PROVINCE ZEELAND
AFD. ~- ^ AMBT. AFD. TEBMIJN Gedeputeerde Staten Si( Provincie Zeelan DATUM 3 0 AU6. 2011 —I Ill DOC.NR 11109987 1ZAAK NF CLASS.
bericht op brief van: Provinciale Staten Commissie Ruimte, Ecologie en Water uw kenmerk: t.a.v. de statengriffie
ons kenmerk: 11109712
afdeling: Ruimte
bijlage(n):
behandeld door: F.M.M. van Pelt
doorkiesnummer: (0118)631793
onderwerp: Natuur en Recreatieschap De Grevelingen
verzonden: 3 0 At/6. 2011 Middeiburg, 23 augustus 2011 Geachte commissie,
Op 1 juli 2011 heeft het Algemeen Bestuur van het Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen de navolgen- de stukken vastgesteld (stukken liggen op de gebruikelijke wijze ter inzage): -jaarstukken 2010 - 1e begrotingswijziging 2011 - Programmabegroting 2012.
In artikel 25 lid 61 en artikel 26 lid 42 van de gemeenschappelijke regeling is bepaald dat de deelnemers bin- nen zes weken na toezending van de stukken een zienswijze over voornoemde stukken aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties kunnen doen blijken. De jaarstukken 2010 met bijgevoegde goedkeurende accountantsverklaring geven ons geen aanleiding tot het maken van op-/aanmerkingen. Met de 1e begrotingswijziging 2011 (die geen verhoging van de totale uitgaven tot gevolg heeft maar een herschikking tussen de posten) stemmen wij in. De provinciale bijdrage voor 2012 ad € 117.432,-- stemt overeen met onze provinciale conceptbegroting 2012. Gelet op het bovenstaande zien wij geen redenen een zienswijze als boven genoemd in te dienen. Wij geven u in overweging de stukken voor kennisgeving aan te nemen.
Hoogachtend,
.voorzitter
etaris
Art. 25, lid 6. Provinciale Staten van de deelnemende provincies en de raden van de deelnemende gemeenten worden van het gestelde in lid 4 en 5 van dit artikel op de hoogte gesteld. Zo nodig wordt bij deze kennisgeving ook een exemplaar van de vastgestelde begroting gevoegd. Genoemde be- stuursorganen kunnen binnen zes weken na de kennisgeving c.q. toezending hun zienswijze over de vastgestelde begroting aan de minister van Bin nenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties doen blijken. Artikel 26, lid 4. Provinciale Staten van de deelnemende provincies en de raden van de deelnemende gemeenten ontvangen tegelijkertijd een exem plaar van de vastgestelde jaarrekening. Genoemde bestuursorganen kunnen binnen zes weken na de toezending hun zienswijze over de vastgestelde jaarrekening aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties doen blijken. 11106198
Aan: de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
de Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen Zeeland PROVINCE ZEELAND - Zuid-Holland Overschieseweg 204 AFD. J^£> ANtBT. Postbus 341 de Raden van de gemeenten AFD.TEBMUN ^ ~v Dirksland 3100 AH Schiedam Goedereede DATUM - 7 JOLI 2011 Telefoon 010-298 10 10 Middelharnis Fax 010-2981020 Oostflakkee Schouwen-Duiveland DOC.NR. ZAAK NR. CLASS.
Contactpersoon W.G. Verveer Ons kenmerk GR/2011 -296717642/" wv/hc Doorkiesnummer 010-2981017 Uw kenmerk Betreft Jaarstukken 2010/1° begrot.wijz. 2011 Bijlagen diverse Programmabegroting 2012
Schiedam, 5 juli 2011
Geachte heer/ mevrouw,
Ter voldoening aan het gestelde in de Gemeenschappelijke Regeling voor het Natuur- en Recreatie schap De Grevelingen, doe ik u hierbij toekomen de door het Algemeen Bestuur van het Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen op 1 juli 2011 te Bruinisse vastgestelde Jaarstukken 2010, de 1e Begrotingswijziging 2011 (behorend bij de tevens bijgevoegde Voorjaarsrapportage 2011 incl. erratum) en de Programmabegroting 2012 van het Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen.
Voor de goede orde wijs ik de Deelnemers erop dat men ingevolge artikel 25, lid 6 en 26, lid 4 van de Gemeenschappelijke Regeling, binnen zes weken na toezending zijn zienswijze over voornoem- de stukken aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties kan doen blijken.
Hoogachtend, namens het Algemeen Bestuur van het Natuur- en RaereaTjfcschap De Grevelingen,
If LRjsiaassen scteur GZ-H JAARSTUKKEN 2010
Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen
Aldus vastgesteld door het Algemeen Bestuur van het Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen in de openbare vergadering op 1 juli 2010 te Bruinisse
seofetaris voorzitter f. Verveer J.F. Weber JAARSTUKKEN2010
NATUUR- EN RECREATIESCHAP DE GREVELINGEN
Opgesteld door: G.Z-H
In opdracht van: Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel. 010-2981010 Fax 010 -2981020
Juli 2011
2011-269285502 , ._, _,.,. J_. , ... / Voor identificatiedoeleinden/ Behor^rTd bii controleverKte$ng Inhoudsopgave 1. LEESWIJZER 4 2. BESTUURLUKE SAMENVATTING 5 3. PROGRAMMAVERANTWOORDING 6
3.1 WATHEBBENWEBEREIKT? 6 3.2 PROGRAMMA 1.BESTUUR 7 3.2.1 Bestuursproducten 7 3.2.1.1. Wat hebben we gedaan? 7 3.2.1.2. Wat heeft het gekost? 7 3.2.2 Juridische zaken 8 3.2.2.1. Wat hebben we gedaan? 8 3.2.2.2. Wat heeft het gekost? 8 3.2.3 FinanciSn 9 3.2.3.1. Wat hebben we gedaan? 9 3.2.3.2. Wat heeft het gekost? 10 3.3 PROGRAMMA 2. BEHEER, ONDERHOUD EN EXPLOITATIE GEBIEDEN 11 3.3.7 Terreinbeheer 11 3.3.1.1. Wat hebben we gedaan? 11 3.3.1.2. Wat heeft het gekost? 12 3.3.2 Economisch Beheer 13 3.3.2.1. Wat hebben we gedaan? 13 3.3.2.2. Wat heeft het gekost? 14 3.3.3 Communicatie 15 3.3.3.1. Wat hebben we gedaan? 15 3.3.3.2. Wat heeft het gekost? 17 3.3.4 Regelgeving & Handhaving 18 3.3.4.1. Wat hebben we gedaan?. 18 3.3.4.2. Wat heeft het gekost? 20 3.3.5 Kredieten 21 3.3.5.1. Wat hebben we gedaan?. 21 3.3.5.2. Wat heeft het gekost? 21 3.3.6 Dotaties en onttrekkingen reserves 22 3.4 PROGRAMMA 3. ONTWIKKEUNQEN 23 3.4.1 Planvorming & Gebiedsontwikkeling 23 3.4.1.1. Wat hebben we gedaan? 23 3.4.1.2. Wat heeft het gekost? 23 3.4.2 Marketing & Productontwikkellng 24 3.4.2.1. Wat hebben we gedaan? 24 3.4.2.2. Wat heeft het gekost? 24 3.4.3 Grote projecten 25 3.4.3.1. Wat hebben we gedaan? 25 3.4.32. Wat heeft het gekost? 33 3.4.4 Kredieten 34 3.4.4.1. Wat hebben we gedaan? 34 3.4.42. Wat heeft het gekost? 35 3.4.5 Dotaties en onttrekkingen reserves. 35 3.5 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN 37 3.6 PARAGRAFEN 38
3.6.1 Onderhoud kaprtaalgoederen ., ...7i..M...„..A 38 Voor identificatiedoeleinden f R^hnrpnrl hii rnntrnlPVPrklals/iQ 3.6.2 Weerstandsvermogen en rlsico's 39 3.6.3 Financiering (treasury) 43 3.6.4 Bedrijfsvoering 44
4. JAARREKENING 45
4.1 BALANS PER 31 DECEMBER 2010 45 4.2 PROGRAMMAREKENING2010 46 4.3 WAARDERINGSGRONDSLAGEN 47 4.4 TOEUCHTING OP DE BALANS 48 4.4.1 Vasteactiva 48 4.4.1.1 Materials vaste acth/a 48 4.4.1.2 Flnancie'le vaste acth/a 49 4.4.2 Vlottende activa 49 4.4.2.1 Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar 49 4.4.2.2 Liquide middelen 50 4.4.2.3 Overiopende activa SO 4.4.3 Vaste passtva SO 4.4.3.1 Eigen vermogen SO 4.4.3.2 Voorzieningen 54 4.4.3.3 Vaste schulden rentetypische looptijd van 1 jaar oflanger 54 4.4.4 Vlottende passiva 55 4.4.4.1 Netto- vlottende schulden rentetypische looptijd < 1 jaar. 55 4.4.42 Overiopende passiva 55 4.5 TOEUCHTING PROGRAMMAREKENING 57 4.5.1 Programma 1 Bestuur 57 4.5.2 Programma 2 Beheer, onderhoud en expbitatie gebieden 58 4.5.3 Programma 3 Ontwikkelingen 62 4.5.4 Algemene Dekklngsmiddelen 64
BULAGE 1 SAMENSTELLING BESTUUR 65
BULAGE 2 STAAT VAN VASTE ACTIVA 66
BULAGE 3 STAAT VAN RESERVES EN VOORZIENINGEN 67
BULAGE 4 BEGROTINGSWUZIGINGEN 2010 68
Voor identificatiedoeleinde Behorend bij controleverklafi d.d U.CUUNjrtu 1. Leeswijzer
De jaarstukken 2010 zijn opgesteld op basis van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Met de jaarstukken legt het schap verantwoording af over beleid (doelen en prestaties) en financien (rekeningresultaat en balans).
De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening. In de jaarstukken wordt verantwoording afgelegd over hetgeen in de programmabegroting 2010 is begroot al dan niet bijgesteld via de voor- of najaarsrapportage en welke activiteiten daadwerkelijk hebben plaatsgevonden indusief de bijbehorende kosten. De accountant heeft over de jaarrekening een verklaring afgegeven voor getrouwheid en rechtmatigheid. Daarnaast heeft de accountant een accountantsverslag opgesteld. Voor de controleverklaring en het accountantsverslag wordt verwezen naar de bijlage. De jaarstukken worden door het Algemeen Bestuur vastgesteld.
De opbouw van de jaarstukken is als volgt: - In de bestuurlijke samenvatting (hoofdstuk 2) wordt op hoofdlijnen ingegaan op de belangrijkste ontwikkelingen en resultaten in 2010. - In de programmaverantwoording (hoofdstuk 3) wordt per programma ingegaan op de drie W- vragen: 1. Wat hebben we bereikt? In dit onderdeel wordt aandacht besteed aan de resultaten die in 2010 binnen het betreffende programma zijn gerealiseerd. 2. Wat hebben we gedaan? In dit onderdeel wordt weergegeven wat de status (uitgevoerd, in voorbereiding of niet uitgevoerd) is van alle in de programmabegroting opgenomen producten. Wanneer er afwijkingen zijn ten opzichte van de programmabegroting zal hiervoor een toelichting worden gegeven. 3. Wat heeft het gekost? Hier worden de financiele resultaten toegelicht waarbij zoveel mogelijk een relatie met de eerste twee W-vragen wordt gelegd. De over- dan wel onderschrijdingen genoemd bij de derde W-vraag zijn incidenteel tenzij vermeld is dat het een structurele over- dan wel onderschrijding is. Aan het begin van hoofdstuk 3 is tevens de rekening van baten en lasten van het totaal van de programma's opgenomen. Dit overzicht komt terug in de jaarrekening. De paragrafen zoals voorgeschreven in het BBV komen aan bod in hoofdstuk 3. Hierbij wordt ingegaan op het weerstandsvermogen oftewel de risico's, de wijze waarop de kapitaalgoederen worden onderhouden, de financiering en de wijze waarop de bedrijfsvoering plaatsvindt. De jaarrekening 2010 bevat de waarderingsgrondslagen, de balans per 31 december 2010 met toelichting en de programmarekening met toelichting.
Voor de verklaring van de verschitlen is de richtlijn gehanteerd de verschillen toe te lichten bij afwijkingen ten opzichte van de begroting na wijziging van meer dan 3% en meer dan € 2.500.
Voor identificatiedoeleinden Behorend bij controleverklarir dd fl.QJM ?/)». 2. Bestuurlijke samenvattlng
Na voorafgaande behandeling door het Dagelijks Bestuur, heeft het Algemeen Bestuur de jaarstukken 2009, programmabegroting 2011 en meerjarenraming 2011-2014 vastgesteld. Verder zijn de Voor- en Najaarsrapportage 2010 (met bijbehorende begrotingswijzigingen) behandeld.
Als gevolg van de gemeenteraadsverkiezingen is de bestuurssamenstelling gewijzigd (zie bijlage 1). Tevens is een nieuwe legesverordening met tarieventabel vastgesteld. Het fietsprogramma "Op de trappers in etappes" rond de Giro d' Italia en de Grand Depart Tour de France is druk bezocht.
In de periodieke voortgangsrapportage "Zicht op de Grevelingen" is het bestuur geTnformeerd over de recente stand van zaken rond de activiteiten en ontwikkelingen in het kader van ZOG. Na een uitgebreid voorbereidings- en inspraaktraject zijn de Watersportvisie Grevelingen en het Gebiedsplan Grevelingen vastgesteld door het Algemeen Bestuur.
Voor het afzinken van een duikwrak in de Grevelingen is in overleg met betrokken partijen een uitgebreid voorstel uitgewerkt voor het ekjendoms- en beheervraagstuk, alsmede de juridische constructie ten aanzien van aansprakelijkheid.
Reauftaat over 2010 De programmarekening is afgesloten met een voordelig resultaat van € 331.647.Ult de onderstaande tabel valt af te lezen aan welke programmma's dit resultaat wordt toegeschreven.
Resultaatverdeling 2010 naar programma's
IProgramma Begrotings- v/n1 verschi 1. Bestuur €2.626 V 2. Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden €322.127 V 3. Ontwikkelingen €8.106 N Algemene dekkingsmiddelen €15.000 V rotaal €331.647 V
Bij de vaststelling van de jaarrekening 2010 neemt het bestuur een besluit over de uiteindelijke bestemming van het resultaat. Voorgesteld wordt om het voordelkje resultaat te doteren aan de Algemene reserve.
Een toelichting op de begrotingsverschillen wordt gegeven bij de afzonderlijke programma's en in § 4.5.
Voor identificatiedoeleinderv / 1 V «= voordelig resultaat, N = nadelig resultaat Behorend bij controleverklanrrci 3. Programmaverantwoording
3.1 Wat hebben we berelkt?
"T*
Bestuursaangelegen- Op 18 januari heeft de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, met heden en Financien instemming van het Algemeen Bestuur, de Bestuurscommissie Grevelingen geinstalleerd. Tijdens de installatie zijn de hoofdlijnen van de MIRT Verkenning Grevelingen gepresenteerd. Deze hoofdlijnen zijn verder uitgewerkt in het Overall Plan van Aanpak MIRT Verkenning Grevelingen. Op 18 oktober zijn tijdens de Grevelingenconferentie de vier alternatieven voor de toekomst van de Grevelingen aan de orde gekomen en bediscussieerd. De Watersportvisie Grevelingen is op 1 juli en het Gebiedsplan Grevelingen is op 10 december door het AB vastgesteld. Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2010 zijn nieuwe bestuursleden aangetreden.
Beheer van gebieden Eind 2009 heeft het AB ingestemd met de implementatie van het Terrain Beheer Model. Conform dit besluit zal stapsgewijs worden ingegroeid naar de benodigde dotatie aan de voorziening Groot Onderhoud zodat de dotatie aansluit bij de berekeningen vanuit TBM. Herinrichting en De evaluatie 2008/2009 en het investeringsprogramma ZOG 2010-2013 is in ontwikkeling het bestuur behandeld en goedkeuring is verleend voor de voortzetting van de gebieden - Zicht op projectorganisatie met een totale looptijd van zes jaar zoals voorzien. De Grevelingen (ZOG) provincie Zeeland dient ten aanzien van de financiele dekking voor 2012 en 2013 nog wel een definitief besluit te nemen. Bereikbaarheid Binnen de MIRT Verkenning worden onder meer de mogelijkheden voor een gebieden verbinding met de Noordzee (realisatie van een sluis) onderzocht. Voor de MIRT Verkenning Grevelingen breekt nu een belangrijke periode aan in het kader van de analytische fase. Er zijn binnen de sporen Water en Natuur, Toeristisch-Recreatieve structuur en Getijdenenergie diverse onderzoeken uitgezet. Daarmee dienen de onderzoeksvragen zoals die zijn opgesteld in de plannen van aanpak te worden beantwoord. Tevens wordt gewerkt aan het maken van een Inrichtingsschets voor de entree van Goeree-Overflakkee vanaf de Grevelingendam. Productontwikkeling In de voortgangsrapportages wordt nader ingegaan op de voortgang van de en exploitaties diverse ontwikkelingen, met name ten aanzien van De Punt, de Slikken van Flakkee, de Grevelingendam en de Brouwersdam. Samenwerking en Met vele partijen wordt samengewerkt waaronder Staatsbosbeheer. Binnen de promotie Alliantie Grevelingen was sprake van een nauwe samenwerking. Promotie van het gebied is dit jaar bijzonder in beeld gekomen door het program ma random de Tour de France en evenementen als de Drijf-in openluchtbioscoop afgelopen zomer aan de Middelplaathaven. Toezicht en Intensief is samengewerkt met andere terreinbeherende organisaties waardoor handhaving verbeteringen kunnen worden aangebracht in de gezamenlijke aanpak en WGrkwtlzo / / Vowi- idcntificaticdocioinden/ . -j i_: rU- 3.2 Programme 1. Bestuur
3.2.1 Bestuureproducten
3.2.1.1. Wat hebben we gedaan?
K?!r
Bestuureproducten Het Dagelijks Bestuur heeft op 8 aprrl, 20 mei, 1 juli, 15 oktober en 10 december vergaderd. Het Algemeen Bestuur kwam bijeen op 1 juli en 10 decern ber 2010.
Naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart 2010 is de bestuurssamenstelling gewijzigd. Een actueel overzicht is opgenomen in bijlage 1.
De bestuurskosten vatlen € 3.671 lager uK dan voorzien.
3.2.1.2. Wat heeft het gekost?
P^PSHBBP
Butuunprcxfucten Urtan 82.180 0 79.660 75.969 71.049 -3.671 Brian 0 0 0 0 0 0 StUO 42.160 0 -79.660 -76.989 -71.049 3.671
Voor identificatiedoeleinder/ / Behorend bij controleverklar)jj(g 3.2.2 Juridische zaken
3.2.2.1. Wat hebben we gedaan?
Juridische In juni heeft het Algemeen Bestuur een nieuwe legesverordening en ondersteuning en tarieventabel vastgesteld. Inmiddels zijn de stukken in het Provinciaal Blad advisering van Zeeland en Zuid-Holland gepubliceerd en ter informatie naar onder andere de deelnemers gezonden.
Er heeft een afhandeling in het kader van incasso plaatsgevonden.
Er is geadviseerd op het gebied van het publiek- en privaatrecht en in het kader van bestuursvoorstellen. Verder heeft een monitoring van de ontwikkelingen in wet- en regelgeving plaatsgevonden. Daarnaast is er geadviseerd in het kader van de juridische risicobeheersing.
Het Treasurystatuut is aangepast aan de gewijzigde wettelijke eisen.
Er is geadviseerd in het kader van een evenement te water. Er is verder geadviseerd in verband met het evenement Tour de France.
Er is geadviseerd in het kader van parkeergelden en in het kader van een brief inzake de versterking van de governance. Verder is geadviseerd in het kader van een aanvraag inzake de kweek in oestermandjes. Ook is geadviseerd in het kader van de Zicht op de Grevelingen. Hierbij is onder andere geadviseerd in het kader van het duikwrak en in het kader van de bunkerroute op De Punt.
Een bezwaarschrift in het kader van een ontheff ing voor de bedrijfsmatige recreatievaart is behandeld.
3.2.2.2. Wat heeft het gekost?
8HHH
Luton 11.821 0 14.321 14.986 11.364 665 Baton 0 0 0 0 0 0 Mtfo -11.821 0 •14.321 -14366 -11.364 •666
Voor identificatiedoeleinden( Behorend bjj.<;ontroleverklari 3.2.3 Financier!
3.2.3.1. Wat hebben we gedaan?
a •''• Financiele Baten, lasten en in- en uttgaande geldstromen zijn tijdig en systematise^ administratie vastgelegd. Bijzonderheden hebben zich niet voorgedaan. In oktober is de jaariijkse mterim-controle door de accountant uitgevoerd. Van de, naar aanieiding van deze interim-controle, afgegeven adviezen wordt bekeken of net, in net licht van de bedrijfsvoering, wenselijk is deze te implementeren in de Admlnistratieve Organisatie en het Interne Beheer.
Bijzondere aandacht heeft het debiteurenbeheer. Uw schap kan geconfronteerd worden met debiteuren die de op hen betrekking hebbende vorderingen onbetaald laten. Na het sturen van herinneringen (30 dagen na de vervaldatum) en aanmaningen (20 dagen na de herinnering) worden vorderingen op de debiteuren die onbetaald blijven, in overleg met de relatiemanager, overgedragen aan een incassobureau. Er zijn in de rapportageperiode geen zaken aan het incassobureau overgedragen.
Het normenkader rechtmatigheid is in 2009 opnieuw door het AB vastgesteld en er zijn geen wijzigingen doorgevoerd t.o.v. het normenkader dat door het AB in 2006 is vastgesteld. Het in 2009 door het AB vastgestelde normenkader is van toepassing op 2010. Op basis van het normenkader worden structured, steekproefsgewijs, interne controles uitgevoerd. Naar aanieiding van de uitgevoerde controles over de periode januari t/m mei zijn geen bijzonderheden met betrekking tot rechtmatigheid te mekJen. Uit de controles voortvloeiende aanbevelingen ter optimalisatie van de bedrijfsvoeringprocessen zijn direct opgepakt.
Financiele Alle bestuursvoorstellen met financiele gevolgen zijn getoetst en voorzien van beleidsadvisering / • een financieel belegvel waarin de financiele gevolgen van de ontwikkeling beieidsvoornemens en de dekking daarvan zijn opgenomen.
De nota weerstandsvermogen is geactualiseerd en voor zover mogelijk gekwantif iceerd en is gelijktijdig met de najaarsrapportage vastgesteld door het algemeen bestuur. In deze jaarrekening is uit de nota weerstandsvermogen het inventariseren en kwanttficeren risico's, weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit en ratio weerstandsvermogen opgenomen (zie paragraaf 3.6.2).De Kadernota investeringen, waarderingen en afschrijvingen is geactualiseerd en is tevens gelijktijdig met de jaarrekening vastgesteld door het Algemeen Bestuur. Beide nota's zijn op 10 december 2010 door het Algemeen Bestuur vastgesteld.
Treasury en Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft de cashmanagement besturen van de (Natuur- en) Recreatieschappen medegedeeld dat de onrust op de financiele markten en de gevolgen hiervan voor medeoverheden hebben geleid tot een wijziging van de "Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden" (Ruddo).
Jaarstukken De jaarstukken zijn op 1 juli 2010 vastgesteld door het A gerneei'Bestuu/ r en vervolgens verzonden naar het ministerie van BZK. De accountant heeft goedkeurende verklaringen afgegeven voor zowel getrouwheid als rechtmatigheid.
Bestuursrapportages De voorjaarsrapportage en najaarsrapportage 2010 zijn opgesteld en de daarbij behorende begrotingswijzigingen zijn op respectievelijk 1 juli 2010 en 10 december 2010 vastgesteld door het Algemeen Bestuur. Programmabegroting De programmabegroting 2011 is op 1 juli 2010 vastgesteld door het Algemeen Bestuur en verzonden naar het ministerie van BZK.
3.2.3.2. Wat heeft het gekost?
Voor identificatiedoeleinden RohAran^ \r\l\ •\+r/-i I* rL-Ur't 3.3 Programma 2. Beheer, onderhoud en explottatie gebieden
3.3.1 Terreinbeheer
3.3.1.1. Wat hebben we gedaan?
Terreinbeheer: Het dagelijkse beheer van de gebieden (inclusief het door Staatsbosbeheer Onderhoud van uitgevoerde natuurbeheer) is conform de vooraf opgestelde planning recreatiegebieden uitgevoerd. In dit verband zijn de gebieden regelmatig geTnspecteerd, zijn calamiteiten afgehandeld in storingsdiensten en zijn reguliere (cyclus maximaal een jaar) en groot (cyclus meer dan een jaar) onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Een uitzondering hierop vormt het onderhoud aan de technische installaties. Het aantal storingen en calamiteiten aan de technische installaties liet een iets verhoogd beeld zien. Inmiddels zijn de ontbrekende basisgegevens m.b.t. het onderhoud aan deze voorzieningen gecompleteerd. Daarmee is er goed inzicht gekomen in de wijze waarop het onderhoud meer planmatig kan worden uitgevoerd. Tevens kunnen deze gegevens worden gebruikt ter aanbesteding van het onderhoud voor de komende jaren.
In 2010 is voor de uitvoering van het regulier onderhoud (en een beperkt deel van het groot onderhoud) een nieuw driejarig bestek aanbesteed. Dit bestek is volledig samengesteld op basis van de doeltypen en maatregelen zoals deze in het Terrein Beheer Model zijn vastgesteld.
Terreinbeheer heeft ondersteuning geboden aan de evenementen die in het kader van het fietsprogramma 'Op de trappers in etappes* zijn georganiseerd (zie elders in deze najaarsrapportage). Hiertoe zijn de benodigde facilitaire voorzieningen (zoals toiletten en afvalcontainers) verzorgd. Ook zijn faciliterende werkzaamheden verricht ten behoeve van de opening van het evenement Drijf In en de heropening van het Bezoekerscentrum.
Verklaring begrotingsverschillen Lasten:
Omschrijving last Afwijking V(oordelig) / N(adelig) Energie en waterverbruik €8.357 V Regulier onderho d €70.406 V Totaal €78.763 V
Regulier onderhoud: Het voordelige saldo wordt ondermeer gevormd door lagere kosten op het door Staatsbosbeheer verrichte natuurbeheer (€ 50.902 voordelig). Het betreft een onderschrijding op de kosten van o.a. het maai- en begrazingsbeheer en monitoring. Overigens zijn, ondanks dat er in 2010 een lagere monitoringsinspanning is verricht, voldoende gegevens verzameld ten behoeve van de verantwoording van de subsidie uit het Programma Beheer. Naast de lagere kosten voor het verrichte natuurbeheer is er spfajfe van een Voor identificatiedoeleinde Behcrend bii controleverkl 11 onderschrijding op de huisvestingskosten en overige leveranties en leveringen derden, ondermeer veroorzaakt door aanbestedingsvoordeien op RO- bestekken.
Overige: Op de afschrijvingslasten voor de Waterjump is sprake van een onderschrijding van € 30.343. Bij de begroting was nameiijk voorzien dat de voorziening gereed zou zijn en er volledig op zou worden afgeschreven. Dit levert overigens geconsolideerd geen resultaatverschil op. Oe afschrijvingskosten zouden nameiijk worden onttrokken aan de reserve ZOG.
In verband met een dubious geworden debiteur is een dotatie gedaan aan de voorziening dubieuze debiteuren voor een bedrag van € 17.582. De lasten die Meruit voortvloeien worden gedekt uit de reserve ZOG.
Verklaring begrotingsverschil Baten: De hogere baten {€ 28.686) worden voornamelijk veroorzaakt door hogere baten uit liggelden en parkeren. Door het uitstekende zomerweer gedurende het recreatieseizoen zijn de baten hoger uitgevallen. Groot onderhoud De onttrekking aan de voorziening Groot onderhoud in 2010 komt uit op € 452.714 en is daarmee € 239.286 lager dan begroot. Dit wordt vooral veroorzaakt doordat de uitvoering van twee relatief grote projecten, project Herstellen kunstwerken en project Uitdiepen openbare havens en recreatiewater, grotendeels is uitgesteld naar 2011.
3.3.1.2. Wat heeft het gekost?
: 9E^^&^'*$& •BMBp^HiSSLp^ TJMfwAibv/wsr Lasten 2.030260 31.372 2.061.652 1.969.628 3*70.971 -92.024 Baten 1.482.068 0 1.482.058 1.610.744 1.607.334 28.686 Sakfo •548222 •31.372 •579.594 •456.864 -2.163.637 120.710
Voor identificatiedoeleinde Behorend bij controleverklar 12 ri A H ft ff/M inn 3.3.2 Economisch Beheer
3.3.2.1 • Wat hebben we gedaan?
Economisch Beheer: Alle werkzaamheden betreffende het contractbeheer en het relatiebeheer zijn Contract-, relatie en conform planning uitgevoerd. vastgoedbeheer Verklaring begrotingsverschil fasten: De onderschrijding op de lasten (€ 104.936) wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere lasten uit belastingen. Na herberekening zijn de beschikkingen voor 2009 en 2010 inzake waterschapsbelastingen naar beneden bijgesteld. Bij de najaarsrapportage 2010 was het budget voor belastingen nog verhoogd met € 150.000 i.v.m. de verwachte hogere waterschapbelastingen over 2009 en 2010. Het teruggaaf over 2009 is verantwoord als incidentele bate.
Verklaring begrotingsverschil baten: De ontvangen ondernemersbijdrage in de onderhouds- en afschrijvingskosten Waterjump wordt pas in 2011 ats bate verantwoord omdat er in 2010 nog geen kosten zijn gemaakt (matching principe). De voorziening komt later gereed en de kosten worden dan ook pas vanaf 2011 gemaakt. Dit levert een nadeel op van € 17.611 op de begrote baten in 2010. Vender vielen de baten uit huren & pachten en vergunningen & leges met € 7.504 hoger uit dan begroot en is er een klein nadeel van € 50 op overige baten.
Vastgoedbeheer Jachthaven Bruinisse De aanleg van de uitbreiding van jachthaven Bruinisse, waarvoor in 2008 het terrein door het schap in ondererfpacht werd uitgegeven, vorderde ook in 2010 gestaag. Er zijn de nodige ligplaatsen in gebruik en de meeste van de beoogde centrumvoorzieningen, zoals het havenkantoor en het restaurant, zijn in gebruik genomen. Voor wat betreft de erfpachtcanon is een ingroeiregeling van toepassing. Vanaf 1 april 2010 is 75% van de volledige canon verschuldigd.
Verder vond overleg plaats omtrent de uitgifte in onder-ondererfpacht ten behoeve van jachtmakelaardij.
Zeil- en Surfcentrum Brouwersdam Sinds enkele jaren hebben deze ondernemers plannen om hun bedrijf uit te breiden met extra slaapcapaciteit, multifunctionele ruimten, horeca en sanitair. Dit voorjaar zijn werkafspraken gemaakt met de ondernemers om hun aanvraag bij het Recreatieschap en de gemeente te stroomlijnen. Tot op heden hebben de ondernemers nog geen aangepast verzoek ingediend.
Zealand Buitenland De ondernemer heeft begin 2010 een verzoek ingediend om zijn outdoorbedrijf te verbreden met een highropeparcours. In overleg met de gemeente Goedereede is inmiddels schriftelijk toestemminitemming yeVerleendr . Voor identiticatiedoelfilrW" r^^^i u;; \r-\+rr\ I Q Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over het nader formaliseren en verlengen van de relatie met deze ondernemer, rekening houdende met nader uit te werken plannen voor modernisering. De ondernemer werkt deze plannen verder uit. Verzekeringen In deze verslagperiode zijn de schapseigendommen opnieuw getaxeerd. Drt gebeurt e6n maal in de 3 jaar. Er zijn geen bijzonderheden te melden.
Er zijn in de verslagperiode geen schadeclaims ingediend.
3.3.2.2. Wat heeft het gekost?
Voor identificatiedoeleinde Behorend bij controleverklain>( q 3.3.3 Communicatie
3.3.3.1. Wat hebben we gedaan?
'Jl*y'; -arrr
v*** $; 'V^H-^V'-^ ^
In net kader van net fietsprogramma "Op de trappers in etappes" is een actiesite ontwikkeld: fietstaientgezocht.nl die gedurende de periods van het fietsprogramma in de lucht was. De site was geheel gewijd aan fietsnieuws en informatie over alle evenementen en actJviterten die speciaal voor het fietsprogramma zijn ontwikkeld. De site trok 2.138 bezoekers waarvan 1.196 unieke bezoekers.
- De watersportfolder is met een kleine wijziging herdrukt in een oplage van 5.000 per editie (Eng, Du, Ned).
- Het schap participeert in de Schouwen-Duivenlandpas. Dat betekent dat mensen die de pas kopen, gewezen worden op de recreatieve mogelijkheden in de gebieden van het schap.
- Er is opdracht gegeven voor en er wordt gewerkt aan een nieuwe cartografische recreatiekaart van het gebied.
Recreatiekrant naar Button In het kader van samenwerking en het overkoepelend communicatiebeleid is de recreatiekrant "Naar buiten" in april opnieuw uitgebracht en is huis-aan-huis verspreid (oplage 1.200.000). In de special kreeg de lezer een beeid van recreatiemogelijkheden 'om de hoek', zoals lopen met de hond, vissen of zwemmen. Maar ook activiteiten waar men voor om wil rijden - duiken, klimmen, thematische fietsroutes, e.d. - kwamen aan bod. De krant was in 2010 een samenwerking tussen de Zuid-Hollandse en Zeeuwse natuur- en recreatieschappen, gemeente Midden-Delfland, Promotie Platform Mtdden- Delfland, Zuid-Hollands Landschap, Holiandse Biesbosch, Dunea, Staatsbosbeheer, gemeente Den Haag en Natuurmonumenten.
Fletecates In alle recreatieschappen is in 2010 gezorgd voor de introductie van zo'n 50 fietscafes. In het schap Grevelingen zijn er 15 horecapunten die meedoen met dit concept. De fietscafes zijn horecagelegenheden die extra fietsvriendelijk zijn Voor identificatiedoeleinderi/ en die binnen een straal van het fietsroutenetwerk liggen. Fietsers kunnen hier rekenen op een aantal gratis faciliteiten: zoals een fietsreparatieset, sanrtaire voorzieningen, een oplaadpunt voor een elektrische fiets, fietskaarten, toeristische informatie en gratis water om je bidon bij te vullen. Alle Fietscafes hebben tevens het label Fietsers Welkom van het landelijk Fietsplatform. Eind 2010 is een brochure "Fietscafes Zuid-Holland, afstappen en opladen bij tietsvriendelijke horeca" uitgebracht met een overzicht van alle fietscafes. De brochure wordt verspreid via VWs en de deelnemende partijen. In 2011 is het de bedoeling de fietscafes verder te promoten en waar mogelijk uit te breiden.
Promotieactivrtelten - Het schap heeft een excursieprogramma van 40 excursies in het hele gebied. Dit wordt samengesteld en begeleid door Staatsbosbeheer. De excursies gaan naar de Slikken van Flakkee, de Kabbelaarsbank, Hompelvoet, Veermansplaat. Voor iedere natuurliefhebber is er wel een excursie. Het excursieprogramma is gestart in juni en eindigt in September. Mensen kunnen zich aanmelden voor de excursies bij de VWs in de regio. - Fietsprogramma 'Op de trappers in etappes': In samenwerking met andere Zuid-Hollandse recreatieschappen heeft het schap onder het motto duurzaamheid, bewegen en gezondheid het fietsprogramma 'Op de trappers in etappes1 georganiseerd. Dit programma is opgezet als side event van de Tour de France en de Giro d'ltalia die dit jaar in Nederland startten. Het programma bestond uit 6 fietstochten in heel Zuid-Holland en 6 fietsevenementen. Op 3 juli was op de Punt het fietsevenement. Hier vandaan startte een fietstocht van 16 km en op de locatie zelf waren diverse fietsactiviteiten te doen zoals een bmx fietsparcours, het pimpen van de fiets, funfietsen et cetera. Een evaluatie van dit evenement vindt plaats in het najaar. - In de laatste week van maart heeft het schap, in samenwerking met de andere natuur- en recreatieschappen, geparticipeerd met een beursstand aan de Visma, de visbeurs voor zowel recreatieve als sportvissers. Handhavers gaven toelichting op het beleid voor vissers in de recreatiegebieden en deelden foldermateriaal hierover uit. - Het fietsprogramma 'Op de trappers in etappes' is succesvol verlopen. Het dagelijks bestuur heeft een uftgebreid fotoverslag en een evaluatie met aanbevelingen van het gehele programma ontvangen. - Tijdens het Er-op-uit in t groen? Doen/wandelevenement op 4 april zijn 170 wandelaars gestart onder niet al beste weersomstandigheden. Vanaf de Haven van Bommenede zijn zij ontvangen met een gratis kopje koffie of glas fris.
Pars Er zijn 5 persberichten verstuurd en het schap heeft diverse keren het nieuws gehaald met bijzondere dingen in het gebied, bijvoorbeeld de flamingo's die waren neergestreken in het Grevelingenmeer.
Het openstellen van het bezoekerscentrum heeft geleid tot een marginale budgetoverschrijding van € 1.216.
Evenement "Drijf In" Het bestuursvoorstel voor het organiseren van de Drijf In bios, een gratis openlucht bioscoop aan het water, is in april goedgekeurd door het bestuur. De Voor identificatiedoeleindE f voorbereidingen voor het organiseren van de Drijf In zijn gedurende de rapportageperiode getroffen. Op 13 en 14 augustus opende dhr. A. Verseput de eerste Drijf In openluchtbios, gratis en voor niets film kijken van de eigen boot of vanaf de waterkant bij de Kabbelaarsbank. Het evenement is met veel enthousiasme in de regio ontvangen en trok veel publicitaire, positieve aandacht.
3.3.3.2. Wat heeft het gekost?
aJTOBfjaMlMMlHIlgiJIi
Crnnmuntoifto Utten 97.639 0 97.639 98.855 90.946 1.216 Baton 2.500 0 2.600 2.448 4.012 •62 Srtfo -96.139 0 -95.139 •96.407 •66.934 -1268
Vooi identificatiedoele'^de/ Behorend bij controleverte«ring m 3.3.4.1. Wat hebben we gedaan? -^is^Wif asp^psfpfps^? -SI' - -1 r w • « •- Regelgeving: In de verslagperiode zijn 67 aanvragen voor vergunningen, ontheffingen en Vergunningen en toestemmingen afgehandeld, waaronder een aantal reeds voor 2011. Het toestemmingen betrof onder andere: Ontheffingen voor standplaatsen voor bijvoorbeeld een verkoopwagen voor ijs en voor het geven van duikcursussen. Toestemmingen voor een filmopname, een helikopterlanding om een artiest bij Concert at Sea te brengen, het leggen van boeien voor het WK RS 500 met 50 open zeilboten, militaire duikoefeningen en een aantal scouting- en zeilevenementen. Ook voor grote evenementen zoals The Mission 2010, het NK Windsurfen en de Omloop Goeree Overflakkee zijn toestemmingen en ontheffingen verleend. De jaarlijkse Truckrun op Goeree-Overflakkee voor verstandelijk gehandicapten heeft voor de 22s keer gebruik gemaakt van het parkeerterrein nabij bezoekerscentrum de Punt (oost) te Ouddorp en er is gebruik gemaakt van dit parkeerterrein voor een familiefietstocht in het kader van de activiteiten random de Tour de France. Een rallyrit met ongeveer 120 klassieke automobielen. Er is een aanvraag voor een standplaatsvergunning afgewezen omdat op die locatie reeds in de behoefte is voorzien. Ook is een aanvraag in behandeling voor het WK Pro Kids, een freestyle windsurf evenement bij Zeil- en Surfcentrum Brouwersdam. Gastheerschap Gastheerschap Hieronder valt het begeleiden van bezoekers van recreatiegebieden in georganiseerd verband dan wel van de individuele bezoekers. De begeleiding gebeurt door de recreant indien nodig te informeren, adviseren en te verwijzen. Zo zijn er toertochten random de Tour de France georganiseerd. De handhavers hebben deze activiteiten begeleid en gezorgd voor een veilig verloop. Tevens werd gezorgd voor verkeersmaatregelen zoals het tijdig afzetten van kruispunten. Op deze manier konden de deelnemers op een veiiige manier de diverse kruispunten oversteken Daamaast hebben zij in het voorjaar op een intensieve manier de recreant geinformeerd over de diverse regels die weer van kracht werden. Naast de begeleiding van de recreant valt onder het gastheerschap ook het vervullen van de oog- en oorfunctie voor andere vakgebieden binnen de organisatie. Hiervoor registreren de handhavers het reguliere gebruik van de gebieden. Verder is ook de advisering inzake mogelijkheden voor het houden van activiteiten in georganiseerd verband / evenementen onderdeel van het gastheerschap. Tot slot heeft de functie van gastheerschap ook een preventieve werking voor wat betreft de handhaving in de gebieden. Voor identificatiedoelein Rphorenri bii controleverk. 18 Handhaving Reaullere handhaving Dit betreft het (strafrechtelijk) handhaven van de geldende regelgeving. Buitengewoon opsporingsambtenaren voeren nun wettelijke taak uit, rekeninghoudend met beleidsuitgangspunten van het bestuur. De aandachtspunten voor de handhaving zijn: - hangjeugd - verstoring fauna in natuurbelevinggebied; - overtredingen hondenregelgeving; - overlast ruiters en aanspanningen in het gebied. - stroperij In het seizoen zijn er diverse meldingen geweest betreffende oneigenlijke vismethoden en/of stroperij. Hierop is verscherpte controle geweest maar er zijn geen onregelmatigheden aangetroffen. Verder zijn er meldingen geweest over straatraces op de Brouwersdam. Dit betreft dan de paralielweg en dus geen schapsgebied. Geconstateerd is dat de deelnemers soms wel verzamelen op de parkeerplaatsen in het recreatiegebied. Aanpak van deze problematiek is vooral een taak van de politic Naast de eerder genoemde inzet hebben de handhavers inzet gepleegd op de 3 dagen regeling. Omdat steeds meer booteigenaren de aanlegsteigers aan de Brouwersdam het gehele jaar rond gebruiken, is besloten ook in de wintermaanden te controleren. In de maanden januari tot en met juli zijn door de handhavers diverse controles uitgevoerd. Tijdens deze controles werd een aantal booteigenaren aangesproken die meer dan drie dagen met hun boot aan een steiger lagen. Deze overtredingen werden met een waarschuwing afgedaan. De extra controles bleken noodzakelljk om langdurig innemen van ligplaatsen en de daaruit voortvloeiende overlast te voorkomen. Daarnaast zijn door de handhavers diverse bekeuringen uitgeschreven, vooral aan hondenbezitters en ruiters die de geldende regels overtraden. Grote evenementen In deze periode is veel aandacht besteed aan 3 grote unieke evenementen. De passage van de Giro en de Tour de France hebben veel inzet gevraagd van de handhavers. Bij beide passages is door de regiopolitie Rotterdam-Rijnmond om bijstand gevraagd. Deze bijstand bestond uit: het begeleiden met motoren van beide wielerwedstrijden; het vaststellen van mogelijke knelpunten; begeleiden en adviseren van toeschouwers die mogelijk iliegaal wilden gaan overnachten op de openbare weg en het daadwerketijk afzetten van de route. De passage verliep hierdoor nagenoeg vlekkeloos. Tijdens het evenement "Concert at Sea" is extra gesurveilleerd. Het concert vond plaats aan de Noordzeezijde van de Brouwersdam. De surveillances werden uitgevoerd in de gebieden van het schap grenzend aan het Voor identificatiedoeleirnoe n festivatterrein. Door het evenement bleef het recreatiegebied lang in gebruik. Veel bezoekers verbleven op boten die een tigplaats hadden bemachtigd aan de steigers van het recreatieschap. Ook werden in het gebied enkele tenten en campers aangetroffen. De eigenaren hiervan zijn doorverwezen naar de nabij gelegen campings. Door de afsluiting van zowel de hoofdrijbaan ats de secundaire wegen was het schapsgebied tijdelijk minder goed bereikbaar voor de reguliere recreanten. Ook bij dit evenement is de extra inzet van de handhavers zinvol gebleken. Controle op nachtrecreatie blijft noodzakelijk. Tijdens een uitgevoerde controle in het paasweekend zijn wederom 10 tot 20 campers met personen aangetroffen die in het recreatiegebied wilden ovemachten. Betrokken personen zijn aangesproken en hebben een officiele waarschuwing gekregen. Deze personen zijn doorverwezen naar een reguliere camping. Hier werd in alle gevallen aan voldaan. Reaierol handhavino Door de handhavers is ook in de afgefopen periode tijd geTnvesteerd in de samenwerking met de diverse handhavingpartners. Met name het harfjaarlijks handhaversoverleg, georganiseerd namens het schap, blijkt een goed middel om overeenstemming te bereiken over prioriteiten en het gezamenlijk handhaven daarvan. Het feit dat dit overleg bezocht wordt door gemiddeld ongeveer 20 handhavers van de diverse diensten en overheden die actief zijn binnen het schapsgebied geeft aan dat dit voorziet in een behoefte. VandalismebestriidinQ Door het zorgvuldig registeren van dumpingen en vandalisme is gebleken dat rondom de parkeerplaatsen veelvuldig afvaldumpingen plaatsvinden. Door preventief en repressief optreden op deze locaties wordt getracht deze afvaldumpingen te voorkomen. 3.3.4.2. Wat heeft het gekost? |f|||fPff^P Luton 69.054 0 69.054 69.054 66.386 0 Baton 0 0 0 0 0 0 Mtfo 49.054 0 -69.054 49.054 •Aft 9AA 0 Voor identificatiedoeleinq Behorend bij.controleverklj^ng 3.3.5 Kredleten 3.3.5.1. Wat hebben we gedaan? Vervanging Het project is zo goed als afgerond. Oe panelen zullen in het voorjaar van 2011 informatiepanelen worden geplaatst. incl. verhoging krediet Evaluatie betaaid Evaluatie zal niet worden uitgevoerd. Krediet vervalt. parkeren Slopen en In 2009 maakte de voormalig eigenaar van het drijvend restaurant in de haven verwijderen drijvend van west-Repart bezwaar tegen de aan het schap verieende sloopvergunning. Restaurant het Dit bezwaar werd door de gemeente Schouwen Duiveland conform het advies Dolfijntje incl. van de bezwarencommissie afgewezen en daartegen ging de voormalig verhoging krediet eigenaar in beroep. Drt beroep is inmiddels door de rechtbank te Middelburg behandeld en op 1 juli 2010 ongegrond verklaard. Het vervolgens ingestelde hoger beroep bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State is op 14 december 2010 ongegrond verklaard. Het bestuur wordt verzocht het krediet te verlengen tot 31 december 2011 teneinde de eventueel hieruit volgende kosten te kunnen dekken. De kredietlasten zijn niet volledig gedekt vanuit de reserves. Dit komt doordat het krediet "Slopen en verwijderen drijvend restaurant't Dolfijntje'' met € 19.508 is overschreden. Voorgesteld wordt om de overschrijding mee te nemen bij de bestemming van het resultaat over 2010. Zwemgelegenheid Zowel het Dagelijks Bestuur als het Algemeen Bestuur hebben voor de zomer Dreischor toestemming gegeven om verder te gaan met de uitwerking en uitvoering van het project 'Zwemgelegenheid Dreischor*. Voor het zwemseizoen 2010 is een tijdelijke voorziening gerealiseerd omdat een permanente voorziening drt seizoen vanwege vergunning termijnen niet haalbaar was. 3.3.5.2. Wat tweft het gekost? HHHJM MMrv tan MM «n Mgtmtna flaMft* Vwvanging MonnalepiiMton 30.900 14427 810 16.437 60% EvaJuilfe MuM pwtorm 22.500 0 0 0% Vcrtioging kradM vwvwging MomwHqaiMtoi 2.600 0 0 0% Slopen an vn^tran dttjwid FMtwnnt 1 DoWjnlj* 63.103 61J40 10.770 72.610 137% TOTAAL 10U01 0 TMt7 11JM •6.047 61% In bovenstaande tabel zijn de uitgaven voor 2010 als totaal weergegeven. Voor identificatiedoeleinde Behorend bij c.omroleverkl d.d. ...A.fi..»IM.sA.tt UQZ Nnroy HF |>(J3A3|0J1U0? fiq pu?*iot-|3g 9puia|aop9i^3ii!iuapi JOOA *u3)in)S9qsjnms9q ap UBA puoj6 do ueBisa6e«H si uep uawojuuo si SSAJSSQJ ap uee .laaui laiu J9 u8jza6ueB BjiBimipeJ s[ \ZLZZ 3 law saAjasaj ap UBB Suj^ajnuo ap UBA BupfLigosjaAO BQ ttlZZ 6S>l2i SG7MI zmSl iiivei o o*»8 0 0 0 6E>Z2l 8£7*9l zmsi imsi 0 uwa 0 OOffZl- 000ZE- 00OTJB- 0 oooze- oow» 0 0 0 0 00031 oooro oooze 0 000 ZE ffiSSSS&M %^aH^^BHBNjnwHB|PM SSM«I saAjasaj ua6upp|aJuuo ua sapsioa 9*e*e Programma 3. Ontwikkelingen 3.3.7 Planvorming & Gebiedsontwikkellng 3.3.7.1. Wat hebben we gedaan? Gebiedsplan en Het eerste concept van het Gebiedsplan Grevelingen is in juni aan het investeringsplan Dagelijks Bestuur voorgelegd. Dit concept is verder uitgewerkt, waarbij Zicht Op de Grevelingen, Natura 2000 en aspecten uit de watersportstudie In het Gebiedsplan zijn gemtegreerd. De definitieve versie is op 10 december door het DB en AB goedgekeurd en vastgesteld. De uitvoering van de projecten is afhankelijk van het verkrijgen van additionele middelen voor de benodigde investeringen. Planadviezen Natura20QQ Er is aan meerdere workshops, bijeenkomsten en klankbordgroepen deelgenomen. In overleg met de opstellers van het Beheerplan N2000 wordt aan de hand van de Nadere Effect Analyse (NEA) bekeken op welke manier en plek de instandhoudingsdoelen gerealiseerd kunnen worden en hoe dit zich verhoudt tot het bestaande (recreatieve) gebruik. Medewerking is verleend aan een gebiedsexcursie naar de Grevelingen met een deel van de klankbordgroep. Planstudies Zuidwesteliike Delta Er is een reactie gestuurd op het Ontwerp Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta van de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta. Veraunninaaanvraaen MZI's en OBI's Van uit het natuurlijke en recreatieve belang is advies verstrekt aan LNV en Rijkswaterstaat inzake vergunningaanvragen van derden voor de plaatsing en het gebruik van Mosselzaadinvanginstallaties (MZI's) en Oesterbroedinvanginstallaties (OBI's). Gebiedsontwikkeling Zie paragraaf 3.4.3 Grote projecten. 3.3.7.2. Wat heeft het gekost? Wmtvvrmlng t Q*H*l»ontwlU»llng Luton 122.583 122.583 122.583 117.648 Baton 0 0 "S23o~ •122.563 -122,583 •122.683 -117.646 Voor identificatiedoeleinde Behorcr.d hiuQontrpleverkl A A •TfdOTif 3.3.8 Marketing & Productontwikkeling 3.3.8.1. Wat hebben we gedaan? Jh 1.IB," 'I • • Marketing Relevante trends en ontwikkelingen zijn verwerkt in de programmering en planvorming van de recreatiegebieden. Hierdoor vindt een betere afstemming van de recreatieve wensen van de doelgroepen plaats, op de inrichting, ontwikkeling en beheer van de gebieden en de dienstveriening door net schap. Marktonderzoek Het Recreantenonderzoek 2010 is afgerond (zie paragraaf 3.4.4.). 3.3.8.2. Wat heeft het gekost? ||S ^jg^jfieflyCwBBiE^^ga^^^ jEtoU* t hoduetontwHMIng Lastan 17.030 0 17.030 17.030 16.372 0 Baton 0 0 0 0 0 0 Saftto •17.030 0 -17.030 -17.030 -16.372 0 Voor identificsiitdoeleinde Sehorend bij controleverkl^rffpg d.d. ...ft.flJUM.fttt 3.3.9 Grote projecten 3.3.9.1. Wat hebben we gedaan? (S^ S-'flp, Zicht Op De Binnen Zicht Op de Grevelingen worden strategische studies uitgevoerd, Grevelingen vindt gebiedsontwikkeling plaats en worden projecten uitgevoerd. Het programma duurt 6 jaar en eindigt eind 2013. Strategische studies Watersportstudie In de ontwikkelingsvisie Zicht Op de Grevelingen is een herijking van het watersportbeleid voor de Grevelingen aangekondigd. De watersportvisie is afgerond en door het Algemeen Bestuur op 1 juli 2010 vastgesteld. Naar aanleiding van de vastgestelde watersportvisie is begonnen met het opstellen van een watersportzonering. Deze zonering zal in overleg met betrokken partijen in 2011 nader uitgewerkt worden. Natura People Eind april 2010 is de subsidieaanvraag Natura People goedgekeurd in het kader van het grensoverschrijdend programma van 2 Zeeen 2007-2013, Interreg IV A. Natura People is het projectvoorstel dat samen met de Royal Society for Protection of Birds, de Provincie West-Vlaanderen en de Provincie Zeeland (project Waterdunen) is opgesteld. Deze intemationale samenwerking levert niet alleen interessante mogelijkheden tot samenwerking en uitwisseling van kennis en ervaring random bezoekersmanagement op, maar ook financiering voor nieuwe ontwikkelingen, waaronder het Rondje Grevelingen en het ontwikkelen van een 3D website van het gebied de Grevelingen. Ecolodoes Begin januari 2010 is een concept rapport met richtlijnen opgesteld voor ecolodges voor de Grevelingen. Dit is ontwikkeld samen met de ondernemers van het surf- en zeilcentrum Brouwersdam en landschapscamping Kijkuit. Uit overleg is gebleken dat dit rapport nog nadere uitwerking verdient. Op dit moment wordt gewerkt aan een verbeterde versie van het document waarbij nadrukkelijk ook een juridische toetsing wordt meegenomen. Gebiedsontwikkeling De Punt Masterplan Voor de ontwikkeling van de Punt is naar aanleiding van een workshop met betrokken organisaties een schetsontwerp gemaakt. Deze inrichtingsschets vormt een integraal kader voor onder andere de ontwikkeling van het Ecohotel, het Belevingsbos, het Bunkercomplex, het RTM-museum en mogelijk nieuwe projecten. Voor identificatiedoeleinde r,_L,... . ' 1-.;; mnti-nloi/orH»ii*s n 25 Op 17 mei 2010 heeft een informatiebijeenkomst plaatsgevonden waarin belanghebbenden en gemteresseerden zijn meegenomen in de toekomstige ontwikkelingen en ideeen voor de Punt. Hierin zijn zowel net schetsontwerp van de Punt als ook bijvoorbeeld het Eco-hotel, de Bunkerroute en het Belevingsbos besproken. Er was hierbij gelegenheid voor vragen en opmerkingen. De hoofdlijnen van het schetsontwerp voor de Punt lijken goed te worden ontvangen. De organisatie van de bijeenkomst is gedaan in samenwerking met het schap en de gemeente Goedereede. Eco-Hotel Begin 2010 zijn de urtgangspunten, randvoorwaarden en relevante procedures voor de realisatie van het Eco-hotel vastgeiegd in aanbestedingsdocumenten. Deze zijn afgestemd met de gemeente Goedereede. Daarop is het Europese aanbestedingstraject gestart op 19 februari en vanaf dat moment konden geTnteresseerde partijen reageren op de aanbesteding met voorstellen voor de ontwikkeling en exploitatie van een Eco-hotel op de Punt. Uiteindelijk heeft de aanbesteding met betrekking tot de concessie van het Eco-hotel geen gegadigden opgeleverd. Er zijn geen inschrijvingen ontvangen. De aanbesteding is afgesloten. Bij het bureau aanbestedingen EU in Luxemburg is dit overeenkomstig gemeld. Eind augustus is er een nieuwe Europese aanbesteding gestart met aangepaste eisen. Enkele partijen hebben zich ingeschreven voor de openbare aanbesteding. Er wordt onderzocht in hoeverre de inschrijvers voldoen aan de gestelde voorwaarden en in hoeverre de aanbesteding vervolgd kan worden. Belevingsbos en bunkerroute De inrichtingsschets voor de Punt (zie Masterplan de Punt) is uitgangspunt geweest voor de verdere uitwerking van het project Belevingsbos en Bunkerroute. De realisering van het belevingsbos en de bunkerroute wordt uitgevoerd door Staatsbosbeheer. De voorbereidende werkzaamheden zijn gestart. Voor het overwinteringseizoen van de vleermuizen in de bunkers is er een werkpad naar de bunkers gemaakt, zijn de ingangen van de bunkers zandvrij gemaakt en zijn er stalen deuren geplaatst. Hierdoor is het belangrijkste doel om de vleermuizen te beschermen tijdens de winterslaap behaald. De natuurvergunning is verleend en de aanlegvergunning is in behandeling. Indien de aanlegvergunning verleend wordt, wordt nog voor het vogelbroedseizoen de padenstructuur definitief aangelegd. Daarnaast wordt met Stichting W02 gewerkt aan het ontwlkkelen van informatieborden bij de bunkers en bij een uitzichtpunt. Voor het onderdeel herinrichting Belevingsbos is er in overleg met Staatsbosbeheer een globale projectplanning opgesteld en is gestart met het inventariseren van de benodigde procedures en vergunningen om de herinrichting van het bos ter hand te kunnen nemen. Hierbij is ervan uitgegaan, dat er geen uitgebreide RO procedure noodzakelijk is en is er rekening gehouden met het broedseizoen en de bouwvak. Vanwege het Voor identificatiedoeleindje. broedseizoen en de bouwvak 2011 kan niet eerder gestart worden met de uitvoering dan na medio augustus 2011. In overleg met de gemeente Goedereede en de VW wordt een Trimbaanvoorziening nader uitgewerkt. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij de uitvoering van het belevingsbos. In de planning is opgenomen dat er in het 1e kwartaal van 2011 bestek wordt gemaakt waarna aanbesteding kan plaatsvinden. Prpwwerg^am Infocentrum Voor het nieuwe infocentrum op de Kabbelaarsbank is in overleg met de provincie Zeeland een aanvraag voorbereid in het kader van het OP-ZukJ programma. Deze subsidie is in September toegekend. Daamaast is in het kader van de Agenda Vrije Tijd van de Provincie Zuid-Holland voor het ontwerp en inrichtingsplan van het Infocentrum subsidie verieend. Samen met de investering van het schap vanuit de investeringsreserve Zicht op de Grevelingen en de subsidie in het kader van de Stimuleringsregeling Voordelta komt de totale investering daarmee op een bedrag van € 3.250.000. Aan een tweetal aspecten wordt nader gewerict: - Er wordt een inhoudelijk concept te ontwikkeld voor de attractiewaarde en functie voor het informatiecentrum "nieuwe stijT met als voorwaarde dat er een budgetneutrale exploitatie mogelijk moet zijn. Ook zal er een inrichtingsconcept ontwikkeld worden. - Volgens de AMVB Ruimte zal het voor de realisatie van het infocentrum in het kader van bescherming van het Kustfundament noodzakelijk zijn een (intergemeentelijke) gebiedsvisie op te steRen voor de Brouwersdam, zoals dit ook noodzakelijk is voor de duurzame jachthaven van de toekomst. Brouwersdam, Hotspot for Active Leisure: algemeen Bij de provincie Zuid-Holland zijn in het kader van Agenda Vrije Tijd twee aanvragen gedaan van ieder € 100.000. Deze aanvragen richten zich specifiek op de deelprojecten "Evenementen en Arrangementen Active Leisure" en "Beachsport op de Summerboulevard". Op 3 februari 2010 heeft de provincie voor beide deelprojecten bij brief laten weten subsidie te verlenen waarvan 80% (€ 80.000) reeds is uitgekeerd in 2010. Tevens is een substdieaanvraag toegekend voor een aanvullende bijdrage aan het deelproject "Kwaliteit Openbare Ruimte" van € 20.000 hiervan is tevens 80% (€ 16.000) uitgekeerd in 2010. in September is het kader van het OP-Zuid programma subsidie toegekend van € 200.000, toegespitst op het deelproject "Attractie Waterthema". Daarmee is de dekking van het gehele programma met een totale investering van € 2.560.000 rond. Brouwersdam, Hotspot for Active Leisure: Kwaliteit Openbare Ruimte Er is een aanvullende inventarisatie gedaan van hetgeen aan verdire Voor identificatiedoeleincK 27 maatregeien gewenst is rond de investeringen in de openbare ruimte. Dit betreft onder andere het plaatsen van openbare toiletten, aanbrengen van nutsaansluitingen, verbeteren van de herkenbaarheid van strandovergangen en verbeteren van de infonmatievoorziening. In november is gestart met het maken van een Ruimtelijk kader voor de verbetering van de Kwaliteit van de Openbare Ruimte op de Brouwersdam en concrete uitwerkingen voor een aantai deelgebieden. Hierbij wordt o.a. gekeken naar openbare voorzieningen, infonmatievoorziening, nuts en het verbeteren van Strandopgangen. De aftrap is gedaan middels een workshop met stakeholders en belanghebbenden. Aangezien behoefte was aan het uitwerken van een visie voor de Kabbelaarsbank, is dit alsnog meegenomen in de uitwerking. De input is vertaald in een concept ruimtelijk kader op hoofdlijnen en concrete ontwerpen voor de strandopgangen. Aanleg Boardwalk Waterjump: Er is een drietal schetsontwerpen voor de damwand opgeleverd. Deze schetsontwerpen a'jn besproken met de exploitant en de terreinbeheerder. Het schetsontwerp Is op basis van de gekozen voorkeursvariant verder urtgewerkt in een bestek. Door de gemeente Goedereede is een bouwvergunning verstrekt. Brouwersdam, Hotspot for Active Leisure: Beleving Onderwatematuur In het Ruimtelijk kader voor de verbetering van de Kwaliteit van de Openbare Ruimte op de Brouwersdam wordt ook het gebied "West Repart' opgenomen. In dit gebied zijn het Centrum voor Onderwatematuur en het Waterattractiepark voorzien. De gemeente Schouwen-Duiveland zal op basis van het Masterplan Verbetering Kwaliteit Openbare Ruimte keuzes maken t.a.v. de indenting van het gebied West Repart. Voor thema's Centrum voor onderwatematuur en Waterattractiepark zal in 2011 een toeristisch economisch concept nader worden uitgewerkt. Een en ander zal echter moeten aansluiten op de uiteindelijke inrichtingsplannen van het gebied. Hierbij wordt ook een koppeling gelegd met de inhoudelijke concept ontwikkeling voor het Informatiecentrum 'nieuwe stijl' op de Brouwersdam. Duikwrak: In het laatste kwartaal 2010 is het eigendom van het wrak uitgezocht. Het Schap wordt bloot eigenaar, de stichting Kunstrif Zeeland wordt vruchtgebruiker. De aannemer voor het schoonmaken en het verslepen van het wrak is geselecteerd en het contract getekend. In januari 2011 wordt gestart met de werkzaamheden en wordt persaandacht georganiseerd. Zo is er een mogelijkheid voor de pers om het wrak te bezoeken en wordt er door Omroep Zeeland een documentaire gemaakt van het geheie project. Brouwersdam, Hotspot for Active Leisure: Evenementen en Arrangementen Op 27,28 en 29 mei 2010 heeft het Beachvolleybal evenement plaatsgevonden. De schoolclinics op vrijdag waren heel geslaagd. Ondanks dat het weer op zaterdag en zondag niet ideaal was, namen er toch nog zo'n 290 teams van breedtesport en eerste- en eredivisie deel verspreid over 30 velden. Het evenement zal tezamen met de participanten en de organisatoren worden geevalueerd. Voor identificatledoeleindepl Behorend bij controleverWannu 28 Op 16 november heeft een workshop plaatsgevonden om tezamen met een aantal stakeholders en betrokken partijen te komen tot een Evenementenkalender voor 2011 en meerjarig. Grevelinoendam Samen met het ISGO (Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Goeree- Overflakkee) wordt gewerkt aan het maken van een inrichtingsschets voor de entree van Goeree-Overflakkee vanaf de Grevelingendam. Dlt project sluit aan bij de doelstellingen vanuit de ontwerpstructuurvisie "Regionale structuurvisie Goeree-Overflakkee" om door middel van het ontwikkelen van poorten bij entrees van het eiland een bijdrage te leveren aan een sterker eigen gezicht en een goede eerste indruk te geven aan de toerist. Hiervoor is een opdracht uitgevoerd door HAS Kennis Transfer, een kennisinstelling verbonden aan de hogeschool HAS Den Bosch, waar in een projectteam met afstudeerders onder leiding van een decent aan professionals opdrachten wordt gewerkt. In juli is het rapport opgeleverd. Op 19 mei 2010 is een werkatelier georganiseerd met experts op het gebied van natuur, duurzame energie, recreatie en toerisme en landschapsontwerp. Aan de hand van de drie modellen voor de Grevelingendam en de conclusies uit de eerdere bijeenkomsten is toegewerkt naar een ontwerp en een realisatiestrategie. De resultaten uit dit werkatelier zijn verder uitgewerkt en besproken in een afstemmingsbijeenkomst in een bredere setting. De resultaten uit het adviesrapport door HAS Kennis Transfer over het inrichtingsplan voor de entree van Goeree-Overflakkee vanaf de Grevelingendam zijn als input meegenomen. In de volgende fase wordt de realisatiestrategie bepaald. Slikken van Flakkee In april is een afstemmingsbijeenkomst georganiseerd over de ontwikkeling van de Slikken van Flakkee waarblj de belanghebbende partijen (waaronder de provincie, de gemeenten, het waterschap, Staatsbosbeheer) is gevraagd mee te denken. Deze input is gebruikt om het plan van aanpak verder te vervolmaken. Het Algemeen Bestuur heeft op 1 juli 2010 het plan van aanpak voor de Slikken van Flakkee vastgesteid. Het plan van aanpak bevat projecten die verschillen in stadium, looptijd en urgentie. Er is een prioritering aangebracht. Om de gebiedsontwikkeling van de grand te laten komen en om de projecten onderling af te stemmen is er een projectleidersoverleg opgericht. Voor het project Verbeteren toegankelijkheid Slikken vanuit Stellendam is Goedereede de trekker. Binnen dit project wordt o.a. het document, De verborgen schoonheid van Stellendam, gebruikt voor de verdere uitwerking. Het project Aanleg fietspad langs Slikken noordls in vergevorderd planstadium. Gemikt wordt op een realisatie van het traject augustus 2011. Het Waterschap Hollandse Delta fungeert als trekker. Rondom de Slikken midden bleken er aantal thema's te spelen rond sociale onveiligheid. Er is in het verleden sprake geweest van diversevorrye vorrpee n van j I overlast. De gemeente Dirksland gaat hiervoor een traject in gang zetten om de problematiek in kaart te brengen en met partijen naar oplossingen te zoeken. In Slikken midden ligt ook een opgave voor natuurontwikkeling. Staatsbosbeheer neemt hier het voortouw. Getracht wordt beide trajecten waar nodig te oombineren omdat beide opgaven in hetzetfde gebied plaatsvinden. Het ISGO is bezig met de recreatieve bewegwijzering op het eiland, bv richting de Slikken van Flakkee. Voor de bewegwijzering is Leadersubside (Europese POP 2) aangevraagd bij de Provincie Zuid-Holland. Daarnaast is het iSGO bezig met Ruiter- en menroutes op het eiland. Op dit moment wordt gekeken in hoeverre de (randen van) Slikken in aanmerking komen voor ruiterroutes. Rondom de fietspaden liggen er nog opgaven rond de Slikken zuid en Slikken Noord richting Ouddorp. Hiervoor zijn op korte termijn nog geen noodzakelijke fondsen. Om de potentiate projecten tot uitvoer te kunnen brengen, blijft dit een punt van aandacht. Het project Ontwikkeling Roxenissepolder wordt gecoordineerd vanuit het samenwerkingsverband Deltanatuur. Dit wordt actueel indien er acties vanuit Deltanatuur worden ingezet. Projecten Wateriumo Begin juni 2010 heeft een herkeuring plaatsgevonden. Nadat vervolgens nog enkele details zijn aangepast, zijn de werkzaamheden voor het afbouwen van de Waterjump half juli afgerond. De eindafrekening is opgemaakt en ingediend bij de subsidi&nt. In het kader van de Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen worden er nog instructieborden en een gebruikershandleiding ontwikkeid. Uttbreidino RTM-trace Het RTM-traci over de Brouwersdam is vastgesteld en er is een planning gemaakt. Een natuurtoets is uitgevoerd waar geen nadelige zaken urt zijn gevolgd. Voor het verwijderen van bossage is een kapvergunning aangevraagd. Hierover wordt voor 2 februari besioten. Begin 2011 wordt het bestek voor het spoor en perron opgeleverd. Er zijn aanpassingen gemaakt aan de stationszijde vanwege het omleggen van KPN kabels en het kruisen van een waterleiding en de aanleg van een busbaan. Hiervoor zijn afspraken gemaakt met de eigenaren. Zodra het bestek gereed is kan de aanbesteding worden uitgezet voor de uitvoering. Gestreefd wordt om het werk in juli 2011 op te leveren. De subsidietermijn is om deze reden uitgesteld tot 31 decern ber 2011. In oktober 2010 is een workshop met deskundigen urt de gemeenten gehouden om tot een voorkeurstrace te komen richting Renesse en Ouddorp. Ambtelijk wordt het voorkeurstrace vender uitgedacht. De resultaten worden vervolgens meegenomen als input voor de trac6studie in 2011. Voorts wordt bezien of het inzetten van antieke bussen die RTM ter beschikking kan krijgen een waardevolie aanvulling op de huidige tramlijn en de eerste verlenging is. Revitaliserina duiklocaties Na oplevering van de duiksteiger (inclusief een invalide lift voor gehandicapte duikers) West-Repart is, op basis van het optreden van verborgen gebreken tijdens de onderhoudsperiode, besloten de duiksteiger te demonteren en deze voor opslag te transporteren naar de fabrikant. De aannemer is inmiddels verantwoordelijk gesteld voor de opgetreden gebreken. Door een extern onafhankelijk bureau is de staat (schadebeeld en oorzaken) van de duiksteiger vastgelegd en gerapporteerd. Deze rapportage is ondertekend door de aannemer. Tot op heden is betreffende de aansprakelijkheid geen overeenstemming bereikt tussen de betrokken partijen. Communlcatieactiviteiten Installatie MIRT Maandag 18 januari 2010 installeerde de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, mevrouw Huizinga-Heringa, de Bestuurscommissie MIRT- Verkenning Grevelingen. Hiermee is officieel het onderzoek gestart om meer dynamiek in het gebied te brengen zowel in de natuur als de economie. Voor de start van de MIRT-verkenning is een persbericht uitgegaan. Dit persbericht heeft veel media-aandacht gekregen waaronder publiciteit van de lokale, regionale en nationale media waaronder BNN nieuwsradio. Tentoonstelling ZOG De tentoonstelling Zicht Op de Grevelingen heeft in december 2009 gestaan in Centerparcs Port Zelande en verhuisde vervolgens in januari naar het gemeentehuis van Goedereede en in februari naar het gemeentehuis van Dirksland, in maart naar het provinciehuis van Zeeland, in april naar het gemeentehuis van Oostflakkee en in mei naar het provinciehuis van de provincie Zuid-Holland. Grevelingenkrant In februari en november zijn nieuwe versies van de Grevelingenkrant verspreid. Website Er is een gezamenlijke website ontwikkeld voor de programma's Zicht Op de Grevelingen en de MIRT-verkenning: www.toekomstgrevelingen.nl. De website is in oktober door 554 unieke bezoekers bezocht. Tussenbalans ZOG De brochure Tussenbalans van het programma Zicht Op de Grevelingen is voltooid en gedistribueerd naar 300 relaties. Bestuurdersconferentie Voor de programma's ZOG en MIRT heeft op 30 September 2010 een bestuurdersconferentie plaatsgevonden en op 14 oktober 2Q10 een Participatieconferentie. Pers Voor identificetiedoeleincfe 31 In September en oktober is veel gebruik gemaakt van de mogetijkheden om publiciteit te genereren en daarmee de Grevelingen op de agenda te houden. Er zijn twee persconferenties gegeven (over Water&Natuur en over de ontwerpen voor de getijcentrale) en drie persberichten uitgegeven. Deze hebben tot berichten in de regionale pers hebben geleid en een enkele keer in de landelijke pers. Pilot MORE labels Op 25 augustus zijn de MORE labels live gegaan. Drt zijn barcodes die gescand kunnen worden met de mobiele telefoon. De gebruiker wordt naar een mobiele website geleid. In de Grevelingen zijn 20 barcodes op informatieborden aangebracht met op de website specifieke 'natuurweetjes': informatie over het landschap en de flora en fauna. Ter gelegenheRJ hiervan is een persbericht uitgegeven, waaruit plaatsing in enkele kranten en een interview met Radio Zeeland zijn voortgekomen. De pilot zal in het zomerseizoen van 2011 worden gecontinueerd. MIRT In januari 2010 is de MIRT Verkenning Grevelingen gestart. Deze verkenning moet antwoord geven op de vraag in hoeverre het kansrijk en wenselijk is om de waterkwaliteit van de Grevelingen te verbeteren door getij gecontroleerd terug te brengen en welke kansen drt biedt voor natuurontwikkeling, visserij, recreatie en toerisme, getij-energie en waterberging. In het najaar van 2010 zijn door de betrokken bestuurders drie alternatieven geselecteerd voor de toekomst van de Grevelingen. Deze alternatieven worden in 2011 vender uitgewerkt en beoordeeld op economische, ruimtelijke en milieueffecten. Op drt moment worden bouwstenen ontwikkeld en onderzocht die de basis zullen zijn voor de alternatieven voor de Grevelingen. Het combineren van bouwstenen tot alternatieven is een belangrijke stap in het traject van de MIRT Verkenning Grevelingen. Kredietlasten MIRT vielen € 200.347 lager uit dan begroot. Hetzelfde geldt voor de kredietbaten uit bijdragen derden (subsidies) aangezien de kredietlasten volledig worden gedekt uit de (vooruitontvangen) bijdragen van derden. | Voor identificatiedoeleind Eehorend bij controleverkla 3.3.9.2. Wat heeft het gekost? iTflnMhMJdMp janaMtfggK OaMnbg Un In* w> Ramrvt Set* Op d> Gmaftpn ZlcMOpdtGftvdingtn 4.3BD.O00 2.880.000 886*48 1.083.884 1*20.742 44% 4*80*80 2*00*00 686*46 1*83*84 1*20.742 44% OMkWip ton»w/ t wn RMtrv* anm/aauw prcjtam Holapol BrouMradam lor ActHa Labure 2.5*0.000 2.300.000 164.383 0 184*83 8% It fin gtbMMntwMMng D* Punt 800*14 300.407 6*47 0 6*47 1% 3.180*14 2*80.407 170*40 8 170*40 5% OMtty •Otodb ettimp* dMan MRT 1.500.000 1.500.000 483.003 0 483*03 32% 1*00*00 1*66.666 483*01 8 481.801 Hi TOTAAL 9.040*14 7*40.407 1*18.181 1*81*84 2*74.888 28% De kredietlasten voor Hotspot for Active Leisure en de 1* fase gebiedsontwikkeling De Punt zijn voor respectievelijk € 25.657 en € 5.947 gedekt uit (vooruitontvangen) bijdragen derden (en dus niet onttrokken aan de reserve Groen/blauwe projecten). De kredietbaten uit bijdragen derden (subsidies) in 2010 vielen dus inzake deze twee kredieten in totaal € 31.604 hoger uit dan begroot. Voor identtficatiedoeleinderv Behorend bij controleverklar^g rid .B.-.QJUN..1Ait 3.3.10 Kredleten 3.3.10.1. Wat hebben we gedaan? m,'•»••' i-1^1 ^''.•.•^nt^ jy-t*- Was '*'• " ' • —' '— —'• * • lirHMv-.^ Breedtesportprogramma Het fietsprogramma 'Op de trappers in etappes' is succesvol verlopen. Het Grand Depart Tour de dageiijks bestuur heeft een uitgebreid fotoverslag en een evaluatie met France 2010 aanbevelingen van het geheie programma ontvangen. Deze stukken zijn in de eerste vergadering van het schap in 2011 als inkomende stukken behandeld en besproken. Recreantenonderzoek Het Recreantenonderzoek 2010 is afgerond en de uitkomsten, conclusies en 2010 aanbevelingen zijn aan het bestuur worden gepresenteerd. Het Recreantenonderzoek 2010 is een monitor over de stand van zaken rond de natuur- en recreatiegebieden in de provincie Zuid-Holiand. Ondervraagd zijn de recreanten die een bezoek brachten aan het schapsgebied (schriftelijk) en inwoners van de provincie Zuid-Holiand (telefonisch). Er is o.a. gevraagd naar de waardering van de gebieden, de wensen ten aanzien van recreeren in de groene recreatiegebieden en met welke motieven de mensen daar recreeren. Het onderzoek is gehouden in de periode juni tot en met augustus. Voor identilicatiedoeleind Behorervd J?i] controleverl O f) tv.m.nn SikitoB|))j3Aa|OJiuo:>e jiq puaioqag /yapu[3|3op-3!!.£:>ij.i].u3p! ioo/\ pj960ino9ds86 Bui6ed apua6|OA ap do S| saAjasaj ap uee 6u;^aJuuo aa eoew- Z&ZLOJ. 2EC09H 9W9Z91 689-189 961-9*6 OflW 0 0 0 68E99*- Z67AM ZES09H 9ZZ9J91 689-189 961-9M IW8 MkuaMfAimawo •^BSSB 0 0W9001- 1997001- 199'ZOO'l- 00008- L997Z6- OfHWS 0 0 0 0 090900' I 199700'L •.997001. 00008 1.99736 uann tmuMtmi tug/ots soAjesajuaBuppiaqtuouaSOIWOQ IICC uaAa6a6j98M IBBJOI SIB oi-OZ JOOA uoAB6jjn ap uftz -aqei apueejsuaAoq u| rar BFIT BUTT 000*0* pWifli urot uroi %89 USOL HSOl 1000-91 itac-uapuattouiuaou mm %ea IttlZ ire-iz 000*2 (0102 ad) 010Z-nuvj *p «tox-Miunjfloidiiod-raipMjg j480)|aBi9MuaemBM zoree ^mmm, PB 2010: afschrijving De Punt •24.125 PB 2010: derving erfpacht De Punt -4.784 PB 2010: onttrekking algemene reserve -24.000 1e begrotingswijziging: (reserve afschrijving ZOG projecten) -80.000 Kredieten: Zicht op Grevelingen: De Punt Ouddorp (12500) -5.792 Watersportstudie ZOG (16501) -450 Rondje Grevelingen (16502) -3.825 Ecotodges ZOG (16503) -282 Natura People Algemeen ZOG (16504) -8.296 Duurzame Energie ZOG (16505) -1.440 Gebieds ont. De Punt ZOG (16506) -1.976 Gebiedsontw. Brouwerdam ZOG (16507) -29 Gebiedsontw. Grevelingendam ZOG (16509) -9.686 Uitbreiding RTM Trace ZOG (16514) -35.528 Projecten Algemeen ZOG (16517) -4.610 Ecohotelde Punt (16528) -13.884 Revitalisering duiklocaties GR (21500) -14.838 Waterjump; extra kosten (21506) -97.531 l-Zteht op de Grevelingen (21507) -658.671 Totaal Zicht op Grevelingen -856.838 Reserve Groen/blauwe projecten: Hotspot Brouwersdam A.L. Groen/Blauw (16512) -121.328 Centrum voor onderwaternatuur Groen/Blauw (16530) -6.075 Waterthemapark Groen/Blauw (16531) -5.625 Acquisitiemanagement & PR Groen/Blauw (16534) -5.715 Totaal Groen/blauwe projecten -138.743 Schappenbreed recreantenonderzoek -10.511 l-Tour de France -21.331 mmm»mm^m^m^$^^es^^n^flj ! Voor identificatiedoeleind( Behorend bij ccntrcleverkl^ng _i -j Hi /I ii u« »...- 3.4 Aigemene dekkingsmiddelen Post onvoorzien De post onvoorzien is voor een bedrag € 15.407 onbenut gebleven. Bankkosten De bankkosten zijn € 928 lager dan begroot. Rentebaten Door de rentedalingen op de geldmarkt vallen de renteopbrengsten € 1.335 lager uit dan voorzien in de begroting. Deelnemersbijdrage Provide Zealand Gemaente Nrkitand 8.324 6291 Qofnaenta QoadanMQa 11389 •769 Qwmante Mddatiamlt 17.689 13.370 12,6% 10.178 7.< Gamaenle Schouwsn-Ouivabvid 33.99* 25.693L) Tsa icm 100,0% Dotatles en onttrekfdngen reserves ^SBSSS^^^ES^^H^ Stuitlity fmMt Listen 387.103 0 387.103 387.103 516.732 0 0 0 0 Sakk> •387.103 0 -387.103 •387.103 -516.732 0 1111I1I1PIIllllll § tngnmrvt Baten 630.986 83.000 883566 693.966 689.356 0 0 Satfo 630.986 63.000 693566 893566 689356 0 Voor iderriiticetiedoeleinde Behorend ii t:onl'roleverk:2 d .fflJllte..tfW. 3.5 Paragrafen 3.5.1 Onderhoud kapitaalgoederen Voor het beheer en onderhoud van de recreatiegebieden wordt net Terrein Beheer Model (TBM) gehanteerd. Dit model is gebaseerd op zogenaamde doeltypen (bijvoorbeeld speel- en ligweide, houten oever of een brug) waarvoor een gestandaardiseerde inrichting, beheer en normkosten zijn bepaald. De normkosten omvatten een totaal van regulier onderhoud en groot onderhoud. Met het regulier onderhoud worden de jaarlijks terugkerende werkzaamheden bedoeld. Het groot onderhoud kent een lagere frequence en is gericht op het in stand houden van het element (veriengen van de levensduur). Na de theoretische levensduur is binnen TBM een bedrag geraamd voor een totale vervanging. Deze theoretische levensduur is gebaseerd op ervaringscijfers maar uiteraard ook onder voorwaarde dat het benodigde groot onderhoud aan het betreffende element uitgevoerd wordt. Het totaal van alle doeltypen binnen een recreatiegebied bepaalt daarmee de benodigde budgetten voor beheer en onderhoud. Specifiek voor groot onderhoud wordt jaarlijks een bedrag gedoteerd In een Voorziening Groot Onderhoud. Op basis van planmatig beheer worden vervolgens groot onderhoudsmaatregelen uitgevoerd welke gedekt worden uit deze voorziening. Het regelmatig uitvoeren van (technische) inspecties geeft input voor de planning van het groot onderhoud en de vervangingen. Op deze wijze wordt een zorgvuldig en duurzaam kapitaalgoederenbeheer nagestreefd binnen de gebieden. In de programmabegroting 2010 is het benodigde reguliere budget conform TBM opgenomen. Ten aanzien van het groot onderhoud is besloten in te groeien door gebruik te maken van de huidige middelen in de voorziening en vanaf 2012 de (nog aan te vragen) subsidie vanuit de Subsidieregeling voor Natuur en Landschap (SNL) in te zetten ter dekking van de verhoogde dotatie. Op dit moment is het nog onduidelijk welke wijzigingen er inhoudelijk en financieel plaats zullen vinden als gevokj van de nieuwe SNL regeling. Vooralsnog is het besluit aangehouden om tevens een deelnemersbijdrage stfjging in te zetten om de volledige dekking te realiseren van de ingroei. Dit in afwachting van de beschikkingen van de nieuwe SNL regeling. Meer duidelijkheid hierover zal naar verwachting in de eerste helft van 2012 volgen waarna eventueel een begrotingswijziging aan de orde is. Bij het instellen van het TBM is bepaald dat er om de vijf jaar een herijking van de eenheidsprijzen plaats zal vinden. Inmiddels zijn deze vijf jaar bijna verstreken. In 2011 zal door middel van een nadere verkenning bekeken worden of de in het TBM opgenomen maatregelen en eenheidsprijzen aangepast dienen te worden. Dit bijvoorbeeld als gevolg van lagere brandstofprijzen of gestegen houtprijzen. Met de jaarlijkse inflatiecorrectie wordt het grootste deel van deze fluctuates al opgevangen maar bij extreme wijzigingen kunnen aanpassingen in de eenheidsprijs nodig zijn. In hoeverre dit consequents heeft voor de normprijzen zal gedurende 2011 duidelijk worden. Voor iuentivicstiedoeleinder Behorend bij controleverklarK/g ,. ^ en HIM Mil 3.5.2 Weerstandsvermogen en rlsico's Een risico is een kans op het optreden van een gebeurtenis met een bepaald gevolg. Risico's die relevant zijn voor het weerstandsvermogen zijn die risico's die niet op een andere manier zijn ondervangen en die financieel nadelige gevolgen kunnen hebben. Doen deze risico's zich voor dan worden de mogelijke financiele risico's ondervangen via het weerstandsvermogen. De risico's van het schap zijn geTnventariseerd. Voor het kunnen bepalen van het benodigde weerstandsvermogen is de financiele impact per risico zo goed mogelijk ingeschat c.q. berekend. Om voor de meeste risico's tot een inschatting van de financiele gevolgen te kunnen komen, zijn de bepalende factoren voor een schatting van de kans van optreden (Hoog / Midden / Laag) en de impact van het risico (in euro's) geldentificeerd. Zoveel mogelijk is de (gemiddelde) omvang van de bij het risico betrokken exploitatielasten en/of investeringsbedragen meegenomen bij de (subjectieve) bepaling van de kans en het effect. Dit betekent dat niet de gehele omvang van de mogelijke financiele impact wordt opgenomen als risicobuffer. Door vermenigvuldiging van de impact met een kans van optreden wordt een onnodig hoge risicobuffer vermeden terwijl door de combinatie van verschillende risico's in de bepaling van de weerstandscapaciteit redelijkerwijs wel vokJoende vermogen beschikbaar is voor tegenvallers. Op basis van de risico-inventarisatie is een aantal risico's onderkend. In onderstaande tabel zijn de risico's benoemd, is aangegeven wat de kans op voordoen is, of de financiele impact structureel of incidenteel is en wat de inschatting van de financiele impact is. Risico Kans Incidenteel / Financiele Uitgaande van Structureel Impact vler Jaar * Uittreding Rijk, ingroeiregeling Midden risico Structureel p.m. p.m. Renterisico's Hoog risico Incidenteel €77.000 €77.000 Subsidies Hoog risico Incidenteel €300.000 €300.000 Schade aan eigendommen Midden risico Incidenteel €12.500 €12.500 Milieuverontreinigingen Midden risico Incidenteel p.m. p.m. Natura 2000 en peilfluctuaties Midden risico Structureel p.m. p.m. Japanse oester en zeesla Hoog risico Incidenteel €200.000 € 200.000 Restaurant aan De Punt Midden risico Incidenteel p.m. p.m. Waterjump Midden risico Incidenteel p.m. p.m. DuiktocatJes Midden risico Structureel p.m. p.m. Inkoop- en aanbesteding Hoog Risico Incidenteel €25.600 €25.600 Niet-gekwantificeerde risico's €32.000 €32.000 Totaal €647.100 €647.100 1. Uittreding Rijk, Ingroeiregeling Het Rijk is eind 2005 uitgetreden als deelnemer aan natuur- en recreatieschap De Grevelingen. Ter compensatie heeft het schap een afkoopsom ontvangen. Deze is belegd en keert gedurende 22 jaar een bedrag uit ter vervanging van de weggevallen deelnemersbijdrage. Het rijksaandeel bedraagt ongeveer € 590.000 structureel, inclusief de erfpacht Kabbelaarsbank. De deelnemers aan het schap De Grevelingen zullen op termijn echter de afnemende uitkering (zelf) dienen op te vangen (via een ingroeiregeling). Naar verwachting zal vanaf 2020 de rijksbijdrage geleidelijk voor eigen rekening komen. Het risico bestaat dat het schap in liquidrteitsproblemen komt wanneer de deelnemers niet overgaan tot verhoging van de bijdragen. Voor identificatiedoeleinde* Behorend3 birjiji controleverklaj H f\ U1N wm 2. Renterlslco's Het schap heeft in de meerjarenbegroting een budget van € 70.000 aan rente-inkomsten opgenomen. Deze inkomsten zijn gebaseerd op de uit te zetten liquide middelen, de marktrente en de verwachte ontwikkelingen in deze rente ten tijde van het opstetlen van de begroting. Het risico is dat de rente- inkomsten in de praktijk hoger of lager kan uitvallen, dan de rente waarmee in de begroting rekening is gehouden. Dit heeft direct gevolgen voor de exploitatie aangezien de rente-inkomsten mede zorgen voor een sluitende exploitatie. Als gevolg van de wereldwijde kredietcrisis is de rente op de geldmarkt sinds eind 2008 sterk gedaald (zie ook paragraaf Financiering) en vallen de rente-inkomsten lager uit dan verwacht. Gekeken over een langere periode valt het renterisico binnen een marge van 1,5% van de voor uitzetting beschikbare middelen (vlottende activa). Voor het schap betekent dit dat het renterisico geraamd kan worden op een bedrag van € 97.000. Aangezien dit een hoog risico betreft, wordt 80% van dit geraamde bedrag meegenomen, zijnde € 77.000. 3. Subsidies Provinciate Subsidieregeling Natuurbeheer De Provinciate Subsidieregeling Natuurbeheer is de subsidieregeling voor de bos- en natuurterreinen in Nederland. Per doeltype wordt een prijs per hectare ontvangen. Aan deze subsidieontvangsten zijn diverse voorwaarden verbonden. Het belangrijkste voor deelname aan de subsidieregeling is dat de aanvrager eigenaar of erfpachter is van het terrein waarvoor de subsidie wordt aangevraagd. Het schap moet de subsidie per tijdvak van 6 jaar aanvragen (huidige looptijd is tot en met 2011). Het risico is dat in een volgend tijdvak minder subsidie wordt ontvangen of dat de subsidie moet worden terugbetaald over het lopende tijdvak. Een eventuele terugbetaling van subsidie is afhankelijk van twee factoren. Ten eerste mogen er geen fundamentele wijzigingen in het gebied worden aangebracht, zodat bijvoorbeeld niet meer het hele gebied aan het betreffende doeltype kan worden toegewezen. Ten tweede moet het schap het beheer van het gebied hebben uitgevoerd conform de eisen die per doeltype zijn beschreven. Tot slot vormt een mogelijke stelselherziening van de Provinciate Subsidieregeling Natuurbeheer een risico aangezien dit kan leiden tot een verlaging van de baten binnen de begroting. De uitvoering van de regeling is met ingang van 2010 voor nieuwe aanvragen verdeeld over de provincies. Specifiek voor De Grevelingen betekent dit dat bij twee provincies subsidie moet worden aangevraagd. Subsidieaanvragen algemeen Voor de uitvoering en begelekfing van diverse projecten binnen De Grevelingen zijn subsidies aangevraagd (Bunkerroute, Bezoekerscentrum; de Waterjump staat als apart risico benoemd). Het risico bestaat dat een gedeelte van deze subsidies moet worden betaald bij een toekomstige controls van het project. In de risicoberekening zijn alleen de reeds vastgestelde subsidies meegenomen. De subsidies waarvoor de aanvragen nog in behandeling zijn, maken nog geen onderdeel uit van de risicoberekening. Het totale risico voor subsidies wordt geschat op € 375.000 (exclusief de nog niet vastgestelde subsidies). Aangezien het een hoog risico betreft, wordt dit risico meegenomen voor 80%. Dit komt neer op € 300.000. Voor identified iedoeleindwtV Bshorenri bij centroleverkla^g 4. Schade aan elgendommen De Grevelingen wordt geconfronteerd met schade aan eigendommen. Deze schade wordt veroorzaakt door derden (vandalisms, graffiti, diefstal, enzovoort) of is het gevolg van weersomstandigheden (storm en dergelijke). In de begroting is (onder regulier onderhoud) rekening gehouden met de gevolgen van deze vormen van schade (met relatief beperkte financiele consequenties). De gevoigen zijn ingrijpender wanneer gebouwen (bijvoorbeeld toilethuisjes) of civieltechnische kunstwerken (als bruggen, steigers, enzovoort) worden vemield. Deze vemielingen (die bij verschillende schappen steeds vaker voorkomen) brengen hogere kosten met zich mee. Per gevai worden de kosten geraamd op € 5.000. Voor de risico-inschatting wordt uitgegaan van 5 gevallen per jaar. Aangezien het een midden risico betreft, wordt in het weerstandsvermogen een bedrag van € 12.500 meegenomen. 5. Milieuverontreinigingen In het natuur- en recreatiegebied kunnen milieuverontreinigingen aanwezig zijn die momenteel niet bij het schap bekend zijn en waarvan de veroorzaker na ontdekking niet kan worden aangesproken. In een aantal gevallen kan het schap echter wel verantwoordelijk gehouden worden voor de kosten van sanering. De kosten hiervoor zullen pas bekend worden wanneer een dergelijke milieuverontreiniging wordt aangetroffen. Drt houdt in dat het risico als p.m. post is meegenomen. 6. Natura 2000 en pelrfluctuattes De aanwijzing van delen van het gebied als Natura 2000 gebied kan gevolgen hebben voor de wijze waarop het beheer wordt uitgevoerd in De Grevelingen. Drt leidt er in ieder geval toe dat voordat gestart kan worden met beheerwerkzaamheden diverse vergunningen moeten worden aangevraagd. De andere gevolgen zijn op drt moment nog niet in beeld waardoor het risico als p.m. is opgenomen. Daamaast wordt gesproken over het terugbrengen van peilfluctuaties binnen de Grevelingen. Dit kan eventueel gevolgen hebben voor het schapsgebied. De omvang van deze gevolgen is echter nog onduidelijk waardoor dit als p.m. post is opgenomen. 7. Japanse oester en zeesla Japanse oesters zijn in de Grevelingen geimporteerd omdat het aantal Zeeuwse oesters daalde, in eerste instantie als experiment. Deze Japanse oesters hebben zich snel vermenigvuldigd. Het nadeel van de Japanse oesters is dat, wanneer de oesters in ondiep water voorkomen, de oesters vlijmscherp zijn en dit tot snijwonden bij recreanten kan leiden. Een belangrijke belemmering om een succesvolle verwijdering van de oesters te kunnen bereiken, is dat de op dit moment aanwezige hoeveelheid oesters tot nog toe niet bekend was. Verder complicerende factoren zijn dat voor het verwijderen van oesterschelpen zeer specifieke kennis benodigd is en dat in het verleden opgedane ervaringen geen eenduidig en betrouwbaar beeld ieveren van de behaalde resultaten en de daarmee gemoetde kosten. Om inzicht te verkrijgen in de aanwezige hoeveelheid oesters en een goed plan van aanpak voor verwijdering te kunnen maken heeft het onderzoeksinstituut IMARES in het eerste halfjaar van 2010 een nulmeting verricht en een advies opgesteld. Met de resultaten van dit advies zal de uitvoering van het project verder ter hand worden genomen. Voorlopig is hier rekening gehouden met een incidenteel risico met een financiele impact van € 250.000. Aangezien het hier een hoog risico betreft, wordt in het weerstandsvermogen rekening gehouden met € 200.000. Door veranderingen in de waterkwaliteit en schommelingen in de watertemperatuur komt zeesla sterk op in de Grevelingen. Zeker wanneer voedselrijk water in de Grevelingen stroomt, kan de toename op korte termijn enorm zijn. Bij de havens zou dit tot problemen kunnen leiden en zijn wellicht extra schoonmaakwerkzaamheden nodig. Er is nog geen zicht op de financiele impact van het verwijderen van zeesla. Dit deel van het risico is derhalve nog een p.m. post. 8. Restaurant aan De Punt Voor identificatiedoeleln Behcrend bij .controleverktnrinq *,: n o JUN 20ifi A 41 In december 2007 is restaurant Draakzee aangekocht als strategische investering in het gebied. De kosten worden gedekt vanuit het programma ZOG. Op termijn zal op deze locatie een Eco-hotel worden gerealiseerd. Het Eco-hotel zal inkomsten moeten opleveren uit erfpacht, waardoor de investering kan worden terugverdiend. Het risico bestaat dat deze investering niet het gewenste resultaat zal opleveren. Aangezien de planvorming en ontwikkelingen momenteel in voorbereiding zijn, wordt het risico vooralsnog als p.m. post meegenomen. Bovendien zijn de kosten voor de sloop niet opgenomen in de ZOG-begroting waardoor de dekking hiervoor nog niet geregeld is. Tot het moment waarop de dekking voor de stoopkosten is vastgelegd, wordt dit als risico meegenomen. 9. Waterjump Het project wordt voor een deel (€ 150.000) gefinancierd vanuit subsidie uit de Agenda Vrije Tijd van de Provincie Zuid-Holland. Het risico bestaat dat (een deel van) de subsidiabele kosten niet wordt uitgekeerd als niet aan de subsidievoorwaarden wordt voldaan. Daarnaast bestaat het risico dat de exploitant de meerkosten niet gaat vergoeden. Ditzelfde geldt voor de jaarlijkse onderhoudskosten. Bovendien is er tot de volledige afloop van de contracttermijn het risico dat de ondernemer zich niet kan houden aan de beheerovereenkomst waardoor het schap de vergoeding voor de voorgeschoten kosten niet ontvangt. Daarnaast blijkt het op diepte houden van de landing met een hogere frequentie te moeten plaatsvinden dan van te voren bedacht. De kosten hiervoor zullen dus hoger uitvallen. Er wordt gezocht naar een structured oplossing voor dit knelpunt. Indien de oplossing (gedeeltelijk) gefinancierd wordt uit subsidies bestaat hlerbij eveneens het risico van terugbetaling wanneer niet voldaan wordt aan de subsidievoorwaarden. De risico's gerelateerd aan de Waterjump worden gedekt vanuit het uitvoeringsprogramma Zicht Op de Grevelingen. 10. Dufklocatles De onderhoudslasten zijn in de TBM-raming meegenomen en voor het deel regulier onderhoud is hier met ingang van 2010 in voorzien. Wat betreft groot onderhoud en vervangingsinvesteringen dient nog een besluit te worden genomen. Er zijn nog geen afspraken gemaakt tussen schap, gemeente en waterschap over de overdracht en het beheer van de duiklocaties. 11. Inkoop-en aanbesteding Het voeren van aanbestedingen vergt zorgvuldtgheid. Fouten in de procedure kunnen leiden tot claims en tot het moeten uitstellen van de gewenste doelen. Daarnaast is het schap voor de kosten afhankelijk van wat de markt aanbiedt via de aanbestedingen. Als risico wordt rekening gehouden met 3% van de leveranties en diensten derden en komt uit op een bedrag van € 32.000. Aangezien het hier om een hoog risico gaat, wordt in de berekening van het weerstandsvermogen 80% van € 32.000, zijnde € 25.600 meegenomen. Een ander risico met betrekking tot inkoop- en aanbesteding wordt gevormd door de innovatieve aanbestedingsvormen zoals bijvoorbeeld Engineering & Construct. Dit vergt een andere manier van werken, organiseren, werkvoorbereiding en dlrectievoering. Omdat hierin nu pas ervaring wordt opgedaan, wordt dit opgenomen als p.m.-post. Voor identificstiedoeleindtfry Behorend bij con1roleverkl^Sj(ng r< A IS ft «»itt iiii 12. Nlet-gekwanttficeerde rislco's Voor de niet-gekwantificeerde risico's wordt uitgegaan van 2% van de structurele inkomsten. Het rfjk stelt voor de gemeenten die valien onder het artikel 12-regime, de minimate buffer van de algemene reserve ook op 2% van de som van de structurele inkomsten. Voor De Grevelingen komt dit overeen met een bedrag van € 32.000. Dit bedrag is daarmee het minimaal gewenste / benodigde weerstandsvermogen voor niet gekwantificeerde risico's. Weerstandsvermogen en weerstandscapaclteit Het weerstandsvermogen weerspiegelt de mate waarin het schap in staat is middelen vrij te maken om de risico's die zich in de praktijk voordoen op te vangen zonder dat dit betekent dat het beleid veranderd / ingekrimpt moet worden. Het vermogen om het beleid door te zetten, is afhankelijk van de omvang van de weerstandscapaciteit. Het totale benodigde weerstandsvermogen komt daarmee op een bedrag van € 647.100. Onder weerstandscapaciteit wordt verstaan: het geheel aan beschikbare en vrij aanwendbare financiele middelen om mogeltjke "resterende" risico's met financiele gevolgen op te kunnen vangen. Met "resterende" risico's worden bedoeld: de risico's die onvoldoende "in control" zijn of kunnen worden gehouden door stuur- en beheersmaatregelen en/of waarvoor (nog) geen specifieke voorzieningen zijn of kunnen worden get rotten. >2,0 Uitstekend B 1,4 Het benodigde weerstandsvermogen op basis van de risico-inventarisatie is € 647.100. De beschikbare weerstandscapaciteit komt uit op € 897.901, wat betekent dat de ratio uitkomt op 1,39. Dit resulteert in een waarderingscijfer C en betekent dat het weerstandsvermogen voldoende is. 3.5.3 Financiering (treasury) Treasury en cashmanagement In het treasurystatuut worden de kasgeldlimiet en de renterisiconorm genoemd waaraan voldaan moet worden conform de wet FIDO (financiering decentrale overheden). Aan beide normen wordt voldaan. Kasgeldlimiet Tot het kasgeld behoren alle vlottende schulden < 1 jaar, de contante gelden in kas, de uitstaande gelden < 1 jaar en de tegoeden / schulden rekening-courant. Doel van de kasgeldlimiet is het beperken van de renterisico's op de korte schuld. De korte schuld is bedoeld voor de lopende uitgaven en zodoende is de limiet gekoppeld aan het begrotingstotaal. De kasgeldlimiet is vastgesteld op 8,2% van het totaal van de jaarbegroting bij aanvang van het jaar. Voor identificatiedoeleinc'c. Behorend bij controleveikia ,i -J « t\ II iw ^mt Renterisieonorm De renterisieonorm stelt een limiet aan net renterisico over de lange termijn financiering. Het renterisico is het geldbedrag aan leningen dat in een bepaald jaar aan renteherziening en herfinanciering onderhevig is. Het renterisico mag maximaal 20% van het begrotingstotaal per 1 januari van het betreffende jaar bedragen. De renterisieonorm benadrukt het belang van een goede spreiding van de leningenportefeuille en de renterisico's. Renteontwikkeling De rente op de geldmarkt (kortlopende uitzettingen) staat op een historisch iaag niveau. De ECB (Europese Centrale Bank) heeft om de inflatie en de gevolgen van de kredietcrisis te beperken de rente in een aantal stappen verlaagd tot 1% (7-5-2009). Een en ander heeft een neerwaarts effect op de renteopbrengsten. Zoals in de najaarsrapportage 2010 nota verwacht, is de renteopbrengst licht lager dan in de begroting voorzien. Voor een bedrag van € 9.650.000 is op 1 maart 2007 bij de Bank Nederlandse Gemeenten een onderhandse geldlening aangekocht. Uit de jaarlijkse vrijval kan het schap voor een periode van 22 jaar de wegvallende rijksbijdrage compenseren. 3.5.4 Bedrijfsvoering De afspraken over de dienstverlening door G.Z-H aan het schap zijn vastgelegd in de Dienstverleningsovereenkomst (DVO). In 2009 is de dienstverleningsovereenkomst voor de periode 2010-2014 tussen het schap en de provincie Zuid-Holland bekrachtigd. De activiteiten die in het kader van de reguliere dienstverlening worden uitgevoerd, zijn per programma toegelicht in de programmaverantwoording. Voot identificat!edoele!nde Behorend bij controieverkla -i A ft ft IIiw ?nil 4. Jaarrekening 4.1 Balans per 31 december 2010 Voor reeultaatbestemmlng 31 december 31 december ACTIVA 2010 2009 Vaste activa Investeringen met een economische nut 1.075.867 1.048.807 Investeringen openbare ruimte maatschappelijk nut 92.617 121.978 - Overige langlopende leningen u/g 8.726.946 8.970.828 Vlottende activa Vorderingen op openbare lichamen 465.475 673.007 Overige vorderingen 36.298 44.974 - Kassaldi 608 2.997 - Bank- en girosaWi 5.500.974 4.557.505 Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen 1.254.681 1.201.826 31 december 31 december PASSIVA 2010 2008 Vaste passtva - Algemene reserve 804.343 936.729 - Bestemmingsreserves 10.029.074 10.385.879 - Nog te bestemmen resurtaat 331.647 102.599 - Onderhoudsegalisatievoorzieningen 3.929.584 3.846.639 Waarborgsommen 500 Vlottende passive Nog te betalen bedragen 783.589 828.969 Overige vooruitontvangen bedragen 945.125 150.168 Voor io'entificEtledoeleinder Behorend bij conjrpleverklar^g d.d. ..MAAiu'iMi. 45 4.2 Programmarekening 2010 Proanmmi 1. Bttuut 118.439 116.614 106.858 2.625 Prcxwrani 2. B»h«ef. ondwtwud en «xnlo6«»B wbieden 2266.952 161.372 2.470.324 2.274.660 3.913.620 195.744 Progiiimi 3. OnMMniiwn 139.613 136,613 139.613 134.218 Na.itlMnamiait^n.dtttnmi»nUUitOb OiFWtortumerwdBklUoounldcHler 32X66 -16000 17.068 763 16.336 To«Mll««1»n 2J80J83 166J72 2.746,464 2.531.766 4.166.183 214.766 Proowimt 1. Bwtuur Proot»mm»2B«h«w.ondtttxxidenroto»iltoo«btidan -1823161 •1823.161 -1.841.658 1815.800 18.477 PfOOfMMiw 3. OntwHkk68nQ6n Ma. OiUitnamUMti. d—InwwublkHM •484.451 •484.451 •494,451 •367247 nentdtiHoomtdOehr •457103 _!figo -451.103 1.338 iCTS -2.774.735 3487 mddronb—n 109832 1.755343 109.832 KfJXw Iitl6n 904.000 1.307.064 2*11.064 1.616.700 740.821 582.384 663350 -1163350 -894.807 604.764 •168.743 11 :M*mtms$&&m as&iti n 1-iii LI SWfUno WMMI 1.346.764 J.000 1.426.784 •1.576122 -MIPS Inl—IIIM IBM I J I— II Ifll I I Toelichting resultaat 2010 Programma Begrotings- v/n2 verschi LBestuur €2.626 V 2. Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden €322.127 V 3. Ontwikkelingen €8.106 N Algemene dekkingsmiddelen € 15.000 V rotaal €331.647 V Bfj de vaststelling van de jaarrekening neemt het bestuur een besluit over de uiteindelijke bestemming van het resultaat. Een toelichting op de begrotingsverschillen wordt gegeven bij de afzonderlijke programma's en in § 4.5. Voor identificctiedoeleinop 1V = voordelig resultaat, N = nadelig resultaat Behcrend bij controleverkl mo H ri H ft HIM inifi 46 4.3 Waarderingsgrondslagen De jaarrekening 2010 is opgesteld conform de voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Voor zover niet anders vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd op nominate waarde en afgerond op bedragen van € 1 nauwkeurig. Materiele vaste activa Op 10 decernber 2010 heeft het Algemeen Bestuur de Kadernota Investeringen, Waarderingen en Afschrijvingen vastgesteld. Hierin is het voltedige beleid ten aanzien van materiele vaste activa beschreven. De waardering van materiele vaste activa vindt plaats op basis van de aanschafwaarde waarop de verrichte lineaire afschrijvingen in mindering worden gebracht. De afschrijvingen geschieden op basis van de verkrijgingprijs en de geschatte economische levensduur waarover de lasten evenredig worden gesprekJ. Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut worden niet geactiveerd tenzij het Algemeen Bestuur van het schap in een specifiek geval besluit dit wel te doen, bijvoorbeeid wanneer vanuit ffnancieel oogpunt belangrijke investeringen in de openbare ruimte anders niet gedaan kunnen worden. Indien dergelijke investeringen wel geactiveerd worden, zal dit specifiek in het bestuursbesluit worden opgenomen conform het vastgestelde beleid in de Kadernota. De volgende richtlijnen zijn gehanteerd voor de afschrijvingstermijnen: - gronden en terreinen geen afschrijving - bedrijf sgebouwen 35 jaar - grand- weg- en waterbouwkundige werken 35 jaar - machines, apparaten en installaties 10 jaar - overige materiele vaste activa 30 jaar Indien investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut worden geactiveerd, vindt de afschrijving hiervan eveneens lineair plaats waarbij resultaatafhankelijke extra afschrijvingen zijn toegestaan mits de financiele positie dat toelaat. Eventuele extra afschrijvingen zullen in de begroting of via een separaat voorstel aan het bestuur ter goedkeuring worden voorgelegd. Vlottende activa en passiva De vorderingen en schulden zijn gewaardeerd tegen de nominate waarde. Voorzienlnoen De voorzieningen worden tegen de nominate waarde gewaardeerd. ytfaarborosommen Waarborgsommen zijn conform het BBV opgenomen onder langlopende schulden. Waarderingsgrondslagen voor resultaatbepallng Baten en lasten De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Voor identificatiedceleinde Behorend bij corvtroleverkJ^Nng 4.4 Toelichting op de balans 4.4.1 Vaste actlva 4.4.1.1 Materieie vaste actlva Het BBV onderscheidt de navolgende investeringen; 1. Investeringen met economisch nut; 2. Investeringen openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Investeringen met economisch nut Investeringen hebben een economisch nut wanneer ze verhandelbaar zijn en/of fndien ze kunnen bijdragen aan het genereren van middelen. Vanuit het BBV is het verplicht investeringen met een economisch nut te activeren. Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut weer. Boekwaarde Investe Desinves- Afschrij- Bijdrage Afwaar- Boekwaarde 31-12-2009 ringen teringen vingen van deringen 31-12-2010 derden Bedriffsgebouwen 697.064 39.398 657.666 Grand- weg- en water- 236.915 124.290 30.543 2.664 327.998 bouwkundlge wertwn Machines, apparaten an 114.828 24.625 90.203 Installaties 1.048.807 124.290 30.543 66.687 1.075.867 De afschrijvingen op materieie vaste activa met economisch nut zijn eenmaJig hoger als gevolg van een noodzakelijke correctie op de boekwaarde van de Waterjump. Investeringen openbare ruimte met een maatschappelijk nut Voor de investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut geldt dat het de voorkeur verdient deze niet te activeren. Ten aanzien van deze investeringen geldt echter wel dat de keuzemogelijkhekJ (=beleidsvrijheid) bestaat om deze investeringen te activeren. Indien ervoor gekozen wordt een investering te activeren wordt per investering het bestuursbesluit toegelicht en de besluitvorming toegepast. Investeringen zijn hierbij ten iaste gebracht van het resultaat en/of zijn geheel of gedeettelijk gedekt uit de voorgestelde reserves en/of voorzieningen. Bij het gereedkomen van deze investeringen worden deze investeringen apart in beeld gebracht als investeringen maatschappelijk nut op de staat van materi§le vaste activa. Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluttend maatschappelijk nut weer: Boekwaarde Investe Desinves- Afschrij Bijdrage Afwaar- Boekwaarde 31-12-2009 ringen teringen vingen van deringen 31-12-2010 derden Qrond- weg- en water- 121.977 29.361 92.616 bouwkundlge werken 121.977 29.361 92.616 Voor identificatiedoeletn< Behorend bij controleverklj 4.4.1.2 PinancKle vaste actlva Overlopende lanalopende leninaen u/a: 2010 2009 Rnanclele vaste activa Boekwaarde 1 januari 8.970.828 9.193.975 Bij: nieuwe leningen Af: af losslngen 223.147 Overige vemiinderingen 243.883 Boekwaarde 31 december 8.726.945 8.970.828 De ontvangen afkoopsom van het Rijk is belegd bij de Bank Nederlandse Gemeenten (cf DB besluit van 18 mei 2006). De lening wordt afgefost in 22 termijnen. De laatste termijn zai vervailen op 31 december 2028. 4.4.2 Vlottende active 4.4.2.1 Utaettingen met een rentetyplsche looptijd < 1 jaar 2010 2009 Vorderingen op openbare lichamen 465.475 673.007 Overige vorderingen: 2010 2009 Vorderingen op debiteuren 57.006 48.100 Voorziening dubieuze debiteuren 20.708 3.126 Boekwaarde 31 december 36298 44.974 Van het openstaande saldo per 31 december 2010 is € 155.638 ontvangen tot en met medio maart 2011. Van het nog openstaande saldo wordt het grootste deel, € 298.051,96 veroorzaakt door een vordering op het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit. Deze vordering bestaat urt: 1. Vanuit het schap wordt de betaalde BTW doorgeschoven naar de deelnemers in het schap. Hiertoe worden per kwartaal BTW-facturen verzonden naar de deelnemers. Het ministerie van LNV heeft de BTW-factuur over het vierde kwartaal van 2004 ad € 37.984 niet voldaan. De overige BTW-facturen zijn wel voldaan. 2. LNV betaalde jaarlijks de erfpacht voor de Kabbelaarsbank aan het schap. Sinds de uittreding van het Rijk uit Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen wordt deze erfpacht onttrokken aan de afkoopsom die het Rijk betaald heeft. Aangezien de afkoopsom op 29 december 2005 is ontvangen, kwamen de kosten voor de erfpacht over 2005 voor de Kabbelaarsbank nog voor rekening van LNV. Deze erfpacht over 2005 ad € 115.030 is echter niet voldaan. 3. In 2006 heeft LNV ten onrechte € 145.037 in mindering gebracht op haar schuld aan het schap in verband met te verrekenen voorschotten 1995 en 1997. Deze te verrekenen voorschotten1 zijn door het schap niet erkend als schuld en komen ook niet voor in de, mede door LNV, vastgestelde jaarstukken van het schap. Een andere omvangrijke vordering binnen de openstaande debiteuren is de vordering op de tijdelijke exploitant op De Punt. Deze vordering is na altoop van de rapportageperiode uit handen gegeven. De kosten hiervan en een eventueel nadelig saldo komen ten laste van Ztcht op Grevelingen. De dotatie aan de voorziening dubieuze debiteuren in 2010 heeft hier betrekking op. Voor idenlificotiedoelemdqry Behorend bij controk-:verlci in inw ?mt / \ 49 4.4.2.2 Liqulde mlddelen KassaJdi: Kas 2010 2009 Boekwaarde 31 december 608 2.997 Bank- en girosaldi: 2010 2009 - Rekening-courant BNG 1.905.293 1.462.629 • Rekening-courant Groenfonds 541.217 • Rekening-Courant Postbank 52.444 50.651 - Rekening-Courant Rabobank - 94.495 - Rekening-Courant Fortis 81 113 - Fortis Premie rekening 726.400 717.909 - ING Bank Bonus-spaarrekening 2.275.539 2.231.709 Boekwaarde 31 december 5.500.974 4.557.505 Voor een nadere toelichting op de liquide middelen wordt verwezen naar paragraaf 4.3 Financiering. 4.4.2.3 Overlopende active Overkje nog te ontvangen en voorultbetaalde bedragen: 2010 2009 - Nog te ontvangen bedragen 1.171.284 1.163.098 - Door te berekenen kosten 44.260 8.710 - Compensabele BTW 22.766 23.081 - Ondememers BTW 17.371 Boekwaarde 31 december 1.255\681 1.201.826 Specificate nog te ontvangen bedragen: PGN, muntgeW, restart 20 Afrekenfng energiekosten en zakelijke lasten 2.472 Bljdrage ZOG 2008 gem. Mlddelhamls 10.742 Bankrentes 17.466 Subsidies Natuurbeheer 1.140.584 1.171.284 4.4.3 Vaste paaeiva 4.4.3.1 Elgen vermogen Alaemene reserve 2010 2009 Boekwaarde 1 januari 936.730 638.992 Stortingen 122.599 567.669 OnttrekWngen 254.966 269.932 Boekwaarde 31 december 604.343 936.730 De algemene reserve heeft als belangrijkste functie het vormen van een buffer voor financiele tegenvallers. Veer idtniificr'itiedoeleind^nr Bei'iorend bij controievefkwinq f H H f o JNW 7/111 ri Specificate stortingen: - cf. jaarrekening - bestemming resultaat 2009 102.599 - cf. programmabegroting 20.000 Totaal 122.599 Speclficatie onttrekkingen: • cf. programmabegroting 24.000 - cf. 2de begrotjngswijzlging 152.496 Kredieten: • Slopen en verwijderen drljvend restaurant 1 Dolfijntje 42.332 - Grand depart Tour de France 21.331 - Inlormatiepanelen 14.827 Totaal 254.986 Bestemminasreserves: Reserve Recreantenonderzoek 2010 2009 Boekwaarde 1 januari 16.000 8.000 Stortingen 8.000 8.000 Onttrekkingen 10.511 Boekwaarde 31 december 13.488 16.000 Deze reserve is in 2008 gevormd voor net uitvoeren van verschillende onderzoeken in het kader van marketing & communicatie. Speclficatie stortingen: - cf. programmabegroting 8.000 Totaal 8.000 Speclficatie onttrekkingen: Kredieten: - Recreantenonderzoek 2010 10.511 Totaal 10.511 Reserve Marketing & Communicatie 2010 2009 Boekwaarde 1 januari 92.901 92.901 Stortingen Onttrekkingen Boekwaarde 31 december 92.901 92.901 Deze reserve wordt ingezet voor activiteiten in het kader van marketing en communicatie. Reserve Irrfopanelen 2010 2009 Boekwaarde 1 januari 8.000 4.000 Stortingen 4.000 4.000 Onttrekkingen Boekwaarde 31 december 12.000 8.000 Het doel van de reserve infopanelen is om elke 4 jaar de inhoud van de informatiepanelen te kunnen vervangen, daar de inhoud veroudert en verkleurt. Deze reserve is in 2008 gevormd. Voor iclentificstiedoeleind^w Behorend bii controieverklarino Specificatie stortlngen: - cf. programmabegroting 4.000 Totaal 4.000 Egalisatiereserve afkoopsom Rljk 2010 2009 Boekwaarde 1 januari 8.970.828 9.193.975 Storb'ngen 387.103 396.732 Onttrekkingen 630.986 619.879 Boekwaarde 31 december 8.726.945 8.970.828 Oe afkoopsom in verband met het urttreden van het Rijk uit het Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen is gestort in de egalisatiereserve afkoopsom Rijk. De storting betreft de ontvangen rente op de afkoopsom. De jaartijkse onttrekking bestaat uit de niet ontvangen deelnemersbijdrage van het Rijk en de niet ontvangen erfpacht voor de Kabbelaarsbank. Specificatie stortlngen: - cf. programmabegroting 387.103 Totaal 387.103 Specificatie onttrekkingen: - cf. programmabegroting 630.986 Totaal 630.986 Reserve Zicht Op de Grevelingen 2010 2009 Boekwaarde 1 januari 930.472 737.068 Stortingen 747.662 825.020 Onttrekkingen 983.331 631.616 Boekwaarde 31 december 694.803 930.472 Specificatie stortlngen: - cf. programmabegroting 747.662 Totaal 747.662 Specificatie onttrekkingen: - cf. programmabegroting: 4.784 - cf. programmabegroting: afschrljvlng De Punt 24.125 - cf. 1 ste begrotingswijzing (reserve afschrijving ZOG projecten) 80.000 - afschrijvingskosten dubieuze debiteur (P2) 17.582 Kredieten: - De Punt Ouddorp 5.792 - Watersportstudie ZOG 450 - Rondje Grevelingen 3.825 - EcolodgesZOG 282 - Nature People Akjemeen ZOG 8.296 - Duurzame Energie ZOG 1.440 - Gebieds ontw. De Punt ZOG 1.976 • Brouwersdam 29 - Gebiedsontw. Grevelingendam ZOG 9.686 - Uitbreiding RTM Trace ZOG 35.528 - Projecten Algemeen ZOG 4.610 - Ecohotel de Punt 13.884 • Revitalisering duiklocaties GR 14.838 - Waterjump 97.532 - Zicht op Grevelingen akjemeen 658.672 Totaal 983.331 Voor identificatlcdoeleinden/ Eshorend bii ccniroleverklawno In 2007 is de bestemmingsreserve "Zicht op de Grevelingen" ingesteld. Met deze reserve worden de projecten en onderzoeken gefinancierd die het gebied een duurzame ontwikkeling bieden. Reserve Groen/blauwe projecten 2010 2009 Boekwaarde 1 januari 367.679 190.339 Stortingen 160.000 180.000 Onttrekkingen 138.743 2.660 Boekwaarde 31 december 408.936 367.679 Spectficatie stortingen: - cf. programmabegroting 180.000 Totaal 180.000 Spectficatie onttrekkingen: Kredieten Hotspot: - Brouwersdam for Active Leisure 121.328 - Centrum voor onderwatematuur 6.075 - Waterthemapark 5.625 - Acquisitiemanagement 5.715 138.743 Uit de reserve Groen/blauwe projecten worden projecten gefinancierd die de recreatie- en natuurfunctie versterken. Reserve Afschrljving ZOG projecten 2010 2009 Boekwaarde 1 januari Stortingen 80.000 Onttrekkingen Boekwaarde 31 december 80.000 De reden voor vorming van deze reserve is dat de afschrijvingstermijnen van de projecten ontwikkeld en uitgevoerd vanuit het Uitvoeringsprogramma Zicht Op de Grevelingen langer lopen dan het uitvoeringsprogramma. Om te voorkomen dat het schapsbestuur na afloop van het uitvoeringsprogramma in de programmabegroting met afschrijvingslasten wordt geconfronteerd, worden de benodigde middelen om de investering volledig af te kunnen schrijven, toegevoegd aan een reserve waaruit de jaarlijkse afschrijvingslast gedekt kan worden. Voor 2010 zijn de afschrijvingslasten voor De Punt en de Waterjump nog binnen de exploitatie meegenomen en rechtstreeks gedekt vanuit de reserve Zicht Op de Grevelingen. Vanaf 2011 zal deze reserve worden gehanteerd ter dekking van de afschrijvingslasten. De benodigde dekking hiervoor zal worden overgeheveld vanuit de reserve Zicht Op de Grevelingen. Spectficatie stortingen: - cf. programmabegroting 80.000 Totaal 80.000 Noa te beatemmen resultaat 2010 2010 2009 Het voordelig exploitatieresultaat bedraagt: 331.647 102.599 Voor identlflcatledee-Jeind Behorend bij controleverk r, r. Jl fl II iw inn Bij de vaststelling van de jaarrekening neemt het bestuur een besluit over de uiteindeiijke bestemming van het saldo. Dit wordt door middel van een begrotingswijziging bij het vaststellen van de voorjaarsrapportage 2011 geeffectueerd. 4.4.3.2 VoorzJeningen Onderhoudsegalisatievoorzieningen: Voorzieninq Groot Onderhoud 2010 2009 Boekwaarde 1 januari 3.846.639 1.941.139 Stoitngen 535.660 2.281.754 Onttrekkingen 452.715 376.254 Boekwaarde 31 december 3.929.584 3.846.639 Groot onderhoud is noodzakelijk om de duurzame instandhouding van de gebieden te garanderen. Regulier onderhoud kent een jaarlljkse cyclus. Groot onderhoud heeft een cyclus groter dan 66n jaar. Voor het verrichten van groot onderhoud is deze voorziening beschikbaar. Het doel van deze voorziening is de lasten van groot onderhoud gelijkmatig over de jaren te verdelen. Op 3 december 2009 heeft het Algemeen Bestuur ingestemd met de implementatie van het Terrain Beheer Model. Conform dit besluit zal stapsgewijs wordert ingegroeid naar de benodigde dotatie aan de voorziening Groot Onderhoud zodat de dotatie aansluit bij de berekeningen vanuit TBM. 2010 2009 Boekwaarde 1 januari 3.846.639 1.941.139 Stortlngen 535.660 2.281.754 Onttrekkingen 452.715 376.254 Boekwaarde 31 december 3.929.584 3.846.639 Specrficatie stortingen: • cf. programmabegrotfng 535.660 Totaal 535.660 Specrficatie onttrekkingen: - Groot onderhoud 2006 12.852 - Groot onderhoud 2008 78.974 - Groot onderhoud 2009 243.872 - Groot onderhoud 2010 117.017 Totaal 452.715 4.4.3.3 Vaste schulden rentetypische looptljd van 1 jaar of ianger Waarborgsommen: 2010 2009 Boekwaarde 1 januari Vermeerderingen 500 Aftosslngen Boekwaarde 31 december 500 Voor identificailedo&Ielnde Behcrend bij controleverkl A A in II IN ?nn 4.4.4 Vlottende passive 4.4.4.1 Netto- vlottende schulden rentetypiscne iooptijd < 1 jaar Overige schulden: 2010 2009 - Overige schulden 329.604 370.940 Van net openstaande saldo is tot en met medio maart 2011 alles voldaan. 4.4.4.2 Overlopende passfva Nog te betalen bedragen: 2010 2009 - Nog te ontvangen facturen 714.053 752.575 - Nog te betalen omzetbelasting (belastingdlenst) 10.3S5 17.030 - Kruisposten 1.000 - Nog te betalen lasten 59.151 69.364 784.589 828.969 SpectficaBe nog te ontvangen facturen: • accountantsko8ten 9.463 4.160 - diensten derden 447.382 432.080 - doorberekening GZH 257.208 316.335 714.053 752.575 SpeclflcatJe nog te betalen lasten: - bankkosten 16 - afrekenhg restaurant Meerzfcht 196 - Aanvulling budget recreantenonderzoek 3.803 3.803 - ministerle LNV 55.348 55.348 59.151 59.364 Overige voorultontvangen bedragen: 2010 2009 - Voorultontvangen bedragen 945.125 150.168 Specificatie Voorultontvangen bedragen: Voorultontvangen bedragen voor waterjump 2010 2009 Boekwaarde 1 januari 65.424 Vermeerdertngen 36.000 54.576 Vrtjgevalen bedragen 120.000 Boekwaarde 31 december 36.000 Voor identificatiedoeleindem Behorend bij controleverkl d.d I.JO.JUtUMf ss Vooruitontvangen bedragen MIRT verkenning 2010 2009 Boekwaarde 1 januari Vermeerderingen 1.017.456 Vrijgevalien bedragen 483.003 Boekwaarde 31 december 534.453 Vermeerderingen MIRT verkenning: • Min. Verkeer en Waterstaat 512.456 - Provincie Zeeland 150.000 - ProvJncle Zufcf-Holland 200.000 - Bijdrage Ztcht op Grevellngen 150.000 • Rijkswaterstaat Brouwersluis 5.000 1.017.456 Vrijgevalien bedragen MIRT verkenning: • Water en natuur 82.340 • Toeritische recr.structuur 58.100 • Getydenenergie 74.225 - Synergic en samenhang 18.668 • Communlcatie 65.802 - Projectmanagement 183.859 483.003 Vooruitontvangen bedragen voor Natuurrecreatte de Punt 2010 2009 Boekwaarde 1 Januari 150.154 Vermeerderingen 150.154 Vrijgevalien bedragen 5.947 Boekwaarde 31 december 144.207 150.154 Vooruitontvangen bedragen voor ZOG 2010 2009 Boekwaarde 1 januari Vermeerderingen 256.000 Vrijgevalien bedragen 25.657 Boekwaarde 31 december 230.343 Vermeerderingen: - Hotspot Beachaport 80.000 - Hotspot Evenementen en arrangementen 80.000 - Hotspot Kwalttelt openbare ruimte 16.000 - Zoute Delta Infocentrum 80.000 256.000 Vrijgevalien bedragen: - Hotspot Beachaport 6.975 - Hotspot Evenementen en arrangementen 8.595 • Hotspot Kwalltelt openbare ruimte 10.080 - Zoute Delta Infocentrum 7 25.657 Vooruitontvangen bedragen drversen: 2010 2009 - vooruitontvangen totaling inzake vergunnlng 120 - Verschil afrekenlng liggelden Bommenede 3 123 Vooi idfcntii!c£ilf;doe!cind Behcrend bij controleverkl i ., it n iiin «.».- 4.5 Toellchting programmarekening 4.5.1 Programma 1 Bestuur BtKU^UK^Its^^A tjatw OaaluurHka ianne>»o»nhechn 118.438 119439 118.814 108*56 2*25 Totaallaatan 119439 0 119439 116*14 199.9BB 2.825 0 Baton 0 BMtuurllka unotlNtnhtdwi 0 0 •0 0 0 Totaalbatan 0 0 0 -0 9 0 0 SaMogawonabadriKavearing 119439 0 119439 \\i*\i 106*56 2*26 0 bictdantatoBatananLaatan 0 nooannai aman 0 0 0 0 noKWfnM* • • - - a * naw- * i 0 0 0 0 KradMio 0 0 0 0 KiadMan baton (bidraoan oandan) 0 0 0 0 TataallnddMtala baton an laaton 0 0 0 9 0 0 0 RaauNadbattammlna 0 Storing ratarvai 0 0 0 0 Onttakldngraaarvai 0 0 0 0 SaMo raauteatbaftammlna 6 6 6 0 0 0 Saldo n» raauHaalbaaiammlna 111439 0 119439 119*13 106.906 2*26 Lasten gewone bedrijfsvoering Post / product Resultaat v/n» Toelichting Bestuursproducten € 3.671 V In de begroting voor bestuursproducten is voorzien in kosten die het gevolg zijn van bijzondere gebeurtenissen. Gedacht moet worden aan kosten voor het organiseren van bijeenkomsten, drukwerk, inhuur van experts, et cetera. In 2010 hebben minder bijzondere gebeurtenissen plaatsgevonden waardoor de kosten lager zijn begroot. Juridische €665 N Inhuurkosten Invordering, ter afhandeling parkeerboetes, ondersteuning en waren licht hoger. advisering Financier €380 N Accountantskosten vielen € 380 hoger uit. Totaal € 2.626 V \i->or iden'.iticatiedofcieit'i^ c horend bij conlroleverwforing dd .J.OJUN.ldll ' Een voordellg resultaat wordt aangegeven met een V. Een nadelig resuttaat wordt aangegeven met een 'n'. 57 4.5.2 Programma 2 Beheer, onderhoud en exploltatle gebleden v:MM*,tem*» Baton Eoonomiech beheer •338.623 -338423 -328.466 -304454 -10.167 Tenefnbeheer -1.482.056 -1482.058 -1410.744 •1407434 28.666 McMM. Beheer en ExobMie -1420.681 0 -1420481 -1438410 -1411.788 18428 Cammunictfe •2500" 0 -2400 -2.446 -4.012 •82 Reaetoevkig en Handhtvhg 0 0 0 0 0 Totaal eaten •1.823.181' 0 •1.823.181 -1441.658 •1415.800 18477 Stldoo—onebedrtttovoerlng 465.771 181472 847.143 432422 2487421 214421 Inefctentele Men en Laabtn Inckieniele taiten 0 0 0 20 0 Incttmlnlohetnn 0 0 -108.832 -1.75S.343 108432 KiedMen 0 42.021 42421 78.687 10.770 -94448 KredbWi btun (bWnoen derden) 0 0 0 0 Totaal kieMenWe baten en leaten 0 42.021 42421 -33.16$ -1.744.653 78.186 RMuKMtt#Meninilnfl Stortna reserves 32400 32.000 32.000 12.000 0 OnMrekMno reeervee 0 -131417 •131417 •164438 -127.439 32.721 Sstato nMuKaatbeettmrnlna 32.000 -iaiMi •89417 -432436 -116.439 32.721 Saldo M reauNaatbeetemmlna SSTTTI 81476 698447 287418 237.828 322.128 Lasten gewone bedrijfvoering Post / product Result aat v/n Toelichting Inheriting, beheer & €196.960 Terreinbeheen exploitatie Omschrijving last Afwijking V(oordelig) / N(adelig) Energie en waterverbruik € 8.357 V Regulier onderhoud €70.406 V fotaal € 78.763 V Regulier onderhoud: Het voordelige saldo wordt ondermeer gevormd door lagere kosten op het door Staatsbosbeheer verrichte natuurbeheer (€ 50.902 voordelig). Het betreft een onderschrijding op de kosten van o.a. het maai- en begrazingsbeheer en monitoring. Naast de lagere kosten voor het verrichte natuurbeheer is er sprake van een onderschrijding op de huisvestingskosten en overige leveranties en leveringen derden, ondermeer veroorzaakt door aanbestedingsvoordelen op RO-bestekken; Overige: Op de afschrijvingslasten voor de Waterjump is sprake van een onderschrijding van € 30.343. Bij de begroting was namelijk voorzien dat de voorziening gereed zou zijn en er volledig op zou worden afgeschreven. Ditievert Voor identificotiedoeldno' overigens geconsolkJeerd geen resultaatverschil op. De afschrijvingskosten zouden namelijk worden onttrokken aan de reserve ZOG. In verband met een dubieus geworden vordering is een dotatie gedaan aan de voorziening dubieuze debrteuren voor een bedrag van € 17.582. De lasten die hieruit voortvloeien worden gedekt uit de reserve ZOG. Economisch beheer: Waterschapslasten: Oe onderschrijding op de lasten (€ 104.936) wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere lasten uit belastingen. Na herberekening zijn de beschikkingen voor 2009 en 2010 inzake waterschapsbelastingen naar beneden bijgesteld. Bij de najaarsrapportage 2010 was het budget voor belastingen nog verhoogd met € 150.000 i.v.m. de verwachte hogere waterschapbelastingen over 2009 en 2010. Het voordeel over 2009 is verantwoord als incidentele bate. Communicatie €1.216 N Het openstellen van het bezoekerscentrum heeft geleid tot een marginals budgetoverschrijding. Totaal €195.744 V ____^_——^— 1 Voor identificatifcdoeleindc-n Behorend bi] ccrvirolc-.verldar/ r! ri ft t\ IIJM Mff 59 Baten gewone bedrijfsvoenng Post / product Resuttaat v/n Toelichting Inrichting, beheer & € 18.529 V De baten uit liggelden en parkeren vielen € 28.856 hoger exploitatie uit. Door het uitstekende zomerweer gedurende het recreatieseizoen zijn de baten hoger uitgevallen. Tevens vielen de baten uit huren & pachten en vergunningen & leges hoger uit en wel met € 7.504. De ontvangen ondernemersbijdrage in de onderhouds- en afschrijvingskosten Waterjump wordt pas in 2011 als bate verantwoord omdat er in 2010 nog geen kosten zijn gemaakt (matching principe). De voorziening komt nl. later gereed dan verwacht. Dit levert een nadeel op van € 17.611 op de baten. Het restant (€ 220 nadelig) wordt gevormd door een aantal niet signtficante onder- en overschrijdingen Communicatie €52 N De baten vanuit de verkoop van folders & kaarten evenals de deelnames aan excursies zijn licht lager uitgevallen dan begroot als gevolg van minder animo. Totaal € 18.477 V Inciderrtele lasten en baten Incidentele baten Post / product Resuttaat v/n Toelichting Incidentele baten € 109.832 V Zoals reeds bij het resuttaat op de lasten uit gewone bedrijfsvoering is verklaard is een teruggaaf ontvangen van de waterschapsbelasting over het jaar 2009. Dit levert een voordeel op van € 95.782 in 2010. Het resterende resuttaat (€ 14.050) houdt verband met een verrekening van de inhuur BOA's over het jaar 2009. Totaal €109.832 V Voor identificotiedotltirio Behorend bij coniroleverk ,:H ^.OJUN.20HI Kredieten Post / product Resultaat v/n Toelichting Uitgaven op €34.646 N In paragraaf 3.3.5.2 is de specificatie van de uitgaven per kredieten krediet opgenomen. Daarnaast wordt in paragraaf 3.3.5.1 een toelichting gegeven op de stand van elk afzonderiijk project. De uitgaven voor alle kredieten ongeacht de dekking zijn aangegeven bij de kredieten lasten. Totaal €34.646 N Onttrekking reserves Post / product Resultaat v/n Toelichting Uitgaven op € 32.721 V De onttrekking van de kredietlasten voor "Slopen en kredieten verwijderen van't Dolfijntje" uit de Algemene reserve was € 3.812 hoger dan begroot. De onttrekking van de kredietlasten "Vervanging informatiepanelen" uit de Algemene reserve was € 11.327 hoger dan begroot. De lasten die voortvloeien uit de dotatie aan de voorziening dubieuze debiteuren (€ 17.582) worden onttrokken aan de reserve ZOG. De overschrijding van de onttrekking aan de reserves met € 32.721 is rechtmatig aangezien er niet meer aan de reserves is onttrokken dan is toegestaan op grond van de bestuursbesluiten. Totaal € 32.721 V •/cor iclentificatledoeleinden Behorend Lii conttoieverklar1 d,d ffQ.JUNJQIli... 61 4.5.3 Programme 3 Ontwikkellngen mmm^M^x l^^b-^'^il Laaton Pltnvormho & QtbMwnMktalng 122463 122483 122463 117446 0 Martwttn * ProduelofihKttolna 17.030 0 17.030 17430 16472 0 Totaallaatan 131413 0 13*413 13*413 134416 0 Man Ptanvemtkio * QabtadaontwMtalng 0 0 0 0 0 0 Martwlna 6. ProtfucJontwftkalrig 0 0 0 0 0 TotMl baton 0 0 0 0 0 0 SaMo oawona badrllfavoerina 13*413 0 13*413 13(413 134416 0 IneMantola Batan an Laatan Inddantata Mann 0 0 0 0 Inddantala batan 0 0 0 0 Kiwttan 904.000 1.265.063 2.169.063 1442433 730.161 627.030 KradMan batan (Hdraoan daidan) •480.000 -4*3.360 -1.163460 -604407 -604.764 -166.743 Totaal Inddanta* batan an laatan 434.060 6*1.713 1406.713 (47426 128467 46*4*7 ajaauttaatbaatanunlna Stortna nttarvat 027.661 90.000 1.007.881 1407.061 1.006420 0 Onttmkttw maarvat -845.136 •681.585 -1.626.725 -1.160432 -707.292 -468493 Gatdo mauKaatbaatammlna •17.47* •601.66* -61*46* -1(2,671 297.721 -466493 Satdo na raauRaMbaatanmina 548.138 •16476 626462 634466 557413 -6.106 InckJenteie hasten en baton Kredieten Post / product Resultaat v/n Toelichting Uitgaven op € 627.030 V In paragraaf 3.4.3.2 en 3.4.4.2 zijn de specificaties van de kredieten uitgaven per krediet opgenomen. Daarnaast wordt in paragraaf 3.4.3.1 en 3.4.4.1 een toelichting gegeven op de stand van elk afzonderlijk project. De uitgaven voor alle kredieten ongeacht de dekking zijn aangegeven bij de kredieten tasten. Totaal € 627.030 V Kredieten: bijdragen derden Post/ Resultaat bijdragen v/n Toelichting product derden Kredieten € 168.743 N Kredietlasten MIRT vielen € 200.347 lager uit dan begroot. baten Hetzelfde geldt voor de bijdragen derden (subsidies), die hier tegenover staan, aangezien de lasten voltedig worden gedekt uit de (vooruitontvangen) bijdragen van derden. Uitgaven ZOG/Hotspot (Beachsport, Evenementen & Arrangementen en Kwaliteit Openbare Ruimte) en 1' fase gebiedsontwikkeling De Punt zijn voor een totaalbedrag van € 31.604 gedekt uit de (vooruitontvangen) bijdragen derden (subsidies) (en dus niet onttrokken aan de reserve Groen/blauwe projecten). Totaal € 168.347 N Voci idpntificatledoe!eind«m> Eiehorend bij controleverklaf/nc Wn I ltd i«*« Onttrekking reserves Post / product Resultaat v/n Toelichting Uitgaven op €466.393 N De onttrekking reserves heeft zich ais volgt ontwikkeld t.o.v. kredieten de (bijgestelde) begroting 2010: 1. Zicht op Grevelingen (€ 271.978 lager); 2. Groen/blauwe projecten (€ 186.257 lager); 3. Tour de France (€ 2.669 lager); 4. Recreantenonderzoek (€ 5.489 lager) Zicht op Grevelingen: De lagere kosten voor de Zicht op Grevelingen worden ondermeer veroorzaakt doordat er in 2010 nog niet is afgeschreven op de Waterjump i.v.m. verlate oplevering. Groen/blauwe projecten: De krediettasten zijn voor € 31.604 gedekt uit (vooruitontvangen) bijdragen derden en dus niet onttrokken aan de reserve Groen/blauwe projecten. Dit verklaart het verschil met de ontwikkeling van de kredietlasten. Onttrekkingen zijn opgenomen in § 3.4.5. en de uitgaven op kredieten in § 3.4.3.2 en § 3.4.4.2. Totaai €466.393 N Voor identified ledoeleinde Bc-horend hiiij coconuojcve:rki?.im i . e'.d. 63 4.5.4 Algemene Dekkingsmlddelen U*ton Ovaitna itructunto bam & baton 32X68 -15.000 17X68 753 338 18.335 Totaal toeton 32.088 •15.000 17.068 753 3S8 16X36 BMn Overige atructurele baten •457.103 8.000 -451.103 -449.786 -476X01 -1X35 Daahamanbicksga -494.451 -484451 •494.451 •357.247 0 Totaal baton •851.554 8.000 •945X54 -941219 -635X46 -1X35 SaMo oawona bacMlfaveartng •919X65 -8.664 -828.466 -843.466 •835X10 15.000 InoManWa Baton an Laatan kKfctontoto lattan 0 0 0 3.477 0 hddantoto baton 0 0 0 0 Krwfaton 0 0 0 0 Kiadeton baton (Uktooon ctorden) 0 0 0 0 Totaal IneMantola baton an toaten 0 0 0 0 3.477 0 ftoauttaatbaatonanino Stortta rawrvw 367.103 387.103 367.103 516.732 0 OntoakkkM raaaivai -830*88 -83.000 •883.886 •693.968 •689.358 0 BaWo nnultaawaatoniffilnfl •243.663 •63.000 -306X83 •306X63 -172X24 0 SaMc na laaultoatbaatommlnB -1,163.348 -72.000 -1.235.349 -050.349 -itVUisT 4sxo6 Lasten Post / product Resultaat v/n Toelichting Overige € 15.407 V Post onvoorzien is onbenut gebleven in 2010. structurele baten & fasten Overige €928 V Bank- en treasurykosten vielen lager uit dan begroot structurele baten & lasten Totaal € 16.335 V Baten Post / product Resultaat v/n Toelichting Overige €1.335 N Door rentedalingen op de geldmarkt vallen de structurele renteopbrengsten € 1.335 lager uit dan voorzien in de baten begroting. Totaal €1.335 N Voor identificctiedoeleindsni Behorenri bij comrcleverldamng 10 II IN ?fl«/ m Bijlage 1 Samenstelling bestuur Leden Dagelljks Bestuur Naam Gemeente/organlsatle Functie De heer J.L. Evertse Provincie Zuid-Holland Voorzitter De heer F.K. Hamelink Provincie Zeeland Vice-voorzitter De heer A.M. Verseput Gemeente Schouwen-Duiveland De heer E. Tuk Gemeente Goedereede Leden Algemeen Bestuur Naam Gemeente/organlsatie Plaatsvervanger De heer J.L. Evertse Provincie Zuid-Holland De heer M. van Engelshoven-Huls De heer F.K. Hamelink Provincie Zeeland De heer M.J. Wiersma De heer A.M. Verseput Gemeente Schouwen-Duiveland De heer W.P. Stouten De heer P.J. Koningswoud Gemeente Dirksland De heer P. Keuker De heer G.C. Kleingeld Gemeente Middelhamis De heer Ph. van den Berg De heer E. Tuk Gemeente Goedereede De heer P. Feller De heer D. van Puffelen Gemeente OostHakkee De heer J. Heijkoop Advieeurs Naam Gemeente/organisatle De heer J.H.J. Kievit Staatsbosbeheer De heer A.W. van der Vlies Waterschap Hollandse Delta De heer S.P.R.L van Herk Rijkswaterstaat, Waterdistrict Zeeuwse Delta De heer J. de Jager Waterschap Zeeuwse eilanden Voor identificatiedoelfcindc Behoren;r>da Dibjj co^(.>ntroleverkia^\nr g 1 o JON :2011 1 65 3© % Ui CO > a. o> CO & & 8 TO CM CM to CM •c l lw T_ s ^ 2 ver l 4* 5 m *" © O ^" u X Ix: f £D f* CD st e 1 9 £ c > o « ic "5 c va n i! IJS 4* o * s s •o 3. it CsD § * a ? • C*O* a I" CM S2 9 S S E 8) >nd e v a) i! O 3 11 -•ittrcwo'i" °° puiajaop^eaiU-V-^TM i0°A 'I'm, l.i ' i'M^TP^W,,W— l l !!?Bra£3KSBRSSBBKRiS!^^r5f5ri7v7! WS626-E SUJ» 099569 669-9*86 pnoMMpuo KXUB Bu|iM|Zi00A UMU|4MfZ»OA >*::^ww; •^^>&;:«acwM£ia8»MM»MiJi^MI 00008 0 00008 0 SOZBuiAliMMI* •*!•••« eeeus OWO/l 000081 6/9-/96 .uapstaid wNian -U90J0. *AiM«ti uszu 9S/S96 Z99/*/ i/roea ju»&"il«»*u© ap do upe. «AJ«MU 9M'9U'8 986069 cor/se ltflU ux»tkxn(|B sAMWJ«|in|B09 8Z80/6-8 000-31 0 000* UaNMmdO|U| tAMMtJ 000'8 10676 0 0 9ftTfO(unuiuio3 v tusmmu «AJ*MU 108-26 US01 0008 HaOZiQpUOUQIU—8*1 (MWU sem 000*91 ttaruri S9£-90tL :««M«Mjs6u|uiuMiaog iso-giooi 6/8-986-01. 3t€*W)9 9B6MZ OOOOZ 669^01 •AMtMu auauMfl-y 6Z/-966 ••AMMU t,v ><•• ir £ii*~ ** * vj*-*•.*few*-.V> * ** • -> >.* ua6u|Ud|ZJOOA ua saAjassj UBA JBBJS g o6B|fis Bijlage 4 Begrotingswijzigingen 2010 1E Begrotingswijziging 2010 Natuur- en Recreatleschap De Grevellngen l-mmt^^.^ Gewons bedrijfevoering per product Lmten P1 bestuur 119.439- - 119.439- P2 beheer, onderhoud en exploitatie 2.288.952- 12.000- 2.300.952- P3 ontwikkeling 139.614- - 139.614- Algemene dekkingsmiddelen 32.088- 12.000 20.088- Subtotaal 2.580.093- - 2.580.093- Baten - - - P1 bestuur - - - P2 beheer, onderhoud en exploitatie 1.823.181 - 1.823.181 P3 ontwikkeling - - - Algemene dekkingsmiddelen 951.564 - 961.554 Subtotaal 2.774.735 2.774.735 PIP*? 1 wmmwmmmm. •.' .,^S *& * AS«5'»3 BfflEsSi Incidentele lasten en baten - Incidentele lasten - - . Incidentele baten - - . Kredieten lasten 904.000- 1.072.116- 1.976.116- Dekking kredieten (bijdrage derden) 480.000 683.350 1.163.350 tmuaiKKmBaNmmmmwwtmmt' - • :. ~.-^nSK;: . ^msm i$A" iM^ra Saldo na incidentele lasten en baten 229.358- 388.766- 618.124- - • • ResuKaat bestemming - - - Storting reserves 1.346.764- 80.000- 1.426.764- Onttrekking reserves 1.576.122 468.766 _2mfl88 Hi^M^^H^B^B^HMlOwii^«S@%lra!3^Pf| ALDUS VASTGESTELD DCX)R HET ALGEMEEN BESTUUR VAN NATUUR- EN RECREATIESCHAP DE GREVELINGEN IN DE OPENBARE VERGADERING VAN 1 JULI2010 DE SECRETARIS, DHR. W.G. VERVEER DE VOORZITTER, DHR. J.L EVERTSE Voor idemi">r'ifd'ii£DOf:!f ind 8c-^oiend bij conuoic-verki d.<< ID.JUN.2M 2E Begrotingswijziging 2010 Natuur- en Recreatieschap De Grevellngen Qewone bedrijfevoerlng per product Laaten P1 bestuur 119.439- 119.439- P2 beheer, onderhoud en exploitatie 2.300.952 169.372- 2.470.324- P3 ontwikkeling 139.613- 139.613- Algemene dekkingsmiddelen 20.088- 3.000 17.088- Subtotaal 2.580.092- 166.372- 2.746.464- Baten P1 bestuur P2 beheer, onderhoud en exploitatie 1.823.181 1.823.181 P3 ontwikkeling Algemene dekkingsmiddelen 951.554 6.000- 945.554 Subtotaal 2.774.735 6.000 2.768.735 mmwm WmWM itS&i.'^mM^ r?^.>: s •. ^ • -j^i^<^ • Inddentolo laaten an baton Incidentele lasten Incidentele baten Kredleten lasten 1.976.116- 234.968- 2.211.084- 1.163.350 1.163.350 mM&tm nm iJlllW'B Saldo na incidentele laaten an baten 618.123- 407.340- 1.025.464- Reauttaat beatemmlng Storting reserves 1.426.764- 1.426.764- Onttrekking reserves 2.044.888 407.340 2.452.228 ;1 : rs<*WtlMW*»WM"'": ''ILaiiSfes tilllife ALDUS VASTGESTELD DOOR HET ALGEMEEN BESTUUR VAN NATUUR- EN RECREATIESCHAP DE GREVELINGEN IN DE OPENBARE VERGADERING VAN 10 DECEMBER 2010 DE SECRETARIS, DHR. W.G. VERVEER DE VOORZITTER, DHR. J.L. EVERTSE Vocf ident:fic3tifcdof"leihd£n Eehoreno bii controiever 6B Deloitte Deloitte Accountants B.V. Schenkkade47 2595 AR Den Haag Postbus 90721 2509 LS Den Haag Nederland Tel: 088 28S 2868 Fax 088 288 9815 wwwxleioitte.nl Aan het dagelijks bestuur van het Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen T.a.v. Groenservice Zuid-Holland Postbus 341 3100 AH SCHIEDAM Datum Behandeld door Ons kenmerk 10juni2011 R.L. van der Sande 103.290/2011/002-bl Onderwerp Uw kenmerk Controleverklaring jaarrekening 2010 Geacht bestuur, Hierbij doen wij u onze controleverklaring d.d. 10 juni 2011 bij de jaarrekening 2010 van uw Natuur- en Recreatieschap toekomen. Wij hebben 66n exemplaar van de controleverklaring voorzien van een originele handtekening. Dit exemplaar is ten behoeve van uw eigen archief. Het andere exemplaar van de controle verklaring is voorzien van de naam van onze accountantspraktijk en de naam van de accountant, echter zonder persoonlijke handtekening. Wij verzoeken u bij openbaarmaking van de controle verklaring gebruik te maken van het exemplaar van de controleverklaring dat niet is voorzien van een persoonlijke handtekening. Dit conform het advies van de beroepsorganisatie NBA ter vermijding van fraude met handtekeningen van accountants. Wij bevestigen u ermee akkoord te gaan dat het afschrift van onze controleverklaring zonder persoonlijke handtekening, zoals opgenomen in bijgaande - door ons gewaarmerkte - stukken, wordt openbaar gemaakt, mits de opgemaakte jaarrekening ongewijzigd wordt vastgesteld door het algemeen bestuur. U kunt deze verklaring desgewenst ovememen in uw jaarstukken. Indien u deze jaarstukken en de verklaring opneemt op internet, dient u te waarborgen dat de jaarstukken goed zijn afgescheiden van andere informatie op de internet-site. Afscheiding kan bijvoorbeeld plaatsvinden door de jaarstukken in niet-bewerkbare vorm als een afzonderlijk bestand op te nemen of door een waarschuwing op te nemen indien de lezer de jaarstukken verlaat ("u verlaat de beveiligde, door de accountant gecontroleerde jaarrekening"). Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven In het handelsrcglster van de Kamer van Koophandel te Member of Rotterdam onder nummer 24362853. Deloitte Touche Tohmttsu Limited Deloitte 2 10juni2011 103.290/2011/002-bl Overigens wijzen wij erop dat, indien tot de vergadering van het algemeen bestuur omstandig- heden blijken die aanpassing van de jaarrekening noodzakelijk maken, een dergelijke aanpassing nog voor de vergadering van het algemeen bestuur moet worden gemaakt. Uiteraard vervalt in die situatie onze bovengenoemde toestemming. Tot het geven van nadere toelichting zijn wij gaarne bereid. Over onze overige bevindingen naar aanleiding van de controle van de jaarrekening brengen wij u separaat verslag uit. Hoogachtend, Deloitte Accountants B.V. E.H.A.ArxhoekRA Bijlagen: Gewaarmerkte jaarrekening en controleverklaring 2010. Deloitte Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan het algemeen bestuur van Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben jaarrekening 2010, zoals opgenomen in hoofdstuk 4 van de jaarstukken van de gemeenschappelijke regeling Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen te Schiedam gecon- troleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de programma- rekening over 2010 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiele verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur van het Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemrning met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven, en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemrning met de begroting, en met de relevante wet- en regelgeving waar- onder verordeningen van de gemeenschappelijke regeling. Het dagelijks bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemrning met Nederlands recht, waar- onder de Nederlandse controlestandaarden en het Besluit accountantscontrole decentrale over- heden (BADO). Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschat- ten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Deloitte Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aan- merking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daar- van alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico- inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectivi- teit van de interne beheersing van de gemeenschappelijke regeling. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiele verslaggeving en de gebruikte financiele rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Deze financiele rechtmatigheidscriteria zijn vastgesteld met het normenkader door het algemeen bestuur op 3 december 2009. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten en toevoegingen aan reserves. Op basis van artikel 2, lid 7 is deze goedkeuringstolerantie door het algemeen bestuur bij besluit van 3 december 2009 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van het Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2010 als van de activa en passiva per 31 december 2010 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties over 2010 in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving waar- onder verordeningen van de gemeenschappelijke regeling. Deloitte Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde risen Ingevolge artikel 213, lid 3 onder d Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. DenHaag, 10juni2011 Deloitte Accountants B.V. Was getekend, E.H.A. Arxhoek RA Deloitte Deloitte Accountants B.V. Schenkkade47 2595 AR Den Haag Postbus 90721 2509 IS Den Haag Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9815 www.deloitte.nl No.luu.i-- en recrealieschap Grevelmgen Ac co u nt a nl s vers I ag vooi hel boekjaar eindigene! op 3 5 decernber 2010 10 juni 2011 Op ilk opdrachten verricht door Ddottte zijn de 'Algemcne Voorwaarden Dienstveriening Deloitte Member of Nederland, november 2010' gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer 24362837 van Deloitte Toudie Tohmatsu totpasslng. Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven In het handdsregister van de Kamer van Koophandel te Deloitte DeMttt Accountants B.V. Schenkkade 47 2S9S AR Den Haag Postbus 90721 2509 LS Den Haag Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 981S www.deloitte.nl Aan het algemeen bestuur van het Natuur- en recreatieschap Grevelingen T.a.v. Groenservice Zuid-Holland Postbus 341 3100 AH SCHIEDAM Datum Behandeld door Ons kenmerk 10juni2011 R.L. van der Sande 103.290/2011/003-bl Onderwerp Uw kenmerk Accountantsverslag 2010 Geachte leden van het algemeen bestuur, Hierbij ontvangt u het accountantsverslag over het boekjaar 2010. Dit verslag geeft onze belangrijkste bevindingen weer. Wij hebben de jaarrekening 2010 van uw gemeenschappelijke regeling gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder eindverantwoordelijkheid van het dagelijks bestuur. Bij de jaarrekening 2010 hebben wij op 10 juni 2011 een goedkeurende controleverklaring verstrekt. In het bijgevoegde accountantsverslag treft u een analyse aan van uw vermogen en resultaat. Vervolgens zijn onze controlebevindingen samengevat. Het accountantsverslag is in concept besproken met het bureauhoofd bestuurlijke & bedrijfs- matige zaken van de G.Z-H. Hoogachtend, Deloitte Accountants B.V. E.H.A.ArxhoekRA Op allc opdrachten verricht door Deloitte zljn de 'Algemene Voorwaarden Dlenstverlenlng Deloitte Member of Nederland, november 2010' gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer 24362837 van Deloitte Touch* Tohmattu toepassfng. Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 243628S3. Deloitte 2 10juni2011 103.290/2011/003-bl Inhoud 1. Inleiding 3 1.1 Opdracht 3 1.2 Onafhankelijkheid 4 2. Vermogen en resultaat 4 2.1 Algemeen 4 3. Controlebevindingen jaarrekening 2010 5 3.1 Inleiding 5 3.2 Voorzieningen 6 3.3 Rubricering (benamingen) balans 6 3.4 Financieel systeem 6 3.5 Standaardbankverklaringen 7 4. Administratieve organisatie en interne beheersing 2010 7 4.1 Van accountantsverklaring naar controleverklaring 7 4.2 Algemeen 8 4.3 Verbijzonderde interne controle 9 4.4 Interne kaderregeling 9 4.5 Betrouwbaarheid en continuiteit geautomatiseerde gegevensverwerking 10 5. Fraude 10 6. Controle rechtmatigheid 11 6.1 Implementatie rechtmatigheid 11 6.2 Begrotingsrechtmatigheid 12 Deloitte 3 10juni2011 103.290/2011/003-bl 1. Inleiding 1.1 Opdracht Binnen het kader van een meerjarige overeenkomst tussen uw gemeenschappelijke regeling en Deloitte Accountants B.V. tot het controleren van uw jaarrekening worden elk jaar de onderlinge afspraken bevestigd door middel van een opdrachtbevestiging. Het algemeen bestuur heeft voor het jaar 2010 geen onderwerpen benoemd waaraan wij tijdens de jaarrekeningcontrole specifleke aandacht moeten besteden. Gezamenlgke risicoanalyse als basis Onze controle start met het maken van een analyse van de risico's waar u als gemeenschappelijke regeling mee te maken heeft. Deze risicoanalyse zien wij als een gezamenlijke actie van ons controleteam en vertegenwoordigers van uw gemeenschappelijke regeling (Groenservice Zuid-Holland). Het doel hiervan is op basis van gezamenlijke kennis van uw organisatie en uw omgeving en branche tot een zo volledig en bruikbaar mogelijke risicoanalyse te komen, die als basis voor, verdere controlewerkzaamheden dient. Het gaat hierbij om de externe risico's en de risico's in de bedrijfsvoering. Bij deze inventarisatie ligt de focus op de risico's in de voor de jaarrekening relevante processen. De uitkomsten van deze processen dienen te resulteren in verantwoorde transacties in de jaarrekening. Onze risicoanalyse en daarop gebaseerde controleaanpak richten zich niet uitsluitend op de jaar rekening zelf, maar ook op het systeem van interne beheersing. Hoe beter dat systeem functio- neert, hoe meer zekerheid er bestaat dat betrouwbare informatie wordt opgeleverd, zowel tussen- tijds als bij de jaarrekening. Omdat deze interne beheersing het gehele jaar goed dient te func- tioneren, hoeven wij met de aanvang van onze controle niet te wachten totdat de jaarrekening gereed is. Onze controle vindt daarom voor een belangrijk deel al in de tweede helft van het boekjaar plaats. Wij onderzoeken tijdens de interim-controle de proces- en programmarisico's, om te bepalen of hierin voldoende beheersmaatregelen (de AO/IC) zijn getroffen. Het product van deze fase van de controle is een managementletter met daarin aanbevelingen ter verdere verbetering van de interne beheersing. Bij de jaarrekeningcontrole stellen wij vast of de jaarrekening is opgesteld volgens de geldende verslaggevingsvoorschriften (het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten, hierna: BBV), of de door u opgestelde jaarrekening een getrouw beeld geeft en of de baten en lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Ook stellen wij vast dat de posten in de jaarrekening adequaat zijn toegelicht. Onze controle houdt niet in dat wij alle posten contro leren. Onze aanpak heeft als doel om belangrijke onjuistheden en/of onrechtmatigheden te ont- dekken, rekening houdend met de materialiteitsgrenzen zoals vastgelegd in het Besluit accoun- tantscontrole provincies en gemeenten (BAPG). Deloitte 4 10juni2011 103.290/2011/003-bl Het product van onze jaarrekeningcontrole is de controleverklaring bij de jaarrckening en dit voorliggende accountantsverslag. De belangrijkste bevindingen vanuit onze controle en de daaraan gekoppelde adviezen hebben wij in dit verslag opgenomen. Wij vragen de komende periode uw aandacht voor het opvolgen van de gegeven adviezen die naar onze mening direct bijdragen aan een verbetering van de verslagleg- ging, het inzicht in de financiele positie dan wel de verbetering van de interne beheersing van uw organisatie. Wij adviseren u om de follow-up van de bevindingen te bewaken. 1.2 Onafhankelijkheid De voorschriften in het kader van onafhankelijkheid zijn binnen de beroepsorganisatie van regis- teraccountants (de NBA) opgenomen in de "Nadere Voorschriften inzake onafhankelijkheid van de openbaar accountant" (hiema: NVO) en vormen een belangrijk onderdeel van het 'normen- kader' waaraan een accountant moet voldoen. De naleving van de NVO is binnen de organisatie van Deloitte ingebed. Op basis van onze toetsing aan het 'normenkader' concluderen wij dat onze onafhankelijkheid als certificerend accountant bij uw natuur- en recreatieschap in 2010 voldoende is gewaarborgd. 2. Vermogen en resultaat 2.1 Algemeen In het BBV, de verslaggevingsregels van uw gemeenschappelijke regeling, wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen resultaatbepaling en resultaatbestemming. Alle baten en lasten dienen via de programmarekening te lopen. Er mogen geen baten of lasten rechtstreeks in het eigen vermogen worden gemuteerd. De mutaties in het eigen vermogen vinden plaats door middel van de resultaatbestemming. Het resultaat v66r bestemming bedraagt € 260.000 nadelig. Per saldo is tussentijds reeds € 592.000 aan de reserves onttrokken, zodat het uiteindelijke nog te bestemmen jaarresultaat € 332.000 voordelig bedraagt. Dit bedrag is afzonderlijk vermeld onder het eigen vermogen in de balans. Deloitte 10juni2011 103.290/2011/003-bl In het hiema volgende overzicht hebben wij de mutaties in de reserves schematisch weergegeven (x€ 1.000): Stand van de reserves per 1 januari Tussentijdse resultaatbestemming tijdens boekjaar -592 9 Nog te bestemmen resultaat bij jaarrekening 332 103 Totaal (= resultaat v66r bestemming) -260 112 Stand per 31 december 11.165 11.425 De reserves van uw natuur- en recreatieschap zijn in 2010 met een bedrag van € 260.000 afge- noraen. Dit komt overeen met het resultaat voor bestemming. De omvang van uw reserves bedraagt ultimo 2010 65% van het balanstotaal (2009: 69% van het balanstotaal). Het totaal benodigde weerstandsvermogen komt o.b.v. uw interne risico inventari- satie uit op een bedrag van € 647.000. De direct beschikbare weerstandscapaciteit van uw natuur- en recreatieschap is € 898.000 en is hiermee ruim toereikend. Voor een meer uitgebreide analyse van het rekeningresultaat over het jaar 2010 verwijzen wij naar de toelichting op de programmarekening en het overzicht van incidentele baten en lasten dat is opgenomen in deze toelichting. 3. Controlebevindingen jaarrekening 2010 3.1 Inleiding Wij zijn op 21 maart 2011 gestart met de controle van de jaarrekening 2010. Bij aanvang van de jaarrekeningcontrole was de kwaliteit van de ter controle aangeboden conceptjaarrekening voldoende om onze controle te starten en af te ronden. De dossiervorming was adequaat en tevens hebben wij volledige medewerking van de medewerkers van G.Z-H gehad bij het uitvoeren van onze controlewerkzaamheden. Deloitte 6 10juni2011 103.290/2011/003-bl In dit hoofdstuk rapporteren wij u de belangrijkste bevindingen ten aanzien van de jaarrekening 2010. 3.2 Voorzieningen In de jaarrekening van uw natuur- en recreatieschap is een voorziening voor groot onderhoud opgenomen. Om de toereikendheid van deze voorziening vast te kunnen stellen is een goed inzicht noodzakelijk in de toekomstige uitgaven en dekking. Het BBV schrijft voor dat voor zieningen periodiek dienen te worden geactualiseerd. Indien er geen (recente) onderbouwing aanwezig is, is het vormen van een voorziening niet toegestaan. De G.Z-H. heeft in 2010 goede vooruitgang geboekt bij het in kaart brengen en actualiseren van de voorziening groot onderhoud. Bij onze controle hebben wij vastgesteld dat de voorziening groot onderhoud toereikend is voor het jaar 2011. Om ook in de toekomst aan deze eis te kunnen voldoen adviseren wij u om de onderbouwing c.q. actualisatie van de toekomstige uitgaven en dekking van de voorziening onderhoud in 2011 verder uit te kristalliseren. 3.3 Rubricering (benamingen) balans Met ingang van 2010 is de rubricering van de jaarrekeningposten in de balans gewijzigd. Deze rubricering leidt tot enkele verschuivingen in de vergelijkende cijfers 2009 (bijvoorbeeld: vorderingen op openbare lichamen en overige vorderingen). Door de wijziging sluiten de benamingen van de jaarrekeningposten in de jaarrekening 2010 nu expliciet aan met de voor- geschreven benamingen conform het BBV. 3.4 Financieel systeem Zoals wij in onze managementletter bij de interim-controle 2010 opmerkten is het niet mogelijk om de zogenoemde audittrail binnen het financieel systeem CODA goed te volgen. Illustratief hiervoor is dat niet is vast te stellen of de in CODA vastgelegde verplichting en / of prestatie- ontvangstmelding (POM) door de juist en daartoe bevoegde persoon is goedgekeurd. Hierdoor loopt uw natuur- en recreatieschap het risico dat een verplichting of POM niet door een daartoe bevoegd persoon is goedgekeurd. De G.Z-H. heeft dit risico voor de jaarrekening 2010 ondervangen door een extra controle uit te voeren op het proces van goedkeuring van facturen. Deze controle is echter arbeidsintensief en inefficient. Een andere manier om vast te stellen of een verplichting of POM door een daartoe bevoegd persoon is goedgekeurd, is het testen van de "workflow" om vast te stellen dat de procuratieregeling juist en volledig in CODA is ingevoerd. Deloitte 7 10juni2011 103.290/2011/003-bl De G.Z-H. is momenteel in overleg met de PZH over het implementeren van een "tool", waarmee kan worden vastgesteld wie de POM heeft goedgekeurd. Wij adviseren u ook met de Provincie Zuid-Holland in overleg te treden over het onderzoeken van de mogelijkheden tot het testen van de "workflow". Daarnaast maakt de G.Z-H. gebruik van de dienstverlening van de Provincie Zuid-Holland (PZH), waaronder de geautomatiseerde gegevensverwerking van de PZH. De (financiele) informatie uit het systeem wordt voor een belangrijke mate gewaarborgd door de beheersings- en controle- maatregelen die de PZH rond haar systemen heeft gei'mplementeerd. De verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledig van de (financiele) informatie uit het systeem inclusief de controle hierop blijft altijd bij de G.Z.-H. In dat kader adviseren wij u met de PZH afspraken te maken over de wijze waarop interne controles worden uitgevoerd om de betrouwbaarheid van de (financiele) informatie te kunnen vaststellen. Dit kan bijvoorbeeld door PZH jaarlijks een zoge- noemde 'third party' mededeling te laten overleggen. Een dergelijke mededeling wordt aan PZH verstrekt door een onafhankelijke partij die vast heeft gesteld dat de interne controlemaatregelen (bijvoorbeeld rondom het goedkeuren van facturen) bij PZH effectief zijn. 3.5 Standaardbankverklaringen Bij het afronden van onze controle bescbikten wij nog niet over alle opgevraagde standaardbank verklaringen. Indien nodig zullen wij na ontvangst van de standaardbankverklaringen rapporteren over eventuele bijzonderheden. 4. Administratieve organisatie en interne beheersing 2010 4.1 Van accountantsverklaring naar controleverklaring Vanaf 15 december 2010 is de naamgeving van de 'Accountantsverklaring' gewijzigd in 'Controleverklaring van de onafhankelijke accountant'. Dit sluit beter aan bij de aard van de opdracht van de accountant: het geven van een onafhankelijk oordeel over de jaarrekening als resultaat van de controle. Hierdoor is een meer herkenbaar onderscheid ontstaan met de beoordelingsopdracht en samenstelopdracht die ook door accountants worden uitgevoerd. De controleverklaring van de accountant is ingebed in de in Nederland voor accountants geldende controlestandaarden (NV COS). Onder invloed van internationale aanpassingen in regelgeving is ook de inhoud van de controleverklaring op onderdelen verduidelijkt. Deloitte 8 10juni2011 103.290/2011/003-bl In de standaardtekst van de controleverklaring meldt de accountant meer expliciet dan voorheen de aangelegenheden die naar de mening van de accountant relevant kunnen zijn voor de gebruiker zoals: • Het benoemen van afwijkingen van materieel belang met betrekking tot de toelichting in de controleverklaring. • Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen: expliciete opmerking of de programmaverantwoording overeenkomstig de wet is opgesteld en of door wet vereiste gegevens zijn toegevoegd. 4.2 Algemeen Als onderdeel van de jaarrekeningcontrole hebben wij in oktober 2010 een interim-controle uitgevoerd. Deze interim-controle is in belangrijke mate gericht op de opzet, het bestaan en de werking van maatregelen van administratieve organisatie en de interne beheersing (AO/IB), voor zover van belang voor onze controle op de betrouwbaarheid van de in de jaarrekening opgenomen gegevens. Wij hebben onze bevindingen vastgelegd in een managementletter. Voor onze bevindingen en aanbevelingen verwijzen wij u graag naar onze managementletter. Hierna volgt een korte samen- vatting. Uit onze onderzoeken en besprekingen tijdens de interim-controle leiden wij af dat de G.Z-H in 2010 diverse stappen heeft gezet om de interne beheersing te verbeteren. Wij noemen enkele ontwikkelingen: • Diverse verbeteringen zijn in het IC-plan 2010 doorgevoerd; • Onderbouwingen voorzieningen zijn geactualiseerd; • Diverse procesbeschrijvingen zijn opgesteld; • Incassobeleid is aangescherpt. Wij zijn van mening dat dit goede ontwikkelingen zijn. Binnen de G.Z-H is het actualiseren van de administratieve organisatie al enkele jaren een aandachtspunt. In 2010 heeft de G.Z-H. in beperkte mate vooruitgang geboekt. Het kwaliteitsplan dat eind 2009 zou worden opgesteld, zal naar verwachting in 2011 gereed zijn. Deloitte 9 10juni2011 103.290/2011/003-bl Dit kwaliteitsplan zal de basis vormen voor het actualiseren van de procesbeschrijvingen. De G.Z-H. heeft in 2010 diverse procesbeschrijvingen opgesteld, waaronder het proces subsidiebaten. Actuele procesbeschrijvingen zijn belangrijk voor een effectieve en efficiente bedrijfsvoering. Wij adviseren u aan het opstellen van het kwaliteitsplan en het beschrijven van de administratieve organisatie de komende periode goede aandacht te schenken. De afgelopen jaren is binnen de G.Z-H gewerkt aan de invoering van een adequaat systeem van (verbijzonderde) interne controle, mede ingegeven door de verplicht gestelde rechtmatigheids- controle. Inmiddels heeft de G.Z-H enkele jaren ervaring opgedaan met het uitvoeren van verbijzonderde interne controle en is de kwaliteit van de uitvoering duidelijk verbeterd. Met de G.Z-H. hebben wij van gedachten gewisseld over mogelijkheden om de interne controle nog verder te optimaliseren. In het begin van het 2e halfjaar 2011 zullen wij hierover nader in overleg treden met de G.Z-H. 43 Verbijzonderde interne controle In het kader van de jaarrekeningcontrole van uw natuur- en recreatieschap hebben wij met u afgesproken dat de G.Z-H. interne controles uitvoert. Bij de start van onze jaarrekeningcontrole op 21 maart 2010 waren de interne controles tot en met eind december 2010 uitgevoerd. Bij onze review van de intern uitgevoerde controles constateerden wij dat de uitgevoerde werk- zaamheden qua omvang toereikend waren voor onze jaarrekeningcontrole. Voor de uitkomsten uit de interne controles verwijzen naar paragraaf 6 van het accountants- verslag. 4.4 Interne kaderregeling De G.Z-H heeft over 2010 interne controle op rechtmatigheid uitgevoerd op basis van het normenkader en de interne kaderregeling. De interne kaderregeling is intern beleid en maakt voor de rechtmatigheidscontrole van de jaarrekening 2010 geen deel uit van het normenkader. Alleen afwijkingen van het normenkader zijn relevant voor de toetsing van de rechtmatigheid in het kader van onze jaarrekeningcontrole. De uitkomsten van de interne controle op naleving van de kaderregeling worden door G.Z-H gebruikt voor verbetering van de interne bedrijfsvoering. Met ingang van het boekjaar 2011 zal de interne kaderregeling ook onderdeel worden van het normenkader. Dit houdt in dat de interne kaderregeling ook in de rechtmatigheidscontrole zal worden betrokken. Deloitte 10 10juni2011 103.290/2011/003-bl Wij vinden dit een goed punt, maar wij wijzen u er wel op dat het opnemen van de interne kaderregeling als onderdeel van het normenkader tot meer getrouwheids- en rechtmatigheids- fouten zou kunnen leiden (met mogelijk invloed op ons rechtmatigheidsoordeel bij de jaarreke- ning 2011). De interne kaderregeling is namelijk een verscherpte regeling op het huidige beleid dat onderdeel is van het normenkader. Wij adviseren u de uitkomsten van de rechtmatigheids- controle nauwlettend te monitoren en waar nodig bij te sturen. 4.5 Betrouwbaarheid en continuiteit geautoraatiseerde gegevensverwerking Onze jaarrekeningcontrole is gericht op het geven van een oordeel omtrent de jaarrekening zelf en is niet primair gericht op het doen van uitspraken omtrent de betrouwbaarheid en de continuiteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking als geheel of van onderdelen daarvan. Onze bevin- dingen daaromtrent raken dan ook slechts dfe onderdelen die wij onderzocht hebben, wat wil zeg- gen dat wij ter zake geen volledigheid pretenderen. Hiervoor is een specifiek daarop gericht onderzoek noodzakelijk. 5. Fraude Van de accountant wordt op grond van de regels van de beroepsorganisatie (NBA) een profes- sioneel-kritische houding verwacht ten aanzien van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude in de jaarrekening. Ter invulling van deze professioneel-kritische houding zal de accountant een inschatting moeten maken van de frauderisico's, zich een beeld moeten vormen van de maatregelen van interne beheersing die de G.ZrH heeft getroffen om mogelijke fraudes van materieel belang te voorkomen, en te bezien of deze maatregelen effectief zijn. Wanneer sprake is van een aanwijzing voor fraude, dan zal de accountant dit moeten communi- ceren met, afhankelijk van de aard van de fraude, de G.Z-H, uw dagelijks bestuur en, in sommige gevallen (fraude in de top van de organisatie) en wanneer onvoldoende herstelwerkzaamheden worden ondernomen, uw algemeen bestuur. Om invulling te geven aan de eerdergenoemde verplichting hebben wij een fraudediscussie gevoerd binnen het controleteam en met het management van de G.Z-H, waarbij wij de nadruk hebben gelegd op de eventuele mogelijkheden van materiele onjuistheden als gevolg van fraude in de jaarstukken, en op preventieve maatregelen daarbij. Van de G.Z-H. hebben wij de bevestiging ontvangen dat er geen onregelmatigheden zijn geconstateerd. Daarnaast hebben wij conform onze beroepsregels zelfstandig werkzaamheden uitgevoerd die erop waren gericht om het risico van het "omzeilen" van de interne beheersingsmaatregelen door het management te detecteren. Deloitte 11 10juni2011 103.290/2011/003-bl Tevens hebben wij specifieke controles uitgevoerd op memoriaalboekingen, controles van schattingen en zijn wij alert geweest op significante en ongebruikelijke transacties. Hoewel wij, zoals hiervoor beschreven, een kritische houding hebben ten opzichte van risico's van fraude in de jaarrekening, merken wij op dat onze controle niet specifiek gericht is op het ontdekken van fraude. Tijdens de uitvoering van onze controle van de jaarrekening 2010 hebben wij geen aanwijzingen verkregen dat er sprake is geweest van fraude. 6. Controle rechtmatigheid 6.1 Implementatie rechtmatigheid Bij de jaarrekening 2010 hebben wij voor de rechtmatigheid van de totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties een goedkeurend oordeel afgegeven. De G.Z-H. heeft evenals in voorgaande jaren interne controle uitgevoerd op de rechtmatigheid van de fmanciele beheershandelingen. De basis voor de rechtmatigheidscontrole is het normen- en toetsingskader 2010 dat het algemeen bestuur heeft vastgesteld. Belangrijke actiepunten die in 2010 zijn opgepakt zijn: • Toevoegingen van diverse processen aan het IC-plan 2010; • Het aanscherpen van het naleven van de interne kaderregeling; • Gestructureerde vastleggingen van de interne controlewerkzaamheden. Wij zijn van mening dat de G.Z-H. de rechtmatigheidscontrole 2010 voortvarend heeft opgepakt. Wei zien wij net als in 2009 nog de volgende verbeterpunten: • Het frequent en tijdig communiceren van bevindingen en aanbevelingen; • Het (tijdig) opstellen van een eindrapportage; • Het opnemen van een toelichting in de paragraaf Bedrijfsvoering over de wijze waarop de rechtmatigheidscontrole is vorm gegeven. Uit de interne controle op de rechtmatigheid en de getrouwheid zijn geen bijzonderheden gebleken, welke relevant zijn voor ons oordeel. Deloitte 12 10juni2011 103.290/2011/003-bl 6.2 Begrotingsrechtmatigheid Het systeem van budgetbeheer en -bewaking moet waarborgen dat de baten en lasten binnen de begroting blijven en dat belangrijke wijzigingen of dreigende overschrijdingen tijdig worden gemeld aan het algemeen bestuur, zodat deze tijdig (binnen het begrotingsjaar) een besluit kan nemen. Een systeem met onvoldoende waarborgen voor tijdige melding aan het algemeen bestuur van budgetoverschrijdingen heeft het risico in zich dat inbreuk wordt gemaakt op het budgetrecht van het algemeen bestuur. Het begrotingscriterium is verder verfijnd en uitgewerkt in de Kadernota 2010 van het Platform Rechtmatigheid. De belangrijkste inhoudelijke aanpassing betreft de vaststelling dat het over- schrijden van de begroting altijd onrechtmatig is, maar niet in alle gevallen hoeft te worden mee- gewogen in het accountantsoordeel. Essentieel is dat het algemeen bestuur nadere regels kan stellen wanneer kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten (1), kostenoverschrijdingen passend binnen het beleid (2) en kostenoverschrijdingen bij openeinderegelingen (3) moeten meewegen bij het oordeel van de accountant. In die gevallen dat het algemeen bestuur geen nader beleid stelt, geldt het uitgangspunt dat deze kostenoverschrij dingen door de accountant niet worden betrokken bij de beslissing of al dan niet een goedkeuren- de controleverklaring kan worden afgegeven. Deze kostenoverschrijdingen moeten dan wel goed herkenbaar in de jaarrekening zijn opgeno- men. In de toelichting op de programmarekening is per programma een analyse van de begro- tingsafwijkingen opgenomen. Als norm voor het toelichten van onder- of overschrijdingen is een percentage van meer dan 3% en een bedrag van meer dan € 2.500 gehanteerd. Hiermee legt u gemeenschappelijke regeling op een adequate wijze verantwoording af over de rechtmatigheid van de lasten over 2010. Daarnaast moet de accountant in het verslag van bevindingen deze kostenoverschrijdingen, waar- van het algemeen bestuur in de jaarrekening moet aangeven dat ze nog dienen te worden geauto- riseerd, aan de orde stellen. Extra lasten die worden gemaakt omdat extra opbrengsten daarvoor de ruimte bieden terwijl deze extra lasten niet direct zijn gerelateerd aan de extra opbrengsten, en waarbij het algemeen bestuur nog geen besluit heeft genomen over de aanwending van deze extra opbrengsten, zijn onrechtmatig. Uit de jaarrekening 2010 en onze controle blijken geen materiele kostenoverschrijdingen. Wij verwijzen voor een inhoudelijke en meer specifieke analyse naar de toelichting op de programmarekening. Deloitte. 13 10juni2011 103.290/2011/003-bl Wij vertrouwen erop u hiermee van dienst te zijn en met deze rapportage een zinvolle bijdrage te leveren aan de bestuurlijke behandeling van de jaarrekening. Hoogachtend, Deloitte Accountants B.V. / / E.H.A. Arxhoek RA Reactie namens DB op Accountantsverslag 2010 Natuur- en Recreatieschap Grevelinaen De accountant heeft de jaarstukken 2010 gecontroleerd en een accountantsverslag opgesteld naar aanleiding van deze controle. De controlebevindingen hadden betrekking op: 1. Ontwikkeling en analyse vermogen en resultaat 2. Controlebevindingen jaarrekening 3. Administratieve organisatie en interne beheersing 4. Fraude 5. Controle rechtmatigheid 1 Ontwikkeling en analyse vermogen en resultaat De accountant meldt geen bijzonderheden. 2 Controlebevindingen jaarrekening De accountant gaat vooral in op de actualisatie van voorzieningen. De actualisatie van de onderbouwing van de toekomstige uitgaven en dekking van de voorzieningen maakt onderdeel uit van de reguliere bedrijfsvoering. De accountant heeft hierbij de volgende passage opgenomen: "De G.Z-H. heeft in 2010 goede vooruitgang geboekt bij het in kaart brengen en actualiseren van de voorziening groot onderhoud. Bij onze controle hebben wij vastgesteld dat de voorziening groot onderhoud toereikend is voor het jaar 2010. Om ook in de toekomst aan deze eis te kunnen voldoen adviseren wij u om de onderbouwing c.q. actualisatie van de toekomstige uitgaven en dekking van de voorziening onderhoud in 2011 verder uit te kristaliseren." Het advies van de accountant om hier in 2011 aandacht aan te besteden en de inzichten verder uit te kristaliseren wordt overgenomen 3 Administratieve organisatie en interne beheersing De accountant geeft aan dat er wederom stappen zijn gezet om de interne beheersing te verbeteren. Het advies van de accountant om aan de administratieve organisatie de komende periode goede aandacht te schenken wordt overgenomen. Na de reorganisatie van 2008 is een plan opgesteld om het procesmanagement te verbeteren. Dit plan voorziet in het actualiseren van een aantal belangrijke processen die o.a. als gevolg van de reorganisatie zijn gewijzigd. De verwachting is dat dit kwaliteitsplan in de loop van 2011 kan worden aangeboden aan het bestuur. Mede op basis van de uitkomsten van de uitgevoerde interne rechtmatigheidcontroles kon de accountant vaststellen dat de jaarstukken rechtmatig tot stand zijn gekomen. In overleg met de accountant zal de interne controle in 2011 nog verder worden geoptimaliseerd. Met ingang van het boekjaar 2011 zal de interne kaderregeling ook onderdeel worden van net normenkader. Dit kan gevolgen hebben voor de toetsing op de rechtmatigheid. In dit licht geeft de accountant de aanbeveling om de uitkomsten van de rechtmatigheidscontrole nauwlettend te monitoren en waamodig bij te sturen. Deze aanbeveling om de uitkomsten van de rechtmatigheidsconrole te monitoren wordt overgenomen. Tevens wordt de aanbeveling overgenomen om in nader overleg te treden met de P.2-H aangaande de verdere implementatie van het testen van de workflow zoals deze is verwoord onder 3.4 Financieel systeem. 4 Fraude De accountant vermeldt dat er geen aanwijzingen zijn dat er sprake is geweest van materiele fraude. 5 Controle rechtmatigheid Zoals hierboven vermeld wordt in overleg met de accountant de interne controle in 2011 nog verder geoptimaliseerd. De door de accountant genoemde verbeterpunten worden daarbij meegenomen. De wijze waarop de rechtmatigheidcontrole is vorm gegeven zal in de bedrijfsvoeringparagraaf van de najaarsrapportage 2011 worden toegelicht. Voorjaarsrapportage 2011 Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen Opgesteld door: G.Z-H In opdracht van: Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel: 010-2981010 Fax:010-2981020 Mei2011 2011-283439042 Inhoudsopgave 1. INLEIDING 3 2. PROGRAMMABEGROTING 4 3. TOELICHTING PER PROGRAMMA 5 3.1. Programma 1 Bestuur 5 3.1.1. Financieel overzicht van het totaal van de producten in programma 1 5 3.2. Programma 2 Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden 7 3.2.1. Financieel overzicht van het totaal van de producten in programma 2 7 3.3. Programma 3 Ontwikkeling 11 3.3.1. Financieel overzicht van het totaal van de producten in programma 3 11 3.4. Algemene dekkingsmiddelen 13 BIJLAGE 1. BEGROTINGSWIJZIGING 15 1. Inleiding Het doel van de voorjaarsrapportage 2011 is net bijsturen op de programmabegroting 2011. Deze bijsturing kan het gevofg zijn van: • Resultaten 2010 zoals weergegeven in de programmaverantwoording en jaarrekening 2010; • Beleidswijzigingen die zich hebben voorgedaan na vaststelling van de programmabegroting 2011, voor zover structureel zijn deze ook verwerkt in de programmabegroting 2012; • Overige bekende feiten die invloed hebben op de programmabegroting 2011, bijvoorbeeld nu al vaststaande afwijkingen op de planning of financiele ontwikkelingen die bij het opstellen van de programmabegroting 2011 nog niet konden worden voorzien. In deze rapportage zal alleen worden gerapporteerd op uitzonderingen. Onderdelen uit de programmabegroting waarvoor niets wordt gemeld, lopen conform planning. In hoofdstuk 2 is de programmabegroting voor en na begrotingswijzigingen opgenomen. Hoofdstuk 3 geeft de toelichting op afwijkingen van de realisatie van de programmabegroting en de begrotingswijzigingen per programma weer. In dit hoofdstuk worden zowel de financiele als inhoudelijke beleidswijzigingen toegelicht. De begrotingwijzigingen die uit deze rapportage naar voren komen, zijn opgenomen in bijlage 1. 2. Programmabegroting Primitieve Voorgesteld© §egrottng20ll begroting 2011 begrofings- na wijzigingen wijzigingen 2011 Gewone bedrijfsvoering per product Lasten P1 bestuur 113.899- 2.500- 116.399- P2 beheer, onderhoud en exploitatie 2.279.918- 66.268- 2.346.186- P3 ontwikkeling 132.633- - 132.633- Algemene dekkingsmiddelen 16.537- 2.500 14.037- Subtotaal 2.542.987- 66.268- 2.609.255- Baten P1 bestuur - 431.579 431.579 P2 beheer, onderhoud en exploitatie 1.859.922 20.268 1.880.190 P3 ontwikkeling - - - Algemene dekkingsmiddelen 901.307 431.579- 469.728 Subtotaal 2.761.229 20.268 2.781.497 Totaal Gewone Bedrfjfs voering 218.242 46.000- 172,242 Incidentele lasten en baten Incidentele lasten - - . Incidentele baten - - . Kredieten lasten 2.485.700- 18.573- 2.504.273- Dekking kredieten (bijdrage derden) 2.225.154 30.000 2.255.154 Totaal Incident©!* lasten en baten 260.546- 11.427 249,119- Saldo na incidentele lasten en baten 42.304- 34.573- 76.877- Resultaat bestemming Storting reserves 2.335.733- 6.000 2.329.733- Onttrekking reserves 2.378.037 34.573 2.412.610 SaMo resuttaatbestemmtng 42.304 4().573 82.877 Saldo na resultaatbestemming - 6.000 6.000 Begrotingswijzigingen worden toegelicht in Hoofdstuk 3. 3. Toelichting per programma 3.1. Programma 1 Bestuur 3.1.1. Financieel overzicht van het totaal van de producten in programma 1 Primitieve Voorgestelde Begroting 2011 begrofing2011 begfotings- na wijzigingen wpigingen2011 Gewone bedrijfsvoering per product Lasten Bestuurlijke aangelegenheden 113.899 2.500 116.399 Totaal Lasten 113.899 2.500 116.399 Baten Bestuurlijke aangelegenheden 431.579 431.579 Totaal Baten . 431.579 431.579 Totaal gewone bedrijfevoertng 113.899- 429.079 315.180 Incidentele lasten en baten Incidentele lasten „ Incidentele baten _ Kredieten lasten - _ . Dekking kredieten (bijdrage derden) _ Totaal Incidentele lasten en baten . • - Saldo na incidentele lasten en baten 113.899- 429.079 315.180 Resultaat bestemming Storting reserves 376.579 376.579 Onttrekking reserves . Sakto resultaatbestemming . 376.579- 376.579- Saldo m resultaatbestemming 113.899- 805.658 #91.759 Toelichting begrotingswijzigingen: Lasten Bestuurlijke aangelegenheden: Bankkosten overgeheveld van Algemene 2.500 2.500 dekkingsmiddelen naar programma 1 (Financien) Totaal bestuurlijke aangelegenheden: 2.500 2.500 Baten Bestuurlijke aangelegenheden: Rentebaten regulier en op de afkoopsom van 431.579 431.579 het Rijk overgeheveld van Algemene Dekkingsmiddelen naar programma 1 Totaal bestuurlijke aangelegenheden: 431.579 431.579 Resultaatbestemming Storting reserves Dotatie rentebaten afkoopsom Rijk is 0 376.579 376.579 overgeheveld van Algemene dekkingsmiddelen naar programma 1. Totaal storting reserves 376.579 376.579 3.2. Programma 2 Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden 3.2.1. Financieel overzicht van net totaal van de producten in programma 2 Primitieve Voorgestelde Segrotlng2011 begrotJng2011 begrotings- na wijzigingen wijzigingen20l1 Gewone bedrijfsvoering per product Lasten Inrichting, Beheer & Exploitatie 2.120.172 50.268 2.170.440 Communicatie 92.757 16.000 108.757 Regelgeving & Handhaving 66.989 66.989 Totaal Lasten 2.279.918 66.268 2.346.186 Baten Inrichting, Beheer & Exploitatie 1.857.422 20.268 1.877.690 Communicatie 2.500 2.500 Regelgeving & Handhaving . Totaal Baten 1.859.922 20.268 1.880.190 Totaal Gewone Bedrijfsvoering 419.996- 46.000- 465.996- Incidentele lasten en baten Incidentele lasten Incidentele baten - Kredieten lasten 18.573 18.573 Dekking kredieten (bijdrage derden) 30.000 30.000 Totaal Incidentele lasten en baten . 11427 11.427 Saldo na incidentele lasten en baten 419.996- 34.573- 454.569- Resultaat bestemming Storting reserves 30.000 6.000- 24.000 Onttrekking reserves 676.910 676.910 Saldo resuHaatbestemmlng 30.000- 682.910 652.910 SaWo na resuttaatbestemming 449.996- 648.337 198.341 Toelichtinq beqrotinaswiiziqingen: Lasten Inrichting, Beheer & Exploitatie: Afschrijvingslasten Waterjump 10.667 50.268 60.935 Totaal Inrichting, Beheer & Exploitatie: 10.667 50.268 60.935 Toelichting afschrijvingslasten Waterjump: De investering in de Waterjump is hoger uitgevallen en daarmee tevens de afschrijvingslast. De totale geactiveerde uitgaven zijn begroot op € 118.066 (per ultimo 2009). Daarbij werd er nog vanuit gegaan dat de investering in 2009 zou worden afgerond. De werkelijke te activeren uitgaven bedragen € 309.347 (per ultimo 2010). In de begroting 2011 is de afschrijvingslast begroot op € 10.667. De werkelijke afschrijvingslast in 2011 bedraagt € 30.935 (op basis van een afschrijvingstermijn van 10 jaar). Deze afschrijvinglast wordt in 2011 eenmalig verhoogd met € 30.000 i.v.m. de in 2011 ontvangen bijdrage derden. Daarmee bedraagt de totale afschrijvingslast € 60.935 en is daarmee € 50.268 hoger dan begroot. De afschrijvingslasten bedragen € 27.601 per 2012 (voor de resterende looptijd van 9 jaar). Per saldo is in 2011 sprake van een exploitatietekort op de afschrijvingslasten van € 20.268 (€ 30.935 - € 10.667). Dit tekort wordt gedekt uit de (vooruitontvangen) ondernemersbijdrage (2009-2011). Baten Inrichting, Beheer & Exploitatie: Ondernemersbijdrage in de afschrijvingslasten Waterjump 25.482 20.268 45.750 Totaal Inrichting, Beheer & Exploitatie 25.482 20.268 45.750 Incidentele lasten en baten Dekking kredieten (bijdrage derden): Bijdrage derden Waterjump 0 30.000 30.000 Totaal dekking kredieten (bijdrage derden) 0 30.000 30.000 Communicatie: Uitgaven voor de vervanging van de inhoud 0 16.000 16.000 informatiepanelen. Uitgaven worden onttrokken aan de reserve Infopanelen. Totaal Communicatie 16.000 16.000 Incidentele lasten en baten Kredieten lasten: Uitgaven voor de vervanging 0 18.573 18.573 informatiepanelen. Krediet is verlengd tot 31/12/2011 met de vaststelling van de najaarsrapportage 2010 door het AB. Uitgaven worden onttrokken aan de Algemene reserve. Totaal Kredieten lasten 18.573 Resultaat bestemming Storting reserves 6.000 Dotatie reserve Recreantenonderzoek (€ -6.000 0 6.000) vervalt gezien de geprognosticeerde uitgaven in 2014 (€ 12.000), m.a.w. de reserve is op peil op 1/1/2011. Totaal Storting reserves 6.000 -6.000 Onttrekking reserves: Onttrekking Algemene reserve: Uitgaven voor de vervanging 0 18.573 18.573 informatiepanelen. Krediet is verlengd tot 31/12/2011 met de vaststelling van de najaarsrapportage 2010 door net AB. Totaal onttrekking Algemene reserve 0 18.573 18.573 Onttrekking reserve Informatiepanelen: Uitgaven voor de vervanging van de inhoud 16.000 16.000 informatiepanelen. | 01 Totaal onttrekking reserve Infopanelen: 16.000 16.000 Onttrekking egalisatiereserve afkoopsom Rijk: Onttrekking overgeheveld van Algemene 0 642.337 042 337 dekkingsmiddelen naar programma 2 Totaal egalisatiereserve afkoopsom Rijk: 0 642.337 642.337 Totaal Onttrekking reserves 0 676.910 676.910 Toelichtinq begroting na wiizigingen: Incidentele baten en lasten Kredieten lasten: PrimJtteve Voorgestekie Begroting 2011 begroting 2011 begrotlngs- na wijzigjngen wijziging©n2011 Dekking uit algemene reserve: - 18.573 18.573 Uitgaven op krediet Vervanging informatiepanelen. Krediet is verlengd tot 31/12/2011 met de vaststelling van de najaarsrapportage 2010 door het AB. Totaal - 18,573 f«.573 Resultaatbestemming Storting reserves: Primfflev* Voorgestetde Begroting 2011 begroting 2011 begrotings- na wijzigfnger) wi|zfgjf,gen2011 Reserve Infopanelen (vervangen inhoud) 4.000 4.000 Algemene reserve (dotatie) 20.000 20.000 Totaal 24.000 - 24.000 Onttrekking reserves: Primitieve Begrotings- Begroting 2011 begroting 2011 wlpigmgen 2011 na wifcligirigen / Prognose Reserve Infopanelen (vervangen inhoud) 16.000 16.000 Algemene reserve (vervangen infopanelen) 18.573 18.573 Eqalisatiereserve afkoopsom Rijk 642.337 642.337 Totaal - 676.910 676.910 3.3. Programma 3 Ontwikkeling 3.3.1. Financieel overzicht van het totaal van de producten in programma 3 Primitieve Voorgesteide Begroting 2011 begroting 2011 begrottngs- na wijzigingen wfztgM8en20l1 Gewone bedrijfsvoering Lasten Planvorming & Gebiedsontwikkeling 116.454 116.454 Marketing & Productontwikkeling 16.179 16.179 Totaal Lasten 132.633 . 132.633 Baten Planvorming & Gebiedsontwikkeling _ Marketing & Productontwikkeling - Totaal Baten - . - Totaal Gewone Bedrijfsvoering 132.633- . 132.633- Incidentele lasten en baten Incidentele lasten - Incidentele baten - Kredieten lasten 2.485.700 2.485.700 Dekking kredieten (bijdrage derden) 2.225.154 2.225.154 Totaal Incidentele lasten en baten 260 J4#- . 2)60.546- Saldo na incidentele lasten en baten 393.179- 393.179- Resultaat bestemming Storting reserves 1.929.154 1.929.154 Onttrekking reserves 1.735.700 - 1.735.700 SaMo resuttaatbestemming 103.454- . IpMW- Saldo na reaultaatbestemming 586.633- - ' ~M,m- Toelichting begroting na wijzigingen: Incidentele lasten en baten Kredieten lasten: Primitieve Voorgesteicte Begroting 2011 begroting 2011 begrotfngs- nawi^igingen wijzHjfr»gen2011 Zicht op De Grevelingen 815.700 815.700 MIRT 750.000 750.000 Hotspot Brouwersdam for Activa Leisure 920.000 920.000 Totaal ?.4»i,W - 2.485.700 Dekking kredieten (bijdrage derden): Primitive Voorgestelde Begroting 2011 begroting2011 begrotings- na wpigfrigen wijzigingen 2011 Bijdrage Zicht op De Grevelingen 480.000 480.000 Bijdrage derden MIRT 750.000 750.000 Subsidie Hotspot Brouwersdam for Active 995.154 - 995.154 Leisure Totaal 2.225.154 - 2,22#.1$4 Resultaatbestemming Storting reserves: PrJmttieve Voorgestelde Begro8ng2011 begroting201l begtotfngs- rta wjjzfglngen wijzigtngen 2011 Dotatie aan de reserve Zicht op De 754.000 754.000 Grevelingen Dotatie ontvangen bijdrage derden (subsidie) 995.154 995.154 reserve Groen/blauwe projecten Dotatie aan de reserve Groen/blauwe 180.000 180.000 projecten Totaal 1.929.154 1.929.154 Onttrekking reserves: Prirrtfleve Voorgestelde 1 begrotlng20l1 begroflngs- wfjztgjngerv20l1 5S3& Onttrekking kredietlasten Zicht op De 815.700 815.700 Grevelingen Onttrekking kredietlasten Hotspot 920.000 920.000 Brouwersdam for Active Leisure Totaal i.7ssj$e • wm.7w 3.4. Algemene dekkingsmiddelen Prirnitieve Voorgestelde Begfoting2011 begroting 2011 begrotings- na wijzigingen wijagingen 2011 Gewone bedrijfsvoering Lasten Overige structurele lasten 2.500 2.500- . Onvoorzien 14.037 14.037 Totaal Lasten 16.537 2.500- 14.037 Baten Deelnemersbijdrage 469.728 469.728 Overige algemene dekkingsmiddelen 431.579 431.579- _ Totaal Baten 901.307 431.579- 469.728 Totaal Gewone Bedrgfevoering 884.770 429.079- 455.691 Incidentele lasten en baten Incidentele lasten - Incidentele baten . Kredieten lasten . - _ Dekking kredieten (bijdrage derden) - Totaal Incidentele lasten en baten . «. . Saldo na incidentele lasten en baten 884.770 429.079- 455.691 Resultaat bestemming Storting reserves 376.579 376.579- - Onttrekkina. reserves 642.337 642.337- - Saldo resultaatbestemminq 268.756 265.758- . Saldo na resuttaatbestemmlng 1.150.828 694.837- 455,691 Toelichtinq begrotingswijzigingen: Lasten Bestuurlijke aangelegenheden: Bankkosten overgeheveld van Algemene 2.500 -2.500 dekkingsmiddelen naar programma 1 (Financien) Totaal bestuurlijke aangelegenheden: 2.500 -2.500 Baten Bestuurlijke aangelegenheden: Rentebaten regulier en op de afkoopsom van 431.579 -431.579 0 het Rijk overgeheveld van Algemene Dekkingsmiddelen naar programma 1 Totaal bestuurlijke aangelegenheden: 431.579 -431.579 13 Resultaatbestemming Storting reserves: Dotatie rentebaten afkoopsom Rijk is 376.579 -376.579 overgeheveld van Algemene dekkingsmiddelen naar programma 1. Totaal storting reserves 376.579 -376.579 Onttrekking reserves: Onttrekking egalisatiereserve afkoopsom Rijk 624.337 -624.337 0 overgeheveld van Algemene dekkingsmiddelen naar programma 2 Totaal egalisatiereserve afkoopsom Rijk: 624.337 -624.337 Bijlage 1. Begrotingswijziging 1e Begrotingswijziging 2011 Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen PrimWeve Voonje8telde Begroting2011 begrotmg2011 begrotlngs- nawgzjglngen wijzigingen2011 Gewone bedrijfsvoering per product Lasten P1 bestuur 113.899- 2.500- 116.399- P2 beheer, onderhoud en exploitatie 2.279.918- 66.268- 2.346.186- P3 ontwikkeling 132.633- . 132.633- Alqemene dekkingsmiddelen 16.537- 2.500 14.037- Subtotaal 2.542.987- 66.268- 2.609.255- Baten P1 bestuur . 431.579 431.579 P2 beheer, onderhoud en exploitatie 1.859.922 20.268 1.880.190 P3 ontwikkeling . . _ Alqemene dekkingsmiddelen 901.307 431.579- 469.728 Subtotaal 2.761.229 20.268 2.781.497 Totaat Gewone Bedrflfevoerlng 218.242 46.000- 172.242 Incidentele lasten en baten Incidentele lasten . - _ Incidentele baten . - . Kredieten lasten 2.485.700- 18.573- 2.504.273- Dekking kredieten (bijdrage derden) 2.225.154 30.000 2.255.154 Totaal Incidentele lasten en Men 260.546- 11.427 249.119- Saldo na incidentele lasten en baten 42.304- 34.573- 76.877- Resultaat bestemming Storting reserves 2.335.733- 6.000 2.329.733- Onttrekking reserves 2.378.037 34.573 2.412.610 Saldo iMulteatbeetsmmkMf 40J73 «#r7 Saldo tie reetittaatbeetemmlng 6.000 6.000 ALDUS VASTGESTBt) pOOR HET ALGEMEEN BESTUUR VAN NATUUR- EN RECREATIESCHAP DE GREVELINGEN/N Dp OPENBARE VERGADERING VAN 1 JULI 2011 DE SECRETARIS/ DH# W.G. VERVEER DE VOORZITTER, DHR. J.F; WEBER r 15 N»tuur- en Recreatlescha AB1 JULI2011 GR 2011-296170698 VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR NATUUR- EN RECREATIESCHAP DE GREVELINGEN Onderwerp Erratum voorjaarsrapportage2011 Kenmerk GR-2011-296170698 Bijlage Besluitdatum 1 juli 2011 Voorbereid door I. van Wees ONTWERPBESLUIT • Akkoord te gaan met de dekking van de totale restaurantkosten ten laste van reserve ZOG ad € 745.539. • Akkoord te gaan met geleidelijke storting van de jaarlijks te realiseren erfpacht van het Eco-hotel van € 745.539. • Akkoord te gaan met de onttrekking van € 745.539 uit de Algemene Reserve, ter dekking van de kosten van het restaurant welke geleidelijk worden terugverdiend uit erfpachtopbrengsten van het te realiseren Eco-hotel. • Akkoord te gaan met de geleidelijke terugstorting uit Reserve ZOG naar de Algemene Reserve ad € 745.539. 2. ONDERWERP IN KORT BESTEK In 2007 is Restaurant De Punt aangekocht als strategische investering in het gebied. Alle kosten van het restaurant worden gedekt uit de beoogde inkomsten van de erfpacht van het Eco-hotel, dat wordt gerealiseerd. Op dit moment worden de implementatiebesprekingen gevoerd over het Eco-hotel met het consortium waaraan is gegund. De totale kosten van het restaurant zijn berekend op € 774.297. Aankoop restaurant 565.000 Aankoop inventaris 40.000 Derving erfpacht en diversen 65.422* Subtotaal 670.422 Overige kosten 103.875 Totaal 774.297 * De totale kosten van het restaurant t/m 2011 zijn berekend op € 745.593: van 2012 t/m 2017 lopen de kosten i.v.m. derving erfpacht conform begroting door ad € 28.704, totdat de erfpacht uit het eco-hotel deze inkomsten gaan overtreffen (structureel € 150.000). De totale kosten van het restaurant t/m 2011, waarvoor is voorgefinancierd, is 774.297 - 28.704 = 745.593. Doordat deze kosten voor de baten uitgaan ontstaat er een tijdelijk tekort op de reserve ZOG. Voorgesteld wordt om de kosten t/m 2011 ad € 745.593 te dekken uit een onttrekking van de Algemene Reserve. Deze kosten worden terugverdiend uit de erfpachtopbrengsten van het Eco-hotel. Op dit moment van de onderhandelingen wordt verwacht dat de inkomsten geleidelijk zullen toenemen naar€ 150.000 structureel in 2015. Onderstaande tabel laat zien in welk ritme de inkomsten uit het eco-hotel worden verwacht en de terugstorting aan de Algemene reserve ZOG kan plaatsvinden. Prognose Prognose Prognose Prognose Prognose Prognose Prognose Prognose Totaal 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Storting uit algemene reserve €745.593 €745 593 Opbrengsten Eco-hotel € 50.000 € 50.000 € 50.000 € 100.000 €150.000 €150.000 € 150.000 €45.593 €745.593 Terugbetalen alg reserve € 50.000 € 50.000 € 150.000 € 150.000 €150.000 € 150.000 €45.593 €745.593 Na 2018 nemen de inkomsten voor het schap structureel toe met€ 150.000-€4.784 = € 145.216. 3. VOORAFGAANDE BESLUITVORMING AB 1 juli 2010: vaststelling programmabegroting 2011 DB 13 mei 2011: vaststelling voorjaarsrapportage 2011 4. PERSONELE GEVOLGEN Niet van toepassing 5. FINANCIELE GEVOLGEN Met de voorjaarsrapportage wordt bijgestuurd op de programmabegroting 2011. Deze bijsturingen hebben geleid tot de in dit erratum opgenomen additionele besluitpunten. Financiele paragraaf bijgevoegd: nee (zie begrotingswijziging) 6. COMMUNICATIE Niet van toepassing 7. WIJZE VAN TOTSTANDKOMING Ambtelijk voorbereid door G.Z-H. 8. VERDERE PROCEDURE Uitvoering van het bestuursbesluit en het erratum op de voorjaarsrapportage 2011 conform het gestelde in de gemeenschappelijke regeling naar de deelnemers van het schap. Namens het Dagelijks Bestuur vanJiefNatuur- en Recreatieschap De Grevelingen Hoogach} Programmabegroting 2012 Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen Opgesteld door: G.Z-H In opdracht van: Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel. 010-2981010 Fax 010-2981020 Mei 2011 2010-237512816 PROGRAMMABEGROTING 2012 Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen Aldus vastgesteld door het Algemeen Bestuur van het Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen in de openbare vergadering op 1 juli 2011 te Bruinisse secpejiaris voorzitter WVCa/Verveer J.F.Weber Inhoudsopgave 1. LEESWIJZER 4 2. GRONDSLAGEN VAN DE BEGROTING 5 3. PROGRAMMAPLAN 7 3.1 TOELICHTING PROGRAMMAPLAN 7 3.2 WATWILLENWEBEREIKEN? 9 3.3 PROGRAMMA1. BESTUUR 10 3.3.1 Bestuursproducten 10 3.3.1.1. Watgaan wedoen? 10 3.3.1.2. Wat gaat het kosten? 10 3.3.2 Juridische zaken 10 3.3.2.1. Wat gaan we doen? 10 3.3.2.2. Wat gaat het kosten? 11 3.3.3 Financier! 11 3.3.3.1. Wat gaan we doen? 11 3.3.3.2. Wat gaat het kosten? 11 3.4 PROGRAMMA2. BEHEER, ONDERHOUD EN EXPLOITATIE GEBIEDEN 12 3.4.7 Terreinbeheer. 12 3.4.1.1. Watgaan wedoen? 12 3.4.1.2. Wat gaat het kosten? 13 3.4.2 Economisch Beheer 15 3.4.2.1. Watgaan wedoen? 15 3.4.2.2. Wat gaat het kosten? 16 3.4.3 Communicatie 17 3.4.3.1. Wat gaan we doen? 17 3.4.3.2. Wat gaat het kosten? 18 3.4.4 Regelgeving & Handhaving 19 3.4.4.1. Watgaan wedoen? 19 3.4.4.2. Wat gaat het kosten? 22 3.4.5 Dotatiesen onttrekkingen reserves (programma 2) 23 3.5 PROGRAMMA 3. ONTWIKKELINGEN 24 3.5.1 Planvorming & Gebiedsontwikkeling 24 3.5.1.1. Watgaan wedoen? 24 3.5.1.2. Wat gaat het kosten? 25 3.5.2 Marketing & Productontwikkeling 26 3.5.2.1. Wat gaan we doen? 26 3.5.2.2. Wat gaat het kosten? 26 3.5.3 Grote projecten 26 3.5.3.1. Wat gaan we doen? 26 3.5.3.2. Wat gaat het kosten? 29 3.5.4 Dotaties en onttrekkingen reserves (programma 3) 29 3.6 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN 30 3.6.1 Dotaties en onttrekkingen reserves 30 3.7 PARAGRAFEN 31 3.7.1 Onderhoud kapitaalgoederen 31 3.7.2 Weerstandsvermogen en risico's 32 3.7.3 Financiering (treasury) 36 3.7.4 Bedrijfsvoering 37 4. GEPROGNOSTICEERDE BALANS EN EXPLOITATIEBEGROTING 38 2 4.1 GEPROGNOSTICEERDE BALANS 38 4.2 EXPLOITATIEBEGROTING 39 4.3 WAARDERINGSGRONDSLAGEN 40 4.4 TOELICHTING OP OE GEPROGNOSTICEERDE BALANS 41 4.4.1 Vasteactiva 41 4.4.2 Saldo vlottende activa en passiva 41 4.4.3 Vaste passiva 42 4.4.4 Voorzieningen 44 4.5 TOELICHTING EXPLOITATIEBEGROTING 45 4.5.1 Programma 1. Bestuur 45 4.5.2 Programma 2. Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden 46 4.5.3 Programma 3. Ontwikkelingen 47 4.5.4 Algemene Dekkingsmiddelen 48 5. MEERJARENRAMING 49 BIJLAGE 1 STAAT VAN VASTE ACTIVA 50 BIJLAGE 2 NIEUWE EN LOPENDE KREDIETEN 51 BIJLAGE 3 STAAT VAN RESERVES EN VOORZIENINGEN 52 BIJLAGE 4 CONVERSIE VAN KOSTENSOORTEN NAAR PRODUCTEN 53 BIJLAGE 5 DEELNEMERSBIJDRAGE 54 1. Leeswijzer Voor u ligt de programmabegroting 2012 en de meerjarenbegroting 2012 - 2015 van Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen. De grondslagen en kaders voor deze begroting worden uiteengezet in hoofdstuk 2. Het programmaplan (hoofdstuk 3) is als volgt opgebouwd: Programma 1 Bestuur Programma 2 Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden Programma 3 Ontwikkeling Algemene Dekkingsmiddelen In paragraaf 3.2 "Wat willen we bereiken?" worden de missie en/of doelstellingen conform de Gemeenschappelijke Regeling weergegeven. Deze gelden voor aile programma's. Daamaast worden in deze paragraaf de speerpunten van het schap toegelicht. Deze speerpunten zijn zaken waar in 2012 specifieke aandacht gegeven zal worden. In de paragraaf "Wat gaan we doen?" is een tabel opgenomen met alle projecten, plannen en/of producten. Indien van toepassing, wordt vermeld op welk speerpunt het project, plan of product betrekking heeft en welke prestaties geleverd worden. Indien er geen referentie naar een speerpunt is opgenomen, valt de activiteit onderde reguliere werkzaamheden. Vervolgens is een aanzet gemaakt om voor de begrotingsjaren 2012-2015 aan te geven wanneer de prestaties worden geleverd. Per programma wordt tot slot, voor zover relevant, een nadere toelichting gegeven op de projecten, plannen en producten. De inhoud van voorliggende programmabegroting is gebaseerd op het in 2010 vastgestelde Gebiedsplan Grevelingen Vitaal. In de paragraaf "Wat gaan we doen" wordt per reeds vastgesteld project/krediet de jaarschijf 2012 inhoudelijk toegelicht. In de paragraaf "Wat gaat het kosten?" worden per producten de lasten en baten gepresenteerd. In de financiele toelichtingen worden eventuele beleidswijzigingen ten opzichte van de programmabegroting 2011 toegelicht. In paragraaf 3.5 zijn de volgens het BBV verplichte paragrafen opgenomen: 1. Onderhoud kapitaalgoederen 2. Weerstandsvermogen en risico's 3. Financiering 4. Bedrijfsvoering Hoofdstuk 4 bevat de geprognosticeerde balans met toelichting en exploitatiebegroting. Hier worden de cijfers 2012 toegelicht en vergeleken met voorgaande jaren. De meerjarenraming is opgenomen en toegelicht in hoofdstuk 5. Ter informatie zijn de volgende bijlagen opgenomen: Bijlage 1 Staat van vaste activa Bijlage 2 Nieuwe en lopende kredieten Bijlage 3 Staat van reserves en voorzieningen Bijlage 4 Conversie van kostensoorten naar producten Bijlage 5 Deelnemersbijdrage per deelnemer 2. Grondslagen van de begroting Op voorliggende programmabegroting 2012 en meerjarenraming 2012 - 2015 zijn de bepalingen uit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) toegepast. Presentatie staat van lasten en baten De staat van lasten en baten is opgebouwd uit de volgende onderdelen: 1. Gewone bedrijfsvoering 2. Incidentele lasten en baten inclusief kredieten 3. Dotaties en onttrekkingen reserves / Resultaatbestemming Ad. 1 Onder gewone bedrijfsvoering zijn de structured exploitatielasten en -baten van de reguliere schapsactiviteiten opgenomen. Dit zijn de jaarlijks min of meer in gelijke vorm en omvang terugkerende activiteiten. Ad. 2 Onder de incidentele baten en lasten zijn de exploitatieposten opgenomen die niet onder de gewone bedrijfsvoering vallen. Het betreft vooral investeringen met maatschappelijk nut in de openbare ruimte en overige kredieten die worden gedekt uit de algemene of bestemmingsreserves. Ad. 3 Het onderdeel dotaties en onttrekkingen reserves bevat alle mutaties (stortingen en onttrekkingen) van de reserves van het schap. Kaders In de Macro Economische Verkenning, opgesteld door het Centraal Planbureau (CPb), is voor 2012 geen percentage voor de prijsmutatie van het Bruto Binnenlands Product (pBBP) afgegeven. De werkgroep verbetering financiele sturing gemeenschappelijke regelingen heeft ervoor gekozen - bij het ontbreken van een percentage vanuit CPb) - voor prijsmutaties het percentage van 2010 aan te houden (2%). Voor de loonkostenontwikkeling wordt een percentage van 0% verwacht. Het trendpercentage voor 2012 voor loon- en prijsmutaties komt daarmee uit op 1,75%. Als gevolg van correcties voor verschillen tussen begrote en werkelijke inflatie in voorgaande jaren komt het totale percentage voor loon- en prijsmutaties voor 2012 uit op 3%. Bezuinigingen Voor de periode van 2011 tot en met 2014 is een bezuiniging op de deelnemersbijdrage van 10 % op het bestaande areaal opgenomen. Hier wordt de lijn gevolgd zoals de VNG t.a.v. gemeenschappelijke regelingen heeft aanbevolen. Nieuwe ontwikkelingen, areaalaanpassingen en het beleidsterrein Handhaving & Toezicht worden ontzien bij de verwerking van deze bezuinigingen. In 2012 is, als onderdeel van de voornoemde bezuinigingen, in de voorliggende begroting een taakstelling van 3 % op de deelnemersbijdrage verwerkt. Deelnemersbijdrage De deelnemersbijdrage wordt bepaald door het totaal aan lasten te verminderen met de overige baten. De deelnemersbijdrage is in principe niet lager dan de deelnemersbijdrage van het voorgaande jaar gecorrigeerd voor de prijsindex. Dit geldt alleen wanneer er geen wijzigingen zijn in het beleid. Bij wijzigingen in het beleid kan positieve of negatieve gevolgen hebben voor de deelnemersbijdrage afhankelijk van het soort wijziging. Wanneer na bovenstaande acties een batig saldo resulteert voor de begroting zal het vastgestelde beleid ten aanzien van de resultaatbestemming en de deelnemersbijdrage worden gevolgd: 1. Een extra dotatie aan de voorziening groot onderhoud aangezien de reserve groot onderhoud nog niet op niveau is; 2. Reservering van middelen voor door het bestuur gewenste maar nog niet financieel afgedekte nieuwe investeringen; 3. Overige door het bestuur gewenste reserveringen; 4. Extra afschrijvingen van geactiveerde investeringen met maatschappelijk nut in de openbare ruimte; 5. Verlaging deelnemersbijdrage, mits er geen lopende ingroeiregeling meer is en punt 1 tot en met 4 niet van toepassing zijn. Deze beleidslijn wordt ook gevolgd bij het bestemmen van het jaarrekeningresultaat. Uitzondering hierop kunnen werkzaamheden uit meerjarige onderhoudsbestekken zijn die worden doorgeschoven in de tijd. Het is mogelijk dat een deel van het voordelige resultaat moet worden gereserveerd om deze in de resterende looptijd van het bestek nog uit te voeren onderhoudswerkzaamheden te dekken. Investeren, waarderen en afschrijven In 2010 heeft het bestuur de Kademota Investeringen, Waarderingen en Afschrijvingen vastgesteld. Deze kadernota bevat het beleid ten aanzien van het activeren en afschrijven van investeringen. Voorliggende begroting voldoet aan de beleidslijnen uitgezet in de kadernota en het BBV. Samengevat worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: Investeringen met economisch nut boven € 25.000 worden geactiveerd. Er wordt jaarlijks lineair afgeschreven op het actief gedurende de levensduur van het actief; Investeringen met maatschappelijk nut in de openbare ruimte worden bij voorkeur niet geactiveerd maar komen direct ten laste van het resultaat. In voorkomende gevallen is het Algemeen Bestuur wel bevoegd te besluiten dergelijke investeringen te activeren; Groot onderhoud, inclusief vervangingsinvesteringen, wordt direct afgeboekt van de voorziening groot onderhoud en dus niet geactiveerd. 3. Programmaplan 3.1 Toelichting programmaplan De in deze programmabegroting benoemde programma's zijn: Programma 1: Het programma Bestuur omvat de diensten en producten ten behoeve van directe ondersteuning van het bestuur. Programma 2: Het programma Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden omvat de diensten, producten en werken die behoren bij het beheren en exploiteren van de bestaande natuur- en recreatiegebieden (functiebehoud). Programma 3: Het programma Ontwikkelingen omvat de diensten, producten en werken die behoren bij het (her)inrichten, de ontwikkelingen van nieuwe gebieden en nieuw beleid binnen de werkingssfeer van de gemeenschappelijke regeling. De algemene dekkingsmiddelen worden afzonderlijk toegelicht. In deze toelichting is het totaal van de dekkingsmiddelen opgenomen die niet gekoppeld zijn aan een specifiek programma, zoals onvoorzien en de deelnemersbijdragen. De cijfers in onderstaande recapitulatiestaat worden verderop in dit hoofdstuk bij de 3e W-vraag toegelicht. Primltieve Primitleve Recapitulatiestaat Programma's Rekenlng 2010 Bearotlna 2011 Bearotlna 2012 Lasten en baten gewone bedrijfsvoering Proqramma 1. Bestuur 332.202 315.180 315.179 Proqramma 2. Beheer. onderhoud en exploitatie gebieden -432.921 -419.995 -429.778 Proqramma 3. Ontwikkelingen -139.613 -132.633 -132.700 Alq. dekkingsmiddelen, deelnemersbijdrage 494.451 469.727 469.727 Overiqe alqemene dekkingsmiddelen 0 -14.037 -14.000 Saldo gewone bedrijfsvoering 254.119 218.242 208.428 mrmm^nrw'mnm^mimmmmmIncidentele lasten 0 0 0 Incidentele baten 109.832 0 0 Kredieten -1.618.700 -2.485.700 -2.120.318 Kredieten baten (bijdragen derden) 994.607 2.225.154 1.741.335 Totaal incidentele baten en lasten -514.261 -260.546 -378.983 Saldo na incidentele lasten en baten -260.142 -42.304 -170.555 RosultaBOmtemmlng Stortinq reserves -1.426.765 -2.335.733 -862.365 Onttrekkinq reserves 2.018.556 2.378.037 1.032.920 Saldo resultaatbestemming 591.791 42.304 170.555 Saldo na resultaatbestemming 331.649 0 0 In bovenstaande tabel zijn de lasten als negatieve bedragen opgenomen en de baten als positieve bedragen. Vergelijking lasten en baten gewone bedrijfsvoering (2012 t.o.v. 2011) In voorliggende begroting zijn de volgende wijzigingen aangebracht: Dotatie aan reserve Recreantenonderzoek vervalt; reserve is voldoende op peil gezien de verwachte uitgaven in 2014. Vrijval komt ten gunste aan Algemene reserve; Afschrijvingslasten zijn € 9.876 hoger: inventaris De Punt is volledig afgeschreven (€ 10.000 voordelig) en de afschrijvingslast voor de investering in de Waterjump valt€ 19.876 hoger uit i.v.m. hogere investeringslasten. In 2012 is in de voorliggende begroting een taakstelling van 3% op de deelnemersbijdrage verwerkt. Incidentele lasten en baten (inclusief lasten en baten kredieten) In voorliggende programmabegroting worden, naast de uitwerking van net Schapsplan/Gebiedsplan, geen nieuwe kredieten aangevraagd. Resultaatbestemming De storting in de reserves is als volgt opgebouwd: Primitieve Begroting 2012 Storting reserves Algemene Reserve 20.000 Reserve Infopanelen 4.000 Egalisatiereserve afkoopsom Rijk 365.111 Reserve Zicht Op de Grevelingen 473.254 Saldo 862.365 De onttrekking in de reserves bestaat uit de volgende onderdelen: | Primitieve Begroting 2012 Onttrekking reserves Egalisatiereserve afkoopsom Rijk 653.937 Reserve Zicht Op de Grevelingen 123.983 Reserve Groen/Blauwe projecten 255.000 Saldo 1.032.920 3.2 Wat willen we bereiken? Missie I (maatschappelijke) doelen van het schap Missie / (maatschappelijke) Realiseren van de doelstelling zoals beschreven in de doelen van het schap gemeenschappelijke regeling: in onderlinge samenhang het behartigen van de bovengemeentelijke belangen van de openluchtrecreatie binnen het gebied; het behartigen van de belangen van de natuurbescherming binnen het gebied en het bewaren en bevorderen van het natuur- en landschapsschoon binnen het gebied", Inhoud geven aan de beleidsvoomemens van het Schap vanuit onder andere de ontwikkelingsvisie "Zicht op de Grevelingen", Mede in verband met de overeengekomen afkoopsom wegens uittreding van het Rijk uit de gemeenschappelijke regeling, uitvoering geven aan goed onderbouwd financieel meerjarenbeleid, Slagvaardig besturen/ sturen op hoofdlijnen nader vormgeven. De missie en (maatschappelijke) doelen van het schap zijn afgeleid uit de gemeenschappelijke regeling en het Gebiedsplan Grevelingen Vitaal 2010 - 2020. In onderstaande tabel wordt toegelicht welke speerpunten voor 2012 gelden. Aan de hieronder genoemde onderwerpen zal in 2012 speciale aandacht worden besteed. Onderwerpen Speerpunten in 'Wat willen we bereiken' 1 Bestuursaangelegenheden Nauwe bestuurlijke betrokkenheid naar aanleiding van het voor- en Financien keursbesluit vanuit het MIRT-traject, daarbij ook het volgen van de plannen inzake de Zuidwestelijke Delta en de ontwikkelingen naar aanleiding van het rapport van de commissie Veerman. 2 Beheer en onderhoud van Monitoren financiering beheer en onderhoud in het kader van de gebieden geactualiseerde subsidieregelingen. 3 Herinrichting en Sturing in relatie tot het voorkeursbesluit vanuit het MIRT-traject ontwikkeling gebieden (Water & Natuur, TR-ontwikkeling en Duurzame Energie) - MIRT-Verkenning Uitvoering van de projecten voortkomend uit Zicht Op de - Zicht op Grevelingen Grevelingen (De Punt, Brouwersdam, Grevelingendam, Slikken van Flakkee) en de projecten en acties uit het Gebiedsplan. (ZOG) - Gebiedsplan 4 Bereikbaarheid gebieden Het verder ontwikkelen van een optimaal functionerend recreatief netwerk dat aansluit op de omgeving. Hierbij is het stimuleren van de (onderlinge) bereikbaarheid, nieuwe routestructuren en veerpontverbindingen van groot belang. 5 Productontwikkeling en Nadere uitwerking van de nieuwe watersportvisie exploitaties 6 Samenwerking en Uitwerken van het programma Zicht op de Grevelingen met als doel promotie onder meer structured regionale samenwerking met beheerders, eigenaren, ondernemers en andere partijen (natuurorganisaties, watersportorganisaties), bevordering van bekendheid bij gebruikers en nauwe samenwerking met andere partijen in de Zuidwestelijke Delta. 3.3 Programma 1. Bestuur 3.3.1 Bestuursproducten 3.3.1.1. Wat gaan we doen? TotflrtiMnfl on dm rniftawH******** I Bestuursproducten Dit product omvat de advisering en ondersteuning van het Dagelijks en het Algemeen Bestuur en de voorbereiding, verslaglegging en afhandeling van vijf vergaderingen van het Dagelijks Bestuur en twee vergaderingen van het Algemeen Bestuur. Daarnaast worden representatieve en andere bijzondere gelegenheden voor het schapsbestuur georganiseerd. Onder Bestuursproducten valt: het ambtelijk ondersteunen van het schapsbestuur; het vertegenwoordigen van het schapsbestuur dan wel ondersteunen van schapsbestuurders naar buiten toe (bijvoorbeeld in ambtelijk overleg, bewonersavonden, contacten met de pers); het initifiren van nieuwe ontwikkelingen (namens het bestuur van het schap) die voor het recreatieschap van belang zijn. 3.3.1.2. Wat gaat het kosten? Prlmltleve Primftleve (tokening 2010 Bearotlng 2011 Bearotlng 2012 Bestuursproducten Lasten -75.989 -78.052 -78.000 Baten 0 0 0 Saldo 75.989 78.052 78.000 3.3.2 Juridische zaken 3.3.2.1. Wat gaan we doen? S* Juridische Dit product omvat juridische advisering en het opstellen, toepassen en ondersteuning en evalueren van wet- en regelgeving. advisering De in 2011 ingezette deregulering zal geevalueerd worden en waar nodig verder vorm krijgen. Uitgangspunt hierbij is: regels voor wat er moet en mogelijkheden voor wat er kan. Daarnaast zal de juridische risicobeheersing gelijke tred houden met de toenemende juridisering in het maatschappelijk verkeer. 10 3.3.2.2. Wat gaat het kosten? Primitieve Primitieve Rekening 2010 Begroting 2011 Beqrotina 2012 Juridische Zaken Lasten -14.986 -11.230 -11.200 Baten 0 0 0 Saldo 14.986 11.230 11.200 3.3.3 Financier) 3.3.3.1. Wat gaan we doen? TtoelGMtaaaBtffti ^^^JU|^^^ ^J|^_ Financiele Tijdige en systematische vastlegging van baten, lasten en in- en uitgaande administratie geldstromen. In het najaar vindt de jaarlijkse interim controle door de accountant plaats. Financiele Het Dagelijks en Algemeen Bestuur worden ondersteund en geadviseerd over beleidsadvisering / financiele beleidsvraagstukken van het schap, voor de korte en langere ontwikkeling termijn. Alle bestuursvoorstellen met financiele gevolgen worden getoetst en voorzien van een financieel belegvel waarin de financiele gevolgen van de beleidsvoornemens en de dekking daarvan zijn opgenomen. Treasury en Het aantrekken en uitzetten van geldmiddelen zal voldoen aan de door het cashmanagement ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) vastgestelde wet- en regelgeving. Jaarstukken De jaarstukken 2011 worden opgesteld en ter besluitvorming aangeboden. Bestuursrapportages De bestuursrapportages worden opgesteld waardoor het schapsbestuur in staat is op de uitvoering van het beleid en de afspraken in de begroting bij te sturen. Het betreft een voor- en najaarsrapportage. Programmabegroting De programmabegroting 2013 wordt opgesteld en ter besluitvorming aangeboden. 3.3.3.2. Wat gaat het kosten? Primitieve Primitieve Rekening 2010 Begroting 2011 Begroting 2012 FinanciSn Lasten -26.591 -27.117 -27.200 Baten 449.768 431.579 431.579 Saldo 476.359 458.696 458.779 11 3.4 Programma 2. Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden 3.4.1 Terreinbeheer 3.4.1.1. Wat gaan we doen? 9 "^rWW#»WWWHw ^^r (W*P v^&99m9^j9>N/&P VlPPHI >m Onderhoud van Onder het product onderhoud van recreatiegebieden wordt verstaan de recreatiegebieden integrale regie en verantwoordelijkheid over het dagelijks beheer en de instandhouding van de gebieden en voorzieningen . Het is gericht op schone, veilige en goed onderhouden gebieden voor optimaal gebruik door de recreant. Het beheer wordt uitgevoerd op basis van het Terrein Beheer Model (TBM) waarin de cyclus van het beheer als geheel (integraal) in kaart gebracht is. Bij onderhoud wordt onderscheid gemaakt tussen regulier onderhoud met een cyclus van maximaal een jaar en groot onderhoud met een cyclus van meer dan een jaar. Inspecties Inspecties worden uitgevoerd om de stand van zaken van de gebieden inzichtelijk te houden. Indien nodig kunnen op basis hiervan directe acties opgezet worden gericht op het voorkomen van calamiteiten en/of onveilige situaties. Ook kunnen vergelijkingen plaatsvinden inzake het onderhoud conform langetermijnplanning versus de praktijksituatie. Inspecties vormen tevens input voor evaluatie van het proces. Daamaast kan sprake zijn van keuringen en/of inspecties vanuit bepaalde regelgeving. Tot slot wordt door middel van inspecties getoetst of de gebiedskwaliteit in de praktijk strookt met die van de uitgangspunten (TBM). Storingsdiensten In de storingsdiensten worden calamiteiten gemeld en direct afgehandeld. Dit levert een belangrijke bijdrage aan de verhoging van de veiligheid, maar ook aan de hygiene binnen en uitstraling van de gebieden. Uitvoerinq De daadwerkelijke uitvoering van werkzaamheden in de gebieden bestaat uit onderhoud en (her)inrichting. Bij onderhoud wordt onderscheid gemaakt tussen regulier onderhoud met een cyclus van maximaal een jaar en groot onderhoud met een cyclus van meer dan een jaar. Naar gelang van de besluitvorming omtrent het schapsplan kunnen er wijzigingen optreden in de wijze van onderhoud. Mocht dit het geval zijn dan zal dit worden aangegeven via de voor- dan wel de najaarsrapportage. In 2012 zullen de voorbereidingen starten voor een nieuw bestek voor de uitvoering van het regulier onderhoud in de periode 2013-2015. Daamaast zullen in 2012 een aantal projecten uit het gebiedsplan aandacht vragen in het kader van onderhoud, een en ander afhankelijk van voldoende financiele dekking voor zowel uitvoering als voor de eventuele extra beheerlasten (zie paragraaf 3.5.1.1). Het betreft de volgende projecten: - Gebiedsontwikkeling De Punt - belevingsbos en bunkerroute (P1) 12 - Active Leisure - beleving onderwatematuur (P3) - Active Leisure - kwaliteitsverbetering openbare ruimte (P8) - Grevelingendam - overstapmogelijkheden creeren (P24) - Knooppuntontwikkeling Slikken van Flakkee - overstapmogelijkheden creeren (P25) - Verbeteren kwaliteit natuur Brouwersdam (P27) Afschriivinqslasten De activa met economisch nut en de activa met maatschappelijk nut waarop wordt afgeschreven behoren tot de inrichting van het gebied. De afschrijvingslasten worden daarom opgenomen bij terreinbeheer. Groot onderhoud Op basis van het Terrein Beheer Model wordt bepaald welke groot onderhoudswerkzaamheden en vervangingen nodig zijn. Dit gebeurt op basis van normcycli, ervaringscijfers en theoretische levensduur van recreatieve elementen. Op onderdelen (bijvoorbeeld bij kunstwerken en asfalt) wordt gebruik gemaakt van externe expertise voor het bepalen van de meerjarenplanningen. Het daadwerkelijke tijdstip van uitvoeren wordt echter bepaald op basis van inspecties in het veld waarbij de staat van onderhoud in de gaten gehouden wordt en eventueel voor aanpassing in planning en uitvoering zorgen. Zo kan het voorkomen dat bij een brug het TBM aangeeft dat een groot onderhoudsmaatregel volgens de planning uitgevoerd zou moeten worden maar dat bij inspectie blijkt dat deze werkzaamheid nog niet nodig is. Uiteraard kan ook het omgekeerde zich voordoen namelijk wanneer een voorziening qua staat van onderhoud al wel de nodige werkzaamheden verlangt terwijl dit volgens de planning nog niet het geval is. Ook hierbij zijn de inspecties in het veld leidend. Bovenstaande geplande werkzaamheden betreffen naast het uitvoeren van de veelal structurele groot onderhoudswerken zoals baggeren, beplantingswerk en onderhoud aan wegen en paden voor 2012 ook de volgende zaken: het uitvoeren van groot onderhoud aan c.q. het vervangen van een aantal aanlegvoorzieningen zoals steigers en boothellingen; het reviseren c.q. vervangen van een aantal pompinstallaties. het uitvoeren van groot onderhoud aan toiletgebouwen. Ten behoeve van deze werkzaamheden zal in 2012 € 450.000,- (inclusief dienstverlening G.Z-H) onttrokken worden aan de voorziening Groot Onderhoud. 3.4.1.2. Wat gaat het kosten? Primitive Rekenlng 2010 Primltleve Bearotfng 2011 Bearotfna 2012 Terreinbeheer Lasten -1.952.045 -2.035.080 -2.044.978 Baten 1.510.744 1.480.978 1.481.000 Saldo 3.462.789 3.516.058 3.525.978 13 Toelichting Lasten (2012 t.o.v. 2011): Het verschil in lasten wordt veroorzaakt door een hogere afschrijvingslast: inventaris De Punt is volledig afgeschreven (€ 10.000 voordelig) en de afschrijvingslast voor de investering in de Waterjump valt€ 19.876 hoger uit i.v.m. hogere investeringslasten. 14 3.4.2 Economisch Beheer 3.4.2.1. Wat gaan we doen? ItDlHiBon) ToeHchfbig op deraaHaoHe van de te^trttaQsdtMAMgM^Mi" Contract-, relatie en Onder economisch beheer wordt verstaan contractbeheer, relatiebeheer, het vastgoedbeheer beheer van de verzekeringen en het behandelen van belastingaanslagen. Contractbeheer Contractbeheer behelst alle werkzaamheden inzake contracten en overeenkomsten tussen (natuur- en) recreatieschappen en ondernemers/ huurders/ pachters/ verenigingen of overige partijen binnen beheergebieden van het recreatieschap. Relatiebeheer Het relatiebeheer sluit hierop aan en omvat de communicatie met (potentiele) contractanten. Hierbij worden problemen, klachten en/ of knelpunten, ontwikkelingsmogelijkheden doorgenomen. Daarnaast vallen hieronder de contacten met verenigingen en dergelijke. Ooerationeel vastaoedbeheer Operationeel vastgoedbeheer waarborgt de zakelijke rechten van het schap op de onroerende zaken binnen het werkingsgebied. Hieronder wordt mede verstaan kleine aan- en verkoop, uitgifte's in erfpacht en verhuur van de percelen grand en verzekeringen/belastingen, energie & water. Tevens worden binnen dit product de belastingaanslagen beoordeeld en afgehandeld. Belastinaen Belastingaanslagen worden beoordeeld en afgehandeld. Vastgoedontwikkeling In 2012 zullen de volgende werkzaamheden plaatsvinden: Afronden van de erfpachtovereenkomstrandom de uitbreiding van een bestaande exploitatie; Afronden van de erfpacht- en huurovereenkomst voor modernisering en nieuwbouw van een exploitatie; Uitgeven van locaties voor exploitaties en/of commerciele evenementen in lijn met het Gebiedsplan Grevelingen. Verzekeringen Door een toenemende juridisering van het maatschappelijk verkeer neemt de kans op aansprakelijkstelling toe. Globaal kan onderscheid worden gemaakt tussen een civielrechtelijke aansprakelijkstelling en een verzoek om nadeelcompensatie. Van belang hierbij is dat doorgaans nadeelcompensatie niet door de verzekeringpolis wordt gedekt. Een verzoek om nadeelcompensatie vereist dan ook een andere behandeling dan een civielrechtelijke aansprakelijkstelling. Afhankelijk van de uitkomsten van een onderzoek naarjuridische risicobeheersing in 2011, zal beleid worden ontwikkeld met betrekking tot het afhandelen van verzoeken om nadeelcompensatie. 15 3.4.2.2. Wat gaat het kosten? Primitieve Primitieve Rekening 2010 Bearotina2011 Bearotina 2012 Economisch Beheer Lasten -154.625 -85.090 -85.100 Baten 328.466 376.444 376.500 Saldo 483.091 461.534 461.600 16 3.4.3 Communicatie 3.4.3.1. Wat gaan we doen? MPJ^^MMJ^^SK^ _^^^ ^M^^ ^^^^^jft^^^^jflfj^^ ^^M^^^ ^A^h S^^^4M^u^4ndgu||^^^MK^^^hjMkiBttrt&flB^^^^^M^ttfe ,.V-j.>rj>?£'#£i^%v ' Communicatiebeleid Communicatiebeieid In 2012 worden activiteiten uitgevoerd gericht op: Het uitwerken van een visie op digitale media, met als aandachtspunten: o Hoe omgaan met social media als twitter, Facebook, Hyves? o Ombuiging van print naar digitaal. De samenwerking met andere partijen in het gebied om het gebied op de kaart te zetten (communicatie- en marketingstrategie) Bezoekerscentrum In 2012 worden de inzet van personeel en de beschikbare middelen voor het bezoekerscentrum gecoOrdineerd. Promotiemateriaal Uit de evaluatie van het bezoekerscentrum op De Punt is gebleken dat zolang het bezoekerscentrum open is, er behoefte is aan promotiemateriaal op print. Dergelijk promotiemateriaal zal gedurende deze tijd in ieder geval beschikbaar zijn. De Watersportfolder wordt aangepast en zal ter download beschikbaar worden gesteld via de website. Tevens wordt deze verstuurd bij een aanvraag voor een 3 of 7-dagenregeling. In 2012 wordt de recreatiekaart geactualiseerd en herdrukt. Bovendien wordt in samenwerking met andere organisaties de Naar Buiten Krant samengesteld welke huis aan huis verspreid zal worden. De oplage van deze krant is 1,2 miljoen. Digitale media De website recreatiezuidholland.nl zal worden doorontwikkeld als centraal digitaal communicatiemiddel. Binnen deze portal krijgen alle schappen een herkenbaar gezicht. Tevens wordt de portal doorontwikkeld naar een mobiele website. Teneinde voldoende aandacht te krijgen voor de website wordt samenwerking gezocht en wordt getracht op de sites van lokale media banners te plaatsen, zoals de sites van rtv rijnmond, rtv west, rtv zeeland. Via de website worden acties gehouden met als doel de website onder de aandacht te krijgen en het bereik te vergroten. Ook zullen analyses gemaakt worden over bezoekersaantallen en de vindbaarheid via google. Ook zal in 2012 de website van De Grevelingen worden geactualiseerd. 17 Promotieactiviteiten De Er-op-uit wandelingen worden zoveel mogelijk gekoppeld aan andere activiteiten in de gebieden. Hierbij zijn samenwerking en samenhang de sleutelwoorden. Voorlichting In 2012 zullen actief en reactief perscontacten plaatsvinden. Daarnaast wordt nieuw promotiemateriaal voor het schap gepresenteerd. 3.4.3.2. Wat gaat het kosten? Prlmitieve Prlmitieve Rekenfng 2010 Begrotina 2011 Bearotlna 2012 Communicatie Lasten -98.855 -92.758 -92.700 Baten 0 2.500 2.500 Saldo 98.855 95.258 95.200 Planadviezen Op basis van net schapsplan wordt het bestuur inhoudelijk geadviseerd over het in te nemen standpunt ten aanzien van initiatieven die de doelstelling van het schap raken. Er wordt inspraak geleverd op structuur-, streek- en bestemmingsplannen en initiatieven van derden. Er worden adviezen uitgebracht met betrekking tot milieueffectrapportages, de Zwemwaterrichtlijn en maatregelen voortkomend uit de Waterbeheerplannen, de Kaderrichtlijn Water en Natura 2000. Daarnaast wordt een bijdrage geleverd aan initiatieven en plannen van derden op het vlak van recreatie en toerisme. Ook worden vragen van recreanten beantwoord. Specifieke planadviezen betreffen Natura 2000 en Stuurgroep Zuidwestelijke Delta. Bij het traject van (de implementatie van) het beheerplan Natura 2000 wordt de vinger aan de pols gehouden. Na de geplande vaststelling van het beheerplan in 2011 zal in 2012 begonnen worden met de implementatie van de maatregelen. Daarnaast zal het schap geadviseerd worden ten aanzien van de ontwikkelingen omtrent het Uitvoeringsprogramma van de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta, mede gelet op de discussie rondom klimaatbestendigheid en het herstel van de natuurlijke dynamiek in de Delta. 3.5.1.2. Wat gaat het kosten? Primitleve Primitleve Rekening 2010 Begroting 2011 Begroting 2012 Planvorming & Gebiedsontwikkeling Lasten -122.583 -116.454 -116.500 Baten 0 0 0 Saldo 122.583 116.454 116.500 3.5.2 Marketing & Productontwikkeling 3.5.2.1. Wat gaan we doen? TIMJBUIIHHU OII da imlMllt UJMII da Marketing & Op het gebied van marketing en productontwikkeling wordt aangesloten op de productontwikkeling ontwikkelingen van Zicht op de Grevelingen. De inzet is om de Grevelingen op de kaart te zetten en bekend te maken bij een groter publiek en verschillende doelgroepen. Hiervoor zullen producten en diensten worden ontwikkeld die het toeristisch-recreatieve product rond, op en aan de Grevelingen versterken. 3.5.2.2. Wat gaat het kosten? Prlmitleve Prlmitleve Rekening 2010 Bearotlno2011 Begrotina 2012 Marketing & Productontwikkeling Lasten -17.030 -16.179 -16.200 Baten 0 0 0 Saldo 17.030 16.179 16.200 3.5.3 Grote projecten 3.5.3.1. Wat gaan we doen? , f'SJ^S*/ •• •»"-**»',»;t'; '!>. V^JS/li ^•.•» • '"A'Vs; Slfe&^Hit,'"wS*t#*S't:J^ Zicht Op de Krediet: Zicht Op de Grevelingen (ZOG) Grevelingen (ZOG) Zicht Op de Grevelingen (ZOG) Voor het programma "Zicht Op de Grevelingen" is in 2008 een uitvoeringsorganisatie opgezet. Hiervoor is de inzet van o.a. programmamanagement benodigd met voldoende ruimte voor het inhuren van specialismen voor gerichte ondersteuning op de deelterreinen natuur, communicatie en innovatie. De uitvoeringsorganisatie heeft met name een faciliterende en coOrdinerende rol te vervullen in het ontwikkelen van de Grevelingen op basis van de visie "Zicht op de Grevelingen" door het organiseren en ondersteunen van het proces van uitwerking. Deze rol is tijdelijk en heeft een voorgenomen looptijd van 6 jaar, met een evaluatiemoment na 2 jaar. De evaluatie 2008/2009 en het investeringsprogramma ZOG 2010-2013 is in het bestuur behandeld en goedkeuring is verleend voor de voortzetting van de projectorganisatie met een totale looptijd van zes jaar zoals voorzien. De provincie Zeeland dient ten aanzien van de financiele dekking voor 2012 en 2013 nog wel een definitief besluit te nemen. 26 Begroting Voor het programma is voor 6 jaar € 730.000 per jaar beschikbaar waarbij de vastgestelde verdeling van 50% P(ersoneel) en 50% M(aterieel) wordt gehanteerd. De materiele component betreft procesgelden voor onderzoek, initiSren van projecten, communicatieactiviteiten, opstarten van innovatieve manieren van planvorming (ateliers, prijsvragen, etc.). De personele component wordt gebruikt voor de dekking van personele kosten en inhuur van specialisme. Aangezien de bijdrage van het Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen voor de 6 jaar reeds in de voorafgaande jaren volledig is geleverd, wordt in het jaar 2012 een bedrag van € 480.000 aan inkomsten ontvangen. Uitvoering Het programma ZOG bevat de volgende onderdelen: Strategisch kader Algemene strategische werkzaamheden Watersportvisie (gerealiseerd) Ecolodges (gerealiseerd en wordt vervolgd als project uit het gebiedsplan) Duurzame energie Innovatieve financiering Gebiedsontwikkelingen Brouwersdam Grevelingendam Slikken van Flakkee De Punt Projecten Infocentrum Brouwersdam Hotspot for Active Leisure Ecohotelontwikkeling Natura People Uitbreiding RTM-museum (gerealiseerd) Waterjump (gerealiseerd) Afmeerfaciliteiten Chartervaart (gerealiseerd) Revitalisering duiklocaties (gerealiseerd) Vogeleilanden (gerealiseerd) Grevelingenkrant Grevelingendebat Tentoonstelling - Website Hotspot Krediet: Brouwersdam Hotspot for Active Leisure Brouwersdam Om de Brouwersdam te ontwikkelen tot een internationale topattractie voor active leisure is een project opgestart waarbij de buiten- en binnenzijde van de dam gelijktijdig en in samenhang worden ontwikkeld in de richting van een jaarrond-bestemming. Het project bestaat uit 6 deelprojecten: Infrastructuur voor beachsporten Kwaliteiten van de openbare ruimten Omgevingskwaliteit waterattractie Centrum voor onderwaternatuur Evenementen en arrangementen Programmamanagement en acquisitie van ondernemersschap 27 In 2012 zal het zwaartepunt van de activiteiten liggen op de verbetering van de Kwaliteit van de Openbare Ruimte. Deze werkzaamheden zijn in 2011 in gang gezet en worden in 2012 en 2013 vervolgd. Daarnaast zal op basis van een in 2011 ontwikkeld toeristisch recreatief concept nadere uitwerking plaatsvinden van de thema's Waterattractie en Onderwaternatuur. De thema's Beachsporten en Evenementen zijn grontendeels in 2011 gerealiseerd. De middelen die voor deze thema's ter beschikking staan, hebben een beperkte doorlooptijd (2011). Infocentrum Krediet: Infocentrum Brouwersdam/Grevelingen/Voordeita Brouwersdam / Voor de Brouwersdam, de Grevelingen en de Voordelta wordt een nieuw Grevelingen / multifunctioneel kennis- en informatiecentrum gerealiseerd. Het centrum zal Voordelta gevestigd worden op een markant punt op de Kabbelaarsbank. Door de ministers van V&W en VROM is een pilot gestart voor het bouwen op de dam. Het infocentrum wordt in deze pilot meegenomen. De investering van dit project is begroot op € 3.250.000. Hiervoor zijn subsidies verkregen van € 1.500.000 vanuit de Stimuleringsregeling Voordelta, € 1.350.000 vanuit OP-Zuid en € 100.000 vanuit de Agenda VrijeTijd. Vanuit de begroting ZOG is een bedrag van € 300.000 opgenomen in de periode 2010 - 2014 als co-financiering. De oplevering van het project staat gepland aan het eind van 2014. Natura People Krediet: Natura People Het project genaamd Natura People is een gezamenlijk initiatief van de Royal Society for Protection of Birds, de Provincie West-Vlaanderen (project Zwin), de Provincie Zeeland (project Waterdunen) en het Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen. Deze intemationale samenwerking levert zowel interessante mogelijkheden tot samenwerking en uitwisseling van kennis en ervaring random bezoekersmanagement van de Natura2000 gebieden als financiering voor nieuwe ontwikkelingen, waaronder: de ontwikkelen van een Rondje Grevelingen; de ontwikkeling van een mogelijk zelfvoorzienend bezoekerscentrum en hieraan gekoppelde satellietvestigingen op en rond de Grevelingen; het ontwikkelen en realiseren van virtuele 3D toepassingen om bezoekers op een eigentijdse, moderne en laagdrempelige manier te informeren over de Grevelingen; diverse Communicatieactiviteiten rond het programma. De totale kosten van het onderdeel voor het Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen bedragen € 889.000. Hiervan is € 32.000, verdeeld over vier jaar, het partnerdeel voor de gezamenlijke kosten van het programma. Deze kosten zijn niet subsidiabel voor het Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen. De overige kosten van € 857.000 worden voor 50% gedekt uit de subsidie Interreg IV A 2 Zeeen Programma. Het andere deel van de kosten ter hoogte van € 428.500 plus het partnerdeel voor de gezamenlijke kosten van het project ad € 32.000 worden gedekt vanuit het programma ZOG. De oplevering van het project staat gepland aan het eind van 2013. 28 3.5.3.2. Wat gaat het kosten? Itaini krediet Totaal krediet Totaal baten Beten (bijdragen Baten (bijdragen Urtent/m Lasten 2012 Laatant/m (bijdragen derden) tfm derden) 2012 31.12.2011 31.12.2012 derden) 31.12 2011 Dekking ten taste van Gmen Btauw Krediel Hotspot 2 560 000 2.360.000 855.000 670.000 1.115.000 925.000 2 040 000 Krediet z 0 2.560.000 2.360.000 855.000 670.000 1.115.000 925.000 2.040.000 Dekking ten laste van ZOG Krediet deelnemersbijdragen 4.380.000 2.880 000 1.920.000 480.000 3.435.334 440.318 3.875.662 Krediet RTM 641 600 613.935 203.375 410.560 641.500 0 641.500 Krediet Nature People 889.000 428.500 16.300 156.775 225.160 195.000 420.150 Krediel Infocentrum 3250.000 2.950.000 650.000 0 585.000 560.000 1.145.000 Krediet bijdragen Waterjump 24.000 0 0 0 9.160.500 6.872.435 2.989.675 1.071.335 4.886.984 1.195.318 6.012.302 TOTAAL 11.720.500 9.232.435 3.844.675 1.741.335 6.001.984 2.120.318 8.122.302 3.5.4 Dotaties en onttrekkingen reserves (programma 3) Prfmftieve Primitieve Rekening 2010 Begroting 2011 Begroting 2012 Storting reserves Lasten -1.007.662 -1.929.154 -473.254 Onttrekking reserves Baten 1.160.332 1.735.700 378.983 Saldo 2.167.994 3.664.854 852.237 Toelichting: Lasten en baten zijn geactualiseerd o.b.v. voortschrijdend inzicht met betrekking tot de ontwikkeling van de kredieten en projecten. 29 3.6 Algemene dekkingsmiddelen "77T7" Mm i*t>t * ii Jit in «! •' y: •*'•• '%&>; u£ \ *;'4 Rentebaten Rentebaten zijn ondergebracht bij programma 1 Deelnemersbijdrage Deelnemers Inwoneraantallen Aandeel in nadelfg Percenta per 1-1-2010 exploitatiesaldo Provincie Zuid-Holland 293.580 Provincie Zeeland 117.432 Gemeente Dirksland 8.439 6.021 >> Gemeente Goedereede 11.420 8.148 Gemeente Middelharnis 17.950 12.807 Gemeente Oostflakkee 10.365 7.396 Gemeente Schouwen-Duiveland 34.118 24.343 / Totaal 82292 469.728 3.6.1 Dotaties en onttrekkingen reserves Prlmitieve Prlmitieve Rekening2010 Begroting 2011 Begroting 2012 Storting reserves Lasten -387.103 -376.579 -365.111 Onttrekking reserves Baten 693.986 642.337 653.937 Saldo 1.081.089 1.018.916 1.019.048 Toelichting: Bedragen zijn gerelateerd aan de Egalisatiereserve afkoopsom Rijk. 30 8. Restaurant aan Oe Punt In december 2007 is restaurant Draakzee aangekocht als strategische investering in het gebied. De kosten worden gedekt vanuit het programma ZOG. Op termijn zal op deze locatie een Eco-hotel worden gerealiseerd. Het Eco-hotel zal inkomsten moeten opleveren uit erfpacht, waardoorde investering kan worden terugverdiend. Het risico bestaat dat deze investering niet het gewenste resultaat zal opleveren. Aangezien de planvorming en ontwikkelingen momenteel in voorbereiding zijn, wordt het risico vooralsnog als p.m. post meegenomen. Bovendien zijn de kosten voor de sloop niet opgenomen in de ZOG-begroting waardoor de dekking hiervoor nog niet geregeld is. Tot het moment waarop de dekking voor de sloopkosten is vastgelegd, wordt dit als risico meegenomen. 9. Duiklocaties De onderhoudslasten zijn in de TBM-raming meegenomen en voor het deel regulier onderhoud is hier met ingang van 2010 in voorzien. Groot onderhoud en vervangingsinvesteringen zijn niet meegenomen in de TBM-raming. 10. Inkoop- en aanbesteding Het voeren van aanbestedingen vergt zorgvuldigheid. Fouten in de procedure kunnen leiden tot claims en tot het moeten uitstellen van de gewenste doelen. Daarnaast is het schap voor de kosten afhankelijk van wat de markt aanbiedt via de aanbestedingen. Als risico wordt rekening gehouden met 3% van de leveranties en diensten derden en komt uit op een bedrag van € 32.000. Aangezien het hier om een hoog risico gaat, wordt in de berekening van het weerstandsvermogen 80% van € 32.000, zijnde € 25.600 meegenomen. Een ander risico met betrekking tot inkoop- en aanbesteding wordt gevormd door de innovatieve aanbestedingsvormen zoals bijvoorbeeld Engineering & Construct. Dit vergt een andere manier van werken, organiseren, werkvoorbereiding en directievoering. Omdat hierin nu pas ervaring wordt opgedaan, wordt dit opgenomen als p.m.-post. 11. Niet-gekwantificeerde risico's Voor de niet-gekwantificeerde risico's wordt uitgegaan van 2% van de structurele inkomsten. Het rijk stelt voor de gemeenten die vallen onder het artikel 12-regime, de minimale buffer van de algemene reserve ook op 2% van de som van de structurele inkomsten. Voor De Grevelingen komt dit overeen met een bedrag van € 32.000. Dit bedrag is daarmee het minimaal gewenste / benodigde weerstandsvermogen voor niet gekwantificeerde risico's. Weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit Het weerstandsvermogen weerspiegelt de mate waarin het schap in staat is middelen vrij te maken om de risico's die zich in de praktijk voordoen op te vangen zonder dat dit betekent dat het beleid veranderd / ingekrimpt moet worden. Het vermogen om het beleid door te zetten, is afhankelijk van de omvang van de weerstandscapaciteit. Het totale benodigde weerstandsvermogen komt daarmee op een bedrag van € 647.100. Onder weerstandscapaciteit wordt verstaan: het geheel aan beschikbare en vrij aanwendbare financiele middelen om mogelijke "resterende" risico's met financiele gevolgen op te kunnen vangen. Met "resterende" risico's worden bedoeld: de risico's die onvoldoende "in control" zijn of kunnen worden gehouden door stuur- en beheersmaatregelen en/of waarvoor (nog) geen specifieke voorzieningen zijn of kunnen worden getroffen. 35 jWaarderlngscijfer [Ratio weerstandsvermogen JBetekenfs A > 2,0 Uitstekend B 1,4 < x < 2,0 Ruim voldoende C 1,0 < x < 1,4 Voldoende D 0,8 Het benodigde weerstandsvermogen op basis van de risico-inventarisatie is € 647.100. De beschikbare weerstandscapaciteit komt uit op € 897.901, wat betekent dat de ratio uitkomt op 1,39. Dit resulteert in een waarderingscijfer C en betekent dat het weerstandsvermogen voldoende is. 3.7.3 Financiering (treasury) Financiering De Grevelingen Financiering van de vaste activa van het schap vindt op dit moment plaats met eigen vermogen (reserves). De overtollige financieringsmiddelen zijn uitgezet bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), de ABN/AMRO bank en ING bank waar speciale (spaar)rekeningen worden aangehouden. Uitgangspunt voor het verwachte rendement is de rentevisie van de Bank Nederlandse Gemeenten. De werkelijke rentevergoeding is afhankelijk van de ontwikkelingen op de geldmarkt en de beschikbaar zijnde liquide middelen. Voor een bedrag van € 9.650.000, - is op 1 maart 2007 bij de Bank Nederlandse Gemeenten een onderhandse geldlening aangekocht 1.Uit de jaarlijkse vrijval kan het schap voor een periode van 22 jaar de wegvallende rijksbijdrage compenseren. In de wet FIDO (financiering decentrale overheden). worden de kasgeldlimiet en de renterisiconorm genoemd waaraan voldaan moet worden. Aan beide normen wordt voldaan Kasgeldlimiet Tot het kasgeld behoren alle vlottende schulden < 1 jaar, de contante gelden in kas, de uitstaande gelden < 1 jaar en de tegoeden / schulden rekening-courant. Doel van de kasgeldlimiet is het beperken van de renterisico's op de korte schuld. De korte schuld is bedoeld voor de lopende uitgaven en zodoende is de limiet gekoppeld aan het begrotingstotaal. De kasgeldlimiet is vastgesteld op 8,2% van het totaal van de jaarbegroting bij aanvang van het jaar. Renterisiconorm De renterisiconorm stelt een limiet aan het renterisico over de lange termijn financiering. Het renterisico is het geldbedrag aan leningen dat in een bepaald jaar aan renteherziening en herfinanciering onderhevig is. Het renterisico mag maximaal 20% van het begrotingstotaal per 1 januari van het betreffende jaar bedragen. De renterisiconorm benadrukt het belang van een goede spreiding van de leningenportefeuille en de renterisico's. 1 Het schap heeft met de Bank Nederlandse Gemeenten een overeenkomst van geldlening afgesloten. De bank Is hlerbij de geldnemer en het schap de geldgever. De geldgever (het schap) heeft een bedrag te leen gegeven onder het beding, dat met inachtneming van de omschreven bepalingen voormeld nominaal bedrag zal worden teruggeven. (Het gaat hier dus om een lening u/g=uitgeleend geld. Dit in tegenstelling tot een lening die men bij de bank opneemt dan spreekt men over een lening o/g=opgenomen geld) De bepalingen zijn in de overeenkomst opgenomen, het is in feite maatwerk voor het schap. Het aflossingsschema is dusdanig dat de terugbetaling, inclusief de vergoede rente, voldoende is om de wegvallende rijksbijdrage(gel'ndexeerd) en de wegvallende erfpacht voor de "Kabbelaarsbank" voor een periode van 22 jaar te compenseren, voor het eerst op 31 december 2007 en voor het laatst op 31 december 2028. 36 3.7.4 Bedrijfsvoering De afspraken over de dienstverlening door G.Z-H aan het schap zijn vastgelegd in de Dienstverleningsovereenkomst (DVO). In 2009 is de dienstverleningsovereenkomst voor de periode 2010-2014 tussen het schap en de provincie Zuid-Holland bekrachtigd. De activiteiten die in het kader van de reguliere dienstverlening worden uitgevoerd, zijn per programma toegelicht in de programmaverantwoording. 1. Bestuur 2. Beheer, 3. Ontwlkkellng Alg. dekkings- Totaal onderhoud en mfddelen Productomschrilving expl. gebleden Bestuurliike aangelegenheden -92.200 -92.200 Inrichtinq, beheer en exploitatie -258.200 -258.200 Communicatie -48.500 -48.500 Regelgeving & Handhaving -69.010 -69.010 Planvorming & Gebiedsontwikkeling -116.500 -116.500 Marketing & Productontwikkeling -16.200 -16.200 0 0 Subtotaal -92.200 -375.710 -132.700 0 -600.610 Dienstverlening in uitgaven voorziening 62.069 Groot Onderhoud Totaal -538.541 37 4. Geprognosticeerde balans en exploitatiebegroting 4.1 Geprognosticeerde balans Voor resultaatbestemming OMSCHRIJVING 31 december2011 31 december2012 ACTIVA Vaste activa Materiele vaste activa 924.316 814.438 - Investeringen met economisch nut 854.347 767.116 - Investeringen openbare ruimte maatschappelijk nut 69.969 47.322 Financiele vaste activa 8.483.062 8.239.179 - Overige langlopende leningen u/g 8.483.062 8.239.179 Saldo vlottende activa en passiva 6.238.126 6.488.922 TOTAAL ACTIVA 15.645.504 15.542.539 PASSIVA Vaste passiva Eigen vermogen 15.645.504 15.542.539 Algemene reserve 1.114.917 1.134.917 Bestemmingsreserves 10.486.453 10.295.898 Voorzieningen 4.044.134 4.111.724 TOTAAL PASSIVA 15.645.504 15.542.539 38 4.2 Exploitatiebegroting Primitieve Primitieve Rekening 2010 Programmarekening Bearotino 2011 Bearotina 2012 Gewone bedrijfsvoering Lasten Proqramma 1. Bestuur -117.566 -116.399 -116.400 Praqramma 2. Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden -2.274.579 -2.279.917 -2.289.778 Proqramma 3. Ontwikkelingen -139.613 -132.633 -132.700 Overiqe alqemene dekkinqsmiddelen 0 -14.037 -14.000 Totaal lasten -2.531.758 -2.542.986 -2.552.878 Baten Proqramma 1. Bestuur 449.768 431.579 431.579 Proqramma 2. Beheer, onderhoud en exploitatie qebieden 1.841.658 1.859.922 1.860.000 Proqramma 3. Ontwikkelingen 0 0 0 Alq. dekkinqsmiddelen, deelnemersbijdrage 494.451 469.727 469.727 Overiqe alqemene dekkinqsmiddelen 0 0 0 Totaal baten 2.785.877 2.761.228 2.761.306 Saldo gewone bedrijfsvoerina 254.119 218.242 208428 Incidentele lasten en baten Incidentele lasten 0 0 0 Incidentele baten 109.832 0 0 Kredieten lasten -1.618.700 -2.485.700 -2.120.318 Kredieten baten (bijdragen van derden) 994.607 2.225.154 1.741.335 Saldo incidentele lasten en baten -514.261 -260.546 478.983 Saldo na incidentele lasten en baten -260.142 -42.304 -170.555 Resultaatbestemming Stortinq reserves -1.426.765 -2.335.733 -862.365 Onttrekkinq reserves 2.018.556 2.378.037 1.032.920 Saldo resultaatbestemming 591.791 42.304 170.655 Saldo na resultaatbestemming 331.649 0 0 Toelichting (2012 t.o.v. 2011): Dotatie aan reserve Recreantenonderzoek vervalt; reserve is voldoende op peil gezien de verwachte uitgaven in 2014. Vrijval komt ten gunste aan Algemene reserve; - Afschrijvingslasten zijn € 9.876 hoger: inventaris De Punt is volledig afgeschreven (€ 10.000 voordelig) en de afschrijvingslast voor de investering in de Waterjump valt € 19.876 hoger uit i.v.m. hogere investeringslasten. 39 4.3 Waarderingsgrondslagen De begroting is opgesteld conform de voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Voor zover niet anders vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde en afgerond op bedragen van € 1 nauwkeurig. Materiele vaste activa Op 10 december 2010 heeft het Algemeen Bestuur de Kadernota Investeringen, Waarderingen en Afschrijvingen vastgesteld. Hierin is het volledige beleid ten aanzien van materiele vaste activa beschreven. De waardering van materiele vaste activa vindt plaats op basis van de aanschafwaarde waarop de verrichte lineaire afschrijvingen in mindering worden gebracht. De afschrijvingen geschieden op basis van de verkrijgingprijs en de geschatte economische levensduur waarover de lasten evenredig worden gespreid. Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut worden niet geactiveerd tenzij het Algemeen Bestuur van het schap in een specifiek geval besluit dit wel te doen, bijvoorbeeld wanneer vanuit financieel oogpunt belangrijke investeringen in de openbare ruimte anders niet gedaan kunnen worden. Indien dergelijke investeringen wel geactiveerd worden, zal dit specifiek in het bestuursbesluit worden opgenomen conform het vastgestelde beleid in de Kadernota. Indien investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut worden geactiveerd, vindt de afschrijving hiervan eveneens lineair plaats waarbij resultaatafhankelijke extra afschrijvingen zijn toegestaan mits de financiele positie dat toelaat. Eventuele extra afschrijvingen zullen in de begroting of via een separaat voorstel aan het bestuur ter goedkeuring worden voorgelegd. Vlottende activa en passiva De vorderingen en schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorzieninqen De voorzieningen worden tegen de nominale waarde gewaardeerd. Waarborqsommen Waarborgsommen zijn conform het BBV opgenomen onder langlopende schulden. Waarderingsgrondslagen voor resultaatbepaling Baten en lasten De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. 40 4.4 Toelichting op de geprognosticeerde balans 4.4.1 Vaste activa Materiele vaste activa Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut weer Boekwaarde Investe Desinves- Afschrij- Bjjdrage Afwaar- Boekwaarde 31-12-2011 ringen teringen vingen van deringen 31-12-2010 derden Bedrijfsgebouwen 618.269 29.398 588.871 Grond- weg- en water- 170.500 33.208 137.292 bouwkundige werken Machines, apparaten en 65.578 24.625 40.953 installaties 854.347 - - 87.231 767.116 Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut weer: Boekwaarde Investe Desinves- Afschrij- Bijdrage Afwaar- Boekwaarde 31-12-2009 ringen teringen vingen van deringen 31-12-2010 derden Grond- weg- en water- 69.969 22.647 47.322 bouwkundige werken 69.969 22.647 47.322 Financiele vaste activa Geraamde boekwaarde 1 januari 8.483.062 Investeringen Afschrijvingen 243.883 Overige verminderingen Geraamde boekwaarde 31 december 8.239.179 4.4.2 Saldo vlottende activa en passiva Geraamde boekwaarde per 1 januari € 6.238.126 Mutatie vlottende activa en passiva € 250.796 Geraamde boekwaarde 31 december € 6.488.922 41 4.4.3 Vaste passiva Eigen vermoqen: Alaemene reserve Geraamde boekwaarde 1 januari € 1.114.917 Bij: Stortingen € 20.000 Af: Onttrekkingen € Geraamde boekwaarde 31 december € 1.134.917 De algemene reserve heeft als belangrijkste functie het vormen van een buffer voor financiele tegenvallers. Bestemminasreserves: Reserve Recreantenonderzoek Geraamde boekwaarde 1 januari € 13.489 Bij: Stortingen Af: Onttrekkingen Geraamde boekwaarde 31 december € 13.489 Deze reserve is in 2008 gevormd voor het uitvoeren van verschillende onderzoeken in het kader van marketing & communicatie. Er wordt niet gedoteerd (€ 6.000) aan de reserve; reserve is voldoende op peil gezien de verwachte uitgaven in 2014. Reserve Marketing & Communicatie Geraamde boekwaarde 1 januari € 92.901 Bij: Stortingen Af: Onttrekkingen Geraamde boekwaarde 31 december € 92.901 Deze reserve wordt ingezet voor activiteiten in het kader van marketing en communicatie. Reserve tnfopanelen Geraamde boekwaarde 1 januari Bij: Stortingen 4.000 Af: Onttrekkingen Geraamde boekwaarde 31 december € 4.000 Het doel van de reserve infopanelen is om elke 4 jaar de inhoud van de informatiepanelen te kunnen vervangen, daar de inhoud veroudert en verkleurt. Deze reserve is in 2008 gevormd. 42 Egalisatiereserve afkoopsom Rijk Geraamde boekwaarde 1 januari 8.461.187 Bij: Stortingen 365.111 Af: Onttrekkingen 653.937 Geraamde boekwaarde 31 december _€ 8.172.361 De afkoopsom in verband met het uittreden van het Rijk uit het Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen is gestort in de egalisatiereserve afkoopsom Rijk. De storting betreft de ontvangen rente op de afkoopsom. De jaarlijkse onttrekking bestaat uit de niet ontvangen deelnemersbijdrage van het Rijk en de niet ontvangen erfpacht voor de Kabbelaarsbank. Reserve Zicht Op de Grevelingen Geraamde boekwaarde 1 januari 1.063.876 Bij: Stortingen 473.254 Af: Onttrekkingen 123.983 Geraamde boekwaarde 31 december _€ 1.413.147 In 2007 is de bestemmingsreserve "Zicht Op de Grevelingen" ingesteld. Met deze reserve worden de projecten en onderzoeken gefinancierd die het gebied een duurzame ontwikkeling bieden. Reserve Groen/blauwe projecten Uit de reserve Groen Blauwe projecten worden projecten gefinancierd die de recreatie- en natuurfunctie versterken. Geraamde boekwaarde 1 januari 775.000 Bij: Stortingen Af: Onttrekkingen 255.000 Geraamde boekwaarde 31 december € 520.000 Reserve Afschrijving ZOG projecten Geraamde boekwaarde 1 januari 80.000 Bij: Stortingen Af: Onttrekkingen - Geraamde boekwaarde 31 december € 80.000 De reden voor vorming van deze reserve is dat de afschrijvingstermijnen van de projecten ontwikkeld en uitgevoerd vanuit het Uitvoeringsprogramma Zicht Op de Grevelingen langer lopen dan het uitvoeringsprogramma. Om te voorkomen dat het schapsbestuur na afloop van het uitvoeringsprogramma in de programmabegroting met afschrijvingslasten wordt geconfronteerd, worden de benodigde middelen om de investering volledig af te kunnen schrijven, toegevoegd aan een reserve waaruit de jaarlijkse afschrijvingslast gedekt kan worden. Voor 2010 zijn de afschrijvingslasten voor De Punt en de Waterjump nog binnen de exploitatie meegenomen en rechtstreeks gedekt vanuit de reserve Zicht Op de Grevelingen. Vanaf 2011 zal deze reserve worden gehanteerd ter dekking van de afschrijvingslasten. De benodigde dekking hiervoor zal worden overgeheveld vanuit de reserve Zicht Op de Grevelingen. 4.4.4 Voorzieningen Voorzieninq Groot Onderhoud Geraamde boekwaarde 1 januari 4.044.134 Bij: Stortingen 517.590 Af: Onttrekkingen 450.000 Geraamde boekwaarde 31 december € 4.111.724 Groot onderhoud is noodzakelijk om de duurzame instandhouding van de gebieden te garanderen. Regulier onderhoud kent een jaarlijkse cyclus. Groot onderhoud heeft een cyclus grater dan een jaar. Voor het verrichten van groot onderhoud is deze voorziening beschikbaar. Het doel van deze voorziening is de lasten van groot onderhoud gelijkmatig over de jaren te verdelen. 44 4.5 Toelichting exploitatiebegroting 4.5.1 Programma 1. Bestuur Primftieve Primitieve Programma 1. Bestuur Rekening 2010 Bearotlna 2011 Bearotlna 2012 Lasten Bestuurliike aangelegenheden -117.566 -116.399 -116.400 Totaal lasten -117.566 -116.399 -116.400 Baten Bestuurlijke aanqelegenheden 449.768 431.579 431.579 Totaal baten 449.768 431.579 431.579 Saldo gewone bedrijfsvoering 332.202 315.180 315.179 Incidentele Baten en Lasten Incidentele lasten 0 0 0 Incidentele baten 0 0 0 Kredieten 0 0 0 Kredieten baten (biidragen derden) 0 0 0 Totaal incidentele baten en lasten 0 0 0 Resultaatbestemming Stortinq reserves 0 0 0 Onttrekkina reserves 0 0 0 Saldo resultaatbestemming 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming 332.202 315.180 315.179 Toelichting: Geen opmerkingen. 45 4.5.2 Programma 2. Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden Programma 2. Beheer, onderhoud en exploitatie Primftieve Primitieve Rekening 2010 aebleden Bearotina 2011 Bearotina 2012 Lasten Inrichting, Beheer en Exploitatie -2.106.670 -2.120.170 -2.128.068 Communicatie -98.855 -92.758 -92.700 Reqelqevinq & Handhaving -69.054 -66.989 -69.010 Totaal lasten -2.274.579 -2.279.917 -2.289.778 Baten Inrichting, Beheer en Exploitatie 1.839.210 1.857.422 1.857.500 Communicatie 0 2.500 2.500 Regelqeving en Handhavinq 2.448 0 0 Totaal baten 1.841.658 1.859.922 1.860.000 Saldo gewone bedrijfsvoering -432.921 -419.995 -429.778 Incidentele Baten en Lasten Incidentele lasten 0 0 0 Incidentele baten 109.832 0 0 Kredieten -76.667 0 0 Kredieten baten (bljdragen derden) 0 0 0 Totaal incidentele baten en lasten 33.165 0 0 Resuftaatbestemming Stortinq reserves -32.000 -30.000 -24.000 Onttrekking reserves 164.238 0 0 Saldo resultaatbestemming 132.238 -30.000 -24.000 Saldo na resultaatbestemming -267.518 -449.995 -453.778 Toelichting: Lasten: Inrichting, Beheer en Exploitatie: - Afschrijvingslasten zijn € 9.876 hoger: inventaris De Punt is volledig afgeschreven (€ 10.000 voordelig) en de afschrijvingslast voor de investering in de Waterjump valt € 19.876 hoger uit i.v.m. hogere investeringslasten. Regelgeving & handhaving: - Lasten 2011 zijn verhoogd met 3%. Storting reserves: Er is niet gedoteerd aan de reserve Recreantenonderzoek (€ 6.000 voordelig); reserve is voldoende op peil gezien de verwachte uitgaven in 2014. 46 4.5.3 Programma 3. Ontwikkelingen Primitieve Primitieve Programma 3. Ontwikkelingen Rekening 2010 Begroting 2011 Begroting 2012 Lasten Planvorming & Gebiedsontwikkeling -122.583 -116.454 -116.500 Marketing & Productontwikkeling -17.030 -16.179 -16.200 Totaal lasten -139.613 -132.633 -132.700 Baten Planvorming & Gebiedsontwikkeling 0 0 0 Marketing & Productontwikkeling 0 0 0 Totaal baten 0 0 0 Saldo gewone bedrijfsvoering -139.613 -132.633 -132.700 Incidentele Baten en Lasten Incidentele lasten 0 0 0 Incidentele baten 0 0 0 Kredieten -1.542.033 -2.485.700 -2.120.318 Kredieten baten (bijdragen derden) 994.607 2.225.154 1.741.335 Totaal incidentele baten en lasten -547.426 -260.546 -378.983 Resultaatbestemming Storting reserves -1.007.662 -1.929.154 -473.254 Onttrekking reserves 1.160.332 1.735.700 378.983 Saldo resultaatbestemming 152.670 -193.454 -94.271 Saldo na resultaatbestemming -534.369 -586.633 -605.954 Toelichting: Kredieten, kredieten baten en mutatie reserves zijn geactualiseerd o.b.v. voortschrijdend inzicht. 4.5.4 Algemene Dekkingsmiddelen Primitieve Primitieve Algemene dekkingsmiddelen Rekening 2010 Bearotino2011 Bearotina 2012 Lasten Overiqe structurele lasten 0 0 0 Onvoorzien 0 -14.037 -14.000 Totaal lasten 0 -14.037 -14.000 Saten Overiqe structurele baten 0 0 0 Deelnemersbijdrage 494.451 469.727 469.727 Totaal baten 494.451 469.727 469.727 Saldo gewone bedrijfsvoering 494.451 455.690 455.727 Incidentele Baten en Lasten Incidentele lasten 0 0 0 Incidentele baten 0 0 0 Kredieten 0 0 0 Kredieten baten (bijdragen derden) 0 0 0 Totaal incidentele baten en lasten 0 0 0 Resultaatbestemming Storting reserves -387.103 -376.579 -365.111 Onttrekking reserves 693.986 642.337 653.937 Saldo resultaatbestemming 306.883 265.758 288.826 Saldo na resultaatbestemming 801.334 721.448 744.553 Toelichting (2012 t.o.v. 2011): Baten Deelnemersbijdrage: Geen mutaties ten opzichte van 2011. 48 Meerjarenraming 2012 2013 2014 2015 Lasten en baten gewone bedrijfsvoering Programma 1. Bestuur 315.179 315.179 315.179 315.179 Programma 2. Beheer, onderhoud en exploitatie -429.778 -692.365 -672.365 -672.365 Programma 3. Ontwikkeling -132.700 -132.700 -132.700 -132.700 Alg. dekkinqsmiddelen, deelnemersbijdrage 469.727 469.727 469.727 469.727 Overige algemene dekkingsmiddelen -14.000 -14.000 -14.000 -14.000 Saldo gewone bedrijfsvoering 208.428 -54.159 -34.159 -34.159 Incidentele lasten en baten Incidentele lasten 0 Incidentele baten 0 Kredieten lasten -2.120.318 -1.933.147 -12.000 -16.000 Kredieten baten (bijdragen van derden) 1.741.335 Saldo incidentele lasten en baten -378.983 -1.933.147 -12.000 -16.000 Saldo na incidentele lasten en baten -170.555 -1.987.306 -46.159 -50.159 Resultaatbestemming Storting reserves -862.365 -599.778 -619.778 -619.778 Onttrekking reserves 1.032.920 2.587.084 665.937 669.937 Saldo resultaatbestemming 170.555 1.987.306 46.159 50.159 Saldo na resultaatbestemming 0 0 0 0 Toelichting op verloop meerjarig perspectief De meerjarenraming is opgesteld op basis van prijspeil 2011. Omdat de ontwikkeling van de prijsindex in de toekomst niet bekend is, geeft indexatie van de meerjarenraming een minder reeel beeld van de toekomstige financiele positie van het schap. De mutaties in de reserves en voorzieningen worden meegenomen conform bestuursbesluiten. Bijlage 1 Staat van vaste activa Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut weer: Boekwaarde Investe Desinves- Afschrij- Bijdrage Afwaar- Boekwaarde 31-12-2011 ringen teringen vingen van deringen 31-12-2010 derden Bedrijfsgebouwen 618.269 29.398 588.871 Grand- weg- en water- 170.500 33.208 137.292 bouwkundige werken Machines, apparaten en 65.578 24.625 40.953 installaties 854.347 - - 87.231 767.116 Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut weer: Boekwaarde Investe Desinves- Afschrij- Bijdrage Afwaar- Boekwaarde 31-12-2009 ringen teringen vingen van deringen 31-12-2010 derden Grand- weg- en water- 69.969 22.647 47.322 bouwkundige werken 69.969 22.647 47.322 50 Bijlage 2 Nieuwe en lopende kredieten Programma 3 Lasten Omschrijving Totaal krediet Bijdragen derden Uitgaven tot en met 2011 2012 2013 2014 2015 ev. ZOG (totaal) 9.160.500 6.872.435 4.886.984 1.195.318 3.078.198 Groen/blauw (totaal) 2.560.000 2.360.000 1.115.000 925.000 520.000 Totaal programma 3 2.120.318 3.S98.198 0 0 51 Bijlage 3 Staat van reserves en voorzieningen Staat van reserves Saldo Resuttaat Vermeer- Vermin- Saldo Vermeer- Vermin- Saldo t-1-2011 2010 derinaen deringen 1-1-2012 derinflen deringen 31-12-2012 Mgemene Reserve 904 343 331.647 20.000 41.073 1.114.917 20.000 1.134.917 BESTEMMINGSRESERVES Reserve Recreantenonderzoek 13.469 13.489 13.469 Reserve Marketing & Communicatie 92 901 92.901 92.901 Reserve hfopanrien 12.000 4.000 16.000 0 4.000 4.000 Egalisatlereserve alcoopsom Rijk 1.726.(45 376.573 642.337 6.451.187 365.111 653.937 6.172.361 Reserve Zcht Op de Grevelingen 712315 2.S61.475 2.229.964 1.063.676 473.254 123.963 1.413.147 Reserve Groen/Blauwe projecten 408 936 1.175.154 609.090 775.000 255.000 520.000 Reserve Afechrijv'ng ZOG projecten 60 000 60.000 80.000 Subtotaal bestemmlngsreservas 10.04S.aSC 4.137.206 3.697.411 10.466.453 842.366 1.032.920 10.295.696 Totaal 10.650.999 331.647 4.1S7.20S 3.738.464 11.801.370 662.165 1.032.920 11.430.815 conlrole met recap.staat -862.365 1.032.920 Mtttjarig perspectfef'staaf van reserves Saldo Vermeer- Vermin- Saldo Vermeer- Vermin- Saldo Vermeer- Vermin- Saldo 1-1-2013 deringen deringen 31-1-2013 deringen deringen 31-12-2014 deringen deringen 31-12-2015 Algemene Reserve 1.134.917 20.000 1.154.917 20.000 1.174.917 20 000 1.194.917 BESTEMMINGSRESERVES Reserve Recreantenonderzoek 13489 13.469 12.00d 1.469 1.489 Reserve Marketing & Communicatie 92.901 92.901 92.901 92.901 Reserve kifopanelen 4.000 4.000 8.000 4.000 12.000 4.000 16000 0 Egalisatjereserve alkoopsom Rijk 6172.361 365.111 653.937 7.863.535 365.111 653.937 7.594.709 365.111 653.937 7.305.863 Reserve 2cht Op de Grevelingen 1413.147 1.413.147 0 0 0 Reserve Groen/Blauwe projecten 520.000 520.000 0 0 0 Reserve Afcchrijving ZOG projecten 80.000 230.667 310.667 230.667 541.333 230.667 772.000 Subtotaal bastemmingaraaervea 10.285.698 699.776 2.587.084 8.306.691 599.776 S65.937 8.242.432 599.778 689.937 8.172.273 Totaal 11.430.615 619.778 2.S67.064 9.463.508 619.776 666.937 9.417.349 619.778 669.937 9.367.190 Staat van voorzieningen Saldo Vermeer- Vermin- Saldo Vermeer- Vermln- Saldo 1-1-2011 derinoen derinoen 1-1-2012 deringen deringen 31-12-2012 Vooraening Groot Onderhoud 3.929.564 519.550 405.000 4.044.134 517.590 450.000 4.111.724 Totaal 3.929.664 519.650 0 4.044.134 517.690 450.000 4.111.724 Meerjarig perspectief verioop voorzleningef. Saldo Vermeer- Vermin- Saldo Vermeer- Vermln- Saldo Vermeer- Vermin- Saldo 1-1-2013 deringen derinoen 31-1-2013 deringen derinoen 31-12-2014 deringen deringen 31-12-2015 Voorziening Groot Onderhoud 4.111.724 517.590 517.590 4.629.314 517.590 517.590 5.146.904 517.590 517.590 5.664.494 Totaal 4.111.724 517.590 517.590 4.629.314 617.590 517.590 5.146.904 617.590 517.690 6.664.494 52 Bijlage 4 Conversie van kostensoorten naar producten asten 2011 jaten 2011 saldo20H asten 2012 baten 2012 saldo 2012 v**wumin* ttHi*i*S*im*S*B Bestuurspracmoien dienstveriening G.Z-H -65.040 -65.040 -65.000 -65.000 bestuurskosten -13.012 -13.012 -13.000 -13.000 -78.052 0 -78.052 -78.000 0 -78.000 Jurfdisohe Zaken dienstveriening G.Z-H -11.230 -11.230 -11.200 -11.200 rtiateriele lasten 0 0 -11.230 0 -11.230 -11.200 0 -11.200 FlnanoUtn dienstveriening G.Z-H -15.963 -15 863 -16.000 -16O0O accountantskosten -8.654 -8 654 -6.700 -8.700 bank- en treasurykosten -2 500 -2.500 -2.500 -2.500 rentebaten 55.000 55,000 55.000 55.000 rentebaten afkoopsom Rijk 376.579 378.579 376.579 376.579 -27.117 431.579 404.462 -27.200 431.57S 404.379 Tolaal -110.399 431.679 316.180 -116.400 431.679 316.179 wnuiima, HMW •« hnt>nmti* TerreinBeheer dienstveriening G.Z-H -224 487 -224.487 -224.500 -224.500 afschrijvingen -100.001 -100.001 -109.878 -109.878 energie- en walerverbruik -13.726 -13 726 -13.700 -13.700 leveranties en diensten derden -358.855 -358855 -358.900 -358900 leveranties en diensten derden (huisvestingskosten) -60.542 -60.542 -60.500 -60.500 leveranties en diensten derden SBB -621.431 -621.431 -621.400 -621.400 onderhoud strandje Drelschor -12.000 -12.000 -12.000 -12.000 onderhoudskosten Waterjump -988 -988 -1.000 -1.000 parkeren -57.000 160.000 103.000 -57.000 160.000 103.000 liggelden -66.500 140.000 73.500 -66.500 140.000 73.500 dotatie voorzienine grool onderhoud -519.550 -519.550 -517,590 -517.590 huisvesting Grevelingen (baten huisvesting) 40.526 40.526 40.500 40.500 subsidie natuurbeheer 1.140.452 1.140.452 1.140.500 1.140.500 dotatle voorziening dubleuze debiteuren 0 0 -2.035.080 1.480.978 -554.102 -2.042.968 1.481.000 -561.968 Economise** bahaar afschilvlngskosten W. van Dorp (debileur) dienstveriening G-Z-H -33.690 -33.690 -33.700 -33700 belastingen -40.000 -40 0O0 -40.000 -40000 verzekeringen -10.906 10.906 -10.900 -10.900 verzekeringen en belastingen Waterjump -494 -494 -500 -500 baten ondememer Waterjump 25.482 25.482 0 25.500 25.500 huren en pachten/vergunningen & leges 350.962 350.962 0 351 0O0 351.000 -85.090 376.444 291.354 -85.100 376.500 291.400 V6MMUhl4itl*— dienstveriening GX-i-i -48.537 -48.537 -48.500 -48.500 publiciteit en vooriichtlng -44.221 2.500 -41.721 -44.200 2.500 -41.700 -92.758 2.500 90.256 -92.700 2.500 -90 200 7&B&g*VMff S'TIMUMtVMg dienstveriening G.*I-M -66.969 -66.989 -69.010 -69010 materiele lasten 0 0 -66.989 0 -66 989 -69.010 0 -69.010 Totaal -2.279.917 1.869.922 -419.996 -2.289.778 1.860.000 -429.778 HiinvorFHina wi u*Bi*atanrwiKKMiing dienstveriening G.Z>H (planvorming) -116.454 -116,454 -116.500 -116.500 dienstveriening G.Z-H (gebledsontwikkellng) 0 0 0 -116 454 0 -116.454 -116.500 0 -116.500 mnc*t/tiU &-Hr64IUATAHWIklWIH0 dienstveriening G.Z-M (Marketing) -16.179 -16.179 -16.200 -16.200 dienstveriening G.Z-H (Gebledsontwikkellng) 0 0 0 -16,179 0 -16.179 -16.200 0 -16200 Totaal -132.033 0 -132.633 -132.700 0 -132.700 xmvssrtiM- — -14.037 onvoorziene lasten -14.037 -14.000 -14.000 -14.037 0 -14.037 -14.000 0 -14.000 Totaal gewone bedrljfsvoerlng -2.S42.98S 2.291.601 -261.486 -2.662.878 2.291.679 •261.299 7r7e7aTeftfefe' ttareTt a/t MMA Kredleten programma 3 -2.485.700 0 -2.485.700 -2 120.318 -2.120.318 Kredieten baten (bijdragen derden) programma 3 0 2.225.154 2.225.154 0 1.741.335 1.741.335 -2.485,700 2.225.154 -260.546 -2 120.318 1.741.335 -378.983 RESULTAAT VOOR BESTEMMING -6.028.680 4.616.666 -612.031 -4.673.196 4.032.914 -640.282 rtaunttm*MMiHinmtt _ Dotaties reserves programma 2 -30.000 0 -30.000 -24.000 0 -24.000 Dotaties reserves programma 3 -1.929.154 0 -1.929.154 -473.254 0 -473.254 Dotaties reserves Algemene Dekk.middelen -376.579 0 -376.579 -365.111 0 -365.111 Onttrekking reserves programma 3 0 1.735.700 1.735.700 0 378.983 378.983 Onttrekking reserves Algemene Dekk.middelen 0 642.337 642.337 0 653.937 653.937 -2.335.733 2.378.037 42.304 -862365 1.032.92O 170.555 RESULTAAT NA BESTEMMING -7.364.419 0.894.692 -469.727 -6.636.661 6.066.834 -469.727 Deelnemersbijdrage 469.727 469.727 Totaaltalling lasten an baten -7.364.419 7.364.419 -6.636.661 6.636.661 0 53 Bijlage 5 Deelnemersbijdrage Deelnemers Inwoneraantallen Aandeel in nadelig Percentage per 1-1-2010 exploitatiesaldo Provincie Zuid-Holland 293.580 62,5% Provincie Zeeland 117.432 25,0% ~\ Gemeente Dirksland 8.439 6.021 Gemeente Goedereede 11.420 8.148 Gemeente Middelhamis 17.950 12.807 r 12,5% Gemeente Oostflakkee 10.365 7.396 Gemeente Schouwen-Duiveland 34.118 24.343 J Totaal 82.202 469,728 100.o% 54