Kierunki Zagospodarowania Przestrzenngo
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
STUDIUM UWARUNKOWAÑ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DWIKOZY KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNGO STYCZE Ń 2003 ŒWIÊTOKRZYSKIE BIURO ROZWOJU REGIONALNEGO 25-516 Kielce, Al. IX Wieków Kielc 3, tel. (041) 342-17-80, fax. (041) 344-40-87, e-mail [email protected] Opracowano w Świ ętokrzyskim Biurze Rozwoju Regionalnego w Kielcach Dyrektor Biura mgr in ż. Krzysztof Domagała Zespół autorski w składzie: mgr in ż. arch. Ryszard Nagórny — główny projektant — nr upr. urban. 701/88 mgr in ż. arch. Katarzyna Bieniek-Kaszy ńska — projektant mgr Agnieszka Przygodzka — środowisko przyrodnicze mgr in ż. Edmund Augustyniak — rolnictwo, le śnictwo mgr in ż. Marian Olech — komunikacja mgr in ż. arch. Karol Skuza — osadnictwo mgr Andrzej Sikora — turystyka, opracowanie komputerowe mgr in ż. Andrzej Michno — infrastruktura techniczna, opracowanie graficzne mgr in ż. Jolanta Florczyk — geologia, surowce mineralne tech. Włodzimierz Bednarczyk — opracowanie graficzne Zał ącznik nr do Uchwały Nr Rady Gminy w Dwikozach z dnia “Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dwikozy” CELE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Zadaniem studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dwikozy jest okre ślenie kierunków polityki przestrzennej samorz ądu gminnego, które wynikaj ą zarówno z istniej ących uwarunkowa ń zagospodarowania przestrzennego gminy jak i odnosz ących si ę do jej obszaru ustale ń „Strategii rozwoju województwa świ ętokrzyskiego”, zawartych w „Planie zagospodarowania przestrzennego woj. świ ętokrzyskiego”. Nadrz ędnym kryterium wyboru kierunków zagospodarowania na poszczególnych obszarach, terenach i w dziedzinach gospodarki przestrzennej s ą nast ępuj ące, cele polityki gminnej: CEL GŁÓWNY Celem głównym zagospodarowania przestrzennego gminy Dwikozy jest osi ągni ęcie trwale zrównowa żonego rozwoju społeczno-gospodarczego przy zachowaniu równowagi pomi ędzy efektywnym wykorzystaniem zasobów gospodarczych, zwłaszcza wysokiej jako ści produkcyjnej gleb i ochron ą walorów przyrodniczych i kulturowych. CELE STRATEGICZNE • Tworzenie warunków przestrzennych dla rozwoju: przedsi ębiorczo ści, bazuj ącej na efektywnej produkcji ogrodniczej oraz rozwoju przedsi ębiorczo ści pozarolniczej zwi ązanej z wykorzystaniem lokalnych walorów (agroturystyka). • Pobudzanie lokalnych inicjatyw dla rozwoju społecznego i gospodarczego. • Tworzenie warunków przestrzennych sprzyjaj ących podniesieniu standardu życia mieszka ńców w oparciu o sukcesywn ą rozbudow ę infrastruktury technicznej oraz popraw ę stanu istniej ącej komunikacji, przy jednoczesnym zachowaniu wartości przyrodniczych i kulturowych. CELE BEZPO ŚREDNIE • Tworzenie sprzyjaj ących warunków do wzrostu areału gospodarstw rolnych a tym samym ich towarowo ści oraz wykorzystania środków pomocowych, kierowanych na rozwój obszarów wiejskich. • Wykorzystanie dogodnych warunków glebowych i klimatycznych do rozwoju ekologicznych metod produkcji rolnej. • Inicjowanie i wspieranie organizacji grup producenckich. • Podnoszenie ładu przestrzennego poprzez harmonijne powi ązanie architektury z krajobrazem oraz ochron ę walorów przyrodniczych i kulturowych. • Wykorzystanie wybitnych walorów krajobrazowych do promocji gminy pod k ątem mo żliwo ści rozwoju turystyki i agroturystyki. • Racjonalne kształtowanie terenów budowlanych w zależno ści od lokalnych potrzeb z uwzgl ędnieniem rygorów ochronnych. • Utrzymanie wysokiej jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej drog ą zapobiegania procesom degradacyjnym, zwłaszcza erozji. 1 Opracowanie: Świ ętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego “Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dwikozy” • Rozbudowa i modernizacja systemów infrastruktury technicznej oraz sprawnego i bezkolizyjnego układu komunikacyjnego. • Prowadzenie racjonalnej polityki przestrzennej na obszarach problemowych: zagro żonych wylewami rzek Wisły i Opatówki, na terenach wymagaj ących melioracji lub przedsi ęwzi ęcia działa ń zapobiegaj ących erozji. • Ochrona warto ści i racjonalne wykorzystanie zasobów środowiska przyrodniczego przy zachowaniu zasad zrównowa żonego rozwoju i bezpiecze ństwa ekologicznego gminy. • Udost ępnienie i racjonalne zagospodarowanie elementów środowiska kulturowego oraz pobudzenie świadomo ści mieszka ńców gminy odno śnie potrzeby ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego, słu żą cych utrwalaniu to żsamo ści lokalnej i kształtowaniu atrakcyjnego wizerunku gminy. 2 Opracowanie: Świ ętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego “Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dwikozy” STRUKTURA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA GMINY, GŁÓWNE ZASADY I KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA Zró żnicowanie warunków przyrodniczych a zwłaszcza ukształtowania powierzchni oraz warunków wodnych i klimatycznych zadecydowało o wyodr ębnieniu na obszarze gminy dwóch głównych jednostek strukturalnych podziału przestrzennego, które ró żni ą si ę warunkami fizjograficznymi i wymagaj ą zastosowania odmiennych kierunków polityki przestrzennej. Podział ten wynika równie ż z ustale ń nadrz ędnych dokumentów planistycznych; „Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Świ ętokrzyskiego” oraz „Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju”, w których Wy żyna Sandomierska oraz Dolina Wisły, mimo zbli żonych uwarunkowa ń społeczno-gospodarczych zaliczone zostały do odr ębnych struktur przestrzennych, wydzielonych pod k ątem mi ędzywojewódzkich powi ąza ń środowiskowych i ochronnych. Dolina Wisły obejmuje swym zasi ęgiem teras ę zalewow ą Wisły si ęgaj ącą po kraw ędź Wy żyny Sandomierskiej. Zgodnie z podziałem fizyczno-geograficznym Polski (wg J. Kondrackiego) jednostka ta nale ży do mezoregionu — Nizina Nadwi śla ńska. Charakteryzuje si ę: płaskim ukształtowaniem powierzchni, wyst ępowaniem cieków wodnych, płytkim poziomem wód gruntowych, glebami o wysokiej warto ści produkcyjnej, powstałymi na bazie mad rzecznych, wyst ępowaniem lokalnych podmokło ści a tak że zagro żeniem zwi ązanym z mo żliwo ści ą wyst ąpienia powodzi wskutek podwy ższenia stanu wód Wisły ponad wały ochronne. Na obszarze tym panuj ą mniej korzystne warunki klimatyczne: cz ęstsze wyst ępowanie mgieł, zaleganie chłodnego powietrza, gorsze warunki przewietrzania. Obszar ten posiada niewielk ą lesisto ść , nie mniej w obr ębie doliny Wisły znaczne powierzchnie zajmuj ą wikliny nadrzeczne. Podstawowym kierunkiem zagospodarowania tego obszaru b ędzie utrzymywanie w nale żytym stanie obiektów ochrony przeciwpowodziowej (wałów), utrzymanie wysokiej warto ści u żytkowej terenów rolnych drog ą renowacji i rozbudowy systemu melioracji wodnych a tak że ograniczenie rozwoju zwartej zabudowy. Nale ży przy tym ogranicza ć rozwój systemów zieleni wysokiej, które mogłyby pogorszy ć i tak ju ż niekorzystne warunki przewietrzania. Ponadto respektowany winien by ć zakaz lokalizacji terenów budowlanych na obszarach dolin bezodpływowych i starorzeczy, które s ą szczególnie zagro żone powodzi ą. Zakłada si ę, że głównym kierunkiem zagospodarowania tej cz ęś ci gminy b ędzie rolnictwo ekologiczne oraz ochrona unikalnych walorów przyrodniczo – krajobrazowych doliny Wisły z jednoczesn ą popraw ą stanu czysto ści wód tej rzeki. Funkcj ą uzupełniaj ącą mo że sta ć si ę tu agroturystyka, rozwijana na terenach o najkorzystniejszych ku temu warunkach (K ępa Chwałowska, M ściów). 3 Opracowanie: Świ ętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego “Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dwikozy” Wy żyna Sandomierska , któr ą stanowi ą tereny poło żone na zachód od kraw ędzi tej wy żyny i zaliczone do mezoregionu o analogicznej nazwie. Urozmaicona rze źba terenu, porozcinanego dolinami dopływów Wisły (Opatówka, Prype ć) z szeregiem w ąwozów lessowych, oraz unikalnymi formami morfologicznymi (odsłoni ęcia lessów, stanowiska chronionej ro ślinno ści stepowej — w rezerwacie — Góry Pieprzowe) tworzy niezwykle ciekawy krajobraz, który mo że stanowi ć podstaw ę zagospodarowania turystycznego. Natomiast wytworzone z lessów gleby o bardzo wysokiej warto ści produkcyjnej a tak że korzystny mikroklimat sprzyjaj ą rozwojowi funkcji rolniczej. Dominuj ącym zbiorowiskiem le śnym jest na tym obszarze gr ąd subkontynentalny, którego zwarty płat wyst ępuje w miejscowo ści Góry Wysokie. Malownicze systemy zadrzewie ń i zakrzewie ń porastaj ą te ż zbocza i dna w ąwozów oraz dolin: Opatówki i Prypeci. Ogólnie jednak poziom lesisto ści jest bardzo niski, co przyczynia si ę do narastania procesów erozyjnych i osuwiskowych. Główn ą zasad ą zagospodarowania tego obszaru winna by ć ochrona wysokiej jako ści gleb przed nieuzasadnionym zagospodarowaniem na cele nierolne, zapobieganie erozji poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów przeciwerozyjnych, w tym zadrzewie ń i zakrzewie ń oraz racjonalne wykorzystanie cennych walorów krajobrazowo-przyrodniczo-kulturowych, skupiaj ących si ę na obszarze kraw ędzi Wy żyny Sandomierskiej oraz w dolinie Opatówki. Podstawowym kierunkiem zagospodarowania tej jednostki b ędzie natomiast intensyfikacja rolnictwa (ogrodnictwa i sadownictwa), której towarzyszy ć winno zwi ększenia areału gospodarstw rolnych oraz wdra żanie ekologicznych metod gospodarowania. Kierunkami towarzysz ącymi b ędzie rozwój otoczenia rolnictwa oraz przedsi ębiorczo ści nierolniczej zwi ązanej z np. turystycznym zagospodarowaniem walorów krajobrazowo-kulturowych lub działalno ści ą rolno-środowiskow ą. Na całym obszarze gminy wa żnym kierunkiem zagospodarowania b ędzie rozbudowa i uzupełnienie systemów infrastruktury technicznej oraz modernizacja i