Inwestycje W Gminie Wiejskiej Sierpc – Analiza Decyzji O Warunkach Zabudowy Wydanych Przez Gminĉ ______
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Inwestycje w gminie wiejskiej... INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Nr 2/I/2012, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddziaá w Krakowie, s. 53–15 Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi Marcin Feltynowski INWESTYCJE W GMINIE WIEJSKIEJ SIERPC – ANALIZA DECYZJI O WARUNKACH ZABUDOWY WYDANYCH PRZEZ GMINĉ ____________ INVESTMENTS IN THE RURAL GMINA SIERPC - ANALYSIS OF PLANNING PERMISSIONS ISSUED BY AUTHORITIES OF THE GMINA Streszczenie Rozwój obszarów wiejskich opiera siĊ o realizacjĊ zaáoĪeĔ wielofunkcyj- nego rozwoju jednostki terytorialnej. Ma to szczególne znaczenie w gminach, któ- re dotychczas uznawane byáy za jednostki peániące funkcje rolnicze. Przemiany zachodzące w przestrzeni wiejskiej prowadzą do wniosku, Īe niezbĊdne staje siĊ wprowadzanie nowych funkcji na tych terenach. Elementem związanym z ideą rozwoju wielofunkcyjnego są inwestycje prowadzone na terenie jednostek teryto- rialnych. Inwestycje te powiązane są z systemem planistycznym funkcjonującym na obszarze kraju, w którym najwaĪniejszą rolĊ odgrywają gminy. To w tych jed- nostkach narzĊdziami polityki przestrzennej są studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowe plany zagospodarowania prze- strzennego, czy decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Artykuá opiera siĊ na analizie decyzji o warunkach zabudowy wydanych przez wáadze gminy Sierpc w latach 2006 – 2011. Badanie staáo siĊ podstawą do wskazania obszarów w wybranej gminie, które podlegają najwiĊkszej presji inwe- stycyjnej oraz okreĞlenia charakteru zamierzeĔ budowlanych na tym terenie. Ana- liza pozwoliáa równieĪ na sformuáowanie wniosków w zakresie koniecznoĞci opracowania planów miejscowych na obszarach o najwiĊkszej presji inwestycyj- nej. Sáowa kluczowe: decyzje o warunkach zabudowy, inwestycje w gminie, rozwój wielofunkcyjny 53 Marcin Feltynowski Summary The rural development is based on assumptions of the multifunctional de- velopment of the local unit. This is particularly important in gminas which so far were regarded as local unit characterized by agricultural functions. Changes tak- ing place in rural areas lead to the conclusion that it is necessary to introduce new functions in these areas. Investments conducted on the rural area are the element associated with the idea of the multifunctional development. These investments are related to the spatial planning system functioning in Poland in which gminas plays an important role. In these units of administrative division a study of conditions and directions of spatial development, land-use plans and planning permissions are tools of the spatial politics. The article is based on analysis of the planning permissions issued by Sierpc gminas authorities in the years 2006 - 2011. The case study of Sierpc be- came the basis to identify areas which are subject to the greatest investment pres- sure. The goal of article was to determine the character of the planning permis- sions including housing, outbuildings and commercial and retail buildings. Analysis also allowed for formulate conclusions in the need to develop land-use plans in areas about the greatest investment pressure. Key words: planning permissions, investments in gminas, multifunctional devel- opment WPROWADZENIE Rozwój wielofunkcyjny gmin wiejskich uzaleĪniony jest od ruchu inwe- stycyjnego, który ma miejsce w danej jednostce terytorialnej. Inwestycje naleĪą do jednego z gáównych czynników rozwoju lokalnego, który jest elementem konkurencyjnoĞci gminy. Kapitaá inwestycyjny napáywający do gminy moĪna podzieliü ze wzglĊdu na jego pochodzenie, w tym zakresie uznaü naleĪy, Īe rozwój gmin opiera siĊ na kapitale endogeniczny i egzogeniczny. NiezaleĪnie od wskazanego podziaáu moĪna równieĪ mówiü o kapitale inwestycyjnym pocho- dzącym od osób prywatnych, podmiotów gospodarczych oraz jednostek samo- rządowych. Te ostatnie odpowiedzialne są za zarządzanie jednostką oraz inwe- stycje w infrastrukturĊ techniczną i spoáeczną. Nie bez znaczenia okazują siĊ równieĪ inwestycje w kapitaá ludzki na terenie gminy. Podmioty gospodarcze i osoby fizyczne w sposób poĞredni wpáywają na rozwój jednostki terytorialnej, a ich inwestycje stają siĊ podstawą do zwiĊkszenia dochodów gminy z podatków PIT i CIT, które zasilają budĪety jednostek terytorialnych. Rozwój wielofunkcyjny polega na wprowadzaniu w przestrzeni wiejskiej nowych funkcji pozarolniczych. Wprowadzanie tych funkcji na tereny wiejskie ksztaátowaü ma taką strukturĊ spoáeczno – gospodarczą, która pozwoli ksztaáto- waü Ğrodowisko przyjazne spoáecznoĞci lokalnej. Przejawem tego zjawiska ma staü siĊ podwyĪszenie poziomu dochodów spoáecznoĞci wiejskiej oraz realizacja aspiracji aktorów lokalnych. [Rosner A. 2002] 54 Inwestycje w gminie wiejskiej... WielofunkcyjnoĞü obszarów wiejskich moĪna zdefiniowaü równieĪ jako spoáeczno – gospodarczy proces transformacji struktury tych obszarów. Zmiany te obejmują krajobraz wiejski, szeroko rozumianą infrastrukturĊ techniczną i spoáeczną oraz usáugi. Podejmowane dziaáania muszą byü wspierane poprzez opracowania strategiczne oraz planistyczne, co wynika z perspektywicznoĞci dziaáaĔ na rzecz wielofunkcyjnego rozwoju. PodejĞcie to wymaga jednak wspólnych inicjatyw wáadz i spoáecznoĞci lokalnej. Przejawem tego są inwesty- cje na obszarach wiejskich oraz opracowywane miejscowe plany zagospodaro- wania przestrzennego. [HadyĔska A., HadyĔski J. 2006] Dobrobyt ToĪsamoĞü (klimat) Krajobraz i zarządzanie obszarów wiejskich przestrzenią Produkcja rolna i zarządzanie na ĝrodowisko obszarach wiejskich Dochody z pracy ħródáo: Oostindie H., Roep D., Renting H., 2006. Rysunek 1. Koncepcja powiązaĔ elementów wielofunkcyjnego rozwoju Figure 1. The concept of multifunctional development WĞród pojawiających siĊ w literaturze przedmiotu koncepcji rozwoju wielofunkcyjnego wskazuje siĊ na powiązania wszystkich polityk cząstkowych, jako elementów skáadowych, bez których rozwój ten nie jest w peáni moĪliwy. 55 Marcin Feltynowski Prezentowane równieĪ w koncepcjach tych elementy związane z krajobrazem i rozwojem przestrzennym. Polityka przestrzenna w gminach prowadzona jest w oparciu o ustawĊ o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która wskazuje obligatoryjne i fakultatywne dokumenty w zakresie polityki prze- strzennej oraz prezentuje powiązania pomiĊdzy tymi dokumentami. Z punktu widzenia krajobrazu i zarządzania przestrzenią najwaĪniejszym dokumentem na szczeblu gminy są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Ich fa- kultatywnoĞü czĊsto prowadzi do tego, Īe dokumenty te, bĊdące prawem lokal- nym, nie są opracowywane. Dlatego teĪ pojawia siĊ koniecznoĞü wydawania decyzji administracyjnych to jest decyzji o warunkach zabudowy. Decyzje o warunkach zabudowy stają siĊ podstawą do ubiegania siĊ o po- zwolenie na budowĊ wydawane przez starostów. DziĊki decyzjom o warunkach zabudowy wáadze lokalne mogą kreowaü áad przestrzenny oraz wpáywaü na zagospodarowanie przestrzenne. Decyzje te mogą staü siĊ podstawą analiz loka- lizacji wybieranych przez nowopowstające podmioty gospodarcze oraz ruchu inwestycyjnego spoáecznoĞci lokalnej. Rodzaje inwestycji przewidziane we wnioskach o ich wydanie pozwalają na klasyfikacjĊ kierunków inwestycyjnych w danej gminie. Jest to moĪliwe dziĊki rejestrowi decyzji o warunkach zabudo- wy prowadzonemu przez wójtów na podstawie ustawy o planowaniu i zagospo- darowaniu przestrzennym oraz rozporządzenia ministra. CEL I METODYKA BADAē Celem artykuáu jest analiza ruchu inwestycyjnego, mierzonego przez licz- bĊ wydanych decyzji o warunkach zabudowy w gminie wiejskiej Sierpc. Analiza liczby i rodzaju decyzji wydawanych w tej jednostce terytorialnej obejmuje de- cyzje z lat 2006–2011. Gmina Sierpc poáoĪona jest w póánocno-zachodniej czĊ- Ğci województwa mazowieckiego w powiecie sierpeckim. Jednostka ta otacza gminĊ miejską Sierpc i graniczy bezpoĞrednio z pozostaáymi piĊcioma gminami naleĪącymi do powiatu sierpeckiego. Zajmuje ona powierzchniĊ 150 km2, co stanowi 17,6% powierzchni powiatu. GminĊ zamieszkuje 7046 osób, co stanowi 13,2% ogóáu i 20,2% ludnoĞci wiejskiej powiatu sierpeckiego. W analizowanym okresie, czyli w latach 2006 – 2011 liczba ludnoĞci gminy wiejskiej Sierpc sys- tematycznie spada i obecnie stanowi 98,8% stanu z koĔca roku 2006. Dziaáania wáadz lokalnych w gminie Sierpc wspierane są przez 40 soáectw. OsiągniĊcie celu badaĔ moĪliwe byáo dziĊki pozyskaniu danych na temat decyzji o warunkach zabudowy bezpoĞrednio w analizowanej gminie, co byáo moĪliwe dziĊki proĞbie o udostĊpnienie informacji publicznej. Tego rodzaju zapytanie pozwoliáo zweryfikowaü równieĪ, w jaki sposób prowadzony jest rejestr decyzji o warunkach zabudowy. Niestety jest on prowadzony w formie papierowej, co wpáynĊáo na czas oczekiwania na odpowiedĨ z urzĊdu gminy. 56 Inwestycje w gminie wiejskiej... gmina Szczutowo gmina RoĞciszewo miasto Sierpc gmina Zawidz gmina Sierpc gmina Mochowo gmina Gozdowo Rysunek 2. PoáoĪenie gminy wiejskiej Sierpc na tle powiatu sierpeckiego Figure 2. Localisation of rural gmina Sierpc in the district Sierpc DziĊki otrzymanemu wykazowi moĪliwe byáo pogrupowanie decyzji ze wzglĊdu na rok záoĪenia, rok wydania, rodzaj planowanej inwestycji, czy cha- rakter decyzji ze wzglĊdu na pozytywne lub negatywne rozstrzygniĊcia wáadzy lokalnej. W odniesieniu do rodzaju inwestycji podziaá opieraá siĊ na wskazaniu decyzji, które mogáy obejmowaü budownictwo mieszkaniowe, budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne, budynki gospodarcze, usáugowe i handlowe. Tak sporządzona baza danych pozwoliáa na umieszczenie poszczególnych decyzji na mapie