DEFINITIEVE SCREENINGSNOTA mei 2016 REF: SCRPL15235

RUP Eeklo centrum

Vastleggen van de richtlijnen voor de centrumstraten van Eeklo, zoals bepaald in het beeldkwaliteitsplan. In het bijzonder voor het gedeelte dat het beschermd stads- en dorpsgezicht omvat.

OPDRACHTGEVER Stad Eeklo Industrielaan 2 9900 Eeklo

ONTWERPER plusofficearchitects Emile Jacqmainlaan 4-6 bus 13 1000 Brussel INHOUD

0. INLEIDING 0.1 Aanleiding tot opmaak

1. REFERENTIESITUATIE 1.1 Ruimtelijke situering en afbakening plangebied 1.2 Beschrijving van de bestaande toestand 1.2.1. Historisch centrum 1.2.2. Historische ontwikkeling 1.2.3. Stadspromenade 1.2.4. Beschermd stadsgezicht en monumenten 1.2.5. Erfgoed 1.2.7. Profilering van de centrumstraten 1.2.6. Gebouwhoogte 1.2.8. Bodem en landschap 1.2.9. Geluid 1.2.10. Water

2. PLANNINGSCONTEXT 2.1 Overzicht van bestaande juridische documenten 2.1.1. Gewestplan (1978) 2.2 Beleidskader en relevante studies 2.2.1. Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (herziening februari 2011) 2.2.2. Provinciaal ruimtelijk structuurplan OOST-VLAANDEREN (maart 2004) 2.2.3. Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan stad Eeklo (januari 2008) 2.2.4. Beschermingsbesluiten 2.2.5. Beeldkwaliteitsplan “Beeldig Eeklo” (april 2015) 2.3 Projecten op stapel 2.3.1. N9 hoofddoortocht 2.3.2. Stationsomgeving 2.3.3. Boelare - Kerkstraat 2.3.4. Hartwijk 2.3.5. BPA Krugersite 2.3.6. herbestemming Paterskerk

3. MILIEUEFFECTENRAPPORTAGE - VERZOEK TOT RAADPLEGING 3.1 Omschrijving van het doel, de reikwijdte en de detailleringsgraad van het voorgenomen plan 3.1.1. Doelstelling 3.1.2. Reikwijdte 3.1.3. Detailleringsgraad 3.2 Aandachtspunten vanuit de huidige toestand van het milieu 3.2.1. Methodologie 3.2.2. Referentiesituatie en nulalternatief 3.2.3. Milieueffectenbeoordeling 3.3 Inschatting van de mogelijke milieueffecten

4. ONTVANGEN ADVIEZEN

RUP Eeklo centrum 2 0. Inleiding

0.1 Aanleiding tot opmaak

De opmaak van dit RUP is een vervolg op het beeldkwaliteitsplan (opgemaakt door plusofficearchitects, goedgekeurd april 2015) met als doel de ruimtelijke principes die hierin worden aangegeven te bestendigen in duidelijke en hanteer- bare voorschriften.

Tijdens de opmaak van het beeldkwaliteitsplan werden al enkele thema’s onderzocht als voorstudie voor het hieropvol- gende RUP voor de centrumas: bouwhoogte, bouwbreedte, parkeeropties, geveltuintjes, verlichting, ... Deze principes worden als aanbevelingen voor het RUP aangereikt. Belangrijk wordt de vraag ‘hoe te bouwen in het centrum?’.

Het stadsbestuur wenst hiermee mogelijkheden te scheppen om bouwen en/of renoveren in het centrum aantrekkelijker te maken zonder afbreuk te doen aan de huidige (historische) beeldkwaliteit van het centrum. Na een eerste stap waar- bij een beeldkwaliteitsplan werd opgemaakt, volgt nu de vertaling van de verschillende principes in een verordenend document.

Het RUP heeft als doel voorschriften op te stellen om een samenhangende en contextuele architectuur in centrum Eeklo stimuleren, nodig om geen afbreuk te doen aan de uitstraling van de centrumas en het beschermd stadsgebied met bij- horende monumenten te bestendigen.

* aanvullingen ten aanzien van de verkregen adviezen zijn duidelijk aangeduid in rood, cursieve tekst of zijn rood omkaderd.

3 plusofficearchitects 1. Referentiesituatie

1.1 Ruimtelijke situering en afbakening plangebied

Provincie: Oost-Vlaanderen oppervlakte: 1,3 ha Stad: Eeklo gewestplan: zone voor wonen Adres: Stadscentrum aandacht voor: beschermd stads- en dorpsgezicht

T

B E

G

Expressweg E34 hoofdwegen toekomstige ringweg

Eeklo situeert zich tussen Gent en Brugge. Het kanaal Schip- donk vormt de westelijke grens van Eeklo en verbindt de haven van Zee-Brugge met de haven van Gent. Ten noorden van Eeklo vormt de expresweg E34 tussen Antwerpen en Knokke een dui- delijke grens. De N9 tussen Brugge en Gent snijdt dwars door het centrum. In de toekomst wil men de doortocht rond het centrum afleiden door middel van het sluiten van de ringweg.

RUP Eeklo centrum 4 Afbakening plangebied

RUP Boelare - Kerkstraat

RUP H.Hartwijk

Paterskerk

beschermd stadsgezicht zoekzone RUP BPA Krügersite monumenten andere planningsprojecten

De projectzone wordt afgebakend rond de centrumas Stations- We bakenen de projectzone als volgt af: straat - Markt - Molenstraat met de belangrijkste zijstraten Ko- -- De zone van het beschermd stadsgezicht wordt volledig ning Albertstraat en Boelare en in uitbreiding de Kerkstraat en opgenomen (blauwe arcering). -- Alle gebouwen met een adres in de Stationsstraat. Prinsenhofstraat in het verlengde van de kerkomgeving. Dit RUP -- Alle gebouwen met een adres op de Mark. zal in de eerste paats uitspraak doen over de uitstraling van de -- Alle gebouwen met een adres op het Kerkplein. gevellijnen met enkele principes voor dak- en volumevomgeving. -- alle gebouwen met een adres in de Molenstraat in Daarom primeert de gevellijn rond de centrumstraten waarbij oplopende volgorde t.e.m. huisnummer 45 (kruising met de we een perimeter voorstellen met een diepte van 5m t.o.v. de Rene Vermaststraat) en t.e.m. huisnummer 48 (kruising met gevellijnen. de Pastoor De Nevestraat). -- alle gebouwen met een adres in de Koning Albertstraat in oplopende volgorde t.e.m. huisnummer 86 (kruising met de De afbakening grenst aan enkele andere gebieden waarvoor Jozef Geirnaertstraat) en t.e.m. huisnummer 87 reeds planningsinitiatieven lopen of reeds zijn afgerond. Dit voor -- alle gebouwen met een adres in Boelare in oplopende het RUP Hartwijk, RUP Boelare - Kerkstraat, herbestemming van volgorde t.e.m. de kruising met de August Van Ackerstraat de Paterskerk en het BPArond de Krügersite. Deze worden later en t.e.m. huisnummer 64. toegelicht. -- alle gebouwen met een adres in de Prinsenhofstraat in oplopende volgorde tot huisnummer 9 en t.e.m. 24. -- alle gebouwen met een adres in de Kerkstraat in oplopende volgorde t.e.m. huisnummer 41 en t.e.m. huisnummer 46 (kruising met de Raamstraat). * In bovenstaande afbakening rekenen we telkens de gebouwen mee die op de hoek liggen van bovenvermelde straten en hun zijstraten binnen de perimeter.

5 plusofficearchitects 1.2 Beschrijving van de bestaande toestand

Het stadscentrum wordt in het beeldkwaliteitsplan beschreven aan de hand van enkele beeldbepalende kenmerken. Centraal hierin staan de N9 en zijn dwarsstraten als structurerende doortocht. Aan deze doortocht adresseren zich een heel aantal beeldbepalende gebouwen, maar ook gebouwen die zich onvoldoende integreren in hun context. Het beeldkwaliteitsplan maakte hiervan een inventaris op waarvan we de relevante onderdelen voor dit RUP hieronder bespreken.

1.2.1. HISTORISCH CENTRUM

De N9 was oorspronkelijk een witte as. Dit vinden we nog voor een groot deel terug in het kleurenspectrum van de straat. De recente projecten vallen op door hun niet-con- textuele zwarte kleur. Bepleistering of faiencetegels mar- keren vaak erfgoedpanden.

In Boelare vinden we een gradiënt terug van witgrijs naar roodbruin naarmate men verder van het centrum weg- gaat. Vele bepleisterde panden staan ook hier weer op de erfgoedlijst. Vroeger waren ook het stadhuis en ‘t Rootjen wit

In de Kerkstraat en de andere smalle dwarsstraten vinden we meer arbeidershuisjes. Dit zijn de echte woonstraten van Eeklo, hier vinden we nog maar weinig winkelpuien. De kleur van de gevels is ook eerder de traditionele kleur van baksteen, namelijk roodbruin. We vinden hier ook enkele panden met faiencetegels deze zijn over het alge- meen opgenomen op de erfgoedlijst.

Een uitgebreide inventarisatie van de gevels is opgemaakt in het beeldkwaliteitsplan, toegevoegd als bijlage van deze nota.

Markt met stadhuis, Vincentiuskerk en ‘t Rootjen aan N9

Wit herenhuis in de Koning Boudewijnstraat

RUP Eeklo centrum 6 Bruuske verhoging van de bouwlagen (links) en het gebruik van Boelare met gradiënt van wit naar roodbruin donkergrijze of zwarte gevelmaterialen (rechts) op de N9

Faiencetegels en nieuwbouw in de Kerkstraat Smalle dwarsstraten, overwegend roodbruin van kleur Cocquytstraat Patersstraat

Afbouw naar smalle Patersstraat Afbouw naar smalle Cocquytstraat

7 plusofficearchitects 1.2.2. HISTORISCHE ONTWIKKELING

Eeklo ontstond als een klein centrum op de zandrug tus- moerstraat. Vanaf de tweede industriële revolutie werd sen de kust en Antwerpen. Eeklo was herkenbaar als een een nieuw dok gegraven verbonden met het Schipdonkka- bosrijk gebied tussen de lager gelegen polders en moe- naal. Het oude dok werd overdekt. De bloei van de textie- rassen. De westelijke grens wordt sinds de 13de eeuw lindustrie, het nieuwe dok en de trein naar Gent zorgden bepaald door het kanaal tussen Gent en het Zwin. Tijdens voor een heuse bevolkingsexplosie. Deze demografische de middeleeuwen werd het Leike als rechtstreekse han- groei duurt voort tot vandaag en oefent druk uit op de res- delsverbinding naar Gent gebruikt. Het actieve dok in die terende open ruimte. Verdichting van het centrum dringt tijd bevond zich aan t Kaaiken en reikte tot aan de Zuid- zich op.

1777 Ferraris 1850 Vandermaelen & Popp 1251 kanaal Lieve van Gent naar Zwin 1847 Schipdonkkanaal (voormalige Lieve) 1457 Leike naar Gent 1830 N9 door Leopold I 1860 Eeklose vaart 1861 trein Gent -Eeklo

1980 Google maps 2013 Google maps

RUP Eeklo centrum 8 1.2.3. STADSPROMENADE

Historische foto’s laten duidelijk de transformatie zien die bomen stonden, zijn ze op latere foto’s volledig verdwe- de centrumstraten al ondergingen. Opvallend is de ten- nen. Vandaag treffen we enkele kleine bomen en zieke ol- dens om het centrum te ontgroenen. Waar in de Molen- men aan op de middenberm. Die tendens willen we graag straat en op de Ledeganckplaats in 1910 nog vele grote ombuigen. Markt Molenstraat Boelare Ledeganckplaats

9 plusofficearchitects 1.2.4. BESCHERMD STADSGEZICHT EN MONUMENTEN

In de huidige regelgeving zetten strenge regels voor het stadsgezicht een rem op de bouwdynamiek. Anderzijds is het be- schermingsbesluit de laatste houvast om de weinige historische kwaliteiten die nog resten in het centrum te vrijwaren. Het BKP wil een reeks spelregels creëren die samenhangende en contextuele architectuur in het centrum stimuleert. Hoe kunnen we nieuwe projecten inzetten om het beeld te versterken, in plaats van ze enkel als bedreiging te zien? Kunnen we een doelstelling formuleren zodat alle partijen weten waar ze naartoe werken, zodat er weer gebouwd kan worden én het centrumgebied zijn historisch elan beter kan uitspelen.

Beschermd stads- en dorpsgezicht Beschermde monumenten

Binnen de perimeter van het RUP zit ook het beschermd De beschermde monumenten omvatten onder andere: de stadsgezicht vervat. St-Vincentiuskerk, het stadhuis, de paterskerk, het vrede- gerecht en enkele historische herenhuizen en handelspan- den.

1.2.5. ERFGOED

Inventaris bouwkundig erfgoed - relicten

Erfgoedpanden worden voornamelijk gekenmerkt door faiencetegels of wit bepleisterde herenhuizen.

RUP Eeklo centrum 10 LIJST VAN HET BOUWKUNDIG ERFGOED IN HET CENTRM VAN EEKLO.

Adres Huis nr Id-nr Omschrijving Vergunning Afbraak Boelare 124 47617 sloopvergunning 15-01-2013 binnenkort Boelare 5 47598 Gesloopt + nieuwbouw 30-07-2008 afgewerkt Boelare 7 47600 Gesloopt + nieuwbouw 04-05-2005 afgewerkt Boelare 31 47602 Plaatsen van een luifel aan de 25-06-2013 uitgevoerd voorgevel Brugsesteenweg 67 47636 Gesloopt + nieuwbouw 11-09-2007 afgewerkt Cocquytstraat 41 84049 Wijzigen voorgevel 29-11-2011 Ijzerstraat 31 85369 Verbouwen van de woning 04-02-2014 Kerkstraat 8 50776 Samengevoegd met nr. 10 03-09-2013 Koning Albertstraat 1-3 47890 Gesloopt + nieuwbouw 12-11-2003 afgewerkt Koning Albertstraat 11 47894 verbouwd 06-07-2010 Korte Moeie 57 85621 Herbestemming naar deels 22-04-2014 paint-ball, deels opslag Leopoldlaan 17 47906 Bouwen meergezinswoning na 20/05/2005 afgewerkt afbraak bestaande Markt 5 50814 verbouwing 13/05/2005 afgewerkt Markt 18 50817 Plaatsen zonnetent 17/01/2012 afgewerkt Markt 22 50818 Verbouwen handelszaak 28/10/2008 afgewerkt Markt 36 50825 Verbouwen woning boven 08/05/2014 Nog niet handelszaak gestart Markt 56 50831 Bouwen meergezinswoning 16/12/2008 afgewerkt (3) + winkel na sloop bestaand gebouw Molenstraat 43 47922 Bouwen meergezinswoning (7) 20/06/2012 gesloopt na slopen bestaand pand Molenstraat 45 47922 idem idem idem Molenstraat 89 85714 Bouwen meergezinswoning (4) 02/04/2013 gesloopt na slopen bestaande Molenstraat 97 47925 Bouwen meergezinswoning na 05/02/2008 uitgevoerd slopen bestaande Molenstraat 119 47926 Bouwen woning na slopen 05/04/2004 bestaande Molenstraat 184+186 47935 Bouwen meergezinswoning na 25/03/2002 uitgevoerd slopen 2 woningen Nieuwendorpe 47 47939 gesloopt Pastoor Bontestraat 35 85218 Verbouwen en uitbreiden 08/04/2008 Uitgevoerd (zie woning foto) Raverschootstraat 22 47969 Bouwen woning na afbraak 18/11/2005 uitgevoerd bestaande Sint-Jansdreef 24 47978 Afbreken rundveestal, schuur 27/09/2012 uitgevoerd en bergplaats + bouwen stal en loods Stationsstraat 88 50873 Bouwen meergezinswoning (4) 13/03/2007 uitgevoerd + winkel na sloop bestaande Stationsstraat 95 50875 Bouwen meergezinswoning (4) 21/06/2004 uitgevoerd na afbraak bestaande Sterrestraat 12 50880 Bouwen meergezinswoning na 03/03/2003 uitgevoerd slopen bestaande Teirlinckstraat 20 50883 Bouwen meergezinswoning na 24/09/2001 uitgevoerd slopen bestaande Teirlinckstraat 48 50890 Dichtmaken 2 ramen in de 27/01/2009 Uitgevoerd voorgevel Tieltsesteenweg 22 47985 Verbouwen van klooster tot 21/08/2012 In uitvoering wooncomplex Visstraat 39+41+43+45 88467 Bouwen meergezinswoning 17/09/2009 uitgevoerd (11) na slopen bestaande woningen Vlamingstraat 10 50893 Aanbrengen gevelbekleding 29/09/2009 uitgevoerd Vlamingstraat 33 50895 Verbouwen van de voorgevel 04/08/2003 uitgevoerd Zandvleuge 4 85725 Slopen woning 22/12/2006 uitgevoerd Zandvleuge 125 85726 Slopen schuur 12/11/2013

11 plusofficearchitects Zuidmoerstraat 50+52+54+56 51856 Bouwen meergezinswoning 17/09/2009 uitgevoerd (11) na slopen bestaande woningen Zuidmoerstraat 83 51859 Aanbrengen gevelbepleistering 16/04/2013 uitgevoerd + dichtmaken 2 raamopeningen Zuidmoerstraat 125 51863 Herbouwen campus Ten Doorn 10/03/2014 Nog niet gestart Zuidmoerstraat 136 51865 Uitbreiden kinderopvang 02/10/2012 Zuidmoerstraat 138 85732 Bouwen tuinmuur 27/05/2013 Nog niet gestart Zuidmoerstraat 138 85732 Bouwen nieuw OCMWgebouw 02/10/2012 Nog niet gestart Zuidmoerstraat 165 51871 Uitbreiden 09/08/2011 uitgevoerd begeleidingscentrum

bron: actualisatie inventaris erfgoed 2014, ontvangen van opdrachtgever op 19 mei 2014

RUP Eeklo centrum 12 3

2,20 2,20 1,70 5,50 5,00 5,50 1,70 2,20 2,20

2 2

1 5 1 5

7 7

3 3 6 6 1.2.7. PROFILERING VAN DE CENTRUMSTRATEN 4 4

Eeklo heeft zeer uiteenlopende profielen in haar straten.

Binnen de afbakening van het 4RUP kunnen we 3 varianten onderscheiden: -- De N9 heeft een extreem breed profiel van een 35m

-- De Boelare en K. Alberstraat hebben een2 1 5 2 vergelijkbare breedte van 20m en 17m7 1 5 3 6 7

4 2,20 2,20 1,70 5,50 5,00 5,50 1,70 2,20 2,20 3 -- De dwarsstraten op de N9 zijn zeer smal, namelijk 6 Profiel N9 4 4m van gevel tot gevel

1 2

2

2,00 1,70 2,20 5,50 2,20 1,70 1,50 2,00 2,20 1 1,70 5,50 5 1,70 2,20 2,00 2 Profiel Boelare7 1 5 3 6 7 4 3 6 4

1 2

5

2

1 5

7

3 6 Profiel2,00 1,70 K.2,20 Albertstraat4 5,50 2,20 1,70 1,50 2,00 2,20 1,70 5,50 1,70 2,20 2,00

1,00 2,50 1,00 6

Profiel0,50 2,30 dwarsstraten0,50

7

1 5

7

3 6 1.2.6. GEBOUWHOOGTE 4

De inventariskaart van de huidige bouwhoogtes voor het 2,50 centrum duidt enkele tendensen aan, die we veralge- meend opsommen.

-- De N9 heeft voornamelijk 3 bouwlagen binnen het beschermde stadsgezicht. -- De N9 heeft tot 6 bouwlagen buiten het beschermde stadsgezicht -- Boelare kent 2 of 3 bouwlagen met sporadisch een kop van 4 bouwlagen op bijzondere hoeken. -- De smalle dwarsstraten hebben overwegend 2 bouwlagen, al is er een tendens om drie volwaardige bouwlagen te realiseren. -- Wat de binnengebieden betreft zien we meestal loodsen van 1 bouwlaag, bij herontwikkeling van de binnengebieden kan hoger gebouwd worden. De toegelaten hoogte hangt af van de ruimtelijke condities van het binnengebied en de gebouwen rondom, en kunnen niet in algemene regels vertaald van 5(+) bouwlagen naar 1 bouwlaag worden.

13 plusofficearchitects 1.2.8. BODEM EN LANDSCHAP

Potentiële bodemerosiekaart per perceel (2015)

Binnen de perimeter van het RUP of in de nabijheid ervan is er geen aangifte van potentiële bodemerosie. De ero- siegevoeligheidskaart van de Vlaamse gemeenten geeft Eeklo centrum aan als zeer weinig erosiegevoelig.

Groenkaart Vlaanderen 2013

Binnen de perimeter van het RUP of in de nabijheid er- van is er een hoge fragmentatie aan hoog en laag groen. Er bevinden zich geen aaneengesloten groengebieden. In de kaart van Stedelijk groen 2002-2003 is er geen aangifte van vegetatie binnen de perimeter of in de directe nabij- heid.

Biologische waarderingskaart - versie 2

Binnen de perimeter van het RUP of in de nabijheid ervan bevinden zich geen complexen van biologisch waardevolle elementen. In het gebied bij de Paterskerk (ten zuiden van het plangebied) bevindt zich een complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen.

RUP Eeklo centrum 14 1.2.9. GELUID

Geluidsbelasting wegverkeer overdag 2011

De N9, Boelare en Koning Albertstraat - Tieltsesteenweg worden aangeduid met sterke geluidsbelasting in het cen- trum. Het RUP heeft hierop geen invloed, al zal in de toe- komst de zuidelijke ringweg een gunstige invloed hebben op de geluidsbelasting in het centrum.

1.2.10. WATER

Watertoets - risicozones voor overstromingen

Binnen de perimeter van het RUP of in de nabijheid ervan zijn er geen risicozones voor overstromingen of gebieden die recent zijn overstroomd.

Watertoets - infiltratiegevoelige bodems

Het gebied binnen de perimeter van het RUP en in de na- bijheid ervan is aangeduid als infiltratiegevoelig.

15 plusofficearchitects 2. Planningscontext

2.1 Overzicht van bestaande juridische documenten

In onderstaande tabel geven we een overzicht van bestaande juridische documenten die betrekking hebben tot de projectzone.

Type plan Kenmerken

Gewestplan 9. Eeklo-Aalter, Goedkeuring 24/03/1978

Gewestelijke ruimtelijk uitvoeringsplannen n.v.t.

Provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen n.v.t.

Gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen n.v.t.

Algemene plannen van aanleg n.v.t. Bijzondere plannen van aanleg BPA Kruger 09/03/1998

Vergunde verkavelingen n.v.t.

Natura 2000 n.v.t.

Gebieden van het VEN/IVON n.v.t.

Erkende natuurreservaten n.v.t.

Beschermde monumenten - Sint-Vincentiuskerk, Kerkplein (07/12/83) - Minderbroederskerk, Markt 27 (07/12/83) - Stadhuis met belfort (04/11/43) - burgerhuis met aanhorigheden, Koning Albertstraat 15 (30/04/04) - pand, Markt 73 (14/03/01) - herenhuis, Molenstraat 25 (30/04/04) - woonhuis bij vml. fietsenfabriek, Molenstraat 33 (30/04/04) - vredegerecht, Stationsstraat 21 (30/04/04) - woning, Stationsstraat 4 (07/12/83) - vml. notariswoning, Stationsstraat 58 (30/04/04) - woonhuis excl. recent woongedeelte, Stationsstraat 62 (30/04/04) Beschermde landschappen beschermd Stadsgezicht: omgeving van de Sint-Vincenti- uskerk (07/12/83) Ankerplaatsen en relictzones n.v.t.

Beschermingszones grondwaterwinningen n.v.t.

Buurt- en voetwegen geen

Herbevestigde agrarische gebieden n.v.t.

RUP Eeklo centrum 16 2.1.1. GEWESTPLAN (1978)

De projectzone is in het gewestplan volledig bestemd als zone voor woongebied met een kleine uitzondering van de zone voor kleine en middelgrote ondernemingen. De zwarte arcering betekend dat dit gebied over een culturele, histo- rische en/of esthetische meerwaarde beschikt.

Woongebied

De woongebieden zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaal-culturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving.

Woongebied van culturele, historische en/of esthetische waarde

In deze gebieden wordt de wijziging van de bestaande toestand onderworpen aan bijzondere voorwaarden, gegrond op de wenselijkheid van het behoud.

Industriegebied voor ambachtelijke bedrijven of gebied voor kleine en middelgrote ondernemingen

Deze gebieden zijn mede bestemd voor kleine opslagplaatsen van goederen, gebruikte voertuigen en schroot, met uit- zondering van afvalprodukten van schadelijke aard.

17 plusofficearchitects 2.2 Beleidskader en relevante studies

2.2.1. RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN VLAANDEREN (herziening februari 2011)

In het RSV situeert Eeklo zich in een groot aaneengesloten gebied van het buitengebied. De ruimtelijke structuur van het buitengebied wordt bepaald door de natuurlijke en de agrarische structuur, de nederzettingsstructuur en de infrastructuur. De wisselwerking tussen deze structuren (dat is de wisselwerking tussen de fysische dragers en de menselijke activiteiten) resulteert in een specifiek landschap.

De doelstellingen voor het buitengebied gaat uit van het vrijwaren van het buitengebied voor de essentiële functies, het tegengaan van de versnippering van het buitengebied, het bundelen van de ontwikkeling in de kernen van het buitenge- bied, het inbedden van landbouw, natuur en bos in goed gestructureerde gehelen, het bereiken van een gebiedsgerichte ruimtelijke kwaliteit in het buitengebied, het afstemmen van het ruimtelijk beleid en het milieubeleid op basis van het fysisch systeem, het bufferen van de natuurfunctie in het buitengebied, en de verweving van vrijetijdsfuncties stimuleren aan de hand van een operationele beleidsstrategie. (RSV 2011, p47)

Ontwikkelingsperspectief voor de nederzittingsstructuur: -- Differentiatie van de nederzettingsstructuur -- Trendbreuk in de verdeling van de behoefte aan bijkomende woongelegenheden: 60 % in de gemeenten die geheel of gedeeltelijk tot het stedelijke gebied behoren en 40 % in de kernen van de gemeenten die volledig tot het buitengebied behoren -- Wonen en werken concentreren in de kernen van het buitengebied -- Selectieve bundeling van groei in bebouwde perifere landschappen -- Geen verdere groei van linten en verspreide bebouwing

2.2.2. PROVINCIAAL RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN OOST-VLAANDEREN (maart 2004)

RUP Eeklo centrum 18 3.1. Structurerende elementen van de bestaande nederzettingsstructuur Een ruimtelijk evenwichtig net van kleine steden (p35) Tezamen met Dendermonde en Oudenaarde vormen 9 andere kleine steden een ruimtelijk evenwichtig uitgebouwd net van kleine steden, elk met een beperkt ommeland: Deinze, Eeklo, Lokeren, Ronse, Geraardsbergen, Ninove,Wetteren, Zottegem en Beveren. Enkel in het westelijk deel (tussen Eeklo en Deinze) ontbreekt a.h.w. een schakel in het stedennet. Het ommeland van deze steden is kleiner dan de invloedssferen van Gent, Sint-Niklaas en Aalst, en in sommige gevallen zelfs niet groter dan de fusiegemeente.

4.3 Toenemende verkeersintensiteit (p173) Het multimodaal verkeers- en vervoersmodel voor Oost-Vlaanderen voorspelt de verkeersintensiteit (personenwagen- eenheden per uur in de avondspits) op de wegen in 2010. Hierbij wordt uitgegaan van een trendscenario, waarbij de spreiding van de tewerkstelling gelijk blijft aan de huidige spreiding. Hieruit kunnen volgende conclusies getrokken wor- den: — De belangrijkste verkeersstromen zijn geconcentreerd op de autosnelwegen E40, E17 en delen van de A11. — Daarnaast heerst voornamelijk verkeersdrukte rond Gent, Antwerpen en Brussel. — Andere wegen met een hoge bezetting zijn bijvoorbeeld de R4, de N60 Gent/Oudenaarde, de N9 tussen Gent en Eeklo, de N16 Sint-Niklaas/Willebroek, de N47 vanuit Dendermonde en de N41 tussen de E17 en de N41 te Dendermonde en de N70 Gent/Lokeren/Sint-Niklaas.

Door het groeiend verkeer verhoogt ook de verkeersonveiligheid. Vooral doortochten van verbindingswegen door neder- zettingscentra en kruispunten tussen verbindings- en verzamelwegen, blijken gevaarlijke punten te zijn. In Oost-Vlaande- ren kunnen als voorbeelden van gevaarlijke wegen aangehaald worden: N60(b), N49, N9 (o.a. doortocht door Eeklo), N43 (o.a. doortocht door Deinze), de N46 Oudenaarde/Aalst, de N8 Brussel/Oudenaarde en de N42 Wetteren/Geraards- bergen/Lessines.

4.5 Het Westelijk Openruimtegebied (p196) Deze deelruimte wordt doorsneden door het Afleidingskanaal van de Leie en de N44 (Aalter-Maldegem) in noord-zuid- richting; de N9 (Gent-Eeklo-Maldegem) in zuidoost-noordwestrichting; in oost-westrichting: de N49 (expressweg Zelza- te-Knokke), de E40-autoweg (Gent-Oostende) en het kanaal Gent-Oostende. De E40, de N49 en N44 zijn de belangrijkste verkeersdragers in dit gebied, naast de goede treinverbinding vanuit Aalter naar Gent en de matige verbinding Eeklo- Gent. De N9 (Eeklo-Gent) is een belangrijke as in de ontwikkeling van het wonen en van de economische activiteiten.

2.6 De lijninfrastructuren (p496) Selectie van secundaire wegen type II en type III: (...) N9 (...). Selectie van knooppunten in het regionaal openbaar vervoersnet. De provincie selecteert minimaal volgende (multimo- dale) knooppunten in het regionaal openbaar personenvervoersnet: Aalter, Beveren, Deinze, Denderleeuw, Dendermon- de, Eeklo, Geraardsbergen, Lokeren, Ninove, Oudenaarde, Ronse, Temse, Wetteren, Zelzate, Zottegem.

2.2.3. GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN STAD EEKLO (januari 2008)

19 plusofficearchitects DEEL1: informatief deel 6.2.6. Ruimtelijke structuur met betrekking tot het landschap Stedelijke groenzones De stedelijke groenzones zijn open ruimtes binnen het stadscentrum. Structuurbepalend zijn dit voor Eeklo het Stadsbos en het Heldenpark. Daarnaast komen een aantal publieke ruimtes voor, dit zijn de pleinen (met als grootste de Markt).

6.4.6. De ruimtelijke opbouw van de bestaande ruimtelijk-economische structuur In de stadskern van Eeklo treffen we langs de N9 de grootste concentratie aan van kleinhandel. deze kleinhandelsstrip heeft zijn vertakkingen langs de Boelare en langs de Koning Albertstraat, beperkt ook in de Kerkstraat. Ook in de Oost- veldstraat zijn enkele winkels gelegen. Naast de kleinhandel zijn in Eeklo ook enkele baanwinkels gevestigd langs de N9. De voormalige Kruger-site is een recent project waarbij een winkelcentrum voor grootwinkels op een oud fabrieksterrein werd gerealiseerd. Dit winkelcentrum werd geënt op de N9, als aanzet van het handelslint en ter voorkoming van ongebreidelde wildgroei van grootwinkels langs de N9 naar de randgebieden toe.

6.5.3.3. Voetgangers- en fietsersnetwerk Het voetgangers- en fietsersnetwerk vormt een essentieel onderdeel in het structuurplan. Dit om korte afstandsverplaat- singen op stedelijk niveau zoveel mogelijk te voet of per fiets te laten verlopen. Verplaatsingen te voet of met de fiets moeten vooral veilig, snel en comfortabel kunnen verlopen. Eeklo werkt sinds jaren aan een samenhangend fietsnetwerk. Voor de verplaatsingen tussen de omliggende gemeenten en de stadskern van Eeklo worden meestal de oude steenwegen als snelle en kortste route gebruikt zoals de N9, N455 en N434. In de stadskern worden verschillende bestemmingen aangedaan en verlopen de fietsroutes veel diffuser. In het gehele stadscentrum waar het mogelijk is, ook omwille van de vele scholen, wordt gefietst.

7.1 Deelruimte Centraal bebouwde ruimte EEKLO CENTRUM: De stadskern die zich van oudsher ontwikkelde langs de oost-west as Molenstraat – Stationstraat op de langgerekte zandrug omvat nog steeds het eigenlijke stadscentrum. De N9, de doortocht door Eeklo, heeft door zijnzeer breed profiel en hogere bebouwing een stedelijke allure. Het winkelapparaat voor Eeklo en ruime omgeving situeert zich tevens in hoofdzaak op deze doortocht. Loodrecht op deze lange en brede centrumstraat treffen we een sterk contrast van smalle noordzuid gerichte woon- straten. Deze woonstraten bedienen vooral kleine woningen op een zeer kleinschalig en nauwe perceelsstructuur. Het straten- en perceelspatroon is als relict van de textielindustrie zeer gaaf gebleven. In de noordelijke, maar vooral ook in de zuidelijke achterliggende woongebieden situeren zich zeer grote scholencomplexen, oude bedrijvigheden en verzor- gingsinstellingen. De doorsnijding van Eeklo met de spoorlijn, nu enkel nog voor een toeristisch stoomtreintje gebruikt, voorkwam lange tijd de verdere uitbouw van de stad in de noordelijke richting. De laatste jaren en ook recentelijk werden de ontstane grote binnengebieden aangesneden voor stadsinbreidingsprojecten. De stadskern wordt ook gekenmerkt door de reconversie van oude industriële sites naar hedendaagse activiteiten in gepaste en verzorgde architectuur. De stadskern in Eeklo vertoont alle kenmerken van een stedelijk aantrekkingsgebied voor de ruime regio. Ruime voorzie- ning aan medische diensten, scholen, een groot winkelapparaat, dienstverlening, een wekelijkse markt, een stadspark, culturele, recreatieve en sportvoorzieningen… trekken de stedelijke activiteiten-beleving aan tot ver buiten de stadsgren- zen. Eeklo heeft ook een eindstation en treinverbinding naar Gent langsheen de N9. De bebouwing aan de noord-, oost- en zuidzijde heeft een heel duidelijke aflijning ten opzichte van de open ruimte. Deze open ruimte is op ± 700 meter bereikbaar vanuit het centrum van Eeklo. Noordelijk kan de fietser naar het Krekengebied, zuidelijk tot bij de bossen van het Leen. Dit maakt de woonkwaliteit des te aantrekkelijker. De stad heeft ook enkele uitlopers van bebouwing langs de invalswegen. Langs de Leopoldlaan zijn ingesloten tussen het voormalige treinspoortraject Eeklo- Maldegem en de N9 een aantal (zonevreemde) woningen, een aantal restpercelen van landbouw en verspreide ambachtelijke zones. Oostwaarts breidden het woongebied van Oostveld/ Roze de stad uit. Westwaarts treffen we diverse woonclusters aan in het tussengebied, dit gebied vertoont weinig samenhang met de stadskern. De tussenzone wordt dan ook als aparte zone verder besproken. Slechts zeer beperkt zijn binnen deze stadskernruimte nog open binnengebieden te vinden. 2.2.4. BESCHERMINGSBESLUITEN

RUP Eeklo centrum 20 Oplijsting van de beschermingsbesluiten m.b.t. de projectzone.

04/11/1943 Beschermd als monument - stadhuis met belfort

07/12/1983 Beschermd als monument: - Sint-Vincentiuskerk, Kerkplein, perceelnummer 654 b - Minderbroederskerk, Markt 27, perceelnummer 1085 S - woning, Stationsstraat 4-6, perceelnummer 1005 C Beschermd als stadsgezicht: - De omgeving van de Sint-Vincentiuskerk (afbakening op plan)

24/01/1985 Beschermd als monument: - Kapel van de Heilig Hartkliniek, Koning Albertstraat 79, perceelnummer 1394L

14/03/2001 Beschermd als monument: - pand Markt 73- hoek Sterrestraat, perceelnummer 1264B

30/04/2004 Beschermd als monument: - H. Grafkapel, Molenstraat, perceelnummer 2A2 - vredegerecht, Stationsstraat 21, perceelnummer 756C - 18de eeuws gedeelte van het herenhuis (met uitsluiting van het recent woongedeelte) en de aanhorogheid van 1911, Molenstraat 25, perceelnummer 1324G - burgerhuis met aanhorigheden, Koning Albertstraat 15, perceelnummer 1297A - voormalige notariswoning, Stationsstraat 58, perceelnummer 879K - 19de-eeuws woonhuis, met uitsluiting van het recent woongedeelte, Stationsstraat 62, perceelnummer 876D - woonhuis met aanhorigheden en tuin, Koning Albertstraat 62, perceelnummer 1479G - woonhuis bij voormalige fietsenfabriek, Molenstraat 33, perceelnummer 1327E

21 plusofficearchitects 2.2.5. BEELDKWALITEITSPLAN “BEELDIG EEKLO” (april 2015)

Het doel van het beeldkwaliteitsplan is in de eerste plaats het creëren van een overzichtelijk werkinstrument, niet alleen voor de de geïnteresseerde bouwers maar ook voor alle diensten van het beleid die in de ruimte ingrijpen: mobiliteit, stedenbouw, planning, erfgoed, sociale diensten, evenementen, lokale economie .... Dit document bevat naast analyses van de huidige toestand en toekomstbeelden ook beleids- en handhavingsprincipes voor het garanderen van de kwaliteit op lange termijn. Aan de hand van een reeks spelregels voor kleur- en materiaalge- bruik, alsook bouwhoogte, gevelverdeling, groenaanleg, boomkeuze,... wordt een contextuele toekomstvisie voorgesteld. Voor we aanvangen met het beeldkwaliteitsplan bespreken we kort de bestaande context van het gebied, zijn ruimelijke onderlegger en de grote ontwikkelingen die gepland zijn voor Eeklo en haar centrum.

6. KRACHTLIJNEN BEELDKWALITEITSPLAN 1. Groen Eeklo’s centrum Beeldig eeklo Terugbrengen van Eeklo’s natuurlijke conditie als verspreid (eiken)boslandschapBeeldkwaliteitsplan door vergroeningEeklo, 16/04/2015 van het centrum. De huidige ontwerpopgave voor de stadspromenade is een kans om te brekenplusoffice met architectsde huidige verharding en opnieuw bomen en groen in het centrum te introduceren.

2. Bloesembomen langs wegen Bloesemende bomen transformeren de smallere woonstraten in een aangename leefomgeving. Bovendien plaatst deze ingreep Eeklo op de kaart als groen- en bloemenstad.

3. Slimme waterberging Eeklo’s natuurlijke topografie zorgt voor weinig waterproblemen in het centrum zelf. Maar de omliggende waterzieke gronden kunnen moeilijk al het afstroomwater slikken. Een slim watersysteem in de vorm van sponsbossen (bijvoorbeeld aan het spoor) houdt het water vast op hogere gronden en zorgt voor een geleidelijke vrijgave van grondwater. Hierdoor worden piekmomenten van regenval gespreid over de tijd.

4. Brede voetgangersboulevard Heraanleggen van het verkeer ter hoogte van de Markt neemt heel wat verkeersdruk weg van de stadspromenade. De brede voetgangersruimte vraagt om tal van functies zoals groenruimte, zitruimte, horecaterrassen, speelruimte voor de kinderen, een kerstmarkt, parkeerruimte, ...

5. Gedeelde straatruimte In de smallere dwarsstraten kan een gedeelde straatruimte meer plaats geven aan de zachte weggebruikers en tegelij- kertijd het gemotoriseerde verkeer vertragen.

6. Witte centrumas De centrumas van Eeklo was oorspronkelijk

RUP Eeklo centrum 22 volledig wit bepleisterd. Doorheen de jaren werden nieuwe projecten gerealiseerd en geraakte deze eenheid in kleur zoek. Een herintroductie van witte/beige/grijze tinten kan dit versnipperd beeld herstellen.

7. Aandacht voor zachte doorsteken In het poreuze weefsel van Eeklo moet speciale aandacht gaan naar de vormgeving van de zachte doorsteken. Driegevel- projecten of hoge duidelijke openingen in de gevelwand markeren de doorsteken.

8. Kleine korrelprojecten Nieuwe projecten moeten op maat van Eeklo ontworpen worden. Hierbij mag de gemiddelde gevelbreedte niet over- schreden worden.

9. Interessante groepswoning- projecten Groepswoningprojecten leveren een compact antwoord op de vraag naar huisvesting. Interessante relaties tussen de wooneenheden zorgt voor dynamiek in het bouwvolume. Zo kan een renovatie van een oude burgerwoning met een hedendaagse nieuwbouwuitbreiding een interessante gestapelde woning vormen met geïntegreerde terrassen.

10. Inbreiding met industrieel karakter De binnengebieden van de poreuze bouwblokken waren oorspronkelijk eigendom van de talrijke textielfabrieken in Eeklo. Met het verdwijnen van deze nijverheid kwamen vele industriële relicten leeg te staan en geraakten in verval. Deze om- vangrijke binnengebieden zijn een kans bij uitstek om grote inbreidingsprojecten te realiseren. Aandacht moet gaan naar de vormgeving en de oorspronkelijke industriële activiteit (sheddaken, industrieel grid).

11. Bomen laten uitgroeien De boomsoorten en inplanting moeten zo gekozen worden dat de bomen kunnen uitgroeien en de snoeiarbeid beperkt is. Het inplanten van de bomen in de parkeerstrook plaatst de bomen verder van de gevels wat beter is voor het welzijn van de boom. Een grotere kruin geeft ook een maximaler effect aan het groene karakter van de straat.

12. Liever minder maar grotere bomen Voor het hele centrum maar in het bijzonder voor de smalle straten is het beter te kiezen voor één juist geplaatste boom dan voor tien blokgeschoren boompjes op een rij. Zo heeft een grotere boom op de hoek van de straat een maximaal effect voor alle straten die erop uitkomen.

7. AANBEVELINGEN RUP VOOR EEKLO-CENTRUM Tijdens de opmaak van het beeldkwaliteitsplan werden al enkele thema’s onderzocht als voorstudie voor het RUP voor de centrumas: bouwhoogte, bouwbreedte, parkeeropties, geveltuintjes, verlichting, ... Deze principes worden als aanbevelingen voor het RUP aangereikt. Belangrijk wordt de vraag ‘hoe te bouwen in het centrum?’.

- HARMONIEREGEL Het beeldkwaliteitsplan verwijst naar de harmonieregel van Stad Antwerpen, RUP binnenstad 2012. Deze harmonieregel bepaalt hoe het uiterlijk van het gebouw eruit moet zien en welk volume men mag bouwen.

Het bouwvolume, de positie van het gebouw, de voorgevelen achtergevelbouwlijn, de bouwdiepte, de bouwhoogte, de gevelopbouw en gevelgeleding, de dakvorm, de uitsprongen en insprongen, moeten in harmonie zijn met het referentie- beeld. Kortom de hoofdkenmerken van het gebouw moeten in harmonie zijn met het referentiebeeld. Dit referentiebeeld wordt gevormd door de buitenkant van de gebouwde omgeving en bestaat uit de gebouwen welke inzake harmonische samenhang het talrijkst zijn. Dit referentiebeeld is afhankelijk van de context, het kan gaan over één kant van de straat, van straathoek tot straathoek, het kan gaan over een hele straat of een gebied. Harmonie met de omgeving en het referentiebeeld begint met voldoende kennis van de ruimtelijke kenmerken van de omgeving. Deze kennis dient ingezet te worden opdat het op te richten of te verbouwen gebouw op doelbewuste en gemotiveerde wijze een relatie aangaat met de omgeving.

23 plusofficearchitects - BOUWVOLUME/BOUWBREEDTE De meest voorkomende gevelbreedte bedraagt tussen de 6 en 9 meter. Nieuwbouwprojecten moeten deze gevelbreedte respecteren door middel van materiaalkeuze, gevelritmes en openingen.

- DOORSTEEK Het beeldkwaliteitsplan laat geen lage onderdoorgangen toe in voorgevels. Onderdoorgangen komen hoger dan de gelijkvloerse verdieping om de doorsteek een publieker karakter te geven. Andere manieren om een doorsteek aan te duiden is een onderbreking in de bebouwing, mogelijks versterkt door een achteruitstaande woning met voortuin.

- AANSLUITING Het beeldkwaliteitsplan geeft verschillende mogelijkheden aan om projecten te doen aansluiten op hun buren. De con- tinuïteit van de bebouwing in het centrum is belangrijk voor de uitstraling van de centrumas en zijstraten als geheel. Hierbij wordt gekeken naar de dakvormen, gevelgeleding en gebouwhoogte.

- GEVELOPBOUW - GEVELGELEIDING Verticale raampartijen zijn kenmerkend voor Eeklo. Maar ook de horizontaliteit is van belang. Speciale aandacht moet gaan naar de verhoudingen van de gevelopeningen en de raamverdelingen conform het referentiebeeld van de straat.

- DAKVORMEN De voorkeur voor de dakvorm is een traditioneel zadeldak. Afwijkingen hiervan zoals een mansardedak of gedraaid zadeldak als puntgevel zijn toegelaten. Voor inbreidingsprojecten in het binnengebied kan teruggegrepen worden op industriële architectuurtaal van sheddaken.

- UITSPRONGEN - INSPRONGEN Uitsprongen en insprongen geven dynamiek aan het straatbeeld en doorbreken de lineariteit. Vlakke gevels zijn niet eigen aan Eeklo. Kijk maar naar de vele insprongen en uitsprongen in de klassieke panden met vele ornamenten.

- PARKEEROPTIES Parkeren gebeurt bij voorkeur ondergronds. Andere mogelijkheden die worden aangereikt zijn parkeren op straat tussen bomen, een groene groepsparking in binnengebieden of in een garage met bovenlicht.

- HOOGSTE BENEDENVERDIEPING In de smalle straten moet bijzondere aandacht gaan naar de hoogte van de ramen op de benedenverdieping. Hogere ramen en bovenlichten boven de deur en garage zorgen voor meer inval van natuurlijk licht. Dit verhoogt aanzienlijk de leefkwaliteit van kleine woningen.

- GEVELTUINTJES Geveltuintjes kunnen een positieve bijdrage leveren in de beeldkwaliteit van Groenwit Eeklo. Het bestuur zet al geruime tijd in op de aanleg van geveltuintjes, bijvoorbeeld in de wijk Rozen. Bovenstaande tekening is gebaseerd op het ‘Stede- lijke reglement betreffende de aanleg van geveltuintjes’.

- GEVELRENOVATIE WINKELS Voor de renovatie van winkelpanden worden in het bijzonder enkele (reclame)principes voorgesteld, o.a. de maximale hoogte van etalages op de benedenverdieping, de maximale dimensie van banners, de maximale uitsprong van panelen etc. worden vastgelegd.

- VERLICHTING Voor de Markt en de heraangelegde centrum-straten werd reeds een coherente verlichting toegepast. In de smalle dwarsstraten en de Molenstraat vinden we een willekeurig palet straatverlichting. In de visie van het BKP kan de Markt een eigen verlichtingsconcept hebben, terwijl de overige straten coherente armaturen hebben. Voor de verlichting van de N9 willen we met zo min mogelijk palen een zo maximaal mogelijke ruimte verlichten. Dit kan door meerdere lichtpunten op één paal te groeperen. Hierbij moet speciale aandacht besteed worden aan de hoogte en positionering van de lichtbronnen.

RUP Eeklo centrum 24 2.3 Projecten op stapel

Naast het beeldkwaliteitsplan en RUP voor het centrum van Eeklo zijn er vandaag nog heel wat projecten lopende die grenzen aan het projectgebied of er gedeeltelijk onder vallen. We lijsten ze kort op met hieronder een overzicht op plan.

Boelare - Kerkstraat

N9 Hoofddoortocht Hartwijk

Herbestemming Paterskerk BPA Krügersite Stationsomgeving

2.3.1. N9 HOOFDDOORTOCHT ontwerper: GRONTMIJ Grontmij ontwikkelde reeds twee ontwerp-voorstellen De centrumas is toe aan een nieuw concept. Met de komst voor de stadspromenade. De eerste in 2009 plaatst een van de heraanleg en de ringweg wordt er nagedacht over dienststraat voor leveringen en de bus in de schaduw van een nieuw soort ruimte in de stad. De ‘stadspromenade’ de gebouwen. De zonnige noordzijde van de N9 kan dan zal een publieke ruimte worden met ruimte voor zachte optimaal ingezet worden als publieke ruimte. In 2013 pas- weggebruikers en kwalitatief groen. te Grontmij hun ontwerp aan naar een profiel met een parkeerberm tussen de twee rijstroken.

2.3.2. STATIONSOMGEVING ontwerper: VECTRIS - GRONTMIJ Het kruispunt N9-Oostveldstraat wordt verpleind en fun- geert als scharnier tussen het station en het centrum van Eeklo. Om het doorgaande verkeer in het centrum af te bouwen kan er worden onderzocht of de Oostveldstraat niet haakser (en dus verder weg van het centrum) kan aansluiten op de Stationsstraat. Het herschikken van het kruispunt biedt tevens ook mogelijkheden om meer plein- ruimte te creëren met veilige fiets- en voetgangersover- steken tussen het centrum, de bussen en de trein.

25 plusofficearchitects 2.3.3. BOELARE - KERKSTRAAT ontwerper: Veneco2 Het plangebied is gelegen in de stadskern van Eeklo, ten noorden van de N9 Brugge – Gent. De site betreft het bouwblok tussen Boelare, Kerkstraat, Teirlinckstraat en de oude spoorweglijn. Het ganse bouwblok heeft een opper- vlakte van 5,6 ha. Voor de ontwikkeling en de inrichting van het bouwblok kwamen uit het ontwerpproces volgende belangrijke bouwstenen naar voor: 1. gemengde ontwikkeling wonen - werken 2. verbindingen op lokaal niveau 3. kwalitatief openbaar domein

Dit plan is een onderdeel van het project Spazio i.s.m. VOKA en het Agentschap Ondernemen.

Benedenverdieping Twee verdiepingen Drie verdiepingen Vier verdiepingen Vijf verdiepingen © Veneco - Buro2, dd. 03/02/2015

2.3.4. HARTWIJK ontwerper: TRANS architectuur / stedenbouw De Hartwijk is gelegen op loopafstand van de Markt en si- tueert zich op de terreinen van AZ Alma, tussen de Moeie, Tieltsesteenweg, Koning Albertstraat en de Cocquytstraat. De stad heeft de ambitie de Hartwijk te ontwikkelen tot een duurzame wijk, die jonge gezinnen kan aantrekken maar ook woongelegenheden creëert voor het groeien- de aandeel vijftig-plussers. Een alternatief aanreiken voor het perifere wonen is een belangrijk uitgangspunt, maar tegelijk wil de stad functionele diversiteit garanderen in dit deel van de stad als een basisconditie voor stedelijk wonen. Het integreren van het bestaande erfgoed, ruimte voor dienstverlening, kleinhandel, maar ook volkstuinen, kinderopvang, co-housing en zorg-wonen maken deel uit van de basisopzet van het project. CONSULTANCY-OPDRACHT

Conceptbegeleiding stadsvernieuwingsproject “De Hartwijk” - Opmaak RUP Hartwijk 31.03.2015

© TRANS architectuur en stedenbouw, dd.31/03/2015

VARIANT 2 mASTeRPLAN meT eRveN RUP Eeklo centrum 26 2.3.5. BPA KRUGERSITE ontwerper: Het projectgebied van 2,7ha groot is gelegen in het cen- trum van de stad tussen de gewestweg N9 Stationsstraat en de Zuidmoerstraat. Met het ontwerp-bestemmings- plan werd voorzien in een gemengde zone voor handels- functies en diensten gemengd met een woonbestemming

Voorkeursscenario

Voorkeursscenario Paterskerk 2.3.6. HERBESTEMMING PATERSKERK ontwerper: nog niet gekend In 2015 werd het onderzoek opgestart naar een mogelijke bestemmingswijziging van de Paterskerk in het centrum van Eeklo, tevens gelegen in het beschermd stadsgezicht. Hierbij zijn volgende onderzoeksvragen aan de orde: -- Mogelijkheden en potenties van leegstaande beschermde kerk? -- Hoe en tegen welke kost de kerk herinterpreteren als onderdeel publieke ruimte? -- Hoe de (financiële) belangen van de stad en potentiële investeerders op elkaar afstemmen?

-- Hoe werking van het jongerencentrum De Waai - Paterskerk omvormen tot overdekte hal - toren als kunstproject toevoegen integreren? - achterbouw afbreken ten voordele van grotere tuin naast publieke hal -- Hoe kan de stad de rol van regisseur in dit project - de doorsteek tussen Markt en Zuidmoerstraat als kwalitatieve zachte verbinding opnemen? - op lange termijn kan een hoekproject de huidige -- Hoe een kwaliteitsvolle publieke ruimte ontwikkelen rijwoningen vervangen

tussen de Markt en de Zuidmoerstraat? © plusofficearchitects, Beeldkwalitetsplan dd. 16/04/2015 N9 als stedelijke drager p. 61 plusofficearchitects voorkeursscenario ontwikkeling Paterskerk en omgeving. De eerste stedenbouwkundige vergunningsaanvragen voor deze omgeving worden in december 2015 ingediend.

27 plusofficearchitects 3. Milieueffectenrapportage - verzoek tot raadpleging

3.1 Omschrijving van het doel, de reikwijdte en de detailleringsgraad van het voorgenomen plan

3.1.1. DOELSTELLING Het RUP heeft als doel voorschriften op te stellen om een samenhangende en contextuele architectuur in centrum Eeklo stimuleren, nodig om geen afbreuk te doen aan de uitstraling van de centrumas en het beschermd stadsge- bied met bijhorende monumenten te bestendigen.

3.1.2. REIKWIJDTE Directe omgeving van de centrumas Stationsstraat - Markt - Molenstraat/Koning Albertstraat (t.e.m. kruising met René Vermaststraat).

3.1.3. DETAILLERINGSGRAAD Aanduiding van bouwwijze, bouwhoogte, dakvorm, maatvoering, materiaalgebruik en kleur, geveltuintjesen aan- verwante bepalingen op gebouwschaal in harmonie met de omgeving.

3.2 Aandachtspunten vanuit de huidige toestand van het milieu

3.2.1. METHODOLOGIE De inschatting van de mogelijke aanzienlijke milieueffecten gebeurt aan de hand van een korte beschrijving van de impact van het vooropgestelde programma op de huidige situatie op het terrein (referentiesituatie), waarbij de volgende disciplines overlopen worden: -- Mens: ruimtelijk-functionele aspecten -- Mens: mobiliteit -- Mens: hinder en risico’s -- Fauna en flora -- Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie -- Bodem -- Water -- Lucht en klimaat -- Geluid

Na de beschrijving per relevante discipline wordt nog een globale discipline-overschrijdende beoordeling gegeven die rekening houdt met de mogelijke cumulatieve effecten. De effecten werden - t.b.v. deze screening - ingeschat op basis van ervaring en terreinkennis van plusofficearchitects in samenspraak met de afdeling Ruimtelijke Ordening van het stadsbestuur.

3.2.2. REFERENTIESITUATIE EN NULALTERNATIEF De referentiesituatie is het terrein zoals afgebakend in het RUP en in zijn huidig terreinvoorkomen. De in deze nota opgenomen kaarten en luchtfoto’s geven een beeld van deze situatie. Ze geven ook een beeld van het nulalternatief of de situatie indien de huidige bestemmingen niet gerealiseerd worden.

In dit geval zijn de volgende effecten te verwachten: -- Nieuwe projecten en verbouwingswerken kunnen afbreuk doen aan de uitstraling van de centrumas met bijhorende monumenten en kwaliteitsvolle gevels. -- Tendens van ontgroening wordt verder gezet. -- Ontwikkelen van grootschalige projecten die zich niet voldoende integreren in het centrum en die niet bijdragen aan de kleinschalige beeldwaarde van het de centrumas, en zijstraten.

RUP Eeklo centrum 28 3.2.3. MILIEUEFFECTENBEOORDELING a. MENS: RUIMTELIJK-FUNCTIONELE ASPECTEN Daar het RUP geen bestemmingswijzigingen voorziet zijn er geen ruimtelijk-functionele verschillen te beschrijven. b. MENS: MOBILITEIT De stad wenst met een nieuwe ringweg (zuidelijke ring R43) rond het centrum de centrumas (N9) te ontlasten van doorgaand verkeer zodat in de toekomst voetgangers en fietsers op de eerste plaats komen, aangevuld met openbaar vervoer. Daar dit RUP geen mobiliteitstechnische aspecten behandelt noch uitspraak over doet, zijn ook voor dit onder- deel geen effecten te bespreken. Er wordt enkel ingezet op extra parkeervoorzieningen binnen het eigen perceel,zodat de druk op het parkeren in de openbare ruimte vermindert. Doelstelling is ook om de bereikbaarheid van het centrum en het aanbod aan openbaar vervoer ten volle in te zetten voor de te verdichten gebieden. Wonen in het centrum als duurzaam ruimtegebruik. c. MENS: HINDER EN RISICO’S Geen effecten te bespreken. d. FAUNA EN FLORA Het RUP doet geen uitspraken over bestaande fauna en flora gebieden. Het BKP besrpeekt de historische tuinen in de binnengebieden (buiten deze perimeter) en doet ook suggesties voor de inrichting van het openbaar domein, opnieuw geen onderdeel van dit RUP. e. LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE Het RUP wil het historische karakter van het centrum versterken zonder afbreuk te doen aan de bouwdynamiek. Met het RUP stellen we spelregels op om een contextuele architectuur te bekomen die eveneens de historische monumen- ten versterkt en zorgt voor een samenhangende identiteit voor de stadslaan. De bouwdynamiek in het centrum wordt ingezet als versterkende drijfveer om tot een coherenter beeld te komen. Om het verdwijnen van erfgoed echter te voor- komen, worden voor de markante gebouwen specifieke ontwikkelingsperspectieven bepaald. De markante gebouwen kunnen ingeschakeld worden om de woonkern toeristisch-recreatief aantrekkelijker te maken. Een oplijsting is gemaakt onder 1.2.5 erfgoed, van deze nota. Voorafgaandelijk aan de opmaak van het RUP gebeurt er een melding van het geplande ruimtelijk uitvoeringsplan aan de dienst Archeologisch Patrimonium, zodoende kunnen in het RUP eventueel nog voorschriften mee opgenomen wor- den over eventueel gewenst onderzoeken bij de start van mogelijke (infrastructuur)werken. De vondstmeldingsplicht is in elk geval wel van kracht. Bij de heraanleg van de pleinen of parkings en de ontwikkeling van binnengebieden zal een vooronderzoek nodig zijn. Afhankelijk van de aard van de ingreep kan bekeken worden of behoud van het erfgoed mogelijk is. f. BODEM Het RUP voorziet geen bestemmingswijzigingen en dus geen effecten op de bodemsituatie. g. WATER Het rup doet geen uitspraken over waterberging en verwijst naar de geldende regelgeving inzake hemelwaterberging. h. LUCHT EN KLIMAAT Geen effecten te bespreken. i. GELUID Minderde geluidsintensiteit door nieuwe ringweg en heraanleg N9, opnieuw gene onderdeel van het RUP.

29 plusofficearchitects 3.3 Inschatting van de mogelijke milieueffecten

Met de goedkeuring van het besluit betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s door de Vlaamse Regering op 12 oktober 2007, moet de initiatiefnemer van een plan met – mogelijk – aanzienlijke milieueffecten, zoals bijvoorbeeld ruimtelijke uitvoeringsplannen, deze milieueffecten en eventuele alternatieven in kaart brengen.

Ruimtelijke uitvoeringsplannen waarvan de plenaire vergadering plaats vindt na 1 juni 2008, moeten aan de nieuwe regelgeving voldoen. Er geldt evenwel enkel een plan-MER-plicht voor deze plannen en pro- gramma’s die aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben.

Aangezien het RUP “Eeklo centrum” gaat om:

-- stedenbouwkundige voorschriften voor bouwprojecten langs de centrumas ter garantie van de beeldkwaliteit van centrum Eeklo zonder bestemmingswijzigingen door te voeren en met respect voor de erfgoedwaarde van het centrum, -- voorschriften die betrekking hebben op: bouwhoogte, bouwbreedte, parkeeropties, inrichting geveltuintjes, materiaal- en kleurgebruik, verlichting, ... -- percelen die nagenoeg allemaal bebouwd zijn en we geen binnengebieden omvatten, is de impact op milieu, activiteiten en bodemafdekking nagenoeg onveranderlijk, -- het doel van het voorgenomen plan om de bestaande stedenbouwkundige vergunde of vergund geachte toetsand te bevestigen, en ook bijkomende ontwikkelingen toe laat die nauw aansluiten bij de bestaande toestand en tendenzen, gaat de gemeente Eeklo er van uit dat er kan worden aangetoond dat het plan de inrichting regelt van een gebied op lokaal niveau en slechts beperkte wijzigingen inhoudt op het milieu.

Het RUP vormt niet het kader voor de toekenning van een vergunning voor een project opgesomd in bijla- ge I of bijlage II van het project-m.e.r.-besluit van 10 december 2004. Het is mogelijk niet uitgesloten dat het RUP het kader vormt voor een project opgesomd in de bijlage III van het project-m.e.r.-besluit van 10 december 2004, namelijk voor de rubriek 10 b “Stadsontwikkelingsprojecten, met inbegrip van de bouw van winkelcentra en parkeerterreinen (projecten die niet onder bijlage II vallen)”. Het RUP bepaalt echter het gebruik van een klein gebied op lokaal niveau en houdt een kleine wijziging in, en is dus screenings- gerechtigd.

Het RUP is dus screeningsgerechtigd. Voor niet van rechtswege plan-MER-plichtige RUP’s dient geval per geval een screeningsprocedure te doorlopen.

RUP Eeklo centrum 30 4. Ontvangen adviezen

Volgende instanties werden geadviseerd: -- Provinciebestuur Oost-Vlaanderen - Dienst 33 Ruimtelijke Ordening en stedenbouw [email protected] -- Ruimte Vlaanderen - APL - Oost-Vlaanderen [email protected] -- Onroerend Erfgoed - Oost-Vlaanderen [email protected] -- Agentschap Wonen - Vlaanderen [email protected]

Overzicht van de belangrijkste opmerkingen:

Provinciebestuur Oost-Vlaanderen Het verzoek tot raadpleging wordt gunstig geadviseerd. Er wordt akkoord gegaan dat er geen plan-Mer dient opgemaakt te worden.

Ruimte Vlaanderen De screeningsnota maakt een voldoende inschatting van de milieueffecten voor de ruimtelijke ordening.

Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen Voor de discipline landschap, bouwkundige erfgoed en archeologie zijn er de volgende bemerkingen:

Discipline archeologie: Onze dienst stelt vast dat de effectenanalyse ten aanzien van het archeologisch erfgoed niet uitgewerkt werd. Nochtans kan de potentiële archeologische waarde van verschillende delen van het plangebied als aanzienlijk beschouwd worden. De historische kern van Eeklo gaat immers terug tot in de Middeleeuwen en is opgeno- men in de inventaris van archeologische zones, nl. “De historische stadskern van Eeklo” (ID 300594).

Middeleeuwse stadskernen hebben per definitie een rijk en gevarieerd archeologisch bodemarchief. Eens dit bodemarchief aagetast of vernield wordt betekent dit een onomkeerbaar informatieverlies met betrekking tot de ontstaansgeschiedenis en de evolutie van de stad.

Bovendien impliceert de visie van het RUP de realisatie van nieuwe infrastructuur en gebouwen. Bodemingre- pen die hiermee gepaard gaan betekenen een bedreiging voor dit archeologisch bodemarchief.

Wij vragen dan ook dat de impactanalyse ten aanzien van het archeologisch erfgoed degelijk uit te werken, de rechtsgevolgen van de ligging in de archeologische zone te vermelden en als milderende maatregel in de screening archeologisch vooronderzoek en desgevallend onderzoek te nemen conform de vigerende wetge- ving.

Discipline landschappen: Er zijn geen opmerkingen vanuit de discipline landschappen.

31 plusofficearchitects Discipline bouwkundig erfgoed: Het beeldkwaliteitsplan en het hieruit voortvloeiende RUP voor het centrum van Eeklo bieden interessante kansen om terug meer samenhang te creëren in de bebouwde omgeving van de historische centrumzone van Eeklo. Naast het stimuleren van contextuele architectuur voor nieuwbouwprojecten is een cruciaal uitgangs- punt hierbij het behoud en versterken van de erfgoedwaarden van zowel het beschermde stadsgezicht als van de waardevolle historische panden (monumenten én inventarisatieitems).

Deze screeningsnota stelt dat het RUPhet historische karakter van het centrum wenst te versterken zonder daarbij afbreuk te doen aan de sterke bouwdynamiek in de stad. Een grondige analyse van de panden die dit historisch karakter bepalen ontbreekt echter in de nota. Zo worden in de screeningsnota enkel die panden vermeld die beschermd zijn als monument. Een helder overzicht van de panden die opgenomen zijn op de inventaris van het bouwkundig erfgoed ontbreekt echter. Bovendien worden er in deze nota geen uitspraken gedaan over hun specifieke erfgoedwaarden en of deze al dan niet behouden blijven terwijl heel wat gebou- wen wel degelijk belangrijke historische en beeldbepalende waarde hebben en getuigen van de ontwikkeling van de stad Eeklo. Op die manier kan op heden moeilijk een afweging gemaakt worden in welke mate het RUP ook effectief “het historisch karakter van het centrum” zal ondersteunen en/of versterken of eerder inzet op een ondersteuning van de “bouwdynamiek in de stad”.

Het behoud van de historisch waardevolle gebouwen die op de inventaris bouwkundig erfgoed zijn opgeno- men betekent een meerwaarde voor het historisch centrum van de stad die op deze manier de band met zijn verleden bhoudt. Daarom wordt het behoud van erfgoed best in het RUP verankerd door duidelijk aan te geven om welke historische panden het gaat, door duidelijk te vermelden dat het behoud van het bouwkun- dig erfgoed wenselijk is en door in het RUP vervolgens heldere randvoorwaarden op te nemen omtrent deze historische panden.

Conclusie: Het agentschap Onroerend Erfgoed vindt dat het plan in zijn huidige vorm milieueffecten kan teweeg brengen voor de verschillende disciplines van onroerend erfgoed. Kunt u het plan aanpasen aan de bovenvermelde be- merkingen, zodat de milieueffecten niet als “aanzienlijk” beschouwd worden voor onroerend erfgoed en dat de opmaak van een plan-MER niet nodig is?

Agentschap Wonen - Vlaams-Brabant De mogelijke milieu-effecten zijn in de screeningsnota voor wat wonen betreft voldoende beschreven.

RUP Eeklo centrum 32 33 plusofficearchitects RUP Eeklo centrum 34 35 plusofficearchitects RUP Eeklo centrum 36 37 plusofficearchitects RUP Eeklo centrum 38

Agentschap Wonen-Vlaanderen Wonen Oost-Vlaanderen

Koningin Maria Hendrikaplein 70 bus 92 9000 Gent Plusofficearchitects Tel. 09 276 25 06 Emile Jacqmainlaan 4-6 bus 13 1000 Brussel

ons kenmerk uw kenmerk Uw bericht van V1409 16 december 2015

vragen naar / e-mail Telefoonnummer datum Marleen Lefèvre 09-276.25.06 11 januari 2016 [email protected]

Betreft: RUP “Eeklo Centrum” – Screeningsnota (onderzoek of het plan aanzienlijke milieu-effecten kan genereren)

Geachte,

U raadpleegde het Intern Verzelfstandigd Agentschap (IVA) Wonen-Vlaanderen van de Vlaamse overheid om te onderzoeken of voor het geplande RUP “Eeklo Centrum” in Eeklo een milieueffectrapportage noodzakelijk is, zoals bepaald in art. 4.2.5 van het Decreet houdende Algemene Bepalingen inzake Milieubeleid (DABM). U vroeg naar de mogelijke aanzienlijke milieueffecten van dit RUP. Hieronder vindt u mijn advies.

De mogelijke milieu-effecten zijn in de screeningsnota voor wat wonen betreft voldoende beschreven.

Dit advies beperkt zicht tot het aspect wonen, het doet echter geen uitspraak over andere aspecten die in het plan-m.e.r.-besluit van 12.10.2007 (i.c. bijlage I) zijn vermeld.

Hoogachtend,

Jimmy Eeckhout diensthoofd

39 plusofficearchitects OPDRACHTGEVER Stad Eeklo Industrielaan 2 9900 Eeklo

OPDRACHTHOUDER plusofficearchitects ontwerpbureau architectuur en stedenbouw Emile Jacqmainlaan 4-6 bus 13, 1000 Brussel

PROJECTMEDEWERKERS Ward Verbakel, plusofficearchitects Pieter Vandenhoudt, plusofficearchitects Dirk Waelput, stedenbouwkundig ambtenaar, stad Eeklo Bob D’Haeseleer, schepen ruimtelijke ordening, stad Eeklo