Albert Serra (Els noms de Crist) Bouli Lanners (Les géants)

Martina Kudlácek, Peter Kubelka (Fragments of Kubelka) Wang Xiaoshuai (11 Flowers)

Garin Nugroho (The Blindfold) Júlio Bressane (Rua Aperana 52)

José Mojica Marins (Awakening of the Beast) Lav Diaz (Century of Birthing) 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 3 Vooruitstrevend, verrassend, uitdagend en IFFR in cijfers 5 uitnodigend. Dat is wat het International Interview 6 Film Festival Rotterdam (IFFR) al meer dan Awards 11 veertig jaar is en wil zijn, voor een groot en Programma 16 avontuurlijk publiek en eigenzinnige film- Gasten 24 makers en kunstenaars uit alle wind- Publiek 38 streken. Als initiator én promotor van de Het festival en de media 42 onafhankelijke cinema toont en onder- Hubert Bals Fonds 48 steunt het IFFR opkomend en gevestigd Cinemart 53 talent in de film- en beeldende kunst. Educatie 58 Door het jaar heen 62 Voor veel mensen is het IFFR synoniem met een Mede mogelijk gemaakt door 66 twaalfdaagse ontdekkingsreis door het rijke landschap Financiën 72 van eigentijdse, persoonlijke cinema. Het festival is Vele handen 75 echter niet alleen vertoner, maar ook initiator. Met Bijlagen 76 een internationale co-productiemarkt (CineMart), een fonds voor filmmakers in ontwikkelingslanden (Hubert Bals Fonds) en trainingsprojecten en debatten voor professionals speelt het festival een (pro-)actieve rol bij de totstandkoming van auteurscinema en bij professionele kennisoverdracht op het gebied van film, filmindustrie en filmkritiek.

Het IFFR ziet het als zijn missie de kunstzinnige film ook buiten de festivalperiode onder de aandacht te brengen van een zo groot mogelijk publiek. Dat ge- beurt via eigen distributiekanalen, zowel in de theaters In dit jaarverslag komen zowel zakelijke als inhoudelijke Fleurs du Mal is behalve een sprankelend debuut ook een als op dvd en tv, via video on demand en online en met aspecten van het International Film Festival Rotterdam liefdesverhaal over een Franse freerunner en een Iraanse presentaties op andere buitenlandse festivals. uitvoerig aan bod. Lezen over het festival genereert vrouw in ballingschap, waarin sociale media als YouTube, een andere sensatie dan het bezoeken ervan. Onze Twitter en Facebook een belangrijke bijrol vervullen. Op landelijk, regionaal en lokaal niveau brengt het bezoekers dompelen zich soms dagen lang onder in de Fleurs du Mal maakt deel uit van onze 10 to Watch-serie. IFFR scholieren, leerlingen en studenten in contact met festivalsfeer en laven zich aan het kleurrijke en diverse Wij hopen dat dit energieke drama naar meer smaakt en de onafhankelijke cinema middels een scala aan educa- programma. Wij bieden u graag de kans om het festival zien u graag terug… op het festival en online. tieve activiteiten. ook voor even met de bezoekersblik te bekijken: een festival is immers meer dan een verzameling data en cijfers. Daartoe vindt u hieronder een code, goed voor Online film kijken via uw computer is heel eenvou- een gratis voorstelling van de Bright Future-filmFleurs dig. Typ de link www.cinemalink.nl/fleursdumal in, du Mal. Als video on demand: ook op het gebied van vervolgens klikt u rechtsonder op ‘Huur deze film’. digitale distributie is het IFFR immers een pionier. Met de code IFFR2012jv kunt u de film gratis op uw computer bekijken. U ‘huurt’ de film voor 48 uur. Het is niet mogelijk om de film te downloaden en op te slaan op uw computer.

41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 3 Bezoeken Online Totaal 274.000 filmfestivalrotterdam.com Unieke bezoekers 500.000 Bezochte pagina’s 5,4 miljoen Programma Lange films (> 60 minuten) 220 youtube.com/iffrotterdam Korte films (< 60 minuten) 326 Bright Future-films 9 Performances en installaties 35 Hubert Bals Fonds-films 9 Lezingen, debatten, talkshows en 33 Signals: Hidden Histories-films 9 presentaties Shorts-programma’s 9 Q&A’s (inclusief Big Talks) 582 Hoogste aantal videoviews op een dag 30.234 Filmzalen 24 facebook.com/iffrotterdam 18.630 likes

Premières twitter.com/iffr 6.826 followers Lange films App (voor iOS en Android) 6.904 downloads Wereldpremières 42 Tiger Report i.s.m. VPRO 10 Internationale premières 33 Europese premières 20 Distributie Korte films Uitgebracht op dvd 12 titels Wereldpremières 69 (inclusief 10 to Watch dvd-box) Internationale premières 63 Europese premières 37 Online views Video on Demand 1.177 (IFFR-site, Cinemalink, Ximon, Mubi en UPC on demand) Voorstellingen Uitzendingen op Nederland 2 VPRO 4 titels Clip, het speelfilmdebuut van Totaal 1.273 Uitzendingen op RTV Rijnmond 6 titels Maja Miloš, is een heftig portret Publieke voorstellingen 849 (+ Big Talk) van de generatiekloof in Servië, Voorstellingen in evenement 149 waarin jonge tieners zich te buiten Schoolvoorstellingen 18 gaan aan destructief groepsgedrag. Press and industry-voorstellingen 177 Festival Preview Tour Les géants in 23 filmtheaters “Het is in Servië voor iedereen lastig om films te maken: of je nou beroemd bent of pas komt kijken. Gasten In de jaren zestig en zeventig was de Servische Totaal 2.595 IFFR in Groningen cinema van wereldniveau en lag de lat heel hoog. Filmmakers 303 Bezoeken 7.200 Professionals CineMart 771 Voorstellingen 73 Daarna volgde een lange periode van onverschil- (waarvan 604 uit het buitenland) ligheid. Nu komt daar langzaamaan verbetering Journalisten 372 in. Sinds kort is er ook weer overheidssubsidie en (waarvan 170 uit het buitenland) Curaçao International Film Festival Rotterdam dankzij de digitalisering is het voor makers veel Overige gasten 1.149 Bezoeken 7.000 eenvoudiger gewoon maar te beginnen. Voor jonge Voorstellingen 89 filmmakers is niets belangrijker dan dat ze hun film aan een publiek kunnen tonen. Geselecteerd Educatie worden door een belangrijk festival als het IFFR is Totaal 5.347 de mooiste kans die een debutant kan krijgen.” Primair onderwijs 3.313 Voortgezet onderwijs 1.172 Studenten 862 Clip, première 27 januari 15:30 Pathé 4 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 5 De kracht van Rotterdam

Festivaldirecteur Rutger Wolfson en zakelijk directeur Artistiek directeur Rutger Wolfson verwelkomde op de openingsavond tal van internationale prominenten, waaronder regisseurs Miike Takashi, Michel Janneke Staarink kijken samen terug op een geslaagde editie. Gondry en Wang Xia Oshuai en daarnaast de crew van de openingsfilm 38 témoins: hoofdrolspeelster Sophie Quinton, regisseur Lucas Belveaux, actrice Nicole Garcia en producent Patrick Sobelman.

Wat was voor jullie een bepalend moment En dat dat niet alleen aan de directeur is voorbehouden. Hoe kijken jullie terug op wat te beschouwen JS: “Achter de schermen is qua techniek een grote slag op dit festival? We zijn heel gelukkig met de bijzondere gasten die dit is als het vlaggenschip van het festival, de gemaakt. Zo is het aantal digitale vertoningen enorm JS: “De openingsavond. Dat is het eerste hoogtepunt van jaar naar het festival afreisden: er waren grote namen als Tiger Awards Competitie? toegenomen. Dat vereist een totaal andere manier van het festival, waar de nationale en de internationale film- Miike Taskashi, Michel Gondry, Andrea Arnold en Steve RW: “Editie 2012 was heel sterk, de onderlinge films werken en organiseren. Dankzij zorgvuldige voorberei- scene bij elkaar komen. Tijdens de opening hebben we McQueen, maar ook regisseurs als Peter Kubelka en waren erg divers. Maar één element hadden ze gemeen- dingen is die overstap vlekkeloos verlopen. Hetzelfde nog eens benadrukt welke rollen het IFFR zoal vervult in Peter von Bagh, die meer een cultstatus hebben.” schappelijk: het ruwe talent van de maker dat eruit bleek. geldt ook voor de invoering van e-ticketing. Technisch de filmwereld. Ook de meest trouwe bezoekers beseffen Bijzonder was natuurlijk dat er aan het eind drie vrouwe- een complexe operatie, maar onze organisatie mag soms nauwelijks dat het festival veel meer behelst dan Het programma was dit jaar iets minder om- lijke winnaars op het podium stonden. Dat is nooit eerder met trots concluderen dat alle inspanningen tot een twaalf dagen vol filmvertoningen. Het IFFR is dankzij vangrijk dan andere jaren. vertoond. Ook hun drie Tigers waren heel verschillend: fantastisch resultaat geleid hebben tijdens het festival. CineMart en het Hubert Bals Fonds bij vele stadia van JS: “Dat klopt. Dat is een bewuste keuze geweest die we een kwetsbaar, intiem Chinees drama, een rauwe en Een ander belangrijk punt is dat we de afgelopen jaren de levenscyclus van films betrokken. Zo bezien zijn de niet gemaakt hebben omdat er minder films werden extraverte Servische film en een emotionele roadmovie geëxperimenteerd hebben met nieuwe verdienmodel- twaalf festivaldagen het uithangbord van alle activiteiten ingezonden, integendeel. Het kwam voort uit onze wens uit Chili.” len. Deze editie was bijvoorbeeld de Last Minute Shop die we als platform ondernemen, ook op het gebied meer aandacht te genereren voor individuele films en hun zo’n initiatief. Je kon er vanaf een uur voor de voorstel- van talentondersteuning en -ontwikkeling. Dat is een makers. Door strenger te selecteren kun je effectief meer Wat waren deze editie de innovaties? ling tickets met vijftig procent korting kopen. Maar we belangrijke boodschap om over het voetlicht te brengen. halen uit de aanwezige gasten en de te vertonen films.” RW: “We hebben dit jaar echt een enorme slag gemaakt hebben ook aan telefonische fondsenwerving gedaan We kregen er ook enthousiaste reacties op, zowel op de in onze online aanwezigheid, zowel via de eigen site als en bij de internetverkoop een optie tot doneren geïntro- openingsavond als later in het festival.” RW: “De vernieuwing zit ons letterlijk in het DNA, want via social media. We moedigen het publiek daarmee duceerd. Dat lijken louter technische zaken, maar die elk jaar biedt het festival een totaal nieuw palet aan films aan hun meningen over de films met elkaar te delen. Zo leveren ook data op over bijvoorbeeld de morele steun RW: “Voor mij waren de twintig minuten die ik door- en nieuwe themaprogramma’s. Daardoor voelt elke editie hoeft niet alleen het IFFR mensen te informeren over die het publiek ons wil geven. Dat we een achterban bracht met Aki Kaurismäki, in een hoekje van de weer fris. Het programma was beknopter, maar had alles de programmering, maar enthousiasmeren vrienden en hebben die ons steunt is een goed en bemoedigend Doelen, grandioos. Stiekem een sigaretje roken met de in zich waar Rotterdam voor staat. Met het engagement bekenden elkaar ook voor films en andere programma- gevoel. Een andere belangrijke verandering is dat we het grote meester en ondertussen over van alles praten: van in Power Cut Middle East en Hidden Histories, het histo- onderdelen. Online media kunnen de fysieke – zeg maar prijzensysteem uniformer gemaakt hebben. We heb- Finse architectuur en science fiction tot de kunst van het rische genrewerk in het Brazilië-programma en met For offline – festivalervaring versterken en verdiepen. Een ben ook kritische geluiden opgevangen over het nieuwe schrijven en het imposante oeuvre van Peter von Bagh. Real verkenden we de grensgebieden en de toekomst mooie symbiose was het dashboard dat de berichten van prijzensysteem en die zullen we zeker in beraad nemen. Het is geweldig dat je op zo’n groot festival een goed en van cinema.” de diverse social media voorafgaand aan de voorstelling We gaan de gegevens die we verzameld hebben met al intiem gesprek kunt hebben met iemand die je bewon- op het witte doek projecteerde.” onze nieuwe initiatieven analyseren en daaruit conclu- dert, maar eigenlijk alleen van zijn werk kent. sies trekken voor de toekomst.”

6 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 7 Welke drie dingen had u dit festival niet mogen missen volgens pro- grammeur Gertjan Zuilhof?

“Lang vond men negentig minuten de ideale duur voor een film. Toen de bioscopen de pauzes afschaften - omdat de popcorn mee naar binnen mocht - werd dat opgerekt tot een uur of twee, maar zelden werden het er drie of meer. Eigen aan een festival is dat het zich van bioscoopregels niets hoeft aan te trekken. Toch zijn er films Het festival kreeg dit jaar een bijzonder die ook voor een festival problematisch kunnen zijn. Een film die een staartje, met een satellieteditie op dag duurt, maakt het onmogelijk op de betreffende dag meer dan die ene film te bekijken, terwijl je als bezoeker juist ook de diversiteit van Curaçao. een festival wilt meemaken. JS: “Laten we het een mooie traditie noemen: geheel tegen de trend in weet het festival elk jaar opnieuw een nieuwe hoofdsponsor aan zich te binden. Vorig jaar was dat UPC, dit jaar de stichting Fundashon Bon Intenshon. We vonden elkaar op de inhoud. Zakelijk directeur Janneke Staarink op de Tiger Business Lounge-avond in gesprek met Jacob van der Goot, voorzitter van de Raad van Advies van de Zij wilden een festival op Curaçao produceren en TBL, en burgemeester Ahmed Aboutaleb, ambassadeur van de TBL. benaderden ons voor hulp, knowhow en een pro- Neem Beijing 2003,van de fameuze dissident-kunstenaar Ai Weiwei. gramma. IFFR-films op Curaçao zijn een welkome Het trouwe en avontuurlijke publiek wordt versterkt de relatie van het festival met de stad. Dat doen De film duurt niet minder dan 150 uur. U leest het goed. Dat is meer afwisseling van de stortvloed aan Amerikaanse dan een half festival lang. De film werd in Rotterdam vertoond in wel eens de succesfactor van het festival we trouwens ook door ons op een aantal locaties in de blockbusters die er doorgaans draaien. Interessant een speciaal Ai Weiwei Cafe: in een soort huiskamersetting kon men, genoemd. stad te manifesteren met extra activiteiten. Zo willen we zittend op een comfortabele bank en onder het genot van een kopje voor de lokale bevolking en tegelijkertijd een im- RW: “De kracht van Rotterdam is dat zowel jonge bezoekers ook buiten de filmzaal inspireren. Het is een koffie, elke dag een gedeelte zien. De film documenteert de straten puls voor het toerisme. We onderzoeken samen of van Beijing. Meestal zat er dan ook een Chinese filmmaker op de kans om meer mensen te bereiken dan alleen het kern- makers als grote namen op een enthousiast publiek het festival met CineMart en het HBF ook niet een bank die kon toelichten waar de straat was en vertelde welke kennis publiek en het vergroot onze zichtbaarheid. Voor som- kunnen rekenen. Als Miike Takashi, die zijn film rol in het Caribisch gebied kan gaan spelen.” of vriend er in de buurt woonde. Audition al naar Rotterdam bracht, hoogstpersoonlijk mige bezoekers zal het aanvullend zijn, voor winkelend in Pathé 1 zit, staat de zaal echt op zijn kop. Maar ook publiek en toevallige voorbijgangers is het mogelijk het minder bekende personen in de kleinere zalen trekken enige dat ze dit jaar van het festival meepikken.” een geïnteresseerd publiek. De bezoekers weten bij ons heel goed waar ze heen gaan, ze zijn open minded. Het publiek ziet een belangrijk deel van het Magisch blijft altijd dat moment om een jonge regisseur, IFFR niet: het industriegedeelte dat zich achter de schermen afspeelt. die misschien nog wel tot een week voor het festival De Filippijnse filmmaker Lav Diaz is gespecialiseerd in films die aan zijn film werkte, aan een uitverkochte zaal voor te RW: “Inderdaad, maar de filmwereld kent CineMart te lang zijn voor festivals. Een uur of tien is zo zijn gemiddelde stellen. De kans is groot dat hij nooit meer zo’n groot en het Hubert Bals Fonds als belangrijke instituten. lengte. Er is een nog prematuur plan voor een film van 24 uur, maar publiek zal zien voor de film waar hij jaren aan werkte. CineMart is zeer succesvol, net als het HBF. voorlopig konden tijdens de afgelopen editie twee niet eens heel lange nieuwe films van Diaz worden bekeken:Century of Birthing en Dat zijn bijzondere momenten, voor de maker én voor Helaas staat de financiële positie van het HBF onder Florentina Hubaldo, CTE. Samen toch goed voor ruim twaalf uur. Om het publiek.” zware druk nu Buitenlandse Zaken zich met rasse schre- te zeggen dat je de twee films van Lav Diaz en het lang bewegende JS: “Dit jaar heeft ons publiek een verjongingskuur den terugtrekt. Juist omdat het HBF zo’n belangrijke kunstwerk van Ai Weiwei gezien moét hebben tijdens het laatste fes- tival heeft natuurlijk een andere implicatie dan films aanbevelen met ondergaan. Letterlijk, want voor het eerst hebben we pijler in de gehele constructie is, zijn we het hele jaar een meer traditionele lengte. Maar het zijn films die een zeer speciale ook het basisonderwijs aan ons educatieve programma door achter de schermen actief bezig financiële oplossin- ervaring bieden en juist dat laatste, daar draait het festival om.” toegevoegd. Elke dag zag ik vanaf kantoor weer bus- gen te vinden om het fonds te behouden.” ladingen arriveren: in totaal hebben 3.500 Rotterdamse basisschoolleerlingen bij ons een selectie van korte films bekeken. Het is een investering in de toekomst en het

8 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 9 De Zuid-Koreaan Park Hong-Min volgt nog een filmopleiding, maar draaide intussen wel al zijn eerste speelfilm. En nog wel in 3D — een primeur in de Tiger Awards Competitie.

“Er bestaat bij ons in Korea geen infrastructuur voor beginnende regisseurs. Ik ben door veel mensen geholpen en voelde daardoor een grote druk toen ik aan A Fish begon – ik was bang dat ik zelf de enige kijker zou zijn! Maar ik had het geluk te worden geselecteerd voor het festival van Pusan en vervolgens voor de competitie hier in Rotterdam. Het IFFR is geen prijzencircus, maar een aantal bijzondere films of films-in-wording maken er wel kans op een award. Het hart van het festival is en blijft uiteraard de Tiger Award Com- Het IFFR is in Korea een heel bekend festival, dus petitie voor artistieke nieuwkomers aan het filmfirmament. Zie voor de samenstelling van de het feit dat mijn film hier wordt vertoond heeft diverse jury’s bijlage 4. er ook toe geleid dat ik daar meer media-aandacht kreeg. Mijn goede vriend Park Jung-Bum, die vorig jaar een Tiger Award won met The Journals of Musan, vergeleek filmmaken met het werk van een boer: je kunt een goede oogst hebben, maar als je je vak niet goed uitvoert heb je het volgende jaar niets. Elk nieuw jaar moet je er even hard aan werken.”

A Fish, première 27 januari 19:30 Pathé

Voor het eerst in de Tiger Awards-geschiedenis stonden er drie vrouwelijke winnaars op het erepodium. Huang Ji, Dominga Sotomayor en Maja Milos worden door Rutger Wolfson gefeliciteerd.

41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 11 Hivos Tiger Awards Tiger Awards voor Korte Films De jury gaf een speciale vermelding aan Charlotte Lim bedrag van E30.000. The Lunchbox van Ritesh Batra, India Voor de Tiger Awards Competitie 2012 waren vijftien De achtste Tiger Awards Competitie voor Korte Films om- Lay Kuen voor I’m Lisa. De korte film die vanuit het IFFR ontving een speciale juryvermelding. eerste of tweede films geselecteerd. Aan elk van de vatte 21 films, variërend in lengte van 5 tot 56 minuten. genomineerd wordt voor de European Film Awards 2012 drie Hivos Tiger Awards is een bedrag verbonden van Aan elk van de drie gelijkwaardige awards is een bedrag is Im Freien van Albert Sackl. Lions Film Award E15.000. De drie winnaars waren: Maja Milos, Dominga verbonden van E3000. De awards gingen naar: Makino Voor het eerst werd de Lions Film Award uitgereikt. Sotomayor en Huang Ji. Takashi, Mati Diop en Jeroen Eisinga. Publieksprijzen De Rotterdamse Lions Club ‘L’Esprit du Temps’ heeft De UPC Publieksprijs is uitgereikt aan Philippe Falardeau tijdens de Lions Award Avond op woensdag 1 februari uit Canada, voor Monsieur Lazhar. De prijs voor de 2012 fondsen geworven voor een van de door het Hubert favoriete film van het festivalpubliek is een bedrag Bals Fonds ondersteunde filmprojecten. De opbrengst van van E10.000. deze speciale avond was E20.000, bestemd voor de post- productie van het regiedebuut La playa van Juan Andrés Arango, Colombia.

NETPAC Award De NETPAC Jury (Network for the Promotion of Asian Cinema) bekroond de beste Aziatische film van het IFFR 2012. De winnaar van de NETPAC Award 2012 was Sentimental Animal van Wu Quan, China.

Monsieur Lazhar, Philippe Falardeau (Canada) Clip, Maja Milos, (Servië) Generator, Makino Takashi (Japan) De Dioraphte Award is een prijs voor de publieksfavoriet uit de zeventien festivalfilms die mede dankzij het Hubert Bals Fonds tot stand kwamen. Dit jaar ging die naar Goodbye van de Iraanse Mohammad Rasoulof. Ook aan deze prijs is een bedrag verbonden van E10.000.

Sentimental Animal, Wu Quan (China)

FIPRESCI Award De jury van de internationale federatie van filmcritici FIPRESCI (Fédération Internationale de la Presse Ciné- matographique) bekroonde als de beste film in de Tiger Awards Competitie Neighbouring Sounds van Kleber De jueves a domingo, Dominga Sotomayor (Chili, Nederland) Big in Vietnam, Mati Diop (Frankrijk) Goodbye, Mohammad Rasoulof (Iran) Mendonça Filho, Brazilië. ARTE France Cinéma en Eurimages Awards De ARTE France Cinéma Award met het daaraan verbon- den geldbedrag van E10.000 wordt toegekend aan de pro- ducent van het beste CineMart-project, ter ondersteuning voor de financiële ontwikkeling van het project. Winnaar was Dunharon van Athina Rachel Tsangari (Griekenland), regisseur van Attenberg en producent van Dogtooth en Alps. Het speefilmdebuut-projectHumidity van Nikola Ljuca (Servië), een van de vijf projecten uit het Boost!-program- ma, kreeg de Eurimages Co-Production Development Neighbouring Sounds, Kleber Mendonça Filho (Brazilië) Award. Dat is de prijs voor beste CineMart-project met een Europese partner, met daaraan verbonden een geld- Egg and Stone, Huang Ji (China) Springtime, Jeroen Eisinga (Nederland)

12 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 13 KNF Award De jury van de Kring van Nederlandse Filmjourna- listen (KNF) ging uit van een selectie van films die tijdens het IFFR 2012 nog geen Nederlandse distribu- teur hadden. De jury hoopt met de prijs de winnaar Welke drie films had u dit festival niet mogen missen volgens pro- onder de aandacht te brengen van een Nederlandse grammeur Chinlin Hsie? distributeur. De prijs bestaat uit Nederlandse onder- titeling van de winnende film door NCP Holland. Winnaar van de KNF Award 2012 was Clip van Maja “In Neigbouring Sounds lijkt alles normaal en onbelangrijk en toch is Milos, Servië. de spanning voelbaar en alomtegenwoordig. In elk moment, in elke sequentie. We volgen de personages in hun zeer alledaagse levens en we verwachten dat er iets zal gebeuren, continu. Maar dat is niet het geval, op een oprisping van eigenaardigheid en onmerkbare span- ning na. Dan volgt de overdenking en in de slotminuten wordt alles duidelijk, dramatisch gezien

Clip, Maja Milos (Servië)

Fiona is jong en gewillig. Ze is dienstbode bij een familie waar alles MovieSquad Award De Poolse kunstschilder Wilhelm Sasnal tot in de puntjes geregeld lijkt, maar waar niemand een ander lijkt maakte samen met zijn vrouw Anka De Britse speelfilmWeekend van Andrew Haigh te begrijpen. De familieleden hebben ook geen flauw idee waarom Sasnal de speelfilmIt Looks Pretty from won de MovieSquad IFFR Award 2012. Fiona bij hen is en wat ze van plan is. Totem is een film met een verrassende volwassenheid ten aanzien van tempo en details. Het is a Distance, een minimalistisch en be- De jongerenjury (in de leeftijd van 15 tot en met 19 een film die de decadentie van een Duits bourgeois-gezin aan de kaak klemmend portret van een incestueuze jaar) koos deze uit twintig geselecteerde festival- stelt, een film die met stille kracht de kloof tussen Fiona’s wanhoop dorpsgemeenschap. films. Aan de MovieSquad Award is een geldbedrag en de loze frivoliteit van het leven van de rijken toont. verbonden, dat bedoeld is voor de promotie van de film onder de doelgroep. MovieSquad IFFR is een initiatief van EYE, het nationale filminstituut, in Wilhelm: “Een schilderij maken is in de uitvoe- samenwerking met het International Film Festival ring totaal anders dan het maken van een film. Rotterdam en wordt mede mogelijk gemaakt door Schilderen is een eenzame activiteit, waarbij ik SNS REAAL Fonds. van niemand afhankelijk ben. Als ik niet tevreden De documentaire Low Definition Control - Malfunctions #0 gaat over ben met het resultaat, begin ik gewoon opnieuw. de snelle toename van het aantal bewakingscamera’s in onze zoge- Je hebt geen vooraf vastgesteld schema en kunt naamd ontwikkelde maatschappijen. Onder het mom van veiligheid worden veel dingen die we doen door deze camera’s geregistreerd. volop experimenteren. Ook levert schilderen direct De filmmaker stelt niet alleen deze praktijk ter discussie – is het resultaat op. Voor het productieproces van een film nuttig? is het niet opdringerig? – maar bekijkt het fenomeen van alle kanten, waaronder die van de sociologie en de psychologie. Dat alles geldt precies het tegenovergestelde. Maar er is ook in een prachtige, esthetische vorm van zwart-wit widescreen-film.” een overeenkomst: ik word in beide gevallen gedre- ven door een verlangen om iets over de wereld te zeggen en die te bevragen.” Weekend, Andrew Haigh (Groot-Brittannië) Anka: “Een paar jaar geleden zijn we al eens in Rotterdam geweest, maar niet ten tijde van het festival. Ik hoop dat er de sfeer hangt die we ook kennen uit de kunstwereld: vrij en ongedwongen.”

It Looks Pretty from a Distance, première 28 januari 15:30 Pathé

14 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 15 Het IFFR biedt een zeer divers en altijd weer actueel programma met naast uitgesproken films ook veel andere activiteiten: tentoonstellingen, debatten, performances, interviews. Van de films die dit jaar vertoond zijn – 220 lange en 326 korte films – bestond de helft uit premières. Het overgrote deel ervan was alleen tijdens het festival in Nederland te zien.

De duur van de films op het IFFR varieert van enkele De Tiger Awards Competitie is het kloppende hart van Grandioze beelden en betoverende klanken tijdens het eenmalige Eye Trap-concert – met uitzicht op de Maas. minuten tot een ‘normale’ speelfilmduur, maar er het festival. In deze competitie, met een internationale zitten ook projecten tussen met een epische lengte van vakjury, staat de ontdekking van jong, veelbelovend en deze sectie. Spectrum bevat de beste, belangrijkste en Ook buiten de bioscoopzalen was veel te doen dat onder meerdere uren. Als het om korte of lange film gaat nog onbekend talent centraal. Dat laatste is een van de mooiste films van het afgelopen jaar: werk van de grote de Signals-vlag viel. We noemen blikvanger For Real, maakt het festival geen onderscheid: het is de kwaliteit kerntaken die het IFFR zich stelt. De vijftien genomi- meesters van de auteurscinema, waaronder David dat de alledaagse realiteit als canvas voor een bioscoop- die telt. Het aanbod aan korte films is in kwantiteit haast neerde producties, allemaal de eerste of tweede film van Cronenberg (A Dangerous Method), Aki Kaurismäki (Le ervaring gebruikte. Bijzondere For Real-exponenten onovertroffen: van alle grote internationale filmfestivals de maker(s), gingen verspreid over de festivalperiode Havre) en Andrea Arnold (Wuthering Heights). Ook de waren onder andere het grote Google-kunstobject van heeft het IFFR de grootste shorts-selectie. in de grote Pathé-zalen in première. Voor de aanwezige nieuwste films van minder bekende regisseurs die de de Duitser Aram Bartholl, de ontregelende sociale regisseurs een magisch moment, want het is vaak de wereldcinema verrijken vinden onderdak in Spectrum, video-experimenten van de Finse kunstenares Pilvi Het festival ziet het als taak om bezoekers wegwijs te allereerste keer in hun carrière dat ze voor een uitver- zoals bijvoorbeeld de Italiaan Davide Manuli, maker Takala, vier geluidswandelingen op de Kop van Zuid, en maken in het royale aanbod. Dit jaar werd het profiel kochte zaal staan. Een nominatie voor de prestigieuze van de buitenissige electro-western La leggenda di Kaspar Eye Trap,waarbij het Metropole Orkest en kunstenares verscherpt door het aantal titels aanzienlijk te reduce- competitie leidt daarnaast tot meer internationale aan- Hauser. Germaine Kruip een soundtrack uitvoerden die speciaal ren. Dit gold met name voor het aanbod in de Bright dacht. De nadrukkelijke focus op jong talent en vernieu- geschreven was voor een van de meest spectaculaire ver- Future-sectie en voor het kortefilmprogramma. wende cinema maakt deze competitie anders dan die Het IFFR heeft een belangrijke functie in het oppikken gezichten van de stad: het gezicht op de Maas. De Home De bijsturing was vooral noodzakelijk om te voorkomen van andere internationale festivals. De korte film heeft en duiden van nieuwe ontwikkelingen in de cinema en Movie Factory van Michel Gondry was een interactieve dat films elkaar te zeer beconcurreren op aandacht van een eigen competitie, de Tiger Awards Competitie voor beeldende kunst en het entameren van debat daarover. installatie annex workshop waarin deelnemers na een de media, de industrie en het publiek. Een iets minder Korte Films, waarin uiteindelijk van 21 genomineerden MetW dat doel zijn de Signals-themaprogramma’s in korte instructie met een beperkt aantal sets en requi- omvangrijk programma vergroot de aandacht voor ook drie een gelijkwaardige Tiger Award winnen. het leven geroepen. Onder de vlag van Signals agendeert sieten zelf een korte film konden maken. Voor andere afzonderlijke titels en maakt dat de vele films die maar het festival actuele ontwikkelingen in kunst en maat- Signals-onderdelen die aan de zaal ontsnapten, zie More een keer in Nederland te zien zijn meer publiek krijgen. De festivalpijler Bright Future is een verzamelplaats van schappij, duidt deze en voorziet ze van context. Deze Than Film op pagina 20. jonge regisseurs die aan de start van hun carrière al blijk editie bood Signals een duik in de schatkamer van de Een gestroomlijnde programmaopzet garandeert dat geven van een originele en eigenwijze kijk op de cinema. cinema. Het Signals-onderdeel Regained was een retro- Selectie 2012 het festival ondanks een brede waaier aan activiteiten Makers als de vermaarde kunstenaar Steve McQueen, spectief van werk van de Finse filmmaker en -autoriteit De IFFR-programmaredactie reist gedurende het jaar toch overzichtelijk blijft. De vier pijlers van het pro- die met het controversiële Shame zijn tweede film afle- Peter von Bagh, het onderdeel Mouth of Garbage een de wereld rond op zoek naar filmpareltjes voor de gramma zijn de Tiger Awards Competitie, Bright Future, verde, of de Argentijnse Milagros Mumenthaler wiens bloemlezing van Braziliaanse exploitatiecinema. For IFFR-programmering. Het Hubert Bals Fonds leverde Spectrum en Signals. De diverse themaprogramma’s intieme debuut Abrir puertas y ventanas internationale Real verkende het schemergebied tussen film en reali- zeventien titels aan het programma. Daarnaast stellen vallen onder één van deze vier pijlers. Het festival werd waardering oogstte. De Belg Nicolas Provost was als teit, en de onderdelen Power Cut Middle East en Hidden de programmeurs iedere editie een aantal speciale pro- geopend met voor genodigden het misdaaddrama 38 kortefilmmaker al diverse malen eerder in Rotterdam te Histories thematiseerden respectievelijk de Arabische gramma’s samen die dieper ingaan op actuele thema’s témoins en voor publiek met de Noorse komedie King gast, maar toonde nu zijn speelfilmdebuutThe Invader. lente en het aan de kaak stellen door kunstenaars van en ontwikkelingen in de cinema. Curling. De laatste festivalvrijdag – inmiddels wordt het het propagandaverhaal van de Chinese overheid. De IFFR programmaredactie bestond deze keer uit: Rut- een traditie – was dit jaar extra spannend door de verto- De uitgesproken smaak van ‘Rotterdam’ komt in ger Wolfson (directeur), Edwin Carels, Ludmila Cvikova, ning van de apocalyptische thriller Take Shelter. Spectrum tot zijn recht. De officiële openingsfilm van Peter van Hoof, Chinlin Hsieh, Gerwin Tamsma, Gertjan De officiële slotfilm was Daniel NettheimsThe Hunter. het festival, 38 témoins van Lucas Belveaux, kwam uit

16 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 17 Cinema Regained manifesteerde zich deze editie niet alleen in de De Japanse regisseur Miike Takashi kreeg voorafgaand aan de première In het Ai Wei Wei Café werden naast werk van de naamgever elke middag De F is van film, festival en... feest. bioscoopzaal, maar ook daarbuiten, dankzij een aantal exposities, zoals van zijn Ace Attorney de nodige vragen op zich afgevuurd in een Big Talk. ook films vertoond die zo verborgen waren, dat ze zelfs niet in het Hidden Celluloid Brushes. Histories-programma waren te zien.

De Braziliaan José Mojica Marins geniet dankzij zijn alter ego Coffin Joe Signals: For Real had ook een eigen hoofdkwartier waar tal van bewust- De kelder van het Ai Weiwei Café huisvestte een viertal installaties van De gevarieerde talkshow Smart Talk stond elke dag in het teken van een een cultstatus. Als gast van het Mouth of Garbage-programma bracht hij zijnsverbredende activiteiten plaatsvonden: de Reality Check. het Power Cut Middle East-programma. ander programma-onderdeel. Hier was dat The Mouth of Garbage. ook in Rotterdam leven in de brouwerij.

WORMyWOOD bleek met een altijd verrassend programma een popu- Achter de schermen werkt de filmcontrole de klok rond om alle 16- en Terug in de tijd van filmpionier Géorgès Méliès met de Regained-exposi- Kunstenaar Roderik Bösensell leverde voor Kids on the Floor een laire locatie om de festivaldag uit te luiden. 35mm-kopieën, maar ook alle digitale tapes en bestanden, op tijd en in tie Confisseries et jouets in de Alliance Française. bijzondere videowall vol Animated Gifs. Na kinderbedtijd werden die vorm in de juiste projectiecabine te bezorgen. ingewisseld voor meer volwassen beelden.

18 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 19 Tiger Awards Competitie TG Zuilhof, Inge de Leeuw, Evgeny Gusyatinskiy en Bianca van het lijf te vragen. voor Korte Films vond er plaats. Prijzen voor de nieuwe generatie. Zeventien genomineerde filmmakers Taal. De ondersteunende research en selectie viel onder Voor de derde keer op rij organiseerde het festival Big Signals gesignaleerd strijden met hun eerste of tweede film om drie gelijkwaardige Hivos verantwoordelijkheid van Dicky Parlevliet. De Tiger Talks. In een speciaal decor ontmoetten geoefende inter- De actuele Signals-onderdelen Hidden Histories en Tiger Awards. Awards Competitie werd samengesteld door Chinlin viewers filmmakers als Steve McQueen, Andrea Arnold Power Cut Middle East deelden een extra festivallocatie Hsieh, Inge de Leeuw, Gerwin Tamsma en Gertjan en Miike Takashi. Wie geen plek in de uitverkochte zaal aan de Karel Doormanstraat, die Ai Weiwei Café was Tiger Awards Competitie Korte Films TS Zuilhof, onder leiding van artistiek directeur Rutger had bemachtigd, kon daags daarna bij RTV Rijnmond gedoopt. Geen gewone horeca-gelegenheid, maar een Prijzen voor kort maar krachtig: 21 films korter dan zestig minuten zijn geselecteerd voor de Tiger Awards Competitie voor Korte Films, waarin Wolfson. en op de festivalsite terecht voor een videoregistratie. expositieruimte en ontmoetingsplek ineen. Naast een drie gelijkwaardige prijzen te winnen zijn. permanente expositie van vier werken van Ai Weiwei IFFR Pocketeditie Ook de Critic’s Talks maakte een comeback. Internati- vond er dagelijks een Hidden Histories-activiteit plaats Bright Future BF Voor de zestiende maal was Groningen de thuisbasis onale critici interviewden filmmakers als Mohammad – vaak eenmalige filmvertoningen, soms in aanwezig- Vers bloed. Eerste of tweede film van filmmakers waarvan het festival in de toekomst nog veel goeds verwacht. voor een IFFR-pocketeditie. In ForumImages waren 73 Rasoulof, Ruben Östlund en Valérie Massadian in heid van de maker. In de kelder van het café stonden een vertoningen – een beknopte dwarsdoorsnede van het LantarenVenster. Nieuw dit jaar waren de Smart Talks: aantal video-installaties uit het Power Cut Middle East- Spectrum SP IFFR-programma – in totaal goed voor 7200 bezoekers. toegankelijke late night talkshows in samenwerking met programma opgesteld. Power Cut organiseerde daar- Rotterdam op zijn breedst. Het festival selecteerde actueel, krachtig Zij wezen Historias que só existem quando lembradas De Unie in Debat, elke dag over een ander festivalthema naast op 1 februari ook het uit performances en lezingen en vernieuwend werk uit alle windstreken, van veteranen tot minder aan als publieksfavoriet. Het filmprogramma werd en met wisselende gastheren. bestaande Reading the Arab Image. bekende regisseurs. opgeluisterd met tal van andere activiteiten, waaronder The Mouth of Garbage werd na de openingsfilmA Spectrum Shorts SH talkshows, live optredens, een kortefilmmarathon en de WORM opende elke avond als extra festivallocatie haar opção, een sociaal drama dat in 1981 het Bronzen De kracht van kort: films van één tot 59 minuten lang, uit alle jaarlijkse filmquiz. deuren voor performances, films en feesten die een link Luipaard van Locarno won, feestelijk ingeluid met een wind­streken. Ze worden als voorfilm bij lange films, of gebundeld in hadden met een programmaonderdeel of festivalactivi- Braziliaans feest in de Schouwburg. Voor verdieping en verzamelprogramma’s. teit. Met een eclectische programmering garandeerde context zorgde een gratis presentatie waarin mede- WORMyWOOD uitgaansavontuur vol verrassingen: samensteller Gabe Klinger illustere fragmenten toonde Signals: Peter von Bagh PB Dankzij het oeuvre van Peter von Bagh (filmmaker, festivaldirecteur van rituele Tibetaanse klanken en techno uit de moe- en diverse kopstukken uit de Braziliaanse exploitatie- en wandelende filmencyclopedie) kunt u binnen één festival Finland- derschoot van Chicago, tot een wereldpremière van de cinema ondervroeg, waaronder de legendarische José kenner worden. Zijn documentaires hebben cinema en de woelige Finse Rotterdamse kunstenares Wendolien van Oldenburgh Mojica Marins. geschiedenis als onderwerp. Het retrospectief wordt aangevuld met bijzondere historische speelfilms uit Finland. en compilaties uit Kollywood (de Tamil-talige Indiase Regained breidde het filmprogramma uit met een zeven- filmindustrie). Ook de uitreiking van de Tiger Awards tal exposities, onder andere in het Nederlands Architec- Signals: Regained RG Een verfrissende duik in de filmgeschiedenis met parels uit de ­schat­kamer van de cinema. De vangst: gerestaureerde klassiekers, documentaires over cinema, animatie, filmische experimenten en een aantal exposities.

Signals: The Mouth of Garbage MG Ook buiten het witte doek om roert het Retrospectief van klassieke trash, horror, sociaal drama, avant-garde IFFR zich op volle kracht, met dit jaar 35 en pornofilms, die de beruchte Braziliaanse rosse buurt Boca do Lixo in São Paulo als bakermat hebben. performances en installaties, 33 lezingen, debatten, talkshows en presentaties en maar Signals: Power Cut Middle East PC liefst 582 zaalgesprekken. Het dagelijkse bombardement van beelden van de volksrevoluties in het Midden-Oosten wekt de suggestie dat de Arabische Lente een vlam Het festival houdt niet op bij de uitgang van de filmzaal. in de pan was. Power Cut Middle East onderzoekt wat die beelden nu precíes zeggen en laat, aan de hand van eerder werk van filmmakers, Naast filmvertoningen is er in de programmering ook zien dat de revolte al tijden in de lucht hing. volop ruimte voor bijzondere installaties, energieke fees- ten en daverende optredens. En uiteraard inhoudelijke Signals: Hidden Histories HH debatten en spraakmakende talkshows, want over film Speelfilms en documentaires uit China die een beeld schetsen van de Chinese realiteit dat haaks staat op dat uit de partijpropaganda, met moet gepraat en gediscussieerd worden. Dat gebeurt op ­onderwerpen als armoede, corruptie, ontworteling en wanbestuur. Met tal van manieren: in Big Talks, waarin makers door ras- Hidden Histories was ook een bijzondere ontmoetingsplek verbonden: interviewers diepgravend aan de tand gevoeld worden, het Ai Weiwei Café. tijdens speciale debatten en lezingen, in laagdrempelige Signals: For Real FR talkshows – de Smart Talks – en zaalgesprekken met Geen films, maar het echte leven. Met een scala aan activiteiten en regisseurs, producenten, scenaristen en acteurs, waarbij evenementen wordt de alledaagse realiteit tot filmische ervaring ook het publiek de gelegenheid krijgt om hen het hemd getransformeerd. Michel Gondry in zijn tijdelijke fabriek: de Home Movie Factory.

20 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 21 tuurinstituut en cultuurpodium Nieuwe Oogst. In de Sub-urban Video Lounge bracht het festival een eerbetoon aan de recent overleden experimen- tele filmmaker Bart Vegter. Welke drie films had u volgens Party programmeur Gerwin Tamsma niet mogen missen dit festival? Op donderdag 26 januari liet de tweede VPRO Filmnacht het IFFR na een filmvoorstelling Café( Twee jaar geleden verwelkomde het festival de Flore) tot diep in de nacht op zijn grondvesten ste “Wie de reacties op het 41 IFFR in de internationale pers erop de Japanse Okuda Yosuke al met zijn swingen met door 3voor12-geselecteerde live mu- naleest, kan maar tot een conclusie komen: dé film van het festival droogkomische gangsterfilmHot as Hell. ziek van onder andere Lefties Soul Connection, DJ was Neighbouring Sounds van Kleber Mendonça Filho. Veel lof voor de geweldige acteurs, voor de stijlvolle, caleidoscopische vertelling die Dit jaar werd zijn Tokyo Playboy Club, ook Sandeman, de Groningse MC Kraantje Pappie en moderne levensangsten in een straat – de feitelijke hoofdpersoon – in een misdaadkomedie, geselecteerd voor de Jameszoo. Ook de rest van de festivaldagen kwamen Recife analyseert. Inmiddels zijn er een distributeur in onder meer Tiger Awards Competitie. party animals en feestbeesten flink aan hun trekken, de VS en Groot-Brittannië en een waslijst aan uitnodigingen van want elke avond toverden wisselende dj’s de Kleine internationale festivals. En dat voor een film die pas twee dagen voor de première afgewerkt kon worden -‑ bij Nedcipro in Rotterdam! “Onafhankelijke films worden in Japan nauwelijks Zaal van de Rotterdamse Schouwburg om tot een spetterende feestruimte. bezocht. Japanners zijn op cultureel gebied heel passief, vind ik. Ze ontwikkelen zich amper. Liever Oud Tiger-kandidaat David Verbeek leverde een hangen ze voor de televisie en nemen tot zich wat er unieke beeldinstallatie. In Nocturnal Taipei onder- op het scherm voorbij komt. We zijn over het alge- zoekt Verbeek de verstrengeling van de moderne meen geen volk dat eropuit is om een eigen smaak te metropool met oprukkende jungle. De botsing van ontwikkelen. De kans is dus groot dat Tokyo Playboy natuur en samenleving roept de aloude angst voor Ook nét voor het festival gereed gekomen: Eight Deadly Shots van Club vooral buiten Japan te zien zal zijn. Mikko Niskanen, een legendarische film uit 1972. De lange televisie- het donker op. Verbeeks installatie stond opgesteld versie van het Finse meesterwerk stond al enige jaren op het IFFR- in de Jurriaanse Zaal in de Doelen. wensenlijstje, maar kon om uiteenlopende redenen niet vertoond Vanuit Japans perspectief is Rotterdam een heer- worden. De focus op de films van landgenoot Peter von Bagh – waar- onder één over Niskanen – maakte voldoende momentum los en zo lijke stad: de mix van oude en nieuwe gebouwen beleefde ‘de beste Finse film aller tijden’ alsnog zijn internationale is prettig en de vrouwen zijn hier erg knap. Het première. festivalpubliek is geweldig en reageert compleet anders dan dat in mijn eigen land. In Nederland zijn vragen inhoudelijker en kritischer. Het publiek heeft veel gezien en bezit overduidelijk meer film- kennis. Ik beantwoord hier graag vragen.”

Op een mooie zomerdag gaan een slechthorende jongeman en zijn Tokyo Playboy Club, première 28 januari vriendinnetje zwemmen bij een rivierstrandje. Met zijn liefdevolle blik laat regisseur Alessandro Comodin de kijker geheel vergeten 18:45 Pathé dingen voelen: klei tussen je tenen, warme zon op je kippenvelhuid – van dat soort dingen. Er was verwarring over de vraag of L’estate di Giacomo documentair of fictie is. De vraag is of een antwoord op die vraag er veel toe doet.”

22 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM Dit jaar verwelkomde het IFFR 2595 internationale gasten. Zij komen naar Rotterdam om te netwerken, om filmprojecten van de grond te krijgen, hun film aan een publiek te presenteren, talent te ontdekken of om verslag te doen. Dat gebeurt meestal buiten het blikveld van het publiek. Maar het festival rolde deze editie ook de spreekwoordelijke rode loper uit voor hoog bezoek. Daaronder prominenten die ook bij doorsnee filmgangers nauwelijks introductie be- hoeven. Cultfenomenen als Miike Takashi, de Finse grootmeester Aki Kaurismäki, de Belgische auteurs Lucas Belveaux en Bouli Lanners, de Franse fantast Michel Gondry, de Britse hemelbestormers Andrea Arnold en Steve McQueen en de avantgarde-autoriteit Peter Kubelka vereerden het festival met hun aan- wezigheid. Ook minder bekende, maar daarom niet minder interessante gasten als kunstenaar Pilvi Takala, filmmaker Júlia Morat en het Braziliaanse horroricoon José Mojica Marins (alias Coffin Joe) deden Rotterdam aan.

24 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 25 Eind 2010 werden de Iraanse regisseurs Mohammad Rasoulof en Jafar Panahi in eigen land veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf en kregen ze een film- en interviewverbod opgelegd. De aanklacht luidde ‘propaganda tegen de islamitische republiek’. De voltallige filmwereld reageerde verontwaardigd; het IFFR organiseerde een protestfotoactie. Een jaar later draait Goodbye in Rotterdam, van de inmiddels veroordeelde Rasoulof. Als we hem interviewen zit hij niet achter de tralies maar op een bank in de Doelen.

“Eerlijk gezegd weet ik niet wat de huidige status ik in het duister. Ik denk er liever niet te veel over van mijn veroordeling is. Mijn vriend Jafar Panahi, na. Ik probeer het positief te bekijken: als ik toch die vorig jaar veroordeeld is tot een gevangenis- de gevangenis in moet, levert dat geheid inspiratie straf van zes jaar, heeft uiteindelijk twee maanden voor nieuwe films op. Het kost me zeker een jaar opgesloten gezeten. Mijn eigen straf is verlaagd om een goed script te schrijven, dus dat doe ik naar één jaar, maar vooralsnog krijg ik gewoon visa desnoods in de gevangenis. Ook zonder pen en om festivals als Cannes en het IFFR te bezoeken. papier kan ik een verhaal schrijven. Dan doe ik het Geen idee wat me verder te wachten staat. Net als gewoon in mijn gedachten.” veel andere veroordeelde Iraanse kunstenaars tast Mohammad

RasoulofST 26 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 27 Fow Zeven jaar lang werkte regisseur Fow Pyng Hu aan Nick, zijn derde speelfilm. Die beleefde op het IFFR zijn wereldpremière.

Niet alleen in zijn derde speelfilm, ook in het per- soonlijke leven van Fow Pyng Hu speelt koken een belangrijke rol. In oktober opende hij Le fou Fow, een eigen pop-up noedelshop in het Amsterdamse Pyng Chinatown. Een lang gekoesterde droom én een welkome afwisseling van het onzekere regisseurs- bestaan. “Het is niet makkelijk om de financiering rond te krijgen: in twaalf jaar tijd heb ik drie films gemaakt. In de tussentijd moet je ook gewoon leven, dus heb ik van mijn passie voor koken mijn beroep gemaakt. Het is frustrerend om vier jaar bezig te zijn met een film en je voortdurend af te vragen wat mensen ervan zullen vinden. In Hu de noedelshop krijg ik een hele concrete, directe respons van mensen: ze vinden het lekker óf niet. Het is basaal, snel en direct. Koken brengt instant geluk. In het begin stond ik meer dan twaalf uur per dag in de noedelshop. Ik wilde geen smaak- versterkers of kant-en-klaarproducten gebruiken, maar zelf bouillon maken. Het kostte me tien uur om soep te maken en nog eens tien uur als het fout ging. Het is keihard werken, maar dat geldt ook voor een film maken. AanNick heb ik de afgelopen jaren met dezelfde inzet gewerkt.”

28 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 29 “Spiegels zijn er alleen voor jou: ze grijpen je ziel voordat je er erg in hebt.” Het is de intrigerende slagzin die bij de Argentijnse film Cornelia frente al espejo De Oostenrijkse filmmaker Albert Sackl neemt een hem vertrouwde houding aan in zijn hotelkamer. Voor zijn korte film Im Freien fotografeerde hij zichzelf hoort. Het magische drama is het fictiedebuut van gelauwerd documentairemaker Daniel Rosenfeld. De beeldschone Eugenia Capizzano, hoofdrolspeelster én drie maanden lang in deze positie. Naakt, in een stalen kubusframe en uitkijkend over het IJslandse landschap. Het uitzicht in Rotterdam kan daar niet aan co-scenarist, laat in haar hotelkamer zien hoe je spiegelbeeld je op andere gedachten kan brengen. tippen. Warmer is het hier wel.

In A Temple, de luchtige zwarte komedie van Umesh Vinayak Kulkarni, krijgt een jonge dorpeling hoog bezoek: God. In de kleine Rotterdamse hotelkamer Edmund Yeo, hier te zien in een geïmproviseerd productiebureau: zijn hotelkamer. De Singaporees, die als regisseur van Last Fragments of Winter én als van de Indiase filmmaker is Hij helaas nergens te bekennen. Geheel in de satirische lijn van zijn 146 minuten durende film durft Kulkarni buiten de kaders te producent van Girl in the Water het IFFR bezoekt, goochelt gedurende het festival met zijn functies. De verwarring steekt soms de kop op bij het branden van denken: God bevindt zich op de gang, in de vorm van een mandarijntje. de pers-dvd’s van zijn beide shorts. Er wordt weinig geslapen in kamer 325.

30 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 31 Aki Kaurismäki Met Le Havre maakte de Finse regisseur Aki Kaurismäki een hoopvol sprookje over het immigratievraagstuk.

“Mijn theorie is: als alle hoop vervlogen is, heb je geen reden meer om pessimistisch te zijn. In de jaren zeventig was ik pessimistisch, want toen kon er nog iets veranderd worden. Nu is het te laat, dus waarom zou ik nog pessimistische films maken?”

32 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 33 Met haar speelfilmdebuutAbrir puertas y ventanas, dat tot stand kwam met een bijdrage van het Hubert Bals Fonds, won Milagros Mumenthaler vorig jaar het Gouden Luipaard in Locarno.

“De HBF-steun heeft me in staat gesteld om deze film te maken op de manier die mij voor ogen stond. In de pre-productiefase heb ik met een bijdrage van het fonds bijvoorbeeld testopnamen kunnen maken, waardoor ik wist welke belichting ik nodig had in het huis waarin de film zich af- speelt. Dat was ontzettend belangrijk voor de sfeer van de film. Als het te donker geweest was, had het geleken of de meisjes waren opgesloten in een vervelende situatie, terwijl Abrir puertas y ventanas juist gaat over uitzicht op de toekomst. Zonder bij- drage van het fonds had ik de film misschien niet eens kunnen maken. Het is redelijk moeilijk om financiering te vinden voor kleine, onafhankelijke projecten waarbij je niet direct verzekerd bent van een groot publiek.” Milagros Mumenthaler

34 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 35 In Play van de Zweedse regisseur Ruben Östlund spelen zwarte jongeren een geraffineerd spel van manipulatie en intimidatie met hun slachtoffers, witte jongeren.

“Sommige recensenten noemden Play racistisch, fascistisch zelfs. Ik kan daar wel begrip voor opbrengen. Als je je geprovoceerd voelt, wil je dat direct kwijt. Weer anderen verdedigden de film juist. Die discussie op gang brengen was mijn intentie. Het thema dat Play verkent, is zo’n groot taboe dat we er eigenlijk niet eens naar durven te kijken. Door het debat wordt er tenminste over gepraat. Veel Zweden vermijden het onderwerp, uit angst iets verkeerds te zeggen en van racisme beschuldigd te worden. In de film hebben de rovers vooroordelen over de slachtoffers en Ruben vice versa.” Östlund

36 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 36 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 37 Het IFFR mag zich al sinds enige jaren het grootste entreeheffende evenement van Nederland noemen. Die traditie werd voortgezet met de 41ste editie, die weliswaar een teruggang in bezoekaantallen liet zien, maar nog altijd 274.000 bezoeken telde aan films, evenementen en exposities.

Even uitblazen in de Doelen, tussen de filmvertoningen door. Het aantal bezoeken viel dit jaar lager uit dan vooraf- tingspas. In ruil daarvoor genoot iedereen van voordeel: gaande jaren. De jubileumeditie van 2011, met tal van elk tiende ticket was gratis. Voor de echte veelkijker was extra activiteiten, is mogelijk van invloed geweest op de er de zogenaamde Unlimited Pas, die voor €360 onbe- verwachtingen, maar ook na een correctie op die cijfers perkt toegang bood. Nieuw was de Last Minute Shop Gulle gevers Bernhard Cultuurfonds en accepteert schenkingen vanaf is het aantal bezoeken aan deze editie zo’n 14 procent –in fysieke vorm op het Schouwburgplein maar ook als Het IFFR kent veel fans en trouwe bezoekers. De loyaliteit €300 per jaar, voor een periode van minimaal vijf jaar. lager uitgevallen. De organisatie verzamelt en analyseert service aan de festivalkassa’s. Nog niet verkochte stoelen van het publiek geldt niet alleen de films, maar ook het data hierover en zal op grond daarvan keuzes voor de werden daar vanaf een uur voor aanvang van de voorstel- festival zélf. Nergens komt dat zo goed tot uitdrukking Digitale bezoekers toekomst maken. Sowieso is het totaalgetal een complexe ling met 50 procent reductie verkocht. als in de eigen vriendenclub. In het derde jaar steeg het Het festival verwelkomt door het jaar heen ook vele vir- zaak, omdat voor een deel van het programma geen aantal Tiger Friends naar 1.432. In ruil voor het lidmaat- tuele bezoekers, afkomstig uit de hele wereld. De officiële tickets werden verkocht en dus ook geen bezoekers wer- Met het oog op de wens nieuwe doelgroepen aan te boren schap van €50 kregen zij vele aanbiedingen en voordelen, IFFR-website is daarbij de belangrijkste ontmoetingsplek. den geteld – denk bijvoorbeeld aan de bezoekers van het en bestaande te vergroten kregen CJP-leden dit jaar op alle waaronder €2,50 korting op elk regulier ticket en de Vijfhonderdduizend unieke bezoekers vroegen dit jaar Ai Weiwei Café en alle bezoekers aan en deelnemers van reguliere tickets korting. Daarnaast kreeg de inmiddels mogelijkheid om een dag voor de officiële kaartverkoop al in totaal 5,4 miljoen pagina’s op. Gedurende het festival Kids on the Floor. jarenlange samenwerking met CJP opnieuw vorm in de tickets te bestellen. biedt die onderdak aan tal van activiteiten, zoals repor- De vermindering van fysieke kaartverkoop ten gunste tweede editie van CJP Serveert. Op het menu stonden drie tages en registraties van de Big Talks, maar ook streams van de online verkoop zette dit jaar verder door, van ruim films –Oslo, August 31st, Rânia en Shame – maar ook bit- Bij de elektronische ticketverkoop werd voor het eerst van speelfilms. Het IFFR maakte dit jaar meer dan ooit driekwart vorig jaar naar meer dan 87 procent dit jaar. terballen en bier. Het nieuwe Family Viewing is gericht op de mogelijkheid geboden om een additioneel bedrag te gebruik van sociale media, onder meer met een grotere Deze editie werd e-ticketing met succes geïntroduceerd, gezinnen: ouders konden met kinderen naar een speciale doneren. Die mogelijkheid is nog niet uitvoerig benut, inzet van de eigen Facebook-pagina en een twitter-team naar tevredenheid van zowel de organisatie als bezoekers vertoning van de familiefilmHugo . Ook zeer kindvrien- maar onderzoek heeft uitgewezen dat het publiek er dat tijdens het festival de online-discussie aanwakkerde. van het festival. delijk was het gratis toegankelijke Kids on the Floor in de positief tegenover staat. Die uitkomst duidt op voldoende De gratis IFFR-app was er al voor iPhone en iPad, maar Verreweg de grootste groep bezoekers, 86 procent, is tus- Doelen. In samenwerking met opleidingscentrum Zadkine potentieel voor een vervolg. verscheen dit jaar ook op het Android-platform. De bijna sen de 26 en 65 jaar oud en hoogopgeleid (88 procent). De opende het IFFR haar deuren voor een nieuwe generatie Het vorig jaar geïntroduceerde Tiger Film Mecenaat kan zevenduizend keer gedownloadde app bevatte meer dan grootste concentratie komt uit de Randstad. festivalbezoekers, met vrolijke workshops, vertoningen bogen op 21 beschermheren en -vrouwen. Dit particuliere zakelijke programma-informatie. Samen met de VPRO Het festival nam afscheid van de Tijgerpas, de aloude kor- van animaties en diverse filmische activiteiten. fonds is een samenwerking tussen het IFFR en het Prins werd een digitaal magazine gemaakt, het Tiger Report,

38 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 39 dat via de app te bekijken was. In intensieve samenwer- king met (online) mediapartners werd met name de UPC Publieksprijs doelgroep van 18 tot 35-jarigen benaderd voor online in- Tijdens het festival velt het publiek bij teractie, hetgeen resulteerde in een zichtbare stijging van elke vertoning door middel van een het aantal online ‘vrienden’. Nieuwkomer op het sociale zogenaamde scheurkaart een oordeel media-terrein was het locatie-platform FourSquare, waar- over de zojuist bekeken film. Hier de aan een wedstrijdelement was gekoppeld: wie incheckte top 10 van de door het publiek hoogst gewaardeerde festivalfilms. op de diverse IFFR-locaties maakte kans op een geheel verzorgde reis voor twee personen naar de Curaçao-editie 1. Monsieur Lazhar van het festival. 2. Hugo 3. Die Unsichtbare 4. Back to the Square 5. A Simple Life 6. King Curling 7. I’m Still Alive 8. Black & White & Sex 9. Les géants 10. Une vie meilleure

Helemaal nieuw dit jaar was de Last Minute Shop op het Schouwburgplein, die mede mogelijk gemaakt was door Rotterdam Festivals. Nog niet verkochte tickets gingen daar vanaf een uur voor aanvang van de voorstelling voor de helft van de prijs de deur uit. Koopjesjagers konden er even rustig zitten om te kijken naar de artistieke bijdrage die beeldend kunstenaar Theun Mosk leverde aan de Shop.

Met de workshops van Kids on the Floor opende het IFFR de deuren voor de toekomstige generatie festivalbezoekers. Elke avond (en nacht) bouwden wisselende dj’s een feestje in de Rotterdamse Schouwburg.

40 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 Het festival werkt als een magneet op de media. Journalisten, filmcritici en cameraploegen uit binnen- en buitenland strijken in Rotterdam neer om vanuit die standplaats verslag van het festival te doen. Het IFFR is zelf ook bijzonder actief op mediaal vlak. Met een breed scala aan uitingen duikt het festival overal op: in het straatbeeld, op de leestafel, op de smart phone, op radio en tv en - uiteraard – op het witte doek.

De twitterfeeds en status-updates gingen ook gewoon door in de zaal – voorafgaand aan de voorstelling dan. In afwachting van de film werd het publiek ook geïnformeerd over de temperatuur in Curaçao en het aantal verkochte biertjes.

horecagelegenheden. Een andere belangrijke uitgave is boekjes over The Mouth of Garbage en over Power Cut een co-productie: de IFFR Volkskrantbijlage. Deze kloeke Middle East. uitgave bevat voor de helft interviews en achtergrond- artikelen, geschreven door de kunstredactie van de Digitaal Volkskrant. Het tweede gedeelte komt voor de rekening Tussen maart 2011 en maart 2012 had de festivalsite van het IFFR en spitst zich toe op service-informatie, filmfestivalrotterdam.com 500.000 unieke bezoekers en waarvan het programmaschema en alle korte filmbe- werden er 5,4 miljoen page views genoteerd. Het eigen schrijvingen belangrijke componenten zijn. Die com- YouTube-kanaal, waarop onder meer negen films uit de binatie maakt de bijlage lang houdbaar – deze wordt Bright Future-sectie, negen HBF-titels en negen Hidden De première van 38 témoins en de aanwezigheid van de actrices Sophie Quinton en Nicole Garcia trok veel bekijks… en pers. gedurende het festival op de locaties gratis aangeboden Histories-flms werden vertoond, scoorde op één dag en veelvuldig gelezen en geraadpleegd. De Volkskrant- een record van meer dan 30.000 views. Facebook was Het Rotterdamse ontwerpbureau 75B tekende opnieuw zaak en authenticiteit,” aldus designer Rens Muis. 75B bijlage verschijnt traditioneel een dag voor de start van deze editie niet alleen een belangrijk, maar ook een voor de blikvangers van het IFFR. De catalogus vormde tekende samen met het IFFR, CCCP en IN10 ook voor de de kaartverkoop. De totale oplage is 355.000 stuks. gewaardeerd communicatiekanaal, met 18.630 likes. voor de campagne een directe inspiratiebron. “In de festivaltrailer die eind december in de Nederlandse bio- Tijdens het festival maakt een IFFR-team van Nederland- Het IFFR-twitteraccount heeft 6828 volgers. Dankzij catalogusbeschrijvingen komen de meest uiteenlopende scopen en op de diverse online-kanalen van het festival se en internationale filmjournalisten dagelijks een krant. twitterende bezoekers en het eigen twitter-team werd bijvoeglijke naamwoorden voor om de films te vangen in première ging. De opzwepende soundtrack is van de De tweetalige Daily Tiger bediende in een oplage van #IFFR op 19 januari trending topic. Tijdens het festival in tekst. Door een aantal van die woorden achter elkaar Japans-Engelse sensatie Mikabomb. 10.000 stuks zowel de Nederlandse als de buitenlandse verstuurden twitteraars dagelijks bijna duizend tweets te plaatsen laten we de diversiteit van het festival en bezoekers. De catalogus met alle filmbeschrijvingen met die hashtag. De gratis app, geschikt voor iOS en de inhoud ervan zien. De kern van het festival, film, Publicaties en programma-informatie verscheen in een oplage van Android, werd 6.904 maal gedownload en was dit jaar zal de meest uiteenlopende emoties teweegbrengen bij Het festivalmagazine dat in december het licht ziet kon- 4.000 stuks. Er waren dit jaar ook verscheidene print ook duidelijk geïntegreerd met de sociale media. De de bezoekers. De rauwe en directe ontwerpen vinden digt jaarlijks een nieuwe IFFR-editie aan. De redactionele spin-offs. Zo hadden een aantal Signals-onderdelen een app gaf ook toegang tot tien edities van VPRO Tiger we aansluiten bij het karakter van het festival. Voor de inhoud is afkomstig van het IFFR, maar mediapartner eigen uiting, elk met een oplage van 5000 exemplaren. Reports. Deze videoverslagen over films alsLe Havre, films geldt dat er vaak een artistieke noodzaak is om VPRO zorgt voor de landelijke verspreiding. Het blad Daaronder bevonden zich de folder van Home Movie A Dangerous Method, Nick en Monsieur Lazhar versche- ze te maken, ze zijn puur, vaak ongepolijst en eigenzin- is als bijlage met de VPRO Gids en Hollands Diep mee- Factory, een in samenwerking met Glamcult gereali- nen simultaan op de festivalsite, het YouTube-kanaal nig. We vinden dat de campagne dat in zijn vorm moet gestuurd. De totale oplage was 125.000 stuks, waarvan seerde For Real-programmakrant, routebeschrijvingen en op cinema.nl. Nieuwe toevoeging aan het sociale weerspiegelen. De schoonheid komt voort uit de nood- 40.000 landelijk verspreid werden in filmtheaters en voor de geluidswandelingen van Soundtrackcity, kleine media-palet was FourSquare.

42 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 43 Het IFFR werkte deze editie nauw samen met het vakblad Screen International. Zo zag voor het eerst het Rotterdam Special Supplement het licht, een gezamen- lijke uitgave van 32 pagina’s. De bijlage is in gedrukte vorm verzonden aan alle Screen International-abonnees over de hele wereld; in online vorm stond deze drie weken op de homepage van het online nieuwsplatform screendaily.com. In de bijlage stonden interviews met Rutger Wolfson (directeur IFFR), Jacobine van der Vloed (CineMart) en Iwana Chronis (Hubert Bals Fonds) en artikelen over de Tiger Awards Competitie en de CineMart-projecten. Daarnaast bracht de Screen International-redactie tijdens het IFFR verslag uit van het festival in de vorm van nieuwsberichten, interviews en recensies.

Het IFFR Trainee Project for Young Film Critics is een te- rugkerend onderdeel van het festival en draagt succesvol bij aan het internationale medianetwerk van het IFFR. Uit vele aanmeldingen worden zes jonge filmcritici gese- lecteerd die, tegen vergoeding van hun reis- en verblijf- De Volkskrantbijlage van het IFFR werd ook tijdens het festival weer van a tot z gespeld. kosten, tijdens het festival een werkprogramma volgen. Gebruikers van deze dienst konden op twaalf IFFR- IFFR en zond het VPRO radioprogramma De Avonden Alle deelnemers zijn onder de dertig jaar, hebben enkele locaties digitaal inchecken. Door dat te doen maakte lange interviews uit met Ruben Östlund (Play), Chris- jaren professionele ervaring maar werden nog niet men automatisch kans op een verzorgde reis naar de tophe van Rompeay (Lena) en Heddy Honigmann eerder naar een buitenlands filmfestival uitgezonden. Ze Curaçao-editie van het festival. Voor FourSquarders (En op ’n goede dag). verkennen het programma, houden een blog bij op de die meer dan drie maal op het festival incheckten was festivalwebsite, nemen deel aan de vergaderingen van het sowieso prijs, want zij konden een ludiek cadeautje Wereldnieuws de FIPRESCI-jury, brengen verslag uit van het IFFR in ophalen. In totaal noteerde het festival bijna driedui- Het IFFR voerde ook dit jaar weer een actief mediabeleid hun eigen media en volgen ‘expert-meetings’ waarin ze zend check ins. dat gericht is op samenwerking met lokale, landelijke ervaringen uitwisselen met ervaren collega’s. De filmcri- en internationale partijen. De resultaten waren soms tici die dit jaar meededen kwamen uit Groot-Brittannië, Radio en televisie co-producties, maar leverde uiteraard ook onafhan- Turkije, China, Denemarken, Brazilië en Hongarije. Op lokaal niveau werkte het IFFR samen met RTV Rijn- kelijke verslaggeving op. De opening van het festival mond. Het festival leverde de Rotterdamse televisie- en haalde het NOS-journaal, en oude en nieuwe media over Ook met Nisi Masa, het Europese netwerk voor jonge radiozender content aan in de vorm van vijf videore- de hele wereld hielden de vinger aan de ‘Rotterdamse filmprofessionals, is het festival de samenwerking gistraties van de Big Talks, interviews met bekende pols’. Maar liefst 170 buitenlandse en 202 Nederlandse aangegaan. Die is gericht op de uitbreiding van media- filmmakers, en een reeks films uit eerdere festivaledities journalisten kwamen op bezoek. De directe betrokken- aandacht voor de Shorts- en Bright Future-sectie. Het die aansluitend daarop werden uitgezonden. Daarnaast heid van filmcritici bij het IFFR is van cruciaal belang Nisi Masa-team – jonge filmjournalisten uit Portugal, maakte de redactie van RTV Rijnmond tijdens het voor continuïteit in de aandacht die uitgaat naar het Groot-Brittannië, Kroatië en Finland – bezocht het IFFR festival dagelijks nieuwsitems voor de radio- en televisie- festival, voor de publiekswerving en voor de interna- en publiceerde een online magazine van dertig pagina’s journaals. Hierin kwamen onder meer de openingsfilm tionale rol die het festival, HBF en CineMart willen met interviews en recensies. 38 témoins, Michel Gondry’s Home Movie Factory en vervullen. Journalisten zijn op vele manieren actief op Eye Trap van het Metropole Orkest aan bod. In nauwe het festival: als gastcurator van een festivalprogramma; samenwerking met het IFFR maakte de VPRO rond de als presentator van een inleiding, een panelbijeenkomst, 41ste festivaleditie drie IFFR Specials voor uitzending een q&a-sessie of een Critics’ Talk; als jurylid van de op Net 2 rond interviews met Steve McQueen, Michel KNF- of FIPRESCI Award, als deelnemer aan of expert Gondry, Alexander Payne en Nicolas Provost, was het bij het IFFR Trainee Project for Young Film Critics of als wekelijkse online programma CinemaTV gewijd aan het redacteur van de Daily Tiger.

44 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 45 16 der Standard Kultur / Kommunikation Montag, 6. Februar 2012

OGLOBO ● SEGUNDO CADERNO ● PÁGINA 1-Edição: 17/01/2012 -Impresso: 16/01/2012Mit—17: h TigerfreundenAZUL MAGENTA AMARELO PRETO gewappnet für die Zukunft Überlebensstrategien in Zeiten von Sparprogrammen und wachsender Armut: Das am Sonntag zu Ende gegangene Site com a produção completa de Nara Leão lembra os O cãozinho Uggie, por ‘O artista’, e George Clooney, por 70 anos de nascimento da cantora, nesta quinta-feira • 3 41. Internationale‘Os Filmfestivaldescendentes’, roubam Rotterdama cena no zeigteGlobo de aufOuro • 10 vielen Ebenen einen kreativen Umgang mit der Krise.

Isabella Reicher aus Rotterdam Es könnte aber mit dem auf elf Euro angehobenen Kartenpreis zu In Zeiten von Sparprogrammen tun haben. Alle müssen eben spa- C M Y K F5 bei Staat und Sponsoren gehen ren – und wie der Staat setzt auch Kultureinrichtungen auf der Su- der Bürger Prioritäten. SEGUNDOche nachCAD Geldern kreativeER Wege: VonNO verwandten Erfahrungen TERÇA-FEIRA, 17 DE JANEIRO DE 2012 Beim internationalen Filmfestival erzählten nicht wenigeFotos de Filmedivulgação die- Rotterdam etwa wirbt man im Zei- ses 41. Festivaljahrgangs. Im Auto chen des Festival-Wappentiers zu schlafen, weil man sich keine DIARIOdePERNAM BUCO - Recife, sábado, 28 de janeiro de 2012 viver F5 um „Tigerfreunde“ und um direk- Wohnung (mehr) leisten kann: IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII te finanzielle Zuwendungen vom Das praktiziert die verzweifelte, DANIELA NADER/DIVULGAÇÃO Bürger. Per Telefonfundraising aber überlebensschlaue Titelhel- wurden so schon rund 32.000 din von Louise Wimmer ebenso Heimgekehrt in den Schoß der wohlhabenden Sippe, bleibt João von deren Vergangenheit nicht unbe- Euro lukriert, die Kinosäle waren wie der störrische Pilzexperte in rührt: Gustavo Jahn in „O som ao redor / Neighbouring Sounds“. Foto: International Film Festival Rotterdam allerdings in diesem Jahr etwas der stimmigen US-Beziehungs- Welke drie dingen had u dit festival weniger prall gefüllt, als man es und Milieustudie Now, Forager: A bewerbsbeitrags Z daleka widok barn nachts bei ihm ein und sor- ein stetig wiederkehrendes Dröh- von Rotterdam sonst gewohnt ist. Film about Love and Fungi oder der jest piekny / It looks pretty from a gen dafür, dass am Ende nichts nen und andere Sounds geben den Am Programmangebot, das auf „Driver“ aus der griechischen Ge- distance schlachten dann aus, was mehr da ist als kahle Mauern und Bildern einen eigenen Drall. Pas- “O BANDIDO DA LUZ VERMELHA” (1968) “O IMPÉRIOanhaltendDO DESEJO”(1980) hohem Niveau auch genwartsskizze“A MARGEM” (1967) L–bis er seinen nicht mehr fahrtüchtig ist, und le- ein Häufchen Asche. senderweise endet dieser dichte niet mogen missen volgens pro- heuer filmische Neu- und Wieder- Volvo mit Vorsatz schrottreif ben vom Verkauf des Schrotts. Eine labile Lebenssituation an- originelle Film auch nicht mit entdeckungen abseits von Indus- fährt, um ein Biker zu werden. Und wenn ein Dorfbewohner sei- derer Art beschreibt der Brasilia- Worten, sondern mit einem oh- triekino und Arthouse-Main- Die maulfaulen Helden des nen ärmlichen Besitz zu lang al- ner Kleber Mendoça Filho: In sei- renbetäubenden Knall zu einer Da Bocastreamdo bot, kannLix daso nicht liegen. schön spröden polnischen Wett- lein lässt, dann fallen die Nach- ner elliptischen Erzählung O som eingefrorenen Momentaufnahme. grammeur Edwin Carels? ao redor / Neighbouring Sounds begegnet man einer Handvoll Dreimal Tigerinnenpreise Figuren, die zunächst nichts mehr Die Tiger Awards, die Haupt- miteinander zu verbinden scheint preise des Festivals, wurden drei In Sri Lanka, aber auch in der Zeitung als die Tatsache, dass sie in jungen Filmemacherinnen zuer- der gleichen, mittelständischen kannt: der Chinesin Huang Ji für para o mundo Wohngegend in Recife wohnen. ihr intensives Mädchendrama Das „museum in progress“ öffnet einen eurasischen Ausstellungsraum: „Meditationen“ Eine Hausfrau leidet dort unter Jidan he shitou / Egg and Stone, der Esquecidos no Gregor Auenhammer Mediationen präsentieren bilden- Raja, Anomaa Rajakaruna, Pra- dem anhaltenden Gebell des Chilenin Dominga Sotomayor de Künstler ihre Positionen in Be- deep Thalawatta, Chandraguptha Wachhunds am Nachbargrund- für ihre behutsam ausgebreitete Brasil, filmes Colombo/Wien – Der unabhängige zug auf aktuelle Veränderungs- Thenuwara und Jagath Weer- stück. Ein Junggeselle, der nach Trennungsstudie De jueves a do- Kunstverein „museum in pro- prozesse – auf lokaler (Sri Lanka), asinghe. Zeitgenössische Kunst, Jahren in Europa ins Viertel zu- mingo / Thursday till Sunday und produzidos entre gress“, 1990 von Kathrin Messner kontinentaler (Asien) und globa- politisch, pointiert, inspiriert, rückgekehrt ist und dort eine schließlich der Serbin Maja Miloš und Joseph Ortner gegründet, war ler Ebene. Reale Metamorphosen konspirativ und assoziativ. Wohnanlage für seinen Opa ma- für ihr Zeitgeistdrama Klip. os anos 1960 und ist Wegbereiter und Vermitt- des Lebens, des Erlebens, des All- Akkordierend werden ab heute nagt, lässt sich durch dieses Leben Dieser Film begleitet ein Teen- “In Nieuwe Oogst, een jonge culturele instelling, stelde multimedia- ler von Kunst im öffentlichen tags werden visualisiert. in loser Folge drei Tageszeitungen und eine neue Beziehung treiben. ager-Mädchen, das sich gefährlich e os 80 na Raum. Als Trägermedien und Pro- Österreich ist durch Hanna der Wijeya-Newspaper-Gruppe in Eine private Sicherheitsfirma über ein pornografisiertes Frauen- degradada região jektionsflächen dienen Plakat- Hollmann und Hans Schabus ver- Sri Lanka – Daily Mirror, Daily Fi- trägt den Bewohnern ihre Dienste bild, über Sexyness und Willfäh- wände, überdimensionale Fassa- treten, die Niederlande durch Erik nancial Times und Sunday Times an. Zwischendurch ereignen sich rigkeit definiert. Die grobe, fahri- kunstenaar Madhuja Muhkerjee haar installatie Crumbled Papers de SP ganham den, Fernsehen, Internet und van Lieshout, die USA durch Mar- – sowie der Standard (Seite 6 im Dinge, die möglicherweise gar ge Ästhetik der Handycam, vor Printmedien wie der Standard. tha Rosler, Norwegen durch Erik Special New York Times) speziell nicht real sind, die aber von einer der Jasna Selbstdarstellung und status de ‘cult’ Im Zuge der seit 1. Februar zum Pirolt. Die interkontinentale Kol- für das Printmedium geschaffene latenten Irritation zeugen. Blowjobs performt, macht sich der zweiten Mal in Sri Lanka stattfin- laboration ergänzen N. S. Harsha Kunstwerke publizieren. Dabei O som ao redor, der mit dem Film aber leider ebenso zu eigen op. Glasplaatnegatieven van Indische filmsterren uit de jaren dertig com homenagem denden Colombo Art Biennale aus Indien sowie die heimischen, soll der demokratische Kunstbe- Preis der internationalen Filmkri- wie den Voyeursblick auf die 2012 versammeln Museumsdirek- aus Sri Lanka stammenden Nach- griff freier Kulturvermittlung di- tik (Fipresci) ausgezeichnet wur- Mädchenkörper. Der Realität zer- no Festival tor Roman Berka und Kurator Su- wuchskünstler Pradeep Chandra- rekt in Kontakt mit gesellschaftli- de, stellt diese brüchige Atmo- rütteter Eltern-Kind-Beziehungen resh Jayaram Arbeiten internatio- siri, Janananda Laksiri, Anoli Pe- chem und politischem Konflikt- sphäre nicht zuletzt über den Ton als Spätfolge der Zerfallskriege ist vormen het uitgangspunt. De films zelf zijn al lang verloren, maar de de Roterdã, na naler Künstler. Unter dem Titel rera, Pala Pothupitiye, Vaidehi potenzial treten. her. Gebell und Haushaltslärm, so nur bedingt beizukommen. semana que vem “O DESPERTAR DA BESTA” (1970), de José Mojica Marins, será um dos 16 filmes exibidos no Festival de Roterdã em homenagem ao cinema da Boca do Lixo MEDIENJOURNAL beelden van liefde en verlangen, nostalgie en exotisme blijven univer- ORF-Nachrichten André Miranda busca pelo sucesso foi também a TV-Nachrichten Jänner 2012 1.–31. 1. 2012 [email protected] Strache ist Nummerresponsável 1 –por imseu fim ORF—eain- „Wirtschaftsblatt“ löst da serve de explicação para o pre- Redezeit der Parteien ZiB 1 Redezeit der Parteien ZiB 2 os últimos meses, Armada brasileira invade a Holanda conceito existente hoje contra Beilagenressort auf seel. De installatie bestond uit een combinatie van videoprojecties en um dos assuntos Mit Neujahrstreffen, „Pressestunde“parte daqueles undfilmes. WKR-BallDurante os 7,9 % 13,6 % 1,2 % mais comuns na ● A seleção dos filmes da Boca do Lixo tem mui- bradas”, de Julia Murat. Já os curtas nacionais se- anos 1970, alguns de seus cineas- inkl. FPK Wien/Graz – Die Styria Media caixa de e-mails do to a ver com o perfil atual do Festival de Roter- lecionados são: “Ovos de dinossauro na sala de tas passaram a optar por incluir inkl. Group hat ihr Ergebnis (EGT) nach professor Gabe dã, de privilegiar um cinema independente ou estar”, de Rafael Urban; “Dona Sonia pediu uma cenas de sexo explícito, principal- 12,3 % FPK Klinger foi “Senta feito por diretores estreantes. Te m a ver, ainda,Wienar–ma FPÖ-Chefpara seu vizinho Heinz-ChristianAlcides”, de Gabriel Marbeim- mente Neujahrstreffenapós “O Império dos dersenti- FPÖ. Irandhir Santos é protagonista de5,0Febre % do rato, de Cláudio Assis, queStandard é hors-Infos concours 2011 mehr als ver- 37,8 % kleine objecten. De Indiase filmprofessor werd ook geselecteerd voor noNmeu”. Eram mensagens profis- com o espaço que ofestival costuma dar aoStracheci- tins; “Praça kamWa imlt Disney”, in dende wichtigs-Renata PinheiroeAuch Strachesdos”, do japonês AuftrittNagisa inOshima, der Pres- 35,8 % doppelt, kolportiert werden 140 De Chileense regisseur Dominga sionais, com oobjetivo de dar se- nema brasileiro, sobretudo a uma nova geraçãoten ORF-NachrichtenSergio Oliveira; “Duelo antes imda noite”, Jännerde Alicesestundeter rewidmetencebido autorização die wichtigs-para 31,1 % 35,1 % Prozent Plus gegenüber 2010. Laut quência a uma importante home- de cineastas que vem ganhando voz há menos Furtado; e “Dois”, de Thiago Ricarte. chegar às telas brasileiras a partir a 20,1 % nagem ao cinema brasileiro no ex- de dez anos. Nesta 41- edição do festival, ampor längsten—Opúblico zuem Wort.Roterdã Seineestá acostumado vom tena Nachrichtende uma medida mitjudicial. Millionenpu-Por conta Jahresabschluss im Firmenbuch terior e, ele garante, sem cunho exemplo, serão exibidos oito longas-metragensStandardproduçõesdokumentiertenque contradizem apercepção Ver- coblikum- do mehrpolêmico Zeitfilme alsjaponês, denos Aussa-di- lag er 2010 bei 9,47 Millionen pornográfico. Nascido no Brasil e cinco curtas nacionais. Além disso, a atriz He- mum das coisas. Os filmes brasileiros que nós retores da Boca descobriram o Bright Future, met haar speelfilmdebuutCarnival , dat nét klaar was. mas radicado nos EUA desde crian- lena Ignez fará parte do júri oficial. gleicheexibimos dernos Angriffeanos recentes aufe Besucheros que vamos exigen- beimcaminho Burschenschafterball.do sexo e das medidas Euro, das wären an die 22,7 Mil- ça, Klinger é um dos curadores, ao Pela mostra competitiva, a principal de Roterdes- WKR-Ballsbir este ano, por exemplo, mit Judenpogro-não costumam ser os In derjudiciais.ZiB 2Ecindesonseguiram liegtexibir Straches lionen. Etwa so viel Ergebnis (21,3 Sotomayor maakte met De jueves a lado do holandês Gerwin Tamsma, dã, estarão na disputa os filmes “Sudoeste”,mende “filmes der Nazizeitde favela” a que spieltentodos estão dabeiacostumaüppige- seus Präsenzfilmes com antoda Armina sacana- Wolfs Redezeit der Parteien ZiB 24 Themen der Parteien – Sekunden/Prozent* ZiB 1 Millionen 2010) fährt Konzernmo- da mostra A Boca do Lixo, uma se- EduardoNunes, e“Osom ao redor”, de Kléber dos quando pensam no Brasil — afirma o holan- gem que pudessem imaginar . Pernambucanos SPÖ ção especial do Festival de Roter- Mendonça Filho, ambos longas-metragens denichtes- dês dieGer Hauptrolle.win Tamsma, um dos curadores da mosdenkwürdigem- A intenção era Interviewatrair cada zuvez sei- 11,0 % tor Kleine Zeitung allein ein. Ne- dã, que começa na semana que treia de seus diretores. EstarãoSun, em08 Januarymostras 2012para Die-21:24tra PMA meisteBoca (HKT)do Lixo Zeite programador widmetedo festival. die —nen Juden-Vergleichen.mais público. Mas também (red)afastou inkl. FPK 31,5 Sparpaket ben der Kleinen freut man sich vem (dia 25) evai até 5 de feverei- lelas os também longas “As hiper mulheres”,ZiBde 1Sãoumobras 19.30que difer Uhrem Strachesdo mecanismo Redecomercial KolumneGerfriedSperlzuORFSeite21as famílias das salas e fez com que Styria-intern aber auch über das ro. Um dos principais do mundo, o Leonardo Sette, Carlos Fausto e Takuma Kuikuro; de violência e indignação moral quanto às clas- o cinema brasileiro ficasse marca- 19,0 % 13,7 Kreuzfahrtunglück festival vai homenagear o cinema “Rânia”, de Roberta Marques; “Febre do Rato”, de ses pobres que faz sucesso em alguns filmes do pelos anos seguintes como um 1995 gegründete Wirtschaftsblatt, domingo een breekbare roadmovie. Miike, Nugruho to colour Rotterdam Spectrum 27,0 % 8,8 Franz Voves in der ORF-Pressestunde marginal produzido em São Paulo Cláudio Assis; “Girimunho”, de Helvécio Marins Jr. brasileiros. Espero que os espectadores estejam cinema baixo, sujo e apelativo. 22,8 % das es 2011 aus der Verlustzone entre o fim dos anos 1960 e meados eClarissa Campolina; “Rua Aperana 52”, de Júlio abertos a todos os tipos de cinema e abertos a — A censura atacava por um la- em Roterdã geschafft habe. Nun spart die Sty- dos 1980. Serão exibidos 16 filmes, Bressane; e “Histórias que só existem quando lem- novas e diferentes imagens do Brasil. do, e a banda podre da mídia, por 20,2 % ÖVP de títulos sugestivos como “Fuk fuk Radiochefredakteuroutro. Chamavam todos os nos- ria-Zeitung ihr Ressort (samt Mit- à brasileira”, de Jean Garret; “Orgia sos filmes de “porno” alguma coi- 43,9 Sparpaket arbeiter) für Beilagen (Karriere, ou o homem que deu cria”, de João sa. Era pornodrama, pornocomé- Stefan Ströbitzer vor 8,6 ÖVP-Demokratiepaket Immobilien, IT, Werbung) ein, Silvério Trevisan; “Oh! Rebuce- obra de baixo orçamento com cará- retores como Walter Hugo Khouri, trada uma tradução apropriada. dia, pornochanchada ou porno- Praça Walt Disney, Holanda. O evento começou no ele quanto As Hiper Mulheres, de ça, calcado no Recife atual, em Tijdens een vakantietrip realiseert een teio”, de Cláudio Cunha; e, claro, ter popular.Seu principal cinema Carlos Reichenbach, OzualdoCan- — O cinema da Boca do Lixo é terror. Eu fiz o “Sábado alucinan- protestiert der Betriebsrat per Mail Redezeit der Politiker – Sekunden ZiBúltimo 1 7,8 dia 25 e, dos nossos,Thermische já Leonardo Sanierung Sette, Carlos Fausto e que, apesar dos avanços, muito “Senta no meu, que eu entro na era o Cine Marabá, uma sala boni- deias, Ody Fraga, Rogério Sganzerla, uma alternativa interessante ao te” e chamaram de pornodiscote- Rückkehr ins ORF-TV Febredorato,Osom 171 an die Konzernführung gegen die tua”, de Ody Fraga — todos agora tona que servia como palco para a David Cardoso e José Mojica Ma- Cinema Novo porque tem mais a ca — lembra Cláudio Cunha. — 1 H.-C. Strache (FPÖ) exibiu o premiado Praça Walt Dis- Takumã Kuikuro serão exibidos coisas permanece regido pela tra- Grüne „weitere Einschränkung der Qua- enxergados como cult no exterior, estreia dos filmes daquela turma. rins. Uns faziam filmes de vanguar- ver com a realidade urbana con- Foi isso que acabou com onosso 2 aoM. Spindelegger redor(ÖVP)e As Hiper 148 mas praticamente ignorados em — O que a gente ganhava num da; alguns, aventuras comerciais; temporânea do brasileiro — ex- cinema. Nós deixávamos os de- ney, de Renata Pinheiro e Sérgio no próximo 1º de fevereiro, o pri- dição e carga histórica. Wien – Vize Stefan Ströbitzer war 16,2 WKR-Ball lität unserer Zeitung“. (fid) seu país de origem, o Brasil. filme, gastava no próximo, sem- outros, comédias eróticas. Na lista plica Klinger. —Aprimeira2010ideia logischerpartamentos de Kandidatcensura com füros die 3 MulherW. Faymann (SPÖ)es participam 103 Oliveira. Hoje é a vez de Febre do meiro em competição, o segun- “Não que seja um arremedo A Boca do Lixo era otermo uti- pre procurando melhorar o nível do Festival de Roterdã estão “A mar- de Roterdã era fazer uma mostra filmes retalhados e depois enfren- 12,6 Schuldenbremse tienjarig meisje zich langzaam maar zeker 4 98 lizado para se referir a uma região artístico e profissional — afirma gem”, de Candeias; “O império do sobre osexo no cinema brasilei-TV-Chefredaktion,távamos uma mídia alsque Karlnos trata- Amon doH. Fischer festival holandês rato, o convulsivo terceiro longa do na mostra Bright Future. preciso da realidade, mas uma no centro da cidade de São Paulo Cláudio Cunha, diretor de “Oh! desejo”, de Reichenbach; “O desper- ro. Mas aí percebemos queRadiodirektoro re- va como mar wurde.ginais. Doch ORF- 5 J. Bucher (BZÖ) 75 de Cláudio11,4 Assis, terKorruptionsbekämpfung: sua primei- KritikRealizado des com R$ 1,8 milhão, interpretação honesta”, diz Kle- onde funcionavam produtoras, dis- Rebuceteio” e “Snuff, vítimas do tar da besta”, de Mojica; e“O Ban- corte de filmes da Boca do Lixo Agora, após a homenagemem Europarates GANZ KURZ Chef Alexander Wrabetz nahm 6 S. Kurz(ÖVP) 68 ra exibição internacional. Em O som ao redor traz Irandhir San- ber. “Ele tem uma naturalidade tribuidoras eempresas de equipa- prazer” (ambos incluídos na dido da Luz Vermelha”, de Sganzer- era mais interessante, com mais a Roterdã, essa história pode ser FPÖ mento cinematográfico, mais ou mostra de Roterdã), que vai via- la. A Cinemateca Brasileira ajudou se debater. Há obras que explo-Fritz Dittlbacher,revista. Gabe Klinger ließpr garetende Infodi- ANDRÉ DIB +++ Einen Verband der Kleinverleger 7 H. Schaden(SPÖ) 58 2007, Cláudio levou o Tiger tos (também protagonista de Fe- sobre o banal, mas tenta ser real menos no local que hoje é chamado jar para o festival holandês. — O na restauração de algumas das có- ram o sexo, e outras que mostramrektorapr Elmaroveitar as Oberhausernovas cópias dos abwäh-fil- [email protected] 25,0 Neujahrstreffen der FPÖ will Wolfgang Hasenhütl, Heraus- de Cracolândia. Seus filmes nunca povão ia ver filme brasileiro por- pias. Amaioria dos filmes nunca a realidade mais triste do brasilei- mes e levar amostra para outros 8 R. Hundstorfer (SPÖ) 45 Award em Roterdã por Bog of bre do rato) como segurança par- sobre o que se vive no Brasil, que dat het huwelijk van haar ouders op zijn len, der sich gegen Dittlbacher als geber der Wirtschaftsnachrichten, tiveram uma temática única, mas fo- que não sabia ou não tinha agi- havia sido legendada antes, eum ro. Além disso, é uma maneira de cantos do mundo, sobretudo para 21,7 H.C. Strache in der ORF-Pressestunde ram associados aos movimentos do lidade para ler as legendas. As- dos trabalhos mais árduos da equi- exibir São Paulo no exteriorSP-Wunsch.A o Brasil. querlegte,Seria uma maneira und mach-de 9 M. Fekter (ÖVP) 38 beasts, ou melhor, MOVIESBaixio das bes- ticular, contratadoMontag, por zunächst rua de fürtem die ao mesmoSteier- tempo uma cul- Cinema Marginal edaPornochan- sim, oCinema da Boca fazia su- pe da mostra foi traduzir alguns imagem mais comum que se tem resgatar um gênero que foi taxado WKR-Ball te Ströbitzer zum Radiochefredak- 10 F. Voves (SPÖ) eighbouring37 sounds. tas. Desta15,2 vez, estáJames fora Franco's de com- 'Francophrenia'classe média markto noHave bairro gründen. World de Premiere Setú- Die turaInitiative muito linda be- e muito feia”. chada. Só que, no cinema produzi- cesso. Os filmes ficavam sema- dos títulos selecionados. “Fuk fuk à do brasileirointernacionalmente com vários nomes pejorativos. teur. Nun ist dessen TV-Rückkehr Rat fever. The petição, reservadain Rotterdam a diretores es- bal, onde umamüht família sich é dona um da „Verlegerfreiheit“A recorrente presença pernam- do na Boca, foram feitos faroestes, nas em cartaz, enós nos torna- brasileira”, por exemplo, virou é a do Rio, nunca a de São Paulo. Mas que, sobretudo, deveria ser 11 J. Mikl-Leitner (ÖVP) 35 BZÖ 4:49 AM PST 1/6/2012 by Scott Roxborough melodramas, kung-fus, comédias mos os novos ricos do Brasil. “Fuk fuk Brazilian style”. Já no caso O curioso quanto ao cinemanachda unbestätigtenlembrado como umaStandardimportante -In- SHARE gegen Riesen wie die Styria. hyperwomen. Walt treantes ou no segundoComments filme. maior parte dos imóveis. Segun- bucana no Festival de Roterdã eróticas equalquer outro tipo de Além de Cunha, destacaram-se di- de “Oh! Rebuceteio”, não foi encon- Boca do Lixo é que sua incessante escola do cinema brasileiro. ■ 12 N. Berlakovich(ÖVP) 34 24 J. Bucher in der ORF-Pressestunde einde loopt. fos fix, als Entwicklungschef und 22,4 +++ Die Goldene Kamera von Hörzu É o caso de Kleber Mendonça do o realizador, que atuou como nos levou a procurar o curador do 13 W. Kogler (Grüne) Disney Square30 . Eis Link zwischen TV-Direktorin Ka- BZÖ-Jahresauftakt ging Samstagabend an die Schau- By Patrick Frater os novos títulos do Filho, que ano20,6 passado esteve em crítico de cinema por mais de evento, Gerwin Tamsma. Na en- 14 NE. Glawischnig-P. (Grüne) 28 thrin Zechner und Information. spieler Scarlett Johansson, Mor- Sun, 08 January 2012, 19:04 PM (HKT) cinema pernambucano recente, Roterdã com12,11 RVereinheitligungecife frio e agora der Sozialversicherungen es- dez anos e passou os últimos 14 trevista a seguir, ele discorre so- Wieder macht er Platz für eine 15 R. Mitterlehner (ÖVP) 25 gan Freeman, Denzel Washington, Zurück auf den Küniglberg: Strö- Wunsch, nun der ÖVP: Innenpo- na forma como serão apresenta- treia* Lesebeispiel: na ficção31,5 % deder SPÖ-Originalton-Sekunden longa-metra- inmeses der „ZiB 1“ na mesaaus de Deutschland edição, o ffilmeilme Dietmarbre as Bärrazões und que despertam in- bitzer macht in Radiochefredak- litikchef Hannes Aigelsreiter soll dos no Festival de Roterdã, na gembeziehen com sichO auf som den „Sparpaket“ ao redor. Tanto é sobre paranoia,Nina medo Kunzendorf. e vingan- teresse na nossa cinematografia. Festival News tion Platz für Aigelsreiter. Foto: APA Radiochefredakteur werden. (fid) Quelle: p Mehr: derStandard.at/Etat The International Film Festival Rotterdam's (25 Jan – 5 Feb) vast Spectrum section is set to include the

30 der Standard world premieres of three films from Asia and a further three international premieres. Kultur Mittwoch, 1. FebruarHANCINEMA.NET/REPRODUÇÃO 2012ABC DA INTERNET The non-competitive section spans 72 features and documentaries from 32 countries. entrevista >> Gerwin TamsmaThe comedy psycho-thriller, co-directed by Ian Olds, uses footage shot by Franco during his stint on "General De Oostenrijkse filmmaker Peter Kubelka is een monument van de Hospital." COLOGNE, Germany - Franchophrenia, a film co-directed by James Franco and Ian Olds using footage “In Chili is redelijk veel steun voor het maken from Franco's stint on TV soap General Hospital, will have its world premiere at this year's Rotterdam International Film Festival (Jan. 25-Feb. 5). James Franco Checks Back into 'General Hospital' (Video) “O cinema inovadorThe feature, alternatively titled Don't Kill Me, I Know Where the Baby Is, is described as a "humorous psycho- avant-garde film, ook al heeft hij in zijn bijna zestigjarige carrière in thriller." Franco and Olds made it by writing a new script for existing footage shot by Franco on General Hospital, where the Oscar-nominated actor has a recurring role as an avant-guarde artist called Franco.Franchophrenia will screen in Rotterdam's main Spectrum Section. Spurensuche nach Other Spectrum highlights include Aki Kaurismaki's Oscar hopeful Le Havre, Andrea Arnold's Wuttering tem sido feito emHeights reboot and the award-winning Swedish drama Play from director Ruben Ostlund. 16 Spectrum films will be world premieres, among themPat Holden's Yorkshire drama When the Lights Go Out, Argentine van films, maar heel weinig voor distributie. feature Cornelia at Her Mirror by Daniel Rosenfeldand Le reste du monde from French helmer Damien totaal niet meer dan 62 minuten film geproduceerd. De beste man Odoulwhich stars Marie-Eve Nadeau, Mathieu Amalric andEmmanuelle Beart. The full 2012 Spectrum lineup: lugares distantes”Opening Film: 38 Witnesses Dir Lucas Belvaux der Schönheit Closing Film: The Hunter Dir. Daniel Nettheim vertelt liever over film, in urenlange lezingen. De documentaire Nos últimos anos, vários fil- ano estão em Roterdã com fil- esteja situado em uma cidade escolha dos filmes, ou ela se Onze speelfilms draaien hooguit twee weken in mes pernambucanos foram mes bem diferentes um do ou- portuária e com muito vento. dá totalmente por motivos selecionados por Roterdã. Não tro, assim como do mainstream Não importaaseof se o filmeilme é feito na estéticos? Fragments of Kubelka van Martina Kudlacek evenaart zo’n sessie, des Versehrten deve ser por motivos pura- brasileiro. Mas acho muito es- China campestre, em favela fili- A decisão nunca passa por inte- mentes geográficos. pecíficos por se relacionar com pina, em aldeia pernambucana resses políticos, muito menos de bioscoop, waar ze moeten concurreren met sich die österreichische Filmema- Não apenas geograficamente, o Recife. Sim, estou muito cons- ou vila esquimó. Em muitos paí- pela inclinação específica por Das 41. Rotterdamer ciente de uma tendência de Ro- ses, há determinados períodos cherin Martina Kudláček in ihrer mas também do ponto de vis- filmes underground, termomaar que dan op een uitzonderlijke, intieme manier: in zijn keuken Filmfestival bietet derzeit ta histórico, o Recife está mais terdã em exibir filmes de Per- em que filmes periféricos são só muito parcialmente cobre o jüngsten Arbeit, Fragments of Ku- perto da Holanda do que de São nambuco: mas isso acontece mais interessantes do que a pro- nosso interesse. Algumas das wieder avanciertem Kino belka, angenähert. Wie schon in ih- Paulo ou Rio de Janeiro, não não porque são periféricos, un- dução do centro: por um tempo, grandes descobertas deen Rotter- slaapkamer praat de filmmaker vrijuit over cinema, eten en de blockbusters zoals Harry Potter. Gelukkig heeft een ein Forum: Martina ren früheren Dokumentarfilmen – porque nos importamos mais derground ou políticos. Mas isso foi verdade na Itália; ago- dã na última década vieram do etwa über die vergessene Avant- com a periferia. Mas porque, porque eles são bons. ra, na França e também no Bra- México (Carlos Reygadas) e Tai- Kudláček präsentierte ihr gardistin Marie Menken – findet nos últimos 30 anos, o cinema sil, onde jovens cineastas de Be- lândia (Apichatpong Weerase- Porträt des Avantgardisten Kudláček auch hier ganz eigene, an que consideramos, inovador ou Qual a importância em colo- lo Horizonte, Fortaleza e Recife thakul). Mas estou igualmentearcheologische artefacten die hij verzamelt. das jeweilige Werk und die Person interessante, tem sido feito em car filmes de países periféri- têm feito trabalhos interessan- satisfeito porque fomos a pri- aantal Chileense producties de laatste jaren goed Peter Kubelka, auch neue angepasste Formen und Zugänge: lugares distantes. Nos últimos cos em foco? tes. O que não significa que não meira plataforma internacional griechische Querdenker Im aktuellen Fall muss sie etwa anos, cineastas de Pernambu- O Festival de Roterdã tem uma há filmes interessantes em São para Tomas Alfredsson (Deixa ela die Vorgabe meistern, dass Kubel- co receberam apoio do Hubert longa tradição de apresentar e Paulo ou Rio. entrar), da Suécia, país que, do sind zu entdecken. kas eigene Arbeiten ausschließ- Bals Fund, como Claudio Assis promover filmes de regiões e lu- ponto de vista brasileiro, está e Kleber Mendonça, que este gares periféricos - talvez porque Há conotações políticas na bem mais próximo da Holanda. gescoord, waardoor het publiek hopelijk meer lich in Form von Filmmaterial vor- Isabella Reicher aus Rotterdam geführt werden dürfen – Frag- ments of Kubelka hingegen, der in Motorradfahrer und andere mobile Einzelgänger: Der Grieche Babis Makridis sorgte mit seinem Film Im Cine-Club ist eine vielstimmi- Rotterdam Weltpremiere feierte, „L“ für einen der Höhepunkte im Wettbewerb des Festivals von Rotterdam. Foto: Filmfestival Rotterdam ge Debatte im Gange. Ein junger ist vier Jahre lang digital gedreht open gaat staan voor films van eigen bodem. Mann hält ein leidenschaftliches worden. Adebar, Kubelkas Für neue Impulse im Erzählki- Plädoyer für ein Kino, das aufrüh- schwarz-weißer Silhouettenfilm no sorgen seit ein paar Jahren jun- PONEDELNIK 6 FEVRUARI 2012 Kultura svet 19 rerisch ist, gegen alle Regeln von 1957, erscheint also kurz als ge Querdenker aus Griechenland. C M Y K agiert, aus Müll gemacht und da- Spiegelung in der Scheibe des Pro- Nicht unwesentlich ist daran der Die große Heimatkunst für mit der Schönheit des Versehr- jektionsraums, von Unsere Afrika- Drehbuchautor Efthimis Filippou SRPSKI, ^ILEANSKI I KINESKI FILM POBEDIJA NA 41. FESTIVAL VO ROTERDAM ten ausgestattet. Die Diskussion reise erhält man eine Kubel- beteiligt, der nach Dogtooth und der Widerspenstigkeit ist aus dem Off zu hören, zu sehen ka’sche Analyse am hauseigenen Alpis für Regisseur Yorgos Lanthi- ist der junge Mann auf seinen Schneidetisch, und Arnulf Rainer mos nun auch die Vorlage für Ba- TriAndreas Maiers tigrici famoser Kindheitsroman „Das osvoija Haus“ tigri Het IFFR heeft een belangrijke rol gespeeld bij De Streifzügen durch Paris. Man wird nicht nur in einem Ausstel- bis Makridis’ Rotterdamer Wettbe- schreibt das Jahr 1951, und das lungsraum Streifen für Streifen an werbsbeitrag verfasst hat: L ist der Ganze ist Teil des von Isidore die Wand genagelt, sondern schlichte Titel dieses lakonischen Ronald Pohl Isous mit großer Geste und umso taucht auch in Vorstudien auf mil- Dramas. bescheideneren Mitteln auf die limeterbreiten Papierstreifen auf, Wie die beiden genannten Fil- Wien – Die Veränderungen im Um- jueves a domingo. Van het Hubert Bals Fonds kreeg Leinwand gesetzten zweistündi- die Kubelka im schwedischen Exil me oder Athina Tsangaris’ Atten- land von Bad Nauheim sind bloß gen filmischen Manifests für ein und mittellos per Schreibmaschi- berg nimmt auch L in seinen kur- mit dem Mikroskop zu erfassen. In Kino der Diskrepanz mit dem Ti- ne herstellte. zen Episoden, die um seltsame Bo- den Frühkindheitstagen des 1967 tel Traite de bave et d’eternite / On Nur Handkamera tendienste, rivalisierende Mobi- geborenen Heimatdichters Andre- ik steun voor de scriptontwikkeling en in een latere Venom and Eternity. listen und zwei- wie auch vierbei- as Maiers rollt die zweite, nach- Die Wiederaufführung dieses Eine andere Bedingung legt der nige Honigliebhaber kreisen, kei- haltige Wohlstandswelle über die lange Zeit unzugänglichen Werks Porträtierte zu Beginn der 232 Mi- nen direkten Bezug auf die Krise. hessische Kleinstadt hinweg. Die Filmarcheoloog Serge Bromberg opende zijn schatkamer en toonde des streitbaren französischen Let- nuten langen Passage ebenfalls Trotzdem kann man sich als ferne wachsenden Familien drängen in tristen passt gut zum Filmfestival fest: Kudláček soll die Kamera aus Reaktion darauf eigentlich kein adrette Eigenheime, aus deren fase ontvingen we productieondersteuning via het von Rotterdam, wo man derzeit be- der Hand führen, das sei ein mehr besseres Bild vorstellen als jenes Fenstern man auf die Ufer der Usa ons een unieke reeks cartoons onder de noemer Retour de flamme. reits zum 41. Mal internationalen dem schweifenden Blick ange- eines Mannes, der sich mit seinem blickt. Das Herz der Häuser bilden Kinoerneuerern aller Generatio- passtes Aufzeichnen. Auch darin Auto im Kreisverkehr einreiht pompöse Treppenaufgänge und nen eine ausladende Plattform bie- entwickelt Kudláček eine merkli- und dann, festgezurrt in seiner mächtige Kellerstiegen, ein- Ze illustreren hoe het 3D-effect de verbeelding van filmmakers en Hubert Bals Fonds Plus. En die backing maakt het tet. Einem davon, dem 1934 gebo- che Freiheit und eröffnet Einbli- mobilen Kapsel, allmählich einem schüchternde Gebilde für einen renen Avantgardefilmemacher cke, die den Fokus der legendären einsamen lauten Schrei freien unerklärlichKineskiot "Jajce verängstigten i kamen" na Huang Drei- Ji, Andreas ~ileanskiot Maier: "Od ~etvrtok arbeitet do nedela" am Zy- na Dominga Sotomajor i srpskiot film "Klip" na Maja Milo{ osvoija Zlaten tigar i po 15 iljadi evra und -vermittler Peter Kubelka, hat Lectures von Kubelka erweitern. Lauf lässt. käsehoch. klus „Ortsumgehung“. Foto: Bauer animators al gedurende een eeuw prikkelt. De gepassioneerde privé- „Problemandreas“Srpskiot film "Klip" nennt sichKleber Mendo~a Filho. ten tigar, da pobedat 3 re`i- sko viduvawe na li~nata dra- der Held in Maiers Roman Das kein Gebrechen entdecken. Die weer makkelijker om andere financiers te vinden.” na Maja Milo{, ~ileanskiot Kanadskiot "Gospodin serki. "Klip" e dinami~na ma vo sozrevaweto na tinej- Haus"Od , ~etvrtok mit dem do ein nedela" ehrgeiziges, na Lazar"kindlich-magische na Filip Falardo, Weltdrama dieses za `ivotot naverzamelaar srpska xerka zaglavena voliet kineska voorafgaand aan de vertoning een stukje nitraatfilm überDominga die LängeSotomajor von elfi kines- Teilen er-koj iverstockten e me|u pette Neinsagersnominira- enthüllttinejxerka od provincija is- provincija. Exzessive Opernballerei streckteskiot "Jajce Erzählprojekt i kamen" na in Hu- die vor-ni zaein godine{niot Schwindelgefühl, oskar za daspolnet man in so seks, droga i turbo Godine{noto izdanie na derhandang Ji osvoija zweite Zlaten Runde tigar i geht.stranskider film, Schwarzwald-Prosa ja osvoi nag- folk, Martin koj ja lansiraontvlammen odli~- Roterdam ima{e pokompak-en animeerde de vertoning verder op de piano en voor Calixto Bieito inszeniert an der Komischen Oper Berlin Webers „Freischütz“ Nichtspo 15 aniljadi der evra kleinstädtischen na 41. radataHeideggers na publikata, vielleicht a iran- mit „Gewor-nata 14-godi{nata akterka tna programa so pomalku Idyllefilmski mit festival ihren Mercedes-Fahr- vo Roter- skiotfenheit“ "Zbogum" übersetzt na osudeniot hätte. Isidora Simijonovi}. "Od filmovi, no poradi se poo- zeugendam, {to und zavr{i ihren vo Cervelatwurst- sabotata. MohamadAber Rasulof Maier leistet ja osvoi mehr als~etvrtok bloß do nedela" ede kamer- microfoon.~ebijnata ekonomski Als kriza uitsmijter wierp hij een volstrekt nieuw licht op Joachim Lange aus Berlin mantel. Überhaupt ist die Jagd Bräutigam um und hüpft fortan brotenDebito scheint na srpskata dazu re`iser- angetan, einnagradatadie geläufige Diorafte. Kritik Obete am Ungeistna drama des za raspa|aweto na za prvpat po mnogu godini hier eher männliches Potenzgeha- mit Dreck beschmiert nur noch Kind,ka "Klip" und seija osvoi es noch i nagrada- so sensibel,nagradi„Schaffe, nosat i schaffe, po 10 iljadi Häusleeden baue“. brak i potragata po se- ima i namaluvawe na publi- In Berlin hat sich ein missratener be und Menschenjagd – in einem nackt durchs Unterholz. Und über inta die na Isolationholandskite zu stürzen.kriti~ari Mit gu-evra.Noch in den abgesichertstenmejna Be- harmonija, kojenkele re~isi kata originele za 14 otsto. Sepak, Méliès-films.” so Jägerchor im Freischütz schon als Wald, der weit jenseits aller zivi- die Baumstämme, die sich zuerst ten,KNF, nachträglich a nagradata ersonnenenna me|una- Ar- Ovareichen e prvpat unserer na najgole- Wohlstandszo-celosno se slu~uva vo kola, 274 iljadi gleda~i festiva- verhängnisvoll für den Dirigenten lisatorischen Landstriche liegt. aus dem Schnürboden herabsen- gumentenrodnata kritika ist der Verstörung FIPRES- vonmiotnen festival finden na sich nezavisen Leerräume,za vreme die na patuvaweto na lot ostanuva me|u najposete- De jueves a domingo, première 28 januari erwiesen. In der Deutschen Oper Nicht nur die Wolfsschlucht ist da ken, während der Wolfsschlucht- „Problemandreas“CI ja osvoi brazilskiot in Wahrheitfilmmit vo keinemsvetot, koj Angebot dodeluva zur Teilhabeedno 4-~leno semejstvo na od- nite vo svetot. war das der berühmte Tropfen, der der vielzitierte Albtraum. Bieito nicht beizukommen. Maier, der künstlich zu besiedeln sind. Mehr szene ins Wanken geraten und "Zvuci od sosedstvoto" na 3 ramnopravni nagradi Zla- mor. "Jajce i kamen" e poet- M. Kostova Renato Palumbo um seinen Mu- übersetzt vor allem diese Szene in dann wie ein Haufen Mikadostäb- seine Kindheit weniger erinnert noch: Es gibt tatsächlich ein Erleb- sikchef-Job brachte. Derartiges hat seinen blutigen psychologisieren- chen aufgetürmt herumliegen. als sie aus Partikeln der Irritation nis von Ungeborgenheit, und die- Patrick Lange an der Komischen 21:30 Pathé den Bühnenrealismus. Der versöhnlichen Schlusssze- neu zusammensetzt, entdeckt ei- ses hängt in keiner Weise von den toj prv go glume{e Brik Oper nicht zu befürchten. Er hält Kaspars (Carsten Sabrowski) ne, die mit ihrem Vertrauen in nen metaphysischen Riss. Dieser Repressionen einer Gesellschaft 42 público Domingo, 29 De enero De 2012 Po~inaรายงานโดย ดรสะรณ และ ‘กัลปพฤษณ์’ akterot Ben Gazara Polit, rastroeniot sin alle Fäden im Graben zusammen Pakt mit dem Teufel ist ein radi- Gott und die Obrigkeit immerwww.publiCo.es et- reicht quer durch die Vorgärten ab, die ihre gewalttätigen Teile na alkoholi~ar i propad- und wirft sich auch da entschie- kaler AusstiegCulturas aus dem Minimal- was aufgesetzt wirkt, entzieht sich und wenigLOS befahrenenANXELES Straßen, (Roj- er versteckt, für alle möglichen Pro- den für Webers Musik in die Bre- konsens jeder Gemeinschaft, Bieito durch Distanzierung und erschüttertters) - Akterot die einfachsten Ben Gazara, Ge- blemlagen Verständnis heuchelt. nata fudbalska yvezda vo Michel Gondry poznat po ulogite na tvrd tip "Ma~ka na v`e{teniot sche, wo auf der Bühne exzessiv nämlich andereCineasta. am El director Leben francés de zu ‘¡Olvídate las- de mí!’ haMord. decidido democratizar Ganz el offenbarcine con el proyecto glauben Home Movie Factory Ot- wissheiten und spaltet prompt Maiers geduldige Beschrei- gekichert oder rumgeballert wird. sen. Für seine Kugelgießerei ent- tokar und seine Leute nichts von denvo Boden mnogu unter filmovi, Andreas’ TV-{oua Füßen. bungsprosa wahrt eine Unent- limen pokriv". Gazara ja Wobei damit das Wesentliche führt der Finsterling«la única ein manera Braut- dem, de wasser sietan und bueno der Eremit como (als la i teatarskiรอตเตอร์ดัม...อยู่ที่นี่ pretstavi vo svo- schiedenheit, die den Leser un- napu{ti pretstavata po zur musikalischen Bilanz gesagt paar, bringtgente die Braut a la in que einem admirasPenner es in Riesengestalt:ser diferente» Alexey Fiaskojata dolga Kindergarten kariera, po~ina na ausgesetzt zur Ergänzung, zur Be- samo sedum meseci i pri- ist. Denn mit vokalem Hauptstadt- Gruselritual um und taucht seine Tihomirov) von sich geben. Nur 81-godi{naDer Bub will vozrast einfach od nichtrak na ver- setzung von Leerstellen auffor- fati druga ednakvo pri- antología de ‘sueCadas’ Ruhm hat sich die Komische nicht Kugeln in Jungfrauenblut.Entrevista Und konsequent, dass sich Kaspar stehen,pankreasot dass er vo sozial bolnica zu sein vo hat. dert: Ist es jetzt der widerspenstige mamliva uloga, Xoni Po- rubén romero up, zavisnikot od droga vo bekleckert; allenfalls Günter Pa- den ohnehinrotterD alsam Versager be- selbst umbringt und Ottokar und DasMenhetn, an der soop{ti Schwelle negoviot zum Be- Andreas von 1975, dem ein mons- ara los amantes de las "Crpka so do`dovnica". pendells Ottokar wäre da überre- drängten Max (Vincentimágenes en movimien Wolfstei-- seine Leute dann Max und den wusstseinadvokat. Gazara, balancierende koj tri pati Alter tröser Kloß den Hals versperrt, to, Michel Gondry (Ver- gional „zu verkaufen“. Aber zu ei- ner) zieht er auf seinesalles, 1963) es Seite, lo más treibt Eremiten über den Haufen schie- Egobe{e des nominiran Autors kann za Toni nicht nag- begrei- bloß weil er wie Millionen andere Za ovoj film toj ja dobi parecido a un genio. Ha > ‘taxi driver’ Psentado cátedra en todas y cada una > michel gondry (2012) prvata od trite nomina- nem Fest der Stimmen geht man ihn in den Wahnsinn:de las disciplinas del audiovisual: Wie außer ßen. Diese Outlaws werdenEl director den Michel Gondry esfen, un geniorada dass za man negovite Erwartungen pretstavi, an es in die Schule gehen soll? Oder er- el videoclip (su colaboración con por cosas como esta: convertir una de ohnehin nicht in dies Haus, eher Björk es antológica); la publicidad las obras maestras de la violenciarichtet. del Die erste Kindergartentag: โดย ดรสะรณ cii na Toni nagrada. sich bringt Max(su anuncio para den los grandes entführtenalma- Weg zurück in die ZivilisationNuevo Hollywood (Martin Scorsese,se probi so ulogata na obvi- findet der Autor Maier bloß nach- cenes japoneses Sunshine Sakae ha 1976) en un fantástico cuento para Gazara igra{e na schon, um aufregendes Musik- sido un fenómeno viral en YouTube); nicht mehr finden. niños aficionados a la pinturaein que,net Fiasko. ubiec vo Der dramata arme Tropf"Anato- steht träglich eine Welt, die an ihrer Un- o el cine (¿acaso alguien es capaz de para más inri, él mismo interpreta เมื่อพูดถึงเนเธอร์เเลนด์ คนไทย เวลามาเนเธอร์แลนด์ ใครจะมาเมืองนี้กัน ก็จะมีเทศกาลหนังนี่แหละ ที่ถูกสร้างขึ้น ชายขอบอย่างฉันให้ได้ออกไปเห็นอะไรที่แปลกแตกต่างจาก negar que ¡Olvídate de mí! es una de mostrando una gran vis cómica. Tras Brodvej i vo "Koj se pla- theater zu erleben. Calixto Bieito las cumbres del cine romántico?). Y, Das Publikum ging mit densustituir Sän- las balas por los lápicesmutterseelenallein mijade na ubiec" na im Oto Kreise Pre- sei- fähigkeit krankt, das Verhältnisก็ต้องไปดูกังหันลม ชมดอกทิวลิป และซื้อรองเท้าไม้ ที่ไม่รู้ มาเพื่อให้เมืองนี้มีจุดที่โดดเด่นและเป็นที่รู้จัก โดยเฉพาะโลโก้ สิ่งที่เห็นอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน รวมถึงขอกราบขอบพระคุณผู้มี sin embargo, Gondry, a diferencia de colores en su revólver, el justiciero Gazara po~ina na 81 godina ว่าจะเอาไปใส่เดินแถวไหน เพราะถ้าเซ่อเอามาใส่เดินแถว รูปเสือ ที่สร้างขึ้นมาล้อกับโลโก้รูปสิงโตของเอ็มจีเอ็ม อุปการะคุณอีกหลาย ๆ ท่านที่มีส่วนช่วยเหลือในการเดิน gehört in diese Auswahl, obwohl otros colegas, es profundamente hu- gern, dem Chor und dem Dirigen-Travis Bickel nunca volveráner a ser el Altersgenossen, er sieht, mehr von Distanz und Nähe wirksam zu {i od Virxinija Vulf?", milde y eso de ponerse trascendente mismo. minger od 1959 godina. ตลาด อาจโดนหมาเห่า แต่กระนั้น คนไทยก็ยังชอบซื้อกัน... เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติรอตเตอร์ดัมเป็นเทศกาล ทางครั้งนี้ le produce urticaria. “Nunca me ha บางคนก็อาจนึกไปถึงย่านเรดไลท์ของอัมสเตอร์ดัมที่เต็มไป เก่าแก่ อยู่มานานตั้งแต่ปี 1972 โน่น ซึ่งจุดประสงค์ในการ การมาถึงรอตเตอร์ดัมของฉันไม่ได้งดงามเหมือนเดิน er ruhiger geworden ist. Dass die interesado decir en qué consiste el ci- ten sehr wohlwollend um, spalte- nochToj erstaunt prodol`i als angewidert, da raboti wieKasavetes,bestimmen? so kogo sorabotu- "Ubistvoto na kineskiot ob- "Razbudi se i pej!", "^ud- ne. ¿Cómo voy a proclamar teorías ด้วยตู้กระจกมากมาย และร้านค้าขายของพิเศษที่เปิดขาย จัดนั้นก็ระบุไว้ตั้งแต่แรกเริ่มว่า เพื่อช่วยเหลือหนังด้อย ทางมาบนถนนที่โปรยด้วยกลีบกุหลาบ เพราะกว่าจะถ่อมา cinematográficas si ni siquiera es- กันแบบอล่างฉ่าง แบบที่บ้านเราทำไม่ได้ โอกาส หนังอิสระ และหนังจากประเทศโลกที่สามni pauzi" ด้วยเหตุ จากเมืองไทยถึงรอตเตอร์ดัมได้ i drugi pretsta- ก็ต้องผจญกับพายุหิมะ Opernleitung „empfohlen ab 16 toy seguro de si lo que la gente consi- te sich dann beim Regieteam in diesoschreiende pove}e poznati Horde holivud- „kommuni-va{e Maiers na nekolku Sprache filmovi, enthältlo`uva~" sich vo 1976 godina. dera como “mis películas” son cine o แต่หากพูดถึง “รอตเตอร์ดัม” คนทั่วไปเป็นต้อง ณ นี้เอง หนังไทยจึงเข้าไปมีเอี่ยวกับรอตเตอร์ดัมได้ ตั้งแต่ยุค และอื่น ๆ จนเกือบจะไม่ได้มาถึงนี่เสียแล้ว แต่ครั้นมาถึง Jahren“ unter der Ankündigung no?”. Su nuevo proyecto, con el que das zu erwartende Pro und Kon- ziertski undre`iseri, interagiert“. me|u koi Das i Xon Projektkakoklug i gangsterskata eines nachgereichten drama Kom-Naจังงังว่า Brodvej เมืองนี้นั้นอยู่ที่ไหนกัน voก็ต้องตอบว่ารอตเตอร์ดัม 1955 godina บุกเบิก ที่ พี่เจ้ย อภิชาติพงศ์ ทำvi. ดอกฟ้าในมือมาร โน่น เนเธอร์แลนด์แล้ว ก็ใช่ว่าจะถึงรอตเตอร์ดัมเลย ยังจะต้อง está viajando por todo el mundo (Pa- El director Michel Gondry vuelve a revolucionar el cine con su fábrica de producción casera. rís, Nueva York, Río y, ahora, Rotter- นั้นเป็นเมืองท่า อยู่ไม่ได้ไกลจากอัมสเตอร์ดัมไปมากนัก แต่ มาจนถึงวันนี้ รอตเตอร์ดัมสร้างผู้กำกับให้กับประเทศ นั่งรถไฟเข้าไปอีก ซึ่งจะใช้เวลาประมาณหนึ่งชั่วโมงก็มาถึง vermerkt, gehört da wohl eher dam) es un taller ambulante llamado tra. Aber längst ohne jene Verbis-> ‘el resplandor’ Kindergarten wird eilends abge- mentars. Sie schmerzt in ihrerถ้าให้พูดตรง ๆ ก็คือเมืองนี้...ไม่มีอะไรเลยจริง ๆ จุดเด่น ด้อยโอกาส ที่วงการภาพยนตร์อ่อนแอทั้งทางด้านธุรกิจและ เมืองรอตเตอร์ดัม ที่ดูเงียบสงบ และหนาวจับใจ ด้วยความ Home Made Factory (Fábrica casera popularización, por ejemplo, del Entonces, ¿cuál es la función del > basauri kind rewind (2011) ของเมืองนี้อยู่ที่สะพาน Erasmus ที่ตั้งตระหง่าน แต่ก็เพียง คุณภาพขึ้นมาหลายคน อย่างของไทย นอกจากพี่เจ้ย ก็มี ที่พูดกันว่าปีนี้ยุโรปอากาศหนาวที่สุดเป็นประวัติการณ์ ชนิด zum Marketing. de hacer películas). «No me interesa la senheit,efecto ‘bullet time’, die más conocido bei director? Bieito einst üblichLas ‘suecadas’ atraviesan fronteras.brochen. Von nun an sitzt Andre- nüchternen Klarheit und macht ¿En qué consiste ‘Home Made como efecto ‘Matrix’. Hacer una película es como educar Borja y Joseba, protagonistas de เท่านั้น ที่อื่นมีสะพานที่ใหญ่กว่าสวยกว่าเป็นไหน ๆ แถมตีน อาทิตย์ อัสสรัตน์, อโนชา สุวิชากรพงศ์, ธัญสก พัน ที่ในบางประเทศมีคนแข็งตายคาบ้านมาแล้ว cultura fan. Soy incapaz Factory’? Nos estamos volviendo un poco locos a un niño, tienes que saber separar ‘Qué vida más triste’ (LaSexta), llevan สะพานที่ว่านี้ ก็ดูจะเป็นย่าน red light ที่มีร้านเซ็กซ์ช็อป สิทธิวรกุล และอีกมากมาย แต่ถึงรอตเตอร์ดัมจะโ่ด่งดังมา ศูนย์กลางการจัดงานของเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติ Natürlich: Seine Jagdgesell- Un grupo de entre diez y 15 perso- de entenderla. Yo no war.con la aplicación Man de lo digitalgewöhnt al cine. lo importante sich de lo irrelevante. halt Si te antiempo haciendo al- sus pinitosas, en el so oft er kann, im Bastelkeller, das Gewimmel der mit sich und ง่อย ๆ ที่ไม่ค่อยมีคนเข้าอยู่จำนวนหนึ่ง ยิ่งถ้าพูดถึงเรื่อง นาน มีคนไทยและหนังไทยบินไปอวดโฉมที่โน่นกันอยู่ทุกปี รอตเตอร์ดัม ก็คือ De Doelen ซึ่งเป็นศูนย์การประชุมที่อยู่ nas que no se conocen proyectan un intento imitar a nadie» La tecnología hay que saber usarla. portas como un padre supercontrola- género para la revista ‘Cinemanía’ schaft sucht im deutschen Wald filme siguiendo una pirámide inver- Cuando filmo un cielo, me gusta ha- dor no lo estás haciendo bien. Debe bajo el ‘suecadísmo’ nombrebaut Kriegsflugzeugmodelle und อาหารการกิน ก็ค่อนข้างจะแร้นแค้น ด้วยความที่อาหาร นับเป็นสิบปีได้แล้ว แต่สำหรับตัวฉันเองนั้นก็เป็นคนด้อย ไม่ไกลจากสถานีรถไฟ ภายในมีโรงหนังขนาดใหญ่สามารถ tida: deben decidir qué género quie- les. Und wie’s der Zufall will,artístico gibt de Basauri Kind Rewind, ihrer Wohllebigkeit überforderten cerlo con cámaras de 16 mm. Y sigo aprender de sus errores, y sólo debes ประจำชาติของชาวดัตช์นั้นไม่มี หรือถ้ามี เขาก็กินมันต้ม ไม่ โอกาส ที่ไม่ค่อยได้ไปไหนเหมือนอย่างใครเขาหรอก ก็ต้อง ใช้จัดฉายหนังและกิจกรรมต่าง ๆ ได้ ขณะที่การจัดฉาย ren abordar, buscar un título y a par- «Hacer una película es utilizando mi vieja Bolex para rodar reprenderle cuando hace algo real- con versiones de ‘Terminator 2’ tir de ahí rodar con una serie de esce- animación, porque la exposición a la mente grave, como faltarle al respe- o ‘Pesadilla en Elm Street’. Aquí nach einer anderen Beute als como educar a un niño. esHay ja im Deutschen Historischen verliert jedes Gefühl für Zeit. Menschen zu einem unvergessli-ต่างจากหนังเรื่อง The Turin Horse เลยเชียวล่ะเธอ เธอ ขอบคุณว่าอยู่ดี ๆ ปีนี้ก็มีดวงให้ได้เดินทาง เมื่อฉันได้รับ หนังก็จะกระจายไปตามโรงต่าง ๆ ทั่วเมือง เช่น โรง Pathe narios preestablecidos (un bosque, luz no es constante, y eso hace que to a alguien. retoman el clásico de Kubrick para เคยดูหนังเรื่องนี้ไหม ที่ในเรื่องพ่อกับลูกสาวจะต้มมันกินกัน ความเมตตาจากเทศกาลรอตเตอร์ดัมฯ ให้ได้เดินทางไป ซึ่งตั้งอยู่ตรงข้ามกับ De Doelen, Rotterdamse Hirsch oder Wildschwein. Ein un compartimento de tren), sin diá- que separar lo importante sea más bella. Por supuesto que po- ¿Qué opina alguien que ha matar al respetable no de miedo, sinoEs gehört zu den zahlreichen chen Erlebnis: „Vor meinen Au- logos, en una docena de tomas roda- de lo irrelevante» Museum,dría eliminarlo en posproducción, ein paar‘suecado’ la obraGehminuten de otros de los de la risa. ทั้งเรื่อง ฉันว่าคนที่นี่ในอดีตก็อาจมีชีวิตแบบนั้น สำหรับคน เยี่ยมเยียนเทศกาลแห่งนี้เป็นครั้งแรกในชีวิต ซึ่งก็ต้องขอ Schouwburg ซึ่งเป็นโรงขนาดใหญ่, Cinerama Film das en dos horas. pero perdería su encanto. Muchas derechos de autor y Megaupload? ทั่ว ๆ ไป หากไม่คิดมาทำธุรกิจกับคนที่นี่แล้ว ก็ไม่เห็นว่ามี กราบขอบพระคุณทางเทศกาลมาด้วย ณ ที่นี้ ที่เมตตาคน Theater ซึ่งต้องเดินฝ่าลมหนาวไปไกลสักหน่อย, Oude leibhaftiges Exemplar dieser ¿De dónde surgió la idea? veces me inhibo, porque si trabajas Lo único que sé del asunto, de las le- Vorzügen von Maiers Roman, dass gen verwandelten sich diese Men- Me interesa ver cómo el ser huma- tural en el momento en el que lavon tec- demasiado der en lo Komischenformal la gente pier- yes antipiratería Oper y este tipo deentfernt, cosas, no trabaja en equipo. Esto no es ci- nología permitía editar con ordena- de contacto con la historia, que es lo es que cada vez me resulta más difícil © Rotterdam International Film Festival Grunzer schnüffelt sich zwar wäh- ne. Es diversión. Es un ejercicio de li- dores personales. eineque de verdad Ausstellung importa. utilizar zummi ordenador. Supongo Deutschen que er die Tragödie der kindlichen Un- schen in Handlungsautomaten.“ beración para que la gente vea de lo ¿Cree que en la ficción creada por En Home Made Factory, lo es como todo: en un principio parece 122 FEBRUARY 2011 FEBRUARYMARCH 20122011 123 que es capaz de hacer con su imagi- los fans está el futuro del cine? importante es la creación una idea genial y luego se pervierte. rend der Ouvertüre durchs Laub, nación. Lo que intento demostrar es No me interesa la cultura fan. SoyWald. in- colectiva, ¿no Irgendwie es extraño viniendo Estos gehörtdías se ha hablado diese mit tröstlichkeit an keinerlei Anoma- Mehr Handlung braucht es nicht. que todo el mundo, sin importar su capaz de entenderla. ¿Por qué existe de alguien universalmente mucho de su nuevo proyecto, la „erlegt“ und ausgeweidet wird Wilder „Freischütz“formación o condición social,mit puede Ina la fan fiction? Krin- ¿Por qué hay gentezur que considerado Inszenierung. un autor? adaptación de ‘Kubik’, del escritor > ‘top gun’ lie befestigt. Ärzte beugen sich Andreas Maier: „Das Haus“, ser creativo. se siente tan atraída por el trabajo de La autoría es un concepto complejo. Philip K. Dick. > sweded brothers (2008) Se encuentra muy cerca de las otros hasta el punto de dedicar su vi- ¿Es una película la voz de una única Es algo en lo que llevo trabajando Un clásico capaz de mofarse aber eine nackte Frau mit Pelz- gelborn (als Agathe).llamadas ‘suecadas’ (remakes Foto:da a ello? Silveri ¿Por qué no la dedican4., a persona? 7., Mi 21. trabajo es undconseguir que 24. muchos2. años. Tengo más adelanta- de uno de los grandes tótemüber den Buben, können jedoch € 17,95 / 164 S., Suhrkamp 2011 en cinco minutos de clásicos del ellos mismos en vez de a algo que ya el resto del equipo aporte cosas a una da la adaptación de La espuma de los fílmicos del reaganismo. Torsos cine) que usted pusiera de moda ha sido realizado?. Yo no intento imi- idea. Si eres un director tienes que días, de Boris Vian. Es uno de los ico- musculados, partidos de solteros con el argumento de ‘Rebobine, tar a nadie. La única manera de ser encontrar soluciones a problemas, y nos de la cultura francesa, ¡así que contra casados de voley playa, por favor’. tan bueno como la gente que admi- eso va a imprimir personalidad al tra- supone todo un reto para mí! música pegajosamente ñoña y unos Sí y no. Reconozco que, en cierta ma- ras es ser diferente. bajo de los demás. Si quieres que una ¿Un último consejo para jóvenes combates aéreos de aviones de papel nera, soy culpable de instigar esta En todo caso, es un retorno al película salga exactamente tal y co- aspirantes a directores? que casi nos hacen proclamar “haz la forma de expresión, y a mí me ha caí- cine artesano. Curioso, dado mo tú quieres, el rodaje nunca avan- No tomarse demasiado en serio es guerra y no el amor”. Una versión de do el sambenito, pero yo no inventé que usted ha revolucionado la za. El azar es parte fundamental del bueno para el resultado final de una altos vuelos… esta vez con los pies en las suecadas. Llegaron de forma na- técnica cinematográfica con la proceso creativo. película. Hay que dejarse llevar. la tierra.

46 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM Het Hubert Bals Fonds (HBF) was dit jaar Circumstance, het op het Amerikaanse Sundance Film zichtbaarder dan ooit, met maar liefst vijf Festival tot publieksfavoriet schopte. De internationale films in de competitie en een aantal klinken- prijzen stralen weer af op het HBF-keurmerk: een be- de internationale successen. Via het fonds langrijke wisselwerking. ondersteunt het IFFR al 23 jaar filmmakers in Afrika, Azië, Latijns-Amerika, het Midden- De blik van het fonds is echter niet uitsluitend gericht Oosten en delen van Oost-Europa. op het buitenland. In eigen land mogen de HBF-pro- ducties gedurende de festivalperiode altijd rekenen op De staat van dienst van het HBF liegt er niet om: in zijn veel publiek. Op de IFFR-programmering prijkt elk jaar 23-jarige bestaan heeft het meer dan negenhonderd de meest recente cinematografische oogst: deze editie Dit jaar lanceerde het HBF in samenwerking met CineMart en Binger Filmlab het Boost!-programma, waarbij een select aantal filmmakers een intensieve filmprojecten ondersteund. Volgend jaar hoopt het waren dat er zeventien, waarvan er maar liefst vijf waren scriptbegeleiding kregen. fonds de magische grens van duizend te bereiken. Veel opgenomen in de Tiger Awards Competitie. Een daar- door het HBF ondersteunde makers – we noemen Carlos van, De jueves a domingo van Dominga Sotomayor, werd het Oegandese project The Boda Boda Thieves tot maar als Alizera Khatami uit Iran, Iván Fund uit Argentinië en Reygadas, Mohamat Saleh Haroun en Christian Mungiu bovendien bekroond met een Hivos Tiger Award. liefst vijf projecten uit Brazilië: Imagination is a Form Natasha Mendonca uit India. Daarnaast ondersteunde – zijn later tot de toppen van de internationale cinema of Memory, The River’s Bend, The Wife of the Man Who het fonds verschillende distributieprojecten, waaronder gaan behoren. Jaarlijks ontvangt het fonds ongeveer 750 aanvragen. Eats Laser Beams, Girimunho en Neighbouring Sounds. de Afrikaanse release van de Congolese filmViva Riva! Gemiddeld kan daarvan zeven procent gehonoreerd Het HBF verleende ook steun aan nieuwe projecten van en de distributie van diverse HBF-ondersteunde Afri- Het HBF begon ooit als pionier maar is na jarenlange worden. Het HBF kent twee selectierondes per jaar. HBF-bekenden. Dat was bijvoorbeeld het geval bij de kaanse filmtitels op het online platform AfricaFilms.tv. ervaring een gerenommeerd en alom gewaardeerd fonds Alleen aanvragen van filmmakers die afkomstig zijn uit Mexicaan Nicolás Pereda, de Indonesische Edwin en de Ook werd er een aantal workshops en trainingen gege- geworden. ‘Tot stand gekomen met steun van het HBF’ landen die voorkomen op de zogenaamde DAC-lijst van Filippijnse Khavn De La Cruz. Maar het fonds financier- ven met steun van het HBF, onder meer een filmwork- is inmiddels een kwaliteitskeurmerk met een sterke de Organisation for Economic Cooperation and Deve- de ook eerste of tweede films van opkomend filmtalent shop in Ivoorkust en een serie lezingen en workshops in internationale reputatie. Al jarenlang speelt het HBF lopment (oecd.org) komen in aanmerking. Een selectie- Costa Rica over het maken van lowbudgetfilms. met bescheiden financiële bijdragen een essentiële rol commissie van nationale en internationale experts uit de bij de totstandkoming van films uit ontwikkelingslan- verschillende vakgebieden van de filmindustrie beoor- Het HBF ondersteunt individuele film- In 2011 selecteerde de commissie voor de zesde maal een den. De kracht van het fonds ligt onder andere in het delen de aanvragen op een aantal criteria, waaronder de projecten in verschillende fases van viertal projecten in het kader van het HBF Plus-program- katalyserende effect die deze ondersteuning vaak heeft artistieke kwaliteit en authenticiteit, en de haalbaarheid ontwikkeling. ma. Binnen dit programma brengt het HBF filmmakers op het aantrekken van aanvullende financierders. HBF- van het project. E die al eerder steun van het fonds ontvangen hebben in films zijn doorgaans meer dan welkom op belangrijke Daarnaast is er bijzondere aandacht voor projecten met •Script en projectontwikkeling (maximaal 10.000) E contact met Nederlandse producenten. HBF Plus biedt internationale festivals en oogsten daar geregeld veel een innovatief karakter of van beginnend talent. Ook •Digitale productie (maximaal 20.000). Deze categorie is speciaal opgericht voor het Nederlandse producenten daarmee de mogelijkheid waardering. Zo won de op het festival vertoonde Abrir plannen van makers die in eigen land tegen de verdruk- om mee te werken aan internationale producties en zo van Milagros Mumenthaler het Gou- king of censuur in werken kunnen op extra belangstel- ondersteunen van ultra-low budget digitale film- puertas y ventanas E HBF-projecten ook in het productiestadium financieel te den Luipaard op het filmfestival van Locarno. Het jaar ling rekenen. De commissie houdt ook rekening met de projecten met een maximaal budget van 100.000. E ondersteunen. HBF-projecten die een Nederlandse co- daarvoor ging een andere HBF-titel er in Locarno al met regionale spreiding van te ondersteunen projecten. •Postproductie (maximaal 30.000) •Distributie (maximaal E15.000) producent hebben kunnen bij het Nederlands Filmfonds de hoofdprijs vandoor: Winter Vacation. In Cannes kreeg een speciale aanvraag indienen. De in 2011 geselecteerde Mohammad Rasoulof de Un Certain Regard-regieprijs Dit jaar ontvingen 49 projecten een HBF-bijdrage. De •Speciale projecten, zoals trainingen, workshops en E projecten vindt u in bijlage 2. voor Goodbye, terwijl een andere Iraanse productie, selectie was opnieuw divers: van het Afghaanse Basira, awards (maximaal 10.000)

48 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 49 Welke drie films had u dit festival niet mogen missen volgens pro- grammeur Evgeny Gusyatinskiy?

“Eindelijk heeft Shinya Tsukamoto een film afgeleverd over een ‘iron lady’, hoewel Kotoko continu aan paniekaanvallen leidt en altijd op het randje van een zenuwinzinking (en zelfs de dood) balanceert. Met de HBF-leader Copia imperfecta bracht de Chileen José Luis Torres Extreem luid en ongelooflijk dichtbij: dit is een film als een nood- Leiva een ode aan zijn veelgeprezen landgenoot, de vorig jaar overleden kreet om hulp en liefde die door niemand wordt gehoord, laat staan grootmeester Raúl Ruiz. beantwoord. Maar de pulserende energie en onvermoeibare vitaliteit van Kotoko zijn het bewijs dat dit het echte leven is, dat het waard is Samenwerking met CineMart om geleefd te worden, ondanks alle tegenslagen. Het werk van het HBF houdt niet op bij financiële ondersteuning. Het fonds speelt ook een actieve bemid- delende rol, informeert en adviseert filmmakers over andere potentiële financiers en introduceert hen bij andere fondsen en op markten en festivals. Daarbij is de organische samenwerking met CineMart, de succesvolle

co-productiemarkt van het IFFR, van groot belang. In zijn regiedebuut L’estate di Giacomo verkent Alessandro Comodin Projecten die in een ver stadium van ontwikkeling zijn de toestand van sensuele en psychologische wedergeboorte aan de De in Iran tot gevangenisstraf veroordeelde Mohammad Rasoulof nam de Diaraphte Award voor zijn Goodbye op de slotavond persoonlijk in ontvangst, worden daar voorgesteld aan internationale financiers. hand van het echte verhaal van Giacomo, een jonge man die sinds zijn uit handen van HBF-hoofd Iwana Chronis (L) en artistiek directeur Rutger Wolfson. Een tolk vertaalt Rasoulofs dankwoord.. Dit jaar lanceerde het HBF in samenwerking met de kindertijd doofstom is en na een medische ingreep weer kan horen. De regisseur volgt hem in zijn dagelijkse routines en concentreert zich op CineMart en Binger Filmlab het Boost!-programma. Bin- Giacomo’s eerste reacties op verschillende geluiden en de ontmoetin- Het HBF organiseerde in samenwerking met het Jan maakte de vermaarde Chileense filmmaker José Luis nen dit programma kreeg een select aantal door het HBF gen met zijn vriendinnetje. Ze zijn maar met zijn tweeën in deze ‘zwij- Vrijman Fonds van het International Documentary Film Torres Leiva de leader: Copia imperfecta, een korte, maar ondersteunde filmmakers intensieve scriptbegeleiding gende geluidsfilm’: een jongen en een meisje, die allebei het ontwaken Festival Amsterdam een vervolg op de Cinema Mondial zeer krachtige ode aan Torres Leiva’s veelgeprezen land- van leven en liefde ervaren. Een van de meest fijngevoelige en intieme aangeboden in het Binger Filmlab. De makers presen- films die ik in tijden zag. En een geweldig voorbeeld van hedendaagse Tour. Daarin gingen veertien door de fondsen onder- genoot, de vorig jaar overleden grootmeester Raúl Ruiz. teerden hun projecten vervolgens op CineMart. cinema die voorbij de grenzen van documentaire en fictie reikt. steunde speelfilms en documentaires op tournee langs Eerdere films van Torres Leiva mochten op steun van het tien Afrikaanse filmfestivals. In ontwikkelingslanden HBF rekenen. Het festival nomineerde in 2008 zijn film Internationale kennisoverdracht zijn de mogelijkheden om onafhankelijke films te zien El cielo, la tierra y la lluvia voor een Tiger Award. De film Het HBF ziet de uitwisseling van kennis en ideeën als een vaak schaars en op festivals bestaat die gelegenheid won de FIPRESCI Award. Deze editie was Torres Leiva’s kerntaak. Vertegenwoordigers van het HBF bezoeken wel. Een wenselijk neveneffect van de tournee is dat Verano in Rotterdam te zien. internationale festivals, workshops en bijeenkomsten. die het werk van het HBF promoot bij Afrikaans film- De Hubert Bals Fund Dioraphte Award is een geldprijs Zo werkt het fonds actief en gericht aan samenwerkings- talent. In totaal bereikte de Cinema Mondial Tour in van E10.000 die beschikbaar gesteld wordt door de Stich- verbanden en wederzijdse kennisoverdracht met festi- De jueves a domingo is een minimalistische roadmovie over het laatste 2011-2012 een Afrikaans publiek van meer dan 30.000 ting Dioraphte. De prijs, die dit jaar voor de vijfde maal vals en organisaties uit ontwikkelingslanden. familie-uitstapje van een gezin waarvan de ouders kort daarna personen. De derde editie van de Cinema Mondial werd uitgereikt, gaat naar de HBF-titel met de hoogste De organisatoren daarvan profiteren van het internatio- zullen scheiden – en dat beseffen de kinderen zich terdege. Een goed Tour start in mei 2012 met een nieuw filmprogramma waardering van het publiek. Dit jaar was dat Goodbye van nale netwerk en de kennis van het HBF. Omgekeerd voorbeeld van de ‘nieuwe sensitiviteit’ die uit Latijns Amerika komt, en doet naast de Sub-Sahara ook Noord-Afrika en het Mohammad Rasoulof. De Iraanse filmmaker, die in zijn waarschijnlijk het meest cinematografische territorium vandaag de leert het fonds meer over de lokale industrie en over dag. Ik heb geen idee hoe zij deze tastbare cinema-magie opwekken, Midden-Oosten aan. vaderland veroordeeld is tot een gevangenisstraf, nam filmmakers en netwerken aldaar. die altijd synoniem is met melancholie en nostalgie. In deze film zie de prijs op de slotavond persoonlijk in ontvangst. Een je niet meer dan doodnormale gesprekken en eenvoudige gebeur- Net als vorig jaar werden de vertoningen van door het nieuwkomer was de Lions Film Award, voor een film die tenissen, maar je kunt het Tsjechoviaanse geschud en breken van HBF ondersteunde films op een bijzondere wijze gemar- in de postproductie fase HBF-ondersteuning had ont- harten en het gewicht van lotsbestemmingen steeds voelen.” keerd door die allemaal vooraf te laten gaan door een vangen. De prijs bestaat uit een geldbedrag van E20.000 eigen leader. Naast de leader kregen festivalgangers ook en ging naar La playa, het regiedebuut van de Colombi- een speciaal promotiespotje te zien waarin het werk van aanse filmmaker Juan Andrés Arango. het HBF werd uitgelegd en bezoekers de uitnodiging kregen het fonds met een donatie te steunen. Dit jaar

50 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 51 Het IFFR vertoont niet alleen kunstzinnige, beslotenheid hun gerealiseerde films, maar ook hun vernieuwende cinema, maar staat met de work in progress te tonen aan geïnteresseerde distribu- eigen coproductiemarkt CineMart ook aan teurs en financiers. de basis ervan. Het festival begon 29 jaar geleden met CineMart en vervulde daarmee Projecten een pioniersrol. Ook vandaag de dag is CineMart hanteert een open aanvraagprocedure. De CineMart nog steeds een belangrijk inter- staf gaat daarnaast door het jaar heen zelf over de hele Sudoeste is raadselachtig en dromerig, nationaal platform voor de lancering van wereld actief op zoek naar geschikte projecten, door maar ook pijnlijk. Eduardo Nunes’ film innovatieve film. internationale filmfestivals en productiemarkten te speelt zich af in een onherbergzaam Brazili- bezoeken en door contact te onderhouden met de Cine- aans kustdorp, dat in majestueus zwart-wit Rotterdam bestaat tijdens het festival uit parallelle Mart International Advisory Board en diverse partner- en in breder-dan-breed cinemascope werd universums. Terwijl filmliefhebbers van de geprogram- organisaties. De selectie geschiedt door de CineMart-staf gevangen. meerde films genieten, wordt er op een steenworp in samenspraak met een commissie die bestaat uit kop- afstand achter de schermen flink genetwerkt door ver- stukken uit de industrie. Het gezelschap selecteerde voor “Wie commerciële films wil maken, kan daar in tegenwoordigers van de internationale filmindustrie. de afgelopen editie van CineMart uit 465 inzendingen Brazilië gemakkelijk geld voor krijgen. Maar Op CineMart zoeken makers aanvullende financiering 36 projecten uit 25 landen. De selectiecommissie hand- voor hun nog te realiseren film. Voor filmprofessionals haafde daarmee de strategie van CineMart om exclusi- financiering voor onafhankelijke cinema is een is CineMart een belangrijk netwerkevenement aan het viteit te waarborgen en de focus van de professionals te stuk moeilijker te vinden. Dat zal overal wel zo begin van het kalenderjaar. Deze editie verwelkomde vergroten. zijn. Het ministerie van Cultuur heeft wel een CineMart 771 bezoekers uit binnen- en vooral buitenland. Bij de selectie is vooral gekeken naar de artistieke potje voor filmmakers, maar dat krijgt elk jaar wel kwaliteit van het project, maar ook naar de staat van vijfhonderd aanvragen, terwijl het maar tien Als instituut blijft CineMart zich nadrukkelijk vernieu- dienst van de maker. Uiteraard moeten de projecten producties subsidieert. Ik heb pas na diverse wen door te anticiperen en reageren op actuele film- een ‘IFFR-bloedgroep’ hebben. Ook praktische zaken als pogingen geld gekregen. Terwijl er beslist een ontwikkelingen en vragen uit de industrie. Dat gebeurt de haalbaarheid van het project worden meegewogen. publiek voor onafhankelijke films is in Brazilië. met paneldiscussies en conferenties rondom actuele Eén van de doelstellingen was om sterker dan voorheen Ik houd erg van het festival. Er zijn in het verleden onderwerpen en, heel praktisch, met het Rotterdam de verbondenheid tussen het IFFR, het Hubert Bals twee korte films van mij vertoond en voorSudoeste Lab, waar sinds 2001 intensieve trainingen te volgen zijn Fonds en CineMart tot uitdrukking te brengen. De ontving ik geld van het Hubert Bals Fonds. Dit jaar en netwerkmogelijkheden geboden worden. Beginnende band tussen CineMart en het Hubert Bals Fonds heeft, producenten kunnen er met elkaar, maar vooral ook in samenwerking met Binger Filmlab, een zeer concrete zit ik niet alleen in de Tijgercompetitie, maar pre- met de grote spelers in de industrie, in contact komen. invulling gekregen in het Boost!-initiatief. Hierin werden senteer ik ook nog een nieuw project op Cinemart, Het Art:Film-panel behandelde de cross-over tussen vijf filmprojecten opgenomen die allen een bijdrage de co-productiemarkt van het festival. Ik denk dat arthouse cinema en beeldende kunst en de wederzijdse voor script- en projectontwikkeling van het HBF ontvin- ik maar naar Rotterdam verhuis!” kansen die een kruisbestuiving biedt. Nieuw dit jaar gen, vervolgens deelnamen aan het Binger Filmlab On was het Boost!-programma (zie ook onder HBF) en de Demand-programma en op CineMart werden zogenaamde Dark Room. Die goed geoutilleerde zaal in gepresenteerd. Sudoeste, première 29 januari de Doelen werd door professionals geboekt om in alle De 36 projecten die geselecteerd werden voor CineMart 15:30 Pathé

52 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 53 Tijdens een aantal ‘power lunches’ van CineMart bogen professionals zich over actuele ontwikkelingen in de filmindustrie. Een-op-een-afspraken tussen representanten van de geselecteerde projecten en potentiële financiers vormen het hart van CineMart.

2012 komen uit alle hoeken van de wereld en de makers algemene Industry-accreditatie. Er waren dit jaar 771 CineMart sloot op woensdag 1 februari af met een slot- over onderwerpen als de toekomst van (digitale) distribu- variëren van (nog) onbekend talent als Eduardo Nunes, gasten, waarvan er 604 uit het buitenland kwamen. feest en prijsuitreiking. tie en de effecten van de financiële crisis op financierings- Gabriel Abrantes en Daniel Schmidt, en Malcolm Mur- mogelijkheden en toekomstscenario’s. ray, tot inmiddels gevestigde namen waaronder Kelly Programma Awards Reichardt en Ruben Östlund. Opvallend was het grote De een-op-een-afspraken tussen representanten van de Op het slotfeest van CineMart worden altijd twee Rotterdam Lab aantal beeldend kunstenaars dat een speelfilmdebuut geselecteerde projecten en potentiële financiers vormen veelbelovende projecten uit de selectie bekroond. Deze Een belangrijke en populaire activiteit van CineMart is het wil maken. De Noorse kunstenaar Knut Åsdam (in het hart van CineMart. Aan deze afspraken gaat veel geldprijzen zijn bedoeld voor verdere ontwikkeling van ‘opleiden’ van aanstormend productietalent. Met dat doel 2007 door het IFFR tot Artist in Focus gekozen) werkt voorbereiding vooraf. Zo ontvangen de professionals het winnende project. Mooi neveneffect is dat winnen werd twaalf jaar geleden het Rotterdam Lab gestart. De aan Kirkenesk-Murmansk, de Schotse kunstenaar Henry voor de kerstperiode al het CineMart-dossier met daarin voor extra exposure zorgt: die trekt mogelijk andere vijfdaagse workshop, dit jaar met De Unie als thuisbasis, Coombes debuteert met Little Dog Boy, de fotograferende de belangrijkste informatie over de projecten. Op basis financiers over de streep. De Eurimages Co-production is bedoeld voor beginnende producenten uit alle wind- broers Carlos en Jason Sanchez uit Québec werken aan A daarvan kunnen zij hun interesse kenbaar maken: de Development Award (€30.000) voor het beste CineMart- streken, die de ambitie hebben om voor het eerst inter- Worthy Companion. Kunstenaar en filmmaker Christelle CineMart-matchmakers en -consultants houden het project met een Europese partner ging naar de Servisch- nationaal een filmproject te gaan financieren. Meer dan Lheureux uit Frankrijk presenteerde haar speelfilm- overzicht van afspraken bij, geven advies, en stellen Duitse coproductie Humidity van Nikola Ljuca. Humidity een trainingsprogramma is het een op de praktijk gericht debuut Le vent des ombres. Haar korte filmLa maladie gesprekspartners aan elkaar voor, ook buiten deze set- was een van de vijf films uit het Boost!-programma. De evenement. De deelnemers leren er hun weg te vinden op blanche was overigens opgenomen in de Tiger Awards ting. De kracht van CineMart ten opzichte van vergelijk- ARTE France Cinéma Award (€10.000) voor het beste het internationale festival en de markt en krijgen onder- Competitie voor Korte Films. bare markten is dat de betrokkenen een aantal dagen CineMart 2012-project ging naar het Griekse Duncharon steuning bij de opbouw en uitbreiding van hun eigen in- lang op één locatie bij elkaar zijn. De informele sfeer van Athina Rachel Tsangari. Speciale vermelding van ternationale netwerk. Tijdens het Rotterdam Lab komen Gasten die CineMart creëert met ontbijten, lunches, cocktails de jury kreeg de Indiaas-Amerikaanse coproductie The recente ontwikkelingen in de filmindustrie aan de orde, Om CineMart informeel en exclusief te houden geldt en goedbezochte feesten komt het netwerken zeer ten Lunchbox. Dit project van Ritesh Batra en producent van crowdfunding en VOD tot verkoop en post-productie- er een ‘invitation only’-beleid. De organisatie houdt de goede. Van de feesten is de Industry Party het belang- Guneet Monga is de vrucht van hun ontmoeting op management. Het programma bestaat daarnaast uit een gastenlijst up to date met behulp van het internationale rijkst. Het festijn speelde zich dit jaar af op zondagavond het Rotterdam Lab vorig jaar. pitch-training, speeddate-sessies met aanwezige professio- netwerk. De CineMart Advisory Board en de internatio- 29 januari op het Westelijk Handelsterrein en was het nals, case studies en panels. Dit jaar waren er 78 ‘laboran- nale partnerorganisaties spelen daarin een belangrijke startschot voor CineMart. Zo’n duizend filmprofessio- Power lunches ten’: jonge producenten. Het positieve neveneffect van het rol. Het uitnodigingsbeleid was ook met het oog op nals – journalisten, regisseurs, producenten, CineMart- De CineMart lunches in de Port of Rotterdam Foyer Rotterdam Lab, voor het festival én CineMart, is de band bezuinigingen aangescherpt. Sommige van de vaste gas- gasten en andere vakgenoten – bezochten het feest dat boden niet alleen brandstof voor de maag, maar ook voer die ontstaat met beginnende producenten. Die weten in ten kregen in plaats van een CineMart-accreditatie een georganiseerd werd in samenwerking met EYE. voor de hersens. Daarin boog zich een groep professionals hun latere carrière de weg naar Rotterdam gemakkelijker

54 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 55 terug te vinden. Voor aanwezige producenten is het een efficiënte manier om snel de verschillende financieringssi- De Chinese Huang Ji werd als klein kind tuaties in andere landen te leren kennen: kennis die goed bij familie achtergelaten toen haar ouders van pas komt bij de keuze voor een co-producent. Onder migreerden om werk te zoeken. Recent de deelnemende partnerorganisaties bevonden zich acht Welke drie films had u dit festival keerde ze terug naar haar geboorteplaats, niet mogen missen volgens waar ze samen met dorpelingen haar nieuwkomers waaronder The Finnish Film Foundation, programmeur Bianca Taal? Meetings on the Bridge/Istanbul Film Festival (Turkije), jeugdtrauma’s verbeeldde in een zorgvuldig Skillset (Groot-Brittannië) en Sundance Institute (VS). gestileerd speelfilmdebuut. “Mijn keuze valt op drie films waarvan de makers allemaal een heel (Inter)nationale samenwerking eigen vorm hebben gekozen om een verhaal met een politieke lading CineMart heeft een groot internationaal netwerk opge- te vertellen. “Ik ben erg blij dat ik ben geselecteerd. Ik hoop Tijdens het festival van 2011 organiseerde het IFFR nog een grote hier buitenlandse producenten en financiers voor bouwd dat bestaat uit vertegenwoordigers van filmfesti- actie voor de vrijlating van de Iraanse regisseurs Panahi en Rasoulof. vals, coproductiemarkten en ondersteunende organisaties In 2012 vertoonden we van die laatste Goodbye, een persoonlijke, volgende projecten te ontmoeten. Het leuke van als fondsen en trainingsorganisaties. Dit vergroot de beklemmende en kwaadmakende film over de zwangere advocate festivals is het contact met het publiek. Ik verheug mogelijkheden en kansen voor projecten en de Rotterdam Noora die poogt Iran te ontvluchten. De vertoningen kregen een me op de Q&A’s omdat ik benieuwd ben wat extra lading door de aanwezigheid van de in Iran veroordeelde Lab-participanten door het jaar heen. In deze samen- Rasoulof. Nederlanders ervan vinden. werkingsverbanden, en zeker in die met festivals, zoekt CineMart naar een bepaalde vorm van wederkerigheid. China is een perfect land voor filmmakers. Het is Mede daarom kijkt CineMart kritisch naar aanvragen zo immens groot en er zijn zo veel verschillende om toelating. Met festivals als Berlijn en Cannes is de plekken, mensen en verhalen. Elke take van Egg samenwerking dusdanig dat producenten de mogelijk- heid hebben om het ingezette contact na CineMart op and Stone is vanuit één frame geschoten. Dat heeft deze grote filmmarkten te continueren en zo hun project hetzelfde effect als wanneer je naar een schilderij Documentaire en fictie ontmoeten elkaar inVoice of My Father. kijkt. De huizen in de regio waar we filmden zijn verder te ontwikkelen. Op de afgelopen editie zaten in de Het persoonlijke verhaal van co-regisseur Zeynel Dogan speelt zogenaamde Rotterdam-Berlinale Express drie projecten: een voorname rol in het deels fictieve verhaal. De film combineert heel donker en hebben vaak maar een enkel raam. Jojo Rabbit, Lost Rooms en Turist. De samenwerking met prachtige beelden met geluidsopnames afkomstig van cassette- We gebruikten vooral natuurlijke lichtbronnen, Festival Scope werd voortgezet, waardoor eerder gereali- bandjes die vroeger, bij wijze van correspondentie, naar zijn vader omdat we een sfeer wilden van oude Hollandse in het buitenland werden gestuurd. Een poëtische film over grote seerde CineMart-projecten maar ook andere festivalfilms onderwerpen als de onderdrukking van de Koerden, familiebanden, meesters als Vermeer.” online te zien waren. gastarbeid en taal.

Financiering Egg and Stone, première 29 januari CineMart brengt zelf het grootste deel van het benodigde 16:30 Pathé budget bijeen. De belangrijkste medefinanciers van CineMart 2012 waren het MEDIA Programma van de Europese Commissie, Dienst Stadsontwikkeling van de

Gemeente Rotterdam en het Nederlands Filmfonds. Die Rotterdam is hét festival dat aantoont dat goede cinema niet nood- gelden werden aangevuld met een eigen investering zakelijk grote budgetten behoeft. De Israelische thriller Room 514 is van het IFFR en financiële bijdragen van CineMarts daarvoor illustratief. Minimale middelen en het feit dat de hele film (inter)nationale partnerorganisaties. zich afspeelt binnen de vier muren van een verhoorkamer vormen allesbehalve een belemmering voor een bijzondere filmervaring. Een spannend en innovatief debuut van Sharon Bar-Ziv en een gelaagde film over de complexiteit van een militaire maatschappij.”

56 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 57 Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Het IFFR stelt zich als taak om ook jonge kijkers in aanraking te brengen met alternatieve cinema. Met een uitgebreid programma van educa- tieve activiteiten voor de allerkleinsten, middelbare scholieren én studenten, bediende het festival dit jaar meer dan vijfduizend jonge bezoekers.

Meer dan ooit richtte het festival deze keer zijn pijlen techniek kregen bijgebracht van het voeren van een op de jonge bezoeker. Zo breidde het festival het school- zaalgesprek. Die voorbereiding wierp zijn vruchten af, voorstellingenpakket uit met vertoningen voor Rot- zo bleek bijvoorbeeld toen basisschoolleerlingen, ten terdamse basisscholen. Dit debuut was een doorslaand overstaan van een volle zaal, Mwansa the Great-regisseur succes: meer dan drieduizend kinderen wisselden op Rungano Nyoni interviewden. Dankzij een bijdrage van doordeweekse dagen het klaslokaal tijdelijk in voor de de Van Leeuwen Van Lignac Stichting konden kinderen zaal van het Oude Luxor Theater. Daar kregen ze een met De Jong Tours-bussen worden opgehaald en weer vijftal korte films voorgeschoteld. Het IFFR nam de thuisgebracht. vertoning voor zijn rekening en bood ook kosteloos op maat gemaakt lesmateriaal aan. In samenwerking met Eigen horrorproductie de SKVR, de organisatie die (jonge) Rotterdammers in Inmiddels is het een vast onderdeel van het festivalpro- De jongste jury van het festival - de MovieSquad - onmoette tussen het filmbezoek door ook een aantal makers, zoals hier Roberta Marques, maker van aanraking brengt met kunst en cultuur, organiseerde gramma: het educatieve project Kids Only. De titel dekt Rânia, een in hun selectie opgenomen film. het festival voorafgaand aan de festivalperiode op zeven niet exact de lading, want kinderen (van acht tot twaalf ) ‘kids’ zagen op zondagochtend 29 januari vijf speciaal weken voorafgaand aan het festival ter beschikking werd scholen workshops, waarin de kinderen de kunst en waren er welkom mét hun ouders. Zo’n tweehonderd voor hen geselecteerde shorts. In het middagprogramma gesteld aan de scholen. Ook het eductatieve aanbod voor gingen de jonge deelnemers onder deskundige bege- het voortgezet onderwijs was deze editie groter dan ooit. leiding aan de slag met props, schmink en heuse green Voor het eerst was er ook een selectie van korte films screens om zo hun eigen horrorproductie te realiseren, voor de onderbouw geprogrammeerd. terwijl hun ouders naar een film uit het IFFR-program- De opzet van de masterclass We Are Next – dit jaar ma konden. Die ouders kregen na het zien van het inge- de zesde editie – was meer interactief. Nana-regisseur togen A Simple Life wellicht de schrik van hun leven toen Valérie Massadian verzorgde een presentatie. De deel- ze hun kroost als bloeddorstige zombies uit de Doelen nemende jonge filmmakers lieten werk zien dat werd zagen ontsnappen in de première van het spektakel The besproken. Daarna volgden drie specifieke workshops: Return of the Zombie’tjes. ‘regie’ door Hanro Smitsman, ‘scenario’ door Willem Bosch en ‘acteren’ door Hidde Simons. Nieuw is dat We Lesmateriaal Are Next, een gezamenlijk initiatief van het IFFR en EYE, Van de schoolbanken naar de bioscoopstoelen: op het nationale filminstituut, al halverwege het jaar een elke doordeweekse festivalochtend waren er voorstel- vervolg zal krijgen met een nieuwe bijeenkomst. lingen voor leerlingen uit het voortgezet onderwijs. 1172 leerlingen zagen films die aansloten bij de vakken Jongerenjury Frans, Duits, Engels en culturele kunstzinnige vorming. Een ander EYE-samenwerkingsverband dat elk jaar suc- Tatsumi en The Ultimate Pranx Case waren geprogram- cesvol blijkt, is de MovieSquad-jury. De jongerenjury van meerd voor ckv, Les géants voor Frans, Small Town het IFFR bestond ook dit jaar weer uit vijf kritische jonge- Murder Songs voor Engels en Die Unsichtbare voor de ren tussen de vijftien en achttien jaar. Zij doken onder in Duitse schoolvoorstelling. Speciaal voor deze vertonin- het festival en bekeken tijdens een voorselectie 21 films. Tijdens de workshop van Kids Only maakten piepjonge zombies hun eigen filmspektakel. gen heeft het festival lesmateriaal ontwikkeld dat in de Daaruit kozen zij Andrew Haighs Weekend als beste film.

58 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 59 Welke drie dingen had u dit festival De kracht van verhalen vertellen is van niet mogen missen volgens pro- groot belang in het gelaagde debuut grammeur Peter van Hoof? Romance Joe. Lee Kwang-Kuk haalde zijn inspiratie echter niet uit de literatuur, maar “Het was uiteindelijk voor de echte die hards: het concert van de uit werk van een Nederlandse meester. Koreaanse celliste Okkyung Lee met Makino Takashi (die later een Tiger Award voor Korte Film won met Generator). Het optreden stond gepland voor 23:30 uur maar het begon uiteindelijk pas om 01:45 uur. En toch bleef iedereen. De vertoning met live muziek van “Als fan van Vincent van Gogh zag ik erg uit naar het werk Emaki/Light duurde nog geen half uur. Het virtuose spel van Lee in een adembenemende samensmelting met het filmbeeld mijn eerste bezoek aan Nederland. Van Hong van Makino. Na afloop kon je een speld horen vallen. Tot het ovatio- Sang-Soo, met wie ik als regie-assistent vier films nele applaus dan. maakte, had ik al veel over het festival gehoord, dat trouwens erg geliefd en bekend is bij Zuid- Koreaanse filmmakers, filmjournalisten en filmlief- hebbers. Afgaand op de verhalen heeft Rotterdam ten opzichte van veel andere festivals een heel positieve reputatie.

Het IFFR-programma bestaat naast films ook uit optredens en instal- laties. Dit jaar stonden er voor het eerst ook geluidswandelingen De inspiratie voor Romance Joe haalde ik uit geprogrammeerd. Vanuit LantarenVenster kon je vier wandelingen ‘Tekenen’, een lithografie van M.C. Escher uit maken over de Kop van Zuid. Voor elke route had een kunstenaar een soundtrack geschreven. Bezoekers gingen gewapend met een 1948. Daarop is te zien hoe twee handen elkaar koptelefoon, een iPod en een plattegrond de straat op. Bij de wande- tekenen, alsof ze verantwoordelijk zijn voor el- ling van Lee Patterson en Francisco Lopez was de compositie een geluidsdecor, bij Katarina Zdjelar werden bezoekers geleid door kaars bestaan. Het beeld spoorde me aan tot deze In de Tiger Debatten ging aanstormend filmtalent in debat met nóg stemmen van beroemde mensen die vertellen over rampen die hun gelaagde geschiedenis. De meeste verhalen worden jonger talent uit de zaal. wereld op zijn kop zetten en de soundtrack van Jeroen Stout vertelde verteld binnen een bepaald kader. Verhalen het verhaal van het noodlottige einde van een Koreaanse actrice. De bezitten grote kracht: uit Romance Joe blijkt hoe be- Studenten wandelingen zijn nog tot eind 2012 te lopen. paalde varianten ervan – in dit geval roddels – zelfs De Rotterdam Film Course sloot dit jaar aan bij een kunnen resulteren in een zelfmoordpoging.” thema uit de actualiteit: de economische crisis. De gevarieerde studiedag bestond uit lezingen van Bregtje van der Haak (VPRO Tegenlicht) en Elisa Mut- saers (Filmatelier Den Haag) en voorstellingen van Romance Joe, première 29 januari de filmsUnfair World en Mercado de Futuros. De Tiger 18:45 Pathé Debatten zijn elk jaar specifiek voor studenten van Power Cut Middle-East was het Signals-programma waarin de recente filmopleidingen. Vijf dagen lang keek een groep van 85 omwentelingen in het Midden-Oosten centraal stonden, met in het bijzonder aandacht voor de ontwikkelingen in Egypte en Syrië. Het eerstejaars studenten van de Nederlandse Film en Tele- programma bestond niet alleen uit speelfilms en documentaires, visie Academie dagelijks naar twee voor een Hivos Tiger maar ook uit een groot aantal korte films, twee debatten met film- Award genomineerde films, om daarna met de regis- makers en kunstenaars uit de beide landen en een expositie. In een seurs van onder andere L, Egg and Stone, Black’s Game, gezamenlijk pand waar ook werk van Ai Weiwei te zien was stonden vier videoinstallaties opgesteld. Een bijzondere en serene omgeving, Living en Sudoeste van gedachten te wisselen. waarin de werken van Jasmina Metwaly, Ali Cherri, Larissa Sansour Daarnaast ondersteunt en stimuleert het IFFR diverse & Youmna Chlala en Salah Saouli erg goed tot hun recht kwamen.” opleidingen en instituten, van havo-scholen tot hbo’s en hogescholen bij hun bezoek aan het festival, met project- weken en onderzoek.

60 60 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 61 Het festival duurt geen twaalf, maar 365 Marley, een documentaire over reggae-god Bob Marley. dagen. De missie om een groot publiek te Regisseur Kevin Macdonald was daarbij persoonlijk vinden en enthousiasmeren voor onafhanke- aanwezig. In vier dagen haalde het festival bijna zeven- lijke en vernieuwende cinema stopt niet op duizend bezoekers naar The Cinemas in Otrobanda de laatste festivaldag of bij de stadsgrens. – een ongekend aantal voor de regio. Gregory Elias van Met tal van activiteiten, evenementen en uit- Fundashon Bon Intenshon: “We hadden een goede op- gaven manifesteert het IFFR zich gedurende komst verwacht, maar het enthousiasme van bewoners Voor de eerste Cinema Sandwich in de Amsterdamse Westergasfabriek leverde het IFFR twee films. het hele jaar. en toeristen en de belangstelling in de media hebben ons toch verrast. We hebben het filmaanbod in Curaçao georganiseerd in samenwerking met EYE en was te zien en online-vertoningen. Op die manier is immers een De reikwijdte van het IFFR was dit jaar groter dan ooit. verbreed en daarmee liefhebbers van bijzondere art- in 23 theaters door het gehele land. Met sponsor Jame- groter bereik tegen lagere kosten te realiseren. Twee maanden nadat het doek voor de 41ste editie viel, house-film aangetrokken.” Initiatiefnemer Fundashon son werd gedurende het jaar tweemaal een spectaculaire opende de eerste editie van het Curaçao International Bon Intenshon en co-organisator IFFR delen de intentie Jameson Film Experience georganiseerd, op verrassende Film Festival Rotterdam in Willemstad. Op achtduizend om in 2013 een tweede editie te organiseren. locaties en met een bijzondere aankleding. Zo was er op kilometer van de Maasstad programmeerde het fes- het Amsterdamse Westergasterrein in juli een vertoning tival een aantal festivalfavorieten, waaronder Shame, Ook dichter bij huis dook het IFFR buiten de vertrouwde van Hesher, en werd in de Convention Factory Amster- publieksprijswinnaar Monsieur Lazhar en de kersverse festivalperiode op. Zo ging, voorafgaand aan het festival, dam eind oktober de voorpremière gehouden van Drive. Hivos Tiger Award-winnaars De jueves a domingo en Egg het sfeervolle jongerenavontuur Les géants als smaakma- Twee weken daarvoor, op 13 oktober, was het IFFR op and Stone. Openingsfilm was de Caribische première van ker op tournee. Deze zogenaamde Festival Preview werd dezelfde locatie aanwezig met een bijdrage aan de eerste Cinema Sandwich. Daarmee vestigden de vier grote filmfestivals van Nederland – Nederlands Film Festival, Cinekid, IDFA en IFFR – gezamenlijk de aandacht op de creatieve rijkdom en de inspirerende verscheidenheid in stijl en inhoud van de Nederlandse en internationale filmkunst. Het IFFR programmeerde op dit event twee shorts: Olifantenvoeten en Yuri Lennon’s Landing on Al- pha 46. Het IFFR manifesteerde zich uiteraard ook op Dit jaar stond in het teken van 10 to Watch. Dit is de ‘eigen terrein’. Op zondag 11 september presenteerde naam van een nieuwe reeks binnen het bekende Tiger het, samen met De Tafel van de Idee, Rotterdamse Releases-dvd-label. Het is een gevarieerde selectie van Schouwburg, Conny Janssen Danst, en de Doelen, een tien internationale IFFR-titels en biedt een breder aan- smakelijke reis langs theater, dans, film en muziek op bod dan enkel HBF-titels. Bad Posture beet de spits af; én rond het Schouwburgplein: Mind Your Step. In de elke maand komt er een andere film bij op dvd en als Pathé-bioscoop programmeerde het festival speciaal video on demand. In december verscheen ook een dvd- voor de gelegenheid een korte films. box met de eerste vijf films van de 10 to Watch-selectie; de tweede staat voor augustus 2012 gepland. Home entertainment Als distributeur van kwaliteitscinema richt het festival buiten de festivalperiode sinds twee jaar de pijlen niet De winterse temperaturen waar het IFFR doorgaans mee wordt geassocieerd? Die verdwenen als sneeuw voor de zon voor de eerste tropische spin-off primair op theatrale vertoningen, maar op dvd-releases van het festival in Willemstad.

62 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 63 Als eerbetoon aan de in 2011 overleden Bart Vegter, 2012). Tijdens het festival konden UPC-abonnees in de grondlegger van de Nederlandse experimentele anima- huiskamer genieten van exclusieve IFFR-content voor tiefilm, bracht het IFFR in samenwerking met EYE diens UPC on demand. Kijkers kregen zes titels uit de 10 to complete oeuvre op een dvd uit: Bart Vegter, 9 Abstract Watch-reeks aangeboden, aangevuld met zeventien titels Films (1981-2008). uit de voorafgaande edities die zich in de UPC-catalogus Tijdens de 41ste editie werden de volgende oud-IFFR- bevinden, zoals Essential Killing en Post Mortem. Het Birma staat bekend als een van de titels op Nederland 2 uitgezonden: Alamar (NTR), At festival verwacht juist op de kabel groei en zet daarom minst toegankelijke gebieden ter wereld, The End of Daybreak (NTR), Eden (VPRO) en Die Uner- speciaal op deze distributiemethode in, met maandelijks maar daar lijkt langzaam verandering in zogenen (VPRO). De lokale zender RTV Rijnmond zond twee nieuwe IFFR-titels en een virtueel IFFR. te komen. Wat dat met de inwoners doet, Happy Desert, Susa, Stone is the Earth, Donkey, Vaho en laat regisseur Midi Z zien in Return Perfect Life uit. YouTube to Burma. Ook op het gebied van online-distributie handhaaft het Video on demand IFFR zijn pioniersfunctie. Op het populaire YouTube- Het festival experimenteert met het zogenaamde day platform heeft het festival sinds 2009 een eigen kanaal. & date: releases van dvd’s en online vinden niet langer Daar zijn door het jaar heen een aantal HBF-titels en achter elkaar, maar gelijktijdig plaats. Het festival conti- maandelijks nieuwe short-programma’s te bekijken. Het nueerde en versterkte de samenwerking met cinemalink. kanaal fungeert als vindplek voor interessante content tv. Op dit digitale platform kunnen consumenten tegen maar ook als uithangbord voor het festival. In totaal had een zacht prijsje kijken naar streams van Tiger Releases. het YouTube-kanaal bijna twee miljoen views. Rond het Een speciale tool slaat een brug tussen de festivalwebsite festival was er een duidelijke piek. Geen wonder, want en de site van cinemalink.tv, zodat de omgeving een toen bood het festival bijzondere content aan op het ‘IFFR-look and feel’ heeft. Er zijn zo’n honderd festival- kanaal. Zo werden er premières uit het Bright Future- en titels streaming beschikbaar, waaronder de titels uit de het Hidden Histories-programma steeds een dag lang “Birma kent geen filmindustrie. Op televisie zie 10 to Watch-reeks. In aanloop naar en tijdens het festival gratis aangeboden, wereldwijd. Dat leidde tot view- je uitsluitend geïmporteerde series en films uit werden via de eigen festivalsite een aantal titels gratis aantallen die varieerden van drie- tot negenhonderd per Zuid-Korea en in de Birmese bioscoop blijft het gestreamd: Eldorado, Je veux voir, Floating in Memory en dag, met als uitschieter Black & White & Sex met bijna aanbod uit eigen land beperkt tot één film per jaar. My Daughter. De kijkersaantallen laten zien dat VOD drieduizend views. Speciale reportages, trailers en an- een lange adem behoeft. In dit verband heeft het IFFR dere festivalcontent, zoals registraties van de Big Talks Die is altijd gemaakt door dezelfde regisseur, die ook samenwerking gezocht met andere partijen, waar- en Critics’ Talks, maakten het kanaal nog actueler. De in opdracht van de regering werkt. Subsidieaan- onder de nationale vod-service Ximon (sinds april 2011) grootste ‘blockbuster’op het YouTube-kanaal is Does It vragen vergen enorm veel tijd en monden vaak en het internationale MUBI-platform (sinds januari Hurt. Die genereerde al meer dan 1,5 miljoen views. uit in zelfcensuur: de autoriteiten geven alleen toestemming voor films die Birma laten zien als een welvarend land, waarin mensen fantastische levens leiden. Ik toon de werkelijkheid. Omdat ik geen toestemming kreeg voor Return to Burma, heb ik de film in het geheim opgenomen. In Birma heeft niemand de film gezien en ik weet ook niet of dat nog gaat gebeuren. Ik ben blij dat een groot publiek, critici en collegaregisseurs mijn werk op het IFFR kunnen bekijken. In Birma is kunst het speelgoed voor de rijken. Je kunt daar niet zeggen: ‘Ik word later regisseur.’ Nu mijn film hier draait, voel ik me voor het eerst echt een filmmaker.”

Return to Burma, première 30 januari Dankzij de Jameson Film Experience kreeg Hesher een explosieve voorpremière in Amsterdam. 15:30 Pathé

64 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM Als sterk cultuurmerk dat een grote hoeveel- heid media-aandacht genereert is het IFFR een interessante partner voor veel sponso- ren. Zij maakten het, samen met subsidiënten en het trouwe publiek, weer mogelijk om een De leeshoek van de Volkskrant was een oase van rust in de hectiek van de Doelen. kwalitatief sterke editie neer te zetten, met een avontuurlijke programmering en ver- land volkomen nieuw. Het Tiger Film Mecenaat ging zijn UPC trad op de vorige editie als nieuwe hoofdsponsor schillende blikvangers. Het festival experi- tweede jaar in. Inmiddels weet het festival zich gesteund aan. Inhoudelijk vormen IFFR en UPC een perfecte menteerde dit jaar uitvoerig met alternatieve door 21 mecenassen. Met een wervingscampagne beoogt match, want ook UPC heeft als missie om kwalitatief financieringsvormen en zocht daarbij ook het festival dit aantal te laten groeien. betere films onder de aandacht te brengen van een groot onder het publiek naar geldschieters. publiek. Een geslaagde manier om dat te realiseren was

Hoofdsponsoren de UPCinema-dag: voor nieuwe bezoekers een ‘intro- Zonder de steun van sponsors zou de organisatie van een Lefties Soul Connection liet de bezoekers swingen tijdens de VPRO Filmnacht. Al jaren heeft het IFFR een sterke band met de Volkskrant. ductie’ op het IFFR. Op het programma stonden zes grootschalig en kwalitatief hoogstaand evenement als het De krant trad voor de 31ste maal als festivalsponsor op. shorts en twee speelfilms, waaronder het ontroerende IFFR simpelweg geen haalbare kaart zijn. Voor het IFFR De samenwerking resulteerde ook dit jaar weer in een immigrantendrama Monsieur Lahzar. De film bleek aan is de steun van het bedrijfsleven dan ook een halszaak. Lions Club Rotterdam L’Esprit du Temps was de eerste speciale programmakrant. Een dag voor de start van de het eind van het festival de hoogste waardering in de De bij het festival betrokken sponsors weerspiegelen die in het programma stapte: die adopteerde de film-in- kaartverkoop werd die als bijlage toegevoegd aan het publieksenquête – de UPC Publieksprijs – te hebben ge- bovendien het maatschappelijk draagvlak dat het festi- wording La Playa met €20.000. Het programma is maar kunst- en cultuurkatern van de Volkskrant, in een oplage haald. Voorafgaand aan de slotfilm reikte Mark Giesbers, val heeft. In een tijd waarin bezuinigingen de culturele een voorbeeld van de manieren waarop het festival in van 355.000. De programmakrant is het resultaat van een vicepresident marketing bij UPC, deze prijs uit. Op het sector extra hard treffen is sponsor- en fondsenwerving het huidige economische tijdsgewricht – waarin spon- gecombineerde inzet van de VK-kunstredactie, die voor festival maakte UPC de bezoekers op een handige manier belangrijker dan ooit. Tegen de trend in wist het festival soren in het algemeen terughoudender zijn – zoekt naar onafhankelijke (achtergond)artikelen zorgt, en de festi- wegwijs in het programma. Letterlijk handig, want speci- ook dit jaar weer een aantal nieuwe sponsoren aan zich te nieuwe geldbronnen. Het IFFR ziet daarbij ook kansen valredactie die het service-gedeelte voor haar rekening ale informatiezuilen op een drietal festivallocaties waren binden, waaronder het SNS REAAL Fonds en de nieuwe op de particuliere markt. Daarmee is deze editie geëxpe- neemt. De bijlage was gedurende de hele festivalperiode van een touch screen voorzien. Gebruikers konden zo hoofdsponsor Fundashon Bon Intenshon. Het zijn de rimenteerd, onder andere met behulp van telemarketing. op de festivallocaties gratis verkrijgbaar. Alleen het pro- door het IFFR-filmaabod scrollen, de twitterfeed volgen en vruchten van de zoektocht die de organisatie ondernam Bezoekers werden schriftelijk geïnformeerd en daarna, als gramma voor het slotstuk, de Volkskrantdag, ook dit jaar bij wijze van test op de locatie LantarenVenster ook voor naar nieuwe samenwerkingsverbanden én andere vor- ze toestemming hadden gegeven, telefonisch benaderd weer op de allerlaatste (zon)dag geprogrammeerd, stond het eerst een digitale stem uitbrengen op een film. Ook men van financiering. Ook nieuw is de keuze om die met de vraag een gift te doen. Dat leverde achthonderd er niet in vermeld: wat er te zien is op deze marathondag nadat het doek voor de 41ste editie was gevallen ging de zoektocht meer onder de aandacht te brengen. Zo werd donateurs op en een bedrag van ruim €30.000. Op basis wordt immers pas besloten als het festival ten einde loopt. samenwerking door, met het UPC On Demand-initiatief. op de openingsavond een project-adoptatieprogramma van dit succes en de opgedane ervaring krijgt deze cam- Het begint inmiddels een mooie traditie te worden dat Daarmee kunnen abonnees ook in de huiskamer genieten gelanceerd. Doel daarvan is particulieren, serviceclubs pagne volgend jaar een vervolg. Bij de online aanschaf van deze dag, met bijna achtduizend bezoekende Volkskrant- van IFFR-films. en andere geïnteresseerden de realisatie van een door het tickets kregen kopers de keus om een donatie te doen – in lezers, al weken voor het festival uitverkocht is. Hubert Bals Fonds ondersteunde film te laten ‘adopteren’. Groot-Britannië een beproefd concept, maar in Neder-

66 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 67 De VPRO stuurde in december het door het IFFR ge- bijna zevenduizend bezoekers een groot succes en krijgt Tiger Business Lounge produceerde festivalmagazine mee met de VPRO Gids. volgend jaar een vervolg. De Tiger Business Lounge (TBL) is de zakenvrien- Speciale VPRO-dagen zijn ook een vaste component van denclub van het IFFR. Bedrijven die deel uitmaken het festival. Naast de VPRO Preview-dag, met daarin Partners van de TBL dragen het festival niet alleen een een speciale selectie van films uit het programma, was Tal van partners droegen hun steentje bij aan het suc- warm hart toe, maar zijn er ook daadwerkelijk bij Welke drie dingen had u dit festival er nachtelijk vertier, met de tweede editie van de VPRO ces van de 41ste editie. Hivos Cultuurfonds trad op als niet mogen missen volgens betrokken. Het ambassadeurschap is in handen van programmeur Inge de Leeuw? Filmnacht. Bezoekers daarvan hadden de keuze tussen nieuwe sponsor en naamgever van de Tiger Awards voor burgemeester Ahmed Aboutaleb. Het ledental bleef film (de eenmalige vertoning vanCafé de Flore van Jean- de komende drie edities. Dat betekent dat Hivos het prij- stabiel. Al geruime tijd voor het festival licht het fes- € Marc Vallée) en swingen op door 3voor12-geselecteerde zengeld van 15.000 voor de drie winnende films voor tival in LantarenVenster voor de leden van de TBL “Het kunstenaarsduo eteam voert al geruime tijd projecten uit waar- live optredens van onder anderen Lefties Soul Connec- drie jaar voor zijn rekening neemt. Hivos ondersteunde een tipje van de sluier over het programma op, met bij de interactie tussen virtuele en fysieke realiteit wordt onderzocht. tion, Jameszoo en Kraantje Pappie. Film kijken én dansen daarnaast het programma-onderdeel Signals: Power Cut een preview-avond in november. Dat het festival Speciaal voor het Signals-onderdeel For Real maakten ze 100 Meters Behind the Future. Door middel van subtiele ingrepen in de realiteit kon natuurlijk ook. Gedurende het festival verzorgde de Middle East en het Hubert Bals Fonds. Dat laatste is een een geweldig platform voor relatiemarketing biedt, speelden ze met de werkelijkheidservaring van het publiek. Vanuit VPRO op Nederland 2 een aantal uitzendingen, onder traditie: de inhoudelijke betrokkenheid van Hivos bij is de meeste partners niet ontgaan. Aangesloten een auto werd live het straatbeeld gefilmd en met een vertraging van andere talkshows waarin Daphne Bunskoek prominente het IFFR is al jaren geleden begonnen. Een nieuwe en bedrijven krijgen de gelegenheid hun relaties uit tien seconden waren deze beelden in een volgauto op een tabletcom- gasten als Michel Gondry en Steve McQueen uitgebreid zeer betrokken partner is het SNS REAAL Fonds, dat de te nodigen voor de Tiger Business Lounge-avond, puter te zien. Deelnemers, die in de volgauto zaten, stapten behoor- lijk gedesoriënteerd de auto uit. Wat was nu echt: het beeld op de interviewde. De VPRO was in Pathé aanwezig met een Signals-programma’s mede mogelijk maakte. Jameson waarvan de opkomst dit jaar - 247 personen – die tabletcomputer of dat wat ze buiten de auto zagen gebeuren? huiskamersetting waar mensen even konden uitrusten. trakteerde liefhebbers voor alweer het tweede jaar op van vorig jaar overtrof. De aanwezigen genoten een Jameson Film Experience. Tijdens het festival werd van de kookkunsten van Sieberen Meerema van Nieuwkomer onder de hoofdsponsoren was Fundashon de Schiecentrale voor een avond tot festivallocatie omge- De Harmonie. Ter ere van de nieuwe hoofdsponsor Bon Intenshon, met wie een driejarig contract werd afge- bouwd. De officiële slotfilmThe Hunter ging er in pre- werd er onder de aanwezigen een reis naar het sloten. Onderdeel van de deal was dat het IFFR de orga- mière in aanwezigheid van regisseur Daniel Nettheim. Curaçao International Film Festival Rotterdam nisatie van het eerste Curaçao International Film Festival Speciaal voor de gelegenheid was de Rotterdamse locatie verloot. Mai Elmar en Jacqueline Veenendaal tra- Rotterdam op zich nam. De Caribische spin-off werd met tot een Tasmaans oerwoud getransformeerd. den terug uit de Raad van Advies, naar vervanging De bijzondere roadmovie The Great Northwest van Matt McCormick wordt gezocht. was een groot succes bij het publiek. In een tweedehandswinkel vond McCormick een plakboek waarin vier vrouwen verslag doen van hun Het IFFR bedankt alle partijen die het festival tocht door het noordwesten van Amerika. De filmmaker trad in hun steunen: VSBfonds, Nederlands Film Fonds, Prins voetsporen en maakte een film die ook een soort plakboek is gewor- den. Hij legt naast visuele ook culturele veranderingen vast die zich Bernhard Cultuurfonds, Mondriaan Fonds, DHL en in de afgelopen halve eeuw in dat deel van de VS hebben voorgedaan. de Gemeente Rotterdam, Dienst Stadsontwikkeling. Houthoff Buruma heeft naast financiële steun ook diensten geleverd. Central de Cultura maakte het Braziliaanse The Mouth of Garbage-programma mede mogelijk. Alphabet zette het wagenpark in om het vervoer van alle gasten mogelijk te maken. Speci- ale dank gaat ook uit naar alle donateurs en mecenas- sen. In het sponsorcolofon op pagina 91 treft u een Nog een publieksfavoriet: John Winter’s Black & White & Sex. Dat het publiek die omarmde was niet bepaald een verrassing, want de overzicht aan van deze en alle andere partijen die het film is grappig en sexy, de dialogen zijn sterk en de actrices zijn stuk festival steunden. voor stuk uitstekend. Allemaal spelen ze hetzelfde personage: Angie, een zelfverzekerde vrouw die meer is dan enkel een prostituee. Zij onthult steeds meer van zichzelf, terwijl ze ondertussen de intervie- wer letterlijk en figuurlijk uitkleedt.”

UPC leverde grote touch screens om de bezoekers wegwijs in het programma te maken.

68 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 69 Vasily Sigarev is in Rusland een gerespecteerd toneelschrijver. Zijn debuut Living is een gitzwart drama met een vleugje horror.

“Mijn film was geselecteerd voor het festival in Berlijn, maar ik heb er bewust voor gekozen om Living hier in première te laten gaan. Juist omdat Rotterdam bekend staat als festival voor debu- tanten en nieuwe makers – en omdat ook radicale filmvormen zeer welkom zijn. Het IFFR is een echt makersfestival en daar past Living gewoon goed bij.

In Rusland zijn de tijden veranderd. Vroeger In het zorgvuldig gefotografeerde familie- werden grote Russische studioproducties door de portret Voice of my Father geven de Turkse massa bekeken, maar inmiddels gaat men er anders Orhan Eskiköy en de Koerdische Zeynel met cinema om. Het wordt gaandeweg moeilijker Dogan een stem aan de Koerdische min- te voorspellen voor wie je je film maakt, want Rus- derheid in Turkije. Eskiköy vertelt. sen vinden het steeds normaler om films online te bekijken. Vooral illegaal natuurlijk, maar ook via “Het wordt lastig deze film in Turkije te vertonen, officiële portals. Zo kon ik bijvoorbeeldThe Hunter maar niet zozeer vanwege de Koerdische invals- van Bakur Bakuradze al bekijken voor ik hier op het hoek. Er is in Turkije nauwelijks belangstelling festival kwam.” voor kunstzinnige films. Op een bevolking van 75 miljoen is er een doelgroep van maximaal 150 duizend bezoekers. Het irriteert me nu al mateloos Living, première 31 januari dat onze film als ‘die Koerdische film’ zal worden 15:30 Pathé bestempeld bij uitbreng in Turkije. Daar kun je donder op zeggen. Wat nou? Hij is niet Koerdisch en niet Turks: het is een film uit Turkije! We moeten het verdorie met zijn allen zien te redden, separatie is geen optie. Het IFFR is heel belangrijk voor ons. Als we geen geld van het Hubert Bals Fonds hadden gekregen voor de afwerking, was deze film er nooit gekomen.”

Voice of my Father, première 30 januari 18:30 Pathé

70 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 4141 STTH INTERNATIONAL INTERNATIONAL FILM FILM FESTIVAL FESTIVAL ROTTERDAM ROTTERDAM 71 FUNCTIONELE EXPLOITATIEREKENING 2011-2012

begroting 2011-2012 2011-2012 2010-2011 in € in w in €

BATEN Directe opbrengsten De exploitatierekening 2011-2012 is uit- Voor het Hubert Bals Fonds was de bijdrage van het Publieksinkomsten 2.031.111 2.024.000 2.346.844 gekomen op een positief resultaat van ministerie van Buitenlandse Zaken voor dit jaar hoger Sponsorinkomsten 622.340 680.000 527.584 €287.782. Hiervan wordt €35.888 toege- dan vooraf beoogd, omdat rekening was gehouden met Overige inkomsten 195.517 172.375 273.874 voegd aan de bestemmingsreserve van een eerdere afbouw van de subsidiegelden. Totaal opbrengsten 2.848.967 2.876.375 3.148.301

het Hubert Bals Fonds, €24.873 aan het Subsidies en bijdragen bestemmingsfonds OCW, €150.000 aan Aan de lastenkant is een flink aantal posten lager uitge- Subsidie ministerie van OCW 1.262.721 1.191.598 1.287.401 de bestemmingsreserve Herhuisvesting vallen dan begroot: de afschrijvingen zijn zo’n €80.000 Subsidie province 0 0 0 Subsidie gemeente Rotterdam 1.240.000 1.240.000 1.240.000 en €19.500 aan de bestemmingsreserve lager uitgekomen dan in de meerjarenbegroting was Ziekteverzuim, waardoor een bedrag van voorzien. Financiële overwegingen leidden tot de keuze Overige subsidies en bijdragen €57.521 kan worden toegevoegd aan de voor minder aanschaf van af te schrijven zaken en het Subsidies uit publieke middelen 1.480.904 1.260.000 1.771.938 Subsidies uit private middelen 760.419 641.630 719.922 algemene reserve. niet vervangen van inmiddels afgeschreven zaken. In Bijdragen van VSBfonds 50.206 50.000 18.794 de post ‘overige personeelslasten’ zit een belasting- Totaal subsidies en bijdragen 4.794.250 4.383.228 5.038.055 De totale recette (inclusief educatie) is uitgekomen zoals teruggave voor een bedrag van €267.812. Dit bedrag is € Som der baten 7.643.218 7.259.603 8.186.356 begroot en ligt daarmee bijna 170.000 lager dan vorig de uitkomst van een boekcontrole inzake de aangiften jaar. Vorig jaar was een jubileumjaar met extra locaties. loonheffingen over de jaren 2006 tot en met 2010. Hier- Daarnaast is dit jaar het aantal bezoeken afgenomen. uit bleek dat in deze jaren voor iedere werknemer een LASTEN hoge sectorpremie is afgedragen terwijl voor de werkne- Beheerslasten: personeelskosten 208.362 554.804 462.741 Het festival introduceerde een nieuwe prijsstructuur: de Beheerslasten: materiële lasten 511.262 538.075 556.621 Tijgerpas is afgeschaft, er was een last minute ticketshop mers met jaarcontracten en langer had kunnen worden Subtotaal beheerslasten 719.624 1.092.879 1.019.363 en het tiende kaartje was voor iedereen gratis. volstaan met een lage premie. Verder is het gelukt de vaste personeelslasten conform beleid ruim €85.000 Activiteitenlasten: personeelskosten 1.946.599 1.705.915 1.970.375 Activiteitenlasten: materiële lasten 3.777.732 3.276.680 3.882.536 Vorig boekjaar is een aparte stichting opgericht lager te laten uitvallen dan in 2010-2011. De tijdelijke Subtotaal activiteitenlasten 5.724.331 4.982.595 5.852.910 waarin de Tiger Friends-gelden zijn ondergebracht. personeelslasten zijn dit jaar wel hoger uitgevallen dan Deze inkomsten komen aldus niet meer terug in deze in 2010/2011, namelijk zo’n €62.000. Dit komt met Activiteitenlasten: personeelskosten HBF 87.227 82.756 80.950 Activiteitenlasten: materiële lasten HBF 924.367 981.374 1.077.417 functionele exploitatierekening. De opgebrachte dona- name voort uit de invoer van de DCP-vertoning, die Subtotaal activiteitenlasten HBF 1.011.594 1.064.130 1.158.367 ties zijn ook bij deze aparte stichting ondergebracht. ertoe leidde dat de filmtechniekstaf moest worden opge- schaald. Bovendien heeft het festival tijdelijk een extra Activiteitenlasten: overige lasten -46.822 150.000 -4.630 € Subtotaal overige lasten -46.822 150.000 -4.630 De sponsorinkomsten zijn zo’n 58.000 lager dan sponsormedewerker aangetrokken. Op de post ‘interna- begroot, maar wel bijna €95.000 hoger dan in het boek- tionale marketing’ is ongeveer €77.000 bezuinigd. Som der lasten 7.408.728 7.289.603 8.026.010 jaar 2010-2011. Sinds vorig jaar is in UPC een nieuwe Vooruitlopend op de onzekere financiële toekomst van culturele instellingen heeft het festival bewust ingezet Saldo rentebaten en lasten 53.291 30.000 37.348 hoofdsponsor gevonden en dit jaar heeft het festival nog een hoofdsponsor aan zich weten te binden: de op op een groot positief resultaat om de algemene reserve Saldo exploitatierekening 287.782 0 197.693 Curaçao gevestigde Fundashon Bon Intenshon. Al met te doen groeien. Doel van het festival is om in 2013 een al dekken de ontvangen sponsorgelden de beoogde drie eigen vermogen te hebben opgebouwd van ongeveer Toevoeging aan bestemmingsfonds OCW 24.873 0 31.090 Toevoeging aan bestemmingsreserve HBF 35.888 0 22.265 hoofdsponsorschappen niet volledig, maar er is wel 10 procent van de totale begroting. Het niveau van de Toevoeging aan bestemmingsreserve Herhuisvesting 150.000 0 0 sprake van een positieve ontwikkeling. algemene reserve was voorafgaand aan het afgelopen Toevoeging aan bestemmingsreserve Ziekteverzuim 19.500 0 19.500 festival 3,3 procent (ten opzichte van het totaal van de Toevoeging algemene reserve 57.521 0 124.838

Wat betreft de subsidies en bijdragen: in de begroting meerjarenbegroting) en is inmiddels gestegen naar 4,1 waren de extra subsidiebedragen vanuit OCW niet procent. Mede door nieuwe sponsoren, een prijsstijging meegenomen. Dat heeft geleid tot een meevaller van en een zeer kritische bezuinigingsronde heeft het IFFR ruim €71.000 ten opzichte van de meerjarenbegroting. hierin nieuwe stappen kunnen nemen.

72 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 73 De Griekse Golf zet door: na Dogtooth en Attenberg was er nu L in de Tijgercompetitie. Opnieuw een absurdistische stijl, droog acteerwerk en vreemde terzijdes. “Maar het verhaal van L ís niet raar, het is doodsimpel.” Aldus debutant Babis Makridis. Het organiseren van een internationaal afdeling: Irma Dulmers, Dicky Parlevliet en Ludmila filmfestival als het IFFR is bij uitstek Cvikova. Laatstgenoemde werd hoofd Internationale mensenwerk. Het festival draait mede Programmering bij het Doha Film Institute in Qatar. dankzij de inzet van vele tijdelijke Ook Cindy Beck, die de coördinatie Educatie & Jonge- medewerkers en vrijwilligers. renmarketing deed, is vertrokken. Haar functie wordt op freelance basis overgenomen door Ronny Theeuwes, Vele handen maken licht werk. In het geval van het IFFR die ook tijdens haar zwangerschapsverlof al werkzaam behoren veel van die handen aan vrijwilligers toe. Als was op de afdeling Educatie. Ten slotte nam het festival een van de grootste meerdaagse festivals van Nederland afscheid van webcoördinator Lotte Kroese. Haar positie zou het festival met zijn huidige omvang en kwaliteit zal door een nog aan te trekken persoon opnieuw wor- onmogelijk te realiseren zijn zonder de inzet van vrijwil- den ingevuld. Marit van den Elshout, hoofd CineMart lige en tijdelijke krachten. In een tijd waarin vrijwil- en Industry en Mariska Korff, medewerker Financiën, ligerswerk doen steeds minder gebruikelijk wordt, mag hebben beiden zwangerschapsverlof genoten. Afke het IFFR nog altijd rekenen op de enthousiaste inspan- Duinkerken is na haar aanstelling op interim basis per ningen van vele honderden vrijwilligers: Zij zetten zich 15 mei 2011 in loondienst gekomen als manager Mar- met hart en ziel in voor het festival en bepalen zo mede keting & Communicatie. Per 1 november 2011 is Martje het gezicht van het IFFR. van Nes in dienst als senior Fundraiser. Zij deed ruime ervaring op met het werven van particuliere donateurs Gedurende het verslagjaar had IFFR negentien mede- bij goede doelen-organisaties zoals het Nederlandse Rode werkers in vaste dienst (17fte). Daarnaast hadden zeven Kruis en Cordaid. In de drukke maanden is het aantal fte mensen een contract voor een bepaalde periode (5,8fte). opgehoogd, ten behoeve van de social media-redactie en De overige werknemers hadden een tijdelijk dienstver- de afdeling Personeelszaken. “Als je eenmaal begint met speelfilms maken, wil band, waren zelfstandig, medewerker in dienst van een je niet meer stoppen. Mijn aandacht is eerst nog toeleverancier, stagiair (dertien) of vrijwilliger (820). Middenin de festivalperiode vond er een wijziging plaats bij L, die na Rotterdam hopelijk op een flink aantal in het tot dan toe gehanteerde bestuursmodel. Per 1 festivals vertoond zal worden. Maar ik heb alweer De kernorganisatie van het IFFR kende het afgelo- februari 2012 vervangt een Raad van Toezicht-model een nieuw idee in mijn hoofd, een paar pagina’s pen jaar enkele wijzigingen. Dit jaar nam het festival het oude Raad van Bestuur-model. Binnen de Raad van script. Dat idee blijft in mijn achterhoofd terwijl afscheid van drie oudgedienden van de Programma- Toezicht is een nieuwe voorzitter aangesteld voor vier jaar, te weten Pieter Broertjes. Frans van Gestel, Mart het leven doorgaat en op een gegeven moment ga Dominicus, Francine Houben en Rudy Stroink, eerdere ik zitten en dan kan ik het snel schrijven, denk ik. bestuursleden, zijn nu toezichthouder geworden. De Bij L is de film trouwens anders geworden dan het laatste twee zullen eind 2012 plaats maken voor twee script. De hoofdlijn is hetzelfde, maar op de set nieuwe leden. Nadat zij lange tijd zitting hadden in de bedachten we steeds nieuwe teksten. In de mon- Raad van Bestuur heeft het IFFR afscheid genomen van tage heb ik vervolgens weer veel dialogen penningmeester Hans van der Vlist en van voorzitter weggegooid en stiltes ingebracht. Dus als het Melle Daamen. nieuwe script geschreven is, doen we op de set waarschijnlijk weer iets compleet anders!”

L, première 31 januari 18:30 Pathé Programma-adviseur Dicky Parlevliet gaat na vele jaren trouwe IFFR- dienst met pensioen.

74 4141 TH STINTERNATIONAL INTERNATIONAL41 TH INTERNATIONAL FILM FILM FESTIVAL FILM FESTIVAL FESTIVAL ROTTERDAM ROTTERDAM ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 75 Bijlage 1 TITELS Titels IFFR, inclusief installaties, performances, lezin- wp As ondas, Portugal Miguel Fonseca wp Parts of the Heart, Indonesië Paul Agusta wp Florentina Hubaldo, CTE, Filipijnen Lav Diaz gen, debatten en eenmalige presentaties en vertoningen ip Light Escapes Through the Intervals, Tasaka Naoko wp Room 514, Israël Sharon Bar-Ziv ip Mondomanila, Filipijnen, Duitsland Khavn De La Cruz (overzicht per programmaonderdeel, alfabetisch op land VS L’ ultimo terrestre, Italië Gianni Pacinotti Buenas noches, España, Filipijnen, Raya Martin en titel, met vermelding van type première en HBF en 5000 Feet Is the Best, VS, Frankrijk, Omer Fast L’ estate di Giacomo, Italië, Alessandro Comodin Spanje CineMart). Ierland Frankrijk, België Le Havre, Finland Aki Kaurismäki ep About the Pink Sky, Japan Kobayashi Keiichi Un amour de jeunesse, Frankrijk Mia Hansen-Løve ip The Sound of Light, Japan Yamasaki Juichiro L’ Apollonide - Souvenirs de la Bertrand Bonello wp wereldpremière Bright Future ip Malaventura, Mexico Michel Lipkes maison close, Frankrijk ip internationale première wp A La Cantábrica, Argentinië Ezequiel Erriquez Sur la planche, Marokko, Frankrijk Leïla Kilani Dernière séance, Frankrijk Laurent Achard ep Europese première Papirosen, Argentinië, VS Gastón Solnicki Lena, Nederland Christophe Van Duch, le maître des forges de l’enfer, Rithy Panh TG Tiger Award-winnende film (kort of lang) Abrir puertas y ventanas, Milagros Mumenthaler Rompaey Frankrijk Argentinië, Zwitserland, Nederland wp Wavumba, Nederland Jeroen van Velzen wp Le reste du monde, Frankrijk Damien Odoul ip Black & White & Sex, Australië John Winter King Curling, Noorwegen Ole Endresen wp 38 témoins, Frankrijk, België Lucas Belvaux Tiger Awards Competitie Hail, Australië Amiel Courtin-Wilson Oslo, August 31st, Noorwegen Joachim Trier Une vie meilleure, Frankrijk, Canada Cédric Kahn wp Neighbouring Sounds, Brazilië Kleber Mendonça Filho The Invader, België Nicolas Provost wp Gaamer, Oekraïne Oleg Sentsov wp Demain?, Frankrijk, Portugal Christine Laurent ep Sudoeste, Brazilië Eduardo Nunes L’ hiver dernier, België, Frankrijk John Shank Low Definition Control - Michael Palm Alps, Griekenland, Yorgos Lanthimos wp/TG De jueves a domingo, Chili, Dominga Sotomayor ip The Hyperwomen, Brazlië Carlos Fausto, Malfunctions #0, Oostenrijk Unfair World, Griekenland, Filippos Tsitos Nederland Leonardo Sette, Stillleben, Oostenrijk Sebastian Meise Duitsland wp/TG Egg and Stone, China Huang Ji Takuma Kuikuro Eden’s Ark, Portugal, Brazilië, Italië Marcelo Felix Patience (After Sebald), Grant Gee ep L, Griekenland Babis Makridis ip Rânia, Brazilië Roberta Marques Matière grise, Republiek Rwanda, Kivu Ruhorahoza Groot-Brittannië wp Black’s Game, IJsland Óskar Thór Axelsson HISTÓRIAS que só existem quando Julia Murat Australië wp When the Lights Went Out, Pat Holden ep Tokyo Playboy Club, Japan Okuda Yosuke lembradas, Brazilië, Argentinië, ip Chapiteau-show, Rusland Sergey Loban Groot-Brittannië ip It Looks Pretty from a Distance, Anka Sasnal, Frankrijk The Hunter, Rusland Bakur Bakuradze Wuthering Heights, Andrea Arnold Polen, VS Wilhelm Sasnal Girimunho, Brazilië, Duitsland, Helvécio Marins Jr., Twilight Portrait, Rusland Angelina Nikonova Groot-Brittannië wp Living, Rusland Vasily Sigarev Spanje Clarissa Campolina wp Dress Rehearsal for Utopia, Spanje Andrés Duque A Simple Life, HongKong Ann Hui wp/TG Clip, Servië Maja Milos Nuit #1, Canada Anne Émond ep I Carried You Home, Thailand Tongpong ep A Temple, India Umesh Vinayak ep Return to Burma, Taiwan, Myanmar Midi Z wp The Ultimate Pranx Case, Canada Chantarangkul Kulkarni wp In April the Following Year, Wichanon Somumjarn ip La jubilada, Chili Jairo Boisier Olave ep Future Lasts Forever, Turkije, Özcan Alper wp The Blindfold, Indonesië Garin Nugroho There Was a Fire, Thailand Hello, Mr. Tree!, China Han Jie Duitsland, Frankrijk Goodbye, Iran Mohammad Rasoulof wp Voice of My Father, Turkije, Orhan Eskiköy, ip Sentimental Animal, China Wu Quan ip That Small Piece, Oeganda JOSEph S KEN wp La leggenda di Kaspar Hauser, Italië Davide Manuli Duitsland, Frankrijk Zeynel Dogan wp Corta, Colombia, Argentinië, Felipe Guerrero wp The Great Northwest, VS Matt McCormick wp Ace Attorney, Japan Miike Takashi ip A Fish, Zuid-Korea Park Hong-Min Frankrijk wp Now, Forager: A Film About Love Jason Cortlund, I Wish, Japan Kore-eda Hirokazu ip Romance Joe, Zuid-Korea Lee Kwang-Kuk Der Fluss war einst ein Mensch, Jan Zabeil & Fungi, VS Julia Halperin Kotoko, Japan Tsukamoto Shinya Duitsland ip An Oversimplification of Her Beauty, Terence Nance ip Women on the Edge, Japan Kobayashi Masahiro ip Die Räuberin, Duitsland Markus Busch VS ep Bunohan, Maleisië Dain Iskandar Said Rotterdam Tiger Awards Competitie voor Korte Film Totem, Duitsland Jessica Krummacher The Pettifogger, VS Lewis Klahr Miss Bala, Mexico Gerardo Naranjo Ovos de dinossauro na sala de estar, Rafael Urban ip Ex Press, Filipijnen Jet Leyco ip The Whirlpool, VS Alvin Case Gonzalez Brazilië Herman Asselberghs The Anabasis of May and Eric Baudelaire ip The Patron Saints, VS, Canada Melanie Shatzky, ep Los últimos cristeros, Mexico, Matías Meyer ep Shadow Life, China Cao Fei FVSko Shigenobu, Masao Adachi Brian M. Cassidy Nederland wp In Search of a City Hala Elkoussy and the 27 Years Without Images, Skoonheid, Zuid-Afrika, Frankrijk Oliver Hermanus wp I’m Still Alive, Nederland Peter van Houten (in the Papers of Sein), Egypte, Frankrijk wp He Was a Giant with Brown Eyes, Eileen Hofer wp Nick, Nederland Fow Pyng Hu Groot-Brittannië Les éclats Sylvain George Zwitserland, Azerbaijan wp Peace versus Justice, Nederland Klaartje Quirijns wp Scene Shifts, in Six Movements, Jani Ruscica (Ma gueule, ma révolte, mon nom), Shock Head Soul, Nederland, Simon Pummell Finland, Duitsland, Denemarken Frankrijk Groot-Brittannië wp/TG Big in Vietnam, Frankrijk Mati Diop L’ hypothèse du Mokélé-Mbembé, Marie Voignier Spectrum wp Roman Diary, Oostenrijk Michael Pilz ip La maladie blanche, Frankrijk Christelle Lheureux Frankrijk wp Cornelia frente al espejo, Argentinië Daniel Rosenfeld Way of Passion, Oostenrijk Joerg Burger Manque de preuves, Frankrijk Hayoun Kwon Louise Wimmer, Frankrijk Cyril Mennegun Hoy no tuve miedo, Argentinië Iván Fund ip A Woman’s Revenge, Portugal Rita Azevedo Gomes wp Agatha, Groot-Brittannië Beatrice Gibson Nana, Frankrijk Valérie Massadian ep The Hunter, Australië Daniel Nettheim ep Visiting Room, Roemenië Alexandru Baciu, Bobby Yeah, Groot-Brittannië Robert Morgan wp Par exemple, Electre, Frankrijk Jeanne Balibar, Les géants, België, Frankrijk, Bouli Lanners Radu Muntean ip/TG Generator, Japan Makino Takashi Pierre Léon Luxemburg Heart’s Boomerang, Rusland Nikolay Khomeriki Restricted Sensation, Litouwen, Deimantas Narkevicius ep Un nuage dans un verre d’eau, Srinath C. Histoire de mes cheveux, België, Boris Lehman Tatsumi, Singapore Eric Khoo Spanje Frankrijk, Canada Samarasinghe Rusland ip Iceberg, Spanje Gabriel Velázquez ep I’m Lisa, Maleisië Charlotte Lim Lay Kill List, Groot-Brittannië Ben Wheatley ip Rat Fever, Brazilië Cláudio Assis Mercado de futuros, Spanje Mercedes Álvarez Kuen Shame, Groot-Brittannië Steve McQueen wp Rua Aperana 52, Brazilië Júlio Bressane Els noms de Crist, Spanje Albert Serra wp The meaning of style, Maleisië Phil Collins Two Years at Sea, Groot-Brittannië Ben Rivers A Dangerous Method, Canada, David Cronenberg El cuaderno de barro, Spanje, Isaki Lacuesta wp Field Notes from a Mine, Nederland Martijn van Boven, Weekend, Groot-Brittannië Andrew Haigh Frankrijk, Ierland, Groot-Brittannië, Zwitserland Tom Tlalim ip Grandma Lo-fi: The Basement Tapes Orri Jónsson, Duitsland Los pasos dobles, Spanje, Isaki Lacuesta wp/TG Springtime, Nederland Jeroen Eisinga of Sigrídur Níelsdóttir, IJsland, Kristín Björk wp Lacan Palestine, Canada Mike Hoolboom Zwitserland El arca, Nederland, Chili Cristóbal León, Denemarken Kristjánsdóttir, Monsieur Lazhar, Canada Philippe Falardeau ep Four Suns, Tsjechië Bohdan Sláma Joaquín Cociña Ingibjörg Birgisdóttir Verano, Chili José Luis Torres Leiva ip The Comedy, VS Rick Alverson ip Im Freien, Oostenrijk Albert Sackl Alms for the Blind Horse, India Gurvinder Singh Old Dog, China Pema Tseden Damsels in Distress, VS Whit Stillman wp Postcard from Somova, Roemenië, Andreas Horvath wp Carnival, India Madhuja Mukherjee 11 Flowers, China, Frankrijk Wang Xiaoshuai The Descendants, VS Alexander Payne Oostenrijk ip Valley of Saints, India, VS MVS Syeed Die Unsichtbare, Duitsland Christian Schwochow wp Francophrenia (or: Don’t Kill Me, Ian Olds, Century of Birthing, Filipijnen Lav Diaz I Know Where the Baby Is), VS James Franco

76 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 77 ep small roads, VS James Benning wp Zima, Duitsland Katarina Stankovic ip Bonz, Japan Shohei Tada ip Apnoe, Oostenrijk Harald Hund, The Loneliest Planet, VS, Duitsland Julia Loktev The Hottest Day of the Year, Keren Cytter ep Dreams, Japan Keiichi Tanaami, Paul Horn wp A Shape of Error, VS, Italië Abigail Child Duitsland, Israël Aihara Nobuhiro ip Kreis Wr.Neustadt, Oostenrijk Johann Lurf ep Punk in Africa, Zuid-Afrika, Keith Jones, Gangster Project, Duitsland, Teboho Edkins wp Emblem, Japan Hayama Rei ip Arcana, Oostenrijk, VS Henry Hills Tsjechië Deon Maas Zuid-Afrika Ken and Kazu, Japan Shoji Hiroshi ep Isla Alta, Paraguay Federico Adorno ip Black Dove, Zuid-Korea Roh Gyeong-Tae ep Bahari, Egypte Ahmed Ghoneimy Kyojima 3rd St., Sumida City, Japan Yoshida Kota wp Viento sur, Paraguay Paz Encina The Day He Arrives, Zuid-Korea Hong Sang-Soo ep Café Regular, Cairo, Egypte Ritesh Batra Modern No.2, Japan Mirai Mizue Zamach, Polen, Nederland, Israël Yael Bartana Stateless Things, Zuid-Korea Kim Kyung-Mook ep A Resident of the City, Egypte Adham El Sherif Ninifuni, Japan Tetsuya Mariko ip Beyond the Mountains, Portugal Aya Koretzky Play, Zweden, Frankrijk, Ruben Östlund Parole à la femme, Estland, Eléonore de Sound of Life, Japan Hirayama Shiho wp Cerro negro, Portugal João Salaviza Denemarken Duitsland Montesquiou ep Space Is the Place, Japan Eriko Sonoda Incêndio, Portugal Miguel Seabra Lopes, My Name Is Feker, Ethiopië Orlando von Einsiedel Traces of Other, Japan Daisuke Nagaoka Karen Akerman ip Blank, Filipijnen Jet Leyco The Lake, Japan, Duitsland Aki Nakazawa, O nosso homem, Portugal Pedro Costa Spectrum Shorts Boxing in the Philippine Islands, Raya Martin Jan Verbeek Palácios de Pena, Portugal Gabriel Abrantes, ip Historia del mal, Argentinië, Benjamin Naishtat Filipijnen Land of Neon, Japan, Duitsland Aki Nakazawa Daniel Schmidt Frankrijk wp In a Musty, Misty Thicket, Finland Maarit Suomi- ip Applied Theories of Expanding Rut Karin Zettergren, ip Silêncio de dois sons, Portugal Rita Figueiredo wp Etienne’s Hand, Australië Richard Tuohy Väänänen Minds, Kenia, Zweden Jennifer Rainsford, wp Mama, Republiek Rwanda Jean Bosco The Corridor, België Sarah Vanagt wp Miracle, Finland Pink Twins Lena Bergendahl Nshimiyimana Dimanches, België Valery Rosier wp Well, Finland Juha Mäki-Jussila wp Radiotehnika, Letland Eléonore de wp House Party, Roemenië Adrian Sitaru fancy-fair, België Christophe Hermans wp Africa, Finland, Groot-Brittannië Matti Harju Montesquiou wp Remember, Rusland Eléonore de Moving Stories, België Nicolas Provost ep 1862, Frankrijk Philippe Rouy ip Survival Guide for Radioactive Liew Seng Tat, Montesquiou Parallel Worlds, België Harald Thys, ip The Beautiful Language, Frankrijk Mounir Fatmi Village, Maleisië Tan Chui Mui, All the Lines Flow Out, Singapore Charles Lim Yi Yong Jos de Gruyter ip Brûler la mer, Frankrijk Sabine Massenet Woo Ming Jin, ip I Want to Remember, Singapore, Sherman Ong Relocation, België Pieter Geenen ep Dans le cadre, Frankrijk Philippe Lasry Yeo Joon-han Maleisië Standards, België Maxime Pistorio, Deux inconnus, Frankrijk Lauren Wolkstein, ep Last Fragments of Winter, Maleisië, Edmund Yeo Duck Hunting, Slovenië Rok Bicek Julie Jaroszewski Christopher Radcliff Japan ep Ruled by Dead People, Spanje Delacrew ip Bodily Function, Bosnië en Dane Komljen wp Domicile, Frankrijk Maeva Ranaivojaona ip Nouakchott Rocks, Mauritania, Moira Tierney ip 5f-2, Taiwan Chung Lee Herzegovina ep Hands, Frankrijk Bob Kohn Ierland ip After Dark, Taiwan John Hsu wp Dois, Brazilië Thiago Ricarte wp Jardin du sel, Frankrijk Rose Lowder wp #29, Nederland José Miguel Biscaya ip 15th Thai Short Film and Video Nawapol Thamrongrat- ip Doña Sonia Borrowed a Gun from Gabriel Martins Kaspar Film, Frankrijk Florence Pezon 544/544 (up/down), Nederland Thomas Mohr Festival: Opener, Thailand tanarit Her Neighbor Alcides, Brazilië wp Le marais sauvage, Frankrijk Martin Drouot wp 7 Peaks, Nederland Anna Abrahams Schip, Thailand Tanatchai Bandasak Duelo antes da noite, Brazilië Alice Furtado Le marin masqué, Frankrijk Sophie Letourneur Commission, Nederland Erik van Lieshout ip Into Oblivion, Tsjechië Simon Spidla Praça Walt Disney, Brazilië Renata Pinheiro, Mourir auprès de toi, Frankrijk Spike Jonze, ip De Bunker - Het Wennen - Jonas Staal wp The Search, Turkije Resit Baskin Sergio Oliveira Simon Cahn Het Wachten - Het Licht, Nederland ip (k)now (t)here, VS Jang Hey-Yeun Back + Forth, Canada Clint Enns wp Sacha l’ours, Frankrijk Henri Desaunay wp, Deep Red, Nederland Esther Urlus wp All That She Surveys, VS Gary Mairs ep The Ballad of Roy and Silo, Canada John Greyson Sans-titre, Frankrijk Neil Beloufa Dochters, Nederland Marta Jurkiewicz wp Alone with the Moon, VS Peter Burr ep Do I Belong?, Canada Joel Gibb Snow Canon, Frankrijk Mati Diop Elektrotechnique, Nederland Lernert & Sander ip Caridea and Ichthyes, VS Paul Clipson ep Hope, Canada Pedro Pires ip Le songe de poliphile, Frankrijk Camille Henrot Hommage aan de Arriflex 16mm Freek Freriks, ep Ceibas: Epilogue - The Well of Evan Meaney ep A Little Prayer (H-E-L-P), Canada Louise Bourque ip Cross, Frankrijk, Oekraïne Maryna Vroda camera, Nederland Lawrence Lee Kalkman Representation, VS wp Never a Foot Too Far, Even, Canada Daïchi Saïto wp Glucose, Frankrijk, Roemenië Mihai Grecu, wp Lighthouse, Nederland Wouter Venema ip Compound Eyes, VS Paul Clipson wp Pilgrimage, Canada Marc Pelletier Thibault Gleize The Living Room, Nederland Roderick Hietbrink Curious Light, VS Charlotte Pryce ep Ransom Notes, Canada Kelly Egan ip Hors saison, Frankrijk, Spanje Victoria Saez De magische tol, Nederland Joost van Veen wp Cyclopean 3D: Life with a Beautiful Ken Jacobs ip Republic of God, Canada MIMO wp 20 Hz, Groot-Brittannië Semiconductor Natural Beauty, Nederland Lernert & Sander Woman (Opening Sequence), VS ep Sea Series #10, Canada John Price ep 99 Clerkenwell Road, Sophie Michael wp Shorts Teasers Willem de Kooning divers A Fire in My Belly David Wojnarowicz wp Square Dance Hypnotist, Canada Allan Brown Groot-Brittannië Academy, Nederland (A Work in Progress), VS ip Starlings (at Nightfall), Canada Peter Dudar ep Arrastre, Groot-Brittannië Nicholas Brooks Tampopo Head and the Name of Toshie Takeuchi Friendly Witness, VS Warren Sonbert Very Nice, Very Nice, Canada Arthur Lipsett ip Bradley Manning Had Secrets, Adam Butcher the Dogs, Nederland German Song,VS Sadie Benning ep Wee Requiem, Canada Jenn E Norton Groot-Brittannië ep Tape Generations, Nederland Johan Rijpma ep I Swim Now, VS Sarah Jane Biagini ip Woodcarver, Canada Ehren BEARwitness Let England Shake, Groot-Brittannië Seamus Murphy Thicker Than Paint Thinner, Babak Afrassiabi wp Inquire Within, VS Jay Rosenblatt Thomas Loss, Groot-Brittannië David Ferrando-Giraut Nederland ip Landfill 16, VS Jennifer Reeves ip Yo de aquí te estoy mirando, Chili Felipe Gálvez Haberle Moxie, Groot-Brittannië Stephen Irwin wp Vexed, Nederland Telcosystems ip Line Describing Your Mom, VS Michael Robinson Mila Caos, Cuba, Duitsland Simon Paetau Sack Barrow, Groot-Brittannië Ben Rivers War Is Over, Nederland Roy Villevoye, OWS Newsreel No. 5, VS Jem Cohen ip Girl in the Water, Denemarken, Woo Ming Jin, did i?, Groot-Brittannië, Mexico, Sawa Hiraki Jan Dietvorst wp Radioactive City, VS Richard Sandler Maleisië Jeppe Rønde Japan Printed Matter, Nederland, België Sirah Foighel Brut- wp Remote, VS Jesse McLean [S], Duitsland Kim Sunjha Twenty Dollars, HongKong Lam See Chit mann, Eitan Efrat ep Resonance, VS Karen Johannesen ep Ausreichend, Duitsland Isabel Prahl wp Rigid Regime, HongKong, China Erkka Nissinen wp Bete & Deise, Nederland, Brazilië Wendelien van The Return, VS Nathaniel Dorsky God Moves on the Water, Duitsland Erik Bünger Liberty Kids, Ierland Moira Tierney Oldenborgh ip Sangre de Cristo, VS Marcy Saude Hurdy Gurdy, Duitsland Daniel Seideneder, ep Dance of Ganesha, India Bikas Ranjan Mishra ip Rise Again, Nederland, Katarina Zdjelar ep Shayne’s Rectangle, VS Dani Leventhal Daniel Pfeiffer The Golden Bird, India Amit Dutta Groot-Brittannië Surface Noise, VS Paul Rowley, wp I Met Heine on the Rue Fürstenberg, Andreas Rochholl ep Shelter, Indonesië Ismail Basbeth wp Tamino, Nederland, Polen Eveline Ketterings David Philips, Tim Blue Duitsland A Free Moment, Israël Nir Evron Aisha’s Song, Nigeria, Orlando von Einsiedel ip Taste Test, VS Andrew Lampert Meteor, Duitsland Christoph Girardet, ip Dell’ammazzare il maiale, Italië Simone Massi Groot-Brittannië ip Under the Shadow of Marcus Robert Schaller Matthias Müller Un luogo a venire, Italië Flatform ip Everything Will Be OK, Noorwegen Jonas Matzow Mountain, VS ep Paulina, Franz & Maria, Duitsland Ute Aurand ip Piattaforma luna, Italië Yuri Ancarani Gulbrandsen ep Well Then There Now, VS Lewis Klahr Superimposed Sad, Duitsland Chris Newman Joule, Italië, Oostenrijk Nadia Ranocchi, Late and Deep, Noorwegen, VS Devin Horan ep Gold, VS, Canada Scott Treleaven David Zamagni

78 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 79 wp My Big-Assed Mother, VS, Italië Tekla Taidelli notre résolution - Masao Adachi, The Green Wave, VS Ken Jacobs ip Adam, Egypte Ali Heraize wp Polvo, VS, Mexico Angela Reginato Frankrijk wp HotSpell, VS George Kuchar Another Passion, Egypte Heba Yossry River Rites, VS, Suriname Ben Russell Jean Epstein, Young Oceans of James June Schneider Hugo, VS Martin Scorsese ip Blue Dive, Egypte Mostafa Youssef Reflect, VS, Taiwan Hsu Tsen-Chu Cinema, Frankrijk Luma nocturna, VS Sky-David ip Doors of Fear: El Naddaha, Egypte Ahmed Khaled Pipeline, Zweden Liv Strand ip Maurice, Frankrijk Patrick Kack-Brice ep Night Hunter, VS Stacey Steers Dreams of Hind and Camilia Mohammed Khan Killing the Chickens to Scare Jens Assur Retour de flamme, Frankrijk Serge Bromberg wp Pablo, VS Richard Goldgewicht (Fragment), Egypte the Monkeys, Zweden, Thailand Le tempestaire, Frankrijk Jean Epstein wp The Rodeo Trilogy, VS Kevin Jerome Everson ip In the Last Days of the City (Trailer), Tamer El Said ep Villatalla, Zwitserland Jeannette Muñoz Traité de bave et d’éternité, Isidore Isou ip Village, Silenced, VS Deborah Stratman Egypte Romance, Zwitserland, Canada Georges Schwizgebel Frankrijk wp Méliès (Single Screen), Teresa Hubbard, In/Out of the Room, Egypte Dina Hamza Le voyage dans la lune, Frankrijk Georges Méliès VS, Zwitserland, Duitsland Alexander Birchler ip Local Copy, Egypte Islam Kamal Le voyage extraordinaire, Frankrijk Serge Bromberg, ip Neon Lamp, Egypte Emad Maher Made in Rotterdam Eric Lange One Eye Open, Egypte Ikon wp Pablo & Poëzie, Colombia, Leo Verheul Babeldom, Groot-Brittannië Paul Bush Signals: Regained Rant, Egypte Hassan Khan Nederland Flash in the Metropolitan, Rosalind Nashashibi, Installaties Revolution, Egypte Khaled Hafez wp Jay’s Taste, Nederland Hans Lein Groot-Brittannië Lucy Skaer Celluloid Brushes Rice City, Egypte Sherif El Azma Katya, Nederland Francisca Toetenel ep Goose Weather, Groot-Brittannië Stephen Sutcliffe Confiseries et jouets Sturm: Ahmonseto, Egypte Philip Rizk wp Letting Go, Nederland Gerco de Ruijter Kalah, Hongarije Dora Maurer Crumbled Papers, Madhuja Mukherjee Sturm: Fayoum, Egypte Philip Rizk wp Motor, Nederland Simone Bennett Anna, Italië Alberto Grifi, Fragments of Cinema Maydoum, Egypte, Omar Robert Hamilton wp Ning, Nederland Lichun Tseng Massimo Sarchielli The Flip Collection II PrintRoom Groot-Brittannië wp Nol King Ruter, Nederland Noud Heerkens ip Il silenzio di Pelesjan, Italië Pietro Marcello In Memoriam Bart Vegter ip Bombes, Frankrijk, Libanon Sandra Ghosn wp The Rocketeer, Nederland Richard Raaphorst Ecosystem-6-A Sort of Mycelium, Koike Teruo Pour en finir avec le cinéma Blutch ip E.D.L., Libanon Siska wp Untitled/Tithed, Nederland Vicente Fita Botet Japan ip Master-Slave Dialectic, Libanon Paul Hage Boutros wp Bad Luck City, Nederland, Aaike Stuart #3, Nederland Joost Rekveld Of Heroes, Football and All That Lynn Kodeih Duitsland Beeldspraak: Huub Bals en het Jan Venema Signals: The Mouth of Garbage Remains of My Childhood, Libanon wp Saturday, Nederland, Polen Anna Okrasko maken van een festival, Nederland O bandido da luz vermelha, Brazilië Rogério Sganzerla The Story of Milk and Honey, Basma Alsharif Cornelis Verolme, Scheepsbouwer, Roelof Kiers O convite ao prazer, Brazilië Walter Hugo Khouri Libanon Nederland O despertar da besta, Brazilië José Mojica Marins The Three Disappearances of Soad Rania Stephan Signals: Peter Von Bagh Forest-Views, Nederland Bart Vegter Festa na Boca, Brazilië Ozualdo Ribeiro Hosni, Libanon Blue Sky - Journey Into the Land of Peter von Bagh Four Moves, Nederland Bart Vegter Candeias ip Transparent Evil, Libanon, Roy Samaha Memories, Finland Het gat van Nederland: De nieuwe Hans Verhagen Fuk Fuk à Brasileira, Brazilië Jean Garret Duitsland The Count, Finland Peter von Bagh Rotterdammer, Nederland O império do desejo, Brazilië Carlos Reichenbach wp Back to the Square, Noorwegen, Petr Lom A Day at Karl Marx’s Grave, Finland Peter von Bagh De hemel is vierkant, Nederland Bart Vegter O insigne ficante, Brazilië Jairo Ferreira Canada Drama of Time, Finland Peter von Bagh Horizontalen, Nederland Bart Vegter Lilian M.: Relatório confidencial, Carlos Reichenbach City of Emptiness, Syrië Ali Sheikh Khudr ip Eight Deadly Shots, Finland Mikko Niskanen In Need of Space, Nederland Bart Vegter Brazilië Cousin, Syrië Mohammad Ali Atassi Helsinki, Forever, Finland Peter von Bagh Interlude, Nederland Joost van Veen A margem, Brazilië Ozualdo Ribeiro Crack, Syrië Reem Ghazzi Land of the Pharaohs, Finland Peter von Bagh Monologue exterieur, Nederland Francien van Candeias Dreams of the City, Syrië Mohamad Malas The Last Summer 1944, Finland Peter von Bagh Everdingen Oh! Rebuceteio, Brazilië Cláudio Francisco Flint Mountains, Syrië Nidal Hassan Man in the Shadows, Finland Peter von Bagh, Nacht-Licht, Nederland Bart Vegter Cunha Foam, Syrië Reem Ali Elina Katainen, wp Notes and Sketches, Nederland Bart Vegter A opção (ou: As rosas da estrada), Ozualdo Ribeiro On the Sand, Under the Sun, Syrië Mohamad Malas, Iikka Vehkalahti Ponskaart polonaise, Nederland Matthijs Blonk Brazilië Candeias Hala Alabdalla Olavi Virta, Finland Peter von Bagh Reversals, Nederland Jacques Verbeek, Orgia (ou: O homem que deu cria), João Silvério Trevisan The Right Side of That Road, Syrië Hazem Alhamwi Paavo Nurmi - The Man and His Peter von Bagh, Karin Wiertz Brazilië Silence, Syrië Rami Farah Times, Finland Markku Koski Space-Modulation, Nederland Bart Vegter O pornógrafo, Brazilië João Callegaro Stone Bird, Syrië Hazem Alhamwi Pockpicket - Recollections of a Peter von Bagh, Structuurverschillen van tijd en Peter Struycken Uma rua chamada triumpho Ozualdo Ribeiro The Sun’s Incubator, Syrië Ammar Al- Beik Helsinki Bourgeois Youth, Finland Pertti Maisala plaats, Nederland (1969-1970), Brazilië Candeias They Were Here, Syrië Ammar Al- Beik SF - Paraati, Finland Yrjö Norta De tijd, Nederland Bart Vegter Uma rua chamada triumpho Ozualdo Ribeiro Two Cities and a Prison, Syrië Soudade Kaadan Sodankylä Forever: Peter von Bagh Zwerk, Nederland Bart Vegter (1970-1971), Brazilië Candeias Dolls: A Woman from Damascus, Diana El Jeiroudi The Century of Cinema, Finland Adebar, Oostenrijk Peter Kubelka Senta no meu, que eu entro na tua, Ody Fraga Syrië, Denemarken ip Splinters - A Century of an Artistic Peter von Bagh Arnulf Rainer, Oostenrijk Peter Kubelka Brazilië Before Vanishing, Syrië, Frankrijk Joude Gorani Family, Finland Conference (Notes on Film 05), Norbert Pfaffenbichler Snuff - Vitímas do prazer, Brazilië Cláudio Francisco I Am the One Who Carries Flowers Hala Alabdalla, ip The Story of Mikko Niskanen, Peter von Bagh Oostenrijk Cunha to Her Grave, Syrië, Frankrijk Ammar Al- Beik Finland Dichtung und Wahrheit, Oostenrijk Peter Kubelka O vampiro da cinemateca, Brazilië Jairo Ferreira A Time of Roses, Finland Risto Jarva wp Fragments of Kubelka, Oostenrijk Martina Kudlácek Vereda tropical, Brazilië Joaquim Pedro de The Year 1939, Finland Peter von Bagh wp Intermezzo (Notes on Film 04), Norbert Pfaffenbichler Andrade Signals: Power Cut Middle East The Year 1952, Finland Peter von Bagh Oostenrijk Installaties Mosaik im Vertrauen, Oostenrijk Peter Kubelka Remarks on a Square, Egypte Jasmina Metwaly Signals: Regained Pause!, Oostenrijk Peter Kubelka Out of Focus, Libanon Salah Saouli lyrische data, België Elias Heuninck Schwechater, Oostenrijk Peter Kubelka Signals: Power Cut Middle East Pipe Dreams, Libanon, Frankrijk Ali Cherri wp Speech Act, België Herman Asselberghs Unsere Afrikareise, Oostenrijk Peter Kubelka The A77A Project, Egypte Khaled Hafez wp Trespass the Salt, Libanon, Larissa Sansour, ip Jouer Ponette, Canada Jeanne Crépeau wp Maya Deren, Take Zero, Spanje Gerard Gil Fargas, Palestina, Groot-Brittannië Youmna Chlala La maleta, Chili Raúl Ruiz Jaime Ballada Larrasa Tributes - Pulsel, Denemarken, VS Bill Morrison Day and Night, VS Ken Jacobs ip Ballet aquatique, Frankrijk Raúl Ruiz ep Empire of Evil, VS George Kuchar Signals: Hidden Histories Il se peut que la beauté ait renforcé Philippe Grandrieux The Garden of Earthly Delights, VS Stan Brakhage ep Apuda, China He Yuan

80 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 81 I OF THE TIGER

ep Bachelor Mountain, China Yu Guangyi ip Born in Beijing, China Ma Li Disturbing the Peace, China Ai Weiwei Slotfilm 2012 Fairytale, China Ai Weiwei The Hunter, Australië Daniel Nettheim De Thaise regisseur Wichanon Somumjarn ip The Interceptor from My Zhang Zanbo vertelt in compacte en strak geënsceneer- Hometown, China de fragmenten zijn eigen lotgevallen en de ep Lost in the Mountain, China Gao Zipeng Wereldsneak ip One Old Man, China Hai Bo Hemel, Nederland Sacha Polak recente geschiedenis van zijn land. One Recluse, China Ai Weiwei wp Ordos 100, China Ai Weiwei “In April the Following Year, There Was a Fire is ip The Road Toward Jokhang, China Zhao Yantao Surprisefilm 2012 Shattered, China Xu Tong Take Shelter, VS Jeff Nichols de derde film van mij die Rotterdam gehaald heeft. wp So Sorry, China Ai Weiwei De eerste twee waren korte films. Twee jaar ep The Unfinished History of Life, Cong Feng China geleden draaide hier Four Boys, White Whiskey and ip When the Bough Breaks, China Ji Dan Grilled Mouse en vorig jaar All That Remains. ip Whose Eyes, China Tan Tan Eind vorig jaar hebben we in Thailand een andere regering gekregen en die heeft meteen het mes ge- Signals: Hidden Histories zet in de subsidiëring van jonge kunstenaars. Dat Installaties Beijing 2003, China Ai Weiwei belooft weinig goeds. Onafhankelijke filmmakers Beijing: The Second Ring, China Ai Weiwei zijn afhankelijk van allerlei speciale fondsen, vari- Beijing: The Third Ring, China Ai Weiwei Chang’an Boulevard, China Ai Weiwei ërend van lokale potjes tot het Hubert Bals Fonds. Het zijn roerige tijden in de Thaise politiek. Twee

Signals: For Real jaar geleden hadden we bijvoorbeeld de protesten BLA BLA, Canada Vincent Morisset van de ‘roodhemden’, voor meer democratie. Ik Map, Duitsland Aram Bartholl was daar niet persoonlijk bij betrokken, maar ik Among Others, Finland Pilvi Takala Home Movie Factory, Frankrijk Michel Gondry heb ze wel een plaats in mijn film gegeven.” Our Broken Voice, Groot-Brittannië Circumstance The Sputnik Effect, Groot-Brittannië Simon Pummell Soundtrackcity Rotterdam: Lee Patterson Groot-Brittannië, Nederland In April the Following Year, There Was a Soundtrackcity Rotterdam: Jeroen Stout Fire, première 31 januari 18:45 Pathé Nederland Soundtrackcity Rotterdam: Katarina Zdjelar & Nederland Maziar Afrassiabi Soundtrackcity Rotterdam: Francisco López Spanje, Nederland Soundtrackcity Rotterdam: The City As Sound (debat), Nederland Eye Trap, Nederland Germaine Kruip Meet Your Stranger, Nederland Sander Veenhof, André Freyssen Performance #1 & Disclaimer, Wouter Huis Nederland Reframing the Artist, Nederland Sascha Pohle 100 Meters Behind the Future, VS eteam

Openingsfilm 2012 38 témoins, Frankrijk, België Lucas Belvaux

82 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 83 Bijlage 2 HBF Workshops Hubert Bals Fonds selectie. Ondersteunde projecten in 2011 Africa wide short film project: Steven Markovitz Zuid-Afrika, Kenia, €30.000 African Metropolis Egypte, DR Congo, Script- en projectontwikkeling Nigeria, El abrazo de la serpiente Ciro Guerra Colombia €10.000 € Ivoorkust (tbc) As Close As Possible Eduardo Crespo Argentinië 10.000 Hand made cinema: case studies of Fundacine Costa Rica €10.000 Basira Shahrbanoo Sadat Afghanistan €10.000 € films made with micro budgets Beijing Time Zhang Yuedong China 10.000 ImagiNations Suka! Productions DR Congo €10.000 Big Father, Small Father and Other Stories Phan Dang Di Vietnam €10.000 € € Screenplays rewriting and film AJTECCI (Honoré Essoh) Ivoorkust 4.500 Blanco en Blanco Théo Court Chili 10.000 directing – workshops The Blue Wave Zeynep Dadak & Turkije €10.000 Merve Kayan € The Boda Boda Thieves Donald Mugisha Uganda 10.000 HBF Awards € Ciego Fernando Zuber Argentinië 10.000 HBF Award, Durban Filmmart, Ayten Amin Egypte €5.000 Djin Hawa Essuman Kenia €10.000 € Zuid-Afrika, 2011: 69 Messaha Square Los dólares de arena Laura Amelia Guzmán Dominicaanse 10.000 HBF Dioraphte Award, IFFR 2012: Mohammad Rasoulof Iran €10.000 & Israel Cárdenas Republiek/Mexico Goodbye Dream State Bui Thac Chuyen Vietnam €10.000 Du, Zooey and Ma (Cyan Island) Weng Shou-ming China €10.000 € Humidity Nikola Ljuca Servië 10.000 HBF Plus € Imagination is a Form of Memory Flavia Castro Brazilië 10.000 titel / regisseur / land / Nederlandse producent / bijdrage Insular Federico Adorno Paraguay €10.000 Jomo Kivu Ruhorahoza Rwanda/Kenia €8.000 € € Leones Jazmín López Lemming Film/ Argentinië 50.000 The Midfielder Adrian Biniez Uruguay 10.000 Viking Film Oblivion Verses Alireza Khatami Iran €10.000 € € La tercera orilla Celina Murga Waterland Film Argentinië 50.000 The River’s Bend Felipe Bragança Brazilië 10.000 In What City Does It Live? Liew Seng Tat Volya Films Maleisië €50.000 The Seen and Unseen Kamila Andini Indonesië €10.000 € € The Blue Wave Zeynep Dadak & Family Affair Films Turkije 50.000 Where Is My Home Li Ruijun China 10.000 Merve Kayan The Wife of the Man Who Eats Helvécio Marins Jr. Brazilië €10.000 Laser Beams Boost! CineMart, Hubert Bals Fonds, Binger Filmlab

Digitale productie Djin Ginger Ink Films Kenia Hawa Essuman € Desaparadiso Khavn De La Cruz Filippijnen 10.000 Los dólares de arena Aurora Dominicana, Athénaïse Dominicaanse Laura Amelia Guzmán en Israel € Ejercicios de Memoria Paz Encina Paraguay 15.000 Republiek, Mexico, Cárdenas € Greatest Hits Nicolás Pereda Mexico 20.000 Frankrijk € Me perdi hace una semana Iván Fund Argentinië 20.000 Humidity Dart Film, zischlermann filmproduktion Servië, Duitsland Nikola Ljuca € The Second Life of a Thief Woo Ming Jin Maleisië 20.000 GmbH € Strange Love Natasha Mendonca India 20.000 Jomo POV Productions, Camera Club Rwanda, Australië Kivu Ruhorahoza El 5 de talleres Morocha Films, Mutante Cine, Pandora Argentinië, Uruguay, Adrián Biniez Film Produktion GmbH, Topkapi Films Duitsland, Nederland Postproductie en eindfinanciering Chun Meng Yang Lina China €25.000 € Corta Felipe Guerrero Colombia 15.000 Eigen initiatieven € Girimunho Helvécio Marins Jr. & Brazilië 30.000 Cinema Mondial Tour 2011-2012 Diverse Afrikaanse landen €23.537,46 Clarissa Campolina Goodbye Mohammad Rasoulof Iran €20.000 € La playa Juan Andrés Arango Colombia 25.000 HBF Harvest. HBF Ondersteunde projecten, te zien tijdens IFFR 2012 € In April the Following Year, Wichanon Somumjarn Thailand 25.000 There Was a Fire € Los salvajes Alejandro Fadel Argentinië 30.000 Tiger Awards Competitie € Neighbouring Sounds Kleber Mendonça Filho Brazilië 20.000 De jueves a domingo Dominga Sotomayor Chili, Nederland € Postcards from the Zoo Edwin Indonesië 30.000 In April the Following Year, Wichanon Somumjarn Thailand € Verano José Luis Torres Leiva Chili 20.000 There Was a Fire € Voice of My Father Orhan Eskiköy & Turkije 30.000 Neighbouring Sounds Kleber Mendonça Filho Brazilië Zeynel Dogan Sudoeste Eduardo Nunes Brazilië Voice of My Father Orhan Eskiköy, Turkije, Duitsland Distributie Zeynel Dogan AfricaFilms.tv/mobiCINE SOON SA Senegal €15.000 Las marimbas del infierno: Distribution El otro cine Distribuidora Costa Rica €15.000 of the film in Costa Rica Viva Riva! - Distribution of the film in Djo Tunda Wa Munga DR Congo €7.500 five African countries

84 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 85 SHORT FILMS

Bright Future Abrir puertas y ventanas Milagros Mumenthaler Argentinië, Zwitserland, Nederland Corta Felipe Guerrero Colombia, Argentinië, Frankrijk Terwijl het festival al gestart was, sleutelde Girimunho Helvécio Marins Jr., Brazilië, Duitsland, de Braziliaan Kleber Mendonça Filho nog Clarissa Campolina Spanje aan zijn speelfilmdebuutN eighbouring Sur la planche Leïla Kilani Marokko, Frankrijk, Turkije, Duitsland Sounds. In Rotterdam toonde hij zijn film voor het eerst aan een publiek.

Spectrum A Temple Umesh Vinayak Kulkarni India “Het is me opgevallen hoe groot en open de ramen Cornelia frente al espejo Daniel Rosenfeld Argentinië Florentina Hubaldo, CTE Lav Diaz Filippijnen hier zijn. Je kijkt zo bij iedereen naar binnen. Dat Goodbye Mohammad Rasoulof Iran zou in Brazilië nooit kunnen: mensen beschermen Los últimos cristeros Matías Meyer Mexico, Nederland zichzelf tegen de buitenwereld. Dat zegt volgens Mondomanila Khavn De La Cruz Filippijnen, Duitsland Rat Fever Cláudio Assis Brazilië mij veel over een maatschappij. Neighbouring Verano José Luis Torres Leiva Chili Sounds draait om die angst en paranoia. Het is ex- treem Braziliaans, zozeer dat ik me heb afgevraagd Hubert Bals Fonds leader 2012 of ik hem wel zo ver van huis in première zou Copia imperfecta (Para Raúl Ruiz) José Luis Torres Leiva Chili moeten laten gaan.

Het is fantastisch dat Rotterdam ook de Boca do Lixo-films vertoond. De hedendaagse Braziliaanse cinema lijkt die traditie compleet vergeten te zijn. Alsof die er nooit geweest is. Doordat er nu buiten Brazilië aandacht aan besteed wordt, zal de belangstelling in eigen land misschien ook weer toenemen. Het zijn geen verfijnde producties, maar ze zijn wel heel authentiek. Er is in Brazilië niemand meer die dit soort harde, provocatieve films maakt, behalve misschien Cláudio Assis, een goede vriend van me, van wie het IFFR Rat Fever vertoont.”

Neighbouring Sounds, première 1 februari 15:30 Pathé

86 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 87 Bijlage 3 CINEMART

CineMart Selectie. Geselecteerde projecten in 2012 CineMart partnerships met Rotterdam Lab partners 2012 titel / productiebedrijf / land / regisseur andere festivals en markten Ateliers du Cinéma Européen Indigenous Branch - Screen Hong Kong - Asia Film Financing (ACE), Frankrijk Australia Apprentice Zhao Wei Films, Peanut Pictures Singapore Boo Junfeng Forum (HAF) Catalan Films & TV, Spanje Irish Film Board Between Ten and Twelve Keren Cogan Productions, Nederland Peter Hoogendoorn Independent Filmmaker Project Centre for the Moving Image Israel Film Fund Phanta Vision Film International (IFP), VS (incorporating the Edinburgh Korean Film Council (KOFIC) Cannibal La Loma Blanca P.C. Spanje Manuel Martín Cuenca International Filmfestspiele International Film Festival), Medienboard Berlin-Branden- Centaur A.S.A.P. Films, Pallas Film GmbH, Frankrijk, Duitsland, Aktan Arym Kubat Berlin (Berlinale Co-Production Groot Brittannië burg, Duitsland Oy Art Film Producing Company Kirgizië Market), Duitsland Cinergia, Costa Rica Meetings on the Bridge-Istanbul Duncharon Haos Films, Faliro House Productions, Griekenland, Frankrijk, Athina Rachel Tsangari Marché du Film Cannes (Pro- Doha Film Insitute, Qatar Film Festival, Turkije Maharaja Films, The Match Factory GmbH Duitsland ducer’s Network), Frankrijk Durban FilmMart/Durban Film National Film Development Els estiuejants Paco Poch Cinema, S. L. Spanje Lluis Galter New Cinema Network - Rome Office, Zuid Afrika Corporation India Groenlandia Jirafa Films Chili José Luis Torres Leiva Film Festival, Italië European Audiovisual Entrepre- Nederlands Fonds voor de Film A Happy Death/ uperfilmes, 3 Tabela Filmes Brazilië Eduardo Nunes Paris Cinema (Paris Project), neurs (EAvE), Luxemburg New Zealand Film Commission History of Fear Rei Cine Argentinië Benjamin Naishtat Frankrijk Film I Vast, Zweden Proimagenes Colombia Hungry Mouth Stefi Productions Griekenland Argyris Papadimitropoulos Sarajevo Film Festival (CineLink), Film- und Medienstiftung NRW, Rotterdam Media Fonds, The Invisibles Transfax Film Production Ltd Israel Mushon Salmona Bosnië & Herzegovina Duitsland Nederland Jojo Rabbit Defender Films, Unison Films Nieuw Zeeland, VS Taika Waititi Finnish Film Foundation Rio de Janeiro State Secretariat of Little Dog Boy Brocken Spectre Groot Brittannië Henry Coombes Flanders Audiovisual Fund, België Culture, Brazilië Lost Rooms Koktebel Film Company Rusland Alexei Popogrebsky Fundación TyPA, Argentinië Screen Australia The Lunchbox Anurag Kashyap Productions Pvt Ltd, India, VS Ritesh Batra Independent Filmmaker Project Skillset, Groot Brittannië Cine Mosaic (IFP), VS Sundance Institute, VS Murmansk Kirkenes Vitakuben GmbH Duitsland Knut Åsdam Telefilm Canada Night Moves filmscience VS Kelly Reichardt Wallonie Bruxelles Images, België Nude Area Topkapi Films, Nederland, Duitsland Úrszula Antoniak Pandora Film Produktion GmbH Our Sun PRPL, Els Vandevorst Nederland Joost van Ginkel Realité Realitism Films Frankrijk Quentin Dupieux The Revolution Will Not Be Tweeted SCIAPODE, Kamoli Films Frankrijk, Denemarken, David Dusa Zweden Service for People Bidangil Pictures, Finecut Co, Ltd. Zuid-Korea Jang Cheol-soo Snow in Paradise Ipso Facto Films Groot Brittannië Andrew Hulme Through My Veins Fantascope Roemenië Florin Serban Tokyo Cannonball Rising Sun THIS, Nappinati Films Ltd., VS Malcolm Murray Armian Pictures Turist Plattform Produktion, Zweden, Duitsland, Ruben Östlund Essential Filmproduktion, Denemarken Coproduction Office Bijlage 4 Tristes Monroes A Mutual Respect Productions, Portugal, Frankrijk Gabriel Abrantes & Internationale jury’s Filmes do Tejo II, Les Films du Bélier Daniel Schmidt Le vent des ombres Independencia Productions, Frankrijk, Thailand Christelle Lheureux Kick the Machine Tiger Awards Competitie Tiger Awards Competitie NETPAC Award KNF Award We Are Sisyphos Golden Girls Filmproduktion & Oostenrijk, Nederland Peter Brunner De jury van de zeventiende Tiger voor Korte Films De jury bestond uit Hao Jian De jury van de KNF bestond Filmservices GmbH, LEV Pictures Awards Competitie bestond De jury bestond uit Rania (Beijing Film Academy, China), uit Henk Maurits (Psynema), The White Buffalo Pop Pictures Co. Ltd. Thailand Aditya Assarat uit actrice en filmmaakster Stephan uit Libanon, wier eerste Jean Hae Noh (Mirovision en Ronald Rovers (de Filmkrant) A Worthy Companion micro_scope Canada Carlos Sanchez & Jason Sanchez Helena Ignez uit Brazilië, Ludmila lange documentaire The Three Screen International, Zuid-Korea) and Arjan Welles (Film1, Filmtab, Cvikova, hoofd internationale Disappereances of Soad Hosni en Meiske Taurisia (babibutafilm, Filmtotaal). programmering van het Doha op het festival werd vertoond, Indonesië). Boost! Film Institute in Quatar en filmcurator en schrijfster Andréa MovieSquad CineMart, Hubert Bals Fonds, Binger Filmlab voormalig programmeur van het Picard uit Canada en filmcritica en FIPRESCI Award De jury bestond dit jaar uit International Film Festival Rot- scenarioschrijfster Dana Linssen De jury bestond uit Carmen vijf jongeren in de leeftijd van Djin Ginger Ink Films Kenia Hawa Essuman terdam; Tine Fischer, directeur uit Nederland. Gray (juryvoorzitter, Sight & vijftien tot negentien jaar: Nick Los dólares de arena Aurora Dominicana, Athénaïse Dominicaanse Laura Amelia Guzmán & Israel van CPH:DOX, het internationale Sound; Little White Lies, UK), Golterman, Manon Keus, Symen Republiek, Mexico, Cárdenas documentairefilmfestival in Ko- ARTE France Cinéma Dennis Lim (Artforum, USA), Hoogesteger, Juliette van den Frankrijk penhagen; filmmaker Eric Khoo & Eurimages Awards Marcelo Janot (O Globo, Brazil), Dorpel en Roxanne Doorn. Humidity Dart Film, zischlermann filmproduktion Servië, Duitsland Nikola Ljuca uit Singapore, van wie het IFFR de Petri Kemppinen (The Finnish Nicole Santé (Oor; Ad Valvas, GmbH animatiefilmTatsumi vertoonde; Film Foundation), Winnie Lau The Netherlands), Clarence Tsui Jomo POV Productions, Camera Club Rwanda, Australië Kivu Ruhorahoza filmmaker Samuel Maoz uit (Fortissimo Films), Claire Launay (South China Morning Post, El 5 de talleres Morocha Films, Mutante Cine, Pandora Argentinië, Uruguay, Adrián Biniez Israël, wiens speelfilmdebuut (ARTE France Cinéma). Hong Kong). Film Produktion GmbH, Topkapi Films Duitsland, Nederland Lebanon destijds als project werd gelanceerd tijdens de CineMart.

88 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 89 SPONSORCOLOFON

Dat IJsland niet alleen hoeft te worden ge- associeerd met een actieve muziekscene, omvallende spaarbanken en rommelende vulkanen bewijst Óskar Thór Axelsson met zijn film over de keiharde drugswereld van Reykjavik in de jaren negentig.

Partners “Om een speelfilm te maken moet je over een enorm uithoudingsvermogen beschikken. Met Stadsontwikkeling Black’s Game ben ik zes jaar bezig geweest. Dat is dus veel langer dan ik gewend was van commer- cials en documentaires. Black’s Game liep een jaar vertraging op vanwege budgetbezuinigingen ten gevolge van de economische crisis.

Mijn producenten waren in 2003 op het IFFR Stichting Media & Democratie • Van Leeuwen van Lignac Stichting • Japan Foundation • Maison Descartes • Ambassade van Brazilië • Ambassade van Oostenrijk • Goethe-Instititut met Nói albínói. Omdat ze al die jaren zo lovend over het festival spraken en hadden verteld dat de selectielat hier erg hoog ligt, ben ik mega-blij dat ik nu in de competitie zit. Ik hoop dat de acteerpres- taties bij de jury opvallen. Iedere film schept zijn AMPCO eigen wereld en die staat of valt bij de geloofwaar- FLASHLIGHT digheid van het acteerwerk.” Grolsch • Beam Systems • De Doelen • Rotterdamse Schouwburg • LantarenVenster • Cinerama Filmtheater • Oude Luxor Theater • Gofilex • De Jong Tours • Argos Oil

Black’s Game, première 1 februari 18:45 Pathé

L’Esprit du Temps

Stadsontwikkeling M U N DUS

ACE • Binger Filmlab • Catalan Films & TV • Centre for the Moving Image • Cinéfondation Résidence du Festival • CineLink • Cinergia • CPH:DOX • Creative Scotland • Doha Film Institute • Durban FilmMart -Durban Film Office • EAVE • EYE Film Institute Netherlands • Festival Scope • Film I Vast • Film- und Medienstiftung NRW • Finnish Film Foundation • Flanders Audiovisual Fund • Fundación TyPA • HAF • IFP • Indigenous Branch - Screen Australia • Internationale Filmfestspiele Berlin • Irish Film Board • Israel Film Fund • KOFIC • Media Desk Netherlands • Medienboard Berlin-Brandenburg • Meetings on the Bridge • NCN Rome • NCP • New Zealand Film Commission • NFDC India • Paris Cinema • Producers Network Cannes • Proimagenes Colombia • Rio de Janeiro State Secretary of Culture • Rotterdam Media Fonds • Skillset •Sundance Institute • Telefilm Canada • Wallonie Bruxelles Images

3PO • ABN AMRO Bank N.V. • Argos Oil • Bilderberg Parkhotel Rotterdam • Center for Strategy & Leadership • DHL • Dubois & co Registeraccountants • Dura Vermeer Bouw Rotterdam • Ernst & Young • Freeland Corporate Advisors • Globe Business Travel • Groot Handelsgebouwen NV • HDI-Gerling Verzekeringen NV • Hogeschool Rotterdam • Hogeschool Inholland Rotterdam • Houthoff Buruma • ING Bank Rotterdam • Intermax Managed Hosting • Manhave Vastgoed • Matrans Holding BV • Men At Work TV Produkties • NautaDutilh • Nedspice Holding BV • Organise to Learn • PriceWaterhouseCoopers • Rotterdam Investment Agency • Rotterdams Media Fonds • Smit Internationale • Syntrus Achmea • Veenman + • Vestia Groep

Campagnebeeld 2012 Distributeurs Concept en ontwerp: 75B ABC/Cinemien • A-Film Distribution • Benelux Film Distributors • Cinéart Netherlands • Cinema Delicatessen • EYE Film Institute Netherlands • Filmfreak Distribution • IDTV Film • Imagine Nederland • Just Film Distribution • Festivaltrailer Lumière • Nederlands Instituut voor Mediakunst - NIMk • O’Brother Distribution • Sony Pictures Releasing Netherlands • Concept en ontwerp: 75B, CCCP, IN10 • Universal Pictures Benelux • Warner Bros. Pictures International Holland • Wild Bunch Benelux Distributie: Jean Mineur, Gofilex

90 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 91

2785IFR-DEF binnenwerk.indd 91 21-05-12 11:22 Colofon

Redactie Anton Damen, Afke Duinkerken, Else de Jonge

Bijdragen Joost Broeren, Edwin Carels, Iwana Chronis, Marit van den Elshout, Paul van der Graaf, Peter van Hoof, Chinlin Hsieh, Juliette Jansen, Eva de Jong, Elsbeth Jongsma, Barbara Korpershoek, Lotte Kroese, Inge de Leeuw, Sietse Meijer, Kim van der Meulen, Maricke Nieuwdorp, Martje van Nes, Chris Schouten, Janneke Rutger Wolfson (IFFR) Eric Khoo (Tatsumi) Michel Gondry (Home Movie Factory) Staarink, Gerwin Tamsma, Ronny Theeuwes, Jacobine van der Vloed, Rutger Wolfson, Bert-Jan Zoet, Gertjan Zuilhof

Fotografie Bram Belloni Nichon Glerum Lucia Guglielmetti Ruud Jonkers Felix Kalkman Corinne de Korver Rogier Maaskant Nicole Sanberg Arjen Veldt Xiang Yu Yeung Miike Takashi (Ace Attorney) Milagros Mumenthaler (Abrir puertas y ventanas)

Ontwerp 75B, Rotterdam

Drukwerk Veenman+, Rotterdam

Het jaarverslag is een uitgave van Stichting Filmfestival Rotterdam.

International Film Festival Rotterdam Postbus 21696 3001 AR Rotterdam t 010 8909090 Mohammad Rasoulof (Goodbye) Steve McQueen (Shame) [email protected] filmfestivalrotterdam.com

facebook.com/iffrotterdam twitter.com/iffr youtube.com/iffrotterdam

©IFFR 2012

Oliver Hermanus (Skoonheid) Philippe Falardeau (Monsieur Lazhar)

41 ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM