WO 09 OKT — ZO 13 OKT 2019

Jean Sibelius SYMFONIE NR.5

topstukweken.be OP HET PROGRAMMA TIJDENS DE TOPSTUKWEEK 4. 11.00 Kamermuziekzaal

ZO 13 OKT 2019

20.00 Kamermuziekzaal Architectuurlezing WO 09 OKT 2019 Aalto & Sibelius

Jan Michiels, — Justus Grimm & In samenwerking met Archipel vzw Petteri Salomaa zie p. 15

Sibelius & Mustonen LEZING & DEBAT — zie p. 4

r e KAMERMUZIEK l w o F n o

09-13 OKT 2019 im 09-13 OKT 2019 S 3. © 5. 16.30 Kamermuziekzaal 14.30 Concertzaal 2. ZO 13 OKT 2019 20.00 Concertzaal ZO 13 OKT 2019

VR 11 OKT 2019 Jean Sibelius Ilona Korhonen & ‘Er zijn tal van redenen die bijdragen Timo Väänänen Maturity and Silence Helsinki Philharmonic aan mijn onbegrensde liefde voor Eeuwenoude Finse — Orchestra & Tero Sibelius' Vijfde symfonie, maar ik zie p. 15 Saarinen Company volksmuziek & verhalen noem de voor mij meest bijzondere: Sibelius. Symfonie nr.5 — de muziek ontvouwt zich op zo’n FILM zie p. 14 — tomeloze, organische manier dat ze een natuurkracht lijkt. Ze stroomt KAMERMUZIEK WERELDMUZIEK zie p. 7 als een rivier en wint aan snelheid en

ORKESTRAAL DANS breedte in elke beweging.’ — Susanna Mälkki In samenwerking met

— 02 — — 03 — WO 09 OKT 2019 Frisse klanken uit het Hoge Noorden Jan Michiels, Justus Grimm & Petteri Salomaa De Finse componist Jean Sibelius dankt ‘Alles werkt, zijn faam vooral aan zijn grootschalige Sibelius & Mustonen orkestwerken. Met zeven symfonieën, alles zingt een betoverend vioolconcerto en talrijke symfonische gedichten zette hij de Finse in Sibelius‘ orkestmuziek stevig op de kaart. Maar 20.00 Kamermuziekzaal Olli Mustonen (1967) in zijn jonge jaren, voordat hij de Finse pianomuziek, 19.15 inleiding door Jan Christiaens Taivaanvalot (De hemellichten) (2018) folklore als een inspiratiebron ontdekte, — Belgische première, in opdracht van componeerde hij vooral kamermuziek zij het op zijn — Concertgebouw Brugge, Muziekgebouw en pianostukken. Helaas wordt deze Amsterdam, Premiere Performances Hong muziek niet altijd voldoende naar waarde eigen wijze.’ Petteri Salomaa: bariton Kong met de steun van Camilla & John geschat. Voor sommige muziekcritici staat Jan Michiels: piano Lindfors en Wigmore Hall, met de steun kleinschaligheid synoniem met een gebrek — Glen Gould Justus Grimm: cello van André Hoffmann, voorzitter van de aan compositorische kwaliteit. Echte Zwitserse Fondation Hoffmann componisten, zo luidt het dan, verdienen — hun sporen met grote orkestwerken, in de eerste plaats met symfonieën. Sibelius pianocomposities, ongeveer 110 liederen Jean Sibelius (1865-1957) zelf zag het anders. In een dagboeknotitie met pianobegeleiding en meer dan 50 Malinconia, opus 20 (1900) uit 1910 schrijft hij: ‘Men moet groot- kamermuziekwerken met een pianopartij. en kleinschalige werken combineren. Omgerekend betekent dit dat meer dan Kyllikki, opus 41 (1904) Symfonieën én liederen.‘ de helft van alle werken van Sibelius

09 OKT 2019 • Largamente - Allegro Interparking brengt je een pianopartij bevat! En toch heeft het 09 OKT 2019 • Andantino tijdens de Topstukweek Opmerkelijk in de kamermuziek van lang geduurd eer de merites van zijn • Comodo Sibelius mee in vervoering. Sibelius is de prominente plaats van de pianomuziek correct ingeschat werden. piano, al was de componist zelf geen Pianisten als Glen Gould en – recent nog – Vijf schetsen voor piano, opus 114 (1929) pianist, maar een uitstekend violist. Enkele Leif Ove Andsnes hielpen het tij keren met • Maisema (Landschap) getallen kunnen dit verduidelijken. De fel gesmaakte opnames. Gould nam het • Talvikuva (Winters tafereel) werkcatalogus van Sibelius telt ruim 150 bovendien op voor Sibelius‘ klaviermuziek • Metsälampi (Vijver) tegen recensenten die hem een gebrek • Metsälaulu (Lied in het bos) aan kennis van de pianotechniek • Kevätnäky (In de lente) aanwreven: ‘Sibelius componeerde nooit tégen de piano. Alles werkt, alles zingt Vier werken voor cello & piano, opus 78 Met Nederlandse boventiteling • Meer dan de helft van in zijn pianomuziek, zij het op zijn eigen (1915-17) Sibelius‘ werken bevat wijze.‘ Kortom, Sibelius zorgde voor een • Impromptu Uw applaus krijgt kleur dankzij een pianopartij. betekenisvolle verrijking van het al bij al • Romance de bloemen van Bloemblad. • Sibelius en Mustonen beperkte laatromantische pianorepertoire. • Religioso lieten zich beide inspireren • Rigaudon Dit concert wordt opgenomen door Klara en door de Kalevala, het De drie lyrische pianostukken Kyllikki, opus uitgezonden op 25 okt 2019 om 20.00 tijdens Finse nationale epos. 41 zijn wellicht gebaseerd op het Finse Pauze ‘Klara Live‘. Bedankt voor het vermijden van • Mustonen treedt in de nationale epos, de Kalevala. Met deze titel storende geluiden - ook tussen de delen. sporen van zijn landgenoot (Kalevala = het land van de Kaleva) wordt met de verheerlijking van een verzameling Finse poëzie in versvorm de natuur in Taivaanvalot. aangeduid, die in de jaren 1830-40 door KAMERMUZIEK de Finse folklorist Elias Lönnrot werd samengebracht en gepubliceerd. Toen — 04 —

— 05 — Sibelius dit werk in de jaren 1890 leerde nadat hij een dochtertje had verloren. Zoals VR 11 OKT 2019 kennen, was hij meteen geraakt door de de titel aangeeft (Malinconia = melancholie) muzikaliteit én de moderniteit van de overheerst hier een onheilspellende, Kalevala-verzen. Hoewel het niet zeker is beklemmende sfeer, die het stuk een of Kyllikki daadwerkelijk op de Kalevala ontzettende emotionele intensiteit meegeeft. Helsinki Philharmonic Orchestra & is geïnspireerd, is het toch betekenisvol om verbanden te leggen. De drie stukken In zijn Vijf schetsen voor piano, opus 114 Tero Saarinen Company klinken als een triptiek waarin Sibelius drie opent Sibelius een nieuwe wereld. Indrukken uit de natuur vinden een neerslag in Sibelius. Symfonie nr.5 sprankelende sonoriteiten, gevat in nieuwe harmonische patronen. ‘Ik wil de De melodieën vermengen tonale en modale 20.00 Concertzaal Zimmermann Trio is een opdracht voor elementen tot een nieuw geheel dat af 19.15 inleiding door Pieter Bergé Los Angeles Philharmonic & Helsinki hypnotische en toe aan Bartók doet denken. Sibelius Festival, met de steun van the Jane & componeerde de bundel tussen zijn Zesde — Aatos Erkko Foundation. en zelfs en Zevende Symfonie, waar hij ook al nieuwe klankwerelden verkende. Alles zingt, alles Helsinki Philharmonic Orchestra: orkest Met dank aan Trasparenze Festival sjamanistische bloeit en geurt in deze vijf stukken! Susanna Mälkki: dirigent (Modena), Teatro dei Venti (Modena) & ATER Oren Shevlin: cello – Associazione Teatrale Emilia Romagna. eigenschappen De Finse pianist, dirigent en componist Olli Tero Saarinen Company: dans Mustonen (1967) treedt in het spoor van Tero Saarinen: choreografie Pauze van de Kalevala Sibelius‘ verheerlijking van de natuur met Jenna Broas, Misa Lommi, David oproepen.’ zijn Taivaanvalot (De hemellichten). Ook al Scarantino: dans Jean Sibelius (1865-1957) kent het Brugse publiek Mustonen vooral Mikki Kunttu: licht- en decorontwerp Symfonie nr. 5 in Es, opus 82 (1915-1919) als pianist, hij is van kindsbeen af ook actief Erika Turunen: kostuumontwerp & • Tempo molto moderato – — Olli Mustonen als componist. Deze oud-student van de constructie elementen Allegro moderato bekende Einoiuhani Rautavaara neemt in Sini Länsivuori: assistentie choreografie • Andante mosso, quasi allegretto 11 OKT 2019 09 OKT 2019 zijn muziek graag ideeën op uit de 17e- en Satu Halttunen: repetitor • Allegro molto – Largamente assai gemoedstoestanden van Kyllikki, een van 18e-eeuwse muziek. Wie bekend is met de figuren uit de Kalevala, in klank giet. de muziek van Sibelius en Rautavaara, — Van heftige, strijdvaardige akkoorden zal bij Mustonen dezelfde combinatie (1. Largamente – Allegro) gaat het over van vertrouwde tonale klanken en het Jean Sibelius (1865-1957) een melancholiek innerlijk landschap lichtjes ontregelende Finse nationalisme Lemminkäis-sarja (Lemminkäinen-suite), (2. Andantino) naar een merkwaardig terugvinden. Taivaanvalot is een opus 22 kort derde luikje (3. Comodo), waarin de compositie-opdracht van Muziekgebouw • Tuonelan joutsen (De zwaan van Tuonela) opgebouwde spanning oplost in een Amsterdam en het Concertgebouw Brugge, (1895) vrolijke polka. waar het vanavond zijn Belgische première beleeft. Inspiratie voor dit werk vond Tero Saarinen Company danst Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Mustonen in een verhaal uit de Kalevala, Zimmermann Trio (2018) Sibelius genoodzaakt om een enorm aantal dat hij met louter klank probeert op te Bernd Alois Zimmermann (1918-1970) Dit concert is onderdeel van het Culturele pianostukken en andere kleinschalige roepen: ‘Aangezien het grootste deel van Celloconcerto en forme de ‘pas de trois‘ Programma voor Finlands Voorzitterschap werkjes voor amateurs te componeren, de Kalevala gewoonweg onvertaalbaar is, (1965-1966) van de Raad van de Europese Unie. gewoonweg om in zijn levensonderhoud dacht ik dat ik met mijn muziek iets van • Introduzione (‘Dans la vallée des songes‘) te kunnen voorzien. De Vier werken voor de hypnotische en zelfs sjamanistische • Allegro (‘La Fée‘, ‘Don Quichotte‘ en cello en piano, opus 78 zijn een typisch eigenschappen van de Kalevala-poëzie zou ‘La Sentimentale‘) Uw applaus krijgt kleur dankzij de product van de oorlogsjaren. Het is muziek kunnen overbrengen op een publiek dat de • Adagio (‘Les trois cygnes blancs‘) bloemen van Bloemblad. die minder radicaal is dan Kyllikki, en Finse taal niet kent.‘ De verwachtingen zijn • Tempo di marcia (‘Les trois paladins‘) doelbewust een breder publiek zoekt te hooggespannen! • Blues e Coda (‘La Fée, Le Violoncelle et bekoren. Dat is niet het geval in Malinconia, La Contrebasse‘) ORKESTRAAL DANS opus 20, een herziening van de Fantasia die — Jan Christiaens Sibelius in maart 1900 had gecomponeerd, — 07 —

— 06 — Zwanen alom

Hoewel Jean Sibelius afkomstig is uit een Zweedstalig milieu, geldt hij vandaag als • Sibelius geldt als hét symbool hét symbool van de Finse muziek. Dat van de Finse muziek, met ‘Het belang van het ‘Zwanenhymne‘- heeft hij voor een groot deel te danken werken geïnspireerd op de aan het feit dat verschillende van zijn motief is enorm voor het geheel van Finse natuur, geschiedenis werken op de Finse cultuur geïnspireerd en mythologie. zijn. Het bekendste voorbeeld is natuurlijk de symfonie, met een beslissende • De zwaan van Tuonela zijn symfonische stuk Finlandia. Dat is het bekendste deel werk maakte in zijn oorspronkelijke vorm rol voor de hoorns.’ van de Lemminkäininen- deel uit van een zesdelige cyclus over de suite en wordt vaak geschiedenis van Finland en heette toen afzonderlijk uitgevoerd. nog Suomi herää of Finland ontwaakt. • Ook de Vijfde Symfonie haalt haar inspiratie bij Naast de geschiedenis was ook de een zwerm zwanen, en dat Finse mythologie een belangrijke hoor je doorheen de hele inspiratiebron voor Sibelius. Rond 1890 want enkele maanden later noteerde Het belang van dit motief is enorm voor symfonie in de zogenaamde vatte hij bijvoorbeeld het plan op om een hij een melodie die vandaag nog altijd het geheel van de symfonie. In het derde ‘Zwanenhymne‘-melodie. grootse te schrijven: Het bouwen bekend staat als de ‘Zwanenhymne‘. In deel wordt het tientallen keren herhaald, • In Zimmermanns van de boot (Veleen luominen). Wagners feite bestaat deze hymnemelodie uit een vooral door de hoorns; het overrompelt de Celloconcerto zit eveneens tetralogie Der Ring des Nibelungen stond heel eenvoudig muzikaal patroontje dat luisteraar helemaal. Maar eigenlijk is het een zwanenlink, maar cruciaal daarvoor model, maar Sibelius zou zich cirkelt rond een centrale noot. Alle noten al veel vroeger in de symfonie aanwezig, in

11 OKT 2019 in het werk is het getal drie. 11 OKT 2019 natuurlijk focussen op de Finse mythologie zijn precies even lang en de centrale noot een veel minder vast omlijnde vorm. Alleen zoals die in de loop van de 19e eeuw was blijft de hele tijd stabiel, terwijl de noten al het feit dat de symfonie begint met een samengebracht in het Finse nationale epos errond zich steeds één toontrap verder wat onbestemde melodie in de vier hoorns, de Kalevala. Doordat Sibelius‘ bewondering verwijderen om vervolgens weer terug te wijst vooruit op de beslissende rol die de voor Wagner geleidelijk aan begon te keren naar het begin (bv. do/sol\do – si/ hoorns verderop zullen krijgen. Vooral tanen, raakte ook het operaplan in het is uit de Finse mythologie. Het eiland wordt sol\si – la/sol\la – si/sol\si - do/sol\do wanneer je de symfonie vaker beluistert en slop. Toch ging de muziek die Sibelius omgeven door een snelstromende zwarte enz.). Met een klein beetje fantasie kan betert leert kennen, begin je goed te horen al voor zijn opera geschreven had niet rivier, waarop majestatisch en zingend een je er makkelijk een vleugelslag in zien of hoe de twee eerste delen in feite leiden helemaal verloren. Hij recupereerde ze zwaan voortschrijdt. In Sibelius‘ muziek horen. Het feit dat die melodie bovendien naar de ontbolstering van het thema in de immers gedeeltelijk in andere composities, wordt de rol van de zwaan vertolkt door vrij langzaam verloopt, geeft er ook een finale. Maar ook bij een eerste beluistering zoals het symfonisch gedicht De zwaan een Engelse hoorn, een instrument dat in zekere plechtstatigheid aan, precies zoals word je al gewaar, zij het dan misschien van Tuonela (Tuonela joutsen). Dat stuk de romantische symfonische muziek vaak bij De zwaan van Tuonela. Doordat het eerder onbewust, dat er iets te gebeuren was oorspronkelijk het tweede deel uit een solistisch wordt ingezet om een sfeer van thema steeds terugkeert naar zijn eigen staat, dat de hele muziek toewerkt naar cyclus van vier symfonische gedichten, diep verdriet en melancholie weer te geven. beginpunt lijkt het ook echt eindeloos te een nog verborgen hoogtepunt. Er hangt die vandaag nog altijd bekend staat als zijn en krijgt ze na verloop van tijd ook een een soort dreiging in de eerste twee delen de Lemminkäininen-suite of als de Vier Op een minder directe manier vindt ook bezwerend effect. Misschien verklaart dit die nagenoeg even donker is als het water Legenden. De zwaan van Tuonela is zonder Sibelius‘ Vijfde Symfonie haar inspiratie ten dele ook waarom deze symfonie zo‘n rond Tuonela. Sibelius‘ Vijfde Symfonie twijfel het bekendste deel hieruit, en wordt bij een zwaan, of beter gezegd bij een zonderling einde heeft: enkele zeer luide, is dan ook echt een meesterwerk van – zoals vanavond – ook vaak afzonderlijk zwerm zwanen. In zijn dagboek noteerde radicaal afgebakende cadensakkoorden opbouw, maar het heeft hem wel bloed, uitgevoerd. Om de sfeer van het werk Sibelius in 1915 namelijk dat hij op een stellen in zes stappen een einde aan het zweet en tranen gekost om het werk in zijn te vatten, volstaat het om te verwijzen dag een vlucht zwanen zag overvliegen werk, in een totaal contrast met de eerdere definitieve plooi te krijgen. De versie die naar de toelichting die Sibelius zelf in de en dat hij diep geraakt werd door de aandrang van de zwanenmelodie om vandaag meestal gespeeld wordt, is pas oorspronkelijke partituur noteerde. Daaruit elegante schoonheid daarvan. Het voorval eeuwig voort te vliegen. de derde die hij neerschreef en dateert blijkt namelijk dat Tuonela het dodeneiland bleef blijkbaar nazinderen in zijn hoofd, uit 1919 – vier jaar nadat de eerste versie

— 08 — — 09 — Choreograaf Tero Saarinen ‘Sibelius‘ Vijfde Symfonie is echt over Zimmermann Trio een meesterwerk van opbouw, maar het heeft hem wel bloed, zweet en tranen gekost om het werk in zijn

definitieve plooi Zimmermann heeft zich vooral op dit principe gebaseerd in het tweede deel te krijgen.’ van zijn concerto. Achtereenvolgens krijgen daar, na een kleine intro, ‘La Fée’, ‘Don Quichotte‘ en ‘La Sentimentale’ hun solo. Maar ook in het derde (‘Les trois cygnes blancs’ dus) en het vierde deel in première was gegaan. In de beginfase ‘Les trois paladins‘ is de getalsverwijzing schreef hij erover in zijn dagboek: ‘Het is manifest aanwezig. De verwijzing naar het © Mikki Kunttu 11 OKT 2019 alsof God de Vader mij mozaïekstukjes van ballet is overigens zeker niet vrijblijvend. 11 OKT 2019 de vloer van de hemel heeft toegesmeten Integendeel, vanaf het begin was het wel en mij nu vraagt om die weer juist samen degelijk de bedoeling dat het concerto te stellen‘. gedanst zou worden, ook al is dat een ‘Ik was meteen geïnspireerd door de jazzy passages. Deze unieke soundscape vorm die in het traditionele ballet niet complexiteit en de veelzijdige kleuren en wordt verder versterkt door een Zwanen spelen ook een rol van betekenis in voorkomt. In het geval van Zimmermanns texturen van Zimmermanns Celloconcerto. eclectische en vrij buitengewone reeks Bernd Aloïs Zimmermanns Celloconcerto compositie zorgt de koppeling aan de Het prikkelde mijn verbeelding en voedde instrumenten die zelden worden benadrukt uit 1966. Het derde deel van de compositie dans er natuurlijk voor dat de muziek veel het verlangen om via dans een nieuwe in orkestwerken, denk aan de cimbalom, de heet namelijk ‘Les trois cygnes blancs’. Nog minder abstract klinkt dan wanneer men laag toe te voegen aan het werk; zo harp en heel wat percussie-instrumenten. belangrijker dan de zwanen is hier echter haar onvoorbereid zou horen. Doordat had de componist het oorspronkelijk is het getal ‘drie‘, wat trouwens ook blijkt het om een soloconcerto gaat, worden trouwens ook voorzien. Het was evenwel Zimmermanns levensverhaal – en uit de volledige titel van Zimmermanns weliswaar alle karakters tot leven gewekt niet mijn bedoeling om de instructies zijn tragische zelfmoord – heeft mijn werk: Concert pour violoncelle en forme door een en hetzelfde instrument, maar de van de componist of de traditionele choreografie verder gevormd. Ik was de ‘pas de trois’. Die ‘pas de trois‘ verwijst kracht van de compositie is precies om uit ‘pas de trois’ exact te gaan uitvoeren. erg geraakt door de manier waarop hij naar het klassieke ballet. Daar is de ‘pas dat ene instrument een veelheid aan sferen In mijn choreografie volgt het alter ego in zijn muziek uiting gaf aan zijn diepe de trois‘ een typische opbouw waarbij drie en personages tevoorschijn te toveren. van de componist – de cello solo – de eenzaamheid. Thema's van afscheid en verschillende karakters geïntroduceerd De rol van de cello bestaat er net in om ontmoeting van drie sterke personages, verlies eisten zo hun plaats op in mijn worden, die vervolgens elk een eigen solo verschillende gedaantes aan te nemen. vertegenwoordigd door de dansers. choreografie.’ krijgen (‘trois variations‘) om ten slotte Het orkest neemt daarbij dan de rol op zich weer samen te dansen in een kleine om rond de personages steeds wisselende De muziek roept een verhalende, bijna apotheose. (Nu we het toch over zwanen muzikale contexten te creëren. filmische sfeer op. De partituur is een hebben, ook in Tchaikovsky’s Zwanenmeer intrigerende mix van elementen, van vind je een heel helder voorbeeld van zo‘n invloeden van Stravinsky tot complexe ‘pas de trois’ terug.) — Pieter Bergé

— 10 — — 11 — 11 OKT 2019 Pia Sundroos Sundroos Pia Terhi Ignatius Vallbacka Osmo Tamminen Heikki Suomisto-Vallbacka Mirjam Rasta Siiri Kuusi Helmi Hedlund Linda Eva Ballaz Teppo Ali-Mattila Teija Kivinen Eklund Heini Rosenberg Krista Haikola Anna-Leena viool tweede Haav Klaus-Peter Haapanen Lauri Viitasaari Elina Päivärinne Petri Kalinka Pirinen Erkki Palola Kari Olamaa Jani Lehtonen Ilkka Lehtonen Lehto Elina Kauppinen Maiju Jämsä Katariina Eija Hartikainen Taija Angervo Savioja Satu viool eerste Pekka Kauppinen concertmeester Orchestra Philharmonic Helsinki

Jenny Villanen piccolo Päivi Korhonen Raijas Elina McKenna Niamh fluit Varga Viktor Jani Pensola Rigopulos Adrian Aksman Paul Zimnik Piotr Tuomo Matero Krykov Maria Väätäinen Ville contrabas Mata de Riutamaa Aino-Maija Mäkelä Sami Basile Ausländer Ahonen Päivi Rajamäki Jaakko Iljin Veli-Matti Hortling Mathias Helander Jaani Tuomas Ylinen Kankkunen Lauri cello Maarit Holkko Heikkinen Elina Robitaille-Hains Marilou Sallinen Markus Moggach Carmen Tiila Kangas Kaarina Ikonen Tuomas Huttunen Haahti-TurunenAulikki Poijärvi Petteri Torsten Tiebout Kilpeläinen Atte altviool

— 12 — — 12

Anu Fagerström Anu Vuorinen Jussi Malmivirta Valtteri trombone Mika Tuomisalo Bugnot Thomas Pirinen Pasi trompet KilpiHannu Niemi Sakari Miska Miettunen Seppelin Joonas Hiilivirta Ville hoorn Olli-Pekka Tuomisalo saxofoon Suomalainen Erkki Van Dok Noora contrafagot Svala Mikko-Pekka fagot Nikula Heikki basklarinet Malmgren Helmi es-klarinet Korsimaa Anna-Maija Linkola Osmo klarinet Malmivaara Paula Engelse hoorn Rõõmussaar Nils Jaatinen Jussi Perttilä Hannu hobo

tour crewtour Tero Saarinen Company Iiris Autio directeur Eero Keskinen Finnilä Ville lichttechnie Eklund Klaus stagemanage Konttinen Ville directie technische Witick Walter Syrjäläinen Ville Suomalainen Pasi Aràndiga Castelló Xavi percussie Mikael Sandström Tomi Wikström pauken Petri Keskitalo tuba Niklas Larsson bastrombone

k

r

Carita Weissenfelt tourmanager Terhi Mikkonen marketing & communicatie hoofd Rajamäki Johanna Internationalehoofd relaties Bruno De Souza Barbosa Barbosa Souza De Bruno cimbalon Särkkä Jukka mandoline Julkunen Jarmo gitaar Emil Holmström /klavecimbel piano Kuusimäki Anni harp

— 13 — — 13

Janne Lastumäki Janne Aspinen Mikko Tähkävuori Matti stagemanagers Siukola Jere orkestmanager Aleksi Malmberg general manager — KernFriedrich Heinrich glasharmonica

11 OKT 2019 13 OKT 2019 — Taveirne:Tim (traditionele Finse citer) Timo Väänänen: Ilona Korhonen: — Concertzaal 14.30 Eeuwenoude Finse volksmuziek & verhalen Tim Taveirne Korhonen,Ilona Timo Väänänen & ZO 13 OKT 2019 OKT 13 ZO — werkgezangen.‘ of klaagzang liefdeslied, of huwelijks- slaapliedje, als leven: het van moment elk in aanwezig waren en bestaan dagelijkse het van hart het vormden gezangen De regio. Baltische hele de van oudste de zangcultuur, complete een van getuigen ze liedjes, of verhalen wat dan meer veel zijn Ze is. –oud jaar 4000 dan meer zelfs bronnen sommige –volgens jaar 2000 dan meer die uitdragen zangstijl een ze omdat volksverhalen de en Kalevala de door gefascineerd zo ben ‘Ik

Ilona Korhonen verteller zang kantele — 14 — — 14 de van bloemen Bloemblad. dankzij kleur krijgt applaus Uw Kanteleen synty Ilona Korhonen Ilona Korhonen Kalevala de uit Fragment Kalevala de op Inleiding Kultatammi Larin Paraske & Ilona Korhonen Timo Väänänen & Ilona Korhonen Kullervo (2019) Larin Paraske & Ilona Korhonen Timo Väänänen & Ilona Korhonen Kalevala de uit Fragment Soitanda Väänänen Timo KAMERMUZIEK (2017) (2019)

(tekst) (tekst) & Paraske /Larin (muziek) (2017) (2017) WERELDMUZIEK (tekst) (tekst) (muziek) / (muziek) (muziek) / (muziek) Aalto & Sibelius & Aalto Architectuurlezing viool Belkin: Boris Elisabeth Söderström: Vladimir Ashkenazy: orkest Orchestra: Symphony Radio Swedish productie Films: Allegro Peter Heelas: Findlay: David Christopher & regie Nupen: tekst met en van documentaire Een — Kamermuziekzaal 16.30 Silence and Maturity Jean Sibelius lezing Decouvreur: Gilbert — Kamermuziekzaal11.00 ZO 13 OKT 2019 OKT 13 ZO ZO 13 OKT 2019 OKT 13 ZO editor camera dirigent sopraan — 15 — — 15 In samenwerking met Archipel vzw Archipel met samenwerking In meubels. en glaswerk textiel, ook maar ontwierp, Hall Finlandia de als gebouwen imposante alleen niet die designer, Finse de over bij je leer lezing deze In dreiging. Russische onder natie zelfzekere een van symbolen twee Andante Festivo Sibelius’ van opname een klonk paviljoen labyrintische Aalto’s In samen. Aalto Alvar architect en Sibelius bracht 1939 De New Yorkse wereldtentoonstelling van verhelderende soundtrack. tekenenOrchestra voor een energieke en Symphony Radio Swedish het en symfonicus herleven. Vladimir Ashkenazy grootste Finlands van genie creatieve het Nupen Christopher filmmaker gevierde de laat documentaire deze In FILM LEZING &DEBAT ,

13 OKT 2019 BIOGRAFIEËN Antwerpen. Conservatorium Koninklijk het aan doceert celloconcerto van Pintscher. Matthias Hij Narciso di La Metamorfosi van creatie hij de bracht Hamburg Met het Philharmonisches Staatsorchester in kamermuziekverband. als solist als zowel Europa, doorheen op regelmatig treedt Grimm 5sterren. van score maximale een Diapason magazine Franse het door die Gaubert, Philippe van werk met uit cd een bracht Fassbender) Christina en Wiek (Grimm, Wiek trio Het eveneens Musikwettbewerb. de Deutscher hij in 1999 won Wiek Florian pianist met Samen Musikwettbewerb. Deutsche het International Music Competition en op Canals Maria in de wacht in de prijzen GrimmJustus (DE) Conservatorium van Brussel. het aan hij piano doceert Momenteel Nono. Luigi componist Italiaanse de van Tragedia dell‘ascolto Prometeo. opera de was zijn dissertatie voor Uitgangspunt VUB. de aan kunsten in de doctoraat hij zijn behaalde 2011 In Webern. en Berg Schönberg, van op pianowerk integrale het Eufoda hij voor nam in 2005 en Goeyvaerts, en Bartók Debussy, Brahms, meer onder van werk met cd‘s maakte Hij vandaag. tot Bach van reikt repertoire Zijn Azië. en in Europa muziekcentra in diverse in kamermuziekverband of solist als op regelmatig treedt Hij Elisabethwedstrijd. Koningin de van (BE) Michiels Jan Biografieën werd in 1991 laureaat laureaat in 1991 werd sleepte eerste onthaald werd met met werd onthaald , het eerste eerste , het

— 16 — — 16 hanteert. hanteert. baton de 2016 ze sinds waar orkest, het van Susanna Mälkki aangesteld als chef-dirigent werd 2014 In Rautavaara. Einojuhani van album het voor Award Gramophone een met beloond hiervoor zich zag en publiek, het brengt deze geschiedenis met trots naar orkest Het repertoire. het van onderdeel essentieel een muziek Finse is vandaag op première, waaronder zijn Vijfde Symfonie in Sibelius van werken symfonische meeste de orkest het bracht 1923 en 1892 tussen en de Belgische vioolvirtuoos Eugène Ysaÿe, het verwelkomde in 1883 krijgen: reputatie goede een orkest het zou snel Al toneel. internationale het op hoofdstad Finse de zijn oprichting sinds vertegenwoordigt en landen, Noordse de van orkest professionele eerste het was Het Kajanus. Robert dirigent door in 1882 opgericht rijke zakenlui, twee van steun met werd, Helsinki, van Muziekhuis in het thuisbasis (Fins: (FI) Orchestra Philharmonic Helsinki Hogeschool voor Muziek van Stockholm. Koninklijke de aan hij is gastprofessor 2008 Sinds mater. zijn alma aan hij docent was 2008 en Tussen 2003 liedrepertoire. het Amerikaanse orkesten en als vertolker van en Europese bij diverse solist als actief ook daarnaast is Hij Opera. Nationale Finse de aan Figaro di Le Nozze Mozarts in titelpersonage hij als debuteerde later jaar twee en Lappeenranta zangwedstrijd hij de won leeftijd 19-jarige slechts Op in Helsinki. Academy Sibelius de aan opera studeerde (FI) Salomaa Petteri Helsingin kaupunginorkesteri Towards the Horizon , met muziek muziek , met ), met met ),

. Tot Tot . International Competition. International ARD de tijdens prijzen hij in de viel haar Met Ashikawa. Mariko Trio pianiste met en zijn Shevlin met kamermuziekverband in op ook treedt Hij Knussen. Oliver en Saraste Jukka-Pekka Eschenbach, Christoph als dirigenten met samen reeds Sinfonieorchester. Als solist hij werkte WDR het van hij is aanvoerder 1998 Sinds Helsinki en de Rostropovich-cellowedstrijd. in Competition Cello Paulo International de van laureaat ook was Hij onderscheiding. grootste met telkens Keulen, te Musik für Hochschule de en in Londen Music of School Guildhall de aan studies (GB) Shevlin Oren wereldpremière. in Reich Steve van Orchestra and Ensemble for Music seizoen ze vorig bracht orkest dat Met Philharmonic. Angeles Los van gastdirigent ze is eerste Daarnaast in Milaan. Scala Teatro alla – in het vrouw eerste ze –als debuteerde 2011 In operadirigent. vermaard een ook is Mälkki 2013. tot 2006 van InterContemporain het van muziekdirecteur Ze was muziek. in hedendaagse ze zich Symfoniker. Als dirigent specialiseert Göteborgs de Zweden, van Orkest Nationaal het van ze aanvoerder werd 1995 In celliste. als carrière haar begon in Helsinki, Academy Sibelius Susanna Mälkki (FI) Mälkki Susanna vervolledigde zijn , alumna van de de van , alumna Ensemble — 17 — — 17 Zimmermann Trio Zimmermann Het community-projecten. en in Helsinki van internationale dansgezelschappen presenteren het trainingsprogramma, internationaal een uit bestaan gezelschap het van kernactiviteiten De Londen. in Hall Festival Royal de en in Parijs Châtelet en Chaillot York, in New Joyce The en Music of Academy Brooklyn The zoals podia, vooraanstaande wereldwijd gepresenteerd op de meest hedendaagse dans en wordt het de in binnen plaats bevoorrechte een (FI) Company Tero Saarinen neemt in 1996 zijn oprichting Sinds gezelschap. het van directeur artistiek heden op tot is Saarinen gezelschap. het van bindmiddel zijn het respect onderling en gelijke rechten denken: humanistisch een uit niveau. Saarinens artistieke visie vertrekt bestormen met hedendaagse dans op hoog vanuit thuisbasis Helsinki de wereld te om missie de met in 1996, op Company Tero Saarinen zijn dansgezelschap richtte werk voor koor en voor haar ensembles. ze nieuw schrijft Momenteel Jylhä. Konsta volksmuziekconcours ze het won in 2014 en Association, Women‘s Kalevala The de door uitgereikt Award, Paraske Larin ze de ontving 2012 In Academy. Sibelius de aan theorie van de volksmuziek en transcriptie Vantaan Kamarikuoro. Korhonen doceert het van leider artistiek lang jaar dertien ze was en vormen in allerlei koorzangen en polyfonie naar ze onderzoek deed Daarnaast Paraske. Larin autoriteit door gegidst daarbij runegezangen, de van hart het naar zoek ze op ging doctoraat haar In in Helsinki. Academy Sibelius de muziekpedagogie en volksmuziek aan Ilona Korhonen (FI) 2018. januari in Angeles in Los Hall Concert Disney Walt in de Company Tero en Phil Saarinen LA door zijn première –kende Festival Angeles Philharmonic en het Helsinki Danser-choreograaf – in opdracht van Los Los van –in opdracht studeerde Tero (FI) Saarinen

BIOGRAFIEËN Tim Taveirne (BE) is acteur en schrijver. Hij studeerde in 2017 af aan de opleiding Drama van KASK Gent. Zijn afstudeervoorstelling Stil(l), samen met Timo Väänänen (FI) bespeelt de kantele, Loes Swaenepoel, werd geselecteerd voor het Finse nationale instrument, zowel in o.a. Theater Aan Zee. Met de theatertekst het traditionele repertoire als in nieuwe werd hij genomineerd voor de Sabam muziek, waarbij hij het gebruik van Jongtheaterschrijfprijs. Tim speelde mee 15e geluidseffecten en loopstations niet in Beginners, een voorstelling van Piet EEUW schuwt. Gelijkaardige instrumenten, zoals Arfeuille en Nathalie Teirlinck. Daarnaast de West-Siberische en de Novgorodian- maakte hij zijn tv-debuut in de Canvas 05 MRT — 07 MRT 2020 lier behoren ook tot zijn instrumentarium. reeks Fiskepark. Momenteel werkt hij aan Improvisatie is de belangrijkste focus in twee nieuwe voorstellingen in Antwerpen GIOVANNI zijn artistieke praktijk. Väänänen staat en Rijsel. wereldwijd op vooraanstaande podia. Hij GABRIELI 20 MEI — 24 MEI 2020 speelde als solist op de soundtrack van Gilbert Decouvreur (BE) behaalde zijn Sacrae symphoniae 17e de Disneyfilm The Chronicles of Narnia: architectendiploma in Gent en heeft een EEUW The Lion, the Witch and the Wardrobe absolute passie voor het werk van Alvar GUILLAUME en creëerde het kanteleconcerto van Aalto. Hij ontwierp zelf in deze organisch- DUFAY Gillian Stevens met het Mikkeli Symphony functionalistische geest en ging vervolgens Missa L‘homme armé Orchestra. Väänänen is deeltijds docent doceren aan Hogeschool Gent. Hij geeft aan de en promoveerde veel lezingen en schreef de 9-delige serie er met een doctoraat in 2008. Architecturale Vorming.

18e EEUW 01 APR — 04 APR 2020 BIOGRAFIEËN Mattheuspassie 22 JAN — 26 JAN 2020

19e EDVARD EEUW Ontdek het verhaal GRIEG achter Jean Sibelius’ Peer Gynt Vijfde symfonie ‘De hechte samenwerking tussen Concertgebouw Brugge Wist je dat Sibelius ten tijde van zijn Vijfde symfonie de status en Cera leidt onze vennoten e 09 OKT — 13 OKT 2019 van halfgod had bereikt? En dat hij voor zijn orkestwerken vaak 20 naar heerlijke voorstellingen EEUW de mosterd haalde bij de Kalevala, het Finse verhalenepos, maar en boeiende ontmoetingen in op zijn beurt ook de mosterd wàs voor pop- en jazzmuzikanten JEAN een inspirerende setting.’ als Gorillaz en John Coltrane? Kom dit en nog veel meer te weten — Vincent Viaene, SIBELIUS over de Finse componist en zijn triomfantelijke Vijfde symfonie op coördinator Cera-voordelen Symfonie nr.5 topstukweken.be

In samenwerking met topstukweken.be

— 18 — — 19 — In de kijker

VRIJDAG & ZATERDAG VRIJDAG 18 & 19 OKT 2019 08 NOV 2019

19.30 Concertzaal 20.00 Concertzaal © Evelien Rijn Van © Eric Richmond

Orkest van de Chineke! Orchestra Achttiende Eeuw Brahms, von Weber & Mozart. Coleridge-Taylor

Wie zou er niet eens Don Giovanni willen Met haar geweldige Chineke! Orchestra, zijn? Argeloos genieten van de liefde en waarin alle musici behoren tot een het leven? Mozarts tijdloze opera stelt etnische minderheid, en haar programma vragen die ook nu nog beroeren. Het wil Chi-Chi Nwanoku een katalysator Orkest van de Achttiende Eeuw laat zijn voor meer diversiteit in de klassieke Mozart sprankelen als nooit tevoren. Maar muziek. Coleridge-Taylor, ook wel de let op, ook bij Don Giovanni geldt: wie zwarte Dvořák of Mahler genoemd, staat laatst lacht, best lacht. broederlijk naast Brahms en von Weber.

Laat weten wat je van het concert vond op

ConcertgebouwBrugge @concertgebouwbr

info & tickets +32 70 22 12 12 — In&Uit: ‘t Zand 34, Brugge concertgebouw.be V.U. KatrienV.U. Eeckhoutte, Van ‘t Zand 34, Brugge

— 020 —