V 3.1 Strategia Rozwoju Gminy Grębocice Na Lata 2015-2020

STRONA 1 Z 116

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE

na lata 2015 – 2020

v. 3.1 projektowa ostateczna

autor: dr Andrzej Sztando +48 603163839 [email protected] www.sztando.com

Gr ębocice, wrzesie ń 2015

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA

STRONA 2 Z 116

autorstwo, skład i opracowanie szaty graficznej, redakcja materiałów źródłowych: dr Andrzej Sztando web: www.sztando.com e-mail: [email protected]

Niniejsza Strategia Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 jest ju ż trzeci ą Strategi ą przyj ętą przez samorz ąd Gminy Grębocice. Strategie poprzednie to:

- Strategia Rozwoju Gminy Gr ębocice z maja 2001 r. - Strategia Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2006-2014 z lutego 2006 r.

Stanowi to dowód konsekwencji władz samorz ądowych w okre ślaniu oraz realizacji, długoplano- wych i obszernych w ró żnorodne zadania, strategicznych planów rozwoju.

Autor

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA

STRONA 3 Z 116

Zastosowane skróty

MPZP miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

OUOW obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych

PGN 2015 -2020 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020

PLPPG 2015 -2020 Program Lokalnej Polityki i Promocji Gospodarczej Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020”

PO Ś 2013 -2016 / Program Ochrony Środowiska dla Gminy Gr ębocice na lata 2013-2016 z 2017-2020 perspektyw ą na lata 2017-2020

POŚ 2017 -2020 / Program Ochrony Środowiska dla Gminy Gr ębocice na lata 2017-2020 z 2021-2024 perspektyw ą na lata 2021-2024

POZB Programy Opieki nad Zwierz ętami Bezdomnymi oraz Zapobiegania Bez- domno ści Zwierz ąt na Terenie Gminy Gr ębocice

POZP 2014 -2015 Gminny Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Gminy Gr ębocice na lata 2014-2015

POZP 2016 -2020 Gminny Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Gminy Gr ębocice na lata 2016-2020

PPPR 2014 -2016 Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy Gminy Gr ębocice na lata 2014-2016

PPPR 2017 -2020 Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy Gminy Gr ębocice na lata 2017-2020

PPRPU 2015 Gminny Program Profilaktyki i Rozwi ązywania Problemów Uzale żnień dla Gminy Gr ębocice na rok 2015

PRFTR 2016 -2020 Program Rozwoju Funkcji Turystyczno-Rekreacyjnych Gminy Gr ębocice na lata 2016-2020

PRMUWUK Wieloletni Plan Rozwoju i Modernizacji Urz ądze ń Wodoci ągowych i Urz ą- 2013 dze ń Kanalizacyjnych b ędących w posiadaniu Zakładu Gospodarki Komu- nalnej w Gr ębocicach z 2013 r.

PRMUWUK Wieloletni Plan Rozwoju i Modernizacji Urz ądze ń Wodoci ągowych i Urz ą- 2016-2020 dze ń Kanalizacyjnych b ędących w posiadaniu Zakładu Gospodarki Komu- nalnej w Gr ębocicach na lata 2016-2020

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA

STRONA 4 Z 116 PU A 2010 -2032 Program Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawieraj ących Azbest Na Terenie Gminy Gr ębocice na lata 2010-2032

PUR 2007 Plan Urz ądzeniowo-Rolny dla Gminy Gr ębocice z 2007 r.

PWOP 2014 -2017 Wieloletni Program Współpracy Gminy Gr ębocice z Organizacjami Poza- rz ądowymi i Podmiotami Wymienionymi w art. 3 ust. 3 Ustawy z Dnia 24 Kwietnia 2003 r. o Działalno ści Po żytku Publicznego i o Wolontariacie na lata 2014-2017

PWOP 2018 -2020 Wieloletni Program Współpracy Gminy Gr ębocice z Organizacjami Poza- rz ądowymi i Podmiotami Wymienionymi w art. 3 ust. 3 Ustawy z Dnia 24 Kwietnia 2003 r. o Działalno ści Po żytku Publicznego i o Wolontariacie na lata 2018-2020

PWR 2014 -2016 Program Wspierania Rodziny Gminy Gr ębocice na lata 2014-2016

PWR 2017 -2020 Program Wspierania Rodziny Gminy Gr ębocice na lata 2017-2020

PZ 2010 -2015 Program Zdrowotny dla Gminy Gr ębocice na lata 2010-2015

PZ 2016 -2020 Program Zdrowotny dla Gminy Gr ębocice na lata 2016-2020

SRPS 2014 -2020 Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Gr ębocice na lata 2014-2020

SUiKZP Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Gr ębocice

WPF Wieloletnia Prognoza Finansowa Gminy Gr ębocice

WPGM 2014 -2019 Wieloletni Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Gr ę- bocice na lata 2014-2019

ZWS Zespół ds. Wdra żania Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA

STRONA 5 Z 116 Spis Tre ści

1. PRZEDMOWA WÓJTA ...... 7 2. OD AUTORA ...... 8 3. AKTUALIZACJA SRGG I JEJ ZASADY ...... 9

3.1. PRZESŁANKI AKTUALIZACJI SRGG ...... 9

3.2. ZASADY I PROCES AKTUALIZACJI SRGG 2006-2014 DO SRGG 2015-2020 ...... 10

3.3. WYKORZYSTANE ŹRÓDŁA INFORMACJI ...... 13

4. ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS ...... 14

4.1. METODYKA ANALIZY ...... 14

4.2. ATUTY ...... 16

4.3. STYMULANTY ...... 21

4.4. PROBLEMY ...... 22

4.5. DESTYMULANTY ...... 27

4.6. SZANSE WEWNĘTRZNE ...... 28

4.7. SZANSE ZEWNĘTRZNE ...... 29

4.8. ZAGROŻENIA WEWNĘTRZNE ...... 32

4.9. ZAGROŻENIA ZEWNĘTRZNE ...... 34

5. PRZEDMIOT, PODMIOTY, OKRES I HORYZONT SRGG 2015-2020 ...... 35 6. MISJA, BENEFICJENCI I WIZJA ROZWOJU GMINY ...... 37 7. CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE ...... 39

7.1. ISTOTA ORAZ STRUKTURA CELÓW ...... 39

7.2. CELE STRATEGICZNE (S1 – S3) ...... 41

7.3. CELE OPERACYJNE (O1 – O16) ...... 46

7.4. SPÓJNOŚĆ ZE STRATEGIĄ ROZWOJU POWIATU POLKOWICKIEGO NA LATA 2008-2015 ...... 50

7.5. SPÓJNOŚĆ ZE STRATEGIĄ ROZWOJU WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO DO 2020 ROKU ...... 51

8. ZADANIA STRATEGICZNE ...... 53

8.1. CHARAKTER ZADAŃ STRATEGICZNYCH ...... 53

8.2. OZNACZENIA ZADAŃ STRATEGICZNYCH ...... 54

8.3. WYKAZ ZADAŃ STRATEGICZNYCH ...... 57

8.4. POWIĄZANIA ZADAŃ STRATEGICZNYCH Z CELAMI OPERACYJNYMI ...... 81

9. WDRAŻANIE SRGG 2015-2020 ...... 83

9.1. PRZYDZIAŁ ZADAŃ STRATEGICZNYCH ...... 83

9.2. ZESPÓŁ DS . WDRAŻANIA STRATEGII ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE I JEGO PODGRUPY ...... 83

9.3. ZASADY PRAC ZWS NAD WDRAŻANIEM SRGG 2015-2020 ...... 86

10. EWALUACJA WDRAŻANIA SRGG 2015-2020 ...... 88

10.1. ISTOTA I FAZY EWALUACJI ...... 88

10.2. MONITORING ...... 88

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA

STRONA 6 Z 116 10.3. SPRAWOZDANIA Z REALIZACJI SRGG 2015-2020 ...... 102

10.4. PRZYJMOWANIE SPRAWOZDAŃ Z REALIZACJI SRGG 2015-2020 ORAZ JEJ EWENTUALNA AKTUALIZACJA ...... 102

11. SPISY I ZAŁĄCZNIKI ...... 103

11.1. TABELE ...... 103

11.2. RYSUNKI ...... 103

11.3. DOKUMENTY ZGODNOŚCI HORYZONTALNEJ I WERTYKALNEJ ...... 103

11.4. DOKUMENTY ZGODNOŚCI WEWNĘTRZNEJ ...... 106

11.5. ZAŁĄCZNIK 1. SPÓJNOŚĆ STRATEGII ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 ZE STRATEGIĄ ROZWOJU POWIATU

POLKOWICKIEGO NA LATA 2008-2015 ORAZ STRATEGIĄ ROZWOJU WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO 2020...... 107

11.6. ZAŁĄCZNIK 2. WYKAZ LIDERÓW GMINY GRĘBOCICE ORAZ GOŚCI ZEWNĘTRZNYCH ZAPROSZONYCH DO PRAC NAD STRATEGIĄ

ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 ...... 112

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA

STRONA 7 Z 116 1. Przedmowa Wójta

Strategia Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 to ju ż trzecia Strategia jak ą przyjmuje nasza gmina. Podobnie jak poprzednie, ma ona kluczowe znaczeniu jej rozwoju, gdy ż dotyczy najwa żniejszych, naszych działa ń o charakterze progospodaczym, prospołecznym i pro środowi- skowym. Stanowi świadomy wybór tych działa ń, co do których wszyscy jeste śmy przekonani, że uruchomi ą szereg korzystnych dla gminy impulsów rozwojowych. Oczekujemy, że ich realizacja zapocz ątkuje kolejny, dobry rozdział w jej historii, umo żliwiaj ąc lub znacz ąco ułatwiaj ąc pełne wykorzystanie wszystkich jej atutów, szans i stymulant, likwiduj ąc lub wyra źnie ograniczaj ąc problemy oraz zabezpieczaj ąc ją przed zagro żeniami i destymulantami. Jeste śmy przekonani, że działa- nia realizowane w ramach Strategii skutkowa ć b ędą nie tylko popraw ą jako ści życia w gminie, ale równie ż przyci ąga ć środki finansowe do jej bud żetu, bud żetów gospodarstw domowych i działaj ą- cych tu firm.

Zadania zawarte w Strategii to dla nas du że wyzwanie. Strategia nie ma przecie ż zdolno ści samosprawczych. Jest bardzo u żytecznym narz ędziem zarz ądzania rozwojem gminy, lecz tylko narz ędziem. Przyj ęcie Strategii oznacza zatem, że poza kontynuacj ą zasadniczych działa ń, takich jak np. pozyskiwanie środków z funduszy unijnych oraz budowa nowych urz ądze ń infrastruktury technicznej i społecznej, wi ększy akcent poło żymy np. na: pozyskiwanie inwestorów zewn ętrz- nych, rozwój ponadlokalnych funkcji turystyczno-rekreacyjnych, przeciwdziałanie bezrobociu, inte- gracj ę społeczn ą mieszka ńców, rozwój komunalnych zasobów mieszkaniowych, doskonalenie nauczania szkolnego, prewencj ę problemów społecznych, popraw ę bezpiecze ństwa publicznego, zwi ększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, rewitalizacj ę i ochron ę zasobów środowi- skowych, a tak że zwi ększenie dost ępno ści specjalistycznych świadcze ń medycznych.

Dysponujemy odpowiedni ą wiedz ą i środkami, aby zadania te wykona ć. Nie brak nam te ż motywacji i wiary w odniesienie sukcesu. Razem z nami przed wyzwaniami przyszło ści stoj ą nasi sprawdzeni ju ż partnerzy, zwłaszcza lokalne organizacje pozarz ądowe. W zwi ązku z tym, jestem spokojny co do powodzenia naszej misji i przekonany, że realizacja Strategii stanie si ę dla władz gminy, pracowników jej jednostek organizacyjnych oraz mieszka ńców, powodem do czerpania przyjemno ści z rozwoju tego co dla nas wszystkich wspólne. Z rozwoju demokratycznej wspólnoty samorz ądowej, któr ą z mocy prawa tworzymy, i w której z woli własnej żyjemy. Z rozwoju Gminy Gr ębocice.

Wójt Gminy Gr ębocice mgr in ż. Roman Jabło ński

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA

STRONA 8 Z 116 2. Od autora

Strategia, któr ą Pa ństwo trzymacie w r ękach to plan osi ągni ęcia marze ń, które s ą dla nas wszystkich wspólne. Marze ń o lokalnej ojczy źnie, gdzie ka żdy b ędzie miał szanse na dobre życie i bez obaw będzie mógł patrze ć w przyszło ść . Gdzie stabilna, satysfakcjonuj ąca praca nie b ędzie przywilejem dla ograniczonej grupy osób, a własna inicjatywa gospodarcza, społeczna czy pro- środowiskowa spotyka ć si ę b ędzie z szacunkiem i wsparciem władz. Gdzie samorz ąd aktywnie anga żuje si ę nie tylko w realizacj ę zada ń obligatoryjnych, ale równie ż w wykonywanie przedsi ę- wzi ęć fakultatywnych, oczekiwanych przez lokaln ą społeczno ść oraz podmioty gospodarcze. Oj- czy źnie, w której b ędzie mo żna zdoby ć dobre wykształcenie, uzyska ć profesjonaln ą pomoc me- dyczn ą, wypocz ąć oraz czu ć si ę bezpiecznie w dzie ń i w nocy. Bogatej w nowoczesne rozwi ąza- nia techniczne, innowacyjnej, kreatywnej, zintegrowanej społecznie, wielofunkcyjnej gospodarczo, a jednocze śnie posiadaj ącej czyste środowisko daj ące rado ść kontaktu z natur ą.

Czy rzeczywi ście jest to realne? Czy mo żna osi ągn ąć takie zamierzenia? Bez w ątpienia tak. Szczególnie prawdopodobne jest to wła śnie tu, w Gminie Gr ębocice, w gminie wyj ątkowej, bo ob- darzonej cennymi zasobami naturalnymi oraz bardzo dobrym poło żeniem. Dla której dzisiejsze prognozy dotycz ące dochodów bud żetowych s ą optymistyczne. Gminie wyró żniaj ącej si ę ju ż dzi ś wysokim standardem szkolnictwa podstawowego, wyposażeniem w infrastruktur ę techniczn ą, wysok ą jako ści ą usług komunalnych, a tak że wieloma innymi pozytywnymi cechami.

Wszystkie te zalety byłyby jednak niewystarczaj ące by odwa żnie patrze ć w przyszło ść , gdyby nie najwa żniejsze bogactwa Gminy Gr ębocice, jakimi są aktywno ść , kwalifikacje i ambicje jej mieszka ńców. To wła śnie dzi ęki ich zaanga żowaniu, podobnie jak Strategie poprzednie, niniejsza ma taki, a nie inny kształt. To równie ż dowód na istnienie kolejnej zalety tej gminy, jak ą jest wola porozumienia lokalnych ugrupowa ń, organizacji i grup społecznych na rzecz jej rozwoju. Po- twierdza ten fakt równie ż niniejsza Strategia, która jest przecie ż nie tylko planem działa ń, lecz równie ż kontraktem mi ędzy społeczno ści ą a władzami Gminy Gr ębocice. Kontraktem, którego strony nie tylko wyra żaj ą akceptacj ę dla projektowanych działa ń, ale równie ż deklaruj ą pełne, dłu- goterminowe w nich uczestnictwo.

Z dzisiejszej perspektywy przyszło ść Gminy Gr ębocice ponownie rysuje si ę optymistycznie. Dost ępne s ą bowiem niezb ędne środki, wiedza i dokładny plan działania. Historia daje zatem gminie kolejn ą szans ę. Wykorzystajmy j ą jak poprzednie i realizuj ąc Strategi ę spełnijmy nasze marzenia.

Autor dr Andrzej Sztando

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA AKTUALIZACJA SRGG I JEJ ZASADY STRONA 9 Z 116 3. Aktualizacja SRGG i jej zasady

3.1. Przesłanki aktualizacji SRGG

Obowi ązuj ąca dot ąd Strategia Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2006-2014 została opracowana w roku 2005, a przyj ęta na pocz ątku 2006 r. Jej tre ść ma ju ż zatem 10 lat, a jej okres obowi ązy- wania wła śnie min ął wraz z rokiem 2014. Implikuje to konieczno ść zastąpienia jej Strategi ą now ą. Ponadto, w okresie tym, nast ąpiły istotne zmiany struktur społeczno-gospodarczych gminy. Zmianie uległo tak że jej bli ższe oraz dalsze otoczenie . Ponownie zmienił si ę układ czynni- ków, które mog ą zosta ć wykorzystane w jej rozwoju . Jednym z najwa żniejszych są nowe fun- dusze z okresu programowania Unii Europejskiej 2014-2020. Ich beneficjentami bezpo średnio i po średnio ju ż s ą oraz b ędą w przyszło ści mieszka ńcy Gminy Gr ębocice. Po drugie, uwzgl ędni ć nale ży równie ż nowy wpływ gospodarki i społecze ństwa regionu, Polski i Unii Europejskiej na Gmin ę Gr ębocice. Zarówno pozytywny, taki jak np. napływ innowacji i kapitału inwestycyjnego, jak i negatywny, taki jak np. napływ szkodliwych wzorców życiowych i konsumpcyjnych, a tak że emi- gracja mieszka ńców.

Jako argument aktualizacji SRGG, niebagatelne znaczenie ma tak że fakt, i ż musi ona kore- spondowa ć z zupełnie nowymi zamierzeniami strategicznymi władz pa ństwowych, woje- wódzkich i powiatowych . Postulat ten odnosi si ę równie ż do zało żeń i zamiarów współpracy z samorz ądami s ąsiednimi. Cało ść obrazu niezb ędnej synchronizacji dopełnia potrzeba koordynacji zamierze ń władz Gminy Gr ębocice wyra żanych w ró żnych, przyj ętych po 2006 r., programach i planach dziedzinowych. Wspomniana, strategiczna korespondencja pozwala na wł ączanie podmiotów zewn ętrznych (głównie samorz ądu powiatowego, wojewódzkiego i ministerstw) w stymulowanie rozwoju Gminy Gr ębocice. Strategiczna synchronizacja, zwi ększa natomiast efektywno ść wydatkowania środków publicznych i skraca czas niezb ędny na osi ągni ęcie celów.

Argumentem za aktualizacj ą jest równie ż dalsze doskonale Strategii Rozwoju Gminy Gr ęboci- ce, jako planistycznego fundamentu rozwoju gospodarczego, społecznego i środowisko- wego gminy . Jak dot ąd Gmina Gr ębocice przyj ęła trzy strategie rozwoju w latach 2001 i 2006. Niniejsza jest zatem trzeci ą z kolei. Wdra żanie poprzednich, realizowane w sposób systemowy, obejmuj ący funkcjonowanie specjalnego Zespołu ds. Wdra żania Strategii, budow ę metryk i projek- tów realizacji zada ń strategicznych, okresow ą ewaluacj ę i inne aktywno ści, przyniosło szereg cennych do świadcze ń, które powinny zosta ć i zostały wykorzystane podczas budowy strategii niniejszej. Podobnie jak strategie dotychczasowe, tak i obecna nie mo że si ę ogranicza ć jedynie do ewidencji społecznych potrzeb miejscowej ludno ści . Musi sta ć si ę kreatywn ą koncepcj ą progospodarczych, prospołecznych i pro środowiskowych działa ń, a z drugiej świadomym wyborem tych z nich, które s ą najwa żniejsze . Jej zakres merytoryczny powinien zatem odpowiada ć nowoczesnym i sprawdzonym koncepcjom w planowaniu strategicznym . Wynika ć

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA AKTUALIZACJA SRGG I JEJ ZASADY STRONA 10 Z 116 musi z dostosowanej do potrzeb samorz ądu lokalnego analizy strategicznej , a nie z zaadapto- wanej do tego celu analizy przedsi ębiorstw. W przejrzysty sposób formułowa ć cele i zadania. Nie mo że by ć pozbawiona procedury wdro żeniowej, czy te ż szczegółowych zasad ewaluacji.

Bior ąc powy ższe pod uwag ę, nowa Strategia Rozwoju Gminy Gr ębocice:

− uwzgl ędnia now ą sytuacj ę i pozycj ę strategiczn ą gminy,

− uwzgl ędnia inne strategie, plany i programy dotycz ące społecznej, gospodarczej i środo- wiskowej sfer gminy oraz zaawansowanie ich realizacji,

− bazuje na nowoczesnej analizie strategicznej,

− zawiera rozstrzygni ęcia, za które działania zwi ązane z jej realizacj ą odpowiadaj ą jedynie władze samorz ądowe, a za które równie ż inne podmioty,

− zawiera rozwi ązania w zakresie organizacji procesu jej wdra żania,

− wskazuje szczegółowe rozwi ązania w zakresie ewaluacji.

3.2. Zasady i proces aktualizacji SRGG 2006-2014 do SRGG 2015- 2020 Strategia Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 została zbudowana w oparciu o 4 podstawowe, ni żej opisane zasady planowania strategicznego.

Zasada konsensusu społeczno ści lokalnej. Zasada ta polega na tworzeniu Strategii z uwzgl ędnieniem potrzeb i aspiracji społeczno ści gminy, tak aby stała si ę ona narz ędziem ich zaspokojenia. Stosowanie tej zasady gwarantuje nie tylko adekwatno ść tre ści Strategii w stosunku do owych potrzeb i aspiracji, ale równie ż zaanga żowanie obywateli w proces jej realizacji. Twier- dzenie to ju ż wielokrotnie zostało pozytywnie zweryfikowane w dziesi ątkach tysi ęcy polskich i zagranicznych samorz ądów lokalnych i ponadlokalnych. Tak że podczas realizacji poprzednich strategicznych planów rozwoju Gminy Gr ębocice.

Do prac nad SRGG 2015-2020 wł ączono zatem przedstawicieli społeczno ści lokalnej reprezentu- jących ró żne terytoria, środowiska i grupy interesów, zwanych liderami lokalnymi. Oprócz nich za- proszono tak że przedstawicieli władz ponadlokalnych, maj ących wpływ na rozwój gminy Gr ęboci- ce. Pełn ą list ę zaproszonych osób zawiera zał ącznik nr 2. Prace te miały posta ć warsztatów strategicznych, podczas których zaproszeni, w imieniu społeczno ści lokalnej i ponadlokalnych władz, prezentowali swoje opinie i spostrze żenia na temat silnych stron gminy, jej problemów i zagro żeń, a tak że szans rozwojowych. Dokonali zatem analizy strategicznej gminy. Ponadto proponowali oni konkretne przedsi ęwzi ęcia (stałe działania oraz jednorazowe przedsi ęwzi ęcia) inwestycyjne, informacyjne, promocyjne, prawne, organizacyjne, edukacyjne, monitoringowe i inne, których realizacja miała przyczyni ć si ę do:

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA AKTUALIZACJA SRGG I JEJ ZASADY STRONA 11 Z 116 − wykorzystania lub pełniejszego wykorzystania atutów gminy,

− rozwi ązania lub ograniczenia problemów rozwojowych gminy,

− zabezpieczenia jej przed zagro żeniami lub skompensowania ich skutków,

− wykorzystania jej szans rozwojowych.

Warsztaty strategiczne odbyły si ę w Gminnym O środku Kultury i Bibliotece w Gr ębocicach w dniach 19 i 22 czerwca 2015 r., a poprzedziło je szkolenie liderów nt. zarz ądzania strategicznego rozwojem lokalnym, które miało miejsce 18 czerwca 2015 r. W ich trakcie wykorzystano technik ę moderacji wizualnej. Polegała ona na zadawaniu uczestnikom pyta ń, dotycz ących ww. tematów, zapisywaniu przez uczestników odpowiedzi, a nast ępnie prezentowaniu tych odpowiedzi wraz z uzasadnieniem. Zadaniem moderatora było inicjowanie i prowadzenie dyskusji na ww. tematy. Chodziło o to, by prócz sporów, naturalnych w takiej sytuacji, osi ągn ąć efekt w postaci mo żliwie zgodnego, grupowego planowania i podejmowania decyzji. W przypadku rozbie żno ści stanowisk, w drodze dyskusji i argumentacji, d ąż ono do osi ągni ęcia rozwi ąza ń lepszych ni ż „mechaniczny” kompromis mi ędzy wst ępnymi stanowiskami stron. Dopuszczono podejmowanie decyzji wył ącznie na zasadzie konsensusu, wykluczaj ąc głosowania, które dzieliłyby uczestników planowania strategicznego na wygranych i przegranych.

Aktywny, merytoryczny udział uczestników warsztatów strategicznych zadecydował o pomy ślnym przebiegu procedury planowania strategicznego. Jego efektem stała si ę zgoda wszystkich osób bior ących w nich udział co do uwarunkowa ń i kierunków rozwoju Gminy Gr ębocice, a tak że szereg ustale ń co do wspomnianych własno ści gminy. Uzgodnienia te stanowiły fundament prac nad tre- ści ą SRGG 2015-2020.

Ponadto, projekt Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice konsultowany i opiniowany był na forum Komisji Rady Gminy Gr ębocice.

Bior ąc powy ższe pod uwag ę, nale ży uzna ć, że SRGG 2015-2020 spełnia zasad ę konsensusu społeczno ści lokalnej i posiada walor akceptacji reprezentantów społeczno ści lokalnej.

Zasada zgodno ści wertykalnej i horyzontalnej. Samorz ąd Gminy Gr ębocice, jak ka żdy inny samorz ąd, mimo i ż dysponuje ustawowo zagwarantowanym obszarem autonomii działa w szeroko rozumianym otoczeniu. Relacje z owym otoczeniem posiadaj ą 3 bardzo istotne dla jego rozwoju cechy. Po pierwsze dotycz ą zagadnie ń gospodarczych, społecznych i środowiskowych. Po drugie, podmioty, które w relacje te z Gmin ą Gr ębocice wchodz ą s ą liczne i s ą to inne samorz ądy, przedsi ębiorstwa, organizacje społeczne, pojedyncze osoby, instytucje publiczne, a nawet władze pa ń- stwowe, czy władze organizacji mi ędzynarodowych. Po trzecie, wpływ tych relacji na rozwój Gmi- ny Gr ębocice jest bardzo du ży.

Bior ąc powy ższe pod uwag ę zapewniono zgodno ść wertykaln ą i horyzontaln ą Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 z dokumentami planistycznymi (strategiami, planami, pro-

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA AKTUALIZACJA SRGG I JEJ ZASADY STRONA 12 Z 116 gramami) najwa żniejszych podmiotów otoczenia. Oczywi ście we wszystkich tych przypadkach, w których było to zgodne z interesem Gminy Gr ębocice. Zgodno ść wertykalna to zgodno ść Strategii z dokumentami planistycznymi samorz ądu powiatowego, województwa, kraju oraz organizacji mi ędzynarodowych. Daje ona mo żliwo ść rozwoju współpracy z tymi podmiotami oraz zwi ększa szanse na pozyskanie środków zewn ętrznych. Zgodno ść horyzontalna to zgodno ść Strategii z dokumentami planistycznymi s ąsiednich samorz ądów gminnych. Daje ona mo żliwo ść rozwoju współpracy z nimi przy rozwi ązywaniu tych samych lokalnych i subregionalnych problemów. Do- kumenty planistyczne zgodno ści wertykalnej i horyzontalnej zostały zawarte w rozdziale 11.3. Fakt, i ż Strategia Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 spełnia warunek zgodno ści wertykalnej i horyzontalnej nie oznacza, że została ona podporz ądkowana tre ści innych dokumentów planistycznych. Priorytetem były tu bowiem koncepcje, uwarunkowania, szanse i zagro żenia Gmi- ny Gr ębocice, b ędące przedmiotem analizy strategicznej przedstawionej w rozdziale 4.

Zasada zgodno ści wewn ętrznej. Zgodno ść wewn ętrzna to zgodno ść niniejszej Strategii z innymi dokumentami planistycznymi Gminy Gr ębocice.

Zarz ądzanie strategiczne i operacyjne wymaga posługiwania si ę przez samorz ąd gminy szere- giem ró żnorodnych dokumentów planistycznych o charakterze zarówno długoterminowym, jak i krótkoterminowym. Niezale żnie od tego, czy ich sporz ądzanie jest fakultatywnym aktem aktywno- ści władz, czy te ż wynika z dyspozycji ustawowych, wszystkie one powinny tworzy ć spójn ą, hie- rarchiczn ą struktur ę. Z oczywistych wzgl ędów w strukturze tej funkcj ę nadrz ędn ą pełni Strategia Rozwoju Gminy Gr ębocice. Strategia Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 spełnia ten wymóg. Osi ągni ęto go drog ą szczegółowej analizy planów i programów przyj ętych przez ten samorz ąd do realizacji w ostatnich kilku latach oraz asymilacji ich najwa żniejszych elementów. Do- kumenty planistyczne zgodno ści wewn ętrznej zostały zawarte w rozdziale 11.4.

Zasada rozwoju zrównowa żonego (ekorozwoju). Ekorozwój to proces rozwoju gospodarczego, w którym nast ępuje skojarzenie rozwoju społeczno-gospodarczego z funkcjonowaniem ekosyste- mów i stanem ich relacji ekologicznych. Ekorozwój to równie ż takie zarz ądzanie zasobami środo- wiska, które umo żliwia ich gospodarcze i społeczne wykorzystanie przy jednoczesnym ich zachowaniu w postaci mo żliwie zbli żonej do pierwotnej, tak aby i w przyszło ści mogły by ć wykorzysty- wane. Przyjmuj ąc zasad ę rozwoju zrównowa żonego (ekorozwoju) zło żono mo żliwo ść równoległe- go i zrównowa żonego rozwijania wszystkich trzech sfer gminy (gospodarczej, społecznej i środo- wiskowej) dzi ęki zrozumieniu wagi ka żdej z nich i umiej ętno ści znajdowania rozwi ąza ń kompromi- sowych.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA AKTUALIZACJA SRGG I JEJ ZASADY STRONA 13 Z 116 3.3. Wykorzystane źródła informacji

W procesie budowy SRGG 2015-2020, oprócz informacji pozyskanych podczas warsztatów strategicznych wykorzystano dane, informacje i koncepcje pochodz ące z:

− Banku Danych Lokalnych Głównego Urz ędu Statystycznego,

− dokumentach planistycznych zgodno ści wertykalnej i horyzontalnej wskazanych w rozdziale 11.3,

− dokumentów planistycznych zgodno ści wewn ętrznej wskazanych w rozdziale 11.4,

− sprawozda ń statystyki pa ństwowej (np. MPiPS-03, MPiPS-05) składanych przez gmin ę,

− Bada ń Aktywno ści Ekonomicznej Ludno ści w latach 2011-2014 Głównego Urz ędu Staty- stycznego,

− informatorów miesi ęcznych Powiatowego Urz ędu Pracy w Polkowicach z lat 2010-2015.

− sprawozda ń rocznych z działalno ści Powiatowego Urz ędu Pracy w Polkowicach z lat 2010-2015.

− uchwały bud żetowej na 2015 r.,

− sprawozda ń rocznych z wykonania planu dochodów bud żetowych z lat 2011-2014,

− materiałów promocyjnych Gminy Gr ębocice,

− stron internetowych Gminy Gr ębocice,

− wyników warsztatów strategicznych przeprowadzonych podczas prac nad poprzednimi strategiami rozwoju Gminy Gr ębocice,

− wszystkich, pozostałych, nie wskazanych wy żej, uchwał Rady Gminy i zarz ądze ń Wójta Gminy,

− kilkuset publikacji naukowych po świ ęconych zagadnieniom zarz ądzania rozwojem lokalnym,

− wyników wywiadów osobistych przeprowadzonych przez autora w lipcu i sierpniu 2014 r. z burmistrzami 46 polskich, małych miast nt. ich koncepcji i do świadcze ń w zarz ądzaniu strategicznym rozwojem ich miast.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 14 Z 116 4. Analiza strategiczna SWOT Plus

4.1. Metodyka analizy

W procesie budowy SRGG 2015-2020 zastosowano analizę strategiczn ą SWOT Plus, dostoso- wan ą do charakteru jednostek samorz ądu terytorialnego. W analizie tej wyró żniono:

− atuty – najwa żniejsze, istniej ące w momencie analizy, wła ściwo ści Gminy Gr ębocice, które s ą aktywnymi źródłami jej rozwoju lub nieaktywnymi, lecz mo żliwymi do zaktywizowania źródłami tego rozwoju.

− stymulanty – aktywne czynniki zewn ętrzne przyczyniaj ące si ę do rozwoju Gminy Gr ębocice.

− problemy – istniej ące w momencie analizy, wła ściwo ści Gminy Gr ębocice, które s ą hamulcami lub barierami jej rozwoju.

− destymulanty – aktywne czynniki zewn ętrzne b ędące barierami lub hamulcami rozwoju Gmi- ny Gr ębocice.

− szanse wewn ętrzne – wyró żniaj ące Gmin ę Gr ębocice, maj ące swoje źródło na jej terenie, szczególne mo żliwo ści wykreowania jej nowych atutów, zdyskontowania istniej ących, atutów, rozwi ązania problemów, wyeliminowania zagro żeń lub zabezpieczenia si ę przed nimi.

− szanse zewn ętrzne – najwa żniejsze, pozytywne czynniki zewn ętrzne, które istniały w momencie analizy i mog ą, po spełnieniu pewnych warunków, sta ć si ę stymulantami, lub których zaistnienie w przyj ętym horyzoncie czasowym jest wysoce prawdopodobne, i które mog ą, po spełnieniu pewnych warunków, sta ć si ę stymulantami.

− zagro żenia wewn ętrzne – najwa żniejsze, istniej ące w momencie analizy, wła ściwo ści Gminy Gr ębocice, które s ą nieaktywnymi, lecz mo żliwymi do zaktywizowania barierami lub hamulcami jej rozwoju, lub sytuacje wysokiego prawdopodobie ństwa utraty danego atutu, pojawienia si ę problemu lub utraty stymulanty, wtedy gdy przyczyna zmiany znajduje si ę na terenie Gminy Gr ębocice.

− zagro żenia zewn ętrzne – najwa żniejsze, negatywne czynniki zewn ętrzne, których zaistnienie w przyj ętym horyzoncie czasowym jest wysoce prawdopodobne, i które mog ą sta ć si ę destymulantami, lub sytuacje wysokiego prawdopodobie ństwa utraty danej stymulanty, wtedy gdy przyczyna zmiany le ży poza Gmin ą Gr ębocice.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 15 Z 116 Rysunek 1. Analiza SWOT Plus Gminy Gr ębocice

WN ĘTRZE Gminy Gr ębocice OTOCZENIE i jego CZYNNIKI wpływu i jej WŁA ŚCIWO ŚCI na rozwój Gminy Gr ębocice

korzystne ATUTY STYMULANTY

CE Ą

ISTNIEJ niekorzystne PROBLEMY DESTYMULANTY

SZANSE SZANSE korzystne WEWN ĘTRZNE ZEWN ĘTRZNE

ZAGRO ŻENIA ZAGRO ŻENIA niekorzystne POTENCJALNE WEWN ĘTRZNE ZEWN ĘTRZNE

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 16 Z 116 4.2. Atuty Tabela 1. Atuty Gminy Gr ębocice

ATUTY STRATEGICZNE POZOSTAŁE ATUTY - bogate zasoby rudy miedzi, - zasoby gipsu, ołowiu i anhydrytu towarzysz ące rudzie miedzi, - zasoby soli kamiennej, - zasoby le śne, - zasoby srebra towarzysz ące rudzie miedzi, - zasoby kruszyw budowlanych, - zasoby wysokiej jako ści wód podziemnych, - zasoby piasku, zasoby naturalne - du ży areał gruntów ornych o wysokich klasach bonitacyjnych, - zasoby węgla brunatnego, - niewielki, dodatni przyrost naturalny, demografia demografia - niski poziom bezrobocia, - stosunkowo wysokie kwalifikacje społeczno ści lokalnej, - stosunkowo wysoka dost ępno ść siły roboczej lecz przede wszystkim ni- sko wykwalifikowanej, - działalno ść Powiatowego Urz ędu Pracy: aktywne po średnictwo pracy,

rynek pracy szkolenia, aktywizacja bezrobotnych, pozyskiwanie środków z funduszy UE i inne, - poło żenie w s ąsiedztwie drogi krajowej nr 3 (przyszłej S3) - poło żenie w geograficznym centrum Europy, oraz w stosunkowo niewielkiej odległo ści od autostrady A4, - blisko ść unijnych i krajowych rynków zbytu, - poło żenie na trasie przebiegu, jednej z wa żnych w skali re- - poło żenie w s ąsiedztwie Odry jako wodnego szlaku komunikacyjnego, gionu i kraju, magistrali kolejowej Wrocław Główny - Brzeg - sąsiedztwo z gminami o stosunkowo wysokich dochodach bud żetowych, Dolny - Głogów - Kostrzyn - Szczecin Główny, - poło żenie w s ąsiedztwie granicy polsko-niemieckiej i w stosunkowo nie- - poło żenie w s ąsiedztwie miast Legnica, Leszno, Lubin, Gło- wielkiej odległo ści od granicy polsko-czeskiej, gów i Polkowice – wa żnych o środków gospodarczych, osadniczych i kulturalnych, - stosunkowo niewielka odległo ść od Wrocławia, Jel. Góry, Zielonej Góry, - osobowe poł ączenia kolejowe z Gr ębocic, lokalizacja i komunikacja lokalizacja komunikacja i

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 17 Z 116 ATUTY STRATEGICZNE POZOSTAŁE ATUTY - obecno ść na terenie gminy zakładów KGHM „PM” S.A. jako - stosunkowo wysoka siła nabywcza społeczno ści lokalnej (wynikaj ąca ze najwi ększego, stabilnego pracodawcy i najwa żniejszego po- stosunkowo wysokich płac w przedsi ębiorstwach KGHM „PM” S.A. oraz datnika, w przedsi ębiorstwach zlokalizowanych w podstrefie LSSE i w Głogowie), - wysoki stopie ń prywatyzacji małych i średnich przedsi ębiorstw, gospodarka gospodarka - przedsi ębiorstwa kooperuj ące z lokalnym rolnictwem, - wysoka dost ępno ść nieruchomo ści przygotowanych prawnie i - znaczny stopie ń skupienia osadnictwa,

ń infrastrukturalnie, przeznaczonych pod budownictwo miesz- - liczne, obszerne terytorialnie i aktualne miejscowe plany zagospodaro- kaniowe, wania przestrzennego, - wysoka dost ępno ść nieruchomo ści przygotowanych prawnie i przestrze przeznaczonych pod działalno ść gospodarcz ą, - rozwini ęta przestrzennie sie ć dróg, w tym wiele dróg gmin- - dobrze rozwini ęta sie ć dróg ł ącz ących gmin ę z otoczeniem, nych w dobrym stanie technicznym, - dobrze zorganizowany system gospodarowania odpadami komunalnymi, - wysoka dost ępno ść infrastruktury wodoci ągowej, - - zgazyfikowanie cz ęś ci miejscowo ści gminy, - wysoka dost ępno ść infrastruktury kanalizacji sanitarnej, - systemy oczyszczania ścieków, techniczna infrastruktura - światłowodowa, szkieletowa sie ć teleinformatyczna, - wysoka dost ępno ść infrastruktury elektroenergetycznej, - wysoka dost ępno ść usług telefonicznych, - bogata, nowoczesna i dost ępna, gminna infrastruktura spor- - liczne organizacje pozarz ądowe działaj ące w sferze sportu i rekreacji, towo-rekreacyjna (sale sportowe, korty, boiska, sale fitness - bogata oferta i wysoki poziom działalno ści sportowo-rekreacyjnej, itp.), sport

i rekreacja i rekreacja - du ża aktywno ść sportowa mieszka ńców gminy, - liczne, wielodziedzinowe i wieloletnie programy profilaktyczne ba

ż i terapeutyczne, słu zdrowia zdrowia - dobry dost ęp do podstawowej opieki medycznej, - bogata oferta i wysoki poziom działalno ści kulturalnej, - liczne organizacje pozarz ądowe działaj ące w sferze kultury, - wysoki poziom rozwoju bazy kulturalnej, - bogactwo tradycji i spu ścizny kulturowej,

kultura kultura

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 18 Z 116 ATUTY STRATEGICZNE POZOSTAŁE ATUTY - wysoko rozwini ęta, gminna infrastruktura edukacyjna, - wysoki priorytet edukacji w polityce finansowej gminy, - wysoki poziom edukacji w gminnych jednostkach szkolnic- - dost ęp do opieki przedszkolnej, twa, - kształcenie integracyjne, - Uniwersytet Trzeciego Wieku, edukacja i przedszkola przedszkola - dobry stan ekonomiczny lokalnych gospodarstw rolnych, - długi okres wegetacji ro ślin, - du ży potencjał produkcyjny lokalnych gospodarstw rolnych, - niski stopie ń zanieczyszczenia gruntów rolnych, - rolnicze tradycje i do świadczenie społeczno ści lokalnej, - zwarto ść przestrzeni rolniczej, rolnictwo rolnictwo - wykształcona, stabilna i stale podnosz ąca swoje kwalifikacje - dobry poziom rozpoznania lokalnych problemów i zagro żeń społecznych, kadra Gminnego O środka Pomocy Społecznej, - udzielanie wsparcia dzieciom pochodz ącym z rodzin ubogich, m.in. w - dobrze funkcjonuj ący system pomocy i opieki społecznej, formie do żywiania, stypendiów i zasiłków szkolnych oraz zakupu pod- - wystarczaj ąca liczba pracowników socjalnych i pracowników ręczników i pomocy szkolnych, świadcz ących opiek ę i wsparcie osobom niepełnosprawnym, - pomoc terapeutyczna, rehabilitacyjna, psychospołeczna i prawna dla - poradnictwo socjalno-społeczne, osób dotkni ętych problemami uzale żnie ń i przemocy w rodzinie, - edukacja, poradnictwo i interwencje w zakresie przeciwdziałania uzale ż- nieniom i przemocy w rodzinie, - świadczenie specjalistycznych usług opieku ńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, - wysoka dost ępno ść rodzinnego poradnictwa specjalistycznego, - współpraca z organizacjami pozarz ądowymi i Ko ściołem Katolickim w za-

pomoc społecznapomoc kresie rozwi ązywania wielu problemów społecznych, - Punkt Konsultacyjny dla Osób Uzależnionych i Przeciwdziałania Przemo- cy w Rodzinie oraz Grupa Wsparcia „Płomyk”, - rozwi ązywanie i zapobieganie licznym problemom społecznym w oparciu o współprac ę z organizacjami pozarz ądowymi,

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 19 Z 116 ATUTY STRATEGICZNE POZOSTAŁE ATUTY - niski poziom przest ępczo ści, - liczne działania profilaktyczne, informacyjne i edukacyjne prowadzone - liczne jednostki ochotniczych stra ży po żarnych, wśród dzieci i młodzie ży w zakresie uzale żnie ń i przeciwdziałania prze- stwo stwo

ń mocy w rodzinie, - dobra baza materialna systemu ratownictwa OSP, - Rewir Dzielnicowych w Gr ębocicach (posterunek Policji), - plany zabezpiecze ń logistycznych przy zagro żeniu ze strony bezpiecze OUOW Żelazny Most, - stosunkowo korzystna struktura demograficzna ludności - młodzie ż, (znacz ący udział ludno ści w wieku produkcyjnym), - gotowo ść cz ęś ci społecze ństwa do działa ń wolontarystycznych, - du ża aktywno ść społeczna mieszka ńców gminy (liczne orga- - tzw. patriotyzm lokalny,

nizacje społeczne, sekcje zainteresowa ń, zespoły itp.), - kluby seniora „Złota Jesie ń”, „Babie Lato” i „Wrzos”, ść - niski poziom roszczeniowo ści mieszka ńców gminy, - aktywno ść cz ęś ci mieszka ńców w kreowaniu rozwoju gospodarczego, społecznego oraz w zakresie ochrony/rozwoju społeczno środowiska naturalnego, - dobra współpraca mi ędzy podmiotami infrastruktury społecz- nej (sołectwami, jednostkami kultury, szkołami, organizacjami pozarz ądowymi itp.), - niski stopie ń zanieczyszczenia lokalnego środowiska natu- - stosunkowo bogata fauna i flora: lasy (głównie sosnowe), 83 gatunki pta- ralnego – nie dotyczy rejonu OUOW Żelazny Most, ków, ssaki (m. in. borsuki, dziki, gronostaje, jelenie, je że, karczowniki, - wysoki poziom świadomo ści ekologicznej cz ęś ci społeczno- kuny, lisy, łasice, nornice, ryjówki, tchórze, wiewiórki, zaj ące, nietoperze), ści lokalnej, gady (m. in. gniewosze, jaszczurki, zaskro ńce, żaby), ryby (m. in. karpie, kiełbie, klenie, leszcze, płocie, szupaki). - rezerwat przyrody „Uroczysko Obiszów”, - Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Grodowiec,

- użytki ekologiczne - „Grodowiec I” i „Grodowiec II”, rodowisko rodowisko ś - pomniki przyrody, - 600 zidentyfikowanych stanowisk ro ślin obj ętych ochron ą gatunkow ą (w tym 318 ochron ą ścisł ą i 282 ochron ą cz ęś ciow ą), - cieki wodne, w tym rzeka Rudna,

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 20 Z 116 ATUTY STRATEGICZNE POZOSTAŁE ATUTY - Wzgórza Dalkowskie, - obiekty gospodarstw rolnych mo żliwe do wykorzystania w działalno ści - ukształtowanie terenu sprzyjaj ące turystyce i rekreacji rowe- agroturystycznej, rowej oraz pieszej, - zespoły parkowo-krajobrazowe, - Sanktuarium Maryjne Grodowiec i inne zabytkowe obiekty - ście żki przyrodnicze, sakralne (Kwielice, Szymocin), - szlak rowerowy, turystyka turystyka - Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Grodowiec”, - obiekty zabytkowe – popałacowe i podworskie, - - 663 stanowiska archeologiczne, z czego 17 zostało wpisanych do reje- stru zabytków (np. Bie ńków, Obiszów i Grodziszcze), - wysoki poziom zarz ądzania gmin ą, - samorz ądowa, partnerska współpraca krajowa i zagraniczna – w tym w - dobra współpraca mi ędzy Rad ą Gminy i Wójtem, ramach Zwi ązku Gmin Zagł ębia Miedziowego, Lokalnej Grupy Działania Fundacji „Porozumienie Wzgórz Dalkowskich” itp. - akceptacja władz lokalnych dla koncepcji zarz ądzania strategicznego, - dobry system komunikacji władz z mieszka ńcami, - dobra współpraca samorz ądu gminy z KGHM Polska Mied ź - wysoka dost ępno ść informacji nt. działa ń samorz ądu gminy, S.A., - zgodno ść wszystkich środowisk społecznych, co do zasad-

d d no ści rozwoju/umacniania alternatywnych, w stosunku do ą przemysłu „miedziowego”, funkcji gospodarczych gminy, - wysokie i o rosn ącej tendencji dochody samorz ądu gminne- samorz go, w tym stabilny dopływ środków finansowych z tytułu opo- datkowania podmiotów KGHM Polska Mied ź S.A. - wysoki poziom zdolno ści kredytowej gminy, - wysoka zdolno ść administracji samorz ądowej do pozyskiwania środków pochodz ących z funduszy Unii Europejskiej, - wysoki poziom aktywno ści i kwalifikacji władz lokalnych, pra- cowników administracji samorz ądowej oraz pracowników jednostek organizacyjnych gminy,

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 21 Z 116 4.3. Stymulanty Tabela 2. Stymulanty rozwoju Gminy Gr ębocice STYMULANTY STRATEGICZNE - strumienie finansowe ze strukturalnych źródeł pomocowych (głównie funduszy UE) trafiaj ące do samorz ądu gminy, lokalnych przedsi ębiorstw, rol- ników oraz indywidualnie do mieszka ńców, - subwencja i dotacje z bud żetu pa ństwa, - napływ wiedzy, innowacji i nowych technologii na teren gminy, - napływ nowych, wykształconych, aktywnych społecznie i gospodarczo mieszka ńców, a wraz z nimi wzorców osobowych i postaw społecznych buduj ących lokalne kapitały - ludzki i społeczny - stosunkowo wysokie tempo rozwoju i sytuacja gospodarcza kraju (w przeciwie ństwie do licznych pa ństw obj ętych kryzysem) pozytywnie wpływaj ą- ca na lokalne przedsi ębiorstwa i samorz ąd gminy, - stabilny krajowy i zagraniczny popyt na wydobywane na terenie gminy kopaliny i wytwarzane produkty rolne, - du że podmioty gospodarcze (głownie KGHM „PM” S.A. oraz podmioty działaj ące w Głogowie i w polkowickiej podstrefie LSSE) zlokalizowane w sąsiedztwie gminy, - programy edukacyjne, promocyjne, restrukturyzacyjne, prewencyjne i modernizacyjne realizowane na terenie gminy przez powiat oraz organy administracji wojewódzkiej i pa ństwowej,

- społeczno-gospodarcze oddziaływanie du żych podmiotów gospodarczych zlokalizowanych w s ąsiedztwie gminy, - napływ prywatnego kapitału inwestycyjnego osób fizycznych na teren gminy (np. nabywaj ących nieruchomo ści budowlane), - instrumenty prawno-ekonomiczne, mobilizuj ące do realizacji inwestycji prośrodowiskowych, - pozyskiwanie wiedzy, ze źródeł ponadlokalnych, przez mieszka ńców gminy, - inwestycje infrastrukturalne realizowane na terenie gminy przez powiat.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 22 Z 116 4.4. Problemy Tabela 3. Problemy Gminy Gr ębocice PROBLEMY STRATEGICZNE POZOSTAŁE PROBLEMY - mała oferta pracy dla młodzie ży i osób powy żej 50 roku ży- - spadek aktywno ści w poszukiwaniu pracy u cz ęś ci bezrobotnych – przy- cia, zwyczajenie do bezrobocia w długim okresie, - mała liczba ofert pracy poza przemysłem miedziowym, - fakt istnienia bezrobocia w mentalno ści cz ęś ci bezrobotnych jako dzie- - niski poziom wykształcenia i kwalifikacji zawodowych wi ęk- dziczonego „sposobu na życie” i tzw. wyuczona bezradno ść , szo ści bezrobotnych, - zjawisko pracy „na czarno” z jednoczesnym pobieraniem zasiłku dla bez- - zjawiska towarzysz ące bezrobociu: depresje, frustracje, uza- robotnych lub/i zasiłków socjalnych oraz korzystaniem z ubezpiecze ń le żnienia, spadek poczucia własnej warto ści, wzrost prze- społecznych opłacanych ze środków publicznych, st ępczo ści i patologia rodziny, - niski poziom zainteresowania cz ęś ci bezrobotnych zdobyciem legalnej - wysoki udział kobiet w śród osób bezrobotnych, pracy, - niski poziom zainteresowania cz ęś ci bezrobotnych zdobyciem dalszego wykształcenia i nowych kwalifikacji, - monokultura wykształcenia i do świadcze ń zawodowych du żej liczby rynek pracy i bezrobocie ryneki pracy bezrobocie mieszka ńców zatrudnionych w KGHM „PM” S.A. utrudniaj ąca podejmowanie pracy w „pozamiedziowej” działalno ści gospodarczej i samodzielne prowadzenie takiej działalno ści, - brak organizacji pozarz ądowych zaanga żowanych w rozwi ązywanie problemu bezrobocia, - migracja ludzi młodych, wykształconych i zawodowo aktyw- - zmienne saldo migracji, nych z terenu gminy, - zmienny przyrost naturalny, - wzrost średniej wieku mieszka ńców gminy, migracje migracje

- dominacja górnictwa i bran ż pochodnych w gospodarce gmi- - negatywne wpływy działalno ści górniczej na powierzchni ę terenu gminy, ny - wy ższe od przeci ętnych w regionie koszty pracy spowodowane wysoko- - niski poziom zainteresowania gmin ą inwestorów zewn ętrz- ści ą płac w KGHM „PM” S.A., nych, - dekapitalizacja mienia „popegeerowskiego”,

gospodarka gospodarka - małe zasoby lokalnego kapitału inwestycyjnego, - brak podmiotów ekonomii społecznej, - niedostatek wysoko wykształconych specjalistów, - stosunkowo niski poziom wska źnika skłonno ści do przedsi ębiorczo ści,

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 23 Z 116 PROBLEMY STRATEGICZNE POZOSTAŁE PROBLEMY - niska kultura zdrowotna wielu mieszka ńców - niesatysfakcjonuj ący dost ęp dzieci i młodzie ży do usług stomatologicz- - wzrost zachorowa ń na tzw. choroby cywilizacyjne, nych i pielęgniarskich w szkołach i przedszkolu, - brak bazy rehabilitacyjnej, - stosunkowo wysoka liczba dzieci z wadami wymowy,

zdrowie zdrowie - niska dost ępno ść do specjalistycznych usług zdrowotnych, w - upowszechnianie si ę zaburze ń psychicznych, tym geriatrycznych, - brak placówek opieki nad osobami starszymi, - alkoholizm, - obni żanie si ę wieku inicjacji alkoholowej i narkotykowej nieletnich, - niski poziom społecznej świadomo ści problemu uzale żnie ń, w tym przede nienia nienia

ż wszystkim alkoholizmu, - narkomania oraz uzale żnienie od innych ni ż narkotyki substancji odurza- uzale jących, - brak lub zły stan techniczny świetlic wiejskich w cz ęś ci miejscowo ści gminy

kultura kultura - brak mo żliwo ści kontynuowania w gminie nauki na poziomie - stosunkowo wysoka odległo ść od placówek szkolnictwa wy ższego, ponadgimnazjalnym, edukacja edukacja - mała liczebno ść i potencjał lokalnych podmiotów zajmuj ących - szkody wyrz ądzane przez dziki, si ę przetwórstwem wytwarzanych na terenie gminy płodów - niski poziom wzajemnego zaufania wła ścicieli gospodarstw rolnych sta- rolnych, nowi ący barier ę w tworzeniu grup producentów rolnych, rolnictwo rolnictwo

- istnienie społecznych barier społecznego i gospodarczego - ograniczone mo żliwo ści wspierania przez gmin ę osób niepełnosprawnych

ść funkcjonowania osób niepełnosprawnych, powy żej 25 roku życia, - niedostosowanie cz ęś ci miejsc i obiektów u żyteczno ści pu- - wzrastaj ący udział osób niepełnosprawnych w śród mieszka ńców gminy, blicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych, niepełno- - niski poziom wykształcenia i aktywno ści znacznej cz ęś ci niepełnospraw- sprawno nych, - niedostateczny stan techniczny niektórych, komunalnych bu- - wzrost zapotrzebowania na mieszkania socjalne przy jednoczesnej, nie- dynków mieszkalnych, dostatecznej ich liczbie,

nictwo mieszkal-

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 24 Z 116 PROBLEMY STRATEGICZNE POZOSTAŁE PROBLEMY - brak zdefiniowanego produktu turystycznego gminy, - niedostatek ście żek turystyczno-rekreacyjnych, - niska rozpoznawalno ść turystyczno-rekreacyjna gminy w re- - niskie aktywność gospodarcza w zakresie agroturystyki, gionie, - niski poziom estetyki wielu obiektów mieszkalnych, gospodarskich i go- - słabo rozwini ęte funkcje turystyczno-rekreacyjne gminy, spodarczych, - niski poziom zainteresowania inwestycyjnego w zakresie turystyki i rekreacji, - brak samorz ądowego programu rozwoju funkcji turystyczno- rekreacja i turystyka rekreacja i turystyka rekreacyjnych gminy, - niedostatek ście żek rowerowych, - szkody górnicze, - niszczenie mienia publicznego i prywatnego (wandalizm), - wzrost cz ęstotliwo ści społecznie agresywnych zachowa ń, - przemoc w rodzinie, - braki w zakresie monitoringu wizyjnego miejsc publicznych, - przemoc w śród dzieci i młodzie ży w drodze do i ze szkoły oraz w miejscach zabaw (boisko, sklep, park, przystanki autobusowe itp.), stwo stwo

ń - cyberprzemoc w śród dzieci i młodzieży, - brak grup wsparcia i organizacji pozarz ądowych przeciwdziałaj ących przemocy w rodzinie,

bezpiecze - brak umiej ętno ści prawidłowego funkcjonowania dzieci i młodzie ży oraz dorosłych w środowisku cyfrowym, w szczególno ści w środowisku tzw. nowych mediów, - wypadki komunikacyjne, - zanieczyszczenie wód powierzchniowych, wód podziemnych, - przypadki przesi ąkania do gruntu zmineralizowanej wody nadosadowej powietrza i gleb powodowane przez OUOW Żelazny Most, ze OUOW Żelazny Most, - zanieczyszczenie powietrza spowodowane funkcjonowaniem - zbyt niski stopie ń zalesienia tej cz ęś ci gminy, która znajduje si ę w zasi ę- z szybu R-11 w Grodowcu, gu wy żej wymienionego oddziaływania OUOW Żelazny Most, - niski poziom świadomo ści ekologicznej znacz ącej cz ęś ci - nieodpowiednia struktura drzewostanu tej cz ęś ci gminy, która znajduje mieszka ńców gminy, si ę w zasi ęgu wy żej wymienionego oddziaływania OUOW Żelazny Most, rodowisko rodowisko

ś - niska emisja – głownie z licznych lokalnych palenisk na pali- - nielegalne (tzw. dzikie) składowiska odpadów, wa stałe, - zakwaszenie gleb u żytkowanych rolniczo, - wyroby azbestowe w budynkach mieszkalnych, gospodarskich i inwen- tarskich.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 25 Z 116 PROBLEMY STRATEGICZNE POZOSTAŁE PROBLEMY - brak obwodnic Gr ębocic, - brak drogi dojazdowej do Parku w Grodziszczu, - degradacja dróg i inne uci ąż liwo ści zwi ązane z transportem - brak bezkolizyjnych skrzy żowa ń dróg z liniami kolejowymi, ci ęż arowym przedsi ębiorstw KGHM Polska Mied ź S.A., - niedostateczne oznakowanie informacyjne, - zły stan techniczny nawierzchni i (brak) infrastruktury okołod- - niesatysfakcjonuj ący stan cz ęś ci dróg transportu rolniczego, rogowej niektórych dróg gminnych, - wył ączanie z eksploatacji dróg przebiegaj ących u podnóża zapór OUOW - zły stan szeregu dróg powiatowych oraz ich infrastruktury Żelazny Most zwi ązane z jego rozbudow ą, okołodrogowej, - dominacja indywidualnych, niskoefektywnych rozwi ąza ń w zakresie zao- - brak dróg alternatywnych przesuwaj ących ruch z odcinków, patrzenia w energi ę ciepln ą, które b ędą w przyszło ści intensywnie u żytkowane przez przedsi ębiorstwa nale żą ce do KGHM Polska Mied ź S.A., - brak przył ączy do internetowej, światłowodowej sieci szkiele- towej oraz brak operatora dostarczaj ącego usługi internetowe za ich po średnictwem, - braki w zakresie infrastruktury okołodrogowej: chodników, oświetlenia ulicznego, oznakowania, - braki i zły stan techniczny infrastruktury hydrotechnicznej słu-

infrastruktura techniczna i usługi komunikacyjne infrastruktura usługi technicznakomunikacyjne i żą cej gospodarce wodami powierzchniowymi (urz ądzenia melioracji szczegółowej), - niedostatecznie rozwini ęty system komunikacji publicznej z Polkowicami, - wysoki stopie ń uzale żnienia dochodów samorz ądu gminy od - brak długofalowego programu lokalnej polityki gospodarczej samorz ądu wpływów z KHGM Polska Mied ź S.A., Gminy Gr ębocice, - wzrost wydatków bud żetowych na pokrycie kosztów bie żą- cych świadczenia gminnych usług, d d ą - niesatysfakcjonuj ący system gospodarczej i turystyczno- rekreacyjnej promocji gminy,

samorz

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 26 Z 116 PROBLEMY STRATEGICZNE POZOSTAŁE PROBLEMY - wzrost liczby osób, w stosunku do których istnieje potrzeba - nie w pełni zaspokojone i rosn ące potrzeby w zakresie dziennej opieki dla podj ęcia działa ń interdyscyplinarnych zwi ązanych z rozwi ą- osób starszych, zywaniem problemów społecznych, - brak wolontariatu w rozwi ązywaniu problemów społecznych, - niewystarczaj ące warunki lokalowe Gminnego O środka Po- - bierne, zachowawcze, negatywne, nastawienie cz ęś ci mieszka ńców, mocy Społecznej, - „eurosieroctwo”, - trwałe i gł ębokie uzale żnienie wielu osób i rodzin od pomocy - atomizacja, nietrwało ść i dysfunkcyjno ść rodzin,

stwo stwo społecznej, ń - niewystarczaj ący dost ęp do placówek wsparcia dla dzieci i młodzie ży w - „zamkni ęcie” osób starszych w domach, gminie, - pauperyzacja cz ęś ci mieszka ńców, - brak w gminie grup i o środków wsparcia dla rodzin i osób samotnie wy- społecze - niski poziom koordynacji działa ń instytucji i organizacji wspie- chowuj ących dzieci, raj ących rodziny, dzieci i młodzie ż, - niski poziom świadomo ści obywatelskiej i postaw obywatelskich cz ęś ci - niewła ściwe, ogólnokrajowe rozwi ązania prawne w zakresie mieszka ńców gminy, finansowania pomocy społecznej, - bezdomno ść , - zły stan materialny cz ęś ci gospodarstw domowych,

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 27 Z 116 4.5. Destymulanty Tabela 4. Destymulanty rozwoju Gminy Gr ębocice DESTYMULANTY - „przyci ąganie” przez Wrocław oraz inne du że o środki miejskie mieszka ńców gminy, - zmienno ść , zło żono ść i restrykcyjno ść przepisów prawa (m. in. w zakresie działalno ści gospodarczej, oświaty, pomocy społecznej, finansów samorz ądowych, prawa geologicznego i górniczego), - niewystarczaj ące finansowanie przez NFZ usług diagnostycznych i terapeutycznych, - regulacje prawne ograniczaj ące mo żliwo ści prewencji i rozwi ązywania problemów społecznych, - regulacje prawne skutkuj ące wzrostem poziomu kosztów pracy, - wysoki i rosn ący poziom pa ństwowych obci ąż eń fiskalnych i parafiskalnych, - przekazywanie przez władze pa ństwowe samorz ądom zada ń publicznych do realizacji, bez zabezpieczenia wystarczaj ących źródeł ich finansowania, - niewystarczaj ące dochody samorz ądu powiatowego w stosunku do potrzeb realizacji zada ń powiatowych, co wynika z niedoskonało ści rozwi ąza ń prawnych reguluj ących działalno ść samorz ądów powiatowych, - wypieranie lokalnej, tradycyjnej kultury przez ponadlokaln ą, zunifikowan ą kulturę masow ą (cz ęsto globaln ą), - przejmowanie ponadlokalnych, zunifikowanych postaw, pogl ądów, zwyczajów, obyczajów i pragnie ń wywołuj ące utrat ę to żsamo ści lokalnej mieszka ńców gminy, - napływ obecnych ponadlokalnie, biernych, roszczeniowych i skrajnie konsumpcyjnych postaw życiowych, wzorców nieuczciwo ści, egoizmu, obo- jętno ści, gł ębokiej nieufno ści, omijania i wykorzystywania prawa niezgodnie z intencj ą prawodawcy itp., - polityka dywidendowa Skarbu Pa ństwa wobec KHGM Polska Mied ź S.A., - postrzeganie regionu Zagł ębia Legnicko-Głogowskiego przez turystów krajowych i zagranicznych jako obszaru o niskiej atrakcyjno ści turystyczno- rekreacyjnej

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 28 Z 116 4.6. Szanse wewn ętrzne Tabela 5. Szanse wewn ętrzne Gminy Gr ębocice STRATEGICZNE SZANSE WEWN ĘTRZNE POZOSTAŁE SZANSE WEWN ĘTRZNE - skłonno ść cz ęś ci wykształconych mieszka ńców gminy i subre- - dąż enia niektórych, lokalnych organizacji pozarz ądowych do pozy- gionu (w tym absolwentów szkół wy ższych) do trwałego wi ązania skania środków z ró żnorodnych funduszy pomocowych, swojej przyszło ści z Gmin ą Gr ębocice. - skłonno ść dzieci i młodzie ży do udziału w niestandardowych, nowo- - skłonno ść cz ęś ci mieszka ńców do stałego podnoszenia swoich czesnych przedsi ęwzi ęciach o charakterze kulturalnym, sportowym i kwalifikacji, społecznym, - rozwój lokalnych organizacji pozarz ądowych oraz ich oferty - wysokie zainteresowanie środowisk nauczycielskich podnoszeniem współpracy z samorz ądem gminy w zakresie kreowania jej roz- własnych kwalifikacji, woju, - pomysły mieszka ńców maj ące na celu aktywizacj ę społeczn ą gminy, społeczne - zainteresowanie znacz ącej cz ęś ci mieszka ńców gminy (głównie - finansowa i techniczna mo żliwo ść wykorzystania najnowszych tech- ludzi młodych) rozpocz ęciem lub intensyfikacj ą uprawiania sportu nik telekomunikacyjnych i informatycznych w całym procesie kształ- lub regularn ą rekreacj ą, cenia dzieci i młodzie ży, - moda w śród cz ęś ci mieszka ńców na zdrowy tryb życia, - mo żliwo ść wykorzystania wiedzy i do świadczenia mieszka ńców, któ- - gotowo ść niektórych mieszka ńców (głównie młodzie ży) do rozpo- rzy niedawno osiedlili si ę na terenie gminy, a pochodz ą z okolicz- cz ęcia lub intensyfikacji działa ń wolontarystyczych, nych, du żych miast, - wzrost świadomo ści ekologicznej cz ęś ci mieszka ńców gminy, rodo- ś wiskowe wiskowe - zamierzenia inwestycyjne KGHM „Polska Mied ź” S.A., - wzrost świadomo ści mieszka ńców w zakresie uzale żnienia własnej - prawna i finansowa mo żliwo ść prowadzenia aktywnej samorz ą- zamo żno ści i zamo żno ści swoich dzieci od dostosowania posiadane- dowej polityki gospodarczej, go wykształcenia do potrzeb rynku pracy, własnej przedsi ębiorczo ści, aktywno ści zawodowej i postaw życiowych, - gotowo ść niektórych mieszka ńców gminy do podj ęcia działalno- gospodarcze gospodarcze ści gospodarczej na własny rachunek, - przyj ęcie i wdro żenie SRGG 2015-2020, - mo żliwo ść skutecznej i efektywnej realizacji fakultatywnych oraz obli- - mo żliwo ść zaanga żowania szerokich kr ęgów społeczno- gatoryjnych zada ń gminy we współpracy z samorz ądami s ąsiednich

dowe dowe gmin, samorz ądem powiatu, samorz ądem wojewódzkim, innymi in-

ą gospodarczych w realizacj ę strategii rozwoju gminy, stytucjami publicznymi i prywatnymi. - gotowo ść KGHM „Polska Mied ź” S.A. do realizacji inwestycji drogowych na terenie gminy rozwi ązuj ących problem degradacji samorz dróg gminnych przez transport zwi ązany z jego działalno ści ą.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 29 Z 116 4.7. Szanse zewn ętrzne Tabela 6. Szanse zewn ętrzne Gminy Gr ębocice

STRATEGICZNE SZANSE ZEWN ĘTRZNE POZOSTAŁE SZANSE ZEWN ĘTRZNE - finansowa i techniczna mo żliwo ść inwestowania przez KGHM „PM” - nieprzewidywalna sytuacja gospodarcza i polityczna wielu re- S.A. na terenie Gminy Gr ębocice w przedsi ęwzi ęcia gospodarcze nie gionów świata – fakt ten zwi ększa atrakcyjno ść inwestycyjn ą zwi ązane z przemysłem „miedziowym”, Polski jako stabilnego, przewidywalnego pa ństwa, - strukturalny wzrost cen miedzi na rynkach światowych, - obecno ść nowych, du żych podmiotów gospodarczych na tere- - poszukiwanie, przez inwestorów zagranicznych oraz zewn ętrznych nie Dolnego Śląska, krajowych, atrakcyjnych miejsc pod nowe inwestycje, - proces globalizacji gospodarki, - rozwój średnich i du żych podmiotów gospodarczych funkcjonuj ących w - rozwój podmiotów gospodarczych funkcjonuj ących w s ąsiedz- sąsiedztwie gminy, twie gminy, - planowana budowa drogi ekspresowej S3, - rosn ący popyt na energi ę wytwarzan ą ze źródeł odnawialnych, - technologie przetwarzania odpadów poflotacyjnych słu żą ce ich gospo- - prawne ramy i wsparcie publiczne dla grup producentów rol- gospodarcze gospodarcze darczemu wykorzystaniu, nych, - liberalizacja handlu mi ędzynarodowego, zwłaszcza porozumienie o - wzrost popytu zagranicznego na polskie produkty rolne, wolnym handlu USA-UE, - popyt na produkty regionalne i ekologiczne, - uj ęcie w Kontrakcie Terytorialnym Dla Województwa Dolno śląskiego wśród przedsi ęwzi ęć priorytetowych przedsi ęwzi ęcia pn. „Prace na linii kolejowej C-E 59 Wrocław Brochów / Grabiszyn – Głogów – Zielona Góra – Rzepin – Szczecin Podjuchy”, - zmiana pa ństwowych rozwi ąza ń prawnych w zakresie polityki proro- - rosn ący poziom mobilno ści Polaków, dzinnej, zdrowotnej, edukacyjnej, wobec osób starszych oraz wyklu- - poszukiwanie przez mieszka ńców okolicznych, du żych miast czonych społecznie, miejsc do budowy domu i zamieszkania, - wojewódzkie plany realizacji projektu „Bezpieczny Dolny Śląsk – - rozwój organizacji pozarz ądowych o regionalnym i krajowym wzmocnienie systemu zarz ądzania ryzykiem – wsparcie komplemen- społeczne zasi ęgu działalno ści, tarnych działa ń Stra ży Po żarnej, Policji na Dolnym Śląsku wraz z za- - prawne mo żliwo ści w zakresie tworzenia spółdzielni socjalnych, pewnieniem wkładu własnego ze strony rz ądowej”, - rozwój bezodpadowych i małoodpadowych technologii energetycz- - rozwój pro środowiskowych d ąż eń samorz ądów s ąsiednich, nych, wykorzystuj ących odnawialne źródła energii, - nowe regulacje prawne uwzgl ędniaj ące standardy środowisko- - wzrost warto ści surowców wtórnych, we Unii Europejskiej, - koncepcja rz ądowego programu wsparcia rozwoju energetyki niekon- - ewolucja systemu prawnego w kierunku wzrostu opłat za go- rodowiskowe rodowiskowe ś wencjonalnej, spodarcze wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego,

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 30 Z 116

STRATEGICZNE SZANSE ZEWN ĘTRZNE POZOSTAŁE SZANSE ZEWN ĘTRZNE - zmieniaj ący si ę „model konsumpcyjny” Polaków – m.in. wyra żaj ący - rosn ący regionalny popyt na działki letniskowe, wzrostem zainteresowania zdrowym trybem życia, wypoczynkiem i - rosn ący popyt na wyroby rzemie ślnicze i r ękodzielnicze, wzrostem wydatków na turystyk ę i rekreacj ę, - stabilny poziom popularno ści tzw. turystyki sentymentalno- - rosn ący zagraniczny i krajowy popyt na nowoczesne, niekonwencjo- nostalgicznej, nalne usługi turystyczne i paraturystyczne, na turystyk ę i rekreacj ę - poszukiwanie przez organizatorów nowoczesnych, niekonwen- weekendow ą, rowerow ą, historyczn ą, hippiczn ą, industrialn ą, przyro- cjonalnych imprez ponadlokalnych o charakterze sportowym, doznawcz ą, sakraln ą, na usługi agroturystyczne i kultur ę wiejsk ą, rekreacyjnym, kulturalnym i turystycznym, atrakcyjnych miejsc

turystyczno-rekreacyjne turystyczno-rekreacyjne do ich przeprowadzenia, - mo żliwo ść wykorzystania do świadcze ń i dobrych praktyk w zakresie - koncepcje wspierania rozwoju społeczno-gospodarczego gminy zarz ądzania rozwojem lokalnym innych gmin, przez Zwi ązek Gmin Zagł ębia Miedziowego, - mo żliwo ść wykorzystania najnowszych osi ągni ęć nauk z zakresu orga- - skłonno ść samorz ądów zagranicznych (szczególnie z terenów nizacji i zarz ądzania w administracji publicznej, gospodarki komunal- Unii Europejskiej) do nawi ązywania i rozwijania współpracy nej, interwencjonizmu samorz ądowego, marketingu przestrzeni itp. w transgranicznej. kreowaniu rozwoju gminy, - ulegaj ąca upowszechnieniu idea partnerstwa publiczno- - nowe technologie, które mog ą by ć wykorzystane w działalno ści samo- prywatnego, zmiany rozwi ąza ń prawnych j ą reguluj ących oraz rz ądowej, skłonno ść podmiotów gospodarczych do podejmowania bizne- - zmiana ustawy o transporcie drogowym umo żliwiaj ąca współfinanso- sowej współpracy z jednostkami samorz ądu terytorialnego wanie komunikacji publicznej mi ędzy gmin ą a Polkowicami przez sa- - mo żliwo ść przenoszenia niektórych, gminnych inicjatyw spo- dowe dowe ą morz ąd powiatowy i samorz ąd gminy, łecznych o znaczeniu ponadlokalnym na szczebel powiatowy i wojewódzki,

samorz - wojewódzkie plany w zakresie realizacji projektu „Standaryzacja cyfrowa oraz modernizacja zasobów geodezyjnych i kartogra- ficznych powiatów wchodz ących w skład Zwi ązku Powiatów Województwa Dolno śląskiego”, - oferta publicznych placówek naukowych w zakresie meryto- ryczno-informacyjnego wsparcia zarz ądzania rozwojem lokalnym, adresowana do jednostek samorz ądu terytorialnego, - niski poziom kosztów kredytów bankowych ułatwiaj ący samorz ądom zaci ąganie bankowych zobowi ąza ń.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 31 Z 116

STRATEGICZNE SZANSE ZEWN ĘTRZNE POZOSTAŁE SZANSE ZEWN ĘTRZNE - oferta krajowych i transgranicznych (Unia Europejska, okres progra- - rozwój Internetu, technologii i usług teleinformatycznych oraz mowania 2014-2020 - RPO, EWT, PROW, EOG, WFO Ś i inne) tzw. in- kultury społecze ństwa informacyjnego, stytucji i programów pomocowych, dotycz ąca wsparcia pozamaterial- - nowoczesne techniki i środki promocji zwi ązane ze środkami nego i materialnego: samorz ądów i innych podmiotów publicznych, masowego przekazu, podmiotów gospodarczych, organizacji pozarz ądowych, lokalnych grup - mo żliwo ść korzystania mieszka ńców i podmiotów gospodar- działania, wła ścicieli gospodarstw rolnych oraz osób fizycznych, w czych ze specjalistycznych i zaawansowanych usług społecz- szczególno ści w zakresie: innowacyjno ści, rozwoju kapitału ludzkiego, nych i gospodarczych oferowanych przez podmioty działaj ące rozwoju kapitału społecznego, rozwoju infrastruktury technicznej, roz- w Legnicy, Lubinie i Głogowie i dalszych, du żych miastach re- woju infrastruktury społecznej, podnoszenia poziomu bezpiecze ństwa gionu, publicznego,

wielowymiarowe wielowymiarowe - nowe technologie i urz ądzenia techniczne mog ące rozszerzy ć - integracja Polski z Uni ą Europejsk ą – dost ępno ść rynków zbytu, swo- zakres lub podnie ść skuteczno ść i efektywno ść działalno ści bodny przepływ ludzi, usług, towarów i kapitału, samorz ądu Gminy Gr ębocice, podmiotów gospodarczych oraz - społeczne, gospodarcze i środowiskowe, prorozwojowe przedsi ęwzi ę- innych organizacji i instytucji, cia realizowane w ramach Lokalnej Grupy Działania Fundacji „Poro- zumienie Wzgórz Dalkowskich”.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 32 Z 116 4.8. Zagro żenia wewn ętrzne Tabela 7. Zagro żenia wewn ętrzne Gminy Gr ębocice

STRATEGICZNE ZAGRO ŻENIA WEWN ĘTRZNE POZOSTAŁE ZAGRO ŻENIA WEWN ĘTRZNE - proces stopniowego ograniczania zatrudnienia w KGHM „PM" - ograniczanie produkcji i zatrudnienia w firmach funkcjonuj ących na S.A., terenie polkowickiej podstrefy Legnickiej Specjalnej Strefy Ekono- - wyczerpanie zasobów rudy miedzi w perspektywie kilkudziesi ęciu micznej w chwili zako ńczenia okresu zwolnie ń podatkowych, lat, - ekspansja KGHM „Polska Mied ź” S.A. na obszary rolnicze, - przyzwyczajenie do traktowania górnictwa i rolnictwa jako jedy- gospodarcze gospodarcze nych, istotnych czynników rozwoju gospodarczego gminy Gr ęboci- ce, - korzystanie przez beneficjentów z pomocy społecznej mimo nieu- - ryzyko zawodowej i życiowej demotywacji beneficjentów wskutek źle zasadniaj ącej tego, ich faktycznej sytuacji osobistej i rodzinnej, dobranych lub nadmiernych świadcze ń pomocy społecznej, - utrwalenie si ę w świadomo ści bezrobotnych, zwłaszcza młodych, - pogł ębianie si ę spadku zainteresowania rodzin sytuacj ą najstar- zjawiska bezrobocia jako „sposobu na życie”, szych ich członków, - wzrost średniej wieku mieszka ńców gminy, - zanikanie świadomo ści i wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego - starzej ące si ę społecze ństwo w poł ączeniu z brakiem opieki geria- gminy i regionu, trycznej, - wygasanie identyfikacji mieszka ńców z gmin ą, w śród tych którzy - wzrost liczby osób niepełnosprawnych, dzi ś j ą posiadaj ą, - dalszy wzrost zachorowa ń na choroby cywilizacyjne, - upowszechnianie się społecznych postaw roszczeniowych, - rozwój patologii społecznych, - upowszechnianie si ę uzale żnie ń, - wzrost liczby rodzin dysfunkcyjnych, - bieda osób starszych, niepełnosprawnych i przewlekle chorych, społeczne - prze świadczenie cz ęś ci mieszka ńców gminy (głównie ludzi mło- - upowszechnianie si ę za żywania narkotyków i picia alkoholu przez dych i wykształconych) o braku mo żliwo ści realizacji swoich za- dzieci i młodzie ż, mierze ń życiowych na jej terenie, - wzrost dost ępno ści środków odurzaj ących w środowisku młodzie ży, - spadek liczby ludno ści gminy jako wynik ujemnego salda migracji i ujemnego przyrostu naturalnego, - uzale żnienia od gier komputerowych, Internetu, hazardu, - wygórowane oczekiwania wobec systemu edukacji – konieczno ść pełnienia wielu funkcji (kształcenie, wychowanie, rozwi ązywanie i zapobieganie problemom społecznym, itp.),

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 33 Z 116

STRATEGICZNE ZAGRO ŻENIA WEWN ĘTRZNE POZOSTAŁE ZAGRO ŻENIA WEWN ĘTRZNE - antropopresja na cenne obszary przyrodnicze, w tym przede - wszystkim ekspansja KGHM „Polska Mied ź” S.A., rodowiskowe ś

- du ży spadek dochodów bud żetowych gminy w przypadku utraty - spadek efektywno ści gospodarki komunalnej wywołany zamo żno- - ą rentowno ści KGHM „PM” S.A., ści ą bud żetu gminy,

dowe dowe - negatywne dla gminy rozstrzygni ęcie sporu podatkowego z KGHM - tworzenie si ę kosztochłonnych struktur przestrzennych w wyniku

samorz Polska Mied ź S.A., rozwoju budownictwa indywidualnego, - wypadki komunikacyjne zwi ązane z transportem ci ęż arowym - rozszczelnienie OUOW Żelazny Most – minimalne prawdopodo- przedsi ębiorstw KGHM Polska Mied ź S.A., bie ństwo ale potencjalnie katastrofalne skutki,

stwa stwa - rozwój nowych form przest ępczo ści, - wyciek wód technologicznych z ruroci ągów Zakładu Hydrotechnicz- ń - uszkodzenie OUOW Żelazny Most – bardzo niskie prawdopodo- nego Żelazny Most, bie ństwo, lecz w przypadku zaistnienia daleko id ące, negatywne - rozwój tradycyjnych i nowych form przest ępczo ści, skutki, bezpiecze - zagro żenie po żarowe spowodowane wypalaniem ł ąk i ściernisk. - szkody górnicze.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ANALIZA STRATEGICZNA SWOT PLUS STRONA 34 Z 116 4.9. Zagro żenia zewn ętrzne Tabela 8. Zagro żenia zewn ętrzne Gminy Gr ębocice

STRATEGICZNE ZAGRO ŻENIA ZEWN ĘTRZNE POZOSTAŁE ZAGRO ŻENIA ZEWN ĘTRZNE - rozwój technologii eliminuj ących mied ź, głównie z telekomuni- - zmniejszenie wydobycia rudy miedzi w Polsce na rzecz zwi ększenia kacji i energetyki oraz srebro z fotooptyki, wydobycia ze złó ż zagranicznych, - strukturalny spadek ceny miedzi na rynkach mi ędzynarodo- - moment krytyczny ewolucji miejscowo ści s ąsiednich (niedostosowanie wych, struktury funkcji do struktury zagospodarowania) zwi ązany z mono- struktur ą gospodarki i wyczerpywaniem si ę złó ż rudy miedzi, skutkuj ą- gospodarcze gospodarcze - wzrost kosztów wydobycia i przetworzenia rudy miedzi, cy wzrostem bezrobocia na terenie Gminy Gr ębocice, - rozwój walorów u żytkowych zamieszkania, pracy i obsługi s ą- - napływ z ponadlokalnego otoczenia zunifikowanej kultury globalnej, siednich gmin oraz dalej poło żonych du żych miast, powoduj ącej zanik kultury lokalnej i utrat ę przez mieszka ńców to żsa- - napływ obecnych ponadlokalnie, biernych, roszczeniowych i mo ści terytorialnej, skrajnie konsumpcyjnych postaw życiowych, wzorców nieucz-

społeczne ciwo ści, egoizmu, oboj ętno ści, gł ębokiej nieufno ści, omijania i wykorzystywania prawa niezgodnie z intencj ą prawodawcy itp., - nakładanie kolejnych zada ń na samorz ądy lokalne, ponownie - dalsze pogł ębienie komplikacji procedur pozyskiwania środków pomo- bez zapewnienia wystarczaj ącego finansowania, cowych z UE, - niekorzystne dla gminy zmiany uregulowa ń prawnych w zakre- - utrata monopolu na pozyskiwanie wiedzy poprzez system edukacji – dowe dowe ą sie systemu finansowania jednostek samorz ądu terytorialnego, rozwój Internetu i innych form pozyskiwania informacji. - zagro żenia wynikaj ące z braku spójnej, długofalowej i skutecz-

samorz nej polityki regionalnej i sektorowej pa ństwa (np. nieodpowiednia alokacja środków w ramach programów regionalnych), - zagro żenie lokalnymi podtopieniami, którego źródłem jest cofa- - zagro żenia wynikaj ące z transportu kolejowego substancji niebez- nie si ę wód rzeki Odra do rzeki Czarna, piecznych, stwa stwa ń - zagro żenia cyberprzestrzeni, szczególnie wobec dzieci i młodzie ży, bezpiecze

- ponowny kryzys gospodarczy o zasi ęgu co najmniej europej- - rz ądowy, polaryzacyjno-dyfuzyjny model rozwoju kraju, skim i wynikaj ący z niego spadek tempa wzrostu gospodarcze- - wzrost cen no śników energii, go kraju, wzrost deficytu bud żetu pa ństwa i zwi ązane z tym ci ę- - koncepcja budowy linii kolejowej relacji Legnica – Lubin – Polkowice – cia wydatków publicznych, a tak że spadek popytu na wyroby Głogów, co spowoduje relokacj ę transportu kolejowego poza gmin ę, wytwarzane na terenie gminy, - potencjalne, negatywne skutki integracji europejskiej, wielowymiarowe wielowymiarowe

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA PRZEDMIOT , PODMIOTY , OKRES I HORYZONT SRGG 2015-2020 STRONA 35 Z 116 5. Przedmiot, podmioty, okres i horyzont SRGG 2015-2020

Przedmiotem Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 s ą:

− gospodarka lokalna Gminy Gr ębocice, czyli: obiekty materialne (np. infrastruktura techniczna, nieruchomo ści, składniki ekosystemów), warto ści niematerialne (np. krajobraz, kultura, wiedza mieszka ńców), ludzie (mieszka ńcy gminy i ich organizacje), podmioty gospodarcze, instytucje publiczne itp.

− czynniki zewn ętrzne (znajduj ące si ę poza obszarem gminy), które oddziałuj ą lub mog ą oddzia- ływa ć na gospodark ę lokaln ą Gminy Gr ębocice znajduj ące si ę (lub mog ące si ę znale źć ) pod bezpo średnim lub po średnim wpływem samorz ądu Gminy Gr ębocice i jego partnerów współpracy strategicznej.

Podmiotami Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 s ą: władze samorz ądu gminnego oraz władze podmiotów współdziałania strategicznego. Rola ich jest jednak zró żnicowana. Podmiotem głównym s ą władze samorz ądowe Gminy Gr ębocice. Na nich spoczywa zobowi ązanie realizacji zada ń strategicznych i osi ągania dzi ęki temu celów niniejszej Strategii. One s ą zobligowane równie ż do pozyskania, utrzymania i aktywizacji parterów współ- działania strategicznego, o których mowa wy żej.

Okres Strategii to przedział czasowy, w którym realizowane b ędą zadania strategiczne, czyli konkretne przedsi ęwzi ęcia inwestycyjne, informacyjne, organizacyjne, prawotwórcze, restrukturyzacyjne itp., wskazane w niniejszej Strategii, w rozdziale 8.3. Okres ten wynosi nieco ponad 5 lat i obejmuje lata 2015-2020. Realizacja zada ń strategicznych przebiega ć b ędzie zatem głownie w kadencji samorz ądowej 2014-2018 i cz ęś ciowo w kadencji 2018-2022.

Cz ęść zada ń strategicznych, których realizacja zostanie sfinalizowana w ko ńcowej cz ęś ci okresu strategii dostarczy pełnych efektów dopiero po jakim ś czasie. Własno ść ta mo że dotyczy ć nawet niektórych zada ń zrealizowanych wcze śniej. W SRGG 2015-2020 przyj ęto, że nast ąpi to nie pó ź- niej ni ż do ko ńca 2024 roku. Docelowy stan Gminy Gr ębocice, do którego d ąż y si ę za pomoc ą niniejszej Strategii, to zatem stan po upływie ok. 10 lat, pocz ąwszy od dnia jej przyj ęcia. Horyzont czasowy SRGG 2015-2020 wynosi zatem ok. 10 lat i si ęga roku 2024.

Planowanie strategiczne to planowanie ci ągłe. Przyj ęcie 5-letniego okresu i 10-letniego horyzontu Strategii nie oznacza, że kolejna Strategia b ędzie sporz ądzana za 5-10 lat. Zmienne otoczenie, pojawiaj ące si ę nowe szanse i zagro żenia, zmieniaj ące si ę uwarunkowania prawne oraz wiele innych czynników, przes ądzaj ą o tym, że Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice będzie najprawdopodobniej przygotowana/aktualizowana wcze śniej (najprawdopodobniej za 4-5 lat), lecz ponownie na kolejne (około) 5-10 lat. Okres i horyzont Strategii oddalaj ą si ę zatem w czasie – są dyna- miczne. Rysunek 2 stanowi graficzne uj ęcie powy ższych informacji.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA PRZEDMIOT , PODMIOTY , OKRES I HORYZONT SRGG 2015-2020 STRONA 36 Z 116 Rysunek 2. Okres i horyzont czasowy Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020

Czas

pa ździernik 2015 grudzie ń 2024

2019/2020 prawdopodobna aktualizacja SRGG

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA MISJA , BENEFICJENCI I WIZJA ROZWOJU GMINY STRONA 37 Z 116 6. Misja, beneficjenci i wizja rozwoju gminy

Misja to odpowied ź na pytanie: „ Po co istniejesz?”. Powód istnienia samorz ądu gminnego okre- ślony został przez ustawodawc ę jako wykonywanie okre ślonych ustawami zada ń publicznych o charakterze lokalnym. Misj ą ka żdej polskiej gminy, w tym równie ż Gminy Gr ębocice, jest zatem „pełnienie roli słu żebnej w stosunku do społeczno ści zamieszkuj ącej na jej terenie” .

Głównym beneficjentem SRGG 2015-2020 s ą zatem mieszka ńcy gminy . Ide ą budowy i wdra- żania Strategii jest bowiem udoskonalenie procesu wypełniania przez samorz ąd słu żebnej w stosunku do nich misji. Efektem realizacji Strategii będzie zwi ększenie korzy ści mieszka ńców, jakie odnosi ć b ędą zarówno w życiu publicznym, jak i prywatnym.

Beneficjentem SRGG 2015-2020 stanie si ę równie ż gospodarka gminy . Strategia obejmuje bowiem działania słu żą ce kreowaniu i stabilizowaniu korzystnych warunków tworzenia oraz rozwoju podmiotów gospodarczych.

Wśród beneficjentów SRGG 2015-2020 znajd ą si ę równie ż organizacje pozarz ądowe funkcjonuj ące na terenie gminy. Wiele z zada ń przewidzianych w Strategii w swym zakresie merytorycznym dotyczy bowiem tych z nich, które działaj ą w sferze kultury, edukacji, nauki, sportu, rekreacji, zdrowia, przyrody i innych.

Rozwój podmiotów gospodarczych i organizacji społecznych został jednak podporz ądkowany inte- resom społeczno ści lokalnej Gminy Gr ębocice. Niedopuszczalna jest bowiem sytuacja odwrotna. Pełnienie przez podmioty gospodarcze i organizacji pozarz ądowych roli beneficjentów, b ędzie mie ć miejsce tylko w tych sytuacjach, w których ich rozwój jest to żsamy z dodatnim bilansem korzy ści i kosztów społeczno ści lokalnej.

Jako beneficjenta SRGG 2015-2020 traktowa ć nale ży równie ż środowisko przyrodnicze gminy . Szereg działa ń, które b ędą realizowane w jej ramach słu żyć b ędzie zabezpieczeniu lokalnych ekosystemów przed degradacj ą lub skutkowa ć b ędzie ich sanacj ą.

Na podstawie misji, analizy dotychczasowych osi ągni ęć , analizy strategicznej, analizy uwarunkowa ń prawnych, diagnozy prospektywnej, wyników warsztatów strategicznych, a tak że aspiracji społeczno ści lokalnej i władz samorz ądowych, sformułowana została nast ępuj ąca, syntetyczna wizja rozwoju Gminy Gr ębocice.

Podkre śli ć nale ży, i ż przedstawiona wizja rozwoju jest zgodna z oczekiwaniami społeczno ści Gminy Gr ębocice i zbiorowo ści funkcjonuj ących na jej terenie podmiotów gospodarczych. Ocze- kiwania te identyfikowane były i s ą na drodze konsultacji, jakie na bie żą co prowadz ą władze gminne, zarówno w trakcie spotka ń indywidualnych, jak i licznych spotka ń gremialnych organizowanych w procesie sporz ądzania i wdra żania ró żnorodnych programów i planów, w tym równie ż niniejszej Strategii. Informacje o potrzebach mieszka ńców i firm gminy pochodz ą równie ż ze źró-

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA MISJA , BENEFICJENCI I WIZJA ROZWOJU GMINY STRONA 38 Z 116 deł statystyki publicznej, opracowa ń studialnych i monograficznych, mediów, a tak że od przedstawicieli społeczno ści Gminy Gr ębocice jakimi s ą członkowie władz gminnych.

Wizja rozwoju: Gmina Gr ębocice, gmin ą stanowi ącą jeden z regionalnych obszarów rozwoju społeczno-gospodarczego. Bazuj ącą w tym rozwoju nie tylko na dominuj ących funk- cjach górniczych i im towarzysz ących, ale równie ż na – zmniejszaj ących jej monofunkcyjno ść – rolnictwie i bran żach pokrewnych, turystyce i rekreacji, a tak że wytwórczo ści pozamiedziowej. Charakteryzuj ącą si ę równowag ą i nadwy żką infrastrukturaln ą. O wysokim po- tencjale kapitału ludzkiego i społecznego, kreowanego przez inteligentne, lokalne systemy opieki, edukacji, kultury, sportu, rekreacji, mieszkalnictwa, słu żby zdrowia, pomocy i integracji społecznej. Chroni ącą i tworz ącą lokalne, unikalne, cenne warto ści kulturowe i przyrodnicze. Korzystaj ącą z nowoczesnych metod perspektywicznego zarz ądzania publicznego. Zapewniaj ącą w efekcie wysok ą jako ść życia mieszka ńców, atrakcyjne warunki gospodarowania, wysoki standard przestrzeni i dobry stan zasobów środowiska naturalnego.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 39 Z 116 7. Cele strategiczne i operacyjne

7.1. Istota oraz struktura celów

W Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 wyró żniono dwa rodzaje celów. Cele maj ące najwy ższ ą wag ę, to znaczy cele strategiczne oraz podporz ądkowane im cele po średnie (cz ąstkowe), czyli operacyjne. Cele strategiczne to cele, których osi ągni ęcie warunkuje wy- pełnienie misji samorz ądu Gminy Gr ębocice, polegaj ące na urzeczywistnieniu wizji jej rozwoju. Są najwa żniejsze i nie mog ą podlega ć modyfikacji, a ż do ponownej zmiany Strategii. Cele operacyjne s ą z kolei składowymi celów strategicznych, lub/i etapami na drodze do ich osi ągni ęcia. Są równie ż ogniwem po średnim mi ędzy celami strategicznymi, a trzecim ele- mentem struktury SRGG 2015-2020, jakim s ą zadania strategiczne, czyli konkretne przedsi ęwzi ę- cia. Maj ą charakter techniczny, poniewa ż ich wyznaczenie usprawnia proces wdra żania Strategii. Cele operacyjne ł ącz ą bowiem ogólne i syntetyczne kategorie misji, wizji i celów strategicznych ze szczegółami konkretnych przedsi ęwzi ęć , czyli zada ń strategicznych. Wyodr ębnienie celów operacyjnych daje równie ż mo żliwo ść prowadzenia precyzyjnego monitoringu SRGG 2015- 2020, poprzez przyporz ądkowanie im zespołów wska źników. Cało ść tej hierarchicznej struktury przedstawia rysunek 3, a powi ązania mi ędzy celami operacyjnymi i strategicznymi, rysunek 4.

Rysunek 3. Misja oraz hierarchiczna struktura celów strategicznych, operacyjnych i zada ń strategicznych Gminy Gr ębocice.

Zadania wynikaj ące Wiedza o aktualnej sytuacji z prawa samorz ądowego Misja Gminy Gr ębocice społecznej, prognozy jej i zamierzenia fakultatywne wynikaj ąca z aspiracji, dotycz ące i do świadczenia władz gminy potrzeb i mo żliwo ści z dotychczasowej działalno ści

ZALE elementy ni osi dkowane wizja ą z elementów elementów z ą ą gni Ż NO ę cia elementówcia wy ż szegorz

ŚĆ im podporz im du wynikaj du ą FUNKCJONALNA ę HIERARCHICZNA HIERARCHICZNA ę duprzyczyniaj

– s du ę ŚĆ szego rz szego

ż ż NO szegorz Ż

rz szego ż wy ą

si ę ZALE elementy ni elementy du

83 zadania strategiczne ę do

obejmuj ące 263 zadania cz ąstkowe

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 40 Z 116 Rysunek 4. Powi ązania celów strategicznych i operacyjnych rozwoju Gminy Gr ębocice.

O4 O3 O2 O1 infrastruktura turystyka rynek pracy przedsi ębiorczo ść techniczna i rekreacja

S1 GOSPODARKA

O11 O5 O9 O8 O6 kultura i ochrona sport zarz ądzanie bezpiecze ństwo opieka, dziedzictwa publiczne i porz ądek edukacja, nauka

S2 O10 O7 SPOŁECZE ŃSTWO opieka pomoc zdrowotna społeczn a

O12 mieszkalnictwo i komunikacja

O16 O15 O14 O13 informacja rewitalizacja gospodarka ochrona S3 środowiskowa środowiska odpadami środowiska ŚRODOWISKO LEGENDA : S1-S3 cele strategiczne O1-O16 cele operacyjne wpływ bezpo średni wpływ po średni STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA

CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 41 Z 116 7.2. Cele strategiczne (S1 – S3)

Trzy cele strategiczne S1, S2, S3, przyj ęte przez Gmin ę Gr ębocice w roku 2006 są wci ąż aktualne. W zwi ązku z tym ponownie znalazły swoje miejsce w niniejszej Strategii. Uległy natomiast sprecyzowaniu.

S1 „Po pierwsze gospodarka!”

Pierwszym celem strategicznym Gminy Gr ębocice jest rozwój gospodarczy, w tym roz- wój działalno ści nie zwi ązanych z przemysłem miedziowym.

Rozwój gospodarczy Gminy Gr ębocice to rozwój lokalnych podmiotów gospodarczych, tzn. przedsi ębiorstw zlokalizowanych na terenie gminy oraz zlokalizowanych na terenie gminy oddziałów, zakładów, filii i innych placówek podmiotów maj ących swoj ą siedzib ę poza gmin ą. Rozwój ten to te ż tworzenie nowych przedsi ębiorstw, w szczególno ści przez inwestorów zewn ętrznych, inwestowanie w przedsi ębiorstwa ju ż istniej ące w gminie, doskonalenie oraz wprowadzanie nowych, innowacyjnych produktów i usług, unowocze śnia- nie technologii ich wytwarzania/ świadczenia, rozszerzanie rynków zbytu (region, kraj, Eu- ropa, świat), zwi ększanie efektywno ści ich wytwarzania/ świadczenia, rozwijanie współpra- cy klastrowej ze sfer ą nauki i administracji publicznej, korzystne zmiany formy prawnej działalno ści oraz struktury kapitałowej . Mo że on odbywa ć si ę wył ącznie jako pozytywne prze- kształcenia strukturalne, jednak zwykle towarzyszy ć mu b ędzie wzrost gospodarczy, którego sym- bolem s ą nowo powstaj ące firmy, procesy inwestycyjne i zwi ększanie zatrudnienia. Rozwój ten musi odbywa ć si ę z wykorzystaniem lokalnego kapitału społecznego i kapitału naturalnego, ale w przypadku Gminy Gr ębocice mo że mie ć to miejsce przede wszystkim dzi ęki pozyskiwaniu zewn ętrznego kapitału finansowego, informacji oraz innowacji. Na terenie tej gminy nie znajduj ą si ę bowiem podmioty dysponuj ące takimi zasobami kapitału finansowego, które mogłyby zmieni ć jej współczesny, gospodarczy obraz. Nie znajduj ą si ę równie ż takie informacje i innowacje. Do pozyskania i wła ściwego wykorzystania tych, ponadlokalnych czynników rozwoju niezb ędna jest z kolei obszerna, współczesna wiedza, której transfer z ponadlokalnego otoczenia równie ż musi dokona ć si ę do lokalnych struktur samorz ądowych, lokalnych przedsi ębiorstw oraz do szeroko rozumianej społeczno ści lokalnej.

Ewolucja gospodarcza Gminy Gr ębocice jest równie ż silnie i trwale zwi ązana z OUOW Żelazny Most, którego rzeczywiste i potencjalne, negatywne oddziaływanie na środowisko naturalne nie mo że by ć bagatelizowane. W perspektywie strategicznej ewolucja ta zasługiwa ć b ędzie na miano rozwoju w tym wi ększym stopniu, im oddziaływanie to b ędzie mniejsze. Nie mo że on bowiem by ć nieakceptowalną barier ą rozwoju lokalnego na płaszczy źnie ekologicznej i społeczno-

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 42 Z 116 kulturowej. Umocowaniem środowiskowej płaszczyzny rozwoju gospodarczego jest trzeci cel strategiczny Gminy Gr ębocice.

Prócz powy ższych, kategoria rozwoju gospodarczego Gminy Gr ębocice obejmuje równie ż wypad- kow ą skłonno ści jej mieszka ńców do podejmowania działalno ści gospodarczej na własny rachunek i umiej ętno ści prowadzenia takiej działalno ści .

W przypadku Gminy Gr ębocice uznanie zmian sfery przedsi ębiorczo ści za rozwój gospodarczy wymaga spełnienia przez nie jeszcze jednego, lecz niezwykle wa żnego warunku. Jest nim rozwój wytwórczo ści i usług nie zwi ązanych z górnictwem . Zarówno w przeszło ści, jak i w chwili obecnej podstawowym źródłem dochodów gminy i mieszka ńców była i jest wła śnie ta działalno ść . Co wi ęcej, współczesne prognozy wskazuj ą, że znaczenie tej działalno ści w dostarczaniu owych dochodów b ędzie rosło (rozszerzenie eksploatacji górniczej na terenie gminy oraz rozbudowa OUOW Żelazny Most). W perspektywie kilkudziesi ęciu lat, eksploatowane dzi ś zasoby ulegn ą jednak wyczerpaniu, a wtedy gospodarka ta b ędzie musiała oprze ć si ę na innych filarach. W prze- ciwnym przypadku ulegnie załamaniu, a nast ępnie szybkiej i gł ębokiej recesji, tak jak stało si ę to i dzieje w wielu innych, monofunkcyjnych gminach polskich i zagranicznych. Ponadto, podnoszenie efektywno ści pracy w przedsi ębiorstwach górniczych, ju ż dzi ś skutkuje redukcj ą miejsc pracy. Na- le ży oczekiwa ć, że proces ten b ędzie si ę pogł ębiał mimo utrzymania eksploatacji we wskazanym okresie. Fakt ten zobowi ązuje do aktywnego ju ż dzi ś poszukiwania alternatywnych, gospodarczych filarów rozwoju gminy nie tylko ze wzgl ędu na przyszłe ograniczenie jej funkcji wydobywczych. Proces tworzenia takich filarów będzie bowiem porównywalnie długi jak przewidywana eksploatacja. Potrzebne jest zatem rozwijanie istniej ących i nowych, specjalizacji terytorialnych Gminy Gr ębocice, w śród których powinny znale źć si ę rolnictwo i działalno ści gospodarcze z nim powi ązane, turystyka i rekreacja, a tak że nowe formy wytwórczo ści, najprawdopodobniej powi ązane z innymi ni ż „miedziowe” specjalizacjami subregionu .

Wybór gospodarki jako pierwszego celu strategicznego Gminy Gr ębocice nie jest przypadkowy i nie powinien budzi ć obaw co do sprzeczno ści z celem drugim jakim jest rozwój społeczny. Roz- wój gospodarczy w Gminie Gr ębocice jest bowiem najwa żniejszym, nie maj ącym żadnej al- ternatywy, warunkiem rozwoju społecznego . Jest warunkiem uzyskania i utrzymania na tyle wysokich dochodów, zarówno bud żetowych gminy, jak i gospodarstw domowych, że b ędą one mogły zmienia ć na lepsze, w istotny sposób, jako ść życia mieszka ńców. Rozwój gospodarczy jest zatem absolutnie niezb ędny dla prawidłowego rozwoju społecznego . Nowe, dodatkowe środki pochodz ące ze sfery gospodarczej pozwol ą nie tylko na zaspokajanie, jak dzi ś, społecz- nych potrzeb bie żą cych, ale te ż na realizacj ę nowych inwestycji w infrastruktur ę techniczn ą i spo- łeczn ą. Rozwój gospodarczy poprawi równie ż struktur ę wydatków bud żetowych samorz ądu gminy, ograniczaj ąc wydatki zwi ązane z patologiami społecznymi, b ędącymi zwykle wynikiem bezrobocia, a tak że redukuj ąc skal ę dopłat do usług komunalnych dzi ęki zwi ększeniu siły nabywczej

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 43 Z 116 ludno ści. Ponadto, rozwój gospodarczy, b ędzie sprzyja ć obni żeniu poziomu negatywnych zjawisk społecznych, takich jak: bezrobocie, migracje, wykluczenie społeczne, alkoholizm, pauperyzacja i przest ępczo ść .

Prócz powy ższego, rozwój gospodarczy da Gminie Gr ębocice nowe mo żliwo ści ochrony środowiska naturalnego, jego sanacji, a tak że rozwoju ekosystemów . Pro środowiskowe inwestycje, takie jak np. wspieranie zalesie ń, upowszechnianie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, termomodernizacje, rewitalizacja zało żeń parkowych, rekultywacja składowiska odpadów i inne, s ą inwestycjami kosztochłonnymi. W okresie SRGG 2015-2020 na inwestycje tego typu za- pewne uda si ę pozyska ć środki pochodz ące z funduszy Unii Europejskiej, jednak w dalszej przy- szło ści to wła śnie dochody własne gminy, których źródłem jest działalno ść gospodarcza, przes ądz ą o jej mo żliwo ściach inwestycyjnych w tym zakresie .

Wyra żaj ące istot ę tego celu hasło: „Po pierwsze gospodarka!” oznacza zatem, że w Gminie Gr ębocice gospodark ę i jej rozwój traktuje si ę jako główny czynnik zaspokojenia potrzeb podmiotu najistotniejszego, jakim jest człowiek oraz warunek perspektywicznych inwestycji pro środowiskowych .

S2 „Najwa żniejszy jest człowiek!”

Drugim celem strategicznym Gminy Gr ębocice jest skuteczne, efektywne i nie wygasza- jące kreatywno ści i inicjatywno ści zaspokajanie potrzeb społeczno ści lokalnej i zapobieganie oraz rozwi ązywanie problemów społecznych.

Jak ju ż wcze śniej wspomniano, misj ą ka żdej gminy, a zatem równie ż Gminy Gr ębocice, jest peł- nienie roli słu żebnej w stosunku do społeczno ści zamieszkuj ącej na jej terenie. Rola ta polega na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb społeczno ści lokalnej, dzi ęki czemu podnoszona jest jej jako ść życia . Zaspokajanie tych potrzeb odbywa si ę poprzez realizacj ę zada ń z zakresu: ładu przestrzennego, komunikacji, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, mieszkalnictwa, edukacji publicznej, opieki nad dzieckiem do lat 3, kultury (w tym bibliotek i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami) i rozrywki, sportu, wypoczynku i rekreacji, porz ądku i bezpiecze ństwa publicznego, utrzymania gminnych obiektów i urz ądze ń u żyteczno ści publicznej oraz obiektów administracyjnych, infrastruktury drogowej i wodoci ągowo-kanalizacyjnej oraz szeregu innych zada ń. Osi ąganie omawianego celu polega ć b ędzie na podnoszeniu efektywno ści i skuteczno ści obsługi mieszka ńców w tych dziedzinach (doskonalenie organizacyjne jednostek tworz ących gminny system zaspokajania ww. potrzeb) , a tak że na umiej ętnym rozszerzaniu ich zakresu. Prócz tego, w strategicznym polu widzenia władz Gminy Gr ębocice znajdowa ć si ę

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 44 Z 116 będą inne aspekty sfery społecznej, lecz ze wzgl ędu na fakt, i ż nie s ą one w tej gminie tak istotne jak wymienione, lub znajduj ą si ę w obszarach zada ń innych podmiotów publicznych (pa ństwa, wo- jewództwa i powiatu) oraz niepublicznych, zaanga żowanie władz gminy b ędzie tu mniejsze.

Rozwijanie usług społecznych nie mo że jednak we wszystkich przypadkach polega ć na zwi ększaniu ich ilo ści, jako ści i dost ępno ści. Ma to szczególne znaczenie wła śnie tu, w Gminie Gr ębocice, wobec której prognozy dochodów własnych, wynikaj ące z rozwoju dzia- łalno ści KGHM Polska Mied ź S. Ą., s ą optymistyczne. Dochody te musz ą bowiem w znacz ą- cej mierze zosta ć przeznaczone na kreowanie rozwoju gospodarczego, a nie jedynie na usługi publiczne o charakterze głównie konsumpcyjnym. Ponadto, część ze świadcze ń publicznych ma charakter nominanty, co oznacza, że po przekroczeniu pewnego poziomu ich ilo ści / jako ści / dost ępno ści pojawiaj ą si ę ich negatywne skutki. Jako przykład mog ą tu posłu żyć świadczenia pomocy społecznej, które wraz z intensyfikacj ą generuj ą np. życiow ą bierno ść , postawy roszczeniowe i wybór formalnego bezrobocia, nierejestrowanego zatrudnienia oraz dochodów socjalnych jako „sposobu na życie”. Wła ściwe jest wi ęc d ąż enie do takiego ich poziomu i struktury, które zapewni ą powszechnie akceptowalne minimum warunków życia obywateli rzeczywi ście pozbawionych mo żliwo ści samodzielnego utrzymania, przy jednoczesnym zachowaniu po żą danych, czyli aktywnych postaw społecznych i gospodarczych. Warto równie ż zaznaczy ć, i ż owo minimum b ędzie zmienia ć swoj ą tre ść wraz z post ępuj ącym rozwojem gospodarczym i cywilizacyjnym gminy oraz pa ństwa.

Niezwykle istotne jest równie ż zapobieganie zjawiskom, których społeczne skutki trzeba pó źniej usuwa ć wydatkuj ąc publiczne środki i anga żuj ąc prac ę pracowników samorz ądu. Dlatego usługi społeczne świadczone przez gmin ę i jej jednostki musz ą by ć silnie ukierun- kowane na przewidywanie i zapobieganie. Musz ą bazowa ć na inteligentnej prewencji pro- blemów społecznych poprzez budowanie kapitału ludzkiego i społecznego gminy.

S3 „Żyjemy w środowisku!”

Trzecim celem strategicznym Gminy Gr ębocice jest zachowanie i sanacja ekosystemów.

Zachowanie i sanacja ekosystemów to trzeci cel strategiczny Gminy Gr ębocice powi ązany z zasad ą rozwoju zrównowa żonego (ekorozwoju), przez który rozumie si ę taki rozwój spo- łeczno-gospodarczy, który odbywa si ę z poszanowaniem zasobów środowiska, i który za- spokajaj ąc dzisiejsze potrzeby nie uniemo żliwia zaspokojenia potrzeb przyszłych pokole ń. Zasada ta jest zasad ą konstytucyjn ą. Konstytucja wskazuje bowiem, że „ Rzeczpospolita Polska

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 45 Z 116 zapewnia ochron ę środowiska, kieruj ąc si ę zasad ą zrównowa żonego rozwoju ”, a tak że, że „ wła- dze publiczne prowadz ą polityk ę zapewniaj ącą bezpiecze ństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom ”. Z kolei w Ustawie o kształtowaniu i ochronie środowiska wskazano, i ż rozwój zrównowa żony to „ taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym nast ępuje proces integro- wania działa ń politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwało ści podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania mo żliwo ści zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczno ści lub obywateli zarówno współ- czesnego pokolenia, jak i przyszłych pokole ń”.

Zachowanie i sanacja ekosystemów w obecnej sytuacji gospodarczej Gminy Gr ębocice to powa ż- ne wyzwanie. Dotychczasowy rozwój gospodarczy, oparty na wielkoskalowej eksploatacji kopalin, spowodował bowiem bardzo gł ębok ą ingerencj ę człowieka w lokalne ekosystemy. Jej głównym przejawem jest OUOW Żelazny Most. W zwi ązku z tym SRGG 2015-2020 wytycza taką ście żkę dalszego rozwoju gospodarczego i społecznego Gminy Gr ębocice, która z jednej strony uwzgl ęd- nia zezwolenia na eksploatacj ę i rozbudow ą tego zbiornika, z drugiej przyjmuje zasad ę ci ągłego poszukiwania rozwi ąza ń minimalizuj ących jego oddziaływania, a z trzeciej bierze pod uwag ę pierwszy cel strategiczny gminy.

Ponadto, SRGG 2015-2020 jest zgodna z zaleceniami Agendy 21, czyli „ Globalnym Programem Działa ń na Rzecz Rozwoju Zrównowa żonego w Perspektywie XXI Wieku ”. Program ten przyj ęto w czerwcu 1992r. na Konferencji ONZ (zwanej „Szczytem Ziemi”) w Rio de Janeiro przez 153 pa ń- stwa. Polska podpisuj ąc dokumenty z Rio, zobowi ązała si ę do praktycznej realizacji koncepcji ekorozwoju.

Przyj ęte w SRGG 2015-2020 zrównowa żone rozwi ązania dadz ą w długim horyzoncie czasu, wi ększe ni ż w tradycyjnie opracowywanych strategiach, efekty społeczne i ekonomiczne, gdy ż minimalizuj ą degradacj ę struktur oraz zasobów przyrodniczych i kulturowych. Zasoby te s ą bowiem podstaw ą nie tylko obecnych, ale i perspektywicznych rodzajów działalno ści gospodarczej Gminy Gr ębocice, a tak że warunkiem zachowania fizycznego i psychicznego zdrowia jej mieszka ńców. Głównych twórców rozwoju i jednocze śnie odbiorców jego efektów.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 46 Z 116 7.3. Cele operacyjne (O1 – O16)

Przyj ętym trzem celom strategicznym podporz ądkowano 16 celów operacyjnych. Cele te to:

O1. Wzrastaj ąca, polifunkcyjna gospodarka. Gospodarka taka to gospodarka w której nast ępuje: wzrostu liczby i rozwój wewn ętrzny (wzrost zysków, warto ści podmiotu, zakresu działalno ści, pozycji konkurencyjnej, zatrudnienia, ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko) pod- miotów gospodarczych; wzrost liczby i rozwój (poszerzenie zakresu działalno ści, wzrost skuteczno ści działalno ści) instytucji wspieraj ących rozwój tych że podmiotów; wzrost poziomu innowacyjno ści podmiotów gospodarczych (rozumianej jako absorbowanie innowacji oraz kreowanie i ponadlokalne upowszechnianie innowacji); rozwój powi ąza ń podmiotów gospodarczych z nauk ą i samorz ądem, polifunkcjonizacja struktury gospodarki gminy; wzrost skłonno ści mieszka ńców gminy do podejmowania działalno ści gospodarczej.

O2. Lokalne zasoby pracy dostosowane do subregionalnego rynku pracy. Lokalne zasoby pracy dostosowane do subregionalnego rynku pracy to zasoby o kwalifikacjach, do świadczeniach zawodowych, wykształceniu i motywacji zgodnych z oczekiwaniami subregionalnych praco- dawców. O (nie)dostosowaniu świadczy poziom bezrobocia oraz średni okres pozostawania bezrobotnym zarówno w odniesieniu do wszystkich mieszka ńców gminy, jak i w odniesieniu do poszczególnych kategorii zawodowych, wykształcenia, płci, wieku i miejsca zamieszkania. O (nie)dostosowaniu przes ądza tak że lokalny rynek pracy, na który cz ęś ciowy wpływ ma samorz ąd Gminy Gr ębocice. W tym kontek ście osi ąganie przedmiotowego celu oznacza zwi ększa- nie ró żnorodno ści lokalnych miejsc pracy oraz zwi ązanych z nimi wynagrodze ń, a tak że poprawa warunków pracy i mo żliwo ści kariery.

O3. Uzyskane, ponadlokalne funkcje turystyczno-rekreacyjne. Gmina Gr ębocice nie posiada uni- kalnych, posiadaj ących ponadregionalne znaczenie, typowo turystycznych atrakcji. Do tej rangi zbli ża si ę jedynie Sanktuarium Matki Bo żej Jutrzenki Nadziei w Grodowcu. Tym niemniej, dzi ęki dobremu zagospodarowaniu turystyczno-rekreacyjnemu, mo że i powinna rozwija ć swoje funkcje turystyczno-rekreacyjne jako wa żne uzupełnienie podstawowych funkcji gospodarczych oraz baz ę rozbudowy lokalnego kapitału ludzkiego i społecznego. Powinno si ę to odbywa ć poprzez: wzrost liczby i rozwój wewn ętrzny firm świadcz ących usługi turystyczno- rekreacyjne (wzrost zysków, warto ści firmy, zakresu działalno ści, pozycji konkurencyjnej, zatrudnienia, ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko); wzrost wykorzystania zwi ąza- nych z turystyk ą i rekreacj ą zasobów gminy; wzrost liczby i rozwój gminnych urządze ń turystyczno-rekreacyjnych (wzrost dost ępno ści, jako ści, poszerzenie zakresu funkcjonalnego); wzrost dost ępno ści zakresu usług turystyczno-rekreacyjnych świadczonych na terenie gminy; wzrost liczby osób korzystaj ących z funkcji turystyczno-rekreacyjnych gminy.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 47 Z 116 O4. Zaspokojone potrzeby infrastrukturalne Potrzeby infrastrukturalne zaspokojone s ą gdy jednocze śnie wyst ępuje nadwy żka i równowaga infrastrukturalna. Nadwy żka infrastrukturalna ma miejsce wtedy gdy techniczne mo żliwo ści obsługi infrastrukturalnej danego rodzaju infrastruktury technicznej przewy ższaj ą aktualne na nie zapotrzebowanie. Równowaga infrastrukturalna to nadwy żka we wszystkich rodzajach infrastruktury technicznej. Nadwy żka i równowaga infrastrukturalna to podstawowy warunek pozyskania inwestycji zewn ętrznych i realizacji inwestycji wewn ętrznych. Realizacja tego celu w Gminie Gr ębocice powinna polega ć na: zwi ększaniu liczby urz ądze ń infrastruktury technicznej (wodoci ągowej, kanalizacyjnej, gazowniczej, teleinformatycznej, drogowej i okołodrogowej, hydrotechnicznej); poprawie jej stanu technicznego; zwi ększeniu bezpiecze ństwa u żytkowania tej infrastruktury; zwi ększeniu jej trwało ści; zwi ęk- szeniu jej wydajno ści; zwi ększeniu jej dost ępno ści; poprawie integracji z systemami ponadlokalnymi; zwi ększeniu efektywno ści jej budowy i eksploatacji; zmniejszeniu jej negatywnego wpływu na środowisko naturalne.

O5. Sport i rekreacja upowszechnione wśród mieszka ńców i integruj ące ich. W kreowaniu funkcji sportowo-rekreacyjnych Gminy Gr ębocice chodzi przede wszystkim o sport masowy, zapewniaj ący rozwój osobisty i profilaktyk ę zdrowotn ą członków społeczno ści lokalnej. Tak że o budowanie wi ęzi mi ędzyludzkich, stanowi ących podstawowy składnik kapitału społecznego. Dla- tego cel ten w przypadku Gminy Gr ębocice jest to żsamy ze: zwi ększeniem liczby mieszka ń- ców uprawiaj ących sport lub/i korzystaj ących z rekreacji; zwi ększeniem liczby osób przyje ż- dżaj ących na teren gminy w celu uprawiania sportu lub/i korzystania z rekreacji; zwi ększeniem zakresu sportów i form rekreacji, w szczególno ści masowych i grupowych; zwiększeniem liczby urz ądze ń infrastruktury sportowo-rekreacyjnej; poprawie jej zakresu technicznego; zwi ęk- szeniu bezpiecze ństwa u żytkowania tej infrastruktury; zwi ększeniu jej trwało ści; zwi ększeniu jej wydajno ści; zwi ększeniu jej dost ępno ści; zwi ększeniu efektywno ści jej eksploatacji; zmniejszeniu jej negatywnego wpływu na środowisko.

O6. Kreatywne i efektywne systemy opieki, edukacji i nauki. Wiedza i kreatywno ść społeczna to kluczowe czynniki współczesnych procesów rozwoju. Dąż enie do wykształcenia systemów tworz ących, pozyskuj ących i stymuluj ących te czynniki polega ć b ędzie na: wzro ście jako ści i zakresu opieki oraz edukacji w placówkach przedszkolnych; wzro ście jako ści i zakresu opieki oraz edukacji w placówkach szkolnych; wzro ście dost ępno ści technicznej oraz materialnej opieki i nauczania; obni żaniu kosztów działalno ści edukacyjnej i opieku ńczej bez redukcji jako ści i zakresu nauczania; rozwoju wychowawczej roli placówek edukacyjnych; rozwoju dzia- łalno ści opieku ńczej i rehabilitacyjnej placówek edukacyjnych; rozwoju potencjału technicznego i zakresu nauczania, w szczególno ści o dydaktyk ę kreatywno ści, innowacyjno ści, elastycz- no ści intelektualnej, umiej ętno ści podejmowania decyzji, przedsi ębiorczo ści, bezpiecze ństwa oraz kompetencji cyfrowych.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 48 Z 116 O7. Skuteczne systemy prewencji, pomocy i integracji społecznej. Skuteczne systemy prewencji, pomocy i integracji społecznej to systemy przewidujące problemy społeczne (indywidualne i zbiorowe) i skutecznie im zapobiegające, a przede wszystkim prowadz ące do rzeczywistego i trwałego usuni ęcia nie tylko ich skutków, ale przede wszystkim przyczyn. Budowa takich sys- temów w Gminie Gr ębocice polega ć b ędzie na: świadczeniu usług z zakresu pomocy społecz- nej w sposób nieograniczaj ący aktywno ści, kreatywno ści i przedsi ębiorczo ści beneficjentów; rozwoju prewencji problemów społecznych; znoszeniu materialnych i niematerialnych barier integracji społecznej, w tym osób niepełnosprawnych; rozwoju bazy materialnej pomocy i integracji społecznej; anga żowaniu mieszka ńców nie do świadczaj ących problemów społecznych w rozwi ązywanie takich problemów innych osób; minimalizacji zjawiska nieuprawnionego lub nieuzasadnionego korzystania ze świadcze ń systemu pomocy społecznej.

O8. Bezpieczna przestrze ń publiczna, prywatna i wirtualna. Wielowymiarowe bezpiecze ństwo to podstawowy warunek rozwoju. Rozwój systemów bezpiecze ństwa publicznego w Gminie Gr ę- bocice jest to żsamy z: zapewnieniem wysokiego poziomu bezpiecze ństwa po żarowego, powodziowego, komunikacyjnego, nauki, osobistego i materialnego, sanitarno- epidemiologicznego, bezpiecze ństwa prowadzenia działalno ści gospodarczej, bezpiecze ństwa zamieszkania i zabawy oraz bezpiecze ństwa sportu, wypoczynku i rekreacji; wzrostem efektywno ści działa ń słu żą cych zapewnieniu tych elementów bezpiecze ństwa.

O9. Strategiczne zarz ądzana, efektywna administracja gminna. Samorz ąd lokalny, czyli system składaj ący si ę z władz gminy i podmiotów wykonawczych, to główny kreator i katalizator rozwoju lokalnego. Od jako ści decyzji w nim podejmowanych zale ży tempo i kierunek tego rozwoju. D ążą c do podnoszenia tej jako ści w Gminie Gr ębocice dokonywane b ędą zmiany takie jak: równowa żenie konsumpcji i inwestycji; optymalizacja gospodarki mieniem gminy; poprawa jako ści świadczenia usług administracyjnych, zwi ększanie zakresu i dost ępno ści tych usług, w tym przez doskonalenie technicznego, informacyjnego i organizacyjnego instrumentarium zarz ądzania; ograniczanie kosztów jednostkowych świadczonych usług publicznych; zwi ększa- nie ilo ści środków pozabud żetowych pozyskanych przez samorz ąd gminy; zwi ększanie zakresu i intensywno ści komunikacji społecznej; rozwój współpracy mi ędzysamorz ądowej, rozwój systemów zarz ądzania strategicznego stosowanych przez władze gminy.

O10. Zabezpieczona podstawowa oraz specjalistyczna opieka i prewencja zdrowotna. Lokalny system słu żby zdrowia musi by ć dost ępny dla wszystkich mieszka ńców i koncentrowa ć si ę za- równo na rozwi ązywaniu problemów zdrowotnych, jak i na ich przewidywaniu, diagnozowaniu i zapobieganiu im. W zwi ązku z tym rozwój systemu opieki zdrowotnej w Gminie Gr ębocice oznacza: rozwój zakresu i wzrost jako ści usług świadczonych w placówkach medycznych; wzrost dost ępno ści tych usług; wzrost ich efektywno ści; rozwój edukacji i profilaktyki prozdro- wotnej; podnoszeniu poziomu wiedzy mieszka ńców na temat zdrowego stylu życia, post ępo-

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 49 Z 116 wania w sytuacjach zaburze ń zdrowia oraz innych działa ń zmierzaj ących do ograniczenia ry- zyka zachorowa ń; utrzymanie dobrej kondycji ekonomicznej placówek medycznych; rozwój bazy materialnej i zasobów kadrowych placówek słu żby zdrowia.

O11. Aktywizuj ąca i integruj ąca kultura oraz zachowane warto ści historyczne. Aktywizuj ąca kultura, to kultura tworzona przez mieszka ńców, a nie tylko jej biernie odbierana. Z kolei kultura integruj ąca, to kultura buduj ąca wi ęzi społeczne mi ędzy mieszka ńcami, a zatem buduj ąca lokalny kapitał społeczny. Lokalne warto ści historyczne to z kolei baza kulturowego dorobku, przes ądzaj ącego o to żsamo ści lokalnej mieszka ńców i stanowi ącego punkt wyj ścia w tworzeniu warto ści nowych. D ążą c do osi ągni ęcia takiej sytuacji, działalno ść samorz ądu Gminy Gr ę- bocice koncentrowa ć si ę b ędzie na: rozbudowie bazy materialnej systemu kultury; rozszerzaniu zakresu działalno ści kulturalnej realizowanej w gminie, w szczególno ści o działalno ść twórcz ą i integruj ącą; dąż eniu do wzrostu liczby osób bior ących udział w działalno ści kulturalnej; poprawianiu dost ępno ści kultury, wspieraniu mieszka ńców gminy w działalno ści kulturalnej; zabezpieczaniu, utrzymaniu i poprawie stanu (nie)materialnej spu ścizny kulturowej.

O12. Zaspokojone potrzeby mieszkaniowe i komunikacyjne. Zaspokojone potrzeby mieszkaniowe to potrzeby zaspokojone w oparciu o mieszkalnictwo dost ępne, spójne przestrzennie, este- tyczne, oparte na energooszcz ędnych technologiach i rachunku ekonomicznym. Takie zaspo- kojenie potrzeb mieszkaniowych w Gminie Gr ębocice odbywa ć si ę będzie przede wszystkim w oparciu o budownictwo indywidualne i zapewnianie przez samorz ąd gminy prawnych i infra- strukturalnych warunków jego rozwoju. Uzupełnia ć je b ędzie poprawa standardu technicznego budynków komunalnych i zwi ększanie racjonalno ści gospodarowania komunalnymi zasobami mieszkaniowymi. Z kolei zaspokojone potrzeby komunikacyjne to potrzeby zaspokojone w oparciu o komunikacj ę obejmuj ącą wszystkie główne, lokalne ście żki transferów przestrzennych i sprawnie powi ązaną z ponadlokalnymi systemami komunikacyjnymi. Takie zaspokoje- nie potrzeb komunikacyjnych w Gminie Gr ębocice polega ć będzie na komunikacji indywidualnej uzupełnianej przez autobusow ą i kolejow ą komunikacj ę zbiorcz ą.

O13. Skuteczna ochrona środowiska naturalnego. Skuteczna ochrona środowiska w Gminie Gr ębocice swoim zakresem merytorycznym obejmuje: dost ępn ą technicznie minimalizacj ę negatywnych oddziaływa ń OUOW Żelazny Most, budow ę/modernizacj ę urz ądze ń ochrony śro- dowiska; modernizacj ę urz ądze ń technicznych wpływaj ących negatywnie na stan środowiska naturalnego; rozwój środków technicznych i systemów organizacyjnych słu żą cych sanacji zdegradowanych zasobów środowiska naturalnego; rozwój środków technicznych i systemów organizacyjnych słu żą cych usuwaniu wytworzonych ju ż zanieczyszcze ń, które przedostały si ę lub mog ą si ę przedosta ć do środowiska naturalnego.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 50 Z 116 O14. Wdro żone systemy gospodarki odpadami. Chodzi tu przede wszystkim o doskonalenie, funkcjonuj ącego ju ż w skali subregionalnej, systemu gospodarki odpadami komunalnymi, a tak że o ograniczanie ilo ści i szkodliwo ści wytwarzanych odpadów; zwi ększanie zakresu recyc- lingu; doskonalenie systemów zbierania odpadów niebezpiecznych; likwidacj ę zjawiska nielegalnych składowisk odpadów; zmniejszenie ilo ści wyrobów azbestowych pozostaj ących w śro- dowisku.

O15. Zrewitalizowane i ukształtowane zasoby środowiska naturalnego. Cel ten w przypadku Gminy Gr ębocice obejmuje: budow ę i rewitalizacj ę zieleni trwałej; osi ąganie docelowych sta- nów poszczególnych zasobów naturalnych; wykształcenie prawidłowych systemów wykorzystania rolniczych zasobów naturalnych; kształtowanie zasobów przyrodniczych; sanacj ę zdegradowanych zasobów środowiska naturalnego; opiek ę nad zwierz ętami bezdomnymi.

O16. Dost ępna wiedza o środowisku i jego ochronie. Dost ęp do wiedzy o środowisku to warunek upowszechniania pro środowiskowego my ślenia i post ępowania, a zatem równie ż społecznej ochrony środowiska. Dlatego w zakresie pozyskiwania informacji cel ten obejmuje: doskonalenie systemu pozyskiwania informacji na temat środowiska naturalnego gminy i pozyskiwanie tych informacji. Po stronie dystrybucyjnej cel ten obejmuje: uzyskanie wysokiej świadomo ści ekologicznej mieszka ńców gminy oraz zapewnienie szerokiego dost ępu do informacji środo- wiskowej.

7.4. Spójno ść ze Strategi ą Rozwoju Powiatu Polkowickiego na lata 2008-2015

Strategia Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 jest w pełni spójna ze Strategi ą Rozwoju Powiatu Polkowickiego na lata 2008-2015. Po pierwsze zachodzi tu zgodno ść w zakresie celów strategicznych, które w przypadku ww. powiatu zostały zdefiniowane jako:

1. „polifunkcyjny rozwój gospodarki lokalnej” (maksymalizacja poziomu rozwoju gospodarczego z d ąż eniem do wykreowania nowych funkcji produkcyjnych i usługowych) , 2. „aby mieszka ńcom żyło si ę lepiej” (podniesienie poziomu warunków bytowych oraz mo żli- wo ści konsumpcyjnych społeczno ści lokalnej) , 3. „środowisko warunkiem zdrowego, wygodnego i dostatniego życia” (u żytkowanie zasobów lokalnych zgodnie z zasadami ekorozwoju) .

Po drugie, istnieje równie ż pełna zgodno ść w zakresie celów operacyjnych. Podobnie jak w SRGG 2015-2020 zdefiniowano ich równie ż 16 i s ą to:

1. rozwój przedsi ębiorczo ści, 2. rozwój rynku pracy, 3. rozwój funkcji turystyczno-rekreacyjnych,

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 51 Z 116 4. rozwój infrastruktury technicznej, 5. rozwój funkcji sportowo-rekreacyjnych, 6. rozwój systemów opieki, edukacji i nauki, 7. rozwój systemu pomocy społecznej, 8. rozwój systemów bezpiecze ństwa publicznego, 9. rozwój systemu samorz ądu, administracji powiatowej i społecze ństwa obywatelskiego, 10. rozwój systemu opieki zdrowotnej, 11. rozwój systemu kultury, 12. rozwój przestrzenny, 13. rozwój systemów ochrony środowiska, 14. rozwój systemów gospodarki odpadami, 15. rozwój systemów zarz ądzania zasobami środowiska naturalnego, 16. rozwój systemów zarz ądzania informacj ą o środowisku .

Powi ązania ww. celów z celami operacyjnymi Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015- 2020 zostały przedstawione w Zał ączniku 1, tabeli 12.

Oznacza to, że realizuj ąc własne priorytety strategiczne Gmina Gr ębocice utrzyma i wzmocni swoją pozycj ę w Powiecie Polkowickim (subregionie) jako jego obszar wzrostu. Charakteryzuj ący si ę szybszym, w relacji do innych miejsc, rozwojem społeczno-gospodarczym. Główne, docelowe cechy Gminy Gr ębocice jako obszaru wzrostu powiatu to: gospodarka o monofunkcyjno ści obni- żonej dzi ęki rolnictwu i bran żom powi ązanym, turystyce i rekreacji oraz nowym formom wytwór- czo ści, a tak że ponadprzeci ętne tempo rozwoju społecznego. Ponadto, spójno ść ww. Strategii jest argumentem do przenoszenia (nadawania rangi) inicjatyw i zada ń lokalnych na poziom powiatowy, a tak że wojewódzki. Mo że to sprzyja ć pozyskiwaniu środków zewn ętrznych, zwłaszcza z pro- gramów unijnych, na ich realizacj ę.

7.5. Spójno ść ze Strategi ą Rozwoju Województwa Dolno śląskiego do 2020 roku

Strategia Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 jest wielowymiarowo spójna ze Strategi ą Rozwoju Województwa Dolno śląskiego 2020 przyj ętą przez Sejmik Województwa Dolno śląskiego w 2013 r. Zdefiniowano w niej 9 celów strategicznych województwa w brzmieniu:

1. rozwój gospodarki opartej na wiedzy, 2. zrównowa żony transport i poprawa dost ępno ści transportowej, 3. wzrost konkurencyjno ści przedsi ębiorstw, zwłaszcza M ŚP, 4. ochrona środowiska naturalnego, efektywne wykorzystanie zasobów oraz dostosowanie do zmian klimatu i poprawa poziomu bezpiecze ństwa, 5. zwi ększenie dost ępno ści technologii komunikacyjno-informacyjnych,

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRONA 52 Z 116 6. wzrost zatrudnienia i mobilno ści pracowników, 7. wł ączenie społeczne, 8. podnoszenie poziomu i jako ści życia, 9. podniesienie poziomu edukacji, kształcenie ustawiczne . oraz ł ącz ący je makrocel: „ NOWOCZESNA GOSPODARKA I WYSOKA JAKO ŚĆ ŻYCIA W ATRAKCYJNYM ŚRODOWISKU - Dolny Śląsk regionem koncentracji innowacyjnych pod- miotów produkcyjnych i usługowych współpracuj ących z rozwini ętym sektorem badaw- czym oraz intensywnego rozwoju nowoczesnej turystyki opartej o współprac ę mi ędzyre- gionaln ą i transgraniczn ą, tworz ących razem atrakcyjne miejsca do życia dla mieszka ńców o coraz wy ższych kwalifikacjach i rozwini ętej kulturze obywatelskiej ”. Analiza merytoryczna tych z wy żej wymienionych celów, wskazuje na ich pełn ą zgodno ść z celami strategicznymi i operacyjnymi SRGG 2015-2020.

W Strategii Rozwoju Województwa Dolno śląskiego 2020 nie zdefiniowano celów operacyjnych. Jednak analiza merytoryczna tego dokumentu planistycznego wskazuje, że pełni ą w niej t ę rol ę priorytety. W zwi ązku z powy ższym, badaniu poddano ich zgodno ść z celami strategicznymi i operacyjnymi SRGG 2015-2020. Powi ązania b ędące jego wynikiem zawarto w zał ączniku 1, tabeli 13. Wskazuj ą one na bardzo wysoki stopie ń zgodno ści obu strategii.

Pełnienie przez Gmin ę Gr ębocice funkcji obszaru rozwoju Województwa Dolno śląskiego, dzi ęki realizacji niniejszej Strategii b ędzie polegało na pełnieniu przez t ą gmin ę funkcji:

− obszaru lokalizacji nowych, ponadlokalnych inwestycji zewn ętrznych, − polifunkcyjnego źródła konkurencyjnych wyrobów trafiaj ących na rynki krajowe i europejskie, − nowego, istotnego zaplecza turystyczno-rekreacyjnego o znaczeniu subregionalnym, a nawet regionalnym, − miejsca koncentracji inwestycji w infrastruktur ę techniczn ą i społeczn ą podnosz ących jako ść życia mieszka ńców na poziom wy ższy od przeci ętnych regionalnych, − skupiska wi ęzi społecznych tworz ących regionalnie istotny kapitał społeczny.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 53 Z 116 8. Zadania strategiczne

8.1. Charakter zada ń strategicznych

Zadania strategiczne to konkretne, stałe działania oraz jednorazowe przedsi ęwzi ęcia inwestycyjne, informacyjne, promocyjne, prawne, organizacyjne, edukacyjne, monitoringowe i inne, których realizacja przyczynia ć si ę b ędzie do osi ągania celów operacyjnych, a po śred- nio strategicznych.

Nie istnieje mo żliwo ść zaspokojenia, nawet w kilkunastoletnim okresie, wszystkich potrzeb społecznych mieszka ńców Gminy Gr ębocice.

Pierwszy z powodów to ograniczone – mimo stosunkowo wysokich dochodów bud żetowych gminy – zasoby finansowe, czasowe, kadrowe, przestrzenne i środowiskowe, b ędące w dyspozycji samorz ądu gminy oraz jego partnerów współpracy strategicznej.

Powód drugi to ograniczenia prawne polskiego modelu samorz ądu gminnego oraz pozostałych cz ęś ci polskiego prawa.

Trzeci z powodów to fakt, i ż realizacja wielu zada ń inwestycyjnych wi ąż e si ę z konieczno ści ą pó ź- niejszego ponoszenia du żych nakładów na utrzymanie efektów inwestycji. To z kolei ogranicza przyszłe mo żliwo ści inwestycyjne.

Wobec powy ższych argumentów nieracjonalnym byłoby umieszczanie w SRGG 2015-2020 zada ń strategicznych odpowiadaj ących na wszystkie obecne i przyszłe, społeczne oczekiwania wszystkich mieszka ńców i przedsi ębiorstw gminy. Strategia taka zawierałaby życzenia niemo żliwe do spełnienia oraz działania kreuj ące nowe, lub pogł ębiaj ące ju ż istniej ące problemy społeczne. Mogłaby zosta ć zaakceptowana przez osoby nie świadome nierealno ści zobowi ąza ń i rzeczywistej szkodliwo ści źle dobranych działa ń, lecz bez w ątpienia w niewielkim stopniu przyczy- niłaby si ę do rozwoju społeczno-gospodarczego gminy.

Konieczny był zatem wybór tego co mo żliwe, najwa żniejsze i najkorzystniejsze, czyli strategiczne. W SRGG 2015-2020 dokonano go opieraj ąc si ę na:

− wynikach ewaluacji procesów wdra żania poprzednich dwóch strategii rozwoju gminy,

− diagnozie obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej gminy,

− ustaleniach dokonanych w trakcie warsztatów strategicznych,

− analizie strategicznej SWOT Plus,

− ocenie ex-ante znaczenia poszczególnych zada ń dla rozwoju Gminy Gr ębocice.

Dokonuj ąc wyborów uwzgl ędniono tak że szereg czynników, takich jak rodzaj, rozmiar, zasi ęg czasowy i przestrzenny skutków, czas i rozmiary kosztów realizacji, a tak że źródła finansowania. Pod uwag ę wzi ęto równie ż mo żliwo ść pozyskania środków finansowych pochodz ących z Unii Eu-

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 54 Z 116 ropejskiej w nowym okresie programowania 2014-2020, a tak że z innych krajowych i zagranicznych źródeł.

Wybrane zadania poddano dalszej klasyfikacji. Ka żde z nich przyporz ądkowano do obecnej lub/i przyszłej kadencji władz samorz ądowych. Utworzono równie ż klas ę zada ń, przewidzianych dzi ś do pó źniejszej realizacji, ale które w razie konieczno ści / mo żliwo ści zostan ą zrealizowane wcze- śniej. Wyró żniono tak że te zadania, które powinny zosta ć obj ęte szczególn ą uwag ą i zaanga żo- waniem władz (zadania główne) oraz zadania pozostałe. W śród głównych znalazły si ę te, które:

− maj ą najrozleglejsze, najsilniejsze i najdłu ższe, pozytywne skutki dla rozwoju gminy, − są oczekiwane przez najwi ększe grupy mieszka ńców gminy oraz funkcjonuj ących tu przedsi ę- biorstw, organizacji i instytucji,

Ponadto, zadania strategiczne podzielono na te, których jedynym realizatorem b ędzie samorz ąd gminy (organy gminy, Urz ąd Gminy, jednostki gminy) oraz te, w których samorząd gminy b ędzie wspierał innych realizatorów. Oznaczenia poszczególnych rodzajów zada ń zawarto w kolejnym rozdziale.

8.2. Oznaczenia zada ń strategicznych

Oznaczenia zada ń strategicznych wyra żaj ące ich okres realizacji:

A - zadania, których realizacja ju ż trwa, a ich zako ńczenie powinno nast ąpi ć do ko ńca roku 2018 (bie żą ca kadencja władz samorz ądowych),

- zadania, których rozpocz ęcie i zako ńczenie powinno nast ąpi ć w latach 2015-2018 (bie- żą ca kadencja władz samorz ądowych),

B - zadania, których rozpocz ęcie lub rozpocz ęcie i zako ńczenie powinno mie ć miejsce w latach 2019-2020 (pierwsza połowa przyszłej kadencji władz samorz ądowych).

C - zadania, które nie s ą planowane do realizacji w okresie SRGG 2015-2020 lecz pó źniej, ale które mog ą zosta ć podj ęte / zrealizowane je śli zaistnieje taka potrzeba i mo żliwo ść .

A-B - zadania, które zostały ju ż rozpocz ęte, a których zako ńczenie powinno nast ąpi ć w latach 2019-2020 (pierwsza połowa przyszłej kadencji władz samorz ądowych).

- zadania, których rozpocz ęcie powinno nast ąpi ć w latach 2015-2018 (bie żą ca kadencja władz samorz ądowych), a których zako ńczenie powinno nast ąpi ć w latach 2019-2020 (pierwsza połowa przyszłej kadencji władz samorz ądowych),

A, A - zadania, dla których nale ży opracowa ć (zaktualizowa ć) program (plan) dziedzinowy, przy czym zarówno opracowanie (aktualizacja) i przyj ęcie tego programu (planu), jak i jego realizacja powinna nast ąpi ć w latach 2015-2018 (bie żą ca kadencja władz samorz ądowych).

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 55 Z 116 A, B - zadania, dla których nale ży opracowa ć (zaktualizowa ć) program (plan) dziedzinowy, przy czym program (plan) ten powinien zosta ć opracowany (zaktualizowany) i przyj ęty w latach 2015-2018 (bie żą ca kadencja władz samorz ądowych), natomiast jego realizacja powinna nast ąpi ć w co najmniej pierwszej połowie przyszłej kadencji władz samorz ądowych (w latach 2019-2020 ).

A, A-B - zadania, dla których nale ży opracowa ć (zaktualizowa ć) program (plan) dziedzinowy, przy czym program (plan) ten powinien zosta ć opracowany (zaktualizowany) i przyj ęty w latach 2015-2018 (bie żą ca kadencja władz samorz ądowych), natomiast jego realizacja powinna przebiega ć w bie żą cej i co najmniej pierwszej połowie przyszłej kadencji władz samorz ą- dowych (w latach 2019-2020 ).

B, B - zadania, dla których nale ży opracowa ć (zaktualizowa ć) program (plan) dziedzinowy, przy czym program (plan) ten powinien zosta ć opracowany (zaktualizowany), przyj ęty oraz wdro żony w co najmniej pierwszej połowie przyszłej kadencji władz samorz ądowych (w latach 2019-2020 ).

Oznaczenia zada ń strategicznych wyra żaj ące ich znaczenie dla rozwoju Gminy Gr ębocice:

G - zadania strategiczne o głównym znaczeniu dla osi ągni ęcia strategicznych celów Gminy Gr ębocice, przez co powinny zosta ć obj ęte szczególn ą uwag ą i zaanga żowaniem władz samorz ądowych.

P - pozostałe zadania strategiczne. Wskazanie danego zadania jako pozostałego, nie oznacza, że nie musi by ć ono realizowane. Powinno zosta ć zrealizowane zgodnie z planem (by ć realizowane na bie żą co) jednak jego skutki b ędą wyra źnie mniejsze z punktu widzenia rozwoju gminy, ni ż w przypadku zada ń głównych.

G, P - zbiorcze zadania strategiczne Gminy Gr ębocice zawieraj ące podzadania typu G i typu P.

Oznaczenia zada ń strategicznych wyra żaj ące rol ę samorz ądu lokalnego w ich realizacji:

W - zadania strategiczne, których wył ącznym lub głównym wykonawc ą b ędzie samorz ąd Gminy Gr ębocice rozumiany jako jego władze, Urz ąd Gminy, a tak że jednostki gminne.

U - zadania strategiczne, w realizacji których samorz ąd Gminy Gr ębocice, rozumiany tak jak wskazano wy żej, pełni ć b ędzie rol ę inicjatora, współwykonawcy, koordynatora, źródła finansowania, źródła wsparcia merytorycznego, źródła wsparcia kadrowego, źródła wsparcia informacyjnego lub po średnika w negocjacjach zwi ązanych z zadaniem. Zawsze b ędzie to jednak rola uzupełniaj ąca działalno ść innego podmiotu, np. organizacji pozarz ądowej, innego samorz ądu, podmiotu administracji pa ństwowej, który jest zainteresowany uzyska- niem gminnego wsparcia swoich działa ń,

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 56 Z 116 M - zadania strategiczne, w realizacji których samorząd Gminy Gr ębocice, rozumiany tak jak wskazano wy żej, pełni ć b ędzie rol ę podmiotu monitoruj ącego działania podejmowane przez innych ni ż samorz ąd realizatorów tych zada ń.

W, U - zbiorcze zadania strategiczne ł ącz ące działania typu W oraz U.

Oznaczenia zada ń strategicznych wyra żaj ące ich sposób realizacji:

J - zadania strategiczne jednorazowe, czyli takie które polegaj ą na wykonaniu jednorazowe- go przedsi ęwzi ęcia.

S - zadania strategiczne stałe, czyli takie które polegaj ą na wykonywaniu stałych lub cyklicz- nych działa ń.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 57 Z 116 8.3. Wykaz zada ń strategicznych Tabela 9. Wykaz zada ń strategicznych. Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ SFERA GOSPODARCZA (w tym infrastruktura techniczna) 1. CEL OPERACYJNY O1: Wzrastaj ąca , polifunkcyjna gosp odarka: 1.1. Opracowanie i wdro żenie „Programu Lokalnej Polityki i Promocji Gospodarczej Gminy Gr ębo- A, A-B G, P U, W S cice na lata 2015-2020” [PLPPG 2015-2020], w tym: 1.1.1. infrastrukturalne przygotowywanie terenów pod inwestycje gospodarcze. A-B G W S 1.1.2. prowadzenie promocji gospodarczej w wymiarze ponadregionalnym, A-B G W S 1.1.3. pozyskiwanie krajowych i globalnych inwestorów i wspieranie ich procesów inwestycyjnych, A-B G W S 1.1.4. współtworzenie i wspieranie rozwoju podmiotów ekonomii społecznej, A G U, W S 1.1.5. pozyskiwanie informacji nt. stanu lokalnych przedsi ębiorstw i ich oczekiwa ń wobec gminy, A-B P W S 1.1.6. organizacja i wspieranie usług szkoleniowych i doradczych dla mikroprzedsi ębiorców i osób A-B P U, W S zamierzaj ących podj ąć działalno ść gospodarcz ą, 1.1.7. promowanie wśród mieszka ńców gminy idei podejmowania działalno ści gospodarczej, A-B P W S 1.1.8. stymulowanie rozwoju małych przedsi ębiorstw za pomoc ą kryterialnych ulg i zwolnie ń w po- A-B P W S datku od nieruchomo ści, w tym tworz ących miejsca pracy dla absolwentów i kobiet. 1.2. Strategiczna współpraca z KGHM Polska Mied ź S.A.: 1.2.1. administracyjna współpraca w procesie budowy doci ąż enia zapory północnej, A G M, W J 1.2.2. administracyjna współpraca w procesie budowy podziemnego ruroci ągu wody zwrotnej równo- B G M, W J legle do istniej ącego, zlokalizowanego w obr ębie administracyjnym Du ża Wólka. 1.3. Wspieranie rozwoju rolnictwa: 1.3.1. stosowanie ulg w podatku rolnym, A-B P W S

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 58 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 1.3.2. wspieranie rozwoju grupy producentów rolnych1. A-B P W S 2. CEL OPERACYJNY O2: Lokalne zasoby pracy dostosowane do subregio nalnego rynku pracy : 2.1. Dostosowywanie lokalnej poda ży pracy do popytu na subregionalnym rynku pracy: A-B G, P U, W S 2.1.1. współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w zakresie aktywizacji zawodowej bezrobotnych A-B G W, U S mieszka ńców gminy – upowszechnianie ofert pracy, informacji o poradnictwie zawodowym, szkoleniach, przygotowaniu zawodowym dorosłych i zatrudnieniu socjalnym, 2.1.2. przyznawanie zasiłków celowych na ekonomiczne usamodzielnienie, A-B P W S 2.1.3. organizowanie prac społecznie u żytecznych, A-B P W S 2.1.4. wspieranie przygotowania zawodowego młodocianych, A-B P U S 2.1.5. wspieranie organizacji szkole ń dla bezrobotnych, A-B P U S 2.1.6. organizacja i wspieranie organizacji prac interwencyjnych, A-B P U, W S 2.1.7. organizacja i wspieranie organizacji sta ży, A-B P U, W S 2.1.8. organizacja i wspieranie organizacji robót publicznych, A-B P U, W S 2.1.9. organizacja i wspieranie organizacji praktycznej nauki zawodu oraz przyucze ń do pracy, A-B P U, W S 2.1.10. udział gminy w realizacji programów ponadlokalnych - aktywnych form przeciwdziałania bez- A-B P W S robociu, 2.1.11. współpraca z ponadlokalnymi organizacjami pozarz ądowymi wspieraj ącymi lokalne rynki pracy, A-B P W S 2.1.12. współpraca ze szkołami i uczelniami wy ższymi oraz prowadzonymi przez nie biurami karier i A-B P W S praktyk zawodowych.

1 Je śli grupa taka zostanie zało żona przez miejscowych rolników.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 59 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 3. CEL OPERACYJNY O3: Uzyskane , p onadlokalne funkcje turystyczno -rekreacyjne: 3.1. Opracowanie i wdro żenie „Programu Rozwoju Funkcji Turystyczno-Rekreacyjnych Gminy Gr ę- bocice na lata 2016-2020” [PRFTR 2016-2020], w tym: 3.1.1. zdefiniowanie listy kreowanych produktów turystyczno-rekreacyjnych gminy, A G W J 3.1.2. budowa infrastruktury turystycznej słu żą cej kreacji produktów turystycznych gminy, w tym: 3.1.1.1 budowa infrastruktury słu żą cej turystycznemu udost ępnieniu grodzisk plemiennych, A-B G W J 3.1.1.2 rozbudowa małej infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej, w tym oznakowania, A-B G W S 3.1.1.3 budowa zaplecza turystyki rowerowej w miejscowo ści Obiszów, A G W J 3.1.1.4 budowa i wsparcie budowy ście żek przyrodniczo-historycznych na terenie gminy A-B G W, U J Gr ębocice i Nadle śnictwa Głogów, 3.1.1.5 budowa i wsparcie budowy tras rowerowych, A-B G W J 3.1.2. realizacja innych ni ż inwestycyjne, działa ń na rzecz kreacji produktów turystycznych gminy, w tym: 3.1.2.1 wspieranie rozwoju gospodarstw agroturystycznych i ekoturystycznych, A-B P W S 3.1.2.2 utworzenie i bie żą ca aktualizacja turystyczno-rekreacyjnej strony internetowej gminy, A-B G W S 3.1.2.3 pozyskiwanie organizacji na terenie gminy ponadlokalnych imprez turystyczno- A-B G W S rekreacyjnych, 3.1.3. promocja wykreowanych produktów turystycznych gminy, w tym: 3.1.3.1 promocja historii i dziedzictwa kulturowego Gminy Gr ębocice, A-B G W S 3.1.3.2 promocja walorów przyrodniczych Gminy Gr ębocice, A-B G W S 3.1.3.3 wsparcie promocji walorów zabytkowych Sanktuarium Matki Bo żej Jutrzenki Nadziei A-B G U S w Grodowcu.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 60 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 4. CEL OPERACYJNY O4: Zaspokojone potrzeby infrastrukturaln e: 4.1. Rozwój sieci dróg gminnych oraz infrastruktury okołodrogowej: 4.1.1. budowa północnej obwodnicy Gr ębocic, A-B G W J 4.1.2. budowa południowej obwodnicy Gr ębocic, C G W J 4.1.3. budowa drugiej cz ęś ci obwodnicy miejscowo ści Kwielice, A-B G W J 4.1.4. budowa, przebudowa, rozbudowa i remonty pozostałych dróg gminnych i infrastruktury okołod- A-B G W S rogowej (o świetlenia, chodników, miejsc parkingowych, odwodnień, kanalizacji deszczowej itp.), 4.1.5. budowa, przebudowa, rozbudowa i remonty dróg transportu rolniczego. A-B P W S 4.2. Rozwój sieci dróg powiatowych, wojewódzkich i krajowych oraz ich infrastruktury okołodro- gowej w zakresie dotycz ącym Gminy Gr ębocice: 4.2.1. lobbing na rzecz i wsparcie przebudowy dróg powiatowych na terenie Gminy Gr ębocice, A-B G W, U S 4.2.2. lobbing na rzecz i wsparcie budowy chodników przy drogach powiatowych na terenie Gminy A-B G W, U S Gr ębocice, 4.2.3. lobbing na rzecz budowy drogi ł ącz ącej most na Odrze w Ciechanowie z węzłem Ka źmierzów A-B P W S (w gminie Polkowice) na planowanej drodze S3 lub przebudowy ł ącz ących te miejsca, istnie- jących dróg wojewódzkich i powiatowych. 4.3. Kontynuacja wdra żania „Wieloletniego Planu Rozwoju i Modernizacji Urz ądze ń Wodoci ągo- A G W J wych i Urz ądze ń Kanalizacyjnych b ędących w posiadaniu Zakładu Gospodarki Komunalnej w Gr ębocicach” z 2013 r. [PRMUWUK 2013], w tym: 4.3.1. modernizacja stacji uzdatniania wody w miejscowo ści Rzeczyca. A G W J 4.4. Opracowanie i wdro żenie „Wieloletniego Planu Rozwoju i Modernizacji Urz ądze ń Wodoci ągo- A, A-B G, P W J, S wych i Urz ądze ń Kanalizacyjnych b ędących w posiadaniu Zakładu Gospodarki Komunalnej w Gr ębocicach na lata 2016-2020” [PRMUWUK 2016-2020], w tym:

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 61 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 4.4.1. rozbudowa i przebudowa sieci wodoci ągowej, A-B G W S 4.4.2. rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej, A-B G W S 4.4.3. przebudowa przepompowni ścieków, A-B G W S 4.4.4. przebudowa oczyszczalni ścieków w miejscowo ści Gr ębocice. B G W J 4.5. Budowa kanalizacji deszczowej. A-B G W S 4.6. Rozwój infrastruktury teleinformatycznej: 4.6.1. rozbudowa rozdzielczej sieci internetowej na terenie gminy, A-B G U, W J 4.6.2. utrzymanie punktów bezpłatnego dost ępu do Internetu. A-B P W S 4.7. Rozwój sieci gazowniczej: 4.7.1. wspieranie rozwoju sieci gazowniczej. B G U S

SFERA SPOŁECZNA (w tym administracja) 5. CEL OPERACYJNY O5: Sport i rekreacja u powszechnione w śród mieszka ńców i integruj ące ich : 5.1. Rozwój infrastruktury sportowej i rekreacyjnej: 5.1.1. budowa bie żni lekkoatletycznej przy Szkole Podstawowej w Rzeczycy, A-B P W J 5.1.2. zagospodarowanie centrum sportowo-rekreacyjnego w miejscowo ści Gr ębocice, A G W J 5.1.3. przebudowa Hali Sportowej w miejscowo ści Gr ębocice, B G W J 5.1.4. budowa siłowni zewn ętrznej w miejscowo ści Rzeczyca, A P W J 5.1.5. budowa siłowni zewn ętrznej w miejscowo ści Kwielice, A P W J 5.1.6. rozbudowa parku rowerowego w Obiszowie, A-B P W J 5.1.7. budowa i rewitalizacja placów zabaw dla dzieci. A-B P W S 5.2. Wspieranie sportowców: 5.2.1. utrzymanie systemu stypendialnego i nagród dla sportowców osi ągaj ących wysokie wyniki A-B P W S sportowe we współzawodnictwie co najmniej okr ęgowym,

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 62 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 5.2.2. przyznawanie nagród dla zawodników, trenerów i działaczy za osi ągni ęcie wysokich wyników A-B P W S sportowych we współzawodnictwie mi ędzynarodowym lub krajowym, 5.2.3. identyfikowanie i wspieranie rozwoju lokalnych talentów sportowych. A-B P W S 5.3. Upowszechnianie sportu i rekreacji: 5.3.1. organizacja i wspieranie organizacji imprez sportowych i rekreacyjnych, w szczególno ści ma- A-B G W, U S sowych i szkolnych, 5.3.2. promocja sportu i rekreacji w śród mieszka ńców gminy, w szczególno ści w śród osób prowa- A-B G W S dz ących pasywny ruchowo tryb życia, 5.3.3. rozszerzanie i dostosowywanie do oczekiwa ń mieszka ńców oferty usług sportowo- A-B G W S rekreacyjnych, 5.3.4. wspieranie doskonalenia kwalifikacji pracowników sektora sportu i rekreacji, w tym w zakresie A-B P W S wykorzystania sportu i rekreacji jako narz ędzia integracji społecznej, 5.3.5. promowanie postaw i osi ągni ęć sportowych mieszka ńców. A-B P W S 5.4. Rozwój stowarzysze ń, zrzesze ń i klubów sportowych, w tym: 5.4.1. wspieranie zakładania lokalnych organizacji sportowych, w szczególno ści działaj ących na A-B P U S rzecz prewencji i rozwi ązywania problemów społecznych, 5.4.2. materialne wspieranie lokalnych organizacji sportowych i rekreacyjnych, w szczególno ści w A-B G W S działaniach zapobiegaj ących i rozwi ązuj ących problemy społeczne, 5.4.3. wspieranie lokalnych organizacji sportowych i rekreacyjnych w pozyskiwaniu środków od A-B P U S sponsorów i funduszy pomocowych, 5.4.4. udost ępnianie lokalnym organizacjom sportowym i rekreacyjnym obiektów sportowych b ędą- A-B G U S cych własno ści ą gminy.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 63 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 6. CEL OPERACYJNY O6: Kreatywne i efektywne systemy opieki, edukacji i nauki : 6.1. Rozwój bazy materialnej edukacji: A-B G, P W S 6.1.1. doposa żanie szkół w nowoczesny sprz ęt dydaktyczny i pracownie specjalistyczne, A-B G W S 6.1.2. termomodernizacja Szkoły Podstawowej w Rzeczycy wraz z przebudow ą i rozbudow ą bloku A-B G W J sportowego, 6.1.3. utworzenie w placówkach o światowych gabinetów terapii pedagogicznej. A P W J 6.2. Rozwój procesów dydaktycznych: 6.2.1. kształcenie i doskonalenie zawodowe kadr szkół, A-B G W S 6.2.2. organizacja zaj ęć sportowych i gimnastyki korekcyjnej na basenie (zaj ęcia wyjazdowe), A-B G W S 6.2.3. podnoszenie jako ści i indywidualizacja kształcenia, opieki i wychowania w jednostkach o świa- A-B G W S towych, 6.2.4. wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzie ży zagro żonych wykluczeniem, A-B G W S 6.2.5. rozwój zaj ęć pozalekcyjnych rozwijaj ących kreatywno ść , przedsi ębiorczo ść , innowacyjno ść i A-B G W S nieschematyczne my ślenie oraz umiej ętno ści pracy zespołowej, 6.2.6. rozwój zaj ęć pozalekcyjnych słu żą cych prewencji i rozwi ązywaniu problemów społecznych, A-B G W S rozwijaj ących postawy obywatelskie i asertywne oraz zachowania prozdrowotne, 6.2.7. wykorzystanie najnowszych technologii informacyjno-komunikacyjnych w nauczaniu, A-B G W S 6.2.8. utrzymanie systemu stypendiów za wyniki w nauce dla uczniów i studentów – mieszka ńców A-B P W S Gminy Gr ębocice. 6.3. Rozwój kompetencji cyfrowych społeczno ści lokalnej: 6.3.1. edukacja osób dorosłych w zakresie kompetencji cyfrowych, w tym zagro żonych wyklucze- A-B P W S niem cyfrowym. 6.4. Rozwój systemów opieki:

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 64 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 6.4.1. budowa nowego budynku Przedszkola w Rzeczycy. B G W J 6.5. Rozwój postaw obywatelskich: 6.5.1. edukacja i wspieranie edukacji obywatelskiej mieszka ńców gminy, A-B P U, W S 6.5.2. przeprowadzanie konsultacji społecznych z mieszka ńcami gminy, A-B G W S 6.5.3. nagradzanie mieszka ńców gminy wykazuj ących szczególne postawy obywatelskie w życiu A-B P W S prywatnym, publicznym i zawodowym, 6.5.4. upowszechnianie informacji o szczególnych postawach obywatelskich mieszka ńców gminy A-B P W S 6.5.5. wspieranie lokalnych organizacji pozarz ądowych i innych podmiotów w wykorzystywaniu pra- A-B P W S cy wolontariackiej. 7. CEL OPERACYJNY O7: Skuteczne systemy prewencji, pomocy i integracji sp ołecznej : 7.1. Rozwój bazy materialnej systemu pomocy i opieki społecznej: 7.1.1. powi ększenie zasobu mieszka ń socjalnych, B G W J 7.1.2. poprawa bazy lokalowej Gminnego O środka Pomocy Społecznej. A-B G W J 7.2. Kontynuacja wdra żania „Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwi ązywania Problemów Uzale ż- A P W, U S nie ń dla Gminy Gr ębocice na rok 2015” [PPRPU 2015], w tym: 7.2.1. zwi ększenie dost ępno ści pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzale żnionych, A P W S 7.2.2. udzielanie rodzinom, w których wyst ępuj ą problemy alkoholowe i narkomania pomocy psy- A P W S chospołecznej i prawnej, a w szczególno ści ochrony przed przemoc ą w rodzinie, poprzez tworzenie systemu przeciwdziałania przemocy, 7.2.3. działania Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych, wspierające A P W S osoby uzale żnione oraz ofiary przemocy w rodzinie, 7.2.4. pomoc psychologiczna i pedagogiczna dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych (finansowanie bie- A P W S żą cych działa ń),

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 65 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 7.2.5. prowadzenie profilaktycznej działalno ści informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwi ązywania A P W S problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii w szczególno ści dla dzieci i młodzie- ży, 7.2.6. wspomaganie działalno ści instytucji, stowarzysze ń i osób fizycznych, słu żą cej rozwi ązywaniu A P U S problemów alkoholowych i narkomanii, 7.2.7. podejmowanie interwencji w zwi ązku z naruszeniem przepisów okre ślonych w art. 131 i art.15 A P W S ustawy z dnia 26 pa ździernika 1982r. o wychowaniu w trze źwo ści i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 7.3. Opracowywanie i wdra żanie rocznych Gminnych Programów Profilaktyki i Rozwi ązywania Pro- A-B P U, W S blemów Uzale żnie ń dla Gminy Gr ębocice [PPRPU]. 7.4. Kontynuacja wdra żania „Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz A P W S Ochrony Ofiar Przemocy Gminy Gr ębocice na lata 2014-2016” [PPPR 2014-2016], w tym: 7.4.1. poszerzenie wiedzy mieszka ńców na temat zjawiska przemocy w rodzinie, A P W S 7.4.2. poprawa jako ści działa ń profilaktycznych, A P W S 7.4.3. rozwój infrastruktury słu żą cej udzielaniu pomocy osobom dotkni ętym przemoc ą w rodzinie A P W S oraz wypracowanie zasad współpracy pomi ędzy podmiotami wchodz ącymi w jej skład, 7.4.4. upowszechnianie informacji i prowadzenie edukacji w zakresie mo żliwo ści i form udzielania A P W S pomocy osobom dotkni ętym przemoc ą w rodzinie, 7.4.5. udzielanie pomocy i wsparcia osobom dotkni ętym przemoc ą w rodzinie, A P W S 7.4.6. monitoring skuteczno ści działa ń pomocowych, A P W S 7.4.7. tworzenie i rozszerzanie ofert oddziaływa ń wobec osób stosuj ących przemoc w rodzinie oraz A P W S wypracowanie zasad współpracy pomi ędzy podmiotami je realizuj ącymi, 7.4.8. interweniowanie oraz reagowanie na stosowanie przemocy w rodzinie, A P W S

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 66 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 7.4.9. realizowanie programów psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosuj ących przemoc w A P W S rodzinie zmierzaj ących do zmiany wzorców zachowa ń, 7.4.10. wzmacnianie kompetencji zawodowych oraz przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu osób A P W S realizuj ących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 7.5. Opracowanie i wdro żenie „Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz A, A-B P W S Ochrony Ofiar Przemocy Gminy Gr ębocice na lata 2017-2020” [PPPR 2017-2020]. 7.6. Kontynuacja wdra żania „Programu Wspierania Rodziny Gminy Gr ębocice na lata 2014-2016” A G, P W S [PWR 2014-2016], w tym: 7.6.1. podnoszenie umiej ętno ści opieku ńczo-wychowawczych rodziny oraz promowanie jej prawi- A G W S dłowego modelu, 7.6.2. wspieranie rodziny znajduj ącej si ę w trudnej sytuacji socjalno-bytowej, A G W S 7.6.3. zaspakajanie potrzeb zdrowotnych rodziny oraz zapewnienie jej bezpiecze ństwa publicznego, A G W S 7.6.4. wspieranie dzieci i młodzie ży w kształceniu i wszechstronnym rozwoju, 7.6.5. współfinansowanie pobytu dzieci w pieczy zast ępczej oraz umo żliwienie im powrotu do rodzin A G W S biologicznych. A P W S 7.7. Opracowanie i wdro żenie „Programu Wspierania Rodziny Gminy Gr ębocice na lata 2017-2020” A, A-B G, P W S [PWR 2017-2020]. 7.8. Poprawa warunków życia oraz integracja społeczna osób znajduj ących si ę w trudnej sytuacji materialnej: 7.8.1. udzielanie pomocy dzieciom pochodz ącym z rodzin ubogich, m.in. poprzez wypłat ę zasiłków A-B G W S szkolnych, do żywianie w szkołach, wyposa żanie ich w podr ęczniki i pomoce szkolne oraz odzie ż, a tak że organizowanie wypoczynku letniego, zimowego i czasu wolnego, 7.8.2. zawieranie kontraktów socjalnych, A-B P W S

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 67 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 7.8.3. finansowe i rzeczowe wspieranie osób znajdujących si ę w trudnej sytuacji materialnej, A-B G W S 7.8.4. zach ęcanie osób zagro żonych utrat ą bezpiecze ństwa socjalnego do aktywnych postaw i sa- A-B P W S mopomocy. 7.9. Poprawa warunków życia oraz integracja społeczna osób starszych i niepełnosprawnych: 7.9.1. rozwijanie oferty sp ędzania czasu wolnego kierowanej do osób starszych i niepełnospraw- A-B G W S nych, 7.9.2. udzielanie osobom starszym i niepełnosprawnym wsparcia w postaci pracy socjalnej oraz po- A-B G W S mocy finansowej i rzeczowej. 7.9.3. zwi ększenie dost ępno ści usług opieku ńczych, obejmuj ących pomoc w zaspokajaniu codzien- A-B G W S nych potrzeb życiowych, opiek ę higieniczn ą, zalecon ą przez lekarza piel ęgnacj ę oraz zapewnienie kontaktów z otoczeniem, 7.9.4. likwidacja i wspieranie likwidacji barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych. A-B G W S 7.10. Zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych: 7.10.1. podejmowanie działa ń uprzedzaj ących utrat ę lokalu mieszkalnego, w tym wypłata dodatków A-B G W S mieszkaniowych, 7.10.2. realizacja działa ń osłonowych na rzecz osób bezdomnych i zagro żonych bezdomno ści ą, A-B G W S 7.10.3. realizacja indywidualnych programów wychodzenia z bezdomno ści. A-B G W S 7.11. Doskonalenie systemów i metod świadczenia usług społecznych: 7.11.1. wykorzystywanie wolontariuszy w procesie świadczenia gminnych usług społecznych, A-B G W S 7.11.2. podnoszenie kompetencji kadr Gminnego O środka Pomocy Społecznej, A-B G W S 7.11.3. rozwój współpracy z organizacjami pozarz ądowymi i Ko ściołem w procesie świadczenia A-B P W S gminnych usług społecznych, 7.11.4. rozwój współpracy z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowym Urz ędem Pracy A-B G W S

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 68 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ oraz Pa ństwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w procesie świadczenia gminnych usług społecznych, 7.11.5. partycypacja w ponadlokalnych programach i projektach słu żą cych rozwi ązywaniu lokalnych A-B G U, W S problemów społecznych, 7.11.6. zwi ększanie koordynacji działa ń na rzecz rozwi ązywania problemów społecznych podejmo- A-B G W S wanych przez gminne placówki o światowe, kulturalne, pomocy społecznej, a tak że lokalne jednostki ochrony zdrowia, Policji, S ąd Rejonowy, kuratorów s ądowych, organizacje pozarz ą- dowe i Ko ściół, 7.11.7. rozszerzanie dost ępu mieszka ńców do informacji o usługach społecznych, w tym dostępu A-B G W S zdalnego, 7.11.8. wdra żanie nowych, innowacyjnych i efektywnych instrumentów i usług społecznych, A-B G W S 7.11.9. wspieranie powstaj ących i istniej ących organizacji pozarz ądowych, promowanie ich działalno- A-B G W S ści oraz udzielanie im pomocy w nawi ązaniu współpracy mi ędzynarodowej oraz w pozyskiwaniu środków ze źródeł innych ni ż bud żet gminy. 7.12. Kontynuacja wdra żania „Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Gr ębocice A-B G, P U, W J, S na lata 2014-2020” [SRPS 2014-2020] 2. 7.13. Kontynuacja wdra żania „Wieloletniego Programu Współpracy Gminy Gr ębocice z Organiza- A G, P U, W J, S cjami Pozarz ądowymi i Podmiotami Wymienionymi w art. 3 ust. 3 Ustawy z Dnia 24 Kwietnia 2003 r. o Działalno ści Po żytku Publicznego i o Wolontariacie na lata 2014-2017” [PWOP 2014- 2017] 3.

2 Zadania z SRPS 2014-2020 ze wzgl ędu na interdyscyplinarny charakter zostały zawarte w ramach innych zada ń strategicznych SRGG 2015-2020. 3 Zadania z PWOP 2014-2017 ze wzgl ędu na interdyscyplinarny charakter zostały zawarte w ramach innych zada ń strategicznych SRGG 2015-2020.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 69 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 7.14. Opracowanie i wdro żenie „Wieloletniego Programu Współpracy Gminy Gr ębocice z Organiza- A, A-B G, P U, W J, S cjami Pozarz ądowymi i Podmiotami Wymienionymi w art. 3 ust. 3 Ustawy z Dnia 24 Kwietnia 2003 r. o Działalno ści Po żytku Publicznego i o Wolontariacie na lata 2018-2020” [PWOP 2018- 2020]. 8. CEL OPERACYJNY O8: Bezpieczna przestrze ń publiczna, prywatna i wirtualna : 8.1. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpiecze ństwa po żarowego: 8.1.1. budowa budynku remizy OSP w miejscowo ści Kwielice, B G W J 8.1.2. budowa budynku remizy OSP w miejscowo ści Szymocin, A G W J 8.1.3. rekonstrukcja zbiornika przeciwpo żarowego w miejscowo ści Szymocin, A-B G W J 8.1.4. organizacja i wspieranie edukacji mieszka ńców w zakresie bezpiecze ństwa po żarowego. A-B G U, W S 8.2. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpiecze ństwa komunikacyjnego, w tym: 8.2.1. organizacja i wspieranie edukacji mieszka ńców w zakresie ruchu drogowego, A-B G U, W S 8.2.2. monitoring i doskonalenie organizacji ruchu drogowego. A-B G W S 8.3. Utrzymanie wysokiego poziomu sprawno ści systemów ratownictwa: 8.3.1. wspieranie rozwoju ratowniczego wyposa żenia technicznego jednostek OSP, A-B G U S 8.3.2. organizacja publicznych programów edukacyjnych nt. udzielania pomocy przedmedycznej. A-B G W S 8.4. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpiecze ństwa nauki: 8.4.1. organizacja i wspieranie organizacji programów edukacyjnych z zakresu bezpiecze ństwa A-B G W, U S dzieci i młodzie ży, 8.4.2. rozbudowa monitoringu wizyjnego szkół. A P W J 8.5. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpiecze ństwa osobistego i bezpiecze ństwa mienia prywatnego oraz publicznego: 8.5.1. rozbudowa systemów monitoringu wizyjnego miejsc publicznych, A-B G W S

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 70 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 8.5.2. monitoring oddziaływa ń eksploatacji górniczej poprzez rejestracj ę drga ń gruntu, A-B G W S 8.5.3. udzielanie wsparcia mieszka ńcom w stwierdzaniu i usuwaniu szkód górniczych, A-B G U S 8.5.4. lobbing na rzecz zabezpieczenia przez KGHM „Polska Mied ź” S.A. budynków przed szkodami A-B P W S górniczymi. 8.6. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpiecze ństwa prowadzenia działalno ści gospodarczej i rolniczej: 8.6.1. organizacja i wspieranie organizacji szkole ń dla przedsi ębiorców z zakresu odpowiedzialności A-B P U, W S za naruszanie niektórych przepisów prawa oraz zasad post ępowania w przypadku wyst ąpie- nia zagro żeń, 8.6.2. organizacja i wspieranie edukacji mieszka ńców nt. bezpiecze ństwa działalno ści rolniczej. A-B G U, W S 8.7. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpiecze ństwa zamieszkania i zabawy (dotyczy dzieci): 8.7.1. organizacja i wspieranie organizacji edukacji dzieci ęcej, A-B P W, U S 8.7.2. organizacja i wspieranie organizacji szkole ń dla rodziców i opiekunów, A-B P W, U S 8.7.3. stała weryfikacja bezpiecze ństwa miejsc zabawy. A-B P W S 8.8. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpiecze ństwa epizootycznego. A-B G W S 8.9. Podnoszenie poziomu bezpiecze ństwa cybernetycznego: 8.9.1. organizacja i wspieranie organizacji edukacji nt. osobistych zagro żeń internetowych, A-B G U, W S 8.9.2. doskonalenie systemów ochrony systemów informatycznych gminny i jej jednostek. A-B G W S 8.10. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpiecze ństwa powodziowego: 8.10.1. planowanie i aktualizacja procedur dotycz ących ochrony przeciwpowodziowej. A-B G W S 8.11. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpiecze ństwa przemysłowego: 8.11.1. okresowa weryfikacja i ewentualne doskonalenie procedur post ępowania w przypadku kata- A-B G W S strofy przemysłowej OUOW Żelazny Most.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 71 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 9. CEL OPERACYJNY O9: Strategiczne zarz ądzana, efektywna administracja gminna : 9.1. Rozwój bazy materialnej administracji gminnej: 9.1.1. termomodernizacja budynku Urz ędu Gminy z zastosowaniem ogniw fotowoltaicznych. A G W J 9.2. Równowa żenie bud żetowych wydatków bie żą cych i inwestycyjnych: 9.2.1. poszukiwanie i wdra żanie nowoczesnych metod redukcji kosztów jednostkowych usług pu- A-B G W S blicznych bez ograniczania ich jako ści, 9.2.2. sporz ądzanie i konsultowanie prognoz długookresowych skutków finansowych gminnych in- A-B G W S westycji w infrastruktur ę społeczn ą i techniczn ą. 9.3. Aktywna działalno ść samorz ądu gminy na lokalnym rynku nieruchomo ści: 9.3.1. prywatyzacja mienia gminy nie wykorzystywanego w zwi ązku z realizacj ą zada ń własnych i A-B G W S nie przewidzianego do wykorzystania, 9.3.2. nabywanie lub komunalizacja nieruchomo ści pod działalno ść zwi ązan ą z realizacj ą zada ń A-B G W S własnych i w celu dalszego udost ępniania. 9.4. Rozwój kompetencji kadr samorz ądowych: 9.4.1. podnoszenie kwalifikacji władz i pracowników samorz ądowych poprzez szkolenia, seminaria, A-B G W S konsultacje, konferencje i studia, 9.4.2. wymiana do świadcze ń z władzami innych gmin. A-B G W S 9.5. Pozyskiwanie środków pomocowych: 9.5.1. samodzielne pozyskiwanie środków pomocowych przez gmin ę i jej jednostki organizacyjne, A-B G W S na realizacj ę zada ń własnych, 9.5.2. udział w partnerstwach publicznych oraz innych sformalizowanych formach współpracy mi ę- A-B G W S dzysamorz ądowej wspieranych ze środków pomocowych. 9.6. Rozwój systemów współpracy mi ędzysamorz ądowej:

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 72 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 9.6.1. wł ączanie wybranych zada ń strategicznych do nowej Strategii Rozwoju Powiatu Polkowickie- A-B G W S go i innych dokumentów planistycznych wy ższego rz ędu, 9.6.2. rozwój współpracy z gminami z zagranicy, A-B P W S 9.6.3. rozwój krajowej współpracy mi ędzysamorz ądowej, w tym głównie w ramach ZGZM. A-B G W S 9.7. Rozwój systemów komunikacji społecznej: 9.7.1. public relations gminy i działalno ści jej jednostek w mediach społeczno ściowych, A-B P W S 9.7.2. prowadzenie wymaganych prawem i fakultatywnych konsultacji społecznych, A-B P W S 9.7.3. promowanie aktywno ści publicznej i zawodowej mieszka ńców, A-B P W S 9.7.4. ankietowy monitoring opinii mieszka ńców. A-B P W S 9.8. Wielofunkcyjne planowanie operacyjne: 9.8.1. aktualizowanie „Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Gr ębocice” [WPF], A-B G W S 9.8.2. sporz ądzanie i aktualizowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego A-B G W S [MPZP] z akcentem na niedopuszczalne do rozpraszania zabudowy mieszkalnej, 9.8.3. aktualizacja Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy A G W J Gr ębocice [SUKZP] . 10. CEL OPERACYJNY O10: Zabezpieczona podstawowa oraz specjalistyczna opieka i prewencja zdr o- wotna: 10.1. Rozwój bazy materialnej lokalnej słu żby zdrowia: 10.1.1. budowa o środka zdrowia w Gr ębocicach. A-B G W J 10.2. Zapewnienie szerokiej palety lokalnych usług medycznych i profilaktycznych: 10.2.1. zapewnienie stałej opieki piel ęgniarskiej w placówkach szkolnych, A-B G W S 10.2.2. organizacja usług opieku ńczo-piel ęgnacyjnych na terenie gminy, A-B G W S 10.2.3. zwi ększenie dost ępno ści mieszka ńców do specjalistycznych świadcze ń zdrowotnych. A-B G W S

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 73 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 10.3. Kontynuacja wdra żania „Programu Zdrowotnego dla Gminy Gr ębocice na lata 2010-2015” [PZ A G W S 2010-2015], w tym: 10.3.1. realizacja medycznych programów terapeutycznych, rehabilitacyjnych i profilaktyczno- A G W S edukacyjnych. 10.4. Opracowanie i wdro żenie „Programu Zdrowotnego dla Gminy Gr ębocice na lata 2016-2020” A, A-B G W S [PZ 2016-2020]. 10.5. Kontynuacja wdra żania „Gminnego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Gminy Gr ę- A P W S bocice na lata 2014-2015” [POZP 2014-2015], w tym: 10.5.1. zwi ększenie pomocy i oparcia bytowego dla osób z zaburzeniami psychicznymi poprzez A P W S udzielenie samopomocy środowiskowej, pomocy bytowej, mieszkaniowej i specjalistycznych usług opieku ńczych, 10.5.2. wspieranie samopomocowych inicjatyw pacjentów i ich rodzin oraz organizacji pozarz ądowych A P U S sprzyjaj ących rozwojowi form oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi, 10.5.3. współpraca gminy w zakresie pomocy osobom z zaburzeniami psychicznymi z instytucjami A P W S funkcjonuj ącymi na terenie powiatu polkowickiego, 10.5.4. podj ęcie działa ń w celu utworzenia mieszkania chronionego dla osób z zaburzeniami zdrowia A P W S psychicznego i starszych. 10.6. Opracowanie i wdro żenie „Gminnego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Gminy A, A-B G W S Gr ębocice na lata 2016-2020” [POZP 2016-2020], w tym: 10.6.1. rozszerzanie opieki i form wsparcia osób niepełnosprawnych intelektualnie, A-B G W S 10.6.2. upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego oraz warunków i umiej ętno ści jego A-B G W S zachowania, 10.6.3. zapobieganie zaburzeniom psychicznym, A-B G W S

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 74 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 10.6.4. wspieranie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi, A-B G W S 10.6.5. aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi, A-B G U S 10.6.6. zapewnienie dost ępu do rehabilitacji psychologicznej, szczególnie dzieci i młodzieży. A-B G W S 11. CEL OPERACYJN Y O11: Aktywizuj ąca i integruj ąca kultura oraz zachowane warto ści historyczne : 11.1. Rozwój i ochrona bazy materialnej systemu kultury: 11.1.1. rozbudowa i przebudowa budynku Wiejskiego Ośrodka Kultury w miejscowo ści Krzydłowice, A G W J 11.1.2. rozwój bazy materialnej Gminnego O środka Kultury i Biblioteki w Gr ębocicach oraz wiejskich A-B G W J ośrodków kultury, 11.1.3. przebudowa Świetlicy Wiejskiej w miejscowo ści Retków, B P W J 11.1.4. przebudowa Świetlicy Wiejskiej w miejscowo ści Żabice, B P W J 11.1.5. budowa Świetlicy Wiejskiej w miejscowo ści Świnino, A P W J 11.1.6. budowa Świetlicy Wiejskiej w miejscowo ści Kwielice, A-B P W J 11.1.7. budowa Świetlicy Wiejskiej w miejscowo ści Ogorzelec. B P W J 11.2. Ochrona i rewitalizacja obiektów zabytkowych: 11.2.1. zabezpieczenie Pałacu w Krzydłowicach, A P W J 11.2.2. zabezpieczenie Pałacu w Gr ębocicach, A P W J 11.2.3. wspieranie robót konserwatorskich w obiektach sakralnych, A-B P W S 11.2.4. rewitalizacja zabytkowego parku w miejscowości Krzydłowice, A-B P W J 11.2.5. rewitalizacja zabytkowego parku w miejscowości Grodziszcze, A-B P W J 11.2.6. rewitalizacja zabytkowego parku w miejscowości Retków. A-B P W J 11.3. Upowszechnianie kultury: 11.3.1. organizowanie i wspieranie organizacji przedsi ęwzi ęć kulturalnych organizowanych przez A-B G W, U S mieszka ńców, w szczególno ści integruj ących szerokie grupy społeczne oraz buduj ących to ż-

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 75 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ samość lokaln ą, 11.3.2. organizacja zaj ęć w świetlicach wiejskich, A-B P W S 11.3.3. udział w krajowych i mi ędzynarodowych programach współpracy kulturalnej, A-B P W S 11.3.4. monitorowanie oczekiwa ń mieszka ńców i dostosowywanie do nich oferty kulturalnej, A-B G W S 11.3.5. doskonalenie kwalifikacji pracowników sektora kultury, w tym w zakresie wykorzystania kultury A-B G W S jako narz ędzia integracji społecznej, 11.3.6. prowadzenie edukacji do uczestnictwa w kulturze. A-B P W S 11.4. Wspieranie indywidualnej aktywno ści w zakresie kultury: 11.4.1. kontynuacja przyznawania stypendiów i nagród dla młodych osób zajmuj ących si ę twórczo- A-B P W S ści ą artystyczn ą i upowszechnianiem kultury, 11.4.2. promocja postaw i dokona ń mieszka ńców w zakresie kultury. A-B P W S 11.5. Wspieranie grupowej aktywno ści w zakresie kultury: 11.5.1. wspieranie obywatelskiej, oddolnej, grupowej, lecz nie sformalizowanej aktywno ści kulturalnej A-B G U S mieszka ńców, 11.5.2. wspieranie zakładania organizacji pozarz ądowych działaj ących w sferze kultury, w szczegól- A-B P U S no ści działaj ących na rzecz prewencji i rozwi ązywania problemów społecznych, 11.5.3. materialne wspieranie lokalnych stowarzyszeń kulturalnych, w szczególno ści w działaniach A-B G W S zapobiegaj ących i rozwi ązuj ących problemy społeczne, 11.5.4. wspieranie lokalnych stowarzysze ń kulturalnych w pozyskiwaniu środków od sponsorów i z A-B P W S funduszy pomocowych, 11.5.5. nieodpłatne udost ępnianie stowarzyszeniom kulturalnym obiektów/lokali b ędących własności ą A-B G W S gminy Gr ębocice.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 76 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 12. CEL OPERACYJNY O12: Zaspokojone potrzeby mieszka niowe i komunikac yjne : 12.1. Rozwój zasobów mieszkaniowych: 12.1.1. prawne i infrastrukturalne przygotowywanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe jedno- i A-B G W S wielorodzinne, 12.1.2. budowa komunalnych budynków mieszkalnych z lokalami na wynajem. A-B G W S 12.2. Kontynuacja wdra żania „Wieloletniego Programu Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem A-B G, P W J, S Gminy Gr ębocice na lata 2014-2019” [WPGM 2014-2019], w tym: 12.2.1. budowa komunalnego budynku wielorodzinnego w Rzeczycy, A G W J 12.2.2. termomodernizacja komunalnego budynku wielorodzinnego w Trz ęsowie, A G W J 12.2.3. pozostałe remonty w budynkach z zasobami mieszkaniowymi gminy. A-B P W S 12.3. Rozwój systemów komunikacji publicznej: 12.3.1. lobbing na rzecz rozwoju poł ącze ń kolejowych relacji Głogów – Polkowice – Lubin – Wrocław A P W S obejmuj ących równie ż Gr ębocice, 12.3.2. partycypowanie w organizacji komunikacji publicznej mi ędzy gmin ą a Polkowicami. A-B P W S 12.4. Wspieranie działa ń osób prywatnych na rzecz poprawy estetyki gminy. A-B P U S

SFERA ŚRODOWISKOWA 13. CEL OPERAC YJNY O13: Skuteczna ochrona środowiska naturalnego: 13.1. Kontynuacja wdra żania „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gr ębocice na lata 2013- A-B G, P W, U S, J 2016 z perspektyw ą na lata 2017-2020” [PO Ś 2013-2016 / 2017-2020].4 13.2. Opracowanie i wdro żenie „Programu Ochrony Środowiska Dla Gminy Gr ębocice na lata 2017- A, B G U, W S 2020 z perspektyw ą na lata 2021-2024” [PO Ś 2017-2020 / 2021-2024].

4 Zadania z PO Ś 2013-2016 / 2017-2020 ze wzgl ędu na interdyscyplinarny charakter zostały zawarte w ramach innych zada ń strategicznych SRGG 2015-2020.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 77 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 13.3. Opracowanie i wdro żenie „Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Gr ębocice na lata 2015- A, A-B G U, W J, S 2020” [PGN 2015-2020], w tym: 13.3.1. budowa instalacji solarnych na lub przy obiektach gminy oraz jej jednostek, A-B G W S 13.3.2. wsparcie zakupu i monta żu instalacji solarnych, A-B G U S 13.3.3. termomodernizacja obiektów gminy oraz jej jednostek, A-B G W S 13.3.4. wsparcie wymiany indywidualnych źródeł ciepła na ekologiczne, A-B G U S 13.3.5. prowadzenie działa ń promuj ących ogrzewanie zmniejszaj ące emisj ę zanieczyszcze ń do po- A-B P W S wietrza i działa ń edukacyjnych w celu u świadamiania wpływu zanieczyszcze ń na zdrowie, 13.3.6. uwzgl ędnianie w MPZP wymogów dotycz ących zaopatrywania mieszka ń w ciepło z no śników A-B G W S nie powoduj ących nadmiernej „niskiej emisji” PM10 oraz projektowanie linii zabudowy uwzgl ędniaj ąc zapewnienie „przewietrzania” Gminy ze szczególnym uwzgl ędnieniem terenów o g ęstej zabudowie, 13.3.7. uwzgl ędnienie w zamówieniach publicznych problemów ochrony powietrza, poprzez przygo- A-B P W S towywanie specyfikacji zamówie ń, które uwzgl ędnia ć b ędą potrzeby ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem. 13.4. Zmniejszanie przez KGHM Polska Mied ź S.A. negatywnych oddziaływa ń OUOW Żelazny Most. A-B G M S 13.5. Wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego rozwi ąza ń A-B P W S uwzgl ędniaj ących zasady ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym. 14. CEL OPERACYJNY O14: Wdro żone systemy gospodarki odpadami: 14.1. Rozwój bazy materialnej gospodarki odpadowej: 14.1.1. rekultywacja składowiska odpadów w miejscowo ści Gr ębocice. A-B G W J 14.2. Doskonalenie systemu gospodarki odpadami komunalnymi: 14.2.1. doskonalenie systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, A-B G W S

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 78 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 14.2.2. zapobieganie przedostawaniu si ę odpadów komunalnych do środowiska, A-B G W S 14.2.3. upowszechnianie wykorzystania kompostowników przydomowych, A-B P W S 14.2.4. likwidacja nielegalnych składowisk odpadów. A-B P W S 14.3. Doskonalenie systemów zbierania odpadów niebezpiecznych: 14.3.1. doskonalenie systemu zbierania przeterminowanych lekarstw z gospodarstw domowych, A-B G W S 14.3.2. doskonalenie systemu zbierania zu żytych baterii, akumulatorów i sprz ętu elektronicznego. A-B G W S 14.4. Kontynuacja wdra żania „Programu Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawieraj ących Azbest Na Te- A-B G, P W S renie Gminy Gr ębocice na lata 2010-2032” [PUA 2010-2032], w tym: 14.4.1. gromadzenie informacji o ilo ści, rodzaju i miejscach wyst ępowania wyrobów zawieraj ących A-B P W S azbest, 14.4.2. organizowanie szkole ń dla wła ścicieli nieruchomo ści, którzy b ędą uprawnieni do samodziel- A-B P W S nego usuwania wyrobów zawieraj ących azbest i organizowanie wywozu powstałych odpadów zawieraj ących azbest, 14.4.3. organizowanie usuwania wyrobów zawieraj ących azbest, A-B G W S 14.4.4. inspirowanie wła ściwej postawy obywateli w zakresie obowi ązków zwi ązanych z usuwaniem A-B P W S wyrobów zawieraj ących azbest, 14.4.5. współpraca z marszałkiem województwa, z mediami, organizacjami społecznymi i organami A-B P U, W S kontrolnymi w zakresie realizacji PUA 2010-2032, 14.4.6. aktualizacja PUA 2010-2032. A-B G W S 15. CEL OPERACYJNY O15: Zrewitalizowane i ukształtowan e zasoby środowiska naturalnego: 15.1. Budowa i rewitalizacja zieleni trwałej: A-B G W S 15.1.1. aran żacja i piel ęgnacja terenów zieleni, A-B G W S 15.1.2. realizacja nowych zało żeń zieleni, A-B G W S

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 79 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ 15.1.3. przebudowa nieu żytkowej szaty ro ślinnej, A-B G W S 15.1.4. nasadzenia drzew i krzewów. A-B P W S 15.2. Kontynuacja wdra żania „Planu Urz ądzeniowo-Rolnego dla Gminy Gr ębocice z 2007 r.” [PUR A-B G U, W S 2007] 5 w zakresie dotycz ącym kompetencji gminnych, w tym: 15.2.1. wsparcie oraz samodzielna budowa, przebudowa i remont urz ądze ń melioracji wodnych A-B G U, W S szczegółowych, 15.2.2. wspieranie zalesie ń nieu żytków, gruntów pylastych i innych gruntów o najni ższych klasach A-B P U S gleb, 15.2.3. wspieranie wapnowania gleb oraz innych form ich rekultywacji, A-B P U S 15.2.4. wył ączenie gruntów z produkcji rolnej. A-B G W S 15.3. Opracowywanie i wdra żanie rocznych „Programów Opieki nad Zwierz ętami Bezdomnymi oraz A-B P W S Zapobiegania Bezdomno ści Zwierz ąt na Terenie Gminy Gr ębocice” [POZB]. 16. CEL OPERACYJNY O16: Dost ępna wiedza o środowisku i jego ochro nie : 16.1. Pozyskiwanie informacji o środowisku: 16.1.1. kontrola mieszka ńców gminy w zakresie post ępowania z odpadami, A-B P W S 16.1.2. kontrola przestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska naturalnego, A-B P W S 16.1.3. monitorowanie poziomów wytwarzanych i odzyskiwanych poszczególnych frakcji odpadów, A-B G W S 16.1.4. pozyskiwanie danych o stanie środowiska naturalnego gminy i głównych oraz potencjalnych A-B G W S źródłach zanieczyszcze ń i hałasu, 16.1.5. pozyskiwanie informacji o wstrz ąsach pochodzenia górniczego i eksploatacji górniczej, A-B G W S 16.1.6. wspieranie monitoringu stanu środowiska naturalnego oraz źródeł zanieczyszcze ń prowadzo- A-B P U S

5 Zadania z PUR 2007 dotycz ące dróg transportu rolniczego zawarto w niniejszej tabeli w ramach zadania 4.1.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 80 Z 116 Numer i nazwa celu operacyjnego / zadania strategicznego Okres Ranga Rola Typ nego przez inne podmioty, 16.1.7. aktualizacja „Inwentaryzacji Przyrodniczej Gminy Gr ębocice”, A-B G W J 16.1.8. badanie monitoringowe nieczynnego składowiska odpadów komunalnych. A-B P W S 16.2. Dystrybucja informacji o środowisku i edukacja ekologiczna: 16.2.1. udost ępnianie danych o stanie środowiska naturalnego gminy, głównych źródłach zanieczysz- A-B P W S cze ń i działaniach na rzecz jego poprawy, 16.2.2. propagowanie „dobrych praktyk rolniczych” poprzez wykłady, broszury, szkolenia. A-B P W S 16.2.3. kształtowanie proekologicznych postaw dorosłych mieszka ńców gminy, A-B G W S 16.2.4. edukacja ekologiczna dzieci i młodzie ży, A-B G W S 16.2.5. organizowanie akcji typu „Sprz ątanie Świata”, „Dzie ń Ziemi”. A-B P W S

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 81 Z 116 8.4. Powi ązania zada ń strategicznych z celami operacyjnymi

Osi ąganiu ka żdego z celów operacyjnych słu żą zadania strategiczne. Cz ęść z nich przyczynia si ę do tego bezpo średnio, cz ęść z kolei po średnio. Informacje na ten temat zawarto w tabeli 10.

Tabela 10. Powi ązania mi ędzy celami operacyjnymi i zadaniami strategicznymi

Cel Zadania strategiczne słu żą ce jego osi ągni ęciu…

oper. bezpo średnio po średnio

1 1.1, 1.2, 1.3 2.1, 3.1, 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 4.6, 4.7, 6.3, 8.6, 9.3, 9.4, 9.5, 9.8, 12.3

2 2.1 1.1, 1.2, 1.3, 3.1, 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 4.6, 4.7, 6.3, 8.6, 9.3, 9.8, 12.3

3 3.1 1.1, 2.1, 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 4.6, 4.7, 5.1, 6.3, 9.3, 9.4, 9.5, 9.8, 11.2, 11.3, 11.5, 12.4. 15.1, 15.2

4 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 1.1, 1.2, 3.1, 8.2, 8.4, 8.5, 8.9, 8.11, 9.2, 9.3, 9.4, 9.5, 9.6, 4.6, 4.7 9.8, 12.1, 12.3, 13.1, 13.2, 15.2

5 5.1, 5.2, 5.3, 5.4 3.1, 6.2, 6.4, 7.2, 7.3, 7.6, 7.7, 7.8, 7.9, 7.11, 7.12, 7.13, 7.14, 9.4, 9.5, 9.6, 9.7, 9.8, 10.3, 10.4

6 6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 1.1, 2.1, 7.2, 7.3, 7.4, 7.5, 7.6, 7.7, 7.11, 7.12, 7.13, 7.14, 8.1, 8.2, 8.3, 8.4, 8.6, 8.7, 8.8, 8.9, 9.2, 9.4, 9.5, 9.6, 9.7, 10.3, 10.4, 10.5, 10.6, 11.3, 11.4, 11.5, 13.1, 13.2, 13.3, 14.2, 14.3, 14.4, 16.1, 16.2

7 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, 7.5, 1.1, 2.1, 3.1, 5.1, 5.2, 5.3, 5.4, 6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5, 8.4, 8.5, 7.6, 7.7, 7.8, 7.9, 7.10, 8.6, 8.7, 8.9, 9.4, 9.5, 9.6, 9.7, 10.1, 10.2, 10.3, 10.4, 10.5, 7.11, 7.12, 7.13, 7.14 10.6, 11.1, 11.3, 11.4, 11.5, 12.1, 12.2, 12.3

8 8.1, 8.2, 8.3, 8.4, 8.5, 4.1, 4.2, 6.2, 6.3, 6.5, 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, 7.5, 7.6, 7.7, 7.8, 7.9, 8.6, 8.7, 8.8, 8.9, 8.10, 7.11, 7.12, 7.13, 7.14, 9.4, 9.5, 9.6, 9.7, 10.1, 10.2, 10.3, 8.11 10.4, 10.5, 10.6, 14.3, 14.4, 15.3, 16.1, 16.2

9 9.1, 9.2, 9.3, 9.4, 9.5, 1.2, 2.1, 3.1, 5.4, 6.2, 6.5, 7.4, 7.5, 7.11, 7.12, 7.13, 8.10, 9.6, 9.7, 9.8 13.1, 13.2, 13.3

10 10.1, 10.2, 10.3, 10.4, 4.7, 5.1, 5.2, 5.3, 5.4, 6.2, 7.2, 7.3, 7.4, 7.5, 7.6, 7.7, 7.8, 7.9, 10.5, 10.6 7.10, 7.11, 7.12, 7.13, 7.14, 8.3, 8.5, 8.7, 8.8, 9.4, 9.5, 9.6, 9.7, 13.1, 13.2, 13.3, 13.4, 13.5, 14.3, 14.4, 15.3, 16.1, 16.2

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA ZADANIA STRATEGICZNE STRONA 82 Z 116

Cel Zadania strategiczne słu żą ce jego osi ągni ęciu…

oper. bezpo średnio po średnio

11 11.1, 11.2, 11.3, 11.4, 3.1, 6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5, 7.2, 7.3, 7.9, 11, 7.12, 7.13, 7.14, 11.5 9.4, 9.5, 9.6, 9.7

12 12.1, 12.2, 12.3, 12.4 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 4.6, 4.7, 7.1, 7.9, 7.10, 7.12, 9.3, 9.4, 9.5, 9.6, 9.7

13 13.1, 13.2, 13.3, 13.4, 1.2, 3.1, 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.7, 6.2, 6.5, 8.1, 8.10, 9.1, 9.4, 13.5 9.5, 9.6, 9.7, 9.8, 12.3, 12.4, 14.1, 14.2, 14.3, 14.4, 15.1, 15.2, 15.3, 16.1, 16.2

14 14.1, 14.2, 14.3, 14.4 6.2, 6.5, 9.4, 9.5, 9.6, 9.7, 13.1, 13.2, 13.3, 13.5, 15.2, 16.1, 16.2

15 15.1, 15.2, 15.3 9.4, 9.5, 9.6, 9.7, 13.1, 13.2, 13.3, 13.5, 16.1, 16.2

16 16.1, 16.2 6.2, 6.5, 9.4, 9.5, 9.6, 9.7, 13.1, 13.2, 13.3, 13.4, 14.2, 14.3, 14.4, 15.2, 15.3.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA WDRA ŻANIE SRGG 2015-2020 STRONA 83 Z 116 9. Wdra żanie SRGG 2015-2020

9.1. Przydział zada ń strategicznych

Po przyj ęciu SRGG 2015-2020 przez Rad ę Gminy, ka żde z zada ń strategicznych zostanie przydzielone do poszczególnych referatów Urz ędu Gminy, stanowisk samodzielnych, a tak że jednostek gminy. Stanie si ę to w trybie Zarz ądzenia Wójta. Na podstawie umów, zadania strategiczne mog ą te ż by ć przydzielane podmiotom niezale żnym – partnerom Gminy Gr ębocice. Przydzielenie zadania oznacza wskazanie w jakim referacie, jednostce, czy na jakim stanowisku zadanie b ędzie realizowane. Jedno zadanie strategiczne mo że by ć przydzielone do wi ęcej ni ż jednego z refera- tów, stanowisk samodzielnych lub jednostki gminy. W takim przypadku w ww. zarz ądzeniu wska- zany zostanie referat, stanowisko samodzielne lub jednostka gminy o charakterze wiod ącym. Podmiot wiod ący b ędzie odpowiadał za co najmniej jedn ą z czynno ści: koordynacja realizacji zadania strategicznego, planowanie realizacji zadania strategicznego, nadzór nad / monitoring realizacj ą zadania strategicznego, sprawozdawanie z realizacji zadania strategicznego.

9.2. Zespół ds. Wdra żania Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice i jego podgrupy

Wdra żanie Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 odbywa ć si ę b ędzie poprzez realizacj ę przez Gmin ę Gr ębocice zada ń własnych (obligatoryjnych i fakultatywnych, opartych na kompetencji generalnej samorz ądów lokalnych), a tak że zada ń zleconych, przy wykorzystaniu nale żą cych do Gminy Gr ębocice jednostek i z zastosowaniem wszystkich dost ępnych instrumentów prawnych, informacyjnych i organizacyjnych. B ędzie si ę zatem odbywa ć w ramach prowadzonej dotychczas, statutowej działalności.

Tym niemniej, skuteczne, terminowe i efektywne wdrażanie Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 wymaga powołania i zaanga żowania zespołu osób realizuj ącego strategiczne czynno ści koncepcyjne, organizacyjne, koordynacyjne i ewaluacyjne. Będzie to Zespół ds. Wdra- żania Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice (w skrócie ZWS). ZWS zostanie powołany Zarz ądze- niem Wójta, a jego celem będzie wykonywanie ww. czynno ści. W skład ZWS wejd ą osoby kieruj ą- ce referatami Urz ędu Gminy i jednostkami gminy, a tak że piastuj ące stanowiska samodzielne, któ- rym przydzielono do realizacji zadania strategiczne (rozdział 9.1). Funkcj ę Przewodnicz ącego ZWS pełnił b ędzie Wójt lub inna powołana przez niego osoba.

Bior ąc pod uwag ę struktur ę SRGG 2015-2020, do świadczenia we wdra żaniu poprzednich strategii rozwoju gminy, do świadczenia innych samorz ądów terytorialnych w zakresie wdra żania strategii, a tak że cechy charakterystyczne Gminy Gr ębocice, ZWS b ędzie pełnił ni żej wskazane funkcje.

Funkcja planistyczna. Polega ć b ędzie na przygotowywaniu planów i programów dziedzinowych w nast ępuj ącym zakresie:

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA WDRA ŻANIE SRGG 2015-2020 STRONA 84 Z 116 a.) kierowanie pracami lub nadzorowanie prac nad każdym planem lub programem dziedzi- nowym przez co najmniej jednego członka ZWS,

b.) udział w konsultacjach tre ści projektu ka żdego planu lub programu dziedzinowego wszystkich członków ZWS,

Plany i programy dziedzinowe zostały wskazane w tabeli 9.

Funkcja ewaluacyjna. Jednym z najwa żniejszych warunków wdra żania SRGG 2015-2020 jest jej ewaluacja. Cele ewaluacji to: pozyskanie przez władze gminne informacji o post ępach we wdra żaniu SRGG 2015-2020, a nast ępnie, na ich podstawie, modyfikowanie SRGG 2015- 2020, tak by nieprzerwanie i skutecznie osi ąga ć cele strategiczne i operacyjne gminy. Do- datkowym celem ewaluacji jest równie ż zidentyfikowanie sytuacji, w której konieczne b ę- dzie całkowite zast ąpienie SRGG 2015-2020 now ą Strategi ą. Na ewaluacj ę składa ć si ę b ędą zatem monitoring wdra żania SRGG 2014-2020, przygotowywanie sprawozda ń z realizacji SRGG 2015-2020 na podstawie monitoringu oraz ewentualne jej zmiany. Rol ą ZWS w procesie ewaluacji b ędzie:

c.) prowadzenie monitoringu realizacji zada ń strategicznych i osi ągania celów operacyjnych SRGG 2015-2020 (rozdział 10.2),

d.) sporz ądzanie sprawozda ń z realizacji SRGG 2015-2020 zawieraj ących wyniki ww. monito- ringów i ich ocen ę oraz – opcjonalnie – propozycje jej zmian lub przyj ęcia nowej Strategii, przedkładanych pó źniej przez Wójta Radzie Gminy (rozdział 10.3),

Funkcja wewn ętrznej dystrybucji informacji. Skuteczno ść i efektywno ść wdra żania SRGG 2015- 2020 w du żej mierze zale ży od sprawno ści obiegu informacji na temat realizacji zawartych w niej zada ń strategicznych mi ędzy organami gminy, kierownictwem Urz ędu Gminy, kierownictwem jednostek gminy oraz kierownictwem partnerów współdziałania strategicznego. ZWS b ędzie zatem:

e.) pełni ć rol ę forum wymiany bie żą cych informacji, pogl ądów i koncepcji zwi ązanych z realizacj ą zada ń strategicznych i wdra żaniem SRGG 2015-2020 w poszczególnych jej sferach: gospodarczej, społecznej i środowiskowej.

Funkcja kooperacyjna. Realizacja niektórych zada ń strategicznych Gminy Gr ębocice będzie odbywa ć si ę we współpracy z: samorz ądem Województwa Dolno śląskiego, samorz ądem Powiatu Polkowickiego, samorz ądami s ąsiednich gmin, podmiotami gospodarczymi i ich organizacjami, instytucjami dystrybuuj ącymi środki pomocowe lub/i wspieraj ącymi samorz ądy w sposób pozamate- rialny oraz organizacjami pozarz ądowymi. Podstawowe przesłanki współpracy to mo żliwo ści poprawy skuteczno ści i efektywno ści wdra żania SRGG 2015-2020 oraz pozyskania dodatkowych środków pieni ęż nych. Niezb ędna jest zatem identyfikacja potencjalnych partnerów współpracy, a nast ępnie projektowanie i wykonywanie wspólnych przedsi ęwzi ęć . W zwi ązku z tym ZWS b ędzie:

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA WDRA ŻANIE SRGG 2015-2020 STRONA 85 Z 116 f.) wskazywał Wójtowi podmioty, które mog ą sta ć si ę partnerami współpracy strategicznej,

g.) przedkładał Wójtowi propozycje dotycz ące aplikacji zada ń strategicznych SRGG 2015- 2020 do kompleksowych lub bran żowych programów planistycznych Województwa Dolno- śląskiego i Powiatu Polkowickiego, a tak że partnerstw, zwi ązków i stowarzysze ń, których Gmina Gr ębocice jest członkiem.

Funkcja prewencyjna. Jednym z zagro żeń SRGG 2015-2020 jest mo żliwo ść odrzucenia jej przez władze gminne kolejnej kadencji. Zmiana priorytetów rozwojowych jest niezbywalnym prawem ka żdej władzy samorz ądowej, opartym na cennych, a jednocze śnie fundamentalnych dla polskiego ustroju, zasadach demokracji. Je śli odbywa si ę ona jako konstruktywna reakcja na zmian ę otoczenia i wn ętrza jednostki samorz ądowej, wtedy nale ży ocenia ć j ą pozytywnie. Wydaje si ę jednak, że w perspektywie 3 lat istnieje niewielkie prawdopodobie ństwo diametralnej zmiany uwarunkowa ń rozwojowych Gminy Gr ębocice oraz preferencji jej mieszka ńców i działaj ących tu przedsi ę- biorców. W celu ograniczenia prawdopodobie ństwa takiej sytuacji ZWS:

h.) przygotuje dla nowej Rady Gminy syntetyczn ą informacj ę na temat SRGG 2015-2020 i jej dotychczasowej realizacji.

Funkcja koordynacyjna . Jednym z warunków prawidłowego wdra żania SRGG 2015-2020 jest zapewnienie kompatybilno ści z ni ą wszystkich innych dokumentów planistycznych samorządu gminy. SRGG 2015-2020 jest bowiem nadrz ędna w stosunku do pozostałych, gminnych planów, programów i strategii, które powinny z niej wynika ć. Jest to mo żliwe po uwzgl ędnieniu SRGG 2015-2020 we wszystkich pracach planistycznych. W zwi ązku z tym ZWS b ędzie:

i.) opiniowa ć projekty gminnych planów, programów i strategii pod k ątem ich zgodno ści ze SRGG 2015-2020,

j.) opiniowa ć projekty, dokonywanego przez Wojta, przydziału zada ń strategicznych do wy- działów oraz stanowisk samodzielnych Urz ędu Gminy oraz jednostek gminy,

k.) na bie żą co aktualizowa ć „Map ę koordynacji dokumentów planistycznych Gminy Gr ęboci- ce” według wzorca przedstawionego na rysunku 5. Na mapie tej kolorem szarym i znakiem X oznaczono dokumenty planistyczne, które Gmina Gr ębocice ju ż posiada. Kolorem fiole- towym i znakiem # oznaczono dokumenty planistyczne, które Gmina Gr ębocice posiada poniewa ż sporz ądza i przyjmuje cyklicznie w zwi ązku z dyspozycjami ustawowymi, naj- cz ęś ciej w okresach rocznych. Dokumenty oznaczone kolorem czerwonym i znakiem W musz ą zosta ć opracowane w odpowiednim dla nich terminie.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA WDRA ŻANIE SRGG 2015-2020 STRONA 86 Z 116 9.3. Zasady prac ZWS nad wdra żaniem SRGG 2015-2020

1. Posiedzenia zwoływane b ędą przez Przewodniczego / Wójta.

2. Wykonywanie prac przez członków ZWS odbywa ć si ę b ędzie w ramach ich obowi ązków słu żbowych.

3. Wykonywanie prac przez członków ZWS odbywa ć si ę b ędzie przy wykorzystaniu podle- głych im kadr w Urz ędzie Gminy lub w jednostkach gminy.

4. W posiedzeniach ZWS nie musz ą zawsze uczestniczy ć wszyscy jego członkowie. Dobór osób na posiedzenie b ędzie zale żeć od jego tematyki i nale ży do Przewodniczego / Wójta.

5. ZWS mo że rozszerza ć list ę swoich zada ń o inne zadania ni ż wy żej skazane, słu żą ce organizacji wdra żania i ewaluacji SRGG 2015-2020.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA WDRA ŻANIE SRGG 2015-2020 STRONA 87 Z 116 Rysunek 5. Mapa koordynacji dokumentów planistycznych Gminy Gr ębocice.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015 – 20 20

W Program Lokalnej Polityki i X Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Gr ębo- X Program Ochrony Środowiska Promocji Gospodarczej Gminy cice na lata 2014-2020 dla G. Gr ębocice na lata 2013-2016 Gr ębocice na lata 2015-2020 z perspektyw ą na lata 2017-2020 X Program Zdrowotny dla Gm iny Gr ębocice na lata 2010 -2015 W Program Ochrony Środowiska W Programu Rozwoju Funkcji Tu- W Program Zdrowotny dla Gminy Gr ębocice na lata 2016-2015 rystyczno-Rekreacyjnych Gminy dla G. Gr ębocice na lata 2017-2020 z perspektyw ą na lata 2021-2024 Gr ębocice na lata 2016-2020 X Program Wspierania Rodziny dla G. Gr ębocice na lata 2014 -2016 W Program Wspierania Rodziny dla G. Gr ębocice na lata 2017-2020 X Program Usuwania Azbestu i W Wieloletni Plan Rozwoju i Mo- Wyrobów Zawieraj ących Azbest dernizacji Urz ądze ń Wodoci ągo- X Wieloletni Program Współpracy Gminy Gr ębocice z Organizacja- Na Terenie Gminy Gr ębocice na la- wych i Urz ądze ń Kanalizacyjnych mi Pozarz ądowymi i Podmiotami Wymienionymi… na lata 2014-2017 ta 2010 -2032 Będących w Posiadaniu ZGK w X Plan Urz ądzeniowo-Rolny dla Gr ębocicach na lata 2016-2020 W Wieloletni Program Współpracy Gminy Gr ębocice z Organizacja- Gminy Gr ębocice z 2007 r. mi Pozarz ądowymi i Podmiotami Wymienionymi… na lata 2018-2020 X Wieloletni Plan Rozwoju i Mo- # Programy Opieki nad Zwierz ę- dernizacji Urz ądze ń Wodoci ągo- # Programy Profilaktyki i Rozwi ązywania Problemów Uzale żnie ń tami Bezdomnymi oraz Zapobie- wych i Urz ądze ń Kanalizacyjnych dla Gminy Gr ębocice gania Bezdomno ści Zwierz ąt na Będących w Posiadaniu ZGK w Terenie Gminy Gr ęboc ice Gr ębocicach z 2013 r. X Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy dla Gminy Gr ębocice na lata 2014-2016 W Program Gospodarki Niskoemi- syjnej Gminy Gr ębocice na lata W Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz 2015-2020 GOSPODARKA Ochrony Ofiar Przemocy dla Gminy Gr ębocice na lata 2017-2020 X Program Ochrony Zdr. Psych. dla G. Gr ębocice na lata 2014-2015 ŚRODOWISKO W Program Ochrony Zdr. Psych. dla G. Gr ębocice na lata 2016-2020

X Wieloletni Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Gr ębocice na lata 2014 -2019 SPOŁECZE ŃSTWO

STUDIUM KIERUNKÓW I UWAR . ZAGOSP . PRZESTRZ . MIEJSCOWE PLANY ZAG . PRZESTRZ .

WIELOLETNIE PLANY FINANSOWE BUD ŻETY GMINY 201 5-2020

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 88 Z 116 10. Ewaluacja wdra żania SRGG 2015-2020

10.1. Istota i fazy ewaluacji

W procesie wdra żania SRGG 2015-2020 stosowane b ędą 2 rodzaje ewaluacji: zadaniowa i zadaniowo-wska źnikowa. W obu ewaluacjach udział bra ć b ędą ZWS, Wójt i Rada Gminy.

Ewaluacja zadaniowo-wska źnikowa będzie przeprowadzana dla lat 2017 i 2020 wdra żania SRGG 2015-2020, w terminie do ko ńca II kwartału roku nast ępuj ącego po roku, dla którego przeprowadzana jest ocena. Ewaluacja ta b ędzie składa ć si ę z nast ępuj ących faz:

1. przeprowadzenie monitoringu:

a. zadaniowego realizacji zada ń strategicznych SRGG 2015-2020,

b. wska źnikowego osi ągania celów operacyjnych SRGG 2015-2020,

2. przygotowanie sprawozdania z realizacji SRGG 2015-2020 w danym roku na podstawie ww. monitoringów wraz z ewentualnymi propozycjami zmian SRGG 2015-2020,

3. przedło żenie ww. sprawozdania przez Wójta Radzie Gminy i (opcjonalnie) wprowadzenie przez Rad ę Gminy zmian do SRGG 2015-2020.

Ewaluacja zadaniowa będzie przeprowadzana dla lat 2015, 2016, 2018, 2019 wdra żania SRGG 2015-2020, w terminie do ko ńca II kwartału roku nast ępuj ącego po roku, dla którego przeprowadzana jest ocena. Od ewaluacji zadaniowo-wska źnikowej ró żni ć j ą b ędzie to, że pozbawiona b ę- dzie monitoringu wska źnikowego.

10.2. Monitoring

Monitoring to pierwsza faza ewaluacji. Stosowane b ędą dwa rodzaje monitoringu: zadaniowy i wska źnikowy.

Monitoring zadaniowy to monitoring realizacji zada ń strategicznych. Raz w roku, w terminie do ko ńca maja roku nast ępuj ącego po roku, dla którego prowadzony jest monitoring, kieruj ący wy- działami Urz ędu Gminy, piastuj ący stanowiska samodzielne, kieruj ący jednostkami gminy oraz kieruj ący niezale żnymi podmiotami partnerskimi, którym przydzielono zadania strategiczne zło żą sprawozdania z ich realizacji. Na podstawie sprawozda ń ustalone zostan ą liczby i udziały zada ń strategicznych:

1. jednorazowych, których realizacja jeszcze nie została rozpocz ęta, 2. jednorazowych, których realizacja trwa, 3. jednorazowych, wykonanych, 4. stałych, nie realizowanych, 5. stałych, realizowanych.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 89 Z 116 Monitoring wska źnikowy polega na przyporz ądkowaniu ka żdemu z celów operacyjnych wska ź- ników i badaniu ich poziomów. Pozwala to orzec, w jakim stopniu s ą one osi ągane. Tabela 14 zawiera zestaw wska źników, które mog ą zosta ć u żyte do tego celu. Zestaw ten mo że by ć modyfiko- wany w zale żno ści od potrzeb, zmieniaj ących si ę uwarunkowa ń realizacji SRGG 2015-2020, a tak że w zale żno ści od dost ępno ści danych. Dopuszczalne jest wykorzystywanie cz ęś ci zapropo- nowanych wska źników, odnosz ących si ę do danego celu operacyjnego, je śli w dostatecznym stopniu obrazuj ą one poziom jego osi ągni ęcia.

Zaproponowane wska źniki obrazuj ą efekty działa ń podejmowanych przez samorz ąd gminy w ramach realizacji SRGG 2015-2020. Podkre śli ć jednak nale ży, i ż w cz ęś ci przypadków efekt ten nie będzie wył ącznie wynikiem działa ń gminnych, ale równie ż wynikiem działa ń samorz ądu powiatowego, samorz ądu województwa, władz pa ństwowych, podmiotów gospodarczych, osób fizycznych, ró żnorodnych instytucji i organizacji oraz ró żnych innych podmiotów i zjawisk zewn ętrznych. Merytoryczne prawo do stosowania tych wska źników wynika jednak z dwóch zało żeń. Po pierwsze, że samorz ąd gminy ma wystarczaj ąco istotny wpływ na poziom tych efektów, a po drugie, że je śli uzyskany zostanie korzystny poziom danej, celowej grupy wska źników (nawet bez lub z niskim udziałem wpływu narz ędzi gminnych), to oznacza ć to b ędzie, i ż dany cel został osi ągni ęty i działania gminy w tym zakresie nie s ą ju ż niezb ędne.

Dane niezb ędne do ustalenia warto ści wska źników pochodzi ć b ędą z:

1. Banku Danych Lokalnych Głównego Urz ędu Statystycznego, 2. Urz ędu Gminy Gr ębocice, 3. jednostek Gminy Gr ębocice, 4. Starostwa Powiatowego w Polkowicach, 5. Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Polkowicach, 6. Powiatowego Urz ędu Pracy w Polkowicach, 7. Komendy Powiatowej Policji, 8. Komendy Powiatowej Pa ństwowej Stra ży Po żarnej, 9. Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Polkowicach, 10. ochotniczych stra ży pożarnych, 11. szkół, przedszkola, parafii i organizacji pozarz ądowych.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 90 Z 116 Tabela 11. Mo żliwe do wykorzystania wska źniki monitoringu wdra żania SRGG 2015-2020

Cel operacyjny MO ŻLIWE DO WYKORZYSTANIA WSKA ŹNIKI SFERA GOSPODARCZA (w tym infrastruktura techniczna) û Liczba przedsi ębiorstw funkcjonuj ących/zało żonych/zlikwidowanych w danym roku. û Liczba zatrudnionych w podmiotach gospodarczych. û Liczba firm w sekcjach PKD, zwi ązanych z turystyk ą i rekreacj ą6.

û Liczba zatrudnionych w przedsi ębiorstwach z sekcji PKD nie zwi ązanych z górnictwem. û Pozycje w rankingach atrakcyjno ści inwestycyjnej (prasa bran żowa, publikacje naukowe). û Nakłady inwestycyjne małych i średnich przedsi ębiorstw 7. û Warto ść „wska źnika skłonno ści do przedsi ębiorczo ści (WSP) 8”. û Liczba samozatrudnionych. û Powierzchnia nieruchomo ści stanowi ąca podstaw ę wymiaru podatku od nieruchomo ści wykorzystywanych do celów innych ni ż rolnicze lub

le śne i nie zwi ązanych z przemysłem miedziowym. û Warto ść pomocy publicznej gminy udzielonej lokalnym podmiotom gospodarczym.

ca, polifunkcyjna ca, gospodarka û Liczba pozyskanych inwestorów zewn ętrznych i warto ść ich nakładów inwestycyjnych. ą û Warto ść dochodów bud żetowych z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób prawnych pochodz ących od przedsi ębiorstw nie zwi ąza- nych z przemysłem miedziowym. û Warto ść nakładów na promocj ę gospodarcz ą gminy.

O1Wzrastaj

6 Zgodnie z Rozporz ądzeniem RM z dnia 20 stycznia 2004 r. (Dz. U. 33, poz. 289) ze zmianami wprowadzonymi Rozporz ądzeniem Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2004 r. (Dz. U. 165, poz. 1727). 7 Zgodnie z Zaleceniem KE z dnia 6 maja 2003 r. dotycz ącym definicji mikroprzedsi ębiorstw oraz małych i średnich przedsi ębiorstw (notyfikowane jako dokument nr C(2003) 1422), 2003/361/WE. 8 Wska źnik skłonno ści przedsi ębiorczo ści (WSP) obliczany jest jako liczba mieszka ńców przypadaj ąca na jedn ą, drobn ą firm ę prywatn ą.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 91 Z 116 Cel operacyjny MO ŻLIWE DO WYKORZYSTANIA WSKA ŹNIKI û Udział kobiet w śród osób bezrobotnych mieszka ńców gminy. û Udział osób do 25 roku życia w śród bezrobotnych mieszka ńców gminy. û Udział osób powy żej 50 roku życia w śród bezrobotnych mieszka ńców gminy. û Stopa bezrobocia w gminie. û Liczba niepełnosprawnych bezrobotnych mieszka ńców gminy.

egorynku pracy û Warto ść udzielonej pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie bezrobotnych i niepełnosprawnych mieszka ńców gminy. û Warto ść wsparcia udzielonego na przygotowanie zawodowe młodocianych mieszka ńców gminy. û Liczba programów ponadlokalnych, aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu, w których gmina wzi ęła udział. û Liczba bezrobotnych mieszka ńców gminy, których szkolenia zostały wsparte przez gmin ę. û Liczba bezrobotnych mieszka ńców gminy obj ętych zorganizowanymi lub wspartymi pracami interwencyjnymi. û Liczba bezrobotnych mieszka ńców gminy obj ętych zorganizowanymi pracami społecznie u żytecznymi. û Liczba bezrobotnych mieszka ńców gminy obj ętych zorganizowanymi lub wspartymi sta żami. û Liczba bezrobotnych mieszka ńców gminy obj ętych zorganizowanymi robotami publicznymi. û Liczba bezrobotnych mieszka ńców gminy obj ętych zorganizowan ą lub wspart ą praktyczn ą nauk ą zawodu oraz przyuczeniem do pracy. û Liczba lokalnych organizacji pozarz ądowych, z którymi prowadzona jest współpraca w zakresie rozwoju lokalnego rynku pracy. û Liczba bezrobotnych mieszka ńców gminy, którzy znale źli prac ę w lokalnych podmiotach przedsi ębiorczo ści społecznej. û Liczba promowanych, dobrych wzorców w zakresie osobistej aktywno ści zawodowej mieszka ńców gminy. O2Lokalnezasoby pracy dostosowane do subregionaln

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 92 Z 116 Cel operacyjny MO ŻLIWE DO WYKORZYSTANIA WSKA ŹNIKI û Liczba przedsi ębiorstw działaj ących w sekcjach PKD, zwi ązanych z turystyk ą i rekreacj ą9. û Liczba zatrudnionych w przedsi ębiorstwach działaj ących w sekcjach PKD, zwi ązanych z turystyk ą i rekreacj ą9. û Liczba miejsc noclegowych w obiektach turystycznych. û Liczba noclegów udzielonych turystom polskim w obiektach turystycznych. û Liczba noclegów udzielonych turystom zagranicznym w obiektach turystycznych.

rekreacyjne û Liczba turystów polskich, którym udzielono co najmniej 1 noclegu. û Liczba turystów zagranicznych, którym udzielono co najmniej 1 noclegu. ne funkcjene turystyczno- O3Uzyskane, ponadlokal- û Liczba uczestników najwi ększych imprez turystyczno-rekreacyjnych. û Długo ść i stan techniczny dróg gminnych. û Ilo ść i stan techniczny gminnej infrastruktury okołodrogowej. û Będący wynikiem wsparcia gminy, wzrost długo ści i poprawa parametrów technicznych innej ni ż gminna sieci drogowej. û Będący wynikiem wsparcia gminy, wzrost wolumenu i poprawa parametrów technicznych innej ni ż gminna infrastruktury okołodrogowej. û Długo ść i stan techniczny sieci wodoci ągowej. û Ilo ść i stan techniczny innej ni ż sie ć infrastruktury wodoci ągowej. û Udział gospodarstw domowych korzystaj ących z wodoci ągu w liczbie gospodarstw domowych. û Długo ść i stan techniczny sieci kanalizacyjnej. û Ilo ść i stan techniczny innej ni ż sie ć infrastruktury kanalizacyjnej. û Udział gospodarstw domowych korzystaj ących z kanalizacji lub przydomowych oczyszczalni w liczbie gospodarstw domowych û Potencjał techniczny i jako ść infrastruktury słu żą cej gospodarce wodami powierzchniowymi. û Długo ść sieci gazowniczej. O4Zaspokojone potrzeby infrastrukturalne û Udział gospodarstw domowych korzystaj ących z gazu sieciowego w liczbie gospodarstw domowych

9 Zgodnie z Rozporz ądzeniem RM z dnia 20 stycznia 2004 r. (Dz. U. 33, poz. 289) ze zmianami wprowadzonymi Rozporz ądzeniem Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2004 r. (Dz. U. 165, poz. 1727).

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 93 Z 116 Cel operacyjny MO ŻLIWE DO WYKORZYSTANIA WSKA ŹNIKI û Długo ść ście żek i tras rowerowych. û Udział gospodarstw domowych korzystaj ących z Internetu szerokopasmowego w liczbie gospodarstw domowych. û Udział urz ądze ń melioracji szczegółowej w co najmniej dobrym stanie technicznym w całkowitej ich liczbie. SFERA SPOŁECZNA (w tym administracja) û Długo ść nowych ście żek i tras rowerowych na terenie gminy. û Liczba zorganizowanych lub wspartych imprez sportowych i rekreacyjnych, w szczególno ści masowych i szkolnych. û Liczba mieszka ńców gminy, uczestników zorganizowanych lub wspartych imprez sportowych i rekreacyjnych, w szczególno ści masowych i szkolnych.

cówintegru- i û Zakres oferty adresowanej do mieszka ńców gminy oferty usług sportowo-rekreacyjnych. ń û Liczba pracowników sektora sportu i rekreacji obj ętych doskonaleniem kwalifikacji, w tym w zakresie wykorzystania sportu i rekreacji jako narz ędzia integracji społecznej. û Liczba lokalnych, pozarz ądowych organizacji sportowych i rekreacyjnych wspartych w zakresie pozyskiwania środków od sponsorów i fun-

ród mieszka duszy pomocowych. ś û Liczba lokalnych, pozarz ądowych organizacji sportowych i rekreacyjnych wspartych w zakresie działa ń zapobiegaj ących i rozwi ązuj ących problemy społeczne.

ce ce ich û Warto ść wsparcia udzielonego lokalnym, pozarz ądowym organizacjom sportowym i rekreacyjnym na działania zapobiegaj ące i rozwi ązuj ące ą j problemy społeczne. û Liczba mieszka ńców gminy, lokalnych talentów sportowych, którym udzielono stypendiów. û Warto ść udzielonych mieszka ńcom gminy stypendiów sportowych. û Liczba działa ń słu żą cych promocji postaw i osi ągni ęć sportowych mieszka ńców gminy.

O5 Sporti rekreacjaupowszechnione w

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 94 Z 116 Cel operacyjny MO ŻLIWE DO WYKORZYSTANIA WSKA ŹNIKI û Przeci ętne wyniki sprawdzianu szóstoklasistów w szkołach gminnych. û Przeci ętne wyniki egzaminów gimnazjalnych w szkołach gminnych. û Stopnie awansu zawodowego nauczycieli w szkołach gminnych. û Liczba godzin zrealizowanych zaj ęć pozalekcyjnych w szkołach gminnych. û Liczba uczniów przypadaj ących na jeden komputer do celów dydaktycznych nie starszy ni ż 6 lat. nauki û Warto ść wypłaconych stypendiów za wyniki w nauce dla uczniów i studentów – mieszka ńców gminy. û Liczba słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku. û Kubatura obiektów szkolnych wymagaj ących termomodernizacji. û Liczba dzieci w przedszkolach. û Liczba dzieci w żłobkach. û Liczba osób dorosłych obj ętych edukacj ą w zakresie kompetencji cyfrowych. û Liczba osób nagrodzonych za szczególne postawy obywatelskie w życiu prywatnym, publicznym i zawodowym. û Liczba mieszka ńców uczestnicz ących co najmniej raz w roku w konsultacjach społecznych. û Liczba uczniów uczestnicz ących w poszczególnych rodzajach zaj ęć pozalekcyjnych organizowanych przez gminne placówki o światowe. û Liczba godzin poszczególnych rodzajów zaj ęć pozalekcyjnych organizowanych przez gminne placówki o światowe û Liczba osób dorosłych uczestnicz ących co najmniej raz w roku w przedsi ęwzi ęciach edukacji obywatelskiej. û Liczba działaj ących w gminie wolontariuszy.

O6Kreatywne i efektywnesystemy opieki, edukacjii

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 95 Z 116 Cel operacyjny MO ŻLIWE DO WYKORZYSTANIA WSKA ŹNIKI û Liczba wykonanych usług socjoterapeutycznych, socjorehabilitacyjnych, psychospołecznych, psychologicznych, pedagogicznych i prawnych wykonanych bezpłatnie dla mieszka ńców gminy i członków ich rodzin w zwi ązku z ich problemami społecznymi. û Liczba mieszka ńców gminy, beneficjentów wykonanych usług socjoterapeutycznych, socjorehabilitacyjnych, psychospołecznych, psychologicznych, pedagogicznych i prawnych, skierowanych do mieszka ńców gminy i członków ich rodzin w zwi ązku z ich problemami społecznymi. û Liczba rodzin dysfunkcyjnych. û Liczba dzieci i młodzie ży (mieszka ńców gminy) oraz osób dorosłych z rodzin dysfunkcjonalnych.

społecznej û Liczba rodziców, mieszka ńców gminy, obj ętych działaniami edukacyjnymi w zakresie przeciwdziałania uzale żnieniom dzieci. û Liczba dzieci, mieszka ńców gminy, obj ętych działaniami edukacyjnymi w zakresie przeciwdziałania uzale żnieniom. û Liczba uzale żnionych mieszka ńców gminy obj ętych działaniami edukacyjnymi w zakresie przeciwdziałania uzale żnieniom. û Warto ść wsparcia udzielonego instytucjom publicznym, organizacjom pozarz ądowym i osobom fizycznym na działalno ść słu żą cą rozwiązy- waniu problemów uzale żnie ń. û Liczba interwencji podj ętych w zwi ązku z naruszeniem przepisów okre ślonych w art. 13 i 15 ustawy o wychowaniu w trze źwo ści i przeciw- działaniu alkoholizmowi. û Liczba przeprowadzonych kontroli punktów sprzeda ży i podawania napojów alkoholowych oraz obj ętych ni ą punktów. û Liczba przypadków przemocy w rodzinie maj ących miejsce na terenie gminy i zgłoszonych organom ścigania. û Liczba członków rodzin dotkni ętych przemoc ą, mieszka ńców gminy, którym zapewniono pomoc. û Liczba sprawców przemocy w rodzinie, mieszka ńców gminy, wobec których podj ęto działania korekcyjno-interwencyjne. û Liczba dzieci i młodzie ży, mieszka ńcom gminy, z rodzin o niskim statusie materialnym, którym udzielono pieni ęż nej pomocy celowej. û Warto ść pieni ęż nej pomocy celowej udzielonej dzieciom i młodzie ży, mieszka ńcom gminy, z rodzin o niskim statusie materialnym. û Liczba mieszka ńców gminy obj ętych poradnictwem rodzinnym i udzielonych porad rodzinnych. û Warto ść wypłaconych zasiłków socjalnych. O7Skuteczne systemy prewencji, pomocy i integracji û Liczba osób bezpo średnio i po średnio korzystaj ących z zasiłków socjalnych. û Warto ść udzielonej pomocy materialnej, niepieni ęż nej. û Liczba osób dorosłych, którym przekazano pomoc materialn ą, niepieni ęż ną.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 96 Z 116 Cel operacyjny MO ŻLIWE DO WYKORZYSTANIA WSKA ŹNIKI û Liczba dzieci w pieczy zast ępczej i liczba dzieci, które powróciły do rodzin biologicznych z pieczy zast ępczej. û Liczba dzieci obj ętych do żywianiem w szkołach. û Liczba dzieci, którym przekazano podr ęczniki lub pomoce szkolne. û Liczba dzieci dla których zorganizowano wypoczynek letni lub zimowy. û Liczba osób, z którymi zawarto kontrakty socjalne. û Liczba przebudowanych i nowych świetlic wiejskich. û Nakłady na przebudow ę, wyposa żenie i budow ę świetlic wiejskich. û Liczba osób starszych i niepełnosprawnych obj ętych dzienn ą prac ą socjaln ą i piel ęgnacj ą. û Szacowana liczba starszych i niepełnosprawnych mieszka ńców gminy, wymagaj ących opieki całodobowej, lecz nie maj ących do niej dost ę- pu. û Liczba mieszka ń socjalnych. û Liczba mieszka ńców mieszka ń socjalnych. û Liczba gospodarstw domowych korzystaj ących z gminnych dodatków mieszkaniowych i ich mieszka ńców. û Liczba osób bezdomnych i zagro żonych bezdomno ści ą obj ętych działaniami osłonowymi. û Liczba osób bezdomnych obj ętych indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności. û Warto ść nakładów poniesionych na usuni ęcie barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych. û Liczba działaj ących w gminie wolontariuszy. û Warto ść usług społecznych zleconych do realizacji lokalnym organizacjom pozarz ądowym. û Liczba osobodni szkole ń, jakie odbyli pracownicy gminnego systemu pomocy społecznej. û Warto ść środków pomocowych pozyskanych na prewencj ę i rozwi ązywanie problemów społecznych.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 97 Z 116 Cel operacyjny MO ŻLIWE DO WYKORZYSTANIA WSKA ŹNIKI û Liczba punktów monitoringu wizyjnego. û Warto ść wsparcia udzielonego jednostkom OSP. û Liczba po żarów jakie miały miejsce na terenie gminy. û Warto ść strat materialnych i liczba ofiar po żarów jakie miały miejsce na terenie gminy. û Liczba zdarze ń drogowych, do których doszło na terenie gminy wg poszczególnych kategorii. û Liczba mieszka ńców gminy obj ętych zorganizowanymi lub wspartymi programami edukacyjnymi z zakresu ruchu drogowego. û Liczba mieszka ńców gminy obj ętych programami edukacyjnymi nt. udzielania pomocy przedmedycznej û Liczba dzieci i młodzie ży szkolnej (mieszka ńców gminy), która wzi ęła udział w spotkaniach edukacyjnych z funkcjonariuszami służb û Liczba szkół obj ętych pełnym monitoringiem wizyjnym. û Liczba szkód górniczych, których stwierdzenie i likwidacja odbyły si ę z wykorzystaniem monitoringu prowadzonego przez gmin ę. û Liczba przedsi ębiorców obj ętych edukacj ą w zakresie odpowiedzialno ści za naruszanie niektórych przepisów prawa oraz zasad post ępowa- nia w przypadku wyst ąpienia zagro żeń.

publiczna, prywatna wirtualna i û Liczba wypadków zwi ązanych z działalno ści ą rolnicz ą. ń û Liczba mieszka ńców obj ętych edukacj ą w zakresie bezpiecze ństwa działalno ści rolniczej. û Liczba dzieci, rodziców i opiekunów, mieszka ńców gminy, którzy wzi ęli udział w zorganizowanych lub wspartych formach edukacji na temat bezpiecze ństwa zamieszkania i zabawy. û Liczba publicznych miejsc zabawy nie spełniaj ących norm bezpiecze ństwa. û Liczba zachorowa ń o charakterze epizootycznym, którymi dotkni ęci zostali mieszka ńcy gminy. û Liczba mieszka ńców obj ętych edukacj ą w zakresie bezpiecze ństwa internetowego.

O8Bezpieczna przestrze û Liczba włama ń do systemów komputerowych gminy i jej jednostek oraz przypadków utraty danych. û Warto ść zniszcze ń mienia publicznego spowodowanych aktami wandalizmu. û Liczba przest ępstw popełnionych na terenie gminy wg poszczególnych kategorii.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 98 Z 116 Cel operacyjny MO ŻLIWE DO WYKORZYSTANIA WSKA ŹNIKI û Kubatura obiektów gminnych wymagaj ących termomodernizacji. û Warto ść sprywatyzowanego mienia gminy i jej jednostek. û Poziom zadłu żenia gminy.

dzana,efek- û Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach bud żetowych gminy. ą û Udział dochodów z przemysłu miedziowego i pochodnych w bud żecie gminy û Liczba członków władz i pracowników samorz ądowych którzy wzi ęli udział w szkoleniach, seminariach, konsultacjach, konferencjach lub studiuj ą. û Warto ść środków pomocowych pozyskanych przez gmin ę i jej jednostki. û Liczba odsłon profilu gminy w mediach społeczno ściowych. tywnaadministracja gminna

O9Strategiczne zarz û Liczba mieszka ńców gminy, którzy wzi ęli udział w konsultacjach społecznych decyzji władz gminy. û Liczba mieszka ńców gminy, beneficjentów poszczególnych świadcze ń zdrowotnych i zabiegów medycznych, w tym rehabilitacyjnych. û Liczba udzielonych beneficjentom, mieszka ńcom gminy, świadcze ń zdrowotnych i zabiegów medycznych. û Liczba mieszka ńców gminy, beneficjentów poszczególnych programów zdrowotnych. û Nakłady poniesione na budow ę, remonty, przebudow ę i wyposa żenie obiektów placówek zdrowotnych. û Warto ść udzielonych beneficjentom, mieszka ńcom gminy, świadcze ń zdrowotnych i zabiegów medycznych. û Liczba szkół posiadaj ących stał ą opiek ę piel ęgniarsk ą. û Liczba mieszka ńców gminy obj ętych usługami opieku ńczo-piel ęgnacyjnymi. û Warto ść wsparcia udzielonego organizacjom pozarz ądowym w zakresie działa ń prozdrowotnych dla osób przewlekle i długotrwale chorych. û Liczba mieszka ńców gminy niepełnosprawnych intelektualnie, obj ętych formami opieki i wsparcia. û Liczba mieszka ń chronionych i ich mieszka ńców. û Liczba mieszka ńców obj ętych działaniami w zakresie upowszechnienia wiedzy nt. zdrowia psychicznego, kształtowania zachowa ń i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijania umiej ętno ści radzenia sobie w sytuacjach zagra żaj ących zdrowiu psychicznemu. stycznaopieka prewencja i zdrowotna û Liczba mieszka ńców gminy z zaburzeniami psychicznymi obj ętych działaniami w zakresie aktywizacji zawodowej.

O10 ZabezpieczonaO10 podstawowa oraz specjali-

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 99 Z 116 Cel operacyjny MO ŻLIWE DO WYKORZYSTANIA WSKA ŹNIKI û Warto ść nakładów poniesionych na rozwój bazy materialnej sektora kultury. û Liczba imprez kulturalnych zorganizowanych przez gmin ę i jej jednostki oraz liczba ich uczestników. û Liczba imprez kulturalnych wspartych przez gmin ę i jej jednostki oraz liczba ich uczestników. û Liczba uczestników stałej działalno ści kulturalnej prowadzonej przez jednostki gminy.

ca ca kulturaoraz û Liczba krajowych programów współpracy kulturalnej, w których uczestnicz ą jednostki gminne. ą û Liczba transgranicznych programów współpracy kulturalnej, w których uczestnicz ą jednostki gminne ci historyczne ci ś û Liczba gminnych pracowników kultury poddanych ró żnym formom doskonalenia kwalifikacji. û Liczba wspartych talentów artystycznych, mieszka ńców gminy, w tym poprzez stypendia. ca i ca integruj ą û Warto ść wsparcia udzielonego mieszka ńcom gminy – lokalnym talentom artystycznym. û Liczba działa ń słu żą cych promocji postawi i dokona ń mieszka ńców w zakresie kultury.

zachowanewarto û Liczba mieszka ńców gminy b ędących członkami lokalnych organizacji pozarz ądowych działaj ących w sferze kultury. û Warto ść wsparcia udzielonego lokalnym organizacjom pozarz ądowym działaj ącym w sferze kultury. O11 Aktywizuj O11 û Warto ść nakładów poniesionych na ochron ę i restauracj ę obiektów zabytkowych. û Powierzchnia wybudowanych komunalnych budynków mieszkalnych. û Kubatura budynków komunalnych poddanych termomodernizacji. û Powierzchnia mieszkalnych lokali komunalnych znajduj ących si ę w złym stanie technicznym. û Liczba i metra ż sprywatyzowanych przez gmin ę mieszka ń komunalnych. û Powierzchnia wybudowanych budynków mieszkalnych prywatnych i developerskich. û Powierzchnia budynków mieszkalnych prywatnych i developerskich, których budow ę zgłoszono. û Liczba poł ącze ń autobusowych obsługuj ących poszczególne miejscowo ści gminy. Zaspokojonepotrzeby

û Liczba poł ącze ń kolejowych obsługuj ących Gr ębocice û Liczba mieszka ńców, którzy wzi ęli udział w gminnych, publicznych przedsi ęwzi ęciach na rzecz poprawy estetyki gminy. O12 No O12 mieszkaniowekomunikacyjne i û Liczba i podstawowe parametry techniczne obiektów małej architektury.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 100 Z 116 Cel operacyjny MO ŻLIWE DO WYKORZYSTANIA WSKA ŹNIKI SFERA ŚRODOWISKOWA û Wska źniki charakteryzuj ące poziom zanieczyszczenia wód powierzchniowych. û Wska źniki charakteryzuj ące poziom zanieczyszczenia wód podziemnych.

rodowi- û Wska źniki charakteryzuj ące poziom zanieczyszczenia i degradacji gleb. ś û Wska źniki charakteryzuj ące poziom zanieczyszczenia powietrza. û Nat ęż enie hałasu w miejscach najsilniejszego zagro żenia nim mieszka ńców. û Wska źniki charakteryzuj ące stan flory i fauny. û Moc funkcjonuj ących na terenie gminy źródeł energii odnawialnej. ska naturalnego ska û Moc wymienionych przez gmin ę i jej jednostki nieekologicznych źródeł ciepła. û Moc wymienionych dzi ęki wsparciu gminnemu nieekologicznych źródeł ciepła.

O13 SkutecznaO13 ochrona û Warto ść wsparcia udzielonego na ochron ę środowiska przez gmin ę i jej jednostki innym podmiotom. û Udział wytwórców odpadów komunalnych obj ętych selektywn ą ich zbiórk ą w całkowitej liczbie tych wytwórców. û Udziały, selektywnie zebranych surowców wtórnych w całkowitej ilo ści zebranych odpadów. û Udziały, selektywnie zebranych odpadów niebezpiecznych w całkowitej ilo ści zebranych odpadów. û Udział odpadów ulegaj ących biodegradacji w całkowitej ilo ści zebranych odpadów komunalnych. û Liczba nielegalnych składowisk odpadów. û Szacowany wolumen odpadów zawartych w nielegalnych składowiskach odpadów.

dami û Ilo ść azbestu (materiałów zawieraj ących azbest) usuni ętego z terenu gminy. û Szacowana ilo ść azbestu (materiałów zawieraj ących azbest) pozostałego do usuni ęcia z terenu gminy.

onesystemy gospodarki odpa- ż

O14 Wdro O14

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 101 Z 116 Cel operacyjny MO ŻLIWE DO WYKORZYSTANIA WSKA ŹNIKI û Powierzchnia gruntów rolnych poddanych wspartej przez gmin ę rekultywacji. û Powierzchnia zalesie ń, zadrzewie ń i zakrzewie ń wspartych przez gmin ę. rodo- ś û Warto ść wsparcia udzielonego przez gmin ę i jej jednostki organizacjom pozarz ądowym działaj ącym na rzecz ochrony środowiska. û Ilo ść urz ądze ń melioracji wodnych szczegółowych poddanych przebudowie i remontom wspartym przez gmin ę lub wybudowanych przez gmin ę. û Powierzchnia poddanych aran żacji i piel ęgnacji terenów zieleni û Powierzchnia nowych zało żeń zieleni wiska naturalnego wiska

O15 ZrewitalizowaneO15 i û Powierzchnia poddanej przebudowie nieu żytkowej szaty ro ślinnej.

ukształtowanezasoby û Liczba zwierz ąt bezdomnych obj ętych opiek ą gminn ą. û Zakres i aktualno ść informacji o stanie środowiska naturalnego posiadanych przez samorz ąd gminy. û Zakres i aktualno ść , posiadanych przez samorz ąd gminy, informacji o głównych źródłach zanieczyszcze ń. û Liczba i zakres, przeprowadzonych przez samorz ąd gminy, kontroli przestrzegania przepisów o ochronie środowiska. û Liczba, przeprowadzonych przez samorz ąd gminy, kontroli w zakresie post ępowania z odpadami. pnawiedza o

ę û Zakres i aktualno ść informacji o stanie środowiska naturalnego udost ępnionych przez samorz ąd gminy û Zakres i aktualno ść informacji o głównych źródłach zanieczyszcze ń udost ępnionych przez samorz ąd gminy. û Zakres i aktualno ść posiadanych przez samorz ąd gminy informacji o wstrz ąsach pochodzenia górniczego i eksploatacji górniczej. O16 Dost O16 rodowiskui jego ochronie

ś û Liczba osób obj ętych proekologiczn ą działalno ści ą edukacyjn ą prowadzon ą lub wspieran ą przez samorz ąd gminy.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA EWALUACJA WDRA ŻANIA SRGG 2015-2020 STRONA 102 Z 116 10.3. Sprawozdania z realizacji SRGG 2015-2020

Przygotowanie sprawozdania to druga faza ewaluacji. Na podstawie wyników monitoringu ZWS będzie sporz ądzał Sprawozdanie z Realizacji Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015- 2020 w roku XXXX. Sprawozdanie będzie zawiera ć:

1. informacje o realizacji zada ń strategicznych, pochodz ące z monitoringu zadaniowego – we wszystkich latach sprawozdawczych,

2. informacje o poziomach wska źników charakteryzuj ących osi ąganie celów operacyjnych, pochodz ące z monitoringu wska źnikowego – w latach sprawozdawczych 2017 i 2020,

3. komentarze do informacji z monitoringu,

4. ogóln ą ocen ę realizacji SRGG 2015-2020 w danym roku i od roku jej przyj ęcia,

5. opcjonalnie, propozycje zmian SRGG 2015-2020,

6. w ostatnim sprawozdaniu – wnioski i zalecenia do kolejnej SRGG.

Projekt sprawozdania zostanie omówiony na posiedzeniu ZWS z udziałem Wójta, a nast ępnie, po ewentualnych korektach, zostanie mu przekazany. Wójt przedło ży je Radzie Gminy.

10.4. Przyjmowanie sprawozda ń z realizacji SRGG 2015-2020 oraz jej ewentualna aktualizacja

Przyjmowanie sprawozda ń z realizacji SRGG 2015-2020 to finalna, trzecia faza ewaluacji. Prowa- dzi ć j ą b ędzie Rada Gminy. Jej zadaniem b ędzie:

1. zapoznanie si ę z, omawianie i przyjmowanie sprawozda ń,

2. ewentualna zmiana tre ści SRGG 2015-2020 dokonana w ramach inicjatywy uchwałodaw- czej Wójta podj ętej na postawie sprawozdania.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 103 Z 116 11. Spisy i zał ączniki

11.1. Tabele

Tabela 1. Atuty Gminy Gr ębocice ...... 16 Tabela 2. Stymulanty rozwoju Gminy Gr ębocice ...... 21 Tabela 3. Problemy Gminy Gr ębocice ...... 22 Tabela 4. Destymulanty rozwoju Gminy Gr ębocice ...... 27 Tabela 5. Szanse wewn ętrzne Gminy Gr ębocice ...... 28 Tabela 6. Szanse zewn ętrzne Gminy Gr ębocice ...... 29 Tabela 7. Zagro żenia wewn ętrzne Gminy Gr ębocice ...... 32 Tabela 8. Zagro żenia zewn ętrzne Gminy Gr ębocice ...... 34 Tabela 9. Wykaz zada ń strategicznych...... 57 Tabela 10. Powi ązania mi ędzy celami operacyjnymi i zadaniami strategicznymi...... 81 Tabela 11. Mo żliwe do wykorzystania wska źniki monitoringu wdra żania SRGG 2015-2020 ...... 90 Tabela 12. Spójno ść celów operacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 i Strategii Rozwoju Powiatu Polkowickiego na lata 2008-2015 ...... 107 Tabela 13. Spójno ść celów operacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 i Strategii Rozwoju Województwa Dolno śląskiego 2020 ...... 108

11.2. Rysunki

Rysunek 1. Analiza SWOT Plus Gminy Gr ębocice ...... 15 Rysunek 2. Okres i horyzont czasowy Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 .... 36 Rysunek 3. Misja oraz hierarchiczna struktura celów strategicznych, operacyjnych i zada ń strategicznych Gminy Gr ębocice...... 39 Rysunek 4. Powi ązania celów strategicznych i operacyjnych rozwoju Gminy Gr ębocice...... 40 Rysunek 5. Mapa koordynacji dokumentów planistycznych Gminy Gr ębocice...... 87

11.3. Dokumenty zgodno ści horyzontalnej i wertykalnej

GMINY S ĄSIEDNIE

− Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Głogów na lata 2011-2020 (brak strategii rozwoju gminy).

− Strategia Rozwoju Gminy Jerzmanowa z 2001 r.

− Strategia Rozwoju Zrównowa żonego Gminy Polkowice na lata 2015-2020.

− Strategia Rozwoju Gminy Radwanice z 2001 r.

− Strategii Rozwoju Gminy Żukowice na lata 2001-2020.

− Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Fundacji „Porozumienie Wzgórz Dalkow- skich”.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 104 Z 116 − Plan Gospodarki Odpadami dla Gmin Nale żą cych do Zwi ązku Gmin Zagł ębia Miedziowego na lata 2008-2011 z perspektyw ą na lata 2012-2015

POWIAT POLKOWICKI

− Powiatowy Program Działa ń na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Polkowickim z 2004 r.

− Powiatowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2012-2016.

− Powiatowy Program Rozwoju Pieczy Zast ępczej na lata 2015-2017.

− Powiatowy Program Zapobiegania Przest ępczo ści oraz Ochrony Bezpiecze ństwa Obywateli i Porz ądku Publicznego na lata 2011-2015.

− Program Edukacji Ekologicznej dla Powiatu Polkowickiego na lata 2009-2015.

− Program Korekcyjno-Edukacyjny dla Sprawców Przemocy w Rodzinie z 2011 r.

− Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Polkowickiego na lata 2012-2015 z pers. do 2019 r.

− Program Ochrony Zdrowia Psychicznego w Powiecie Polkowickim na lata 2013-2015.

− Program Pomocy Rodzinie i Dziecku.

− Program Poszanowania Energii i Wspierania Wykorzystania Źródeł Odnawialnych na lata 2009-2015 dla Powiatu Polkowickiego.

− Program współpracy Powiatu Polkowickiego z organizacjami pozarz ądowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalno ści po żytku publicznego i o wolontariacie na rok 2015.

− Projekt Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych w Powiecie Polkowickim na lata 2015-2020.

− Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych Powiatu Polkowickiego na lata 2007-2015.

− Strategia Rozwoju Powiatu Polkowickiego na lata 2008-2015.

WOJEWÓDZTWO DOLNO ŚLĄSKIE

− Dolno śląska Strategia Integracji Społecznej na lata 2015-2020.

− Dolno śląski Programu Profilaktyki i Rozwi ązywania Problemów Uzale żnie ń na lata 2013-2016.

− Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolno śląskiego z 2013 r.

− Priorytety Współpracy Zagranicznej Województwa Dolno śląskiego z 2009 r.

− Program Edukacji Ekologicznej dla Dolnego Śląska z 2005 r.

− Program Małej Retencji Wodnej w Województwie Dolno śląskim do 2015 r.

− Program Rozwoju Infrastruktury Transportowej i Komunikacji dla Wojew. Dolno śląskiego.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 105 Z 116 − Program Rozwoju Turystyki dla Województwa Dolno śląskiego z 2005 r., wraz z Aktualizacj ą Programu Rozwoju Turystyki dla Województwa Dolno śląskiego z 2009 r.

− Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Dolno śląskiego na lata 2011-2020.

− Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolno śląskiego na lata 2014-2020.

− Strategia Rozwoju Społecze ństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku do roku 2020.

− Strategia Rozwoju Województwa Dolno śląskiego 2020.

− Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Dolno śląskiego z 2012 r.

− Wytyczne Kierunkowe do Kształtowania Sieci Drogowej i Kolejowej w Województwie Dolno- śląskim z 2010 r.

RZECZPOSPOLITA POLSKA

− Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesno ści.

− Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030.

− Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010 – 2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie.

− Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016.

− Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego z 2010 r.

− Strategia „Sprawne Pa ństwo 2020”.

− Strategia Bezpiecze ństwo Energetyczne i Środowisko. . − Strategia Innowacyjno ści i Efektywno ści Gospodarki „Dynamiczna Polska 2020” .

− Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020.

− Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2020.

− Strategia Rozwoju Kraju 2020 – Aktywne społecze ństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne pa ństwo.

− Strategia Rozwoju Sportu w Polsce do roku 2015.

− Strategia Rozwoju Systemu Bezpiecze ństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022.

− Strategia Rozwoju Transportu do 2020 r. (z perspektyw ą do 2030 r.).

− Strategia Wspierania Rozwoju Społecze ństwa Obywatelskiego na lata 2009-2015.

− Strategia zrównowa żonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2020 – przyj ęta przez Rad ę Ministrów w dniu 25 kwietnia 2012 r.

− Strategia Zrównowa żonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa” na lata 2012–2020.

UNIA EUROPEJSKA I ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH

− Strategia „Europa 2020”.

− Agenda 21 – Globalny Program Działa ń na Rzecz Rozwoju Zrównowa żonego w Perspektywie XXI Wieku - Konferencja Narodów Zjednoczonych „ Środowisko i Rozwój” (UNCED) - w Rio de Janeiro, czerwiec 1992 roku.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 106 Z 116 11.4. Dokumenty zgodno ści wewn ętrznej

− Gminny Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Gminy Gr ębocice na lata 2014-2015

− Gminny Program Profilaktyki i Rozwi ązywania Problemów Uzale żnie ń dla Gminy Gr ębocice na rok 2015

− Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy Gminy Gr ębocice na lata 2014-2016

− Plan Urz ądzeniowo-Rolny dla Gminy Gr ębocice z 2007 r.

− Program Ochrony Środowiska dla Gminy Gr ębocice na lata 2013-2016 z perspektyw ą na lata 2017-2020

− Program Opieki nad Zwierz ętami Bezdomnymi oraz Zapobiegania Bezdomno ści Zwierz ąt na Terenie Gminy Gr ębocice na rok 2015

− Program Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawieraj ących Azbest Na Terenie Gminy Gr ębocice na lata 2010-2032

− Program Wspierania Rodziny Gminy Gr ębocice na lata 2014-2016

− Program Zdrowotny dla Gminy Gr ębocice na lata 2010-2015

− Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Gr ębocice na lata 2014-2020

− Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Gr ębocice

− Wieloletni Plan Rozwoju i Modernizacji Urz ądze ń Wodoci ągowych i Urz ądze ń Kanalizacyjnych będących w posiadaniu Zakładu Gospodarki Komunalnej w Gr ębocicach z 2013 r.

− Wieloletni Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Gr ębocice na lata 2014-2019

− Wieloletni Program Współpracy Gminy Gr ębocice z Organizacjami Pozarz ądowymi i Podmio- tami Wymienionymi w art. 3 ust. 3 Ustawy z Dnia 24 Kwietnia 2003 r. o Działalno ści Po żytku Publicznego i o Wolontariacie na lata 2014-2017

− Wieloletnia Prognoza Finansowa Gminy Gr ębocice

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 107 Z 116 11.5. Zał ącznik 1. Spójno ść Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 ze Strategi ą Rozwoju Po- wiatu Polkowickiego na lata 2008-2015 oraz Strategią Rozwoju Województwa Dolno śląskiego 2020 Tabela 12. Spójno ść celów operacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 i Strategii Rozwoju Powiatu Polkowickiego na lata 2008-2015 …s ą spójne z nast ępuj ącymi celami operacyjnymi Cele operacyjne SRGG 2015-2020… Strategii Rozwoju Powiatu Polkowickiego na lata 2008-2015 SFERA GOSPODARCZA (w tym infrastruktura techniczna) (O1) Wzrastaj ąca, polifunkcyjna gospodarka. (O1) Rozwój przedsi ębiorczo ści. (O2) Lokalne zasoby pracy dostosowane do subregionalnego rynku pracy. (O2) Rozwój rynku pracy. (O3) Uzyskane, ponadlokalne funkcje turystyczno-rekreacyjne. (O3) Rozwój funkcji turystyczno-rekreacyjnych. (O4) Zaspokojone potrzeby infrastrukturalne. (O4) Rozwój infrastruktury technicznej. SFERA SPOŁECZNA (w tym administracja) (O5) Sport i rekreacja upowszechnione w śród mieszka ńców i integruj ące ich. (O5) Rozwój funkcji sportowo-rekreacyjnych. (O6) Kreatywne i efektywne systemy opieki, edukacji i nauki. (O6) Rozwój systemów opieki, edukacji i nauki. (O7) Skuteczne systemy prewencji, pomocy i integracji społecznej. (O7) Rozwój systemu pomocy społecznej. (O8) Bezpieczna przestrze ń publiczna, prywatna i wirtualna. (O8) Rozwój systemów bezpiecze ństwa publicznego. (O9) Strategiczne zarz ądzana, efektywna administracja gminna. (O9) Rozwój systemu samorz ądu, administracji powiatowej i społecze ństwa obywatelskiego. (O10) Zabezpieczona podstawowa oraz specjalistyczna opieka i prewencja zdrowotna. (O10) Rozwój systemu opieki zdrowotnej. (O11) Aktywizuj ąca i integruj ąca kultura oraz zachowane warto ści historyczne. (O11) Rozwój systemu kultury. (O12) Zaspokojone potrzeby mieszkaniowe i komunikacyjne. (O12) Rozwój przestrzenny. SFERA ŚRODOWISKOWA (O13) Skuteczna ochrona środowiska naturalnego. (O13) Rozwój systemów ochrony środowiska. (O14) Wdro żone systemy gospodarki odpadami. (O14) Rozwój systemów gospodarki odpadami. (O15) Zrewitalizowane i ukształtowane zasoby środowiska naturalnego. (O15) Rozwój systemów zarz ądzania zasobami środowiska nat. (O16) Dost ępna wiedza o środowisku i jego ochronie. (O16) Rozwój systemów zarz ądzania informacj ą o środowisku.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 108 Z 116 Tabela 13. Spójno ść celów operacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020 i Strategii Rozwoju Województwa Dolno- śląskiego 2020 Cele oper. SRGG 2015-2020… …s ą spójne z nast ępuj ącymi priorytetami Strategii Rozwoju Województwa Dolno śląskiego 2020 SFERA GOSPODARCZA (w tym infrastruktura techniczna) (O1) Wzrastaj ąca, polifunkcyjna − Wzmocnienie w ęzłowej funkcji o środka metropolitalnego oraz regionalnych i subregionalnych o środków osadniczych, gene- gospodarka. ruj ących rozwój społeczno-gospodarczy. − Wzmacnianie restrukturyzacji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. − Rozwój demograficzny. − Powstrzymanie odpływu młodych i wykształconych osób z regionu i stymulowanie procesów imigracji młodzie ży. − Odbudowa zaufania w stosunkach społecznych, gospodarczych oraz wobec instytucji. − Rozwój przedsi ębiorczo ści i innowacyjno ści. − Rozwój regionalnych specjalizacji gospodarczych i naukowo-badawczych. (O2) Lokalne zasoby pracy dosto- − Wzmacnianie restrukturyzacji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. sowane do subregionalnego ryn- − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. ku pracy. − Poprawa efektywno ści kształcenia na ka żdym poziomie i etapie życia. − Dostosowanie oferty edukacyjnej do wymaga ń gospodarki i rynku pracy. − Rozwój społecze ństwa informacyjnego. − Rozwój demograficzny. − Powstrzymanie odpływu młodych i wykształconych osób z regionu i stymulowanie procesów imigracji młodzie ży. − Rozwój sprzyjaj ący wł ączeniu społecznemu. − Wykorzystanie potencjału osób zagro żonych wykluczeniem społecznym. − Odbudowa zaufania w stosunkach społecznych, gospodarczych oraz wobec instytucji. − Rozwój przedsi ębiorczo ści i innowacyjno ści. (O3) Uzyskane, ponadlokalne − Ochrona, powiększanie i udost ępnianie zasobów le śnych. funkcje turystyczno-rekreacyjne. − Wykorzystanie gospodarczego i rekreacyjnego potencjału rzek. − Wzmacnianie restrukturyzacji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. − Ochrona i udost ępnianie walorów przyrodniczo-krajobrazowych oraz kulturowych. − Wzmocnienie wizerunku regionu zarówno na terenie kraju, jak i Europy, jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku, otwartego na świat, o nieprzeci ętnych walorach przyrodniczych, kulturowych i uzdrowiskowych. − Udost ępnienie obiektów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. − Rozwój produktów turystycznych i rozbudowa infrastruktury turystycznej regionu, m.in. dla pobudzania popytu na usługi turystyczno-rekreacyjne. − Wewn ątrzregionalna promocja turystyki w oparciu o system edukacji. − Powstrzymanie odpływu młodych i wykształconych osób z regionu i stymulowanie procesów imigracji młodzie ży. − Rozwój przedsi ębiorczo ści i innowacyjno ści. − Rozwój regionalnych specjalizacji gospodarczych i naukowo-badawczych.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 109 Z 116 Cele oper. SRGG 2015-2020… …s ą spójne z nast ępuj ącymi priorytetami Strategii Rozwoju Województwa Dolno śląskiego 2020 (O4) Zaspokojone potrzeby infra- − Poprawa dost ępno ści transportowej regionu (powi ązania wewn ętrzne i zewn ętrzne). strukturalne. − Poprawa jako ści i standardów transportu (drogowego, kolejowego, lotniczego i żeglugi śródl ądowej). − Wzmocnienie w ęzłowej funkcji o środka metropolitalnego oraz regionalnych i subregionalnych o środków osadniczych, generuj ących rozwój społeczno-gospodarczy. − Wzmacnianie restrukturyzacji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. − Budowa nieuci ąż liwego systemu eksploatacji i wywozu surowców. − Udost ępnienie obiektów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. − Rozwój społecze ństwa informacyjnego. − Zapewnienie wszystkim mieszka ńcom D Ś dost ępu do sieci teleinformatycznych, w tym sieci szerokopasmowej. − Rozwój regionalnej infrastruktury telekomunikacyjnej oraz jej wł ączenie w sieci europejskie. − Przeciwdziałanie powstawaniu obszarów wykluczenia informacyjnego. − Rozwój e-usług. − Zapewnienie równego dost ępu do usług zwi ązanych z korzystaniem z zasobów. − Rozwój demograficzny. − Powstrzymanie odpływu młodych i wykształconych osób z regionu i stymulowanie procesów imigracji młodzie ży. − Odbudowa zaufania w stosunkach społecznych, gospodarczych oraz wobec instytucji. − Rozwój przedsi ębiorczo ści i innowacyjno ści. SFERA SPOŁECZNA (w tym administracja) (O5) Sport i rekreacja upo- − Wzmocnienie w ęzłowej funkcji o środka metropolitalnego oraz regionalnych i subregionalnych o środków osadniczych, gene- wszechnione w śród mieszka ńców ruj ących rozwój społeczno-gospodarczy. i integruj ące ich. − Wzmacnianie restrukturyzacji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. − Powstrzymanie odpływu młodych i wykształconych osób z regionu i stymulowanie procesów imigracji młodzie ży. (O6) Kreatywne i efektywne sys- − Wzmocnienie w ęzłowej funkcji o środka metropolitalnego oraz regionalnych i subregionalnych o środków osadniczych, gene- temy opieki, edukacji i nauki. ruj ących rozwój społeczno-gospodarczy. − Wzmacnianie restrukturyzacji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. − Wewn ątrzregionalna promocja turystyki w oparciu o system edukacji. − Poprawa efektywno ści kształcenia na ka żdym poziomie i etapie życia. − Dostosowanie oferty edukacyjnej do wymaga ń gospodarki i rynku pracy. − Promowanie warto ści edukacji w śród uczniów, jako paradygmatu rozwoju osobistego i kulturowego. − Kształtowanie zachowa ń etycznych w społecze ństwie oraz tworzenie nowoczesnego modelu patriotyzmu. − Rozwój społecze ństwa informacyjnego. − Rozwój kapitału społecznego i obywatelskiego. − Powstrzymanie odpływu młodych i wykształconych osób z regionu i stymulowanie procesów imigracji młodzie ży. − Kształtowanie i rozwój postaw obywatelskich w śród młodzie ży. − Odbudowa zaufania w stosunkach społecznych, gospodarczych oraz wobec instytucji.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 110 Z 116 Cele oper. SRGG 2015-2020… …s ą spójne z nast ępuj ącymi priorytetami Strategii Rozwoju Województwa Dolno śląskiego 2020 (O7) Skuteczne systemy prewen- − Wzmacnianie restrukturyzacji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. cji, pomocy i integracji społecznej. − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. − Kształtowanie zachowa ń etycznych w społecze ństwie oraz tworzenie nowoczesnego modelu patriotyzmu. − Rozwój demograficzny. − Rozwój kapitału społecznego i obywatelskiego. − Wsparcie dla promocji rodzin wielodzietnych. − Rozwój sprzyjaj ący wł ączeniu społecznemu. − Wykorzystanie potencjału osób zagro żonych wykluczeniem społecznym. − Wsparcie seniorów zagro żonych wykluczeniem społecznym. − Odbudowa zaufania w stosunkach społecznych, gospodarczych oraz wobec instytucji. (O8) Bezpieczna przestrze ń pu- − Podniesienie poziomu bezpiecze ństwa osobistego, publicznego i zdrowotnego, w tym ratownictwa. bliczna, prywatna i wirtualna. − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. − Rozwój kapitału społecznego i obywatelskiego. − Odbudowa zaufania w stosunkach społecznych, gospodarczych oraz wobec instytucji. (O9) Strategiczne zarz ądzana, − Wzmocnienie w ęzłowej funkcji o środka metropolitalnego oraz regionalnych i subregionalnych o środków osadniczych, gene- efektywna administracja gminna. ruj ących rozwój społeczno-gospodarczy. − Rozwój społecze ństwa informacyjnego. − Rozwój e-usług. − Odbudowa zaufania w stosunkach społecznych, gospodarczych oraz wobec instytucji. − Efektywne zarz ądzanie regionem poprzez mechanizmy partnerstwa i współpracy. (O10) Zabezpieczona podstawo- − Kształtowanie i promocja prozdrowotnych postaw i kultury fizycznej oraz edukacja na rzecz zdrowego stylu życia. wa oraz specjalistyczna opieka i − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. prewencja zdrowotna. − Stworzenie regionalnego systemu ochrony zdrowia, zorientowanego na długookresowe trendy demograficzno- epidemiologiczne, zgodnego ze standardami prawnymi i funkcjonalnymi. − Budowa systemu nowoczesnej diagnostyki dla mieszka ńców regionu z okre śleniem standardów dost ępno ści przestrzennej. − Podniesienie poziomu bezpiecze ństwa osobistego, publicznego i zdrowotnego, w tym ratownictwa. − Rozwój demograficzny. (O11) Aktywizuj ąca i integruj ąca − Kreowanie wizerunku i promowanie Dolnego Śląska, jako regionu z bogat ą i ró żnorodn ą ofert ą kulturaln ą, edukacyjn ą i aka- kultura oraz zachowane warto ści demick ą. historyczne. − Stworzenie warunków i wzbogacenie oferty uczestnictwa w kulturze. − Kształtowanie kompetencji do udziału w życiu artystycznym. − Udost ępnienie obiektów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. − Wzmacnianie restrukturyzacji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. − Rozwój kapitału społecznego i obywatelskiego. − Powstrzymanie odpływu młodych i wykształconych osób z regionu i stymulowanie procesów imigracji młodzie ży.

(O12) Zaspokojone potrzeby − Poprawa dost ępno ści transportowej regionu (powi ązania wewn ętrzne i zewn ętrzne). mieszkaniowe i komunikacyjne. − Poprawa jako ści i standardów transportu (drogowego, kolejowego, lotniczego i żeglugi śródl ądowej).

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 111 Z 116 Cele oper. SRGG 2015-2020… …s ą spójne z nast ępuj ącymi priorytetami Strategii Rozwoju Województwa Dolno śląskiego 2020 − Wzrost nakładów na odtworzenie poł ącze ń kolejowych oraz remonty i modernizacja infrastruktury kolejowej (w tym dwor- ców), ze szczególnym uwzgl ędnieniem turystycznych obszarów Dolnego Śląska. − Organizacja sprawnego regionalnego systemu transportu publicznego zintegrowanego z systemami subregionalnymi i lokalnymi, obejmuj ącego wszystkie główne regionalne generatory ruchu, miasta powiatowe i atrakcje turystyczne, konkurencyj- nego do indywidualnego transportu samochodowego. − Wzmocnienie w ęzłowej funkcji o środka metropolitalnego oraz regionalnych i subregionalnych o środków osadniczych, generuj ących rozwój społeczno-gospodarczy. − Wzmacnianie restrukturyzacji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. − Budowa nieuci ąż liwego systemu eksploatacji i wywozu surowców. − Poprawa dost ępno ści oraz podniesienie jako ści udzielania świadcze ń leczniczych. − Rozwój społecze ństwa informacyjnego. − Rozwój e-usług. − Rozwój demograficzny. − Powstrzymanie odpływu młodych i wykształconych osób z regionu i stymulowanie procesów imigracji młodzie ży. − Wykorzystanie potencjału osób zagro żonych wykluczeniem społecznym. − Wsparcie seniorów zagro żonych wykluczeniem społecznym. − Zapewnienie równego dost ępu do usług związanych z korzystaniem z zasobów. SFERA ŚRODOWISKOWA (O13) Skuteczna ochrona środo- − Wzmacnianie restrukturyzacji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. wiska naturalnego. − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. − Zachowanie i racjonalne wykorzystanie zasobów glebowych. − Zapewnienie obecnym i przyszłym mieszka ńcom regionu dobrego stanu środowiska naturalnego. − Ochrona i udost ępnianie walorów przyrodniczo-krajobrazowych oraz kulturowych. (O14) Wdro żone systemy gospo- − Wzmacnianie restrukturyzacji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. darki odpadami. − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich. − Zapewnienie obecnym i przyszłym mieszka ńcom regionu dobrego stanu środowiska naturalnego. − Ochrona i udost ępnianie walorów przyrodniczo-krajobrazowych oraz kulturowych.. (O15) Zrewitalizowane i ukształ- − Zapewnienie obecnym i przyszłym mieszka ńcom regionu dobrego stanu środowiska naturalnego. towane zasoby środowiska natu- − Zachowanie i racjonalne wykorzystanie zasobów glebowych. ralnego. (O16) Dost ępna wiedza o środo- − Wzmacnianie restrukturyzacji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. wisku i jego ochronie. − Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich − Poprawa efektywno ści kształcenia na ka żdym poziomie i etapie życia. − Rozwój społecze ństwa informacyjnego. − Zapewnienie obecnym i przyszłym mieszka ńcom regionu dobrego stanu środowiska naturalnego. − Rozwój kapitału społecznego i obywatelskiego.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 112 Z 116 11.6. Zał ącznik 2. Wykaz liderów Gminy Gr ębocice oraz go ści zewn ętrznych zaproszonych do prac nad Stra- tegi ą Rozwoju Gminy Gr ębocice na lata 2015-2020

1. Antczak Danuta Radna Rady Gminy Gr ębocice 2. Bagrowska Anna Sołtys Sołectwa Du ża Wólka z przysiółkiem Bie ńków 3. Barna ś Bogusław Prezes Gminnej Spółki Wodnej; rolnik z miejscowo ści Rzeczyca 4. Białek Henryk Prezes Ochotniczej Stra ży Po żarnej w Rzeczycy 5. Bigus Władysław Wójt Gminy Rudna 6. Bilski Bogusław Prezes Ochotniczej Stra ży Po żarnej w Trz ęsowie 7. Chodor Artur Prezes Stowarzyszenia MTB Obiszów Team 8. Ciosek Anna Inspektor ds. ochrony środowiska w Urz ędzie Gminy Gr ębocice 9. Czajkowska Bo żena Sołtys Sołectwa Retków 10. Czajkowska Katarzyna Prezes Stowarzyszenia Edukacji Artystycznej i Kulturalnej w Gr ębocicach 11. Czajkowski Daniel Prezes Ochotniczej Stra ży Po żarnej w Gr ębocicach; Gminne Centrum Zarz ądzania Kryzysowego 12. Czerwony Krzysztof Prezes LZS "Sparta" Gr ębocice 13. Delikowska Beata Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Kornela Makuszy ńskiego w Rzeczycy 14. Działo Czesław Sołtys Sołectwa Bucze z osad ą Czer ńczyce 15. Fartuszy ński Przemysław Wła ściciel Gospodarstwa Agroturystycznego OSTOJA w Gr ębocicach 16. Fr ątczak Ireneusz Sołtys Sołectwa Kwielice 17. Gadomski Mieczysław Sołtys Sołectwa Ogorzelec 18. Galus Dariusz Sołtys Sołectwa Krzydłowice z osad ą Proszówek 19. Gidel Iwona Inspektor ds. profilaktyki zdrowotnej w Urz ędzie Gminy Gr ębocice 20. Gil Iwona Sołtys Sołectwa Proszyce 21. Giwerski Marek Prezes Klubu Sportowego "T ęcza" Kwielice

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 113 Z 116 22. Gniewosz Joanna Wójt Gminy Głogów 23. Golba Lesław Wójt Gminy Jerzmanowa 24. Góralczyk Grzegorz Rolnik z miejscowo ści Szymocin 25. Gr ęda Tadeusz Radny Rady Gminy Gr ębocice 26. Grzelczak Adam Nadle śniczy Nadle śnictwa Głogów 27. Haber Ryszard PSG Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o., Sekcja Obsługi Sieci w Głogowie 28. Ilnicki Jan Dyrektor Zakładu Gospodarki Komunalnej w Gr ębocicach 29. Jabło ński Roman Wójt Gminy Gr ębocice 30. Jakubowska-Le śniak Edyta Sekretarz Gminy Gr ębocice 31. Jatczak Sylwester Komendant Powiatowy Pa ństwowej Stra ży Po żarnej w Polkowicach 32. Ja żdżewski Stanisław Ksi ądz Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej w Kwielicach 33. Jurcewicz Barbara Skarbnik Gminy Gr ębocice 34. Jurkowski Artur Wójt Gminy P ęcław 35. Kacała Grzegorz Rolnik z miejscowo ści Stara Rzeka 36. Kaleta El żbieta Dyrektor Przedszkola Publicznego w Gr ębocicach 37. Kałucki Kazimierz Prezes INTERTRANS PKS S.A. Głogów 38. Kałuzi ńska Ewa Dyrektor Polkowickiego Zarz ądu Dróg Powiatowych 39. Kami ński Edward Prezes Ochotniczej Stra ży Po żarnej w Kwielicach 40. Kami ński Krzysztof Radny Rady Gminy Gr ębocice 41. Karcz El żbieta Kierownik Wydziału Organizacji Przewozu Osób w Intertrans PKS S.A. Głogów 42. Koła Jerzy Sołtys Sołectwa Stara Rzeka 43. Kołodziej Mariusz Ksi ądz Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej w Grodowcu 44. Koman Mirosław Dyrektor KGHM Polska Mied ź S.A. O/ZG Rudna 45. Konieczny Andrzej Dyrektor KGHM Polska Mied ź S.A. O/Zakład Hydrotechniczny

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 114 Z 116 46. Korab Kazimierz Ksi ądz Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej w Gwizdanowie 47. Korobczak Piotr Kierownik Powiatowego Zespołu Doradców DODR 48. Kosior Ryszard KGHM Polska Miedz S.A. Oddział Zakłady Górnicze Rudna 49. Kowalik Andrzej Prezes Ochotniczej Stra ży Po żarnej w Obiszowie 50. Kowalik Grzegorz Powiatowy Lekarz Weterynarii w Polkowicach 51. Kozicki Sławomir KGHM Polska Mied ź S.A. O/Zakład Hydroteczniczny 52. Krakowiak Marek Przedsi ębiorca - Zakład Mi ęsny "Rozbiorowy" w Gr ębocicach 53. Kubik-Fercho Małgorzata Kierownik Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej "Lancet" w Gr ębocicach 54. Kuzara Tadeusz Przewodnicz ący Rady Gminy Gr ębocice 55. Lada Ewa Sołtys Sołectwa Wilczyn z osad ą Świnino 56. Langner Barbara Dyrektor Gminnego O środka Pomocy Społecznej w Gr ębocicach 57. Langner Michał Prezes Gminnego Zrzeszenia Ludowe Zespoły Sportowe w Gr ębocicach 58. Laszczowski Jan Radny Rady Gminy Gr ębocice; Prezes Spółdzielni Obsługi Rolnictwa FARMER w Gr ębocicach 59. Lebioda Czesława Kierownik Banku Spółdzielczego we Wschowie Oddział Gr ębocice 60. Lechwar Ludwik Rolnik z miejscowo ści Krzydłowice 61. Leszczy ński Robert Radny Rady Gminy Gr ębocice 62. Lichodziejewska Monika Inspektor ds. promocji i działalno ści gospodarczej w Urz ędzie Gminy Gr ębocice 63. Lipski Stanisław Radny Rady Gminy Gr ębocice; Prezes Spółdzielni Mieszkaniowej Wła ścicieli "Promyk" w Gr ębocicach 64. Ło ś Natalia Podinspektor ds. zagospodarowania przestrzennego w Urz ędzie Gminy Gr ębocice 65. Machaj Anna Prezes Wspólnoty Mieszkaniowej "Karolinka" w Rzeczycy 66. Majewicz-Spigiel Izabela Dyrektor Powiatowego Urz ędu Pracy w Polkowicach 67. Michalska Matylda Doradca Rolniczy w Powiatowym Zespole Doradców w Polkowicach Dolno śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu 68. Mielnikiewicz Jan Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Polkowicach

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 115 Z 116 69. Mirska Anna Radna Rady Gminy Gr ębocice 70. Monczak Anna Dyrektor Szkoły Podstawowej im. J. Kusoci ńskiego w Gr ębocicach 71. My śli ńska Magdalena Sołtys Sołectwa Grodowiec 72. Nester Krzysztof Przewodnicz ący Rady Powiatu Polkowickiego 73. Ni żnik Sebastian Kierownik TAURON Dystrybucja Oddział w Legnicy Rejon Dystrybucji w Głogowie 74. Oleszczuk Renata Dyrektor Zespółu Ekonomiczno-Administracyjnego Szkół i Przedszkola 75. Pakiet Marek Zast ępca Przewodnicz ącego Rady Gminy Gr ębocice 76. Pale ń Ryszard Prezes Koła Łowieckiego "Szarak" 77. Pasternak Jadwiga Prezes Spółdzielni Mieszkaniowej Wła ścicieli "Jarz ębina" w Retkowie 78. Pawluk Grzegorz Sołtys Sołectwa Żabice 79. Pieni ąż ek Marek Sołtys Sołectwa Gr ębocice 80. Pierzchalski Tadeusz Sołtys Sołectwa Rzeczyca, Prezes Wspólnoty Mieszkaniowej "Stokrotka" w Rzeczycy 81. Pławski Michał Mieszkaniec Gminy Gr ębocice 82. Przybylski Jarosław Radny Rady Gminy Gr ębocice, Prezes Stowarzyszenia Partnerska Wie ś Trz ęsów 83. Ratajewski Wojciech Ksi ądz Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej w Gr ębocicach 84. Rokaszewicz Dariusz Koło Łowieckie „Batalion” w Lesznie 85. Roszak Andrzej Ksi ądz Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej w Rzeczycy 86. Rutkowski Roman Dyrektor Gimnazjum im. Jana Nowaka-Jeziora ńskiego; Radny Rady Powiatu Polkowickiego 87. Sadowski Roman Prezes Ochotniczej Stra ży Po żarnej w Krzydłowicach 88. Siero ń Agnieszka Zakład Produkcyjno-Handlowy Agnieszka Siero ń w Gr ębocicach 89. Skawi ński Dariusz SW Recykling s.c. w Gr ębocicach 90. Słowik Sylwia Sołtys Sołectwa Szymocin 91. Sokolski Jerzy Sołtys Sołectwa Obiszów 92. Staniukiewicz Helena Sołtys Sołectwa Grodziszcze

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA SPISY I ZAŁ ĄCZNIKI STRONA 116 Z 116 93. St ępniak Mirosława Radna Rady Gminy Gr ębocice 94. St ępniak Stefan Inspektor ds. budownictwa w Urz ędzie Gminy Gr ębocice 95. Szadyko Paweł Radny Rady Gminy Gr ębocice 96. Szczepa ński Ireneusz Rolnik z miejscowo ści Rzeczyca 97. Szocik Paweł Rolnik z miejscowo ści Grodziszcze 98. Szpytko Bogdan Rolnik z miejscowo ści Żabice 99. Szwajka Tomasz Kierownik Rewiru Dzielnicowych w Gr ębocicach 100. Ślufarski Krzysztof Przedsi ębiorca - P.P.H.U. "Rajbet" s.c. 101. Tasarz Barbara Dyrektor Gminnego O środka Kultury i Biblioteki w Gr ębocicach 102. Tchir Janina Stowarzyszenie "Promyk Nadziei" 103. Tram ś Marek Starosta Polkowicki 104. Trzmielewski Witold Komendant Powiatowy Policji w Polkowicach 105. Usowicz Józef Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Polkowicach 106. Wabik Wiesław Burmistrz Polkowic 107. Wawrzyniak Henryk Radny Rady Gminy Gr ębocice 108. Wdowczyk Bernard Radny Rady Gminy Gr ębocice 109. Wolski Dariusz Radny Rady Gminy Gr ębocice 110. Wolski Michał Prezes Ochotniczej Stra ży Po żarnej w Szymocinie 111. Wróbel Rajmnud Przedsi ębiorca - Radoxim Sp. z o.o. 112. Zawieja Beata Rolnik z Poznania - wła ścicielka gruntów rolnych na terenie gminy Gr ębocice 113. Zieli ńska Anna Inspektor ds. budownictwa w Urz ędzie Gminy Gr ębocice 114. Żelazi ński Bolesław Polski Zwi ązek Hodowców Goł ębi Pocztowych Sekcja Gr ębocice 115. Żukiel Czesław Sołtys Sołectwa Trz ęsów

STRATEGIA ROZWOJU GMINY GRĘBOCICE NA LATA 2015-2020 – PROJEKT V .3.1 OSTATECZNA