Kandungan Rprit R N U I 1 U J

BUDAYA INOVASI KE ARAH KECEMERLANGAN SAINS DAN TEKNOLOGI

JLU Kandungan Rprit r n U I 1 U J

Keluaran kali ini lebih mem- kej u ruteraan. fokus kepada bidang yang Malaysia juga tidak ke- melibatkan seni bina, keju- tinggalan membina struktur- ruteraan, artistik dan gabun- struktur sedemikian antara- gan ilham serta inspirasi nya Menara Berkembar Pet- jurutera dan arkitek. ronas dan terowong SMART Tema yang diketengahkan dan jelas, binaan-binaan pada kali ini bertajuk Mega- tersebut menjadi kebanggan struktur iaitu binaan-binaan rakyat negara ini. yang bersaiz besar, sejak Paparan kali ini juga zaman dahulu hingga kini. membawa persoalan bagai- Dengan paparan tema mana kegilaan manusia ke- tersebut, pembaca estidot- pada seni bina sehingga my berpeluang mengetahui mereka ingin membangun- kejayaan tamadun manusia kan struktur bersaiz mega di dalam pembinaan struktur angkasa tetapi bukannya bersaiz besar dan hasil satelit, sebaliknya if ke kejayaan menguasai bidang angkasa.

1. Struktur mega kebanggaan negara 7. Mercu tanda sebagai jenama 14. Kerjaya muka 4 & 5 - Prof. Abang Abdullah muka 28

2. Membina inspirasi dan memanfaat muka 16 &17 15. IT dan Abang Wan teknologi muka 29 muka 6 & 7 8. Info esti muka 18 & 19 16. Kuiz 3. Keunikan bangunan bersejarah 9. Dunia sains muka 30 tempatan muka 20 & 21 17. Estidotsudoku muka 8 & 9 10. Science facts muka 31 muka 22&23 4. Tujuh keajaiban dunia 18. Cuba-cuba sains 11. Fakta menarik - Binaan klasik muka 32 muka 10 & 11 warisan bersejarah muka 24 & 25 19. Rakan esti 5. Megastructure An amazing science and engineering 12. Saintis Islam - Taj Mahal muka 33 monumen cinta seorang 20. Surat pembaca nuika 125 ii arkitek muka 26 muka 34

6. Evolusi bangunan pencakar langit 13. Dunia saintis 21. Poster rnuka 27 muka 35 muka 14 & 15

Fakta menarik

Beberapa binaan mega telah dapat dijayakan clan ini telah membuka mata Reka bentuk bangunan perlu mempun- Meskipun begitu banyak bangunan masyarakat negara luar sekaligus mele- yai ciri-ciri seni bina dan budaya tem- dibina, manusia masih meletakkan takkan nama negara di mata dunia dalam patan... tujuh benda ajaib bagi menyatakan kebangkitan dunia pembinaan.... kekaguman mereka kepada seni bina...

....muka4dan5 ... muka 16 dan 17 ... muka 24 dan 25 Oari m eja m osi i ministry Of Science, Technology and Innovation

ssalamualaikum dansalam dioa 1 sejahtera. Tema yang dips- ireknoIO9 parkan pada bulan ini adalah berkenaan Megastruktur. Sejak zaman dan mass dahulu sehingga kini, terdapat pelbagai binaan megastruktur di seluruh dunia. Seni bina dan reka bentuk yang menarik dan kejuruteraan yang menakjubkan sering membuatkan kita kagum terhadap binaan-binaan ini. (Itali), Taj Mahal ( India), MW Kategori bagi binaan megastruktur adalah Tembok Besar (China), meliputi bangunan, terowong, lapangan Petra (Jordan) dan terbang, terusan dan tembok. Machu Picchu (Peru). Malaysia sebagai sebuah negara yang Undian ini diperolehi sedang pesat membangun tidak keting- daripada seluruh dunia galan dalam penghasilan binaan megas- dan melibatkan lebih truktur. Kita patut berbangga di atas kelahi- 100 juta penyertaan. ran terowong SMART yang dapat men- Kami warga Kementerian Sains, Tek- gatasi masalah banjir dan mengurangkan nologi dan Inovasi (MOSTI) berharap para kesesakan lalu lintas di sekitar ibu kota, pembaca sekalian mendapat manfaat dari- Menara berkembar Petronas yang tidak pada info yang dipaparkan kali ini dalam lama dahulu merupakan bangunan pen- majalah estidotmy. cakar langit yang tertinggi di dunia, Menara Malaysia akan menjadi tuan rumah Kuala Lumpur dan Lapangan Terbang Kongres Teknologi Maklumat Sedunia Antarabangsa Kuala Lumpur (KLIA). (WCIT 2008) ke-16 pada 18 hingga 22 Mei Binaan bangunan megastruktur di Malaysia ini yang diadakan di Pusat Konvensyen sememangnya berada pada kelasnya yang Kuala Lumpur (KLCC). Sama-samalah kita tersendiri. mengambil manfaat daripada acara dwita- Megastruktur terkini terdiri daripada Hotel hunan itu. Hidropolis di bawah Permukaan Air (Hydro- polis Underwater Hotel) dan Burj Dubai di Sekian, satam mesra. Dubai , Tiga Empangan Gorges di China, Lapangan Terbang Antara- bangsa Kansai di Jepun, Te- rusan Panama dan Taipei 101 di Taiwan. Sememangnya perkembangan sains dan teknologi telah menyebabkan pembinaan megastruktur ini berlaku di seluruh dunia. Selain itu, turut dipaparkan dalam estidotmy tentang tujuh keajaiban dunia yang baru-baru ini diumumkan oleh organisasi Tujuh Keajaiban Baru Dunia iaitu Chichen Itza (Mexico), Christ Redeemer (Brazil), Colosseum y fokus

Terowong SMART yang telah slap dan kini digunakan oleh pengguna jalan raya.

Oleh MOHAMMAD YASIR JAAFAR tinggi bagi mengimportnya, sebahagian gan kehadiran penggunaan cermin kaca besar binaan menara itu telah dibina sekali gus mencerminkan rekaan ber- ECARA umumnya, kewujudan berteraskan konkrit teguh. motifkan seni Islam. beberapa binaan ulung tempatan Walaupun dibina menggunakan kon- Lebih menarik, menara yang terbaha- serta projek mega di negara ini krit, dikatakan binaan berteraskan mate- gi kepada menara satu can menara dua nyata boleh dijadikan kebang- rial itu adalah dua kali ganda efektif itu telah dibina oleh dua syarikat pembi- berbanding bahan besi bagi mengu- naan yang berlainan. gaan rakyat negara ini. Bagi menara satu, syarikat pembinaan Hasil daripada usaha sama pihak ke- rangkan faktor bergoyang. rajaan dan beberapa individu serta orga- Namun, is menjadikan menara terse- dari Jepun, Hazama Corporation telah nisasi yang dipertanggungjawabkan, be- but dua kali ganda berat jika dibanding- dipertanggungjawab untuk menyeleng- berapa binaan mega telah dapat dija- kan dengan bangunan yang lebih ba- gara tugas pembinaan menara tersebut yakan dan ini telah membuka mata ma- nyak menggunakan bahan besi. manakala bagi menara dua, tugas pem- syarakat negara luar sekali gus mele- Menyentuh sudut reka bentuk, baha- binaan diserahkan kepada sebuah takkan nama negara di mata dunia da- gian luaran menara tersebut memperli- syarikat pembinaan antarabangsa dari lam kebangkitan dunia pembinaan di hatkan penyepaduan pengunaan bahan Korea iaitu Samsung Engineering & negara ini. konkrit dan besi yang diserlahkan den- Construction. Antara binaan megastruktur yang boleh dibanggakan oleh rakyat negara ini adalah dengan kewujudan Menara berkembar Petronas. Menara Berkembar Petronas

*Terletak di pusat bandar raya Kuala Lumpur dan merupakan salah satu bangunan yang tertinggi di dunia. *Ketinggian setinggi 451.9 meter, menara berkembar tersebut mempunyai 88 tingkat ruang pejabat dan menjadi bangunan tertinggi dunia dari tahun 1998 hingga ke 2004. *Menelan belanja sebanyak RM1.8 bilion dan telah siap dibina pada tahun 1998 yang dirasmikan oleh bekas Perdana Menteri, Tun Dr. Mahathir Mohamad pada 31 Ogos 1999. *Arkitek bertanggungjawab merupakan seorang arkitek yang berasal dari Argentina, Cesar Pelli. Dalam pada itu, disebabkan faktor kekurangan bahan besi dan kos yang TEROWONG SMART ketika dalam pembinaan. Selain itu, menara berkembar Objektif utama tersebut juga disambungkan den- • Dibina untuk menyelesaikan gan sebuah jejambat pada aras masalah banjir (sistem pengairan) 41 dan 42 pada tahap ketinggian dan mengurangkan kesesakan 175 meter dari bawah sekali gus jalan raya. memberi laluan serta menyam- U, Melibatkan Jalan Sungai Besi bungkan menara satu dan dua. serta di jejambat Jalan Pudu keti- Dalam pada itu juga, menara ka waktu kemuncak. tersebut juga meliputi kemuda- • Terbahagi kepada dua baha- han gedung membeli belah, De- gian iaitu bagi sistem saliran dan wan Orkestra Filharmonik Petro- laluan untuk kenderaan bermotor. nas dan dihiaskan lagi dengan C) Bermula daripada Tasik Kam- kehadiran taman riadah seluas pung Berembang berhampiran dua ekar yang direka khusus un- Sungai Klang di Ampang dan ber- tuk kegunaan umum. akhir di Tasik Taman Desa berhampiran Sungai Kerayong di Menara Kuala Lumpur Salak Selatan. Jarak sejauh 9.7 kilometer Salah satu mercu tanda bagi (km). negara. ;,, Terowong bagi laluan bermotor Siap dibina pada tahun 1995 bertingkat itu mempunyai jarak yang mempunyai ketinggian sepanjang 4 km. setinggi 421 meter sekali gus r, Merupakan hasil kerjasama menjadikan is sebagai menara Lembaga Lebuh Raya Malaysia yang kelima tertinggi di dunia. (LLM), Jabatan Pengairan dan Mula dibina Oktober 1991 Saliran (JPS) Berta gabungan yang dijalankan melalui tiga antara dua syarikat Gamuda fasa. Berhad dan Malaysian Mining Dirasmikan oleh bekas per- Corporation Berhad (MMC). dana menteri, Tun Dr. Mahathir (-' Kerja-kerja pembinaan dimu- Mohamad pada 13 September lakan pada 2003 dan laluan 1994 dan dibuka kepada bermotor siap dan dibuka kepada umum pada 1 Oktober 1996. umum pada 14 Mei 2007. Tujuan untuk dijadikan pusat transmisi sistem telekomunika- Sementara itu, bahagian tero- si dan pusat penyiaran. wong bagi saliran air pula telah MENARA Berkembar Petronas. memulakan operasi pada Jun Reka bentuk menara tersebut 2007. juga mencerminkan seni bina Sistem operasi terowong terse- Islam dengan kehadiran kubah yang berasal dari Isfahan, Iran. but pula terbahagi kepada tiga mod, mod mengikut rekaan `Mugarnas' yang direka Struktur binaan menara tersebut ter- pertama digunakan apabila berada pada khas oleh seorang pereka terkenal yang bahagi kepada lima bahagian asas iaitu, keadaan normal di mana tiada air banjir tiga bahagian aras bawah tanah yang disalurkan kepada sistem dan laluan meliputi bilik simpanan dan pusat pe- bermotor akan dibuka untuk laluan nyelengaraan. seperti biasa. 9 MENARA IN turut termasuk pejabat pengurusan, Manakala mod kedua pula, laluan Kuala Lumpur. kedai cenderamata dan 146 meter ruang kenderaan bermotor masih boleh digu- jalan kaki pada aras bahagian bawah nakan walaupun air banjir sedang dis- J menara tersebut. alurkan ke sistem saliran. Sementara itu, bahagian tengah me- Mod ketiga pula diaplikasikan apabila nara pula merangkumi 22 tingkat yang berlakunya banjir yang besar dan bagi turut dilengkapi dengan kemudahan lif mod ini pula laluan kenderaan akan dan mempunyai 2,058 anak tangga. ditutup selepas memastikan tiada ken- Dalam pada itu, bahagian kubah yang deraan berada di dalam terowong dan terletak pada aras 276 meter dari bawah terowong akan digunakan secara me- itu menyediakan ruang pemandangan nyeluruh untuk menyalurkan banjir serta serta restoran berputar terkenal yang akan dibuka kembali selepas 48 jam direka khusus untuk para pengunjung. operasi. Pada bahagian kubah itu juga, is men- Kos pembinaan terowong tersebut jadi pusat yang menempatkan sistem telah menelan belanja sebanyak telekomunikasi dan pusat stesen RM1,887 juta. penyiaran untuk tujuan mendapatkan Selain itu, laluan bermotor terowong transmisi yang baik. SMART itu hanya dibuka bagi kenderaan ringan sahaja, motosikal dan Terowong SMART kenderaan berat tidak dibenarkan men- gunakan laluan tersebut. Terowong SMART (Stormwater Bagi sistem operasi pula, terowong Management and Road Tunnel) meru- tersebut dikawal menggunakan sistem pakan projek nasional itu dikatakan operasi terkini yang dilengkapi dengan terowong banjir yang terpanjang di Asia ciri-ciri keselamatan. Tenggara dan kedua terpanjang di Asia.

^sti0utMA etaa

membLna inspirasi dan memanfaat teknologi

Oleh LAUPA JUNUS kan dan juga kemegahan, bangunan bagai seorang arkitek dan cabarannya? kini dianggap sebagai ikon negara. Menurut seorang arkitek kelahiran Lihat sahaja tujuh benda ajaib di Malaysia yang berkongsi pandangan- ELIHAT kepada struktur-struktur dunia dan senarai bangunan pencakar nya dengan majalah Plus, Wen Quek, I besar, kita kagum dan takjub langit, semuanya berpaksikan kepada arkitek sebenarnya satu bidang disiplin mengenainya tetapi persoalan faktor-faktor tersebut. ilmu yang dijana oleh idea. mungkin timbul apakah rahsia di sebalik Berdasarkan sejarah, Tembok Besar Beliau yang bekerja dengan Edward binaan tersebut. China, Piramid, Candi Cullinan Architects di London berkata, Binaan tersebut mungkin sebuah ba- Borobodur, Angkor Watt terdapat persamaan antara matematik ngunan, terusan, terowong, tembok, antara yang dikenali di dan bidang arkitek yang mana kedua- menara, lapangan terbang dan sekian seluruh dunia manakala duanya memerlukan kreativiti disiplin banyak bangunan baru yang muncul. binaan termoden seperti ilmu yang digerakkan oleh masalah ma- Binaan struktur tersebut mungkin di- Menara Berkembar nakala daya imaginasi dan wawasan bina oleh manusia atau sejarah Petronas, Lapangan Ter- menjadi sangat penting. semulajadinya muncul kerana faktor bang Antarabangsa Kan- "Bagi saya, is bermula dengan idea alam sekitar. sai di Jepun, Terusan Pa- dan bagaiman membawanya (idea) Kadagkala struktur-struktur mega ini nama, Sydney Opera kepada fruition, realiti untuk memenuhi dikenali projek mega hasil daripada pe- House dan Burj Dubai, keperluan masyarakat," ujarnya. nguasaan manusia dalam bidang keju- antara binaan termoden ruteraan yang menakjubkan. yang disaksikan manusia Kata beliau lagi : Manusia memperoleh inspirasi untuk ketika ini. "Sebagai arkitek, kita perlu melihat membina struktur mega dan berjaya Colessium di Rom dan kepada angka dan dan graf sepanjang mencapainya selepas menguasai ilmu Tembok Besar China semasa, jadual, kawasan, kos dan perun- kejuruteraan. bagai contoh adalah ke- tukan dan ketepatan adalah penting. Siapakah yang membayangkan megahan warisan seja- Bagi jurutera tempatan, Prof Dr bagaimana arkitek mempunyai inspirasi rah dan tamadun ke- Abang Abdullah Abang Ali FASc, keju- untuk mereka bentuk struktur mega dua-dua tamadun ruteraan seni bina memainkan peranan yang merajai pembangunan di muka berkenaan. Amerika penting pada masa ini berdasarkan bumi. pula berjaya memberi ancaman dan keadaan persekitaran. Malah, binaan yang terdapat hasil kemegahan kepada Kata beliau, seni bina bangunan perlu daripada inspirasi arkitek pada hari ini rakyatnya dengan mementingkan ciri tempatan dan me- menyatakan akan kemegahan manusia pembangunan binaan ngambil kira kesan dan keperluan per- kepada teknologi, keunggulan tamadun tinggi. sekitaran. dan kebanggaan rakyatnya. Apakah sebenarnya "Selain itu, di kawasan yang sering Selain faktor mesra alam, menjimat- keunikan kerjaya se- mengalami ancaman bencana alam,

GAMBARAN Burj Dubai yang akan menjadi pa t ert di1dunia. TEROWONG SMART memberi manfaat kepada pengguna SEORANG akitek memerlukan ilham untuk merekabentuk jalan raya. sebarang struktur. perlunya ada pendekatan rekabentuk memberi satu kepuasan kepada mere- yang dapat menghindar ancaman terse- ka. but termasuk angin kencang dan gempa Ramai yang tidak mengenali siapakah Antara kategori struktUr bumi. Minoru Yamasaki tetapi beliaulah yang "Malah akademi kejuruteraan di Ame- mengilhamkan Bangunan Pusat Daga- mega zaman moden rika Syarikat telah mengenal pasti ngan Dunia di New York yang tumbang kesan bencana semulajadi dan ciptaan menyembah bumi pada 11 September manusia sebagai ciri bidang reka bentuk 2001. 1) Ballgllnan yang penting di masa akan datang," 2) 1,1Ilpallgall ujarnya. Kataya: 3) Lapangantcrbang Tidak mustahil satu hari nanti sebuah "Gina seni bina ialah untuk mencipta bandar yang dihuni semua bangunan satu atmosfera yang membolehkan ma- 4) le]'u,all unik dan futuristik akan dibangunkan nusia tinggal, bekerja dan berseronok." S) Pelantar 1 ink al: hasil inspirasi arkitek dan kemajuan tek- Kata beliau lagi yang dipetik oleh Paul nologi kejuruteraan. Heyer, dalam penerbitan Architects on 6) Tero'vong Seorang lagi arkitek, Philip Johnson Architecture: New Directions in America. 1lotel angkasa menyatakan bahawa bidang arkitek, "Terdapat beberapa jurutera seni bina mampu memberi pengaruh dan men- yang berpengaruh yang percaya Lit angkaasa jadikan manusia lebih baikjika dikelilingi bahawa binaan mestilah kukuh tetapi is y) Kapal angl:asa oleh hasil seni bina yang bagus. bukan bermakna berkuasa sebaliknya 10) Kapal terban^; pcnulupang "Namun dunia tidak melihatnya begitu menjadi monumen kepada masyarakat." kerana arkitek masih membina bandar Namun dunia arkitek pada hari ini me- 11) Kapal pelayaran raya yang mengerikan," ujarnya. langkau pemikiran manusia. Menurutnya inspi- Mereka sudah pun mendapat ilham rasi seorang untuk membina struktur di angkasa arkitek termasuk if dan hotel.

Antara kategori stnJ mega zarnan purba

• Runlall ihaclah • Tcnlpat tings aJ • Ycnebuulian/makanl • Moni111 1 mistcri KeunLkan bangunan bersejarah tempatan

Oleh MOHD . KHUZAIRI ISMAIL ini misalnya, banyak dipengaruhi oleh dengan reka bentuk bangunan yang idea reka bentuk negara penjajah lebih moden seperti Menara Petronas terutamanya British dan Portugis seper- (KLCC) dan menara Telekom, namun EMBANGUNAN yang bergerak ti yang dapat dilihat di Kuala Lumpur bangunan lama yang dibina pada pada landasan betul secara tidak dan Melaka. zaman penjajahan masih lagi dipelihara langsung turut mempengaruhi Bagaimanapun, reka bentuk dan seni dan digunakan dengan baik sehingga landskap persekitaran Malaysia teruta- bina bercirikan identiti bangsa teruta- kini. manya yang jelas kelihatan pada binaan manya Melayu masih lagi diperta- Berikut adalah beberapa buah bangu- bangunan sama ada unit kediaman atau hankan dan dapat dilihat dengan jelas nan bersejarah tersebut yang turut menjadi lokasi pelancongan menarik di komersial. pada binaan istana-istana raja Melayu. Bangunan-bangunan awal di negara Biarpun negara kini boleh berbangga negara ini:

Bangunan Stesen Keretapi Kuala Lumpur Reka bentuk dan Berusia kira-kira 94 tahun, bangu- bentuk Gothic. seni bina bercirikan nan yang terletak di persimpangan la diisytiharkan sebagai monumen Jalan Bangsar dan Jalan Kuching di atau bangunan bersejarah yang dilin- identiti bangsa ibu negara ini mengambil masa em- dungi oleh kerajaan pada 1983 di pat tahun untuk slap sepenuhnya. atas jasanya sebagai pintu masuk terutamanya la direka bentuk oleh arkitek British utama yang menghubungkan keba- A.B. Hubbock pada 1913 dengan nyakan kawasan di Semenanjung Melayu masih lagi menggabungkan seni bina Mogul Is- Malaysia. lam iaitu Moorish, Gothic dan Yunani. Malah, bangunan ini juga mencatat dipertahankan Bangunan yang menelan kos pem- sejarah yang sangat penting mewakili binaan sebanyak RM780,422 ini juga era penaklukan tentera Jepun apabila menempatkan sebanyak 97 buah ger- bahagian utara bangunan ini musnah bang ditingkat bawahnya selain 94 dibom semasa Perang Dunia Kedua buah tingkap gerbang bercirikan reka pada 1968.

STESEN Keretapi Kuala Lumpur.

'lt:^t lift i r I ®1!IM ICI n ®I 'i i,i li I € .p u

esfic7^tm z86 a11

Pusat Pelancongan Malaysia (MTC)

Asalnya bangunan yang dibina di kawasan seluas 2.6 hektar ini merupakan sebuah kediaman rasmi seorang pelombong dan pengusaha ladang getah kaya iaitu Eu Tong Sen pada 1935. Bagaimanapun ketika tentera Jepun mula mendarat di Malaya, bangunan ini diambil alih oleh tentera Inggeris dan dijadikan markas tentera sebelum dirampas oleh tentera Jepun untuk tujuan yang sama. Bagaimanapun selepas Jepun keluar dari Tanah Melayu iaitu pada 1945, tentera Inggeris merampasnya semula dan pada 1948, bangunan ini mencatat se- iarah tarsPnrliri ana- bila menjadi tuan rumah kepada Mesyuarat Per- tama Majlis Per- undangan Per- Bangunan Sultan Abdul Samad sekutuan Tanah Melayu. Mercu tanda terawal kepada ibu Tidak seperti negara Kuala Lumpur ini direka oleh bangunan-ban- arkitek British, A. C. Norman dan A. gunan yang di- B. Hubbock pada 1894 dan dina- bina pada za- makan sempena nama Sultan man penjajahan Selangor ketika itu. yang lain, MTC Dibina bercirikan reka bentuk tidak mendapat Moorish, is terletak berhadapan den- sentuhan arkitek gan Padang Kelab Selangor dan atau tukang profesio- persimpangan jalan utama seperti nal sebaliknya dibina Jalan Tunku Abdul Rahman, Jalan oleh orang biasa. Tun Perak dan Jalan Raja Laut. Bangunan dua tingkat setinggi 57 kaki ini dibina menggunakan bahan binaan seperti kayu dan bata yang Bangunan-bangunan dicat berwarna hitam sebelum digantikan dengan material temba- awal banyak ga. Di dalamnya turut dibina sebuah dipengaruhi oleh idea dataran berbentuk segi empat yang diperindahkan dengan pokok bunga reka bentuk negara selain mempunyai tiga buah kubah, sebuah menara jam besar dan penjajah terutamanya sebuah arked. British dan Protugis

Menara Condong Teluk In tan sebuah tangki air sebagai simpanan kepada penduduk semasa musim kema- Reka bentuk berusia lebih satu abad rau. ini pada mulanya dikenali sebagai Jam Bangunan yang memiliki 110 anak Tinggi kerana is menempatkan se- tangga ini juga menyimpan pelbagai buah jam yang masih lagi berfungsi kenangan bersejarah termasuk pernah sehingga kini namun ditukar namanya ditenggelamkan banjir besar pada 1889 kepada Menara Condong setelah con- dan 1895. dong ke arah barat laut sebaik slap Tapak binaan Menara Condong itu dibina. sendiri merupakan kawasan bersejarah Menara condong ini merupakan kerana is merupakan sebuah terusan hasil idea pakar seni bina Choong yang menjadi laluan kapal di antara Cheong atau juga dikenali sebagai Ah Durian Sebatang ke Sungai Perak. Cheong yang mendapat inspirasi Malah, sewaktu penjajahan Jepun, daripada bangunan pagoda di China. Menara Condong tiga tingkat berketing- Cheong ketika diminta untuk mere- gian 15.5 kaki ini digunakan oleh ten- ka bentuk bangunan ini pada mula- tera negara berkenaan sebagai menara nya bagi tujuan bagi menempatkan kawalan. estir9Mtmm Oleh KHAIRUNNISA SULAIMAN

UNIA mempunyai banyak kea- F jaiban daripada pembinaan sehingga kepada alam semulajadi yang mengkagumkan. Patung nabi Isa setinggi 38 meter di Terkini pada 7 Julai tahun lalu, orga- puncak Gunung Corcovado menghala nisasi Tujuh Keajaiban Baru Dunia ke Rio de Janeiro. mengumumkan tujuh calon yang ber- Direka oleh rakyat Brazil Heitor da jaya menyandang tujuh keajaiban dunia Silva Coxta dan dibina oleh pengukir menerusi undian yang dijalankan. Peranchis Paul Landowski, meru- Sebelum itu pembaca daripada selu- pakan tugu yang paling terkenal di ruh dunia diberi pilihan mengundi tujuh dunia. daripada 14 keajaiban dunia yang dise- Tugu berkenaan mengambil masa naraikan. lima tahun untuk disiapkan dan dirasmikan pada 12 Oktober 1931. Selepas diundi, pembaca seluruh la merupakan simbol bandar raya dunia menyenaraikan tujuh keajaiban dan kemesraan rakyat Brazil yang dunia yang baru iaitu: sentiasa menerima kedatangan pengunjung dengan tangan terbuka. 1. Chichen Itza, Mexico 2. Christ Redeemer, Brazil 3. Colosseum, Itali 4. Taj Mahal, India 5. Tembok Besar, China 6. Petra, Jordon 7. Machu Picchu, Peru Roman Colosseum, Rom, Itali

Piramid Chichen Itza dibina Ampiteater agung di tengah-tengah di Semenanjung Yucatan , Mexico Rom dibina sebagai tanda kegembiraan menyambut kemenangan Empayar Rom. Konsep reka bentuknya masih teguh berdiri sehari ke hari ini dan hampir se- Chichen Itza meru- mua stadium di dunia 2,000 tahun kemu- pakan banda raya kuil dian mengambil rekaannya. Maya terkenal dan Hari ini menerusi filem dan buku seja- menjadi pusat tama- rah, boleh dilihat pertarungan dan per- dun, politik dan ekono- mainan yang mengambil tempat di arena mi kaum Maya. berkenaan. Struktur lain di sana seperti piramid Kukul- kan, Kuil Chac Mool, Dewan dengan Seri- bu Tiang (Hall of thousand pillars) dan Pla- ying Field of the Pri- soners masih boleh dilihat sehingga ke hari ini yang menunjukkan komitmen terhadap ruang senibina. Piramid berkenaan merupakan yang terakhir dan terbesar dalam semula kuil Maya. Bangunan makam ini telah paling sempurna dalam seni dibina oleh maharaja Muslim Muslim di India. Mogul ke lima Shah Jahan se- Maharaja tersebut dipen- bagai memperingati kasih sa- jarakan selepas selesai pem- yang isterinya Mumtaz Mahal. binaan Taj Mahal dan hanya Dibina daripada jubin putih dapat melihat bangunan dan terletak di dalam taman, berkenaan dari tingkap pen- is diiktiraf sebagai permata jara.

Tembok besar ini dibina bagi menyambungkan fortification kepada menggabungkan sistem pertahanan dan mengurangkan kemaraan puak Mongul di China. la merupakan tugu buatan manusia paling besar dan boleh dilihat dari angkasa. Beribu-ribu rakyat terkorban semasa pembinaan tembok berkenaan.

Machu Picchu (1460-1470), Peru

Di pinggir Gurun Arab, Petra merupakan ibu kota Empayar Nabataean, Raja Aretas IV yang hidup semasa 9 sebelum hingga 40 selepas. Pakar dalam teknologi air, Nabataean menyediakan A bandar raya berkenaan dengan pembinaan terowong dan pengumpulan air. Sebuah teater yang diilhamkan daripada prototaip Greek Roman boleh memuatkan sehingga 4,000 orang. Hari ini, Palace Tombs of Petra dengan 42 meter kuil Hellenistic facade El-Deir Monastery yang mengkagumkan dalam kebudayaan Timur Tengah.

Dalam abad ke-15, Maharaja Incan, Pachacutec membina bandar raya dalam awan di gunung yang dikenali sebagai Machu Picchu (gunung tua). Penempatan luar biasa ini terletak di perte- ngahan Dataran Andes, jauh di dalam belan- tara Amazon dan di sekitar Sungai Urubamba. la ditinggalkan oleh puak Incas kerana wa- bak penyakit cacar dan selepas Empayar In- ca dikalahkan oleh Sepanyol, bandar raya berkenaan lenyap selama tiga abad sebelum ditemui semula oleh Hiram Bingham pada 14 F. ^ I 1 16 1911. 12 il X8

Rn amazing science an d engineering

Compiled by: •The Great Wall of China is a human- KHAIRUNNISA SULAIMAN built megastructure, a few meters •The Alderson disk is a theoretical wide and 6,352 kilometre in length, structure in the shape of a disk, where about 4,160,000 m squares. the outer radius is equivalent to the •The Rice Terraces of the Philippine orbit of Mars or Jupiter and the thick- megastructure , in science fiction Cordilleras, a 10,360 square kilometer ness is several thousand miles. and speculative (or exploratory) sprawling agricultural landscape Rengineering , is an enormous self- carved in the mountains by free tribes- A civilization could live on either side, supporting artificial construction. men of Ifugao some 6,000 to 2,000 held by the gravity of the disk and still The definition is often informal and years ago. receive sunlight from a star bobbing up varies from source to source , but gene- and down in the middle of the disk. rally requires at least one dimension to Networks of roads or railways, and be in the hundreds of kilometers. collections of buildings (cities and asso- •A Dyson sphere (also known as a Other criteria such as rigidity or con- ciated suburbs), are usually not consi- Dyson Shell) refers to a structure or tiguousness are sometimes also ap- dered megastructures, despite fre- mass of orbiting objects that com- plied, so large clusters of associated quently qualifying based on size. How- pletely surrounds a star to make full smaller structures may or may not qual- ever, an ecumenopolis might qualify. use of its solar energy. ify. •Larry Niven's Ringworld is an artificial The products of megascale engineer- Proposed megastructures ring with a radius roughly equal to the ing or astro-engineering are megastruc- radius of the Earth's orbit. A star is tures that are sometimes also called Atlantropa, a hydro-electric dam to be present in the center and the ring megaprojects. built across the Strait of Gibraltar, and spins to provide artificial gravity. Megastructures are also an architec- the lowering of the surface of the *An Orbital is a space habitat similar to tural concept popularized in the 1960s Mediterranean Sea by as much as 200 but much smaller than a Niven Ring. where a city could be encased in a single metres. building, or a relatively small number of Instead of being centered around a buildings interconnected together. Theoretical megastructures star, it is orbiting a star, thus its diame- Megastructures often play a part in ter is typically in the order of magnitude the plot or setting of science fiction mo- Stellar scale of a star. vies and books. Most stellar scale megastructure pro- By giving a tilt to its orbit, Eristiuq megastructures posals are design to make use of the there's a convenient day and energy from a sun-like star while possi- night experience on its sur- There are structures on Earth that bly still providing gravity or other attri- face. may be considered megastructures, butes that would make it attractive for •A Matrioshka brain is a col- such as: an advanced civilization. lection of multiple Concent-

KUALA Lumpur International Airport (KLIA) is one of the mega project in Malaysia. estia9tmM ric Dyson Spheres which make use of space colony proposal. *In the manga Blame! the Mega- different wavelengths of light. structure is a vast and chaotic com- •A Stellar engine either uses the tem- Trans-orbital structures plex of metal, concrete, stone, etc, perature difference between a star that covers the Earth and assimilates and interstellar space to extract ener- •A Skyhook is a very tall structure that the Moon. gy or serves as a Shkadov thruster. hangs down from orbit. *In White Light by William Barton and •A Shkadov thruster accelerates an •A Space elevator is a skyhook that is Michael Capobianco, a Topopolis is entire star through space by selective- fixed to the ground. presented as taking over the entire ly reflecting or absorbing light on one •A Space fountain is held up by the universe. side of it. momentum of masses which are shot *In the Heechee books by Frederik •Topopolis (also known as Cosmic up to the top at high speeds from the Pohl the race of pure energy beings Spaghetti) is a large tube that rotates ground. called The Foe have constructed the to provide artificial gravity. •A Lofstrom loop ("Launch loop") is a Kugelblitz, a black hole made of ener- 2000 km long iron loop that projects gy and hot matter. Planetary scale up in an arc to 80 km that is ridden by *In the Xeelee series of books by maglev cars while achieving orbital Stephen Baxter, the eponymous alien *Globus Cassus is a hypothetical pro- velocity. race constructed the Ring, a megas- posed project for the transformation of •Rotovator proposals call for a large tructure made of cosmic string, span- Planet Earth into a much bigger, hol- tether to transfer momentum between ning over 10 million light years. low, artificial world with the ecosphere spacecraft in transit. on its inner surface. This model serves as a tool to understand the World's Fictional megastructures real functioning processes. Stellar scale Orbital structures •The Dyson shell (including its varia- •The Bernal sphere is a proposal for a tion, the Ringworld) has appeared in Megastructures often space colony with a maximum diame- many works of fiction, including the ter of 16 kilometers. Star Trek universe. play a part in the plot or •The Stanford torus is a different *Larry Niven's series of novels about design with a diameter just under 1.7 his Ringworld centered around, and setting of science fiction kilometers. originated the concept of the Ring- movies and books. •The O' Neill cylinder is yet another world, or Niven ring.

esti?Jotm j lq 2008 sejenak

^vuilu^^ buA

Oleh MOHD FAIZAL AZIZ Metropolitan Life Tower dan Chrysler Buil- ding. Ketika Perang Dunia Kedua (1940- S ecara umum pertumbuhan ekonomi 1945), era pembinaan bangunan tinggi suatu bandar raya besar dunia dili- bersaiz mega terhenti. hat dengan munculnya bangunan- Perang selain merencat ekonomi dunia bangunan pencakar langit. pada waktu itu turut mengubah penampi- Selain itu, is juga menjadi simbol uku- Ian dan reka bentuk bangunan baru yang ran pertumbuhan sosial, budaya serta dibina. kemegahan negara terbabit. Fizikal bangunan zaman itu lebih ring- Ada yang berpendapat perkembangan kas dan hampir kebanyakannya berben- struktur mega dan menjulang tinggi tuk kubus yang diselimuti kaca sebagai adalah disebabkan oleh masalah ruang struktur luarannya. yang timbul hasil daripada kepesatan Kebanyakan negara yang baru menca- pembangunan dan kepadatan penduduk pai kemerdekaan membina bangunan di sesuatu tempat. dalam bentuk yang hampir sama. Sains dan teknologi juga berperanan Reka bentuk sedemikian sering dila- secara meluas dalam melahirkan bangu- belkan sebagai bercita rasa antarabang- nan-bangunan pencakar langit dengan sa dengan ungkapan yang terkenal `less pelbagai senibina yang unik dan menarik. CESAR PELI1 is more'. Menurut sejarah, penciptaan struktur Gaya seni bina berbentuk ringkas ini mega bermula pada tahun 1777 selepas menjadi panduan dalam pembinaan ba- penemuan bijih besi. Dunia II selepas ciptaan lif oleh Elisha ngunan -bangunan lain dan bertahan se- Rekaan pertama pada waktu itu ialah Graves Otis pada tahun 1852. hingga penghujung awal tahun 1980-an. jambatan besi `Ironbridge' yang dibina di Perkembangan pantas teknologi bina- Reka bentuk seperti IN tidak mendapat Coalbrookdale merentasi Sungai Severn an ini diteruskan pula oleh revolusi senibi- tempat di bandar-bandar sekitar Eropah Shropshire England oleh Abraham Darby. na moden menggantikan senibina klasik yang memiliki sejarah gemilang dalam Revolusi binaan Inggeris sebelum perang dunia pertama. seni dan gaya dalam senibinanya. bangunan tinggi Klasifikasi struktur moden dan klasik ini Pada akhir 1970-an telah mula berlaku bertingkat pula dapat dikenalpasti dengan melihat seni- anjakan paradigma di kalangan arkitek b e r m u I a bina dan penerapan sains dan teknologi mengenai reka bentuk bangunan. BANGUN. se le pas dalam binaannya. Mereka mula mencuba idea baru yang AN Home Perang bertentangan dengan reka bentuk sebe- Insurns Perkembangan awal bangunan-bangu- Chicag nan tinggi merupakan hasil imaginasi ar- lumnya. kitek-arkitek zaman Chicago School se- Bangunan-bangunan baru tidak lagi seperti Home Insurance Building di Chi- kadar berbentuk kubus kaca , tetapi sudah cago, Illinois yang diilihamkan oleh mulai berbentuk yang bernilai estetika. Barron Jenney. Perubahan tersebut diistiharkan secara f!-s1 ^n Bangunan setinggi 10 tingkat itu terke- simbolik dengan meruntuhkan bangunan nal sebagai bangunan pertama tertinggi Pruitt-Igoe Housing, St. Lousie hasil reka di dunia. cipta Minoru Yamasaki pada tahun 1972. Elm IV Tokoh yang paling menonjol dan dige- Minoru Yamasaki juga merupakan arki- lar'Bapa Pembangunan Pencakar Langit' tek yang mengilhamkan World Trade '^1`71T i rr Gn i pula ialah Louise Henry Sullivan dengan Centre (WTC) setinggi 417 meter di New reka bentuk dan binaan `Carson Pirie York yang musnah dalam peristiwa 11 1316^>^ 1'^ ^ I wF >tr^r ^° Scott' di Chicago pada tahun 1904. September 2001. Beliau terkenal dengan rekaan yang Selepas munculnya ideologi baru ten- menampilkan teknologi baru iaitu gabu- tang teori binaan bangunan , gaya senibi- Van Vr ngan antara teknologi rangka keluli ke na moden ini menonjol pada awal 1980- dalam seni binaan bangunan klasik. an dan berterusan sehingga kini. Pada awal tahun 1900-an bermula era Dalam tempoh itu muncul bangunan baru pembinaan bangunan-bangunan tinggi yang lebih moden serta tokoh-tokoh pencakar langit yang berpindah dari arkitek yang terkenal di sebalik ciptaan Pusat Bandar Chicago ke New York. tersebut. Beberapa bangunan pencakar langit Antara yang terkenal ialah Philips tersohor yang dibina antaranya ialah Johnson dengan rekaan bangunan sya- MENARA Taipei 101 MENARA Trump WORLD Trade Center yang kini tinggal kenangan. rikat telekomunikasi AT&T di New York Syarikat Jepun terkenal Toshiba telah tahun 1996 dan rekabentuknya diilham- dan William Pederson dengan bangunan menyediakan dua lif terpantas di dunia kan oleh arkitek terkenal Cesar Pelli yang Wacker Drive yang terletak di tebing dengan halaju dengan keupayaan mem- berasal dari Argentina dan menetap di Sungai Chicago. bawa pengunjung ke tingkat 89 dalam Amerika. Di kawasan ini juga telah dibina pen- masa kurang dari 40 saat. Peranan sains dan teknologi senibina cakar langit setinggi 78 tingkat pada Sebuah pemberat berjisim 800 tan di- memungkinkan manusia mencipta dan tahun 2003 milik jutawan Amerika Donald pasang pada tingkat 88 untuk menstabil- mengilhamkan pelbagai reka bentuk ban- Trump hasil ilham arkitek Adrian Smith. kan bangunan ini terhadap sebarang gunan yang canggih dan mempunyai pel- Kemampuan sains dan teknologi serta gangguan yang timbul dari gempa bumi, bagai nilai estetika dan tujuan akhir hasil daya imaginasi manusia telah meran- taufan dan geseran angin. reka cipta. cakkan lagi perkembangan bangunan Kita juga berbangga kerana memiliki Gabungan senibina, teknologi, kreativi- pencakar langit tertinggi di dunia. struktur bangunan ketiga tertinggi di dunia ti dan inovasi menggunakan pengeta- Bangunan yang dimaksudkan ialah Burj iaitu Menara Berkembar Petronas di huan sains dan teknikal dapat membantu Al-Arab Dubai yang dibina di Emiriyah KLCC. manusia menyelesaikan masalah demi Arab Bersatu, Dubai dengan ketinggian Menara ini dibina di tengah pusat kepentingan masyarakat dan negara 705 meter. Bandar raya Kuala Lumpur di atas kelu- tanpa mengabaikan nilai-nilai kemanusi- Sehingga kini Burj Dubai akan asan tapak 40 hektar. la disiapkan pada aan sejagat. menjadi struktur tertinggi buatan manusia dalam sejarah. Bangunan kedua tertinggi di dunia terletak di Taipei Taiwan. la dikenali dengan Taipei 101. Dalam banyak aspek, bangunan ini merupakan salah satu pencakar langit tercanggih a di dunia yang pernah

Bangunan ini me- ft- • miliki kemudahan ser- ambut optik dan hu- i'. bungan Internet satelit ,y An o I Or an at menca ai e, Lr kela uan sat'g i gab ai 't persaat.

BURJ AL-DUBAI MINORU YAMASAKI estiaatmm 16 Rpp ril 2 DR mercu tanda sebacjaL jenam - Prof. Rbang Rbdullah

huni. versiti Putra Malaysia ini, kos pembinaan B AGI Profesor Abang Abdullah "Kita dapati banyak binaan negara ini rumah sepatutnya boleh dikurangkan de- tidak menepati ciri-ciri reka bentuk tempa- ngan pendekatan reka bentuk dan pem- Abang Ali, reka bentuk bangunan binaan terkini dan is boleh dilaksanakan yang dibina perlu mempunyai ciri- tan mungkin kerana kebanyakan arkitek dan juruteranya mendapat latihan luar berdasarkan kajian HRC. ciri tempatan supaya dapat dise- negara," katanya. Ikuti wawancara bersama beliau den- suaikan dengan keadaan persekitaran Bagi jurutera yang kini menerajui Pusat gan wartawan LAUPA JUNUS , baru-baru dan budaya serta bagi keselesaan peng- Penyelidikan Perumahan (HRC) di Uni- ini.

Apakah jawatan Prof. sekarang? PROF ABANG ABDULLAH : Jawatan utama saya pada masa ini ialah Pengarah, Pusat Penyelidikan Perumahan (HRC), Universiti Putra Malaysia (UPM), Presiden, Persekutuan Insititusi- institusi Jurutera Negara-Negara Islam (FEIIC) dan Presiden, Persatuan Kejuruteraan dan Teknologi, Malaysia (MSET). Apakah bidang penyelidikan dan kepakaran Prof? PROF ABANG ABDULLAH: Bidang penyelidikan saya ialah kejuruteraan struktur iaitu satu cabang kejuruteraan awam. la berkaitan dengan reka bentuk dan pembinaan sebarang struktur seperti bangunan, perumahan, jambatan, empangan dan sebagainya. Apakah keistimewaan atau kelebihan bidang tersebut? PROF ABANG ABDULLAH : Bidang kejuruteraan struktur khas- nya dan kejuruteraan awam amnya penting bagi membolehkan kita menyediakan infrastruktur fizikal untuk kegunaan masyrakat dan industri seperti perumahan, jalan raya, bekalan air, sistem rawatan air kumbahan, perparitan, bangunan kerajaan dan perniagaan, kilang, struktur lepas pantai dan sebagainya. Malah kebanyakan struktur, termasuk bangunan pencakar langit yang kita lihat di merata dunia adalah hasil kerja jurutera awam dan struktur. Secara ringkas apakah yang Prof boleh katakan mengenai kecenderungan banyak negara memajukan bangunan -bangunan tinggi dan pencakar langit sebagai mercu tanda? PROF ABANG ABDULLAH : Oleh kerana adanya kepakaran dalam bidang seni bina bangunan pada masa ini, maka di kawasan bandar misalnya, yang keluasan tanah untuk pembangunan agak terhad, maka bangunan tinggi adalah cara meminimumkan penggunaan tanah. Banyak negara juga sedang membina mercu tanda dalam bentuk bangunan tinggi misalnya projek bangunan tinggi terkini di Arab Saudi akan memberi ketinggian sebuah bangunan yang dicadangkan hingga 1.6 kilometer (satu batu), dan ini jauh lebih tinggi kalau dibandingkan dengan bangunan tertinggi di Malaysia, is itu Menara Petronas yang pernah menjadi bangunan tertinggi di dunia. Bidang kepakaran Prof memerlukan Iebih ramai pakar, bagaimanakah cara untuk menggalakkan generasi muda untuk menceburi bidang tersebut? PROF ABANG ABDULLAH : Bidang sains dan matematik amat penting dalam bidang reka bentuk dan pembinaan dan sebab itu

am' o estiaetm--u 0 17 20080101 III %1

lebih ramai golongan muda perlu menceburi bidang ini, jika dibandingkan dengan bidang sastera. Mereka perlu mengikuti program pengajian kejuruteraan awam yang mencakupi reka bentuk dan juga pembinaan bangunan jika mereka ingin mencebur diri dalam bidang reka bentuk dan pembinaan bangunan. Bagaimanakah peluang generasi muda dalam bidang tersebut? Apakah masa depannya? PROF ABANG ABDULLAH : Peluang dalam kerjaya ini amat luas kerana pada masa ini bilangan jurutera tempatan yang mampu menjalankan kerja-kerja reka bentuk dan pembinaan bangunan tinggi adalah terhad dan peluang terlibat dalam kerja-kerja pembangunan bangunan tinggi IR Abang Abdullah menunjukkan model rumah hasil penyelidikan HRC di UPM Serdang. di luar negara amat cerah, terutama sekali di negara-negara yang pesat membangun cana semulajadi dan ciptaan manusia se- sedaran kepada rakyat memahami dan seperti di Timur Tengah, China dan India. bagai ciri bidang reka bentuk yang penting menghargai binaan-binaan ini atau mer- pada masa akan datang. cu tanda amat penting kepada negara? Pada pandangan Prof bagaimana PROF ABANG ABDULLAH : Kita perlu bentuk seni bina yang sepatutnya di- Secara peribadi, apakah Prof berpu- menyakinkan masyrakat tentang sum- beri penekanan pada masa ini? as hati dengan penyuburan bidang ter- bangan tinggi jurutera-jurutera dalam PROF ABANG ABDULLAH: Kita perlu sebut di negara ini pembangunan negara. Jurutera telah ber- mementingkan seni bina bercirikan tempa- PROF ABANG ABDULLAH : Pada jaya menyediakan infrastruktur fizikal yang tan dan mengambil kira kesan dan keper- masa ini bilangan jurutera profesional amat diperlukan untuk kejayaan industri, luan persekitaran. Keadaan negara kita tempatan yang ada masih belum mencu- perniagaan dan kehidupan rakyat. yang panas dan mempunyai kelembapan kupi. Sebab itu kadangkala kita masih ber- tinggi misalnya memerlukan sistem per- gantung kepada perunding asing untuk Apakah syarat bagi pelajar yang ber- udaraan dalam bangunan dan rumah bagi menjalankan kerja-kerja reka bentuk minat menceburi bidang tersebut? mengurangkan suhu dan kelembapan. untuk kita, khususnya untuk projek ber- PROF ABANG ABDULLAH : Pelajar Selain itu, di kawasan yang sering me- prestij. Ini kerana perunding tempatan ma- yang ingin menceburi bidang ini perlu ngalami ancaman bencana alam perlunya sih belum berupaya menjalankan kerja- minat subjek Fizik dan Matematik selain ada pendekatan reka bentuk yang dapat kerja tersebut kerana kurang pengalaman mempunyai kecenderungan dalam bidang menghindar ancaman tersebut termasuk profesional, sungguh pun mereka mung- seni reka bentuk. Bakal jurutera hendak- angin kencang dan gempa bumi. kin telah mendapat latihan akademik se- lah rajin dan mampu menjalankan kerja- Malah akademi kejuruteraan di Amerika masa di universiti. kerja praktik selain daripada minat mema- Syarikat telah mengenal pasti kesan ben- Bagaimana caranya kita memberi ke- hami ilmu akademik.

Tarikh lahir : 24 Me! 1952 Tempat lahir: Kuching, Sarawak

Ijazah Sarjana Muda Universiti Brighton dan Sarjana di Manchester, United Kingdom daiam bidang Kejuruteraan Awam dan Struktur

• Dekan Fakulti Kejuruteraan UPM (1987-1988) • Felo Penyelidikan Persatuan Diraja, University Manchester United Kingdom (1988- 1989) • Fe-lo Akademi Sains Malaysia sejak 2002

,hususan • Pengarah Pusat Penyelidikan Perumahan (HRC) United Kingdom (mula Julai 1966-kini) Pengarah Institut Teknologi Maju (ITMA) UPM (1999-2001) • Ahli Lembaga, Lembaga Jurutera Malaysia (2000-2005) • Presiden Persekutuan Insititusi Kejuruteraan Negara -Negara Islam (FEIIC) (2002-kini) • Penyelidik Pelawat, Universiti Cambridge ( 2003) • Ahli Majlis dan Lembaga , Universiti Kuala Lumpur (2002-kini) • Presiden, Institut Kejuruteraan Malaysia (2003-2005) .• Profesor Adjung, Universiti Malaysia Srawak (2005-kini) • Penasihat, Universiti Sains dan Teknologi, Raja Abdullah , Arab Saudi (2006-kini) t..It l^r^ ^^^'I{II,I9 Ikk

New York City, Oleh KHAIRUNNISA SULAIMAN Amerika Syarikat P ELBAGAI bangunan pencakar langit dibina bagi menunjukkan Status binaan I!!`' kemewahan dan kemegahan negara masing-masing. Di sini dise- Tarikh pembinaan naraikan beberapa buah menara tertinggi dunia yang dibina bagi -Mula1930 ^^ i1lillltii kegunaan pejabat, hotel dan komunikasi. -Siap 1931 { ! i.I V i. ; Bilangan tingkat 102 Tingkat bawah tanah Status binaan 1 menara Sears Tarikh pembinaan - Mula 1972 Tingkat ke tingkat 4 m Chicago, Amerika Syarikat Keluasan lantai - Siap 1973 208,879 meter perse- Bilangan tingkat-110 gi Tingkat bawah tanah tiga tingkat Lantai ke lantai empat meter Ruang kubikal Keluasan lantai 418,064 meterpersegi 1,047,723 meter padu Bilangan lif-104 Kegunaan bangu- Kegunaan bangunan nan pejabat - pejabat - komunikasi komunikasi - peninjau peninjau - runcit Jenis struktur Jenis struktur bangunan tinggi - bangunan tinggi tiub Binaan Stall senibina - logam kotak hitam - batu kapur antarabangsa - aluminium Bahan - granit I - kaca - konkrit - logam - aluminium - konkrit

Fakta: Fakta: - EmpireState'Building=merupakan salah satu bangunan pencakar langit termasyhur dunia, mengambil Pada mulanya Menara Sears akan masa hanya 18 bulan untuk disiapkan semasa Great dijadikan menara kembar meliputi Depression merupakan bangunan tertinggi dunia dari separuh ketinggiannya. 1931 hingga 1972. Apabila Menara Sears disiapkan - Kos pembinaan termasuk tanah hanyalah pada 1973 is mengalahkan One USD40,948,000 merupakan satu nilai sangat rendah World Trade Center di New York pada masa itu dan kos bangunan hanyalah USD24,- yang disiapkan lebih awal dan men- 718,000 (RM7,9097,600). dapat jolokan Bangunan Tertinggi - Bentuk Empire State Building diilhamkan oleh pema- Dunia dari 1973 hingga 1996. junya John Jacob Raskob yang berkata is seperti Mengira ketinggian bumbung, pensil ditarik dari laci dan menyatakannya kepada Menara Sears masih teratas sehing- arkitek William Lamb. ga 2003 apabila Taipei 101 di - Tingkat atas Empire State Building mempunyai lampu Taiwan disiapkan, 19 tingkat lebih berwarna-warni bagi meraikan hari keramaian yang tinggi berbanding Menara Sears. berlainan. Selepas 11 September 2001, is hanya M Struktur bangunan berbentuk menyalakan lampu berwarna merah, putih dan biru. w7 sekumpulan tiub dengan sembilan - Ketinggian antena telah meningkat dari 443.2 meter permukaan dengan nisbah keting- kepada 448.7 meter. gian dan lebar adalah 6.45:1. - Tingkat 86 untuk pemerhatian dilawati oleh 3.5 juta Pada kemuncak pembinaan lebih pengunjung setiap tahun. =11 2,400 pekerja di tapak binaan mewakili 60 subkontraktor manakala f I n 25,000 batu paip dan 2,000 batu 'r m wayar elektrik. esti J 9tmm Menara In Mao Shanghai, China Jenis struktur - bangunan tinggi Status binaan - atrium Tarikh pembinaan - tiang Mula 1994 Gaya ,arkitektur Siap 1998 -pagoda Bilangan tingkat 93 Bahan Tingkat bawah tanah tiga tingkat logam Keluasan lantai 278,707 meter persegi konkrit Ruang kiub 1,114,828 meter padu Bilangan lif 130 Fakta: Unitlbilik 555 - Bangunan tertinggi di Republik Kegunaan bangunan Rakyat China dan kelima di dunia. campuran Bilik hotel tertinggi dunia terletak hotel pada tingkat 53-87 di bawah operasi peninjau Grand Hyatt, Shanghai. pejabat Tingkat 89 hingga 93 merupakan runcit lantai mekanikal.

Kuala Lumpur, Malaysia menara Taipei 101 Taipei,Taiwan Status binaan Tarikh pembinaan Status binaan Mula 1992 Tarikh pembinaan Siap 1998 - Mula 1998 Bilangan tingkat 88 - Siap 2004 Tingkat bawah tanah 5 Bilangan tingkat 101 Lantai ke lantai 4m Tingkat bawah tanah lima Keluasan lantai 341,760 Keluasan lantai 412,500 meter meter persegi persegi Bilangan lif 78 Bilangan lif 61 Kegunaan bangunan - pejabat Kegunaan bangunan - pemerhatian campuran Jenis struktur komunikasi bangunan tinggi persidangan jambatan perpustakaan tiang peninjau Gaya arkitektur pejabat - bentuk pagoda restoran Bahan runcit - logam pusat kesihatan - aluminium Jenis Struktur bangunan tinggi tiang Bentuk seni bina - pagoda Menara berkembar Petronas Bahan kaca Fakta logam Menara Petronas memegang anugerah Bangunan Tertinggi Fakta: Dunia secara rasmi selama tujuh tahun sehinggalah diambil alih oleh Taipei 101 pada Ogos 2003. Taipei 101 telah dibuka kepada orang ramai pada 31 Petronas adalah singkatan Petroliam Nasional merupakan Disember 2004 syarikat petroleum Malaysia yang menduduki menara satu. Taipei merupakan singkatan kepada Teknologi, Sains, Bangunan sekelilingnya mengandungi pusat membeli Inovasi, Manusia, Alam Sekitar dan Identiti manakala 101 belah. mewakili konsep berusaha ke arah kesempurnaan. Skybridge yang terdapat di tingkat 41 dan 42 terbuka Taipei 101 yang mencapai ketinggian maksimum pada 9 kepada orang ramai. Oktober 2003 merupakan bangunan tertinggi dunia dalam Menara Petronas dengan ketinggian 452 meter men- kategori struktur, bumbung dan lantai manakala Menara jadikannya bangunan tertinggi dunia dari 1998 hingga 2003 Sears hanya menduduki tangga keempat dalam semua dengan puncak yang terdapat di atas kedua-dua bangu- kategori. nan. Dibandingkan dengan ketinggian bumbung, Menara Pada 15 Disember 2004, Toshiba memasang dua lif ter- Sears di Chicago lebih tinggi 30 meter. pantas dunia di Taipei 101 dengan 1010 meter per minit. 900 tan penyerap gegaran damper dipasang pada tingkat 87 bagi menangani masalah gempa bumi dan taufan. esti Y tmM 2 0 A2 008 nspLrasL senL bLna unik

Oleh MOHD . KHUZAIRI ISMAIL

IDANG reka bentuk bangunan atau arkitek sama seperti bidang kreatif lainnya namun is lebih mendapat perhatian umum kerana kreativiti dan ketinggian idea itu dapat dili- B hat dengan jelas. Di seluruh dunia ketika ini, terdapat beratus-ratus bangunan unik atau mungkin aneh dibangunkan hasil reka bentuk dan kreativiti arkitek-arkitek ternama yang berjaya memukau pandangan orang ramai. Berikut disenaraikan beberapa bangunan tersebut yang mungkin boleh dijadikan inspirasi oleh arkitek-arkitek muda di negara ini.

------

------Bangunan berbentuk bakul BANGUNAN pejabat berbentuk bakul hasil idea kreatif arkitek Dave Longaberger ini pernah ditertawakan oleh banyak pihak sewaktu is mula- mula dicadangkan untuk pembinaan. Bagaimanapun, Dave tidak berputus asa dan pada 17 Disember 1997, bangunan berbentuk bakul yang menjadi ruang pejabat dan rumah kediaman kepada syarikatnya itu berjaya disiapkan. Menjadikan bangunan ini lebih istimewa, Dave menggunakan kepakaran tempatan dan bahan binaan seperti kayu ceri daripada kawasan setem- pat iaitu Ohio. Ternyata, idea Dave yang dianggap gila pada mulanya itu bertukar kepada rasa kekaguman yang tinggi terutamanya di kalangan masyarakat Ohio yangang menganggapnyagapnya sebagai mercu tanda un; awasan erse u .

------Bangunan berkonsepkan angkasa lepas

SEKALI imbas, tentu ramai yang menyangkakan bangunan ini merupakan sebuah kawasan rahsia yang dibangunkan oleh Pentadbiran Aeronautik dan Angkasa Lepas Kebangsaan (NASA), Amerika Syarikat. Tapi jangan terperanjat jika dikatakan bangunan ini sebenarnya hanyalah sebuah pejabat yang menempatkan stesen televisyen dan radio di Krakow, Poland. Bagaimanapun bangunan ini masih ada kena me- ngena dengan NASA kerana reka bentuknya dikatakan dibangunkan di Amerika Syarikat di bawah lesen yang diluluskan oleh agensi angkasa itu. Seuniknya reka bentuk dan seni bina bangunan ini juga dikatakan mesra alam kerana lampu di dalam bangunan ini hanya akan menyala apabila seseorang berada di dalamnya. estiaetmM 21 2008

Bangunan Futuristik BANGUNAN berbentuk futuristik atau masa depan sememangnya menjadi pilihan seni bina untuk menzahirkan idea unik mereka dan antara bangunan terawal yang memasuki kategori itu adalah Dewan Konsert Walt Disney. Terletak di Los Angeles, California, bangunan yang direka oleh Frank Gehry ini dibangunkan menggunakan bahan keluli tahan karat dalam binaan tidak teratur seolah-olah kusut dan berce- laru. la turut dilengkapkan dengan binaan panel bercermin sekali gus melengkapkan konsep futuristik bangunan yang beberapa kali dijadikan lokasi penggambaran filem ini.

Bangunan dalam filem fiksyen MUNGKIN ramai yang menyangka bangunan yang diberi nama Crooked House ini adalah sebuah studio untuk penggambaran filem-filem animasi atau sains fiksyen. Hakikatnya, bangunan ini adalah sebuah rumah kediaman yang terletak di Monte Cassino Street, Sopot, Poland. Bangunan yang menjadi tarikan utama pelancong ke Poland di Eropah ini dibina pada 2004 pada keluasan kira-kira 4,000 meter persegi berdekatan sebuah pusat membeli-belah terkemuka di Rezydent. Yang menariknya, arkitek bangunan tersebut Szotynscy Zaleski ketika mereka bentuk dengan sumber inspirasi daripada ilustrasi kisah dongeng penulis fiksyen Jan Marcin Szancer dan lukisan lukisan pelukis terkemuka Poland iaitu Per Dahlberg. BANGUNAN ini terletak di Amsterdam, Belanda, dan berbentuk seperti pokok kaktus. la merupakan sebuah kompleks pangsapuri yang dibangunkan hasil ketinggian idea dan kreativiti sekumpulan ahli seni bina di UCX Architects. Mengambil sempena nama pokok kaktus yang menjadi inspirasi reka bentuknya, The Urban Cactus ini menempatkan 98 buah unit rumah di 19 tingkat ketinggiannya. Disebabkan lokasinya yang terletak di sebuah pangkalan, seni bina bangunan ini membuat keputusan untuk 'menghi- jaukan' pangsapuri dengan tumbuh-tum- buhan yang ditanam di setiap bahagian binaan yang terluang.

es i a mg zz

Compiled by Khairunnisa Sulaiman RmazLng structures Hydropolls Underwater Hotel , Dubai, United Arab Emirates

CURRENTLY under construction in today's architec- Dubai, Hydropolis is the world's first lux- tural marvels are ury underwater hotel. materialising like It will include three elements: the land fanciful mirages station, where guests will be welcomed, from the desert the connecting tunnel, which will trans- sands. port people by train to the main area of "This venture the hotel, and the 220 suites within the could only be submarine leisure complex. born here in Du- It is one of the largest contemporary bai," says Hau- construction projects in the world, cover- ser. "It a very ing an area of 260 hectares, about the open-minded, size of London's Hyde Park. international "Hydropolis is not a project; it's a pas- community - and sion," enthuses Joachim Hauser, the that's what ma- developer and designer of the hotel. kes it so spe- His futuristic vision is about to take cial." shape 20 m below the surface of the The land on Arabian Gulf, just off the Jumeirah Beach which Hydropo- coastline in Dubai. lis is being built The £300 million, 220-suite hotel is belongs to His due to open at the end of 2007 and will Highness Gene- incorporate a host of innovations that will ral Sheikh Mo- take it far beyond the original blueprint hammed Rashid Al Maktoum, Crown instils confidence that science fiction can for an underwater complex worthy of Prince of Dubai. become fact. Jules Verne. It was his last free beach property on With his support, several companies There are only a few locations in the this stretch of coast. The project is a fan- have been formed to kick-start this phe- world where such a grandiose dream tastic one, yet Sheikh Mohammed's suc- nomenal project, and around 150 firms could be realised. A high proportion of cess record with comparable schemes are currently involved.

Three Gorges Dam

IF China's Three Gorges Dam were as large as the con- troversy surrounding it, this would surely be the biggest dam in the world. Although it is the world's largest in terms of electrictiy production and overall investment, it is not the biggest dam in the world. A close comparison in terms of size would be the Grand Coulee Dam in the U.S. which is slightly larger. This is not to understate the impact the dam will have on China's future development in terms of flood control, increased trade on the upper reaches of the Yangzi, and of course reduced energy prices. The multiple aims of a massive Yangzi River dam have made this an enticing proposition for nearly a century. Sun Yat Sen. the founder of the Chinese Republic, supported the idea when it was first mooted in 1919. esticJ9fm, 23 A ril 2G

Largest airport in the world

DUBAI World Central International Airport is a colossal new airport under construction near Jebel Ali, South of Dubai, in the United Arab Emirates. Previous working names have included "Jebel Ali International Airport" and "Jebel Ali Airport City". It will be officially known as Al Maktoum International Airport. It has been named after the late Sheikh Maktoum bin Rashid Al Maktoum, the for- mer ruler of Dubai. It will be the main part of Dubai World Central, a planned resi- dential, commercial and logistics complex scheme. World Central is the world's first truly integrated logistics platform, with all transport modes, logistics and value added services, including manufacturing and assembly, in a single bonded and Free Zone environment. At the heart of this huge new community is the Dubai World Central Dubai Cargo Village combined. largest cargo hub, and a passenger International Airport, the world's largest The airport will have an annual cargo capacity of more than 120 million almost passenger and cargo hub, ten times lar- capacity of 12 million tons, more than 30 percent more than Atlanta, currently ger than Dubai International Airport and three times that of Memphis, today's the world's busiest passenger airport.

The channel tunnel

THE idea of a road tunnel between that the dream became reality when dig- The $15 billion link, one of Europe's England and France was first suggested ging began on the Channel Tunnel or biggest infrastructure projects to date, was to Napoleon in 1802. "Chunnel" as it was known in its construc- officially opened by President Mitterand of It was not until nearly two centuries later tion period. France and HRH Queen Elizabeth II of England, in 1994. The American Society of Civil Engineers has declared the tunnel to be one of the Seven Wonders of the Modern World. Do you know? n The tunnel consists of 3 interconnected tubes: 1 rail track each way plus 1 service tunnel. n 95 miles of tunnels were dug by a work- force of nearly 13,000 n The volume of rubble removed from the tunnel is three times greater than that of the Cheops Pyramid in Egypt. n Its length is 31 miles, of which 23 miles are underwater. n Its average depth is 150 feet under the seabed. n Only 20 minutes of the Eurostar journey takes place in the tunnel.

estiaotmcm fakta menarik

warLsan bersejarah

Oleh KHAIRUNNISA SULAIMAN

F i EJAK dari zaman purba, pelbagai bentuk bangunan, menara, tugu Istana Neuschwanstein, Sch- :'dan monumen dibina sama ada wangau, Jerman (1869 -1884) sebagai rumah ibadat, tanah perkuburan atau kediaman. IN menunjukkan kemajuan tamadun Istana Neuschwanstein dibina manusia purba masih tidak boleh semasa istana bukanlah satu ditandingi di zaman moden ini. keperluan. Di sini terdapat beberapa binaan Acropolis Athens di Greece Malah, is lahir daripada fantasi yang menunjukkan kehebatan manusia (450-330 sebelum Masehi) terdiri daripada menara yang can- dari zaman dahulu hingga sekarang. tik dan romantik serta dinding yang serasi dengan gunung dan Bangunan yang dibina di atas tasik. Batu Suci di Athens, Acropolis Kombinasi pelbagai gaya bertujuan menonjolkan kuasa ser- senibina dan seni melahirkan Alhambra , Granada , Sepanyol ta memberikan perlindungan ke- ilham bagi generasi sama ada (Abad ke-12) pada warganya. dewasa atau kanak-kanak. Kuil Acropolis telah menjadi mercu tanda seni bina termasyhur Mohammed 1, raja pertama dalam sejarah lama serta moden. Nasriden daripada dinasti Moo- Hari ini, Parthenon merupakan rish di Granada telah mengubah simbol antarabangsa bagi tama- istana abad ke-9 menjadi kedia- dun Greek. Stonehenge, Amesbury, United man peribadi di raja yang dike- Ilustrasi grafik kuil berkenaan Kingdom (3000-1600 sebelum nali sebagai Alhambra. juga diletakkan dalam logo Masehi) Struktur berkenaan meliputi UNESCO mewakili budaya dan kawasan seluas 13 hektar dike- pendidikan. nali dengan hiasan dalamannya Pembinaan Stonehenge dilaku- yang amat menarik. kan antara 3000 hingga 1600 Bangunan berkenaan meru- sebelum Masehi. pakan salah satu contoh seni bina Moorish yang paling agung Dengan setiap batu seberat lebih dan menerima paling banyak kurang 50 tan, is merupakan sesu- pelawat di benua Eropah. atu yang menakjubkan dalam dunia kejuruteraan. Walaupun tidak jelas siapa yang membina monumen berkenaan dan untuk tujuan apa, is mungkin digunakan sama ada sebagai rumah ibadat bagi menyembah tuhan mereka, Piramid Giza, Mesir kawasan peninjauan astronomi (2600-2500 sebelum Masehi) atau kawasan perkuburan suci.

Piramid Giza merupakan keajaiban purba tertua dan masih wujud, menunjukkan kesempurnaan seni dan rekaan yang tidak pernah dicapai. la dibina oleh pereka dan jurutera sebagai mengabdikan diri kepada pemerintah yang juga tuhan mereka. Falsafah masih belum wujud pada masa berkenaan dan rekaan berkenaan tidak pernah di- persoalkan. Piramid merupakan satu binaan esticJ9tmm yang suci bagi kehidupan abadi. FU

r Menara Eiffel, Perancis Hagia Sophia, Turki Kremlin dan Red Square, (1887-1889) (532-537 Masehi) Moscow, Rusia (1156-1850)

Rekaan Gustave Eiffel, menara Hagia Sophia dibina semasa Dibina besi yang mengagumkan telah pemerintahan Maharaja Justinian sebagai menjadi simbol Paris serta Pe- (532-537 Masehi) semasa za- t e m p a t rands. man kegemilangan Empayar tinggal Struktur berkenaan bukan hanya Byzantine. Ivan 1, mercu tanda yang dikenali seluruh Kubah besar yang merupakan Kremlin dunia tetapi mungkin kejayaan seni senibina utama biasanya digu- adalah reka paling popular di dunia Barat. nakan sebagai model masjid kediaman la merupakan struktur binaan Islam. rasmi manusia tertinggi dunia sehingga Selepas kejatuhan Empayar Czars Empire Byzantine, Hagia Sophia telah sehingga T o w e r diubah menjadi masjid Ottoman. Revolusi Building Hari ini, monumen berkenaan Rusia dibina. dijadikan muzium dan dilawati pada Menara oleh masyarakat dari seluruh pe- 1917. berkenaan losok dunia. Hari dilawati ini, is oleh enam masih j u t a menjadi manusia pejabat presi- setiap den. tahun. Di hadapan Kremlin terdapat Dataran Merah atau Red Square, sebuah plaza yang mengagumkan dan dikaitkan dengan demonstrasi terkenal May Day.

Kull Kiyomizu, Kyoto, Jepun (749-1855)

Mula dibina pada tahun 749, istana dan kuil Kyoto merupakan tempat tinggal maharaja Jepun dan pahlawan selama lebih 1,000 tahun. Statue of Liberty merupakan Maharaja Jepun ditabalkan di hadiah kerajaan Perancis kepada Imperial Palace of Gosho. Amerika Syarikat sebagai peng- Antara hasil kerja yang hormatan terhadap kebebasan menakjubkan adalah kompleks kuil Higashi Nonganji dan Nishi dan kemerdekaan. merupakan langkah paling Hoganji, Kuil Kinkakuji dengan IN Golden Pavilion dan Kuil awal bagi hubungan baik di antara Kiyomizu, kuil air jernih. dua negara. Angkor Wat, Kemboja Tapak Kyoto telah dimusnahkan Tugu besar berkenaan menjadi (Abad ke-12) dan dibina semula beberapa kali simbol harapan dan kebebasan sepanjang sejarah dan hari ini is bagi beratus-ratus ribu rakyat yang bermigrasi ke AS semasa abad ke- merupakan tapak warisan budaya Angkor Wat merupakan monu- terkemuka Asia. 20 bagi men paling penting di Empayar mencari Khmer, Asia Tenggara dan kuil kehidu- suci paling besar di dunia. p a n Dibina semasa pemerintahan b a r u Raja Suryavaman pada awal u n t u k abad ke-12, Angkor dikenali de- kea - ngan keindahannya. manan Dengan kubu parit, dinding d a n berpusat dan gunung kuil meng- kese- agumkan di tengah, Angkor Wat jahter- menjadi simbol kosmos Hindu aan. dengan lautan di sekeliling dan gunung Meru di tengahnya.

estihtmcm 26 Rpril saintis Islam 2000

TAJ Mahal adalah lam- bang cinta Shah Jahan (kanan) terhadap isterinya (Muntaz Mahal). TL&j Ma^h' a

Oleh KHAIRUNNISA SULAIMAN pada 1617 terhadap Lodi di Deccan di selatan sempadan empayar menyebabkan ayahandanya menganu- AMA Shah Jahan memang ti- gerahkan anaknya dengan gelaran dak boleh dipisahkan dengan Shah Jahan Bahadur (Lord of jadi semakin lemah. Shah Taj Mahal - rekaan yang me- World). Semasa pemerintahan Selepas kematian ayahandanya Jahan, beberapa bandar besar diwu- mikat dan menjadi sebutan sepan- judkan seperti Lahorem Delhi, Agra jang zaman. pada 1627, Khurram dilantik sebagai Shah Jahan, King of the World dan dan Ahmedabad yang dihubungkan Mengenali Shah Jahan, beliau di- dengan jalan raya dan air kepada lahirkan sebagai Putera Khurram Lord of Auspicious Conjunction me- nandakan beliau adalah waris Ti- bandar dan pelabuhan serta Shihab-ud-din Muhammad pada memindahkan ibu negara dari Agra 1592 di Lahore, Pakistan. murid. Selepas bersalin, Mumtaz Mahal ke Delhi. Beliau merupakan anak lelaki keti- Di bawah pemerintahan Shah ga dan merupakan putera kesaya- mengikuti Shah Jahan dalam kempen ketenteraan dan. beliau digam- Jahan, kejayaan seni bina dan ngan Maharaja Jahangir dan Puteri kesenian mencapai kegemilangan. Manmati. barkan sebagai wanita yang taat dan sentiasa berada di samping su- Shah Jahan merupakan seorang Shah Jahan dinamakan Khurram arkitek yang mempunyai sentuhan bermaksud gembira diberikan oleh aminya. Mumtaz Mahal digambarkan oleh kesenian yang tinggi dengan meng- datuknya Akbar. hasilkan lagenda Taj Mahal di Agra Pada awal usianya, Shah Jahan pengikut Shah Jahan sebagai isteri sempurna tetapi tidak mempe- sebagai makam isterinya Mumtaz menerima pendidikan dan menun- Mahal. jukkan bakat dalam seni memperta- ngaruhi suaminya dalam kuasa politik. Beliau juga menghasilkan bangu- hankan diri dan dilantik sebagai nan Red Fort dan Masjid Jama di komander tentera dengan mengetu- Menjajah Delhi, Taman Shalimar di Lahore, ai beberapa kempen seperti Mewar, sebahagian pelabuhan Lahore dan Deccan dan Kangra dan bertang- makam ayahandanya. gungjawab dalam peluasan jajahan Walaupun semasa pemerintahan ayahandanya keadaan boleh dikata- Pada 1657, Shah Jahan jatuh semasa pemerintahan ayahan- sakit, anaknya Aurangzeb mengisyti- danya. kan aman dan semasa pemerintahan Shah Jahan, beliau banyak me- harkan dirinya sebagai pemerintah Reka bentuk matahkan rusuhan di Ahmednagar, dan menahan ayahnya di rumah di mengalahkan Portugis di Bengal, Pelabuhan Agra. menjajah kerajaan Baglana dan Semasa di dalam tahanan pada Beliau menunjukkan bakat yang 22 Januari 1666, selepas menyebut cemerlang dalam reka bentuk ban- Bundelkhand di barat dan barat daya di Genting Khyber. kalimah Allah, beliau meninggal gunan yang mengagumkan ayahan- dunia dan disemadikan di sisi danya semasa berusia 16 tahun Di bawah pemerintahannya, kerajaannya bertambah kuat dan boleh isterinya di Taj Mahal. dengan membina kediamannya di Shah Jahan meninggalkan banyak pelabuhan Kabul dan mereka semu- dikatakan menjadi mesin ketenteraan yang besar dan perkasa sehi- struktur agung semasa pemerinta- la bangunan di dalam Fort Agra. hannya. Pada 1607, Khurrum ditunangkan ngga keluasan jajahan takluknya bertambah sehingga empat kali Antaranya Taj Mahal di Agra yang dengan cucu seorang bangsawan dibina sebagai tempat persemadian Iran, Arjumand Banu Begum yang ganda. Ketika itu kerajaannya bertambah isteri kesayangannya Mumtaz berusia 14 tahun ketika itu. Mahal. Pasangan berkenaan dinikahkan stabil dan pentadbiran lebih siste- matik. Binaan yang lain termasuk lima tahun kemudian dan menjadi Pelabuhan Delhi yang juga dikenali wanita yang paling dikagumi sehing- Kesenian menjadi alat propagan- da di mana kerja-kerja seni dan puisi sebagai Red Fort atau Lal Quila di ga dianugerahkan gelaran Mumtaz Delhi, sebahagian besar Agra Fort, Mahal (Jewel of the Palace). menjadi tempat meluahkan ideologi bagi menseimbangkan kuasa dan Masjid Jama di Delhi, Masjid Wazir Tidak lama kemudian, Khurram Khan, Lahore, Pakistan dan Masjid mengahwini dua wanita lain Akbar- hierarki. Empayarnya semakin berkem- Moti, Lahore, sebahagian Lahore abadi Mahal dan Kandahari Mahal Fort, Lahore, makam Jahangir dan tetapi Mumtaz masih menjadi wanita bang dan kuat tetapi semuanya tidak lama bak kata orang seperti air laut Masjid Shahjahan di Thatta, utama suaminya. Pakistan. Kejayaan ketenteraan Khurram yang ada pasang surutnya, is men- arkitek bangunan pencakar langit

Oleh MOHAMMAD YASIR JAAFAR

EAN Nouvel telah mengukir nama sebagai arkitek yang terulung dengan kejayaannya mereka bentuk lebih 200 bangunan pencakar langit yang terulung di seluruh dunia. Kehadiran nama beliau memang sudah tidak asing lagi kepada para jurutera seni bina yang menjadikan beliau sebagai idola terhadap pencapaian beliau itu. Beliau telah dilahirkan pada 12 Ogos 1945 di Fumel, Lot-et-Garonne, Perancis. Sejak dari usia muda lagi ibu bapanya telah mengalakkan beliau untuk mempelajari serta memberi pene- MENARA Torre Agbar di Barcelona merupakan kanan terhadap subjek matematik dan salah satu hasil rekaan beliau yang terkini. bahasa. Namun, pada umur 16 tahun beliau Pada masa yang sama, beliau telah anugerahkan kepada beliau mula tertarik kepada subjek seni (me- ditawarkan pekerjaan sebagai pem- pada awal tahun ini. lukis) apabila diberi pendedahan oleh bantu arkitek di firma milik Parent dan Kerjaya beliau boleh dikatakan me- guru subjek tersebut. Virilio. ngalami peningkatan yang begitu Tetapi, kedua-dua ibu bapanya drastik selepas melengkapkan projek mengharapkan beliau agar menceburi Dedikasi Arab World Institute itu. bidang pendidikan atau kejuruteraan. Beliau ditawarkan peluang untuk Dengan itu, beliau telah berbincang Nouvel yang menunjukkan ke- menjawat jawatan Pengarah edisi dan mendapat kebenaran untuk me- tekunan dan dedikasi terhadap ketujuh bagi Biennale de lanjutkan pelajaran dalam bidang seni kerjanya telah membuatkan Paris. bina yang dianggap sebagai kerjaya beliau dinaikkan pangkat Ini kerana majikan ter- yang lebih stabil berbanding kesenian kepada seorang Pengu- dahulunya, Parent telah atau melukis. rus projek di firma yang memberi sokongan bersama. tulis agar beliau dica- Pelajaran Dengan itu, beliau te- lonkan bagi jawatan ter- lah diberi kepercayaan sebut. Dalam pada itu, beliau yang ingin dan tanggungjawab un- Selama 15 tahun be- melanjutkan pelajaran ke Ecole Des tuk membina kompleks liau bertanggungjawab Beaux-Arts of Bordeaux, salah se- pangsapuri serta bangu- serta memainkan peranan buah institusi kesenian yang terkemu- nan-bangunan besar untuk mengadakan pelbagai ka di Perancis, telah ditolak kerana dibina. JEAN NOUVEL pameran tentang seni bina gagal dalam ujian kemasukan ke ins- Pada usia semuda 25 tahun, dan sekali gus memberi titusi itu. beliau telah berjaya membina peluang kepada beliau Sehubungan itu, Jean telah me- ciptaan agungnya dengan menyem- untuk meluaskan kenalan. ngambil keputusan untuk menetap di purnakan binaan Arab World Institute Pada tahun 1988, beliau bersama- Paris. di Paris. sama Emmanuel Gattani menubuh- Semasa berada di Paris, beliau te- Kejayaan itu juga telah membuatkan agensi milik beliau yang diberi lah menyertai pertandingan Ecole Na- kan beliau menjadi rakan kongsi se- nama Jean Nouvel et Associes. tionale Superieure yang merupakan buah firma milik Francois Seigneur. Kemudian pada tahun 1994 beliau pertandingan kesenian kebangsaan. Menerusi pembinaan Arab World In- menubuhkan sebuah lagi firma pembi- Melalui pertandingan tersebut, beli- stitute dan beberapa bangunan lain, naan yang terbesar di Perancis hingga au telah mengubah nasibnya dengan beliau telah dianugerahkan hadiah ke hari ini. meraih tempat pertama dalam per- Pritzker di atas keunikan ciptaan dan Firma yang dikenali sebagai Ateliers tandingan tersebut. rekaan institut itu. Jean Nouvel itu kini mempunyai peja- Kejayaan manis tersebut telah Boleh dikatakan, anugerah Pritzker bat di sekitar Eropah dan sehingga membuatkan Claude Parent dan Paul tersebut adalah sama seperti seorang hari ini beliau masih menguruskan 40 Virilio tertarik dengan hasil kerja yang saintis menerima Hadiah Nobel. projek pembinaan yang aktif di 13 bu- dihasilkan. Namun, hadiah tersebut telah di- ah negara. 28 Rpril 2009

Oleh MOHAMMAD YASIR JAAFAR ngunan malah is meliputi sebahagian dan Asia Tenggara (TITAS) besar pembinaan secara komprehen- Perhubungan etnik UNIA seni bina merupakan ga- sif. Kokurikulum bungan elemen kesenian dan Antara sektor yang boleh diceburi sains dalam usaha mereka oleh golongan ini termasuk kontraktor, Syarat kemasukan program n bentuk serta membina bangu- hiasan dalaman, pendidikan, pemba- Ijazah Sarjana Muda Kepujian Seni nan dan pelbagai struktur binaan fizi- ngunan perumahan, agensi kerajaan. Bina, sekurang-kurangnya mempu- kal yang lain. Bagi yang berminat untuk mence- nyai nilai CGPA tidak kurang dari- Kadang kala pembinaan bangunan- burkan diri dalam bidang tersebut, ter- pada 3.00 atau daripada mana- bangunan mega juga menjadi tanda dapat beberapa institusi pengajian mana institusi yang diiktiraf oleh tempatan yang menawarkan program senat; pengukur akan kemajuan sesebuah n negara itu. ijazah (kepujian). Atau kelayakan yang diiktiraf oleh Secara amnya, kewujudan binaan- Antara universiti yang menawarkan LAM (lengkap bahagian I) dengan binaan ini direalisasikan oleh golong- Ijazah dalam bidang kejuruteraan dan sekurang-kurangnya mempunyai an profesional yang terdiri daripada seni bina ialah Universiti Malaya dan nilai CGPA tidak kurang daripada Universiti Teknologi Mara (UiTM) 3.00; Jurutera Seni Bina (arkitek). n Mereka merupakan individu yang Atau bagi calon yang mempunyai bertanggungjawab dalam memanipu- Skop kursus nilai CGPA kurang dari 3.00 boleh lasi kreativiti daripada segi menyela- Lanjutan reka bentuk seni bina stu- dipertimbangkan sekiranya: raskan ruang, jumlah, tekstur, cahaya, dio I material, program dengan elemen pra- Lanjutan reka bentuk seni bina stu- a) Lulus subjek reka bentuk pada gmatik seperti kos, pembinaan dan dio II tahun akhir dengan gred minimum teknologi bagi menjayakan sesuatu Tesis reka bentuk kejuruteraan I B. binaan itu. Tesis reka bentuk kejuruteraan II b) Mempunyai sekurang-kurangnya 6 Dalam pada itu, golongan ini juga Analisis teknik binaan bulan pengalaman bekerja selepas memainkan peranan dalam mencer- Teknologi binaan I melengkapkan bahagian I. minkan budaya, agama dan sosioeko- Teknologi binaan II c) Lulus temuduga portfolio. nomi menerusi pembangunan binaan Teori dan falsafah. sesebuah negara itu. Latihan profesional I Dengan itu, peranan yang dimain- Latihan profesional II kan oleh golongan tersebut ternyata Latihan profesional III memberi impak besar kepada ma- Rekaan bandar syarakat umum. Kajian metodologi Oleh yang demikian, peluang ker- Pendidikan tropikal / disertasi jaya adalah sangat meluas. la bukan Rekaan landskap sahaja terhad kepada membina ba- Kemahiran maklumat Tamadun Islam

esti J tmcm ^9 Appril ITsRb^j Wa OR

Oleh MOHD. RIDZWAN IMAN Bagaimanapun, cadangan terkini menganjurkan pertandingan membi- memberi fokus kepada penggunaan na tali atau kabel dengan muatan ENAIKI lif dalam sebuah ban- bahan karbon nanotiub yang mem- boleh menaiki dengn kelajuan 1 kilo- gunan adalah perkara biasa punyai kekuatan yang hebat meter dalam masa lima minit. yang sering dilakukan oleh walaupun is ringan. Bagi mana-mana individu atau M kebanyakan daripada kita Nanotiub merupakan kepingan syarikat yang berjaya mencapai pen- terutama yang selalu melawat peja- grafit karbon yang bersilang - yang dakian kabel dengan kelajuan terse- bat-pejabat kerajaan atau swasta, akan bergolek menjadi tiub yang pan- but, agensi NASA akan menghadi- pusat membeli-belah dan seba- jang dengan diameternya diukur ahkan wang tunai sebanyak AS$2 gainya. dalam ukuran nanometer. 1 manome- juta (RM6.3 juta) kepada pemenang. Bagaimanapun , menaiki lif ke ter bersamaan 0.000000001 meter. Pendaftaran telah dibuka sekarang angkasa adalah sesuatu yang sangat Grafit karbon ini mempunyal keku- tetapi penganjur belum menentukan pelik. atan 100 kali lebih kuat daripada besi tarikh pertandingan dan lokasinya Ini kerana setahu kita seperti yang tetapi adalah lebih ringan. kerana masih mencari lokasi yang. dilakukan oleh Angkasawan Negara, Syarikat LiftPort Group (www.lift- sesuai untuk membolehkan peserta Dr. Sheikh Muszaphar Shukor Sheikh port.com) yakin teknologi yang pertandingan menegakkan kabel Mustapha - untuk ke angkasa kita sesual dapat dibangunkan tahun ini mereka setinggi 1 kilometer tinggi. memerlukan roket atau pesawat dan lif angkasa pertama boleh berop- angkasa. erasi menjelang 2014. Mungkin ada yang menanggap idea Projek pembinaan konsep lif untuk membina lif ke angkasa seba- angkasa menjadi perhatian saintis gai angan-angan Mat Jenin tetapi apabila The Spaceward Foundation tidak bagi saintis kerana mereka kini telah mengumumkan projek Elevator. sedang memikirkan bagaimana has- 2010 yang bertujuan menggalakkan rat itu boleh dilaksanakan. pembabitan orang ramai, ahli Lif angkasa yang dikenali juga de- akademik dalam pembangunan 'Lif ngan peibagai panggilan seperti jam- angkasa' tersebut. batan ke angkasa , menara orbit, lif Elevator: 2010 merupakan per- orbit , beanstalk dan sebagainya tandingan yang diadakan sejak 2004 merupakan projek megastruktur yang bagi saintis mengemukakan konsep dalam peringkat konsep. reka bentuk dan teknologi yang boleh Ia direka bertujuan untuk membawa digunakan dalam membangunkan peralatan dan juga manusia dari bumi teknologi lif angkasa. ke orbit geosynchronous dan idea Organisasi ini berdedikasi dalam asalnya dimulakan oleh saintis Rusia, meningkatkan pengetahuan sains Konstantin Tsiolkovsky yang menca- angkasa dan teknologinya dan mak- .dangkan pembinaan bangunan dike- lumat mengenainya boleh diperoleh nali sebagai ' Menara Tsiolkovsky.' dari laman web http://www.space- la timbul pada 1895 apabila Kon- ward.org. stantin yang diilhamkan dari Menara Untuk tahun ini, Spaceward akan Eiffel di Paris mencadangkan pembinaan menara setinggi 35 ,790 kilometer dari paras laut, iaitu ketinggian orbit geostationary. Secara mudahnya , lif angkasa merupakan satu kotak kargo yang mempunyai tiang pemegang atau tali (seperti yang digunakan oleh lif bangunan ) yang bermula dari bumi sehingga memasuki ruang angkasa. Isu utama yang sedang dikaji oleh saintis ialah bahan yang boleh digunakan untuk membuat kabel tali atau tiang ke angkasa yang akan menjadi tempat `kotak' lif itu mendaki dari bumi hingga ke orbit. Secara konsepnya, kabel atau tali untuk menjadi tempat [if bergerak adalah tergantung terus ke angkasa dan menjadi tegang kerana tarikan graviti. Teknologi masa kini sememangnya tidak mempunyai bahan yang kuat dan ringan untuk membolehkan is diregang dari bumi hingga ke orbit. 30 2000

Adibah Salim Batu 6 84300 Muar, Johor.

Muhamad Amirul Arif Zainudin 42A, Jalan P9 G 1/4 Presint 9, 62250 Putrajaya.

Zawiahtul Rahimah Mohd Hail INTRUCTIONS No. 2, Lorong Simpang 15, Taman Tunas Listed below are 10 words, 5 words in science subject and 5 words in mathematics Mahkota, Batu 11, Jalan Gambang subject. Clues for these words are given along with corresponding letters. 26070 Kuantan, Pahang. EXAMPLE:

4. Goh Yoong Ching SCIENCE 37, Jalan Saga SD 8/5 Sense of organ detects sound Bandar Sri Damansara R 52200 Kuala Lumpur. MATHEMATICS Mohamed Mohsien Seeninaina Md Odd number I E 71-Taman Sri Putra 08000 Sg. Petani, Kedah. SCIENCE Answer 1. A type of earth that is sticky when wet. -'I ^ I----11 I Answer for EstiSquare MAC 2008 2. Living things. A -^ I E SCIENCE Answer 3, A type of chrysalis or pupa.

A hard and stiff material, made mainly BONE 4. Help us to do work. M E from the chemical calcium p hosphate. I -I^_-ll.--J 2. A standard measuring scale. GAUGE 5. Chemicals - to cure a disease 3. An insects with hardwing cases cov- BEETLE ering their back. MATHEMATICS Answer 1, A straight line through the middle of a ALLERGY 4. When the body reacts badly to a sub- 3D shape. Il x ll S tance. 5. An action of a solid that completely mixes 2. A picture, chart or diagram showing DISSOLVE I"- in with a liquid and cannot be seen. information about things. 3. To show how tall something is. E G T MATHEMATICS Answer G T Something we make when the price is LOSS 4. Has only numbers on it instead. less than the buying price. A E 2. The name for the subtraction symbol. MINUS 5. Means lying next to, or side by side. 3. Make something smaller. REDUCE

4. A set of one hundred years. CENTURY

5. A measurement of the size of a circle. DIAMETER Conte Name: Home Address: 3 Open to primary and secondary school students aged 17 or below. 3 Children of the staff of the Academy of Sciences Malaysia (ASM), Syarikat Permainan (Malaysia) Sdn. Bhd. (SPM) and Utusan Melayu (M) Berhad are not eligible for the competition. Age: 3 Judges' decision is final. 3 Entries need to reach us before or on 11 May 2008. Birth Certificate/ IC No: 3 Entries received after the closing date will not be entertained. Tel:

i 3 Five winners will be chosen each month based on the correct Mail your entries to: answers. Akademi Sains Malaysia , 902-4, Jalan Tun Ismail, 50480 Kuala Lumpur. 3 Each winner will receive a games set from SPM worth RM100. eS^f C^c9^YYl U 31 estidotsudoku Rril 2t08

INSTRUCTIONS' The sudoku grid consists of eighty-one squares in a nine by nine grid. To solve the sudoku, each square in the grid must contain a number between one and nine, with the fol- lowing conditions: • Each row of nine cells must contain each of the numbers from 1 to 9 once and only once. • Each column of nine cells must contain each of the numbers from 1 to 9 once and only once. • Each of the nine 3 by 3 boxes of nine cells must contain each of the numbers from 1 to 9 once and only once. If you complete the grid, you've solved the sudoku. Good luck and have fun!

1. Rifhan Hazwani Anuar 1017-B Jalan Telok Kumbar 11920, Bayan Lepas Pulau Pinang. APRIL 2. NurAina Fatini Mohamad SUDOKU 6 No 19, Jalan Impian Indah 4 SUDOKU 5 Saujana Impian l5^ 3J; 2 43000 Kajang .15 ^ II Selangor. 4'2 flI Sli- i 2 3 8 7 5 3. Ghanisvhli Sammogam -I No 26, Laluan Perpaduan i4 11 IU 516 Permai Kinta 5 8 2 7 31150 Ulu Kinta, Ipoh - I 1 - Perak. 9 4 7 sI1 4 11 I'^ 8l r 5 LI jL9 Contest Terms and Conditions 3 Open to primary and secondary school students aged 17 or below. Name: 3 Children of the staff of the Academy of Sciences Ma- Home Address: laysia (ASM), Syarikat Permainan (Malaysia) Sdn. Bhd. (SPM) and Utusan Melayu (M) Berhad are not eligible for the competition. 3 Judges' decision is final. 3 Entries need to reach us before or on 11 May 2008. Age: 3 Entries received after the closing date wilt not be Birth Certificate/ IC No: entertained. Tel: Prizes 3 Three winners will be choosen each month Mail your entries to: based on correct answers. Akademi Sains Malaysia, 902-4 , Jalan Tun Ismail, 50480 Kuala Lumpur. 3 Each winners will receive a special hamper est 3otm^ 32 cuba-cuba sains Rpril 2108

Build and test a ppr bW

1. Objective 2. What You Need? 3. To Do and Observe 1 Objective 4. What's Going on? Investigate ways of creating a strong structure using 5. Parent/Teacher Tips only a piece of paper.

What You Need?

• Two wooden blocks • A sheet of paper • A number of coins

To Do and Observe

1. Set the blocks about 15 cm (6 inches) apart on a table or floor. 2. Create a paper bridge that spans the blocks and supports as many coin "cars" as possible. Fold the paper to make it stronger. You can only stack coins in the center of the roadway, not on top of the blocks. Try folding the paper in different ways to construct the strongest roadway. What other household items will your roadway hold? 3. Discuss your results and determine which structure was the strongest and why.

What 's Going on? Triangles support both of these forces. Compression pushes down equally on Folding the paper as if to make a two sides of the triangle, causing the paper fan makes a corrugated roadway. base to be pulled equally in two direc- The folds form a series of triangles. tions, which creates tension. The trian- Triangles form the strongest structures. gle is the strongest structure because A structure is anything that supports all three sides bear the load. In a its own weight against gravity, plus the square, only two sides of the four bear weight of another object. Weight pro- the load. This equaling of the forces vides two kinds of force: compression makes the triangle the strongest struc- and tension. Compression is a push ture. down on the structure that must be The corrugated roadway utilizes this channeled to the ground. Tension is a strength to increase the strength of pull that stretches the structure. bridges.

S Parent/Teacher Tips Try the same experiment, but alter the distance between blocks . Try different materials for your bridge. What works best? In order to understand the tension and compression forces that are placed on a structure , create a "people arch " with your children. Two people stand facing each other, at least two feet apart . (You might kneel to become the same height as your child ). Both lean toward each other, putting their hands on the other's shoulders. Where do they feel a push (compression)? Where do they feel a pull (tension)?

estich9tmcm 33 Mil 9

Dineash a/I Siti Noor Nadira Tiew Syen Fiq Nor Janatul Amirah Muhammad Balakrishnan Najmi Nordin Alamat :Lot 1432, Kg Mohd Zabani Khairuddin Zainal Alamat: No. 25 Jln Alamat: No. D29, Padang Rokma, Alamat: Tingkat 3-21 Alamat : 208, JIn Jelawat 4, Tmn Felda Tersang 02, 16250, Wakaf Bharu, Blok Duyung Kondo Mengkudu, Tmn Mambau, Mambau, 27650 Raub, Pahang Kelantan Rakyat Kuala Ibai Istimewa Pandan, 81100 70300 Seremban Sekolah: MRSM Sekolah : S.J.K(c) 20400 K.Terengganu Johor Sekolah : Sek. Keb Kuala Lipis, 27200 Peir Chih Sekolah:Sek. Keb. Sekolah : SM Islam Mambau, Jin Port Pahang Emel: - Pusat Chabang Tiga Hidayah Dickson E-mel: - Umur : 11 tahun E-mel: - Umur: 17 tahun E-mel:- Umur: 14 tahun Bidang sains yang Umur: 7 tahun Umur: 10 tahun E-mel:- Bidang sains yang diminati : Kimia dan Bidang sains yang Bidang sains yang This_boy90@yahoo diminati: Biologi diminati: Bidang sains yang di- diminati: Perubatan dan Aeroangkasa Perubatan dan minati : Perubatan dan Komputer Komputer Pertanian

Mohd Zuhair Zulqarnain Mohd Siti Nur Salsabila Muhd Zuhri Rusni Khairunnadilah Zainal Jamaluddin Noor Anuar Alamat : Pant 12, Sg Abidin Alamat: No 18, Felda Alamat: 8, Lorong Alamat: No 5 JIn MJ Nibong 45400 Sekincan Alamat : 8, Laluan Sri Batu 8, 06010 Pauh 12, Tmn Pauh, 16, Tmn Merdeka Selangor Ampang 18, Tmn Sri Changlun, Kedah 13700 Perai, Pulau Jaya, Batu Berendam Sekolah : Sek. Keb. Ampang, 31350 lpoh, Sekolah: SMK Pinang 75350 Melaka Sungai Nibong Perak Changlun Sekolah :Sek. Men. Sekolah : Sek. Tinggi Umur : 12 tahun Sekolah : SRK Sri Umur: 15 tahun Teknik Alor Setar Perempuan Melaka E-mel: - Ampang E-mel : Zuhair_boy@ E-mel:- Umur: 14 tahun Bidang sains yang Umur: 10 tahun yahoo.com Umur : 17 tahun Emel: - diminati : Astronomi E-mel: khairunnadi- Bidang sains yang Bidang sains yang Bidang sains yang dan Forensik lah_zainal98.com diminati: Sains diminati : Rekacipta diminati: Bidang sains yang Perubatan dan Robotik dan Sains Angkasa Aeroangkasa dan diminati: Sains Robotik Pe ru batan,Ae roang kasa

BORANG PENYERTAAN -es Nama: Alamat:

Lekatkan gambar anda Sekolah: di sini.

Umur: E-mel: Tarikh: Bidang sains yang diminati:

Alamatkan borang anda kepada : Akademi Sains Malaysia (ASM), 902-4, Jalan Tun Ismail, esti atmy 50480 Kuala Lumpur . Anda juga boleh e-melkan penyertaan anda kepada : estidotmy@akademisains .gov.my 3q surat pembaca O

Minat isu perbidanan dan sakit puan

TAHNIAH atas segala isu yang dipaparkan kerana is sungguh menarik dan penuh dengan input-input bergu- na kepada seluruh pembaca. Saya merupakan salah seorang pembaca yang sering mengikuti perkembangan majalah ini. Saya mencadangkan agar pihak saudara sudi untuk menyiarkan mengenai bidang perbidanan/sakit puan untuk menambahkan pengetahuan kepada pembaca.

Nurhidayah Azhar

Pengarang : Terima kasih kerana memilih estidotmy sebagai bahan bacaan... Kami mahu memberi yang ter- baik kepada pembaca dan yang meminati sains. Pada tahun ini, kami berkemungkinan akan membawa tema mengenai perubatan. Kami akan usahakan untuk memenuhi hasrat tersebut. Ingin tahu Taman web RSm

Saudara pengarang,

Saya adalah pembaca majalah estidotmy. Saya ingin bertanya bagaimana untuk mendapatkan maja- Saudara Pengarang lah estidotmy yang telah terlepas. Pengarang : Pihak kami dan saya juga ingin tahu apakah Ta- Saya adalah antara pemba- memahami dilema yang man web Akademik Sains Malaysia. ca yang meminati majalah ini dihadapi. Namun atas faktor (ASM). dan cenderung membeli Kos- kos juga buat masa ini, is mo! atas faktor kos, isi kandun- hanya untuk mereka yang Terima kasih. gannya dan maklum balas membeli akhbar Utusan Aisyah SMS. Malaysia sahaja pada hari Saya ingin melihat estidotmy Rabu terakhir setiap berada dalam Kosmo! bulan. Pengarang : Wassalam Aisyiah, meskipun harganya meningkat Saudari boleh layari laman web RM1. Akademi Sains Malaysia di www.akademisains.gov.my untuk Jefri mendapatkan salinan estidotmy Johor yang lepas dalam bentuk pdf (soft- copy).

Hantarkan sebarang pendapat atau teguran sama ada melalui surat kepada Akademi Sains Malaysia (ASM), 902-4, Jalan Tun Ismail, 50480 Kuala Lumpur ataupun menerusi e-mel: estiaotmm poster rl^ Gustave Eiffel December 15, 1832 - December 27, 1923

Liberty. It culminated in 1889 E was born in Dijon , France in with the Eiffel Tower. 1832, he graduated from the After the end of his career in H famous institution called Ecole business, marred by the failure Centrale des Arts et Manufactures in of the Panama Canal , Eiffel 1855. began an active life of scientific He is well known and specialized experimental research in the in the metal structural work. He fields of meteorology, radio- came to the peak of his career in telegraphy and aerodynamics. 1876 by the work of Porto viaduct He died on 27 December 1923. over the river Douro , the Garabit viaduct in 1884 , Pest railway station in Hungary, the dome of the Nice observatory, and the ingenious structure of the Statue of III Penerbitan Terkini wii.rJI WTVI( Dapatkan Segera LOGI

Bagi mereka yang mencintai dunia ilmu sains, teknologi dan inovasi , inilah masenya unt sberguna sebagal sumber pengetahuan dan ,rujuka dalarp idartg a sebut a^= ; a`da^h r a ang berpatutan hal'ganya ti'ar m ng{ in da aati re dings ;isi anted punkan khazanah ilmu sains. Budaya Kreativiti menceritakan bagalmana pemenang Hadiah Nobel memupu taan dan inovasi seterusnva n engafiakaf eti0019n=iimu kepada nilai ekonomi. icecemeriangan cams aalam iamaaun isiam : rains -Isla '-,Islam dahulu yang mempelopori banyak 'inovasl pada .han- OEM Pameran Kegemilangan Sains dalam Tamadun Islam yang diadakan di nega L etnbaraan Meren 1 btu Perjalanan ke Arah Hadiah Nobel merupa L WProf E Dr. Ahme d , ,a na. menerima Hadiah Nobel dalam bidah a kimia I

Kecemerlangan Sains Deism Tarhadunr usiam:' amsIslam menaanuiul zaman Scientific Budaya Kreativitl: Pameran Seratus Excellence in Islamic Civilization: Pengembaraan Merentasl Me lanun)naaisn'Nor Islamic Science Ahead of s Time Satu Parialanan ke Arah Hadia thmed Zewail Ulf Larsson (Editor) -_. (2004) i=iclclpyj ;2007) SBN 978?983-9445-2o-6 Harga R1Ay40 00? .'::

Hantarkan borang ini beserta cek/MO/PO kepada:

Akademi Sains Malaysia ( ASM), 902-4, Jalan Tun Ismail, AK AD EMI 50480 Kuala Lumpur. $AIS Telefon : 03-2694 9898 Fax: 03-2694 5858

Nama: Umur:

Alamat:

Telefon:

Sekolah/Organisasi:

Membudayakan Sains & Te ke Arah Masyarakat Berilmu Kod 01 Ti-. Kod 02 a°- °-` Kod 03 q Money Order q Postal Order Bayaran pos J Bank Draf J Cek-cek hendaklah per buku: RM8 dipalang dan dibayar atas nama Akademi *Nota : Site tulis ` Pesanan Judah Sains Malaysia Buku ' pada sampul surat