Kerkgeschiedenis in de Regio Zeevang Evenals bij de serie “650 jaar christendom in Edam“, willen wij terugblikken en proberen te achterhalen hoe het onze gelovige voorouders is vergaan in de naburige dorpen om zo de interesse voor het religieuze verleden te wekken.

Kerkje van Schardam

Schardam Van der Aa schrijft in 1848 over het kerkelijk Schardam: De inwoners die allen Hervormd zijn, worden sinds 1587 tot de gemeente Etersheim- en- Schardam gere- Woning in de kerk van Schardam kend. Zij hebben hier een kerk, maar de Predikant woont in Etersheim. Tot omstreeks 1586 was kerkelijk leven waardoor het nodige onderhoud niet Schardam met Oosthuizen verenigd. Toen in 1576 de meer kon worden bekostigd. De prediking werd hier gemeente tot de Gereformeerde Godsdienst overging, omstreeks 1985 stopgezet. Het kerkgebouw dient nu vertrok de laatste pastoor Johan Baarthouds en werd woning en werkruimte voor een kunstzinnig echtpaar.

Schardam met Etersheim in 1577 kerkelijk aan Oost- huizen toegevoegd. Deze situatie duurde echter maar Nieuwe toren kort want in 1587 kregen Schardam en Etersheim sa- Enige tijd geleden is het monumentale Godshuis in het men een eigen leraar. Het bloeiende kerkelijk leven in voormalige vissersdorp in de Zeevang weer verfraaid de kleine dorpen en buurtschappen hing vaak af van de met een nieuwe toren . De oude toren kon volgens Mo- activiteiten en offervaardigheden van enkele families. numentenwacht niet meer hersteld worden. Het is een Samen met de domineesvrouwen hielden zij ook vaak getrouwe kopie van het origineel zegt de trotse Piet Bi- de zondagsscholen in stand bo, in wiens werkplaats de toren door vakmensen is gemaakt. Woning en werkruimte Het kerkgebouw is niet meer als Godshuis in gebruik. Gerrit Conijn en Jaap Molenaar Ook hier verwaterde de belangstelling voor het

Epiloog diger op. Door onderlinge saamhorigheid en geïnspi- Eeuwenlang waren de Zeevangsdorpen onderworpen reerd door hun Godsgeloof hielden zij het hoofd boven aan het gezag van de stad Edam. In 1817 werden de water. De nog altijd bewaard gebleven kerken zijn de dorpen zelfstandig . Hoewel de burgemeesters van zichtbare tekens van dit eeuwenlange Godsvertrouwen. Edam nog wel als uitvoerende macht optraden, wilde De bewoners van de Zeevang hebben zich hiervoor in men in , , Akswijk en Warder zelfstan- het verleden en nu nog grote financiële offers moeten dig worden en een eigen bestuur vormen, Op 9 mei getroosten. Deze monumenten met dierbare herinne- 1817 werd de commissie verzocht de zaak van de on- ringen aan een kerkelijk verleden mogen niet verloren afhankelijkheid van de dorpen te bespreken ten huize gaan. van de schout van Edam om te komen tot een “finale Een nieuw leven afscheiding“ (zie bladz. 162 van het boek “Over de Zeevang ge- Er moet nieuw leven worden geblazen in de kerken van sproken “van Chr. Lenstra) Jisp, Schermerhorn, Beverwijk, Haringhuizen, Oosthui- Tot slot zen, Beets, Oudendijk, Kwadijk en Westzaan. Aan het einde gekomen met onze verhalen over de Dit schrijft het Dagblad Noord-Holland op 19 septem- kerkgeschiedenis in het Zeevang, mogen we vaststel- ber 2008. De Stichting Oude Hollandse Kerken wil on- len dat de bewoners van dit gebied in het verleden veel derzoeken hoe deze kerken in de toekomst moeten over hebben gehad voor de instandhouding van hun worden geëxploiteerd. Met behulp van de Provincie kerken en de daarmee verbonden geloofsgemeen- wordt een onderzoek ingesteld. Het doel is inzicht te schappen. De omstandigheden waren niet altijd een- krijgen in de gebruiksmogelijkheden van de kerken, voudig. Natuurrampen zoals overstromingen, epide- waarbij alle aspecten aan de orde komen zoals neven- mieën, ziektes onder het vee en de gevolgen daarvan, bestemming en herbestemming. zoals armoede, maakte het leven er niet altijd eenvou- Gerrit Conijn en Jaap Molenaar pagina 8 Magazine van de Raad van Kerken in Edam en Volendam september 2010, 38e jaargang