Kategori: EDEBİYAT Öngörülen ders saati: 55 Alt Kategori Program İçeriği Özel Hedefler Kazanımlar

1. Edebi Batı Etkisinde Gelişen Türk - Batı Edebiyatının Türk Öğrenci: Türler Edebiyatı Edebiyatına yansımalarını - Türkçe yayınlanan ilk gazetenin Tanzimat Dönemi Türk kavrayabilme ismini ve yayın tarihini bilir. 2. Edebi Edebiyatı - Batı Edebiyatı etkisinde eser - Türkçe yazılan ilk piyes ve Akımlar § Manzum Eserler (Namık veren edebiyatçıları romanların isimlerini, konularını Kemal, Abdülhak Hamit) tanıyabilme ve yazarlarını bilir. 3. Edebi § Mensur Eserler (Şinasi, - Batı Edebiyatı etkisiyle - Tanzimat dönemi Türk şiirini Metinler ) yaratılan eserleri tanıyabilme konu, şekil ve dil özellikleri § Servet-i Fünûn Edebiyatı - Edebi akımların özelliklerini açısından inceler § Manzum Eserler (Tevfik kavrayabilme - Tanzimat dönemi Türk şiirini Fikret) - Türk Edebiyatı dönemlerini ve Divan şiiriyle konu ve şekil § Mensur Eserler (Halit Ziya eserlerini tür, şekil ve içerik açısından karşılaştırır. Uşaklıgil) yönünden inceleyebilme - Tanzimat dönemi Türk şiirindeki § Fecr-i Âti Topluluğu yeni türlerin şekil özelliklerini bilir. § Şiir (Ahmet Haşim) - Servet-i Fünûn Edebiyatı manzum § Milli Edebiyat ve mensur eserleri tür, şekil ve § Manzum Eserler (Ziya içerik yönünden inceler. Gökalp, Mehmet Âkif Ersoy, - Milli Edebiyat manzum ve mensur , eserleri tür, şekil ve içerik Yahya Kemal Beyatlı) yönünden inceler. § Mensur Eserler (Ömer - Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiya- Seyfettin, Halide Edip Adıvar) tı şiir ve nesir örneklerini tür, şekil

33 ve içerik yönünden inceler.

34 § Cumhuriyet Dönemi Türk - Günümüz Halk Edebiyatı Edebiyatı örneklerini tür, şekil ve içerik § Şiir Örnekleri (Faruk Nafiz yönünden inceler. Çamlıbel, Ziya Osman Saba, Necip Fazıl Kısakürek, Arif Nihat Asya, Cahit Sıtkı Tarancı, Orhan Veli Kanık, Cemal Süreyya, Atilla İlhan, Nazım Hikmet, Sezai Karakoç, Ahmet Arif) § Nesir a. Hikaye (Refik Halit Karay, Sait Faik Abasıyanık, , Necati Cumalı, ) b. Roman (Ahmet Hamdi Tanpınar, , ) c. Tiyatro (Haldun Taner, Turgut Özakman) d. Deneme (Nurullah Ataç, Şevket Rado) Günümüz Halk Edebiyatı § Aşık Veysel

İkinci Dünya Savaşı Sonrası - İkinci Dünya Savaşından Öğrenci: Kosova ve Makedonya Türk sonra Kosova ve - İkinci Dünya Savaşından sora Edebiyatı Makedonya’da gelişen Türk Kosova ve Makedonya’da yaratılan a. Hikaye (Mustafa Karahasan, Edebiyatı örneklerini edebi eserleri tür, şekil ve içerik Necati Zekeriya, Enver Baki) inceleyebilme yönünden inceler. b.Roman (Hasan Mercan, Reşit - İkinci Dünya Savaşından - İkinci Dünya Savaşından sonra Hanadan) sonra Kosova ve Kosova ve Makedonya’da gelişen Şiir (Enver Tuzcu, Şükrü Ramo, Makedonya’da gelişen Türk Türk Edebiyatı eserlerinde bölge Naim Şaban, İskender Muzbeg, Edebiyatına bölge edebiyatlarının etkisini kavrar. Alim Rıfat Yeşeren) edebiyatlarının etkisini kavrayabilme Kategori: TÜRK DİLİ Öngörülen ders saati: 70 Alt Kategori Program İçeriği Özel Hedefler Kazanımlar 1. Ses Bilgisi § Cümle Ögeleri - Cümle ögelerinin görevlerini Öğrenci: § Cümle Çeşitleri ve yapılarını kavrayabilme - Metinde geçen cümle ögelerini 2. Dilbilgisi a. Yapı Bakımından - Kelime gruplarının yapı, anlam bulur. Cümleler ve görevlerini kavrayabilme - Cümle ögelerinin görevlerini 3. Dilbilim b. Yüklemin Türüne Göre - Cümle çeşitlerini kavrayıp kavrar. Cümleler sözlü ve yazılı anlatımda - Farklı yapıdaki cümleleri c. Anlamları Bakımından uygulayabilme çözümler. Cümleler - Farklı yapıdaki cümleleri - Sözlü ve yazılı anlatım sırasında d. Ögelerin Dizilişine Göre çözümleyip yorumlayabilme. öge dizilişlerine dikkat eder. Cümleler - Dilbilimin tanımını yapabilme - Anlatımın etkisini arttırmak için § Cümle Analizi - Dilbilgisi ile Dilbilimi devrik cümleler kurar. § Dilbilim ile Dilbilgisi karşılaştırabilme - Şiiri nesre çevirme uygulamaları 35 § Dilbilim Kolları - Dilbilim kolları ve araştırma yapar.

36 § Türkçenin Yapısı alanlarını söyleyebilme - Dilbilimin tanımını yapar § Kosova Türk Ağızlarına - Türkçenin eklenme, türetme - Dilbilgisi ve dilbilimi Genel Bakış ve dizim özelliklerinin karşılaştırabilir § Morfoloji ve Sentaks farkında olabilme - Dilbilim kolları isimlerini ve Açısından Kosova Türk - Kosova Türk Ağızlarının araştırma alanlarını söyler Ağızlarına Bölge Dillerinin morfolojik ve fonolojik - Türetme ve çekim sırasında Türkçe Etkisi özelliklerini fark edebilme kelimelere eklenen eklerin diziliş § Bölge Dillerinden Türkçe’ye - Kosova Türk ağızlarında sırasının farkında olur Tercüme Yaparken Dikkat başvurulan morfolojik ve - Türkçe’de türetme yollarını bilir Edilmesi Gereken Hususlar sentaks yapılarını fark - Düz ve devrik cümle öge diziliş edebilme sırasını bilir - Kosova Türk ağızlarında - Kosova Türk ağızlarının kelime başvurulan morfolojik ve servetine bölge dilerinden kelime sentaks yapılarını Standart girdiğini bilir Türkçe ve bölge dilleri ile - Kosova Türk ağızlarında tamlama, karşılaştırabilme kelime öbekleri ve cümle ögeleri - İsim tamlaması, ortaç, diziliş sırasının Standart yardımcı fiil gibi kategorilerin Türkçe’den farklılık gösterdiğini bölge dillerindeki bilir eşdeğerlerini bulmaya - Standart Türkçe’deki ortaçların çalışabilme Kosova Türk ağızları ve bölge - Tercüme sırasında birleşik dilerindeki karılıklarını bulur tümcelerdeki sıralama, tekrar - Fiil çekimlerinde çoğul ekinin ve bunlara eklenen yapım ve konumunu bölge dilleri çekimleri çekim eklerinin (çoğul ve hal ile karşılaştırır ekleri) dizilişlerine dikkat - İyelik ve ilgi eklerinin bölge edebilme dillerindeki eşdeğerleriyle karşılaştırır - Bölge dillerinden kısa metinler çevirir ve değerlendirir

Kategori: KOMPOZİSYON Öngörülen ders saati: 35 Alt Kategori Program İçeriği Özel Hedefler Kazanımlar 1. Sözlü Yazılı Kompozisyon Türleri - Özel ve resmi mektuplar Öğrenci: Kompozisyon § Mektup Türleri yazabilme - Arkadaşına, akrabasına hitap § Rapor ve Tutanak - Rapor veya tutanak planlayıp kurallarına uyarak özel mektup § Köşe Yazısı yazabilme yazabilir. 2. Yazılı § Deneme - Köşe yazısı türünü tanıyıp - Herhangi bir dilek, şikayet ve Kompozisyon § Makale planını çıkarabilme meramını anlatan resmi mektupları § Özgeçmiş ve Dilekçe - Deneme türünü tanıyıp, teknik hususlarına dikkat ederek deneme yazıları oluşturabilme yazabilir. - Makale yazılış tekniklerini - Yaptığı çalışma veya araştırma ile ve yöntemlerini öğrenebilme ilgili rapor veya tutanak - Özgeçmiş ve dilekçe hazırlayabilir. çeşitlerini inceleyip yazabilme - Köşe yazısı türünün özelliklerini öğrenip, gazetede bu türü belirleyebilir. - Deneme türünün özelliklerini benimseyip kendi düşüncelerini dile getiren sosyal içerikli kısa

37 demeler yazabilir.

38 - Makalelerin yazılış sebebi ve biçimini kavrayıp, dipnotlarından bilgi alabilir. - Herhangi bir kurumca istenen özgeçmiş yazabilir. - Herhangi bir kuruma dilekçe, şikayet dilekçesi veya itiraz dilekçesi yazabilir.

Açıklama: Dil Ağırlıklı Liselere yönelik ders programında Dilbilim, Karşılaştırmalı Dilbilim ve Tercüme kuram ve uygulamalarına yer verilmiştir. Bu konuları lise kitaplarında bulma olanağı olmadığından aşağıda kısa bir kaynakçanın verilmesi uygun görülmüştür:

Yazarın Adı Kitabın Adı Yayınevi Yayın yeri 1. Özcan Başkan Bildirişim, İnsan-Dili ve Ötesi Multilingual 2. Doğan Aksan Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim TDK Ankara 3. Akşit Göktürk Çeviri: Dillerin Dili Çağdaş İstanbul 4. Zeynel Kıran, Ayşe Kıran Dilbilime Giriş Onur Ankara 5. Ömer Asım Aksoy Dil Yanlışları TDK Ankara