Volo) Sporcularinin Stresle Başa Çikabilme Ile Problem Çözme Becerileri Arasindaki Ilişkinin Incelenmesi
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
T.C. BARTIN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ANABİLİM DALI BOCCE (VOLO) SPORCULARININ STRESLE BAŞA ÇIKABİLME İLE PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ YÜKSEK LİSANS TEZİ HAZIRLAYAN HALİSE ACAR DANIŞMAN DOÇ. DR. TANER BOZKUŞ BARTIN-2019 1 T.C. BARTIN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ANABİLİM DALI BOCCE (VOLO) SPORCULARININ STRESLE BAŞA ÇIKABİLME İLE PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ YÜKSEK LİSANS TEZİ HAZIRLAYAN Halise ACAR DANIŞMAN Doç. Dr. Taner BOZKUŞ BARTIN-2019 2 KABUL VE ONAY Halise ACAR tarafından hazırlanan “Bocce (Volo) sporcularının stresle başa çıkabilme ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi” başlıklı bu çalışma ../../… tarihinde yapılan savunma sınavı sonucunda oy birliği/oy çokluğu ile başarılı bulunarak jürimiz tarafından Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir. Başkan Ünvan Ad SOYAD (Danışman) …………… Üye Ünvan Ad SOYAD …………… Üye Ünvan Ad SOYAD …………… Bu tezin kabulü Sosyal Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulunun …/.../… tarih ve ……..sayılı kararıyla kabul edilmiştir. Prof. Dr. Metin SABAN Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü BEYANNAME Bartın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü tez yazım kılavuzuna göre, Doç. Dr. Tamer BOŞKUŞ danışmanlığında hazırlamış olduğum “Bocce (Volo) Sporcularının Stresle Başa Çıkabilme İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” adlı Yüksek lisans tezimin bilimsel etik değerlere ve kurallara uygun, özgün bir çalışma olduğunu, aksinin tespit edilmesi halinde her türlü yasal yaptırımı kabul edeceğimi beyan ederim. … / … / … Halise ACAR iv ÖNSÖZ Yoğun bir çalışma neticesinde oluşan “Bocce(volo)sporcularının stresle başa çıkabilme ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi” konulu yüksek lisans tezinin hazırlık safhasında fikir ve tavsiyeleriyle çalışmama yön ve şekil veren, bilimsel çalışmalar noktasında ufkumu açan tez danışmanım Bartın Üniversitesi öğretim üyesi Doç.Dr.Taner Bozkuş’a ve bu zor süreçte hep yanımda olan, benimle beraber sıkıntılarımı da, sevinçlerimi de paylaşan eşim Habil Acar’a ve aileme teşekkürlerimi sunarım. Ayrıca çalışmaya gönüllü olarak katılım sağlayan Volo sporcularına teşekkür ederim. Halise ACAR Bartın , 2019 v ÖZET Yüksek Lisans Tezi Bocce (Volo) Sporcularının Stresle Başa Çıkabilme ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Halise ACAR Bartın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Taner BOZKUŞ Bartın-2019, XIX + 152 Bu çalışmanın amacı bocce (volo) sporcularının stresle başa çıkabilme ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışmanın evrenini Türkiye'de lisanslı müsabık Volo sporcuları oluşturmaktadır Araştırmanın örneklemini ise 2019 yılında Türkiye şampiyonasına genç ve büyükler kategorisinde katılan Volo sporcuları oluşturmaktadır. Bu çalışmada Folkman ve Lazarus’un (1980) tarafından geliştirilen, Şahin ve arkadaşları (1992) tarafından Türkçe’ye uyarlanan ‘Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği’ ve Heppner (1982) tarafından geliştirilen ve Taylan (1990) tarafından Türkçe’ye uyarlanan ‘Problem Çözme Ölçeği’ veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmada, ortalama ve standart sapma puanlarına betimsel istatistik yöntemleri kullanılmıştır ve stresle başa çıkabilme ve problem çözme becerileri puanlarının düzeyinin demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek üzere, iki kategorili değişkenler için "Independent Samples T- Test" ve 2' den fazla kategorili değişkenler için ise "One Way ANOVA" testi, kullanılmıştır. Gruplar arasında anlamlı farklılıkların çıkması durumunda, hangi gruplar arasında anlamlı farklılıkların olduğunu tespit etmek amacıyla Post Hoc-Tukey testleri kullanılmıştır. Son olarak problem çözme becerileri ve stresle başa çıkma stratejileri arasındaki ilişkinin sınanmasında ise Pearson Çarpımlar Moment Korelasyon tekniği kullanılmıştır. Çalışmada anlamlılık düzeyi α = .05 alınmış ve istatistiksel analizler SPSS (Statistical Packet for Social Sciences) programında yapılmıştır. Araştırmanın sonunda, sporcuların aldıkları puanlara göre stresle başa çıkma tarzlarında en yüksek kendine güven yaklaşımı, problem çözme becerilerinde ise kişisel kontrol alt boyutu en yüksek ortalamaları almışlardır. Sporcuların aldıkları puanlara göre, stresle başa çıkma tarzlarında, çaresiz yaklaşımda yaşa ve sporcuların eğitim düzeyine, iyimser yaklaşımda sporcuların ve sporcuların annelerinin eğitim düzeylerine, kendine güvenli yaklaşımda milli sporcu olma durumuna, boğun eğici yaklaşımda ulusal veya uluslararası derecesi olma durumuna göre anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Aynı şekilde, sporcuların aldıkları puanlara göre, problem çözme becerilerinde, kişisel kontrol cinsiyete, problem çözme güveni de yaşa, sporcuların eğitim düzeyine, ailenin vi gelir durumuna ve ulusal veya uluslararası derecesi olma durumuna göre anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Toplam stresle başa çıkma ve toplam problem çözme becerileri arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Buna rağmen stresle başa çıkma alt boyutları ve problem çözme becerileri alt boyutları arsında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Kendine güvenli yaklaşım ve iyimser yaklaşımları ile problem çözme becerileri alt boyutları ve toplam problem çözme becerileri arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Çaresiz ve boğun eğici yaklaşımları ile problem çözme becerileri alt boyutları ve toplam problem çözme becerileri arasında anlamlı ve negatif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Sözcükler: Bocce; volo; spor; stres; stresle başa çıkma; problem; problem çözme becerileri vii ABSTRACT Master Thesis Investigation of the Relationship Between Coping Stress and Problem Solving Skills of Bocce (Volo) Athletes Halise ACAR University of Bartin Institute of Educational Sciences Physical Education and Sports Teaching Department Supervisor: Doç. Dr. Taner BOZKUŞ Bartın-2019, XIX + 152 The aim of this study was to investigate the relationship between stress and coping skills of bocce (volo) athlete The study population constitutes contestant Volo licensed athletes in Turkey. A sample of the research is the Volo athletes who participated in the Turkish championship in the junior and seniors category in 2019. In this study, the 'Scale for Coping with Stress' Scale developed by Folkman and Lazarus (1980), adapted to Turkish by Şahin et al. (1992) and the ‘Problem solving scale’ developed by Heppner (1982) and adapted to Turkish by Taylan (1990) has been used as a data collection tool. In this study, descriptive statistics methods were used for mean and standard deviation scores and "Independent Samples T-Test" for two-Category variables and "one Way ANOVA" for more than 2-category variables were used to determine whether the level of stress coping and problem solving skills scores differed according to demographic variables Post Hoc-Tukey tests were used to determine which groups had significant differences if there were significant differences between the group Finally, the Pearson product moment correlation technique was used to test the relationship between problem solving skills and stress coping strategie Significance level α = .05 was taken and statistical analyzes were performed in SPSS (Statistical Packet for Social Sciences) program. At the end of the study, according to the scores of the athletes, the highest self-confidence approach in coping with stress and personal control sub-dimension in problem solving skills were the highest. Significant differences were found in the way athletes cope with stress according to their scores; according to age and education level of athletes in the helpless approach, according to education levels of athletes and mothers of athletes in the optimistic approach, according to the state of being a national athlete in the self-confident approach, according to the status of national or international degree in submissive style approach. Similarly, according to the viii scores of athletes, significant differences were found in problem solving skills, in personal control according to gender, in problem solving confidence according to age, education level of athletes, family income and national or international degree. No significant correlation was found between total coping with stress and total problem solving skill However, significant relationships were found between the coping with stress sub- dimensions and problem solving skills sub-dimension A significant and positive relationship was found between self-confident and optimistic approaches and problem-solving skills sub- dimensions and total problem solving skill Also, it was found that there was a significant and negative relationship between self-insecure and submissive approaches and problem solving skills sub-dimensions and total problem solving skill Keywords: Bocce; volo; sports; stress; coping with stress; problem; problem solving skills ix İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY ................................................................................................. iii BEYANNAME ........................................................................................................ iv ÖNSÖZ ..................................................................................................................... v ÖZET ....................................................................................................................... vi ABSTRACT ..........................................................................................................