View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE
provided by Istanbul Sehir University Repository
8 TÜRKİYE TURİNG ve OTOMOBİL KURUMU
Baltalimanı sarayı
Baltalimanı eski Boğaziçinin meşhur mesire Sultan, bu muhteşem mahpesinde sert, hırçın yerlerinden biriydi. Mevkiinin güzelliği buraya bir ömür sürmüştü. Bazan küçük bir çocuğu ev zamanla rağbeti arttırmış, ve Baltalimanı kıyı lât edinmek üzere sarayına aldırır. Ona dedesin larında bazı rical ve ulema sahilhaneleri inşa den babasından kalmış kıymetli elmasları oyun olunmuştu. III. Selim için de burada küçük bir cak olarak verir, bazan sarayhlanna en haşin biniş kasrı yaptırılmıştı. muamelede bulunur, günü, zamanı birbirine uy Köyün 19.cu Asırda meşhur binası Koca Reşit maydı. Paşanın yahşiydi. Büyük siyaset adamımızın Bütün dünya zevklerinden elini çekmiş, bir Baltalimanındaki yalısında mühim siyasî müza- zamanlar güzelliğiyle,tuvaletleriyle Osmanlı Sa kerelerler cereyan etmiş, yabancı diplomatların rayının en göz kamaştıran sultanı iken artık da iştirak ettiği parlak resmi kabuller tertip zevcinin ve büyük biraderinin matemiyle dağı olunmuştu. nık ve kıyafetsiz bir hale gelmişti. Reşit Paşa eski yalısı yanında kârgir olarak Fatma Sultan 1882 yılında henüz genç ya haremli, selâmlıklı yeni bir saray da inşa ettirt- şında iken öldüğü vakit Baltalimanı Sarayının miş, bu saray eski yalı ile beraber Reşit Paşa alt katlan, birçok daireleri rütubetten, bakım nın oğlu Galip Paşayla evlendirilen Fatma Sul sızlıktan yosun tutmuş, ot bağlamış, kapılannm tan için Hazine tarafından 250.000 altına satın üzerinde yabani ağaçlar bitmiş bir halde bulu alınmıştı. nuyordu. Sultanın Kırım harbine rastlıyan düğünü O yıllarda Tarlabaşı sarayında oturan II. Ab Baltalimamnda yapılmış ve çayıra kurulan bü dülhamidin küçük hemşiresi Mediha Sultan da yük çadırlarda vükelâ, rical, ulema ağırlanmış ilk zevci Necip Paşayı kaybetmiş, ve Ferit Pa lar, günlerce ziyafetler çekilmiş; çengiler, zu şayla da henüz evlenmişti. huri kollan oynatılmış ve türlü eğlenceler tertip Mediha Sultan, büyük hemşiresi Fatma Sul olunmuştu. tandan kalan ve sultan saraylannm en güzeli bu Baltalimanı Sarayı somaki mermerden yapıl lunan Baltalimanının kendisine verilmesini pa mış ocakları, pek itinalı hazırlanmış parkeleri ve dişahtan bir mektupla rica etmişti. göz kamaştıran nakışlı tavanlariyle devrinde, II. Abdülhamit, bu mektuba karşılık sevgili Boğaziçi binalannın en güzellerinden birisiydi. hemşiresine şu cevabı göndermişti: (îsmetlû Bahçenin ucunda sonradan selâmlık diye hemşirei muhteremem hazretleri; Tarlabaşmda anılmaya başlanan binanın ismi de (Hünkâr mukim oldukları sarayın terki ile Baltalimanm- dairesi) idi. da kâin sahilsarayda ikamet etmeleri hakkmda- Fatma Sultan Baltalimanı Sarayına yerleş ki arzuy-u ismetpenahileri malûmumuz olarak tikten sonra eski Reşit Paşa sahilhanesi de paşa, mezkûr sahilsaray kendi kerimelerimize tercihan bendegân dairesi ve meşkhane olarak kullanıl zati iffetsimatlarına daha ziyade lâyık görün mıştı. Rumeli tarafında bulunan bu bina Balta- mesiyle işbu arzuy-u ismetaneleri nezdimizde limanı Sarayına uzun bir yolla bağlanmıştı. dahi rehin-i tensip ve hüsnükabul olmuş ve sa- Fatma Sultan talihsiz iki izdivaçla bedbaht hilsaray-ı mezkûrun senedatı namı ismetane- olmuş, kendisinin pek sevemediği ilk zevci Galip lerine olarak bittebdil kariben tarafı âlii afifa- Paşa bir gece bir sandal kazasiyle ölmüş, ikinci nelerine derdest-i irsal bulunmuş olduğundan, zevci Nuri Paşa da Yıldız mahkemesi tarafından mezkûr sahilsaraya hemen şimdiden nakil ile ke- mahkûm edilerek geri dönmemek üzere Taife mal-i safay-ı hatır ile ikamet buyurularak bu sürülmüştü. nakli mekâmn hakkı âlilerinde müteyemmen ve Fatma Sultan biraderleri arasmda en fazla mesut olması duasını yâd ve tekrar eyle V. Muradı sevmiş, onun bu hal’i ile bu yoldan da rim...) (*) talihsizliğe uğramıştı. Bu irade üzerine Mediha Sultan zevci Ferit Hal’inden sonra da V. Muratla gizlice mek Paşayla ve dairesi halkı ile beraber Tarlabaşı tuplaşan, onun tekrar tahta çıkmasını bütün Sarayından, Baltalimanı sahilsarayına göçetmiş kalbiyle temenni eden sultan, H. Abdülhamidin ve bu sarayda bu suretle yeni bir devir başla gazabım üzerine çekmiş ve Baltalimam Sarayın mıştı. Halûk Y. ŞEHSUVAROÖLU da ömrünün sonuna kadar bir mahpus hayatı yaşamıştı. (*) 24 ramazan 1304 tarihlidir.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
* 001508007006 *