | lezing door Menachem Klein (Bar-Ilan Universiteit, Israël) | Being an Arab-Jew in a Cosmopolitan Palestinian City | organisatie: LIRS, LIAS en LUCIS

In zijn lezing ging dr. Klein in op de ontwikkelingen in de identiteit van de Joodse en Arabische bewoners van Jaffa, Jeruzalem en Hebron, met speciale aandacht voor de periode vanaf de late negentiende eeuw tot de oorlog in 1948. Dit thema is tevens onderwerp van een boek dat hij op dit moment, najaar 2011, schrijft.

Dr. Menachem Klein doceert politieke wetenschappen aan de Bar-Ilan Universiteit in Israël. In het verleden is hij meerdere malen nauw betrokken geweest bij onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen. 45 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Fotografie: LUCIS

13 december | lezingen Ulrich Marzolph (University of Cambridge) en Charles Mel- ville (Enzyklopädie des Märchens, Göttingen) | organisatie: LIAS, LUCIS en het Scali- ger Instituut | Leiden

Shedding Light on the Sources of the 1001 Nights. The Case of Egyptian Historian al-Ishâqî (died 1623) | Professor Ulrich Marzolph, Enzyklopädie des Märchens, Göttingen

As is well known, the Thousand and One Nights were ‘discovered’ for world literature by French Orientalist scholar Antoine Galland at the beginning of the eighteenth century. It is equally well known that the manuscript Galland had at his disposal was fragmentary, as were in fact most of the other manuscripts of the Nights available at the beginning of the eighteenth century. While being the oldest manuscript available, Galland’s source manuscript only contained the original core corpus of roughly the first 200 nights. In fact, the fragmentary state of most of the manuscripts of the Nights had forced the Arabic scribes for many centuries to take recourse to other sources in order to compile manuscripts that would contain a veritable 1001 nights. In their efforts to compile these ‘complete’ manuscripts, the scribes exploited a variety of sources. While the additional tales were often copied from contemporary sources, many of these tales have a long textual history of their own that sometimes reaches back to the early periods of Arabic literature. In his lecture, Professor Marzolph focussed on the tales in the ‘1001 Nights’ that the scribes copied from the work of seven- teenth-century Egyptian historian al-Ishaqi. Discussing these tales, he aimed to shed further light on the corpus of ‘middle literature’ and its use for the construction of the Nights in the originally fragmentary manuscripts.

Illustrating the History of Tamerlane | Charles Melville, Professor of Persian History, University of Cambridge

The history of Tamerlane's career of conquests, the Zafarnameh by 'Ali Yazdi, completed in 1428, proved to be one of the most popular and well-regarded works of Persian historical literature. The earliest extant copy, dated 1436, was illustrated with a series of remarkable paintings, and many further manuscripts were produced in the following 200 years, several with a number of illustrations. 46 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

This lecture explored the question of the choice of subjects to be depicted and the iconography that was developed to do so: which are the most popular scenes and do these represent particularly significant episodes in Timur’s career? 47 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Visiting fellow 2011

LUCIS spring fellow 2011: Marina Rustow

Politics, the Archive, and Power from Below in the Medi- eval Middle East

1) 31 maart | In search of the lost Middle Eastern archive

A scholarly consensus still maintains that no archives have survived from the Islamic Near East before the ad- vent of the Ottomans in the sixteenth century, a belief that has led most historians to rely mainly on narrative sources. Others have presumed that documents were rare and most transactions were conducted orally. But people in the pre- Ottoman Near East placed a value on written texts and possessed a precise knowledge of their utility in contest- ing privileges and negotiating power. They also stored them in archives, even if few have survived in continuity. Significant numbers of original documents have come down to us, some in strange or unexpected ways, and the reasons documents survived or disappeared have much to tell us about the societies that produced them and the people through whose hands they passed.

2) 7 april | Documents and the Cairo Geniza

The largest single cache of texts to survive from the medieval Middle East was stored in the attic of a synagogue built in Fustat (Old Cairo) in 1025-41 and acquired by libraries and private collectors in the late nineteenth and early twentieth centuries. Known as the Cairo Geniza, this cache is remarkable not only for its number of texts but for their coherence and density. Over the past century, the Geniza has entirely transformed our understanding of medieval Jewish history; but it also bears the potential to transform our understanding of medieval Middle Eastern history, especially that of Egypt and Syria under Fatimid rule (969-1171).

3) 14 april | Governing a Middle Eastern empire: the Fatimids and religious minorities

Caliphal rule - under the Fatimids and other dynasties - made extensive use of the petition and response procedure, which permitted any individual or group to approach high ranking officials, including the caliph, with requests or complaints about injustices. For the caliphs, this system served to build and maintain the legitimacy of their rule and to check the power of rapacious mid-level officials; for subjects, it served as a means of redress, and many learned how to navigate the system expertly. Most of the documents that have survived attesting to the petition-and-response procedure - petitions, decrees, and internal memoranda related to the processing of petitions and decrees in the bureaucracy - concern Christians and Jews, not because they were its only beneficiaries, but because of the circumstances of their preservation. Although in the presciptive statements of the jurists, Christians and Jews were ahl al-dhimma or protected people with limited privileges compared to their Muslim fellow subjects, the documentary material suggests that dhimmitude also conferred some special privileges that most Muslims did not enjoy. 48 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Fotografie: LUCIS

4) 21 april | From the palace in Cairo to the synagogue in Fustat

A large number of petitions, decrees, and internal government memoranda survived in the Cai- roGeniza. Most concern Jewish individuals, leaders, and political factions; but a significant number have nothing whatsoever to do with Jews. The non-Jewish documents in the Geniza raise several questions: how did they make their way to the synagogue in Fustat, and what does this tell us about contact among different religious communities? And what can those documents teach us about Fat- imid rule that we cannot learn from chronicles and other narrative sources?

5) 28 april | The Fatimids and ‘Oriental despotism’: strong government, weak populace?

The petition-and-response procedure paints a portrait of government and administration under the Fatimids as a partnership between the ruler and the ruled. This is very distant from prescriptive statements about political theology and top-down rule under the caliphs. It is also very different from the picture of Muslim sovereigns according to the tradition of European political thought from Montesquieu forward, which imagined “oriental despots” ruling over a populace with few privileges, numerous burdens, and few defenses against injustice. The documentary material demonstrates remarkably regular concessions by sovereigns toward their subjects and the possibility of exercising power from below. The idea of the “oriental despot”—and, in its value-neutral sociological incarna- tion, the “patrimonial state”—assumes that the medieval Islamic polity was a strong state ruling over a weak society. The documents suggest the converse: a relatively weak state ruling over a society on whom the state depended for its legitimacy. That, in turn, challenges us to examine the bi- 49 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 ases that have prevented modern observers from noticing the flexibility of premodern Middle East- ern states and the power some of their subjects were able to wield.

Part of a Fatimid decree, showing the enormous amount of space left between the lines of text

Marina Rustow holds the Charlotte Bloomberg Professorship in the Humanities at Johns Hopkins University, where she is an associate professor in the Department of History. She completed a PhD in History in 2004 at Columbia University in New York, where she also received MA degrees in History and in Religious Studies. She is the author of Heresy and the Politics of Community: The Jews of the Fatimid Caliphate (Cornell University Press, 2008), which won the Salo Wittmayer Baron Prize for best first book in Jewish studies from the American Academy for Jewish Research. She is currently a fellow of the European Seminar in Advanced Judaic Studies (as part of a working group on the material aspects of Geniza texts) at the University of Oxford, where she is also an associate of the Oriental Institute, and holds a Ryskamp fellowship from the American Council of Learned Societies for work on her project on the relationship between Jews and the medieval Islam- ic state. She has been a visiting professor in the Dipartimento di Studi Eurasiatici at Università Ca’ Foscari in Venice (2009–10), a professeure invitée at the Ecole des Hautes Etudes en Sciences So- ciales, Paris (2010), and a fellow of the National Endowment for the Humanities (2009–2010), the American Academy in Rome (2006–2007) and the Center for Advanced Judaic Studies, University of Pennsylvania (2003). 50 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Seminars en symposia

21-23 maart | symposium en tentoonstelling | East-West Networks in Europe and the Middle East in the Interwar Period | convener: Umar Ryad | organisatie en financiering: Institut Français du Proche-Orient (IFPO), Nederlands Instituut in Damascus en LU- CIS | IFPO, Aleppo

Following the collapse of the Ottoman Empire, new Muslim socio-political and intellectual transnational networks had emerged as reaction to the then ongoing East-West encounters. There are some casual references to these networks in the secondary literature. Less than conclusive research has been conducted in mapping these transnational networks in the Inter– and Early Post-War Era. Ref- erences are to be found in publications investigating the history of migration or the anti-colonial movements. However, many historiographers of modern Islamic history tend to ignore the impact of these transnational movements, and there is little appreciation of the geopolitical and intellectual East-West networks involved.

The aim of the symposium was to reconsider the flaw of ideas within such networks and the dynamics within the cultural differences that defined these encounters. It focused on these interwar networks and their numerous actors and centers that played significant roles in linking Muslim communities in the West with their peers in the East. It moreover stimulated the group-building process as combined with the social activities of these networks. The symposium invited scholars from different disciplines who discussed the scholarly, professional, social and political skills of those actors and their efforts in lobbying, campaigning and making alliances with western politicians, diplomats, orientalists, publishers, and the media. By focusing on the local and international shape of these political and social movements, the symposium was a preliminary attempt to combine the interaction between variegated Western and Eastern political agitators and ideologues, colonists and administrators, diplomats and colonial officers, European anti-colonial socialists and communists, Arab nationalist students in Europe, and Muslim reformers in the Muslim world.

Speakers: Pieter Sjoerd van Koningsveld (Leiden University), Abdallah Hanna (researcher, Damas- cus), Ali al-Tuma (Leiden University), Jamal Barout (researcher, Aleppo), Abd al-Wahid al-Nabawi (Al-Azhar University and Director General of the Egyptian National Archives), Götz Nordbruch (University of Southern Denmark), Umar Ryad (Leiden University), Juliette Honvault (CEFAS, Sanaa), Emad Helal (Suez Canal University and National Archives of Egypt), Maher Al-Charif (IFPO), Birgit Schaebler (University of Erfurt).

Besides the symposium, a digitalised exhibition was prepared. It consisted of the archive of Zeki Hishmat Bey-Kiram, a former Syrian Ottoman commander in the Ottoman Army during the First World War, who was living in interwar Berlin. It contains Kiram’s diaries, letters, and photos in Germany and Yemen. 51 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

18-19 mei | The Root Causes of Terrorism: a Religious Studies Perspective | convener: dr. Rico Sneller (LIRS) | gefinancierd door het LUF, het LIRS, NOSTER en LUCIS | Lei- den

Keynote speakers:

- Professor Bassam Tibi (Universität Göttingen) | From Jihad to Jihadism. The Islamist Ji- hadization of Politics - Dr Nitzan Lebovic (Lehigh University, Beth- lehem, PA) | The Terror of the State: From Jeremiah to ‘The Coming Insurrection’ - Dr Christoph Baumgartner (Utrecht Universi- ty) | Blasphemy as Violence. Conditions of a Contentious Relationship - Professor Reuven Firestone (Hebrew Union College-Jewish Institute of Religion, Los An- geles) | A Global View of Religious Violence in Scriptural Monotheisms

Topics:

1. Religions and non-violence (ahimsa etc.) All major religions have tenacious traditions of non-violence, however distorted these might have become through religious practices throughout history. How do these non-violent traditions relate to the violence justified by other adherents of the same religions? 2. Violence and Sacrifice There is no religion without sacrifice. Does the very concept of religion itself, relating a this-worldy orientation to another-worldly, entail some kind of sacrificial practice, differing only in degree as to its ‘violent’ accomplishment? 3. Violence and Apocalypticism Monotheistic traditions have introduced a new notion of ‘time’ and henceforth, of ‘history’. They all contain ideas about apocalyptic violence inaugurating the end of history and the definitive realisation of a divine kingdom. How ‘active’ are these apocalyptic ideas within different religions? Do they form an undercurrent that can erupt at any moment? 4. Religious Wars Among the many wars and combats in this world, some of them have been explicitly moti- vated by religious urges. How did (do) these urges afflict the concrete warfare? Are religious wars worse than economic or political wars? Can these be distinguished? 52 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

31 mei - 1 juni | tweedaagse conferentie ter ere van professor J.T.P. de Bruijn | Islam en moslims in Nederlandse kunst en literatuur | convener: Asghar Seyed-Gohrab | organisatie: KNAW, Scaliger instituut en LUCIS | Trippenhuis/Amsterdam (31 mei) en UB/Leiden (1 juni)

De culturele uitwisseling tussen de islamitische cultuur en Nederlandse kunst en literatuur gaat te- rug tot de middeleeuwen. In verschillende middeleeuwse werken wordt een negatief, onjuist en vij- andig beeld van de islam geschilderd. Dit beeld is na de renaissance enigszins gecorrigeerd door meer contacten met de islamitische wereld en door de vertalingen die uit de islamitische literatuur werden gemaakt.

Fotografie: LUCIS

Een van de doelen van deze conferentie was om te laten zien hoe het beeld van de islam en moslims in sommige opzichten is veranderd. Hoewel volgens Edward Said (Orientalism, 1978) Europeanen geïnteresseerd waren in de Oriënt om een geconstrueerd, tegenovergesteld beeld van zichzelf te zien, waren de motieven en intenties uiteenlopend en niet altijd politiek of religieus. Nederland is een van de eerste landen waar oosterse literatuur werd vertaald, geanalyseerd en be- discussieerd. Behalve de grote oriëntalisten die islamitische literatuur in de zeventiende eeuw be- studeerden en beschikbaar stelden voor een breed publiek, raakte ook menig literator en kunstenaar geïnteresseerd in de islamitische Oriënt. Het hoogtepunt van deze interesse was in de negentiende eeuw toen vele Europese schrijvers en kunstenaars, waaronder Nederlanders, naar islamitische landen trokken. Behalve veel Engelse, Franse en Duitse kunstenaars en schrijvers, ging ook een aantal Nederlanders naar deze landen zoals de schrijvers Marcellus Emants, Louis Couperus en kunstenaars als Marius Bauer. Ook literatoren in Nederland zelf waren geïnteresseerd in islamitische lite- 53 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 ratuur. Willem Bilderdijk maakte een literaire bewerking van de dertiende eeuwse Perzische mees- terwerk De Rozentuin aan het begin van de negentiende eeuw.

Fotografie: LUCIS

Deze interesse voor het islamitische oosten heeft een plaats gekregen in de Nederlandse kunst en literatuur. De vertellingen van Duizend en een nacht zijn niet weg te denken uit de Nederlandse literaire traditie. Ook op het gebied van poëzie heeft de islamitische literatuur zijn voetsporen nage- laten in de Nederlandse literaire traditie in de vorm van oosterse kwatrijnen zoals gebruikt door verschillende dichters, waaronder Jan Hendrik Leopold en P.C. Boutens. Hun werken zijn exempla- risch voor de veranderende ideeën over de islam en islamitische cultuur.

In 2011 is het precies 100 jaar geleden dat Jan Hendrik Leopold zijn eerste reeks van dertig vertalingen ‘uit de Rubaijat’ van de Perzische dichter Omar Khayyam in het literaire tijdschrift De Nieuwe Gids publiceerde. Zij waren vertaald (zoals later is gebleken) naar Engelse versies van E.H. Whinfield en Duitse van Friedrich Rosen, die beide in 1909 waren verschenen. Geruime tijd later volgde een tweede reeks met 24 vertalingen naar de Franse prozavertalingen van Claude Anet en Muhammad Mirza uit 1920, en andere Oosterse gedichten, zoals de reeks Soefisch naar de Roseraie van Hoseyn Azad.

De populariteit van de kwatrijnen heeft niet alleen te maken met de theologische vragen die zij be- handelen zoals predeterminisme, Gods rechtvaardigheid, individuele mystieke benadering van de islam en een scherpe kritiek op orthodoxe beleving van de religie, etc. zijn de kwatrijnen ook popu- lair geworden vanwege hun hedonistische thema’s en carpe diem levensbeschouwing. 54 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Sprekers: Dick van Halsema (Vrije Universiteit Amsterdam), Marco Goud (Vrije Universiteit Am- sterdam), Michiel Leezenberg (Universiteit van Amsterdam), Kitty Zijlmans (Universiteit Leiden), Jan de Hond (Rijksmuseum Amsterdam), Geert Warnar (Universiteit Leiden), Wim van Anrooij (Universiteit Leiden), Jef Jacobs (Universiteit Leiden), Rokus de Groot (Universiteit van Amster- dam), Anne van Oostrum (Universiteit van Amsterdam), Odile Heynders (Universiteit van Tilburg), Jaap Goedegebuure (Universiteit Leiden), Jacqueline Bel (Vrije Universiteit Amsterdam), Marije Klein, Jan Just Witkam (Universiteit Leiden), Remke Kruk (Universiteit Leiden), Richard van Leeuwen (Universiteit van Amsterdam), Gabrielle van den Berg (Universiteit Leiden), Thomas de Bruijn (Universiteit Leiden), Arnoud Vrolijk (Universiteit Leiden), Petra de Bruijn (Universiteit Leiden), Jan Schmidt (Universiteit Leiden), Jan de Putter (Universiteit Leiden), Asghar Seyed- Gohrab (Universiteit Leiden).

12 september | LUCIS seminar | Islam in Contemporary Aceh. Reconfigurations of Rit- ual, Doctrine, Community and Authority | conveners: Léon Buskens, Nico Kaptein en Michael Feener (National University of Singapore) | Leiden

Fotografie: LUCIS

Aceh has long been regarded as a place where Islam has had a pronounced role in society. Its long traditions of Islamic religious scholarship and the prominence of religious leadership in society have made Aceh an important field for the study of Muslim societies for over a century. 55 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Over recent years the unprecedented openness of Aceh has greatly facilitated the work of a new generation of scholars working on aspects of Islam and society there. Within contemporary contexts of dramatic political and cultural change in the post-tsunami/ post-conflict period, they are developing exciting new lines of investigation into the complex ways in which Islamic belief and practice is configured within the everyday experiences of Muslims as they navigate the diverse transformations of contemporary Acehnese society. This seminar brought together an international group of researchers who have recently conducted extensive fieldwork on aspects of Muslim religious life in various parts of Aceh.

Speakers: Daniel Andrew Birchok (University of Michigan), Michael Feener (National University of Singapore), Kristina Großmann (Goethe-Universität Frankfurt/Main), Reza Idria, David Kloos (VU University Amsterdam), Arskal Salim Aga Khan University), Annemarie Samuels (Leiden University) and Eka Srimulyani (IAIN Ar-Raniry, Banda Aceh).

13 september | afscheidssymposium Professor Kees van Dijk | Where did it go right? Islamic education in Indonesia | convener: Nico Kaptein | organisatie: Training Indo- nesia’s Young Leaders Programme en LUCIS

Farewell symposium at the Or- angery (Hortus Botanicus Leiden) to mark the retirement of Kees van Dijk as Professor of Islam in Indonesia at Leiden University. Kees van Dijk has personally played a large role in training In- donesian students in his field of specialisation. The title of this workshop is identical to Kees’ own presentation in this workshop and illustrates his preference for provocative titles.

Islamic education has been looked upon with suspicion by state au- thorities, both in colonial settings and in post-colonial circumstances. This negative understanding was enforced when the 9/11 events in the USA took place. However, when we look at Islam- ic education in present-day Indo- nesia, we notice that, on the whole, Islamic education is forward looking and aims at preparing students to cope with the challenges of modern life. The symposium will look at a number of important issues which are part of this huge field: the Pesantren world, how gender issues are dealt with in Islamic education, and the impact of studying religious sciences in foreign universities.

Speakers: Claudia Derichs (University of Marburg), Kees van Dijk (Leiden University), Andrée Feillard CNRS, EHESS, CASE – Paris), Nico Kaptein (Leiden University), Kusmana (Leiden Uni- versity), Siti Nurul Azkiyah (Groningen University), Didin Rosidin (IAIN Cirebon), Eka Srimulya- ni (IAIN Ar-Raniry, Banda Aceh) and Din Wahid (Utrecht/Leiden University). 56 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Personal site of Professor Jan Just Witkam

Symposium organised in honour of Professor Jan Just Witkam, who retired in December 2010 as Professor of Codicology and Book Culture of the Muslim world. For many years, Professor Witkam was also the keeper of the department of Oriental Manuscripts and printed materials at the Leiden University Library. He has greatly contributed to the collections of Leiden University by his own collecting, and by making other scholars' collections accessible.

Speakers: Léon Buskens (Leiden University), Engseng Ho (Duke University, Durham, US), Mirjam Hoijtink (University of Amsterdam), Jan de Hond (Rijksmuseum Amsterdam), Kawashima Midori (Sophia University, Tokyo), Jan Schmidt (Leiden Univeristy), Mirjam Shatanawi (Tropenmuse- um/Royal Tropical Institute, Amsterdam), Roger Tol (Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies, Jakarta), Shelagh Weir (University of London) and Jan Just Witkam (Leiden University). 57 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

10 november | afscheidssymposium | In the Shadow of Arabic. Berber, Arabic, and South Arabian. Studies in Honour of Professor Harry Stroomer | convener: Léon Buskens | organisatie: LUCIS; medefinanciers: LIAS, the Leiden University Centre for Linguistics (LUCL) en de Stichting Oosters Instituut | Leiden

The symposium was organised in honour of Professor Harry Stroomer, who retired in 2011 as Professor of Afroasiatic Languages of Arabia and Ethiopia. Professor Stroomer is a field-work oriented descriptive linguist focusing on linguistic diversity in North Africa and the Middle East. He has a warm interest in local cultures, material culture and linguistic anthropology. He did fieldwork in Egypt, Kenya, Somalia, Morocco and Yemen. He studied languages in the Semitic, Cushitic and Berber group of the Afroasiatic language family.

Speakers: Rudolf de Jong (Leiden University), Ronald Kon (Leiden Uni- versity), Mohamed El Medlaoui (Mohammed V University, Souissi, Ra- bat), Mohamed Saadouni (Leiden University), Marie-Claude Simeone- Senelle (Centre National de la Recherche Scientifique, Paris), Peter Stein (Friedrich Schiller Uni- versity of Jena/University of Erfurt), Harry Stroomer (Leiden University), Catherine Taine (Cheikh Centre National de la Recherche Scientifique, Paris) and Manfred Woidich (University of Amster- dam).

After the closing session of the symposium, participants were invited for the official opening of an exhibition on Jewish Morroc- can culture at the lounge of the Oude UB. Thanks to the initiative of Léon Buskens, director of LUCIS, Herman Obdeijn, former associate professor of migration and North African history, and Rosalien van der Poel (art committee Oude UB) this exhibition was organised especially at the occasion of Pro- fessor Stroomer’s retirement.

Fotografie: Universiteit Leiden

58 I J a a r v e r s I a g L U C I S 2 0 1 1

• - .r-- A one-day symposium organised by LUCIS, LIAS and LUCL In the Shadow of Arabic Berber, Arabic, and South Arabian Studies in Honour of Professor Harry Stroomer

Thursday 10 November 2011, 09.00-17.00 hrs. Plexus: Spectrumzaal, Kaiserstraat 25, Leiden As the number of seats is limited, you are kindly requested to register at: [email protected]

Poster 59 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Expert meeting as part of the Islam Research Programme (IRP) ‘Strengthening Knowledge of and Dialogue with the Muslim World’. As the IRP is currently in the final stage of a research project on the Moroccan diaspora policy towards the Moroccans in the Netherlands, this meeting discussed the findings and questions in this little explored field with experts. During the meeting, scholars from the anthropological, sociological, juridical, historical and political field reflected on this topic, addressing following questions:

What role should the position of the sending and/or host state been given in migration studies? Are deterritorialised state policies a threat to host state (integration) policies? Which research methods can be used for this politicised research topic? What factors are appropriate to measure the influence of the host country on a sending state- diaspora relation? To what extent is the Moroccan case comparable to the diaspora policy of other sending states?

The short presentations were followed by discussion sessions in which both theoretical and methodological aspects were addressed. The aim of the meeting was to exchange ideas on the problems related to studying the highly politicised field of deterritorialised state-influence.

Speakers: Nadia Bouras (Leiden University), Marjo Buitelaar (Groningen University), Jeroen Doomernik (University of Amsterdam), Merel Kahmann (Leiden University), Friso Kulk (Nijme- gen University), Jean-Michel Lafleur (University of Liege), Eva Ostergaard-Nielsen (Autonomous University of Barcelona), Thijl Sunier (VU University Amsterdam), Carla Tamagno (Research Cen- tre in Migration Studies, Lima, Peru) and Myra Waterbury (Ohio University).

Islamic bioethics is one of the nascent fields of study which attract increasing attention from modern academic researchers worldwide. Thus, there are still many intriguing questions which can form the basis of well-grounded academic research. The main focus of this conference was to explore the role of Islamic law in developing what can be labeled as ‘Islamic bioethics’, or bioethics that can accommodate the main Islamic ethical precepts. The already published small number of works show clearly that there is a growing need for more academic research in this emerging field. The role of Islamic law in the nascent field of Islamic bioethics can be examined on different levels and in different ways.

First of all, different topics which are now the focus of different bioethical debates, from abortion up to autopsy, have been extensively discussed in classical manuals of Islamic law. To what extent did these juristic classical discussions reflect an awareness of the available medical knowledge at these times? How do contemporary Muslim scholars approach the con- clusions of these classical discussions and how relevant are they for current medical knowledge?

Secondly, the novel bioethical topics which have not been studied by classical Muslim jurists, such as stem cell research and cloning, form a serious challenge for the contemporary Muslim scholars. To what extent do these scholars, who have been traditionally trained in the religious sciences and in Arabic or other oriental languages, grasp the technical side of these advancements, a specific 60 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 knowledge that usually falls beyond their traditional capacities? How do they (positively/negatively) view these advancements and their possible (in)compatibility with Islamic ethics? What is the role of these challenges posed by new biomedical advancements in reviving Islamic law in general and the activation or origination of specific tools of legal interpretation such as the legal maxims (al- qawāʽid al-fiqhiyya) and the collective independent legal reasoning (al-ijtihād al-jamāʽī )?

Fotografie: LUCIS

Thirdly, the bioethical standpoints adopted by Muslim religious scholars and Islamic international institutions have been addressing Muslim individuals. How well-known are these standpoints among common Muslims, in the Muslim world or here in the West? How do these Muslims react to such standpoints?

Speakers: Bert Broeckaert (Katholieke Universiteit Leuven), Stef van den Branden (Katholieke Universiteit Leuven), Mohammad Ghari Seyed Fatemi (Shahid Beheshti University, Iran), Nils Fisscher (Humboldt-Universität/Institute of Science and Ethics, Bonn University), Mohammed Ghaly (Leiden University), Muhammad Khalifa (Qatar Foundation), Pieter Sjoerd van Koningsveld (Leiden University), Jan Lind (Medisch Centrum Haaglanden), Farhat Moazam (Centre of Biomed- ical Ethics and Culture, SIUT, Pakistan), Ayman Shabana (Georgetown University School of For- eign Services, Qatar), Alison Shaw (University of Oxford) and Frieda Wiebe (George University School of Foreign Services, Qatar). 61 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

12-14 december | LUCIS conferentie – i.s.m. the Centre for Contemporary Middle East Studies (University of Southern Denmark) | Transnational Islam in Interwar Eu- rope | conveners: Umar Ryad (Leiden University) en Götz Nordbruch (University of Southern Denmark) | medegefinancierd door: het LUF en het NVIC | Leiden

The study of Islam in interwar Europe is still in its initial phase. Many aspects of the history of Islamic migration before the flux of Muslim im- immigrant workers in Europe are still entirely unknown. Historiographers of modern Islamic history tend to ignore the impact of these interwar transnational movements in Europe, and there is little appreciation for the geopolitical and intellectual East-West networks involved.

Following the collapse of the Ottoman Empire, Muslim socio-political and intellectual transnational networks found Europe a suitable ground on which they organised themselves and tried to diffuse reformist ideologies. Muslim activists in interwar Europe attempted to exploit their scholarly, professional, social and political skills in lobbying, campaigning and making alliances with Western politicians, diplomats, Orientalists, publishers – but also with the broader publics. Available studies focus mostly on local Muslim communities in Europe, which vary from one place to another. No attempt has yet been made to rediscover the history of the Muslim networks within Europe, neither of other Muslim and non-Muslim communities in other regions of the world.

The conference focused on the transnational networks of Muslim activities in Europe (1919-1946) by analysing the significant ideals and religious affiliations of the actors within these networks. A group of scholars from different disciplines was invited to investigate the evolution of Islam in interwar Europe. The First World War was chosen as a point of departure, as it was the catalyst in encouraging the migration of Muslims to Europe because of the demands of the war. We ended by 1946, since Muslim activities ceased by the end of the Second World War, and re-emerged with the coming of guest workers in the late 1950s and early 1960s. A particular focus was placed on research on personal archives and contemporary writings that so far have widely been ignored in the study of European history. The conference was intended to place their activities in world history by combining the historical data and the pattern of social, political, theological as well as cultural mobility of Muslims as a new social structure in Europe of that era.

Fotografie: LUCIS 62 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Exhibition

In addition to the conference, two different activities were organised for a wider public. An exhibition of the archive materials (which are in Dr Ryad’s possession) of two Muslim interwar activists in Europe had been prepared: i.e. the papers, diaries, and photos of Zeki Hishmat Bey-Kiram (d. 1946), a former Syrian Ottoman commander in the Ottoman Army during the First World War and resident in Berlin; and the photos and other materials of Mohammed Ali van Beetem (d. 1938), a Dutch convert to Islam in the interwar period in The Hague. Location of the exhibition: Kamerlingh Onnes Gebouw (KOG), Steenschuur 25, Leiden.

Fotografie: LUCIS 63 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Documentary

On Tuesday evening 13 December, the documentary Turban und Ha- kenkreuz – der Großmufti und die Nazis (2009), directed by Heinrich Billstein, was showed, followed by a discussion with the public and two experts in the field: Dr Götz Nordbruch, author of a book about Arab-Nazi relations in Syria and Lebanon, and Dr David Motadel, who wrote a PhD thesis entitled Germany’s Policy towards Islam, 1941-1945. The discussion was moderated by Dr Umar Ryad.

Portrait des Großmufti Hajj Amin al-Husaini 64 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Speakers

Fotografie: LUCIS

Humayun Ansari (University of London), Nathalie Clayer (Centre National de la Recherche Scien- tifique (CNRS)/École des Hautes Études en Sciences Sociales (EHESS), Paris), Kees van Dijk (Leiden University and KITLV [Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies]), Emad Helal (Suez Canal University & National Archives of Egypt), Pieter Sjoerd van Koningsveld (Leiden University), Gëzim Krasniqi (University of Edinburgh), Henri Lauzière (Northwestern University, Chicago), Richard van Leeuwen (University of Amsterdam), Alain Mes- saoudi (Centre d’Histoire Sociale de l’Islam Méditerranéen (CHSIM), École des Hautes Études en Sciences Sociales (EHESS), Adam Mestyan (Wissenschaftskolleg zu Berlin), David Motadel (Uni- versity of Cambridge), Abd al-Wahid al-Nabawi (Al-Azhar University & Egyptian National Ar- chives), Götz Nordbruch (University of Southern Denmark), Umar Ryad (Leiden University), Me- hdi Sajid (Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn), Mohammed al-Sulami (Leiden Uni- versity), Ali al-Tuma (Leiden University), Peter Wien (University of Maryland). 65 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

15-16 december 2011 | LUCIS conferentie | Beyond Hadith: Writing the Tradition of Early Islam. Conference in memory of Gautier H.A. Juynboll (1935-2010) | conveners: Léon Buskens, Larie Legendre and Petra Sijpesteijn | Leiden

A conference in the memory of Gautier H.A. Juynboll (1935-2010), organised by Léon Buskens, Marie Legendre and Petra Sijpesteijn. The aim of this conference was to present the latest developments in our knowledge of the early Islamic tradition concerning its nature and formation in the three first centuries of Islam. Looking at the Qur’an, Hadith, sira as well as ahbar, this overview of recent debates and researches will allow us to evaluate the contribution of Gautier Juynboll in his life work to the field of literary criticism applied to this body of texts. Each contributor presented a 30 minutes paper followed by a discussion.

Speakers: Camilla Adang (Tel Aviv University), Monique Bernards (Antwerp, Belgium), Anne Sylvie Boisliveau (Rijksuniversiteit Groningen), Jonathan Brown (Georgetown University), Law- rence Conrad (University of Hamburg), Maribel Fierro (Centro de Ciencias Humanas y Sociales, CSIC, Madrid) Gerald Hawting (School of Oriental and African Studies, London), Asma Hilali (The Institute of Ismaili Studies, London), Angelika Neuwirth (Freie Universität, Berlin), Michael Lecker (The Hebrew University of Jerusalem), Christopher Melchert (University of Oxford), John Nawas (Katholieke Universiteit Leuven), Pavel Pavlovitch (Sofia University ‘St. Kliment Ohrid- ski’), David Powers (Cornell University), Roberto Tottoli (Università di Napoli l’Orientale’), Wim van Raven (Philipps Universität Marburg).

Fotografie: LUCIS

66 I J a a r v e r s I a g L U C I S 2 0 1 1

GautierH.A. Juynboll (1935-2010) 67 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Friday 16 December | Expert meeting | Political Transition and Stability on the Borders of the Union: Morocco and North Africa | Hosted by the Morocco Institute and the In- ternational Centre for Counter-Terrorism; supported by the Netherlands Institute for International Relations ‘Clingendael’, the Dutch Ministry of Foreign Affairs and LU- CIS | Campus The Hague

Within the context of the Arab Spring, this meeting explored the political changes underway in North Africa. The meeting focused on Morocco, a country which began implementing democratic reforms as early as 1999, and whose people demanded reform in 2011, but not outright regime change - in contrast with her neighbours. Speakers discussed the nature of transition processes and the success and pitfalls of those witnessed to date. The meeting brought together high level academics, practitioners and policy makers with specific knowledge on transitional processes in volatile environments. It is hoped that the discussions and outcomes from this forum will stimulate recom- mendations for future policy action. The meeting consisted of a plenary session in the morning followed by working group sessions in the afternoon.

Fotografie: Marokko Instituut 68 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Overige wetenschappelijke bijeenkomsten

14 februari | onderzoekspresentatie Umar Ryad (LUCIS member) | A Salafi Student in Orientalist Scholarship in Nazi Germany: Taqī al-Dīn al-Hilālī and His Experience in the West | Leiden

Dr Ryad’s presentation focused on the figure of the Moroccan prominent Salafi scholar Taqī al-Dīn al-Hilālī (1894-1987) and his cross-national and cross-cultural role in Nazi Germany during the Second World War, a period in which German National-Socialism was a model for many Arab Christian and Muslim nationalists. The study of Hilālī’s German period presents a unique figure between two different worlds, e.g. being a subject under National-Socialism while being strongly engaged in propagat- ing anti-colonial ideas and Salafi populism in the Muslim world. Alt- hough Hilālī took part in various activities in Nazi Germany, on the basis of fresh documents, Ryad concentrated on his position in the Oriental Seminar at Bonn University and his cooperation with German orientalists. It is argued that the interaction between Orientalists and Arab intellectuals was not confined to students who later became well-known for their modernist, secularist and sometimes liberal affiliations, but also included students who later developed reformist and tradi- tionalist viewpoints of Islam. The study therefore tries to reconstruct a story of a significant Salafī- oriented scholar who, like many other Muslim nationalists, established a view of European suprem- acy as the ‘ugly colonizer’, while he took Europe itself as his basis of settlement.

25 februari | herdenkingsbijeenkomst ter nagedachtenis van dr. G.H.A. Juynboll (1935-2010) | Leiden

Fotografie: LUCIS 69 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Op 19 december 2010 overleed dr. G.H.A. Juynboll in zijn huis in Leiden. Ter nagedachtenis van dr. Juynboll organiseerde LUCIS op vrijdag 25 februari 2011 een herdenkingsbijeenkomst. Léon Bus- kens (directeur LUCIS), Maribel Fierro (Filologisch Instituut in Madrid) en Joed Elich (Brill) hiel- den tijdens deze herdenking voordrachten.

21 april | bezoek Monzer Kahf en Mohammad Khalifa Hasan | Leiden

Op 21 april bezochten prof.dr. Monzer Kahf (Qatar Foundation, Faculty of Islamic Studies) en dr. Mohammad Khalifa Hasan (Qatar Foundation en director Al Qaradawi Research Center) de Univer- siteit Leiden. Bij dit overleg waren aanwezig: prof.dr. Wim van den Doel (decaan), prof.dr. Léon Buskens, prof.dr.mr. Maurits Berger, dr. Mohammed Ghaly, dr. Umar Ryad en dr. Petra de Bruijn.

Aan de orde kwamen de mogelijkheden tot het opzetten van een gezamenlijk MA-programma Isla- mic Finance en/of uitwisseling van studenten. De Faculty of Islamic Studies van de Qatar Foundati- on verzorgt een eenjarig ‘executive programme’ en een tweejarig ‘academic programme’. Er zijn verschillende mogelijkheden voor samenwerking:

 Op MA-niveau - studentuitwisseling op basis van een ‘Memorandum of Understanding’. Dit kan op facultair niveau beslist worden. Mohammed Ghaly zal hier vanuit Leiden zorg voor dragen; - een joint degree waarbij de studenten een diploma krijgen van beide universiteiten; - een gezamenlijk programma waarin Leiden vooral vakken op het gebied van islamologie en vergelijkende godsdienstwetenschap aanbiedt en de Qatar Foundation vooral vakken over Islamic Finance.  Op postmaster-niveau: - samenwerking in PhD-programma’s; hierbij zou het vooral gaan om invulling van het in Qatar verplichte PhD-onderwijs.

16 mei | onderzoekspresentatie Nathal Dessing (LUCIS-lid) | Vormen en elementen van religiositeit bij moslims in Nederland | Leiden

In deze presentatie ging dr. Nathal Dessing in op enkele bevindingen uit haar door de NWO gefinancierde en bij het Instituut voor Godsdienstwe- tenschappen ondergebrachte onderzoeksproject getiteld Individualization, Fragmentation of Authority, and New Organizational Forms among Muslims in Europe.

Eén bevinding is dat het realiseren van vroomheid in het dagelijkse leven een belangrijke rol speelt bij veel vrouwen uit het onderzoek van Dessing. Vrouwen zijn actief op zoek naar kennis over de islam en naar manieren om islamitische waarden in hun dagelijkse leven vorm te geven. Een tweede bevinding is dat de toekenning van religieus gezag in toenemende mate bij de individuele gelovige is komen te liggen. Een derde bevinding betreft de wetenschappelijke conceptualisering van ‘belonging’, participatie of geloofsgemeenschap. Bij wijze van conclusie ging Dessing in op de betekenis van deze bevindingen voor de bestudering van religie in de moderne tijd. 70 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Dr. Nathal Dessing is universitair docent in godsdienstwetenschappen bij het Leiden Institute for Religious Studies. Haar expertise ligt op het gebied van antropologie van de islam en islam in Eu- ropa.

11 September | boekpresentatie | Documents on the German Arms Trade in the Arabian Peninsula by Umar Ryad | organisatie: NVIC; medegefinancierd door LUCIS | Cairo

On Sunday 11 September, the Nether- lands-Flemish Institute in Cairo organised a seminar on the occasion of the presentation of Dr Umar Ryad’s new book: Documents on the German Arms Trade in the Arabian Peninsula. Readings in the Archive of Zeki Kiram, the second volume in the Dirasat Watha’iqiyya series issued by Docu- mentary Research Unit at the Egyp- tian National Library and Archives.

The book presentation was chaired by Muhammad Saber Arab, Professor of Modern History at al-Azhar Universi- ty. Professor Arab is also Chairman of the National Library and Archives Organization and General Supervisor of the Dirasat Watha’iqiyya series. The author, Umar Ryad, and Wajih Atiq, Professor of Modern History at Cairo University, participated in the seminar.

The book studies an important collection of documents and photos from the private family archive of Zeki Hishmat Bey-Kiram (1886-1946), a former Ottoman officer in Berlin in the interwar period. Through the eyes of this archive – which the author has discovered by chance – Ryad sheds new light on the East-West relations in modern Islamic movements with a special focus on Kiram’s role in the German arms trade in the Arabian Peninsula, especially Yemen and Saudi Arabia.

The archive exposes the life activities in Berlin of a person who has been almost buried in history; as well as his close relations with Sheikh Rashid Rida – the founder of the well-known magazine Al-Manar - , Prince Shakib Arslan in Geneva, Arab leaders in the Arabian Peninsula, and Moroccan nationalists in the Spanish zone of Northern Morocco. Through the life of Kiram as an obscure Muslim activist in Berlin, the study demonstrates that German armament deals in the Arab world took place on governmental and semi-governmental levels; and that individuals played a natural role herein. This all happened in a historical context full of transnational events, ideas, ideologies and political coalitions 71 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

17-18 oktober | expert meeting (besloten) | Islam in Europe. Past Projects, Future Pri- orities | organisatie: LUCIS, NISIS, VU Institute for the Study of Religion, Culture and Society (VISOR), Erlanger Zentrum für Islam und Recht in Europa (Friedrich- Alexander-Universität), en the Centre fot European Islamic Thought (University of Copenhagen) | Leiden

This meeting was meant to move beyond the narrow confines of the integration and security para- digm surrounding the current research about Islam and Muslims in Europe. The main questions to be addressed during the meeting were:

What important developments are taking place among Muslim across Europe and how should they become part of our research programs? How can we move beyond the confines of a methodological nationalism that reduces the study of Islam to an integration issue, and what are the parameters of a possible new approach? How can we transform the undeniably important question how Muslim communities relate to local, urban, national, European and global contexts and realms, without rendering one of these dimensions a more important or more natural status than the others? What is the relation between policy based research agendas and theory driven research agendas. What are the methodological implications? What modes of knowledge do these different agendas produce?

Fotografie: Universiteit Leiden

Participants: Mark Sedgwick (Aarhus University), Egdūnas Račius (University of Helsinki), Göran Larsson (University of Gothenburg), Tuomas Martikainen (University of Helsinki), Jörn Thielmann (Managing Director of the Erlangen Centre for Islam and Law in Europe, Friedrich-Alexander- 72 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

University Erlangen-Nuremberg), Mallory Schneuwly Purdie (president of the Groupe de recherche sur l’islam en Suisse), Oliver Scharbrodt (Univeristy College Cork), Bogdana Todorova (Bulgarian Academy of Sciences), Agata S. Nalborczyk (University of Warsaw), Nina Clara Tiesler (Universi- ty of Lisbon), Maurits Berger (Leiden University), Maleiha Malik (King’s College London), Thijl Sunier (VU University Amsterdam), Jørgen S. Nielsen (University of Copenhagen), Mattias Gardell (Uppsala University), Nasar Meer (University of Northumbria). 73 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Activiteiten in het kader van bijdragen aan het maatschappelijk debat

3 maart | symposium | Islam en krijgsmacht | organisatie: Dienst Islamitische Geestelij- ke Verzorging (DIGV) van het ministerie van Defensie, het Multicultureel Netwerk Defensie en LUCIS | Marinekazerne Amsterdam

Op 3 maart 2011 vond een symposium over het thema ‘islam en krijgsmacht’ plaats waar vanuit theorie en praktijk gereflecteerd werd op de interactie tussen islam als religie en cultureel fenomeen enerzijds en de Nederlandse krijgsmacht anderzijds. Doelstellingen van deze bijeenkomst waren onder andere kennisoverdracht; bijdragen aan beeldvorming over moslims in Nederland, in de krijgsmacht en tijdens Nederlandse militaire operaties in het buitenland (i.h.b. in het Midden- Oosten); zichtbaarheid van de DIGV bevorderen; brugvorming tussen samenleving, wetenschap en de krijgsmacht.

Lezingen:

De rol van de Diensten Geestelijke Verzorging binnen de krijgsmacht | kolonel G.F.M. Hoes Oorlogsrecht en humanitair recht vanuit islamitisch perspectief | dr. A. Ljamai De rol van de islam in huidige militaire operaties | generaal-majoor M. de Kruif Persoonlijke ervaringen | majoor M. Hilali

Workshops:

1) Praktische zaken DIGV: voeding, omgangsvormen, overlijden o.l.v. A. Eddaoudi en S. Ay- din 2) Spiegelen en cross-culturele competenties o.l.v. Dr. R. Moelker (NLDA) en opperwacht- meester K. Boughmari (MND): 3) Islamonderwijs in de krijgsmacht o.l.v. M. Hilali en B. de Haan

Na afloop vond er een paneldiscussie plaats met generaal-majoor W.A.G. van de Water, prof.dr. L.P.H.M. Buskens (LUCIS), kolonel A. Eddaoudi (DIGV), mw. T. Berk (MND) en het publiek.

4 maart | discussiebijeenkomst over democratie in het Midden-Oosten | met Paul Aarts, Roel Meijer en Petra Stienen | KOG, Leiden

Op vrijdag 4 maart organiseerde LUCIS op initiatief van Amin Galil Abed Ali, student rechten en student-assistent van Maurits Berger, een discussiebijeenkomst over democratie in het Midden- Oosten. Een drietal deskundigen – Paul Aarts, Roel Meijer en Petra Stienen – boog zich samen met het publiek over de kernvraag van het debat: zullen de recente gebeurtenissen en opstanden het begin zijn van een democratischer Midden-Oosten? Zijn de ingrediënten daarvoor al aanwezig? Of zullen de islamisten de revolutie kapen? En wat voor beleid moet het Westen voeren? De democra- tisering toejuichen, of koste wat kost voorkomen dat islamisten aan de macht komen?

De drie experts werden allereerst uitgenodigd om kort hun eigen standpunt naar voren te brengen. Aarts sprak over de deflatie van het woord ‘revolutie’ in de context van de gebeurtenissen zoals deze zich de afgelopen maanden in het Midden-Oosten voltrokken. Volgens hem is er in Tunesië en Egypte eigenlijk (nog) geen sprake van een revolutie. In Libië zou dat dit wel het geval zijn, als Kadhafi en zijn regime verdwijnen. Bovendien zette hij kanttekeningen bij het domino-effect en het feit dat velen zich zogenaamd hebben laten verrassen door de ontwikkelingen. Deels zijn de gebeurtenissen in Egypte voorspeld, onder andere door de Egyptische schrijver Mohammed Salmawi, die 74 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 eind 2010 een roman publiceerde, waarin hij een omwenteling beschreef zoals die in Egypte plaats- had – de roman is helaas nog niet vertaald.

Roel Meijer constateerde dat het heel opvallend is dat de Moslim Broederschap bij de gebeurtenissen in het Midden-Oosten geen rol speelt. Hij betoogde dat de beweging van islamisme grotendeels voorbij is. Er heeft een secularisatie plaatsgevonden binnen de islamistische beweging. Op dit moment staat de term ‘burgerschap’ centraal. Petra Stienen betoogde dat het buitenlandbeleid van Ne- derland en de ‘westerse wereld’, zeker na 2001, vooral gericht is op veiligheid en economische be- langen. Mensenrechten en democratie staan duidelijk minder op de voorgrond. Hierna was er tijd voor discussie met het publiek. Verschillende wetenschappers, studenten en ex-diplomaten namen vanuit hun expertise deel aan de levendige discussie.

Fotografie: LUCIS

Prof.dr. Paul Aarts doceert internationale betrekkingen aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is een van de meest invloedrijke Nederlandse experts op het gebied van Midden-Oosten. Naast talloze artikelen over de politiek in het Midden-Oosten zijn onder andere van hem verschenen: Saudi Ara- bia in the Balance: Political Economy, Society, Foreign Affairs (2005) en Islam, de woede en het Westen (2001). Hij adviseerde het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Europese Commissie over het Midden-Oosten.

Dr. Roel Meijer, historicus, doceert geschiedenis van het Midden-Oosten aan de Radboud Universi- teit in Nijmegen. Daarnaast werkt hij bij de afdeling Midden-Oosten bij het International Institute of Social History in Amsterdam (IISH) en is hij als senior research fellow verbonden aan het Clingen- dael Diplomatic Studies Programme. Momenteel werkt hij aan een NWO-onderzoeksproject over 75 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 het salafisme. Zijn expertise omvat islamistische en salafistische bewegingen in Irak, Egypte en Saoedi-Arabië.

Drs. Petra Stienen is Arabiste en consultant. Van 1995 en 2004 was ze als diplomate werkzaam op de Nederlandse ambassades in Egypte en Syrië. Over haar ervaringen in het Midden-Oosten schreef ze in 2008 het boek Dromen van een Arabische lente. In dit boek geeft ze de lezers een kijkje in de Nederlandse diplomatieke keuken in het Midden-Oosten.

28 April | boekpresentatie | The Other Muslims. Secular and Moderate (edited by Zeyno Baran) | organisatie: LUCIS; sponsor: the Netherlands Atlantic Organisation | Leiden

On 28 April, LUCIS hosted the presentation of the book The Other Muslims. Secular and Moderate, edited by Zeyno Baran and published in the United States in 2010. After speeches by Zeyno Baran and Mostafa Hilali (one of the authors), a panel discussion was held in which the audience could participate.

The Other Muslims. Secular and Moderate is a unique collection of alternative Muslim voices, pre- dominantly from Europe, who come from a variety backgrounds – academia, theology, acting, activism – and who make a transformational contribution to the debate of the future of Islam and Muslims in the West. They are a selection, representing the silent majority voices many in the West so desperately want to hear. Contributors are based in a variety of European and American cities, mainly in areas where there are large number of Muslim immigrant populations. Some discuss theological issues, while others talk about their personal struggles of being a Muslim in a non-Muslim setting and hearing conflicting messages about how one is supposed to behave as a ‘true Muslim.’ They come from different ethnicities and different social and academic backgrounds.

Zeyno Baran was born and raised in Tur- key, and partly Greece, and educated at Stanford University. She formerly worked as a Senior Fellow at Hudson Institute’s Center for Islam, Democracy and the Future of the Muslim World and as Director of the Center for Eurasian Policy. She currently lives in Baku, Azerbaijan. Baran is also a specialist with World Organisation for Resource Devel- opment and Education (WORDE), which aims to combat the misunderstanding, miscommunication and disinformation between both Muslim and Western societies, by providing effective, long-term solutions for resource development, educational reform, international security and public policy.

She has written and spoken frequently on the need to distinguish between Islam (the religion) and Islamism (the political ideology). In 2006, in response to being asked repeatedly who the moderate Mus-

Fotografie: LUCIS 76 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 lims were and why they didn’t speak up, she coauthored a ‘Muslim Manifesto’ to denounce violence and extremism in the name of Islam. Baran promotes the fusion of tolerant faith and critical thinking with secular democratic rule to thwart the spread of radical Islamist ideology. Baran’s most recent books are Torn Country: Turkey between Secularism and Islamism (Hoover Institute Press 2010), along with Citizen Islam: The Future of Muslim Integration in the West (Continuum 2011).

23 september | politiek café | Democracy alla Turca: the next step in the Arab Spring? | organisatie: Turkije Instituut i.s.m. Stichting IDI (Internationaal Democratisch Initia- tief), Stichting Pera, Alfred Mozer Stichting, het Wetenschappelijk Bureau van GroenLinks, LUCIS en het NIMD (Netherlands Institute for Multiparty Democracy) | Amsterdam

Poster Turkije Instituut 77 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Een veelzijdig politiek café met activisten uit het Midden-Oosten, Nederlandse politici, live muziek (Grup 34: Turks-Armeens-Nederlandse pop-jazz met een Arabische randje) en Turkse hapjes. Aan- wezig waren onder anderen: Basem Fathy (politiek activist uit Egypte), Ahmed Driss (wetenschap- per uit Tunesië), Sinan Ülgen (analist en voormalig diplomaat uit Turkije), Paul Brill (buitenland- commentator Volkskrant), Bram Vermeulen (correspondent in Turkije voor NRC Handelsblad), Emine Bozkurt (Europarlementariër voor de PvdA), Mariko Peters (Tweede Kamerlid voor GroenLinks) en Marietje Schaake (Europarlementariër voor D66).

Tijdens zijn bezoek aan Cairo op 13 september prees de Turkse premier Erdoğan het Turkse demo- cratische model aan als voorbeeld voor Egypte en de regio. Maar hoe kijkt de Arabische wereld eigenlijk naar Turkije? Is een Turks model überhaupt toepasbaar in democratiserende Arabische landen? Nu in Tunesië en Egypte autocratische leiders de deur zijn gewezen dient de vraag zich aan: wat is de volgende stap in de Arabische Lente? En wat betekent dit voor Europa, en de rol van Ne- derland? Deze en andere vragen kwamen aan de orde tijdens dit politiek café.

1 november | boekpresentatie | Marijn Kruk en Stefan Vries, Onder mijn Zolen! Verha- len van de Arabische opstand (New Tailor Holding/Blue Beard Publica 2011) | organisatie: LUCIS en studievereniging Sheherazade | Leiden

Het begon met een tik. Een tik van een Tunesische politieagente aan Mohammed Bouazizi. De wanhoopsdaad die volgde vormde het begin van wat al snel de ‘Arabische Lente’ zou gaan heten. Maar is de tik wel echt uitgedeeld? En hoe kon een ogenschijnlijk banaal conflict met een straatverkoper uitgroeien tot een revoluti- onaire storm, eerst in Tunesië, later in de rest van de Arabische wereld?

De ervaren correspondenten Stefan de Vries en Marijn Kruk be- antwoorden in Onder mijn Zolen! deze en vele andere vragen. Vanuit Sidi Bouzid, het geboortedorp van Bouazizi, vanuit het opstandige Benghazi aan het Libische front, vanuit de rechtbank in Caïro, maar ook vanuit de straten van Damascus, de achter- buurten van Algiers en de salons van het Elysée in Parijs. De levendige reportages, interviews, achtergronden en portretten van hoofdrolspelers bieden leesplezier én inzicht bij deze historische omwenteling.

Marijn Kruk (1971) studeerde geschiedenis aan de Universiteit Utrecht en politieke filosofie aan de EHESS in Parijs. Hij is nu correspondent in Parijs voor onder andere Trouw en De Groene Amster- dammer.

Stefan de Vries (1970) studeerde rechten aan de Universiteit van Amsterdam en Kunstgeschiedenis aan de Sorbonne in Parijs. Sinds 1999 woont en werk hij in Parijs. De Vries is nu correspondent voor onder andere BNR Nieuwsradio en RTL Nieuws en presenteert het wekelijkse programma BNR Europa. Hij is tevens politiek commentator voor France 24, de zender die sinds de revolutie haar publiek in de Arabische wereld zag vertienvoudigen.

78 I J a a r v e r s I a g L U C I S 2 0 1 1

MARIJN KRUK & STEFAN DE VRIES

Verhalen van de Arabische opstand

•

'We hebben een andere visie op democratie nodig. En daarbij kunnen we veelleren van de Arabische wereld., -Amin Maalouf

79 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

17 november | 2e Debat Centraal: Wachten op de sharia. Vormt de islam een bedreiging voor het Westen? + presentatie Delicate Debates on Islam. Policymakers and Academics Speaking with Each Other | met bijdragen van Jan Michiel Otto (LUCIS), Naema Ta- hir en Jeroen Dijsselbloem. Gespreksleider: Wil Tinnemans | Faculteit Campus Den Haag

Op donderdagmiddag 17 november vond in Den Haag het tweede ‘Debat Centraal’ plaats, de nieuwe debatreeks van de Faculteit Campus Den Haag. Onderwerp: Wachten op de sharia. Vormt de islam een bedreiging voor het Wes- ten?. Met bijdragen van Jan Michiel Otto (LUCIS), Naema Tahir en Jeroen Dijsselbloem. Gespreksleider: Wil Tinnemans.

Kunnen politiek en media geen beter gebruik maken van wetenschappelijke kennis over de islam?

De rode draad in het debat over de islam is: de toename van het aantal islamitische inwoners in Europa leidt tot meer intolerantie, onderdrukking en vervreemding. Al meer dan een halve eeuw maken moslims deel uit van de westerse samenleving, maar het onbehagen over hun aanwezigheid lijkt soms eerder toe dan af te nemen. Ook internationale ontwikkelingen hebben hierop hun weerslag. De angst voor de islam en vooral voor de sharia is hoog opgelaaid. Is dat terecht? Welke houding dienen ambtenaren, bestuur- ders, politici en maatschappelijke organisaties in te nemen tegenover de heftige gevoelens van angst en onbehagen? Heeft de wetenschap daarvoor misschien bruikbare kennis in huis?

Wetenschappers van het Leids Universitair Centrum voor de Studie van Islam en Samenleving (LUCIS) vinden dat politiek en media - in Nederland maar ook in andere landen - beter gebruik kunnen maken van de wetenschappelijke kennis over de islam en moslims die beschikbaar is. Aan dit thema wijdde LUCIS zijn openingsconferentie, waarover recent een boek is verschenen: Delica- te Debates on Islam. Policymakers and Academics Speaking with Each Other (Leiden University Press 2011, red. Jan Michiel Otto en Hannah Mason). In dit boek gaan politici en beleidsmakers, onder wie Job Cohen, Jaap de Hoop Scheffer en Nikolaos van Dam, in gesprek met Nederlandse en Amerikaanse onderzoekers, zoals Wendy Asbeek Brusse, Maurits Berger, Léon Buskens, Jan Mi- chiel Otto, Petra Sijpesteijn, John Esposito en Dalia Mogahed, auteurs van o.a. de Oxford Encyclo- pedia of the Islamic World (2009) en het boek Who Speaks for Islam? What a Billion Muslims Real- ly Think (Gallup Press 2007).

Kunnen wetenschappers de media, politiek en overheid wel bedienen, en kunnen media, politiek en overheid luisteren naar wetenschappers? Hoe komt het dat er zulke verschillende ideeën over de islam bestaan? Is er dan geen verhaal waarin iedereen zich herkent?

Sprekers

- Prof. dr. Jan Michiel Otto, rechtswetenschapper Universiteit Leiden, hoogleraar Recht en Be- stuur in Ontwikkelingslanden, directeur van het Van Vollenhoven Instituut (VVI) en stuur- groeplid van LUCIS; - Naema Tahir, schrijver en mensenrechtenjurist; - Jeroen Dijsselbloem, Tweede Kamerlid voor de PvdA. 80 I J a a r v e r s I a g L U C I S 2 0 1

Wil Tinnemans trad op als gespreksleider. Hij werkte jaren als freelancer voor onder andere de Volkskrant, NRC Handelsblad en de VPRO, en is nu schrijver, eindredacteur en debatleider.

81 I J a a r v e r s I a g L U C I S 2 0 1

Culturele activiteiten

9 maart - 25 mei I LUCIS Film Cycle (5 films) I Leiden

In the spring of 2011 LUCIS presented five contemporary Turkish films in which Turkish Islam is presented from different angles. On Wednesday 9 March Dr Petra de Bruijn introduced the film cycle with a brief lecture on the depiction of Islam in Turkish cinema.

UZAK iHTiMAL

I IIII IIS III Il ll-a (- )(-)(-)( )("")(-) J.- 82 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

9 March The Imam | director: Ismail Güneş 30 March Hope (Umut) | director: Yılmaz Güney 13 April Borrowed Bride (Eğreti Gelin) | director: Atıf Yılmaz 11 May A Man’s fear of God (Takva) | director: Özer Kızıltan 25 May Uzak Ihtimal | director: Mahmut Fazil Coşkun

1 september | rondleiding door de tentoonstelling Handelswaar en souvenirs: islamitische kunst uit het Rijksmuseum Amsterdam | Rijksmuseum van Oudheden in Leiden

Jan de Hond, conservator geschiedenis van het Rijksmuseum in Amsterdam, nodigde LUCIS op donderdag 1 september uit voor een rondleiding door de tentoonstelling Handelswaar en souvenirs: islamitische kunst uit het Rijksmuseum Amsterdam in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Een groep van tien mensen werd op enthousiaste wijze geleid langs een expositie met ruim 170 kunstvoorwerpen uit diverse islamitische cultuurgebieden, afkomstig uit de collectie van het Rijks- museum Amsterdam.

Rijksmuseum van Oudheden 83 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

21 oktober | reading van toneelstuk Twee Geloven geschreven door Rayhana | organisatie: Studium Generale met een financiële bijdrage van LUCIS | LAK-theater, Leiden

Vrijdagavond 21 oktober organiseerde Studium Generale een reading van het toneelstuk Twee Geloven, geschreven door de Algerijns-Franse actrice Rayhana, waarin de positie van de vrouw in Algerije centraal staat. Een kritisch stuk dat, on- danks groot succes, zorgde voor de nodige controverse in Frankrijk. Twee Geloven gaat over machismo en liefde, over vrouwen die gedomineerd worden door man- nen van het behoudendste soort. Een groep vrouwen uit een wijk in Algiers bezoekt de hammam (het badhuis) om er hun lichaam te reinigen, maar ook hun ziel. Beschermd door de beslotenheid van de hammam spreken ze vrijuit over de lusten en lasten van hun bestaan. Hun vrouwelijkheid blijkt een bron van verzet tegen vrijheids- beroving, beknotting van leefruimte en het verbod op verlangen en plezier.

Acht actrices lazen deze grimmige tragi- komedie van Rayhana, in een vertaling van Jevgenia Lodewijks: Nelly Frijda, Johanna ter Steege, Celia van den Boogert, Nastaran Khorasani, Meghna Kumar, Inci Pamuk, Hannah van der Sande, Karla Wildschut. De regie was in handen van Marcelle Meuleman. De reading werd opgesplitst in drie delen. Na ieder deel werd het gesprek met het publiek aangegaan - over de positie van de vrouw binnen de islam, religie, patriarchaat en de scheiding van kerk en staat. Het gesprek werd geleid door Fenna Ulichki, ge- meenteraadslid in Amsterdam voor GroenLinks.

10 november - 20 december | tentoonstellingen over Joods-Marokkaanse cultuur | organisatie: Universiteit Leiden i.s.m. LUCIS en de Stichting Marokko-Nederland 400 | Oude UB, KOG, LAK-galerie Leiden

Mede naar aanleiding van het afscheidssymposium ter ere van Professor Stroomer waren in de hal van de Oude UB en in de tentoonstellingsvleugel van het Kamerlingh Onnes Gebouw (KOG) vanaf donderdag 10 november tot dinsdag 20 december unieke objecten te zien uit de collectie van het Centrum voor Joods-Marokkaanse Cultuur in Brussel (www.moroccan-judaism.org). In de Oude UB waren voornamelijk schilderijen, prenten, kaarten en affiches tentoongesteld. In het KOG waren ongeveer zestig zwart-wit foto’s (etnografisch materiaal, groot en klein) te zien, gemaakt in de jaren 1920-1950 door twee Franse fotografen: Jacques Belin en Jean Besançenot. De fototentoonstelling ging vergezeld van objecten, sieraden, haartooien en kostuums, die de op de foto’s afge- beelde personen droegen. In de LAK-galerie was tussen 2 en 20 december een derde onderdeel van deze gezamenlijke tentoonstelling te bezichtigen: de fototentoonstelling ‘De Marokkaanse Emigra- 84 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1 tie’, bestaande uit twaalf grote banieren met foto’s uit de jaren zestig, passend in het thema ‘immi- gratie / integratie van Marokkanen in Nederland’.

Dankzij het initiatief van Léon Buskens (LUCIS), Herman Obdeijn, oud universitair hoofddocent Migratiegeschiedenis en Noord-Afrikaanse geschiedenis en initiatiefnemer van de Stichting Marok- ko-Nederland 400, en Rosalien van der Poel (Kunstcommissie Oude UB) waren de objecten uit Brussel eind 2011 bij de Universiteit Leiden op drie locaties te zien. De feestelijke opening van de tentoonstellingen in de Oude UB en het KOG vond plaats op donderdag 10 november om 17.00 uur in de Oude UB; die van de fototentoonstelling in de LAK-galerie vond plaats op 2 december plaats in de foyer van het LAK-theater.

85 I J a a r v e r s I a g L U C I S 2 0 1 1

DE MAROKKAANSE EMIGRATIE

Op het ogenblik Ieven ongeveer 4 miljoen Marokkanen in het buitenland, daarvan zijn 3 miljoen moslims en 1 miljoen joden. Sinds de jaren '50 is Marokko een van de belangrijkste emigratielanden ter wereld geworden.Hoewel de mobiliteit altijd al een essentiele eigenschap was van de Marokkaanse geschiedenis, is de huidige emigratie van uniek belang door haar omvang en haar economische en sociale impact. Emigratie heeft Marokko betrokken in een verri jkend proces van mondiale verstrengeling.Vandaag, hebben de migranten van de tweede en derde generatie het raderwerk van de Westerse maatschappijen waarin ze Ieven ge"integreerd, zonder daarom afstand te doen van hun culturele en/of religieuze identiteit. In een voortzetten van een Maniche.lstische visie worden inspanningen van culturele integratie vaak niet naar waarde geschat. Foto's, film, literatuur en schilderkunst vormen de achtergrond voor deze tentoonstelling waarover ieder voor zich kan reflecteren.Een absolute waarheid is er niet. Herinneringen en gedeelde geschiedenis moeten opnieuw een plaats krijgen. Aan ons om de contouren te tekenen van de toekomst tussen Marokko en Europa.Een toekomst met de blik naar elkaar. Foto's van Robert de Hartogh

LAKgalerie Cleveringaplaats 1, Leiden Tel 071 527 31 45

EXPO 02.12.2011 - 20.12.2011 Open:maandag tot vrijdag van 9:00- 22:00

www.judaisme-marocain.org

CENTRE DE LA CULTURE J JUDEO· MAROCAINE c me

Posters 86 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Activiteiten ter bevordering van onderlinge samenwerking en netwerkopbouw

24 november | bezoek Iraanse delegatie Mofid University (Qom, Iran) | Hortus Botani- cus Leiden

Op initiatief van The Protection Project van The Johns Hopkins University of Advanced Internatio- nal Studies (zie http://www.protectionproject.org/) bezocht op 24 november een Iraanse delegatie de Universiteit Leiden ten behoeve van een studiebezoek.

Fotografie: LUCIS

De Iraanse delegatie bestond uit de volgende personen:

- Mohammad Habibi Mojandeh, (Faculty Member and Professor of Department of Law, Mofid University). Dr. Habibi is an expert in International Law, Human Rights Law, Islamic Law and Children’s Rights. He studied in the Islamic seminaries for about 10 years.

- Morteza Mohammadi, (Faculty Member, Professor of Department of Law, Mofid University). Dr. Mohammadi is an expert in Commercial Law and Islamic Law and Jurisprudence. He is a clergyman with experience of studying in Islamic seminaries for more than 15 years.

- Seyed Mostafa Mirmohammadi, (Faculty Member, Professor of Law, Director of Center for Comparative Law Studies, Mofid University). Dr. Mirmohammadi is an expert in International Law, Human Rights Law, Islamic Law and Jurisprudence and Children Rights. He is a clergyman with a background of studying in Islamic seminaries for about 20 years. 87 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

- Seyed Hossein Hashemi, (Faculty Member, Professor of Department of Law, Mofid University). Dr. Hashemi is an expert in Criminal Law, Islamic Law and Jurisprudence. He is a clergyman with a background of studying in Islamic seminaries for about 20 years.

- Hedayat Yousefi (Faculty member and Professor Department of Political Science, Deputy Di- rector of the Center for Human Rights Studies, Mofid University). Dr. Yousefi is an expert in Islamic Political Thought with a background of studying in the Islamic seminaries for about 15 years.

- Dr. Mohamed Mattar, Senior Research Professor of Law and Executive Director, The Protection Project at The Johns Hopkins University-SAIS. Dr. Mattar is an expert in international law, Is- lamic law, human rights law (especially trafficking in persons), and contract law. He has assisted universities in the Middle East in setting up law clinics and has assisted governments and international organizations in drafting human rights legislation, model laws, and national action plans.

- Ms. Anna Koppel, Director of Research and Development, The Protection Project, Johns Hop- kins-SAIS. Ms. Koppel manages The Protection Project’s international programs in the Middle East focusing on human rights law, comparative and Islamic law, and clinical legal education, among others.

Namens LUCIS waren aanwezig: Gabrielle van den Berg, Maurits Berger, Petra de Bruijn, Léon Buskens, Ab de Jong, Asghar Seyed-Gohrab en Umar Ryad.

Fotografie: LUCIS 88 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

29 november | bezoek Sultan Sooud Al-Qassemi | Faculty Club, Universiteit Leiden

Op 29 november vond er in het kader van een bezoek aan Nederland van Sultan Al-Qassemi een besloten lunch plaats. Aanwezigen namens LUCIS waren Léon Buskens en Maurits Berger.

Over Sultan Al-Qassemi

Sultan Sooud Al Qassemi is a non-resident Fellow at the Dubai School of Government. He is a graduate of the American Universi- ty of Paris in International Business Ad- ministration and an MSc in Global Bank- ing and Finance from the European Busi- ness School in London. Currently he is managing director of Al Saud Company Limited.

In addition he is a regular writer for The National newspaper in the United Arab Emirates where his articles appear every Sunday. Sultan has also written for Brit- ain’s The Financial Times, India’s The Hindu, Lebanon’s Daily Star, London’s The International Institute For Strategic Studies, Saudi Arabia’ s Al Arabiya news network and Arab News. His articles have also appeared on the UK’ s Sky News portal, The Independent, The Guardian, The Globe and Mail, The Huffington Post, Co- lumbia University’ s Gulf/2000 Project, Kuwait Times, Khaleej Times, A Small World Magazine, Zawya.com, Gulf Busi- ness, MoneyWorks and several other publications. http://twitter.com/sultanalqassemi 89 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Bijlage 2.3 LUCIS in de media

Het onderzoek van de bij LUCIS aangesloten wetenschappers trok afgelopen jaar binnen en buiten de academische wereld de aandacht. Ook werd Leidse islamwetenschappers regelmatig gevraagd commentaar te leveren op actuele vraagstukken. Hieronder volgt een selectie van berichten in diverse media over/van onderzoekers van LUCIS.

Geschreven media

Datum Onderwerp/titel Auteur, details Medium januari - 9x geïnterviewd over Arabische Maurits Berger Reformatorisch Dagblad, april Lente: De Volkskrant, Algemeen Dagblad, Trouw, De Groe- ne en GPD januari ‘Opzettelijke zwartmakerij’ Maurits Berger | review ZemZem 3 (2010) essay over De schijn-élite begin 2011 verschenen van de valsemunters van Martin Bosma) 16 februari ‘Geen verjaardagsfeestjes meer Maurits Berger De Groene Amsterdammer in McDonald’s. Jongeren vormen islam naar eigen inzicht’ 1 april ‘Mohammed ís geen voorbeeld’ Maurits Berger | reactie op HP/De Tijd Geert Wilders 4 april Interview over koranverbran- Maurits Berger Koninklijke Wegener ding en Jezus & Maria 13 april ‘Miljoenen van de sultan. Arabi- Pepijn Vloemans | over De Groene Amsterdammer sche geldkraan: omstreden maar leerstoel Maurits Berger nodig’ juni ‘Alle wegen leiden naar Bag- Petra Sijpesteijn en Willem Geschiedenis magazine nr. dad’ Flinterman 4 (pp. 32-36) juni ‘PVV tegen congres westerse Maurits Berger | interview Leidsch Dagblad sharia’ n.a.v. LUCIS- jaarconferentie Applying Sharia in the West, 21-22 juni 9 juni ‘Kamervragen over islamconfe- Maurits Berger | interview Mare rentie’ n.a.v. LUCIS- jaarconferentie Applying Sharia in the West, 21-22 juni 21 juli ‘Strooi met zwarte balkjes en Maurits Berger | interview De Pers zwijg’ n.a.v. Kamervragen over jaarconferentie 6 september ‘Baan te danken aan Osama’ Maurits Berger Leidsch Dagblad 7 september ‘Met jongens besnijden is niks Mohammed Ghaly Trouw mis’ 9 september ‘Vier vliegtuigen! God is groot’ interview Maurits Berger NRC Handelsblad door Dirk Vlasblom 90 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

14 septem- ‘Pesona Aceh dalam Seminar di Reza Idria Serambi Indonesia (Atjehse ber Leiden’ krant) 16 septem- ‘Integratieprobleem heeft met Maurits Berger NRC Handelsblad ber islam niets te maken’ 21 septem- interview over boerka Maurits Berger Reuters ber 5 oktober ‘Ist die Organstransplantation interview met Mohammed im Islam erlaubt?’ Ghaly Deutsche Welle 20 oktober ‘Digitaal drama’ Jan Just Witkam Mare 35 (7)

25 oktober ‘Arab Spring boosts Political Tom Heneghan Reuters Islam, but which kind?’ (met verwijzing naar Sharia Incorpo- rated) 3 november ‘Sharia is niet zo eng als politici Jan Michiel Otto Trouw ons doen geloven’ november- Interview over islam in Neder- Maurits Berger Al-Hayat december land en islamopleiding 29 november telefonisch interview Jan Michiel Otto El Pais

8 december ‘Debatteren over halal dokteren. artikel Dirk Vlasblom n.a.v. NRC Handelsblad Artsen en moslimgeleerden be- LUCIS-conferentie Bi- palen samen welke technieken oethics and Islamic Law mogen’ 9 december ‘Is deze therapie wel halal? artikel Dirk Vlasblom n.a.v. NRC Next Westerse moslims willen meer LUCIS-conferentie Bi- dan alleen een medisch fatwa’ oethics and Islamic Law 13 december ‘Geen zorgen, die sharia is al- Maurits Berger NRC Handelsblad lang ingevoerd in Egypte’ Con- artikel van Nasreddine Al-Jazeera website‘) أوروبا في اإلسالم حول مؤتمر december 13 ferentie over islam en Europa’) Djebbi n.a.v. LUCIS- conferentie Transnational Islam in Interwar Europe 27 december ‘Verbrand erfgoed krijgt eerste Jan Just Witkam (n.a.v. NRC Handelsblad hulp’ brand in Institut d’Égypte)

Radio januari - 17x interview over Arabische Maurits Berger radio 1, BNR april lente

31 maart interview over Wilders Maurits Berger Wereldomroep

15 mei interview over imamopleiding Maurits Berger Wereldomroep juni – de- 8x interview over Arabische Maurits Berger radio 1, BNR cember lente 24 juni interview over LUCIS jaar- Maurits Berger Wereldomroep conferentie Applying Sharia in the West 8 oktober interview over hoofddoek Maurits Berger BNR

3 november interview door Hildebrand Bij- Jan Michiel Otto radio 1 leveld over de sharia in de ru- 91 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

briek ‘Appeltje schillen’ van het EO-radioprogramma Dit is de dag 3 november interview door Fouad Sidali in Jan Michiel Otto radio 5 het NTR-programma Dichtbij Nederland n.a.v. zijn artikel in Trouw 22 november telefonisch interview Jan Michiel Otto Zweedse Radio (Wibeck)

Televisie

20 januari Zóóó Moslim - eenmalige live- Maurits Berger (te gast als AVRO televisie show op Ned. 3 waar een panel islamdeskundige) van bekende Nederlanders werd onderworpen aan een ‘ moslim- test’ januari-april 5x interview over Arabische Maurits Berger Een Vandaag, NOS jour- Lente naal, Nieuwsuur, RTL nieuws 23 mei interview over islam in Neder- Maurits Berger Indonesia-Jezeera land

24 december Te gast in het programma Umar Ryad VPRO, MTNL Z.O.Z. van Anil Ramdas (samen met Huub Oosterhuis) interview over islam in Neder- Maurits Berger onafhankelijke Egyptische land t.b.v. Egyptische documen- documentairemakers taire 92 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

93 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Bijlage 2.4 Subsidies en projecten

1 juli 2011 – 31 december 2012 | coördinatie van het Onderzoeksprogramma Rabat (Islam Research Programme)

Het projectbureau ‘Islam Research Programme’ verzorgt voor het ministerie van Buitenlandse Za- ken de coördinatie en het beheer van het onderzoeksprogramma ‘Versterking kennis van en dialoog met de islamitische/Arabische wereld’, kortweg ‘Islam Research Programme’ (IRP). Het IRP is ingericht door een consortium waarvan de Universiteit Leiden de penvoerder is, en waarin ook een wetenschappelijke adviesraad functioneert. Binnen de universiteit is het IRP ondergebracht bij het Van Vollenhoven Instituut, partner van LUCIS vanuit de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Stuur- groepleden van LUCIS zijn hier nauw bij betrokken, met name bij projecten betreffende Marokko en Indonesië.

Het Onderzoeksprogramma Rabat heeft een looptijd van 1 oktober 2008 tot 30 juni 2012. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Merel Kahmann, onder supervisie van Léon Buskens en Maurits Berger. Het onderzoek zal resulteren in een aantal producten: - een promotie/proefschrift van Merel Kahmann (zomer 2012); - gebaseerd op het proefschrift: een policy paper / beleidadvies en rapportage aan het ministerie van Buitenlandse Zaken (zomer 2012); - een expert meeting over transnationalisme (november 2011); - eventueel een afsluitend seminar gericht op beleidsmakers.

In eerste instantie betrof het Onderzoeksprogramma Rabat een overeenkomst tussen het ministerie van Buitenlandse Zaken en het consortium Universiteit Leiden / FORUM: instituut voor multicultu- rele vraagstukken. Vanaf 1 juli 2011 is FORUM echter uit het project gestapt. Sindsdien is er sprake van een overeenkomst tussen het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Universiteit Leiden, waarbij LUCIS de coördinatie van onder andere de overname en de financiële afwikkelingen, maar ook de organisatie van de twee bovengenoemde seminars in handen heeft. Namens LUCIS is He- leen van der Linden aanspreekpunt.

2011 | subsidie mw. M.A.L. Legendre MA

Marie Legendre doet op basis van archeologische en papyrologische bronnen promotie-onderzoek naar de invloed van de Arabische verovering van Midden-Egypte (7e-10e eeuw). Haar onderzoek wordt deels gefinancierd door de subsidie van het ERC-project van Petra Sijpesteijn (the Formation of Islam: the View From Below) en deels door de NWO-subsidie die prof. Sijpesteijn ontving (Late Antiquity and early Islam: Continuity and Change in the Mediterranean and Arabia). LUCIS voteerde in 2011 voorts € 10.000 ten behoeve van het onderzoek van mw. Legendre. Met deze bijdrage organiseerde mw. Legendre onder leiding van Léon Buskens en Petra Sijpesteijn een conferentie getiteld: Beyond Hadith: Writing the Tradition of Early Islam. LUCIS conference in memory of Gautier H.A. Juynboll (1935-2010), die plaatsvond op 15-16 december 2011.

1 oktober 2011 – 31 december 2012 | aanstelling dr. M.M. Mojahedi bij het LIAS

Per 1 oktober 2011 is dr. Mohammad Mojahedi als visiting scholar aangesteld bij het LIAS. LUCIS voteerde ten behoeve van zijn aanstelling € 5000. Dr. Mojahedi’s expertise ligt op het terrein van politieke theorie, Iran, islam en mensenrechten. Ook geeft hij onderwijs, zowel op BA- als op MA- niveau: The Middle East in the 20th Century (BA) en Developments in the Modern Middle East (MA). 94 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

2011 | subsidie mw.drs. M.M. Riep t.b.v. publicatie n.a.v. conferentie Shifting Frontiers: Current Issues in the History of Early Islamic Central Asia (december 2010)

In 2011 ontving mw.drs. Maria Riep een subsidie van € 3000 ten behoeve van de voorbereidingen voor een publicatie naar aanleiding van de conferentie d.d. 15 en 16 december 2010, getiteld: Shif- ting Frontiers: Current Issues in the History of Early Islamic Central Asia. 95 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Bijlage 2.5 Organisatiestructuur

LUCIS is een interfacultair en interdisciplinair kenniscentrum en samenwerkingsverband dat is ingebed in de Leidse Faculteit der Geesteswetenschappen en daarbinnen in het Leiden Institute for Area Studies (LIAS). De directeur van LUCIS, prof.dr. Léon Buskens, bepaalt in overleg met een stuurgroep, bestaande uit prof.dr.mr. Maurits Berger, dr. Nico Kaptein, prof.dr. Jan Michiel Otto en prof.dr. Petra Sijpesteijn, het beleid van LUCIS.

De dagelijkse leiding van LUCIS is in handen van de directeur, prof.dr. Léon Buskens. De directeur wordt ondersteund door een bestuurlijk secretaris, dr. Petra de Bruijn (per 1 juni 2010), en een bureau. Het bureau wordt op dit moment door vier mensen bemand: twee medewerkers met redactio- nele taken, Heleen van der Linden BA (per 1 maart 2011) en Annemarie van Sandwijk MA (per 15 juni 2010), alsmede twee student-assistenten: Arshad Muradin MA (per 15 juni 2010) en Farah Bazzi BA (per 1 september 2011). In 2011 werkten bovendien Titia van der Maas MA (tot 1 juli) en Arjan Post MA (als student-assistent, tot 1 september) op het bureau. De directeur wordt daarnaast ondersteund door een student-assistent (Peter Groen BA, per 1 september 2011).

Overzicht LUCIS-stuurgroepleden, -leden, fellows en affiliated fellows

Binnen LUCIS wordt een onderscheid gemaakt tussen stuurgroepleden, leden, fellows en affiliated fellows. • LUCIS-stuurgroepleden doen primair onderzoek naar de islam en/of moslimse samenlevingen en bepalen gezamenlijk het beleid van LUCIS. • LUCIS-leden zijn verbonden aan de Universiteit Leiden en doen primair onderzoek naar de islam en/of moslimse samenlevingen. • LUCIS fellows zijn medewerkers verbonden aan de Universiteit Leiden wier onderzoeksterrein niet primair de islam en/of moslimse samenlevingen behelst, maar die wel onderzoek doen op het gebied van andere disciplines die van belang zijn voor de bestudering van de islam en/of moslimse samenlevingen. • LUCIS affiliated fellows zijn niet verbonden aan de Universiteit Leiden, maar doen wel onderzoek op het gebied van de islam en/of moslimse samenlevingen.

Naam Affiliatie Expertise

Directeur en stuurgroep LUCIS Prof.dr. L.P.H.M. Buskens LIAS en Facul- Marokko, antropologie van moslimse sa- Directeur LUCIS teit der Rechts- menlevingen, islamitisch recht, geschiedenis geleerd- van de oriëntalistiek heid/VVI

Prof.dr.mr. M.S. Berger LIRS islam in het hedendaagse Westen, islamitisch recht Dr. N.J.G. Kaptein LIAS Indonesië, intellectuele debatten

Prof.dr. J.M. Otto Faculteit der Indonesië, Egypte, islamitisch recht Rechtsgeleerd- heid/VVI Prof.dr. P.M. Sijpesteijn LIAS vroege islam, Egypte, intellectuele debatten 96 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

LUCIS-leden Dr. G.R. van den Berg LIAS Perzische taal en literatuur, hedendaagse literatuur uit Tajikistan, orale poëzie en proza in Tajikistan, Ismailis uit het Taji- kische Badakhshan, Pamirtalen Dr. P. de Bruijn LIAS Turkse literatuur en uitvoerende kunsten, moderne Turkse islam Dr. N.M. Dessing LIAS Antropologie van de islam, islam in Europa en onderzoek naar rituelen Prof.dr. C. van Dijk LIAS Politieke en religieuze ontwikkelingen in (emeritus) Indonesië, Maleisië, Singapore, Zuid- Thailand en de Zuidelijke Filippijnen Dr. M.M.M.I. Ghaly LIRS Islamitisch recht en islamitische theologie, medische ethiek, training van imams in het Westen Dr. E. Harmsen LIAS Arabisch

Dr. T. Nalbantian LIAS Modern Middle Eastern Studies

Prof.dr. P.S. van Koningsveld LIRS Islam in het Westen, relaties moslims en christenen, slavernij Dr. U. Ryad LIRS Geschiedenis van de islam en het christendom, islamitisch reformisme, Rashîd Ridâ, islamitische theologie Dr. A.A. Seyed-Gohrab LIAS Perzische taal en literatuur, islamitische mystiek Prof. dr. J.J. Witkam LIAS Paleografie en codicologie van de islamiti- (emeritus) sche wereld

PhD candidates J. Bruning MA LIAS Titel PhD project: The rise of a capital: studies into the political, economic, and judicial relation between al-Fustat and its hinterland, c. 20/640-200/815 Drs. D.A.M.E. van Dalen LIAS Titel PhD project: The Integration of Cen- tral Sudanic Africa into the Muslim World Mr. E. van Eijk BA LIAS Titel PhD project: Family law in Syria

A. Nuril Huda MA Faculteit Socia- Titel PhD project: Projecting Islam on le Wetenschap- Screen: A Study of Islamic Film Culture in pen Indonesia Y. Huda MA Titel PhD project: Reinventing the Sharia in West Sumatra Drs. S.C. van Huis Faculteit der Titel PhD project: Access to Justice for Rechtsgeleerd- Women in Divorce Cases in Indonesia: Is- heid/VVI lamic Court Reasoning under Global, Na- tional and Local Influences K. Kadrouch LLM Faculteit Socia- Titel PhD project: Islamic Burials in Bel- le Wetenschap- gium and the Netherlands. Legal, Religious pen and Social Aspects M.J. Kahmann MSc LIRS Titel PhD project: Moroccan State Policy concerning Moroccan Immigrants Living in 97 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

the Netherlands M.A.L. Legendre MA LIAS Titel PhD project: Middle Egypt, 7th-10th Centuries: The History of a Cross-Cultural Society from a Papyrological and Archaeo- logical Perspective Rehanna Nurmohamed LLM Faculteit der Titel PhD project: Sharia and National Law Rechtsgeleerd- in the United Arab Emirates. An Analysis of heid/VVI its Legal System and Historical and Social Background K. Younes MA LIAS Titel PhD project: Joy and Sorrow in Early Islamic Egypt: Arabic Private Letters on Papyrus, 7th-9th century

LUCIS fellows Dr. N. Atto LIRS Oosters christendom, Syrië

Dr. B. Barendregt Faculteit der Zuidoost-Azië, mobiele technologie, ICT 4 Sociale Weten- ontwikkeling, religie (pop islam), Aziatische schappen, Insti- Eco-chic tuut CA/Ontwikkeli ngssociologie Dr. A. Bedner Faculteit der Recht, bestuur en ontwikkeling, rechtbanken Rechtsgeleerd- en conflictoplossing, Adat recht, milieu heid/VVI Wetgeving, staatsrecht, en algemeen recht in Indonesië Prof.dr. W.B. Drees LIRS Filosofie van religie, theologie en natuurwe- tenschappen, religieus pluralisme Prof.dr. J. Frishman LIRS Joden en Judaisme in de moderniteit, ver- lichting en moderniteit in de Joodse identiteit in West Europa

Dr. J.J.L. Gommans Instituut voor Geschiedenis van Zuid-Azië, koloniale ge- Geschiedenis schiedenis, wereldgeschiedenis Dr. M. Immerzeel LIAS Midden-Oosten, vroege christelijke cultuur

Dr. K.C. Innemée Faculteit der Kunstgeschiedenis, christelijke cultuur van Archeologie het Nabije Oosten M.I. Kanth MPhil LIAS | PhD South Asian Studies | National conscious- candidate ness and public discourse in Twentieth century Kashmir Dr. M.G. Kossmann LIAS Arabische dialecten en Berbertalen in de Maghrib, historische morfologie van het Berber Drs. B. Kristiansen Universiteits- Bibliotheekmedewerker Midden-Oosten en bibliotheek de islamitische wereld

Prof.dr. H.L. Murre-van den Berg LIRS Geschiedenis van het wereld-christendom, ‘niet westerse’ vormen van christendom in Afrika, Azie en Latijns-Amerika

Nematollahi Mahani MA LIAS | PhD Perzisch candidate Drs. N.A.N.M. van Os LIAS | PhD Turks, laat-Osmaanse vrouwen beweging candidate 98 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Dr. W.T. van Peursen Instituut voor Oude Testament, Hebreeuwse en Syrische Godsdienstwe- literatuur tenschappen Dr. J. van Santen Faculteit der islam/islamisering, globalisering, gender, Sociale Weten- etnische en religieuze identiteit, processen schappen, Insti- van migratie en toelating, relatie tussen se- tuut dentaire en nomadische groepen in West- CA/Ontwikkeli Afrika ngssociologie Dr. G. Schenke LIAS Griekse en Koptische papyrologie, archeologie van Egypte, kloostergemeenschappen Drs. K. Setiawan Faculteit der Indonesische en Maleisische nationale men- Rechtsgeleerd- senrechten discoursen heid/VVI | PhD candidate Dr. H.W. Sneller LIRS continentale filosofie, Derrida, mystiek en spiritualiteit Prof.dr. H.J. Stroomer LIAS Berber, Zuid-Semitisch, taaldiversiteit in Noord-Afrika en het Midden-Oosten, taal- kundige antropologie Dr. H.P.A. Theunissen LIAS Turkse cultuur en islamitische kunst

H.Wiratraman (promovendus) Faculteit der Indonesië, staatsrecht, mensenrechten, wet- Rechtsgeleerd- gevend recht en bestuur heid, Instituut voor Metajuri- dica, Recht en Bestuur Prof.dr. J.K. Zangenberg Instituut voor vroeg christendom, gospel, klassiek Judaïs- Godsdienstwe- me, Samaritanen, archeologie van het klas- tenschappen sieke Israel en Samaria Prof. dr. E.J. Zürcher LIAS Turkse talen en culturen, sociale geschiedenis, Turkse politiek

Affiliated fellows Dr. M.H. van den Boogert Brill academic Arabisch, Osmaanse geschiedenis, reizigers- publishers, literatuur academic project manager Encyclopaedia of Islam Three

Dr. B. Soares Afrika- Religie en moderniteit, islam, religious en- Studiecentrum counters in West-Afrika 99 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Bijlage 2.6 Individuele jaarrapportages LUCIS-stuurgroep en LUCIS-leden 2011

LUCIS-stuurgroep Conferenties Prof.dr.mr. M.S. (Maurits) Berger (LIRS) - Keynote speech ‘Religion in the public space: the case of Europe’ | conferentie Religion in Publicaties the public space: Europe and Malaysia, jointly organised by the International Institute of Wetenschappelijk / vakliteratuur Advanced Islamic Studies (IAIS, Malaysia), the Delegation of the European Union and the - ‘Buying houses, donating organs and fighting Embassy of the Kingdom of the Netherlands wars – the changing role of muftis’, RIMO- e in Kuala Lumpur | Kuala Lumpur, 1-2 maart bundel 25, (bijdragen van het 28 RIMO- 2011. symposium d.d. 11 juni 2010, thema ‘Instel- lingen voor rechtsbedeling’), 2011. - Organisatie tweedaagse LUCIS- jaarconferentie Applying Sharia in the West: - ‘Legal opinion (fatwa)’ in: John L. Esposito, Facts, Fears and the Future of Islamic Rules Islam and Politics (Oxford: Oxford University on Family Relations in the West | Leiden, 20- Press 2011). 21 juni 2011.

- ‘Islamisering van het Westen, of verwesterlij- - Organisatie tweedaagse networking expert king van de islam’, Internationale Spectator meeting Islam in Europe: Past Projects, Futu- 65 (nr. 10), oktober 2011. re Priorities | Leiden, 17-18 oktober 2011.

- ‘Het afdwingen van een islamitische versto- Gastcolleges / cursussen ting’, Tijdschrift voor Religie, Recht en Beleid 2 (nr. 2), juni 2011. - Universiteit van Amsterdam: Islamic law - Erasmus Universiteit Rotterdam: Sharia - ‘Verbod op religieuze hoofdbedekking heeft - Faculteit Campus Den Haag: islam in Europa een grens’, Tijdschrift voor Religie, Recht en (prof.dr. L. Lucassen) Beleid 2 (nr. 3), november 2011. - Faculteit Campus Den Haag: politieke islam (t.b.v. diplomatenklasje Buitenlandse Zaken) - ‘Opzettelijke zwartmakerij’ (boekbespreking - Universiteit van Gent: islam in Europa van Martin Bosma, De schijn-elite van de val- - Leiden/Clingendael: tweedaagse cursus islam semunters), ZemZem 3 (2010), januari 2011. t.b.v. het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Overig Lezingen / presentaties

- ‘Campus Watch, but better – Freedom Party - Hogeschool Amsterdam: toepassing sharia in and politics of obstruction’ weblog Closer Nederland (Martijn de Koning), juli 2011. - Universiteit Leiden, master rechten: Arab Spring Lopende onderzoeksprojecten / subsidie- - Universiteit Leiden, Studium Generale: islam aanvragen - NCHN: Arabische lente - Stedelijk Gymnasium Leiden: Arabische lente - European Research Council | Applying Sharia - Haagse rotary: Arabische lente in the West | opnieuw ingediend. - Boekpresentatie The Other Muslims: discus- - NWO Vrije Competitie in de Geestesweten- sant schappen | Green islam, samen met prof.dr. W. - Studievereniging voor Politicologen in Leiden Drees | februari 2012. (SPIL): Arabische lente - NWO Mozaïek | Sharia and Dutch family law - Conferentie The Root Causes of Terrorism: a | januari 2012. Religious Studies Perspective: co-referent - Samenwerkingsproject met Sultan Qaboos Bassam Tibi University (in voorbereiding). 100 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

- Clingendael: rol van Syrië in Midden-Oosten Zem. Tijdschrift over het Midden-Oosten, vredesproces Noord-Afrika en islam 7 (1), pp. 115-126. - Universiteit Utrecht, honours college: sharia - Round table Omaanse ambassade - Met Baudouin Dupret, ‘L’invention du droit - Jongerenorganisatie Vrijheid en Democratie musulman. Genèse et diffusion du positivisme (JOVD): politieke islam juridique dans le contexte normatif islamique’ - Universiteitsbibliotheek Amsterdam: 9/11 in: Pouillon, F. & Vatin, J.C. (eds.), Après l- - Wageningen: islam in Europa orientalisme. L’Orient créé par l’Orient (Par- - HSVL (Historische Studievereniging Leiden): is: Karthala 2011) pp. 71-92. islam in Europa - Wetenschapsdag Universiteit Leiden: islam en - ‘Islamic Studies in the Dutch Public Sphere’ internet in: Otto, Jan Michiel & Mason, Hannah (eds.), - Politie Twente: islam in Nederland Delicate Debates on Islam. Policymakers and - Groenink Stichting in Venlo: islam in Europa Academics Speaking with Each Other (Leiden: - Islamitische Universiteit Rotterdam: sharia in Leiden University Press 2011), pp. 61-68. Europa - UMMAM (Beiroet): islam and democracy - ‘The Juynboll Family Library on Islamic and - Ministerie van Buitenlandse Zaken: sharia Arabic Studies’, Burgersdijk & Niermans, - Saudi diplomats (Brxl): islam in the West Catalogue Auction Sale 334, 15-16 november - Masterclass JOVD: islam en internationale 2011 (Leiden: Burgersdijk & Niermans 2011), betrekkingen. p. 40.

Advisering - ‘Wat rechters over sharia en moslims willen weten’, Rechtstreeks 4 (2011), pp. 113-119. - Voorlichting van de Koningin, Kroonprins en Prinses t.b.v. staatsbezoek Oman en V.A.E.; Lopende onderzoeksprojecten / subsidie- - Adviseren CvB i.v.m. gebedsruimten Univer- aanvragen siteit Leiden - Checken van Arabische teksten t.b.v. rondlei- - 1 oktober 2008 – 30 juni 2012 | met Maurits ding Vredespaleis. Berger subsidie aangevraagd bij het ministerie van Buitenlandse Zaken t.b.v. Onderzoeks- Promovendi programma Rabat (Islam Research Program- me Marokko) toegekend. - Mehmet Erik | Islamism in the late Ottoman period. - Najaar 2011 | Met Robert Gleave (hoogleraar - Michel Hoebink | Mohammed Taha and his University of Exeter): The Shari’a Project: A Islamic discourse. UK-Netherlands Islamic Legal Studies Net- - Merel Kahmann | Moroccan State Policy con- work | AHRC-NWO Humanities Research cerning Moroccan Immigrants Living in the Networking and Exchange Scheme 2011 | Netherlands | met prof.dr. Léon Buskens. toegekend februari 2012.

- Najaar 2011 | subsidieaanvraag bij de Stich- ting Marokko-Nederland 400 voor drie ten- Prof.dr. L.P.H.M. (Léon) Buskens (LI- toonstellingen in Leiden over Joods- AS/VVI) Marokkaanse cultuur uit de collectie van het Centrum voor Joods-Marokkaanse Cultuur in Publicaties Brussel (www.moroccan-judaism.org) van Paul Dahan, Brussel | toegekend. - ‘Transacties in de levensloop van Marokkaan- se sieraden’, in: Mols, Luitgard (ed.), De Conferenties kracht van zilver. Etnische sieraden uit de collectie Smith-Hutschenruyter (Brussel: Gastheer/organisator van de volgende sympo- Mercatorfonds / Rotterdam: Wereldmuseum sia/conferenties: 2011), pp. 72-79. - Herdenkingsbijeenkomst dr. G.H.A. Juynboll | - ‘Islamstudies als erfenis. Ter nagedachtenis 25 februari 2011. aan dr. G.H.A. Juynboll (1935-2010)’, Zem- 101 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

- Symposium Islam en krijgsmacht | i.s.m. - ‘La reconstruction du droit musulman par les Dienst Islamitische Geestelijke Verzorging, orientaux’ | Table ronde Orientalisme | Centre ministerie van Defensie | Amsterdam, 3 maart Jacques Berque, Rabat, 26 maart 2011. 2011. - ‘L’incorporation des normes islamiques dans - LUCIS-seminar Islam in Contemporary Aceh. le système juridique marocain. La genèse d’un Reconfigurations of Ritual, Doctrine, Com- état de droit moderne’ | voordracht tijdens munity and Authority | i.s.m. Nico Kaptein en seminar Les transformations contemporaines Michael Feener (National University of Sin- du droit dans le monde musulman van het In- gapore) | Leiden, 12 september 2011. stitut d’études de l’Islam et des sociétés du monde musulman (IISMM) | Parijs, 5 mei - Afscheidssymposium Collecting the Muslim 2011. World. Studies in honour of Professor Jan Just Witkam | Leiden, 7 oktober 2011. - ‘Qui a inventé le droit musulman?’ | keynote speech tijdens conferentie L’Orientalisme et - Drie tentoonstellingen over Joods- après van de École des hautes études en sci- Marokkaanse cultuur uit de collectie van het ences sociales (EHESS) & Institut du monde Centrum voor Joods-Marokkaanse Cultuur in arabe | Parijs 14-17 juni 2011 Brussel (www.moroccan-judaism.org) van Paul Dahan, Brussel | Leiden, 10 november – - Presentatie over LUCIS en NISIS | Alumni- 20 december 2011. dag Arabisch, Perzisch, Turks en Islamologie | Leiden, 10 september 2011. - Afscheidssymposium Harry Stroomer: In the Shadow of Arabic. Berber, Arabic, and South - ‘ The Social Life of Moroccan legal Docu- Arabian. Studies in Honour of Professor Har- ments’ | conferentie Legal Documents as ry Stroomer | Leiden, 10 november 2011. Sources for the History of Muslim Societies | NISIS en Universiteit van Amsterdam | 27 - LUCIS-conferentie Beyond Hadith: Writing mei 2011. the Tradition of Early Islam. LUCIS conference in memory of Gautier H.A. Juynboll - ‘ Dutch Images of Aceh’ | introductie tijdens (1935-2010) | 15-16 december 2011. LUCIS-conferentie Islam in Contemporary Aceh. Reconfigurations of Ritual, Doctrine, Lezingen Community and Authority | Leiden, 12 september 2011. - ‘In Memoriam Dr G.H.A. Juynboll’ | herdenkingsbijeenkomst dr. G.H.A. Juynboll | Lei- - Speech in honour of Professor Kees van Dijk | den, 25 februari 2011. Farewell symposium Professor Kees van Dijk: Where did it go right? Islamic education in - ‘Islamic Law Observed. The Development of Indonesia (Training Indonesia’s Young Lead- Sharia in Relation to State Law and Local ers Programme and LUCIS) | Leiden, 13 sep- Customs in Morocco, with Some Comparative tember 2011. Notes on Indonesia’ | Is Indonesian Islam different? Islam in Indonesia in an International - ‘Shared Interests. Notes for an Ethnography Comparative Perspective | third international of the Manuscript Trade in Morocco’ | lezing conference organised in the framework of the tijdens afscheidsspymposium Collecting the Training Indonesia’s Young Leaders Pro- Muslim World: symposium in honour of Pro- gramme, in cooperation with the Netherlands fessor Jan Just Witkam | Universiteitsbiblio- Embassy in Jakarta and the Islamic State Uni- theek Leiden, 7 oktober 2011. versity (UIN) Jakarta | Bogor, Jakarta, 24-26 January 2011. - Participation in conference Postcolonial dialogue(s). Crossed and Parallel Identities in - Openingsvoordracht symposium Islam en Former Colonizing and Colonized Societies | krijgsmacht | Marinekazerne, Amsterdam, 3 organised by the International Institute for maart 2011. Asian Studies (IIAS) & Sephis: the South- South Exchange Programme for Research on the History of Development | Amsterdam, 21 november 2011. 102 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Promovendi Organisatie conferenties

- Esther van Eijk BA LLM (CNWS) | Family - Is Indonesian Islam different? Islam in Indo- Law in Syria | project started 1 September nesia in an International Comparative Per- 2007; PhD defense planned for June 2012. spective | third international conference organised in the framework of the Training Indone- - Yasrul Huda MA (Training Indonesia’s sia’s Young Leaders Programme, in coopera- Young Leaders Programme) | Reinventing the tion with the Netherlands Embassy in Jakarta Sharia in West Sumatra | project started 1 and the Islamic State University (UIN) Jakarta February 2008; co-promotor Dr N.J.G. | Bogor, Jakarta, 24-26 January 2011. Kaptein (Universiteit Leiden); PhD defense planned for September 2012. - Islam in the contemporary world | in cooperation with the University of Copenhagen and - Merel Kahmann MSc (Ministry of Foreign LUCIS (with Marise van Amersfoort) | Leiden, Affairs) | Moroccan State Policy concerning 23 March 2011. Moroccan Immigrants Living in the Nether- land |supervisor together with Professor Mau- - Discussion meeting Islam Research Pro- rits Berger; project started 1 January 2009; gramme – Jakarta | in cooperation with Neth- PhD defense planned for June 2012. erlands Embassy Jakarta, IRP Programme | Jakarta, 30 May 2011. - Friso Kulk MA, LLM (Radboud University Nijmegen/NWO) | Transnationale gezinnen - Islam in Contemporary Aceh: Reconfigura- tussen Nederlands en islamitisch familierecht: tions of ritual, doctrine, community and au- ouders en kinderen | supervisor together with thority | on behalf of LUCIS, Leiden (with Prof. Mr Ashley Terlouw and Mr Betty de Léon Buskens and Michael Feener) | Leiden, Hart (Radboud University Nijmegen); PhD 12 September 2011. defense at Radboud University Nijmegen, project expires 31 December 2012, PhD de- - Where did it go right? Islamic Education in fense planned for May 2013. Indonesia | farewell Symposium Professor Kees van Dijk | in cooperation with LUCIS - Rehanna Nurmohamed LLM (external PhD (with Marise van Amersfoort) | Leiden, 13 candidate, private funding) | Sharia and Na- September 2011. tional Law in the United Arab Emirates. An Analysis of its Legal System and Historical - Discussion meeting Islam Research Pro- and Social Background | registered at the Law gramme – Jakarta | in cooperation with Neth- Faculty, Leiden University, from spring 2011; erlands Embassy Jakarta, IRP Programme | 20 PhD defense planned for December 2016. December 2011.

- Tim Winter (private funding) | Islam and the Lezingen Christian Other: An Assessment of Claimed Dichotomies | supervisor together with Prof. - ‘Leiden University projects related to Indone- Dr Petra Sijpesteijn; PhD defense planned for sia and LUCIS’ | symposium Islam in the con- December 2012. temporary world | in cooperation with Univer-

sity of Copenhagen and LUCIS (with Marise van Amersfoort) | Leiden, 23 March 2011. Dr. N.J.G. (Nico) Kaptein (LIAS) - ‘The Study of Indonesian Islam in the Nether- Lopende onderzoeksprojecten / subsidie- lands’ | Facultas Pasca Sarjana IAIN Surabaya aanvragen | Surabaya, 25 May 2011. - ‘Arabs in the Netherlands East Indies and - KNAW – Scientific Program Indonesia – Colonial rule’ | CISForm, State Islamic Uni- Netherlands (SPIN): Islamic charity as an in- versity (UIN) Yogyakarta | Yogyakarta, 27 strument for social and economic develop- May 2011. ment in contemporary Indonesia: a case study on Aceh | awarded € 14.999 seed funding per - ‘Kees van Dijk and the Study of Islam in In- 16 December 2011. donesia’ | Where did it go right? Islamic Edu- cation in Indonesia | farewell Symposium 103 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Prof. Dr Kees van Dijk) | Leiden, 13 Septem- Prof.dr. J.M. (Jan Michiel) Otto (VVI) ber 2011. Publicaties - ‘Some early Islamic posters from the Nether- lands East Indies’ | workshop on the Study of - ‘ “De sharia” in rechtssystemen van moslim- Southeast Asian Kitabs, Sophia University, landen: een referentiekader’, Rechtstreeks 4, Tokyo, Japan | Tokyo, 23 October 2011. 2011, pp. 8-63.

Promovendi - Met H.E. Mason (eds.), Delicate Debates on - Amiq Ahyad | The history of writing Islamic Islam. Policymakers and Academics Speaking manuscript tradition in Javanese pondok pe- with Each Other [Islam & Society series] santren in XIX and XX centuries in Indonesia | ( Leiden: Leiden University Press 2011). co-promotor, together with Prof. J.J. Witkam (Leiden University). - Met H.E. Mason, ‘Delicate Debates on Islam. Policymakers and Academics Speaking with - Chaeder Bamaalim | The rise of radical Islam Each Other: an Introduction’ in: Otto, J.M. & in Jakarta | co-promoter, together with Prof. Mason, H.E. (eds.), Delicate Debates on Is- W.A.L. Stokhof (Leiden University). lam: Policymakers and Academics Speaking with Each Other [Islam & Society Series] - Syafiq Hashim | The Islamization of Indone- (Leiden: Leiden University Press 2011), pp. sia’s State Law: a study of the Council of In- 9-22. donesian Ulama and its impact on the resur- gence of Islamic radicalism in the reform era - ‘Sharia and Law in a Bird’s-Eye View: Re- of Indonesia (1998-2009) | member of super- form, Moderation and Ambiguity’ in: Otto, visory team, Berlin Graduate School of Mus- J.M. & Mason, H.E. (eds.), Delicate Debates lim Cultures and Societies (BGSMCS), Freie on Islam. Policymakers and Academics Universität, Berlin. Speaking with Each Other [Islam & Society Series] (Leiden: Leiden University Press - Yasrul Huda | The reinvention of the Sharia in 2011), pp. 73-76. West Sumatra, co-promotor | together with Prof. L.P.H.M. Buskens (Leiden University). - November 2011: uitgebreide aandacht aan de uitkomsten van Otto’s onderzoek door het - Kusmana| The ideology of contemporary In- Amerikaanse ‘Congressional Quarterly’ in donesian Muslim intellectuals on woman’s Foreign Policy (editie Boekarest). rights issues: an interdisciplinary approach | co-promotor, together with Prof. D. Douwes Lopende onderzoeksprojecten / subsidie- (Erasmus University Rotterdam). aanvragen VVI

- Mushlihin | Responses to Islamic radicalism - KNAW-SPIN: and terrorism in contemporary Indonesia | co- . Realising Labour Rights in Indonesia promoter, together with Prof. C. van Dijk . From Clients to Citizens? Emerging Citi- (Leiden University). zenship in Democratizing lndonesia | together with the Koninklijk Instituut voor - Sujadi | Persatuan Pemuda Muslim se-Eropa Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV). (PPME) in perspectives of Indonesian Mus- lims in the Netherlands and Indonesia: a - NWO-VENI: comparative study of its roles and strategies, . Customary Legal Empowerment: A New together with Prof. C. van Dijk (Leiden Uni- Approach to Improving Women’s Proper- versity). ty Rights in Africa – dr.mr. J.M. Ubink.

- FP7: . Southeast Asia: Dynamics of Integration | together with: CNRS / Paris Diderot (Frankrijk), SOAS, Universiteit van Ko- penhagen, IIAS, KITLV, Universiteit Leiden, ISEAS (Singapore), Universitas 104 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Sains Malaysia, LIPI (Indonesië), Tenure Systems | promotor: prof.dr. J.M. Otto; Thamassat University (Thailand), Univer- dagelijkse begeleiders: dr. A.W. Bedner en dr. sity of the Philippines. J.A.C. Vel.

Lezingen - Gustaaf Reerink | Tenure Security for Indone- sia’s Urban Poor. A Socio-legal Study on - Voorzitter bij Congres Utrecht Law College, Land, Decentralization and the Rule of Law in Universiteit Utrecht over Sharia in Nederland Bandung | promotor: prof.dr. J.M. Otto; co- | Geertekerk, Utrecht, 6 juni 2011. promotor: dr. A.W. Bedner | datum promotie: 13 december 2011. - ‘Wetgeving en rechtspraak in Islamitische landen. Doorwerking van de Sharia in wetge- - Loes van Rooijen | Claims and Facts on Land, ving en rechtspraak. Variaties binnen de Mos- Water and Environment: Socio-legal Issues limwereld’ | lezing bij SSR Utrecht en Cen- on Jatropha Cultivation in Indonesia | promo- trum voor Postacademisch Juridisch onder- tor: prof. dr. J.M. Otto; dagelijkse begeleider: wijs Nijmegen (CPO) | Polman’s huis, Utrecht, dr. J.A.C. Vel. 26 september 2011. - Ken Setiawan | Realising Rights: Indonesia’s Promovendi and Malaysia’s Human Rights Institutions | promotor: prof.dr. J.M. Otto; dagelijkse be- - Elizabeth Alividza | A Bird’s View about the geleider: dr. A.W. Bedner. Performance of the Ugandan Judiciary. Is the Public Perception Justified? | promotor: - Rikardo Simarmata | Resource Tenure Ar- prof.dr. J.M. Otto; dagelijkse begeleider: dr. rangements and Sustainable Coastal Man- J.M. Ubink. agement in the Mahakam Delta of East- Kalimantan | promotores: prof.dr. J.M. Otto - Anton Cahyadi | Legal Idendity of Religious en prof.dr. G.A. Persoon. Minorities in Indonesia | promotor: prof.dr. J.M. Otto; - Ahmed Tawfik | Women in the Judiciary in dagelijkse begeleider: dr. A.W. Bedner. Egypt | promotor: prof.dr. J.M. Otto.

- Rili Djohani | Co-management of National - Jacob Tobing | Constitutional Democracy and Parks in Indonesia | promotor: prof.dr. J.M. the Rule of Law | promotor: prof.dr. J.M. Otto; Otto; dagelijkse begeleider: dr. A.W. Bedner. dagelijkse begeleider: dr. A.W. Bedner. - Laure d’Hondt | Addressing Industrial Water Pollution in Indonesia: How Government and - Herlambang Wiratraman | Freedom of Ex- Citizens can Change Industries’ Behaviour | pression: Law and Practise in Indonesia | promotor: prof.dr. J.M. Otto; dagelijkse be- promotor: prof.dr. J.M. Otto; dagelijkse begeleider: Dr. A.W. Bedner. geleider: dr. A.W. Bedner.

- Stijn van Huis | Acces to Justice for Women in Divorce Cases in Indonesia: Islamic Court Prof.dr. P.M. (Petra) Sijpesteijn (LIAS) Reasoning under Global, National and Local Influences | promotor: Prof. dr. J.M. Otto; da- Publicaties gelijkse begeleider: dr. A.W. Bedner. - ‘Army Economics: An Early Papyrus Letter - Tristam Moeliono | Spatial Management in Related to ‘Atā’ Payments’ in: Margarati, R., Indonesia. From Planning to Implementation. Sabra, A., Sijpesteijn, P.M. (eds.), Studies in Case Studies from West Java and Bandung | the Social and Economic History of the Medi- promotor: prof.dr. J.M. Otto; co-promotor: dr. eval Middle East. Essays in Honour of Avram A.W. Bedner | datum promotie: 13 december L. Udovitch (Leiden: E. J. Brill 2011), pp. 2011. 245-265.

- Sandra Moniaga | Between Legal Pluralism - ‘Building an Egyptian Identity’ in: Ahmed, A and Real Legal Certainty in Indonesian Land Q., Bonner, M., Sadeghi, B. (eds.), Scholars 105 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

and Scholarship of the Islamic World (Leiden: - Jelle Bruning | The rise of a capital: studies E. J. Brill), pp. 97-123. into the political, economic, and judicial relation between al-Fustat and its hinterland, c. Lopende onderzoeksprojecten / subsidie- 20/640-200/815 | supervised together with Dr. aanvragen Maaike van Berkel (University of Amster- dam). - NWO Vrije Competitie in de Geestesweten- schappen | Fitting In/Standing Out: Compar- - Dorrit van Dalen | The Integration of Central ing Majority and Minority Dress Codes Sudanic Africa into the Muslim World | su- among Egyptian Muslims and Christians | met pervised together with Prof. Dr Robert Ross Bas ter Haar Romeny (main applicant; LIRS) (Leiden University, history department). en Maurits Berger (LIRS) | december 2011 gehonoreerd. - Marie Legendre | Middle Egypt, 7th-10th Cen- turies: The History of a Cross-Cultural Socie- - ERC starting Independent Researcher Grant ty from a Papyrological and Archaeological 2009-2014 | The Formation of Islam: The Perspective | supervised together with Jean- View from Below (http://foi.leidenuniv.nl). Pierre van Staëvel (Sorbonne) and Sylvie De- noix (IFAO, Cairo). - NWO Internationalisation in the Humanities Network Grant | Late Antiquity and early Is- - Maria Riep | Frontiers, conquest and mobility lam: Continuity and Change in the Mediter- in Central Asia between the seventh and tenth ranean and Arabia | with Oxford University, century | supervised together with Etienne de Princeton University and the University of la Vaissière (EPHE). Paris IV-Sorbonne (2009-2012). Meer informatie: http://eurasianstates.org/foi/antiquity.ph - Khaled Mohamed Mahmoud Younes | Joy p and Sorrow in Early Islamic Egypt: Arabic en Private Letters on Papyrus, 7th-9th century | http://www.nwo.nl/projecten.nsf/vk2009/ned/ supervised together with Geoffrey Khan 2300156740 (Cambridge).

Lezingen - Tim Winter (private funding) | Islam and the Christian Other: An Assessment of Claimed - ‘Taking care of the poor and the weak’ | se- Dichotomies | supervised together with Prof. cond ERC roundtable Social and economic Dr Léon Buskens. dependency in Late Antiquity and Early Islam: woman and children, clients, slaves, fugitives, prisoners | Leiden, 16 maart 2011. LUCIS-leden

- ‘Converted and Arab Muslims in the Papyri: Dr. G.R. (Gabrielle) van den Berg (LIAS) New Ideas’ | The Umayyads: History, Art and Culture in the First Century of Islam | interna- Publicaties tional conference at the University of Edin- burgh | 24-25 June 2011. - ‘Descriptions and Images. Remarks on Gog and Magog in Nizami’s Iskandar Nama, Fir- - ‘Arabs, Muslims and Egyptians: how do we dawsi’s Shahnama and Amir Khusraw’s distinguish them?’ | Second roundtable of the A’ina-yi Iskandari’ in: Buergel, J.C. & NWO-project Late Antiquity and Early Islam: Ruymbeke, C., van (eds.), A Key to the Treas- Continuity and Change in the Mediterranean ure of the Hakim - Artistic and Humanistic 6th-10th century C.E.): Minorities – legal, Aspects of Nizami Ganjavi’s Khamsa (Leiden cultural and economic perspectives | Oxford University Press), pp. 77-93. University | 28-30 September 2011.

- ‘Hoe is Iran sji'itisch geworden? Religie en politieke legitimatie in vroegmodern Iran’, Leidschrift.Historisch Tijdschrift 26 (2), pp. 95-106. Promovendi 106 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

- Marjolijn van Zutphen | Faramarznama - Khatibi, ‘Shabrangnama’ in: Sa’adat, Esma’il (promovenda VIDI project The Persian Epic (ed.), Ferdowsi va Shahnama-sara’i (Tehran: Cycle and the Shahnama of Ferdowsi) | pro- Farhangestan-e zaban-o adab-e farsi - The motor prof. Jan Just Witkam; promotie vond Academy of Persian Language and Literature), plaats 13 december 2011.

pp. 1055-1064.

Lopende onderzoeksprojecten / subsidie- Dr. P. (Petra) de Bruijn (LIAS) aanvragen Publicaties - AHRC - NWO Humanities Research Net- working and Exchange Scheme | titel - ‘Herhalingsrecepten: Noach’s pudding in De onderzoek: Central Asian communities in the bastaard van Istanbul’ in: Houppermans, Post-Soviet Russian city | aangevraagd de- J.M.M., Jacobs, J.G.A.M., Kruk, R. (eds.), cember 2011. Déjà vu. Herhaling in culturen wereldwijd (Leiden: Leiden University Press 2011), pp. - Asian Modernities and Traditions (AMT) 237-252. research profile | subsidie van € 2000 toegekend voor onderzoek getiteld Russia’s Lezingen ‘First Own Orient’ and cultural diversity of Central Asia | december 2011. - Bijdrage introductiecursus Turkije NIT/NIHA, Istanbul: ‘Decor Istanbul: Istanbul in de film’ Lezingen | 8 juni 2011.

- ‘The Persian Epic Cycle and the Shahnama’ | - ‘Fatma in de “polder”, Orhan Pamuk’s roman lezing voor Chester Beatty Library | Dublin, Huis van de Stilte bewerkt voor het Neder- maart 2011. lands theater’ | lezing tijdens symposium Is- lam en moslims in Nederlandse kunst en lite- - ‘The Barzunama’ | lezing tijdens congres ratuur | Leiden, 1 juni 2011. over Shahnama Millennium, Academy of Language & Literature |Teheran, mei 2011. Promovendi

- ‘Van Zacharias Heyns tot Kader Abdolah: de - Engin Kılıç | The Balkan War and the Future “oosterse” fabel in Nederlandse literatuur’ | Projections in Turkish Literature | co- Lezing tijdens symposium Islam en moslims promotor; promotor prof.dr. Erik Jan Zürcher. in Nederlandse kunst en literatuur, ter ere van Prof. J.T.P. de Bruijn, Universiteit Leiden | - Cem Coşkun | Die alevitisch-bektaschitische juni 2011. Poesie in Deutschland | co-promotor; promotor Catharina Dufft, University of Hamburg - ‘Medieval Persian Stanzaic Poetry’ | lezing tijdens congres van de Societas Iranologica - Özgün Basmaz | American cultural infiltra- Europaea, | University of Cracow, september tion in Turkey through visual medium of Hol- 2011. lywood movies and advertisement from the end of World War II through 1950s | co- - ‘The Book of the Black Demon and the promotor; promotor prof.dr. Erik Jan Zürcher. Shahnama’ | Shahnama Congres | University of Uppsala, oktober 2011. - Buket Çengiz | ‘Non-Istanbulites’ of Istanbul:

Quest for a Place in a Multicultural Istanbul Promovendi in Contemporary Turkish Fiction, 1978-2000 | co-promotor; promotor prof.dr. Erik Jan Zü- - Christina Anonby | Kumzari of Oman | promo- rcher. tor prof. Harry Stroomer.

- Wendelmoet Hamelink | Kurdish Dengbej | Dr. N.M. (Nathal) Dessing (LIRS) promotor prof. Patricia Spyer. Publicaties 107 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

- ‘Thinking for Oneself? Forms and Elements - ‘Individualisering, fragmentatie van autoriteit of Religious Authority in Dutch Muslim en nieuwe organisatievormen onder moslims Women’s Groups’ in: Bano, M. & Kalmbach, in Europa’ | rechtsstaatlezing voor het minis- H. (eds.), Women, Leadership, and Mosques: terie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijks- Changes in Contemporary Islamic Authority relaties | Den Haag, 13 oktober. (Leiden: Brill 2011), pp. 217-233. - ‘Forms and Elements of Religiosity in Dutch Lopende onderzoeksprojecten / subsidie- Muslim Women’s Groups’ | lezing tijdens aanvragen conferentie Cosmopolitan Routes/Roots: In- tersections of Global Heritage and Migration, - NWO-onderzoeksprogramma Individualiza- Global Interactions Research Profile | Leiden, tion, Fragmentation of Authority, and New 2-4 november. Organizational Forms among Muslims in Eu- rope (2006-2011). Meer Emeritus prof.dr. C. (Kees) van Dijk informatie: http://www.nwo.nl/projecten.nsf/vk (LIAS/KITLV) 2010/ned/ 2200127993 Publicaties

Lezingen - ‘Atjeeërs houden niet van paarden. De paar- denrenbaan in Azië’ in: Lindblad, J.T. & - General discussant during conference Every- Schrikker, A. (eds.), Het Verre Gezicht. Poli- day lived Islam | organised by the Center for tieke en culturele relaties tussen Nederland en European Islamic Thought, Copenhagen Uni- Azië, Afrika en Amerika. Opstellen aangebo- versity and the AHRC/ESRC Religion and den aan Prof. Dr Leonard Blussé (Franeker: Society Programme, UK | Copenhagen, 3-4 Van Wijnen 2011), pp. 301-316. March 2011. - Met J.G. Taylor, Cleanliness and Culture. - ‘Over de vrije wil of voorbestemming en de Indonesian Histories (Leiden: KITLV Press keuze tussen goed en kwaad in de islam’ | le- 2011). zing in de themaweek 2011 van de Moslim Studenten Vereniging Nijmegen | 24 maart - ‘Soap is the onset of civilization’ in: Van Dijk, 2011. K. & Taylor, J.G. (eds.), Cleanliness and Cul- ture. Indonesian Histories (Leiden: KITLV - ‘Vormen en elementen van religiositeit bij Press 2011), pp. 1-39. moslims in Nederland’ | onderzoekspresentatie Table Ronde Midden-Oostenstudies en Promovendi Godsdienstwetenschappen | Universiteit Lei- den, 16 mei. - Sujadi | The Persatuan Pemuda Muslim se- Eropa: An (Indonesian) Muslim youth organi- - Posterpresentatie over NWO- sation in the Netherlands | co-promotor Dr onderzoeksprogramma tijdens afsluitende N.J.G. Kaptein. conferentie van NWO-themaprogramma The - Yanwar Pribadi | The relationship between Future of the Religious Past | Amsterdam, 16- ulama and blater in the local political culture 18 juni. in Madura in the Indonesian New Order era 1966-1998 | co-promotor Dr N.J.G. Kaptein. - ‘Exploring New Avenues for the Study of Islam and Muslims in Europe’ | work- - Mushlihin Amali | Negotiating national ideals, shop/boekproject Lived Islam in Europe: democratic pluralism and students' rights: Forms and Elements of Muslim Religiosity | State's educational responses to Islamist Madrid, 14–16 September, georganiseerd in schools in contemporary Indonesia | co- het kader van het NWO- promotor Dr N.J.G. Kaptein. onderzoeksprogramma Individualization, Conferenties Fragmentation of Authority and New Organi- zational Forms among Muslims in Europe - ‘Comparing modern Islam in Indonesia and i.s.m. University of Copenhagen, Islam in the rest of the Muslim world: wres- AHRC/ESRC Research Programme Religion en Society en Casa Árabe. 108 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

tling with words and definitions | lecture dur- of Transnational Islamic Bioethics’, Medicine, ing conference Is Indonesian Islam different? Healthcare and Philosophy, DOI Islam in Indonesia in an International Com- 10.1007/s11019-011-9352-x, 21 oktober 2011. parative Perspective | third international conference organised in the framework of the - ‘Imamausbildung in Europa: Im Fokus der Training Indonesia’s Young Leaders Pro- niederländischen Erfahrungen’ in: Bülent gramme, in cooperation with the Netherlands Ucar (ed.), Imamausbildung in Deutschland: Embassy in Jakarta and Islamic State Univer- Islamitische Theologie im europäische Kon- sity (UIN) Jakarta | Bogor, Jakarta, 24-26 text (Universitätsverlag Osnabrück 2011), pp. January 2011. 201-217.

- ‘ The persistent image of Indonesian Islam’ | - ‘The Niqab (Face-covering Veil) Controversy lecture during symposium Islam in the Con- in the West: Religious, Socio-political and temporary World, in cooperation with the Legal Debates on Dress of Muslim Women’ University of Copenhagen and LUCIS | Lei- in: Krzysztof Kowalik & Krzysztof Ulanows- den 23 March 2011. ki (eds.), The Role of Religious Minorities in Functioning of the Society of Gdańsk and the - ‘ Leftist agitation and Islamic radicalism in Chosen European Cities (Gdańsk: Instytut the Netherlands Indies in the 1910s and 1920s’ Kaszubski 2011), p. 99-112. | paper presentation during LUCIS-conference Transnational Islam in Interwar Europe | Lei- Promovendi den, 13 December 2011.

- Ahmed Yilmaz | Drugs and Addiction in Is- lam | Universiteit Leiden, samen met Prof. P.S. Dr. M.M.M.I. (Mohammed) Ghaly (LIRS) van Koningsveld.

Lopende onderzoeksprojecten / subsidie- - Janneke Gitsels | Islam and client decision aanvragen making on prenatal screening. Practice and theory in the Netherlands | Vrije Universiteit, - VENI onderzoeksvoorstel |The Interplay of samen met Prof. J.S. Reinder en Dr. Ir. J. Manniën. Islam and the West: the Unexplored Dimensi- ons in Islamic Bioethics | ingediend in januari 2011 en gehonoreerd in oktober 2011. Lezingen - Voorstel voor het organiseren van een internationale conferentie Islamic Bioethics: the In- - ‘Islam en orgaandonatie’ | lezing voor studen- terplay of Islam and the West bij de Qatar Na- tenvereniging al-Biruni | LUMC, Leiden, 16 tional Research Fund (QNRF). Het voorstel april 2011. was ingediend in mei 2011 en gehonoreerd in september 2011. LUCIS en LIRS zijn medefi- - Lezing over ‘Islam and bioethics’ voor de nanciers. Erasmus Mundus Master of Bioethics, the Eu- ropean Master of bioethics - jointly organised Publicaties by different European universities | Rotterdam, 31 mei-2 juni 2011.

- ‘Milk Banks Through the Lens of Muslim - ‘Islamic Rituals and Ethics: Religious norms scholars: One Text in Two Contexts’, Bioeth- versus social practices’ | lezing voor mede- ics 26 (3), pp. 117-127. werkers van Shell t.b.v. verblijf in het Mid- den-Oosten | Rijswijk, 22 juni 2011. - ‘Training Imams in Europe: The Challenges of Developing a Unified Program, Leiden - ‘Islamitische perspectieven op embryologie’ | University as a Study Case’, Hikma: Journal openingscollege van het Leids Instituut voor of Islamic Theology and Religious Education Godsdienstwetenschappen | Leiden, 7 sep- 1 (1), pp. 57-70. tember 2011.

- ‘Religio-Ethical Discussions on Organ Dona- - ‘Orgaandonatie en moslims in Europa: Fat- tion among Muslims in Europe: An Example wa’s uit Europa en daarbuiten’ | 29e RIMO- 109 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

symposium Medische wetenschap, recht en islam | Leiden, 30 september 2011. - Mohsen Haredy (Cairo, Egypte) | Ibn Hajar’s Mashyakhat al-Shaykha Maryam. Study and - ‘Islam en biomedische ethiek: Perspectieven Edition. op levensbeëindiging (euthanasie)’ | lezing bij De Vrijzinnige Geloofsgemeenschap | Wasse- - Abd al-Samad El Amraoui | The Moroccan naar, 15 oktober 2011. scholar Taqi al-Din al-Hilali and his fatwas

on Europe.

Emeritus prof.dr. P.S. (Pieter Sjoerd) van - Darid Al Zaouaoui (Gouda) | The Fatwas of Koningsveld (LIRS) Ibn Tarkat al-Gharnati: Study and edition.

Publicaties Als vervangend promotor in verband met het overlijden van prof.dr. N.H. Abu Zayd: - ‘Les manuscrits arabes du Sacromonte. Petit supplément bibliographique et paléographique - M. Anwar Syarifuddin (Indonesia) | The De- à la Notice de Asín et aux Addenda de Espejo velopment of the Sufi Hermeneutics of the et Arias’, Bibliotheca Orientalis 67 (5-6), sep- Qur’an in Muhammad b. al-Husayn al-Sulamī tember-december 2010 (published in 2011), (315/927 – 412/1021) and ‘Abd al-Karīm al- Qushayrī (376/986 – 465/1072). pp. 499-515.

- ‘Le Parchemin et les Livres de Plomb de Gre- nade: Écriture, Langue et Origine d’une falsi- Verleent medewerking als co-promotor aan de fication’ in: García-Ferrer, M.J., García begeleiding van de volgende promovendi: Valverde, M.L. y López Carmona, A. (eds.), Nuevas aportaciones al conocimiento y estu- - Mahmoud Sayfi (Leiden) | The European dio del Sacro Monte. IV Centenario Funda- Council for Fatwas and Research and the cional (1610-2010), (Granada 2011), pp. 173- Fiqh al-Aqalliyyât | Promotor: prof.dr. G.A. 196. Wiegers (Universiteit van Amsterdam)

- Khadija Kadrouch (Leiden) | Islamic Burials - ‘Five documents illustrating the early activi- in the Netherlands and Belgium. Religious, ties of Miguel de Luna and Alonso del Cas- Social and Legal Aspects | Promotor: prof.dr. tillo in deciphering and translating the Arabic W.A.R. Shadid (FSW). passages of the Parchment found in the Torre Turpiana in Granada’ in: García-Ferrer a.o. Lezingen (eds.), 2011, pp. 217-258 [in cooperation with Gerard A. Wiegers]. - ‘Crimes of Honour: The Views of Contempo- rary Muslim Scholars’ | LUCIS conference - ‘The Book of the Enormous Mysteries that Bioethics and Islamic Law | Leiden, 7-8 de- James the Apostle saw on the sacred mountain cember 2011. for the great gathering, written at his order by Cecilio, his disciple’- Lead Book Number 22 - ‘Conversion and Intercultural Communication: in the Sacro Monte Archive, Granada. Arabic the Case of Christiaan Snouck Hurgronje alias text and English translation. In: García-Ferrer Abdal-Ghaffar’ | LUCIS conference Transna- a.o. (eds.), 2011, pp. 259-269 [in cooperation tional Islam in Interwar Europe | Leiden, 13 with Gerard A. Wiegers]. december 2011.

Promovendi Dr. T. (Tsolin) Nalbantian (LIAS)

- Samir Qaddouri (Sale, Marokko) | Ibn Hazm Lezingen et son Kitâb al-Fasl. Etude et Prolégomènes pour une édition critique. 110 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

- ‘ “Repatriation” and the Attempt to Correct terwar Netherlands’ | lecture during confer- the Armenian Diasporic Condition’ | lezing ence Is Indonesian Islam different? Islam in tijdens symposium Contextualising Communi- Indonesia in an International Comparative ty - Diasporas of the Modern Middle East | Perspective | third international conference Centre for the Advanced Study of the Middle organised in the framework of the Training East (CASAW) | University of Edinburgh, Indonesia’s Young Leaders Programme, in October 2011. cooperation with the Netherlands Embassy in Jakarta and Islamic State University (UIN) - ‘How to Stage a Revolution: The Arab Spring’ Jakarta | Bogor, Jakarta, 24-26 January 2011. | Massachusetts Institute of Technology (MIT), December 2011. - ‘A bridge between old and new: the contributions of early Muslim modernists/reformists to the education at al-Azhar in Egypt’ | - ‘The People Demand the Fall of the Regime: Knowledge and Education in Classical Islam: The Enduring Legacy of Colonial Rule in Egypt’ | Massachusetts Institute of Technolo- Historical Foundations - Contemporary Im- pact | Georg-August University of Göttingen, gy (MIT), December 2011. Institute of Arabic and Islamic Studies | 1-5 October 2011.

Dr. U. (Umar) Ryad (LIRS) - ‘The Roots of Pan-Islamist Reformist Admi- ration towards Germany in the Interwar Peri- Publicaties od: Rashid Rida and Al-Manar (1898-1935) as a Case Study’ | lecture during Annual - Documents on the German Arms Trade in the Meeting of the Middle East Studies Associa- Arabian Peninsula: Readings in the Archive tion | Panel ‘Islam in interwar Europe’ organ- of Zeki Kiram [Arabic] (Cairo: National Ar- ised by Umar Ryad | Washington DC, 1-5 De- chives of Egypt, Documentary Studies Series, cember 2011. no 2, 2011). - ‘Salafiyya, Ahmadiyya and European Con- - ‘New Episodes in Moroccan Nationalism in verts to Islam in the Interwar Period: the Re- the inter-war period: The Influence of Shakib ception of the Conversion of Europeans in Al- Arslan in the Light of Unpublished Materials’, Fath magazine in Cairo’ | paper presentation Journal of North African Studies 16 (2011), during LUCIS-conference Transnational Is- pp. 117-142. lam in Interwar Europe | Leiden, 12-14 De- cember 2011. Organisatie conferenties Overige activiteiten - East-West Networks in Europe and the Middle East in the Interwar Period | conference or- - ‘Building up an Islamic reformist readership ganised by the Institut Français du Proche- community in South East Asia: Rashid Rida’s Orient (Aleppo), in cooperation with LUCIS influence and Networks in Indonesia’ | public and the Dutch Institute in Damascus | Aleppo, Lecture, The Islamic Academy of Banten (In- 21-23 March 2011. donesia) | 20 January 2011.

- LUCIS-conference Transnational Islam in - Verschillende presentaties in de serie Over de interwar Europe | sponsored by the Leiden islam gesproken | georganiseerd door De Univeristy Fund and the Dutch-Flemish Insti- Nieuwe Liefde, centrum voor studie, bezin- tute in Cairo, in cooperation with the Centre ning en debat; ruimte voor levensbeschou- for Contemporary Middle East Studies, Uni- wing en religie; podium voor poëzie,muziek versity of Southern Denmark | Leiden, 12-13 en theater (opgericht door Huub Oosterhuis): December 2011. - ‘Stel de vragen’ | Amsterdam 6 maart 2011. Lezingen ‘De avond van de koran’ (1) | Amsterdam, - 27 oktober 2011 - ‘Among the believers in the land of the colonizer: Mohammed Ali van Beetem’s role - ‘De avond van Mohammed’ (2) | Am- among the Indonesian community in the in- sterdam , 24 november 2011. 111 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

- Diede Farhosh-van Loon | Persian Poetry and - ‘Achter religieuze grenzen. Hoe kunnen reli- Islamic Mysticism | 1e supervisor Asghar gieuze verschillen in Nederland het verschil Seyed-Gohrab; 2e supervisor prof.dr. Petra maken?’ | publiek debat Vrije Universiteit Sijpesteijn. Amsterdam | tweegesprek met gereformeerd predikant Marten de Vries o.l.v. filosoof Ad - B. Karoubi | An Evaluator-centered Approach Verbrugge | Amsterdam, 22 september 2011. towards Translation Quality Assessment: A Case Study |1e supervisor Asghar Seyed- - Bijdragen aan video serie 100 Questions Gohrab; 2e supervisor M.J.A. Kasten. about Islam | Project van The British Coun- cil’s Our Shared Future program, the Univer- - M. Mahani | Iran-Iraq war poetry and the sity of Missouri School of Journalism and the concept of Martyrdom | 1e supervisor Asghar United Nations Alliance of Civilizations | Seyed-Gohrab; 2e supervisor prof.dr. Petra New York, December 2011. Sijpesteijn.

- Saeedeh Shahnahpour | Wail and Word: The

Emergence of War Fiction in Persian Post- Dr. A.A. (Asghar) Seyed-Gohrab Revolutionary Literature | 1e supervisor As- ghar Seyed-Gohrab; 2e supervisor prof.dr. Ivo Lopende onderzoeksprojecten / subsidie- Smits. aanvragen - Mohammed al-Sulami | Iranian Orientalism: - Of Poetry and Politics | NWO - VIDI- Notions of Other in Modern Iranian literature vernieuwingsimpuls. | 1e supervisor Asghar Seyed-Gohrab; 2e supervisor prof.dr. Petra Sijpesteijn. Publicaties Organisatie conferenties - ‘A Mystical Reading of Nezami’s use of nature in the Haft Peykar’ in: J.C. Bürgel & Ch. - Tweedaagse conferentie ter ere van professor van Ruymbeke (eds.), A Key to the Treastures J.T.P. de Bruijn | Islam en moslims in Neder- of Hakim: Artistic and Humanistic Aspects of landse kunst en literatuur | organisatie: De Nizami Ganjavi’s Khamsa (Leiden: Leiden Jonge Akademie (KNAW), Scaliger instituut University Press 2011), pp. 181-93. en LUCIS | Trippenhuis/Amsterdam, 31 mei en UB/Leiden, 31 mei - 1 juni 2011. - ‘A Mystical Reading of Nezami’s use of nature in the Haft Peykar’ in: Bürgel, J.C. & - Symposium | Imagining Modernity: Local Ruymbeke, Ch., van (eds.), A Key to the Games, Illicit Pastimes, and Treatment of An- Treastures of Hakim: Artistic and Humanistic imals in Early Twentieth Century Persian Lit- Aspects of Nizami Ganjavi’s Khamsa (Iranian erature | De Jonge Akademie (KNAW) | Lei- Studies Series), (Leiden: Leiden University den, 28 oktober 2011. Press 2011), pp. 181-193. Lezingen - ‘Khomeini the Poet Mystic’, Die Welt des Islams / International Journal for the Study of - ‘Rumi and the Academy of Love: Islam and Modern Islam 51 (2011), pp. 438-458. Antinomianism’ | presented by Dr. Lenny Lewisohn atthe International conference The - ‘Middeleeuwse Perzische poëzie op het ant- Legacy of Rumi (d. 1273) in Later Islamic woordapparaat’, Madoc. Tijdschrift over de Philosophy and Poetry |University of Exeter, Middeleeuwen 25 (2011), pp. 21-30. 3 December 2011.

- Verbeek, P.P. & Crone, E.A.M. & Seyed- - ‘Persian Patriotic Lullabies: Their Forms, Gohrab, A.A., ‘Wetenschap is geen innovatie- Socio-Political and Religious Applications’ | fabriek’, De Volkskrant, 2011. lezing tijdens symposium Imagining Moderni- ty: Local Games, Illicit Pastimes, and Treat- Promovendi ment of Animals in Early Twentieth Century Persian Literature | Leiden, 28 oktober 2011. 112 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

- ‘Bloemen van Verlangen’ | painting exposi- tion by Fereshteh Salehi | Kunst Stichting Firma van Drie | Gouda, 21 oktober 2011. J. (Jelle) Bruning MA (LIAS)

- ‘Missing as a theme in Persian Culture’ |on Titel onderzoek: the occasion of the opening of the exhibition The rise of a capital: studies into the political, Missing you with documentary work by Ho- economic, and judicial relation between al-Fustat meira Rastegar Tehrani | LAKgalerie, Leiden, and its hinterland, c. 20/640-200/815 21 October 2011. Supervisors: - ‘Een Perzische Floris en Blanchefleur’ | lezing Prof.dr. Petra Sijpesteijn (Universiteit Leiden) en tijdens conferentie Islam en moslims in Ne- dr. Maaike van Berkel (Universiteit van Amster derlandse kunst en literatuur | Leiden, 1 juni dam) 2011. Lezingen - ‘Scientific Views on Nature in Medieval Per- sian Poetry: Nezami’s Seven Beauties’ | Islam, - “Let the Alexandrians be slaves to the Arabs!” Poetry and Science | Spui 25, Amsterdam, 25 Some literary sources on the early Arab com- May 2011. munity of Alexandria’ | second ERC round table Social and economic dependency in Late - ‘Het verleden in dienst van het heden: de con- Antiquity and Early Islam: woman and chil- structie van de Perzische identiteit in de 20e dren, clients, slaves, fugitives, prisoners | Lei- eeuw’ | NINO-Lecture | filmzaal RMO, 21 den, 16 maart 2011. april 2011.

- ‘Abu Rayhan Al-Biruni (973-1048) en de - ‘Arab merchants in the Egyptian countryside: Wetenschappen’ |KNAW regular meeting of some thoughts on integration and segregation’ the sectie Natuurkunde (together with J. | lezing tijdens NWO-conferentie Late Antiq- Hogendijk) | 28 March 2011. uity and Early Islam: Continuity and Change in the Mediterranean 6th-10th century C.E. - Second roundtable: Minorities – legal, cultural and economic perspectives | Oxford, 28 Emeritus prof.dr. J.J. ( Jan Just) Witkam september 2011. (LIAS)

Publicaties Drs. D.A.M.E. (Dorrit) van Dalen (LIAS)

- ‘High and low: Al-isnad al-`ali in the theory Titel onderzoek: and practice of the transmission of science’ in: The Integration of Central Sudanic Africa into the Görke, A. & Hirschler, K. (eds.), Manuscript Muslim World Notes as Documentary Sources - Beiruter Texte und Studien herausgegeben vom Ori- Supervisors: ent-Institut Beirut, band 129 (Bei- Prof.dr. Petra Sijpesteijn en prof.dr. Robert Ross rut/Würzburg: Ergon Verlag 2011), pp. 125- 140, 200 (ill.) Lezingen

- ‘Rekenen in kleur, of: Schrijven wij de cijfers - ‘The devil’s urine. Islam and tobacco in Cen- in onze getallen in omgekeerde volgorde?’, tral Sudanic Africa’ | lezing in de LU- Liber amicorum Kees van Hee (Eindhoven: CIS/SMES-lezingenreeks | Leiden, 13 oktober. privately published 2011), pp. 99-102. Mr. E. (Esther) van Eijk BA (LIAS) - ‘Stemma (Soy Agaci) Semasi Olusturmak: Kurgu mu Gerçek mi?; in: Maas, P., Borda- Titel onderzoek: Family law in Syria lejo, B., Witkam, J.J. (eds.), Stemmatik. Ten- Supervisor: Prof.dr. Léon Buskens kitli Metin Nesrinde Soy Agaci Yaklasimi. Çe- viren Murteza Bedir Istanbul: Küre Yayinlari Publicaties 2011), pp. 71-103. 113 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Titel onderzoek: - ‘Echtscheidingspraktijken in islamitische en Access to Justice for Women in Divorce Cases in christelijke rechtbanken in Syrië’ in: P. Krui- Indonesia: Islamic Court Reasoning under Global, niger (red.), Recht van de Islam 25 (Den Haag: National and Local Influences Boom Juridische uitgevers 2011). Supervisors: Conferentie-/symposiumdeelname en organisa- Prof.dr. J.M. Otto en dr. A.W. Bedner (VVI) tie: Publicaties - Presentatie onderzoek | symposium Islam and Muslims in the Modern World | Leiden, 23 - ‘Akses terhadap hak-hak pascaperceraian bagi maart 2011. perempuan bercerai di Cianjur [‘Access to - Presentatie onderzoek | seminar Researchers post-divorce rights for women in Cianjur’]’ in: on Islam and Family Law | Nijmegen, 24 Berenschot, W.J., Bedner, A.W., Riyadi maart 2011. Laggut-Terre, E., Novirianti, D. (eds.), Akses - Presentatie paper ‘Family Law in Syria: Ex- terhadap keadilan: Perjuangan masyarakat ploring the limits of legal, social and religious miskin dan kurang beruntung untuk menuntut norms’ | first postgraduate conference Syria in hak di Indonesia [Access to Justice: the a Changing World, Centre for Syrian Studies | Struggle of Indonesia's Poor to Claim their St. Andrew’s, Scotland, 1-2 september 2011. Rights] (Seri Sosio-Legal Indonesia), Jakarta: - Organisatie van het 29e RIMO-symposium HuMa Jakarta; Van Vollenhoven Institute, Medische wetenschap, islam en recht | Leiden, Leiden University; KITLV Jakarta; Epistema 30 september 2011. Institute 2011), pp. 233-251.

Andere werkzaamheden/activiteiten - ‘De rol van de islamitische rechtbank in de praktijk van het scheidingsrecht voor vrouwen - Bestuurslid en secretaris voor de Vereniging in Cianjur’ in: Kruiniger, P. (ed.) Recht van de voor de bestudering van het Recht van de Is- Islam 25 (Den Haag: Boom Juridische uitge- lam en het Midden-Oosten (RIMO). Sinds het vers 2011), pp. 75-90. voorjaar van 2011 nauw betrokken bij een di- - ‘Dilema Perempuan Bercerai di Cianjur’ [‘A gitaliseringsproject van de RIMO-publicaties, dilema for women who divorce in Cianjur’] uitgevoerd met subsidie van de Stichting Oos- Jurnal Hukum Jentera 21 (2011), pp. 28-46. ters Instituut. - Organisatie – samen met drie andere Leidse K. (Khadija) Kadrouch LLM (FSW) AiO’s – van de tweejaarlijkse interuniversitai- re bijeenkomst Netwerk promovendi rechtsso- Titel onderzoek: ciologie | Utrecht, 13 mei 2011. Islamic Burials in Belgium and the Netherlands. - Vanaf oktober 2011 LUCIS-contactpersoon Legal, Religious and Social Aspects voor de organisatie van het symposium Huwe- lijkse Gevangenschap (22 mei 2012 te Lei- Supervisors: den), georganiseerd door de stichting Femmes prof.dr. P.S. van Koningsveld en prof.dr. W.A.R. for Freedom, in samenwerking met LUCIS en Shadid (Faculteit Sociale Wetenschappen) de Universiteit van Maastricht. M.L. (Merel) Kahmann MSc (LIRS) A. (Ahmad) Nuril Huda MA (FSW) Titel onderzoek: Titel onderzoek: Moroccan State Policy concerning Moroccan Projecting Islam on Screen: a Study of Islamic Immigrants Living in the Netherlands Film Culture in Indonesia

Supervisors: Supervisors: Prof.dr. Patricia Spyer en dr. Bart Barendregt Prof.dr.mr. M.S. Berger en prof.dr. L.P.H.M. (faculteit Sociale Wetenschappen). Buskens

Drs. S.C. (Stijn) van Huis (VVI) Presentaties 114 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

- ‘Legitimating secular policy through social Cairo (IFAO) | University of Lyon, 29 March research into religion? Doing qualitative re- 2011. search into a political and socially sensitive topic’ | presentatie tijdens NISIS Spring - ‘Electronic ressources for papyrology’ | An- School | Rabat, 21-25 maart 2011. nual class for Egyptian doctorate students in Islamic and Coptic Studies, French Institute of Overige werkzaamheden Oriental Archaeology (IFAO) | Cairo, 19 April 2011. - Organisatie promovendi-bijeenkomst van zeven in Nederland werkzame PhD-studenten - ‘La papyrologie arabe est-elle égyptienne?’ | die onderzoek doen naar Marok- 14th conference of Diwan (Association of ko/Marokkaanse Nederlanders | Leiden, 13 French Doctorate Students in Medieval Islam), mei 2011. Maison de l’Orient Méditérranéen | Lyon, 9- 11 June 2011. - Organisatie IRP expert meeting: Transnation- alism: Deterritorialised state authority in a - ‘Minorities in the countryside: What hap- transnational world | Leiden, 11 november pened of the conquerors in Early Islamic 2011. Middle Egypt?’ | Second roundtable of the NWO-project Late Antiquity and Early Islam: M.A.L. (Marie) Legendre MA (LIAS) Continuity and Change in the Mediterranean 6th-10th century C.E.): Minorities – legal, Titel onderzoek: cultural and economic perspectives | Oxford Middle Egypt, 7th-10th Centuries: The History of University | Leiden, 28-30 September 2011. a Cross-Cultural Society from a Papyrological and Archaeological Perspective - ‘Entre technicité de l’édition et établissement de l’histoire : déchiffrement des papyrus ara- Supervisors: bes découverts à Antinoé/Ansina (Égypte)’ | Petra Sijpesteijn, Jean-Pierre van Staëvel (Sor- Conference Approches des manuscrits arabes, bonne) en Sylvie Denoix (IFAO, Cairo) Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, Section Arabe (CNRS) | Paris, 19 November Lezingen 2011.

- ‘Archéologie et papyrologie arabe. Examen K. (Khaled) Mohamed Mahmoud Younes d'un double prétexte historiographique à MA (LIAS) l’isolat de l’Egypte des premiers siècles de l- Islam’, Archéologie et sources écrites | Annu- Titel onderzoek: al PhD conference of the Ecole doctorale VI : Joy and Sorrow in Early Islamic Egypt: Arabic Histoire de l’art et Archéologie, Université Private Letters on Papyrus, 7th-9th century Paris-Sorbonne (Paris IV) | Paris, 18 January, 2011. Supervisors: - ‘Clients (mawali-s) and related problems of Prof.dr. Petra Sijpesteijn (LIAS) en Geoffrey anthroponymy’ | second ERC roundtable So- Khan (University of Cambridge) cial and economic dependency in Late Antiq- uity and Early Islam: woman and children, Lezingen clients, slaves, fugitives, prisoners | Leiden, 16 maart 2011. - ‘Arabic and Berber in contact: the case of Ghomara Berber’ | LUCIS/SMES- - ‘Avant l’iqta: politique de la terre et propriété lezingenreeks | Leiden, 10 maart. privée entre Byzance et l’Islam’ | Rountable: - ‘Women’s letter from early Islamic Egypt’ | Transitions, ruptures et continuités: recon- second ERC roundtable Social and econo- sidérer l'histoire de l'Égypte médiévale | or- midependency in Late Antiquity and Early Is- ganised by the University of Lyon and the lam: woman and children, clients, slaves, fu- French Institute of Oriental Archaeology in gitives, prisoners | Leiden, 16 maart 2011. 115 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

Verklarende lijst van afkortingen

CvB College van Bestuur

FGW Faculteit Geesteswetenschappen

FSW Faculteit Sociale Wetenschappen

LUCIS Leids Universitair Centrum voor de studie van Islam en Samenleving

LIAS Leiden Institute for Area Studies

LIRS Leiden Institute for Religious Studies

LUF Leids Universiteits Fonds

NISIS Netherlands Interuniversity School for Islamic Studies

NVIC Nederlands-Vlaams Instituut in Cairo

NWO Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

SMES School of Middle Eastern Studies

TR MOS & GW Table ronde Midden-Oostenstudies (MOS) en Godsdienstwetenschappen (GW)

VVI Van Vollenhoven Instituut voor Recht, Bestuur en Ontwikkeling Faculeit der Rechtsgeleerdheid 116 | J a a r v e r s l a g L U C I S 2 0 1 1

LUCIS doelstellingen

LUCIS is op 1 januari 2009 opgericht als kenniscentrum van de Universiteit Leiden op het terrein van de islam en moslimse samenlevingen. Het is een interdisciplinair en interfacultair kenniscentrum en samenwerkingsverband van wetenschappers verbonden aan de Leidse faculteiten Geesteswetenschappen, Rechtsgeleerdheid en Sociale Weten- schappen.

LUCIS draagt bij aan de versterking, vernieuwing en dynamiek van de Leidse expertise op het gebied van de islam en moslimse samenlevingen en de nationale en internationale zichtbaarheid hiervan. Het centrum stelt zich ten doel het Leidse onderwijs en onderzoek op het gebied van de islam en moslimse samenlevingen te bundelen en te versterken. Daarnaast beoogt het een bijdrage te leveren aan het maatschappelijk debat en beleids- vorming. De activiteiten van LUCIS liggen op het terrein van onderzoek, maatschappelijke bijdragen en de coördinatie van onderwijs.

Onderzoek

LUCIS stimuleert het onderzoek dat in Leiden op het gebied van de islam en moslimse samenlevingen wordt gedaan. Via lezingen en symposia beoogt LUCIS lopend onderzoek bekend te maken onder vakgenoten en andere geïnteresseerden en de kennisuitwis- seling tussen wetenschappers te bevorderen. Daarnaast geeft LUCIS stipendia aan onderzoekers om (een deel van) hun onderzoek in Leiden te verrichten en tracht LUCIS bestaand onderzoek te bundelen in nieuwe onderzoeksprojecten.

Maatschappelijke vraag

LUCIS voorziet in de maatschappelijke behoefte aan betrouwbare kennis op het terrein van de islam en moslimse samenlevingen door middel van het organiseren van publieks- lezingen en -debatten. Bovendien coördineert LUCIS cursussen, onderzoek en andere activiteiten in opdracht van overheids- of maatschappelijke instellingen.

Onderwijs

Binnen de Leidse Faculteit der Geesteswetenschappen verzorgen de afdelingen Midden- Oostenstudies en Area Studies, het Instituut voor Godsdienstwetenschappen alsmede het Van Vollenhoven Instituut onderwijs op het gebied van de islam en moslimse samenlevingen. Dit onderwijs bestrijkt een breed gebied, waarbij onder meer religie, geschiedenis, politiek, taal, cultuur en recht aan bod komen. LUCIS bundelt en versterkt de bestaande onderwijsprogramma’s op het gebied van de islam en moslimse samenlevingen. Het onderwijsportal islamstudies op de LUCIS website biedt een overzicht van het rijke aanbod van vakken op genoemd gebied. Ook nodigt LUCIS gastwetenschappers uit die op specifieke terreinen colleges verzorgen.