DOCSLIB.ORG

Bilim Tarihi Öğrenimi Görmek Üzere Amerika’Ya Gönderildi

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Bilim Tarihi Öğrenimi Görmek Üzere Amerika’Ya Gönderildi Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı BİLİM TÂRİHİ [Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir] GÜNDOĞAN YAYINLARI / www.gundogan.com Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı 1913 yılında İstanbul’da doğdu. İlköğrenimini İstanbul ve Ankara’da, ortaöğrenimini Ankara’da yaparak 1933 yılında Ankara Atatürk Lisesinden mezun oldu. Lise bitirme sınavlarından tarih, coğrafya ve yurttaşlık bilgisi grubu üç yıllık bakalorya sözlü sınavında bizzat bulunan Atatürk, verdiği cevaplardan çok memnun kaldığından, o zaman Milli Eğitim Bakanı olan Dr. Reşit Galip Bey’e kendisiyle ilgilenmesini söylemiş. Bunun üzerine, Milli Eğitim Bakanlığının sınavına girerek Harvard Üniversitesinde Bilim Tarihi öğrenimi görmek üzere Amerika’ya gönderildi. Bu öğrenimini ünlü Bilim Tarihçisi George Sarton’un yönetiminde yaptı. 1942 yılında Dünyada Bilim Tarihinde verilen ilk doktora derecesiyle Harvard Üniversitesinden doktorasını aldı. 1943 yılında Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesine “ilmi yardımcı” tayin edildi. 1946 öğretim yılı sonlarında aynı fakültenin Felsefe bölümüne Bilim Tarihi doçenti olarak atandı. 1952 yılında profesörlüğe, 1959 yılında ise ordinaryüs profesörlüğüne yükseltildi. 1974 yılında aynı fakültenin Felsefe Bölümü başkanlığına seçildi ve bu görevi emekli olduğu 1983 yılına kadar devam etti. 1947 yılında Türk Tarih Kurumu asli üyeliğine, 1957 yılında Uluslararası Bilim Tarihi Akademisi Muhabir üyeliğine, 1961 yılında asli üyeliğine ve 1962 yılında üç yıllık bir süre için bu akademinin as başkanlığına seçildi. Türk Kütüphaneciler Derneğinin şeref üyesi olup, 1982 yılı yıllık toplantısında Unesco Türkiye Milli Komitesi Yönetim Kurulu üyeliğine seçilmiştir. 1973 yılında Polonya’nın Ankara Büyükelçisi tarafından kendisine Kopernik’in doğumunun beşyüzüncü yıldönümü vesilesiyle bir Kopernik madalyası verildi. 1977 yılı içinde Tübitak’ın hizmet ödülüne layık görüldü. 1980 yılında Unesco’nun Paris’teki Genel Merkezince Orta Asya uygarlıkları üzerinde hazırlanması kararlaştırılan altı ya da yedi ciltlik bir yapıtın planlanıp yazdırılması işinin gerçekleştirilmesini sağlamak üzere kurulan on sekiz kişilik uluslararası editörler komitesine üye seçildi. 1981 yılında da İstanbul Teknik Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Tarihi Enstitüsü tarafından bir onur beratıyla taltif edildi. Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi’nde başkanlık yapan Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı’nın yurtiçinde ve yurtdışında yayımlanmış yüzden fazla eseri vardır. Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı BİLİM TARİHİ [Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir] GÜNDOĞAN YAYINLARI Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı BİLİM TÂRİHİ [Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir] Gündoğan Yayınları: 99.89.2 Felsefe/ Bilim Dizisi: 03.26.2 Yayıncı : Eren Gündoğan Düzelti: Melek Dosay / Ahmet Cevizci Teknik hazırlık: Tuğba Tuğçe Gündoğan Kapak Düzenleme: Mehmet Cemal ARPACI İkinci Basım: Ekim 2010 Baskı, Cilt: Deniz Ofset Gümüşsuyu Cd. Topkapı Center B Blok k.2 No:403 Topkapı-İST. Tel. 0212 613 30 06 - Faks: 613 51 97 Kültür Bakanlığı Sertifika No: 16847 ISBN: 975-520-000-2 © Gündoğan Yayınları / www.gundogan.com Ticarethane Sok. T.Kuşoğlu işhanı No.:41/30 Cağaloğlu / İSTANBUL - 0 535 542 27 07 Tel: 212 519 94 83 - Belgegeçer: 212. 519 94 83 e-mail : [email protected] © Bu kitabın tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin kitabın tamamı veya bir kısmı hiçbir yöntemle kopya edilemez, çoğaltılamaz ve yayınlanamaz. ÖNSÖZ Günümüzde ileri uzmanlığa doğru gidiliyor. Bu sebeple, büyük ve şümullü terkipler yapmak, olgu ve ayrıntı bilgisinden sıyrılarak kuş bakışı tetkiklere gitmek zamanımız temayüllerinin pek teşvik etmediği bir çalışma şeklidir. Fakat diğer taraftan da bilimin ve bilimsel zihniyetin kamulaştırılması en zaruri ihtiyaçlarımız arasında bulunuyor ve bunun sağlanması yolunda gayret sarfedilmesi de bilimsel çalışma çerçevesi içinde önemli bir yer alıyor. Bilimin yayılması ve kamulaştırılması ise bazen uzmanlık geleneğinden geniş ölçüde ayrılmayı gerektirmektedir, işte bu eseri kaleme alırken ben de böyle bir hizmeti kendime amaç edindim ve bu gaye dolayısıyla geniş bir terkip yapma teşebbüsüne atılmaya cesaret gösterdim. Bilimin vatanı olmadığını ve olamıyacağını her şeyden önce takdir ediyorum. Fakat bu kitabı yazmakla, küçük ölçüde olsun, bir vatan hizmeti yapmış olabilirsem, bundan büyük gurur duyacağım. Atatürk’e karşı bütün bir milletin duyduğu derin minneti bir vatandaş ağzından ve kendi branşımda ifade etmek, onun bilimsel zihniyete tamamıyla uygun bulduğum ve doğruluğuna candan inandığım bir sözünü şerh ve tefsir etmek, diğer taraftan da, bu vesile ile, önemine büyük bir inanç beslediğim bilim tarihi ile genç öğrencilerin ünsiyet kazanmalarına yardım etmiş olmak... Bütün bunlar bu eserin hazırlanmasına beni büyük bir cazibe ile bağlıyan âmiller olmuştur. Bu eserin konusu ile olan ilgi ve ünsiyetimi büyük ölçüde Harvard Üniversitesi bilim tarihi profesörü Dr. George Sarton’a borçluyum ve burada kendisine teşekkürlerimi ifadeye fırsat bulmakla büyük bir zevk duymaktayım. 12 Nisan 1948 Aydın SAYILI İÇİNDEKİLER Giriş. Hayatta en hakikî mürşit ilimdir. Bu sözün özel koşul ve zaman kayıtlariyle sınırlanmadığı. - Tarih boyunca ve günümüzde insanların kendileri için seçtikleri mürşitler. - Bilimin mürşit olma bakımından sınırları. -Kitaptaki bölümlerin özeti. -Bilimin insan yaşamındaki rolü ve bu rolün zamanla ve bilimsel ilerlemeyle birlikte büyümesi. -Mürşit olarak bilim ve mürşit olarak bilim adamları. -Bilimi mürşit olarak tanımamanın veya geri plânda bulundurmanın yanlışlığı. Bölüm I. Bilimin bazı özellikleri. Zihinsel faaliyetin verimliliği -Bilim, bilimsel çalışma ve bilimsel yöntem; kısa tarifler, -Bilimsel çalışmanın kümülatif olduğu ve bilimin ilerleme yeteneği. -Bilim ulus, din, dil ve ırk sınırlarını aşar. - Bağımsız bilimsel buluşlar; müstakil ve çağdaş bilimsel buluşlar. -Bilimde önceden tahmin ya da öndeyi. -Bilimsel zihniyetin uygulamadaki sınırları ve bu noksanın işbirliği yardımıyla giderilmesi. -Bilimsel araştırmada işbirliğinin zaruri olduğu. -Çeşitli uzmanlık dalları; işbölümü ve işbirliği. Bölüm II. Bilimin ilerlemesi. Bilimin ilerleme yeteneği. - Bilim ve bilimsel araştırma; bilimin bütün ayırıcı özellikleri kendilerini kesin olarak bilimsel araştırmada gösterirler. - Bilimin dinamik olma özelliği. -Bilimsel ilerleme ve birkaç analoji. -Tarih boyunca bilimsel ilerleme. -Bilimsel ilerlemenin durması. -Bilimin tarihsel ilerlemesindeki coğrafi göçler. -Bilimsel yöntemin gelişmesi. -Çeşitli uygarlıklar arasında bilimsel temas ve bilimsel bilgi alışverişi. - Uygarlıklar arasındaki temasta taklitçilikten kaçınma. - Toplumların statikleşme eğilimine karşı bilimin toplum yapısına dinamizm getirmesi. Bölüm III. Bilimsel ilerlemenin tahlili. Bilimsel ilerleme ve olgu bilgisi. -Bilimsel ilerleme ve bilimin kanunları. -Bilimsel ilerleme ve kuramlar. -Kuram ve hipotez. -Tümevarım ve tümdengelim. -Flojiston kuramı. -Işığın parçacık ve dalga kuramları, kuantum kuramı. -Ortak merkezli küreler kuramı. - Kuramların bilimde ve bilimsel ilerlemede rolleri. - Kuramların terk edilmesinin bilimsel ilerlemedeki anlamı. - Tefsir ve kavrayış şekilleri. -Bilimin ilerleme yeteneğinin bilimin ilerilik durumuyla ilişkisi. -Bilimsel ilerleme, bilimsel yöntem ve bilimsel bilgi zenginliği. Bölüm IV. Değişme ve değişmeye karşı mukavemet. Bilimin terakki mücadelesi. -Bilimsel yeniliklerin mücadelesiz kabul edilmemelerinin çeşitli nedenleri. -Genel olarak değişmenin ve yeniliğin yadırganması; alışkanlıklar. -Bilim ve bağnazlık. -Fikir, ilke ve inançların hayatımızdaki rolleri. -Bilimin ilerlemesi ve toplumun terakkisiyle dinamizm ve stabilite arasındaki bağlılıklar. -Terakkicilik ve gelenekçilik. -Toplum koşullarında değişme ve bilim. -Değişmeye intibak ve bilimin tarihsel rolü. -Evrimcilik zihniyetinin bilimin yardımıyla gittikçe ön plâna geçmesi. Bölüm V. Toplumun bilim üzerindeki etkileri. Bilim ve toplumsal kuvvetler arasındaki karşılıklı etkiler. -Büyük adam ve toplum. -Birey toplumun üstüne ve dışına çıkabilir mi? - Toplumda yeni kuvvetlerin yaratılması. -Bilimsel çalışmanın bu bakımlardan gösterdiği özellik. -Bilimsel ilerlemede bilimin iç bünyesi gerekleri ve toplum kuvvetlerinin etkileri. -İhtiyacın bilimsel ve teknolojik buluşları kamçılaması. - Faydacılık prensibi ve bilimsel tecessüs. -Bilim adamının toplumdan ve toplumun etkilerinden sıyrılması. -Bilim adamlarının yetişmesinde çevre koşullarının etkisi. -Yetişmiş bilim adamının çalışması üzerinde toplum etkilerinin derecesi. -Bilimsel sonuçların toplum şart ve etkilerine bağlı olmadığı. -Toplum kuvvetlerinin bilimsel terakkideki yönelmeler üzerindeki etki derecesi. -Bilimsel çalışmanın bilimsel gereksinmeye göre toplum koşulları yaratması. - Bilimin kendi iç bünyesinin gereklerine göre ilerlemesinde toplum koşullarının etkileri. -Toplum koşullarının bilimsel ilerlemenin hızlanması ve yavaşlaması üzerindeki etkileri. Bölüm VI. Bilim ve teknoloji. Bilim ve teknoloji. -Bilimsel ve teknolojik araştırma arasındaki yakınlık. -Saf bilim ve uygulamalı bilim. -Bilimsel çalışmanın tatbikî mahiyet ve amacı. -Pratik değerdeki buluşların insan yaşamındaki rolü ve bu rolün eskiliği. -Bilimin ve bilimsel yöntemin eskiliği, - Tikel insanlarda bilimsel düşünce. -Sihirin gözleme dayanan tarafı. -En eski bilimsel çalışma ile teknoloji arasındaki yakınlık. -Alet yapma yeteneği ile bilimsel çalışma arasındaki bağlılık. -Bilimsel çalışmadaki ilerleme yeteneğinin teknolojidekine üstünlüğü. Bölüm VII. Bilimin insan gereksinmelerine uygulanması. - Bilimin insan tecessüsünü ve bilimsel ihtiyaçları karşılaması. -Bilimin pratik ihtiyaçları karşılaması. -Doğa güçleri karşısında insan. -Tatbiki bilimin
Load more

Recommended publications
  • Ord. Prof. Dr. Aydin Sayili'nin Ardından
    ORD. PROF. DR. AYDIN SAYILI'NIN ARDıNDAN Prof. Dr. Esin KAHYA * Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı İstanbul'da 1913 tarihinde doğ- muştur. Babası Abdurrahman Sayılı'nın görevi dolayısıyla çocuk- luk hayatının uzunca bir kısmı İran'da geçmiştir. Daha sonra aile- siyle birlikte yurduna dönen Aydın Sayılı'nın hayatında İran'~aki bu dönemin önemli etkileri olduğunu söylemek mümkündür. Uni- versite yıllarında aldığı derslerle Farsça ve İran Edebiyatı ile ilgili bilgilerini geliştirmiştir. Onun bu bilgisine daha geniş bir perspektif sağlamıştır. Aydın Sayılı öğrenimini, İkinci sınıftan başlayarak, İstanbul'da Sokullu Mehmed Paşa İlkokulunda, Orta öğrenimini ise Ankara'da, Taş Mektep diye bilinen, bugünki adıyla Atatürk~sinden (Anka- ra ErkekLisesi) 1933 yılında tamamlamıştır. On _.bitirme sınavın- da Atatürk de bulunmuş ve onun sİnavdaki başarısına istinaden, kendi himayesine almıştır. O çocukluğunda mühendis olmak iste- mekteydi, ancak, Atatürk~ün isteği ile daha geniş ufku olan bir di- siplin durumundaki bilim tarihi öğrenimi görmek üzere, Aydın Sa- yılı, Milli..Eğitim Bakanlığı hesabına, Amerikaya gönderilmiştir. Harvard Universitesinde bu alanda önemli otoritelerden George Sarton'un yanında çalışma imkanı bulmuş olan Sayılı, 1942 yılında doktora çalışmalarını tamamlayarak, dünyadaki ilk bilim tarihi dok- toru ünvanını alan kişi olmuştur. Dr. Aydın Sayılı askerlik görevini tamamladıktan sonra, 1943 yılında, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinde Felsefe Bölümüne, yardımcı öğretim elemanı olarak atanmıştır. Onun söz konusu bölü- me girmesiyle bölüm programına bilim tarihi dersleri ilave edilmiş- tir. Dr. Sayılı 1946 yılında doçent ve 1952 yılında profesör olmuş- tur. 1958 yılında Ord. Profesörlük ünvanını kazanmıştır. * Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Öğretim Üyesi. 428 EStNKAHYA Ord. Prof. Aydın Sayılı'nı!1 önemli hizmetlerinden birisi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinde 'Ilim Tarihi Kürsüsü'nün' kurulmasını sağlamak olmuştur.
    [Show full text]
  • Büyük Bir Bilim Tarihçisi Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı
    BUYUK BİR BİLİM TARİHÇİSİ ORD. PROF. DR. AYDIN SAYILI (1913-1993)* MEHMET CEMİL UĞURLU** Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı (1913-1993), Cumhuriyet döneminde yetişmiş anıt insanlarımızdan biridir. Onun yaşamı, bilim ve kültür tarihimizde, her bakımdan örnek alınmaya değer üstün bir kişiliği yan­ sıtır. Çocukluk, öğrenim, öğretim üyeliği ve emeklilik dönemleri üstün başarılarla dolu olduğundan, hayatını doğru olabildiğince tam olarak anlatmakta çok yararlar vardır. Yaşamı Aydın Sayılı, 2 Mayıs 1913 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Abdur- rahman Sayılı (1875-1954)1, annesi Suat Sayılı (1889-1951)’dır.2 İki ablası vardır.3 Büyük ablası Piraye (Sayılı) Arıcanlı, babası hakkında şöyle diyor: * Bıı yazının oluşmasında çok değerli yardımlarını gördûgıım Ablaları Sayın Piraye Aıı- cınlı ve Gündüz Sayılı'ya, Liseden sınıf arkadaşı Sayın Prof. L)r. İhsan Güııalp'a, ıncsai arkadaşı Dr. Dursun Ayan'a teşekkürlerimi saygıyla ifade ediyorum. ** Tıp Doktoru, Şair Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı, Ankara Üniversitesi Tıp Fa­ kültesi, Tıp Tarihi ve Deontoloji Bölümü emekli öğretim üyesi. 1 Abdurrahman Sayılı, 1875 yılında Gaziantep’de doğdu. Muteriz lakabıyla anılan Ab- dülkadir Efendi’nin oğludur. Abdurrahman Sayılı, Galatasaray Sultanisi (Galatasaray Lisesi) ve Hukuk Mektebi Alisi (Hukuk Fakültesi)’ni bitirdikten sonra, hariciye mesleğine girdi. Trablusgarp’ta görev yaptı ve sonra Tahran’da başkonsolos olarak çalıştı. Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul’a döndükten sonra, Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya katıldı. Cumhuriyet’in ilânından sonra Yüksek Muallim Mektebi (Yüksek Öğretmen Okulu) ve Ankara Erkek Lisesi (Ankara Atatürk Lisesi)’nde Fransızca ve Arapça öğretmenliği yaptı. Aynı zamanda Afganistan Büyükelçiliğinde çevirmen olarak çalıştı. 1 Suat Sayılı 1889 yılında İstanbul’da doğdu. Okumayı seven Suat Sayılı özel dersler aldı; kardeşleri içinde en çok eğitim görenidir.
    [Show full text]
  • TURKISH-ISLAMIC SYNTHESIS on BANKNOTES of TURKEY * Nail Elhan
    Journal of Cultural Studies, Faculty of Communication, Hacettepe University 2016, 3(1): 171-189 ISSN: 2148-970X. DOI: https://doi.org/10.17572/mj2016.1.171189 Articles (Theme) MONEY TALKS: TURKISH-ISLAMIC SYNTHESIS ON BANKNOTES OF TURKEY * Nail Elhan Abstract Banknotes carry traces from both histories and policies of states. This study deals with the banknotes issued in 1980 to today and claims that these banknotes have had political messages. In this respect, Turkish-Islamic Synthesis and its symbolization of banknotes is the main point of this study. Turkish- Islamic Synthesis emerged in the 1960s and evolved to a state policy after the military coup in 1980. It still exists under AKP rule in the 2000s. This maintenance can be traced in design of the banknotes, which issued during military coup period and continued during AKP rule. Key Terms Turkish-Islamic synthesis, national identity, religious identity, banknotes, AKP. *Arş. Gör., Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü. [email protected] Date of Submission: 08/03/2016. Date of Acceptance: 11/05/2016. Nail Elhan 2016, 3(1): 171-189 PARA KONUŞUR: BANKNOTLARDA TÜRK İSLAM SENTEZİ Öz Banknotlar, tasarımları ve üzerlerinde taşıdıkları semboller ile hem ülkelerin tarihine dair izler taşımaktadırlar hem de bu ülkelerin uyguladıkları politikalara dair ipucu vermektedirler. Bu çalışma, 1980 yılından günümüze kadar Türkiye’de basılmış olan banknotları ele almaktadır ve bu banknotların siyasal bir mesaj taşıdıkları iddiasını savunmaktadır. Bu bağlamda, Türk-İslam Sentezi’nin banknotlar üzerinde sembolleşmesi bu çalışmanın temel argümanıdır. Kökleri 1960’lı yıllara uzanan ve 1980 yılındaki askeri darbe ile bir devlet politikası olarak uygulanmaya başlanan Türk-İslam Sentezi, 2000’li yıllarda da AKP Hükümetleri ile devam etmektedir.
    [Show full text]
  • Kenan Tekin Dissertation Approved for Deposit
    Reforming Categories of Science and Religion in the Late Ottoman Empire Kenan Tekin Submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in the Graduate School of Arts and Sciences COLUMBIA UNIVERSITY 2016 © 2016 Kenan Tekin All rights reserved ABSTRACT Reforming Categories of Science and Religion in the Late Ottoman Empire Kenan Tekin This dissertation shows that ideas of science and religion are not transhistorical by presenting a longue durée study of conceptions of science and religion in the Ottoman Empire. I demonstrate that the idea of science(s) was subject to a tectonic change over the course of a few centuries, namely between the early modern and modern period. Even within a specific epoch, conception of science and religion were in no way monolithic, as evidenced by the diversity of approaches to these categories in the early modern period. To point out continuity and change in the ideas of science and religion, I study classifications of sciences in the early modern Ottoman Empire, by comparing two works; one by Yahya Nev‘î and the other by Saçaklızâde Muhammed el-Mar‘aşî. Nev‘î wrote from the context of the court in Istanbul, while Saçaklızâde represented the madrasa environment in an Anatolian province, thus providing a contrast in their orders of knowledge. In addition, the dissertation includes a study of the concept of "jihat al- waḥda" (aspect of unity) of science, as discussed by commentators from the early modern period. After first providing a textual genealogy, I argue that this concept reveals the dominant paradigm of scientific thinking during this period.
    [Show full text]
  • The Ottoman Age of Exploration
    the ottoman age of exploration the Ottomanof explorationAge Giancarlo Casale 1 2010 3 Oxford University Press, Inc., publishes works that further Oxford University’s objective of excellence in research, scholarship, and education. Oxford New York Auckland Cape Town Dares Salaam Hong Kong Karachi Kuala Lumpur Madrid Melbourne Mexico City Nairobi New Delhi Shanghai Taipei Toronto With offi ces in Argentina Austria Brazil Chile Czech Republic France Greece Guatemala Hungary Italy Japan Poland Portugal Singapore South Korea Switzerland Th ailand Turkey Ukraine Vietnam Copyright © 2010 by Oxford University Press, Inc. Published by Oxford University Press, Inc. 198 Madison Avenue, New York, New York 10016 www.oup.com Oxford is a registered trademark of Oxford University Press. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior permission of Oxford University Press. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Casale, Giancarlo. Th e Ottoman age of exploration / Giancarlo Casale. p. cm. Includes bibliographical references and index. ISBN 978-0-19-537782-8 1. Turkey—History—16th century. 2. Indian Ocean Region—Discovery and exploration—Turkish. 3. Turkey—Commerce—History—16th century. 4. Navigation—Turkey—History—16th century. I. Title. DR507.C37 2010 910.9182'409031—dc22 2009019822 1 3 5 7 9 8 6 4 2 Printed in the United States of America on acid-free paper for my several
    [Show full text]
  • Eugenics, Modernity and the Rationalization of Morality in Early Republican Turkey Efe Atabay
    Eugenics, Modernity and the Rationalization of Morality in Early Republican Turkey Efe Atabay Institute of Islamic Studies McGill University, Montreal July, 2009 A thesis submitted to McGill University in partial fulfillment of the requirements of the degree of Masters of Arts - Thesis © Efe Atabay 2009 Library and Archives Bibliothèque et Canada Archives Canada Published Heritage Direction du Branch Patrimoine de l’édition 395 Wellington Street 395, rue Wellington Ottawa ON K1A 0N4 Ottawa ON K1A 0N4 Canada Canada Your file Votre référence ISBN: 978-0-494-61516-4 Our file Notre référence ISBN: 978-0-494-61516-4 NOTICE: AVIS: The author has granted a non- L’auteur a accordé une licence non exclusive exclusive license allowing Library and permettant à la Bibliothèque et Archives Archives Canada to reproduce, Canada de reproduire, publier, archiver, publish, archive, preserve, conserve, sauvegarder, conserver, transmettre au public communicate to the public by par télécommunication ou par l’Internet, prêter, telecommunication or on the Internet, distribuer et vendre des thèses partout dans le loan, distribute and sell theses monde, à des fins commerciales ou autres, sur worldwide, for commercial or non- support microforme, papier, électronique et/ou commercial purposes, in microform, autres formats. paper, electronic and/or any other formats. The author retains copyright L’auteur conserve la propriété du droit d’auteur ownership and moral rights in this et des droits moraux qui protège cette thèse. Ni thesis. Neither the thesis nor la thèse ni des extraits substantiels de celle-ci substantial extracts from it may be ne doivent être imprimés ou autrement printed or otherwise reproduced reproduits sans son autorisation.
    [Show full text]
  • Ord. Prof. Dr. Aydın SAYILI
    Ord. Prof. Dr. Aydın SAYILI Ordinaryüs Prof. Dr. Aydın Sayılı (1913-1993) Türkiye Cumhuriyeti döneminde yetişmiş anıt insanlarımızdan biridir. Onun yaşamı, bilim ve kültür tarihimizde her bakımdan örnek alınmaya değer üstün bir kişiliği yansıtır. Aydın Sayılı, 2 Mayıs 1913 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Abdurrahman Sayılı (1875-1954), annesi Suat Sayılı (1889- 1951)’dır. İki ablası vardır: Piraye (Sayılı) Arıcanlı ve Gündüz Sayılı. Aydın Sayılı ilk ve orta eğitiminin büyük kısmını Ankara’da tamamlayıp Ankara Erkek Lisesi’nden (şimdiki adı Atatürk Lisesi) mezun olmuştur. Mezun olabilmek için 1933 yılında yapılan mezuniyet sınavlarından (bakalorya sınavları) biri olan ve sözlü olarak yapılan Tarih ve Coğrafya sınavını Atatürk’ün de yer aldığı sınav heyeti önünde yapmıştır. 1 saat 20 dakika süren sınavda bütün soruları Atatürk sormuş ve aldığı cevaplardan çok memnun kalmıştır. Böylece Gazi Mustafa Kemal, sınav çizelgesini, -Aydın’ın notunu Çok eyi diye yazarak- imzaladı. Sayılı, yaşamındaki bu tarihsel unutulmaz olayı “Atatürk’le Bir Sınav Anısı” başlığı altındaki bir yazısının bir bölümünde şöyle anlatıyor: “Atatürk benim sınavımdan çok memnun kalmış. Bu sebeple Milli Eğitim Bakanına ‘bu öğrenci ile ilgilenin’ şeklinde bir talimat vermiş. O zaman Milli Eğitim Bakanı Reşit Galip Bey, beni makamında kabul ederek bana sınavdaki başarımdan ve Atatürk’ün takdirini kazanmış olmamdan dolayı bir tebrik mektubu verdi ve yüksek öğrenimine ilişkin bir planının olup olmadığını sordu. Ben kendisine su mühendisi olmak istediğimi söyledim. Fakat o bana daha geniş bir kültür tabanı üzerine oturan bir alanı seçmenin daha uydun olacağını söyleyerek, bana tarihçi olmamı önerdi ve bunda biraz ısrar etti. Ben asıl ilgi alanımın fizik olduğunu fakat tarihi de sevdiğimi söyleyerek konu üzerinde biraz düşüneceğimi ve annem ve babamla da konuyu konuşup danışmak ihtiyacını duyduğumu söyledim.
    [Show full text]
  • TURKISH-ISLAMIC SYNTHESIS on BANKNOTES of TURKEY Nail Elhan*
    Journal of Cultural Studies, Faculty of Communication, Hacettepe University 2016, 3(1): 171-189 ISSN: 2148-970X. DOI: https://doi.org/10.17572/mj2016.1.171189 Articles (Theme) MONEY TALKS: TURKISH-ISLAMIC SYNTHESIS ON BANKNOTES OF TURKEY Nail Elhan* Abstract Banknotes carry traces from both histories and policies of states. This study deals with the banknotes issued in 1980 to today and claims that these banknotes have had political messages. In this respect, Turkish-Islamic Synthesis and its symbolization of banknotes is the main point of this study. Turkish- Islamic Synthesis emerged in the 1960s and evolved to a state policy after the military coup in 1980. It still exists under AKP rule in the 2000s. This maintenance can be traced in design of the banknotes, which issued during military coup period and continued during AKP rule. Key Terms Turkish-Islamic synthesis, national identity, religious identity, banknotes, AKP. *Arş. Gör., Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü, Türkiye. [email protected] Date of Submission: 08/03/2016. Date of Acceptance: 11/05/2016. Nail Elhan 2016, 3(1): 171-189 PARA KONUŞUR: BANKNOTLARDA TÜRK İSLAM SENTEZİ Öz Banknotlar, tasarımları ve üzerlerinde taşıdıkları semboller ile hem ülkelerin tarihine dair izler taşımaktadırlar hem de bu ülkelerin uyguladıkları politikalara dair ipucu vermektedirler. Bu çalışma, 1980 yılından günümüze kadar Türkiye’de basılmış olan banknotları ele almaktadır ve bu banknotların siyasal bir mesaj taşıdıkları iddiasını savunmaktadır. Bu bağlamda, Türk-İslam Sentezi’nin banknotlar üzerinde sembolleşmesi bu çalışmanın temel argümanıdır. Kökleri 1960’lı yıllara uzanan ve 1980 yılındaki askeri darbe ile bir devlet politikası olarak uygulanmaya başlanan Türk-İslam Sentezi, 2000’li yıllarda da AKP Hükümetleri ile devam etmektedir.
    [Show full text]
  • FROM MARAGHA to MOUNT WILSON Rihab Sawah University of Missouri-St
    University of Missouri, St. Louis IRL @ UMSL Theses Graduate Works 4-22-2011 HISTORY OF THE OBSERVATORY AS AN INSTITUTION: FROM MARAGHA TO MOUNT WILSON Rihab Sawah University of Missouri-St. Louis, [email protected] Follow this and additional works at: http://irl.umsl.edu/thesis Recommended Citation Sawah, Rihab, "HISTORY OF THE OBSERVATORY AS AN INSTITUTION: FROM MARAGHA TO MOUNT WILSON" (2011). Theses. 170. http://irl.umsl.edu/thesis/170 This Thesis is brought to you for free and open access by the Graduate Works at IRL @ UMSL. It has been accepted for inclusion in Theses by an authorized administrator of IRL @ UMSL. For more information, please contact [email protected]. HISTORY OF THE OBSERVATORY AS AN INSTITUTION: FROM MARAGHA TO MOUNT WILSON Rihab Sawah M.S., Physics, University of Missouri – Columbia, 1999 B.S., Mathematics, University of Missouri – Columbia, 1993 B.S. Mechanical Engineering, University of Missouri – Columbia, 1993 A Thesis Submitted to The Graduate School at the University of Missouri – St. Louis in partial fulfillment of the requirements for the degree Master of Arts in History May 2011 Advisory Committee Kevin Fernlund, Ph.D. Chairperson John Gillingham III, Ph.D. Minsoo Kang, Ph.D. ACKNOWLEDGEMENTS I would like to thank my thesis advisor, Dr. Kevin Fernlund, for his support and feedback throughout this project. His insights and experience as an historian have been most valuable and indispensable. I am very thankful to many others at the history and philosophy departments at the University of Missouri – St. Louis for their time and energy. I am especially thankful to Dr.
    [Show full text]
  • Dört Öge 5. Say.Indd
    AYDIN SAYILI’S BOOK COPERNICUS AND HIS MONUMENTAL WORK (ANKARA 1973) AND THE POLISH BACKGROUND Gabriela BESLER* Abstract Th e aim of Sayılı’s book on Copernicus was to show the Copernicus helio- centric revolution in broader context which help us to catch this new idea as a part in development of science. Th e aim of my paper it to present Sayılı’s book in bro- ader context of philosophy and Polish tradition, however, Aydın Sayılı’s scientifi c legacy is rather unknown in Poland. It was a special double anniversary last year. Nicolaus Copernicus was born in the year 1473, it means 530 years ago. Moreover, Aydın Sayılı was born in 1913, also 100 years ago. In addition, there was a very interesting symposium on Aydın Sayılı’s achievements organized by his Turkish successors working in the subject of history of science in November 2013. I found it an excellent opportunity to investigate Aydın Sayılı’s book on Copernicus from my Polish and philosophical point of view. Th ere are some controversies connected with Copernicus achieve- ment discussed until now in Poland. Th e paper covers the following areas: What * University of Silesia Copernicus Center for Interdisciplinary Studies, Gabriela Besler rece- ived her doctoral degree at the Catholic University of Lublin (1998) and the postdoctoral degree (habilitation) at the University of Silesia (2011), PhD habilitated. She has been a philosophy teacher at the University of Silesia (Poland) since 1991 and she works there as an assistant professor in the Institute of Philosophy. She has written two books, both in Polish.
    [Show full text]
  • 1 Aydin Sayili
    AYDIN SAYILI (1913 Istanbul- 1993 Ankara) Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı was born in Istanbul in 1913. Sayılı completed his elementary and secondary education in Ankara, graduating from Ankara Boys’ High Schoolwith first grant. During his graduation exams from high school, Sayılı was assessed in History and Geography by an exam board that included Atatürk. After successfully passing the exam by the Ministry of Education for scholarships abroad, which was Atatürk’s wish, he was sent to the United States to study in the History of Science Department of Harvard University. Following his studies at Harvard, Saygılı also studied at universities like Columbia and Cornell and was awarded a PhD from Harvard in 1942. This was the first PhD given in Harvard University on history of science, and as far as known, in any other university for that matter. He returned to Turkey in 1943 after completing his studies in history of science at Harvard. After returning to Turkey, he started to teach in the Philosophy Chair of the Faculty of Letters in Ankara University and was appointed “Associate Professor of History of Science” in 1946. In 1947 he was selected as a full member of the Turkish Historical Society and in 1952, was awarded the “Professor of History of Science” degree. He became the corresponding member of the International Academy of the History of Science in 1957. In 1961 he became an effective member of the academy, where he served as Chairman for three years from 1962 onwards. Sayılı, who was also an honorary member of the Turkish Librarians’ Association, served as the Head of the Medieval Branch of the Turkish Historical Society.
    [Show full text]
  • Retrospectives: Uses of History of Science in the Late Ottoman Empire and Early Republican Turkey
    BJHS, Page 1 of 9, 2020. © British Society for the History of Science 2020 doi:10.1017/S000708741900089X Retrospectives: Uses of history of science in the late Ottoman Empire and early republican Turkey ALPER BILGILI* I am a Turkish student of [the] History of Science and have been working on the subject within the last six years for the preparation of a History of Science [book] in Turkish.1 So wrote Adnan Adıvar (1882–1955), the first minister of health of the Turkish Republic, to George Sarton in 1932. After explaining his interest in the discipline and admiration for Sarton’s work, Adıvar told Sarton about Salih Zeki, an Ottoman histor- ian of science who wrote primarily on the history of mathematics, asking Sarton to accept two volumes of Zeki’s work as a gift. In response, Sarton asked Adıvar to write an article on Salih Zeki’s work for Isis.2 This marked the beginning of a new friend- ship which would last more than three decades. Impressed by Sarton’s friendship, Adıvar described his visit to Sarton at Cambridge, Massachusetts as a ‘pilgrimage’.3 Indeed, this is not the only example of Sarton inspiring a Turkish historian of science. In 1942, Aydın Sayılı became the first student to obtain a PhD degree in history of science from Harvard University under George Sarton’s supervision.4 Last September, the Turkish government announced that 2019 would be the year of Fuat Sezgin, a prestigious Turkish historian of science who passed away in 2018. The aim of this decision was ‘to enhance a better understanding of Islamic culture and Islamic civilization and to convey this heritage to the next generations as accurately as possible’.5 This contemporary objective is in line with some of the most important roles attributed to the discipline of the history of science in the late Ottoman and early republican eras.
    [Show full text]